________________
૨૯
શીળ. પ્રકરણ ૪ તેનામાં તું તન્મય થઈ જઈશ. દષ્ટા અને દશ્યને ભેદ મટી જશે. દૈન ભાવ આંત થશે, ધ્યાતા અને ધ્યેયને ભેદ મટી જઈ એક ધ્યાન થશે અને ત્યાગ ગ્રહણની કલ્પના છૂટી જશે. '
૧૨
હે વત્સ! આ સંસારરૂપી નાટકના સ્વરૂપને વિચાર સારી રીતે કરી તું તેનાથી ઉદાસીન બન. છવ પિતાના નિજ સ્વરૂપને ભૂલી જઈ સંસારના પરપદાર્થોમાં મેહ કરીને નિરંતર દુઃખ ભોગવે છે. સંસારમાં રાગદ્વેષનું કારણ એ વિશ્વાસ છે કે ઈન્દ્રિયોના વિષયભોગથી સુખશાન્તિની પ્રાપ્તિ થશે. એવી રૂચિને વશ બની અનાદિ કાળથી આ અજ્ઞાની છવ જે જે શરીર મેળવે છે અને તેમાં જેટલી ઈનિક પ્રાપ્ત કરે છે તેની ઈચ્છાઓની પૂર્તિ માટે દિવસ અને રાત મહેનત કરે છે.
ઘણા છની ઈચ્છા પૂરી થતી નથી! કદાચ કોઈ જીવની પૂર્ણ થાય છે તો પદાર્થને સંગ સ્થિર અથવા એક દશામાં રહે અતિ દુર્લભ હોય છે. જોતજોતામાં એ પદાર્થને વિયોગ થાય છે અથવા એ પદાર્થ તેની ઇચ્છાનુસાર વર્તતો નથી. તેનું ફળ એ આવે છે કે જીવ એ પદાર્થના વિયોગથી ચિંતા અને દુઃખ સમુદ્રમાં ડૂબી જાય છે તથા એક ઇચ્છા પૂરી થતાં જ બીજી ઈચ્છા વધુ વેગથી ઉઠી આવે છે. પુનઃ નવીન ઈચ્છા પૂર્ણ કરવાની ચેષ્ટા શરૂ કરે છે અને જ્યાં સુધી તે પૂર્ણ નથી થતી ત્યાં સુધી આકુળવ્યાકુળ બની રહે છે. આ પ્રમાણે એક બાજુ ઈચ્છાઓ વધતી જાય છે તે બીજી બાજુ દિવસ પર દિવસ વિતતાં તેનું શરીર વૃધ્ધાવસ્થાથી ઘેરાઈ માં થતું જાય છે. અને એક દિન વર્તમાન દેહનો ત્યાગ કરી અન્ય શારીર ધારણ કરે છે ત્યાં પણ ઇચ્છાઓની વાસનાઓની પૂર્તિનું ચક્ર ચાલુ રહે છે.
આમ એકેન્દ્રિયથી પચેન્દ્રિય સુધીના શરીરને વારંવાર ધારણ કરી