Book Title: Prabuddha Jivan 1986 Year 47 Ank 17 to 24 and Year 48 Ank 01 to 16
Author(s): Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/525971/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Reed, No. MH. By / South 54 Llcence No. : 37 s], !!- Abu jIva 'prabhuddha jaina'nuM navasaMskaraNa varSa:47 aMka : 17 muMbai tAM. 1-1-86 chuTaka nakala rUA. 1-50 dhArSika lavAjama rU. 30 taMtrI : ramaNalAla cI. zAha '! karacArI karaverA vinA kAi paNa rAjya TakI na zake. rAjyataMtranI Darajju karaverAthI TaTAra rahe. rAjyataMtra calAvavA mATe nANAMnI jarUra paDe ane sarakAra lakA pAsethI karaverA (kara eTale ja verA, paraMtu karaverA zabda have rUDha thai gayA che.) udharAvIne rAjapataMtra calAve. kAreka jarUra paDe to vadhArAnAM "nAAM chApIne paNa tAtkAlika potAnA kharcane paheAMkI vaLe, paraMtu karaverA nAkhyA vinA badhAM ja nANAM navAM chApIne te paheoMcI vaLavAtu jo kAi mUkha' sarakAra vicAre to akalpya phugAvA thAya ate athataMtra dhaDIkamAM bhAMgI paDe. koi paNuM rASTranA badhI ja le karaverA hAza zi bhare evuM ha MmezAM aMnI na zake. eDamanDa eka' kahyuM che : To tax and to please, no more than to love and to be wise, is not given to men.' jeTale a`ze prajA suzikSita ane kata byasabhAna teTale aMze prAmANikapaNe karaverA bharanArAonI saMkhyA prajAmAM vadhAre rahe. potAnI sAcI kamANImAMthI DAka bhAga ApI devAnuM mANasane bahu game nahi. eTale kara bacAvavA ArTa mANasa yuktiprayukita kare e svAbhAvika che, keTalAka samAjazAstrI ane dhArAzAstrI ema mAne che ke kAyadesara kara bacAvavA emanuSyane hakaka che, ane ema karavAmAM e kAI gune karate nathI. manuSyane sArI rIte jIvananuM bharaNapoSaNa karavAne mATe paisAnI jarUriyAta rahe che. eTale enA bhAge karaverA bharavAnuM ene game nahi. zrImata thavuM e sAmAnya mANasanuM bhAva - lakSaNlR che. zvetAnI pAse hAya tenA karatAM adhika saMpatti meLavavA mATe mANasa kudaratI rIte ja lalacAya che. Apatti ke nabaLA divasanuM rakSaNa karavA mATe mANasane saMpatti ekaThI karavAnu ata thayA vagara rahe nahi. sa MpattinI lAlasAnA aMta jaladI Ave nahi. prajAne sAdhAraNa sthitivALA ke garIba varga rAnI yAtanAM pachI paiseTake sukhI thavA lAge tyAre tevA mane karaverA lavAnuM mana echuM thAya e svAbhAvika che. ajAnI A manAvRttine lakSamAM lIdhA vinA karaverA nAMkhavAmAM Ave tA karacArInuM pramANa avazya vadhe ja, karaverAnA badalAmAM sArI sarakAra prajAne nyAya, rakSaNu, salAmatI ane sukhazAMti Ape che. videzI AkramaNa ke AMtarika sa ghaSa mAMthI dezanA rakSaNa mATe rAkhavAmAM AvatA * 2. subai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra pradezamAM era meila $ 20 PS 12 sI meila 1 15 6 9 sainyanI Arthika javAbadArI samagra . dezane mAthe rahelI che, taduparAMta kaLavaNI, tabIbI sevA, vAhanavyavahAra tyA mATe tathA samagra sarakArItaMtra nibhAvavA mATe kAi paNu rASTrane puSkaLa nANAMnI jarUra rahe. je deze ghaNI badhI .. bAbatAmAM samRddha thai cUkayA hoya e dezane navA karaverAnI jarUriyAta pramA humAM ochI rahe. je dezae haju dhaguAM badhAM kSetramAM vikAsa karavAnA che eNvA pachAta deze te vikAsakAryo mATe ghaNAM nANAMnI jarUra rahe. e mATe ene dhaNA karaverA nAkhavAnI pharaja paDe. paraMtu ema karavAmAM vAstaveka paristhiti ane manuSyanI prakRtine lakSamAM lIdhA vinA jo phAve tema karaverA nAkhavAmAM Ave tA . evA vikAsazIla dezAmAM karacerInI pravRtti vadhI jAya ane prajAnuM hIra hAya. phrAnsisa bekane kahyuM che. Neither will it be that a people overlaid with taxes should ever become Valiant and martial. bharatane AjhAdI maLyA pachI ApaNI rASTrIya sarakAre aneka vikAsakAryo hAthamAM dharyAM ane samAjavAdI abhigamanI nIti apanAvI, paraMtu karaverAnuM mALakhuM evuM Tila, avAstavika ane avyavahAru banAvyu` ke etA pariNAme bhAratamAM karacorInu pramANa atizaya vadhI gayuM. nahatI sarakAranA chellAM varSomAM vArSi ka lAkha rUpiyAnI kamANI karanAre AvakavaMrA tarIke pAMsaTha hajAra rUpiyA sarakArane ApI devAnA rahuM ane lAkhathI vadhu kamANI karanArane vadhArAnA lagabhaga sattANu TakA jeTalA rUpiyA sarakArane ApI devAnA rahe evA bhAre kAyadAonA kAraNe aneka lAkAta karacArI karatA khanAvI devAmAM AvyA. chupAvelI Avaka jAhera karavA mATe judI judI yojanA amalamAM AvA ana kherarakhAnDanI sarakAramAnya kAMkita yAjanA paNa cAlI. kALAM nANAMne surakSita rAkhavA mATe kAyadAnI aneka AMTIdhUMTIo kAyadAzAstrIoe zrImAne batAvI che. emAMthI lAkha TrasTA mAtra nAma khAtara ane kALAM nANAnA vyavahAra khAtara UbhA thayAM che. ceka ApIne kaDA nAAM lai javAnI ane kaDA nANAM ApIne ceka lai javAnI ghaTanA vyApakapaNe samagra bhAratamAM cAlI rahI che. >> ', !'' - rAjakIya pakSa ane rAjakAraNIe te kALAM nANAMthI khaHbade che. paraM'tu sAmAjika, zaukSaNika, dhArmika vagere sasthAomAM pazu judA judA nAmathI kALAM nANAne vyavahAra mATa Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 pAyA upara cAle che. eka sAmAjika kAya kartAe eka moTI sabhAne sa MkheAdhatAM ema kahyuM hatuM ke 'tamArA khe nakharanA paisA hoya te paNa te amane dAnamAM Apo. ame tenI vyavasthA kAyadesara karI ApIzuM.' keTalAka dharmAMcAryAMne pAtAnA bhakatAne ema kahetA sAMbhaLyA che ke tamArA kALA nANA amArA dhama kAya'mAM ApeA. bhagavAnanI pAse AvatAM kALA nANA kALA rahetAM nathI. khalake pavitra thaI jAya che.' pratiSThita sAmAjika kAya"kartA, keLavaNIkAro, dharmAcAryoM vagerene paNa jo AvA udRgAro kADhatAM lajjA ke sAcA anubhava na thatA hAya to sarakAre pete e paristhitinA gaMbhIrapaNe vicAra karavA ghaTe. karaverAnu mALakhu evu saraLa ane huMLavu' hAvu joie ke jethI prajA paNa pAtAne bhAge bharavAnA AvatA karaveza bharavAmAM khacakATa na anubhave. uttama sthiti te e kahevAya ke karaverA bharanArA badhA ja lA prAmANikapaNe rASTrabhakitathI prerAine huza haze tAnA karaverA bhare. paraMtu evu' sAmAnya rIte zakya nathI. jemanI pAse AvI apekSA rAkhI zakAya evA samatha mANasA paNa karaveganI khAkhatamAM zithila khanI jAya che. AdhArabhUta rIte ema sAMbhaLyu' che ke gAMdhIbhakata evA eka uccatama udyogapati jyAre gujarI gayA tyAre temanI esTeTa DayUTI dvArA sarakArane eka rUpiyAnI paNa Avaka thai na hatI. keTalAka samayathI teo AvakaverA paNuM bharatA na hatA. ane A badhuM ja te kAyadesara karatA hatA. tA prazna e thAya che. ke karI ke abajo rUpiyA upara jemanu Adhipatya che evI vyakti paNa potAnA taraphathI AvakaverA dvArA ke vArasaverA dvArA sarakArane kazuM ja na maLe evI kAyadesara gaDhavaNu kare teA tevI vyaktinI rASTrabhakita ke rASTraprItinuM mUlya keTaluM AMkI zakAya ? AvI vyakitane pazu jo A pramANe vartavuM paDe te te ghaTanAnI sarakAre ane rASTrahitaciMtakAe noMdha levI ghaTe. AvakaverAmAM jhAjhA nANAM na maLe e prazna jeTalA ga*bhIra che tethI paNa vadhu gaMbhIra praznana prajAnI rASTraprIti ghaTatI jAya che e che. : bhAratamAM dhaNA vepArIo pAsethI sAMbhaLavA maLe che ke sIdhI rIte vepAra karavAmAM khAsa kai lAbha thatA nathI. sIdhA sAdA vepArIne paNa sarakArI amaladAronI kanaDagata dhaNI naDe che. sarakArI amaladAro paNa paisA khAvA na maLatA hoya te kAyadA ane niyameAnI jaDatAthI vate che, pachI bhale vepArIne game teTalu nukasAna thatuM hoya. kayAreka jANIjoIne paNa nukasAna karAvAya che. para`tu paisA khAvA ne maLatA hoya te kAyadAnI kalamA anukULatA anusAra tvarita upayoga karIne tathA peAtAne maLelI viziSTa sattAno upayoga karIne tarata kAma patAvI Ape che. vepArI vaga tA nA nukasAnane hisAba mAMDIne jhaTa kAma patAvavA ane herAnagatimAMthI khacavA paisA khavaDAvI de che. ekAme vepArI khATu' karatA hoya te tene eka dRSTithI vicAra karI zakAya, paraMtu aneka vepArIone judA judA prasaMge judA judA kAraNasara tema karavAnI pharaja paDatI hoya to e praznane khIjA dRSTikAthI tapAsavA joie, chellA be traNa dAyakAmAM karacorInI sIdhI ke ADakatarI vAta meTA zaherAmAM te ghara ghara sudhI vyApI gai che. prAmANika rahevA jhajhumatA mANasane paNa lAcArIthI namatu' Apavu pAyu che. ema kahevAya che ke rAjyanA khIjA kAi kAyadAo tA. 1-1-8 karatAM AvakaverA ke vecANaverAnA kAyAe mANusane jaladI lakhADa ane jUTA anAvI de che paraMtu bhAratamAM te enI hada. vaLI gai che. karacerI bhAratIya prajAnA lehImAM vyApI gai che. prabhuna jIvana jyArathI meghA karaverAnI khejo prajA upara nAMkhavAmAM Avyo tyArathI kANAM nANAMnA vyavahAra adhika vegathI cAlavA lAgyo. samAMtara athataMtranI jema tenI asara vepAra - udyoga ane jIvana paddhati upara paDI. kRtrima bhAvavadhAre cAlyo. makAna, audyogika utpAdano, ane tenuM vecANu, jarajhaverAta vageremaOM e nakharanA nANAMnA vyavahAra AkhA bhAratamAM cAlI rahyo che. prajAnA vizALa samudAyane Avu. geravatana karavu" paDe te temAM prajAne keTalA doSa daI zakAya? prajA mAnasanA vAstavika paristhitinA saMdarbha"mAM khyAla rAkhavAne khale avAstavikapaNe. ADedhaDa karaverA Ine svAtaMtrya sagrAmamAM khumArIthI aneA bhoga ApanArI prajAnA naitika dhoraNane nIcuM pADI devAmAM mukhyapaNe sarakAra ja javAbadAra che ema kahI zakAya. e nakharanA paisAnI vAta karavI ke vyavahAra karavA e have lekalAne prazna rahyo nathI. je ceDA paNa sukhI che,. evA bhAratanA lAkhA kareDA leAkAmAMthI kAika ja evA haze ke jemane e nabaranA nANAMnA kayAre vyavahA karavA na paDaye hAya, pariName kALAM nANAne vyavahAra eka rojiMdA jIvananI sAmAnya ghaTanA banI gai che. je prAmANikaane rASTravAdI hatA evA keTalAya leAkAne paNa e nakharanA nANAMnA vyavahAra kamane lAcArIthI karavA paDayA che e atAve che. ke karaverAnA mALakhAmAM ane tenA amalamAM ja dhaNI truTio che. chellAM keTalAMka varSomAM bhAratanA keTalAka supratiSThita vepA rIe udyogapatio, bilDaro, DokaTaro, abhinetAo sarakArI amaladArA vagerenI ophisomAM tathA dhAAM AvakaverAnA ane anya khAtAMo taraphathI dareADA pADavAmAM AvyA kare che. mA ghaTanAonA vividha pratyAghAto paDayA kare che. sarakAra mAtra nAnI vyakitaone ja satAve che ane meTI meTI vyakitaonI zema dakhAya che eve! mata mAthI khoTA Thare che. bIjI bAju moTI moTI vyaktine paNa potAnI pratiSThA hADamAM mUkIne gerarIti. AcaravI paDe evI majabUrI paristhitinu N nirmANu je rIte sarakArI taMtra dvArA thai gayu' che e deza mATe ISTa nathI ema paNa keTalAkane lAge che. keTalIka vyakitaonA pakSe AvakaverAnI dRSTie ke videzI huMDiyAmaNa dhArAnI dRSTie keTalu'ka khoTuM kAya jarUra thayuM haze, ane tene bacAva bilakula thai na zake. to paNa je rIte A khadhuM banI rahyuM che te ghaNI gaMbhIra vicAraNA mAgI le che. nANAM kamAvAnI lAlaca evI meTI che. ke enA unmAda bhalabhalAne bhAna bhUlAve che. moTI moTI udyoga kaMpanIomAM ekasAijha, vecANavere,. Avakavero, lAyasansa, AyAta-nikAsa, videzI dUDiyAmaNa vagerenI dRSTie ghaNI gerarItio cAle che. prazna thAya che ke AvI gerarIti karavAnuM mana temane kema thatuM haro ? khIjI, bAja ema paNu prazna thAya che ke ATalA badhA pratiSThita mANasone paNa karacorI karavAnu mana thAya che te karaverAnI paddhatimAMja kazu khATu nahi.hAya vepArI sarakArI adhikArIone bagADe che ke sarakArI adhikArIo vepArIone (anusaMdhAna pRSTha 171) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 ta, 2-1-86 praha chavana vItelAM varSo cI. na. paTela : gayA haptAmAM meM lakhyuM hatuM ke bAnA premanI smRti putra nahotA eTale temaNe bIjI vAra lagna karyuM hatuM. jUnAmAM dAvasthAnA mA bIjA bALapaNane pahelA bALapaNanA svargIya eka nAnA gharamAM pAse rahetAM. emanI rIte teo amArI AnaMdathI bharI de che. bAne e prema huM kevI rIte anubhavate. upara vahAla karatAM. savAra-sAMja bheMsa dehavA bese tyAre mane ane samajate thaye e huM kahI zakatA nathI, paNa Aje huM tAju deheluM dUdha pIvA khelAve, kayAreka roTalA sAthe mAkhaNa "e varSo yAda karuM chuM tyAre keTalAMka ramRti-citre mArA hRdayane ane mATalAne goLa khAvA Ape ema aThavADiyuM kare kAnA premano tei sparza karAve che. huM kavi hota te e ane kevI rIte pUruM thatuM tenI khabara na paDatI. pAchA ghera smRti-citranuM kAvyamaya bhASAmAM varNana karata, paNa ahIM javAne samaya thAya tyAre khuzAlabhAI bAne suMTha, jAmaphaLa, "AvaDaze tevAM varNavIza. dADama ne zakariyAMnuM eTaluM badhAve ane baraNImAM tAju ghera dara varSe zItaLA sAtamane divase mAre pAMca ke sAta vairathI banAveluM ghI bharI Ape. e varSomAM amadAvAdathI kaLiyA "kaMDI vAnagIo mAgI lAvIne khAvAnI bAe mArA mATe badhA vAsaNA vacce basa sarvisa zarU nahotI thaI. gAma dhULakA pAse khelI. ema karavA te mane mokalatI tyAre tene meM upara heta AveluM che eTale elisabrijathI dhoLakA ane dhoLakAthI elisahAkAtuM te huM Ajeya mArI kalpanAmAM joI zakuM chuM. kuTuMbanAM brija TrenamAM javA AvavAnuM rahetuM. dhoLakA raTezane jatAM sAthe pAMceya dhamAM bA mATe bahu mAna hatuM, eTale bAnA lADakA lIdhelA ghI upara kaMIka jakAta ApavI paDatI haze, eTale eka putra tarIke maneya dareka ghera prema maLa. zItaLA sAtamane divase varSa mane yAda che ke khuzAlabhA amane gADAmAM besADI maLatI bhikSAmAM e premanI suvAsa paNa bhaLatI. bA e jANatI dhoLakA pachInA sTezane laI gayA hatA. asAravA ane elisa ane e vicAre harakhAtI. evuM ja besatA varSanI savAre brija sTezana vaccenuM lagabhaga cAra , mAIlanuM aMtara page kuTuMbanAM bIjA bALake savAre cAra vAgyAthI mahollAmAM sabarasa cAlavAnuM rahetuM te huM e vakhatanA pAMca-cha varSanI uMmare ApI bakSisa udharAvavA nIkaLatA. paNa huM eTale vahele UDI khuzIthI cAlI zakate. nahotA zakatA ane bIjA bALake sAthe javAmAM saMkeca paNa chellI vAra ame Ama keLiyA vAsaNa gayAM tenI rakRti anubhavate. bALake karatAM vadhu bakSisa laI Avate tethI du:khada che, chatAM ataramAM UMDe UMDe mIThI lAge che. mahA mane AnaMda thate, amArA pAMca gharanA kuTuMbamAM bIjA mahinAmAM javAnuM nakakI thayeluM, paraMtu parIkSA pAse AvatI naMbaranA bhAI zivalAla nAmanA vaDIla hatA. temanI hovAthI (huM tyAre pahelA dhoraNamAM hato) zikSaka rajA mahetA sthiti pahelAM sArI hatI, paNa vizvayuddhanAM varSomAM ApatA. bA zikSaka pAse jaIne AjIjI karIne rajA laI gaLanA vepAramAM beTa AvI hatI ane sAthe devuM thaI gayuM AvI hatI. paNa vAsaNa pahoMcyA pachI be traNa divasamAM ja hatuM. paNa emane svabhAva pahelAMnA jevo ja udAra rahyo hate. meM bAnuM mosALa sukha jhuMTavI lIdhuM. khetaramAM ramavA gaye huM kaI vAra bA pAse paise mAMguM tyAre dUrathI e vaDIla hatA tyAM maracAMnA choDa joI temanA uparathI maracAM tevA dekhAtA hoya te te utsAhathI kahetI, jA. zivAbApA pAse lAge pachI AMkhamAM kaMIka paDatAM maracAMvALA hAthe AMkha "jaine maga. huM jaIne zivabApA pAse hAtha dharatA ane mane cALI, maracAMne AMkhamAM pitAnuM kAma karyuM. ane mArA acUka paise maLo. mArA uparanA premanA kAraNe bA zivA svabhAvamAM rahelA gardabhAIne uzkerI mUkyA, meM haTha pakaDI, bApAne mArA pratye sadUbhAva joI rAjI thatAM, ane e rAjI bA, ghera cAla, mAre ahIM nathI rahevuM. bA mUMjhAI gaI, duHkhI thaI, thatI eTale mane paNa AnaMda tha. raDI, paNa meM na mAnyuM te na ja mAnyuM. khuzAlabhA amane hiMdu saMsAranI rIta pramANe bA prasaMge piyara jatI, sTezane mUkI gayA. ane bA udAsa mane thoDA divasanuM svarga paNa ene piyara karatAM mosALa keLiyA vAsaNA javAnuM vadhu sukha cheDI saMsAranI ciMtAomAM tapavA asAravA pAchI AvI. -gamatuM. dareka varSe ekAda aThavADiyuM te tyAM rahI AvatI. hu paNa Ama ene AnaMda chuMTavI levA mATe teNe mane gussAne zAnuM ke e divase ene divALInA jevA utsAhanA lAgatA eka zabda na kahyo ke mane manAvavA dholadhapATa na karI. jeTalA haze. enA mAmA, khuzAladAsa hetALa ane vivekI hatA. jUnA premathI te mane keLiyA vAsaNa laI gaI hatI teTalA ja premathI "samAjasaMsTAranI sajajanatAnA teo uttama pratinidhi hatA te mane asAravA pAchI lAvI. sukhI mana ke hajyamAMthI prema vadhu ane bane tathA enAM bhANibaM, mane ane bahenane, joI khUba saraLatAthI vahe che (jo ke ghaNuM strI-puruSe pote sukhI hovA rAjI thatA. kahetA ke bhANiyAM amAre ghera Ave ane bakSisa le chAM ya bIjAne prema ApI zakatAM nathI, paNa duHkha ke te amAruM ghara bhareluM rahe. emane AnaMda emanA meM upara kalezamAM hRdayane prema sAmAnya rIte sukAI jatA hoya che, ane dekhAI Avate; eTale mane paNa AnI sAthe kaLiyA vAsaNa temAMya duHkha ke kaleza kaMkAvanAra ke temAM nimitta bananAra vyakita javAnuM khUba gamatuM. Ajeya mane e divase yAda karavAnuM game upara roSa karyA vinA prema cAluM rAkhave atimuzkela che. bA che. khuzAlabhAne khetI sArI hatI ane teo gAmanA eka mane e prema ApI zakato, ane mArA hRdaye e prema eTale 'sukhI kheDUta gaNutA. emanuM eka khetara gAmathI bahu dUra hADo saMgrahyo che ke A uMmare mane tenI AnaMdadAyaka ramRti 'nahotuM, eTale huMya cAlIne emanI ke bIjAnI sAthe e khetare tAjI thAya che. " , ja; kAza cAlu hoya te tenA upara besavAne laDAvo ' - bAnA duHkhI hRdayamAMthI pIvA maLelA premanuM eka bIjuM le. nIkemAM thaI khetaramAM vahetAM pANI jete ane maraNa paNa maLe che. eka vAra mane AMkho dukhavA AvI hatI kalpanAnI duniyAmAM razmA karate. khuzAlabhAne pahelI patnIthI davA te kaMika nAkhI haze paNa tenI asara thAya tyAM sudhI Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * praha jIvana tA. 1-1-9 * mAruM bALamana zAMta na rahI zakyuM. bA gharakAma paDatuM mUkI mane zAMta rAkhavA betraNa kalAka sudhI mane khabhA upara rAkhI . vase hAtha pheravatI mahollAmAM eka gherathI bIje ghera pharatI rahI. AmAM asAmAnya kazuM nathI. asaMkhya bA Ama kare che, paNa ema potAnA bALaka mATe ciMtA karatI bAnA hAthamAMthI bALakanA vAMsA upara je premanuM jharaNuM vahe che te keTalAM bALakane meTI vaye vRddhAvasthAmAM yAda AvatuM haze ? mane te kema yAda rahyuM che tene AjanA manovaijJAnike je artha kare che te kare, mane temAM mAtRpremanI devI Azcarya mayatAne anubhava thAya che. ' ' 2 : ' - paNa mANasanA hRdayane keAI bhAva saMpurNa zuddha nathI heti. tenA premamAM paNa mohane aMza bhaLeluM hoya che. bAnA premamAM eve mehane aMza hatA te batAvo eka prasaMga mane khUba yAda rahI gayela che. huM vAsamAM rastA upara lAMbA paga karIne beThe beThe kaMIka ramata hatuM, tyAM ke baraphageLAnI lArIvALA AvyuM. huM rastAmAM be hato. te tarapha tenuM dhyAna na rahyuM ane tenI lArInuM AgaLanuM eka paiDuM mArA paga upara thaIne cAlyuM, meM cIsa pADI. bA kapaDAM jotI hatI. temAM hAthamAM dhakahyuM hatuM e laIne te doDatI AvI ane lArIvALAnA zarabatanA zIzAo upara tUTI paDI. mane bahu gaMbhIra IjA nahotI thaI, paNa vIpharelI bAe e kaMI joyuM nahiM. ane gussAnA AvezamAM teNe lArIvALAnA badhA zIzA teDI nAkhyA. prasaMga yAda Ave che. tyAre huM vicAruM chuM, mAtRprema haMmezAM A AMdhaLo ho haze? janA dharmasaMskAranI dRSTi strInA premamAM AvI nibaMLatA jotI, ane tethI strIne puru karatAM UtaratI mAnatI. prakhyAta aMgreja mahAkavi milTana ema mAnata ane tethI te arvAcIna mAnasanA vAcakone, strIo ane puruSa bannene gamato nathIsI. esa. lusa nAmanA eka kethalika vivecake milTana upara pustaka lakhyuM. che temAM te milTananA daSTibiMdune bacAva karatAM pustakanAM strI vAcakone pUche che? bahena, tamArA bALakane pozInA bALake mAyu hoya te tame tenI mAtAne phariyAda karaze ke tenA pitAne? praznane artha e che ke bALakanI laDAImAM mAtA pitAnA bALakano doSa joI zakatI nathI, pitA joI zake che, paNa tethI mAtAne svabhAva badalAI pitAnA je thAya ema ApaNe IcchIe? prazna bahu mUMjhavaNabharyo che. pitAnA bALakanI viruddha nyAya karI zake e mAtAne prema keTalAM bALakane bhAve? mane pitAne bAne e prema bhAvyuM hota ke kema e vize mane pUrI zaMkA che. dAdInA premamAM bAnA premanA jevI mIThAza nahotI, paNa huM temanI sAthenA saMbaMdhamAM vadhu mokaLAza anubhavate ane kuTuMbanA sabhyo sAthe je thoDA samaya gALIne temAM temane sAra, hirase rahe. bALakane mAtAnA UbharatA premanI jarUrI hoya che, paNa badhAM bALakone satata evA premanA pravAhamAM nAhyA karavAnuM ke bhIMjAyA karavAnuM gamatuM nathI, ema thavuM e emanA svastha vikAsa mATe hitakara paNa nathI. temanuM UrmitaMtra mAtApitAnA prema karatAM dAdAdAdIne prema vadhu svasthatAthI jIravI zake che. mAre dAdA nahotA, paNa dAdI hatAM. teo nirakSara ane svabhAve aNaghaDa hatAM. ane temaNe saMsArasukha alpa joyeluM. dAdAne pahelI patnIthI putra nahotuM eTale teo moTI uMmare dAdIne paraNI lAvelA. kahevAtuM ke temaNe, jemAM mAro janma thayo hato ane mArA bALapaNanAM pahelAM pahelAM pAMca varSamAM ame gALyAM hatAM te ghara baMdhAvavAnuM za. karyuM tyAre tenA pAyAmAM eka cakalIe mALe bAMdhyo hate e joIne pozIoe temane kaheluM, gopAladAsa, tamArA ghera have ghaDiyuM badhaze. te pachI the samaye dAdA koInI jAnamAM bArejaDI pAse lAlI gAme gayA haze tyAMthI dAdIne paraNI lAvelA. lagna pachI ekAda varSe pitAne janma thaye ane te pachI eka vaSe dAdA kSayathI mRtyu pAmyA. bALaputra, ucherIne meTa kare evI dAdImAM bahu samaja nahotI, paNa dAdAnA pahelAM patnI vyavahArakuzaLa ane samaju hatAM. e jUnAM mAdharano bhAra upADI lIdhe ane pitAne meTA karI bhaNA". (e vAta pitA uparanA haptAmAM Avaze.) mArA janma pahelAM e, vaDIla dAdI mRtyu pAmyAM hatAM, eTale meM mArAM sagAM dAdIne ja joyelAM. emanAmAM buddhi ochI haze, paNa mane temanI sAthe, gamatuM. svabhAva kajiyALe hate paNa kaDavo nahoto. bIjo pajavatAM paNa mArI sAthe saraLatAthI vartatA. eTale ke, jAtanA saMkeca vinA huM emanI sAthe haLI jate.. ziyALAmAM teo rAtre kAlAM phelavA bese tyAre bahenaane huM temanI sAthe philavA besatAM ane huM temana. pAse vAta kahevaDAvate. e vAta kahetAM emAMnI kaI mane yAtuM nathI. paNa mane evuM jhAMkhuM smaraNa che ke temane be traNe vAta ja AvaDatI ane te, vArApharatI. teo kahyAM karatAM unALAmAM gAmamAM rAmalIlAvALA Ave tyAre huM rAtre ujAgare karIne khela jevA jate, ane bAreka vAgye AvI, dAdI osarImAM kAthInI DhelaDImAM UMghI gayAM hoya temanI sAthe sUI, jo dAdInA mRtyu pachI eka divasa ema ekale. UdhI gaye hate.. ane savAre uThIne joyuM te mArI seDamAM kutaruM lapAI gayuM hatuM.) comAsuM Ave tyAre prANa mAsamAM dAdI sAthe cAlIne zAhIbAgamAM sarakITa hAusanI sAme bhImanAthanA ovAre nAhavA jate. Aje jyAM sivila hospiTala che e paDatara khetaronI jamIna hatI tene enaMga aMbAlAla sArAbhAInA theDAM varSa upara baMdhAvelA riTrITa baMgalo AgaLa nIkaLanAM ane AgaLa jatAM. bhImanAthanA ovAre nadInA DahoLA pANImAM nAhavAnuM, nAhIne maMdiramAM darzana karavAnAM ane maMdiranI bahAra belA goramahArAjemAMthI keIna, pAse kapALe cAMle karAvavAne, e badhAMnA utsAhathI thAkayA vinA dAdI sAthe cAlIne pAcho ghera Avo. lagabhaga Akhe mAsa Ama cAlatuM. dAdI kayAreka lAlI piyara jatAM tyAre huM temanI sAthe ja, ane jo ke tyAM keLiyA vAsaNa jevuM vAtAvaraNa nahotuM teya thaDA divasa tyAM rahevAnuM gamatuM. A badhAMnA badalAmAM meM jema bAnA premanA badalAmAM tene kaMI nahatuM ApyuM tema dAdIne paNa kaMI na ApyuM. UlaTuM, eka prasaMge emane khUba vAgyA haze evA zahe be hatA. eka divasa rAtre huM dUdhanI sAthe reTa khAte hati. (e mAro bALapaNane priya khorAka hatA. bA savAre roTalI-dALa-zAka banAvatI. bhAta rAMdhatI paNa huM te bahu khAte nahi ane bapere dadI roTalA banAvatAM temAMthI rAtre dUdha sAthe khAte bAnAM garama roTalI-dALa zAka karatAM dAdIne laMDa riTale dUdha sAthe mane vadhu bhAvate. tene ravAda mane eTaluM yAda rahI gaye che ke mArA zarIranI sthitimAM kaMIka camatkAra thAya ane huM niyamita IcchA pramANe khAI zakuM te dararoja eka vAra dUdha - roTale khAvAnuM pasaMda karuM (cAlIsa varSa upara 1944nA Disembara Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-1-46 mAsamAM kamaLA thayA hatA te pachI saLaMga traNacAra mAsa sudhI me roTalA dahIM khAdhAM hatAM. pachI dahI anukULa na Avyu eTale te cheDI dIdhuM, ane tenI sAthe roTalA ya chUTI gaye.. Aje have lAge che ke e mArI bhUla hatI.) e divase rAtre dUdha-TalA khAtA hatA tyAre dAdI mAMdAM hatAM te lagabhaga pathArIvaza hatAM pathArImAM kheDAM khemAM temaNe mane vahAla karavAnA uddezathI kazuM, khakhkhu tArA vADakAmAMthI mane thADA roTalA Apane huM nAnA hatA tyAre pitA sivAya badhAM mane khamra kahI khelatAM. daza varSanI umare pitAnI kheDA akSathI thai tyAre huM pUrA 'cImana' banyA.) me' dAdIne lA ApavAnI nA kahI. dAdI kahe, ke huM have maravA paDI chuM, mane eTalu nahi AApe? uttaramAM koNa jANe mArA vabhAvanA kA khUAmAM vAnara bharAi kherA haze teNe mArI jIbhane jherI, kAle maratAM ho te Aje maza, nahi ApuM. pitA ne paramA sAMbhaLI rahyAM ane ThapakA rUpe phrika hasyAM. dAdIe kahyu, arare bAbU, mate Ama kahe che ? e pachI ekAda mahine, prajA jIvana sata khIre eka jagyAe kahyu cheH nAnI kathi nikaTa rahyo nija rUpa; khAdya khore bApu vastu anupa' vizvanA jyeAtidhara bhagavAna buddhe jJAnI khicArA jJAnanI vAtamAM ja bhUle pAye ane peAtAnuM sAcuM svarUpa je peAtAnI pAse hatu te oLakhI na zakayA ane satyanI zodha mATe bahAra ja phaeNra Thera bhaTakate rahyo. bhagavAna muddhanuM jIvana ane kavana paNa e vAta tarapha a MgUlI nirdeza karI jAya che ke mAnavI jenI zodhamAM bahAra laTake che te te potAnI aMdara ja che paraMtu mahadazAmAM A pAmara. mAnavI te prakAzane pAmI zakatA nathI. 167 bhAdaravA mAsanA kRSNa pakSamAM, dAdI mRtyu pAmyAM. emanI mRtyukSaNe ( savAre pAMca vAgye ) hu... jAgI gayA hatA ane khIjAonI sAthe emanI 'pathArI pAse kheA hateA. chellI heDakI AvI te sAthe hu cIsa pADI raDI paDayA. kANu kahI zake ke e cIsa bhAnI ke du:khanI hatI? hu mAnuM chuM * duHkhatI hatI. mArI jIbha upara zabda game te AvyA haze, mAruM hRdaya e abudha dAdI sAthe sUkSma premata tathI baMdhAyuM hatuM. manamAM thAya che, ApaNI nAnI uMmare mRtyu 'pAmelA svajanAne moTI umare mAtra eka vAra maLI zakAtu hoya ane temanI sAthenA vatanamAM karelI ke thai gayelI bhUleAnI kSamA mAgI zakAtI hoya te kevuM sAruM? sakalanaH ke, pI. zAha bhUle jJAna re, bhItara kapilavastunA A rAjakumAra maddAma sAkhImAM ucharyAM hatA. pANI mAge tyAM dUdha hAjara. sekaza . nAkAkara temane paDayA khela jhIlavA taiyara, jyotiSinA kathanathI. bhagavAna gautama buddhanA pitAe tene sasAranI mAyA vaDe jakaDI rAkhyA hatA. jagatamAM zuM cAlI rahyuM che tevu jarApaNuM bhAna A rAja kumArane nahotuM. ekadA acAnaka potAnA nagaranI laTAra mAravA nIkaLelA rAjakumAre eka mRtadehane joyo. lA tene AMdhIne smazAne lai jatAM hatA. pAtAnA mANasane pUchatAM mAlUma paDyu ke te mANusa marI gayA hatA. jene agnidAha ApA tenAM svajane jaI rahyAM hatAM. basa A vAta parathI gautama buddhanA jIvanamAM prakAza thayA, temane saMsAranI mehamAyAnu mithyAtva samajAyu ane te kSaNe teo saMsArI maTIne sanyAsI banyA. ghaNAM varSa sudhI A bhUmi para paribhramaNa karyuM. jJAnamAM vRddha banyA ane chevaTe svayaM buddha banyA. bALapaNamAM trIjo prema mate bahenane maLyA. tenI sAthenA vatanamAM paNa huM lAgaNIhIna hatA, paNa pAchaLathI meM tene pUrA khulA vALyA. have pachInA haptAmAM huM tenI vAta lakhI gautama buddhe manuSyanA duHkhanA nivAraNano mArga batAvyo che. gautama buddha dArdenika na hatA. temane paraleAkanI vAta ke tenI carcAmAM rasa nahote. te te mAtra manuSyanA mane vaijJAnika rItanA dhaDatara dvArA tenA kalyANunI cAhanA rAkhatA hatA. bhagavAna buddha pote je mAnatA tene tarka ane dalIlabAjInI jALathI siddha karavA kadApI prayatna karyAM nathI. emaNe te! mAtra manuSyanA AtmarAganuM nizvana ane tenA upacAramAM ja rasa lIdhA hatA. bhagavAna buddho dhara che ke nahi, saMsAranA sarjaka TA Ai che ke nahi maraNa pachI AtmA gati kare che ke nahi, paramAtmA niSNu che ke saguNa vagere prakAranI vAtane gaNI che. AvI vAtane temaNe manuSyanI cAlAkI kahI che. jIvananA parama satyane pAmavA mATe temaNe aa badhI mithyA vAtAthI dUra rahevA jaNAvyuM che. udAharaNa ApatAM . temaNe jAmyuM che ke nAstika izvarane mAnato nathI chatAM AstikanI jema ja sukhethI jIvana vyatIta kare ja che. kahevAnu tApa eTaluM ja ke jyAM sudhI tame tamArI jAtane na badale sudhI paramAtmA paralokanI carcA vyatha che. e mATe te manuSyana narika parivata na thavu jarUrI che. eka vyakita jaMgalamAMthI pasAra thai rahI che. ociMtu eka tIra AvIne tenI chAtImAM pesI jAya che. te vyakita vedanAthI ama pADI dhare che. AsapAsanA leA tyAM ekatra thaI jAya che. koI bhatrI vyakita tenI chAtImAMthI tIra kADhavA jAya che. tyAM tene aTakAvIne e vyakti kahe che, UbhA raheA. prathama to A tIra mane kANe mAyu", zA mATe mayuM. A tIra akasmAtathI mane vAgyu ke kAie vairabhAvathI mArI para cheDayuM', tIra jhera pAyeluM che ke krama vagere khAkhatAnI jaladI tapAsa karo. uparAMta udAharaNa TAMkatAM mudde kahe che kaiM A vyakti kAi dArzanika hovI joie, paraMtu tyAM bhegI thayelI vyakitae kahe che ke bhAi, A badhA praznanA tu pachI pUje. prathama te A tIra tArI hAtImAMthI kADhI levA de. jo tu pete ja mRtyu pAmIza to A badhA praznanAnA javAba ame kAne mATe zodhavA jazuM? A duSyaMtanuM sampana karatAM buddha kahe che ke jIvananuM tIra to ApaNI chAtImAM vAgeluM ja che. pratyeka kSaNe manuSya mRtyunI najIka jai rahyo che tyAre ApaNuM jIvanabhAyuM na khUTI jAya te ja ApaNuM jovu rahyu. Aje ApaNane yuddhanI vAto kapila muni athavA kaNAda jevA tattvajJAnIo jevI gaMbhIra bhale na lAge . paraMtu temanI pAse pAyAnI che. kenTa hegala, eriTeTala A badhAM 4 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-1 86 je ApaNu pitAnuM thatuM nathI, ApaNI aMdara (bhItara) AkAra letuM nathI te badhuM vyartha banI jAya che.. ... - tame keTalA vahelA jAgI jAo cho e ja tamArI buddhi, pratibhAnuM mApa che. duniyAne tame bharamAvI zakaze paNa tema karavA jatAM tamArI, jAtane beI besaze. sAce AnaMda che besaze. ' : mahAvIre samyaka jJAna kahyuM zaMkarAcArye viveka kahyo. ' dhyAna bhAvathI rahita cittamAM rAga ghUsI ja jaze. rAga ema choDa saheluM nathI. bAna dvArA samyaka jJAna jAme te ja rAga chUTe. varasAda AvyA pahelA chAparuM barAbara caLavyuM haze te varasAda dhUmaze nahi paraMtu chAparuM caLAvuM nahi te varasAda ghUsI ja javAne che. rAgane thAna dvArA ja choDI zakAze. A krodha emane ema nahi jAya. kAma emane ema nahi jAya. na dvArA pAkI killebaMdhI thAya te ja AtmA vikAsane paMthe AgaLa vadhI zake chAparuM barAbara caLAvI le. dhyAnamAM barAbara praveza kare. - aMdhAruM ulecavAmAM samaya, zakita na gumAve. pracaMDa puruSArtha ane jIvananI sAtvikatA saMsArane ujALaze. saMsAramAM rahIne paNa sAdhu carita jIvana jIvavAne buddhane A upadeza che. vizvanA tava ghaNI moTI vAta karI gayA che. paraMtu jIvananI yathArtha vAta che. buddho ja karI che. emanI vAta satyanI pratIti karAvanArI ane vAstavavAdI che. ApaNe mAtra UMDANunI vAta karI khovAI javuM te karatAM te.. buddhanI vAstavAdI vate vadhu rasaprada, kucikara ane kalyANakArI che. mATe ja buddhane manuSyajAtinA kANuM mitra' kahyA che. buddha pRthvI para prathama evA puruSa che ke jemaNe paramAtmAne saMDovyA vinA dhyAnanI upakAraka bAbate batAvI che. emaNe kahyuM che ke dhyAna e te manuSyanuM svAsthaSa che. buddha dharmaguru nathI paNa mANasajAtinA DokaTara che. temanuM kahevuM che ke mAnavInuM tana, mana taMdurasta haze te te tenI sAdhanAmAM avazya AgaLa vadhI zakaze. A mATe temaNe tatva karatAM tathya para vadhAre bhAra mUke che. buddha manuSyanI takalIphanuM mULa zedhIne tenA nirAkaraNa mATe cAra satya kahe che. (1) mANasa duHkhI che. (2) mANasanA du:khanuM kAraNa che. (7) duHkhanuM kAraNa maTADI zakAya tevuM hoya che. (4) pachI jIvanamAM duHkha rahetuM ja nathI. te buddhanA mate Indriya sukhanA rasamAM jemane AnaMda dekhAya chete kSaNika AnaMda che. AtmAmAMthI paramAtmA banavA mATe te daihika sukhane tyAga ja jarUrI che. te ja ahaMta sAdhI zakAya. samagra yogazAstra A muddA para ja UbhuM che. buddhanA mate viSayasukha sAdhakane mATe bAdhaka che. jIvanayAtrAmAM rasa ane AnaMda ravayaMmAMthI pragaTa thAya che. mAnavI pote ja sukha ane duHkhanuM kAraNa che. mAra zabda buddhane che. kAmavAsanAnA devatA mATe temaNe mAra zabda pasaMda karyo che cittanI dazA kahyuM te mArAthI prabhAvita sagara rAmathI alita. ' 'bhItara varapha cAle te rAma tarapha bahAra cAle te mAra tarapha ''adhI dubala vRkSane jema ukheDIne pheMkI de che tema mAra viSa 2kamAM ja DubelA bhejanamAM atizaya rAcelA ane pramAdI, manuSyane mAra ukheDIne pheMkI de che. AMdhI parvatane DagAvI zakatI nathI tema ja bhojanamAM saMyamI, viSaya rasamAM paNa saMyamI ane udyamI puruSane gAvI zakatI nathI. | papa tamane kadI pakaDI zakatuM nathI, pApane tame pakaDe che. ikine upayoga saMyamabha thaI jaze te samyaka dRSTi ane sayaka darzana enI meLe ravarUpa pAmatA jaze. ' buddhanA mate vAsanA eka prakAranI vikSiptatA che. saMyama, saMtoSa e ja unnatinAM dvAra che. . kezA gautamInA atyaMta AgrahathI buddhi strIone paNa dIkSA ApavAne nirNaya karyo pachI dhaNA niyamo karyA. je sArane asAra samaje che evA mithyAM ! saMkalpavALAne sAra maLaze nahi, buddhi viparIta thaI jAya pachI sArane prApta karavAnuM ghaNuM ja muzkela che - dhana nahi maLe tyAM sudhI ema lAgyA ja kare che, dhana e ja sAra che. paNa dhananI prApti pachI khyAla AvI jAya che ke A dhane paNa asAra che. A anubhava jIvanamAM taddanuM Avazyaka che. - saMgha samAcAra gAMphamAM netrayajJa dhaMdhUkA tAlukAnA gAMpha gAme zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha ane vizva vatsala auSadhAlaya, guMdInA saMyukta upakrame tA. 30-11-85 ane tA. 1-12-85nA roja eka netrayajJanuM AyeAjana karavAmAM AvyuM hatuM jemAM motIyAdinAM 108 oparezana saphaLatApUrvaka karavAmAM AvyAM hatAM. netrayajJamAM sahayoga TrasTane paNa sAtha maLyA hatA. A netrayajJanuM uddaghATana che. ramaNalAla cI. zAhe kahyuM hatuM. pramukhasthAne jaina sezyala grupanA mahArAtA rIjIonala kamiTinA ceramena zrI rasikalAla laheracaMdazAha birAjayA hatA. A prasaMge sahayoga TrasTanA ceramena ane gujarAta rAjyanA bhUtapUrva zikSaNapradhAna zrI navalabhAI zAha, sarvodaya Azrama, gudInA maMtrI ane vizva vAtsalyanA taMtrI zrI aMbubhAI zAha, vizva vAtsalya auSadhAlayanA bhatrI zrI kAzIbena mahetA, De. ramaNabhAI zAha, zrI rasikalAla ela. zAha ane zrI pannAlAla ra. zAhe prAsaMgika pravacane karyA hatAM. vArSika snehamilana (Arthika sahayoga zrImatI vidyAbena mahAsukhabhAI khaMbhAtavALA) 'saMdhanA sava sabhyanuM vArSika nehamilAM ravivAra, tA. 2 jI mArcanA roja savAre 9/00 vAge tejapAla oNDi riyamamAM rAkhavAmAM AvyuM che. "mahAvIra vaMdanAnA bhakita saMgItanA kAryakramanuM tathA buphe laMcanuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. tenA pAsa mATe sarva sabhyane phebruArI' 86 mAM kaDathI jANuM karavAmAM Avaze tathA "prabuddha jIvana'na akamAM "paNa tenI jADerAta karavAmAM Avaze. .. * .