Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ sacitra zrI paryuSaNa parva mAhAnya WS | zrI 9pasUtrasya bhALAvamAH
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ & ! ! ! ! ! ! ! af affalat alalalalalalalagah Xalalar xalalalalalalalang alaalanfaat alanlaate of gAmaDe gAmaDe bheTa ApavA lAyaka atyaMta upakAraka grantha zrI jJAnavimaLasUri viracita ATha sajhAya ane te upara zrI udayasAgarajI muni kRta bALAbedha sahita-sacitra zrI paryuSaNa parva mAhAbhyA zrI sabasTanALavadha bhAvanagara nivAsI zAha amRtalAla odhavajI dAdAsAhebanI piLa-amadAvAda sana saMvata 1996 kismata pAku 1-8-0 kavara pepara 1-4-0 sane 1940
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamAvRtti--zAstrI TAipamAM, saMvat 1938 dvitIyAvRtti--gujarAtI TAipamAM, saMvat , 1996 sArI sakhyAmAM vaheMcavA mATe smita 1-0-0 pAkuM pUMThuM naM. mudraNAlaya : dhI navaprabhAta prInTIMga presa : maNIlAla chaganalAla ghIkAMTA rAya amadAvAda zAha muka sthAna
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ amadAvAda, * * * mahArAM pustakanA moTA grAhakonI nAmAvaLI. zrI. bharatezvara bAhubaLi vRtti bhASAntara bhAga trIjo. (stra vibhAge 800 zrI. ratanazI vIrajI lApasI A vakIla (cethI AvRtti) muMbaI 200 zrI. jaina vidyAzALA amadAvAda100 zrI. meghajI hIrajI muMbaI. 800 zrI. kAntilAla IzvaralAla merakhIA (pAMcamI AvRtti) muMbaI 50 zrI. gUrjara grantha ratna kAryAlaya , amadAvAda. 25 zrI. jIvatalAla paratApasI muMbaI zrI bharatezvara bAhubaLi vRtti bhASAntara bhA. 1.2 je. (puruSabhAga) 300 zrI. ti kAryAlaya | (cothI AvRtti) amadAvAda. 200 zrI gurjara pratye ratna kAryAlaya 200 zrI. jaina vidyAzALA amadAvAda. 50 zrI. meghajI hIrajI muMbaI. zrI jaina soLa satI caritra 250 zrI. puMjAbhAI bhUlAbhAI (prathamavRtti-acitra) amadAvAda. 1000 zrI. padamazI premajI (ditIyAvRtti-sacitra) muMbaI. zrI. zALeyAgI sAthe saraLa sAmAyika sUtra-sacitra 1000 zrI. nemacaMda popaTalAla vorA (krAuna sA. 20 pharamA) amadAvAda. 125 zrI. jayantilAla phulacaMda zAha (DemI sA. 30 pharamA) amadAvAda. 120 zrI. chatalAla paratApasI muMbaI. zrI. paryuSaNa parva mAhAsya yAne kalpasUtrasya bALAvabodhaH 250 zrI. kakalacaMda kasturacaMda pAlanapura. 100 zrI. bakubhAI maNibhAI 50 zrI. vADIlAla cakubhAI amadAvAda. 50 zrI. peLIdAsa DuMgarazI amadAvAda50 zrI. meghajI hIrajI muMbaI 25 zrI. pipaTalAla sAkaracaMda amadAvAda, 10 zrI. bhagubhAI cunIlAla sutarIyA amadAvAda, - A pustaka mATe mane bIna vyAju lona ApI zrI. zAnticandra sevA samAje mahArA pa2 parama upakAra karyo che. amadAvAda,
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ ? AbhAra darzikA Asajana rahita nivAsa samaya daramiyAna mahArA prati samabhAvavRtti dazaka murabbI veLIdAsabhAI pratye -mAnapurvaka saMvata 1997 je. zu. 15 somavAra , lI. prakAzaka, . atithiryasya bhagnAzo gRhAtpratinivartate / sa tasmai duSkRtaM datvA puNyamAdAya gacchati // nirAza je gharathI thaI, atithi thAya vidAya puNya rahI se te taNuM, pApa ApatA jAya. je gherathI atithi bhagnAza thaI pAchA phare che te gheravALAne te" pitAnA pApa Apato jAya che ane teonA puSyane te pote sAthe lai jAya che. ( bheja prabaMdha.) phinIkSa prI. varkasa, amadAvAda
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ amadAvAda nivAsI zrIyut dhoLIdAsa DuMgarazI janma saMvata 1933 a. zu. 5
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamavRttinI prastAvanA. sarva jainadharmAnurAgI sAdharmi bhAIone atyaMta namratA pUrvaka vinati karavAmAM Ave che ke zrIrjuSaNa parva AvyA thakA zrIpAlItANuM, amadAvAda, surata, vaDodarA, vagere mahATA maheTA sahere maheM te zrImuni mahArAja tathA sAdhuonI yogavAI malI zake che paraMtu bIjA hAnA nhAnA sahere tathA gAme vageremAM kaIka sthAnake bhAgyeja muni mahArAja birAjelA hoya che ghaNuM zuM kahIye keTalAeka kSetromaLe te paryuSaNanA ATha divasa paryata sArI rIte parikramaNa pisaha vagere karAve tathA rUDI rIte vakhANa saMbhalAve evA sArA bhaNelA yati paNa ghaNI ja mahenatathI tathA ghaNe kharaca pramukha karatAM paNa malI zakatA nathI evA gAme madhye nivAsa karanArA zrAvakene zrIparyuSaNanuM mahAmya sAMbhalavAne aMtarAya paDavAnuM vidhra dUra karavAnA hetuthI pUrva zrI jJAnavimala suri mahArAje zrAvaka bhAIone vAMcavA sAru zrIparyuSaNanA mahAbhyane ekekA vakhANane sArAMza laIne dezIbaMdha DhAlamAM A ATha sadyAone graMtha racele che te upara valI mRta bodhikA vagere graMthane anusAre ghaNI ja manoraMjaka ane Atma hitakArI kathAo nAkhIne zrI udayasAgarajI tene bAlAvabodha karela che te graMtha pUrvokta sajanene paryuSaNAnA divasomAM vAMcavAne anukula paDe evI rItanI keTalAeka bhAIonI bhalAmaNa uparathI temaja e graMtha prasiddha thavAthI maheTA lAbhanuM kAraNa che e keTalAeka mahAna munionA mukhathI upadeza sAMbhalIne amee hAlamAM e graMtha chapAvI prasiddha karyo che paraMtu e graMthanI eka ja prata amArA hastagata thaI te paNa valI lakhata deSathI ghaNIja asuddha thayelI hatI tethI tathA tvarAye chApIne prasiddha karavAthI je kAMI bhUlacUka rahelI hoya te guNa janoe amArA upara kRpA najara rAkhI sudhArI vAMcavI e amArI mAgaNIne sujJa jane kabUla rAkhaze, evI ame AzA rAkhI chemeM temaja A mahAna graMthane jJAna bhakita pUrvaka sarva prakAranI AzAtanA TAlIne vAMcavAnI vivekI janene ame bhalAmaNa kariye chaye.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakanu nivedana. A granthamAM junI gujarAtI bhASA che, te temaja rahevA dIdhI che. mhane temAM pheraphAra karavAnuM ucita lAgyuM nathI; Avazyaka che ke te samajI zakAya tevI che. ghaNIja anya chapAvyA che, chatAM praphe tapAsavAmAM puratI kALajI bhASA bhUla heAya te te mhArI nathI. mhe te mAtra kApI ja karelI che, chatAM kahevuM utAvaLe A rAkhI che. asala uparathI A granthanA Adya prakAzake mhane A grantha pharIthI gUjarAtI TAIpamAM chapAvI ApavAnuM kAma seAMpyuM, ane te sAthe te kAma e mahinAmAM purU karI ApavAnuM jaNAvyuM. paraMtu pAte temAMthI mAtra 250 kApI ja (kAinI vatI) leze ema jaNAvyu. mheM te kAmane sAbhAra svikAra karyA. te mujaba A granthanA Adya grAhaka pAlanapura nivAsI zrIyut kakalabhAi kasturacaMda che ke jemanI 65 varSanI vRddha vaye paNa temanI tivra jIjJAsA mAtra A grantha prati temane atizaya prema che-prema eTaleA badhA che ke teozrI mukanA Adya prakAzaka zrIyuta meheAlAla maganabhAI jhaverIne paNa sAthe sAthe atizaya dhanyavAda Ape che, ane A grantha pharI pragaTa thAya evI vRtti dAkhave che. eTale teo cchA grantha pragaTa thAya tA sArI saMkhyAmAM kharIdI laine pote jarUrIAta vALA gAma sthAna ke zrAvaka A grantha vAMcanathI dharma pratye pUrNa zraddhAvAna ane ane svajIvanane uddhAra kare tema vaheMcI Apave e hetu che. hetu ucca che. temanA uttejanathI ja A grantha pharIthI temanI icchA mujaba (gujarAtI bhASAmAM prathama ja) pragaTa thAya che. A parama pavitra jaina dharma'nA mukhya grantha che. vaLI A granthamAM zrI mahAvIra prabhunA caritra sAthe citra paNa zarUmAMja ApavAmAM AvyuM che. mATe suna pAThakA AzAtanA karavAthI jarUra dUra raheze. A granthamAM AvelI AThe vyAkhyAnanI ATha DhALa che, te adha vyAkhyAna pachI, khIjA ardha vyAkhyAna pUrve, eTale vaccenA vizrAma samaye gAvAmAM Ave to bhAva ane atha bannene vizeSa lAbha thAya e ceAkkasa che. sunazuM kiM bahunA ! 1996 zrAvaNI pUrNimA. lI. prakAzakaH zAhu amRtalAla AdhavajI
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ cauda svapna, aSTamagalika ane mahAvIra anemados = kopIrAiTa:-zrI megharAja jaina pustaka bhaMDAra, muMbai, 3.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ labdhinA bhaMDAra zrI gaiAtamasvAmIjI. * aMguThe aMmRta vaselabdhitaNA bhaMDAra zrIguru gauttama samarIye vaMchita phala dAtAra // dooooooo SAN000 pUjyavarya labdhipAtra gaNadhara zrI gautama svAmIjI mahArAja. apIrAITa:- zrI megharAja jaina pustaka laDAra, bhuI, 3.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ sacitra zrI paryuSaNa parva mAhAtmya yAne zrI pasUtrasya bALAvabAdhaH
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 2 3 75 oo 83 viSayasUcaka pRSTAMka zreNi mAMgalika. 1 [ 6 huM aruM: kalpa sUtra vAMcana vidhi 3 | 7 muM accheruM tIrthakaranA samayanA manuSya 5 8 muM arUM daza prakArane yati dharma 9 accherAne samaya payuSaNa parvane mahimA 15 mahAvIranAM 27 bhava. bhAdrava paMcamInuM mahAparva 17 made karI nIca gotra kalpa sUtranuM pustakArohaNa 19 mahAvIrane 16 me bhava 71 aTThama tapanuM mAhAsya 11 27 bhava pUrNa nAgaketunI kathA garbha sthAnAMtara zrI mahAvIrasvAmInA kalyANaka 25 14 svama 14 svamanuM phaLa, 32 lakSaNa 27 svama vistAra kArtika zreSThIne pUrva bhava 29 lakSmI nivAsa indra mahArAjanuM ezvarya 31. zakastava dvItIya vyAkhyAna samApta vItarAganuM svarUpa tu ya vyAkhyAna prAraMbha 84 megha kumAranI kathA 37 pAMcamuM svama ' megha kumAranA pUrvabhava 39 prathama vyAkhyAna samApta. 8, 9, , 11, 12, , daza accherAM prathama accheruM svama phaLa bIjuM accheruM rAjasabhA-supana pAThake pAMcaze subhaTanI kathA mallI kumArI (5 saMpanuM mahatva , , nuM mAthuM 49 4, 5 accherAM. ura svamanI vargaNuM dvApadi haraNa svama phaLane samaya 101 zrI kRSNanuM yuddha. rUDAM kuDAM svama phaLa 103 zrI kRSNanI zakti. putra janmanuM bhAgya kathana 105 85 87. 8e 41 che 45 47 55 9
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 14 svama artha vistAra 107 bhagavAnanI tyAga bhAvanA. 155 gAMgA ghAMcInI kathA 109 varSIdAna. 157 bhaTTAcAryane vAda 111 dikSA utsava. 158 trIjuM vyAkhyAna samApta. trIjuM dikSA kalyANaka. 161 matabhede 163 cethuM vyAkhyAna zarU. 112 mA udare sthiratA. 115 6 ThuM vyAkhyAna (upasarga)165 trizalA ciMtA 117 daridri seminAtha. 167 bhagavAna acelaka. 169 * , zeka saMtApa 119 zUlapANIne pratibodha. 171 garbha upacAra 121 prabhune svama phaLa 173 pharakaNa harSa, prabhu abhigraha 123 ahachedaka nimitiA. garbhavati mATe niyame. 125 krodhI gurU. 177 trizalA mAtAnA dehalA. 127 caMDa keziyAno uddhAra. 179 cothuM vyAkhyAna samApta gozAle. 181 prANuta upasarga. 183 bhagavAnanI kuMDalI 129 AThamu comAsu. 185 pAMcamuM vyAkhyAna 131 puSpa sAmudrika. 187 chapanna diga kumArIkA. 133 eka rAtrImAM 20 upasarga. 189 Indoe karela mahatsava. 135 prabhune apUrva parigraha. 191 vIranI zakti-Indra saMsaMya. 137 caMdanabALAthI prabhunuM pAraNuM .193 indronA abhiSeka 139 chelle mahAupasarga 195 siddhArthane mahatsava. 141 vIra tapasyAnuM varNana. 19 kevaLa mahotsava. 199 bhojana samAraMbha 143 indrabhUti vigere. 201 jamaNanuM varNana. 145 , nI bhramaNa. 203 mukhavAsa, paherAmaNa. 147 | sa deha nAza, prathama gaNadhara. 205 vardhamAna nAma karaNa. 149 sarva dikSita gaNadhara.. 207 Amla krIDA-mahAvIra nAma. 151 auda pUrvanI racanA. 209 nizALa garaNuM. 153 | labdhIye karI akSayapAtra. 211
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vIrane parivAra. 213 | AThamuM vyAkhyAna 268 prabhu nirvANa pAmyA. 215 RSabhadevanA tera bhava. 269 be hajAra varSane bhasma gRha 2017 dharmanA abhAve tivra dAridraya. 271 sUtrapATha pustakArUDha. 219 kaDhIA sAdhunI vaiyAvacca. 273 Adi prabhunA pUrva bhava pUrNa. 275 sAtamuM vyAkhyAna zarU 221 Adi prabhune janma. ra77 pArzva prabhunA daza bhava. 223 zrI RSabhadevane rAjyAbhiSeka 279 dazabhAva pUrNa. 225 eka so vijJAna prakAzya 281 pArzva prabhune janma. kaLA ane lIpInA nAma 283 pannagane uddhAra. 229 Adi prabhune saMsAra tyAga 285 meghamAlIne upasargo. 231 varSa payaMta aNahAra 287 daza bhavane vairabhAva khamAvyo.233 zreyAMsakumArane jAtismaraNa 289 pArtha prabhune parivAra 235 varazI tapane pAraNe 293 ariSTaneminA pAMca kalyANaka 237 marUdevAne kevaLa ane mukti 295 hari vaMzamAMthI yAdava kula 239 bAhubali pratye dUta saMdeza 297 vasudevanI kathA. 241 bAhubaline muSTi laca 299 pramatta chavayazA. 243 bharatane kevaLa ane mukita 301 zrI kRSNa janma. 245 prabhu aSTApade gayA 303 kaMsa vadha. 247 prabhunA kalyANakane mahatsava 305 nemi kumAra AyudhazAlAmeM. 249 virAvalI 307 brahmacArI bhagavAnanuM baLa. 251 bhASya dhavala saMpUrNa 309 nemi prabhunI jAna. 253 mAMgalikane arthe dhavalabhAsa 311 313 rAjimatI gavAkSe paTTAvalI. 56 rAjimatIne vilApa. 257 315 bhikSAthI rAjA thaye 317. nema prabhune kevala. labdhIvaMta vayarasvAmi 259 319 rAjula prathama mekSa gaI. 261 corAzI ga7-janma. sarimaMtranI zarUAta 321 nema prabhunuM nirvANa 263 323 covIzIne samayAMtara. tapAgacchanI samAcArI. 265 akabaranA pratibodhaka 325 sAtamuM vyAkhyAna pUrNa ra67 samApti 327.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI savajJAya namonamaH zrIka9pasUtrasya bAlAvabodhaH name arihaMtANuM, name siddhANuM, name AyariyANuM, name uvajajhAyANuM, name e savvasAhUNaM, eso paMca namukAre, savva pAvapaNAsaNo, maMgalANaM ca sarvesiM, paDhamaM havaI maMgalaM | 1 | ajJAnatimirAMdhAnAM, jJAnAMjanazalAkayo che netramunmIlita yena, tasma zrIgurave namaH 1 natvA zrIvaddhamAnAya, zrImate ca sudharma che sarvAnugavRddhabhya, vArye sarvavidastathA che ? vaMdAmi bhabAhu, pAIzuM carima sayala suyanA i. surassa kAragamisiM, dasANa kape ya vavahAre mArA ahaMta bhagavaMta zrImanmahAvIradeva, temane zrIjInazAsanane viSe vijayamAna, yugapradhAnasamAna, zrIparyuSaNa parva, tene samAgameM kalpa kahiye AcAra, te rUpa je sUtra, tene kalpasutra kahiye. te kalpasUtra vAMcavAne AjJA ApI che te AjJAne anusarIne ThAma ThAmane viSe, gAma gAmane viSe, nagara nagarane vize, zrIkalpasUtra vaMcAya che, te bhaNuM ahIM paNa zrIsaMghanI AjJAryo karI vAMcavuM. temAM prathama to zrI mahAvIra devanuM caritra kahine pachI anukrame pATAnupATa zrIbhadrabAhu svAmIthakI kehevANA che, tadanusAre ameM paNa e kalpasUtrane DhAlabaMdha dezImAM lakhiye che.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: DhosTa ! havAno pheza puNyanI poSaNA, parvapaySaNA, AviyAM iNi pareM jANiye e|| hiyaDale harSa dharI,cha? aTThama karI,UcchaveMkalpa ghara, ANiye e|| artha --(parva paryuSaNAAviyAM ke.) zrIparyuSaNa parva Ave thake (hiyaDale harSadharI ke.) hRdayamAM harSa dhAraNa karIne (chaThThaaThThama karI ke.) chaThTha, aThThama, belA, telAnI tapasyA karIne, valI (ucchave ke) moTA mahotsave karIne (ka95gharaANiyee keTa) kalpasUtra ghera lAvIye. ( INipare ke.) e rIte e moTA parvanuM mAhAtmaya che, te (jANiee ke) jAne cittamAM dhariye, AdarIye. je thakI (puNyanIpaSaNA ke.) puNyanI puSTi thAya eTale ghaNI puNyavRddhi thAya che 1 have A kalpasUtra vAMcavAnI rIti kahe che. prathama kalpasUtranI pothI gurU pAseMthI mAgI pitAne ghera laI jaI rAtri jAgaraNa karavuM. prabhAte nagaranAM leka bolAvI, eka kuMvArA chokarAne aboTa vastra paherAvI, sarva janene tAMbUlAdika ApIne pachI te kuMvArA chekarAne hAthI upara caDAvI, tenA hAthamAM thAla ApI te thAlamAM pustaka mUkI nagaranAM sarva lokone sAthe laI gAjate vAjate te pustaka pAchuM gurUne ANI ApIye. pachI gurU vAMcanA Ape, te sAMbhaliye, tyAM gurUnA mukha Agala phalAdika mUkIye. e rIte e ka9pasUtra vAMcavuM kahyuM che. e prakAre ArAdhanA karanAre jIra, ATha bhavamAM mekSa padavI pAme. A kapasUtra, pApa
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalapasUtra vAMcana vidhi. nivAraka che, manavAMchita pUranAra che, mATe je bhavya jIva, pramAda, nidrA, vikathA, chAMDIne e kalpasUtrane tapasyAvaMtathake belAnuM athavA telAnuM tapa karIne sAMbhale, vAMce te prANI bAra devakanA sukhane ulaMghIne muktistrInAM sukha bhegave. zrIjIvAbhigama madhye kahyuM che ke paryuSaNa parva AvyAM thakAM devatAnA IMdra je che, te paNa bhalA thaIne zrInaMdIzvara dvIpane viSe jaIne aDhAI mahatsava kare che. tema ahIM paNa rUDA zrAvaka, zrAvikAyaeN e kalpasUtrane aThThAI mahotsava karo. guru kare vAMvanA, sugesaha bhavinanA, karmanikAca nA, paacnaae| prathama jinazAsane,ruju jaDa prANIyA,vIranA vakra jdd,bhujnaae|| artha --have pUrvokta rIte rAtri jAgaraNa karIne kalpa sUtra pAchuM gurUne ApIye, pachI (gurUkavAMcanA ke) gurU paNa zrIsaMgha samakSa ka9pasUtra vAMcI saMbhaLAve ane (suNesahUbhavijanA keTa ) sarva bhavijanarUpa saMgha sAMbhale. e vakhANa kahevuM che ? to ke (karmanikAcanA ke) nikAcita evAM je cAra ghAtikarma che, te karmone (pAcanAe ke) jIpanAra evuM che. have A graMthane viSe (prathamajInazAsane ke) pahelA zrI RSabhadeva jana tenA zAsanane viSe (ju ke) bhelA bhadraka ane valI (jaDa ke.) mUrkha, evA (prANiyA ke.) prANI jANavA tathA (vIranA ke) zrIvIra bhagavAnanA zAsananA (vaka ke) vAMkA ane (jaDabahu ke) ghaNuM mUrkha evA (janAe ke) jana jANavA, eTale prathamajInanA vArAnAM mANasa, ruju ane jaDa hatAM tathA chellA jInanA vArAnAM manuSya, vakra ane jaDa hatAM ane bAvIza tIrthakaranA
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH vArAnAM manuSya, ruju ane paMDita hatAM. tihAM prathama jInane vAre pratibaMdha pamADe dukara ane chehelA jInane vAre pAlavuM duHkara hatuM ane bAvIza jInane vAre te pratibodha. paNa sulabha pAmatA hatA tathA pAlavuM paNa saheluM hatuM. prathama tIrthaMkara zrI AdinAtha tenA sAdhu je ruju ane jaDa kahyA, te daSTAMte karI vakhANe che. prathama tIrthaMkarane vAre yati sthaMDila bhUmi gayA hatA, te gurU pAseM meDA AvyA, tevAre gurU pUchayuM, tamane ghaNe vakhata kema lAgo? te sAMbhalI sAdhu belyA, svAmI ! nATakIyA loka, ramata karatA hatA tene jovAne ubhA hatA tethI vakhata lAge tevAre gurU belyA, nATaka jevA ubhuM rahevuM, e ApaNe AcAra nathI. te sAMbhaLI sAdhu belyA tahatti, eTale jema tame kahyuM te pramANa che. pharI kaI eka divasane viSe tehIja. sAdhu spaMDila bhUmikAthI asure AvyA, tevAreM gurU bolyA ke ATale vakhata kema lAge ? te sAMbhalI rAjupaNuthI sAdhu bolyA ke he mahArAja ! ameM Aje naTaDI jevA ubhA. rahyA hatA, te sAMbhaLI gurU bolyA ke tamane pUrve nA kahI hatI, tema chatAM kema jevA ubhA rahyA? tevAre ziSya jaDa che mATe bolyA tame to nATakiyA jovAnI manAI karI hatI paNa naTaDI jevAne te manAI karI na hatI? te sAMbhalI gurUtye kahyuM ke are jaDa! mUrkhA! nATakIA varyA tevAre naTaDI te valI vizeSe naja jevI. have valI bIje kekaNadezIya daSTAMta kahe che. kekaNa dezane viSe kekaNa nAme vaNika hatA. teNe putrAdika kuTuMba
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI tIrthaMkaranA samayanA manuSyanuM varNana. 5 parivAra cheDIne vairAgya pAmI sthavira pAse vRddha avasthAye dIkSA lIdhI. ekadA samaya thaMDilathakI AvI IryApathikA kiyA paDikakamatAM kAussagnamAM ghaNe vakhata lAge. tevAre gurUyaeN pUchayuM ? jo kekaNika sAdhu! tujane ghaNe vakhata kema lAge ? te sAMbhaLI sAdhu jupaNe be ke he svAmIjI ! meM Aja jIvadayA dhyAyI. tevAre gurU belyA tameM kizI jIvadayA dhyAyI? te sAMbhaLI sAdhu bolyo ke jevAre huM gRhasthAvAsamAM hatuM, tevAreM vaSakAle sarva jagAye sUDakarate, vRkSa ukheData, avalI karate, hala kheDate, te thakI mahArA gharamAM ghaNuM dhAnya nIpajatuM hatuM. teNe karI mahAruM samasta kuTuMba sukhI rahetuM hatuM, ane have mahArA karAM khetImAM samajatAM nathI mATe nirUdyamI thakAM nizcita beThAM haze ? bhUkhe maratAM haze ? evI rItanI meM jIvadayA dhyAyI, tevAre gurU belyA, are sAdhu ! tame mithyAtva rUpa pAtaka dhyAvuM, kemake pApa vinA khetIne dhaMdhe thAya nahIM. te mATe micchAmi dukkaDa daIne zuddha thAo. have trIje daSTAMta kahe che. soraTha dezane viSe eka brAhmaNa rahetuM hatuM, tene putra sAsare javA lAge, tevAre pitAye zikhAmaNa ApI ke he beTA! eka vAra hA kahevI ane eka vAra nA kahevI, evI pitAnI zikSA dhAraNa karIne sAsare pahote. tyAM sAsu, sasarAye pUchayuM je bhaTTajI ! tame AvyA? te vAre brAhmaNa bolyA hAjI. pharI sAsu, sasare pUchayuM, ghare kuzala kSema che? tevAre brAhmaNa bolyA nA che. tevAreM pharI pUchayuM ke tamAre pitA devaleka pahatA? tevAre kahyuM hAjI. pharI pUchayuM, temanI pachavADe kAMI kharaca
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 zrI kalpasUtrasya khAlAvamAdha kharAjAta karI ? tevAre kahyu, nAjI. tevAre te khelyA ke tame te! maheATA mUkha che? te sAMbhalIne kahyuM ke hAjI. eTalI vAta sAsu sasarAne kahI tevAre sarva brAhmaNu malIne mekANe gayA. tyAM jaIne jUe che teA jamAInA pitA jIvatA beThA che. tyAM jaI rAma rAma, hAra nuhAra,karIne sarva malyA; tevAre temaNe pUchyuM ke tame sarvazA kAme ahIM AvyA che ? te sAMbhalI sa khelyA ke tamAre putre AvI vAta amArA pAse kahI. te sAMbhalI tenA pitAye" kahyuM ke e cheAkaro tA mUkha che, evA jIvane jaDa kahIye. ahIM rujI eTale bhAlA ane jaDa eTale mUrkha samajavA. evA sAdhu prathama tIrthaMkara zrIRSabhadevane vAre jANavA; eTale prathama tIrthaMkaranA vArAnA sAdhue viSe traNa dRSTAMta kahyA. have TvA tirthaMkara zrImahAvIrasvAmInA sAdhu vakra ane jaDa hAya tenI upara dRSTAMta kahe che. kAi eka sAdhu stha MDile gayA, ghaNA meDA AnyA; tevAre gurUye pUchyuM ke kema bahu vakhata lAgeA ? te sAMbhalI ziSye kahyuM ke nATaka jovA ubhA rahyo hatA; tene gurUye vAyA tevAre micchAmi duM lIdhuM. pharI eka divase vaLI ghaNA vakhata lAgavAthI gurUye pUchyuM; tevAre vakra mATe vAMkA vAMkA uttara dIdhA ane khelyA je huMteA naTaDI jovA ubhA rahyo hatA; tevAre gurUye elabhA dIdhA. te sAMbhaLI ziSya eNyeA ke tamArAja vAMka che; tame teA mAtra nATakIAja vArayA hatA, paNa naTaDI vArI na hatI; evI rIte sAmeA gurUne elA dIdhA. e vakrapaNAnA DhAMta kahyo.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI tIrthakaranA samayanA manuSyanuM varNana. have bIje jaDa AzrayI eka zeThanA putrane daSTAMta kahe che. koI eka zeThane putra, durvinIta hatuM, te pitAnAM mA bApa sAthe vaDhavADa karyA kare, tene mA bApa, ghaNuM ghaNAM samajAve, paNa tenuM kahyuM mAne nahIM. pachI kuTuMbanA mANase tene zIkhAmaNa ApI kahyuM ke mAbApa sAmuM bolavuM nahIM; tevAre teNe kahyuM vArU. pachI eka divase mA bApa pramukha sarva kuTuMba malI putrane ghara saMpIne bAhira gayAM. pachavADe putra gharanAM kamADa ADAM jaDI, mAMhe suI rahyo; pachI te pAchAM pharI AvyAM, tevAre putrane ghaNAM sAda karyo, te paNa putra jabApa Ape nahi. tevAre tene bApa uparavADe caDhI gharamAM AvyuM ane jue che te putra khATalA upara beThe beThe hase che, kude che, tevAre bApe kahyuM ke he putra! tane ATalA sAda karyA to paNa kema jabApa Ape nahIM? te sAMbhalI putra kahevA lAgo ke tameMja mujane manAI karI hatI, je vaDerA sAmuM bolavuM nahIM. te mATe me jabApa dIdhe nahiM ane kamADa paNa khelyAM nahIM. ekadA pitA kahyuM ke azva tarasyo che mATe pANI pIvarAvaje, ane navarAvaje. teNe kahyuM ke be kAma nahIM karuM. tevAre pitAye kahyuM ke navarAvaje. pachI azva upara caDhI talAve jaI azvanuM mukha badhI navarAvI pAcho ghare azva ANe. tarasya hatA mATe Akula vyAkula thate azva dekhI zeThe putrane mUrkha jANI kADhI mUkyA ane kahyuM ke vATamAM kaI male to tene mATe sAde juhAra karaje. pachI vATe jAtAM eka pAradhI pAse mAMDI mRgalAM ekaThAM karI le che, tene dekhI mATe sAde juhAra karyo, tethI mRgalAM nAzI gayAM. pAradhiye mAra ApI, pachI
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya mAlAela mUrkha jANI kahyuM ke bhuMDA, mAge chapatA jAje. AgaLa jAtAM koTavAla cAranI zeSa karavA nikaLyeA che, teNe chapatA dekhI cAra jANI kuTace. evA prakAranA jaDa ane vakra zrI mahAvIra prabhunA sAdhu jANavA. have khAvIza tIrthaMkaranA sAdhu kehevA hoya ? te kahe che, tathA muninA dAvidha kalpa kahe che. // gUTaja // zubha manA sarala ne dakSa prANI, madhya jina nA jANiyeM // teha bhaNi bahu pareM niyata aniyata, kalpa cau khaTa ANiyeM || kalpa dazavidha ko munino, dharma pUrava mAnathI // bhadrabAhu svAmi bhASita, sUtra suNo bahu mAnathI // 3 // a:--(zubhamanA ke ) zubha manavAlA tathA (saralane ke. ) sudhA (ane dakSa ke. ) DAhyA evA ( prANI ke. ) sAdhujana te ( madhyajinanA jANiye ke ) madhyama tIrthaMkaranA jANuvA; eTale zrI ajitanAthathI mAMDIne zrI pArzvanAtha bhagavAn pa tanA sAdhu evA jANavA. ( tehaNi ke) te kAraNa bhaNI ( bahupare ke.) ghaNA prakAre kahyA che ehavA ( niyataaniyata ke. ) niyata ane aniyatanI bhASAye karIne ( kapa caukhaTa ANiye ke ) kalpa eTale kalpasUtramAM kahyo evA cAra prakAranA niyata tathA cha prakAranA aniyata, malIne (darzAvadha ke. ) daza prakAranA (kalpa ke. ) AcAra te (muninA dhamma ke ) muninA dharma, (kahyo ke) kahyo che, te (pUravamAnathI ke.) cauda pUrvanA pramANathI kahyo che. te (bhadrabAhu svAmi ke ) cauda pUrvanA jJAnavAlA mahA
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ deza prakAranA yati dha. 9 prAbhAvika evA zrI bhadramADu svAmi, temaNe bhavya prANIne tAravAne arthe (bhASita ke.) bhAMkheluM evuM je (sUtra ke.) kalpasUtra tene viSe (kahyo ke ) kahyo che. te kalpasUtranA ( mahimAne ( suNe bahu mAnathI ke. ) bahu Adare' karI sAMbhale. have bAvIza jinanA vArAnA sAdhu sthaDilathI ghaNI velAMye AvyAthI gurUye kahyuM ke kema bahu vakhata lAgeA ? sAdhu rujI mATe khelyA je nATaka jovA ubhA rahyA hatA. tyAre gurUye vAryo. phrI ekadA rastAmAM naTaDI dIDI, tevAre paMDita mATe poteja vicAryuM je gurUye nATakIyA nivAryA tA have e naTaDI teA vaLI vizeSa rAganI hetu che. mATe e naja jovI. e rujI paMDitanuM dRSTAMta. have daza prakAranA yatine AcAra kahe che. 1 tihAM prathama acelaka kalpa kahe che. te pahelA ane cheDelA tI karanA sAdhune sarva dhavala vastra, alpa bhAra mAnApeta heAya eTale DuTIthI cAra AMgala nIceA ane guDAthI cAra AMgala UMcA evA sADA traNa hAthanA caleTA hAya, tathA sADA cAra hAthanA ka5DA ane eka veta ane cAra AMgalanI muhupattI hAya, ityAdika mAnApeta jINu prAyavasa hAya mATe ene acelaka te lugaDAM rahitaja kahiye. tihAM dRSTAMta kahe che. jema keAi ekanuM vastra paheryAM paNa zarIra ughADuM ane ardhuM DhAMkelu he!ya, te aNu peheryAM jevAja samajavA. jema kAika purUSa, pAtIyuM paherI nadI utA; pachI kAIeke pUchayuM je bhAI ! tuM kevI rIte nadI utaryAM ? tevAre te kahe je huM nagna thai nadI utaryAM; a
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha eTale nhAnuM pitayuM pahereluM te nAgA sarakheja jANu. valI keIeka DezIye jUnuM vastra paherI vaNakara pAseM jaMIne kahyuM ke bhAI! mahArUM vastra vaNANuM hoya te Apa, huM nAgI pharuM chuM. ema sAdhune paNa mAnepeta vastra che mATe acelaka kahiye. bAvIza jinanA yati te jIju ane paMDita mATe moTA mUlyanAM, pAMca raMganAM ane mAnepata rahita evAM vastra rAkhe, mATe tene sacelaka kahiye. e prathama ace. laka kalpa kahyo. 2 have bIjo uddezika kalpa kahe che. bAvIza tIrthaMkaranA vakhatamAM je sAdhu athavA sAdhavInI nimitte kaI gRhasthe bhAta, pANuM, auSadha, bhaSaya, vastra, pAtra, nIpajAvyAM hoya, te AhArAdika jenA nimitte nipajAvyA hoya tehIja sAdhune kalpa nahIM, paraMtu bIjA sAdhune kape; kemake tene AdhAkaki doSa na lAge, ane zrI AdinAthanA vArAmAM tathA zrI vIrabhagavAnanA vArAmAM eka sAdhu athavA eka sAdhavIne arthe je AdhAkarmika AhAradika nIpajAvyAM hoya, te badhAe sAdhune levA kape nahIM. e bIje kapa jANo. 3 trIje zayyAtari piDane ka95 kahe che. je upAzraya dhaNI hoya, te zAtari kahevAya; athavA sAdhune utaravAnI rahevAnI jagA Ape, te gharanA svAmIne zayyAtari kahiye. te gRhasthanA gharanAM vastra, pAtra, AhArAdika sarva tIrthakaranA. sAdhune vahoravA kape nahIM, kemake te sAdhunA rAmeM karI dahiM dUdha pramukha snigdha AhAra paNa Ape, tethI rasagRddhi thAya, ane miSTAnnanA lobhe tenuM ghara na mUke. kadApi bIje gAme
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11. ujavAnA zayarAdika paNa sAdhune rahI daza prakArane yati dharma, vihAra karyo hoya, to paNa tyAM pharI Ave, tathA vastrAdika mAgyAM thakAM tarataja maLe, tethI upAdhinI vRddhi thAya vaLI tene piMDa letAM thakAM gAmamAM pharavuM bace, tethI zarIra jADuM thAya. vaLI gRhasthane bhaya upaje ke sAdhune rahevA sthAnaka ApIzuM? te AhArAdika paNa ApaNane ja ApavA paDaze, tethI keI zA Ape nahIM. ItyAdika aneka deSa upajavAnA sa bhava mATe zayyAtarine piMDa, sarva tIrthakare. niSedhe che. e trIje zayyAtari piMDa ka9pa kahyo. 3 4. have cotho rAjapiMDa ka5 kahe che. je mahaTa. chatrapati rAjA hoya, tenA gharano piMDa bAvIza tIrthakaranA vArAnA sAdhune kape, paNa pahelA ane chehelA tIrthakaranA. vArAnA sAdhu sAdhavIne rAjAnA gharano AhAra ka9pe nahIM; kemake rAjadvAramAM keIeka apamAMgalika kahe tathA hAthI, gheDA strI pramukhane jotAM thakA rAga upaje, keIka cora herU kahe. ItyAdika aneka doSa upaje. e rAjapiMDa anyadarzanIenA zAstramAM paNa vAryo che. mATe pahelA ane chehelA. tIrthakaranA sAdhuye rAjapiMDa na le, ane bAvIza tIrthakaranA vArAnA sAdhu ruju ane paMDita che, te nirdoSa AhAra jANe tevAre rAjapiMDa sukhe lIye, ane deSa jANe tevAre na lIye. e cothe ka5. pa have pAMcame kRtikarma kalpa kahe che. kRtikarma eTale vAMdavuM; tyAM zrI vItarAganA zAsanane viSe purUSa pradhAna dharma pravarte che te kAraNa mATe je sAdhavI zo varSanI dIkSita hAya ane sAdhu eka divasane dIkSita hoya te paNa sAdhavI sAdhune vAMde. e pAMcame kRtikarma ka5 jANave. 5
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ : - 12 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH 6 have cho vrata karyuM kahe che. bAvIza tIrthakaranA vArAnA sAdhu tathA sAdhavIne cAra mahAvrata rUpa dharma kahyo che, je bhaNe te cothuM vrata ane pAMcamuM vrata e bene ekaja vrata karI mAne che. eTale strIne parigraha gaNIne parigraha sAthuMja lIye che, kAraNa ke jihAM strI tihAM parigraha ane jihAM parigraha tihAM strI hoya che. mATe bAvIza tIrthakaranA sAdhune cAra mahAvrata jANavAM, ane prathama tathA carama tIrthakaranA sAdhu sAdhavIne strI judI ane parigraha paNa juda, mATe pAMca mahAvrata jANavAM, tathA pahelA ane chehelA tIrthakaranA sAdhune chaThuM rAtribhejanavrata mUla guNamAM che, ane bAvIza jinanA sAdhune rAtribhejanavrata uttara guNamAM che. e chaThe vrata kalpa. 6 7 have sAtame jyaka kalpa kahe che. pahelA ane chehelA tIrthakaranA vArAmAM uThAmaNu (vaDI dIkSA)nA divasathI nhAnA moTApaNuM gaNAya che, ane bAvIza tIrthakaranA vArAmAM dIkSAnA divasathI nhAnA moTApaNuM gaNAya che. mATe ahIM pitA putra, rAjA pradhAna, mA dikarI, e sarva sAthe dIkSA lIye to loka rIte pitA mahero ane putra nhAne, e rIte nhAnA mahaTApaNuM gaNAya che. 7 8. have AThame pratikramaNa kapa kahe che. bAvIza tIrthakaranA sAdhu je vAre pitAne pApa lAgatuM jANe, tevAre paDikkamaNuM kare, anyathA na kare; ane pahelA tIrthakaranA sAdhu tathA chehelA tIrthakaranA sAdhune te pApa lAge, athavA na lAge, te paNa pratidivasa niraMtara paDikakamANuM kare; te paNa
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 daza prakArane yati dharma. bAvIza jinane vAre divasa ane rAI, e be paDikkamaNuMja karatA, ane pahelA tathA chehelA jinane vAreM to daisikAdika pAMca paDikkamaNuM kare. 8 9 have navame mAsa ka9pa kahe che. bAvIza tIrthakaranA vArAnA sAdhu ruju ane paMDita mATe tene mAsa kalpa karavAne niyama nahIM. je lAbha jANe, te eka kSetramAM ghaNA kAla paryata paNa rahe ane pahelA tathA chehelA tIrthakaranA sAdhu te eka mAsa paryaMta rahe, uparAMta rahe nahIM. mAtra mAsAmAM cAra mAsa paryata rahe, kemake vadhAre rahevAthI gRhastha sAthe pratibaMdha thAya, halakApaNuM pAme, lekane upagAra karI na zake, deza videzanuM jJAna na thAya, jJAnanuM ArAdhana na thAya, mATe kadAcit daubhikSAdikane kAraNe rahevuM paDe te paNa vasati pAlaTaNa kare, pADe palaTAve, ghara palaTAve, saMthArAnI bhUmi palaTAve, ema bhAvathI mAsa ka9pa kare. 9 10 have dazame paryuSaNa kalpa kahe che. paryuSaNa parva Ave, tevAre traNa upavAsa kare tathA loca karAve, tathA kalpasUtra vAMce. prathama to kaI paNa sAdhu, gRhasthane kalpasUtra saMbhalAvatA na hatA; mAtra bhAdravA zudi paMcamInA divase eka sAdhu, murkha belatAM ane bIjA sAdhu sAMbhalatA hatA. "kampasanma pAvatiya kAusagga karemi " ema kAussagga karatA, Agala evI rItanI sthiti hatI, samAcArIne vidhi hata; ane have te sAdhu jyAM comAsuM rahe, tyAM utkRSTA tera guNa joIne rahe, te tera guNa kahe che. eka te je gAmamAM kAdava ghaNe na hoya, bIje ghaNA samUra
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14: zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha Iima jIva na hoya, trIje jyAM spaMDita bhUminAM sthAnaka, khAM nirAbAdhapaNe heya, ethe jyAM sAdhu patuM rahe, tihAM strI, pazu paMDakAdika na hoya, pAMcame je kSetre dahIM dUdha ghaNuM malatuM hoya, cho je gAmamAM sarjana kuTuMbAdika bahu zrAvaka atibhadraka hoya, sAtame jyAM vaidya bhadraka hoya, AThame jyAM sAdhune auSadhAdika sulabha maLI zake, navame jyAM zrAvakenA gharamAM ghaNuM dhana, dhAnya hoya, koI prakAranI ciMtA na hoya, dazame jyAM rAjA atibhadraka hoya, yatinI bhakti ghaNuM kare, agIArame jyAM brAhmaNa, tApasa, bhUA, bharaDA, sAdhunuM apamAna na kare, bArame je kSetramAM bhikSA sulabha male. terame jyAM sajhAya sukhe thAya. e tera guNa -utkRSTapaNe jevA; paraMtu je kadApi eTalA pega na male, tepaNa cAra guNa te avazya jevA, te kahe che. eka to vihAra bhUmi maheTI hoya eTale upAzare mahaTe hAya, bIje sthaMDila bhUmi zuddha hoya, trIje bhikSA sulabha malatI hoya, ethe sakjhAya sukhaM thAya, e cAra guNa joIne rahevuM. have hamaNAM jyAM sAdhu comAsuM rahe, tihAM paryuSaNa parva Ave thake mAMgalikane nimitte A kalpasUtra avazya vAMce, tethI saMghanI AjJAthakI ahIM paNa vaMcAya che, e daza kalpa kahyA. te pahelA tathA chehelA tIrthakaranA yatine nizcaya karI kahyA che, ane bAvIza jinane vAreM to eka alaka ka5, bIje uddezika ka95, trIje pratikramaNa kalpa, tho rAjapiMDa kapa, pAMcame mAsa kalpa, chaTho paryuSaNa kalpa, e cha kalpane nizcaya nahIM, bAkI zayyAtara, ceAthuM vrata, jyeSTha ka5 ane vAMdaNa, e cAra kala5 nizcaya hoya che.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryuSaNa parvane mahimA. 15 - have e parvane mahimA kahe che. (1) jema maMtramAMhe pAMca parameSTi maMtra, (2) jema tIrthamAMhe zrI zatruMjaya tIrtha, (3) jema dAna mAMhe abhayadAna, 4) jema guNamAM vinaya guNa, (5) jema vratamaNe brahmacaryavrata, (6) jema saMteSamAMhe niyama, (7) jema tapasyAmaLe Idriyadamana, (8) jema darzanamAM jenadarzana, (9) jema kSIramAhe gokSIra, (10) jema jalamaNe gaMgAnIra, (11) jema paTamAM hIra, (12) jema vastramAM cIra, (13) jema alaMkAramAM cUDAmaNi, (14) jema - tiSImAMhenizAmaNi, (15) jema turagamAMhe paMcavazvakira,(16) jemanRtyakalAvaMta mAMhe mora, (17)jema gajamAMhe arAvata, (18) jema daityamAMhe ahirAvaNa, (19) jema vanamAMhe naMdanavana, (20) jema kASTramAM caMdana, (21) jema tejavaMtamAMhe Aditya, (22) jema sAhasikamAMhe vikramAditya, (23) jema nyAyataMtamAMhe zrIrAma, (24) jema ruparvatamAhe kAma, (25) jema satI mAMhe sItA, (26) jema zAstramAMhe gItA, (27) jema vAchatra mAMhe bhaMbhA, (28) jema strImAMhe raMbhA, (29) jema sugaMdhamAMhe kastUrI, (30) jema vastumAMhe teja, (31) jema puNyazleka mAhe rAjA naLa, (32) jema phUlamAMhe sahastradala kamaLa, (33) jema dhanurdharamAMhe ajuna, (34) jema IdriyamAMhe nayana, (35) jema dhAtumAMhe suvarNa, (36) jema dAtAramAMhe karNa, (37) jema gAyamAMhe kAmadhenu gAya, (38) jema snehamAMhe vRta, (39) jema jalamAMhe amRta, (40) jema jJAnamAhe kevalajJAna, (41) jema sukhamAMhe mokSanAM sukha, tema sarva parvamAMhe paryuSaNa parva moho jANavuM. bhAdravA zuddha paMcamI zrIjIna zAsanane viSe mAnanIya che. temaja parazAsanane viSe
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 zrI kalpasUtrasya AlAvAya paNa e rUSipaMcamInA divasa mAnanIya che. te rUSipa'camInA saMdha kahe che. puSpAvatI nagarIne viSe eka brAhmaNa rahetA hatA; tenAM mAtA pitA maraNa pAmIne anukrame... tehIja gharamAM mAtA kUtarI thai, ane pitA khaladIyA thayeA. ekadA samaya zrAddhanA divasa AnyA. te divase aLadane eka ghAMcI ghANImAM kheDavAne lai gayA che, chekarAye dUdha lAvIne khIra rAMdhI, pitAnuM zrAddha karavA ghaNA brAhmaNane bhAjana karavA sArU elAvyA, evA vakhatamAM rAMdhelI khIramAMhe sarpa, lALa nAkhatA hatA, te pahelAM cheAkarAnI mAtA je kUtarI thaI che. teNe dIThA; dekhIne vicAryuM ke A khIra koi khAze, tA te maraNa pAmaze, tethI mahA anartha thaze ? evuM vicArIne kUtarIce khIra beTI. te brAhmaNe dIThI, tevAre brAhmaNane roza caDI tethI te kUtarInI keDa bhAMgI; tene pachI gAyanI zALA che, tihAM jaine heThI nAMkhI. pachI brAhmaNe khIra navI rAMdhIne bIjA brAhmaNeAne jamADayA. saMdhyA thaI eTale pelA dhAMcIye aLada pAchA lAvI ThekANe mAMdhyA. te AkhA divasane bhUkhyA, taraNye thAkI gayA hatA; tevAre kUtarI eTalI je Aja pApiSTa DAkare mahArI keDa bhAMgI nAkhI. te sAMbhalI baLada elyA je e pApiSTa ApaNA putra, samajatA nathI. mane paNa Aje ghAMcIne ApyA hatA; teNe AkhA divasa ghANImAM pheravI pAchA bhUkhe maratA emaja ANI bAMdhyA che. e vAta chekarAye' sAMbhalIne jANyuM je ete mahArAM mAtA pitA dekhAya che. pachI tyAMthI uThI mehu jaNAne kSIranuM leAjana
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkalAva tema e AvyAM thAya che bhAvavA zudi paMcamInuM mahA parva. karAvyuM. pachI pote, pitAnI gatine arthe paradezamAM jaIne keI eka RSine pUchayuM je mahAro bApa balada thaye che, ane mAtA kUtarI thaI che, tenI zI gati thaze? te sAMbhaLI RSi bolyo ke aprastA kAmakrIDA kIdhI, tenA pApathI kUtarI tathA balada thayAM che. have je daza daza mUThI aDadanA bAkalA RSi pAMcamane divaseM khAya te gati thAya. pachI te brAhmaNe temaja kIdhuM; te divasathI lekane viSe RSi. pAMcamanuM nAma prasiddha thayuM che. have zrI pavUSaNa parva AvyAM thakAM sAdhune ( 1 ) leca kare, (2) dharmakArya karavuM, (3) aThama tapa karavuM, (4) sarva derAzarane viSe arihaMtanI bhakti karavI, (5) zrIsaMghanI mAMhe khAmaNAM karavAM. e pAMca kAraNa moTAM che. zrI tIrthakara gaNadhare kahyuM che ke paryuSaNa parva AvyAM thakA zrAvake (1) yathA zakatuM tapa, japa karavAM, (2) zratajJAnanI bhakti karavI, (3) telAdikanuM vrata karavuM, (4) abhayadAna devuM, (pa) sopArI, nalIyara pramukhanI prabhAvanA karavI, (6) zrIvItarAgadevanI pratimA pUjavI, (7) zrIsaMghanI bhakti karavI, (8) sacitta vastune tyAga kara, (9) karma kSaya nimitta kAusagna kara, (10) brahmacarya pAlavuM, (11) AraMbha varja, (12) pitAnI zakti pramANe dravya kharacavuM, (13) mahA mahotsava kare. prathama te bhAdravA zuddha paMcamInA divaseM rAtrinuM sAMvatsarika paDikamaNuM karayA pachI ubhAM rahyAM thakAM kalpa sUtrane pATha, mukhe kahetA hatA, ane bIjA sAdhu sarva kAussagna karIne pATha sAMbhaLatA hatA, e vidhi hate.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya lAvamedha: have pustakArUDha thayuM, te kahe che. zrImahAvIra bhagavAnathI navazeAMne eMzI varSe thayuM tathA navaze cANuM varSe Anadapura nagarane hamaNAM vaDanagara kahe che, tihAM dhruvasenarAjA rAjya karatA hatA; tene atyaMta vallabha senAMgajanAme eka putra hatA, te daivayeAge maraNa pAmyA. pachI payUSaNu AvyA thakI rAjA atyata zAkAkrAMta thayeA hatA, temATe dharmazAlAne viSe pazu na Ave, tethI jema rAjA cAle, tema prajA paNa cAle, evA hetuthakI khIjAzeTha vyavahAriyA pramukha je lAka hatA, te paNa dharmazAlAne viSe na Ave. eveA rAjAne zAkAtura thayA jANI dharmanI hAni thatI dekhIne gurU paNa dhruvasena rAjA pAse gayA; rAjAne kahyuM ke he rAjan ! tamA zAkAkrAMta thayA jANIne nagaranAM leAka paNa sarva zeAkAkrAMta thayAM che. te mATe zarIra dhanArdika sarva anitya che, AyuSya caMcala che, sa`sAra asAra che ane tamArA sarakhA jANunArA tA keAI viralAja che, mATe zrI jinadharma mAMhe ghaNuMA zeka karavA ayukta kahyo che. have tame dharmazAlAmAMhe Ave te navamA pUrva mAMhelA AThamA adhyayanathI kalpasUtra nAme samudramadhye'thI zrIbhadrakhADu svAmIyeM kADhayuM te kalpasUtra mahAmAMgalika, prAcIna karmanA kSayanuM karanAra che, te vAMcIye.... te vAta rAjAye aMgIkAra karIne sabhA sahita rAjA dharmazAlA mAMhe AvyA. tevAre nava vAMcanArye karI prabhAvanAye karI kalpasUtra gurUye vAMcyuM. te divasathI sarva leAka samakSa 5sUtra vAMcavAnI pravRtti thai. temATe gurUnI para parAye karI ame paNu vAMcIye haiye. enA vAMcavAthakI sAdhu, sAdhavI, 18
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtranuM pustakArohaNa. 19 zrAvaka, zrAvikAne kalyANu hAya, e ni:sa Mdaiha vAta che. tenI upara kathA kahe che. kAieka DAzInA putra, vanamAMhe gAyA cAravA jAya; ekadA samaye tene sa``` DasyA, tethI mUrchAgata thayA, te vAta leAkanA mukhathakI tenI mAtAye sAMbhalI. te vanamAM gaI, tyAM putrane mUrchita thayeA dekhI, meAhanA vaza thakI putranuM nAma vAraMvAra smaraNa kare che, ke re huMsa ! re paramahusa ! evI rIte cAra paheAra sudhI pAkAra karyo, tethI rAzInA cheAkarAne jhera utaryuM, sAjo thaye; prabhAte mAtA ane chekarA, eDu jaNa gAmamAM AvyAM. nagaranAM leAka sarva vismaya thayA. tyAM kAzIne gArUDIye pUchyuM je tameAye zA upAya karyo, ke je thakI tamAro putra niSi thayA ? te sAMbhalI DezI elI je huM kAMi matra jANatI nathI, auSadha jAgRtI nathI, paNa AkhI rAtri, re huMsa huMsa !! ane 2e paramahaMsa paramahaMsa ! ! evuM rUdana karyu', tethI niSi thayA. me pAkAra karyAM, te devatAye' sAMbhaLyeA. devanA prayAgathI cheka niSi thayA. te sAMbhalI gArUDI melyA, e matra sAcA che. akSaranA yAgathI maMtra nipaje che, tema A kalpasiddhAMta sAMbhalatAM thakAM, vAMcatAM thakAM, janma janmanAM pAtaka sarva jAya. evuM mahATu mAhAtmya kalpasUtranA akSaranuM jANavuM. have valI A kalpasUtrane trIjA vaidya sarakhI upamA Ape che. kalpadharma mahAtama, tRtIya rasAyana pareM, bahu guNa hoya ehane suNatAM e //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 zrI ka5trasya bAlAvabodha : nAga ketu paraM, nANa lahI ujalaM, pAmI zivapatra, rAzvata 4 artha:--(kalpadharmamahAtama ke.) valI A kalpasUtranuM mAhAmya trIjA rasAyana eTale trIjA vaidyanI sarakhuM che. eTale jema trIje vaidya upakArI thayo, tema A kalpasUtra paNe upakArI jANavuM. valI A kalpasUtrane sAMbhaLavAthakI ghaNA guNa thAya che. valI ghaNuM mAMgalikanI vRddhi kare. valI aThama tapa karavAthakI nAgaketunI pere ujaluM kevalajJAna pAmine zAzvatuM evuM mokSapada pAmi. 4 che have e zrI kalpasUtra trIjA vaidya samAna che, te vaidyanI kathA kahe che. keIeka rAjAne eka putra che, te atyaMta vallabha che, tethI rAjAryo vicAra karyo ke je A putrane rega AvyA pahelAM ja enuM auSadha karAvuM, to pachI kaI vAre regaja na Ave ! ema vicArI traNa vaidya bolAvyA, ane temane kahyuM je A putranuM auSadha karavuM che ? tevAreM pahele vaidya be je he rAjana ! mahArI pAse je auSadha che, te evuM che ke je ApavA thakI roga hoya to jAya, nahIkAM navo rega pedA kare. te sAMbhalI rAjAye kahyuM je tAhArU" auSadha to sUte siMha jagADavA jevuM che, temATe tAhArA ezaDathI saryuM. pachI bIje vaidya bolyo ke mArI pAseMje auSadha che, te khavarAvyAthI roga hoya to jAya, nahIkAM paNa navo rega upaje nahIM. te sAMbhaLI rAjAye kahyuM je rAkha mAhe vRta DhahyuM. te zA kAmamAM Ave ? temATe tAhAre auSadhe paNa saryuM. pachI trIje vaidya che ke mahArI pAse
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ ama tapanuM mAhAsya. je ezaDa che te khavarAvyA thakI rega hoya te paNa jAya, ane je rega na hoya to paNa zarIre vIrya, bala, sauMdaryanI ghaNI tuSTi, puSTi, dIpti kare, ghaNuM bala, parAkrama vadhAre. ItyAdika aneka guNa kare evuM che. te sAMbhaLI rAjA be je e auSadha ghaNuM sAruM che. ema kahI te trIjA vaidyanuM auSadha AdaryuM. e rIteM e ka9pasiddhAMta paNa trIjA vaidya samAna jANa; kemake e thakI je karmarUpa vyAdhi hoya, to te jAya, navuM karma vadhe nahIM. ApadA nivAre, sukha saMpatti kare, cAritranA guNanI puSTi kare ane valI mekSanAM sukha paNa tarata Ape. e kalpasUtrane viSe zrIvIra caritra che te boja samAna che, ane pArdhacaritra te saMpUro che, zrI nemacaritra te thaDa che, zrI AdinAtha caritra te zAkhA che, thivirAvalI te phUla che, kathA che, te sugaMdha che, phela te mekSa che. je sarva akSara sAMbhale te jIva, ATha bhAvamAM mekSa jAya. have aThama tapa upara nAgaketune saMbaMdha lakhIce che, caMdrakAMtA nagarIne viSe vijayasena nAmeM rAjA rAjya kare che. te nagarImAM zrIkAMta nAmA zeTha vase che, tenI zikhI nAmeM bhAryA che. tene ghaNe upAye vRddha paNe eka putra AvyuM. ehave ekadA samayane viSe sarva kuTuMba malI mahemAMhe vAta kare che ke paryuSaNa parva AvyAM thakAM ApaNe aThamanuM tapa karIzuM te vAta sAMbhalI bAlakane jAtismaraNa jJAna upanuM, tethI pAchale bhava dIThe tevAre bAlaka thakAM paNa manamAM aThamanuM tapa dhAryuM, te divasathI stanapAna na kare. te joI mAtA pitA ghaNuM duHkha dharavAM lAgAM ghaNuM auSa
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaka dhapacAra karyo, tathApi stanapAna na karyuM. pachI te bAlakane mUcha AvI, teNe karI mRtyu tulya thaye ehave bAlakane dekhI tenA bApanuM haiyuM phATI gayuM, jIva nIkalI gaye; ane kuTuMba parivAre malI bAlakane muvele jANI dharatImAM bhaMDAryo. pachI rAjAne khabara paDI ke ApaNuM gAmamAM apatrIo zrIkAMta zeTha maraNa pAmyo, mATe tenuM ghara lUMTI lAve; te sAMbhalI rAjAnAM mANasa dhana levAne arthe zeThane ghera AvyAM. evA samayamAM aThama tapanA mahimA thakI dharaNaMdranuM Asana calAyamAna thayuM. tevAreM avadhijJAneM karI sarva vRttAMta jANI dharaNendra pote tihAM AvIne bAlakane amRtapAna karAvI sajIvana kIdhe ane pite brAhmaNanuM rUpa karIrAjAnAM mANasone dhana letA aTakAvyA. rAjapurUSoThe jaI rAjAne kahyuM ke ete dhana levA detA nathI ? te sAMbhalI rAjA pote AvIne kahevA lAge che e aputranuM dhana kema amane levA ApatA nathI ? tevAre dharaNaMdra bolyA je ene putra jIvato chatAM tame dhana kema leze? te sAMbhaLI rAjA bolyA ke putra kihAM che ? pachI dharaNe ke rAjAdika sarvane teDI jIvato bAlaka bhUmikA mAMhethI kAhArI dekhADayo. te joI vismaya pAmI rAjAryo pUchayuM je tameM keNa cho ane evA prakAranI vAta tameM zI rIte jANuM? tevA dharaNendra belyA ke huM dharaNuM chuM. eNe aThamatapa karyuM tenA prabhA huM ahIM Avyo chuM, ane he rAjana ! pAchalA bha e bAlakanI mAtA enI bAlyAvasthAmAM maraNa pAmI. hatI, te pachI eno bApa bIjI strI para hato, te
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 nAgaketunI kathA. e bAlakanI oramAna mAtA ghaNuMja mAratI kUTatI hatI tathA khAvAne paNa na ApatI. erIte aNamAne e bAlaka nitya duHkha pAmate thake pitAnA mitra zrAvakenI sAthuM tapasyA karato thake vicarato hato. ekadA paryuSaNa parva Ave thake aThamanuM tapa karIza ema ciMtavI tRNanA gharamAM jaI sUta; eTalAmAM gAmamadhye agni lAgyo jANI era mAna mAtAye paNa tRNanuM ghara bAlI nAkhyuM. tihAM te balI zubha dhyAne maraNa pAmIne ahIM zrIkAMta zeThane ghera avataryo. ahIM ene jAtismaraNa jJAna upajavAthakI aThamanuM tapa karyuM, tethakI mUchagata thaye hato. tene meM amRta pAne karI mUchI utArI sajIvana kIdhe; e maheTA purUSa che, ene sva95 karma zeSa rahyAM che, te A bhave mokSa jaze, tameM enuM yatna karaje, tamene paNa mahaTe upakAra karanAre thaze, ema kahI potAnA galAne hAra bAlakane paherAvI dharaNendra pitAne sthAnake gaye. pachI rAjAryo te bAlakane hAthI upara caDhAvI mahetA ADaMbara sahita mAvitrane ghera ANuM kahyuM ke A bALakane sukhamAM rAkhaje. pachI sajjana lekeye zrIkAMta zeThanuM mRtakArya karI bAlakanuM nAma nAgaketu pADyuM. pachI te aSTamI, caturdazIne upavAsa, mAse chaTha ane pajusaNane aThama kare, jinapUjA, sAdhu sevA nitya kare. e rIte parama zrAvaka thaye. ekadA eka purUSane rAjAye corInuM jUThuM kalaMka caDAvIne mAryo, te marIne vyaMtara thayo teNe AvI rAjAne lohI vamato karI nagara pramANe zilA vikRrvine lekane bIhIvarAvavA lAge. te joI nAgaketu jIvadayAne hete
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhaH tathA bhagavaMtanA caityane vinAza thato jANu bhagavaMtanAM prAsAda upara caDIne te paDatI zilAne hAthe dharI rAkhI. evI tapazakti dekhI vyaMtara AvI page lAge ane nAgaketunA vacanathI rAjAne paNa zAtA karI zilA TAlI vyaMtara pitAne sthAnake gaye. pachI nAgaketune rAjAye sanmA. ekadA nAgaketune bhagavaMtanI pujA karatAM phUla mAMhelA tabelI sarSe DatyAM tene zubhadhyAne kevalajJAna upanuM. devatAce egha, muhapattI pramukha sAdhuno veza Ape. vihAra karatAM, bhavya jIvane pratibaMdha detAM mekSa pahotA. ema jANuM jinazAsanane ghaNe mahimA kare. Iti aThama upara nAgaketunI kathA. .. iMNi pareM pIThikA, kahi kalpa mAMDiyeM, paMjAba, vIranAM dazama devalokathI, AvIya upanA, traNa nAnI baM, maratamAM te ja artha -evI rIte A kalpasUtranI pIThikA kahIne pachI kalpasUtra mAMDIye. tihAM zrI mahAvIra svAmInA pAMca kalyANaka kahyAM che. ahIM keIeka cha kalyANaka kahe che. te niHkevala brAMti che, ane temanI maheTI bhUla che; kemake cavIza tIrthaMkaranA ekazane vIza kalyANaka zAstramAM kahyAM che, paNa ekane ekavIsa kalyANaka ke zAstramAM dekhAtAM nathI; pachI te zrIgurU mahArAja jANe ghaNAekane kalyANuka saMbaMdhi saMdeha che, te saMdeha te zrI kevalI bhagavAn TAlI zake, paraMtu mahArUM sAmarthya nathI. valI zrI mahAvIra svAmIne
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra svAminA pAMca kalyANaka. 5 jIva, dazamA devaleAka thakI cavIne, devatAnuM zarIra chAMDIne, devatAnuM AyuSya chAMDIne, devatAnA AhAra chAMDIne, zramaNu bhagavata traNa jJAne karI sahita jaMbudrIpanA bharatakSetrane viSe AvI upane. te kAlane viSe, sUkSma velAye zramaNabhagavaMta zrI mahAvIra, maheATA tapasvI, bhaga zabdanA daza athe` sahita, tenAM pAMca kalyANaka hetAM havAM. (1) uttarA phAlgunI nakSatre devatAnuM zarIra chAMDIne mAtAnA udaramAMhe avataryA, (2) uttarAphAlgunI nakSatra janmakalyAMNuka thayuM, (3) uttarAphAlgunI nakSatre dIkSA lIdhI, (4) uttarAphAlgunI nakSatramAM kevalajJAna pAmyA, (pa) svAti nakSatramAM mekSa paheAMcyA, e zrImahAvIranAM pAMca kalyANuka jANavAM matta dinanAR FI // Ta% || turata mAdaLa kuMDa grAma, devAnaMdA madhyarayaNi pekhe, supana daza ne cAra e // uttarA phAlguni caMdra yogeM, zukla chaTha zudi mAsanI, supana vItaka kaMta Agala, kahe AvI AsaneM // 6 // a:--te dazamA devaleAkathakI cavIne tarata mAhANukuMDa grAmane viSe RSabhadatta nAmA brAhmaNa vase che, tenI devAnaMdA nAme strI che, tenI kUkhe AvI upanA; tevAre te devAna dAye. madhya yagrInA samayane viSe caudasvasa dIThAM. te dekhIne jAgatI havI. uttarAphAlgunI nakSatra sAthe' caMdramAnA cega pAme thake ASADha zuddhi chaDenA divasanI rAtrine viSe zubhayAga Ave thake, supana dekhIne jAgatI havI. tihAMthI uDIne have supananu la pUchavAne arthe peAtAnA svAmo pAse hukaDI jatI havI; tyAM jaI be hAtha joDI, daza nakha
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 ekaThA karIne saMbhalAvatI havI. zrI kalpasUtrasya lAvamedhaH supanavItaka vAta, peAtAnA patine kahe tihAM RSabhadatta, ApaNe ghara hoze, suta savi zAstrano, pAragAmi // mukSo, mAnopeta zarIra sujasa saubhAgya guNa, sayala dhAmi // 7 // kuLa, dhani|| II artha :--tevAre te devAnaMdA brAhmaNI pratye RbhaSadatta nAmA brAhmaNu kahetA havA, ke huM strI! ApaNe ghare putra thaze, te putra kehevA thaze ? te ke sarva zAstranA jANa thaze, tathA mAnApeta zarIre karI sahita, sulakSaNe karI lakSita thaze, valI ghaNeA yazasvI, ghaNA saubhAgyavaMta ane sarva guNe!nuM dhAma thaze. // cha aa '' vedanA bheda savi, jUjUA dAkhave, gaNita pramukheM jasa, nahIM a khAmI // te suNi tahatti karI, gaiya nija thAnakeM, devAnaMdA e zIza nAmI // 8 // artha :--valI he devAna dA ! tAhArA putra kehevA thaze ? tA ke vedanA sarva evA je le, tene judA judA dekhADanArA thaze, sarva vyAkaraNa zAstranA pAragAmI thaze, valI gaNitavidyA tathA jyAtiSya pramukha vidyA, temAM paNa jene khAmI na haze, eTale tene paNa pAragAmI thaze. evI rIte ApaNA kulane udyotanA karanAra thaze. evI vAta sAMbhalI, tatti karIne eTale pramANa karIne peAtAnA svAmIne mastaka namAvIne devAnA svasthAnake gaI. 5 8 5 *
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ cADha svasanu phaLa ane 32 lakSaNa. 27 have RSabhadatta devAnaMdA brAhmaNI pratye kahetA havA. ke he deva ! tame... cauda supana dekhyAM, tenu kula kahuM chuM, te sAMbhale. kalyANakArI putra thaze, sukhanA lAbha thaze, nava mahInAne sADA sAta divasa gayA pachI sukeAmala che hAtha paga jenA, ane hIna aMgarahita, paripUrNa paMce kriye karI sahita zarIra che jenu, valI khatrIza lakSaNe karI sahita evA putra thaze. have te khatrIza lakSaNA kahe che. (1) chatra, (ra) cAmara, (3) ratha, (4) iMdravajrA, (5) kUrma, (6) dhanuSya, (7) aMkuza, (8) vApI, (9) svastika, (10) tAraNu, (11) kamala, (12) paMcAnana, (13) pAdapa, (14) cakra, (15) zaMkha, (16) gaja, (17) samudra, (18) kalaza, (19) prAsAda, (20) masA, (21) yava, (22) grUpa, (23) sUpa, (24) kama'lu, (25) parvata, (26) saccAmara, (27) darpaNu, (28) vRSabha, (29) patAkA, (30) kamalAbhiSeka, (31) sudAma, (32) mayUra, e khatrIza lakSaNa mahATA puNyavatane hAtha pagane taloye hAya athavA khIjA paNa lakSaNa kahe che. jenA nakha, paga, jijhA, hAtha, hATha, tAlu ane leAcana, e sAta rAtAM hAya, te purUSa bhAgyavAn jANuve. te sasAMga lakSmI pAme. jenI kAkha, huiyuM, ke, nAsikA, nakha ane mukha, e cha vAnAM UMcAM hAya, te purUSa, sarva prakAre' unnati pAme; tathA dAMta, cAmaDI, keza, AMgulIpa, AMgulInI rekhA ane nakha, e pAMca jene sUkSma hAya, te purUSa ratnAdika ghaNuM dhana pAme; tathA AMkha, hRdaya, nAsikA, haDapacI, (havu ) ane bhujA, e pAMca jenAM lAMmAM hAya, tenuM dIrghAyu heAya, ghaNeA dhanavaMta hAya, parAkramI
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha: haiya, tathA lalATa, hRdaya ane mukha, e traNa jenAM vipula hoya, te rAjA thAya. valI grIvA, jaMghA ane purUSa cinha (liMga) e traNa jenAM laghu hAya-TuMkA hoya, te paNa rAjA jANo. valI jeno svara, satva ane nAbhi, e traNa gaMbhIra hoya, te sarva pRthavIne dhaNuM thAya. e batrIsa lakSaNa, uttama bhAgyavaMta purUSanAM jANavAM. have baladeva tathA vAsudevane ekasane ATha lakSaNa hiya, tathA cakavatI ane tIrthakarane chatra, cAmara, patAkA, yUpa, yava, ItyAdika eka hajArane ATha lakSaNa hoya. e aMtaraMga guNa che; evA sarvaguNa sahita putra thAze. - valI mAna sahita putra thAze? tenuM parimANa kahe che. tyAM prathama bhAra mAna kahe che. SaTa zaraze eka yava thAya, traNa evuM eka coMThI thAya, traNa caThImeM eka vAla thAya, tevA zola vAleM eka gadIyANuM thAya, tevA daza gadIyANuM eka pala thAya, tevA deDaze paa eka maNa thAya, tevA - daza maNe eka ghaDI thAya, tevI daza ghaDIye eka bhAra pramANa thAya. evA addha bhAraeN tolAya, te mAnepeta purUSa kahIye; tathA je potAne gule mApatAM ekane ATha aMgula UMce hoya, te mAnepata purUSa jANo. te madhye bAra aMgula mukha hoya, ane chanuM aMgula deha hoya, te mAnepata uttama purUSanAM lakSaNa jANavA; ane chanuM aMgula samapurUSanuM zarIra hoya, tathA corAzI aMgula hIna purUSanuM zarIra hAya, e rIte bIjA purUSanuM dehamAna jANavuM ane tIrthakaranuM te ekaze ne vaza aMgula zarIra
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ kArtika zreSTine pUrva bhava. hAya, kemake tIrthakarane mAthe bAra aMgula uSa (coTalI) uSNISa hoya, mATe eTalA sulakSaNe karI sahita he devi! tahAro putra thaze, valI bAlasvabhAva mUkaze, tevAra pachI cAra vedane pAraMgAmi thAze. iNi same avadhi, jJAneM karI joyatAM, sohama iMdra jina, dekhIyA e|| kArtika zeThano, jIva e jANIyeM, pUrava bhava tehano, bhAMkhIye e // 9 // artha -have bhagavAna garbhamAM AvI upanA pachI evA samayane viSe saudharma nAmA sabhAne adhipati e saudharma iMdra, avadhijJAne karIne bhagavaMtane devAnaMdA brAhmaNanI kukheM dekhato have te iMdra mahArAja pUrvale bhave kArtika zeThano jIva che te che vakhata pratimA vahI, teNe karIne zatakatunI padavI pAmyo hato; hamaNAM batrIsa lAkha vimAnane dhaNuM thayuM che, tene pUrva bhava bhAkhIye cheryo. te kAle te samayane viSe IMdranuM Asana, calAyamAna thayuM tevAre devatAne iMdra paramezvara, pUrvale bhave kArtika zeTha puraMdara hatuM, teNe zatakatu nAme yajJa kIdhuM hatuM, tenI kathA kahe che. pRthivIbhUSaNa nAmuM nagarane viSe prajApAla nAmeM rAjA hato, te nagarane viSe kAttikazreSTha mahaddhika rAjyamAna parama zrAvaka jenadhamI rahe che, te zeThe zrAvakanI agIAra pratimA, ze vAra vahI che gAthA che vaMdaNu vaya sAmAIye, pisaha paDimAha baMbha sacitta che AraMbha pesa udI, vajhayae samaNa bhUeya che 1 che ItyAdika paDimAone zo
