________________
૨૭૬
દાન અને શીળ
કાળ એ છ દ્રવ્યોને સમુદાય છે. પર્યાને નાશ તથા ઉત્પાદ થવા છતાં દ્રવ્યનું અસ્તિત્વ ધ્રૌવ્યપણે ટકી રહે છે. જેવી રીતે સંસારી જીવ, તેનું પરલોક–ગમન, તેને પુણ્ય-પાપનું બંધન અને તેને મેક્ષ છે--આ બધાને તે માને છે તેવી જ રીતે પુરોળને પણ નિત્ય માને છે. આવા આસ્થાભાવના પ્રભાવથી તેઓ પરમાત્માના સાચા ભક્ત બની પિતાના આત્માને ઉન્નત બનાવવાની ચેષ્ટા ક્રિયા કરતા હોય છે. '
“હે વત્સ! તું કોઈ પણ ઉપાયે તારા આત્મામાં જ રહેલા સમ્યકત્વ રત્નને જે વર્તમાન દશામાં માત્ર તેના ઉપર મિથ્યાત્વ અને અનંતાનુબંધી કષાયને કાળો પડદે પડેલો છે. તેના કારણે તું સ્પષ્ટ દર્શન કરી શક્તા નથી. એ પડદો દૂર કરવાનો પ્રયત્ન કરવો ઉચિત છે તેને ઉપાય ભેદ-વિજ્ઞાનને વિચાર કરે તે છે. - એકાંતમાં બેસી વિચાર કર કે “હું એક અવિનાશી, જ્ઞાતા દષ્ટા, આનંદમય, અને અમુત્તિક આત્મા છું. સંસારી અવરથા વા વેષ માત્ર પુદગળ સંબંધથી છે. હું તો સિદ્ધ સમાન શુદ્ધ છું, નિર્મળ છું, પરમ પવિત્ર છું.”
હે ભવ્ય જીવ! આ પ્રયત્નમાં તું સદા સુખી થઈશ, તારા સર્વ કલેશ ટળી જશે અને અનાદિથી વિખુટા પડેલા એવા સમ્યકત્વ રનને તું સ્વામી બનીશ.
૧૭
- હે વત્સ! આ જગતમાં જે સમ્યગૃષ્ટિ જીવ છે તે કદિ મદ કરતા નથી. કુળ, તિ, ધન, સત્તા, રૂપ, બળ, તપ અને વિદ્યા એમ આઠ પ્રકારની યોગ્યતા હોવા છતાં જ્ઞાની મહાત્મા એ ક્ષણભંગુર પદાર્થોના સંબંધને જરાપણ મહત્વ આપતા નથી.
: , તે પિતાના સિદ્ધાત્માને પોતાના પિતા, સ્વાનુભૂતિને માતા, અને જ્ઞાન, દર્શન, સુખ વીર્યાદિ ગુણોને ધન માને છે. ચિત્તને સ્વાત્મ સન્મુખ