*. S , - banA * Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-1-96, ramakaDAMnI lAibrerI 0 De, amUla zAha AjakAla ramakaDAMnI lAIbrerI viSe samAcAra patramAM lekhe ramI zake che bIjAmAM tyAM AvI rame te uparAMta ramakaDA ghare Ave che. te A navI pravRtti zuM che tene UData paricaya paNa ApavAmAM Ave che. A lekha dvArA ApavAno prayAsa che. ghaNuM mAbApane bALakanI vaya pramANe ramakaDAM levAnI - bALakanA jIvanamAM ramakaDAM ane ramatanuM ghaNuM meTuM sthAna AvaData nathI tethI teo meMdhA bhAvanA ramakaDA lAve paNa bALaka che ane tenA vikAsa mATe khUba jarUrI che mAbApane ramI zakatuM nathI. vaLI bALakane navA navA ramakaDA joIe te ramakaDAnI zakitane khyAla heti nathI ane jayAre bALaka kaI mA-bApa lAvI zake nahIM. ramakaDAMthI ramyA karatuM hoya che tyAre mAbApane ema judI judI vayanA bALakane judI judI jAtanAM ramakaNI lAge che ke te samayane durvyaya kare che. AnuM eka joIe jema ke. kAraNa e paNa che ke AjanA jIvanamAM hariphAI 1 1/2 thI be varSa sudhInAM bALakane suMdara camakatA raMgehakhUba vadhI gaI che. bALakanA rakulanA pravezathI mAMDIne te vALAM ne leke akALI zake tevA majabUta lAkaDAnA ghaMTaDIvALA jIvanamAM sthira thAya tyAM sudhI mAbApane satata tANabharyuM vagere ramakaDAM, 2 thI 3 varSanA mATe khulane gheDe, nAnI sAyakale. jIvana jIvavuM paDe che. ane abhyAsa daramyAna bhaNatarane joIe. dhakake mArIne calAvAya tevA. tethI meTA bALako mATe bajo eTale badhe hoya che ke na te bALaka mokaLAzathI ramI chokarAone meTara eraplena, reIna, Traka, baMdUka khUba game zakatuM hoya che ke na te mAbApa svasthatAthI ramavA daI zakatA. kharI chokarIone DhIMgalI, gharaghara va. game A sivAya rUMchAvALA rIte joIe te bALakane ramavAne samaya rahe te bALakanA ramakaDA, sAIkala, skUTara jenAthI dhasamasatA doDI javAya te sarvAgI vikAsa mATe khUba jarUrI che. ramakaDAthI tene gammata sAthe khUba game. bIjuM e uMmare teo mAbApanI pravRttinI naka jJAna maLe che. jeTalI bALakane pustakonI jarUra che teTalIja karavA khUba utsuka hoya che. ghara ghara ramavuM, vAsIdu vALavuM, ramakaDAMnI jarUra che. ramatA ramatA kaI kayA ukelavAnA hoya ke pakhAnA bUTa paherI ophisa javuM vagere. - tarkazaktino upayoga karavAno hoya ke hAthanA upayogathI AthI meTAM bALakane jarA muzkela buddhinI ane aTapaTI kaMI goThavavAnuM hoya. AvI badhI pravRttithI bIjI badhI indri ramata jevI ke keyaDAvALI, harIphAInI jevIke karama, zataraMja keLavAya che. ramakaDAnI abhyAsanA eka aMga rUpe jarUra sauthI pahelA vyApAra, vigere.. .. . . . . . . . maMdabuddhi ane kheDakhAMpaNavALAM bALakonI keLavaNImAM dekhAI. - ramakaDA ghara calAvavuM lAyabrerI , jeTaluM saheluM nathI.. A bALake ramatA ramatA tene snAyuo vikasAvI zake ane ramakaDA levA ane ApavAmAM ghaNI vAra lAge che. ramakaDAnI kaMTALyA vinA jJAna meLavI zake. tethI ramakaDAno upaga thaya. tUTaphuTa paNa hoya che. mAbApa ghaNIvAra kayuM ramakaDuM levuM te AvAM bALako mATe TheTha 1967mAM lAyabrerI thaI ane pariNAma nakakI karI zakatA nathI ane saMcAlaka pAse salAha mAMge che tethI saMcAlane ramatanuM jJAna hovuM Avazyaka che. eTaluM sAruM AvyuM ke have te taddana sArAM bALake mATe cAlatI dareka narsarI rakUlamAM ramakaDAM hoya che ja. AjathI 25 ramakA lAyabrerImAM sAmAnya rIte ghera bALaka dITha thI 4 varSa pahelAM nizALe chokaruM jAya tyAre pATI pena hoya ane ramakaDAM hovAM joIe. ' nizALamAM ramakaDAM hoya te kaI kalpI paNa zakatuM na hatuM. ' je sthaLa upara ja ramavA AvatA hoya te ramakaDAMne 1. A pravRttine sAre AvakAra maLe eTale je pachAta upaga ghaNuM vadhAre bALake karI zake ane thaDa kharcamAM (Socially Deprived) bALake che temane mATe AvI lAibrerI lAibrerI cAlu karI zake. je ghare laI javA ApatAM te cAluM thaI ane have badhA ratanA bALako mATe AvI lAi- te ramakaDuM laI javA thelInI vyavasthA joIe. A sivAya brerInI upayogitA pazcimanA dezamAM sAbita thai che. vizvanA ramakaDA goThavavA abharAI, kabATa vagere joIe. sTezanarI joIe ghaNuM dezamAM jevA ke amerikA, briTana, phrAnsa, keneDA, jarmanI, dara varSa navA ramakaDA ane tUTelA samarAvI zakAya te athavA pagAla, maleziyA vageremAM AvI lAIbrerIo che. briTanamAM te navA lAvavA joIe. A sivAya svayaM sevaka, sTAphane pagAra, 800 ramakaDA lAIbrerI che ane cAlatI pharatI (Mobile) ramakaDAM sabhyanI phI vigere savaM vicAravAnuM hoya che. lAIbrerIo paNa che. ramakaDAM lAIbrerInI pahelI InTaranezanala muMbaImAM AvI lAibrerI cAluM karanAra hatA bhAI virendra konpharansa 1978mAM maLI hatI. A aDhIyA je pachI keneDA gayA. e pravRttine Aja sudhI jIvaMta ApaNane lAyabrerI eTale ke kAnA vAMcananI suvidhA mATe rAkhanAra bhAI che zrI maNibhAI zAha ane pachI temAM joDAyA ekaThAM karAyelAM pustakono saMgraha e khyAla che. " paNa dhIre bhAI devendra desAI. bIjA bhAI je A pravRttimAM rasa le che dhIre pustaka sivAyanI paNa vastuo AvI rIte lenA vaparAza te che. ajaya kerI ane kaMDArI. have te muMbaImAM che mATe rAkhavI joIe. tema lAgyuM. AthI videzamAM bALakanI sAta. lAibrerIo cAle che ane traNa lAIbrerI gujarAtamAM lAibrerImAM pusta sAthe ramakaDAM rekarDasa, keseTasa, philma paNa thaI che. amArI be.. lAyabrerI . harakizanadAsa, sTIsa vagere rAkhavAmAM Ave ane kaI kaI jagAe te nAnA hospiTalanI sAme eka sezyala vIsa lIganA upakrame ane nAnA prANIo paNa heya jevAM ke piMTa, vAMdarA, sasalAM, mAchalI, bIjI: jaina yuvaka saMghanA upakrame prArthanA samAja para cAle che. hareNuM vagere, je bALake joI zake athavA paMpaLI zake. : bALakanA vikAsamAM agatyanI "kaDI' pUrI pADavA uparAMta lAyabrerI be jAtanI hoya che ekamAM bALake tyAM AvIne lAyabrerImAM bIjI pravRttio jevI ke. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaha chavana 1) rajA mAM bALakane kAgaLakAma, kU, ramakaDAM, papeTasa . sahogathI tA. 3 4 ane 5 jAnyuArI 1986 nA pAlanaere zIkhavavAnuM, puramAM krAMtivIrenuM citra pradarzana yojavAmAM AvyuM che. 2) bALakone sAthe ramI zakAya tevI ramata ramADavAnI . * rAjakeTamAM hADakAMnAM daranI sAravAra mATe zibira 4 saMgIta, nATaka vagere karAvavAnuM. saMdhanA upakrame (inara vhIla kalabanA sahayogathI 4) harIphAI goThavavAnI rAjakoTamAM semavAra, maMgaLavAra, budhavAra ane guruvAra anukrame 5) bALa-philma banAvavAnI tA. 20, 21, 22 ane 23 jAnyuArI, 1986 ema cAra divasa mATe hADakAMnAM daranI sAravAra mATe eka zibira 6) vArtA kahevAnI pravRtti. A pravRtti ghaNI ja sArI che. javAmAM AvI che. asthi cikitsaka Do. je. pI. pIDAvALA pahelAM dAdImA vArtA kahetAM ane bALake rasamAM tarakheLa thaI hADakAnA daradanI vinA mUlpe sAravAra Apaze. eka citte sAMbhaLatA. sArA vArtAkArane bolAvI vArtA saMbhALAjavAmAM Ave te bALakane ghaNI majA Ave. pravINabhAI ema. zAha o) A sivAya pradarzana vagere goThavI zakAya. sojaka pannAlAla ra. zAha " Ama bALakone zALA, ane ghara sAthe lAibrerI paNa eka maMtrIe agatyanuM vikAsa mATenuM sAdhana thaI zake, je bALakanA manane sva. cImanalAla cakubhAI zAha tAlIma kendranuM udghATana praphulla ane saMvedanazIla banAve, maLatAvaDApaNuM keLave ane panavela najIka tArA khAte yusupha maheraalI senTaranA jJAnanI navI navI keDIo batAvI zake. tAlIma kendrane ApaNe rU. 5007 nuM dAna sva. cImanalAla paradezamAM ramakaDAM lAIbrerInuM eka esosIyezana paNa che, cakubhAI zAhanuM nAma ApavAnI zarate Apela che. A jenI pravRtti nIce pramANe che. nAmakaraNavidhi samAraMbha ravivAra, tA. 19-1-86 nA 1) navI ramakaDA lAIbrerI mATe jarUrI mArgadarzana savAranA 10-30 vAge sevAmAM AvyuM che. A samArohanA pramukhasthAne yusupha maheraalI senTaranA pramukha e ramakaDAM-ghara calAvavAne TreInIMga kesa zrI sAdaalI birAjaze, jyAre tAlIma-kempanuM udghATana che temanI muzkelIo mATe salAha-sUcana jANItA jaina agraNI zrI dIpacaMda esa. gADa karaze. atitha4) varSamAM traNa ke cAra pelAM paripatre, jemAM vizeSa tarIke zrI vasanajI lakhamazI zAha, zrI dAmajIbhAI zAha, A viSaya paranA vividha prazno para lakhAze, jevA ke enkaravALA) ane zrI mahipatabhAI jAdavajI zAha padhAraze. va. ramakaDAM kema pasaMda karavA, navAM sArAM ramakaDA ane tenI kiMmata, cImanalAla cakubhAI zAhanI tasavIranuM anAvaraNa jANItA samArakAma mATenI mAhitI vagere. udyogapati zrI virena zAha karaze. A prasaMge sarva bAI - * 5) ramakaDA banAvanAra pAsethI kansezana bahene padhAravA jAhera nimaMtraNa che. 6) A viSaya para konpharansa ane mITIMga goThavavI prabuddha jIvananA zreSTha lakhANa mATe ' A pravRtti haja ApaNe tyAM navI che. A mATe utsAhI prativarSa rU. 1000/-nuM javAbadAra ane saMniSTha kAryakaronI dhaNI jarUra che. samAjamAMthI zatAoe paNa A pravRtti mATe dAnapravAha vaDAvavAnI ghaNI prI dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha pAritoSika PrUra che ApaNe mAnIe chIe ke dezanuM kha4 dhana bALake (1) prabuddha jIvanamAM varSa daramiyAna pragaTa thayelA lakhANa che te tenA sarvAgI vikAsa mATe uparanI badhI pravRtti AvarI (eka athavA vadhu lekhe) mATe rUA. 1000/-nuM zrI dhIrajalAla che tevAM bALadharenI ghaNI jarUra che. dhanajIbhAI zAha pAritoSika enAyata karavAmAM Avaze. - A uparAMta ramata ane ramakaDAnI jarUra samAjanA bIjA bALake che. ane te vRddho. AvI ramatathI teone samaya 2) pAritoSika mATenuM varSa jAnyuArIthI Disembara sudhInuM maguze. 1985nA varSathI A yojanA amalamAM Ave che. jAya, temanA hAthapaga vaparAya, teone kaMpanI maLe, vRddho mATe meTA akSare lakhAyela paDI hoya te teo vAMcI paNa zake - 198panuM pAritoSika 1986mAM apAze. ane AvI ramakaDA lAibrerImAM svayaMsevaka vRddho hoya te temane (3) anuvAda, saMkalana, ahevAla ke utArAne A pAritoSika rasa paDe evI pravRttimAM samaya jAya. aMge nirNaya karatI veLA lakSamAM levAze nahi. (4) prabuddha jIvana'nA taMtrInuM lakhANa emanI IcchAnusAra A saMgha samAcAra - pratiyogitAmAMthI mukta gaNAze. kAMtivIrenuM citra-pradazana ... (5) eka ja lekhakane uparAuparI be varSa pAritoSika apAze nahi. : "saMdha ane nyu erA hAIralanA upakrame tA. 2, 21 ane 22, Disembara, 198nA nyu erA hAIskUlamAM, muMbaI (5) ra.pAritoSika aMgenA nirNAyaka tarIke A varSe zrI komarsa (AI)nA sahayogathI tA. 26, 27 ane 28 jhINA harIndrabhAI dave, zrI kuNavIra dIkSita ane zrI ghanazyAmabhAI helamAM ane pAlanapuramAM yojAyela sAtamA jaina sAhitya samAroha, desAI sevA Apaze. . , saMge pAlanapura zizazALA, bAlamaMdira enDa ejyukezana TrasTanA * . . . li. maMtrIo Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-1-86 suratamAM zrI zatruMjaya vihAra TrasTanA upakrame jJAnasatra ( pRSTha 172thI cAlu ) amane je pagAra apAya che te vidyAthIone zALA-kAlejanA va'mAM gherI rAkhavAnA apAya che. zikSaNa apAtuM ja nathI. sArAmAM sArI zikSaNa sathAnI zALA kaoNlejamAM paNa sAruM zikSaNa maLatuM nathI Aja divase sAMjanI kheTakamAM DA. narendra bhaNAvate nirvANu kI avadhAraNA e viSe kholatA jaNAvyuM hatu` ke nirvANanI avadhAraNA eTale sUjha manavAnI avadhAraNA. keTalIka vyakti sUryanI jema pramukha teja sAthe janme che. paraMtu aMdhakAranI jema mRtyune vare che. to bIjI keTalIka vyakita adhakAramAM janmI teja saha mRtyune bheTe che te vaLI kAi kASTa vyakti tejapU ja rUpe janmI eja rIte maraNane ujaLu kare che. A nirvANa eTale zu' ? nirvANa eTale janma maraNanA cakrane bhedavAnI prakriyA, AtmAnA vIratva sAthe joDAvAnI kriyA. prazuddha jIvana AjanI khekanA bIjA vakatA hatA zrI harIbhAi kAhArI. 'phINa jhAjhAM ane nIra thA' e viSe khelatA temaNe jaNAvyu` hatu` ke Aje darekane jIvananu nizAna levuM che para Mtu nizAna mATe enI pAse tIra thADA che. hakIkatamAM maDadAnI nahi paNa cIranI kiMmata che mAnavajIvana e cIra che . chatAM anubhUti evI che ke emAM phINa che. e cIra jANe phI che e phINa ubharAya che. mANasamAM Aje e phINane kAraNe tRptinI tAkAta nathI. Aje te avAja ane gati vadhyA che. sAgaranA meAjAnI bhItara jai matI zeAdhI lAvavAnI vRtti dharI che. A mAtA evA che ke ApaNe joIe chIe, paNa nirIkSaNa vinA ApaNe sAMbhaLIe chIe paNa zravaNa vinA, kheAlIe chIe paNa khelavAnI AvaData vinA, vIe che paNa vicAryAM vinA ane vyasta chIe paNa hakIkatamAM vyastatA vinA jJAnasatranu Ayena zatru Mjaya vihAra TrasTa vatI zrI khAkhubhAi hIrAbhAi tathA zrI amara jarIvAlAe karyu hatu. zrI muMbai jaina yuvaka saMgha sva. magaLajI jhaveracaMDha mahetA prerita vidyAsatra (varSa 10 mu) vyAkhyatA : padmazrI ke. kA. zAstra viSaya : prAcIna amerphina saMskRti para bhAratIya saMskAranA prabhAva uparAMta viSaya para traNa vyAkhyAtA. samaya: budha, guru, zukra, 8, 9, 10 jAnyuArI, 1986 roja sAMjanA 6-00 vAge. sthaLa : vAlacaMdra hIrAcaMda sabhAgRha inDiyana macsa, cembara, carcageTa, mukha-20. pramukha : DA, ramaNalAla cI. zAhu ' saune samayasara padhAravA bhAvabhayu" nima MtraNa che. A prasage zrI cImanalAla cakubhAI zAhunA lekhAnu... pustaka tattvavicAra ane abhivaMdyanA nu prakAzana padmazrI ke. kA. zAstrInA varad haste karavAmAM Avaze. tArAena 2. zAha ke. pI. zAhe pannAlAla 2. zAhu sayAjaka matrI 171 kacArI (pRSTha 164 thI cAlu) bagADe che e praznanI khAkhatamAM kAi ekane deSa na detAM paraspa ekabIjAne bagADe che ema kahevu ja vadhu yogya gaNuAya. paNa vastuta: AmAM sarakArItaMtra pAsethI vadhu javAbadArI bharelA prAmANika vatananI apekSA rAkhavAne prajAjanane hakaka che, Avakaveza, saMpattiveza, vArasAve (je have gaye), vecANaveza, ekasAijha DayUrI, ekAya DayUrI, AyA jakAta vagere badhAM ja kSetramAM karaverAnI bAbatamAM vyApaka pramANama cArI thAya che. sarakArane sarakhI Avaka thAya ane prajAte kanaDagata na thAya e rIte karaverAtu mALakhu adalavAnI jarUra che. videzI huMDiyAmaNanI bAmatamAM paNa sarakArI kAyadAe bahu jUnA ane vadhu kaDaka che. je jhaDape AMtararASTrIya vyavahAra vadhate jAya che te jhaDape videzI hUMDiyAmaNunA kAyadAo badalAtA nathI. pariNAme videza sAthe vepAra karatI ghaNI kaMpanIone videzI huMDiyAmaNanI kha.khatamAM gerarItie karavAnI pharaja paDe che. rIjhava' benkanA videzI huMDiyAmaNanA khAtAmAMthI, khoTI rIte chatAM kAyadesara na pakaDAya e rIte ghaNA vepArIo merI rakamanuM huMDiyAmaNu maMjUra karAvI lAvyAnuM sAMbhaLavA maLe che. te khIjI khAju sarakArane sAru videzI huMDiyAmaNa kamAvI ApanAra prAmANika vepArIone potAne jyAre vepArAthe `DiyAmaNanI jarUra paDe che. tyAre te maLatu nathI, AvI paristhitimAM keTalAya vepArIo videza kaMpanIe.mAM ke sagAsaMbaMdhIne tyAM potAnuM huMDiyAmaNlR jamA karAvI zakhe che. sarakArI kAyadAo ane sarakArI nItirIti evA hAvA joie ke jethI prajAne sarakAra upara vizvAsa rahyA kare ane potAnI jarUriyAtanA prasaMge sarakAra taraphathI kAyadesara rIte nANuM maLI raheze evI haraiyAdhAraNa rahe. e thAya tA AvI gerarItionu pramANa ghaTe. bhArata deza eTale meTa che, garIba sAdhAraNa prajAnI vasati eTalI mATI che, ane Athi'ka samasyA paNa eTalI badhI che ke kAyadAnI jarAke chUTachATa mUkavA jatAM asaMkhya lokA enA durupayoga karyAM vinA rahe nahi. Ama chatAM vartamAna vAstavika paristhitine lakSamAM rAkhIne sarakAre karaverAnI khAkhata udAra nIti apanAvavAnI jarUra rahe che. sarakAra pratye avizvAsa, kALAM nANAnA vyavahAra mATenI lAlajjA abhava ane rASTrabhakti tathA rASTraprItinI nyunatA e traNa mahArAgane dUra karavA mATenI karaverAnI nItinI navesarathI vicAraNA karavI anivAya thaI paDe che. bIjI bAju prajAe paNa peAtAnu anivAya' katavya samajI, dhanaprApti mATenI peAtAnI nabaLAIone khaMkherI, pUrI prAmANikatAthI karaverA lI sarakArane sahakAra ApavA tatpara thavu joie. potAnA doSone mATe khIjA upara javAkhadArI nAkhavAnI vRtti dUra karI petAnA dUra karavA mATe prajAe tathA sarakAre dRDhasaMkalpa banavuM ghaTe. ramaNalAla cI. zAhu 9 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .* * * ra - praha jIvana - tA. 1-1-86 suratamAM zrI zatruMjaya vihAra TrasTanA upakrame jJAnasatra saMkalana: baladeva meliyA 1 suratanA zrI zatruMjya vihAra TrasTa taraphathI tA. 7 ane eka sIdhI rekhA je. upalI bAjue cheka cheDe maLyuM che te 8 mI Disembara, 1985 nA roja pAMcama jJAnasatrane prAraMbha nIce paga che. mANasa pagathI mAthA sudhI ubho che. enA judA thaye hate. jJAnasatranuM uddaghATana jANItA sarvodaya agraNa judA avayavo mAnavIne je baMdha Ape che te samajanArA keTalA zrI nArAyaNa desAIe dIpa prakaTAvI karyuM hatuM. A prasaMge mAnavIe che te svIkAra keTalA ? * * khelatAM temaNe jaNAvyuM hatuM ke jJAna sAdhana hoI zake ema zrI kAThArIe judAM judA aMgenuM mahatva samajAvatAM siddhi paNa hoya zake. jo siddhi hoya te jJAnasatranI : jarUra rahetI nathI jJAna sAdhana che. e dRSTie vicArIe kahyuM hatuM ke enuM darekane mahatva che. enI samaja ApyA bAda te tenI paddhati kaI ? tenA upakaraNo kayAM! tene paNa vicAra jaNAvyuM hatuM ke bhaSTAcAra ziSTAcAra banyA hoya, gaNatA hoya e vAtAvaraNamAM mANasa bhegane mANasa banavAne prayatna karavo joie ane e vicArIe te jJAne kaI dizAmAM javuM kare. mAthuM cheka upara che. mAthAmAMthI prakaTatA vicAre urdhvagAmA joIe te nakakI thAya. jJAna dizAzUnya bane te te nakAmuM hovA joIe. mINabattI nIcI rAkhe ane ene saLagAve te che eTaluM ja nahi paNa te hAnikAraka banI rahe che. jJAnanI enI jyota upara ja javAnI. bhAgane mANasa narkanuM nirmANa dizA nakakI thaI hoI te te jJAna vyakitane, samAjane ane kare che. jyAre bhAvanAne mANasa sthaganuM nirmANa kare che. prakRtine u4 mUlya tarapha laI jaI zake. prathama beThakanA mukhya vaktA hatA De. narendra bhANuvata. - tA. 8, DisembaranI savAranI beThakamAM zrI bAbubhAI temane viSaya hato je dazanAme maitrI aura sevAbhAva." A jazAbhAI paTele khelatA jaNAvyuM hatuM ke gujarAtanI gaI kAla, viSaya para bolatAM temaNe jaNAvyuM hatuM ke daridranArAyaNanI Aja ane AvatIkAla' A viSaya para mAre besavAnuM che. sevA e ja IzvaranI sAcI sevA che. aMtyeyanI bhAvanAthI AjhAdI pachI gujarAte vikAsanA kSetre haraNaphALa bharI che. sevA karanAranI sAthe huM chuM ema bhagavAna kahe che. mAtra gujarAtane vikAsa rastA, vIjaLI ane siMcAI para nirbhara che. deva maMdiramAM sevA karavI e sAcI sevA nathI. du:khInI, e hakIkata temaNe vividha prakAranA kSetranA ane AjananA pIDitanI sevA uparAMta duHkhI ane pIDitAnuM sanmAna e ja AMkaDA ane vigata ApI samajAvyuM ane umeryuM ke A mATe sAcI sevA che. duHkhIonI pIDAne je pIchANe te mahAvIra gujarAtanI jIvAdorI samI narmadA yejanA pAra pADavAnI kAmache. ane bIjAnI pIDAne je na jANe te kAphIra che, te adhama che. gIrI jhaDapI banAvavI joIe. sarakAre narmadA yojanA zatrune chate e mitra e zatru te bahAra nahi pAra pADavAnI Avejita mudatamAM vadhAre karyo che e ciMtApaNa ApaNI bhItara je zasaio che, je zatrutA che te bhayaMkara che. janaka che. vAstavamAM duzamanInuM bIja te manamAM pedA thatuM hoya che. ane gujarAta Aje dekhAya che tevuM bhUtakALamAM na hatuM. AjhAdI te nAno aMkurarUpe bahAra AvatA tene kAma, kaeNdha, IrSA, pahelA aMgreja hakumata heThaLanuM gujarAta A jillAonuM ahaMkAra ane mAyArUpI havA ane pANInuM piSaNa maLe che. hatuM. saradAra paTele dezanA papara de rAjyanuM vilinIkaraNa ane e phALe che. ane chevaTe duzmanIrUpe meTuM vRkSa ugI karyuM tyAra pachI gujarAtanA 19 jillA thayA. nIkaLe che. jaina phIlasuphI te kahe che ke bIjAne sukha gujarAtanA vikAsamAM avarodha5 haDatAla, gesle, tALA ApavA je maLe te zatruMjaya, ane e ja mitra ane mitratA hoya badhI, maracA ane basa lAva lAve ane Ape ApanI tyAM prema hoya. prema thAya che. mitratA baMdhAya. prema hoya te mAMga che. anAmata virodhI, anAmataraphI rosTara viredhI, sAmane mitra banAvAya ane mitra tarIke rahevAya. ane resTarataraphI banene huM kahuM chuM ke bhAI, pahelAM je A beThakanA pramukha zrI mukundabhAI trivedIe jaNAvyuM anAmata che te vAparo. e pUrepUrI vaparAya ema hatuM ke jJAna ke pAMDityanI pratiSThA nathI. jJAnane sattAnuM sAdhana kare. Aje e anAmata kayA purepurI vaparAya che. banAve te pratiSThA lAMbI nahi Take enAthI amRtanI prApti 15 TakA je beThake nathI vaparAtI te savarNone maLe che. zA mATe nahi thAya. nyuTana jIvanabhara nirAza ja rahyo hato kAraNa ke samajyA vagara, jANyA vagara lehI reDAya che? jAhera mAlanyuTanane te pArAmAMthI senuM banAvavAnuM zedhavuM hatuM ane e milakatane nukasAna zA mATe karAya che ? ane chatAM gujarAtanuM dhamAM niSphaLatA maLatAM e nirAza thate ja gaye. Ama je bhAvi ujajavaLa che. kAraNa ke prajAmAM puruSArtha che, khumArI che. jJAnane sAdhana tarIke jotA hoIe tyAre enA bhayasthAne paNa A beThakanA pramukhasthAnethI De. Ara. AI. paTele vicAravA joIe. bolatA jaNAvyuM hatuM ke Aje je zALAmAM kolejamAM praveza - sAMjanI beThakanA vakatA hatA zrI haribhAI koThArI. "mANasa meLavavA mATe paDApaDI thAya che e zALA kolejanuM zikSaNuM eka UbhI rekhA' e viSe belatA temaNe jaNAvyuM hatuM ke kaniSTha prakAranuM thaI gayuM che. eka AcAryo mane kahyuM ke mAnavInA maraNa bAda enuM smaraNa thAya te e mAnavI enA jIvanamAM kaMI karI game ema kahevAya. mANasa paga para ubhe (anusaMdhAna pRSTha 171) mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAhe prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI 400 004. Te. naM. 350296 : mudraNasthAna : TreDa prinTarsa, jagannAtha zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - 400.00 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH. By / South 54 Licence No. : 37 ( 1 = 1 T ITS prabuddha jaina'nuM navasaMskaraNa varSa:47 aMka: 18 prabuddha jIvana muMbaI tA. 16-1-86 chuTaka nakala rUA. 1-50 muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra vArSika lavAjama rUA. 30 paradezamAM era meIla 20 % 12 sI meila 215 .9 taMtrI ramaNalAla cI. zAha kepyuTara sagAI duniyAnA keTalAka dezamAM have sagAI koyuTara dvArA thavA koDAne prazna sanAtana kALathI cAlyo Ave che. uMmara, lAgI che. vizva ekavIsamI sadI tarapha vegathI dhasI rahyuM che. vajana, UMcAI zikSaNa, dharma, saMskAra, heziyArI vagerenI vijJAnanI navI navI zeno prabhAva manuSyanA sAmAjika, bAbatamAM ghaNu meTA taphAvatane kAraNe zArIrika ke mAnasika kauTuMbika ane vyakitagata jIvana upara ghaNe paDatA jAya che. reDiyo, kaDI sarjAya che, pitAnI- ke mAtApitAnI, garaja ke TI vI, TeparekorDara, vIDiye, mAIkroilekaTronika vagere sAdhanee lAcArIthI paraspara joDAyelAM yuvaka-yuvatImAMthI keTalAMka e anuSyanI vividha pravRttionAM vaheNa badalI nAkhyAM che. saMbaMdhane harSathI vadhAvI ke nabhAvI le che, keTalAMka duHkhI sAmAjika, zaikSaNika, dhArmiMka ItyAdi pravRttio upara keTalIka du:khI thaI jAya che; keTalAka ApaghAta ke lagnaviccheda sArI te keTalIka mAThI asara thaI che. divase divase sAMkaDA dvArA du:khamAMthI mukta thavAnA prayatna kare che. paraspara "banatA jatA vizvamAM rUDhicusta manuSyane paNa navA saMdarbhamAM yogya pAtronA jIvanamAM paNa samaya jatAM svabhAvanI vicitratA, vicAra karavAnI AvazyakatA UbhI thaI che. vyasane, Arthika catI paDatI, lagna bAhya saMbaMdha vagerene - kepyuTaranI zodhe vyavahAru jIvana-paddhatinI keTalIka kaDAkuTa kAraNe pAchalI jiMdagImAM mAnasika kajoDAM jevI sthiti dUra karI nAkhI che. videzamAM keTalIya ophisamAM seMkaDo-hajAre sarjAya che. paraspara susaMvAdI jIvana jIvavuM e lagna jIvananI phAInuM rathAnuM kepyuTare laI lIdhuM che. AMgaLInA veDhe hajAre kaThina paNa ArAdhavA jevI kaLA che. prema, udAratA, tyAga, ' lAkha bAbate rahI zake che e keyUTara dvArA have siddha thaI svApaNu, sahiSNutA vagerenI bhAvanA vinA evI kaLAnI ArAdhanA gayuM che. kAgajhI kAravAI' ekimAMthI dhIme dhIme adazya saraLa nathI. paraMra para pratikULa ke viSama prakRtinA hovA chatAM ghaNuM thavA lAgI che. duniyAbharamAM patharAyelI pitAnI ophise daMpatI jIvanamAM premathI sumeLa (Adjustment) karI letAM hoya che. takSaNa tamAma mAhitI keyuTara: dvArA sulabha banI zake che.' sagAImAM yuvaka-yuvatInAM ummara, keLavaNI, dharma, kuTuMba, saMskAra ItyAdine vicAra karavAthI lagna jIvana sukhI banavAnI kepyuTaranA upayoga aneka prakAranA che. evA upayogamAM -eka nave upaga te kepyuTara dvArA sagAine che. duniyAnA zakyatA vadhu rahe che. paMcataMtramAM kahyuM che: keTalAka dezamAM evI kaMpanIo * nIkaLI che je koyuTara dvArA 'kula ca zIla ca sanAthatA ca sagAI karAvI Ape che. A prakArane dhaMdho dhamadhokAra cAlavA vidyA ca vittaM ca vapurvapazca / lAge che. ' etAn guNAn sapta vicintya deyA . . - kAIpaNa yuvaka ke yuvatIne pitAne gya e jIvanasAthI kanyA budhaiH zeSamacintanIyam // ' maLI rahe e sArA nasIbanI vAta che. duniyAmAM jeTalAM lagna kanyAnI sagAI karatI vakhate pitAe bhAvI jamAInAM 1. kuLa, thAya che eTalAM badhAM ja lagnamAM yuvaka-yuvatI ekabIjAne 2. zIla, 3. sanAthatA, 4. vidyA, 5. dhana, 6. zarIranI svasthatA egya ja che ema na kahI zakAya. vaLI jIvananuM svarUpa paNa ane 7. umara-eTalAMne avazya vicAra kare joIe. emAM saMkula che ke ekabIjAne anurUpa ane paraspara prItivALAM paNa kuLa upara bhAratIya paraMparAmAM vizeSa bhAra mUkavAmAM patipatnI jIvananA aMta sudhI. ekabIjAne eTalAM ja Ave che. cANakya-nItimAM kahyuM che: vivAdR : sadara yuka'ke vadhu. cAhatAM rahe evuM dareka bAbatamAM bajtuM nathI. pazcimanA arthAta samAna kuLa vacce thayelA vivAha saMbadha vadhu sukha dezamAM yuvaka-yuvatI paraspara premamAM paDI lagna kare che. ane rahe che. kuLa uparAMta zIla upara paNa eTale ja bhAra mUkavAmAM 'chatAM chuTAcheDAnuM pramANa tyAM ghaNuM moTuM che. eziyA ane AvyuM che. yogazAstramAM hemacaMdrAcArye kahyuM che. AphrikAnA dezamAM vaDIlee goThavelAM. lagnanI prathA ghaNI "gujarI mai: sArdha rovAhoDammotramaila' 'vyApaka che, ema chatAM tyAM badhAM duHkhI ja hoya che evuM nathI. vartamAna samayamAM AMtarajJAtIya, AMtarabhASIya AMtaradhamaya, emAMthI paI paNa eka paddhati Adarza che ema na kahI zakAya. AMtararASTrIya vagere prakAranAM lagna Uttarottara vadhatA cAhaka che. 1za, gI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 74. prata jIvana nikaTa vasavATa, vyavasAya ke anya kAraNe AvAM lagnanI saMkhyA gamyA pachI rUbarU milana goThavAya che. rUbarU maLavA chatAM paraspara vadhatI jAya che. navI navI varNasaMkara ke saMmizra prajAo pasaMdagI na thAya te pharI e pramANe bIjI vyakti sAthe meLApa utpanna thavA lAgI che. bhAratane yuvake yuropa-amerikA, na karAvAya che. ane dareka meLApanI karAvelI phI levAmAM Ave che. osTreliyA, nyUjhIlenDa, jApAna jevA pradezamAM lagnagranthithI jApAnamAM vIseka judI judI kaMpanIe A rIte kApyuTara jevA lAgyA che. evI ja rIte cIna, koriyA, jApAna, IrAna ke dvArA jIvana- sAthI meLavI Ape che ane prativarSa hajAre tUrkastAna jevA deze nA yuvake paNa amerikA, keneDA, IMglenDa, yuvaka yuvatIo lagnagranthithI joDAya che. jarmanI vagere dezanI yuvatIo sAthe lagna karavA lAgyA che. AvI rIte joDAyelAM yuvaka-yuvatIo vacce paNa. parespara anurAga ke meha utpanna thAya che tyAre kuLa, zAla dharma ItyAdine bahu vicAra thatuM nathI. viccheda na thAya evuM nathI, kAraNa ke sahajIvana jIva vAnI kaLA ane khI che. vaLI kepyuTarane IrAdApUrvakaAma chatAM aneka yuvaka yuvatIone mATe jIvanasAthInI mAhitI ja beTI ApI hoya te paNa AvuM bane che. pote pasaMdagI e meTI samasyA che. je samAjamAM chokarAonuM sIgareTa pItI nathI evuM keyUTarane jaNAvIne lagnagranthithI pramANa vadhI jAya temAM keTalAya chokarAone kuMvArA joDAyA pachI ekAda divasa sIgareTa pItAM pakaDAI gayelI yuvatI, rahevAne vakhata Ave ane jyAM chokarIonuM pramANa vadhI sAthe chetarapiMDInA Aropasara yuvake chUTAcheDA lIdhA hoya jAya tyAM keTalIye sArI sArI chokarIone mATe e ja prazna evA banAvo paNa banyA che. uMmara ke Avaka beTI batAvI Ubhe thAya che. be pAtrane meLavI ApavA mATe saMniSTha jAnI hoya te paNa AvA prazno ubhA thayA che. saMkhyA jema vadhAre tema aneka yuvaka-yuvatIo pitAne rogya jIvanasAthIne meLavI zake. samAjamAM je leke anyapakSe, yuvaka-yuvatI eka bIjAne gamI gayAM hoya ane ghaNe baheLe saMparka dharAvatA hoya tevI vyakitao AvA dAmpatyajIvana sArI rIte cAlavA lAgyuM hoya te keTalIka khetI kamamAM vadhu upayogI thaI zake. dareka samAjamAM thoDAka mAhitIne prazna gauNa banI jAya che. vivAhanA kAmamAM te AvA mANase nIkaLavAnA jemaNe sagAI saMbaMdha karAvI ApavAmAM ghaNe rasa paDato hoya. videzamAM paNa keTalAMka vyavahAradakSa evA keTalAka mANase kahe che ke kanyA ke mUratiyAnI. strIpuruSa "Matchmaker" tarIke jANItAM hoya che. A badhI je nabaLI bAbate pahelethI kahI na devAya. paraspara paNa lekasevAne eka prakAra che. enI paNa mANasane havaTa tathA anurAga utpanna thAya te pachI e vAte vacce AvatI nathI. AvaData hovI joIe. vakhatovakhata thatA anubhavathI kanyA ke mUratiyAnAM mAtApitA karatAM paNa teo vadhu catura hoya che. kepyuTara dvArA sagAInI yuropa-amerikA ke osTreliyA nyUjhIlenDa karatAM eziyAI dezomAM vadhu jarUra che kAraNa ke tyAre meTA zaheromAM keTalAka mANaso pitAnI AvI pravRtti arranged marriage nI prathA vadhu prabaLa che. bhAratamAM A jAhera sevAbhAvI saMsthAo dvArA calAve che. keTalAka ene vyAva- bAbata vadhu jaTila che. lagna e mAtra be vyakti vacce ja saMbaMdha sAyika dhoraNe vikasAve che chApAmAM jAherakhabara dvArA 5Nu keTalAMka nathI, be kuTuMba vacce paNa saMbaMdha che. eTale dIkarA-dIkarIna. lagna thAya che. alabatta pUrI tapAsa na karI hoya te emAM sagAInI bAbata mAtApitA hastaka vadhu rahe che ane ghaNejokhama paNa vadhu rahe che, keTalAka pitAne bhUtakALa chUpe rAkhe che ane pAchaLathI khabara paDatAM chUTA paDavAne vakhata aMze te iSTa paNa che. ekaMdare bhAratIya mAtA-pitA e vize. Ave che. vadhu saciMta rahe che, kAraNa ke lagna pachI saMtane mAtApitA sAthe ja rahevAnuM cAluM kare che. bhAratIya dAmpatyabhAvanA navA yugamAM sagapaNa karAvI ApanAra sAdhana tarIke have paNa ghaNI UMcI che. bhAratamAM dhama, bhASA, jJAti, zAkAhAra-- kepyuTara AvI gayAM che kepyuTaramAM yuvaka ke yuvatIe AmiSAhAra vagerenA ghaNuM bhede uparAMta Arthika samAnatA pitAnI ummara, uMcAI, vajana, zikSaNa, Avaka, kuTuMbanA asamAnatAne prazna paNa maTe che. jayotiSa, vahema ane sabhya, nekarI ke vyavasAya, zekhanI pravRttio, svabhAvanI ajJAna, dhArmika jhanUna ane saMkucitatAnuM pramANa paNa lakSaNikatAo, sIgareTa, dArU, jugAra vagere vyasane pratye game vadhu che. dAyajo, paherAmaNI vagerenA rivAje paNa jamAnA ke aNagame, blaDagrupa, khAna-pAnanI ruci-aruci, vijAtIya jAnA che. e badhAmAM komyuTara keTaluM upayogI thaze e. maMtrI, lagna bAhya jAtIya saMbadhe viSenA vicAro, ' prazna che. te paNa kepyuTarane prayoga avazya karavA jevuM che. mAtA-pitA sAthe rahevA - na rahevAnA prazno, saMtAnanI vastutaH meTAM zaheramAM sagAIne prazna aneka kuTuMbene saMkhyA ane temanA uchera tathA zikSaNa vizenA vicAro vagere mUMjhavanAra che. pratiSThita vyakitao ane pratiSThita saMsthAe lagabhaga 80 thI 100 jeTalI bAbate komyuTarane jaNAvavAmAM vadhu pramANamAM A kSetramAM kAma kare e AjanI jarUriyAta che. Ave che. kaMpanIe A badhI mAhitI gupta rAkhe che. pachI kepyuTara kahe te pramANe pitAne anurUpa kanyA ke mUratiyAne be vyakitaonuM lagna dvArA joDANa thayuM ane sukhamaya ekabIjA sAthe meLApa karAvI ApavAmAM Ave che. meLApa jIvana pasAra thavuM e aMte te paraspara RNAnubaMdha upara AdhAra - pahelAM ekabIjAne phakata vigate batAvavAmAM Ave che. vigate rAkhe che. paraMtu patipatnIe paNa paraspara prItipAtra rahevA paraspara gamI jAya te nAma saranAmAM, vyavasAyanI kaMpanInAM nAma mATe puruSArtha karavAnI jarUra te rahe ja che. prema ane vagere batAvavAmAM Ave che. te paraspara game te phaTA niSThAnA siMcana vinA lagnanI vela kyAre karamAI jaze te. batAvavAmAM Ave che. phaTA paraspara gamI jAya te ghara ane kahevAya nahi. pravRttionI vIDiyo batAvavAmAM Ave che ane te paraspara -ramaNalAla cI, zAhu Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA. 16-129 + * 1.4. . . . * 5 vana. - - - - - - - - 175 .. " amerikAmAM Adima vasAhatIone praveza 8 ke. kA. zAstrI ['saMdhanA upakrame sva. maMgaLajI jhaveracaMda mahetA prerita voziMgTana hatA. alAskA 186mAM ane havAI TApuo 1898mAM vaividyAsatramAM Apela vyAkhyAna ] kabaje AvatAM Ajane saMyukata rAjyane saMdha' rithara thaI cUkaya. pazcima geLArdhamAM lagabhaga uttara dhruvathI laI dakSiNa kelasa jyAre 1492 mAM vesTa inDijhamAM pahoMcyA tyAre dhruva najIka hona bhUzira sudhIne moTe vistAra dharAvatA tyAMnA sthAnika nivAsIonA saMparkamAM Avyo. kayAMka saraLatA amerikAne pradeza enA Adi kALathI laIne pUrva gaLArdhanA thaI, te kayAMka saMgharSa paNa thayuM. eNe je sthAnika lokone "vAsIone ajJAta rahe te I. sa. 1892 mAM sauthI prathama joyA teonA zarIranA raMga rAtA jaNAyA hatA. tethI e -speniza musAphara krisTophara kolambase 12 mI okaTobare prajAne "rAtI' kahevAmAM AvI. pAchaLathI e ja kAraNe je. bezaka, eNe hajI praveza karyo nahoto. eNe te hajI amerikAnA jUnA badhA ja lokone 'reDa inDiyansa bahAmA TApu samUhanA eka gyAnAhAnI beTa upara caraNa. kahevAmAM AvyA. kalambasa ema ja mAnatA hatA ke -mUkyuM hatuM. eNe enI cethI saphara 1502-1500 nI A jovAmAM Avele deza "inDiyA'. che ane tethI e dezanA - karI temAM tA. 14 mI julAI, 152mAM e jamaikA pahoMce vAsIo paNa "InDiyana." A mAnyatA evI daDha thaI gaI che. ane 13 mI me, 1503 mAM panAmA paheryo hato. hakIkate ke chellAM 49 varSothI amerikAnI badhI ja Adima jAti-eNe Ama uttara ane dakSiNa amerikAne sAMdhatI panAmAnI one InDiyana" kahevAmAM Ave che, apavAda mAtra beDethI sagabhUmi prApta karI hatI. A rIte vesTa inDIjha vaTAvIne sAIbiriyAmAMthI chellAM beka hajAra varSathI Avya gayelA. "cukhya bhU bhAga sudhI e pahoMcyo hato. tA. 12 mI sapTe erikame mATe ja rahyo che. bezaka, jAtigata sAmyamAM eskime" paNa reDa inDiyansa'thI kaI alaga nathI. mbira 1504 nA divase e panAmAthI spena mATe pAcho pharyo. speniza ane picugIjha yurepiyane dakSiNa amerikAnA samagra vesTa inDIjha TApuo speniza sattA nIce atyAra sudhImAM uttara bhAga ane panAmAnI sagI bhUmimAM pahoMcyA tyAre vesTa "AvI gayA hatA. 1499mAM elao da e je enA sAthIvara phalere. InDijha ane emaNe joyelA pradezamAM mAtra yahi, samagra uttara . ane dakSiNa amerikAmAM karoDonI saMkhyAmAM A reDa daniyansa, "ttAIna emerige vespakakIne sAthe laI orika nadInA mukhya patharAyelA paDyA hatA. yuropamAMthI AkramaNakArI yuropiyanonAM hAra venejhuelAna kAMThA sudhI pahoMcyuM. verapukakIe 1501 dhADAM aneka dezamAM ghUsatAM gayAM ne baLajabarIthI jamIne , 1502 mAM pharI venejhuelAnA kAMThAne pradeza picugIjha vaja dabAvatA gayAM. tyAM tyAM sarvatra "reDa inDiyansa patharAyelA paDayA 'sAthe phephaspe. A pahelAM pAdarI AvArIsa kAbAle 1500 mAM hatA. saMkhyAbaMdha pradezomAM saMskRti ane sabhyatAnI tipitAnI "Ajhilane kAMThe phepha hatA. phalerenAIna emege vejyukakIe AgavI rIte AgaLa vadhelA paNuM jovAmAM AvyA hatA, dakSiNa amerikAnA IzAna kAMDAnA bhU bhAgane zodhavAnuM mAna lIdhuM spenIza ane picugIjha lekae A prajAnA saMparkamAM ane pariNAme A navA zodhAyelA, kelimbasa vagere mAnatA AvatAM sAthe AvelA mizanarIo dvArA emane khristI banava"tA te pramANe eziyAnA nahi, paNa pazcima goLArdhanA pradezane vAnA jema prAkrayA zarU karI te pramANe e lekanI saMskRti enA nAma uparathI 'amerikAnI saMjJA maLI. vejyukIne ane sabhyatAnA abhyAsa karavAne paNa prayatna zarU karyo. e A mAna ApanAra jamana bhUgoLazAstrI mAtinA semyulara lakAnI Thera Thera judI paDatI bhASA ane belIone paNa hatA, jeNe pote taiyAra karelA nakazAmAM brAjhilane amerikA abhyAsa AraMbhe. Ane pariNAme chellAM aDhIso-traNase varSomAM - kahela. A nAma vyApaka thatuM cAlyuM ane pachI te pazcima te prabaLa abhyAsa thayA ane emanI saMskRti-sabhyatA -LAnA A uttara, madhya ane dakSiNanA vizALa bhUbhAgane bhASA-udyogo vagerenA pUrvagraha rAhata abhyAsa thatA cAlyA ane mATe e saMjJA vyApaka banI gaI. saMzodhanamUlaka samartha lekho ane grantha prasiddha thatA cAlyA. amerikAsaMjJA pAmele A vizALa bhUbhAga speniza hajI paNa saMzodhana prAkrayA satata cAlu che ane amerikAmAM ane picugIjha musApharoe dakSiNa amerikAnA uttara-pazcima sthapAyelI aneka yunivarsiTIe tema yurepanA lagabhaga badhA -kAMThAne pUrate kabaje karyo tyAre teo keI ujajaDa pradezamAM e dezanI yunivarsiTIonA-myujhiyamenA saMzodhaka vidvAnA lAkha nahotA pahoMcyA, jyAM gayA tyAM emane desIonI sAthe saMgharSamAM DolaranA kharce avirata sAdhanonAM tyAM tyAM sthAne uparanAM AvavAnuM thayuM. bIjA yuropIya sAhasiko paNa A navA zodhAyelA ukhanane ane bIjI rIte paNa abhyAsana satkaLa Ave 'bhUkhaMDa tarapha kheMcAyA ane uttara amerikAnA vizALa pradezamAM rahyAM che. philAI gayA. jyAM sarvatra dezI vasAhatIone mukAbale karavo ja bAIbala'mAM varNita pRthvI uparanAM pANInAM bheTa pura paDayo hato. paraMtu A AThamake pAse adyatana zatre hevAne AvelAM ne bhAre vinAza veryo tyAre yahUdIonI dasa jAte kAraNe dhIme dhIme samagra pradeza upara sattA jamAvI jemAM vinAzane pathe gaI teomAMnI eka jAta te A amerikana kene te amerikAnAM saMyukata rAjayathI vizALa, bhale meNa inDiyansa" te AnA anusaMdhAnamAM eka pAdarI phre dinegA Agane ujajaDa, aMgrejoe hAtha karI lIdhe, jyAre saMyukata [1 nyUyorkanA upa-sAgaramAM AvelA TApune mathALe -rAjyamAM aMgrejoe jamAvaTa karyA pachI yuropanA badhA dezanA Statue of Liberty' tAMbAnI vizALakAya strI-mUti "sAhasike vasI gayA hatA; 177pamAM (1) saMyukta rAjyane saMdha vAta tryanA pratIka tarIke mUkelI che tene jamaNu UMcA astitvamAM Avyo, jenA pahelA pramukha tarIke ja' hAthamAMnI taktImAM tA. 4 jAI, 1776 che. ' ' . . . Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 prata jIvana daraei e mata Ape ke ijharAyalanA rAjavI haAnA " nathI. ane UMDAI 120thI 180 kaTanI jovA maLI che. samayamAM esIriyAne rAvI sAmAnAsAra thaidIonI je dasa eziyA ane amerikA vacce himayugamAM vistAravALI jAte (tribes) ne keda karIne esIriyAmAM kedI tarIke laI gayA ' jamInathI jeDAyuM hatuM tyAre himayuga. daramyAna paNa zarUthI temAMnA A "amerikana InDiyansa' che. AMtararASTrIya kAyadAne laI zarIra ruvAMTIvALA nAnAM prANIo (mammals) janmadAtA hyuga da mRta te evuM mAnatA hatA ke A eziyAmAMthI amerikAmAM AvatAM rahyAM hatAM, AmAM nAnAM. amerikana InDiyansa sTeDiviyAnA, peruviyAnA; cInanA hatA uMdara khisakelI jevAM prANIo paNa. mAM prANIo pramANamAM ane brAjhilanA loka AphrikAnA hatA. Ama chatAM keTalAka methI AvyAM hatAM meDana ane memetha (geLavaLanA lAMbAM, aMgreja vidvAne teo yahudI hovAnA matane vaLagI rahyA hatA. daMkUzaLavALA prAcInatama hAthI), rIMchane prakAranA gherAvALavALera, hyuIga da gutanA eka virodhI johAza da lA to enI baLada (Musk-ox) AchI ruvAMTIvALo jaMgalI baLada viruddha paDI amerikana InDiyansane "sAthiyana' kahyA. (bison) sAbaranA ghATanuM eka prANI (Moose) enAthI nAnI, eka jAta (Elk), pahADI gheTAM ane bakarAM, UMTa, ziyALa, rIMcha, kharekhara e leke reNu che ane kaye tethI amerikAmAM varu ane gheDe AmAMthI meTA bhAganAM prANIo pAchaLathI nAbUda dAkhala thayA haze e vize vIsamI sadInI pahelI pacIzImAM thaI gayAM. uttara amerikAmAM e hatA e te enA maLI AvelA zAdhe zarU thaI ane ene pariNAme 19ra6 AsapAsa yu. esa. asmIbhUta avazeSe Fossile) jANavAmAM AvyuM che. meTA nezanala myujhiyamanA elesa likAe himayuganA aMta bhAganAM A prANIo garama dezamAMthI AvelAM hoya ema jovAmAM samaya lagabhagamAM e samayanI beriMganI sagI bhUmi dvArA AvyuM che. vanaspati AvI che ene mATe vanaspatizAstrIe eziyAmAMthI kherAka ane zikAranI zodhamAM alAskAmAM daDhatAthI mAnI rahyA che ke beriMganA e samayanI sagI prathama mAnava dAkhala thaye evo abhiprAya Apyo. bAvana bhUmi ja mAtra nahi, paNa jamInane me vistAra beu khaDe ne mAIlanI pahoLAInI A saMgIbhUmi ja nahi, paNa alAskAnI jeDanA pANInI upara hatuM ane e himayuga daramyAna kayAre pazcime prazAMta mahAsAgaramAM eziyAnA pUrva kAMThA sudhInA e mAnave navI duniyAmAM praveza karyo ane e kayA vaMzane yA mAnavajAtine hato? A viSayamAM satata saMzodhana haju. lagabhaga 100 mAIlanA vistAramAM TApuonI eka vizALa sudhI cAlu che. hAramALA che te himayugamAM saLaMga mAga tarIke khullI hatI, jene yurepIya vidvAna saMzodhakoe tyAM tyAM maLelA paththaranAM kAraNe eziyAmAMthI pazu, pakSIo, vanaspatio ane mAnanI hathiyAre tema pazuonI ane mAnava azmibhUta avazeSone seMkaDo varSo sudhI AyAta thayA karI hatI. jema AyAta thaI abhyAsa karI jude jude sthaLe mAnava kayAre astitvamAM hatuM e. hatI tema ghaDA jevAM pazue eziyAmAM paNa AvyAM hatAM. jema zodhI kADhayuM che. ahIM enI eka tArIja raju karuM chuM. pUrva pazcimane mArga udhADe have te pramANe uttara-dakSiNa keliniyAnA kalike pahADanA vistAramAM I. pU. 50,000. 1300 mAIlanI beu dizAe DhALavALI khullI jamIna tema mekisake 40,000 chIchare samudra paNa hatuM. eTale eziyA ane amerikAnA uttara lUdavila 38,000. bAjunA pradeza jamInathI joDAyA hatA. hima yuganA aMta dakSiNa amerikA 28,000. sAthe barapha ogaLa cAlyo ane beriMganI saMgIbhUmi khuda sarerAza 120 phUTa nIcI che. tenI nIce samudranI sapATI alAskA-mastara yuga che 20,000. 300 phUTa lagabhaga nIce hatI, te uMce AvavA lAgI. te venejhuelA pegA nadI i 14,50 0. saMyogIbhUmine paNa dabAvavAtI cAlI ne AgaLa jatAM samudranI vesTa inDIjha-briTiza kolambiyA-brAjhila , 7,000. AjanI sapATI sthira thaI. eziyAmAMthI AvavAne pelI alAskAmAM 20,000 ane kelirniyAmAM 50,000 ATale 1200 mAIlene TApuo (e vakhatanA DuMgarAo)ne mAga taphAvata zA mATe? pravezane mArga te alAskA ja hatA! kAraNuM vahele baMdha thaze ane beriMganI sagIbhUmi pachInA samayamAM e che ke samudranI sapATI jayAre 450 phUTa nIcI hatI tyAre jema beriMganI e samayanI sagIbhUmithI alAskAnA AjanA samudra pANIthI DhaMkAtI AvatA pANInI sapATI upara AvatI gaIne taTathI prazAMtamAM vadhu vistAramAM jamIna udhADI hatI eTaluM ja. sarerAza Azare 120 phUTa pANI dharAvatI beriMganI samudradhunI nahi, enI dakSiNa eziyA ane alAskA vaccenA AjanA banI. gaI. TApuonI zRMkhalAnA khacakA paNa khullA hatA. eTale mAna " upara jaNAvyuM tema beriMganI sAmudradhunInI vadhumAM vadhu ane pazuone mATe e mArga paNa khUle hate. himayuga. UMDAI 150 phuTa che. je divasa dhummasa vinAne cekhe hoya pUrNa thatAM samudranA pANInI sapATI 450 phUTa jeTalI AjanI. te prinsa opha vesanI alAskAmAMnI bhUziranA mathALethI sAbI. sapATIe lagabhaga AvI gaI tyAre dakSiNa samudrataTa ane AjanA riyAnI dejhaneva bhUziranI jamIna joI zakAya che. senTa lerensa samudrataTa vaccenI khullI jamIna paNa pANInI nIce AvI jatAM e TApu, meTa diyemIDe TApu, nAne dimIDe TApu ane vadhu nAnA paTTI parathI samayanA vyApamAM keliphorniyA sudhI AgaLa, aneka TApu pagathiyAM jevA jovA maLe che. sAmudradhunInI dakSiNe vadhatA mAnavenA avazeSa paNa pANImAM garaka thaI gayA ane naSTa thaI gayA. je alAskAmAM pahoMcyA teonA asmIbhUta beriMgane samudra che, jenI sapATI taddana sapATa ane suMvALI che, avazeSa I. pU. 20,000 varSa uparanAM maLyA, keliniyAje dakSiNamAM AgaLa vadhatAM eka mAile 3 ke 4 paMcanA mAMthI AgaLa vadhelA mAnavonA asmIbhUta avazeSara, DhALathI elyuniAnsamAM unimaka ghATathI laI eziyAnA pUrva mekisamAM I. sa. pUrve 40,000 te pUrNa madhyamAM kAMThe AvelI navArinanI bhUzira sudhI jAya che, jyAM pANInI IvilamAM, I. sa. pUrve lUIvilamAM 38,000 nA, dakSiNa UMDAI Aje 450 kuTanI che. ahIMthI AgaLa dakSiNamAM vadhatAM amerikAmAM 28,000 nAthI laIne 1500 thI paNa a UMDAI 15000 kuTanI thaI rahe che. beriMganI sAmudradhunInI bAjunA te madhya pUrvanI sAme ATalAnTikamAMnA vesTa uttare AvelA cukacI samudranI sapATI evI sapATa ane suMvALI InDijhanA che. pU. 7000 nA. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-1-86 prazuddha jIvana sparzAda riNamana ane bhavyAsavya svabhAva 5. panA lAla ja. gAMdhI dravyamAM guNa jAtibhedda kare che ane guNu pramANe kAya thAya che. pradezatva guNane jALavI rAkhe che. ane guNa, dravya (pradeza piMDa)nI jAti jALavI rAkhe che. pradezanA AdhAra laine guNa kAya' karI Ape che. pradeza e guNanI bhUmi che. bhUmi e AdhAra che. Ama pradeza ane guNanu je taddarUpapaNa che, tenu nAma bhavyatva che. pAMca astikAyane A apekSAe bhavya svabhAva che. guNukAya' karArupa pariNamana te bhavyatva e parrimana avasthAMtarapaNAnuM hoi zake che, athavA teA samasthitimAM rahevA pUvaka paNa pariNamana hoi zake che. dharma+ - adhama -- AkAza ane siddhaparamAtmA, e cAre astikAyamAM, pAtapeAtAnA guNamAM kASTa bheda paDatA nathI. mATe te pradezeAnuM guNa sAthe je pariNamana che, te tarUpa pariNamana che, jemAM kAi parivatanatA nathI. A bhavya svabhAva anupati che. saMsArI jIva ane pudgalanA saMdha, tathA pudgala ane puTTugalanA saMbaMdha, jayAre ekakSetrI thAya tyAre tene paNa bhavyatva kahevuM paDe. saMsArIjIva ane pudgalanA je ekakSetrI saMbaMdha thAya tene upacArita bhavya' kahevAya che. jyAre jIva ane jJAnanuM pariNamana e anucarita bhavyatva che. uparita bhavyatva dhama-adharma-AkAza ane siddha paramAtmAmAM nathI. uparita bhavyatva mAtra saMsArI jIva ane puddagalanA baddha sabadha viSe ja ghaTe che. pAMca astikAyanuM, je spa'pariNamana che. te sparza bhavyatyA che. e e ekakSetrI avagAhanA che AkAzamAM AkAza pradeza sahitanA badhAM ya pAMca astikAyanuM cauda rAjaleAka pUratu ekakSetrI astitva che. je speza` pariNamana bhavyatva che, guNunI dara guNabhedrathI je pariNamana che. tene paNa bhavyatva kahevAya Avu bhavyatva dhama dhama AkAza ane siddh paramAtmAmAM nathI. A cAreyamAM temanA guNamAM samarasamAtrA che. jyAre sasArIjIva ane puddagala dravyamAM viSama samAtA che. peAtAnA pradezonA AdhAra bhraSTate guNa, bhedarUpa thAya rUpe pariName che eTale ene uparita bhavyatva kahevAya che. Ama traNa prakAranA bhavyatva ApaNe joyAM ke... (1) speza pariNamana bhavyatva (2) abda pariNamana bhavyatva ane (3) tadrupa pariNamana bhavya. buddha pariNamana mAtra saMsArI jIva ane pudgalanA sabaMdhamAM ghaTe che. je anitya che, ane emAM guNunu' pariNamana rUpAMtaratAe che jethI bhinna bhinna che. ra puddagala dravyamAM (1) pAtAnA pradezanu ekSetrI avakAzamAM rahela avagAhana spaza' pariNamana bhavyatva (2) potAnA guNanuM taddarUpa pariNamana bhavyatva tathA. (3) pAtAnA guNamAM paDatAM guNabhedane kAraNe rUpAMtara pazumana bhavyatva che. cAre ya arUpI astikAyamAM guNabheda, rUpAMtaratA ane anityatA nathI paraMtu kaivala 'taddarUpa pariNamana' che. acita pudgaladravyanu je bhavyatva che te kramika ane vinAzI na'vALuM che. kALAMtare rUparUpAMtarane pAmanAruM che. :{Co paththaranA dhama' adrAvyatva che. e kAra ane kaThina che. sAkaranA dhama' drAvyatva che. e mRdu che, dravI jAya che. egaLI jAya che. pudgaladravya anaMta rUpe pariName che ane sa'sAra cAle che. kema ke pudgaladravya anata rUpe paNa pAchuM bhinna-bhinna guNadhame` ane bhinna-bhinna rUpe pariName che. dareka dravya, potapotAnA guNadharmo sAthe bhavya pariNamanavALA che. ane anyanA guNadhameti na pAmavArUpa abhavya svabhAvavALa A ati-nAsti jevuM che. che. saMsArI jIvAne bhavi ane avi ema be prakAranI jaNAvela che. jayAre siddha paramAtmAmAM e rIte bhave avi ghaTatuM nathI. sasArI jIvanA khe prakAranA bhagyatva levAnA...... eka tA (1) saMsArI jIvanuM pudgalavya sAthe addha saMbaMdharUpa bhavyatva, ane khIju (2) saMsArI jIvamAM abhyaMtara adhyavasAya rUpa bhavyata adhyavasAyanA bheda eTale zAstrakAroe batAvelA guru sthAnakAnA bheda. tAmasa-rAsa-ane sAtvika evA zubhAzubha adhyavasAyona asabhya bheda che. tAmasabhAva eTale...'mAruM te mAruM ja paNa tAruM mAruM' evu' hiMsA, cArI, jUDa, Adi yukata, anyane parezAna karavA pUrvakanuM avivekI, upadravI jIvana, je saMpUNa mithyAtva mehanIyanA uddezyavALuM arthAt ana'tAnubaMdhI kaSAyanA uDDayavALu jIvana hoya che. rAjasabhAva eTale...'mAru e mAruM ane tAru e tAruM mAruM huM bhAgavuM, tArUM. tuM bhagava.' evAM bhAvavALu, anyane parezAna karyAM vinAnuM, eza-ArAma, vaibhava--vilAsavALuM bhegI jIvana hoya che, je nirUpadravI jIvana che paNa pApakArI nirdeSa jIvana nathI. jyAre sAtvika bhAvamAM te 'tAru te mAre na joIe paNa mArU paNa mane na joie' evA bhAva pUrNAMkanu tyAga-vairAgya yukta parApakArI nirdoSa evu' kama'megathI laine kSepakazreNi maMDAya tyAM sudhInuM te haeNTha dazamA guru sthAnake lAbha mehanIya jAya tyAM sudhInuM sAdhaka-yogI jIvana hoya che. saMsArIjIva A satAmasa-rAsa sAtvika bhAve arthAta aSyavasAya sthAnakAne pariNamavAne adhikArI che. avi jIva tAmasa-rAsa bhAvAnA badhAMya adhyavasAyone pAmI zake che. paraMtu sAttvika bhAveAnA adhadha ya adhyavasAya sthAnAne pAmI zakavA te samaya nathI. abhavi vA lauki sAtvika bhAvAne spazI aTakI jAya che ethI AgaLa leAAttara sAtvika bhAvAmAM emane praveza zakaya nathI ane tethI ja temane mekSa thatA nathI. mATe temane avi kahela che. chatAM ya, avi jIva pazu potAnA jJAna-darzana guNa sAthe, taduMrUpa pariNamanarUpa vi tA hAya ja che. avi va, sAdhanA patha upara, kayAreya pahelAM guNa Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6) 178 - prazala jIvana thAnakathI AgaLa vadhI zakato nathI. ane mithyAtvamAMthI ?: - vairAgya bhAva, eTale azuddhabhAva, kAraNa ke pugala sApekSa samyakatvane pAmate nathI. * ja. che. ane vItarAgatA AvI nathIparaMtu te azuddha chatAM ya dharogya aviratimathI, dravya viratimAM AvavA chatAM bhAva viratine bhAva che. mATe te, sAtvika bhAva kahevAya. e vairAgyabhAva pAmI zakatA nathI. kaSAyamAMthI vItarAgatAne pAmate nathI ane Aloka paraleka yAne svarganA sukhane lakSya nahi paNa tethI tene kayAreya mekSa thatuM nathI. mATe te apekSAe evA apavarga athata mekSa sukhane lakSya hoya te te leAkottara , jIvone abhavi kahela che. sAtvika bhAva arthAta samyagabhAva kahevAya che. vairAgyanI parAkASTA je jIvo mokSanA laye badhAM ya sAtvika bhAvane pAmavAnA vItarAgatA che. je vItarAgatA zuddhabhAva che. che te sahu jIvone 'bhavi' jIva kahela che. ' Ama pudagalanA jema be bheda "sacita ane acita" che. bhavya ane abhavyanA bheda saMsArIjIvamAM paDe che. jayAre tema chavonA mukhya be bheda che. "saMsArI che ane siddhanA dharma-adhama - AkAza" ane "siddha paramAtmAnA jIvo" pita cho. vaLI AgaLa saMsArI jIvonA pAchAM be bheda paDe che pitAnA bhAvamAM arthAta "sva" bhAvamAM hovAthI tyAM bhavya, abhavyane bhavi' ane 'abhavi' je upara jaNAvyA mujaba che. prazna udbhavatuM nathI. tema pudgaladravyamAM paNa pudgaladravyane eka bhAva che te jIva che ane jIva che tene bhAva che. A paramANu, pugaladravyanA badhAM ya bhAvane arthAta paryAyine pAmI bhAva pahelAM te be prakAranA che "zuddha ane "azuddha'. zuddha zakatA hovAnA kAraNe, tyAM badhAM ja paramANu bhagya che. ethI pudgala viSe ya bhavya ke abhavyane prazna udbhavatA nathI. bhAva pudagala nirapekSa che je "AtmabhAva' - arthAta ravabhAva' che jyAre azuddha bhAva pugala Azrita bhAva che. pudgaladravyamAM baMdha-mokSa tattva nathI. baMdhamekSa tattva saMsArI A azuddhabhAvanA pAcha be bheda paDe che, je "zubha bhAva, ane jIvane ja hoya che. kAraNa ke "upacarita" ane "anupacarita azubha bhAva" kahevAya che. azubha bhAvo 'tAmasa' ane 'rAjasa mAtra vadravyane ja lAgu paDe che baddha saMbadha kevala saMsArI prakAranA bhAve che, jyAre zubha bhAve sAtvika' ane 'samyagU' jIvane che. ane tethI baMdha tattva che. je upacarita bhavya saMbaMdha prakAranA bhAve che. mekSanA lakSya pUrvakanA je sAtvika bhAve che. paraMtu bhavi cho anupacarita bhavyatAne pAmI zake che tethI che, te lekottara sAtvika bhAva eTale ke samyagU bhAva che. ja saMbaMdhanI sAme "mekSa' tattva che. - sAtame jIna sAhitya samAroha ahevAla: gulAba deDhiyA * prAcIna bhAratamAM uttara gujarAta Anarta tarIke oLakhAtuM kare che, paNa saMskRti kayAMka ne kayAMkathI aMkurita thatI rahe che. hatuM. tyAre uttara bhArata tathA sthaMbhatIrtha (khaMbhAta) vaccenA vidyAmaMdiranA parivAre e gamaMta zakitane cetanavaMtI rAkhavAnuM vyApAranuM pravezadvAra caMdrAvatI hatuM. jyAre caMdrAvatInI gAdI kArya hAtha dharyuM che. para rAjagI dhArAvarSadeva AvyA tyAre rAjayamAM sAhitya, jaina tattvajJAnanA je siddhAMta che te AjanI aneka kaLA ane vyApArane vizeSa protsAhana maLyuM. tene nAne samasyAone ukelavAmAM kaI kaI rAte bhAga bhajavI zake che te bhAI prahUlAdanadeva sAhitya ane kaLAne bhakatA hatA. tapAsavA jena dharmanA mUlyanuM aneka dASTakoNathI mUlyAMkana teNe AjanA prahalAdanapura-pAlanapuranI sthApanA vikamanA. thavuM joIe. jaina sAhityanA aneka jJAnabhaMDAromAM asaMkhya 13mA saikAmAM karI. jaina sAdhu padmasAgarajI mahArAjanI kRpAthI pustaka ane hastaprata vaNaukelyo che enA sazodhana-saMpAdana te aDhaLaka dhana kamAye ane prahalAdanapuramAM aneka vidvAnane kSetre kArya thavuM joIe. A sAtamAM jaina sAhitya samAroha nimatrI dharmagraMtho lakhavAnI sagavaDa UbhI karI ApI. jenI prasage pU. sva. A. zrI vijayavallabhasUrIzvarajInA samudAyanA sAkSI rUpe Aje paNa pAlaNapuranA jaina derAsaramAM prahalAdana muni zrI dharmadhura dharAvajayajI mahArAja sAhakhe teyAra karela devanI pratimA mejuda che. akabara bAdazAhane bedha pamADanAra 'jaina AgamamAM vidyAnAmanI ratnakaNikAonA pustakA nahIravijayasUrIzvarajI ma.sA.nI janmabhUmi pAlanapura che. "hIravijaya- pragaTa karI ApanI sanmukha dharatAM harSanI lAgaNI anubhavuM chuM -suri rAsa nAmanI kRtimAM pAlanapurane itihAsa AlekhAya che. pAlanapura jaina sAdhananuM kendra bane te dareka pAlanapuraAna -Aje paNa pAlanapura mazahura che jhaverIo ane TogrAphare gamaze evI AkAMkSA vyakata karuM chuM. ' mATe, attara ane mATe. tihAsika gaurava dharAvatA pAlanapura zaheramAM sAtame tyAra bAda jaina sthAnakavAsI saMgha, jaina yuvaka maMDaLa, jaina sAhitya samAroha zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA upakrame vividhalakSI vidyAmaMdira ane jaina bhavetAbara mArtapUjaka saMgha pAlaNapurane vividhalakSI vidyA maMdira, jaina saMghe ane zrI pAlanapura taraphathI zrI kAntilAla mahetAe saunuM svAgata karatAM pAlaNupura samAja kendranA sahayogathI tA. 3, 4 ane 5 kahyuM hatuM ke, sAhitya samAroha pAlanapuramAM yojAI rahyo che, jAnyuArI 1986nA zilpa, sthApatya ane kalAne UMDA abhyAsI e meTA gaurava ane AnaMdanI vAta che. De. umAkAnta pI. zAhanA pramukhapade yojAya hate. A mahAvIra jaina vidyAlayanA matrI zrI jagajIvanabhAI . vidyAmaMdiranA prAMgaNamAM zrI pAlanapura zizuzaLA, bAla- pI. zAhe vidyAlayanI pravRttionI rUparekhA ApavAnI sAthe maMdira ane ejyukezana TrasTanA menejiMga TrasTI Do. satyavatI kahyuM hatuM ke, vijaya vallabhasUrIzvarajI mahArAjasAhebe dharmanI bena jhaverIe svAgata pravacanamAM kahyuM hatuM ke, saMskRtinA bIja sAthe vyAvahArika keLavaNInuM mahattva samajI vidyArthIo mATe nAbUda thatAM nathI.Arthika jAhojalAlImAM bharatI oTa AvyA mATe chAtrAlayanI pravRttine je vega Ape te prazaMsanIya che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-186 praha jIvana 179 vidyAlaya AgAmI varSomAM kanyA chAtrAlaya zarU karavA paNa TakatI nathI, badhA ja dharmomAM satya mukhya zakti rUpe che. vicArI rahyuM che. ApaNe sAhityakAre vAta karIe chIe, AcaraNa karatA tyAra bAda vidyAlaya bIjA maMtrI ane sAhitya nathI. dharmanI carcA ane sAhityacarcA AcaraNa vagara samArehanA saMyojaka che. ramaNalAla cI. zAhe jaina sAhitya nakAmAM che. mekSa mATe satata puruSArtha karavo joie. pAMca samArohanI bhUmikA samajAvI hatI. emaNe kahyuM hatuM ke prathama mahAvate ane aNuvrata upara bhAra Apavo joIe. bhAvasiddhi samAroha vakhate 40 jeTalA vidyAne ane vIseka jeTalA nibaMdha satyathI Ave che. satya ja sArabhUta che. AvyA hatA jyAre have 125 thI vadhu vidvAna ane 6 vidyAmaMdiranA niyAmaka zrI sUryakAnta parIkhe pitAnA jeTalA nibaMdha Ave che. prathama pAMca samArohamAM rajU thayelA pravacanamAM kahyuM hatuM ke, Adhunika vijJAna sAthe dhamane kaI rIte nibaMdhomAMthI cUMTIne amuka nibaMdhane eka graMtha "jaina sAhitya sAMkaLI zakAya te khAsa jovAnuM che. vijJAna ekaluM kazuM nahi samAroha-gucha-1" nAme pragaTa thayuM che ane A samAroha pachI karI zake enI pratIti vijJAnane paNa thaI gaI che. vijJAnane gucha-2 prakAzita karavA vidyAlaye vicAra karyo che, samAroha nimitte dhama" sAthe nikaTane saMbaMdha che, banne sAthe raheze te satyanI viThAne pitAnA nibaMdha taiyAra karavA navA navA viSayone abhyAsa zodha thaI zakaze. ' kare che. ahIM paraspara saMpaka vadhe che. vicAra vinimaya thAya che. tethI - hiMsAthI nAza che, ahiMsAthI jIvana che. AjanI parijaina sAhitya ane tattvajJAnanI dizAmAM no abhigama sthitimAM sarvatra bIjA para Adhipatya jamAvavAnuM valaNa vadhatuM janme che pAlaNapuranA A samAroha mATe zrI candrakAnta jAya che. jaina dharmanuM mULa tava samatva che. zeSaNathI nahi gAMdhIe ghaNI jahemata uThAvI che. vidyAlaye sAhitya samAroha paNa premathI saune jItavAnA che. mATe koI aupacArika mALakhuM ghaDayuM nathI. samArohanuM ke zanivAra tA. 4-1-'86 nA savAranA tattvajJAnanI beThaka baMdhAraNa nathI. ke tenA sabhyapadanuM kAI lavAjama nathI. A paM, pannAlAlabhAI gAMdhInA adhyakSapade maLI hatI. pannAlAlaeka vairapaNe vikasatI pravRtti che. emAM kaI phirakA bheda nathI bhAI tattvajJAnanA UMDA abhyAsI che. dravyAnuyoganA prakhara jJAtA ke jaina-jainetara evI sAmpradAyika saMkucitatA nathI A che. 5. pannAlAlabhAI gAMdhIe pitAnA pravacanamAM kahyuM hatuM ke, AkhI pravRtti vidyAlaya, vidyAne ane nimaMtraka saMsthAone jaina sAhitya samArehane 'ravarUpa sAhitya samAroha kahevo joIe. sahayogathI cAle che. jaina sAhitya samArohane atara bhAratIya svarUpa sAhityamAM jJAna, darzana, tapa ane cAritra badhuM ja ane AMtararASTrIya stare mUkI zakIe e tarapha ApaNuM AvI jAya che. zAstrajJAna AtmajJAna mATe che. te temAM na lakSya che. ApaNAM saunA prayane e dizAmAM preraka baLa banI pariName te pachI artha zuM? arIse jai temAM moTuM rahe evI AzA vyakata karuM chuM. joIe chIe. arIse. tirahita thaI jAya che. zAstra arIsAnI sAhitya samAroha samitinA sabhya zrI naTavaralAla zAha jema sAdhana che, AtmA sAya che. buddhi, zrama, IcachA ane ane zrI amara jarIvAlAe prAsaMgika vaktavya rajU karyA hatAM. zraddhA vagara jIvI na zakAya. e cArene darzana. jJAna, tapa ane zrI amara jarIvAlAe evI zubhecchAo vyakata karI hatI cAritramAM lIna karavAnAM che. cAra bhAIe pitAnI milakatamAMthI ke, A pravRtti nimite vaparAtuM sAttvika dAna jarUra UgI vAra meLavavA ke caDe che. paNa ApaNe paramAtmAne vArase nIkaLaze. ahIM je dIpaka pragaTAvavAmAM AvyuM che. tene prakAza meLavavA kaMI ja karatA nathI. samAroha" paNa kevaLajJAna paranuM dUra dUra sudhI jaze. ArohaNuM banI rahe e jovAnuM che 1 . tArAbena ra. zAhe pAlaNapura zaheranI bhavyatAne yAda ApaNe AtmA avinAzI che. ApaNe jIvanamAM badhI karI hatI. ahIM vidvAne ane ArAdho che. zrI kanubhAI vastuo avinAzI icchIe chIe. pachI bhale te mATaluM hoya mahetA, satyavatIbena jhaverI, sUryakAnta parIkha, caMdrakAnta gAMdhI ke kapaDuM hoya ke jIvanasAthI hoya ke sarvatra pUrNatAnI mAMga ane sarojabena mahetA jevA draSTisaMpane kArya kare che. hIravijya- che. pUNatAe jJAnanuM sAcuM svarUpa che. sUrinA A janmasthAnamAM zrImatI vasubena, De. hIrAbhAI, zrI tattvajJAna vibhAganA prathama vakatA paM. zAMtilAla kezavalAla nagInabhAI vagere UMcI keTInA jJAnI ane ArAdhake hAla zAhe "jaina" vize khelatAM kahyuM hatuM ke, paMca parameSine vase che e ApaNu mATe gauravanI vAta che. pAlaNupurIonA namaskAra kare e guNIpuruSane namaskAra karavA barAbara che. e hIrAnA vyavasAya ane vidvAnonA zikSaNa vyavasAyanI suMdara meTAmAM meTuM guNAvalaMbana che, bhAvanamaskAra hovA joIe. tulanA karI kahyuM hatuM ke, banee kAcA hIrAmAMthI pANIdAra kamanI parAdhInatAmAMthI mukata thavuM e ja kharo puruSArtha che. hIrA sarjavAnA hoya che. e mATe namaskAra karavAnuM che jene pitanuM AtmajJAna thai gayuM samArohanA pramukha, mahArAjA sayAjIrAva yunivarsiTInA che te vidvAna che, te samyaka daSTi che. kalA vibhAganA bhUtapUrva niyAmaka che. umAkAnta pI. zAhe prA. tArAbena ra. zAhe "gautama-mahAvIra saMvAda' vizenA adhyakSarathAnethI kahyuM hatuM ke, prahalAdanadeva jevA samartha pitAnA vaktavyamAM 'saMvAdanA keTalAMka draSTAMta ApIne jaNAvyuM sAhityakAranI A bhUmi che. vidyAmaMdiranA niyAmaka zrI sUryakAnta hatuM ke gautamasvAmInA jIvanamAM vinayanuM tatva keTaluM badhuM parIkha, lokaniketananA sthApaka zrI haribhAI ane bAlArAma jovA maLe che. emaNe bhagavAnane pUchelA keTalAya praznonA uttara - sadhana kSetranA sthApaka zrImatI vimaLAbahena mahetA mAtra pAlaNapura ke pite te jANatA hatA eTale emanA keTalAya prazno pitAne gujarAta mATe ja nahi paNa hinda mATe gauravarUpa che. jANavA mATe nahi paraMtu samavasaraNamAM beThelA aneka jIvenI dharmamAM AzAnuM tattva mahatvanuM che. jaina dhama ahiMsA- jijJAsA sa teSAya e mATe bhagavAnane pUchavAmAM AvelA. pradhAna che. paraMtu ahiMsAne siddha karavA mATe satyanI zodha bhagavAna mahAvIra svAmI paNa prazno - uttara ApatI vakhate mahattvanI che. ahiMsA pAchaLa satya na hoya te ahiMsA paNa vAtsalyathI "he geyama !' ema saMbaMdhana karIne ja ApatA hatA. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prita jIvana tA. 16-1-86 (gautama svAmI ane mahAvIra svAmI vacce thayelA A praznottaramAM prIti e. zAha-jaina dharma -satya dhama" (7) rAjendra sAbhAI - jaina dharmane sAra AvI jAya che. ' a ' ' navAba "navakAra maMtranA jApa, vijJAnanI kasoTIe,' (8) prakAza " zrI nemacaMda ema. gAlAe "jaina darzana ane mane hika pI. vorA-jaina darzanamAM karmavAda, (9) Do. maharalAla sI. rege" vize pitAnA vakatavyamAM kahyuM hatuM ke, A sRSTi nehathI zAha-mekSanI samIpa' (10) prA. nAnaka kAmadAra-jaina darzanamAM cAle che, sAmarthyathI nahi, AvegethI saMcAlita che buddhithI avatAranA siddhAMtanI prastutatA,' (11) prA. upalA medInahi. mananA vividha Avege, saMvedano, Umi eTale ke satsaMga', (14) varSAbena modI-samadaSTi, rAgadoSa jevI vRttio ane zArIrika mAMdagI vaccenA saMbaMdhanA - tattvajJAnanI A beThakamAM uparanA nibaMdhe rajU thayA hatA. vaiijJAnika abhyAsa ane anaveSane "sAIkesomeTika athavA je vidvAna samArohamAM anupasthita hatA temanA nibaMdhe A manehika roge kahevAmAM Ave che. zArIrane mATe sauthI vadhu pramANe che : hAnikAraka kaSAya hoya te te che kedha. jaina dharmanA pAlanathI (1) mANekacaMda nAhara- jaina dharma: eka daSTi, (6). zArIrika ane mAnasika svasthatA maLe che. alakA Ara. cikANI- brahmacaryanI suvAsa', (3) dazanA dinakara che. ramaNalAla cI. zAhe "labdhi' vize bolatAM kahyuM hatuM avalANe "jaina dhama", (4) zailezakumAra bhagavAnalAla mahetAke, gautamasvAmInuM A 2500 muM nirvANa varSa hovAthI ane jaina dhama", 5) dakSAbena pravINacandra bakhAI-"jaina dhama", (6) gautamasvAmIne labdhinA bhaMDAra tarIke oLakhAvavAmAM Ave che rameza lAlajI gAlA- jamAnAnI sAthe sAthe, (7) mohanalAla ethI labdhi viSe jANavuM upayegI thaI paDaze. camakAre pIpADA-AcArAga vileSaNa, (8) hareza aruNa jozI -"jaina jagatamAM ghaNA bane che. keTalAka sAcA hoya che. ane keTalAka darzanamAM AtmA', (9) mRgula pannAlAla zAha Tu eciva dha banAvaTI hoya che. je vyaktinA pavitra jIvanamAM labdhio greTanesa opha goDa', (10) sudhA pI. jhaverI-lAkha duHkhanI eka pragaTa thAya che. temanA jIvanamAM camatkAro banatA jovAmAM davA aparigraha, (11) saroja candrakAnta lAlakA-vartamAna yugamAM Ava che. labdhi eTale viziSTa asAdhAraNa zakitano lAbha. jaina dharmanI jarUriyAta" (12) De. mugaTalola bAvIsI-namaskAra mana, vacana ane kAyAnA vizuddha yoga vinA e prApta na thAya. mahAmaMtranuM mahattva, (3) prA. jayaMtIlAla ema. zAha jaina - labdhine jJAnAvaraNIya karmanA kSepakSamAMthI pragaTa thatI zakita zAsanamAM navapadajInAM rahasya' (14) Do. ramezabhAI sI. lAlana tarIke oLakhAvavAmAM Ave che te viziSTa prakAranA tapathI 'yogasAdhanAnI pUrva taiyArI,' (15) sunaMdAbahena vahorA-jaina pragaTatI zakita tarIke paNa oLakhavAmAM Ave che. keTalIka darzanamAM tatvajJAna, (16) De. pravINacandra parIkha-nItilabdhio milIne paNa hoI zake te keTalIka labdhio vAkayAmRtamAM raja-pratibodha,' (17) De. ena. Ara. dANuM- samakitane ja mAtra hoya che. je vyakita pitAnAmAM pragaTa vItarAganI sAdhanAne pAye: dhyAna'. (18) mAvajI ke. sAvalAthayela labdhiomAM prasiddhi meLavavA jAheramAM prayoga karavAnuM jena, darzanamAM AzAvAda." (kramaza:) vicAre che tenI labdhi ghaDIkamAM cAlI jAya che. je bhavyatmAo labdhi pitAnAmAM pragaTa thaI labdhiomAM mehavaza thaI khecAtA "prabuddha jIvana aMge nathI te ja bhavyAtmAo uparanA guNasthAne javA zreNI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTra, AjIvana ane mAMDI zake che. vArSika sabhya, zubhecchake, "prabuddha jIvana" nA grAhake ane - che. nIleza dalAle zrImad rAjacandranA sAhityamAM rahasyavAda cAhake, lekhaka-mitro ane vividha saMsthAonA kAryakartAone vize pitAne nibaMdha rajU karatAM kahyuM hatuM ke, zrImadUnAM namra araja che kelakhANa vAMcatAM khyAla Ave che ke, paramatattvanI vAta karatAM (1) "prabuddha jIvana" mAM koIpaNa dhaMdhAdArI peDhI ke koIpaNa karatAM vAka vacce ja aTakI gayelA jaNAya che. zrImadda je sAmAjika, dhArmika vagere prakAranI saMsthAonI koI paNa anubhavatA hatA te zabdamAM vyakata karavAnuM saMpUrNa rIte jAhera khabara (Advertisement) levAmAM AvatI nathI. -zakaya nahotuM. (2) "prabuddha jIvanamAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha sivAya . . prA. malakacaMda 2. zAhe jaina dharmanuM viziSTa pradAnaH anya koI saMrathAnA kAyaeNkramanI vigate ke samAcAra ' kSamApanA" e vize belatAM kahyuM hatuM ke, Ama te kSamA. (Anouncement) levAmAM AvatA nathI. mAgavI kaThina che. paNa je sAmI vyakitae upakAra karyo hoya (3) "prabuddha jIvanamAM "saMdha' sivAyanI anya koI athavA te saMta hoya athavA vidAya veLAe ke viyogamAM saraLatAthI saMsthAonA thaI gayela kAryakramanA ahevAla pragaTa karavAmAM kSamApanAnA bhAva jAge che. paryuSaNa parva jevA divasomAM paNa AvatA nathI. kSamA mAgavAnuM saraLa bane che. kSamApanAne AcAra parama (4) anya kaI paNa saMsthAo mATenI dAnanI apIla maMgaLarUpa che, jaina dharmanuM e viziSTa pradAna che. chApavAmAM AvatI nathI. . A uparAMta tattvajJAna beThakamAM nIcenA vidvAnoe pitAnA (5) sAmAnya rIte koI paNa vyakitanI aMgata siddhionA nibaMdhe rajU karyA hatA. samAcAra levAmAM AvatA nathI. (apavAdarUpa saMjogomAM (1) geviMdajI jIvarAja DAyAga mAga ane ahaMta kAryavAhaka samiti tene nirNaya laI zake che.) ' (6) "prabuddha jIvanamAM ciMtanAtmaka lekhe ApavAmAM Ave sAdhatApatha' (2) prA. rohita zAha sAmAyikaH sAdhanA ke siddhi che; eTale vyAkhyA vagerenA ahevAla lekhanA svarUpanA (3) hasamukha zAMtilAla zAha-nirarthaka daMDathI bacIe.' (4) che. kakilA zAha jaina darzana ane Adhunika vijJAna', (5) paM. haze ane prabuddha jIvananA dharaNane anurUpa lAgaze te ja svIkArI zakAze. lI. maMtrIe kanaiyAlAla daka-jaina dharmanA mAnavatAvAdI siddhAMta. (6) prA. