________________
૧૬૨
દ્વાન અને શીળ
કરનારા હાય અને આ ગુણવાળા પ્રાર્થના વિના સ્વભાવથી જ પરહિત કરનારા હોય. એમ અને ગુણમાં ભેદ સમજવે.
૨૧. લબ્ધલક્ષ્ય—ચતુર, ધર્મવ્યવહારને જલ્દી સમજનારા. જેને સહેલાઇથી ધર્માનુષ્ઠાન શીખવી શકાય તેવો.
આ એકવીશ ગુણવાળાને ઉત્તમેાઉત્તમ જૈન ધર્મ ગ્રહણ કરવાને યેાગ્ય કહેલ છે, આ એકવીશ ગુણારૂપી રત્નાની શ્રેષ્ઠ સંપત્તિ જેની પાસે હાય તે શ્રાવક અને સધુ એમ અને પ્રકારના ધર્મને ગ્રહણ કરવા શકિતમાન બને છે એટલે કે શ્રાવકધમ તેમ જ સાધુધર્મ એ બંનેની પ્રાપ્તિમાં આ એકવીશ ગુણા સૌથી પહેલાં જરૂરી છે.
દિગંબર મતે શ્રાવકના એકવીશ ગુણ
પંડિત શ્રી અનારસીદાસજી શ્રાવકના ૨૧ ગુણ તેમના કવિતામાં નીચે પ્રમાણે વર્ણવે છે.
કવિતા
લજ્જાવત યાવત પ્રતીતવત
પરઢાષાં ઢકૈયા પર ઉપકારી હૈ; સૌમ્ય ષ્ટિ ગુણગ્રાહી, ગરિષ્ટ સબકાં ઇષ્ટ, સિષ્ટ પક્ષી મિષ્ટવાદી દીરઘ વિચારી હૈ, વિશેષજ્ઞ રસજ્ઞ કૃતજ્ઞ તા ધરમસ, ન દીન ન અભિમાની મધ્યવ્યહારી હૈ, સહજ વિનીત પાપ ક્રિયાસે શ્રાવક પુનીત ઈકવીસ
અતીત ઐસે, ગુણધારી હૈ.
—પંડિત બનારસીદાસજી
