________________
કાન, પ્રકર: ૪
" હે ભવ્ય છવા આ જગત જેમાં તું તથા અન્ય પદાર્થ વાંસ કરે છે તે અનંત, અખંડ એક અમર્તિક આકાશને મધ્ય ભાંગે છે તેને લોકાકાશ કહે છે. તેમાં પ્રત્યેક સ્થળ પર જીવ, પુદગલ, ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય તથા કાળ એ પાંચ દ્રવ્ય રહ્યાં છે. કોઈ સ્થાન શૂન્ય નથીઃ સુક્ષ્મ એકેન્દ્રિય સ્થાવર છવ સર્વત્ર ભરેલા છે. બાહર એન્દ્રિયથી પંચેન્દ્રિય છે અહીંતહીં છે. પુદગલ પરમાણુ અને સન્મ બાદર વિવિધ સ્ક ધ લેકમાં વ્યાપ્ત છે. ધર્માસ્તિકાય અને અધર્માસ્તિષ્ક્રય અખs લાકાશ પ્રમાણે અમૂર્તિક એક એક દ્રવ્ય છે. કાળદ્રવ્ય અસંખ્યાત લોકાકાશના એક એક પ્રદેશ પર એક એક ભિન્નભિન્ન છે. તેમાં સંસારી છાપ અને પુદગલ સયિ છે, ક્રિયાવાન છે; શેષ નિષિય છે. એ અસર્વ સત પદાર્થ છે; તેની ઉત્પત્તિ કદિ થઈ નથી તેમ તેનો નાશ કહિ. થશે નહિ. માત્ર તેમની અવસ્થાઓ અને પર્યા પલટાય છે, અને એ * રીતે ઉત્પાદ વ્યય થયા કરે છે. એ દ્રવ્યોના પર્યાયના સદાયને જગત કરે છે. આથી જગત સતરૂ૫ અનાદિ અનંત અત્રિમ છે.
- તારું શરીર પુદગલ દ્રવ્યની એક પર્યાય છે; રાગાદિ દોષ ભાવે -
એ જીવના ભાવોની અશુદ્ધ પર્યાય છે. અનાદિ કાળથી આ અનાદિ લેકમાં પુદગલની સંગતિથી છવ જુદા જુદા વેશ ભજવી ભ્રમણ કર્યા કરે છે. શરીર, શરીરના સગાસંબધી સ્ત્રી, પુત્ર, મિત્રાદિ તથા ધન, સોનું, ચાંદી, આદિથી સંસારના સુખદુઃખ માનવારૂપ અશુદ્ધ પરિણતિ તથા પરનું હિત અહિત કરી શકું છું એવા અહંકાર સાથે ગાઢ પ્રીતિ એ જ પુદગલની સંગતિનું કારણ છે. જેને જેની સાથે રાગ તેને તેની સાથે બંધ થાય છે. - “કમથી બંધાયેલો છું” “મને કર્મ સતાવે છે” એ દાન
