________________
દાન અને શીળ
જિનેશ્વર ભગવાને એ નિશ્ચિત જોયું છે અને અનુભવ્યું છે કે જગતના પ્રાણ સુખની અભિલાષા કરે છે, દુઃખની નહિ. સદા જીવવું અભિલાષે છે, મરવું નહિ. સુખ પણ ઈચ્છે છે-અનંત, અક્ષય અને અવ્યાબાધ, છવિત પણ ચાહે છે-સાદિ અનંત અનંત સમાધિ, અનંત જ્ઞાન અનંત દર્શન સહિત. “ सब्वे जीवावि इच्छंति, जीविउ न मरिज्जिउं
दशवकालिक सूत्र सव्वे पाणापियावए, सुहसाया, दुइपडिकुला,
अप्पिय वहापिय जीविणो" (आचागंग सूत्र) અર્થાત્ સર્વ જીવ જીવવું ઈચ્છે છે, મરવું નહિ, સર્વ જીવોને પ્રાણ વહાલો છે, સુખ સાતા અનુકૂળ છે. દુ:ખ અશાતા પ્રતિકૂળ છે, પ્રાણવેધ અપ્રિય માને છે, જીવિત પ્રિય માને છે, જે જીવોની ઉપરક્ત ઈચ્છા ફલીભૂત થઈ છે તેઓ સિદ્ધ સ્વરૂપ–પરમાત્મા બની ગયા છે. તેમની જે શબ્દોમાં પ્રાર્થના કરવામાં આવી છે તે આ પ્રમાણે છે –
अणुत्तरगं परमं महेसी, असेसकम्मं स विसोहइत्ता, सिद्धिं गते साहमणंतपत्ते, नाणेण सीलेण य दंसणेण
| ( સૂત્રકૃતાંગ સૂત્ર ) અર્થાતુ અંતિમ કોટિના ઉત્કૃષ્ટ મહાન પુરુષો જેમણે કર્મ રજથી રહિત થઈ આત્માની અત્યંત વિશુદ્ધિ કરીને સંપૂર્ણ જ્ઞાન દર્શન અને શીલ સાધી અનંત સિદ્ધ ગતિને (આત્મસ્વભાવમાં જ રમણતા) પામ્યા છે, તેઓ અમારા આદર્શ રહે. અને આ ઉદ્દેશથી અમારી મનસા-વાચા-કર્મણ પ્રાર્થના છે, પ્રણામ છે.
શ્રાવક પ્રાન કરે છેઃ “ગુરુદેવ ! આ ગાથાનાં મહર્ષિપદથી પણ બોધ થઈ જાય છે એ દર્શાવતાં : “મનુત્તર વરમં ય H ’ એ ત્રણ વિશેષણ આપેલ છે, તે શું એથી કોઈ વિશેષ તસ્વનિરૂપણ કરવાને ઉદેશ છે ?”
હા ” ગુરુદેવ સમાધાન કરે છે “કામ, કેપ, મદ, મેહ,
