________________
પર
દાન અને શીળ વિચાર કર્યા વિના માન, મેટાઈ કે કીતિને માટે તેમ જ મિથા મતની વૃદ્ધિને માટે દાન આપે તો તે દાન સંસારનું જ કારણ બને છે. વિવેકજ્ઞાન વિના ઉત્તમ પાત્રમાં ઉત્તમ દાન થઈ શકતું નથી.
જે જે કારણથી જૈન ધર્મને હાસ થાય, દેવ, ગુરુ, ધર્મ તથા શાસ્ત્રના અવર્થવાદ બોલાય તથા ચારિત્રનો લોપ થાય તેવા કારણોમાં દાન દેવું ને સંસાર વૃદ્ધિનું જ કારણ છે.
દાન આપતા સંભાળવાનું * દાન આપતી વખતે સત્કારપૂર્વક દાન આપવું. દાન લેનારને અપમાન લાગે તેવી રીતે બોલવું કે વર્તવું નહિ, દાન આપતાં મન બગાડવું નહિ, સંકોચવું નહિ. દાન પિતાને હાથે જ આપવું પણ દાન આપવા માટે બીજાને હુકમ કરવો નહિ. કારણકે તેથી અહંકારની ભાવના આવી જવાથી દાનનું ફળ ઓછું થઈ જાય છે. દાન આપ્યા પછી ફળની શંકા કરવી નહિ. કારણ શંકાથી સ્વાર્થભાવના આવી જાય છે તેથી પણ ફળ ઓછું થઈ જાય છે. અને લાભની આશાથી દાન આપવાથી જોઈએ તેવું શુભ ફળ મળતું નથી.
વળી દારૂ, મધ, માંસ, કામદીપક વસ્તુઓ, હથિયાર, ઝેર વગેરે હિંસાકારી વસ્તુઓમાંથી કોઈ પણ વસ્તુનું દાન આપવું નહિ, કારણ કે હિંસાકારી વસ્તુનું દાન પાપફળદાયી છે.
દિગંબર મત પ્રમાણે
દાનના પ્રકાર દિગંબર સંપ્રદાય માણસની જરૂરીઆત પ્રમાણે દાનના ચાર પ્રકાર પાડે છે
(૧) આહારદાન (૩) શાસ્ત્રદાન. (૨) ઔષધદાન (૪) અભયદાન.
વર