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaka vAra vahI, tethI karI tenuM lekamAM zatakatu evuM nAma prasiddha thayuM. evA samayane viSe, e nagarane viSe, mAsopavAsI girika nAma pAritrAjaka Avya; tene nagaranAM sarva leka vAMdavAM gayAM, paNa kArtika zeTha vAMdavAM na gayA. evAmAM te tApasane rAjAye jamavAne notaruM dIdhuM, tevAre tApasa kro karIne bolyA je he rAjana ! je kArtika zeTha AvIne maneM bhejana pIrase, to huM tAhAre ghera jamavA AvuM. tevAre rAjAryo hAkore kahIne pachI rAjA, kAttaka zeThane ghera ga. zeThe rAjAne Avato jANe ubhe thaIne AdarabhAva dIdhe. pAna, sopArI, kazuM bAnI AgatA svAgatA kIdhI, ane pUchyuM ke he mahArAja ! Ape mahAre ghera kema pagalAM karyA? te sAMbhaLI rAjA be je he zeThajI! mahAro gurU girika nAmA tApasa mahAre ghera jamavA AvanAra che, tene tameM pIrasavA Avaje. te sAMbhalI zeTha belyA je he rAjana ! huM samyakatvadhArI chuM. mATe mahAre e vAta egya nahIM; paNa tamArI vastImAM rahuM chuM, mATe zAstramAM rAyAbhiogaNuM" e AgAra che, te AgA2e karI tAhArI AjJAthI jamADIza, paraMtu bhaktibhAvaM nahIM. pachI tApasa jamavA AvyA, tevAre zeThe khIra pIrazI. paNa tApasa ja nahIM ane kahevA lAge je zeTha vAsa mAMDe, te pAtra mUkI bhajana karUM, pachI rAjAnA kahevAthI zeThe vase mAMDe, ADe thayo; tevAre tApasuM pAtra mUkI bhajana karyuM. AMgulIyeM karI nAka ghasato jAya che ane zeThane ceSTAmAM kahe che ke meM tAhArUM nAka vADhayuM; tevAre zeThe vicAryuM ke je meM pUrve dIkSA lIdhI hata, te evI helanA na
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ IMdra mahArAjanuM ezvarya. 31 thAta. ema ciMtavI eka hajAra ane ATha vaNika putra sAthe zrI munisuvrata svAmI pAseMthI dIkSA laI dvAdazAMgI bhaNuM, bAra varSa dIkSA pAlI saudharmedra thayA ane girika nAmA tApasa paNa marIne IdranuM vAhana airAvata hAthI gha. pachI jevAre Idra hAthI upara asavArI karavA lAge, tevAre kArtika zeTha jANuMne hAthIye nAsavA mAMDayuM. valI Idrane bIvarAvavAne arthe hAthIye be mastaka kIdhAM, te joI Idra paNa be rUpa karyA; tevAre hAthI cAra rUpa karyA; Idra paNa cAra rUpa karyA, ane avadhijJA pUrva bhava jANI tADanA karI hAMkavA mAMDaye; ane kahyuM ke are te pUrva bhava nathI jANata, je mahArI pITha upara jamavA beThA hatA ? to hamaNAM tuM mahArUM vAhana thayo che, evuM sAMbhalI mUla rUpa karI zAMta thaI rahyo. have te Idra kahe che ? te ke hajAra cakSu che, jenI tihAM svabhAvuM te be cakSu che, valI pAMcase maMtrIsara che, batrIsa lAkha vimAnane dhaNI che, jarahita svacchanirmala vastrane dharanAre che, maghavA nAme daityane haNanAra che, "pAkazAsana nAma balavaMta dAnavane haNanAro che, mahA kAMtivAna, mahAbalavAna, moTA yazane dhaNI, ghaNA sukhano dhaNuM, sudharma devaleke saudharmAvalaMsaka vimAnane viSe saudharmAsabhA madhye zakanAmeM siMhAsana upara besanAra, corAzI hajAra sAmAnika devatA, tetrIza gurUsthAnaka trayazcizaka devatA, cAra lokapAla, ATha agramahISI, traNa sabhA, hAthI, ghoDA AduM daIne sAta Takane svAmI, corAzI hajArane cogaNa karIcuM eTalA AtmarakSaka devonA parivAre para thake rAjya kare che. ghaNuM nATAraMbha thaI rahyA che, e rIte ghaNA bhega
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH bhagavate vicare che. evA samayane viSe saMpUrNa jaMbUnAmA dvIpapratye vipula, vistIrNa, avadhijJAneM jete thako mananI IcchAye vicare che, te have tihAM zramaNa bhagavaMta zrImahAvIra pratye jaMbUdvIpanA dakSiNapaddha bhAratamAMhe mAhaNukuMDa grAma nagarane viSe, traSabhadatta nAmA brAhmaNa, keDAla zetrane dhaNI, tenI devAnaMdA nAmeM bhAryA, te jAlaMdhara gotranI upanI che, tenI kukheM garbhapaNuM upanA che, tene dekhIne cittamAM harSa, saMtoSa upane, manamAM ghaNe AnaMda upane, prItiyukta mana thayuM, parama saumya vadana thayuM, harSane vaze karIne hRdaya pasaryuM, meghanI dhArAye haNe e je kadaMbavRkSa, tenA phUlanI pere IMdramahArAjanAM romAMca vikadhara thayAM, pradhAna kamalanI pere nayana ane vadana praphullita thayAM. bhagavaMtanuM avataravuM dekhIne tenA darzanathI utpanna thaye je harSa, tenA vize prakarSe karI calAyamAna thayA che pradhAna kaMkaNa, berakhA, bAjubaMdha, mukuTa, kuMDala jene ane hAre karI birAjamAna che hRdaya jenuM tathA motInuM jhumaNuM laha lahatuM, lAMbuM hAlatuM, evA AbhUSANune dharanAra, evo Idra mahArAja che te. ||truttk // bhASiuM prabhune rahI sanmukha, siMhAsanathI utrii| zakrastava kahe bhAva ANI, sAta ATha paga osarI // artha-sasaMbhrama harSa sahita utAvaLe siMhAsana thakI uThe, uThI ubhe thaIne pAdapIta je bAjoTha, te thakI utare, e rIteM heTho utarIne pachI vaiDUryaratna, marataratna, ariSTaratna, teNe karIne nipuNa kArIgare ghaDelI, dedIpyamAna
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ zakatava. 33 maNi ratna jI cAMkhaDI) pagathakI utAre. A nAyANa, uttarAsaMga karI aMjalimeM karI hastAgra vALa, muttAmahAvIra devanI sanamukha sAta, ATha, pagalAM pite rAga vimAnamAMhe beThe thake DAbo DhIMcaNa bhUmikA, pote saM gula uMco rAkhe ane jamaNe DhIMcaNa, bhUmika) che, pisthApe, thApIne lagAreka namIne traNa vAra mastaka dhartha che, gADe, lagADIne valI cothIvAra lagAreka namIne pitAnuM rIra namAvatAM kaDa, bAjubaMdha, beherakhA, jhUmaNuM, teNe karI thaMbhAyelI bhujAone saMharI, daza nakha bhelA karI, be hAtha joDI, mastake Avarta karI, paga pUMjI, bhUmi paMjIne AvI rIte namuthurNane pATha kahe, te kahe che. namutha, rihaMtA, magavaMtA che. AigarANa, tithayarANaM, sayaM sabuddhANaM // artha --namaskAra hoja zrIarihaMtane mahAre, sUrya ane yoni e be arthavAlA bhaga zabda karI rahita evA bhagavaMta pratye. AdinA karanAra che, caturvidha saMghanA thApanAra, saMghane tAraNabhUta che, bIjAne upadeza vinA pitAnI meleM bedha pAmyA che. purimuttamANaM, purisa sIhANa, purisavara puMDarIANaM, purisavara gaMdhahathINaM // artha-purUSamAMTe uttama che, purUSa mAMhe siMhasamAna che, purUSamAMhe pradhAna puMDarIka kamala samAna che, purUSamAMhe pradhAna gaMdhahasti samAna che.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAlaMdhara, 34 zrI kalapasUtrasya bAlAvabodhaH : loguttamANa, loga - samayane viSe saM . 6 avadhijJAneM je rApavA, _ artha:-lokamAMhe uttara hAM zramaNa bhaga hita karanAra che, lekane viSe dIka. zAddha bhAratamAM ), lekane viSe udyotanA karanAra che. abhayadayANaM, carakudayANa, 10 saraNadayANaM, jIvadayANaM, bokina artha--abhaya dAnanA dAtAra che, jJAnarupa cakSunA dAtAra, mukti mArganA dekhADanAra che, karmathakI bIka pAmanArA jIvane zaraNanA dAtAra che, saMyamapa jIvitavyanA dAtAra che, bodhabIjanA dAtAra che. dhammadayANaM, dhammadesiyANaM, dhammanAyagANaM, dhammasArahINaM, dhammavaracAuraMta, cakkavaTTINaM // artha-pradhAna dharmanA dAtAra che, dharmanA dekhADanAra che, dharmanA nAyaka eTale svAmI che. valI dharmane viSe sArathi samAna che. tenA upara meghakumAranI kathA Agala Avaze. narakAdika cAra gatine nAzanA karanAra che mATe dharmamAM cakravattI samAna che AjJA sarvatra varte che. dIvottANaM, saraNa gai paiThANaM, appaDihaya varanANa desaNa gharANaM, viyaTTa chaumANaM // artha: bhavasamudramAMhe bUDatA prANIne bhagavaMta dvIpa samAna che, valI zaraNe AvyA, tene rAkhavAne vajI paMjara samAna che, nahIM haNAya evA pradhAna jJAna ane darzananA dharanAra che, valI nivatyuM che chaghasthapaNuM jemanuM evA che.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAganuM svarUpa. jiNANaM jAvayANa, tinnANaM tArayANaM, buddhANaM bohayANaM, muttANaM, moagANaM // artha:--pite rAga dveSane jItyA che, bIjAne jItAvavA samartha che, pote saMsAra samudra thakI taryA che, bIjAne tAravAne samartha che, pote pratibaMdha pAmyA che, bIjAne pamADavAne samartha che, pote karmathakI mUkANu che, bIjAne karma thakI mUkAvavAne samartha che. sabannagaM, saba darisiMga, sivamayala marua magata marakaya mavyAbAha mapuNarAvitti siddhi gai nAmadheyaM, ThANaM saMpattAgaM, namo jiNANaM, jiabhayANaM // ' artha:--sarvajJa eTale sarva vastunA jANe che, savadazi eTale sarva padArthane dekho cho, ziva te upadrava rahita che ane avela nizcala che, arUja rega rahita cho anaMta jJAnAdi catuSTaye karI yukta che, kSaya rahita akSaya che, bAdhA, pIDA, rahita avyAbAdha che. tathA jyAMthI pharI AvavuM nathI evI siddhigati che nAma jenuM evA sthAnakane pAmyA che, evA arihaMta bhaNuM (name keTa) namaskAra thAo. te arihaMta kehevA che ? te ke rAga, dveSane jItanArA che, mATe jIna kahIye. tathA IhalekAdika sAta bhayane jIpanAra che. namuthuNaM samaNassa bhagabao mahAvIrassa Aigarassa caramatithayarassa puvvatithayara nihi ussa jAva saMpAviu kAmasta vaMdAmiNaM bhagavaMtaM //
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH artha --namaskAra thAo zramaNa bhagavaMta zrImahAvIra covIsamA tIrthaMkara pratye, karmapI vairI jItavAne je vIra che, mATe vIra kahiyeM. potAnA tIrthane viSe dharmanI AdinA karanAra covIsamA chellA tIrthakara thayA. e rIte pUrve thaI gayelA iSabhAdika trevIsa tIrthakara kahI gayA che, siddha sthAnakane pAmavAnI vAMchA che jene evA je zrImahAvIra bhagavaMta tene Idra mahArAjA kahe che ke, tameM devAnaMdAnI kukheM rahyA che ane huM saudharma develeke chuM mATe tameM tihAM rahyA che tene huM ahIM rahyo thake vAMduM chuM. te vAMdI namaskAra karIne pachI pradhAna siMhAsanane viSe pUrva te sanmukha bese. dharma sArathi, padeM muNiye, kathA meghakumAranI // jJAna vimalaprabhu, guNanI vyAkhyA, prathama e adhikAranI // 10 // artha-ahIMA namuthuNune viSe dharmasArathi evuM pada kahyuM, te uparathI prabhu dharmarupa rathanA sArathi samAna che, tenI upara meghakumAranI kathA nIce lakhIye che. ema zrI jJAnavimalasUrimeM prabhunA guNanA adhikAranI prathama vyAkhyAnI racanA karIne kahI. have meghakumAranI kathA kahe che, tatra Adauleka che putraH zreNikadhArira, zrutvA vIravikSerikA prabuddhaSTa priyAjyaktA, meghadIkSAmupAdade che 1 vyAkhyA-rAjagRhI nagarIne viSe zreNirAjAnI dhAriNI
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 meghakumAranI kathA. nAmAM rANInI kukheM meghakumAra, putrapaNe upane, tevakhata garbhanA prabhArve karI rANIne evo dehele upane ke varSAkAlamAM ApaNe rAjA, tathA rANI, beMhu jaNa hAthI upara besIne vanamAM jaI krIDA karIye ? te abhayakumAreM pUrva saMgati devatAnuM ArAdhana karIne dehAle saMpUrNa kare. pachI nava mAsuM putra janma thaye, tene janma mahotsava karI, sajajana kuTuMbane jamADI meghakumAra nAma pADayuM. anukrameM yauvana avasthA pAmyA, tevAreM pitAye ATha kanyA paraNAvI. temanI sAthe viSayasukha bhegavato vicare che, evA samayamAM zrI rAjagRhI nagarIye zrI mahAvIra samesaryA. zreNikAdika sarvaloka vAMdavA gayA, temanI sAthe meghakumAra paNa gayA, tyAM bhagavaMtanI dezanA sAMbhalI pratibaMdha pAmI, ATha kanyA tyAgI, mAtA pitAnI AjJA leI dIkSA lIdhI. pachI svAmIye grahaNa Asevana, sAdhune AcAra, zIkhavavA nimitte sthavirane bhalAvyA. rAtriye saMthAravAnI velAye anukrame sarva sAdhune cheDe meghakumAra gaSine saMthAre AvyA, tihAM sAdhu mAguM karavAne uThe, tevAre meghakumArane vAraMvAra paganI Thokara lAge, tethI eka kSaNa vAra paNa nidrA na AvI, tethI vicAra karyo je kihAM mahArI sukhazayyA, ane kihAM A bhUmine viSe loTavuM, ane valI eka rAtrimAM keTale upasarga thaye, e kadarthanA mahArAthI kema sahana thaze, mATe e dIkSA mahArAthI te pale nahIM, tethI prabhAta samayaeN bhagavaMtane pUchI huM mahAre ghera jaIza? ema vicArI prabhAte e, muhapattI laI, bhagavaMta pAse AvyA. tevAre bhagavaMta bolyA ke he megha aSi ! Aja rAtrimAM tamArAthI sAdhunA paga na khamAyA,
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhaH nidrA na AvI, tethI manamAM mAthuM dhyAna dhAyuM, e tamane gya nathI, je bhaNe naraka tiryaMcanAM dukha Agala A duHkha, keNa lekhAmAM gaNe? e keNuM mUrNa che je cakravattInI riddhi mUkIne dAsapaNuM vAMche ? mATe e vrata grahaNa karelAM mUkavAM nahIM. e cAritranuM jJAna sahita kaSTa che, te kaSTa, Agala ghaNuM phala denArUM thAze tathA te pUrva bha paNa ghaNAM akAma kaSTa bhegavyAM che, te sAMbhala. A bhavathI trIjA bhavane viSe vaitADhaya parvatanI pAseM cha daMtuzala sahita veta vaNe hajAra hAthaNIne nAyaka e sumerUpabhanAmuM tuM hastI hato. tihAM ekadA dAvAnalamAMthI nAzIne tRSAvaMtathake eka sarovaramAM kAdava ghaNe hato ane pANI svalpa hatuM temAM hastInA mArgane ajANate pANI pIvAne peThe, tyAM kardamamAMhe khU, tihAM bIjA vairI hastIye daMtazUlane prahAre karIne tujane haNya; tethI sAta divasa paryata ghaNuM vedanA bhegavI, eka vIza varSanuM Ayu pUrNa karI maraNa pAmI viMdhyAcala parvatanI bhUmikAryo tuM cAra iMtuzalavAle, rAte vaNe, sAtameM hAthaNIne nAyaka, merUprabha nAmeM hastI tho. tihAM paNa eka samaye dAvAnala dekhI jAtismaraNa upanuM. tethI pUrvabhava dIThe. pachI te dAvAnalane bhaya TAlavAne cAra gAu loM bhUmikAnuM mAluM karI zuddha kIdhuM temAM tRNa mAtra ugatAM pahelAM ja ubhUlI nAkhe. ema ghaNAM varSa vItyA pachI, ekadA valI dAvAnala lAge. tevAre sarva vanacara jIva, AvI mAMDalAmAM rahyA, tuM paNa AvI mAMDalAmAM rahyo. mAMDalAmAM tila jeTalo paNa mArga rahyo nahIM, evuM saMkIrNa thayuM eTalAmAM te kharaja khaNavAne paga
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ meghakumAranA pUrva bhava. 39 uMce lIdhe, te pagane sthAnake nirAlI bhUmikA dekhI eka zaza tAharA paga nIcenA bhUmirce AvI rahyo. pachI paga nIco mUkavA jatAM nIcuM zaza dITha eTale tujane dayA AvI tethI paga adhara rAkhe. aDhI divaseM dAvAnala upazame. zazalA pramukha sarva jIva, pota potAne sthAnake gayA. tAhAra paga lehIye bharANe te nIce mUkatAM parvatanA kUTanI pereM tuM heThe paDaye. ze varSanuM Ayu bhegavI dayA sahita maraNa pAmI, he meghakumAra tuM rAjakua upanyo che. akAle megha vRSTine dehele tArI mAtAne thaye mATe tAruM nAma meghakumAra sthApyuM che. je vakhateM tujhane hAthI mAryo, te duHkha Agala A sAdhunA saMghathI tuM zuM duHkha dhare che ? te sAdhu te jagadgadya che, emanA caraNanI raja to puNyavAna jIvane lAge; mATe sAdhunA paga lAgavAthI duHkha na ANavuM. evAM bhagavAnanAM vacana sAMbhalI jAtismaraNa upanuM, teNe karI pUrvalA bhava dIThA. pachI prabhune page lAgI cAritrane viSe sthira thaIne e abhigraha lIdho ke Aja pachI mahAre be netra TAlIne bIjA zarIranI zuzraSA, game tevuM saMkaTa paDe te paNa na karavI. pachI eka mAsanI saMleSaNa karI zuddha cAritra pAlI vijayanAmAM anuttara vimAneM upanA tihAMthI cavI mahAvidehamAM upajI mokSa pAmaze. mATe bhagavaMtane dharma sArathi kahiyeM. prathama vyAkhyAna samApta.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH || Dha8 thI re ja koI tAma mA ghare paherI II zakrastava kahe pUraNa,romAMcita thai,bhAvi atIta jina manadharIe / paMca kalyANakeM ema, zakrastaba thuNe sadA zakrastava nAma teha bhaNI e|| have ciMte mana iMdra, e zuM nIpana, eha achelaM jANIyeM e|| koika kAcane aMte, nIpaje ehavA, aciraja kArI lokaneM e|| artha --e rIte iMdra mahArAja, saudharma develeke rahyo thake hAtha joDI pUrNa zastava kahe. te kahIne remAMcita thAya, AnaMda pAme; valI e manamAM vicAra kare ke ema atIta kAleM trevIsa tIrthaMkara thaI gayA ane bhAvi covIsamA tIrthakara have thAze, tene manamAM dhAre ke tihAM sarvatra evI sthiti che, je prabhunuM eka yavana kalyANaka, bIjuM janmakalyANaka, trIjuM dIkSAkalyANaka, cothuM jJAnakalyANaka, ane pAMcamuM nivakalyANaka, A pAMca kalyANake sadAkAleM zakastava kahe eTale zaka je Idra te stava eTale thaNe mATe tene zakastava kahIye. valI e pAMca kalyANakanA mahimAne kare eTale cesaTha Idra bhalA thaIne aThThAImahetsava pramukha kare che 1 | have idra mahArAje manamAM evuM vicAryuM che ema thayuM paNa nathI, thAtuM paNa nathI ane thAze paNa nahIM, je mATe zrIarihaMta bhagavaMta, cakravattI, vAsudeva, baladeva, e bezaTe uttama purUSa, te aMtakulane viSe, prAMtakulane viSe, tucchakulane viSe, daridrInA kulane viSe, kRpaNanA kulane viSe,
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza aro. 41 bhIkhArInA kulane viSe, brAhmaNanA kulane viSe, AvyA paNa nathI, AvatA paNa nathI ane Avaze paNa nahIM. e tresaTha zilAkA purUSa te ugrakulane viSe, bhegakulane viSe, rAjAnA kulane viSe, IkvAkakulane viSe, kSatrIyanA kulane viSe, hari vaMzakulane viSe, temaja bIjA paNa tathA prakAranA vizuddha jAtinA kula vaMze karI sahita evA kulane viSe AvyA che, Ave che ane Avaze, tathApi "lega charaya bhUe " e pAThe karI e vAta paNa accherAbhUta che. je kaMIka kAlane aMteM eTale anaMtI utsarpiNuM ane avasarpiNI vyatikame thake evAM daza accharAM upaje che, mATe e avasarpiNayuM paNa lekane accherAbhUta eTale AzcaryakArI vAta - upanI che, ema Idra mahArAje vicAryuM che 2 che toe mAhArI bhakti, uttama ThAmamAM, garbhapAla TI mUkavo e|| teDayo harINagameSI,surapAyaka dhgii| vAta accherA daza kayAM e // artha -I zuM vicAryuM ke A te mahArI bhakti che, te huM karUM; eTale prabhune uttama sthAnake moTA kulane viSe garbha pAlaTIne mUke, tAja mahArI bhakti kharI jANavI. e mahAre AcAra che, ema vicArIne harINagameSI devatA je pAlA kaTakane dhaNI che, phejane nAyaka che, tene belAvIne A avasarpiNIkAlamAM daza accharAM thayAM, te saMbaMdhi prabhunA garbhanI sarva vAta kahI che 3 che have daza accharAM vakhANe che.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaHjinapada 35 ? artha-prathama kaI tIrthakarane kevalajJAna upanA pachI upasarga thAya nahIM ane zrImahAvIra devane kevalajJAna upanA pachI zAlAye upasarga karyo, te kahe che. ekadA bhagavaMta zrImahAvIra svAmI vihAra karatAM sAvacchI nagarI samesaryA, tevAre gozAle paNa, lekamAM huM tIrthakara chuM ema kahevarAvate sAvachIye AvyA, te samaye gautamasvAmI gocarI gayA, tihAM lekenA mukhathakI evuM sAMbhalyuM je Aja nagarImAM eka mahAvIra svAmI ane bIje zAle, e be tIrthakara AvyA che. pachI gautamasvAmItyuM bhagavaMta pAsuM AvIne gozAlAnI utpatti pUchI. tevA prabhuye kahyuM ke e zaravaNa grAmane vAsI maMkhelI bharaDAnI subhadrA strI, teno putra che. gAyanI zAlAmAM janmyo tethI gozAle nAma pADayuM che. e mahAre kuziSya che, chadmasthAvasthA mahArI sAthe chadmastha paNe cha varasa rahyo hato, mahArI pAseMthI bhaNIne kAMI eka bahuzruta thayA che, e mithyA jInanAma dharAve che, paraMtu e tIrthakara nathI. evI vAta prabhu pAzethI sAMbhalIne zrIgatameM bIjA ghaNuM eka jane pAze vAta karI, je gozAle maMkhalI putra che, te vAta zAlAne kAne gaI. tevAre gozAle krodhAyamAna thaye. evA samayaeN bhagavaMtane AnaMdanAmA ziSya gocarIye gaye. tene zAse bolAvIne kahyuM ke he AnaMda ! tane eka daSTAMta kahuM te sAMbhala, keIeka cAra vANIyA vyApAra karavAne arthe vividha prakAranAM kariyANAnAM gADAM bharI paradeze
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama accherU. 43 jAtAM mArgomAM kAieka mahATI aTavImAM peThA, tihAM tRSA lAgI tethI pANInI gaveSaNA karatAM cAra vAlmika eTale uddehInAM zikhara dIThAM ane tenA upara nIlAM vRkSa ugelAM dIThAM, tethI jANyuM ke ahIMAM avazya pANI haze? evuM jANI eka zikhara phADayuM temAMthI nirmala jala nIkalyuM; te pANI pIne tRSA bhAMjI; valI khIjA vAzaNAmAM paNa pANI bharI lIdhuM; pachI khIjuM zikhara bhAMgavA mAMDayuM. tevAre temAMthI eka vRddha purUSa khelyA ke ApaNuM kAma thayuM, mATe have khIjuM zikhara phADazeA mAM; ema vAryA thakA paNa teNe khIjuM zikhara phADayuM temAMthI rupuM nIkalyuM; tevAre lAbha lAge tethI trIjI zikhara pheDayuM temAMthI suvarNa nIkalyuM; valI vRddhe vAyuM tApaNu cAthuM zikhara phADayuM; temAMhethI mahAvikarAla bhayaMkara dRSTiviSa sapa nIkalyA. te sarpe dRSTiviSe karI sUrya sAmuM joI ne sarvane khAlI bhasma kIdhA. eka suzikSAnA ApanAra vRddhane dayA ANI jIvatA mUkayA. e daSTAMte tAharA dharmAcAya ne eTalI soMpadA prApta thai tA paNa asaMtuSTa thake! mahAre apavAda leAkeA Agala melIne mane rASavata kare che, tethI huM tyAM AvI sarvane khAlI bhasma karIza; mATe tuM utAvalA jaine tAhArA dharmAcArya ne kahe je huM vRddha vANIyAnI pere' eka tujhane jIvatA mUkIza. e vAta sAMbhalI AnaMda, bhayabhrAMta thayeA thake| bhagavaMta pAse AvIne geAzAlAnA sarva samAcAra kahyA. tevAre bhagavate gautamAdika sarva sAdhune kahyuM ke ahIMAM mahAza kuziSa Avaze. te usa karaze mATe tame kAi tenI sAthe bhASaNa karaze! mAM, arahA parahA talI raheA. te sAMbhalI sava sAye
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ka9pasUtrasya bAlAvabodhaH emaja kIdhuM, tathApi sarvAnubhUti ane sunakSatranAmeM be sAdhu, bhagavaMta pAseMja rahyA, eTale zAlo AvIne kahevA lAge ke he kAzyapa ! tuM mujane elakhe che ke nathI elakhate ? tAre kuziSya maMkhalIputra zAle te to maraNa pAmyA ane huM to bIje chuM, huM tAhA ziSya nathI. tevAre bhagavaMta bolyA ke meM tujane bhaNuM che mATe jema keI cAra nATho, sthAnaka aNu pAmate, tRNakhaleM karI atmiA DhAMke, te kevI rIte DhaMkAya? tema hai muziSya ! tuM pitAnuM svarUpa olave che, te kema olavAI zakAze ? e vakhata sunakSatra ane sarvAnubhUti paNa jabApa ryA, tevAre gozAlAne rIza caDhI tethI bAra gAmane bAlI bhasma kare, evI tejelezyA mUkI, teNe karI be sAdhu balyA, te maraNa pAmI devaleke pahetA ane bhagavaMtane tejalezyA, traNa pradakSiNA deIne pAchI gozAlAnA zarIramAM peThI, tethI gozAla dAjya, sAta divasa vividha vedanA bhegavI maraNa pAme. bhagavaMtanA zarIre paNa tApa lAge tethI vedanA thavA mAMDI. cha mahInA sudhI lehakhaMDa jhADA thayA. pachI revatI zrAvikAnA ghara thakI bIjorApAka siMha aNagAra sAdhu pAse magAvI bhagavaMte khAdhe, tethI zarIre zAtA thaI. ema tIrthakarane janapada lahA pachI eTale kevalajJAna upanA pachI upasarga na thAya, te thaye. e prathama accheruM jANavuM. mI tI thavuM 2 artha:-have bIjuM AcheruM je A vartamAna cAvIzImAM zrImallInAtha egaNuzamAM tIrthakara strIvedapaNe upanA,
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aa saMpa rAmanAma che A paraNA bIjI arUM. 45. tene saMbaMdha kahe che. zrImahAvideha kSetrane viSe salilAvatI vijayamAM vItazeka nAmeM nagare bala nAmeM rAjA tene dhAriNuM nAme strI che, tene mahAbala nAmeM putra che, te yauvana. avasthA pApe, tevAre rAjAye tene pAMcazo strI paraNavI. pachI vRddhAvasthAye putrane rAjya ApI pote dIkSA laI cAritra pAlI meleM paheA. have mahAbala rAjA rAjya. kare che, tene eka acala, bIje abhicaMdra, cothe pUrNa pAMcame vasu, chaThe vaizramaNa, e cha mitra hatA. ekadA te sAte jaNe gurU pAseM dharma sAMbhalI dIkSA lIdhI, ane agIAra aMga bhaNyAM. te sAte jaNa chaTha amAdika sarakhuM tapa kare; paraMtu temAM mahAbala RSi kapaTathakI te cha jaNathI chAnI adhika tapasyA kare ane manamAM evuM vicAre ke huM A cha jaNathakI maheTa thAuM; tethI jevAre pAraNuM karavAne divasa Ave tevAre cha jaNane ema kahe ke mAhArUM te mAthuM dukhe che, tameM pAraNuM kare; bIje divase valI sarakhuM tapa kare, ema kapaTanA mahimA thakI strItra bAMdhyuM ane vIza sthAnakanuM tapa karyuM, tIrthakara netra upAryuM. chevaTa sAte jaNAye be mAsanI saMleSaNa karI rAzI lAkha pUrvanuM Ayu pAlI sAte jaNe batrIza sAgaropamane Aukhe jayaMtanAmAM vimAneM jaI upanA. pachI tihAMthI cavI eka acalane jIva to supratibaddha nAmeM ayodhyAne rAjA thaye. bIje dharaNane jIva, caMpAnagarIye caMdra jasA nAmeM rAjA thaye. trIjo abhicaMdrane jIva, kAzI nagarIye zaMkhanAmeM rAjA thaye. cotho pUraNane jIva, sAvaThThI nagarImeM rUkimaka nAmeM rAjA thaye. pAMcame vasune jIva kurUdeze adanazatru nAmeM
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha rAjA thaye. chaTho vaizramaNane jIva kapilA nagarI jItazatru nAmeM rAjA thaye. ane sAtame mahAbalane jIva mithilA nagarImeM kuMbha rAjA tenI prabhAvatI rANInI kukhe AvI mallIkumarIpaNe upane. tevAre mAtAye cauda supana dIThAM. Azu zudi agIAraze putrIpaNe jamyA. anukameM yauvana avasthA prApta thaI. pachI avadhijJAneM karI potAnA cha mitra, jUde jude ThekANe upanA dekhI tene pratibodha karavAne arthe azoka vADImAM ratna jaDita ghara karAvyuM, tenAM cha bAraNAM karAvyAM, temAM ratnajaDita sonAnI eka pUtalI karAvI. have mallIkumarI je je vAre bhajana kare, te te vAre te ratnanI pUtalIne mAthe bAraNuM che, te bAraNAnI upara ekeke kavala nAkhatI jAya, ane pharI pAchuM DhAMkaNuM ApI dIye, ema nitya karatI jAya. have ekadA ayodhyA nagarIye supratibaddha rAjAryo yakSane dere pUjA racAvI che, tihAM phUlanI mAlA dekhIne dUtane pUchayuM ke tameM evo phUlane zrIdAma kyAM hiM paNa dIThe. je ? tevAre dUta bolyA je he rAjana ! malikumarI ghaNuM catura che ghaNA rupamaya che, te jevI phUlanI mAlA banAve che tenA lAkhamAM aMze paNa e zrIdAma nahIM. have pUrvabhavanA premathakI supratibaddharAjAye mallIkumArInI yAcanA karavAne kuMbharAjA upara dUta mokalyA ane kahevarAvyuM je tamArI beTI mujane paraNAvo. tevAra pachI caMpAnagarInA arahAna pramukha vyavahAriyA pravahaNa bharI gaMbhIra pattane dvIpAMtare cAlyA. evA samayamAM Idra mahArAja arahana zrAvakanI prazaMsA pitAnI
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ mallI kumArI. 47 sabhAne viSe karavA lAgyA; ane kahevA lAgyA je dhanya che arahunnakane; Aja bharata kSetramAM enA samAna khIjo koi kAI hRDha zrAvaka nathI ! te iMdranA vacanane keAIeka mithyAtvI devatA aNu sadbhutA thake tihAM arahannaka pAse AvIne te devatAye samudramAM maheATA utpAta karyo. te joi arahanaka teA sAgArI aNuzaNu karIne nizcala mane zrIvItarAga devanuM smaraNa karavA lAgyA, tene devatAye ghaNAe calAvyA; ane evuM kahyuM. je tu zrIvItarAga devanuM smaraNa mUkIne hira harAdika devAnu smaraNa kara, te upasarga nivAraNa karUM; nahIMtara tAhArAM jhihAja samudra madhye khUDAvI ApIza; ema kahI jhihAja samudramAM khUDAvavA lAge!. te joi salAka ekaDA malI arahannakane kahevA lAgA je devatAye kahyu tema karI; tApaNu arahunnaka zrAvakanu samakita dRDha che, tethI calAyamAna na thayA. te joine devatA tuSTamAna thai kuMDalAbharaNanA joDA ApI, annakane page lAgIne kahyu ke aheA a`naka ! tamAne dhanya che; he kRtapuNya ! tamArUM jIvitavya sala che; tamAne IMDhu mahArAje sabhA samakSa vakhANyA te aNumAnatA me' tamArA aparAdha karyA, te mahArA aparAdha tame khamajo. te sAMbhalI antaka khelyA je iDu leAka ane paraleAkanu sAdhana evA zrIjInadha pAmIne bIjo dharma huM aMgIkAra na karU, tevAre devatAye cAra kuMDala ApyAM, ane peAtAne sthAnake gayA. have te vyavahArIyA . kuzala kSeme gaMbhIrapattane gayA. tihAM vyApAra karI pharI mithilA nagarIye. AnyA, rAjAne e kuMDala ApyAM. rAjAye mallIkumarIne dIdhAM. pachI vyApArIye peAtAnI ca'pAnagarIye
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 zrI kalapasUtrasya bAlAvabodha AvI, tihAM caMpAnagarInA rAjAne be kuMDala ApyAM. rAjAryo pUchayuM je te vyavahArIyA ! tameM paradezamAM keI tamAse dIThe ? te sAMbhalI vyavahArIye belyA ke ameM mallIkumarInuM ru5 addabhuta dIThuM; evuM rupa bIje kayAMhiM paNa dIThuM nathI. pachI caMDajasA rAjA paNa kuMbharAjA pAse dUta. mokalIne kahevarAvyuM ke tamArI putrI mallIkumArI mujane para NAvajo Iti dvitIya dUtaH | eka divase mallIkumarInAM be kuMDala bhAMgyAM, tevAre kaMbharAjAyeM sonIo belAvIne kahyuM ke A kuMDalane joDe sAdhI Ape. tevA sonI kuMDala joIne bolyA je mahArAja ! e saMdhAya nahIM, eto devatAnAM kuMDala che, te ameM kevI rIteM sAMdhiye ? tethI rAjAye sarva sonIone dezanikAla kIdhA te sonI vANurasI nagarIye gayA; tevAreM tyAMnA rAjA pUchayuM ke tame deza kema che ? sonI belyA je mahArAja ! mallakumArInAM kuMDala devatA saMbaMdhI che, te amArA thakI saMdhANuM nahIM, teNe karI deza choDavo paDaye; ane mallIkumArInA rUpanuM paNa varNana karyuM. tevAre vANurasInA rAjAryo paNa mallIkumarI yAcavAne arthe kuMbharAjAne dUta mokalyo che. Iti tRtIya dUtaH che 3 have rUkamI rAja pitAnI putrIne cAra mahInA sudhI pIThI karAvIne dUtane pUchayuM je he dUta ! te AvuM rUpa kayAMhI paNa dIThuM che ? tevAre dUta belyA je mallIkumArIne lAkhame aMze paNa e rUpa nathI. te sAMbhalI, rUkamI rAjAryo paNa kuMbha rAjA upara dUta mekalI, mallIkamarInI yAcanA karAvI.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ mallIkumArInuM mAguM. 49 have kuMbharAjAne putra che. teNe pitAnI citrazAlA citrAvI. tihAM citAre mallIkumarIne aMguTho dIThe, te pramANe mallIkumarIne sarva aMganuM svarUpa citrI kADhayuM. ekadA mallIkumarInA bhAIyeM kIDA karatAM mallIkumArInuM 5 citrAzAlAmAM joyuM; tene rIza caDhI tethI citArAnA hAtha kApIne tene kADhI mUkyo. te citAre hastinApure adInazatru rAjAne malyA, tihAM malIkumArInuM 5, varNana karyuM. te sAMbhaLI teNe paNa mallIkumarInI yAcanA karavA kuMbharAjAne dUta mokalyA. Iti paMcama dvataH che eka divasa dharmacarcA karatAM eka parivrAjakane mallIkumarIye jItI, mAnabhraSTA karI, tethI te rIzANIthakI kapilA nagarIye jaI jItazatrurAjAnA mukha Agala malIkumarInA rupanuM varNana karyuM. teNe paNa mallIkumarI yAcavAne arthe kuMbharAjA upara dUta mokalyA che Iti SaSTha dUtaH 5 6 che e rIte cha dUta, kuMbharAjA pAsuM samakAleM AvyA. kuMbharAjAye sarva dUtone kahyuM ke huM mahArI kanyA keIne ApavAne nathI; evI rIte kahI apamAna karI kADhI mUkyA. pachI te chae rAjAe pita pitAnuM lazakara leIne samakAle AvI mithilA nagarIne vIMTI lIdhI. kuMbharAjA paNa bAhira AvI yuddha karavA mAMDayuM. yuddha karatAM hAryo ane pAchA nagarImAM peThe tevAre mallIkumarIye chae rAjAone kahevarAvyuM ke tameM mahArA ratnagharamAM Avaze. pachI te e rAjA AvI chae bAraNAmAM jUdA jUdA peThA malIkumArInI mUrti dekhI vyAseha pAmyA. eTalAmAM mallIkumarIye
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalapasUtrasya bAlAvabodhaH AvIne DhAkaNuM ughADayuM, tevAre mAMhethI durgadha nIkalya, eTale sarva jaNe meDhA pAse lugaDuM ApI thuthukAra kIdhe. tevAre mallIkumarI bolyAM je A ratnamaya pUtalI chatAM nitya pratye eka kavala AhAranA saMyogathI evI durgadha vAsa Ape che. te mArA zarIramAM to nitya pratye zera dhAnya paDe che, tethI malamUtrane bhaMDAraja che, temAM tame zuM rAgAMdha thayA che ? e pratibaMdha karIne pachI pUrva bhava saMbhalA; tethI temane paNa jAtismaraNa jJAna upanuM, pUrvabhava dIThA. pachI mallIkumarI kahyuM ke hamaNuM to tameM jAo. pharI mujhane jevAre kevalajJAna upaje, tevAre tameM Avajo, huM tamane dIkSA ApIza. pachI te chae rAjA pota potAne sthAnake gayA. mallIkumarIye paNa traNaze rAjaputra sAthe dIkSA lIdhI, teja divaseM kevala jJAna upanuM. pachI te chae mitre AvI zrImallInAtha pAseMthI dIkSA lIdhI, tehIja bha mokSa gayA. ema zrImallInAtha strIvede tIrthakara thayA. te strIvede keI tIrthakara thAya nahIM. e bIjuM accheruM jANavuM. 2 jaya pAcho nALio 3 | artha-keI tIrthakarane garbhapAta thaye nathI, te AhIM zrImahAvIra svAmIne khyAzI rAtri pachI devAnaMdAnI mukhathI hariNagameSI devatAye apaharIne trizalA kSatriyANuMnI kukhamAhe dharyA ane trizalAnI kUkheM putrI hatI, te mAhaNukaDe devAnaMdAnI kukheM mUkI. tevuM kaIvAre thAya nahIM. mATe e trIjuM garbhapAlaTana accheruM jANavuM. 5 3
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4thuM, pamuM arUM. ( niH nija kaparA | ka | artha:-zrIvIrabhagavAnane jevAre kevalajJAna upanuM, tevAreM devatAye malI samavasaraNanI racanA kIdhI. tihAM bhagavaMte besIne dharmadezanA ApI; paraMtu te dezanA sAMbhaLI keI samakti pAme nahIM, tathA keI vrata paccakhANa paNa lIdhuM nahIM, dezanA niphala gaI, ema tIrthakaranI dezanA ke vakhate khAlI na jAya te gaI, mATe e cothuM acheTuM jANavuM. : 4 rivAtIrSe jamA 1 artha -je vAsudeva, eka drIpane hoya te bIje dviIpe na jAya, te zrIkRSNajI draupadIne lAvavAne arthe gayA, e pAMcamuM AcheruM jANavuM. enI kathA kahe che. hastinApure pAMca pAMDava rAjya kare che. temanI draupadI nAme bhAryA samakitavaMta che, ekadA rAjasabhAye jenI mukhAkRti saumya che paraMtu manamAM kapaTa bahu rAkhe che, valkala cIra pahere che, jaI pahere che, kAlA mRganA cAmaDAne uttarA saMga karela che, jaTAjUTa mahA kAMtivaMta che, kalaha kelAhalane lagAvanAra che, e nArada, AkAzamArgathI Avya; tevAre pAMDavo sahita sarva sabhAjane ubhA thaIne Adara, sanmAna ApyuM, paraMtu draupadI tene mithyAtvI jANuM vAdyo, pU nahIM. tema te uThIne ubhI paNa thaI nahIM. tevA nAradane rIza caDhI ane vicAryuM je A draupadI pAMca pAMDavane ghaNIja vallabha che mATe ene saMkaTamAM nAkhuM. ema vicArI ghAtakI khaMDanA dakSiNuddha bhAratamAM amarakaMkA nAme
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhaH nagarIye padmottara rAjA, strIneA ghaNA lAlupI che;tenI pAse jaIne kahyuM ke he rAjana ! tAhArI sAtase srIo che; paNu pAMca pAMDavanI strI draupadInA nakhAgrasamAna koi rANInuM rUpa nathI. evuM sAMbhalI padmottara rAjA kAmavahuvala thayA; ane traNa upavAsa karI pUrvabhava saMbhadhI devatAnuM ArAdhana karyuM. devatA pratyakSa AvI ubhA rahyA ane hAtha joDI kahevA lAgo ke he rAjan mune kema saMbhAryAM ? tevAre rAjAye draupadI ANI ApavAnI yAcanA karI. devatAye paNa drApadIne avasvApinI nidrA ApI, tihAMthI upADI azeAka vADImAM lAvI mUkI. pachI padmottara rAjAye draupadIne peAtAnI strI thavAnI prArthanA karI. draupadIye javAba dIdhA je kRSNa vAsudeva tathA pAMca pAMDava, cha mahInAmAM jo mahArI khakhara nahIM leze, teA huM tamArIja cheM. te sAMbhalI padmottara rAjAye' paNa vicAryuM je jorAvarIthI prIti na thAya. ema jANI peAtAnA mahelamAM teDI gayA. have draupadI paNa chaTha chanuM tapa kare che ane pAraNe Ayakhila kare che. ahIMAM dropadI saharyo pachI e ghaDIye yudhiSThira jAgyA; tevAre teNe dropadIne dIThI nahIM. pachI pAsenA sava` sthAnake khamara karAvI, paNa kAMhI... patto maLyeA nahIM; tevAre pAMDurAjAne khabara ApI. teNe kADhakhika purUSa teDAvIne nagaramAM urdUghASaNA karAvI ke je kAI draupadIne lAve, tene je mAge te ApIye; paraMtu kayAMhIthI paNa khakhara malI nahIM. tevAre vicAryuM je kAi devatA, dAnava, gaMdharva athavA kinnare apaharI che. evuM vicArI kuMtAjIne zrIkRSNa pAse amara para
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ dropadI haraNa. - 53 karavA mekalyAM, kuMtAjI dvArakAmAM AvyAM. tenI vadhAmaNuM AvyAthI zrIkRSNa pote hAthI upara besI sAhAmA AvI phaI jANuMne kuMtAjIne page lAgI, vinaya sahita pitAne maMdire teDI AvyA. pachI dvArakAmAM AvyAnuM prajana pUchayuM. kuMtAjIye draupadInI sarva hakIkata kahI. te sAMbhaLI zrIkRSNa bolyA ke jene eka bharatAra che, te paNa pitAnI strIne yatnathI sAcavI rAkhe che, to e pAMca pAMDava eka strIne sAcavI zakyA nahIM ? tevAre kuMtAcha belyAM ke he kRSNajI ! hamaNuM hAMsI karavAnuM kAma nathI. pachI kRSNajI bolyA ke addha bhAratamAM je haze te khabara kaDhAvI tiDAMthI ANune tamene pahoMcatI karIza, tameM kaI ciMtA karaze nahIM, ema saMtoSa pamADIne kutAjIne hastinApure pahacatAM karyo. pachI zrIkRSNa kebika purUSane teDIne sarvatra udghoSaNA karAvI, paraMtu kayAMhiM khabara malI nahIM. tethI sarva sabhA mUDha thaI. evA samayamAM tehIja nAradajI zrIkRSNa pAsuM AvyA. tene zrIkRSNe pUchayuM ke he nArada ! tameM kaI sthAnake draupadIne dIThI? tevAre nArada bolyA ke dhAtakIkhaMDe dakSiNAddha bharate amarakaMkA nagarIye paDvottara rAjAnA aMteuramAM draupadI sarakhI stro dIThI te hatI. te sAMbhalI zrIkRSNa bolyA ke tamArAM ja kAma karelAM dekhAya che. pachI zrIkRSNa pAMDurAjA upara hUta mekalI kahevarAvyuM ke draupadI amarakaMkA nagarI che, temATe tame tamArI caturaMgiNI senA sahita pAMca pAMDava pUrva samudra taTe turata Avaje, ane zrIkRSNajI pote paNa bherI vagADIne samudravijayAdika
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha dasa dazArNavanA parivAra sahita, hAthI upara besI, cAmara vijAvatAM thakAM pUrva samudra velAkurlo saMketa sthAnake AvI pAMDavo sAthe malyA. pachI zrIkRSNajIye aThama tapa karyuM, tethI samudrane adhiSThAyaka susthita nAmeM devatA pratyakSa thayo. tevAre zrIkRSNajI belyA, he deva ! dvipadIne levA sArU amAre dhAtakIkhaMDe javuM che mATe pAMca pAMDavanA pAMca ratha ane chaTho mAho ratha e cha ratha, lavaNasamudramAMthI cAlyA jAya, eTale mArga Ape. te sAMbhalI devatA be, tameM DhIla ma karo, tarata jAo. paznottara rAjAryo paNa pUrvalA saMbaMdhi devatAnuM arAdhana karI draupadIne apaharI che ane je tamArI AjJA hoya to huM amarakaMkA nagarI AvI, samudramAM bolI nAkhuM. tevAre zrIkRSNajI bolyA ke ameM amArA parAkrameM draupadIne lAvIzuM. tevAreM devatArthe samudramAM cha ratha javAne mAga Ave. pachI zrI kRSNajI pAMDe sahita cha ratha jetrIne amarakaMkA nagarIne udyAneM gayA. tihAM jaI dArUkanAmA sArathine zrI kRSNe kahyuM ke he dUta! tameM pakvottara pArse jaIne paga upara paga ApI trivalI lalATe caDAvI ema kahe ke he padmanAbha ! tuM akAle maraNanI vAMchA kAM kare che ? he duraMtaprAMtalakSaNa ! he hInacaturdazI jAya ! he-hI zrI kAMti varjIta ! Aja teM mahArI bena draupadIne apaharI che. tene tuM pAchI Apa, ane je na Ape, te saMgrAma karavAne taiyyAra thA. evA dUtanAM vacana sAMbhalI padmanAbhe rIza caDAvI apamAna karIne hUtane bAhera kADhI mUkyo ane pote hAthI upara besI sarva sainya laI
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kRSNanuM yuddha zrI kRSNanI sAmeA yuddha karavA AvyA, tevAre zrIkRSNe pAMDavAne kahyuM ke, prathama tameM yuddha karazeA ke huMja karU ? pAMDavA melyA, prathama ame ja yuddha karazuM. kadApi jo ame hAriye, tA tame sahAya karajo. tevAre zrIkRSNe khelyA ke hai pAMDave ! tame mahArI sAthe... evA zabda kahyo, tA tame hArazeAja tApaNu pAMDavA yuddha karavA lAgyA. padmanAbhe potAnA male` karIne pAMca pAMDavAne hata prahata karyo. pAMDavA nAzIne pAchA zrIkRSNa pAse' AvyA. pachI zrIkRSNajI yuddha karavA lAgyA, tihAM paMcAyaNa nAmA zaMkha vagADayA, eTale padmanAbhanI senAnA trIjo bhAga nAzI gayA. pachI zA dhanuSyanA TakArava karyo, eTale valI paNa senAnA trIjo bhAga. nAzI gayA; ane padmanAbha nAzIne nagaramAM peThA, ane maragunA bhayathI draupadIne zaraNe gayA. pAchalathI kuSNujI paNa narisaMhanuM rUpa karI daravAjo teADI, kATa bhAMjI nAkhIne nagarImAM gayA. tihAM jIve teA padmanAbha dvApadInI pachavADe strInuM rUpa karI beTheleA, zrIkRSNe dropadIne pUchyuM je A kANu che ? tevAre draupadI kheAlI ke e padmanAbha rAjA che, tamArA bhayathI mahAre zaraNe AvyA che. tevAre zrIkRSNe dayA ANI jIvatA rAkhyA. akhaMDa zIlavatI evI dvApadIne laine pAMca pAMDava sahita pAchA vaLyA, jayanA zaMkha pUryAM, evA vakhatamAM te kSetramAM zrImunisuvrata tI kara pAse kapila vAsudeva vakhANa sAMbhale che, teNe zaMkhanAda sAMbhaLyeA. manamAM zaMkA upanI je kAI khIjo vAsudeva utpanna thayA ! tethI bhagavaMtane pUchyuM ke mahArAja ! e ya
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 zrI kaSasUtrasya bAlAvabedhaH bIje vAsudeva keNa thaye che? bhagavaMta bolyA ke he kapila ! eka kSetramAM be tIrthakara ane be vAsudeva na thAya, paNa ete jaMbudvIpa saMbaMdhI bharata kSetrane zrI kRSNa nAmeM vAsudeva tAharA sarakhI addhine dhaNI che, te padmanAbha rAjA padI haraNa karI lAvyo hato, tene levAne Avyo hato, te padmanAbhane jItIne pAchA jAya che, teNe zaMkhanAda karyo. te sAMbhalI kapila vAsudeva tarata tihAMthI uThIne potAnA sarakhe vAsudeva jevA sArU samudrane kAMThe AvyuM. paNa zrIkRSNa to dUra nIkalI gayA hatA. mAtra samudramAM nIlI, pIlI rathanI dhajA dekhI. te dekhI zaMkhane zabda karI, temAM evuM jaNAvyuM ke kapila vAsudevane namaskAra jANaje. zrIkRSNa paNa zaMkhane zabda karIne temAM jaNAvyuM ke kapilane kRSNane paNa namaskAra jANa. te sAMbhalI kapila vAsudeva harSavaMta thayo thake pAche valya ane padmanAbha rAjAne dezanikAla karI tenA putrane rAjyapArTI thA. ahIM kR paNa samudra sabaMdhI pAMca pAMDavene kahyuM ke tameM gaMgAnadI nArve utarIne nAva pAchuM mane mokalaje. huM susthita devatA sAthe vAta karIne AvuM chuM. pachI pAMce pAMDeye gaMgAnadI utarIne vicAra karyo ke ApaNe nAva pAchuM nathI ekalatA. joIye to kharA ke kRSNa pote gaMgAnadI utarI Ave che ke nathI AvatA ? tihAM kRSNajIye ghaNuM vATa joI paNa nAva AvatuM dIThuM nahiM. pachI zrIkRSNajIye jANyuM je pAMce pAMDava baDayA dekhAya che, ema vicArI eka hAthamAM rathane upADa ane eka hAthe pANa DolatA DolatA sADA
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kRSNanI zakti bAzaTha ejananA vistAravAlI nadIne DelI Agala AvI juve che te pAMDe, beThA beThA hase che, tevAre zrIkRSNa rIza caDhAvIne pAMDene pUchavA lAgA ke are duSTa ! tameM nAva pAchI kema na mekalI? pAMDavo bolyA, tamArI parIkSA javAne na mokalI. tevA zrIkRSNa bolyA ke are meM be lAkha jana samudra ulaMghana karI padmanAbhane jItI dvapadI ANa ApI, tevAreM mArI zakti na dIThI? ema kahI kedha caDhAvIne pAMce pADAne mAravA sArU lehadaMDa upADa, valI dayA AvIne jANyuM je mATe anartha thAze? ema vicArI pAMce pAMDavanA ratha bhAMgI cUrNa karyA ane pAMce baMdhavane dezanikAla karyA ane jihAM ratha bhAMgyA, tihAM rathamardana kaTa thaye. zrIkRSNa pitAnI senA laI dvArakAmAM gayA ane pAMDavoe paNa draupadIne laI senA sahita hastinApure AvI kuMtAjIne dezanikAlanI vAta kahI. tevAre kuMtAjI dvArakAmAM AvI zrIkRSNane mIThe vacaneM saMtoSI navI mathurA vasAvavAnI zrIkRSNa pAseMthI AjJA laI kuMtAjI pAchAM AvyAM. pachI dakSiNavelAtaTane viSe rahyA. chevaTa pAMDusena nAmeM pitAnA putrane rAjya pATe thApI pAMca pAMDava ane chaThThI draupadI dIkSA lIdhI. chaTha, aThamAdika tapa karI cAda pUrva bhaNe te pAMca pAMDava zrI zatruMjaya tIrtha upara meseM gayA; ane draupadI paNa agIAra aMga bhaNI be mAsanI saMleSaNa karI pAMcamA brahmadevaleke gaI. tihAMthI AvI mahAvidehakSetre mokSa pAmaze. e rIte jaMbU dvIpane vAsudeva, dhAtakIkhaMDamAM na jAya te gaye. e pAMcamuM accheruM jANavuM. valI keTa
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha lAeka AcArya ema kahe che ke be vAsudevanA zaMkhane zabda, bhego na thAya ane e thaye, mATe e paNa ajIrUM jANavuM yuddha nA pAmika i . 6 || 4. artha - yugaliyA maraNa pAmIne narake na jAya, ane ahIM hari tathA hariNI, e be maraNa pAmIne narake gayAM mATe e chaThuM accheruM jANavuM. tenI kathA Ama che. ke, jaMbudvIpamAMnA bharatakSetrane viSe kauzaMbI nagarIne sumukha nAmeM rAjA hato. ekadA prastA vasaMta RtumeM te rAjA hAthI upara AruDha thaI te nagarInI najIkanA vanamAM ramavAne arthe jato hato. mArge jatAM vIrakanAmeM kuviMdanI bhAryA atyaMta svarupavAna dekhIne mAMho mAMhe sarAga daSTiye jotAM pratibhAva utpanna thayA. tethI rAjA tyAM thakI AgalI jAya nahIM. tevAreM sumatinAmAM pradhAna kahevA lAgyuM ke he svAmI, samasta sAjana AvyAM chatAM tameM Agala kema cAlatA nathI? te sAMbhalI rAjA potAnA pradhAnanI lAja ANuM Agala vanamAM gaye. paNa zUnyacittathake manamAMhe kevala te strInuM ciMtavana che tethI kahIMe paNa cena pAmato nathI. te joIne pradhAne pUchyuM ke he mahArAja, tameM Aja AvA zUnyacitta kema dekhAo che? ema pharI pharI ghaNe Agraha karI pUchayAthakI potAnA mananI sarva vAta, rAjA pradhAnane kahI. te sAMbhalI pradhAna belyo ke, tame kAMI citAM karaze nahIM, huM tamane e strI melavI ApIza. pachI ghera AvI pradhAneM AgeyikA nAmeM parivArikAne bolAvI sarva vAta samajAvI vanamAlAnI pAseM mekalI. te
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha arU. 59 paNa tyAM jaI jue che te vanamAlA paNa virahavinDalathakI mukheM ni:zvAsa nAkhatI kSaNeka bese, kSaNeka uThe, kSaNeka paDe, e rIte mahAvirahiNI dekhI tene te parivrAjikA kahevA lAgI ke he vatsa, tuM Aja ema dakhita kema dekhAya che? tAhArUM duHkha mane kahe to huM te duHkhathI tene pAra utArUM. te sAMbhalI vanamAlAye guhAnI vAta kahI. tevAre parivrAjikA belI ke huM tane rAjAnI sAthuM kAle melavIza, tuM kAMI ciMtA karIza nahIM. pachI te parivrAjikAe harSavaMtathakI tyAMthI jaI sarva vAta pradhAnane kahI. pradhAneM jaI rAjAne sarva vRttAMta saMbhaLAvyuM. tevAra pachI prabhAteM parivrAjaka vanamAlAne rAjA pAseM teDI AvI. rAjAye harSavaMta thaI aMtaHpuramAM tene rAkhI ane tenI sAthe te paMcavidha viSayasukha bhegavavA lAgyA. have vIrakakuviMda ghera Avyo, tevAre teNe strIne dIThI nahIM. pachI pADezI pramukhane pUchato thake bhAryAnA virahathI ghelo thaye thake AkhA gAmamAM pharatA pharate eka divase rAjAnA prAsAda nIce AvI ubho rahyo. tevAmAM rAjA ane vanamAlA, e banne jaNa paNa gaMkhamAM AvI beThAM. rAjA vIrakaku viMdane dekhIne manamAM vicAryuM ke meM atyaMta loka virUddha akArya kIdhuM. mATe mane dhikAra che. ema manamAM ghaNuMja pitAnI niMdA karavA lAgyuM. tevAmAM akasmAtu uparathI vijalI paDI tethI beu jaNAM zubhadhyAne maraNa pAmI harivarSa kSetre yugaliyA paNe upanyAM. tyAM samasta manavAMchita kalpavRkSa, pUrNa kare che tethI sukheM rahe che.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ * zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH pachI virakakuviMda paNa te behanuM maraNa jANI grathilabhAva tyAgI, ajJAna tapasyA karI saudharma devaleke kilbiSiyA devamAM jaI upanyA. tyAM avadhijJAneM pUrva bhavanA vairI te yugalane dekhI, manamAM ciMtavavA lAgyuM ke e yugaliyAM IhAM te maraze nahIM ane jyAre maraNa pAmaze, tevAre paNa devake jAze. mATe ene IhAMthI upADIne anya sthAnake laI jAuM? ema ciMtavI tyAM thakI kalpavRkSa sahita apaharaNa karI, caMpA nagarIye te yugalane lAvyA. tyAM caMdrakIrtAinAmuM rAjA aputrIo maraNa pAmyuM hatuM, tethI te nagarInAM leke rAjAne khele che. evAmAM AkAzathakI te deva, tyAMnA lokene kahevA lAgyuM ke tamAre vAte rAjAne lAvyo chuM. e kalpavRkSanA mevA khAya che, tene jAvajajIva sudhI mAMsa mane AhAra karAvaje. ema kahI tene rAjapaNe sthApana karI te deva, potAnI zaktiryo karI temanuM AyuSya tathA dehamAna ghaTADIne pitAne sthAnake gaye. te behu maraNa pAmIne narake na jAya? te narake gayAM, mATe e Azcarya jANavuM. ( vamano sAme gAya || 7 sAtamuM pAtAlavAsI camareMdrane utpAta eTale uMcuM javuM thayuM, te AvI rIte ke bharatakSetre vibhela nAmA grAmane viSe pUrNa nAmeM mahA dhanADhaya raheto hato. te eka divaseM rAtre ciMtavavA lAgyuM ke, meM pUrvabhoM puNya karayAM che, tethI hamaNAM atyaMta kaddhine dhaNI mahAsukhI thayo chuM. have grahavAsa chAMDI tapasyA karuM, te valI bhavAMtare vizeSa phala pAmuM? evuM ciMtavI prabhAta samaye svajana saMbaMdhIne pUchI
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAtamu' accherU. 61. peAtAnA putrane pATe sthApI prANAyAma nAmA tApasI dIkSA lei, te divasathakI jAvajjIva lagI chaThe tapasyA karavAnI pratijJA karI ane pAraNuM karavAne divase eka lAkaDAnA cArapuDA ThAmaDA rAkhyA. te ThAmaDAmAM dhyA samaye gAmamAM pharI bhikSA lei temAMthI pahelA puDamAM paDelI bhikSA, pathiAne Ape tathA bIjA puDamAM paDelI bhikSA, kAga pramukha pakSIone Ape, tathA trIjA puDamAM paDelI bhikSA, jalacara matsya pramukha jIvAne Ape, ane cAthA puDamAM paDelI bhikSA, pAte rAga dveSa rahita thakA AreAge. e rIte khAra varSa paryaMta tapasyA karI aMte mAsanI sa MleSaNAye kAla karI camaracaMcA rAjadhAnIne viSe bhuvanapati devAnA iMdra camare drapaNe eka sAgarApamane AuSe upanyA. te sabhAmAM ceAzaTha hajAra sAmAnika deva sAthe beThA che, tevAre avadhijJAne... karI joyuM, tA saudharma devalAkanA saudharmedra, tenA paga mastaka upara rAkhelA dIThA. te dekhI amathakI devApratye khelyA ke kANu durAtmA mArA mastaka upara paga rAkhIne zeAle che ? te samaye deva khelyA ke, pUrva janmane viSe sa MpAdana karelA puNye karI sarvanA karatAM atizaya che samRddhi ane parAkrama jenuM evA A saudharmAdhipa che. te sAMbhalI valI atizaya krodhayukta thaI matsyeA ke sAdharmeMdra jenA upara paga rAkhe, te camare jAdA ane huM do. mATe huM tyAM jaI saudharmedrane paga pakaDI heThe nAkhu', evuM kahI cAhyA; tevAre sarva devAye vAryAM; paNa mAnyuM nahIM ane hAthamAM parigha dhAraNa karI vicAra karavA lAgyA ke kAI paNa prakAre te IMdre mArA parAbhava karyo chatAM
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: huM kene zaraNe jAuM? e vicAra karI susumAra nagarane viSe pratimAsthita zrI mahAvIranI samIpa jaI vaMdana pUrvaka che ke he bhagavana! tamArA prasAdathI huM IMdrane paNa jItIza. e pramANe prArthanA karI lAkha yeAjana pramANa vistIrNa zarIra karI pagathI dharatI kaMpAvato, hArthe tAleTA pADato, meghanI pere gAjate. bIjalInI pere jhabakAra karato, tiSacakane trAsa pamADate, devatAone bhayabhrAMta karato, devIe bIhItI thakI devatAone gale valaNIo e prakArane kolAhala karate, parivAyudha pheravate, garve karI aMdha thaI saudharmedra sanmukha dhA. pachI pitAne eka paga sIdharmAvalaMsaka vimAnanI vedikAne viSe ane bIjo paga sudharma sabhAnI upara rAkhI parivaeN karI Idrakala upara tADana karI aneka prakAre iMdrane Akroza karavA lAgyo. saudharmendra paNa avadhijJAne joyuM ane jAyuM ke e te camario aDadho ghaDo bharyo uchale che te have ene huM zikSA ApuM ? ema vicArI agniye jalatuM, hajAra devatA upADayuM na jAya, evuM dedIpyamAna vaja, camarIyA upara mUkayuM. camara paNa potAnI pAchala AvanArA vajane joI nIcuM mukha karI asamartha thaI vistAra karelA potAnA zarIrane upasaMhAra karI "zaraNuM zaraNuM" evuM bolI kuMthuA je sUkSma thai, zrI mahAvIra svAmInA caraNanI vacamAM praveza karatA ho ane prabhunA caraNathI cAra aMgula dUra bhame che. tIrthaMkaranI AzAtanA mATe pAse nathI AvatI. eTalAmAM dharma AvI vajane upasaMhAra karI zrI mahAvIra svAmInI pArse kSamA mAgI, amareMdra pratye be ke, meM
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 8 su', 9 su' accherU tArA upara vajra mUkayuM chatAM paNa tuM zrImahAvIra svAmI ne zaraNu AvyA, temATe meM vajrane upasaMhAra karyAM. zrImahAvIra svAmInI kRpAye tune have bhaya nathI. evI rIte te camaredranuM AzvAsana karIne pachI mahAvIra svAmIne vaMdana karI AjJA lei peAtAnA sthAnakapratye gayA. pachI camaredra paNa nAnA prakAre karI zrImahAvIrasvAmInI stuti karI ane AjJA lei peAtAnI camaracacA rAjadhAnI pratye gayA. e sAtamuM camatpAta nAmA Azcaya jANavuM. utkRSTha tanu dhaLI, gADha adhiktta zata, sauthriyA 6 // 8 // artha:--have AThamuM accherUM kahe che. aSTApada parvata upara utkRSTa pAMcaze dhanuSya pramANa avagAhanA vAlA eka zrIRSabha deva bhagavAna, pAte ane bharata vinA navANuM bhagavaMtanA putra ane ATha bharatanA putra, makSI ekaze te ATha purUSa siddhi pAmyA. te madhya avagAhanA vAlA sIjhe paNa utkRSTI avagAhanA vAlA eka samaye ekazAne ATha na sIjhe, mATe e AThamuM accherUM jANavuM. 585 ravi sasi mULavimAna, vaMdaNa AvIyA // 9 // aH--have navamuM accherUM kahe che. zrImahAvIra deva kAza...khI nagarIye samAsaryA. tyAM caMdramA ane sUrya jenAM zAzvatAM vimAna, yaiAtiSacakramAM che. te teja vimAnamAM besIne pazcima pArasiye zrImahAvIrane vAMDhavA sArU AvyA. ahIM koI eka evuM kahe che ke uttara vaikriya vimAnamAM besIna AvyA. paraMtu tema na jANavuM. e mUlage vimAne ezI
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 zrI kalpasUtrasya bAlAvamAdha neja vAMDhavA AvyA che. te mUlage vimAne koivAre na Ave ane hamaNAM AvyA mATe e accherUM jANavuM. / 9 / asaMyatI vRtti teM, jUnanA 6 || o0 || k a:-dazamuM asaMyatI AraMbhI parigrahavata amrahmacArI gRhasthanA veSe rahelA, tenA pUjA, satkAra. te asaMyatipUjA nAme dazamuM accherUM, te AvI rIte che. zrI suvidhinAthanA nirvANu pachI keTalAka kAla vyatikasyA natara huMDAvarpiNInA dASane lIdhe sAdhuonA viccheda thayo. tevAra pachI je sthavira zrAvakA hatA, tenI pAse jaI leAkeA dharma pUchavA lAgyA. te paNa jevuM jANutA hatA, tevuM teone kahevA lAgyA. tethI leAka paNa temane dhana vastrAdika devA lAgyA. tethI te vita thayA thakA peAtAnAM manati navIna zAstra manAvI kahevA lAgyA ke, je kAi pRthvI, zayyA, maMdira, suvarNa, rUpuM, leAha, kapAsa, gAya, kanyA, azva ane gaja, amane Ape, te A lArka tathA paraleAke mahA phala pAme, ane ameja supAtra chaiye. evA upadeza sAMbhalI leke temane gurU karI mAnyA. evI asayatInI pUjA cAlI. keTalAeka AcArya kahe che ke, sAdhunA dharmaviccheda thayA ane jaina vinA pAkhaMDI saMnyAsI pramukha anya darzanIja pUjAvavA lAgA. prathama sadA sarvadA sa~yatInI pUjA thatI hatI. tethI viparItapaNAye karIne zrIsItalanAthajInanAM tIrtha besatAM sudhi Azcarya thayuM. te mATe e dazamuM accherUM che. e rIte e daza AzcaryAM A cAvIzImAM thayAM. valI anate kAle thaze. 510 // 5 //
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkaranA vArAmAM accherAMne samaya. 5 have daza accherAM kayA kayA tIrthaMkaranI vAre thayAM ? te kahe che. zrI RSabhadevanA vArAmAM ekaze ne ATha siddha thayA // 1 // zrI zItalanAthanA vArAmAM hiravaMza kulanI utpatti thaI ! 2 5 zrI madyInAthanA vakhatamAM strI tIrthaMkara thaI / / 3 / / zrI neminAthanA vakhatamAM amarakaMkA nagathIye zrIkRSNatuM gamana thayuM // 4 5 ane zrI suvidhinAthanA vArAmAM asayatI brAhmaNeAnI pUjA thai ! 55 e asaMyatInI pUjA te| zrI AdinAthanA vakhatamAM paNa marIci kapilAdikanI sAMbhaliye chaiye.. ema ghaNuM karIne bIjA paNa tIthaMkaronA vArAmAM pravAhe thAya che !! iti !! ane pAMca accherAM zrI mahAvIra svAmIne vAre thayAM // iti daza accherAM adhikAra saMpUrNa have mahAvIra svAmInA satyAvIza bhava AzrayI kahe che. nIcakule navi hoya, jina cakrI hariyuga // nIcakuleM navi upaje e // kohava karmma prabhAva, AvI upanA // paNa janama navi saMbhave e // 6 // bhava sattAvIzamAM he, mariyaca trIje bhaveM // gotra madeM e bAMdhiyo e // a:--have iMdra mahArAjA vicAre che je nIca kulane viSe janma na hoya, kAnA janma na hAya ? teA ke eka teA (jIna ke ) tIrthaMkara, khIjo cakravatI, trIjo ( hariyuga ke.) vAsudeva ane khaladeva e enuM yugala, evA jIva tA ugra kule', bhAgale, rAjyakule, ityAdika bIjA paNa maheATA kulamAM AvI upaje, paNa nIca, bhIkhArInA kulamAM na upaje, tathApi karmanI vicitratA che. mATe kAieka karmInA 5
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha: prabhAvaeN karI brAhmaNanA nIca kulane viSe AvI upanAM che; paNa AvA kulane viSe prabhunuM janma saMbhave nahIM, eTale hAya nahIM, haze paNa nahIM, ane thayuM paNa nathI ke 6 che paNa bhagavAna zrI mahAvIra devane jIva, marIci nAmuM RSabhadeva svAmIne pitara, bharata mahArAjano putra hatA. te vakhata tridaMDIpaNAmAM bharata mahArAje vAMgho, tevAre abhimAnathakI ghaNe nA, kUdyo, te vakhata karma baMdhANuM che. kahyuM che ke je prANu, hasatAM karma bAMdhe che te retAM thakAM paNa chUTatAM nathI. tuMbaDAne daSTAMte jIva je che te karmathakI bhArI thAya che, jema tuMbaDAne mATI cepaDI pANImAM nAkhIye, te bUDI jAya; tema jIva paNa ghaNAM cIkaNAM karma. thakI saMsAramAM bUDa thake narakAdika gatimAM paribhramaNa kare che. tema prabhuye paNa sattAvIza bhavamAMhelA marIcinA trIjA bhavane viSe gotrano mada karyo hato, te vakhate e nIca getrane karma baMdhANe che, te hamaNuM udaya AvyuM che. tihAM prathama zrI mahAvIrane jIva, je bhavathakI samaketa pApe, tihAMthI mAMDIne loka prasiddha sattAvIza bhava thayA. te sattAvIza bhava, ahIM kahiye che. vizeSa graMthAMtaramAM te aThAvIza bhava paNa kahyA che. 1 prathama pachima mahAvidehe nayasAra nAmeM garAzIo hate. te eka vAra vanamAM kASTa levA nimitte gaye. tihAM raI nIpajAvIne manamAM bhAvanA bhAvavA lAgo ke, aho koI sAdhu Ave, to tene vaherAvIne jojana karUM? eTalAmAM sAthathakI bhUlA paDelA sAdhu tihAM AvyA. tene dekhI
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIranA sattAvIza bhava. harSavaMta thaye, tene AhAra pratibhA pachI pote jamIne sAdhune mArga dekhADe. jAtI vakhate sAdhuye dharma upade, tihAM prathama samakita pAmyuM. pachI aMte namaskAra sahita maraNa pAmyA. 2 bIje bhaveM prathama devale ke eka palyopamane Aukhe devatA thaye. 3 trIje bhoM bharata cakravattIne marIci nAmA putra thaye. teNe zrISabhadeva pAse pratibodha pAmI, dIkSA grahaNa kIdhI, vira pAse agIyAra aMga bharyo. ekadA uSNa kAleM zarIramAM tApa ghaNe lAge, tethI manamAM nAvAnI IcchA thaI tevAreM saMyamano nirvAha dehele ane ghare paNa javAya nahIM evuM vicArI ane kalpanAye no veSa dhAraNa karyo. te AvI rIte ke sAdhu traNa daMDa rahita che huM tema nathI; mATe mahAre traNa daMDanuM cinha hAje; tathA sAdhu dravyathI ane bhAvathI muMDa che, huM te tema nathI mATe mahAre mastake zikhA ane muMDana hA, valI sAdhu sarva prANAtipAtAdikathakI viramyA che ane huM tema nathI, mATe mahAre skUlaprANAtipAtanI virati ho. valI sAdhu zIle karI sugaMdhita che, huM te tema nathI, mATe mahAre bAvanAcaMdanane vilepana che. valI sAdhu meha rahita che, huM te mehe karI DhAMko chuM, mATe mahAre eka chatra DhAMkavA sArU rAkhavuM. valI sAdhu pAdukA rahita che, mAre page pAdukA che. valI sAdhu kaSAye rahita che, huM to kaSAye hita chuM; mATe mAhAre vastra kalAIyAM che. valI sAdhu snAnaeN karI rahita che, mahAre thaDe pANIye snAna he. ema potAnI buddhiye pAritrA
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 zrI kalpasUtrasya mAlAvamedhaH jakanA navA veSa kIdhA. pachI te virUpa veSa dekhIne je pUche, tenI Agala satya svarUpa kahe; tathA kAI pUche sAdhunA dharma kahe ? te tevAre tene zuddha dhameApadeza Ape. ema aneka rAjaputrAne pratibeAdhi bhagavaMtane ziSyapaNe sAMpe, evA thakA bhagavaMta sAthe vicare, ekadA zrIRSabhadeva ayeAdhyA pAu dhAryo. tevAre bharatacakravatI ce. vAMdIne pUchyuM je he bhagavan! A sameAsaraNamAM kAi tIrthaMkaranA jIva che? tevAre bhagavaMte kahyuM ke samavasaraNanI mAhira tAhArI putra marIci nAme jeNe trida'DIpaNuM lIdhuM che, te ceAvIzamAM zrI mahAvIra nAme tIrthaMkara thAze. valI A bharatamAM pAtanapure tripuSTi nAmA prathama vAsudeva thAze. valI zrI mahAvidehamAM mukA nagarIye priyamitra nAmA cakravartI thAze. evuM sAMbhalI bharata havata thaI sameAsaramAMthI uThIne marIci chaThThAM beThA che, tyAM Avye ane traNa pradakSiNA ApI vAMdIne ema kahyuM ke huM marIci ! tAhArI pratrajyAne huM nathI vAMdatA paNa tuM cAvIzamA tIrthaM kara zrImahAvIra nAme thaiza mATe tene vAMduM chuM. valI mahAvidehamAM cakravattI thAiza tathA ehIja bharatamAM prathama vAsudeva thAiza. ema kahI bharata svasthAna gayA. e vAta sAMbhalI marIci ne vaze nAcatA, hAthe tAleTA dvaitA vicAravA lAgA je A bharata cakravatI kAine vAMDhe nahIM ane mane vAMgho mATe huM vAsudevamAMhe prathama vAsudeva thaiza ane cakravI mAMhe mahArA pitA prathama cakravartI, tathA tIrthaMkaramAMhe mahArA dAdA prathama tIrthaMkara mATe ahe| mahArU uttama kula ! evA maDha karIne marIciye nIcajAti gAtra
