Book Title: Bhavi Jineshwar Amamswami Charitra Mahakavya Part 02
Author(s): Muniratnasuri, Vijaykumudsuri
Publisher: Manivijay Ganivar Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600400/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa. pU0 paMnyAsa maNivijayajIgaNivaragranthamAlA naM. 9 zrImadAcArya muniratnasUri viracita prAcIna tADapatrIya bhAvijinezvara zrIamamasvAmicaritra mahAkAvye dvitIyo vibhaagH| saMzodhaka : AcAryamahArAjazrIvijayakumudasUriH / prakAzikA : paMnyAsamaNivijayajI gaNivara granthamAlA / -18 pAnakoranAkA nikaTavartini zrIzAradAmudraNAlaye tadadhipatinA hIrAlAlena amadAvAdanagare mudritam chavIrasaMvat 2469 sArddharupyakatrayam vikramasaMvat 1999 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T // 2 // ni ve da na. . A granthanA prathama vibhAgamA prastAvanA ApelI che tethI A bIjA vibhAgamA Apela nathI, paNa anukramaNikA, zuddhipatra ane katicit kaThina zabdakoSa Apela che. A vibhAgamA peTalAda zrIsaMghanA jJAna khAtA taraphathI ru. 101) nI kAgaLa kharIdavAmAM madada tathA eka gupta nAmavAlA mahAzaya taraphathI ru. 100) nI madada malI che tethI te banneno saharSa AbhAra mAnavAmAM Ave che, temaja jeoe prathama vibhAga kharIdela hoya teone namra vijJapti che ke A bIjo vibhAga maMgAvI laI graMtha puro karI levo. ___harSanI vAta che ke AvA sakhta moghavArInA TAimamAM paNa TuMka samayamAM A graMtha puro thayo te pU0 pA0 AcAryadevanA parizramanu | | pariNAma che, eja.... zrIsaMgha kuzalAkAMkSI, mu. lIca. (vAyA mahesANA) ) mAstara nhAlacaMda ThAkarasI. (daza gujarAta) vyavasthApaka, paM0 maNivijayajI graMthamAlA.. tA. 15-4-1943 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA viSayaH // 3 // 293-334 335-348 / viSayaH saptamasameM zrIneminAtha pUrvabhava varNanaM janma mahotsava pradarzanaM ca aSTamasagai kaMsavadha dvArakAracanA kRSNarAjyAbhiSekAdi svarUpam navamasagai kmiNyAdivivAhaH pANDavadraupadIsvayaMvara pradyumna zAmba caritra pradarzanaM ca dazamasarge jarAsandhavadho vAsudevadigvijayo dvArakApraveza mahotsavo vAsudevapadAbhiSekaH tad RddhivarNanaM ca ekAdazasameM draupadyAnayana sAgaracandrAkhyAna bANavadhapradarzanam 410-422 ... dvAdazasameM rAz2imatizarIvarNanaM zrIneminAthakaumArakrIDAdIkSA-kevalotpattiH saMghasthApanA dazArhANAM dharmaprAptizca 423-445 prayodazasarge gajasukumAracaritraM sAgaracandrasvarUpaM merIvaidya vIrakacaritraM zrIkRSNasya puNyopArjanaM daNDhaNaRSikathA rathanemipratibodhaH zAmbapAlakasvarUpa pradarzanaM ca caturdazasarge dvIpAyanakRta dvArakAdAhasvarUpaM kRSNavipattiH kAlaM kRtvA tRtIyApRthvIgamanaM va 458-468 349-386 // 3 // 387-109 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayaH ** anukrama NikA ** // 4 // ** 532 paJcadazasarge baladevasvarUpaM pANDavazeSakathA zrIneminAtha muktiprAptizca 469-475 SoDazasarge avasarpiNyutsarpiNIbhAvapradarzanam 476-487 saptadazasarge AgAmikAlabhAvi zrIamamajinezacyavanajanmabAlyAdivayovarNana-vivAha-yauvarAjya rAjyAbhiSekapradarzanaM saMmatibhUpadIkSA ca 488-502 aSTAdazasarge sahasranRpaissaha dIkSA kevalotpatti-samavasaraNasabhAsvarUpaM dharmadezanAM kartA va 503-508 samyaktvopari kathayiSyamANasararAjadRSTAnta nirUpaNe bauddhadharmilakSmasenasya zakrendrapreSitasenApatikRtaparAbhavapradarzanaM sUrarAjasya sAkSA-.. dindramilanaM tatkRtatadguNastutizca / viSayaH dharmopari rAjaputra puSpasAra maitriputra kSemaMkara dRSTAnte suraprabhamunidezanA-puSpasAradIkSA devakRtaparIkSA muktigamanaM ca 521-527 kSemaMkaramaMtripadaM tadupari nRpatiroSaH kSemaMkara dharmaprabhASaH dIkSA svIkartA ca 528-531 amamasvAmigaNadharAdivarNanam ekonaviMzasameM tatkAlIya sundarabAhuvAsudeva-vajrajaMghaprati vAsudevavarNanam 533-539 viMzasameM namaskArArAdhanopari arimardana kathA 540-543 amamasvAmiparidhArakathanaM nirvANamahotsava varNanaM kRSNabhrAtRbaladevamuktikAlanivedanaM ca 544-547 prazastau zrImuniratnamariparaMparApradarzanaM bAlakavi jagaddevabuddhivarNanaM ca 548-550 ***80 // 4 // *60804 509-520 bAsa ... Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma : 1929 : kapaDavaMja : svargavAsa : 1978 kArtika sudI 3 : trApaja : . .. Kinninin lion .. . panyAsapadopasthApanA : 1970 kArataka vadI 2: chANI: dIkSA: 1945 : kAsIMdrA: vaDI dIkSA : 1946 mahA sudI 5: rAjanagara : janma: 1937 phAgaNa sudI 5: khaDasalIyA dIkSA : 1958 kArtika vadI 2 amadAvAda. gaNipada : 1976 : surata: panyAsapada: 1978 vaizAkha sudI 3: pAlItANA: " . . . .... . .. ... .. . ... AcAryapada : 1992 vaizAkha sudI 4: pAlItANA: upAdhyAyapada : 1991 caitra vadI 5. kadaMbagiri: Page #6 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII zuddhipatram III azuddha cAmbudam - azuddha kINa zuddha vAmbudam catas zaMkho kINe azuddha zuddha pRSTha zloka vinAdityAH jinAdityA. 1 1 prati0 297 76 praznAM pranAM 298 98 299 22 zrAvaka 300 46 pRSTha shlok28 68 359 89 pRSTha zloka 329 80 332 42 333 60 335 prAti // 5 // cata dvijo dvijo zakho zunakyA ccha ghoM durghaSoM meSo durdharSa 361 335 336 yadi tvena 364 zunakyaH pracha (rapi) tvenAs keTum 366 10 vara! 303 97 dhAvatA kara prabhonA meSa dhAvatAm krUra prabhornA dhitAm dyApi ASAN dhitam 354 dyAvi vani tato tvayA matyA 340 94 | kaTu 344 72 zrutve svaseva 345 83 | sakhAH pArzvasya sahita 35488 zRMga 314 6 317 69 324 99 328 76 / svasevaH sA 380 sakhA pArzvazca 384 sahitaH tvayyA matyAH dhau // 5 // afell babhau sajjana sarjana Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amama0 azuddha - pRSTha zloka zuddhi patro sUti zucI 492 // 6 // tasyire zIra dhunAn zikSayetaM 401 49 6468* *888**68* * kaMsa kI zuddha pRSTha zloka | azuddha 392 90 raMgatatsa tasthire 393 15 kiM tva zara 306 66 na kopi dhunAnaH bhaktvA zikSaye'haM 104 tuT kaMsaH 404 kartI viSNurma 4ra7 436 39 mai bhISTa 438 77 aMka te'pa vyadhu 446 2 denatAH 451 100 vavomi 455 64 smAduH 456 72 vankSi 44 34 838 183% 466 kSoNI candrA 49 vartya sudurbha tyeSa veda vida pRSTha zloka | azuddha raMgatsa 458 5 sUtti 462 9. zucI kopi 463 94 | zoNI bhaktvA 465 36 cAndrA 465 44 48 63 vatsya 471 50 471 52 tyepa 474 7 bugma 475 30 sainyeH devatAH pazcAnmu ivomi 483 29 | tatre smAdduH 484 54 zAhmiNa vakSi viMza zaila 489 20 / viSNuma kautuko bhISTa 945 509 pre 510 cyadhu dhIra pazcAtsu dhIra tatrai 532 tuGgoM zAni ***680**88* *Hat pyarjitA pyarthitA // 6 // AkaNpaye AkaNya Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaThina zabdakoSa artha artha // 7 // artha beDAvRkSa aglAnabuddhi viSNu yuddhaprayoga zabda akSavRkSa atAntadhI adhokSaja abhicAra akRSNa anvavAya anUpa aparAdha atyAhita adhyAma arddhavaizarsa alakAyoSita candra avahittha aruntuda avaskanda avahita avalagA abhipanna arINa Anandathu Ati AyUna irimaMdira izvAsa AkAragopana marmapIDaka coradhADa sAvadhAna sevA aparAdhi khaselanahi sukha ekapakSI peTabharo-bezaramo jaMgalI bakaro sugaMdhI dravya mazkaro upavAsa nIrogI mahatyakAratu pratiSThita iDika uzIra utprAsa upavastra ullAghatA -ulUlu uttAla urva uzanas upadehikA udghAta udgUrNa vaMza jalamayasthAna skhalita anartha amalina arddhakaratA vakrakezIstrI RSi udheha * Thokara uMcu karela dhanuSa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** amama0 zabda zabda zabdakoSa * kusUti kurabaka // 8 // Rktha pakAmiSa kIza kala kamra kuThera **48* * arthaH / vasudeva yoddho ghAsa vAdalu hIma bakhtara guDa kazipu karmIra karkandhu kapota koTIra artha vArasA dhana pakamalAmAMsa vAnara vIrya manohara annavastrAdi vyApta boraDIvRkSa holopakSi mukuTa lAkaDAno TukaDo kutuhala narakAsura daitya agni pakSimALo artha durAdharaNI eka vRkSa vanatulasI hasti bakhatara nirgandha kamala rAjamArga matta astAvala, svaniMdaka agni tikAla snAna satvaraja tamoguNA saMtApa phuvArAgraha yamapatvI drupadaputra ne, netramala * * gardabhAbja ghaNTApatha kSIba caramAdri carcA juhAsyaka triSavaNa traiguNya davathu dhArAmavana' dhUmorNA dhRSTadyumna * nAsIra nala nabhodhUmI nIhAra nIcolaka nIva netradRSikA niSAdi niSaMgI paripaNa pravayaNa pratyAhAra pratizrava pracchAya pratihasta kiliJca * **** kutuka kuja kRSNatuMDa kulAya mAvata dhanurdhara mUladhana paroNo phelAvo pratikSA gADha chAyo pratinidhi // 8 kRSi pRthvI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amama0 artha zabdakoSa phelA // 9 // zabda pAula pratyAdeza patraddhA pAriplava puSpavaDu praha prabhaMjana pragIva pallIza pUraNa pradhi puMskokila palita pratisara pradyumna prasara artha jalakaNa beDAvRkSa vezyA paricita yogina krUra bAhmaNa vidRSaka zabda ucchiSTAnna phelahilAyitA anAdaraNIyatA phAlguna arjuna vAMku thayela bhImala bhayaMkara bhUphreMsa nATakIyo maurvI dhanuSadorI yApyayAna pAlakhI yogyA zastrAbhyAsa revanta sUryaputra rukma suvarNa mura sundara vAhasa ajagara viSNudaivata zravaNa nakSatra viraJca bahmA zabda vamathu vibhItaka vaizika vAtikendrA vaizasa pADava vaihAsika vizeSaka vipratIpa vAsakasajA bA ni bAnyapi vArI vaivadhika gulAbI raMgavAlu AjJA pagarakhA capala mAlI namra mahAvAyu jharukho garolo varSAda rathanAbhi koyala palIyu nAI prakarSabalI aMkuza ghA tilaka viruddha nAyikA jalapAtra zuSka phalabhogI sAMkala modI maccha hastI valgu EL // 9 // zatrI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda artha artha artha zaka . varNya kezara hasantikA dayA Alasu vAyu seMtho rAtriyuddha samIpa sATu brAhmaNa sagaDI haryakSa haa sauptikaM sadeza satyAkRti sUtrakaNTha saMgara smarahara savyasAcI vyAkoza siMha pakSi hArIta zIka sadAgati sImanta sauhitya saMgara saMzrava tRpti // 10 // azva vecanAra prayatna * *489* *69-8-8488- 8488-869- 8 samIkSA pratikSA pratikSA nirviSasarpa zIva arjuna vikasvara rAjila // 10 // 89-1 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 pU0 panyAsamaNivijajIgaNivaragranthamAlA naM. 9 saMkSipta // 293 // nemijina bhAvijinezvarazrIamamasvAmicaritre saptamaH sargaH / caritram AmUlamasaMkhyairapi kavibhiH khacchandacarvitarasAni / nemeradyApi jayantya'cumbitAnIva caritAni // 1 // bhuvaHkhaHzivaskhAmyapatralA zrIjinAbhidhAm / kRSNo lebhe yatastasya nemezcaritamucyate // 2 // AdhadvIpasya bharate sarasIva rasAzraye / zriyo'sti pabavatsaba nAmA'calapuraM puram // 3 // saptabhUmaiH sArvabhUmaizvaryANAM yatra vezmabhiH / madhyAnhe sUryarathyAnAM kriyate mandurAbhramam // 4 // : khargAyatra vRtrahatyAkSitezAta dhruvaM shriyH| AyAntyAstenire hastAlambaM devagRhA dhvjaiH||5|| vikramaikadhanastatra zrIvikramadhano nRpH| AsI| hAsImiva prINan saGgaraivijayazriyam // 6 // kIrtigaMgA navA yasmAdbhUdharendrAd vyajRmbhata / na vAhinIzAna'stApAna'pi yA cakame kacit / / 7 // vizuddhobhayapakSA'sya vasantI mAnase'nizam / babhUva rAjahaMsIva dhAriNI sahacAriNI // 8 // rUpAmodarasai ramyairadhiko me samo'pi vaa| Damo yadyasti yuSmAsu rere tabrUta paadpaaH||9|| maJjarItarjanIritthamRIkRtya phalegrahIn / bhramaddhamarajhaGkArairAkSipantamiva dumAn // 10 // khame manoharAkAraM sahakAraM mahAtarum / aruNodayavelAyAmanyadA sA vyalokayat // 11 // tri0vi0|| hastasthitena ||293 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 294 // tenoce ko'pi divyaH pumAniti / ropyate'sau mayA nandabhRtazrutastavAGgaNe // 12 // kiyato'pi punaH kAlAdanyatrAropayiSyate / evaM jinezazAlerirvatasya parA sphAtibhaviSyati // 13 // zAkhino navakRkho'syA'nyatrAnyatrAdhiropaNAt / phalaM bhaviSyatyutkRSTotkRSTorurasapeza- * caritram / | lam // 14 // kalyANapAThakaiH peThe tadeti nRpamaGgalam / cUtavattanutAtprAtaHkSaNaste'ruNapallavaH // 15 // sA'tha prabuddhA taM svapnaM rAjJe'zaM neminAtha prathamabhave sada'sAvapi / vijJairvyacArayat te'pi vyAkhyuH putrajani zubhAm // 16 // navakRtvastu cUtadroranyatrAnyatra ropaNe / na jAnImaH phalaM dhanadhanavatI vetti kevalaM kevalI yadi // 17 // zrutveti dhAriNI devI majantIva sudhAhRde / sphItenAnandabhAreNa samaM garbha babhAra sA // 18 // tato | svarUpam navasu mAseSu dineSvarddhASTameSu ca / dhAriNyasUta tanayaM kalpadrumiva devbhuuH||19|| tato nirmuktaniHzeSabandhanasthitamAnavam / dIyamA| namahAdAnaM nidAnaM hrsssmpdH||20|| mAnAdivRddhibhiH sAdhu dazAhAvadhi vistRtam / sutasya kArayAmAsa rAjA janmamahotsavam // | // 21 // dazAhe'tha vyatikrAnte puNyAhe gaNakodite / vastrAbharaNaratnAdyaiH kulajAkha'rcitAsu ca / / 22 / / hAsyate madguNairnAyaM matvetIva pitA vyadhAt / svanAmapallavodbhUtAM dhana ityabhidhAM zizoH // 23 // pitroH sArddha pramodena tatrA'varddhiSTa sa kramAt / AzAH prakAzAH |* kurvANaH zuklapakSa ivoDurAT // 24 // guruna'khedayanneva zrutaM prAcIva janmani / kalAkalApazAstrANAM tattvaM niracinodasau // 25 / / viSvaga sage-7 * vismerapunnAga paurastrIgamadhuvratam / smaralIlAvanaM prApa yauvanaM ca kramAd dhanaH // 26 / / itazcAnekapApAGgabhaGgakarmaNi krmtthH| rAjAbhUtkusumapure siMhaH siMha ivotkttH||27|| gaGgeva vimalA tasya vimalA praannvllbhaa| AsIt paTTamahAdevI devIva bhuvmaagtaa||28|| // 294 // kanyA dhanyA dhanavatItyasyAM bhusutopri| siMhasyA'bhUd bhRriranoparIva shriimhoddheH||29|| sA dvitIyendulekheva lAvaNyenAparAH striyH| tArA iva nirasyantI vvRdhe'thaagrhiitklaaH||30|| khasaubhAgyena sAjaiSId ratiprItI sabhartRke / tadAdarzI yatkapolau dadhe Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *4 // 295 // dhanacitradarzanena jAtAnurAgiNI dhanavatI sa makaradhvajaH // 31 // varSAkaluSitAH pAthonidheH kAntAH trNginniiH| prasAdayantI dUtIvada'nyadA zaradAgamat // 32 // tatrA'nyadA vayasyAbhirdevIbhiriva saMyutA / sAkSAllakSmIrivodyAnaM draSTuM dhanavatI yayau // 33 // pravizantyAH zriyo devyAH sarasIpadmasadmasu / bandinAmiva haMsAnAM madhuradhvanibandhure // 34 // satkavervacasIvodyajAtisaurabhyazAlini / tasminnudyAne devIva svairaM viharati sa sA| | // 35 / / yugmam / prativRkSaM bhramantI sA dvedhA citrakaraM naram / tatrAzokatale citrapaTTikAhastamaikSata // 36 // dhanavatyAH sakhI tasmA| da'kasmAt citrapaTTikAm / agrahItkamalinyAkhyA kimatrAstIti kautukAt // 37 // rUpamapratirUpaM sA tatrAlokyA'tivismitA / tamUce ramyamAlekhi ? kasya rUpamidaM tvayA // 38 // yadvA surAsuranareSvetadrUpamasambhavi / khabuddhyaiva tvayA'lekhi manye vyaktuM khakauzalam / | // 39 // trijagajanatAsRSTikaSTakhinnasya vedhsH| jarayA jarjarasyedRk rUpazilpaM ka vA bhavet ? // 40 // kamalinyaivamukto'tha sitvA citrakaro'bhyadhAt / nAtra me kauzalaM kizcid yathAdRSTaM vyalekhi nu // 41 // prati vIkSya mayA'lekhi rUpeNApratimo dhanaH / eSo'ca| lpuraadhiishshriivikrmdhnaatmjH||42|| yastaM pratyakSamIkSitvA citre citreNa vIkSyate / citrakarmaNi mAmajJamudbhAvayati sa dhruvam // 43 // bhadre! tvaM tamadRSvA tu netrayoramRtAJjanam / citre citrIyasevApi tadrUpalavadarzini // 44 // netrotsavaM manyamAnAstadAlokaM suraanggnaaH| AvAsaM tridazAvAse cintayantIva vaJcanAm // 45 // vinodAya vyalekhIdaM svasya dRgmanasormayA / rUpaM saundaryadhanasya zrIdhanasya yathAmati // 46 // dhanavatyapi pArzvasthA tadoSIddadarza ca / avAdhyata hRdabje ca samaM smarazikhImukhaiH // 47 // uvAca kamalinyevaM dRzo retadrasAyanam / kuzalena kRtaM sAdhu citraM citranidhe! tvayA // 48 // uktvA vakroktibhaMgyeti kAmyaM kmliniivcH| agrato gantumA* reme mArebheneva saMjJitA // 49 // dhanavatyapi tatkAlaM dhanaM pratyanurAgiNI / krIDAM pIDAM vicintyeva kathaJcid gRhamAgamat // 50 // // 295 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / [ vivAhArtha preSito dUtaH siMharAjJA // 296 // | dhyAne dhanasyaikatAnA yoginIva parAtmanaH / sA'drAkSIttanmayaM vizvaM citraM mukulitendriyA // 51 // kautukaM prAptarUpApi vimucyaikaM dhanaM ca saa| mene vizvamidaM klIbamathavA strImayaM hRdi // 52 // dhanasya sumanojyeSThasyAzcarya dhyAnato'pi sA / devItvamApa prakSINani| drAkSuttarSavedanA // 53 // kamalinyanyadoce tAmAdhinA vyAdhinA'tha kim / nItA'si ? kAzya vaM kRSNapakSendostanUriva // 54 // kutrimA krudhamAdA'vadad dhanavatI ttH| evaM pRcchasi mAmAli! vaM bAhyajanavat kimu // 55 // jIvitavyaM mamAsi vaM dvitIyaM yadivA vpuH| navaM vayasyAmAtraM me tat tvatprazno hiye mama // 56 // tataH kamalinI vAcamuvAca nanu mAnini / tvayA yuktamupAlabdhA'smyahaM te jAnatI manaH // 57 // aalekhydrshnaattsmaattsyaashcitrkrstuteH| dhane baddhAbhilASA'si kSoNI navapurandare // 58 // ajAnatyeva pRSTA'si yanmayA kAryakAraNam / kSamasva tatsakhi ! kha me narmacApalaceSTitam / / 59 / / sthAne'nuraktAM tvAM jJAtvAprAkSaM | daivajJamAdRtA / asyA mama vayasyAyAH kiM? bhAvI cintito vrH||60|| so'pi sapratyayo'zaMsada'vazyaM bhvitetytH| tvaM dhairya bhaja kAtayaM tyaja sandehamutsRja // 1 // tayetyAzvAsitA leme svAsthyaM dhanavatI tdaa| mAtRmatritazRMgArA pitaraM vandituM yyau| // 2 // varAnveSaNacintAbdhau rAjJi majati dhIvaraH / AgAt prAk preSito dUtaH zrIvikramadhanAmtikAt // 63 // sa rAjakAryamAkhyAya | tUSNImbhAvaM sthitaH svayam / kiM ? tatra citramadrAkSIrityukto bhRbhujA'vadat // 64 // vidyAdhareSvasureSu sureSvapi na ytprtiH| adrAkSaM | vikramadhanasUnostadrUpamadbhutam // 65 // tadaivA'cintayaM taM ca dhanavatyAstulyaM varam / aucitIcaturaH sraSTA'pyanayorastu yojanAt // 66 // | tuSTo rAjA'vadatsAdhu svayaM dUta ! tvayA kRtam / varAnveSaNabhAro me helayaivodatAri yat // 67 / sudhIstvameva tadgaccha zrIvikramadhanAntikam / dhanaM kumAraM varaya varaM dhanavatIkRte // 68 // nRpaM namantI dhanavatya'nujA cndrvtydH| tadA zrutvA drutaM gatvA hRSTA tasyai sarga-7 // 296 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 297 // dhanopari dhanavatyA preSitaM patram nyavedayat // 69 // pratyeti sma dhanavatI na tadvAkyamasAvRjuH / kAryAntare'pi prahitaM madartha manyate sma tu||70|| tataH kamalinI proce dUto'dyApyatra vidyate / taM pRcchAhAyya hastasthe kaMkaNe darpaNena kim // 71 // bhAvajJA tatra taM dUtaM sA''ninAya vicakSaNA / AkarNya | tanmukhAtsarva mudaM dhanavatI dadhau // 72 // vililekha tato lekha kauGkumena rasena sA / prApayA'muM dhanasyeti sAkUtaM dUtamAdizat // 73 // dUto'calapure zIghraM prAptaH zrIvikrama nRpam / upatasthe'ntarAsthAnasthitaM dvaaHsthniveditH||74|| prapaccha rAjA bhoH kvacit kuzalaM siMha| bhuupteH| vikalpairAkulaM cetaH zIghraM bhUyastvadAgamAt // 75 / / | kuzalaM deva! devo mAmiha prtisstthiptpunH| dhanAya tvatkumArAya dAtuM dhanavatI sutAm // 76 // rUpAdibhirguNairyadvattvatsuto dhana| vatyapi / tadvadutkRSyate yukto'nayoyogaH samAnayoH // 77 // sneho vA pUrvarUDho'yamito'patyasamAgamAt / nitarAM vRddhimAyAta jalase| kAdiva drumaH // 78|| omityuktvA'tha satkRtya visRSTaH pRthivIbhujA / jagAmopakumAraM sa pratihAraniveditaH // 79 // namaskRtyopaviSTaH sa zaMsitvAgamakAraNam / preSi vo'yaM dhanavatyetyuditvA lekhamArpayad // 8 // bhittvA mudrAM dhanaH svena pANinA tamavAcayat / puSpAyudhanarendrasya pratyakSamiva zAsanam // 81 // paribhUto bhavanmUrtyA smaravIro jagajayI / tvayyaprabhUSNurvairaM ca vahan gatvA''tatAyitAm // 8 // | hRdayaM tvannivAsaM me tathAgneyeSuNA'dahat / bASpAmbunA yathA netraiH siktamapyazamannahi / / 83 // tatvaM nAtha ghanaprekhadRSTipIyUSavRSTibhiH / | nirvApya khaM dayAvIra mAM ca trAyakha satvaram // 84 // tri0vi0|| tasyAzchekoktivaiduSyA dhano dadhyau cmtkRtH| pramotkarSamaho bhaMgyA mayi sA''khyat khacittagam // 85 // kumAro'pi pratilekhaM lilikheti vizeSataH / mRganAbhirasenAzu zRMgAreNeva dehinA // 86 // mamorasi tvAM dadhato ratirUpavijitvarIm / ceto ratipatiH kopAtpraharatyanizaM zaraiH // 87 // AvAmenaM militvA ttkrbndhvidhaantH| // 297 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 298 // jineshcritrm| dhanapreSitau lekhahArau dvayorlamorasavazva sAdhayiSyAvahe zIghramataH subhra! dhRtA bhava // 88 // yugmam // itthaM lekha dattamudrAzRGgAraM hAramapyatha / guNavavRttamuktAbhirAmaM kAmaM |* |dRzoH priyam // 89 // dhano dhanavatItuSTathai samarpya khayamAdarAt / satkRtya kRtyaviddtaM taM vastrAdyairvyasaJjayat // 10 // yugmam // dUto'pi | zIghramAgatyA'kathayatsiMhabhUbhujaH / zrIvikramadhanenArtha kRtinAGgIkRtaM mudA // 91 // ApaiyaddhanavatyAzca lekhahArau kRtAnatiH / Akhyacca | | te dhanenetau svapANilikhitApitau // 92 // AdAya pANinA hAraM kumAramiva sadguNam / unmudyAvAcayallekhaM sollekha dhanavatyapi // 13 // |* | taduktyA subhagAgraNyA khaM tenA'GgIkRtaM hRdi / jJAtvA kadambamukulopameyaM sA vapurdadhe // 14 // ayaM hAraH sphAramuktAsAraH svabhujayoriva / / | tena prajidhye mUtimatkaNThAzleSatvarAvatoH // 95 // cintayitveti taM hAraM nyasya sve kaNThakandale / pAritoSikadAnena sA taM dUtaM vyasa yat // 96 // siMharAjo'tha puNyAhe sahitAM vRddhamaMtribhiH / prAhaiSIda'calapure paramarddhibalAnvitaiH // 97 // vatsalA vimalApIti kRtApraznAM nijA sutAm / upadezamaNimAlAM nirmalA paryadhApayat / / 98 // bhayAH zvazurayobhaktA bhartRzcittAnuvatinI / paricchade dakSiNA ca sapatnISvapi vatsalA // 99 // patyuH prasAde'nutsittA'pamAne'pyavikAriNI / snigdhA bandhujane nityaM tanmitreSu sanarmavAk // 10 // yugmam / salehamanuziSyaivaM mAtA sAzruvilocanA / bhUyobhUyaH parirambhaM sRjantI vyasRjatsutAm // 1 // pAdopapIDamAnamya dhanavatyapi mAtaram / cacAla yApyayAnasthA cAmaracchatrazobhinI // 2 // sAzcaryamIkSitA pauraiH prApAJcalapuraM kramAt / dhanasya mUrtibhAgalakSmIrAyAteva svayaMvarA // 3 // nivezya ziviraM tasthau bahirudyAna eva sA / prAvartata zubhe lagne mahodvAhamaMgalam // 4 // rajanyeva sudhAmUrtiH paulomyeva purandaram / navoDhayA tayA reje kumAro navayauvanaH // 5 // ratyeva dhanavatyA sa rUpeNa mkrdhvjH| ramamANo'nayatkAlaM bahumekamuharttavat // 6 // sa vikramayamANo'zva doltkaanycnkunnddlH| mUrtimAniva revantaH prApadudyAnamanyadA // 7 // caturjJAnadharaM sarga-7 // 298 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 299 // caturjAnimunipArzva pRSTo vikramadhanena svamArthaH tatra muni nAmnA vasundharam / dharma dizantamadrAkSItpadapUtavasundharam // 8 // yuvarAjastaM praNamya yathAsthAnaM niSadya ca / zrotuM pravavRte dharma zarmanirmANazilpinam // 9 // dharmazrutiparatantraM zrutrA medhAdhanaM dhanam / zrIvikramadhano'pyAgAd bhAriNI dhanavatyapi // 10 // | rAjA saparivAro'pi sNshycchedvismitH| romAJcakaJcukaM bibhranmuneH zuzrAva dezanAm // 11 // samAptadezanaM sAdhu soAkSId | garbhage dhane / svame cUtadrumadrAkSInmAtotkRSTaphalodayam // 12 // ko'pyAkhyattatra navasu sthAnakeSva'sya ropaNam / kumArajanmanAjJAyi | tasyAnyo'rtho mayA prabho // 13 // navasthAnaropaNasya kathayA'rtha prasaya me| manasA kevalI pRSTo dUrastho muninA'pyatha // 14 // kevalajJAnato jJAtvA kevalyapyatha sAdhate / zazaMsa nemezcaritaM bhavaivabhiranvitam // 15 // munirapyajvadhetviA manaHparyAyato'pi ca / sarva tadbhUbhuje'zaMsada'saMzayaM mahAzayaH // 16 // gamiSyati navotkRSTotkRSTAneSa bhavAstava / bhavenAnena tanujo yuvarAjo mahAnRpaH // 17 // navame ca bhave'riSTanemi nnA bhaviSyati / dvAviMzo bharatakSetre yaduvaMzajanirjinaH // 18 // munervaco nizamyeti sarve mumudire hRdi / nRpAdayo'dhikaM jaine dharme ca sthrymaaddhuH||19|| natvA sAdhu nRpaH saudhaM yayau sAI dhanAdibhiH / anyatrAniyatasthAyI vijaha ca vasundharaH // 20 // grISme'nyadA jalakrIDAM kartuM bhadra iva dvipH| jagAma krIDAsarasi dhanavatyA samaM dhanaH // 21 // dIrghAdhvabhramaNazrAnto | rasaH zAnta ivAGgabhRt / krAnto dharmomibhiH klAntastRSA tAlvauSThazoSavAn / / 22 / / sphuTatpadakSaradraktasiktabhUrbhUtale patan / tatrA'zokataromale mUrcchayA vyAkulo muniH // 23 // kRpAvatyA dhanavatyA saMbhramodbhrAntacetasA / vane vicarataH khairaM dhanasyA'darzi kAryabhAra // 24 // tri0vi0|| saMbhrAntamAnasau tatra tAvupetyAzu taM munim / sphItairvidadhatuH zItairupacAraiH sacetanam // 25 // bhaktyA praNamya taM khaMsthaM * dhano'vAdItkRtAJjaliH / dhanyamUrdAbhiSikto'si kRtakRtyo'si sarvathA // 26 // mayA'dya nirddhanagrAme vasateva mahAnidhiH / svAmin / // 29 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 30 // dadRziSe'zeSaH puNyaiH prAcyaiH pacelimaiH // 27 // paryantadeze vasatAM mAdRzAM tvAdRzaH saha / melApo durlabhaH svAdujalairmarunRNAmiva | jinesh||28|| pRcchAmi bhagavan ! kasmAdIdRzI te dazA'bhavat / AkhyAhi yadi no khedo gopyaM vA'sti na kiJcana // 29 // uvAca sAdhuH caritram / khedo me bhavavAsena tattvataH / zubhodarkastu khedo'ya vihAreNa jinoditaH // 30 // municandrAbhidhAno'haM gacchavAsI tapodhanaH / zri- munivaiyAto'dhvAnamanagArA yadudyatavihAriNaH // 31 // itazca tatazca digmUDhaH sArthAddhIno vane bhraman / AgAmiha tRSAkrAnto mUrcchayA cApataM | vRsyaM bhuvi // 32 // yuvayorUpacAraizcA'pamUcrchazcetanA punaH / prApaM pratyupakArAya dharmalAbho'stu samprati // 33 // mUrcchayA gatasaMjJo'hamaka dhanadhanavatI dIkSA ca smAdabhavaM yathA / bhavetra tAdRzaM sarva tad dharmaH zaraNaM nRNAm // 34 // yathAhi vipadomuSyA yuvAmyAmuddhRto'smyaham / dharmastathApadambhodhau nimanaM trAyate jagat // 35 / / tasmAcca sAdhorAkhyatavato dharma dvimedataH / samyaktvamUlaM gRhiNAmAdade sapriyo dhanaH // 36 // | pratyalAbhi gRhe nItvA bhaktapAnairddhanena sH| mAsaM yAvadavAsthApi samyag dharma ca zikSitum / / 37 // pUrNe kalpe vihRtyAtha sAdhurga| cchasya so'milat / nipuNau zrAddhadharme cAbhUtAM dhanavatIdhanau // 38 // purA'pyananyasAmAnyaM tayoH prema kimapya'bhUt / punarvizeSi dhmmekyaatsuvrnnmiv saurabhAt // 39 // pitrA nyavezi sve rAjye dhano nidhanayAyinA / apAlayacca suzrAddhadharmAsthityA samaM mahIm | // 40 // udyAnapAlastasyA''khyada'nyadeti vasundharaH / AyAtapUrvI devA'gAdudyAne tvadgururmuniH // 41 // dhanavatyA saha dhano rAjA gannA * * nanAma tam / zuzrAva bhavavairAgyakarI tasmAcca dezanAm // 42 // saMsAravAsAdudvimo dhano dhanavatIbhavam / sutaM jayantaM puNye'nhi nija rAjye nyavIvizat // 43 // vasundharAnmunerdIkSAM dhanarAjaH shpriyH| dhanadattadhanadevabhrAtRbhyAmanvito'grahIt // 44 // taM rAjarSi tapo- // 30 // | niSThaM dvidhA zikSAvicakSaNam / dRSTapAraM zrutAmbhodhesthitsaripade guruH // 45 // sa prabodhya bahUn rAjJo yatizrAvadharmayoH / bhrAtRbhyAM sarga-7 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 * dvitIyabhave * // 301 // * * dhanavatyA ca sahA'nazanamAdade // 46 // mAsasyAnte samApyAyuH saudharme bhrAtarau surau / dhano dhanavatI cAstAM zakrasAmAniko punaH // 47 // atraiva bharate rUpyagireruttarapaMktige / suratejaHpure vidyAdharendraH sura ityabhUt // 48 // paropakAriNaH sarvajagattApApahAriNaH / | tasya vidyutdhanasyevAjani vidyunmatI priyA // 49 // dhanajIvazyutaH svargAttasyAH kukSau sarojavat / jajJe citragatirnAmnA haMsacitragatiH sutaH // 50 // zanai lyamatikrAman sa kalAbhiH sudhAMzuvat / cakre cakoracakrasya harSavarSamanAratam // 51 // itazcAsyaiva rUpyAdrerdakSiNa zreNibhUSaNe / anaMgasiMho rAjAsIt pure shriishivmndire||52|| zaziprabhAyAstatpatnyAH kukSau mnnirivaakre| avAtArIddhanavatIjIvaH | saudharmatazyutaH // 53 // sA'bhUta vibudhAnandakandakandalanakSamAm / sampUrNa samaye putrI sudhAmiva zaziprabhA // 54 // bahuputrodmajAteti | | saabhRtpitrortipriyaa| dattaratnavatItyAkhyA latevA'nUpajAbRdhat // 55 // kalAzca sakalAH zIghra jagrAha striijnocitaaH| sA kramAd | | yauvanaM prAptA saMbhRtaM maNDanaM tanoH // 56 // kumudvatyA ivAsyAH kaH putryAH syaadinduvdvrH| pitreti pRSTo daivajJaH kathayAmAsivAniti // 57 // yo'siranaM tavAcchettA divyA yasya ca mUrddhani / siddhacaityastutikRtaH puSpavRSTibhaviSyati // 58 // sa eva bhUpa! tvatputrImimAM | ratnavatIM varaH / zuddhapakSadvayo haMsa iva haMsI vivakSyati // 59 // yugmam // iti vidyAdharAdhIzaH zrutvA tuSTamanAH svayam / saMprINya prIti* dAnena nimittajhaM vyasa yat // 60 / / itazcAtraiva bharate pure cakrapure nRpH| sugrIvo'bhUnamadIvaramitrairapi sNshritH||6|| patnyAM tasya || yazasvatyAM sumitro'bhUttanudbhavaH / padmanAmA tu bhadrAyAmagrajAvarajau ca tau // 62 // tayoH sumitraH zrIjainazAsanasthaH kRpAparaH / gambhIro | vinayI dksso'vrjstdvipryyH||6|| jIvatyasminna matsno rAjyaM syAditi jAnatI / nAmnaiva viSTivad bhadrA sumitrAya viSaM dadau || // 64 // saMcArite tamakhinyA tayAzu dhvAntavad viSe / sumitre vyasanaM prApte citraM pado vyakAsthata // 65 // mUrchayA luThitAda bhamau tRtIyabhave khecarendra putracitragatirnAmnA anyA'naGga siMhaputrI ratnavatI nAnA * * * * // 301 // * * * Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineza // 302 // caritram / |citragateH sugrIvaputra sumitrasya viSottA sumitrAd vAridherikha / viSasya prANanAzinyo laharyaHprAsaran bhRzam // 66 // sugrIvarAjaH saMbhrAntastatrAgAnmatribhiH sh| acIkaratatramatrAn viSavegopazAntaye // 67 // no'zAmyan viSavegAstu bhUyobhirapi taiH kRtaiH| dadau bhadrA viSamiti pravAdo'yamabhUtpure // 68 // sA palAyya gatA kA'pi svAparAdhena bibhyatI / zAntikAya nRpo'kArSIjinasnAtrArcanAdikam // 69 // smAraM smAraM sumitrasya svaputrasya guNAnnRpaH / muktakaNThaM vilalApa samaM sAmantamatribhiH // 70 // tadA tejasvinAM nAthe sumitre mlAnimIyupi / jajJe cakrapurasyAntaryuktaM duHkhaM suduHsaham / / 71 // tadAnIM ca citragatiH kautukena bhraman divi / tatra prApto vimAnena sazokaM puramaikSata // 72 // vijJAya viSavRttAntaM vimAnAdavatIrya ca vidyAbhimatritastoyaiH sumitrmsinyctttH||73|| pRcchan kimetadityuccaiH sumitraH sphAritekSaNaH / svasthacetAH samuttasthAvaho matramaho'dhikam // 7 // rAjA''khyadvatsa te mAtA bhadrA'dAt viSamaM viSam / mahAprabhAveNA'nenA'zAmya'kAraNabandhunA // 75 / / jagannetre zrIsumitre punaH prAcI dizaM zrite / astokazcakralokasyA'bhUtpramodamahotsavaH // 76 // sarvAzAH pUrayatyatra khaprabhAprasaraiH punH| padmo mukulitazcitraM muMgyevA'tyAji bhdryaa||77|| utthAya prANadAtAraM tadA tAraM svkiirtibhiH| natvA khecaramAnandI bandIvovAca saMstuvan // 78 // kulAdisarva vijJAtaM paropakriyayaiva te / tathApi khAnvayAkhyAnAt svAminnanugRhANa mAm // 79 // sakhA citragatamatriputraH sa sahacarastataH / zazaMsa vaMzanAmAdi sarveSAM harSavarSakata // 80 // sumitro'thA'bhyadhAnmitropakI viSadApi me / vimAtA'bhUttvayA sArddha saMgamaH syAtkuto'nyathA // 81 // trAto'hamekakRtI na mitrAtraiva tvayA bhave / mRtyoH kintu bahukRtvaH pretyApyArAdhanojjhitaH // 82 // loke navAmbudasyevArkasyeva kmlaakre| kiM? te pratyupakRtya syAmatulyopakRto'nRNaH // 83 // Uce tamiti jalpantaM citraM citragatirvacaH / puNyakriyaiva te zazvanmamAstu pratyupakriyA // 84 // AnandAzrujalaitrakalazaprasUtaistataH / sutaH padA // 3 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 303|| ntapraNataH pitRbhyAmabhyaSicyata // 85 // tAbhyAM cAbhyadhikasnehAkhecaraH parirabhya sH| divyAlaMkRtivatrAdyairanicchannapi stkRtH||86|| suyaza ke Apapracche zrIsumitraM mitraM gantuM nije pure| satAM na syAjanisthAnotkaNThA kuNThA kathazcana // 87 // sumitro'pyavadanmitra! suyazAH validezanA kevalI muniH / Asanno viharannatrA'pyAgamiSyati nizcitam / / 88 // tatastamAgataM natvA kha sakhe gantumarhasi / sukhena gamayasveha teSAmA| gamanAvadhim // 89 // tathA cake citragatiH kiyadbhirvAsarairatha / suyazAH kevalI sAdhustatrodyAne samAyayau // 10 // siktvA gandhodaka mi kharNAje sthApite suraiH| muniniSedivAn sAkSAd brahmeva cturaannH||11|| kautukena citragatisumitrau tatra caagtau| kalpadrumiva taM | dRSTvA natvA cAgre niSedatuH // 92 // devakolAhalAd jJAtvA zrIsugrIvanRpo'pi tam / etyAnamadamISAM ca sopi dharmamupAdizat // 13 // | dvAveva mAgauM gantUnAM jantUnAM mokSapattane / prAJjalau sAdhusuzrAddhadhammau zaucadAyakau // 14 // dvaitIyIkaH stokavano'pyavakrogretanasya * yat / militvA prApayatyeva bhavyAnmuktimahApurIm // 95 // kalpadrukAmadhucintAmaNiprabhRtayaH khalu / anantasaukhyadasyAhaddharmasya / * padapAMzavaH // 16 // iti citragatiH zrutvA jagAda jJAninAM varaH / tvayA'smi bodhitaH sAdhurmohadAritryabAdhitaH // 97 // iyatkAlaM kulA-ING yAtamapyahaM gRhiNAM ytH| nidhivanAbudhaM dharma nirbhAgyaikaziromaNiH // 98 // mitraM sumitra evAyamatulyopatirmama / yastvAmadarzayajjJAnanidhiM daurgatyavAraNam ||19||jnyaaninaa'sy manaHsthAne sikto bodhAmRtastataH / nyastaH samyaktvakalpadrurbratazAkhAmanoharaH // 20 // praNamya jJAninaM rAjApAkSIdasya sutasya me / viSaM datvA nAmamAtrabhadrA bhadrA'gamakka sA ? // 1 // munirAkhyadito naMSTvA prayAntI taskarai| vane / AcchidyA'laMkRtIH pallikhAmine sA samapitA // 2 // tenApi vaNijaH pArzve vyakIyata tatopyatha / naSTA davAgninA dagdhA sA // 303 // yayau prathamAvanIm // 3 // tabRtA ca cANDAlI bhavitrI garbhiNI ca sA / hatA sapalyA kalahe tRtIyAM bhuvamApsyati // 4 // tanni Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ASSdAya yathAramA pantamiti saha tenAtha putrasya pAnI jo kAlAkhecarghA 3 zrIamamajAgatA ca tiryakSvutpadya sA saMsRtau ciram / bhramiSyati bhavatsUnovipadAnAjitAMhasA // 2 // tanizamya nRpo dadhyau pApaM sA yatkRte' jinezakRta / so'trAste narake sA tu prAptA vatsalatA hahA // 6 // saMsAraH satyamugro'yaM yadviSeNa jananyapi / vinihanti sUtaM krUrAzayA tyA- | caritram / // 304 // jyaH satAM tataH // 7 // bhavodvigno sumitro'tha pitaraM procivAniti / karmabandhakaraM dhidhig mAM mAturapi pApinam // 8 // tatprasIdA- vipadAtrI'numanyasva pravrajyAmadhamapiNIm / tAtA''dAya yathAtmAnaM vizuddhAnAM dhuraM naye / / 9 / / zmazAna iva saMsAre tiSThetkotra bhayaMkare / nanti bhadrAsvarUpaM yasmin jananyo'pi zAkinya iva niHkRpAH // 10 // jalpantamiti sugrIvaH pragrIvaH prazamazriyaH / pratiSidhyAjJayA putraM pAtraM vinaya sugrIva dIkSA ca smpdH||11|| rAjye nivezya jagrAha svayaM kevlino'ntike| saMyama saha tenAtha vijahAra tapazcaran // 12 // paM0 ku0 // pravezyAtha * cakrapure sumitraM nRpamutsavAt / ApRcchya tvagamaccitragatiH sUrapure cirAt // 13 // bhadrAputrasya padmasya grAmAna katyapyadAnnRpaH / durbu| dvistaistvasaMtuSTaH sa nirgatya kvacidyayau // 14 // ito ratnavatIbhrAtA kamalo'naMgasiMhabhUH / sumitrabhaginI jaDU kaliGgakSmApagehinIm / 15 / / jJAtvA citragatimitraM sumitraM duHkhitaM craiH| AneSye'nviSya te jAmi nijadUtamukhAditi / / 16 / / AzvAsya khecarairbuddhA ka malena hRtAM ca tAm / vegAdagAt sarvasainyanagare shivmndire||17|| cATukAraM tatra mitrasvasurdInamukhazriyaH / udyAne'bhApayaccitragatiH sarga-7 * kamalamAkulam // 18 // anaMgasiMhaH svasutaparAbhavaruSA'gamat / sainyairadainyairyuddhAya zrIcitragatinA saha // 19 // sphUrjanmahAH sahAnena | yuddhaM citragatiya'dhAt / cakre prahRtasarvAstraM krameNA'naMgabhUpatim // 20 // raNe citragatiM jJAtvA'naMgasiMho'tha durjayam / jigIpuzcAsmarata // 304 // khaDgaratnaM devatayArpitam / / 21 / / jvAlAkarAlamuttAlaM kAlavatrAsakRd dvipAm / khaDgaratnaM kSaNAttasyA'laMcakre dakSiNaM karam // 22 // sa kharaM nartayannUce nazya re re zizo drutam / khaNDayiSyAmi te maulimanyathA bizakANDavat // 23 // sarga Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 305 / / *38* yuddhe jitvA'pitA sumitrasya | bhaginI citragatinA *45 smitvA citragatiH proce lohakhaNDabalena bhoH / kiM ? dRpto'si vigupyanti yuddhe nijblojjhitaaH||24|| uktveti vidyayA cakre sa tatrAndhyakaraM tamaH / tadyena tamapazyanto nizceSTatvaM dvipo yyuH||25|| alakSyo devagativatkhaDgaM citragatidrutam / anaMgahastAdAcchidyAdAya mitrasahodarAm // 26 // nItvA cakrapure zuddhazIlAM nirvyAjasauhRdaH / sumitrasyA'payitvA ca vaitADhayegAtsvapattane // 27 // | yugmam / / mAyAdhvAnte prazAnte'thAnaMgo'drAkSInna hastagam / khaDgaratna (svavidvipaM) purazcitragatiM ca tam // 28 // kSaNaM viSAdakalupo jJAni| vAksmRtipUrNataH / sa prAsIdat khaDgaharaM bhAvijAmAtaraM vidan / / 29 / / kathamajJAtanAmAnvavAyaH sa jJAsyate'thavA / siddhacaityapuSpavRSTistaM vaditrItyagAd gRham // 30 // agrepyAsItsanirvedaH saMsRtau kusRtAviva / sumitro jAmiharaNavaidhuryAtva'bhavad bhRzam // 31 // rAjye nyasya | * sutaM citragatimAhvAyya cAgrahIt / vrataM sumitraH suyazaHsAdhogatvAntike mudA // 32 // sa rAjapistapyamAnastIbaM gurvantike tpH|| prajJAlaH kizcidUnAni pUrvANyadhijage nava // 33 // gurvAdezAdasAveko viharannavanItale / magadheSu gato grAmAdahiH pratimayA sthitaH N // 34 // vaimAtreyeNa pabrena daivAttatreyuSekSitaH / sa sAmyaramyasaddhyAnalIno meruvi sthiraH // 35 // kRSTvA bANAsanAd bANa so'vadhIttaM o muni hRdi / milanAyotsuko manye svamAtunarakaM gamI // 36 // mAM nighnatApi nAghAti dharmo'nena mametyataH / kArijayasAhAyyA| dupakAryapa mitravat // 37 // apAkAri mayaivAsyA'dAyi rAjyaM purA na yat / sarva tat kSamatAmepa zepajantugaNazca me // 38 / / itthamArA dhanAM kurvan saMsmaran paMcamaMgalam / mRtaH sumitro'bhUd brahmaloke sAmAnikAmaraH // 39 // padmastvagAtsaptamortyAM daSTo duSTAhinA punaH / | kAlena kupitenAhau sa mRtvA'kRSyata dhruvam // 40 // jJAtvA mRtyu sumitrasyA'zocIcitragatibhRzam / cakAra cASTamadvIpacaityayAtrAM viviktadhIH // 41 // catre yAtrodyamAnandI nandIzvaravare tadA / vidyAdharagaNo'pyetyAhatpUjotsavamAtanot // 42 // pucyA samaM ratnavatyA A-ARPRASHAP // 305 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 306 // jinezacaritram / devapuSpavRSTiH / patitA citragati mastake 'naMgasiMho'pare'pi ca / khecarAH satvarAstatrAjagmuH kRtajaganmudaH // 43 // tatra citragatiH kRtvA vicitrAM zAzvatAhatAm / dravyato bhAvatazcArcA cakre vAcA'rthacitrayA // 44 // dhanyAH pazyanti te nAtha ! zreyovATyAmukha sukham / yadvIkSaNAkSaNAdeva deva! nazyati | kalmapam // 45 // yadasti yadabhUdyacca bhAvi me janma tanmayA / puNyavannAtha ! nizcitye prApya tvadarzanotsavam // 46 // lakSaNasyApyagamyo'yamarthaH syAnmadhyamo'pi yat / uttamaH puruSo yuSmatpadayogena sarvathA // 47 // manye mardAbhiSikto'haM mAnAM tvmdiidRshH| yallocanasudhAvarti mUrti svAmIdRzasya me // 48 // kalpadrukAmadhucintAmaNibhyo'pyatidurlabhAm / tvatpAdasevAmevAhamarthaye sarvathA prabho! // 49 // kRtaiH kaiH sukRtairlakSmImIdRkSAmahamAsadam / iti dadhyau brahmaloke zrIsumitrasurastadA // 50 // premasthemAvismRtasya tadA | tasya hRdi smRtaH / mitraM citragatirdivyazrIprAptermUlakAraNam // 51 // taM nandIzvaracaityAntaH kurvANaM sa tadA mudA / dvedhA'pyoM nirIkSyA'gAd vegaatpremnnaatinirbhrH||52|| mUni citragateH stotraM paTatastopavAna'yam / vidyAdhareSu pazyatsu puSpavRSTiM vinirmame // 53 // neme citragatiH sarvaiviMgarvaiH khecraisttH| nizcikye'naGgasiMhenApyayamAtmasutAvaraH // 54 // surazcitragati smAhopalakSayasi mAM kimu / so'pya ve vebhi devaM tvAM jAtyA vyaktyA punarnahi // 55 / / sumitrarUpiNaM devaM prekSya citragatiH punaH / AliMgyoce mayA prApi *dhammo'yaM tvatprasAdataH // 56 // devo'pyUce'nugrahAte divyA zrIbhujyate myaa| vipAA me mRtasya syAdanyathA maryatApi na // 57 // kRtjnyyostyorinthmnyonymaaprshNstoH| zrIsUracakravAmumude khecarezvaraH // 58 // citraM citragatedehe lAvaNyAmRtanirbhare / | tRpti ratnavatIdRSTilebhe marumRgIva na // 59 / / etAM ca nirdayaH paMcazaraH zavaravattadA / hRdaye tADayAmAsa zairarAkarNapukhitaH // 6 // anaMgasiMhastAM vIkSya vidhurAmiti dadhyivAn / AkhyAtaM satyamevAdya jajJe jJAninA'khilam / / 61 // jahe sau khaDgaranaM me puSpavRSTi sarga-7 // 30 6 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 307 // citragatiratnavatyo lagnam | mathAnvabhUt / rAga jAgarayAmAsa matputryAzcAzu darzanAt // 62 // varo'yaM ratnavatyAzcAnurUpo jJAninaucyata / vizva'pyanena jAmAtrA'bhavaM mAtrAdhiko nRSu // 63 / / vaktuM yuktaM na sambandhAdikaM devagRhe'dhunA / dhyAtvetyanaMgasiMhogAtsvasthAnaM saparicchadaH // 64 // sumitradevaM sambhASya vyasAkSIt khecarAnapi / pitrA samaM citragatirapi svAspadamAgamat // 65 // anaMgasiMhaH zrIsUracakriNa nijamaMtriNA / vinItenetyabhASiSTa viziSTapraNayAnvitaH // 66 // deva ! citrgtishcitrgtiruupaadibhigunnaiH| lokottaraiH sutaste'sau citrAya dhusadAmapi // 67 / iyaM ca putrI me ratnavatI ratnavatI bhuvaM / anAhAryasya kurute svasaundaryasya lIlayA // 68 // ratnayoranayo| yogaM kuru vijJAgraNIrasi / Izipe ca vivAhAya tvamevehAdriyasva tat // 69 / / zUro'pi pratipadyAzu tadvaco gaNakArpite / tayoH sulagne | vIvAhamutsavena vinirmame // 70 // tayA sAddhaM sammiNyA dharmakAmAvasevata / puSTo'pyarthena sakhyeva zazvacitragatiH sukham // 71 // manogaticapalagatyAkhyau tau tasyaiva cAnujau / jAtau cyutvA dhanadevadhanadattasurau divaH // 72 / / pUrNapArzvaH sa tAbhyAM ca ratnavatyA ca | nirmame / mahendravarakhecaro'yaM yAtrAM nandIzvarAdipu / 73 / / asau videhabharatairAvateSvarhadantike / dharma zuzrAva bandhubhyAM preyasyA cA|nvitaH sudhIH / / 74 // sUrazcakrI nyasya rAjye'nyadA citragatiM sutam / prAjyaM saMyamasAmrAjyaM prapadyAgAtparaM padam // 75 / / bahvIH | vidyAH sAdhayitvA dvedhA zUra ivaujasA / anekAn khecarapatIn pattIMzcakre sa helayA // 76 / / maNicUDe svasAmante mRte raajyaamipecchyaa| | tasya putrau zazisUgai saverI pakSivanmithaH // 77 / / vibhidya datvA taccakravartI citragatiH svayam / dharmyavAsiH prabodhyA'tiSThipatsu ruvatpathi // 78 // yugmam // tau kariNyAmivaikasyAM lakSmyAM lubdhau tathApi dhik / mattI banebhavad yuddhA mitho'nyedhurvyanazyatAm // 79 / / vArtI citragatiH zrutvA tayostAmatiduHzravAm / itthaM zamakRtArogyaM vairAgyaM hRdi zizriye // 80 // lakSmIrutpAditA pitrA 30 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 308 // yadi tadbhaginI nRNAm / AtmanA cettanUjA tatparastrI tvanyayoginI // 81 // asyAstatsarvathA tyAga eva yuktaH satAmiha / kSaNikA-* jineza| kSaNikayostu naiva bhogaH kathaJcana // 82 // yugmam / / svayaMkRtAbhyAM dAridrayaizvaryAbhyAM tyAgayogataH / viDambayati yA'dharmisaMgAdiva | caritram / calA jagat // 83 // sodarA kAlakUTasya hanti svArthino janAn / prApayatyapi pAthodhipAtho'bhyastAmadhogatim / / 84 // paNyastriyaH dIkSAM prapAzriya iva tasyAH pApAtmanaH kRte / hA hArayanti duHprApaM martyavaM mUrkhazekharAH // 85 // yathA tRNAya manyante dehaM lakSmIkRte jaDAH / lya mAhendra citragati tathA cenmuktaye nyUnaM tadA syAddehinAM kimu ? // 86 // vimRzyeti sthiraM bibhradvairAgyaM prAtarinduvat / saMsArAd bhairavAdvibhyad dvedhA vojAtaH viSayanispRhaH // 87 / / putra purandaraM nAmnA jyeSThaM ratnavatIbhavam / rAjye sulagne saMsthApya mahotsavapurasaram // 88 // sodarAbhyAM samaM tAbhyAM ratnavatyApi cAgrahIt / khecarendrazcitragatiH sUredamadharAd vratam // 89 // sa0ku0 // tapastatvA ciraM kRtvA khaDgadhArAzita vratam / pAdapopagamaM cAnte zritvA citragatirmuniH // 90 // mRtvA maharddhirmAhendre kalpe samabhavatsuraH / prApustatraiva devatvaM bhrAtarau ratnavatyapi // 91 / / itazca pratyagvidehasarolaMkArakAraNam / vijayaH padma ityAste rAjahaMsavilAsabhUH // 92 // puraM siMhapuraM tasminnasti vairIbhabhaMgakRt / upAnte kezarairvidyutpiJjarairabhibhAsuram // 13 // hariNandIti tatrAsId dAsIkRtaripurnRpaH / yatpratApapradIpasya nabhaH kaparavad babhau // 94 // tasya priyA smarAbhISTadarzanA priyadarzanA / yayA''syanirjito dAsyamaMkayitvendurApyata // 95 // cyutvA citragaterjIva sarga-7 sturyAtkalpAttayoH sutaH / aparAjitanAmA'bhUdagradhAmAMzumAniva // 16 // / ayaM pAlayitA prauDho mAmityAzAvazAdiva / ekayApi paJcamUrtIbhUya dhAvyA nyavaddhiM saH // 97 / / kramAtkalAbhistaM vIkSya vRttamunmu- // 308 // ktazaizavam / zivAya yauvanazrIrapyAH strINAM kAmine spRhA // 98 // nyAsthat tadaMge lAvaNya(bhAsuraM) tu kuto vidhiH / surAsuranRNAM sRSTau Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 309 // -48-84838 paJcamabhave siMhapurezahariNandIputro'parA jita vyayitaM tena yatpurA // 99 // AsIdvimalabodhAkhyaH suhRd maMtrisuto'sya ca / sadodayavyayaH sUryasyeva razmisamuccayaH // 300 // anyadA bAhyavAhyAlyA hRtvA'raNye davIyasi / vairibhyAmitra ninyAte duSTAzvAbhyAmimau javAt // 1 // tatrAvatIrya tau viiryjitkssitimhaabhttau| tRSAturau turaMgau svau yAvatsarasi ninyatuH // 2 // zlathAGgabandhanau dvedhA tAvattau vAjinau zramAt / vipedAte videzAdhvadarzane lagnakAviva // 3 / / kumAramaMtriputrau ca tatkhedAd glitshriyau| nyAyadharmAviva kalermAhAtmyAjajJatuH kSaNam // 4 // Uce'parAjito maMtrIputra| mAvAmaho hatau / diSTyA'zvAbhyAM kuto dRzyA'nyathA''zcaryebhRtA mahI // 6 // viyogakAtarau nAnumanyetAM pitarau ytH| ApRcchamAnAvAvAM tat sAmprataM sAdhva'bhUdidam // 6 // visoDhaM duHsahamapi duHkhamazvApahArajam / pitRbhyAmAvayostena bhramiSyAvaH sukhaM bhuvam / / 7 / / prapede tadvaco yAvanmaMtrisUstAvadAgamat / tatrA'kasmAdrakSa rakSetyuccailpannaraH punaH // 8 // azaraNyaM zaraNyastaM sabhayaM nirbhayastataH / mAbhai* bharityavocat sutarAmaparAjitaH // 9 // uvAca maMtrisadeva ! sahasaivaM kimabhyadhAH / yadyanyAyI bhavedeSa tvatpratijJA tadA vRthA // 10 // kumAro'bravIduccaistaM kSatriyANAM kramo hyayam / asAdhoryadivA sAdho rakSaNaM shrnnaarthinH||11|| nirbhIryAvannaraH so'bhUttAvadArakSakAH | kSaNAt / aiyurhata hatetyuccejalpantaH kRSTariSTayaH / / 12 / / muktvA'muM dUrato yAtaM pAnthau ! cauro hyayaM khalu / mupitAzeSanagaro rAjAdezAd mA haniSyate / / 13 / / Uce'parAjitaH smitvA mAmayaM zaraNaM zritaH / hantuM na zakyaH zakreNA'pyanyeSAM tu kathaiva kA // 14 // tadArakSavalaM || yoddhaM vAddhivatprasarattadA / papau khagaH kumArasyA'gastivad yamadizritaH // 15 // tenaivaM vyathitAH zauryodbhaTAste subhttaasttH| Azu vijJapayAmAsurnaSTA kha kozalaM nRpam // 16 / / rAjJApi prahitAM kopAdvAhinImativeginIm / udanvAn vidadhe khaGgaH kumArasya parAGmakhIma // 17 // svasainyadainyakuddho'tha svayaM kozalabhRpatiH / AgAtsarvAbhisAreNa yoddhamAruhya hastinam // 18 // cauraM trAtuM kumAro'pi REE-A-32- // 309 // * H Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 310 // OM82159-2451- 22488%AS PR*HER niropya sacivAtmajam / abhimAnagajArUDho DuDhoke raNakarmaNi // 19 // romAzcamecakarucestaddhajasyAntakAriNaH / jihvAsilatA jineza''kRSTA reje vairivinAzinI // 20 // zaurya kozo balaM bAhuH khago maMtrI manaH suhRt / yasya tasyocito rAjJA sahaikasyApi vigrahaH / critrm| | // 21 // nyasyaikasya padaM dante dantinaH sa ca siMhavat / kumbhe gatvA bhaTaM hatvA tadatraugherayudhyata // 22 / / camUjane bhajyamAne pratya- caurarakSaNAbhijJAya kenacit / Acakhye maMtriNA rAkSe dariNandisuto hyayam / / 23 / / nAmnA'parAjito nIraH saMgrAmeSvaparAjitaH / yuddhe kaste ta d yuddhajAte parAjitavinakaH syAtsasainyasya sammukhaH // 24 // yugmam // yuddhAnnivArya svAnvIrAn kozalezo'parAjitam / ehyAliGga me suto'si mitrasya kozalena hariNandinaH // 25 // parAjayo me tvattastato naiva trapAkaraH / tadehi svagRhAddiSTyA prApto'si svagRhaM yataH // 26 // AlapyetyAliliMgainaM vivAhitA | sa gajastho gajasthitam / pratipannaM satAM mitraputreSvapya'nyathA kimu ? // 27 / / kumAro'pi piturmitraM jJAtvA tanmaMtriNo giraa| namro svaputrI nItyA vinatyA ca lajayA cAnamannRpam / / 28 // bhUpaH kumAramAropya svahastena vahastini / svaputramiva vAtsalyAnninAya nijamandire |29|| visRjya cauraM vimalabodho'pyAgatya pRsstthtH| tasyA'milattasthatuzca sukhaM tatrA'viyoginau // 30 // sutAM kanakamAlAkhyAM kumAreNa narezvaraH / vyavAhayannagAdhIzaH zaMkareNeva pArvatIm // 31 // pRthvIkutUhalAlokotsuko tAvanyadA nizi / anAkhyAya mahIzAya drutameva nirIyatuH // 32 // hahA vandhyA dharA vIreM riti rodanazabditam / vane zuzruvaturyAntau tau kAlIsadanAzrayam // 33 // kAmapyArtI | saga-7 striyaM jJAtvA kAruNyAdaparAjitaH / yayau zabdAnugastUrNa zabdApAtIva mArgaNaH // 34 // prajvaladvanhikuNDasya pArzva sa rudantI striyam / ruddhAM mRgImivA'drAkSIdatikaraNa khaDginA // 35 // vIro'sti ko'pi cettanmAM pAtva'smAd duSTakhecarAt / ityAkrandaM punazcakre vRkAttA- // 31 // cchagalIva saa||36|| kumArastamatha prauDhotsAhaH prAha sma khecaram / mayA sanAthAM vasudhAmetAM rere na vetsi kim ? // 37 // yadyasti Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 31 // * zaktiste kAcittattAM darzaya saMgare / iti so'pi samAkocchalitaH kalitaH krudhA // 38 // karasthAkRSTanistRzau vivalgantau raNAya tau| * ratnamAlArejAte vidhRtoddapasapI gAruDikAviva / / 39 / / to khaDgAkhagi kurvANAvanarvANAGgavikramau / ayudhyetAM mitho dantAdanti dantAvalAviva phaark||40|| jJAtvA'parAjitaM khaGgenAjayyaM khecarAgraNIH / krIDayA pIDayAmAsa nAgapAzanivezanAt // 41 // atroTayattasya bandhaM garutmAni- vidyAdhara| va helayA / kumAraH kuJjara iva zRMkhalAbandhamuddhataH // 42 // kruddho vidyAdharaH so'han vidyAvalavinirmitaiH / kumAramAyudhairnAnAvidhairAyudha kathitasva| meghavat // 43 // saMvarmitasya prAgjanmasukRtairojasApi ca / prahArAH prAbhavannAparAjitasya tu ttkRtaaH||44|| kumAro maNDalAgreNa khecaraM mRddhaya''tADayat / tadAsya sparddhayevArko'pyAzu rAtriMcaraM tamaH // 45 // ghAtAtimUrcchayA mIlallocanaH so'patad bhuvi / padmakhaNDa ivAmbhodadhArAA namadambujaH // 46 // kumArasparddhayA mAro'pyavadhInizitaiH zaraiH / striyaM tadA tAM manye'bhUttena dehshriyojjhitH||47|| vArisekAJcalavAtAdinA prApayya cetanAm / tamUce rAjasUrbhUyasvaM yudhyasva kSamo'si cet // 48 // prAJjaliH khecaro'pyUce tvayA sAdhu jito'smyaham / rakSito narakAdyasmAt strIhatyApAtakodbhavAt // 49 // matsaMvyAnAJcale baddhe divye sto maNimUlike / ghRSTvA maNyambhasA | mUlI pralepaM dehi madraNe // 50 // tathAkRte kumAreNa nIre rekheva tatkSaNAt / vistIrNAmapya'milatkhagakSatirvidyAdharasya sA // 51 // sajo'tha khecaro'pRcchi vismayAd rAjasUnunA / keyaM kumArIkA ? kazca bhavAn ? vIrAgraNI vada // 52 // vaitADhye'sti puraM dhAtrInU puraM sthanU puram / tasminnamRtasenAkhyaH kSoNIzaH khecraadhipH||53|| tasyA'sti preyasI kIrtirUpA kIrtimatIti ca / iyaM vAlA ratnamAlA nAmnA dhAmnAM nidhistayoH // 54 // hariNandinRpasyAGgajanmA guNanidhiyuvA / bhUcaro jJAninA'syAzca bha cakhye'parAjitaH // 55 // // 31 // tasminnekAntaraktA sApyanyaM naicchatkathaJcana / prema kutrApyadRSTepi yoSitAM nirvahatyaho // 56 // zrIpeNasya sutaH sUrakAntanAmnA'tha khe Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 312 // crH| so'haM vIkSyAnuraktastA vivAhArthamayAcipi // 57 // sA'pyuvAca karaM gRhNAtyaparAjita eva me / aMge lagati vA vanhiH prati jinezajJeyaM mamAcalA // 58 // iti zrutvApi mRo'haM nirgatya nagarAd bahiH / vidyAH saMsAdhya duHsAdhAH punaretAmamArgayam // 59 // uktA- caritram / pyupAyaistaistaiAmaipInepA yadA tadA / Aninyeva mayA hRtvA vivekaH kAminAM kva vA ? // 60 // pratijJAM pUrayAmyasyA jvalajjvalanasaM- pitRdattA gataH / ityetAM khaNDayitvA'nau yAvatkSepsyAmi kopataH // 61 / / tAvadeSA tvayAgatyA'rakSi dakSA''tarakSiNA / ayaM janazca narakAdupaka pariNitA tA'si tadvayoH // 62 // zaMsa tvamapi me kosItyukto'zaMsadamAtyamaH / kumArasya kulaM nAma sakalaM ca kalAdikam // 63 // ratnamAlA ratnamA lAyA pya'modiSTa cintiteSTAgamotsavAt / svasyApadamapi prItA mene manasi sampadam // 64 // pitarau ratnamAlAyAH pRSThatastrAtumAgatau / tuSTau rUpAntaraM jJAtvA maMtriputrAt trAtAramaparAjitam / / 65 / / tAbhyAM dattAmupAyaMsta tAM mutAM hariNandinaH / pradakSiNayya kuNDAgnimeva triHprajvalacchi- kRtvA videkham // 66 // abhayaM sUrakAntAya tayozca vacasA dadau / kopohi mahatAmIpatprazamaH sAmavAdibhiH // 67 // dadau te vraNarohiNyau khecarozagamanam mnnimuulike| kumArAyA'nicchate'pi manvAnaH pratyupakriyAm // 68 // guTikAH tadvayasyasya rUpAntarakarIH punH| sUrakAnto'rpayAmAsa gauravyaH svAmino hi sH||69|| nijaputrIyamAneyA mama svasthAnamIyuSaH / uktveti kanyApitarau visarsajA'parAjitaH // 7 // | tau saMyutau svaputryA'tha sUrakAntazca khecrH| sthAnaM nijaM nijaM jagmuH smarantaste'parAjitam // 74 // kumAramaMtriputrau tu gacchantau pathi | daivtH| kAntAre bhramaturdIdhai vyomnIvenduravI ciram / / 72 // tataH kumArastRSArtazcatacchAyamupAvizat / vAriNe maMtriputrastu samaduHkhasukho yayau // 73 // sa dUrAtoyamAdAya yAvatAgAna taavtaa| tatrA'drAkSInija mitramanatiraparAjitam // 74 // so'tarkayacca digmohAt // 312 // | kimanyatrA'hamAgamam / tRSNAturaH kumAro vA yayau ki ? svayamambhase // 75 // sarga-7 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 313 / / dhyAtveti sambhramI bambhramIti smaipa pratidrumam / rAjasUnumapazyaMzca mUcchitaHkSmAtale'patat / // 76 / / vRkSaiH sa zAkhAhastAnavella-* tpallavavIjanaiH / cetanA lambhito'rodId vyalapatkaruNaM tathA // 77 // vayasya ! darzaya khaM me hAsyaM hi na ciraM zubham / mayA tvayyapa Mial bhuvanabhAnu kanyApari| rAddhaM na tanmAM khedaya mA vRthA / / 78 // na suraH khecaro vApi hatu tvAM koyalaM sakhe ! / amaMgalamayo heturna tabAdarzane'pi vA // 79 // Nayanam | athenaM zodhayan grAmAdiSu nandipure yayau / maMtrisUrbahirudyAne yAvattasthau ca durmanAH / / 80 // tAvatkhecarayugmenopetyoce hrinnndijH| sotkaNTho bAlamitraM tvAmAhvayatyaparAjitaH // 81 // yugmam // AdezAd bhuvanabhAnoH khecarAdhipaterasau / tvayyambhase gate jahe AvAbhyAM kAnanAntarAt // 82 // yato'syAste kamalinI sutA kumudinItyapi / tayostvanmitramevAyaM nyavedi jJAninA varaH // 83 / / so'thA-| | nIyAltAvAbhyAM vane'sminnirmite svayam / prAsAde bhuvanabhAnostasthuSaH khecarezituH // 84 / / abhyuttasthe sa bhuvanabhAnunA navabhAnuvat / dRSTvA ratnAsane svenAsAyamAse ca sambhramAt // 85 // satyAM guNastutimapi kodamDasyeva kurvatA / kumArasyA'dhomukhatvaM tena citraM | vinirmame // 86 // upArodhi svaputryozca tenodvAhArthamAdarAt / kumArastu tvAM vinAttoM munivanmaunamAzrayat // 87 // tvAmAnetuM svAminA''vAmAdiSTau punarapyatha / iha sampratyapazyAvA'nveSayantAvitastataH / / 88 // tadehi dehi pramadaM suhRdo'bdherikhoDupaH / AstAM vivAhaH | sotsAhaH kumAryozca tvadAgamAt / / 89 / / zrutveti hRSTo vimalabodhastAbhyAM sahAyayau / tadAptimuditaH kanye rAjasUrapyupAyata // 10 // kazcitkAlamatItyaitau tataH prAgvad vinirgatau / pure zrImandire gatvA tasthatuH siddhavatsukham // 11 // cikrIDatuH khecaravattA pUrNepsitau sadA / sUrakAntApitasyaitau maNedivyaprabhAvataH // 92 // prakSINakozau tau jJAtvopacarya svagRhe balAt / ninyAte kAmalatayA // 31 // kAmadau vArayoSitA / / 13 / / kalpAbdagarjibahulo jajJe kolAhalo'nyadA / sUryAzvatyajyamAnasvarathaghaMTApathaH pure // 94 // adRzyanta Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama EPAL-9-30-38 // 314 // | bhramantazca bhaTAH zastrodbhaTAH pure / loko'pi velAvArIva bhayAcakre gatAgatam // 95|| rAjaputrAjJayA maMtrIputro vijJAya lokataH / hetuM * jinezakolAhalasyAsya kRpayetyAyanmanaH // 96 // rAjAvatyaH suprabhAkhyaH puMsA kenApi vairiNA / pravizya cchalato deveneva cchurikayA hataH caritram / | // 97 // putrAdiH ko'pi nAstyasya nijo rAjyadharastataH / kolAhalo'yaM lokasya svarakSArambhiNaH pure||98|| AH kopyaghAtayad vairI | zrImandire bhUpati kSatriyAdhamaH / jalpitveti kapAmlAnamukho'bhRda'parAjitaH // 99 / / rAjJo ghAteSvarohatsu prayuktairapi rohaNaiH / AkhyatkAmalatA suprabharAja| vAranArIti nRpamaMtriNAm // 400 / asti vaidezikaH kopi sadvitIyotra pattane / prAptaH kRpAnidhiH satyavAdI deva ivA'paraH // 1 // | ghAtAnA rohaNe kRte nirvyApAro'pi so kSINakozo yatkAmado'rthinAm / ataH sambhAvyate siddhaH kizcijjJAsyati cauSadham // 2 // sAmprataM madgRhe cAsti tatputrIpari| tadAhUyAtigauravAt / praSTuM vo yujyate cintAtItA zaktihiM tAdRzAm // 3 / / yugmam / / etyA'mAtyaiH kumAro'thA'bhyarthya ninye nRpA | Nayanam ntikam / svAsthyaM tadarzanenApi lebhe bhUpo'tikautukam // 4 // kAruNyapaNyApaNikaH prakRtyaivAparAjitaH / adhikaM vIkSya tadghAtAnullasatkaruNo'bhavat / / 5 / / tatau maNijalaighRSTvA mUlikAM vraNarohiNIm / sa ghAtAn prAlipad rAjA'pyabhUtsajatanuH kSaNAt / / 6 / / uvAca rAjA madbhAgyaiH kRpAbdhe ! tvamihAgamaH / akAraNAnyopakArI kSitau na tvadRte paraH // 7 // alaMkaroti te kA nu saMjJAM vijnyaa'kssraavlii| vatsa ! tvajanmanA vaMzaH sotasaH kriyate ca kaH ? // 8 // sarvasmin kathite maMtriputreNoce nRpaH punaH / nA'jJAsiSaM mitraputramapi tvAM hA vyathAditaH // 9 // madbuddhikSuNNamAdatsvetyuktvA'smai sa nRpo dadau / putrI rUpazriyA kSiptarambhA rambhA guNaiH zubhAm // 10 // sa tatra | pariNIyaitAM kazcitkAlamavAsthitaH / kumAraH sasakhiH prAgvattato bhUyo'pi niryayau / / 11 / / pure kuNDapure prAptau tAvudyAne munIzvaram / // 314 // kevalajJAnina svarNAmbujAsInamapazyatAm // 12 // taM triHparItya bhaktyA ca natvA''sitvA ca sAdaram / papatuH zrotrapAtrAbhyAM dharma H-28-4839-02-28-N Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P // 315 // kuNDapure | munipArzva dharmazravaNam REPRE- RHAR vAkyasudhArasam // 13 // papracchatuzca samaye tametau vinayAnatau / AvAM bhavyAvutAbhavyAvityAkhyAhi munIza ! nau // 14 // munirAkhyad | rAjaputra ! bhavyastvaM bharatetra ca / dvAviMzo'rhaneminAmA bhAvItaH paJcame bhave // 15 / / ayaM suhRca prathamo bhavitA gaNabhRttava / zrutveti muditau tau tamupAsAmAsatuzciram // 16 / / munAvanyatra vihRte tAvapyatha viceratuH / pratisthAnaM vandamAnau caityAni kSmAtale mudA // 17 // | itazcAbhUjanAnande janAnande pure nRpaH / jitazatrustasya kAntA dhAriNI zIladhAriNI // 18 // cyutvA ratnavatIjIvaH kalpAnmAhendrato 'jani / tayoH prItimatI nAmnI duhitA mahitA guNaiH // 19 / / sukhenodyAnavallIva sA kramAd vRddhimAsadat / balAvalIriva kalAH | svIcakre ca navA navAH // 20 // vANI vidyApraNetRNAmAkAmad yAvatI bhuvam / yadbodho'nupadIvA'bhAttAvatIM laghu saMcaran // 21 // zaMke | kalAsu jiSNu yAmAzaMkyeva sarasvatI / sadaiva haste vinyastaM pustaka svayamaikSata // 22 // sAtha smarebhavindhyAdrikAnanaM prApa yauvanam / nadIva narmadA yasminnucaiH sphUrjati cAturI // 23 / / sA'tivijJA pratijJAmityakArSIt kSmAtale naraH / yo mAM jeSyati vidyAsu sa eva pariNeSyati // 24 // tAmAkarNya pitA dadhyau pratijJeyaM sudustarA / tatsvayaMvara evAsyAH pucyA dAtuM mmocitH||25|| tadvArtA prAsara vizve jalAntastalabinduvat / kalAbhyAsaM nRpAsteSAM putrAzcAnye ca ckrire||26|| jitendramaNDapaM rAjA maMDapaM nagarAd bahiH / nirmApya maMcAnuccAMzcAtahavannRpatIna'tha / / 27 // mAcarAH khecarAH svaiH svaiH putrareyuH samaM nRpAH / svasUnoviraheNAta vinaikaM hariNa|ndinam // 28 // satoraNaprapaJcaSu tatra maJcaSu bhRbhujaH / tasthuH svarAgaM vyaJjanto bhUSAratnaprabhAnibhAt / / 29 / / tadA'parAjitA'mAtyatanayAvapi tAvubhau / prekSamANau dharAkhaNDamakhaNDasmayamIyatuH // 30 // Uce'parAjito mitramAvAM kAle samAgatau / satAM kalAsu mImAMsA drakSyAvaH tatkanI ca tAm / / 31 / / mA jJAsItko'pi nau dRSTapUrvIti guTikAM mukhe / kSipvA'nyaveSau tau sadyo'bhUtAM vyomacarAviva // 3 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 316 // | // 32 // maJcasyaikasya pArzve tau tasthaturmaNDapAntare / sarasIva sarojasyAsannau zvetacchadAviva // 33 // kumArastvekapAzcAlyA maulau nyasya jineza| karAmbujam / pazyan kalAdhiko mene na tRNAyApi bhRbhujH||34|| divyAlaMkAravasanA vIjyamAnA prakIrNakaiH / puraHsarapratIhArI darya- caritram / mAnapathA muhuH // 35 // jaitrI mameyamevAste dhanurvallIti topataH / smareNa puSpasragvyAjAt khadhanurlatayArcitA // 36 / / tatra devIva al prItimati kanyAkhaM prAptA prItirivAthavA / AgAtprItimatI sakhyA varamAlAbhRtA'nvitA // 37 // tri0vi0 // kumArI vIkSya tAM cetaH ketaka-| svayaMvara zrIghanAvalIm / spaSTamevaM vyaceSTanta kSmAbhRtaH satkalAbhRtaH // 38 // kazcitpANejhaNatkArakAriNaM svarNakaMkaNam / AkarSat tadguNotkarSa maNDape gamanam zrutidurddharSavighnadam // 39 // aMgulibhyAM nartayaJca campakaM kasyacitkarAt / papAta dhAnyAM tatkAntyA lajjita tu jitaM nu kim ? // 40 // | karpUrareNunA svAMgaM niHsvedamapi kazcana / uddhRtya karNayozcakre tADaGkavyatyayaM vRthA // 41 // candrAzmakAntataddantakAntikozavimudrakam / nakhairvyadArayatkazcidujvalaM ketakIdalam // 42 // atha prItimatIM proce mAlatI nAma vetriNI / kSmAcarAH khecarAzceyurvijJA devi ! nRpA | iha / / 43 // eteSu datte yazcitte kazcitte rucirAM rucim / ekaM cchekaM taM vRNISva vaM parIkSya kalAnidhe ! // 44 // vibhattiM yadyazaHstomaH | | svayaM bhuvanacandratAm / so'yaM bhuvanacandrAkhyaH khyAtastribhuvane nRpaH // 45 // asau zrIsamaraketuH samare ketuvad dvipAm / samarekho na | yasyAbhUcetobhU rUpavAnapi // 46 // kuberazcaiSa bhUpAlaH kuvera iva sampadA / yatpratApAkulo dhatte maulau suradhunI hrH||47|| purastAdepa sarga-7 niHzeSakSoNibhRnmaulimaNDanam / vyastasomaprabho dvedhA kIrtyA somaprabho nRpaH // 48 // yathArthanAmA bhImo'yaM zUrazca dhavalo'pi ca / / anye'pyete surAH kAmacarA iva mhiishvraaH||49|| ete ca khecarIgItaguNAH khecaranAyakAH / mnnicuuddrtncuuddrtnprbhmnniprbhaaH||50|| // 316 // AsInAH zatazo'nye'pi santi vidyAdharezvarAH / bhAratIva parIkSasva kha kalAkuzalAnamUn // 51 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 317 // prItimatyA madApahAraH iti vetravatIproktA sA kanyA yaM yamaikSata / zarairatADayat taM tamAzAkara iva smaraH // 52 // atha sA pUrvapakSasthA svayaM devIva bhAratI / vAdinIbhUya vidyAsu papracchekaikazo nRpAn // 53 // tadrUpahRtacetaskAH stambhamAjazca te nRpAH / kampAvaruddhakaNThatvAnnottaraM dAtumaizata // 54 // strIjAtipakSapAtena pakSe'syAH zrIsarasvatI / manye'bhRdetayA tena striyApi vijitA vayam // 55 // ityAdinAnAbhaMgIbhiviMlakSyeNa mitho nRpaiH / jalpadbhireva saMjajJe lajAbharanatAnanaiH // 56 / / varaM narebhyo nArIti nArItimayamaucyata / prItimatyAH prItimatyAH sakhIlokairvacastataH // 57 // jitazatrunRpo dadhyau sarvasAroccayAdimAm / sarvaprayatnAt kiM sRSTvA sraSTA zrAnto dhruvaM jaran ? // 58 // yannAnurUpametasyAH kalAbhiH pravaraM varam / asrAkSItkSINasadvidyanarANugaNaduHsthitaH // 59 // yugmam // iyanta eva kSoNIzAH sutAyAzcaiSu nocitH| abhUtko'pi nacAnyazca bhAvI kiM karavANi tat ? // 60 // pratyutpannamatimaMtrI proce svAmin vipIda mA / bahuratnAvanI * yattad bhAvI ko'pyadhiko guNaiH // 61 // nRpo nRpasuto vApi yo vA'nyo'pi jayedimAm / varaH sa eva matputryAH paTahoMSyatAmiti | // 62 // tathaivA'cIkarad rAjA yuktametaditi bruvan / tacchrutvA strIvacaH smRtvA cAcinti yuvabhUbhujA // 63 / / vidyAvAde striyA sArddhamutkarSaH syAjaye'pi na / niSiddhazcaiSa zAstreSu sarvathaiva mahAtmanAm // 64 // kiMtvasyA jitakAzinyAH sphuragoMDuraM vcH| dunoti | mAmiyaM jApyA zAlabhaMjikayaiva tat // 65 // kumAra iti sAmoM maJcapAzcAlikA svayam / tAmeva divyamaNinA pasparzA'cintyaza| ktinA // 66 // aindrajAlikaputrIva sAkSepaM sA'vadattataH / kiM garvaparvatAgrasthA tucchaM jagadapIkSase ? // 67 / / kiM ? mAdyasi mudhA mugdhe ! jitvaitAn nRpazUnnRpAn / mAmAzcaryakarI pazya purataH prativAdinIm // 68 // jigye tvayyApi cenmugdhe gurumeM lajjate tataH / manmUrddhani nyastahastaH sAkSAdeSa nRpAtmajaH // 69 // AkSiptA zAlabhaMjyeti brAhmaputryeva helayA / vAdaM dAtumaDhaukiSTa rAjaputrI camatkRtA // 7 // // 317 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 318 // jinezacaritram / | varamAlA kSepaNe yuddhejyarAjaparAjayaH sA ca papraccha kaH zUro jitAtmetyaparA'bravIt / ko dakSa iti kanyokte soce strIvaJcito na yH||71|| ko duHkhIti kumAryukte proce nyAsaspRhotra yH| proce kanI dhanI ko'tra sAkhyad yaH puNyasaGgrahI // 72 / / kanyAmapRcchat pAJcAlI kA priyA brahmacAriNAm / maitrIti nAsphurattasyA maNinA dhvastasaMvidaH // 73 // evaM niruttarIkRtya sabhAnvakSaM vinirjitA / kanyA proce zAlabhaJjIM tvatkaNThe kiM ? sra kSipe // 74|| tayoktaM me gurorasya kaNThe dhehi varasrajam / pratijJeyaM tavA'pUri duHpurA'nyairanena yat // 75 // kanyA durvepamapi | tamatra cchannamivoDapam / prekSya kairaviNIvA'dhAta prItiM prItimatI bhRzam / / 76 // praagbhvsnigdhtodshcdromaanycsphottiknycukaa| kaNThe'parAjitasyAzu mAlAM vAlA vyaparopayata // 77 / / yugapaJcokrudhIti sma tasmai smayamayastataH / bhUcarANAM khecarANAM gaNo rAjJAmiti bruvan | // 78|| rAjakanyAmimAmeSa kathaM kArpaTiko'dhamaH / mayUravyaMsako'smAsu satsu voDhumihArhati // 79 // yugmam / / sarve'pi te'tha saMvamyaM senayA caturaGgayA kumAraM rurudhuH siMhamiva yoddhaM mahAdvipAH // 80|| lAghavAd rAjaputro'pi kSaNaM hastiSu vairiNAm / ratheSu kSaNa| muyAM ca kSaNameko'pyayudhyata / / 81 // sphurannako'pyanekatra vidyuddaNDa ibodbhaTaH / kruddhaH kumAro bhaktvA'risainyaM dainyaM ninAya tat // 82 / / prAgekayA striyA zAstraiH zastrairekena cA'dhunA / jitAH kArpaTikeneti duHkIrtiH kSmAtale'khile // 83 // AcandrArka bhAvinIti lajjayotsAhitAH punH| yoddhaM tena samaM bhUpA yugapatte DuDhaukire / / 84 // yugmam / / chatrabhaMgazirobhadrAkRtyAdyairaparAnnRpAn / viDa|mbya rAjabhUbheje zIghraM somaprabhadvipam / / 85 / / rAjJA zrIsomaprameNa mAtulenA'parAjitaH / khatrIyaH pratyabhijJAyi yuddhyamAno'pi lakSaNaiH // 86 // hathuivAribhiH somaH snapayitvA'parAjitam / sarvAGgAliGganavyAjAsaMvAhya procivAniti / / 87 / / diSTyA dRSTyA'dya dRSTosi jAmeyAmeyavikrama ! | puNyarjAto'si cAgaNyairamandAnandakandabhUH // 88 // yugmam / Akhyacca so'nyabhUpAnAM viremuste'pi yuddhataH / sarga-7 // 318 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 319 // svAjanyadhanyastairevAdhyAsi vIvAhamaNDapaH // 89 // cakre'parAjitaprItimatyolagne zubhe ttH| vivAhaH prItisotsAhaH kSmAbhujA jita-* mAtRpitR* zatruNA / 90 // bheje priyAgrahAdrUpaM khaM divympraajitH| visiSmiye janaH so'pyAH kimetaditi truvan // 11 // jitazatrurnupAna * | milanAya sarvAn satkRtya vysRjtkRtii| tasthau prItyA prItimatyAH punastatraiva rAjamUH // 92 / / maMtriNA ca jitazatroH putryA sumatinA svayam / siMhapura udvAhito'sthAd vimalabodho'pi prItirItibhRt / / 93 // jJAtvA'parAjitaM tatra sthitaM zrIhariNandinA / AhvAtuM prepitaH kIrtirAjo gamanam maMtrI samAyayau / / 14 / / upalakSya kumAreNa pariSvajya ca sambhramAt / sa pRSTaH kauzalaM pitrorityAkhyat sAzrulocanaH // 95 // bhavatpra| vAsAdArabhya bASpavyAjena niryatAm / tvadAzArgalayA'mUnAM dhRtAnAM kuzalaM tayoH // 96 // tvadviyogamahAdAhajvarAtI to ca * nivRtim / labhete lokataH pItvA tvaccaritrasudhArasam // 97 / / tadehi satvaraM dehi stambhavannijadarzanam / pitsostadehagehasya jarjarasya bhavacchucA // 98 // kumAro'pyazrusampUrNanetraH proce sagadgadam / IdRkklezakaraM pitrodhigmAM duvinayaM sutam // 99 / / draSTuM kumAraM sotkaNThaH sUrakAntastadAgamat / sa tenAjUhavatputrIyutAn prAk zvazurAnnRpAn // 500 / / sa priyAbhiH khecarIbhirbhUcarIbhiH parIvRtaH / rarAja kAntisphArAbhistArAbhiriva cndrmaaH||1|| ApRcchaya zvazuraM prItimatyAdyantaHpurIyutaH / pratasthe suhRdA sArddha maharddhiraparAjitaH // 2 // khecarANAM bhUcarANAM kaTakaistulyameva sH| kurvan suvarNaratnADhyairyAvAbhUmyoralaMkRtim // 3 // mArga durgmivaambhodhimutknntthaapvneritH| ullandhyA'lpardinaiH pota ivaa'sNkhyjnaashritH||4|| anukUlaM pumarthAnAM velAkUlamivAsadat / kumAraH kelisadanaM zrINAM siMhapuraM puram // 5 // tri0 vi0|| bahinizAnte sainyAnAmAvAsAMstatra gRhNatAm / kolAhalaH pure cakre paracakrAgamabhramam // 6 // purAntazca bhayo- | // 319 // ddhAnte bhrAmyatItastato jane / hariNandInRpaH sarvavalena samanahyata / / 7 / / jJAtvA'parAjitaM bandistutibhirvahirAgatam / hRSTaH pratyudyayau Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / rAjyAbhiSekaH // 320 // sAntaHpurasainyajano nRpaH // 8 // kumAro'pi tvraahrssprsrdaahupksstiH| pituretya padAmbhoje rAjahaMsa ivA'lulat / / 9 // hariNandI tamutthApya duHkhagranthibibhitsayA / nyasyorasi dhruvaM bAhUpapIDaM parirabdhavAn // 10 // adraSTavyamukhaH staMbakadamba iva tApakRt / mandasnehaH klezadAyI duHputraH praNamatyayam // 11 // uktveti mAtuH padayonyastaM mauliM sa nodvadhe / saMdAnitamivoSNIpanakhamANikyarazmibhiH | // 12 // yugmam / / kRcchrAnmAtrA yamullAsyA'cumbi mUrddhani toSataH / sasmAra bAlyasaukhyAnAM durlabhAnAM surairapi // 13 // zvazurau maMtri| putreNa prItimatyAdayaH snussaaH| nAmagrAhamanAmyanta kumaarsyaajnyyaa'khilaaH||14|| mAcarAn khecarAn rAjJaH stkRtyaa'thaapraajitH| | visRjya tasthivAn pitronetrotsavakRte svayam // 15 // tau manogaticapalagatijIvau divazyutau / jAtau tadanujau zUrasenAkhyau taM prnnemtuH||16|| gatvA vimalabodho'pi svavadhvA sahito gRhe / bhaktyA'naMsItsvapitarau viklavau svviyogtH||17|| nyasyA'parAjitaM rAjye hariNandI nRpo'nydaa| pravrajya tapasA kSINakA'gAtpadamavyayam // 18 // devI prItimatI jajJe'parAjitamahIbhujaH / amAtyo | vimalabodho bAndhavau maNDalezvarau // 19 // rAjyaM niHkaNTakaM zAsad bhuJjAno'nupamAM zriyam / caityAni racayaMstIrtharathayAtrAzca lakSazaH // 20 // parasparamanAbAdhaM trivarga sAdhayanniti / aparAjitarAjogAtkrIDayodyAnamanyadA // 21 // yugmam // anaMgadevanAmAnaM yuvAnaM | nUtanaM smaram / nArIkuJjaramadrAkSItatra krIDAparaM nRpaH / / 22 / / sa vayorUpazrRMgAraibhitraiH parivRtaM ca tam / nATyAsaktamarthimeghaM prekSyA'prAkSIca sevakAn // 23 / / te'zaMsan sArthavAhasya sUnuH koTIzvaraH prbho!