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- - * * * : (pRSTha 182 vA tA. 16-1-86 prabuddha jIvana 181 (pRSTha 182 thI cAlu) bheMsa upara copaDI detA. AnuM jherI mAMsa khAvAthI siMha jIvahatyAne jhaMjhAvAtI . maravA lAgyA. ogaNIsamI sadInA aMtamAM temanI saMkhyA prajanana mATe mahAsAgaranA amuka beTamAM hajAronI saMkhyAmAM AMgaLIne veDhe gaNAya teTalI ja rahI hatI. AthI kAyadA ekatra thAya che. tyAM cAmaDAnA zikArIo pahoMcI gayA, sIlane karIne temane rakSaNa ApavAmAM AvyuM. Aje sihonI saMkhyA goLI mAravAnI jarUra na hatI. temanAM ToLAMne zikArIonAM gIranA jaMgalamAM basonI kahevAya che. keLAM gherI letAM ane sItAnA mAthAmAM cheka mArI temane mArI nAkhatAM Ama sIlanuM nikaMdana nIkaLyuM. bAbara pizAvaramAM geMDAno zikAra karavA jatA tevI nedha itihAsamAM maLe che. bANabhaTTanI kAdaMbarImAM bhIla zikAra pAchaLa | holaDanA Daca lokoe mahAsAgaramAM eka nirjana beTa paDatA tyAre mAdA geMDI tenA baccAMthI vikhUTI paDatAM cI. joye. temAM puSkaLa phaLadrupa vRkSo hatAM. pAMkha vinAnAM moTAM pADI temane zodhatI te ullekha maLe che--Aje A guMDAo mAtra AsAmamAM ja rahyA che, paMkhIo rahetAM. nIce paDelAM phaLa khAvA maLatAM tethI pAMkhe upaga baMdha thayo. pariNAme kudarate temanI paMkhe laI lIdhI. Daca leke kheTamAM pahoMcyA ane A DoDe nAmanAM paMkhIonA kauTilyanuM arthazAstra kahe che ke pUrva bhAratanA hAthIo mAthAmAM che ke mArIne temane haNI nAkhyAM. Aje eka paNuM uttama, madhya bhAratanA madhyama ane saurASTranA hAthIo kaniSTha pakhI jIvatuM rahyuM nathI. prakAranA che. Aje saurASTramAM eka paNa hAthI nathI. hAthI rojanuM cArase ratala ghAsa ke cAre khAya, hAthIonAM ToLAne nabhAvanAra saurASTra tyAre vanaspatithI ke bharapUra haze ! pazcima amerikAne kinAre prazAMta mahAsAgaramAM dariyAI jaLabilADIonAM vizALa ToLAM samudrajaLamAM taratAM rahetAM. gujarAtanA sulatAne pAvAgaDhamAM hAthIno zikAra karavA temanI rUMvATI suMvALI hovAthI temanA cAmaDAnI mAga zarU thaI. jatA tenI nedha ItihAsamAM maLe che Aje pAvAgaDhamAM eka pariNAme temane saMhAra zarU thayo ane dariyAI jaLabilADInI paNa hAthI nathI. AkhI jAta nAbUda thaI gaI. hamaNAM keneDAnA pazcima kinAre DI jaLabilADIo jaNAI che ane temanA rakSaNanA kAyadA thayA che. jahAMgIra amadAvAda Avela tyAre sarakhejanA rAjAnA dazane gayela. DeraThera vAMdarAMnAM ToLAM jaI teNe baMdUkathI eka vAMdaruM mAryuM. AthI ghUrakatAM vAMdarAMoe tenI gADIne pIcho osTreliyAmAM sATha phITane lAMbe kUdake mAranAra kAMgArU pakaDo ane sarakheja sudhI tenI pAchaLa paDaya. Aje sAbaranAmanuM prANI thAya che. tenI cAmaDI paNa pizAka banAvavAmAM matI jelathI sANaMda sudhInI paMdara mAIlanI saka upara eka vakhaNAI javAthI temanuM nikaMdana kADhavAmAM AvyuM che. AthI paNa vAMdaruM jovA nahi maLe. temanA rakSaNanA kAyadA ghaDAyA che. AphrikAnI nadIomAM jaLaghoDAo ( hipeTamasa) hoya che. teo nadIne taLiye cAlatA tethI taLiyAne kAdava ukhaLatA ane pANI sAthe vahI jate AthI nadIo UMDI rahetI. temanA zikArane evo sapATo cAlyA ke jaLadheDAo ghaTI gayA. AthI nadIne kAdava taLie ja rahevA lAge pariNAme nadIo chIcharI thatI cAlI ane pUra Ave tyAre kAMThAone te baLavA lAgI, pariNAme kAMThAnAM gAmaDAMo DUbavA lAgyAM. kAyadesara zikAra thAya che tenAthI dasa gaNo vadhAre zikAra gerakAyade thAya che. pariNAme AkhA jagatamAMthI jaLacare, sthaLacara ane nabhacare nAmazeSa thatA jAya che. jIvahatyAne A jhaMjhAvAta aTakaze kharo? ogaNIsamI sadImAM bhAratamAM himAlayamAM je sthaLe cAra vAdha jovA maLatA tyAM vIsamI sadInA pahelA caraNamAM eka vAdha rahyo hate. AjanI dazA AthI vadhu sArI nahi hoya. kadAca vadhu vaNasI heya. sAbhAra svIkAra # prazna vyAkaraNa (vAvALa) . lekhaka : pU. paMnyAsaha, zrI pUrNAnandavijayajI mahArAja (kumArazramaNa) pRSTha: 647 * pAkuM bAiDiMga * mUlya : 15-00 prakAzaka: saMdhavI jagajIvanadAsa kasturacaMda zAha, zrI vidyAvijaya graMthamALA, sAThaMbA (gujarAta) # jIvana sukhI kevI rIte bane? le. pU. paMnyAsa pUrNAnaMdavijayajI ma. (kumArazramaNa) pRSTha : 53 prakAzaka : upara mujaba eziyAmAM ane bhAratamAM siMha mAtra rASTramAM che, bheMse pALIne temanuM ghI. vecanAra kAmane mAladhArI kahe che. mAladhArIonI bheMsane gIranA siMha mAratA. siMhane Teva hoya che ke mAre zikAra khAvA bIje divase paNa te tyAM ja Ave AthI mAladhArIo dhatUrane rasa mArelI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana ' ' tA 161-26 jIvahatyAne jhaMjhAvAta ja tanasukha bhaTTa amerikAmAM yuropanA lokoe vasavATa karyo tenI pahelAM te pravRtti karI. gerA mAMsazikArIo paNa moTA pramANamAM zikAra Akhe khaMDa jaMgalI bheMsoDAnA asaMkhya TeLAethI bharela pravRtti calAvatA. paraMtu i. sa 1870 mAM vyApArI zodha thaI hate, A jaMgalI pazuonI cokakasa saMkhyA kaI jANatuM nathI. ke jaMgalI bheMsapaDAnAM cAmaDAM vepArI daSTie upayogI che. ane 2 thesane seTana nAmanA prakRtizAstrIe uttara meki- A zedha thatAM sudhI pelAM pazuone kharekhara mahAsaMhAra sikathI mAMDIne madhya keneDA sudhInA pradezamAM temanI saMkhyA zarU thayuM na hatuM. snAIDara gAmanA rAiTa mUra nAmanA mANase sAta sAta karoDanI hatI evo aMdAja kADhayo che. amerikAmAM jagatane jaNAvyuM ke je sapADAnAM cAmaDAM sAre vepArImAla ghA na hatA. temane lAvanAra yuropiyana hatA temanI pAsethI gaNAya tema che. AthI tenI bajAra garamAgarama rahI zake tevI che. te ceranAra reDa InDiyana hatA. A reDa inDiyAne khorAka A vepArI dha thatAMveMta pADApralaya zarU thayuM. zodhanI jaMgalI bheMsapaDa hatA. cerelA gheDA upara savAra thaIne teo vigatamAM ema jANavA maLe che ke teNe pUryAnA eka camalayane vadhAre zikAra karavA samartha thayA. eTale sADAsAta karoDanI eka vahANa bharIne bheMsa pADAnAM cAmaDAM mokalyAM. carmAlayane saMkhyA amerikAmAM nA Agamana pahelAMnI jANavI. janarala mAluma thayuM ke yaMtranA paTTA tarIke A cAmaDuM bahu upayogI che. zeriDananI evI gaNatarI che ke I. sa. 186nnA arasAmAM AthI i. sa. 1970 pachInI dasakAmAM hajAre paDAzikArIe yunAITeDa sTeTasanA mAtra dakSiNa bhAgamAM ja jaMgalI bheMsa pADAnI acAnaka ja phUTI nIkaLyA. anubhavI zikArIo pADAbaMdUkathI saMkhyA dasa karoDanI hatI. paraMtu I. sa. 1870 pachInA eka ja rejanA deDhathI base bheMsa pADI mArI zake. A zikArIdasakAmAM A viraTa TeLAMe tyAMnI dharatI parathI sAva sApha enI pAchaLa ja pazunuM cAmaDuM UtaraDI lenArA camAranI thaI gayAM. evA te ThaMDe kaleje ane paddhatisaranI kAmagIrIthI joDI hatI. teo AthI vadhu kAmakAja karI zake tema na A pazuonuM nikaMdana kADhavAmAM AvyuM ke jagata' temanI tarapha hovAthI rAjanA zikAranI saMkhyA ATalA pUratI ; ja avAcaka banIne joI ja rahyuM amerikAnA lazkarI sipAIone A maryAdita rahI. hajAre zikArIoe karele A pADAsaMhAra rALAM naDatararUpa hatAM. reDa inDiyana amerikAnI bhUmi uparathI varNavatAM te vakhatanA sthAnika leke kahetA ke jANe ucheda karavAmAM, kyanA kAryamAM tathA laDAImAM paNa A ToLAM kaI saMgrAma cAlI rahyo hoya tema prabhAtanA pahoramAM baMdUkanA vacce A avata-chatAM amerikana lazkare A pazuonuM -satata avAja saMbhaLAyA karatA. A darekanI pAchaLa camAranI nikaMdana kADhayuM na hatuM. gorA govALe gAyonAM vizALa dhaNA jeDI rahetI te kahevAI gayuM. A joDInI pAchaLa gheDa ke rAkhatAM temane mATe vizALa vADA ke jhoka joIe. te bAMdhavAmAM kharanI lAMbI laMgAra lAgatI. marelA pADAnA paTamAM meTo chuM. pazuonAM paDakAM pAtharyA rahetAM. ToLAM ADAM AvatAM cho mArIne peTathI paga sudhInuM cAmaDuM utaraDI levAtuM. pachI chatAM gorA gavALAe paNa bheMsa-pADAonuM liMkana na kADhayuM. tene sUkavIne gAMsaDIo bAMdhIne baMdaronAM vahANamAM A gAMsaDIe tema chatAM A bApaDAM jaMgalI pazuonuM satyAnAza vALanAruM caDAvavAmAM AvatI. eka navuM ja ane baLavAna lakara ekAeka ubhuM thayuM. A amerikA zedhAyo na hato tyAre tyAM lAMbI pUMchaDIvALAM lazkaranA sipAIe dADhIvALA hatA ane dekhAvamAM racA lAgatA. kabutaranAM virATa TeLAMe AkAzamAM uDayA karatAM. keTalIka vAra. teo ' pahoLA vALavALI, meTA kadanI rAIphale rAkhatA. temane te savArathI bapora sudhI AvAM UDatAM TeLAothI AkAza pAMDa baMduka kahetA, sthAnika pahADI lokae AvA pADa chavAI jatuM. gerAe AvyA ane temaNe trIsa phITa vAMkhI zikArIone varNavatAM kahyuM che ke teo "arayA ghaDA jevA tathA dasa phITa pahoLI agaNita jALa bichAvI. AmAM karaDe ane aradhA jhuMDa jevA" hatA. pADAonA A zikArIone kabutare sapaDAyAM. Aje amerikAmAM sama khAvA mATe AvuM je itihAsamAM kayAMya paNa jaDatuM nathI, temAMnA gheDAka kabutara nathI. -avazya AbarUdAra ane umadA vyakitatva dharAvanArA hatA. uttara mahAsAgaramAM jUnA jamAnAmAM vahela mAchalIone AvA gRhamAM bilI Dikasana, rAITa TUra tathA peTa gereTanAM pAra na hato. teoMnA khalAsIoe temane zikAra zarU karyo. nAme mUkI zakAya paNa teo AMgaLIne veDhe gaNAya teTalA bhAlAne cheDe eka mAIla lAMbI sAMkaLa bAMdhavAmAM AvatI ane hatA. bAkInA pADAzikArIo lagabhaga badhA ja khetI, mArA, AvuM bhaluM vahelanA zarIramAM mAravAmAM AvatuM tene hArapUna cera, luMyarA, adAlatanA ane jelane bhAgeDuo hatA. jagatane kahetA. ghAyala Tahela nAsatI paNa eka mAIla lAMbI sAMkaLa temanA nAmanI jANa nathI. ane temanAM nAme ajANyAM ja rahe tenI pAchaLa jatI. ekAda mAIna nAThA pachI hela loDI temAM temanuM hita hatuM. samAjamAM teo mAM chupAvanArA hatA. vahevAthI taraphaDIne marI jatI. Ama uttara samudramAM vahelanuM teo divasanA duzmana ane rAtanA rAjA hatA. I. sa. 1874mAM uccATana kADhavAthI tyAM tenI saMkhyA nAmanI rahI eTale A eDeba velsa nAmanA sthaLe reDa inDiyAe eka pADAzikArIne khalAsIe dakSiNa mahAsAgaramAM gayA ane zikAra cAlu rAkhe. mArI nAkhe. tapAsamAM te koI briTiza umarAvane vArasadAra nIkaLe. tenI dhvanakathA Aja sudhI eka rahasya ja rahI che. sIla nAmanuM dariyAI jaLacara'. vasaMta zarada RtumAM reDa inDiyAe gheDa maLyA pachI meTA pramANamAM zikAranI (anusaMdhAna pRSTha 18 ) mAlika : zrI, muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka: zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI 400 004. Te. naM. 350296 : mudraNasthAna: phrenDa prinTarsa, jagannAtha zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - 400.00 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH, By / South 54 Licence No. : 37 'prazuddha jaina'nuM navasaMskaraNa varSa:47 aMka : 19 pabu jIvana muMbai tA. 1-2-86 chuTaka nakala rUA. 1-50 vArSika lavAjama rUA. 30,- taMtrI : ramaNalAla cI. zAhu maheraalI senTara yusu amArA zrI muMbai jaina yuvaka saMdhanA bhUtapUrva pramukha sva. zrI cImanalAla cakubhAI zAhanI smRti nimitte 'saMdha' taraphathI je phaMDa ekatrita karavAmAM AvyuM hatuM temAMthI rUA 51000/= yusuph maheraalI senTarane sva. cImanalAla cakubhAI zAhanA nAmathI tAlIma kendra zarU karavA mATe ApavAmAM AvyA hatA. A tAlIma kendranA udghATananA kAryakrama ravivAra, tA. 19. jAnyuArIe savAre yusu* maheraalI senTaramAM yojAyo hate., je prasaMge ane sarathAnA pramukha sahita zrI esa. ema. jozI, zrI dIpacaabhAi gADI', tA. jI. jI. parIkha, zrI vIrena zAha, zrImatI jyotikhena zAha, zrI ke. pI zAha, zrI cImanalAla je. zAha, zrI amara jarIvAlA, zrI mahIpatabhAi zAha vageree prAsagika vakatavyA rajU karyAM hatAM A prasaMge judA judA dAtAo taraphathI senTara mATe badhu* maLIne lagabhaga e lAkha rUpiyAnA dAnanI jAherAta thai hatI. eka saniSTha sevA-sasthA mATe A rIte pANu-savadhananI anumodanIya pravRtti thai. yusuph maheraalI senTara mukhathI thoDe dUra, panavela pAse tArA' nAmanA gAmanI bAjumAM Avelu che. chellA lagabhaga khe dAyakAmAM A senTaranI pravRttione ThIka ThIka vikAsa thayo che. yusuph maheraalI eTale ApaNA svAtaMtrya saMgrAmanA eka yuvAna netA. muMbaInA bhUtapUrva nagarapati, binasAMpradAyika udAramatavAdI, vidyAvyAsaMgI, mAtra rAjadvArI ravAta`trya nahi, manuSyane sarvAMgI vikAsa thai zake evA svataMtra samAjavAdI rASTranu svapna sevanAra sa MvedanazIla evA yusupha maheraalInuM 1950mAM jyAre avasAna thayuM. tyAre emanA keTalAka mitra ane sAthIee emanI smRti nimi-te emanI bhAvanA anusAra grAmasevAnI kaIMka sIMgIna pravRttio karavAnA saMkalpa karyAM. e mATe kDa ekatra thayuM ane i. sa. 1961nA pahelI menA divase yusuph maheraalI senTaranI sthApanA thai. I. sa. 1965nA ekaTAbaranI khIjI tArIkhe bhAratanA te samayanA rASTrapati DI. jhAkirahusenanA haste senTaranuM vidhiSTharanu uddhATana karavAmAM AvyuM. muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradezamAM era mela $ 20 PS 12 sI meila 7 15 da 9 vyAkhyAna, parisaMvAda vagere dvArA senTaranI pravRttione smArabha thaye. ane panavela pAse AdivAsI vistAranA gAmaDAM AnA lAkA mATe muMbainA sevAbhAvI DAkaroe dara ravivAre tArA nAmanA gAme jai mAta takhIkhI sevA ApavAnuM kAma cAlu kayu". je saMkhyAmAM AsapAsanAM gAmaDAnA loko ene lAbha levA lAgyA e jotAM lAkakalyANanI A pravRttinI upayogitA ane mahattA sahune samajAvA lAgI ane samaya jatAM tyAM eka nAnuM sarakhuM davAkhAnuM cAlu karavAmAM AvyuM ke jethI daradIo Uroja takhIAM sAravAranA lAbha meLavI zake. TATarAne, dAtAonA, sAthI kAyakartAonA ane grAmajananA sahakAra jema jema vadhu maLatA gayA tema tema tyAM takhIkhI sAravAranI pravRttio vadhavA lAgI ane ema karatAM karatAM tyAM trIsa pathArIvALI ane eparezana thIeTara sahita nAnI ispitAla cAlu karavAmAM AvI. vise divase IspitAlanI pravRttinI jema vikAsa thato gayo tema temAM AMkha, nAka, kAna, dAMta vagere mATe vibhAgA zarU thatA gayA. petheAlAjI vibhAga paNa dAkhala karAyA. senTaranI pravRtti zarU thai tyAre tArA gAmanA eka sagRhastha ane senTaranA sthApaka sabhya zrI gaNapata pATIle ghvAkhAnA mATe potAnI jagyA senTarane bheTa ApI, pAsenI jagyAmAM eka dharmazALA kha`Diyara hAlatamAM hatI. sarakArI mAlikInI e jagyA. paMcAyate senTaranI pravRttithI prabhAvita thaIne bheTa ApI. zrI puthalI nAmanA eka sagRhasthe paNa potAnI be ekara jeTalI jagyA senTarane bheTa ApI. Ama senTaranI pravRttine jema jema vistAra thatA gayA tema tema tene vadhune vadhu jagyA paNa mULatI gai. 1979 mAM senTara taraphthI pAse AvelI paMdara ekara jeTalI jagyA vecAtI kharIdI levAmAM AvI. samaya jatAM, senTara mATenI A vizALa jagyAmAM khIjI keTalIka pravRttio paNa cAlu karavAmAM AvI pena-panavela ane pAtALagaMgA e traNe gAmanI AsapAsanAM khIjA paka gAmeAnI pasaMdagI samAja kalyANanI pravRtti mATe karavAmAM AvI. bALakAnA vidyAbhyAsa mATe bAlavADI sthApavAmAM AvI. kUvAo khAdavAmAM AvyA. judI judI tAlIma mATenA vage zarU thayA. ziSyavRtti apAvA lAgI. pazupAlana ane dUdhanI DerInI pravRtti zarU thai. khetI viSayaka tAlIma paNa apAvA lAgI. telanI dhANI, suthArIkAma mATe varkazopa, pAMu-biskiTa mATe khekarI, sAmu anAvavA mATenuM kArakhAnuM, Ama Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 prayuta vana grAmajanone vyAvasAyika tAlIma maLI rahe ane bekArInuM nivAraNa thAya evI pravRttio paNa hAtha dharavAmAM AvI. senTara dvArA vRkSAropaNanI pravRtti paNa upADavAmAM AvI ane tyAM judA judA vistAromAM atyAra sudhImAM be lAkhathI vadhu vRkSe ugADavAmAM AvyAM che. jamInaviheNuM AdIvAsIone khetI mATe jamIna apAvavAnuM tathA temane rahevA mATe sArAM ghara bAMdhI ApavAnuM kAma paNa cAle che. ravacchatA, Arogya, saMtati niyamana ItyAdi viSayamAM grAmajanone jANakArI apAya che ane teo svAvalaMbI bane, zeSaNa pratye jAgRta bane tevA prayatna paNa thAya che. senTara taraphathI vakhatovakhata netrayA ye jAya che. ane varSe sarerAza 250 daradIonAM AMkhanAM oparezana thAya che. saMtati niyamana mATenAM paNa Azare 250 oparezana varSa daramiyAna thAya che. kSaya, piliye ane rakatapittanA daradIone tathA sApa ke vIMchI karaDe hoya tevA daradIone paNa ahIM sAravAra ApavAnI sagavaDa che. senTaranA vistAramAM AvelA nALAo upara mATInA baMdha bAMdhavAmAM AvyA che, jethI senTarane pANI maLI rahe che ane vAomAM paNa pANInI sapATI sArI rahe che. gobara gesanI yejanA paNa senTaramAM thaI gaI che. AsapAsanAM gAme mATe vIjaLI, rastAo, basa sevA beMka vagerenI sagavaDo paNa karAvavAmAM AvI rahI che. Lyusupha maheraalI senTarane IMglenDanI royala komanaveltha sesAyaTI taraphathI, jarmanInA eka phAunDezana taraphathI, bhAratanA keTalAka udyogapatio taraphathI, keTalAMka TrasTa taraphathI ane anya keTalIka vyakitao taraphathI samaye samaye sArI Arthika sahAya maLatI rahI che, jenA pariNAme chellA be dAyakAmAM senTara taraphathI grAmavikAsa ane mAnavasevAnI pravRttio sArA pramANamAM vikasI rahI che. eka nAnA sarakhA vicArabIjamathI zubha bhAvanAvALA sAthI kAryakaro dvArA mAnavasevAnI pravRtti keTalI badhI pAMgarI zake che tenuM yusupha maheraalI senTara eka javalaMta udAharaNa che. che. jI. jI. parIkha ane emanAM patnI maMgaLAbahena, zrImatI tibahena zAha, zrI datta, zrI sAkaalI, zrI prabhu desAi, zrI amara jarIvAlA, zrI caMdrakAnta gAMdhI vagere saMniSTha kAryakartAo sva. yusupha maheraalInA grAma vikAsanA svapnane ahIM sAkAra karavAne rastutya prayAsa karI rahyA che. Arthika sahAya maLe te senTaramAM haju ghaNuM vikAsakAryo mATe puSkaLa avakAza che. - vizva jyAre vijJAna ane TekanolojInI sahAyathI avakAzI saMzodhana mATe ekavIsamI sadI tarapha dhasI rahyuM hoya tyAre bhAratamAM aneka sthaLe keTalAye AdivAsIo haju prAgaaitihAsika samayanuM prAkRta jIvana jIvI rahyA che, e keTaluM badhuM zocanIya che! jemanI zakitanA lAbha upara pite vikasI rahyAM che evAM dhanADhaya zahere pitAne dAnane pravAha grAmavikAsa tarapha paNa vALe e emanuM parama kartavya che. -ramaNalAla cI. zAha (pRSTha 192 thI cAlu) meDhe sajA svIkAre che. ane AvA te dara varSe hajAre yuvAne nIkaLI Ave che. keTalAka dezamAM lazkarI sevAne badale vikalpI kAryanI chUTa che, ghaNuya te kare che. paraMtu eka varga te e che ke je mAne che ke A vikalpa svIkAravo e paNa rAjyane A viSayamAM hakaka svIkAravA jevuM thayuM gaNAya. tethI teo mAtra sajA ja mAgI le che. Ama rAjyanI sattAne paNa paDakAratA hovAthI e leke gAMdhIdhelA te ThIka, vinobalA paNuM gaNAya ! A lakhAya che tyAre, 10 Disembara thI 22 jAnyuArI sudhI madhya amerikAmAM eka lAMbI 200 ki. mInI padayAtrA paNa cAlI rahI che. panAmA, kasTArikA, nikArAguA, heDurAsa, ala sAlvADora ane vATemAlA thaI mekisake janAra A padayAtrAmAM 25 dezanA 300 leke mAnavIya hakake tathA uparokata dezanA svanirNayanA hakakanI vAta karaze. amuka saMdeza gAmegAma pahoMcADavAnuM ane beMkane saMgharSamAM sAthe levAne A paNa gAMdhIne ja nusakhone ? dAMDIyAtrA pUrve dakSiNa AphrikAmAM paNa temaNe e apanAvela. A badhu 5rathI gAMdhI paddhatienI sAmprata vyAvahArikatA vize te zaMkA rahetI ja nathI. prazna thAya che preraNAne. ApaNI navI peDhImAM tyAga ane sarakArezInI bhAvanA have kema ghaTatI. jAya che tenI carcA thAya tyAre eka kAraNa svAbhAvika manAya che ke svAtaMtrya saMgrAma vakhate eka nizcita dhyeya hatuM tethI Ucca bhAvanAo jAgRta karI zakAI paraMtu Ajane pazcimI yuvAna paNa bIjA vizvayuddha pachI ja janme che ane yuddha tene kaI tAtkAlika paDakAra nathI. chatAM te AvI sarapharozI kema batAve che? tethI UlaTuM ApaNuM yuvAnanI sAme te binalekazAhI mUlya, nirakSaratA, Arthika zeSaNa, bhraSTAcAra vagere dekhAya tevA duSaNe UbhAM che. tene kema jIvana eLaLa karI nAMkhavAnI preraNA nathI maLatI?" - bIje uttara apAya che. gAMdhIjI jevA netAnI jarUratane. e kaMIka khare lAge che; paraMtu upara vaNavelAM udAharaNanA saMdabha'mAM te ya jacatuM nathI, koI ekachatra netA vinA, aMdaranA avAjathI UbhAM thayelAM ja e badhAM adalane che. te zuM ApaNI saMskRti ja kaIka nabaLI che tevuM mAnavuM? pazcimavALAone bhegavilAsI kahenArA ApaNe pitAnI piTalI dabAvIne sAcavI besanArA jaNAIe chIe ! theDe ghaNe deSa vaccenI peDhIne ApI zakAya, jeNe 1947 ane 1986 vacce kaDI banavAnuM hatuM. paraMtu e judA lekhane viSaya che. ane hA, A badhAM chatAM ApaNe gAMdhInA nAmanuM sAmprata . mUlya che ja : eTale te te nAma levA badhA lalacAtA lAge che! noMdha: uparanI carcAmAM bhAratanI sApekSamAM eka apavAda ullekha joIe. te che AsAmanAM AMdolananeH tene najare. nihALavA AvelA gAMdhIvAdIoe paNa kabUla karyuM che ke te gAMdhIjInA raste thayela caLavaLa hatI. * sneha saMmelana zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTra, AjIvana ane vArSika sabhyonuM eka raneha saMmelana ravivAra tA. 2-3-1886nA roja savAranA 10=00 kalAke ogasTa krAMti mArga paranA tejapAla oDiToriyamamAM yojavAmAM AvyuM che. A aMgenI vadhu vigate have pachI jaNAvavAmAM Avaze . Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "ba 226 * * * * * che . kAma ja kAma . pra va na che. amerikAmAM Adima vasAhatIone praveza : ' (gatAMkathI cAlu) (saMdhanA upakrame 3. maMgaLajI jhaveracaMda mahetA prerita vidyAsatramAM Apela vyAkhyAna] A badhAM aMdAjI varSa che. himayuga pUro thavA AvyuM. e gALAmAM amerikAmAM pahelA mANase ke mANasonI ToLIe 'beriMganI e samayanI 200 mAilathI paNuM pahoLI, pelA TApuonI zRMkhalAo dharAvatI, jamIna sudhInA vistAra upara thaI bAvana mAilathI paNa kayAMya vadhu vistAra vaTAvatAM vaTAvatAM alAskAnA kada AvI zikAranI pAchaLa pAchaLa pUrva ane "dakSiNa dizA tarapha AgaLa vadhatI ja rahI te ja lUchavila (kanTrakI) nAM pravezamAM I. sa. pU. 38000 varSa pUrvanA asmIbhUta avazeSa maLI zake che. - ikaveramAM che. pU. 5000 varSa uparanA maLelAM mRkSAMDene Ta jApAnamAMthI eTalA jUnAM maLatAM mRbhAMDe jevo che. A je vicAravAmAM Ave te jApAnanI bhUmi uparathI pasAra janArA eDena AgaMtukane pravAha paNa jamIna dvArA thA TApuenI zRMkhalAnA khacakAomAnAM hajI chIcharAM hoya tevAM pANI khUdIne paNa zikAranI pAchaLa Avye jatAM hoya. eka e paNa abhiprAya jANavAmAM AvyuM che ke zikSita zikArIe beriMganI sagIbhUmi dvArA bAreka hajAra varSa "upara alAskAmAM AvyA hatA, jyAre azikSita zikArIo cALIsa hajAra varSa paNa pUrve AvyA hatA. keliphoniyAnI relamAra pAsenI DhaLAvavALI jamInamAMthI mAnava hADapiMjaranA "aramIbhUta avazeSa maLyA che. te 48000 varSa jeTalA nA che. alAskAnI saphI sAMkaDI khADI 11,000 varSa jUnI che ane mAnava tema ja pazue AvajA karI zake tevI che. amerikAmAM AvanArA zikArIone ApavA mAgathI saraLatAthI praveza maLyo hate. beriMganI sAmudradhunInA sAIbIriyAnA pazcima pradezamAMthI "haju avazeSe zodhAyA nathI. zedhAya te vasAhatIonA viSayamAM mAhitI maLavAnI saMbhAvanA che. bAkI eziyAne khulle kAMDe paNa pANImAM dabAI gayo che. eziyAne prazAMta sAgaranA kinAro ane enI najIkanA puo pItAMga (mAMgeiDa) prajAthI vaseluM hatuM. bezaka, JoneziyA (jAvA-sumAtrA)mAM te sthAmAMga (otrAleiDa) prajA hatI, jene pItAMgee vadhu nIcenA TApuo ane osTreliyAmAM dhakelI mUkI hatI. e ja pItAMga prajAmAMnA keTalAka kherAka ane zikAranI zodhamAM cInanA pUrva kinArAnA meTe bhAge te samudranA pANInI sapATIthI DhaMkAyelA nahotA tevA mArga dvArA uttaramAM AgaLa vaye jatA hatA, je sAI bIriyAmAM pUrva sarahade AvelA beriMgamAM cheka pahoMcyA ane ameriMganI e vakhatanI sagIbhUminA vizALa paTa dvArA "alAskAnA samudra kinAre pahoMcI samayanA vizALa vyApamAM pUrva ane dakSiNamAM vistaratA cAlyA. je asmIbhUta avazeSa "tyAMthI maLyA che tenI cakAsaNIthI moTAbhAganA A - anamAM bhale game teTale zArIrika taphAvata mAlama paDe ya chatAM pItAMga (megeiDa) prajAnI lAkSaNikatAo mAlUma paDI che. ApaNI sAme te chellAM pAMca varSamAM yuropIya vaijJAnikoe joyelI vividha prakAranI A amerikana prajAnAM zArIrika lakSaNene abhyAsa karIne cekakasa maMtavya prasiddha karyA che. jemAM emane asmIbhUta' avazeSe paNa sahAyanUta thayA che. uttare ArkaTika (uttara) mahAsAgarathI laI dakSiNa amerikAnA cheka nIcenI honaMnI bhUzira sudhImAM patharAyelI 'inDiyana' saMjJAthI sUcita thatI prajA zArIrika lakSaNomAM bhAre moTuM vaividhya dharAve che. u. ta. amerikAnI madhya medAnI pradezanA "inDiyana' UMcA che ane vaLAMkavALAM, samaDI jevAM nAka dharAvanArA e lekane zarIrane badhi asAmAnya che. kerTalAka InDiyane 'nA mAthAno ghATa lAge che te bIjAone taddana goLa che. keTalAkanI UMcAI pAMca phUTa jeTalI, te keTalAkanI cha phUTanI paNa jovA maLe che. enAthI kayAMka vadhu UMcAI, te kayAMka vadhu vAmanadhATa paNa maLe che. nAka ane hoThanA ghATamAM paNa ThIka ThIka vaividhya maLe che. amerikAmAM beriMganI sAmudradhunI dvArA chellAM 2000 varSomAM seviyeta raziyAnI IzAnethI heDIethI AvelA ane pachIthI keneDAnA baravALA pradezamAM vasI gayelA ekimothI akhenA viSayamAM maLatAMpaNuM pramANamAM ochuM che; bezaka lagabhaga vAMzika daSTie najIka lAgatA hovA chatAM amerikana inDiyansanI cAmaDIne raMga pILAza paDatA bhUrA raMgathI laI ratAza paDatA bhUrA raMga sudhI pahoMcele jovA maLe che. zarIrane raMga kayAMya paNa rAte te nathI je. rAte raMga kahele enuM kAraNa te e hatuM ke kolambasanA jovAmAM AvelA inDiyanenA zarIra upara rAte raMga zebhAne mATe lagADela hatA ane tethI A lekane re InDiyansa" kahevAmAM AvatA hatA. eTaluM kharuM che ke keTalAka InDiyananI cAmaDIne raMga tAMbAnA raMgane maLatuM hatuM, rAte raMga te nahi ja. emanI dADhI kiMvA hanuvakI (chin) kAMIka pAchaLa DhaLelI lAge, paraMtu gAlanAM hADakAM AgaLa paDatAM hovAthI mukhamudrA meTI ane pahoLI lAge. emanI AMkhe . sAmAnyarIte kALI hoya che. emanA mAthAnA vALa kAMIka kharabacaDA (Coarse) kALA ane UbhA hoya che. e mAthA upara khIcakhIca Uge che, paNa caherA upara ane zarIre para nahi. sAmAnya rIte A inDiyanamAMnI theDI jAte ja dADhImUcha rAkhe che. emanI sarvasAmAnya zArIrika lAkSaNikatA eziyAnA japAnIo. cInA, malAyAvAsIo, InDoneziyAvAsIone khyAla ApatI jovA maLe che. ane e jAtinA hoya ema lAge che, tethI pItAMga (mAMgeleIDa) mAnavavaMzanA sabhya hoya ema kahI zakAya, paraMtu emanAmAMne judI judI jAtamAM jovA maLate taphAvata tema emanAmAM jovA maLatAM a-pItaga (nena-megilaiDa) lakSaNane kAraNe ene zuddha pItAMga nathI, ee vartamAna samayanI eziyAnI pItAMga jAtine ekadama maLatA AvatAM kahI zakAya nahi. atyAre sAmAnya rIte svIkAravAmAM AvelA siddhAMta pramANe ati prAcIna samayamAM eziyAmAM eka Adya pItAMza ( -megeleIDa) samUha hatuM ke jemAMthI be judI zAkhA vikasI AvIH 1. AjanA eziyAvAsI pItAMga (megAloDa) ane 2. amerikAnA pradezamAM rakhaDatAM rakhaDatAM AvyA ane tamAna amerikana inDiyAmAMnA ghaNAnA pUrvaja hatA te Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prata jIvana vata'mAna mAnava jAtionA dhaNa baMdhAyA enAMthI 5NuM ghaNuM samamAM UtarI AvelI che ema saraLatAthI kahI zakAya.' prAcIna samayamAM A banyuM haze. AjanA pItAMgonI keTalIka vAru, eziyAnA cekakasa kayA bhAgamAMthI A prajanana lAkSaNikatAo tethI ja A lokamAM jovA maLatI nathI. pUrvaja amerikAmAM AvIne vistaryA ? A praznano javAba khU. dakSiNa amerikAnAM jaMgalomAM te evI jAtio paNa che ke vikaTa che. e mukhyatve pItAMga prajAnA avazeSa che, jemAM A jemAM sIdIo (negeIDa) ne maLatA lakSaNa paNa jovA maLe che. agAu batAvyuM tema gaurAMga prajAnuM paNa saMmizraNa thayuM hoya AmAMthI dhAraNA te evI karI zakAya ke e pradezamAM jenI te emAM Azcarya nathI, eka mULa prajAmAMthI gaurAMga ane sadIonI lAkSaNikatA dharAvatI kaI jAtio hoya ane pachI pItAMga samUha chUTA paDavA te pUrvenI e mULa prajAnA sIdhA. pItaLei AvatAM saMmizraNa thayuM hoya. mane lAge che ke avazeSa che, ema kahevA mATe ati ati prAcIna samayamAM prazAMta mahAsAgaranA nIcenA dakSiNanA TApuomAM syAmAMga javuM paDe ema che. . essAiDa) prajA hatI. temAMnA keI sAhasika zikArIo, samudranA pANInI sapATI nIce haze tyAre dakSiNa amerikAmAM eka vAte sunizcita che ke purAtattvavidoe jene gaurAMga paci hoya. jemanAmAM moDathI pItAMganuM saMmizraNa thayuM. A (kokeIDa) prajA kahI che te pazcima eziyAmAM kAspiyana samudranI. eka vAta paNa A pUrve "AghapItAMga" (proTogeleIDa)nI vAta pazcime AvelI kesasanI girimALAnI sAthe saMbaMdha dharAvatI mUkI temAMthI eka tava tarI Ave che je emanAmAM paNa koI prajA che, paNa evI saMjJA mAtrathI e prajAne uddabhave ja. saMmizraNanI saMbhAvanA tarapha ApaNane dorI jAya, kAraNa ke kekesasa girimALAnA pradezamAMthI thayo ema kema kahI zakAya che. zArIrika daSTie A amerikana prajAmAM zArIrika ekarUpatA ane ApaNe sau sArI rIte jANIe chIe ke A jovA maLatI nathI; bezaka, eTaluM kharuM che ke yureziyA gaurAMga (kemeseIDa) prajAne yuropIya vidvAne "Aya" saMjJAthI athavA AphrikAmAM jevA prakAranuM vaividhya jovA maLe che teTalI oLakhe che. "Aya" saMjJAthI vyavadrata karavAmAM AvatA A mAtrAe te A vaividhya nathI ane tethI ja evuM kahI gaurAMganuM mULa rathAna karyuM e viSayamAM aneka mate astitvamAM zakAya ema che ke amerikAmAM praveza karyA pahelAM ke pachI AvyA che. 1806 mAM jenuM avasAna thayuM hatuM ke, pahelAM aneka bhinna bhinna AnuvaMzika samUhanuM A lekemAM saMmizraNa ' jarmana bhASAzAstrI, eluge gaurAMgo pUrvamAMthI pazcimamAM, thayuM hatuM. lehInA "bI" ane ebI' samUhane abhAva tema AvelA e sauthI prathama mata Apelo. bhASAzAstrI jekaba pItAMga-AjanI meMgela prajAmAM AMkhanI nIcalI paNa zcime paNa 1848 mAM e mata vyakata karela ke "cheDAone karatAM upalI pAMpaNa jarA AgaLa AvIne cakakasa ghATanI zaMkA che ke yuropanI badhI ja prajAe prAcInatama samayamAM vyApaka lAkSaNiktA dharAve che. tevI lAkSaNikatAnI keTalIka eziyAmAMthI AvI rahelI '... eenI kUca pUrvamAMthI jAtiomAM, UNapa uparanA matane Teke Apaze. jeka DI. phebsa pazcimamAM thaI..jenuM kharuM kAraNa taddana aMdhakAramAM che.* (enA neTiva amerikana opha kelipheniyA ane nevADA (dhI erijina opha dhI Aryansa-Aijheka TeIlara, 1889. pR. 11 mAM) jaNAve che e mane vadhu svAbhAvika lAge che ke pR. 11) mekasa khUlare enA hisTarI opha enziyanTa saMskRta sthAnika amerikana meTe bhAge mULabhUta gaurAMga (koIDa) liTarecara (1859, pR. 12) mAM-850 lagabhaga zarU karelA A ane pItAMga (gileIDa) prajAonI vacagALAnI prajAnA , graMthamAM kaheluM ke 'Arya prajAone mULa pravAha haMmezA vAyavya vaMzaja che ane kAM te keTalIya gaurAMga ane pItAMga jAtionA dizA tarapha va rahyo che." chevaTe mekasamUlare pAmIranI giri-- - saMmizraNane aMte vikasI AvelAnA vaMzaja che athavA te mALAthI laI madhya eziyAmAM kahevAtA "Arya-gauraginuM mULa gaurAMga, jAti ane pItAMga jAti UtarI AvI te samAna sthAna havAne mata Apyo hato. ApaNe jANIe ja chIe. jAtinA vaMzaja che. ke va. lekamAnya tilaka mahArAje A Aya-gaurAMganuM amerikana InDiyanomAM saMmizraNa jarUra thayeluM che. eziyA- mUlasthAna uttara dhruvamAM hovAnuM kaheluM. ApaNe tyAM paNa A mAMthI beriMganI e samayanI sogabhUmi tema enI dakSiNe vize vicAraNA thaI ane yuropiya vikAnethI svataMtra AvelA TApuonI zRMkhalAM vaccenA khacakAo upara pANI pharI rIte DI. esa trivede mulatAnamAM AvelI devikA nadInA vaLyAM nahi hoya tyAranI e samayanI 450 phUTa nIcenI uttara- pradezamAM. paM. lakSmIdhara zAstrI kallAe kAzmIra ane, dakSiNanI thaI 1300mAIlanI sapATInA bhUbhAga uparathI saMbhavita himAlaya pradezamAM ane ka. mA. munazIe 'siMdha pradezamAM hovAnuM rIte manAyuM che te pramANe I. pU. ke AjanA samayathI jaNAvyuM. A vize mArA taraphathI "Aya prajA: mULa sthAna 80,000 varSathI laI himayuganA aMta bhAga 10,000 varSa ane prasAra karI sudhAryA pachI ke. kA. zAstrI abhinaMdana sudhInA lAMbA gALAmAM eziyA ane amerikA vacce jamInanuM granya-1, khaMDa 3: pR. 120 vagere) e lekhamAM vistRta jANa hatuM tyAre eziyAmAMthI sthaLAMtara karIne amerikAmAM chaNAvaTa karavAmAM AvI hoI ahIM jarA paNa vistAra karavA AvelA vanavAsI vasAhatIo jude jude samaye vadhatA vadhatA cAhate nathI. eTaluM ja noMdhavA cAhuM chuM ke 5. lakSmIdhara samagra pazcima goLArdhamAM phelAI gayA. te te sthAnamAM havA, pANI zAstrI kalAthI taddana judA ja prakAre vicArIne baMgALanI ane jamInane kAraNe emanAM zarIramAM, vartanamAM, vyavahAramAM hAIkorTanA bhUtapUrva nyAyamUti' pAjiTare (patAnA ensiyanTa khelAtI bhASAmAM paNa bhAre taphAvata sarjAyA ane ekabIjA InDiyana hisTarikana TreDizana, 19 9, pR. 298/300 mAM) ara , samUhane ekabIjA sAthe kaI ja prakArane saMbaMdha nathI evI Arya gaurAMgenuM mUla rathAna madhyavatI' himAlaya pradera paristhiti hajAra varSanA vyApamAM sarajAI. Ama chatAM paNa (miDa himAlayana) hevAnuM kahyuMH mekasa pUlaranA mata pramANe - mukhAkRtiomAM eka cokakasa prakAranuM thoDuM paNa sAmya jovA pAmIrathI laI madhya eziyA sudhImAMkayAMka kahIe maLe che ke je e samagra prajA eka prAcInatama samUha ke te', pamIranI girimALA , atyAre pAkistAnanA kabajAmAM Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "ta. 1-226 pravAha jIvana 187 rahelA jammu-kAzmIranA mathALe aphadhAnistAnanA kabajAmAM che. erannAle,' ApaNI pAse negeDa yA te ene rada karyA kahevAnI jarUra nathI ke A himAlaya ja che che. eTale ja pachI AphrikAnI be prajAo mATenI kepeIDa' ane "geIDa' pajiTere je mata Ape che ane eDalaMga. jekaba prima, saMjJAothI kadAca dakSanI patnI "diti'nA vaMzaja "daya,' AvuM 5. lakSmIdhara zAstrI kallA e traNe vidvAnoe kAzmIrane samAdhAna meLavI zakAya.' mUlasthAna karyuM che e saMgata thaI rahe che. eka vAta besI jAya ke AjanI prajAnA je prAcInatama - gaurAMga prajAnuM A mUlasthAna hoya te kokesasa girimALA pAMca samUha homosepiyana' tarIke vikasI AvyA temAMthI sudhI gaurAMge samayanA vyApamAM patharAyA tene yuropIya AphrikAnA je be samUha kepeIDa' ane geIDa," teonuM vidvAnee "kesAIDa' saMjJA ApI. AnAthI eka vAta AphrikAmAM saMmizraNa thayuM ane e AphrikAmAM ja mukhyatve rapaSTa thaze ke paMjAba, kAzmIra, aphaghAnistAna ane IrAnamAM rahyA jyAre uttara bhArata varSamAM giIDa' ane 'megeleDaA gaurAMga bhAratIya gaurAMgenI vadhu najIka hatA. bhAratI vedanI saMmizraNa khUba jUnA samayamAM thayuM, ane viMdhya girimALAnA bhASA ane irAnIonAM gAthA granthanI bhASAnI atinikaTatA dakSiNa bhAge samudra ane enI dakSiNe AjanA draviDa pradeza A praznane ukela karI Ape ja che. saudaryanI dRSTie paNa hatA. kAlAbaLe prAkRtika kANethI samudra zeSAI gayA ne bhArata A pradezamAM gaurAMga tattva sabaLa rIte sacavAI raheluM che. jema varSanA AjanA uttara ane dakSiNanA pradeza saLaMga jagaI jema pazcima tarapha jaIe chIe tema tema zarIre vadhu ne vadhu gayA; purANAe kahyuM ke agatya RSie samudranuM pAna karyuM gaura banatAM jAya che, paNa sauMdarya AkarSaka heya e anubhava ane e dakSiNamAM AgaLa vadhyA. Ama thavAthI draviDa thatuM nathI. ' pradezamAMnA zyAmagi (eAiDa)nI sAthe gaurAMga ane pItAMga prajA ApaNane himAlayanA pUrva bAjunA pItaginuM saMmizraNa thayuM ane pachI uttara dakSiNa bhAratavarSanA pradezamAM cheka prazAMtanA kinArA sudhI ane TApuomAM parasparanA AdAnapradAna cAlu thayuM ane je prajA bhAratamAM te atyAre tibeTa sahita cIna megeliyA, maMcUriyA, vikasI te vaidika prajA, varNa" zabda te zarIranA raMgane have kAriyA, jApAna vagere pradezamAM maLe che, paNa himayugane te bhAratIya samAjamAM jAtinA atha'mAM vyApaka banyA. RvedanA AjathI 25 lAkha varSa upara AraMbha thayo tyArathI meDAnA maMDaLamAM AvelA puruSa sukata" (R. 10-9muM 16 10 hajAra varSa sudhInA gALAmAM bhUmadhya samudrakAMThAnA pradezathI manuM sUkata che temAM 12 mA maMtramAM brAhmaNa, kSatriya, keTalAka mAila uttare samagra yurepa, irAna, aphaghAnistAna ane vaizya, ane zudra e rIte cAra vaNa jovA maLe che. A cAra himAlayanI uttaranA ane pUrvanA eziyAI turkastAna, sAI- vaNuM gItAnA jaNAvyA pramANe guNa ane kamathI rithara thayA. bIriyA sahita raziyA, cIna, megeliyA, maMcUriyA e badhA moDethI pachI janmathI A cAra varNa vyApaka banyA. pradeza baraphanAM paDa nIce DhaMkAI gayelA hatA ane koI paNa * keliphorniyAnI pUrva sarahade erinA ane enI pUrve prANIo mATe rahI zakAya tevA na hatA. mAtra prazAMta AvelA yU mekisake tema erinAnI uttare AvelA utAha mahAsAgarane eziyAne kinAre keTaleka aMze prANIonI pradezamAM navAjo ke "navINa saMjJAthI jANItA amerikana hilacAlane mATe khulluM hatuM. tibeTa, nepALa, bhUtAna, inDiyana rahe che. A loke keneDAnA naiRtya khUNe AvelA sikikama, AsAma, baMgALa, brahmadeza ane prazAMta mahAsAgara bhUbhAgamAMthI nIcenA A pradezamAM AvI vasyA che. alAskAthI sudhInA pradeza ane TApuo pItAMga prajAnuM vasatisthAna hatuM, AjanA keneDAnA pazcima pradezamAMthI nIce dakSiNamAM AgaLa je Aja divasa sudhI rahyuM ja che. hosipiyananA eka vadhI prasaryA che. e je bhASA bole che te "AthAbAskana" prakAranA pUrvajone patto zivAlika girimALAmAMthI maLelA bhASAkuLanI 'ApAciyana' che. A bhASAmAM sAmAnya rIte vAkayamAM "zivApikasamAMthI vikaselo jovA maLe che. te bIjA prakArane kartari racanA hoya ke kamaNi, karyA pahelAM ane pachI kama. A cInamAMthI maLelA "sipithekasa'mAMthI jovA maLe che. trIjo mULamAM bhAratIya paddhati jevI che. enA UMDANamAM ahIM nahi prakAra jAvA-sumAtrAmAMthI maLelA "jAvApitheMkasamAMthI maLe che. utaruM. mAre je batAvavuM che te e che ke A navA InidhyananI AnAthI svataH prApta thAya che ke " zivApikasa'nA vikAsamAM bhASAmAM pANIne mATe Toy ( toya) ane mANasane mATe gaurAMga (kakeseIDa kahevAta) AryasamUha, 'sinepithekasa'mAMthI Hastiin (aaN daktina) zabda che Amane te te prAthamika pItAMga (gileiDa) samUha ane "jAvApithekasa'mAMthI zyAmAMga zabda che ane saMbhava che ke eziyAmAM paNa ekathI vadhu bhASA. (osvAloDa) samUha AmAMnA gaurAMgane "caMdravaMza' kahevAmAM omAM e maLI Ave, paraMtu Hastiin saM. hastina zabda te Avela che, jyAre pItAMgane "sUryavaMza" kahevAmAM Avela che. dvatIyIka che, eTale mULa zabda ne taddhitana n pratyaya sthAmAMgane bhAratIya sAhityamAM zedhavA hoya te emane lAgI taiyAra thayela zabda che. saMskRtamAM hAthIne mATe hastina mATe "datya" ke "dAnava" saMjJA kadAca ApI zakAya. hakIkate zabda rUDha thayela che. sta=hAtha ane hAthInI sUMDha jayAre hajI bhAratIya paribhASAmAM "deva" "mAnava" ane "dAnava' A traNa zabda ' mANasane mATe tina zabda garaDha hato tyAre A prajAnA khUba juno che. A traNa saMjJA mane ema lAge che ke, gaurAMga pUrvaja prAcInatama bhAratIya bhASA bolanArAothI judA paDyA. prajA e deva' jemane nivAsa, 'triviSTapa' (svargA) hatA; - pAchaLathI saMskRta bhASAnA vikAsamAM mANasane mATe vaparAtA mAnava" e ke je "vivasvAna (sUrya) nA putra vaivasvata manunA baMdha thayuM ane hAthIne mATe gaDha banya. vaMzaja eTale ke pItAMga' ane dakSanI patnI "danu'nA vaMzajo - te dAnava ane e zyAmAM. A samIkaraNa karavAmAM Ave devo' ke pavitra lokone mATe "Diyin Din' zabda che. . te caMdravaMzI gorAMge te kekasaiDa'. sUryavaMzI pItAMge te jene saMbaMdha su ane deva' sAthe dekhAya che. cetana prANI megAIDa' ane dakSa prajApatinI patnI danu'nA zyAmagei te ' potAnA aMtaramAM che e artha batAvevA bit ast che. AmAM Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TeTa astitva atha' asli batAve che je meM asti 'che. 