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ ATha prakAranA ta A prakAranA maDhe karI nIcajAtI gAtra karmabaMdhana. 69 bAMdhyuM, je mATe (1) jAtimada, (2) kulamada, (3) lAbhamada, (4) azvayaMmada, (5) balamada, (6) rUpamada, (7) tapamada, (8) vyutama da, e ATha mada karate jIva, hIna jAtyAdika pAme. have zrI RSabhadeva mukti padhAryA pachI paNa, pUrva rIteM ja sAdhu saMghAteM marIci vicare. ekadA marIci, rega grasta thayo, paNa bhinnaveSa mATe sAdhu keI tenI pari. caryA na kare. tevAre marIci ciMtavavA lAge je ahe ! sAdhu ciraparicita che; tehe paNa e mahArA nahIM. mATe je roga rahita thAuM, eka ziSya vaiyAvacca karavAne arthe karuM. anukrameM nIrogI thaye. pachI ekadA kapila nAmA rAjA dezanA sAMbhalI pratibadha pAmyotene marIcirye kahyuM ke sAdhu pAse jaIne cAritra . tevAre kapila be ke he svAmI ! tamArA darzanane viSe cAritra nathI? te sAMbhaLI marIciye yathArtha kahyuM, paNa te bahulakamI jIva kapila kahevA lAgyuM ke zuM sarvathA tamArA darzanane viSe dharma nathIja ? tevAre marIciryo AdikaSAyeM sahita mithyAdaye matibhraMzathI ziSyanA lobhathI svadharma ApavA AvI rIte uttara dIdhuM ke he kapila ! jainamArga rUpaja mahAro. mArga che. evA utsutra vacane karI eka keDA keDI sAgarepama pramANu saMsAra bhava bramaNa rUpa phala upAryuM. kapilane dikSA dIdhI. pachI te karmane AleyuM, paDikkamyuM nahIM. chevaTa zazI lAkha pUrvIyu bhegavI. 4 ceAthe bha pAMcame brahya devaloke daza sAgaropamane AukheM devatA thaye che
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha : 5 pAMcame bhavaeN tihAMthI maraNa pAmIne kellAga sannivezane viSe eMzI lAkha pUrvane AukheM kauzika nAmAM vipra thaze. tihAM paNa chello tridaMDI thaye. tihAMthI maraNa pAmIne ghaNuM kAla paryata saMsAra paribhramaNa karyo. 6 cha bhoM dhUkhya sanniveze puSamitra nAmA brAhmaNathayo. tihAM tridaMDI thaI boMtera lAkha pUrvAyu pAlIne 7 sAtame bha sAdharma devaleke madhyama AukheM devatA thaye. 8 AThame bhoM citya sanniveze sAta lAkha pUrvane Aukhe agnidyota nAmA vipra thaye. cheDe saMnyAsI thayeA. 9 tyAMthI AvIne navame bhoM IzAna devaloke madhyama Aukhe devatA thaye. 10 dazame bhoM maMdirAmya saMnniveze chappanna lAkha pUrvane Aukhe agnibhUti nAmA dvIja thayeka heDe tridaMDI thayo. 11 agIArame bhavaM trIje sanaskumAra nAmA devaloke madhyama Aukhe devatA thayo. 12 bArame bhoM zvetAMbikA nagarIye cummAlIza lAkha pUrvane Aukhe bhAradvAja nAmA mAhaNa thaye. cheDe tridaMDI paNuM lIdhuM. - 13 terame bhoM ceAthe mAhIMdra devake madhyama Aukhe devatA thayA. tihAMthI AvI valI ghaNe saMsAra bhramaNa karIne 14 caudame bha rAjagRhI nagarIye trIza lAkha pUrvane Aukhe thAvara nAmA brAhmaNa thayo; aMteM tridaMDIo tha. 15 pannarame bha pAMcamA brahmadevaleke madhyama AukheM devatA thaye. tevAra pachI valI ghaNe saMsAra bhramaNa karIne
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIranA 16 mA bhava. 1 16 zAlame bhave rAjagRhI nagarInA vizvana dvinAme rAjA tenA putra vizAkhAnI che ane te rAjAnA laghu bhAi vizAkhAbhUti che tenA vizvabhUtinAme putra thayeA. rAjAye vizvabhUtinuM sagapaNu karyuM nahIM; tethI vairAgya pAmyA; eTalAmAM vizAkhAnadi pItarAI bhAiye khala karI kADhace. tevAre eka mUThIce kADhI pADI peAtAnuM khala dekhADI vairAgya pAmI sabhUtivijaya AcArya pAsethI dIkSA lIdhI, mAsakhamaNu paccakhyuM. ekadA mAsa khamaNane pAraNe mathurA nagarIye geAcarIce AvyA. tihAM gAyanA dhakkAthI sAdhu bhUmikAye' paDayA, evA avasare enA kAkAnA dIkarA vizAkhAnI te paNa paraNavAne arthe tihAM AvyeA che; teNe joine hAMsu kIdhuM, je tAharU kAThI pADayA u khala kihAM gayuM ! tevAre. sAdhuye abhimAna ANIne, gAyane zIMgaDe jhAlI AkAze bhamADIne nAkhI; valI nIyANuM kIdhuM ke jo e tapanA prabhAva hAya, teA huM bhavAMtare ghaNuMA balava Mta thAuM. hajAra varSa sudhI dIkSA pAlI tihAMthI kAla karIne 17 sattarame bhave mahAzukra nAmA sAtame devalAke sattara sAgaropamane pUrNa Aukhe upanA. 18 aDhArame bhave. peAtanapura nagare prajApati rAjA, mRgAvatI rANI, tenA putra tripRSThanAme vAsudeva, e za dhanuSya pramANa zarIra ceArAzI lAkha varSane AuSe upanA tihAM Alaka thakAMja zaMkhanAmA prati vAsudevanI AjJAye zAlikhetranA vighnakArI vizAkhAnaDhDhInA jIva siMha thayA hatA. te siMhane hAthe vidyAryuM. anukrame vAsudeva padavI pAmyA. ahIM
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha zrIgautamane jIva atala sArathi ma. ekadA vAsudeveM zA pAlakane kahyuM ke mujane nidrA Ave, tevAre gAyanane gAtAM vArI rAkhaje. tepaNa nidrA AvyA pachI zayyApAlake gItane raseM gAyana kArakane vAryA nahIM. eTalAmAM vAsudeva jAgRta thayA, tevAre krodha upaje, pachI kathIra unha karIne zavyApAlakanA kAnamAM reDayuM, teNe karI khIlA pravezanuM karma upAkyuM. anukrameM traNa khaMDanuM sAdhana karI, ugra karma bAMdhI Ayu pUrNa karI maraNa pAmI 19 uMgaNazamAM bhoM sAtamI narake gayA. 20 tyAMthI nikalI vIzamA bhavaM siMha thaye. 21 tihAMthI maraNa pAmI ekavIzamAM bhoM thI narake gayA. tevAra pachI valI cothI narakathI nIkalI saMsAramAM ghaNA bhava bhramaNa karIne 22 bAvIzame bha rathapuranagare priyamitra nAmeM rAjA tene vimalA nAmeM rANuM tene vimala nAmeM putra thaye; sarva kalAne pAraMgAmi thaye, pitAryo rAja seMcyuM. ekadAM vanamAM kriIDA karavA gayA tihAM pAsa mAMhethI haraNa choDAvyAM, te dayA bhadrakapariNameM karI manuSpAyu bAMdhyuM. aMte dIkSA paNa lIdhI. tihAM ugra tapa karI cakravatInI padavI upArjana karI. aMte eka mAsanuM aNuzaNa karIne tyAMthI cavyA. ra3 trevIzame bharve pazcima mahAvideha mUkA nagarIye dhanaMjaya nAmeM rAjA tenI dhAriNI nAmeM rANunI kukheM corAzI lAkha pUrvane ukhe priyamitra nAmA cakravartI
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIranA 27 bhava pU. 73 paNe upanA. anukrame SaT khaMDa sAdhI dIkSA laI kroDa varSa cAritra pAlI tyAMthI kAla karIne 24 cAvIzame bhave zukra nAmA sAtame devalAke sattara sAgaropamane Aukhe devatA thayA. 25 paccIzame bhave jamUdrIpe bharatakhetra chatrikA nagarIye' jItazatru rAjA thayA, tenI bhadrAnAme strInI kukhe putrapaNe upanA, naMdana nAme rAjA thayA. cAvIza lAkha varSa sudhI gharane viSe rahIne pachI pATTilAcArya pAse dIkSA lIdhI. te eka lAkha varSa sudhI dIkSA pAlI jAva jIva lage mAsakhamaNe vIzasthAnakanuM tapa ArAdhine tIrthaMkara nAmakarma upAjjana karyuM. 26 tihAMthI kAla karIne chavvIzame bhave. dazame prANAMta devalAke vIza sAgaropamane AuSe devatApaNe upanA. tihAMthI cavI- 27 sattAvIzame bhave cAvIzamA tIrthaMkara thayA. RSabhadatta brAhmaNanI strI devAnaMdAnI kukhe zeSa nIcageAtra kanA udayathI upanA che ema IMdra vicAre che !! iti mahAvIra sattAvIza bhavau teNe heteM thayuM eha, paNa e mUkavA // khattiya kula narapati jihAM e // 7 // a:--te kAraNa mATe A vAta accherAbhUta thaI. paNa have zuravIra kSatrI kulane vize meTA bhAgyavAna rAjAne
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH ghare ziremaNi, uttama vaMza jyAM hoya, tyAM devAnaMdAnI kukheMthI laIne bhagavaMtane mUkavA re 7 1 khatriya kuMDagrAmeM, bhUpa siddhaarth|| trizalArANI tedanI e // thApo e tasa kure, tasa beTI taNo / garbha ache te tihAM Thavo e // 8 // artha-mATe kSatriyakuMDa nAme nagarane viSe siddhArthanAmuM mahaTe rAjA che, tenI trizalA nAmeM rANunI kukhane viSe thApa, ane trizalA rANInI kukheM putrIne garbha che, te laIne tihAM devAnaMdAnI kukhe thApa che 8 zIghra karo Adeza, mahArA vAlahA // tahatti karI ne cAliyo e // vaikriya nirmala rUpa; karI nija zathiI | nivAdhazuM te sTapha che ? artha -e rIte IdramahArAje haraNI gameSa devatAne kahyuM ke e mahAre Adeza, utAvalA tameM kare mahArA vallahA! mAhArI AjJA pramANa kare. evuM sAMbhaLIne haraNI gamelI devatA IMdramahArAjanI AjJAne satya karI kabUla karIne I dramahArAjane namaskAra karIne cAlyA. vaikiyarUpa karavA sArU uttara pUrvanI vacce IzAna keNe tIrjhA asaMkhyAtA jana jaIne nimala uttara vaikiya samughAtarUpa kare, Atma pradezane vistAre saMkhyAtA jayaNa lage jIva pradeza karmayuddagala samughAta pratye vistAre. tihAM vividha prakAranA pudgala pratye grahaNa kare, te kahe che. (1) karka ratna, (2) varatna, (3) Tharya ratna, (4) lehitAkSa ratna, (5) masAra
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 garbhanuM sthAnAMtara. gala ratna, (6) haMsagarbha ratna, (7) pulaka ratna, (8) saugadhika ratna, (9) jyatiSika ratna, (10) aMjana ratna, (11) aMjanapulaka ratna, (12) jAtarUpa ratna, (13) subhaga ratna, (14) aMka ratna, (15) sphaTika ratna, (16) riTha ratna, evA. ratnapudagala laIne vaikiya zarIra vikvane utkRSTI vihAra gati, capalAgatiyuM, jyaNAgatiye, caMDAgati, udvartana reNunI pereM devasaMbaMdhI divyagatiyuM karIne cAlato thake asa khyAtA dvIpa samudramAMhe thaIne jyAM jaMbunAmA dvIpa, tihAM bharata kSetra tene viSe jahAM brAhmaNakuMDa nAmA nagara che, tihAM RSabhadatta nAmAM brAhmaNanA gharane viSe jaIne devAnaMdA brAhmaNa jyAM che, tyAM Ave. AvIne bhagavaMtane namaskAra kare, namaskAra karIne pachI devAnaMdA brAhmaNane parivAra sahita avasvApinI nidrA Ape. pachI yonimAMhethI azubha pugala apahare paraha kare ane zubha pugalane prakSepa kare. pachI bhagavAnanI AjJA mAge, AjJA mAgIne bhagavaMtane bAdhA pIDA na upaje tathA bhagavaMtanI mAtAne bAdhA pIDA na upaje, tema sukhe sukheM devasaMbaMdhI prabhAve karIne bhagavaMtane hAthamAM saMpuTe karI . grahIne 9 che thApyo trizalA kukheM, byAzI dina prch|| mArnu zubha lagna jovA rahyA e|| traNa jJAne bhagavaMta, AvI tihAM vazyA, Azoja vadi teraza dine e|| 10 // artha -jihAM khatriyakuMDa nagara che, tene viSe siddhArtha nAmeM rAjA che, tenI trizalA nAmeM rANuM jyAM vase che, tihAM te devatA Ave. te trizalA khatriyANIne sarva parivAra sahita
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ >>76 zrI kalpasUtrasya bAlAvabeAdhaH avasthApinI nidrA Ape. pUrva rIte azubha pudgala apahare ane zubha uttama pudgala prakSepe. pachI trizalAnI kukhamAMhe bhagavata mahArAjane padharAve ane trizalAnI kUkhane ga te devAnaMdAnI kUkhamAM dhare. ema haraNIgameSI devatA petAnuM kAma karI pAchA iMdrapAse jaIne gaharaNanI vAta kahI ne kahyuM ke tamArI AjJA sa` pramANu karI che. teNe kAle', zramaNa bhagavaMta zrImahAvIra khyAzI divasa te devAnaMdAnI kUkhe rahyA, traNa jJAne karIne sahita hatA, te ahIAMthI mane saharaze? ema jANe paNa sahuratI velAye sUkSma, mATe na jANe; ane sa'haraNu karI rahyA pachI jANe je mujhane devAnaMdAnI kRkhethI trizalA rANInI kukhamAM dharyo che, teNe kAle zramaNa bhagavaMta zrImahAvIra, te varSARtune trIjo mAsa pAMcame pakhavADA Aze| mahInAnA aMdhArA pakhavADAnI terazane divase addharAtrine viSe eTale khyAzI divasa teA pUNuM gayA ane gyAzImA divasanI rAtrine aMtare varSAMte chate bhagavaMtane devAna'dAnI kUkhethI laIne trizalAnI kUkhamAM padharAvyA, padmarAvyA pachI bhagavaMte paNa jANyuM, je huM ihAM AvyA chuM. kavIzvara kahe che ke huM. evuM mAnuM chuM ke zubhalagna jovA sAja khyAzI divasa paryaMta devAnaMdAnI kukhane viSe prabhu rahyA hase ke zuM ? / / 10 / suMdara ghara sukha sejeM, sUti suMdarI // supana cauda lahe majhimanitti 5 // (vaTI mupana vaLave che) naJa TTassbh siMha zrI dAma, zazI ravi dhvaja ghaTa // saro vara dadhi vimAna rayaNa zikhA e // 11 //
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ cauda svapna. ( 77 ' artha-have tehIja rAtraye mahA manehara narama uMDI vizAla evI sukha zayyAye sutAM thakAM kAMIka sutAM, kAMIka jAgatAM, mahA mAMgalikanA karanAra, upadravanA nivAraNahAra, mahAbhadraka, evA ciAda supanAM rAtrinA madhya samayane viSe trizalA. rANIyeM dIThAM, tenAM nAma kahe che. prathama svane hAthI, bIje ' vRSabha, trIje siMha, cothe lakSmI, pAMcame phUlanI dAma eTale mAlA, chaThe caMdramA, sAtame sUrya, AThame dhvajA, navame kuMbhakalaza, dazame sarevara, agyArame samudra, bArame devavimAna teme ratnane rAzi ane caudame svapna nidhUma agninI zIkha dIThI che 11 - siMha prathama mukhamAMheM, pekhe pesto|| avara save ima jANIyeM e|| nirakhI harakhI tAma kaMta kahe suNo,zUravIra suta hoyaze e // 12 // artha:-valI keTalAeka AcArya ema kahe che ke prathama svapramANe mAtAye siMha potAnA mukhamAMhe pesato dekhe. e rIte (avara ke.) bIjA paNa sarve svapna, mukhamAM pesatAM dekhe, ema jANavuM. evA svapna dekhIne trizalA te vakhate harSa pAmatI havI. have siddhArtha rAjA, trizalA rANIne kahe che ke, ApaNe zUravIra, parvata samAna, vijA samAna, putra thAze 13 che . devAnaMdA tAma dekhe eha, // muja suhaNAM triza lA hare e // ruSabhadatta kahe ema, na rahe raMka ghare // ratnanidhAna pareM ehavo e // 14 // artha -have bhagavaMta zrImahAvIra trizalAnI kUkhamAM AvyA pachI devAnaMdAye evuM svapna dIThuM , meM je prathama.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabeAdhaH svapnA dIThAM hatAM, te mahArA svapnA trizalA rANIye haraNu karI lIdhAM; evI vAta peAtAnA pati RSabhadattane kahI. tevAre RSabhadatta devAna dAne kahevA lAge ke huM strI ! evA kalyANukArI supanAM ApaNe rakane ghare eTale bhIkhArIne ghare na rahe. e supana teA ratnanA nidhAna sarakhAM che. te ratnanA nidhAna jema daridrIne ghera Take nahiM, tema ApaNe ghera evAM supana paNa Take nahi !! 14 5 76* vAsa ghare sukha seja, ane valI supanaDAM sUtramAMhe savi varaNavyAM e // ujjala gaja caudaMta re, airAvaNa samo // Avone ubho rahyo e // 15 // artha :--have te trizalA mAtAnA vAsabhuvanane viSe suvAnI zayyA che, tenI gheAbhAnu varNana, sarve savistarapaNe sUtramAM vakhANyuM che ane vannI cauda sukhanAnuM varNana paNa sUtramAM savistara kahyuM che, tathApi supanAMnA svalpa bhAvArtha ahIMAM paNa varNavIye chaiye. tihAM prathama supane trizalA rANI hAthI dekhe, te hastI kehevA che? teA ke ghaNeA khalavAn che, caMdramAnA kiraNeA sarakhA dheAle vahu che, rupAnA vaitADhaya parvata che, tethI paNa ghaNA ujjavala che, jene ATha ThekANe mada jhare che, tyAM bhamarA Avone gujArava kare che, valI IMdranA ahirAvata hastI samAna mahA mAheATA deha che jenA, evA ghaNuM| dedIpyamAna che. meghanA sarakhA gaMbhIra gArava karatA che, jIbha, uttama, sarvAM lakSaNe karI sahita evA hastI, trizalA mAtAye dIThA 5 15 / /
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ svapna vistAra. laSTapuSTa jamu deha re, tIkhA zRMgaLe // bhramaropama sama loyaNAM e // siMha ujjvala tIMkhI dADha, ane zubha lakSaNo // unnata saumya sohAmaNo e // 16 // 7 aH--have khIce svapne vRSabha dIThe.te kahevA che? tA ke dhelA kamalanA patra sarakhA zveta va che, jenA saumya dana che, ghaNA ramaNika che, zAbhAyamAna che, rAtA khAMdhanI upara AAbhatIthakI zuMbhI che jenI teNe karI birAjamAna che, valI sukumAla keza snigdha che, maneAhara zarIranI pasamAiye karI zeAbhI rahyo che, bhaleA laSTa puSTa che, valI utkRSTa zreSTapaNe samAyA che tIkhAM zaga jemAM teNe karI dIpI rahyo che. maneAhara dADamanI kalI sarakhA sutheAbhita dAMta che jenA, valI khUle karI palANyA thakA che, tathA ghaDDI gharamAlAe teNe karI luMe jue karI paravaryAM che, AbhUSaNe karI ze bhAyamAna che, khuriye karI dharatInI upara vilAsa karatA thakA che, sa sava bhAra upADavAne samartha evA vRSabha AkAzathakI UtaratA vilAsa karatA thakeA trizalA rANIye zayyAne viSe peAtAnA mukhamAM praveza karatA thake dIThA. jema vRSabha che. te bhArane nirvAha karavAne samartha che tema bhagavAn paNuzIlAMgaratharupa saMyama bhAra nirvAha karavAne samartha che ! 2 u have trIje svapne siMha dIThe, te kahevA che? te ke mAtInA hAra, samudranA pANInA kaNiyA, tathA rupAnA kaNiyA athavA caMdramAnA kiraNa tathA rupAne vaitADhaya parvata, tenA sarakhA dhAlA vaNu che jenA, lI ghaNA ramaNika che, tethI
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80. zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhara jevA yogya che, tathA sthira, mane hara, puSTa, vATalAkAra tathA mahemAhe malatI, pradhAna tIkhI je DADhe, teNe karIne suzobhita che mukha jenuM e jAtyakamala patranI pere sakemala mAnepeta tathA rAtA kamalanA patra samAna tAlavuM che jenuM, valI manahara che haTha jenA, kamalanA pAna sarakhI manahara jIbhe karI lapalapAyamAna karato chata che. kevI lAge che ? to ke mATInI musamAMhe ghAlele suvarNane laThA ue thake jema phare, tema jIbha zobhe che; tathA vIjalInA. jhabakArA jevAM nayana che jenAM, tejavaMta mehATI che sAthala. jenI, nirmala sakemala che baMdha jene, moTuM AsphAlatuM je pUchaDuM tene gola karIne beThe che, saumya vadana che, manahara AkRti che, madhurI gati che, lIlAye karIne vicarate che, e mahAmaMgalakArI siMha te AkAza thakI utarate pitAnA mukhamahe praveza karate trizalA rANIye trIjA svapnamAM dA. jema siMhane dekhI gajaghaTA nAse, tema bhagavaMtane dekhI sAta bhaya tathA bIjA je bhaya te trAsa pAme | Iti tRtIyaM svapna che lakhamI kamaleM vasaMtI, himavaMtaparvateM // padmadraha che abhinavI e|| eka koDI vIza lAkha, khaTa varSe maLI, jo strAvI devatA 27 . artha:-the svapna lakhamI devatA kamalamAM vasatI thakI dIThI. valI e lakSmI devatA kihAM rahe che ? te ke A jaMbudvIpane viSe hiMmavaMta nAmA parvata
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSmI nivAsa. senAne che, te eka jana uMce che, ane eka hajAra bAvana jana ane bAra kalA upara, eTale pihAle che; te madhye padmadraha che, te daza ejana uDe, hajAra ejana lAMba, pAMcaze jana pahAle che tenuM talIyuM vA ratnamaya che. ephera paNa vAmaya che. te kahanA madhyabhAge eka kamala che, te kamalanuM nAla daza jananuM dIrgha che, jalathI upara be koza uMcuM che, eka jana piheluM che, eka jana dagha che, tenuM vajI ratnamaya mUla che. riSTa ratnamaya kAMde che. vaiDUrya nIla ratnamayanAla che, rAtA suvarNamaya bAharanA pAMdaDAM che, nIlA suvarNamaya atyaMtaranAM pAMdaDAM che, temAM nIla suvarNanI karNikA che, te be keza pihelI ane eka uMcI che, tihAM rAtAM sonAnAM kesara che. te maLe zrI lakSamI devInuM ghara che, te eka keza lAMbu, addha keza paheluM ane caudaze cAlIza dhanuSya uMcuM che, te gharanAM bAraNuM pUrva, dakSiNa ane uttara, evI traNa dizAye che, te bAraNuM pAMcaze dhanuSya UMcA ane aDhIzuM dhanuSya pahelAM che; vaLI te gharamAM aDhIzuM dhanuSya pramANa maNimaya pIThikA che, te pIThikA upara lakSmI devInI zayyA che. have tihAM e devInAM mukhya kamalanI pAMkhatiye lakSmI devIne AbharaNadika mUkavAnAM valayAkAre ekaze ne ATha kamale che, te kamalanuM sarva uMca nIcapaNuM mukhya kamalathI addha pramANe jANavuM. e ekazo ne ATha kamaleM karI te mUla kamala vIMTeluM che, jema gaDhe karI nagarI viMTAyelI hoya che, tema jANavuM. have te mUlagA kamalanA bIjA valayanI
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kaSasUtrasya bAlAvabodhaH pUrva dizArve mahaddhika cAra devIone vasavAnAM cAra kamala che, tathA vAvya keNa, uttara dizi, ane IzAnakeNa, e traNe dizAyaM devInA sAmAnika devatAne vasavAnAM cAra hajAra kamala che, tathA zrI devInI atyaMtara parSadAnAM je ATha hajAra gurU sthAnIya devatA che, tene vasavAnAM ATha hajAra kamala, agni keNuM che, tathA madhya parSadAnA daza hajAra mitra sthAnIya devatAne vasavAnA daza hajAra kamala, dakSiNa dizAyuM che, tathA zrI devInAM bAhya parSadAnA kiMkara sthAnIya bAra hajAra devatAne vasavAnAM bAra hajAra kamala, naiRta keNuM che, ane zrI devInA hAthI, ghoDA, ratha, pAyaka, mahiSa, nATaya, gaMdharva, e sAta kaTakanA svAmIne rahevAnAM sAta kamala, pazcima dizAryo che. have cAre dizine viSe lakSmI devInA aMgarakSaka zela hajAra devatAne vasavAnAM zola hajAra kamala, te trIjA valayanI cAra dizi mAMhelI pratyeka dizine viSe cAra cAra hajAra kamala karatAM zola hajAra kamala che. tathA cethA valayane viSe zrI devInA atyaMtara Abhigika batrIsa lAkha devatAne vasavAnAM batrIsa lAkha kamala che. tathA pAMcamA valayane viSe zrI devInA madhyama cAlIza lAkha Abhigika devatAnAM cAlIza lAkha kamala che. tathA chaThA valayane viSe zrI devInA aDatAlIza lAkha bAhya Abhi gika devatAnAM aDatAlIza lAkha kamala che. evaM mUla kamala sahita sarva malI cha valayanAM eka koDa, vIza lAkha, pacAza hajAra, eka ne vaza kamala jANavAM. te kamalanAM mAna mukhya kamalathI mAMDI anukrameM addha addha pramANa levAM.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSmI svarUpa. e sarva kamalavAsI devatA zrIdevIne parivAra jANo. e devI bhavanapati mAMhelI jANavI. valI te zrIdevI kahevI che? to ke prazastarUpanI dharanArI che, valI suvarNamaya kAcabAnI pUThanI pare caDhatAM utaratAM evA unnata che, caraNa jenAM evI che. ati ucA paganA aMguThA pramukha jANe lAkhanA rasa sAthuM raMgyA hoya nahi ? evA che; valI galoDA sarakhA rAtA che, tathA cIkaNA ane tejavaMta nakha che; hAtha, paga sukumAla che, karUvidAyartanAmA bhUSaNavizeSanI pa vATalI caDhatI utaratI jaMghA piMDI ghela che, valI guma che DhIcaNa mArse karI pUrNa che, tathA hAthInI zuddha sarakhI puSTa che sAthala jenI, sonAnI mekhalA sahita vistIrNa kaTi jenI zobhe che, vR macyuM kAjala tathA megha tathA bhamarA sarakhI zyAma che, sukamAla zarazavanA phUlanI pere manahara ramaNika remarAjI che, jenI TI mahA uMDI che, siMha sarakhI keDa che, nAnA prakAranA AbharaNa paheryA che jeNe, ranne jaDita metinA hAra tathA kuMda, macakuMdanA phUlanI mAlAryo karI birAjamAna che, chAtI kalaza sarakhI uMcI che, jema kalaza upara phUlanA hAra zobhe tema devInI chAtI upara motInA hAra zobhe che. valI be hAthane viSe kamala che. ghaNA mahaTA suvarNa kalaza ThelatA thakAM, paTTAbhiSeka karatAM thakA, deva devIne parivAre sahita be kuMDala kArne udghasatAM khaMbhe ghasAtAM gAle ghasAtAM prabhA sahita zobhatAM che, jeNe guNa samudAye karI mukhane zobhAkarI che, kamalanI pere vizAla ramaNika ane dIkSA che locana
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhA jenAM, evI himavata paryaMta thakI utaratI trisalAnA gharamAM praveza karatI lakSmI devIne dIThI, e ceAthu supana // cAra supanano artha, bhAMkhI rAkhIceM // sUtra vakhANa bIju thayuM e // vaDo kalpa dina ema, ucchavazuM karo, jJAnavimala guru mukha suNI e // iti dvitIya vyAkhyAna samAptaM // 2 // a:--e cAra supananA artha bhAMkhIne rahiye, tevAre pasUtrane viSe khIjI' vakhANu saMpUrNa thAya. ane je bhavya prANI suNe, sAMbhale, dhAre, pAle, te anukrame muktinAM sukha pAme. e bIjA vakhANune divase maheATe kalpa kahIye, mATe te divase ghaNA maheAtsava karavA. e rIte e khIjA vakhANanA adhikAra, jJAnavimalasUriye gurUnA mukhathakI sAMbhalIne kahyo // ityakSarArtha: 5 18 // 2 // artha tRtIya vyAkhyAna prAraMbha: u DhAi trInI phezI corphanI have daza supana taNI varNanA, sUtrapATha suNiyeM eka manA // rAjA majhana kautuka kare, aMge vastra vibhUSaNa dhare // 1 // a:--have trIjA vakhANumAM pAMcamA supanathI caudamA sudhI daza supananuM varNana karavuM te nIce lakhyuM che. e kalpasUtranA supAtrapATha, eka mane sAMbhalIne dhAraveza. tevAra pachI prabhAta samaye rAjA snAna, majhana, karatA havA, snAna karI, zarIra nirmIla karI, bhalAM vastrAbharaNu peherIne snAna gharathI nIkalatA haveA. te vakhata rAjA kehevA dekhAya che ? te AgalI gAthAye kaheze.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 85 che. te mAlA karI, ajIradharAnA tRtIya vyAkhyAna. pAMcamuM svani. have pAMcame svapna phUlanI mAlA dIThI, te kahevI hatI? tenuM varNana kare che. te mAlA uttama kalpavRkSanA phUlanI mAlA jevI ghaNuM ramaNika, manahara, sugaMdhakArI, adbhuta, suMdara svarUpavAna dIThI. caMpAnAM phUla, azokanAM phUla, megharAnAM phUla, mAlatInAM phUla, jAyanAM phUla, aMkelanAM phUla, karaMTavRkSanAM phUla, damaNanAM phUla, navamAlatInAM phUla, belasirInAM phUla, tilanAM phUla, vasaMtikAnAM phUla, kamalanAM phUla, kevaDAnAM kula, sahAgaNanAM phUla, gulAbanAM phUla, evA navA navA prakAranAM paMcavarNI mahA sugaMdhakArI phUla, tene je parimala, teNe karI dazadizane viSe sugaMdhanA maha mahATane pasAra karatI che, e mAlA samasta RtunAM phUle karI sugaMdhita che. valI ghelI kIdhI che vasati teNe evI kAMtivaMta che, ghaNA manehara vaNe karI citrita che, tathA jene viSe bhramarA guMjArava karI rahyA che, evI phUlanI mAlA, AkAzathI utaratI, trizalA mAtAye pAMcamA supanane viSe dIThI che ! have chaThe svapna caMdramA dIThe, tenuM varNana kare che. te caMdramA, jevuM gAyanA dUdhanuM phINa gheluM hoya, te pele che, valI pANInA kaNIyA sara pele che tathA rUpAnA kalaza sara kAMtiryo karI dhelo che, kalyANakArI zebhata che. tathA hRdayane ane netrane atyaMta AnaMdane upajAvate thake mahA mane hara che, aMdhakAranA samUhane TAlanAra, jaga mAM prakAza karanAra, rAtrivikAsI kamalane vikadharane karanAra, rAtrine ghaNuM, rAtrine zobhAvanAra, paripUrNa, zola kalArthe karI saMpUrNa mAna haMsa sarakha, ArIsAnA talA sarakhuM
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha ujavala samudranuM pANI tene pUranAra, bhartAra rahita virahiNI strIne duHkhadAyI che, kemake jema caMdramAnAM kiraNa vRddhi pAmatAM jAya, tema strIne remeM kAma vikazvara thAya, mATe virahiNe strIne dukha karanAra kahyo. valI rehi. Nane bharatAra che, saumya manahara rUpavaMta, e caMdramAM AkAzane viSe prakAza karato thake jahAM siddhArtha rAjAnuM ghara che, tihAM praveza karatA svapnane viSe trizalA rANI dekhatI havI che 6 - have sAtame svapna sUrya dIThe, tenuM varNana kare che. caitramAsuM bAraze kiraNa, vazAkhamAse teraze kiraNa, jayeSTha mAse caudaze kiraNa, aSADhamAse pannaraze kiraNa, zrAvaNamAsuM caudaze kiraNa, bhAdrapadamAsuM caudaze kiraNa, AdhinamAsuM zalaze kiraNa, kArtika mAse agIAraze kiraNa, mAgazIrSamAse sADAdazaze kiraNa, pauSamAse hajAra kiraNa, mAghamAsuM sADA dazA~ kiraNa, phAlganamArse agIArase kiraNa. ehavA kiraNe karI para thake, aMdhakAranA paDalane TAlato thaka, valI jevAM rAtAM azokanAM kUla, jehavuM kezuDAMnA vRkSanA phUlanuM mukha, jehe aDadhI caThIne raMga, jevuM zUDalAnuM mukha, teho sUrya paNa te je karI rAto dedIpyamAna che, sUryavikAsI kamalavanane zobhAvanAra, tiSacakane jANanAra, meSAdika bAre rAzine jaNAvanAra, AkAane dIva, himapaDalane gAlanAra, aThayAzI grahano adhipati, rAtrine nasADanAra, udayAstavelAye be ghaDI sanmukha jevAya, anyathA du:kheM jevAya, rAtrinI zuddhi karanAra, aMdha
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ AThamuM-navamuM svani. kArane mardana karanAra, TADha vairI, merU parvatane ceraphera sarvadA phirato rahe che. evA vizAla sUryane sAtamA svapnAne viSe trizalA mAtA dekhatI hatI . 75 AThame svane dhavajA dIThI, te varNave che. te dhvajAne suvarNane daMDa che, valI ghaNAM nIlAM, rAtAM, pIlAM, ujAlAM, sukamala, vAyare ullasatAM mAthAnA kezanI pereM kIdhe che merapiccha evI adhika zobhA vAlI vajA che, tathA bhAMje zaMkha, macakuMdanAM phUla, pANInA kaNa ane rupAnA kalaza sarakhI ujajavala, valI mAthe siMhano AkAra che ane zrI mahAvIra svAmIne paNa siMhane AkAra che, te AkAre karI zebhatI tathA vAyare karI hAlatI thakI, AkAzanI sAthe vAda karatI thakI che, evI dhvajAne AThamA supanane viSe trizalA rANuM dekhatI havI che 8 che navame supane trizalA kSatriyANI pUrNa kalaza dIThe, tenuM varNana kare che. te kalaza nirmala jAtivaMta senAne che, sugaMdhita pANI karI bharelo che, ghaNA ramaNika ghATe ghale che, kamalane parivAre zelate che, jANIyeM mAMgalikanuM gharaja hoya nahiM? valI ratna, hIrA, matIye jaDe che, pradhAna raneM zobhitathake kamalane viSe rahyo che, locananeM harSane karanAra, sarva dizAone dIpAvate thake saumya che, lakSmInuM sthAnaka che, sarva pApano nivAraNahAra pAparahita che mATe zubha che, dedIpyamAna che, valI dharma, artha ane kAmane denAra che. valI samasta RtunA upanAM je phUla, tenI mAlA, te kalazanA kaMThane viSe thApelI che, te mAlAnA
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 zrI kalapasUtrasya bAlAvabodhaH sugadhuM karI vAsita che, valI nAnA prakAranA dhUpa jene vAsI rahyA che, kalyANakArI mAMgalika karanAra ghaNuM suMdara rupavAle e senAne paripUrNa kalaza, potAnA mukhamAM praveza karate thake trizalA devIye navame svane dITho che 9 che ' have dazame svane padyasaravara dIThuM, tenuM varNana kare che. ugatA sUryanAM kiraNe karIne vikalpara, evAM je kamala, tenA sugandha karI sahita evuM mahA ujajavala jala jene viSe zobhI rahyuM che, valI ghaNA prakAranA jalacara jI karIne paripUrNa che jalasaMcaya jemAM, valI sUryavikAzI kamaleM karI dIpatuM che, tathA caMdravikAzI rAtAM kamala, tenA harSe karI ameda pAmeluM che, valI kamalane gaMdhe mehyA evA ghaNuM bhramarA tathA bhramarInA samUha, teNe AsvAdita che, harSavaMta che, kemake te sarovara upara ghaNuM bhramara guMjArava karI rahyA che. valI ghaNuM kaMdabaka, bagalA, kabUtara, cakalAka, rAjahaMsa ane sArasa pramukha paMkhIo garva sahita bolI rahyAM che. jenI moTI gardana hoya, te rAjahaMsapakSI ane jenA paga moTA hoya, te sArasa pakSI jANavA. evA paMkhIonA joDalAye seveluM pANI che jene viSe tathA nAnA prakAranAM pakSInAM TelAM te savarapa uttama sthAnaka pAmIne manamAM pramoda karatAM, AnaMda upajAvatAM thakAM potAnI strIo sAthaM vilAsa karatAM te sarovarane kAMThe beThAM che, tathA kamalinIpatre lAgI je jalabiMdu, te 5 motIye. karIne vicitra che, evuM sarevara, trizalA rANaye dazamA supanane viSe dIThuM che 10 |
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11, 12muM svapna. have agIArame svapna kSIrasamudra dIThe, tenuM varNana kare che. caMdramAnAM je kiraNa, tene je samUha, te sarakhI madhyabhAgane viSe zAbhA che jenI, valI cAre dizArve pANI vadhatuM che jenuM tathA uMcA thAtA evA je mahA kalela, teNe karI zebhe che, pragaTa vAyare haryuM evuM je pANI, tenA taraMga bheda karI kSobhane pAmatA parahAM thAtA evA moTA kallolanI mAlA, teNe karI manahara che. valI te pANImAM rahyA evA je magaramaccha, jalahastI, maccha pramukha janAvare, te moTA pANImAM laDatAM thakAM, deDatAM thakAM, pUchaDe karIne pANIne hIloluM caDhAve che, tethI te karlola, eka ekathI vadhatA thakA che, valI moTA maccha, nhAnA maccha, timigala maccha, mAchalAM, tila taliyAM mAchalAM, ityAdika pANInA jIva temaNe pUchaDe karIne pAMkheM karIne pAne uchAvyuM che, tethI kapUra sarakhuM ujaLuM pANI ucharyuM thayuM dekhAya che e, valI kamalanA parivAreM sahita pANIvAle kSIrasamudra, agIAramAM supanane viSe trizalA rANuMye, AkAzathakI utarato, mukhamAM praveza karate de 11 che bArame svapna devavimAna dIThuM, tenuM varNana kare che. te vimAnanI sUryanA sarakhI kAMti che, puMDarika nAmA vimAna sadaza zebhe che, uttama suvarNa maNinA pradhAna, eka hajArane ATha sthaMbha che, teNe karI dedIpyamAna che, AkAzamAM prakAzanuM karanAra dIpakaru5 che, moTA moTA sonAnA pATIye karI laMbAyamAna che, valI metInI mAlAyaeN karI zobhita che,
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 zrI kalpasUtrasya mAlAvamedha tathA dedIpyamAna devasaMdhi phUlanI mAlAye karI zAle che. tathA siMhanAM rupa, vRSabhanAM rupa, gheADAnAM rupa, manuSyanAM, magaramacchanAM, pakSIonAM, kinnaranAM, sapanAM, haraNanAM aSTApadmanAM, camarI gAyanAM, hAthIonAM, azeAkalatAnAM, padmalatAnAM, kamalanAM, citrAmaNe karI citrita che, deva saMbaMdhi vAtra gIta gAne karI saMpUrNa zabda jene viSe thai rahyo che, zAsvatA jale bharyo je mahATA megha, tenA sarakhA deva dugbhinA zabda teNe karI gAjI rahyu che, eTale cauda rAjaleAkane viSe zabda vyApI rahyo che, samasta jIvaleAkane ha pamADatu che. kRSNAgarU, cIDa, selArasa pramukhanA dhUpe karI vAsita che, jenA sarva sthalamAM uttama suga Mdha uchalI rahyo che, valI unnata, udyotavaMta tathA zveta kAMtivAnuM che ane devAMganAe jene viSe beThelIe che, evA zAzvatA bhAgavAluM puDika nAmA vimAna AkAzathI utaratu trizalA kSatriyANIye mukhamAM praveza karatu khAramA supanane viSe dIThuM / / 12 / terame svapne ratnanA rAzi dIThA, tenuM varNana kare che. pulaka ratna, dhairya ratna, nIla ratna, masAgAragadya ratna, dhananuM karanAra kaketana ratna, saugadhika ratna, leAhitAkSa ratna, marakata ratna, pravAla ratna, sphATika ratna, aMjana ratna, caMdraprabhA ratna, maNi ratna, huMsagarbha` ratna, ityAdika nAnA prakAranAM pradhAna ratnanA DhagalA dharatI upara paDayA thake AkAza paryaMta prakAzanA karanAra, meru parvata sarakhA uMcA, AkAzathI utaratA trizalAye peAtAnA mukhamAM praveza karatA terame supane dIThA / / 13 !!
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ svapna phaLI. have cidame svane nima agni dIThe, tenuM varNana kare che. te agni dhUmADA rahita che, ujajavala vAlA che, madha tathA vRte sIce thake che, dhagadhagatI, dIpatI daze. dizAthe pasaratI tejavaMta valI uMcI, nIcI javAlAnA yoga sahita mahemAMhe pesatI evI jvAlAmeM AkAzaru5 keyalAne pacava, ati vege caMcala, e agni, AkAzamAM praveza karate trizalA rANIyuM dIThe che 14 che evI rIte cauda supana dekhIne trizalA rANu zasyA mAMhethI jAgIne manamAM harSa pAmatI thakI jema meghanI dhArAye hayuM je kaMdabanA vRkSanuM phUla, tenI pere haIyuM phUlyuM che jenuM, tathA sADA traNa koDa remarAya ullAsane pAmyAM che jenAM evI thakI, te cauda supanane nahIM vIsare, evI rIte manamAM dhArIne zayyAthakI heThI utare, utarIne bAjoTha upara Ave, AvIne pachI bAjoThathI heThI utare, utarIne dhIme dhIme rAjahaMsanA sarakhI gatiye cAlatI thakI jihAM potAne bhartAra siddhArtha kSatriya che tihAM Ave, AvIne mIThA vacane jagADe, jagADIne ema kahe ke he mahArAja! Apane kalyANanAM karanAra evAM gaja vRSabhAdika cauda supana meM dIThAM. te sAMbhalI rAjA pitAnI buddhiye karI rANene te supananuM phUla kahe che. ke he rANI! tumeM je supana dIThAM, te supana atyaMta zrIkAra che. ethI roga jAya, nIrogatA thAya, dravyane lAbha, rAjyano lAbha, putrane lAbha, sukhane lAbha haze. nava mAsa upara sADA sAta divasa gayA pachI ApaNuM kulamAM dIvA samAna putra haze. dhana dhAnyane denAra thAze, tenA hAtha,
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: paga, sukumAla vAze, paMceMdriye hIna nahIM thAze paNa paripUrNa thAze. batrIsa lakSaNa, vyaMjana, masA, tila, pramukha guNe karI sahita, audArya, dhairya, gAMbhIryAdika guNe sahita evo putra thAze. te bAla avasthA cheDaze, tevAre sarva kalAmAM nipuNa thAze, moTA deza, nagara, bhaMDAra, rAjyane dhaNI thAze. evuM rAjAnA mukhathI sAMbhaLIne rANI ghaNo harSa pAmI, saMteSa pAmI, rAjAne page lAgI mukhathI ema kahetI havI, ke he svAmI! tameM kahyuM te sarva sAcuM che, e artha, beTa nathI, emAM saMdeha nathI, huM paNa eja artha IcchuM chuM, vAMchuM chuM, kahuM chuM. ema traNa vAra kahe. pachI rAjAye rANIne zIkha dIdhI, rANI siMhAsanakI heThI utarIne potAnA suvAnA gharamAM AvI zayyA upara besIne vicAra karavA lAgI ke have mahAre sUvuM nahIM, kAraNake sUtAM thakAM khoTAM svapna Ave, te ene artha niSphala thAya te mATe besI rahevuM, dharma udyama karavo sAro che, paNa sUvuM nahIM. ema pote - jAgatAM sakhIone jagAvatAM temanI sArthe vArtAlApa karatAM prabhAta thaye che 1 che kalpavRkSa jima phUlyo phalyo, bAdalathI jima ravi nIkalyo / tima AvI beTho AsyAna, teDe koDaMbika puruSa pradhAna // 2 // artha:have rAjA sAkSAt kalpavRkSanI pere zobhe che, eTale jema kalpavRkSa manavAMchita mAgyAM phala Ape, tema rAjA paNa yAcaka janene muha mAgyuM dAna dete ho. valI AbhUSaNe karI kehevo dekhAya che? ke je vAdalAmAMthI sUrya nikalate dekhAya, te rAja snAnagharamAMthI nikalate dekhAya
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjasabhAmAM supana pAphake. che. temaja pachI te rAjA AsthAnAzAlAne viSe AvIne beThe. tihAM besIne potAnA keDaMbika puruSa pradhAnane teDAve che ke 2 che kahe vAhira je AsthAna zAla, lIMpI zuddha karo dhRpaal|| siMhAsana tihAM mAMDo sAra, tihAM besIjeM lai privaar||3|| artha:-teDAvIne kaheto havo ke he devAnupriya! tameM utAvalA bAhiralI AsthAnuzAlA che tihAM jAo. jaIne. te zAlAne chANe karI lIMpI, gaMdake sIe, choTe, pavitra kare, khaDIrve karI peIne dhole; pAMDuryo karI mAMDaNa mAMDe,. saugaMdhika pANI karI chAMTo, evI racanA karIne valI upara dhUpAli eTale kRSNAgarU pramukhanA dhUpa teNe karI manahara sugaMdhita karo, tihAM ATha bhadrAsana mAMDe ane te ATha. bhadrAsananI sAme eka moTuM siMhAsana mAMDe, to pachI tihAM sarva parivAra leIne bezIye. evI rAjAnI AjJA. sAMbhalIne sevaka loka ghaNA harSa pAmyA, saMtoSa pAmyA rANI siMhAsana aMtareM, pariyacI vicamAM aMtara dhre|| pUravadizi bhadrAsana ATha, maMDAvo savi melyo tthaatth||4|| artha-pachI AsthAnuzAlAmAM AvIne rAjAmeM kahyuM tema te sevakeye sarva kAma karavA mAMDayuM. valI rANIne vAste eka siMhAsana mAMDyuM, tene ADe paDado bAMdhe, te paDado kahe che? te ke hAthI, kinnara, camarI gAya, siMha, vAgha, aSTApada,. DAga, evAM te paDadAmAM rupa che, te rAjAnI ADI rANI bese, tene vAste bAMdhyuM. te paDadAmAM rANune besavA sArU.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya lAvamedha sihAsana mAMDayuM. valI rAjAnA siMhAsananI sAmAM pUrva dizAye khIjAM ATha siMhAsana mAMDayAM, evI rIte sarva ThATha * melavIne--nA 4 / / teNeM tema kIdhuM dhasamasI, teNeM suNI rAjA thayo khuzI // kahe have supanapAThaka vera jai, teDI Avo te gahagahI // 5 // aH--je rIte rAjAye kmAvyu hatu, te rIte sevaka purUSAye dhasamasI eTale utAvalathI teTaluM kAma karyuM. karIne pAchA siddhArtha rAjA pAse AvIne be hAtha joDI, daza nakha bhelA karIne pAta peAtAnA mate kahetA havA, ke he mahArAja! jema tame kahyuM, tema ame sarva pramANa karIne tamArA kehevA pramANe sarva kAma karI AvyA chaiye. te vAta sAMbhalIne rAjA peAtAnA manamAM ghaNe! khuzI thayA. valI pharI te purUSAne rAjA kahetA havA ke, he devAnupriya ! tame jaine supanazAstramAM mahApaMDita sarva zAstranA pAragAmi evA purUSAne harSavaMta thakA meAlAvI lAvA ! po 94 - je aSTAMga nimittanA jANa, DAhyA vRddha AcAra pramANa || - tehavAne te teDavA gayA, nRpeM teDayA raliAyata thayA // 5 // aH--nimittanAM je ATha aMga tenA jANanAra hAya, valI DAhyA hAya, vRddha hAya, jANu hAya, vicakSaNa hAya, uttama AcAra vAlA hAya, evAne teDI lAve. pachI te kAbika purUSa harSa pAmatA thakA supanapAThaka purUSAne teDavAne arthe temane ghera gayA. te pAThaka paNa manamAM AnaMda pAmyA je amArI hunnaravidyA maheATI che je mATe rAjAye paNa amAne elAvyA. evI rIte raliAyata thayA thakA -56u
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMcaze subhaTanI kathA. nAhI pUjI gharanA deva, kIyAM tilaka teNe sayameva // uttarAsaMga janoI dhare, nRpane malavA savi saMcare // 7 // athara-te sarva supana pAThake snAna karI pitAnA devanI pUjA karI, pachI eka bIjAne mAMhomAMhe kahevA lAgI ke ghaNuM tilaka kare, ghaNuM chAMTaNA zarIra upara kare; pachI ujajavala vastra pahere, uttarAsaMga kare, jaI galAmAM nAkhe, kautuka kAje mAMgalikane arthe tilaka kare, ghaNuM AbhUSaNa zarIre pahere, evI rIte kahI ane vibhUSA karIne pachI sarva potapotAnA gharathI nikalIne ekaThA thayA. ekaThA thaIne rAjAne malavA sArU saMcaryo che 75 AvyA gaDhane siMhaduvAra, maliyA ekaThA kare vicAra // jema aNamilatAM paMcaze subhaTa, na lahyA mAna thayA gahagaha // 9 // artha ema karatAM cAlatA cAlatA te rAjAnA siMhaduvAra eTale daravAjA pAse AvIne sarva ekaThA malIne pitapatAmAM vicAra karavA lAgI ke jema Agala aNumalatA gayA evA je pAMcaze subhaTa te mUrkha kahevANu, ane mAna aNu pAmatA thakA pAchA gahagaTTa eTale samudAyarUpa thaI gayA, tema ApaNe na thavuM. ApaNe to mAna pAmIye temaja karavuM. ema vicAra karIne pachI sarve malI eka jaNane pitAmAM mATe karI thAye che 8 ahIMA pAMcaze subhaTanI kathA lakhiye cheryo. keIeka agaravAlA, saba ThakurAlA pAMcaze subhaTa mAMho mAMhe asaMbaMdha aNamilatA ekaThA malI keIeka rAjA pAseM. cAkarI rahevAne AvyA. tevAre rAjA ane pradhAna, e beleM
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya khAlAvaSedha: malI cittamAM vicAra karyo ke parIkSA joyA vinA cAkara na rAkhavA ? ema vicArI rAjAye parIkSAne nimitte sAyaMkAla samaye eka zayyA, sirakha, talAi, zIzAM sahita, cAkara sAthe... mAkalI. tevAre te pAMcaze jaNu bhegA thayA ane mAMhe! mAMhe vAda karavA lAgyA. temAMthI eka khelyA ke, merA dAdA khaDA thA, aura mekhI khaDA huM, isase me su puuMgA. tevAre bIjo melyA ke, eka dina aname siMha elA thA, usakA sAda gharameM beThe beThe sunake mere khAkhArUM sAta dine taka tApa AIthI, usa khAtee meM khaDA huM. valI eka elyA ke, mere khaDe bhaiyAne seke huve sattAkhIsa pApaDAkU eka pAMvakI lAtase bhAMji DAre the, isa vAste hama khaDe. valI. eka elyeA ke, merA mAmAne eka uMdarA harAI krIyA thA, isa karake me khaDA huM. eka kholyA ke mere mAmAne sAta serakI khIcaDI khAithI. eka kholyA ke me teA cha gAlI kI chAza pIuM. eka kholyA me teA dina taka sAI rahuM, jagu nahIM. eka khohyA ke me gharame jaMgala jAuM. valI eka kholyA ke me' teA billIse DarUM. eka kholyeA ke me tA kuttA bhase jakha bhaga jAuM. ema mAMhAmAMhe madhya rAtri pata vAda karyo. pachI eka maheATAnA kahevAthI vacce' zayyA karI tenA sAhAmA paga karIne sarva suI rahyA; paNa zayyAye kAi sUtA nahIM. te vAta rAjAye peAtAnA cara purUSAnA kahyAthI jANI. prabhAte rAjAye asabaMdha jANI tene cAkarIye rAkhyA nahIM, sarvane mUrkha jANI kADhI mUkayA; mATe ApaNe tema na karavuM. ema vicArI te supanapAThakAye eka jaNane mahATe thApyA. // 9 !
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpanuM mahatva. temATe savi saMpeM thai, vRddha ekanI AjJA lai // jeto lahijeM mAna, jihAM saMpa tihAM zreya nidhAna // 9 // artha -te mATe sarva jaNa eka saMpa thaIne eka vRddhane mahaTa karIne, tenI AjJA laIne, rAjA pAse jaI eTaluM ja bolavuM ke jeNe karI ghaNuM mAna pAmirye, chatAM saMpa hoya, tihAM zreya, eTale saMpadAna nidhAna pAmImeM to ciraMjIva jaya jaya bhUpAla, AzIrvAda bole guNa mAla // Asana besaNa rAjA dIe, phula phalAdika karamAM lIe // 10 // artha:-have evuM vicArIne supana pAThaka jahAM rAjasabhA che tyAM AvI be hAthe aMjali karIne rAjAne kahe che, ke he rAjan ! tameM sadA ciraMjIva raho, ema ciraMjIvazaE karIne vijaya zabda karIne rAjAne vadhAvyA ane "bhuvaM pAlaya" evo AzIrvAda dIdhe. tathA rAjAne guNasamadAya bolyA. pachI DAbha ane cAle karI supana pAThake rAjAne vadhAvyA, vadhAvIne tilaka karyuM, tevAra pachI rAjAryo paNa sonAnuM nAliyera laIne Agala mUkI guNa stutyAdike karI stavyA, puSpAdike pUjyA, vastrAdike satkAryo, ubhe thaIne sanmAnyA, pachI rAjAryo pUrve je ATha bhadrAsana thApyAM che, tene viSe temane jUdA jUdA besADayA. tevAra pachI siddhArtha rAjAryo trizalA kSatriyANI pratye paricayane AMtare besADI, pachI phUla, phalAdike hAthane pUrNa karIne rAjA utkRSTa vinaye karI te supana pAThaka pratye ema kahete have nAnA
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha supana taNuM bhAMkhyuM vRttAMta, labdha artha bhAMkhyo ima taMta // mAhomAMhe vicArI kahe, nigama zAstramA jehavU lahe // 11 // artha --have siddhArtha rAjA kahe che ke he devAsupriya! he brAhmaNe ! Aja trizalA kSatriyANI, zayyAmeM sUtI thakI thAvat kAMIka sutAM, kAMIka jAgatAM thoDI thoDI nidrA Avate thake, evA svarUpe karI udAra, pradhAna, bhAgyavaMtane yogya evAM cauda mahaTAM supana pratye dekhatI havI, dekhIne jAgI. to he devANupriya ! tameM kahe ke e supana saMbaMdhI kalyANa kAraka phala prApti vizeSa amane zuM thAze ? e siddhArtha rAjAnA samIpathakI artha sAMbhalIne, te supana pAThaka, samyapha prakAre harSa pAmIne, saMteSa pAmIne, te supanane artha saMbhArIne vicAraNAmAhe mana praveza karIne pachI mAMhomAMhe eka bIjA sAthuM Aleca karI vicArIne nigama eTale veda zAstramAMthI te supananA artha lIdhA che jeNe eTale pitAnI buddhiye karI grahyA che, nizcita karyA che, artha vizeSa jeNe evA te supana pAThaka, siddhArtha rAjA pratye kahetA havA che 11 bahuMtera supanAM zAstre kahyAM, temAM beMtAlIza madhyama lahyAM // trIza tehamAM uttama ache, cauda vizeSe vistara ruce // 12 // artha -he devANapriya ! amArA supana zAstramAM sarva maLI bahotera supana kahyAM che. temaNe beMtAlIza supana madhyama che, te azubha phaladAyaka kahyAM che, ane trIza supana uttama phaLadAyaka kahyAM che, te trIzamAhe paNa he mahArAja ! zrI ari
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 99 aheAMtara svapnanI vA. huMtadevanI mAtA tathA cakravattInI mAtA, arihaMta tathA cakravattI garbhomAM Ave thake ehIja trIza mahA svapnamAMhelAM gaja vRSabhAdika cauda maheATAM supana dekhe. have te khetAlIza supana tathA trIza supananAM nAma kahe che. hiAM prathama khetAlIza supananAM nAma kahe che. gaMdharva, rAkSasa, bhUta, pizAca, bukasa, mahiSa, ahi, vAnara, kaMTakadruma, nadI, khajUra, smazAna, uMTa, khara, mArjhAra, zvAna, deAstha, kRpa, saMgIta, zrIja, rakSA, asthi, vamana, nama, kusrI, rakta, azma, vAmana, kalaha, viviktASTi, jalazeASa, bhUkaMpa, grahayuddha, nigdhAta, bhaMga, bhUmajjana, tArApatana, sUryacaMdra sphATa, mahA vAyu, mahAtapa, durvAkaya. e khetAlIza mAThAM supana azubha phUla dAyaka jANavAM. have trIza uttama supananAM nAma kahe che. arjuna, bauddha, rikRSNu, zaMbhu, brahmA, skaMda, gaNeza, lakSmI, gaurI, nRpa, hastI, gA, vRSabha, caMdra, sUrya, vimAna, geha, agni, svarga, samudra, sareAvara, siMha, ratna zaila, giri, dhvaja, pUrNa ghaTa, purISa, mAMsa, matsya, kalpadruma. e trIza supana zubha phla dAyaka jANavAM. e badhAM malI bahAMtera supananAM nAma zrI vamAna sUri kRta svapnapradIpa graMthane anusAre lakhyAM che 512 // jina cakrImAtA elahe, harimAtA saga ca balanI kahe // maMDalika eka lahe e mAMhe, zubha sUcaka e supana athAhe // 13 // aH--emAM zrI arihaMta tathA cakravattInI mAtA zrI arihaMta tathA cakravattI ga`mAM Ave thake pUrva kahyA evAM cAda supana laDe, eTale dekhe, dekhIne jAge, ane hira je vAsudeva tenI mAtA vAsudeva galamAM Ave thake e cAda
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100. zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhaH supana mAMhethI maheTA (saga ke0) sAta supana dekhe, dekhIne jAge tathA baladevanI mAtA baladeva garbhamAM upane thake e cAda mAMhelA anaMtara cAra mahaTAM supana dekhe, dekhIne jAge tathA maMDalika rAjAnI mAtA maMDalika garbhamAM upane thake e cAda supanamAMthI moTuM eka supana dekhe, dekhIne jAge. mATe he devANupriya ! trizalA kSatriyANI je cAda moTAM udAra supana dIThAM che te zubhasUcaka thAya evA che yAvat maMgalikanAM karanAra che nirce thakI e zubha phalanAM ApanAra che 13 che dITho sAMbhalyo ne anubhavyo, Adhi vyAdhi ciMtAzu gbhyo|| mala mUtrAdika prakRti vicAra, dIThAM supana leche na lagAra // 14 // artha:-he devANupriya ! e supana dekhavAnA navA prakAra che, te tamane kahiyeM chaye. eka te dIThI vastu svapnamAM dekhe. bIjI sAMbhalI vastu svapnamAM dekhe. trIjI potAnI anubhavelI vAta, svapnamAM dekhe. ceAthe Adhi, vyAdhi. rAdikanI bAdhAye supana dekhe. pAMcame ciMtAtura thaka ciMtAnA yoge karI svapna dekhe. ane chaTho sahaja svabhAveM svapna dekhe; athavA mala mUtrAdikanI pIDAthI svapna dekhe. te e cha prakAranAM supana lagAra mAtra paNa phele nahIM 14 che dharmakarmathI surasAnnidhye, atipApodvageM anavidhe // ehathI muhaNAM dIThAM hoya, pAyeM supana phale sahu koya // 15 // artha -valI sAtame prANu dharma karmamAM rahelo evAM utkRE puNye supana dekhe. tathA AThame surasAnnidhye
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ svapna phaLane samaya. 101 eTale devatAnI sAnnidhyathI supana dekhe; eTale devatA supana dekhADe, tathA navame ghaNA utkRSTa pApanA udvegathI supana dekhe. evI rIte' e pAchalAM traNa supana jo prANIye dIThAM hAya, teA prAyeM sArAM mAThAM phlunAM dAyaka thAya, tatkAla zubhAzubha rUpa le ! 15 5 je thiracitta jiteMdriya zAMta, dharmarucine zraddhAvaMta // ityAdika guNano je dhaNI, phale zubhAzubha supanaha taNI // 16 // a:--valI je purUSa sthiracittavAleA hAya. jItedviya hAya, paMcendriya jeNe vaza karelAM hAya, zAMta mudrAvAleA hAya, valI dharmAMrUci hAya, dharmAnurAgI hAya, dharma upara zraddhAva ta hAya, dayAvaMta hAya, ityAdika guNanA je dhaNI hAya, tene supanu dIThAmAM Ave, teA sArUM athavA mAThuM' tarata le. valI rAtrine prathama prahare supana dekhe te eka varaSa mAMhe la Ape, rAtrine khIje prahare' supana dekhe, teA cha mAsa mAMhe phala Ape, rAtrine trIje prahare supana dekhe, te traNa mAsa mAMhe la Ape, rAtrine ceAthe prahare' supana dekhe, tA eka mAsamAMhe phUla Ape, rAtrinI cheDelI e ghaDIye supana dekhe, tA tenuM phUla daza divasamAMhe pAme, sUrya ugatI velAye supana dekhe, teA tatkAla kla pAme. ane uttama supana dekhI gurvAdika Agala kahe, saMbhalAvavA cAgya kAI jana na male teA gAyanA kAnamAM paNa saMbhalAve. bhaluM supana dekhI pachI suve tA ni:la thAya, bhaluM supana dekhI sUkSma jana
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH Agala te sarvathA naja kahe. kemake jevuM phala sAMbhaLe tevuM phaLa pAme. tadyathA keIeka vaNikastrIye supanamAMhe samudra pIdhe. prabhAte gurU samIpe pUchavA jatAM mArgamAM eka sahiyara malI. teNe pUchayuM je he behena ! gahlI laI kihAM jAo cho ? ema ghaNu balAtkAre pUchayuM. tevAre tene yathAsvarUpa kahyuM je meM svapnamAM samudra pIdhe, te gahUlI karI gurUne pUchIza. evuM sAMbhaLatAM ja sahasAtkAreM sahiyara belI evaDe mehoTo samudra pItAM tAhArUM peTa kema phATayuM nahIM ? ema hAMsImAM bolIne cAlatI thaI. pachI huMlI karI pelI strIye gurUne supananuM phala pUchyuM. tevAre gurUtye AkAra aMgita dekhIne kahyuM ke e supana tameM prathama kaI Agala prakAzya dekhAya che? tevAre teNIye sahiyaranI vArtA kahI. te sAMbhalI gurU bolyA je te pUrve koI Agala je na kahyuM hatuM, te tamene bhAgyavaMta putra thAta. have te AjathI sAtame divaseM zarIre kaSTa thaze; temATe tameM ghera jaI AtmasAdhana karo. pachI bAI ghera AvI AtmasAdhana karI devagata thaI. temATe rUDuM supana jenA tenA Agala kahevuM nahIM; tathA kaI kehavA gya na male, te gAyanA kAnamAM kahiyeM; paNa kahyA vinA phala na hoya. tathA prathama zubha supana dekhI pachI mAThuM supana dekhIye, te mAThA supananuM phala pAmIye; ema jANavuM. tathA kaI siMha, gheDe vRSabheM jotaryo ratha tenA upara pite beThe che evuM supana dekhe, te rAjA thAya. gheDA, vAhana, vastra, ghara, kaI laI jAya che, evuM supana dekhe, te rAjabhaya, zeka, baMdha, vidha arthahAni thAya. sUrya
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUDAM kuDAM svapna phaLa. 103 caMdranuM bikha galyuM pIdhuM dekhe, tA samudra paryaMta pRthvInA dhaNI thAya. tathA ujale gaje beThA, nadItIre' zAlanuM karU chuM. evuM supana dekhe, teA samasta dezane pati thAya. peAtAnI strInu haraNa dekhe, teA dhanane nAza thAya. ujale sarve jamaNI bhujAyeM DaMka dIdhA, evuM supana Trukhe, te rAtrimAM sahasra sAnaiyA pAme. manuSyanAM mastaka, caraNu, bhuja, khAuM chuM, evu supana dekhe teA rAjya pAme. uSNu pANI ane chANu e lelAM pItAM dekhe, te atisAra thAya. svasamAM dhRta ghaNeA dekhe, tA jazeAvaMta thAya. svapramAMhe hase, te zAka upaje. svapramAM ruve, teA harSa pAme. svamamAM nAcuM chuM, ema dekhe teA vadha dhana pAme. bhaNuM chuM ama dekhe teA :kaleza pAme. DAlI gAya, azva, gaja, pratimA dekhe, tA sArU thAya. ane bIjI kAlI vastu dekhe, teA mAThI jANavI. kapAsa, lUNu, hADa, rakSA, e vinA bIjI dheAlI vastu dekhe, te sArI jANavI. tathA mADhuM snapna dekhI devanI pujA dekhe, teA sAra vastu pAme. jitendriya, dayAvaMta dekhe, te sala thAya. dro, akSata, caMdana rRkhe, tene mAMgalika thAya. valI rAjA, hAthI, ghoDA, suvarNa, vRSabha, gAya, eTalAM vAnAM supanamAM dekhe, tene kuTuavRddhi thAya. ratha beThA jAya, te rAjA thAya. tAMbUla, daSi, vastra, caMdana, jAya, khakula, kuda, maca kuda, phUla, vRkSa, eTalA vAnAM dekhe, tA dhanAgama thAya. dIpa, pAnnAM, phula, padma, kanyA, chatra, tathA dhvaja, hArAdika AbharaNu dekhe, teA lakSmInA lAbha thAya. haraNa, praharaNa, bhUSaNa, maNi, metI, kanaka, rupu tathA kAMsyapAtranuM haravuM dekhe, teA tene dhananI hAni thAya. khAraNAM,
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH bhegala, hIMDele, pAvaDI, ghara, bhAMgyAM dekhe, te tene strIne nAza thAya. pagarakhAM tathA chatra lAdhAM dekhe, athavA tIkSaNa taravAra dekhe, tene mArge cAlavuM thAya. je vAhaNamAM caDhayo, te vAhaNa bhAMgyuM ne piteM tarI nIkale evuM supana dekhe, te paradeze jAya, tihAM dhana pAmI Ave. aMjane netraroga, rAma cheda dekhe, te dhanakSaya thAya. bheMze, uMTa upara caDhI dakSiNa dizAcuM jAya, tenuM zIdhra maraNa thAya. kamalAkara, ratnAkara, jaleM pUrNa nadI, tathA mitranuM maraNa dekhe, te ghaNuM dravya pAme. kavAtha pIuM chuM evuM dekhe, te atisAra reguM maraNa pAme. valI jAtrAye jAya, pUjA kare, tene kulavRddhi thAya. hada sarevareM kamala ugyAM dekhe, te keDha reguM maraNa pAme. e prakAre zrIbhagavatIsUtre svapna vicAra kahyo che. mATe trizalA rANIyeM je svapna dIThAM, te supana thakI he devANapriya! tamene dravyane lAbha thAze, bhegane lAbha thAze, putrane lAbha thAze, sukhane lAbha thAze, rAjyane lAbha thAze, nirce nava mahInA upara sADA sAta dilsa vyatikamyA pachI tamArA kulamAM dhvajA samAna putra thAze ! 16 kuladIpakane vaMza AdhAra, kotti lAbha bala bhNddaagaar|| hoze suta rAjAno rAya, ke ca triI vinavara thAya 17 | artha:-valI te putra tamArA kulamAM dIpaka samAna thAze, tamArA kulamAM parvata samAna, kulamAM mukuTa samAna, kulamAM tilaka samAna, kulamAM kIrtine karAvanAra, AjIvikAne kara
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ svana phI-putra janmanuM bhAgya kathana. 10pa nAra, kulamAM sUrya samAna, tejavaMta putra thaze; valI tamArA vaMzane AdhArabhUta thAze; kulane AnaMda karanAra, kulane zikArI, kulamAM vRSabha samAna, kulamAM saMtAnAdikanI vRddhine karanAra, e putra thaze. sarva suMdara, caMdramAnI pere saumyAkAra, kAMtivaMta, prItikArI, darzanArupa, kIrtikArI, zabhAkArI, putra thAze. te bAlyAvasthA mUkyA pachI zuravIra mahA parAkramI thAze. bhaMDAra ke ThArane lAbha karAvanAra thAze. ghaNuM hAthI, ghoDAne dhaNI thAze. e tamAre putra rAjAone paNa rAjA thAze. athavA cAre dizine cakravattI thAze. athavA jina trilokane nAtha thAze. yAvatu AregyavAna dIrdhAyune dhaNuM thAze 17 che isyAM vacana suNI hayA rAya, Ape dhana bahu karI supasAya // cauda supanAratha ema suhAya, cauda rAja upara ziva ThAya // 18 // artha evAM vacana rAjA, supana pAThakanA mukhathakI sAMbhalIne ghaNe harSa pAme. manamAM AnaMda upaje. ghaNe supasAya karI pAThakene dhana ApyuM. valI pAThaka kahe che ke he mahArAja! e cAda supanane artha ema paNa jANajo ke cauda rAja lekanA a ziva nirupadrava sthAnake enuM vasavuM thAze je 18 che caudaMto gaja cauvidha dharma, kahe sura gajapati sevitakarma // bharata khetra bodhabIja vAvaze, ghorI vRSabha dharma dhurA thaze // 19 //
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: artha -valI e cada supana dIThAM tenuM jUduM juduM phala kahe che. prathama cAra daMtuzala vAle hAthI dIThe, mATe. dAna, zIla, tapa ane bhAvarUpa cAra prakAranAM dharmanI prarUpaNa karaze. valI kahe che ke zaTha IMdra tathA gajapati je rAjA te malIne enAM caraNakamala zevaze. valI bIje vRSabha dIThe te thakI bharatakSetrane viSe jema vRSabhathakI karSaNI dhAnyanuM bIja vAve, tema prabhu bodha rUpa dhAnyanuM bIja vAvaze. tathA vRSabhanI parve dharmanA dhArI thAze 19 che kudRSTi zvApadeM bhavi vana bhAMjatuM rAkhaze siMha bale e chatuM // barasIdAna dei jinapada lachI, mogaro ramI ra4 vachI 20 artha -valI trIjuM siMhanuM svapna dIThuM teNe karI jema siMha hoya te dhApadajAryo karI vinAza thatAM vananuM rakSaNa kare, tenI pereM prabhu paNa samyak prarUpaNA rUpa siMhe karI kudaNi je mithyAtva rUpa dhApadajI te thakI nAza pAmatuM evuM je bhavya jIva rUpavana tenuM rakSaNa karaze. eTale mithyAtva rUpa ApadAthI bhavya chAnuM rakSaNa karaze; athavA ATha karma ane ATha madarU5 zvAdene nAza karaze. valI bhagavaMta varazIdAna daI dIkSA pAlI, kevalarUpa lakSmI pAmI ATha pratihArya rUpa lakSmIne gavaze. e cothuM lakSmInuM supanA dIThuM tenuM phala jANavuM | 20 | ziza dharase savi ehanI ANa, kusumadAsa phala eha maMDANa // bhavikuvalaya bodhanane zArI, mAkhaMDa mUpitta vi ravi 22 !