| ayaM samudrapAlasyAnaMgadevo'bhidhAnataH // 24|| zlAghyo'ha-* meva yasyaivaM vaNijo'pi nRpAdhikAH / stuvannityAyayau vezmA'parAjitanarezvaraH // 25 // sa dvitIye dine rAjapATyAM gacchaMzcatuHpathe / puMbhizcatubhirutkSiptaM vAyattUryakaTukasvaram // 26 // sarga-7 // 320 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkhabhava // 32 // svarUpam | krandantIbhirkhalatkezamAnAnAbhiruraHsthalam / mUrcchantIbhiranuvrajyamAnaM yuvatibhibhRzam // 27 // puSpAdyairacitaM mlAnapuraHsaramahAjana m / kSomAvRttaM dhRtacchatraM kazcinmRtakamaikSata // 28 // tri0vi0|| bhoH ko'yaM mRta ityasmin pRcchatyAkhyuH samIpagAH / sa evA'naMgadevo| 'dya mRto jAtavisUcikaH / / 29 / / hA vizvAsya pramAdena baddhA mohAndhapaTTakam / bhavAraNye prANabhAjo hanti bandIva dhiga vidhiH // 30 // Aropya lobhazUlAgraM viSayAjyapariplutam / janaM rAgAnale paktvA hA'znAti ymraaksssH||31|| itthamudbhUtasamvego vegAdAgAt khavezmani / rAjA'parAjitaH khedamedurazcAtyagAdinAn / / 32 // kevalajJAnato jJAtvA tasyopakRtimAgamat / tadA tatra muniH kuNDapure yo dRSTapUrvya'bhUt / / 33 / / nRpo'parAjitaH putraM padmaM prItimatIbhavam / rAjye nyasya munestasya pAveM vairAgyamudvahan / // 34 // bandhUbhyAM sUrasomAbhyAM | prItimatyA ca kAntayA sArddha vimalabodhena maMtriNA cAgrahId vratam // 35 // dustapaM te tapastAvA sarve pUrNAyuSo 'bhavan / indrasAmAnikatvenAraNakalpe maharddhikAH // 36 // itazca jambudvIpasyAsyaiva kSetre'sti bhArate / zrIhAstinapuraM lakSmIjitAmarapuraM puram / 37 // zrImAn zrIpeNa ityAsIttatra bhUpAlapuMgavaH / tasyA'bhUt mahiSI citraM zrImatI nAma vallabhA // 38 // sA vizantaM nizAzeSe mukhe zaMkhamivojvalam / svapne pUrNendumAlokya prabuddhavA patyurAkhyata // 39 // vicArya tajjJaiH svamArtha rAjA nizcitavAniti / bhAvI devyAH sutazcandra iva vishvpriyNkrH||40|| jIvo'parAjitasyA'gAttatkukSAvAraNAccyutaH / sutatvena dinaiH pUrNaijajJe ca zubhalakSaNaH // 41 // cakre zaMkha iti khyAtaH pitrAyaM pUrvajAkhyayA / dhAtrIbhirvaddhito bheje prAgbhavasvIkRtAH kalAH // 42 // suto matiprabho nAmnA subuddhenRpamaMtriNaH / jIvo vimalabodhasyApyabhUdAraNataH cyutH||43|| sa zaMkhasya sahAdhyAyI sapAMzukrIDitaH zuciH / abhUtkaustubhavanmitraM prItipAtrakalAnidhiH // 44 // sadaivAstAmaviyutau tau yathA madhumAdhavau / yauvanasya vazaM yAtau krIDataH sma yathepsitam // 45 // caurAvaskandamandazrIH sImA / // 32 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 322 / / dezajano'nyadA / zrIpeNametya bhRpAlaM pUtkurvANo vyajijJapat // 46 // vizAlazrRMge'drau candrazizirAsaritAvRte / durge'sti samaraketuH jineza* pallinAtho'tidugrahaH // 47 // rAtrau padmavanasyeva doSAkara ivApatan / sadezavasatirlakSmI sa dezasya viluTati // 48 // tasmAttrAyakha naH caritram / | svAminnityAkarNya nRpaH svayam / taM nigrahAgrahAd yAtrADhakkA jaitrImadApayat // 49 // kumAro'ntaHsphuratsphArabhaktibhArAdivAnataH / vya- pallipatijJApayatpraNamyaivaM naradevaM kRtAJjaliH // 50 // eyurdazadizAM nAthAH sanAthA svabalainahi / pallIzamAtre tatte kiM ? saMraMbhaH sphurati prabhoH nA saha // 51 // tAtAjJApaya mAmeva yena baddhA tamAnaye / nakhacchedye kuThArasya vyApAro yujyate nahi // 52 // zrutveti rAjJA tuSTenAdiSTaH zaMkha-Ill * stadeva saH / senAbhirchAdayannuccI palleH pAva kramAdyayau // 53 // zrutvA kumAramAyAntaM pallIza"chalahetave / durga zUnyaM vimucyAgA nmAyiko dUragahvare // 54 / / yuvarAjo'pi tad jJAtvA sauraH sainyaiyuta nijam / durga pravezya sAmantaM nitivijJaH svayaM punaH // 55 // kuJja nilIya kvApyasthAd dehAntayoMgijIvavat / pallIzo'pyarudhad durga janaM preta iva cchalAt // 56 / / hastena gRhyatAM zaMkho durga vA viva sthitaH / ityAdizad bhaTAn yAvad dhIvarAnpallinAyakaH / / 57 // tAvatkumArastairdurgakSiptarapi dalaiH samam / nyaviveSTada'nantaistaM jIvaH / svamiva kArmaNaiH // 58 / / yugmam ||itshcetshc zaMkhasya bhaTAnAM vadhyatAM gatam / pallIza iva pallIzaH svaM matvA vimado'bhavat // 59 // manye madamaSIpiNDaM kRSTvA'yaM hRdayAnnijam / kuThAracchadmanA kaNThe nyasya zaMkhamupAyayau // 60 // tvameva prauDhamaMtro'si yena cchalabalo-| sarga-7 | 'pyaham / nigRhya helayA dAsyaM lambhito bhUtavajavAt / / 61 / / tatprasIdA'bhayaM dehi sarvasvaM me gRhANa ca / uktveti pAdapraNataH kumA ramanunItavAn // 62 / / yugmam // loNaM lokasya tenAtaM tamAnAyyopalakSya ca / yathAsvamArpayad daNDaM caadttaa'smaannRpaatmjH||63||| // 322 // * durge khaM rakSakaM muktvA pallIzaM ca sahAtmanA / AdAya vavale zIghraM zaMkhaH zaMkha ibojjvlH||64|| nivezya kaTakaM sAyamAvAtsItsa ATANImanta nitivijJaH svayaM punaH gad bhaTAn yAvad dhIvA'pyarudhad durga janaM preta Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSTAd pathi brajan / azraupIna talpasuptazca nizIthe karuNa svaram // 65 // yayau sAdhakavat khaDgasakhaH zabdAnusArataH / rudatImardujaratImeNAkSImai-* // 323 // kSatA'grataH // 66 // sa proce tAM mRdugirA kimevaM bhIru ! rudyate / duHkhasya hetu me zaMsa yena pratikaromi tam // 67 / / tasyAkAreNa sAreNa | yazomatI vyApAreNa girAmapi / sevaM nivedayAmAsa vizvastA duHkhakAraNam // 68 // aMgadezasya medinyAH purI zRMgArakAraNam / asti campakamA rakSaNam leva cmpetyuddaamsaurbhaa||69|| jitAristatra rAjA'sti jitAriH zauryasampadA / tasya kIrtimatI kIrtimatI nAmnA punaH priyA // 70 // | rAjJazcaturNA putrANAM vedAnAmiva vedhasaH / uparyasti sutA jAtA brAhmIvAsya yazomatI // 71 // arocakinyAH pagrinyA ivAsyA hRdi ke'pi na / rAjAno rucimAtenuH pakSadvayakalojvalAH / / 72 / / tejasvinAM ziroratne zaMkhe zrISeNaje punaH / vAvivAnurAgo'bhRjaganmitre | guNazruteH // 73 / / zaMkha varItuM zrIpeNAntike yAvannRpo narAn / preSIttAvadayAcattA khecaro maNizekharaH // 74 // iyaM zaMkha vinA nAnya micchatIti jitAriNA / nyatkRtaH khecaro'hArSIttAM zyena iva vartikAm // 75 / / ahaM tu lagnA tadbhAhau dhAtrI tasyAH samAgatA / balARell dapyujjhitA duSTakhecareNeha tena ca // 76 // sAraM saMsArakozasya tAM vAlA kvApi so'nayat / tato'syAH prANasaMdehAzaMkinI vilapAmya| ham / / 77 // dhIrA bhavAmba ! nirjitya khecaraM tAM kanImaham / AneSyAmItyuditvA''zu zaMkho'nveSTuM vane'bhramat // 78|| tadvIkSaNapare vIre tasmin prAcIpatiH svayam / prAgadri,ge tuMge'rka tadA dIpamivA'mucat // 79 // arevizAlazRMgasya zaMkho'drAkSId guhAgRhe / kheca| reNA'bhyarthyamAnAmudvoDhuM cATukAriNA / / 8 / / zaMkhojvalayazAH zaMkha eva bharttA paro na me / nijapratijJAmityucce?SayantI yazomatIm // 81 // yugmam / / kanyakAM saspRhaM pazyan dhAvan svAbhimukhaH krudhA / nizcikye khecarendreNa kumAraH zaMkha ityayam / / 82 // AkRSTaH // 323 // kAlapAzaiste priyaH zaMkho'yamAgamat / madazaM pazya tadamuM kriyamANaM dizAM balim / / 83 // iti bruvantaM taM shNkho'pyupsRtyaabrviidre| kiM Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 324 // nArIpurataH phalgu gehenardIva valgasi // 84 // uttiSThAzu paradArApahArAMhAkalaMkitam / AtmAnaM mAmake khagadhArAtIrthe vizodhaya // 85 // jineza| zrutveti khecaraH kANDakSatAMga iva sUkaraH / kurvan ghuraghurArAvaM zauryAd yoddhumadhAvata // 86 // tatkhaGgaM khaNDayAmAsa kumAraH saarvikrmH| caritram / vidyAsyuyudhe taptAyogolAdyairnabhazcaraH // 87 / / puNyaiH saMvamitasyAtha zaMkhasya prAbhavannahi / amoghAnyapi divyAstrANyaho prAksukRto vidyAdhara jiMtam / / 88 // nipaNNAcca viSaNNAcca tasmAd vidyAdharAdasau / dhanurAcchidya tadvANenaiva taM hRdi janivAn // 89 // mUrchayA so'luThad vijJaptyA vetADhaye bhUmau cchinnamUla iva dumaH / zaMkhenAzvAsya vAtAdhaiyuddhAyA''juhuve punaH // 90 // Uce vyomacaro yuddha vIrairajitapUrvyaham / nijito | gamanam bhavatavAdya devebhyo'pyadhikaujasA // 9 // kanyeyaM tvAM guNakrItI svayaM vIra yathAzrayad / tathA parAkramakrIto jano'yamapi sarvathA | // 92 // zaMkho'pyUce khecarendra ! vinayAdhairguNaistava / vazIkRto'smi tat kiM ? te brUhi kurve manaHpriyam // 93 / / so'vAdIttahiM vetADhathe- | | 'nugrahituM tvamehi mAm / puNyardvi saMgrahItuM ca siddhAyatanayAtrayA / // 94 // astvevamiti zaMkhokte taM kanyApi jitadvipam / pati || prApyAnvamodiSTA'bjinIvA'stavidhuM ravim // 95 / / pattayo maNicUDasya tatreyuratha khecarAH / namrAH zaMkha namazcakruH svAmijIvitadAyi-1 nam // 96 // preSyobhI khecarau zaMkhaH svaM vRttAntaM nivedya ca / svaM sainyaM hAstinapure prAhiNot piturantike // 97 // kanyAdhAtrIM ca tAM | vidyAdharairAnAyya tadhutaH / zaMkho jagAma vaitADhya khecarendraparAvRtaH // 98 // jinendrAn zAzvatAMstatra siddhAyatanavartinaH / yazomatyAH sarga-7 | sahA'narca vidhinA prANamacca saH // 99 // nItvA kumAraM kanakapure svasya ca mandire / Anarca devavad divyvstubhirmnnishekhrH||600|| | nityaM zaMkhayazomatyAvetya vaitaattyvaasinH| AzcaryamAgatamiva punaruktaM vyalokayan // 1 // dvipadvijayarAjyAdidAnamUlyaiH svasA // 324 // skRtAH / maharddhayo'pi khecarA yayuH zaMkhasya pattitAm // 2 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 325 // yazomatIlagnaM kevali kathitaya zomatI prItisvarU pam sarvavidyAdharairvidyA dattAH so'sAdhayajavAt / sutAstvAnAyayan campAM voDhuM pazcAdyazomateH // 3 // khecarairmaNicUDAdyaiH svasvaputrIyutairvRtaH / caMpAM dvipadbhayAtkamprAM zaMkho'gAt syshomtiH||4|| pratyudyayau jitAristaM jJAtvA pucyA sahAgatam / puryAM pravezayAmAsAss| hayantyAmiva ketubhiH // 5 // zaMkhena klaptAtithyena khecaraiH saha bhUpatiH / sutAmudvAhayAmAsa zubhe lagne yazomatIm // 6 // vidyAdharANAM | | tAH putrIzcopayeme samaM sa ca / yAtrAM zrIvAsupUjyasya tatra pUjAM ca nirmame / 7 // yazomatyAdipatnIbhiH khecaraistaizca sNyutH| ApRcchaya zvazuraM zaMkhaH prApa zrIhastinApuram / / 8 / / sa vibhinnakapATauSThAd gopurAsyAtprasRkharaiH / sahAsamiva tatsaudhadantajyotibhirAvizat // 9 // sphAyadvidyAdharendraddhivaddhitapramado mudA / prANasIpitarau zaMkhaH patnIvRndAnvitastataH // 10 // vAcAmagocaraH pitrormanaHsaukhyamabhUttadA / | yasyAgre tRNavatsvargasaukhyAnyapi cakAzire // 11 // sammAnya khecarAn zaMkhaH praipItsvasvagRhAnprati / svayaM pituH sipeve tu pAdAbja | rAjahaMsavat // 12 // abhUtAmAraNAccyutvA jIvau tau sUrasomayoH / yazodharaguNadharau zaMkhassa prAgivA'nujau // 13 / / nyasya rAjyadhurAM zaMkhe zrIpeNaH kSitipo'nyadA / zrImadguNadharAcAryapAdhaM saMyamamAdade // 14 // tapasya'jAgarIdrAjamunidizadhA yathA / rAjacakre tathA zaMkhanRpo'pi sttodytH||15|| zrIzrIpeNamunirghAtikSayAdutpanna kevalaH / anyadA viharannuA hastinApuramAyayau // 16 // yathA saMnihitadevaiH siktvA gandhAMbubhirbhuvam / kRptaM svarNAjamadhyAsya sa cakre dharmadezanAm // 17|| tametya zaMkharAjo'pi bhaktyA sAntaHpuro'namat / dhamma tasmAdupAkAkarNya vijJaptavAniti // 18 // vevi tvadupadezena bhave kasyApi ko'pi na / sambandhIti tathA'pyasyAM yazomatyAM mamAdhikA // 19 // prItirItiH kuto hetoriti sarvajJa ! kathyatAm / kevalyapi tayoH prAcyabhavasambandhamityazAt // 20 // priyA dhanavatItyAsId rAjan dhanabhave tava / Aye kalpe suhRd ratnavatI citragateH priyA // 21 // mAhendre ca sakhA kAntA tvaparAji // 325 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 326 // *tajanmani / prItimatyabhidhA kalpe vayasyazcAraNe suraH // 22 // yazomatIyaM te bhAryA saptame'bhUdbhave punaH / tenA'syAM SaDbhavAbhyastaH || jineza te sneho'bhyadhiko nRpa ! // 23 // trivi0 / / ito'parAjite gantA tatazyutvA'tra bhArate / dvAviMzo'rhanneminAthastvaM bhAvI yaduvaMzajaH | caritram / H // 24 // bhUtvA rAjImatI tveSA tvadekAyatamAnasA / abUDaiva tvatkarAttavratA muktiM gamiSyati // 25 // etau sahodarau te cAnujau pUrva- | zaMkhabhave bhaveSvapi / maMtrI matiprabhazcaite gaNezAstava bhAvinaH // 26|| zaMkhaH putraM puNDarIkaM nyasya rAjye'grahId vratam / sAnujaH sapriyo matri- dIkSA tIrthayuto vairAgyamudvahan / / 27 // citraM tapognitApe'pi dADhyaM zaMkhaH paraM ddhau| ekAdazAMgIgaMgAMbhApUraizca khamapUpurat // 28 // arhadbhaktyA kRtkarmanidibhiH sthAnaH prAguktavyaktibhiH sa ca / ArjayattIrthakaranAma nikAmAdbhutavaibhavam // 29 // vairAgyaM zaMkhavad bheje zaMkhasAdhustathA ythaa|* kAcanAnu ttara vimAnirmamo'bhUtsvadehe'pi kiM punardayitAdiSu // 30 // bahUnAM kalaho'vazyaM saMgharSazca mitho dvayoH / saukhyaM strIvalayasyeva tadekasyaiva de | nagamanaM ca hinH||31|| akSarasya yathaikasya klezo nocAraNe bhavet / jIvasyApi tathaikasya bhavaduHkhanivAraNe // 32 / / ekakha prANinastu syAt / svadehamamatojjhanAt / aSTAdazAnAM rAgAdirUpANAM cAntaradviSAm // 33 / / vicAryeti gurUpAnte vAyuHprAnte vizeSataH / saMlikhya bhAvaTaMkezcollikhya khAM vakratAM hRdaH // 34 // bhAvanAM kSamaNAM karmagarhAmanazanaM tathA / parameSThinamaskAraM catuHzaraNasaMzrayam // 35 // kRtvetyArAdhanaM poDhA pAdapopagamaM tathA / mRtvA'parAjite zaMkho vimAne'nuttare yayau // 36 // 50 ku0|| tenaiva vidhinA prApuryazomatyAda-19 sarga-7 ystryH| aparAjitamevaikayogoktAnAM na bhinnatA // 37 // tasminnanuttarasukhavyatiSaMgaraMgaraMganmanAH sphurdnuttrruuplkssmiiH| satriMzataM samadhikAM tribhirambudhInAM sotkarSaharSamayamAyuratho ninAya / / 38 // // 326 // itazca jambUdvIpasya bharatAddhe'sti dakSiNe / kuzArInAmnA viSayaH sparzavad viSayAgraNIH // 39 // yasmiMzcatuHpumarthazrIsAdhake'nyA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 327|| majiya varNanam nydeshjaaH| vAsaM lokAH samIhante'bhISTadevopayAcitaiH // 40 // azeSaH zeSarAjasya loko hi bhyvihvlH| yasminnahibhayonmukta | prAsAdachamanA'vasat // 41 // prAsAdasyeva tasyA'sti kumbhavanmaulibhUSaNam / suvarNavilasatkAntibharaM zauryapuraM puram // 42 // yaccatyakUTaghaTitAn siMhAn viikssyaamrbhRptiH| svargagAyAM jalakrIDAcikIrvegAtpalAyate // 43 // lakSmIpUrNasya ysyendorivaaridhvNsshNskH|| pRthurvalayito vapraH pariveSa ivA'zubhat // 44 // yaccaityAntardahyamAnAgurudhUmAdhivAsitaiH / pratyAyyante priyAH kaSTaM khecarai garairapi // // 45 / / padmakhaNDa ivAlInAM haMsAnAmiva mAnasam / sevyaM daivatavaccAsInmunInAmapi yatsadA // 46 // sUryendukAntahAnavapraprAsAdakAntibhiH / yatrojvalAmbuH kSIrodAzliSTeva sarayUrabhAt // 47 // tatrA'mRd bhUrirAjazrIvAjikuJjaraDambaraiH / sphUrjatsamudravijayaH samudravijayo nRpaH // 48 // uttAnadAnazauNDAnAM dantinAmiva vidvipAm / zaraNAni banAnyeva yatra prakupite'bhavan // 49 // viSamAkhAnna sahate iti trAsavazAdiva / viSamAstro'pyadhAd yasya svazauryamupAyanam // 50 // pratyathi dAnAvasare nistrazo dRDhamuSThitAm / adhAnna daanvii| rasya yasya pANistu dakSiNaH // 51 // bhinnaviTkumbhikumbhAgrajAgranmuktAphalairvyadhAt / asUtrahArazRMgAraM yaH khaDgasthajayazriyaH // 52 // [C || devI tasya zivAdevI zivAdevI navA'bhavat / saubhAgyAd bhaturAsAdya saptApyaMgAni zaMkarAta // 53 // tanmukhendostalAM dhattAM varAka: | sa kathaM ? vidhuH / payodharonnatI nAyaM yadasAviva dIpyate // 54 // cAturyArjavasaubhAgyazIlAdyaiH sohRdaM guNeH / viruddhairapi yatprApi mithastattIrthameva sA // 55 / / jyotsneva nirmalA candraM vAgivA''bjaM salakSaNA / devI tamekaM bhUpAlaM satI bhUpayati sma sA // 56 // prativratAtvazAlinyA tayA devyA bhuvA'pi ca / sa rAjA viSayagrAmasaukhyakoTimalabhyata // 57 // itazca kArtike mAsi kRSNAyAM dvAdazItithau / citrAnakSatrage candre kanyArAziM zrite'pi ca // 58|| jIvaH zaMkhasya pUrNAyuHsthitithyutvA'parAjitAt / jJAnatrayAnvitaH kukSau // 327 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / zivAdevi dRSTasvapna // 328 // kathanam zivAdevyA avAtarat // 59 // gajo vRSo hariH zrIH sak candraH sUryoM dhvajo'pyatha / sarovAddhirvimAnazca ratnapuJjaH zikhI jvalan // 60 // mahArAjJI mahAsvamAMzcaturdaza nizAtyaye / etAnapazyad vakrAntarvizataH sA samAhitA // 62 // svarvAsinAmiva tadA nArakANAmapi kSaNam / jajJe saukhyaM trilokyAmapyudyotazca vyaz2ambhata // 33 // sA prabuddhA prage tAMzca prtyurtyutsukaa''khyt| vidhAyAvazyaka so'pi tAM nivezya paTAntare // 64 / / AhvAyya kroSTukiM naimittakaM vaanchitdaantH| satkRtyA'pRcchadeSo'pi vyAkhyatsvamAniti kramAt // 65 / / dantIndravad dAnazauNDaM vRSavaddharmadhUrvaham / siMhabad vikramodrikta lakSmIvad viSNusevitam // 66 // mAlyavatsurabhi kIrtyA candravannetravallabham / mArtaNDavatsapratApaM dhvajavatsvakuladhvajam / / 67 / / kumbhavadvizvamAMgalyaM sarovattarSatApaham / samudramiva | gambhIraM devaiH sevyaM vimAnavat / / 68 // ratnaughavatsaguNADhyaM vanhivacca tamacchidam / putraM jagatrayAdhIzaM jinaM rAjannavApyasi // 69 // | // ca0 ku0|| cAraNo munirindrAzcAsanakampAgatA nRpam / stutvA dvAviMzamAvedya jinaM putraM yayurdivi // 70 / / kariSye'haM mahaM cettadrakSyAmIndraiH kRtaM katham / itIva dyauH sabailakSya ratnavRSTyA'hasannRpam / / 71 // caturA bhAratIvArtha velevAbdhimaNivrajam / vasudheva nidhi gUDhaM devI garbha dadhatya'bhAt // 72 // kAntAmetAmudariNI hRSTA dRSTiH pratikSaNam / nRpasyaikSata raMkasya priyeva nidhikumbhikAm // 73 // * garbhasthasya vibhorniryadyazobhirikha zobhitam / karpUrapUrairghaTitamiva dehamuvAha sA // 74 // bhavAbdheH sa pArago'stu nirvandhazca janitA| tmajaH / krIDAzakuntastenaipA paJjarAnmoktumaihata // 75 // garbhastho'pi malaistaistairaspRSTAMgaH prabhurdadhau / trijJAnI prAggirerakoM guhAntaHstha iva trayI // 76 // kartuM yadaicchannRpatiH karma puMsavanAdikam / zakreNa tadupetyAzu kRtameva vyalokayat // 77 / / garjAtarjA vidyutaM ca vinA zrIdo'mbudo navaH / ratnAdivRSTyA kozaddhiM rAjJo'varddhayadokasi // 78 // AbAla iva kalpadruH sthito sarga-7 // 328 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 329 // janmani dikkubhArI mahotsava * garbha vibhuH sukham / vavRdhe vapuSA rAjyA nodaraM tu kutUhalam // 79 // gaMgeva nIlanalinaM navyaM prAvRDi cAmbudam / mahAnIlamaNi ratna kSoNIvA'bhISTadAyakam / / 80 // zrAvaNe zvetapaJcamyAM nizIthe tvASTrage vidhau| zivA'sUta sutaM zaMkhadhvaja navyAmbudadyutim // 8 // yugmam / / jarAyurudhirAdyaizca bAbairAbhyantarairapi / dehastyakto malai reje ratnAdarza iva prabhoH // 82 // merostaTI ghaneneva tena zyAmena sA'zubhat / aSTottarasahasreNa lakSaNalakSitAtmanA / / 83 // vAtaiH sukhaiH tadA jajJe mumude nArakairapi / trilokI tejasA'pUri nede dundubhinA | divi // 84 // udazvasad dharA vyoma sphaTikAdarzatAM dadhau / dikkAminInAM nidhUtarajasA mahasA prabhoH // 85 / / itazca jinajanmotthaharSotkarSAda'dhUnayan / dikanyAnAmAsanAni svamauliM kampakaitavAt // 86 // avadhijJAnato jJAtvA jinajanmotsavaM ca tAH / astaavissuH| prabhuM bhaktyAthAgAsipuranartiSuH / / 87 / / adholokaatkumaaryo'ssttaaveyubhogNkraadyH| natvA'mbAM jJApayitvA skhaM cakruH saMvartamArutam / / 88 // | hRtvA cAyojanaM sUtigehAdazucipudgalAn / gAyanIvajagurnAtidUrasthAstAH prabhorguNAn / / 89 // urddhalokAdathaityA'STau devyo meghNkraadyH| | tAM mAM gandhAmbupuSpAbdavRSTyA siktvA jina jaguH // 90 // etya prAgurucakAdaSTau devyo nandAdayastataH / natvA jinaM tadambAM ca tsthurdrpnnpaannyH||91|| devyo'STau samAhArAdyA dakSiNAdUcakAdritaH / zRMgArapANayo'bhyetya jinaM natvA'ntike jaguH // 92 // pazcimAgucakAtkanyAH sametyASTAvilAdayaH / jinaM praNamya devIM ca tsthuljnpaannyH||93|| auttarAzAducakato devyoSTA'lambusAdayaH / etya mAtrA samaM natvA jina tasthuH sacAmarAH // 94 // vidizAM rucakAdibhyazcatasro'bhyetya kanyakAH / natvA jinAmbe citrAdyAH khAzAkha'sthuH sadIpikAH // 95 // catasro rucakadvIpamadhyatazca kumArikAH / rUpAdayaH sUtigehe jina natvA samAtRkam // 96 // caturaMgulato nAlaM chittvA jaina dare nydhuH| taM ratnAdibhirApUrya tAH pIThaM dvayA vyadhuH // 97 // dakSiNaprAguttarAsthAMstAzcakruH suutigehtH| // 32 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 330 // siMhAsanacatuHzAlaramyAstrIn kadalIgRhAn // 98 // dakSiNe tAzcatuHzAle'bhyaMgaM ckrujinaambyoH| tailana lakSapAkena divyamu jinezadvartanaM tathA // 99 // saMsnapya prAkcatuHzAle vilipya suracandanaH / vastrAlaMkaraNadivyairubhau tAzca vyabhUSayan // 700 // tAvuttaracatuH-* caritram / zAlAsabhamAropya kiMkaraH / kSudrAd himAdrerAnAyya navyaM gozIrSacandanam // 1 / / utpAdyA'gniM tatra hutvA kRtvA tadbhasmanA navAm / zakrendrasyArakSAgranthi tayoH pANau babandhurdakSiNe'tha tAH // 2 // parvatAyubhavetyucelgantyaH shrvnnaantike| jinasvAsphAlayAmAsustAzca divyAzma gamana | golakau // 3 // atho jinaM zivAdevIM nItvA sUtigRhe punaH / talpe nivezya pArzve'sthurgAyantyastAstayorguNAn // 4 // jajJe ca nRtya pramugRhe dvizvazrIkaMkaNakkANasodaraiH / kalpavAsisurAvAsaghaNTAdhvAnaH sama tadA // 5 / / aprakampairapi sadA zakANAmAsanastadA / cakampe tridive'kasmAt sphItazItajvarArttavat // 6 // kSaNaM sakopaH saudharmAdhIzo jJAtvA'badheratha / jinasya janma saptASTAvabhigamya padAni ca | // 7 // paJcadhAbhigamaM kRtvA jina natvA ca tnmukhH| stutvA zakrastavenoccaihariNA naigameSiNA // 8 // sughoSAM tADayitvAzu ghaMTAM | jJApitavAn prabhoH / janmotsavaM nije kalpe devAn krIDApramAdinaH // 9 // dvAtriMzallakSavimAnaghaMTAbhiH prativAdivat / anUdite sughopAyAH zabde vAdiprameyavat // 10 // tato diviSadaH sarve sabhAsada iva drutam / maharyA vibudhAdhIzaM vismayAdupatasthire // 11 / / paJca| yojanazanyucaM lakSayojanavistRtam / cakre zakrAjJayA yAnaM pAlakaH pAlakAbhidham // 12 / / mahiSIbhiH sahA'STAbhiH suraiH sAmAnikA- saga-7 *dibhiH / saudharmendrastadadhyAstA'psaraHstrIdhUtacAmaraH // 13 // gAyannRtyadanugacchad vRndaM diviSadAM muhuH / pazyan pRthakpRthagbhAvayanaiH svasvayAnagam // 14 // vibhAvayaMstrAsahetau tUryalakSe dhvanatyapi / hAhAhUhUgItazaktyA mRgAMkasya mRgaM sthiram // 15 // nandIzvarAdau khaM yAnaM // 330 // zakraH saMkSepayan muhuH / etya zauryapuraM sUtimandiraM triH parItya ca // 16 / / muktvA vimAnamaizAnyAM pravizyAtaH samAtRkam / vidhinA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 33 // merau janmAbhiSekaH jinamAnamyA'stAvIdevaM zivAM svayam // 17 // c0k0|| zuktinavInA khaM devi! svvNshkssiirnirdhau| yadaMgajanmA muktAtmA pariSphUrtA jagattrayIm // 18 // prabhoH janmotsavaM kartumAgataM khaM surezvaraH / jJApayitvA zivAdevIM bhetavyaM netyabhASata / / 19 / / nalinyA iva zItAMzustato'vasvApinIM hariH / datvA mAtustatsamIpe prabhodbhya'ntaraM vyadhAt // 20 // vaizAkhavad vajrapANiH pazcarUpANi nirmame / prabhau | vyaMjijiSubhakti jImUta iva paJcadhA // 21 // tatraikena mRgAMkasya svavaktrasyeva yogataH / kozIbhavatkarAmbhojapuTayorantare mRdau // 22 // anujAnAtu mAM svAmItyuditvA bhaktivAmanaH / prabhu zRMganidhAyaM sa nidadhe vibudhezvaraH // 23 // sevArthinoH zrAddhasAdhudharmayokhi | zuddhayoH / tatpArzvagAbhyAM cobhAbhyAM dadhe cAmarayordvayam // 24 // sphaTikacchatratA prAptaM siddhikSetramivojvalam / zvetAtapatraM turyeNa prabhomani nyadhatta saH // 25 // prabhomukhe valadgrIvaM so'cchinnAlokakautukaH / dattadRSTiH paJcamena vajramullAlayan yayau // 26 // tenAntarvAddhinAgendranAle'darzi dharAmbuje / svarNAdriH kaNikAmudraH sAndrabhrAmyadanAlikaH // 27 / / yo mUrddhani sthalA'mbhojarajobhirmA| rutodbhutaiH / dhRtasvarNAtapatrazrIdhatte kSmAdhararAjatAm // 28 // yo vanakumumavyAjAd bharturyogAdivodgataH / vapurdhatte sma pulakamukulairiva mAlitam // 29 // tatrendraH pANDakavane mU va kSmAdharazriyaH / vinIlatpallavaivRkSaiH zyAmale kuntalairiva // 30 // uttaMsaketakadaladro| NImiva sitadyutim / atipANDukambalAsyAM zilAM zrRMga ivAzrayat // 31 // tadanta kezarabharamitra kaNThIrayAsanam / bheje parimalairesa | ratnAnAM cchuritAmbaram // 32 // tasmiMzca prAGmukhe zakraH kroDasthApitatIrthakRt / reje yogIva hRtpadmaprakaTAntarapUruSaH // 33 // svAsa nAnAM prakampena tripaSTirapare'pyatha / jJaptAstatrAyayuH zakrAH svsvlkssmyaa'cyutaadyH||34|| nirmApya ruupyknkmRttikaamnnibhisttH| | kevalaimizritaraSTasahasrapramitAn pRthak // 35 / / gArAn kalazAnAbhiyogyadevAstadAjJayA / ApUrya sarvatIrthAbdhinadIhRdjalaiH kSaNAt | // 33 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineza caritram / // 332 // stutiH // 36 // yojanAsyAstatra lolatpadmAna patrAMkuroddharAn / bhrAmya gasvanairahadguNagAnaparAniva // 37 // teSAmADhaukayAmAsurvidhinA tespyatho vyadhuH / snAtraM kramAtprabhozcitravAditradhvanibhiH samam // 38 // dormAlArabdhakumbhaughAnyAvRttiparivRttibhiH / devaiH sindhujalAkRSTau navazcakre'raghaTTakaH // 39 // acyutAyaitriSaSTyA'tha surendravidhinA jinaH / krameNa harSeNA'bhyayA''stAvi bhAvitamAnasaH // 40 // mUrtIH paJca vikRtyAtha khotsaMge prabhumAdade / IzAnendraH sudharmAdhipatau snAtraM cikIrSati // 41 // nirmame nirmamezasya catasruSvapi dikSu saH / caturazcaturastuMgAn sphATikAn vRSabhAn prabhoH // 42 // tacchaMgAgrovaMsaMcArikSIradhArAbhirambarAt / sakhIbhiriva saMbhUya bhUyaH sauhArdayogataH // 43 // rabhasAdApatantIbhirvAsanAbhirivAtmanaH / pratyakSAbhinirmalAbhirbhaktyA sarvAmaraiH saha // 44 // vipakSamazubhaM | jiSNojinarAjasya vAsavaH / cakre'bhiSekaM trailokyasvAmye gAyati tumbare // 45 // tri0vi0|| snAtrAmRtaivibhoH svAMga zraddhayA yada-| HT nenijuH / devAstadA'nyadAseduH satyAmajaratAM dhruvam // 46 // nRtyatsuravadhUnetrakaTAkSa churitaM prabhuM / zacI kSIrodakabhrAntyonmArjatI | | vAsavo'hasat // 47 // divyayA gandhakASAyyA parAmRzya vibhorvapuH / carcayitvA ca gozIrSacandanenA'tha vAsavaH // 48 // kalpadrumA-| | dikusumaiH saMpUjyAmodameduraiH / kAntyA jitendumahasI vAsasI paryadIdhapat // 49 // svayaM maMgalabhUtasyA'pyatha zakraH prabhoH puraH / / sakalairvililekhASTamaMgalI divyatandulaiH // 50 // cAruvArIbharabhrazyadbhuSAmuktAmaNibrajaiH / navodyattArakAM merozcUlikAM kurvatI bhRzam | // 51 // pulomatanayArambhAprabhRtyapsarasAM gaNaiH / saha prekSaNakaM cakre zrIjinasya purastataH // 52 // yugmam // smerakairavavanaH sahasranayanaH prabhoH / mukhendujyotsnayA manye mukultkrpNkjH||53|| sajaM nijastavamayImAropya punarapyatha / kAvyapuSpairvyadhattA_miti sauramyanibharaiH // 54 // deva ! vyomeva nIrupamamapi nIlotpalaprabham / staumi tvAM jagadAdhAramanAdhAramapi sarga-7 // 332 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 333 // mAtagRhe mocanam svayam // 55 // nAdbhutaM te prabho! mUttiH snigdhA kajalavattivat / mUtiH karpUragaurasya mahaso yattadadbhutam // 56 // nAtha! tvatkAntikAlindI bhRyAnmandIkRtA shubhaa| gaMgAsaMgAkRtirdadhe yatra kssiirodvaaribhiH||57|| lebhe meroriyaM cUlA cUlA ramyeSu yttvyaa| alaMcake svayaM nAtha ! tamAlazyAmalazriyA // 58 // navanIlotpale vizvasarolaMkaraNe tvayi / jAte'dya mumude haMsaizcitraM tyktjddaashyaiH||59|| | zakho yaddakSiNAvartaH kIrti kAmapradeSvadhAt / jagatrayeza! tatte'hisevAhevAkajRmbhitam // 60 // tvayA ghanazriyA kAmavarSiNA'laMkRtaM | mama / idaM kSetraM dvidhApyadya sadyaH zasyarddhimAsadat // 61 // bhayaMkarA'pyabhRnnAtha srpinniivaavsrpinnii| AnaMdakRt tvayA cUDAratnenAdya | vibhUSitA // 62 // prabho bhISmabhavagrISmasantApaM zamayantu nH| lakSmIgehabhavadeharuco rmbhaagRhshriyH||63|| stutveti jinamAdhAya zakraH svaM paJcarupiNam / IzAnAttaM gRhItvA ca nItvA mAtrantike'mucat // 64 // zrIdAmagaNDakaM so'tha vitAnAntaratiSThipat / lamba mAnaM locanAnAM vinodAyopari prabhoH // 65 // upadhAne'mucad devadRSyaM divye ca kuNDale / vaktranirjitasajyotsnajambUdvIpavidhU iva Ka66 // pagrinyA iva mArtaNDaH zivAdevyAH sa ca kSaNAt / jahe'vasvApanI jainI pratimUrtiM ca tAM nijAm // 67 // athAbhiyogikai devaiH sutrAmaivamaghoSayat / surAsuramanuSyeSu yaH kazcidiha durmtiH||68|| jinasya zrIzivAdevyAcAniSTaM cintayiSyati / tasyArjakamaJjarIva saptadhA bhetsyate shirH||69|| suvrnnrtnvstraadhairythaakaamiinvstubhiH| zrIdaH zakrAjJayA'varSat samudravijayaukasi // 7 // sudhA sudhAbhujAM bhartA svAMguSThe nihitAM prbhuH| apivat kSudhito'stanyapAnaniSThA jinA ytH||71|| dhAtrItvAya prabhoH pazcApsarasaH samitIrikha / Adizyendro yayau nandIzvare meroH pare punH||72|| tatrArhatAM zAzvatAnAM te kRtvA'STAnhikotsavam / jagmuH sarve yathAsthAnaM dadhAnAH paramAM mudam / / 73 / / uditastamasA chettA navaH pradyotano jinaH / ityanazyad bhuvaM tyaktvAtatinIva tamasvinI // 74 // zivA // 333 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 334 // devyAH padmarAgamukuTopAyanaM tadA / Avizcakre raviM prAcI sakhIvadanurAgiNI // 75 / / bhramuH pradakSiNaM devA iva prAtastyavAyavaH / vistA- || jinezarayantaH kamalAmodavyAjAd yazaH prabhoH // 76 // devI tataH padminIvonmIlatpadmavilocanA / putraM prekSata divyAMgarAgavastravibhUSitam caritram / // 77 // devyAstadA parikaraH saharSaH putrajanmanA / devatAklaptatatsUtikRtyaizcAvarddhayannRpam / / 78 / / jIvaloka ivAdityodaye candrodaye'bdhi- pitRkRtajavat / mAkandavanavacaitre tadA sphAro'bhavannRpaH // 79 // prANino mocayAmAsa bhUpazcArakabandhataH / saMsAraguptibandhAttu mocayiSyati nmotsava nandanaH // 80 // paThantaH paNDitAH stutiM mAtRkAntagRhe'bhyayuH / chAtraiH parivRtAH kUrdamAnairjAtyaturaMgavat // 81 // pure cikSepa no ketu-| paTacchannanabhontare / gandhAmbupicchile pAdAn bhAnuH pAtabhayAdiva / / 82 / / hastyazvaratnavastrAdiprAbhRte raajkaahRtH| vistIrNamapi saMkI rNamabhRnnRpagRhAMgaNam // 83 / / nRtyatpaNyAMganaM vastrAdyacitajJAtinAgaram / prINitArthijanaM cakre sUnojanmotsavaM nRpH||84|| zyAmAMgayoginamapi pUNendumiva nirmalam / prekSya putraM samudro'bhUdunmudrotkalikAkulaH // 85 // SaSThIjAgaraNArkendudarzanAdimahotsavAn / nRpaH kRtvA prabhonAmakaraNotsavamAtanot // 86 // riSTaratnamayI cakradhArA svame'tra grbhge| yanmAtrA'darzi tadrAjJA jJAtisatkArapUrvakam // ||87 / / ariSTanemirityAkhyA tanujasya vinirmame / utsavazca nadatpaNyastraiNagItorumaMgalaH // 88 // yugmam / / kva nistIrNabhavAmbhodhiH prApyaH prabhurayaM punaH / itIvAramayan bandhuvadhvastaM sparddhayoddharAH / / 89 // lokastrilokyAH so'pi samabhaM zizumapyamum / anvavartata | sarga-7 tejasvivargo dhruvamivAdRtaH // 10 // muktiratyutsukA'cumbat taM bAlye'pi kpolyoH| yattAmbUlaraso ratnatADaMkatvimipAt sthitaH | // 91 // tasyAMgasaMgame reje rAjA netre nimIlayan / dehagehe sukhaM zivA kapATAviva yojayan // 92 / / padmAtpadmAntaraM bhuMga iva rAjJAM | // 334|| karAkaram / saMcaraMstopayAmAsa kaM na svAmI mRdusvaraH // 13 // haimIlalaMtikA svAmIkaNThapIThe luThantyabhAt / hRtpadmAd jJAnakiMjalka Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 335 // bhItena kaMsena pRSTo naimittika kalko bhirivodgtH||94|| itthaM saha trijgtiitlvttilokaastokaavtaarnnkmNglmaalikaabhiH| pitrormanorathazataizca samaM jagAma vRddhi prbhurvigtkssttmrissttnemiH||95|| amamacarite bhAvinyevaM tayoH sahajanmanobalaharibhave vaptu_tuH samudramahIbhRtaH / tanujanitayA dvAviMzasyAItaH prathitasya vo navabhavakathAramya nemezcaritramidam // 16 // ityAcAryazrImuniratnaviracite zrIamamasvAmicarite mahAkAvye caturthe balazAbhive tatpitRvyaputra zrIneminAthatatpUrvabhavASTakakathA navamabhavajanmotsavabAlyalIlAvarNanaH saptamaH sargaH // 0 798 // aSTamaH sargaH / itazca mathurApuryAM surapuryAmiva zriyA / dazAhoM dazamaH shriimaanindrvdvihitaasthitiH||1|| jJAtvA samudrarAjasya zaraNyasya mahIbhRtAm / nemi kalpadruvajAtaM sutaM sevyaM surAsuraiH // 2 // harSaprakarSabhAk cakre kSiticakrezaduHkaram / tadA mahotsavaM dravyavyayAdibhyairjanaH saha // 3 // tri0vi0|| anyedhurdevakI naMtumApatan dundumandire / kaMsastAM chinnanAsAgrAM khelantIM vIkSya kanyakAm // 4 // smRtvA'timuktakamunervAkyaM bhIto'dhikaM hRdi / vyAvRtya drutametya khagRhe naimittikaM rhH||5|| AhvAyya punarapAkSIditi mRtyubhyaaturH| sAdhuktaH saptamo garbhaH strIrUpo'bhUnmRSA na vA 1 // 6 // tri0vi0|| naimittiko'pyuvAceti viparyeti na sAdhugIH / nUnaM tatsaptabho garbhaH kApyAste'nviSyatAM ttH||7|| vRSaM duSTaM tvamariSTaM kezinaM vAjinaM ca tam / durgharSoM kharameSo ca muzca vRMdAvane kramAt // 8 // vajra // 335 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 336 // sArAnastatra yo haniSyati helyaa| hantA sa te suto'vazyaM devakyAH saptamo nRpa ! // 9 // tvanmAtrA pUjyamAnaM ca dhanuH zAGga kramA-* jineza| gatam / yatvadgRhe'sti tannUnaM sa evAropayiSyati // 10 // purA hi jJAninA'zaMsi vaasudevaadbhvissytH| bhaviSyati darAropaM para>Sma- caritram / bhirapyadaH // 11 // kAliyAheH sa damakazcANUravadhakazca sH| padmottaracampakayoH sa ca haMtA dvipendrayoH // 12 // kaMso nijAriM jijJA- | devakIsapta| surariSTAdIn vane'mucat / zramaM kattuM cAdideza mallau cANUramuSTikau // 13 // riSTaM sAkSAdariSTokSA vane bhrAmyan zaradyatha / garjanibha magarbhajJAnA the prayatna | ivonmattaH kopAdgopAnupAdravat // 14 // ucikSepa sa gAstIkSNazRMgAgreNa taTIriva / tuMDAgreNAjyadadhyAdibhANDAnyasphoTayattathA // 15 // hA kRSNa kRSNa trAyasva rAma rAmaihi satvaram / gopInAmityabhRdAA bahalastumulastadA / / 16 / / zrutveti zaurijanmAnau prauDhamAnau * samaM bhramam / goSThabRddhairyamANAvapi darpAdadhAvatA // 17 // AyAntaM puruSavyAghra vIkSyokSA citramabhyagAt / kuMcanmukho rupotpucchastI kSNazRMgAgrazastrabhRt // 18 // utkhAya zRMge grIvAM ca vAlayitvA'tha vastravat / lokAriSTamariSTaM taM kRSNaH praipIdyamAntikam // 19 // ghoSayanto jayaM khaM khaM bhrmitaaNshukpllvaaH| Arcayan muditAH kRSNabhujau sarve'pi vallavAH // 20 // khurakSurapraprahatasurabhiH surabhidruSA / anyadA''gAine kezI kaMsAzvaH krIDato hreH||21|| prekSyadurdAta daMtAMtakrakacaM vikacAnanam / heSAtklaptagopInAzaM kInAzamiva tarja| yan // 22 // tamAkaMThaM mukhe zauryatigmAMzI valitaM nijam / bAhuM rAhumiva kSipyA dvidhAkRtyAcyuto'vadhIt / / 23 / / yugmam / / sarga-8 ___kharameSamatho roSakharameSa vizeSataH / kRtagopabhayATopamutkopaH kezavo nyahan // 24 // atho jIvayazonAthastadunmAthasphuradbhayaH / zAGga sabhAyAmAnaipInnizcayaipI dvipo'ccitam // 25 / / satyabhAmaH satyabhAmAM sa jAmi kanyakA nijAm / AdizyopAsikAM tasyArebhe // 336 // pUjAmahotsavam // 26 // yo vajrasAradoHsargaH zArGgamAropayiSyati / dAsye'sma satyabhAmAmityUcairAghoSayaca saH // 27 // zrutvedamIyuru- || Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 337 // dhanuHsabhA gatvA''ropitaM dhanuH kRSNena vIzA garjantaH zAradAbdavat / vegAttu mumucurdivyaM dhanustadgalitaujasaH // 28 // zrutvaitanmadanavegAkukSijo vasudevabhUH / anAdhRSTivIramAnI cApAropAya kautukI / / 29 / / AgacchannAkulo dRSTvA gokule raamkeshbau| tatsnehamohito rAtri ninye tallAlanAsukhaiH // 30 // | rAmaM visRjya ca prAtaH sa cacAla rathasthitaH / AdAya mathurAmAgrgadezaka kezavaM saha // 31 // ratho'sya mArge vRkSaudhaiH saMkaTe vyalagad | vaTe / nAlaM tanmocane prauDho'pyanAdhRSTirabhUdbhaTaH // 32 // unmUlyadobalodagro nygrodhmnydythaa| rathaM rathAMgapANistamRjunaivAzu helayA // 33 // balaM lokAtigaM tasyAnAdhRSTivIkSya vismitaH / uttIryAliMgya taM pattiM rathamAropayadalAt // 34 // uttIrya sarayUM gatvA mathurAntadhanuHsabhAm / tAmalaMcakratu/rau vIraughairbhUSitAvimau // 35 // tau vIkSAmAsatuH satyabhAmAM rAmAziromaNim / dhanuHpAve sthitAM sAkSA| bhRtAM taddevatAmiva // 36 // asisnapad bhUpakUpabhIruke sumukhI ca sA | kRSNAMge puNyalAvaNyasudhAkuMDe khacakSuSI // 37 // bahidRSTiranAdhR. | STirapi tatkanyakAmanaH / ajAnannetadarthI ca dhanvAropaM pracakrame // 38 // kanyAbhAvavidA manye cApenApyasya cApalam / niSeddhaM pANinA gRhNannapyapAti sa bhUtale // 31 // paMkile karabhasyeva tatrAsya bhrazyato dhruvam / azaMsi bhraSTatA bhraSTai khinnAdehAna vibhuussnnaiH||40|| satya |bhAmAsakhIvRndai rAjAnaH svaparicchadaiH / sArddha meradRzaste'bhininyuH prahasanaM ghanam // 41 // asahiSNustadA viSNuH khabhrAturlAghavaM dhvam / tadAdAya dhanuH padmanAlavallIlayA kare // 42 // anekakSmApa-tapana-tatyAMgyA iva nivRtim / katu tad valayIcakre kAMtAyA vijaya-1 shriyH||43|| sa reje dhanupA tena hastasthena prbhaajussaa| zritastatAra cakreNa cakreNeva bhaviSyatA // 44 // athaitya dhRSTo'nAdhRSTiH pitu| vezmani satvaram / muktvA rathasthitaM dvAre harimityAkhyaduddhatam // 45 // koTiprAptaguNaM cakre tAta ! shaarnggdhnurmyaa| yatrAbhirupairapyanyai rAjanyairvAlizAyitam / / 46 // AkSipya vasudevastamavAdInazya satvaram / kaMso jJAtvA'nyathA dhanvAropakaM tvAM haniSyati // 47 // ||337 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 338 // zrutveti bhIto'nAdhRSTibaje bhuktvA drutaM harim / ApRcchya ca sarAma taM yayau zauryapure javAt // 48 // tenAsahiSNunA bharturmedheneva jinezapituH puraH / apahnutamapi vyaktamabhRttajo verikha / / 49 / / dhanvA'dhyAropayad bAlo'pyaho naMdasya naMdanaH / puryAM paTahodghopaH caritram / praghoSa iti pprthe||50|| kaMso'pi saMsmaran jJAnivaco bADhamakhidyata / nizcikye svAMtake naMdasutaM taM devakIsutam / / 5 / vidhitsu- baladevakastadvadhaM kUTAtma jane dhanurunmavam / prakAzya mallAnAdikSatriyuddhAyAkhilAnapi // 52 // jitasaudhamakSivATamakSabATa mayaM zriyA / mantra- 7 takRSNayitvA'bhitastaM ca maMcAnnucAnacIkarat // 53 // AhUya bhUyaso bhUpAMsteSu caipa nyavIvizat / mahAmaMcaM sphurad vIraprapaMcaM cAzrayatsvayam | vijJApana // 54 // jAnatA vasudevenApyasya duSTamupakramam / AhvAyyaMtAgrajAH sarve'pyakrurAdyAzca naMdanAH / / 55 / / kaMsenApyatha tanmaMtrarahasyamavijAnatA / zvazurasya balAd bADhamudgADhazrImadaspRzA // 56 // dazAhI dazadikpAlA iva te saparicchadAH / maMcepUccatareSvadhyAsyaMta satkRtya pNktigaaH||57|| yugmam / / zrutvA mallAhavaM kRSNaH satRSNastaM nirIkSitum / ityavAdIttadA rAmaM kAmaM vinayavAmanaH / / 28 / / draSTuM mallabhaTImArya ! kautukaM mahadasti me / tadehi mathurA mA me prArthanAM tvaM vRthA kRthAH // 59 / / astuMkArastadvacaso yazodAmabadad blH|| | draSTuM yiyAsatormallAna snAna praguNayAzu nau / / 60 // valastAmalasAM prekSyAkSipyA'vAdIdimAM giram / kRSNAgre sodarakhadhAkhyAnanATyA | mukhatviSam // 61 / / adhunA vyasmaraH kiM ? khaM dAsyaM maMdAyasetra yat / AdiSTA svAminA dAsI nodAsInA bhavetkvacit / / 6 / / balo'valokya vacasA tena mlAnaM nijAnujam / ninye svAjJAvaza nadyAM kAlinyAM snAnahetave // 33 // tatrApRcchadaye ! vatsa! tvaM | svacchaH sakalo'pi kim / vicchAyatvamadhAzcaMDakarAhata ivoDupaH // 64 // baladevaM tadevaM sa babhApe sAzralocanaH / dAsItyAkSipya kiM ? // 338 // |proce bhrAtarmajananI tvayA // 65 / / rAmaH sAmasudhAdhAma tasyAcakhyAvidaM mRdu / na te nandaH pitA vatsa ! yazodA jananI na ca // 66 // maga-8 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 339 // * vasudevastu te tAtaH pravIrasubhagAgraNIH / kaMsatrastena tenA'tra kha vimuktosi rakSitum // 67 // devakI te ca jananI devakakSmApanandanI / * | yAtraiti pratimAsaM tvAM draSTuM gopUjanacchalAt // 68 // rohiNItanujo'haM ca vaimAtreyo'grajo'smi te / rakSituM tvAM niyuktotra tAtenA- ble kaMsasvarUpa| pAyazaGkinA // 69 // dAkSiNyaikanidhiH kasoparodhAnmathurAM purIm / imAmevAlaGkaroti vasudevaH pitA''vayoH // 70 // kaMsAtkasmAdbhaya kathanaM malla| miti prokta kRSNena sAtvataH / AcakhyAvatimuktokti tathA bandhuvadhaprathAm // 71 // kRSNastadA tadAkarNya krudhA jvalanavajjvalan / yuddhadarzanAya * mathurAgamane | kaMsadhvaMsaM pratijJAya snAnAya sarayUmagAt // 72 // duSTaH kaMsAdiSTa iva ruSTo'histatra kAliyaH / tamabhyagAtphaNAratnadIpaiH pazyannivAMtakam darzitA | // 73 // kimetaditi jalpAke rAme vAmena pANinA / taM dhRtvA'nastayad ghrANe nAlenAbjasya kezavaH // 74 / / mahAbhujo bhujaMga taM zarA dazAH | rumapi zAGgabhUta / AruhyA'bhramayannIre krIDannuDupavaciram / / 75 / / kRtvA mRtamivanaM cAkhinnaH khinnaM vimucya ca / niyayau kezavo catre cAzu sautrAtikaidvijaiH // 76 / / rAmeNa baMdhunA gopaiderpATopaiyuto'tha saH / acAlItpratimathuraM kramAtprApa ca gopurama // 77 // imau yamanibhau kaMsA''diSTahastipakeritau / dhAvitau nihatau tAbhyAM to padmottarapaMcakau // 78 // nanvimau tAvariSTAdidhAtako nandanandanau / dayamAnAviti mitho nAgaraiH / prItijAgaraiH // 79 // navamAlAdharau nIlapItAmbaranibhAvubhau / nizAdinAbhyAM yugapatsparddhayeva nipevitau // 8 // etya mallabhaTIbhRmi tau sagopaparinchadau / AsAte sa kacinmane balAdutthApya tujanam / / 81 / / adarzayanpuro rAmaH | kAmaM vAmaM bhayaMkaram / haremacazikhottaMsaM kasaM krUramiva graham // 82 // pRthagmaJcapu divyazrIprapaJcaSu niSeduSaH / kaMsakarAzayajJAnodbhaTai- Todle yuktAnmahAbhaTaiH / / 83 // samudravijayAdIMzca dazakalpAdhipAniva / nijAn pitRn zrImahArhAna dazArhAn vyaktamAkhyata // 84|| yugmam / / // 339 // prabhAprabhAsurAkArau devAkArau nu kAvimau ? / ityAmRzadbhiraikSyetAM bhUpaiH pauraizca tI mithaH / / 85 / / vadhe gaMdhebhayoloMkaistatkRte kathite tadA / Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezacaritram / mallena saha zrIamama- kaMsaH kopAdabhUd ghUrNamAnAkSaH zalyavAniva // 86 // kaMsAdezAdhuyudhire mallAH sallAghavAstataH / tadgarvazUrazcANUrazcottasthau tena saMjJitaH * // 87 / / kRtabrahmAMDavisphoTaM karAsphoTaM vidhAya saH / hastimalla ivAtyUrjA garjAtarjA vitanya ca // 88 // UrvIkRtya bhujAstaMbha // 340 // jystNbhmivaatmnH| AkSipyocennapAnUce sarvAngastiparvatAn // 89 // yugmam / / yaH ko'pi vIro vIreNa jAto jaatokssvddhlii| kRtvA niyuddhaM dodaMDakaNDUM me khaDayatvasau // 90|| asahiSNustasya viSNustadgajasyeva garjitam / mazcAtpazcAnana ivottIrya doryidu-| rddharaH // 91 // bhujAsphoTarabonmizragalagarjidhvani ghanam / sa cakre pralayAmbhodaghaTAgajitajitvaram // 12 // varddhamAnena tenAsyAkAze kAsa iva kSaNAt / abhaMji svaprabhoH kIrtisphUrtI rodIti roSataH // 13 // avizramazramo jyeSTho vapuSA januSA'pi ca / cANUraH krUrakarmA'yaM yuddhakautikovidaH // 94 // ayaM tu bAlaH somAlaH protphAla: kautukaatpunH| yuddhAkRtazramastenA'nayoyuddhaM na yujyate // 95 // abrahmaNyamidaM hA dhik ityuccaighoSibhirmuhuH / vizvAtigahiMtazcakre janaiH kalakalastadA // 96 // tri0vi0|| zrutvA tamUce kruddho'tha kaMsaH kenAtra nanvimau / AhUtau gorasonmattau gopau kintvAgatau svayam // 97 // raNaraMge praviSTau ca svayaM ko vArayatyam / yotra dhatte'nayoH pIDAmRdhvoM bhRtvA vadatvasau // 98 // raNanATyabhRkuMsasya kaMsasyetthaM vaco jnaiH| zrukhA maunaM dadhe jiSNuH zrIviSNu stvabhyadhAditi // 99 // poSito'yaM nRpAhArejanmatazca kRtshrmH| hastIva zUravANuraH sphArayannunnataM vapuH // 10 // gopAlenApi bAlenApyapi gorasajIvinA / hariNeva mayA hanyamAnaH samprati vIkSyatAm // 1 // yugmam / / kaMsastasya bhujAsphoXTAt sphuToktezcAtibhItibhAk / taM nizcitya svasya buddhAvadhikaM vadhakaM haThAt // 2 // tadvadhecchurdazA''dikSanmuSTikaM vajramuSTikam / dvitIyaM mallamullaMdhya nIti tadyugapAdhi // 3 // yugmam / / balo'dhikabalasyApi bhraatumlldvyaatttH| parAbhavaM zaGkamAno mAnottAno sarga-8 // 340 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 341 // mallavinA ze kaMsakRtahananAdezaH bhyadhAvata // 4 // vAgbhinirbhatsya tenApi yuddhAyAhvAyi muSTikaH / svAdhikSepAsahaH so'pi balasyAbhimukho'bhavat // 5 // sthirAmapya- sthirAM pAdanyAsaiH kampitadiggajaiH / kurvanto'yutsatopendracANUrabalamUSTikAH // 6 // tvamUddha prasara vyoma, prasarpata dizo'grataH / pRthvIraMga | sthiraM dhatta kUryakroDAhinAyakAH // 7 // dikkuMjarAH kulakSoNidharAzcAdyA'vadhIyatAm / dhattuM svameva yatkRSNabalau prauDhabalau svayam // 8 // padAbhyAM valgu valgantau vIkSyamANau surAsuraiH / mallAbhyAM saha yudhyete iti lokagiro'sphuran / / 9 / / tri. vi0|| mahAbalAbhyAM tAbhyAM ca kSaNAccANUramuSTiko / tUlamUlavadutkSipya kSiptau dUraM nabhastale // 10 // vinA kaMsaM pare cakruH zrIkRSNabalayojaye / harSakolAhalaM lokA| stadguNapraguNIkRtAH // 11 // svAvaSTaMbhojitau mallAvapi sallAghavAdatha / vyomanyakSipatAM kRSNarAmau bASpAnu vIkSakAH // 12 // jaghAna | hRdi cANUraM dUraM muSTyA'tha sArayA / niHzaMkaH kezavaH zailamiva dantena dantirAT // 13 // piSTo'pi piSTavatmAnAtpuSyannojAyamAna| tAm / cANUro'pyatha viSNUrau muSTyA dRDhamatADayat // 14 // madeneva mukulite ghAtAyA'''kulite dRzau / mUrchayA mIlite bibhratpapAtA'dhokSajaH kSitau // 15 // dRSTvA''diSTo'tha cANUraH kaMsena cchalabIkSiNA / kRSNaM jighAMsurmUrchAlamapyutphAlaH samAyayau // 16 // balastaM sabalaM baMdhumavalaM hantumudyatam / jJAtvA muSTikamunsRjya prakoSThenAvadhIjavAt / / 18 / / sptcaapaan'paasaarssiiccaannuurstythaarditH| AzvastaH punarAhArata taM yuddhArtha janArdanaH // 18 // jAnupAM pIDite madhye doSNA mUrddhani nAmite / muSTiH kRSNasya cANUraM dakSiNo'pyahahA'vadhIt // 19 // udvAntaraktazcANUracA'NUra iva saMkucan / kRSNena muktastadbhItairiva prANairapi drutam // 20 // kRtvA yaukrikabandhenA'nucchvAsamatha muSTikam / balaH saMjJapayAmAsa yajJAnItamiva cchagam / / 21 / / kaMse yiyAsau kInAzapurAya carayoriva / tayorane prahi| tayoH zauribhyAM mArgazuddhaye // 22 // kopatrAsavazaH kaMso dviguNAdharakaMpabhRt / ityAdizadimau gopAdhamau hata hatAzu re // 23 // nanda // 34 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 342 / / | ca hatvA sarvasvaM re mArayata pattayaH / taddyAnaparAMzcAsya trAyakAMstulyadopiNaH // 24 // krodhAttaH sataDinmegho dhruvaM kRSNo'bhavattadA / | yadRzostAmratA dehe kAlikA'pyabhRzAyata // 25 // Uce ca kaMsa ! nistUMza ! kha cANUre hate'pi re / mRtaM manyo'si nAdyApi yatta draSTo'si kopi re // 26 // svameva tAvatrAyasva mAryamANa mayA'dhunA / nandAdiSvAdizeH pazcAnmUkha ! vAmarSasannibham // 27 // ingu- kvotpatya tanmaMcamAruhyocaM nageMdravat / harigRhItvA kezeSu kasaM mRgamivAkulam / / 28 // pAtayitvA dharApIThe bhraSTAlaMkRtivAsasam / ayA raratamityUce zUnAbaddhamiva cchagam // 29 // yugmam / / bhrUNahatyApApavallI svaM trAtuM yAmavIvRdhaH / idAnIM tatphalaM bhuMva smareSTaM | devataM nijam // 30 // vyAlamAttarUpamiva dhRtakaMsaM tadA'cyutam / vilokayan janazcitramiyAya ca vibhAya ca // 31 // kRSNe RddhAnkaM sapakSyAn kSamAbhujaH subhaTAnapi / maJcastambhAyudhabalAdalo vyadalayad drutam // 32 // zirasyurasi ca nyasya viSNustulyaM padadvayam / / | krozantamajaghAtaM tamavadhItkaMsamuddhataH // 33 // raMgabhUmezca cikSepa kezaH kRSvA sa taM bahiH / kASThamAvatato'mbhodhiriva kallolavalgitaiH // 34 // yA'vibhyatA'dhikaM senA kaMsenAnAyitA purA / jarAsaMdhasya sA rAmaharI hantumadhAvata / / 35 / / sannahya vAhinIM vegAttAmAyAntIM | | mhiiptiH| samudro bahulaharIbharaNe zamAnayat // 36 // anAdhRSTirathe tenAropya zAGgibalAvatha / vasudevagRhe'naiSuH samudravijayAdayaH // 37 // yadayo'pi davoddIprapratApAstatra jaitratAm / bandibhighoSayantaH svAM datvA''sthAnImupAvizan // 38 // valama sane'dhyAsya dandurake tu zAGgiNam / harSAzrupUraiH saMsnapyA'cumbanmRni muhurmuhuH // 39 // atha pRSTaH samudrAdyaiH kimetaditi cAgrajaiH / devakyudvAhato'zaMsat sa vRttaaNtmshesstH||40|| samudravijayaH kRSNaM prItyotsaMge svayaM dadhau / prazazaMsaca tadrakSAbhirAmaM rAmamuccakaiH // 41 // devakyapi | tadA''gatya saha putryaikanAzayA / kRSNaM spRzantI pratyaMgaM sakhaje'Gke jayAgatam // 42 / / vasudevamayocanta bandhavaH prItisindhavaH / eko jinezacaritram / kaMsavadha nirupaNaM dundunA ca kathito vRttAnto yadUnAm saga-8 // 342 / / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 343 // |'pyasi trijagatIjayaprauDhabhujastataH // 43 // jAtajAtAnnijasutAn kathaM ? vIraziromaNe ! / vyApAdyamAnAnkaMsena nistriMzenA'si soDha * kaMsapretakRtye vAn // 44 // yugmam / / uvAca vasudevo'pi mayA satyavrataM nijam / trAtamAjanmatastrAtuM na trAtAH svatanUdbhavAH / / 45 / / devakyAzcAgrahA- kRte jIvadeSa kRSNo nikSipya gokule / varAkikA naMdaputrIM saMcAryamAmarakSyata // 46 // devakyAH saptamo garbhaH strI varAkItyanAdarAt / chiccA yazasaH nAsAM svanAzArtha kaMsenAmoci nimiyA // 47 // rAjA samudravijayo bhrAtRbhrAtRvyasammatAt / acIkRpadagrasenaM kASThapaMjarato nRpam pratijJA svarUpam // 48 // dazArdA ydvshcaanye'pyugrsensmnvitaaH| pretakRtyAni kaMsasya yamunAyAstaTe vyadhuH // 49 // kaMsasyAdAjalaM nadyAM mAtA sarvavadhUyutA / nAdAyi jIvayazasA pratyajJAyi ca kopataH // 50 // rAmakRSNau tatpitUMzca ghAtayitvA sasantatIn / tadIyarudhiraiH svasya bhartu-1* rdAsye jalAMjalim // 51 / / vekSyAmyakRtakRtyApi gahane dahane'nyathA / pratizrutyetyagAtaNa sA jarAsandhasannidhau // 52 // yugmam // | samudravijayo rAjA'nujayA raamkRssnnyoH| vidadhe mathurApuryAmugrasenaM punanRpam // 53 // payeNepIgrasenadanAM kRSNo'nurAgiNIma / guNohAmAM satyabhAmA lagne koSTukinApite // 54 / / itaH pUtkurvantI muktakezI mUrtava rAkSasI / azrIrikha jarAsandhasyAgAjIvayazAH sabhAm // 55 / / nizceSTA mUrcchayA pitrA''zvAsya pRSTA kathazcana / sA''khyanmUlAtkathAM kaMsaghAnAntAM gadgadAkSaram // 56 // jarAsaMdhaH satyasundhA saMdhAta nAmavocata / kaMso mukho'bhavadyammAddevakImeva nAvadhIt / / 57 / / tAM vinA syaH ka te garbhAstAnvinA va sa mRtyukata / / | karmAnumAriNI buddhi.pA bhASA mRSA'thavA // 58 // tathApi putri ! mA rodIH sAnvayAnkaMsaghAtinaH / hatvA drumAnivaiSAM strI rodayi| pyAmi pakSivat / / 59 / / AzvAsyeti sutAM rAjJA''diSTaH somakabhUpatiH / dUtyenatya mathurAyAM samudra nRpamUcivAn // 60 // patiH priyAyA | // 343 // dahituH kaMso'smAkamatipriyaH / tatastaddhAtanAdrAmakRSNAvasmadvirodhinau // 61 / / saMbandhitvAtpakSapAtaM tanvan rAjan bhavAnapi / prApto vi Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 344 // rodhitAmasmatsevako'pi cirantanaH // 62 / / tavocitA kulasvAminyasau pitRsame nahi / yuktamAsIttayostatte svayamevAsya Dhaukanam // 63 // jineza| ajJAnAdvismRtaM cette naSTaM nAdyApi kiNcn| tAvarpayAdhunA'pyevaM tvamAdizati sa prabhuH // 64 // garbho'sti saptamo labhyo'grepyasAva- | critrm| pito yataH / nyAyyaH sa TaukyatAM rAmastasya zikSAkRteH punaH // 65 // duSTatraNAvivaitau ca vyathako vigrahe dvidhA / vaidyana svAminA samudravijayaM | zerpacchedako zastrakarmaNA / / 66 / / cikitsayitvA svArogyaM kRtvA rAjyazriyaH sukham / yuktaM bhoktuM tavAcchinnaM rAjan ! vimRza mA prati preSito muhuH||67|| yugmam / / samudravijayaH proce svAmI naiyAyikaM kramam / svayamArAdhitaM tyaktvA''zrayadvaizeSikaM kutaH // 68 // japne cedrA-|| jarAsandhena makRSNAbhyAM svabaMdhuvadhavairataH / kaMsaH svavairI tadbhartaya''parAdhakarau katham ? // 69 // kaMsaH pabAMdhavAninannanyAyI prathamaM na kim / kRtapratikRtAtputrau kathaM ? vairIyati prbhuH||70|| duHkhaM na SaNNAM baMdhUnAM kaMsasyaikasya ghAtanAt / putrayolate tena svAmI kupyati kiM ? vRthA // 71 / / tatpakSapAtI cAkArSa prabho nAbhyAM virodhitam / prabaMdhasyAsya yanmadhye'bhUvaM nAhaM sabAndhavaH // 72 // naitau | ca madazau putrAvuttrAsitajagattrayau / tadarpaye kathaM ? bhartuH prasAdaM saMsmarannapi // 73 // garbho'sti saptamo labhya ityapyanucitaM vibhoH| | vaktuM sahete tadvArtAkAriNo'm na kaMsavat / / 74 // imau ca duSTatraNavatpratikArya sukhI bhava / tvaduktamityapi vaco dUta! syUtaM na yuktibhiH // 75 // etau khatejasA yasAnnirastAparatejasA / vizvasyApi sthitau mUni cUDAmaNitayA svayam // 76 // dRzA'pi vakrayA | sarga-8 yo'mU mUkhoM vIkSiSyate sakhe ! / nAzaM so'ciMtyazaktibhyAmetAbhyAM neSyate haThAt / / 77 / / kiM ca me baMdhunA svecchAcAriNA RjunA'| munA / jIvantamapi mAM vaMzanAyakaM jAnatA mRtam / / 78 / / apRSTvA vasudevena pradatte garbhasaptake / kaMsasya padasu tenApi hateSu tanujeSvasau | // 344 // | // 79 // kenAyaM saptamaH kRSNastrAtaH kaMsAdyamAdiva / tejo'sya kathamekasyApyabhRdvizvAbhibhAvukam // 80 // itthaM tadetannirabhisaMdhi lokA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 345 // | tigaM mahaH / tvatprabhustadamAtyAzca kasmAnnaivaM vyacArayan / / 81 // ca0 k0|| athoce somakaH kruddhaH khaprabhau sevakasya te / rAjan ! dRSTA viziSTA'dya bhaktirIdRkSayuktibhiH // 82 // paramadyAvi madvAcaM prapadyatau dUratiraskA naimittisamarpaya / bAlau bAlAviva gale lagnau te tvataye'nyathA // 83 // lokAbhibhAvukaM tejaH putraM kRSNaM ca darzayan / prabhuM ca bhApayase yacca * kapRcchanaM ca | tatte snehaanmtibhrmH||84|| yuktastavAsamarthasya svAminA balinA saha / virodho nAdhunA rAjan ! mRgasyeva mRgAriNA // 85 / Uce | kRSNaH kopakRSNatamAsyaH prema puSyataH / sa vaMzyatvena tAtasya kutastyastvatprabhuH prabhuH // 86 // saMdhA'sti jarayA yasya svamapi traatumprbhoH| re dUta tvatprabhostasya pratyuta prabhavo vayam // 87 // tadgaccha svecchayA zaMseH prabhoH kaMsazca cetpriyaH / tadetu vegAjAmAturyanotkaM melayAmyamum // 88 // gaccha re matsare mA smaaropyaa'smaaNstvmaaturH| mA sma bhUH svaprabhoH pretapurImAgakadarzakaH // 89 // itthaM niloM| ThitaH zauryakratupuMsA mahaujasA / hariNA kautukaM somaH krodhAnalamalaM vaman // 10 // Uce samudravijayaM tava raajymhaatroH| kRSNo'ya| maMgajaH kITaH kSayaheturajAyata // 91 // tena ca nigRhItena punaH kuzalamujvalam / matveti kuru madvAcaM mA mopekSAM vRthA kRthAH // 12 // | tri0vi0|| tadvAcA'rkarucevAMtabhinnaH sphaTikavattataH / jvalatkopAminA svastho'pyanAdhRSTirado'vadat // 13 // lajase raMkavadyAzcAdainyaM | kurvanna kiM ? muhuH / vairaM dhatte sa jAmAtuH SaDbhrAtRNAM na kiM vayam ? // 14 // ito'pasara tattUNa kSamiSyante 'nyathA nahi / rAmakRSNA ramukhyA vIrAstvAmitivAdinam // 15 // tenetthaM dharSito yuddhastomasaMdIkSitena ca / upekSitaH samudreNApyagAtsomo yathAgatam // 16 // paredyavi dazArhezaH pAve kRtvA'nujAnnijAn / aprAkSIt kroSTukiM naimittikaM traikAlyavedinam / / 97 // jarAsaMdhenopatasthe sArddhamadyAs // 345 // IcakriNA / asmAkaM vigrahastatrAkhyAhi kiM kiM? bhaviSyati // 98 // sopyAcakhyau jarAsaMdhaM nihatya balakezavau / trikhaNDabharatakSetra Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezacaritram / yAdavAnAM pratIcyAM | gamane devyA kRto vinAzaH kAlasya zrIamama-* khAmyaM kAmyaM grahISyataH // 99 // pratIcyA yAta pAthodhermahIbhRddakSiNastaTam / bhAvI zatrukSayAraMbhaH prayANAraMbhato'pi vaH // 200 // yatra putradvayaM sUte satyabhAmA vadhUzca vaH / svarAjadhAnI saMsthApya sthAtavyaM tatra nirbhayaH // 1 // rAjA sahograsenena prajJApya paTahaiH prajAH / atyAkSInmathurAmekAdazakoTikulaiH saha // 2 // sapta jJAtikulakoTIH saha zauryapurAdapi / AdAya prasthitaH zrImAn samudravijayo nRpaH // 346 / / | // 3 // sukhaH prayANairakutobhayAH sukhasukhena te / mAggeM durge'pi yadayo madhyeviMdhyAcalaM yayuH // 4 // itazca somako rAjA jarAsaMdhasya | satvaram / gatvA''khyadyAdavoktaM tatsarve krodhAnalendhanam / / 5 / / jarAsaMdhaM kRtadveSivadhasandhamatha krudhA / prasthitaM svayamutphAlaH kAlaH | putro vyajijJapat // 6 // na varAkeSu yaduSu tava svayamupakramaH / yujyate garuDasyeva mazakeSu tarakhinaH // 7 // mAmevA''diza tattAta ! zvabhrAdabhrAtpayonidheH / madhyAd baDherdizAM cAzu yadankRSTA'khilAnapi // 8 // nihatyaiva nivatiSye tvatsuto'smyanyathA nahi / na kAlA| tikramo nAtra saMdehazcocitastava // 9 // yugmam // jarAsaMdhastataH kAlaM nRpANAM paMcabhiH zataiH / yuktaM mahAsenayA ca pratiyAdavamAdizat | // 10 // baMdhubhyAM yavanasahadevAbhyAmanvitastataH / kAlazcacAla vyAvartyamANo'pyazakunadhanaiH // 11 // uttAlaH kAlavatkruddhaH prasthitaH so'cirAdagAt / viMdhyamadhyabhuvaM nAtidurAdhyupitayAdavAm // 12 // kAlaM jJAtvA dvidhA''sanna devatAH kRssnnrkssikaaH| ekadvAraM | giriM tugaM taM rorbu pathi cakrire // 13 // tatpArzva yadusainyaM ca vavidagdhaM vicakrire / taccitAnikaTe caikAM sudatIM rudatIM muhuH||14|| | kAlena pRSTA sA cakhyau jarAsaMdhabhayagutAH / AkarNya kAlamAsannaM citAyAM yadavo'vizan // 15 / / baMdhUnAmahamapyeSAM viyogAttimasAsahiH / uktveti sA'vizaJcityAvahnimavAya tatpuraH // 16 // devatAmohitaH kAlopyUce baMdhU nRpAnapi / mayA pratijJA tAtAgre kRtA smarati vaH kimu ? // 17 // satyavAk tAmahaM satyAM katu vekSyAmi taccitAm / hatuM nijabhayAvahnau praviSTAnyAdavAniha // 18 // uktveti | sarga-8 // 346 / / Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 347|| bhAvi kathitaM cAraNamuninA khagaphalako bibhradvahau viveza saH / dagdhazca pazyatAM sveSAM devatAbhramitAtmanAm / 19 // yAte'stAdriM tadA bhAnau tatraiva yvnaadyH| USuH prage ca nApazyaMstamadriM tAM ca no citAm // 20 // yadUnAM duragamane cararetya nivedite / saMmohaM devatAklaptaM vRddhabuddhyA ca menire // 21 // yugmam / / tatsarva te nivRtyAkhyuH jarAsaMdhasya so'pyatha / mUrchayA'tucchayA pRthavyAM loluThIti sma vizvarAT // 22 // utthAya labdhvA caitanyaM vArasvaNopacArataH / hA vatsa kAla ! hA kaMsetyarodItkaruNa muhuH // 23 // AkarNya mRtyu kAlasya vajanto yadavo'pyatha / saMjAtapratyayAstaSTAH kroSTukiM paryapUjayan // 24 // teSAM ca tasthupAM kvApi vane'dhvanyatimuktakaH / Ayayau cAraNamuniracitvA''namya ca svayam // 25 / / pRSTaH samudravijayenAsmAkaM vyasane mune!| kimatra bhagavan bhAvi ? zaMsa prApto'si puNyataH // 26 // | munirjagAda dvAviMzo jino'yaM tava naMdanaH / nemistribhuvntraannshaunndddodNddvikmH||27|| rAmakRSNau balaviSNU dvArakAsthau bhvissytH| E jarAsaMdhavadhAdarddhacakriNau mAsma bhaistataH // 28 // yugmam / / ityAkhyAya gate sAdhau samudravijayo nRpaH / surASTrAmaMDalaM pApa prayANaizca sukhAkaraiH / / 29 / nivezite'tha zibire raivatAt pratyaguttare / satyA'sUta sutau bhAnubhAmarau svarNabhAsurau // 30 // dine kroSTukiniIte vidhinA'bdhi kRtASTamaH / harirAnaca taddevaH pratyakSaH susthito'bhavat // 31 // pAMcajanyasughoSAkhyau zaMkhau sa balakRSNayoH / divyavastuyutau kRtvopadAnityacivAnmudA // 32 // mAmasArSIH kuto hetolavaNAbdherahaM patiH / devo'Ni susthito nAmnA karavai kiM ? samAdiza // 33 // kRSNo'vocadabhUdyA prAg viSNUnAM dvArakApurI / sAmbhobhicchAditA tAM tvaM madvAsArtha prakAzaya // 34 // tathA kRkhA''zu tenApi vijJaptaH tridazezvaraH / AjJApya dhanadaM tatrAcIkarattAM purIM punaH // 35 / / dvAdazayojanA dairye vistAre nava yojanA / ratnavarNaSalmayAvAsA sA cakre tatsuraiH purI // 36 // aSTAdazakaraprAMzuH kSmAntasthanavahastakaH / dvAdazahastavistArazcakre vapraH sakhAtikaH // 37 // // 347 // THANE Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 348 // pRthvIpAtre'mbhodhitaile'bhAddIpakalikeva sA / purI svarNamaNIvapraprabhAkhacchikhojvalA // 38 // ekabhRmadvibhRmatribhUmAdyAstatra ckrire| jinezavRttAdibhedAH prAsAdAstridazalakSasaMkhyayA // 39 // purIzrItrikasaMsthAnAlaMkRti sanmaNImayIm / zrIdazcakArArhacaityazreNI veNImivojva- critrm| lAm // 40 // vidikSu tatra caikaiko dvau dvau yAmyAdidiktraye / dazArhANAM dhanezena prAsAdA daza cakrire // 41 // samudravijayasyAgnidi- dhanadakRtAzyAdyo'bhUttadagrataH / yathAkrameNa baMdhUnAM prAsAdAstena klpitaaH||42|| ugrasenanarendrasya punarnRpapathAntike / prAsAdo nirmame'tyucco na- dvArakAni rUpaNam | ttvdvhubhuumikH||43|| saprAkArA bRhadvArAH sapatAkAH smNduraaH| sahastizAlAH kalpadruvRtAH sarve'pi te'bhavan / / 44 / / teSAM ca madhye | vidadhe baladevasya sAnvayaH / klaptamayadRkprasAdaH prAsAdaH pRthiviijyH||45|| nirmame'STAdazabhUmaH sarvatobhadra ityatha / prAsAdo vAsudevasya saudhshrenniismnvitH||46|| vyadhAtsabhA tayoragre sudharmAyAH sahodarAm / caityaM ca siddhacaityAbhamaSTAgrazatabiMbayuk // 47 // sarovApIdevagRhodyAnazreNImanoharAm / sazrIkAntAmahorAtreNA'karoddhanadaH purIm // 48 // iMdrAdezAdupendrasya devairiti vinirmitAm / purIndrasya purIvAbhUtprAktapovaibhavAhRtA // 49 // asyAH prAcyo raivatAdrirdAkSiNAtyastu mAlyavAn / prAtIcyo'driH somanasaH audIcyo gaMdhamAdanaH // 50 / / nakSatramAlAM mukuTakaustubhau pItavAsasI / zAGga dhanvA'kSayyabANau tUNau khaGgaM ca naMdakam // 51 // gadA kaumodakI nAma rathaM ca garuDadhvajam / uttarAzApatiH prAtarviSNave mudito dadau // 52 / / yugmam / / musalaM vanamAlAM ca nIlavakhe halaM dhanuH / tAladhvaja sarga-8 rathaM tUNAva'dAdrAmAya cAkSayau // 53 / / tatpUjyebhyo dazAhebhyo dazabhyo'pi dhanezvaraH / dadau ratnAnyalaMkArAnadhipebhya ibAdataH // 14 // | yuddhe'risadanaM jJAtvA yadavo madhusUdanam / pazcimAbdhestaTe rAjye'bhyapizcan harSanirbharAH // 55 // ratneH svaNNaddhanairddhanyairvastraiH sArdhaM din-||||348|| trayam / tattanmegha iva zrIdo varpitvA'pUrayatpurIm // 56 / / sArathIkRtya siddhArtha rAmaH kRSNastu dArukam / rathAvAruhya yadubhivRtau svasva Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 349 // zrInemevIlakrIDA rathasthitaiH // 17 // puSpadaMtAviva jyotiHpurI yuktau mahAgrahaiH / devaiH kRtotsavAM prAvizatAM tau dvArakAM purIm // 58 // yugmam / / mejustatra nidhIzadarzitapathAn svAn khAn gRhAn yAdavAH, zrImatkRSNanRpAjJayA parikaraistaistaiH kulaizvAnvitAH / ratnastaMbhatale'male pratimitAnAlokya yeSu prabhUn bhrAMtiH zAntimupaiti bhAktikajanasyAkarNya vAgDaMbaram // 59 // amamacarite bhAvinyevaM tayoH saha janmanobalahari| bhave kaMsadhvaMsAtsamaM yadunAyakaiH / adhigatavatoH pratyagvArddhastaTe nagarI nijAM surapatikRtAM sAmrAjyazrIstanot satAM mudam // 60 // ityAcAryazrImuniratnaviracite zrIamamasvAmicarite mahAkAvye turyabhave kaMsavadha-dvArakAniveza-kRSNarAjyAbhiSeka varNano'STamaH sargaH // 0 263 / / navamaH sargaH / guNairyeSThaH kaniSTho'pi dvidhA rAmAnvito hariH / tasyAM dazArhAnArAdhyAstasthau yaduvRtaH sukham // 1 // zrInemistatra sAphalya bAlyaM netumivA'tanot / krIDAM candhumude sa trijJAnopyajJAnavadbhRzam // 2 // jyeSThA api laghubhUyodyAnAdiSu kutUhalAt / sahelaM khela yAmAsuH sarve'pi bhrAtaraH prabhum // 3 // sa bAlyaM vyaticakrame grAmasImAmivAdhvagaH / lIlayaiva zrIsamudravijayakSitipAtmajaH // 4 // * zAstre zastre kalAvasyAvirAsItkauzalaM svtH| tajjJAnAmapi tasyAgre'galatsvedamiSAnmadaH / / 5 / / dRSTvA salakSaNaM sAlaMkAraM taM vRttabaMdhu ram / harSeNa tAragbhUyeva vabre vAgdevyapi svayam // 6 // zyAmaH samudravatsvAmI zaMkhalakSmA samAsadat / lAvaNyaikamayo velApAvanaM yauvanaM // 349 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 350|| kramAt / / 7 / / prabhurdazadhanustuGgazcaturasrAkRtirvabhau / vajraRSabhanArAco vaiDUryastaMbhavattadA // 8 // padAbjodyannakhajyotsnAyaSTitajaMghayoyu- jinezagam / dolAM gArutmatastaMbharamyAM tIrthazriyo'hasat // 1 // bandhArtha trijagannetramanomattagajendrayoH / manye vidhiLadhattocaistasyorU sta- caritram / mbhasannibhau // 10 // AjAnulaMbA tadAhudaMDayodvitayI babhau / sva lokAviyoddhata pAdAnapatitau samam / / 11 / / kuraMgadvepiNA tena pRthU- zarIraguNanAnitambinA / enogajaghaTA'ghAti janasvekSaNato'dbhutam ||12||dhruvN dharmagajo'vikSattaptastannAbhipalvale / tattaTe madadhAreva romarAjI - varNanam yadasphurat // 13 // zrIrihAMtaHpurIsthAtA guNaiH kaJcukibhiH saha / zrIvatsamitIvAsya pRthuvakSo vyadhAd vidhiH||14|| zoNatpANinakhavyAjAdbhUtveva dazadhA raviH / tadegTaMkamukhollekhodvignadhIstama'sevata // 15 // doHzIrSamekaM bibhrANastadbhujastrijagadbharam / uddharanahasaccheSaM * bahuzIpAttabhUbharam / / 16 / / trirekhAbhitrijagatIlakSmIjaitraprazastibhiH / yuktaM dRSTva tatkaNThaM kambuddhiI hiyA'vizat // 17 // tanmukhenAtulenenduryattulA''rohapAtakam / cakre'dyApi suvarNAMgopyabhRttacchitrapANDuraH // 18 // vakrasaudhanivAsinyoH kautukinyovirejatuH / dolAsavaNNau tatkau~ devyoAhmIzriyoH samam // 19 // vidhililekha tadvake tilakAGkitamadhyayoH / bhruvozchalAjagaddazyakAramoMkAramudbhaTam // 20 // nAsA tasya jagadbhartustuleva saralA'zubhat / kAMtibhirdantiratnAnAM tolayantI jagattrayIm / / 21 // ananyasadRzoH svAmidRzormanye vidhiH svayam / nyuJchanIkRtya cikSepa kamalAni jalAMtare / / 22 / / muktAratnabhRtA padmarAgazuktirbhavedyadi / oSThamudrA'ru- | NA'sya syAtsasmitA tatsamA tadA // 23 / / mukhanIlotpalAlabhyasaurabhyarasalobhinI / bhRgazreNIva tadveNI snigdhazyAmarucirbabhau // 24 // api sarvopamAsArai rUpaM sarvasuraiH kRtam / tasya pAdAGgulitalasyApi sAmyaM na gAhate / 25 / yauvanaM nAvikArIti vyAptiryA'GgiSu | ialsA kRtA / AjanmakAmajayinA'nyathaiva prabhuNA svataH / / 26 / / kAmo'sti kaaminiikelimdhudkssinnmaarutaiH| saudhacaMdrodayodyAnazrIbho sarga-9 // 35 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 351|| OM***83468 gAdhaimunInapi // 27 // vikriyAM nayate saipA mithyoktiH kalpitA dhruvam / samaM samuditaretaiviMcakre naiSa yatprabhuH / / 28 // yugmam / / svAminA pitarau rAmakRSNAvanye'pi baMdhavaH / vivAhAyoparundhAnA api naivAnumenire / / 29 / / zakrezAnAvivAnekAn durdevAniva bhUpatIn / AkrAmantau samaM rAmakRSNau pAtaH sma bhUtalam // 30 // tadrAjyaM bAlabaddaNDakarAlamba vinApyaho / ullAsamAsadadvizvaprItihetuM| dine dine // 31 // anItivArtA kSetreSu paracakrAgamo'psu ca / svarNadaNDazrutizcaityeSvAsIdyatsImni no punaH // 32 // anyedhurnAradaH | kelisaMraMbhAraMbhanIradaH / AgAtkRSNagRhe dehAtinyatkRtapAradaH // 33 // pratyudgamya svayaM kRSNastaM nivezya mahAsane / arghapAdyAdinA'bhyarcya bhaktyA rAmAnvito'namat // 34 // gataH so'ntaHpure tasya daivAt svaM darpaNe tadA / pazyantyA bhAmayA naikSi kruddhastAM pratyacintayat // 35 / / sarvakRSNAntapuribhiH sarve'pyAya'nta nAradAH / avajAnAti mAM tvepA pativAllabhyagarvitA // 36 // rUpAdhikA sapatnI tadatvA'mU garvaparvatAt / pAtayiSye iti dhyAtvA so'bhyagAtkuDina puram // 37 // yugmam / / tatra bhISmayazomatyoH putro rukmI nRpo'sya ca / nataH sa jAmyA rukmiNyA'zAsta kRSNaM varaM varam // 38 // kaH kRSNa ? iti tatpRSTo munistasyai nyavedayat / guNAn | kRSNaya rUpAdIna'dvaitena sthitAnbhuvi // 39 / / karNapraviSTairapyetaizcake maMtrAkSarariva / karpUragaurIzcitraM kRSNe gADhAnurAgabhAk // 40 // tasyAH paTedbhutaM rUpaM likhitvA cAparyanmuniH / kRSNasya keyaM devIti pRcchatA samito'nyathAt // 41 // naradeva! na devIyaM sumukhI kintu mAnupI / rukmiNI kuNDinapaterukmiNo bhaginI knii||42|| kRSNaH proce na vA citrakarIyaM me dviiysH| manobhittau lilekha svaM vrnnkrynmdpitaiH||43|| mAmapragalbhaM sA bAlA kAtaraM cAvalA vyadhAt / sphuratpayodharabharA sakhedaM yattadadbhutam // 44 // devarSirUce vIkSyApi va prasannAmimAmabhUH / unmanAstadrasAsvAdAtkIdRg nanu bhaviSyasi ? // 45 / / kva nu me tadrasAsvAda iti dInagiraM harim / A nAradAgamanaM bhAmopari roSeNa nAradena kRSNasya darzito RkmiNI citrapaTa: // 35 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / hRtA RkmiNI kRSNena // 352 // cikSepa muniH ko'yaM? moho dUtena yAcatAm // 46 // hRSTaH kRSNaH tamabhyaya' preSya ca prAhiNojavAt / rukmiNI yAcituM dUtaM rukmiNaM priyayA girA // 47 // atha rukmI hasikhoce na gopAlAya rukmiNIm / dAsye kiMtu satkulAya zizupAlAya bhUbhuje // 48 // zrutveti dUtastAM vAcaM paruSA saruSA jvalan / zazaMsa kaMsaripave dvArakAmetya satvaram // 49 // tacca svarUpamAkarNya rukmiNI vijanevadat / pitRpvaseti vatse ! tvAM bAlye matkroDavartinIm // 20 // prekSyAtimuktakaH sAdhurAkhyajjJAnena bhAvinIm / pratyagvarddhidvArakezakRSNAgramahiSI svayam // 51 // yugmam // yAcatopyadya kRSNasya kha na dattAsi rukmiNA / vitIrNA zizupAlAya damaghoSasutAya tu // 52 // jJAnivA|gapi kiM mAtama'SA syAditi bhApiNIm / kRSNe'nurAgiNIM vatRSvasA nizcitya rukmiNIm // 53 // zIghraM guptena dutena kRSNamevamajijJapat / mAghamAse sitASTamyAM bane nAgArcanacchalAt // 54 // AneSye rukmiNI vaM cettadarthI vartase tataH / zIghrameyAH zizupAlo'nyathaitAmupayaMsyate // 55 // tri0 vi0 / / itazca taddine prApatkuNDinaM dmghossjH| kalipriyeNa cAjJApi muninA zAGgiNo drutam // 56 // rAmeNa rathinA sArddha so'pi bhinnarathe sthitaH / satvaraM kuNDinapuraM pApa svairpylkssitH||57|| itazcA''gApitRdhvasrA sArddha nAgArcanacchalAt / svamUrtibhirvayasyAbhirudyAne rukmiNI vRtA // 58 // avatIrya sthAd jJApayitvA''tmAnaM ca kezavaH / pitRSvasAramAnamya rukmiNImityabhApata // 59 // kRSNo'haM dUrato'pyAgAM tvAM vRtAM kaNTakairapi / ketakImiva rolmbstvtsaurbhyrsaahRtH||60|| alaM |* *vilaMbyAroha khaM varAroharathaM drutam / rukmiNyapi tathAcakre pitRSvasuranujJayA // 61 / / yugmam // pitRSvasAtha svaM doSamapaTTotuM sapU-13 skRtiH / ityAkhyadrukmiNe'hAri hariNA rukmiNI hahA // 62 // pAMcajanyaM sughoSa cAdhamatAM shaanggisiirinnau| sasainyapaurabhukSobha rukmI tannAdato'ndhivat // 63 // atho rukmIzizupAlau sasainyau rAmakRSNayoH / vegena rukmiNI pratyAhA~ pRSThe pracelatuH // 64 // tau vIkSyA sarga-9 // 352 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 353 // kusthitA smAha rukmiNI kRSNamAkulA / dvedhA mahAbalau rukmizizupAlAvimau nanu // 65 / / prAptau darpaNodbhaTAnAM bhaTAnAM kottibhiryutau| ekAkinau bhavantau tu maccetastena kampate // 66 // yugmam / / kRSNaH smitvA'vadanmA bhaiH priye kiM ? kSatriyasvaset / haremeM nanu kAvetau * yuddhe balade * vena bhagno barAko raGkabadraNe // 67 / / kizcaikasyApi me pazya balamityekaghAtataH / tAlAlImarddhacandreNa ciccheda cchadapativat // 68 // svomikA RkmI, vajramaMguSThAGguliniHpIDanena ca / cakAra bhRSTacaNakamiva cUrNa priyAmude // 69 // rAmaH sthitvA svayaM yuddhamanaddhaH sapriyaM harim / vya- vijJaptiH sRjad dvArakApuryAM sa hi jyeSThanidezakRta // 7 // parivArAya rukmiNyA'bhyarthitaH kRSNo gacchan rAmaM vyajijJapat / rakSyA bhrAtayudhi prANAH krUrasyApi rukmiNaH // 71 // gate kRSNe rathenA RkmiNyAH | timanaHpavanaraMhasA / kuzalo muzalollAsAnmamanthArivalaM balaH // 72 // peturvairizriyo dantA iva dantAvalAH kSaNAt / bhagnA tasyaikaghAtena kRSNaM prati sarvAGgAsthiprathA rathAH // 73 // subhaTAnAM samaM koTyA rukmiNaH senayApi ca / zizupAle gate naMSTvA rukmI tasthau madoddhataH // 74 // Uce rAmaM ca re gopa! gopayaHpAnadurmada ! / madagraM muzca hartA te ziraH saipa zaro'nyathA / / 75 // smRtvA bhrAturvacastyaktvA muzalaM rukmiNo balaH / nihatyAzvAn zarairbhatavA rathaM kavacamacchidat // 76 // kSurapreNa tuNDamuNDamuNDanaM maNDanaM navam / kRtvA smitvA tamityUce madvadhUvAndhavo'si re||77|| jIvaMstena vimukto'si yAhi resvapure drutam / asmatprasAdAdviTavatkrIDa sAddha priyAjanaiH / / 78 // yugmam / / tato yuto hiyA rukmI kuNDinaM muNDanotthayA / tyaktvA tatraiva tasthau tu kRtvA bhojakaTaM puram // 79 / / itazca rukmiNImUce dvArakA pravizan hariH / iyaM devaiH