'Sand bhASA tema zabda ane mATe prayojAya che. mA Saad nA sabaMdha yu. zA~ sAthe pakaDAya che. prAkRtamAM sad thaI gujarAtImAM 'sA' maLyA ja che. vaLIate zabdano atha che' thAya che, jenA sakhadha saMskRta masti sAthe saraLatAthI pakaDI zakAya ema che. navAjo' ke navA sattA A inDiyansanI kevI rIte paDI haze? vaidika bhASA ke vaidika bhASAnA je Adima bhASAmAMthI vikAsa thayA che te bhASAne kAi zabda AnA mULamAM haze. A zabda sanAmAMnA 'nava' zabda prAcInatama bhAratIya nava zabda haze. jo nava + mAcItta - nayAyAta hoya hAya tA yajJa thaye ane tenA lepe A zabda maLI zake? te zuM A vasAhatIo amerikAnA pradezamAM chellA 'navA' AvelA haze ? ane e AdimAne nAnA ke meTa samUha jyAM bhAratIya bhASA khelAtI hatI te pradezamAMthI uttare AgaLa vadhI meriMganI sayAgIbhUminA vizALa paTa dvArA akSAA ane pachI keneDAnA vAyavya pradezamAMthI nIce UtarI utAha pradezamAM thatA keTalAya tyAM zakAyA ane khIjA nIce emejhonanA pradezamAM par3oMcyA jemAMnA jarA pUva bhAjI vadhI nyumekisakeAmAM pahoMcyA. nyumekisakAnI nIce dakSiNamAM madhya (gatAMkathI pU) zanivAre apeAre sAhitya, itihAsa, kaLA ityAdi mATenI, beThakanA pramukha prA. jyata kAr3ArI hatA, je saniSTha ane sAdhaka che, jaina sAhityanA UMDA abhyAsI che. prA. jayaMta kAThArIe kahyu` hatu` ke madhyakAlIna sAhitya vairAgyapradhAna ja che evA eka khyAla che. tethI vasa'vilAsa'nA "kartA jaina ke jainetara evA prazna thAya che. kharekhara teA keTalAka jaina sAdhukavioe paNa pAtAnI kRtiomAM jIvananA ullAsane gAyA che. akhA ane premAnada pUrve' thaI gayelA jayavaMtasUri nAmanA sAdhu kavie 'zRMgAra majarI' nAmanI kRti racI che. jemAM 2500 kaDI ane pa1 DhALa che. Arbhe tItha "karavaMdanAne badale sarasvatI. vadanA che. kRti bhAvacitraNapradhAna ane subhASitapradhAna che. zRMgAra majarI'nI nAyikA zIlavatIne zRMgAra 1150 kaDImAM vaNu vAyeA che. varSARtune viraha dAnA Alakhana tarIke vadhu vela AThu prakAranI viraha dazA vadhu ve che. / ',' sAtame jaina sAhitya samAroha ahevAla: gulAba DhaDhiyA tyAra bAda sAhitya vibhAgamAM anya vakatAoe potAnA nibaMdha rajU karyAM hatA. khabhAtanI ArasImAM jainanu sthAna' vize khelatAM zrI naTavaralAla esa. zAhe kahyu hatu ke, gujarAtanAM prAcIna nagaromAM trakhAvaTI-staMbhatItha -khaMbhAtanI gaNunA thAya che. khaMbhAtamAM traNa prAcIna jJAnabhaMDAro che. bhoMyarApADAmAM AvelA jJAna bhAramAM peNA traNase jeTalI tADapatrIya peAthIe che. khAravADAnA jJAnabhaMDAramAM vIsa haMjAra hastaprata che. gaNuM jIvana 21mI sadImAM jaina dharma vize khelatAM Do. kumArapALa rusAie tyAre vijJAnanI pragati karyAM paheAMcI haze tene khyAla ApyA hatA. 'trAnI khelakhelA vadhI haro pazu mAsa vadhu ekalavAyA anI jaze. hajI ApaNe jaina dharmanI vAto karIe chIe paNa ahiMsA ane karuNAno abhAva satra dekhAya che. 6 tA. 1-2-2 amerikAnA mekisakAne pradeza Avela che. tyAMnA mAyAnI bhASAnA hajI abhyAsa karavAnA cAga maLyo nathI, paraMtu enA mane maLelA vyAkaraNamAM bhAratIya bhASAnA nakAravAcI zabda mA jovA maLyA che. amerikana inDiyaneAmAM gaurAMgA ane pItAMgAnuM samizraNu, emAM zyAmagi samizrita thayA e pahelAnu che. eTale ke vedakAlanI pahelAMnI bhAratIya bhASA khelanArAomAMthI judA paDelA loka te A navAjo ane mAyA che. ane i. pU. 20,000 thI 10,000 sudhImAM, amerikAmAM AvI paheAMcelA. thoDA zabdonuM sAmya ApaNane bhAratIya bhASA kheAlanArI prajA sAthenA amerikana inDiyanenA saMbaMdha sUcavI jAya che. eTalu ja atyAre te pUratu che. mAyAenu vyAkaraNa teA mate maLyuM che, paraMtu enI gadya vAcanamALA ane kAza tathA navAjonAM vyAkaraNu gadya vAcanamALA ane za hajI meLavI zakayA nathI. inDo-yuropiyana bhASAzAstranA ADaMga abhyAsI eDavA sApira navAjonI gadya pAThamALAnuM sapAdana karyu che. emaNe rasa lIdhe che eTale jarUra emaNe prAcIna saMbaMdha viSe lakhyuM haze. ( kramazaH ) yuddhanA ochAyA heThaLa krutA vizvane ahiMsA, karuNA ane mAnavatAnI vadhu jarUra paDaze. jaina dharmonI prAcInatAnA ekeDemika purAvA' vize zrI nAnAlAla vasAe kahyuM hatuM ke, sauthI prAcIna jaina avazeSo mathurAnA kaMkAlI TIlAnA che. te vakhatanI mUrti emAM lachina nathI. bhuvanezvaranI hAthI guphAmAM samrATa khAravelanA mahattvano zilAlekha bhAratamAM jaina dharmanA phelAvA para prakAza pADe che. zrImad rAjacandra Azrama-agAsanA hastapratasaMgraha' vize prA. nilanAkSa paDayAe potAnA vakatavyamAM jaNuAvyuM hatuM ke, agAsanA uparokata saMgrahamAM gujarAtI 106, prAkRta 79, saMskRta 47, rAjasthAnI 15, vraja 2, prAkRta-gujarAtI 22, saMskRta-gujarAtI 5 tathA prAkRta saMskRta 8 hastapratA che. isvIsananI 15 mIthI 20 mI sadI sudhInI hastapratA A saMgrahamAM sacavAi che. alayacandra kRta svarAya patra' ane 'mahAdevAtriMzikA' (saskRta) jevI ejaina kRtio paNa ahI sacavAi che. 'jaina sTAtra-rasadarzana' vize DA. zekharacandra jaine peAtAnA vaktavyamAM kahyuM hatuM ke, staMtra e bhakitanI tIvratAnA AviSkAra che. e bhAvanAne viSaya che, buddhinA nahi. bhakta kavie stAtra sarjana samaye je bhAvasamudramAM DubakI lagAvI hoya che te anuvAda karanAramAM te samaye zI rIte Ave? eTale ja tAtrAvya mAtra kavitA nathI pazu maMtra-saMhitA che. bhaktAmara statra * saundalaharI jevAM statrAmAM dareka dho koi ne koi viziSTa siddha prayAga che. zrAddhaguNu vivaraNu' graMthanA 'paricaya ApatAM zrI jayendra zAhe kahyu` hatu` ke, vi. sa. 1498 mAM zrI jinamaMDanaNuMe A graMthanI racanA aNurtilapura pazumAM karI hatI. saskRtamAM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - tA. 1-2-86 prabuddha jIvana lakhAyelA A maMthamAM gRhastha zrAvakanA pAMtrIsa guNenuM varNana che. game tyAre e zailI paNa sAthe gaI haze. hindu, bauddha ane karavAmAM AvyuM che. A guNone mArgAnusArInA guNe tarIke jaina zAstrona glaeNkanuM paThana kaI rIte thatuM haze, uttarAdhyayana paNa oLakhAvavAmAM AvyA che. zrAvaka gRhasthanI suMdara vyAkhyA " sUtranuM paThana kaI rIte thatuM haze te jANI levuM joIe. ApavAmAM AvI che. * ,, hindu, jaina ane bauddha, traNe dharmo sAthe cAlatAM hatA. "jaina sajAnA pradAnanuM zraddhAMya adhyayana' vize belatAM ane ekamekamAMthI sAruM apanAvatA hatA. e kuMbhAriyAnA che. baLavaMta jAnIe prA. jayaMta koThArInI pustikA "mamma- maMdiranI pAchaLa joIzuM te gaNezanI mUrti che. AvAM aneka kAlIna gujarAtI sAhityamAM jenenuM pradAnane paricaya karAvyo pramANe maLI Ave. ApaNI bhAratIya tarIke ekamekanA hatA. A prakAzanathI madhyakAlIna bhASAsAhityanA itihAsane dharmene tulanAtmaka abhyAsa karIe te mATe A samAroha che. eka bahu mere vaLAMka maLe che. A pustikAmAM jaina - soSThimAM zrI amara jarIvAlAe sUcana karyuM hatuM ke, sAhityanI vividhatA, vipulatA ane sAhityika guNavattAnI meTAM zaheromAM, khAsa karIne muMbaImAM rIsarca insTiTayUTa sama carcA karI khare aMdAja darzAvAya che. itihAsamAM sthApIne skolarsa taiyAra karavA joIe. jJAnabhaMDAre vize vAte praveza nahi pAmela kaMi keTalAya saja ke ane kRtionI vigate thAya che paNa ene upayoga thato nathI. ApI che. 12mIthI 19mI sadI sudhInA gujarAtI bhASA saMgazvinA anya vaktAo sarvazrI kAMtilAla mahetA, muni sAhityanA vikAsane dazakAvAra ItihAsa jaina kRtione lIdhe zrI haMsa, paMDita nagInabhAI, gaNapatalAla jhaverI mRgendra zAha, maLe che. 2100 jeTalA madhyakAlIna sajakamAMthI 1600 jeTalA basaMtalAla narasiMhapurA ane cImanalAla pAlitANAkara hatA. saja ke jaina che. traNeka hajAra madhyakAlIna kRtiomAMthI beeka zrI sUryakAnta parIkhe zibira ane sijhiyama javAnI hajAra jeTalI racanAo jaina saja ke dvArA racAyela che. gujarAtI vAta karI hatI. eka ja jagyAe be-traNa divasa, zaherathI dUra sAhityanI AraMbhanI kRti "bharatezvara bAhubali rAsa" paNa jene maLI kaI khAsa viSaya para carcA thAya e jarUrI che. uttara saMjaka zalibhadrasuri dvArA racAyelI che. " gujarAta yunivarsiTI hemacandrAcArya yunivarsiTI' tarIke oLakhAvI - jaina sAhitya, itihAsa ane kaLA vibhAgamAM anya vakatA- joIe. e aMge mAtra jene ja nahi, sarve gujarAtIoe enA nIce mujabanA nibaMdhe rajU thayA hatA. jaina saMskRtinuM sarakAra samakSa rajuAta karavI joie. rakSaka sAhitya-prA. aruNa jozI, jaina stotra sAhitya * uttara gujarAta yunivarsiTImAM jaina cera sthApavAmAM Ave -. maNibhAI I. prajApati, "madevasUri -prA. Ara. pI. te sAruM evuM anudAna pate meLavI Ape ema zrI candrakAnta mahetA, "aprakAzita prAkRta zatakatraya eka paricaya'-che. premasumana gAMdhIe jaNAvyuM hatuM.' jaina, prabhu mahAvIranA prathama gaNadhara-zrI gautama svAmI - prA. tArAbena ra. zAhe saune AbhAra mAnyo hato. mahArAja'-zrI cImanalAla ema. zAha-kalAdhara." kannaDa bhASAmAM jaina sAhitya'- Do. kalAbena zAha, "Adhunika kalAmAdhyame ane samArohanA prathama divase pAlanapura pAse AvelI leka jaina dhama-prA. gulAba deDhiyA. niketana-ratanapura ane bAlArAma sadhana kSetra-citrAsaNInI A vibhAga mATe jemanAM nibaMdha maLyA hatA paNa je mulAkAta goThavavAmAM AvI hatI. ane vidyA maMdiranI judI vidvAno upasthita na rahI zakyA hatA temanA nibaMdha ane judI saMsthAonI mulAkAta paNa saue lIdhI hatI. kartAnA nAma A pramANe che. Ama jJAnavinimaya, jJAnavRddhi ane maMtrIne kSitija progresa opha prAkRta enDa jenijhama'-che. vidhAtA mizra, jaina vistAra sAthe sAtame sAhitya samAroha saMpanna thayo hate. dharmanI sthApanAne samaya'-zrI dinezacandra jeThAlAla khimasiyA, maryAdA mahotsava ke rathala aura unakA kAlAnukrama-zodha paraka adhyayana'- mANakacaMda nAhara, "saMsAra dAvAnala stuti"-haMsAbena pragaTa thaI cukayuM che- surezakumAra zAha, dhArmika zikSaNa-samasyA ane samAdhAna - jANItA tatvaciMtaka ane prabuddha jIvananA taMtrI kumArapALa vi. zAhe "hariyALI uphe avaLavANI'- prA. kumudacandra zAha, "samrATanAya samrATa-- jagadaguru zrI hIravijayasUra - sva. cImanalAla cakubhAI zAhe mukhyatve I. sa. paM. chabIladAsa ke. saMdhavI, "jaina kAvya prakAra-stavana' prA-kavina 1939 thI 1971 sudhInA samayagALAmAM lakhelA lekhanuM zAha, "sUtra kRtaginI eka gAthAnA pATha vize bhASAkIya samIkSA pustakaane AganA saMpAdananI jarUriyAta che. ke. Ara. candra, tatvavicAra ane abhinaMdanA jaina maMdiramAM sthApatya" che. priyabALA zAha, "jaina saMdhanA yazasvI saMdhanAyaka zrI sudhamAM svAmI -muni zrI vAtsalyadIpa. saMpAdake che. ramaNalAla cI. zAha A samArohanA banne vibhAga mATe 60 jeTalA nibaMdha pannAlAla ra. zAha ane ' , - prApta thayA hatA jemAMthI be beThakamAM 33 nibaMdho rajU " pro. gulAba deDhiyA ' . . thayA hatA. pAkuM bAIDiMga, pRSTha saMkhyA 176+8 kiMmata ravivAre savAre samArehane upasaMhAra karatAM adhyakSa zrI rU. 35/00 (TapAla kharca alaga). umAkAnta pI. zAhe kahyuM hatuM ke, ApaNe saue sAMpradAyika saMdhanA peTrane ane AjIvana sabhyone A purataka daSTi upara bahu bhAra na mUke joIe. bhAratIya saMskRtinA "ApaNe aMga chIe. vizALa . daSTi keLavavAnI jarUra che. dasa TakA kamizanathI ApavAmAM Avaze. A mATe saghana meM eka vAra bauddha sAdhuone gAna karatAM sAMbhaLyA hatA te | kAryAlayamAM saMparka sAdhave. . . : : ' , , vaidika gAnanI paddhati hatI. sAtamA saikAmAM cInamAM boddha dhama jaina Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - in R praya vana tA1-2- *. ', ' ' . . . . . . 'A 'jhabakAranA nibaMdha kAra - ja, baLavaMta jAnI - tAjetaramAM pragaTa thayela labdhapratiSTha sarjaka zrI rajanIkumAra tathya ane satyane jALavIne sAmagrIne rasakIya padAtharUpe mUkavAmAM paMDyAne lekhasaMgraha 'jhabakAra e hakIkate te aMgata nibaMdha rajanIbhAI purA saphaLa thayA che. e nirupaNane ja joIe. lalita nibaMdhane saMcaya che. tamArI AMkhamAM mane lAgaNInA egha dekhAya che. A nibaMdha e AtmalakSI sAhitya prakAra che. ApaNe tyAMnA sADAtraNa varasa me tamAruM mRdu, vatsalarU5 bharapeTa mANI lIdhuM gujarAtI aMgata nibaMdhe bahudhA binaMgata bAbatene aMgata che-have mArI aMtima kSaNe tamAre hAtha mArA hAtha upara anubhUtinA rUpamAM abhivyakita arpatA hoya che. pariNAme A rAkhajo, jethI janmajanma tamAre ja sAtha rahe." meM ene nibaMdhe dhAradAra, tIvra saMvedanAnubhava karAvanArA ke sparzadAyI kahyuM, "tuM sukhethI sidhAva. ciMtA na kara." eno hAtha pakaDI banI rahetA nathI "jhabakAre" e prakArano nibaMdhasaMgraha nathI lIdhe, bIjo hAtha enA mAthe pherave. beH nasIba haze evuM vidhAna karI zakAya evAM cakkasa prakAranAM tArkika te janmAMtare kayAreka pAchAM maLazuM. tuM mukta thaIne jAjA kAraNe paNa che. jIva, tAre paMtha prakAzathI jhaLahaLA. tAro paMtha prakAzamaya he. ( pitAnA anubhavajagatanA prasaMgane rajanIkumAra paMDayA eNe chelluM DacakuM khAdhuM ane gaI. enA maumAM meM pANI je rIte kalArUpa arpe che emAMthI emanI aMgata nibaMdha- Tayu, jIbha aMdara lIdhI. pipacAM baMdha karI dIdhA ane je sajana kaLAzakitanA darzana thAya che. cAdara tANIne ene cahero DhAMkI devA jAuM chuM tyAM ja mArI - "jha kAramAM kula 16 nibaMdho che. bahudhA keI caritra bebI pArula khelI uThIH "pappA jao, juo mArI bAne A nibaMdhamAM kendrasthAne hoya che. paNa e caritrane upasAvavA cahere kevA suMdara lAge che. pahelAM to e ja-nahIM pappA ?" mATe aMgata anubha, anya caritra ke paristhitinuM sajane A saMgrahanA bIjA paNa aneka nibaMdha, saMvAda, kayAMka teo kare che ane nirupaNu zailI e rItanI heya che ke sIdhuM kathana (suMdara padAvali) ane bahudhA prasaMgojanathI emAMthI vArtA na sarjAtAM ke caritra-nibaMdha na sarjAtAM aMgata nibaMdhanuM rUpa dhAraNa kare che. bahudhA sAMprata samayanI aMgata nibaMdha-lalita nibaMdha" sajAya che. avasthitine praNAvatAM A nibaMdhe eka rIte dastAvejI nibaMdha e hakIkataniSTha sAhitya svarUpa che eTale Alekha paNa banI rahe che. e rIte paNa mAre mana enuM bahuM vAbhAvika che ke emAM kalpanAprAdhAnya, varNanaprAcurya ke meTuM mUlya che. mAnavIya saMvedanAnA uddagAtA zrI rajanIkumAra alaMkRta gadya AvakArya na ja bane, kAraNa ke sarjakane upakrama paMDayAne A nibaMdha saMgraha "jhabakAra' koI paNa vyakitae hakIkatene prastuta karavAnuM hoya che. paNa ahIM sarjakanI vAMcavA jevuM che. zabdacayananI mAdhuryAtA - padAvali - sparzakSama che je AkhA nidhanI tathapUrNa sAmagrIne eka prakAranuM kalAkIya rUpa sAbhAra svIkAre apavAmAM paNa bahu moTuM kAraNabhUta tattva banI rahe che. mAtAnI sAthenA cAreka prasaMgane anuSaMge 8 uttarAyabhyayana ke sUkata vacana lekhaka-saMpAdaka : pU. munizrI lalitaprabhasAgara mahArAja mAtAnI tIvra smRtine abhivyakita apatI saMgrahanI prathama racanA "huM, bA ane asthi mAM sarjakane upakrama mAtra bAnI - pRSTha : 88 mUlya : 4-00 ja vAta kahevAnuM hovA chatAM e kRti bA viSayaka caritra prakAzaka : jayazrI prakAzana nibaMdha banI jatI nathI. ahIM pitAnI smRti, pitAnuM 22 e, budha estAgara lena, kalakattA-700009 anubhavajagata ane mAtAnuM mRtyu vagerene sAMkaLI letuM eka pratIkSA (vAvAjha6) ja rathaLa ane Akhare emAMthI upasatuM mAtAnuM caritra ane le. 5. munizrI caMdraprabhasAgara sarjakanuM bhItarI jagata ApaNA AsvAdane viSaya banI rahe che. pRSTha : 08 mUlya : ra. 10 - "pAnakharamAM divase vasaMtanA' mAnavIne TakAvI prakAzaka : upara mujaba rAkhanAruM baLa keTaluM ane kevuM prabhAvaka che enI pratIti # na priyate ' ' karAvate nibaMdha che. "gingolANuM" ane "nUrajahAMnI AMkhamAM le. priyadarzana (pU. paM. zrI bhadraguptavijayajI mahArAja) ' mAsu" nibaMdhe paNa e kATinA nibaMdhe che. vIsa varSa pRSTha : 119 mUlya : rU 10 pachI mAMthI rilAyansavALA zrI dhIrubhAI aMbANIne atIta prakAzaka: zrI vizvakalyANa prakAzana TrasTa, kaI nagaranI ane lekhakanI prakRti eka sAthe upase che. 'dIvanA dariyA kinAre pAse, mahesANA (u. guja.) pIna 384002 A nibaMdha zuddha praNayabhAvanAnuM baLavAna udAharaNa che. 4 jinavANI-Avaka dharma aura samAja saMgoSThI vizeSAMka | 'savitAnuM DUbavuM te' nibaMdhanI viSayasAmagrI e sarjakanI saMpAdakaH De. narendra bhAnAvata sukhyAta vArtA 'caMdradAha'nI. pregananTa memenTa che. A nibaMdhamAM prakAzaka: sanyajJAna pracAraka maMDaLa, bApu.bAra, jayapura-3 '. savitAbahena rANapurA ane dilIpa rANapurAnI sAthe sAthe sarjakanuM kALAjakura samavAyAgurUM . . . . . citta paNa AvikAra pAmyuM che. ahI kramabaddha rIte karaNane - saMpAdaka: pU. munizrI jaSNuvijayajI mahArAja - , parAkeTie pahecAya che. ane emAMthI upasatI dilIpabhAinI sthata sarjakanI nibaMdhalekhana kaLAnuM uttama udAharaNa che. pRSTha : 393 4 5 bAIkiMga ka mUlya : rU. 120 vAha rANA thI upasatI hiraNa che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-2 86 prazaha. jIvana 1 . saMghanA upakrame vidyAsatra saMkalana : De, saveza pra. vorA zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI susaMskRta praNAlIne anurUpa gujarAtI sAhitya pariSadanA pramukha padmazrI ke. kA. zAstrIne rava. maMgaLajI jhaveracaMda mahetA prerita vidyAsatramAM "prAcIna amerikana saMskRti para bhAratIya saMskRtine prabhAva" e viSaya para tridivasIya jJAnasatra yojIne ApaNI vidyA samRddhimAM viziSTa pradAna karyuM. prAraMbhamAM zrImatI kokilAbena vakANIe prArthanA rajU karyA bAda prA. zrImatI tArAbena zAhe zrI ke. kA. zAstrIne paricaya karAvatA kahyuM ke zrI zAstrI vizva kakSAe bhAratanuM pratinidhi va karI zake evA vidvAna che. saMghanA upapramukha zrI cImanalAla je. zAhe zrI ke. kA. zAstrIne AvakAratAM temane ekayAzI varSanA yuvAna tarIke biradAvyA hatA ane vidyAsatranA dAtA zrI joramalabhAInI saMskArapriyatAnuM abhivAdana karyuM hatuM. vidyAsatramAM hAjara rahela vidvAne ane jijJAsuone paNa teoe AvakAra A hate. vidyAsatra jevA prasaMge sva. cImanalAla cakubhAI zAhanA vividha viSaya paranA ciMtanalekhone saMgraha "tattvavicAra ane abhivaMdanAnuM maMgala prakAzana zrI kekA. zAstrInA varadda haste karavAmAM AvyuM. A pustakanuM saMpAdana che. ramaNalAla cI. zAha, pannAlAla ra. zAha ane prA. gulAba deDhiyAe kayu che. A pustaka aMge De. ramaNabhAIe lAkSaNika prAsAdikatAthI va. cImanalAla cakubhAIne smaraNAMjali arpatA kahyuM ke : emaNe lakhavA khAtara ke kevaLa prasiddha khAtara kadI lakhyuM na hatuM. prabuddha jIvana'nA teo taMtrI thayA eTale emane niyamita lakhavAnuM thayuM. A rIte I. sa. 1975 thI emanA dehatsarga sudhInA samayamAM prabuddha jIvanamAM lakhAyelA lekhene avagAhana ane "samayaciMtana ema be pustakamAM saMcaya thayela che. "prabuddha jIvananA prAraMbhathI eTale ke I. sa. 1939 thI I. sa. 1971 sudhImAM emaNe payuMSaNa vyAkhyAnamALAmAM ApelAM vyAkhyAne ke sAmAjika ke anya samasyAo para emaNe lakhelI noMdha "prabuddha jIvanamAM lekha rUpe pragaTa thaI hatI te lekhe haju sudhI granthastha thayA na hatA. uparokta be pustaka uparAMta A lekhane granthastha karavAne amArA jaina yuvaka saMghanI kArobArI samitie sarvAnumate nirNaya karyo ane Aje e pustaka "tattvavicAra ane abhivaMdanAnuM prakAzana thayuM che ethI AnaMda thAya che. rava. cImanabhAinI lekhana zailI saraLa ane gAMdhIjInI zailIne pratibhAva jANe emAM jhIlA hoya evuM lAge. emanAM lakhANemAM vizada ciMtana ane svastha saraLatA hatI. zrI ke. kA. zAstrIe pustakanuM prakAzana karatAM varSo pahelAM lAThImAM zrI cImanalAla cakubhAI sAthenI prathama yAdagAra mulAkAta, tyAra bAda sthapAyelA avicchinna saMbaMdhe, De. ramaNabhAI sAthenI gADha vidyAmaMtrI ane zrI ke. pI. zAha sAthenA vidyAthI vAtsalUnA saMbaMdhane ulekha karyo hate. sva cImanabhAInA pustakanA prakAzananI emane maLelI takane emaNe lahAvo je anubhava gaNuvyo hate. zrI ke. kA. zAstrIe traNa divase ApelA vyAkhyAna prabuddha jIvanamAM kramazaH pragaTa thatAM rahyAM che eTale emanAM vyAkhyAnane ahevAla ahIM Ape nathI. A traNa divasanAM vidyAsatranAM vyAkhyAne AvarI letA che. ramaNalAla cI. zAhane upasaMhAra-ravayaM eka kRti banI zake e saMyamita chatAM AmUla-rapaza hato. prastuta viSaya mATe zrI ke. kA. zAstrI jevA AMtararASTrIya staranA adhikArI vidvAna ja gya nyAya ApI zake ema Do. ramaNabhAI jaNAvyuM. kevaLa pUrvanAM purAtattavanuM jJAna hoya ke kevaLa pazcimanA saMzodhanamAM prabhutva hoya te "prAcIna amerikana saMskRti para bhAratIya saMskRtinI asara jevA viSayanI samatala rajuAta adhikAra ane pramANathI ne thaI zake che. ramaNabhAie paNa jAte vAraMvAra vizvanI jJAna -yAtrAo karI che. temaNe pitAnI amerikAnI mulAkAta A nimitte yAda karatAM jaNAvyuM ke peranI prajAmAM atyAre paNa ApaNuMsaurASTranI bolI jevA lahekA ane raNakAra anubhavI zakAya che. macchu-pichu lImA vagere prajA sUryaghaTikA vAparatI. temaNe AjenTinAnAM lA lATAnAM purAtattva jhimanI rasaprada vAta. karatAM jaNuvyuM ke mRtadeha sAcavavAnI vidyA ijiptamAM hatI te pahelAM leTina amerikAmAM hatI. kephInanI pracalita AkRtine badale ghaDA jevI AkRti rahetI. jene khamAsaNa kare. paMcAga namaskAra kare evI mudrAmAM zabane rAkhavAmAM Ave ane eva. zakho atyAre paNa lA hATA myujhiyamamAM AvyA che. jaina yuvaka saMghanA maMtrI zrI ke. pI. zAhanAM narma-mama yukata mIThAM AbhAra - darzana sAthe A avismaraNIya jJAna-sa pUruM thayuM. GS rAjakoTamAM asthi sAravAra kempa Inara vahIla kalaba, rAjakeTanA sahayogathI zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA upakrame che. je. pI. pIThAvAlA dvArA hADakAnI daranI sAravAra mATe tA. 20-1-'86 thI tA. 23-1-86 sudhI ema cAra divasa mATe jaina bhavana, 21, jAganAtha loTa - rAjakeTa khAte eka kempa yojavAmAM Avyo hate. semavArakA tA. 20-1-86 nA roja baporanA 4-00 kalAke zrImatI lakSmIdevI zivarAjasiMha jADejAe A kempanuM uddaghATana karyuM hatuM uddaghATana samAraMbhanA pramukha sthAne che. ramaNalAla cI., zAha birAjyA hatA. jayAre atithivizeSa tarIke zrI zazIkAnta--- bhAI ke. mahetA ane zrI ramaNikalAla nAgaradAsa zAhapadhAryA hatA A kempamAM Azare 600 dadIoe lAbha lIdhe hate.dararoja savAranA 9 thI rAtanA 11 vAgyA sudhI Do. je. pIpIThAvAlA daradIone tapAsI mArgadarzana ApatA rahyA hatA A kempa mATe muMbaIthI De. ramaNalAla cI. zAha. saMjaka zrI pravINabhAI maMgaLadAsa zAha, sahamaMtrI zrImatI nirubena zAha, athi sAravAra kendra, pAlanA saMyojaka zrImatI paNulekhAbena dezI ane zrI uSAbena mahetAe A kempano saphaLatA mATe jahemata uThAvI hatI. e ja rIte Inara vahIla : kalabanI bahene zrImatI bhAratIbena taLI, zrI tibena dezI ane zrI nayanAbena koThArI A kempa mATe satata kAryaza: rahyAM hatAM. * asthi sAravAra kendra, vile pAlaDI "saMgha'nA upakrame che. je. pI. pIvAlA dvArA hADakAnA daranI sAravAranuM vile pArlAmAM kendra zarU thayAne eka varSa pUruM thayuM che. dara mahinAnA chellA zanivAre baporanA 3 30 thI 00 * sudhI che. je. pI. pIThAvAlA-niyamita sevA Ape che ane dara zanivAre sarerAza 4 daradIo lArbha le che. A kendranA saM ta tarIke zrI pravINabhAI maMgaLadAsa zAha ane zrImatI paNuM lakhAbena dezI kAryarata rahe che. vile pArlA uparAMta dara ravivAre savAranA 9-00 thI 1-00 sudhI che. je. pI. pIThAvAlA "sanA . kAryAlayamAM paNa sevA Ape che. " Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 prabuddha jIvana tA 1-2 86 pazcimanA gAMdhIdhelAo ja pareza - vaidya : ja ApaNe tyAM gAMdhIjInuM nAma calaNI nANuM che te vAta bahu ke paddhatimAM kayAreka pazcima raMga bhaLI jAya vAra kahevAI che. temAM eTaluM umeravA jevuM che ke e paNa khara-khAsa karIne amerikAmAM. tyAM ahiMsaka satyAgraha'nI beTA rUpiyA jevuM." beTe sikake vyavahAramAMthI bahAra na jAya, khAsa tAlIma apAya che-ane tAlimano gALo weekendnA be divasa! kedha jItavAmAM . AkhI jiMdagI ochI paDe tevuM paNa ulaTa jaladI jaladI phare. tene pitA pAse keNa rAkhe ? mAnIe eTale ApaNane A jhaDapa gaLe na Utare paraMtu e te te kheTa jAya. gAMdhInuM evuM ja che; te nAma AtmasAta yAda rAkhIe ke tAlIma daramyAna e prekiTasa paNa karAvAya che karavAmAM te duHkhane vepAra che. mAtra samAjanA vyavahAramAM ke pelIsa tamane mAre tyAre sAmA na kema thavuM! be dahADAmAM tenuM nAma reDavyA kare. ene vaTAvanArAonAM manamAM eka ahiMsA bhale gaLathuthImAM na Utare paraMtu ahiMsaka rIta uparano. zaMkA haMmezAM hoya che ke AjanA yugamAM e DosAnI saMdarbha teone bharose te vyakta thAya ja che. (A mujaba sAmAM na egyatA (Relevance) kharI? gAMdhInuM nAma na lenArAone thavAnI vAta uparathI svAbhAvika rIte ja ApaNane dharAsaNune te A bAbata zaMkA nathI, khAtarI ja che ke pazcimanI saMskRtinA satyAgraha yAda Ave. hAtha paNa UMce karyA vinA lAThI khAnArApravAhamAM vahetA samAjamAM gAMdhInI rIte have na cAle. gAMdhIjInuM enI jigarathI patrakAra milara khUba prabhAvita thayA hatA te vartamAna saMdarbhamUlya che. tema kahenArA paNa e tane upayoga amerikana ja hete !) zAMti 5ra ane aNuzastro viruddha gIta mAtra seminAromAM kahevA pUrato ja kare che. paNa joDAya che ane tenI pustikAo veMcAya che, e paraMtu hamaNu eka taka maLI pazcimanA lene maLavAnI. tava paNa bhAratanI gAMdhIvAdI caLavaLanI rItanI ghaNuM jeo gAMdhInI rItamAM mAne che ane tene vyavahAramAM paNa najIkanuM lAgyuM. apanAve che. prasaMga ho "yuddha virodhI AMtararASTriya" (War keTalAka lo ke te atyAre evI paddhatio zodhavAmAM vyasta Resisters' International) nAme saMrathAnAM trivArSika che ke je deza-deza vaccenA jhaghaDane paNa ahiMsaka saMrakSaNa saMmelanane. surata pAse veDachI khAte saMpUrNa kAti vidyAlayanA mArge nIpaTAvI zake. ahiMsA parane teone pUrNa bharose nejA heThaLa svarAja AzramamAM A nimite khAsAM savA- nIcenA phakarAmAMthI vyakata thAya che. A lakhANa IglenDathI * a pazcimIo Avela bhArata tathA pazcimanA pratinidhiomAM nIkaLatI pIka nyUjha' nAme patrikAnI jAherAtamAMthI lIdhuM che. trIjA bhAganA yuvAna hatA trIsa varSanI AsapAsanA. "...ApaNe Ane kAntikArI ahiMsA kahIe chIe. vizvane badhAM A konpharansa mATe Avela tethI zAMticAhake hatA badalavA mATe ApaNe pasaMda karelI paddhatimAM ja ApaNane kevuM te te kharuM ja, paraMtu ApaNuM saMdarbhanI vAta e che ke vizva joIe che tenI daSTi vyakata thaI jAya che tevuM ame temAMthI ghaNA evAM jUnA kAryakartA hatA, je zAMtinI mAnIe chIe. je hiMsAnA mALakhAne pahoMcI vaLavuM hoya prApti mATe ahiMsaka satyAgrahane mArga le che. gAMdhInuM nAma te saMdharSanI ahiMsaka rIte ja vikasAvavI joIe.' be vAkyamAM laIne ke lIdhA vinA ja e leke pazcimamAM paNa gAMdhInuM AkhA gAMdhIne vyakata karI dIdhuM hoya tevuM na lAgyuM ? sAmprata saMdarbhamUlya che tevuM puravAra karatA leke che. jarmanIthI jAlima sarakArane kara na bharavAnAM kheDA - bAraDelInAM AveluM eka cAra IcanuM sTIkara mArA hAthamAM che. tenA jemanuM jeDIyu tAva paNa tyAM che. amerikAnI sarakArI AvakanA upara gAMdhIjIne pheTe che ane jarmana bhASAmAM teonuM eka 66 TakA AvakaverAmAMthI Ave che. ane e AvakamAMthI avataraNa che, "zAMtine keAI mArga nathI- zAMti pite ja eka moTe bhAga zastra banAvavAmAM, yuddhanI taiyArImAM jAya che. mArga che. mAtra zAMti sthapAya te paNa vizvanA bIjA keTalAya mATe yuddhane virodha karanAra Avakavero na bhare te eka prakArane prazno ukalI jAya te bAbata e lokenI zraddhA AmAM vyasta satyAgraha thaye. eka bhaI cAnsanI mulAkAta thaI jemaNe 9 thAya che. varSathI kula maLI 25 hajAra Dolarane Avakavere nathI bha. yuropa ane amerikAmAM yuddhanA virodhanuM eka pAsu (Avakavere. nahI bharanArA te ahIM paNa che, paNa tene gAMDAdhelA. [atyAre paramANu zane virodha che, khAsa karIne yuropa te na kahevAya, kAraNa ke vere nahIM bharavAnAM pariNAma bhogavavAnI madhyama renjanAM misAIlanuM kendra (zastradeDanI bhASAmAM thiyeTara) taiyArI teomAM nathI hotI.) eka iTAliyana bhAInAM pustaka A sababa japta thae te pustake pAchaLa bajAramAM gayAbanyuM che tethI AvAM zastra thANuMonI sthApanA aTakAvavI lene e pustake lIlAmamAM na kharIdavAnI vinaMtI karavA! 60 e ja ghaNuya jAnuM mukhya kAryuM che. A sAme dekhAve te varSa pachI rAsa-bAraDolI tyAM punarjivita thayAM hoya tevuM A thatA ja rahe che. e ahiMsaka rasto kharo paNa tene kaMI sAMbhaLatAM lAgyuM. satyAgraha na gaNAya; ane enI asarakArakatA paNa ochI. kharuM pitAnAM pagalAnAM pariNAma bhogavavAnI vAtanuM sauthI dabANa te satyAgrahathI ja Ave. satyAgraha eTale jemAM bhAga meTuM svarUpa te milITarImAM na joDAvAnA satyAgrahamAM yuropamAM lenAranI sahana karavAnI bhAvanA vyakata thAya che. yuropanA yuvAne lagabhaga badhA ja dezamAM pharajiyAta lazkarI sevA niyama che. A mAge gayA che. misAIla lAvatAM vAhano nIce sUI javuM, je leke aMtarAtmAnA avAjanA kAraNe yuddhane aniSTa mAnI zastra thANunI AjubAjunI jamIna kharIdI laI sarakArane AvI sevA ApavA taiyAra na thAya teone daMDa ane/athavA soMpavAnI nA pADavI (ke jethI thANune vistAra na thAya) vagere prakAre pracalita che. A mATe bhAI-bahene tAlIma paNa le che; sajAnA paNa kAyadA che. AvA, aMtaHkaraNanA avAjane zibira paNa kare che. A pAsuM ApaNe tyAM cAlatI sarvodaya kAraNe virodha karanArAonI AkhI jamAta che je hasate paddhati jevuM ja bhAse che. (anusaMdhAna pRSTha 184 upara) mAlika zrI muMbaI jana yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI. roDa, - muMbaI-400 004. Te. naM. 350296 mudraNasthAna : deDa prinTarsa, jagannAtha zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - 400,004 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH. By / South 54 Licenca No.: 37 | LE SIT * , T - ( prabuddha jIvana * TIE TA i prabuddha jaina'nuM navasaMskaraNa vaSa:4pha aMka: 20 muMbaI tA. 16-2-86 chuTaka nakala rU. 1-50 muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra vArSika lavAjama rUA. 30/ paradezamAM era meila 20 12. sI meila 215 4 9 taMtrI ramaNalAla cI. zAha pipanI bhAratanI mulAkAta ravivAra, tA. 9mI phebruArIe bapore muMbainA AcaM- vAjabI che ? ane nimaMtraNa Ape te sarakAre ke te dhArmika bizapanA nivAsasthAnanI bAjumAM AvelA hAlI neIma kathiDrala'mAM vaDAe pitAne kAryakrama ke goThava joIe? e praznonI khristI ane anya dharmanA keTalAka nAgarike mATe nAmadAra carcAmAM ahIM ApaNe nahIM UtarIe. pipane maLavA mATenI eka nAnI sabhAnuM Ayojana karavAmAM I. sa. 1964mAM yukephisTika kAMgresa vakhate te samayanA AvyuM hatuM, jemAM emanA nimaMtraNathI mAre upasthita rahevAnuM pipe bhAratanI mulAkAta lIdhI hatI. tyAra pachI A bIjA thayuM hatuM. pipe bhAratanI mulAkAta lIdhI. sAmAnya rIte agAunA varSomAM paSa ja jAya che tyAM mAMdA, azakta, apaMga, vRddha evA pipa veTikana zaheranI bahAra khAsa jatA nahIM. vartamAna mANasane mAthe hAtha mukI nirAMte UbhA rahI vAtacIta karI samayanA pepa jona pola bIjAe duniyAnA dhaNu dezanI AzIrvAda Ape che A sabhAmAM paNa emaNe jatAM mulAkAta lIdhI che, bIjA dezanI mulAkAta levAnuM ema saheluM ane AvatAM keTalAka AmaMtrita sAthe hAtha milAvavA nathI. surakSA mATe ghaNI sagavaDa karavI paDe. kayAreka jAna paNa uparAMta e pramANe vRddho, mAMdAo vagerene AzIrvAda jokhamamAM rahe. pipa jona pilaH bIjA e rIte nirbhaya che. ApyA hatA. sabhAmAM pitAne TUMkA vakatavyamAM emaNe zAMti atyAra sudhImAM temanuM khUna karavA mATe traNeka vAra prayAsa thaI ane mAnavatAnI vAta karAvI hatI pipane najIkathI maLavAne cUkyA che. emanuM AyuSyabaLa eTaluM lAMbu che ke zarIramAM A eka viziSTa anubhava hatA. goLI vAgavA chatAM teo bacI gayA ane pUrI svasthatAthI jIve * pepe jemane mAthe hAtha mUkIne AzIrvAda ApyA evI che. teo lekenA ToLAmAM jaIne dInadu:khiyAne mAthe keTalIka vyakitaonI AMkhamAM harSanAM AMsu AvyAM. eka dharmanI hAtha pheravatA jarA paNa acakAtA nathI. mRtyune teo Dara sarvocca, pavitra, bALabrahmacArI evI vyaktinuM sAnnidhya rAkhatA nathI, surakSA mATe vadhu paDatI vyavasthA paNa temane pivitra, zAMta ane preraka vAtAvaraNanuM nirmANa kare che. eve gamatI nathI. pitAnuM khUna karavAno prayatna karanAra, gunegAra prasaMge evI vyakitanA darzanathI koIne mAMya thAya ke AMkhamAM kedIne jelamAM jaIne teo mAphI ApI A myA che. gunegArane harSAzru Ave ke jIvananI dhanyatA anubhavAya ema kaI sajA na thAya tevI bhalAmaNa paNuM temaNe karelI. kSamAnI thavuM svAbhAvika che. keTalAMka varSa pUrve dalAI lAmAne bhAvanAne temaNe jIvanamAM sArI rIte utArI che. maLavAnuM thayuM hatuM tyAre emanAM darzane AvelAM eka khristI dharmamAM judA judA pathamAM mukhya paMtha ramata bahena darzana karatAM ja dhrusake dhrusake raDI paDelAM e prasaMganuM kethalikane rahyo che. duniyAnA aneka dezomAM khristI dharma smaraNa tAju thayuM. gAMdhIjIne maLavA AvatI kaI kaI vyakitao patharAya che. lagabhaga 80 karoDa jeTalA leke remana kethelika emane pahelIvAra rUbarU maLatI tyAre teonI AMkha bhInI thaI dharma pALe che. e dharmanuM vyavasthAtaMtra bahu saddhara ane jatI evuM sAMbhaLyuM che. sAcA mahApuruSanuM A eka kudaratI saMgIta cheH lakSaNa che. jemanA jIvanamAM jagatanA tamAma jIvo mATe pinI cUMTaNI lakazAhI Dhabe thAya che. ane saca paddha prema ane karuNAnA bhAva satata vahyA karatA hoya temanA pipanuM hovAthI te eka ja vyakitanI AjJA badhA leke uThAve sAnidhyamAM apAra zAMti anubhavAya che. pAtaMjala yaMgasUtramAM che. eMzI karoDanI prajA upara eka ja dharmagurunI sattA cAle kahyuM che ke evA mahAna dharmapuruSonA sAnidhyamAM mAtra evuM, mAtra khristI romana kethalika saMpradAyamAM ja jovA maLe manuSya ja nahIM, pazu-pakSIomAM paNa raheluM kudaratI vera zamI che, anya koI dharmamAM nahi duniyAnA bIjA ghaNA badhA jAya che. dhamAM guranI gAdI mATe be samartha vyakitao vacce - pipa. jota pila bIjAnI bhAratanI mulAkAta bha rata sarakAranA jyAre vivAda ke rapardhA thAya che tyAre kaTAM paDe che. nimaMtraNathI vejAI hatI. binasAmprayika rASTra koI eka samaya jatAM e dhamanuM saMgaThana zithila thaI jAya che romana dhamanA vaDAne A rIte nimaMtraNa Ape e keTale aMze kethalika saMpradAya sAme rAjyasattA taraphathI ke baMDakhara jUtha ke Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praha jIvana ' , tA 16-2-89 baMdUkanA jore dharmAntara karAvavAnA divase adazya thaI gayA. kuTila khaTapaTa karI dharmAntara karAvavAnI pravRtti paNa ghaNI ochI thaI gaI che. vyakita dharma parivartana svecakoe samajaNapUrvaka kare ene virodha bahu na hoya. dharmAMtaranI pravRttione rAjakIya rU5 apAya ane malina baMDakhera vRttine piSAya te te bhayasthAna sAme pratyeka rASTra jAgRta rahevuM ghaTe. ' nAmadAra pipanI bhAratanI mulAkAta remana kethalika carcA pUratI ja ghaNuMkharuM maryAdita rahI. e eka daSTie iSTa gaNAya te anya daSTie te bahu AvakArya na lekhAya. bhAratanA remana kethelika devaLe vacce matabhedo ochA thAya ane ekatA sthapAya e eka Azaya paNa A mulAkAtane hatuM ema kahevAya che. te paNa. agAuthI AyeAjana karIne, sarakAre pote ja saMmati meLavIne evAM anya dharmasthaLonI pipanI mulAkAta goThavI hatI te. paraspara dhArmika samabhAva poSavAmAM te sAruM nimitta banI zakata. nAmadAra pipe jAheramAM khristI dharmanA guNagAna ke khristI dharmanA pracAranAM vAkayo na uccAratAM, zAMti, mAnavatA, saMskAritA ane lokakalyANanI sarvasvIkRta evI vAta uccArI e kharekhara khUba AvakAradAyaka che ane emanI pratiSThAne baDhAve evI che. vyakitao taraphathI AvA jhaMjhAvate UbhA nathI thayA ema nahi, paraMtu kALabaLe e dharmasattA Aja divasa sudhI TakI rahI che. ene artha e nathI ke enA vyavasthAtaMtramAM je kaMI badhuM thAya che te saMpUrNa ane AdarzarUpa che. vastuta: ITalImAM veTikana zaheramAM A taMtra AveluM che. ane saikAo thayA, ITAliyana vyakita sivAya bIjI koI vyakita pApa na thaI zake evI rIte vadhumAM vadhu kArDinale ITalImAMthI nImI potAnI bahumatI sAcavI rAkhavAnI kuneha Aja divasa sudhI cAlI AvI che. A vakhate pahelI vAra kaI ITAliyana kArDinalane pipa banAvavA mATe jarUrI bahumatI sadhAI nahIM, ane pilenDanI eka vyakita pepa banI ghaNune Azcarya pamADanArI paraMtu bAhya jagatane mATe atyaMta AvakArya evI A ghaTanA banI che. iTalI bahAranI vyakita pipa banI. ene artha e thayo ke pilenDanA A pepanA cAritryane prabhAva ghaNuM badhAM kArDinala upara bahu moTo have joIe. pinI cUMTaNI kArDinale kare ane pipa eka gorI vyakti hevI joIe evA svAbhimAnapUrvakanA Agrahane kAraNe lagabhaga bIjA vizvayuddhanA samaya sudhI kALI cAmaDIvALA pAdarIne kArDinala banAvavAmAM AvatA na hatA. have binagarA kArDinalonI saMkhyA vadhavA lAgI che. te paNa gorA kArDinalonuM bahumatIpUrvakanuM varcasva eTaluM badhuM che ke najIkanA bhaviSyamAM koI habasI kArDinala, bhale game teTalI pavitra ane sauthI samartha vyakti hoya te paNa te pipa bane evuM rUDhicusta yuropIya mAnasa haja svIkArI zake tema nathI. romana kethalika pAdarIoe khristI mane pracAra karavAne mATe saikAothI AkhI duniyAmAM pitAnA mizanarIone mekalyA karyA che. AphrikA ane eziyAnA dezamAM nirdhana AdivAsI vistAra e emanuM savizeSa lakSya rahyuM che. garIba lekene anna, vastra ane rojInAM prabhane ApIne dhamAMtara karAvI levAnuM kAma jema saheluM nathI tema agharuM paNa nathI. vyavasthita saMgaThita prayAsa ane kayAreka rAjyasattAne sahAre e badhA uparAMta pitAnA aMgata sukhane bega ApI aneka hADamArIo