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ cauda svapnA vistAra, 107 artha:--valI phUlanI mAlA dIThI, te thakI tema phUlanA zerA mAthe dharAya che, tema prabhunI AjJA paNa sa janA mastake dharaze. valI cadramAnu svapna dekhavAthakI savijIva rUpa kuvalayane medhanA prakAza karavAne caMdramA sadaza thAze. valI sUrya dekhavAthakI bhAmaDale karI alaMkRta heAze // 21 // dharma prAsAda zikhareM besaze, pUrNa kalaza phala ema pAmaze // dharmadhvaja zobhA hoyaze, dhvaja phala caudizi dhvaja zohaze // 22 // artha:--pUrNa kalaza dekhAvAthakI dharmarUpa prAsAdanA zikhara para besaze. e rIte enu phUla pAmaze. valI dhvajA dIThI, tenu phUla e che je jagatane cAre dizAye dharmadhvajAye karI AAbhAvaze, alaMkRta karaze // 22 5 suranirmita padakaja ThAvaze, sarovara phala iNI pareM bhAvaze // ratnAkara darzana phala mAna, kevalajJAna ratna ahiThANa // 23 // ma: have padmasarAvara dIThuM tenuM phUla AvI rIte bhAvaze; prabhune cAlatAM pagatale devatAnu suvarNa kamala thApaze; tathA ratnAkara dIThA, tenuM phUla AvI rIte je, kevala jJAnarUpa ratna thAze; tethI cAda rAja leAkanA bhAva jANuze // 235 ca sura vaimAnika paryaMta, sevita deva vimAna phala kaMta // ratnAdika gaDha tatra vAsaze, ratna rAzi phala e thAyaze // 24 // artha: valI devavimAna dekhavAnuM e che je, vaimAnika paryaMta cAra nikAyanA devatA emanI sevA karaze; valI ratnanA rAzi dIThA, tenu phUla e je, devatA traNa gaDha karaze, tihAM bezI bhagavata dezanA Apaze // 24 //
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 zrI kalpasUtrasya bAlAvabeva zuddha svabhAva kaMcana sudhikAra, nirdhUma agnino eha vicAra // ehavAM phala pragaTa bhAMkhiyAM, supana zAstra kIdhAM sAkhiyAM // 25 // artha :--valI nidhU ma agninuM supana dIThuM, tenA phlunA vicAra kahe che, ke jema agni kaMcanane zuddha karanAra che, tema prabhu zuddha svabhAvanI zuddhi karanArA thAze; bhavya janAnAM mana zuddha karaze, ka`malane mAlaze, evI rIte supanapAke caiAda supananAM la, pragaTa bhAMkhI dekhADayAM; te supanazAstrapAThakanI sAkSIye rAjAye sAMbhalyAM. ahiM cakravattInI mAtA cAda supana dekhe, te kSINa, dhAMdhalAM dekhe ane tIrthaMkaranI mAtA ujalAM dekhe // 25 5 nisuNI rAjA raMbhyo ghaNuM, mIteM dAna te keto bhaNu // nijaghara pahotA supana pAThavI, bhUpeM vAta strIne dAkhavI // 26 // a--te rAjA evA artha sAMbhalIne ghaNuM rajyA, hardayAmAMhe ghaNA harSa saMtASa pAmyA; supanapAThakane kahyuM ke tamArU vacana sAcuM che, khATuM nathI; huM paNa emaja vAMcchu chu, je e artha sAcA che. ema kahI pachI te supanapAThakane ghaNuM dAna devA mAMDayuM. azanArdika, phUla, dhAna, gaMdha, mAlA, AbharaNAdike karI sanma!na satkAra ApyA, ghaNu jIve tyAM lage pohoMce, evuM prIte dAna dIdhuM. te kavIzvara kahe ke huM keTalu' kahuM ? pachI supanapAThakane zIkha dIdhI, te peAtAne ghera gayA, tevAra pachI siddhArtha rAjA siMhAsana thakI uThIne trizalA khatriyANI paricayamAM che, tihAM AvyAM; AvIne supana pAThake' je vAta kahI, te badhI athI mAMDIne kahI saMbhalAvI. ahIM rAjAye supanapAThake Adara sanmAna
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAMgA ghAMcInI kathA. - 19 dIdhuM te kenI ? to ke jema gAMgA ghAMcIne rAjA bheje didhuM, tema siddhArtha rAjAryo paNa dIdhuM. paNa ahIM to. saMdeha paDe che, ke bhejarAjA te pAMcame Are thayA ane siddhArtha rAjA cothe Are hatA, mATe ene daSTAMta kema ghaTe ? to paNa kavinI ameghazakti che, te jema besADe. tema beze, mATe emAM saMdeha na kare. valI daSTAMta te eka dezIya hoya. have te gAMgA ghAMcInI kathA kahe che. keIeka vidyArthI dakSiNa deze pratiSThAnapure jaIne koIeka bhaTTa pAse triza varSa rahIne sarva vidyAo bha, bahu paMDita thaye. keIthakI jI na jAya, e thaye. tevAre manamAM ahaMkAra Avya; tethI mAthAmAM aMkuza rAkhyo, ane manamAM vicAre je huM vidyAo ghaNuM bhaNyo chuM, tethI mAhAruM peTa phATI jAze, mATe peTane pATe bAMdhyuM. valI pAseM nizaraNuM rAkhe, kAraNa ke je kaI mahArAthI hArI AkAze jAze, te A nisaraNI upara caDhIne tene pakaDIne heTho nAkhIza; ane je kadApi vADI pAtAlamAM jAze, te kedAlathI khodIne bahAra kADhIza; evuM vicAthIne kedAla paNu pAse rAkhe. pachI dakSiNa, gujarAta, madharAsa, evA moTA mahATA deza jItIne sarasvatIkaMThAbharaNuM evuM birUda dharAvyuM. ema karatAM eka divase bhejarAjAnI sabhAmAM AvyuM. tihAM pAMcaze paMDita che, evuM sAMbhalIne vAda karavA sArU. sabhA bharAvI. paMDita sAthe carcA karIne mAgha kAlidAsa Ade deIne pAMcaze paMDitane jItyA. te joI rAjA udAsa thayo ane manamAM ghaNe pazcAttApa karavA lAgyuM. evo.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110. zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH na bAlArIvAda karAvaze dakSiNa pas udAsathakeja rAjA vanamAM kIDA karavAne gaye. mArgamAM jAtAM eka gAMge ghAMcI ghANa upara ubhe ke, tela uchAle che, te pAdharuM kuDalAmAMja paDe che, evA tela bharatA ghAMcIne dekhIne rAjAyeM jANyuM je A mahaTe akkala vAle dekhAya che. pachI ghAMcIne bolAvIne pUchayuM ke tuM bhaTTAcArya sAthe vAda karIza ? tyAre gAMge telI be ke hA huM karIza. ema kahI ghAMcIye vicAryuM je mahAruM zuM javAnuM che; aTa paTa nyAye karIne jaya thAze te thAze ? pachI rAjAryo bhaTTAcAryane bolAvI kahyuM ke mahArA pAMcaze paMDitane gurU che, tenI sAthe tameM vAda karazo ? tevAre bhaTTAcArya bolyA hA ameM karazuM. pachI AdityavArane divaze dakSiNa bhaTTAcArya ne bolAvIne siMhAsana upara besADe ane pAMcaze paMDitane paNa judAM judAM Asana ApyAM. pachI gAMgA telIne rAjAye belA. ghaNuM AbhUSaNa paherAvyAM, ujalAM vastra paherAvyAM, pachI madonmatta hAthInI pereM ghUmato ghUmate sabhAmAM AvyuM. rAjA uThI ubho thaye, pAMcaze paMDitomeM paNa ghaNuM Adara sanmAna dIdhuM, ghaNuM mAna ApI siMhAsana upara besADe. paNa te eka AMkheM kANe che, te joI dakSiNa bhaTTAcArya vicAryuM je A te zarIramAM rUSTa puSTa jADe bhIma sarakhe che ane huM te durbala chuM; mATe enI sAthe vAda karavAthI huM jItIza nahIM. tathApi vAda karavo te khare. ema vicArI dakSiNa bhaTTAcArye eka aMgulI uMcI karI dekhADI, tevAre gAMgA telIye be aMgulI uMcI karI dekhADI. te joI dakSiNa bhaTTAcArya camatkAra pAmIne valI pAMca
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ pATo chAjarAna che te sAMbhaLI bhaTTAcAryano gAMgulI sAthe vAda. 111 aMgulI uMcI karI dekhADI. tevAre gAMge muSTi karI dekhADI. te joI dakSiNa bhaTTAcAryo mAthethI aMkuza utAryo, piTathI pATo DI nAkhyo, nizaraNuM bhAMgI nAkhI, kadAla nAkhI dIdhI. tevA bhejarAjAmeM pUchyuM ke he bhaTTajI ! tame zyo vAda karyo ke jethakI hArI gayA ? te sAMbhalI bhaTTajI belyA, mahArAja! tamArA paMDitane gurU belyA nahiM paNa mane karI samasyA pUrI, te AvI rIte ke -meM eka aMgulI dekhADI temAM evuM sUcavyuM ke ekaja ziva dharma che, tevAre tamArA paMDiteM be aMgulI karIne evI sUcanA karI ke eka ziva ane bIjI zakti e benuM joDuM che, tevAre meM paMjo batAvI evuM sUcavyuM je pAMca indriya che, tyAre tamArA paMDituM muThI vAlI batAvIne evuM sUcavyuM je pAMca indriya te kharAM, paNa tene vaza rAkhavA joIeM; evI samasyA karI tamAre paMDita che ane huM hAryo. te sAMbhaLI rAjAryo bhaTTane ghaNuM dhana ApIne zIkha dIdhI. pachI ekAMteM gAMgA telIne bolAvIne rAjAryo pUchayuM ke tameM zI samasyA karI? tevAre telI bolyA ke mahArAja, teNe eka aMgulI dekhADI ne kahyuM ke tArI eka AMkha che te huM phADI nAkhIza tevAre meM be aMgulI dekhADIne kahyuM ke tArI be AMkha che te huM pheDI nAkhIza. tevAre eNe paje dekhADIne kahyuM ke huM tane tamA mArIza, tevAre meM muThI dekhADIne kahyuM ke huM tane muThI mArIza. e meM enI sAthe vAda karyo. te sAMbhalI rAjA ghaNe khuzI thaI, gAMgA ghAMcIne ghaNe zarapAva ApI Adara sanmAna ApI, pAcho ghera pahoMcato karyo. tema
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: siddhArtha rAjAye paNa svapnapAThakane ghaNu Adara sanmAna, vastrAbharaNa, dhana, ApIne zIkha dIdhI, te sAta peDhI sudhI beThA khAya, eTalu dhana ApyuM| 26 5 // iti svapna pAThaka vRttAMta saMpUrNam // supanapAThaka AvyA jeTale, trIjuM vakhANa thayuM teTale // paNa supana artha AgalathI kahyo, jJAna vimala guruthI je lahyo 27 // iti tRtIyaM vyAkhyAnaM // a:--ahIM je vakhate supanapAThaka AvyA, te vakhate ja trIjI vakhANu pUrU thayuM. paraMtu supananA artha ceAthA vakhANumAM kahevAnA te ATalAthI kahI dIdhA che, e rIte jJAne karI vimala ujjavala evA maheATA gurUnA mukhathI sAMbhalIne jJAnavimalasUriye trIjA vANunI, DhAlaba`dha racanA karI nA Iti tRtIya vakhANu samAsa / e trIjI vakhANu upara kahevA mujaba be vakhata supanapAThaka siddhArtha rAjAne ghera AvyA che, te vakhata sa pUrNa thayuM jANavuM ! ra7 // // atha caturtha vyAna prAmyate|| // DhAla cothI thuinI dezI // have iMdra AdezeM, dhanada tathA je deva // tiryabhaka nArma, nRpa ghareM bhare nityameva // dhaNa kaNanI koDI, hoDi kare teLivAra // ninanuM vecuM, nAma vardhamAna kumAra/ ph // a:--have je divase tathA je vennAye zramaNa bhagavaMta zrI mahAvIrane te rAjakulane viSe saMkramAvyA avatarAvyA, te velAthI mAMDIne iMdra mahArAjanA AdezathakI, kahevAthakI vaizramaNanAmA dhanada eTale bhaMDArI tenI AjJAdhAraka evA
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothuM vyAkhyAna. 13 tirya lekanivAsI vitADhaya parvatanI mekhalA rahenArA, vyaMtaranikAyanA jaMbhaka nAmeM de teNe ghaNA jUnA moTA nidhAna laIne, te konA nidhAna laIne ? te ke jenA svAmI kSaya thaI gayA che, jenA sevanAra hIna thayA che, jenAM gotra kula hIna thaI gayAM che, jenA svAmI vicheda gayA che, evAM gaDha sahita tathA nadI parvateM vIMTayA je nagara, kheTa, maMDapa, droNa, mukha, pATaNa, Azrama tathA sAtha utare, tevAM sthAnaka, sanniveza, sighoDAnA mArgane viSe, traNa zerInA mArgane viSe, cekane viSe, cAcarane viSe, caumukhanA mArgane viSe, jUnA grAma sthAnake, ujajavala nagara sthAnake, gAmanA pANInA khAlane viSe, nagaranA comAsAnA pANI javAnA khAlane viSe, devakulane viSe, sabhAne viSe, parvatane viSe, ArAmane viSe, udyAnane viSe, vanane viSe, vanakhaMDane viSe, mazANane viSe, zunyavarane viSe, parvatanI guphAne viSe, pASANane viSe, dATelAM je dhana hoya, te sarva dhana saMharAvIne siddhArtha rAjAnA gharane viSe mUke, pachI te devatAoye aNaghaDyA suvarNanI, vastranI, AbharaNanI, pAnanI, phUlanI, phalanI, nAliyaranI, zAli, dhUma, guMcyAM phUla, bhalA gaMdha, abira, ghanasAra, kasturI, bAvanAcaMdana, ratnAdi hIrA, lAla pravAlanI tiryaku jaMbhaka devatAo siddhArthanA gharane viSe vRSTi kare. te divaseMthI siddhArtha rAjA, suvaNe karI, ranaeN karI, dhanaeN karI, dhAnce karI, rAje karI, deze karI, bele karI, hAthI karI, ghaDe karI, bhaMDAre karI, kaThAre karI, nagare karI, aMta:pure karI, janapadadeze karI, jazavAde
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 zrI kalpasUtrasya bAlAvabeAdhaH , karI vacceA. vastI ghaNAM dhana, suvarNa, ratna, maNi, muktAphula, dakSiNAvartta zaMkha, vidruma, rAtAM ratna, mANikAdika, tenI vRddhiye karI prItipUrvaka satkArane samudAye karI ghaNuM ghaNuM vadhyA, tevAre... zramaNa bhagavaMtanAM mAtA pitAye manamAM evuM ciMtavyuM ke, je divasathI amArI kukhamAM khAlaka upajyuM che, te divasathI ame uttama sAra sAra vastu karIne, prIti satkAre karIne, atyata ghaNuM vadhyA chaiye. te mATe jevAre e khAlakanuM janma dhAze, tevAre ame e khAlakanuM guNaniSpanna vardhamAna evuM nAma, ApIzuM. evuM bhagavaMtanA mAtA pitAye prabhu garbhamAM chatAMja vicAyuM // 1 // ema manoratha vadhate, garbhe bhagavaMta // tava eka dina ciMte, mAtAjI guNavaMta | navI hAle pharake, mAnuM sAdhe koidhyAna // moha jhIpana heteM, zailezI kare koI tAna // 2 // a:--evI rIte mAtA pitAnA manAratha vadhate thake mAtAnI kukhane viSe bhagavAnanuM zarIra vRddhi pAme che, paraMtu uttama purUSa jevAre garbha rahe, tevAre tenI mAtAnuM peTa vadhe nahIM, mAtAne du:kha upaje nahIM. ema karatAM keTalAeka divasa vyatikramyA pachI eka divase mahAguNavata bhagavate vicAryuM je huM mAtAnA peTamAM hAlu chuM, cAlu chuM, tethI mArI mAtAjI du:kha pAmatAM haze ? mATe eka sthAnake rahevuM ke jethakI mAtAne sukha upaje. ema mAtAnI bhakti karavAne arthe garbha ne viSe bhagavata hAle
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 mAta udare bhagavAnanI sthiratA. nahIM, cAle nahIM, kaMpe nahIM, pharake nahIM. lagAreka saMvaya aMgopAMga, ghaNuM saMvaryA aMgopAMga gepavIne, jema koI munIzvara dharma dhyAnanuM sAdhana karavAne lIna thaI jAya, athavA jema vAyare karI rahita dhvajA aDaga hoya, athavA kaI meha jhIMpavAne arthe dhyAna lagADIne nizcala rahe athavA zelezI guNaThANe rahyo thako jIva ke eka tAnamAM aDaga rahe, athavA jema siddhazilAne viSe jIva, aDaga rahe tema bhagavAn paNa mAtAnI kukhamAM aDaga rahyA che 2 tava mAtAne mana, pasarayo zokasamudra / navI khAve pIve, ciMtAtura gatanidra // ke vana dava dIdhAM, ke bhAMjyAM bahu mAla // ke sarovara zoSyAM, ke RSi dIdhAM Ala // 3 // artha -tevAre bhagavaMtanI mAtAnA manane viSe ciMtA rU5 samudranA kallebanI vRddhi thaI ane e saMkalpa upane ke mahAre garbha, koI devatAye haryo, ke mahAro garbha ca, ke mahAre garbha ga, kemake prathama mahAre garbha hAlate, cAlo, pharata, hite ane hamaNAM to mahAro garbha hAlato nathI, cAlatuM nathI, pharakato nathI, ema vAra vAra kahetI thakI zekasamudramAM paDIthakI galahaththa deI ArtA. dhyAneM vyApta thaI bhUmikAne viSe daSTi thApIne, pUratIthakI anna khAvAnI tathA pANI pIvAnI paNa zuddha rahI nahIM, rANInI sukhanidrA paNa gaI. evI ati ciMtAtura thaI thakI vicAre che, ke meM pAchalA bhavane viSe vanamAM agni lagADo haze, ke pAchale bharve paMkhInA mAlA pADayA haze, ke pAchalA
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 zrI kalpasUtrasya bAlAvabeAdhaH bhave sarAvara phADayAM haze, ke talAvanAM pANI cukavyAM haze, maheATA RRSiene Ala caDhAvIne saMtApyA haze, ke me laghu khAlakanI mAtAne viyeAga pADayA haze, kA temane dUdha pIvAnA aMtarAya karyo haze, athavA uMdara, nAliyA, kIDI pramukhanA khIla khaNyA haze athavA tA bilane uSNupANIye. pUryo haze !! 3 // ke tAvaDe nAkhyA, jU mAMkaDane lIkha // pazu paMkhI paMjara ke ke bhAMjI bhIkha || jJAnadeva sAdhAraNa, guru kalpita neTranyA te amarava mavAvyAM, tIthI jALI amanya jA a:--ke meM pAchale bhave jA, mAMkaDa, lIkhane tAvaDe nAkhIne ghaNAM du:kha dIdhAM haze. ke athavA zuka, sArikA, haMsa, mAra, kUkaDA pramukhanA khAlakane viyeAga pADI, pAMjarAmAM nAkhyAM haze, ke meM pa MkhInI AMDa chaMdI haze, ke meM keAinI AjIvikA bhAMgIne aMtarAya kIdhA haze, ke meM pAchale bhave jJAnadravya, devadravya, sAdhAraNa dravya, gurUdravya, khAdhu haze, athavA sAta khetranuM dhana khAdhuM haze, khavarAvyu haze, khAnArane sArA kahI mAnyA haze athavA abhakSya vastunAM bhakSaNa karyA haze, valI kheADhI karaNI karI haze, te mujhane avazya pApa, udaya AvyAM che 54 5 vahI badha bArAtanA, dIdhI ane rAvI ! vahI gaNuvRtti, zakate te na carAvI // ke zAtanA kAmaNa, kapaTa rIne vaMcyAM / maLyA vajra vRtti, pApa ma vadu saMkhyAMbI
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ triIzalA mAtAnI ciMtA. * 117 artha --valI meM pAchale bhave avadhi AzAtanA kIdhI haze ane karAvI haze, valI azuddha pravRtti calAvI haze, beTI prarUpaNaye dharma prarUpe haze, chatI zakatuM dAna na dIdhuM haze, detAM pratye vAryo haze, athavA garbhamAM zAtana pAlana karyo haze, kAmaNa, DumaNa, karyA, karAvyAM haze, athavA lekane kapaTa karI ThagyA haze, mAyAcaeN karI bagalAnI pere khoTuM dhyAna dhyAyuM haze, evA prakAranAM meM ghaNAM pApa saMdhyAM haze, tenuM pApa hamaNAM udaya AvyuM.pA ke zIla vilUpyAM, ke valI garbha harAvyAM // ityAdika bahulAM, pApa karama phala AvyAM // ihAM doSa na koino, zoca kare zuM thAya // jema jaladhimAM mukyo, chidre ghaDo na bharAya // 6 // athA--ke meM lokanAM zIla maMgAvyAM haze, ke meM garbha harAvyA haze, kiMvA ke strIne garbha oLavyo haze, athavA bAlahatyA kIdhI haze, zokanA putra upara mAThuM ciMtavyuM haze. ItyAdika ghaNAM pApakarma meM karyo haze, tethI mahAre garbha kaI harI gaye, athavA garbha galI gayo. e mahArAM pApa karmanAM phala huM bhegavuM chuM, emAM kaIne deSa nathI. e mahArA karmo ja vAMka che, mATe have zoka karavAthI paNa zuM thAya ? e te jema bhAMgelo chidra vAla ghaDo hoya, te jaladhimAM mUkyo thake temAM pANI rahe nahIM, jema abhAgIAne ghare ciMtAmaNi na rahe, dAridrIne ghare nidhAna pragaTa na thAya, jema mAravADanI dharatIne abhAge kalpavRkSa uge nahIM, tema huM apuNyavAna tene ghera e garbha paNa kema Take ? 6
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH madhumAseM na phUle, jo keraDA taru eka // tihAM jalada vasaMtano, vAMka kizyo kaho cheka // taru phalio phala navI, vAmana pAme ghUka // dekhe navI ugyo, tejavaMta ravimutta // 7 // artha-madhumAsa je vasaMtaRtu, temaNe bIjA sarva vRkSa phale, paNa eka keraDAne vRkSa phele nahIM, to tihAM kaho ke varasAdane athavA vasaMta Rtune kizo doSa che? paMDita purUSo kahe che ke eto e vRkSane ja e svabhAva che, paraMtu bIjA koIne emAM doSa nathI. valI paNa daSTAMta kahe che ke jema AMbAne vRkSa, pharlo karI pharI phAlya phUlyo dekhAya che, tene joIne eka vAmana purUSane manamAM te AMbAne khAvAno bhAva ghaNe thayo, tethI phala levAne ghaNe udyama karyo, paNa phala malyuM nahIM, te temAM kaIne vAMka nathI, tema mahAre manaIcchArUpa A ghaNAe pho, paNa mahAre hArthe AvyuM nahIM. valI jema tejavaMta sUrya ugethake AkhA jagatamAM sarvatra prakAza kare che, paNa ghUka je ghUDa tene bAlaka sUryanuM biMba dekhI zakatA nathI, ulaTe tene aMdhakArane ja bhAsa thaI jAya che, te temAM sUryane zo vAMka che? te dhUDane potAne ja evo svabhAva jaNAya che, tema mahArA paNa pUrvakRta karmanA baa karI eja svabhAva jaNAya che, je mane AvA uttama prakAranA garbhanI prApti thaI nahIM. to have mahArA garbhanaM kuzala nathI, tevAreM mahArUM jIvitavya zyA kAmanuM ? cho
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ trIzalA mAtAno zoka satApa nirbhAgya ziromaNi, meru caDhAvI pahADa // locana dai lIdhAM, dhiga dhiga karma a jAla // bhojana zubha pirazI, kADhI lIe jima thAla // tima huM duHkhaNIne, rAjya sukhaM savi Ala // 8 // 129 atha--tethI huM sarva nirbhAgya janamAM zirAmaNa chuM, mane merU parvata upara caDhAvIne heThI pADI nAkhI, te have huM zI rIte pAchI caDhuM? have pAchuM upara caDhavuM muzakela che, have kAMthI mahArA garbha ne kuzala thAya ? ane kayAMthI mahArI AzA le? jema keAika janmAMdha prANIne AMkhanI prApti thAya, tevAre kehevA khuzI thAya? ane phrI jevAre pAche! AMdhalA thaI jAya, tevAre kehavA du:khI thAya ? tema mune prathama tA garbhanI AzA maheATI ApIne pachI pAchI lai lIdhI, mATe dhi:kAra che, huM kamAla ! he deva ! teM A zu kIdhuM? meM tAhArA ze! aparAdha kIdhA je te mane cAda supanasUcita, baileAkaya pUjita, sarva guNanidhi, evA putranI AzA ApI, prathama harSa upajAvI ne pAchI ze!kasa tApamAM nAkhI, teA have huM zuM karU? kayAM jAuM? kANu Agala kahuM? jema kAIne bhalA prakAranAM bheAjana, thAlamAM pIrazI, thAla tenA mukha Agala mUkIne pachI te leAjananA thAla upADI laiye, te te kevA du:khIyA thAya ? tema huM paNu du:khaNI thai chuM. mahArA garbhane kuzala nathI te| have mahAre e phUla zayyAne zu karavI ? ane A rAjyanAM sukha paNa mahAre zA kAmanAM che? e sarva Alarupa che, mahAre kAMI
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 zrI kaSasUtrasya bAlAvabodhaH kAmanAM nathI, huM maMda bhAgyavAlI chuM, he pApiSTa ! duSTa ! mUrtimaMta pAnaka akAryanAM sarajanAra ! nirlajaja ! teM mAhArA upara vaira dharIne evA du:kha samudramAM nAkhI che to meM tAhAra zo aparAdha kIdhuM che? te pragaTa thaIne kAM kahetuM nathI? ni:kAraNa duHkha mujane zA vAsta Ape che? tune ze. udghabhe ApI? | 8 kihAM gai kuladevI, Aja karI na saMbhAla // e jIvita dhana sukha, zuM kIjeM sukumaal|| pUche tima sahiyara, tima tima duHkha bahu sAle // mUrchA lahI jANI, zItala jalazuM vAle // 9 // artha-valI mahArI kuladevI paNa kihAM gaI? jene eTalA divasa pUjatAM, mAnatAM, te paNa te mahArI saMbhAlA karatI nathI? dukhamAMthI choDAvatI nathI. to te mahArI kuladevI paNa nathI. mATe have A garbha vinA mahArUM jIvitavya niphala che. dhana, dhAnya koThArane tathA bIjAryo paNa sukhane huM zuM karuM? evI rIte rANIne du:khaNI dekhIne sakhiyo pUche che ke bAI! tamane zuM duHkha prApta thayuM che? te jema jema sakhiye pUche, tema tema valI rANIne ghaNuM duHkha haiyAmAM zAlavA mAMDe ane te duHkha vege mUccha lahIne dharatI upara heThI paDe. evI raNane dekhI sakhIye tene vIMjaNe karI vAyare karavA mAMDe, ane TADhuM pANI chAMTavA lAgIe. tethI rANI pAchI sAvaceta thaI tevAre valI paNa vilApa karavA lAgI ane sakhIo pramukha parivAra kahevA lAgI je mahArA garbhane kuzala nathI. te sAMbhalI sakhI kahevA lAgI ke re bAI ! sarva bhaluM thAze; tAhArA garbhane kuzala khema
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ garbhajIvana saMbaMdhI upacAra. - 12 thAze. tevAre rANuM nIzAsA mUrtI bolI ke are bena ! mahArA garbhane kuzala nathI. te sAMbhaLI sarva parivAra vilApa karavA lAge ane sahu kahevA lAgyAM ke hA hA daiva ! teM A zuM karyuM ? ema pikAra karatAM zAMtika, pauSTika, maMtra, yaMtra, taMtrAdikanA upacAra karavA mAMDayA. 9 yAra karyuM ane kahevA lAvI sarva parivAra bena ! uparata savi nATaka, dekhI nRpanuM geha // tava jJAna prayuMje, tribhuvana karuNA geha // sukha kAneM kIrcha, duHkha kAneM thayu teha // bhAvikAle lakhaNa, guNa te doSa acheha // 10 // artha -e vAta anukrameM rAjA sAMbhalI, tevAre tene mahA zeka saMtApa utpanna thayA ane rAjAryo sarva mRdaMga vaNAdikanAM nATaka baMdha karyo. sarva nagarInAM loka paNa zekAtura thayAM, sarva maMtrI zUnyacitta thayA, sarva leka zokasamudramAM piThA, e garbhane sarva vyatikara te bhagavAne avadhijJAne karI jA. pachI vicAryuM je meM mArI mAtAnA sukhane arthe je kAma karyuM te ulaTuM mahArAM mAtA, pitAne dukhane arthe thaI paDayuM, mATe sarva mahArA kAraNe duHkhIAM thayAM che, e bhAviyoga jANa. je kAraNa mATe mujane evI mati upanI je guNa karavA gaye te avaguNarUpa thaye, jema zAkara sarvatra guNa kare, paNa sannipAtagrasitane avaguNa kare che, tema mehanI gati evI che, je meM te mAtAnA sukhane arthe kRtya karyuM, te thakI ulaTuM duHkha thayuM che, to e mehane pratibaMdha jagatamAM eja che ke 10
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha ima jANI pharakyA, eka diseM prabhujAma // tavaharSita trizalA, phUlyu mukha kaja tAma // huM tribhuvana dhanyA, bhAgyadisA va gAna | vinA sevAthI, lIlAM thaI aa ?? | artha evuM ciMtavI mAtA pitAnAM duHkha TAlavAne arthe bhagavaMta eka disAye lagAreka hAlyA, pharakyA. tevAre garbhane kuzala jANuM trizalA devI ghaNe harSa pAmI. jema meghanI dhArAthI kadaMbavRkSa phUle, tema trizalAnuM mukha praphullita thayuM ane kahevA lAgI je mahArA garbhane kuzala che, mATe dhikAra hojo je meM manamAM mAThuM ciMtavyuM hatuM. huM traNa bhuvanane viSe dhanya chuM, mahArI bhAgyadazA Aja pragaTI, mahAruM bhAgya prabala che, tethI mArA manoratha sarva phalyA. zrI bhagavaMtanA caraNanI sevA thakI tathA mahArI getradevI suprasanna thaI, tethI saghalAM mahArAM kArya siddha thayAM11 manoratha kalpadruma, phaliyo sadala sacchAya // jinaghara jinapUjA, dhavala maMgala gavarAya // kuMkumanA hAthA, bAMdhI toraNa mAla // nATaka prAraMbhe, uchAle vara sAla // 12 // artha -Aja mahAre manane maneratharUpa 95vRkSa, sadala sarachAyaeN phalyo, motIne varasAda vara. e rIteM rANuM romAMca thaI, netra phUlyAM, pachI dehare, deha, zrIbhagavaMtanI pUjA karAvI. saubhAgyavatI stroe ghaNAM dhavala, mAMgalikanAM gIta gAvA lAgI. sarvatra ATha, ATha mAMgalika thApyAM. kulanI vRddha strI jaya jaya naMdA evA zabda karI, AzISa ApavA lAgI. ghaNuM kuMkumanA hAthA dIdhA, ThAma ThAma
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ gabha pharakaNathI harSa-prabhune abhipraha. 123 phUlanA pagara racyA, ghara gharane viSe toraNa bAMdhyAM, ghaNAM nATaka thAvA lAgyAM, ghaNuM goDIe uchalatI havI, ghaNI zohAgaNe pradhAna zAli, akSatanA thAla bharI bharIne uchAlavA lAgI, te vakhata cAra varNa karI saMkalita rAjyabhavana, saMkIrNa thayuM che 12 che motIyeM coka pUre, cUre savi dAlidra // savi arthI janane, dei dAna amaMda ||shnngaare tasa jana, rAjabhavana devaloka // rivuM te vecA, maMi tha tha | 23 | artha:-ghara gharane viSe ghaNuM motInA cAka pUratA havA, lokonAM dAridra cUratA havA, yAcaka janane ghaNuM amaMda dAna detA havA, jema ka9pavRkSa, manavAMchita pUre, tema rAjA, athI jananAM mane vAMchita pUrata have. baMdIvAna sarva mUkAve, amArIne paDaha vajaDAve, valI rAjyabhuvana AduM deIne zaNa gAryo; hATanI zreNio zaNagArI. sajjana, bhAIbaMdha, kuTuMbIne ghaNuM dAna, samAna, divya vastra, AbhUSaNa ApIne poSyA. te vakhate sAkSAt suraloka samAna nagara zobhavA lAgyuM, ThAma ThAma ghaNuM mAMgalika thavAM lAgyAM, kapUra, agara, cUA, caMdananA parimala vistaryA, sarva aMte uramAM harSa AnaMda thayo ! 13 che tihAM sAtame mAse, abhigraha liye garbhamAMhi // huM zramaNa na thAuM, mAta pitA hoya jyAMhiM // have trizalA devI, snAna tilaka prasiddha // sahu alaMkAra paherI, garbha pAlanA kiidh||14|| artha -e bhagavaMte mAtA pitAne meha jANIne tathA amarSa jANIne, garbhamAM rahyAM thakAMja sAtame mAsuM
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 zrI kalpasUtrasya mAlAvameva evA abhigraha lIdhe| je mahArAM mAtA pitA jyAM sudhI jIvatAM hAya, tyAM sudhI mAtA pitAne du:kha upaje, mATe gRhasthapaNuM mUkIne mahAre zramaNu thAvuM nahIM, eTale dIkSA levI nahIM. tevAra pachI trizalA rANI snAna karI, kautukane arthe, kAjala, tilaka pramukha kIdhAM. dahIM, dharA, pramukha mAMgalika kIdhAM, prAyazcitta duHsvapna vidhvaMsa karma kIdhAM. yAvat sarva alakAre karI vibhUSita thaithakI garbhanI pratipA lanA karatI havI, te kahe che. zleka:--vAtalaizca bhavengarbha, kubjA dheAjaDavA mana: 5 pittalaikaryuM rAjane, zcitra:pAMDukafA mabhiH // 1 // atha:--ghaNAM vAyu karanArI vastu khAya teA garbha kUmaDA thAya, aMdha thAya, vAmaneA thAya, gheheleA thAya. pittanI karanArI vastu khAya, teA khalane haraNa kare. kArI vastu khAvAthI nirmUla tathA aMdha, kUbaDA ityAdika guNu vAlA thAya. evu vaidaka graMthamAM kahyuM che. valI vAgabhaTTa graMthamAM kahyuM che, te kahe che:--ghaNuM unuM khAya teA khala haraNu kare. mATe garbhiNI ati unA AhAra na kare, tema ati TADhA AhAra paNa na kare, temaja ati tIkhA, ati kaDavA, ati zAyelA, ati khATA, ati mIThA, ati lUkhA, ati cApaDayA, ati zuke, evA AhAra paNa na kare, paraMtu sAdhAraNa AhAra kare. garbhavatI strIye ATalAM vAnAM na karavAM. ghaNuM sue tA putra Alasu thAya. ghaNu aMjana kare, teA putra AMdhale thAya. ghaNuM rUve, teA putra pIle thAya. ghaNuM tailamana kare
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ garbhavatIne pALavAyegya niyama. 125 te koDhio thAya. ghaNuM bele te putra labADa thAya. ghaNuM vAjitra sAMbhale, te putra bahere thAya. evuM vicArIne garbhanI pratipAlana kare che. tarasa lAge tevAre jamavuM nahIM, bhUkha lAge tevAreM pANI na pIvuM, eka prahara mAhe jamavuM nahIM, be prahara ullaMghavA nahIM. je eka praharamANe jame, te rasanI utpatti thAya. ane be prahara gayA pachI jame, to bala kSaya thAya. valI upavAsa na kare, je kare te bahu duHkha thAya. tathA valI graMthAMtare maithuna, yAna, vAhana, azvagamana, praharavalana, ucethI paDavuM, prapIDana, deDavuM, eTalAM vAnAM nA kare tathA vighAta na kare, viSama na suve, upavAsa na kare, viSama na bese, ghaNuM bhojana na kare, ghaNe rAga na kare, ghaNe zoka na kare, ghaNuM khArUM na khAya, atisAra, vamana, recana, na lIye, hiMcele na hIMce, je thakI ajIrNa thAya, tevI vastu na khAya. valI trizalA devInI sahIyara malIne zIkhave je bAI ! have cAla, have bela, raza caDhAvIza mAM, paMthe cAlIza mAM, ghaNuM hasIza mAM, agAsuM sutAM dIkaro ghahele thAya, ghaNI nIcI ma cAlIza, ghaNuM uMcI ma caDhaje, dIvase sutAM dIkaro uMghaNa thAya, ADhIo thAya, nakha kApyAthI putra kuzIlIo, thAya, ghaNuM deDayAthI caMcala thAya, ghaNuM hasavAthI hoTha, dAMta, tAla ane jIbha kAlAM thAya, ghaNuM gIta sAMbhaLavAthI bahere thAya, vIMjaNe vAyu karyAthI unmatta thAya, ati bolavAthI bolako thAya, ati zeka karyAthI uccATIo thAya, mUcchathakI
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH nibuddhi thAya, ati bhaya rAkhavAthI garbha bIkaNa thAya, atiparizrama karyAthI maMdazakti vAle ane Alasu thAya, evI rIte garbhanI pratipAlanA trizalA rANI kare che 14 zubha dohalA pUre, siddhAratha nRpa tAsa // parijana jima kahe tima, vicare nija AvAsa // nija mahilA garbha, vasIyA prabhu nava mAsa / / sADA sAta dina upareM, pUrI paraNa Aza // 15 // ' artha:-have je je trizalA rANane zubha zubha dohelA upaje che, te sarva siddhArtha rAjA tenA pUrNa kare che. ema karatAM tRtIya mAsuM trizalA rANIne eka duddha dohele upa. te AvI rIteM ke -saudharmedranI paTarANInA kAnanAM kuMDala paheruM. te dehelo pUrNa na thAya, teNe karI divase divase zarIre durbala thavA lAgI. evAmAM IMdranuM Asana calAyamAna thayuM. tevAreM iM avadhijJAneM karI vIrabhagavAnanI khabara jANIne Idra mahArAja pRthvI paThe Avo kSatrIyakuMDa nagarane samIpe eka parvatane AMtare IMdrapura gAma vasAvyuM. tihAM iMdra pitAnA parivAra sahita rahyA. eka divaseM siddhArtha rAjAye iMdra mahArAjane samAcAra mUkyA je amArI rANIne kuMDala joIye charyo, mATe tamArI IMdrANInAM kuMDala Apaje. te sAMbhaLI idra kuMDala ApyAM nahIM. tevAre siddhArtha rAjA senyA laI IMdra sAme yuddha karavA gaye. tihAM iMdra mahArAja to jItavA samartha che paraMtu jANI bUjhIne hAryo. tevAreM siddhArtha rAjAryo apsarAnA vRda madhyethI rUdana karatI evI IMdrANInAM kuMDala laIne trizalA rANIne ApyAM dohele pUrNa karyo. valI bIjAM paNa sattarabhedI pUjA racAvuM, supAtre dAna ApuM, deva
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ trIzalA mAtAnA dehalA. 127 gurUnI bhakti karuM, tIrthayAtrA karUM, dIna duHkhIyAne dAna ApuM. evA aneka dohelA trizalAne upanA, terAjAye pUrNa karyo. evI rIte rANI saghalI rUtune viSe sevavA yogya garbhane sukhanAM karanAra, evAM bhejana, AcchAdana, vastra, gaMdha, mAlA pramukha vIe, garbhanA hitakAraka pacce karI dezakAla gya AhAra pratye karatI thakI garbhapaSaNa karatI thakI pitAne parijana je dAsI, sAhelIo pramukha temanI sAthe vicaratI thakI pharatI thakI pitAnA AvAsamAM rahe che. evI rIte prabhuye potAnI mAtAnA garbhane viSe nava mahInA pUrNa ane upara sADA sAta divasa lage rahIne garbhanI sthiti saMpUrNa bhegavI 15 che teNeM kAle samayeM, caitra teraza ajuaalii|| disi nirmala pavanaha anukUleM raja TAlI // savi zakuna pradakSiNA, medanI savi niHpanna / / janapada savi sukhIo; mudita loka suprasanna // 16 // artha:-te kAlane viSe, citra mahInAnA ajavAlA pakhavADIAnI terazane divase, addhi rAtrine samaye nirmala saumya dizi hete thake aMdhAraeN rahita dAhAdikanA abhAvathI jayakArI che tathA saghalI dhUla, raja, dUra thAte thake tathA janma samayanI velAye zakunane viSe, pakSIo paNa sulaTI pradakSiNA detAM thakA, pavana pradakSiNAye pravartate sugaMdha zItalapaNAthI sukhakArI hatuM ke, maMdapaNAthI bhUmine viSe pasara thaka, e anukUla vAyare vAte thake covIza jAtanAM dhAnyanI
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH apekSA medinI eTale saghalI dharatI nIpane thake, tevA subhikSe karI pramudita cittavAlA kIDA karatA evA janapada je dezanAM vasanArAM loka, te suprasanna thayAM hatAM ke 16 uttarAphAlagunIyogeM, caMdra thayo zubhalagna // uccathAnika graha saga, madya rayaNi sukha mana // janamyA nirAbAdhe, trihuM nANI guNa khANa // jJAna vimala e, bhAMkhyuM cothu vakhANa // 17 // artha:-uttarAphAzunI nakSatranA trIjA pAyA sAthuM caMdramAne vega Ave thake, zubha lagna Ave thaka, ucca sthAnake saMga eTale sAta graha Ave ke, madhya ramaNI eTale addha rAtrinA samayane viSe, nirAbAdhapaNe, eTale bAdhA rahitapaNe, trizalA rANI traNa jJAne karI sahita evA putra pratye prasavatI havI, e jJAnavimala sUriye cothuM vakhANa kahyuM che 17 cethuM vyAkhyAna saMpUrNa. svatizrI rUddhi vRddhi jarmagalyAbhyadayazca saMvata chablize ekANunA varSe mArottama mAse citra mAse zukalapakSe trAdazI tithau bhauma vAsare ghaTI (5) pala (11) utarAphAgunI nakSatra ghaTI (60) dhruva ghaTI (45) pala (55) tatalaka evaM paMcAMgazuddhau zrI ISTa ghaTI (45)-pala, (15) -IvAgavaMze zrIkuMDalapuranayare siddhArthagRhe bhAryA trizalA kSatriyANI kukSo putraratnamajI janatu, traNa bhuvana dIpaka bhagavaMta zrI mahAvIra jamyA. tasya janma kuMDalI.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ zro vIra bhagavAnanI janma kuMDalI. 12 Y. 11 khu 210 ke rA. cha za. ca 129 // DhAjI pAMcamI | pathIcAnI phezomAM || jina janmyAjI, sukhIyA nArakI thAvarA / tejeM tribhuvaneM jI, pragaTe samira suhaMkarA || dizikumarI jI, chappannanAM Asana cale // avadhiyeM jANe jI, saparivAra AvI male | truTaka || mile caudizI, urdhva adho dizi, ATha ATha tima vidizinI / / rucaka nIvAsinI cau cau, ima chapanna suhAsinI // jina mAta le RNa ghara karI, stuti majjana te kare | vara vastra bhUSaNa karIya zobhA, AviyAM tima saMcare // 1 // a:--have zrI jinezvaranA janma thaye, tevAre nArakI jIvane eka muhUtta sudhI sukha thayuM. kemake ? bhagavatanA atizayathI nArakI jIvane muttamAtra zAtA rahe. valI thAvara jIvanuM chedana, lena, na thAya, tethI tene paNu sukha upaje, tathA traNa bhuvanane viSe udyota thayA tathA bhale, uMDA, maneAhara daze. dizAye vAjatA evA sukhakArI maMda
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 zrI kalpasUtrasya bAlAvabeAdha: madaeN pavana khAjavA lAgyA, tathA disi vAsI upanna kumArikAnAM Asana calAyamAna thayAM. pachI te avadhijJAne karI prabhunA janma thayA jANIne pAtapAtAnA parivAra sahita bhagavatanA janma maheAtsava karavAne AvI male. ahI sudhI cAra vakhANu kahyAM. tihAM prathama vakhANune viSe zrImahAvIra svAmInA pAMca kalyANakanAM nAmAdika kahyAM. tathA bIjI vAMcanAne viSe daza accherAM kahyAM. trIjI vAMcanAne viSe supananuM varNana kahyuM. ceAthI vAMcanAne viSe zrI mahAvIra svAmInuM janma kalyANaka kahyuM. have pAMcamI vAMcanAne viSe prabhunA janma maheAtsava tathA nIzAlagaraNuM, tathA dIkSA kahIzuM. tihAM prathama te zrIbhagavaMtane janma maheAtsava kahe che. temAM paNa prathama chappana dizikumarIye karelA janma maheAtsava kahe che. tihAM bhagavAnanA janma thavAthI chappana digakumArikAnAM Asana kapAyamAna thayAM. tevAre avadhi praryujI bhagavAnanA janma thaye jANI, te rAtre tihAM Ave, : tenAM nAma kahe che. rUcaka dvIpanI vasanArI cAra dizAnI ATha ATha, tathA e dizinI cAra cAra ane Urdhva tathA adhA dizinI AThe ATha, malI chappana dvigRkumArikA te rAtre tihAM Ave, te je je kRtya kare, te kahe che. tyAM prathama bhAgagakarA, bhAgavatI, subhAgA, bhAgamAlinI, suvA samitrA, puSpamAlA ane anaditA, e ATha digakumArikAe adheAleke gajadatAkAra parvatanI heThe vasanArI che, te AvIne bhagava Mtane tathA bhagavaMtanI mAtAne namaskAra karI, izAnakANe eka ceAjana, cAra gAu
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhunA janma mahAtsava. 131 pramANu dharatIne saMvRtaka vAyare zuddha karIne kAMkarA dUra karIne sUtikAgRha kare. tevAra pachI medha karI, sumeghA, meghavatI, meghamAlinI, suvA, vatsa mitrA, vArISeNA ane khalAhikA, e ATha digakumArikA urdhva leke naMdana vananA chUTAne viSe vasanArI che, te AvIne prabhune tathA prabhunI mAtAne namaskAra karIne te sUtikAdharane viSe sugaMdhita pANIye karI sahita phUlane varasAda varasAve. tathA nadAttarA, naMdA, suna MdA, naMdavaddhinI, vijayA, vaijayaMtI, jayaMtI ane aparAjItA e ATha dig kumArikAe rUcakadvIpanI pUrvadizAne viSe vasanArI che, te tyAMthI AvIne bhagavAna tathA bhagavAnanI mAtAne namIne bhagavAn Agala darpaNA leine ubhI rahe. tathA samAharA, supradattA, suprabuddhA, yazeAdharA, lakSmItI, citraguptA ane vasuMdharA, e ATha dikumArikAe rUcakanAmA teramA dvIpanI dakSiNadizine viSe vasanArIe che, te tyAMthI AvI jInane tathA jInanI mAtAne namaskAra karIne zrIjInane snAna karAvavAne arthe sAnAnA kalaza suga Mdhita pANIthI bharI hAthamAM dhAraNa karI snAna karAvIne prabhu Agala gIta, gAna, nATAraMbha kare. tathA IlAdevI, surAdevI, pRthivI, padmAvatI, ekanAsA, navamikA, bhadrA ane sItA, e ATha rUcakadvIpanI pazcima dizAne viSe rahenArIyeA che, te tyAMthI AvIne prabhu tathA prabhunI mAtAne namaskAra karI prabhune vAyarA karavAne arthe vIMjaNA hAthamAM lei bhagavatanA mukha Agala ubhI rahI, prabhune vAyarA kare. tathA ala buzA, mita kezI, pu'DirakA, vArUNI, hAsA, sarva prattA, hrIM zrI ane ii, e
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH ATha digakumArikAo rUcakaddhIpanI uttaradizAne viSe vasanArIo che, te AvI bhagavaMta tathA bhagavaMtanI mAtAne namIne bhagavaMtanI be bAjuye cAra cAra ubhI rahI hAthamAM cAmara leIne prabhune Dhele. tathA vicitrA, citrakanakA, tejA ane sudAminI, e cAra digakumArikAo rUcakadIpanI vidizine viSe vasanArI che, te AvIne bhagavaMta tathA bhagavaMtanI mAtAne namIne dI hAthamAM grahaNa karIne ubhI rahe. tathA rUpA, rUpAsikA, surUpA ane rUpakAvatI, e cAra dikumArikAo madhyasUcake vase che, te AvI bhagavaMta tathA bhagavaMtanI mAtAne namIne bhagavaMtanuM cAra aMgula pramANa nAla chedIne dharatImAMhe khADo khaNIne dATe, tenA upara vairya ratnanI pIThikA bAMdhe. te vAra pachI janmagRhathakI vegalAM pUrva dize dakSiNa dize ane uttara dize, e traNe ThekANe traNa kelInAM ghara kare. pachI dakSiNa kelIgRhamadhye bhagavaMta tathA bhagavaMtanI mAtA, e behune lAvIne temane sukha upaje, evuM mardana kare. pachI snAna karAvIne pUrvadizinA kelIgRhamAM ANI, bhagavaMta upa moha jANI vastrAlaMkAra paherAve. te vAra pachI uttara dizinA kelIgRhamAM ANane tihAM araNIkASTathI agni pADI caMdananA kASTane homa karI, rakSAnI piTalI bhagavaMta tathA bhagavaMtanI mAtA e bahunA hAthamAM badhe. bAMdhIne, he bhagavana ! parvatAyurbhava, evI AzISa Ape. pachI pASANu, golA AsphAlI gIta gAna karI bhagavaMta tathA bhagavaMtanI mAtAne janmasthAnake mUkI pAchI pitA pitAne sthAnake jAya. e ekekI digakumArikAne cAra cAra
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ chapanna dikumArikAonI sevA. ( 133 mahattarA devI che, cAra hajAra sAmAnika de che, zela hajAra aMgarakSaka deva che, sAta anikAdhipati che, tathA bIjA paNa ghaNA parivAre parivRtathakI eka ejananA vimAnamAM besIne prabhune janmamahatsava karavAne jema Ave, tema mahatsava karIne pitAne sthAnake pAchI jAya. e devI bhavanapatimAMhelI eka pApamAyu vAlI jANavI. e devIne eja svabhAva che, ke tIrthakarane janma thavAthI prathama emanuM Asana calAyamAna thAya tevAreM prabhune pahelo janmamahetsava e devI kare, pachI bIjA IMdrAdika deve kare pALA // DhAla // savi surapati jI, janmamahotsava jina taNo // meru Ave jI, malI samudaya atighnno|| lai jAvejI, karI abhiSeka pAtaka game, dhUpa Arati jI, gIta gAna harSe rame // // truTaka // rame nATikA bhaktipUjA, karI AnaMda ati ghaNo // ATha maMgala bhaNI ekazata, ATha kAvya racanA bhaNe // vatrIza koDI suvarNa varazI, bhUpapara jina meheliiyaa|| aThAi gahotsava madIsara karI, sakalasura mA I 2 | artha --have IkromeM karele janma mahotsava kahe che. te prabhunA janma samaye IdranuM Asana calAyamAna thayuM. tevAre avadhijJAneM karIne zrI mahAvIra svAmInuM janma kalyANaka jAyuM. te vakhate Idra mahArAje suSA ghaMTA haraNa gamelI devatA pAse magAvIne vajaDAvI. tene zabda sarva
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 zrI kalpasUtrasya bAlAvabeMdhara vimAne saMbhalAya. te suSA ghaMTA kahevI che? te ke bAra jana pahelI che, cha jana uMcI che, cAra ejananuM nAlavuM che, tene devakanA madhya bhAgamAM rAkhI pAMcaze devatA bhegA thaIne vajaDAvI. te vakhateM bAre devalokamAM ghaMTA vAgI. ukta ca che "bArasa joyaNa pahalA, sughasA ghaMTA I addha uccatta cAriya nAlAo. devAsaya paMca vAyaMti che ? e ghaMTAne cha mahInA sudhI zabda rahe. pachI te ghaMTAnA zabdathI Idrane Adeza jANuM, batrIzalAkha vimAnanA vasanArA sarva devatA harSa pAmyA, ane sarva cAlavAne udyama karavA maMDI gayA, ane saudharmedra pote paNa lAkha jananuM pAlaka nAmeM vimAna che temAM beThA. tenI Agala IdranI ATha agramahiSI, ATha bhadrAsana upara beThI. ane DAbe pAse corAzI hajAra sAmAnika devatA bhadrAsane upara beThA. jamaNe pAseM bAra hajAra atyaMtara parSadAnA devatA, temaja cauda hajAra madhya parSadAnA devatA tathA zola hajAra bAhya parSadAnA devatA bhadrAsana upara beThA. IdranI pachavADe sAta kaTakanA devatA bhadrAsana upara beThA. cAre dizAeM caeNrAzI rAzI hajAra AtmarakSaka devatA bhadvAsane upara beThA. ema bIjA paNa ghaNuM devatA pota potAnA vimAnamAM beThA thakA gIta gAna karatA cAlyA. temAM keTalAeka devatA kautuka jevAne arthe, keTalAeka IdranA AdezathakI keTalAeka IdranA samadhamipaNAthakI, keTalAeka tIrthakaranA bhaktirAguM karI, keTalAeka strInA preryA thakA, keTalAeka mitranA pratibaMdhuM, keTalAeka pitAne bhAveM karI cAlyA.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vIranA IMdroe karela janma maheAtsava. 135 ema vividha vAhane meDhAthakA devatAnI kADA koDIthakI yadipa AkAzamArga maheATo che tathApi te vakhata saMkINuM thayA. tyAM keTalAeka devatAe gIta gAna karatA cAle che, tenA zabda tathA vividha prakAranA vAjItranA zabda, tathA ghaTAnA zabda ane devatAonA kAlAhala, teNe karI evA zabdAdvaita thaye ke jeghakI kAne paDayuM kAMi saMbhalAya nahIM. temAM valI keTalAeka siMhanA vAhana upara beThelA devatA te khIjA hAthInA vAhana upara besanArA devatAne Apasa ApasamAM kahe che, ke tame tamArA hastIne dUra kareza, nahIM kAM mAhArA sihu tamArA hastIne mArI nAkhaze ? temaja valI gheADe eThA devatA gheTA vAlAne kahe che tathA garUDane vAhane beThA che, te sarpa vAlAne kahe che, tathA cittAnA vAhana upara beThelA devatA chAganA vAhanavAlAne kahe che. ema devatA madhyarAtrine viSe AkAzathakI haiThA utaratAM jevAre temanA mastaka upara caMdramA ALye, te vAre kavi utprekSA kare che, ke yadyapi devatA sarva jarA rahita che, tathApi temanA mastake palI AvyAM ke zu` ? valI devatAnA mastake tArAnAM vimAna zaiAlI rahyAM che, te jANIye rUpAneA ghaDAja DAya nahi ! evA dekhAvA lAgA. e rIte sarva devatA nadIzvara dvIpe AvIne tihAM peAtAnA vimAna sa MkSepIne iMdra mahArAja, bhagavata tathA bhagavaMtanI mAtA pAse AvyA. tihAM traNa pradakSiNA ApIne vaDhanA karI stuti kare. pachI bhagavaMtanI mAtAne namaskAra karIne kahevA lAgyA ke he ratnakukSa dharaNahArI! hai ratnagale ! huM ratnadIpaka ! huM saudharmedra, tAhArA '
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136. zrI kalapasUtrasya bAlAvabodhaH putranI bhaktine vA~ janma mahotsava karavAne devaleka thakI A chuM; tameM kAMI bIhIze nahIM. ema kahI bhagavaMtanI mAtAne avasthApinI nidrA ApI ane bhagavaMtanuM pratibiMba mAtA pAse mUkI, eka rUpe bhagavaMtane karasaMpuTe rAkhI, eka rUpe bhagavaMta upara chatra dharyuM, ane be rUpe be pAsuM cAmara DhAlavA lAgyo, ane ekarUpe vajI ulAlate Agala cAlya; ema badhAM malI pAMca 5 iMdra mahArAje vaikiya karyo. temAM Agale pAchalA rUpane vakhANe ane pAchale AgalA rUpane vakhANe. ema pAMca rUpe karI iMdra mahArAja, merU parvata upara jihAM pAMDuka vana che, tyAM bhagavaMtane laI AvIne dakSiNa diziye ati pAMDukamalA zilAne tale zAzvatuM siMhAsana che, tyAM bhagavAnane usaMgamAM laIne IMdramahArAja pUrva sanmukha beThA. tevAre tihAM bAra devakanA daza iMdra, bhavanapatinA vIza iMdra, vyaMtaranA batrIza idra, ane caMdramA tathA sUrya, e be jyotiSInA I, e sarva maLI zake Idra saparivAre prabhune snAna karAvavAne arthe malyA che. temAM prathama amyureMdra eka hajArane ATha zonAnA kalaza, tathA eka hajArane ATha rUpAnA kalaza, tathA eka hajArane ATha ratnanA kalaza, temaja cothA suvarNa raukhyamaya, pAMcamA suvarNaratnamaya, chaThThA ratnarakhyamaya, sAtamA suvarNarIkharatnamaya, AThamA mRttikAmaya, e ATha jAtinA pratyeke eka hajArane ATha ATha kalazo kare. valI eka koDane zATha lAkha kalazane vivare lakhIce cheryo. bhavanapatinA vaza Idra, vyaMta2nA batrIza Indra, vaimAnikanA daza iMdra, tathA aDhI dvIpanA
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vIranI sahanazakti viSe indrane saMzaya. 137 ekazane batrIza sUrya caMdra, dharaNendra bhUtAnaMdranI bAra IMdrANI, vyaMtaranI cAra IdrANI, amareMdra balIdranI daza IMdrANI, jyotiSInI cAra IMdrANI, saudharma IzAna e benI zola IdrANa, sAmAnika devone eka, trAyadgizakano eka, lekapAlanA devanA cAra, aMgarakSaka devane eka, parSadAnA devane eka, prajAnA devano eka, ane sAta kaTakanA devane eka, ema sarva malI baze ne pazcAza abhiSeka thAya. te ekeka abhiSeke zaTha hajAra kalaza hoya. te vAreM cosaTha hajArane aDhIze guNa karatAM, eka koDane zATha lAkha kalaza thAya. e ekekA jAtinA kalaza, paccIza jana uMcA, bAra jana pahelA, ane eka jananAM nAlavA vAlA jANavA. evA kalaza, temaja valI bhagAra, darpaNa, ratnakaMraDIA, cAla, pAtrikA, puSpa aMgerI ityAdika pUjAnAM upakaraNa pratyeke eka hajArane ATha pramANe jANavAM. tathA magadhAdika tIrthanAM jala, gaMgA pramukha nadIonAM jala, padma drahanAM jala, kSulahimavaMta, vRkSadhara, vaitADhaya, vijaya, vakSaskAra, devakurU, uttarakurU, bhadrazAla ane naMdanavana pramukhanA sarva phala, pradhAna gaMdha, sarva auSadhi, pANI pramukha abhiSeka devatA pAseMthI amyureMdra aNuve. kSIrasamudranA jaheM bharI kalaza, hRdaya AgalA lIdhA thakA devatA evA zobhe che ke jAyeM saMsAra samudrane taravAne arthe kuMbha dharyA heya nahIM? evA zobhe che. eTale bhAvavRkSane zace che kiMvA pitAne pAparUpa mala dhAya che, athavA dharmarUpa prAsAda upara kalaza caDhAve che, ke zuM? have evA avasarane viSe, Idra mahArAjanA manamAM saMzaya utpanna thaye
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha ke nAnA bALaka thakA zrIvIra bhagavAna, evaDA jalAbhiSeka kema sahana karI zakaze? evuM jANuM abhiSekane Adeza na detA havA. tevAre bhagavaMteM avadhinA beleM karI IdranuM zaMkita mana jANIne arihaMtapaNAnuM atulya bala jaNAvavA nimitte bAlarUpe DAbA pagane aMguThe merU cAMpe. tethI merUparvata kaMpe, sakala dharatI tharaharavA lAgI, parvatanA zikhara tUTavA lAgAM, samudra lAcala thayo, brahmAMDa pheTa sarakho zabda thayo. tevAreM Idra krodha pAme thake kahe che, ke are A harSanA samayane viSe A viSAda keNuM karyo che? valI prabhunA janma samaye evuM thAya nahIM, te kema thayuM? ema vicArI avadhi prayujIne joyuM te prabhunI zakti jANI, Idra page lAgI amAvIne stuti karavA lAge. che bhujaMgapravAta chaMda che suNo vIrya boluM vizAle vibudhe, - nareM bAra yoddhe malI eka godhe che daze godhale lekha eka ghaDe, - turaMgeNa bAre malI eka pAle che daze paMca mahiSo madonmatta nAgo, gajA pAMcaze kezarI vIrya tyAge che . hari vIza vIrya aSTApadeke, daza lakSa aSTApade rAma eke che bhalA rAmayumeM sama vAsu deva, dvitIya vAsudevuM gaNuM cakri le che
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ indronA abhiSeka. 139 bhalA lakSa cakrI sameA nAga zurA, valI keADi nAgAdhipe iMdrapUrA / ana Mte suIneM malI vIrya jetuM, TacI aMgulI agrathI jinna tetu prA ema I vakhANyA ane merUparvate ema vicAryuM je anaMtA tIrthaMkaranA janmAbhiSeka mahArA upara thayA, paraMtu mujane kANe page karaphyA na hatA, te hamaNAM zrIvIre kazyA, tethI huM paNa dhanya chuM. ema samajIne jANe harSathI nAcyA thakA ciMtave che je huM sarva parvatanA rAjA te khare khare chu. have prathama acyutedra abhiSeka kare, pachI anukrame sava aDhIze abhiSeka thAya. e kalaza nAmIne, have izAne prabhune utsaMgamAM lai bese ane saudharma, cAra dhavala vRSabhanAM rUpa vikUve. tenA ATha zrRMga, dhe bharI abhiSeka kare, abhiSeka karIne peAtAnAM pApa gamAve. dhUpa, dIpa, Ati, gIta, gAna, nRtya, vAjiMtra pramukhe ati AnaMde karI pUjA kare. bhagavaMtanuM zarIra, gadha kaSAye vastra leAhIne pachI khAvanA cakrane vilepana karI, puSpAdike pUjA karI, Agala darpaNuM, vamAna, kalaza, matsayugma, zrIvatsa, svastika, naMdAvartta ane bhadrAsana, e aSTa mAMgalika rUpAnA tAMa karI AlekhI pachI stutirUpa bhAvapUjA kare. eTale apUrva ekazAne ATha kAvyanI racanA karI, prabhunI stuti karIne IMdra mahArAja pharI prabhune mAtA pAse mUkIne bhagavatanuM pratibiMba tathA avasvApinI nidrA aparIne upare ratna jaDita caMdue AMdhe. tathA ratnajaDita kadArA, zrIdAma, ramakaDuM ApI, khatrIza keADI ratna, rUpa, suvarNanI vRSTi karIne pachI gADha svare udghASaNA kare ke je
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 zrI kalapasUtrasya bAlAvabodhaH kaI bhagavaMtane tathA bhagavaMtanI mAtAne upadrava karaze, tenuM mastaka AmaMjarIne pereM khaMDa khaMDa karIza. pachI Idra svAmIne aMguThe amRta thApIne namaskAra karI zaTha Ika bhelA thaI naMdIzvaradIpe aThThAI mahotsava karI potapotAne sthAnake jAyA have je divaseM zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra jamyA, te rAtrine viSe vaizramaNa, kuMDadhArI dhanadanA AdezakArI tiryakU bhaka devatA, teNe siddhArtha rAjAnA gharane viSe rupAnI vRSTi, senAnI vRSTi, hIrAnI vRSTi,vastranI vRSTi, AbharaNanI vRSTi, nAgaravelanA pAnanI vRSTi, phUlanI vRSTi, phalanI vRSTi, zAliprasukhanI vRSTi, guMcyA phUlanI vRSTi, agara pramukha gaMdhanI vRSTi, abIranI vRSTi, cUrNanI vRSTi, gulAbanI vRSTi, sADAbAra kroDa suvarNanI vRSTi karI che 2 | e rIte rAtriye devatA saMbaMdhi janma mahotsava thayA pachI prabhAteM siddhArtha rAjA janma mahotsava karyo, tenuM varNana kare che. have rAjA jI, parabhAteM mocchava kare // daza dinanA jI, nagara save kuruNA kare // nAma thApe jI, barddhamAna guNathI bhalaM // saga kara tanu jI, kaMcanavAne nirmalaM // 1 // atibhalaM bala zrIjinanu, hari kahe te nasahi shkyo| annANI suha eka AvI, ramata ramavAne dhakyo / ahi AmalI vRkSa vIMTI, rahyo nAkhe kara grhii| valIDIbharupeM vRddhi pAmyo, tADio prabhu karagrahI // 3 //
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhArtha rAjA taraphathI janma maheAtsava. 14: artha:--have prabhAtanA samayane viSe siddhArtha rAjA pAtA nagaramAMthI kacareA, kAMTA, kaDhAvI, pUjAvI, lIpAvI, rastAmAM pANI chAMTI, pavitra karI, hATazreNI sarva zaNagArI, macA upara mAMcA mAMdhyA. vividha prakAranA ra MgekarI zebhita tathA dhvajA patAkAye karI suzAbhita karyuM; rAtA caMdane karIne pUchyuM. kuMkumanA pAMca AMgulInA hAthA dIdhA, ucita caMdananA bharelA kalaza thApyA, caMdananA ghaDA thAkhyA. ghara ghara khAraNe tAraNa adhAvyAM, phUlanI mAlAe baMdhAvI, kRSNAgara, kudarU, zilArasa tenA dhUpa, ThAma ThAmane viSe karAvyA. aneka prakAranA vAjitranA vajAvanArane kheAlAvyA, pAte sarva aMtaHpura sahita madyazAlAne viSe AvyA. dANu mUkayA, kara mUkayA, laheNuM na. mAge, deNuM na Ape, rAjAnA sevaka kAIne ghare na pese, daMDa na kare, leNu mAthe hAya, te utAre. vezyA, pAtra, naTuA nAcatA thakA mAdalanA dheAMkAra thai rahyA che, siddhArtha rAjA te vakhata yAcaka jana pratye ulaTathI dAna dIe che. prabhune dehere pUjA racAvI, ghaNA ucchava karyo. e rIte prathama divase sthita, prakAra: // pachI trIje divase gurU, sphATikanI caMdramAnI mUrtti karAve, athavA rupAnI karAve, tene pUjIne rAkhe. tevAra pachI khAlakane khAlakanI mAtA snAna karAvI putrane hAthe dharI, caMdrodaya huMte pratyakSa caMdramAne sAme aNI, pachI AvI rIte maMtra bhaNe, te kahe che. "OM arha cadrosa nizAkareAsi, nakSatrapatirasi, sudhAkarasi, auSadhigasi, asya kulasya rUddhi vRddhi kurU kurU svAhA" e maMtra uccarIne gurU, mAtA tathA putrane caMdramA dekhADe. pachI putrane lei mAtA gurUne page lagADe, gurU azIrvAda Ape.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14ra zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH leka-sarveSadhImizramarIcijAla, sarvapada saMharaNe pravINaH i karotu vRddhi sapi vaMze, yugmakamiMdu satata prasanna: 1 tevAra pachIcaMdramAnI sthApelI mUrtine visajajo. kadApi te rAtriye cAdaza athavA amAvAsyA hoya, athavA vAdala hoya, te paNa te sAMje je vidhi kahyo, te kare. pachI bIjI rAtriye caMdramA dekhADe tihIja divaseM prabhAteM suvarNanI athavA trAMbAnI mUrti sUryanI karAve. tene pUrvalI pare thApI vidhipUrvaka maMtra bhaNe, te kahe che. 34 a sUsi, dinakarasi, tame pahAsi, sahastrakiraNasi, jagaccakSurasi, prasidAyaku lakSya tuSTi puSTi pramoda kuru kuru svAhA" e sUrya maMtra uccarIne gurUmAtAne tathA putrane sUrya dekhADe. pachI mAtA putra sahita gurUne page lAge, gurU AzIrvAda Ape. loko sarva surAsuravaMdyA, kArayitA sarva dharmakAryA che bhUyAt trijagaccakSu, maMgaladaste saputrAya 1 Iti caMdra sUrya darzana vidhi: samApta: e vidhi pUrve hate, hamaNAM te caMdra sUryane sthAnake bAlakane ArIse dekhADe che, mATe bAlakanI mAtAne yathA saMpattiryo e vidhi kare. e rIte daza divasa bhagavAnane thayA pachI daza uThaNa kare, pachI bArame divaseM samasta potAnA mitra, jAti, gotrI, piriyA, sagAM, saMbaMdhI, dAsa, dAsI tathA sarva nagarane netaryA. pachI snAna, majjana karI potAnI kula devInI pUjA kare, kautukatilaka pramukha mAMgalika kArya kare, prAyazcitta TAle, bhalAM paTakulAdikanAM vastra pahere, jemAM thoDe bhAra hoya
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bhojana samAraMbha. 143 ane ghaNuM mUlya hAya, evAM bhalAM AbhUSaNa pahere. pachI bhejana velAyeM bhejana maMDape AvI sukhAsane jJAti, zetrI, sagAM saMbaMdhi, parivAra sahita jamavA bese. have bhajanane vidhi kahe che. mAMDa uttaga teraNuM mAMDa, turata nA besavAne AMgaNe che te tenIla ratnaja taNe, sakharA mAMDayAM AsaNu, besatAM kisI vimAsaNa che valI Agala mUkI senAnI AMDaNI, te kema jAye chAMDaNI che upara sonAnA thAla, atyaMta ghaNuM vizAla che vizvamAM ezaDa vATakI, lagAra nahIM sAta kATakI che gaMgAdaka dIdhA thAla, kacelAmeM hAtha lAla che pavitra kIdhI saghale paMkti beThI. eTale pIrazaNa hArI piThI che te kahevI che? zela zaNagAra sajyA, bIjA kAma tajyAM che hAvabhAvanI rUDI, balake hAthe sonAnI cUDI che laghu lAghavanI kalA, mana kIdhAM mokalAM che cittanI udAra, ati ghaNe dAtAra che bolatI jeDIhAtha, paramesara deje tehane sAtha che dhasamastI Ave, saghalAMne mana bhAve che. paheluM phalahala pIrase, savalAMnAM mana hIMse che pAkAM AMbAnI kAtalI, te bUrA khAMDazuM bhalI che ane valI pAtalAM pAkAM kelAM, te valI khAMDazuM kIdhAM bhelAM che sakharAM karaNa, valI pIle varaNuM | nIlA nAraMgA, raMge dIse mahAsuraMgA che nIlI rAyaNa, pIrasI bhAyaNa che dADimanI kalI, khAtAM pUge ralI che nImajAne aDa, khAtAM pUge mananA keDa dvAkhAne badAma, kaI kAgadIne kaI zyAma che silemI khArekane khajUra, te paraNyAM bharapUra che nALiyerI nagarI, mAlavI golathuM bharI che lIMbu khATAne mIThAM, ehavA te kadI na dIThAM che
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha: cArelI pastAM, leka jame hasatAM che valI zelaDIne sItAphala, te paNa paraNyAM parighala che have pakavAna ANe, te kahevAM vakhANe satapaDA khAjA, te turata kIdhAM tAjAM che sadalAne sAjA, jANe prasAdanA chAjA pache pirasyA lADu, jANe nAnA gADu che kuNa kuNa tehanAM nAma, jamatAM mana rahe nahIM eka ThAma che valI lADunAM nAma kahe che. metIA lADu, daliyA lADu, sevaiyA lADu, kITInA lADu, tilanA lADu, trigaDu nA lADu, maganA lADu, jagarInA lADu, siMha kesarIyA lADu valI bIjAM ANyAM pakavAna, jImatAM vAdhe mukhanuM vAnA kuNA kuNa jAti nava navi bhAMti, have vaDA guMda vaDA, phinuM sakharAM soTa che. temAhe nahIM beTa che pAtalI zeva, pIrazyAnI ruDI Teva, tAje guMda, tatye guMdA kuMDalAkRta jalebI, sIre lApasI che chaNa dIThe dADhA gale, svargahRti deva de Tale e balI mIThe magada, sAre mAla nagada che khAMDane cUramuM sAkarane cUramuM, pachI pIrazI sAli, te jamIye vizAla che te kuNa kuNa bheda, sAMbhaLatAM upaje umeda che sugaMdhasAli, suvarNa sAli, dhavalasAli, rAtI sAli, nIlI sAli, pIlIsAli, mahAsAli, zuddha sAli, kaumudi sAli, mAlavI sAli, kamala sAli, kuMkaNAli, tila vAsI sAli, jIrAsAli, kaMdasAli, rAyabhegAli, kuMvArI sAli, caMdrAyaNa sAli, nikI sAli, gurUDAsAli, valI sAbu cokhA, akhaMDa cekhA, nevalI khAMDayA, sabalA chAMDayA, halavA hAthathI sehyA, nakha thakI vINyA, uttama strImeM eryA, sujANa strImeM osAyA, evA aNIyAlA sugaMdhi pharaharA, kUra pIrazyA, valI dAla
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 jamaNanuM varNana. pIrazI, tenAM nAma kahe che. maMDeranI dAla, muganI dAla, kAbajI caNAnI dAla, gujarAtI tuyaranI dAla, aDadanI dAla, jAlaranI dAla, maThanI dAla, vaNe pIlI, pariNAmeM sIlI, valI parigala vRta pIrasyAM te kahevAM che? te ke AjanA tAvyAM, evA gAyanAM ghI, bhezanAM ghI, pIlA varaNanAM ghI, nAke pIyAM ghI, majIThavaNuM ghI. have polI pIrasI, te kahevI che ? te ke AchI pilI, ghImAMhe jabolI, phUMkanI mArI phalasI jAya, ekavIza polIne eka kelIuM thAya che cho murakI motIcUra, sevakSiNa sAkara sarakhI, khAjAM khuramAM khAMDa, priyA tihAM pIrase harakhI che kelA taNI kAtalI, aMbarasA mUke ghelI che ghala ghala ghInI nAla, pIrase pAtalI polI che sAla dAla bahusAlaNAM, gerasa karabe citta TharyuM che RSabha kahe e jamaNa karyuM, bAkI saghaluM eje bayuM che 1. celA maraTo tela, sAka viNa nitye sAre che pIraseM bhUMDI nAra, peTa kahe keNI pa ThAre che upara DhIlI haeNza, chAsa paNa pIrase pANI che siMdhava nahIM lagAra, kizuM kahe kamanI kANI AhAra zera aDhI taNe, sera savA dohile lahe kavi kASabha kahe e je bayuM, jana ehane kuNa kahe have zAka pIrasyAM tenAM nAma kahe che. nIlI DeDInAM zAka, TiMDasInAM zAka, cIbhaDAnA zAka, kehelA, kakaDAM, karamadAM, kAliMgaDAM, kelAM, kArelAM, AriyAM, turiyAM, khaDabujA, veMgaNa, megharI, nIMbu, AMbalIyA, vAla, celAnI phalI, saragavAnI ziMga, AsAMgarI, kAcarI, AmalAM, keranAM phUla, 10
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH keraDAM, lIlAM maracAM, nIlI pIpara, nIlI rAyaNa, khATAM, khArAM, malA, galyAM, talyAM, vaghAryA, yugAryA, chamakAryA, valI pIrasI bhAjI, te upare sahuke rAjI che te keNa jAtanI te kahe ke, sarasavanI bhAjI, sUvAnI bhAjI, mUlAnI bhAjI, caNAnI bhAjI, cIlanI bhAjI, methInI bhAjI, thegInI bhAjI, aphINanI bhAjI, tAMlanI bhAjI. have vaDAM kaI kaI jAtanAM pIrasyAM? te kahe che. maracAnAM vaDAM, talyAM vaDAM, kerAM vaDAM, kAcholavaDAM, ghola vaDAM, maganI dAlanAM vaDAM, colAnI dAlanAM vaDAM, aDadanAM vaDAM, ghaNe jele bhInAM, ghaNe teteM sInAM, maracAMnA ghaNuM camatkAra, atyaMta ghaNA sukumAra, hArthe lIdhA uchale, mukheM ghAlyAM tarata gale, ghaNuM zuM kahiye e vaDAM evAM to che, ke jene khAvAne arthe ghaNuM deva devio paNa Talale che. have paleva pIrasI, te kahevI che? cekhAnI paleva, juhAranI paleva, bAjarInI paleva, gahuMnI paleva, haladIyA paleva, pIMpalIyAM paleva, suMThIyA paleva, sabaDakIyA paleva. have bhajana jamatAM vacamAM pIvAnAM pAchuM Ave che, te kahe che. sAkaranAM pANI, drAkhanAM pANI, khAMDanAM pANI, gaMgAnAM pANI, pAlara pANI, kapUre vAsyAM pANI, elacIye vAsyAM pANI, TADhAM sItala pANI, hImanAM pANI. ' have dahI ane dahInAM ghela Arve, te kahevAM che ? te kahe che. gAyanAM dahIM, bhezanAM dahIM, kAThAM jAmyAM dahIM, madhurAM sakharAM, sajIrAlAM, salavaNa, jADAM ghola, tenAM bharyA kala, cAvalazuM jamatAM, thayA raMgarela che
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukhavAsa tathA paherAmaNInuM varNana. 147 valI sakharAM karaMbA bharI ANane pIrasyAM, te karaMbAmAMhe ghaNI rAI, jamatAM DhIla na kAMI, upara charA luNane prativAsa karaNahArI paNa khAsa. have calu karAvanAM pANI kevAM AvyAM, te kahe che. kevaDAnI vAsanAM pANI, kAthAnAM pANI, kapUre vAsyAM pANI, caMdane vAsyAM pANI, pADale vAsyAM pANI, sugaMdhI pANuM, gaMdakanAM pANI caMdane nivAsyA pANI, elacI nivAsyAM pANI, ItyAdika pANI karI calu karyA. have mukhavAsa dIdhAM te kahe che, vAMkaDI sopArI, cIkaNI sopArI, te paNa kezara varaNu, kapure vAsita, valI tIkhAM, laviMga, jAvaMtrI, jAyaphala, moTA DeDA, elacI, pAkAM nAgaravelanAM pAna, te valI kAthA cUnAM sahita dIdhAM, valI ghaNuM Adara sanmAna, ghaNAM gIta gAna, ghaNAM tAnane mAna. have kaI kaI jAtinAM kaI kaI bhAMtinAM vastronI paherAmaNuM karI, te kahe che. devaduSyavastra, ratnakaMbalavastra, pAMbhaDI, khIrAdaka, aTANAM selAM, adhotara, mUlasabI, makhamalla, ciNIyAM, bulabula, casamA, pATu, TasariyA, zaNayA, lekha, nArIkuMjara, paTTahIra, paTasIulI, paMcasaIyA, phUla phagara, phUlakArI, derIyA, jAdara, cAdara, netrapaTTa, chetI paTTa, rAjapaTTa, gajavaDI, suvarNavaDI, haMsavADI, kAlavaDI, bhuagniA, paTakUla, paTTahIrasADI, ghATaDI, cIra, kumakhAva atalazalAhi, khArAcInI, pApaDIAM cInI, thIA guAgarI, AsaNa A AgarAI, saNalIpaTTaNI, mazarU tAstA, zAla, dupaTTA, trapaTTA, bAstA, kaDI, mugaTA, chAyela, nArIkuMjara, sADalA,
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH ratnakaMbala, cunaDI, ghATaDI, ItyAdika pAMcaraMgI vAghA paherAvyA. valI kAsamerI kezaranA chAMTaNAM kIdhAM. bhalAM bhalAM sugaMdha bAvanA caMdananAM vilepana kIdhAM. aragajA, cUA, caMpala, phUlela, kevaDe, meMgare, jAI, juI, kuMda, macakuMda, caMpi, marUo, damaNe, ketakI ane mAlatI, pramukha phUlonI mAlAo paherAvI. pachI valI mukuTa, tilaka, kuMDala, hAra, cIra, berakhA, ratnAvalI, muktAvalI, caMdrAvalI, hIrAvalI, pravAlAvalI, sUryAvalI, caMdrAvalI, nakSatrAvalI, zeNisUtra, kaTIsUtra, paTTasIkhara, cUDAmaNi, kuMDala, kaTaka, kaMkaNa, aMgada, mudranadeka, dazamudraka, cakaka, ajara, mekhalA, mudaka, padaka, sAMkavuM, sAMkalI, ciciSTa, bhaMgauttarI, dArAhAMsaDI, pAlI, grevaka hemajAlI, maNijAlI, mauktikAlI, varNasarIkA jAMjara, neura, ghugharA, pIgaDAM, vIMchIyA, aMguThaDI, bAlAjAla jumaNa, akoTA rUpAlA, harIyArAkhaDI, gophaNA, ulasI, trasaMthI, traTI, raDAMkarI, veDhalA, murakI, motIdara, gaMThoDA, muMgala, caMpakalI, pAnaDI, hAleravAlI, motIsara, saralIyA, TIlAM, TIlI, cAMdalA, ADa, navagraha, mudraDI, aMguThI, vIMTI, vAMkaDuM, galasarI, chApakarajAlI, hemAlI, mAdalIyAM, khelamAdalIyAM, kaMdarA, pATIAlA kaMdarA, laTakaNameDa, nAgaphUlI, nAgalA, moresaNu, nathavAlI, siMdUra, kuMkumarIlI, javalAcUDI, gharacUDI, cUDA, kAMkaNI, kArelI, lAla, poMcI, mekhalA, hAthalAMkalI, sonA laherIyAM, tAvIta, kaDalAM, kAmalI, vAMkaDI, velIyAM, lolIyAM, ityAdika AbharaNa paherAvyAM. e rIte
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vaddhamAna nAmakaraNa : 149 kuTuMba, sagA saMbaMdhInI bhakti vividha prakAranI kIdhI. Iti bhajana tathA AbharaNa vidhi. - have bAlakanuM zravaddhamAna evuM nAma dIdhuM. te vakhANe che. have te mitra nyAtI, gotrI, svajana, pitarIyA pramukhane siddhArtha rAjA evuM kahevA lAgI ke he devAnupriyo ! amAre e putra garbhane viSe AvI upanA pachI ameM aNaghaDe sene karI, dhAnce karI, rAyaeN karI, vAhane karI, manuSyanA satkAre karI, atyaMta ghaNu vRddhi pAmyA tathA sAmaMta je sImADAnA rAjA, te paNa vaza thayA. tethI pUrve ameM evuM citavyuM hatuM je e bAlakano janma thAze tevAre e bAlakanuM nAma rUpa guNe karI pradhAna niSpanna ApIzuM, te bhaNI amArA manoratha siddha thayA, te mATe ameM e kumaranuM vaddhamAna evuM nAma ApIye cheryo. tame paNa e kumarane zrIddhamAna kumara evA nAmeM belAvaje. e rIte saMbaMdhI sarvane zirapAva paherAmaNI karIne bAlakanuM nAma sthApana karyuM. pachI te sarvane vidAya karyo. ItizrI vaddhamAna nAmasthApana saMpUrNa che te zravaddhamAna bhagavAna kahevA che ? te ke sAtahAthanuM mahAkuM zarIra che jenuM, valI samarasa saMsthAna che, suvarNa varNa dehanI nirmala kAMti che, vaja RSabhanArAca saMghayaNa che, evA bhagavAna che. have bhagavaMtanuM bIjuM zrI mahAvIra bhagavAna evuM nAma devatAyaeN dIdhuM te saMbaMdhi adhikAra kahe che. te bhagavAna divase divase vadhatA dAsI dAse paravaryA thakA, krIDA karatA
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 zrI kalpasUtrasya bAlAvabela: thakA, traNa jJAneM sahita dAMtanI paMkti zveta che, gaura varNa che, saugadhika vAsa che, abIhu, malavatA, buddhimatA, rUpAlA, raMgIlA, raDhIlA, rekhAle, ratIle, matIleA, zuravIra, divya sarUpadhArI, sAhasika ityAdika guNe sahita che. ema karatAM kAMieka AThavaraze' UNA bhagavata thayA. tevAre eka divase bhagavAn keTalAeka kumArI sAthe AmalI pIpalInI krIDA ramavAne nagara mAhera gayA. tihAM khIjaDInA vRkSe caDhIne Alaka sAthe ramavA lAgA. peAtAtAmAM evI sarata karI che ke je hAre tenA khabhA upara jItanArA caDe, pachI te saMketa karelA sthAnake utAre. evI rIte ramata kare che. evA samayamAM saudharmedra sabhAmAMDe eThAM thakAM devatAe nI Agala bhagavatanA dhairyAdika guNa tathA ala vakhANyAM. valI kahyu ke koinA DarAvyA Dare nahIM. huM pote jo devA sahita jaine khIvarAvuM, tApaNu khIce nahIM. evA dhai vata che. evAM vacana sAMbhalIne kAI eka mithyAtvI devatA iMdramahArAjAnAM vacana aNumAnatA thA jIhAM bhagavaMta khIjA mAlakAnI sAthe ramata kare che tihAM AvyA. AvIne kanjalavaNu sarpanuM rUpa karI khIjaDInA vRkSane vIMTAi rahyo. te sarpane dekhIne sarva khAlaka bhayabhrAMta thayA thakA ramata mUkI nAzI gayA. mAtra bhagavaMta ekAkIpaNuM nirbhIya thakA tihAMja ubhA rahyA. tene sarpa paNu sAhAmeA ATApa karI zrIhIvarAvavA lAge. tene bhagavate hAthamAM jAlI dUra nAkhyA. tevAre bhayarahita thakAvalI paNa khAlake AvI ramavA lAgA. tevAre devatAye vicAryuM je e rIte te kumara khIhIne
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Amala krIDAnte zrI mahAvIra nAma. 151 nahIM, tA have mIjI rIte khIIvarAvuM. evuM vicArI devatAye khAlakanu rUpa kIdhu. ane bhagavaMtanI sAthe AvI ramavA lAgeA. tihAM jANI khUjIne bhagavaMta sAthe hAryo ane bhagavaMta jItyAM tevAre bhagavata tene vAMse caDhayA, devatA vadhavA lAgeA. bhagavaMtane pIDhIvarAvavA sArU sAtatADa jevaDuM uMcuM rUpa karyuM. tevAre. bhagavate adhijJAne deva vRttAMta jANIne tenA mastaka upara mUThI mArI, teNe karI devatA araDATa karatA thakA keDa pramANu dharatImAM pezI gayA. pachI zarIra sa``AcI, page lAgI devasvarUpa pragaTa karIne rIjyA thakeA kahevA lAge je hai mahArAja rehavA IMdre sabhA madhye . tameAne vakhANyA tevAja tame dhaivata che. meM parIkSA nimitte IhIvarAvyA. ' // DhAjI | pAya hAnI nI, nAma mahAvIra sepha gayo chevA zAleM jI, UNA ATha varazeM thayo / prabhu paraNyA jI, naravarma nRpa yazodA sutA // bhogavaMtA jI, viSayasukhe thai eka sutA // anukara meM jI, mAtA pitA svarge gayA | varSa aThThAvIza jI, gharavAseM pUraNa thayA // Taka // thayo abhigraha pUraNa jANyo, naMdIvarddhana vInavyA // anumati na Ape tehathI valI, varaSa doya ghareM rahyA || tihAM brahmacArI acita AhArI, baMdhuupareM karuNA karI || lokAMtika sura vayaNa nisuNI, diye dAna saMvatttarI / / 4 / / a:--pachI prabhune page' lAgI, khala, dhairya, vakhANutA thakA zrImahAvIra evuM nAma prabhunuM ApIne devatA peAtAne sthAnake gayA // iti AmalakrIDA !
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra zrI ka9pasUtrasya bAlAvabodhaH - have bhagavaMtanuM nizAlagaraNuM kahe che. bhagavAna jevAre UNuM ATha varSanA thayA, tevAre mAtApitAeM jANyuM je 5 kaleka che lAlayet paMcavarSANi, daza varSANi tAt | prApta tu paDaze varSe, putra mitravadAcareta che evuM vicArI prabhune bhaNAvavAno nirdhAra karI, rUDuM muhUrta joI, zubha divase prabhune snAna karAvI sarva zRMgAra paherAvI, sarva kSatriyane bhejana karAvI, satkAra, sanmAna ApI temane vastrAbharaNa ApI, kezara, kasturInA chAMTaNAM karI prabhune hAthI upara besADI nIzAoM mokalavAne tatpara thayA. te vakhateM adhyApaka tathA nizAliyAne ApavA sArU bhAta bhAtanI vastuo lIdhI, tenAM nAma kahe che. varasolAM, zAkara, guMdavaDA, drAkha, khAreka, Tepara, khajUra, sIMgheDAM nimajo, pistA, badAma, akheDa, cArolI, seva, peMDA, phala, phUla, nAliyera, zAkarIA caNA, elacIpAka, dhANI, guladhANI, bIjorAM, caNA,sonAnA khaDIyA, ratnajaDita lekhaNe, rUpAnI pATIo, pAnanAM bIDAM pramukha aneka vastuo sAthe laIne cAmara vijAte, mastaka upara chatra dharata, gIta gAna karatAM thakAM vAjitra vAjate aneka prakAranA dAna detAM thakA, prabhu nIzAleM Ave che, eTalAmAM adhyApake paNa manamAM ahaMkAra ANune ciMtavyuM je prathama to mahArI nIzAle sAmAnya bAlake bhaNe che have rAjAne putra bhaNavA Ave che, mATe moTuM uMcuM Asana maMDAvIne bezuM ? ema vicArI ucuM Asana maMDAvI tenA upara beTho. eve samayeM IdranuM Asana dhvajAnI pere kaMpAyamAna thayuM athavA jalamAM caMdrabiMbanI pere, athavA hAthInA kAnanI
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizALa garaNuM. 153 pere capala thayA, tevAre iMdra mahArAje avavidha prayu jIne joyuM ane jANyuM je bhagavAna bhaNavA jAya che, evuM joI vicAravA lAgeA ke bhagavAnane zuM bhaNavuM che ? e teA bhaNyA guNyA che, svayaM'buddha che, AMbAne viSe zyA tAraNu AMdhavuM ? amRtane viSe zI mIThAza karavI ? sarasvatIne jye nizAlagaraNu ? tema bhagavata teA vinA abhyAse paMDitaja che, te ene bhaNAvavAnA niraka NyA udyama karavA ? ema ciMtavI IMdra vRddha brAhmaNanuM rupa dhAraNa karI, upAdhyAyane samIpe eThA ane keTalAeka zAstrAnA prazna prathama upAdhyAyane pUchyA. paraMtu upAdhyAyathI tenA kharAkhara javAba na apANA. tevAre Idra mahArAja bhagavatane teja pUchavA lAge. tenA uttara bhagavaMte ApyA tathA vyAkaraNa sabaMdhi ghaNA sadehakArI prazna pUchyA, tenA paNa uttara bhagavaMte ApyA. tevAre upAdhyAya manamAM vicAra karavA lAgeA je e teA mahArA mananA sadeha che te hajI, keAI paMDite bhAMgyA nathI, ane A Alake bhAMgyA e Azcarya jaNAya che? tevAre valI pahelA vRddha brAhmaNe, bhagavatane dazasUtranA artha pUchyA, tenAM nAma kahe che. saMjJAsUtra, paribhASAsUtra, vidhisUtra, niyamasUtra, pratijedhasUtra, adhikArasUtra, atidezasUtra, anuvAdasUtra, vibhASAsUtra, nipAtasUtra, e dRza sUtranA pRthak pathak artha pUchyA, tenA prabhuye' uttara ApyA. te vakhata tyAM jine dravyAkaraNa pragaTa thayuM. e joI upAdhyAya camatkAra pAmyA. IMdre kahyuM ke ene tame khAlaka samajaze! nahIM. etA traNa jJAne sahita, traNa bhuvananA svAmI, sarvajJa, zrImahAvIra deva che. evuM sAMbhalI
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH upAdhyAya zrI mahAvIra kumArane poM lAgyA. ane kahyuM ke ahe prabhu! tameM moTA zrutajJAnI che, huM te apUrNa kalazanI pare chauM, mATe tameM mahArA gurU che. pachI Idra samakSa prabhuyaeN upAdhyAyane ghaNuM dAna ApI, sarva leAka samakSa gAjate, vAjate pAchA pitAne ghera gayA. Idra mahArAja paNa potAnuM mUla rUpe pragaTa karI sarvalakane e prabhu che, evuM prabhunuM prabhutva kahIne, pitAne sthAnake svarge gaye. mAtA pitAne paNa ghaNeja harSa AnaMda thaye che Iti lekhakazAlA karaNuM. have bhagavAna vana vayane prApta thayA. tevAre bhegAvali karmane udaya Avye jANI, naravarma nRpanI yazodA nAmeM putrI mAtA pitAye ghaNuM ADaMbareM prabhune paraNAvI. pachI te yazodA rANuM sArtho viSayasukha bhegavatAM zrI mahAvIra svAmIne priyadarzanA nAmeM putrI thaI. te putrI ApakaramI jamAlIne paraNAvI. te putrIyaM paNa prathama te jamAlIne mata lIdhe, pachI valI kuMbhAranA kahyAthI mUkI dIdhuM. ema karatAM anukrame prabhu aThThAvIsa varSanA thayA, tevAre prabhunAM mAtA pitA, zrI AcArAMgamAM anazana karIne bArame devaloke gayAM ema kahyuM che. ane zrIAvazyakamAM ceAthe devaloke gayAM ema kahyuM che, te vakhata garbhamAM je abhigraha lIdhela hato ke mAtA pitA jIvatAM saMyama lezuM nahIM, te abhigraha saMpUrNa thaye jAye, ane saMsArane asAra jANuM udAsa thayA thakA saMyama levAne tatpara thayA, ane potAnA bhAI naMdIvartananI AjJA mAgI. tevAre naMdIvardhvane kahyuM ke bhAI! mAtA pitA maraNa pAmyAM. tene viga rUpa pheDalA je cAMdI tenA upara khAra Ape
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vira bhagavAnanI tyAga bhAvanA. 155 che, tethI dIkSA levAnI AjJA na Ape. tevAre bhagavAnuM bolyA ke he bhAI! e jIva ekalo Avyo ekale jAze. saMsAramAM koI keIna sage nathI, te kaho have kenI sAthe pratibaMdha karIye ? mATe he bhAI! tAhAre zeka, saMtApa nA kara. evuM sAMbhalI pharI naMdIvarlDana bolyA ke he bhAI!. tameM kaho che te sarva satya che, paraMtu zuM karuM je mahAre. mohanIya karmane baMdha ghaNe bhAre che, te mUkAta nathI; te mATe mahArA AgrahathI hajI be varSa paryata gharamAM rahe. uttama purUSanI cAla che ke duHkhIyAne dekhI karUNuM Ave. evI rItanuM bhAInuM kaheNa sAMbhalIne bhAI upara karUNuM lAvI be. varSa gRhasthAvAsamAM rahyA, ane kahyuM ke mahAre arthe ke I. AraMbha karazamAM, huM acitta anna pANI laIza. ema kahIne have te divasathI bhagavAna zubha dhyAneM kAussaggamAM rahe, brahmacarya pAle, snAna na kare, paraMtu kevala lekasthiti rAkhavAne athe hAtha paga dheAI AhAra kare. have jevAre bhagavAn janmyA hatA, tevAre lekamAM evI prasiddhi thaI hatI je cauda supana mAtAye dIThAM, mATe e cakravatta thAze. evuM sAMbhalI zreNika caMDapradyotanA pramukha bIjA paNa ghaNA rAjArye potAnA kumArane bAlaka ThAkuranI sevAne nimitta mokalyA hatA. te sahuyaeN bhagavAnane ghera anuSThAna karatA dekhyA ane dekhIne citavavA lAgI che e cakravarti nathI, ete saMyamagrAhI che evuM jANI svasthAnake gayA. evI rIte valI paNa be varSa paryata gRhavA rahyA. pachI naMdIvardhvana nAmeM moTA bhAIye dIkSA levAnI AjJA dIdhI. ema sarva malI trIza varSaparyata prabhu gRhasthAvAse rahyA.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhaH ogaNatrIza varSe nava lekAMtika devatA AvIne hAtha jeDI vinaMti karatA hatA ke he jayanaMdA, jayajayabhadA, jya kSatriyane viSe vRSabha samAna he kSatrinA nAtha! tame khUje. he jagata jIvanA hitavAMchaka ! tameM sukhakArI mokSanuM ApanAra evuM je dharmatIrtha tene pravartAvo. tevAreM bhagavaMta gharamAM chatAM paNa je AvyuM pAchuM na jAya evuM avadhijJAna tathA avadhi darzana teNe karI potAne dIkSA levAno avasara jANune sarva prakArane parigraha mUktA havA. ane pitte dIkSAnA divasathakI eka varSa pahelAM saMvatsarI dAna Ape te divaseM divaseM pahele savA pahere dAna Ape tenuM pramANa kahe che ke 4 ||ddhaal // eka koDI jI, aha lakha upara nita diie|| vAvarajo jI, ima bhAMkhe savi bhavi liie|| hari cauzaha jI, AvyA saMyama occhaveM // caMdraprabhA jI, pAlakhI jina Agala Thave // RTaka // stave bahu pareM, sakala suravara, naMdIvarddhana nRpanarA // dhvajA kalaza, maMgala Agala, vahe haya gaya rathavarA // khatriya kuMDa, grAmamadhye, dikha levA, saMcare // nara nAri nirakhe, nayaNa harakhe, mukha jaya jaya uccare // 5 // artha -eka kroDa ane ATha lAkha sonaiyA nitya pratye dAna Ape, te sataio eMzI ratI bhArane hAya, ane te sonaiyA upara tIrthakaranA mAbApanuM tathA pitAnuM nAma hoya. te bAraze naiyAne eka maNa karatAM nava hajAra maNa sonuM, tenA AjanA kAla pramANe pratyeka gADalAmAM
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ varSIdAna varNana. * 157 cAlIza maNa bhAra nAkhatAM baze paccIza gADalAM thAya. te sonaiyA Idrane Adeze vaizramaNa devatA, ATha samayamAM devamAyAye nIpajAvIne, tIrtha karanAranA gharamAM bhare. ane tIrthakaranA. hAthane viSe saudharmedra evI sthiti kare, ke dAna detAM prabhune hAtha thAke nahIM. ane IzAnaMdra ratne jaDita suvarNanI lAkaDI lahI ubho rahe. te cosaTha Idra varjIne bIjA devatAone dAna detA letAM vaje. tathA je manuSyanA lalATa mAMhe jevI prApti hoya, jevuM jene ApavuM pisAya, tevuM tenA mukhamAMhethI vacana kaheDAve, tathA camareMdra ane baleMdra tIrthakaranI muThimATe adhika dravya AvyuM hoya, to girAvI nAkhe ane ochuM AvyuM hoya te pUrNa kare. tathA bhuvanapati devatA bharatakSetranA manuSyane teDI Ave vANavyaMtara deva pAchA mUkI Ave, jyotiSI devatA vidyAdharane dAna levAnI khabara Ape, e cha atizaya jANavA. e prastAveM tIrthakaranA. pitA mahaTI traNa zAlAo karAve. eka zAlAmAhe manuSyane anna pAna Ape, bIjImAM vastra Ape, trIjIdAnazAmeM AbharaNa Ape. have tIrthakaranA hAthanA dAnano mahimA kahe che. zaTha Idrane dAnane prabhAvuM mAMhe mAMhe kaleza upaje nahIM tathA eka varSa divasa sudhI rAjA, cakravattI pramukha bhaMDAramAM mUke, to bAra varSa paryata bhaMDAra akhUTa rahe. zeTha senApatine. dAnano mahimAthI bAra varSa paryata yaza kIrti ghaNuM vadhe. rogIyAne dAnanA prabhAvathI rega jAya. valI no rega bAra varSa sudhI Ave nahIM, ItyAdika dAnano mahimA ghaNe che. cha ghaDI divasa caDayA pachI dAna devA mAMDe, te piNA be
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 zrI kalpasUtrasya bAlAvabeAtra pAhAra divasa caDatAM paryaMta dAna Ape. te dAnanI eka varSanI saMkhyA karatAM traNaze. kADI, aThayAzI kADI, ane upara eMzI lAkha. eTalI seAnAmeAra thAya te varazIdAna rUpa vaheMce karI manuSyanA dAlika kApe. e dAna sarva bhavya jIvAne male. paratu alabhyane prabhunA hAthanu dAna maleja nahIM. have bhagavata mahArAjane dIkSA samaya jANIne aneka -narapati tathA ceAzA iMdre AvIne dIkSAnA maheAtsava karyAM, nadIna bhAiye paNa kuMDapura nagara zaNagAyuM . nadIna ane iMdrAdika malI ATha jAtinA kalaza dIkSAnA abhiSekane artha karAve. pachI naMdIvarSoMna bhAI bhagavAnane pUrvAbhimukha esADI khIra samudranA jale' karI, sarva tIrthanI mRttikAye abhiSeka kare. te vakhate iMdrAdika sarva bhaMgAra ArIsA pramukha hAthamAM laI jaya jaya zabda kahetAM thakA Agala ubhA rahe, pachI khAvanA cane gAtra lepe. kalpavRkSanA phUlanI mAlA paherAve. zveta, uttama vastra, lakSa mUlanu paherAve. mukuTa, meAtInA hAra, kaMThasUtra, kera, mAnubaMdha eherakhA, kuMDalArdika AbharaNu paherAve. tevAra pachI nadIvananA kahevAthI aneka sevaka purUSa, paccAza dhanuSa lAMkhI, pacIza dhanuSa pAhAlI, ane chatrIza dhanuSa uMcI, evI caMdraprabhA nAme pAlakhI kare te divyAnubhAvathI devatAnI karelI pAlakhImAM ekaThI thAya te zikhikA prabhunA mukha Agala mUke. pachI bhagavata tezibikAmAM pUrva sanmukha siMhAsane AvI bese, ane jamaNe pAse kulamaha ttarikA vaDerI huMsalakSaNu paTa sATa lei bese. DAe pAse
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ dakSA mahotsava. prabhunI dhAvi aMbA upakaraNa leI bese. pAchala eka bhalI strI, zola zaNagAra karI hAthamAM chatra lei dhare. IzAnakeNuM eka strI jaleM pUrNa kalaza laI bese. agnikeNe eka strI, maNimaya vicitra vIMjaNe leI bhadrAsane bese. tevAra pachI naMdIvardhvana rAjAnI AjJAthI sahastra purUSa zibikA pratye upADe. atrAMtare zakeMdra zibikAnI jamaNI upalI bAMha upADe. IzAneMdra uttaranI upalI bAMha upADe. amareMdra jamaNI heThI bAMha upADe. balIMdra DAbI heThI bAMha upADe. zeSa bhuvanapati, vyaMtara, jyotiSI ane vaimAnikanA IMdra yathA gya zibikA upADe. valatuM zaka ane IzAnaMdra vinA bIjA Idra upADe. tevAreM izAneM cAmara vIMje. tihAM prathama te zibikAne manuSya upADe. pachI sureMdra. asureMdra, nAgaeNdra, upADe. paMcavarNanAM phUla uchA devaduMdubhi vajA. devatA harSa pAmyA AkAze rahyA thakA nRtyAdika kare. jema vanakhaMDa phUleM zobhe, jema padmasarovaramAM zarakAleM kamala zebhe, tema devatA AkAze zubhatA havA. jema alazInuM vana, kaNa caranuM vana, caMpAnuM vana, phUleM karI zebhe, tema kSatriyakuMDa gAmathI mAMDIne devatAnA bhavana paryata deva devIomeM karI AkAza saMkIrNa thayuM thayuM zobhe che. pradhAna paDatu, bherI jallarI, duMdubhi ItyAdika zaMkaDAme vAchatra AkAze tathA dharatI vAjI rahyAM che. valI gharanA vyApAra dhaMdhe mUkI manuSyanAM vRMda jovA maLyAM che, strIo paNa potapotAnuM kAma mUkI vAjItrane zabda sAMbhalI ghaNI vihala thaI che. kAraNa ke prAye strIone kalaza, kAjala, siMdUra, vAjItra, dUdha ane
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: jamAi, e cha vastu vAlI haiAya che. ahIM vividha bhAtanAM vAchatra sAMbhalIne kAieka strI kastUrI AMkhe AMje, kAjala gAle lagADe, galAmAM kiTamekhalA ane hAra keDe pahere, jAjara hAthamAM ghAle, page kAMkaNu pahere, caMdanarasa page cApaDe, alatAne rasa DIle lagADe. valImAmAM rAtAM evAM paranAM khAlakane paNa peAtAnA jANI teDI nIkale, ghATaDI pahere ane paheravAnuM vastra AThe ! sa paheravAnAM vastrane tANI bAMdhe, te vastra vAyare uDI jAya. teNe karI navavadhU mAla kumArI sarakhI dekhAya ! kAieka strI a tilaka kare, kAikane eka kAnamAM bhUSaNa heAya, khIjA kAnamAM paheravA na paDakhe. koieka eka paga dheAve keieka eka AMkha AMjatI, kAieka jamIne calu na letI, kAieka eka khAMDe kacukI paherI, evI utAvalathakI strIe jovA nIkalI che. have bhagavatanA mukha Agale pradhAna devatA nadIvana bhAI tathA ghaNA manuSya stuti karatA thakA cAle che. Agala hajAra patAkA sahita iMdradhvaja cAle tathA pUrNa kalaza, AThamAMgalikAdika Agala cAle. tathA eka ze ne ATha hAthI, tathA patAkA ane vAjIMtra sahita zastra bharelA eka ze! ne ATha ratha, tepaNu sahu Agala cAle. bIjA paNa aneka gheADA, hAthI, ratha, ane pAlA, kaTaka cAle. tathA kuMtagrahA, khaDgA, bANugrahA, tIragrahA, gANugrahA, hAsyakArikA, namakArikA, vAzakArikA, jJAnakArikA, vinedakArikA tathA ghaNA rAjAnA kSatriya, mAMDalIka, koDakhika, zeTha, senApati,
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - trIjuM dikSA kalyANaka pUrNa. 161 sArthavAha, deva, devI ItyAdi ghaNAM nara nArI purUSa prabhunAM mukha jevAM harSa pAmatAM bAgala pAchala jaya jaya zabda kahetAM thakAM cAle, evA ADaMbare bhagavaMta dIkSA levAne cAlyA che 4 che mAgazira vadi jI, dazama dine pahora pAchale // jJAtakhaMDavanejI, azoka taru tale ekale // chaTha bhagati jI, cauvihAra bIje dine / vastra deva duSya jI, khaMdhe deve hari zubha mane // truTaka // zubha mane loce keza saghalA paMca muSTi mukha bhaNe // karemi sAmAIyaM tava, nANa pajjhava muNe // have vIra vaMdI varddhana nRpa, pramukha vale saravarA // avazeSa muhUrta divasa hu~te, kumAra grAmeM saMcarayA // 6 // artha -have himaMta Rtuno pahelo mAsa, pahelo pakhavADo, mAgazirada dazamInA divaseM pAchale trIjo pahAra besatAM, suvratanAmA divasanuM nAma, vijayanAmA muhUrta Ave ke, kSatriyakuMDapura nagaranA madhyabhAge thaI nIkalIne, jyAM jJAtanAmAM vanakhaMDa udyAna che, temAM azokanAmA vRkSa che, tihAM AvIne pAlakhI thApe, pAlakhI heThI utAre, pote heThe utare, utarIne poteMja sarva bhUSaNAdi utArIne rAjanagarAdika choDI paccakhANa uccAra kare, chaThanuM cauvihAra karI pite ja zubhamane karI pitAnA hAthathI paMca muSTi leca kare, te keza IMdra pote grahIne khIra samudramAM mUke. te saka uttarAnakSatrane vega AvyA thakAM kare, tevAre eka devaduSya vastra IMdra aNu zubhamane karI khabhe mUke, ema prabhu pote 11
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 zrI kaSasUtrasya bAlAvabodhaH ekalAja dravyathI muMDa thaIne gRhasthAvAsa mukI sAdhu thayA, paMca mahAvrata dhArI thayA, mukhathakI karemi samAIyaM savaM sAvadya gaM paccakhAmi e AlevAne pATha uryo. te vakhate zuM mana 5ryavanAmAM jJAna bhagavAnane upanyuM. pachI naMdIvana Ade deIne ghaNuM devatA tathA iMdrAdika pramukha bhagavaMtane vAMdhIne, pitapatAne sthAnake gayA. have bhagavAna pAchale zeSa be ghaDI divasa rahyo tevAreM tyAMthI vihAra karIne kumAranAmA grAmane viSe saMdhyAnI velAye gAmanI bAhera nirbhaya thakA kAussaga dhyAne rahyA che 6 | udayasAgara kavi TabAne kartA kahe che ke tapAgacchanI paraMparArthe te ahIM sudhI pAMcamuM vakhANa pUrNa thayuM. keIeka AcAryanA matamAM bheda paNa che che Iti zrIkalpAdhi. bAlAya. paMcama vakhANa saMpUrNa prathama vAMcanAne viSe zrIvIranA pAMca kalyANaka vakhANyAM, bIjI vAMcanAne viSe daza accharAM tathA cAra supana vakhANyAM, ane trIjI vAMcanAne viSe daza supana kahyAM, tathA cethI vAMca, nAne viSe bhagavAnanuM janma kalyANaka kahyuM, ane pAMcamI vAMcanAne viSe janma mahotsava dIkSAkalyANaka kahyuM. have chaThI vAMcanAne viSe prabhuyaM upasarga sahana karyA, te kahIzuM tathA kevalajJAna kalyANaka, gaNadharavAda ane bhagavAnanuM mekSagamana kahIzuM. // DhAla // teNe rAteM jo, gopeM parIsaha mAMDiyA // tava iMdre jA, avadhizAne joiyA / kahe prabhune jI, bAra varaSa rakSA karUM // prabhu bhAMkhenI, Apabala kevala valaM //
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ matabheda pAMcamuM vakhANa 163 traTaka // dharUM sahAya na kehatuM ima, suNi hari iMdre gyaa| siddhAratha vyaMtara pAse thApe, prabhu saMyamadhara thyaa|| bahula brAhmaNa ghare pAraNu, paramAneM paMcadivyazuM // paMcamuM vakhANa iNi pareM jANiye, jJAnavimala kahe izyu // 7 // artha:-have Agala chaThuM vakhANa bhavya jIvone karmanI gati dekhADavA bhaNI kahe che. kemake karmanI gati atyaMta baLavAnuM che, karelA karma bhagavaMta mahArAjAne paNa avazya bhegavavAM paDyAM che, bhagavAne paNa ghaNA upasarga sahana karyA te chaThA vakhANane viSe kahe che. tyAM have je divasane viSe bhagavaMte dIkSA laIne vihAra karyo, te divasanIja rAtrine viSe je govAlIye parIsaha upasarga karavA mAMDayA, te kahe che. bhagavaMta kumAragrAmeM rAtre kAussagga karI nizcala dhyAne rahyA che, evAmAM eka govAlI Akhe. divasa baladane kheDIne bAhera jyAM bhagavaMta ubhA che, tyAM temanI pAseM balada mUkIne poteM gAya devAne gAmamAM gayo. pAchalathI balada AkhA divasanA bhUkhyA hatA, te caratA caratA vanamAM gayA. anukrameM gavAliye pAcho AvIne juve che to balada dIThA nahIM. tevAreM prabhune pUchayuM je mahArA balada kihAM gayA ? paNa bhagavaMta mauna thakA bolyA nahIM. pachI govAlIye AkhI rAtri vanamAM jaI baladane zodhyA, paNa balada jaDayA nahIM ane balada te vanamAM carI, pharI, pAchalI rAtre potAnI mele tyAM AvI beThA. govAlIye pAcho Avya, tevA2e tihAM balada beThelA dekhI krodha pAmya ane kahevA lAge ke are pApI ! pAkhaMDI! e balada te
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164. zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH saMtADyA hatA. e tAhArUM ja kAma dekhAya che? mane nirarthaka rAtre bhamavuM paDayuM. ema kahI hAthamAM dAmaNuM laI bhagavaMtane mAravA de.. eTale I avadhijJAneM joyuM ane tihAM AvI govAlIone zikSA ApI ane kahyuM ke are vAlIyA ! tuM nathI jANato e siddhArtha rAjAne putra che? eNe dIkSA lIdhI che. ema kahI govAlIyAne iMdra mahArAje dUra karyo. pachI bhagavAnane vinati karI ke he prabhu! tamane Agala upasarga ghaNA thaze, mATe bAra varSa paryata vaiyAvaccane arthe huM tamArI pAse rahuM. tevAre prabhu belyA ke he deveMdra ! "na eyaM bhUsuM na eyaM bhavaM na eyaM bhavisyuM janna arihaMtA deviMdasa asuriMdasya nistAe kevalanANuM upADisu uSADisaMti vA siddhivAvaaiti iti che mATe je arihaMta hoya, tene devasaMbaMdhi, manuSya saMbaMdhi, je upasarga upaje, te sarva sahana kare, paNa keInuM sahAya lIye nahIM, kemake karmakSaya vinA kevala upaje nahIM. mATe mAhArAM karelAM karma huM pote bhogavIza, paNa keInuM sahAya dhAraNa karIza nahIM. ItyAdika bhagavaMtanA vacana sAMbhalI prabhune marajta upasarga nivAravAne arthe idra siddhArtha rAjAne mAsIAI bhAI siddhArthanAmeM vyaMtara tene prabhunI pAse maraNuta upasarga nivAravA sArU mUkyuM. pachI iMdra namaskAra karI prabhu saMyamadhara thayA tenI stavanA karatAM Idra leke gayA. govAlIye paNa potAne sthAnake gaye. have bIje divase kellAgasanniveze bahulanAmA brAhmane ghare kAMsyapAtre khIra leI prabhutye paramAnaM pAraNuM kIdhuM.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 chachuM vakhANa ahiM pAtre mahAro dharma raheze, ema jaNAvyuM. tihAM paMcadivya pragaTa thayAM, tenAM nAma kahe che. eka celekSepa eTale vastranI vRSTi, bIjI gadhodakanI vRSTi, trIje duMdubhinAda, cothI ahAdAna mahAdAna evA zabdanI uoSaNa, pAMcamI zADAbAra kroDa vasudhArAnI vRSTi e arihaMta mahArAjane hoya, ane bIjA munIzvarane te sADAbAra lAkha senayAnI vRSTi hoya. keIka AcAryanA mate ahIM paNa pAMcamuM vakhANa pUruM thayuM jANIye. e rIte jJAnavimala sUri kahe che ke 9 che atha chaThuM vakhANa prAraMbhaH | // DhAla chtthii| jAMjariyA munivara dhana dhana tuma avtaar|| e deshii|| pitA mitra tApasa milyo jI, bAha pasArI Aya // kahe comAsuM padhArajo jI, mAne prabhu ima thAya // 1 // cau nANI vIrajI bhUtala kare re vihAra ||e AMkaNI // artha -have tihAMthI vicaratA merAka sannivezane viSe siddhArtha rAjA prabhunA pitA tene mitra kulapati, huIjha nAmA tApasane AzrameM prabhu AvyA. te jANune tApasa sAme malavA Avyatene bhagavaMta paNa TukaDA pUrvAbhyAsa thakI bAhu pasArIne malyA. pachI tenA AgrahathakI nIrAga cittakA eka rAtre tihAM rahyA. pharI prabhAteM vihAra karavA lAgA. tevAre te tApasa, pahoMcADavA sAthuM cAlyuM. ane ATha mAsa anyatra vihAra karIne mAruM potAnA AzrameM rahevAnI prabhune vinaMti karI. te Agraha prabhuyaM mA.
