________________
૨૦૮
દ્વાન અને શીળ
( શરીરને ) જ પોતાનુ સ્વરૂપ ભૂલથી માની બેઠો છે તે જીવ જ્ઞાન પ્રાપ્ત થવાથી જરૂર માનવા લાગશે કે હું શરીર નથી પરંતુ નાયક સ્વભાવી આત્મા છું.
જ્યારે શરીરને પોતાનું નહિ માને તેા પછી તે કેમ માનશે કે હું મનુષ્ય છું. અથવા સ્ત્રો છું કે બાળક છું? એકવાર પોતાની જાતિનું યથાર્થ જ્ઞાન થઈ જાય તેા પછી જીવ જે શરીરને પેતાનું માનીને દુ:ખી થઈ રહ્યો છે તેનાથી ઉદાસીન થઈ ને પાતાનામાં જ પોતાપણાની બુદ્ધિ કરીને પોતાના કલ્યાણ માર્ગ પર આવી જશે.
પરંતુ એટલેા વિવેક નહિ હોવાના કારણે માત્ર થોડાક શાસ્ત્રાઅભ્યાસ કરીને દિવસ વ્યતીત કરી રહેલ છે. જ્યારે જીવમાં પોતાનુ કલ્યાણ કરવાની તીવ્ર ભાવના જાગૃત થઈ જાય છે ત્યારે તેને શસ્ત્રજ્ઞાન હેાવાથી તે વિચાર કરે છે કે મારું કલ્યાણુ નિયમથી સત્પુરુષદ્રારા જ થઈ શકે છે.
ત્યાર પછી તે જીવ નિસ્પૃહી સત્પુરુષ નિ ંથ ગુરુની શોધમાં નીકળી જંગલમાં જ જશે કારણ કે શસ્ત્રજ્ઞાનથી તેને માલુમ છે કે નિસ્પૃહી ગુરુ જંગલમાં જ રહે છે.
આ પ્રમાણે પોતાના આત્મા જ પેાતાનું કલ્યાણ કરવાના ભાવની સાથે ગુરુની પાસે જવાના ભાવ પણ થયા છે તે ભાવતુ નામ વિશુદ્ધિલબ્ધિ છે.
હવે વિચારવાનું એ છે કે એવા ભાવ મારા આત્મામાં થયા છે કે નહિ. જો ન થયા હોય તે। માનવું જોઈ એ કે હજી મારા આત્મામાં વિશુદ્ધિ લબ્ધિરૂપ ભાવ થયા નથી. તેથી એ ભાવ પ્રાપ્ત કરવા માટે પુરૂષાર્થ કરવા જઈ એ.
દેશના લબ્ધિ
સંસારથી ભયભીત થયેલેા આત્મા આત્મકલ્યાણની ભાવનાથી પ્રેરાઇને પેાતાના કલ્યાણુના મા જાણુતા નહિ હોવાથી, બુદ્ધિપૂર્વક પરીક્ષા