kRtA devi ! purI devapurIva me // 80|| kelibhiH saphalIkuryAstvaM samIpAvanIvanIm / krIDAsaraHsaridvApI // 353 // zailaramyAM sadA priye // 81 // uvAca rukmiNI svAmin ! baMdIva bhavataikikA / AnItAsmi tato dacA parivArAdi me'dhikam / / 82 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezacaritram / gAndharvalana pariNItA RkmiNI, |bhAmA prati kutUhalam zrIamama * nayerantapure mAM tvaM hAsyA syAmanyathA vaham / tvatpatnInAM mahInAM paitRkazrImadaspRzAm // 83 // yugmam // kartA'si tAbhyo'ya- *dhikAM tvAmityuktvA janArdanaH / mumoca rukmiNI satyabhAmAdhAmAntike gRhe / / 84 // gAndharveNa vivAhena rAtrau tatropayamya tAm / // 354 // satRSNo'ramayatkRSNo bhRGgaH kumudinImiva / / 85 / / janapravezaM nyAsitya kASThikai rukmiNI gRhe / prAtarjagAma svadhAma prakAmamudito'cyutaH Ke ||86 / / svAM griyAM darzayetyukto bhAmayAdhikabhAmayA / azRNvanniva tudvAcaM harimAnena tasthivAn / / 87 / / udyAnamthe so'tha lakSmIgRhe lakSmyAH purAtanIm / mUrti lepyamayIM citrakaraiH saJjanakaitavAt / / 88 // utsAyaM tasyAH sthAne cAtiSThipaTukmiNI rahaH / azipaceti rAjyagre zrIrivAnimiSA bhavaH // 89|| yugmam / / gataH svasaudhikaM zauriH sAgrahaM bhAmayA punaH / pRSTaH spaSTaM kutra muktA tvayA''ste dhUrta ! vallabhA // 90 // lakSmIgRhe'sti sA muktetyudite zAGgapANinA / lakSmIdhAmAgamadbhAmA'ntaHpurIbhirvRtA dutam / / 91 // sAkSAlakSmImeva matvA suruSAM tatra rukmiNIm / aho zrIdevatArUpamaho citrakRtAM kalA ||92 // stutveti tAM padoya'sya mauliM bhAmetyayAcata | kRSNanavyapriyArUpajayinI devi ! mAM kuru // 93 // yugmam / / pUNopayAcitA te'rcA vidhAsyAmIsudIrya sA / gatvA ca kRSNa| maprAkSItpunaH vAste ? priyA tava // 94|| haristayA'parAbhizca sahAtha zrIgRhaM yayau / utthAya rukmiNyapyUce vande vaH prathamaM nu kAm | | // 95 / / satyabhAmA darzitA'syAH kRSNenovAca hIjaDA / iyaM vandiSTa mA me'gre yanmaugdhyAvanditA mayA // 16 // kRSNaH smitvA'vadahopaH ko nu te vandane svasuH / tataH satyA yayau gehe drutaM vailakSyamudritA // 97 // bhAmAdibhyo'dhikA lakSmI sthiti satkRtimapyatha / svayaM kaMsaripurdatvA prINayAmAsa rukmiNIm // 98 // anyedhurnAradaH prAptaH kRSNenAbhyarcya sAdaram / pRSTaH kiM ? dRSTamAzcarya navyaM kvApItyabhApata / / 99 / / asti kautUhalerADhyautADhye khecarezvaraH / jAmbavAniti vikhyAtaH zivacandrA'sya vallabhA // 10 // viSvaksenAnujA // 354|| Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 355 // jAmbavatyAdilagna kharUpam jAmbavatI tasyAsti nandanA / svargamapsaraso bhejunUnaM ydruupnirjitaaH||1|| sA ca nityaM marAlIva gaMgAyAM yAti khelitum / vIkSyA| dyAzcaryabhUtAM tAM prApto'smi tava zaMsitum / / 2 / / zrutveti kRSNaH senAbhiH saha gaMgAmupAgamat / tatra jAmbavatI krIDAvatI prekSyetya| cintayat // 3 // divaM bhuvaM ca gaMgAM ca pArvaNendumayoM samam / svamukhajyotsnayA kurvatyA''zcaryakamayI hyasau // 4 // avaNi vaNinI yAdRg muninA tAdRgeva hi / dRzyate svIparIkSAyAM dakSA brahmavidopyaho // 5 // jahe jAmbavatIM kRSNa satRSNa iva karkaTIm / cakre ca bahalaH kolAhalastasyAH sakhIjanaiH // 6 // sakhaDgaphalakaH krodhAdyodhAbyo jAmbavAMstataH / Agato vijito'nAdhRSTinA'ryata ca zAGgiNaH // 7 // hariNA jAmbavAn jAmbavatIM tatrodavAhayat / tatparAjayavairAgyAtsvayaM tu vratamAdade / / 8 // sUnurviSvakseno'syA''zrayaviSNuM sa | tdyutH| Ayayau dvArakAvatyAM jAmbavatyA samaM mudA // 9 // rukmiNImandirAsannaM so'dAttasyai ca mandiram / sAmagrI cAtha rukmiNyA saha sakhyamiyaM vyadhAt // 10 // anyadA siMhalAdhIza zlakSNaromNA niraakRtH| AgataH kupito dUtaH kRSNasyAkhyaditi prbhoH||11|| tavAjJA na pratIyeSa siMhalendro'sya kevalam / kanyA'sti lakSmaNA yogyA tavaivAtisalakSaNA // 12 // sA ca snAsyati saptAhaM vAridhau | tatra cAgamat / idAnImeva senAnyA drumasenena rakSitA // 13 // zrutveti kRSNaH sabalastatra dvedhA'pi jagmivAn / hatvA senAdhipa kanyAM | paryaNepIca pUrvavat // 14|| AnIya dvArakAM jAmbavatIsamAntaHsadmani / mumoca lakSmaNAM datvA parivArAdikaM hariH // 15 / / itazcAsI surASTrezo javakhurInagarIsthitaH / zrIrASTravarddhano nAmnA bhuuptivinyaaptiH||16|| putro'sya namuciH siddhadivyAstrabalagarvitaH / dUtopanItAM kRSNAjJAM mene mAnonnato nahi // 17 // susImayA sa saundaryavaryastrINAM susImayA / svasrA kumAryA sahitaH prabhAse snAtumAgamat // 18 // nivezya kaTakaM tatra sthitazcAyaM harezvaraiH / AkhyAtastena cAgatya japne'grAhi ca tatsvasA // 19 // govindastAmapi vyUhya | // 355 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / // 356 // pariNItAH balabhadrena rohiNyA prabhRtayaH kRSNena lakSmaNAsadanAntike / mumoca harmya hAdibhUSAparikarAnvitA // 20 // rASTravarddhanabhUpo'pi hastyAdiprAbhRtaM bahu / praipItkRSNAya jAmAtre svaputryai tu paricchadam // 21 // gaurIM vItabhayAdhIzamerurAjasutAM hariH / upayamya susImaukApAve vezma nyatiSThipat // 22 // kRSNaH | sarAmo'thAriSTapure jJAtvA svayaMvaram / padmAvatyAH zrIhiraNyanAbhasya duhituryayau / / 23 / / sahodareNa rohiNyAstena vIraziromaNI / tau | rAjJA bhAgineyAvityAyeMtAmatiharSataH // 24 // hiraNyanAbhAgrajena revatAkhyena yAH purA / namastIrthe prabajatA pitrA saha nijAH sutaaH| | // 25 / / svajAmirohiNIsnehAd balabhadrAya kalpitAH / tatrohe revatIrAmAsItAbandhumatIH sa tAH // 26 / / yugmam / / padmAvatIM hariH | sarveSvapi pazyatsu rAjasu / ahApadhudhyamAnAMstAnajepIccAzu lIlayA // 27 / / dvArakAmIyaturvIrau tau svasvapreyasIyutau / gRhe gaurIgRhA| sanne'muzcatpadmAvatIM hariH // 28 // ito'pi puSkalAvatyAM gAndhArevabhavatpuri / cArudattAbhidho rAjA nagnajinnRpanandanaH // 29 / / | gAndhArItyasya bhaginI babhUva subhagAvadhiH / yasyAH sarvAgrima rUpaM strIkoTeH zUnyatAmadAt // 30 // pitaryuparate cArudatto'tha nijagobajaiH / hRtarAjyo'bhajad dUtenAdhikaM zaraNa harim / / 31 / / hatvA tadgotrajAn viSNuH svarAjye'tiSTipatpunaH / cArudataM tena dattAM gAndhArI so'pyupAyata // 32 // tasyA vezmApayatpadmAvatIvezmAntike'cyutaH / tasyendrasyeveti jajurmahiSyo'STau kSitAvapi // 33 / / Ayayau rukmiNIvezmanyatimukto'nyadA muniH| satyabhAmA'pi taM tatra vIkSya dakSA'gamad drutam / / 34 / / bhAvI suto me no veti rukmiNyA pranito muniH / viSNoH samAno bhavitetyAkhyAya sa tadA'gamat // 35 / / uvAca rukmaNI bhAmA mamAkhyattanayaM muniH / anyoce neti vivadamAne te harimIyatuH / / 36 / / duryodhanaM tadA tatrAgataM bhUpaM svasodaram / bhAmA'bhyadhAtte putrI me jAtaH putro vivakSyati // 37 // | tathaivoktaH sa rukmiNyA'pyUce tama nijAM sutAm / dAsye janiSyate pUrvo yuvayoryastanUdbhavaH // 38|| bhAmA babhASe yatputraH prathama padmAvatI ca sage-9 // 356 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 357 // pariNeSyate / tasyai deyAH svakAH kezAH sabhA'nvakSaM dvitIyayA // 39 // atrArthe sAkSiNaH kRSNarAmaduryodhanAnmudA / kRtvA sabhAsthi-jA tAn svaM svaM gRhaM dve'pi jagmatuH // 40 // vimAne zvetavRSasthe svmaaruuddhaamthaanydaa| prekSya svapne nizAzeSa rukmiNI pratyayudhyata // 41 // * bhAmArutadAnIM ca mahAzukrAtkalpAddevo maharddhikaH / nyutvA'gAd rukmiNIkukSau sarasIva sitacchadaH // 42 // sA''khyad bhartuH prage svapnaM kmiNI| vyAkhyatso'pIti nizcitam / jagadvIrajayI vIravaraste bhavitA sutaH // 43 // vAdaH pradyu naharaNaM ca bhAmAdAsI nizamyaitattasyai satvaramAkhyata / sA'pi svamaM prakalpyAkhyad bhartuH praikSi gajo mayA // 44 // kRSNo jJAtvA'pi taM svamaM kalpitaM jlpitenggitH| asyAH kopo'stu metyAkhyadbhAvinaM nandanaM varam // 45 // tasyA apyabhavadgoM daivAvRddhamathodaram / rukmiNI tu divyagarbhA samAvasthodarI tvabhUt / / 46 / / garbha prauDhaM pazya me'syA nodaraM meduraM punaH / itthaM vadantyAM bhAmAyAM dAsyA'vayata kezavaH // 47 // deva ! zrIrukmiNIdevI tanUjaM sussuve'dhunaa| dehacchaviparAbhUtajAtyajAmbUnadadyutim / / 48|| zrutvetIvA'bhayoddhAntA bhAmA vailakSyabhAggRham / yAntyeva caTikevANDaM sutaM sUte sma bhAnukam // 49 // kRSNo'pi hRSTo rukmiNyAH saudhe'gaadrtnpiitthgH| apazyad bahirAnAyya sutaM pradyotanadyutim // 50 // dyotayantaM dizo bhAbhiH prauDhadyumnaM ca taM hariH / harSAdullApayannasthAtpradyumnAbhidhayA zizum // 51 // hRtvA'bhaM rukmiNI( vyAjAt )zrIkRSNAtpUrvavairataH / jyotiSkarataM dhUmaketurvaitAdaye'gAtsurastadA // 52 // nItvA taM cUtaramaNodyAne TaGkazilopari / dadhyau hanmyenamAsphAlyAthavaivaM naiSa duHkhabhAk / / 53 // kandana kSudhAr2yA duHkhAni bahUnyanubhavantrayam / mriyatAmiti taM bAlaM tatra muktvA''zu jagmivAn // 54 / / bAlo'pyanupakramAyuSkazcaramAGgatayA sa ca / papAtAbAdhito deze prabhUtamRdupallave // 357 // // 55 // prAtarvimAnaM caskhAlAgnijvAlAd vrajataH purAt / tatrAtmIyaM puraM kAlasaMbarasya khacAriNaH // 56 // jJAtuM hetumayaM tasyottIrNo-| Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama hyAmasya tejaHprayotidizami ki ? svAmilinyunavAnImAtra ta nApa // 358 // jinezacaritram / pradyumnaharaNe sayAdavazokaprastA dvArikA nAradAgamanaM dAdaramamane 'dhastAd vyabhAvayat / bAlaM bAlArkavattejonidhiM taM divyamUrtikam // 57 // sa saprabhAvaM taM jJAtvA meghakUTe nije pure| nItvA kanaka- mAlAyAH patnyAH putratayA''rpayat // 58 // jane socIkathadgUDhagarbhAsIddathitA mama / adhunA suSuve sUnuM sA'pi sUtigRhe'vizat // 59 / / kRtvA janmotsavaM manoH sudine saMvaro'karot / pradyumnAkhyAM tasya tejaHpradyotidizastataH // 60 // itazcAgatya rukmiNyA'pracchi kRSNaH kva ? nandanaH / sa pratyUce tvayA''dAyi sampratyeva kaganmama // 61 // viplAvayasi ki ? svAmininyukto'tha tayA hariH / uccairUce vairiNA dhikkenApi cchalito'smi hA // 62 / / sAzradRk saha rAmeNa pitRbhiryadubhistathA / sarvatrAnveSayatputraM vArtAmAtraM tu nApa nH||63|| hA vatsa ! tucchabhAgyo'haM hastAdyattvaM hRto'si me / cintAmaNirivAcintyaprabhAvo'pIha vairiNA // 64 / / vidhe! vidhehi | | majihvAsahasraM yugapadyathA / anUdyAnUdya putrasya guNAn khaM dhAraye'dhunA // 65 / / vyomeva parva vidhunA'dhunA tyaktaM klaavtaa| tvayedaM mandiraM putra ! zUnyameva vibhAti me // 66 / / svaputrAtibhavaduHkhagranthinA sarpatA hRdi / kluptayA mUrcchayA bhUmau loluThIti sma rukmiNI // 67 / / labdhasaMjJA parijanaiH sArddha tAra tathA'rudat / yathA'rodi zilotkINNairapi citragatairapi / / 68 / / pradyotane gate putre yaducakrairazocyata / kRSNasyAmlAyi kAntAbhiH padminIbhirivAbhitaH // 69 // mudaM kumudinIvaikA bhAmA tu saparicchadA / dadhe tadAlisaMgItabhaM| gIraMgataraMgitA // 70 // yugmam / / hA viSNo prabhaviSNorapyAgAtte va ? nu paurupam / duHkhAcakre krandantIti (yAdava) sAgraja harim * ||7| vizrAntacatvarakathAM nivRttotsavakautukAm / devaharmyasthitaprekSAM sazokAM dvArakAM tadA // 72 / / prekSya maulau sevymaanshchtrikaacchmnendunaa| dhvanantI mahatI haste kRpAM ca hRdaye vahan // 73 // uttIrya nArado vyomnaH kRSNasyAgAtsabhAM muniH / astokazokakhimnasya samastairyAdavaiH saha // 74 // tribhiviH|| AH kimetaditi proktaH kRSNastenAnvazAditi / jAtamAtraM raukmiNeyaM hastAnme ko sarga-9 // 358 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 359 / / nAradepRSTezrIsImandhara | bhagavatA * kathitaM dhUma ketubairasvarUpam 'pyapAharat / / 75 / / zuddhiM cedvetsi tcchNsetyuktstenaavdnmuniH| gate'timukte mukti no jJAnI ko'pyasti bhArate // 76 // tatprAgvi| dehe zrIsImaMdharaM pRSTvA jinezvaram / samyagnivedayiSyAmi puraste puruSottama ! 77 / abhyarcya rAmakRSNAbhyAM dazAzvArthito bhRzam / | nArado'gAd drutaM sImaMdharasvAmijinAntike // 78 // natvA samavasaraNe tamaprAkSItprabhu muniH / tanUjaH kRSNarukmiNyoH kena jahe'sti caka? nu // 79 // AkhyadvibhurddhamaketoH sarvAM prAgvairataH kRtim / vidyAdharagRhe varddhamAnaM ca harinandanam // 80|| dhUmaketoH kuto vairaM prAganena sahAjani / pRcchato nAradasyeti tatra svAmItyacIkathat / / 81 // | jambUdvIpasya bharate magadhakSitibhUSaNam / zAligrAmo'bhavattasyopavanaM ca manoramam / / 82 // sumanaHsaMjJakastasmin yakSo'jani | janAciMtaH / anyedhuretya tatrAsthAtsariH zrInandivarddhanaH / / 83 // somadevAgnilAputrau vedavedAntavedinau / agnibhUtivAyubhUtI dvijau vAdA rthamIyatuH // 84 // sUreH ziSyo'tha satyastAvUce prAptau kutau yuvAm / zAligrAmAditi prokta tAbhyAM bhuuyo'brviinmuniH||85|| kuto bhavAdbhavantau bhoH prAptau mAnuSyamityaham / pRcchAmi zaMsatAM cedvAM jJAnaM kiJcana vidyate / / 86 / / hiyA tatastayomaunaM zritayorajJayormuniH / AkhyadevaM bhavaM pUrva grAmasyAsya bahirvane // 87 // yuvAM pUrve bhave'bhUtAM gomAya mAMsalAlasau / kSetre carmamayI rajju muktAM karmakRtA nizi | // 88|| meghavRSTyArdritA lobhAdbhakSayAmAsaturmudA / atyAhArAnmRtau jAtau somadevAtmajau dvijo // 89 // yugmam / / prAtazca hAliko rajju sarvAM tAM prekSya bhakSitAm / yayau gRhaM mRtaH kAlAtsvavadhUtanujojani // 9 // smRtvA jAtimayaM mUkaH kaitavAdabhavadyataH / kathaM ? vacmi | vadhUmambAM putraM ca pitaraM hahA // 91 / / taM mUkaM hAlikaM gatvA pRcchataM pratyayAya bhoH| AhUtazca janastatra sa maunI muninaucyata // 12 // * zaMsa prAcyaM bhavaM svasya muzca lajAM dhRtAM cirAt / sutaH pitA pitA sUnuH syAdbhave hyanavasthitiH // 93 // camatkRtaH svasaMvAdAttaM natvA // 359 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / agnibhUtiprabhRti bhavasvarUpam // 360 // | hAliko munim / AkhyallokeSu zRNvatsu tathaiva prAgbhavaM nijam // 94 // sa hAliko janAzcAnye vairAgyAtprAvajan ghnaaH| vilakSau | |hasitau tau tu lokaiH prAptau dvijau gRham // 95 // baddhavairau sakhaDgau tau jighAMsantau ca taM munim / prAptau nizAyAmastaMbhIdyakSo'tha sumanAH svayam // 96 / / krandantau tau prage lokaistatpitRbhyAM ca vIkSitau / teSAM samakSaM yakSazca sAkSAdbhUyedamabhyadhAt / / 97 // munighAtodyatau | duSTau mayaivaM zikSitAvimau / sAdhoH zipyau yadi syAtAM tato muzce'nyathA tu na // 98 // AvAM nAlaM sunedharme zrAdharme sthitau punH| muneH ziSyau bhaviSyAyo jalpantAviti to dvijau // 19 // yakSamuktau muneH pArzve zrAddhadharma jinoditam / svIkRtya cakraturbhaktyA to tadAdi madojjhitau // 20 // yugmam // agnilA somadevau tu mithyaatvklussaashyau| dharma tatpitarau jaina yakSoktAvapi nepatuH // 1 // | agnibhRtivAyubhUtI zrAddhadharma prapAlya tau / mRtvA'bhRtAM surAvAdye kalpe paTpalyajIvitau / / 2 / / cyutau jAtau gajapure'rhaddAsa zreSThinandanau / | pUrNabhadramANibhadrau zrAddhau prAgjanmasaMskRtau // 3 // arhaddAso mAhendraH prAvAjId jJAnino'ntike / pUrNabhadramANibhadrau yAntau taM vandituM pathi // 4 // caNDAlazunike dRSTvA snihyataH sma bhRzaM hRdi / natvA maharSi tatmahe svasya hetumapRcchatAm / / 5 / / yugmam // Akhyatsa zAligrAme prAg yuvayoIgrajanmani / somadevo'bhavattAto jananItvagnilAbhidhA // 6 // somadevo mRtaH zaMkhapure bharatavattini / jitazatrurabhUdrAjA parastrIlolamAnasaH / / 7 / / mRtvA'nilA'pi tatrAbhRtsomabhUterdvijanmanaH / rukmiNIti priyA rAjJA'nyeyuH sA'darzi | saudhagA / / 8 // kAmAtastAM gRhItvA'sau haThAdantaHpure'kSipat / tadviyogAgnimagno'sthAhuHkhaM vigrastu tatpriyaH // 9 // ratvA varSasahasraM | sa rukmiNyA saha bhRptiH| vipadya narake jajJe palyatritayajIvitaH // 10 // taduvRtto mRgo bhUtvA mRtvA vyAdhahato'bhavat / mAyAvI | vaNijaH sUnustato'pyajani kunyjrH||11|| karmalAghavato jAti smRtvA so'nazanaM vyadhAt / aSTAdazAhe saudharme tripalyAyuH suro' sarga-9 // 360|| Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 36 // madhukaiTabhasvarUpam jani // 12 // tatacyuto'yaM caMDAlo jajJe'bhUdrukmiNI punH| bhrAntvA bhave zunakIyaM priitirvaametyosttH||13|| pUrNabhadramANibhadrau zrutvA pitrorbhavAniti / caMDAlazunike yodhaM jAtIH saMsmArya ninyatuH // 14 // vairAgyeNa tato mAsaM caNDAlo'nazanaM shritH| mRtazca jajJivAnnandIzvaradvIpe varaH surH||15|| bodhAdvidhAyAnazanaM zunakyApi samAdhinA / mRtA zaGkhapure rAjJaH putrI jajJe sudarzanA // 16 // arhaddAsasutau bhUyo'bhyAgataM taM munIzvaram / papracchatuH zunIcaNDAlayogatimathAdRtau // 17 // tAbhyAM prabodhitA bhUyo'pyatha sA rAjanandanA / gRhItvA saMyama prApadevalokaM samAdhinA // 18 // pUrNabhadramANibhadrAvapi zrAvakatAM zubhAm / dhRtvA mRtvA''dime kalpe jAto sAmAnikAmarau // 19 / / pracyutau hAstine pure vizvaksenakSamApateH / jajJAte nandanau nAmnA tAvubhau madhukaiTabhau // 20 // cyutvA nandIzvarasuropyatha saMsRtya saMsRtau / rAjA vaTapure jajJe saprabhaH kanakaprabhaH // 21 // sudarzanA'pi pracyutya svargAd bhrAnvA bhavaM bhRzam / candrAbhetyabhavadrAjJI kanakaprabhabhUpateH // 22 // kramAdrAjye yauvarAjye nidhAya mdhukaittbhau| viSvaksenanRpaH prApa svargamAdAya saMyamam | Hom23|madhukaiTabhayormattebhayorvazayato vam / dezaM zvevopadudrAva bhImaH pallIpaticchalAt // 24 // madhustaM prasthito hantuM prApto baTapure pathi / kanakaprabhabhUpenAbhyaciMto bhojanAdinA // 25 // madhoH sa sevaka iva bhaktyA saprAbhRto yayau / madhyAhne'valagAhetoH patnyA candrA* bhayA saha / / 26 // candrAmA madhumAnamya yayAvantaHpure nije / jighRkSati sma kAmAndhastAM tadaiva haThAdasau // 27 // madhurmatriniSiddho'gre| gatvA bhImaM vijitya ca / valitaH punarAnaci kanakaprabhabhUbhujA // 28 // madhunA yAcite tasmiMzcandrAbhAmaprayacchati / balAtkArAd | gRhIbAzu jagme zrIhAstine pure // 29 // candrAbhAvirahAnmUcchau~ vaikalyaM cAsadat kSaNAt / tanvA cakoravaccAbhUnniprabhaH kanakaprabhaH | // 30 // pRSTazcandrAbhayA'nyedhurmadhurutsUrakAraNam / pAradArikavAdena sthito'smIti zazaMsa saH // 31 // candrAbhA smAha vAdaH kaH pUjyA | // 36 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineza caritram / // 362 / madhukaiTa bhayoH dIkSA | yatpAradArikAH / sabhrabhaMgaM nRpeNoce nigrAhyAH pAradArikAH // 32 // avAdItsA punaH pUjyA nizcitaM pAradArikAH / mahArAja! tva*mevAsi dRSTAntaH spaSTamatra me // 33 // madhuH zrutveti saJjajJe hiyA dvedhaapyvaangmukhH| itazcAgAd vRto bAlaiH zrIpathe knkprbhH||34|| gItanRtyapralApAdyagrahilaM svviyogtH| adIdRzataM candrAbhA sAzrag madhave svayam // 35 / / sAnutApo madhurvandhusutaM rAjye nyavIvizata / vrataM sakaiTabho bheje gurovimalavAhanAt // 36 // paraHsahasrAH zaradastapyamAnau | tapAMsi tau / dvAdazAGgadharau sAdhuvaiyAvRtyaM vitenatuH // 37 // AyuHprAnte ca saMnyasya vihitArAdhanAvubhau / prApatuH saptame kalpe to | sAmAnikanAkitAm // 38 // kanakaprabho'pi varSatrisahasrIM kSudhAdibhiH / vidhuro madhuroSeNonmatto'tItya vyapadyata // 39 / / jyotiSko dhUmaketvAkhyaH suro'bhUnna mahaddhikam / madhudevaM dadarzAsIccyutvA mayo'tha tApasaH // 40 // sabAlatapasaH kaSTAnmRtvA vaimAniko'jani / madhuM maharddhiM tatrApi dRzA'pi draSTumaiSTa na // 41 / / tatazyutvA bhavaM bhrAntvA'kAmarnijarayA punaH / jyotiSkeSu dhUmaketuriti nAmnA suro'jani // 42 // zukrAttadA madhubhyutvA rukmiNyA udare'bhavat / prAgvairALUmaketustaM hRtvA'kSaipsIcchilopari // 43 // trAtastapo'jitaiH puNyaiH khecarasthApitazca saH / lapsyate poDazAbdAnte jananyA saha saMGgamam // 44 // aho mahA tapasAM vAraNyevAbhito vRtAH / zaile'pi hantuM nezyante vIrA vaire'pi vairibhiH // 45 // sUnoviyoge rukmiNyAH kAraNa poDazAbdike / pRSTaH sImandharasvAmI nAradenaivamAkhyata // 46 // jambudvIpasya bharatasthite magadhanIvRti / lakSmIgrAmAbhidhe grAme somadatto dvijo'jani // 47 // priyA lakSmIvatItyasyA'nyadodyAne gatA karaH / ghusaNAruNitaiH spRSTvA mayUrANDamazoNayat // 48 // mAtA tadaujjhad ghaTikAH poDaza svmjaantii| meghAmbudhautaM svIcake | kramAjajJe mayUrakaH // 49 // punarlakSmIvatI prAptA bane taM bAlakekinam / dRSTvA'naipIdgRhe ramyaM krandantyAmapi mAtari // 50 // paJjare , pADaza svamamAvatItyasyAsa // 362 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyasya pAnAnnaH prINantI taM ca nityazaH / nRtye svabhAvato dakSamapi sA'zikSayattarAm // 51 // tanmAtaraM mayurIM ca pazyadbhirdukhitAM // 363 // janaiH / proktA lakSmIvatI muzcaitatsutaM mriyate hyasau // 52 // sA'pyatho jAtakAruNyA'mucattaM kekina punaH / nItvA poDazamAsAnte * rukmiNyAH banAnte mAturantike // 53 // tataH pramAdAd brAhmaNyA karmedRk SoDazAdvikam / baddhaM putraviyogAtiduHsahaM vedyamutkaTam // 54 // anya | putraviyo gakAraNa HdA'syAM svamAdarza pazyantyAM prAvizadgRhe / muniH samAdhiguptAhvastAM bhartA sambhramAdatha / / 55 / / bhikSAdAnArthamAdizyAhRtaH kenApyagAd | nAmamAyAtA kanAyagA kathanam bahiH / pUtkRtyAkruzya niHkAsya sAdhu dvAraM pyadhatta sA / / 56 / / yugmam / / saptame'si galatkuSThIbhUya saadhujugupsyaa| sA'bhUnmRtvA'gninA ga sUkarI rAsabhI zunI // 57 / / zunI pradIpane dagdhA'nAtibhRgupurAntike / durgandhA durbhagA kANAbhidhA'bhUddhIvarAtmajA // 58 // tyaktA pitRbhyAM daurgandhyAdyauvane'nIpsitA naraiH / revAyAM janamuttArya nAvA''tmAnamajijIvat // 59 // daivAnevAtaTe sAyaM kA yotsargasthitaM munim / samAdhiguptaM sA'drAkSIttameva zizire Rtau // 60 // sphItaiH zItairasau rAtrau mahAtmA mAsma pIDayata / ityAcetAstaM sAdhu sA viSvak prAvRNottaNaiH // 61 / / neme munistayA prAtardhama cAkathayannayam / kvaciddaSTo'sIti pRSTo'zaMsattatprAktanAn bhavAn // 62 / / jJAtvA sAdhujugupsotthaM daurgandhyaM jaatisNsmRteH| sA tamakSamayatsAdhuM garhamANA''tmane muhuH||63|| zrAvakIkRtya muninA sAdhyA dharmazriyo'pitA / tadrAi nAyalabA nAvASTabhyata sA ciram // 64 // ekAntaropavAsaiH sA dvAdazAbdI jinArcayA / atItya mAsaM saMnyasya vipadya ca samAdhinA // 65 / / paJcapazcAzatpalyAyujajJe'cyutasurezituH / mahipI sA cyutA jAtA'cyutakAnteha rukmiNI // 66 // kSiptastaponinA karmamalo rukmaadivaatmnH| rukmiNyA kekinImUnuvirahotthastu naiva dhik // 67 / / tenaiSA poDazAbdAni | // 363 // al svaputravirahodbhavam / duHkha sahiSyate'vazyaM hI vedya krIDayAjiMtam // 68 // zrutveti natvA tIrthezaM vyomnotpatyAtha nAradaH / vaitADhya Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 364 // | metya tuSTAva saMvaraM putrajanmanA // 69 // abhyarcya nAradaM tena pradyumno'darzi harSataH / dRSTvA taM rukmiNItulyaM so'pi sapratyayo drutam jinesh|||70|| ApRcchaya khecaraM gatvA dvArakAM sutasaMkathAm / kRSNasya sadazArhasya kathayAmAsa tuSTaye // 71 // yugmam // lakSmIvatIbhavA- caritram / tsarvaM zrIsImandharavaNitam / vRttAntaM munirAcakhyau rukmiNyAH sAGgajanmanaH / / 72 / / bhaktyA'tha rukmiNIdevI zirasthakarakorakA / draupadIsvatatrasthA'pi namazcakre sImandharaM jinaM tridhA // 73 // tena poDavAnte sUnormelApazaMsinA / tIrthezavacasA kRSNarukmiNyau tasthatuH sukham / yaMvarama NDape // 74 // ito'pi zrImadvRSabhanAthasyAbhRtkuruH sutaH / tannAmnoyA kurukSetraM taddattamiti paprathe // 75 / / hastItyasya suto yenAsthApi zrIha-al saputra pANDurAjastinApuram / tatsaMtAne'nantavIryaH kRtavIryastato'pyabhRt // 76 / / cakravartI subhRmo'smAjAtastasmAcca bhRripu / atIteSu nRpeSvAsItpra gamanam khyAtaH zAntanurnRpaH // 77 // gaGgAsatyavatI nAmnyau patnyau tasya babhUvatuH / prathamAyAH suto bhISmo gAGgeyA'paranAmakaH // 78 // citrAGgajacitravIryoM dvitIyasyAH sutau punaH / ambikA'mbAlikA'mbAkhyAzcitravIryasya vallabhAH / / 79 / / tAsAM dhRtarASTrapANDuvidurAH kramataH sutAH / rAjyaM nyasya dhRtarASTre mRgayAM pANDurAtanot / / 80 / / gAndhArezasya subalasUnoH zakunibhUpateH / gAndhAryAdyAH pari-|te Ninye dhRtarASTro'STasodarAH // 8 / / tAmu jAtAH sutAstasya zataM duryodhanAdayaH / kuntyAM yudhiSThirabhImArjunAH pANDostu nandanAH | ||82 // pANDoH patnyA dvitIyasyA mAdyAH zalyasvasuH sutau / ajAyatAM ca nakulasahadevau mahArathau // 83 / / bhinnairapi mithAhAdabhinnairekakAraNaiH / mukhairivezvaraH pANDuH paJcabhistairvyarAjata // 84 // bANAH pazca sarasyeva te pANDoH sUnavo'bhavan / ajayyAH khecarasurAsuramAdhipairapi // 85 // rUpavidyArthIryadheryavinayAdyairguNairamI / upamAnopameyatvaM parasparamadhuryadi // 86 // navyAM pituryazaH // 364 // Rell puMsaH paJcApIndriyatAM dadhuH / te mitho vinayAd dvaidhIbhAvamuktAH sadA yataH // 87 // te lokottaramAhAtmyAH paJcApi parameSThivat / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 365 // | munivarakathitA draupadIpUrvabhavAH * mAnyA munInAmapyAsannAsannAdbhutasiddhayaH // 88 // samAnazaktayo'nyonyaM viSayA iva paJca te / nAbhUvankasya ? citrAyAnujyeSThaM vina|tispRzaH / / 89 / / drupadasyAnyadA rAjJaH zrIkAmpilyapurezituH / vyajJApyata nRpaH pANDutena sadasi sthitH||10|| kanyA drupadarAjasya | culanIkukSisambhavA / dhRSTadyumnasya sodaryA draupadItyasti sadguNA // 11 // dazArhA rAmakRSNau ca damadantaH suyodhanaH / zizupAlo rukmIko kSmAbhujo'nye'pi sAGgajAH // 92 / / tasyAH svayaMvare pucyA rAjJA''hUtAH svpuurupaiH| taddeva ! pazcabhiH putraiH sahaityAdhyAstra maNDapam / / 93 // yugmam / / tataH pANDuH sutaiH sArddhamanye'pi ca narezvarAH / kAmpilyamIyudrupadakSmAbhujA'bhyarcyate svayam // 14 // maNDapAntaya'vezyanta dhAtreva gagane grahAH / vimAnAbhoccamazcastheSvAsaneSu yathocitam // 95 / / yugmam / / atha smAtA viliptAGgI divyasragvastrabhUpaNA / gRhe zrIjinamaccitvA svasakhIbhiH samanvitA // 96 / / jetuM vizvatrayIstrINAM mukhenduniva vibhratI / svamukhendaM vidhA | svarNakarNakuNDalabimbataH // 97 // surastrIH kaGkaNakvANai gastrI purAravaiH / mAlAlijhaMkRtairnArIyaMtkurvANeva bhUyasA // 98 // Ayayau draupadI tatra nAmagrAhaM ca bhUpatIn / saMdaryamAnAnvetriNyA tyaktvA'gAtpANDavAntike // 99 // ca0ka0 // sA svAnurAgaM dRkpAtairmallImukulanirmalaiH / AvizcakAra yugapatteSu lokottaraM tadA // 30 // meruNAmiva pazcAnAM teSAM sA maryabhUrikha / samaM mAdrimRyaiva veSTaM cakre varasrajA // 1 // kimetaditi sAzcaryAstatrAnyonyamukhekSiNaH / yAvajagunRpAstAvattatrAgAcAraNo muniH // 2 // patayaH ki? nu pazca syudraupadyA iti rAjabhiH / pRSTaH sa sarvairAcakhyau kAraNaM mUlato muniH // 3 // iyaM prAcyabhavopAttakarmaNA pnycbhrtRkaa| bhavitrItyatra | kiM ? citraM niSeddhA karmaNo hi kaH ? // 4 // tathAhyabhUvaMzcampAyAM viprA vedA iva tryH| somadevasomabhUtisomadattAH sahodarAH // 5 // | teSAM nAgazrIbhUtazrIyakSazrIsajJikAH kramAt / ajAyanta priyatamA dhanadhAnyarddhizAlinAm // 6 // sasnehAste sthitiM cakruH pRthagvezma // 365 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / nAgazrIbha // 366 // vavarNanam sthitA api / sarvairvAreNa bhoktavyaM pratyekaM sarvavezmasu // 7 // somadevagRhe'nyedyuH prApte bhojanavArake / nAgazrIH praguNAM cakre ramyA rasavatIM khayam / / 8 // tayA vAdyAni bhojyAni pacantyA vyaJjanAni ca / ajAnatyA''jyakhaNDAyaiH pece kaTukatumbakam // 9 // khAdaM parIkSituM tasyA''svAdayatsA lavaM rahaH / jJAtvAtikaTukatvena bhojyaM thutkRtvtydH||10|| saMcaskare zarkarAdyairmayaitatkaTutA natu / hA'tyAkSIditi saMcityA'gopayat tadvipAdinI // 11 // sA'bhojayadarebhojgaistaddharjamaparaistataH / gRhamAzAn rAkuTumbAnapi sapatidevarAn // 12 // subhUmibhAge udyAne dharmaghopagurostadA / sthitasya jJAnino yuktasyAnebitinAM zataiH // 13 // sAdhurdharmarucirnAmnA mAsakSapaNapAraNe / gateSu somadevAdiSvAgAnAgazriyo gRhe // 14 // yugmam // anena toSayAmyenamapIti vimRshntysau| nAgazrIrmunaye tasmai dadau tattumbakaM kaTu // 15 // yadAtmano'nabhISTaM yanmRtyukunna parasya tat / deyaM viSamivezena janminA vRpamicchatA // 16 // navya bhavyaM mayA dravyaM prAptamadhetyatho yatiH / gatvA suguruhaste tatpAtraM darzayituM nyadhAt // 17 // gururAghrAya tadgandhaM kaTuM proce tapo| dhanam / na bhojyaM mRtyudamadastatpariSThApaya drutam / / 18 // anyamAhAramAnIya zuddhaM vaM pArayeriti / AdiSTo guruNA sAdhuH sa vahiH sthaDilaM yayau / / 19 / / pAtrAttatra prapAtoyA svayaM tumbarasacchaTA / mriyamANAstatra lagnAH kITikAH sAdhuraikSata // 20 // dadhyau caikAcchaTA yasya hantyevaM lagnadehinaH / pariSThApanato'sya syAdanantaprANinAM kssyH||21|| varaM mRtirmamaikasya nAnantAnAmihocitA / kRpayeti vimRzyAznAnmunistattumbakaM svayam // 22 // ArAdhanAM siddhasAkSyaM kRtvA smRtvA namaskRtim / mRtvA sarvArthasiddhe'bhUdahamindraH samAdhinA // 23 // itazca dharmarucinA kuto hetocirAyitam / iti jJAtuM dharmaghoSagururvyApArayanmunIn // 24 // mRtaH sa taihidRSTastasya dharmadhva- jAdikam / AnIyAgatya guruve nyavedi guravedibhiH // 25 // gururapyavadheAtvA vtinaamaakhyducckaiH| spaSTaM duzceSTitaM nAgazriyaH sAdhozca 366 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 367 // bhavaM bhrAntvA sukumArikA jAtA sadgatim / / 26 / / kupitAH sAdhavaH sAdhvyastaduHkhAdetya vezmani / AkhyustatsomadevAdeH kuTumbasya janasya ca // 27 // puryAM nAgazriyaH sAdhuhatyoktiH praasrttthaa| yathaivAbAlagopAlaM hAhAkAro vyajRmbhata // 28 // AH pApe kimidaM paapmkaapiiytighaattH| A- tmavatsarvabhUtAni dvijA api hi zAsati // 29 / / aspRzyAgrAhyanAmA'si caNDAlIveti bhaapibhiH| somadevAdibhirgehAnAgazrInivAsyata // 30 // yugmam // puryA niHkAsitA lokairapi nirbhatsya paapinii| tato varAkI raGkIvA'bhrAmyadbhavi sudaHkhitA // 31 // rogaiH poDazabhiH kAzazvAsakuSThAdibhiH samam / sAkSAdbhUtairiva mahApApadronicitA phaleH // 32 // sA nArakakha martyatve'pyanvabhRtkautukaM navam / sahamAnA'dhiko kumbhIpAkAdibhyo'pi vedanAm // 33 // sA'thAnAthA tirazcIvatkSuttaSNArtA nirAzrayA / agrAvRttiH kramAnmRtvA yayau paSThIM hahA bhuvam // 34 // tadudvRttA'bhavanmlecchepvepA'gAtsaptamI bhuvam / tatopyudvRtya matsyavaM prApyA'yAta saptamI punH||35|| saptA'pi narakAnevaM sA dviddhiH spRSTavatyatha / anantazaH sthAvarepu traseSvapi ca naikshH||36|| utpAdyAzAtayatkaSkiAmanirjarayA baha / kriyAhInA'pi mAyuH sA'yanAnmadhyamaiguNaiH // 37 // yugmam // zreSThisAgaradattasya subhadrAkukSijA sutA / sA'syAmevAtha campAyAM nAmnA'bhRtsukumArikA // 38 // AsIttatra ca sArthezaH subhadrAyAH patirdhanI / jinadattaH sutazcAsya sAgaro guNasAgaraH // 39 // jinadatto'nyadA'drAkSInmRgAkSIM sukumArikAm / svasaudhAgre kandukenArabdhakrIDAM kumArikAm // 40 // antarvatinidhisphArasthalavat svamuraHsthalam / vibhratI yauvanArambhazobhAsaMrambhazAlinI // 41 // yogyeyaM mama putrasyetyAlocya svajanaiH saha / etya sAgaradattaM sa | tAmayAcata sAdaram // 42 // yugmam // zreSTya'pyUce suteyaM me prANebhyo'pyativallabhA / vinA'nayA'napatyo'haM nezaH sthAtumapi kSaNam // 43 // patreNa gRhajAmAtA tvatsuto yadi me bhavet / putrIM tadetAM gauravyAM khAM dade'smai dhanaiH saha // 44 // Alocya kathayiSyAmItyuktvA | // 367 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / zreSTiputreNa tyaktA // 368 // sArthapatiham / gatvA'pRcchatsutaM so'pi maunAttatsvIkRti jagau // 45 // sArthezo'pratiSiddhaM tanmatvA'syAnumataM hRdi / gRhajAmAtaraM | mene zreSThino'gre nija sutam // 46 // tAbhyAM dhanibhyAM cakre'thodvAhaH sAgarakanyayoH / mudA'nalpaM zritau talpaM rAtrau vAsagRhe ca tau // 47 // praakmoditdaurbhaagyaatsukumaaryaastnostdaa| dAvajvAlAprazampolkAsantApAdapi duHsahaH // 48 // sparzo'bhUttena daMdahyamAnaH | kucchreNa saagrH| tatra tasthau kSaNaM suptAM tAM muktvA'gAnije gRhe // 49 // yugmam / / kSaNAjjAgaritA sA'pyaprekSya taM ptimaatmnH|| | ninAya ruditocchrananetrA rAtri kathaJcana // 50 // prAtarvadhUvarasyAtha dantazaucArthamAgatA / ceTI subhadrayAdiSTA rudantImekakA sutAm // 51 // vIkSyAcakhyau puro mAtuH sA'pi bharturasAvapi / adatta jinadattasya gopAlambhamAtmanaH // 52 // yugmam / / vijane jinada| to'pi putramUce mRdu tvayA / atyAji svayamAdRtya kiM nAma svajanAtmajA // 53 / / vatsa! zreSTigRhe gaccha tatsampratyapi tAM zraya / | tvayA madagre'GgIcakre sajjanAgre mayA tvadaH // 54 // sAgaro vyAharadvahau pravekSyAmi sukhaM pitH| pArzve zreSThisutAyAstu duHsparzAyAstato'pi na // 55 / / tatkuDyAntaritaH sarva zuzrAva zreSThyapi svayam / jAmAturAzAM tyaktvA'gAgRhaM putrImuvAca ca // 56 / / viraktastvayi sArthezaputraste'nyaM pati tataH / kariSye'nviSya vatse ! tanmA sma va khidyathA vRthA // 57 / / daurbhAgyodayataH putryAH kulinaM vimukhaM nrm| nizcityAvastubhUtaM so'zodhayat puruSaiH param // 58 // so'nyeAH karparadharaM jIrNazIrNAmbaraM svayam / makSikAvRtamadrAkSId bhikSAkaM saudhamRrddhagaH // 59 / / tenAkArya karparAdi mocayitvA sa koNake / saMsnapya bhojayitvA ca candanenAnulipya ca // 60 // abhANi vatsa putrIya mayA te'dAyi tatsukham / krIDestvamanayA sAI devavatpUrNavAJchitaH // 6 // yugmam // zrutveti hRSTaH sa yayau nizi vAsaukasi svayam / palyajhaM zizriye kSaumapracchadaM campakaizcitam // 62 // tatra spRSTaH zreSThipucyA snehapAcyA sa pUpavat / tapantyA tApikayebA' mA tyaktvA'gAguhaM putrAyAH kulinaM vimukha sodha sarga-9 // 368 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 369 // sukumArikA | nidAna svarUpam | bhvcchmitikRttnuH||63|| dadhyau ca dhik kathaM ? tanvA nAnA ca sukumArikA / sparzegnikArikevAjyaM jvalantyaGgaM dahatyasau // 6 // sparza sahiSye ced dhairyAtkSaNamasyAstato dhruvam / navanItavilAyaM me kAyaH sarvo vilAsyate // 65 / / ityAtaGkAt sa utthAya vidhRto'pi karaistayA / balAdAcchedya nirgatya svaM vepaM paridhAya ca // 66 // saMtyajya zreSTivastrANi dhAryamANo'pi yaamikaiH| tathA'nezadyathA nezaH kopyAsIttadbhahe haThAt // 67 / / tri0 vi0|| viSIdantI sutA proce pitrA prAgbhavakarmaNAm / udiyAya vipAko'yaM sahyastaddhIrayA tvayA / // 68 // deyaM dAnaM vidheyaM ca dhyAnaM dharma tapo'pi ca / bhAvena ghAtyaM duHkarma tiSThantyA madgRhe sukham // 69 // tasyAstatreti samayaM gamayantyAH kadAcana / AryA gopAlikA ityAjagmurvezmani bhikSitum // 70 // zuddhabhaktAdibhistAzca pratilambhyAtha tanmukhAt / dharma | zrutvA''zraye buddhA vairAgyAtpitranujJayA // 71 // tatpAve sA'grahIddIkSAmanyatrAryAyutA bhuvi / vyahArSItkurvatI SaSTASThamAdyaM nityshstpH||72|| yugmam / / sA'prAkSIdekadA''ryAstAH sUrya nyastavilocanA / (su)bhUmibhAgodyAne'haM karomyAtApanAvidhim / / 73 / / AryAbhirUce sAdhvInAM niSiddhA vasatebahiH / AtApanA jinastA yadrakSyAH zrIgRhavatsadA // 74aa ityAryAdezamazrukhaivAgatyodyAnabhUmikAm / AtApanAM samArebhe saikApi sukumArikA // 7 // yugmam // athaikena dhRtacchatrAM pareNAGke nivezitAm / tadanyena vIjyamAnAM yUnA vyajanamArutaiH // 76 // athyamAnaveNimekenaikenAGke dhRtakramAm / vezyAmapazyatsA devadattAM tatrAgatAM tadA // 77 / / yugmam / / aprAptabhogasaukhyA sA nidAnamiti nirmame / syAM paJcapatikA'nena tapasA'hamasAviva / / 78 // cakre'GgavastrazaucaM sA'bhyukSaNaM ca pade pade / vAryamANA ca sAdhvIbhiradhyAsIditi mAnase // 79 // grahe sthitAhamAryANAM gauravyA''saM dhanezvarI / tudanti sAmprataM bhikSAcarI zikSAmiSAttu mAm // 80 // adRSTazvabhUnanAnDasthitemadhyedhu-| // 369 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 37 // nApi tat / kimetAbhiriti dhyAtvA pRthak sA'sthAdupAzraye // 81 / / ekAkinI svairavRttiva'taM sA'pAlayaciram / aSTau mAsAMzca saMlikhyAnAlocya svAM virAdhanAm // 82 / / saudharma devyabhRnmRtvA navapalyopamasthitiH / tatazyutvA'bhUd drupadarAjasyeyaM tanUdbhavA // 83|| yugman / nidAnAdetayA prAcyAtpatayaH paJca patrire / kimatra citra bhogaH syAdyathAvaddhasya karmaNaH // 84 // patizvazuratAM jyeSThe patide| varatAM laghau / madhyameSu triSu punastritayaM tritayaM sadA / / 85 // manovAkkAyasaMzuddhyA'tyantadurghaTayA gRhe / AcarantI satIcUDAmaNiH seyaM | bhaviSyati // 86 // yugmam / / ityucupi munau vANI sAdhu sAdhvityabhUdivi / bhUpAH kRSNAdayo'pyUcuH sAdhvete patayo'bhavan // 87 / / sarvaistaireva bhUpAlervajanavihitotsavAH / pANDavA draupadI devIM gatvA'tha pariNinyire // 88 // dazArhAn kezavaM cAnyAn bhUpAlAn pANDubhUpatiH / nimatritAnivAnIya pure'gaurvynnije||89|| tAnacitvA'khilAn zaurizAGgiNau ca vishesstH| vyasRjatsvajanAMzcAnyA pANDuHpANDusphuradyazAH // 90 // rAjye yudhiSThiraM nyasya kramAtpANDurdivaM yayau / kuntyAH samarpya svasutau mArdI premNA tamanvayAt // 11 // * rAjyaM yudhiSThiro nItyA'nvazAd bhImAdayo'sya ca / catvArazcakrurAdezamupAyA iva dehinaH // 92 / / sutAstu dhRtarASTrasya rAjyalubdhAH | samatsarAH / hRdi krUrAH pANDuputrAn sarvAnapyadhvamenire // 93 / / bhaktyA duryodhanaH pANDurAjyavRddhAna'topayat / antaduSTo'pi kapaTavinayAtpANDavAnapi / / 94 // yudhiSThirAdIn paJcApi mAyayA'ntaH pravizya sH| vinodaiH prINayastaistaisvalAd dyutamakhelayat // 15 // | yutaM niSiddhaM bhUpAnAM zAstre'nyavyasanAnyapi / rAjyabhraMzAdiduHkhaM ca dyutaannlmhiipteH||96|| yajAnanto'pi te dyutaM bhejire'pi vive| kinH| duHkarmanAmnA daivena bhramitAstad dhruvaM haThAt // 97 // yugmam // kRtvA cchalAni tAnpazcAjepId duSTo dhanaM ghanam / tarpotkarSeNa saptAGgaM | rAjya caitaH paNIkRtam / / 98 // pANDavairAndhikadyUtAsaktyevA'ndhitalocanaiH / draupadyapi paNIkRtyA'hAri hA'riSTamIdRzam // 99 // sabhA jinezacaritram / pANDavaH satIziromaNIdraupadI rAjyaM ca hAritaM dyUtena saga-9 // 370 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 371 // saputrakuntI dvArikAM gatA samakSaM rAjJAM ca pazyatAM tAM suyodhanaH / jagrAha dhRtvA kezeSu kRSTvA nIvIM haThAdapi // 420 // yudhiSThirastu tatsarvaM sehe satyamahAdhanaH / / ajAtazatrurapyAsIjAtazatruH khagotrajAt // 1 // rAjyapradhAnabhUpaizcAkRtyaM mAmeti vAdibhiH / prokto'pi draupadI yAvanna mumuce suyodhanaH ||2|| adhAvattAvadutkrodhAgnisphuliGgAruNekSaNaH / hantuM bhImaH sphuraddhImagadAghAtabhayaGkaraH // 3 / / yugmam // tato vRkodarAd vibhyacchAga| vad drupadAtmajAm / ajAmiva drutaM tyaktvA dUraM duryodhano'nazat // 4 // atha duryodhanaH kRtvA kUTAdrAjyaM svapRSTagam / sannAhya sainyaM nidainyaM dRtenovAca pANDavAn // 5 // bhavadbhistyajyatAM zIghraM mahI chutena hAritA / grAmamAtramapi sthAtuM na dAsye bhavatAmaham // 6 // zrutvA taduHzrayaM bhImAdayaH procuyudhiSThiram / ko'yaM kSudrazchalAnveSI haniSyAmo'mumaJjasA // 7 // satyabhaGgabhayAjjyeSThastAnapyuddAmavi* kramAn / yuddhAnnayavArayatkaSTamapyaGgIkRtya bhAvi tat // 8 // kapAyA iva catvAraste bodheneva bandhunA / bodhitAH sodarAH zritvA titikSA masthuradbhutam // 9 // dhArtarASTrarjitarASTrA balAtkRtvA'pamAnanam / nirvAsya cakrire pANDoH putrAzcitraM vanecarAH // 10 // vanAdvanaM bhramantaste mAtRpatnIparicchadAH / vanyavad gamayAmAsuH kAlaM hI bhavitavyatA / / 11 / / kuntyA svarA dazArhANAmanicchanto'pi maantH| sutAH prabodhya pazcApi dvArakAM ninyire kramAt // 12 / / divyAstrayodhinopyudyadvidyAbhujavalA api / devAdvizvaikavIrA apyabhUvanmAtulAzrayAH // 13 // kuntI samudravijayasyAvAse prathamaM yayau / taM sAnujaM satanujaM sabhAsInamudaivata // 14 // samudraH sAnujo'pyenAM sodarAM sAdaraM mudA / pratyudgamyA'dhyAsya ramyAsanamabhyarcya sAGgajAm // 15 / / praNamya prAJjaliH proce snehAd gadagadayA girA / tavAziSaH sukhaphalAzcirAtko punanti naH / / 16 / / yugmam // adya sAkSAtkRtA mAtA yattvaM dRSTA'si he svasaH / saubhAgineyi ! diSTyA no bhaagineyaandrshyH||17|| kintu vyathayate ceto'smAkaM mlAnA tavAkRtiH / jAmeyAnAM padAtitvamaparicchadatA'pi ca // 18 // bharturvipatte For bhavitavyatA // 11 // nyAlA api / devAdvizvaikavIrA abhyAmodara sAdaraM // 37 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / | yAdavaiH sanmAnitA rakSitA ca // 372 / / rArabhya vRttAntaM mUlato'pyatha / AkhyatkuntI svaputrANAM yAvatpuryAgamaM vanAt // 19 // sutA mAnonnatAzcaite kRcchreNa bhavadantike / / | Aninyire mayA bhrAtaH samayAkRtya samprati // 20 // bhrAtaro'tha dazApyacurdAyAdebhyastavAGgajAH / balotkaTebhyo rakSobhya iva tebhyo'dhunA svasaH // 21 / / asadbhAgyena jIvantotrAyayurdevatA iva / pUjyAzcAsAkamete tahuHkhaM tyaja sukhaM bhaja // 22 // yugmam // kuntyapyuvAca me putrAstadaivAI ca jIvitA / yUyaM saputrA jIvanto yadaiveha zrutA mayA ||23shriikRssnnraamyorlokottrN ca caritaM janAt / | AkarNayantI hRSTAnAgamaM tadvIkSaNotsukA // 24 // sAgAtsaputrA bhrAtRNAmanumatyA hareH sabhAm / pratyudgamya rAmakRSNau tAM bhaktyA | nematuH svayam // 25 // yathAjyeSThaM rAmakRSNau pANDuputrAzca te mithH| kRtvA zleSa namaskAramupAvikSan yathocitam // 26 // kRSNo'bhyadhAnnije gehe yUyaM yuktaM samAgatAH / bhavatAM ca yadUnAM ca sAdhAraNyo hi sampadaH // 27 // yudhiSThiro'bhyadhAkRSNazriyasteSAM svayaMvarAH / tvamAzrito'si yairvacmi kiM ? tAn ye'GgIkRtAstvayA // 28 // hare'vatIrNe tvayyassanmAtRvaMze mahAvane / vayaM sAmodbhavAzcitraM | jAtA vizve'dhikaujasaH // 29 // kuntI kuntIsutAnharSaprakarSa goravoktibhiH / AropyAsthApayadratnaprAsAdeSu hariH pRthak // 30 // dazArhAH pANDavebhyo'duH kanyakAH svAH kramAdimAH / lakSbhIvatIM vegavatIM subhadrA vijayAM ratim // 31 // dazA, rAmakRSNabhyAM te pazcApi | svadevavat / pUjyamAnAH svarAjyAdapyAseduradhikAM zriyam // 32 // ito'pyudyauvanaM dvedhA sakalaM pArvaNenduvat / svarucyA vaddhitaM bAlye preyaso bhAsvato'Ggajam // 33 // svargaGgAkanakAmbhojamAlevAtikutUhalam / pradyumnaM vIkSya kanakamAlA'bhUdbhogakAziNI // 34 // yugmam / / dadhyau ca nedRk lAvaNyamasureSu sureSu ca / khecareSu narepUccairAste'nyasyA'tarSakRt // 35 / / tadetasya durlabhasya svAdhInasyAdya daivataH / svayaM bhogAyujyate me grahItuM janmanaH phalam // 36 // sarga-9 // 372 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 373 // | kanakabUtIkAmapArthanA tiraskRtA pradyumnena | cintayitvetyuvAcaiSA pradyumnaM mRduvAga rahaH / skhaM prarocayitu tasmai mAhAtmyaM stuvatI nijam // 37 // vaitADhaya uttarazreNAvasmi vahnipurezituH / ahaM nipadharAjasya putrI naipadhisodarA // 38 // pitRpradattazrIgaurImahAvidyA'hamarthanaiH / prajJaptividyAM datvoDhA saMvareNa ca sAda-| ram // 39 // vidyAdvayabaliSThAyA balAnme saMvaraH sukhI / manyamAnastRNAyAnyAn rAjJo'nyAM necchati striyam // 40 // evaM zaktA'nuraktA ca sA'haM dUtairguNaistava / kAritA prArthanAM tattvaM vRthA mA mAmapAkRthAH // 41 // pidhAya karNAvAH zAntaM pApamityullapannatha / pradyumnaHprocivAnsAmnA sudhAmadharayanniti // 42 // nedaM te yujyate vaktuM yatastvaM me jananyasi / ahaM ca te'Ggajo'smyataH pAtakAya | dvayoradaH // 43 // Uce sA sasmitaM nAsi putro me saM kRpaalunaa| saMvareNa pathi prApto'syujjhitaH kintu kenacit // 44 // kasyApi sUnustvaM me'si varddhanAya samarpitaH / tanmAM sevakha niHzaGka sAnurAgAM kRtArthanAm // 45 // yugmam // hahA vyAghrayA ivAmuSyAH saGkaTe patito'smi dhik / dhyAtvetyUce sa te bhartuH putrebhyazca bibhemyaham // 46 // sA'bhyadhAnmArama bhaistvaM me gaurIprajJaptinAmakam / vidyAdvayaM * gRhItvedamajayyo bhava srvtH||47|| zrutveti so'pi nAkRtyaM kartA'smIti dRddhaashyH| Aitya tadvaco vidye gRhItvA'sAdhayatsudhIH | // 48 // Uce ca tAM vRpasyantI mAtA'bhUvarddhanAtpurA / AcAryA tvabhavasvaM me vidyAdAnena sampati // 49 / / tatpApakarmaNe vAcyastvayA'haM | na kadAcana / vivekamantrasaMsmRtyA nigrahyo'yaM ca dugrahaH // 50 / / tAmityuktvA balAtyaktvA kRSNasUnagarAd bahiH / gatvA kalambukAvApyAstaTe tasthau viSAdavAn // 51 // nakhaiH kanakamAlA'pi vidArya svAGgamuccakaiH / cakre kolAhalaM tenAjagmustasyAH sutA drutam // 52 // AH kimetadabhUdatyAhitamityanuyuJjatAm / tepAmeSA'zaMsaduccaizchadmanATakasUtrabhRt // 53 // bhavatpituH putrakeNa kapineva durAtmanA / yauvanonmAdinA bhojyadAtrI dIrNA nakhairaham // 54 // tato mAtRcaritrAbdhestaTasthAste ca vastavat / ajJAnAH kupitAstUNa pradyumnaM hantu ||373 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama * mAyayuH // 15 // tataH prauDhaH sa vidyAbhyAM pakSatibhyAmivoragaH / eko'pi raNasotsekAn bhekAniva jaghAna tAn // 56 // tadvadhoddI- jineza pitakrodhadurddharaH zaMbaro'pyatha / AgAjighAMsuH pradyumnamagraNIravivekinAm / / 57 / / tenA'pyepa kRtajJena jitvA vidyAvalAd balI / jJApitaH|| caritram / // 374|| kanakamAlAvRtAntaM mUlato svayam // 58 // tyaktamithyAbhimAnena zaMvareNA'nutApinA / anunIya sphuradyumnaH pradyumnaH paryapUjyata / / 59 // nAradakathitadA''gAnnAradaH kAntivyastazAradavAridaH / prajJasyA jJApitazcAci pradyumnenApi bhktitH||60|| saMrambhahetuM pRcchaMzca vRttAntaM mUlato- te svamAta'pyatha / zrIkRSNama nunA'jJApi sakalaM sa kalipriyaH // 6 // nivedya munirapyasya zrIsImandharavarNitAm / tanmAturapi rukmiNyAH kathA vRttAnte kthitvaaniti||62|| pUrva pANigrahe sUnoH kezArpaNapaNaH kRtaH / sapatnyA bhAmayA sArddha tvanmAtrA kRSNasAkSikaH // 63 // sUnuH samprati dvArikA gamanaM bhAmAyA bhAnukaH pariNeSyate / kezastitra bhavanmAtuH sA sapatnI grhiissyti||6|| tvadviyoge kRzA kezaviplutyA cArditA'dhunA / lapsyate rukmiNI mRtyu satyapi tvayi nandane // 65 / / caJcApurupato'pyepa niHsArastanUjaH katham / jIvatyatra na mAturyo'rakSatparaparAbhavam Hal66 // zrutveti prajJaptikRtavimAnamadhiruhya saH / vegAtsanAradopyAgAd dvArakA nagarI tadA // 67 // zazaMsa nAradaH seyaM nagarI tvapituH kRte / kRtA svarNaratnamayI shriidenendrniyogtH||68|| manye bhavatpituH zakro'pyavakro vikramaiH kRtH| anyathA svapurIsAraM kathamasyopadAM vyadhAt // 69 // puryAM kRtvA camatkAraM yAvatvaM jJApaye pituH| stheyaM vimAna evAtra sthemnA tAvanmune! tvayA // 70 // tathA- sarga-9 | kRte nAradena pradyumnaH prekSata vrajan / bhAmAputrodvAhajanyayAtrAM vahikhasthitAm // 71 / / kanyAM sa bhAnukodvAhyAM hRtvA naardsnnidhau| amuzcattAM muniH proce mA bhaiH kRSNasuto'hyayam / / 72 // dRSTvA bhAnuvivAhArtha rakSyamANaphalaM vanam / tadrakSAn sa kapi kRtvA'ssArthe- // 374 // 'yAcatphalAdikam // 73 // rAjAjJAbhayatastAMcAdadataH sa ghnddhnH| pralobhya kapinodyAnaM phalahInamacIkarat / / 74 // bhUtvA heDAvu Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kastRNyAM rkssymaannaamyaact| dhanaiH pralobhya tadrakSAnistRNAM so'karotpurIm // 75 // saraHkUpaprapAvApInadIzcAgastivat kSaNAt / sa // 375 // pItvA vidyayA cakre shussktoykthaaprthaaH||76|| tato'zvavikrayI bhUtvA vAhyAlyAM vAhayan hayam / bhAnukenArthitaH proce pradyumnaH kUtuhalena | kaitavAditi // 77 / / svayaM parIkSyAdatsvainaM yathA dopo bhavenna me / itaro'pi tamArohattasya vegaM parIkSitum // 78 / / vAjaM nATayatA mAyA vaMcitA bhAmA vAjinA bhAnuko'pyatha / apAti pRthvyAM vAtAvadhUteneva druNA phalam // 79 // iDikaM bhAnurAruDho hasthamAno'tha naagraiH| yayau kRSNasabhAM hAsyaM sadasyAnapi lambhayan // 80 // prAvikSadvipravepo'tha pradyumno dvArakAM purIm / bhraman vedaM paThan bhAmAdAsImaikSata kubjikAm 81 // zaktyA cakre sa tAmRjjI nakhoce sA tamAdarAt / kva yUyaM yAtha ? so'vAdItyApsyAmo yatra bhojanam // 82 // dAsyUce tahiM * | bhAmAyA gRhamAgacchata drutam / dAsye tatra yathecchaM vo vIvAhe modakAdikam / / 83 // evamastviti jalpantaM taM nItvA dvAratoraNe / muktvA | SI dAsI svayaM madhye satyabhAmAntike yayau // 84 // bhAmoce kA'si ? dAsi ! kha sA'vadat kubjikA'smyaham / kRtAsi saralA kene yuktA sA satyabhAbhayA // 85 // zazaMsa vigraM dvArasthaM bhAmA'pyatha sasambhrabhA / AhvAyayattayA vegAdivyazaktiM tamAdRtA // 86 // | // yugmam // mAyAdvijaH sadattAzIrAsIno'bhANi bhAmayA / saprabhAvo'si me rUpaM rukmiNIto'dhikaM kuru // 87 // vipro'pyUce surupAsi tvadrUpA nAsurI surI / nArI vA vIkSitA kvApi mA yAcasva rUpaM tataH // 8 // bhAmA'bhApiSTa bhoH ziSTocitamAttha tathApi mAm / kuruSvAnupamA rUpe prabhAvanotkaTo'si yat / / 89 // dvijo'vocata yadyevaM vairUpyaM kriyatAM tanau / yasmAdvizeSaH sAmAnyAnAdare | vyktimtyho||90|| pRSTo'tha bhAmayA kurve kimityAkhyadasAvapi / mauliM muNDaya dehaM ca maSyA maNDaya sarvataH // 91 // paridhAyA Berj375 // *mbaraM jIrNakhaNDasyUtaM puro bhava / vizeSarUpaM saubhAgyazriyaM te ropaye yathA // 12 // sarva tatsA vyadhAnmohAdviprastvevamavocata / nahi Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / sAdhUbhUtvA svamAtagRhe krIDA // 376 // | bhadre ! kSudhAtasya vidyA sphutimiyatti me // 13 // taM bhojayitumAdikSata sUdAn bhAmA sasambhramA / tasyAH karNAntike tvevamupAdikSad | dvijAgraNIH // 94 // bhuktvottiSThAmyahaM yaavttaavdgotrsuriipurH| ruDubuDu ruDubuDu iti mantra japeH shubhe!||95|| tasyAM tathaiva kurvantyAM bhuJjAnena dvijena tu / sarvA rasavatI pakvAnnAdiH zaktyA samApyata // 96 // bhAmAyA bibhyatIbhizca sUdastrIbhiH kathazcana / AnIya vAri- karakamuttiSTheti nyagAdi sH||97|| kSudhAkSAmastathaivAmi tRptime yatra bhAvinI / gRhe tatra prayAsyAmItyuktvA mAyAdvijo yayau // 98 // sa muktvA vipratAM bAlasAdhurUpastato yayau / rUkmiNyAH sadane durAttaM dRSTvA sA'pi pipriye // 99 / / gRhAntaH sAvizattasyopanetuM yAvadAsanam / hareH siMhAsane tAvatsa prAg nyaste niSedivAn // 500 // AdAyAsanamAyAtA rukmiNI vIkSya taM tathA / AH kimetaditi dhyAtvA vismayAdityavocata // 1 // kRSNaM kRSNasutaM vApi vinA'paramihAsane / AsInaM devatA naiva sahante bAlapaNDita ! // 2 // so'vak tapaHprabhAvAnme prabhavati na devtaa| rukmiNyA'bhANi tAgAsvaM sAdho ! kena hetunA // 3 // khaM jJApayitumityUce pradyumnaH | zrAvike ! vyadhAm / janmato'pi poDazAbdImupavAsatapaHkriyAm // 4 // stanyamapyapibaM jAtamAtro nAhaM taporuciH / atrAgAM pAraNArthI tadehi kizcinmamocitam // 5 // putreNa jJApitA'pi skhaM mohaadrukminnyjaantii| proce sAdho ! poDazAbdaM tapo'zrAvi kvacinnahi // 6 // | upavAsatapastu yAvadutkRSTaM vatsarAvadhi / zrUyate hyAgame sAdho ! sAdhIyastanna te vacaH // 7 // sAdhurUce'lamuktvA cedasti te ditsase ca cet / kiJciddeyaM tato dehi yAmi bhAmAgRhe'nyathA // 8 // rukmiNyace'dya nApAci mayodvegena kiJcana / sAdhuH papraccha ko hetusta| vodvegasya kathyatAm / / 9 // sA'zaMsatputraduHkhArtA''rAdhayaM kuladevatAm / iyatkAlamahaM bhaktyA svamUnoH saGgamAzayA // 10 // apUrNA- zA'dhunA devyA ditsayA'haM zirovaleH / zastrI kaNThe nyadhAM yAvattAvatsaivamabhASata // 11 // mA kArSIH sAhasaM vatse ! tadA te sUnure-* // 376 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 377 // bhAmAdAsaH muNDitA pradyumnena pyati / akAle'pi yadA cUtaH puSpiSyati gRhaanggnne||12|| cUtaH kisalayasyUtastadayaM madayan pikAn / puSpito natu me bhAgyahInAyA | vaanychitdrumH||13|| kiM ? sudhAvindunA kizcandunA kiM ? candanena vA / gAtraM pAtraM tanUjAGgasaGgaraGgasya cedbhavet // 14 // bhojanaM HdurjanaM manye maNDanaM khaNDanaM tanoH / vepaM viSaM bhUpaNaM ca dupaNaM tanujaM vinA // 15 // bAlapaNDita ! sarvajJaputrako'si vilokaya / horAM | kathaya me bhAvI yatra putrAgamotsavaH // 16 // horA syAdriktahastAnAM niHphalaivetibhASiNam / sAdhu rukmiNyuvAceti vada tubhyaM dadAmi kim ? // 17 // so'bhyadhAki ? mudhA vAgbhistapaHkSAmasya dehi me / pAraNe prathame peyAM susthaH zAsmi yathAsukham // 18 // apazyantI gRhe peyAyogyaM vastu viSAdinI / sA'bhANi sAdhunA sthAtuM nAdhunA'smi kSamaH kSudhA / / 19 / / tattyaktvA vaiyyakaM kRtvA yena | kenA'pi vastunA / dehi peyAmaho mAtuH puro yAzcAkutUhalam // 20 // sodakarmodakaiH kartuM peyAM sA''rabhatA''dRtA / vidyAzaktyA munenaiva jajvAla jvalanaH punH||21|| tAM viSaNNAM(muniH) proce peyApaktirna dRzyate / tatkSudhAbAdhayAta mAM modakaireva modaya // 22 // rukmiNyuvAca | jIryanti nAnyasyete hi modakAH / tatte dAtuM na zaknomi hatyApAtakazaGkinI // 23 // so'pyUce balinAM pathyaM sarvametanna kiM ? zrutam / tapaHprabhAvAnme kizcad durjaraM na vizeSataH // 24 // nArthI dopaM pazyatIti sAzaGkA sA tapasvine / ekaikaM modakaM prAdAdudArA'pi kRpA| vazAt / / 25 / / kramAtsarvAn bhuktavantaM modakAMsta savismayA / jagAda rukmiNI sAdho ! balavAnasi kRSNavat // 26 // tathApi mama | | putro'yamiti naipA viveda tam / abhAgyAdathavA strINAM kva ? matistattvadarzinI // 27 // ito bhAmA maMtrajApaniSThA vyajJApi puurupaiH| | ArAmatRNyAMbhonAzaM bhAnozvopadravaM hayAt // 28 // bhAmA'tha sambhramAdUce halAH! sa brAhmaNaH ka nu / taceSTitaM yathAvRttaM dAsyaH sarva nyavedayan // 29 // ni kezatvAdvipaNNA sA sAmarSAtpreSayad drutam / rukmiNI yAcituM kezAn dAsIH paTalikAkarAH // 30 // tAmRcu | // 377 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIzramama ||378 // sAba lAkSepaM svAminI mAninIti naH / tvAmAdizatyarpayA''zu svakezAnpaNahAritAn // 31 // zrutvetalyupitaH sAdhustAsAbheva ziro- jinezarahaH / mRlyA pAlikA vidyAzaktyA tAH prAhiNotpunaH // 32 // kimidaM preraNamare pRSTAstA iti bhAmayA / AkhyurdevyAM muNDitAyAM caritram / vimaramaNDitAH // 33 // udgAmA rukmiNAM bhAmA muNDituM nijanApitAn / pImihapistAvAmuNDayanatrapana zikSA muNDitadi. pilAsikalIna na divAkInIjavAnidhAn / grezya bhAmA sabhAmetya kezava kopanA'vadana // 35 / / kezAna dApaya rukmiNyAstya-1 vAkAtidamatra pratibhRnthaH / vAdaM khaNDavatAmabAhaya muNDaya satvaram // 36 // grahasyoce harkhAido'saNDi muNDitayA tvayA / sA prAha sma prahA zanena kupitA rAsa prastAvo nAdhunA priya ! // 37 // gamo dAmodareNAtha prahito rukmiNIgRhe / pradyumnaH kRSNarupo'bhUtyatvA zaktyA''zu sAdhutAm bhAmA s||38prekssy viSNuM valo'patrapiSNurAgAtsamA punaH / tatrApyenaM vilokyoce kopATopAruNekSaNaH // 39 // narmapAtraM vayaM kiM? te yatpre. bhAmAgatya pAsAyamAtmanA / vadhUpAdhagamaH yampratyavAnAca nirrgl!||4aasaa barAkI vayaM ca khayA nilaja! lajitAH / vivekahIna ! rukmiNItI naSTaranyattaH sarvakulakramaH // 41 // bhAtaratubhyaM zape nAhaM sthAnAdapyutthito'zutaH / hariH pratyAyayAmAsa gamaM kAmaM padolaMgana // 42 // kezadApasave kapaTino yUyamiti kopAidantAmAt / gRhaM bhAmA tatra kRSyo'pyetatyatyAyanAturaH // 43 // nArado'pyetya rukmiNyAH zazaMsA'sthai nAya pRtkRya pAradaH / pradyumno'yaM tanUjamne nAgAliko nanu // 44 // pradyumo'pi surendrasthAnurUparUpamA manaH / prakAzya prANamanmAtuH padAca saga-1 maulinA spRzam / / 4' / / mAno premNA khanayorujvalaH punaH / payodhiyugapanmadhina palahitarapa vegataH / 46 / gAyamunayo / sopAnmAdehe'vatIrNayoH / tatkAla nirmI tIrthajAnamAlakautukam // 47 // yuggam / / jetuM sAlI pAMca maalodiivinaapraav| nAmUce nandano nAI jJApyatAmA gae / / 18 / doSa mapityAMvakizcidatra kunahalam / aApinyA sNpaadn| tavatI Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5302 |379 // darzanam // 49 / / yugmam // rukmiNI pratyavAdInna pramodamadirAturA / tAM tu nyasya rathe vidyAzaktyA'cAlId bahiH sutH||50|| daMSTrAM| harekhi harehare'haM jIvataH priyAm / trAyatAmepa zaktazcedetyuccaighoSaNAM muhuH // 51 // kurvANaH pralayAmbhodasadhyAnaiH shngkhniHsvnH| kSobhayan dvArakAlokAnnirjagAma bahirjavAt // 52 // yugmam // mRkhoM mumUrSuH ko'ti jalpan dvedhA balAnvitaH / kopI gopIdhavos- dhAvadvidhunvan dhanvaM durddharam // 53 // pradyumno vidyayA'nvarthanAmA'bhAvIddhalaM hreH| nirAyudhaM tamapyAzu cakre cakrezavikramam // 54 // yAvasatyAbhidhaH kRSNo'bhRdviSAdaniSAdataH / tAvattasya dvipadvAmo'pyasphuradakSiNo bhujaH // 55 // yAvadAkhyad balAyaitat kezavastAvada-| mbarAt / avaddhiM varddhitamudA nAradenaitya satvaram // 56 // tavaipa sUnuH pradyumnaH pradyumno vidyayobalAt / prajJApayitumAtmAnaM kautukaM darzayatyadaH // 57 / / ko'nyastvadaGgajAdvizvavIra ! dvAravatI jane / pazyatyevaM tvatsamakSaM harate tava vallabhAm // 58 // putrAtparAjaye santaH saMtuSyantyadhikaM hRdi / jJAtveti kRSNa ! mA khedameduro'bhUrmanAgapi // 59 // sarvebhyo'pyutsavebhyo'dya tava putrAgamotsavaH / atarkitopapanno'yaM ramyatvenAtiricyate // 60 // eDhehi vatsa ! me candronmudracandrAzmasodaram / svaM dehi hRdaye yena yAtyatistvadviyogajA // 6 // | anubhAvayitu bAlyakrIDAsukhamivAtmanaH / vAhU prasArya kRSNenenyuktvA''hvayata vIpsayA // 62 / / yugmam / / pradyumnaH svarathottIrNastUNa | loThAMganairbhuvi / Apatan sakhaje rAmakRSNAbhyAM yugapattadA // 63 / / dRkzuktimuktairAnandajalaiH saMtrApya tIrthavat / tayoH kirITenA| bhyarcya so'namaccaraNau samam // 64 // dazAhavarddhanAyAtaidiMgIzaikhi taiH svayam / bhrAtrA balena vizvAya'valena ca puraskRtaH // 65 // vinyasya rukmiNI vAme pradyumnaM dakSiNe punaH / svAMkarathe sthito vizvAnandanaH zrIjanArdanaH // 66 // pratisthAnaM toraNAlIcelocchritimiSAttataH / AttapakSadvayAM pratyudgamanatvarayA dhruvam // 67 // ratnaramyairmazcahamyaH pauraizca zrIjitAmaraiH / prAptAM vaddhayituM putrAgame surapu 398-AEB8 prakaTite svasvarUpe rukmiNyAH paramaharpaH camatkAra darzanArtha pradyumnasya pravRttiH 4 // 379 // 2-26500-168 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jineshcritrm| jJAtesvarupe mahotsavena dvArakA pravezamaMgalaM kRtam zrIamama- | rImiva // 68 // gatAvezaH praviveza vezyAstrImaGgalAvalIm / pratIcchan zrIpathe tUyaH sAziSa dvArakApurIm // 69 // paM0 ku0|| saudhe | pravarttamAne'tha pradyumnAgamanotsave / duryodhano vAsudevamutthAyaivaM vyajijJapat // 70 / / jahe kenApi me putrI vadhUste sAmprataM prbho!| // 38 // kApi zodhaya bhAnustAM yathodvahati nandanaH // 71 / / uvAca kRSNaH sarvajJo nAsmi syAmathavA yadi / tatki? nAjJAsipaM putraM jAtamAtraSoil mamuM hRtam // 72 // prajJaptyA tAM parijJAyAneSyAmIti vadaMstadA / tatrAninAya pradyumno yogiivaakRssttishktitH||73|| vadharmameyamiti nAdade | sA kRSNaDhaukitA / rukmiNInandanenAto bhAnunA paryaNIyata // 74 // khecarendramahIndrANAM kanyakAH paryaNAyayat / mahotsavena pradyu| menAcyuto'nicchunA'pyatha // 75 / / abhyarcya nAradaM putrAnayanAdupakAriNam / rukmiNIzAGgiNau bhaktyA''namya vyasRjatAM tadA // 76 | sphurtyA kIrtyA mahA ca pradyumnasyAdhikaM hRdi / dayamAnA yayau satyabhAmA kopagRhe'nyadA // 77 // jIrNavastraparidhAnAM jaranmazcakazAyinIm / tAmuvAcAcyutaH kasyApamAnAt subhra ! khidyase // 78 / / sA'vAdInme'pamAno'stu saprasAde kutastvayi / mariSyAmyanyathA dehi putra pradyumnasannibham // 79 // jagAda kRSNaH puNyaiH syuH sutAH prdyumnsnnibhaaH| bhavatyAH puNyahInAyAH kurve tuSTopyahaM kimu? // 8 // sA'vAdIdyadi vaikuNTha kuNThatAmagrato mama / vadiSyasi tadA prANAMstyakSyAmyAzu tavopari // 81 // aSTamAtpauSadhIkRtvA naigameSisuraM hariH / pratyakSamUce bhAmAyai dehi pradyumnavatsutam / / 82 // datvA hAramimaM yAM kAmapi seviSyase priyAm / bhAvI tasyAH suto'bhISTa ityuktvA sa suro hareH // 83 / / samarpya hAramagaman muditaH kezavo'pyatha / adatta vAsakaM satyabhAmAyA dattavismayaH // 84 // vijJAya tacca prajJapte rukmiNImavadatsutaH / taM hAraM te'paye mAtaH ! mattulyaM sutamApnuhi // 85 // rukmiNyuvAca strIratnaM na prasUte puna* stataH / ekenApi tvayA vatsa ! kRtArthA'smi cirAyupA / / 86 / / sapatnyapyabhavajAmbavatI kintvAzritA mama / svaseva tvadviyoge sama-* sarga-9 // 380 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 38 // zAmbajanmAdisvarUpam | sakhAH vizeSataH // 87 // svatulyaM dehi tattasyAH putramityathito'mbayA / AhAyya cakre'sau jAmbavatIM bhAmA''kRti kRtI // 88 // rukmiNyA praipi sA bhAmAvAsake rajanImukhe / asatyasatyAM tAM reme datvA hAraM harirmudA // 89 // tadaiva devaH pracyutya zukrAtkalpAt sa | kaiTabhaH / tasyAH kukSAvavAtArItkezarisvamasUcitaH // 90 // yayau jAmbavatI tuSTahRdayA nijamandire / vilokya satyAM satyAM ca prAptAM kRSNo vyacintayat / / 91 // bhogAtRptiraho strINAM yadyAtA'pi jhaTityasau / vavale cchalito'haM vA kRtvaitanmUrtimanyayA // 92 // iyaM / vilakSA'bhUnmeti kRSNo bhAmAmasevata / bherI kSobhakarIM tasya pradyumno'tADayattadA // 13 // bhIto'cyuto yAmikebhyo jJAtvA pradyumnaceSTitam / dadhyau varaM sapatnIha na sapatnIsutaH punH||94|| mene samayasambhogAdbhAmAbhAvinaM sutam / kizcidbhIraM haristAM cApuNyAM hI bhavitavyatA // 95 // harijarjAmbavatIM prAtaH prayAto rukmiNIgRhe / sadivyahArazRGgArAM vIkSya sAkSepamaikSyata // 16 // proce jAmbavatI smitvA svaamishckriiyitaa'rthtH| vizeSAdvIkSase ki ? mAM yataH saivA'smi te priyA // 17 // dattaste kena hAro'yamiti pRSTA'cyutena sA / azaMsatvatprasAdena smarasyAtmakRtaM na kim ? // 98 // siMhaH svapnaM hareH sA''khyad hyAkhyetso'pi sutastava / bhAvI pradyumnavatprauDhadyumnaH sarvakalAnidhiH // 19 // kAle'sUta sutaM pUrNa siMhIvAdbhutavikramam / rAjJI jAmbavatI zAmbasaMjJaM cakre ca kezavaH // 600|| dAruko jayasenazca sAratheH sacivasya tu / subuddhirityamI jaJjaH samaM zAmbena nandanAH || *bhAmAyAstu sutaM cakre harirnAmnA'nubhAnukam / sabhayAdhAnato bhIru bhIruketyaparAbhidham // 2 / / tanujAH kRSNapatnInAM parAsAmapi jjnyire| | surstriigiitdordnnddcnnddimoddnnddvikrmaaH||3|| sahodayavyayaiH zAmbo mantrisArathisUnubhiH / sArddha vRddhimadhAdbhAnuvi bhAnubhirutkaTaiH | // 4 // sakalAzca kalA zAmba pUrva saGketitA iva / svayaM siSevire kAntAH prajJAdUtyanuraJjitAH // 5 / / pUrvajanmAnubhAvena pradyumnasyAti *183%82878HER R A // 38 // D Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 382 / / * 18*43HARASHTR * vllbhH| zAmbo'bhavattanucchAyevAsItsahacaraH sadA // 6 // rukmiNI rukmiNaH pArzve bhrAturbhojakaTe'nyadA / naraM preSItsutAM tasyArthayituM *jineza nijasUnave // 7 // tenoce kRSNarukmiNyoogo dhAtrocitaH purA / cakre pradyumnavaidAH sampratyastu bhvtkRtH||8|| rukmI vairaM smara- caritrama / npUrvaropAtproce sutAmaham / mAtaGgebhyo varaM dAsye kezavasya kule na tu // 9 // yathAtathaM naropyetya rukmiNI tadajijJapat / sA'pyabhU- vaidarbhAparinyagmukhI tena pradoSeNeva padminI // 10 // sA khedahetuM pRSTA ca pradyumnena nyavedayat / vRtAntaM so'vadanmAtardhAtA zAmocito na te NayanAtha | // 11 // tAtaM (dukkhAkarotta)syocitaM sampratyahaM punaH / kariSye tatsutAM vyUhya khAM drakSyAmyAva tatsukham // 12 // jananImiti saMbodhyo pradyumnasya bhojakaTe tpatya zAmbena saMyutaH / pradyumno'gAgojakaTe kUTavidyA balaM matam // 13 // caNDAlarupau tatrobhAvabhUtAM kinnarasvarau / gItyA madhurayA gamanam paurAMzcAkSipetAM mRgAniva // 14 // janoktyotkaNThito rukmI toca prAhAyya susvarau / agAyayatsutAM bibhradvedI kroDavartinIm 15 / / rukmI tuSTastayordatvA prabhRtaM pAritoSikam / prAptau kutau yuvAmityapRcchattAvapyazaMsatAm / / 16 / / AvAM svargAtsamAyAtau dvArakAM sA hi nirmame / indrAdezAtsurairdevasyopendrasya kRte purI // 17 // hRSTA papraccha vaidarbhI to tatra yuvayoH kimu / zrIjanArdanaru| kmiNyoH pradyumno viditaH ? sutH||18|| jagAda zAmbaH pradyumnaM pradyumnaM rupasampadA / vizvakavIraM sakalakalApAtraM na vetti kaH ? // 19 // vaidarbhIti nizamyocairakuNThotkaNThayAkulA / nAgavallIva nigUDharAgajAgarabhRrabhRt // 20 // ko'pi kopAd dvipo mattaH stambha saga-9 munmUlya tatra ca / bhrAmyan kRtAntavattAntamuddhAntamatanojanam // 21 // sa bhaJjana gehahaTTAdi vidvapIva blotkttH| zeke niSedhuM na bhaTairapi miNThakathA tu kA ? // 22 / / ya enaM vazayatyasmai dadAmi hRdayepsitam / ityAtoM rukmibhUpAlaH paTahenodaghoSayat // 23 // dhRto // 382 / / na paTahaH kaizciccaNDAlAbhyAM tu vaaritH| sudhAmadhurayA gItyA stambhitazca sa kuJjaraH // 24 // tamAruhyAtha tau pauraiH sAzcaya~rvIkSitau | Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhuH / nItvA''lAnamabadhnItAmaho zaktirmahIyasAm // 25 // tAbAhAyya'bhyadhAdrukmI yAcyatAM hRdayepsitam / tAbhyAmayAci vaidarbhI | // 383 // dhAnyarandhanahetave // 26 / / tatastau rukmiNA kopAtpurAdapi bahiHkRtau / pradyumno'tha nizi vyomnA vaidAH sannidhau yayau // 27 // kruddharukmi abNA caNDAla | vidyayA'syAH parIvAre sa dakhA svApanI bhRzam / vaidarbhImapi vaidayaMbhUrmandamudatiSThapat // 28 / / rukmiNIprItilekha cArpayattasyAH sa svarUpAya kRtrimam / indunA kAmidIpena vAcayikhA ca sA'vadat // 29 // kiM ? te dadAmi so'pyUce bhadre ! dehi svameva me / pradyumno'haM sa dattAvedI evAsmi vaM yadarthe'si yAcitA // 30 // cirAdurghaTamapyetajajJe'dya sugharTa vidheH / rukmiputrI vadantIti mene harSeNa tadvacaH // 3 // u-* | tpAdya vidyayA cAgniM sAkSiNaM baddhakaGkaNAm / zvetakSaumaparIdhAnAM pradyumnastAmupAyata // 32 // svairaM tAM ramayAmAsa zItaruk sa karaiH | spRzan / kumudatImivAtyartha rAgiNImapi nirmalAm / / 33 / / pitRbhyAM parivAreNApyabhiyuktA'pi mA prge| vAdIH kizcittvadaGgasya yadrakSA'sti kRtA mayA // 34 // anuziSyeti tAM hRSTAmApRcchya kSaNadA'tyaye / pradyumnaH zAmbapArzve'gAduHsAdhaM tAdRzAM kimu ? // 35 // KE kumudatIva vaidayaMpyatijAgaraDambarAt / ratazramAcceti nidrAmudritA'bhUtprage bhRzam // 36 // dRSTvA vivAhacihnAni dhAtrI tasyAH samA gatA / svAparAdhacchide bhItA gatvA pitronyavedayat // 37 // pitRbhyAmapi sA pRSTA nAkhyanmaunena tasthuSI / tasyA vivAhasambhogI | vyaktaizcinhestu nizcitau // 38 // dadhyau ca rukmI pApeyaM kanyA kulakalaGkakRt / anUdApyabhavatprauDhA svairiNI zokazaGkhadA // 39 // caNDAlIyaM varaM tAbhyAM caNDAlAbhyAM mamocitA / dAtuM roSAditi dhyAtvA'jUhabadvetriNA sa tau||40|| iyaM svIkriyatAM putrI paraM me dRkpathe punaH / na bhAvyamiti jalpitvA rukmI tAbhyAM sutAM dadau // 41 // tau dambhAdUcatustAM ca mandire rAjaputri ! nau| kimu ? // 383 // vikreSyase sUrpacarmatatrIjalaukasaH // 42 // sA'pi sAntaHsmitaM proce bhAvajJA yadvidhinanu / kArayiSyati tannUnaM kariSye balavAn sa Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 384 // hi // 43 // bahiH purAdayAsiSTAM ziSTAM svIkRtya tau ca tAm / rukmI tato'nutApenAkrandIditi ca parSadi // 44 // hA putri ! krodhaca- SNDAlonItvA mAM nijarupatAm / kRtvA tvAmapi caNDAlI caNDAlAbhyAmadApayat // 45 // nirasya rukmiNIputraM pavitra tIrthavanmayA / | krodhAndhenAntyajagRhe hahA baddhAsi gauriva // 46 // tAraM tAraM rudannevaM so'zraupIttUryamaGgalam / zokAta mayi kutredamityaprAkSIniyoginaH // 47|| te'pyAkhyunagagad bAhye prAsAde svavimAnavata / zacyeva saha dA pradyumno'sti surezavat // 48 // pUrNapArzvasya zAmbena | bhAtrA'sau mAgadhastutIH / zRNvansaGgItakaM sphItaM kaarytyaatmnogrtH||49|| tattUryavaryadhvAno'yaM zrotrAdhyAnaM punAti te / devAdu| citayogo'bhUttatkhedaM muzca bhUpate ! // 50 // tato hRSTo rukmIrAjastAvanIya svayaM gRhe / pUjayAmAsa jAmeyajAmAtuH snahato'dhikam | // 51 / rukmiNaM tAvathApRcchya vaidA saha jagmatuH / dvArakA rukmiNIM tatra natvA''nandayatAM cirAt / / 52 / / vaidA mUrtimatyeva ratyA reme sahAnvaham / pradyumnaH kvA'pi yogaH syAdrUpalAvaNyapuNyayoH // 53 // kanyAmanyAmiva zacI hemaanggdmhiipteH| suhiraNyAbhidhAM zAmbaH pariNinye mahotsavAt // 54 // zAmbo bhAmAsutaM bhI pratyahaM krIDayannahan / dhanaM dhanaM hArayitvA dyUte'nyebhyo'pyadIdapat // 55 / / bhAmAyai sa rudannAkhyatsA'pi kRSNAya so'pi ca / svayaM devyai jAmbavatyai sarva zAmbasya ceSTitam / / 56 / / jAmbavatyavadannAtha sadA zAntaH suto mama / iyatkAlaM zruto nAsyAvinayo darzyatAM sa vA // 57 / / viSNuH smitvA'vadatsi hI pazuH zAntaM nija sutam / manyatAM tvAdRzI yattu manyate sneha eva sH||58|| na cetpratyepi devi! tvamehi te darzayAmyaham / zAmbasvarUpamityuktvA | svayaM vidyAbalAdabhUt / / 59|| AbhIrarUpo devIM cAbhIrI cakre jnaardnH| tasthatustau purIdvAre takravikra yahetave // 60 // yugmam / tauvizantau purIM dRSTvA zAmbaH svaraM paribhraman / AittakrakrayavyAjAdAbhIrI sA'nvagAca tam // 61 / / AbhIro'pyanvagAdetAM zAmbo deva jinezacaritram / pazcAttApe jJAtasvarUpe tena gRhamA nIya kRtaH satkAra: pradyumnasya OM*AEHE sarga-9 // 38 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 385 / / mAtuH pradaziMta sAmbasvarUpa, nagaryA niSkA zitazca navarA kule kvacit / pravizyAhRta tAM sA tu tanmadhye praviveza na // 62 // zAmbo dhRtvA kareNaitAM latAmiva gajo'kRSat / kiM? re gRhNAsi | matkAntAmAbhIreNetyaghAni sH||63|| sAkSAdabhUtAM tasyAtha pitarau sa ca ljjyaa| naSTo dRSTA tvayA putraceSTetyUce priyAM hriH||6|| AkArito dvitIye'hni balAtkRSNena dhAryavAn / zAmbastasya sabhAmAgAda ghaTayatkIlikA karaiH / / 65 / / pRSTaH pitrA'vadaccaipa hyastanImadya yaH kathAm / vadiSyatyasya vakre'sau kSepyeti ghaTayAmyamam // 66 // jAtasmito'pi taduSTaceSTayA kupito hriH| pUryAnirvAsa| yAmAsa zAmbaM rAjJAM kramo hyayam // 67 / / prajJaptividyA durnItimate'pyasmai pradattavAn / pradyumno gacchate prAcyajanmasnehena mohitaH | // 68 // bhIrukaM nityazo nighnanpradyumno'bhANi bhAmayA / niryAsi vairin kiM pradyumna na tvamapi zAmbavat // 69 // tena prokta ka? yAmIti bhAmoce pitasamani / so'vak nanvasmi tatraiva sA'vadatpretasamani // 70 / / kadAgamyaM mayetyuktA raukmi-| |Neyena sA'bravIt / AnayAmi yadA zAmbaM dhRtvA'haM pANinA svayam // 71 // evamastviti jalpitvA imazAnamagamad drutam / pradyumna|statra zAmbo'syAmilad durlalitAgraNIH // 72 / / dAhazulkamubhau tatra kautukAttau mahattaram / AdAya dagdhuM paurANAmadattAM mRtakAni dhik // 73 / / itazcAmelayadramyamekonaM kanyakAzatam / bhAmA bhIroH kRte yatnAdekAma'nveSayatkanIm // 74 / / pradyumno vidyayA tacca jJAtvA senAM vikRtya ca / jitazatrunRpo jo svayaM zAmbo'sya kanyakA // 75|| bhIrotriI ca tAM dRSTvA bhAmAM rAjJImajijJapat / nareNa | sA'pyayAcattAM kanyAM ca bhIruhetave / / 76 / / jitazatruravocattaM bhAmA cetsvekare dhRtAm / kanyAM pravezayetpuryAM tathA pANigrahakSaNe // 77 / / | kArayenmama putryAzca kara bhIrukaropari / tadA dadAmyahaM bhadra ! bhIrave nizcayAdimAm // 78 ||yugmm / / iti rAjJo vaco gatvA pumAn bhAmAmajijJapat / sA'pyarthinI prapadyetadAgAttatkaTake javAt / / 79|| zAmbaH prajJaptimityUce bhAmA mA tajano'pi ca / vIkSatAM kanya sAmbaH // 385 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 386 // | kArUpaM zAmyaM tu nagarIjanaH // 8 // prajJaptyAzu tathAklapte zAmba dakSiNapANinA / dhRtvA prAvezayatpuyA~ bhAmA kanyAkRti svayam jinesh81|| paurAH procuraho citra vivAhe bhIrukasya yat / prasAdya bAhau dhRtvA ca zAmbaM bhAmA''nayatsvayam // 82 // uvAha zAmbaH svaM caritram / | kurvan kara bhIroH karopari / dhRtvA ekonazatakanyAhastAn dakSiNapANinA / / 83 / / devAtkanyAH patiM prApya tAH zAmyaM vAsavezmani / / kUTena zata| anvamodanta tatrAyAn bhIruH zAmbena bhepitaH // 84 // bhIruNA kathite bhAmA yayAvapratyayAtsvayam / smitvA nanAma zAmbastAM sApyu kanyApari Nayanena | vAceti kopataH // 85 // re dhRSTa ! kenAnIto'si zAmbopyUce nanu tvayA / mAtaH svayamihAnIya kanyAbhiH paryaNAyipi // 86 // sAkSI garvIjAto cAtra purIloko madhyastho devi ! pRcchayatAm / tayA''kArya jano'pracchi so'pi zAmboktamAkhyata // 8 // re mAyinIputra ! mAyi-* zAmba: jAta ! mAyikaniSThakaH / AH pApa! kanyAkUTena cchalitA'smi tvayA zaTha ! // 88 // uktveti bhAmA'gAdgahaM kanyAstAH svayamacyutaH / vasudevena zAmbAyAdAlokasAkSyaM jAmbavatyutsavaM vyadhAt // 89 // avadatkadvadaH zAmyo vasudevaM namanniti / tAta vaideziko bhUtvA tvaM bahvIH tiraskRtazca strIrUpAyathaH // 90|| vyavAhi sthAnasthenaiva strIzataM yugpnmyaa| bhavato mama ca vyaktaM tadevaM mahadantaram // 9 // dundustamUce re kUpabheka ! skhaM staupi kiM? mudhA / bhasmato'pyasi nistejAstyAjyaH svagRhato bahiH // 92 // pitrA nirvAsito'pyevaM kRtvA caNDAla| karma ca / kUTAttraiNakarAlambAtpunaHprApto'si yadgRham // 93 // tatte nAmApi ko nAma gRhIte mAnavarjita ! asmatkulakalaGkastvamevAbhU sarga-9 | nistrapAgraNIH / / 14 / / yugmam / / ahaM tu bandhunA luptamAno nirgatya vIravat / pRthavyAM khecaravad bhrAntvA vyavahaM striishsrshH||95|| prasaGgAnmilitarebhirvandhubhizcAtigauravAt / rAjanyasAkSya saMmAnyAnIto'smi svagRhAnpunaH / / 96 / / vigupyannAgatastvaM tu nija gehaM durAzaya / tataH karoSi re spardhI kathaM ? mUrkha ! mayA saha // 97 / / jJAtvA svayaM kRtAM zAmbaH pitAmahatiraskRtim / nipatanpAdayoruccaiH // 386 // Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 387 // prAJjaliH procivAniti // 98 // bAlacApalataH proktametadajJAnato'pi ca / kSamyatAM pUjyapAdairme trijagatpUjya ! sadguNaH // 19 // va kAcaH *kaca mANikyaM ? kka rItiH kva ya kAJcanam ? / lokottaraguNastAtaH ka nu ? kA'haM ? guNojjhitaH // 700 // evaM pitAmahaM bhaktyA kSamayitvA praNamya ca / zAmbo yayau nijAvAsaM sukhenAsthAcca sapriyaH // 1 // itthaM kSamAbhRtkhacarendraputrIya'dyA'bhavat santativRddhi| ramyaH / piteva saubhAgyaguNena viSNuH santaH prabhAvaM tapasAM vidantu // 2 // amamacarite bhAvinyevaM tayoH saha janmanobalaharibhave rAjyaM | puryA laghurguNagauravAt / surapatiriva svarge'STAbhiH priyAbhirabhizrito vyadhita tanUjaiH prauDhaiH prItaH sukhmgmytsmaaH||3|| ityAcAryazrImuniratnaviracite zrIamamasvAmicarite mahAkAvye turyabhave rukmiNyAdipariNayana-pANDavadraupadIsvayaMvara-pradyumna zAmbacaritavarNano-navamaH srgH|| 60 706 // dazamaH sargaH / vaNijapArzve dvArakonnati zrutvA jIvayazasaH paramakhedaH itazca yavanadvIpAd vaNijaH potavama'nA / dvArakAmetya paNyAni vikrIyA'nyAni laabhtH||1|| jagmurvizeSalAbhAya vikretuM ratnakambalAn / pure rAjagRhe'graNyAnItA jIvayazontike // 2 // lakSyArdai kambalAnAM ca tayA mUlyaM svayaMkRte / pUcakrurvaNijo muktvA dvArakA *hA kimAgatAH ? // 3 // tatra ote labhante sa lakSyaM tasAd ghanaM nanu / lipsavo'tra samAyAtA nAzastasyApi hA'bhavat // 4 // kA dvArakA purI ? kazca ? samprati bhuuptiH| jIvayazasetyuktAHprocuH kambalavANijAH // 5 // dvArakA'sti purI vAdhiMdatte sthAne kRtA // 387 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 388 // jinezacaritram / jarAsandhasya yuddhArtha dvArakA prati gamanam yodhanaH zatruduyAca kuTaH pRthvyAmadhaH | suraiH| rAjA kRSNastatra putrI devakIvasudevayoH // 6 // ityAkarNya jIvayazAH pizAcIva ziroghnatI / vyathayantI sakhIcakraM cakandra | karuNaiH svaraiH // 7 // putri ! kiM ? rudyata iti pRcchato magadhezituH / sAkhyat kaMsaripurjIvatyadyApi kSmAM prazAsti ca // 8 // tadahaM tvadahaMkArahInA dInA sthitA vRthA / kiM ? kurve vaMzarANyAyAH zaraNaM me pitaH ! zikhI // 9 / / athA'sau prajvalan vanhivArtayApyavadat sutAm / dhIrAssva kSepayiSyAmi vanhI kaMsaripoH priyaaH||10|| ityudIrya mahAvIyoM vAryamANo'pi maMtribhiH / jarAsandhaH satyasandhArambhA bhabhAmatADayat // 11 // sUnavo'bhinavoddAmazauryAstaM parivabire / sahadevAdayo vIraiH sahitAH sAhasAdhikaiH // 12 // vairikAlaH zizupAlaH karAlabhujavikramaH / duryodhanaH zatruduryodhanaH kaurvnaaykH||13|| anye'pi koTizaH kRSNadviSatkoTidvipA nRpaaH| gajendrA iva vindhyAdriM taM mudA paryavArayan // 14 // yugmam // papAta mukuTaH pRthvyAmadhaH prsthaanmuuckH| hAratastrUTitAnmuktAH | petulezA ivAyuSaH / / 15 / / agre kruddhakAlAhAnazabdavacAbhavatkSutam / kInAzapAzenevA'syAzcaleNAMhizca caskhale // 16 / / cakSurduHkarma vattasya kAmaM vAma tathA'sphurat / vimUtre paTTahastI ca kurvastasyAkhyata vyayam / / 17 / / anukUla ivArautsItpratikUlo marucca tam / / | gotradevatavad gRddhA bhrAmyanto 'valayandivi // 18 // bahUnyazakunAnIti nItijJo'pyandhalaH krudhA / jAnan dvedhApyagaNyAni gaNyopya* gaNayana saH / / 19 / / pratApAkrAntadikcakraH saccakraprathitotsavaH / jarAsandho'calat pratyak samudraM prati sUryavat // 20 // taraprayANakSaNe | sainyarajovyAjAnmahI dhruvam / dUraM vyomni yayau vaktuM nijAttiM dhAturAturA // 21 // athAcakhyau kalikelikautukI nArado muniH prayANaM magadhezasya dvArakAyAM harerjavAt // 22 // kezavo'pyaridAvAgnivArido haridobalaH / paTahaM paTuhuMkAraiH prayANArthamavAdayat // 23 // | tannAdAdyAdavAH sarve kSmAbhRto'nyepi cAyayuH / sughoSAnAdataH svarge surA iba jabodhurAH // 24 // tatra sainyaiH svaputrazvAsaMkhyaiH kSmA skhale // 16 / / cakSuduH sage-10 // 388 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 389 // bhRdvijitvaraH / kurvan samudravijayaM samudravijayo'milat / / 25 / / aSTAbhiyuddhasannaddhairaGgajaidiggajairiva / sArddhamAgAd dvepivIrAkSobhyo' yuprayANa kSobhyazca satvaram // 26 // paJcabhirvAyubhiriva svAMgajAtairmahAbalaH / sahitastimito'pyAgAt zauryeNAstimitaH punaH // 27 / / sAgaraH varNanam sAgara iba nadInamahimA yayau / saccoDurainiMjIya'ntaraiH pabhiH sutaiyutaH / / 28 // pratIpIzizirAGgo'pi himavAnAgamattathA / rAjamAnastribhirmAnatuMgaiH zRMgariyAtmajaiH // 29 // saptabhiH zobhitaH putrairmukherikha jyonmukhaiH| acalaH zakravAjIva yuddhe prApA'calopyatha / // 30 // kampayannAgamatsainyairddharaNo dharaNoragam / jetraiH putrairyutaH kAmaH sAyakariva pshcbhiH||31|| sraSTeva pUraNaH putraidhatubhiH svairmukhairikha / kurvannAgAtparAn vIrAnamarAniva kiMkarAn // 32 // tatreyAyA'bhicandro'pi lagne candra ivAnvitaH / paDbhigrahairiva sutaizcitraM vishvhitkriyaiH||33|| devadevo navaH zaktyA vasudevo'pyupAgamat / paraH sahasrapatnInAM yuto'yutaguNaiH sutaiH // 34 // rohiNIdevakIputrau rAmakRSNau mahAbalau / prAptau svapuNyamukhyakha dazAIbhyo vizeSataH // 35 // tattatpatnIbhavAH putrAH saMkhye sNkhyaatigaastyoH| eyuH| khavikramakathAgAthAvyAptajagatrayAH // 36 / / paraM vidyaablaadvaahuvlaaccaadhikvikrmau| pradyumnazAmbAvadhyuSTaputrakoTipu vizrutau // 37 // putrairddharAdibhiH sAmugraseno'pi bhUpatiH / aDhaukiSTograsenApyabhaji yasyograsenayA // 38 // jyeSTharAjapitRvyasya sAMtvanasya sutA api / mahAsenAdayaH prApuH putraH senyaizca saMyutAH // 39 // pANDo putrAya pazcApi trilokIsubhaTAnapi / jetumekAMgapIrA appeyuH prauddhbhujaablaaH||40|| pitRmAtRkulambasapatnIsambandhino'pi ye / kiM bahuktairyAdavAnAM te sarve'pyamilaMstadA // 41 // jarAsandhAzritAn muktvA rAjAnaH khecarA api / anye sarve'pyetya kRSNamasevanta vazIkRtAH // 42 // raNadIkSAM gRhItvA'tha klaptayAtrikamaMgalaH / vedaM paThatsu // 389 // vipreSu bandipvapi ca maMgalam // 43 / / bandhuvRddhAbhirAzIbhiH paurairjayajayAravaiH / paurIbhirakSataizvAbhinandyamAnaH pade pade // 44 // sUcya-* ndhudRddhAbhirAzIbhiH pauraijayajayAra raNadIkSA gRhItvA'tha klaptayAntrikamamanyAzritAn muktvA / Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIzramama - mAnajayaH zastainimittaiH zakunairapi / maMgalatUryanighopasvAsitAkatUraGgamaH // 45 // rathamAruhya garuDadhvajaM dArukasArathim / dine kroSTu| kinA diSTa ydukssmaabhRgnneyutH||46|| pUrvottarasyAM kakubhi sainyaH pracchAdayanmahIm / sahito baladevena pratasthe zrIjanArdanaH // 47 // caturaMgaprathAmAdau pazcAdvarSoM priyAmiva / madhye kSAmAM dvArarodhAtsenAM pazyan sa pipriye // 48 // upAttanAnAvalabhImalaH kumbhopazobhitaiH / zailonnataigajeH saudhairiva puryanvagAda'mum // 49 // antaHkhalInaskhalAnodgilaphenAvilAnanAH / celuH pItadvipatkItistomA iva turNgmaaH||50|| mAyUracchatrakhaNDena caladazvordhvavartinA / anbakAri kSubdhavArinidhizavalavalgitam // 51 // patAkinaH ptaakaabhiytkRtaarkptaakinH| saMcaranti sma subhaTTayuktA divyAyudhairapi // 52 // karavAlasphuratsvarNarUpyasphurakakaitavAt / niryayuH pattayaH valasaketusUyendudarzanAH // 53 / / pRSThapratiSTatUNIrAH pravIrAzcApadhAriNaH / navyAbdA iva saMcerugarjAtarjAstadiggajAH // 54 // svAmI yatra jarAsandhastaddhale syAd balaM kimu / gataM kRSNabalAmbhodhau pazya tatsaktumuSTitAm / / 55 / / brahmANDamANDaM dalayannivoH kampayanniva / isyuajRmbhe nAsIrapUraNAnAmapi dhvaniH // 56 / / yugmam / / tatsainyotalibhinatraiH kSarajalaiH / sahasrAkSo jalayaMtraputrakazrIrabhRttadA // 57 // andolayati bhUgola cAlavasahale bharAt / yatnazca'dhikaM dhata karmakroDAhidiggajaiH / / 58 // dvArakAyAH paJcacatvAriMzataM yo| janAnyatha / atItya zinipallyAkhye grAme viSNugyAsthita // 59 // catubhiyojanairavAg jarAsandhAt sthite'cyute / ke'pyetya khecarAH zrImatsamudraM nRpamUcire // 60 // tvadandhorvasudevasya guNagRhyA vayaM nRpa / hita yuSmAkamAkhyAtuM vaitADhyAdAgatAstataH // 61 // jagadrakSAkSamo nemibalaviSNU ca ydvle| pradyumnazAmbapramukhAH bumAga api koTizaH // 62 / / teSAM sAhAyakApekSA parebhyaH kA'sti yo yudhi / vyaktuM tathApi svAjanyaM bhakti cAjagmima prabho ! // 63 / / magadhezasya suhRdo caitADhaye santi khecarAH / ye te sthAnasthitA evocitAH jinezacaritram / khecara vijJadhyA detADhace senAnItvena pramocana vasudevasya sarga-10 // 39 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 39 // balAvala | sAdhayituM dviSaH // 64 // pradyumnazAmbayuktaM naH senAnye ttsmrpy| vasudevaM yathA hanmaH zatrumitrANi khecarAn // 65 // kRSNAjJayA haMsamatriNA * tathA klapte zrIsamudreNa dundave / asvapnImauSadhI nemirdadau baddhAM suraijanaiH // 66 // | itazca magadhAdhIzaM haMsakaH sacivo rahaH / ityUce deva! rAjJAM syAt kSatraM maMtrAnvitaM zriye // 67 // zaktitraye'pi mukhyakha maMtraza- viSaye zaktevidurbudhAH / sA''yattA maMtriNAM tena te mAnyAH svAminA'dhikam / / 68 // utsAhaprabhuzaktibhyAM sampanno'pi nRpaH zrayet / maMtra vijJapto jarAsandhaH | khakSemadaM siMhAtpazorasyAntaraM hyadaH // 69 / / kizcAmRtaM viSasyAkSi vanhergaGgAM ca maMtravit / vipakSasya sadA vibhratkSemaM svasya haro'ka*rot // 70 // evaM rAjA'pi maMtrajJo vinApi khalu mNtrinnH| bhavet svakSemakRttvaM tu kaMsavanmaMtramatyajaH // 71 / / tatki ? dviSatpratApAgnau * tadvatvaM zalabhAyase / vicAraya rayaM tyaktvA vairiNaH svasya cAyatim // 72 / / ekena gopamAtreNa kRSNenAghAti yatpurA / kaso bhavadbhaTa| zreNIsabalo'pyajalIlayA / / 73 / / yatkRSNAnupadaM kAlastvasutaH kAlasarpavat / prauDhaH pradhAvito devIvaJcito'bhRd yamAtithiH // 74 // yacAsya nirmame devanagarI dvArakA navA / tattasya pakSe jAnIhi devAnindrAdikAn prabho! // 75 // tri0vi0|| puNyAdhikena devendra|svIkRtena ca te na hi / svasyA'samena kRSNena vigraho yujyate'dhunA // 76|| yasyAjJAM ca catuHpaSTirindrAH kurvanti dAsavat / bandhunA | neminA tena sapakSo'yaM bhujaMgavat / / 77 // pitA cAsya vasudevo rohigyAste svyNvre| ghaTo'sti jJAtazaktica tAtpucyAca jIvanAta |78|| putrAH pradyumnazAmbAdyAstasya cAdhyaSTakoTayaH / trilokIsubhaTazreNI yaizcakre pAdapUraNam / / 79 / / samudravijayAdyAzca darzAhAH pitR-* vannava / ugrasenazcAsya pakSe vipkssedujyaujsH||80|| yudhiSThirAdyAH pazcApi pANDavAzcAsya saMzrayAt / jAtaprauDhavalAH svArIn hantA| rastrabalAnyapi / / 81 // naimittikaH kroSTukizca dezakAlavibhAgayoH / zAstA yadUnAmasyApi sAmprataM mUrtimAn jayaH // 82 // tvadvAcaiva Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama-1 jIvayazAH kuladvayavinAzakRt / dazAharnAdRtA'pi kaMsasyA'bhUcca mRtyave // 83 // idAnIM tu tavA'hetuprayANArambhakAriNI / putrI bha- jineza vitrI rAjyazrIprANavaMzAntakRd dhruvam / / 84 // manyase nApazakunaM na devajJaM na mtrinnH| yattannUnamiyaM kRtyA putrIvyAjAttavA'lagat caritram / // 392 // | // 85 // na ca te'pi svakaH ko'pi maMtrI vA tvAM kadAgrahAt / yo'sAnivartayed vairaM jAmAtrAthai karoti kaH // 86 // tvayi ruSTaM dhruvaM jarAsandha devaM yatvaM sutavadhacchalAt / niSiddho'pi tena punaH kRSNayuddhArthamAgamaH // 87 // sahAyasampadApi khaM nyUno yadrukmiNIhRtau / balayuddhe || cakravyUha balaM dRSTaM damaghopajarukmiNoH // 88 / / duryodhanazakunyozca sarpavacchidravIkSiNoH / vIrApasadayoH ko nu vizvAsaH? sodaraduhoH // 89 // svarUpam | pratipanne dRDhopyekaH kaH kaNNo'GgAdhipo'pi saH / yataH kRSNakumArAstaM troTayiSyanti khaNDazaH // 90 // dezakAlau ca te nUnaM viruddhau | yatsvadezataH / prAptaH surASTrAM gISme'pi kha kRSNavijayapradAm // 11 // vinipAtapratikAro dRzyate na ca te prbho!| upAyAbhAvataH kArya siddheH sandeha eva tat // 92 // vimRzyeti nivarttasva lajase'tha tyajan bhuvam / yudhyathA mA sma nirviNNaH svayaM kRSNo valiSyate // 13 // * isthaM te kurvataH svAmin ! kuzalaM nAnyathA punaH / madvAcaM manyasai cenna sA durdaivasya vazyatA // 94 // zrutveti magadhAdhIzaH kruddho haMsa-de kamUcivAn / yadaivaM staupi re zatrUstattvaM tairbhedito dhruvam // 95 // trasyed ? vAgDambaraiH kiM ? re mRgezaH kIzavadraNe / dhik tvAM kumaMtradaM | pazya kRSNaM kRSNapathe kSipe // 96 // Dimbhako'tha tadbhAvajJo maMtrI proce'dhunA prabhoH / pravRttiH kIrtikRd yuddhe nivRttisvapakIrtikRta saga-10 # // 97 / trikhaNDabharatakSetrarAjanyavijayAjitA / kItirekapade deva ! hAryate hNsmNtrtH||98|| rAjJAM jayAjayau devAdhInau yudhi yazastu na / AcandrArka sthira bhAvi yuddhe tadubhayorapi // 99 / / parairabhedyaM taccakravyUha tvaccakraratnavat / nirmApya tvadvale deva ! haniSyAmo // 392 // dvipadbalam // 100 / jarAsandho prahRSTo'tha DimbhakaM haMsamaMtriNA / sArddha senAdhipaizcAzu cakravyUhamacIkarat // 11 // rAjJAM sahasraM cakre Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H // 393 // kRSNagaruDavyUhasvarUpam 3PAL**4539818378* 'smin sahasrAratayA sthitaH / pRthag dantizataM caiSAM syandanadvisahasrayapi / / 2 / / azvAnAM pazca sahasrAH padAtInAM tu SoDaza / sapAdAH SaTsahasrAzca tasthubhUpAH pradhizriyaH // 3 // rAjJAM paJcasaMhasrathA tu tumbe'sthAnmagadhezvaraH / pRSThe tasya ca gAndhArasindhavakSmAbhRtAM balam // 4 // yugmam / / tasthurdakSiNato rAjJo dhArtarASTrAH zataM punaH / madhyadezanRpA vAme'gratastu gaNanAyakAH // 5 // paJcAzacchakaTavyUhAH pratisandhi nRpAH sthitAH / gulmAH pratyantaraM teSAmantarA vagaNA api // 6 // cakravyUhAd bahirnAnAkAraivya'henarezvarAH / sthAne sthAne mahAsainyA mahIyAMso ca tsthire||7|| tasya vyUhasya daNDezaM bhUbhujA bhUpatiM kRtam / hiraNyanAbhaM vIkSyaiva sUro bhItyA'nazattadA / / 8 / / nizAyAM buddhipAthodhe yAdobhiryAdavairapi / akAri garuDavyUhazcakravyUhavijitvaraH / / 9 / / kumArANAmakoTiya'hasyA'sya mukhe sthitAH / mahAbalau balaviSNU svayaM mUrddhani tasthatuH // 10 // vasudevasya cAkrUramukhyA dvAdazasUnavaH / kRSNasyAsana pRSTharakSA rathalakSasamanvitAH // 11 / / pRSThe tepAmugraseno rathakoTiyuto'sthita / tasyApi rakSituM pRSThaM tadAtmajacatuSTayam // 12 // dharaH sAraNacandro'tha durdharaH satyako'pi ca / tasthurete nRpAsteSAmatha pRSThe'varakSakAH / / 13 / / pakSe dakSiNe tasthau samudravijayo nRpH| bhrAtRbhirdhAtaputraizca svaputraizca vRto'khilaiH // 14 // lakSaizca paJcaviMzatyA sthAnAmapare nRpAH / samudravijayasyAvatasvire paaripaackaaH||15|| vyUhasya vAmapakSe tu baladevasutAH sthitAH / yudhiSThirAdyAzca paJca pANDoH putrA mahaujasaH // 16 // pRSThe'sthuH pANDuputrANAM dhArtarASTravadhecchayA / rathAnAM pazcaviMzatyA lakSainRpAH pare ghanAH // 17 // tasthuH siMhalakambojakeraladraviDezvarAH / svaiH svaiH parivRtAH sainyaisteSAmapi ca pRSThataH // 18 // mahAsenapitA teSAmapi pRSThe svayaM nRpaH SaSTyA sahasra sthAnAM sahito'sthAt bhttaagrnniiH||19|| anyepi bahavo vyUha rakSituM taM narezvarAH / sasainyAH paritastasthurarkakarkazatejasaH // 20 // // 393 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se zrIamama jinezacaritram / paramparaM yuddham // 34 // HE 9-10-1946 *E- | nirmame garuDavyahamitthaM zrIgaruDadhvajaH / dRSTe'pi vairiNAM yatra darpaso'pasarpati / / 21 / / yuyutsurvAndhavasnehAdindreNa preSitaM tadA / nemibheje sadivyAstraM rathaM mAtalisArathim // 22 // samudra vijayenAtha senAnAthapade kRtaH / kRSNAgrajanmA'nAdhRSTiH paTaM baddhvA mahAbhaTaH / / 23 / / | viSNoyale'tha sakale'pyabhUjayajayapaniH / pratipakSayalakSobhahetuMbramANDabhANDabhit // 24 // dantAvalAH khyAtabalAH saguDAH sanipAdinaH / ArUDhaprauDhaharyakSAH sapakSAH kSmAdharA iva // 25 // suvarNapakSagazcAzvakuJjarAH sAdiduddharAH / sAkSAttAA iva svarNapakSAH skandha| sthavatriNaH // 26 // rathA ruddhapathAH zababheTaistUNadhanUtkaTaiH / patAkAbhistarjanIbhistayanto dhusadrathAn // 27 // muktAmuktaiH pANimukta| yantramuktairamuktakaiH / atrayuktAH sphuradromaharSocchvAsitakaMkaTAH // 28 // avAryazauryabhItena survaNakaTakacchalAt / sUreNApi zritAH pANi|pAdAgre pattayo'pi ca // 29 // celuH parabhaTAn bhettuM vyUhayorubhayorapi / AsphuTanto mithaH zailAniva vAyorivormayaH ||30||10ku0 // baladvayasya nAsIravIra : prArambhi saMgaraH / kSayAbdekhi garjadbhirvarSadbhizcAsvadhoraNIm // 31 // tUryasAMrAviNarazvaheSitargajagarjitaH / rathyAsvAnarbhaTadhvAnajajJe zabdamayaM jagat // 32 // ubhAvabhRtAM durbhadau senApatyoDhayorapi / tIkSNayorapi tau vyaho sudRDhau bajragolavata | // 33 // magadhezabhaTaiH svAmibhansitaizcitrakairiva / tAyavyahasyAgramanyAna bhajyamAnAnmRgAniva // 34 // mRgayAkta ibodvIkSya samu| kSipya kara nijam / svasaMketaiH svayaM dhIro dhIrayAmAma zAGgabhRt / / 35 / / yugmam / / tAyapakSadvayIcaJcurUpA bhUpAnvitAstataH / uda. | tiSThanmahAnemipArthAnAdhRSTayastrayaH // 36 // mahAnemiH siMhanAdamanASTibalAhakam / arjuno devadattaM ca dadhmau zaMkha mahAdhvanim // 37 / / praNAdaistUryakoTInAM tADitAnAM ca yAdavaiH / anujagme zaMkhanAdo narendra iva sevakaiH // 38 // nAdastaiH zaMkhatUryANAM vIrAH prble'khile| kSayAndagarjitaryAdvI cukSubhunakacakravat // 39 // senAnIbhivibhintazva kurvadbhiH zaradardinam / nemisandhisthitAn bhUpAnAzu vidrAvya | -RAEP sarga-10 // 394 // -*-* Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatrutapamukta zaktinirasanam kAkavat // 40 // cakravyUhastriSu sthAneSvabhaJji kSaNamAtrataH / zailavapra ivoddIpracalairvanyadvipariva / / 41 / / yugmam / / kRtamArgA svayaM vyUhe vizantIM tA bhaTatrayIm / bhUpAH pare'nvayuH sUcImivoccaistantavaH paTe // 42 / / abhyakrAmanimAna duryodhanaraudhirirukmiNaH / atho mitho dvandvayuddhametaiH padabhirvyadhIyata / / 43 / / bhaTAnAmapi tatpakSapAtinAM paTTayAdhikam / kuThAra iva kASThaudhadAraNaH prAsaradraNaH // 44 // kanda* | kairiva vIrANAM khelatAM vairimuuddhbhiH| ekairbhItaM paraiH kuddhamanyairlInaM ca cAlavat // 45 // bavA hastyazvazIrSANi vIra chinnAnyana| ttiSuH / gaNezavalkinnaravatkabandhAH saMgarAjire // 46 / / skhddgghubhrmkRtksyaapyaalolvennikH| maulirizarodastaH surAnatrAsayahivi // 47 // ApatantaM ripoH ko'pi zuNDayA''dAya kuJjaram / bhramayitvA viyatyastazastraH zastranayA'mucat // 48 // reje karI namana vIravakSovikSobhahetave / jayazriyaM raNo:sthAM skandhe'dhyAropayanniva // 49 // nihatya vimukhaH pucche gRhItaH kencitkrii| prANaM vibhrad gatau bhUmau mukhAgreNA'patajavAt // 50 // khaDgaH kasyApi keyUramaNivimbacchalAdarIn / niman dhUlikRte dhAnte * sapradIpa ivA'zubhat // 51 // anyazcA'nyonyamAsphAlya hastenArizirovajam / nAlikeroccayamiva babhaja bhujadarpavAn // 52 // yuddha mallabhaTI bhUmau bhaTAnAM gagane punH| mithastadvaraNArabdhakalahAnAM ghuyoSitAm // 53 / / samakAlaM tadA zRNvan hRdaye paramAM mudAm / asthairyapAradaH pApa nAradaH phalikautukI // 54 // yugNam // padyad dvigAM guNTarI ekasada ramapasale / mahAnemi*dhanamaktaistattadu reje zilImukhaiH // 55 / / tenAzu vidadhe rukmI nirasro virathaH kSaNAt / zatrutapAdyAsta trAtuM petuH saptAntarA nRpAH // 56 // teSAM chindati zeveye tulyaM cApAn zarAnapi / kallolAniva bArbInAM marutIya mahAvale // 57 / / zakti zatrutapo'kSapsIta jvAlAmAlAkulAM javAt / yAM vIkSya yAdavo'kSubhyan kRtAntarasanAmiva // 58 / / yugmam / / tAM balIndrApitAM vatra bhedyAM nemijino vidn| // 395 // Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama- | vajra mAtalinA bANe mahAnemenyavezayat // 59 // tadvapuhatA zaktirazaktevA'patad bhuvi / dInaM tatsvAminaM cakre sAmudriya'svavAha- jineza*nam / / 60 // rukmiNotsAhitAH zatrutapAdyAH sapta te nRpaaH| bhUyo rathAntarArUDhA mahAnebhimayodhayan // 61 // cApAnAM viMzati chicA caritram / - vaMzAnAmina rukmiNaH / zaiveyo'dhAt gadocchedaM vaidyavad vanhibANataH // 62 // balidattaM rukmimuktaM zatrulakSakiraM zaram / citramekena ajuna bANa vRSTiH mAhendrepuNA'pAsthata samudrasUH // 63 / / kulAcalA ivASTau te'calAnAthAH samaM tadA / mahAnemibANavajAhatAH pakSabalojjhitAH // 6 // | nezurdizodizaM kAndizIkAH zIkAbhizaMkitAH / rukmiNaM tvaharat veNudArI ghAtAtivihvalam // 65 // vIravyAghraM zIrairduryodhanaM jvAlAbhairakhi / dhanaJjayo'kSipad re'nAdhRSTirapi raudhirim // 66 // samudravijayAdyaizca dazAhanavabhinava / rAjAno jaghnire nighnAdrumAdyA maadydudymaaH||67|| sunemyAdyaryaduvI rivIrAH parepyatha / bhagnAH zaraNyaM hiraNyanAbhaM senAnyamAzrayan // 68 // ito rAmAGgabhadragariba samanvitau / bhImau bhImArjunAvArtAn dhArtarASTrAn vicakratuH // 69 / / pranaSTraSu rathe vairibandhanATyamivArjunaH / pAtrairanekaiH karuNaraudravIrabhayAdbhutAn / / 70 // abhinAyya rasAn sUtradhAravatpAritopikam / surAsurebhyaH samyebhya ivepsurvijayasrajam / / 71 / / vitene citramastambha nArAcaivyoMmni maNDapam / tAraH kodaNDaTaMkArairnAndInAdamasUtrayat // 72 // tri0vi0|| sazikha nAradaM vyomni bhrAmyazAntaM taddidRkSayA / atrAsayat prepitaH svairvizikhairlakSazaH khagaiH // 73 // vegAntripaginAkRSTainItairddharmaguNAgraham / prApitaH zravaNopAntaM vimuktimapi lambhiteH // 74|| pArthena guruNAdiSTaizcitraM kalyANamUrtibhiH / bandhusainyaM jitadvepi prApyatA''dhyamajimhagaiH // 7 // yugmam // prekSyAtha phAlgunaM zAkhipatrapATanalampaTam / duryodhano'rudhaJcaitra iva jaitrabaloddhataH // 76 / / atha kSatrakramaM tyaktvA daza kAzIzvarAdayaH / rAjAno'yodhayan pArthamapArthabhujavikramAH // 7 // zalyo yudhiSThiraM vIro bhImaM duHzAsano'pi ca / ulako nakulaM sahadevaM * Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 397 // *ca zakunipaH // 78|| durmarSaNAdyAH pad bhUpA draupadeyAn sasatyakAn / baladevAtmajAMzcAnye'yodhayannavanIbhujaH // 79 // yugmam // * *kirITI mArgaNAMsteSAM dAnaiH samamavarddhayat / rasAnAmiva zarANAM nijAnAM lakSavedhinAm / / 80 // duryodhano'tha virathavarmA pArthazaraiH | kRtaH / utpatya bheje zakunirathaM zakunivajavAt / / 8 / / dhArAsArarikhAmbhodaH padmAn pArthaHzarotkaraiH / / babhaJja kSmAbhujaH kAzIzAdIMzcaiko'pyatho daza // 82 // kRttaM zalyeSuNA vIkSya dharmas | svarathadhvajam / karAvivA'cchinat tasya bANavANAsanau smm||83|| gRhItvA'nyaddhanuH zalyo tulyo yudhi yudhiSThiram / tirodhatta zarai* dyo nIhArairiva bhAskaram / / 84 // kaunteyo'pi dvidhA zaktyA dvedhA zalyaM nijanivAn / vajrI vajraviSevAdrimanezana bhUbhRtaH pare * // 85 / / uro durodaracchadmA'nUdya sadyo vRkodaraH / hatasya gadayA duHzAsanasyoccaiya'dArayat // 86 // yuddhasya zakune nAyuddhairgAndhArabhUpateH / sahadevo'mucat krodhAnmArgaNa prANamArgaNam // 87 // tamantarA nipatyAzu vilupya kSatriyavratam / duryodhanaM saMlunAnamuccairmAdrIsuto'vadat // 88|| dyUte labdhacchalAsvAdaM dhik tvAM kSatravratojjhanam / hIno yaH zveva yuddhe'pi tatprayukta jayAzayA // 89 / / sarve'pi na khalu svamAH siddhidAH syurato yuvAm / sAdhu gomAyuvanmAyAvinau me vadhyatAM zritau // 90 // AkSipyeti pyadhattainaM sa yAvadduddharai : zaraiH / tAvattasyA'cchidaccheko bANaiduryodhano dhanuH // 91 // sahadevAya nAgAvaM punarduryodhaneritam / antarA gAruDAstreNa savyasAcI nyavArayata // 92 // vegAdutkujatA''gatya sahadevakarAttataH / akarti zakuneH zIrSa zyeneneva patatriNA / / 93 // vidrAvito nakulenA'pyUlUkasta panaviSA / bheje durmarSaNaM trANaM svasya kSoNibhRtAM varam // 94 // durmarSaNAdyAH SaDapi Rtubad bhUminAyakAH / nirAsire draupadeyaiH pralayA- * kariva kSiteH // 95 // duryodhano'pi kAzIzapramukhaiH saha nAyakaiH / ghanaM dhanaJjayaM hantumanAH punaraDhaukata // 96 // balAtmajairajjuno'pi // 397 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 398 // zazIva kiraNairyutaH / parasenAM vyadhAda'mbhojinIvanmukulanmukhIm / / 97 // dInaM kauravasenAyAH pagrinyA iva jIvitam / ninye kapi jinezadhvajaH zUraM pradopo'staM jayadratham // 98 // jvAlAjAlekhiottAlevizikhaidagdhuma nm| athottasthau vanavanhisavarNaH karNabhUpatiH // 19 // critrm| dyUtakArAviva sAraiH auraH karNArjunau ciram / cikrIDatuH phalakavad raNe devainirIkSitau // 200 // jayazriyaM dvayostulyAmapi cakre, yuddha karNavirAgiNIm / vidhiH kaNa nyadhAtpArthastaM yadAttarathAyudham // 1 / / kIrtimuktojvalaM jIvaM tADaMkamiva karNataH / kRSTvA'rjunaH kuruca- mRtyuH mRmukhamazrIkamAtanot // 2 // bhImakSveDolbaNe zaMkhadhvanau pArthasya vistRte / tatsainyairmumude meghadhvanAviva kuTumbibhiH // 3 / / hate'GganAyake tasmin sarvakarmANavikrame / hRdi nirjIvameva va menire kauravAstadA // 4 // pArtho vyadhAnmRte karNa dvipadvijayanizcayam / bhImazvAsamaruttale jIvatyapi suyodhane // 5 / / kauravyalakSmIsImanto bhImaM toyadhigarjitam / hantuM duryodhano'dhAvanmRgaH siMhamiba krudhA // 6 // kalpAntavAr3ivad bhImo bhImo gAvadurdharaH / poteH potAnivA''sphAlyA'bhAMkSInmakSu rathairathAn // 7 // tUlapUlAnivotkSipya vAhAn vAhairibhAnibhaiH / kAMsyatAlavadAsphAlyA'vadhIt saMvarttavAyuvat / / 8 / / akuTayacca koTIzaH koTIzambhujavikramaH / gadayA sa dayAhInaH pAdAtamavadAtadhIH / / 9 / / hastyazvarathapAdAtaM lolakallolavat kSipan / do pakSadvaye'tArIt sa vArIzamivAhavam // 10 // bhIme bhaTAMcUrNapeSa piMpatyAghAtato yudhau / kabandhatANDavakathA'pyAsIcitraM sudarlabhA // 11 // raktaktimauktikaiH kumbhikumbhajairbadarazribhiH / vetA sarga-10 lAzca zRgAlAzcA'bhramyanta kSudhitA nizi // 12 / / tRptaH prItyAkulai rakSaHkulaiImAhave stute / zaMke laMkezvaro rAmasthAma nA'masta vAstavam // 13 // bhImadhvastamahIbhRdbhyo jAtaraktApagAzataiH / rakte'mbudhau dhruvaM pratyak tadAdi prAk priyA yyuH||14|| dhvastAribhImase // 398 // Halnasya bhImasenasya helayA / yuddhazraddhA zrAddhadevasyeva nApUryatA'dbhutam // 15 / / yuddhe sAre tadA bhImAd dAyAdavada'Dhaukata / bhAgArthI sadvi Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra duryodhanaH // 399 // pakulo nakulo'nAkulo hdi||16|| tataH pANDavakauravyasenayoH kunyjreshvraaH| mitho yodharamIlyanta kRtAntasyeva kiNkraaH||17|| kenApi hastinA hastI dUramutkSipya zuNDayA / patannatho dhRto dantenAtmabhaMgabhayAdiva // 18 // ghAtajAtadantapAtAvibhau kaucitparasparam / mandaM mandaM karAgreNA'spRzatAM krinniibhrmaat||19|| ekaH protaM khadantena gajaH pratigajaM jvaat| Urdhvamarpayitu zaMkerkaputrasyodapATayat // 20 // viSAdinaM vairibhaMgAt jJAtveva khaM niSAdinam / kazcid gajaH pratigajApadruto vidruto raNAt // 21 // ko'pi dantI pratidantidantamutkhAya zuNDayA / mukhepsIdvaSA dveSikIti mUrtimatImiva / / 22 / / hepayAmAsatuH kaucid gajau svaM svaM niSAdinam / eko dhUtAkuzastrasyan dhAvan pRSThe paraH punaH // 23 / / itaH kalpAntavad bhImaM bhImaM jJAtvA'pyadhAvat / hantuM duryodhanaH kopAtkarabhaH zarabhaM yathA |* // 24 // siMhAviva kRtakSveDau sagajjI diggajAviva / nAnAyudhayuyudhAte tau vIrau kautukAciram // 25 // bhImaH smRtA yUtavairaM taM vIraM || gadayA tathA / pipepa vAtAstadehasyANUna saMcaskaruryathA / / 26 / / hiraNyanAbhaM senAnyaM tatsainyAH zaraNaM yayuH / anAdhRSTiM parivatruryAdavAH paannddvaanvitaaH||27|| hiraNyanAbhamAyAntaM vibruvANaM yadUna rupA / abhicandro'vadad vAcA zUro'si kriyayA natu // 28 // abhicandra hiraNyo'pi roSAtpreSItkhagAvalIm / tAM pArtho vyarthayAmAsa svarNapakSainijaiH khagaiH // 29 // praharantamarjune'pi taM viditvaantraagtH| rathAdapAtayad bhImo gadayA kaMTakaM yathA // 30 // sa bhAnuvatpunaH zritvA rathaM roSAruNAnanaH / zoSakarairiva zaraininye'nAdhRSTivAhinIm // 31 // tamAyAntamathAlokyA'nAkulaM nijamAtulam / abhyuttasthau jayasenaH zivAdevItanUdbhavaH // 32 // jAmeyasArathiM krodhAdatulo mAtulo'vadhIt / jAmeyo'pya'cchidattasya vazvidhvajasArathIn // 33 // kezarIva nakhairvajrasakhaimattaM mataMgajam / sa zarairdazabhistIkSNajayasenaM nyaSUdata // 34 // mahIjayastadanujaH khagavarmadharo rathAt / abhyApataMzca tenaiva kSurapreNa nyahanyata // 35 // raudradRSTiranAdhRSTibandhu // 399 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / mahAnemiparAkramaH // 10 // dvayavadhakrudhA / athottasthau sthAmadhAmnAM sImA bhImAdibhiH saha // 36 // hiraNyanAbhaM krodhAndhamanAdhRSTirayodhayat / mahArathAstathA'nyonyamapare'pi DuDhaukire // 37 // tatra kazcidrathI vAme pANI vANaughajarjare / dhanurbaddhA dhvajadaNDe kANDaiH zatrumatADayat // 38 // citraM vyastraratho'pyeko vijigye cakravartinam / bhagnasya svarathasyaiva cakra praharaNaM dadhat // 39 // kazcinnarendro nihate sUte taMtreNa vairinnaa| suvarNa tejasA siddhagandharvo'sAdhayattarAm // 40 // pAdAgrAttato'tra razminihate'pica saarthau| rathiro vAhayan vAhAn ko'pyayudhyata vidvipA // 41 // vANAH prANAdhikAH ksyaapyyubhdymbhedinH| vidvapivizikhairantastADitA api sarpavat // 42 // mahAnemi kAmarUpezvaro'dhAvad gaje sthitaH / Uce cApehi yadrUkmI nAhaM kintvasmi tArakiH // 43 // uktveti yAvatsa gajaM prerayattAvadaJjasA / mahAnemirmaNDalenA'bhramayat syandanaM nijam // 44 // mahAnemiH zaraiH tasya gajaM pAdataleSvatha / Ahatya pAtayAmAsa mahIdhramiva vAsavaH // 45 / / saMsmArya nAsIti rukmIti vacaH spRSTvA dhanuya'yA / taM mumoca mahAnemirdayAvIratayA'dbhutam / / 46 // bhUrizravau yuyudhAnau yudhi kSINadivyAyudhau / muSThAmuSThi suradRSTituSTaye cakratuzciram // 47|| kRSNapakSodyotakArI citraM sAtyakirinduvat / jaghAna bhUrizravasaM yoktRvad galagrahAt // 48 // ayudhyetAmito mRttau vIraraudrau rasAviva / mitho bhaTAvanAdhRSTihiraNyau dhvajinIpatI // 49 / / atha tyaktvA rathaM khaDgaphalako balakautukAt / dhRtvA dhIrau mahAvIrau tAvanyonyamadhAvatAm // 50 // khaDgo'nAdhRSTibhujago dhaaraadvyrsjnykH| prANaiH sArdhaM hira| Nyasya yazaHkSIramapAd drutam // 51 / / tadA ca samadAzvIyo dhUtadhUlImalImasaH / snAnArthamahAmahAya nAyako'gAt parAmbudhau // 52 // sAyaM saMhAravirame vArnI pUrvAparAvidha / niHpratyUhAvubhau vyUhAvapi svasthAnamIyatuH // 53 // raNaraMgodbhaTAnAM ca tadbhaTAnAM kathazcana / * catuyugAyitacaturyAmA zyAmAntamAgamat // 54 // athaitayuddhasannaddhakumbhikumbhodbhavairikha / sindUrapUraiH sarvAMga rakto vykto'bhvdrviH|| sarga-10 // 40 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 40 // zizupAla vadhaH * // 55|| atho yathocitaM svasvavyUhau kRtvA raNotsukaiH / jarAsandhakRSNavIrairjagajeM diggajariva // 56 / / senAnitve zizupAlo jraasndhniveshitH| saMgrAmAyAJcaladvAjibAteH pAdapadaplutaiH // 57 // ucchRkhalaM khalantaM vA'cakhalamnizcalo'drivat / nadIpUramiva krUramanAdhRSTibalaiyutaH // 58 // hastAyollAsibhallAsimudrAdibhirAyudhaiH / yuddhaM raMgatturaMgasthAzcakruH sthAmotkaTA bhttaaH||59|| bhraSTaM svasAdinaM pAdakaTakAgrAvalambinam / dhAvannArohayAMcakre punaH ko'pyazvakuJjaraH / / 60 // vakSasyAhatya kopyazvaH puro'zvAn saniSAdinaH / svAmiyuddhecchayA sArddha dhAvanneva vyapAtayat // 61 / / patitAvazvataH pAdakaTakAntagatAhiko / churyA prajahatuH kaucidadhovastrau kacagrahAt // 62 // khurakSuraprairatrAlI dvipadghAtodgatAM lunan / krodhAddadhAve ko'pyazvaH samaM svArohacetasA // 63 / / svayaM pRSTo jarAsandhabhUbhujA scivaagrnniiH| haMsako'darzayannaMgulyagreNakaikazastadA // 64 // nAmagrAhaM pRthagvaNarazvaiH pAlidhvajai rathaiH / yAdavAnpANDavAnanyAnapi rAjJo nyavedayat // 65 / / yugmam // yuvarAjo yamarAja ivAtha magadhezajaH / yavano javano ropAdakrUrAdivaDhau. kata // 66 // taiH zauryAtsaMmukhaiH paJcamukhairiva sahAjani / saMgaraprasarastasya suraasurbhyNkrH||67|| rAmAnujo'rudhattaM ca sAraNaH saratho. |'ntarA / gaje pariNate khaGgenA'cchidat tacchiro druvat // 68 / / harpaH kRSNasya subhaTai raNanATya naTairiva / viSAdastu jarAsandhasyA'bhininye samaM tadA / / 69 / / jarAsandhaH sphuratkrodhastataH sutabadhazruteH / rAmakRSNau prati dhanurdhanAn prerayadratham // 70 // vyUhasya tAyarUpasya tIkSNazaktInakhAniva / AnandAdIn daza rAmatanUjAna'vadhIdasau // 71 // kRSNasainyaM palAyiSTa prkRssttbhybhRtttH| goyUthamitra | zArdUlo jarAsandho'nvagAditi // 72 / / zizupAlo'vadat smikhA nedaM bhoH kRSNagokulam / raNakSoNItalaM hyetat sevyaM saccotkaTairbhaTeH | // 73 / / kRSNo'bhyadhatta te nAmnA kuNDinatyajanena ca / rAjan pratipadoktava raNaraMgaikamallatA // 74 // tadyAhi sakharaM pazcAdapi yAsyati // 401 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / peSitA balakRSNAbhyAM jarAsandha // 402 // putrAH nizcitam / dvedhApi saMgare bhaMgarekhA yeSAM na te'lpakAH // 75 // haregirA kirAtasya hakkayeva mRgAdhipaH / viddho marmAvidhA tIkSNayANAdapyadhikaM hRdi // 76 // cedIzvaraH karakhaddhanurmuktaiH shrotkraiH| kRSNe vRSTiM vyadhAd dhArAsArairvA vivAmbudaH // 77 // yugmam / / * kRSNena prahitadivyaivizikhaiH sapariva / dhanurvarmarathAn chittvA zizu vannamucyata // 78 // sa vidravan punaH khaDgaM kRSTvA'Dhaukata viplve| uddhRmalekhaH pralayakAlAnala iva jalan // 79 // kRSNo'pyalAvIttasyA'simasinA mukuTaM tthaa| zirazca kumbhakRtkumbhaM cakrasthamiva | tantunA 80 // nijamUrtyantare tasmiMzcampe hariNA hate / krudhA'dhAvajarAsandhaH sAmantaH svasuteH saha / / 81 // Uce mudhA mRdhe ki re | mriyadhve yadavo javAt / samA'dyApi tau gaupau ciraM jIvata kiM ? paraiH / / 82 // yadubhistadvirA bhstryeveddhkrodhvnhibhiH| dagdhaM | bhrASTrairivolse jarAsandhamayo dRDham // 83 // vidhyApayitumetAMzca sa doyomAgrajAgratam / prauDhaM vyApArayad dhArAdharaM jalabharoddharam 84 // muSTigrAhyasya tasyAntani ma salile'dbhutam / maktumArabhatA'zvebhavAhinI yaduvAhinI // 85 / / yaduvIrAstatra dhIrA api saddhIvarA api / dadhuH kASThAzrayazraddhAmAzcarya dobaloddhatAH // 86 // kRte yadUnAM danAMgai TaiH shauryotkttairpi| raNe mepApasaraNe jarAsandhatanUdbhavaiH // 87 / / nihantumaSTAviMzatyA dadhAve sIradhAriNam / kRSNaM cakonasaptatyA sphuGanisvAdanisvanaiH // 8 // yugmam // tayorvIraziromaNyostaiH sArddha yuddhamApatat / tadyasmin zastrasaMghAtaghAtAnneze surairapi / / 89 // balo'STAviMzatiM kRSTvA halena muzalena tAn / pipepa kaNavatputrAn jarAsandhasya helayA // 90 // upekSyamANo gopo'yaM hantyadyApIti jalpatA / jarAsandhanAtmaputravadharopAndhacakSupA // 11 // Ahato gadayA raktaM vaman rAmo'patad bhuvi / cakre hAhAravo devedivi kSoNau ca yAdavaH // 92 / yugmam // punale jarAsandhaM ghAtasandhaM vidastadA / kuntisuto 'ntarA'bhyetya zvetAzvo'yodhayallaghu // 93 // bhrAtaraM vidhuraM prekSya prajvalatkRSNavartmavat / kRSNo'bhaitsIja sarga-10 // 402 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 403 // rAsandhasutAnekonasaptatim // 94 / / rAma makhA mRtaM tyaktvA''rjunaM sutavadhakrudhA / kezavaM magadhAdhIzaH kIzaH siMhamivA'bhyagAt // 95 | atrAntare jarAsandhadhananArAcadurdinaiH / tirohite harau karmasAkSI nAstIti vArtayA / / 96 // AkulA'bhUd yadusenA dinalakSmIrivA- mAtalikRta | dhikam / saccakaiH saha mamle ca dazAhamukhapaMkajaiH // 97 / / yugmam // vyajJApyateti zrInemiH prabhurmAtalinA tdaa| svAmin jagatrayI- vijJaptyA prANatrANazauNDa ? tvaagrtH||98|| kIdRk nanu jarAsandhaH kalpAntamaruto'drivat / tattvayopekSyate ? kasmAt kurvanvizvamayAdavam : bhrAmito ||99 // svajanerijane'pi kha samasvAnto'si yadyapi / tathApi nAtha ! ni thamamuhRnmAthaduHkhitam // 300|| upekSituM nijakulaM rathoprabhuNA sAmprataM sAmprataM na te| amin pratyupakArasyAvasaro'pyayameva ca // 1 // sarvasAdhAraNo'pInduH kumudsyaatmpkssinnH| vipakSa mudrayatyeva | ak skhakaraiH kamalAkaram / / 2 / / jAnanniti prabho ! helAmavahelAkarI dvipAm / nijadoHstambhadambholeH kizcidAviHkuru kSaNam // 3 / / ari | enemiH zrukheti nAmArthApayituM nijam / niHkopaH karuNATopAdaindraM zaMkhamapUrayat // 4 // tannAdena jagatkukSibhariNA'pyekarUpiNA / | ninye dviSavalaM kSobhaM citraM svAsthya balaM nijam // 5 // saMgrAmasAgare svAmI sasaMbhramamavibhramat / urvavadvAritArAtiprathaM zrImAtali || ratham // 6 // AkRpyendradhanuH svAmI navAmbhodhasodaraH / zarAsAraiH sudurvAraiH samUtkAranirantaraiH // 7 // rAjahaMsAn sapakSAnapyAvibhrANAn vipakSatAm / uttAsya nirmame deva saraHzaraNatatparAn // 8 // yugmam // prabhureko'pi vAlo'pi jgdrkssaakssykssmH| rAjJAM kirITinAM Plel lakSaM vilakSaM vidadhe'dbhutam // 9 // ratheSu ketanAgreSu kadalISvapi sAdipu / mukuTeSvAtapatreSu teSAM petuH prabhoH shraaH||10|| rAjJAM * | ciccheda kodaNDAna muNDAni kRpAdhIH / acchAcchatrANi nAMtrANi dhajAMzca na punarbhujAn // 11 // abhAMkSIt syandanAnnaitra nandanAn // 403 // samarAMgaNe / apAtayajjagadvIro mukuTAn subhaTAMstu na // 12 // yugmam // kA kathA saMgrahArasya hArasyApi prabhornahi / vIkSaNe svekSaNe Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezacaritram / jarAsandha kRSNayo zrIamama nIte sAMmukhyaM parasainikaiH // 13 // viSNoreva prativiSNurdhAtyaH sthitimiti smaran / svAmI na trijgdviiro'pyvdhiinmgdhaadhipm||14|| | rathabhramamipAnmanye svAjJArekhAM prabhuH svayam / stambhAya parasainyAnAM raNortyAM kevalaM dadau // 15 // mahAbalasya zrInemeH sAhAyyena // 404 // ydubjH| mArutasyeva dAvAgniH punarutsAhamAsadat / / 16 // sphuratsavotkaTAzcakruyuddhaM yadubhaTAH punaH / magadhAdhIzvarabalaiH sahA'prati- | balairapi / / 17 / / tadA'nviSyAnviSya pANDutanujaiH kauravA rnne| vane dumA ivAmUlAdudamUlyanta kunyjraiH||18|| zrInemerupacAreNAyuvido'tha balaM balaH / labdhvA vyarIramada'rIn dIpAniva samIraNaH // 19 // jraasndhblaambhodhirydupotaantre'khilH| yadetya manaH zrInemeyoMginastadvijambhitam // 20 // parigrahAd balavatAM kramate vizvavigrahe / alpo'pi vAtoddhRto yat pAMzurvizvadRgAndhyakRt // 21] sveSAM bahUnAM vIrANAM tanUjAnAM ca saMkSayam / bIkSya kruddho jarAsandho jagAdeti janArdanam // 22 // zauryalakSmInAvyazikSAbhRkuMsaH SE] kNsbhuuptiH| mallakautUhalaM pazyannare jadhne tvayA cchalAt // 23 // utphAle siMhavatkAle yuddhottAle'nucelupi / naSTvA khaM rakSitumagAsvaM vArddhiparikhAM purIm // 24 // rere gopAla tadvAla bhRgAla iva kevalam / bhRrimAyo'si na punarvihitAstraparizramaH // 25 // nUnaM devena | ruSTena patramutkSiptamadya te / tyaktvA yadaivatAdriM tvamatrAgAH purato mama // 26 // tabrUhi kukSau nikSiptaH kasyAM kaMsasvayA'sti re| tamAkRSya jIvayazaHpratijJA pUraye yathA // 27 // sitvA pratyavadatkRSNaH satRSNasvaM raNe'si cet / tadehi zikSaye taM tvAmahaM zAstrajJa*mapyaho // 28 // mayA prAgmRgadhUtana kaMsa kumbhIva kautukam / hatvA'sti dakSiNe kukSau kSipto jIrNazca kolavat // 29 // kariSyate'dhunA vAmakukSeH zUnyasya puurnnH| kuraMgendro bhavAnmattamAtaMgaikavidAraNaH // 30 // tvadvatsvazlAghano nA'smi kintu tvaM pUrayiSyase / putryAH | pratijJA matvagadhArAtIrthaniSevaNAt // 31 / / alaM vilambya Dhaukasva pitRmAturjanasya ca / punyAzca sArtha ekostu kuTumbasyA'viyoga // 40 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 405 // divyAstramocana dvayoH kRt // 32 // svapati nAnvagAtkaMsaM tvatputrI yattadA dhruvam / tattasya sakuTumbaM tvAM sotkaNThamiva mIlitum // 33 // zrutveti magadhaH kruddho'muMcatprANaharAna zarAn / kRSNo'pyakartItsvavANairbhAnumaghotkaraikhi // 34 // mallAviva tarjayantI garjantau vAridhI iva / yuyudhAte krudhA tejodugrahau tau grahAviva // 35 // siMhadhAnairddhanurdhAna rathadhvAnastayostadA / brahmANDamANDaM pusphoTa divi devAzca ttrsuH||36|| tayornArAcajAtena jAte nabhasi durdine / khecarINAM surINAM cAntardadhe raNavIkSaNam // 37 // rathadvayasya kSoNibhRvayasyeva gatAgataiH / / lebhe mahImaheleva helayA kampasampadam // 38 // tayormahAbharabhrazyadbhU ddhArAyAsasAndritaiH / mukhazvAsaiH phaNIndrasyocchAlyante sma pyodhyH||39|| kulAcalAzcalantazca nizcalA api lebhire / kSoNIpAlanakAndolakautukaM bAlakA iva // 40 // yugmam / atraughaM vAya- | | samivAyasamapyAtmahetibhiH / raNakSetre jarAsandhasyAdho'dhastakSajo'kSipat / / 4 / / kSINAnyazastropAyo'tha bANe sve mAgadho nyadhAt / | jaitraM dvipo'samAgneyaM vAgneyaM svamukhe yathA // 42 // pusphure'nindhanasyApi tatra citra havirbhujaH / jvAlAbhiH kAlavetAlamukholkAbhiri vAbhitaH // 43 // tadAkulaM nijabalaM vIkSya kRSNo'mucajavAt / mahAsvaM vAruNaM tasya vAraNaM meghakAraNam // 44 // tena garjadghanaghaTATo| pAtkopAdivAbhitaH / vyadhyApyatA'gnirmagadhapratApa iva dhAvatA // 45 // nItaM yazovat skhaM sainyaM mAlinyaM mlinaighnaiH| prekSyA'straM pAvanaM | rAjA'tanottadapanodanam / / 46 // amAnaiH pavamAnastairdudinADambare'mbarAt / utsArite sphuraddhvAnabibhrANeneTavad bhramim // 47 / / sabheva | zrIjarAsandhasenA prApyata sammadam / Aya harisenA tu bADhaM saMkocaduHsthatAm / / 48 / / yugmam / / vAyorvAdhAM nyaSedhattAM cikitsaka ivA'cyutaH / saprabhAvaM prayujyAzu vAtAzanamahauSadham // 49 / / yazodugdhaiH samaM pIte vAte phaNabhRtAM gaNaiH / dazyamAnAM phaNAghAtaiH svasenA dayitAmiva // 50 // dRSTvA narendro nistandro gAruDaM cAruDambaraH / astraM vyApArayad vastramivArAtivimohakRt // 51 // yugmam / / paro 405 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineza caritram / jarAsandhena muktaM cakram // 406 // | lakSaiH svarNapakSaH svarNAdrizikharairikha / dhAvadbhirgagane vyAlA vyAlatAM ninyire 'dbhutam // 52 / / tAmasaM nAma saMgrAmakautukI kezavaH | punaH / akhaM prAyukta mArtaNDamaNDalaMgilarAtrikRt / / 53 / / jagadRzAmandhapaTTaistamobhirmagadhezituH / skhaladdalanmiyaH sainyaM dainyaM bheje- bhighAtataH // 54 // astraM vikatanaM vairikartano mumuce nRpaH / paraHsahasrAz2ambhi sahasrAMzubhirambare // 55 / / kRSNo mahAbdaduritApatRSNAkulaM balam / svaM vIkSya rAhavIyAkhamAhabIyo'kSipad dvipe ||56abaahubhirpi vyogni rAhubhigilitAstataH / te sahasrakarAzcitramasaMkhyA vairivIravat / / 57 // raMkA iva nirAkAste bhUyAMsuhitAstadA / kharaM DuDhaukire rAjamaNDaleSvapi srvtH||58|| vyathitAzeSadivyAstravRndAn jJAtvA'tyabhaMtudAn / vidhutudAn jarAsandho hantuM cakraM vyacikramat // 59 / / rAhUna vAhUniva cchittvocchettuM tannA- 19 yakaM harim / AdezataH pratiharezcakre cakramabhikramam // 60 // zampAsaMpAtavajAtavedaHpuMjAnivodvamat / antarA yaduvIrANAM mahAstrANyapi | bhanayat // 61 // vidyAdharAsurasuracyoni trAsaparabhRzam / vIkSmANAM mahAvIrapyadhIrairiva kSitau // 62 / / mRle dRDherapi nRpainaMdIzrotodbhramairiva / AgAda'skhalitaM vegAt sannidhAvacyutasya tat // 63 // tri0vi0 // tena citraM sahasrAMzusahasradyutinA'pyaho / lebhe mukhenduH | kRSNasya nairmalyamadhikaM tadA // 64 / yasainyabharatyAkulaH kolAhalaistadA / dhruvaM tatkuladevyo'dhuH kSobhaM tatvavido'pyaho // 65 // | jayalakSmIkSipta kelisauvarNAmbhojavibhramam / vibhracakra harervakSo nAbhipiMDikayA'spRzat // 66 / / muktaM hareH zira chettuM jarAsandho vyalokayat / svacakraM satkare sthAgnu jAtabhedamiva dvidhA // 67 / / gandhAmbupuSpavarSa ca saharSa nirmame surH| kRSNo'bhUnnavamo vAsudevo| 'ramiti ghopibhiH // 68 // pUrvAbdhirakaM kallolenevollAsyA'tha pANinA / cakraM harijaMgAdeti jarAsandhaM kRpAdhIH // 69 // mameyamapi | kiM ? mAyA mAmAyAsItsvayaMvarA / yacca cakravyAjataste zrIvimRzA'dyApi tannRpa ! // 70 / / jIva matpadarAjIvapaTpadIbhUya muMzva ca / / sarga-10 ||406 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 407 // svacakreNa jarAsandhamastakacchedaH kRtaH lakSmI svAkhyAM mA'bhimAnAt kuru dvedhA niranvayAm / / 71 / / jarAsandho'bhyadhAdandho madena kimu kRSNa ! bhoH / cakra prApya madu* chiSTaM chatradhAra ivAbhavaH / / 72 / / rere hastagate'pyasmin vizvasIrmA sa janmataH / mayaivaM lAlitaM mahyaM hRdbhide tatkathaM ? yataH // 73 // | athAtrA pratyayastarhi muzcedaM mayi re drutam / ulmukAdiva kA'smAd bhIzciraM me dRSTazaktitaH // 74 // zrutveti kezavo jvAlAjaTAlamamucat tataH / cakraM cakre jarAsandhaskandhabandhaM ca tad dvidhA / / 75 // sarve svenaiva cakreNa hanyante prativiSNavaH / putro'pyarIyati kSINe bhAgya cakrasya kA ? kathA // 76 // mUrdhAgAt prathamAM pRthvI jarAsandhasya kautukam / ekayogepi jIvastu caturthI karma| gauravAt // 77 // harSAjayajayetyucaijalpantaH khecarAmarAH / kRSNasyopari devadrupuSpavRSTiM vitenire // 78 // dvipadbhapAstato rodhAnmuktAH zrIneminA tadA / UcuH prAJjalayo'vajJA kSAmya nakhijagatpate ! // 79 // kiM citra magadhAdhIzasyA'bhUd yatpratibhUmRtau / / sparddhA kRSNena yatpakSe prApto vizvaprabhubhavAn / / 80 // prativiSNu nigRNhAti viSNurekopi kevalam / navyo'yaM vItarAgo'pi yatsAhAyye tvamAgamaH // 81 // bhavitavyatayA tvatsaMmukhInAH smaH kRtA vayam / dRSTaM ca tatphalaM rakSa rakSa naH zaraNAgatAn / / 82 // svIcakre kezavastAMzca rAjJo nemenideshtH| jArAsandhi sahadevaM samudravijayasya tu // 83 // datvA magadhaturyAMzaM sahadevaM nyavezayat / jarAsandhapade kRSNo jayastambhamivAtmanaH ||8maa sAmudriM ca mahAnegi ke saurya pure svayam / hiraNyanAbhaja rukmanAbha | kozalAnAyakam / / 85 / / rAjye nirAkRte cograsenenaitasya nandanam / zAGgabhRnmathurArAjye dharAbhidhamatiSThipat // 86 // saMskAraM pretakArya | ca hariH sveSAM vyadIdhapat / jarAsandhAdikAnAM tu sahadevastadAjJayA // 87 // saMhArapratibhUH patyuH pituzca sakulasya yA / sA'gnau | jIvayazAH prANAna'juhonmAtRbhiH saha / / 88 / / tadAnIM ca jarAsandhaduHkhAdiva divAkaraH / parAbdhau vaDavAvanhAvanhAya svavapuryadhAt / / 407 // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 408 // // 89 // tadA zrIneminAthena satkRto mAtaliH svayam / sahendrasyandano vegAd visRSTo'gAttriviSTapam / / 90 // svasvAvAseSu bhUpAlAn sAyaM kRSNo vyasarjayat / tAtamAgamayAMcakre sasamudraH svayaM punaH // 91 // vaitADhaye nIlakaNThAyaiH khecaraiH pUrvavairibhiH / sArddha yuddhaM vitanvAne vasudeve nabhaHsthitaiH // 92 / / AsannairdevatAvRndairuccairityudaghuSyata / jarAsandho hataH kRSNo'bhUd viSNurnavamo jyii|| // 93 // yugmam // jarAsandhavadhaM jJAtvA tadgRhyAH khecarAstataH / muktvA yuddhaM kSamayitvA vasudevaM samAzrayan // 94 // vidyAdharendro mandaravegaH svabhaginIM dadau / pradyumnAya svaputrI tu bhUpatitripathapabhaH / / 95 / / bhUpau devarSabhavAyupathau tu tanuje nije / dadatuH parayA zAmbakumArAya mudA tadA // 16 // prAtaretya dvitIye'si kRSNaM pradyumnazAmbavAn / khecaraiH sopadairyukto vasudevo'bhyanandayat // 97 // svarNaratnarathAzvabhabhUSaNAdyairupAyanaiH / abhyarcya khecarAH kRSNaM svAmina pratipedire // 98 // kUrdante sma yadAnandaM yAdavAstena kezavaH / asthApayat sinapallIsthAne Anandapattanam // 99 / / tataH sthAnAd vRtaH sarvaiH khecarairbhUcaranRpaH / bharatArdU sAdhayitvA magadhoyA~ hariyayau / / 400 // tatraikayojanAyAmAM vistAre'pyekayojanAm / zilAM koTizilAM nAma devatAbhiradhiSThitAm // 1 // sAnvayAkhyAmuddadhAra harirkhAmena pANinA / urdhva pRthvItalAdhAvallIlayA caturaMgulIm / / 2 / / yugmam / / tAM chatrabaddadhAvAdyo harimolau dvitIyakaH / gale * tRtIyasturyo'pi dormadhye hRdi pazcamaH // 3 // kaTyAM paSThaH saptamastu nijorvorjAnunoH prH| caturaMgulamantyo'vasarpiNyAM te truTabalAH // 4 // bharatArddha vijityaivaM vabale dvArakA prati / rAjJA poDazabhiH sArddha sahasraH zrIjanArdanaH / / 5 / / kiMkiNIkaMkaNAlIbhirvAcAlAn | khAn bhujAniva / dhvajAnullAsya sallAsyaM tanvatI zrIpathocchritAn // 6 // svarNaratnamayairmazcaruccairdevanirmitaiH / kurvANAM suranArINAM manaH svAvAsanispRham / / 7 / / gandhodavRSTisaMjAtagandhanadyA nadIpatim / sugandhayantI sarvAMga patyubhaktajanAgrimam // 8 // mandArapu. jinezacaritram / kRSNavijayaH bharatArdU sAdhayitvAgatasya dvArakApravezavarNanam sarga-10 // 408 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 409 // praveze nagarastrINAM ceSTA paprakarasphura giirutaisttaiH| AkRSya vAhanamRgaM sthApayantI sadAgatim // 9 // pratisthAnaM svastikaughamuktamuktArucicchalAt / hasantI* miva devAnAM purIM saMkrandanAdhipAm // 10 // zubhe'nhi prAvizatkRSNo dvArakA dvArakAntibhiH / nAnAmaNigaNotthAbhiH sUtritAnekato- raNAm // 11 // paM0 ku0|| pratimaJca saprapaJca vezyAbhirvihitaM saca / karpUrArAtrikaM mArga pratyaicchad bandibhiH stutaH / / 12 / / jagadvijayinastasya pravezotsa|vamIkSitum / prAptAnAM pauranArINAmityavalgi viceSTitaiH // 13 // kAcittAlIdalaM karNasthitaM prerya mukhAnilaiH / manye dadau khavaidagdhye *patraM prauDhAMganAviva // 14 // kRSNe svavIkSAnistRSNe hInamatkandharA praa| dhanvAkraSTumivAghyAcat smaraM hRdvezmavAsinam // 15 // | ucchalantI kvaNatkAJcIkiMkiNImaNikaMkaNam / kRSNekSitA ca vaidagdhyA'bhRd goMDurA parA // 16 // uccarmazce'dhirUDhApi kAcinnyazca|nmukhI harim / svakaNThAtpetuSA puSpadAmnA'bhyA'lapattarAm // 17 // kelihaMsairanugamyamAnaikA veggaaminii| kRSNaM dRSTvA haMsagati mumocAzu bhayAdiva // 18 // padmarAgagavAkSasthA zazigaurI svamAkhyata / kAcit kSIrAhUtIbhUtaM kRSNasya virahAnale // 19 // zvazrU muhuH | kaThoroktyA vArayantI ca pRSThataH / kAcinnAjIgaNanmattA hastinIvAMkuzasthitim / / 20 // pazyanniti puraNalIlAH zAGgadharaH kramAt / | prAsAdamAsadat svasya vArastrIkluptamaMgalaH // 21 // tatrA'maraiH khecaraizca bhktibhaagbhinreshvraiH| viSNocakre cakritasA'bhiSekamahotsavaH | // 22 // azvabharatnAbharaNasvarNAdyaistasya vastubhiH / svarAjyasAraiH sarve'pi mAMgalikyAni nirmmuH||23|| svasvasthAnAya satkRtya surAn vidyAdharAnnRpAn / vyasrAkSIt pANDuputrAMzca kurudezAya keshvH||24|| vanamAlA maNiH khaGgaH zaMkhazcakraM dhanurgadA / abhUvaniti ratnAni sapta tasyA'rddhacakriNaH // 25 // sadAMgarakSAdakSANAM yakSANAM cAntikasthitAH / aSTau sahasrAH kRSNasya sevAMcakruH padAtivat // 26 // // 409 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 410 // dazAherdazabhiH zrImatsamudravijayAdibhiH / mahAvIrairbaladevapramukhairapi paJcabhiH // 27 // sahasraizca SoDazabhirugrasenAdibhUbhujAm / pradyumnA jinezadikumArANAM sArddhakoTItrayeNa ca // 28 // SaSThyAsahasraH zAmbAdidurdAntatanujanmanAm / sahasrairekaviMzatyA biirsenaadibhibhttaiH||29|| critrm| SaSTapaJcAzatsaharuyA ca mahAsenAdibhUbhRtAm / mahIyasAM taLavarganiyuktAnAM mahaujasAm // 30 // anyairapi zreSThisArthavAhebhyapramukhaiH sdaa| vAsudevasahasrasaMkhyaiH pAdAbja kRSNasyA'sevi gavat // 31 // paM0 ku0 // rAjJAM SoDazabhirbhaktyA sahasrairatha viSNave / dve dve kanye aDhaukyetAM parivAra kathanam saratnaprAbhRte pRthak // 32 // tAsUpayeme SoDazasahasrIM zrIjanArdanaH / balo'pyaSTa sahasrANi kumArA api taavtiiH||33|| cakravartikamalA* Imacyutasyaivamatra hRdayAluzekharaH / varNanIyamakhilaM jinAgamaproktamanyadapi sUripuMgavaiH // 34 // amamacarite bhAvinyevaM tayoH sahajanmanorbalaharibhave turye dhurye'rjanAya jinshriyH|prtihrijyaadekcchtraaN mahImanuzAsatoH surabhava ivaupamyAtItairyayuH divasAH sukhaiH|35| ityAcAryazrImuniratnaviracite zrIamamasvAmicarite mahAkAvye turyabhave jarAsandhavadha-vAsudevadigvijaya-dvArakApravezaarddhacakravartipadAbhiSekotsava-tadvibhUtivarNano-dazamaH sargaH // 60 436 // ekAdazaH srgH| | sarga-11 itaH kRSNaprasAdena pANDavaiH svapure sukham / sadraupadIkaiddhaidhApi viSayazrIrabhujyata // 1 // draupadyAzcA'nyadA saudhamAgAt keli // 410 // priyo muniH| taM cA'viratamityeSA naivAyadavajJayA // 2 // anAryA duHkhabhAk kAryA kayA yuktyA khasAviti / dhyAyaMstadgehato. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 411 // draupadIharaNam ruSTo duSTo niragamanmuniH // 3 // dvIpetra kRSNabhItyA'syA anAlokyA'priyaMkaram / pAtakI dhAtakIkhaNDabharate'gAt sa kopnH||4|| tatra campezakapilaviSNormANDalikaM sa ca / padma strIlampaTaM prApA'marakaMkApurIsthitam // 5 / / satkRtya samunistena prdaantHpuriiniNjaaH| | abhANi dRSTAH preyasthastvayedRzyaH parasya kim // 6 // svArthasiddhiM vidastasmAt sa smikhoce klibhiyH| cheko'pi kUpabheko'si |stavISyetA apIha yat // 7 // jambUdvIpe bhArate'sti hastinApurabhUbhRtAm / pANDavAnAM priyA draupadIti sadUpadIptibhRt // 8 // manye yadrUpanirmANA'vazeSaiH paramANubhiH / sRSTA apsaraso'pyanjabhuvA yAM yayuhiyA // 9 // yAstasyAH padareNUnAmapi nAryanti poDazIm / kalAM chekakalAhIna hI na jiheSi tAH stuvan // 10 // ityuddIpayituM rAgAnalaM murmurvddvcH| muniH kSipyA padmahRdi premakakSe'nyato yayau // 11 // draupadI vyakSarAM vidyAmiva padmo japannatha / antaHpuraparAdhIno yogIvodamAnAyata // 12 // upAyaM draupdiipraaptaavpshynnEnymutsukH| padma pAtAlagaM devaM prAgmitraM tapasA'smarat // 13 // suraH kiMkaravat sAkSAdbhutastenA'bhyadhIyata / AnIya draupadI rAga nATyanAndI mamArpaya // 14 // durvidyAyAmiva draupadyAmadyA'bhUd bhramastava / khAnAyaiva sA nAnyaM yadicchetpANDujAnvinA // 12 // tvadAgrahAdihA''neSye tAmahaM vaM tu sUtrayeH / vipacikitsAmityuktvA padmaM devo yayau kurUn // 16 // yugmam // tatra gatvA gajapure * saudhe suptAM suro nizi / dakhA'vasvApinIM bhartaya'harad draupadI drutam / / 17 / / samarpya padmanAbhasya tAM suro'tha tirodadhe / hahA kurva ntyakRtyAni vAcA baddhAH surA api // 18 / / prabuddhA paminIvA'tha sajhanIti prage punH| apazyantI draupadI hA kimabhUditya'cinta* yat / / 19 // tAmantarmanasaM kizciddhyAyantIM yoginImiva / savyAdhimiva cAsvasthAM mRgIvattaralekSaNAm // 20 // padmanAbho'vadat bhadre svAbhadre mA sma zaMkinI / bhUstvamAnAyitA'syatra mayA daivtshktitH||21|| yugmam / / khadrUpaM nAradAd jJAtvA'bhUvamutkaNThitastvayi / // 411 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamamatarbhuva mayakA sAI bhogAn devI dvidhA bhava // 22 // dvipe'smin dhAtakIkhaNDe'marakaMkAbhidhA purI / rAjA'syAM padmanAbho'haM bhAvI P|| jinezasamprati te ptiH||23|| bhUtAnAmiva bhatRRNAM paJcAnAM hanta gocre| kSiptA durvidhinA''karSamabalAM tvAmahaM bhttH||24|| saubhAgineyi! caritram / tanmuzca sahajAmapi bhIrutAm / bhajasva mAmivAnandamamandamuditoditam / / 25 / / kRtapratikRtaM jJAtvA nAradasyAtmani sphuTam / makhA- // 412 // ical dhAtakIkhaM'nupadino bhanan svAn kRSNabalato dhruvam / / 26 / / bhogAptiH syAtpratibhavaM bhogIndrasyeva dehinH| sudhAlIla punaH zIlaM na kvApi | DIya padmasukRtevinA // 27 // zIlaratnaM tato rakSyamamuSmAtpazyatoharAt / ayaM tu mRo vizvAsyo rAgAndhIkRtya sadvirA // 28 // dhyAtveti | prArthitA draupadI proce rAjan ! mAsAntare yadi / kazcinmadIyo nAgantA prapatsye khAM tadA patim // 29 // yugmam / / jambudvIpabhuvAmatrAgamanaM draupadIma hAsatIchadmapakSiNAmapi / asambhAvyaM manuSyANAM niHpakSANAM tu kA kathA ? // 30 // vicintyeti cchadmasApadmanAbhaH svacetasi / evamastviti vacanam tadvAcaM mene jJAna va kAminAm // 31 // draupadyapi satIcUDAmaNirabhyagrahIditi / mAsAnte'pi na bhoktavyamadRSTvA pANDavAnmayA / 32 / pANDaputrA api prAtaradRSTvA draupadI gRhe / anviSyanti sma sarvatra zailodyAnAdikeSvapi // 33 // dUre'stvasyAH padamudrA vArtApi prApi ke tainahi / gRhItAnAmanimipairupalabdhiH punaH kva ? tu // 34 // nijabandhoH zaraNyasya gatvA''khyuste'tha zAGgiNaH / preyasyAH priyasa-1 khyeva brIDayA'pi rupojjitAH // 35 // prauDho'pi kRtyamUDho'sthAdyAvatkRSNaH kSaNaM tdaa| svakRtaM nAradastAvada'na) draSTumAgamat // 36 / / so'zaMsad draupadIzuddhiM pRSTaH satkRtya viSNunA / yathA'haM dhAtakIkhaNDe'marakaMkApurImagAm // 37 // adrAkSaM draupadI padmanRpasadmani tatra sarga-11 ca / ityuktvA pArada iboDIyA'gAtsa kvacittataH // 38 // yugmam / / uvAca pANDavAn kRSNo'nathoM'yaM vo'munA dhruvam / asatkRtena // 412 // HdraupadyA cake krodhakasamanA // 39 // pratyAneSye tathApyetAM khidyadhvaM mA sma kizcana / savarAko na me dure bhUreNurmaruto yathA // 40 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 413 / / tAnityuktvA sasainyo'tha jagAma varadAmani / dakSiNAbdhestaTe vairidakSiNApatiracyutaH // 41 // tatroce pANDavaiH kRSNaH svAmin ! phenA-* dRhAsabhRt / vArDI rauravAnalavAle rakSovatkSobhayatyayam // 42 // mhaamiinpiinpRsstthocchaalsaivaalkottre| bhUbhRdbhiH sthIyate lInarindra- draupadyAnayavajrabhayAdiha // 43 / / asminnabhraMlihollolaviloladbhUbhRtAmapi / grAsaikagrahilailazakulairapi vallyate // 44 // velandharAH surAzcAtra | nArtha *susthitade| dhIvarA iva pIvarAH / agAdhe vArisambAdhe bhrAmyanto bhiitye'bhitH||45|| ihomivmitaiyomgtvrjlkunyjraiH| vilopyante ghanagha vArAdhanayA TA garjagajaghaTA iva / / 46 / / vAtAH saMvartakAzcAsmAtsphuranti bhayahetave / helayocchalitAtyuccacaMcanmakaraketavaH // 47 // mApiMDakuNDa sapANDuputralIbhRtabhogibhogAkRtisthitiH / vegAttAlairviSocchAlairayaM datte bhayaM bhRzam // 48 // kRSNasyAmakhAMge bharaM haraM cAyaM vipasyAhanizaM dadhat / manye mAMtrikavatsatyaM visspiiyuussyojniH||49|| durladhyastadayaM devairapi matyaistu | rakaMkAgakA kathA / yugakSayakSaNArambhapravaNo lvnnoddhiH||50|| navabhiH ku0 // cintAM muJcata vIkSadhvamityuktvA paannddvaanhriH| tapasA'' manam | rAdhayAmAsa tIrasthaH susthitaM suram // 51 // sa pratyakSo'vadatdeva ! samAdiza karomi kim ? | kRSNo'pyAkhyata pajhena dhAtakIkhaNDavAsinA // 52 // hRtA'sti bhRbhujA bhrAtRjAyA me draupadI cchalAt / tAmAnaye yathA zIghraM samudreza ! tathA kuru // 53 // yugmam // jagAda susthito hRtvA suraH prAglaulyato yathA / padmasyA'DhaukayatkRSNAM tathA'hamapi te'paye // 54 // yadvA kSipvA'mvudhau padma sasainyamapi te ripum / pAJcAlImarpaye nAtha ! mAmAjJApaya kiMkaram // 55 // viSNurjagAda mA maitraM kA mArga tvanargalam / rathapadakasya toyAntaH pANDavaiH saha dehi me // 56 // tatra gatvA svayaM jitvA taM varAkaM raNe yathA / kRSNAM gRhItvA''gacchAmo vayaM vIrakramo hyayam // 413 // // 57 // tathAkRte susthitena viSNuH pANDusutaiH saha / yogIvA'bdhi sthalIbhUtamullalaMdhe rathaiH kSaNAt // 58 // gatvA cAmarakaMkAyAM bahiH Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezacaritram / padmasainyatrAsitAH pANDuputrAH zrIamama sthitvA'nuziSya ca / sArathiM dArukaM prepIddhRtaM padmAntike hariH // 59 / / pAdapIThe haTenAsya nyasyAhI bhRkuTIM dadhat / lekha samarpya kuntena sa padmamidamabhyadhAt / / 60 // prathamadvIpabharatahastinApuratastvayA / zrIvAsudevabandhUnAM vallabhA pANDujanmanAm / / 61 // kRSNA sureNa cau- // 414|| remA'pahAryA''nAyitA'sti yA / sAya'tAmbhodhinA'pyAzu dattamArgaH svayaM yataH // 62 / / nAM pratyAhartumAyAtaH zrIkRSNaH pANDavaiH Me saha / mA vilambasva cedrAjye jIvite'pyasi saspRhaH // 63 / / tri0vi0|| tvayA kSatravrataM vIravrataM ziSTavrataM tathA / lupyA kule ca dharme ca khasmiMzca yugapad dhruvam // 64 // lAJchanaM duryazaH pApaM durapohamaropi yat / tat kRSNasya khaDgadhArAtIrthamuttArayiSyati // 65 // yu0|| padmo'vAdIttava svAmI tatraivAtra tu daivataH / tIrvA'bdhimAgAcet taski ? pakSIva kSIbatAmadhAt // 66 // yatkhaDgadhArAtIrthaM ca svavibho. svaM mamA'vadaH / tadbhajyamAnaM mIra reklosstthaa'bhighaattH||67|| kasvAyate'dhunA yasmAdAtmaSaSThaH kiyAna'yam / matsainyAbdhau saktu| muSThiriva nirnAma maMkSyati // 68 / / yugmam / kSemArthI cettato yAtu tava svAmI yathAgatam / atho mumUrpamUrkhastattUrNamAhvAya yAhi re He69 // ityukto dArukastena kRSNAyaitya nyavedayat / padmo'pyAgAttatpRSThe yuddhasannaddhasaddhalaH // 70 // bahusindhurasollAsavAhAbhyAgamabha ravam / pArAvAramivA'pAramAyAntamapi vegataH // 71 // taM vIkSya puNDarIkAkSaH smarAkSaH sthairyalIlayA / vyastAkhilakulakSmAbhRda'prAkSIditi pANDavAn / / 72 / / yugmam / / kiM ? vIrakuJjarA padma svayamunmUlayiSyatha / rAjahaMsAnabhISTena mama dhArAdhareNa vA ? ||73 // te'myadhurnAtha kArye'smin vayamevAdhikAriNaH / tvatsAkSyaM tatkariSyAmaH padmamaMkapadAccyutam // 74 // pRthvInAtho'dya pajho vA vayaM vAdyeti saMzravam / kRtvA'bhikramya padmana sahAyudhyanta pANDavAH // 75 // te padmajanmabhirnavyairdivyAstraiH prauDhazaktibhiH / mahAyalA apyabalAmatAM prApyanta helayA / / 76 // te'pakramyA'vadan vAsudevaM devaatidurjyH| padmo'yaM surasAhAyyadRpto jayyastvayaiva hi ||77||yugmm / / AkSI- sarga-11 // 414|| Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 415 // viSNuH smitvA'bhyadhAt pRthvInAthaH padmo'thavA vayam / ityuktvA saMzayaM yUyaM yadA yuddhAya celitha // 78 // mayA tadaiva pona jitA* kRSNakRtanaiti vinishcitaaH| mA khidyadhvaM nirIkSadhvaM jIyamAnamamuM mayA // 79 // yugmam / / pRthvInAtho'hamevAdya natu padma iti bruvan / viSNu- ENG cacAla yuddhArtha zaMkhaM jayasakhaM dhaman / / 80 // tribhAgonabalaH padmaH sadyaH zaMkhadhvanerabhUt / matebha iva pArIndrasAndraguJjAravazruteH // 8 // | pradazanam tAraiH kodaNDaTaMkAramaMtroccAraikhiA'sya ca / punastribhAgonabalaH padma sarpa ivA'bhavat / / 82 / / pariziSTabalatryaMzastyaktvA dvedhApi saMgaram / padmo naMSTvA'marakaMkAM yAmyAM graha ivAvizat // 83 // pyadIdhapatpratolIzca saha lohArgalA balAH / payaH saMkucitaH kRssnnshiliimukhbhyaadho||84|| apamRtyA'tha saptASTapadAnyAzritya labdhitaH / vekriyAMgasamuddhAtaM nRsiMho'bhUttato hriH||85|| yamakarmArazAlAvad vizAlaM vibhRdAnanam / jvAlAjihvasahajihmadaMSTrAkrakacabhISaNam / / 86 / / svapriyAmbhodanirbhedazaMkAtaMkAt skmpyaa| saTAcchaTAmipAdudyadvidyuteva nipevitaH / / 87 // manye nakhamiSAnnaikamUrtinA paadsNspRshaa| trAtuM mRgaM mRgAMkeNa prArthyamAna ivAbhayam // 88 // shvetodstvaalhstvyaajocchritjydhvjH| antrdiiptkrodhvnhishkttiivikttekssnnH||89|| kSoNyabje kezarIbhUtamRtiH sa nrkeshrii| reje tadA madAdhmAto raudro rasa ivAMgavAn // 10 // paM0 ku0 // sphUrjadUrjaskhalagalagarjitarjitadiggajAm / sa kSveDAM vidadhe sAddhaM durddharaiH pAdadardaraiH // 9 // mRgola va cakrasthaHkSmAgolasauraghUrNata / jhalajdAlAyitaM cakrurvAnyi isa vAIyaH // 9 / / pAdAnAdasthirAkAraH * praakaarstnuvtttH| dalacchikharadantaughaH puryA nAryA ivApatat // 13 // tadbhujAbhirivAbhAji parivarapyayoddhaiH / rathyAkapATaizcAsphoTi tallocanapuTairiva // 94 // yugmam / / pralaye satkulAnIva peturdevakulAnyapi / tatrAdRkuTTimAnyApuH saikatAnIva cUrNatAm / / 95 // prAvizan // 415 // | bhRgRheSveke zRgAlA iva tatra ca / gartazUkaravad garneSveke'nye tvAtivajale // 96 // apare mUrcchayA petuH pRthvyAM pittAditA iva / Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 416 // *praNezuma'gavatkecit pare raMkA ivAraTan / / 97 // tyaktavIravratAHkSmApavIrAH kIrA iva drutam / uDDIya siMhanAdena nRsiMhasyeti dudruvuH jineza // 98 // saccakai rAjahaMsazcA'varodhAligaNairapi / pAThInaizcAbhyadhAyIdaM padmaH sa karuNAkSaram / / 99 / / svAmin ! ki? bhaJjayasyevaM svapurI caritram / sarasImiva / kimunmUlayasi kha ca narasiMhena samprati // 100 // tvayA durdaivavAtenA'pahArya drupadAtmajA / yatsvIcakre himAnIvA' jIvitArthI jJAnataH svavinAzinI // 12 // avimarzavidhAyitvaM tadekamabhavat purA / dvaitIyIkaM ca taddtasyArpitA mAgitA na yat // 2 // tArtIyIkaM * padmo rAjA patitaH tu mA kArSIH svarAjyaprANanAzanam / pratyapyetAM tataH kRtyAM kRtyajJa kSemabhAgbhava // 3 // sItAmanaparyan lebhe rAjyaprANakulakSayam / kRSNacaraNadazakaNThaH kuNThabuddhivipadaM kAM na cA'znute ? // 4 // ca0 ku0 // zrutveti padmo nizchadmoditaM tairbhayabhaMguraH / draupadI zaraNIkRtyA'za- | yorapitA raNyaH procivAniti // 5 // devi ! kSamasva me'vajJAmajJAnasya kssmaanidhe!