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 166 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha prabhuye kahyuM ke emaja thAo. e rIteM cAra jJAneM sahita evA prabhu te pRthivI talane viSe vihAra kare che ke 1 | divya cUrNavAseM karI jI, bhamarA paNa vilagaMta // kAmIjana anukUlathI jI, AliMgana deyaMta // 2 // cu0|| artha: have prabhuyaeN jevAre dIkSA lIdhI, tevA iMdrAdikaye sugaMdhita bAvanA caMdanAdike karI bhagavaMtane zarIre lepa karyo che, tene gaMdha, cAra mAsa paryata na jAya. te vAsanA karI hajAro game bhramarA mardonmatta thayA thakA bhagavaMtanA aMgeaMgane vedhe che, mATe upadrava kare che, kenI pere che ke jema kAmI purUSa kAmAMdha thayA thakA strIne AliMgana detA tenA gala sthala hoThAdikane viSe anukUla paNe cuMbana kare, DaMkha mAre tema bhamarA paNa vAsanAye aMdhadhuMdha thayA thakA, bhagavaMtanA zarIranA avayarve DaMka mAre che. e daSTAMta kaho, paNa ahIM eTale phera che, je strI te kAmI purUSathI hArI jAya, paraMtu bhagavAna te bhamarAne eTalo badho upadrava chatAM paNa vajaSabhanArAca saMghayaNanA pratApathI merUnI pere aDaga rahe che. athavA bIje arthe ajANyA kAmI purUSa, gaMdha upara mUcha pAmyA thakAM gaMdha levAne upadrava kare che tathA kAmI strIo bhagavaMtanuM rUpa dekhI mehita thaI thakI anukUla upadrava kare che ke 2 che mitra dvija AbI malyo jI, cIvara dIdho arddha / AvyA tAsa viuDale jI, comAse nirAvAdha // 3 // c0|| artha:-have dIkSAvasare bhagavaMtane DAbe khabhe I devaduSya vastra nAkhyuM hatuM. eka divase bhagavaMtanA pitAne
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 167 daridrI seminAthanuM duHkha mitra semadeva nAmA brAhmaNa janmathI mahA dAriddhI te bhagavaMta pAse AvI hAtha joDI dIna vacanaM bolyo ke, he kRpAnAtha! he paraduHkha bhaMjana! he mahArA mitranA putra! he dAridratAnA chedaka! e dAridra mahArA sAthe paraNya vadhyuM tethI mane cheDatuM nathI. te huM jevAre dhana kamAvavAne paradeze gaye, tevAre dAridrane kahI gaye hate je che dehe che re dAridra! vayakhaNa, vattAM eka suNija che astu dezAMtara cAliyA, thira ghare rahijaja che 1 | evuM sAMbhalI muja pratye kahevA lAgyuM ke yataH | paDivanno girUA taNe, avihaDa jANa sujANa tuma dezAMtara cAliyAM, te ameM Age vANa | 1 | ema meM dAridrane vAryuM, te paNa te mArI sAthuMja AvyuM. pachI huM paradezamAM moTA moTA dAtAra pAse gaye, tathApi mane dAriddhI dekhI kaI bolAve paNa nahIM. dAridrI thakAM huM siddha thaye. ukta cAra yataH disaMti je joga siddhA, aMjaNa siddhA kevi disaMti che - dAridra jega siddhA, pAse chaviyA na disaMti 1 che leka che dAridra namatulya, siddhouM tava darzanAr che - ahaM sarvatra payAmi, namAM payaMti kazcane 15 ema huM paradezamAM pharyo, paNa bhAgyahIna mATe eka badAma paNa kayAMthI na pAme. jema gayo tema rakhaDIne pAcho khAlI hAthe ghera Avyo. huM ghera gayo tevAre mahArA pahelAM dAridra paNa AvIne gharamAM beThuM. pachI mane AvatA joI
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 zrI kalpasUtrasya mAlAvabenaH mahArI strI cATue lai sAAmI AvI, ane mujane kaThAra vacane kahevA lAgI ke, r abhAgI ! dAridrI, DhAlaNA dhana vinA huM zuM karUM, tuM sadAya daridrI rahyo, tAhAre pratApe gharamAM|| zloka !! anna nAstyAdaka nAsti geDe yuga dharI zAke ca lavaNu nAsti, anna nAstIti bhuyaMte // 1 // jasa ghara bheMzanArike pADa, jasa ghara khalada na dIse gADA // jasa ghara nArI na cUDI khalake, tasa ghara dAridra lahere laheke 51 evuM kahIne valI kahevA lAgI ke huM nirbhAgya ! ni ja nilakSaNa ? bhagavata varazI dAnarUpa meghavaraNyAM, temAM sarvanuM dAridra nAza pAmyuM ane tuM kayAM gayA hatA? ema kahI dhakko ApIne kahyuM ke, hajI tuM prabhu pAse jA. mATe huM prabhu ! mahAre mAthe teA abhAgyanu chatraja rahyo te thakI bhAgyanI chAMTa na paDI mATe huM nirbhAgya zekhara chuM. jevAre drAkSA pAke, tevAre kAgaDAnI cAMca du:khavA Ave, varasAda varase tevAre javAzIyu' zukAya; tema tame dAna ApyuM tevAre huM paradeza gayA hatA, tethI mane tamArA hAthanA dAnanI prApti na thaI. yata: " Agala dAridra pAchala dAridra, dAridra ci udizi pAse' paDiyANiye... mane mAravA mAMDaye, teNe huM AvyeA nAzI ! mATe he prabhu! muja upara kRpA karIne kAMika Ape. tevAre bhagavaMtane karUNA upanI, ane vicAryuM je mahArI pAse tA kAMi nathI; tathApi tene devadRSya vajramAMthI aDadhu vastra phADI ApyuM. te vastra leIne vipra paNa prabhune praNAma karI ghera gayA. tene srIye Adara ApI, sArI rasAi karI jamADayA; ane kahevA lAgI ke he svAmInAtha! huM tamArI
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavata acalaka ? 19 vATa varSonI pere jotI hatI. pachI prabhAte seAmadeva brAhmaNa te vastra laine tuNunArA pAse gayA. tuNunAre kahyuM ke ane bIjo bhAga lai Ava ! te huM tuNI Apu. pachI enI eka lAkha zeAnAmeAra Avaze, te tuM ane huM e jaNu vecI laizuM. te sAMbhalI phrI seAmadeva brAhmaNu bhagavAn pAse AvyA. paNa lajjA thakI vasra mAge nahIM. bhagavaMtanI pachavADe, pachavADe, eka varaSa paryaMta karyo. tevAre eka divase... vAyunA ceAgathI (eTale bhagavata jyAM cAmAsuM raheze tihAM paNa e sAthe o che te ceAmAsuM revAnI vAta Agala Avaze) te addha vastra bhagavatanA khabhA uparathI uDIne suvarNa vAlukA nadIne kAMThe oraDInA kAMTA upara paDayuM, te sAmadeva viSra lIdhuM. bhagavate pAchuM pharIne joyu te kAMTe vIMdhANA vastra paDyuM dIThuM. tevAre manamAM vicAryuM je mahArI pachavADe mahArA zAsanakaTaka thaze, ghaNeA kaSAyavata thaze, leAbhI thaze. pachI te vipra vastra lai tuNunArAne ghera gayA. tuNunAre ghaNI kArIgarIthI vastra tuchyu. pachI seAnAmeAra AvI. te e jaNe addho a vecI lIdhI. have ahIMAM bhagavate dIkSA lIdhA pachI eka varSa ane eka mAse acelaka eTale vastra rahita thayA che. krI AgalanI vAta kahe che. cAmAsu AvyAthI bhagavata nirAmAdhapaNe te me|rAka sannivezane viSe pitAnA mitra tApasanA viuDale eTale jhuMpaDImAM cAmAsu rahevAne AvyA. tevAre kulapatiye tRNakhalAnuM jhupaDuM prabhune rahevA sArUM ApyuM. bhagavAna temAM rahyA. daivayeAge varSAda na thayA. tevAre gAyA pramukha pazue
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 zrI kalpasUtrasya bAlAvabe bhUkhe maratAM thakAM jhUMpaDInA tRNakhalAM khAvA Ave. te joi bIjA tApasA te pazunA samUhane hAMkI kADhe, pazu prabhutA maunapaNe rahe, kAI janAvarane tRNukhalAM khAtAM dUra kare nahIM. ema karatAM sarva tRNu pazue khAi gayA. tevAre jhUMpaDu ughADuM dekhI kulapati AhyA ke hai prabhu! paMkhIe paNa peAtAnA mAlA sAcave che, ane tame teA rAjyaputra thaI potAnA Azrama kema sAMcavI zakatA nathI !! 3 / / amIti lahi abhigraha dharI jI, eka parakha karI vicaraMta || zUlapANi sura bodhio jI, upasarga sahi atyaMta // cau0 // 4 // a:--evI rIte kulapatine aprIti upanI dekhI bhagavAne nirdhAryuM je mahAre ahIMAM rahevuM nahIM. pachI AzADhI pUnemathakI paMdara divase eTale ASADha vida amAvAsyAye cAmAsAnA pannara divasa jAtAM prabhuye tihAMthI vihAra karyo, tethI upaDayA. bhagavaMtane na gaNe cAmAsu evuM kahevAzuM. tihAM bhagavaMte pAMca abhigraha lIdhA, te kahe che. eka aprIti upaje, tihAM na rahevu. mInuM nira tara kAussagamAMja rahevu.... trIjuM gRhasthanA vinaya na karavA. cAthuM yathA saMbhave. maunapaNe rahevu. pAMcamuM hAthamAM leAjana karavuM. evA abhigraha sahita vicaratAM thakAM zUlapANi yakSane dehare prathama cAmAsuM rahevA padhAryA. tyAM atyaMta upasarga sahana karIne zUlapANi yakSane pratibAdhyA, tenI kathA kahe che. dhanadeva nAme sA vAhe pAMcaze gADAM mAlanAM bharI, koi gAmAMtare jatA hatA. mArgamAM mahuvAlukA nadI AvI. tihAM nAlAnA
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ lapANine pratibodha. 17. divasa hatA tethI kaI balada te retI bharelI nadImAMthI gADuM tANIne cAlI zake nahIM. paNa te balademAM eka balada ghaNe. jorAvara hate teNe te pAMcaze gADA nadI thakI utArI pahele. pAra karyo. paraMtu pote tUTI paDaye, tethI cAlI na zakyA. tevA sArthavAhe cArA pANIne arthe vaddhamAna gAmanA adhikArI zeTha, paTela, gAmada, paTavArI, pramukhane te dhArI bhalAvyuM. tene tRNa jalAdika sArU dhana ApyuM. valI te baladanI cAkarI karavAnI ghaNuM bhalAmaNa dIdhI. pachI zeTha, tihAMthI cAlyA gaye. pachavADethI te gAmanA lekeye te baladanI sAra saMbhAla kAMI paNa kIdhI nahIM. zeThanuM dhana ApeluM sarva khAI gayAM. pachI te balada bhUkha tRSAye pIDA zubhadhyAne maraNa pAmIne vakSa thayuM. teNe avadhi jJAneM pAchaluM vRttAMta joyuM. pachI gAmanAM leke upara rUThe thake. marakI vikRvI. tethI ghaNuM mANasa ane Dhera mAravA lAgyAM. pachI leke malI tene ArAdhya. tevAreM yakSa pragaTa thaI AkAza vANIye karI bolavA lAgyo ke huM baladano jIva chuM, tameM mane kumaraNe mAryo che, tethI huM ke chuM. mATe tameM have mahArA nAmanuM deherUM karI, temAM vRSabhanA rUpe mahArI mUtti thApa, to roga maTe. pachI koye maraNa bhayathI tenI pratimA karI dehere thApI pUjA karI, tethI marakI upazama thaI. paraMtu te marakIryo karI te gAmanI sIme sthAnake hADakAM ghaNAM paDayAM dekhI te vaddhamAna gAmanuM nAma asthigrAma evuM lokomAM pragaTa thayuM. have bhagavAna te zUlapANI nAmA yakSane pratibodhavAne te yakSane dehere AvyA. tevAreM te yakSa. mahAduSTa che, keIne potAnA dehere rAtre vAsa karavA Ape
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhaDa nahIM. tethI te yakSanA derAne pUjAre IzarmA nAmeM vipra hato, teNe bhagavaMtane rahevAnI manAI karI, tema bIjA loke paNa vAryA te paNa prabhu tihAM rAtre kAussaga rahyA. te dekhIne yakSa rUThe ane saMdhyA samayathI upasarga karavA lAge. tihAM prathama aTTahAsya karyuM, pachI haratInA rUpa, pizAcanAM rUpa karI upasarga karavA mAMDayA. paNa bhagavaMta lagAra mAtra kSebha na pAmyA. tevAre valI mastaka, kAna, nAsikA, AMkha, dAMta, haTha, pUTha, nakha, e ATha sthAnake vividha vedanA upajAvI. tathApi bhagavaMtane akSebha jANI, cakSa pratibaMdha pAmyA ane prabhunI bhakita karavA lAgyA. eTalAmAM siddhArtha vyaMtara AvyoteNe kahyuM ke are zUla pANi yakSa! A teM zuM karyuM? tuM nathI jANato ke e siddhArtha rAjAno putra che, mahATI samatAne bhaMDAra che. je IdramahArAja jANaze, to tane bAhira kADhI mUkaze. te sAMbhalI valI paNa yakSe pitAne aparAdha khamA ane prabhu Agala gIta gAna karavA lAge che ke che muhUrta mAtra nidrA lahe jI, suhaNAM daza dekhaMta // utpala nAma nimittiyo jI, artha kahe ema taMta // 0 // 5 // artha -have bhagavaMta paNa rAtrinA cAra prahara kadarthanA pAmyA. tenA zremeM karI kAussagnamAMja pAchalI rAtre be ghaDI nidrA AvI. tihAM nidrAmAM daza supana prabhu dIThAM, te kahe che. eka tAlapIzAca ha, bIje upale pakSI ane trIjo vicitra kekilAnuM joDuM, e be sevA karatAM dIThAM. jethI phUlanI
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhune supananuM phaLa. - 173. mAlA be dIThI, pAMcamo gAyane varga dIThe. chaThuM padma sarovara dIThuM, sAtamuM samudra bhUjameM taryo dIThe, AThamo sUrya ugate dIThe, navame AMtraDe mAnuSettara parvata bITa dIThe, dazame pote merU parvateM caDhayA evo dIThe. e daza supana dekhIne bhagavaMta prabhAte jAgyA. te vakhate leka paNa bhagavaMtane vAMdarAne arthe AvyA, ghaNe harSa pAmyA. yakSa paNa nATakAdika pUjA sevA karato ho. te joI loka cittavavA lAgA je sAdhune upasarga karI have gIta gAna kare che, puSAdike karI pUje che. tyAM leke paNa svAmIne ghaNe mahimA karyo. evA samayane viSe zrI pArzvanAthane zrAvaka utpalanAmAM nimitti te paNa tihAM Abe, prabhune vAMdyA, ane kahevA lAge che te svAmi! tameM pAchalI rAtre supana dIThAM tenuM phala kahuM chuM ke che tAlapIzAca haNyo je pahelo, te haNazo tumeM moha // zita paMkhIphala dhyAyazo jI, zukaladhyAna akhoha // 0 // 6 // artha -he prabhu tameM je tAlapizAca haye, tethI tameM tarata mehanIya karmane haNaze. valI zvetapaMkhI dIThe, tethI akSebha zukaladhyAna thAvaze. vicitra paMkhI pekhIo jI, te kehezo duvAlaza aMga // govarga sevita phala thApazojI, anopama caraviha sNgh||0||7|| artha -vicitra kephila paMkhInuM jeTaluM dIThuM, tethI dvAdazAMgI prarUpaze tathA gAyane varga dITho tethI anopama caturvidha saMghanI sthApanA karaze ke 7 che caravidha sura sevita hazo jI, padmasarovara dITha // .. meru ArohaNathI hoyazejI, sura siMhAsana iha // cau0 // 8 //
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha a:--valI tame devatAye sevita padmasarAvara dIThuM, tethI cAra nikAyanA devatA tamArI sevA karaze, lo merU patanI cUlikA upara tame caDhayA evuM dIThu, tetho tame devAthe racita siMhAsane bezI, dharmopadeza deze! // 8 5 je sUraja maMDala dekhIjaM jI, te hoze kevala nANa // mAnuSottara aMtara vIMTIo jI, te jagakIrti maMDANa // ca0 // 9 // artha :--valI sUrya maMDala dIThuM, tethI kevavajJAna pAmaze, tathA manuSyAttara parvata AMtrarDa vIMTayA dIThA, tethI jagamAM jIkanA ma'DANu pAmaze, jaladhI taraNa phala e hoze jI, te tarazo saMsAra // dAma yugala phala navi lahuM jI, te kaho karI upagAra // ca0 // 10 // artha:--petAnI bhUjAkhale' samudra tarpI dIThA tethI tame saMsAra rUpa samudrane taraze. valI he bhagavan ! tame phUlanI mAlAnuM yugala dIThuM tenA artha huM nathI jANatA mATe tameja upakAra karIne kaheA !! 10 nA 374 kahe prabhu te phala tehano jI, dharma duvidha kahuM saMta // prathama comAsuM tihAM karI jI, vicare samatAvaMta // 0 // 11 // a--tevAre bhagavata mauna che mATe chadmasthAvasthAne viSe khelyA nahIM. tethI siddhArtha nyatA bhagavAnanA mukhamAM praveza karIne kahevA lAgeA ke phUlanI be mAlA dIThI mATe zrAvakane ane yatinA e e prakAranA dharmanI prarUpaNA huM karIza. have bhagavAne ATha mAsa khamaNe prathama cAmAsu tihAM pUrNa karIne samatA rUpa rasamayathakAM tihAMthI vihAra karyAM !!!
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahachedaka nimittie. 175 | tihAMthI vihAra karI merAsanniveze pAraNuM karI kAussa rahyA. tihAM siddhArtha vyaMtare svAmInA zarIramAM saMkamIne leka Agala nimitta bhAkhe che. tevAre ahadaka nAmA nimittio hAthamAM tRNa laIne pUchavA lAge ke A tRNa chedAze, kiMvA nahIM? te sAMbhalI siddhArtha nA kahI. tevAre te chedavA lAge. eTalAmAM IMdra avadhiye joIne bhagavaMtane mahimA rAkhavAne te nimittionI AMgalI chedI nAkhI. tethI nimittio vila thayA. pachI siddhArthe loka AgaLa kahyuM ke e nimittio cAra che. teNe vIrA karma karane daza palane vATaka cerIne khajurI heThe DATa che. tathA IMdra zamAne bekaDo eNe khAdho che. tenAM asthi boraDI narce DATayAM che. tathA trIjuM dUSaNa je emAM che te enI strIja keheze. evuM sAMbhaLI loke enI strIne jaI pUchayuM. tevAre te strI bolI ke e pASTi, pitAnI bhaginIne bhegave che. evI vAta prasiddha thavAthI gAmamAM phiTa phiTa thaye thake AvI prabhune vinati karI ke tameM kya pUjanaka che, huM ahIM sukheM jIvuM chuM. bhagavaMte aprIti jANI tyAMthI vihAra karyo. utaratAM gaMgA nadI jI, surakRta sahe upasarga // saMbala kabaleM vArIo jI, pUrvabhaveM govarga // cu0||12|| - atha-tevAra pachI bhagavaMta vicaratA thakA surabhipUra nagarane viSe gayA. tihAM gaMgAnadI utaravAne arthe bIjA leka siddhadara khArUnI nAvamAM beThA, tenI sAthe
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 zrI kalpasUtrasya bAlAvabenaH prabhu paNa beThA. evAmAM ghuvaDa lye. tenu zukana joI kSomila nAmA nimittie khelyA, ke huM leke ! Aja maraNAMta kaSTa upajaze; paNa A sAdhu mahA purUSane prabhAve vilaya thAraze. evAmAM bhagavate tripRSTa vAsudevanA bhavamAM je siMhane vidyA hatA te hamaNAM bhavAMtare sudRSTa nAme' nAgakumAra devatA thayA che. te prabhune joi pUrva vaira sabhArI ahIMA ALye, ane nAva khelavA lAgyA, te nAgakumAra dhruvanA upasarga kaMbala sakhala devatAye' nivAryo. te kamala saMkhalanI kathA kahe che. mathurAnagariye jInadAsa zrAvaka ane sAdhudAsI zrAvikA vase che. teNe pAMcamA vratanI niSThAye catuSpadanuM paccakhANa kIdhuM che. tene Ahira sAthe levaDa devaDanA saMtASa che. tethI Ahirane vivAhanA upakaraNa ApyAM. vivAha vItyA keDe Ahira prItiye yukta jInadAsa zrAvakane ghera khalAkAre e navA bAdhalA khAMdhI gayA. zeThe vicAyuM ke jo nA kahIza teA e anya jagAye vecaze, tethI alada du:khI thAze. evuM citavI alada peAtAne ghera bAMdhyA tenu pASaNa karyuM, kakhala ane sabala nAma dIdhAM. have te jInadAsa zeTha AThama pAMkhI pramukhanA pAsaha kare, tevAre pustaka vAMce, te vAteAne sAMbhalatA thakA khaladIyA bhadraka thayA. tethI zeTha upavAsa kare, tevAre te vRSabha paNa tRNAdika carenahIM. e rIte zubha bhAvanAye vicare. eka divase zeTha pAsahamAM beThA che evAmAM kAieka zeThanA mitra AvyeA. te puSTapRSabha dekhI zeThane pUchyA vinA khaladdAne vahelamAM jotarI DerI vane yakSanI yAtrAye lai gayA. mAge. ghaNA doDAvyA. tethI
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ kolI gurU. 177 te baladenAM hADa tUTI paDayAM. zeThane ghera ANI bAMdhyA paNa hADa bhAMgyAthI dANe pANe tyA. zeThe vaNa te baladone aNuzaNa karAvyuM, navakAra saMbhaLAvyuM. tenA prabhAveM beha balada, samAdhi maraNa karI nAgakumAra devatA thayA. te devatA upasarga nivArI prabhune vAMdI prabhu AgaLa nATaka karI svaThAmeM pahelA iti kaMbala saMbala daSTAMta che 12 che have bhagavAna uttara vAcAla sanniveze jAtAM mAge vaddhamAna gAmeM AvyA. tihAM eka suvarNavAlukA, bIjI rUpavAlukA, e be nadIo AvI, te utarI AgaLa cAlatA. eka vakramArga bIjo sarala mArga, evA be mArga AvyA. tihAM leke nivAryA chatAM paNa bhagavaMta saralamArga mUkIne vakra mArge cAlyA. te mArgamAM kanaka khala nAmA tApasane Azrama che. tihAM eka mahA jorAvara ghaNe ThaMzale caMDakozI sarpa rahe che. caMDakozIyo sura kIyojI, pUrve bhikSu cAritra // zIce nayana sudhAraseM jo, have malyo maMkhalIputra ||c0||13|| ' artha--te caMDakeziyA sarpane bhagavAne devatA karyo, tenI kathA kahe che. keIka gAmane vize be sAdhu gurU celA comAsuM rahyA hatA. te eka divaseM pAraNune arthe be jaNe gocarI gayA. tyAM varSARtune lIdhe ghaNu jIvanI utpatti thaye chate mArgamAM gurUnA paga nIceM sUkSma DeDakI AvI te caMpAI maraNa pAmI. tevAre celAmeM kahyuM mahArAja, tamArA paga nIce DeDakI AvI. te sAMbhalI gurUne rIza caDI ane celAne kahevA lAge che are A DeDakIte prathamathI ja marelI 12
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 zrI kalpasUtrasya bAlAvabeAdhaH hatI, metA mArI nathI. cetre ghaNuM kahyuM tApaNu mAnyuM nahI. tevAre cele vicAryuM je sAMje paDimaNAmAM AleAyaNu leze. guNye' paNa sAMje paDikkamaNAmAM sarva AleyaNa lIdhI, pazu DeDakInI AleAyaNA na lIdhI. tevAre valI paNa cele kahyuM je mahArAja DeDakInI AleyaNA che. evuM sAMbhalatAM gurUne rIza caDI. tethI hAthamAM edhAnI DAMDI laine mAravA doDayA. rAtanI velA hatI tethI celeA nAzI gayA. gurU tenI pAchala doDayA, ane upAzarAnA thAMbhalAmAM athaDAyA; tethI gurUnuM mastaka phUTayuM; tyAMthI maraNa pAmI jyAtiSI devatA thayeA. tyAMthI cavIne caMDakAzI nAme tApasa thayA. tenA pAMcaze ziSya thayA. paraMtu pAte ghaNeA krodhI hatA, tethI eka divase rAjakumarane vADImAMthI phUla letA dekhIne hAthamAM pharasI lai temane mAravA doDayA. mArgamAM adhakUvA ALye, temAM paDayA. peAtAnI ksI vAgI. tethI maraNa pAmIne tehIja Azramane viSe caMDakeAzie sarpa thayA che. AMkhamAM jahera ghaNuM che, je kAI dekhe, tene khAlI bhasma kare. ghaNA tApaseAne mAlyA, khIjA nAzI gayA. lAke paNa e mAge' javAnuM cheDI dIdhu che. te sarpanA milaupara bhagavaMta kAussagga rahyA. te dekhI sapte krodha ANIne prabhune DaMkha mAryo. tevAre prabhunA pagamAMthI dUdha sarakhuM leAhI mAMsa nIkalyAM. tene dekhI sape vicAryuM je huM jene sAhAmu jouM, tene paNa khAlI bhasma karU ane ene teA DaMkha mAryo tApaNuM dhelu leAi nIkalyA. mATe e kai maheATA purUSa che. ema ciMtave che. eTalAmAM bhagavAn melyA ke are caMDakAziyA ! khUz2a qhuja. tuM nathI
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMDakeziyAno uddhAra. 17 jANo ! evuM ketAM thakAMja te sarpane jAtismaraNa jJAna upanuM. tevAre pAchale bhava dIThe. pachI prabhune traNa pradakSiNa deI vinati karI ke he karUNAsAgara! durgatirUpa kUpathI tameM mujane uryo. pachI panara divasanuM anazana karI paropakArAthe te sarSe pitAnA bilamAMhe mukha ghAlI ane AkhuM zarIra bAhera rAkhe thake rahyo. pachI te mArge dUdha, dahIM, dhRtanI vecanArI Ahiraleka teNe te nAgarAja saMtuSTa thaye jANI dUdha, dahIM, vRta, zarkarAdike karI sane pU. tenI gaMdhaM karI kIDIyeM te sapane phelI cAlaNa sarakho kIdhe. te sarSa zubhadhyAne maraNa pAmIne AThame devaloke devatA thaye. prabhu tihAMthI vicaratA uttara vAcAla sanniveze pahotA. tihAM nAgasena zrAvakane ghera paramAnaM pAraNuM karyuM. devatAryo paMcadivya pragaTa karyA. tevAra pachI tabikA nagarIye paradezI rAjAryo prabhune mahimA vadhAryo. 2 have eka divase bhagavaMta aghora vanamAM koI vRkSa nIcuM kAussagnamAM ubhA che. tihAM bhagavaMtanA paganI vacamAM agni bAlI zAle khIra rAMdhI. evA moTA upasargane sahana karatAM thakAM bhagavaMta mahArAja bIje comAsuM rAjagraha nagare nAlaMdI pADAce vaNakaranI zAlAyaM eka deze taMtunAmeM sAdhunI zAlAne viSe prathama mAsa khamaNa karI comAsuM rA. tihAM zaravaNajhAmuM maMkhalI putra subhadrAne aMgaja bahuladvijanI gauzAlAne viSe upane. temATe tenuM nAma paNa gazAle rAkhe che. te anukrameM bhamate bhamate bhagavaMta pAse AvyuM.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1800 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhaka - te vakhata mAsa khamaNane pAraNe prabhune vijaya zeThe kurAdika vipula bhejanuM pratilAlyAM. tihAM devatAryo paMca divya pragaTa karyo. te sarasa modakAdikane AhAra dekhIne gozAlAmeM vicAryuM ke ene ghara ghara belAve che; mATe huM paNa jUda bhikSAye pharIza to mAhArI paNa mAnatA vadhaze. tevAre bhagavaMtane jeNe herAvyo tenA pADozIne ghare gozAla paNa vaheravA gaye. te dekhI pADozI harSa pAme, je mahAre ghare bhagavAna padhAryA. tethI uThI beThe thayo. pachI vAMdIne kahyuM ke he mahArAja ! mahAre ghare pAraNuM karo. tevAre gozAlAye be hAtha pasAryA. gRhasthe unI unI raI pIrazI ane uMcuM mAthuM karI jevA lAge che mahAre ghare sonaiyAne varSAda thAya. ema karatAM vAyasa AvI mAthe beThe. tevA meDA uparathI zAlAnA hAtha upara eka bAI devatA nAkhe. te joI zeThe vicAryuM je pADozIne ghera seneyAna varSAda vara ane mAhAre ghare te keyalA varazyA. zAlAnA hAtha balyA, tihAMthI udAsa thaI gazAle nikalya, manamAM vicAryuM che enI pAse sAravidyA che, je ghara ghara sonuM varasAve che. e vidyA huM paNa zIkhuM. mATe enI saMgata karuM to mArI zobhA vadhe! ema vicArI gozAle potAnI meluM mastaka mUMDAvI veza paherI prabhune kahyuM, huM tamAro ziSya chuM, tamArI dIkSA mujane hA, ema kahI bhagavaMta sAthuM pharavA lAge. have prabhune bIjuM pAraNuM naMdie pakavAnAdike karAvyuM. trIjuM pAraNuM sunaMde paramAnAdike karAvyuM. ethuM pAraNuM kalAgasanniveze bahula
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ gazAle. 181 nAmA brAhmaNe kevala khIre karAvyuM. eka divaseM bhagavAna svarNa khalagrAmeM cAlyA. mArgamAM kaI vAlIe khIra rAMdhI che, tihAM gozAla be, he bhagavan! e khIra thAze te khAIne jaIzuM. tevAre siddhArtha bolyA e khIranuM pAtra bhAMgaze. pachI zAlAye ghaNuM yatna karAvyA te paNa hAMDI phUTI gaI. tevAreM zAle be je thAnAra hoya te thAya ja. evuM belI niyatavAdI paNuM paDivaryuM. 3 have trIje comAsuM be be mAsanI tapasyA prabhu caMpAye rahyA. tyAM pAraNuM karI kellAga sanniveze gayA. tihAM zUnyagRhe kAussagna rahyA. tihAM siMho rajaputa gematIdAsI sAthe ramato dekhIne gosAla ha. tevAre teNe gozAlAne kUTa. gozAle prabhune kahevA lAge je tame ene kAM vAratA nathI ? prabhu mauna che tethI siddhArtha belya, ke Aja pachI evuM kAma ma karIza. e kAmanA te evAja phala pAmIza. tevAra pachI svAmI kumAragrAmeM gayA. vanamAM kAussagya rahyA. tyAM zrI pArzvanAthanA ziSya municaMdra sUri dekhI gozAle pUchayuM. tameM keNa che? te bolyA, ameM sAdhu chemeM. gozAla bole tuM kayAM ane mahAro dharmAcArya kyAM ? tevAre te sAdhu bolyA, je te che, te tAhAro gurU paNa haze. tevAreMgazAla rUThe thake bolyA je mahArA dharmAcAryanA tapa teje tamAre Azrama balaje. paNa balyuM nahIM. tevA zAle AvIne prabhune kahyuM ke svAmI Agala
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 zrI kalpasUtrasya bAlAvabAdhaH jevA tamArA prabhAva hatA tevA hamaNAM nathI. tevAre siddhArtha kholyo, are geAzAlA ! sAdhu nahIM male. pachI te rAtre zrIpArzvanAthanA ziSya municaMdra kAussaggamAM ubhA che tene kuMbhAre cAra jANIne mAryAM. municaMdrane avadhijJAna upanuM. maraNa pAmI devalAke gayA. tenA devatAye mahImA karyAM. tyAM ajavAyuM thayu' dekhIne geAzAlA molyA, jIe sAdhunA Azrama khale che, mAhArA gurU sAcA che. tevAre siddhArtha kholyeA ke, are kupAtra ! e teA municaMdra devalAke gayA tenA mahAtsava thAya che. te sAMbhalI geAzAlA vilakhA thayA. te pachI prabhu cAranI nagariye gayA. tihAM gozAleA gAmamAMhe heratA kre. tevAre tyAMnA leAkeAye herU jANI prathama geAzAlAne khADAmAMhe ghAlyuM, pachI bhagavaMtane paNa ghAlyA. evAmAM utpalanAmA vipranI behena sAmAjayaMtinAme sanyAsaNI che teNe AvI cheDAvyA. 4 tevAra pachI cAthuM cAmAsu` svAmI pRSTa caMpAye rahyA. tihA jINu zeThe nitya vina Mti karyAM chatAM paNu bhagavaMte pUrNa zeThane ghare kalakalatA khIcaDA laIne pAraNuM karyuM. devatAce pAMcaddivya vRSTi karI. tihAMthI kayagale gayA. tihAM mAgha mAse jAgaraNanA divase dAridra ane sthavira pAMkhaDiNI nAce che, gAya che, teno geAzAle hAMsI karI. tethI teee gozAlAne mAra ApI pachI prabhunA ziSya jANI mUkayeA. tihAMthI sAvayei gayA. tihAM pitRdattanI zrI zrIbhadrA tene putra jIvatA nathI; tevAre zivadatta nimittiye tene
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANAMta upazama. 183 pUrve kahyuM che ke mRtaka putranA mAMsanI khIra rAMdhIne kaI bhikSukane khavarAvaje, te tamArA putra jIvatA raheze. ahIM gozAle bhagavaMtane pUchayuM ke mane Aja kevuM bhejana malaze? siddhArthe kahyuM tameM mAMsa malaze. pachI siddhArthanuM vacana kheDuM karavA sArUM gozAle zrAvakane ghera hAravA gaye. tihAM khIra jamI pharI pAcho AvI bhagavaMtane kahyuM ke huM khIra ja chuM. siddhArthe kahyuM tuM mAMsa janme che. tevAreM gozAlAye galAmAM AMgalI ghAlI vamana karyuM, mAhe mAMsanA kaTakA dIThA. tevAreMge zAle krodha karIne tene gheraga. paraMtu te strImeM sarA5nA bhayathI gharanuM bAraNuM pheravI nAkhyuM hatuM. tethI zAlAye ghera lAdhe nahIM. tevA kahevA lAgyA mahArA svAmInA tapa te je tamAre pahADe balaje. pachI pADe ba. valI ekadivaseM bhagavaMta ghaNuM nirjhArA karavAnuM hatuM lATa deze jatAM rastAmAM be cera malyA. te khaDaga kADhIne prabhune mAravA doDayA. prANAMta upasarga hato. mATe Idra AvI cAranA paga thaMbhyA. tethI te vRkSanI pere tihAMja ubhA rahyA. ema upasarga nivAryo. tihAMthI galagAmeM gayA. tihAM vAsudevane dehere kAusagga kIdhuM tihAM gozAle AMkho kADhIne bAlakane bahIvarAvavA lAge. leke vAryo, mAryo, kUTa, bhagavaMtane ziSya jANuM mUkyuM. tihAMthI AvartagAmeM baladevane dahere prabhu kAusagga rahyA. gozAle mukha maraDI bAlakane bIvarAvavA lAge. temaja valI mAra khAdhe, bhagavaMtane paNa haNavA AvyA, te baladevanI mUrtiyeM uThInivAryA.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: tihAMthI prabhu corAMge AvyA. tihAM mAMDave dhAna raMdhAtuM dekhI gozAle nIce thaI jovA lAgyuM. tene leke cora jANI mAryo. gAzAla rUTho thake bole je mahArA svAmInA tapa beleM tamAro maMDapa balaje. te temaja thayuM. tevAra pachI bhagavaMta harivRkSa nIcuM kAussage rahyA. tihAM kaI paMthIye Agala bhUmikA bAlI hatI tihAM, paga balyA. tevAre tyAMthI gozAle nAThe. 5 tevAra pachI pAMcama comAsuM prabhu bhadilapUre rahyA. tihAM mAsI tapa prabhumeM kIdhuM. pAraNuM karI kapila grAmeM gayA. tihAM bhagavaMtane cera jANI grahyA. pachI vijayA nAmeM pArzvanAthanI ziSyaNI choDAvyA. tihAM gozAle bhagavaMtathI jUde che. pachI jyAM jAya tyAM tophAna kare, tevAre loka mAra Ape. tethI gozAlAmeM vicAryuM je bhagavaMta sAthuM rahevuM ja bhaluM che. have bhagavaMta vizAlA nagarIye gayA. tihAM lehakAranI zAlAye kAussage rahyA. lehAra paNa cha mahInA sudhI AjArI hatA. te paNa te divase sAjo thayo. tethI upakaraNa laI Avyo. prabhune muMDA dekhI apamaMgalika jANa ghaNuM laIne mAravA uThe. tivAre AvI lahArane nivAryo. tihAM cha mahInA pachI gozAlo paNa AvI prabhune malya. 6 tevAra pachI chaThuM comAsuM svAmI bhadvikAryo rahyA. 7 sAtamuM comAsuM AlaMbhikA nagarInI bAhera devakule rahyA. tihAM gozAla baladevanI mUrti upara purUSacinha
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ AThamuM mAsuM. ' 185 rAzI sute. tevAre pUjAre kUTayo. tihAMthI mardanagrAmeM vAsudevane dehare gozAle temaja mUrti upara purUpa cinha karyuM. tyAM paNa mAra khAdhe. tihAMthI prabhu unnAgagAmeM jatA rastAmAM koI eka nava paraNita vadhUne teDI jAya che. temAM varanA dAMta moTA hatA ane vahu kANI hatI. te joI gazAle hasyo ane bolyA ke Ate deveM sarakhI joDI melavI che. teNe gozAlAne mAra ApI vaMzanAlamAM nAMkhe. 8 te vAra pachI AThamuM mAsuM rAjagRhI nagarIye bhAgavaMta rahyA. tihAM mAsI tapa kIdhuM. pAraNuM karIne pachI navame mAse prabhu vajabhUmiye anArya deze gayA che. tihAM ghaNuM upasarga sahana karyA. tyAM AhAra vinA cha mAsI ta5 thayuM che. ekadA bhagavAna kumAra grAmeM jatAM mArgamAM tilane choDa dekhI gozAle bhagavaMtane pUchayuM. e tilano choDa nIpajase ke nahIM nIpaje tevAreM prabhu bolyA, e sAta tilanA phUlanA jIva marIne ekasiMghane viSe tila thAze. te sAMbhaLI zAle bhagavaMtanuM vacana mithyA karavA sArU choDa ukheDI vegala mUko. pachI keTaleka divaseM cheDa gAyanI kharImeM caMpANo, tethI dharatImAM peTho. pachI te choDa vaSadanA neM pAcho ubhe thaye. karI keTaleka divase siddhArtha pure jAtAM te mArge prabhu AvyA. tevAre zAle tilane choDa uge dIThe. tene vidAratAM te mATe sAta tala dIThA. tethI gozAlAnuM mana daDha niya
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 zrI kalpasUtrasya bAlAvabAda tavAdI thayuM. tathApi pAchA ukheDI nAkhavA mAMDayA. tevAre iMdre rakArIne kahyuM ke he harAmakhAra! bhagavatanuM vacana khATuM karavA jAya che? te sAMbhalI geAzAleA krodha pAmI vizeSa upasa karavA lAgeA. have svAmI brahmagAme gayA. tihAM brAhmaNanI e zerIyA che. ekanadanA vAsa ane bIjo upanaMdanA vAsa. te madhye naMdane pADe prabhu gayA. tyAM paramAne pAraNu pratilAbhyA. ane geAzAleA upanaMdane pArDa gayA, tihAM vAzI anna sAta divasanI gheMza malI. tethI geAzAle kApyA thakA kahevA lAgeA je mahArA dharmAcAryanA tapateje tAhArA vAsa khalIne bhasma tho te temaja thayuM. pachI bhagavAna kumAra grAme padhAryA. tihAM vaiza'pAyana nAme tApasa che teNe AtApanA levA sArU jaTA mAkalI mUkI che. te jaTAmAMhe ghaNI ju dekhIne geAzAle hAMsI karI ke tame teA junA ghara che. te tApase. krodha thakI geAzAlA upara tejalezyA mUkI. tevAre bhagavAne dayAye karI zItalezyAye karI tejalezyA nivArI. pachI geAzAlAye siddhArtha ne tejolezyAnA upAya pUchyA. tevAre' siddhArthe kahyo ke AtApanA pUrNAMka chaThTha tapa karI eka muThI aDada ane eka calu uSNu pANIye pAraNu karatA purUSane cha mAsane cheDeDa tejalezyA upaje. e sAmAnyavidhi dhAraNa karI geAzAleA anukrame bhagavatathI jUdo thaine tejAlezyA sAdhI, tathA pArzvanAthanA ziSya pAse aSTAMga nimitta zIkhI AjIvikA paMtha thApIne sAvacchI nagariye vicare che, ane leAkAne huM jina chuM, ema kahetA tIrthaMkara
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSpa sAmudrika. 187 nAma dharAvatA siddhAI dekhADatA kare che. evAmAM bhagavata paNa sAcchI nagariyeM AvI dazamuM cAmAsuM rahyA che. nadinIreM prativiviyA jI, jinapada lakhaNa dITha // sAmudrika no phe nI, raMka thayo mana vru // 230 | 24 a:--eka divase bhagavAn vihAra karatA gaMgA nadI utaratAM sUkSmavelumAMhe pratibiMkhita pagalAnI zreNIne viSe cakra, dhvaja, aMkuza pramukha lakSaNu thayA. evAmAM pAchalathI kAI eka puSpanAmA sAmudrikazAstranA jANu AnyA. teNe manamAM ciMtavyuM je koi eka cakravattI ekAkI jAya che. mATe huM jaI enI sevA karUM. pachI te caraNAnusAre tihAM AnyA. tihAM bhagavAnane vastrarahita digambararUpe dekhIne vicAravA lAge| je huM sAmudrika zAstra phrAkaTa bhaNyA chuM. jo evA lakSaNanA dhaNI bhikSukarUpe ekAkI che te e mahArAM pustaka pANImAM elavA lAyaka che, ema ciMtavI pustakane pANImAM khelavA lAgyA. IMdramahArAje e vRttAMta jANyuM. tevAre tihAM AvIne prabhunI sevA sAcavI, puSpa Agala prabhunuM svarUpa varNavI zAstra pANImAM khelavAM na dIdhAM. pachI bhagavaMtanA guNagrAma karI idra svasthAnake gayA. puSpa paNa IMdra pAsethI maNukanakAdika dhana pAmI harSa pAmatA peAtAne sthAnake gayA. prabhuye paropakArArthe anyatra vihAra kIdhe!. A vAta kalpasUtranI kathAmAM prabhunA prathama varSanA cAmAsAmAMja kahI che paraMtu ahIM kavitAmAM pAchala lIdhelI che. have bhagavAn vicitra tape karI vicAratAM ukta ca
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhaH aa gAthA 5 daDhabhUmi ahumicchA, peDhAlu jANumAgayeA bhayava'|| peAlAsa ceiyami, DiegarAya mahA paDima / / 1 / sakkoIya devarAyA, sabhAgau bhaNuirisIu vayaNuM tinni vilega samacchA, jivIra maNu caleuje !! 2 ! sAmAyi sa Mgamae, devA sassase amiraNu 11 ahaM Agae tura MtA, micchardirlRi paDiniviTTo // 3 // a:--bhagavaMta mahArAja kaThaNa bhUmine viSe mahu sveccha jyAM vase che evA mleccha deze. peDhAlanAmA grAme AvyA. tihAM peAlAzanAmA caityeM aThThama tape sahita eka rAtrikI mahA pratimAye rahyA che. evAmAM zakeMdra peAtAnI sabhAne viSe bhagavAnanI prazaMsA kare che ke traNa leka bhegA thAya tepaNu prabhune calAvavAne samartha na thAya evuM prabhunuM sattva che. evu IMdranuM vacana sarva devatAye satya mAnyuM. pazu saMgamanAme asabhya devatA2e vicAryuM je manuSyane calAvavuM e kAMi maheATI vAta nathI. evuM ciMtavI IMdranu vacana aNu mAnatA thake calAvavAnI pratijJA karIne prabhu pAse AvyA !! 14 / saMgamasura adhameM karyo jI, bahu upasarga sahaMta // teza ganArana saMcaryA nI, nALI ma mahaMta // 230 // 1 // artha :--have bhagavAna jihAM mahApApiSTa prANI rahe che evA anArya dezane viSe peAtAnA mahaMta karma khapAvavAne arthe gayA. tyAM ghaNA upasarga sahana karyo. kAIeke tA bhagavaMta sAmA patharA nAkhyA. keAIeke hAsya karI zAMkale
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ nava mAse eka rAtrI mAM vIza upasarga. bAMdhI, ItyAdika aneka upasarga prabhumeM sahana karyA. rastAmAM cAra malyA te apazukana jANuM taravAra kADhI mAravA doDayA. te maraNAMta upasarga jANI siddhArthe vAryA. tyAM anArya dezamAM moTA upasarga sahana karIne ghaNA karmone prabhuye nAza karyo. pachI pUrvokta krUralezyAne dhaNI saMgama nAmeM adhama devatA teNe AvIne bhagavaMtane calAvavA sArU bahu ghaNuM. mahATA upasarga karyA, te prabhumeM sahyA, te kahe che. prathama te retine dhUlane varSAda varasAvyuM. bIje vAtuMDa kaDIce karI. zarIra cAlazuM sarakhuM kIdhuM. trIje DAMseM karI zarIramAM TakA mAryo. cothe ghImela kIDiyA thaI zarImAM peThe. e cAra upasarga eka samaye karyA. valI vIMchIne rUpe, nelIyAne rUpe, sane rUpe tathA uMdarane rUpe DaMsyA. vyAdhranA rUpa karI hastInA rUpa karI hAthaNunA rUpeM zuM uMce uchA, page maraze. pizAcanuM rUpa karI aTTahAsa karyo. siMhanuM rUpa karI nakha mAryA. siddhArthapitA tathA trizalA mAtAnA rUpa karI vilApa karyA. be paganI vacamAM agni bAlI tenA upara anna pakAvyuM. tIkhA mukha vAlA paMkhInA rUpa vikuvIne prabhunA kAna pramukhanA mAMsa khavarAvyAM. pracaMDa vAyare karI bhagavaMtane uMcA uchAlI heThA nAkhyA. kalikA vAyare karI cakanI pere bhamADayA. sahasa bhAranuM cakra prabhune mAthe mUchyuM, tethI DhIcaNa lage bhUmi mAMhe bhagavaMta pezI gayA. pachI prabhAta vikuvane saMgama kahevA lAge ke he devArya ? cariyuM jAo. topaNa bhagavaMta rAtri jANI ubhA rahyA. valI devAMganAnAM rUpa karI hAvabhAva dekhADI anukUla upasarga karyA. evI rIte eka rAtrimAM vIza. chilI harAvyA para jivIe,
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhaka upasarga karyA. topaNa prabhu lagAra mAtra DagyA nahIM. pachI cha mahInA paryata kayAhiM paNa prabhune zuddha AhAra male nahI e prayatna deva mAyAthI karyo. to paNa prabhu nizcala rahyA. pachI adhama saMgame devatA kheda vikhinna thaIne jato rahyo. saudharma devalekavAsI Idra, deva, devAMganA sarva cha mAsa paryata nisteja hatA. pApiSTa saMgamAne Avato debI I tene prahAra karyo. araDATa karato devalokamAMthI kADho. te merU cUlikAye jaI rahyo. have bhagavAnane gokulamAM vatsapAlI nAme vRddha desIye paramAnaM pAraNuM karAvyuM. tihAM paMcadivya pragaTa thayA pachI cezaTha Idra tathA sarva devatA anukrameM prabhune samAdhi pUchavA AvyA. e navamAM varSanA upasarga kahyA. tevAra pachI dazamu comAsuM te prabhu sAvaccha nagariye rahyA che ke 1pa che vyaMtarIkRta sahe sItathI jI, lokAvadhi lahe nANa // parvata para navA gI, vedanA nahIM paramA | rAma ddA artha:-have eka divase bhagavAna zAlI zIrSagrAme udyAne kAusagga rahyA che. tihAM sIta upasarga sahyo te kahe che. tripRSTha vAsudevanA bhavamAM apamAniti strI hatI te hamaNAM vyaMtarI thaI che. teNe tApasaNInuM rUpa karI pitAnI jaTAmAMhe pANI bharIne prabhu upara chAMTayuM. te vakhate mAgha mAsanA TADhanA divasa hatA. temAM valI meghavRSTi vyaMtariye karI. tathA ghaNe ThaMDA vAyaro vikRoM evo upasarga vyaMtaricuM karyo. e sarva pramANa vinAnA prabhunAM pUrvakRta kama hatAM, te AvI naDayAMte sarva upasarga sahana karIne dUra karyA. ahIM
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 me cAmAse prabhunA apUrva miha. 191 vyaMtarInA upasargathI prabhu aDaga rahyA. pachI prabhune dhaivata jANI peAtAnA aparAdha khamAvIne vyaMtarI svasthAnake gaI. tihAM sItavedanA setA thakAM bhagavaMtane paNa chaThThane tape karI yathA leAkAvadhijJAna upatuM, ema bhagavate halavA bhArI ghaNA karma trADayAM. e upasarga chaThThA varSamAM thayA, ema pa sUtramAM lakhelI kathAomAM kahyo che ! 16 // camaro saraNe rAkhIo jI, susamAra puri gharI dhyAna // anumeM caMddana vAjitrA nau, gatisrAme manavAna // 230 5chA artha:--tevAra pachI bhagavaMta vizAlA nagariye agIArasuM cAmAsu rahyA. tevAra pachI valI susamAra pure bhagavata kAussagga dhyAnamAM hatA. te vakhate camare ne zaraNe rAkhyA che tenI kathA Agala daza accherAnI vAtamAM savistara AvI che, tyAMthI jANavI. tevAra pachI anukrame caMdanabAlAye prabhune paDilALyA che, eTale bhagavate kAMika karma rahyA jANI pASa vadi ekamanA divase evA abhigraha kIdheA che ke je rAjaputrI hAya ane dAsIpaNuM pAmI hAya, mAthe muMDI hAya, page eDI hAya, uMbare beThI eka paNa mAhira ane eka paga kharA mAMhe hAya, aDadanA khAkalA supaDAne khUNe detI rUdana karatI hAya, traNa upavAsanI karanArI heAya evI, strI jo e pAhAra madhyAnha pachI bhikSA mane Ape, te mahAre pAraNu karavuM. evA abhigraha karIne zrIvIrabhagavAn gAcariye' nitya bhramaNa kare, paNa kyAMya evA yAga ane nahIM. tyAM matrIzvara pramukhe aneka upAya karyAM, paNa kai rIte prabhunA abhigraha
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 zrI kalapasUtrasya bAlAvabodhaH pUrNa thAya nahIM. evAmAM caMpAnagarIne dadhivAhana nAmeM rAjA tenI dhAraNI nAmA strInI vasumati nAmA putrI che tenuM apara nAma caMdanabAlA che, have kezaMbI nagarIne saMtAnika nAmeM rAjA che, teNe rAjyavire dhuM lazkara leI caMpAnagarIne lUMTI, tevAre dadhivAhana rAjA nAzI gayo, ane dhAraNuM rANuM tathA caMdanA e be kaI eka pAyaka saMtAnika rAjAne sevaka hatuM, tenA hAthamAM AvI. teNe dhAraNIne kahyuM ke tane huM mahArI strI karIza. te sAMbhalI dhAraNuM rANI jIbha cAMpIne maraNa pAmI. pachI caMdanabAlAneM te cAkara cauTA mAMhe vecavA gaye, tene vezyA levA AvI. tevAre caMdanAmeM pUchayuM tamAre ye AcAra che? vezyA belI zrImanta purUSa sAthe prIti karavI, bhalA mana mAnyAM bhajana karavAM, e amAre AcAra che. tevAre caMdanA belI e mahArAthI na thAya. tathApi vezyAye balAtkAre levA mAMDI. tevAre zAsana devIye vezyAnA kAna ane nAka chedI nAkhyA. vezyA nAzI gaI. pachI dhanAvaha nAme zeTha jinavamI hato, teNe mUla ApI caMdanAne vecAtI laI, pitAne ghera teDI AvyuM. teNe caMdanA nAma ApI putrI paNe thApI. paNa caMdanAnuM sarUpa dekhI dhanAvahazeThanI mUlA nAmA vAMjaNI kuhADa strI che, te manamAM dveSa rAkhavA lAgI ke rakhe ne e mAhArI zoka thAya? temATe prathamathIja kAMI upAya karuM to sArU. pachI eka divasa zeThanA paga pakhAlatAM caMdananA mAthAnI veNI dharatIye paDI te zeThe upADI uMcI lIdhI. te pahelI durAcAra strImeM dIThI, ane manamAM ciMtavavA lAgI je zeTha enI veNIye mehyo
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdanabALAne hAthe prabhune pAraNuM. 193 dekhAya che. sukhathI tA putrI kahe che, paNu ane strI karI rAze, emAM sa Mdeha nathI pachI eka divase zeTha keieka gAme gayA. pachavADe mUlAye caMdananA mastaka mUDI pagamAM kheDI ghAlI sAneA vastra paherAvyeA. hAthamAM kheDI ghAlI chANA pramukhanA oraDAmAM besADI, pAte gharane khAraNe tAluM ApI peAtAne pIyare jatI rahI. have caDhanA teA AraDAmAM beThI navakAra gaNe che. peAtAnA karelA karmane nide che. ema karatAM ceAthe divase zeTha phrI peAtAne ghere AvyeA. sarva vRttAMta dAsInA mukhathI jANIne pachI aDadanA mAkalA supaDAne khuNe nAkhI caMdanAne ANI ApyA, ane kahyuM ke tuM traNa divasanI bhUkhI che! te A AkalA khAje. eDI kAhADavA sArU huM leAvArane teDI lAvuM chuM. ema kahI caMdanAne pUrvIlI avasthA sahita uMbare besADI pAte leAhArane teDavA gayA. pachavADe zuddha samyaktvanI dharanArI cakranA satI citave che je koi atithi Ave te tene e veAhArAvI Apu evAmAM madhyAnha vItyA pachI prabhu padhAryA. tene dekhI caHnakhAlA havata thaI thakI khAkalA devA lAgI. paraMtu prabhuye lIdhelA abhigrahanA cAra bheda tA malatA DhAMThA, paNa pAMcamuM rUdana dIThuM nahIM, tethI pAchA valyA. tevAre caMdanA duHkha dharatI thakI rUdana karavA lAgI, je sAdhu paNa mahArA hAthanuM ahAra nathI letA, mATe mane dhi:kAra che, pachI bhagavaMte rUdana karatI dekhI pAtAnA saMpUrNa abhigraha thayA jANI te aDadanA mAkalA pAchA vaLIne lIdhA. tihAM devatAye 5 cadinya pragaTa karyAM. eDI bhAMgIne neura thayA. mastake vINI AvI. ahIM 13
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: pAMca divaoM uNA chammAsI tapanuM prabhune pAraNuM thayuM. vasu dhArAnI vRSTi ApaNA ghare thaI evuM sAMbhaLIne mulA potAnA piyarathI chaTatI chaTati kasati kAMcalIne jema tema bAMdhatI tihAM AvI. pachI mahATe jele vAlatI utAvalamAM kholA bharIne dhana upADavA mAMDyuM. te upADatAM agni javAlA uThI. vastra sarva balI bhasma thayA. zyAma vadana thaI thakI jAtI havI. tene devatAye tarksanA karI kahyuM ke e dravya caMdanabAlAnuM che. caMdanAmeM te dhana zeThane Ape. zeThe te sarva dhana caMdanAnI dIkSAnA mahatsa kharacyuM. have prabhu vicaratA anukameM caMpA nagarIye svAtidatta brAhmaNanI zAlAye bAramuM comAsuM rahyA. tihAMthI vicaratA emAnika gAmeM AvI bAhera udyAne kAussagga rahyA che 17 kAne khIlA ghAlIyA jI, gopa kare ghora karma // vaidyaM te valI uddharyA jI, sahI vedana ati marma / / cau0 // 18 // artha - have bhagavaMtanA kAnamAM gavAli khIlA ThakyA te upasarga kahe che. prabhuye tripRSTa vAsudevane bhave zavyApAlakanA kAnamAM tarUe uSNa karI namAvyuM hatuM. te karma ahIM prabhune udaye AvyuM. te zayyApAlaka aneka bhavabhramaNa karI hamaNuM gopAlaka thayela che. tethI te vairane lIdhe teNe govAlIye prabhune balada bhalAvyA, pite gAmamAM gaye. tyAMthI pAchA Avyo tevAre balada na dIThA. pachI balada jevA sArU cAra prahara rAtri bhame. prabhAte Avyo te bhagavaMta pAseM balada beThA dIThA. te vakhata te govAlIye
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ chelle utkRSTa upasa 195 bhagavatanA kAnamAM khIlA besADayA. jema keAi dveSe nahIM tema jenAM tIra thAya che evA zarakTa vRkSanA agra kApIne kAnamAM.. DhAkayA. tethI bhagavatane mahAveDhanA prApta thaI. pachI bhagavata tihAMthI vihAra karatA madhyama apApAye siddhArtha vaNikanA ghare gAcarIye padhAryAM. teNe prabhunA kAnanuM svarUpa jANI kharaka vaidya mArgAnusArI hatA tene samAcAra kathA. pachI te vaNika tathA vaidya ehu prabhunI pachavADe saparivAre khIlA kADhavA AvyA. tihAM eka khIlI AmalI vRkSe rezamanI deriye karI bAMdhI. eka hAthamAM sAsI kheMcIne buddhiprapace karI khIlA kADhayA. te vakhata valI bhagavaMtane parama vedanA thaI. tethI araDATa mUkayeA. vanamAMhe gheArAkAra bhayaMkara zabda thayA, pAhADa phATA. pachI prabhu mUrchA pAmI dharatIye paDayA, evI pIDA thai. tene e purUSa upADI beThA kIdhA. pachI traNu sarehiNI auSadhiye karI kAnane viSe thatI pIDAnI samAdhi kIdhI. tihAM khAMbhaNavADa tIrtha thayA. gAvAlIe marI sAtamI narake gayA. siddhArtha vaNika tathA kharaka vaidya e e svarga gayA. ema bhagavatane prathama upasarga paNa gAvAliye karyAM, ane chele upasarga paNa gAvAliye karyAM. bhagavaMtane jaghanya upasarga tA sIta parisahunA bya tariyeM karyAM. madhyama upasarga saMgama deva tAye karyAM. tathA utkRSTa upasarga kAnamAMthI kholA kADhavAnA thayA. e rIte bhagavate khAra varSa paryaMta kAyA vAsaravi. temAM e ghaDI mAtra nidrA AvI. pahelA zrIRSabhadeva tIrtha karane eka varSa pa ta bhikSA na malI ! khIjA madhyama khAvIza tIrthaMkarane thADA upasarga thayA ane chellA zrIvIra prabhune ghaNA upasarga sahana karavA paDayA che !! 18 // iti upasarga saMbaMdha saMpUrNa
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: varasa bAra sADAlageM jI, karma karyA savi jera // caDavihAra tapa jANavuM jI, nitu kAussagga jima mera // ca0 // 19 // aH--zrIvIra bhagavAne chadmasthapaNe sADA khArava paMta tapasyA karIne sarvaghAtI karmane khapAvyA. jeTalI bhagavate tapasyA karI te sarva tapasyA vihAre karI sahita jANavI, niraMtara bhagavAn kAussaggamAM rahyA che|19A have tapa saMkalanAM kahuM jI, je kIdhA jinarAya || beThA to kadIyeM nahIM jI, gAya duhi kAraNa ThAya || cau // 20 // a:----have prabhuye tapasyA karI tenI saMkalanA kahiye' chaiye. jema keAi purUSa gAya dohAvavAne bese te rIte bhagavAn beThA. paraMtu kAi divase dharatIye beThA nahIM ArA nA yathA zA sarasita sAmaNi mati dyo nirmalI, Ape! kariya pasAya ! zrI zrI mahAvIre je tapa karyuM, tenAkahuM suvicAra // 1 // valI valI vAMdu ke vIrajI seAhAmaNA, zrIjina zAsanasAra // e AMkaNI // bhAvaTha bhajana sukha karaNA sahi, sevyAM saMpa thAya nAma liyatA navanidhi saMpaje, durgati dUra plAya parAvA khAra varaza lage prabhujI tapa karyuM, ne lI tera re paraka e kara joDIne valI vInavuM, Agama deche sAkha nava caumAsI vIranI jANiye, eka kIce chamAsa // pAMce UNAM cha li jANiye, mAre eka eka mAsa 4AvA ahIMtera mAsa khamaNu jaga dIpatA, cha e mAsI re jANu magAvA
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ bI vAranI tapasyAnuM varNana. 197 traNa aDhAI svAmImeM be karI, be daDhamAsI vakhANuM pAvo traNa upavAsuM paDimA bAramI, vahi te vArevAra che baze chaTha vIrajiNa gahagahe, ne ogaNatIza apAra dAvA subhadra mahAbhadra savibhadra jANiye, deya caudasa dina jaya che te vica pAraNuM prabhujIye karyuM, ema zole dIna hoya chAva nitya nitya bhajana vIrajI navI karyo, na karyo cotha AhAra che De tapa te bele jANi, tapa saghalAM cauvihAra TAvo vIrajIye kIdhA traNaze pAraNuM, ne valI ogaNapaccAza che anukrameM vIrajI kevala pAmaze, varaze mukti AvAsa lAvo // DhAla sAtamI // prabhu pAsaveM mukhaDaM jotAM e dezI // nava caumAsa cha do mAsa // aDhI mAsi doDhamAsi, duga duga duga traNa mAsI, kIdho eka chamAsi // 1 // artha-prabhu nava caumAsi tapa karyA, cha be mAsI tapa karyA, be aDhI mAsI tapa karyA, be deDha mAsI tapa karyA, be traNa mAsI tapa karyA, eka cha mAsI tapa karyuM che 1 . mAsa khamaNa bAra jANI, bahoMtera pakha dIla ANo // paNa dina nyUna chamAsa, visaya guNatIsa chaTha tAsa // 2 // artha:--bAra mAsakhamaNa karyA, bahotera amAsI tapa kIdhAM, eka pAMca divase UNe chamAsI tapa karyo, bazene ogaNatrIza chaTha tapa karyA che 2 che bhadra mahAbhadra paDimA, tema sarvatobhadra mahimA / duga caudasa dina mAna, bAra AThama guNa khANa // 3 //
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabelaH aH--valI bhadratA pratimA dina e pramANu tathA mahAbhadra pratimA dinacAra pramANu, tathA sa tAbhadra DimA, dana daza pramANunI vahyA, ane cauda divasanA ceAvihAra e vAra karyo, tathA khAra aThama tapa karyo // 3 // 198 dikhA dinI lahiyeM, pAraNa dina sakI kahIyeM | kaLaze naLavAze, 2vivAra uThThAneM // 4 // artha :--dIkSAnA divasathI laIne pAraNAM traNaze te egaNu pacAza karyo. bIjA sarvAM divase ullAsa sahita pANI rahita cAvihAra karyo !! 4 ! have zrI vIra caritrAnusAre chadmasthapaNAnA cAmAsAnI saMkhyA kahiye ce. eka asthigrAme, khIjuM nAlaMdIpADe, trIjI caMpAnagariye', cAthuM pRSTa ca'pAye, pAMcamuM bhaaipure, chaThThuM bhadrikAye, sAtamu AlabhikAye, AThamu rAjagRhai, navamuM vajAbhUmiye, dazamu zrAvastiye, agIArabhu' vizAlAye', bAramuM caMpAnagariye, e rIte khAra cAmAsA prabhunA thayAM ! Iti // 4 // bAra varasa SaTa mAsa, upara pakha eka khAsa // ema chadmastha paryAya, prabhu jRMbhakagAme jAya // 5 // aH--ema khAra varSa upara cha mAsa ane valI eka pakhavADIu upara eTalA chadmastha paryAya pAlIne jA bhaka gAmane viSe prabhu jatA havA // 5 // ruju vAlikA tIreM, jIraNa caitya adUreM // sAmA koDaMbI ne beTe, zAlidruma taNe heThe // 6 //
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhune kevaLajJAna mahatsava. 10 - artha-tihAM mArgamAM juvAlikA nadIne kAMThe junuM paDeluM eka deharUM che tihAM sAmAnAmeM kuTuMbInA khetramAM eka zAlinAmA vRkSa che tene heThe 6 che chaTha bhaktane aMta, go duhi koi besaMta // mAdhava vaizAkhe raMgeM, zudi dazami iMdu saMgeM // 7 // artha-chaTha bhakate belAnI tapasyAye karI sahita gAya dehatAM jevA Asane keAI bese tevA Asane beThA thakA vaizAkha zudi dazamine divase pe 7 uttarA phAlaguNiyorga, pAchale pahora prasaMgeM / / sUrya pazcimeM jAve, vijaya muhUrta tihAM Ave // 8 // artha -uttarAphAzunI nakSatrane vega Ave thake pAchalA pahore sUryanA chAyA pazcima dizA jAte thake vijaya muhUrta Ave thake che 8 kevala jJAna pAve, sakala surAsura Ave // dIdho tihAM upadeza, koi na lahyo dharma leza // 9 // artha:-te vakhate prabhujI zukala yAna dhAvatAM thakAM kevalajJAna pAmyA. te vakhate samasta sura je vaimAnika de ane asura je pAtAlavAsI de te malI cezeThe IMdra keTAnukaTI devatA sAthe prabhune kevalajJAna mahotsava karavA AvyA. pachI mahatsava karIne devatAye semesaraNa racyuM. bAra5rSadA malI dezanA sAMbhalavA beThA. prabhuye paNa tIrthaMkarano AcAra che mATe dezanA dIdhI. dharmopadeza dIdhuM, paNa huMDAavasarpiNa
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH kAlanA yoge keIne leza mAtra vyatipariNAma upane nahIM. tethI navakArasI sudhAM paNa kaIyeM vrata lIdhuM nahIM. sahu svasthAnake gayA. e rIteM prathama dezanA abhAvita thaI. tIrthakaranI dezanA khAlI jAya nahIM te khAlI gaI, mATe e arUM thayuM che te che tihAMthI apApAyeM AvyA, samavasaraNa karI chaayaa|| tihAM rerAnA vIdhI, jana to pIdhI 20 || atha-pachI lAbhane abhAva jANe prabhu tihAMthI vihAra karI sonAne kamale paga dharatA thakA aSTa mahAprAtihAye birAjamAna devatAnI kaDAkaDiye paravaryA thakA bAra jananI apApA nagariye mahasena vanane viSe samesaryA. tevAre teja vakhate te vana prakRdvita parlAvita phalita sakrika zItala chAyArthe zobhita thato ha. tihAM devaye samosaraNa racyuM. bhagavAne dezanA devA mAMDI. te vANuM bhavya jIe amRta samAna jANIne pIdhI che 10 | che. DhADha AdarI che. eTale je nirika rezI tihAM apApAmAM vase, mAhaNa somilanAma to // yajJa maMDAvyo che tihAM teDayAmAhaNa re yajJanA jaannke||1||dhn dhana vIravANI // dhana prANI re jeNeM hRdayeM ANI ke ||dhn0 // e aaNknnii|| artha - have te pAvApura nagarane viSe somila nAmAM brAhmaNa vase che. teNe pitAne ghera yajJa maMDALe che tene bAra varSa thayAM che. tihAM te yajJa upara ghaNuM brAhmaNa yajJanA
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ IMdrabhUti vigere. jANu AvI ekaThA maLyA che. zrIvIra prabhunI che. je bhavya prANI e vANIne hRdayamAM dhare dhanya che !! 1 // magadhadesa govaragAmathI, AvIyA gharI ahaMkAra to // iMdrabhUti AdeM dai, adhikArI re mAhaNa agIAra to // dha0 // 2 // a:--te yajJa upare magadha dezane viSe geAvaranAmA gAma che. tihAMthI ghaNA brAhmaNa ahaMkAra dharIne AvyA che. temAM iMdrabhUti Ade kreIne agIAra brAhmaNa mukhya adhikArI che tenAM nAma kahe che // 2 // iMdrabhUti aganibhUti, vAyu sagA tri baMdhu to // vyakta sohama maMDita moya, avaMti ramrAtA re metAya mamAsato / / 40 || rU | artha :--iMdrabhUti, agnibhUti ane vAyubhUti, e traNa sagA bhAi cauda vidyAnA jANu che. ene pratyekane pAMcaze pAMcaze. ziSya che. tathA maMDita ane maiA putra e e bhAine sADA traNuze, sADA traNaze, chAtrane parivAra che. tathA akapita, acalabhrAtA metA ane prabhAsa, e cArane traNa traNazenA parivAra che !! 3 5 201 vANIne dhanya che tene paNa casahassa cArazeM ache, tehano savi parivAra saMveda che, mana mAMde re, nima niri mArI to // to // ekeko dhana. || 4 || a--e pUrvokta, sarva malI agIAra paDitAne khaddhA malI cummAlIzaze chAtra che, e sarva AgIAranA manamAM parvatanA bhAranI pere ekekeA sadehu che te AgavI gAthAye kahe che. // 4 //
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH jIva karma tajIva zarIra, bhUta tehavo baMdhamokha to|| deva nAraka puNya paralokano, mokSa na mAne re esaMzaya dekha to ||dhn0||5|| artha-pahelAne te jIva che kivA nathI? e saMdeha che. bIjAne karma che kiMvA nathI? e saMdeha che. trIjAne jIvathI zarIra chUTuM nathI ? arthAt teja jIvane teja zarIra e saMdeha che. cothAne pAMca bhUta ane jIva eka che ke jUdA che? e saMdeha che. pAMcamAne A bhavamAM je je hoya, te parabhavamAM paNa te ja thAya. strI hoya to strI thAya? e saMdeha che. chaThane baMdha makSa che kiMvA nathI? e saMdeha che. sAtamAne devatAo nathI e saMdeha che. AThamAne nArakI nathI, e saMdeha che. navamAne puNya pApa nathI, e saMdeha che. dazamAne paraloka che ke nathI, e saMdeha che. agIAramAne mokSa nathI, e saMdeha che ke 5 che suNI vIra sarvajJane, AviyA dharI abhimAna to // niHsaMzaya karI tehane, dei dIkSA re kahyo janma pramANa to // 6 // artha-te agIAre jaNa zrIvIra sarvajJanuM Agamana dekhI, abhimAna dharatAM thakAM tyAM AvyA. tene prabhuryo saMzaya rahita karI dIkSA ApIne temane janma pavitra karyo, te kathA kahe che. te paMDite veda zAstranA jANu che, vyAkaraNa chaMdanA jANa, tarkanA jANa, jotiSanA jANa, evA bIjA paNa aneka paMDite AvyA che te yajana, yApana, adhyayana, adhyApana, dAna, pratigraha, e SaTa karma sAdhe che. prabhA brahmagAyatrI japa kare che, madhyAnhe viSagAyatrI kare che,
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ iMdrabhUtinI bhramaNA. 203 sadhyAye zrIsarasvatI jApa jape che, tenAM nAma kahe che. upAdhyAya, zaMkara zivakara izvara mahezvara dhanezvara sAmezvara gaMgAdhara vidyAdhara gadAdhara mahIdhara zrIdhara lakSmIdhara dharaNIdhara bhUdhara dAmeAdara naradeva haradeva mahAdeva zivadeva rAmadeva dhAmadeva sahadeva naradeva vAsudeva zrIdeva. vyAsa, zrIpati umApati prajApati vidyApati gaNapati bhUpati mahIpati lakSmIpati gaMgApati, paMDita, nAhU~na gAvana viSNu kRSNa mukuMda gAviMda mAdhava kezava purUSAttama nAttama. jozI, khImAyata sAmAyata devAyata rAmAyata dhanAyata. travADI, harazu mahAza marazama nAgazcama agnizama jayazcama devazarma bhImazcama bhUzama sUryaza rAjazarma vAdaza kumAraza. veDIharahita, nArAyaNa nIlaka' vaikuTha zrIkaMThaza Mbhu svayaMbhu muja kezI kamalAkara divAkara prabhAkara seAmAkAra rAjAkAra tathA trivedi caturvedi ityAdika aneka brAhmaNu malI yajJa ka sAdhe che. eTalAmAM AkAze devaduMdubhi vAgI. bhagavaMta pAse aneka devatA Ave che te devaduMdubhinA zabda sAMbhalIne brA ghaNu harSa pAmyA je amArA yajJa upara devatA Ave che. eTalAmAM koi ekanA mukhathI sAMbhalyu je devatAtA sarvajJa zrauvIranA samAvasaraNe jAya che. evuM sAMbhalI IMdrabhUti ahaMkAra karatA manamAMga dharatA thakA khelavA lAgyA ke, ahIM mahArAthakI maheATA kAi paMDita dharatImAM valI rahyA che ke zuM ? je valI leka bhUlA thakA tihAM jAya che. te leAkatA
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhA bhUle, paraMtu devatA jANatA thakAM paNa bhUlA dekhAya che je tene sarvajJa jANa vAMdavA jAya che. jema tIrtha jalane viSe kAgaDe na jAya, jema mAkhI caMdanane na vAMche, uMTa bhalA vRkSane na vAMche, kUtare khIrane na vAMche, ghUvaDa sUryane na vA che, tema devatA paNa yajJane na vAMchatA yajJa mUkIne tihAM jAya che. paNa AkAzanuM be sUrya eka kSetramAM samAya nahIM, eka guphAmAM be siMha samAya nahIM, eka myAnamAM be taravAra na heya, tema huM ane e be sarvajJa paNa kema haryo? mATe e pApInuM sarvajJapaNuM khamI zako nathI. e to kaI paradezI iMdrajAliyo dhUrta dekhAya che. eTalAmAM aneka bhavyaloka prabhune vAMdI Ave che. tene indrabhUti hAMsI pUrvaka pUchato have ke, he leke ! te sarvajJa kahe che? te bolyA? enA guNane pAra ke pAme. arthAt keI na pAme. e lekanA mukhathakI vacana sAMbhalIne ciMtavyuM che e sarvalaka eNe bhUlavyA che. mATe sabaladhUrta dekhAya che. te have huM ene mUkuM nahIM. hamaNAM ja jaIne jhIpuM pUrve paNa gauDedezanA paMDita mujathI nAzI dUra dezaM gayA, saurASTranA sara bakora karatA nAThA, mAlavAnA paMDita mUgA thayA, tailaMgadezanA paMDita tilamAtra thayA, gurjaranA paMDita belI paNa zakyA nahIM, mAhArA Agala kaI paNa ubhuM rahe nahIM. have enuM paNa sarvajJapaNuM pAdharuM karIza. mAhArA bhAgye e AvyuM che. mahAre kayA kayA zAstrane abhyAsa nathI? arthAt lakSaNa, chaMda, sAhitya, tarka ane zabdazAstrAdika sarva huM sArI peThe zIkhele chuM
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhue sadehuM DhALyA prathama gaNadhara thayA. 205 mATe vajrane kAi vastu abheda nathI. ema ciMtavI peAtAnA pAMcaze. chAtra lei tyAM jAvAne ujamAla thayA. tevAre agnibhUti AvyeA ke bhAi ! e kIDI upara kaTaka zA karavA? kADhavA uMdara ane kheAdavA DuMgara, kApavA tRNune mUkavA kAThAra, kamala upADavAne hastInuM zuM kAma ? mRga mAravAne siMhanuM zuM kAma ? tema tame paNa e bApaDA sarvajJa pAse su jAze ? mane AjJA ApeA teA huMja ane jItI AvuM. tevAre idrabhUti elye, e maheATA dekhAya che. mATe mAhArA vinA khIjA Agala namaze nahIM. ema kahI chAtrane parivAre paravaryA birUdAvalI khelate jema keH--" sarasvatIkaMThAbharaNu, vAdivijaya, lakSmIzaraNa, vAdIkadalI kRpALu, patizraNizimaNi, kumatAMdhakAra naAAmaNi, jitavAvRi, vArkiMgarUDagAviMda, vAdimukhabhaMjana, kuvAdiprasArakhaMDana, sakalabhUpAlarajana, paDitasabhAmatlRna, vAdikuddAla ! raMjitAnekabhUpAla, jitAnekavAda, sarasvatIzabdaprAsAda, vAdithUka divAkara, ItyAdika birUdAvali khelate thake bhagavata pAse Avyo. bhagavatane dekhI sameAsaraNane pagathIye rahyo thaphA citavavA lAgeA, je zuM A brahmA che? kivA zaMkara ? kivA viSNu ? A te keNu che ? etA sUryanI pere. duH prekSya che, samudranI pere. du:a dha dekhAya che, ahIMA mahArUM mahattva kema raheze ? mATe khIlAne a prAsAda kANu bhAMje? sUtrane arthe hAra kANu AAra ? karIne arthe kAmaghaTa kANu bhAMje ? rAkhane arthe caMdana kANu khAle ? lAhane artha samudramAM vAhANu kANu bhAMje ema. vicAre che.
