________________
૨૪૨
દાન અને શીળ છે. આથી જ્ઞાની શ્રાવક રાત્રે પણ ધર્મધ્યાન અને આત્મચિંતન માટે સમય કાઢી તે કાર્યમાં રત બને છે. વાસ્તવમાં જગતના સર્વ કાર્યોની અપેક્ષાએ આત્માના ઉપવનમાં કલોલ કરવાનું આ જ્ઞાની આત્માને અધિક રૂચિકર ભાસે છે.
૭
બ્રહ્મચર્ય પ્રતિમા
આ જ્ઞાની ગૃહસ્થ છે પ્રતિમાઓને અભ્યાસ કરી હવે સાતમી પ્રતિમાનો વિચાર કરે છે. તે ચિંતવે છે. કે સ્ત્રી સંસર્ગ જીવનની શક્તિ તથા સંયમને નષ્ટ કરે છે; સ્ત્રી સંસર્ગને મોહ આત્માની શુદ્ધિના અભ્યાસમાં બાધક છે, હવે જો હું મન, વચન, કાયાથી સ્ત્રી સંસર્ગને ત્યાગ કરી બ્રહ્મભાવમાં રત થઈ ભલી રીતે બ્રહ્મચર્યવ્રત પાળું, તો તે મને આત્માનુભવના મનનમાં અતિ સહાયતારૂપ થાય. આમ વિચારી, પિતાનો નિર્ણય સ્વપત્ની પાસે પ્રદર્શિત કરી, તેને સંતુષ્ટ કરીને પોતાના ગ્રહના કોઈ એક એકાંત ઓરડામાં પિતાનું શયન આસન ગઠવે છે.
જો કે હજુ તેણે આરંભ તથા પરિગ્રહનો ત્યાગ કર્યો નથી, કુટુંબની રક્ષા તથા આજીવિકાના સાધનને સંભાળે છે તો પણ તેની વૃત્તિ સારી રીતે સંતોષમય બની ઉપશમી ગઈ છે.
તે બ્રહ્મચર્યની રક્ષાથે દિવસમાં માત્ર એક વખત ભોજન કરે છે, તેમાં પણ કામો-તેજક પદાર્થોનો ત્યાગ કરે છે. અને આવશ્યક હોય તો બીજી વખત ફળ અથવા દૂધ કોઈ વાર લે છે. તેના વેષમાં પણ પરિવર્તન થાય છે. તે સાદા કપડાં પહેરે છે, જોનારને તે વૈરાગી લાગે એવી તેની વર્તના હોય છે.
તે પાંચ ભાવનાઓ ભાવે છે તે આ પ્રમાણે– (૧) સ્ત્રીઓમાં રાગ વધારનાર કથા સાંભળવી નહિ.