| mAtA'si rakSa rakSA'smAt tataH purusssiNhtH||6|| sA'- draupadI | vAdIt strIvapurbhUtvA kRtvA mAM ca tvmgrtH| nRsiMhaM zaraNaM yAhi jijIviSasi cennRpa / / 7 / / padmo'pyatha tathAkRtvA gatvA natvA | janArdanam / draupadImupadIkRtya prAJjaliH procivAniti // 8 // ajJAnAd yadivA devAd bhavadbhandhuvadhUmimAm / svAminnahRdayo'hArSa rAhurindutanUmiva // 9 // akhaNDavRttAM tAmetAM gRhANA'nugRhANa mAm / pRSThe prayaccha me pANiM vANiM cAbhayalagnakam // 10 // kRSNo'pyakRSNavad trastamAzvAsyA'bhayadAnataH / bhUyo'pyamarakaMkAyAM svakIrtistambhavannyadhAt // 11 // samarpya pANDuputrANAM draupadI vasudevabhUH / taiH sArdhaM vAddhimArgeNa vavale dvArakAM prati // 12 // tadvIpacampodyAne ca pUrNabhadrAbhidhe tadA / viharabAgamat tIrthakaraH zrImu // 416 // | nisuvrataH // 13 / / tadvIpaviSNuH kapilAbhidhastaM sadasi sthitam / papraccha zaMkhaH kasyA'yaM mameva zrUyate dhvanan // 14 // jambudvIpakRSNaviSNoH zaMkhadhvAno'yamityamum / zaMsantaM kapilo prAkSItsyAtAmekatra kiM ? harI // 15 // vRttAnte draupadIkRSNapadmAnAM zrImada saga-11 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 417 // padmo nirvA| sito rAjyAta kapilavAsudevena hatA / AkhyAte kapilo bhUyopyaprAkSIditi kezavaH // 16 // svAmin ! kRSNasya kiM jambudvIpArddhabharatezituH / karomyAtithyamatitherIdRgyogaH punaH kutaH // 17 // jino'vAdInna tIrthezo na cakrI nArddhacakrathapi / mileda'nyasya niyamAt kAryAt tatkSmAM gato'pi san // 18 // saMgacchete na puNyADhyAvekatra puruSAvubhau / sampUrNatejasau vyomni sUryAcandrabhasAviva / / 19 / / ityarhadvAcamAkA'pyAkulaH kapilastataH / kRSNaM draSTumagAdabdhestaTe tadrathavarmanA / / 20 // madhyesamudramadrAkSIt sa ca kRSNasya gacchataH / zvetAnpItAn rupyahemapatrAbhAn syandanadhvajAn / / 21 / / ahaM tvAmAgama draSTuM dhAtakIkhaNDakezavaH / tadehIti vyaktavaNaM svazaMkha kapilo'dhamat / / 22 / / sAdhu maitrI tvayA vyAJji dUre kintvAgatA vayam / tadatra kizcinmA vAdIriti vyaktAkSaradhvanim / / 23 // | adainyaM pAJcajanyaM khaM kRSNo'pyApUrya saMcaran / kapilaM bodhayAmAsa sthitiH syAjAtu nAnyathA // 24 // yugmam // zaMkhadhvani| miti zrukhA kRSNaM jJAtvA ca dUragam / kapilo vavale viSNurdhavaletaravaktraruk // 25 / / ityAzcarya harivaMze'vasarpiNyAmajAyata / cakyA| dayaH khasImAM yannAtikAmanti devavat / / 26 / / sa gatvA'marakaMkAyAM padma papraccha kinvidam / svAparAdhenivedyeSo'pyuparundhaMstamRcivAn // 27 // satyapi tvayi nAthe'haM jambudvIpasya viSNunA / yatklaptena parAbhUtastejohANiH tabaiva sA // 28 // rere ceva vijaatiiyo| gRhe zUro'si ytttH| vigrahaM hariNA kurvannasamAnaujasA samam / / 29 / / mRto'si yanna tannAbhUt sAmprataM sAmprataM punH| mehA'sthAH pApa ceta sthAtA sadyaH prANairviyokSyase / / 30 / / nijA'nyAyaphalaM muMva gatvaikAkIti kopataH / kapilo'pyaruNaH padmamuktvAzu niravA|sayat // 31 // tri0vi0|| tadrAjye tatsutaM nyasya svasthAnaM kapilo yayau / durnayaM putramapi na kSamante hi kssmaabhujH||32|| itazca kRSNo'pyullandhyA'bdhimUce pANDavAniti / susthitaM yAvadApRcche tAvad gaMgA vilaMdhyatAm // 33 // dvASaSTiyojanapRthuzroto gAMgaM ca beddyaa| // 417 // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 418 // tavikalpa uttIrya raudramastAghamapyevaM te'vadanmithaH // 34 // jJAsyate'dya balaM viSNovinA nAvamasau yadi / uttariSyati gaMgA tadihaiva dhriyatAmi jinezayam // 35 // itthaM vidhAya saMketaM pANDuputrAH parasparam / zritvA kRtaghnatAM daivaropAdutpannadurdhiyaH / / 36 / / ghUkA iva nilInAstu taTi- caritram / nItaTakoTare / kathaM ? karmapariNAmaH sato'pi naTayatyaho // 37 / / yugmam / / upagaMgamito'dhyAgAtkRtakRtyo janArdanaH / tatrA'vIkSya gaMgottIrNa| tarI sarvakarmINabhujavikramaH // 38 // savAjina rathaM dhRtvA doNakenApareNa tu / svayaM gaMgAM taran madhye zrAntazcaivamacintayat // 39 // pANDavAkayugmam / / pANDavAnAmahozaktiyattastere tarI vinaa| agAdhApi sarinAthamUlakAntA saridvarA // 40 // gaMgAdevyapi tacintAM jJAtvA' janyaropeNa stAgha(nAva)madAda kSaNAt / sa tAM tIrcA sukhenApattaTImApattaTImiva // 41 // uttIrNAH stha kathaM ? gaMgAmiti kRSNena pANDavAH / pRSTAH / nirvAsitA kaSTAdvinA nAtha ! nAvetyAvedayanmudA // 42 // vAlayitvA tarI praipi kiM ? netyucuSi kezave / te sma prAhurbhavarAhubalaM deva ! parIkSi- kRSNena tum // 43 // AsannavipadA puMsAM viparyati matibhruvam / zaile garjadghanaM hanti kezarI yaccapeTayA // 44 // kruddhaH kRSNo'vadat kiM me dorbalaM pANDavAH jJAsyathA'dhunA / kiM ? vArddhastaraNe pAraNe'pyAsta na sannidhau // 45 // kRtavidyo guruM dveSTi kRtakAryaH prabhuM naraH / kRtaputrA patirdRSTi strI| tyA na mRSA vcH||46|| AkSipyeti rathAMsteSAM sa mamardA'tinidayaH / lohadaNDena tatrA'bhUtpattanaM rathamardanam // 47 // tri0vi0|| stheyaM madAjJAbhUmau netyudbhaH kaMsanipUdanaH / kRtvA nivipayAn pANDuputrAn kha kaTakaM yayau / 48 // tataH sasainyaH kRSNo'gAtsvAM purI nAtoraNAm / pare'pi svapure gatvA sarva kuntyai nyavedayan // 49 / / vizvasyAt karmaNAM ko nu? mahAtmAno'pi yairime / cakrire bAlavanmAdamukhAH kunamukhA api / / 50 // antyapi dvArakAmetyovAca sAsrahagacyutam / matputrAH kutra tiSThantu deva ! nirvAsitAstvayA // 418 // // 51 // vatsA'sti bharatAr3he kA bhUmirAjJA na yatra te ? / AkAze'pi surendrastvadbhayAt sthAnaM dadAti na // 52 // tatkSamakhA'parAdha Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** khabandhUnAM bandhuvatsala ! / sa hi dhuryaH satAM sAparAdhe sAnugraho'tra yH||53|| kRSNo'pi vASpapUrNAkSaH provAceti pitRSvasaH / maddha-1* // 419 // ndhanAM nAparAdho devamatrA'parAdhyati // 54 // api dundurvibhASeta tvatsutAste tu no mama / pIyUSAd viSamutpede tat kiM ? bhAvIti mAvAti kuntIvivezi na // 55 // dakSiNAbdhestaTe pANDudeze khAM mathurApurIm / navAM nivezya tvatputrAH saMvasantu sukha ciram // 56 // zrIhAstinapure jJaptyA kRSNa | kRSNo'pyabhyapizcatparIkSitam / abhimanyoH sutaM pautraM subhadrAyAH svasuH svayam // 57 // itazcograsenasUnurnabhaHseno vRtastadA / dhanasenena dattAdezena kamalAmelAM datvA nijAM sutAm // 58 // nAradazca bhramannAgAnabhaHsenasya vezmani / saMnayatA vivAhAya tena nAyamapUjyata // 59 // tasyA'nacikIrgehe rAmapautrasya naiSadheH / yayau sAgaracandrasya zAmbAdInAM priyasya saH // 60 // tenA'bhyutthAya so'bhyarcya pRSTazcA gamana pANDavAnAM caryamAkhyata / kanyakAM kamalAmelA tatraiva dhanasenajAm // 61 // nabhaHsenAya sA dattA'dhunA yogyA punastava / ityuktvA'nyatra so'yAal sIta sAgaro'syAM tvarajyata // 62 // vikalpavattikAnyastAM tAM cetaHphalake'grataH / smaracitrakRtA'bhISTAM dhyAyandevImiva stuvan // 63 // | | IkSAMbabhUva sakalaH sakalaM tanmayaM jagat / zAkteyAgamalInAtmA sarva zaktimayaM yathA // 64 // yugmam / / nAradaH kamalAmelAgRhe prAptastayA'pyasau / satkRtya kautukaM pRSTa ityabhASiSTa duSTadhIH // 65 // kautukadvayamatraiva puryAM dRSTaM mayA zRNu / rUpeSu nabhaHsenaH surUpeSu tu sAgaraH // 66 // nabhaHsene virajyA''zu sAgare sA tvarajyata / tadrAga sAgarAyAkhyat gatvA kulaguruH kle||67|| sAgaraM kamalAme-1 lAvirahajvarajarjaram / jJAtvA mAtA'nye kumArA apya'khidyanta cetasi // 68 // dhyAyataH kamalAmelA sAgarasya ca pRSThataH / sthitvA | zAmbastadA prAptaH pANibhyAM locane pyadhAt // 69 // sAgare kamalAmelA kiM ? bhavediti jalpati / vatsA'smi kamalAmela iti zAmbo isannavak / / 70 // tahiM tvameva kamalAM melayitvA mamA'dhunA / satyavAdI bhavestAta nAtastvAmarthaye param // 71 // tadvAcaM ca // 419 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIzramama jinezacaritram / kamalAmelA vivAha // 420 // pradazanam nirAkurvan kumAraraparairasau / pAyayitvA surAM vahIM matto'GgIkAritazchalAt // 72 // hastIva nirmadIbhUta iti zAmbo'pyacintayat / apataM hA svayaM bandhe tatkAryamadhunA kimu ? // 73 // nirvAho me svavacaso nItyA yadyapi duHkrH| tathApi yujyate kartuM mattuM yannA'sya saMzayaH // 74 // yugmam / / tataH zAmbo nabhaHsenavivAhadivase yayau / sArddha kumArairudyAne snehasAraH sasAgaraiH // 75 // AnAyya | kamalAmelAM gRhAttatra surNgyaa| rasAkulAM sa gaMgAvatsAgareNodavAhayat // 76 // pitRzvazuralokAzca tAmavIkSya gRhe puri / zodhayitve yurudyAne tatrA'nupadikA iva // 77 / / zAmbaprayuktaprajJaptiklaptakhecaratAjuSAm / madhye sthitAM kumArANAM te'drAkSudhanasenajAm // 78 // * tebhyastA svayamAdAtumazaktAste nyavedayan / kRSNasya so'pi kopena tAnhantuM drutamAgamat / / 79 // hRtvAre kamalAmelAM kva nu yAsyatha *khecarAH / puro bhavata yuddhAya vidyAgarva harAmi vaH // 8 // tataH svarUpabhRt zAmbaH kamalAmelayA saha / kumAra sAgaracandraM nItvA | kRSNamanAmayat // 81 // vilakSaH puNDarIkAkSo 'pyUce re kimidaM vyadhAH / yadAzrita nabhaHsenaM tvamavaMcaH yathA vRthA // 82 // asya kurve kimoti nabhaHsenamasAMtvayat / sAgarAyaiva kamalAmelAM cAdatta zAGgabhRt // 83 // tadAdyapi nabhaHseno'pyapakartumapArayan / alaM | chalaM sAgarasyA'nvaiSayad bhUtavatsadA // 84 // itaH priyAyAM vaidayAM pradyumnasya kaverikha / aniruddhaM suto jajJe sadgumpha iva kAntimAn | ||85 // salakSaNaH zAstraniSNaH sadguNAlaMkRtiH sa ca / vibudhaiH khecaraNairapya'dhyAyata vismitaiH // 86 // pure zubhanivAse'bhUt tadA | vidyAdharAdhipaH / bANa ityullasatprANazcitraM cApalatAM tyajan // 87 / upeva tasya bhRcchAyAM tanvatya'pyujvalA guNaiH / upeti kanyA-1 | ''sIt nyAsIkRteva vidhinorvazI / / 88 // dikkanyeva surUpA sA svaanuruupvraarthinii| ArAdhayanmahAvidyAM gaurI niyamatatparA // 89 // tuSTA tattapasA gaurI dadau tasyai varaM varam / pautraM kRSNasyA'niruddhaM rUpazrInirjitAmaram // 10 // sarga-11 // 420 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bANaputrI uSAlagnamaniruddhena samam gauryAH kAntazca bANenArAdhitaH zaMkaraH suraH / ajayyatvamadAd yuddheSyaparaistasya durddharaiH // 91 // gaurya'pyudbhaH krudhA kAlI| bhUtA''ha smeti taM rahaH / kimasyAdA madAndhasya sarvatrA'jayyatAvaram // 92 // mayA datto'styupAyA yatpurA'sya duhiturvaraH / aniruddhaH kRSNapautrastanmA jeSyati kinvayam // 93 // bhIto'tha zaMkaro bhUyo'vAdId bANa bhaviSyati / muktvA svIkAryamanyatra sarvatrA'jayyatA tava // 94 // mahAn prasAda ityUce vANastenApyamodata | jAnAti mRkhoM lubdhazca svasya kiMvA ? hitAhitam / / 95 / / nAryAkRSya naraH kezeSvagre pazcAcca kAryate / kArya dvAramivAkRSTacUlaH kucikayA'rgalaH // 96 // upA yopAziroratra khecaraiH kSmAcarairapi ! / kaiH kairnA'mAgiM durvarNairnA'dAd bANastva'rocakI // 97 / / uSA tUnkaNThitA preSya rAkAvatkhecarI nijAm / AnAyayatkalApUrNamaniruddhaM sudhAkaram // 98 // taM vyomanIva gehAntanakSatramaNibhUSaNe / adhyAsayad ratnapIThaM sA'tyucca pUrvazailavat // 99 // hriyamANAnmayA prA-| NAnijAn virahadasyunA / dAtumAnAyito'sIha vIretyevaM ca sA'vadat / / 200 // kumAraM tAM kumArIti zaMkayA pANivattinIm / aku|rvANamuvAceti candralekhA ca tatsakhI // 1 // sakhyAH kara svakareNa kumAravara ! melaya / tvadaMkarasikA hyeSA kumArI kiM ? vilambase // 2 // tayetyuktaH sa gAndharva vivAhenopayamya tAm / sahAdAya kRSNapautro'niruddho'yamuSAM balAt // 3 // hRtvA yAtIti sa karotkSepamuccaiH kharaM muhuH / adhvanyuddhoSaNAM kurvannacAlId dvArakA prati // 4 // yugmam / / bANazcApanyastabANaH krodhAdanvesa taM valaiH / rakSA kAlaM zvabhirikha kSaNAd vyarthAbhidhaM vyadhAt // 5 // uSAmukhAtpAThasiddhAM siddhAjJAmiva daivatAt / vidyAM labdhvA'niruddho'pi puSTaujAstamayodhayat // 6 // aniruddha khecarendro mattebhamiva durddharam / jnyaatvaa'vbdhnaanaagpaashairaapaadskndhmuddhtH||7|| prajJaptividyA tadvArtAmAtA vArtAhareva ca / pradyumnasnehato'zaMsad viSNave vairijiSNave // 8 // pautrapratigrahe so'pi balapradyumnazAmbayuk / tatrAgAt nAgapAzAzca // 42 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 422 // jinezacaritram / gatvA yuddhe kRSNena hato bANaH nezustA_dhvaje kSaNAt / / 9 // zaMkarasya balAdvidyAbalAd bhujabalAdapi / bANaH prANabhRtaH kRSNa mukhenaivamatADayat // 10 // are madabhareNAndha kiM ? naH khaM vIkSate nahi / yanmayA zaMkaravarAdajayyenA'si ddhaukitH||11|| sadA knyaastvmnyessaamhaapiinivptvtH| tataste putrapautrairapyetad dvayamazikSyata // 12 // kuSTheneva kramAyAtenA'nena vyasanena vaH / tatsarvAnAturAneSa cikitsiSyAmi vaidyavat // 13 // kRSNo'pyavAdId vAtUla tUlavatsaM vRthA na kim / ullAlayana mRpAstutyA vAtyayeva vigupyasi ? ||14 // kanyA [vazyaM dAtavyA parasmai nAgavallivat / tasyAH svayaMgrahe puMsaH ko ? doSo kathyatAM nanu // 15 / / kiM ? tAmbulikavanmUlyaM lipsurvAsyAstato dhru. | vam / itthaM yoddhuM tvamanvAgAH svAM mahattaratAM vadan // 16 // hastyArUDhenApi pAdau skhau vIkSyau tu sumedhasA / tacchaMkaravarAnmUrkha vizvaM kimavamanyase ? // 17 / / bAlavahumukha tattvAM zikSyamANa mayA'dhunA / trAsyate cettadA satyo jJAsyate zAMkaro vrH||18|| zrutveti bANo'pyAsannamRtyuvismRtya zAMkaram / tadvacaH khecaraiH sArddha varddhamAnabalaH krudhA / / 19 / / bANAn bANAsanAt prANAdhikazcikSepa zAGgiNe / mahAvAdI vAdizabdAnivaitAn so'pyakhaNDayat / / 20 / / yugmam // zarAzari ciraM kRtvA kRSNaH smrkautukii| lUnavidyAstrasatpakSaM bANaM bANamivA'kSamam // 21 // nirmAya garvakodaNDAnnipAtya bhuvi helyaa| vidhAya khaNDazo ninye vAyoratithitAM kSaNAt // 22 // yu0|| upayA snuSayA yuktamaniruddhaM tataH sukham / gRhItvA dvArakAmAgAd viSNubandhusutAnvitaH // 23 // hatvetthaM pratigarjataH kSitibhRtaH | pakSoddhatAn medinI, mudvairAgyavatImatItanikhilAtakAM ca kRtvA hriH| puryAM svasya ciraM sthitaH saha parIvAreNa puNyArpitA, lakSmI | dAkSiNabhAratasya cubhuje citraM tu gotrpriyH||24|| amamacarite bhAvinyevaM tayoH sahajanmanobalaharibhave turye dhurye 'rjanAya jina| zriyaH / pratiripuraNaM yatsaMzliSTo laghuvijayazriyA tadiha nipuNeH zreyobIjaM vicArya tadaryatAm // 225 // sarga-12 // 422 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 // 423 // ityAcAryazrImuniratnaviracite zrIamamasvAmicarite mahAkAvye turyabhave draupadIpratyAharaNa-sAgaracandrAkhya bANavadhavarNana-ekAdazaH sargaH / / a0 227 / / dvAdazaH srgH| vivAhAya mAtRpitR kRtAgrahavi. *paye zrIneme * 8 628488-* atho vilasato prekSya saarddhmntHpurvH| rAma kRSNaM ca tatputrapautrAMcopavanAdiSu // 1 // samudravijayo rAjA zivA ca prema| sNkulaiH| komalairvacanairitthaM neminAthamavocatAm // 2 / / yugmam / / pazyatostvAM kalApUrNa purNenduriva vatsa ! nau / nityo'sti harSaH | kSIrodagaMgayoriva yadyapi // 3 // tathApyeSa savizeSaH kAntAH kumudinIriva / svIkRtya kriyatAmAtmakareNA'mRtavarSiNA // 4 // sAraM tredhApi kaumAraM puNyatAruNyavAniha / itthaM bibhrada'dabhraM tu hRdi zalyaM dadAsi nau // 5 // Uce nemirapi jJAnatrayIyuktoM'zumAniva / bhavaprAptAvatAro'pi bhavodvigno'tikautukam // 6 // drakSyAmi pitarau ! svAnurUpAH kAntA yadA tadA / svIkariSye dhruvaM mAsa khiyethA hRdi sarvathA // 7 // svIkRtyA'nanurUpAstu tvaSTraputrIvadAtmani / duHkhaM kariSye no nityaM kSayAd duHprAptatejasaH // 8 // svabhAvasaralAve vivAhArambhasAgrahau / abodhayatsvapitarau nemigambhIrayA girA // 9 // itazca sa yazomatyA jIvazyutvA'parAjitAt / ugrasenagRhiNyA: | shriidhaarinnyaastnyaa'jni||10|| rAjImatIti sA vAlA pitRbhyAM kalpitAbhidhA / vavRdhe kalpavallIva sukhaM sarvAMgasundarA // 11 // tyajantI mauDhyamadhuraM zaizavaM sA kramAdagAt / prauDhatAmindulekheva svIkurvANA'khilAH klaaH||12|| ekaiva yauvanakalA sakalA tatka ***4882282*18-24838*888 // 423 // -* Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / rAjImatIrUpavarNanam // 424 // * lAsva'bhUt / yayA'dhyAropi cAturya kAyavAkcetasAM samam // 13 // yadaMgasauSTavalavaM lipsubhiH kanakAmbujaiH / udavAsavrataklezaH sva- gaMgAmbhasi caryate // 14 // tasyA mukhasya vRttena lAvaNyena ca nirjitH| adyApInduviMzatyabdhau vADave viSamatti ca // 15 // tasyAH kRSTabhradhanubhyAM dRgbhyAM kuvalayaM jitam / rAjA svanAzAvaMzena kapolAbhyAM tvakhaNDyata // 16 // tadAnane vane kundaramye sAzokapallave / sraSTA kuraMgarodhAya kaNoM pAzAvivA'tanot // 17 // aprAptuvannivA'dyApi rAgabhAgyaM tdossttyoH| vidrumaH sevate vArdUi sahate cAMgakhaNDanam // 18 // lAvaNyAmbhobhRto yasyAstanvatyAH sarasAM sthitim / dhattaH sma sasmitodaNDaraktopalakalAH krau||19|| tasyA vakSo'pi durlakSodbhedastanamazobhata / uccaiHsthalamiva channanidhAnakalazadvayam // 20 // dvadhA zrIjitapadmasya tadaMhiyugalasya dhik / nA'lajjata vidhiH | svarNa tulAkoTidvayaM dadat // 21 / / tadahinakharatnAni dazadinAthayopitAm / namantInAM samaM cUDAmaNityAyeva pusphuruH // 22 // ekastha| sarvasaundarya kRtividvepiNo vidheH| tadrUpamasarUpaM tu manye vArddhakato'jani // 23 // pAJcAlImithunodvAhAdibhiH krIDAbhirAtanot / * sA kumArI sakhIvRndaiGghatA dinagaNAtyayam // 24 // krIDanitastato nemiH kumAraiH saha kautukAt / yayau kRSNasyAyudhaughagehaM dehamivo matam / / 25 // sa tadantazcakrazAGgagadAzaMkhAn sanandakAn / divyAstralaM gatAn bandhorlakSaNaughAnivakSata // 26 / / premNevAtmasakha zaMkhaM | tevAditsuM zivAMgajam / niHzaMkaM yAmiko natvA'vAdIdevaM kRtAJjaliH // 27 // deva ! kRSNaM vinA nAnyaM pAJcajanyamamuM naraH / AdA. tumapi zaknoti dUre pUrayituM punH||28|| kumAra! sukumAratvAd bAlatvAcca bhavAnnahi / pragalbhate dvaye'pyasya tadA''yasyA'dhunA* *khalu // 29 // zrutveti nemiH smitvAntaH zaMkha zvetAbjavatkare / lIlayeva dadhau dadhmau cAsyAbje haMsatAM nayan // 30 // zrutIraSTau vidhe | rundhanaSTau ca sphoTayana dizaH / akasmAdAkulAnyaSTau kurvanAgakulAnyapi // 31 // yugakSayakSaNoddhAntadurdAntaghanagajitam / darzayaMsta-* // 424 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 425|| prabhoH | dhvaniraH prAsarat viSTapatraye // 32 // yugmam // zaMkhadhvAnena mR lenA'pyAzcaryamakampyata / bhUmi midharaiH sArddhamatrAsyanta ca diggajAH // 33 // cucumba kambumutpATyA'GgajaM me'dya jagatpatiH / itIvAbdhirmadA garjA vizvatarjA vyadhAda mRzam // 34 // yuvatyAmiva | tanvatyA dvAravatyAM tadA mudA / nATyabhrami gururvapraH kamprazIrSAste sabhyavat // 35 / / hastyazvaM bandhanAnmukti pUrjano'pya'manaskatAm / lebhe citraM dvidhA cchadmasthenApi dhvaninA prabhoH // 36 / / jagmatuH kSobhamakSobhAvapi tau sIrizAGgiNau / sayAdavau davaughAdapyAH zrutvA taM bhayaMkaram // 37 // trailokyasaMvibhaktenA'pyaho kSobheNa zAGgiNaH / asamAteva hRdaye nirjagme vAgmipAditi // 38 // kimanyadvIpato | viSNuH zakro vA bhoH kimAgatam ? / yanmattodhikaprANaH zaMkhadhvAnaH sphuratyayam // 39 // iti paryanuyuJjAnaH sa zastrAgArayAmikaH / etya vyAkaraNAbhijJarevaM vyajJApyatAdRtaiH // 40 // svAminnanyadvIpaviSNuH kA'lambhUSNurihAgame / nizcintazca tvayevendraH svarge'stIti tataH prabho // 41 // mahAprANo mahAprANasthAne syAditi lakSaNAt / neminA vAditasyaiSa tvacchaMkhasya svano'sphurat // 42 // yugmm|| zrutveti vismayaM bibhradapi vAnte'tiharSataH / mohAd viSNuradhAvat yAvattadvAkye pratyayaM nahi // 43 // tAvattatpratyayAyeva nemistatrA'gamatsvayam / sAvahitthaM ca kRSNenA'dhyAsya svAsanamaujyata // 44 // yugmam / / samprati mAnaTInATyAnandanAndIkaravaraH / pralayA'bdasakhaH zaMkhastvayA me'pUri deva ! kim ? // 45ii svAminevabhiti prokta vizvAtigavalaM ca tam / vidannapya'vidatkalpaH kRSNaH punaravocata // 46 // zaMkha madanyairduHpUramApUryakamapUryata / tvayA me kautukaM bhrAtadoMyuddhAtpUrayA'param // 47 // evamastviti taM nemiruktvA nItvA khalUrikAm / mA pIDi madalenaiSa iti dhyAtvA ca mRdva'vak // 48 // AvayoH kautukenA'pi na yuktaM | yuddhamuddhatam / mitho dorballinA tenAdhigamo'stu balAvadheH // 49 // UrIkRtyeti dordaNDaM vajradaNDamivAyatam / dadhe haristaM ca nemi // 425 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineza critrm| // 426 // kRSNa vicAra: jayazrIvalayaM vyadhAt ||50||dhRte tu neminA vAme bhuje doyA janArdanaH / lagno balAlaghUkRtyAndoli jyeSTho'pi bAlavat // 51 // | khalAdhavaM nigRhyA'vagRhya nemimatho hriH|proce tRNAyate vizvaM mayA rAmastvayAtvaham // 52 // visRjya kRSNaH zaiveyaM rahaH sIriNamabravIt / yaddaurbalAbdhau cakrayarddhacakrizakrAstRNantyaho // 53 / / saMsAdhya bhArataM sarvamekacchatramayaM na kim / bhunakti bandhuH sAmrAjya kiM ? bheje'lasatAM dvidhA // 54 // yugmam // rAmaH smitvA tamAzaMkAM vinetuM pratyabhASata / rAjyametadralAdevA''vayoratra na saMzayaH / / 5 / / | rAjJAM lakSa vilakSaM cennAkariSyadasau balAt / jarAsandharaNe tatte'bhaviSyad vijayaH kutaH // 56 / / sampratyepa nA'zaktyA viviktyA vimukhaH punaH / rAjyasya dRzyate siMhaH spRhaye kiM ? zavAmipam / / 57 // tathApi saMsmarannemebalamAkampasaMkulaH / haridevatayAJcodhItyaho mohaH | satAmapi // 58 // proktaM namijinena prAk matto mAtrAdhiko dvidhA / bhAvI nemijinaH kaumAra eva vratasaMzrayAt / / 59 // tadasmAnmA sma bhaipIstvamiti divyagirA dhRtim / nIto balaM visRjyA'gAd viSNurantaHpure nije // 60 // yugmam // tatrA''hvAyya nemimekAsanasthastadyuto hariH / snAnaM vilepanaM divya bhojanaM vidhivad vyadhAt // 61 // AdizatsovidallAMzca patnI mAdikAzca sH| na skhalyaH krIDanIyazca nemiratrA'bhayaM hi vaH // 62 / / nirvikAraH kumAro'pi tAruNye'pi zivAMgabhUH / brahmAzrito'pi cikrIDa citraM kRSNAvarodhagaH // 63 / / athAgate vasantatI sAntaHpurapurIjanaH / sazrInemiH sa vRSNizca raivatodyAnamIyivAn // 64 // nAmavarNasavarNAlikamrAstatrAsamaJjarIH / svarNabhallIrivA'naMgadhandhinaH sa lokayan // 65 / / puSpaMdhayAn seramallIvallIpuSpAnasaMginaH / mUrtibhedAniva svasya so'pazyacchaMkhapUrakAn // 66 // vane vasantaM mattebhaM prekSya tajIvinA kRtam / mene sa marutA pAMsutalpayankausumaM rajaH // 67 // dUraM dolA vilolAzcAruhya vyAvattinImuhuH / mene devIrikhAkAzalAsinIH svilaasiniiH||68|| zaMke paMkeruhAkSINAM sagIte'dhItinaH pikAn / sarga-12 // 426 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 427|| *jajJau paJcamacAturya kutasteSAM vane'nyathA // 69 // sapriyAn krIDataH paurAnamarAniva nandane / tatrAkSeptuMmano nemeH kRSNaH svayamadarza-* yat // 70 // ke'pyupAvINayan ke'pi jaguH prananRtuH pare / kecidApAnakaM cakrudolAlIlAM ca kecana // 71 // antaHpuramathA''dikSa vasante rakhatpuSpAvacayahetave / ujAgarayituM neme_turviSNumanAzayam // 72 / / pazcaivAnaGgarAjAya madhuH puSpAkaro'pyadAt / ityasya doSAtsarvakhaM todyAna hareH kAntAbhirAdade / / 73 / / puppocinvISayA tatra bhramantyaH kRssnnvllbhaaH| rejuracayituM nemi divo devya ivAgatAH // 74 // krIDA pramattakAntAsaMyogAt kiM citraM sumanogaNAH / sadAgamAbhyAsarasojvalA apyapatannadhaH // 75 / / nemeH puMskokilasyeva rAgojAgara NauSadhIm / kAcitsamarpayAmAsa sahakArasya maJjarIm // 76 / / campakAducitaH puSpaithitvA kAcana srajam / nemeH kaNThe nyadhAtsva*rNazRMkhalAmiva mAnmathIm // 77 // zuddhAntaHkaraNaH paMkhanmallikAbharaNaH prabhuH / vyarAjatatarAM tatra RturAja ivAparaH // 78 // nemenetre E puSparajAkIrNe kAcid vidhAya ca / mukhAnilArpaNavyAjAccumvantyApad vilakSatAm // 79 // citraM kurabakaM kAciccakre suratakAMkSaNAta / | zrInemisAkSyamAliMgyonmIlatpuSpAlijhakRtaiH // 80 // nemiM dhRtvAntike zokamastokaM kApyamocayat azokaM tADayitvAMDighAtaH al prApya sumairmudam // 81 / / saMtarghya bakulaM kAcidAkulaM mukhasIdhunA / nemenivedayAmAsa kAmaM kAmaM sudurjayam // 82 // / kAkAkSamapi vyakSamiva cUtadumaM sumaiH / abhyA'prINayadyamakardamena vilipya ca // 83 // kaTAkSastilakaM kApi kRtvA kusumitaM dRzA / strIkaTAkSArthino vRkSA apItyAkhyadiva prabhoH // 84 // apyazmano drAvikAbhiH kAcidvirahagItibhiH / citra sUtra*yituM nemecirahadumajIjivat // 85 / / dolAyo dolayAmAsa kAcinnemiM na tanmanaH / puSpeSubhramA'nepInna puSpeSubhramaM parA // 86 / / tAbhi* ritthaM sarasAbhiH sarasIbhirivAbhitaH / lipyamAno'pi nAlepi nemiH puSkarapatravat // 87 // hariH kha bAMdhavaM prekSya zaMkhAdiva saho // 427|| Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / gopIsarA // 428 // manoradhAnAMgamalakattu kAmA nyA dbhavAt / nIraJjanaM vilakSAzca dakSA api nijapriyAH // 88 // viSAdasya nipAdasya vazyAtmA'cintayankSaNam / saubhrAtraM me dhigetaa| cennemibhukte zriyaM nahi / / 89 / / yugmam / / yadyasya zAntamutsAya hRdi prAk sthApyate rtiH| zrRMgAradrorAdibIjaM sthAyIbhAvaH kathaMcana // 90 // AlambanoddIpanAkhyavibhAvairbhAvitastataH / anubhAvaiH sAccikaizca puSTaH saMcAribhiH saca // 91 // yAyAccedrasAntareNa sphuritenAmasAnkutaH / pUrayed yadi nAmAyaM bhrAtA mama manorathAn // 12 // tri0vi0|| evaM vimRzyopendreNa divyaiH svAvacitaH mumaiH / gakrIDAyA nImapi nivimAlA grathitvA nyakSepi nemeH kaNThe'tisauhRdAt // 93 // taM sarvAMgamalaMkattuM kattuM strISvanurAgiNam / AdizyantA'STa bhAmAdyAH pragalbhA kAratA stena vallabhAH // 14 // agrasthA dolatollAsAt kRtadomUladarzanA / tatra bhAmA nyAdhAnnamemUni puSpAvataMsakam // 95 // nighnatI nizcayaH kucakumbhAbhyAmibhIvA'bhIzca pRSThataH / babandha rukmiNI mallIgarbha dhammilamasya ca // 96 // svarNapuSpasumainavyA kluptAM jAmbavatI svayam / ghaTImaTIkayanmaulau vigalannIvibandhanA // 97 / / rAkendugauraM kApUra lakSmaNA tilakaM vyadhAt / bhAle vyomavizAle'sya cumbantI vadanaM muhuH // 98 // susImA rAgasImAnaM taM netuM karNayormuhuH / spRzantyAropayat puSpotsau kandarpadolayoH // 99 // neme kapolayo!rI vyadhArapatrAMkugaMtarA / makaracchadmanA manye makaradhvajazAsanam // 100 // nemaveyakaM padmAvatI padmAgragumphitam / nyadhAsudhAkUpanibhAM nAbhiM svAM vyaJjatI muhuH // 1 // gAndhArI puSpakeyUre harSapureNa dordvaye / cirAkhinnatarA khinnakarA'badhnAtprabhormuhuH sarga-12 | // 2 // itthaM bilAsaiH svabhrAtRpatnInAM nemiraMgajeH / nA'bhedi vanadurbhedasvAntaH zAntaH svabhAvataH ||shaa kRSNAdezAttato vAratraNa | | vRSNivilAsibhiH sArddha pracakrame neneH sAkSyamApAnakotsavam // 4 // tadAnIM sparddhayevaipAM vAruNIpAnamAnasaH / vivezA'kopi cara- // 428 // mAmbhodhau tatra hi taJjaniH // 5 / / ratnaughadyutibhirjAtadIpradIpazikhAbhramaH / pataMgo nyapatad vyomnastailapAtra ivAmbudhau // 6 // sUryA Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 429 // ApAnakotsavavarNanam zvaniSThurakhurAhatazuktipuTodgataH / gaNitAnaze vyoma tArakaiH mauktikariva // 7 // savAlajAlairutphAlairvArddharmArutanartitAt / vizvazrIrakatapteva dhvAntaistAntaiH pyadhIyata // 8 // dhvAntAbdherantarIpAzca pradIpAH straiNanirmitAH / dadhuH kruddhasmaronmuktataptanArAcavibhramam / / 9 / / athodagAccakorIhakoNarukzoNitadyutiH / prAgatha baNaharSAzrujaleddhItaH sitaH zazI // 10 // navasya rAjJo vidadhe vI raikhi mahobharaiH / virodhenA'valaM dhvAntasyoccagiriguhAzrayam // 11 // sphATikAdarzavacandrabimbe prAcyA dhRte puraH / manye pratimitaM vyoma lokalakSmetyalakSyata // 12 // rAtrau nabhazcatvarAntaH khelantaM tanujaM vidhum / vAddhi tumiva svAMkamAkarSad vIcipANibhiH // 13 // caritairikha | kApUraiH pAMzupUraiH samantataH / unmIlanmAlatIpuSpamAlAbhirmAlite iva // 14 // divaspRthivyau yugapad dakSiNena kalAvatA / prasAdhite karaiH prItikaraiH saubhAgyamUhatuH // 15 // yu0|| itthaM nizAparivRDhe prauDhe jAte pracakrame / cakoraiH sapriyajyotsnAsavApAnakutUhalam | // 16 / / pracakruH sparddhayevaiSAmityApAnamahotsavam / kRSNapiMDavilAsinyaH sArddha tallaghuvAndhavaiH // 17 // niryAntyaH sIdhukumbhIbhyo dhRpdhuumltaasttaaH| virejuH puSpasaurabhyalubdhAH zreNya ivAlinAm // 18 // Asavo ratnapAtreSu reje vAyutaraMgitaH / jAtakampa ivaanystriimukhcumbnshNkyaa||19|| kandarpamAMtrikasyeva vshycuurnnshodraiH| sa | * tatrA'pUri kApUraiH parAgaiH saurabhodhairaiH // 20 // pAtumatyutsukaM sIdhuM dvijezaM tArakAH priyAH / capake pratimAvyAjAtsA roddhamivAyayuH // 21 // dhairyocchedamaMgasAdaM buddhinAzaM ca vairivat / yo datte so'pyaho yUnAM madhuvAro'bhavat priyaH // 22 // strINAM prasannayA nirvAsitA kuTilatA idaH / Adadre dhIrayA vAcA tadA bhrUdvitayena ca // 23 // kautukaM madhunA pItenA'pi rAgo nivezyata |gauraaNgiinnaaN manasyAdau * pazcAd dvAci tato mukhe // 24 // nATayantya'vadatkApi kApizAyanajaM madam / upetya devaraM deva rantumehIti neminam // 25 // pipipri // 429 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama 320 // 430 // KEY * yasasasvayaM dhRtvA bhabhabhabhAjanam / mAM pAyayeti kApyUce taM skhalagIvipArtavat // 26 / / nIrasa ! svadate svAdurasAtisurabhina kim ? / jineza na yAdavo'si kiM ? teSAmeSA'bhISTA yataH sadA // 27 // ityAkSipya balAnnemiM kAcinnItvA latAgRhe / upArudhad bhRzaM pAtuM madirAMcaritram / madirekSaNA // 28 // yugmam / / nemirUce halA hAlA hAlAhalasahodarA / rucyA me'stu kathaM ? yuSmanmurchayA'nutsavoditA // 29 / / madirApAnapItayA'pyanayA puMsaH syAda'dhaHpatanaM kSaNAn / atraivAmutra kaSTaM syAt yattAcA tvagocaraH // 30 // yakayA moTitaH sadyo mRtava- | dUSaNAni jAyate naraH / sA puNDA hastisuNDAvatyAjyA dUraM sumedhasA // 31 // surAM pipAsataH puMso hRdayAntardayAdayaH / niryAntyAzu guNA kathitAni prabhuNA valyaH svakalaMkabhayAdiva // 32 // madya nindyaM pibantyete yadavo jJAnavarjitAH / ahaM tu jJAnavAnetaddRSTAnto'stu kathaM ? mayi // 33 // itthaM tAmaparAstatra kRSNAgramahiSIrapi / prabodhyA'grAhayanneminivRti madyapAnataH // 34 // tadA yUnAM madAdezAt kAlAdezAcca cetasi / indurjAgarayAmAsa prasuptaM ratiballabham // 35 / / latAvezmasvatho puSpazayyAsu preyasIjanaH / ninye yathAvaM dayitai rAjAjJAbhImade'pyaho // 36 // raMgasthitaiH paTotkSepAtpAtraistatrA'bhyanIyata / zRMgArajanmacaritaM ratiprItikathAdbhutam / / 37 / / kumAra! brahmacAritvaM hRdi kha mA vRthA dhRthAH / pazyezciraM dvidhA tAtaM mahelAsaMgalAlasam // 38 // poDazabhiH strIsahasravRtaM ca nijabAndhavam / dRSTaya'yApi kiM? na tvaM kAminIH pariripsase // 39 / / itthaM nemiviMdagdhAbhiruktaH kAbhizciducivAn / saMkalpajanmataH strIpu naraH syAdanurAgavAn // 40 // | sarga-12 saMkalpa eva tAvanme nAsti tajanmanastataH / smarasya saMbhavaH strIcchAkRto'stu brUta bho kutaH 1 // 41 // kizcA'parAjitena taM bhuktaM *saukhyaM vinA striyam / yanmayA'dyApyajIrNasya tasyodgArAH sphuranti me // 42 // rucistadvazato manye bhakte'pi sarase'pi na / jAyate // 430 // strIjane tasmAdasmAdviramata zramAt // 43 // bhagnAH kRSNavilAsinyo neminetyacalAtmanA / vAdivelA iva kSINotkalikAH pratyagurdu 6 390** * 1868* Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 431 // grISmaRtu varNanam tam // 44 // tri0vi0|| nemervadRDhasyApi brahmavatabhRtopyabhRt / kutUhalaM nAbhiratistatkRtA na (ca)vikriyA // 45 // caturdA'bhinayopetaM sandhipu vyaktavRttikam / sadgItirItidraSTavyAghATakaM nATakaM navam // 46 // kRSNasya pazyatastatra kSaNadA svAbhidhAM dvidhA / satyAM kRtvA triyAmAkhyAM khyAti netumivA'tyagAt // 47 // yugmam / / paThati tvadguNAnvandivRnde vyomnaH surarikha / mukto'dhunA patatyepa | puSpaudyastArakacchalAt // 48 // dRSTidopacchide dhuzrIruttAryeva tavopari / zarAvamiva zAntAgniM zazAMka kSipate'mbudhau // 49 // bhAva| ddIpaM rathyavaM dadhAtyaruNakuMkumam / tArAkSataM vyomapAtramaindrIdig maMgalAyate // 50 // maMgalyaM tava sauvarNapUrNakumbhamivA'grataH / mukholasannIlapatraM dhatte sandhyAvadhU ravim // 51 // prauDhadhIbhirmAgadhIbhiriti stutimiSAttadA / prabhAtaM jJApayAMcakre cakrapANiH sapArSadaH // 52 // pAritoSikadAnena naTalokaM visRjya saH / AgAnnemiM puraskRtya dvArakAM saparicchadaH // 53 / / samudravijayo nemerupayAmotsavotsukaH / aMgIkArayituM taM copAyaM kRNNamamaMtrayat // 54 // sabandhuM so'pi taM proce tAta ! tvaM mA sma khidyathAH / kArayiSye vivAhAMgIkAra nemimahaM dhruvam // 55 / / atha kramAd viditveva tadAkUtamavAtarat / grISmaH prauDhoSmatAM bibhranmAnimAnavibhedane // 56 // candanAlepanasphItazItAMgairapi kautukam / bhISmo yasminnanaMgoSmAdhikaM yuvajanairdadhe // 57 // yasmin zRMgAribhiH kaNThe vilasanmallidAmabhiH / smaravIrakSiptacApajyAkRSTiriba dazyate / / 58 / / yasya tApacchideko'pi karegorasamApithan / yathA yathA'bhavatpIyA durvaho'pi tathA tathA // 59 / / mandaM mandaM tato yAnti rathAzvA gaganAntare / manye dairdhyamato bhejuH krameNa divasA api // 60 // yugmam / / prauDhapratApaM tapanaM yadalAtvIkSya vairibhiH / pete himarbhayAtkUpeSvataH zetyaM tadambhasAm // 61 // yasmin zaityArthamAjahurabdheH kAntAvi*yoginaH / audicyanadyaH zizirAcalanijharapuSkaram // 62 // yattattAlastAlavRntAnilai yoM munerapi / jJAnadIpaM hRdi nyasya kAmAniM // 431 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 432 // | dIpayantyaho // 63 // zrIkhaNDacarcayA mallIpuSpaiH zaMke sitaaNshukaiH| yatrenasya dinavRddhikRto dhatte yazo janaH // 64 // antartyadhuH pAna jinezakAni jalArdrA durgavad bahiH / yatra dAvasuhRllUkAvaskandAkino janAH // 65 // yasmin prAptAH parINAma sevyAH sajanavadinAH / caritram / khalIbhUtena mitraNA'pyaditAnAM zarIriNAm // 66 // yasmiMzca ghamoM duHkarmodayavad bAdhako'GginAm / prasasAra sudurvAraH sphAratAM grISme vArito vahan // 67 / / katuM tatra jalakrIDAM viSNuH svAntapurIvRtaH / yayau raivatakodyAnasarasI saha neminA // 68|| aSTabhiH ku0 / / | jalakrIDA jaDakrIDAM jalakrIDAM manyamAnaH svacetasi / nemirnIrAgatAM vidhattattaTe nikaTe sthitH||69|| balAtprAvezayannamimuparudhya janArdanaH / varNanam yatpravRttinivRttizca saha syAdekayoginAm // 70 // sarasyA kSAlayitvAMhI vIcihastaistayoH svayam / avandyateva tadvAriprocchalacchIkaracchalAt // 71 / / praviSTe'ntaHpure kRSNAnuge tdgticaurytH| bhItaihasaivragrahaMsAzrayAyeva khamudyaye // 72 / / vIkSya svAH pratimAstatra cakitAH kRSNayoSitaH / rejebhujAvalambAyAmbudevIbhirivAzritAH // 73 // pravayAH sarasIphenapalitomiH sphuradvaliH / ruSeva raktAbhUttAsAM hatA sA'laktakaiH padaiH // 74 // asmAtAmbujazrIhattuSArodbhavazailajAt / dezAjAtamiti dveSAJahe strIkuMkuma jalaiH // 75 / / | tArakAvRtapUrNenduzrIsrIbhiH sarasI babhau / lakSmalakSmIpuSA madhye kRSNena svayamAzritA // 76 / / kariNIbhirivaitAbhiH svakarollAsitai-10 jalaiH / sicyamAno harizcitra sAmodbhava ivA'zubhat // 77 // vakrAphyAstatra kasyAzcit kRSNahastodyatai laiH / kuNDalaiH cUrNasAdbhUtaleMbhe muktAtmatA'dbhutam / / 78 / / hareH karAmbhoyaMtrAstavAridhArAzarAn parA / rurodha sphurakIkRtya pRthulaM padminIdalam // 79 // citraM sarga-12 nirantaraM vAri muMcatyambhodhare harau / babhUva padminIvA'nyA'tismeramukhapaMkajA // 8 // kAcitsapatnyambhoghAtaizchinne hAre prkopinii| // 432 // tuSTA hareviyatrAmbhodhArAzIkarayojitA // 81 / / vIrayuddhena nArINAM jito yaH prauDhavAriNA / vAriyuddhena nArINAM jigye citraM sa kaMsa AC-A531-62-6ERAEEPER-HAR134832 H- I Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 433 // gopInAM jalakrIDA varNanam jit // 82 // kRtapratikRtazrAntaH kAntAbhiH karanetrajaiH / viSNujalaiH sicyamAno'pyasecanakatAmadhAt // 83 / / janucandanakarpUrakastu* rIkuMkumAJjanaH / AttaiH strIbhyaH padmavAsA sarasyA zrIyaMbhUSyata // 84 // kRSNasaMketikAH kaantaashckrurbhaamaadyo'khilaaH| jalakeli-* cchalAtkAmakeliM zrIneminA saha // 85 / / gambhIraprakRtiH svAmI reje tAsAM sa vibhramaiH / plAvyamAnaH payaHpUrainaMdInAmiva vAridhiH ||86 / / lAvaNyavArDoM manye'sya lIne cakSuSi mInavat / vyApArayad vAridhArA kAcid baDizasUtravad // 87 / / kRtvA tamekA jhAtkA-| | rivArizIkaradanturam / ninye saubhAgyamambhodhestAmraparNIvilAsinaH // 88 // neme kApyabjinIpatraM cakravad dakSiNe kare / sitAja | zaMkhavaddatvA'pare bharturadarzayat / / 89 // kAciccakre'mbudhArAbhirneminaM dhautacandanam / punastadanyA nirmuSTadantarugbhiH sacandanam // 10 // kAntAkaraprasRmarairvAripUraiH sa didyute / aJjanAdririvodAranijharodgArabhAsuraH // 91 / / kAntAbhiH keliyuddhAya bhajyamAne'mbujAkare / | dakSAzrIrabhavatpUrvameva yannemimAzrayat // 12 // manomude varaM tyaktvA devaraM deva ! raMgataH / tvAmAzritA'smi tatkrIDa nirdIDamatiH | kApya'zAt // 9 // nanvimau kalazau dhRtvA karAbhyAM sizca mA svayam / vallImiveti taM bhagyA'mArgIkApyaGgasaMgamam // 94 // durgIkRtya punaH *kAntA dAhAzaMkI dhruvaM smaraH / vAripraharaNo bhUtvA tamIzamupacakrame // 15 // kAminIbhiH prabhuH kAdambinIbhirikha nIpavat / sikto'pi | | vAribhizcitraM tanau notphullatAM dadhau // 16 // navaH kSaNadharo nemiH sikto'pi dhnvaaribhiH| antarnAbhedi yadromAMkuraM cAdhAd bahinahi // 97 // kRtapratikRtairdhAturanuvRttyA tu tAH svayam / nemirakrIDayatpremavatIH sarvAH prajAvatIH // 98 // iti tatkrIDayA prItastatra sthitvA ciraM hariH / nirgatya sapriyastasthau tIre rAjamarAlavat // 19 // dantAvala iva tyaktvA sarasI nemirpyth| pAlIvanAlIM zizrAya | // 433 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineza // 434 // -*-*-*--*2483R-28-48* caritram / pariNayaNAthaM sarveSAmAgrahaH harikAntAbhirAzritAm // 200 // tatrAdhyAsya rukmapIThe rukmiNI neminaM svayam / unmRjya skhottarIyeNa proce madhurayA girA // 1 // tanoH kAntyA balenApi jita kha bAndhavaM harim / vidhAyAnekasambandhamavarodhaM punarjaya // 2 // khaM rUpaM yauvanaM cedaM sAraM kiM ? nayase mudhA / araNyanIlotpalavad vinA kAntAkaragraham / / 3 / / kathaM svasya pitRn bhrAtUna jagato'pi gurUn guNaiH / laMghayasyAzrito vaNTavRtti | kuNThamate ! vada // 4|| purA jinezvarAH sarve sakalatrA dvidhA'bhavan / navInasvaM punaH ko'pi dvedhA kaumAramAzritaH / / 5 / / tvatkule suvrato'pyarhan bhuktvA bhogAn vrataM zritaH / tatvayApi kulAcAro jinAcArazca pAlyatAm / / 6 // bhAmA'tha kRtakodbhAmA tAHproce sakalA | halAH / nirlajjo'yaM pitRRn bhrAtUna mAsuMzvAjigaNanna hi // 7 // sAmnA na masyate'syAgre tatsaMnyAsaH pragRhyatAm / uddeSyatAM ca | hatyA svA daNDasAdhyo hyasau zaTaH / / 8 // yugmam // sAkSepaM jAmbavatyAdyAstAmAkSipya nivArya c| kAryasiddheraupayikamAkhyurneme prasAdanam // 9 // tato nemeH padolegustAH sarvA hrivllbhaaH| citraM tvacapalAzcakruH pANigrahamahAgraham // 10 // atho satRSNaH zrIkRSNo'pyetya nemeH sayAdavaH / vivAhAyA'rthanAM cakre kare lagnazcaTUktibhiH // 11 // bhrAtarnaya cirAtpitrormanoratharathaM patham / phalegrahiM ca vallIvankuru rAjyazriyaM mama // 12 // etAH strItvAdayaM bandhulokazcAjJAnato dRDham / nibandhaM kurute'mIpAM niSedhe jaDatA mama // 13 // etadvAgbandhanAnnAnyannirgamaupayikaM ttH| vAcaivaitadvacanasyAGgIkAro yujyate'dhunA // 14 // sandhidUpaNamatraiSAM labdhvA nirgamyate sukham / dhyAtveti bhagavAnomityuktvA'manyata tdvcH||15|| tri0 vi0|| nemerudvAhazaMsibhyo dAtumAnandasaMmitam / manye kSamau | tatpitarau khAlaMkArAn viteratuH // 16 // tato'timuditaH kRSNaH sapriyo'pi vyadhAtprabhoH / nyuJchanAnyatha meghasyAgamegAd dvArakA punaH / / 17 / / nemestatrocitAM kanyAmathA'nviSyan hariH svayam / abhANi bhAmayA me'sti svasA rAjImatI laghuH // 18 // sitvA'tha * sarga-12 // 434 // 16 -18-%AE-*-* Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 435|| -248391846 mAgitA rAjImatI 4-06-03EREBR | so'pi tAM smRtvA baladevAdibhiH saha / gRhe'gAdagrasenasya rAjJastuMgeM'zumAniva // 19|| abhyutthAyAtha tenApi harimabhyarcya saMbhramAt / | mahArhAsanamadhyAsya tasthe prAJjalinA puraH // 20 // tamayAcatsutAM rAjImatIM zrInemaye hariH / svAyatte prArthanA keyamityuktvA so'pi | tAmadAt // 21 // tena satkRtya kRtyajJenA'nuvrajya janArdanaH / visRSTastuSTimAnAkhyatsamudravijayasya tat // 22 // samudravijayaH prIta| stamUce vatsa ! vtslH| pitRSu bhrAtRSu khAnAsti yaM te nidarzaye // 23 // samudravijayaH prItimayaH kRSNazca puurupaiH| AhvAyya ko-| STukiM mauhRttikaM tatretyadhvocatAm // 24 // na dakSiNAyane lagnaM yadyapi syAttathApi nH| zaMsa nemavivAhAyA'tyAsannaM dinamuttamam | // 25 / / sehe vivAhanAmApi nAyaM prAgviSNunA punaH / kathaJcitprerito'styadya vilambaH kSamate na tat // 26 // zrAvaNasya zvetapazyAM tato'dAt kroSTukirdinam / asajatAmugrasenasamudrAvapi satvaram / / 27 / / saratnamaNDapeSvagre nityazRMgAradhAripu / saranatoraNeSvetadivya* saudheSu yopitAm // 28 // sannAhavyagratA devapUritepsitavastupu / babhUva kevalaM navyadhavalodgItikautukaiH / / 29 // yugmam / / tadA dadau dvArakApi pratyApaNagRhocchtaiiH / maJcadhvajaiH salAsyeva dhavalAn kiMkiNIravaH // 30 // lagnAsanne dine nemi zrIzivAdyA ydustriyH| nyAsyan siMhAsanaM pUrvAmukhaM maMgalagItibhiH // 31 // snapayitvA prabhu rAmakRSNau prItthA'tha ckrtuH| baddhapratisaraM hastadhRtanArAca mAtmanA // 32 // ugrasenagRhe gatvA svayaM rAjImatImapi / adhivAsya hariH prAgvadetyAvAse'nayannizAm // 33 // saMkalpopanate nemI | mahAnIlarucAvapi / sphATikojvalamapyAsIdraktaM tasyA mano'dbhutam // 34 // bhAvI kiM? me patirnemiH suprApa iti cintayA / andolitaM manastasyAH sakhyaH sthairyamalambhayan // 35 // nemo nitAntamekAntagatacittAM vyanodayan / tadrUpamupadIkRtya dhAtrIvattAM diga- ganAH // 36 // sAgnitailamayairbANairmanye pazceSuNA htaa| prApattApamoSadhIzasyApyasAdhyaM karauSadhaiH // 37 // kAzyaM campakagaurAMgI sA | 435 // Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / | rAjImatI dihasvarUpam // 436 // * tathA'gAtkRzAMgyapi / yathA smaro'syAM dhanvAzAM tyaktvA maurvIspRhAM vyadhAt // 38 // saudhamadhyAtsA gavAkSaM cakorAkSI muhurmuhuH| yayau nemyAgamAlokakautukottaralIkRtA / / 39 / / krIDantIM taDitaM meghotsaMgaraMge vilokya saa| abhUda'tyutsukA nemeraMke zaMke prakhelitum // 40 // itthaM devIva nirnidrA padminIva kathaJcana / karagrahotsukA bhatustAM nizAM sA'tyavAhayat // 41 // athodite vAvandrI kuMkumastabakatvipi / saudhAdetya harimimudroDhuM samavAhayan // 42 // gozIrSacandanAlepachalA dugdhAbhinA svayam / pAryamAna ivoddAmAM zuddhimantabahirbhavAm // 43 // sarvAGgamuktAlaMkAradivyavasvasumacchalAt / ArAdhyamAno'laMkAravastrapuSpadrumairiva // 44 // zveta|cchatracchalAnmUni pArzvayozcAmaracchalAt / sevyamAna iva svarbhUrbhuvagAMgAbhirAdarAt // 45 // ArUDhaH syandanaM zvetavAjinaM darzayan | jane / divApi navyapUrNendovatIrNasya vibhramam // 46 // tUryANAM bandinAM coccairdhAnamukharayannabhaH / nivAryamANadRgdopo lavaNo| tAraNaiH svsuH||47|| mahAyazivikArUDhaiH pRSTe yaduvadhUjanaiH / vilAsinIjanaizcAgre gIyamAnaguNo bhRzam // 48 // pAcayo bhujAmagre | kumArANAM ca kottibhiH| pRSThe dshaahgovindraamaayydubhivRtH||49|| AzAsyamAno vRddhana varNyamAno navena tu / paurasraNenogra| senagRhAgre nemirAgamat // 50 // aSTabhiH ku0|| tUryanAdairmeghanAderivotkoM ke kinImiva / sakhyo rAjimatI ninyurgavAkSaM tanmano| vidaH / / 51 / / tAruNyazikhino manye kalApaM kabarImiSAt / dadhAnA kAntasImantamuktAstomajchalAcchikhAm / / 12 / / baTuM priyamano mattamataMgajamivonnatam / cAndanaM tilakaM bhAle bibhratyAlAnavanavam // 53 // bhRgAkRSTAketakAgradaladroNIsanAbhibhiH / uttaMsayantI | nayanaiH kAntAzAM devatAmiva // 54 // adyApi sRSTA sRSTvA khaM vapuH khaNDayatendunA / aprAptavRttasaundollekhamAvibhratI mukham / / 55 // bhrarajjusaMzrayAd bhAgyasaubhAgyanaTayoriva / natituM sajitaM dhAtrA nAsAvaMzaM dadhatyalam // 56 // dinakRyAmiva svarNakuNDalAbhyAM sarga-12 // 436 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 437 // mudAzritau / svacchau kapolau bibhrANA jambUdvIpavidhU iva // 57 // hadi priyAnurAgAbdherudgatAM laharImiva / vibhrANA dantaratnAMzuyutAM bimboSTakaitavAt / / 58 // atikSAmasya madhyasya kaMThena suhRdA dhruvam / hArayaSTimavaSTambhAyA''rpayantI kRpAvatI // 59 // yuktau na ratna | pazudayayA ke prabhoH pazcAmaJjIrau mama haMsagateriti / zopannakhacchalAdroSAruNenAhiyugena sA // 60 // vAtAyanamalaMcakre vimAnamiva naakinii| nemeAvaNyapI dvalanam yupaM papau cAnimiSekSaNA // 61 // dazabhiH ku0 // tasmin vivoDhuM prApte'pi gRhaM saivamacintayat / kiM ? me'pi bhAgyaM yogyaM syAdIdRgvarakaragrahe // 62 // sphUrtyA dakSiNavAhakSNastApena ca mnonggyoH| nizcitya durlabhaM nemi rAjImatyarudattadA // 63|| sakhyastAma| curAH kasmAt ? devi ! harSe'dya rudyate / hetau ziSTe tayA cakrustAstasyAH zAntikaM drutam // 64 // tadA ca nAnAjIvAnAmAkarNya karuNasvarAn / kimetaditi papraccha neminyipi sArathim // 65 // tenA'pyazaMsi devAmI tabAtithyAya militaaH| bhojane bhRbhujA jIvA jalasthalakhacAriNaH // 66 // kSiptAste vATake krUrairArakSazca niyNtritaaH| krandantyuccaiHkharaistrANaM mahat prANabhayaM ytH||67|| dayAvIraH prabhuH proce sArathiM naya me ratham / dhRtajIvAntike zIghramatha so'pi tathA'karot / / 68 // / prANibhirvadhyatA prAptaidRSTo dInAsthalocanaiH / piteva putrastrANaM svabhASayA'thA''thiM ca prbhuH||69|| karuNAkandalIkandajaladenA stha neminA / Adizya sArathiM sarve te vyamocyanta bandhanAt // 70|| yathAsthAnaM gateSveSu svanaH prApteiSu ca / avAlayad rathaM ne | minAthaH svAvasathaM prati / / 71 / / zivAsamudravijayau rAmakRSNAdayo'pyatha / tyaktvA svasvarathAnnemimupeyuH sambhramAkulAH // 72 // tata| stamRcatuH sAzrI pitarau jAta ! yujyate / akANDe khaNDituM nAsmanmanoratharathastava // 73 / / dugdhe lavaNavakSipvA maMgale'sminnamaMgalam / // 437 // asmAkaM nandano'pi tvamAH kathaM krandano'bhavaH // 74|| svAmyuvAcAvimRzyaivaM mahyaM kimu nigahyate / yataH syAnnandanaH sUnuH kathaM Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama-* zAstrayadaucyata // 75|| jAyamAno haredArAn varddhamAno hareddhanam / pravasaMzca haretprANAnnAsti putrasamo ripuH // 76 / / athaitadapya'bhISTaM jinezavo mahAnemyAdibhiH sutaiH / tajjAtamevA''nandaM tu kartA'haM saMyamazriyA / / 77 / / zrutveti pitarau mUrchAvidhurau yAdavaiH saha / kSmAMgatau caritram / // 438 // candanAye zAzvAsayad dhairyavAn hariH // 78 / / Uce ca neminaM bhrAtaryathA karuNayA pazUn / anvagrahi tathA atyantadInau svapitarau na svAbhiprAkim ? // 79 / / upekSya madanavyAdhavadhyAM rAjImatimRgIm / pazUna mocayataH kiM ? te dayAyAma vaizasam // 80 // mama rAmasya vAyaprakAzanaM te'bhUt kiJcidvairAgyakAraNam / tad brUhi kSAmya rAjyaM cAdatsva vetrI tavA'smya'ham / / 81 / / svAmyUce kRSNabandho ! nibandho te | vArSikadA nArambhazca niyuktimAn / pidan kanyAM ca yuSmAMzca mocayiSyAmi bandhanAt // 82 / / etadartha mayA''rambhi cAritranRpatiH sakhA / tadeSAM paramArthenAhamevAsmi sukhAkaraH // 83 / / parIpahacamU|rAntarAste ghAtikarmajA / tatsakhyarodhinItyukte zAGgiNoce punaH prabhuH // 84 // vivekazANaniautamakuNThaM tajaye'sti me / vairAgyazastraM pazyaitat sahajajJAnanirmitam / / 85 / / vairAgyAd viSayecchAyA ghAte dehaspRhAtyajaH / ka rAjyecchA'stu siddhaM tatsakhyaM zamanRpeNa me / / 83 // uktveti pitromA'trozca yadUnAM ca kaTusvaram / rudatAmapyagAt sUtapreritAzvaH prabhugRham // 88 / / tri0vi0|| tadA cAvasaraM jJAtvA svAmI lokAntikaiH suraiH / vyajJApi dvAsthavannatvA tIrtha nAtha ! prava sage-12 taya // 88 / so'tha svarNairvAsavoktaz2aMbhakatridazAhRtaiH / vArSikadAnamArebhe dAtuM kSmAjanadausthyahRt / / 89 / / tadAnyato vizvanAthe bhAnu-* baccalite priye / mUchayAdho'patad bhojatanujA'mbhojinIva hA // 10 // vayasyAzca sarasyAbhAH kalloleriva paannibhiH| zItAmbhovarSi // 438 // | bhirmandaM mandaM tAmudatiSTipan // 91 // sA labdhacetanotthAya shvaasiissmaarkduHshaiH| prApayya dvArakopAntazailakSmAjAMgalasthitim / / // 92|| samudralaharIbhyopi saMtatai rodanodbhavaiH / ninAyA'nUpatAM citraM payaHpUraiH kSaNAdapi // 93 // yugmam / / dhRtvA mapIzyAmamukhIM tAM Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 // 439 // zalAkAmira prabhoH / citraM caritraM digbhittau nyasya dhAtrodamIlyata // 94 // uccaiH sA vilalApe sakhyaH pazyata me priyaH / anvavAji * svayaM ranavalayaiH prasthitaiH karAt / / 95 // kSaNaM vyalambi no dhRtyA cittenA'cAli ttpurH| kiM ? bahuktairaya sArvaH prANairapyanugaM- rAjAmatyA mUrchA syate // 96 // yugmam / / re deva naiva nemimeM sRSTazced bhavatA varaH / madgRhaM tatkimAninye ? khyAtA vA vakratA tava / / 97 / / mAmudvoDha vilApo manAcecaM nAbhUH kRSNamukhAttataH / phi ? vRtA'haM tvayA neme ! kiMvA''gAt khaM gRhaM mama / / 98 // Agatya valitaH kiMvA ? pazUn nizcayaprakiMvA ? vyamocayaH / cetkAruNyAdahaM tatkimabalA na kRpAspadam 1 // 99 / / AzaizavAtsurAhAramanohAritanau tvayi / sauhRdaM vAkpra- kaTanaM ca tiSThA vA syAcet tatkautukaM satAm // 300 // niHzaMka ! zaMkase naiva strIhatyApAtakAdyadi / hRdgataM me tatvameva rakSa mAM mA kalaMkaya * | // 1 // yadvA prItilatAsarvakaSaM nAma tayocitam / mahAkulInacakraikanemeneMmiriti dhruvam / / 2 / / tyaktvA rAgavatIM sandhyAM bhAnunA bhavatA ca mAm / calaprakRtitA strIbhyo'panItA svIkRtA svayam / / 3 / / zrInandanatayA bibhyatkiMvA smaraharaM smaran / aparAzaro'bhUsvaM yadasmAt trijagajayI // 4 / / kizca prAkarmabhiryo'tra prANI yasya kRte kRtH| sa tena yojyate'satyA bAgepA'bhUd vRttestava / / 5 / / ato|'numAnato manye prAgbhaveSu mayA vinA / bhavAnnAraMsta nAmukta nAzetA'tapta no tapaH / / 6 / / vajrAdapi kaThoro'bhUd durgahacAnilAdapi / yadidAnI dhruvaM tepAM karmaNAmabhavatkSayaHjA trivi0|| sakhyatAmUpire gemerapratiSThasya paanyH| nAmApi mA grahIdevi! klIyo bhAvI vratI hyasau // 8 // anUDhAmapi yacAM so'tyAkSItatsAdhva'bhUtsakhi / yaduvaMzajanistAdRk kvApyanyaH pariNeSyati // 9 / / proce mahAsatI rAjImatI kopavatI sakhIH / dure prayAta bhoH pApAH kimevaM brUtha mtpurH||10|| vaidagdhyameva sRSTaM vo na vivekastu vedhasA / na // 439 // jAnItha matkulAtmakulayoryattrapAkaram // 11 // anicchatApyahaM tAvanneminA vacasAhatA / mayA''dadre tu vacasA manasA'pyayameva hi 43984 1998--186058982163-08-232-28-11 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 440 // * // 12 // tato yadyapi tenA'haM na gRhItA'smi paanninaa| tathApyagrAhiSi hRdA svapRSThasyA'niSedhanAt // 13 // tato nemi vinA nAnyaH jinezazaraNaM ko'pi rAjasaH / pratijJAyeti sA maunaM ninye dhyAnamukhIH sakhIH / / 14 / / rAjImatyAH pratijJAM tAM janAt jJAnatrayAdapi / jJA- caritram / | tvA'pi nirmamo nemirtasthau maunena tattvavit // 15 // varSa yAvadato nemiheno vRSTyA'siJcanmahIm / samudravijayAdInAM netraudho'zrA- dIkSAbhiSe mvunaH punaH / / 16 / / svAmibhAvaM tadA jJAtvA''sanakampAdupetya ca / sarve'pIndrAH prabhordIkSAnAnaM tIrthodakaiya'dhuH // 17 // lipvA zame- ko vRtArtha|ndujyotsnAbhaizcandanastaM vyabhUpayan / divyavasvAdilaMkArevratazrIprahitariva / / 18 / / nAmnottarakuruM ratnazibikAmindrakAritAm / naradevasa Kgamane rAjI| hasreNodvAhyAmArUDhavAnprabhuH // 19 // tatra siMhAsanAsInaH prAGmukho vAsavaiH kramAt / dhRtacchatraH mUtritASTamaMgalo dhRtacAmaraH // 20 // matI sakhi vijJaptiH prasurAsuraiH pitRmAtRvagai rAmAcyutAdibhiH / anvIyamAnaH saMstUyamAno bandijanaghanaiH // 21 // spRSTaM cAnekazo dvaarvtiiyuvtivibhrmaiH| bhormonatA aspRSTamiva saubhAgyaM sadbhAgyAlabhyamudvahan / / 22 / / gIyamAnaH surairvRndaistUryasAMrAviNairdizaH / gApayanniva kIrti svAM saudhAtprAtiSThata | prabhuH // 23 // ca0 ka0 / / gRhAbhyaNena taM yAntaM vivoDhuM saMyamazriyam / dRSTvA rAjImatI sadyaH zucA mRcchAM samAsadat // 24 // tatastasyAH sakhI cArumukhI sthitvA puraH prabhoH / iti nindAmUcArambhAnupAlambhAnavocata / / 25 / / svAmin ! saMyamalakSmIste prAjyaM kArga-12 rAjyaM hariSyati / manaH punaH kevala zrImati muktinitaMbinI // 26 // sarvasAdhAraNISu vaM nIrAgAsvanurAgitAm / paNyAMganAsvivaitAsu | sarvathA mA kRthA vRthA // 27 / / bhavASTakabhavaprauDhapremasambandhabandhurAm / ananyarAgiNI bAlAmanAthAM virahAturAm // 28 / / jAnana rAjI 1 // 44 // |matI deva! naivaM tyaktuM tvamarhasi / ka vA vivekaH syAtpuMsAM dhRtastrIhatacetasAm // 29 // yugmam // prAgnigRhya jarAsandhavadhe rAjJAM dazAyutIm / aho kRpAluH satveSu tAM voDhumadhunA bhava // 30 // hInA bhAgyaiH kimetebhyaH pazubhyo'pi nRpAtmajA / yadetanmAtrayApi tvaM Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 44 // dIkSAkalyANakasvarUpam *nAtha naitAmajIgaNaH // 31 // hRdi vAci ca kauTilyamamUlyaM vibhratA tvayA / jitaH zritazca tvAmeva zakho'ntaHkuTilopyataH // 32 // | datvA bharatalokAya kanakaM koTizastvayA / dRzApi tAmasaMbhAvyA'GkitaH saMvatsaro navaH // 33 // athavAlamupAlambhairebhiH strIsulabhai yataH / nIlIrAgo'si dehena na sneheneti nizcitam // 34 // iti paryanuyukto'pi tayA sAmyaikalInadhIH / maunenaivApakaNNyatAM yayAva| skhalitaH prabhuH // 35 // | ito rAjImatI saambhHkdliidlviijnaiH| zrIkhaNDasecanarmAtrA svAsthyaM kRcchreNa lambhitA // 36 // sakhyA vyAvRttayA'bhANi niHsnehasyAsya hetave / kimevaM ? glapayasyAtmadehaM mugdhe muhurmuhuH // 37 // madvAkyabhiMdyate'mApi ntvsaavtinisstturH| maunI vratazrIjJA*nazrImuktizrIsaspRhastvagAt / / 38 // uvAca bhojabhUrmA'pavada sakhi ! mama priyam / aniSiddhamanumatamityahaM tena mauninA / / 39 / / svIka-* taivA'smi yadvA'smi kulInA tatpriyA'tra yam / ArAdhya taM ca sevitvA bhUtvA dvedhA pativratA // 40 // bhaviSyAmyahamevAsyA'bhinnA bhede'pi | vallabhA |viprlmbheti bhogaatiriktnitysukhaaspdm||41|| tri0vi0||athaassaad bhagavAna raivatAdriM zriyA nijam / nIlaM dukUlaM medhAvi| stAritamiva kSitau // 42 // lakSAmravaNamapyurtyAM sahasrAmravaNAkhyayA / khyAtamudyAnamudyAnIkaraNAyAtanAgaram // 43 // yugmam / / tenA tra zivikotIrNenA'staM bhUpAMzukAdikam / viSNordatvA nyathAd devayaM skanthe hariH prbhoH||44|| AkampyamAnaM tacchItasugandhi* mRduvAyunA / dakSairalakSi cAritrazrIkaTAkSacchaTAkRti // 45 // pUrvANhe zrAvaNe zvetaSaSTyAM sa vASTrAgavidhau / kezotpATa kRtaSaSThazcakre'bda| trizatIvayAH // 46 // pratIkSya kezAnindreNa kSiptA kSIrodadhau javAt / upetya tumule ru''grahItsAmAyika vibhuH||47|| jJAnaM manaHparyAyAkhyaM zrInemizca tadA''sadat / lebhire gha kSaNaM saukhyamadbhutaM nArakA api // 48 // sahasraM pAvajan bhUpAH saMvinAH prabhuNA saha / // 44 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 442 / / sahasrAMzurivApAstatamobhiH zuzubhe sa taiH // 49 // nemi natvA yayuH kRSNAdayo'tha dvArakAM purIm / nandIzvare'TAnhikAM tu kRtvA zakAH jinezasvamAspadam / / 50 / / tatraiva tadahaH sthitvA dvitIye'nhi vibhuvraje / apArayatpAyasena varadattadvijaukasi // 51 // dAtuH stutistUryanAdaH caritram / sumagandhAmbuvarSaNam / celotkSepo vasudhArA devaistatraitya nirmame // 52 // tato'nyatra yayau svAnI sthAne tvasya padodijaH / ratnaiH pIThaM rAjImatyA bandhayitvA muktyarthI nityamArcayat // 53 / / antaraMgAribargasya prabhuH svapuravAsinaH / ucchedAya vyadhAtsarvAzravadvAranirodhanam // 54 // rathanemisahajeSvapi rAgAdiSvastyAH prItiH khaleSviva / prItirAgantu ke'pyAsI yoge mitra ivAdbhutam / / 55 / / nIrAgaH zaMkhavad vyastopalepaH vAJchA tiraskRtA padmapatravat / vijahArA'pratibaddho vAyubad bhagavAn bhuvi // 56 // rathanemiratho nemeranujo bhojanagRhe / gatvA pratyahamadrAkSInmadirA-|* kSImimAmasau // 57 / / kuckumbhsthlotprekssymttkaamebhshaalyaa| bAlayA dRSTyA vyapetayA cukSobha kautukam // 58 // tato'sau tAmupA- | cArItpratyayaM navyavastubhiH / rujuH sA nyaSedhayattaM na tadbhAvamajAnatI / / 59 // bhrAtRsnehAdupaityaiSa iti bhojasutA'brudhat / rakteyaM mayi | mallaJcA svIkagetItaraH punaH // 60 // bhrAtRjAyeti tAM manyamAno'sau narma nirmame / nAnyA satInAM mUrddhanyA tvaho svAntasthitidvayoH | // 61 / / etAM rahaHsthAmanyeyuH sa vivoDhumupArudhat / Uce ca nemimakhoM yastvAM raktAmevamatyajat / / 62 / / nakadhyaM sa tvayA'prArthi khAM nAdare tu nIrasaH / ahaM tvarthayamAno'smi vinayAdracitAJjaliH / / 63 / / rujurmagIva sA svasya taM tadA'masta lubdhakam / citraM cA'codhayad sarga-12 | dharmadruNaTaMkAraDambaraiH // 64 // svArambhAdanivRttaM tu taM sA'nyeyuH puraHsthitam / pItvA dugdhamauSadhena vAntvA sthAle'bravIditi / / 6 / / pi| bedamatha sopyUce zvA'smi kiM ? yadvadasyadaH / tayoce kiM tato nemivAntAM mAM bhoktumicchasi ||66||yugmm|| tayaivaM bodhito hINaH kSI- // 442 / / *NAzaH sa yayau gRham / rAjImatI mmarantI tu zrInemimanayad dinAn // 67 // catuH paJcAzadinAni cchadmastho'tItya nemyapi / AgA Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 413 // sahasrAmravaNodyAnaM raivatadaivanam // 68 // yatra humAgrapuSpANi bhAnti phenacchaTA iva / pallavavyApRtAsyAnAM mArtaNDarathavAjinAm // 69 / / * sAraNIbhyaH parAM vRddhiM yatra prApyeva pAdapAH / zAkhAhastApitaiH pRSpaiH phalaiH pratyupakurvate // 7 // yatra pravAlAbharaNAstAlaibhramarasaMgatAH / kevalajJAna| naTabannaTayatyuccairmarud vallInaTIrikha // 7 // zrIkhaNDAkSatadurvAbhiyaMtrAgantunRNAmiva / cikIrSumaMgalaM dhatte vanazrI tilakaM mukhe // 72 // prAptau sama* kRtASTamo vetamAdhastatra pratimayA sthitaH / zukladhyAnAdimaM bhedadvayaM dhyAyana samAhitaH // 73 // amAvAsyAmAzvinasya pUrvAnhe tyASTrage vasaraNaracavidhau / Asadana kevalaM jJAnaM ghAtikarmakSayAtprabhuH // 74 // SaDbhiH ku0 // udite kevale tatra candra vyomnIva kautukam / ko'pyudyotaH nA sayAda viSNorAparAnandadAyI vizvatraye'pyabhRta / / 75|| tatrayugasanotkampAH sarve'pIndrAH suraiH saha / bArabandadevaiH kSamApIThaM saMzcakre yojanAvadhi / | gamanaM ca | // 76 / / tatra devaklaptavAtrayavyAjAdvibhu zritAH / rUpyasvarNaratnazailA doSatrayabhayAd dhruvam // 77 / / ratnavApIdhUpaghaTIpatAkAtoraNAdi kam / sarva varNya suraiH klupta pratiprAkAragopuram // 78 // devacchandaM madhyame ca vapre kRtyA surA vyadhuH / azokadumuparime viMzadhanva| zatonnatam // 79 // tatra svarNAbjadattAhiH pUrvadvArA suraiH vRtaH / nemiH pradakSiNIkRtya trirazokaduma svayam / / 80 / / namastIrthAyetyudIrya prAGmukha devanirmitam / ratnasiMhAsanaM bheje meruzRMgamivAmbudaH / / 81 // yugmam / / kRte'nyadiktraye devaH divye siMhAsanasthite / neme| mRttitraye tasthuH sthAne kha kha sabhAH kramAt // 82 / / jJAtvA'tha zailapAlebhyaH zrInemeH kevalolapam / rUpyasya dvAdazakoTIH sArdhA stebhyaH pradAya ca // 83 // dazArmAtRbhirdhAtvaggairantaHpurairapi / koTisaMkhyaiH kumArerapyarddhacakrivalena ca // 84 // yukto janArdano'| bhyetya paTTebhAdavatIrya ca / abhigamena samavasaraNe prAvizanmudA // 85|| tri0vi0|| tRtIyavaprodagdvArA gatvA datvA pradakSiNAH / | viSNurbhAvastavenAtha neminAthamavandata / / 86 / / bhAlasthakarakozo'tha svabhaktivyaktaye punaH / zrInemi jinamastAvIdevaM devezvaganvitaH // 443 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 444 // // 87 // svAminnazokaste satyaM rakto yaH pUrayatyayam / tIrthazriyastvatpriyAyAH kauMkubha maNDanaM dalaiH // 88 // puSpabANastyaktaSANaH jinezasurapuSpotkaracchalAt / tvatpuro roditIvA'lirutairnAtha ! jitastvayA / / 89 // tattadbhApAnupraveza nimnAnAntavipAGginAm / navA vANI | caritram / kRpANIyaM brUte te dharmavIratAm / / 10 / / cAmare cAmarendrAbhyAmuddhRte tanutastava / kevalazrItIrthatakSmyoH kelikaravakautukam // 91 // siMhA- viSNunA sanaM svarNaratnanirmita te samunnatam / sthiti merostuMgazRMge janmajAtAM vadatyadaH // 92 // bhAsvaccakramivAkSayyatejaHpuJjajighRkSayA / pRSThe kRtA stutiH sthitvA tvAmupAste prabho! bhAmaNDalacchalAt // 93 / / amandadundubhidhvAnapratidhvAnamiSAnamaH / guNAniva tava stauti nRtyadratnadhvaja pRSTaM ca rAjI matI cchalAt // 94 // svarNadaNDasthitacchatratrayavyAjAnniSevate / svarNAdristvAM nAtha maulipiNDitatrisaridvaraH // 95|| ityaSTaprAtihAryazrI sneha kAntAya paramAtmane / zrImanneme dharmacakraneme tubhyaM namonamaH // 96 / / stutvetyAsInayorindropendrayoH svakramAttayoH / amarzadharma kAraNam dharmAntaM svAmI dharmamupAdizat / / 17 / / bhavAzritAnAM jIvAnAM sulabhAH syurvibhUtayaH / vRSo natu yamArUDhAH pazyanti na punarbhavam / / 98 / / kecinmaya'janiM durgA tatpriyAM sarvamaMgalAm / ArAdhya bhavyAH saMprApya gaNezaM ceSTadAyakam // 99 / / AvayaM ca bhavaM tAbhyAM - | vRSamAsAdayanti cet / na puSNanti tathA'pyenaM tArakArAtivinitAH // 400 // yugmam / / yAmaizcaturbhiH kecittaM sarvato dezato'pi ca / kecitpuSTaM vidhAyA'ho yAnti brahmapadaM samam // 1 // zrutvaivaM dezanA nemervaradatto narezvaraH / sarvato vRSamAroDhaM prauDhamaicchad viviktadhIH |* | sarga-12 | // 2 // kRSNo'pRcchat prAJjalizca tvayi zItarucAviva / sarvo'pi prItimAn lokazcakorakulavatprabho ! // 3 / / kumudatIva zrIrAjImatIyaM | tvanurAgiNI / yatvayyeva vizeSeNA'jani hetustadatra kaH? // 4 // aSTau bhavAn svasambandhaM tasmai nemistayA saha / Akhyad dhanadhana // 444 // | vatIbhavAdArabhya vistarAt // 5 // uttamarNAdhamarNatvaM nIyante kammaMbhirbalAt / prANinasteSu ca kSINeSvetasyAzchuTito'smyaham // 6 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 445 // gaNadharAdidIkSA tIrthasthApanA ca vizeSAjAtavairAgyaM varadattaM nRpaM ttH| dvisahasranRpayuktaM prabhuH prAvAjayat svayam // 7 // dhanadevadhanadattau yAvAdyabhavavAndhavau / maMtryA| sIdvimalabodho'parAjitabhave ca yH||8|| svAminA saha te bhrAntvA bhavaM tasmizca janmani / jAtA nRpAstrayastatrAyAtAH zrutvA prasaM| gataH // 9 // rAjImatyAH kathAyAM svAn bhavAn vairAgyazAlinaH / neme karAmbujAd dIkSAM dakSA jagRhire mudA // 10 // tri0vi0|| | taiH sArdhaM varadattAdInekAdazagaNAdhipAn / sthApayAmAsa paramezvaraHsurakRtotsavAn // 11 // prabhoste tripadIM prApya kautukaM yugapad vyadhuH / pRthak pRthak dvAdazAMgI nijAmantarmuhUrtataH / / 12 / / yakSiNI rAjaputrIM ca bahurAjasutAyutAm / pravrAjya svAminA'sthApi sAdhvIvRndamahattarA // 13 // dazAharugrasenena pradyumnAdyaiH sutaiH saha / bheje rAmaH zrAddhadharma kRSNaH samyaktvameva tu // 14 // zivArohiNidevakyo | rukmiNyAdyAH snuSA api / bhejuryadustriyo'nyAzca zrAddhadhamma yathoditam // 15 // evaM saMgha caturmUtoM jAte'bhUdAdyapauruSI / vyasrA kSId dezanAM svAmI prAgadvArA cA'vizad baliH // 16 // baleH kRSNAnAyitasyotkSiptasyAddhaM suraidivi / Adade'rddha paraM mAsthaM bhaktvA * rAjJA janena ca // 17 // devacchande vibhau prApte varadatto gnnaadhipH| dvitIyAM pauruSImAkhyat dharma tatpAdapIThagaH // 18 // indrAH | tadante sarve'pi kRSNAdyAH mAbhRto'pi ca / jinaM natvA yayuH khaM khamAspadaM saparicchadAH // 19 // gomedhatrimukhaH zyAmo yakSaH puruSavAhanaH / bIjapurapazucakrabhRddakSiNabhujatrayaH / / 20 / / nakulatrizUlazaktiyutavAmabhujatrayaH / zrInemisvAminastIrthe jajJe zAsanarakSakaH // 21 / / yugmam / / devI tu jAtyA kuSmANDI svrnnvrnnaambikaabhidhaa| siMhayAnA cUtalumbipAzidakSiNadodvayA // 22 // tanUjAGkuzabhRdvAmadoIyA cA'bhavatprabhoH / rakSAkarvI zAsanasya devatA tattapaHkRtA // 23 // yugmam / / sadaiva tAbhyAM ca sadevatAbhyAM dvAtriMzatA caa|tishyairmuktH| tatraiva varSAzaradau vyatItya prabhuH puraM bhadrilamAjagAma // 24 // amamacarite bhAvinyevaM tayoH sahajanmanobalaharibhave // 945 // Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / turye dhurye'rjanAya jinshriyH| jinaparivRDhAnemebandhonizamya gRhivratAdhigamamasamaM samyaktvAdyaM janairiha yatyatAm // 25 // ityAcAryazrImuniratnaviracite zrIamamasvAmicarite mahAkAvye turyabhave zrInemikaumAra-krIDA-dIkSA-kevalotpatti-samavasaraNasaMgha-dazAharAmakRSNatatputradharmapratipatti-zAsanadevatAsvarUpavarNano dvAdazaH sargaH // 0 428 // trayodazaH srgH| devakI // 446 // svarUpam itazca bhadrilapure dattAH prAg nigmessinnaa| devakIkukSijAH SaD ye sulasAnAgayoH sutaaH||1|| taizca tAbhyAmudvAhyanta dvAtriMzatkanyakAH pRthak / rutuvacca cyadhuzcitramaho pradyumnazAsanam // 2 / / jJAtvA ca samavasRtaM zrInemi pitRbhiH saha / nantuM prAptAH prati| buddhAstadgirA prAvrajana mudA // 3 // babhUvuzcaramAGgAste dvAdazAGgadharAH kramAt / tapasyanto vihRtyeyubharakA prabhuNA saha // 4 // sahasrA| pravaNAt SaT te kRtvA saMghATakatrayam / SaSThAnte pAraNAyAguH puryantardevakIgRhe // 5 // vIkSyAtihRSTA kRSNAbhamAdau prAptaM munidvayam / modakairdevakI pratyalambhayatsihakezaraiH / / 6 / / ghuNAkSarakramAttatrAnyatsAdhudvayamAgamat / sA hRSTA tadapi pratyalambhayatteH sumodakaiH // 7 // | daivAttRtIyamapyAgAttatra sAdhudvayaM tadA / tannatvA devakI proce mRduvAga racitAJjaliH // 8 // kiM ? digmohAdhuvAM prAptau punaH kiM ? me | matibhramaH / labhante munayaH kiM vA nAsyAM bhaktAdikaM puri // 9 // tAbhyAM proce na nau moho na te bhrAntirvayaM punaH / SaT sodarA: prAbajAma dvau dvau bhRtvA''gamAma ca // 10 // dadhyau devakyamI kRSNatulyAH kiM ? syuH sutA mama / Uce'timuktako mAM yajIvatpu // 446 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 447 // *trASTakAM muniH||11|| lakSitAnapi tAnaGgaceSTayA ca hRdApi ca / nirNatuM tu dvitIye'hni gatvAdhyAkSIdasau prabhum // 12 // Akhyaji no'pi devakyAH paDamI te sutA iti / tajIvitakathAM cAthotprazravA tAnnanAma sA // 13 // Uce ca diSTyA dRSTAH stha putrA yuktaM ca | madbhavAm / rAjyaM vrataM vA khiye tu svayaM naikopyalAlayat // 14 // prabhuH proce devaki ! kha sapatnyA ratnasaptakam / ahArSIH prAgbhave bha lAlanalA lasA gajatasyA rudtyaashckmaarpyH||15|| atastvaM svayaguptasya karmadroH phalamidRzam / kiM ? vipIdasi bhuJjAnA yadabhRd bhUtameva tat // 16 // 17 sukumAra ke zrutveti devakI prAcya nindantI duHkRtaM yayau / svasaudhe durmanAzcAsthAtkAyA putrajanmanaH // 17 // sA nantumIyuSA pRSTA zAGgiNA hai janma ca mAtarIkSyase / kiM ? durmanAH sA'pyavAdIdami yad vyarthajIvitA // 18 // vaddhitastvaM nandagRhe nAgagehe'grajAstu te / tannindyA'smi | pikIvAhaM svApatyAlAlanAtsvayam // 19 // kakoMTIva baraM vandhyA nArI nApatyasUH punaH / pazubhyo'pyatihInA yA khAGgajaM lAlayennahi // 20|| strI putriNyapi bhaurakamaThIha kamaThIva sA / utsaGgaraGgeraGgantaM na lAlayati yA'Ggajam // 21 // prasUtivedanAbhAjAM dhik tAsAM janma yoSitAm / apatyalAlanAsaukhyaM yakAbhirnAnubhUyate // 22 // strINAM sAmrAjyabhojyAlaGkAramAropabhogajam / sukhaM tRNAyate bAlalAlanAzarmaNaH puraH // 23 // tadvatsa! putramicchAmi lAlanodgADhakautukAt / tvayaikenApyanyathA'smi pUritAparakautukA // 24 // pUrayAmpeSa te'bhISTamityuktvA tAM harigRham / gatvA devamaSTamenArAdhayannaigameSiNam // 25 // tuSTo devo'vadatkRSNaM mAtuste bhavitA | sutaH / kintu prabajitA prauDha ityambAM so'pyajijJapat // 26 // tadeva devakIkukSi devaH ko'pi divazyutaH / alaMcakre gajakhamasUcito'thAvRdhatsukham / / 27 / / jAtaH kAle vizvarUparUpaH sUnurathotsavAt / tena gajasukumArAbhidhaH svamArthataH kRtaH // 28|| devakI devarUpaM taM lAlayantI svayaM karaiH / prItimullApanaizcollApayantyA''pannavainavaiH // 29 // mAturdhAtuzca jajJe'sau prANebhyo' // 447 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezacaritram / gajakumAra dIkSA nirvANazca zrIamama pyatiballabhaH / yadunetrasudhAvindurinduvatprApa yauvanam // 30 // tanayAM drumarAjasyopayeme sa prabhAvatIm / somAM ca kSatriyAjAtAM soma zarmadvijAGgAjAm // 31 // anyadA tatra samavasRtAnnemermukhAda'yam ! zrutvA dharma sa vairAgyaH prAbrAjItsapriyAdvayaH // 31 // jiivvtpr||448|| | vrajatyasmin yaduvaMzazarIrataH / pitarau rAmakRSNau ca dazAzciArudana bhRzam // 33 // sa sAyaM prabhumApRchya zmazAne pratimAM zritaH / | devAcca zvazureNaikSi brahmaNA somazarmaNA // 34 // pravrajyAyaM mama sutAM vyaDambayaditi krudhA / so'sya mani ghaTIkaNThaM citAGgAracitaM nyadhAt / / 35 / / asatpravRttamenaM cennAhaM bodhayituM kSamaH / tadasmai kupyato me syAd vyaktA pratyuta muurkhtaa||36|| mumukSoduHkhahe turme deho'riyoM bhavAnugaH / tamevAyaM nigRhNAnaH suhRdo'rthAntaraM nahi // 37 // avicintya svadharmasya bAdhAM matkarmazuddhaye / yaH pravRtto PSIT na cedenaM sahe tatsyAM kRtApahaH // 38 // dehastvatto vibhinno'yaM sAddhaM gantA tvayA na ca / kRtanasya tadasyA vattiste jIva nocitA | // 39 // soDhAH prAg narake nAnArUpA yA vedanAstvayA / neyaM pIDA tadaMze'pi tajjIva ! klIvatAM tyaja // 40 // dhyAyanniti gajo'gauraH pIDyamAno'pi sAmyabhRt / dagdhakarmendhano labdhakevalo mokSamAsadat // 41 // sAdaraM sodaraM draSTuM harirutkaNThitaH prage / nantuM ca nemimacaladrathasthaH saparicchadaH // 42 / / bahiH puryA vajan vRddhaM vahantaM shirsessttkaaH| dvijaM devAlayakRte dRSTvA karuNayA hriH||43|| | ApAkAdiSTakAM ninye svayaM loko'pythaahtH| iSTakAH koTizo'napIsa hi rAjAnuvartakaH // 44 // yugmam / / so'tha gatvA prabhu natvA'pRcchatkvAgAdgajo muniH / svAmyapyAkhyattasya muktiM vaizasAt somazarmaNaH // 45 // mUcchitvA kSaNamAzvasyA'pRcchad bhUyaH krudhA hriH| jJeyaH sa durdvijo nAtha ! bhrAtRghAtI mayA katham ? // 46 // svAmyUce kRSNa ! mA kupya dvijAya sa hi te'nujam / kanteinopacakre'dya mArge vinaM bhavAniva // 47 // siddhiH parasya sAhAyyAt kAryasya syAtsatAM drutam / vAyunA dIpito hyagnistRNakakSa sarga-13 // 448 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 449 // vairAgyAd yAdava rAjImatIdIkSA kSaNAd dahet // 48 // yastvAM puryAM vizantaM ca vIkSya khodvandhadhIvrajan / ziraHsphoTAnniyetAzu sa jJeyo bhrAtRhA tvayA // 49 // krandana kRSNo'pi saMskArya gajaM puryAM vizan dvijam / somaM tathA mRtaM vIkSya gRdhrebhyo'dApayad balim // 50 // yadavo bahavo| | dIkSAM jagRhurgajaduHkhataH / zivAdevI dazArdAzca vasudevaM vinA nava // 51 // rAjImatyapi saMvegAd dattAM shriinemipaanninaa| vratazriyaM | samAzritya svAM pratijJAmaphUpurat // 52 // tAmanvavAvrajannanyA api baDhyo ydustriyH| nandaputryekanAzA'pi kRSNaprANopakAriNI | // 53 // prabhozca sodarAH sapta hareH putrAzca bhUrizaH / prAtrajan kezavaH pratyAkhyAttu kanyAvivAhanam / / 52 // tatputryaH prAvrajan sarvA | vasudevasya ca priyAH / devakI kanakavatIrohiNIbhivinA'khilAH // 53 // gRhe'pi kanakavatI vairaagyaatpraaptkevlaa| svayamAttavratA |* | devaiH kluptorumahimA'khilaiH // 54 // nemiM dRSTvA vane gatvA mAsaM cAnazanaM zritA / kSINaniHzeSakarmA ca lebhe muktizriyaM sakhIm | // 55 / / yugmam / / naiSadhiH kamalAmelApatiH pautrastu sIriNaH / zrAvratadRDho bheje sAgaraH pratimAH prbhoH||56|| kAyotsarga imazAne'sau vairAgyAdanyadA dadau / rakSaseva nabha senenaikSi ca cchalavIkSiNA // 57 / / ghaTakaNThaM citAGgAracitaM nyasyAsya mUni sH| | uvAca kamalAmelAhRtiballeH phalaM vRNu / / 58 // sAgaro'pyadhisabaitatsmRtvA paJcanamaskRtim / samyak sAmyarataH prApa devalokaM samAdhinA // 59 // sadasyUce'nyadA zakro nIcayuddhaM karoti na / parasya guNAneva vakti doSAnna keshvH||60|| tadazraddadhatA cakre nAkinA kenacitpathi / durgandhaH zvA mRtaH zyAmaH kRSNasya vrajato bhiH||61|| durgandhavAsitajanaM taM zvAnaM prekSya kezavaH / Uce zyAme'tra zobhante dantAstArA ivAmbare // 62 // harannazvaM harIbhUya vAjiratnaM suraH puraH / kRtAnyasainyadainyazcAnvetya praucyata viSNunA // 63 / / re re tiSTha ka ? gantA'si muzcAzvaM mA vRthA mRthAH / zrukheti mAyI pratyUce mAM jitvA'zvaM gRhANa bhoH // 449 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / dhanvantarI| vaitaraNI vaidyasvarU // 450 // pam // 64 // rathamAdatsva tahIti viSNUktaH so'bravInna me / senAMgayuddhaiH kArya tadvidhehi putasaGgaram // 65 // niSiddhAdhamayuddho'tha tuSTA- |llabhe hariH surAt / divyacandanajAM bherI zabdAtpaNmAsarogahAm // 66 // gate deve haribhairI paNmAsyAstAmavAdayat / prArarogo'zAmya- dutpede paNmAsAnna jane navaH / / 67 // dezAntarAdayo bherIkhyAti shrutvaa'gmddhnii| dAhajvarAtoM lakSega sadrakSaM phopyupAcarat / / 68 // dravyalubdhaH palamAtraM datvA bherI sa tAM punaH / anyazrIkhaNDakhaNDenApUriSTA'lakSyasandhinA / / 69 // itthaM dadau so'nyebhyo'pi lobhAd bheryapyabhUttataH / zrIkhaNDakhaNDaiH kandheva niHprabhAvA ca dhigvidhiH // 70 // puryAM jAte'nyadA roge kezavastAmavIvadat / ruSTeva svAmi| no'datta na ca sA'lpamapi svaram // 7 // pumbhyaH pratyayitebhyo'tha jJAtvA bherIkathAM hariH / hatvA tadrakSamApaJcASTamenaitAM surAnnavAm | tAM vAdayitvA nIrogaM kRSNazcakre purIjanaM / dhanvantarivaitaraNI vaidyau cAtrAdizatsvayam // 73 / / tayorbhavyo caitaraNizcikitsAsucitAM jane / Akhyacakre svakIyaM ca dadau pathyaupadhAdikam // 74 // pApAM dhanvantaristvAkhyadvizeSeNa ca sAdhuSu / te'pyacire tatsAvA | nAsmAkaM saumya ! kalpate // 75 / / uddhRstAna'vadatso'pi nAyurvedo mayA''rhataH / peThe bhavatkRte ko'pi mA mAM prAkSurataH punaH // 76 / / | puryAmevaM tayorvartamAnayoranyadA punaH / prAptaM zrInemimudyAne'pRcchatpretyagati hariH // 77|| AkhyaddhanvantareH svAmI saptamyAM narakA* vanau / apratiSThAnakAvAse sarvotkRSTasthitAM gatim / / 78 // bhAvI vaitaraNIvedyo vipanno vindhyakAnane / vAnarANAM yUthapatistatra bhrAmya zca so'nyadA // 79 // sArthabhraSTaiHsUrisAdhuvRndairekaM tapodhanam / lagnazalyaM pade mAge sarvathA gantumakSamam / / 80 / / jJAtvA zalyaM durAkarSa bhaktatyAgodyataM ca tam / nirvArya sAtraiH sacchAye nItaM tezca tarostale / / 81 // mA mRDvaM matkRte'raNye iti tenaiva sAdaram / sArthAya prahitaH kRcchrAna muktamIkSiSyate javAt // 82 // ca0ka0 // vAnareSu philikilAyamAneSdhepa lapsyate / jAtismRti muni pazyan sarga-13 // 450 // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 45 // * vaidyakaM ca smariSyati // 83 // AnIya cauSadhIM vindhyAdvizalyAM rohiNI ca saH / dantaiH piSTvA''dimAmahI zalyopari nidhAsyati || ||84 // dvitIyayA''rohayitvA taM vraNaM munimakSaraiH / jJApayiSyati bhUnyastaiH khaM vapannathulocanaiH / / 85 // yugmam // dvAravatyAM babhUvAha | munisevayA vaidyo vaitaraNiH purA / tairathyAmAsadaM zrAddho'pyArtadhyAno pramadvaraH // 86 // munistaM kRpayA sAmyarUpaM dharma pravakSyati / vyahaM saMnyasya vaitaraNIjIbhavitA sahasrAre suro sa ca // 87 // sa drakSyatyavadheH sAdhu vitarantaM nmskRtiiH| svasthAnazanino nirjIvasyApyatyantavatsalam // 88 vakapaH etya bhaktyA suraH sAdhuM natvA khaM jJApayiSyati / prApayiSyati gacchaM ca gurorAH sAmyavaibhavam // 89 // zrunveti sAmyamAhAtmya svargamanam stutvA natvA jinaM hariH / yayau nijapurIM svAmyapyagAdanyatra nirmamaH // 90 / / varSAsu dvArakAmetyA'nyadA nemiravAsthita / upAsA| mAsa kRSNastaM satRSNazcAtako'bdavat // 91 // papraccha ki ? na varSAsu dattaharSAsu sAdhavaH / viharantItyuvAcAtha vAcA madhumucA prabhuH | // 92 / / yugmam / / bahujIvAkulaM pRthvItalaM varSAsu jAyate / sazcarantyatra tatprANatrANAya na munIzvarAH // 13 // zrutveti zrIpatiH proce tahiM me'pi gatAgataiH / sasainyasya bhavejIvaghAtaH paatkkRtttH||94|| varSAsu niHsariSyAmi nAhaM nijagRhAdvahiH / abhigRhya prabhorvaktrAditi dhAma jagAma saH // 95 // yugmam // pravezaH prAvRSaM yAvaddeyaH kasyApi no mama / AvAsa iti ca dvArapAlAnAdiSTavAnayam // 16 // puryAM tatrAbhavadvIraH kuvindo bhaktimAn harau / avIkSyApUjayitvA ca taM nAmukta kadApyasau // 17 // antaH pravezAlA ca vIrako viSNuvezmanaH / dvArasthApitamuddizya pUjAM pratidinaM vyadhAt // 98 // arko'bdAdiva varSAnte gehAtkRSNo viniryayau / tI copatasthire bhUmipatayo vIrako'pi ca // 99 / / kiM ? dhIra vIra te kAryamiti pRcchati kezave / dvAHsthAH zazaMsustadvRttaM bhaktyutka panibandhanam // 100 // vIramaskhalitaM kRtvA kRpayA svagRhe tataH / sahaivAdAya jagme ca hariNA vandituM prabhum // 1 // yatidharma vibhoH H // 45 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 452 // * zrutvA kRSNo'vAdItkSamo'smi na // ahaM grahItuM pravrajyAM niyamo'stu tathApi me // 2 // na ko'pi pravrajan vAryaH kAryastasyotsavaH | jineza* punaH / mayA'numodanApUrvamabhigRhyatyayaM yayau // 3 // yugmam / / prAptAH sa nantuM svAH putrIvivAhyAH procivAniti / kiM ? svAmi- caritram / nyo'thavA dAsyo yUyaM vatsA! bhaviSyatha // 4 // tAtAvazyaM bhaviSyAmaH svAminya iti vAdinIH / viSNuH prabodhya tAH svAmipAve vIrakeNa saha | dIkSAmajIgrahat // 5 / / svamAtrA zikSitA ketumaJjarI kanyakA'nyadA / Uce tAta ! bhaviSyAmi dAmyahaM svAminI na tu // 6 // ihA IIT ketumatyA lagna | pamAnaM matputryaH pretya duHkhaM bhavabhramAt / mA prApanniti saJcitya viSNustAmaparA api / / 7 // niSedhumevaM vadituM tadvivAhadhiyA svayam / meM vIraM kuvindamUce khaM vikramaM zaMsa kaJcana // 8 // yugmam // ko? nu me vikrama iti bruvANaM taM hariH punaH / Uce bAlyakRtaM kiJcitsaM smRtyAzu nivedaya // 9 // vIro'tha vIramAnyAkhyad bAlyatve badarIsthitaH / kukalAso mayA grAvNA''hatyA'pAti mRtazca sH||10|| vahadvAri cakramArge dadhe vAmAMhiNA myaa| makSikAzca dhRtAH pAnakumbhAntAHsthapANinA // 11 // nRpAnUce dvitIye'si sabhAsInaH svayaM hariH / bho bhoH vIrasya vIratvaM zRNuta svakUlAtigam // 12 // yena raktasphaTo nAgo nivasan badarIvaNe / nijadhne bhUmizastreNa | vematiH kSatriyo hyayam / / 13 / / yena cakrakSatA gaGgA vahantI kalupodakam / dhAritA vAmapAdena vematiH kSatriyo hyayam // 14 // yena ghopavatI senA vasantI klsiipure| niruddhA vAmahastena vematiH kSatriyo hyayam // 15 // zaurya rAjJAM nivedyeti kezavaH ketumaJjarIm / sarga-13 | anicchunA'pi vIreNa balAtputrI vyavAhayat // 16 / / vIrako'pi gRhe nItvA rAjJIvanmaNitalpagAm / etAmArAdhayAmAsa dAsavadyo. | jitAJjaliH // 17 // kRSNo'pRcchavIraM ca gehakarma sakalaM kimu ! / AdRtA kurute ketumaJjarI nAthavA madAt // 18 // pratyUce // 452 // vIrako nAtha! tasyAH karmakaro'smyaham / hariH kopAjagAdainaM dhira dhik tvAM puruSAdhamam // 19 // kArayiSyasi cetAM na gRhakarma Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 453 // ketumaJjarIdIkSA kSAyikasamyakvajinanAmAjana kRSNasya balAdapi / kSepye tattvAmahaM guptau so'pyajJAsIttadAzayam // 20 // yugmam / / vIro gatvA gRhe ketumaJjarImityabhASata / uttiSTha kuru | vastrArthe pAnaM nedaM pitugRham / / 21 / / re kolika! na vetsi khaM krodhAdityUcupI ca tAm / abhIko vIrako dvedhA'tADayatturirajjubhiH | // 22 // tadA''khyadrudatI sA'pi gatvA kRSNasya duHsaham / so'pyavAdIttvayA svAmyaM muktvAkiM dAsyamArthyata / / 23 / / tAta sampratyapi svAmyaM mAtRmukhyAH pradehi me / tAmiti prArthinIM vIrAyattAsItyavadatpitA // 24|| atyarthamathitaH kRSNaH svAmye sAgrahayA | | tayA / nirvArya vIraM tAM nemihastAdatamajIgrahIt // 25 // nemeH pArzve'nyadA sarvasAdhUnAM vidhinA hariH / vandanaM dvAdazAvartamanirvi| No dadau pRthak / / 26 / / zrAntAstasthurnRpAH kRSNAnuvRtyA vIrakaH punaH / zrAnto'pi sarvasAdhUnAM vandanaM niravAhayat // 27 // proce * nemi hariH SaSTyAdhikayuddhazataitribhiH / zrAnto nAhaM tathA nAtha ! yathaibhirmunivandanaiH / / 28 / vAmyapyUce tvayA puNyaM bahvadyAmaMta | vandanaH / kRSNa ! kSAyikasamyaktvaM tIrthakunAma cottamam / / 29 / / pRthvyAzcobRtya saptamyA baddhamAyustvayA hare ! tRtIyapRthivIyogya | bhAvi cAnte nikAcitam // 30 // kRSNo'vAdIttarhi nAtha ! bhUyo'pi vatinAM dade / vandanaM yena me mUlAd vAlukAyuH kSayaM vrajet // | // 3 / / dravyavandanamevaM syAd vAlukAyuzchide na te / kRSNa ! bhAvakRtAdeva phalaM dharmAdavApyate / / 32 / / vIrakasya phalaM tena pRSTaH | spaSTamazAdvibhuH / tvacchandAdvandamAno'GgaklezamevAyamArjayat // 33 // neminAthaM praNamyAtha bhAvayaMstadvaco hRdi / zrIpatiH saparIvAraH prAvizad dvArakAM punH||34|| DhaNDhaNApreyasIjanmA kumAro DhaNDhaNAkhyayA / abhuujnaardnkhoddhaa'nekraajnyknykaaH||35|| zrutvA dharma savairAgyaH so'nyadA nemisannidhau / dakSo dIkSAmupAdatta viSNuklaptamahotsavaH // 36 / / bhAnuneva budhaH sArdhaM prabhuNA viharannatha / puSNannudayamevAyaM munInAM citramAtanot / / 37 // tasyAnyadodagAtkarma zarmaghAtyAntarAyikam / tenApa kimapi kvApi nAyaM dAvaSu // 453 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineza| caritram / DhaNDhaNamune rabhigraham // 454 // | satvapi // 38 // sa bhaumavad dvitIyo'nyasAdhUnAmapi kautukam / nijaghAna krUrakarmA lAbhaM labdhimatAmapi // 39 // navaM kapotaM | tatkarma manye tatra kSamAruhi / sthitaM yadanyAnapyUccaiH zopaM ninye kSamAruhaH // 40 // apRcchan sAdhavo nAthaM yuSmacchiSyo'pi DhaNDhaNaH / hareH suto'pyudArADhyajanAyAmapi puryayam // 41 // kimu bambhramyamANo'pi bhikSAmAtramapi kvacit / prabho ! na labhate lAbhamanyepAmupahanti ca // 42 // yugmam // khAmyAcakhyau magadheSu grAme'sau dhAnyapUrake / rAjJA vyaktIkRtomAtsItparAsara iti dvijaH // 43 // varSAsu vApayan grAmyairnRpakSetrANi so'nyadA / prApte'pi bhakte bhoktuM naamucttaantinirdyH||44|| zrAntyA kSudhA tRSA cAttabalAttai vRSabhairapi / kSetre sa tatra pratyekaM sItAmekAmacIkRpat // 45 // karmatthamAntarAyaM so'jitvA bhrAntvA ca saMsRtau / viSNoH putro DhaNDhaNo'bhUttatkarmAsyAdhunodagAt // 46 // yeSAM rAjJAM kRte mUDhAH pApaM kurvanti sevkaaH| te tairevAtra daNDyante hI duHkhaiH pretyapApajaiH / / // 47 // zrutveti DhaNDhaNasAdhuH saMvegataH puraH prabhoH / Adade'bhigrahaM yanna bhokSye'haM paralabdhijam // 48 // parairlabdhamabhuJjAnastamalAbhaparIpaham / sahamAno'nayatkAlaM sa kazcana munIzvaraH // 49 // ko'tidaHkarakRtsAdhuSviti pRSTo'tha zAGgiNA / TaNDhaNaM prabhurAcakhyau soDhA'lAbhaparIpaham // 50 // atha svAminamAnamya pravizan dvArakAM hriH| tapAzrIkaGkaNaM vIkSya DhaNDhaNaM gocarAgragam // 51 // uttIrya kuJjarAdbhaktyA praannmdraajkunyjrH| dadarza vandyamAnaM ca zreSThyakastena taM pathi // 52 // yugmam / / viSNorapyatipUjyo'yamiti gomUtri| kAkramAt / sAdhuH prApte gRhe tena pratyalAbhi sa modakaiH // 53 // DhaNDhaNo TuNDhaNakaNAna'pyalabdha purA na yH| so'kasmAnmodakAn | labdhvA svakarmakSINamAmRzan // 54 // AgatyAlocya saMdarya modakAn pRSTavAn jinam / lAbhAntarAyaH kiM ? me'gAt kSayaM bhikSAM yadAsadam // 55 // yugmam / / jino jalpanna te kAtruTyad labdhistvasau hareH / dRSTvA'muM vandamAnaM yacchreSThI te modakAn dadau // sarga-13 // 454 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 455 // antarAya | // 56 // kSmAtale sakale prAyo lokaH pUjitapUjakaH / stokaH punarmudhAdAyI zaranmegha ivAnaghaH // 57 / so'nvthairmodkaistRpto'rhdvaakyainiHspRhaagrnnii| paralabdhiriti jJAtvA munistAn dravyamodakAn // 58 // pariSThApayituM gatvA prArebhe sthaNDile'male / sadA pArzvasthayo | rAgadveSayorantare sthitaH / / 59 / / yugmam // karmAjIrNamaho duzcikitsyaM tanumatAmiti / tasya bhAvayato ghAtikSayAda'jani kevalam // 60 // | prabhuM pradakSiNayyAtha gatvA kevalisaMsadi / nyapIdad DhaNDhaNamuniH surAsuranarAcitaH / / 61 // alaGkRtya vihAreNa dhAtrI muktAmayazriyA | svAmI vyabhUSayad dvAravatImapi muhurmuhuH // 62 // ujjayanto giriyasyAH pAzva hririvaaprH| sthitaH snigdhAJjanazyAmatanustuGgo * virAjate // 63 / / manye tuGgauyutaM zRGgagaMbhIraiH kandarairapi / divaspRthivyorarthenAyamuJcaviMdadhe vidhiH // 64 // saprastho'pyaparImANaH pAdeyaH prasRto'pyagaH / savano'pyavanaH satyamagamyo dyusadAmapi // 65 // sadA nabhogaiH sastrIkairyasya ramyAlatAgRhAH / sadA nabhogaiH | sevyante svargAdetya kutUhalAt // 66 // yasya punnAga-nAraMga-jambUcUtavanAkulam / zRGgaM zrayante sUryAzvAH zrAntAstArAdhvacaGkamAt / / | // 67 / mahAna'dInAM dhatte yaH saratnazikharonnatim / mahAnadInAM prabhavaH zravannirjharavAribhiH // 68 / / sUryo'pi rathamArgArthI yaM pAdA | | greSu sevate / zailarAjaM punAti sa taM nemistIrthanAyakaH // 69 / / saptabhiH ku0 / / tasya mUrdhni sthite nAthe sthnemirthaanydaa| bhikSA bhrAntvA dvAravatyAH prtisvaamyjvlnmuniH||70|| akasmAjAtayA meghasyAdremiMtrasya vartmani / sa vRSTyA'bhyAhataH kAzcidgRhAM guptA| mazizriyat // 71 // yugmam / nemi natvA tadA sAdhvI rAjImatyapi devtH| yAntI purI prati girevalitA vRSTikaSTataH // 72 / / bhItAsvanyAsu sAdhvISu kuJja lInAvitastataH / rathanemiguhAM bheje tadantastamajAnatI // 73 / / yugmam // rathanemi tamazchannamapazyantI | purAgatam / tatrodvApayituM vastrANyUrddhasthA'pi mumoca sA // 74 // rathanemistathA pazyaMstAM sadyo dhvAntavAsinaH / smarabhillasya bhallInAM prAptakevalaDhaNDhaNamuniH revatAcale prabhorAgamanam // 455 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama rAjImatyA // 456 // * vedhyatAmagamacirAt // 75 // tAmRce so'tidInAyo mAryamANaM smareNa mAm / svabhujA paJjare kSipvA rakSa rakSa dayAM kuru // 76 // jinezaprAgapyajiMtA kintu vyathitAsya'zubhairmama / taistuSTaiyojitedAnI mopekSiSThAH kurUditam // 72 // rathanemi khareNopalakSya bhojasutA satI* caritram / prAvRtAGgI nipasAda javAd vrIDAbharA''natA // 78 // mukhavastracchannavaktradantadyutirathAvadat / rAjImatI rathanemi bodhAyeti mRdUktibhiH // 79 // bhIto'si kAmavIrAced brahmaguptIstadA nava / arpitAH svAminA'tyAkSIH kammAnirbhAgyazekhara ! 