________________
૧૩૨
દાન અને શીળ
આપવાની ભક્તિમાં ઉત્કૃષ્ટપણે હરણનું ચિત્ત પ્રસન્ન થવાથી આહાર આપનાર સુતારની ભક્તિનું અનુમોદન કરતાં મુનિ પ્રત્યેની ગુરુભકિતમાં એકાગ્રપણે સ્થિરપણાને પામતાં “આ વૃક્ષ ઉપરની ડાળ પડશે. અને અમે કચરાઈ જશું.” એવો દેહભાવ જ ન હોવાથી મુનિભકિતમાં પિતાનું દેહલત્સ્ય ભૂલાઈ ગયું,
પિતાના પેટપેષણ જેટલું લાવેલ અન્ન તે મુનિને જોઈ આપવાને તૈયાર થયા. “વનમાં રખડવાની તથા લાકડાં કાપવાની મહેનત કરતાં મધ્યાન્હ સમય થતાં મને ખાવાનું જોશે” એવું લય ભૂલી જઈ “મુનિને આહાર આપી દઈશ, તે પછી હું શું ખાઈશ? મહેનતથી પરિશ્રમિત અને ક્ષુધાતુર થયેલ હું આહાર વિના ઘેર કેમ પહોંચી શકીશ?” એવો વિકલ્પ ન કરતાં સંસ્કાર–બળથી મુનિને દેખતાં જ એના અંતરમાં પ્રીતિ અને પ્રસન્નતા પ્રગટ થતાં, ત્વરાથી ઝાડ ઉપરથી નીચે ઉતરી મુનિના ચરણમાં નમસ્કાર કરી પિતાની પાસે ખાવાનું હતું તે બધું આપી દીધું. ભિક્ષા આપતી વખતે ભકિત તથા ચિત્તની પ્રસન્નતા ઉષ્ટપણે પ્રગટ થયેલ હોવાથી આ ઝાડની ડાળ પડશે, તે મારું મરણ થશે” એવી દેહમૂછ તથા બાહ્યદષ્ટિને વિકલ્પ પણ ન થતાં એકાગ્રભાવમાં લીન થતાં દેહાધ્યાસ-બુદ્ધિ તથા જગદાકાર-વૃત્તિનો નાશ થવાથી આત્મસિદ્ધિ મેળવી શક્યો.
જંગલમાં રહેનાર પશુની પણ આવી ગુરુભકિત જોઈ તેનું શ્રેય કરવાની ભાવનામાં તથા “આ સુતાર કે જે ગામમાંથી કેટલે દૂર વનમાં રખડી લાકડાં કાપતાં મહેનતથી થાકી ગયો છે, સુધાથી અશક્ત થઈ ગયો છે, છતાં ગુરૂભકિતમાં પિતાનું શું થશે તેને અણુમાત્ર પણ વિચાર ન કરતાં પિતાને આહાર મને આપે છે. આવા સરલ સ્વભાવી અને ગુરૂપ્રેમી આત્માનું કલ્યાણ કેમ કરૂં?' એવી કરૂણામાં નિષ્કામ ભકિત કરનારા પવિત્ર ભકતે તરફ કરૂણામાં એકાગ્ર થતાં આત્મભાવમાં સ્થિર થવાથી “આ ઝાડની ડાળ નીચે તુટી પડતાં મરણ થશે, એ લય લય પામી જતાં દેહાધ્યાય-બુદ્ધિને નાશ થઈ ગયે. -
