________________
૨૪૮
-
દાન અને શીળ
૧ ૧.
ઉદિષ્ટ ત્યાગ પ્રતિમા
(૧) ક્ષુલ્લક વ્રત તત્ત્વજ્ઞાની આત્મા શ્રાવકની દસ પ્રતિમાઓનાં નિયમોનું ભલે પ્રકારે પાલન કરીને હવે તે અગિયારમી પ્રતિમા તરફ ઝુકી ક્ષુલ્લકના નિયમો પાળવાની ભાવના કરે છે. તેમના મનમાં વૈરાગ્યભાવે પિતાનું સ્થાન વિશેષતાએ ગ્રહી લીધું છે. તેમણે શરદી ગરમી સહેવાનો સાર અભ્યાસ કર્યો છે.
હવે તેઓ માત્ર એક કૌપીન અથવા ચાદર રાખે છે, જે વડે પિતાનું પૂર્ણ અંગ ઢાંકી ન શકાય. જે માથું ઢાંકે તો પગ ખુલ્લા રહે અને પગ ઢાંકે તે માથું ખુલ્લું રહે તેવી ચાદર રાખે છે. અહિં ભાવ એ છે કે અંગને શરદી, ગરમી, ડાંસ, મચ્છરની બાધા સહન કરવાનો અભ્યાસ મળે અને આખરે પરિગ્રહ રહિત નિગ્રંથ રૂપના ધારક થઈ શકાય. વિશેષ દયા પાળવાના અર્થે કોમળ ઉપકરણ અથવા મોરપિંછ રાખે છે. દરેક વસ્તુને યત્નાપૂર્વક ઝાડીને લે છે, મૂકે છે.
તેઓ મુનિઓના સંસર્ગમાં અથવા ક્ષુલ્લકાના સત્સંગમાં રહી શ્રાવકની પ્રતિમાઓમાં કહેલી સર્વ ક્રિયાઓનું પાલન કરે છે. આઠમ અને પાખીના દિવસે નિયમથી ઉપવાસ કરે છે.
તેઓ મન, વચન, કાયાથી કૃત, કારિત અને અનુમોદનથી આરંભના ત્યાગી છે. તેઓ ઉદ્દિષ્ટ આહારના ત્યાગી છે. પાત્રને માટે જે બનાવવામાં આવે તે ઉદ્દિષ્ટ આહાર છે, તેનાથી ક્ષુલ્લક વિરક્ત હોય છે. શ્રી અમિત તિ આચાર્ય મહારાજે સુભાષિત રત્ન સંદેહમાં તેમને ચરોદિષ્ટ : કહ્યા છે. ગૃહસ્થોએ પોતાના કુટુંબ માટે જે આહાર તૈયાર
