________________
દાન. પ્રકરણ ૩
૨૩૭
અધિક સ્વાદ માટે ત્રીજી સામાયિક પ્રતિમામાં પ્રવેશ કરે છે. હવે તેણે પ્રાતઃકાળ, મધ્યાહ્ન તથા સાયંકાળે એકાંતમાં બેસીને સામયિક શિક્ષા વ્રતનું પાલન કરવુ જોઈએ તથા પ્રત્યેક વખતે પૂરી એ ઘડી સામાયિક કરવી જોઈ એ એવી ભાવના કરે છે. આ ત્રીજી શ્રેણીમાં ઉપરોક્ત ત્રણે સમયે સર્વ કા છેાડી આત્મભાવના કરવી જોઇ એ.
સામાયિક માટે તે એકાંત તથા નિરાકુળ ક્ષેત્રની પસંદગી કરે છે. સામાયિકના પ્રારંભમાં તે એવી ભાવના કરે છે કે “ મારે કોઇ શત્રુ નથી, તેમ મિત્ર નથી, હું અત્યારે સર્વ અનાત્મસબંધી વિચારેાથી નિવૃત્ત થઈ એક માત્ર આત્માના ગુણુ પર્યાયમાં રમણતા કરૂ છુ, રાગદ્વેષને ત્યાગુ છું અને સમતાભાવને ગ્રહું છું.
સામાયિક પ્રતિમાધારી સામાયિકના સમયે બિલકુલ મુનિવત્ શાંત તથા સૌમ્ય બની જાય છે. યદિ કાઈ કષ્ટ આપે અથવા દુચન કહે અથવા પ્રહાર કરે તાપણ પ્રયાગકર્તા દ્વેષ કરતા નથી. કારણ કે તે સમયે તેણે પેાતાના આત્માને જ પેાતાનુ ધર માન્યું છે આથી તેએ તે ધરની રક્ષા ક્રોધ, માન, માયા, લેાભાદિ શત્રુએથી અતિ પ્રયત્નપૂર્વક કરે છે. અર્થાત્ કહા કે અત્યારે ભાવસાધુ છે.
હવે તે જ્ઞાની શ્રાવક વ્યવહારનયને ગૌણુ કરી નિશ્રયનયને આશ્રય લે છે. પ્રતિક્રમણ, પ્રત્યાખ્યાન, સ્તુતિ, વંદના આદિ વ્યવહાર સામાયિક સબંધી વિકલ્પેાના ત્યાગ કરી, અસલી નિશ્ચય સામાયિકમાં આરૂઢ થાય છે. નિશ્ચયનયના આશ્રય વડે બુદ્ધિમાંથી જગતની વિચિત્રતા એકાએક સરી જઈ, સર્વ શુદ્ધ, શુદ્ધ, ચૈતન્યમય, પરમ વીતરાગી દેખાય છે. પુદ્ગલાદિ પાંચ દ્રવ્ય ભિન્ન ભિન્ન નજરમાં આવે છે. હવે તે સ્વાનુભવ અર્થે અન્ય સર્વ આત્માએમાંથી પેાતાને ઉપયેાગ હઠાવી પેાતેપેાતાના જ આત્માની નિ`ળ શુદ્ધ ભાવરૂપી ભૂમિમાં પ્રવેશ કરે છે. ત્યાં પ્રવેશતાં જ, સર્વ ભવતાપ શમી જાય છે, ચૈતની કલ્પના વિલય થાય છે અને એક માત્ર આત્મભાવ જાગ્રત થાય છે. આ સ્વાનુભવરૂપી