veThI dharmAtara karanArAo mATe marI khUTavAnI mizanarI pAdarIonI tamannAne kAraNe kAraNe e dhamane pracAra duniyAmAM bahu meTA pAyA upara thayuM che. IslAma, hindu, ke bauddha jevA meTA dharmo pAse vyavasthita ekacakrI pracArataMtrane abhAva, aMdara aMdaranA jhaghaDA ane Adharmika baMdhuo pratyenI upekSAne kAraNe bIjA koIka kAvI jAya che temAM temane vAka jovA karatAM pitAne vAMka je e vadhu vAjabI gaNuya. hindu dharme varNAzramanI vyavasthA karI zudrone upekSApUrvaka je ghara anyAya aneka saikAothI kya karyo che tenuM pariNAma tene bhogavavA mATe taiyAra rahevuM joie. vartamAna samayamAM duniyAbharamAM tamAma vargomAM dhArmika jAgRti AvI che. e jotAM dhamaranI pracArAtmaka pravRtti have pahelAM jeTalI joradAra te na ja cAle e dekhItuM che. koI vyakti ravecachAe dhamatattvane abhyAsa karI samajaNapUrvaka dhamaparivartana kare e judI vAta che. ane nirdhana lAcAra lekanI lAcArIne dharmAntara mATe lAbha uThAvAya e judI vAta che.' talavAra ke - duniyAmAM dharmo ghaNA che ane lagabhaga badhA ja dharmomAM ekathI vadhu phaTa che. jIvanane unnata banAvanAruM tattva te dharma che. eTale dhama pite visaMvAda, kalaha, saMgharSa, azAMti ke yuddhanuM nimitta na banatAM prema, bhAtRbhAva, dayA, mAnavatA, sevA ityAdinuM nimitta banI rahe e vizvanI naMtika staranI prAthamika AvazyakatA che. dharma manuSyane AdhyAtmika stare laI jAya e ethIya vadhu ISTa vAta che. jemaNe potAnA jIvanamAM dhamane sAcI rIte utAryo che evA pratyeka dharmanA sarvocca dharmaguruonuM e parama kartavya che. vartamAna samayamAM rAjyasattA AgaLa dharmasattA kacaDAtI jAya che. rAjyasattAo paNa binasAmpradAyikatAne nAme adhAmira katA dharmavihInatAnuM valaNa apanAve che. dharmasattAne rAjyasattA. upara sarakhe prabhAva paDe. rAjyasattAne yogya mArgadarzana ApI zake ane samaya jatAM dharmasattA ane rAjyasattA vacce AzarUpa ekatA sadhAya te jagatanA tamAma leke mATe bhautika, naitika ane AdhyAtmika kalyANanuM kArya saraLatAthI thaI zake. -ramaNalAla cI. zAha sAbhAra-svIkAra 4 padaNNayasuttAI saMpAdaka : ravargastha pU. munizrI puNyavijayajI mahArAja tathA pati amRtalAla bejaka pRSTha : 530 * pAkuM bAIDiMga * mUlya : 80-00 prakAzaka : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ogasTa kAMti mAga, muMbaI-400036 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA 16-2-86 prabuddha jIvana amerikAmAM Adima vasAhatIonA praveza " ( gatAMkathI pUNa) ke. kA. zAsrI dhArmika mAnyatAo : lagabhaga cAlIza hajAra varSathI lai i. pU. sAtamA-AmA saukA sudhImAM eka khAjI dakSiNa amerikAnI hAna'nI bhUzira sudhI, bIjI bAju pazcimanA vesTa inDijhanA TApuomAM ane kaneya sahita uttara amerikAnA ATalAnTika mahAsAgaranA kAMThA sudhImAM vistarelA A kahevAtA inDiyanonI dhArmika mAnyatAo paNa dhaNI kheMdhI vikasI hatI, je speniza lekAe "ane pachI bIjA yurepIya dezAnA sAhasikAe peAtAnI sattAmAM emanA pradeza kabaje karyAne meTI sakhyAmAM khristI dharmanA paNa anuyAyI batAvyA chatAM paNa A dezI inDiyanonI amuka dhArmika mAnyatAo avicchinna jaLavAi rahI che. yuropIya vidvAnAe emanI dhAmi'ka mAnyatAone paNa abhyAsa karyAM che. mukhyatve madhya amerikAnA mekisakAnA mAyA ane emanA anugAmI AjhateAnI tema uttara amerikAnAvAsIomAMnAM nAhuA inDiyaneAnI dhArmika mAnyatAone abhyAsa thayA che. jyAM na hatu. AkAza ane na hatI pRthvI tyAre izvaranA prathama zabdanA dhvani UThayA ane eNe potAnA paththaramAMthI potAnI jAtane chUTI karI tathA potAnI divyatA jAhera karI. jotajotAmAM zAzvatatAnI vizALatA meTI bhayAnakatAnI sAthe dhrujI UThI. izvaranA e samayane zabda kRpAnuM mApa hatA, izvare pahADAnI karoDarajjune toDI nAkhI ane phADI nAkhI tyAM kAne janma thayA ? kANu ? he pitA ! ene tane khyAla che: AkAzamAM je sakSma tattva hatu. te astitvamAM Avyu.' A prakAranI mAnyatA mAyAe ane nAhunI che. ni:zaka rIte ee ekezvaravAmAM mAnanArA hatA. ane sRSTine *utpanna karanArA mahAna devanA trikAlASya svarUpa svIkAratA hatA, emanI nAza ke pralayanA viSayamAM paNa evI mAnyatA hatI ke pralaya thatAM sRSTi krI astitvamAM Avaze. dhAtA thayA pUrvam jIvayaMt saja ke jevI pahelAM hatI tevI sRSTinI racanA karI. badhA caMdra, badhA varSa, badhA divasa, badhA vAyu pUrNa thai jaze ane cAlyA jaze. badhuM ja lAhI ane zAMtasthAne paheoMcI jaze ke je pramANe enI sattA ane gAdI para pAMca che. jemAM sUryanI kRpAne mAyALutAne anubhava thatA hatA te samaya mApamAM rahelA hatA. daivatrayInI bhavyatAnA vakhANu karI zakAya, jemAM te samaya mApamAM rahelA "hatA. tArAnu mukhya sacAlaka sthAna pelAenI upara dRSTipAta karI zake, jemAM tevA samaya mApamAM rahelA hatA. ane enA dvArA potAnI sahIsalAmatI upara saMbhALa rAkhI zakAya e rIte tArAomAM vITaLAine rahelA devA tArAone vize vicArI zake.' A mAnyatA pramANe samaya mApamAM rahelA che. ane emAM badhA samAI rahyA che e khatAve che. pradhAna eka dhruva hovA chatAM traNa deva (Trinity)nI mAnyatA paNa hatI. A traNa davA kANu che enI spaSTatA nathI. eka mAnyatA e paNa kahI jAya che ke 'samagra vizva kAcaNAnI - kadAca cAra kAcabAnI pITha upara rahela che, je kAcabA kampAsanAM binduonA khyAla Ape che. ane e taLAva 3 195 upara tarI rahyA che. bhAratIya mAnyatAmAM matsyAvatAranI sAthe Ane sarakhAvI zakAya, ke je matsya samudramAMthI UbhA thayela manAyeA hatA. mAnavanI utpattinA viSayamAM evI eka mAnyatA prava`te che ke eka divase sUrya' khANa pheMkayu ke je khaDaka para phATayuM. emAMthI eka puruSa ane eka strI pragaTa thayAM. ema apUrNa hatAM. mAthuM ane keDathI uparanuM dhaDa hatuM, keDanI nIcenA avayava nahetA. cakalInI jema e jamIna upara kUvAM. e kheu jyAre jA gAM tyAre mAnava jAtinA pahelA pUrNa mAnavane janma ApavA zakitamAna thayAM. rasika vAta te ahIM e che ke prANanI dRSTie- AtmAnI daSTie keDanI uparanI bhAgamAM rahe che ene jyAre premapUva ka gADavAmAM Ave che tyAre bhautika svarUpamAM rahadhArI banI rahe che. upaniSatI, puruSa ane strInA yugmane AraMbhamAM savAnI vAta sAthe Ane thoDA meLa maLe che. jIvAtmAnA viSayamAM kreTalIka mAnyatA jANavA jevI che. ekasAkAnA entala inDiyana kahe che ke mAsanA AtmA enA hRdayamAM athavA te zvAsamAM rahe che. ane ene mAnavatA AkAra che. jyAre mANusane mRtAtmAe vize svapna Ave che tyAre e pelAonA AtmAne jue che. svapna daramyAna AtmA potAnA dehano tyAga karIne pachI bIjA AtmAone maLavA jAya che. AtmAthI alaga ane bhautika deDane ochAmAM ochA aMdhAIne mANasane samaja ane niSNu che ke je mAthAmAM rahe che paNa je potAnI icchA mujaba Ave che ane jAya che. udAharaNa tarIke vyakita mAnasika rIte kAi eka sthaLane vicAra kare ane thADA samaya mATe kalpanAmAM vihAra kare madhya mekisakAnA medAnamAM rahetA etAnI inDiyana mAne che ke AtmA dehanI sAtheAsAtha maraNa pAme che, paraMtu mekisakane ane AnAhuAkamA khIjA lokonA mata che ke AtmA amara che. yuddhamAM avasAna pAmelA sainikA ane bALakane janma ApatAM maraNa pAmelI strI sUryanA nivAsasthAnamAM pahoMce che ke jyAM ee sukhapruvaka sadAne mATe rahe che. e sainika dararAja sUrya janma Ujave che. jayAM emane pelI strIonI mulAkAta thAya che. jeo sUryane pazcimamAM astatA tarapha laI jAya che. cAra varSo sudhI A pharaja bajAvyA pachI sainikA ane e strIonA AtmA vAdaLAMonI sapATI upara nivAsa kare che. emanu' suMdara pIchAM ane madhurAM gAtavALAM pakSIomAM rUpAMtara thAya che. ane e phUlA upara mukatatAthI UDe che. ane emAMthI madhu cUse che. janma dhAraNa karyAM pachI puNyazALI AtmAe pakSImAM athavA uccatara pazuomAM nivAsa kare che, paraMtu sAmAnya leAkAnA AtmA jIvajaMtuomAM AvI rahe che. ': ' - M mekakata inDiyana mAne che ke pahADonA UMcA amArA vistAramAMnI guphA svaganA daravAjo che. emAM e loko potAnA 'saba'dhIo mRtAtmAonA maDadAM dATe ke jethI karI sukhI bhUmi Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazuddha jIvana upara emanA mAga vadhu saraLa bane. Ama AtmAnA viSayamAM inDiyanAmAM vividha mAnyatAo pravatatI hatI. vyaktinA jIvanamAMnA AcaraNa upara mRtyu pachInA bhaviSyane AdhAra rahe ane mAnava vana rIte maLe ke na maLe aneA AdhAra rahe. A uparathI eka vAta spaSTa thaI zake che ke amerikAnA A vasAhanIe AtmAne amara mAnatA hatA. ane kama* pramANe karI deha dhAraNa karavA paDe ke na paDe evuM svIkAratA hatA. Ama kama' ane punaHjamanA siddhAMta bhAratIya mAnyatAmAM che te A prajAmAM paNa jovA maLe che. pAMca sUkSmanI anuzruti : nAhuA inDiyAnI eka mAnyatA cheH pAMca yugamAMnA cAra tA dI'kAla upara nAza pAmI cUkyA hatA. ane emanA pahelA acce tene cittAnA dhATanI amerikana jaMgalI bilADInuM pratIka ApavAmAM AvyuM. A pazuAmAM ane aMdhakAramAM rahelI preraka zakitanuM sattAkAya hatuM. enA eka paNa mAnava rahevAsIne nAmudra thavAmAMthI bacAvavAmAM AnyA nahAtA. pelI jaMgalI bilADI e badhAMne gaLI gaI hatI. e pachI pavitra AtmAnA yugarUpa vAyunA sUrya' AvyA, je eka cekakasa tithie-tArIkhe dehadhArI thayA. paraMtu jarUrI evA mukata karanArA siddhAMta kSaNavAra mATe gerahAjara hatA ane e yuganA mAnavAnuM vAnaromAM parivatana thayuM hatuM. AnA pachI varSanA sUya, agninA sUrya' AvyA, paraMtu enAM prANI sahIsalAmatI mATe UDI javA zaktimAna thayAM hatAM. cAra sUryAmAMnA chellA pANInA sUrya' hatA, jenA samayamAM samudramAMnAM mAlAMonuM sarjana thayuM, paraMtu A sUryanA AvelAM pUrAne kAraNe vinAza thayo. pRthvI, vAyu, agni ane pANInAM prANIonAM kSatinA, A cAra sUrya hakIkate cAra mUla tattvAnA khyAla Ape che. e pratyeka jAte ja nAza pAmanArAM hatAM, enA jyAre pAMcamA sUryanA elina (cAra gati) pragaTa thayA tyAre sarjananAM alaga alaga tattvone mATe ekaThAM thavAnuM zakaya banyuM ane AjanA jIvaMta sUryane AkAra maLyA, khezaka ApaNe kahI zakavAnI sthitimAM nathI ke A sUrya' amara-avinAzI che. e to jo punarAgamananI sIDI upara mAnavajAta caDe te ja avi nAzI khatI zake. A sIDIne mAyAnA paMcAMga pramANenA 22 divaseAnI sa'jJAmAM pratinidhitva pAmI che. A punaH sajananI prakriyAnu... pratIka nAhunu' paNu hatu. je saja'na thavAnA mukhya hetu hatA: jo hetu siddha na thAya, pAra na paDe tA vizvanA nAza thavA ja rahe. nAhuAnI anuzrutinA keTalAMka matAMtaromAM sarjana prakriyAnA krama addalAyelA paNa jovA maLe che. pahelA pANInA su, pachI vAyunA, khAdamAM agnine ane chelle pRthvIne eka matAMtara pramANe-jyAre pahele sUrya` nAza pAmyo tyAre mAnava daMpatIe zukAmAM Azraya lIdho ane pUramAMthI acI gayuM. mANasa ane strI khIA pUramAMthI chuTavA zaktimAna thayAM ane e beu peAtAnI sAthe agninI sauMrakSaka akSisa lajI gayAM ke vAsa AvatAM je agni trIjA sUryanA vinAza karavAnA hatA. jayAre cethA sUrya'nA vinaya thayA tyAre mAnave keTalIka poSaka vanaspatione RcAvI lIdhI ane pAMcamAM vartamAna sUryanAM yugamAM tAju jIvana zarU karavAne e tA 16-2-264 zaktimAna thaye. A yugeAmAMnA eka yugamAM parama zvare tAtA' ane tenA' nAmanA mAnava dra patIne mAkalyAM ane eka meTA vRkSamAM khAru' anAvavAnu ane emAM chUpAi javAnuM sUcavyuM. emane kahevAmAM AvyuM ke 'jyAre pUra Avaze tyAre tame bacI jaze. pazu tyAre ja ke tame mAtra makAinA eka eka DADA ja khAI satuSTa rahezeA ane vadhunI lAlaca nahi rAkho.' pANInA pUra zamyAM nahi tyAM sudhI peAtAnA vikArAmAM beu salAmata rahyAM. Akhare jyAre e beu bahAra AvyAM tyAre emaNe eka matsyane joyu ane zekavAne mATe emaNe agni pragaTAvyo. devoe dhumADA nIkaLatA joyA ane tethI khuma gusse thayA. sajA tarIke 'tAtA' ane tenA'nA mAthAmAMthI eka TukaDA kApyA ane enu kUtarAomAM rUpAMtara karyu, kAraNa ke emaNe devAnI AjJAnuM ullaMdhana kayu" hatu. magajanA je bhAgathI mAnava ane pazuo vacce bheda jovA maLe che te bhAga devAe japta karI lIdhA hatA. eka bIjI paNa mAnyatA pracalita che ke vizvamAM divasa thayA e pahelAM samayAtIta avakAza hatA. deza ekatrita thayA navA yugane prakAzita karavAnuM kAya' kANu siddha pharI Apaze enA viSayamAM carcA-vicAraNA karavA. devAnI A samiti mAnavAnI samiti jevI hatI. emanAmAMnA eka DAphI (baDAza mAranArA) eka saraLa darakhAsta laIne AgaLa AvavA taiyAra hatA, jenI darakhAratano amala karavAmAM Ave tA enA upara bahu sAvadhAnIpU'ka vajana ApavA jevuM na hoya, ke 'kikajhatakAtma' nAmanA eka daiva vicAravA lAgyo ke jo hu vizvane prakAza ApavAne mATenI prathama najare saraLa kAmagIrI hAthamAM lauM teA mane thADA paNa yaza maLe.' (A mikavijhallI nAmanA mRtyunA deva hatA, e ja pachIthI caMdradeva banyA.) paraMtu khIjA devAne sadeha hatA ke AvuM vizALa kAya" pUNa' karavAnuM ekathI zakaya nathI. tethI bIjA svayaMsevakane pUchavAmAM AvyuM. AturatAthI eka pachI eka tarapha najara dADAvI dareka kAMI ane kai bahAnu khatAvI chaTakato rahyo. eka evA deva khAkI rahyo hatA ke jenA tarapha kAie jA jeTalu paNa dhyAna ApyuM nahotuM. kAraNa ke enA zarIra para bA lAgelA hatA. e mUMgA rahyo hatA. acAnaka ajavALu thayuM ane enA para najara paDatAM sUcavavAmAM AvyuM ke 'alyA ghAyala, vizvane prakAzanArA thA.' khezaka, devAe ene samAnapUrvaka kahyuM nahAtu. A 'nAnautjhina' nAmanA daive pratyuttara ApyA ke ApanI kRpA che te e kAya' huM saMbhALI laIza, tathAstuH' tyAra pachI 'nairkikajhatekAla' ane 'nAnautjhina' e beu jaNAe cAra divasa tapazcaryAM karI ane sajjatA prApta karI pachI eka khaDaka upara eka agnithAnamAM agni pragaTAvyeA. AvA pavitra samaye kAMi balidAna ApavuM joie. A prasage e agnimAM potAnI jAtanuM alidAna ApavAnuM hatuM tethI davee 'tekiojhatekAla'ne agnimAM jhaMpalAvavA kahyuM. eNe traNa vAra agnimAM paDavA prayatna karyAM paNa pUratI hiMmata batAvI zakayA nahi. enA cAra prayatna niSphaLa gayA ane cArathI vadhu prayatna mAnya nahotA. tethI e khasI gayA. tyAre nAnautjhina' ne kahevAmAM AvyuM. eNe prabaLa hiMmata batAvI ane eNe pahele ja prayatne AgnamAM jha MpalAvyuM. kijhatakAtva' ne zarama AvI ane eNe paNa agnimAM Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * tA.16-226 prata jIvana 197 jhaMpalAvyuM. A premALa devoe mArga batAvyuM ane sUrya paNa e hadayanI Ahuti rivAje ghaNe meDathI amalamAM AvyuM hoya rIte svecchAe yajJamAM potAnI jAtanI Ahuti ApI. mANasanA ema lAge che. .. : ', - hRdaya cIrIne kADhavA ane ene agnimAM hema kare e prathA kavesTalekeAla' zabdanI vyutpatti jANavA jevI che. e traNenI svecchA AhutiomAMthI vikasI. A inDiyana kavestrAla' e eka durlabha pakSonI saMjJA che, lIlAM pIchAMvALA pachI zatruo upara mAtra keI mAnavane yajJa mATe pakaDavA je pakSInI, je ciAvAsa ane temAlAnA ucca pradezamAM hatuM yuddha karatA ane pakaDAyelAne sArI rIte poSaNa ApI pachI ane bhAgye ja jovAmAM AvatuM; e vRkSanA mathALe rahetuM. enI enuM hadaya kADhIne agnimAM homatA. majhA e hatI ke e oLakhANamAM enAM caraNomAM be aMgUThA hatA. ane nahera puruSa e rIte jAte ja pitAnuM hadaya cIravAne " Apate ho. hatA ja nahi. kAla' e nAhuAonI bhASAne zabda che. ene pUrA 22 divasa ApavAmAM AvatA hatA. ane ene artha 'sapa" thAya che. A kebala' zabdamAM, | mAyA ane nAhuAne mukhya deva kanjhAlahAla" che. paNa mAyAonI bhASAne ke' e sarSavAcaka zabda che enuM eka varUpa "nAnauTijhana' gaNAya che. e pheNavALA sapanA ' ane nAhuA bhASAnA 'Ala" ne artha pANI thAya che. svarUpane che enA vizenI dhArmika mAnyatA jANavA jevI che. AnAthI eka vastu tarI Ave che jayAre kajhAke Ala" AmAM A inDiyanuM tattvajJAna jovA maLe che. zabda astitvamAM Avyo tyAre uttaranA nAhuA ane enI " badhI ja vastuo sadAne mATe parivartanazIla che ane nIcenA mekisakanA mAyAe ekAtmaka hatA. A be zabdane. bIjA svarUpa dhAraNa kare che, badhu mAyika ane nirarthaka che, paryAya mAyAonI bhASAmAM "kukukAna': jANavA jevuM che. ke Ama chatAM sanAtana ane satya che. mekisake ane mahAna kanjhAla' pakSI nAhunA pradezamAM nathI maLatuM, paNa mAyAonA UDatA sa5, guru rAjA kavejhalakAAla' sarva zakitamAna sarve pradezamAM maLe che. " tarIke madhya amerikAmAM svIkAravAmAM Avela che. A 'kavestrAAla' e pANI hatuM, phaNIdhara sa5hato itihAsamAMnI koI eka cokakasa pravRttimAM je "kajhAle ane pakSo paNa hato. ene raMga paNa kiMmatI hIrA mANeka mAnavadeha dhAraNa karyAnuM dhAravAmAM AvyuM che te kAyade ghaDanAra je hate. e ja vAyudeva hatA ane vaLI izvarane dUta tathA hatA ane bhAgyanA grantha paMcAMgane zodhI kADhanAra hatuM e e mArgazuddhi karanAro hate. eNe makAI zodhI ApI, je dayALu rAjavI hatI ke je koI paNa jIvaMta prANIone thatI mAnavanA sarjanamAM me bhAga bhajavyo. enuM hRdaya Ata pIDA bhAgye ja khamI khAya. zayatAnee ene satata mAnava bAjue upayogamAM lIdhuM ke je AtazabAjIne pote je taiyAra prANIone saMhAra karavA tarapha vALavA prayatna karyo paNa eNe karI hatI, e AtazabAjI zukanA tArA tarIke thaI. kAThuM na ApyuM. kAraNa ke e pitAnI Azrita tIjokasa prajAne "kanjhola" e sRSTinA padArthonA aneka kramanuM cAhate ho ane ene yajJane sadA kocalAvALAM jaMtuo, varNana ApatuM mizrita citra hatuM. madhyamAM mAnava che te eka pakSIo ane paMkhALA jaMtuone ja hate. prakAranI sIDI hatI. e pazuomAM, pANImAM ane khanijomAM paNu nIce UtareluM hatuM ane UMce grahe, sUrya ane saja'kadeva prAcIna samayamAM "kanjhalTAla saMjJA keI paNa sudhI pahoMcele hate. hindu tatvajJAnamAM rahela kudaratI sAMta. dharmagurune ApavAmAM AvatI hatI ke je AdhyAtmika rIte zakitaone khUba maLI Ave che. ucca kakSA prApta karI zaka hoya. makAI zedhI ApanAra A mahAnubhAva gaNAya che ane enuM vAvetara maLelA purAva kavanjhoAtA' sAthe zukane saMbaMdha khAsa karIne grahe, zenI karelI kameTIe Azare AThathI nava hajAra varSa upara tarIkene che ke jyAre nAhuA jene pAtAla athavA bAhya, zarU thayuM manAya che. aMdhakAra kahe che. kavestrAlkaAtna' e aNIzuddha daivata nahote eka vAta zaMkA vinAnI che ke eka mAnavadehadhArI rAjavI ke "Ameteela'- parAtpara izvara paNa nahi. paraMtu te. astitvamAM hatuM ke je mahAna saMskRti vidhAyaka ane kAyadA Ava deva hatA, jene hajI narakamAM javAnuM hatuM. ane tyAM ghaDanAra hati. kalAkArIgarI ane ramya padArthone puraskAraka parivartana jogavavAnuM hatuM. bALaka tarIke e potAnA asthi hate. samajadArI ane nItimattAmAM je pitAnA sAthIdArothI zodhavA ene pAtAlamAM javuM paDayuM hatuM. jayAM pRthvI paranAM preraNaupara hatuM. e evo nItimAna hatuM ke pAchaLathI mekisamAM janaka pazuo-varu ("yo te') vAdha (ekalata') ane e mela mAnava Ahuti ApavAno rivAja dharmavidhi tarIke pracalita nAmanA eka pazunI madadathI ane potAnI zedhavAnI laganIthI bane. tene maMjUra rAkhyo hoya. zedhI kAdhavAmAM AvyA hatA. Eagle pakSIe paNa ene sahAya bhAratIya mAnyatAmAM vivaranAna- sUryanA putra manunuM je sthAna karI hatI evuM sUcavatAM ke "kevenjhAkAAla pharIthI pAMkhe hatuM tevuM A 'kAkA'nuM che. vatI svargamAM pahoMcaze. A hakIkatamAM 'zukanA tArAnI rUpAMtarathI vigata che. pachInA yugamAM guruonI AkhI paraMparAmAM dareka guru pitAne kahnA A kahevaDAvate thayo. sUryanAM kiraNonA AMjI de tevA prakAzamAM zukra divase A gurue badhA rItarivAjokhAM katamAM ane dhama. jovAmAM nathI AvatA e evuM batAve che ke e sUryathI gaLI siddhatimAM pUrNa niSNAta gaNAtA. eo brahmacarya pALatA, javAmAM AvyuM che ane e rIte sUryathI ananya banatAM khuda guNavAna, namra ane zAMtipUrvaka sAvadhAnI ane yutivALA sUya banI gaye che. babara e ja rIte ke jema "kanjhAlkaAluM hatA. eo javAbArIbharyA, tapasvI, premALa, badhAMnA mitra sUrya ane zukra ema baMne svarUpa che. Ajhaka inDiyanee bhakata tema Izvarane bhaya rAkhanArA hatA. mekisakenA dharmanA mAnyatA apanAvI che. . . . . . . . . gurune A Adarza hatA. emanA nAme lehIbhUkhe mAnava kajhA Atna' nA. AvA be bhAva mizrita kArya che Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. prata jIvana tA. 16-2-86 zuka tarIke enuM yugma kaselela' kutaro che(kalela'. jevA vicArano khyAla Ape che, jyAre vAgha keTalAka vadhu UMcA -artha "yugma" ane "kutara" thAya che.) sUrya tarIke enuM joDakuM vicArane khyAla Ape che. mAnavanI UMDI lAgaNIne ke jene vAgha (okaleTa) che. Ama chatAM pAtAlamAMthI sUrya ane zukane pALavAmAM ke parivartana karavAmAM na Ave te ghaNI muzkelIo mArga vAghathI sUcita thAya che, kutarAthI nahi, vAgha e vadhu UbhI kare che. tethI A UMcI lAgaNIonuM pratinidhitva dharAvatA umala pazu che ane vadhu ucca svarUpanuM pratinidhitva Ape che. vAghane kanjho ArtanI sAthe saMbaMdhamAM AvavA pAtra bane kanjhAlkoAla' jyAre sUryanuM pratinidhitva kare che tenA e pahelA pAtAlamAMthI pasAra thavAnuM rahe che. karatA pAtAlamAM pravAsa karatA zukranuM pratinidhitva kare che tyAre ochA umadA che. kUtara dehanA nIcenA jarUrI ane zuddha karavA mauna 4 . dilAvarasiMha jADejA eka bhAga che. vyakitae divasanA amuka samayagALA mATe jALavelA maunane ja ApaNe sAmAnya rIte oLakhIe chIe. paraMtu divasa daramiyAna kAMI nahi te kevaLa eka kalAka mATe ApaNe taddata jarUrI hoya teTalA ja zabda-nahi vadhu ke ochA zabdomajIe, e eka kalAka mATe ApaNe belyA zuM bolyA, zuM na khelavA jevuM bolI beTA, enuM nirIkSaNa karIe te paNa vANI tema ja maunanI tapasyAne eka bhAga gaNAya. - zrI aravi de eka sthaLe kahyuM che? kevaLa mauna ane e-lagAma vANI ane AtyaMtika cheDAo che. banne hitakara nathI. kharI jarUra Atmaprabhutva keLavavAnI che. AvuM Atmaprabhutva keLavavA arthe, aMtarmukha banavA mATe, prabhunuM zAMta avasthAmAM samaraNa kara vAste, vANIne navapallavita karavA mATe maunanI upAsanA ApaNe jarUra karIe. | mauna ane vANI rekhItI rIte ekabIjAne sAme cheDe goThavAyelAM jaNAya. paNa maunanI oLakha vANIthI kyAM nathI apatI ? jhINavaTathI jotAM, sabhara maunamAMthI sajIva vANuM pAMgaratI hoya che. maunanI bhUmimAMthI vANune choDa vikase che. maunane kinArethI vANInI saritAmAM chalAMga mAravAnI majA kAMI -anerI hoya che. ApaNA kavie kahyuM: "mArA A mauna savAre ke' na pheMkaze zabda kAMkarI. maunarUpI sarevaramAM zabdanI kAMkarI pheMkavAnI kavi ApaNane nA pADe che. paNa je mauna ApaNI AMtarika cetanAne svAbhAvika bhAga banI gayuM hoya te zabdanA kaMkarA emAM khalela pahoMcADI zakatA nathI. + paraMtu A mauna te jaDatApUrvaka, jAta upara jorAvarI karI, lAdeluM mauta nahi. mauna e kevaLa maMgAvrata nathI. mUMgAvratamAM na besavAnuM paNa lIdhuM. paraMtu emAM bAhya rIte mauna jALavavAnI vAta upara bhAra lAge che. bahArathI hoTha baMdha paraMtu manamAM aneka vAta ane vicArone garabaDagoTALA tema ja dhATa cAlyA kare. jevuM maMgAvrata pUruM thayuM ke mANasa khAudharA prANInI mAphaka vANI upara tUTI paDe che. mUgAvata daramiyAna paNa pitAnI vAta kahevAnA enA udhAmAM jovA jevA hoya che. - vANI e manuSyane kudarata taraphathI maLelI eka zakitazALI bheTa che. evI prANavaMta bheTane, vANIne, ApaNe ghaNIvAra bagADa karIe chIe. vANIne, e duvyaya aTakAvavAnA eka kAraNe te mauna tarapha gati thatI hoya che. 'maunamAM kharekhara te. -atirika zAMtine samAveza thAya che. maunanA mAdhyama mAraphata : ahIM tahIM deDatA, athaDAtA, phUTatA vicAronuM mAre niyamana karavAnuM che. mauna ane dhyAna tyAM lagalaga AvI jAya che. sananI zAMti mATe mauna eka mahattvanuM sAdhana che, je maunane oLakhatA ane enI sAthe maitrI keLavatA AvaDe che. ' 'mauta eTale ApaNuM pelA bAvAjInuM mUMgAvata nahi. eka bAvAjI hatA. bAra varasa mauna rahyA, eTale ke mUMgA rahyA. emane bolavAno samaya Avye, le ke te emanI amRtavANI mATe cAtakanA kaThe tarasI rahyA. tyAre bAra varase bAvAjI mAlyAH "jA baccA, dukALa paDegA? have AvuM bhAkhavA mATe risanuM mauna jALavavAnuM kaSTa levAnI koI jarUra nahatI! : - ': kharekhara te bAhya mauna cittanI atirika prasannatA -re, aMtaramauna tarapha ApaNane dorI jAya. AMtarika maunanA prazamAM pravezavAnuM dvAra te bAgha mauna. paraMtu maunanuM AvuM svarUpa samajyA vinA jaLavAtA ghAMghATiyA bAhya mauna vizeSa : artha nathI, 5 vadhAre jhINavaTathI vicArIe. te divasa daramiyAna siddha karelI vANInI jarUrI karakasara e paNa maunane mahilA vakatRtva tAlIma vagara saMdha' nA upakrame zukravAra, tA. 2-2-1986 thI vakatRtvazakitanI khIlavaNI karavA bahene mATe tAlIma vaga zarU karavAmAM Avaze, jenI vigata nIce pramANe che. (1) samaya dara zukravAre baporanA 2-30 thI 4-30. (2) ATha saptAhanuM eka satra raheze. (3) satra phI 2. 50/- rAkhavAmAM AvI che. (4) A varganuM mAdhyama gujarAtI bhASA raheze. (5) saMghanA sabhyane prathama pasaMdagI ApavAmAM Avaze. ' (6) varga mATe vahelA te pahelAnA dhoraNe vadhumAM vadhu tA 20 bahene levAmAM Avaze. ' sthaLa: muMbaI jene yuvaka saMdha, paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha, 385, saradAra vI. pI. reDa, rasadhArA-ke-opa. sosAyaTI, vanitA vizrAma sAme, prArthanAsamAja, muMbaI-40004 , - A rIte tAlIma levA icchanAre saMdhanA kAryAlayamAM L: saMparka sAdhavA vinaMtI. 1 - , , , , , li. vidIyo ! " . . ! | mIrAbena 2 mahetA , ke. pI. zAha , 1. :sojaka : " ... . . pannAlAla zAha Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vapIra tA. 16-2-26 vItelAM varSo . ': - ' , , , ' cA nA , paTela ) , ,.: * * * * bA ane dAdInA preme pachInA mArA jIvanamAM bahAranI paMdara varSanI uMmare tenuM lagna thayuM tyAre, anubhavate thaye. najarane dekhAya e kaze bhAga nathI bhajavyo, paNa bahenane tene vivAha dariyApura madA bhagatanI paLamAM, kaDavA pATIdAra prema mArA jIvananI dizA nakakI karanAra eka mukhya nimitta jJAtimAM zreSTha kulIna gaNAtAM ATha kuTuMbemAMthI ekamAM karavAmAM bace. te mArAthI be varSe meTI hatI ane nizALamAM mArAthI Avyo hato. vivAha nakakI karavA pitAnA vaDIla pitarAI eka dheraNu AgaLa hatI. tenI sleTa bhAMgI jAya tyAre tene mATe bhAI gayA hatA. teo maneya sAthe lai gayA hatA. temaNe navI lAve te huM laI letA ane mArI nI tene ApatA, bahena vivAha mATe rUA. 3000 ne cAMdale ApavAnuM svIkAryuM. paNa dubhAtI, paNa sahana karI letI. huM gharamAM badhAMne mAnItuM hatuM evaDI meTI (Aje tenI kiMmata rU. 30,000 thIya vadhu thAya) ane kazI rokaToka vinA jema I Ave tema ramyA karate, cAlyAnI rakama ApavAnuM svIkArIne temane sAmA pakSa pAse, jyAre tene bAnI kaDaka zista nIce dharakAmamAM joDAvuM paDatuM vivAha kabula karAvavA khUba AjIjI karavI paDI hatI. mane dararoja dudha maLatuM ane tene bhAgye ja maLatuM, paNa AvA chevaTe temaNe lAcArabhAvathI mAthethI pitAnAM pAghaDI utArI kaI kAraNe te mArI ISya nahotI karatI. e jamAnAmAM nAnAM sAmA pakSanA vaDIlanA paga AgaLa mukI hatI. e dazya haju chokarA-chokarIo bhAIbahena hoya te paNa sAthe ramatAM nahi, mane yAda che. cAMdalAnI rakama te pahelAMnA AMkaDAothI ghaNIgeTI eTale ekabIjA upara pakSapAta batAvavAnA ke ekabIjA sAthe hatI ane vivAdAspada banI hatI. meM haiDA thaMDA sudhArAvAdI jhadhaDavAnA prasaMga nahotA AvatA. eTale mArA manamAM ene banavA mAMDelA mAnasanI asarathI mAsI samakSa tenI TIkA karI mATe ke bhAva hatA te pragaTa thavAne avakAza maLatuM nahiM. hatI. paNa pitA namAyI putrIne sArA ghera paraNAvavA utsuka paNa mArA mATe tene pUruM heta hatuM. geryonA divasemAM tene hatA, ane temane aparamAne sahakAra hatuM. eTale bahenanuM mATe me lAve temAMthI mane thaDe levA detI ane te koIvAra lagna thayuM. meMdIthI hAtha ke paga raMge ane huM paNa tema karavAnI IcchA bahena paraNIne gaI tenA bIjA divase tene ceDA kalAka karuM te mane tenI sAthe besADatI. koI kAraNathI amArI benI mATe ghera pAchI laI AvavA mane mokalyo. gherathI aparamA ane vacce manadu:kha thayuM hoya evuM mane yAda nathI, bIjAM vaDIlee AgrahapUrvaka kaheluM, je, bahenane ghera bAnA mRtyu pachI cAreka mAse pitAe pharI lagna karyuM te jamavA besavAnuM nahi. (kaDavA paTele mAM jUne niyama gALAmAM bahena bAnA jevA bhAvathI ja, kadAca tenAthI vadhu hatuM ke bhAIthI bahenanuM kaMi levAya nahi, tenA gharanuM kamaLatAthI, mArI kALajI rAkhatI. bA jIvatI hatI tyAre te pANIya pivAya nahiM ') huM zaramAte bahenanA ghera pahoMce. dararoja ravivAre mane navaDAvatI. aThavADiyAnA bIjA divase bahenanI sAsu jIvatAM nahotAM. vaDasAsu hatAM. te bahu kaDaka : pitA navaDAvatA ane eka be leTa Amatema pANI reDI zarIra svabhAvanAM gaNAtAM. paNa pahele ja divase temaNe mane bhAvapUrvaka lUchI javA detA. ravivAre bA sAbuthI cALI ceLAne navaDAvatI AvakAra Ape, temanI sAthe osarImAM hIMcakA upara besAthe, (sAmu eTale kapaDAM dhavAne sAbu), ane ziyALAmAM cAmaDI ane thoDI vAra pachI kahyuM, jA tArI bahena kapaDAM paherIne taiyAra phATI jAya tyAre naLiyAnA suiMvALI kinAravALA kaTakA vaDe thAya tyAM sudhImAM upara jaI jamI le. mane ApavAmAM AvelI dhasIdhasIne cAmaDI upara bAjhelA melanA thara sApha karatI, badhI zikhAmaNu huM bhUlI gayo. kazI AnAkAnI vina nIcA huM khUba raDate, paNa mane raDate baMdha rAkhavA te kadI meei upara jaIne kaMsAra khAI AvyuM. e kaMsAranI mIThAza chaNake ke cheladhapATa karatA nahi. tenA mRtyu pachI mane bahenanI sAsarI sAthenA mArA saMbaMdhamAM jIvanabhara rahI, pahelAM avAranavAra ceLAne navaDAvavAnuM kAma bahena upara AvyuM. vaDasAsu sAthe ane pachI banevI sAthe. vaDasAsu bahena pAsethI banI pAse te huM raDatA raDatAya nahatA bahenane te bilakula samajyAM haze ke huM tene lAke bhAI hato, eTale ja re gAte nahi. te keTaluM manAvI manAvIne navaDAvatI ! eka divasa jAuM tyAre mane bhAvapUrvaka AvakAra ApatAM. huM paNu, pitA mane yAda che ke mane navaDAvavA mATe te mane khuba meDe kheDA rahetA tyAMthI jyAre jyAre asAravA jAuM tyAre acUka mallAmAMthI kheALI lAvI zakI. huM mAMDamAMDa nAhavA che, paNa bahenane maLavA jate. lagna pachI A varSa" bahena mRtyu pAmI teNe sAbu ceLavA mAMDaye eTale cheDAI gaye. tarata te pachIya huM, bahena betraNa varSanA bhANiyAne mUkIne gayelI UbhA thaI gayA ane bahena kAlAvAlA karatI rahI ane huM ane jene vaDasAsu pitAnI pAse rAkhatAM, tenI khabara kADhavA zarIre coLelA sAbu sAthe doDI gaye. pachI zuM thayuM tenuM niyamita ja. e nimitte mAro vaDasAsu sAthe saMbaMdha mane spaSTa smaraNa nathI, evuM jhAMkhuM smaraNa che ke pANIthI vadhu mIrA banyA. bhANiye jarA meTo thayo ane huM kolejamAM zarIra dheyA vinA meM TuvAlathI sAbu lUchI nAkhyo ane prophesara banyuM te pachI mAre banevI sAthe pararapara mAno kapaDAM paherI lIdhAM. saMbadha thaye, je cAreka varSa upara teo mRtyu pAmyA tyAM Ama bALapaNamAM bA ane bahena beu sAthenA mArA sudhI Takaye. vartanamAM lAgaNIne bhAva nahoto jaNAto paNa baMne mATe mane - bahena uparanA mArA premanI meM meTI kiMmata cUkavI. prema hato ja. bA uparane prema cheka A uMmare hRdayanI katavyanA bhArathI nahi paNa umaLakAthI, hRdayanA premanI preraNAthI. guphA uparanAM AvaraNa bedIne kuvArAnI jema smRticitrarUpe eka be kasuvAvaDa pachI bahene 1937 mAM Aje jIve che te avAranavAra phUTate thaye. bahena uparane prema huM thoDAM varSomAM je, bhANiyAne janma Ape. tenA janma pachI ekAda varSamAM 6 ghAlanI navaDAvavAnuM bahenane te divasa Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ op prAddha jIvana bahenane kSayanI` zarUAta thaI. pitA tyAre godharA rahetAM. hu 1938nA unALAnI rajAomAM godharA gaye tyAre bahena mArI !' sAthe AvI hatI. tyAM tene DaoNkTarane batAvatAM temaNe kSayanI zarUAta thai hovAnuM jaNAvyu. ane vA zarU thai. eka kvisa me pitAne e vize kASTha mitranI sAthe carcA karatA sAMbhaLyAM, paNa tyAre mane kSayanI gaMbhIratAnA khyAla nahi eTale ane kazI ciMtA na thai. paNa te pachI dazeka mahine eka divasa acAnaka mArI AkhA UdhaDI gai. te divase mArA haiye je AdhAta anubhavyo tenu smaraNa Aje paNa mAA aMtarane dhrujAve che. hu' juniyara bI. e. nA (AjanA . e. nA bIjA) varSa'mAM hatA. khIjA satrane aMte phebruArI mAsanA chellA aThavADiyAMmAM koleja avidhisaranI parIkSA letI ane ne pachI pahelI mAthI (20mI jUna sudhI, sADAtraNa mAsathI paNa vadhu lAbI) rajA paDatI. satra daramiyAna pitAnI paMcamahAla jillAnA kAleAla gAme badalI thaI hatI. rajA paDatAM tyAM javA nIkaLavA pahelAM pahelI mArce huM bahenane maLA go. maMhene kahyu', cImana, AvatI kAle mAre khADiyAmAM DeAkaTarane maLavA javAnu che. tuM sAthe AvIza ? meM tarata hA kahI. bIje divase huM kAleja hAsTela mAMthI mitranI sAyakala lai DAkaTarane tyAM gayA. bahena dariyApurathI cAlIne AvI. DAkaTara jInavAlA nAme pArasI sajja hatA. bahena eNkalI temanA khaMDamAM gai. tene tapAsI DAkaTare pUchyuM; tamArI sAthe kAi AvyuM che ? mahene kahyuM, 'hA, mArA bhAi bahAra bheTThA che, DAkaTare kahyuM,. tene aMdara mekale. bahene bahAra AvI mane Adara jara DAkaTarane maLavA kahyuM. huM AvI rahelA bhAvinA bhraSTa aNusAra vinA aMdara gayA. DAkaTare emanI saumya pArasI sajjanatAthI mane kahyuM, tamArAM bahenane trIjA tabakakAne kSaya che, je davA-sAravAra karavAM hoya te karo. roga maTaze ke kema ema meM pUchyuM ke nahi te mane yAda nathI, pazu DokaTaranA mAM uparanA bhAvathI huM rAganI gaMbhIratA samajI gayo. mArA hRdayamAM dhrAsko paDyo. mArA jIvananA e sauthI pahelo AdhAta hatA. (te pachIya me tenA jevA tIvra AdhAta kayAreya anubhavyeo nathI, mArI potAnI kheeka vAra mRtyunA dvAre paheoMcavAnA AbhAsa karAvatI mAMdagI veLA paNuM) DaoNkTaranA khaMDamAMthI barAra AvIne me bahenane dheDAgADImAM tenA sAsare mokalI dIdhI ane kahyu ke huM sAMje pharI AvIza. A ADiyAthI huM khAreAkhAra asAravA gayA. pitAnA vaDIla pitarAi, je temane amadAvAdane vyavahAra sabhALatA, temane maLyA. huM gayA tyAre teo mALAjapa karatA hatA. temane kaDaka niyama hatA ke teo mALA karatA hoya tyAre kAie temAM vikSepa karavA nahi. paNa huM vinA sAce nisaraNI caDI meDA upara pahoMcI gayA. kahyu', 'dalapAbApA (temanuM nAma dalapatarAma hatuM, paNa kuTuMbamAM badhAM temane dalapAbApA kahetA), Aje kzAntAnI sAthe DaoNkaTarane tyAM gayA hatA. temaNe kahyuM ke tene trIjA tabakakAnA kSaya che.' temaNe bilakula kSebha pAmyA vinA ghuM, kazI ciMtA nahi, tu tene ahIM lai Ava ane thADA divasa tamAru` baMdha ghara udhADI tArI vahu sAthe rahe. (patnInuM piyara gAmamAM ja hatuM.) bapore jaIne huM bahenane ane tenAM naDasAsune kahI AvyA. khIjA divasathI ame traNa huM patI 8 tA. 16-2-86 ane bahena, asAravAmAM amAre ghera rahyAM. bahenane ame DaoNkTara mehile pAse laI gayA. temaNe tapAsI jarUrI davAo ane Injekazana lakhI ApyuM. zarUAtamAM amArAM vicAra asAravAmAM theDA visa ja rahIzu evA hatA. paNa DAkaTara meDilene maLyA pachI bahenanI sthitinI gaMbhIratA pUrI samajAI gaI ane ame tene kAlAlamAM pitAnI pAse lai javAne khale asAravA rAkhI tenI sAravAra karavAnA niya karyAM. pitAne mAro niNaya bahu rUe nahi. temaNe kSaya jevA asAdhya roga mATe moTA DAkaTaranI phI ane davAonA khaca karavA mATe mane jarA kaDaka ThapakA ApyA. paNa bahena uparano mArA bhAva joi temaNe mane mArI icchA pramANe karavA dIdhu. Ama amAro, mArA te patnIne, dharasa MsAra'hu khI. e. thai jAu te pachI zarU thavAne hatA tene badale ekaM varSa vahelA zarU thai gayo. bahena cha mAsa pathArIvaza rahI. ame khece, patnIe ane me, tenI pUrI sevAcAkarI karI. patnInI sevA joI AkhuM gAma chaka thai gayuM. te dharakAmatA khojo UMcakavA TevAyelA nahetAM paNa navI paristhitine anukULa thai gayAM, mane kaSTaka AbhAsa che, temanI mAtAe zikhAmaNu ApI hatI: jana dIkarI, naNuMnI pUrI sevA karaje. hiMdu sasAramAM A navAinI vAta hatI. (kadAca badhA saMsAramAM ema haze). bahenanA svabhAva AkarA hatA ane tene kadAca patnI gamatAM ya nahotAM. paNa temanI seza joi te pIgaLI. cha mAsa pachI te mRtyu pAmI te pahelAM teNe mArI pAse peAtAne saMtAya vyakata karyo ane patnInA sa MsAra sukhI thAya evA AzIrvAda ApyA. bahenanAM vaDasAsue paNu patnInI pUrI kadara karI ane tee temane mATe sadbhAva rAkhatAM thayAM. Ama bahenanI mAMdagIe patnInA jIvananI meTI anizci tatA dUra karI. bAibalavacana che ke Out of evil cometh good, tenuM A eka saceSTa udAharaNu: huM dararo ja theDA kalAka . bahenanI pathArI pAse gALatA. DAkaTare eka vaDIla dvArA cetavaNI kahevaDAvIke, cImanabhAIne kahejo bahenanI sAthe bahu na khese, kadAca temaneya kSayanA cepa lAge. pitAe sadbhAvathI patramAM lakhyuM, 'zAntAnI pAchaLa bahu samaya gALavAthI tArA abhyAsamAM vikSepa paDaze ane bI. e. nI chellI parIkSAmAM tuM kadAca pahelA vaga mAM na Ave.' mArA haiye e mAMthI eka cetavaNI na gaNakArI. lagabhaga chevaTa sudhI huM tenI pAse samaya gALato rahyo. chellA kheeka aThavADiyAmAM daramiyAna tenuM duHkha na joi zakyAthI hu tenA khaMDamAM javAtu TALo, bahene A naiSNui' haze, eTale teNe kAine pUchyuM, kema have cImana mArI khabara nathI kADhatA ? paNa tene mArA upara pUrA vizvAsa hateA. mRtyu' pAmI te pahelAM thADA divasa agAu teNe mane khelAvyA. aMte kahyu', bhAi, mane tArA upara pUrA vizvAsa che, dIkarAne mUkIne jAuM chuM tenA vize huM ci MtA nathI karatI, tu tenI sabhALa rAkhaze ja. ene tArA banevI pAse ja rahevA deje, paNu jarUrI vyavahAra karatA raheze. te pachI thoDA divase bahena bhAdaravA mAsanI vada chaThe savAre pAMca vAgye mRtyu pAmI. tatkAla te mane jarA rAhatanI lAgaNI thaI hoya ema lAgyuM, pazu savAra thayuM ane TALe maLI strIo AvavA lAgI ane raDavA phUTavanuM zarU thayuM tyAre mAru huMya bhAMgI paDyuM, jyAre jyAre strIonu navuM vRMda Ave ane khaMdha paDelu raDavA phUTavAnuM zarU thAya tyAre sayama Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 rAkhavAnA game teTalA prayatna karuM teAya aMdaranA baMdha tUTI jAya ane AkhAmAMthI codhAra AMsu varase. keTalAya kalAka ema cAlyuM. raDIraDIne AMkheA lAlaceALa thai gai. mArI jiMdagImAM huM A eka ja vAra mana mAkaLuM mUkIne rAye chuM mArI 51 varSanI umare pitA mRtyu pAmyA tyAre temanA zabda upara mAthuM mUkI huM rAye hatA, paNa pAMca miniTamAM eka pitarAi vaDIla mAro hAtha pakaDIne dUra laI gayA ane huM zAMta thai gayA. have pachInA haptAmAM hu e pitA sAthenA mArA saMbaMdhanI vAta lakhIza. bahenanA putra enA jIvanamAM sukhI thayA che ane meM bahenane prema Apyo hato tene pUro khaeA vALI rahyo che. rASTrabhASA hindImAM vicArageSThi 'saMgha'nA upakrame rASTrabhASA hindImAM vicAragoSThinA eka kAryakrama rAkhavAmAM AvyA che, jenu udghATana muMbaI myunisipala kArpArezananA meyara zrI chagana bhujamaLa karaze. A kAya'kramanu pramukhasthAna . ramaNalAla cI. zAhu saMbhALaze. jyAre atithivizeSa sthAne zrI haziMkara (akSa, rASTrIya hindI saMsthAna) padhAraze. vigatavAra kAryakrama nIce mujaba cheH vyAkhyAtA : DA. vinAda gAdare adhyakSa, hindI vibhAga muMbai yunivarsi'TI viSaya : madhyakAlIna bhakita pravAha prabuddha jIvana vyAkhyAtA : zrI vizvanAtha sacadeva mukhya upa-sapAdaka 'navabhArata TAimsa' viSaya : hiMsA sthaLa : paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha 385, saradAra vI. pI. roDa, vanitA vizrAmanI sAme, bIje mALe, mu*baI-40004. samaya : zanivAra, tA. 22mI phebruArI, 1986, sAMjanA 4 klArka. rasa dharAvatAM bhAI - baheneAne padhAravA jAhera nima MtraNa che. cImanalAla je. zAha upa-pramukha saMtalAla narasiMgapurA sacenja ka ke. sI. zAha pannAlAla 2. zAha matrI F tA. 16-3 vArSika sneha sammelana zrI muMbai jaina yuvaka sadhanuM vArSi'ka sneha sa'melana zrI vidyAena mahAsukhalAla khaMbhAtavALAnA Arthika sahayAgathI ravivAra, tA. 2 3-1986nA rAja savAranA 10-00 Ake tejapAla sabhAgRhamAM yojavAmAM Avyu che. A prasaMge 'mahAvIra vadanA'ne kAryAkrama rajU kargamAM Avaze. kAryakramanA aMte bAjumAM lakSmInArAyaNa madiramAM bhAjana (muphe laca) rAkhela che. 