________________
૨૬૪
દાન અને શીળ
જળ કાદવકીચડ વચ્ચે પડી રહી પિતાની સર્વ શકિત ખોઈ બેસી મલિન બને છે. સર્વથી ભયાનક સંગતિ આઠ કર્મની વર્ગયું છેતેમાં અપૂર્વ અનંત શકિત છે. ચેતનના ગુણોને આવરણ કરવું તે એ શકિતનું કાર્ય છે.
તે સંગતિ કેમ ટળે? તેને ઉપાય શે ? હે વત્સ! પ્રથમ તું તેને શત્રુ જાણી તારે તે તરફને પ્રેમ હઠાવી લે. તેના કાર્યરૂપી જાળને નિરાદર ભાવે દેખ. રાગ, દ્વેષ, દોષ, મોહ આદિ ભાવ એ તેની ભયાનક જાળ છે. ભેદ વિજ્ઞાનની કળાથી પિતાનું આત્મદ્રવ્ય જેવું છે તેવું યથાર્થ જાણ. તારે આત્મા અમૂર્તિક, અસંખ્યાતપ્રદેશી, પૂર્ણ જ્ઞાનદર્શનને કે ધણી, પરમ શાંત, કૃતકૃત્ય, પરમ સુખી, અનંત બળી, પરમ સમ્યફવી અને નિર્વિકારી છે. જે સુખ અને શાંતિથી સર્વ પ્રકારની ઈછાઓનો અંત આવી જાય છે, તે સુખ અને શાંતિ તારા જ આત્મામાં અતૂટ ભરી છે. તું તારી દૃષ્ટિ ફેરવી નાખ. સર્વ પરવસ્તુ પરથી તારો રાગ હઠાવી પોતાના સાચા સ્વરૂપની મહિમા પર આસક્ત બન. જેવી રીતે મિષ્ટ ફળનો સ્વાદ રસના ઈન્દ્રિયદ્વારા ઉપયોગની સ્થિરતાથી લેવામાં આવે છે તેવી રીતે આત્મદ્રવ્યનો મીઠો સ્વાદ આત્માના ગુણોમાં ઉપયોગને લગાવવાથી મેળવાય છે.
કર્મને મેલ હઠાવવાનો ઉપાય સમ્યફજ્ઞાનપૂર્વક કર્મફળ ભોગવવા તથા આત્માના મનોહર ઉપવનમાં ક્રીડા કરવી તે છે.
બસ, હવે તું પ્રસન્ન ચિત્ત થઈ નારા સામે ક્ષણ માત્ર માટે મન, વચન, કાયાના વ્યાપારો બંધ કરી, અંતરમાં છે. તેમ કરવાથી જે દશ્યનું દર્શન તને થશે તે જ અધ્યાત્મ સ્થાન છે, તે જ સર્વથી મહાન છે, તે જ તારૂં શુદ્ધ જ્ઞાન છે, તે જ અનંત ગુણોની ખાણ છે, તે જ પરમ અભયદાન છે, તે જ સર્વ કર્મ શત્રુઓની હાણ છે અને એ જ મંગળિક પ્રયાણ છે.