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 zrI kalapasUtrasya bAlAvabodhaH eTalAmAM bhagavaMta belyA, he IMdrabhUti gema ! tameM sukhe varte che? te sAMbhalI IMdrabhUtiyeM vicAryuM je ene mahArUM nAma gotra jANato dekhAya che athavA mahAruM nAma jagatamAM keNa nathI jANato? prasiddhanAma che te to sarva kaI jANe ja che; paNa evAM mIThAM vacane huM bhalAuM nahIM, te kaTha nahIM je vAye paDe, te gAya nahIM je govAlane vaza na Ave, mATe e mAhArA manane saMzaya bhAMje te huM enuM sarvajJapaNuM jANuM. ema ciMtave che, eTalAmAM valI paNa bhagavAna bolyA ke he IdrabhUti ! jIva che kivA nathI? e tujane saMzaya che, te zuM tuM vedanA padane artha nathI jANato "samudromathyamAna " kiM jANuM samudra athavA mAMDa athavA jJAnamaya, manomaya, vAmaya, cakSumaya, zrotramaya, AkAzamaya, vAyumaya, tejomaya, apamaya, pRthivImaya, kodhamaya, harSamaya, dharmamaya, adharmamaya, jehavuM kare, tehavuM kahevAya. pApa kare, te pApavaMta kahevAya, puNya kare, te puNyavaMta kahevAya. tathA da, da, da, dama, dayA, dAna, e traNa daddA jANe, te jIva. valI jema dUdhamAM ghata che, kASTramAM agni che, kUlamAM vAsa che, caMdrakAMte amRta che. tema zarIramAM paNa aMtargata jIva jUda che. e rIteM vedamAM jIva sattA che. prabhunA mukhathI e artha sAMbhalIne vedapadane artha samajyo, saMdeha dUra thaye, tevAreM IMdrabhUtiye pAMcaze chAtra saMghAte dIkSA lIdhI. pachI vIranA mukhathakI upajovA, vigameIvA, dhuvA, e tripadI pAmIne dvAdazAMgInI racanA karI che Iti prathama gaNadhara che
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjA sarva dikSita gaNadhara thayA. * 207 have maitameM dIkSA lIdhI, e vAta agnibhUti bIjA bhAIyeM sAMbhalI vicAryuM je parvata, vAyuthakI Dage nahIM, caMdramA madhyethI agni varase nahIM, agnimAM zItalatA na hAya, te paNa huM tyAM jaI e IdrajAliyAne haTAvI mahArA bhAIne pAcho leI AvuM. ema ciMtavI amarSe sahita pAMcaze chAtranA parivAre zrIvIra pAse Avyo. tene tehIja rIteM zrIvIre belAvyuM ke, he agnibhUti ! tujane zuM karma che kiMvA nathI? e saMzaya che, te zuM tuM vedano artha nathI jANato "tikatI" puNyakame puNyavaMta, pApakarmo pApI, valI lekamAM eka subhAgI, eka durbhAgI, eka supavAna, eka kurupavAna, eka dhanavaMta, eka nirdhana e sarva karmanA bheda jANavA. e rIte vedamAM karmasattA che. te sAMbhalI eNe paNa pAMcaze chAtra sahita dIkSA lIdhI che Iti dvitIya gaNadhara | 2 | agnibhUtiye dIkSA lIdhI te sAMbhaLI trIje vAyubhUti bhagavaMta pArse Avyo. bhagavaMte temaja bolAvIne kahyuM ke, te jIvane tehija zarIra? e tujane saMzaya che, te zuM tuM vedamAM "samuchAya" pada nathI jANato ? ityAdika pUrvanI pere jIvasattA tenuM bhegasthAna je zarIra te bhinna che. te sAMbhalI vAyubhUtiye paNa dIkSA lIdhI Iti tRtIya gaNadhara | 3 | have cothe vyakta AvyuM. tene temaja bhagavaMteM kahyuM, tujane saMzaya che ke pAMca bhUta ane jIva judo che? te
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 208 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha zuM tuM vedamAM pada nathI jANate "svapa mazakala' pRthavIdevatA. apa devatA, ghAvApRthivIca e sarva tA. pAMcabhUtathI jIva jUda che. e sAMbhalI teNe paNa dIkSA lIdhI che Iti che valI pAMcama sudharmA AvyuM. tene bhagavaMte kahyuM ke Ihave je jehevA hoya, te para tehavAja hoya che? e tujane saMzaya che. te purUSa marI purUSa thAya vA nahIM paNa thAya temaja strI karIne strI paNa thAya kiMvA na paNa thAya? purUSa marI pazu paNa thAya, vA na paNa thAya? pazu marI purUSa paNa thAya vA na paNa thAya ? mATe je je ahIM hoya, te parabha te na thAya. ItyAdika sAMbhalI teNe paNa dIkSA lIdhI che che chaThThI paMDitajIne baMdha mokSa che ke nathI? evo saMdeha. hate. bhagavate vedanuM pada kahyuM ke e jIva, karma baMdhAya che ane karmathI mUkAya che tevA meseM jAya che. mATe baMdha, mokSa che, pachI teNe paNa dIkSA lIdhI che 6 sAtamA mauryaputra AvyA tene devatA che kiMvA nathI? e saMdeha che. tene Idra, yama, varUNa, kuberAdika "saeSa sayajJA sudhI yajJajJAjasA svargalekaM gacchati" eTale yajJanA karanAra svarge jAya e veda pATha che, ema samajAvI dIkSA ApI che Iti 7 che AThamA akapitAjIne nArakI nathI? e saMdeha che. tene bhagavaMta vedapada kahI dekhADe che "nArakAzajAya te
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - cau pUvaranI racanA karI. 209 yazadrAnnamaznAti" eTale je zudranuM anna lIye te jIva nAraka thAya, ema vedamAM kahyuM che ke Iti che 8 che navamA acalabrAtAne puNya pApane saMdeha che. tene bhagavaMta vedapATha kahI dekhADe che. "purUSa eva da"i ItyAdi puNya karavAthI sukhI thAya ane pApa karyAthI duHkhI thAya. e rIte pApa puNyanI sattA vedamAM che ke Iti 9 che dazamA metAryajIne paraloka nathI, e saMdeha che? tene prabhu veda pada kahI dekhADe che. "purUSo sapAtako mRtyu prAmoti sa nArakAveze jAyate" je purUSa pApa sahita mare te nArakI thAya ema paraloka sattA vedamAM che | Iti 10 agIAramAM prabhAsajIne mokSane saMdeha che, tene bhagavaMta vedapada kahI dekhADe che "jarAmavA etat sarvadagnihotra" eTale jIhAM jarA maraNa nathI, anaMtajJAna che, te mekSa che. ema vedamAM mikSasattA mAnI che . Iti 11aaaa ema gatamAdika agIyAre gaNudhare cummAlIze chAtrA sAthuM pratibaMdha pAmIne dIkSA lIdhI. IdramahArAja ratno thAla gaMdhavAoM bharI lAvyA. bhagavaMteM mUThI bharI vAsakSepa karyo. bhagavaMtathI tripadI pAmI, coda pUrvanI racanA karI. devatA deva duMdubhi vagADI yajaya zabda bolyAM che Iti gaNadharavAda. have gautama svAmIne saMbaMdha kahe che. gatama svAmInuM utkRSTarupa, prathama saMghayaNa, prathama saMsthAna, chaTha aThamAdika tapazcaryA karatA thakA, dharmadezanA detA thakA, teje lezyAdika aThAvIza labdhinA dharanAra, cAra jJAnavaMta cauda pUrvadhArI, - 14
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 zrI kalpasUtrasya lAvaetraH rIte zrutakevalI thayA. jene dIkSA Ape, tene kevala upaje. peAtAne prabhu upara sneha ghaNe! tethI kevala upaje nahIM tevAre ciMtavyu' je kema mane kevalajJAnanI prApti thAze ke nahIM ? gAtamanI evI ciMtavaNIye zrIvIra dezanAmAM evI khelyA ke, je peAtAnI labdhiye aSTApada parvata upara caDhI cAvIza tIrthaMkarane vAMde, te jIva tehIja bhave mekSe jAya. evI vIranI vANI sAMbhalI khatrIza keza cA aSTApada parvata che, jenA ATha pAvaDIA che, cAra cAra gAune AMtare eka eka pAvaDIco che, tenA upara sUryanA kiraNa avalakhIne zrIgItama svAmI peAtAnI labdhiye caDhayA. tihAM cAvIza jInane vAMdI jagaciMtAmaNi stavana joDI ti kabhaMjaka nAmA sAmAyika deva zrIvayarasvAmInA jIva tene puMDarikAdhyayane pratiedhIne nIce utaryo. tevAre' pannaraze'ne traNa tApasa ceAtha chaThe ane aThama tapane pAraNe kadI pAraNuM maTe te pAraNuM kare. ema karatAM khAra mAsa varDa gayA che temaNe zrIgAtamane utaratA dIThA. tevAre ciMtavyu je ApaNe enA ziSya thAiye tA aSTApadma upara jai deva vAMDhIyeM. ema dhArI uThIne gAtamane page lAgA. gaitame temane pratibodhine dIkSA ApI. pachI maphAlAre aSTApade caDAvI tApasane deva vAMdAvIne pAchA utAryAM. pachI gaiAtamajIye pUchyuM ke, huM ziSyo ! tame pAraNuM karaze! ? te khelyA, hA svAmI. pachI gautamajI peAtAnI labdhiye karI khIranA eka paDageA savA zeranA bharI AvyA ane tApasAne kahyuM ke, uThe| pAraNuM karA. tevAre' khIra pAtra dekhI tApasa kahevA lAgA ke khIra thADIne
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakhkhIce karI akSaya kSIra pAtra. 211 khAnAra ghaNA. mATe ATalI khIrathI teA AMkhe AMjaNa thAze ? athavA badhAne ekekuM TIluM karAze ? pachI gautamaye tApaseAnA saMdeDa bhAMjavAne arthe khIranA pAtrAmAM peAtAnA aMguThA melyA. tevAre akSINulabdhithakI pannaraNe traNe tApasane pAraNAM karAvyAM. pote paNa pAraNuM karyuM. tihAM pAMcaze ne eka tApasane te khIra jamatAM zrI gautamanA guNu citavatAM kevalajJAna upanuM. ane pAMcaze'ne ekane sameAvasaraNa dekhI kevalajJAna upanuM. ane pAMcaze. eka ne zrI vIra bhagavAn dekhI, kevala jJAna upaDyuM. ema pannaraze. traNe tApasa kevalI thayA. teNe vIrabhagavAnane vAMdI kevalInI sabhAye jAvA mAMDayuM. tevAre gautama khelyA, he ziSyeA ! tame chadmasthanI sabhAye besA. ahIMyAMtA kevalInI sabhA che mATe na esavuM. tevAre vIra bhagavAn kheAlyA, he gautama ! tame kevalInI AzAtanA ma karo. e pannaraze traNe kevalI thayA che. te sAMbhalI gautama kheda pAmyA ke jue ! mahArA ziSya kevalI thayA paNa huM kevalI thAtA nathI. ema ghaNuM ghaNuM cittamAM kheda karavA lAgyA. tevAre bhagavAne kahyuM ke, he gautama, tuM kheda ma kara. aMte ApaNe e sarakhA thANuM. // iti gautama saMbaMdha gaNadhara igyAra thApiyA, tIratha Ape sAra || sohamane AdeM karI, hastadIkSita re muni cAda hajAra to // 60 // 7 // a:--ema prabhuye agIAra gaNadhara thApIne caturvidha saMgharupa tIrthanI thApanA karI prabhune sudharmAvAmI
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 zrI kalpasUtrasya bAlAvabe Ade daIne caida hajAra sAdhu pitAnA haste dikSitanI saMpadA thaI che 7 che AryAcaMdanA AdeM dei, sAdhavI chatrIza sahasa // ekalAkha ogaNazATha vratadharu, zaMkha mamukhAre zrAvakane lhesito||30||8|| artha -caMdanabAlA Ade daIne AryA eTale sAdhavIo chatrIsa hajAranI saMpadA thaI. tathA eka lAkhane ogaNasATha hajAra vratanA dharavAvAlA vratanA dhaNa zaMkha pramukha zrAvakanI saMpadA prabhune thaI che 8 che sulasA revati AdeM dei, zrAvikA RNa lAkha sAra // sahassa aDhAraha upareM, ohinANI re valI terazeM sArato ||dh0 // 9 // artha-tathA sulasA, revati Ade deIne traNa lAkhane amara hajAra zrAvikAonI saMpadA thaI. tathA teraze sAdhuo avadhijJAna vAlAnI saMpadA thaI che 9 che cauda pUrvi traNazeM, sAtazeM kevala nANa // tima vaikriya maNapa vi, sama laMva re vAlI vaya mAna to gha0 che ? artha -traNaseM cida pUrva dhArI sAdhu te jIna nahIM paNuM jInasarakhA akSarAnuganA jANa jInanI pereM satyavacananA kahenAra evA zrutakevalInI saMpadA jANavI. sAtaze kevalajJAnInI saMpadA jANavI. tema valI sAtaze vaikiya labdhivAlAnI saMpadA jANavI. tathA pAMcaze mana:paryavajJAnI vipulamatinA dharanAra sAdhunI saMpadA jANavI. cAroM dharma saMbaMdhi vAdanA karanAra jenI sAthuM devatAo paNa vAda
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vIrane parivAra, 213 karatA hArI jAya evA vAdIonI saMpadA thaI. sAtaze aMtevAsI ziSya pAseMnA rahenArA siddha thayA. caudaze sAdhavI karmakSaya karI siddhi pAmI. AThaze sAdhu vijayAdi pAMca anuttara vimAne gayA che 10 | ityAdika parivArazu, kare bhavikane ipagAra // madhya apAyA puri jihAM, tihAM AvyA re zrIvIra udAra to|| dh0||11|| atha-pUrvokta parivAre sahita bhavika jIvane upakAra karatAM madhya apApA puri jIhAM che, tihAM suvarNakamale paga dharatAM thakAM udAra zrI vIra prabhu AvyA che 11 che prathama comAsu astigrAmeM, vizAlAyeM bAra // cauda rAjagRhI jANIyeM, pRSTa caMpAre nizrAyeM traNa sAra to|| dha0 // 12 // ' artha-prathama comAsuM bhagavaMte astigrAmeM karyuM tathA vizAlA nagarImAM bAra mAsAM karyo tathA rAjagRhI nagarImAM coda comAsA kya, pRSTa caMpA nagarInI nizrAmeM traNa comAsA karyA, evaM trIza thayA che 12 mithulAM doya bhadrikA, AlaMbhikAyeM eka // eka anA raja bhUmikA, sAvacchi re nizrAyeM eka to||dh0 // 13 // artha:-mithilA nagari cha comAsA karyA tathA bhadrikAnagariye be comAsAM karyo tathA AlaMbhikA nagariye eka comAsuM karyuM, tathA anArya dezanI bhUmikA eka comAsuM karyuM, tathA sAvacchinagarInI nizrAmeM eka comAsuM karyuM. evuM ektAlIza cemAsAM thayAM che 13.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 zrI kalpasUtrasya bAlAvabeAdhaH betAlIza comAsi ima, karI karuNA AgAra // hastipAla rAjA bhaNI, dAnazAlA re aMtima comAsuM sAra to // dha0 // 14 // a:--chellu metAlImuM cAmAsu apApA nagariye... hastipAla rAjAnI junI lekhakazAlAne viSe rAjAnI AjJA laine zrIvIra prabhuye karyuM // 14 // amAvAsyA kArttika taNI, nakSatre svAti saMyoga || zola pohora dezanA deyatA, karI posaha re sAMbhale savi loka to // 15 // aH--kArttika vada amAvAsyAnI rAtrine viSe svAMti nakSatranA cAga AvyA thakAM tihAM bhagavAne zela paheAra paryaMta akhaMDa dhArAye dezanA ApI te dezanAne zrAvaka saghalA pAsahu karIne sAMbhalatA havA / / 155 sarvArthI muhUrta pAchalI, ghaDI ghaDI be rayaNI jAma // yoga nirodha kari tihAM, chaThabhatte re ekAkI svAmI to // 60 // 16 // a--have te kArttika vada amAvAsyAnI pAchalI e ghaDI rAtri zeSa rahyA thakAM sarvArdha muhUtta Ave thake zailezI avasthAye rahI yAginarAdha karIne chaThabhakate eTale cavihAra sahita e upavAse karI ekAkI rAgadveSa rahita thakA eTale bIjA tIrthaMkara sarva parivAra sahita mekSa gayA che ane vIra prabhu e page palAMThI vAlI beThA thakA ekAkI nivANu thayA che // 16 / siva pahotA zrIvIra jI, te suNi gautama svAmI // Apa svabhAveM bhAvatAM, parabhAteM re lahe kevala jJAna to // 60 // 17 // '
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu nirvANa pAmyA. 15 artha:-ziva eTale nirUpadrava mekSasthAnake zrIvIra bhagavAn pahetA. have potAne aMta samaya jANune zrImahAvIra deve saMdhyA samayathI pahelAM zrI gautamasvAmIne devazarmA brAhmaNane pratibodha karavA sArU pArzva vastI cAmuM mokalyA hatA. te tihAM pratibodha ApI rAtri rahI prabhAte pAchA valyA. tevA mArgamAM keTalAeka devene zanya citte dekhyA ane upagathI vIranirvANa sAMbhavyuM. tevA vAhatanI pere mUccha pAmyA. pachI sAvadhAna thayA, tevAre mehane vaze vilApa karavA lAgI ke, he prabhe! tameM traNa lokanA sUrya asta pAmyA to have mithyAtva rUpa aMdhakAra pasaravA mAMDaze? kutIrtha rUpa ghuvaDa gajajArava karaze? dukAlarUpa rAkSasa praveza karaze? cera ghaNuM thAze? jema sUrya asta thaye kamala kumalAya, tema caturvidha saMgha rUpa vana kumalAze? jema caMdra vinA AkAza, jima divA vinA maMdira, jema sUryavinA divasa, tema tamArA vinA e bharata kSetra zobhA rahita thAze? he zrI mahAvIradeva! have huM tenA pagataliyAM ullAsato thake mahArA mananA saMdeha pUchIza ? kene huM bhagavAna kahI bolAvIza? he prabhe! have mujane tama vinA bIjo keNa gatama kahI bolAvaze? hAhA! he vIra! tameM e zuM karyuM je A vakhate mane dUra kIdho? huM zuM bAlakanI pere ADe bezI cheDe mAMDI raheta? zuM kevalajJAnane bhAga mAgata? zuM mekSamArga saMkIrNa thAta? je mujane mUkI gayA? ema maitamane vAra vAra mohane vaze karI vIra ! vIra! e akSara mukhe rahI gayo. pachI zrIgetamajIyeM vicAryuM ke e zrIvItarAga
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhaDa nisanehI hoya. ahIM te mahAreja aparAdha che je meM mehane vaze tadAkRtane upayoga ApI joyuM nahIM. mATe e mahArA eka pakakhA snehane dhikAra heje e snehe saryuM. huM ekale chuM. mahAre bIje keI nehI nathI, ItyAdika sama bhAvanA bhAvatA zrI gautama svAmIne kevalajJAna upanyuM. IdrAdika devatAye kevalajJAnane mahotsava kIdho. pachI bAra varasa kevalaparyAya pAlI sarva malI bANuM varSAyu pAlI mA~ hitA che Iti gautama kevalatpatti saMpUrNa che 17 che tiNe sameM kaMthu aNuddharI, upanA jANIvizeSi // bhasmagraha paNa saMkramyo, janmarAzeM Ayati phala pekhI ke ||dh0|| 18 // atha-have bhagavAnanA nirvANa samayane viSe kuMthuA je teMdriya jAti nhAnA jIva te ghaNAja upanA. uddharyA paNa na jAya. uddharIne alaga na mUkAya nigraMtha sAdhu sAdhavIne hAlatAM cAlatAM najare na Ave. tethI nithAdike anAdikanA paccakhANa kIdhAM. tenuM kAraNa zirve pUchayA thakI gurU kahyuM ke dharma cAlaNa pare calAze. ane have duHkhe saMyama pAla thAze. aThAzI graha mAhele bhasma nAmA trIzame graha te janma nakSatra thakI utaryo nathI. temATe sAdhu sAdhavIne mAnatA na thAya. evuM jANuM saidhameM bhagavAnane vinati karI ke he mahArAja ! tameM mA~ jAo cho paraMtu tamArA saMtAnIAne be hajAra varSa paryata pIDA thAze. mATe be ghaDI bhasma graha bAkI rahyo che, eTaluM be ghaDInuM AyuSya tamArU vadhAre te bhasmagraha utarI jAya,
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ be hajAra varSane bhasmagRha. ke je thakI pachavADe dharmane viSe udayapUjA thAya. te sAMbhaLI bhagavAn belyA ke, he Idra ! e thayuM paNa nathI, thatuM paNa nathI, ane thAze paNa nahIM. tameM te be ghaDI kahe che paNu mahArAthI eka samaya paNa Ayu vadhe nahIM. lUTo Ayu keIthI vadhAryo jAya nahIM. e emaja bhAvI che, je be hajAra varSa paryata dharmane udaya nathI, e graha utaryA pachI dharmadattarAjAthI dharmane udaya thAze, zrIsaMghane harSa thAze, mATe, che deha ghaDI na lapabhe AgalI, IsyuM arake vIra che Ima jANuM chava dharma kara, jyAM lage vahe zarIra 18 trIza varasa gharamAM vazyA, betAlIza vratamAMhi // savi bahottara varaparnu, Aukhu jANo re jinarnu uchAhiM to // dha0 // 19 // artha:-bhagavaMta trIza varSa grahavAse rahyA, betAlIza varSa vratadhArI rahyA, sarva malI bahotera varSanuM Ayu paramezvaranuM utsAha sahita jANe. temAM bAra varSa ane sADA cha mahInA chadmasthapayA tapa karatA thakA pravaryA ane sADA cha mAsuM UNuM trIza varSa paryata kevala paryAya pAle che 19 che parava dIvAlI te thayo, jihAM lahyA jina zivasukha // sUtra mAMhe adhikAra che, te suNatAM rejAye bhava duHkhto||dh0 // 20 // artha -tathA bhagavaMtane mAme ceDe mahArAjA tenA aDhAra dezanA aDhAra rAjA mitra samAna che te malavA AvyA che, te rAjA amAvAsyAne divase upavAsa karatA havA. pachI te rAjAyeM bhagavaMta nirvANa thayA tethI bhAva udyata gaye
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra18 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha jANIne dIvA pramukha dravya udyota karyo. te kAraNe te divasathI maMgalikane athe mahaTuM parva dIvAlInuM thayuM. te parve bhagavAna mekSa pAmyA, zivasukha pAmyA. e sarva vizeSe sUtra mAMhe adhikAra che, te sAMbhalatAM thakAM saMsAranAM duHkha jAya che 20 che have naMdI vaddhana je bhagavAnane mATe bhAI che te prabhunuM nirvANa sAMbhalIne ghaNeja zekavaMta thaye. tevAreM sudarzanA nAmA behene pitAne ghera bolAvIne bhajana karAvyuM, zAka TADhyuM. te divasathI lekamAM bhAIbIja pragaTa thaI che. have bhagavaMtanuM niravANa thayuM, tevAre IMdrAdikanA Asana calAyamAna thayAM. bhagavaMtanuM pAMcamuM nirvANa kalayANaka jANI sarva iMdra bhegA thaIne camaredrAdike bAvanA caMdane karI bhagavaMtanI caya racI, agnikumAra deoM agni mUka, vAyukumAre vAyaro vikULe, bhagavaMtanA mAMsa sarva zoSAvyAM. pachI meghakumAra devoeM varasAda varaSA, zarIranI rAkha khIra samudramAM nAkhI. bhagavatanI upalI dADhA saumeM lIdhI, heThalI dADhA camare lIdhI. te dADhAne ratnamaya DAbalAmAM rAkhI pUje. e vistAre adhikAra jaMbu dviIpaprajJaptimAM kahyo che, tyAMthI jevuM che 20 che zrIvIranA nirvANathI, navaze ne eMzIvarSa // e sUtra pustakeM saMgraho, revaThThI re vAsaNane rava to te gha0 22 artha:-zrIvIra nirvANa pachI valahipura nagare devadvigaNi kSamAzramaNa pramukha sarva zrIsaMghe malIne siddhAMta pustakArUDha kIdhuM. eTale Agala te sarva sUtro AcArya
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrapAta pustakA.. 19 pramukhane mukhapAThe hatAM. pachI bAra varSa du: kAla payA te cakI keTalAeka sAdhue maraNa pAmyA. tethI ghaNA sUtrapATha sAdhuone murkha hatA, te vicchedya gayA. tevAra pachI jevAre sugAla thayA, tevAre sutrAne vinAza thatA dekhI sAdhune sagha bhegA thai jene mukhe jeTale pATha smaraNamAM rahyo hatA te sarva tAlapatra upara lakhI pustakA karyAM. yata: " valahIpurabhinayare, devadrUipamuhusayala sathehi ! pucche Agamalahie, navasaya asiAe vIrAe // 1 // vAtane vizeSa vistAra dIpikA pramukha thakI jANavA. ,, dhRvasenanRpa uparodhathI, AnaMdapuramAM eha || sabhAsamakSe cAMciyo, navaze trALuae varaze. sakSaneda to ! 40 // 22 // artha:--valI zrIvIra nirvANa pachI navaze. tryANu varSa. AnaMdapuranagarane viSe dhruvasenarAjAnA putra maraNa pAmyA. tene zeka TAlavAne arthe samAdhi upajAvavA nimitte sneha sahita AcArya sabhA samaze. zrI pa`SaNa kalpa vAMcyA. te divasathI sarvanI samakSa padAmAM vAMcavAnI pravRtti cAlI che, te Aja lage cAle che; ane pUrve teA zrAvaka zrAvikA samakSa vAMcatA na hatA. valI tehija navaze zyAme varSe gaI bhillecchedyakArI zrI kAlikAcArye sarasvatI nAmA peAtAnI ahenane upadrava TAlavA ane jInazAsananu malInapaNu TAlavAne arthe pratiSThAnapuranagare zAMtavAhana rAjAnA Agraha thakI paMcamInA ceAthe' pajosaNa thApyAM, te vAta graMthAMtarathI jANavI 22
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH doya sahassa varisAM lageM, hoze bhasmagraha prabhAva // udito dita pUjA nahIM, pravacane re ehavo kahyo bhAva to||dh0||23|| artha:-valI vIranivArNathI be hajAra varSa lage bhasmagrahanA prabhAvathI zrIsaMghanI uditAdita pUjA thAze nahIM e bhAva pravacanane viSe kahyA che . 23 che bhasmagraha pIDA TAliye, pachI hoze adhika maMDANa // ekavIza sahassa varasAM lageM, vIra zAsana, re kayu pramANa to // 24 // artha e bhamagrahanI pIDA TalyA pachI valI zrI jinazAsananuM adhika maMDANa thAze. zrIvIraprabhunA zAsananuM pramANa ekavIza hajAra varSanuM kahyuM che 24 nava gaNadhara zrIvIranA, jina chate pAmyA siddha // rAjagrahamAsa saMleSaNA, kari pohotA re parivAra prasiddha to ||dh0 // 25 // artha:-zrIvIra prabhunA nava gaNadharate prabhu pite chatAMja rAjagrahi nagarIye eka mahInAnI saMleSaNa karIne parivAra sahita siddhi pAmyA che ke 25 che varasa bAreM ziva lahyA, vIrathI gautama svAmI // e atizaya mohoTo kahyo, je dikhere te lahe zivaThAma to dha0 // 26 // artha - ane vIranirvANa pachI bAra varSe zrIgetama svAmI mekSa pAmyA che te valI jene zrIgautamasvAmI dIkSA Ape te tehIja bha mekSarUpa sthAnaka pAme. e zrIgAma svAmImAM mahATe atizaya kahyo che che
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAtamuM vyAkhyAna. sAMprata varate munivarA, sohama svAmI parivAra // vIroM barazeM sijhiyA, zrIvIrathIre paMcama gaNagharA to // 50 // 27 // artha -sAMprata pAMcamAM kAlamAM je munirAja varte che te sarva bhagavaMtanA pATe zrIsudharmAsvAmI pAMcamAM gaNadhara beThA hatA tene parivAra jANavo. te zrI sudharmAsvAmI vIranirvANa pachI vaza varSe siddhi pAmyA che ke 27 che paMca kalyANaka e kahyAM, zrIvIranA vistAra // jJAna vimala guruthI lahyo, vyAkhAna re chaThe adhikAra to||dh0 // 28 // artha:-e zrI mahAvIra svAmInA pAMca kalyANuka vistAre kahyA. zrI jJAnavimala suriye potAnA gurUnA mukhathI lahAne kalpasUtranAM chaThThA vyAkhyAnano adhikAra kahyo. e chaThThA vakhANuM paryata zrI vIrabhagavAnane adhikAra jANo | 28 dehA Taba chaThThI bhAsane, udaye kahya zrIkAra che amarasirine kAraNe, sugama arthazu pyAra nA | iti SaSTha vyAkhyAnuM samApta . che atha saptama vyAkhyAnaM pAralyate // DhAla navamI // dekhI kAminI doya ke kAme vyApIo have suNo paMca kalyANaka, shriijinpaasnaa||mhaaraa lAla ke ||shriijinpaasnaa / jima hoe samakita zuddha, sadA zubha vAsanA // mahArA lAla, sadAzubha vaasnaa|| artha - have trIjA divasane viSe zrI pArzvanAtha ane nemanAthanuM vakhANa prAraMbhiye cheryo. tihAM prathama zrI pArzva
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 zrI kalpasUtrasya bAlAvabeka jinanA cavana, janma, dIkSA, kevala ane mekSa, e pAMca kalyANaka kahe che, te sAMbhaLe. jema tamAre samakita zuddha thAya ane sadA sarvadA AstA, zraddhA rUpa zubhavAsanA thAya. tihAM prathama te zrIpAnAthanA daza bhAva saMkSepathI kahe che. 1 pitanapurane viSe araviMdanAmuM rAjAne vizvabhUti nAme purohita che. tene eka kamaTha ane bIje marUbhUti e be putra che. temAM kamaTha svabhA duSTa che, beTA lakhaNa le che. tenI strI varUNuM che. ane marUbhUti svabhArve bhadraka che, dharmAtmA che, karUNAvaMta che, tenI strInuM nAma vasuMdharA che; te mahA capala svabhAva vAlI che. keI eka divaseM kamaThe pradhAna vastrAbhUSaNa vasuMdharAne ApIne potAne vaza karI, mAMho mAMhe prIti bAMdhI bhegakarma karavA lAge. te vAta kamaThanI strI varUNArthe jANIne marUbhUtine kahevA lAgI ke he dIyara! mahAre bhartAra tAhArI strI seve che, te vAta na mAne te parIkSA kare. te sAMbhaLI marUbhUti kapaTaeN karI gAmeM javAne miza karI chAne bIjA sthAnake jaI rahyo. rAtre kamaTha ane potAnI strI be kIDA karatAM dekhI krodha pAme. prabhAte rAjAne durAcAranI vAta kahI. rAjAye kamaThane pakaDI bhUMDe hAle rAsabha upara caDhAvI nagaramAM pheravI zahera bAhara kaDhAvyuM. pachI te kamaTha tApasa thaye. bAra varSa tapa karI pAche potanapuranA udyAne AvyuM. tihAM tapasyA kare paNa gAmamAM na Ave. gAmanA leka tapasI dekhI janAdi Ape, prazaMsA kare. pachI marUbhUtiye e vAta sAMbhalIne manamAM vicAryuM ke mahAre aparAdha khamAvI AvuM. evuM ciMtavI ghaNuM bhejanAdika raMdhAvI kamaThane page
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pAthaprabhunA dazabhava. 223 lAgavA gayo. tihAM jaI paguM lAgI pitAne aparAdha khamAvI pAcho le che tevAre kamaThe marUbhUtine elakhI pitAnuM vaira saMbhArI tenA mAthA upara eka maheTI zilA nAkhI, tethI maraNa pAmyA. 2 bIje bhaveM sametazikhara parvata upara hastI thaye, ane kamaTha paNa te pahADa uparathI utaratAM nIcuM traTI paDaye; tihathI maraNa pAmI, tehIja sameta zikhara parvata upara kuTa jAti sa thaye. have eka samaya araviMda rAjAryo saMdhyA samayane viSe paMcavaraNa vAdalAM dekhI vairAgya pAmI dIkSA lIdhI. pachI eka divaseM araviMda sAdhu saMghanI sAthe sameta zikhare yAtrAye jAtAM mAge aTavImAM eka sarovara dekhI saMgha tihAM utaryo, sAdhuye tihAM kAussaga karyo. tihAM te vanagaja madonmata hastI paNa pANI pIvAne Avato ke dekhIne sarva saMghanAM leka nAThAM. tevA araviMda rUSiye avadhijJAne joyuM, to amara(marU)bhUtine jIva hAthI thaye dIThe. pachI hastImeM paNa ruSIzvarane kAusaguM rahyA dekhI jAtismaraNa pAmI pUrvalA bhava dIThA. tethI zrAvakanAM bAra vratanI abhilASA dharate thake timAMthI sAdhune praNAma karI sarovaramAMthI pANI pIne potAnuM sthAnake gaye. sAdhu paNa tihAMthI vihAra karI yAtrArthe gayA. have eka divaseM uSNa kAle hastI tRSAye pIDa thakI madhyAnha samaye sarovaranI pArle ubhe che, te samaye te kamaThane jIva je kurkaTanAmAM sarSa thayA che, te paNa uDate uDate tyAM Avyo. hAthIne dekhI mahA kopAyamAna thaye thake hastInA kuMbhasthalane viSe DaMza mAryo. tenA viSanA prabhAvathI hAthI maraNa pAmyo.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya mAlAvaSedha: 3 troje bhave te hAthI zubhadhyAne maraNu pAmIne AThame devalAke devatA thayA. have hastI paDatAM sarpa paNa caMpAi maraNa pAmIne pAMcamI narake gayA. 224 4 cAthe bhave marUbhUtinA jIva, AThamA devaleAkathI cavI mahAvideDu kSetranA vaitADhaya parvata upara kiraNavega vidyAdhara thayA. te sugurU sacAge vairAga pAmI dIkSA laI labdhinA ale puSkara dvIpe jaI kAussage rahyo; ane kamaThanA jIva paNa pAMcamI narakathI nikalI ceAthe bhave puSkara dvIpe sa thayA che, teNe te RSine dekhI DaMkha dIdhA, tethI RSi maraNa pAmyA. 5 pAMcame bhave te RSi maraNa pAmI khArame devalAke devatA thayA ane sarpa paNu devamAMhe khaDhI maraNa pAmI pAMcamI narake gayA. 6 ae bhave marUbhUtinA jIva khAramA devalAkathI cavI mahA videha kSetra mAMhe zubhakarA nagarace vajranAbha rAjA thayA. tIrthaMkaranI dezanA sAMbhalI dIkSA lai cauda pUrva bhaNyA. AkAza gAminI labdhine ale parvata upara jai kAussagga rahyA. have te kamaThanA jIva paNa pAMcamI naraka thakI nIkaLI tihAM kuraMgaka nAme bhilra thayA che. te bhilra peAtAnA sthAnathI mAhera nIkalatAM sAdhune dIThe. apazukana jANI manamAMhe krodha upanyA, tethI sAdhunI sAsu khANu nAkhyuM. sAdhune marama sthAnake lAgyuM, tethI zubhadhyAna dhyAvatAM maraNa pAmyA. 7 sAtame bhave' sAdhu madhyama traiveyake devatA thayA, ane kamaThanA jIva bhiTTa marIne sAtamI narake gayA. 8 AThame bhave marUbhUtinA jIva madhyama traiveyakathI cavI pUrva mahAvideha kSetre suvarNakhAhu nAmA cakravatti thayA.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza bhAva saMpUrNa. 25 teNe tIrthaMkaranI dezanA sAMbhalI dIkSA leI vIzasthAnakanuM tapa karI tIrthakara zetra bAMdhyuM. ane te bhillune jIva sAtamI narakathI maraNa pAmIne kSIra guphA siMha thaye che tihAM keI eka divase te sAdhu paNa AvIne kAussaga dhyAne ubhA. tene dekhI siMhane krodha upano tethI sAdhune mAryo. sAdhu kSamA sahita maraNa pAmyA. 9 navamuM bhoM sAdhu prANuta nAmA dazamAM devaloke devatA thayA ane siMha marIne cothI narake gaye. 10 dazameM bhave marUbhUtino jIva kAzIdeze vaNArasI nagarthei azvasena rAjAno putra pArzva kuMmara thayA. ane kamaThane jIva cothI naraka thakI caDI dAdikI brAhmaNano putra thayA. bAlapaNe mAtApitA mRtyu pAmyA. pachI leke tenA upara dayA ANI pAlIne mATe kIdhe. yauvanavaya pAme, tevA niddhana mATe strI na malI. tethI amaSa dharI ajJAna tapasyA AdarI peTa bharavA sArU tApasanA pachavADe lAgI paMcAgni sAdhe che | iti zrI pArzva prabhunA daza bhAva samApta jArI virRSA, narI varasI che mAre | na | azvasena gRpa vAmAM manasi mATo || rati | artha-kAzInAmA dezane viSe bhUSaNa samAna evI vaNArazI nAmA nagarI tene mahA dharmAtmA evo azvasena nAmA rAjA che, tenI nAmAdevI nAmA paTarANI che te rUpe karI rati ane raMbhA jevI manahara che 1 15
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH prANAMta kalpathI caviyA, caitravadicothanimAM // mA0 // cai0|| virAviSayo samaya magharaLiyAM | ga | satra vArSei utpanna, vadda supana de | mA | cau0 virata ja sarva, saMta maLe che mAtra ne laMDa | 2 | artha-prANuta nAmA devakathI AvIne devatAne bhava kSaya karIne devatAne Ayu kSaya karIne devatAnI sthiti kSaya karIne grISma Rtuno prathama mAsa prathama pakhavADo catravadithanI madhya rAtricuM vizAkhA nakSatre caMdra vega Ave thake traNa jJAna sahita zrI pArzvanAtha cavIne vAmA rANIne kuMkhe AvI upanA. pachI cauda supana mAtAye dIThA. tene sarva vistAra zrI mahAvIranI pare jANI le. valI jema trisalA rANiye siddhArtha rAjAne kahyuM tema vAmarANirSe paNa azvasena rAjAne sarva saMketa kahyuM che je che gatu poSa vadura, rasamarine bArUcA II HTo | 20 | mada vizanavA mALa, vinAmAM sArUT HTo tio || lipi marI mada phaMdra, nRpati gAvi re || mA vR0 || sajhana hevane sAve, pAsa nAmane ghare ma | To rU! artha-pachI anukrameM nava mahInA ne sADAsAta divasa gayA thakAM garbha sthiti pUrNa thayAthI poSa mahinAnI aMdhArI dasamanI madhya rAtrImeM vizAkhA nakSatre caMdramAne vega Ave ke mAtAne pIDA rahitapaNe traNa jJAneM sahita zrI pArzvanAtha prabhu janamyA. te vakhata traNa lekamAM udyota
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAprabhune janma. 227 thata ha. pachI chapanna dikumArI ane cosaTha IMdra tathA narapati Ade deIne prabhuno janma mahotsava karatA havA. tevAra pachI daza uThaNa karyA pachI sajhana kuTuMbAdika sarvane azanAdika jamADI saMtoSIne temanI sAkSIeM pAsakumAra evuM nAma sthApana karyuM. tenuM kAraNa AgalI gAthAye kahe che ke 3 | nina sA, pATIyA mana mAthe | Go che. navA nava dAya, TyA sodAmA ma0 10 | nayara kusasthala svAmi, prasannajita kuMarI ||maa0||0|| prabhAvatIne paraNyA, anukrameM vaya dharI ||maa0||a0||4|| artha -vamArANiye prabhu gaNe chatAM zayAe sutA thako pAze kAle sarpa dIThe tethI pArzvanAtha nAma dIdhuM. pArzvanAthanA zarIrane nIlavarga che, nava hAtha pramANu kAyA sohAmaNuM che, mahA kAMtivaMta suMdara sarUpa dedIpyamAna tejasvI che, tathA eka hajAra ane ATha lakSaNanA dhAraka che te ja che have zrIpAkumAra anukrameM yauvanavaya pAmyA. ekadA vanamAMhe krIDA karatAM zrInemidharanI jAna citromeM citrI dekhIne te divasa thakI nispRha thakA rahe che. pANI grahaNa karavAnI vArtA rUce nahIM. have evAmAM kuzasthala nagaranA prasannajIta rAjAnI kumarI prabhAvatI che, te mahA rUpavaMta ane catura che. teNe pArzvanAthanA rUpanuM citra dekhI zrI pArzva kamarane ja varavAno nizcaya karyo. pachI rAjArye potAnA
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhA pradhAnane azvasena rAjA pAse mekalI vinaMti karI. azva sena rAjAyeM kahyo ke e kumara saMsAra virakta che, paNa khalAtkAre paraNaze. eTalAmAM prabhAvatine paraNavAne arthe sabala mleccha rAjAye sainya leine kusasthala nagarane vIyA. te vakhata prabhAvatiyeM patra lukhI sUvaTA paMkhIne zrIpArzvakumara bhaNI mAkalye, ke tame mahArA nAtha chatAM evA kaSTa kema ghaTe. te samAcAra lahI zrIpA kumara krIDAvana vATethI nIle gheADe caDayA thakA tihAM AvIne vAyare nasADayA, AkatulyanI pere' mlecchanA lasakarane nasADayA. tihAM jaya karI prabhAvati paraNyA. mAtApitA paNa sarva Rddhi lai AvyA. maheATe ADaMbare vivAha karI ghare AvI devatAnI pere manuSya sabaMdhiyA saMsArika sukha bhAgavatAM kAla nirgamana karatAM vicare che 54 5 tina lenova,gorava pur noyanA || mA~. || go. || vitta jo vaha maLyo, vRSTine DhovA II mA~. || 60 || vAsamAra, jiyuM nana che // mA // zi. || maDha tApasanI vAta, ddI te sAMmaDhe || ma. || TM0 || * || artha:--eka divase' prabhu jokhe' karI gAmamAM nagaranA kautuka jovAne arthe beThA che. te samaye ekazi tarapha ghaNA leAka DhAvavA sArU hAthamAM khalIne leine doDatA thakA jAya che. tene joIne pArzvakumAra te leAkeAne pUchavA lAga, ke huM leAkeA, tame kyAM jAo che ? leAkeA olyA ke, huM
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ pannagano uddhAra. ra29 mahArAja? nagarane bAhira eka mahA tapasvI RSI AvyA che. te moTI kriyA kare che. mArce sUrya tapI rahyo che, ane paMcAgni tapa kare che. pavana bhakSI che, dudha pIe che, anna khAto nathI, mATe je gIzvara che, ene moTA rAjA name che, mATe he mahArAja? tamAre paNa mAnavo joIye. e vAta sAMbhalI bhagavaMtane tu nathI pI sana, mArve tihAM gayA . mA te mA | vato panna devI, de tuja nahiM tathA te mA || 2 | guma uThAra maMdhI, TI vivAriyo mA | 10 | na panna sevI, sa viDiyo | masa. | dA artha:-jevAnu kautuka nathI paNa saheja svabhAve mAtA pitA pramukha parivAra sahita hasti upara besIne jogIne pAze AvyA. tihAM keTalAeka trASio hAma khalAvI rahyA che. keI aMge vibhUti lagADe che, ke tapasyA sAdhe che, tihAM bhagavaMteM avadhijJAne joI kASTa mAMhe sarpa balato dekhI karUNuM ANIne kamaTha pratye bolyA ke, he mUrkha ! tuM ajJAnapaNe dayA vinA phekaTa zuM tapasyA kare che? te sAMbhalI krodhAraNa netre madanmatta thake kamaTha bolyA ke, he rAjaputra ? tame tapa saMbaMdhi vicAra dharmanI vAtamAM zuM samaje ? vAMjaNuM strI garbha prasava zuM jANe? tema tame yogadhyAnamAM samaje nahIM. tame te ghoDA hAthI khelAvI jANe. te sAMbhalI bhagavaMte sevakane kahI te mahaTe adhabalate lAkaDI bAhera kaDhAvI kuThAra maMgAvI uDAvyo. temAMthI
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 zrI ka9pasUtrasya bAlAvabodhaH addha balato eka sa nikalate joI leke sarva te tApasane niMdavA lAgI che6 seva purva navara, muLavI 4 | ma | muo | marI thayo dharaNeMdra, prabhu jasa vistayu // mA0 // pr0|| sAmAnya tihAM miTa, heM va ta ArI che mA hR0 ne meghamAlI thayo deva, ajJAna paNe marI // mA0 ||a0||7|| artha-pachI prabhu te tApe karI vyAkula thayelA sapane zrAvaka zevakane mu navakAra saMbhalAvIne khamatakhAmaNA karAvI teno uddhAra karyo. rASpa paNa prabhunA darzana thakI sadahaNa pUrvaka navakAra sAMbhalI aMtara mUhUrtamAM maraNa pAmI dharaNendra nAmA nAgarAjA thaye. ahIM digambara leke nAganAgaNane joDe kahe che, te vAta kalpita che. have kamaTha tApasa tihAM apamAna pAmyA thako mAnabhraSTa thaI paradeza jaI ghaNA haThathakI vizeSa ajJAnapaNe tapazyA karI maraNa pAmIne bhavanapatimAMhe meghamAlI devatA thayo che trIjA varaza pravA, tera vana saMvacharI ne mAtra ne re | posa bahula agIyArasa, dina vrata AdarI // mA0 // di0|| traNasaya puruSa saMghAteM, vizAkhA aTThama tapeM // mA0 // vi0|| gannAna, yaza taLe Tu / | | 8 | artha-pachI bhagavaMta mahArAja kAMIka uMNA trIza varSanA thayA, tevA lokAMtika de AvIne vinati karI ke, he prabhu! tamAre dIkSAno samaya che. mATe bhavya lokone nistAre.
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ meghamAlInA upaso. 31 evI vANI sAMbhalI bhagavaMte savaccharI dAna ApyuM. ahIM sarva vRttAMta zrImahAvIranI pere jANavA. pachI pASa mahInAnI aMdhArI agIArazanA divase vizAkhA nakSatra cakramAne cega Ave thake traNyA purUSa saMghAte cavihArI aThama tapekarI Amrazna nAme udyAnane viSe azeAkavRkSane nIce prabhuye dIkSA lai pAMcamuSTi leAca karI vihAra karyAM 58aa dhanya vipraghareM pAraNu, paramAnne karyo | mA0 // pa0 // eka dina vaDa taleM, rayaNI kAusaga dharyo || mA0 // 20 // ttimAM meghamATI teva, adhama mur gAviyo // ma. || 60 // dekhI kare upasarga, jaLada varasAviyo | mA0 // ja0 // 9 // a:--prabhuye dIkSA lIdhA pachI kApakaTAkSa sanniveze dhananAmA vipra gRhasthane ghare paramAttve pAraNu karyuM . vasudhArAnI vRSTi thaI. paMcadivya pragaTayA pachI tihAMthI vicaratAM zivanagarI pAse kusumavana Azrame sUryAsta velAye vaDavRkSane mUle kuvAkAMThe aDagadhyAne kAusagga rahyA. te samaya pUrvabhavanA vairI meghamAlI adhama devatA avidha le pUrvI bhava baira saMbhArI amaSa pUryA thakeA prabhune dekhI tihAM AvIne siMha, hastI, pizAca, vIMchI, sarpa, neAlIA, pramukhanA rUpa vikbjIne aneka upasarga karavA lAgyA. tathApi prabhu lagAra mAtra kSobha na pAmyA. tevAre vizeSe krodhArUNa thai megha varasAvavA mAMDayA 59 5 nahi phUTanI ghI, rI namAyo // mA // 60 // tiNi rAteMhija duSTa, kamaTha saTha vAhiyo || mA0 // ka0 //
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH musala pare jaladhAra, jabUke vIjalI |maa0|| ja0 // vahe tihAM navI garasara , jAti na maLI | ma | rAva | 20 || artha:-te rAtrIne viSeja duSTa kamaTha mUkhe AvIne meghanA utpAta karavA lAge. tihAM kalpAMta kAlane pavana vikrUthvI te pavane karI dhUlane uDAvato AkAzane paNa chAhI mUke. ane dhUlaeNmalyA parNanI mUsala dhArAye vRSTi karate ho. tathA brahmAMDa rapheTa sadaza garava karyo. dazedizArve vIjalInA kaNIyA utpanna karI trAsa pamADavA lAge. tihAM pANInI pUranadI vahevA lAgI. jene pANI caDha. rAtri AkAze malI aMdhakAra rUpa thaI gaI che. te vakhate kSaNeka mAMhe bhagavaMtane nAzikA paryata pANI UMcuM caDhayuM che 10 5 gAsana tAma, dharaLa pura gAviyo mArA | gha | karI nija phaNano chatra, ghanogha rakhAviyo // mA0 // dha0 // paNa nAzA lageM nIra, caDhayo tava joiyo // maa0|| ca0 // dAM jamA kahyuM che teM zuM jIvo mAtra che je zA artha--te samaye dharaNendranuM Azana kaMpAyamAna thayuM. avadhi prayuMcha iMdrANI sahita tihAM AvIne prabhunA mastake phaNA5 chatra dharI caraNane nIce kamalanI racanA karI ghanagha je varasAdane samUha tethI prabhune rakhAvyA. Agala batrIza baddha nATaka karavA lAgyuM. paNa prabhune nAzikA paryata pANuM AvyuM jene kamaThakRta upasarga
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazabhAvane vairabhAva khamA. 233 jANI meghamAlIne joI IDhuM kahyuM, he duSTa pApISTa ullaMThe adhama teM A zuM akArya mAMDayuM che ? e prabhute atulI balathakAM paNa kRpAluM che. tathApi huM have tujane tAhArI kamAI dekhADIza. svAmI AzAtanA kIdha, have jAiza kihAM / / mA0 // ha0 // caraNe saraNe peso, khamAve te tihAM // ma0 // kha0 // karI nATika dharaNedra, svakIya padeM gayA // mA0 // sva0 // prabhu paNa kare vihAra, vyAsI divasa thyaa||maa0|| vyaa0||12|| artha:-are te svAmInI AzAtanA kIdhI che, te have tuM kayAM jaIza ema kahI vA mUko. te joI jema bAjane dekhI sUDe tathA kabutara bhayabhrAMta thAya tema kamaTha bhayabrAMta thaye thake pitAnI devAMganA sahita bhagavaMta pAsuM AvI temanA caraNanuM zaraNa grahIne potAne aparAdha khamAvavA lAge. te je dharaNe kahyuM ke tuM moTAnA saraNe AvyuM. mATe sAdhami bhAI jANIne tujane mUkyuM. pachI dazabhavane vairabhAva khamAvI prabhupAze nRtya karI kamaTha pitAne sthAnake gaye. ane dharaNendra paNa nATika karI IMdrANI sahita pitAne sthAnake gaye. tihAM ahichatA nagarI kahevANI. prabhu paNa tihAMthI vihAra karI grAmAnugrAmeM vicaratAM vAzI divasa vyatikamyA che 12 caitra bahula dina cotha, vizAkhA vidhumale // mA0 // vi0|| madhara Treka che, vevasTa kSetra che mAtra mA re ||
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH gaNIgaNa ATha udAra muNi, Araja dinamukhA // maa0|| aa0|| zola sahassatima sAhUNI, pupphacUlA mukhA ||maa0||pu0 // 16 // ' artha-caitravadi cothanA divase vizAkhA nakSatre vidhu eTale caMdramAne vega Ave ke prabhAta samayane viSe dhAvaDI vRkSane heThe pANI rahita chaTha tapa kIdhe thake nircAghAta paNe AvarNa rahita samagra paripUrNa jalahalatA sUrya sarakhuM kevalajJAna, ane kevala darzana, prabhune utpanna thayuM. zrI pArzvanAtha prabhune ATha moTA gacchanA dhaNI evA gaNadhara thayA tathA Aryadina Aje daIne zela hajAra sAdhuo, thayA, temaja puSpacUlA pramukha- 13 che rAtrInA sadasa muLa , zrAvaka zrAvi nAgAthA | ekalakha cosaTha saharasa, suvratamukha bhAvikA ||maa0 // su0|| tra sTAra sadara sattAvIrA, niMdrA mAri chemAtra jiM0 | kevalI sahassaja eka, avadhi muni caudarza maa0||0||14|| artha:--ADatrIsa hajAra sAdhavIonI saMpadA thaI. have zrAvaka zrAvikAnI saMpadA kahe che, te sAMbha, suvrata Aje daIne ekalAkha zaTha hajAra bhAvika zrAvaka thayA. tathA niMdA AMde deIne traNa lAkha sattAvIza hajAra zrAvikAo thaI. eka hajAra kevalajJAnInI saMpadA thaI. tathA caudaze avadhijJAnI munionI saMpadA thaI. tathA agIAraze vikiya labdhivaMta sAdhu thayA che 14 che chasaya Rju maNapajja, vipulamati AThaze / / mA0 // vi0 // cauda pUrvI sayauTha, vAdI muni che chaze ||maa0 // vaa0||
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzva prabhunA parivAra. 235 rUsa saya sIdhA sAdha che, rIsAya sAdhavI mA~ || | bArasayAM muNi aNuttara, gati eNI pareM mavI ||maa0 // 0 // 15 // artha:--chaze Rnnumati manaparyavajJAnI sAdhuonI saMpadA thai. AThaze. vipulamati manaparyavajJAnI sAdhuonI sa'padA thai. caudapUrvanA bhaNanAra sAta traNaze. sAdhuenI saMpadA thai. chaze. vAdIonI sa`pA thaI. eka hajAra sAdhu siddhi pAmyA. be hajAra sAdhavI siddhi pAmI. khAraze munie anuttara vimAne pAheAtA, ekAvatArI thayA. e prabhunA parivAranuM pramANa jANavuM ! 15 // ' sIteravarSa vrata mAheM, rahI samata giri // mA0 // 20 // gAyu vaparAtA ha, aMte yone saMra mA~. || f. || mAsa matta taMtrIza, muninuM varyAM|| ma. || mu} kAussagge madhya rayaNI, samaya prabhu ziva varyA // mA0 // s0||16|| e artha:--trIza varSa grahasthavAse rahyA, sItera va vratamAMhe rahyA, sarva malI ekaze. varSanuM Ayu pAlI aMta samaye selesI avasthAye yAga savarI mAsa khamaNunA tapa cavihArA kIdhe thake tetrIza munienI sAthe paravo kAussagga dhyAnamAM rahyA thakA madhyarAtrine viSe prabhu mAthe pAhAtA ! 16 5 zrAvaLa muiiphana bAma, vizASA vimaa || mA~. || F || vIra nivANathI, varSa aDhIsaya pAchale // mA0 // a0 // ema zrIpArasanAtha caritrateM bhAMkhIyeM // mA0 // ca0 // // // //
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha: purisAdANI eha, biruda ema dAkhIyeM // bhA0 // bi0 // chAnavimala guru vayaNe, thiracitta rAkhIyeM ||maa0||thi0|| 17 // artha:-zrAvaNa zudi aSTamInA divase bhale vizAkhA nakSatrane vega AvyA thakA zrI pArzvanAtha bhagavAna meleM pohetA. te zrIvIra nirvANathI aDhIze varSa pAchala eTale pUrve mokSa gayA. ema zrI pArzvanAthanuM caritra bhAMkhI eTale kahIye. vizeSa vAta zrI pArzvanAtha caritra thakI jANavI. zrI pArzvanAtha paramezvara purUSa mAMhe AdAnI eTale Adeya vacanIya e birUdanA dharanArA che, ema pratyeka zabda jeDI dekhADIye. jJAna vimala eTale jJAna karIne ujajavala evA gurU temanA vacana upara sthira citta rAkhI 1LA | | Iti pArzva adhikAra samApta che have ariSTanemine adhikAra kahe che. If DhADha drAmo | kUvAnI pherI | nemI taNA have dAkhIyeM re, poDhA paMca kalyANa // sobhAgI saaNbhlo|| aparAjita anuttara thakI re, caviyA shriijinbhaann||1|| artha:-have zrImIzvara bhagavAnanA moTA paMcakalyANika dekhADI cheryo. te he saubhAgI jane tameM sAMbhaLe. prabhu aparAjItanAmA cethA anuttara vimAna thakI cavIne AvI upanA che tihAM prathama zromIzvara bhagavAna tathA rAjImatInA saMkSepathI navabhava kahe che. prathama bha acalapuraeN dhanarAjA dhanavatI rANI mAsabamaNune pAraNe sAdhu AvyA temane
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ariSTaneminA meTA paMcakalyANaka. 23 khAne dhoyaNa sAkare pratilAvyuM. tyAM samyakatva pAmI dezavirati pAlI bIje bhave sAdhama devaloke bahu devatA thayA. trIje bhavaeN vaitADhaya uttara zreNI suratejapure citragupta vidyAdhararAjA ane ratnAvatI rANapaNe zyA. ethe bhoM mAMhiMdra devaloke devatA thayA. pAMcamuM bharve jaMbudvIpanA mahAvidehamAM padmanAmA vijayane viSe siMhapura nagare aparAjitarAjA ane prItimatI rANapaNe thayA. cha bha agIArameM devaloke bahu devatA thayA. sAtame bhoM jambudvIpanA bharatakSetre hastinAgapure zaMkharAjA ane yazomatI rANIpaNe thayA. AThameM bha aparAjita nAmA cethA anuttara vimAne devatA thayA. tathA navame bharvei te zrInemikumAra thayA, ane rANIne jIva ugrasena rAjAnI dhAraNI nAmA rANInI kukheM rAjImatI nAmA kanyA paNe AvI avatarI che, te mahAsatI che, tathA rUpa, lAvaNya, caturAIeM yukta che. vIjalInA jAtkAra sarakhI zarIranI prabhA che, zaTha kalAmAM nipuNa che, guNa sAbhAgyano bhaMDAra che. aneka sAhelI sahita che ke 1. batrIzasAgara bhogavI re, sorI pureM abhirAma // so0 // samudravijaya nRpanI prIyA re, mAtA zivAde nAma ||so0|| 2 // atha:-have prabhu aparAjita nAmA anuttara vimAne batrIza sAgarepamane Ayu bhogavIne mane hara sArapura nAmAM nagarane viSe yAdava kulamAM samudra vijaya nAmA rAjAnI zivA devI nAmA rANunI kukSIne viSe AvI upanA che 2 | kArtika vadi vArasa dIne re, citrArikha vidhu yoga // so0|| mupana pekhaNa garbha poSaNA re, pAchalI pareM savi bhoga so0||3||
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH artha -kArtika vadi bArazanA divase citrA nakSatre caMdramAne vega AvyA thakA zivA devI mAtAnI kukhe prabhu AvI upanA. tevAre cAda supana mAtAye dIThAM, tenuM varNana, tathA garbhanI piSaNa mAtAryo karI, tenuM varNana, sarva pAchala jema zrI mahAvIranuM kahyuM tenI pere sarva bhega jANa 3 zrAvaNa zudi paMcami dine re, janamyA zrI jinarAja // so0 // janma mahotsava sura kare re, pUrava pareM nRpa rAya // so0 // 4 // artha:-anukameM te kAle te samayeM zrAvaNa zudi paMcamIne divase zrI jinarAja jamyA. tihAM janmamahotsava prathama devaye karyo. ane pachI mAtA pitA karyo. tene adhikAra sarva zrI mahAvIranI pere jANI levo ja che ariSTanemi nAma thApIyo re, yadukulano zaNagAra // so0 // eka dina Ayudha ghara gayA re, zastra grahyA teNI vAra ||so0||5|| artha -have jevAre prabhu garbhamAM hatA, tevAre mAtAye svapnamAM ariSTharatnamaya cakadhArA dIThI hatI, tene anusAre ariSTanemI evuM nAma pADayuM. e gAthAnA pUrvAddhane artha kahyo. have ahIM prasaMgeM yAdava kulanI utpatti kahIzuM. temAM sevaTe gAthAnA uttarArdhanuM artha Avaze. ahIM prastA harivaMza kuletpatti saMkSepa mAtra lakhI che. pUrva harivarSa kSetranA hari ane hariNI e be yugaliyA thakI harivaMza kula pragaTa. tihAM prathama harirAjA tene putra azva, teno putra vasurAjA thayo tenA vaMzamAM cadurAja thaye. tyAMthI yAdavavaMza kula thayuM che. pachI te yadune
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ harivaMzamAMthI yAdava vaMza kulapatti. 239 putra zerI rAjA thayo. tenA be putra eka sUra ane bIje suvIra temAM moTo zUra che. teNe zarI pura nagara vasAvyuM. te sUrane putra aMdhakaviNu rAjA thaye. tenA daza putra thayA. eka samudravijaya, bIje astAMga, trIjo akSobha, ceAthe acala, pAMcame dharaNa, chaThTho pUrNa, sAtame DimavAnuM, AThame stamita, navamo sAgara, ane dazame vasudeva, e daze dazAra thayA. tenI eka kuMti ane bIjI muddI, e be behene thaI. temAM kuMtIne hastinApure pAMDu rAjAne paraNAvI. tene eka putra to karNa chAne jape. tene kAMsAnI peTImAM ghAlI gaMgAnA pravAhamAM me. tene hastinApure sutanAmA sArathIye putra karI ucheryo. ane tevAra pachI eka yudhiSTrira, bIjo bhIma, arjuna, e traNa putra thayA. tathA pAMDu rAjAnI bIjI strI madraka rAjAnI putrI mAdrI nAmA hatI, teno eka nakula bIje sahadeva e be putra thayA. sarva malI pAMce pAMDava bhAI thayA. have bIjI muddIne DAhaDa deze damaSa rAjAne paraNAvI. tene putra zizupAla rAjA DAhaDIye the. have zararAjAne laghu bhAI suvIra hatA, tene putra bhejakaviSNu thaye. tenA valI eka ugrasena, bIje devaka, e be putra thayA. temAM ugrasena mathurAnA rAjya kare che ane laghu bhAI devakarNa pilAzapurano rAjya kare che. have ugrasena rAjAye ekadA mApavAsI tApasane pAraNAthe nimaMtraNa karI, paNa tene teDavA visAryo. tethI te tApase bIjuM mAsakhamaNa karavA mAMDayuM. valI paNa nimaMtraNa karI, teDavA vicAryuM. tethI tApase krodhe karI trIje mAsa khamaNa
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 zrI kalpasUtrasya mAlAvAdhaH AdaryAM. tihAM nIyANuM karyuM', ke jo mAhArI tapasyAnuM phUla hAya, tA e ugrasena rAjAne du:khadAi thAe pachI te bhava pUrA karI ugrasena rAjAnI dhAraNI rANIne kukhe putrapaNe sAMkaDI sagAiye AvI upane. tevAre rANIne rAjAnA kAlajAnA mAMsa khAvAnA DAhAlA upanyA. pradhAne prapo karI te DAhAlA pUrNa karyAM putra jaNyA pachI rANIye vicAryuM je, e mahATA thAze, tevAre zuM jANIye rAjAne kevu du:kha Apaze ? ema ciMtavI te khAlakane nAmAMkita mudrA sahita ratna kamala sahita kAMzAnI peTImAM nAkhI te peTI valI kASTanI peTImAM ghAlIne mudrA dai yamunA nadImAMDe taratI mUkI. te taratI sArIpure AvI. tene eka zreSTIce lai divya sarUpa Alaka dekhI tene putra karI pADhyA; ane peTI pramukha vastune ekAMta jagAye ThAvakI rAkhI, kaMsa evuM nAma dIdhuM. te jevAre mahATA thayA tevAre leAkAnA chekarAne mAra Ape ityAdika ghaNA anyAya karatA dekhI te vyavahArIye samudravijaya rAjAne sepTe. rAjAye te laghu bhAi vAsudevane dIdhA. pachI te tihAM vAsudeva sAthe kalA abhyAsa karatA vaida vidyA zIkhyA. anukrame cAvana vaya pAmyA. evAmAM jarAsa'dha, prativAsudeva, cha khaMDanA bhoktA rAjagrahanagare rAjya kare che, teNe samudravijaya rAjAne ta meAkalI kahevarAvyuM je, dunivAsI siMharAjAne jIvatA pakaDIne mahArI pAse laI Avajo. samudravijaye te ajJA pramANu karI, bhaMbhA vajAvI senyA lei siMha rAjA upara caDavA taiyAra thayA. tevAre vasudeve kahyuM, huM mahArAja! e
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasudevanI kathA. 243 ApaDA rAMka upara tamAre zuM caDAi karavI ? ene teA huMja pakaDI lAvIza. ema kahI vasudevajI kaMsanI sAthe tihAM siMha rAjA upara lazakara lai gayA. pachI tyAM laghulAghavI kalAye karI kase siMharAjAne jANI vasudevane ANI dIdhA. vasudeve AvIne samudravijaya rAjAne hAthe dIdhA. samudravijaye tihAMthI jarAsaMghane dai meAkalye. teNe karI jarAsaMgha saMtuSTa thayeA. valI tane mAkalI kahevarAvyuM je mahArI jIvayazA nAmA putrI tathA vAMchita eka dezanuM rAjya, jeNe e duSTane pakaDayA che, tene huM ApIza. evuM dUtanA mukhathI sAMbhalI samudravijaya rAjAye nimittiyAne pUchyu. tevAre nimittiye kahyuM ke, e jIyazA mAvitra tathA svasura behunA kulanI kSaya karanArI che. tevAre rAjA ci MtAtura thakeA, vasudevajIne pUchyuM ke, ene tame kevI rIte pakaDayA ? vasudevajIyeM kahyuM, kaMse pakaDayeA. rAjAyeM vicAryuM je, e vika mAMhe eTaluM khala kayAMthI ? ema ciMtavI, zeThane teDAvyA. zeTha paNa khIhItA thakA peTI ane nAmAMkita mudraDI pramukha lai rAjA pAse AvI sarva vAta kahI. te sAMbhalI rAjA prasukha sarva harSa pAmyA ane jANyu je etA ugrasena rAjA ane dhAraNI rANInA putra che. pachI kaMsane rAjagRha nagare' mAkalyA. tene jarAsa dha rAjAye peAtAnI putrI jIvayazA paraNAvI. ane sakhala sainya Apyu. te lai kaMse ugrasena rAjAne jIvatA jAlI kAMpijarAmAM nAkhI, pote mathurA nagarInA rAjya karavA mAMDyu. have vasudeva mare. pUrvabhave strI vaRRbha karma upA che tenI kathA kahe che. pUrvale bhave vasudevajInA jIvanadISeNu 16
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH nAme kula putra hatA. paraMtu te kAle kurUpa kudarzanI, billADAnA jevA netra, gaNezanI pere moTuM peTa, hAthInA jevA moTA dAMta, uMTanA jevA moTA hoTha, vAnaranA jevA kAna, nAsikA cIpaDI che, trikhUNo kapAla, e kurUpa hatuM. ane hAnapaNamAM mAtA pitA maraNa pAmyA tevAre potAnA mAmAne ghera kAma karato hato. anukrameM mahATa thayo tevAreM kurUpa mATe kanyA keI Ape nahIM. loka uzkere ke tAhAre mAma tAhAre sagapaNa kema nathI karate? tene ghera tuM kamAve che. evI lekanI vAta sAMbhalI manabhaMga thaye, tethI kAma kare nahIM. mAmAmeM kahyuM mArI ATha putrI che temAM je tujane vAM che tene huM paraNAvuM. te vAre nadISeNe mAmAnI putraone kahyuM ke tame koI mane paraNaze? te sAMbhalI sarva bolI je phazI khAI mariye, viSa khAI marIye te kabUla, paNa tane paraNIyeM nahI. ema sAMbhalI vairAga pAmI bhAva cAritri thake sAdhuone vaiyAvacca karyA kare. ema pazcAvana hajAra varSa paryata bhAva cAritra pAlI aMta samaye strIvallabha paNAne niyANuM karI maraNa pAma devaleke devatA thaye. tihAMthI cavIne vasudeva thayo che. te pUrvabhavanA atyagra tapanA yoge karI strI valabha atyaMta adbhuta rUpa saubhAgyavaMta thayela che. tene nagaramAM vicarate dekhI strI jana dhRtanA ghaDA DhalatA mUkI paNa tenI pAchala pharyA kare. te joI mahAjana leke malI samudravijayane vinaMti karI ke vasudevajIne nagaramAMhe phiratAM nivAra, nahIMte amane zIkha Ape tevAre rAjA mahAjanane samAdhAna karavA vasudevajIne kahyuM ke, bhAI tame siMharAjA vaza karyo,
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramatta jIvayazA. 243 tene vaira ApaNA mAthe che, tethI tamAre mAhArI AjJA vinA nagaramAMhe bhamavuM nahIM. te sAMbhalI vasudevajI gharamAM beThA rahe che. ekadA uSNakAlane viSe zivAdevI rANIye bAvanAcaMdana ghasI kaceluM bharI dAsIne hArthe rAjAne mokalya. te vacamAMheja vasudevajIye laI vilepana kIdhe. tevAre dAsIye kahyuM ke, tamArA evAM lakSaNa che tyAreja baMdIkhAne paDayA che. te vAta sAMbhaLI manamAM amarSa ANa vasudeva paradeze nIka. kaI mRtaka manuSya gAmane bAhera bAlI patra lakhyuM je vasudeva vanDisaraNa thayA te vAta jANuM rAjA atyaMta duHkha karatA havA. pachI nimitti AyeM kahyuM ke, vasudeva kuzaleM che. tamane ze varSe malaze. te sAMbhaLI rAjAryo zeka nivAryo. zrI vasudevajI ThAme ThAmeM aneka Rddhi, vRddhi sukha saMpadA pAmI bahotera hajAra raMbhArUpa strInA pANigrahaNa karI aneka vidyA zikhyA. chelle rehaNanA svayaMvarAmaMDapamAM vAmaNanuM rUpa karI rehiNIne paraNyAM. tihAM zevarSe sarva bhAIone malayA. valI pilAsapure devaka rAjAnI putrI devakI paraNyA. sarva strI ekaThI karI pachI vasudevajIne kaMsarAjAye ghaNI mahAra karI mathurAmAM pitA pAsuM rAkhyA. jema vasudeva ane kaMsane parasparze prIti che tema jIvayazA ane devakIne paNa parama saneha che. ekadA jIvayA chAkamAM pitAnA khaMdha upara devakIjIne teDIne garve karI kIDA kare che. evAmAM ugrasena rAjAnA eka kaMsa bIje nabhasena, trIje ardhamattA, e traNa putra hatA ane satyabhAmAM tathA rAjImatI e be putrIo che, temAM jevAre ugrasenane kasuM pAMja
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH rAmAM nAkhe, tevAre aImatto vairAgya pAmI dIkSAgrahaNa karate have. have jIvayazA nAce kude che, evAmAM te aImatte sAdhu paNa carIne arthe pharate tihAM AvyuM. tene jIva zAthe kahyuM ke, he devara ! A Ave, ApaNe be ramI. ema kahI tene gale lagI, ane devakInA paga sAdhunA mastaka upare ANyA. tevAre trASi bolyA ke are garva zuM kare che ? A devakIne sAtamo garbha tAhArI patine mAraze ? ema kahI sAdhu cAlyA gayA. jIvayazAye te vAta kaMsane saMbhaLAvI. te sAMbhalI kaMsa ciMtAtura thaka rAjasabhA beThe che. tene vasudevajIye ciMtAnuM kAraNa pUchayuM. tevAre kaMsa kapaTathI bolyA ke jarAsaMghanI putrI to vAMjaNI che, ane bIjI te na paraNAya. te have putra vinA kema karIeM? vasudevajI bolyA-pitAnA karaNI vinA putra zuM karaze ? tevAre kaMsa be -tamAre te ghaNI strIo che, te ghaNA putra jaNaze. mATe devakIjInA sAta garbha mujane Ape. vasudevajIye paNa sAta garbha ApavA kabUla karyA pachI vasudeva pAseMthI bela leI kaMsa nizcita thako rAjya kare che. have evA avasare bhaddhilapura nagare nAga nAmA zeThanI sulasA bhAryA zuddha zrAvikA che, tene amRtavacchA deSa che, tethI teNe hariNI gameSI deva ArAdhyo. teNe kahyuM ke nikAcita karma TAlI na zakuM, paNa tamArA mane ratha pUrNa karIza. have sulasA ane devakIye samakAleM garbhadhAraNa ane prasava kya. tihAM anukrameM devakIjIye cha putra prasavyA. te devatArthe laIne sulasAne ApyA ane sulasAnA mRta bAlaka jaNAya. te che pasI zuM karaze ? te vasudevajI e
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kRSNa janma. 245 devakI pAse mUkyA. pachI sulasAmeM kahyuM ke mahAre cha putre saryuM. have enA ene lakha lAbha thAo. pachI sAtamA garbhanI velAye devakIleM siMha, sUrya, agni, gaja, dhvajA, vimAna, padma e sAta supana dIThAM. mAtA pitAne utsAha thaye. janma velAye kaMsarAjAye devakInA graha pAse cAre dizAyeM subhaTa rakhavAlA rAkhyA tene nidrA AvI. zrAvaNavadi AThameM addharAtrinA samaye putra janma thayo. tatkAla te bALakane laIne vasudeva cAlyA tene mArgamAM ugrasenarAjAye kASTa pAMjarAmAMthI pUchayuM, e keNa che? vasudeveM kahyuM, tamene kASTapiMjaramadhyethI bAhera kAhADAvaze te che. pachI vasudeva gokulamAM jaI naMdagokulA ghareM yazodA bhAryA che tene jaI te bAlaka Ape, ane tenI putrI leI devakI pAse mUkI. te cokIdAre jAgRta thaI laIne kaMsane ApI. kaMseM jAyuM e mujane zuM mAraze ? ema vicArI chinnanAsikA karI zilAye pachADI, mUkI dIdhI. te divasathI laikikamAM ema kahevAyuke je zilAye AsphAlI te marIne vIjalI thaI, mATe kAze vIjalI paDe. have zrIkRSNa naMdane ghare vadhatA moTA thayA. tevAre pANInA ghaDA hele, dahInA ghAlIyA pheDe, tarate mAkhaNa chAzamAM bele, zAMDhanA kAna jAlI lAve, yazadAnuM kaMcue tANe, sarpane jAte pakaDe, agnimAM hAtha ghAle, kimavAre hasIne mAtA sAmu jUve, kevAre rIsAya, kevAre dahIM dudhanA ghaDA keDe, ema karatAM jevAreM zela varSanuM thayo tevAre hiNI raNane putra balabhadra kRSNajIne mATe bhAI tene