'rane-sa'melana mAtra peTranA, AjIvana sabhya ane vArSika sAmAnya sabhyo pUratuM maryAdita che ane ta pravezapatra dharAvanArane ja praveza ApavAmAM Avaze. pravezaputranA upayAga sabhyoe peAtAne mATeja karavAnA raheze. anyane te ApI zakAze nahi. pravezapatra eka sabhyane eka ja maLaze. jagyAnI maryAdA hAi vizeSa pravezapatrA maLaze nahi. kAryakrama mATe pravezapatra tema ja bhejanA sAthe lAvavu jarUrI che. e banne sadhanA kAryAlayamAMthI tA. 24-2-86 thI tA. 27-2--'86 sudhImAM savAranA 12-00 thI sAMjanA pa-00 kalAka daramiyAna maMgAvI levA sau sabhyAne vinaMtI che. li. bhavadIya, jaya'tIlAla pI. zAhu sAjaka ke. pI. zAha pannAlAla 2. zAha maMtrIe AdhyAtmika va saMdha'nA upakrame saMdhanA paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM dara zanivAre apeAranA 3-30 thI 5-30 sudhI AvyAtmika vaga cAle che. jenu saMcAlana 5. panAlAla jagajIvana gAMdhI karI rahyA che. A varga'mAM sArI sakhyAmAM bhAI-bahunA lAbha lai rahyAM che. Kay; $42 zrI panAbhAI gAMdhI potAnA nivAsasthAne (06, zrI pALanagara, je. mahetA roDa, muMbai-6.) dara maMgaLavAre ane guruvAre apeAranA traNathI cAranA samaye pazu AdhyAtmika vargo calAve che. A pravRttimAM rasa dharAvanArAM bhAI-bahenoe 'saMdha'nA kAryAlayamAM saparka karavA vinaMtI che. curAyAtrA spAnsarazipa cAjanA saMdha' taraphathI gayA vaSanI jema A varSe paNa juna-- julAI mahinAmAM paNa pAMceka vyakitaone spensarazipa yojanA heDaLa iMglenDa ane yureopanA pravAse mekalavAnuM nakkI karavAmAM Avyu che. dAtAo taraphathI maLelAM vacano ane nakkI thayelI vyakitaonAM nAma have pachI jAhera karavAmAM Avaze. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 202 .. prata jIvana tA. 16-rasTa jaina dharma ane satyaniSThA - prIti zeha 0 prIta zAha - tame AkAza te joyuM haze. e AkAza kayAreka niraja jaina dharmamAM bIjA mahAvrata tarIke satyanI vAta thaI che. hoya che. te kayAreka vAdaLachAyuM hoya che. vALa navAM hoya pAMca bhAvanAnI A bIjI bhAvanAmAM ema kahevAyuM cheH ke pachI ghanaghora banelAM gADha vAdaLAM hoya, paNa AkAza "asatya nahi AcaruM, bIjA pAse nahi AcarAvuM te enuM enuM e ja hoya che. satya e AkAza jevuM che. ane Acarato hoya tene anumati nahi Apu.' e nathI nUtana ke nathI purAtana. e janmatuM hoya che. e purANuM A bhAvanAnI vigate chaNAvaTa karatAM ema kahevAmAM hoya. e sajAtuM hoya te e nUtana hoya, paraMtu A satya AvyuM chete mAnavInI svayathI zarU thatI vayanI zodha che. e satyanI khejamAM kaI sAthI ke saMgAthI na hoya. AthI te bhagavAne 1. te nigraMtha vicArIne bele, vagara vicAryuM belavA jatA mahAvIre devarAja indranI sahAyane asvIkAra karyo hate. satya jahuM belAI jAya. koInI pAse mAgavAthI maLatuM nathI ke prArthanAthI prApta thatuM 2 te nigraMtha kone tyAga kare, kAraNa ke gussAmAM AvI nathI. e te "ekale jAne re'nI uDAna che, jemAM mAnavI jaI jUThuM bolAI jAya. samarata tarapha samarpaNanI bhAvanAthI enI zodhamAM nIkaLe che mahAvIranuM jIvana eka satyazodhakanuM jIvana hatuM. sekreTIsanuM 3 te nigraMtha lebha tyAga kare, kAraNa ke lebhamAM taNAI. jIvana satyasamapakanuM jIvana hatuM. gAMdhInuM jIvana eka satyavIranuM huM belAI jAya. jIvana hatuM. 4 te nigraMtha bhavane tyAga kare, kAraNa ke bhayamAM AvI prazna vyAkaraNa' mAM kahyuM che ke satya e ja Izvara che. jaI. asatya khelAya jAya AcArAMga sUtra' mAM kahyuM che ke satyanI AjJA para Ubhele buddhizALI mRtyune tarI jAya che, paNa A satya e khAMDAnI 5 te nigraMtha hAsyane tyAga kare, kAraNa ke TIkhaLa-mazkarImAM dhAra jevuM che. jJAnI gautama e ja satyanI upAsanA mATe zrAvaka asatya khelAI jAya AnaMda pAse jaIne " micchAmi dukakaDam' mAge che. A jagata A satyaniSThAnuM vikasita rUpe ja anekAntavAda che. je satyathI TakeluM che. vyavahAra ane dharmanA pAyAmAM satya ja pUrNa satya sudhI pahoMcavAno mahAmArga che. satya anaMta che. paDeluM che. satyanA abhAvane taittarIya upaniSada kevI vyApakatAthI je joIe chIe te satyanuM pUrNa rUpa nathI, paNa anaMta AvarI le che. satyanuM skuliMga che. AthI ja bhagavAna mahAvIre evuM na 'satyen vAyurAvAti / satyenAvityo rocate dini / kahyuM ke huM pUruM nAnI chuM ane tame mane ravIkAro ane satyaM vAyaH pratiSThA / satye sarva pratiSThitam / mekSa meLo. paNa evuM kahyuM ke dareka jIva sAcI sAdhanA kare tasmAtsatya paramaM vadanti / ane te mekSa padane prApta kare. mAre zaraNe Avaze te mukita (satya vaDe vAyu vAya che, satyathI sUrya AkAzamAM prakAze maLaze. tema nahi, paraMtu dharmanuM AcaraNa karaze. te mukita che. satya vANInI pratiSThA che. satyamAM sarva rahyuM che. mATe maLaze. munie satyane sarvazreSTha kahe che.) jaina dharmamAM satyanI je mahattA varNavavAmAM AvI che te : Ama AkAza jevuM satya e pa khelIne USyAthI Aje jovA maLe che kharI? satyanI upAsanA te dUra rahI, maLe che. mananA pAMjarAmAM mAnelI vAtane vAgoLavAthI satya paNu zeSaNathI ApaNe aLagA chIe kharA? satya-vacana sAMpaDatuM nathI. bhagavAna mahAvIranA jIvanamAM kevI prabaLa te dUra rahyuM ke sAcA mArge meLavelI saMpattinA devasatyaniSThA jovA maLe che. dIkSAnA teramA varSe mANI sthAnamAM upaga karIe chIe kharA? kriyA karIe chIe gAmanI bahAra gAvAne jyAre emanA kAnamAM kaSThazaLa nAkhyA paNa bhAvanI saccAIne samajayA chIe kharA? ke pachI sUtronuM tyAre satyazodhaka mahAvIre pitAne deSa joye. agAunA bhavamAM pipaTiyuM uccAraNa cAle che ane dharmabhAvanA e ja cIlA. tripRSTha vAsudeva tarIke zavyApAlakanA kAnamAM dhagadhagatuM sIsuM cAlu rIte baMdhiyAra sarovaranI jema sthagitatA para AvIne reDayuM hatuM ene A paripAka hatuM. veranuM jhera vakhatasara UbhI che? Ave samaye makaranda davenI, satyanA niradhArane utAravuM joIe. pragaTAvatI kavitAnI chellI paMkitaonuM smaraNa karIe ane satyane pahelo anubhava aMtaramAM thAya che. mAnavI badhuM ja e niradhAra pragaTe tevI khevanA rAkhIeH e che, mAtra pitAne joI zakyuM nathI satya enA hRdayamAM jaMpa kayAM che? ceta karyA che? che mATe nikaTatama che ane chatAM e nikaTatama hovAthI kayAreka AkhI jiMdagI pasAra thaI javA chatAM enI jhAMkhI thatI nathI. daMbhanAM daMgale teDayA vinA TharavuM nathI satyanI prApti mATe mAnavIe aMdaranI bAjue cAlavAnuM hoya sAcane paDakhe parAjaya ho bhale, che. AthI ja bhagavAna mahAvIre kahyuM ke, "pitAnA AtmA sAthe te chatAM pAchuM have pharavuM nathI. eka yuddha kare. bahAra yuddha karavAthI zuM maLe ?" mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI. reDa. muMbaI 400 004. Te. naM. 350296 : mudraNasthAna : TrenDa prinTarsa, jagannAtha zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - 400 004 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH. By / South 54 Licence No. : 37 * * * prabuddha jIvane prabuddha jaina'nuM navasaMskaraNa - varSa:47 aMka:21 muMbai tA. 1--86 chuTaka nakala rU. 1-50 , - vArSika lavAjama rU. 30 .. muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra . paradezamAM era meila : 20 X 12 sI meila 1 15 7 - - taMtrI ramaNalAla cI. zAha sva. je. kRSNamati vartamAna jagatane eka mahAna tatvaciMtaka zrI je. kRSNa- satata ekAya cite sAMbhaLavuM paDe. ethI vizALa medanI chatAM mUrtinuM samavAra, tA 17mI phebruArI, 1986 nA roja bhAratIya sabhAnapaNe zAMti jaLavAya. najIkathI emane jovA-sAMbhaLavA maLe samaya pramANe epere 2-30 kalAke amerikAnA kelipheniyAmAM eTalA mATe keTalAka loko kalAka vahelA AvIne besI gayA heya. ejAjI khAte avasAna thayuM. ethI jagatane eka pavitra prAjJa. navuM varSanI uMmare paNa kRSNajInI vicArazakita ane smaraNazakita puruSanI meTI kheTa paDI che. , eTalI ja sateja joIne sAnaMdAzcaya" anubhavAya. ' nevuM varSanI uMmare paNa zrI kRSNamUrti satata kAryarata hatA. - zrI kRSNamUtine sAMbhaLanAre rotAvarga viziSTa maTine ghaNAM varSothI teo niyamitapaNe Disembara jAnyuArImAM bhAratamAM rahete. jeo eka vakhata kRSNamUrtinI vANIthI prabhAvita thayA AvatA ane madrAsamAM (AdiyAra khAte athavA anyatra) ane temane pachI bIju ruce nahi. zrI kRSNamUtino tyAga ane saMyama muMbaImAM (je che. rakUla opha ArTanA zAMta, ramaNIya paNa ghaNI UMcI koTinA hatAM. teo je mAnatA te jIvanamAM kampAunDamAM) emanAM pravacana gAvAtAM. A varSe paNuM AcaratA. temanuM jIvana atyaMta pavitra, nirmaLa ane pAradarzaka zrI kRSNamUtie madrAsamAM vyAkhyAna ApyuM tyAre ema hatuM. teo jyAM jAya tyAM vAtAvaraNamAM emanI pavitratAnI kahyuM ke have A temanuM chelluM vyAkhyAna che. madrAsathI surabhi prasarI rahetI. teo muMbaI AvyA paraMtu asvastha tabiyatane kAraNe temanAM - zrI kRSNamUrtinA ghaDataramAM thiesophikala sosAyaTIne vyAkhyAnane kAryakrama goThavI zakAya nahi, kAraNa ke temane hirasa dhaNo mere hate. videzanA mahAnubhAve zrImatI enI besanTa thayele kensarano vyAdhi vadhI gayuM hatuM. teo amerikA pAchA ane zrI leDabITarane jAtajAtanA devI anubhave thatA hatA. pharyo. temanI tabiyata vadhu lathaDI ane thoDA divasomAM ja temaNe emAM teone jaNAyuM ke jagadguru-World Master-jevI samAdhipUrvaka najIka AvI rahelA mRtyu mATe teo samatApUrvaka koI vyakita janmI cUkI che. evI vyakitane zedhIne thiesasajja hatA. mRtyune temaNe kayAreya Dara rAkhyuM na hatuM. phikala sosAyaTImAM agrapade sthApavA mATe taiyArI karavI joIe. chellAM keTalAka varSathI zrI kRSNamUtine sAMbhaLavA mATe je. je. evI vyakitanI zodhamAM teo satata rahetA hatA. raskUla opha ATanA rogAnamAM ja hatuM. gayA varSe kRSNamUrti kRSNamUtine janma 1895nA me mahinAmAM 11mI tArIkhe AvyA tyAre teo eTalA ja svastha hatA. mAtra temane avAja AMdhrapradezanA manapallI khAte thayela hatuM. emanA pitAnuM jarA maMda thaye hatuM, tethI mAIkamAM barAbara pakaDAte nahote. nAma nArAyaNeyA ane mAtAnuM nAma saMjIvamAM hatuM, nevuM varSanI uMmare paNa sIdhA-sAra teo besatA ane deDha nArAyaNeyAne bAra saMtAna hatAM ane temAM jidadu (kRSNamUti') kalAka satata bolatA; UThatAM, besatAM ke maMca UparathI UtaratI AThamA saMtAna hatA. patnInA avasAna pachI nArAyaNeyA vakhate bIjA emane Teke ApavA jatAM te TakA levAnI madrAsamAM AdiyAra khAte rahevA AvyA tyAre pitAnA cAra teo spaSTa nA pADatA. vyAkhyAnamAM teo bilakula niyamita saMtAnone sAthe laIne AvyA hatA, temAM cauda varSane rahetA. ghaDiyALanA Tare temanuM vyAkhyAna zarU thAya ane jidadu paNa hatuM. enI besanTa ane lebITaranI najara nirdhArita samaye pUruM thAya. vyavasthApakane AgaLapAchaLanI jihaMdu upara paDI bhavya tejavI lalATa ane asImanI koI aupacArika vidhi rAkhavA devAmAM Ave nahi. sAMjane pAra nihALatI tejasvI AMkhevALuM adbhuta AkarSaka samaya hovAthI vRkSa upara pakSIone kalarava cAle, paraMtu vyakitatva A kizoramAM teone jovA maLyuM. je vyakitanI ethI vyAkhyAnamAM jarA paNa khalela paDe nahi, balka e zodhamAM teo hatA te vyakita teone maLI gaI. teoe nArAyaNIyA naisargika kalarava vAtAvaraNune piSaka bane. ekadhArI arakhalita pAsethI e kizarane thiesephikala sesAyaTI mATe mAMgI lIdhe. vANImAM kRSNanuM vakatavya vahyA kare. eka zabda paNa A jema bIjA keTalAka mahAtmAonI bAbatamAM banyuM che tema kRSNapAcho thAya nahi; vAkaya badalavA paDe nahi. viSaya ane tenI 'matinI bAbatamAM paNa banyuM. ApI dIdhA pachI nArAyaNeyAe rajUAta eTalI UMcI bauddhika staranI rahe ke sau sAbhaLanArAoe keTalAkanI caDhavaNIthI kRSNamUtine pAcho meLavavA keTane Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana . tA. 13:06 Azare lIdhe hato, paraMtu chevaTe kRSNamUti enI besanTa ane AraMbhathI te aMtakALa sudhI eka sarakhA nirmaLa, pAradarzaka, lebITara pAse ja rahyA. teoe kRSNamati ane emanA bhAI susaMvAdI ane unnata rahyA hatA. ene abhyAsa karAvavAne mATe videzamAM mokalyA. thoDAM varSomAM dharmaguruo ane dharmagranthane kRSNamUrtine niSedha parama kRSNamUti abhyAsa ane tattvaciMtana vaDe susajaja thaI gayA. satyanI prAptinI daSTithI thaye hatuM. koI paNa prakAranuM dhArmika emanAM kAyamI nivAsasthAna mATe kelipheniyAmAM ejAI khAte vaLagaNa ke dharmAbhilASa paramagatinI prAptimAM aMtarAya pAina koTeja nAmanuM ramaNIya vizALa sthAna taiyAra thayuM. rUpa thAya che. (jaina dharma kahe che ke mekSaprApti e parama bALa brahmacArI evA A tejasvI yuvake yuvAna vaye ja dhyeya che, paraMtu AgaLa jatAM ekSaprAptinI abhilASA paNa duniyAbharamAM ghaNI moTI nAmanA meLavI lIdhI. emane orDara jIvane na rahevI joIe evI sahaja sthitie AtmAe pahoMca- - eka dha sTAra ina isTa'nA vaDA tarIke sthApavAmAM AvyA. vAnuM che.) alabatta nAcenI keTalIka kakSAe vaTAvIne AgaLa | AdiyAranI thiesephikala sosAyaTImAM e samayanA yuvAna nIkaLI cUkelAM uccattara AtmAo mATenI A vAta kRSNamUrtinuM raMgIna tailacitra che. e jotAM ja emanI mahattAnI ' che. badhA jIvonI e kakSA ke zakita hamezAM na hoI zake. pratIti ApaNuM aMtaramAM vasI jAya che. nIcenI kakSAnA jIvane dharmaguru ke dharmagranthanuM AlaMbana enI besanTa ane leDabITare pitAnI daivI zakitanA eka apekSAe iSTa gaNuya. kRgusUtinI vAta saiddhAMtika AdhAre karelI pasaMdagI sarvathA yogya ja hatI, paraMtu bhAvi daSTie, nizcaya daSTie sAcI che. saMsAranA ghaNA jIvone mATe kaMIka nirALuM ja hatuM. je vyavarathAmAM World Master anya daSTie vyavahAra daSTie paNa vicAravuM Avazyaka thai - tarIke teo kRSNamUtine goThavavA mAMgatA hatA te vyavasthA paDe. tattva mATenI khejanI A eka khUbI che. kRSNamUtine saMmata nahatI. AkhI duniyAmAM patharAyelI kRSNamUrtinA tattvaciMtanane prabhAva duniyAnA ghaNuM mahAthiesephikala sosAyaTImAM jagazuru tarIkenuM sarvocca pada puruSe upara paDe che. kRSNamati bhAratanA hatA ane varSothI maLatuM hovA chatAM I. sa. 1929mAM holenDamAM emenakempa keliphorniyAmAM rahetA hatA. emaNe mAtra bhAratanA gaNavIne khAte zrImatI enI besanTa ane hajAra jeTalA pratinidhio gaurava levAmAM emane ane jagatane anyAya karavA barobara thAya. samakSa Order of the StarsnA vaDA tarIkenA padano kRSNa- parama satyanA paMthanA pravAsI evA sau koInA kRSNamUrti hatA mUtie jAheramAM tyAga karyo ane e saMsthAne vikherI nAkhI. ane raheze ema kahevuM vadhu yogya gaNAya. 34 varSanI yuvAna vaye AvaDA meTA padane tyAga kare nirAsata, niSNa, nirmaLa evA e buddhAtmAne e jevI tevI vAta nahotI. kRSNamUti levAthI keTalA keTiza: vaMdana! badhA para haze, tenI spaSTa pratIti A aitihAsika -ramaNalAla cI. zAha ghaTanA karAve che. koI viredha, vaimanasya, visaMvAda, vivAda, saMgharSa, dveSa, ahaMkAra ke evA kaI paNa kAraNathI nahi, prabuddha jIvana aMge paraMtu parama satyanA aSakanI draSTithI pUrepUrA prema ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA peTra, AjIvana ane saddabhAvathI kRSNamUrtie Order of the StarsnuM vArSika sabhya, zubhecachake, "prabuddha jIvana' nA grAhake ane visarjana karyuM hatuM. jagatane eka nirapRha, taTaratha cAhake, lekhaka-mitro ane vividha saMsthAonA kAryakartAone satyazodhakanI A prasaMge sAcI jhAMkhI thaI. kRSNamUtie namra araja che kethiophikala sosAyaTIne baMdhAraNIya dRSTie tyAga karyo, paraMtuM sesAyaTI sAthenA emanA saMbaMdho eTalA ja mIThA rahyA. (1) "prabuddha jIvanamAM koIpaNa dhaMdhAdArI peDhI ke kaI paNa sAmAjika, dhAmiMka vagere prakAranI saMsthAonI kaI paNa kRSNamUrtinuM kahevuM che ke parama satya kaI saMsthAnA jAhera khabara (Advertisement) levAmAM AvatI nathI. baMdhAraNIya mALakhAnI aMdara samAI na zake.satya nibaMdha che, pArAvAra che, asIma che, sanAtana che, svAyatta che. jene enI () "prabuddha jIvanamAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha sivAya ja karavI hoya teNe dharma, saMpradAya, phirakA, paMtha, dharmagrantha, anya koI saMsthAnA kAryakramanI vigate ke samAcAra dharmaguruo ItyAdine kaI paNa skUla ke sUkSma baMdhanamAM rahe (Anouncement) levAmAM AvatA nathI. vAnuM poSAya nahi. je guru kare che, koI eka ja dharmagranyane mAnya (3) prabuddha jIvanamAM "saMdha' sivAyanI anya koI rAkhe che. koI eka ja paMtha ke phirakAnI kaMThI bAMdhe che te satyane saMsthAonA thaI gayela kAryakramanA ahevAla pragaTa karavAmAM tirahita kare che. jene jIvanamukata thavuM che, jene sopAsaka AvatA nathI. thavuM che, tene A badhAM baMdhanano tyAga karavo ja joIe. (4) anya koI paNa saMsthAo mATenI dAnanI apIla tAvanA kSetre jyAM kaI vyavasthA AvI tyAM maryAdA AvyA chApavAmAM AvatI nathI. vagara rahevAnI nahiM. ethI pUrNa satya sApekSa satya banI jAya che. (pa) sAmAnya rIte koI paNa vyakitanI aMgata siddhionA kadAca asatya sudhI paNa pahoMcI jAya ane mAyAcAra pravaMtA samAcAra levAmAM AvatA nathI. (apavAdarUpa saMjogomAM lAge. eTalA mATe pitAne paNa koI dharmaguru na mAne evuM kAryavAhaka samiti tene nirNaya laI zake che.) kRSNamUti vAraMvAra spaSTapaNe kahetA. pote vyakata karelA (6) prabuddha jIvanamAM ciMtanAtmaka lekhe ApavAmAM Ave vicAromAM koI aTakI na jAya e mATe vakhato vakhata emaNe che; eTale vyAkhyA vagerenA ahevAle lekhanA svarUpanA bhArapUrvaka kahyA karyuM hatuM. pitAnA avasAna pachI paNa pitAnA haze ane prabuddha jIvananA dharaNane anurUpa lAgaze te ja nAmathI koI dharma ke mata ke Azrama naM pravate e mATe emaNe svIkArI zakAze. lI. maMtrIo, spaSTa che sUcanA ApI hatI. kRSNamUrti pitAnA jIvanamAM Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-3-26 praha havana 25 zrImad rAjacandranI daSTie "satI che . umAkAnta pI. zAha zrImad rAjacaMdra lakhe che:-"mahAtmAoe game te nAme ane 'game te saMpradAya, dazananA mahatmAone lakSa eka "sat' ja game te AkAre eka sata' ne ja prakAryuM che. tenuM ja jJAna che. vANIthI akalpa hovAthI mU gAnI zreNe samajAvyuM che, jethI karavA yogya che, te ja pratIta karavA gya che, te ja anubhava teonA kathanamAM kaMIka bheda lAge che; vAratavika rIte bheda nathI. rUpa che, ane te ja paramapreme bhajavA yogya che. te "paramasata' 'lokanuM svarUpa sarva kALa eka rithatinuM nathI; kSaNe kSaNe nI ja ame ananya preme avicchinna bhakita icchIe chIe. te te rUpAMtara pAmyA kare che; anekarUpa navAM thAya che; aneka sthiti 'paramasata'ne paramajJAna kahe, game te paramaprema kahe, ane game te kare che ane aneka laya pAme che; eka kSaNa pahelAM je rUpa sa-cita-AnaMda-svarUpa' kahe, game te "AtmA' kahe, game bAhya jJAnuM jaNAyuM nahotuM te dekhAya cheane kSaNamAM ghaNuM te "sarvAtmA' kaho, game te eka kahe, game te "aneka' kahe, dIdha'vistAravALAM 25 laya pAmyA jAya che. mahAtmAnA game te ekarUpa kahe, game te "sarvArUpa' kahe, paNa "sata' te vivamAne vataMtuM lekanuM svarUpa ajJAnI anugrahane arthe sata' ja che, ane te ja badhe prakAre kahevA yogya che, kahevAya kaMika rUpAntarapUrvaka kahyuM ja che; paNa sarvakALa jenI che, sarva e ja che, anya nahIM. eka sthiti nathI evuM e 35 sata' nahi hovAthI evuM te paramatattva, puruSottama, hari, siddha, Izvara, niraMjana game te rUpe varNavI te kALe brAMti TALI che, ane ene -alakha, parabrahma, paramAtmA, paramezvara ane bhagavata Adi lIdhe sarvatra e svarUpa hoya ja ema nathI, ema samajAya che. anaMta nAmoe kahevAyuM che. ame jayAre paramatatva kahevA bALajIva te te svarUpane zAzvata mAnI laI bhrAMtimAM paDe che, IchI tevA koI paNa zabdamAM belIe te te e ja che, paNa kaI jagajI' evI anekatAnI kaheNIthI mUjhAI jaI bIjuM nahi.' sata' tarapha vaLe che. dhaNuM karIne sarva mumukSuo ema ja uparanA zrImad rAjacaMdrajInA zabdo khUba manana karavA mAgaeN pAmyA che. zrAMtinuM ja rUpa evuM A jagata vAraMvAra cogya che. A zabda zrImad rAjacaMdranA vicAranA, svAnubhavanA varNavavAne meTA puruSane eja uddeza che ke te svarUpane vicAra jJAnanA dehanarUpa che. sat eTale jenI harita hoya te sata karatAM prANI bhrAMti pAme ke kharuM zuM? Ama aneka prakAre eTale hovuM te, je kadI hoya ane kadI nA hoya te sata ne kahyuM che, temAM zuM mAnuM, ane mane zuM kalyANukAraka? ema hoI zake. je traNe kAlamAM avinAzI che te sa" che. e ja viyAratAM vicAratAM ene eka brAMtine viSaya jANI, jyAMthI AtmA kahe, paramAtmA kahe-e che Ultimate Reality 'sata'nI prApti hoya che tevA saMtanA zaraNu vagara chUTake nathI, paramatatva. ema samajI te zedhI zaraNApana thaI "sat' pAmI 'sata' 25. zrImaddanA lakhANamAM savaMdazaMna pratye samabhAva paNa nItare che. hoya che." manuSyamAtrane purUAthe e parama tattvanI prApti mATe ho "jainanI bAhyazailI jotAM te ame tIrthakarane saMpUrNajJAna joIe savakeI, pratyeka stranamAM e paramatattvanA anubhavanI hoya che, ema kahetAM bhrAMtimAM paDIe chIe. Ane artha prApti tarapha na pragati kare che eTale je samaye, je avarathAmAM e ke jainanI aMtalI bIjI joIe. kAraNa ke adhiSThAna" e jayAM sudhInuM darzana ane anubhava pAme tyAM sudhInuM teTaluM vagara A jagatane varNavyuM che, ane te varNana aneka 'ja dazana rajU kare che. eTale pratyeka darzana pratye samabhAvathI, prANIo, vicakSaNa AcAryone paNa bhrAMtinuM kAraNuM thayuM che. -udArabhAvathI jovuM joIe. paramatatva "sata ' e anubhavanI tathApi ame amArA abhiprAya pramANe vicArIe chIe, te ema parAkASThA che e paramasatane sayAcaraNathI meLavAya asatyAcaraNathI lAge che ke tIrthaMkara deva te jJAnI AtmA hovA joIe, paNa te kALa para jagatanuM rU5 varNavyuM che, ane leke sarva kALa sata-daSTi, sata-AcAra, sata -vANI, sat vicAra vinA evuM mAnI beThA che, jevI brAMtimAM paDayA che. game tema ho, kiI guNa, kaI sAdhana, phaLatAM nathI, jenAmAM A 'sata-daSTi' paNa A kALamAM jainamAM tIrthaMkaranA bhAgane jANavAnI AkAMkSAhoya te sArAsAra viveka kare che, ane te ja "samatva' dhAraNa vALe prANI ke durlabha saMbhave che, kAraNa ke kharAbe caDheluM karate hoya che ane tethI te ja sAce ahiMsaka thaI zake che. vahANuM ane te paNa jatuM, e bhayaMkara che. tema ja jainanI kathanI gAMdhIjInuM kharuM baLa emanI satya pratyenI zraddhAmAM ane emanA ghasAI jaI, 'adhiSThAna" viSayanI bhrAMtirUpa kharAbe te vahANa satyAcAraNamAM hatuM ane e satyAcaraNanA pratApe ja teo pitAnA caDhayuM che, jethI sukharUpa thavuM saMbhave nahI. A amArI vAta jIvanamAM AvI ane ATalI badhI ahiMsA keLavI zakayA hatA. pratyakSapaNe dekhAze. - zrImade saMvata 1947mAM muMbaIthI lakhele eka patra "tIrthakaradevanA saMbaMdhamAM amane vAraMvAra vicAra rahyA (zrImad rAjacaMdra Azrama, agAsa taraphathI IsvIsana 1951 mAM kare che ke temaNe 'adhiSThAna' vagara A jagata varNavyuM che, prasiddha thaelA zrImad rAjacaMdra nAmaka granthamAM, pu-273-74)mAM tenuM zuM kAraNuM! zuM tene 'adhiSThAna'nuM jJAna nahIM thayuM hoya? athavA "adhiSThAna' nahIM ja hoya? athavA keI udde ze chupAvyuM sarvAtmA harine namaskAra haze? athavA kathanabhede paraMparAe nahIM samajAyAthI 'adhiSThAna" sata' sat che, saraLa che, sugama che, tenI prApti sarvatra vivenuM kathana laya pAmyuM haze? A vicAra thayA kare che. je hoya che. sat che, kALathI tene badhA nathI. te sarvanuM adhiSThAna ke tIrthaMkarane ame meTA purva mAnIe chIe, tene namaskAra che. vANIthI akathya che. tenI prApti hoya che. ane te prAptine karIe chIe, tenA apUrva guNa upara amArI paramabhakita che, upAya che. ane tethI ame dhArIe chIe ke 'adhiSThAne' te temaNe jANeluM, Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ' praha jIvana tA. 1-3-86 A paNa paraMparAe mArganI bhUlathI laya karI nAMkhyuM.' mekSa jeTale rathaLe batAvyuM che te satya che. kamathI, jagatanuM koI adhikAna hovuM joIe, ema ghaNuMkharA bhrAMtithI athavA mAyAthI chUTavuM te mekSa che. e mokSanI mahAtmAonuM kathana che. ane ame paNa ema ja kahIe chIe zabda vyAkhyA che." ke "adhikAna" che. ane te 'adhikAna" te hari bhagavAna che. jIva eka paNa che ane aneka paNa che. adhiSThAnathI eka jene pharI pharI hRdaya dezamAM joIe chIe.' ' che. jIvarUpe aneka che. ATale khulAse lakhyuM che, tathApi te "adhiSThAna' viSe temaja upalA thana viSe samAgama adhika bahu adhUre rAkhe che, kAraNa lakhatAM koI tevA zabdo joyA. sathI thaze. lekhamAM tevI AvI zakaze nahIM, mATe ATalethI nathI paNa Apa samajI zakaze, ema mane niHzaMkatA che. aTakuM chuM.' tIrthaMkaradevane mATe sakhata zabdo lakhAyA che mATe tene 'janaka videhI saMsAramAM rahyA chatAM videhI rahI zakayA namaskAra." e che ke meTuM Azcarya che, mahA mahA vikaTa che, tathApi paramajJAnamAM ja jene AtmA tadAkAra che, tene jema rahe che, tema uparane patra je granthamAMthI utAryo che, temAM ja (zrImadda rahyuM jAya che, ane jema prArabdha karmane udaya tema vartatAM temane rAjacaMdra, pR. 39) saMvata 1948mAM zrImade lakhele bIjo bAdha hotuM nathI. desahitanuM jenuM ahamapaNuM marI gayuM che, eka nAne patra chapAya che te paNa A saMdarbhamAM vicAravA evA te mahAbhAgyane deha paNa AtmabhAve ja jANe vatate. gya che? hatA; te pachI temanI dazA bhedavALI kayAMthI hoya? bhagavatane samarpaNa karyA sivAya A kALamAM jIvanuM dehA"zrIkRSNa e mahAtmA hatA, jJAnI chatAM udayabhAve saMsAramAM bhimAna maTavuM saMbhavatuM nathI. mATe ame sanAtana dhamarUpa parama rahyA hatA, eTaluM jainathI paNa jANI zakAya che, ane te satya tenuM niraMtara dhyAna karIe chIe. je satyanuM dhyAna kare kharuM che; tathApi temanI gati viSe je bheda batAvyuM che tenuM che, te satya hoya che. juduM kAraNa che. ane bhAgavatAdikamAM te je zrIkRSNa varNavyA che zrImad rAjacaMdrajIne satyAcaraNane Agraha temanA nIcenA te te paramAtmA ja che. paramAtmAnI lIlAne mahAtmA kRSNane zabdomAM pragaTa thAya che - nAme gAI che ane e bhAgavata ane be kRSNa je mahApurUthI camatkAra batAvI vegane siddha kare, e yoganuM lakSaNa samajI le te jIva jJAna pAmI jAya ema che. A vAta amane nathI. sarvottama bhegI te e che ke je sarva prakAranI rayhAthI bahu priya che, ane tamArA samAgame have te vizeSa cacIMzuM. rahitapaNe, satyamAM kevaLa ananya niSThAe je sarva prakAre lakhyuM jatuM nathI" sata ja Acare che, jagata jene viramRta thatuM che, ame e ja "svarganarakAdinI pratItine upAya vegamArga che. temAM paNa IcchIe chIe." (jaina, bhAvanagara, varSa 66, aMka 44, 18,. jemane dUraMdezI siddhi prApta thAya che, te tenI pratIti mATe navembara 1967 mAM Apele utAra) gya che. sarvakALa e pratIti prANIne dulabha thaI paDI che. jJAna mArgamAM e vizeSa vAta varNavI nathI, paNa te badhAM che, [sAtamAM jaina sAhitya samArohamAM Apela pramukhIya e jarUra. vyAkhyAnamAMthI zikSaNaH AjanI asaliyata, bhaviSyanuM svapna [g8 candrazekhara dharmAdhikArI 7 anaH gulAba deDhiyA (nyAyAdhIza, muMbaI hAI keTa') "vizva vidyAlya zabda mane vidyApITha' karatAM vadhu pasaMda pitAnI asmitA ane pitAnA astitvanuM bhAna thayuM che. paDe che. vidyApITha kSatrIya hoya che chatAM tenI paheca vizva * A joIne paNa ucca varga pitAnI surakSAne vicAra karavA sudhInI hoya che. dharatI para paga rAkhI kSitija sudhI najara lAge che. pheravI zake che. UDavAnI tAkAta ane himata hoya te AkAzanI ucca varga zikSaNanA kSetramAM paNa staranI bAbate ciMtita zuM visAta ! zudra kSetravAdanI sImAone oLaMgI ApaNe ghaNuM che. enA khyAla pramANe zikSaNanuM stara nIce jaI rahyuM che. ghaNuM siddha karyuM che. A ghaNe saMkucita dRSTikoNa che. jAmI gayelA, banI be mA. kAvya ane ramatagamatanAM kSetramAM paNa ApaNI pragati leke hamezAM staranI bAbatamAM ciMtita rahe che. e mAnI. prazaMsApAtra che. "kamAo ane zI" yojanA dvArA ApaNe laIe ke dasa vyakitaone mATe banAvavAmAM Avela rasaI se. jIvana ane zikSaNane paraspara nikaTa lAvavAnI koziza karI vyaktione mATe banAvavAmAM Avela raI karatAM vadhu svAdiSTa rahyA chIe. hoya che, paraMtu eno artha e te nathI ke nevuM vyakitao. sAmAnya mANasa mATe mahAvidyAlaya ane vizvavidyAlayanA bhUkhyA peTe rahe ane mAtra dasa vyakitao peTa bharIne khAya. daravAjA ughaDI gayA che. ene kAraNe be prakriyAo koI e nathI vicAratuM ke Aja sudhI sAmAnya mAnavIne eka sAthe zarU thaI che. eka te have eka navA zikSaNathI vaMcita rAkhanAra e saMkucita zikSita samAjanuM varganuM nirmANa thaI rahyuM che, ucca bhrama bharelA varganuM stara kevuM che? kharekhara te evA samAjane koI stara nathI 'nirmANa. bIjuM te nIcalA tabakkAnA sabhya zikSaNa hatuM. "mammI-DeDI'nAM bALako mATe alaga zikSaNa saMsthA ane meLavI pragati karI rahyA che. Ane pariNAme ucca varga pitAnI bA-bApunAM bALake mATe alaga zikSaNa saMsthA zikSaNanA jAtane surakSita rAkhavAmAM prayatnazIla che. nIcalA vargane kSetranI A viSamatA Akhare kayAre dUra thaze ? zuM tamane ema , Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra07 tA. 1-3-6 praha jIvana nathI lAgatuM ke badhAne mATe eka sarakhuM zikSaNa hoya? prajAnA netAo e jarUrI samajatA hatA ke rA'Tra ane samA mULa jovAmAM Ave te ApaNe zikSaNane samavatI sUcimAM janA vikAsanA mArgamAM AvanArI aDacaNene dUra karI, AvanAra dAkha karyuM hatuM. te mATe baMdhAraNamAM sudhAro karyo hate. kAraNa varSomAM dezane je samasyAone sAmane karavo paDaze, ene vicAra karI ke, ApaNe icchatA hatA ke AkhA dezamAM badhA mATe samAna zikSaNanuM svarUpa kaMIka evuM rAkhavuM joIe ke jenAthI keLavaNI prApta thAya. chatAM paNa viSamatA ochI nathI thaI. samasyAonA ukela mATe baLa maLI rahe. rASTrIya zikSaNa dvAra AcArya vinobA bhAvee "pablika skUla'nI vyAkhyA ghaNI mananI e prayAsa karavAmAM AvyuM hatuM ke vidyAthIonI mAnasika karI hatI pablika skUla eTale pablikanA paisAthI cAlatI durbaLatA dUra thAya, teone ema samajAya ke AjhAdI ArAma rela, paraMtu jayAM pablikane praveza nathI maLatuM." karatAM mahAna che ane sukha karatAM svataMtratA zreSTha che. bauddhika Aje thoDe aMze paNa, zramajIvIo ane kheDUtanI parataMtratAnI jema audyogika parataMtratAne paNa virodha thayo sagavaDatAo mATe buddhijIvIonI zakitaone upayoga thaI rahyo ane ene mATe dezanA prasAra mATe audyogika zikSaNane che. A sArI vAta che, enI prazaMsA thavI joIe. rASTrIya zikSaNanuM ja eka aMga mAnavAmAM AvyuM. - jyAre paNa, kayAMya paNa zikSaNane nAme abhiprAya ApavAmAM "paMjAba kesarI' lAla lajapatarAye eTalA mATe te rASTrIya Ave che, tyAre meTA meTA netAothI laIne zikSaNazAstrIo keLavaNI saMbaMdhI pustakamAM eka AkhuM prakaraNa audyogika vAraMvAra eka ja vAta kare che ke AjanuM zikSaNa kazA kAmanuM keLavaNI saMbaMdhI lAgyuM. emanA kahevAne uddeza e hatuM ke nathI rahyuM, AjanuM zikSaNa samayane anurUpa nathI, AjanuM jyAM sudhI rASTranuM lakSa ane zikSaNane uddeza eka na hoya zikSaNa aprAsaMgika che. keTalAMya varSothI huM A vAta sAMbhaLo tyAM sudhI rASTranirmANa na thaI zake. zikSaNa saMbaMdhI vicArane Avyo chuM. je lokonA hAthamAM zikSaNa vyavasthA badalavAne adhi rASTranA punanirmANa saMbaMdhI vicArane ja paryAya mAnavAmAM kAra che, te leke ja AvuM bole che. jorazorathI le che. zikSaNa AvyuM hatuM. gAMdhIjI kahetA hatA ke, nayI tAlIma dezane mArI vyavasthAmAM koI paNa prakAre pheraphAra nathI thatuM. eka tarapha e ja sethI suMdara, chellI bheTa che. zikSaNa vyavasthAne TakAvI rAkhatI navI navI zikSaNa saMsthAo - gAMdhIjIne zikSaNamAM zraddhA hatI. teo kahetA hatA ke ane navI navI vizvavidyAlaya khelavAmAM Ave che, bIjI tarapha zikSaNa evuM hoya ke jemAM lAbha ane geralAbhanA vicArane e ja zikSaNa vyavasthAne nirarthaka ane aprAsaMgika kahI niMdavAmAM badale dezabhakita ane dezAbhimAna jagADavAnI zakita hoya, Ave che. vidyAthIone barAbara ema ja kahevAmAM Ave che sedAbAjIne vicAra na karavAmAM Ave. A vicArane spaSTa ke teo je bhaNI rahyA che, te kazA kAmanuM nathI. basa, varasethI karatI vakhate ApaNA netAo mukhyatve be muddAo upara bhAra mUkatA A tAla cAlyA kare che. eTale ke ApaNe zikSaNa vyavasthA hatA. eka te, rASTrIya keLavaNIne matalaba mAtra zikSaNamAM madhyama badalIzuM nahIM ane vidyAthIo je kaMI bhaNI rahyA che, te parivartatana e nathI. aMgrejInI jagyAe dezI bhASAmAM paNa ApaNe bhaNavA nahIM daIe. vidyAthIonI jiMdagI sAthe