________________
દાન અને શીળ શ્રાવકની અગિયાર પ્રતિમા શ્રાવકની અગીયાર પડિયા અથવા પ્રતિમા સંબંધી પહેલો ઉલ્લેખ ઉપાસક દશાંગ સૂવમાં આવે છે. આનંદ શ્રાવકના અધિકારમાં આનંદ શ્રાવકે અગીયાર પ્રતિમા અંગીકાર કરી હતી તેનું વર્ણન તેમાં કરેલ છે.
પડિમા અથવા પ્રતિમા એટલે પ્રતિજ્ઞા અથવા અભિગ્રહ એ અર્થ થાય છે.
તે પછી પ્રતિમાની વિગત દશાશ્રુતસ્કંધ સૂત્રમાં આપેલી છે તે વિગત પણ બહુ ટુંકી છે. પરંતુ તે પછીના આચાર્યોએ તેમના ગ્રંથોમાં વિશેષ વિગતે આપેલી છે.
આ અગીયાર પ્રતિમાના નામ, ક્રમ અને વિગત સંબંધી શ્વેતાંબર ગ્રંથ તેમ જ દિગંબર ગ્રંથોમાં થોડે છેડે ફરક દેખાય છે. શ્વેતાંબર પ્રમાણે અને દિગંબર પ્રમાણે અગીઆર પ્રતિમાઓ નીચે પ્રમાણે છે – વેતાંબર પ્રમાણે
દિગંબર પ્રમાણે ૧. દર્શન પ્રતિમા.
૧. દર્શન પ્રતિમા. ૨. વ્રત પ્રતિમા.
૨. વ્રત પ્રતિમા. ૩. સામાયિક પ્રતિમા. . ૩. સામાયિક પ્રતિમા. ૪. પિષધપવાસ પ્રતિમા. ૪. પૈષધોપવાસ પ્રતિમા. ૫. કાયોત્સર્ગ પ્રતિમા અથવા ૫. સચિત ત્યાગ પ્રતિમા.
દિવામથુન ત્યાગ પ્રતિમા. ૬. બ્રહ્મચર્ય પ્રતિમા. ૬. રાત્રિભોજન ત્યાગ પ્રતિમા. ૭. સચિત્ત ત્યાગ પ્રતિમા. ૭. બ્રહ્મચર્ય પ્રતિમા. ૮. આરંભ ત્યાગ પ્રતિમા. ૮. આરંભ ત્યાગ પ્રતિમા.
