________________
૧૦૪
દ્વાન અને શીળ
જ્યાં તકરા નીચ જાતિના અને નિર્દયી રાખવામાં આવ્યા હોય, કે જેમના હૃદયમાં દયાની લાગણી પણ ભાગ્યે જ હોય, ત્યાં રીબાવી મારવાથી એલા ( આગમણુ )માંથી કાડીને ચુલામાં નાંખવા જેવુ થાય છે.
અભયદાનની ખરી મહત્તા ત્યાંજ છે કે મરનારની યા ખાતાં મરનારને બચાવતાં મારનાર ઉપર પણુ અણુ માત્ર અરૂચિ, તિરસ્કાર કે કષાય ઉત્પન્ન ન થાય તે જ અભયદાન કહી શકાય. કેટલેક સ્થળે જ્યાં મહાજન કે ન્યાતનું જોર હોય છે, ત્યાં ચંડાળાને મારી કુટી તેની પાસેથી બકરાં કે ઢાર પડાવી ધ્યા કરવાનું માનનારા જૈન સિદ્ધાંતથી વિરૂદ્ધ કરે છે. એ અભયદાન નથી, પણ કુલાચાર કે સસ્કારજન્ય મેાહદાન છે.
જૈનશાસ્ત્રમાં નિરૂપણ કર્યા પ્રમાણે અભયદાનનું યથાર્થ સ્વરૂપ કોઈ કોઈ સાધુ મહાત્મા અથવા શ્રાવક સમજ્યા હશે. બધા નહિ સમજ્યા હાય એમ કહેવાતા મારા હેતુ નથી.
“અપરાધી શુ પણ વિચિત્ત થકી, ચિંતવીએ પ્રતિકૂલ-સુગુણ
,,
નર.
એ વાક્યથી સિદ્ધ થાય છે કે અપરાધીના પ્રત્યે કષાય કે વૈરભાવ ન લાવતાં મા લાવવી ગેજ ધ્યાળુનું કર્ત્તવ્ય છે. જૈનસમાજમાં પણ ઘણે ભાગે આવા પ્રકારની વિવેકશૂન્ય પ્રવૃત્તિને જ ધ્યાની ભાવના મનાઈ ગર્વ છે
કેટલેક સ્થળે સાધ્વીએ તથા આર્યાએ! વિધવા સ્ત્રીઓને ખીજી સ્ત્રીઓની સુવાવડ નહિ કરવાની બાધા આપે છે. કેમ કે સુવાવડ કરવાથી અશુચિ પરમાણુઓના સાંસર્ગને લઈ સુતક લાગવાથી સામાયિક, પ્રતિક્રમણ, સ્વાધ્યાય વગેરે ધર્મક્રિયા અમુક દિવસે સુધી ન થઇ શકે, તેથી સુવાવડમાં પાપ માની તે ન કરવાની બાધાઓ આપવા જતાં શાસ્ત્રવિરૂદ્ધ અધમ નિર્દય કૃત્ય ચાલે છે. અને તેવા દુષ્ટ કૃત્યને ધર્મગુરૂઓ તથા સાધ્વીએ ધર્મ મનાવે છે.