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhaH vasudeve pracchannapaNe rakhavAlA mUkayA che, teNe yazeAdAne kahyu, Aja uSNu pANI karajo. te vAta yazeAdAne vIsarI gai. te vAre balabhadrajIye yazeAdAne tiraskAra karyAM. tevAre kRSNajI khelyA tame... rAjakumara che! teA bhale che paraMtu mahArI mAtAne . cane melAvaze nahI. taddA alabhadra kahevA lAgA ke je vAra parvane mize karI devakI rANI tamane jovA Ave che, te tamArI mAtA che. ane rAhiNI mAhArI mAtA che. vasu deva ApaNA pitA che, ApaNe e bhAI chaye. paNu kaMsa rAjAnA bhayathI pracchannapaNe tujane rAkhyA che. ema sAMbhalI kRSNu khelyA ke ApaNe have ahIM na rahevuM. evA avasare kaMsarAjAyeM naimittikane pUchyuM je, mahArA kAnA hAthe maraNu ze? teNe kahyuM ke je kAlInAga nAthaze, ariSTanAmA vRSabha, ke * nAmA gheADA ane meSanAmA gadheDAne haNaze, tathA padmottaranAmA hastI, cANura ane muSThikanAmA ballane mAraze, tathA sAraMga dhanuSa caDhAvaze tathA jene satyabhAmA varamAlA ghAlaze, tenA hAthe tamArUM maraNu thAze. te sAMbhalI kase peAtAnA verInI khabara kaDhAvavA sArU vRSabhAdika sarva ne vanamAM chuTA mUkayA, tene zrIkRSNe mAryo. tevAre ka Mse dhanuSa caDhAvavAnA maheAtsava mAMDaye. te jovA sArU kRSNa, alabhadra, e bhAi mathurA bhaNI cAlyA. mArgomAM yamunA nadInA xhu mAMhe kAlInAga nAthya.. anukrame sadaSTAMta pUrNa karyo. pachI kaMsanI sabhAmAMhe kRSNajIye sAraMga dhanuSa caDhAvyuM. satyabhAmAye varamAlA ghAlI. te dekhI kasa khelyA, e zyAma gAvAlIyAne mArA. ityAdi ahI'A dhaNe! avadAta che, te graMtha gaiAravanA
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaMsa vadha. - 247 bhayathI nathI lakhyo, chevaTa zrIkRSNa sanI coTalI pakaDI siMhAsanathI nIce nAkhI paTakI mAryo ane kASTa pAMjaruM bhAMgI ugrasenane rAjya pATe thA. jIvayazA jarAsaMgha pAsuM rUdana karatI gaI ane kahyuM ke, yAdavanA govAliye tamAre jAmAtR mAryo. te sAMbhalI jarAsaMgha lazkara laI caDha. tevAreM kAlakumara, jarAsaMghane putra belyo ke e rAma kRSNa govAlIyA jyAM hase tihAMthI huM hata prahata karIza. ema kahI pAMcaze kumarane sAthe laI caDhayo. ahIM mathurAnA sAta kuloDi ane serIpuranA agIAra kulakaDi, yAdava ucAlA bharI samudra vijaya rAjAdi malI kepTaka nimittiyAnA vacanAnusAre pazcima disi samudra bhaNuM jyAM satyabhAmAM putranuM jeDaluM prasa tihAM rahevuM, ene nizcaya karI cAlyA. evA samayamAM kAla kumara Avyo jANI yAdavanI tradevI vRddha desInuM rUpa karI ucAlonA utArAne sthAnake pAMcaze moTI balatI cayanI racanA karI, tenI samIpe rUdana karavA lAgI. te dekhI kAlakumAre pUchyuM, A zuM che? te belI, tamArA bhayathI sarva yAdava A cayamAM praveza karI pAtAle pahotA. mATe have keNa mAhArI sevA karaze ? tethI rUdana karUM chuM. te sAMbhalI kAlakumarAdi ahaMkAre karI te yAdanI cayamAM yAdavone mAravAne arthe agnimAM praveza karI balI bhasma thayA. jarAsaMghanuM sainya rAjagRhIye pAcho gaye. have yAdava samudra tIre AvyA. tihAM satyabhAmAryo jeDale be putra prasavyA. tadA kRSNajIye aThThama karI susthitanAme lavaNAdhipa devatA ArAdhyuM. teNe kaustubha nAmA ratna
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 zrI kalapasUtrasya bAlAvabodhaH ane pAMcajanya zaMkha bheTazuM ApyuM. kRSNa rahevAnA sthAnakanI yAcanA karI. tevAre IMdranA AdezathI dhanade dvArikAnagarI vAsI. te nava jana pahelI, bAra yojana lAMbI, tathA nava gaja dharatI mAMhe, nava gaja uMce, bAra gaja pahele, ratnamaya kozIsA sahita, evA suvarNamaya gaDha sahita, sADA traNa divasamAM vasAvI. samudra mAMhethI pragaTa karI ApI. tihAM samudravijaya rAjA kRSNajIne gAdiye besADayA. ane samudra vijayarAjA dazRMdazAra sahu potapotAnI rAja Rddhi bhagave che. aneka vyavahAriyA vase che, te have dvArikAnagarInI vArtA paradezI ratnakaMbalanA vyApArInA mukhathI rAjagRhI nagariye geoM beThAM thakAM jIvayazA sAMbhalI, pitAnA pitA pratye, sarva vAta kahI. jarAsaMgha paNa pitAnuM sainya laI yuddha karavA cAlyA. zrIkRSNa paNa yAdanuM sabala sainya laI sanmukha laDavA Avyo. te pADalA paMcAsarA grAmanI zIme cAra janane AMtare behu sainya utaryA. tihAM nitya yuddha thAtAM thakAM jarAsaMgha prativAsudeve jarAvidyA mUkI. teNe karI yAdavanA sanyamAM jarA vyApI. tevAre zrInemikamaranA vacana thakI zrIkRSNa traNa upavAsa karI dharaNene ArAdhya. tihAM zaMkhezvara pArzvanAthanI pratimA pragaTI. tenA snAtrajala chAMTave karI yAdavanI jarA TelI. pachI vizeSe yuddha karatAM jarAsaMgha rAjA caka mUkahyuM. te AvI kRSNane karakamale beTho. kRSNajaye pheravI mUkayuM. teNe karI jarAsaMgha maraNa pAme. jayajayArava zabda pragaTe. navame vAsudeva pragaTaye, evI AkAzavANuM thaI. kRSNajImeM zaMkha pUryo. te sthAnake navuM derAsara karAvI zrI
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ariSTanemi kumAra Ayudha zAlAmeM. 249 pArzvanAthanI pratimA sthApI. tihAM zaMkhezvara nAmA tIrtha thayo. have zrIkRSNa dvArikAnagarimeM ni:kaMTaka chapanna kulaDi yAdava sahita rAjya kare che, ane jIrNadurge bahottara kulaDi yAdava sahita ugrasena rAjA rAjya kare che, pradyumnAdika sADA traNa kroDa kumara, samudraviMjayAdi daza dasAra, balabhadrAdi pAMca moTA dhAra, saMba Adi zolahajAra, durdatakumara, vIranAdika ekavIza hajAra vIra, mahA senAdika chappana hajAra balavaMta dvArikAmAM vaze che. evA avasarve zrIsamudravijaya kula saNagAra, zivAdevI mAta malhAra, eka daMDanemi bIjA daDhanemi trIjA atinemi cothA ariSTanema ane pAMcamAM rahanemi e pAMca kumAra mahelA zrIariSTanemi kumAra te laghuvaya sarakhA sarakhI joDI manataNe keDi ghaNu kumAre paravaryA lIlAmeM ramatA bhamatA zrIkRSNanI Ayuddha zAlAye AvyA. Ayuddha jevA lAgI, tevAre rakSapAla che. tame laghu bAlaka che, mATe alaga rahe ene sparza kare paNa dehila che, chokaraDe chAza na pIvAya, moTuM kArya te mahATAthI ja thAya, te na sAMbhalatAM zrIariSTanemi kumAre pAMcajanya zaMkha pUryo, sAraMga dhanuSa caDhA, kemadakI yaSTigadA te taNakhalAnI pere upADInAkhI, e rIte zastra grahaNa karyA pApA saMkhapUryo java zAmale re, tava thayo tribhuvana kNp|| so0 // zAMkita hari manaIM thayu re, nalaheM kihAMhiM jaMpa // so0 // 6 // artha -ha jevAre zAmale eTale ariSTanemi bhagavAne pAMcajanya zaMkha pUryo tevAre traNa bhuvana kaMpyA, parvatanA zrega tUTI tUTIne paDavA lAgAM, samudrajava ucchalatA havA,
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 zrI kalpasUtrasya bAlAvabeAdha: hatI turaMgagAdikanA 'dhana tUTI paDayAM. zrIkRSNa, alabhadra, kaMpatA havA, bhayAkula thayA thakA citatravA lAgA, je A te kANu khalavaMta che? ke jeNe sarva pRthavI kSeAbha pamADI. evI rIte temane kAMipaNu japa na AvyA, tethI tarata tihAM AvyA, ane pUchA karI. tevAre sarve melyA je zrIariSTanemi kumAranA e khala che, te sAMbhalI camatkAra pAmyA // 6 // vajIravIne dAriyo re, nema nRvArI TAya // so. || anukrmeN gopI malI karI re, kIdhA bahulA upAya // so0 // 7 // artha:--pachI zrIkRSNe kahyuM ke, he bhAI! ApaNe khala parIkSA kIje te vaMchita zIje. tevAre nemikumara elyA ke, je bhUmI luMThanAdika bAhya khela karavuM, te uttama tarane yAgya nahIM. mATe mAheA mAMhe ekekanI bhUjA vAlIne mala parIkSA kariye. te vacana zrI kRSNe pramANa karI peAtAnI bhULa lakhAvI ne kahyuM ke, A mahArI bAhu namADe. tevAre zrInemikumAre kamalanAlanI pere. eka AMgulIye zrIkRSNanI khAha namAvI. pachI zrInemikumAre bahu lakhAvI tihAM kRSNe ghaNuM khala karI vAnaranI pere. valagIne hIcyA. tevAre zrInemikumara melyA ke, he kRSNajI ! tamAne mAtA devakIye pAlaNe poDhADIne ramADayA nahIM, te mATe have huM tamane hIMcelu'. ema kahIne zrIkRSNane hrI~cAlyA. jema jugArI dAva hAre, tema kRSNa hArI gayA. evuM joine alabhadrajI khelyA ke, he bhAi ? bhramarane bhAre tarU zAkhA name nahIM. evI rIte vAsudeva alabhadrajI ciMtAtura thakA ciMtave che ke e pitarAI bhAI sarvarAjya lai mUkaze. kIDI tItara nyAya karaze. eTalAmAM AkAze geAtradevInI vANI thaI
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALa brahmacArI bhagavAnanuM bI. 25t ke, aho kRSNa vAsudeva tame ciMtA ma karazo. ete nemizvara bhagavAna bAla brahmacArI bAvIzamAM tIrthakara enuM atulI bela che, tathApi tamAre rAjya leze nahIM. paraNyA vinAja dIkSA leze. e vacana sAMbhalI kRSNajI harSa pAmI pitAne ghare pahotA 7 valI vacamAM eka divaseM iMdra mahArAje sabhA maLe zrIneminAthanuM bala vakhANyuM. tihAM koI mithyAtvI devatA prazaMsA aNu sadahato ke zrIgiranAra parvatamAM suraMdhara nAmuM nagara thApi manuSya rUpe tihAM rahyo thake te deva dvArikAmAM AvI nitya pratye aneka upadrava karavA lAge. tevAre aneka rAjAone laI zrIkRSNa balabhadra caDhayA. tihAM jaI yuddha karatAM hAryA, te sarvane pakaDI devatA pitAnA nagaramAM laI gaye. dvArikAmAM kolAhala thayo ke kRSNa, balabhadra gayA. have kema thAze ? tevAre satyabhAmAM rUkima pramukha nemikumarane kahevA lAgI ke, he devara ! tame atulabala chatAM tamArA bhAIne zatru laI gayA, tenI tamane lAja nathI? te sAMbhalI ekAkI rathamAM besI zrInemikumAra te surakRta nagarane cAre pAsuM ratha pheravyo tethI gaDha paDe. tevAre devatAye siMha vikarthI tene nemikumAre dhanuSanA TaMkAravathI nasADayA. ema aneka prakAranA yuddha karI devatAne pakaDe. kRSNa balabhadra pramukhane choDAvI sAthe teDI dvArikAye AvyA. IdramahArAje AvI araja karI devatAne choDAvyuM. ema karatA zrInemikumAra traNaze varSanA thayA, paraMtu paraNyA nathI. eTalAmAM vasaMta mAsa AvyA. tevAre batrIsa hajAra rANa sahita zrIkRSNa vAsudeva zrInemi
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ para zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: kumArane sAthe laI vasaMta kIDA karavA vanamAM AvyA. pachI satyabhAmAdika rANAne nemi kumArane vivAha manAvavAne sankArI kRSNa sthAnAMtare rahyA. have te aneka strIo malI thakI zrInemikumarane kesara, gulAba pramukha sugaMdha nIra ghaMTe, phUlane daDe hRdayabhaNI nAkhuM, kaTAkSa bANe vidhe, kAmaceSTA pUrvaka jaleM chAMTe. ema ghaNu prakAre hAsya karIne kahevA lAgI ke, he devara! vivAha mAne ane eka strIte paraNe. je strInuM bharaNa, piSaNa tAhArAthI na thAya, te tAhAra bhAI batrIsa hajAra strIne bharaNa poSaNa kare che, tema tAhArI eka strInuM paNa karaze? tenI ciMtA karazo nahIM, paNa strI jarUra paraNe. strI vinA purUSa zebhe nahIM, keI vizvAsa na kare, kaI mAne nahI, valI aMganI suzruSA koNa kare, prANuNA prahIne kaNa sAcave ? temATe pANagrahaNa aMgIkAra kare, mana mAnatI kanyA vare, e vinati mAne, vadhe jemavAne, nahIMtara paNa nahIM chUTe, jera karI jUTha, amace vaza AvyA Aja, bahenanI have kehI lAja? e vacana sAMbhaLI nemidhara nIcuM joI rahyA, je e strIo sAthe se vacana vicAra? ema citi hA nA kAMI na kahI. tevAre nemikumArane strIo kahe, mAnya mAnya vivAha, sahune thayo uchAha, zrIsamudravijaya rAjA zivAdevI rANune tiNItAla, Ape vadhAmaNI ujamAla che have zrIkRSNa nariMda, manane ANaMda, ugrasenarAjAna, pAse bahumAna, mAge rAjImati kanyA, satiya ziromaNI dhanyA, ugrasena pabhaNe saghale sAja, IhAM ANe te vararAja, te deuM kanyA tAsa, jaga vistare jaza vAsa chehave samudravijaya
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. zrI nemiprabhunI jAna. rAjA, zivAdevI rANuM taSi keSTakanA mukhathI zrAvaNa sudi chanuM lagana jANI, vATe vadhAmaNI, teDAve sagAsaNujA bhaNI, mAMDe hATo ADaMbara, dhavala maMgala gAye ghara ghara, poSe bhala bhale pakavAna, jugA~ calAve jAna che taghathA che zela hajAra mukuTabaddha chatrAdhipati rAjAna, betAlIza lAkha hastI erAvata samAna che betAlIza lAkha gheDA, suvarNa sajeDA che betAlIza lAkha ratha, zebhA pAmatA patha, aDatAlIza keDI pAyaka, zatrudala ghAyaka, nava keDI sAmAnya turaMgama, eka ekathI ane pama che chanuM koDi cirAka dAra, bAvIza koDI chAgalIyAdAra che bAra kaDI vAjitra vAje, aMbara gAje, sAMba kumara pramukha zATha sahastra dudAMta kumara te pArasIka jAtine gheDe caDhayA, pradyumna pramukha paMcotera sAhasa kumara mahAbIra te harevA jAtine arve ArUDha thayA, arimana pramukha pAMca lAkha kumara te behAlI jAtine arve caDhayA, vIra pramukha sAta lAkha kumAra te pANI paMthA jAtine turaMge caDhayA, sAgaracaMda pramukha ekalAkha kumara te kabajA jAtine ane caDhayA, anAdaSTi pramukha tera lAkha kumara revAdhirUDha. thayA, pAlaka pramukha sAta lAkha kumAra aSTamaMgala jAtine arvo caDhayA, daMDanemi pramukha bAra lAkha kamara remaMgalI jAtine avaM caDhayA, rahanemi pramukha nava lAkha kumAra caMdraprabhA jAtine arvo caDhayA, mahAnemi pramukha pannara lAkha kumara agni paMthA jAtine a caDhayA, evA yAdavakumAra, bhegI bhamara, jehanA jANItA kula, bhAlAnubala, AgalathI cAle, thoDuM bole, thoDuM ThAkurane name, darzanIne name, paranArI.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH sahodara, vAcA avicala, zaraNAgata sAdhAra, sUravIra dAtAra, mUMjhAra raNAMgaNa dhIra, ripuRdaya hala sIra, kasAI garakAva, kezarIe pArgo, lIdhI e vAge, kAMdhAla, mUchAla, bhalabhalA bhUpAla, Ave umaTyAM, paMthe vahyAM, valI be kaDI sejavAlAM, corAzI keDI strIgIta gAna kare, chappanna keDI alaMba dvAjA, bAra keDI bhATa birUdAvalI bole, bAra keDI sukhAsana pAlakhI, pannara lAkha khacara karthe bharyA, traNa lAkha zrI chatra, pannara lAkha ratha, traNa keDi cAmara Dhale, eMsI lAkha nIsAna vAje, sattara lAkha Dhola vAje, chanu keDI bherI vAje, nava lAkha mAdala vAje, pIstAlIza keDI chaDI dAra, zATha keDI sUrahIyA vaDavaDA vahIyA maMtrispara pradhAna, kahiye ketA abhidhAna, navaNu keDI sAmAnya vahila, thaI Ima jAnanI cahila pahila, have vara rAjAne sarvoSadhinIre, karAvyuM snAna ujUAvyuM vizeSe vAna, mAtAryo bhAlasthaleM kIdho tilaka, akSatane pratiSTa upara padaka, nava keDIne mukuTa, paccAzakoDIne navagrahe, bArakaDInA be kuMDala, aDatAlIza koDInuM ratne jaDita tilaka, pa2zIza keDInI mudrikA, pazcIza keDInA aneka ratna jaDita hAra, be lAkha keDInI ratnajaDita zAMkalI, jaInI pare pahere, pannara koDInI caMpakali devadatta amulikapAgaDI, paccIza lAkha keDInI kabAI, ekANuM keDInA be bahirakhAM, pIstAlIza koDInA be bAjubaMdha, sattAvIza lAkhane kaNadore, paccIza koDIne ratnajaDIta kaNe, trIza keDInI "vANahI" (pagarakhAM) cha-- keDIne aneka ratnajaDita zrIphala rUpa phUla daDe amUlaka vastra paherAvI, sakala saNagAra karAvI, AMkha
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ - rapapa rAjimatI gavAkSe beThI tI hatI. AMjI, mukhamAMjI, siradhAryo khUpa, zobhe surUpa, A gajarAja, suvarNa masAja, meghADaMbara chatra, pratiSTa pavitra, caDhaye vararAja, jANe iMdramahArAja, ke mUrtivaMte kAmarAja, zobhA samAja, pasa sUrya maMgalininAda, gada gadya strI janasAda, AkAze aneka deva devAMganA, iMdra IdriANI raMbhA apatsarA Ave, manane bhAvuM, kinnarI gIta gAve, sarasvatI vINa vAye, tuMbara gaMdharva nAce, sahu mana sAce, kRSNa balibhadra daze dazAra umAhe, jIrNa durga bhaNe jAna Ave, jema ceSTamAsa uddhAna, sAjana janane adhike mAna, yAcaka janane detAM dAna, huo dhavala maMgala uccAra, AvIo vara taraNa bAra, jaye jevaNahAra, dhanadhanarAjImatI nAra, jeNIye vara lAdhe zrInemikamAra. have rAjimatI gavAkSamAM beThI thakI prabhunuM rUpa dekhI meha pAmI caMdrAnanA, mugalocanA sakhI sahita vArtA karatAM sakhIye kahyuM ke, e vara sarvaguNa saMpUrNa che, paNa eka avaguNa je zyAmavarNa che, varate gare joIye, rAjImatI belI, ete dUdhamAMhethI pUrA kADhavA mAMDyA, zyAmavastu mAMhe te ghaNe guNa che, bhami, citrAvelI, agara, kastUrI, megha kIkI, keza, kazeTInuM, pASANu, masI, rAtri, ItyAdika vastu zyAma hoya to bhalI tathA dholI vastu kapUra che, tene marI aMgArAzuM mela che, citrAmeM rehaNI zyAma hoya te zobhe, valI gAra luNa, asthi, hima, sveta kuSTa, e mATe zuM vakhANavA gya che, zyAma lavaNe varaprazaMsya dekhI locana amI bharANI, adayakamala ullezyAM, mananA maratha rU5 velI prasarati havI 7
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha: rAjimatIne paraNavA re, toraNa AvyA jAma // sobhA0 // pasupokAra suNI kare re, pAchA valIyA tAma // sobhA0 // 8 // aH--evAmAM rAjImatInI jamaNI AMkha phUrakI, tevAre jANyuM je sarvathA prabhunA saMcAga na mile, sakhI hu krUtkAra karyAM, tevAre prabhuye paNa teAraNe AvatAM cakAM mArgomAM catuSpaddAdika jIve bharyA vADA dIThAM, tathA pukhIye bharelA pAMjarA dIThAM, tathA ghaNA jalacara jIva pANI vinA uMcA uMcA kuMDI rahyA che, tathA thalacaramAM hiraNa, sAMkhara, rAja geTA, meDA, sasalA, pramukha aneka jAtinA jIva tathA khecaramAM kUTa, tItara, mAra, sArasanA joDalA, rAjahaMsa, kAyala, agalAM, sUDA, ityAdika jIvA ekaThA karyA che, tenI pAkAra sAMbhalI, tathA evAmAM eka hariNu ane rilI kATe kATa bharAvI vilApa karatAM prabhune vinaMti kare che ke, he prabhu! amane kaSTamAMhethI ugAra, ame kAMi aparAdha kIdhe nathI, tRNakhalA mukhe dIce chaiye. huM anAtha nAtha ! prabhu, rAkha rAkha. tevAre zrInemikumare hrastimAvatakane pUchyuM ke, e jIvAceAnI zekAraNe malI che? tevAre mAvata khelyA, tumArA vivAha gArava leAjanArthe malI che. te sAMbhalI prabhu melyA, dhika dhika ! e vivAhe sayuM`. prabhu dIna dayAla sarva jIvAyAnIne cheDAvI hasti thakI utarI the besI pAchA vaLyA. tevAre zrIsamudravijaya, rAjA zivAdevI rANI, kRSNavAsudeva, ane alibhadra pramukha chappannakulakADi yAdava ADA AvyA. paraMtu prabhu kAinA vAryo varSo nahIM. dhare AvI savaccharI dAna devA mAMDayA. hAthI
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjimatIne vilApa. 257 vAghe jAlyo na jAya tihAM jAyare jAya yAdava rAya. evI vArtA sAMbhalI rAjImatI dharaNI DhalI. pachI kSaNa eke sacetana thaI mukha thakI bolI ke, hai hi he prabhu? tameM harSasthAnake e viSavAda upajAve? ema kahetI hAra treDatI, valaya meDatI, AbharaNu bhAMjatI, vastra mAMjatI, kiMkaNa kalApa choDatI, mastaka pheDatI, kuMtalakalApa relatI, bhUmi letI, sAMjana vASyajA~ bhUmisIMcatI, sakhIjana apamAnatI, jema cheDA pANImAMhe mAchalI talavale tema vikalathAtI, virahamAtI:kSaNe reve, kSaNe jove, kSaNe AkaMda kare, kSaNe nIsAsa bhare, kSaNe mujhe, kSaNe bUjhe, kSaNe yuje, kSaNe na sUje, valI aneka olaMbhA pUrvaka vacana kahe. hA yAdavakuladina kara, hA karUNAsAgara, he zaraNAgatavacchala, huM abalAne ema ekalI mUkavI tujane na ghaTe. je sarva jaga jIvanI dayA pAle che to muja upara kAM dayA na ANa? mATe are niTura haiyA ! nile ja prabhu mUkI gayA to have tuM zatapaDa kAM nathI thAta ? have tuM zya lAho laIza? evA rAmatInA vilApa sAMbhalI sakhI varga, sajajanavarga, mAtApitAdika kahevA lAgI ke e nispRhi. zuM ye rAga karavo? have anya uttama vara vare. tevAre rAjImatI bolI, e vacana sAMbhaLavA egya nahiM. mahAre te zrIneminAthanA caraNanuM zaraNa che, e prabhujIye mAre hAtha na sAha, paNa ene hAtha mAthe mUkAvIza. e prabhune nAme huM saubhAgyavatI chuM. ema kahI rAjImatI bhagavaMta pAze Avone belI ke, he mahArAja ! tame mane cheDI paNa huM nahIM choDuM. tevAre bhagavAna bolyA ke, mane kevala nathI upane tyAM sudhI 17
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha tameM ghare beThAM thakAM dharma puNya kare. evA prabhunA vacana sAMbhalI rAjImatI zIla pAlatI pitAne ghare puNya karatI vicare che. have bhagavAna saMsAra thakI virakta thayA dekhI dIkSAne avasara jANI sArasvata pramukha nava lekAMtika de AvIne vinati karavA lAgI ke, he? prabhu Apa tene bIjAne tAre che 7 kumarapaNe varSa traNaroM re, vasIyA deidAna // sobhA0 // zrAvaNazudi chaThidinne re, sahassa puruSa zuM mAna |sobhaa0||9|| artha--traNaseM varSa bhagavAna kumarapaNe rahyA. pachI varazI dAna ApIne gotrane dhana ApyuM. have varSARtune prathama mAsa bIje pakhavADe zrAvaNa zudi chaThanA divase be pahora divasa caDe thake uttara kunAmA pAlakhIne viSe besIne deva dAnava manuSyanA samUha paThe vahetA thakA yAvat ghaNA ADaMbare dvArikA nagarInA madhyavicArle thaI nikalyA pahelA chaThabhakta cittA rirakeMre, sahasAvane lIe joga // so0|| chadmasthA caupanadinere, lahe kevala saMjoga // so0 // 10 // artha:-7Tha bhakta cauvihAra kare thake citrAnakSatrane viSe caMdramAne vega Ave ke prabhujI hajAra purUSanI saMghAte sAdhu thayA, dIkSA lIdhI aNagArapaNuM paDivAyuM. yAvatu sarva parigraha rahita thayA. eka deva duSya vastra laIne khabhe mUkyuM. pachI cepana divasa sudhI kAyA sarAvI. deva saMbaMdhI tiryaMca saMbaMdhI manuSya saMbaMdhI anukUla pratikUla upasarga sahana karatA paNa merUnI pare aDaga rahyA thakAM
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ariSTanemine kevaLa prApti. 259 rAmAnugAmeM vihAra karatAM thakA dehane videha karyo. vinA karma che. nahIM, mATe dehane videha karI ghAtakarma khapAvIne kevalajJAnane saMyoga pAmyA. te kahe che 10 Asoja vadi amAvasI re, chaTha karI cauvihAra / / so0 // pachima ya meM cittA rirakeMre, sahassAvane giranAra ||so||11|| atha-paccAvanamAM divasanI rAtrine vicAle aMtarAvarta tharyo thake varSARtune trIje mAsa pAMcame pakhavADe Aja vadi amAvAsyAnA divase pAchalA pahoranA samaye cauvihArA be upavAsa kare chate giranAranA ge sahastrAgra vanane viSe Amsa vetasa vRkSane nIce citrA nakSatre caMdramAne vega Ave ke zukaladhyAna dhyAvatA thakA jehane aMta nahIM e sarvottama suryasamAna apratipAti kevalajJAna ane kevaladarzanane pAmatA havA 11 che have sahasAgra vane zrIneminAthane kevalajJAna upanuM iMdrAdike AvI kevalajJAna mahotsava karyuM. samavasaraNanI racanA karI. vanapAlake zrIkRSNavAsudeva pratye vadhAmaNa kIdhI. kRSaNe vadhAmaNIyAne zADhI bAra koDa suvarNa dIdhuM. pachI sarva Rddhi parivAra laDIne kRSNa vAsudevAdika prabhune vAMdavA AvyA. rAjImatI paNa AvI. tihAM dharma dezanA sAMbhalI varadattanAmAM rAjAye meM hajAra rAjAo sAthe dIkSA lIdhI. rahanemiye paNa dIkSA lIdhI. tIrtha sthApanA pravatti. pachI rAjImatinA nehanuM kAraNa kRSNa vAsudevaM puchayuM. tevAre prabhuye dhanakumAra ane dhanavatInA bhavathI mAMDIne nava bhavanA saMbaMdha
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 zrI kalpasUtrasya mAlAvAdhaH nI vArtA kahI saMbhalAvIne tihAMthI vihAra karyo. kRSNa vAsudevAdika tathA rAjImatI te vRttAMta sAMbhalI dvArikArya gayA. pachI valI ekadA zrIneminAtha giranAre AvI same saryA, tevAre rAjImatIye paNa dIkSA lIdhI. pachI ekadA samaya ghaNI sAdhvI sahita rAjImatI sAdhavIzrInemanAthane vAMdavA giranAra bhaNI AvatAM mArgomAM meghavRSTi thai. AMdhI vAline cALe bIjI sarva sAdhvI jUdI jUdI thaI gaI. tevAre rAjImatI sAdhvInA vastra bhInA tane zukAvavA nimitte eka guphAmAM praveza kIdhe. tihAM rahanemi kAussagga rahyA che tene aNujANatI vastra sukAvyA. tihAM rAjImatInA zarIranI vIjalInA camatkAra sarakhI prabhA teNe karI aMdhakAra TaLyeA. tenuM rupa dekhI rahenemine citta calAyamAna thayA. kAme pIDayA thakA kahevA lAge! ke, he rAjImatI ? huM rahanemi ApaNe be jaNa svecchArya viSayasukha lAgavI kI dIkSA laizu. akasmAt e vacana sAMbhalI aMgopAMga savarI taiya dharIne rAjImaMti kahevA lAgI ke, samudravijaya rAjAnA putra sarva sAvadya vyApAra mUkIne sAdhupaNuM AdaryuM, teNe mane vasI che, mATe je agadhaphUlanA sap tiryaMca jAtinA hAya tepaNu vamelI vastune na vAMche, te tuM zu' tethI paNu nIca thAya che, je va vastune vAMche che? vasI vastune teA zvAnAdika vAMche che. temATe he mahAnubhAva ? e pApanI AleAcanA karI saMyamane uccAra kara. nahIMkAM durgatimAM paDIza. ityAdika vacanarUpa aMkuze' karI hastInI pere rahanemine sthira kIdhA. pachI pApa AleAcI saMyamane viSe sthira thai kevalajJAna pAmI
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ kane rasa chalI, sAthe rAjImatI prathama mukti pAmI. 261 anukameM muktinAM sukha pAmyA. rAmatI paNa cAraze varSa gRhasthAvAsapaNe rahIne dIkSA lIdhI. pachI eka varSa chadmastha paNe rahI. ane pAMcaze varSa kevala paryAya pAlI, sarva navaze varSanuM Ayu bhegavI, mekSarupa strI rAjImatinA bhartAranuM mana vaza kIdhuM mATe te zekane jevA sArU rAjImatI paNa kSapaka zreNI sAdhi karma nivArI zrI neminAthathI pahelA muktiye gaI che 11 ghaNI aDhAraha thApiyA re, munivara sahassa aDhAra / / so0 // sahassa cAlIzaja sAdhavI re,guNamaNi rayaNa bhaMDAra ||so0||12|| atha-zrIariSTanemi bhagavAnane aDhAra ga7 ane aDhAra gaNadhara thayA. valI varadatta Ade deIne aDhAra hajAra sAdhunI saMpadA thaI. tathA guNarupa maNiratnanA bhaMDAra jevI yakSaNI pramukha cAlIza hajAra sAdhvI saMpadA thaI che 12 che ekalakha guNasattarI sahassA re, zrAvaka samatrata dhAra // so0|| traNa laraka sahassa chatrIza kahI re,zrAvikAno privaarso||13|| artha-valI naMdISeNa Ade deIne eka lAkha egatera hajAra zramaNe pAsaka vratanA dharanAra zrAvakenI saMpadA thaI. tathA mahAsutratA pramukha traNa lAkhane chatrIsa hajAra zrAvikAnI saMpadA thaI. me 13 che cArazeM cauda pUrava dharA re, ohinANI doDha hajAra // so0 // vaikriyalabdhi kevalI re, panarasaya papilI sAra // so0 // 14 //
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya khAlAvAlaH a:-valI cAraze. sAdhu cauda pUrvadhara tejIna nahIM paNa jInasarakhA sarva akSarAnuyAganA jANunI saMpadA thai. tathA pantaraze sAdhu adhijJAnInI saMpadA thai. tathA pannaze. sAdhu vaikriyalabdhinA dharanAranI saMpadA thaI. tathA pantaraze kevalajJAnI kevalInI sa MpadA thaI / / 14 / sahassa vipulamati jANIyeM re, AThazeM vAdI vicAra // so0 // zolasaya sAdhu aNuttara gayA re, pannara saya siddhi sAra so0||15|| artha:--tathA eka hajAra sAdhu vipulamatinA dhaNI mana:paryava jJAnInI saMpadA thai, tathA AThaze vAdI sAdhuenI saMpadA thai, tathA zAlaze sAdhu pAMca anuttara vimAne pAheAtA, padaraze. sAdhu bhagavaMta thakA siddhi pAmyA / / 15 / 62 RNa sahassa siddhi AryakA re, ima jinano parivAra // so0 // rAjImatI saMyama grahIre, jinahAyeM lei ziva sAra ||so0 // 16 // artha:--tathA traNa hajAra AryakA eTale sAdhavI bhagavaMta thakAM mAkSe gai, siddhi pAmI. e rIte zrInemIzvara bhagavAnanA parivAra jANavA. ane rAjImatI paNa prabhunA hAthe saMyama grahaNa karI pradhAna mekSa pratye pAmI 16 traNazeM varasa ghare rahyA re, sAtaze vrata paryAya // sobhA0 // sahassa varasanuM AukhaM re, revatagiri jinarAya // sobhaa0||17|| a:--have zrIariSTanemi bhagavAn traze varSa gRhasthAvAse kumArAvasthAye rahyA. cApana divasa chadmastha paryAya' dIkSA pAlI. ane cApana divase UNA sAtaze varSa
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI nemiprabhunuM nirvANa. 263 kevala paryAya pAlI. sarva malI eka hajAra varSanuM pUrNa Ayu bheLavIne giranAra parvatane viSe che 17 ASADhazudi AThami dine re, citrA rikha madhya rAtri ||so|| pAMcaze chatrIza sAdhuzuM re, mAsa bhakte vikhyAta / / so0 // 18 // artha:-unAlAno cothe mAsa AThame pakSa ASADha zudi aSTaminA divasanI madhyarAtriye citrA nakSatre caMdramAno yoga Ave ke prasiddha paNe pAMcaze ne chatrIza sAdhuenI sAthe eka mAsanuM anazana kIdhe chate 18 che. paryakAsane ziva gayA re, pAsathI aMtara mAna // so0 // tryAzI sahassane sAtaze re, varSa paJcAsatuM mAna so0||19|| artha-padmAsane beThA thakA kAladharma pAmyA, yAvat sarva du:kha thakI rahita thayA. zrI pArzvanAtha bhagavAnathI cAlI hajAra sAtazene pacAsa varSa pUrve e zrIneminAtha bhagavAn thayA che 19 eTale zrI ariSTanemi bhagavAna mokSa pihotA pachI rAzI hajAra navaze ne eMzI varSe pustaka vAMcanA thaI che paMca kalyANaka nemanAM re, bhAMkhyAM kalpa pramANa // so0 // jJAnavimala guru mukhathakI re, vistare suNajo jANa ||so0||20|| artha:-e rIte zrIariSTanemi bhagavAnanAM pAMca kalyANaka zrIkalpasUtramAM kahyAM che, te pramANe ahIM paNa bhAMkhyA che. jJAnavimala sUri kahe che ke, he jANu purUSa meM to thoDe lakhyuM che. ane vistAre gurUnA mukha thakI
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH sAMbhalIne dhAro. udayasAgara kavi TabAnA kartAye sAtamAM vakhANamA zrInemInAthanA adhikAne be pUrNa karyo, e trIjA divase vAMcavAnuM zrI pArzvanAtha tathA zrI neminAthane vakhANa samApta che 20 che // DhAla agiiaarmii||nmore namo zrIzejA girivara // e deshii|| savi jinanA avadAta bhaNatAM, vAdhe graMtha vistAra re|| teha bhaNI savi jinanA kahiye, AMtarAno adhikAra re||1|| sAMbhalajo zrotA jina vAru / / e AMkaNI // artha:- have sarva tIrthakaronA avadAta eTale vakhANa kahetAM guNagrAma kahetAM thakAM graMthane vistAra vRddhine pAme. te kAraNa bhaNI ahIM mAtra sarva tIrthakaronA AMtarAne adhikAraja kaDiyeM haiye. vizeSa vArtA jevAnA athI bhavya jIvo pratyeka tIrthakaranAM caritra pramukha graMtho joIne tIrtha. karanA avadAta jANI levA. he zrotAjana ! tameM bhalI rIte sAMbhalaje 15 nema thakI pAMca lAkheM varaseM,zrInamijinavara jANare // SaTalAkheM suvrata valI malli, copana lAkha varisa pramANa re ||saaN0||2|| artha:- zrIariSTanemi thakI pUrve pAMca lAkha varSe zrI naminAtha thayA. te thakI pUrve 7 lAkha varSe zrImunisuvrata svAmI vIzamAM tIrthakara thayA. tethakI pUrve copanna lAkha varSe zrImallinAtha tIrthakara thayA. e pramANa jANavuM mArA koTi sahassa varaseM ara jinavara, kuMthune AMtara jANo re| eka palyopamano bhAgacotho, koDI sahassa varSa uNo re ||saaN0||3||
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ covIzIne ulaTA krame samayAMtara. artha:-zrImallinAtha thakI pUrve eka keTI sahastra varSe zrI aranAtha svAmI thayA. te zrIaranAtha thakI pUrve eka palyopamane cotho bhAga te keTI sahastra varSe UNe eTale kAle sattaramAM tIrthakara zrI kuMthunAtha thayA che ? arddha palyopameM zAMti jinesara, traNa sAgara gaye dharma re // poNa panyopameM uNo kahIyeM, cAra sAgareM anaMta re ||saa0||4|| artha zrIkunAtha thakI addha palyopama pU zrIzAtinAtha thayA. zrI zAMtinAtha thakI pUrve paNa papameM UNA traNa sAgaropameM zrIdharmanAtha pannaramAM tIrthakara thayA. zrIdharmanAtha thakI cAra sAgarepama pUrve zrI anaMtanAtha prabhu thayA. | 4 | nava sAgara zrIvimala jinesara, trIza sAgareM vAsupajya re // copanasAgareM zrIzreyAMsaha, jinavara thayA jaga pajya re // saaN0||5|| ' artha:zrIanaMtanAtha thakI nava sAgarepama pUrve zrIvimala jInezvara thayA. zrI vimalana thakI trIza sAgarapama pUrve zrIvAsupUjya jIna thayA. zrIvAsupUjyathI cepana sAgaropama pUrve zrIzreyAMsa jIna jagat pUjya thayA che 5 eka koDI sAgara gaye zItala, tehamAM eTalaM nyUna re // eka zata sAgarane chAzaTha lAkhaha, zola sahassa varSa nyUna re ||saaN0||6|| artha --zrIbeyAMsa jInakI eka kaDI sAgarepamamAMhethI eka sAgaropama ane upara chAzaTha lAkha varSamAM zela hajAra varSa AcchA kariye, tevAre pAMsaTha lAkhane
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha: corAzI hajAra varSa sahita ze sAgarepama nyUna karI, eTalo kAla pU zrIzItalanAtha nAmA dazamAM tIrthakara mA~ pahetA che dA muvidhinAtha nava koDI sAgara, ne_koDI sAgareM caMda re||shriisupaas nava saya koDI sAgara, aMtara eha amaMda re // saaN0||7|| artha -zrI zItalanAtha thakI pUrve nava keDI sAgaropameM zrIsuvidhinAtha thayA. zrIsuvadhinAtha thakI pUrva nevuM keDI sAgaropameM zrIcaMdraprabha svAmI thayA. zrI caMdraprabha thakI pUrve navaze keDI sAgaropameM zrI supArzvanAtha thayA. e sarva melavatAM eka hajAra keDI sAgaropamanuM aMtara amaMda jANavuM che 7 nava hajAra koDI sAgareM jANo, padmaprabha jinacaMda re|| nevu hajAra koDI sAgara sumati, nava lakha koDI abhinaMda re|| sAM0 // 8 // artha:-zrI supArzvanAtha thakI pUrve nava hajAra keDI sAgaropameM zrI padmaprabha tIrthakara sAmAnya kevalIne viSe caMdramA samAna thayA. zrIpadmaprabha thakI pUrva nevuM hajAra keDI sAgarepameM zrI sumatinAtha thayA. zrI sumatinAtha thakI pUrve nava lAkha keDI sAgaropameM zrI abhinaMdana jinezvara thayA pATA daza lAkha koDI aMtara zrIsaMbhava, trIza lAkha sAgara koDI re|| ajita thayA tehathI lakha paMcAza, sAgareMRSabhane koDI re||saaN09 artha - zrI abhinaMdana thakI pUrve daza lAkha keDI sAgaropamane aMtare zrIsaMbhavana thayA. tathA zrI saMbhavajIna thakI pUrve trIza lAkha keDI sAgaropamane AMtare
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAtamuM vakhANa pUrNa. 267 zrI ajitanAtha jIna thayA. ane zrI ajItanAtha thakI pUrve pacAza lAkha keDI sAgaropameM zrI rASabhadeva bhagavAna thayA che 9 che e niravANathI pazcAnupUrvI, aMtara keruM mAna re||coviish jinanAM trevIza aMtara ima, cothA ArA pramANa re||saaN0 // 10 // artha -e zrI mahAvIra prabhunA niravANathakI laIne, pazcAnupUce uparathI heThe utaravAne nyAye AMtarA kahyA. have e cothA ArAnuM pramANa te eka kaDAcheDI sAgarepama che. te madhyethI 10 | sahassa beMtAlIza varSa pacottera, sADhA mAsa valI ATha re // eTale UNo cotho Aro, trevIza jinane pATha re| sAM0 // 11 // artha-betAlIza hajAra patera varSa upara sADA ATha mahInA eTalA UNuM karIye tevAreM covIzamAM zrImahAvIra svAmI jagyA ane tethI Agala trevIsa tIrthaMkara thayA, tene e pATha jANa. eTale bahetera varSa zrIvIrabhagavAnanuM AyuSya che, ane vIra nirvANa pachI traNa varSane sADA ATha mahinA cothe Are zeSa rahyo hato tathA temAM valI ekavIza hajAra varSane pAMcame Aro ane ekavIza hajAra varSane chaThe Are e be ArAne kAla melavatAM eka kaDAkoDI sAgaropama pUrNa thAya che 11 che jJAnavimala guru mukhathI lahiyeM, sAtamu eha vakhANa re // savijinavaranAM caritra suNatAM, dina dina koDa kalyANa re||saaN012|| artha:--jJA karI vimala eTale ujajavala evA gurUnA mukha thakI e sAtamuM vakhANa zrI jJAnavimala sUri
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 zrI kalpasUtrasya bAlAmAtra: jevuM sAMbhalyuM tehavuM kahyuM. e sarva trI karAnA caritra sAMbhalatAM thakAM divasa divasane viSe keADa kalyANa thAya !! iti kalpa vyAkhyAnAdhikAre sakSama vyAkhyAna saMpUrNa 512gALA // atha aSTama vyAkhyAna prAbha: / // DhAja vAramI // gauddo nAkhyuM avi prathrusIne // " phezI | jIho paMca kalyANaka bhAkhIyeM, jIho RSabha taNA sukhadAya // jIhotrIjA ArAne cheDe, jIho sukhama dukhama kahevAya // 1 // catura nara suNiyeM sutra sujANa // e bhakaNI // a:--have RSabhadevanA sukhanA devAvAlA pAMca kalyANika savistara bhAMkhIye chaiye. te trIjA ArAnA cheDeDAne viSe sukhama dukhama nAmA ArA kahevAya tene viSe prabhunA pAMca kalyANika thayAM che. he catura purUSA ! kalpasUtranI kathA sujANu thaI ne zravaNu karIye...5 15 have ahIM zrIRSabhadevanA tera bhava kahevAne arthe prathama gAthA kahe che. dhaNu 1 mihuNu 2 sura 3 mahubala 4, laliyaMge pa vayara dha 6 mihuNeya 7 5 sehamma 8 vidya 9 azru 10, cakkI 11 sava12 usajJeya 13 515" artha:--pahele bhave ja buDhIpe pacchima mahAvidyahane viSe supratiSTita nAmA nagare prIyakara rAjA rAjya kare che. tyAM dhanA sAvAha vasaMtapura nagare javA taiyAra thayAM te samaya dharmaghASa AcArya paNa saMtapure javAne arthe sathavArA sArU zeThanI AjJA mAgI. zeThe kahyuM, sukhe mahArI sAthe padhArA. pachI te AcAya sAthe cAlyA. eka divase
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI RSabhadevanA tera bhava. 29 zeThane AMbAnu leTachu AvyuM. te sAdhune ApavA mAMDayuM. sAdhuye sacitta jANI na lIdhuM. ghaNA divasa vItyA pachI varSARtu AvI. sAvAha mArga mAM rahyA, ane dharma ghASa sUri paNa pAMcaze sAdhu sahita mAsakhamaNanI tapasyA karI guphAmAM rahyA. ema karatAM ghaNA divasa thayA, tevAre sa`khala khuTI paDayeA. sAdhu paNa pAraNe vehiAravA gayA. zuddhamAna AhAra na madhyeA. tyAM ceAthA mAsakhamaNune pAraNe sArthavAhane sAdhu yAda AvyA, je huM sAdhune sAthe... lAvyeA, paraMtu kAi divasa AhAra pANI vAhArAvyA nathI. pachI lAjatA thakA prabhAte sAdhu pAse AvI potAnA aparAdha khamAvI peAtAne dehare melAvI zuddhamAna nRtanuM dAna dIdhuM. vyApAra dhaMdhA karI phrI sukhe... samAdhe supratiSThita nagare AvyA, samyakatva pAmyA. zevaTa zubha pariNAme maraNa pAmIne khIje bhave uttara kukSetre yugaliyA thayA. tihAMthI maraNa pAmI troje bhave saudharma devalAke devatA thayA. ceAthe bhave. pazcima mahAvidehe maMgalAvati viye zItakhala rAjAnI caMdrakAMtA rANInA mahAkhala nAmA putra thayA. paraMtu mahA viSaya leAlupI bhAga puraMdara thayA. vinayavatI pramukha ghaNI rANIyeA che, temanI sAthe viSaya sukha bhAgavavAmAM magna rahe che. dharmanI vAta na jANuM, sadA gIta, gAna, tAna, mAna, ane nATakane prIyakArI jANe che. ema mAhAmeAhunI nidrAmA kAla gamAvatAM eka divasa nATakAdika thAya che,. te vakhate svayaM buddha nAmA pradhAne rAjAne pratibAdhavA sArU eka gAthA kahI. te AvI rIte
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 zrI kalapasUtrasya bAlAvabodhaH "savaeNvi laviyaMgI, savaM naphaeNviDaMbaNuM che save AbharaNu bhArA, save kAmAduhAvahA e gAthA sAMbhalI rAjA bolyo ke, he pradhAna ! tameM vinA prastAveM A gAthA kema kahI? yatrarAgastatravairAgaH kathaM ? yatra vairAga statra sarAga: kathaM? yatra zrIartha:tatra Asiartha kartha che mATe he maMtrI A prastAveM A vAta zAkAmanI? tivAre pradhAna balya, meM A vAta prastAveMja kahI che, te AvI rIteM ke, Aja mujane cAraNazramaNamu. nI malyA. temaNe kahyuM ke tamArA rAjAnuM AyuSya eka mAsanuM che. evI vAta sAMbhaLI rAjA camaka. maraNa samAna keI bhaya nathI. pachI maMtrine kahevA lAge ke, huM to mehanidrAmAM suto hato, teM sutAne jagAvyA to khare, paraMtu Aga lAgIne kUvo kema khaNAya ? tema have eka mAsanuM Ayu rahyuM, temAM zuM dharma sAdhana thAya? tevAre pradhAne kahyuM, meM viSavAda ma kare. eka divasanuM cAritra paNa devatAnA sukha Ape che. evuM sAMbhalI putrane rAjya ApI sAtakSetre dhana vAvarI aThThAI mahatsava karI sugurU pAsuM cAritra lahI cetrIza divasa cAritra pAlI aMte anazana karI kAla karyo. tihAMthI pAMcameM bhoM IzAna devaloke prabhava nAmA vimAnane viSe lalitAMga nAmA sAmAnika devatA thaye. tihAM svayaMprabha nAmA devI sAthe viSaya sukha legavate vicare che. pachI eka divase svayaMprabha nAmA devI tihAMthI cavI, tenA viraha thakI mUrchA pAye, ghaNuM rUdana karavA lAge tevAre
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmanA abhAve tivra dAridra. rahI pUrva bhavanA maMtrI paNa devatA thayA che teNe pratidhyA, tathApi zeka maTe nahIM. te vAre maMtri devatAye kahyuM, tamArI strI huM jANuM chuM, tene melavI ApavAne huM upAya karIza, tame' zAka karaze! nahIM. have te strIne saMbaMdha kahe che. dhAtakI khaMDanA mahAvideha kSetre nadanAmA grAmane viSe nAgila nAme eka gRhastha mahA dAridro che. tene nAgazrI Iye pUrve cha eTI jaLelI che. kahyuM che ke dAridrone cheDIyeA ghaNI thAya. valI paNa e sAtamI beTI nAgilane thai. tevAre zeDa zeThANI ehu du:kha dharavA lAgA. ane nAgila du:khe pIDAte paradeza gayA. pachavADe kuTubIAe te putrInuM nAma pADyuM nahIM. anAmikA kahI khelAve. pachI leAkane ghera kAma karIne peTa bharAI kare. eka divase keAI dhanavaMtanA mAlakane medaka khAtAM dekhI anAmikArya paNa peAtAnI mAtA pAsethI mAdaka mAgyA. tevAre mAtAyeM kahyuM, tAhArA pitA meAdaka levA gayA che, te Avaze tAre ApIza. tyAM sudhI e aMtatilaka nAmA parvata thakI kASThane bhAre lAve. pachI rUdana karatI bhAre levA gai. tihAM yuga dhara munine kevalajJAna upanu che, tenA IMdra mahArAja maheAtsava kare che, tihAM anAmikA paNa namaskAra karI beThI dharma dezanA sAMbhalI kevalIne pUchyuM ke, huM evI du:kha avasthA kema pAmI ? prabhuye kahyu, te pUrve dharma ArAdhyA nathI. dharmanA prabhAve devanAM sukha pAmIye. pachI anAmikAye zrAvakanAM vrata AdaryAM. upAzraye beThI zrAvakanA dharma kare. tethI leAkeAye miNI evuM nAma dIdhuM. pachI chevaTe anazana karI sutI che, te samaye lalitAMgane svayaM buddha matriye
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - ra7ra zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH kahyuM ke, tame tyAM jaI tamAre rUpa ene dekhADe, ke jema e niyANa kare. te sAMbhalI lalitAge AvI rUpa dekhADyuM. te rUpa dekhI anAmikAryo vyomeha pAmI niyANuM karyuM ke, mahAre tapasyAnuM phala hoya to enI strI huM thAuM. pachI anAmikA maraNa pAmI svayaMprabhA devI thaI. tenI sAthe lalitAMga deva sukha bhegavavA lAgo. tihAMthI cavIne chaThuM bhave jaMbU dvIpe pUrva mahAvidehe puSkalAvati vijaye letArgala nagare suvarNa jaMgha rAjAnI lakSmIvatI rANIne vajI jaMgha nAmA putra thaye. ane svayaMprabhA devI paNa tehija vijaye puMDarika nagariryuM vasena nAmA cakravartinI zrImati nAmA putrI thaI. te yauvana pAmI thakI eka divase caMdrodaya sabhAmAM beThI che, te samaya kaI sAdhune kevalajJAna upanuM che, tene devatA vAMdavA Ave che, te dekhI ene paNa jAtismaraNa jJAna upanuM. tevAre vicAryuM ke mahAre bhattara lalitAMga nAmA devatAne jIva kihAM upanya haze ? te male, ane huM tene paraNuM to sAruM thAya. ema vicArI mauna paNe rahI. mAtA pitAeM aneka upacAra karyA paNa bele nahIM. tevAre dhAvI mAtAye ekAMte vAta pUchI. tevA kumarIye tene eka kAgada upara citrAma karI kuMvara AlebI Ape. dhAI te citrapaTa rAjAne dIdhe. pachI enA pitA vajasena cakravartInA varSa mahatya aneka rAjaputro AvyA, ane te paNa te divase citrapaTa laI rAja mAge beThI. te rAjanisaranAmuM citrapaTTane AhAra dekhatAM kumara jAya che, tevAre vAjaMgha te citrapaTTane dekhI jAtismaraNa pAme.
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTIA sAdhunI vaiyAvacca. 273 ane kahevA lAge ke A citra to mahArI pUrvabhavanI strI svayaMprabhA nAmeM devInuM citareluM che, e vAta dhAI mAtAeM zrImatIne kahI. pachI zrImatI te vAta sAMbhalIne vAjaMgha kuMvarane paraNI, sukheM samAdhe rahe che. ekadA suvarNa ja ghe pitAnA vAjaMgha putrane rAjya ApI pote dIkSA lIdhI. pachI vAjapeM paNa zrImatI rANIye sahita rAtre sutAM ciMtavyuM je prabhAte putrane rAjya ApI dIkSA lezuM te samaye putre paNa rAjyane lebhe zrImatIsameta rAjAne viSaprayege mAryo. tihAMthI maraNa pAmI sAtame bhavaM rAjA rANI beha uttarakurU kSetrane viSe yugaloyAM thayAM. AThame bhoM saudharma devaleke mitrapaNe devatA thayA. | tihAMthI cavI navame bhavaeN jaMbudvIpe mahAvideha kSetre kSitipratiSThita nagare suvidhi nAma vaidyano AnaMda nAmA putra thaye. te divaseM te nagarIye bIjA paNa cAra jIva putrapaNe avataryA. eka prasannacaMdra rAjAno putra mahIdhara janme. bIje sumAsira nAmA pradhAnane putra subuddhi thayuM. trIjo dhanAzeThane putra guNAkara thayo. cotho sAgara nAmA zeThane putra pUrNabhadra thaye. have zrImatI jIva saudharma devakathI cavIne Izvaradattane putra kezava thayo. e pAMce AnaMdanA parama mitra che. e chae mitra sAthuM malI jame, rame, sukheM kAla nirgamana kare che. eka divase AnaMdane ghera keDhIo _ sAdhu AvyuM. tevAre pAMca mitra ekaThA thaI RSinA vaiyAvacca nimitte dhana bhaluM karI nagara zreNIne ghare bAvanA caMdana 18
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH ane ratnakaMbala vecAtA levA gayA. zreSThImeM vAta pUchavAthI sAdhunuM vaiyAvacca nimitte jANI zeThe vicAryuM je, bAlakane juve kevI dharma karavAnI IcchA upanI che ? evuM ciMtavI dravya lIdhA vInA bAvanA caMdana ane ratnakaMbala e beha vAnAM ApyAM. anukrameM zeTha dIkSA laI meseM pahotA. pAMca mitre te RSinA kuSTha rogane tailAdika abhaMgana pUrvaka vaiyAvacca karI TADhyuM. pachI e mitre sAdhu pAseMthI dIkSA lIdhI. tyAMthI kAla karI dazame bhavaeN bArame devaloke devatA thayA. tyAMthI AvIne -agIArameM bhoM jabUdvIpe mahAvideha kSetre puSkalAvatI vija puMDarigiNi nagari vasena nAmA tIrtha karanA pAMca putra anukrameM thayA. tihAM AnaMda vaidyane jIva vajanAbha nAmA cakravartI thayA. mahIdharano jIva bAhu nAmeM thayo. maMtriputra subAha thayA. zeThaputra guNAkarane jIva pITha nAmeM thaye. sAgara sArthavAhane putra pUrNabhadrane jIva mahApITha nAmA thaye. ane chaThe kezavane jIva bIjA rAjAne putra thayo, te vajAnAbha nAmA cakravartIne sArathi thaye. pachI vajAsenA pitA dIkSA laI kevala pAmI tIrtha pravartAvyu. vajanAbha cAre bhAIne sukheM samAdhe rAkhe che. eka divase vajasena tIrthakara samesaryA. tenI dezanA sAMbhalI vajanAbhe potAnA putra suyazane rAjya ApI cAra bhAI tathA pAMcamA sArathi sahita chae jaNAye dIkSA lIdhI. vajanAbha rAjatrAlIzvara te dvAdazAMgI bhaNyA. viza sthAnakanuM tapa karI tIrthakara getra upAryuM. ane bAhu vIzvara te
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI RSabhaprabhunA pUrva bhava saMpUrNa. 275 nitya pratye pAMcazuM sAdhune AhAra pANuM herIne ANuM Ape. tathA subAhu rUSIzvara pAMcaze sAdhune vinaya vaiyAvacca vizrAmaNa kare. tathA pITha ane mahApITha, e be sAdhu ekAMte tapa kare, svAdhyAya pATha kare. paraMtu gurU, bAhu ane subAhu e be bhAInI prazaMsA kare, te sAMbhaLI pITha ane mahApIThane aprIti upanI. tethI aNakha adekhAI karI. teNe karI strI gAtra bAMdhyuM. anukrameM te pAMce bArame bha sarvArtha siddhinAmA anuttara vimAneM devatA thayA. tihAMthI cavIne terame bhoM AnaMdane jIva rASabhadeva svAmI thayA. bAhu bharata thayo. subAhu bAhubala thayA. pIDha brAhI thaI. mahApIDha suMdarI thaI. e pAMce jIva anukrameM mukti jAze Iti jhaSama bhava: jIho culasI lakha pUrava valI, jIho varSa traNane aDa mAsa // jIho eka pakha upara thAkate, jIho kulaghara ghara thayA vaas||c0|| artha:-have pUrvokta ArAne cheheDe corAzI lAkha pUrva upara traNa varSane sADA ATha mahInA thAkate kuladharanA gharane viSe vAsa thaye 2 jIho vadi cotheM ASADhanI, jIho jaMbUbharata majhAra / jIho sarvArathathI AviyA, jIho nAbhinRpati zaNagAra // ca0 // 3 // artha --ASADha vadi cothanI rAtre savArtha siddhinAmAM vimAneM tetrIza sAgarepamAyu pUrNa bheLavI devatAne bhava cheDI, devatAnuM sukha cheDI, AMtare rahita cavIne
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH ehIja jaMbU dvIpanA bharata kSetrane viSe IkvArA dezamAMhe rAjAomAM mukuTamaNi zaNagAra tulya evA nAbhinAmAM kulaghara- 3 jIho marudevI kukheM upanA, jIho uttarASAr3he caMda // jIho madyarayaNI tihuM nANazu, jIho dekhe cauda supana // ca0 // 4 // artha:-tenI marUdevI nAmA bhAryAnI kukheM uttarASADhA nAmA nakSatre caMdramAne yoga Ave ke madhyarAtrine viSe traNa jJAneM sahita thakA prabhu AvIne upanA. te vakhata marUdevI mAtAye cauda supana dIThAM. te adhikAra sarva zrI. mahAvIranI pere jANo. paNa eTaluM vizeSa je vevIza tIrthakaranI mAtAye prathama svapna hastI dIThe, ane marUdevI prathama svapna vRSabha dIThe che 4 jIho nAbhi artha Apa kahe, jIho athavA bhAMkhe iMdra // jIho supanapAThaka nathI te same, jIho ucita kare savi iMdra ||c0||5|| artha - have te samaye supana pAThaka nathI tethI nAbhikulaghara poteMja marUdevyAne te supananA artha kahe, athavA IMdramahArAja AvIne supananA artha bhAMkhe. e rIte sarva ucita iMdra mahArAja kare. marUdevIne ghaNe harSa upana. tene adhikAra sarva zatruMjaya mahAsya graMthathakI jANa che 5 che jIho caitra bahula AThama dine, jIho uttarASADhAne yog||jiiho janmyA jina tava AviyA, jIho sakala surAsura loga // 06
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI Adi prabhune janma. 277 artha: have caitra vadi AThamane divaseM saMpUrNa nava mahInAne sADAsAta divasa upara atikrame huMte uttarASADhA nakSatre caMdramAne vega Ave thake ArogyapaNe zImarUdevyAye putra janme. tevA chapana diga kumArikA tathA samasta sura asura deveeM malI janma mahotsava karyo. teno adhikAra sarva zrIvIranI pere ahIM paNa jANI le che 6 jIho prathama vRSabha dIThA bhaNI, jIho athavA dRSabhanu re aNk|| jIho vRSabha nAma tihAMthApiuM, jIho vaMza ikhvAgamayaMka ||c07 artha have marUdevI mAtAye prathama supane vRSabha dIThe. athavA prabhune vRSabhanuM aMka eTale cinha hatuM mATe tihAM RSabha deva evuM nAma sthApyuM. have prabhune vaMza iMdra mahArAje IkvAMga vyApe. tene saMbaMdha saMkSepathI kahe che. zrI RSabha devanuM devatAthI paNa adhika rupa che. sarvotkRSTa guNe karI birAjamAna che. aneka devadevAMganArthe paravaryA thakA vicAre che. aMguThe devaM saMcArita amRtane AhAra kare che. ema sarva tIrthakara bAlapaNe amRta rasabheja hoya tathA bAlapaNuM mUkyA pachI agnipakava bhajana kare. ane zrI kaSabha deva te dIkSA lIdhI tyAM sudhI uttara kurUthI ANelA kalpavRkSanA phalane AhAra karatA havA. have prabhu kAMIka UNA eka varSanA thayA tevA iMdra, vaMza sthApanA karavA nimitte zeraDIne zAMThe leI Avyo. te dekhI RSabha kumare zeraDI levA hAtha pasAryo. Idra zeraDIne zAMThe ApI prabhune zeraDI mIThI mATe IkSavAku evuM vaMzanuM nAma thApI iMdra svasthAnake gayA.
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha have kaI eka yugaliyA pitAnA yugalabAla tAlavRkSa nIce mUkIne sthAnAMtare gayAM. pachavADethI tAlavRkSanuM phala yugaliyAnA mastake paDavAthI te yugalamAMhethI purUSa maraNa pAmyo. ema trIje Are akAla maraNa thayuM. pachI kanyAne ekalI vanamAMhethI yugalIye lAvIne nAbhirAjAne svAdhina karI. tevAre nAbhirAjaye kahyuM ke, sunaMdAnI sAthe e suma, galA paNa RSabhanI strI thAze. prabhu paNa sunaMdA tathA sumagalA sAthe vRddhivaMta thAtA yauvana vaya pAmyA che 7 jIho vivAhAdika savi kare, jIho iMdra iMdrANI Aya ||jiiho nayara binitA vAsio, jIho dekhI vinaya guNa tthaay||c0||8 artha -tevAre prathama tIrthakaranuM vivAhAdika kArya sarve iMdra mahArAja kare. evI sthiti jANIne varanuM kArya I kIdhuM ane kanyAnuM kArya IMdrANIyeM kIdhuM. te divase pANigrahaNa vidhi pragaTa karI mahotsava pUrvaka vivAha pravarce pa have prabhu prathama rAjA thayA tene adhikAra kahe che. kAlAnubhA vadhatAM vadhatAM kaSAyane udaye yugalIyA paraspare kaleza karatA havA. teNe karI trIjA ArAne prAMteM sAta kulagharanA vArAthakI daMDanIti pravatI. tihAM prathama vimalavAhana ane cakSummata e be kulagharane vAreM hakAra 5 daMDanIti thaI. pachI yazasvI ane abhicaMdra e be kulagharane vAre apa aparAdhe hakAra daMDanIti ane moTe aparAdhe makAra daMDanIti thaI. tathA prasannajita, marUdeva ane
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI RSabhadevane rAjyAbhiSeka! 27, nAbhi, e traNa kulagharane vAre jaghanya aparAdhe hakAra ane madhyama aparAdhe makAra tathA utkRSTa aparAdhe dhikkAra, e rupa traNa daMDa nIti thaI. ekadA te nIti hepI AhAra a5 malave karIne mAMhomAMhe kaleza karA~ yugalIye nAbhikulagharane kahyuM. te avasare nAbhimeM kahyuM RSabha samajAvaze. RSabhe kahyuM mArA pitA nAbhi samajAvaze. tevA avasare nAbhirAjA bhAva pUrNa karI nAgakumAramAMhe devatApaNe upanA. mAtA marUdevI vidyamAna che. ahIM paNa e jeDI vikhaMDANI dekhIne te avasare iMdra AvI yugaliyA pratye kahyuM, tamAre RSabha rAjA kariye. mATe tame rAjyAbhiSeka nimitte pAchuM lAvo. te pAchuM levA gayA tevAre iMdra prabhune rAjyAbhiSeka karI vastrAbharaNAdike karI vibhUSita kIdhA. yugalIyA kamalapatre nIra ANuM prabhune dekhI vismita thakA ciMtavavA lAgI ke, e prabhunuM sarva zarIra pUjanIya che, temATe aMguTheja abhiSeka kariye. ema vicArIne aMguTheja abhiSeka karyo. evA vinayaguNa vAlA yugaliyAne dekhI iMdra harSita thayo ke kahevA lAge che ahIM vinitA nagarI vasAvIne prabhune rAjA thApavA. have IMdranI AjJAthuM dhanada nAmA lekapAle bAra jana vistIrNa, nava jana hilI evI vinitA nagarI vasAvI. tihAM hastI, azva, gAya, bheMza, balada pramukhanA saMgraha karyo. sarva rAjyasthiti pravartAvI che 8 jIho rAjA prathama e jANIyeM, jIho jugalika nara abhiSeka // jIho karatAM jANI AviyA, jIho hari dAkhe vivek||0||9
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - 280 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: atha-e prabhune prathama rAjA jANavA. tene yugalika manuSya abhiSeka karatA jANune iMdra mahArAje AvI sarve abhiSekane vidhi viveka dekhADe che - jIho brAhmI bharata sumaMgalA, jIho prasave yugala sameta ||jiiho suMdarI vayi gaNe, nIho munnA zubha tA 20 | 20 | artha -have be strIo sAthe viSayasukha bhogavatAM cha lAkha pUrvavarSanA prabhu thayA. tevAre sumaMgalAye bharataputra ane brAhmI putrI, e behanuM yugala prasavyuM ane sunaMdAye bAhubali putra ane suMdarInAmA putrI e behanuM yugala prasavyuM che 10 che jIho valI sumaMgalAne thayA,jIhoyugala ogaNa paMcAza ||jiiho zata beTA doya peTaDI, jIho zata vijJAna prakAza // c0||11|| artha-pachI valI anukrame anukrame sumaMgalAye bIjA ogaNapacAsa putranAM yugala prasavyAM. e rIte badhA malIne zrI RSabhajIne ze putra thayA ane be putrI thaI. tathA kuMbhakArAdikanAM eka ze vijJAna prakAzyAM. have kalpadrumanA abhAveM IkvAkuvaMzI zeraDInuM bhajana kare ane zeSa manuSya aneka patra, phala, phUla, bIjane AhAra kare. apakava zAli pramukha auSadhi AhAra jare nahIM tevAre bhagavaMtane vacane hastapuTe tAla bhIMjavI bhajana karavA mAMDayuM. paraMtu te paNa jara nahIM. evAmAM vRkSa vRkSane mAMho mAMhe ghasAve karI prathama nava agni upane. te balate dekhI yugaliyAM AvI kahevA lAgatuM ke he prabhe! rakta varSe pizAca
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekasesa vijJAna prakAzyAM. 281 upanA che te mAle che? pachI bhagavate avidha jJAne navA agni upane jANI kahyuM ke, tame ene ceAge zAli pramukha auSidha pakava karI leAjana karo te pacaze. pachI te ajANatAM agnimAMhe anna mUkI agni pAsethI pAchu mAMgavA lAgA ! paNa sarva khalI bhasma thayu dekhI bhagavatane kahevA lAgA ke, e agnirUpa duSTa vetAla, sarva peAteja khAI jAya che, amane pAchuM ApaneA nathI ! prabhuye kahyuM, ene zikSA dezuM. pachI hAthInA kuMbha sthala upara yugaliyA pAse thI kRtikA aNuAvI peAtAne hAthe pAtrakalA ane pAkavidhi sarvane zIkhavyA. tevAre prathama kuMbhakAranuM ka` pragaTayuM. pachI lAhAranu kAma, vaNakaranuM kAma, nAInuM kAma, citrakaranuM kAma, e pAMca kanA pratyeke vIza vIza vijJAna pravA~, sarva malI ze| vijJAna thayAM. have ahIMAM ze| putranAM nAma kahiye ye. 1 bharata, 2 bAhubala, 3 zaMkha, 4 vizvakarmA, 5 vimala, 6 sulakSaNu, 7 amala, 8 citrAMga, 9 khyAnakIrtti, 10 varadatta, 11 sAgara, 12 yazeAdhara, 13 amara, 14 rathavara, 15 kAmadeva, 16 dhruva, 17 vaccha, 18 naMda, 19 sUra, 20 suna6, 21 kurU, 22 aMga, 23 vaMga, 24 kozala, 25 kIra, 26 kaliMga, 27 mAgadha, 28 vide, 29 saMgama, 30 dazANu, 31 gaMbhIra, 32 vasuvarNa, 33 suvarmA, 34 rAkhya, 35 surAdra, 36 buddhikara, 37 vividhakara, 38 suyazA, 39 yazAkara, 40 kIrttikara, 41 sUraNu, 42 brahmasena, 43 vikrAMta, 44 narAttama, 45, purUSAttama, 46 citrasena, 46 mahAsena, 48 nabhasena, 49 bhAnu, 50 zukAMta, 51 pusta, para zrIdhara, 53 6,
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 zrI kalpasUtrasya bAlAvabAdhaH 54 susumAra, 55 duya, 56 ajemAna, pa7 sudharmA, 58 dharmasena, 59 Ana Mdana, 60 AnaMda, 61 na, 62 aparAjita, 63 vizvasena, 64 hariSeNu, rRpa jaya, 66 vijaya, 67 vijayata, 68 prabhAkara, 69 adghimana, 70 mAna, 71 mahAmAhu, 72 dIkhAhu, 73 megha, 74 sugheSa, 75 vizva, 76 varAha, 77 susena, 78 senApati, 79 kapila, 80 zailacAri, 81 arijaya, 82 kuMjarakhala, 83 jayadeva, 84 nAgadatta, 85 kAzyapa, 86 khala, 87 vIra, 88 zubhamati, 89 sumati, 90 padmanAbha, 91 sujAta, 92 siMha, 93 saMjaya, 94 sunAbha, 95 naradeva, 96 cittahara, 97 suravara, 98 ratha, 99 prabhajana, 100 aMgadeva, e zeA putranAM nAma keTaleka graMthe. nAmAMtara paNe che ! 11 // jIho bahuMttera puruSa taNI kalA, jIho nArI kalA cozaTha // jIho lIpI aDhAre zohAmaNI, jIho kula cau thApe uki // ca0 // 12 artha :--purUSanI bahuttara kalA, strInI cAza kalA, tathA aDhAra jAtinI zaiAhAmaNI lipi ane ugrakula, bhAgakula, rAjyakula tathA kSatriyakula, e utkRSTa cAra kula, prabhuye thApyAM. have kalA, guNa ane zilpa e traNa vistArI kahe che. tihAM prathama purUSanI maheAMttara kalA zIkhavI tenAM nAma kahe che. 1 likhita 2 gaNita 3 gIta 4 nRtya 5 vAdya 6 paThana 7 zikSA 8 jyAtiSa 9 chaMda 10 alaMkRta 11 vyAkaraNa 12 niyukti 13 kAvya 14 kAtyAyana 15 nighaMTa (nAmamAlA ) 16 gajarANu 17 turaMgArANu 18 tapA
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 purUSanI, 64 strInI kaLA ane 18 lIpInAM nAma. 283 zikSA 19 zastrAbhyAsa 20 rasa 21 maMtra 22 yaMtra 23 viSa 24 khatya 25 gaMdhavAda 26 prAkRta 27 saMskRta 28 pizAcikI 29 apabhraMza bhASA 30 smRti 31 purANuM 3ra vidhi 33 siddhAMta 34 takardavicAra 35 vaidyaka 36 veda 37 Agama 38 saMhitA 39 ItihAsa 40 sAmudrika 41 vijJAna 42 AryakavidyA 43 rasAyana 44 kapaTa 45 vidyAnuvAda 46 darzana 47 saMskAra 48 dhUrta 49 maNikarma 50 tarucikitsA pa1. khecarIkalA para amerIkalA pa3 iMdrajAla 54 pAtAlasiddhi papa yaMtrakarasavatI pa6 sarvakaraNa pa7 prAsAdalakSaNa 58 5Na (hATa) 59 citrakarma 60 lepakarma 61 camakarma 62 patra cacheda 63 nakhacheda 64 vAhanaparIkSA 65 vazIkaraNa 66. kANa ghaTana 67 dezabhASA 68 gArUDa 69 gAMga 70 dhAtukarma 71 kelividhi 72 zakunarUta, e bahotera kalA purUSanI. e zivAya bIjI paNa aneka kalA purUSanI che, te graMthAMtarathI jANavI tathA keTalI eka pratomAM e kalAonA nAmAMtara paNa ghaNA prakAre che. - have strInI cosaTha kalA bhagavAneM zIkhavI, tenAM nAma kahe che. 1 nRtya 2 ucita 3 citra 4 vAjitra 5 maMtra 6 taMtra 7 ghanavRSTi 8 phalAvRSTi 9saMskRtaja5na 10 kiyA ka95 11 jJAna 12 vijJAna 13 daMbha 14 aMbustaMbha 15 gItagAna 16 tAlamAna 17 AkAragepana 18 ArAmarepana 19 kAvyazakti 20 vakrokti 21 naralakSaNa 22 gajaparIkSA 23 haya parIkSA 24 vAstuzuddhi laghubuddhi 25 zakunavicAra 26 dharmAcAra 27 aMjanayoga 28 cUrNAga 29 gRhidharma 30
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH suprasAdanakarma 31 kanakasiddhi 32 vaNikA vRddhi 33 vApATava 34 karalAghava 35 lalitacaraNa 36 tailasurabhIkaraNa 37 bhUlyopacAra 38 gehAcAra 39 vyAkaraNa 40 paranirAkaraNa 41 viNAnAda 42 vitaMDAvAda 43 aMkasthiti 44 janAcAra45 kuMbhabrama 46 ratnamaNi bheda 48 lipiparicheda 49 vaidyakiyA pa0 kAmavikaraNa pa1 raMdhana para kezabaMdhana pa3 zAlikhaMDana 54 mukhamaMDana pa5 kathAkathana pa6 kusuma graMthana pa7 varaveSa 58 sarva bhASAvizeSa 59 vANijya 60 bhejya 61 abhidhAna parijJAna 62 AbharaNa yathAsthAnavidhi paridhAna 63 tyAkSarikA 64 praznaprahelikA. Iti cosaTha kalA tathA e cosaTha kalAnA graMthAMtare nAmAMtara paNa ghaNuM che. have zrI RSabhadeva svAmI pitAnI brAhmI putrIne aDhAra prakAranI lipi zIkhavI tenAM nAma kahe che. 1 haMsalipi 2 bhUtalipi 3 cakSalipi 4 rAkSasalipi 5 uDilipi 6 cAvanIlipi 7 tarakIlipi 8 kIrIlipi 9 drAvaDIlipi 10 saMdhavIlipi 11 mAlavIlipi 12 naDIlipi 13 nAgatilipi 14 lATilipi 15 pArasIlipi 16 animinilipi 17 vANikkIlipi 18 mUlavilipi. e aDhAralipinAM nAma jANavAM. Iti prathama rAjyAdhikAra saMkSepArtha: e rAjyanI lIlAmAMhe rAjyavasthApaNe vasatAM thakAM lakhavuM Ade daIne gaNite karI pradhAna kalA tathA eka ze vijJAna kRSi vANi-jyAdika karma zIlpa ema kalAguNa ane zIlpa e traNa prajAnA hitane arthe upadezyAM tathA ugrakula, bhegakula, rAjyakula ane kSatriyakula e cAra kula thApyAM che. 12 che.
