________________
૨૨૬
દાન અને શીળ
આત્માની સ્વવસ્તુ જ્ઞાન અને દર્શન છે. એ સિવાયની શરીરથી માંડી સમગ્ર વિશ્વની અનેક દ્રવ્ય અદ્રવ્ય વસ્તુ એ પરવસ્તુ છે.
પરવસ્તુને મોહ અને સંગ્રહ એ પરિગ્રહ છે. પરિગ્રહ ત્યાગથી જીવે રાગાદિને સર્વોત્કૃષ્ટ ઉપશમ કરી નાખે છે. અને તે
ઉપશમને પ્રાપ્ત થયેલ છવ સ્વસ્વરૂપમાં સ્થિર થઈ જાય છે. બાહ પરિમયના નવા પ્રકાર
૧. ખેત-ખુલ્લી જમીન, બાગ, બગીચા, ખેતર, વાડી વગેરે. ૨. વળ્યુ—ઢાંકેલી જમીન, ઘર, હાટ, હવેલી, મકાન વગેરે. ૩. હિરણ–ચાંદીના દાગીનાઓ વગેરે. ૪. સોવન્ન-સોનાનાં અલંકારે. ૫. ધન–મહારબંધ નાણું, સિક્કા વગેરે. ૬. ધાન્ય–વીશ પ્રકારનાં ધાન્ય. ૭. દુપદ–એ પણ નોકર, ચાકર વગેરે. ૮. ચૌપદ–ચાર પગાં ગાય, ભેંસ, બળદ, હાથી, ઘોડા વગેરે.
૮. કુવીય–ઘરવખરી વગેરે. આત્યંતર પરિગ્રહનાં ચૌદ પ્રકાર
ક્રોધ લેભ રતી દુર્ગચ્છા નપુસકવેદ માન હાસ્ય અરતી સ્ત્રીવેદ મિથ્યાત્વ માયા ભય શક પુરૂષ વેદ
બીજી રીતનાં ચૌદ પ્રકારમાં ત્રણ જાતના વેદને બદલે એક વેદ” એવું નામ આપી તેમાં “રાગ, દ્વેષ' ઉમેરીને ચૌદ પ્રકાર કહે છે.
છઠું દિશા પરિમાણ વ્રત આણુવ્રત તત્ત્વજ્ઞાની આત્મા પાંચમા ગુણસ્થાનની ભૂમિકામાં બેસીને વ્રતપ્રતિમાને અંદરથી વિચારે છે. પાંચ અણુવ્રતને વિચાર કરીને હવે