________________
નિ. પ્રકરણ ૬
૧૧૭ એવું નામ પણ ભાગ્યે જ હયાતી ધરાવતાં તેમણે સમાજ સેવાના મહત્કાર્યથી ઉત્કૃષ્ટ પુન્ય ઉપાર્જન કર્યું. : તે એક સમયે તપના બળથી દેવીનું આરાધન કરી દેવીની પ્રસન્નતા મેળવી પિતા કરતાં અધિક જ્ઞાની પાસે પાઠવ્યું કે મારા તથા કુમારપાલના હજી કેટલા ભવ બાકી છે ?” દેવીએ પરસાનીને પૂછી ઉત્તરમાં શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યજીને બતાવ્યું કે – કુમારપાલના ત્રણ ભવ "બાકી છે અને આપના પાંચ ભવ બાકી છે. કારણ કે કુમારપાલ કરતાં આપે જનસમાજની ઉન્નતિના ઘણું જ મહત્કાર્યો કર્યા છે. તેમ જ હજુ પણ આપના હાથે સેવાના મહાન પુનિત કાર્યો થવાનાં છે. જેથી કુમારપાલ કરતાં આપતા વધારે બે ભવની જનસમાજને આવશ્યકતા છે.
તે - છે. આ સાંભળી શ્રીમાન હેમચંદ્રાચાર્યજી ઉલાસમાં આવી દેવીને કહેવા લાગ્યા કે –“મારા નિમિત્તથી સત્ય તત્વને પ્રકાશ ફેલાતો હોય, કોઈ પણ જીવાત્મા સંસારના બંધનથી મુકત થઈ પરમાર્થ તવને પામી શકતો હોય, સન્માર્ગ પ્રત્યે અન્યાય કરનારને પરાભવ થતા હોય, જનસમાજના હૃદયની આંતરિક લાગણીઓ માયિક બંધનોથી છુટી પરમાત્મ-તત્ત્વ ભણું વળતો હોય, કોઈનું પણ શ્રેય થતુ હોય, સમાજ અથવા દેશની ઉન્નતિ થતી હોય, તે મારૂં ગમે તેમ થાઓ, ભલે મારા બે પાંચ ભવ વધે; પણ તેમ કરવા (જનસમાજનું શ્રેય કરવા) હું પરમ પ્રસન્ન ચિત્તથી રાજી છું.” આ વાચકવર્ગ, જુએ. માનસિક કરુણાને અભૂત ચિતાર ! ધન્ય છે આવા ભારતભૂમિના પુનિત સંતાનને ! નમસ્કાર હો આવાં આર્યદેશના કહીનૂર હીરાને ! કે જેના પવિત્ર ચરણન્ય સથી જ આ ભારતભૂમિ આર્યત્વના પુનિત નામને પામી છે.
માનસિક અનુપાનું બીજું ચિત્ર - છેદશમા સૈકામાં શ્રીજિનવલભસૂરિ નામના સમર્થ તવણની આચાર્ય મહાત્મા વિદ્યમાન હતા. તે સમણે ધર્મતત્ત્વની ઘણી જ ક્ષીણતા