________________
શીળે
ધર્મના ચાર પ્રકાર–દાન, શીળ, તપ અને ભાવના. તેમાં દાનનું વિવેચન કરાઈ ગયું છે. હવે શાળ સંબંધી વિચાર કરીએ. શીળને કેટલાક લોકો શિયળ એવો અર્થ કરે છે તે ખોટું છે, શીળને અર્થ ચારિત્ર થાય છે. અલબત્ત, શીળમાં શિયળને પણ સમાવેશ થઈ જાય છે.
જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર એ મોક્ષમાર્ગ છે. તેમાંય પણ મેક્ષનું અસાધારણ કારણ તે ચારિત્ર જ છે. અનુકૂળ પ્રતિકૂળ નિમિત્તાની હાજરીમાં આત્માને પિતાના સ્વ-ભાવ પરિણામમાં ટકાવી રાખવો તેનું નામ જ સાચું ચારિત્ર છે.
અનુકૂળ પ્રતિકૂળ પ્રસગો સિવાય તે સમભાવવાળા પરિણામ ઘણીવાર ઘણા માણસોમાં ઉપલક દૃષ્ટિએ દેખાય છે. પરંતું તેટલા સામાન્ય દેખાવથી ભાવચારિત્ર લેવાની કલ્પના કરવી તે બરાબર નથી. સેનું કસોટીએ ચડે ત્યારે જ સેનાની પરીક્ષા થાય છે. તેવી જ રીતે અનુકૂળ પ્રતિકૂળ પ્રસંગે પ્રાપ્ત થાય ત્યારે જ ચરિત્રરૂપી સુવર્ણની પરીક્ષા થાય છે. - પરમશાશ્વત સુખની પ્રાપ્તિ માટે શુદ્ધ ચારિત્રની આવશ્યક્તા રહે છે. ચારિત્રમાં ઘણું ગુણોને સમાવેશ થાય છે. તે ગુણેને આત્મામાં - ખીલવવા તે ચારિત્રનું કાર્ય છે.
- મનુષ્યમાં
વિકાસની ભિજતા | સર્વ પ્રકારના છમાં ઈદ્રિયોની અપેક્ષાએ મનુષ્ય એ પૂર્ણ - વિકસિત જીવ છે. પરંતુ આધ્યાત્મિક રીતે તે અપૂર્ણ છે. સર્વ મનુષ્ય