80|| prabhuNA pavamAnena prabodhito | sthanemiH merorapyunnataM vratam / dRpatkaNa ivAnItaH kimadhastuccha ! pitsasi // 81 // maddhajApaJjaraM sAkSAdIkSasva bhavapaJjaram / asmin vivikSurapyevaM mohenA'ho viDambyase ? // 82 // zaGkhasyeva muneH zudvasvabhAvasya janiH kva ? te / zrImatsamudrAnnemezca kalpadrobandhutA va ? ca 83 // kva ? tAdRk pUjyatA loke va ? te mAM bhikSukI prati / evaM dainyapralApoktioMkadvayavighAtakRt // 84|| yugmam / / putrI bhojasya | nemezca ziSyAhaM pralaye'pi na / kurve svazIlamAlinyaM dainyaM tatte vRthaiva bhoH||85|| raho nAsti kSaNo nAsti nAsti prArthayitA naraH / / tena nArada nArINAM satItvamupajAyate // 86 // iti va laukikI kathA sarvathA mA dhRthA hRdi / anyAstA bhIkho'haM tu smarajaitrI prabho-* balAt / / 87 / / yugmam / / tajjAtu jAtuSatvaM mA puSaH strIvatisaGgame / tUNa suvarNavaddhehi vaNikAmadhikAM punH||88|| luzcitamUni dehe ca malagehe mukhe'zucau / tapaHkArye bhakSyabhojye bhogabhrAntiH kutastava ? ||89 / sAdhvIzIlakSatidevadravyabhogo munervadhaH / uDDAhaH sarga-13 zAsanasyApi bodhemUlAgnirucyate // 90 // vijJAyeti durArambhazailazRGgAnmanogajam / kRtvA jJAnAGkuzavazaM mahAmAtra nayA'dhvani // 11 // mAtrikyeva tayA vAkyairiti matrairivAnadhaiH / viSayecchAviSaM hRtvA vyastadarpaH sa sarpavat // 92 // rathanemiH kRtaH sAnutApo bhogaparA- | // 456 / / mukhH| yoge zuddha praviSTo'thAlocayattatprabhoH purH||13|| yugmam / / tItre taponau khaM zuddhaM kRtvA''tmAnaM suvarNavat / saMvatsareNa Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 457 // pAlakAbhavyatApraka Tanam cakre'sau bhUSaNaM kevalazriyaH // 94 // vihRtyAnyatra bhagavAnujayantagirau punH| AgAdvicakre samavasaraNaM ca suraasuraiH||95|| saayaa| zailapAlebhyastad jJAtvA sthaansNsthitH| jinaM natvA'bravItputrAniti sarvAnnijAn hariH / / 96 // vandiSyate prabhu yaH prAk prage gatvA mdnggjH| dAsye'bhISTamahaM tasmai vAjinaM guNarAjinam // 97 // zrutveti zAmbojgAtsaudhe rAtrau ca vidhinA'svapIt / brAjhe muharne | | talpAccotthAya tatraiva ca sthitaH // 98 // devaM vavande zrInemi bhUtvA raivatasaMmukhaH / bhaavstutyaa'rcytkaavypusspairvaagvllijaistthaa||99|| yugmam // pAlakastvantyayAme'pi veginA vAjinA drutam / gatvA jinamabhavyatvAdAkrozaMzcetasA'namat / / 200 // bAlakaH pAlakaH prAtaryayAce'zvaM janArdanam / so'pyUce tasya dAsye yaM vaktA prAgvandakaM prbhuH||1|| pRSTo'tha gatvA hariNA kenAdAvadya vnditaaH| | svAmyuce pAlakenAzvalobhAcchAmbena bhAvataH // 2 // hetuM pRthak svabhAve ca tayoH pRSTo'tha zAGgiNA / abhavyaM pAlakaM smAha bhavyaM zAmba punrjinH||3||aakrnnynmbhvymaatmsutmpyaaH pAlakaM nindakaM, zrInemeH kupitaH svayaM yadupatinirvAsayAmAsivAn / datvA'zvaM rucitaM ca bhavyamaparaM zAmbaM vilamba vinaa| cakre maNDalanAyakaM sutamaho bhAvasya lIlAyitam // 4 // amamacarite bhAvinyevaM tayoH sahajanmanobalaharibhave turye varye nizamya lghojnaaH| sukRtakalanAmahannAmno'rjanAM munivandanAt kimapi dRDhatAM samyaktve cA''tanudhvamanAratam // 5 // // 457 // ityAcAryazrImuniratnaviracite amamasvAmicarite mahAkAvye turyabhave gajasukumAra-sAgaracandra-bherI-vaidya-vIrakacarita-zrIkRSNa sukRtArjana DhaNDhaNakathA-rathanemibodha-zAmbapAlakavRttavarNanastrayodazaH sargaH / / granthAnam // 20 // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjamama // 458 // caturdazaH srgH| jineza caritram / viharan bhUridezeSu bhagavAn bhAnumAniva / raivatAdrau vRto devairanyadA samavAsarat // 1 // tanniyuktana'retya jJApitaH zrIjinAga dvaipAyanavRmam / tebhyaH kRSNaH prItidAnaM prItyojvalamukho dadau // 2 // AjJApya paTahaiH paurAn samAdizyotsavaM puri / snAtvA svayaM tu vArastrI zatAntakathanaM | kRtakautukamaMgalaH // 3 // puNyalAvaNyadudhAbdhervelayevAbhito vRtH| abhaMgaraMgatatsarvAMgaH candanAlepanacchalAt // 4 // dadhatsupUrakarpUra dvArikAto * madyaniSkA| lekhAM bhAlAntarasthitAm / ekatvamiva zaMsantI nemibhakteSu bhUtale // 5 // bibhrANoM'zadvaye divyacandanasthAsakacchalAt / pAtuM zauryAmRtaM sanaM ca rUpyapAtre rAjyajayazriyoH // 6 // vasAno vAsasI candrakaraiyU~te ivojvale / calatkSIrodamadhyAdhivAsabhramakRtI jane // 7 // sitacchatra|cchalAnmaulau pakSayozcAmaracchalAt / muktAbhUSAmipAdehe padoH zvetebhadantabhaH // 8 // sevyamAna iva svAbhimAbhirjayakIrtibhiH / bhrAntvA | tribhuvanaM pratyAgatAbhiH prItiyogataH // 9 // bandikolAhalonmitraistUryasAMrAviNairdivaH / Ahvayanniva devendra so'gAnantuM jinaM girau | // 10 // aSTabhiH ku0|| pravizya vidhinA tatra nemi natvA ca bhaktitaH / kRSNaH satRSNastadvAcAmaprAkSId vinayAditi // 11 / / kuto'pi sarga-14 bhavitA hetorathavA kAlataH svayam / vinAzo'syA mahApuryA yadUnAM mama ca prabho! // 12 // athAcakhyau jinaH zauryapurasImni praasrH| tApaso yamunAdvIpe purA hetoH kuto'pyagAt // 13 // kAzcinnIcakulAM kanyAM kAmAtastatra so'bhajat / dvIpAyano'bhUttatsUnuH brahmacArI zamI damI // 14 // sa paribATa vasannatra vanAntaryadusauhRdAt / madyonmattaiH kumArastaiH zAmbAbainihaniSyate // 15 / / kruddho dhakSyati sa // 458 // | dvArakhatIM yadukulaiH samam / bhrAturjarAkumArAtte bhAvI mRtyurjarAsutAt // 16 // kulAntako'yamityantaryadubhirmalinAzayaiH / dRSTo bhrAtRvya Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 459 // | vad bandhurapi citraM jarAsutaH / / 17 / / kiM ? bhrAghAtI bhavitA vasudevAtmajo'pyaham / sthAsyAmi neha tatsiddhaH kSemaH kRSNasya sarvathA // 17 // vimRzyeti prabhuM natvA tUgayugmadhanurddharaH / jarAkumAro nirgatya yayau tApasavadanam / / 19 / / yugmam // zrutvA dvaipAyano'pyetanne- madirAmatta zAmbAmerjanamukhAd vacaH / sarvasaMhAraheturmA bhUvamityagamad vanam / / 20 // kRSNo'pi natvA zrInemiM gatvA dvAravatI javAt / madyamevAnarthamUlaM| | dibhiH jJAtvA tatra nyavArayat // 21 // atha kAdambarI kAdambarInAmadarIsthite / AsannAdreH zilAkuNDe'tyAji kRSNAjJayA janaiH // 22 // kuTTito siddhArthaH sArathitA''pRcchaya kSayabhayAd balam / devIbhUyopakariSye tvAmityuktvA'grahId vratam / / 23 / / vijahe svAminA sArddha sa kA dvaipAyana *SaNmAsI munIzvaraH / tavA tInaM tapo devalokaM cApatsamAdhinA // 24 // | itazca yA purA'kSepi zilAkuNDe surA jnaiH| snAnAd manuSyaiH patitaiH sAtivAdurasA'bhavat // 25 // tAM ca zAmbAnugaH ko'pi | grISme tRSNAturo bhraman / gatastatra bane dRSTvA zItAM mAvImapAd bhRzam / / 26 / / hRSTaH so'tha tayA bhRtvA surayA tvarayA dRtim / Agatya prAbhRtIcakre zAmbasyA'naya'vastviva / / 27 / / pAyaM pAyaM sa sAmodAmamandAnandamandadRk / tAM prasannAM prasannAntaHkaraNaH pRcchati sma tam // 28 // kveyaM ? prApteti so'pyAkhyatpAdreiH kandarAM sthitAm / zAmbo'pyagAt dvitIye'nhi kumAraiH saha durdmaiH||29|| kAdambarIdarIvAsAnnAmnA kAdambarI surAm / tAM prekSya zAmbo'modiSTa tRSNAttaH sarasImiva // 30 // vane kusumite sthitvA mitrabhrAtrAdibhiH | saha / AnAyya bhRtyaistAM zAmbo baddhvApAnaM surAM papau // 31 // jIrNayA'pi tayA nAnAdravyasaMskAraramyayA / uddAmarasayA preyasyeva saMprAptayA cirAt / / 32 // citraM te taruNAH sarve'pyekayA yugapanmukhe / lagnayApi madenAndhAzcakrire dvipavatkSaNAt // 33 // yugmam // 5 // | gataM tatra girAvagre muni dvaipAyanaM tadA / dRSTvA dhyAnasthita daivAtproce zAmbaH kumArakAn // 34 // dhakSyatyayaM me nagarI kulaM ca ripu Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 46 // vnmuniH| hanyatAM tajjavAtsarvamato dahati yena na // 35 // asauhArda navaM kiJcit karmaNAmAtmavattinAm / tamevA'suhRdaM kRtvA kurvate'nya-| jineza| mamUni yat // 36 // hatvA muTyAdibhista te'dhaH prapAtya tridaNDinam / mRtaprAya vidhAyAzu vivizuH svasvavezmasu // 37 // caraivijJAya caritram / | tadviSNupiNNaH sIriNA saha / tatraitya taM muni kopATopAruNitamaikSata // 38 // mahAsarpamivotsarpadapaM taM phUtkRtamuhuH / bhayaMkaraM mAMtri upAye kavanetuM zAnti mRdUcivAn // 39 // ajJAnAndhaiH sutaima tvaM pIDito'pIkSudaNDavat / dhartumarhasi na kSArabhAvamantarmune manAk // 40 // - kRte'pi no zAnto mathyamAnenApi dadhnA budhnAdapi nidaryate / sneha eveha manthAne vyathake manthake'pi ca // 41 // tatkSamasvAparAdhaM matputrANAM tvaM mahA dvIpAyanaH | mune ! kSamAhaHsatyAsatyA''gaskAriNi krodhavarjanAt // 42 // itthaM kRSNena cadubhirmuhurghanarasairasau / zamyamAno'pi nA'zAmyatpratyu prabhuNoktaM | torva ivAjvalan // 43 / Uce ca kRSNa mA vAdIryanidAnamahaM vyadhAm / tADathamAno bhavatputraiH purIM dagdhuM yuvAM vinA // 44 // balo viSNorvAlu'bhANInmudhA bandho! mAtrA''yAsIvidhApyaho / sarvAlakSaNapUrNo'yaM yugAnte'pi na zAmyati / / 45 / / manye sAhasiko tvaM yatsarva kAgamanaM jJavaco'nyathA / kartumevaM prayatase nAzaH syAd bhAvinaH kva nu? // 46 // tataH kRSNamukhaH kRSNaH sarAmo'pi yayau gRhe / puryAM dvaipA jinatva bhavanaM ca yinoktizca prAsarattailabajale // 47 // paredyavi dvaarkaayaamityyopyd'cyutH| dvIpAyanabhayaM hantuM stheyaM dharmaratairjanaiH // 48 // tadAnIM | samavAsApIduJjayante punaH prabhuH / tatraitya natvA taM viSNurazraupIditi dezanAm // 49 / / saMsAre sarvameveha kuzAgrajalavaccalam / jJAtvA janainityasaukhyArjane nodyamyate kimu ? // 50 // pradyumnazAmbau nipadha ulmukaH sAraNAdayaH / kumArA rukmiNIbhAmAdyAthASTau kRSNavallabhAH |sarga-14 // 46 // | // 51 / / baDhayo yadukhiyo'nyAzca tayA dezanayA prabhoH / jAtasaMsArakhairAgyAH prauDhabhAgyAH pravatrajuH // 52 // yugmam // pRSTazca bhUyaH kRSNenAcakhyAviti jinezvaraH / ito'bde dvAdaze dvaipAyano dhakSyati te purIm // 53 // samudravijayAdIn prAg dIkSitAn sNstuvNsttH| Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 46 // *adIkSitaM rAjyalobhAd bahuzaH saM nininda saH // 54 // bhAvasyUtaM tadAkRtaM jJAtvA mAha jino hareH / sanidAnAH pravrajanti kadA cinnaiva kezavAH // 55 // kizcaite syuH svabhAvena sarve'dhogAminomavat / tatastvamapyalaMka pRthivIM vAlukAprabhAm // 56 // zrukheti hare prabhukavidhuraM viSNuM khAmyUce mA vipIda yat / cyavitA tata udbatyotsapiNyAmiha bhArate // 57 // puMDradeze zatadvArapure sNmtibhuupteH| thitasphuTa vacana bhadrArAjyAstanUjastvamamamo dvAdazo jinaH // 58 / / yugmam / / balaH punarbrahmalokaM gamI cyutvA ca bhArate / jAto rAjA tvayi tIrthe tadA / dvArakAyA| muktimavApsyati // 59 // zrutveti hRSTaH zrInemi natvA kRSNaH purIM yayau / svAmI vizvopakArAya punarbhegha ivA'nyataH // 60 // kRSNA mupadravAzca jJayA punaH paurastasthe dharmaparaibhRzam / tadA vinhikumAreSu mRtvA dvaipAyano'pyabhUta // 61 // prAgvairasaMsmRteH prApto dagdhaM tu dvArakA|mayam / nA'bhUt prabhuH pauradharmatapaHzaktihataH param // 62 // aho dharmasya mAhAtmyaM maMtrasyeva vcotigm| avAryavIryAn devAna'pyAzu stannAti yadalAt // 63 / / chidrANyekAdazA'marpAd varSANyaikSiSTa nApa tu / na vyaraMsIttathApyeSa vizeSakrodhano'suraH | // 64 // prApte dvAdaze varSe pUrlokA ityacintayan / jito'smattapasA dvaipAyanastasmAd ramAmahe // 65 // remire nAgarAH khairaM jakSurmAsaM papuH surAm / chidraM dvaipAyano'pyApa syAmkivArhadvaco'nyathA ? // 66 // ulkApAtastArAvRSTigrahayuddhamabhUd divi / raktavRSTiH tathAgAravRSTiH scchidrsuurytH||67|| kpihaasymkmaaccopraagshcndrsuuryyoH| ketUnAM darzana jajJe tatra lokabhayaMkaram // 68 // nirdhAto:bhRd bhuvaH kampaH kampadaH zAmiNo muhuH / vAryamANA api janairbhamuzca zvApadAH puri // 69 // aTTahAsaM pratigRhaM ckrurlepyaadiputrkaaH| bhravikSepaM hasanti sma citranyastAH murA api // 70 // devatApratimAzcatyeSvadhuH svedAdivaikRtam / ityutpAtAH prAdurAsaMstatra dvaipAyano sel // 46 // dbhavAH / / 71 // pizAcazAkinIbhUtavetAlAdiparicchadaH / dvaipAyanasuro bhrAmyan puryAM lokAna'bhApayat / / 72 // yAntaM dakSiNadizyuSTrA Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIzramama // 462 // rUDhaM raktAMzukasrajam / svapne svaM mahipAkrAntamapazyaMzca purIjanAH // 73 / / halacakrAdikaiH raneH praNeze balazAGgiNoH / vAtaM vicakre jinezasaMvataM tatastatrAsurAdhamaH // 7 // tenASTAbhyo'pi digbhyo'tha vanAnyunmUlya vAyunA / ApUrya tRNakASTAdyezcakre dhik sA purI citA caritram / // 75 / / bhayAtpalAyamAnAMzca lokAn sNvtvaayunaa| AnIya dUradigbhyo'pi tatrA'kSapsItsa duSTadhIH // 76 // paSTiM vAdyAH dvAsaptati dvArakAdAhe madhyasthAstu praNikA saH! kulakoTIrakAyAmamuge'gnimadIpayat // 77 // sahasranetramapyandhaM dhRmaiH kurvnnthaa'bhitH| dhagaddhagiti pitrAdijajvAla vanhiH pralayavanhivat // 78 // tatrAkSamaiH padakSepe manye nigaDiterikha / bAlavRddhazca kaNThAgre lagnastasthe parasparam // 79 // tasyAho rakSaNAya * kRSNabaladeva ko'pi kopAgnerjAto'gnidarato ytH| nezuAghrA iva surAH sa ekastu vyajambhata // 80 // ete'smatpitarau dhik kiM pazyatorapi kRto yatnaH nau hahA / dhakSyante'nena dInAsyA anAthA iva vanhinA // 81 // dhyAtveti rAmaH kRSNazca vasudevaM nije rthe| rohiNIM devakI cAropayatAM kraSTumutsukau / / 82 / / yugmam / / nAvanabhavRpairnApi rathaH kraSTumazAki saH / tasthe tu kevalaM daityastambhAllepyamayairikha // 83 / / atha svayaM rathaH sIrizAjhbhRdbhyAmakRSyata / tasyAkSadvitayaM sadyo'bhAji manye tayoriva // 84 // svasAmarthyAttathApyetau rathaM pUrdhAri ninytuH| hA rAmakRSNau naH pAtamityAkrandAtacetasau // 85 / / purIdvArakapATau ca pidadhAva suraH krudhaa| ghaTakaparavadrAmo'bhAMkSIttau | pdghaattH||86|| niragAttu rathastasyA bhuvaH kRSTo'pi nAdrivat / kiM ? rAmakRSNau yuvayomoha ityasuro'vadat / / 87 / / prAgeva yuvayo-* sarga-14 yasmAnmayA'zaMsi vinA yuvAm / nAnyaM kimapi mokSyAmi vikrItatapaso valAt // 88 / / tatastau pitaraH procuAg vatsau gacchataM yuvAm / jIvamAM hi bhavadbhyAM syAd yaduvaMzaH punarnavaH / / 89 // satputrAbhyAM yuvAbhyAM cAsmatkRte sakalaM balam / vyApAryatAdhika- // 462 / / valA kiM tvato bhavitavyatA / / 90 // vrataM kuTumbe gRhANe samaste'pi tadA vayam / yano'grahISma vyAmohAttasya bhokSyAmahe phalam | Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 46 // 91 // tairityukte'pi no rAmakRSNAvamucatAmamUn / yadA tadA punastyaktamohAste to babhApire / / 12 / / idAnImapi neminaH zaraNaM, tatpuro'pi ca / AstAmArAdhanA poDhA prapanne'nazane'dhunA / / 93 // nAsmAkaM na kopi na vayaM kasyApi na vapuzca naH / iti bhAvayatAM anazanena teSAM smaratAM paJcamaMgalam / / 94 // vanhi kSamAruhAM zIrSe sa vavarSA'suro'bdavat / mRtAzca te yayuH svarga bhAvazuddhihi kAmadhuk // 95 / / svargaprApti | baladevavAsudevau vidhinakAkinau kRtau / bahiH puryA gatau dahyamAnAM tAmityapazyatAm / / 16 / / yadUnAM nagehAni dehaanyaaysuraagninaa| sudevAdImahAmahAMsi bhUyAMsi cakrire bhasmasAtkSaNAt / / 17 / / adAhya svarNamityuktimAsuro'gnimRpA vyadhAt / nItvA haimAn vapradevaprAsAdA nAM kRSNAra | tyudbhavazca nAmazeSatAm / / 98 // pusphuTulavaNasphoTaM sphAratrATkAraDambaraiH / utplutyotplutya devaukastalAnyapi havibhuji // 99 / / pritraannmivottaaljvaaljaalsvnaipnaiH| hA yAcamAnA kokUyAMcakre cakrezvaraM purI // 10 // jADaya dvaipAyanasyA'bhUnmanye prAgjanmaja dRDham / yadvanhigopi tacchAntyai cakre'gnizakaTIM purIm // 1 / / jvAlAjihvo'saMkhyajihvaH saptajihvo'pyajAyata / dahyamAnAsaMkhyadevayadugehAciSAM cyaiH||2|| tvayA kRtAM purImetAM dahantaM mAM nivAraya / ityAkSipannivodAmaiH svanaiH saudharmanAyakam / / 3 / / AhvAyanitra tallokapAlaM | vaizravaNaM muhuH / jvAlAhastaizcirodastestrAtuM janakavatpurIm // 4 // dhUmorNAbhirasaMkhyAbhiyukto'syan dharmarAjatAm / prahasannekadhUmoNaM kRtAntamapi helayA / / 5 / / vininISuriva svasya kSudhAM tApasajanmajAm / jagrase tAM purI pinnddgraasNvaipaaynaanlH||00| aho krodhariporTsatyaM sAraM vikrApya ystpH| pAMsuvat grAhayatyaMhaH prAjJAna'pi tapodhanAn // 7 // athoce sAsadRkRSNaH sIriNaM nemino vcH| yathedamabhavatsatyaM sarva bhAvi tathA param / / 8 / / kulakSayo dezabhaMgazcavamAloki yanmayA / manye taduHkhinAvazyaM bhAvya- // 463 // mante'pi janmavat // 9 // manye prAk sanidAnasya tapasaH pitRto'pi ca / phalaM me saukhyavad bhAvi duHkhamapyadhikAdhikam // 10 // 22-22 * Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezacaritram / SaNmAsI yAvad dvArakAdAhaH zrIamama- atraiva jhampAsampAtAnmRtyumai tAta tadvaram / na raMkavatpunAsAthitvAtparamukhekSaNam // 11 // kSINe rAjye dhane bandhujane parijane'pi ca / mRtyuM tapo vA muktvA'nyasaMzrayo nocitaH satAm // 12 // mAtA pitA pitRvyazca gururagre'pi me'rucaH / tvamevArya vizeSeNa smpr||464|| tyekAkinaH punaH / / 13 / / kiM ? karomi kva gacchAmi zaraNaM kiM ? zrayAmi ca / adhunopAyamUDhasyocitamAdiza me'graja ! // 14 // atha LIC kRSNaM dRgorathu pramRjya procivaalblH| nAkulairvyasane bhAvyaM lainyaM trilottamanaraH // 15 // ravirastamito'pInduH kSINopi nijasa mpadam / samAnayati bhUyo'pi samAzrityeSTabhUmikAm // 16 // tattvaM bhrAtarmA viSIda bhava vajraDho hRdi / saMzritya pANDavAnvandhUn punaH khAM zriyamarjaya / / 17 / / kRSNo'vAdId gurorAjJA nollaMghyA kinnu kathyate / hiye khApakRtAnAM me pANDavAnAM samAzrayaH // 18 // balaH proce khAparAdhaM jAnantaH pANDavA hRdi / dhyAsyantyupakRtIreva tava nApakRti punaH / / 19 / / sAdhurdhatte parasyoccairatyalpAmapi satkRtim / asatkRti tvadhazcandraM garazcaza ivAmbudheH // 20 // bahudhopakRtAH pANDutanayAH sanayAstvayA / tat svAnte bahumaMsyante kRtajJAstavRtiM bhaja // 21 // sthirIkRto baleneti pUrvadakSiNayA dizA / acAlIttadyutaH pANDumathurAM prati kezavaH / / 22 / / tadA puryAM jvalantyAM ca rAmasUH kuhudaarkH| caramAMgo nemiziSyo'smIti bhaavaatvrtH||23|| vadannevaM samutpATya nIto z2ambhakanAkibhiH / sa deze palhave zrImannameH pArzvagrahId vratam // 24|| yugmam // rAmakRSNAdikAntAzca prAgnataM jagRhuna yaaH| zrInemiMtA api smRtvA kRtvA cAnazanaM mRtAH // 25 / / sadvAtriMzacchatakulakoTi dvaipAyanaH purIm / SaNmAsyaivamadhAkSIttAM plAvayAmAsa cAmbudhiH // 26 // itazca | mArge zrIkRSNaM yAntamAtta kSudhA tRpA / hastikalpapuropAnte muktvA haladharaH svayam // 27 // chale kRtvA sAvadhAnaM vaidhurya me'ntarApateH / kSveiDAM zrutvA'nuziSyeti bhojyArtha prAvizatpure // 28 // yugmam // purIdAhe balaH so'yamatrAgAditi tatra ca / vArtA paura vilokyainaM sarga-14 | // 46 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 465 // * divyarUpaM vyaghIyata // 29 // bhojyamUmikayA madyamAdAya kaTakena ca / bale pracalite rAjJa ityAkhyudaNDapAzikAH // 30 // UmikA kaTake divye datvA bhojyaM surAmapi / jagrAha cauravatko'pi vidmo mRA balaM punaH // 31 / / bahiH sa gacchannastIti matvA kuru yatho-18 pANDumathurAcitam / zrutveti bhUpopyakrudhyad vairI paannddvvairtH||32|| yugmam // acchadanto'bhidhAnena dhRtarASTrasutaH sa hi / hatazeSIkRtaH mArge kRSNapANDusunubhiH kRSNabandhubhiH // 33 // hantuM sasainyastadvairAd balaM tatrAyayAvayam / acIkaratpratolyAzca kapATau pAtitArgalau // 34 // kRtAcchad| balo muktvA bhojyamadye stambhaM cotpATya dantinaH / kSveDAM kRtvA kRSNahUtyai yuyudhe tadbalaiH saha // 35 / / kRSNo'petya pANipAtaiH ntaparAjayo * kapATau sArgalAvapi / bhaktvA balApitenA'risainyaM stambhena janivAn // 36 // zUrANAM hi dvipakSetrorbahusainyaM tu DambaraH / hanti trilo jalagavepa NArtha balasya * kImeko'pi kupito nAntakaH kimu // 37 // bhagne sainye'cchadanto'pi bhagnadanta iva dvipaH / saptadhA tu made zAnte viSNorvazyatvamAyayau maca // 38 // na no jagAma doHsthAma dhAma zauryasya re tataH / kiM ? vyadhAstvaM mudhA yuddhaM jIvanmuktosi vairyapi / / 39 / uktveti taM hariH sIriyukto gatvA bahirvane / bhuttvA'gacchat dakSiNasyAM kauzAmbe jagmivAnvane // 40 // yugmam / / tatra puNyakSayAd duHkhAd grISmAnmA| gazramAdapi / madyAt salavaNAhArAt tRSArto'bhUd bhRzaM hariH // 41 // athoce sIriNaM kRSNastRpA mAM bAdhate'dhikam / calituM na kSame | sAndracchAye'pyasminmahAvane // 42 // balo'pyUce tvatkRte'hamAneSye zItalaM jalam / apramattastvamatrAssva tarochAyAkule tale // 43 // aho duHkarmaNA mohaM nItau tau yatprabhorvacaH / vismAritau nAjJAsiSTAM tudakaSTaM riSTamiSTahRt // 44 // hariH pAdaM nyasya jAnUpari pItA. mbarAvRtaH / zrAntaH suptastaromUle nidrA lebhe kSaNAtpathi // 45 // gacchan rAmaH punaH proce bhrAtarmA pramadaH kSaNam / chalayanti pramattaM hi // 465 // kSudrA devyo dvipo'pi ca // 46 // abocadunmukhazcoccaiH zRNvantu vanadevatAH / mayA mukto'sti vaH pArzve'nujo yatnena rakSyatAm // 47 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIzramama jineza // 466 // saMdizyeti gate rAme jarAmanudhanurddharaH / daivAttatrA'gamallambakUcoM vyAghratvagAvRtaH // 48 // mRgayArtha bane bhrAmyan / vRkSacchannaM tathA| sthitam / kRSNaM dRSTvA mRgabhrAntyA sa vivyAdheSuNA tale // 49 // athotthAyA'vadatkRSNaH ko mAM bhoH kSatriyAdhamaH / anAlapya ccha- caritram / lAtsuptaM nirmantuM cAvadhIttale // 50 // ajJAtajJAtinAmA ca na mayA'ghAti vaiyapi / tadAcazva kulaM nAmApi svaM me kSatriyo'si cet jarAsununA // 51 // vyAdho'pyAkhyad yaduvaMzyo vasudevAMgajo'smyaham / jarAkumAranAmA zrInemeH zrutvA vacastadA // 52 // kRSNa trAtumihAvAsaMkAzAmbavane viddho pAdadvAdazAbdI tathA'tyagAm / martyajAtiM ca nA'pazyaM tattvaM ko'sIti zaMsa me // 53 // yugmam / / kRSNo'pyavAdIdeohi vaM trAtuM yami tale kRSNo haagmH| sa evAsmi haribhrAtA tava klezakaro vRthA // 54 // upalakSya girAgatya vIkSya viddhaM tale harim / mUcchitvA kSaNamutthAya ruro mRgabuddhyA docjraatmjH||55|| kRSNaH pRSTazca tenA''khyattatpravAsAtprabhRtyapi / kathAM sarvAM purIdAhasvAMhivedhAvadhi javAt // 56 // so'ninda khaM rudannavaM dhigmAM vajramayaM yataH / zrutvA zrInemervacaH pakkai ruvannAsphuTaM dvidhA // 57 / / mamAraNye'tra vsto'pybhuuyNcchrgocrH| | tanmanye na yugAnte'pi jainI vAga'nyathA bhavet / / 58|| AkhyattvadvadhakaM nemimA' no matkarma tatpunaH / AnIya yenA'raNye'pi sUtritastvatkRte'ntakRt / / 59 / / abhUvamahamevaiko dundoH putreSu hAdhamaH / kuladhuryo laghurvandhurvipadya'vadhi yanmayA // 60 // yuktA me mlecchatA yadvA vRddhi yasya zriyA'sadam / bandhuM tameva kalpadraM yatpApo janivAna'ham // 61 // mama pApAsahA sarvasahA'pyevaM na | cettataH / dattAM sA vivaraM yAmi svazuddhaya niraye yathA // 62 // huM jJAtamathavA kartI vizuddhimiyameva me / bandhuhatyAMhaso lokadhikArastaiH sudAsahaiH // 63 / / dhAtaryadukule kha mAM vyadhAsyazcenna maukhytH| nAbhaviSyattato hatyApApAMzaste'pi duHsahaH // 64 // kRSNo'tha // 46 // sAsrak moce viSAdena kRtaM kRtin / kA kathA naH surairapyalaMghyaiva bhavitavyatA / / 65 / / saukhyadAne pratibhuvAM kSaye prAkzubhakarmaNAm / Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 467 // ** * numodanA | idAnImudaye'nyeSAM dainyamevA'tiricyate // 66 / / bhAvI mRtyuravazyaM me balasyApi ca mAM vinA / bIjabhRtastvamevaiko'vaziSTo'si yadoH | kule // 67 // tadyAhi yAhi khaM vIra yaduvaMzasya vRddhaye / hanyAttvAM madvadhakruddho baladevo anyathA''gataH / / 68 // yAyAzca pANDavAMste pANDavAn hi sahAyAstatra bhAvinaH / madirA kSamayestAMzca ruSTAn matpreSaNAdinA // 69 / / teSAM ca matkathAM brUyAdito yApAnpunarbhavAn / viparItaiH prati prepite al padai rAmo'nyathA'nveSTA bhaviSyati // 70 // tasyotkhAyA''rpayadviSNurabhijJAnAya kaustubham / mahatAmapyaho vaMzavRddhicintA mRtAvapi jarAsUnau | // 71 / / prabhuNA'pyapamAnyo na svako vipriyakAryapi / tenApi tasya kArya syAt zrIviSNoH pANDavaikhi // 72 / / kRSNena prerito vAraM- paMcaparameSThi vAreNeti jarAsutaH / tasyAMheH zaramuddhRtya taduktavidhinA yayau // 73 // udagmukhaH kezavo'pi bhUtvA viracitAJjaliH / pratyekaM parame smaraNavatA|SThibhya paJcabhyo'pi namokarot // 74 / / namazcakre natAriSTanemaye nemaye'rhate / tI bhavAbdhi yo'nyathaM bhavyAnAM tIrthamAtanot / 75 // jIvanasamAkuzasaMstaramAzritya nyasya jAnUparikramam / vastrAvRtAMgaH sa punarnemi hRdaye saran / / 76 / / AlocanAM vratocAraM kSAmaNAM pApagahaNAm / ptirvAlucaturNAM zaraNaM bhaktyA caturdhA'nazanaM vyadhAt / / 77 / / yugmam / / zrInemi varadattAdIna pradyumnAdIna sunAnijAn / rAjImatI svapatnIzca kAyArukmiNIprabhRtIrmuhuH // 78 / / so'stAvIddIkSayA duHkhavyUhAdurIkRtAtmanaH / tAdRgduHkhArttamAtmAnaM nininda ca hRdA tadA / / 79 / / mutpattizca yugmam // zuddhadhyAnasya tasyaivaM dhyAyataH zrInamaskRtim / kruddho hastIva durvAyurbabhaJjAMgAni sarvataH // 80 // ghAtAtitRSNAzukvAthuvyathAbhiyugapattadA / duHkarmarAjasenAbhiviMdhvaste bodhamaMtriNi // 81 // harivihvalito bhraSTo vivekAneracintayat / nAbhibhUto'smi devai-- rapyAjanma nRkathaiva kA ? // 82 // abhUd dvaipAyanAdevaM durdazA prathamA mama / vIkSye'dhunApi cettaM tannigRhNAmyavazyaM haThAt // 83 // iti // 467 // raudradhyAnato'sau tRtIyAvaninAyakam / AyuryakAcayad varSasahasrAvadhijIvitaH // 84 // ca ku0|| vibhratsudarzanaM zaMkhasakha prauDhagadA 388R*38* Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama nvitH| saccakranandako baddhajinanAmA narottamaH // 85 // paramAdhArmikA yatra khairaM vibhrati vibhramam / tAM tRtIyAM bhuvaM prApa dvArakA miva vAlukAm // 86 // yugmam // kaumAre kila yasya SoDazasamAH sanmaNDalitve punaH, SaTpazcAzadathASTadigjayamahAparvaNya'tIyuH // 468 // * sukham / vaSANAmagamattathA navazatAva sukham / varSANAmagamattathA navazatIviMzA'rddhacakrizriyo bhoge tasya janArdanasya caritaM kasyeha nAzcaryakRt // 87 // yugmam / / amama| carite bhAvinyevaM tayoH sahajanmanobalaharibhave turye vayeM nizamya lghorjnaiH| phalamavikalaM khoptasyocairnidAnatarobhavadvitayavipadA hetuM hAtuM matiH kriyatAmamum / / 88 // ityAcAryazrImuniratnaviracite zrIamamasvAmicarite mahAkAvye dvArakAdAha-kRSNAvasAna paJcamabhavaprAptivarNanazcaturdazaH sargaH // graM0 190 // paJcadazaH srgH| jineshcritrm| jJAte maraNe baladevasya mahAn viSAdaH vAri vArijapatre'tha gRhItvA zAGgiNo'ntike / AgAdaskhalitaH skhlymaano'pyshkunaiblH||1|| vatsaH zrAntaH sukhaM zetA| miti kSaNamayaM sthitH| raktAktaM vIkSya vastraM tu taM viveda cirAnmRtam // 2 // rAmo'tha mUrcchayA'loThIcchinnamUla iva drumaH / suhRdeva | ghanATTaiNa marutoccaistu nirmame // 3 // kRtvA kSveDo vanavanecarakSobhakarImayAm / Uce yeneha me bhrAtA supto'ghAti bravItu saH // 4 // suptaM | * pramattaM strI cAlaM muni ca prahareta yH| subhaTApasadaH saipa kSatriyAnvayadUSaNam // 5 // ityuccaiHkAramAkrozan balo bhrAntvA vnaantre|* sarga-15 // 468 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 469 // mRtakRSNaM skandhe kSiptvA balasya bhramaNam * punaretya hariM gADhamAzliSyetyarudad bhRzam // 6 // hahA prItisudhAsindho ! bandho majIvitezvara / nezo'smi tvAM vinA sthAtuM tato jalpasi ? kiM nahi // 7 // nAparAddhaM mayA bAlyAdapi tvayi kadAcana / kiM ? premAzraya ! tanmaunamAzrayaH prAganAzritam / / 8 // abhR. jalavilambo vA ropahetuH sa mucyatAm / yatpadorupasaMgRhya zramito'si mayA'dhunA / / 9 / / guNajyeSTha ! taduttiSTha sandhyA'bhUt supyate na | tat / ityAdi vilapannuccai rAtrimapyanayad balaH // 10 // bhrAtaH prAtarabhRd bAlavatkAlaM gamayaH sma maa| vizvazreSTha ! taduttiSTha vakRtyamanutiSTha ca // 11 / / anuttiSThantaM ca bandhuM taM gADhasnehamohitaH / rAmo'dhyAropayat skandhe zaizavaM smarayanniva // 12 // sambhramI bambhramIti sma sa pratyadrivanaM tataH / madvandhurekachalito hA kiM ? devya iti truvan // 13 // cchalayanti na zAkinyo'pyapitaM tvayamA| stataH / nyAsApahAraH kiM ? cakre yuSmAbhiriti kathyatAm // 14 // ityAdi jalpana so'bhraamydurgndhaaderbhaavtH| bandhoH kAyasya | tanmRtyuM nAjJAsInmohato'pi ca // 15 // taM kRSNadehaM mapayan puSpaiH saMpUjayan vahan / aticakrAma paNmAsI mohAdekAhavad balaH 16 / / varSAgame'tha siddhArtho devabhUyaMgato'vadheH / balaM duHkhinamAlokya dRSTAntarityabodhayat // 17 // balodrAkSIdgireruttarantamazmamayaM ratham / deze prAptaM same bhagnaM saMdadhAnaM ca taM naram // 18 // balastamUce vipamAd gireruttIya yaH same / rathaste cUrNatAmAgAtaM kathaM ? melayiSyasi / / 19 / / naro'pyUce jitAnekayuddhaH suptaH sukhaM mRtH| tvadAtA jIvitA cenadratho'pi militA mama ||2||raamo'nyto ropayantaM padmAni prAvNi kazcana / uvAcAtra lagiSyanti kathametAni mUrkha ! bhoH||21|| sa pumAnapyuvAceti cetiSyati tvaanujH| mRto yadA tadA prApsyantyetAnyapyatra ropaNam // 22 // athAnyatra balaH kazcit siJcantaM dagdhapAdapam / naraM mAha kathaM mRDha ! nirdagdho'yaM prarokSyati ? // 23 // so'pi smitvA'vadatte'sau jIviSyati yadA'nujaH / tadA drumo'yaM dagdho'pi bhaviSyati sapa // 469 / / Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 47 // jinezacaritram / siddhArthaprabodhita balasya dIkSA tapazca lvaH // 24 // kazcita tRNyAM gozavAsye nikSipan halimaucyata / gRhNanti gAvaH kiM nAma cAri mugdha ! mRtA api // 25 // mahatAmapyaho duHkhazUnyIbhUtahRdAmapi / parataptau sAgrahatvaM hA dhik saMsAraceSTitam // 26 // gopo'pyuvAca skandhastho bhrAtA te jIvitA ydaa| cariSyanti tadA gAvo'pyetAzcArimaho mudA // 27 // valo'pyacintayat satyaM mRto'yaM kiM ? mamAnujaH / tanmRti yajanAH zaMsantyevamekoktayaH pRthak // 28 // pratibaddhaM balaM jJAtvA suraH siddhArtharUpabhRt / Uce tvayA'thito'bhvaM tatvadodhArthamAgamam // 29 // pUrva rathAdi maklaptaM muzca mohaM mRto hriH| zaMsitvetyakhilAmAkhyaJjarAsUnoH kathAM sa ca // 30 // balo'pyUce sAdhu sAdhu bandho ! tvaM mAmabodhayaH / kiM karomyadhunA'bhISTabhrAtRzokArtizalyitaH // 31 // siddhArthastamabhApiSTa bandhoH zrInemino'dhunA / dIkSaiva yujyate sarvapApaghnI te vivekinaH // 32 // balastasya surasyeti vAcamAdRtya tadyutaH / kRSNakAyasya saMskAramakArSIsindhusaGgame // 33 / / jJAtvA vratodyataM rAmaM zrInemizcAraNa munim| prahityAdIkSayatsAdhvAcAramapyadhyajIgapat // 34 // tadAdezAttuGgikAdizikhare'tha balo yyau| tapazca dustapaM tepe siddhArtho'bhUcca rksskH||35|| mAsapAraNake taM ca pravizantaM pure kvacit / kApyadrAkSIcakorAkSI saputrA kUpakaNThagA | // 36 // tadrUpavIkSAsAkSepacittayA ca tayA tadA / rajjupAzo'kSepi kumbhabhrAntyA kaNThe'bhakasya dhik // 37 // kUpe kSipantIM tAM bAlaM balo vIkSyetyacintayat / dhigmadrUpamidaM yenAkSiptA mantyAtmajAn striyaH // 38 // nAtaH paraM praveSTavyaM mayA grAmapurAdiSu / bhikSayA dAruhArebhyaH pAraNIyaM tu labdhayA // 39 // abhigRhyeti tAM nArI balarpiH prativodhya ca / vanaM bheje mAsikAditapazcAtapyatA'spRhaH // 40 // prAsukairannapAnazca tRNakASThAdihArataH / cakre mahAmunistatra bhaktyA labdhaiH sa pAraNam // 41 // AsannapurabhUpAlAstebhyazcAkaNya tatkathAm / iti dadhyurbhayAdasmadrAjyArthI sa tapasyati // 42 // sarvathA ghAtya evAyamityAlocyAtha te samam / etya sarvabalenAzu sarga-15 // 470 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 471 // mRgarathakRd balAnAM svargamanam balaM munimaveSTayan // 43 // pArzve balasya siddhArthaH suraH siMhAn vinirmme| tebhyo bhItAH praNamyainaM jagmuste'tha yathA''gatam // // 44 // narasiMha iti nAma balabhadro munistadA / sadA sAmyasudhAkuNDanimagno'pyAsadajanAd / / 4 / / baladezanayA vyAghrasiMhAthaiH zvApadairapi / dharmaH ziSyairivAbhAji tyaktapApaistadA vane // 46 // zizriyuH ke'pyanazanaM tapaH kecica sAdhuvat / tatyajugayAM mAMsAzitAM ca zrAddhavatpare // 47 // munestasya mRgaH ko'pi smRtvA prAmbhavasauhRdam / anudvigno'tisaMvino'nu- caro'jani ziSyavat / / 48 // saMsargeNa sa rAmasya pUrvacchinnaM tRNAdikam / nirjIvaM naijharaM vAri papau cArSAMzutApitam // 49 / / upAsInaH sa rAmarSi vedaMstatpAraNasthitim / vane bhrAntvA 'nviSya sAnnAn prAptAna kASThAdihAriNaH // 50 // UrdhvAsanasthitaM zuddhadhyAnaikA| yatamAnasam / jJApayAmAsa pAdAbje maulipreraNasaMjJayA // 51|| yugmam / / pAraNe munirapyasyoparodhAd bhikSitu yayau / tenaivAgresare| NAho gurubhaktiH pazorapi // 52 // vane tatrAnyadA rAjarathakRt saparicchadaH / ati cArUNi dArUNi grahItuM kazcidAgamat // 53 / / kulInAn saralAn pakSyAdhArAMstuGgAMzca zAkhinaH / tadgRhyAMzcicchidustatra pizunAH sajjanAniva // 54 // bhoktuM sannahyatastAMzca hariNo vIkSya taM munim / jJApayAmAsa so'pyAgAttadbhaktyA mAsapAraNe // 25 // tatsvAmI rathakAro'pi rAmarSi prekSya harSabhAcha / dadhyau sunervanevAsya yogaH puNyanidhirita // 56 // zamena preyasA yogaM rUpanjAzriyo nayan / munirbhAgyairayaM dRSTaH priya melakatIrthavat // 57 // idRzasyAtitheratrAgamaH puNyAgamAya me / iti natvA muni bhaktapAnaH sa pratyalambhayat // 58 // yugmam / / mA'sya puNyAntarAyo'bhUdityanugrahavAn muniH / bhikSAM dehe'napekSo'pi tasmAtkaruNayAgrahIt / / 59 / / mRgo'pyUrddhamukho bASpapUrNAkSastaM munIzvaram / rathakAraM ca taM pazyanniti cetasyacintayat // 60 // dhanyastaponidhirayaM parAnugrahasAgrahaH / cittavittapAtralAbhAdrathakAro'pyayaM kRtI // 61 / / niHpu // 47 // Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jineza zrIamamaANyako'hamebaikastarazyena viddmbitH| dAnaM dAtuM tapastaptuM cAkSamo hA'smi rakavat // 62 / / kuraGgo'pi suraGgo'sau tadA bhaavnyaa'nyaa| yA bhaavnyaa'nyaa| citra dAnatapaHpuNyadAyAdo'bhUttayoH samam // 63 / / evaM trayo'pi saddhyAnA rathakRnmRgasIriNaH / agnire petupA vAtyAhatArddhacchinna- caritram / // 472 // zAkhinA // 64 // samaM te jajJire brahmaloka kalpe mahaddhayaH / padmottaravimAnAntastrayo'pi pravarAH suraaH||65|| balasyodAratAM vande nidarzitA rathakAramRgau gayA / svAM lakSmI lambhitAna turyAzadhanikAvapi // 66 // rAmo bataM varSazataM nirvAhya suravaibhavam / saMprApto'vadhinA baladevena khe vimAne kRSNamadrAkSIdvAlukAgatam // 67 / / tatsnehamohitaH kRtvA vaikriyavapuraMjasA / tatra kRtvA''liGgaya kRSNamiti rAmasuro'bravIt // 68 // svayuktA | tvadbhrAtA'smi balakhAtuM tvAmAgAM brahmalokataH / kiM ? te samAdhAnaM kurve'dhunA zAdhi nirAdhikaH // 69 // tenetyuktvoddadhe kRSNaH viSNumatiso'pi pAradavad drutam / vizIrya tatkarAtpRthavyAM patito militazca hA // 70|| AliGganenA'bhidhAnakhyAnenAvadhinA'pi ca / kRSNo janAnAmajJAtvA balaM bhaktyA'bhyutthAya prANamanmudA // 71 / / baladevo'vadad bhrAtaH sukha vaiSayikaM prabhuH / nemiyaMdAkhyaduHkhAntaM tate saMvAdamA. pajasa nivAraNAya gamat / / 72 / / yadyapi tvAM karmabaddhaM bandho ! no netumIziSe / tathApi tvanmanaHprItyai sthito'smIha karomi kim ? // 73 / / kRSNo'pyavAdIdArya syAt tvayA pArzvesthitena kim ? / avazyabhogya skhopAttaM vAlukAvAsakarma yat // 74 / / asmAdapi dunotyetattayA durdazayA''vayoH / dadhurya1rjanAstopamasantopaM ca sajjanAH / / 75 // tadyAhi bharate zaGkhacakrazAGgagadAdharam / tA_dhvajaM darzayermA pIta. sarga-15 vastraM vimAnagam / / 76 / / nIlAmbaraM vimAnasthaM tAlaketuM pure pure / darzayeH svaM ca musalahaladhAriNamambare // 77 // yathA vyomacarau rAmakRSNau svecchAcarau sdaa| praghoSo'yaM jane viSvag bhavet prAganyatkRticchide // 78 // baladevaH kRSNazikSA tAmAdRtyeti mohtH| // 472 // akarodbharate gatvA dhig bhrAntistAdRzAmapi // 79 // Akhyaccaipa vizvasRSTisthitipralayakAriNaH / vayaM divaH svecchayAtrAyAmo yA.* Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 473 // *mazca tatra bhoH / / 80 // asmAbhirikA sRSTA svargarAjyapradeH punaH / svayaM ca saMhRtA kartA hartA cAnyo'sti no tataH // 81 // prokto * | rAmasureNaivaM jano grAmapurAdiSu / kRtvA''rcayadbhaktyA mUrtIH zrIkRSNarAmayoH // 82 // tatpUjakAnAM lokAnAM rAjyaRjhyAdikaM surH| | pANDavAdIdadAviSTamabhRttena tadbhaktaH pRthivIjanaH // 83 / / hA kSAyike'pi samyaktve devatve'pyAbhimAnikAt / mohAtpravartitaM tAbhyAM mithyA nAM dIkSA tvamiti paprathe / / 84|| itthaM rAmasuro bhrAturvAca vistArya bhaarte| taduHkhadurmanA brahmaloke'gAtsvAspadaM punaH // 8 // ito'pyagAjarAsUnuH pANDavAn mathurAsthitAn / samarpya kaustubhaM cAkhyat purIdAhAdikAM kathAm / / 86 // paryaste daivato mAtukule'vaSTambhazailavat / | pANDavAnAM jalaM dRgbhyo'loThInirjharavadbhuvi // 87 // smArai smAraM kRSNaguNAn pUJcakruste tathA yathA / AkAzo'pyasphuTat sAndracchidro'bhUcoDubhidhruvam // 88 // mAtRpakSasya kRSNasyApi ca varSAvadhi vyadhuH / pretakAryANi sarvANi rudantaH sodarA iva // 89 // tacchRtvA* tAn savairAgyAnnemirjJAtvA vratArthinaH / sUri praipId dharmaghoSaM caturjJAnadharaM jinH||90|| rAjye nyasya jarAputraM gurostasyAntike vratam / jagRhuH pANDutanayA draupadyAdibhiranvitAH // 91 // pazcAtha tepire te'pi recakaM karmaNAM tpH| vividhAbhigrahairupamanugrasvAntavRttayaH | | // 12 // ahaM grahISye kuntAgradattamevocchamityamum / jagrAhAbhigraha bhImaH SaNmAsyA'pUri so'sya ca // 93 / / dvAdazAGgIpAragAste nemi vnditumutsukaaH| bhaktyA praceluH pazcApi gurvAdezavazaMvadAH // 14 // itaH prAgmadhyadezAdAvudag rAjapurAdiSu / zaile ca hImati pratyak mlecchadezeSvapi kramAt // 95 / / tataH kirAtadezeSu dakSiNasvAntataH svayam / zrInemirarkavadbhavyAravindAni vyabodhayat // 96 // yugmam // aSTAdazasahasrANibabhUvuvratinAM prbhoH| vratinInAM // 473 // sahasrANi catvAriMzat kriyAjuSAm / / 97 // sArddha sahasramavadhimatAM kevalinAmapi / jAtavaikriyalabdhinAmapi jajJe pRthak pRthak | RRRRRASANPAT Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama / / 474 // jinezacaritram / raivatAcale zrInemijinezvarAdi nirvANasvarUpam // 98 // catuHzatI caturdazapUrviNAM vAdinAM punaH / aSTazatIsahasraM tu manaHparyayiNAmabhRt // 99 // zrAvakANAmabhRllakSaM navapaSTisahasra| yuk / zrAddhInAM trilakSyekonacatvAriMzatsahasyapi / / 100 // AkevalAdviharataH kSmAtale nikhile'bhavat / caturvidho'yaM zrIsaGghaH zrImannemijinezituH // 1 // akSuNNenAdhvanA yoJa yAti muktimahApurIm / prauDheSu rekhA tasyaiva vibudhairdIyate dhruvam / / 2 / / dAtuM vratazriyaM jJAnazriya muktizriya samam / janebhyaH sthUlalakSo'yameva kSamAzRtyu bhRdharaH / / 3 / / jnyaatletiinaasbsiddhigmo'gaadevtaacle| sammetavimalAdi cAsannaM muktvA shivaatmjH||4|| tri0 vi0|| klapte samavasaraNe prAgvattatra surAsuraiH / rAjAdiSvapyAgateSu cakre'ahannantyadezanAm / / 5 / / tayA prabudhdhAH pravrajyAM kepi zrAvakatAM pre| bhejurbhadrakatA kecijainI vAgniHphalA na yat // 6 // paDatriMzaiH saha sAdhUnAM tatrAdrau paJcabhiH shtaiH| mAsaM saMnyasya bhagavAn pAdapopagamaM vyadhAt / / 7 / / ApADhasya sitASTamyAM tvApTre taiH sAdhubhiH saha / zailezImAzritaH so'yaM vatre muktizriyaM prabhuH / / 8 // siddhiM kumArAH pradyumnazAmbAdyAzca prapedire / zrInemebandhavaH kRSNamahiSyo'STau ca sddhiyH||9|| sAdhusAdhvIgaNazcAnyo rAjImatyapi shuddhdhiiH| zritvA muktizriyaM prApada'bhedaM svAminA saha // 10 // jyotirUpatayA'pyabhinnavibhavaM yadvipralambho rasastannivyUDhanijAntaravyatikaraM dvandvaM namaskurmahe / yatsaubhAgyapativratAtvamapi yadvairAgyamatyadbhutarvaktyadyApi janasya raivatagiriH sAkSI pradezainijaiH // 11 // caturvarSazatIgehe chadmabhAve tu vatsaram / kevalitve paJcavarSazatyAsIdrathaneminaH // 12 // kaumAre cchadmavAsitve kevalitve'pi cAnayat / etAmeva sthitiM rAjImatyapi vatinI tadA // 13 // zivAsamudravijayau turiiyklpmaaptuH| prApurmahaddhiMdevatvaM dazArdA apare'pi hi // 14|| zatAni trINi kaumAre cchamakevalayoH punH| zatAni saptavarSANAM sahasrAyuriti prabhuH // 15 / / varSalakSeptatIteSu paJcasvajani nivRtiH / zrInamisvAminirvANAd dvAviMzasya jineshituH||16|| sarga-15 // 474 / / Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 475 // puNDarIkAcale'nazanaM nirvANaM ca pANDavAnAM nirmame zivikA zakrAdezAd vaizravaNaH prabhoH / aGgaM vidhivadabhyarcya zakrastasyAM svayaM nyadhAt // 17|| naiRtyAM ca citAM ckrurvibhogoshiirsscndnaiH| anyepAmapi sAdhUnAM surAH zokena nirbhraaH||18|| utpATaya neme zivikAM tatrAnIya purndrH| aGgaM citAyAM nyasyAgnimagnidevairvyadIdhapat // 19 / / vahniM vAyukumArAzcA'jvalayannabdapAH punH| kAle nirvApayAmAsurAzu kSIrodavAribhiH // 20 // prabhordaSTrAzca jagRhuryathAsvamatha vAsavAH / anye devAstu zepAsthInyeSAM devyaH sumAni tu||21|| vastrANi bhUbhujo bhasma svIcakrustu janAH prabhoH / kRtyAni zepasAdhUnAmanye nirmamire suraaH||22|| neme ma lakSaNAni collilekha hariH svayam / vajreNa svAminirvANazilAyAM raivatAcale // 23 // nemenirvANabhUmau ca cakre zakreNa mandiraM / nAnAratnairnIlaratnapratimAnvitamunnatam / / 24 // gatvA nandI re katvA'STAhikAmatha vAsavAH / prAptAH svasvAspadeSvarcA jinAsthanAM sarvadA vyadhuH // 25 / / nemiH so'stu jinaH zriye trijagatAM | | yasyojayante girAvAnandAdupavINitA sucaritazreNIti devyA'mbayA / asmatpUrvajarakSako'yamiti hi vyaktAnurAgairivAdyApi prastuta- | K maNDalaimRgakulairutkarNamAkarNyate // 26 / / itazca pANDavAH prApurviharantaH kramAdbhuvi / hastikalpe pure mAgrge'pyAdRtaM mAsika tapaH ||27|| yojanAni dvAdaza syAd raivatAdriritaH purAt / nemi natvA vayaM prAtaH kurmo mAsikapAraNam / / 28 // iti prItyA vadantaste'nyonyaM tatra pure janAt / nirvANaM zuzruvurnemervA savainirmitotsavam / / 29 / / yugmam // te'paJcA'pi sphuraduruzucaH puNDarIkAdrimetya zritvA satvAdanazanavidhi prApya kaivalyalakSmIm / muktau gavA vyadhuranugatAM zAzvatI nemibhaturdudhA sAdhvI drupadatanayA tvacyutaM | kalpamApa // 30 // amamacarite bhAvinyevaM tayoH sahajanmanobalaharibhave mRtyu prApte ladhau sujanA guroH / guruzucaH surAd bodhaM tIvaM tapo rathakRnmRgopakRtisukRtI zrutvA dharma zrayantu zubhaM pradam // 31 // // 475 // Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama ityAcAryazrImuniratnaviracite amamasvAmicarite mahAkAvye baladevacaritra-brahmalokotpatti-paJcamabhava-tathApANDavazeSacarita neminirvANa-varNanaH paJcadazaH sargaH // granthAnam // 135 // SoDazaH srgH| jineza| caritram / kAlasvarUpa kathanam // 476 // utsarpiNyAM dvAdazo'rhannamamo neminoditaH / bhavitA vAlukodvRttaH kRSNajIvona bhArate // 1 // bhAvinyutsarpiNI cAvasarpi-| | Nyante tto'nyoH| jinenA'pazcimenoktaM prAksvarUpaM nirupyate // 2 // rAjIva maMtriNA dvaidhIbhAvaM vidyAdharAdriNA / kArite bhArate kAlo'pyadhAt tadyogajaM dhruvam // 3 // tatrAraH SabhirutsarpadbhAvairutsarpiNItyabhUt / kAlavRttiviparItairetairevAvasarpiNI // 4 // kAlAraghadve | bhramati narakSetrAntaranvaham / bhajatazcakratAmete paryAyeNaiva kautukam // 5 // tatra vaaddhictuHkottikottiprmitiraadimH| suSamAsuSamAkhyo| SH kalpadruprItayugmibhRt // 6 // trigavyUtocchritadehAH palyatritayajIvinaH / mArUyahAzino'pyatrA'hamindra zrIvijitvarAH // 7 // tryabdhikoTIkoTimAno dvitIyaH sussmaarkH| yugminotra dvipalyAyudbhigavyUtadvayahAzanAH // 8 // arastRtIyaH suSamaduHSamAkhyo'sya tu prmaa| ambhodhikoTikoTyau dve kAlasyA'pyahaha truTiH // 9 // ekagavyUtoccadehA ekapalyAyuSotra ca / ekAhataH kalpavRkSa. phalAhArAzca yugminaH // 10 // pUrvalakSacaturazItyA navAzItipakSayA / nyUnevAyo'bhavatsArvaH tIrthakRd bharate jinH||11|| ekA-| *mbhodhikoTikoTiduHpamAsuSamArake / turye mitirdvicatvAriMzacchatonAbdasahasrakaiH // 12 // pUrvakoTyAyuSaH pnycdhnuHshtsmunntaaH| sarga-16 // 476 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 477 // asminmAH kalpavRkSocchicyA rAddhAnabhojinaH // 13 // trayoviMzatirahanto'jitAdyAzcAtra jajJire / cakriNo baladevAzca viSNavaH prativiSNavaH // 14 // sASTimAsasahitenA'sya varSatrayeNa ca / mAne'vaziSyamANe'gAnmuktiM vIro jino'ntimaH // 15 // sthitaM ta hastyAdi | mantye samavasaraNe zaraNe'GginAm / puNyapAlaH kSoNipAla ityapRcchajinAdhipam // 16 / hastiH kapiH kSIravRkSaH kAkaH siMhaH saroru- catuHsvamaham / bIjAni kumbha ityaSTa svapnAH svAmin mayekSitAH // 17 // zubhAzubhAnAmeteSAmarthamAkhyAhi ynmnH| kampate me bhRzamathAca- - phalakathanam cakSe bhagavAniti // 18 // kAlena zrAvakAH stambaremA iva vivektH| bhUtvA'pyunnatAH prauDhakAntArAgavimohitAH // 19 / / gRhavAse nivAse'pi vipadA tucchasaukhyade / dAvAkrAnte vana iva sthAsyantyAsaktacetasaH // 20 // prajiSyanti no dauHsthye paracakre'pi caagte| * | kusaMgena valiSyanti daivAtpravrajitA api // 21 // stokA nirvAhayiSyanti pravrajyAM hitakAriNIm / dhyAtvA''yatiM ca lajAM ca hasti khapnArtha iidRshH||22|| atyalpasattvAH prAyeNa kapivaccalacetasaH / mAndya yAsyanti gacchasthA AcAryAdyA api vrate // 23 // anyA| napi viparyAsaM te neSyanti vratodyatAn / bhAvino'taHparaM stokA eva dharme dRDhodyamAH // 24 // pramadvaraiH svayaM dharma preryamANAH zlathAH pare / tAnevopahasiSyanti grAmyA grAmasthapauravat // 25 // bhAvinItthaM pravacanasyA'vajJA'taH paraM bhuvi / arthaH plavaMgamasvapnasyA'yaM te kathito nRpa ! // 26 // kSIradrukalpAH suzrAddhAH prINakAH sAdhupakSiNAm / rotsyante liMgibhiH kAkairiva kolAhalotkaTaiH // 27 / / pratibhAsyanti ca zrAddhamAnaseSu mhrssyH| mahAtmAno'pi kucarA ivAho kAlavalgitam // 28 // rodhaM vihArakSetroAH susAdhUnAM ca liNginH| vatthUlavatkariSyanti kSIndrorartha IdRzaH // 229 // dhArthino'pi munayo dhRSTAH zrAddhAzca no gurau / khagacche cAbhiraMsyante 1 // 477|| padmAkara iva dvikAH // 30 // mRgatRSNAnibhairanyagacchikairvaJcakaiH samam / AcAryAyaistato'nvaiste yAsyantyAsyaM prasArya ca // 31 // gantuM Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama- // 478 // na yujyate sArddhametairityanuzAsakAn / doSyanti te mukhaistIkSNaiH kAkasvapnArtha IdRzaH // 32 // kuraMgAnekapApAMgabhaMgaiH siMhasamaM matam / jinezajaina kSetre'tra vanavajAtismRtyAdyamanvinA // 33 // nirjIva bhAvi no mithyAdRSTibhiH pazubhiH kvacit / vidroSyate svAGgajaistu liM- caritram / gibhiH kRmisannibhaiH // 34 // yugmam // kutIthikaizcana prauDherapi te zvApaderiva / pIDipyante bhAraprabhAvAt siMhasvapnobadatyadaH // 35 // siMhAdi narAn parAkariSyanti dhArmikAna kulajAnapi / kusaMsargAtsaraHpadmAna sugandhAna gardabhAbjavata // 36 // jAtAH kudeze kukule dhArmikA 17 catuHsvamaapi bhAvinaH / gardabhAbjavada'grAhyAH padmasvapnoktamIdRzam // 37 // vapetphalAyAbIjAni yathA bIjadhiyo pare / akalpyAni tathA vapsya phalakathanam ntyapAtre kalpyakalpanAt / / 38 // yadvA bIjamabIjAntaH ko'pi kauTumbiko'spadhIH / kSetre ghuNAkSaranyAyAdanAkUto vapedyathA // 39 // kRtvA kalpyamakalpyAntastathA dAsyanti sAmpratam / ajJAnAH zrAvakAH pAtre biijsvpnaarthto'mutH||40|| suzIlAmbubhRtAH sAdhuguNapadmAMkitAH kalau / guptAH susAdhavaH stokAH bhAvinaH pUrNakumbhavat / / 41 // hInAcArAH kuzIlAca kalasAH kazmalA iva / liMginastu bhaviSyanti sarvatra sulabhA kSitau // 42 // kartAraste ca kalahaM seAH saha maharSibhiH / bhaviSyati jane teSAM dvayeSAmapi hi tulyatA / / | // 43 // gItArthA vyavahartAraH sAmyena saha liMgibhiH / kSmAbhRdagrahilo lokai pahilaihilo yathA // 44 // pRthvIpuryAM tathA hyAsItpU paNoM nAmnA narezvaraH / subuddhiriti satyAhvastasya buddhisakhaH punH||45|| tenA'nyedhulokadevAbhidho naimittikaagrnniiH| vRSTeH svarUpaM sarga-16 bhAvinyAH spaSTaM pRSTo'bravIditi // 46 / / jyeSThAnte varSitAmbhodastajalaM yastu pAsyati / nizcita bhavitA sotra ahilaH sakalo janaH | // 47 // bhaviSyati tataH kAle jhiyatyapi gate sati / suvRSTiryajalaM pItvA bhAvI saJjo janaH punH||48|| maMtrI zazaMsa tadrAjJaH | // 478 // | sopyatho paTahaiH pure| lokAna'jJApayad vArisaMgrahaM cApya'cIkarat // 49 // rAjJAdiSTaM janazcakre vRSTimukte'nhi caambudH| niSThita S Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 479 // saMgrahItAmbho'pyahobhistha kaizcana // 50 // papurnavAmbu te lokAH sAmantAdyAzca tarSataH / akSINaprAcyapAnIyau rAjAmAtyo nu tau nahi // 51 // purIjano rAjajanaH sarvo'pi grhilsttH| svairaM jagau muktakezo nanata ca jahAsa ca // 52 // tau saJjau ca nRpAmAtyau ahilaloka| dUrasthau tadvijambhitam / pazyataH sma sphurnaimittikjnyaancmtkRtii||53|| sAmantAdyAzca tau rAjamaMtriNau svvilkssnnau| prekSya nizci svarUpam | kyire'nyonyamasmatto pahilAvimau // 54 // utsAyaitau nijAcArarahitau tadubhAvapi / navInau sthApayiSyAmaH khAcArau nRpamaMtriNI // 55 / / jJAtvA subuddhistanmaMtra rAjhe'zaMsada'sAvapi / tamUce kathamebhyaH svarakSA kAryA'dhunA ? vada / / 56 / / maMtryAkhyad rakSaNopAyaH | svasya kAlocitaH prbho!| anupraveza evaipAM balinAM smvaaytH||57|| kRtrimagrahilIbhUya tadetaigrahilaiH saha / sthIyatAmatha jajJAte | ahilau rAjamaMtriNau // 58|| janasya ahilasyAntaH pradA'grahilAvapi / ahilaM khaM nRpAmAtyau tau svAM lakSmI rarakSatuH // 59 / / atho jAte zubhe kAle savRSTau tajjalaM punaH / pItvA te jajJire lokAH sajAH svaasthybhRto'khilaaH||60|| duHpamAsamaye'pyevaM gItArthAH saha liNgibhiH| sAmyaM dhRtvA susamayaM pAlayiSyanti bhAvinam // 61 // zrutveti rAjA zrIpuNyapAlo vairaagyvaaNstdaa| pravajya sutapastavA vave muktizriyaM kramAt // 62 // vicchedaM kevalAdInAM vIraH pRSTaH sudharmaNA / ityAkhyaJjambunAmnaste ziSyAnna parato nRNAm // 63 // kevalamanaHparyAyaparamAvadhayastathA / pulAkalabdhezcAritratrayamAhArakaM vapuH // 64 // jinakalpazca mokSazca bhaviSyantyatra bhArate / jamboH kevalamokSau tu nizcayena bhaviSyataH // 65 // tri0vi0|| jamboH svaziSyaH prabhavastasya zayyaMbhavo'sya ca / yazobhadro'sya saMbhUtabhadravAha bhaviSyataH // 66 // sthUlabhadrazca sambhUtaziSyo'mI sarvapUrviNaH / mahAgirisuhastyAdyA vajrAntA dazapUrviNaH / 67 // evaM pUrveSu sAMgeSu trUTyamAneSvapi kramAt / mama vatiSyate tIrthametadduHprasahAvadheH // 68 / gaNabhRgautamo natvA'prAkSIda vIramatho / // 479 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / kalkIsvarUpakathanam // 48 // jinam / ataH prabhRti kAlasya svarUpaM kiM ? bhaviSyati // 69 // AkhyatprabhunivRttemeM vyatIte vatsaratraye sASTimAsasaMyukte lagitA | paJcamArakaH // 70 / / samAsahasradvitaye SaDazItyonite gate / mama nirvANato bhAvI pATalIputrapattane // 71 // caitrASTamIdine viSTau caNDAlAnAM kule nRpH| kalkI caturmukho rudra ityAkhyAtrayavizrutaH // 72 // yugmam / / tadA cAyatanaM rAmakRSNayormathurAsthitam / | zIrNamUladruma ivA'kasmAd bhUmau patiSyati / / 73 / / tasya prakRtyA krUrasya vipadroriva kITakAH / sphuriSyanti krodhamAnamAyAlomAH sahodbhavAH // 74 // durbhikssviddvrsten-raajbhiitiityvRssttyH| bhaviSyanti gandharasatruTayazca kSitau tadA // 75 / / sa kumAro'STAdazAbdI bhUkhaitAmapi DAmarI / atyugrazAsanaH kalkI bhavitA'taH paraM nRpaH // 76 // bhrAmyanpuSpapure pazcastUpAn prekSyAnugAna sau| prakSyatyete kIrtikeliparvatAH kena kAritAH // 77 // tepyAkhyasyanti pazcA'mUna kharNastUpAna'cIkarat / nando na tatsuvarNa tu kairapyAdAtumaiSyata // 78 // kalkI valkIva tat zrutvA bahulobhaH svabhAvataH / tAn stUpAn khAnayitvA tatsvarNamAdAsyate jabAt // 79 // so'rthalubdhaH puraM taca khAnayiSyati sarvataH / tRNAya maMsyate bhUpAn sakalAnapi vikramI !!80 // tadA ca khAnyamAnAyAstena pussppurkssiteH| gaurusthAsyati lavaNadevI nAmnA zilAmayI / / 81 // tADayiSyati zRMgAgreNaitaddhAmnoddhatA ca sA / catuHpathasthA bhikSArtha jainAn paryaTato munIn / / 82 // sthavirAH kathayiSyanti gauriyaM nagare ghanam / jalopasargamAcaSTe tadyAtA'nyatra sAdhavaH / / 83 / / kecittadA tadAkarNya yAsyantyanyatra sAdhavaH / vakSyantyanye tu tatrAvasthAnalobhAdidaM vcH||8|| bhAvikarmavazAjantorazubhaM yadivA zubham / yattaniSeddhaM naivAlaM bhaviSNujiSNurapyaho // 85|| khaM satyAkhyaM tataH kattuM kalkI pAkhaNDino'khilAn / mArgiSyati karaM te ca dAsyanti saparigrahAH // 86 // parairdarzanibhirdatto bhavadbhistu na me karaH / ityAkSipya munIn jainAnapi rotsyati so'kRpaH // 87 // vakSyanti sAdhavastaM sarga-16 // 480 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 481 // zrIsaMghakRtaH kartAmbudastataH / pura |ca kiM ? raajnnprigrhaaH| dAste dharmaSaSThAMzalAbhaM muktvA paraM vayam // 88|| procuH purAvido'pyevaM rAjA rakSastapodhanAn / brahmaniSThAna puNyaSaSThabhAgamakSayyamaznute // 89 // tasmAda'smAd durArambhAnnivarttakha mahIpate / nAyaM kSemAya te rAjyapurarASTreSu nizcitam // 90 // kalkIkRtozrutveti vAcaM sAdhUnAM kalkI krodhaarunnekssnnH| bhAvI kRtAntavad vakravaktravikRtAkRtiH // 91 // AH pApmannakarAn sAdhUnapipadrave zakrAyad yAcase karam / aprArthitaprArthI ko'si ? taddhavaM re nRpAdhama ! // 92 / / AkSiptaH puradevyeti maMtrazaktyeva mudgalaH / vastaH kalkI hAnArtha munInnatvA kSamayitvA ca mokSyati // 93 / / yugmam / / pATalIputrapralayazaMsinaH kalkinastataH / bhayaMkarAH tadotpAtA bhaviSyanti ca bhRrizaH // 94 / / ahorAtrAn saptadaza vRSTiM kartAmbudastataH / puraM plAvayitA gAMgaH pravAhazca vizRMkhalaH // 95 / / tatra saMghajanaH ko'pi | sUriH pratipado'pi ca / kalkI paurajanaH kazcit sthAsyate sthalamastake / / 96 / / gAMgena payasA viSvag nagarAntaH prasAriNA / prApsyanti pralayaM paurajanAstatra ghanAstadA // 97 // nivRtte salilasyopasarge kalkinRpaH punaH / nandadravyeNa nagaraM kArayiSyati tanavam // 98|| bhUyo'pi sAdhuvihRtizcaityazreNI ca bhAvinI / zasyasampattikRtkAle vRSTirambhomucAmapi / 99 // kretA drammeNa kumbhAptAvapi dhAnya jano nahi / subhikSamevaM pazcAzadvarSI kalkini vartyati // 100|| AsannamaraNaH kalkI punardanino'khilAn / mocayiSyati liMgAni cchalaiHkurvannupadravam / / 1 / / viSvA sasaMgha govATe sUri prAtipadaM sa ca / mAgiSyati haThAd bhikSASaSThAMza krUramAnasaH // 2 // kalkin kSemAya te nedamiti zAsanadenatAH / pAtre'vatIrya taM vakSyantyayaM mokSyati taM natu // 3 // saMgho'tha zakramArArddha kAyotsarga vidhAsyate / prabhaved balavAneva balino nigrahe ytH||4|| saMghasya kAyotsargeNAkRSTimaMtrazriyA kSaNAt / indro vRddhadvijIbhya tatraitA calitAsanaH // 481 // // 2 // sabhAsthaM kalkinaM siMhAsanAsInaM sa vakSyati / govaniruddhAH kiM ? vATe rAjanete munIzvarAH // 6 / / zakraM pravaditA kalkI basa-1 96 // gAMgena payasA nagara kArayiSyati tapa dhAnya TipUnaH / nandadravyeNa nagarAntaH prsaarinnaa| prakopa kAyotsarga Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama- // 48 // nete pure mama / dadate bhaikSaSaSThAMzamapyaho na karaM param // 7 // babhUvuH karadAH sarve pAkhaNDA mama natva'mI / ruddhAstadvATake dogdhuM * jinezadurgavIvad balAnmayA // 8 // vajrI taM vaditA nepAmasti kizcid vimuzca tat / doSo bhikSAMzadAne ca gRhipUkto mahAn yathA // 9 // caritram / saMvibhAgarucibhikSuzcaturo hanti sarvadA / dAtAramannamAtmAnaM yasmai cAnnaM prayacchati // 10 // dAsyanti naite tadbhikSApaSThAMzamapi te nRpa / adhamakAlayAcanapi bhikSubhyo bhikSAMza lajase na kim ? // 11 // tanmunatAn munIstUrNa bhaviSyatyanyathA tava / mahAnanarthaH kSemAya kiM ? syAt svarUpam kRSNAhiyaTTanam // 12 // iti zakragirA krudhyan kalkI bhASiSyate bhaTAn / rere bhaTA gRhItvAzu vipro'yaM kSipyatAM bhiH||13|| | | ityuktavantaM taM kalkaparvataM kalkinaM hriH| capeTAtADanAttUrNa vidhAtA bhasmapuJjatAm // 14 // kalkI sampUrya paDazItyabdAnyA yunarezvaraH / nArako narakAvanyAM duHkhabhAgI bhaviSyati / / 15 / / prAjJApya jaina dharma ca dattAkhyaM kalkinandanam / rAjye nyasya | | namaskRtya saMghaM gantA surezvaraH // 16 / / zakrAjJAM saMsmaran vastughoraM pApaphalaM tathA / karttA dattanRpaH pRthvImarhacaityamanoharAm / / 17 / / ataH | paraM jinadharmaH pravartyati nirantaraH / arasya paJcamasyaiva paryantaM yAvadadbhutaH // 18 // arhatAM samaye hyeSA bharatakSetrabhUrabhUt / ramyagrAmAkarapurA surAvAsasahodarA // 19 // Asannagaravad grAmAH svargavannagarANi tu / kuTumbino rAjasamA rAjAno dhanadopamAH // 20 // sudhAMzava ivAcAryAH pitaro devatA iva / mAtRto'pyadhikAH zvazvaH zvazurAH pituto'pi ca ||21sh tri0vi0|| jano'pyAsId gurudevArA- sarga-16 dhakaH satyazaucavAn / dayAluvinayI dharmAdharmajJaH svapriyAratiH // 22 // IticauraparacakrAnAbhRd bhIna navaH karaH / kulaM zIlaM kalA vidyA cArghamApajane nRNAm // 23 / / AzcaryANyupasargAdInyabhUvana bhArate daza / vyarthAH kutIthikAcAhadbhaktibhAjo mahIbhujaH // 24 // ||482 // adhArmikaH kaSAyI ca kAle'smin maline'khilaH / prAvRTkAla iyonmArgagAmuko bhavitA janaH // 25 / / kAlo yathA yathA gantA Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 483 // viparIta sthitipradarzanam bhAvI lokastathA tathA / hiMsAdinirataH sarvaH kutIthiMbhramitAzayaH // 26 // grAmAH zmazAnavad bhImAH purANi pretalokavat / kuTumbino | bhaviSyanti ceTavad yamavannRpAH // 27 // grahISyante nRpailubdhairvibhavaM svaniyoginaH / tadgRhyezca janA evaM mAtsyo nyAyaH pravartyati |28|| krameNa madhyatAM dhuryA madhyAH prApsyanti cAntyatAm / dezAzca dolAyiSyante hatAH potA pavomibhiH // 29 // upadroSyanti ca kSoNI cauryazcaurAH karairnRpAH / bhUtagrahArcanaiH zreNyo lazcAbhizca niyoginaH // 30 // janaH svArthaparo bhAvI svajaneSu virodhakRt / parA| rthaghAtI dAkSiNyasatyalajjAbhirujjhitaH // 31 / / avajJAsyanti ca gurUna ziSyAstAn guravo'pyataH / sabhyag na jJApayiSyanti zrutaM hI samayasthitiH // 32 // itthaM gurukulAvAsaH krameNocchedameSyati / bhavitrI dharmadhIH stokA bhUrijIvAH kulaanvilaaH||33|| bhAvI devAgamo naivA'vajJAsyanti pitRn sutAH / kAlarAtrIvi zvazrUH sarpaveSA snuSAH punH||34|| hAsyavakroktibhinetravaktrabhravibhramairapi / * kulastriyo'pi bhAvinyo vilAsinya ivA'trapAH // 35 / / zrAvakazrAvikAtuTyA naMSTA dharmazcaturvidhaH / parvasvapi munIn sAdhvI! nimaMtrayitA janaH // 36 // dharma dambhaM janaH kartA kUTamAnatule api / bhAvinaH sajjanA duHsthAH susthAstu bhuvi durjnaaH||37| maMtrataMtrakalAvidyauSadhImaNidhanAyuSAm / savRkSaphalapuSpANAM rUpariddhitanUnateH // 38 // dharmANAmAgamAnAM cAnyeSAmapi zubhAtmanAm / hAnibhavitrI bhAvAnAM paJcamere'dhikA pare // 39 / / yugmam / / prasapeti truTadbhavyabhAve kAle kramAditi / bhAvinaH kecidagrAhyAbhidhAnAH sUrayo ghanAH // 40 // __ svacchandAH kalahA'zlAghA vairAnivRtikAriNaH / bhAvino bahavo muNDAH zramaNAH katicitpunaH // 41 // paThiSyanti zrutaM dIkSA SadAsyante bhavyajanminAm / tapaHkriyAM kariSyanti bhuktaye nAtmamuktaye // 42 // jJAneneke kriyayA'nye tapasA'nye ca garvitAH / bhavi // 483 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 484|| jinezacaritram / antyasaMghakathanam duHprasahasUri svarUpaM ca pyanti traye'pyete mitho dvaiSAd bhavAzrayAH // 43 // kRte zrAddhakulAnAM te'pyanyonyaM yuddhamuddhatam / karttAro durddharAH kauTumbikAnAmiva bhUbhujaH // 44 // bahumohAH sakaSAyAstucchAH svecchAkriyAratAH / liMginya eva bhAvinyaH zramaNyastvAryikAH mitAH // 45 // nirvA. | sanA devagurudharmatattveSvahaMyavaH / zrAvakAca bhaviSyanti nAmato bhAvato'lpakAH // 46 // parataptiH pratikrAntirvadanaM gurunindanam / ale svAdhyAyo vikathAyAsaM bhAvinyaH zrAvikAzca tAH // 47 // avaSTambhena duhiturvarNyante pitaro'pi ca / maMsyate sadhanaM bandhuM nirddhanaM | sodaro'pi na // 48 // jJAnapAtratayA vADhaM nIcAnapyuttamo janaH / sarvebhyo darzanasthebhyo'dhikaM gauravayiSyati // 49 // vetAla iva | kAle'sminnitthaM duSTe prasarpati / yaH sthiro bhavitA dharme zlAghyaM tasyaiva jIvitam // 50 // sUri1Hprasaho nAmnA phalguzrIstu mahattarA / | suzrAvako nAyalAkhyaH satyazrIH zrAvikA parA // 51 // amAtyaH sumukho nAmnA rAjA vimalavAhanaH / bhaviSyanti bhArate'mI duHkha| mAyAmapazcimAH // 52 // hastadvitayamAnAMgAste viMzatyabdajIvitAH / turya nyUna SaSThamugraM tapasteSAM bhaviSyati // 53 // dazakAlika bhRtsarvapUrvadhArIva dAsyati / saMghe bodhaM munistIrtha yasmAduHsahAvadhiH // 54 // vaya'tyaka tato dharma dhamoM nAstIti vakti yH| | kartavyaH sa bahiH saMghAdAstika stikAgraNIH // 55 / / gRhe sthitvA dvAdazAbdImaSTAbdI saMyame punaH kRtvA duHprasaho'nte cASTama saudharmamApsyati // 56 // cAritrasya vyavacchedaH pUrvAnhe bhavitA tataH / rAjasthitezca madhyAnhe parAnhe tu hvirbhujH||57|| yAsyatyevaM duHkhamAbdasahasrANyekaviMzatiH / bhavitA tanmitiH SaSThArako'pyekAntaduHpamA // 28 // bhAvI naSTe dharmatattve hAhAbhRto jano'| khilaH / mAtRputrAdimaryAdArahitaH pazuvankSitau // 59 // bhaviSyanti dizo dhUmAndhakAreNa bhyNkraaH| bAsyantyaniSTA vAtAzca yuniza pAMsurAH kharAH // 60 // zItAMzuradhikaM zItaM srakSatyuSNaM tathoSNaruk / klezaM loko'tizItoSNArditaH prApsyati dustaram // 61 // tadA |sarga-16 // 484 // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 485 // H ARR820 utsarpiNIprathamAraka svarUpam mbudAzca kssaaraamlvissaagnyshnisNjnykaaH| vaSiSyanti kSitau vAri khanAmasadRzaM bhRzam // 62 // bhagandarajvarazvAsakAsazUlazirortayaH / rogAH kuSThAdayo'nyepi mAnAM tena bhAvinaH // 63 / / sthAsyanti duHkhaM pazavasvastAH krUrA jlaatttH| bhAvI kSetravanodyAnavallIvRkSataNakSayaH // 64 // girigarttApagAprAyaM samaM bhAvi tataH kSitau / vaitADhyamRSabhakUTaM gaMgAsindhU vinA'khilam / / 65 / / tadA kadAcidaMgAramayIbhUbhasmamayyapi / kadAcidvAribahulA bhAvinI paMkilA'pi ca // 66 // hastocA niSThuragiro durbalAH krkshaaNgkaaH| stabdhagrIvAH kSudranAzAH sarogAH krodhdustraaH||67|| bhaviSyanti narA nAyaryo nivpaashciivrojjhitaaH| viMzatyabdI nRNAmAyuH poDazAbdI tu yoSitAm // 68 // yugmam / / pavarSA mahilA garbha dhartA duHkhaprasastadA / poDazAbdA bhRrinatapautrA vRddhA tu bhAvinI // 69 // vaitADhyAdrenadyubhayataTakSmAsthavileSu ca / dvAsaptatau