________________
દાન. પ્રકરણ ૭
૧૩૩ એમ ત્રણેની એકાગ્રતા અને અંતરસ્થિરતા એક સરખી થઈ જવાથી સમાન દશા અને સમાન ગતિને પામ્યા.
ગમે તે સાધનથી ગમે તે કારણે કરીને કરવાનું એક જ એ છે કે અનાદિ કાળથી દેહભાવ થઈ ગયો છે. દેહ તે જ હુ મનાયું છે, પાંચ ઈદ્રિના વિષયોમાં ચિત્તવૃત્તિઓ રમી રહી છે. બાહ્યભાવ અને બાહ્યદષ્ટિમાં જ તલ્લીનતા થઈ ગઈ છે. અંતરજીવન શું? આત્મજાગ્રતિ કેમ થાય? તેનું ભાન ભૂલી જઈ જગતનાં વિવિધ પદાર્થો, સ્ત્રી. ધન, કુટુંબાદિક પ્રત્યે મમત્વભાવના, તીવ્ર આસકિત અને તદાકારવૃત્તિ રમી રહી છે. તેવા પદાર્થને મેળવવા તથા ભોગવવામાં જીવન વ્યતિત થયા કરે છે. તેના સંગે હર્ષ અને વિયોગે ખેદ થયા કરે છે. એ બધી પ્રવૃત્તિને દેહાધ્યાસ તથા જગદાકાર વૃત્તિ કહે છે, તેનો નાશ થાય, એ જ આત્માનું પરમ કલ્યાણ છે.
અર્થાતું દેહાધ્યાય-બુદ્ધિ તથા જuદાકાર-વૃત્તિ ભૂલી જઈ અંતરભાવમાં આત્મજાગ્રતિ તથા તત્ત્વરમણુતા થાય એ જ કલ્યાણ છે. સપુરૂષની સેવા-ભકિતથી આત્મજાગ્રતિ ત્વરાથી થાય છે, જેથી સુપાત્ર દાનની મહત્તા જણાયી છે.
એ ભક્તાત્મા સુતારના દૃષ્ટાંતથી સમજી શકાશે કે તેના ચિત્તની ઉત્કૃષ્ટતા અને પ્રસન્નતા કેવી હતી. સામાન્ય રીતે પણ મુનિ મહાત્માને જોઈ ચિત્ત રાજી થાય છે પણ તેને પ્રસન્નતા કહેતા નથી. પરંતુ ગુરૂ સમાગમથી તેની ભકિતમાં સર્વભાવ વિલીનતાને પામી એવી એકાગ્રતા થાય તે સમયે પિતે ક્યાં છે? જગત શું છે? દેહ શું છે? તેનું લક્ષ્મ જ ન રહે.
પ્રસન્નતા ઉત્કૃષ્ટપણે હતી, તેમજ વિત્ત પણ પિતે મજુરી કરી ઉપાજોલ સાચી કમાણુનું હતું, કુડ-કપટ તથા અનીતિ રહિત હતું અને પાત્ર પણ ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે સત્ (આત્મસ્વરૂપ)ની પ્રાપ્તિ થયેલ, પરમજ્ઞાની, સર્વોત્તમ, પુરૂષ હતા દાન આપવામાં કઈ
