________________
દાન. પ્રકરણ ૩
૨૨૩ એ વિચારે છે કે હું ક્રોધને એટલે વશ ન થાઉં કે જેથી મારાથી અસત્ય વચન કહેવાય જાય, લોભ મને એટલો ન સતાવે કે હું અસત્ય બોલી, અન્ય પ્રાણીઓને ઠગું, ભય એટલો ન વ્યાપે કે હું સત્યને છૂપાવું અથવા સત્ય કહેવાથી જગતને લાભ થાય તેવું હોય તેમાંથી તેને વંચિત રાખું તથા હાસ્યના ફંદમાં એટલે ન ફસાઉં કે જેથી અસત્ય દ્વારા સત્યની હાંસી કરું.
આ પાંચ ભાવનાઓને ભાવીને સત્ય અણુવ્રતના પાંચ અતિચારોથી પિતાને બચાવવા પૂરૂં ધ્યાન રાખે છે.
આ શ્રાવક કાળજીપૂર્વક લક્ષ રાખે છે, કે હું કોઈ અન્યને મિયા ઉપદેશ ન દઉં, કોઈની ગુપ્ત વાત કે રહસ્ય પ્રગટ ન કરું,
જૂઠા લેખ ન કરૂં, કોઈની અનામત રકમ ખોટી રીતે ન લઉં તથા કેઈના સંકેતે જાણું પ્રગટ ન કરે.
તેણે પિતાને સર્વ વ્યવહાર સત્યના અવલંબન પર જ સ્થાપિત કર્યો હોય છે. આવા શુદ્ધ વ્યવહારથી લૌકિક જન પ્રસન્ન થાય છે અને તેનામાં વિશ્વાસ રાખે છે અને તેથી તેનો વેપાર સુગમતાથી વધે છે. '
તેને પ્રત્યાખ્યાનાવરણ કર્મને તીવ્ર ઉદય હોતો નથી. તે બહુ જ મિષ્ટ, નરમ વિનયયુકત વચન બોલે છે, છતાં હજુ તેનાથી સાવધ વચનનો ત્યાગ થઈ શકતો નથી; અને તેમાંથી બચવાની ભાવના કરે છે.
આમ સત્યનું મનમ કરતાં કરતાં આ શ્રાવક એકાએક શુભાશુભ ભાવોમાં અરુચિ કરી, શુદ્ધ ભાવોમાં રમણતા કરવા ભેદ વિજ્ઞાનનું શરણ ગ્રહે છે અને નિશ્ચય નઠારા પિતાના આત્માને શુદ્ધ, બુદ્ધ, જ્ઞાતા દષ્ટા અવિનાશી અને આનંદમય વિચારતાં વિચારતાં એકાએક નિજ પરિણતિમાં લીન થાય છે ત્યારે સ્વાનુભવ રસને પ્રવાહ તેના અંતરમાં વહેવા માંડે છે; અને તે રસમાં કોલ કરી આ જ્ઞાની અદ્ભુત આનંદનો આસ્વાદ લે છે.
