________________
દાન. પ્રકરણ ૩
૭૩
ભાવના પ્રગટ્યા વિના તો રહે જ નહિ. આજ સુધીમાં આવા તે અનન્યા મહાપુરુષો થઈ ગયા છે.
તમે તમારા મગજને કસીને વિચારશે તો તમને જરૂર લાગશે કે ઉદારતા ગુણની પ્રાપ્તિ દ્વારા આવું અનુપમ કોટિનું સુંદર પરિણામ પણ જરૂર આવી શકે. આ ભાવનાની ઉત્કટતા આવતાં, એવું પુણ્ય પેદા થાય છે કે એ આત્માને વિતરાગ અને સર્વજ્ઞ બનીને મોક્ષમાર્ગની સ્વતંત્રપણે એટલે અન્ય કોઈ પણ જ્ઞાનીના આશ્રય વિના જ, પ્રરૂપણ કરી શકે છે. એથી એમના જીવનકાળમાં સંખ્યાબંધ જીવો મોક્ષમાર્ગને પામી જાય છે. પણ એ તારકેએ પ્રવર્તાવેલો મોક્ષમાર્ગ તો એવા તારકોની મુકિત થયા બાદ પણ સંખ્યાબંધ વર્ષો પર્યત અને સંખ્યાતીત વર્ષો પર્યત પણ વિદ્યમાન રહે છે અને ઘણા ઘણું જીવો એના દ્વારા પિતાના અને બીજાઓના કલ્યાણને સાધનાર બની શકે છે. ઉદારતા ગુણનાં ફળની આ પરાકાષ્ઠા છે.
ભૂતકાળમાં ભૂખમ કેમ નહોતો? ભૂતકાળમાં આપત્તિ નહતી જ આવતી એમ નહિ, પણ તે વખતે માણસો ઘણા ઉદાર હતા, ન હોય છતાં બીજાનું લેવાનું મન નહિ અને જેની પાસે હોય તે પિતાની સંપત્તિનો બીજાઓને માટે છૂટથી ઉપયોગ કરે, એટલે આપત્તિ જણાય નહિ. આ દેશમાં
જ્યાં સુધી એવી દશા હતી, ત્યાં સુધી દુકાળના વખતમાં પણ માણસોનો અને ઢેરેનો ભૂખમરો આવ્યો નહોતા. આજે સુકાળ વખતે ય ભૂખમરે ચાલે એવી દશા છે. કેમકે સૌને લેવું છે અને દેવું કેઈને નથી. એ સ્થિતિ વધી છે.
એક વેપારીને કેઈ બીજા વેપારીને વધારે વેપાર કરતો જોઈને તેની ઈર્ષા આવે છે. કોઈ પોતાની મેળે રળે તે ય ખમાતું નથી. સત્તાઓ પણ વેપાર કરવા મંડી ગઈ છે. લેગભગ આખા બજાર બૂમ