nivatsyanti narA nAryazca bIjavat // 70 / / taTe taTe taTinInAM bhaviSyanti tathaiva ca / bilAni teSu sthAsyanti tiryazco bIjamAtravat // 71 // mAMsAhAraratAH pApAH krUrA narakagAminaH / hahA manuSyAstiyazcastadA sarve'pi bhAvinaH // 72 // tadA gaMgAsindhunadyoH zroto rathapathonmitam / vakSyatyudyadbharimatsyakacchapairAkulaM jalam // 73 // tatraitya rAtrau matsyAdIna | kRSTyA mokSyanti te sthale / khAdiSyantyati caNDAMzutApapakvAn punarnizi // 74 // bhokSyante te sadaivetthaM ghRtAdyAsIna yattadA / na zayyAsanagehAdi nAnnapuSpaphalAdi ca // 75 // syAd bharataikhateSu duHSamaivaM dazasvapi / ekAntaduHpamApyekaviMzatyabdasahasramA // 76 // duHpamAtiduHSamArAvetAvevoktarUpiNau / AdyadvitIyau vailomyAdutsarpiNyAM bhaviSyataH // 77|| ekAntaduHSamAre cotsarpiNyAH prathame* gate / meghAH paJca bhaviSyanti pRthak saptAhavRSTayaH // 78 // kastitApAM vasudhAM prathamastatra puSkaraH / kSIramegho dvitIyastu zasyAni janiSyati // 79 // tArtIyIko ghRtameghaH snehamutpAdayiSyati / aupadhyAdya'mRtameghazcaturthastu vidhAsyati // 80 // rasamegho rasaM sraSTA HER-2403PRAB // 485 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 486 / / jineza ritram / dvitIyArakabhAvijinezvaranAmAni pRthvyAdInAM ca paJcamaH / paMcatriMzadinAvRSTirbhAvinI vizvajIvinI // 8 // vIkSya vRkSauSadhIvallIharitAyudgataM kssitau| niHsariSyanti manujA bilebhyo'tipramAdinaH / / 82 / / vakSyante te jAtapuSpaphalA'bhRd bharatasya bhuuH| na bhakSyaM mAMsamadhunA vo'vazyaM ca mAMsabhukca / / 8 / / rUpAyuH saMhananAni nRNAM dhAnyAni ca kSiteH / prApsyanti vRddhi kAlena saha pavizAdiva / / 84 // Rtavo vAyavaH saumyAH salilAni laghUni ca / bhaviSyanti kramAnmAstiryaJcazcAtinIrujaH // 85 / / are dvitIye yAte ca duHpamAkhye'tra bhArate / ete kulakarAH sapta bhAvinastatra cAdimaH / / 86 / / zrImAn vimalavAhanaH sudAmA saMgamo'pi ca / turyaH supAzcoM datto'tha sumukhaH samuciH kramAta // 87 / / yugmam / / eteSu prathamo jAtismRtevimalavAhanaH / karttA grAmapurAdInAM rAjyahetonivezanam / / 88 / / upadeSTA vyavavahArAn zilpAni gaNitaM lipiiH| nItIrdarzayitA karttA gogajAzvAdisaMgraham / / 89 // jAte'nau dugdhadadhyAdau pRthavyAM dhAnyotkare'pi ca / randhanAdihitAyepa prajAnAmupadekSyati // 90 // duHpamAsupamAkhye'smiMstRtIye're bhaviSyati / zatadvAre pure bhadrApateH saMmucibhUpateH // 91 // sUnuH zreNikabhUpAlajIvaH prathamatIrthakRt / padmanAbho janmamAnAdibhirmama samo mune! // 92 // yugmam / / trayoviMzatirahanto'taH paraM prAga | jinaH smaaH| bhaviSyanti pratilomaparipATyA kramAdamI // 13 // supArzvajIvo'rhana sUradevo bhAvI dvitIyakaH / poTTilajIvaH supArzvastArtIyIko jinezvaraH // 94 // turyaH svayaMprabhastIrthapati vo dRDhAyuSaH / kArtikajIvaH sarvAnubhUtinAnA tu paJcamaH // 95 // devazrutAbhidhaH paSThaH zaMkhajIvo jinaH punaH / udayaH saptamo nandajIvastIrthasya nAyakaH // 96 / / jino jIvaH sunandasyASTamaH peddhaalsNjnykH| khyAto jIvastu kIkasyA navamaH poTTilo jinaH // 97 // reyale vo dazamaH zatakIrtijinAdhipaH / ekAdazaH suvratAkhyo jino jIvastu satya keH // 98 / / dvAdazastva'mamo nAnA jIvaH kRSNasya tIrthakRt / nikaSAyo baladevasyAtha jIvastrayodazaH / / 99 / / jinastu sarga-16 // 486 / / Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 487 // *jIvo rohiNyA nipulAkazcaturdazaH / paJcadazaH sulasAyA jIvo'rhannirmamAbhidhaH // 200 // jino jIvo'tha revatyAH ssoddshshcitrguptkH| * jIvo gavAleH samAdhiriti saptadazaH prabhuH // 1 // tIrthakRd gAgalerjIvo'STAdazaH saMvarAkhyayA / ekonaviMzo dvIpAyanasya jIvo yazo- cakrI viSNu | dharaH // 2 // karNasya jIvastIrthezo viMzo'tha vijayAbhidhaH / ekaviMzo nAradasya jIvo mallAbhidho jinaH // 3 / / jIvo'mbaDasya dvAviMzo prati viSNu | devo nAmnA jinAdhipaH / trayoviMzo dvaarmdjiivo'thaa'nntviirykH||4|| caturviMzaH svAtijIvastIrthakRd bhdrsNjnyyaa| utsarpiNyAM | nAmAni | bhAvinIyaM caturviMzatirarhatAm / / 5 / / dIrghadanto gUDhadantaH shuddhdntstRtiiykH| zrIcandra zrIbhRtisomAH padmanAmA'tha saptamaH // 6 // mahApadmo dazamAkhyo vimalo dazamo nRpaH / vimalavAhano riSTo bhAvinazcakriNastvamI ||7yugmm // tathA nandinandimitraH zrImAn sundrbaahukH| mahAbAhuratibalo mahAcalabalAvapi / / 8 / / tripRSTazca dvipRSTazca bhAvino viSNavo nava / caTatprakarSarAmA apyAdyasteSu balAbhidhaH // 9 // jayantazcAjito dharmaH suprabhaH zrIsudarzanaH / Anandanandanau padmo'ntimaH saMkarSaNaH punH||10|| tri0vi0|| tilako lohajaMdhazca vajrajaMgho'tha kezarI / baliprahlAdanAmAnAvaparAjita ityapi // 11 // bhImaH sugrIva ityete nava prtyrddhckrinnH| triSaSTiH zalAkA narA bhaviSyantIti bhArate // 12 // yugmam // avasarpannutsapanne kAlo'sti kAliyAhiriva / bharate yamunAhUda iva bhayakadamyo jinAzrayAd bhvyaaH||13|| amamacarite bhAvinyevaM tayoH sahajanmanolaghuramama ityutsapiNyAM yato bhavitA jinH| tadiyamu| ditA pUrva vIroditAmavasarpiNIsthitimanukRte pITe hi syAt kRtiH surasadmanaH / / 214 // // 487 // ityAcAryazrImuniranaviracite amamasvAmicarite mahAkAvye avasarpiNyu sarpiNIsvarUpanirUpaNaH SoDazaH sargaH // granthAnam // 21 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama saptadazaH srgH| jinezacaritram / bharate zatadvAra nagara // 488 // varNanam athAsti jambUdvIpe'smin dvIpAn subhaTavat parAn / jetuM merumiSAnnyasya jayastambhaM sthire sthite // 1 // merodakSiNataH kSetraM pavitraM bharatAkhyayA / yatrAghanodake'pi syuH kautukaM zasyasampadaH // 2 // yugmam // bhinna tasindhugaGgAntaHsthitena rajatAdriNA / durva| heNa zirobhAreNeva SaTkhaNDatAmagAt / / 3 // madhyame'pyuttame tasyottamapUruSajanmanA / khaNDe khaNDendutilakAkRtau dakSiNadistriyAH | // 4 // bhAvI janapadaH puNDranAmA puNDrekSudaNDavat / dvedhA suparvaNAM vRddhyA tridazAvAsahAsakRt // 5 // yugmam // mahImahelAkarpUragaura: | puNDraikhiAhatAm / prAsAdabhUSayan satyaM nAma yaHkhaM dhariSyati // 6 // yaM sraSTA kharbhuvarlokAvapavAhya dhruvaM vidhiH| kuto'nyathA'tra drakSyante nirjarA bhogino janAH // 7 // niHsapatnairabhirUparatnaudhairnicitAntaraH / bhavitA yaH sarasvatyA devyAH sarvasvakozavat // 8 // kalpadroriva yasyAstadAridyasyAzrayaM jnaaH| vAJchiSyantya'nyadezasthA apyabhISTasurAcanaiH // 9 // anItyupadrave yatra kiM? citraM yadvidhAsyati / alaMkarmINatAM loko dharmakarmava'hardivam // 10 // caturimapi bhAvi tasmin zatamukhaM zriyAm / pravezAyeva satyAkhyaM zatadvAra mahApuram // 11 // jnyaasyntykhlmpyuccaiboNdhidhaanyotkrairjnaaH| yadbhAratasya kSetrasya khlvdvipulsthitiH||12|| praasaadainirmitodaamsurvigrhddmbraiH| bhaTairivodastadaNDairyajeSyatyamarAvatIm // 13 // zobhanaprItisaubhAgyadhRtiviSkambhasaMkathA / bhavitrI yatra nakSatrasUcakeSu janeSu na // 14 // AzaizavAt paJcavargAbhyAsavAnapi yajanaH / caturvarga eva dAkSyaM darzayiSyati kautukam // 15 // yatra vyAjoktiva |sarga-17 // 488 // Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 489 // jAmrA kroktivaastvdhvniliilyaa| vilAsinIjanaH prauDhAnapi jeSyati satkavIn // 16 // hANi pAtraramyANi sandhikAmyAni yatra ca / dhaninAM nATakAnIva kasya bhAvIni no mude ? // 17 // tatra bhAvI zrIsammatiriti kSitipatizzuciH / vairibhiryatpratApAtAdivelA zrayiSyati // 18 // yadaMhinakhacandrANAM vyakti neSyanti bhartRtAm / namannRpaziroratnazreNyastArAH svasevayA // 19 // yatpratApapradIpasya bhadrArAjJI svarNazailaH shikhaaskhH| bhrAmyan yaH paritaH satyAM karttA bhAnuH pataGgatAm // 20 // kukSau kRSNayasya tejakhinAthasya maNDale budhazukravat / dizi ytroditaasttraivaa'stmessyntyraatyH||2shaa ekAtapatraM khaM rAjyaM vinatAna- jIvAvato ndanaH sukham / vAJchannivaikachatraM yo jaina dharma vidhAsyati // 22 // yatkItikAntAdhammilapratimallaM nabhastalaM / mallIstabakavattatra* bhAvI zazIlakSma tvalIvrajaH // 23 / / apIbhagAminI tasya bhAvinIzasya kautukam / bhadrA bhadrAkRtirdevI preyasI sarvamaGgalA // 24 // sA vAsayaSTiH sauvarNI dhruvaM kAmakalApinaH / cchalAtkezakalApasya kalApo'sya yadIkSyate // 25 // sraSTuH sarvasArasamrge nisargeNa dvisso'pysau| jajJe ghuNAkSaranyAyAda'nyA'bhUttAdRzI na yat // 26 // tadehAtilAvaNyalipsayA kuGkamadhruvam / kazmIrasthitimAdRtya | sevyate zrIsarasvatI // 27 // mithyAbhAvamapAkRtya sA cintAratnavaddadhau / samyaktvaM ca patiM cAtmahRdaye'bhISTasiddhidam // 28 // tridhA ; * zuddhenonnatena yasyAH zIlena nirjitA / praNazyantI purA''noti gaGgA tripathagAbhidhAm // 29 // itaH zrIkRSNajIvo'pi saptA mbhonidhisammitam / saMpUryAyurvAlukAyAH kSiteruddhRtya lIlayA // 30 // zuddhastadvAsataH kSArapuTAdiva maNirvaraH / vizvaM dvedhA'pi daurgatyAduddhariSyannivAkhilam // 31 / / zukladvAdazyAM rAdhasyottarabhadrapadAzrite / candre tasyAH kukSimalaGkartA hAralatAmiva // 32 // tri0vi0|| // 489 // kSaNaM tasyAvataraNe bhUrbhuvaHsvanivAsinAm / duHkhacchedasukhollAsodyotastulyaM bhaviSyate // 33 // jIvAjIvazrutapUrvarajjuprabhRtivastugAn / Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / // 490 // nirUpaNam upadeSTA caturdazatAM caturdazakAnayam // 34 // ityAkhyAtumivAyAtAnmahAsvapnAMzcaturdaza / bhadrAvAsagRhe suptA drakSyatyetAnnizAtyaye // 35 / / yugmam // anekarakSaNAnnAtho bhavitA'yamanekapaH / nAhaM tvitIva matvA taM gajaH sevitumeSyati // 36 // nairmalyamadhikaM bibhraccatubhirbhA- suraH kramaiH / sAkSAdbhAvI ghRSaiva vRSaH kailAsahAsakRt // 37 // siMhaH zauryazriyo'tucchaM pucchaM kuNDalayannijam / taM karmakumbhinirbhadAzaktyA hINa baiSyati // 38 // merau tavAbhiSiktasya trilokazrIH svayaMvarA / bhavitrIti sAbhiSekA zrIgarbhe taMgadiSyati // 39 // dAsyatyalabhyaM saukhyaM vAmadakSiNayoH samam / prabhu haM tvitIvopAsiSyate puSpamAlayA // 40 // kalAkSayAdoSAkaratvAtsahajAdvidhuH / ArAdhayiSyatyakSINakalaM doSojjhitaM ca tam // 41 // bhAvI nityodayasaumyatejAH santApahRdvibhuH / itIvainaM raviH seviSyate tadguNalipsayA // 42 // bhAvI trilokIprAsAde nijavaMze ca naaprH| dhvajastvadvaditi stotA dhvajastaM kiGkiNIravaiH // 43 // anvitaH sumanaHzreNyA puNyAbjasubhagAnanaH / pUrNakumbho'bhiSektA taM garbhasthamapi zakravat // 44 // jino ghanAgame rAjahaMsapadmAnvitaH zuciH / nAhaM vitIva buvA taM garbhe'pi zrayitA saraH // 45 / / prAgbhave'pi tvayA mukto'smyahaM mocyo'dhunApi tat / zoSyo bhavAbdhivannatyArAddhAbdhigarbhagaM jinam // 46 // etallokAnamapi ca bhuvanaM bhavanaM mudAm / tvayaivAlaGkRtaM bhAvItyAkhyAtA bhavanaM prbhoH||47|| tava ratnatrayasyAhaM | sAmyaM lapsye kathaM ? nviti / praSTA ratnoccayaH prAptaH svame trijJAninaM jinam // 48 // plopitA svAzrayasyAhannazreyAMsastvahaM jane / khyAta ityayazo loptuM garbha taM zrayitA'nalaH // 49 / / bhadrA'mRn vizato vIkSya mukhAbje jAgariSyati / etya patyantike tasya hRSTA ca kathayiSyati // 50 // rAjA svabuddhyA tAnarthApayiteti priyAgrataH / lokottaraguNo rAjA bhavitA devi ! te sutaH // 51 // zrutveti rAjJI muditA sarga-17 // 49 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 49 // garbhAvasthAnirUpaNam nijAvAsaM sameSyati / dharmadhyAnavidhAnena nizAzeSaM ca neSyati // 52 // athodite ravau pUrvadigvadhUratnadapaNe / vidhAyAvazyakaM rAjJAs* dhyAsya rAjJI paTAntare // 53 // AhvAyya mantribhiH prItidAnaiH satkRtya vAJchitaiH / pRSTAH svapnavido vyAkhyAsyanti svapnaphalaM kramAt // 54 // yugmam // guNairatyunnataH sthAmadhAmanirbhayamAnasaH / dAridyabhid jaganmaulimaNDanaM sakalAlayaH // 55 // vizvodyotI zuciguNasyUtaH pUrNaH zamAmRtaiH / padmAzrayaH sadAstAghaH sampadA kulamandiram / / 56 / / guNamANikyarAzizca pratApavasatinRpaH / utsapiMNyAM dvAdazaste bhAvI tIrthakaraH sutaH // 57 // tri0vi0|| indrazvAsanakampena vijJAyAvataraM prabhoH / etya pitronivedyArcA dvedhA kRtvA |ca yAsyate // 58 // prabhuprabhAvAdvaddhiSNu rAjyaM hastyAdibhiH pituH / bhAvi zrIdaratnavRSTyA gRhaM mAtustu nodaram // 59 / / ratnagarbhava | mANikyaM meghamAleva mauktikam / rAjJI dadhAnA taM garbha gUDhaM zobhiSyatetarAm // 60 // abhaJji prAgbaliyanAvatINo'vApi so'bhanak / trivalimudare mAturiti mantA dhruvaM nRpaH // 61 // dvedhA'pi na kSamApIDAM soDhA'yamiti yatnataH / kSeptA garbhAlasA mandau kSamAyAM sA padau dhruvam // 62 // athisArthasya dAridya nUna naiSa sahiSyate / svamAturudare soDhA madhyasthamapi naiva yaH // 63 / / svAGgaM yathA yathA dhartA mAtA zaradivojvalam / rAjahaMsakuTumbasya bhAvI harSastathA tathA // 64 // rAjJI garbhAnubhAvAca khaGgadhArAzitaM tapaH / cikIrSuH khaDgalekhAsu dRSTiM dAtA muhurmuhuH // 65 // kumbhikumbhapadanyAsalAlasAlAlasAtmanA / sAzaMsitrI sutaM karmagajatAgandhasindhuram // 66 // garbha patyau samamatvA'pyAcaya sA dhariSyati / amamatvaM tanau rAjye prakAmaM vaibhave bhave // 67 / / sA pUrNadauhRdA garbhAnubhAvAdeva bhAvinI / kimatra citraM vA cintAmaNeriSTaM bhavenna kim ? // 68 / / pUNe kAle mAghazuklatRtIyasyAM himadyutau / uttarabhadrapadAsthe | mInarAzimadhiSThite // 69 / / lagnasya jAyamAnasyAhato vA mahimAM mudA / samaM didRkSayevocaHsthAnastheSu graheSu ca / / 70 // dvedhA'pi na // 49 // Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 492 // kSamA dhartu kSamosmIti trapAvazAt / zritaM mahAvarAheNa lakSaNacchadmanA dhruvam // 71 / / gaGgeva svarNakamalaM mahIva svarNabhUdharam / rasa- jineza| siddhiriva svarNa dyauriva svarNapAdapam // 72 // tApottIrNasvarNavaNaM nizIthasamaye sukham / bhadrA prasoSyate putraM tyaktaM garbhodbhavairmalaiHcaritram / | // 73 // paM0ku0 // aSTottarasahasreNa lakSaNaistamalaGkatam / vIkSya svapnodita mAtA vismitA mansyate jinam // 74 // jine kalpadruvajAte jinajanma prabhAvAH | bhAvI tatrAdbhutaM kSaNam / nArakANAmapi sukhAsvAdo'nyeSAM tu kA ? kathA // 75 // rere prayAta mohAdyAH zrImAn jAto yato jinaH itIvA'zAsad dhvaninA dundubhirdivyajnAhataH // 76 / AH prAvRSeNyaparjanyavRSTisRSTiM vinApi bhUH / dhartA manye tadocchvAsa prahRSTeva jinAgamAt // 77 // tatra tIrthe virajasaH snAtA iva digaGganAH / tadA''khyAyaH svabhartRNAmiva saMyogayogyatAm // 78|| tamAlazyAmalamapi vyomamaNDalamadbhutam / sphATikAdarzavad bhAvi tanmahobhirivojvalam // 79 // puNyasya nistraiNaguNasyAvatAre'pyarhatodbhutam / | pravAho gandhavAhasya bhAvI traiguNyabhAjanam // 80 // atyandugrahodyota udyota strijagatyapi / tadA bhAvI tamaHstomapAthonAthai* kakumbhabhUH // 81 / / itazca dikkumArINAM pUrva kampAttadAsanaiH / jJApiNyate jinajanma pazcAdavadhinA'dbhutam / / 82 // svasvAvAseSu tAH sarvAH stutvA natvA jinezvaram / AbaddhalAsyaM gAsyanti harSotkarSavazaMvadAH // 83 / / gajadantAdrikUTAdholaukikagrAmadhAmataH / aSTaidhyanti svavimAnaiH sAdaraM sattimandiram // 84 // bhogaMkarA bhogavatI subhogA bhogamAlinI / suvatsA vatsamitrA ca puSpamAlA tva tAca pappamAlA sva- sarga-17 | ninditA // 85 / / dattvA pradakSiNAstisro jananyAzca jinasya ca / kRtapraNAmAstA evaM vakSyanti mukulatkarAH // 86 // dikkumAyoM vayamadholokato bhaktaye'STa te / AgatAH smona tanmA sma bhaipIstvaM cArulocane ! // 87 // hRtvA saMvartavAtenAyojanaM sUtivezmataH / // 492 // pudgalAnazucIstAzcAntaHsthA gAsyanti tadguNAn // 88 // nandanavanakUTAkhyAdathASTAvUlokataH / svavimAnaiH sameSyanti pramodAdikku Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 493 // dikkumArIkRtajanma mahotsavaH mArikAH // 89 // meghaGkarA meghavatI sumeghA meghmaalinii| toyadhArA vicitrA ca vAriSeNA balAhikA // 90 // jinaM samAkaM natvA- | ''yojanaM sUtikAgRhAt / sekSyanti mAM vikRtyAndAstAH sugandhAmbuvarSiNaH // 91 / / kusumaiH pazcavaNNastu nirmAya prakaraM varam / gAsyantyahanmAtaguNAn sthAne sthitvA yathodite // 92 // nandottarA tathA nandA cAnandA nandivardhanA / vijayA vaijayantI ca jayantI cAparAjitA // 93 // etAH prAcyAdrucakAdreH sametyASTau sdrpnnaaH| natvA jinAmbe dikanyAH prAsthA gAsyanti tadguNAn // 9 // // yugmam / / samAhArA supradattA suprabuddhA yazodharA / lakSmIvatI zeSavatI citraguptA vasundharA / / 95 // etyaitA yAmyarucakAdaSTau bhRnggaarpaannyH| jina natvA dikkumAryAH prAksthA gAsyanti harSataH / / 16 / / yugmam / / ilAdevI murAdevI pRthvI padmAvatyapi / ekanAzA navamikA bhadrA'zoketi nAmataH / / 97 / / etyASTau vyajanahastAH pshcimaadruckaaditH| dikkumAryaH prabhuM natvA gAsyanti pratyagAzritAH // 98 // yugmam / / alaMbusA mitrakezI puNDarIkA ca vAruNIM / hAsA sarvaprabhA zrIhrIMrityaSTau dikkumArikAH // 99 // uttarAdrucakazailAdetya cAmarapANayaH / natvA prabhuM tadguNAMzca gaasyntyuttrdisthitaaH||10|| yugmam / / sutejAzcitrakanakA citrA saudAminI tthaa| vidigarucakazailebhyazcatasro diipikaakraaH||1|| etya natvA jinaM svaskhadiksthA gAsyanti bhaktitaH / tadguNoghaM raktakaMThyaH kalakaNThya ivoccakaiH // 2 // yugmam / / rUpA rUpAsikA caiva surUpA rUpakAvatI / catasro rucakadvIpamadhyAdetya kumArikAH // 3 / / zrIjinasya nAbhinAlaM caturaGgulavarjitam / chittvA khanitvA vai daraM prakSipyAtra nidhAnavat // 4 // pUrayiSyanti ratnaudhairdAbhistatra vistRtam / pIThavandhaM vidhAsyanti tasyopari ca bhktitH||5|| guNAdananyasAmAnyAllaghorapi puraskriyA / budhaividhIyate lagnavelAlpA''driyate na kima ? | | // 6 // yAmyaprAguttarAsvetAH kartAraH sUtimandirAt / siMhAsanaizcatuHzAlai ramyaM rambhAgRhatrayam // 7 // yAmyagehacatuHzAle nItvA taaH| // 493 // Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezacaritram / indrAsana calanaM sughoSA tADanaM ca zrIamama- prabhumAtarau / adhyakSyanti divyatelai ratnasiMhAsane sthitau // 8 // udvatyodvarttanastAzca nItvA prAcIgRhAsane / saMsnapyAlipya tau maNDayiSya ntyaMzukabhUpaNaiH // 9 // athottraactuHshaalaasne'dhyaasityostyoH| gozIrSacandanaM kssudrhimaadreraabhiyogikaiH||10|| AnAyya dagdhyA // 494|| SbaddhAro rakSAgranthi ca tAH kare / rakSAjItaM bhagavati rakSite svaprabhAvataH // 11 // yugmam // ratnagolau tADayiSyantyarhatkarNAntike'tha oe tAH / bhUyAH kulaaclaayustvmityaashiirvaadttpraaH||12|| AnIya janmaharSo'tha tAH punarjananIM jinam / sthitvA tadante gAsyanti tadguNAnmadhuraiH svaraiH // 13 // svariMgaNAM nityaghaNTAbhistadA'tucchaM dhvaniSyate / nyakSobhi tAbhirvAnAM jalomibhirivAbhitaH // 14 // spandiSyante vAsavAnAmAsanAni tadA samam / nartakAnAmivAGgAni harSAbhinayakautukAt / / 15 / / tataH sudharmAdhipatistatAM dhUmalatAmiva / krodhAgneH sphArayan bhImAM bhralatAmiti vakSyati / / 16 / / digdantidantAna kachettuM dantapatrAya vAJchati ? / kovA nakSatramAlArthI nakSatrANyuccicIpati // 17 // ko vA daivahato mRtyutkaNThI kaNThIravAsanam / kampayAmAsa me svasyApyavimRzya samarthatAm // 18 // | uktvetyAdAsyate yAvadanaM tAvadbhaNiSyate / senAnyA kvA'sti ? devAristadalaM sambhrameNa te // 19 // cakaH / zakro jJAtvA'vadhejaina | janma tyaktvA''sanaM tataH / datvA mithyAduHkRtaM ca vidhinA vanditA prabhum / / 20 / / pattyanIkapatiM cetyAdekSyate sa yathA jinH| * bhArate dvAdazo jajJe tajjanmasnAtahetave // 21 // svayaM sUrezvaro yAti tathyamapi bhoH surAH / sameta satvarAH sAlaGkArAstIti ghuSya- tAm / / 22 / / yugmam / / naigameSI sudharmAyAM gatvA yojanavistRtAm / ghaNTAM sughopAM meghauSadhopAM tADayitA tataH // 23 // dvAtriMzallakSamAneSu vimAneSu pRthak pRthak / nirekeSu sphuTA ghaNTAstatpratidhyAnaghaTTitAH // 24 / tAraM tAraM raNiSyanti pakSinAdena pakSivAn / / zabdAdvaitaM tataH svarge bhavitA dhvaniyogataH // 25 / / yugmam // bhogaizcaitanyazUnyAnAM nidrAbhiriva paJcabhiH / bhAvI bodhaH sumanasAM -17 | // 494|| ra tAraM raNipyAntataH // 23 // dvAtriMzaH sarga-10 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 495 // tato'timahato dhvaneH // 26 // vijayaM daityacakrasya kartukAmaH surAdhipaH / nUnaM yAtrAcikIstena ghaNTAnAM dhanirasRtaH // 27 // vRndA-| rakapravIrANAM prabuddhAnAM svamAnase / yuddhazraddhAvatAM kAmamiti harSo bhaviSyati // 28 // yugmam // stimiteSvatha devAnAM netreSviva manaHsvapi / naigameSI surezAjJAM tAmarthAddhoSayiSyati // 29 // zakrAjJAM pAlayantaste sImAM ratnAkarA iva / svaskhazriyA khaskhayAnaiH sarvepye-18 janmotsava dhyanti ttpurH||30|| kartA vimAnaM zakrAjJApAlakaH pAlakaH surH| jambUdvIpamivApannaM yAnatAM lakSayojanam // 31 // rUpyasvarNama- varNanam NistambhadambhAt zoNIbhRtAM gnnaiH| patAkAcchalataH sarvanaTIbhizca niSevitam // 32 // rUpAttattacatuSkAnAM vijayairiva saMzritam / | tamArodA devakoTIvRtaH surapatistataH // 33 / / sa vRto divyayAnAnAM lakSAtriMzatA kSaNAt / rAjiSyate pazcavarNairabhairiva suraaclH| // 34 // atho yAsyatyuttareNa saudharmAttiryagadhvanA / hareH pituriyAdezAd bAlakaH pAlakaH purH||35|| sarpasArisiMhebhaprAyayAnavatAM ||* tdaa| bhAvI kalakalaH pazcAdagravyatikare mithaH // 36 / / e hi tvaritaM yAnaM kuru dUraM gato hariH / apavyasto dhruvaM bhAvI mArge'pavyasta | eva hi // 37 // ityAdipreraNAvAkyairapi no kaTukaihRdi / kopiSyanti surAH satyApayantaH sumanobhidhAm // 38 // yugmam / / ullaMghya pAlakenAthA'saGkhyAna dvIpAmbudhIn hariH / etya nandIzvare vahidiksthe ratikarAcale / / 39 / / sthitvA vimAnaM saMkSeptA khaM granthaM grantha| kRdyathA / zreyorthinAM hi no yAnAdyabhimAnaH kadAcana // 40 // tato'pyullayan dvIpavAddhInindraH punaH punaH / vimAnaM saMkSipana a yAtA yAvatsatigRhaM prabhoH // 41 // tristatpradakSiNIkRtya merostaTamivAryamA / muktvA vimAnamaizAnyAmuttarItA surezvaraH // 42 / / gatvA sUtigRhaM natvA jina tajjananI ca sH| stoteti bhktishiitaaNshulekhaamiiltkraambujH||43|| strISu tIrtha svazIlena tvamagre'pyadhanA // 495 // | punH| kimucyase svayaM jajJe yatkukSestIrthakRtsutaH // 44 // vaMdyApi strI sutAdvizvavandyAdvandyatamA bhavet / mukhyA tIrtheSu yada gaDA Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 496 // tanUjAd brhmcaarinnH||45|| devi ! devAdhipaH svrgaatvtsuunodshaahtH| ahaM snAtramahaM kartumAgAmiti sa jalpitA // 46 // zakro- jinezamAtrikavanmAturdatvA'vaskhApanI tataH / prabhormUrtyantaraM pArzve vimoktA tanmano mude // 47 // kartA'smi bhakti te svAmin ! paJcasvapyu- | caritram / tsaveSu te| vijJipsukhi devendraH pazcarUpo bhaviSyati // 48 // maitrI prabhomahinaiva nIto lAJchanazUkare / tatraikena suraGgeNa kuraGgatvaju- merau snAtra | pApi sH||49|| AdAsyate prabhuM pANipuTAbhyAM svarNapadmavat / sphuradehaprabhApuJjapiJjarAbhyAM samantataH // 50 // yugmam // dvAbhyAM | mahotsava indrANAm vakrAbjahaMsathi sa dhartA cAmaradvayam / turyeNa mUni chatraM ca mitraM tanmahasAmiva // 51 // so'rhadvake sarasIva lAvaNyAmbhaH svadRkpuTaiH / muhuH piban baladIvaM gantAgre'nyena valagakRt // 52 // ityAdAya prabhuM niHkho nidhAnamiva hRtpuraH / vAsavo vegayA gatyA meM | devAdriM vAyuvadgamI // 53 // marucArudhvanadvaMzaM rasAlabahutAlabhRt / dhatte yo nandanaM vanaM gAnaM ca surayoSitAm // 54 // nityaizcaityaiH pavitro'yaM jinAnAmiti bhaktitaH / indrairapi namadbhiryo dattaunatyAdivaunnataH // 55 // bhUtabhAvIbhavattIrthakRtsnAtraghumRNAmbubhiH / manye *piGga vibhaya'GgaM yatzRGga kanakacchalAt // 56 // tatrAntaH pANDakavane zilAM siMhAsanojvalAm / atipANDukambalAkhyAmArokSyati diva| spatiH / / 17 / / ca0 k0|| arddhacandrAkRtiH pnycshtyojnvistRtiH| khakAntyA'rhadyazAMsIva nityAnya'dyApi vakti yA // 58 // prAcye siMhAsane tasyAM prAGmukho'GkasthatIrthakRt / nivekSyate surAdhIzaH svarupairuktabhaktikRt // 59 // zaGke zeSaH zilAvepastadA sevi- sarga-17 | pyate jinam / tenaiva kSmAbharoddhArakIrti labdhA sa vAstavIm // 60 // kalpezA dvAdaza cAndrArko viNshtirbhvnaadhipaaH| dvAtriMzad dviguNA indrA vyantaraprabhubhiH saha // 61 / / jainajanmA''sanakampAd jJAtvA'nyepyuktayA dizA / indrAstriSaSTireSyanti tatra svA // 496 // svyaangaaH||62|| yugmam / / mRttikArUpyakanakaratnairekairvimizritaH / ghaTitaiH kalazairvakre yojanapramitanavaiH // 63 // candanAdyezcitri Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 497|| * taizcAgurudhUmAdhivAsitaiH / idiniihdiniinaathhdtiirthaambupuuritaiH||64|| bhRGgIravairmukhAbjasthailakSmIgItistutIriva / aSTottarasahasrAGka | rAbhiyogyAhRtaH pRthak // 65 / / janmAntarasahasrotthaM mlmaantrmaatmnH| prakSAlayitumicchantazcitraM snAtramahotsavAt // 66 / / zakrastutiH payiSyantyacyutyAdyAstripaSTisivAH prabhum / vilipyAbhyarcya bhaktyA ca stossyntyaanndmeduraaH||67|| c0k0|| zakrastatoNedhiropyAMkamIzAnendrasya tIrthapam / savyutpatti snapayituM kariSyati kakudmanaH // 68 // izAnavRSabhAkArAnnujvalAn dikctussttye| caturazcaturo dhArAstacchaMgebhyazca vAriNaH // 69 / / udyAntIstAH saMgamayya vyomni tasmAt patiSyatA / tadoghena snapayitA sudhaudheneva sa prabhum // 70 / / acyutendrAdisAmAnyamanyatsnAtraM vidhAya saH / divyayA gandhakApAyyA parimArTA prabhorvapuH // 7 // vilipya candanairdivyaiH puSpaiH so'bhyarcya tIrthapam / devadRSye paridhApyAlaGkartA maNibhUSaNaiH // 72 // lekhitA maGgalAnyaSTau saralaistaNdulaiH purH| prabhoH puNyadrumAGkurapUrairiva surezvaraH // 73 // vidhAyArAtrikaM zakraH sahamaGgaladIpakam / manye kartA'nyatejAMsi jinatejo'vatAraNe // 7 // prabhoH puraH surAdhIzo vizAle ratnabhAjane / agurUtkSepaNaM kurvan dizaH surabhIyiSyati // 75 // kRte prekSaNake zacyA'psarobhiH saha vAsavAH / catuHpaSTirmudA natiSyanti mIlitadolatAH / / 76 / / amAnivAGge harSeNa snAtastIrtheSvivAbhitaH / mantA kRtArthamAtmAnaM tadAnIM diviSadgaNaH // 77 // zakraH zakrastavenAtha nAthaM stutvA sajA punaH / bhaktivallIsumaiH sUktadRbdhayA'laGkariSyati // 78 // vItarAga kRpA| yAgadIkSita vaM nirIkSitaH / yairadya svacchatA teSAM netrANAM phalavatyabhUt // 79 // mabuddhirapragalbhApi yattvayA saGgatA prbho| bhakteH *all saJcArikAyAstu sAhasikyaM vijRmbhate // 80 // svAminnavotra kSetre'bhUstvaM svrnnkndliidrumH| anukSito'pi yannityaM phalaM bhakteSu | near | yacchasi / / 81 // anAhUtaM sahAyaM tvAM prApya mandakramairapi / na kaiH saMsArakAntArapAramAsAdayiSyate // 82 // citraM tvayyaparAge'pi Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama-19 vilebhe campakadyutau / madIyadRSTimadhupI madhupIti kutUhalam / / 83 // nizItho'pyeSa suprAtameva trijagatAM vyadhAt / svarNavarNaH svayaM jinezabhAvAn yatra tvamuditaH prabho ! // 84 // jAtarUpasarUpo'pi tvamayaskAnta eva me / vibho ! vibhAsi vizvAntaHzalyAkarSaNakarmaNA caritram / // 498 // 185|| kalyANakozavyAkozamahAvidyeva deva ! me / kaNThasya bhUpaNa bhRpAtaba svAmin guNAvalI // 86 // stutveti citraM paJcatvaM rAjJaH putra | janmavardhAprapanno'pyamarAgraNIH / IzAnAjinamAdAya mAtRpArzva sa neSyati // 97 // hRtvA'vasvApanI mAtuH sutapratikRtiM ca sH| aindrajAlikaba-06 panam sAkSAnmokSyatyasyAH pade jinam / / 88 // divyaM kuNDalayoyugmamupadhAne'sya mokSyati / vAsasorapi zItAMzukarAMkurarucorasau // 89||EL suvarNakandukaM caikaM nAnAmaNigaNeyutam / vitAnAntajinadRzovinodAya nidhAsyati // 90 // uccaighopayitA caivaM surendraH kiGkaraiH suraiH / bho bhoH zRNuta sarve'pi surAsuranareSu yaH // 91 / / kartA'niSTaM cetasA'pi jinamAturjinasya ca / maJjarIva kuTherasya mUrdhA bhettA'sya saptathA // 12 // yugmam / / koTIAtriMzataM heno'nyavastUnAM ca vAsavaH / nidhIzena kSepayitA zrIsammatinRpaukasi // 93 / / zakro nidhAsyatyaGguSThe sudhAM pAtuM kssudhodye| jinasya jananIstanyapAnaM hyanyanRNAM sadA // 94 // Adizya paJcApsarasaH sa dhAtrIkarmaNe vibhoH| gantA nandIzvare'nye tu yAsyantIndrAH surAcalAt / / 95|| jinAnAM tatra nityAnAM te kRtvA'STAhikAvidhim / svasvAvAseSu yAsyanti sarve'pi pramadoddharAH // 96 // doSAndhakAraM dvividhaM hartustrijagatAmapi / dvaidhApyAzAH saprakAzAH kartuH svavasupUraNaH / / 97 // prabhornavI- sarga-17 namitrasyodayenApArthatAmiva / nIte'pyabhyudite bhAnau tanmaholavalipsayA // 98 / / bhramatsu jinadivyAGgarAgasaurabhyalobhataH / mandaM mandaM mAruteSu prAtastyeSu pradakSiNam / / 19 / / bhadrAdevI paminIva prabuddhA tanujaM nijam / draSTA''tmAnaM ca gIrvANapUjAsambhArabhAsuram // 498 / / Sel200 // dAsyastasyAstadA smeradAsyAH sotkarSahardhataH / mahArAjaM baddhayiSyantyAtmajotpattivArtayA / / 1 / / dikamArIkRtaM sUtikarma zarma-16 BEER-28-02 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 499 / / 13 amama iti nAmakaraNaM kA | nibandhanam / tAbhiH sutasya mAtuzcAkhyAsyate bhUpateH puraH / / 2 / / rAjarAjAnukArizrIrAjApi paritoSavAn / bhRGgAravAriNA tAsAM kSAlayitvA ziraH svayam // 3 / / utpuMsya dAsyamadhyAsya svabandhutvaM ca dAsyati / sarvAGgINamalaGkAraM vinA mukuTamudbhaTam // 4 // trailokyaprAjyasAmrAjyalAbhAdapyadhikA mudam / lapsyate bhUpatiH sUnordevapUjyasya janmanA / / 5 / / alaM kArAspade baddhaM mocayitvA janaM nRpH| kutUhalamalaGkArAspadaM neSyati harSataH // 6|| tAmbUlavastrAbharaNaiH sa satkRtAkhilanAgaram / yathAkAmInadAnena prINitArthijanotkaram // 7 // nRtyadvAravadhUhAraprabhrazyattAramauktikaH / ramyahAGgaNotsaGgAklaptaraGgAvalIkramam / / 8 / / kulastrIgIyamAnocaiH tattaddhabalamaGgalam / kartAjanmotsavaM sUnoH zrIsammatinRpo muddA / / 9 // tri0vi0|| jAte kSitipateH putra kulaketau kutUhalam / janiSyante trijagatIjanAnAM kulaketavaH // 10 // sarvatrAmbararatnauyaklaptacandrodayAvali / nakSatramAlAkoTIbhirasaGkhayamaGgalayutam / / 11 / / sthAne sthAne guruvudhakAvyasUtritanATakam / adhaHkartA svargamapi svazriyA tatpuraM tadA // 12 / / yugmam / / udbhUkaM toraNairuttambhitA'nekabhujaM yugaiH / mAnAdivRddhathA zulkAdimuktyA bhAvi puraM mudA // 13 / / zreSThimANDalikAdInAmazvahastyAyupAyanaiH / vastUtpattyAkara iva bhavitA bhRpamandiram // 14 // varAhAlaGkataM dvedhA dvedhA kalyANamUrtikam / putraM prekSya nRpo mantA svaM vizvoparivartinam // 15 / / paSThIjAgaraNAnteSu candrArkAlokanAdiSu / mahotsaveSu klupseSu dvAdazAhe'tha bhUpatiH // 16 // satkRtya gotrajAn paurAnapi bhojyAdivastubhiH / sanmAnya gotrajaratIrdevAnabhyarcya bhaktitaH // 17 // garbhasthe'sminnirmamA'bhUnmAtA'bhISTavastuSu / tatmanoramamasvAmItyanvartha nAma dAsyati // 18 // tri0 vi0|| udyAnataruvatsvAmI pivan vAlye kSudhodaye / nijAGguSThapraNAlena zakrasaGkamitA sudhAm // 19 // api jJAnatrayaM bibhradajJavapitRtuSTaye / devIdevaiH samaM ceTIbhRya prAptaH sa raMsyate // 20 // yugmam / / HIP-REESH S // 499 / / Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrIamama *** // 50 // jinezacaritram / prabhorjJAnamahimA yauvane rAjakanyApANigrahaNaM kartA mAtuHprAcyA ivotthAyotsaMgaraGgAtsa vAlakaH / guruNA bhUbhRtA dattAvalambo bhAnumAniva // 21 // pAdAn bhUmitale nyasya'ste| jodyotitadiGmukhaH / khelaM caliSyatyunnAdi svarNadhardharakadvijaH // 22 // yugmam / / ekaeva jJAnanidhirAgarbhAvAsato'pyayam / itIva. | mUrddhA vaktA'sya lolaccUlApadezataH // 23 // cintAmaNiranazmevA'jihvAlehyamivAmRtam / adyAvAbhRmijanmevA'nalpakalpamahIruhaH / | nidhenavAtiga iva trayodaza ivAMzumAn / pitrA'nyaizca manyamAnaH svAmI vardhiSyate sukham // 25 // navasyevA'sya zazinazcitraM bAlyA| tyaye sati / svataH prakAzaM lapsyante yugapatsakalAH kalAH // 26 / / dvaaspttiklaavijnyaastsyaapyjnyaanivtpurH| ziSyatAM vibhrataH prekSya | pitA vismayameSyati // 27 // chadmasthasyApyaho diipsyevaabhrkgRhsthiteH| yasya jJAnaM teja iva tamastomahatikSamam // 28 // vibhostasya * puraH kITamaNivatte kalAvidaH / garvAd viDambayiSyanti nijatejolavaM punaH // 29 / / yugmam // zRGgAradevatAgAraM trijagannetrakAmaNam / | kAmakrIDAvanaM svAmI yauvanaM prApsyati kamAt // 30 // caturasrAkRtirvajrarSabhanArAcadehabhRt / paSTidhanvonnatiH kartA so'nyasvarNAcalabhramam // 31 // nizchadmapadmanyatkArabhayAtpAdapadmayoH / nakharatnacchalAllagnaH sakuTumba ivoDupaH // 32 // yatizrAddhadharmabhUmI dhartu bhogIzvaraH zritaH / dvimRtiya bhujavyAjAnnakharatnAMguliphaNaH / / 33 / / prabhoH karAMvinetrAdyaiH sAmyaM labdhA mithaH sukham / hunnAbhIvadanAyaistu duHkhena maNidarpaNe // 34 // paramAnandazameva rupaM lokottaraM prabhoH / aupamyAbhAvatorcAcAM vAcAM bhAvi na gocaraH // 35 // na paraM dhArayiSyanti hRdi mRrddhani ca prabhum / janakasparddhayA hAramaulibimbamipAnnRpAH // 36 / / zUraM ca sukumAraM ca vajAbjerikha taM kRtam / uAH karaM grAhayitumeSTA vadhvAzca bhUpatiH // 37 // tamudyadyauvanaM nyAyazIlasaurabhyapAvanam / zrIsammatirmahIpAlo yauvarAjye nidhAsyati // 30 // tasminnijaguNaireva niyamya vazayatyarIn / mahArAjaH svayaM kartA''rAdhanaM dharmakAmayoH // 39 // zrutvA tasya guNAn | sarga-17 // 50 // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 501 // rUpaM gADharAgagraheritAH / AgamiSyanti rAjanyakanyAstyaktA'nyakAmanAH // 40 // svasya bhogaphalaM karma tadA pitrozca zAsanam / alaGghanIyaM manasi jJAnatrayadharo vidan // 41 // kartA pANigrahaM tAsAM gIrvANaiH sUtritotsavam / kumAraH kautukaM brahmArAdhanAdhInadhIrapi amamasvA| // 42 // yugmam // navoDhAbhiH samaM tAbhinirAgo'pyamamaH prbhuH| pitrAdezAdalaGkartA prAsAdaM suranirmitam // 43 // tAbhiH sArdhaM tatra mirAjyA| bhogAn bhoktA taduSaNaistu saH / na grahItA sarojanmapatraM bArikaNairiva // 44 // vyatIteSu paJcadazavarSalakSeSvatho nRpaH / zrIsammatiH | bhiSeka | svayaM sUnuM sabhAsthamiti vakSyati // 45 / / vatsa! rAjyasukhaiH snigdhairjAtA'jINaM mamAbhavat / arocakimanasteSvacikitsyaM bhiSa- 01 samatibhUpa jAmapi // 46 // tvaM yuvA'si sphuratprauDhapratApadahano'si ca / tadetairastu te prItiH sAmprataM nvmodkaiH||47|| yugmam // kAyaM sahAyaM dIkSA ca na jarA yAvajarjarayatyamum / tAvadyatiSye svargApavargasAmrAjyalabdhaye // 48 // api jJAnanidhAnasya yanmayA jJApyate tava / kiMcittadaurasasyeva pratibandhasya valgitam / / 49 / / parAbhibhUti vyAseddhaM kozaM saMcinuyAH sdaa| Akramyate vikozo hi madhupairambu. javrajaH // 20 // atyAkSImAGgajAM lakSmI mndraaghto'mbudhiH| matvetyamandarAgAMstvaM kurvIthAH sarvathA janAn // 51 // ArAdhnuhi parIvAramAtaraM tvaM kRtajJatAm / tAM vinA nAGgajanmA'pi bhUpAlamanurudhyate // 52 / / pratApaiISmavatprauDhaiH zopayervAhinIM dviSAm / lakSmIna muzcate yena khaDgaM dhArAgRhaM tava / / 53 / / bajerbAhyAnarIn jetuM pUrva jitvAntarAnsvayam / gRhAn kA zikhinA dIptAna muktvA'nyAn zama-* yet kRtI ? // 54 // naikairvezyeva bhUrbhuktA vazyA'bhUttu na kasyacit / yazastu tatphalaM pUrvakSmAbhRdguNajayorjitam // 55 / / svaputramanuziSyeti rAjA rAjye'bhiSekSyati / sulagne vAdyadAtodyamaGgaladhvanibhiH saha // 56 / / garjantI dundubhidhvAnadyaurmadA mAM vidhAsyati / gandhAmbhaH // 50 // kusumastomavRSTibhirgandhamAtaram / / 57 // nAdairmaGgalyanAndInAM kartA celocchryairpi| purazrIrAtmaharSasya saMcArAniva sarvataH / / 58 // dinaiH Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 502 // katipayaiH putramApRcchayAtha narezvaraH / zrIsammatiH parivrajyAM gRhItvA tridivaM gamI // 59 / / amamo'pi prabhuH pitrA muktaH khedaM | vidhAsyati / cintayiSyati rAjyaM tu svarUpaM saMsRtervidan // 60 // bhaktinamratrilokIndramaulimAlAciMtAMhiNA / pRthvI lokadvayAttena bha; pRthvI bhaviSyati // 61 // rogaapmRtyudurbhikssdurvaataatihimossnntH| bhavitrI bhI!'tivRSTeravRSTezcAtra rAjani // 62 // loke na vAri sampattiH ghanasampadyapi zrutA / satAmapi parA bhUtistatra trAtari kautukam / / 63 // iti yatijanavandanAvanatyA sucaturadRtikayeva klaptarAgAm / jinapatikamalAmalaM vilAsairamamabhave puruSottamaH sa bhoktA // 64 // amamacarite bhAvinyevaM tayoH sahajanmanolaghuramama ityutsarpiNyAM bhaviSyati bhArate / jinaparivRDhaH prauDhaprItyAciMtAMhiyugaH suraivinayaviTapI sthAne klaptaH phalatyathavA na kim ? // 65 // ityAcAryazrImuniratnaviracite amamasvAmicarite mahAkAvye SaSThabhave bhAvizrIamamasvAmicyavana-janma-bAlya-yauvanavivAha-yauvarAjya-rAjyamahotsavavarNanaH saptadazamaH sargaH / / granthAnam // 267 / / aSTAdazaH srgH| jinezacaritram / bhogAvalIkarmakSaye putrasya rAjye sthApanA sarga-18 atho triMzadvarSalakSmI hariNAkSImiva kSitim / bhuJjAnasya prabho gaphalaM karmAntameSyati // 1 // vijJAyA'mamarAjo'pi tadjJA| nenAtmajaM nijam / svayaM saprazrayaM rAjyamAdAtumuparotsyati // 2 // nayI ca vinayI cAyamapi prativadiSyati / kRtaM rAjyena me tAta! | tvadbhaktevinakAriNA // 3 // kSamAbhRtaH pituH pAdasevinAM yA nRNAM bhavet / punnAgatA na goMrjA sA siMhAsanavartinAm // 4 // tvatpA // 502 // Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 503 // H-2463 *HE PRERACTER- dapadmayordeva sevAhivAkino mama / astyagre rAjahaMsatvaM kSoNIrAjyena tatkRtam / / 5 / / prabhu SiSyate taM ca vatsa! pRthvIyamAmipam / rakSitAraM binA krUraiH pakSibhirneSyate kSayam // 6 / / anAyakA mahI ratnAvalIvAmoti na zriyam / antazcitApi sazchidrervI rai ratnagaNekhi lokAntika | // 7 // tatte tadrakSaNaM prAptakSaNaM yuktaM mmaajnyyaa| bhaNitvetyamamo rAjye balAtamabhipekSyati / / 8 / / sa tadA praNamadrAjamaNDalaH suursevitH| | nivedito | prAtaH kSaNa iboddAmaH zobhitA bhUpatinavaH // 2 // dharmarAjasyA'mamasya tadA lokAntikAH surAH / sArakhatAdayo'bhyetya pratIhArA ivA dIkSAvasaraH natAH // 10 // karttAra iti vijJaptiM dustarAd bhavavAridheH / vizvasyottArakaM tIrtha nAthA'nvartha pravarttaya / / 11 / / yugmam / / svayaM jJAnajJAta- vArSika dA| vizvopakArAvasarasya te / vijJapyate yadasmAbhistatra hetuniyogitA // 12 // iti vijJapya te brahmalokavatti nijaM drutam / riSTaM vimAnaM *nasvarUpaM ca | yAtArastAradyutidharAH suraaH||13|| yugmam // tato vratotsukaH svAmI dAtuM prakaMsyate'rthinAm / cintAmaNirivA''varSa dAnaM cintA numAnataH // 14 // yadyasyepsitametyAsau tad gRhNAtviti nityazaH / AvarSa sa purasyAntaH paTahe?SayiSyate // 15 / / zakrAjJaptakuberasyA| dezato jRmbhkaamraaH| hemarUpyamaNistUpAn ka rastadgRhAGgaNe // 16 // stUpavyAjAtsvarNarUpyamANikyakSmAdharA iva / prabhu prArthayituM prAptAH kAmitAtItadAyakam / / 17 / / ekAM koTI jAtarUpasyA'STI lakSANi cAnvaham / prAtarAzakSaNaM yAvad dAtA sUryodayAt prabhuH // 18 // saMvatsareNa svarNasya svAmI koTizatatrayam / sahAyAzItikoTIbhirlakSyAzItyA ca dAsyati // 19 // mahatyA vAJchayA prAzo-* 'pyalpecchaH prabhudarzanAt / stokaM grahIpyate lokaH svecchAdAne'pi nAdhikam // 20 // dacA saMvatsaraM yAvatsuvarNa bharate'thinAm | svakIyamamamasvAmI karttA saMvatsaraM bhuvi // 21 // indrastadAsanolkampAd vibhorjJAtvA brAkSaNam / etya nirmAsyate dIkSAbhipekaH // 50 // | prAgivA'dbhutam // 22 // vilipto'laMkRto divyshcndnaabhrnnaaNshukaiH| AroDhA zivikAM devadattAM zakrakRtAM prabhuH // 23 // pUrva narezvaraiH Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 504 // dIkSAmama pazcAd bhaktiprahaH shsrshH| utkSepyase ramaNIyA muktizrIprahiteva sA // 24 // tatra sthAtA prabhuH pUrvAmukhe kaNThIravAsane / puNyairivAvRtazchatracAmaracchamanojvalaiH // 25 // tadA dizo dshaapyudyttuuysaaNraavinnaakulaaH| dhAsyantyanAhatoddAmadhvanakAmadhvajasthitim | caritram / // 26 // kriyamANe jayajayadhvanau maMgalapAThakaiH / surAsuranarendrazca bhakti vyaktuM purHsraiH||27|| vprpraasaadgehaatttttrushaakhaagrvttibhiH| svIkariSyaprAptaH purAkarAdIbhyaH prekSyamANo janairmuhuH // 28|| aashiirmukhiibhivRddhaabhirviijymaano'shclaishclaiH| kanyakAbhiH kriyamANalAjavRSTiH pade ti sahasrapade // 29 // zRMgAriNIbhirvyAvarNyamAnaH zRMgArajalpitaiH / dharmalInAbhirutsAhyamAno vairAgyavarNanaiH // 30 // anvIyamAnastanvadbhizchA-15 nRpassaha yAdvaitaM samaM mudaa| divyayAnadivi surairbhuvi cchatrairmahIbhujAm // 31 // bhagavAna'mamakhAmI zatadvArapuraM kramAt / vyatikramya sahasrA masvAmI mravaNamudyAnameSyati // 32 // pa0 ku0|| svacchandavikasatkundamarandasvAdataH khraiH| vizeSamadhuraM gIgaNaiH prArabdhamaMgalam // 33 // unmIlatpulakAMkUrapUraM lavalikAsumaiH / pravekSyati tadudyAnamamamo nirmamAgraNIH // 34 // yugmam / / tatrottIrya zibikAyA dIrghAyAH saMsRterikha / azokasya tale sthitvA hantumantadviSaM smaram // 35 // tadagrasubhaTaM hantuM zRMgAra tajanipradam / vastrAbharaNasaMbhAra svAMgAduttArya mokSyati // 36 // yugmam / / prabhoH skandhe devadRSyaM zaracandrAMzunirmalam / zakro vimoktA viratilakSmIprAvArasodaram // 37 // zukle turyatithau mAghe janmaH pazcime'hani / paJcabhirmuSThIbhimAleH sa kezAnutkhaniSyati // 38 // svAmihaste sthitaH kezahastaH prekSiSyate | *sarga-18 suraiH| hastAttamohavIrasyAkRSTamUrddhajasannibhaH // 39 // celAJcalena tAnindraH pratISya kSIranIradhau / tUrNa kSepsyati vAlAnAM kSIrayogo hi zasyate // 40 // vRtrAriH pANimutkSipya niSidhya tumulaM tataH / samayaH samaya iti svayamuddhoSayiSyati // 41 // klaptaSaSThaH kRta kRta- // 504 // siddhanatirAdAsyate ttH| cAritraM sarvasAvadyaviratiH prathamaM prbhuH||42|| tatra pravrajite rAjJAM sahasraM pravrajiSyati / dharme tu caryA yuktava Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 505 // | sevakAnAM nijprbhoH||43|| nArakANAmapi saukhyaM tadAnIM bhavitA kSaNam / prabhAvavaibhavaM tIrthakRtAM hi vacanAtigam // 44 // tadA mitraM | caritrasya turyajJAnaM jagatpateH / utpatsyate narakSetranRmanobhAvadarzakam // 45 // surAsuranarendreSu jinaM natvA svamAspadam / yAteSvastA|calaguhAM zrayitA bhAnumAnapi / / 46 / / navaistapodhanaiH svAmI rAjyavatsaMyame'pi taiH / vRtaH sthAsyati tatraiva kAyotsargasthitaH punaH / amamasvA |mi kevl||47||ttshc rAjatIM zuktimiva lekhAM sudhAruceH / udasya vizadajyotsnAM zrIkhaNDastabakAzcitAm // 48 // rajanI kAminI sandhyArAga jJAna-: kausumbhazAlinI / DhaukayiSyate barddhayituM jina mohajayodyatam // 48 // lakSmIpure pare cAti gRhe vijayabhUbhRtaH / pAyasena prabhuH kartA ke | svarUpam pAraNaM muktikAraNam // 50 // dAtuH puNyamiva vyogni zlAdhitA dundubhidhvaniH / tataH koTyaH patiSyanti hemnazvArddhatrayodazAH // 51 // | devAH sannipatiSyanti harSAdAturdidRkSayA / bhAvinI surabhi mirgndhaambusumvRssttibhiH||52|| celocchrayacchalAddAtuH kIrti ca divi SadgaNaH / daNDairhastairivodastaiyA~ sukha prApayiSyati // 53 // prabhoH padayugmasthAne zrImAn vijayabhUpatiH / ratnaiH pIThaM kArayitA nitya | pUjayitA'pi ca // 54 // chadmastho bhagavAMstasmAda'bhrAntaHsthAM'zumAniva / vihariSyatyaniyatasthAyI grAmapurAdiSu // 55 / / atyantasuku| mAro'pi sa tIkSNe tapasi sthitaH / tigmajyotirmaNDalAntaHsthAsnodhartA zriya vidhoH // 56 // pazcAda'pazyatastasya tyaktAM vaiSayikI | | bhuvam / siMhasaMhananasyApi siMho naivopamA gamI // 57 // zAntAzeSamadasthAnasyA'sya bhadro'pi kuJjaraH / na sAmyalezamapyAstAM mada* sthaanviNsNsthulH||58|| mAsadvayaM vihRtyai chadmastho'mamatIrthakRt / vratasthAnaM punargantA sahasrAmravaNAbhidham // 59 / / tatra jambudruma-* | tale kRtaSaSThatapovidhiH / SaSTyAM sitAyAM paupasyottarabhadrapadAsu bhe // 60 // apUrvakaraNenAzu kSapakazreNimIyuSaH / prabhorghAtikSayAdutpatsyate | // 505|| kevalamujvalam // 6 // yugmam / / dizaH prasAdaM prApsyanti sukhA vAsyanti vAyavaH / bhaviSyati kSaNa saukhyaM tadA zvabhrajuSAmapi // 62 // Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineshcritrm| samavasaraNasvarUpam // 506 // prabhuprabhAvasampannAsanakampanimaMtritAH / tadA tatra sameSyanti catuHSaSTiH surezvarAH // 63 // tatraikayojanAM vAyukumArAH khAM manaHsthitim / / pramRjya kSmAM ca virajIkartAro bata cAturI // 64 // tato meghakumArAstAM sugandhyudakavRSTibhiH / sekSyanti bhavitA tepAmAtmA saurabhyabhUH punaH // 65 / / baddhA tAM svarNamANikyairvyantarAH kusumotkarAn / vikiriSyanti bhagavadvIkSAharpAdiyonmukhAn // 66 // te'pyaJcalIpatAkAlIramyAnAzAsu toraNAn / karistadadhaH spaSTamaMgalA cASTamaMgalIm / / 67 // tadantarmaNipIThaM cAdarzabimbasamAkRtim / pratyAzatoraNoddAmA kartAro vyantarAmarAH // 68 // tatrocairbhavanajyotiHkalpavAsisuraistataH / rUpyasvarNaratnamayI tripAkArI kariSyate // 69 // ratnasvarNaprAkArAgre nAnAmANikyanirmitA / bhavitrI kapizirSAlI rUpyavatre tu kAJcanI // 7 // sadhvajA kapizIlI tatra zobhiSyatetarAm / svarnadIvAgatAnaikamRttiH kokAmbujaiH saha / / 71 / / prativapraM pratolyazca bhAvinyo dikcatuSTaye / pravezAya kilA'nantacatu| TayamayazriyAm // 72 / / pratidvAra bhaviSyanti vaiDUryadalaDambarAH / caturAzAvadhagreveyakavannavatoraNAH // 73 // dhUpaghaTyaH pratidvAraM svargikhecarayoSitAm / dhUpAyiSyantyaMzukAni divyadhUpasya dhRmayA // 74 // sasvarNakamalAH svacchajalAstarSazramacchidaH / pratipratoli bhAvinyo vApyaH svardhikA iva // 75 / / devacchandaH suraiH svAmivizrAmAya vidhAsyate / madhye madhyamavaprasyottarapUrva digAzrayaH // 76 / / | dvAreSu ratnavaprasya kartArau vetritAM surau / vimAnavyantarajyotirbhavanAnAM ca dikkramAt // 7 // devyau jayA ca vijayA cAjitA | cAparAjitA / suvarNavapadvAreSu dhAsyante vetriNIsthitim // 78 // dvAreSu rUpyavaprasya caturmUrtistu tumbaraH / yakSaH kartA pratIhArakarma dikkramataH sthitaH // 79 / / madhye mANikyavaprasya vyantarezca kariSyate / azokajhurviMzasaptadhanuHzatasamunnataH / / 80 // pIThaM ca tadadho ratnazchandakaM cAsya mUddhagam / tatra siMhAsanaM sAMhipIThaM srakSyanti cAmarAH // 81 / / zubhrA cchatratrayI mUni paarshvyoshcaamrdvyii| sarga-18 // 506 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA svarUpam * suraiH kariSyate yakSadhRtA tribhuvanezituH / / 82 // taddvAri dharmacakraM ca mANikyaH kamalopari / svaprabhAkrAntadikcakra suraiH pra-syate | * | navam // 83 / / etadvibhUtisaMyukta ratnasiMhAsanatrayam / tisRSvanyAsvapi surairAzAmu sthApayiSyate // 84 // atrA'nyadapi yatkArya tatkArya 14 vyantaraH suraH / nAparariti yenapA vyavasthA khalu zAzvatI // 85 // surAsuranRkoTIbhivRto nyasyan padAmbuje / navasu svarNapadosu sura-| saMcAriteSvatha / / 86 / / vRndArakaiH stUyamAno vAlikhyairiyAMzumAn / pUrvadvAreNa samavasaraNe prabhureSyati // 87 / / yugmam / / calaidaleH pranR tyantamiva svAmyAgame mudA / caityavRkSamazokaM sa triH pradakSiNayiSyati // 88 / / namastIrthAyeti vAcaM vyaMktuM svasya kRtajJatAm / vadana siMhAsanaM svAmI prAgmukho'laGkariSyati // 89 / / azakyAMzakriya sarvairgIvaNiryatsvazaktitaH / tadrUpatritayaM jainAnubhAvAtarvidhAsyate *90|| diktrayasthAyinA tena caturmUrtirvibhustadA / kartA vizva dharmasRSTiM kairapyaviditAntaraH // 91 / / unmIlitA tadA rUpeSve-1 teSvanuziraH prabhoH / pRthaga bhAmaNDalaM svena dharmazrIsvarNakuNDalam / / 12 / / manthAyastA'rNavaravabhrAntikay dundubhidhvniH| sphuriSyati svata eva tadAnIM vibudhAdhvani // 93 // sacapeTa ivodasto hasto hantuM dhvajacchalAt / dharmeNa kudRzaH zaMke niHzaMkena prabholAta // 94 | munayaH kalpadevyazca sAdhcyazceti sabhAtrayam / krameNa sthAsyatyAgneyakakubhi jinezvarAt / / 95 // pravizya pUrvadvArA''dyA parpattatra niSa* syati / urdha eva tu tatpRSThe'vasthAsye te pare ubhe // 96 / / apAkvAreNa bhavanajyotiSkavyantarastriyaH / etyorkhA eva nairRtyAM sthAsya |nti natatIrthapAH / / 97 / / pravizya pazcimadvArA jiMna natvA maruddizaH / upavekSyante bhavanajyotiya'ntaranAkinaH // 98 / / sametyottaradigF dvArA zrIjinendraM praNamya ca / vaimAnikA narA nAryaH sthAsyantIzAnadizyatha // 19 // itthaM tRtIye prAkAre saMghasya janitA sthitiH / dvaitIyIke tiravAM tu yAnAnAM prathame tathA // 100 // kSetra yojanamAtre'smin prANinaH kottikottishH| mAsyanti yanmitho vAdhAM vinA // 507 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 508 // tajinavaibhavam / / 1 / / niyaMtraNA na kasyApi vikathA ca na vatsyati / mitho na vairiNAM vairaM na ca bhInaca matsaraH // 2 // tatra niHsvama- jinezahebhyAnAmagarIyogarIyasAm / mitho bhaviSyantyaucityAda'vasthitinatikriyAH // 3 // udyAnapAlataH zrutvA zatadvArapurezvaraH / jJAnotsavaM critrm| nijapituramamasvAminaH prabhoH // 4 // prItastasma dravyalakSAH pradAyA trayodazAH / sasenAntaHpurAmAtyapaurastatraitya satvaram / / 5 / / prada- zatadvArapurakSiNayya bhaktyA trijinaM zakrastavena ca / stutvA natvA ca zakreNa saheti stoSyate punaH // 6 // tri0vi0|| pUrva prakAzayannarthAn pazcA | zaH kartA dbhidastamastatim / asnehapUrastvaM nAtha dIpo vizvagRhe navaH / / 7 / / darzayastArakazreNiM vimuzcannaruNodayam / avAmAdakSiNaM lokalocanaM | stutim amamajine| tvaM navaH prabho ! |8|| sevakAnAM saMmukhInAkSarayA nijamudrayA / padaM samarpayanityaM deva tvaM nAyako navaH / / 9 / / kharaM jagattrayAdIya zvarodharma* mAnasAropi sarvadA / abhinnamudrastvaM ratnakozaH svAminnavaH kSitau // 10 // jIvo ruddhendriyadvArAdehagehAd vizatyayam / apya'yogI dezanA muktipuraM yatsA yogIndra ! te kalA // 11 // tavopadezapIyUSagaNDUpAdeva kautukam / anAdiyogairduHkarmarogaiH prANI vimucyate // 12 // parAnandasukhAsvAdo deva tvadarzanA| dapi / mamA'bhUttadito'nyat kiM ? nAtha nAthAmi samprati // 13 // amamastvaM na nAmnaiva mahimnApyasi yadyapi / tathApi nAthA'nAtha*sya mama kuryAH kRpAM sadA // 14 // stutvetyAsInayoH svargAdhIzakSoNIzayostadA / dezanA svAminaH zrotuM bhAvinyutkaNThitA sabhA * * // 15 / / sarvasattvasphuradbhApAparINAmakalApuSA / anantaguNayA'pyuccaiH paJcatriMzadguNatviSA // 16 // AyojanavihAriNyA vANyA rUpai khibhiH samam / puNyapradezanAM karttA dezanAM bhagavAniti // 17 // asmAdasArAtsaMsArAt kSArAdiva payonidheH / gRhIta sudhiyaH sAraM dharma devAH sudhAmiva // 18 // samyaktvenaiva dharmo'pi saubhAgyaM labhatetarAm / tAmbUleneva zRMgAro'laMkAro maNinA yathA // 19 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 509 // zraddhAnaM navatanveSu samyagdarzanamucyate / tanisargeNa kepAMcid gurorvAdhigamAd bhavet / / 20 / / rAgadveSaparINAmaH karmajaH karkazasthitiH / granthirbhavetsubhadaH mAruhAmiva dehinAm / / 21 / / taiH kizcinnyunavAddhabaiMkakoTikoTimitisthitau / yathApravRttakaraNAtkRtAyAM saptakarmaNAm // 22 / / apUrvakaraNAntarakaraNAbhyAM kramAttataH / granthau bhinne prazAnte ca mithyAtve tattvavAsanA // 23 // AntauhUrtikI syAd samyaktva yAnivRttikaraNena ca / nItA dRDhalaM sarvajJaH sA naisargikamucyate // 24 // gurUpadezAtsaMjAtA zraddhA''dhigamikaM punaH / samyaktvaM bhava svarUpaM tadu *parisUrarAjakoTIbhirabhavyaratidurlabham / / 25 // pN0ku0|| zamasaMveganirvedAnukampAstikatAguNAH / paJca zaMsanti jIvAnAM samyadgarzanamaJjasA // 26 // sya dRSTAntaH durgatijanmino na syAt samyagdarzanalAbhataH / yadi prAktatra baddhAyunaM syAdeSa zubhAzayaH // 27 // samyagdarzanasAmyasya duHpAlasyaha pAlanAt / surAsurendraiH pUjyante gRhiNo'pi maharSivat // 28 // meghAhAvAmaya iva svayaM samyaktvasAmyataH / bahitiSaH prazAmyanti sArddhamAntaravairibhiH // 29 // vipado'smAtpalAyante zAkinya iva mAMtrikAt / kSudrAzca vidravantyAzu ghUkA iva dinodayAt // 30 // samyatvAtsannidhIyante vAgbaddhA iva devatAH / syAtAM svargApavagau ca pANisthau kelipakSivat // 31 // jJAnAmRtaudhaivRddho'pi cAritrAmramahIruhaH / samyaktvAt surabhereva bhavennUnaM phalegrahiH // 32 // tadatraiva manaH kAryamAryairmandaravad dRDham / vAraNairiva durvinanaM yathA pariNa| myate // 33 // nivRttizrIparIrambhasubhagaM bhAbuko bhavet / atrA'mutra ca samyaktvasthemnA zrIsurarAjavat // 34 // / tathAhyatraiva bharate madhyadeze manoramA / asti pUrvyaktasadratnasaJcayA ratnasaJcayA // 35 / / tasyAM svabhujazauryeNa pratApaprasareNa ca / | atizUraH sUra iti zrImAnAsInmahIpatiH // 36 // so'nyadA nijasaudhAgraM vyomAgramiva bhAskaraH / Arohad bhuvanAbhogapratyavekSaNa| kautukI // 37 // bahiH purajanAn klaptazRMgArAn saparicchadAn / dRSTvA sa gacchato baddhaspardhAn vetriNamAdizat / / 38 // jAnIhi puryA 1509 // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIzramama // 510 // jinezacaritram / dezanAM zrutvA sararAjasya samyaktva svIkAra * saundaryasvagiMpuryAmihA'dya kaH? / utsavo vartate yatra yAtyepa sakalo janaH // 39 // vinItaH so'pi saMbhrAntastathAkRtvA svayaM drutam / / pravizya natvA bhUpAlamidamUce kRtAJjaliH // 40 // devodyAne'dya samavAsApIt sUryodayAbhidhe / caturjJAnI zrIsamudraghopamUririti prabhuH ||4shaa nabhomarakatAdarza yatpratibimbaDambaraH / kavivAcaspatibudhaH kaiH kaivijana menire // 42 // prabhAkare dizAM yatra yAtrAmaitrI vitanvani ! vAdAdhvagAnAM keSAM nAgalasvedacchalAnmadaH // 43 // tasya jaGgamatIrthasya mahimnA kSoNimaNDale / ajanyADambaro viSvaka | kutUhalamidaM mahat // 44 // paurAstaM vandituM bhaktyA draSTuM ca vibudhaiH kRtam / niHsamAnaM mahimAnaM yAntyete harSasatvarAH // 45 // | zrunveti mUrarAjo'pi taduktaM vAhatvAkulaH / AgAtsAntaHpuraparIvAraH sAracamUvRtaH // 46 / / sUriM praNamya sASTAMga tatpurastAdupAvizat / dharmavIjaM tadAdiSTaM viziSTaM cAzRNoditi // 47 // anAyakaM yathA rAjyamadvAraM nagaraM yathA / yathA vanaM ca nimUlaM yathAmRtamabhAjanam | // 48 // vahanaM cApratiSThAnaM yathA neSTArthasiddhidam / tathA dharmo'pi samyaktvahInaH puMsAM na muktidaH // 49 // yugmam // samyaktvabhUmerekha syurvalena phalazAlinaH / dUrotsAritasaMsArAAtapA vratapAdapAH // 50 // dharmAptagurutacAnAM zraddhAnaM yatsunirmalam / zaMkAdidoSarahita samyaktvaM tannigadyate // 51 / / tatra dharmaH sa evAptayaH prokto dazalakSaNaH / AptA ta eva ye dopairaSTAdazabhirujjhitAH // 22 / / guruH sa eva yo mukto granthaiDiMrivAntaraH / tatvaM tadeva jIvAdi yaduktaM sarvavedibhiH // 53 // mithyAkhaM viparItepu teSu yA vAsanA punaH / tatheti dehinAM rUpyabhrAntiH zuktilave yathA // 54 // zaMkAkAMkSAvicikitsAmithyAdRSTeH prazaMsanam / saMstavazcetyaticArAH samyaktvasya pradUSakAH / / 55 / / jantoH samyaktvalAbhe hi syAda'nantA'pi saMsRtiH / apArddhapudgalaparAvartamAnaiva nizcitam // 56 // karpUreNAmbuvajIvaH samyaktvenAdhivAsitaH / bhaveduceMgatereva pAtraM nIcagatestu na / / 7 / zrutveti rAjA zrIsUraH zrIsamudragurormukhAt / sAraM samyaktvamAdatta mA punaH sarga-18 // 510 // Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 511 // rasaM bhRga ivAmbujAt // 58 / / arhanmate kauzalena bhaktyA sthemnA prabhAvanaiH / tIrthopAstyA'pyalaM cakre sa samyaktvaM nija sadA // 59 / / virudairiva tathyena svamahimnAjitaH kSitau / tadA stutyaH sa evAsIlabdhArthAya vizeSaNaiH // 60 // jinapravacanAddevairapyacAlyaH sumeruvat / kiM bahuktarabhRt stotrapAtraM tIrthakRtAmapi // 61 / / zuceH sphaTikavattasya citraM sAMkrAmiko'pyagAt / naisargikatvaM samyaktvaraMgo lakSmabhUpataddhAtuvedhakRt // 62 // tathA tadAtmanA sArddhamaikyaM samyaktvamAgamat / kaivalyamIyupo'pyasmAnna yathA bhedamApsyati // 63 // tadrAjya- sabhAyA sU. sImanyekAtapatraM sAmrAjyamAsadat / jaino dharmaH sadA yadvA lokA rAjAnuvartinaH // 6 // tasmiMzca samaye gauDamaNDalasya prshaasitaa| *ratena kRta manityavAda abhUllakSmIpure lakSmaseno nAmnA kSamApatiH // 65 // utkhAtAH kSmAbhRto'nena yuktA dvedhApyanekapaiH / itIva bibhyad vindhyo'yaM | OM khaNDanam / hastilakSarupAcarat // 66 // dvedhApi medinIM tena dvedhA vAhAgrahabalAt / vimocyAzvapatiyuddhe ninye kArAkuTumvitAm // 67 // tasya kramAgatA bauddhadharmopAsakatA'jani / bheje tasyAnuvRtyA cAnantarairapi pArthivaiH / / 68 // atha zrIsUrarAjena prahitaH kaaryto'nydaa| parSakSiSTa taM dRtastataH syAdvAdabhUpateH / 69 // rAjJA zrIlakSmasenena sa yAvadvihitocitaH / AkhyAtakArya kAryajJaH prAjJaH parSApAvizata 70 // tAvattatsacivastAzagatastAthAgatoditam / anityavAdaM sonmAdaM zrIharSaH pArSadAna'zAt // 71 / / yugmam / / ekAntavAdagrahila gadato'nekAntaniSNadhIH / tatasmUce sAkSepamavyAkSepasphuradvacAH ||72 vaM yathaikAntanityatve kRtanAzAkRtAgamau / AkhyAsi dopau maMtrIza ! sattvasyoddharakandharaH // 73 // ekAntAnityapakSepi kRtanAzAkRtAgamau / tathaiva prasajantau tau doSo ko nu skhaled ? bada 74 // tvatpakSakakSIkAre syAt kiM cAnityaM kSaNe kSaNe / idaM jagatsamucchedastato lokasthitedhuvaH // 75 // yataH svAmI va vaM te sevyaH kva HalvaM vA sevakastadA / kva vA dAtA grAhakaH kva kA bhartA kva ca vallabhA // 76 / / ka te guruH kva te devaH, yatra vA dharma va vA kriyaa| 1511 // Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineza // 512 // caritram / sUrarAja | prati zrI lakSmasenena bauddha dharmasvIkArArtha preSito dutaH | kSaNabhaMgArNave yatte sthitiH sarvApyagAd kSayam // 77 // bugmam // atha khayAdRte prAcye vAsanAkSaNasantatI / tAbhyAM ca manyase lokavyavahAravyavasthitim / / 78 // evaM tarhi svapratijJAhAniste svayamAgatA / abhedabhedAnubhayairghaTete te yato nahi // 79 // tasmAdAdIpa| mAvyoma nityAnityaM vibhAvyatAm / vastu vastuvidAM mukhyaM muzcA'nityakathAM vRthA // 8 // tri0vi0|| itthaM niruttare tena dutena sacive kRte / lakSmasenanRpo mamlo bauddhadharmasya dUSaNAt // 81 / / tadAhUtastato vegAdAgAdraktapaTo guruH / dUtasyAdvAdavAdvauM so'pyagamatsaktumu. SThitAm // 82 // svadharmadRSaNAttasmAdrAjA pitRvadhAdiva / dUtAya sUrarAjAyA'pyakupyatvairamAvahan / / 8 / / tatastamarddhacandrAdyairdharSayitvA | sa duHsahaiH / niHkAsya cAzu tatpRSThe kRtAnta iva bhISaNaH / / 84 // svadUtaM caNDavegAkhyaM nisRSTArthamathAdizat / prAptaH so'pi tadA| dezahastaH sUrapurI javAt // 85 / / yu0 // prAptaM tadane svaM dUtaM dharSitaM prekSya taM tathA / vRttAntaM nikhila zrutvA tnmukhaatsuurbhuuptiH|| | // 86 // iti dadhyAvaho dRSTirAgaH zrIlakSmabhUpateH / avidhyApyasya vairAgneryayau janmani hetutAm // 87 // kathaM kathaM prazAmyo'yaM vairAnirvADavAgnivat / jAjvalyamAno hRdayAdutthito'syAmbudheriva / / 88 // adhiko vA tatopyeSa janmasthAnamapohya yat / garjatyabhrAgnivajAtakSamAbhRddAhadohadaH / / 89 / / iti dhyAyata evA'sya sadaH svAntaM ca kampayan / svasvAmivalatazcaNDazcaNDavegaH samAgamat // 90 // so'pi zrIlakSmasenasyAdezamarpayituM puraH / sinduravyAjato vyaktasaMkrAntakrodhapAvakam // 11 // dadhe dakSiNahastana yAvattAvad jhaTityamum / utthAya vAmahastena sAndhivigrahiko'grahIt // 92 // caNDavego'vadat kopakampamAnottarAdharaH / rAjAdezaM gRhItvaiva bhaktiste vyaJjitA prabhau // 93 / / paraM ceJjIvitenArtho rAjyena ca dhanena ca / AdezaM vAcayitvA tattadarthaM kuru bhUpate ! / / 94 // yugmam / / rAjA'pi zUro nAmnaiva dhAmnA somastva'bhApata / mA tAmya caNDa ! zRNumo rAjAdezaM vayaM puraH // 95 / / tena bhrUsaMjJayA jJaptaH sAndhivigrahi sarga-18 // 512 // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 // 513 // kastataH / ityuccairvAcayAmAsa svasti lakSmIpurAdataH // 96 // mahArAjAdhirAjaH zrIlakSmaseno jayodayI / zrIratnasazcayApuryAM zrIsUranRpamAdarAva // 97 / / AdizatyacirAd bauddhadharmopAsakatA svayam / AityA nijadezAntarvAsilokaH samaM tvayA // 98 // karttA tvamena dhamanazcamAdezaM cettadA kAsimaNDalam / dAsyAmi te'nyathA''dAsye maulinA saha maNDalam / / 99 / / mahAkSapaTalAdhyakSe vAcayitveti tasthuSi / lyAtsUrarA| vimRzya tasya tAtparya paryAlocya ca maMtriNA // 20 // / iti pratyUcivAMzcaNDavegaM suurnRpstdaa| nizAmya saumya ! madvAcaM zAnto bhUtvA kSaNa hRdi // 1 / / dharmo hi kriyate muktyai sa ca ke kathitA nItiH | kenApi kIdRzaH / svabodhAtparabodhAdvA nizcityAGgIkRto hRdi // 2 // atrArthe'grepi kenApi devena ca nRpeNa ca / cakre naiva balAtkAraH * kArakeSu janeSviha // 3 // pRthagdarzanino devAsteSAM cAtra niyAmakAH / na caikyameSAM bhavati bhUtaM vA bhAvi vA kvacit // 4 // yathA | purAdau naikena saMcarante'dhvanA janAH / rucivaicitryato muktAvapi nUnaM tathaiva bhoH / / 5 / / evaM prabhinne prasthAne pathyastathyastvasAviti / | vaNigbhiriba haTTasthairdarzanasthajaDo janaH / / 6 / / pratAryate balAnnaiva vrajannAnyatra vAryate / na cAvasthApyate svasin kintu bhrAmyannitastataH | // 7 // varapratyayato mRDho gatAnugatikatvataH / ko'pi kvApi kuto'pyarthAt kravyArthIvAtra rajyati // 8 // tri0vi0|| nacaivaM mokSamA-15 | No'pi nAnopAyaijanaH kvacit / prAmoti mokSamukSetra jIvaH pratyuta badhyate // 9 // vItarAgeNa manasA samyak sAmyAtmakaM yadA / || | mArgamAptAtsvato vApi zuddhadhIlakSayiSyati // 10 // tadA devaM guruM dharma tattvaM caatmpriikssyaa| vItarAgaM parijJAya kSINakarmAzu | mokSyati // 11 // yugmam // evaM sthite dharmatattve kimasthAne taba prabhoH / Agraho'yaM bAlavRddhajaDonmattapizAcavat // 12 // na santi | // 513 // | maMtriNaH kiMvA tadrAjye ke'pi taddhitAH / tRtIyaM locanaM te hi madAndhasya mahIpateH / / 13 / / gatAnugatikatvena balAtkAreNa vA nc|| Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuddhArtha gamanam vayaM zrayAmahe bauddhadharma kintu svabodhataH // 14 // asmaddato'pi no rAjJA maMtriNA guruNApi ca / azAki svamate netumArambho'smAsu zrIzramama jinezatad vRthA / / 15 / / kAserdAnamathAdAnaM mauledezasya te vibhuH| bhedadaNDau kimasmAsu prayukta bAlakeSviva // 16 / / pattimAtro'pi no caritram / zuddha kSatravaMzyaH kSamAbhujA / balinA'pi balAtkArAnnijadharma pravartyate // 17 // tadasmAt sa kathaM ? lakSmasenastAthAgate mate / pravartiyi- sUraM prati ||514 // Makal pyati haThAtkautukaM drakSyate hyadaH // 18 // zRgAlairiva kaizcicced grAsalobhAd bhayAdapi / so'nvavatti nRpmuuddhsttkimetaavtaa'pt||19|| lakSmaasl kadAcitpuNDarIko'pi bhavenmadhye mahIbhRtAm / tasya suptasya kiM kSemakaraM jAgaraNaM nanu ? ||20||sthaanaadtshcnnddvegshcnnddvegen vAyuvat / senasya tadyAhi gatvA''khyAhi tvamuccaiHkAramiti prabhoH // 21 // api merusta red vAddhauM vyatyayecca jgtryii| sUryAcandramasau khaM khaM vyatIyAtAmiha kSaNam / / 22 / / dharma zrIsUrarAjastu prANAnte'pi jinoditam / tathApi na tyajatyeva sAtmIbhAvamupAgatam // 23 // yugmam / / grahituM maNDalaM mauliM cAsmAkInaM nahi prabhuH / indro'pi kiM punarmaya'kITaH kSamAkhaNDanAyakaH // 24 // ityAdiyuktibhirlakSmasenazcettava nAyakaH / budhyate sundaraM tarhi na cettada'tisundaram // 25 // nyAyasetuM balosikto nadIpUra ivA'thayA / bhicaiti tvatpatistAyAtu sAdhyo balasya sH||26|| ullaMghayAmo nItiM ca naca tvatsvAbhivad vayam / asAmayadyotanaM hi viziSTasyApamAnanam // 27 // tanmanAgapi mA bhaipIrakhaM gRhANAmmadaucitIm / pazyAmastvAM svapradhAnakalpaM kalpavicakSaNa // 28 // itthaM sambhASya sanmAnya vadAnyaH Mole sarga-18 | suurbhuuptiH| savega prAhiNocaNDa vegaM lakSmIpuraM prati // 29 / / tena gatvA sUrarAjayuktIrAkhyAya naikarAH / prabodhito'pi nAbuddha buddhadha AMgrahI nRpaH / 30 // naimittikaiH pradhAnazca saavdhaanaistdaaytau| pratiSiddho'pyasau zauddhodanAvekAgramAnasaH // 31 // prayANaDhakkAM // 514 // | zatrustrIkSobhakAripratisvanAm / avIvadanijAvAsAn bahizcAdIdapajavAt // 32 // yugmam / / dunimittairdu zakunairvAryamANo'pyasau muhuH / Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 515 // jo'pitA candrabhAgA kalIyapAnAmAlakSmasenAmA vidyAnAM / dUtadvArA sUrarAjasya lakSmasenaM prati hitopadezaH | abhimAnadhanaH siMha itra vyAvavRte nahi // 33 / / sa sthikhA bahirAvAseSvazeSAnapi pArthivAn / mIlayikhA nidAghe'pi sUraM pratyabhya|peNayat // 34 // calaccaJcalatatsainyAzcIyotkhAte rjobhraiH| sUryo'dhAtsomatAM dantidAnollAsazca rAhutAm // 35 // bhISmagrISme tadA mArgAH paMkazeSajalAzayAH / davAgnidagdhatRNyAzca sainyeH kRcchAllalaMdhire // 36 / ' lUkAtRSNAdikaSTotthai rogaiH sainyajano ghanaH / vyane| zatpathya'nezacA'kAlayAtrA sukhAya kim ? // 37 // svacaraiH sUrarAjo'pi taM jJAtvA yAntamu surum / rahaH kramAgatAn vRddhamatriNo- | 'maMtrayattadA // 38 // tamUcuste'pi saMnahya svasainyojIvinI nadIm / pRSThe kRtvA candrabhAgAM khAvAsAndehi mA sma bhaiH // 39 // sumu. hRta suzakunaiH sUrarAjo'pi taiH samam / etya sarvAbhisAreNa tathAcakre'tivikramI // 40 // hAstikAzvIyapAdAtairbhujyamAnA nijecchyaa| | paNyastrIva candrabhAgA nAgAtkalupatAM kvacit // 41 // skandhAbAre'sya nairujyarAjyapramudito janaH / na gISmAllakSmasenAdvA ko'pyA taMkalayaM dadhau // 42 // sUrarAjo lakSmasenaM caraitviAntikAgatam / bhaTTaiIttasvarNapaTTairavocaditi vAcikam // 43 // caturdazAnAM vidyAnAM | pAradRzvA'pi kiM nRp!