________________
. ૧૮૮
દાન અને શાળા શુદ્ધ થાય છે પણ બીજે સ્વાદમાર્ગ ઉથાપક હેવાથી આલોચનાદિ વડે શુદ્ધ થતું નથી.”
ત્રીજું વ્રત વ્યવહારનયથી—ધન આદિક અદત્ત પરવસ્તુ લીએ નહિ. તેનું પ્રત્યાખ્યાન કરે તે.
નિશ્ચયનયથી–દ્રવ્યથી અદત્ત વસ્તુ ન લેવા ઉપરાંત અંતઃકરણમાં પુણ્યતત્વના બેંતાલીશ ભેદ પ્રાપ્ત કરવાની ઇચ્છાથી ધર્મકાર્ય કરે છે અને પાંચ ઈન્દ્રિમાં વેવીશ વિષય, આઠ કર્મની વગંણ વગેરે પર વસ્તુ ગ્રહણ કરવાની ઈચ્છા કરતું નથી તે, તેનો નિયમ કરે તે.
ચોથું વ્રત વ્યવહારનયથી—શ્રાવકોને સ્વદાર સતેષ અને ગ્રાવિકોને સ્વપતિસતિષ, શ્રાવકોને પરસ્ત્રીને ત્યાગ અને શ્રાવિકાને પરપુરુષને ત્યાગ. નિશ્ચયનયથી–વિષયની અભિલાષા, મમત્વ અને તૃષ્ણા ત્યાગ.
શ્રાવકે બાહ્યથી પરસ્ત્રીને ત્યાગ કર્યા છતાં અને બાલિકાએ બાહ્યથી પરપુરુષનો ત્યાગ કર્યા છતાં અંતરમાં જે તેને વિષયની લોલુપતા હોય છે અને તેનું પ્રત્યાખ્યાન કરતો નથી તે તેને વિષય સંબંધી કર્મને બંધ થયા કરે છે.
પાંચમું બત વ્યવહારનયથી–શ્રાવકોએ નવ પ્રકારના પરિગ્રહનું પરિમાણ કરવું તે.
નિશ્ચયનયથી–ભાવકર્મ તે રાગદ્વેષ અને અજ્ઞાનને તથા વ્યકર્મ તે આઠ પ્રકારના કર્મને તથા દેહ અને ઈન્દ્રિયોને ત્યાગ તે.
