________________
દાન પ્રકરણ :
૧૪૭ કોઈ મોક્ષ પામે, એ શક્ય જ નથી. પૌદ્ગલિક પદાર્થોમાં તો એ કે મેળવ્યા હોય અને બીજે ઉપભેગ કરે એ શક્ય છે, પરંતુ મોક્ષની વાતમાં તે આત્માએ જાતે જ ઉદ્યમશીલ બનીને મોક્ષને પ્રાપ્ત કરવાનું હોય છે. સઈ તે પછી મેક્ષદાન દ્વારા પરોપકાર સાધવે જોઈએ, એ વાત જ નિર્થક બની જાય ને?
અનભિજ્ઞ આત્માને જ એ વાત નિરર્થક લાગે. જે કોઈને ય માટે શક્ય ન હોય, તેવું આચરણ ઉપકારીઓ ઉપદેશે જ નહિ, મોક્ષના ઉપાયનું દાન એને પણ મોક્ષદાન જ કહી શકાય. શ્રી અરિહંતદેવે મુકિતદાતા ગણાય છે, તે મેક્ષના ઉપાયને દર્શાવનાર હેવાના કારણે જ! મોક્ષના ઉપાયનું દર્શન કરાવવા દ્વારા મોક્ષદાન થઈ શકે છે, એ વાત પરોપકારના સ્વરૂપનો ખ્યાલ આપતાં આ સમર્થ પ્રવચનધર મહાત્માએ પણ ફરમાવી છે.
તેઓશ્રી ફરમાવે છે કે–“મેક્ષ હાથ વડે આપી શકાય એ શક્ય નથી, માટે મોક્ષદાનના અભિલાષીએ મેક્ષને ઉપાય દર્શાવે. એ જ ગાય છે. કારણ કે ઉપાયની ઉપાસનાથી જ ઉપેયની સિદ્ધિ સુખપૂર્વક થઈ શકે છે. ”!
આથી સ્પષ્ટ છે કે મોક્ષના ઉપાયને દર્શાવવાનો પ્રયત્ન, એ મોક્ષદાનને જ પ્રયત્ન છે. કારણ કે ઉપાય-દર્શનાદિ સિવાય બીજી કોઈ પણ રીતિએ મોક્ષનું દાન થઈ શકતું જ નથી. આ પ્રમાણે ફરમાવ્યા બાદ તે જ પરમર્ષિએ “મેક્ષનો ઉપાય કોને કહેવાય ” એ ફરમાવતા એ જ વસ્તુ સ્પષ્ટ કરી છે કે –
અખિલવેદી એટલે સર્વજ્ઞ એવા શ્રી અરિહંતપરમાત્માએ પ્રરૂપેલે ધર્મ એ જ એક મોક્ષને ઉપાય છે. *