| avicArakatAmeva svayamAdRtavAnasi ? // 44 // jJAtayogarahasyo'pi kiM ? vivekmpaakRthaaH| khyAtihiM prApyate tena vinA yatnaM kadAcana // 45 // athA'dhipatyamacalaM zrito ladhvIkSase jagat / bhrAnto'si yaccalatvena khaM tenApIkSyase lghuH||46|| tad vyavAya ivA'pAyaheturgISme narendra ! te / yujyate'yamArambhasaMraMbhaH kSayakAraNam / / 47|| naSTaM na kiJcidadyApi tad vyAvartasva mA muhaH / lAbhacchedau dIrghadarzI bhRtvA svasya vicAraya // 48 // kRpAdhIboMdhisatyo vyAghrAya skhaM vapurdadau / taddhyAturu| citastatte'nyamma droho hRdApi na // 49 // sudUramIyuSo'pyasmAt sthAnAtte calataH svayam / maryAdA smarato vA rivodvelasya kA pA ? // 50 // lakSmaseno'vadat vIraH kIravat bhavatAM prbhuH| vAcATaH pATavaM vAci nATayanna viraMsyati // 51 // tAvat yAvadayaM / / 515 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineTA caritram / // 516 // * lakSmasenena guptavRtyA sUrasenA pariveSitA dhRtvA na kSipvA kaasstthpnyjre| kSudhAturaH puraH kurakaNAnAM yAcakaH kRtH||52|| yugmam // avinIto hyayaM vanhirivAnhAya nijaM | kulam / akAle bhasmasAtkartA bhavannativicArakaH // 53 // asau vivekI kekIva sudhArasakirA girA / bhUtvA vyAlaMgilo'pyadya prApto madvANagocaram // 54 // kathaM ? vAsatalastho mAM laghu draSTA mayA'dhunA / loSThaiH piSTIkRtastuMgakSamAbhRnmaulivattinA // 55 // balAdhikasya me grISme'pyArambho'yaM vyavAyavat / mahAbhyudayasantAnAdhAnaheturbhaviSyati // 56 // bodhisaccArAdhakaM mAM varNayan bandivacca saH / svajIvitArthI zUro'pi kAtarakhaM vyanakti kim ? // 57 / / trapA na valataste'bdherivetyapi na yuktimat / kiM ? kalpAnte'stamaryAdo dRSTo vArddhiH kvacid valan // 58|| tadyAta satvaraM saMnAhayatA'bhimukhaM yudhe / sUraM svasvAmina bauddhadharmAMgIkRtaye'thavA // 59 // itthaM visRjya bhaTTAMstAMstadAnupadikaM nijam / hAstikAzvIyapAdAtarathyAbhiH sahita tadA // 60 // senAnyamAdizallakSmasenaH zyenakanAmakam / saMgrAmanATakamahAsUtradhAramabhaMguram // 61 // yugmam / / kalpAbdhineva tenApi jalairiva balaiH kSaNAt / zasrAzastri kuntAkunti zarAzari miSAd bhRzam // 62 // vistArayadbhiH kallolAnAlolayitumaMjasA / prArebhe zUrarAjasya sarvataH sakalaM balam // 63 // yugmam // sUtthAnaddhanvibhiH sAdiniSAdai rathikairapi / bhaTaiH zrIsUrarAjasya svsvaamijykaaNkssibhiH||64|| meSApasRtyAgre kRSTvA ghAtaiH piSTvA ca duHshaiH| zrAntaM tRSArta tad vairisainyaM dainyamanIyata // 65 // yugmam / / abaddhakezaM tadbhagnaM vivagnaM caativegtH| kvApi vyAghuTitaM nAsthAd velAvArIva vaaridheH||66|| athAgrasainyabhaMgena kruddho buddhopasevakaH / askhalyamAnaprasaraH kalpAntodbhrAntavAtavat // 67 // senAnyamAdizacchannAM nItvA senAM nijAM nizi / vairisainyaM veSTayantIM nyasyevalayarUpiNIm / / 68 // yugmam // niruddhavIvadhAsArapra| sAraM tattayA kRtam / prakSIyamANaprAcInasaMcayaM kramazaH svayam / / 69 / / vigalatpauruSa raMkIbhUya bhuuystraidinaiH| azrameNaiva te'vazyaM saga-18 // 516 // Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 517 // vacanam | vazyaMbhAvIti cAnvazAt / / 70 // yugmam / / cakre tathaiva senAnyA'rddharAtre guptvRttinaa| sUrasainyAtsureNa nadImuttIrya dhairyataH // 71 / / prAtarAkasmikaM zUraH pariveSaM vibhAvya tam / svasyA'zaMkiSTa kaSTaikahetumutpAtavannRpaH / / 72 / / pratyupannamatIna rAjyamUlastambhAnasA saddharmAccAvatha / AhvAyya maMtriNaH kRtyaM sAmantAdIMzca pRSTavAn // 73 // te'pyUcurdeva devejyamapyatItyA'dya varttate / zemuSI lakSmasenasya virazca-| layitu syApyagocare / / 74 / / saptAMgasyApi rAjyasya sampratyutkarSamIyuSaH / balenAnena bhUpAlAzcakrire kati nAbalAH ? // 75 / / sarva balavataH | sUrarAja *prati matripathyamiti tathyaM vaco yataH / akAlayAtrApyasyA'bhUtkAlayAtreva puSTikRt / / 76|| nacedidamagAtkalye balamasyAtivivhalam / bhagna maNDalasya | madya kathaM svasya veSTanAyodayacchata ? // 77|| yugmam / / dhIratvasAhasotsAhaprajJAvikamazaktibhiH / navaM prayujya SADguNyaM vijetA daivamapyayam / / 78|| tadanena samaM yuddhe'dhunA pratyAzamAgate / yudhyate cettadA sainyakSaye svasya kSayo dhruvaH / / 7 / / svatrANaupayikaM sampratyetatsaMzraya eva vA / pratigraho'thavA pakSapAtino daivatasya te // 80 // jitakAsitayA lakSmasenastu bhavatA samam / na yoddhA siddhakAryatvAt karttAcchAdanikAmapi / / 81 / / niruddhavIvadhAsAraprasAraM kaTakaM tava / pipatsyate kSudhAkrAntaM miliSyatya'hitasya vA // 82 / / ekazcaTakavattAbhyan vyAdhasyeva riporbhavAn / tato vaze svayaM yAtA mAnatastamanAzrayan / / 8 / / bhRtvA nirabhimAnastadenaM satvaramAzraya / svasya | kSemakaraM deva daivataM vA prasAdaya / / 84 // mukhyairamAtyaiH sAmantaistairityabhihite hite| vimarza nATayAmAsa rAjA hastAMgulIbhramaiH / / 85 / / * | pratyucivAMzca tAnevaM madrAjyakSemakAMkSibhiH / yuSmAbhiryukta evokto maMtro'yaM maMtravedibhiH / / 86 / / kintu kalpadrumAdibhyo'pyapi ca. kritvavaibhavAt / indratvAdapi mAnuSyajanmakoTIbhirapyalam / / 87 / / duHprApasya muktilakSmIparIrambhaphalasya ca / karmanirmUlanakalAlaMka- // 517 // mINakriyasya ca / / 88 // nikalaMkasya sakaladharmacUDAmaNeraham / kathaM ? zrIjinadharmasya kalaMka ropaye'dhunA / / 89 / / kathaM ? nityamakI Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jineza caritram / sUrarAjasya prANAtyaye'pi dharmaparAvartana niSedhaH zrIzramama bhAtezca paTahaM svasya ghoSaye / mithyAtvahetodharmasya saMzrayAdaivatasya vA // 10 // ca0 k0|| tatvAMgIkRtadharmasyAvazyaM pretyopkaarinnH|| rakSArtha yAnti cedrAjyaprANAstadyAntu kAtra bhIH // 9 // kA'sthA ? vivekinAM prANeSvadyazvo vA yiyAsUSu / rAjye ca durgatiphale // 518 // karikarNacalAcale / / 92 / / abhUma sArvabhaumAzca naikakRkho vayaM bhave / dharmamahatpraNItaM tu nAsedima sudurlabham / / 13 / / zrutveti kupitAH procurmatriNaH pitRmuurtyH| rAjanna yujyate te'rhaddharmasyaivaM kadAgrahaH // 9 // bhinnaH kimahato buddho? buddhAdvA'haMstato bhramaH / vRthaiva | | te'sau svAnarthahetuH keturivodgataH // 95|| dharmazcedasti satyaste vItarAgazca devatA / tattvAM kaSTAdataH spaSTAttrAyate'dhunA kimu ? / / 96 / / | rAjA'tha mantriNo'vAdId vAdIvA''kSepadakSadhIH / dhig vo buddhAhatoH kAcamaNyorikha samAzayAn / / 97 / / astyeva muktikaddhammo'rhataH | so'pi vimuktidH| tayorArAdhanaM puMsAmapi kevalamuktidam // 98 / / nigrahAnugrahau cettau kuryAtAmahite hite / virudhyate tadA'vazyaM muktyekamayatA tayoH // 99 / / iSTAniSTaphalogastadbhaktAbhaktayostu yat / zubhAzubhaiva tannUnaM vAsanA tatra vIjati // 300 // atho mi| tho'zruklinnAkSAH sAmantAH sacivA api / prAhuH sma dharmagrahilo rAjyaM hA nAzayannRpaH // 1 // bhavitavyaM bhavatyeva yadevamavamanyate / asmAn bhRtAttavannava grahaM muzcati bhRpatiH // 2 // tatastadvacasA rAjA rAhuNevAtipIDitaH / kSaNaM vaivarNyamApannazcakre satyApanAmiti // 3 // arhantaH santi yadyAptAstaddhammo'sti zubho yadi / samyaktvamasti ceddharmamUlaM svargApavargadam // 4 // zAsanAnAM pradhAnaM cedasti jainaM ca* zAsanam / vyakto vyatikare'muSminnastu tanmahimA tataH / / 5 / / yugmam / / atrAntare ca saudharmAdhipatirbhAratI bhuvam / pazyannavadhi| nA'drAkSIcchrIsUrasya mahipateH / 6 // paramArhatadhuryasya samyaktve'tidRDhasya ca / lakSmasenena taM tAthAgatenAkAraNadviSA // 7 // balosiktena | vihitaM sainyarodhaM samantataH / manaHkSobhaM ca sAmantamatribhirvihitaM muhuH // 8 // tri. vi0 / / prANAntikopasarge'pi sthairya zrIjinazA- | sarga-18 518 // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sane / prekSya sUrasya devendrazcitte'tyartha camatkRtaH // 9 / / pratigrahe'sya sAnIkamanIkAdhipatiM nijam / ngmessinnmaadikssdvilkssm||519|| | rikSaye // 10 // yugmam / / so'tha svasenayA vyomno'vAtarat sahitaH kSaNAt / varSantyA divyanArAcAn vairyandhakaraNAn raNe // 11 // | mAyayeva triguNayA tayAveSTya dvipaddhalam / avoctskrotkssepmityaakhnnddlsainypH||12|| re saugatagato'syadya lakSmasena visaMzayam / indrasenApatiryasmAdAgAt sUrapratigrahe / / 13 / / yad vItarAgavat sUraH prsaahaayyniHspRhH| tenA'tiraJjitaH zakraH prAhiNodiha mAM javAt // 14 // tatpraNazya raNAd yAta mA mRdhvaM pazuvad bhaTAH / AkaNyeti lakSmasenasubhaTAH prakaTAmimAm // 15 / / udghoSaNAM praNa| zyantaH kssobhaadndhNbhvissnnvH| etyAcakhyunijavibhorendrIsenAM ca durjayAm // 16 // yugmam / / sa palAyiSyati yAvattAvad dRkkarmavajiMtaH / boddhazrAddhogatazrAddho bauddhadharme'bhavad yathA // 17 // aho Ahetadharmasya prabhAvo yadamuM nRpam / sAhAyyaniHspRhaM zakraH senAnyaM pratyajigrahat // 18 // ahaM tvevaM bauddhadharma sevamAno'pi tatkRte / andhIbhUto'pi no devaiH pratyagrAhiSi kairapi // 19 // nyAyapakSe'thavA late | pakSapAtinaH syuH surA api / sUrarAje mahAjane mithyA vairAyiSi nvaham / / 20 // gatvA tadenaM kSamayAmyAhataM dharmamAdriye / syaaN| yenAtra paratrApi sarvakalyANabhAjanam / / 21 / / dhyAtvetyardhvamukhaH zakrasenAnyaM naigamiSiNam / bhaktyA prasAdayannUce devA''diza karomi | kim ? // 22 // paM0 ku0|| naigamiSyapi taM kaNThakuThAravyaktabhaktikam / hRtadarpa sahAdAya pAdacAraM nabhazcaraH // 23 / / upatasthe sUrarAja vinayena praNamya ca / yojitAJjalirityUce dyutidyotitadigmukhaH // 24 // yugmam / / kasbayA spaddhatAM ? jaitrjinnaayksevinaa| bhUpate ! ghupatiryasya pakSe saMnadyati svayam / / 25 / / na yattavArhate dharme sthemA sthAnAdhikarapi / acAli svaiH parairvApi hitAhitadhiyo- dyataiH // 26 // sahasrAkSaH pUritAkSastenAnandAzruvAribhiH / tvadbhaktyai mAM samAdikSaddakSa ! brUhi karomi kim ? // 27 // lakSmasenaH kaNTha nizcalatA dRSTvA svararAjasAhAvyAthe zaRNasva senApatiH preSita: 519 // Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 520 // pIThakuThAreNa nimUlayan / svAgastaraM guruM khAM pratyullAsitamakAraNam / / 28 / / hastyazvalakSayA svarNakoTyA ca tvtpdaabjyoH| pUjAM vidhAya kSamayatyeSa tvAmAdRtaH svayam / / 29 / / yugmam // dhammoM jayati nA'dharma ityApa na mRSAvacaH / iti svamatrisAmantA jalpa|nto'kSamayannamum // 30 // sthAsyAmyataH paraM deze tvadAdezena pattivat / jaina dharma kariSye ca darzitapratyayaM khayA // 31 // ityullapantaM zrIlakSmasenaM gururiva svayam / devadharmagurutattvAnyupadizya ythaavidheH||32|| samyaktvaM grAhayitvA ca sUrarAjo'tha bITakam / datvA | satkRtya vastrAdyaiH svadezAyAdideza tam // 33 / / tri vi0|| videhAd viharamANaM jinaM natvA yazodharam / atrAntare surendro'pi * tatrAgAd vismyotsukH||34|| prItaH sUranRpo'pyenaM pratyudgamya mahAsanam / adhyAsyovAca sudinamaho adyAjaniSTa me // 35 / / manorathAnAmapathaM matyairduHprApadarzanaH / svayametya sahasrAkSaH pratyakSatvamiyAya yat // 36 // udIrNaH sarvavedAnAM praNavaH prathito ythaa| | tathAdyA'hamabhRvaM khadyogataH kSmAbhRtAM dhuri ||37svrgaapvggii zrIdharmakalpadrojhai phale zrute / sAkSAd dRSTaM tayorAdyamadya baddarzana cchalAt // 38 // zakro'vadad vadatyevaM yadbhavAnna tadanyathA / paraM svato'pi khAmeva dhanyaM manyAmahe vayam / / 39 / / bhagavAn yazodharo'| In svayaM zlAghAM tavAnaghAm / yaccake paripaccake smyktve'tidrddhiiysH||40|| yugmam // svAtibhAdiva smyktvaanmessaambhobinduvcchciH| muktAtmA tena te jIvo muktau zuktAvivaucyata // 41 // phalaM zrIdharmakalpadromukhyaM mokSaM bhavetra yat / kha lapsyate tada bAgAM dhanyaM khAmIkSituM sakhe ! // 42 / / avocallakSmasenaM ca re durAzaya ! saMzayam / mA kArkIjinadharmasya phale pratyakSamIkSite // 4 // naTAniva raktapaTAn pitRvaMzAgatAnapi / muzceH pratArakAn dezAdapi nirvAsya satvaram // 44 / jJAnena bAmahaM jJAtA dUrato'pi zaThAzayam / ayaM madIyo dambholiH zAsitA tu tavAntike // 45 // pramANaM me tvadAdeza iti jalpantamAdarAt / svadeze prAhiNollakSmasenaM | jineza| caritram / garvottAraNa pUrvakaM svIkartA lakSmasenaH jainadharma sevakatvaM ca sAkSAdAgamana zakrasya bhavitA saga-18 // 520 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 521 // * senAsamanvitam / / 46 // sUramarddhAsane'dhyAsya vajI prAha sa saumya ! te / priyaM karomi kiM ? bhRyaH zAdhi sAdhitadurmata ! // 47 // *saro'pi prAJjaliH proce dharmabAdhAnivAraNAt / tvayA tatkRtamevA'taH kiM ? priyaM me yadarthaye // 48 // tathApi jainadharmasyonnatyA | nityApitazriyA / vaM devarAja ! nirvyAjaM svsmyktvmlNkriyaaH||49|| dharmopari / astuMkArastadvacasaH svapraznAlApapUrvakam / jagAma dhAma senAnyA sahitaH khaM divaspatiH // 50 // sUrarAjo'pi vijayI krameNaitya rAjasuta matriputra| nijAM purIm / pravizya nAgaraiH kluptotsavo rAjyamazAcciram // 51 // zrAddhadharma yatidharma kramAdArAdhya sAdhyakRt / sa kSINakarmA saMjA dRSTAnto |takevalo mokSamAsadat // 52 / / kathayitveti samyaktvakathAM puNyaprathAM prabhuH / duHkarmasUdanaM dharma yathAvat kathayiSyati 53 // sphUttiH sa myaktvamantrasya kasya syAd gocare girAm / durvidho'pi yayA dharmarAjyA) jAyate jnH||54|| parigrahAda'nagArAgAriNoradhikAriNoH / | dharmarAjyaM dvidhA srvdeshtNymnaamtH||55|| tatrA'spRhaH svadehe'pi nirmamaH khajanAdiSu / bhaktikAriNyabhakte ca jane tulyamana:sthitiH // 56 // maitryAdibhirbhAvanAbhirbhAvitAtmA nirantaram / parISahopasargebhyo nibhayaH sthirasaMzravaH // 57 / / guNairjAtyAdibhiryukto | vinayI ca kSamI damI / anuziSTau gurostusstto'gaardaarpraangmukhH||58|| sarvasaMyamarAjyasyAdhikArI kathito jinaH / dezasaMyamarAjya| syAgArItve tadvilakSaNaH // 59 / / c0k0| tayoryathoktayA nItyA khasvarAjyAnupAlanAt / phalaM mukhya muktisaukhyaM gauNaM svarmaya'zarma |tu // 60 // yathAzakti dvaye'pyasmin yatate ko'pi puNyavAn / rAjJaH putrazca mantrI ca dvAvapyatra nidarzanam // 61 // yathA'sti bharata-12 | syAGgabhUmemolivibhUSaNam / AmodamandiraM puSpapuraM puSpAvataMsavat // 62 // zrIpuSpaketurityAsIt puSpaketurivAparaH / tatra bhartA bhuvaH | || prItiratyojanakA dadhat // 63 // apUrvA puSpamAleva puSpamAleti vallabhA / citrairguNairyuktA sA jajJe'syA'liparAGmukhI // 64 // tayoH // 521 // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / puSpasAra kSemakara svarUpam // 522 // kumAraH zrIpuSpasAra ityaGgajo'jani / yenAzu tApo bhramarahitenA'zami kasya na ? // 65 / / vAlyAnadavatso'bhUt prabhAtyAgadayA'nvitaH / surendravacanAtsatyavacanArAdhanAgrahI // 66 // dvedhA sa dharmavijayI padminIza ivA'bhavat / zaktimAna'pi niHkAMkSo dvedhA paraparigrahe // 67 / babhUva tasya navyArthotpAdanaprauDhazAlinaH / sukaverikha nAnyArthagrahaNapravaNAmatiH // 68 // kalAcAryopanItAzca tasyA'tha mklaaH| kalAH / saMkramya hRdayAdaze citraM vRddhiM parAM dadhuH / / 69|| zrutazIlabalaudAyaguNairvatharapUpurat / kIttayoM digjayasphettazcatuSkaM mUlamaMgalam / 70 / / yauvarAjyazriyaH pUrvamakAryata parigraham / sa pitrA nRpakanyAnAmaSTAnAM tadanantaram // 7 // zRMgAradevatAgArasopAne yauvane'pyasau / dadhau vikAraM na madhau cUtadruma ivAdbhutam / / 72 / / satIrthyaH savayAstasya mitraM matrI ca jajJivAn / kSemaMkara iti khyAto niyogitanayo nayI // 73 // sthitaH sadvRttaH pAdAnte saralAtmA'pyavApa sH| gurutvaM vibudhazlAghyaM nirvikalpaM tu kautukam // 74 // | sa dehe vAci hRdaye yugapanmArdavaM dadhat / kenopamIyatAM martyajanmanA sanmunIn vinA // 75 / / pure tatrA'nyadA bAhyodyAne candrodayA| bhidhe / sUriH sUraprabhaH zrImAMstrijJAnaH samavAsarat / / 76 // anyA kanyAmRdanye ca sambhArAH sRSTikRnnavaH / sRSTo yaireSa rUpAdiloko|ttaraguNottaraH // 77 / / bhuvi dopodaye dhvaste tapasA yazasA'sya ca / paunaruktyabhayAd dhAtrA khe kSiptau ravizItagU // 78 // bhaktyA ta | vandituM kecit dharma zrotuM ca kecana / chettu kecitsvasaMdehAn / kecittadrUpamIkSitum // 79 / / svarNAmbhojAsanaM puSpavRSTiM gandhAmbuvarSaNam / tatropAsyAM ca devAnAmapare draSTumutsukAH // 80 // ahaMprathamikA vyagrAH samagrA api naagraaH| tatrAjagmuH sazRMgArAH surA iva nijaddhibhiH // 81 // trivi0|| udyAnapAlAd jJAtvedaM pusspketunreshvrH| nantumAgAsAvarodhaH saputraH saparicchadaH // 82 / / uttIrya | hastinaH sUri vanditvA vidhinA nRpaH / puSpasAraH kumAracopAvikSaducitAsane // 83 // kumAreNa samaM tatra prAptaH kSemaMkaro'pyatha / nya sarga-18 // 522 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 523 // trijJAnisuraprabhamunidezanA pIdad gurumAnamya nijasvAmisamIpagaH // 84 / / itthaM pIyUpavarSiNyA vANyA mUrirathAkhyata / ahikAmuSmikazrINAM dharma evAdikAraNam | // 85 / / rAdhAvedhopamAnena mAnuSyaM prApya durlabham / kiM ? mudhA viSayagrAmacintayA nIyate budhAH / / 86 / / manye maulidhRtacchatracchanno | pathadarzanAH / kaSTamiSTajanaiH zocyA yAntyadho'dho nreshvraaH||87|| vAranArIkaroddhRtaizcAmarairiva tADitaH / vivekadIpo hRtsaudhe bhUbhu jA kvAvatiSThate ? // 88 / / pAlidhvajAlIvAtAlIlIlAlolA kSaNe kSaNe / brUne kSaNikatAM rAjyazrIrivotkSiptadolatA / / 89 / / vAjipucchA|JcalairdantikarNatAlaizcalAcalaiH / calamevAcalAsvAmya sAdhyate pRthivIbhujAm // 10 // kumbhikumbhadvayottambhakucakumbhabharAkulAH / abalAH kimu ? rakSanti bhUpatIn yamarAkSasAn // 91 // AdimAntimayoretad vAdhakaM puruSArthayoH / sAdhakaM madhyayoreva rAjyaM tyAjyaM viveki| nAm // 92 // niHsapatnena bhozcintAratneneva nRjanmanA / sAmyaM devatamArAdhya muktisAmrAjyamaya'tAm / / 93 / / sAmya sabaikadezAbhyAM | dvidhA proktaM jinezvaraiH / savaikadezatyAgena kRtaM sAvadyakarmaNAm // 94 // caturmahAvratI tatra sAmyaM syAda'nagAriNAm / agAriNAM tu samyaktvasahitA dvAdazavatI // 95 // trividhena tridhA tatra viratiyatinAM bhavet / caturmahAvratI hiMsAmRpAsteyaparigrahAt // 96 / / athavA | paJca smitiguptitritysNjnyyaa| kSAntyAyerdazabhivayameva nAmabhirucyate / / 97 / / pApabhIrunizAbhukti samyagdRSTivivarjayan / bhavatyadhi kRto nUnamagArI vratapAlane // 98 // hiMsAnRtavacaHsteyaparastraiNaparigrahAt / dezato viratiyA pazcakANuvratasthitiH // 99 / / guNavratAni *trINyeva tatrAdya dazadiggatau / abadheranatikrAntiH kRtasya nijshktiH||400|| pratyahaM kriyate zaktyA saMkhyA bhogopabhogayoH / yA | saiva kathyate dvaitIyika sphItaM guNavatam / / 1 // tatrA'jJAtaphalaM mAMsaM madyodumbarapaJcakam / dvidalaM gorasonmitha navanItaM tathA madhu | // 2 // takraM dadhi dvayahAtItaM yantAkaM puSpitaudanam / anantakArya sandhAnaM kuthitAnnaM ca varjayet // 3 // tyAjyaM caitad vratasthena kharakarma // 523 // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 524 // * vivekinA / malastvasya paJcadazakarmAdAnI vizeSataH // 4 // aGgArazakaTArAmabhATakasphoTajIvanam / dantalAkSArasakezaviSavANijyakarma jineza*ca // 5 // asatIpoSaNaM yatrapIDA nirlAJchanaM tathA / davadAnaM sara-zoSo malAH paJcadazA'pyamI // 6 // durdhyAnasyAtaraudrasya pramAdA- caritram / caraNasya ca / pApakarmopadezasya hiMsAhetvapaNasya ca // 7 // puSpasAra kumAra svazarIrAdyarthadaNDapratipakSasthitasya ca / tyAgAda'narthadaNDasya tArtIyaM syAd guNavatam / / 8 // zikSAtratAni catvAri tatrA'padhyA dIkSA navajinaH / tyaktasAvadyayogasya muhUrta munirAjavat // 9 // anaupamyasya trizuddhyA sAmyasya pAlanAd bhavet / gRhiNo'pyAdima zikSAva zAtsAmAyikavatam // 10 // yugmam // saMkSepAdignatoktasyA'dhvamAnasya divAnizam / dezAvakAzikaM zikSAvratasyAd gRhiNo'pa- | ram // 11 / / tRtIyaM syAccatuHpayA~ pauSadhaM tUpavAsataH / snAnAdityAgato brahmacaryAdArambhavarjanAt // 12 // AhAravastrapAtraukaHpradAnA| da'tithau munau / syAdatithisaMvibhAgasturya zikSAvrataM punaH // 13 // paJca pazcAticArAMcA'mISAM saddarzanasya ca / varjayannityazaH saptakSetryAM bhaktyA dhanaM vapan // 14 // kRpayA cAtidInebhyo yacchaMstIrtha prabhAvayan / gRhavAsyapi saMsAravAr3ipAraMgamo bhavet // 15 // yugmam / / nayate'dhyA muktipurI sarvasAmyAtmako'dbhutam / adavIyAn davIyAMstu dezasAmyAtmako janAH // 16 // tayorAdrIyate dhIraH sAhasikyaniketanam / pUrvameva dvitIyaM tu sukumAramanAH pumAn // 17 // zrutvemA dezanAM sUreH puSpasAro nRpAtmajaH / sarvasAmyamupA-| sarga-18 ditsurApraSTa pitarAviti // 18 // loko'yaM tRNavezmeva jarAmaraNavahinA / AdIptaH sarvatastasmAtkA kaSTAdavApyate // 19 // na cAyaM zakyate vidhyApayituM viSayAmRtaiH / pratyuta jvalati kSipyamANaistaistu ghRteriva // 20 // niryAtumasmAttadanujAnItaM mAM priyaM sutam / / * // 524 // pitarau vidhurau snehAd vyAhantuM nAhato yuvAm // 21 // yadyasti mayi vAtsalyaM tatprasadyAnumanyatAm / nirgatyA'smAdyathA yAmi Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 525 // puSpasAradIkSAsvarUpam | lokAgraM klezavajitam // 22 // paunaHpunyAdayaM kurvanna vyaraMsId yadAgraham / tadA pitRbhyAmubASpanetrAbhyAmanvamanyata // 23 // tyaktvA rAjyasya dezasya mohamantaHpurasya ca / tatraiva devatAdattopadhinirupadhikramaH // 24 // pravarddhamAnasaMvegasAraH saMsArapAradAm / dIkSA kumAraH zrIpuSpasAraH sUrestadAdade ||25|yugm // sAmyamatre zrutipathaM prApte'pyAH sadgurormukhAt / mene kumAraH kha lokAtivartipadasaMzritam // 26 // atha kSemaMkaro bhakticandrikAprasarAdiva / ityUce maulimukulatkarapaMkajakorakaH / / 27 / / yadyasti bhagavanme'pi sarva | sAmyasya yogyatA / Azu taddIyatAM dIkSA kva ? vIkSA sadguroH punaH // 28 // zrImAna saraprabhaH saritviA jnyaanopyogtH| tasya | bhogaphalaM karma dezasAmyamupAdizat / / 29 / / sa dezasAmyalAbhe'pi srvsaamyaikbddhdhiiH| prativezinamAtmAnaM mene muktishriystdaa| | // 30 // vijahAra tato'nyatrA'pratibaddhaH samIravat / muninA puSpasAreNA'nvito gaNadharAgraNIH // 31 // hAre prahAre khajane'rijane | pattane bane / navapinirvizeSo'pi vizeSajJAgraNIrabhUt // 32 // svamAnasAnmohajAlaM dhIvarasyA'sya karpataH / manye trAsAtpIDyamAnamIno mInadhvajo yayau // 33 // parISahacamU ninannupasargAzca helayA / sa jajJe yat kSamAnAthastaccitrAyA'sya cAturI // 34 // tapAMsi tapyamAnazca dvAdazAMgadharaH kramAt / puSpasAro munirnavyo'pyabhUccitraM purAtanaH // 35|| rakSitaH paJcasamitibalaiguptitraye sthitH| guNaizcitraM sa baddhAkSopyudyame muktaye'dhikam // 36 // tathyaM pathyaM ceda'vAdI siddhaM zuddhamabhukta cet / ceda'yAsIdine pazyan sa siddhAntAnura|ktadhIH // 37 // sa jaDAzayadUrastho'pyAzcitraM pratimA vyadhAt / dvAdaza dvAdazavidhAM mUrti vibhrattapomayIm // 38 // draDhimnA samiti vasya tapasAM mahasApi ca / raJjitena stutizcakre zakreNeti divi svayam // 39 // puSpasAro munirnAmnA vajrasArastu tejsaa| zakyazcalayituM devairapi nAtmavratasthiteH // 40 // zrutvetya'zraddadhanmithyAdRSTirekaH mursttH| prAptaH kSamAmapi prApto'kSamA zrIpuravartinam / / // 525 // Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / puSpasAra muniparIkSA devakRtA ||526 // * // 41 // vAsu taM bahiryAntaM dadarzA'tha parIkSitum / cakre'gre pathi maNDUkIrmakSikAbhyo'pyaNIyasIH / 42 // pRSThatazca vyadhAnmattamApa tantamanekapam / na vibheda gatiM sAdhumbIryAsamititatparaH // 43 // tri0 vi0|| prAptena hastinA hasteno mukSipya bhRtale / pAtyamAno'pi kRpayA mithyAduHkRtamugiran // 44 // khaM ninindeti mayakA dhig dhig jIvAH prjnire| tadbhAva prekSya devo'pi zraddadhe | zakravarNanAm // 45 // vairibhizcAnyadA'veSTi zrIpuraM zaradAgame / tadrAjA jIvavadarbha madhye saMkucya tasthivAn // 46 // koTTe sthitAH shriipureshaarvindnRpterbhttaaH| bahirbhaTaH samaM kANDakhelikAM cakrire'nizam // 47 // durga grahItuM no bAyaiH prviirpyshkyt| rAjyAgamata evoktaM durga svasvAmirakSaNAt // 48 // madhye dhaanyendhnsnehvaaritRnnyaadisnycye| kSIyamANe nAgarANAM kaSTaM spaSTaM vyaz2ambhata , // 49 / / bhakSaM bhekSabhujAM madhyepuramAsIsudurlabham / puNyasArayatistasmAt kAttikIpratipadine // 50 // nigatya guruNA sArddha bahiH kaTakamIyivAn / tasthau tadantarbhavyasyAvAse nandavaNikpateH // 51 // yugmam / / atrAntare ca devena sa parIkSAkRte punH| kaTakArakSikIbhUya munimyinnapRcchathata / / 12 / / AgAnmune bhavAnmadhyAt tadvArtA zaMsa kAzcana / hastyazvaM rathapAdAtaM kiycchriipurbhuupteH||53|| saJcayastRNadhAnyAderapi bhAvI kiyaJciram / paurAH purAvarodhAca nivinAH kimu ? vA nahi / / 14 / puSpasAramunirbhASAsamitipravaNaH sadA / tamUce na vayaM vidmaH kizcitsvAdhyAyalAlasAH / / 55|| avAdIkaitavanaraH purAntaH bhramatAM na kim ? / adRzyatA'zrUyata vA * tvayA kimapi kathyatAm // 56 // pratyUce munirapyevamapazyAn pazyato'pi naH / azRNvatazca zRNvAnAnapi jAnIhi bho yatIn // 27 // | tasyetthaM bhApAsamitI dRDhaM taM munipuMgavam / dRSTvA surasya devendravacasi pratyayo'jani // 58 // aravindanRpo daNDaM datvA zatrUnnyavartayat / puSpasArAnmunenaiva vyAvartata suraH punH||59|| so'nyadA guruNA sArddha munirjayapuraM yayau / eSaNAsamito mAsapAraNe tatra cA'bhramat Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 527|| kevalaM labdhvA muktigamanam | // 60 // aneSaNAM purazcakre prativezma surAdhamaH / tAmalaMpiSTa na muniH sparddhA kApyubhayoraho // 6 // kRtvA saJcAtirekeNa suraM tamava | kINinam / sa muniH pAraNaM cakre tadvahiHsannivezane // 62 / / bhUyo'pyakAraNadveSI surastaM munimanvagAt / lumpedAdAnanikSipotsa- | veSa krudhA khiti // 63 / / munistvAzrayamAgatya vidhinAlocayed guroH| pramRjya pAtrAdyAdatta daNDakaM cAmucanmRdu // 64 // itthaM catu-15 rthasamiteH pAraM prApte munau suraH / cakAra zleSmAdyutsargasthaNDilaM kITikAkulam // 65 // utsargasamitijJo'tha sajIvaM sthaNDilaM tyajan / zla mAdhutsargamAtene zuddha tatra munIzvaraH // 66 // iSTAniSTaSu bhAveSu rAgadveSakahetuSu / darziteSvapi devena nAtmArAmaH sa tau vyadhAta | // 67 / / grAmyIbhUya sure mithyAjalpaM tanvati no muniH| cakAra kvApi vAgvRttisaMvRtipravaNaH sadA // 68 / / AtApanAparasyA'nhi | rAtrau tUrvAsanasthitaH / nopasagairapi suraH sAdhoH kAyamakampayat / / 69 / / itthaM tatkriyayA tuSTaH sAkSAdbhUya muni suraH / indraprazaMsAmAkhyAyA'stAvIda'kSamayacca tam // 70 // natvA gate yathAsthAnaM deve'tha munikunyjrH| prasannayA svayuyApi na lebhe madamaddhRtam // 71 // pnycprkaarmaacaarmtiicaarpraangmukhH| ArAdhayannayaM mUlAd ghAtikarmANi janivAn / / 72 / / kevalazriyamarjitvA duvidhAnupakRtya saH / kramAnirvigraho bheje muktivezyAbhujaMgatAm // 73 // itaH kSemakaraH puSpasArasya suhRdityatha / zrIpuSpaketunA rAjJA saprasAdamadRzyata / / 74|| rAjasevArasajJena kumudeneva sampadam / prA|ptuM tena nijasvAmimAnase vidadhe sthitiH // 75 // sa dvAdazavratI bhaMgakairaMgIkRtAmapi / aprAptabhaMgAmAzcarya yAvajIvamapAlayat // 76 // zrAvakapratimA caikAdaza cAndrIH kalA iva / zaMkaro niHkalaMkAstAH sa kramAnniravAhayat / / 77 / / vibhracaturvidhAM buddhi vidyAM nIti ca bhUpateH / mRttimarhannivAbhyarthyaH so'bhUdvizvapriyaMkaraH // 78 // nijarAjyadhurAM voDhumazakyAM jIrNamatribhiH / vRddhokSairiva vijJAya puSpa // 527 // Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineza| caritram / RAHMAESH 528 // | matripade kSemaMkaro pariprAcInamatriroSaH | keturnRpaH svayam // 79 // nyAsthat kSemaMkare mantripuMgave satkRte nijaH / vastrAlaMkaraNairmudrAmarpayitvA mahotsavAt // 80 // yugmam / / AjJA rAjJAmanullaMdhyetyAdadre kSemamatriNA / mudrA natvarthalobhena niloMbhena munIzavat // 8 // rAjA rAjyabharaM nyasya samartha tatra matriNi / | nizcinto'bhUd vidhivizvabharaM vizvaMbhare yathA / 82 / / vAcaspatirivendrasyAsurendrasyozanA iva / kSemaMkaro gururivAbhUd rAjJaH kSemaka cataH / / 83 / / rAjJaH sarvopadhAzuddhaH sa nAmI gururapyabhUt / citraM guNAspadaM kvApi naivA'pratyayakAraNam // 84 // rAjJaH sa varddhayAmAsa | kozaM citraM vinA karam / bhuktiM ca kautukaM vidyAsiddhavat saMgaraM vinA // 85 // sa siddhadaivata ibArakSaddezAMzca sarvataH / akurvan prANinAM prANadaNDanaM daNDanItivit / / 86 // rAjA rAjyazarIrasyAdhiSThAyakatayA sthitaH / tasyA'pyadvaitavRttyAsIt kSemo mana ivAnugaH // 87 // tadbuddhisiddhAnarthAMzca svIkurvannabhavannRpaH / akartA nirguNo bhoktA sAMkhyokta iva dehabhRt / / 88 // antaHpurIyuvarAjAdayo rAjJaH sva| kAzca ye| prasAdavittakAryeva nAdisacivAzca ye // 89 // ye cAnye dezarAjanyAH sAmAnyAH pattayazca ye / babhUva teSAM sarveSAmapi | mantrI sa vallabhaH // 90 // yugmam / / priyaMkaro'pyapriyo'bhRJjIrNAnAmeva mantriNAm / sa mantrI cakravAkANAmiva piiyuussdiidhitiH||11|| | jagatpriyo'pi kasyApi ko'pi dveSyo bhavejanaH / javAjavAsakaH zoSaM kiM ? naityabhyunnate ghane // 92 / / kSemakarasya chidrANi vici nvanto'pi ytntH| durjanAH sujanasyeva na praapurjiirnnmntrinnH||93|| chidrA'prAptau ca te kSemapuruSAn prussaashyaaH| draviNAdibhi| rAvaya' cakruH pratyayitAniva / / 94 // dvedhA kSemakaranarA apyakSemakarAstadA / babhUvurdravyalobhena ghnanti khaM ca kulaM ca dhik // 15 // | taizcAmI zikSitAH mAbhRgRhadvArakSitau prge| bhavadbhigUDhazastrIkaibhramitavyamitastataH // 96 / / rAjapuMbhidhRtairvAcyaM kSemakaranarA vayam / | tenaiva niyuktAH smo ghAtakatve mahIpateH / / 97 / / yugmam / / dravyakrItairatha prAtastaistathaiva kRte nraiH| ArakSavaddha pAgre nItaiH svasyA'bhayaM RAE38* | sarga-18 // 528 // Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 529 // tataH // 98 // yAcitvA''khyAyata kSemaMkarAdiSTA vayaM tava / ghAtakAH smo mahArAja ! mAtrAthai saMzayaM kRthAH // 99 / / svayaM dattAbhayAnmuktvA tAnnarAn satyavAk nRpH| kSemakarAya sahasA cokrudhIti sma cetasi // 500 // manye rAjJAM vidhizcakre nIcameva manotra kSemaMkaropa| yat / pravizanti sukhaM nIcAH kathazcid guravo natu // 1 // rinuparoSaH _____ andhakArI babhUvAdI bhindyAd rAjJastato mukham / pUrva rAgo hRdi sthAnaM lebhe tadanu cakSuSoH // 2 // duryazaH posphurIti sma pUrva rAjJastato'dharaH / bhrazyati sma matiH pUrva pazcAnmuktAvalI krudhA // 3 // avicArakatAM svastha vyaktuM pAmaravannRpaH / AhvAyya pattibhiH kSemakaraM tUrNamajigrahat // 4 // tvadghAtakA amI ityaparAdhaM bhUpatiH svayam / prakAzya tamapRSTvaiva krodhano vadhyamAdizat / / 5 / / sarvatra zucayo dhIrA ityabhinnamukhadyutiH / mantrI kSemakaro bhUpamupaiyava vyajijJapat // 6 // deva ! tvatmanunA puSpasAreNa saha saMyamam / AdadAnastvatsamakSaM guruNA'smi vilambitaH // 7 // tatastvayA saha mayA jagrahe dvAdazavratI / guroH pAzva na caitAM tvatpade'pi vyarAdhayam || // 8 // kSemakaro'smya'haM nAmnA kriyayA'pi ca bhUpateH / sarveSAmapi sattvAnAM vizeSAtsvAmino tava // 9 // AkaryaivaM nRpastasya vAca ||* | mAyinRNAmapi / abhRd gambhIravedIva krudhA bodhaadvhiHkRtH||10|| vismArya tasyopakRtIbhaktIH zaktIzca bhUpatiH / iti kSemakaraM proce | niHkRpo niSTuraM vacaH // 11 // tvaM jAnAsyeva matsaudhaprAgazokavanAntare / astya'gAdhA puSkariNI padmakhaNDavirAjinI // 12 // sAcAntarmakaragrAhairdustarA'tibhayaMkarA / tadambhojAni noccatumalaM ko'pyabhavad bhaTaH // 13 / / asmadrAjye pUrvajAnAM kramo'yaM yo jighAMsyate / / | vApImadhyAtsamAnetuM padmAnyAdizyate'sakau // 14 // tatastvamapi padmAni vApyAH zIghra samAnaya / maMtrinalaM vilambena svasyApi ca // 529 // vikatthanaiH // 15 // rAjA mitra kena dRSTa zruta veti purAtanI / vAga'nyathA yugAnte'pi na syAdityeSa nizcayaH // 16 // sozvAsaM maraNaM *HHP-9-038-24998- HAHIR-1894-9. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / kSemakarakRta rAjasevetyapi vipazcitAm / vAga'satyava syAJcedaM yanirucchvAsamAgatam // 17 // kA cintA maraNe yadvA'dya zvo vA dhruvabhAvini / akhaNDitazrIjinezoditavratatatermama / / 18 / mithyApavAdAropastu mAmaya svAminA kRtaH / bAdhate zalyavad vADhaM so'pi dharmAnubhA| vataH / / 19 / / uttariSyatyavazyaM me durladhyaM dharmavaibhavam / sumanobhirapi prauDheH kiM ? punarjaDa janmabhiH // 20 // dhyAtveti maMtrI zrIkSema- kara kSemakaraM tataH / ArAdhanAvidhi cakre sAkArAnazana tathA // 21 // pbhiH|| bhUpo'pi bhUbhujA proktaH sAkSepa kSemamantrirAT / | tenaiva sArddhamutthAya yayau puSkariNItaTe // 22 / / smRtvA paJcaparameSThimantraM matrIzvaraH svayam / sAkSIkRtya lokapAlAnuccaiHkRtvaivamUcivAn | // 23 // trividhaM trividhenA'haM puSpaketunRpe yadi / arhaddharme ca yadyasmi nAparAdhI tato'dhunA / / 24 // prakaTastatprabhAvo'stu rAjJaH pratyayakArakaH / ityuktvA prAvizad vApyAM sa vibhratpaTalIM kare // 25 / / yugmam / / jaino dharmo jayatyepa ityamAtyo cadannatha / madhye vApIjalaM yAvatpadaM datte sma nirbhayaH // 26 // tAvad vApItalAta dUrAtpucchAcchoTanakarmaNA / ucchAlitajelaruSNAterapyUSNatA haran / / 27 // kRtaantkrkcaakaarsphaardNssttraagrghrssjaiH| vanhijvAlaiH svasya nIrAjanaM raudreSu sUtrayan // 28 / / dadhatkrodhAnaladhmAtAM zastrikAmiva cAnane / prANAn prANabhRtAM hartuM jihvAM vidyullatAruNAm // 29 / / vegena durddharaH mAkSAd babhUva makaraH puraH / cakre hAhAravo lokairastokairddharmapakSagaiH // 30 // caka0|| durddharaM makaraM vIkSyApatantaM maMtridujanaiH / nidaryamumude karatayA'tikrAntarAkSasaH // 31 // vIkSako sa nRpo yAvattadAnIM ninimeSadRk / tAvadevatayA dhAkRSTayA kSemamantriNaH ||32|| bhayaMkaro'pi makaro nItvA zAntAtmatAM tdaa|| | vinIto'zva ivAsannazcakre pRSTapradaH svayam / / 33 / / yugmam / / ArUDho makare tuMgakSetre kSemaMkarastadA / reje dIptatamo mantrI dharitrImanuvad bhRzam / / 34 // adhiSThitazca tanpRSThaM gatvAgra nalinIvanam / ucitya kamalAnyAzu bhRtyA paTalikAM ca taiH // 35 // uttIrya bApyAH sarga Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 531 // kSemaMkarasya dIkSA sopAnapaMktau makarastataH / etya kSemakaraH padmarAyad bhUpateH padau // 36 / / yugmam / / bhujopapIDamAliMgya rAjJA hRSTena mantrirAT / svasmai nigarhamANena svayamevamavarNyata // 37 // vivekanetrahInasya mamAprekSAvidhAyinaH / kSamyatAmaparAdho'yaM sAdho dhRya ! mahAtmanAm | | // 38 // dharmaH svAtyambuvajajJe zuktikoza iva tvayi / muktAtmatvAya mayi tu viSAditvAya sarpavat / / 39 / / tvayA dharmo guNAropAcakre bhavyeSu muktidaH / mayA tu bhagno mUrkhaNa datto'pi guruNA samam // 40 // nAsInnAsti navA bhAvI tvatsamaH ko'pi buddhimAn / | majan ghaTazatena kha yacchupto bindunApi na // 41 // sahajaM kAlakUTasya pIyUSaM mArayeda'pi / kSemakarastu no saccAn kiM ? punarmAM nijaprabhum // 42 // kArya yathA zrutagrAhI vinAzayati nizcitam / iyaM vAganyathA naiva yanmayA paravAkyataH // 43 / / jighAMsayA te'naparAdhasyA'saddoparopaNaiH / dharmo jane nija evA'kSepi svAtmA ca durgatau // 44 // yugmam / / muhurityanutApena mApatiH svamazodhayat / agni| zauca hi vasanaM kiM ? na zudhyati banhinA // 45 / / tADyamAnaizca bhUpena kopato mAyibhinaraiH / Acakhye jIrNasacivaH sarvametada|'kAryata // 46 // | kruddho'tha kSmApatiH sArdhaM kuTumbairjIrNamantriNaH / vimucya jIvataH kSemoparodhAnniravAsayan // 47 // satkRtya vastrAlaMkAraiH svapA zve'dhyAsya hastini / nItvA''vAse svAsanArddha nivezyAdhikagauravAt // 48 // prAJjalibhUpatiH kSemakaraM mantriNamabravIt / sarvezvarasvamudrA | te purA'pyastyeva mantrirAT // 49 // kiM ? vadAnya vadA'nyatte priyaM kurve'dhunA tataH / rAjyapradAnamapyalpaM bhaktanirupadhestava // 50 // |tri0vi0|| tvayA naca parivrajyA grAhyA sA svata eva yat / asti svastikarI maMtristava bhAvayateH sadA // 51 // rAjJA niSiddhenApItthaM | pravrajyA prArthi maMtriNA / nirandhyAd vAddhivArIva prasarat kaH ? satAM manaH // 52 // yugmam / / bASpAyamANanetreNa bhUbhujA'numatastataH / // 53 // Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineza // 532 // dravyavyayAt tenaiva kRtaniHkramaNotsavaH // 53 // jJAtatanmanasaH sUraprabhasUrigurostadA / prAptasyodyAnamAgatya pAva kSemakaraH svayam // 54 / / jagrAha dIkSA maMtrIzaH stuto rAjJA surairapi / tapastatvA kramAjAtakevalo mokSamAsadat // 55 // tri0vi0|| jJAnadarzanacAritra- caritram / trayIM tanumima navam / itthaM dharma bhajannaMgI karmarogaivimucyate // 56 / / ghanazriyaH prabhoritthaM dezanAmRtapuSTibhiH / mA amAsti- | amamasvA | migaNadharAyaJco nIrajAkSetrabhUmayaH / / 57 / yatidharma zrAddhadharma samyaktvaM ca yathocitam / paMktisthitA grahISyanti bIjabacchasyasampade // 58 / / | divarNanam yugmam // saptapaJcAzato rAjJAM gaNabhRtkarmazAlinAm / tadaivAttasaMyamAnAM tatvaM praznayatAM muhuH / / 59 / / sanAtanasya zrutasya trailokya| vyApinI prabhuH / utpattivigamadhrauvyAtmikA vaktA padatrayIm / / 60 // yugmam / / dvAdazAMgIkRtAM teSAM svAmI sUtrArthatadvayaiH / sa dravyaguNaparyAyairanuyogaM gaNaM tathA // 61 / / anujJAtA mUrddhani cUrNamindrAnItaM kSipansvayam / narAmaraiH kSepayaMzca divye nAndIdhvanI sati // 62 / / yugmam / / pUrNAyAmAdipauruSyAmamamasvAminA tataH / visrakSyate jitakAntA dezanA dharmadezanA // 63 // catuHprasthapramaH vrnnsthaalsthotraantre'ciNtH| dvidhA sugandhiH kalamatandulaH sakalaiH kRtH||34|| amandadundubhidhvAnaH khaddhavalamaMgalaH / tatreSyati baliH pUrvadvArA bhUpopanAyitaH // 65 // utkSiptasya jinAgre'sya vyomnyaddhaM grAhitAmaraiH / rAjJA tu patitasyArddha zeSa taditaraijanaiH // 66 / / balestasya prabhAvena prAcInA vyAdhayaH kSaNAt / nakSyanti na parokSyanti SaNmAsAvadhi nUtanAH // 67 // svAmyathottaradigdvArA niHsRtya sahitaH suraiH / gatvezadisthite devacchandake vizramiSyati // 68|| amamasvAminaH pAdapIThastho gaNanAyakaH / prathamo dezanAM karttA dvitIyAM pauruSI tataH // 69 / / dezanAvirate tasmin gaNAgraNyAM jinezvaram / nakhA surendrarAjAdyA yAsyanti | // 532 // svaskhamAspadam // 70 / / SaNmukhAkhyaH zikhiratho yakSaH SabhirbhujaiH sitaH / dakSiNaiH phalacakreSukhagapAzA'kSasUtribhiH 71 / / vAmaiH | Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 533 // zAsanadevI varNanam sanakulacakrakodaNDaphalakAMkuzaiH / abhIdena ca tIrthe'sya bhAvI zAsanarakSakaH // 72 // yugmam // haritAladyutidevI viditAkhyA tu bhAvinI / padmasthitA bANapAzabhRd dakSiNabhujadvayA // 73 // kodaNDaphalabhRdyuktavyaktavAmabhujadvayA / amamasvAminastIrthe rakSAkI tapAkRtA / / 74 // yugmam // catvAraH sahajA ekAdaza karmakSayodbhavAH / ekonaviMzatirdaivyAH zobhinotizayAH prabhum // 75 / / / tArakairiva tArAdhipatistIrthapatistataH / maharSibhirvRtaH pRthvyAmamamo vihariSyati // 76 // yugmam / / jaghanyataH koTimitaramatyaiH sNsevymaanaahisrojyugmH| atyUnnatAM sAdhujanAvanatyArjitAM zriyaM darzayitA janAnAm // 77 // amamacarite bhAvinyevaM tayoH sahajanmanorlaghuramama ityarhannekAdazAdhikatAM dadhat / adharitasuravarNAmbhojasthitiH svapadAmbujaiH jagati jayinI karttA yAtrA janapratibuddhaye // ityAcAryazrImuniratnaviracite amamasvAmicarite mahAkAvye SaSThabhave bhAvizrIamamadIkSA-chadmasthakAla kevalotpattisamavasaraNasthiti-dharmadezanA-saMghagaNadhara zAsanadevatAdisvarUpavarNano'STAdazaH sargaH / / granthAnam // 587 / / ekonaviMzaH srgH| itazca jambUdvIpasyAsyaiva bhAratabhUSaNe / Anandanagare bhAvI vajrajaGghAkhyayA nRpH||1|| mAtRdRSTamahAsvamAkhyAtacakrAdiratnabhRt / / sa dhartA prativiSNutvamarddhacakrizriyorjitam // 2 // sa SaSTivarSalakSAyuH zyAmaH ssssttidhnuuntH| ojasvI bharatasyArddha lIlayA sAdhayipyati // 3 // nAsya mRrtyA pRthorAjJA kaizcillaRyiSyate nRpaiH / samudrairiva bahulaharIbharaNakarmaThaiH // 4 // itaH puryA zubhAkhyAyAM dvAravatyA // 533 // Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama 11534 // jineza| caritram / sundarabAhu vanajaMgha vAsudevaprativAsudevayo miva zriyA / bhAvI rAjA mahAtejAzcitraM zaktitrayAnvitaH // 5 // sAkSAt pRthvI ca lakSmIzca tasya lokottraakRtii| ubhe zubhe jani- | pyete vallabhe suradurlabhe // 6 // videhe prAgbhave ko'pi rAjA''rAdhyAhataM vratam / mRtvA samAdhinA bhRtvA vimAne'nuttare suraH // 7 // cyutastatastasyA rAjJaH prathamAyAH sameSyati / kukSau priyAyAH sarasa iva haMso'bjinIyane / / 8 / / yugmam / / mahAsvapnazcaturbhiH sA sIra- bhRjanmasUcakaiH dRSTainizAnte vyAkhyAtairbhA modipyatetarAm // 9 // sA pUrNa samaye sUnumanUnaM zazinastvipA / prasotA dvAdazAhe ca kartA dharmAbhidhaM pitA // 10 // videhe nRpaH ko'pi vairAgyAdAttasaMyamaH / prAcyabhave smRtamitrAvamAno'nte nidAnavAn // 11 // vipadyAnazanI bhRtvA'cyute kalpe surastataH / cyutvA tasya rAjJo dvitIyadayitodare / / 12 / / yugmam // (bhAvI) mahAsvamAn sapta viSNujanmanivedakAn / nizAnte drakSyati mukhe vizataH sukhazAyinI // 13 / / kAle prasavitA pUrNa sA navyAnjasiti sutam / virazailava| sudhAvaiDUryamiva bhAsuram // 14 // tasyApi sundarabAhuriti nAma kariSyati / dravyavyayena bhUpAlaH kArayitvA mahotsavam / / 15 / / dhAtrIbhiH pAlyamAnau tau paJcabhiH paJcabhiH pRthak / vaddhiSyate bhAvanAbhimunerAdyau yamAviva // 16|| sitAsitarucI prItyA dharmasundarabAhuko / saGgasyete mitho bAhAviva tau gAMgayAsunau // 17 // krIDayA'pi tayolattAbhighAtAdyorikha / RkSavadbhAvinaH kAryAkSamA rAja| kumArakAH // 18 // tAlatAyadhvajau pRthvIM nIlapItAmbarAvimau / rUpyAJjanAdrivallIlAcalAvapi dhuviSyataH // 19 // prauDhibhavitrI | zAstreSu zastreSu ca tayobhuvi / vidyAvIrayuddhavIradarpasarpamahauSadhI // 20 // prAptau tau krIDayA'nyeyuH puryAH parisare bre| drakSyataH kozahastyazvotkaTaM kaTakamAsthitam / / 21 / / kenedaM prahita kasmai viti dharmeNa mantrimaH / sadAcchAyeva pArzvasthaH pRSTaH spaSTaM gadiSyati // 22 // devedaM vanajaGghAya bharatArddha varNanam saga-19 // 534|| Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 535 // vajrajaMghamatrivijJaptiH mahIbhuje / prAhiNotprAbhRtaM daNDe kSemArthI kozalezvaraH // 23 // zrutvA sundarabAhustat kopATopAtpravakSyati / daNDo'yaM yujyate nAsya khAmiSvasmAsu satsviha // 24 // daNDaH kASThamayastasya jaratastUcito'dhunA / drakSyAmi pauruSaM sainyarUpadaNDagrahotsukam // 25 // Acchidya haThataH sarvamidamAdIyatAmiti / AdeSTA pANimutkSipya bhaTAn zauryotkaTAnnijAn / / 26 / / tri0vi0 / / asannaddhAH kozalendrasubhaTAH zAGgiNo bhttaiH| gadAyaistADayiSyante pAdapAH phalitA iva // 27 // sauptikairiva te suptA ivA'cintitaghAtakaiH / tADyamAnAH praNakSyanti prANatrANAya kAkavat / / 28 // hastyazvAdi grahItA tatsarva sundarabAhukaH / haThAtparazriyaM vIrA gRhNate na parastriyam // 29 // kozalezvaravIrAzca kIrA iva bhayAkulAH / vajrajaGghAya tatsarvaM gatvA''khyAsyanti hiintaaH||30|| vajrajaGghaH prakupitaH kRtAnta iva saMsadi / | ullAsya bhrUlatAM bhImAM dhUmorNAmiva vakSyati // 31 // prabodhaH suptasiMhasya mRgeNeva svamRtyave / ado madoddhatadhiyA cake sundarabAhunA // 32 / / AsannavipadaH puMso viparyatyathavA mtiH| muraH karaM svazIrSe'dAdyanmAyo mA haregirA // 33 / / tadamuM nigrahISyAmi sapitRbhrAtRkaM navam / antarAle mAmakInaprAbhRtAcchedanAdripum // 34 // athaikaH sacivo vanajaGgha vaktA prasAdayan / bAlacApalato'kAri tena nUnamidaM prabho! // 35 // tatpituH sammataM naitadbhAvi tvdbhktijiivinH| ArirAdhayiSuH sa tvAmadya zvo vA sameSyati // 36 / / athavA prathamA nItiH sAmaiveti prabhoH ttH| mAmevAdiza taM yenAnaye saprAbhRtAgrajam // 37 // evamastvityucupA'tha vajrajona satva| ram / prahitaH sacivo gantA dharmasundarayoH purIm // 38 // dharmasundarabAhubhyAM sahitaM tatra bhUpatim / prekSya prekSAvatAM mukhyo matrI sA| neti bhASitA // 39 // kimidaM tava vatsAbhyAM svAmino daNDamutkaTam / vismArya kSIrakaNThAbhyAmajJAbhyAM vidadhe mudhA // 40 // naSTaM na | kizcidadyApi prAbhRtaM sarvamapyarpaya / mayA saha sametyAzu vajrajaGgha prasAdaya // 41 // mA bhaipIraparAdhaM yacchAdayiSyati putrayoH / ajJA 1 // 535 // Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / sundarabAhoruttaram // 536 // nataiva bAlakhodbhavA cApalakAriNI // 42 // atho sundarabAhustaM vaktA matrinnidaM tvyaa| svAmibhaktyA'khilaM tAtaM pratyAryatvena caucyata // 43 // vIrabhogyA vasumatItyetatsatyaM mRSA'thavA / satyaM cenna mayA vajrajaGghasyAcchedi kizcana // 44 // grahISye pazyato'pyasya sarvavIrAgraNIraham / sarvAM vasumatI tattvaM yAcase prAbhRtaM mudhA // 45 // kartA pratyuta te svAmI svarAjyaM prAbhRtaM mama / AyAsastad | vRthaivA'yamasthAne te dhiyAMnidhe ! // 46 // hatvA tvatsvAminA gopAn bahUnA'timadaspRzA / gavendreNAdade gomaNDalaM bhoH sakalaM balAt | // 47 // ahaM tu subhaTavyAghrastameko'pi haThAbUthe / nihatyetatsvasAtkRtya trAsye pazya kutUhalam // 48 // yugmam / / trikhaNDabharatasvAmyaM | tenAptaM svabalena cet / astu tadvanmamApyetatkramastaddarzito hyayam // 49 // svarItyA vartamAnAnnaH sahate cetsa tadvaram / atha no tatsa|mAyAtu draSTumutko'smi taM bhRzam // 50 // dharmasyo| jayaH khyAtastatsAhAyyAnmamApi ca / yuddhe tadAvayoH ko vA soDhA dordaNDacaNDatAm // 51 // iti tAyadhvajasyoktyA yugapadvismayaM bhiyam / hiyaM ca lambhito matrI sadaso nirgamiSyati // 52 // tejo'dbhUtaM manuSyeSUdiyAya kathamIdRzam / na tAvadetannirabhisandhi me pratibhAsate // 53 // dhyAleti vegAnirgatya sametyAnandapattane / tatsarva vajrajaGghAya sa matrI kathayiSyati // 54 // yugmam / / vAcA duHsahayA tasya kruddho mattebhavatkSaNAt / prasthAsyate vajrajaGgho nyazcayan |kSmAM camUbharaiH // 55 // | itaH pitrA baladevenApi bhrAtrAnvitaH svayam / siMhodaryA iva puryAzcalitA tAyaketanaH // 56 // jagadbhayaMkarau tau ca kSaye pUrvAparAbdhivat / miliSyataH kramAdvIrajayantIgajiMdurddharau // 57 // bhAvI tatsainyavIcinAmabhyAmardaH parasparam / hastyazvarathapAdAtanakravikramabhISaNaH // 58 // tataH pUrayitA pAzcajanyaM sundrbaahukH| dviSad balAbhicArAyA'tharvANamiva vedavit // 59 // nAdena tena za saga-19 // 536 // Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAsya siMhasyeva zruteH patham / prAptena zatronakSyanti trastAH sainyA mRgA iva // 60 // AruhyAtha rathaM vajrajaGghaH svAn kukkuTAniva / / // 537 // * sainyAn saMsthApayan yoddhaM dhAviSyatyabhisundaram // 61 // mudhaivAnaparAdhasya svasainyasya kSayeNa kim / uktveti DhaukiSyete to haripra vAsudeva| tiharI yudhe // 62 / / mithaH kodaNDaTaMkAramantroccAramivAtha tau| samaM jayazriyaM kraSTuM kartArau mAtrikAviva // 63 / / svayaMvarAyA vijaya- prativAsudeKel zriyo varaNamaNDapam / cikIrSu iva to bANavRSTiM vyomni vidhaasytH||64|| dhanustUNIrayoragrapazcAdbhAgasthayorapi / samapravRttyA''viH / | vayoryuddham kartA dakSiNatvaM tayoH karaH // 65 // tiraskariSyate bANaiH saura maNDalamambare / vIravrataM tu na tayo raNAzramatapakhinoH // 66 // ajayyaM | | vajrajaGgho'tha jJAtvA bANairbalAnujam / zaktiprAyairvapitAstaiH kSayAnala ivAdribhiH / / 67 // pratyauviphalIkartA tAni sundarabAhukaH / | svapramANemahAvAdI pramANAnIva vAdinaH // 68 // pAraM yiyAsuH saGgrAmavAridheH saMsmariSyati / vajrajaGghaH potacakramiva cakramamarSaNaH // 69 // smRtamAtraM ca tatpANau tasyAzu niptissyti| ArAddhasiddhavAgbaddhaceTakArpitavastviva // 70|| zauryazriyaH kuNDalavatkareNa bhramayaMzca tat / vajrajaGghaH pravaditA''kSipya sundarabAhUkam // 71 // re kSIrakaNTha ! kuNThavaM tyaja khaM bhaja vaNThatAm / mRgazAvo bhavedyuddhotkaNThI kaNThIravasya kim ? / / 72 / / varAkakAkavacchIrSacchedyo'si tvaM mamAmiSam / haran mArgasthamathavA trAtavyaH zizurityasi // 73 ke | tadvimukto'si re nazya kA trapA te kRpAspada ! / bhavAdRzA sthAsyate na saGgare bhaGgureNa bhoH // 74 / / baditA taM mahAbAhuH zrImAn sundarabAhukaH / prauDhaMmanya kSIrakaNTha iti mAM mA vajIgaNaH / / 75 / / pratipacandravad bAlo'pyudayAbhimukho'smyaham / khaM tu pUrNenduvadvRddhimAnapi kSayamApsyasi // 76 / / kAkavatvaM kRpApAtraM zizurityasi nazya tat / iti pralapatA''khyAyi svasyaivonmattatA tvayA // 77 // // 537 // dhIrANAM kAtarANAM ca kapaH saGgrAma eva tat / kAkakha kezarikhaM ca sa eva vyaJjitA''vayoH // 78 // kizcayamAmipaM pRthvI vIrANAM tAM Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIzramama jinezacaritram / | sundarabAhujayavRttAntaH // 538 // |ca te yadi / gRhNantaH syubalAtkAkAsteSvAdyo'bhRtsvameva tat / / 79|| tavaivApakramaH prApto'rthApatyA nazya tad drutam / zUro'si yadi | tattaNa DhokasvAlaM vikatthanaH / / 80 // rathAGgeNAtha te do bhRtakasyeva valgati / sa vRthA muzca vaitasya pazyaujo mA'nutapsyasi // 81 // zrutveti kupito vanajaGghazcakra nabhastale / bhramayitvA sphurajjvAlaM kSayArkamiva mokSyati // 82 / / vakSaHpIThaM zAGgapANestenAhantA hRdAtmanaH / durAdAsphAlya mallena mallasyeva raNAGgaNe / / 83 / / cakratumbAbhighAtena mUchauM sundarabAhukaH / lapsyate syandanotsaGge kSIvavacca patiSyati // 84 // dhartA dharmastamutsaGge balabhadraH priyAnujaH / tadvASpapUrasekastu saMjJAM prApayitA kSaNAt / / 85 / / utthAyAdAya tacakra hariH sundarabAhukaH / AkSipya tiSTha tiSTheti vajrajaGgha vadiSyati / / 86 // nUnaM puNyakSayaste'bhUdhajIvitamivAparam / cakramavyabhicArIdaM| mitraM zatrutvamAdadhau // 87 // anyasya kasyAvaSTambhAdraNArambhAdbhavAnnahi / nivRtyApasaratyAzu pRSTadAna hanmi no parAn / / 88 // bhASipyate vajrajaGgho macakreNa madaH sa maa| niHsva ! parasya labdhena dhanena kimu ? dRpyati // 89 / / athavA bhavatA'pyetanmuktvA mayi parIkSyatAm / bhannaH padAtiH svAmyagre'nyatrAvizvAsya eva hi // 90 // tenetyuktazcakrapANibhramayitvA'tha mokSyati / cakraM tadvajrajaGghasya mauliM| kartyati padmavat / / 11 / / kabandho vanajaGghasya tadA bhuvi patiSyati / mUni sundarabAhozca puSpavRSTinabhastalAt / / 92 // utsarpiNyAM tRtIyo'yaM hariH sundarabAhukaH / bandhuH kanIyAn dharmasya balasya jayati kSitau // 93 // vAcaM zrutveti devAnAM vanajaGghanRpAH svayam / seviSyate hari lokayoM qhudeti sa vandyate // 94 / / bharatArddhasya rAjanyacakra saMsAdhayiSyati / dikcakreNa samaM pANau bibhraccakraM jayorjitam // 95 / draSTA sundarabAhuzca digyAtrAvalitaH pathi / samutpATyAM / nRNAM koTyA magadheSu mahAzilAm / / 16 / / vAmena pANinotpATya | tAM ca sundarabAhukaH / tArtIyIko hariddhA yAvadUrU caTavalaH // 97 / / svasthAne tAM zilAM muktvA zaktyA vismApayannRpAn / dinaiH sarga-19 // 538 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * katipayaigantA svAM purIM garuDadhvajaH // 98 / / tatra pitrA sIriNA ca nRpaizcAnyaiH kariSyate / arddhacakritvAbhiSekaH sundrsyotsvaa||539|| *nvitaH // 99 / / tadA vyomagataizchatracAmaradhvajaviSTaraiH / puro dundubhinA vyomgaaminoddssttmngglH||100|| surasaJcAritasvarNAmbho javyAjAnmahItale / padmAzrayAM zriyaM nyasyannamamo dvAdazo jinaH // 1 // | udyAne samavasartA tatpuryA ramyakAbhidhe / nirmAsyate ca samavasaraNa pUrvavatsuraiH // 2 // surAsuraiH koTisayaiH sevyamAno divAnihaizam / ratnasiMhAsanaM tatrAlaGkartA bhagavAnapi // 3 // ca. ka0 / / udyAnapAlakAstUrNa tadA sundarabAhukam / svAmyAgamotsavenatya varddha yiSyanti kezavam // 4 // koTI dvAdazarUpyasya sArdAstebhyaH pradAsyati / sa pAritoSike tuSTaH kramo'yaM sarvazAhmiNAm / / 5 / / sundaro. 'tha sazRGgAraH sAntaHpuraparicchadaH / saha bhrAtrA ca pitrA ca pauraipi mahaddhibhiH // 6 // hastyArUDho dhRtacchatro vArastrIdhUtacAmaraH / hRSTaH | samavasaraNe prabhuM vanditumeSyati // 8 // yugmam / / tatrottIrya kariskandhAdvihitAbhigamo hariH / vanditvA vidhivanAthamanuzakraM nivekSyate // 8 // manujatvAdisAmagrI svAmI bodhiM ca durlabhAm / prakAzya kRtyaM suyatizrAddhadharma gadiSyati // 9 // prabhordezanayA buddhAH | sAdhudharma dhanA janAH / prapatsyante sundarastu samyaktvaM zrAddhatAM balaH // 10 // iti jinamamamaM niSevya bhaktyA pramadavalena balena cAnvitaH svAm / puramamarapurImivAptazobhA hariratha sundarabAhukaH praveSTA // 11 // amamacarite bhAvinyutsarpiNIkathitAtmanAM pratiharabalazrIkRSNAnAM jinAgamamadhyataH / caritamamamasyoJcaiH kAle jinasya bhaviSyatAM kimapi gaditaM suzrotRNAM pramodavivRddhaye // 12 // ityAcAryazrImuniratnaviracite zrIamamasvAmicarite mahAkAvye amamasamayabhAvi tRtIya pratibAsudeva 'baladeva-vAsudeva-caritravarNana ekonaviMzaH sargaH // granthAnam // 11 // // 539 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 540 // viMzaH srgH| jineza caritram / tato vihRtya campAyAM puryAM prApto jineshvrH| nantuM zrIpadmarAjasya sapaurasyeyuSo mudA // 1 // ityAdeSTA yatidharmazrAddhadharmazca muktaye / vivekavadbhiH kartavyaH samyagdarzanapUrvakaH // 2 // yugmam // azaktaistadanuSThAne punaH pazcanamaskRtiH / adhItyAvazyamArAdhyA sadA sAdhyArthasiddhaye // 3 // sAdhyau svargApavargau ca dharmo bIjaM tayoH punaH / tasyApi zrInamaskArastatastatraiva yatyatAm // 4 // nama-la, skArAtsarvapUrvoddhArAddhapo'rimardanaH / yathA''sadatpurA bodhaM dharma svargApavargade // 5 / / avantyAmabhavadrAjA nAmnA sthAnA'rimardanaH / tatpriyA dhAriNI kAmapriyAsArUpyadhAriNI // 6 // zrImAMstatrAvasajjaino dhanaH puNyajanAgraNIH / abhUtAM tasya padmazrI buddhizrIriti vallabhe // 7 // guNagauro'pi varNanAbhidhAnena ca kAlakaH / AsIttadnehasaMvAsI janmataH zunako'stu sH||8|| baDhAzya'pyalpasantoSI sanidropyAzu cetanaH / zUro'pi svAmino bhaktaH so'bhUnmUko'pi buddhimAn // 9 // anyadA sa dhano'cAlIdyAtrAyAM payasAM nidhau / lAGgalaM cAlayannuccaistena sArdhaM cacAla saH // 10 // tatastamUce bandhubhyo'pyadhika kAlakaM dhanaH / vaM tiSTha pazcAtkalyANin ! vizvAso'nyasya me nahi // 11 // rakSaNIyaM tvayA gehadvayaM kAntAdvayaM ca me / mitra matrI ca putrazcAvyabhicArI tvameva yat // 12 // putra sarga-20 | vacca tadAdezaM pratIcchan zirasA nataH / dhanasya saMspRzannahidvayaM jJApitavAnayam // 13 // preyasyorapi taM bandhusAkSyamAkhyAya yAmikam / velAkUlaM dhano gatvA potena prAsthitA'mbudhau // 14 // trisandhyaM kAlako'pyasya kaJcukIya priyAdvayam / gehadvayaM cAvahitaH // 540 // pratyahaM pratyajAgarIt // 15 // tilapeSakavaddadhe buddhizrIstu kuzIlatAm / khalArthinI kAlakaM ca tilavatpeSTumaihata // 16 // kAlako'pi Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 54 // namaskArArAdhanopari arimardanadRSTAntakathanam | jAgarUkaH pravezamaparasya na / datte sma puMsaH kokUyamAno yAmikavanmuhuH // 17 // padmazrIstaM gRhe prAptaM saMjJayA'vArayadaram / agaNyamA nastvaM kasmAnna maunenA'vatiSThase ? // 18 // viruddhayA'nayA daivahatayA mArayiSyase / na vyaraMsIttathApyeSa svAmibhaktaziromaNiH // 19 // | yugmam / / vizvastasyAnyadA tasya gRhadvAre niSeduSaH / pApAnapekSiNI pApA buddhizrIvairiNIva dhik ||20||atyntossnnN kalakalAyamAnaM vahnirUpiNam / vegAnikSipya nizrAvamadhAkSIsaMmukha mukham / / 21 / / yugmam // vyathAH karuNaM krandan kAlaH padmazriyo gRhe / yayau tayA'pi sadayamayamAzvAsito girA // 22 // mayA khaM vAryamANo'pi yatsaumyAsyA gRhe'gamaH / tatte'vazyamudIrNAni pUrvakarmANi bhostataH // 23 // vimucya tattvaM klIbatvaM kuraGgAritvamAzrayan / karmabhyaH kupya zatrubhyastasyai mA tu manAgapi // 24 // ArAdhanA | kArayitvA'nazanaM kAritastayA / uktazca bho namaskAraM sAraM manasi cintaye // 25 // namaskAramanaskArAdvairasaMskAravarjitaH / smRtvA'bhUddevaloke mahaddhiH prathame suraH // 26 / / utpannamAtrastatrAyaM vakRtaM sukRtaM smaran / ple dadarzAvadhinA pUrva bhavaM pUrvataraM tathA // 27 // padmazriya namaskArAmRtadAnopakAriNIm / ArAddhaM calitaH so'bdhau potagaM dhanamaikSata | * | // 28 // tasyAgre'darzayaccAyaM svaM kRtvA kAlakAkRtim / dadhyau dhano'pyasAvAgAtkathaM ? nu jaladhAviti / / 29 / / rUpaM divyaM svamAdarya kAlako'pi dhanAgrataH / sarva vRttAntamAkhyAyA'kathayat prAgbhavaM nijam // 30 // ahaM zailapure mithyAdRSTirAsiSi paNDitaH / tva-| priye sAmprataM ye staste me'bhUtAM tadA priye // 31 // bhave prAcye'pi padmazrIH suzIlA'bhUnmama priyA / buddhizrIstu kuzIlA dhik | | pUrvAbhyAsaH sudustyajaH // 32 / / dRSTapradoSA doSAvajAnateva mayA laghu / tADayitvA karavizvAdivAkSepi gRhAna bahiH // 33 // padmazrIrekadA gehe paktvA rasavatIM parAm / adatvA gRhadevebhyo mahyaM ca patidevatA // 34 // prAptebhyo bhikSitu jainatapakhibhyo'tibhaktitaH / // 541 // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 542 // adatta tuSTyA parayA zraddhAsatkArapUrvakam // 35 // yugmam // mayA'pi mithyaadRssttitvaadurddhrkrodhvhninaa| adAhi durvAkjvAlAbhiH | jineza| karAlAbhirasau bhRzam / / 36 // tataH sA'nazanaM kRtvA mRtvA sadvaMzajA tava / padmazrIrabhavatkAntA'parApyante svagarhaNAt // 37 // te | caritram / ubhe'pi matkAnte jAte mRtvA tava priye| prAcInajanmasaMskArAnuvartitaguNAnvite / / 38 // ahmpyaatmpaannddityaabhimaangrstmaansH| padmazrIbuddhi zrIsvarupam mRtvA'bhUvaM sArameyastabAmeyaguNaukami // 39 // tataH prAktana evAyaM rAgaH padmazriyo mayi / buddhizriyastu vidvaSo vizeSopacito'jani 40 // padmazrIsvamukhaprAptanamaskAraprasAdataH / klIvenApi mayA devazrIriyaM bhujyate'dbhutam // 41 // etAM pratyupakartuM cAgacchaMstvAM potaga dhana ! / vArDAvadarza devAnAM cAmoghaM darzana tataH // 42 // idaM gRhANa tilakacaturdazamamUlyakam / divyamAbharaNaM padmazriyo'pi | * |ca samarpayeH // 43 / / mama zaMseH praNAma cetyuktvA devastirodadhe / velAkUle dhano'pyetyojayinyAmAyayau kramAt // 44 // tri. vi0|| gRhe prAptaH kRtAtithyakriyAM padmazriyaM priyAm / bhuktvA'pRcchaddhano gehe kAlakaH kiM ? na dRzyate // 45 // padmazrIH kathayAmAsa mRtaH prANeza ! kAlakaH / kathaM nviti dhanenokta sA'bhyadhAnijakarmaNA // 46 // dhano'bhANId gRhase kiM ? jAne'haM sa yathAmRtaH / kathaM ?* viti tayokto'sAviti vRttAntamAkhyata // 47 // tvatpradattanamaskAraprabhAvAtkAlako divi / devo'bhRdvAddhimadhye ca prAkprItyA''gatya | me'milat // 48 // praNAmapUrva tenedaM cApyatA''bharaNaM mayA / taba priye ! namaskAropakAraM smaratAdhikam // 49 / / padmazriyA gRhItvA tatsudine ca zubhe ca bhe / sarvAGgINaM paryadhAyi divyaM vizvakamohanam // 50 // alaGkAreNa tenaipA bhUcarI surIva vyabhAt / pazyan | | sarga-20 |loko'pi tAM deva ivAnimiSalocanaH / / 51 / / lokoktipaMktipaGkatyA ca tadAbharaNakautukam / rAjJo rAjhyAzca karNAntamAgAdrAgAtivRddhi // 542 / / kRt // 52 // anyadA tanmahAdevyA preSya dAsImayAcyata / padmazriyA'pi sA noce divyamAbharaNaM badaH // 53 / / matto'nyA paridhAtuM Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 543 // bharaNaM no zaknotIti nivedyatAm / mahAdevyAH svAminAM hi kSemakAyaiva yujyate // 54 // yugmam / / gatvA dAsyapi padmazrIproktaM rAjya nya| vedayat / sA'pi dadhyau vaNigyoSA madbhayAduttaraM vyadhAt // 55 / / niSedhadviguNodbhUtAgrahagrahilacetasA / mahAdevyA'zaMsi rAjJastadicchA | pratyarpita pUttaye sa ca // 56 / / AnAyya mantriNA tasyAstadAbharaNamArpayat / bhartuH prasAdaH kAntAnAmAjJAkRtyaiva sUcyate // 57 / / yugmam / / parya * rAjJA divyA dhAtkotukAttaccAbharaNaM bhRpateH priyA / divyazaktyA'gamaJcAsyAH saGgi nAgapAzatAm / / 58 // sarvAGgaM phnniphuutkaardaarunnaanggiimRgekssnnaa|| prItyai bhItyai ca sA jajJe bhartuzcandanayaSTivat / / 59 // rAjJo'zaMsi samIpastharidamAbharaNaM prabho! / dhanapriyAyai devo'dAttuSTaH padmazriye kapadmazriyaH | svayam / / 60 // AdiSTaM ca sureNAsyAH kAminyA na tvadanyayA / paridheyamidaM devI saMvidAnAcca paryadhAt // 61 // nirIkSya dakSo | rAjApi dRSTyA nipuNayA'tha tad / devatAdhiSThitaM mene manasyAbharaNaM dhiyA // 62 // nRpastato dhanaM padmazriyaM cAjUhabajavAt / Uce cAbha| raNaM svIyamidamAdIyatAM drutam / / 63 / / padmazrIstannamaskArasamuccAraNapUrvakam / uttArya dehato rAjJI prAjJI cakre gatavyathAm // 64 // parameSTimahAmantraprabhAvAtkAntakAntimat / divyamAbharaNaM jajJe sarpopadravavarjitam / / 65 / / rAjJA kautukitvenAtha dhano'pRcchayata bhoH katham / kuto? vA''bharaNaM prAptaM tvayedamiti kathyatAm ||66 / / dhanenApi yathAvRttaM sarvamAmUlacUlataH / rAjJo nyavedi tenApi vismayaM | dadhatA hRdi // 37 // camatkAro namaskAramantrasyA'laukikaH shrutH| niSaNNAnAM puro'stAvi bhAviteneti parpadi // 68 yugmam // viSadharajvaradurddharazAkinIgrahasurAsuravivaracairiNAm / dalitaviplavamAptakRtastavaM jayati paJcanamaskRtivaibhavam // 69 / / tadA prAptaH zrIti-| | lakacandrasUrigurubahiH / udyAne tanniyuktena nareNA'jJApi bhUpateH // 70 / / mahaddhayA tatra rAjA'pi gatvA taM vidhinA'namat / papraccha | // 543 // namaskAramahAmantrasya vaibhavam / / 71 / / jJAnatrayAdityabandhurapyanekAntadezakaH / mUruice namaskAramahimAnaM jinairapi // 72 // pAryate Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama // 544 // jinezacaritram / amamasvA| miparivAra kathanam vacasA vaktuM nAnantastArakAdhvavat / tathApi kathyate kazcidvipazciccittaharSakRt // 73 / / yugmam // AkarSana muktikAntAM surapatikamalAM | | durvidhasyApi vazyaM kurvannuccATayaMzcAzubhamatha racayan dveSamantadviSAM ca / tanvAnaH stambhamuccairbhavabhavavipadAM kizca mohasya mohaM, puMsastIphaizalakSmImupanayati namaskAramatrAdhirAjaH / / 74 // zrutveti tanmukhAdbhUmivAsavo dharmamArhatam / acyutaM zrIpariSvaGgamaGgalAzrayamAzrayat | // 75 // zrutvetyamamanAthenAkhyAtaM pazcanamaskRteH / prabhAvaM padmarAjAdyAH sabhyA zuddhakriyArthinaH // 76 // keciddIkSA grahISyanti zrAvakalaM ca kecana / samyaktvaM kecanAnye tu pAThataH paJcamaGgalam / / 77 // zramaNAnAmaSTaSaSTisahasrI zuddhacetasAm / zramaNInAM lakSamekamaSTazatyA | samanvitam // 78 // zatAnyekAdaza caturdazapUrvabhRtAmapi / aSTacatvAriMzacchatI tvadhijJAnazAlinAm // 79 // manaH paryayiNAM paJcasahastrI * pazvazatyapi / etAvatyeva saGkhyAtiH kevalajJAninAmapi / / 80 // sphuradvaikriyalabdhInAM sahasrANi tathA nava / bAdalabdhimatAM trINi saha srANi dvizatyapi / / 81 / / lakSadvayaM zrAvakANAM sahasraraSTabhiyutam / caturlakSI zrAvikANAM catustriMzatsahasrathapi // 82 // dvivarSonA paJcadazAbdalakSAH kevalAtparam / ayaM bhAvI parIvAraH pRthavyAM viharataH prabhoH ||8shaassku0 // vijJAya svasya nirvaannmaasnnmmmprbhuH| tato yAsyati samaMtasaMmita parvataM gurum // 84 // SaDbhiH sahasraiH sAdhUnAM saha tatra jineshvrH| mAsaM yAvadanazanaM zukladhyAnI grahISyati // 85 / / svAsanAnAM prakampena jJAtvA mokSakSaNaM prabhoH / surAsurezvarAstatra sarve'pyeSyanti satvarAH // 86 // jinezvaraM praNamyate tatpAdA. |nte'tibhaktitaH / sthitvA mukhendoH pAsyanti jyotsnA dRkzuktibhizciram // 87 / / ASADhakRSNasaptamyAM mAsAnte pauSNage vidhau / paryaGkasthaH kAyayoge bAdare sthAsyati prabhuH // 88 / / tatstho rotsyati vAkacittayogAvatha sa bAdarau / sthitaH sUkSme kAyayoge kAya-| | yogaM ca bAdaram // 89 // sUkSmAGgayogabhRdyogI sUkSmau vAkcetasorapi / ruvA dhyAtA sUkSmakriya zukladhyAnaM tRtIyakam // 90 / / ruddhA ratAvatyeva saGkhyAti kavitAmapi / aSTacatvAriMzacchatA vAhasrI zuddhacetasAm / zramaNInA sarga-20 // 544 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 545 // amamasvAminirvANa mahotsava svarUpam | sUkSmakAyayogamapyutsanakriyaM prabhuH / dhyAtA dhyAnaM zukla turya paJcahakhoktikAlayuk // 11 // vinA bandhamUrdhvagAmI yAsyatyeraNDabIjavat / amamaH siddhisaudhe'rhan svabhAvaRjunAcanA // 92 // nityaM saukhyaM prabhostatra saMprAptasya prabhAvataH / saukhyAsvAdastadA bhAvI nArakANAmapi kSaNam // 93 // SaTsahasrI ca sAdhUnAM prapannAnazanaM samam / prabhorevAdhanA gatvA muktimAnandamApsyati // 94 // kaumAravratayoH paJcadazalakSAH pRthak prabhoH / rAjye triMzatsamAnAmityAyuH SaSTyabdalakSabhRt // 15 // zrIsuvratasya nirvaannaadmmsvaaminivRtiH| bhaviSyati vyatIteSu navasaveSu vAdiSu // 16 // samaM sureshvrairmtyaishvraishcaastokshoktH| zakraH saMkrandanAkhyAM khAM krandana satyApayiSyati // 97 // gozIrSacandanadhobhinandanAdyAhRtastataH / saudharmendrazcitAyugmaM naiRtyAM kArayiSyati // 98 // kSIrodavAribhidehaM prabhoH saMsnapya vAsavaH / svayaM vilepanairdivyairvilipya ca sugandhibhiH // 99 // navye divye paridhApyAMzuke zokena viklvH| suraiH kRtAyAM navyAyAM zivikAyAM nidhAsyati // 100 / yugmam // kRtasnAnAdikRtyAni zramaNAnAM vapUMSi tu / zivikAsu nidhAsyanti | navyAsvanye divaukasaH // 1 // svAminaH zibikAmindraH svayamutpATayiSyati / azrupUrNakSaNaH sAdhuzibikAstu marudgaNaH // 2 // gandhAmbhobhiH samaM bASpAmbhobhiH siJcanti bhUtalam / puSpAbdavacca kurvANe puSpavRSTiM marudgaNe // 3 // vAdayatsu puro vAdyAnyanavadyAni keSucit / tanvAneSu ca deveSu ke cittANDavaM navam // 4 // rAgainavenavargAyatsvekeSvahadguNAvalIm / apareSu stuvatsUccaiH sollAsaM bandivRndavat // 5 / / zivikA vastrapuSpAdyairarcayatsu ca keSucit / tAlarAsAMzca devISu dadatISvabhito muhuH // 6 // jagattAtasya virahe svAmino bAlakeSviva / keSvapyamandamAkrandamAtanvatsu bRhatsvaram // 7 // indrazcitAntike neSyatyarhataH zivikAM tataH / vRndArakagaNaH sAdhuzivikAstvAkulaH zucA / / 8 // pa0 ku0|| zakrazcitAyAM nikSeptA pUrvasyAM khAmino vapuH / anyasyAM tu sAdhudehAn vistRtAyAM sukhajaH // 9 // | // 545 // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jineza // 546 // Y2-246392683HP*EHRAMP*8633284 5 | vahni vahnikumArAzca nirmAsyati citAntare / vAyuM vAyukumArAzca devAstasya pradIpanam // 10 // jvalantyAM svAmicitAyAM madhusarpigha| TAn bahUn / kSepsyantyagurukarpUrabhAraiH saha surAH pre||11|| dagdheSu svAminastasyAmasthizepeSu dhAtupu / vidhyApayiSyantyasthIni jhagi- tyabdakumArakAH // 12 / / dakSiNA'dakSiNe daMSTre pabhoruna grahIpyataH / zakrezAnAvadhastye tu camarendrabalI kramAt // 13 // dantAnindrAH pare'sthIni zeSANi tu surAsurAH / svIka razcitAbhasma mAstu kssemkaalinnH||14|| ratnarahaccitAsthAne sthAnaM lokadvayazriyAm / kariSyantyamarAH stUpaM caityarUpaM manoharam // 15 // lakSaNAnAM sahasraM cApTottaraM nAma ca prabhoH / ullekhiSyati vatreNa vatrI muktizilA| tale // 16 // iti kRtvA prabhormokSotsavaM gatvA'tha vAsavAH / nandIzvare kariSyante'STAhnikA zAzvatAhatAm / / 17 / / gIrvANapatayastasmA| sarve'pi saparicchadAH / gatvA nija nijaM sthAnaM bhokSyante saukhyamadbhutam // 18 // tatra svasvavimAnAntarmANavastambhavatiSu / vRttavatra samudreSu daMSTrAH kSepsyanti te'rhataH / / 19 / / ytpusspvyekstuurikrpuuraagurucndnaiH / pUjitAstAH zriyaM dAsteSAM tajinavaibhavam // 20 // | athshriisundrbaahurpyaishvrymdoddhtH| hariH sadaiva niHzaMkaH paJcendriyavadhAdiSu // 21 // vanyo mahAgaja iva mahArambhaparigrahaH / vivi|ktimargalAM bhaktvA kartA karmAzubhaM na kim ? // 22 / / yugmam / / sa paSTivarSalakSAyuH prAnte rAjyAdimRcchitaH / paSTIM pAtAlanagarI | gamiSyati tamaHprabhAm / / 23 / / (kaumArye mANDa)likatve sahasrA dvAdazAsya ca / pRthaka pRthak vatsarANAM digjaye navatiH punaH // 24 // | ekonapaSTilakSANi sahasrAH paMcasaptatiH / dazAgrA ca navazatI hare rAjye bhaviSyati / / 25 / / yugmam / balastRtIyastadvandhu dharmaHkSmArAjyazarmasu / biraktastadviyogena damasa.ramunIzituH // 26 / / pAzve pravajya karmANi tapobhiratidustapaiH / nihatya (zAzvatsaukhyArtha) mu. ktidRtamavApsyati / / 27 / / yugmam / / vihRtyAyuHpaJcapaSTivarSalakSAH prapUrya ca / akSayyasaukhyaM paramaM padaM dharmaH prapatsyate // 28 // caritram / mundarabAhuharisvarUpaM tathA kRSNabhAtRbaladeva muktigamana kAlakathanam sarga-20 *konapaTilAdviyogena // 546 // vihatyAyuHpana Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 547|| itazca baladevAtmA brahmalokAtparicyutaH / bhavitotsarpiNIkAle bhArate rAjanandanaH // 29 // vizrutaH sa ca bhUpAlo bhAvI zrInagare pure| ekacchatraM ciraM rAjyaM kariSyati mahItale // 30 // zrIkRSNasya pUrvabhava (bhaadu)nsrpinniijneH| tIrthezasya dvAdazasyA'mamanAmnaH zivasthiteH // 31 // pravarttamAne sattIrthe balajIvanRpaH sa ca / municandramuneH pArzva viraktaH pravajiSyati // 32 // yugmam // ustapobhivinihatya karmANyavApya kaivalyamayaM krameNa / Ayuzca saMvatsarasaptapaSTilakSAH prapUryA''psyati muktilakSmIm / / 33 / / bhinattu duritAvalI prathayatAdvi(nayAvalI)punAva'mamatIrthapaH zriyamayaM bhaviSyannapi / nirasyati nizAM jagannayati bodhamambhojinIvane dizati | sampadaM ravirihAbhyudeSyanna kim / / 34 / / etatkuNDalavatsuvarNaghaTitaM yatrAmamasvAmino, vRttaM vRttamanoharaM nidadhate kaNa sakAH | sadA / citraM naiva yadekakuNDalakalA teSAM samujjambhate tacitra (nRSu)rAgajAgarabhu(basturyapu)marthazriyaH // 35 / / mUlAnmokSAvadhinirava|dhiprAmbhavAzcaryavayaM, sAmastyenA'mamajinapateH kazcaritraM pavitram / vaktuM zaktastadapi kimapi projagArAgamAbdheH saMgRhyAhaM dhana iva | lavaM puNyakalpadruvRddhyai / / 36 // grAmyastrIya guNojjhitApi kaviturvAkSudra devAzrayAdapyuzcarjanamohanaM vitanute saubhAgyamAsAdya yat / / / (pradhatte sumanomanomudamaho devAdhidevatrayI, satsAnidhyamayI madIyabhaNitinaiSA vizeSAt katham // 37 // khyAtasyAmamasaMjJayA jinabhaye kRSNasya tadAturapNetanmUlahareH kulamya ca kathAgraMthasya lakSaNa yAM / grathnAti sma sa bhadrabAhugaNabhRnmAti sma sA'bdheH samA | yannAvIva kRtau mameha mahimA zrIpAzvanAthasya sH|38|| u(nidramaNiratna dIpamasitaprauDhAMzudUrvAMkuraM namrAkhaMDalamaulimauktikarucizrIkhaMDapiMDasthiti / zrInIrAjanabhAjanaM kramayugaM caMcatkaTAkSAkSataM zrIpAzvasya dadhatyanargalamalaM puSNAtu vo maMgalam // 39 // amamacarite bhAvinyevaM tayoH sahajanmanojinanRpatayA paSTho bhAvI bhavaH zivazarmavAn / tadanucarayoH sIrizrIzAGgiNa(NazcaSaSThI pevaH kimapi | // 547 // yA pavaH kimapi Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIamama jinezacaritram / prazastiH // 548 // kathitaH svAhA zrotradvayAya mayA satAm // 40 // ityAcArya zrImuniratnaviracite mahAkAvye zrIamamasvAmicarite bhAvizrIamamasvAmisaMghAdisaMkhyA-nirvANamahotsava-tadbhAtRbaladevajIva nirvANa-tatsamayabhAviviSNubaladevasvarUpavarNano viMza sargaH sampUrNa cedaM zrIamamasvAmicaritaM mahAkAvyam / / graM0 151 // __ apUrvA yasya pUrvayaM caturvarNamanoharA / cakAsti kSmA zilApaTTe zrIvIraH so'stu vaH zriye // 1 // jayatAttatpaMcamagaNanAyaka| saMtAnanandanaprabhavAt / koTikagaNakalpadroH prasRtA zrIvajramunizAkhA // 2 // atucchaH punnygucchshriishcndrgcchstdudbhvH| nandyAtsau. rabhyasaMlulyatsAdhurolambacu(bakaH) // 3 // zrImAMzcandraprabhaH sUristasmAd vAddhirivodagAt / cakre kalAbhiryaH pUrNaH pUNimAM prakaTAM janaH(ne) // 4 // sUriH zrIdharmaghoSo'bhUttatpaTTe devatAkRtiH / siddharAjastutaH kartA svamUrteH suuriviNshtH||5|| niSThAmatItaviSayAmapi vartamAne, vyutpAdayan viracayan guNavatsu vRddhim / sUtrArthayuktikalanAsuvizuddhabuddhiryaH zabdasiddhimaka(rocca subodha)kArAm // 6 // tena svagacche prAdhAnyaM davAcAryapade svayam / / pratiSThitaH zrIsamudraghoSasUrirajAyata // 7 // yo mAlavopAttaviziSTatarkavidyAnavadyopazamapradhAnaH / vidvajjanAlizritapAdapadmaH keSAM na vidyAgurutAmadhatta / / 8 // dhArAyAM naravarmadevanRpatiM zrIgobhadrahUdakSmApati, zrImatsiddhapatiM ca gUrjarapure vidvajane sAkSiNi / svaiyoM raJjayati sma sadguNagaNairvidyAnavadyAzayo, labdhIH prAktanagautamAdigaNabhRtsaMvAdinIrddhArayan | // 9 / / mukhyastadIyaziSyeSu kavIndreSu budheSu ca / sUriH sUraprabhazrImAnavantIkhyAtasadguNaH // 10 // durvAdikairavakule dadatA''syamudrA| manvarthatAM gamayatA nijamatra nAma / gobhirna bhavyakamalAkara eva bodhaM saccakraparSadapi harSamalaMbhi yena // 11 // athAparaH zrImuniratnak| sUrinAmA nikAmA tamUrtikItiH / kaiH paunaruktyena na yadguNaughaH zlAghAcalanmaulibhirabhyavarNiNa // 12 // siddhAntasAhityapadapramANa // 548 // Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * // 549 // ** yazodhavalaputra jagaddeva bAlaka vi svarUpam * / skandhatrayajyotiSazAstrarUpAn / saptApi vArDIn bhajato yadIye spardhAnubandhAdiva buddhikIrtI // 13 // tArtIyakaH zrItilakacandrasU- | | rirajAyata / sUristilakayAmAsa nabhoyuddhaddhinirjitaH // 14 // paTTe sve jinasiMhasUrisuguruM sUraprabhasya prabhoH,paTTe kiM ca jinezvarAbhidha| guruM saMsthApya madhye tayoH / AsIno muniratnasUriMgaNabhRdreje jagannandinomeruH sUryazazAMkayoriva lasajjAtyAzvayorvA rathaH // 15 // itazca vArAhI nagarI tanUmiva zucirmuktopamo bhUpayan, zrIzrImAlakule yazodhavala ityAsItsa koshaadhiptiH| nizchidropi guNAnvitastUllasattejAH suvRttAgraNIyazcaulukyapurazriyo vihitavAn sImantazRMgAraNam // 16 / / tatsUnudhiSaNAnirastadhiSaNAraMbho'sti | daMbhojjhitastravidyo viduSAM sthito dhuri jagaddevo nRdevAciMtaH / bAlatve svakavitvaraMjitahRdaH zrIhemanarermukhAd, dvitIyIkamavApa bAla kavirityuddAma sannAma yH||17|| prAk cakre kila dharmaghoSagaNabhRd yAn SoDazazrAvakAn , gacche sve vratinAM jinAgamavidhi | ka vyAlaMpatAM zAsakAn / dharmasthIyavizArado nayapaTurvidyAbdhipAraMgamasteSvapyeSa yayAvazeSavibudhAnullaMdhyavAgmukhyatAm // 18 // yatpraznAzaMkayA zaMke sarasvatyapi pustakam / haste yatsarvadA dhatte tatsUrINAM kathaiva kA? |19|| AcAryAH katinAma nAmaraguruspaddhiSNavaH prajJayA, vidyante prabhudharmaghoSagaNabhRdgacche gunnairulbnnaiH| kintu zrImuniratnasugurovRttairudAttaividhA cetaH ketakasaurabhaibhramaravad | yasyAdhyavAsyadbhutam / / 20 / / zrIrudrasya kumArabhUpatimahAmauhartikasyAtmajo, mantrI nirnaya ityudAttacarito vipro'pi suzrAddhavat / bhaTTaH | cUdanasaMjJitazca sugurostasyaiva bodhAd vyadhAtsAI yena jinendrazAsanaghanaunnatyaM dhanasya vyayAt / / 21 // maMtriNA bAlakavinA vidvajjana* sabhesthitaH / prArthyata zrImuniratnamaristenAnyadA mudA // 22 / / ca0 ka0 // vidyAvalliphalaM kavitvamatha yadvaktRtvamAhurbudhAH, pArSadyai| naravarmadevanRpateH zrIujjayinyAM puri / tadvidyA zivavAdinaH kila mahAkAlAgrato nirjaye, yauSmAkaM gurusAkSikaM parimalAttuSTairmuhustu * * // 549 // * * Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezacaritram ** muniralasari paricayaH ** zrIamama ASTuve // 23 // zrIneminA yadukulAdhipatimukundo, bhAvI jino'sti kathito'mamasaMjJayA yaH / kRtvA navaM caritamasya sadasyasAkSya, | vyAkhyAya tatphalayugaM mama datta pUjyAH // 24 // yugmam // ityathito maMtrivareNa bhaktyA, tenAmamasvAmijinezvarasya / bhaviSyatazcArurasaiH | | pavitraM saMpallatAcaitrasamaM caritram / / 25 / / samudrasUrezvaraNakareNuH samagravidyAsarasIkareNuH / svAnyopakRtyai zrutaratnabhUridhinirmame shriimu||550|| niralasariH // 26 // pugmam / / khayaM bhagavatA tena jainAna vidvajanAn prati / abhyarthaneyaM vidadhe vibudhezvaracitra kat // 27 // vidvAMsaH | sakalazrutArNavanavAgastyAH svamadhyasthatAprakhyAtAH sahRdaH parizramavido yuSmAsu baddho'JjaliH / yadvidyAsuviruddhamAgamagamAsiddhaM nibaddhaM mayA, granthe'smistadidaM vizodhyamadhikaM kRtA prasannaM manaH // 27 // guujrvNshodyotnputrodyraajmNtritnujnmaa| vidvAn sAgaracandraH prathamAdarza lilekhAsya / / 28 // etadvikramato dvipacadinakadvarSe (1252) kRtaM pattane, samyak zodhitavAn nRpAkSapaTalAdhyakSaH kumAraH kaviH / sadvaiyAkaraNAgraNIvidhiruciH zrIpUrNapAlo yazaHpAlo bAlakavistathA maNamahAnaMdau ca sabhyAgrimau // 29 / / zrIzAMtemuniratnasarigurUna vyAkhyApayanmandire, tasminneva pure maharddhikasabhe saMlekhya tatpustake / maMtrI bAlakavividhApya ca ghanararthavyayairutsavAn , prItaH kautukamArjayajayamayaH kalyANakoTizriyaH // 30 // yAvattIrthezakIrttastribhuvanotsaMgaraMge naTantyAH sarvAzAdevatAstAH sali| lanidhimahAmardalAn bAdayanti / vyomazrIzcArkacandrau kalayati satataM tAlavattAvadeSa, granthaH prAbodhikazrIrjanayatu kRtinAM maMgalAnyu| jvalAni // 31 // maMtrI bAlakaviH sadAzayabudhAnaMdI ciraM naMdatAd , doSAnuccapadasthito hareca yo lagneSu datte zriyam / citraM | sAbhyudayo jayotsavakaro yatsaMmukho yatpunasradhA zrImuniratnamarisugurau lInastadatyadbhutam // 32 // vidyAsu yaH zrImuniratnaguruprasAdena | manAgadhItI / sa nirmame mUriSu labdharekhaH prazastimetAM jinsiNhmuuriH|| iti prazastiH / / maMgalaM mahAzrI ** 30-4530** 1550 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikrama saMvat 1998 varSe zrIkhaMbhAtastha zrIzAMtinAtha tADapatrIyabhANDAgAratADapatrIyapustakAd likhiteyaM presakopI, zubhaM bhavatu // WW ||shrii amamasvAmicaritraM samAptam // Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaapaapvpaipvaipvllaipvpaapvr ceylkpynnnr // zrI amamasvAmicaritraM samAptam // kvlaiyr * RKAAKAARRA plaaplyaivaaylpaivpai