________________
પંચ લબ્ધિ
લેખક બ્રહ્મચારી શ્રી મૂળશંકર દેસાઈ
છવમાં પાંચ પ્રકારના ભાવ થાય છે તેને પંચલબ્ધિ કહે છે. એ પાંચ પ્રકારના ભાવોના નામ આ પ્રમાણે છે –
(૧) ક્ષયપશમ લબ્ધિ (૨) વિશુદ્ધિ લબ્ધિ (૩) દેશના લબ્ધિ (૪) પ્રાયોગ્ય લબ્ધિ (૫) કરણ લબ્ધિ
જે સમયે જીવમાં કરણલબ્ધિરૂપ ભાવ પ્રગટ થાય છે ત્યારે જીવમાં નિયમાનુસાર સમ્યગ્દર્શન રૂપની અવસ્થા પ્રગટ થાય છે. કરણલબ્ધિરૂપ ભાવમાં આત્મા કદી નીચે પડતો નથી. નિયમથી તેના ભાવ વધતાં વધતાં સમ્યગદર્શનરૂપ અવસ્થાને પ્રાપ્ત થાય છે.
ત્યારે હવે આપણે એ જોવું જોઈએ કે એ પાંચ પ્રકારના ભામાંથી આત્મામાં કેટલા ભાવની પ્રાપ્તિ થઈ છે ? અને બાકીના ભાવોની પ્રાપ્તિને માટે આત્માએ પુરુષાર્થ કરવો જોઈએ એ જ તેનું પ્રથમ કર્તવ્ય છે.