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AdinAthanA sa'sAra tyAga, 285 jIho vIza lakha pUrava kuMvaramAM, jIho trezaTha pUrava rAja // jIho deza dIe savi putrane, jIho bharata vinitA rAja // ca0 // 13 aH--heve bhagavAne vIza lAkha pUrva paryaMta kumAra avasthA bhAgavI, tresaTha lAkha pUrva lAge rAjyaRddhi bhAgavI, pachI saMsAra asAra jANI eka nima ane khIje vinami, e e paradeza gayA hatA, te vinA bIjA sarve putrAne deza veheMcI ApyA. temAM bharata maheATA bhAI che, tene vinitA nagarInuM rAjya ApyuM. khIjA zA putrane ze| deza ApyA. te mAMDelA keTalAeka dezanAM nAma kahe che. 1 aga, 2 vaMga, 3 kaliMga. 4 gauDa, 5 cauDa, 6 karNATaka, 7 lATa, 8 pATa, 9 saurASTra, 10 sauvIra, 11 kAzmIra, 12 AbhIra, 13 cINa, 14 mahAcINu, 15 gujjara, 16 maMgAla, 17 zrImAla, 18 nepAla, 19 DAhAla, 20 kozala, 21 mAlava, 22 siMhala, 23 kurU, 24 jaMgala, 25 masthala. ityAdi aneka nAma dezeAnAM che ! 13 // jIho lokAMtika sura vayaNathI, jIho dei varazI dAna // jIho besI sudaMsanA pAlakhI, jIho cAra sahassa nara mAna // c0||14 artha :--pachI dIkSA avasara jANI leAkAMtika devAye AvI vinaMti karI ke, he bhagavan! saMsArathI tame' tarI. temanAM vacana sAMbhalI prabhuye varazIdAna dei gAtrIyAne dhana ApIne sarva parigraha tyAgI sudeMsanA nAmA pAlakhI upara esIne ugraphulanA, bhAgakulanA, rAjyakulanA ane kSatriyakulanA evA kaccha, mahAka pramukha cAra hajAra rAjAo sAthe
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha dIkSA levAne bhagavAna ujamAla thayA. ahIM vizeSa adhikAra sarva zrIvIranI rIte jANo. me 14 jIho caitra bahula AThama dine, jIho chaTha tapa uttraassaaddh|| jIho mukI vana re, nIro risada sa dA 2 | hA artha -unhAlAne prathama mAsa, pahele pakhavADIuM, eTale caitra vadi AThamanA divasanA pAchalA pahere cauvi. hArA chaTha tapa sahita uttarASADhA nakSatrane yoge caMdramAM Ave thake devatA, manuSya, asuranA parivAre paravaryA thakA vinitA nagarInA madhyabhAgathI nikalIne jIhAM siddhArtha nAmAM udyAna che, tihAM azokavana vADImAM azoka vRkSanI nIce pAlakhI rAkhIne temAMthI pote utarIne cAra muSTi leca karyo. bIjA tIrthaMkara pAMca muSTi leca kare ane RSabha prabhuye cAra muSTi lonca karyo. tenuM kAraNa e che ke prabhuryo cAra muSTi lonca karyA pachI pAMcamI muThInA keza pachavADe rahyA, eTalAmAM pavana vAhyo tethI zIkhA pharakI, te joI IMdra mahArAjAye bhagavAnane vinati karI ke, svAmI! zikhA ghaNuM zobhe che. temATe rahe te sArUM? pachI zikhA rAkhI. te padmadraha siMdhunadIvat bhAkArI che, tene lekabhASAmeM allAroTalI paNa kahe che. pachI I eka devaduSya vastra jAma khaMdhuM thApyuM, te leI muMDa thayA. gRhasthAzramathI nIkalIne sAdhupaNuM AdaryuM. pachI bhagavaMte tihAMthI vihAra karyo. ghera abhigraha dhArI thakA grAmAnugAmeM vihAra karatAM AkarA parisaha sahana karatA vicare che. paraMtu te vakhatamAM pAtra
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne upAya bhUkha upAya che ane eka varSa pati aNAhArI. 287 dAnAdi vidhine viSe sarva leka mUDha che. bhikSAno vyavahAra kaI jANatA nathI, ane bhikSA kaI mAgato paNa nathI. teNe karI jIhAM jAya tihAM kaI anna Ape nahIM. tethI cAra hajAra sAdhu bhUkha tRSAye paDayA thakA prabhune AhArane upAya pUchavA lAgA, paNa bhagavaMta bolyA nahIM. tevADaeN kaccha, mahAcchane pUchyuM te paNa bolyA ke ame paNa kAMI nathI jANatA. pachI sahuyeM vicAryuM je, pUrve bhagavaMtane paNa na pUchayuM. valI have pAchuM ghare paNa jAvuM ghaTe nahIM, ane AhAra vinA paNa rahyuM jAya nahIM, temATe have ApaNane vanavAsa bhale che ? ema vicArI gaMgAtaTe patra phalAdikanA AhAra kare, vRkSanI chAla pahere. e rIte te RSabhadevanuM dhyAna karatAM jaTila tApasa thayA che 15 have bhagavaMte dIkSA lIdhI, tevAre sarva putrane rAjya veMcI ApyAM hatAM. paNa kacha mahAkacachanA putra nami vinamine prabhujIye pAlita putra karI thALyA hatA, te te vakhateM dezAMtara gayA hatA. jevAre pharI AvyA, tevAre bhArate temane rAjyabhAga devA mAMDe, paNa teoeM lIdhe nahIM. pachI jIhAM bhagavaMta kAussagga rahyA che, tihAM bahu jaNa AvIne prabhunA caraNakamalanI sevA karI vinati karI ke, he bhagavan! tameM sarvane rAjya dIdhAM mATe amane paNa rAjya Ape. ema sevA, bhakti, vinati karatA prabhu sAthe vicakaravA lAgI. prabhu jyAM paga mAMDe tihAM e kAMTA kAMkarAdikano uddhAra kare, mAMsa mathakAdika uDADe, trikAla khaDaga dhare. ekadA dharaNe prabhune vAMdavA AvyuM, teNe te behune
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 288 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH ekamanI sevA karatAM dekhIne kahyuM ke, he nami, vinami ! e prabhu te nispRhI che. paNa tamane ekamanA sevA karatAM dekhIne huM saMtuSTa thaye chuM. maDATAnA caraNanI sevA kevAreM niSphala na thAya, temATe tameM mAgo te huM ApuM. paraMtu nami vinamiye kAMI mAgyuM nahIM. tevAre dharaNe dra bhagavaMtanA zarIra adaSTi adaSTi aDatAlIza hajAra vidyA ApI, tathA gaurI, gAMdhArI, rohiNI, prajJapti pramukha zola mahAvidyA dIdhI, ane kahyuM ke janane AMtare prabhunuM citya tathA carama zarIrI pratimA tathA sAdhune vAMdyA vinA jAzo tathA parastrInI zIlakhaMDanA karazo, te e vidyA nippala thaze. te vidyAne menAka parvate sAdhIne banne jaNa vidyAdharanI Rddhi pAmyA. pachI pitAne sarva svajana varga laI vaitADhaya parvata upareM dakSiNa dize rathanupura pramukha paccAza nagaravAsI ane uttaradise gaganavallabhapura pramukha pATha nagara vAsIne zola jAti vidyAdharanI thApI. dakSiNa eNine rAjA, nami ane uttara zreNino rAjA vinami thaye. tihAM atyabhuta rAjaRddhi jogavatA vicare che. have bhagavAna pUrvakRta aMtarAyathakI eka varSa paryata zuddha bhikSA na pAmatA havA. jIhAM gocariye jAya, tihAM pUrva rIte vastra, AbharaNa, kanyA, maNi, mANika, muktAphala, gaja, taraMga, ratha, vAhana, dhanabhUta svarNa sthAla pramukha ucita dAna leka Ape, paNa ana keI Ape nahIM. ekadA bhagavaMta kurUde hastinAgapure padhAryA. tevAreM tihAM bAhubalIno putra somaprabha rAjA rAjya kare che. tene putra zreyAMsakumara
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zreyAMsakumArane jAtismaraNa. 289 che, valI graMthAMtare AdityayazA bharatane putra tene putra zreyAMsa kahyo che, te zreyAMsa yuvarAja che. teNe te rAtriye svapna dIThuM je, meM svarNamaya merU parvata agniye balato amRta kalaze sIe thaka dIkhyo, temaja valI te rAtrileM nagara : zreSThIyuM paNa evuM svapna dIThuM je, sUryamaMDalathI paDatAM sahastrakiraNa tene zreyAMse tihAM pAchAM sUrya sAthe joDayAM. tathA rAjAye paNa svapna dIThuM je, eka mahA subhaTa vairI sAthuM yuddha karate hato, teNe zreyAMsa kamaranAM sAhAyaeN karI vairIne jI. evAM evAM supana dekhI anukrame prabhAte rAjasabhAmeM sarva ekaThA malI svapnavicAra karI kahevA lAgyA je, Aja kAMIka zreyAMsa kumArane moTo lAbha thAze. have zreyAMsa kumara gaMkhe beThA che, eTalAmAM prabhu paNa caritye phare che. leka tene vastrAbharaNa Ape che, te letA nathI, tene kelAhala thaI rahyo che. eTalAmAM prabhune AvatA dekhI zreyAMsa vicAra karavA lAge che, emane te meM pUrve kihAMeka dIThA che? ema IhApoha karatAM jAtismaraNa upanuM. tevAre jAyuM je, aho! te e prabhune pUrvabhavane viSe rAjAne sArathi hate, tihAM meM paNa dIkSA lIdhI hatI, te vakhate vajasena tIrthakare evuM kahyuM hatuM je, e vajAnAbha rAjarSi bharatakSetre prathama tIrthakara thaze. tene e prabhu tIrthaMkara denA deva gocarIyuM bhamatA dekhAya che. ema jANuM gekha thakI heThe utarI pAMce abhigama sAcavI traNa pradakSiNa deI "IcchAmi khamAsamaNe vaMdiuM jAvaNijajAe nisAhiAe mayUeNa vaMdAmi | 1 | IcchakAra suherAI suha devasi sukha tapa zarIra nirAbAdha
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 zrI kaSasUtrasya bAlAvabodhaH sukha saMjama jAtrA nirvaha cha cha me 2 bhagavan! bhAta pANune lAbha devA padhAre, mahArUM gRhAMgaNa pAvana kare. tevAre zreyAMsa prathama zrAvaka pragaTa thayo. tehIja samaye zeraDIrase bharelA ghaDA 108 bheTa AvyA che, te zuddhamAna ghaDA leI zreyAMsa kumareM bhagavaMtane vinavyA ke, he pUjya! gya bhikSA pratye , mujane vistAro. atra kavi uspekSA kare che ke, prabhunA be hAthane paraspare vivAda lAge. jamaNe hAtha kahe huM dAtAra hasta chuM, meM prabhunI vaMzasthApanA karI, bharatAdika kumArane rAja ApyuM, sunaMdA sumaMgalA strI para, varazI dAna ApyuM, ema ghaNuM uttama kAma karyA. mATe kaI Agala hA na mAMDuM te heThe kema thAuM? je mATe pUjA, bhajana, zAMtika, dAna, pANigrahaNa, pratiSThAdi kAryamAM huM catura chuM. ane DAbe hasta kahe ke, huM raNasaMgrAmamAM pradhAna chuM. jamaNe hasta te nirlajja che, je potAne mukheM pitAnAM vakhANa kare che, be strI prabhu paraNyA, te paNa mahArA sAmI beThI hatI, paraMtu eNe ekale paraNAvI nathI. valI kaMsAra paNa e ekaleja khAdhe, mATe te corI kare che. pUrva vyasanI che, tethI e bhIkha mAMgaze. ema vivAda karatAM jANuMye eka varSa vahI gayuM na hoya ? evI kaviyaeN uprekSA karI. prabhujIye te vivAda TAlavA bane hAtha bhelA joyA. pachI te pazalImAMhe sarva eka ze AThe ghaDAne IkSarasa samAI gaye. pANInA biMdu eTale paNa bhUmiryo paDayo nahIM. UMcI zikhA vadhI che yakta mAIdha ghaDa sahassA, ahavA mAIgha sAgarA sarave che jase Arisa laddhi, saMpANi paDiggaho hoI che 1 | iti
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ varasI tapane pAraNe. rA jIho varaseM kIdhuM pAraNuM, joho ikhurasa dIye zreyAMsa ||jiiho varasa sahassa chadmasthamAM, jIho vihAra kreniraashNs||0||16|| artha - e rIte prabhuye zreyAMsakumAre ApelA IznaraseM karI varasItapanuM pAraNuM vaizAkha suda trIjane divase kIdhuM. te vakhata lokamAM akhAtrIja parva thayuM, te prasiddha che. e karma bhagavAne pAchale bha sAdhujIvadayA jANa baladane mukhe zIkalI baMdhAvI te bAra ghaDI sudhI rahI, tethI varSa divasa paryata anna na pAmyA. ahIM paMca divya pragaTa thayAM, sADI bAra koDi suvarNanI vRSTi thaI, sarva loka camatkAra pAmyA. zreyAMsakumAranuM yaza traNa bhuvanamAM vistaryuM. e avasarpiNakAlamAM zreyAMsakumArathI prathama supAtradAna pravaryuM. "yataH mithyAdaSTisahabhya, varamekejinAzrayI che jinAzrasihabhe, varamekANuvratI nA AvratisahasaMbhya, varamekemahAvratI che mahAvratisahasaMbhya, varamekejinezvara: rA jinezvarasamaM pAtra, na bhUtaM na bhaviSyati | cataH pAtravizeSeNa, deyaM dAna zubhAtmabhi: 3" - pachI sarva leke zreyAMsa kumArane pUchayuM je, e dAnavidhi tameM kema jANe? tevAre zreyAMse kahyuM ke, pUrvabhavanA paricayathakI. mahAre prabhusArthe ATha bhavane saMbaMdha che. te AvI rIte ke, 1) svAmI IzAna devaleke, tevAre huM svayaMprabhA devI. 2) svAmI pUrva mahAvidehe puSkalAvatI vijaye lohAgaila pure vajA jaMgha rAjA, tevAre huM zrImatI rANI. 3) pachI uttara karyo be yugaliyAM hatAM, 4) saudharma deva
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 zrI kalpasUtrasya bAlAvabeAdhaH lAke e deva, 5) prabhu apara mahAvidehe vaidyaputra, tevAre huM jINuM zreSThiputra kezavanAme mitra hatA. 6) khArame devalArka e devatA thayA. 7) prabhu puMDarigiNi nagarace vajAjaMgha rAjA, tevAre... huM sArathi hatA. 8) AThame bhave sarvA - siddhiye devatA hatA. hamaNAM navame bhave. paNa huM prabhune peAtaro chu. e nava bhava, jAtismaraNe karI huM jANuM chuM. te vakhata sarva melyA yata: " risahesa sama` patta, niravaOM ikhurasasamAM krANuM // sijkasa samA bhAvA, vijjha jaI magDima hujhA // 1 // " pachI tihAMthI prabhu vihAra karatAM saMdhyA samaye. tIkSazilA nagarane udyAne AvIne kAussagga rahyA. bAhubalI rAjAne vana pAlake vadhAmaNI dIdhI. tevAra vanapAlakane saMteASI manamAM ciMtavyuM je, hamaNAM asura thaI che, mATe prabhAte mahATI Rddhi vistArI vAMDhavA jaizuM. eTalAmAM prabhAte bhagavAne vihAra karyA. bAhubalI tihuAM AvyA, paraMtu prabhune na dIThA. tevAre ghaNuM arati pAmyA. pachavADe doDayA, prabhu ghaNA dUra gayA. pachI prabhunA caraNane sthAnake prabhunI bhakti karavAne arthe jIhAM prabhu kAussagga rahyA hatA, te sthAnake ATha yeAjana vistI pAMca yAjana uMcA evA hajAra pagathIA vAle thUla karAvyeA. temAM prabhunAM pagalAM thApI pachI sarvadA tihAM AvI sevA praNAma vidhi sAcavatA hatA. tathA ema paNa kahe che ke, prabhunA e paga pAse ubheA rahI kAnamAM AMgalI ghAlI moTe sADhe prabhune saMbhAryA, mAmA! Adima ! khAkhA evI rIte sAda karyo, tihAM makkA nAme tIrthaM Adima ! thayuM, evuM paNa
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhune kevaLa jJAna. 23 eka pratamAM hatuM. musalamAnanI utpatti bAhubalathakI thaI che ema prabhu nirAzaMsapaNe vihAra karatA vicAre che ke 16 che Iti pAraNAdhikAra che jIho phAguNa vadi agIArazeM, jIho purI matAla udyAna / jIho ahama uttarASADhazuM, jIho pAme kevala jJAna ||c0||17|| artha - have prabhunuM kevalajJAna kalyANaka kahe che. tevAra pachI zrI kaSabhadeva arihaMta kozaladezanA dhaNuM te zIyAlAne ceAtho mAsa sAtame pakhavADe phAgaNavadi ekAdazIne divase pUrvAnDa kAlanA samayane viSe pari mAtala nAmAM nagaranA bAhera zakaTamukha nAmA udyAne agrodhavara vRkSanI heThe pANayuM rahita aThama tapa kIdhe thake utarASADhA nakSatrane yoge caMdramA Ave thake zukaladhyAne vicArle vartatAM bhagavaMtane anapama anaMtuM kevalajJAna ane kevaladarzana upanuM che 17 ! jIho sakala surAsura AviyA, jIho cakrI bharata narIda // jIho mArudevI siddhi taNo, jIho utsava kare ANaMda ||c0||18 atha-pachI kevalajJAnane mahatsava karavAne samasta sura asura AvyA, zaTha iMdra AvyA. vanapAlake bharata rAjAne vadhAmaNI dIdhI, tathA AyudhazAlAye cakraratna paNa upanuM, tenI paNa te vakhateM ja vadhAmaNI AvI. bhagavAnane kevalajJAna upanAnI vadhAmaNI ane cakaratna upanAnI vadhAmiNI behu sAceMja eka samaye AvI jANI, bharata vicAramAM paDe ke, prathama pitAne vAMdavA jAuM, ke prathama cakaratnanI pUjA karUM ? ema vicAratAM buddhi upanI je, Iha
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 zrI kalpasUtrasya khAlAvamAdha leke tathA paraleAke sukhadAyaka tAtajI che, tene prathama pUchaye. ane cakraratna tA IDu laikika sukhadAyi che, mATe tenI pUjA pachI karIzuM ? ema ciMtavI prathama prabhunA jJAnanI vadhAmaNIyAne vadhAmaNI ApIne Rddhine vistAre prabhune vAMdavAnI sAmagrI taiyyAra karI. evAmAM pUrva nitya pratyeM marUdevyA bharata pratye elabhA detAM hatAM ke, he bharata ! tu Mte sukhe rAjyasukha bhAgave che, paNa mahArA RSabhaputranI teA kAMi paNa khakhara letA nathI. je puSpazayyAye pADhatA hatA, te eklA kaThina ane kAMkarAlI bhUmiye sutA haze. vatI je madhura gIta gAnane svare jAgatA hatA, te zRgAlAdikane duSTasvare jAgate haze. tathA tene bhUkha tRSA ane zarIranI zuzruSAnI keNu khakhara letA haze? tathA aNuvANe page cAlatA haze.ityAdika aneka elabhA Ape. te marUdevI mAtAne zeke karI AMkhe paDala AvI gayAM che. te samaye bharate prabhune jJAna upanuM tenI vadhAmaNI deine kahyuM ke, huM mAtAjI ! tame mane sadA elabhA detI hatI je, mahArA putra bhUkha, tRSA, TADha, taDakA, varSAdikanI pIDA khame che, upAdgha tathA vAhane rahita thakA ekAkI DuMgara, vana tathA aTavIomAM bhramaNa kare che, tene manAvI lai Ave. ane e teA mahArU' du:kha paNa nathI jANatA, sukhavArtA paNa pathI pUchyA, saMdeze paNa nathI meAkalatA, enu vItarAgapaNuM joyuM. teA have e nIrAgI sAthe zveA pratibadha karavA, e eka parakA snehane dhi:kAra hA ? ityAdika sarva vastu upara mamatva rahita thai
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ marUdevAne kevaLa ane mukita. 295 marUddevyAjI mAtA zubhadhyAne avyakta bhAvanA bhAvavA thakI kevalajJAna pAmI, tehIja velAye aMtagaDa kevalI thaI mukti pAhAtAM. "yata: putrA yugAdIzasamAnavizva, bhrAMtvA kSitI yena zarasahasra yajijhata kevalaratnamagraya, snehAttadevArpata mAturADuM: 515 cADagApUrva kilekSituM ! zivamArga pispheTa ! 2 5 marUdevA muktikanyAM samAnAsti, tanujA e yugAdideva sarakhA putra khInne vizvamAM kAI nathI ke, jeNe pRthvIne viSe hajAra varSa sudhI bhramaNa karIne upArjya kamAvyu je kevalajJAnarUpa ratna, te pradhAna snehathakI prathama peAtAno mAtAne ApyuM. temaja marU devyA samAna kAi mAtA paNa nahIM. kemake je putrane arthe mukita kanyA jovAne sArU AgalathI tyAM gai. e avasarpiNImAMhe prathama zrI marUdevyAjI mukita gayAM. pachI iMdrAdike zarIraneA saMskAra karI khIrasamudre paThavyuM. valI iMdranA vacanathI zeka nivattovI vAvimAMhe snAna karI bharate haze kAkula thakAM jaI bhagavatane vAMdyA. ThaMDAM prathama kevalI nAma pravartya 3 4 5 have prathama tIrthaMkara nAma thyuM, te kahe che. tihAM prabhunI prathama dezanA sAMbhalI RSabhasena pramukha pAMcaze bharatane putra pratibAdha pAmI dIkSA lIdhI. RSabha senArdika cArAthI gaNadharanI thApanA karI. brAhmI sAdhavI thaI. bharata zrAvaka thayA. sudarIne ghaNI svarupavAna dekhI srIratna jANI bharata' dIkSAnI AjJA ApI nahIM. tevAre suMdarI zrAvikA thai. e rIte caturvidhasaMghanI sthApanA karI. eTale prathama
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH tIrthakara nAma thayuM. je vRkSa nIcaeN prabhune kevalajJAna upanuM, tenuM nAma prayAgavaDa thayuM, tenI pUjA thaI. have kaccha mahAka7 TAlI bIjA sarva bhadraka pariNamanA dhaNIeM pharI dIkSA lIdhI. bharata paNa bhagavAnane vAMdI ayodhyAmeM AvyuM. RSabhadevuM tihAMthI aneka jIva tAravA bhaNuM vihAra karyo bharate ghera jaI cakraratnanI pUjA kIdhI. aThAImahensava karI SakhaMDa sAdhavAne sanma laI cAle. Agala hajAra ya adhiSThita cakraratna jeTalA jana cAle, teTalA jana sanya paNa cAle. anukrameM gaMgA devInA gharane viSe teNe kahyuM mATe rahyA. tihAM navI navI bhAte navA navA veze lIla vilAsa karyo. pachI gaMgA devIye mArga Ape. tAmasa guphA bhAMgI, svecchanA deza sAdhyA. ema SaTakhaMDa sAdhIne zATha hajAra varSe bhArata pAchA ayodhyA AvyA. tihAM suMdarIye paNa zATha hajAra varSa sudhI AMbila tapa kIdhuM. tevAmAM nami vidyAdharane ghare strIratna navuM upanyuM te nAmividyAdharIne bharata paraNyA che, mATe ahIM AvyA tevAre suMdarIye bharatane motIye vadhAvyA. paNa bharoM suMdarIne tapasyAne meM durbala dekhI jANuneM saMyama levAnI AjJA ApI. suMdarIye dIkSA lIdhI. evAmAM bhAratanI AyudhazAlAmAMhe cakraratna praveza kare nahIM. tevAre adhiSThAyikane pUchayuM. teNe kahyuM, tAhArA bhAI AjJA mAnatA nathI. pachI sarva bhAIone kahyuM ke, mahArI AjJA mAne. sarva bhAI dIkSA lIdhI. te paNa cakaratna pese nahIM. valI bharateM mukhya maMtrIne pUchayuM. teNe kahyuM, sarva bhAI AjJA mAne, che paNa
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - 297 bAhubalI pratye dUta saMdeza. bAhubalI AjJA mAnato nathI. tevAreM bharate bAhubalInI pAse suvega nAmA dUtane mokalyA. te cAle, tene cAlatAM. apazukana thayAM, vastra kAMTe valakhuM, rathanI piMjaNa bhAMgI, puThe chIka thaI, jamaNe rAsabhA belyo. ItyAdi apazukana thayAM, te paNa te vana aTavI pahADa pramukha olaMghate bAhubalInA dezuM gayo. tene loka ThAma ThAma puchavA lAgA, are tuM koNa che, kihAMthI Avye, kihAM jaIza ane tAhAra sAheba keNa che? teNe kahyuM, bharatane Adeze bAhubalI pAse jAuM chuM. te bolyA ke, amArA dezamAM te strIo kaMcukImAMhe bharata kADhe che, te bharata athavA vAsaNamAM bharata athavA roga saMbadhI bharata ameM jANu cheryo. e traNa bharata vinA bIje te koI bharata ame jANatA nathI. pachI tIkSazIlA nagarIye bAhubalInI sabhAmAM dUta gaye. bAhubalImeM Asane besADa ane pUchyuM ke, he suga! bharatane savA keDI putra sahita kuzala khema che? tathA ahIM AvyAnuM kAraNa pUchayuM, tevAre dUta be, tamane tamAre mATe bhAI pitAnI jagAye che, valI aneka devatA, aneka rAjA tenI sevA kare che, mATe pUjavA yogya che. te sAMbhalI bAhubala bhUkuTi caDAvI rAtAM locanA karI che ke, are tuM bharatane kaheje ke, aThThANuM bhAInuM rAjya lIdhuM topaNa tRpti na thaI je tuM mAhArUM paNa rAjya levA vache che? paraMtu tujane yAda nathI ke, bAla paNamAM ApaNe be ramata karatA tevAre huM tujane daDAnI pare hAthamAM dharate hatA, te divasa bhUlI gayo ke zuM? huM te tene teja chuM. je mahArA rAjyane khapa hoya to tarata yuddha
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedha: karavA Avaje. ema kahI tiraskAra karI nibhaMchIne kADhI mUkyo. te jIva laI nAThe. pachI bhArata pAsuM AvI sarva vAta saMbhaLAvI. bharata paNe kordha caDhaye. raNathaMbhA vajAvI caturaMgiNI sanyA laIne pote zrISabhane pUcha vAsannAha perI hastiratna upara besI cAle. tenI sAthaM savA koDa, putra valI te putranA putra te pitarA tathA sinyAnuM pramANa kahe che. zela lAkha raNa tura vAje, corAzI lAkha hAthI, cArAzI lAkha azva, corAzI lAkha ratha, chanuM phoDa pAyaka, daza kroDa vajA, cauda hajAra maheTA maMtrIzvara, cauda hajAra buddhinidhAna, aDhAra koDa mahaTA ghoDA, pazcAza koDa dIvaTIA, rAzI lAkha moTA nIzANa, navanidhAna, cauda ratna, zola hajAra yakSa, batrIsa hajAra mukuTabaddha rAjA, cosaTha hajAra rAjakanyA vArAMganA sahita bamaNuM mATe cosaTha hajAra kahI, eka lAkha bANa hajAra strI, batrIsa hajAra nATaka, tathA aneka vidyAdhara, yakSa, kinnarI pramukha sAthe laI sukheNunAmA senAdhipati karIne cAlate thake keTaleka divaseM bAhubalInA dezamAM jaI paho . have bhAI A sAMbhalIne bAhubaleM paNa prathama zrI RSabhajInI pUjA karI vajasannAha paherI traNa lAkha putra tathA bIjA pitrAdikanA parivAre sahita bAra hajAra rAjA, ghaNA vidyAdhara, aneka subhaTa, hAthI, ghoDA, ratha, pAyaka pramukha laI siharatha nAmA senAdhipatine sAthe laI, bhadra nAmA hastI upara caDe ke sarva jagatane tRNanI pere gaNato bharatanI sAhAme AvyuM.
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAhubalIne muSTi loca. 29 pachI beMhu sainya sanmukha thayAM. mAMhomAMhe aDayA asavAre asavAra, rarthe ratha, gheDe savAre ghaDe savAra, dina dina pratye laDavA lAgI. ema mAhe mAMhe yuddha karatAM bAra varSa vahI gayAM. aneka subhaTa maraNa pAmyA, lohInI nadIo cAlI, paNa keI hAre nahIM. tevAreM che. AvI kahyuM ke, tameM be bhAI laDe, paNa jagatane saMhAra ma kare. te vacana behuryo kabUla karyuM. pachI eka daSTi yuddha, bIjuM vacana yuddha, trIjuM bAhuyuddha, cothuM muzviyuddha, ane pAMcamuM daMDa yuddha, e pAMca yuddha je jItye te chatye samajavo, e I TherAva karyo. parvatanI pereM be bhAI sanmukha AvI ekabIjAne cakSuye jovA lAgI. tihAM sUryanA darzanathI bharatanI AMkhamAM pANI AvyuM. devatAye phUlanI vRSTi karI kahyuM ke bAhubala jI. ema pAMce yuddha bAhubala che. tevA bharateM bAhubalanuM mastaka levA cakra bhamADI mUkyuM. paNa potAnA zetrI mAMhe cakra na lAge. mATe bAhubalane pradakSiNA karI bharata pAsuM AvyuM. pachI bAhubale muSTi upADI, Avate dekhI cakrI ekAMta sthAnAMtare rahyA. te jANI bAhubaleM vicAryuM je, e mArI muThI pAchI na phare. pachI saMvega ANuM te muSTiye leca karI dIkSA laI vicaravA lAge. Agala jAtAM manamAM ahaMkAra AvyuM, je mahArAthI mahAnA aThThANuM bhAIeM prathama zrI RSabhadeva pAseMthI dIkSA lIdhI che te sarva kevalI thayA che, tene vAMdavA paDaze. mATe huM ahIyAMja kAusagga rahIne kevalajJAna prApta karIne pachI samavasaraNamAM jaIza. e abhimAna dharI kAuksaceM rahyA. ema karatAM eka varSa vahI
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: gayuM. tevAreM bhagavaMteM brAhmI ane suMdarI, e be sAdhvIne bAhubalane pratibaMdha devA sArU mokalI. te vanamAM AvIne bAhubala pratye kahevA lAgI ke, aho bhAI ! gajathakI utare. mAnarUpa gajuM caDhayAM thakAM kevala jJAna na upaje. utyAdika upadeza sAMbhalI mAna mUkIne bAhubale aThThANuM bhAIone vAMdavA nimitte paga upADe. te vakhataja kevalajJAna pAmyA. lokAlokanA jANa thayA, pachI prabhu pAse samesaraNane viSe kevalInI parSadAmAM jaI beThA. AyuSya pramANa kevalaparyAya pAlI mukti pAmyA che. bharata paNa bAhabalanA putrane rAjya ApI sanmanAvI pharI ayodhyAye A. have ekadA zrIaSTApada parvateM bhagavAna samesaryA. tihAM bharata mahArAja bhaktine arthe pAMcaze gADAM sukhaDI laI AvyuM. tevAre bhagavaMte kahyuM, e rAjapiMDa, AdhAmi dorSe dUSita, mATe sAdhune le na kape. tevAre bharatane azAtA upanI. idra bhagavaMtane pUchayuM ke, he svAmI! avagraha keTalA che? bhagavAne kahyuM ke, eka deveMdrane, bIje rAjAne, trIje gRhasthane, ethe sAgArine, pAMcamuM sAdharmikane, e pAMcanA avagraha sAdhu dharmine viSe che, eTalAne dharmane dazAMza Ave. temAM Idra te devatAne idra, rAjA te bharatAdi jANavA. gRha pati eTale dezamaMDalane nAyaka, sAgArI eTale upAsarAnA denAra sAgAri saghAtarI te zrAvaka jANavA. ane sAdharmika te sAdhu eka sarakhA dharmavAle dhamIM jANo evuM sAMbhalI bharata harSa pAmyo. pachI bharateM Idrane pUchayu je, A AhAra huM zuM karuM? tevAre I kahyuM, tAhArAthI
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharatane kevaLa ane mukita 301 adhika je zrAvaka hoya tene jamADa. tevAra pachI kAMkaNI ranne traNa traNa janAInI parve rekhA karI nitye zrAvakone jamADe. e bharatanI rAjyasthiti jANavI. eka divaseM bharate Idrane kahyuM. tame tamArUM mUla sarUpa mujane batAve. I bharatane mUlarUpa dekhADayuM. te joI bharata camatkAra pAme. have eka divase bhagavaMta vihAra karatAM vinitAryo AvyA. bharata vAMdavA AvyuM. prabhu dezanA ApI saMsAranuM anityapaNuM dekhADayuM. jIva, karmane bhAre karI tuMbaDAne daSTAMte saMsAramAM bUDe che, jema tuMbaDAne mATI copaDI pANImAM mUkIeM to heThuM bese, tema ATha karma karI jIva bhArI thaye thake heTho bese che. ema bhagavAnanI vANI sAMbhalI bharata manamAM vairAga pAye, jJAnadazAmAM laya lIna thaye. tihAM bharatanA sAtaze pitare dIkSA lIdhI. ema anukrameM ekadA bharata ArIzA bhavanamAM beThAM thakAM anitya bhAvanA bhAvatAM kevala jJAna pAmI, mokSe pahelA che. pachI temane pATe AdityajazA rAjA teNe senAnI janaI karI, emaja zrAvaka jamADayA. tene mATe mahAyazA rAjA teNe rUpAnI janeI karI jamADyA. ema ATha pATa lage zrAvaka jamADayA che. temAM keTaleka rAjAye sUtranI janaI . karI jamADayA che, pachI te brAhmaNa thayA. bharatane pATe AdityayazA, mahAyazA, abhibala, balabhadra, balavIrya, kIrtivIrya, jalavIrya, daMbhavIye, e AThe bhagavaMtane mukuTa paheryo ane. e AThe ArIsA bhuvanamAM kevalI thaI mA~ gayA che 18.
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: jIho RSabhasena AdeM karI, jIho corAzI gnndhaar|| jIho sahassa corAzI munivarA, jIho sAdhavI traNa lakha saar|| 19 // artha - have zrIRSabhadeva svAmIne parivAra kahi chece. RSabhasena Arda daIne corAzI gaNadhara thayA. tathA RSabhasena pramukha corAzI hajAra sAdhunI saMpadA thaI. tathA brAhmI ane suMdarI Ade deIne traNa lAkha pradhAna sAdhavIenI saMpadA thaI che 19 che jIho traNa lAkha zrAvaka jehane, jIho upara pAMca hjaar||jiiho paNa lakha copana sahassa che, jIho zrAvikAno parivAra ||c0||20|| artha -tathA zreyAMsa Ade daIne traNa lAkhane pAMca hajAra zrAvakenI saMpadA thaI. tathA subhadrA Ade daIne pAMca lAkhane cepana hajAra zrAvikAonI saMpadA thaI che 20 che jIho cAra sahassane sAtazeM, jIho cauda pUravadhara jANa // jIho nava sahassa ohi kevalI, jIho vIza sahassa primaannaac0||21|| artha -cAra hajAra sAtazene pazcAza cAda pUrvadhara thayA, nava hajAra avadhijJAnInI saMpadA thaI, tathA vIza hajAra kevalajJAnInI utkRSTI saMpadA thaI che21 che jIhovIza sahassa cha zaya upareM,jIhovaikriya lbdhimugiNd||jiiho bAra sahassa cha zaya vipulamati,jIhA paMcAza adhika amaMda // 22 // - artha-tathA vIza hajArane chaze utkRSTa vaikriya labdhivaMta sAdhuonI saMpadA thaI, tathA bAra hajAra chazene
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu aSTApade gayA. 303 paccAza upara eTalA utkRSTa vipulamati mana:paryava jJAnanA dharanAra sAdhuonI saMpadA thaI ! 22 // tAvAdI jANIyeM, jIho vIza sahassa muni siddha ||jiiho cAlIza sahasta sAdhu sAdhavI, jIho teNeM manavaMchita kIdha // 23 // a--tathA teTalAja vAdI jANuvA. eTale mAra hajAra zene paccAza vAdI sAdhunI saMpadA thaI, tathA vIza hajAra sAdhu siddha thayA. cAlIza hajAra sAdhavI siddha thaI, emaNe peAtAnAM manevAMchita pUrNa karyAM 5 23 5 jIho sahassa bAvIza navazaya muni, jIho aNuttara pohotA teha || nIddo hAla pUtra phaLI poM,nIotrata paryAya hAranArA atha--khAvIza hajArane navaze sAdhue anuttara vimAne gayA, ekAvatArI thayA. prabhu eka lAkha pUrva pata vrataparyAya pALyuM. temAM eka hajAra varSa chadmasthapaNe rahyA, ane eka hajAra varSe nyUna eka pUrva lage kevala paryAya pAlyuM, tathA vIza lAkha pUrva kumarapaNe rahyA che, ane tresaTha lAkha pUrva paryaMta rAjya pALyu che. te vAta prathama AvI gai che !! 24 // jIho lAkha corAzI pUrvanuM, jIho pAlI pUraNa Aya // jIhodaza sahassa munizuM paravaryA, joho aSTApada giri jAya // ca0 // 25 // aH--ema sarva malI ceArAzI lAkha pUrva varSanu Ayu pUrNa pAlIne daza hajAra munienI sAthe paravaryA thakA aSTApada parvatanI upara gayA ll 25 u
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH jIho mAgha vahula teraza dine, joho abhijita nakSatre caMdayoga / jIho cauda bhakta padmAsaneM, jIho ziva pohotA jinacaMda // 26 // ' artha-mAgha vadi terazane divase abhijita nakSatrane meM caMdramA Ave thake padmAsane beThAM thakAM kAla pratye pAmIne sAmAnya kevalIne viSe caMdramA samAna evA paramezvara mokSane viSe pahotA | 26 che zrI kaSabhadeva arihaMta kezalikane be prakAre aMtakRta bhUmikA thaI. eka yugAMtakRta bhUmikA, bIjI paryAya aMtakRta bhUmikA. tihAM yAvat asaMkhyAtA pATa lage mokSamArga vahyo, tene yugAMtakRta bhUmikA kahIyeM. ane bhagavaMtane kevalajJAna upanA pachI aMtaramuhUrta mokSamArga vahyo, te paryAya aMtakRta bhUmikA kahIye. emaja zrI ariSTanemi bhagavAnAdikanA caritra A graMthamAM AvyAM che, te sarvenI be prakAranI bhUmikA kahiye chaye. zrI ariSTaneminAthane be prakAre aMtakRta bhUmikA thaI. eka yugAMtakRta bhUmikA ane bIjI paryAya aMtakRta. tiDAM zrIariSTanemi muktimArga pahetA pachI ATha pATa lage muktimArga vo, te yugAMtakRta bhUmikA kahIye. ane zrIneminAthane kevalajJAna upanA pachI bAra varSe mukti mArga vahyo, te payAya aMtakRta bhUmikA kahIye. zrI pArzvanAtha arihaMta purUSamAMhe AdAnikane be prakAre aMtakRta bhUmikA thaI, tihAM zrI pArzvanAthanA cAra pATa lage mukti mArga vahyo, tene yugAMtakRta bhUmikA kahiye. ane zrI pArzvanAthane kevalajJAna upanA pachI traNe varSe muktimArga vo, tene paryAya aMtakRta bhUmikA kahIye.
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhunA nirvANa kalyANakanA maheAtsava. 305 zramaNa bhagavAn zrImahAvIra svAmIne behuprakAre aMtagaDa bhUmi eTale bhavanA aMta karavA, meAkSagAmipaNuM tenI bhUmikA eTale kAlamAna thayu, te kahe che. eka yugAMtakRta bhUmikA, tihAM yuga eTale kAlamAna vizeSa. anukrame gurU, ziSya, pratiziSyAdikarUpa je purUSa tenA pramANanI je bhUmikA te yugAMtakRta bhUmikA kahevAya. tihAM zrIvIrane pATe traNa purUSanA yuga eTale traNa pATa lage. kanA ata thayA che. temAM eka tA zrIvIra bhagavAna pote, bIjA temanA pArTa zrIsudharmAMsvAmI, ane trIjA ja khusvAmI; e traNu pATa lage muktimArga vahyo, tene yugAMtakRta bhUmikA kahIye. ane khIjI paryAya 'takRta bhUmikA te tIrthaMkarane kevalajJAna upanAnA kAla te AzrI je atakRta eTale karmanA ata karavA, tene paryAya atakRta bhUmikA kahIye, tihAM bhagavaMta zrImahAvIrane kevalajJAna upanA pachI cAra varSa eTale bhagavratane cAra varSanA kevala paryAya thayA pachI bIjA jIvAne kanA aMta thayA, meAkSamA pratrya, dyo, tene paryAya aMtakRta bhUmikA kahIye. // 26 // jIho Asana cale saviiMdranAM, jIho Ave lai parivAra || jIo kare utsava niravANano, jIho jaMbUpanatti adhikAra // ca0 // 27 // artha:--te vakhate sarva IMdronAM Asana calAyamAna thayAM, tethI te sahu pAta peAtAnA parivAra sahita AvIne prabhunA nirvANa kalyANakane mahAtsava pratye karatA havA, te sava adhikAra, zrIja buddhIpa pannattithakI vistAre jANaverA 20
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH jIho pakha nevyAzI thAkate, jIho trIjA ArAmAMha // jIho RSabhajI zivasuMdarI varyA, jIho e thitino prvaahaac0||28|| artha -trIjA ArAnA nevyAzI pakhavADI zeSa rahyAM, tevA RSabhajI mokSarUpa strIne varyA, e ja sthitine pravAha che je, pahelA tIrthakara trIjA ArAne aMte thAya, bIjA tIrthakara sarva cethA ArAmAM thAya che 28 che jIho adhikaraNa e dharmano, jIho ehazu dharma sneha // jIho prathama tIrthakara munipati, jIho jhAnavimala guNa geha ||c0||29|| artha:-e zrISabhadeva bhagavAn dharmanI AdinA karanAra emanI sAthe mahAre dharmasneha thaye. valI prathama tIrthakara paNa ahIja thayA. tathA prathama munionA pati paNa ehIja thayA. prabhu ujajavala jJAnarUpa guNanA ghara che. che 29 | iti zrI aSTama vyAkhyAne AdinAtha paMcakalyANika samApta. - have thavirane namaskAra karavAne DhAla kahe che. // DhAla teramI / / namo namo manaka mahAmuni // e dezI // che name name gaNadhara virane, vIra taNA IgyA re che IdrabhUti agni vAyubhUti, vyakta hama gaNadhAra re namonA maMDita merithaputrajI, akaMpita acala bhrAta re che metArya prabhAsa jANiye, ekAdaza gaNuM khyAtare pAnamobhArA vIra chate nava ziva lahyA, saparivAra mAsa bhakti re che rAjagRhe valI gatame, bAra varasa vIrane aMteMre, na vA hamaNI zrI vIrathI, vIza varaseM siddhi lahiyA re che tehanA jaMbU kevalI, tihAMthI ziva kevalarahiyArAnamobAi
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ zivarAvalI. prabhava sadyabhava jANiye, jazAbhadra saMbhUtivijayA re 5 bhadrakhAhu thUlibhadrajI, e zruta kevalI SaT kahiyA re ! cAda pUravadhara lahiyA 25 name. 55 // a. suhastI mahAgiri, susthita suppaDi addhA re / IMdraddina siMhaeNgiri jANiye, dinna dhannagiri suprasiddhA rAnamAnd vayarasena vajrasenajI, e dRza pUrava dhArI re ! 307 guNasu Mdara sAmAcAryajI, zAMDilAcArya guNAdhArI re / / namA07 zrIdharma revatimitrajI, bhadraguptane zrIgupta re !! vajrasUri deza pUravI, yuga pradhAna pavitra re / / namA0585 tAzaliputra Aya rakSita, manaka ne Ariyasami nAma re ! yAvat devI ginaNu thakI, vara save guNadhAma re ! name ! huM zAkhA kula valI ehanAM, nadi Avazyake kahiye rU| kalpasUtra' virAvalI, tasa guNa suNI gaDhahiye raeNAnamALA10A ADhi caritra thavirAvalI, kahiye AThame vakhANu re ! pAra na guNunA ehanA, jJAnavimala gurU jANuM re AnamALA11 // iti aSTamavyAkhyAne bhAsadhavala saMpUrNa 4 a:--De bhaLye ! tame gaNadharane namaskArane kA. te gaNadhara kahevA che ? te ke thivara eTale dharma thakI paDatA prANIone hitApadeza ApI pAchA dhane viSe sthira karanArA che, tihAM prathama tA zrIvIra prabhunA agIAra gaNudhara thivara che, tenAM nAma kahe che. eka IMdrabhUti, khIjA agnibhUti, trIjA vAyubhUti, cAthA vyakta, ane pAMcamA sudharma svAmI gaNanA dhAraka thayA 51 / chaThA maMDita, sAtamA mauya putra, AThamA apita, navamA acalabhrAtA, dezamA
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 zrI kalpasUtrasya khAlAvAva: metA, ane agIAramA prabhAsa, e agIAra gaNInAM nAma jANavAM ! 2 5 temAMthI nava gaNadhara tA parivAra sahita zrIvIra bhagavAn vidyamAna chatAM rAjagRhI nagarIye eka mAsanuM anazana karI cavihAra sahita kAla karI sAkSe paheAtA che ane zrIvIra nirvANu pachI mAra varSe zrIgautamasvAmI mAnne paheAtA che 535 tathA zrIsudharmosvAmI teA vIranirvANa pachI vIza varSe siddhi pAmyA che. te pachI zrIsudharmAsvAmInA ziSya zrIja khUsvAmI kevalI thayA. te pachI kAi kevala jJAna pAmyA nathI; ane ja MbusvAmI meAkSe gayA pachI kAi mekSe paNa gayA nathI 4 tevAra pachI zrIprabhavasvAmI, sigha bhavasUri, yoAbhadra, sabhUtivijaya, bhadrakhAhu ane zrIthUlibhadrajI, e cha zrutakevalI cauda pUrvanA bhaNanArA thayA / / 5 / / zrIthUlibhadrajInA eka AryasuhastI khIjA A mahAgiri, e e ziSya thayA. valI Arya suhastInA eka susthita ane bIjA supratibaddha, e e ziSya thayA. temanAM ziSya iMdradintasUri thayA, pachI siMhagirisUri pachI dintasUri thayA, pachI dhanagiri sUri thayA / / 6 / pachI vayarasvAmI vajrasena ityAdika daza pUrvadhArI thayA. pachI guNusuMdara sUri zyAmAcArya, kAlikAcArya thayA. pachI guNunA dharanAra zAMDilAcAya thayA 57 ! pachI zrIdharmaraivatimitra, bhadragupta, zrIgupta ane vajApUra,e dRza pUrvanA dhaNI pavitra yuga pradhAna thayA ! 85 valI tejIlIputra, ArakSita, manaka ane Aryasami nAme thayA. ema cAvatA devidbegaNI kSamAzramaNa thayA. te thakI Agala je sAdhu
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASya dhavala saMpUrNa 309 vakhA thayA, te sarva guNuvata jANavA / 9 |valI emanI je jUdI jUdI zAkhAo nIkalI che tathA jUdAM judAM kula thayAM che te sa na disUtra tathA AvazyakasUtramAM kahyAM che. temaja pasUtramAM je zivarAvalI kahI che, tyAMthI emanA guNu sAMbhaTTIne manamAM AnaMda dharavA / 10 / / e rIte zrI AdinAthanuM caritra ane thivarAvalI e be AThamA NumAM kahevA. e addhA gurU ujjavala jJAnanA jANu che, emanA guNNAnA pAra nathI, aparimita guNeAvAlA che 511 rAiti zrI kalpasUtra aSTama vyAkhyAne bhASyadhavala sa'pUrNA II DhAi traNamI avejAnI // 6 phezI | ! have savaccharIne dine 2 lAla, kare ucchava maMDANu siva sAmI re pustaka pUjo premazu'2 lAla ! niruNi sUtra vakhANu ! sukhakArI re 5 sUtra suNA vidhiSNu sadA re lAla 5 15 jIma laheA nirmala jANuM!! su. L ceAgavAhI gurU je huve re lAla ! AcArI anA jANuM ! su. l anibhinavezI amatsarI re lAla ! suvihita muniguNu mANu ! su0A sUtra. // 2 // gIta gAna vAjItrazuM re lAla, pUre maMgala ATha ! su // sAvadhAna bahu bhAvazu Mre lAlA kalpasUtranA pATha ! su. // sU. // 3 //
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 zrI kalpasUtrasya lAvakhela pUjAne prabhAvanA re lAla, caitya pravADI sAra // su. // peAsaDu ArAdhana kare re lAla s // 4 // aThama ghara nara nAra // su. // lAhA lIe nija vittanA relAla // karI ati parigala citta saMpUraNa sUtra sAMbhale re parva e sarva pavitta ! suM. // sU. / / 5 / Agama akhara sAMbhale 2 lAla !! ! su. Ir lAla ! jAI pUrava pApa // su. // vidhiyAge jo sAMbhale 2 lAla !! nAse timira saMtApa !! saMpUraNa tihAM sAMbhalI 2 lAla !! bhAve Apa svabhAva / su|| kare vadhAI lUchaNAM 2 lAla ! jala hAye dharmajamAva ! su0 7 jJAnavimala gurU upadeze 2 lAla samAcArI sunidhama ! su. // AlAvA cAhe karI re lAla / / aDavIza bhedde mama ! su. // sU. 58 5 su05 sU. // 6 // eka kalpasUtra sAMbhalavAnA vidhi kahyo. A gAthAona artha sugama che tethI lakhyA nathI. ane cheDelI AThamI gAthAnA pAchalA traNa pade karI cAzaDha AlAve karI aThAvIza prakAranI
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAMgalikane athe dhavalabhAsa. 311 muninA dharmanI samAcArI je kahI che, te zrIkalpasUtra thakI jANavI. ahIM ThAlomA ene adhikAra lAvyA nathI. - have mAMgalikane arthe dhavalabhAsa kahe che ke // DhAla pannaramI // ToDaramalla jItyo jI // e dezI // che Ima ucchava ADaMbare re, suNi suNi sUtra vakhANa che jINuMda rAya jItyA re, jItyA jItyA karmanA marma | jINuM che bhAgA bhAgA mithyA marma | jINuM che viSaya kaSAya samAviyA pasarI samatAveli jINuM0 | jInazAsana vara maMDarSe re, sAdharmika kare keli che jIva che gAya gAya gorI geli | jIve che kUDa kapaTa savi meli che jI kADhayA kADhayA duzamana Theli che jI jAgI jAgI anubhavavelI che jI 1 satIya sehAgaNa suMdarI re ! gAya gAya madhurAM gIta che jI ! darzana jJAna cAritranI re, bAMdhi bAMdhi sabalI nIta che jIve che thaI thaI jagamAM chata che jIve che pA ma pAmI purUSa pratIta e che ke
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH malyAmalyA mananA mitta che jIve che gaI gaI bhavanI bhIta che jI 2 che anubhava laye je guNa haiye re, te bhavanI keDAcheDI che jIve che durita upadrava upazame re, na kare anubhava jeDI che ja che nahiM jina zAsana haDI | jItu che harSita hoDA heDI che jIve che malI malI meDA meDi che jIva che cUre cUre karma viDi . jI 53 ema zrIparva zehAmaNuM re, kare jinamatanA jANuM che jIva che jJAnavimala gurU jegathI re, pragaTe puNya pramANa che jIve che Aja bhaluM suvihANa | jI. | pragaTa " samakti bhANa che jI nAThAM nAThAM durita anANa che jI re Agama ja mahIrANa jI ! vAgAM vAnAM jayanizAna che jIve che namatA rANe rANu che jI ! gAlyAM gAlyAM kumatinAM mAna che ane pekhyAM pekhyAM puNyanAM ThANa re jI.. utsava adhika maMDANa che jI sajajananA melANa che jIva
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 313 paTTAvalI. bole bele jaya jaya vANu che jI dina dina koDI kalyANa ke jIve che 4 // dohA // have suvihita paTTAvalI, jinazAsana zaNagAra / / AcAraja anukrameM thayA, nAmathakI kahuM sAra // 1 // ekekAnA guNaghaNA, kahetAM nAve pAra // paraMparAyeM aviyA, dharmataNA dAtAra // 2 // artha -Deve zrIjinazAsanamAMhe bhAyamAna je suvihita AcArya anukrame thayA che, tenI paTTAvalI bhagavaMtathI mAMDIne jJAnavimala thayA, tyAM sudhI nAma thakI kahuM chuM, te ekekA AcAryanA ghaNA guNa che je kahetAM thakAM pAra pAmIye nahIM. evA dharmanA devAvAlA je AcArya paraMparArthe AvyA che te lakhIye charyo. // DhAla zolamI // tapagacchanaMdana surataru pragaTayA // e dezI // vIrataNe pATe have pahelA, sohama guNagaNa khANi jii|| vIjA jaMbUsvAmI kahiye, chelA kevala nANi jI // trIjA prabhava gaNI valI cothA, sAbhava gaNadhAra jii|| manakaputra hete jeNe kI , daza vaikAlika sAra jI // 1 // artha-zrIvIra svAmIne pArTI zrIvIranA pAMcamA gaNadhara sudharmA svAmI guNa samUhanA khANa thayA. pacAza varSe dIkSA lIdhI, beMtAlIza varSa cAritra paryAya pAlyuM, ATha varSa kevala paryAya pAlI, sarva ze varSAyu bhegavI mukti pitA. temane mATe jaMbusvAmI thayA, je zela varSanA thayA, tevA apsarA sarakhI ATha strI paraNIne tehIja rAtriye
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 zrI kalpasUtrasya mAlAvabedha nathI ! trIje ATha strIne pratiaiAdhI khIje divase sudharmA svAmI pAsethI dIkSA lIdhI. pachI vIza varSA "sthapaNe rahyA. cummAlIza varSa kevala paryAya pAlI eMzI varSa Ayu bhAgavImAkSe gayA. e cheDelA kevalI thayA. e mAkSe gayA pachI kevala jJAnAdika daza vAnAM viccheda gayAM che. have emanI pachavADe je pATa thayA temAMthI kAIne kevala upanu pATe prabhave sUri thayA. valI ceAthe pATe sadya bhavanAme gaNanA dhAraka thayA che. pachI emanA putra manaka pitA nAme sAdhu hatA. tene cauda pUrva bhaNAvavAnA vicAra gurUye karyAM. paraMtu upayAga ApI joyuM te manakanuM Ayu zeSa cha mahI nAnu rahyuM che evuM jANye. tevAre tene arthe dazavaikAlika sUtranI racanA karI. te vAta vistAre graMthAMtarathI jANavI 51 jazo bhadragaNI paMcama jANo, chaThA saMbhUti vijayA jI // bhadravAhu e caiauda pUrvI, kalpa sUtra jeNeM racIyAM jI // daza niyutti ane uvasaggahara, stotra karayuM saMgha deteM jI // thUlabhadra gaNi sattama pATeM, jeha thayA zubha citteM jI // 2 // a:--temane pATe pAMcamA zrIyazAbhadrasUri thayA. te pachI zrIsa bhUtivijaya tathA bhadramAhu svAmI e behu eTaja pATe thayA. te bhadrabAhu svAmI cauda pUrva bhaNyA, maheATA prabhAvika thayA, jeNe kalpasUtranI racanA karI tathA daza niyukti karI ane zrIsaMghane marakInA upadrava nivAravAne artha : upasarga hara steAtra karyuM. tenI chellI e gAthA dharazetre vinati karIne bhaMDAra' mUkAvI. zeSa pAMca gAthA rahI
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhikSArthI dikSAne pariNAme (saMpati) rAjA thA. 315 che te adyApi bhaNAya che. pachI sAtame pATe zrIsaMbhUti vijayanA ziSya zUlibhadrajI thayA, jenI kathA prasiddha che. valI e jevAre daza pUrva bhaNyA tevAre emanI sAta bahene sAdhavI hatI te vAMdavA AvI. teNIye gurUne pUchayuM je yUlibhadrajI kihAM che? gurUmeM kahyuM bhaNe che. tevAre benene dekhI dhUlibhadra siMhanuM rUpa karyuM. benarce gurUne kahyuM, ene siMha beThe che. gurUyaeN upaga ApI vicAryuM, je hamaNAM thoDI vidyA paNa jIravAtI nathI, mATe vidyA na ApavI. pachI cauda pUrva bhaNAvatAM daza pUrvaloMja rAkhe. zevaTanAM cAra pUrva saMghanA AgrahathakI sUtra bhaNAvyAM, paNa tene artha zIkhAbhe nahIM 2 nAgara kula Agara savi guNaNe, kozyA jeNe prativodhI jii|| zIlavaMta ziradAra bhuvanameM, vijaya patAkA lIdhI jI // AryamahAgiri, Aryasuhasti, tasa pATeM AThama kahiyeM jii|| drumakadikha saMpati nRpa kIdho, jinakalpa tulanA kahiyeM jii||3|| artha:-te thUlibhadrajI nAgaranA kulane viSe sarva guye karI Agara sarakhA hatA, jeNe kezyAne pratibaMdhIne dharma pamADa che te zIlavaMta purUSonA ziradAra thayA, zIleM karI traNe bhuvanamAM jayanI patAkA lIdhI, zIlarUpa guNe karIne emanuM rAzI vIzI paryata nAma raheze. AThame pATe thUlibhadrajInA ziSya AryamahAgiri tathA Arya suhastI thayA. eka divaseM zrI Arya sahastIjI vahAravA gayA. mArgamAM bhikhArI ma. teNe vAMdyA ane khAvAnuM mAgyuM. tevAreM
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: gurU kahyuM, tameM dIkSA le, te ame khAvAne ApIye. te sAMbhalI pelA bhikhArIye dIkSA lIdhI. pachI teNe bhUkhuM maratAM sarasa AhAra ghaNe vAparyo. teNe karI ajIrNa thayuM, tethI tarata maraNa pAmI saMpratirAjA che. have te rAjA eka divaseM kheM beThe che, eTalAmAM sAdhune dIThA. tevAre vicAryuM ke AvA sAdhu to meM pUrve dIThA hatA? ema IhApa karatA jAtismaraNa jJAna upanuM, tethI pUrvabhava sAMbharyo. pachI utarIne gurUne vAMdyA. gurUrye kahyuM, tame jainadharma dIpAve. te pachI saMprati rAjAryo savA lAkha derAsara karAvyAM. e beha AcAryo jinakalpI sAdhu jevuM utkRSTa cAritra pAvyuM cheua navamA susthita supratibaddhA, doya AcAraja jANo jii|| koDIvAra sarimaMtra japyAthI, koTika biruda dharANo jI // ATha pATa lageM birUda nigraMtha, have dazamA iMdradinnA jii|| ekA dazamA daza pUravadhara, sUrizrI valI dinnA jI // 4 // artha:-have navame pATe susthita ane supratibaddha evA nAmeM be AcArya thayA. temane mAMho mAMhe sAmAcArImAM phera paDaye. temanA ziSya keTalAeka bIjA pAse gayA che. emaNe keTIvAra sUrimaMtra jape. te maMtranA prabhAvathI vIsa divasa mAMhe koTika birUda dhAraNa karyuM. ahIMthI keTika gaNunI sthApanA thaI. pUrve ATha pATa paryata te nigraMthanuM birUda dhAraNa kareluM hatuM. ane navamA pATathI keTika birUda dhAraNa thayuM. have dazame pATe IdivasUri thayA. valI agIArame pATe zrIdinnasUri daza pUrva dhara thayA che 4
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ labdhIvaMta vayarasvAmi. 317 bArasamAM zrIsiMhagirIsara, teramA zrIvayarasvAmI jI // aMtima e daza pUravadhArI, labdhi aneka jeNeM pAmI jI / nabhogAmine vaikriyakriyA, zAsana bhAsanakArI jii|| pravacana racanA jeNe samArI, atizaya guNanA bhArI jI // 5 // artha -bArameM pATe zrIsiMhagirijI thayA. tathA terame pATe zrI vayara svAmI aMtima eTale chehelA daza pUrvadhara thayA; jemane aneka labdhio prApta thaI hatI, tenI saMkSepathI kathA kahe che. tuMbavana gAme dhanagiri nAmA gAthApatiryo pitAnI sunaMdA strIne garbhavatI mUkI siMhagiri pAseMthI. dikSA lIdhI. pachavADe sunaMdAye putra jaye. te putre sAMbhalyuM je, mahArA pitAye dIkSA lIdhI che. pachI IhAha karatAM jAtismaraNa upanyuM. tevAre te bAlaka paNa cAritra levAne utsuka che. pachI niraMtara re, mAtAne uddega upajAve, anukrame cha mAsane thaye. tevAre dhanagiri sAdhune mAtAryo Apyo. teNe gurUne seM. vajanI pereM ghaNe bhAra lAge, mATe gurUyaeN vajanAma dIdhuM. pachI sAdhavIne upAzare pAlaNa mAMhe ramatAM AryAnA mukhathI aMgopAMga siddhAMtane pATha. sAMbhaLatAM padAnusAraNuM labdhi upanI. tenA baleM agIAra aMgane pATha bhaNyA. sAdhika traNa varSanA thayA, tevAre bhAvathI cAritra upanuM. pachI bALakanI mAtAye gurU pAsethI putra pAcho mAgyuM, paraMtu te bAlaka mAtAnI pAse TukaDA nA Ave. pachI rAjA samakSa te bAlakanI mAtAye ghareNuM pakavAna pramukha vividha vastu dekhADI ane dhanagariye e muhapattI.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodha: dekhADayAM. te sAdhuveza bAlake mastake caDhAvyuM. tevAre mAtA paNa dIkSA lIdhI. pachI kumara ATha varSanA thayA. tevAre ujheNuM nagarIne mArge pUrvabhavanA mitra jaMbhaka devatAye kalApAka ApavA mAMDe, te vayaratraSiye devapiMDa jANI na lIdhe. tevAre devatAye saMtuSTa thaI vaikiya labdhi ApI. valI devatAye bIjI vAra ghevara devA mAMDayAM, te paNa na lIdhAM. tevAreM devatAye AkAzagAminI vidyA ApI. tathA pADalI pure dhanachIye pitAnI putrI rUkimaNuM varasvAmIne rUpe mehI thakI keDI suvarNa dhane saMyukta devA mAMDI. paNa vayarasvAmImeM tene mana mArge paNa aMgIkAra kIdhI nahIM, paraMtu tene pratibaMdhIne dIkSA dIdhI. valI ekadA dubhikSa paDayuM. tevAre sarva saMghane kalpaDAmAMhe besADI subhikSA nagariryo ApyAM. tihAM baudha rAjAye pratimA pUjavAne phUla niSedhyAM. tevAre zrI parva mAMhe jinazAsananI unnati karavA sArU AkAzagAminI vidyAryo karI himavaMta parvate zrIdevI dIdhelA kamala ane hatAzana vanathakI vIza lAkha phUla laI AvI pUjA karAvI. tihAM baudharAja zrAvaka thaye. jinazAsananI unnati thaI. e zrI varasvAmIye pravacananI racanA samArI, ghaNA graMthanI racanA karI, pAMcamA ArAmAM atizaya vaMta udyotakArI thayA, guNe karI gariSTa thayA. anyadA vayarasvAmIye kapharoge zuMThane khaMDa kAne rAkhyA hatA, te paDilehaNa karatAM Agaa paDa dekhI, pitAnuM apAyu jANuM, rathAvatta parvateM jaI anazana karI tihAM maraNa pAmI devaleke pahotA 5 5 che
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ cerAzI gaccha-janma. 319 vajrasena tasa pATeM caudamA, jeNe sopArA nayareM jI // kahi sugAla cau suta vyavahAri, viSabhakSaNathI vAre jii|| dikha daine bhava jala tAryA, cAra AcAraja thApyAM jI / ekekAnA ekavIza ekavIza, tasa corAzI gaccha thApyA jii||6|| artha -have temanA pATe cAdamAM zrIva sena sUri thayA. bAra vaSI dukAla paDa hatuM, te duSkALane cheheDe vajasenasUri sopArA pATaNe padhAryA tihAM gurUbhaktivAnuM jinadatta zrAvakanI IzvarI nAme bhAryA nitya pratye lakSa dravya vyaya karI anna rAMdhe che, ema karatAM anna khUTayuM. tevAre IzvarIcuM vicAryuM ke, have sAdhu voharavA Avaze tene nA kema kahIye ? mATe have je zeSa anna che temAMhe viSa jelI bhakSaNa karIye to bhaluM. te vArtA gurUryo jANI. pachI ziSya ekalI kahevarAvyuM ke, prabhAte yugadharIeM bharyA prahaNa Avaze; mATe, viSa bhakSaNa karaze nahIM. pachI jema gurU kahyuM temaja annanuM subhikSa thayuM, jayajayArava pravaryo. pachI jinadattazeTha tathA tenI IzvarI bhAryA tathA nAge, caMdra, nirvatti ane vidyAdhara, e cAra pitAnA putra sahita vairAgya pAmyA. tene gurUryo dIkSA ApI saMsArasamudrathI tAryA. pachI te cAra ziSyane cAra AcArya karI thApyA. te cAra mAMhelA ekekAmAMthI ekavIza ekavIza gaccha nikalyA. ema sarva malI rAzI gacchanI sthApanA thaI 6 che caMdamUri pannarame pATeM, caMdanagaccha biruda e bIjaM jii| sAmaMtabhadra zolamA vanavAsI, biruda thayu e trIju jii||
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH vRddhadeva mUri sattaramA, aDhAramA pradyotana mUri jI // mAnadeva ogaNIzamA jANo, zAMtikAri jeNeM bhUri jI // 7 // atha-have pannarame pATe zrIcaMdrasUri thayA. tyAMthI caMdragaccha nAmA bIju virUda thayuM. valI zelame pArTI zrIsAmaMtabhadra sUri saMpUrNa brahmacArI thayA. tyAMthI vanavAsInAmA trIjuM birUda thayuM. sattarame pATe zrIvRddhadeva sUri thayA. aDhArame pArTI pradyotana sUri thayA, jene karaMTa gAmane viSe jinabiMbanI pratiSThA karI. ogaNIzame pATe mAnadeva sUri thayA, jeNe zrIsaMghane marakIne upadrava nivAravA laghuzAMti stavana racIne zrIsaMghane atyaMta zAMti karI che ke 7 che mAnatuMga mUri valI vIzamA, bhaktAmara jeNe kIdhuM jI / / vIrasUri ekavIzamA jANo, abhigrahavata jeNeM dIdhu jii|| jayAnaMdamUri bAvIzamA, devAnaMda trevIzA jI // covIzamA zrIvikramamUri, zrInarasiMha pacavIzA jI // 8 // artha-vIzame pATe zrImAnatuMgasUri thayA, jeNe bhejarAjAnI sabhAmAM camatkAra dekhADa, pAMcaze paMDita madhye zvetAMbarapaNuM sthApyuM; tathA rAjA parIkSA jevA sArU baMdIkhAne nAkhyA, tihAM bhaktAmaranA kAvyanI racanA karI baMdIkhAnAnAM tAlAM bhAMgI jinazAsananI zobhA vadhArI. tathA ekavIzame pATe zrIvIrasUri thayA, jeNe abhigraha vrata dIdhuM che. bAvIzame pATe zrIjyAnaMda sUri thayA. trevIzameM
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUrimaMtranI zarUAta. 31 pATe devAnaMda sUri thayA. cAvIzame pAOM zrIvikrama sUri thayA. paccIzame pATe zrInarasiMha sUri thayA ! 8 // samudrasUri chavIza sagavIsa, valI sUri zrImAnadevA jI // vibudha prabhasUri aDavIzA, jayAnaMda uNatrIzA jI // raviprabha sUri thayA valI trIzA, jazodeva ekatrIzA jI // zrImadyatana sUri batrIzamA mAnadeva tetrIzamA jI // 9 // artha:chavvIzamA zrIsamudraprabha sUri thayA. temane vAre zrIharibhadrasUrIzvara thayA, te samasta siddhAMtanA pAragAmI hatA, jeNe ghaNA prakaraNeAnI racanA karI che, ghaNA siddhAMtenI TIkA karI che. jeNe caudaze. cummAlIza audhe! ne thaMbhyA che tenI vistAre vAta graMthAMtarathakI jANavI. sattAzame pATe zrI mAnadeva sUri thayA. aThThAvIzame pATe ghaNA guNanA bhaMDAra evA zrIvibudhaprabha suri thayA. tathA egaNutrIzame pATe jayAnaMdasUri thayA. trIzame pATe zrIravIprabha sUri thayA. ekatrIzame pATe yazadeva sUri thayA. khatrIzame pATe devabhaktinA kAraka pradyotanasUri thayA. tetrIzame pATe mAnadeva sUri thayA 9 // // vimalacaMda sUri cautIsA, udyotana pAMtrIzA jI // sarvadevasUri chatrIzamA, devasUri saDatrIzA jI // 'valI sarva devasUri aDozamA, vaDagaccha biruda dharAvyuM jI // ogaNacAlIzamA jazobhadrasUri, raivata tIrtha zobhAvyuM jI // 10 //
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3rara zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH artha-trIzamA vimalacaMdasUri thayA, teNe corAzI celAne sUrimaMtra dIdho. te divasathI corAzI gacchamAM sUrimaMtra thaye. pAMtrIzamA udyotana sUri thayA. chatrIzame pATe sarvadeva sUri thayA. sADatrIzame pATe devasUri thayA. valI ADatrIzame pATe sarva devasUri thayA. tihAMthI vaDaga7nAmeM cothuM birUda dhAraNa thayuM. ogaNacAlIzame pATe jazebhadra sUri mahATA prAbhAvika thayA. temane zrIgiranAranA derAsarano uddhAra karAvI tIrthane bhAvI jinadharmane dIpAvyuM. 10 che nemicaMda municaMda munIsara, cAlIzame paTa do bhAyA jI // ajita devasUri ekatAlIzamA, jinavara cAritra racAyA jI // vijayasiMha betAlIza pATeM, somaprabha maNi rayaNA jii|| doya AcAraja teMtAlIzamA, racita siMdUra prakarNAjI // 11 // artha:-cAlIzamA nemicaMda ane municaMda sUri be gurUbhAI eka pATe thayA. ektAlIzame pATe ajitadeva sUri thayA. emaNe ghaNuM tIrthakarenAM caritranI racanA karI tathA kriyA zithila thaI jANune kiyA uddhAra karAvyuM. beMtAlIzame pATe vijayasiMha sUri thayA. tathA tretAlIzame pATe semaprabhasUri tathA maNiratna sUri, e be gurU bhAI thayA. jeNe siMdUraprakaraNa nAmanA graMtha TIkA sahita karyo che 11 jagata caMdasUri cUmAlIzame pATeM, mahA tapA viruda upAyuMjI // jAvajIva AMbila tapa sAdhI, jinamata sabala zohAyuM jii|| karmagraMtha bhASyAdika kIdhAM, devIMdamUri paNayAle jI // dharmaghoSasari chetAlIzamA, koraMTa tIrthane vAle jI // 12 //
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapAgacchanI samAcArI, 323 artha :--cummAlIzame pATaeN jagatacaMdasUri thayA, jeNe kriyA uddhAra karIne mArga dIpAvyeA, tathA AghATapure rANAnI sabhAmAM dIkSAne jItyA. emaNe cha mahInA eka sthAnake kAussagga tapa karyuM. citrADa nagarane viSe mehADA Agala lAkaDI reApI, tapasyAnA prabhAvathI lAkaDImAMthI AMmAne vRkSa thayA, temAM zAsana devatAyeM pAna, phUla, phula, pragaTa karyAM. te vakhate citrADa nagaranA rANA iMdrasiMghajI Ahira AvI sAdhunA mahimA dekhI page lAgI sukhasamAdhi pUchI, chatra cAmara ane pAlakhI ApI; tihAMthI tapeAgaccha birUda pragaTa thayu. emaNe jAvajIva pa ta AMbila tapa karIne zrIjinarAjanA mata ghaNuAja zaiAbhAnyeA che. pIstAlIzame pATe jeNe ka graMtha tathA devavaMdanAdi bhASyArdika aneka prakaraNA racyAM che, evA zrIdevedra sUri thayA. chetAlIzame pATe dharmASa sUrizvara thayA, emaNe kAraTa tInA uddhAra karAvI zrIjina zAsananI zeAbhA vadhArI, tathA je maMtrAdi vidyAmAM prasiddhi pAmelA hatA / 12 / ArAdhanA prakaraNanA karttA, somaprabha suDatAlIzA jI // somatilaka aDatAlIza guNavannA, zrI deva suMdara sUrizA jI // pAyeM zrIsomasuMdara sUri, te paMcAza prasidvA jI // upadeza ratnAkara adhyAtma, kalpa pramukha bahu kIdhA jI // 13 // a:--suDatAlIzame pATe ArAdhanA nAme prakaraNanA kartA zrIseAmaprabhasUri thayA; jeNe kumationA mAna mana karyAM, saMpUrNa naya nikSepAnA jANu thayA. aDatAlIzame pA
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 zrI kalpasUtrasya bAlAvabedhaka zrI somatilaka sUri thayA. ogaNapaccAsameM pATe zrIdevasuMdarasUri thayA. te vakhata ghaNA ga7mAM kiyAnI zithilatA dekhI, AcAryo aThThama karI zAsana devInuM ArAdhana karI zrIsaMgha samakSa sImaMdhara svAmI pAse prazna pUchavA mokalI. sImaMdhara svAmimeM kahyuM, jJAnAcArAdika pAMca AcAra te zrI tapAgacchanI samAcAramAM nirmamatvapaNe che. pachI devIye AvI sarvasaMghane te vAta saMbhalAvI. tevAre sarva zrIsaMghe vizeSathakI tapAgacachanI samAcArI aMgIkAra karI. tathA paccAzame pATaeN zrI semasuMdarasUri mahA prabhAvika thayA. tevAra pachI jemaNe upadezaratnAkara adhyAtmakalpadruma pramukha bahu graMtha kIdhA che ! 13 che kartA zAMtikaraMnA jANo, munisuMdara egavannA jii|| kIdhA zrAddhavidhAdika graMthA, ratnazekhara bAvannA jii|| lakSmI sAgara mUri trepanamA, sumati sAdhu copanamA jii| hema vimala mUrisara jANo, pragaTa thayA paNapannA jI // 14 // artha:-tathA rAzI gachanA zrIsaMghane marakIne upadrava nivAravAne arthe zAMtikara nAmaka stotra karyuM che. tathA bIjA paNa pUrvokta aneka prakaraNa racyAM che, evA zrI munisuMdara sUri ekAvaname pATe thayA. te pachI jeNe zrAddhavidhi Adika aneka graMthanI racanA karI che, evA ratnazekhara sUri bAvaname pATaeN thayA. trepanameM pATe lakSmI sAgara sUri thayA. cepaname pATe sumati sAdhu sUri thayA. pacAvaname pArTI hemavimala sUrIzvara thayA temaNe maNibhadranI sthApanA karI, sAdhu maratA nivAryA, magaravADAmAM tIrtha sthApyuM 14
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ akabaranA pratibodhaka. - 325 zrIAnaMdavimala sUrIsara, thy| chappaname pATeM jii|| kriyA uddhAra karIne kIdhI, ujjhavala pravacana mATeM jii|| vijayadAnasari sattAvaname, pATe je guNa pUrA jii| aThAvanname pATeM hiravijaya, sUri guNe na adhUrA jI // 15 // artha-chappanname pATe zrI AnaMdavimala sUri thayA. emaNe pravacananI ujajavalatA karavA mATe pharIne kiyA uddhAra kIdho. te vakhate ghaNA huMkAmati dharmabhraSTha jina pratimA uchApake thayA hatA. te dekhI AnaMdavimala sUriye ekazane navANuM sAdhu sahita ghelAM vastra mUkI pIlAM vastra paherI deze deza jaI nagara bAhira tapazcaryA karI devatAne ArAdhi gAma gAmane viSe prabhunI pUjA prabhAvanA karAvI, zAsana dIpAvyuM. te vakhateM sAkSAt jainadharma pAlaka cethA. ArAnI pere saMvega raMga nikaLe. evA vimala zAkhAnA AcArya thayA. te divasathI saMvegapaMtha nikalya. sattAvanAme pATe samasta guNe karI pUrNa evA vijayadAna sUri thayA. aThAvaname pATe AcAryanA samasta guNe karI pUrNa evA zrI hIravijya sUri thayA che 15 sAMhi akabarane pratibodhi, zAsana zoha caDhAvI jii| vijayasena guNazaThame pAThe, jAMgIra sabhA harAvI jii|| pATa zAThameM puNye pragaTayA, vijaya deva gaNadhAra jI // AcAraja vijayasiMhane dikhyA, medinI surshinngaarjii||16|| artha:-jeNuM akabara pAdazAhane pratibodhIne jenadhamI karyA, gAya pramukha maratA rakhAvyA, ghaNI jina
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra6 zrI kalpasUtrasya bAlAvabodhaH zAsananI zobhA vadhArI, ghaNuM janene pratibodhine jenadharmi karyA, te ogaNasAThameM pArTI zrI vijayazena sUri thayA. teNe jAMgIra pAdazAhanI sabhAmAM vAda karIne sarvane jItyA. zAThame pATe zrI vijayadeva sUri gaNanA dhAraka thayA. temaNe poteM vijayasiMha AcAryane dIkSA ApIne yuvarAja pade thApyA. paraMtu temane AyuM a5 hatuM mATe te devatAnI medanIne zobhAvavA sArU16 surapatibodhana kAneM pohotA, jANI nija paTa thApe jii|| zrI vijayaprabhasUri ekazaThameM pATeM, vijayadevamuri AyeM jii|| saMvegI zuddhapaMtha prarUpaka, vimalazAkhA ziNagArI jI // jJAnavimalasuri bAzaThame pATeM, vijayavaMta sukhakArI jI // 17 // artha tathA devatAne pratibodhavAne arthe ja jANe kAla karyo hoyenI tema kAla karIne devake pahotA. evuM jANune vijayadeva sUriye temanA ziSya vijayaprabhasUri hatA temane ekazaThameM pATe thApyA. te paNa zuddha saMvega paMthanA prarUpaka thaI vimala zAkhAne zaNagAratA havA. bAzaThameM pATe zrIjJAnavimala sUri - jayavaMta sukhanA karanAra thayA che 17 - ::pUrvAcArya thayA guNavaMtA, jJAnakriyA. guNa bharIyA jI // ( rathanane vaLI, viSanA riyA nI ! te suvihita munivaMdana karatA, nirmala samakita Ave jii|| ahoniza AtamabhAva anupama, jJAna anaMtuM pAve jI // 18 //
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 327 a:--e pUrvAcArya je thayA te sarva guNavaMta thayA. jJAna kriyAye karI parIpUrNa hatA. tathA eka zraddhA, khIjuM jJAna, trIjuM kathana, eTale upadeza ane cAthI zuddha kriyA, e cAra prakAranA samudra hatA. evA suvihita muniAne vaMdanA karatAM thakAM vanA karanAranA samaketa nila thAya. tathA rAtri divasa AtmAnA anupama bhAvanI gaveSaNA karIne te prANI anatu jJAna pAme ! 18 5 iti| A paTTAvalImAM keTaleka ThekANe pATa phera vagere zakita vArtA, TakhA lakhanAranA doSathI tathA azuddha pratanA DhASathI thaI jaNAya che, mATe vAMcanAre khIjA graMthA joI zuddha karI vAMcavI / / 18 // iti samApta: u samApti. B samAsa H E 555555555555 HEY RE
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanagara nivAsI amRtalAla AdhavajI zAha prakAzita strI upayeAgI graMthamALA sIrIjha bharatezvara mAhubaLi vRtti-bhASAMtara bhAga 1 lA tathA bhAga 2 jo eTale purUSa bhAga saMpU bhAga 3 jo eTale strI vibhAga jenI ekI sAthe AThame AsA nakalA e gRhasthA taraphathI lahANI karavA mATe uMcakAi gaI che. darekanI ki 1-8-0 . khAsa erathI taiyAra karavAmAM Avela jaina 16 sati caritra (sacitra) (bIjI AvRtti) vIza pharamAne grantha, pAkuM pu. ki. 1-8-0 jaina seALa satI ciratra (acitra) (prathama AvRtti) paMdara pharamAnA graMtho kiM.rU.1-0-0 (je hajI sudhI prakaTa karavAmAM AvyA nathI) jaina satI kathA " saMgrahe (adhuro che.) AdazamI, ratna granthamALA ( taiyAra che.) ochAmAM ochA eka ja jAtanA pAMca grantha lenAra vepArIne vIza TakA mIzana ApavAmAM Ave che. lahANI karanAra gRhasthAne purNa AvRtti aDadhI kimmate ApavAmAM Ave che. zAlApayogI sAthe saraLa sAmAyika sUtra sacitra (krAuna sAIjha) eka gRhasthanI khAsa khvAheza mujaba taiyAra karavAmAM AvelA grantha ke jenA cAra bhAgamAM ekadare 133-80-18-234 athavA 32 kAnyA maLI kula 415 (kA...sAijhaM) athavA 260 viSayA (DemI' sAiz2a) che tenI hajAra nakkA jIjJAsuone mATe. hANI karavAmAM vaheMcAi gai che. tenI rumI sAijhamAM mAtra savAseA klA, khAkI che.jemAM 260 'viSayA che. chuTaka kismata rUA. 1-4-0. prAptisthAna zAha" amRtalAla edhavajI. dAdAsAhebanI pALa-amadAvAda.
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ puche putra pitA prati prIti karI, jIvita zuM che pitA? che e yuddha mahAna, jyAM viphaLa che bAhubaLinI bhUjA !