gulAmInAM gIta gAvA tene rASTrIya keLavaNI na kahI zakAya. A ramata cAlI rahI che. zikSaNa sAthe joDAyelA le ke te rASTrIya keLavaNIne matalaba mAtra viSaya parivartana, e paNa A ramatanI majA laI rahyA che, paNa vidyAthIe, emanA nathI. Aje bhaNAvavAmAM AvatA viSayamAM amuka viSaya umerI pAlake ane adhyApane jIva jAya che. vidyAthIonuM dhyAna devA ke amuka bAkAta karI devAthI rASTrIya keLavaNI nahIM banI zikSaNathI vicalita karavAnI A pravRtti kayAM sudhI cAlyA karaze ? jAya. keLavaNIne uddeza mULa rUpathI rASTrIya hovo joie. sAthe sAthe zikSaNa jagatamAM gerazistanI phariyAdo paNa A rASTranI AkAMkSAo ane rASTra kalyANane meLa karAvavA kaTibaddha leke ja kare che. anizcayanI sthitine kAyama rAkhavAnuM A rASTravAdI nAgarikanA nirmANane hatuM, je zikSaNa prathAthI pUrNa paDayaMtra Akhara kayAM sudhI cAlu raheze? eka pAlakane nAte huM thaI zake te zikSaNapraNAlIne rASTrIya praNAlI kahI zakAya. hAtha joDIne e lokone vinaMtI karuM chuM ke have A ramata bIjI vAta e che ke vIsa varSa pachInA dezanA svarUpanuM, baMdha kare. dezanA bhaviSyanA svapnane AdhAra che vidyAthIo. eTalA mATe paraMtu jyAM sudhI vidyAthI'ene savAla che, mArA mata zikSaNanI dizA nakakI karatI vakhate AjanI jarUriyAtane pramANe kaI paNa zikSaNa nirarthaka nathI. dareka prakAranI keLavaNIne nahi paraMtu vIsa varSa pachInI jarUriyAtane khyAla kare paDaze. enuM pitAnuM mahatva hoya che. kAraNa ke, zikSaNa rASTra nirmANanuM mahattvapUrNa ane pAyAnuM hindustAnanI svAtaMtrayanI laDAI vakhate netAoe zikSaNa sAdhana che. eTalA mATe A kSetramAM kArya karanAra lokoe samaya mATe eka vizeSa dRSTikoNa apanAkhyuM hatuM. I. sa. 1906mAM ane sthaLanI jarUriyAtethI upara UThIne AvanArI peDhIo kalakattAmAM nezanala ejyukezana kamiTinI sthApanA karavAmAM AvI. ane temanI bhAvanA tathA AkAMkSAone khyAla kare. enA maMtrI yogI araviMda hatA. A samitinI racanA, joIe. zikSaNa para sarakArI niyaMtraNa ane rASTrIya zikSaNanA svarUpa jJAna ane parizrama eka ja sikakAnI be bAju che. buddhi vize vicAraNA karavA mATe karavAmAM AvI hatI. lekamAnya ane zArIrika zramane meLa thAya, parizramanI pratig vadhe. TiLake paNa rASTrIya zikSaNa saMsthAnanI sthApanA karI hatI. zikSaNanuM mAdhyama dvArA akhila bhAratIyatAne vikAsa thaze vadhu zikSaNa yojanA pAchaLa paNa e ja uddeza hate. joIe. bhAratanA baMdhAraNanI racanA thatI hatI tyAre te vakhatanA keLavaNInA A mAdhyama dvArA svarAja ane svadezInI bhAvanAnuM zikSaNa pradhAna maulAnA abula kalAma AjhAde kahyuM hatuM ke, nimaNu karavAmAM AvyuM hatuM. vyakita para samAja ane rASTranA zikSaNane viSaya rAjyane na soMpavAmAM Ave, kAraNa ke bhAratane je upakAra hoya che, evA khyAlathI ja samAja ane rASTrane sAmAnya bhaNelagaNela mANasa prAMtIya najare jovAnuM zarU karaze.. mATe jIvavAnI preraNA maLe che. teo IcchatA hatA ke, AkhA dezamAM akhIla bhAratiyatAnI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 bhAvanAnu` nirmANa karanAra samAna zikSaNaprathA badhI jagyAe hovI joie. samAjavAdamAM manuSyanI sabhyatA AjIvikAnI praNAlikA para AdhAra rAkhe che. kAla mAkasa'nI e vAtane mAnavI paDe ke, utpAdananI prakriyA vakhate manuSyanI tAkAta, kaLA ane samAjazIlatAne vikAsa thAya che. enAthI sAbita thAya che ke jevI manuSyanI AjIvikA hoya che, tevuM tenu jIvana ane che. Aje zikSaNa ajAru cIja banI gaI che. zikSaNa kharekhara te mAtAnA dUdha jevI pavitra vastu che. jenI kiMmata nahi paNa mUlya AMkavAnu hoya. AcAya' vimA bhAve kahetA ke AjanI vicitra zikSaNa paddhatithI jIvana khe khaMDamAM vaheMcAI jAya che. manuSya potAnA jIvananAM AraMbhanA vIsapacIsa varSa` mAtra bhaNavAmAM ja vAve che. tyAra khAda bhaNutarakhaNutarane eka bAjue mUkI jIvyA kare che. zikSaNa ane jIvana vacce kayAMya kAi ApasanA saMbaMdha nathI rahyo. Dha dAyakA pahelAM phrAnsamAM jyAre AMdalana upADayuM hatuM tyAre emaNe eka bacapaNathI ja spardhA zIkhavanAra A kevI vidyAthI oe eka pATara lagADayuM hatuM. zikSaNa prathA che?" bihArInI kAvyamAdhurI cha pravINacandga cha. rUpArela nisagatta pratibhA ane UMDA ayanane subhaga samanvaya sAdhI sAhityanAM ucca zikharA sara karanAra vrajabhASAnA mahAkavi bikArInI racanAo bhAratamAM ja nahIM, videzamAM pazu Adarabharyu" sthAna pAmI che. >> ka AvI mahAna kAtinA eka mAtra sthaMbha gaNAto emane kAvyagraMtha bihArI satasai,' eka rIte kahIe te mukatAne ja saMgraha che. AmAM sAtasothI ce vadhu mukatA-ceTakasa svarUpe kahIe tA duhA-che jemAMnA eka eka duH hiMdI sAhityanuM kImatI ratna gaNAya che. kahevAya che ke emanA eka duhA para mugdha thai prasiddha kavi rahIme emane suvaNu mudrAnA DhagalAmAM DhAMkI dIdhA hatA. zrI rAdhAcaraNu gAsvAmIe bihArInI racanAomAM rasatarakheALa thai emane pIyUvI' megha'nI upamAthI navAjayA hatA. saMskRta ane urdUmAM paNu emanI racanAonA anuvAda thayA che. bahumukhI kAvya pratibhA dharAvanAra A kavinI racanAomAM aneru' vaiviSya hovA chatAM, samagra rIte te emAM UMDI kRSNabhakitanA nira Mtara vahetA pravAhInI satata anubhUti thatI ja rahe che. puSTimAgI vaiSNava soMpradAyanA dhAmi'ka mahattva dharAvatA prathAmAM 'cAryAMsI vaiSNavAnI vArtA' ne 'basa bAvana vaiSNavAnI vArtA' pachInuM sthAna A satasaI' ne ja apAya che. tA 1386 vidyAthIonA matAnusAra A zikSaNaprathA sahajIvana ane sahayAganI pravRttionu nirmANa nathI karatI. e dAlananA netA DaeNniyala kAhana khede hatA. emaNe kahyuM hatuM ke, A zikSaNuprathAthI mAtra nekarIneA icchuka samAja ja pedA thaze. mane e vAtamAM rUci nathI ke, kaI yunivarsi'TImAMthI keTalA vidyAthI' DAkaTara anyA, keTalA enjiniyara anyA ke keTalA prazAsakIya sevAomAM AvyA. huM te e jovA icchuM chuM ke rathApita samAjanI sAme vidroha jagADanAra keTalA sipAhI ahIthI taiyAra thayA che. cauda varSanI umare me jayAre AjhAdInI laDAImAM bhAga lIdhA hatA. tyAre mANa jevA keTakeTalA lokoe dezanA bhaviSyanAM suMdara svapnA joyAM hatAM. Aje bhASA, dhama' ane prAMtavAdane lIdhe mArA dezanA mArI bhAratamAtAnA TukaDA thaI rahyA che. bhAratamAtAnI mUrti khaMDita thaI rahI che. khaMDita mUrtinI pUjA nathI thaI zakatI. eTale zikSita yuvakAe potAnA puruSAyanA jore bhAratamAtAne akhaMDita rAkhavI paDaze. enI akhatatA jALavavI paDaze. ane e kAma sahRdaya, buddhimAna, bhAvanAzALA ane mAnaniSThAthI bharelA yuvAneA ja karI zakaze. ('dhama yuga'mAMthI sAbhAra-TU'kAvIne) AvA samaya kavinA jIvanakALamAM ATalI ja racanA thAya e mAnavu muzkela che; paNa je-jeTalI prApta thai che e paNa eTalI samatha' te samRddha che ke saMkhyAmAM ATalI sImita havA chatAM bihArI saheje 'mahAkavi"nuM biruda pAmyA che. vrajabhASAnI samagra mIThAza samAvI letA A graMthamAM eka anAkhuM.... 'bihArItva'upasI Ave che, je emane vrajabhASAnA kaviomAM ananya sthAna apAve che. prakRtie premI evA A kavi mukhyatve zRMgArarasanA kavi che. sayoga ane viraha atene emanI racanAomAM viziSTa prabuddha jIvana sthAna maLyu. che. sayoga-zRMgAranI racanAomAM ullAsabharyAM prasaMganA saketa dvArA eka prakAranu autsaya jagADI kavie anerI vyaMjanA cecha cheH sakhI sikhAvatI mAna bidhi sairnAna arajati khAla, hare kahe mA hIya me asata bir3ArIlAla! eka sakhIe nAyikAne, priyatama joDe kevI rIte risAvuM- risAmaNAM kema levAM-te samajAvavA mAMDanAM ja nAyikAe izArAthI-- saketa karIne-ene ema karatAM aTakAvI ne kahyuM : khUba ja haLavethI khela! kemake mArA priyatama tA hamezAM haiyAmAM ja hoya che-e kadAca sAMbhaLI jAya te !' paNa viraha-zRMgAranI racanAomAM kavi soLe kaLAe khIlI uThuM che. virahAvasthAnu' kAi paNa evuM' pAsuM nahIM. hAya jenuM bihArIe 'na nathI karAvyuM. jo ke Ama karavAmAM kayAreka atizayokita thAya che kharI, tAM utuMga kalpanA ane prabaLa bhAvAmAM kheMcI jatI kavinI pratibhAnuM adamya AkaSa Nu, e bhulAvI de che. tA Rci ati birahakI rahau premarasa bhIjI, ke magu jala mahe hiMyA pasIji, pasIji virahanA agnithI tapta thaIne tathA premarasamAM bhIMjAIne enuM hradaya pIgaLIne have tene mArge pANI rUpe-su thaIne vahe che. sunata pathika-muddha mAha-nisi calata luthai' uhi' gAma Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ biMdupaherI jekI. tA. 1-3-86 prabuddha jIvana 51 52 binu bUjha', binu hI kahI' ne chInuM mukha evuM te ujajavala ne suMdara che ke gharanI cAre jiyati bicArI bAma! "tarapha bAre mahinA ne soLe tithi, pUnama jevuM ja lAgyA kare che.. + : : : : ' paNa bihArI strI- sauMdaryamAM ja rAce che, evuM nathI. hArI gaumAM ja - (eNe) keI pathikane mukhe sAMbhaLyuM ke enA gAmamAM prakRti sauMdaryanA varNanamAM paNuM' enuM bihArItva evuM ja te mAha mahinAnI rAtre paNa lU thAya che, tyAre kaMI paNa jhaLakI UThe che. * * * * * * * * pUchayA karyA vinA paNa e samajI gayo ke enI priyatamA, jenI baporanA asahya tApane te anubhava che ne ?A lAMbI virahAvasthA pachI paNa haju jIvita che, (priya 'ThI rahI ati sadhana banI ? tamAnA haiyAmAM prajaLatA virahAgni sivAya te AvI ' j paiDI saMdana tana mAMha, kaDakaDatI ThaMDImAM rAtane samaye paNa lU jevI sakhata garamI kayAMthI hoya !) . . . . . . . ' ': . . . ' chAMDI: cAhati chAMhAM . caMgArAmAM sauMdarya, svAbhAvika rIte ja pradhAna sthAne " jeTha mAsanI bapore garamI kevI pracaMDa hoya che. khuda chAyA rahe che. sauMdaryavarNanamAM bihArI ajoDa che. enI racanAo paNa jANe chAMyaDI zaidhavA nIkaLI paDe che! kAM te e (o) mAMnuM, nAyikAnA sauMdaryanuM varNana hiMdI sAhityane aNumela gADha vanamAM jaI beThe. che ne kAM to vRkSArUpI (pitAnA ja vAra gaNAya che. . . gharamAM pesI gayA che eTaled kayAMya chAMyaDe dekhAtuM nathI ! mAnahu bidhi tana-aMcha chavi : bhaktirasanI racanAo bihArIe saMkhyAnI daSTie bhale. svaccha rAkhi kAja - ochI ApI che; paNa jeTalI che temAM enuM UMDANane enI | daga paga - pachI meM kare tIvratA achatI rahetI nathI ! ene kRSNAnurAgI bhAva, kevI anekhI rIte vyakata thAya che - ( pAyala pAyandAja ! (koI suMdara sthAnamAM pravezatAM pahelAM ApaNe pagaluchaNiyA yA anurAgI citakI para paga sApha karI laIe chIe jethI e sthAna meluM gati samujhe nahIM ke na thAya; e ja rIte) enA dehanuM adbhuta ujajavalA ja jyAM bUDe zyAma raMga sauMdarya meluM na thAya-nirmaLa rahe-evA uddezathI ja karyo tyAM ujajala I! jANe, darzakanI dRSTi' nAM caraNonI dhULa sApha karavA (jethI premamAM AkaMTha DUbevA A anurAgI cittanI gatividhi pitAnI dRSTi sApha thAya te pachI dazaka ja enA deha sauMdaryanAM anekhI ja hoya che ke samajI zakatuM nathI ! 'zyAma" (kALA) dazana karI zake) vidhAtAe pAyalape-enA jhAMjhararUpI pAyadAja raMgamAM DUbanAra te kadI sapheda (ujajavaLa) thatuM haze ! paNa A (5galuchaNiyuM) banAvyuM che. (dazaka pahelAM tyAM daSTi karI, zyAmane (kRSNane) te "raMga" ja evo che ke jema jema emAM pachI ja UMce jovuM rahyuM1) DUbatAM jaIe-UMDA UtaratAM jaIe tema tema vadhu ne vadhu. sauMdaryavananI bihArInI sukumAratA paNa kevI ananya che! nimaLa-pavitra-ujajavaLa thatAM jaIe chIe AvI. anubhUti juvati je mo mili gaI te sAcA premI-anurAgI hRdayane je thaI zake ! "zyAma' ' zabda namu na hotI lakhAI parane zleSa paNa ahIM ke sa-rasa thayo che. A sau che ke re lagI, rasa ane bhAvane kSetre AvuM prabhutva dharAvanAra, kAvyaalI, calI saMga bhAI ! zAstranA A vidagdha kavine eka paNa duho alaMkAravihoNA nathI ne chatAM enuM Rju kavi-hAya e evI sarasa rIte. cAMdanI rAtre abhisAre nIkaLelI e gaurAMgI, peTanAmAM je che ke kayAMya ene bhAra nathI varatAte, evI takUpa thaI gaI che ke jANe dekhAtI ja nathI (gaurAMgI cAMdanImAM ja jANe bhaLI gaI che !) sakhIo ne bhamarAo) a5 zabdomAM ramaNIya prasaMga, kAvyakalAnuM kauzala bhAvanI te enAM aMge paranAM sugaMdhI dravyone AdhAre ja (sugaMdha rUpI tIvratAne marmaspazITa, kavinI racanAne carama sImAe pahoMcADe derIthI kheMcAIne ja) enI sAthe sAthe jaI rahyAM che. .. che-ne A badhuM kavi dulA jevI nAnakaDI bacukaDI racanAmAM samAve che ! gAgaramAM sAgara bharavA jevuM ja che ne? . A sAMkaya varNanamAM kyAreka vaNAI jatI AvI camatkRti paNa bAbatamAM bihArI kharekhara ananya che. ie. yogya rIte ? kevI sa-rasa banI jAya che ! : ; ne Ama karavAmAM kyAreka te kavi atizakitaye - saMtasaiyA hare... . . . . : karI bese che. . . - . patrA hI tithi pAIye !' 'vA ghara ke cahuM pAsa '; } nita prati pUjau hI rahI : . che : Anana-epa usa! - patrA eTale paMcAMga. Aje kaI siMyi che e jANavA mATe e gharamAM te paMcAgamAM ja jevuM paDe; kema ke emAM rahenArI }} ${1F =". Bava vAva kare gabIraT . . . - (nAvaka-eka prakAranuM tIra ka che -phArasI zabda che) bihArInI satAno dudha banAvavA seTa hoya che. je dekhAvamAM nAnA hoya che paNa eno vi UMDe-jabara hoya che. "!che F-' che ? : : : Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-3-86 $ . : : ' , ' = !: :: 6 : gujarAtI kavayitrI " } . . . . . , , , , , , , , cha - , harIza vyAsa kavitAe to svAti nakSatramAM chIpamAM jhilAyelA buMdamAMthI mAtA putrI, preyasI yA sakhI" tarIke ApavAnuM hoya che. A nIpajatuM metI che . AnandazaMkara dhruve kavitAne amRtam bhAga bhajavatAM bhajavatAM je anekavidha cavanavelane, anubhava, mAramana thayAna', arthAta AvyAnI amara, kalA tarIke mAnasika tanAvo vagere te anubhave che. tene pitAnI lAkSaNika oLakhAvI che. jyAre AMgla kavi vaDajhavarthe, Po@try is a Dhabe e prastuta kare che. jemAM enI strI sahaja vizeSatAo e spontaneous overflow of powerful emotions, pragaTa thAya che, je kavayitrIonA pradAnano vizeSa gaNI zakAya recollected in tranquility athata kavitAe jIvananI zAMta tema che. puruSa kavie e vize game eTalI kalpanAo kare kSaNamAM pramaTa thayele utkaTa lAgaNIono satata Ubhare che, te ye, strIonA anubhave tanAve ane maMthananI saccAIne ema kahIne sadananI uddhata ane satata Ubhaga upara bhAra raNakAra, eTale strI kavie pragaTa karI zakaze teTale puruSa"karyo che. kavinA jIvanamAM AvI sajananI kSaNa Ave che, kavio bhAgye ja pragaTa karI zakaze , "jyAre te sAmAnya jane karatAM, kaMIka vizeSa thaI jAya che. - prastuta vivecana-saMzodhana graMthamAM, zrI gItA parIkhe ekeeka gujarAtI kavitAmAM puruSanI jema strIoe paNa A virala kavayitrIne saranAmA sAthe vidyAkIya ane sAhityalakSI paricaya kSaNane jhIlI che. gujarAtanI khyAtanAma kAyitrI zrI gItA karAvyo che, tathA darekanA viziSTa pradAnane vastulakSI Dhabe taTasthatAthI parIkhe I. sa. 1960 thI 1982 daramyAna sittera jeTalI mUlavavA mATe sarasa rIte sedAharaNa prayAsa karyo che. jenI tenI kavayitrIoe, gujarAtI kavitA kSetre ApelA phALAne, emanA kRtione nIrakSIra viveka karIne, saujanyapUrvaka guNo sAthe de sAdhanavivecana graMtha :sinatera gujarAtI "kemistrIomAM sArI ane nabaLAIo pratye agita karIne temaNe vikAsa mATe sUcane. rIte maLe che, je gujarAtI sAhityanA saMdarbhagranthamAM mUlyavAna rUpe nirdeza paNa karyo che. emanI nipakSatA, saudarya sthAne ane umere kare che. Arthika sthAnene pArakhavAnI kSamatA, nirbhayatA, smatA ane Ama te gAMdhIyuga daramiyAna sarvazrI japetranA zukala, strIsahaja saujanya dAda mAgI le tevAM che. A uparAMta je haMsA mahetA, sumatibahena, jayamanagaurI pAThakajI, puSA vakIla te kavayitrI pratye temanI sahRdayatA, RjutA ane hamadada jarUra vagere kavayitrIoe noMdhapAtra sarjana karyuM che jemAM gAMdhI pragaTa thAya che. paraMtu kSatio nabaLAIo ane khAmIo pratye yuganI bhAvanAonuM Alekhana jovA maLe che. paraMtu umAzaMkara teo saumyatA ane saddabhAva sAthe niH sakeca IzAre karavAnuM sunadarama. pachI rAjendra-niraMjana yuga zarU thatAM ravAtaMttara cUkatAM nathI e emanI khAsa vizeSata che. dAkhalA tarIke-zrI kALanA prathama tabakakAmAM, 'pUrI, kAvyasaMgraha laIne zrI gItA indumatI- mahetAnI kavitAnAM udAharaNa ApIne, chevaTe teo parIkha Ave che. vaLI e ja tabakakAmAM zrI hIrA rADa pAThaka spaTuM kahI de che, "Ama jue te viSaya ane zailInI daSTie A kAvya paraMparAthI jarApaNa AgaLa gayA nathI. paleke patra' laIne, eka nUtana unmeSa hadayasparzI zeka- cheDI truTio sAthe paNa Indubahenane A nAnakaDe kAvyaprazastirUpe sarasa rIte pragaTAve che. A tabakakAmAM sarvazrI saMgraha ramya anubhUtine Achero svAda te lagADI ja jAya che.' savitAlakSmI : buca, sureza majamudAra, prabhAvatI. majamudAra, pR. 7, 9) zrI mAlatI dalAlanI kavitA vize ke premathI suzIlA jhaverI, nirmaLA dANI, lInA maMgalAsa, enI sareyA IzAro kare che !" mAlatIne chaMdanuM jJAna che. eTale e vagerenA kA saMgraho prakAzita thayelA che. jemAM cha dabaddha kavitA: sAce chaMda racavA sAro prayatna kare che. paNa AvA AvAsanI UrmikAvya gIta vagere prApta thAya che. bIjA tabakakAmAM, kasaratathI pAracanA banI zake, kAvyuM nahIM.' (pR. 23) zrI hIrA I. sa. 1978mAM zrI pannA nAyaka "praveza' kAvyasaMgraha sAthe rA, pAThakanA "paraleke pa'ne avalokatAM, eka prasage e achAMdasa kavitA ane abhinava bhAvapratIka laIne Ave che. - nibhoMkatAthI kahe che, " jo ke mArA abhiprAya mujaba A vaLI pitAnI' maulikatA sAthe zrI jayA mahetA paNa ene ja prasaMga kavayitrI tathA anya vicakee upasAe che teTale anusare che. jemAM kigADe pravartAvela astitvavAda (Existen- asarakAraka ciraMjIvI chApa nathI pAData.' (pR. 37), zrI enI tialism) ane rionA ativAstavavAda (Sui -Realism) sarathA vize niHzaMka banIne te pitAne mata pragaTa kare che, asara jovA maLe che. A tabakakAmAM ja zrI rakSA davenI bhakita enI sathAnI kavitAmAM ciraMjIvI kAvyatattva jovA maLatuM -jharatI kavitA. eka mA prakAranuM pradAna prastuta kare che. trIjA nathI." (pR. 44) kayAreka samIkSA karatAM, teo tulanAtmaka carcA kare che; "rakSA dave ane ' surezA majamudAramAM, bALahaibakAmAM, I. sa. 1992 mAM "mArA hAthanI vAta' kAvyasaMgraha gItamAM, je rIte bALaka pote ja khelatuM lAge che, eTalI sAthe zrI sarUpa dhruva eka navo ja vaLAMka le che. chaMdanAM baMdhane ta drupatA suzIlAbahena (jhaverI) mAM nathI. (pR. 52) pitAnAM kavitAe teDyAM hatAM, have emanI kavitA arthana baMdhane ce ajelikAvyuM ane vicArapradhAna kAvyomAM kayAMka kayAMka "AyAte che. kayAreka te emane baiyArtha, vyarthatA ane durbodhatA. sajanya kRtatA" tathA "lukhA taka' ne joIne, jAtathI alipta sudhI pahoMcI jAya che. te emanI prayogazIla mArmikatA thaIne te TIkA kare che, "A daSTie te "pUrva" nI bIjI anAkarSaka nI che. Ama joIzuM te, gAMdhI yuga pachInI, AvRtti thAya, te gIto. pite ja keTalAMka kAvya tAravIne kADhI anu-gAMdhI yuganI kavitAmAM, siMtera jeTalI kavayitrIoe levAnuM vicAre. A uparAMta 'pUvI"nA mudrazyamAM rahelI aneka #Le Ape che, e :gAMdhI yugamA phALAnI sarakhAmaNInI azuddhie paNuM saMmArjana mAge che. A bAbatamAM enA mudraka dRSTie prazasya ane nedhapAtra bAbata che. , , tathA sarjakanI ekasAIne abhAva akSamya che. * alabatta ! sarjakane kaI jAti hotI nathI. cAhe zarIra khera! A graMthanI bhASA ane joDaNInI akSama bhUlene puruSanuM hoya ke strInuM, te pe e sajaka ja che. je vividha bAda karatAM bahena gItAne athAga parizrama, kAvya sUjha, mArmika prakAranI saMvedanAnI asarane kavitAmAM abhivyakata kare che. sthAnanI parakha, ekasAI, jhINavaTa, taTasthatA ane nirbhIkatA che ke puruSanA karatAM strIne eka rekhA prakArane kALA patnI, emanAmAM rahelA saMzodhaka-vivecakane sarasa rIte nIkharAve che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21da ka 1 - 1-3-86 . prabuddha jIvana saMghanA upakrame hindImAM vicArageSThi kAryakrama A cImanalAla "kalAdhara saMdhanI anekavidha pravRttiomAM have rASTrabhASA hindImAM hirase dharAve che. bhakita dvArA mAnavI paramAtmamaya banI zake, vicArageSThinI pravRttine umere thayo che. A pravRttinA te ahiMsA vaDe te mAnavIya mUlyonI rakSA karI zake. vartamAna sayAjaka zrI basaMtalAla narasiMgapurA che. samaye ApaNane jeTalI zraddhA, bhakitanI jarUra che teTalI ja zanivAra, tA. 28-2-86 nA sAMjanA cAra vAge paramAnaMda ahiMsAnI jarUra che. koI paNa jIvane haNavAne ApaNane adhikAra nathI. nAnAmAM nAnA jIvanI paNa rakSa. te ahiMsA, kApaDiyA sabhAgRhamAM hindI bhASAmAM vicAragoSTi kAryakramane jyAre duniyAnA tamAma duHkhe, rAga-dveSa vagere bhUlIne prabhu prAraMbha thayo hato. kAryakramanuM pramukha sthAne zrI cImanalAla je. bhakitamAM AtmalIna thaIe e ja bhakitanuM utkRSTa svarUpa che ane zAhe saMbhALyuM hatuM jyAre atithivizeSa sthAne rASTrIya hindI AvI uccattara bhakata vaDe ja saMsAra sAgara tarI zakAya. saMsthAnanA adhyakSa zrI harizaMkara hatA. kAryakramanI zarUAta baMne vyAkhyAtAne ane atithivizeSa paricaya zrI zrI kamalabena pIsapATInI prArthanAthI thaI. muMbaInA yuvAna meyara basaMtalAla narasiMgapurAe Apyo hato. zrI cImanalAla' je. zrI chagana bhUjabaLe A prasaMge khAsa hAjarI ApI muMbaI zAhe mahemAnonuM svAgata karyuM hatuM. zrI amara jarIvAlAe jena yuvaka saMghanI pravRttine biradAvatA jaNAvyuM ke "sevA" e saMdha' ne paricaya Apyo hate. 'saMdha nA maMtrIzrI ke. pI. samAjanuM saMskAradhana che. sevAnA maMtrane jIvanamAM utAravA zAhe temanI AgavI zailImAM AbhAra darzana karyuM hatuM. jarUrI che. eka karoDanI vasatIe pahecela muMbaI zaheranI aneka samasyAo che. muMbaI eka evuM zahera che ke jenA mATe dareka sAbhAra svIkAra bhAratIyajane gaurava laI zake. samasyAo ane praduSaNathI * rebInahuDa le. premanAtha mahetA ki. 16-00 chavAyelA muMbaIne mATe have muMbaI bacAve, bhArata bacAve * kALa maMtra le che , sUtrane saphaLa banAvavuM joIe." * guphatege yuvAna ane praNaya le. De. caMdrakAMta mahetA ki. 18-00 * , yuvA ane dharma le. , ki. 18-00 AjanA kAryakramanA prathama vatA hatA. muMbaI yunivarsiTInA * , yuvA ane pariNaya le. e ki. 18-00 hindI vibhAganA adhyakSa che. vinoda godare temane viSaya hate. yuvAne ane samAja le. , ki. 18-00 madhyakAlIna bhakita pravAha" A viSaya para besatA temaNe yuvA ane vyakitatva le , ki. 18-00 jaNAvyuM hatuM ke "AtmakalyANanI sAthe mokSa kalyANa e ja bhaktinuM saMtAnanuM-saMskAra ghaDatara le. hita zAha ki. 18-00 tAtparya che, madhyakAlIna bhakata kavionI racanAo Aje paNa * amadAvAda eTale amadAvAda le. vinoda bhaTTa ki. 13-00 bhaktinI utkRSTatA siddha kare che. prabhubhakita e eka evuM dhruva * romeroma le. phAdhara vAlesa ki. 13-00 bindu che ke jenA dvArA mAnavI zuddha, buddha ane mukata banI zake. aMka jIvananuM vaLatara le. ki. 16-10saMta jJAnadeva, mIrAM, tulasI, narasiMha mahetA vagere bhakata kavioe * AkAzavANInA saujanyathI ki. 13-0 pitAnI racanAo dvArA pitAnuM kalyANa te kayuM ja che paraMtu * bolatA prasaMge ki. 15-0e janatAne paNa e kalyANa mArge dorI che. jIvanamAM bhagavAna * lAgaNInI keLavaNI bhakitanuM aneruM sthAna che. manuSya jIvananI sArthakatA zraddhA, ki. 19-0e bhakita ane bhAvanA vaDe ja thAya che. bhakitae paramAtmAne prakAzaka ane prAptisthAna: gurjara graMtha ratna kAryAlaya, gAMdhI mArga, amadAvAda-380001. sAkSAtkAra karavAnI bArI che." A kAryakramanA bIjA vakatA hatA anavabhArata TAImsa'nA pragaTa thaI cukyuM che- upasaMpAdaka zrI vizvanAtha sacadeva, temaNe ahiMsA upara belatA jaNAvyuM hatuM ke "A hiMsA jemAM hiMsA nahi te. jANItA tatvaciMtaka ane prabuddha jIvana'na taMtrI bhagavAna mahAvIre ahiMsAne upadeza Ape ane jagatanA sva, cImanalAla cakubhAI zAhe mukhyatve I. sa. jIva mAtra prANI mAtra tarapha dayA-karuNA rAkhavAnI zIkha ApI. 1939thI 1971 sudhInA samayagALAmAM lakhelA lekhanuM | mahAtmA gAMdhIe "ahiMsAne hathiyAra tarIke upayoga karI pustaka - ahiMsaka satyAgraha-adelana dvArA briTiza satanane hinda tattvavicAra ane abhinaMdanA tAnamAMthI hAMkI kADhI, te vinejIe ahiMsaka krAMti saMpAdaka : De, ramaNalAla cI. zAha dvArA bhUdAna caLavaLa ubhI karIne ahiMsAne navuM pannAlAla 2, zAha ane.' ' parimANuM ApyuM. AjanA eTamathI dhrujatA vizvane 'mA, gulAba deDhiyA ahiMsAnI tAtI jarUriyAta che. jagatamAM zAMti, sukha ane pAkuM bAIniMga, pRSTha saMkhyA 176+8 kiMmata saMteSanI havA prasarAvavI hoya to te kArya mAtra "ahiMsA ja karI zake yuddhanA Are UbhelI AjanI duniyA je AcAramAM rU. 35/00 (TapAla kharca alaga). "ahiMsA ne apanAve che. eka navA yugano prAraMbha thAya che "saMdhanA peTrola ane AjIvana sabhyane A pustaka AjanA samaye khUba ja AvakAradAyaka kArya gaNAya. dasa TakA kamizanathI ApavAmAM Avaze. A mATe saMdhanA | kAryAlayamAM saMparka sAdhavo. tenA kAryakramanA atithivizeSa zrI harizaMkare jaNAvyuM hatuM ke, bhakita ane ahiMsA e baMne vAta mAnava-jIvanamAM sarakho ja . li. maMtrIo Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' pratha8 jIvana tA. 1-3-86 hindu jIvanadarzananI eka bahumUlya bheTaH prANu dayA thI vasaMtabhAI khANI ' vizvanA judA judA bhU bhAga upara anekavidha saMrakRti tema ja nAkhavI ane jiMdA jIvanamAM paNa gogrAsa ke kUtarArASTronAM sarjana ane visarjana thayA che. kALanA khaparamAM bilADAnA relAnI vyavasthA, sAdhu - atithio mATe keTalIye sabhyatAo vilIna thaI gaI. ane keTalAMya rASTro mAtra sadAvrata, Thera Thera dharmazALA, kuvA, vAva, aDAo itihAsane viSaya banI gayAM. paraMtu hiMdu rASTra ane hindu saMskRti jIvananAM hara zubha-azubha prasaMgomAM paNa chavAyA nimittanA vizvamAM mira purAtana-nitya nutananA AvirbhAva sAthe Aje paNa dAna jevI kaMI keTalIya bAbate dRSTigocara thAya che. A badhI -zeDI maMda avasthAmAMya jIvaMta che. saMskRtinI A zAzvatatAnuM rahasya jIvananAM zreSTha tane AviSkAra karanArI ucca keTanI -temAM nihita rahelAM mULabhUta ta sAthe che. A saMskRtinA saja ke praNAlikA ane paraMparA che je ApaNuM rASTrIya arimatA paNa -evA ApaNA pUrvajoe sRSTinA rahasyanI zodha karI. peDhI dara che. hindu jIvanadarzana sivAya jagatanA samAjamAM jIvamAtra peDhIonA tapa ane titikSA dvArA zAzvata satyAnuM sAdhana paratvenI AvI vicAraNA ane AcaraNa jovA maLatA nathI. karyuM, ane tenA AdhAra upara vaiyakitaka tema ja sAmAjika vizvanA AjanAM tathA kathita pragatizIla rASTra ke je pitAne jIvanadazananuM nirmANa karyuM. A sanAtana ane zAzvata satye vadhu zikSita Adhunika ane vaijJAnika kahevaDAve che temanI hupara AdhArita saMskRtine tAMtaNe gUMthAyela samAja eTale ja vicAradhArAmAM paNa manuSyanI ekatA ane kalyANathI AgaLanI rASTra ane saMskRti. A saMskRtinAM mUlyo para AdhArita vicAraNuM nathI. tethI ja mAnavatAnA nAme karoDe pazu-paMkhI -jIvananI abhivyakita eTale ja ApaNI rASTrIya amitA. ane prANIonI nidraya ane nirmama hatyA e Ajane pragatisvAmI vivekAnaMdajIe rASTra jIvananI sAcI oLakha ApatAM zIla samAja AcarI rahyo che. mANasanA sukha mATe bAkInI kahyuM che ke AdhyAtmikatA e ApaNuM hiMdu rASTrajIvananuM tamAma minA chanI hiMsA ke hatyA Aje kSamya gaNAya che prANatattva che. A AdhyAtmika asmitAnuM eka lakSaNa eTale ane prANIhatyAnI AvI krUra ane nirdaya kriyAone mAnavatAnA Atmavata sarva bhUteSa ! saghaLA jIne pitA samAna gaNavA. aMcaLA heThaLa pALavA poSavAmAM Ave che. vaijJAnika saMzodhana, *jIvonI A gaNanAmAM mAtra manuSya nahIM paNa jyAM jyAM aNuprayoge jherI davAonA prayogo ane bhayaMkara viSANuonA -tanya tattva raheluM che tevA pratyeka peninA che eTale ke parIkSaNa mATe ane sauMdarya-prasAdhanonA utpAdana mATe lAkhe 'pazu yA pakSI ke jatuo dhULa ane sUkSama tamAma cha prati nahIM balka karoDanI saMkhyAmAM cha upara vividha prakAranA AtmabhAva e ApaNI saMskRtinuM pradhAna lakSaNa che. hiMdu #ra, nidarya ane kamakamATI upajAve tevA ghAtakI prayoga thAya che samAjamAM game te dharma, paMtha, upapaMtha, saMpradAya, ga7 hAya paNa ane mAnavadharmanA nAme tene vibhUSita karAya che te paNa samaya e badhAmAM prANImAtra pratyenI karuNu ane dayA eka samAna ane saMjogonI balihArI che. AvI svAthI, svakendrita, zuddha evuM tattava che. jyAM-jya hidu jIvanadarzana che tyAM tyAM sarvatra ane chIcharI mAnavatAvAdI vicArasaraNIvALA samAjane rASTrane -jIvahiMsA sadaMtara rIte vajarya che. dharmanA pratyakSa vyavahAra ane uccasthAne apI" prANImAtranA hitanI ciMtA karatA hindu AcaraNamAM AvelI azuddhi ane vikRtinA kAraNe kyAMka kayAMka dharmanA dhamane saMkucita ane prAthamika mAna e keTalI hAsyAspada nAme jIvabalinI ghaTanAo jovA maLe che. paraMtu, te saMskRtinI sthiti che vikRti che, prakRti nathI AvI hiMsAne kayAMya zAstranuM ke ApaNo dharma te prAthamika vAtamAM paNa kahe che ke je saMtanuM samarthana nathI. jIvamAtrane abhaya varadAna e ApaNI pitAne pratikuLa hoya te anya prati na AcaravuM" mATe -saMskRtinuM prANatattva che. mATe ja pazu, pakSI ane sthaLa prANIonI hiMsA ke vadha ke temanA para mAnava-kalyANanA nAme -sukSma jaMtuo sahita prANImAtra taraphanI dayA, karuNA ane - maitrI e ApaNI saMskRtinuM eka AgavuM lakSaNa che. thatA kara praNene ApaNI jIvanadaSTimAM kaI sthAna nathI, sukhI ane svastha samAjanI nizAnI mAtra bhautika sukhasAmagrInA : jIvamAtra sukhane zodhe che. duHkha koIne priya nathI. sarva DhagalAo nathI, taMdurasta ane AnaMdI pazudhana, kinsela ane * jIve duHkhanI nivRtti icache che. paraMtu anya jIvanA bhoge kalarava karatAM pakSIo tathA madhura guMjana karatAM jaMtuo paNa che. sukhanI prAptine ApaNe tyAM niSedha che. rAzI lAkha jIva prakRti sAthe jeTaluM tAdA sAdhI zakAya teTalA pramANamAM nimAM manuSya jIvana zreSTha che. tenAmAM vicArazIlatA hoIne jIvananI uMcAI prApta thaI zake che. hajAro varSonI gulAmI itara peninA chanA saMrakSaNanI javAbadArI manuSyanI che. jema ane parataMtratAnA kAraNe haNAyela rASTrIya asmitA ane samasta kuTuMbanA paripAlana ane gakSemanI javAbadArI kuTuMbanA gauravane punaH jAgRta karavA tathA vikRtigrasta ane mRtaHprAya banI samaja ane vicAraka vaDIla upara heya che. tema jIvasRSTinA rahela bhAratIya saMskRti strotanA abhinava punajIvana mATe A paripAlananI javAbadArI manuSyanI che. hiMdu saMskRtimAM A pAyAnI vicAraNAne upekSA thaI nahIM zake. ApaNI gauravapUrNa javAbadArI vyAvahArika rUpamAM caritArtha thayela jovA maLe che. jIvadayAnI vicArasaraNIne jALavavAnI ApaNI eka bhAratIya mATe ja hiMdustAnamAM pAMjarApoLa, gauzALA, cabUtarA, rAphaDA, 'nAgarika tarIkenI naitika pharaja che. AjanA mUlahAsanA A * kIDIyArAnA nibhAva ane surakSA mATenAM aneka Ayojane tathA mA divase mAM, Ave, ApaNe sau pratyeka jIvAtmA, ke je ApaNuM jaLacara jIvo mATe paNa nadI - taLAvamAM leTanI geLAo rASTranuM eka aMga che ene pratye sabhAva rAkhavAnuM vrata laIe. 1 lika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI roDa, - subaI 400 04. Te. naM. 350296 : mudraNasthAna : prinTarsa, jagannAtha zaMkara zeTha reDa, giragAma, muMbaI 400004 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH. By / South 56 Llcance No. 37 - - suddha jIvane IT IT . prabuddha jena'nuM navasaMskaraNuM varSa:47 aMka: re, I muMbai tA. 16-3-86 chuTaka nakala rUA. 1-50 vArSika lavAjama rU. 30-. muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradezamAM era meIla : 20 PS 12 sI meila 2 154 9 taMtrI : ramaNalAla cI. zAha nAnuM pramANa paNe I. sa. 1 , zika yunivarsiTI mela cAvyA pramAmAM ochevatta" yunivarsiTIomAM bhraSTAcAra prajAnA saMrakAra-ghaDataramAM jeno sauthI vadhu phALe hovo kheTA zikSakane sthAna maLe eTale eka sAcA vidyAthIne ke joIe evA zikSaNa-kSetramAM paNa ApaNe tyAM asaMskArI sAcA zikSakane anyAya thAya. AvI anyAyanI paraMparA keTalAMya "bhraSTatAnuM pramANa ochuM nathI. ene mATe ApaNuM arthataMtra varSathI judI judI saMsthAomAM cAlyA kare che. ane rAjyataMtra savizeSapaNe javAbadAra che. ApaNe tyAM meDikala ane enjinIyarIMga kolejanI saMkhyA aMgrejonA zAsanakALa daramiyAna I. sa. 1857mAM sthapAyelI pUratA pramANamAM nathI eTale praveza mATe deDADI dhaNI rahe che; traNa yunivarsiTIo paikI mukhya tathA keLavaNI, zista, vadhu mArkasa meLavI praveza meLavavuM hoya te sAcI ke beTI rIte vidyAthIonI saMkhyA, vidyAzAkhAo ItyAdinI dRSTie sauthI vadhu mArkas meLavavA joIe. parIkSA sArI na gaI hoya eTale caSiAtI ane AMtararASTrIya keLavaNInA kSetre suvikhyAta evI yunivarsiTInA AMTA vadhe, kAne phoDavAmAM Ave, parIkSAnA muMbaI yunivarsiTIne mAmale parIkSAnA pariNAmamAM goTALA nAma meLavAya, parIkSakane meTI laca ApI vadhu mArkasa mukavAya karavAnA kAraNe keTa sudhI gaye. e ghaNI du:khada ane athavA parIkSAe mAsu ApI dIdhA hoya te kalArka pAse mArka dhRNAspada ghaTanA kahevAya. vartamAnapatromAM A ghaTanAnI carcA samAM pheraphAra karAvAya; AMkaDAo ulaTA sulaTA karAvAya; rajisTrAra jorazorathI cAlI. vAIsa cAnselara ke adAlata mukhya pradhAnanI ke upakulapatithI mAMDIne kalaMka ane paTAvALA sudhI ghaNA zehamAM na dabAyA te sAruM karyuM". ApaNuM dezamAM keLavaNInA temAM saMDovAyA hoya. Ama bhAratanI ghaNI yunivarsiTIomAM taMtramAM paNa kevI ane keTalI hade durdazA pravaMte che tenuM mApa parIkSAnA pariNAmomAM ochevatte aMze AvI ghaNI ghAlaAvA dAkhalA parathI nIkaLI zake che. A jAheramAM carcAyela mela cAlyA kare che. bhAratamAM zikSaNakSetre A eka rAjaroga dAkhala che. jenI lekane khabara na paDI hoya evA te bIjA pravate che. kheTI rIte pAsa thayelA chekaTare ke enjiniyaroaneka dAkhalAo che. dvArA samAjane jAnahAni sudhInuM nukazAna pahoMce che. . AjhAdI maLyA pachI bhAratamAM yunivarsiTIonI, kolejonI, paraMtu vadhu aphasesa tyAre thAya che, jyAre supratiSThita zALAonI saMkhyA besumAra vadhI che. e vadhavA sAthe jeTale. vyakitao dvArA pitAnA aMgata svArtha mATe AvI keLavaNIno vikAsa thavo joIe teTalo thayuM nathI. keLavaNInA ghAlamela karAvAya che. kayAreka koleja ke yunivarsiTImAM kSetre jeTalI saMgInatA sadhAvI joIe eTalI sadhAI nathI. bhaNAvatA adhyApake pite pitAnI paricita vyakitane parIkSAmAM vidyAkSetrane vistAra thatAM zikSaka ane adhyApakenI ghaNI beTI rIte vadhumAM vadhu mArkasa ApI prathama naMbare lAvI caMdraka badhI jarUra rahe, paraMtu tene kAraNe samagra bhAratamAM aneka ThekANe ke pAritoSika apAvaDAve che. keTalAka te ema karyA pachI aMgata agya, apatra ke alpapatra evA mANase zikSaka ke adhyApaka vartuLamAM pitAnI A bahAdurInAM vakhANa paNa kare che. tarIke zikSaNanA kSetramAM bharAI beThAM che. evA lokonuM lakSya je ayApakenA hAthe prajAnuM saMskArajIvana ghaDAvAnuM hoya zAnadAnanuM nahi, paraMtu yenakena prakAre arthaprAptinuM hyuM che. e adhyApake. pite ja aprAmANika, . asaMskArI hoya te pariNAme arthaprApti mATe aprAmANika evA ghaNA upAyo teo prajAnA saMskAra ghaDataramAM keTale phALo ApI zake? evI vyakitao dvArA pracAramAM AvyA che. pitAnA saMtAnane mATe vepArI varga ke sAmAnya nokariyAta - jyAM vidyArthIonI saMkhyA vadhu hoya ane keLavaNInI varga parIkSAmAM gerarIti ajamAvA mATe prayatna kare che te saMsthAo ochI hoya tyAM praveza mATe doDAdoDI thAya, lAgavaga paNa je niMdya gaNAtuM hoya, te zikSaka-prAdhyApakenI zI lagADAya, zaratI dAna ApI beThaka meLavAya, TrasTanI anAmata vAta karavI? beThake ADakatarI rIte vecAya ke pachI meTI rakamanI keTalAMka varSa pahelAM muMbaInI hAIkenA eka nyAyamutie ' lAMca paNa apAya. keTalAka moTA zaheromAM zALAo ke pitAnI dIkarInA pariNAma mATe. ghaNI ghAlamela karI hovAnI kolejamAM zikSaka ke adhyApaka tarIke nokarI apAvavA mATe vAta sAMbhaLI hatI. parIkSAnA nAma meLavI, temanI pAsethI paNa meTI rakamanI lAMca levAya che. eka peTA vidyArthIne ke prazna patre jANI levAM, uttara patra AvI gayA pachI potAnI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - saLAva mA vagara mA . 16386 : . praha jIvana - 214 rijhanusAra temAM mArkasa mukAvavo ityAdi karavA-karAvavA mATe bahAne bheTe chere pAse rAkhIne parIkSAnA khaMDamAM be , jAte ja deDa karI hatI. teo kahetA, "mane ka parIkSA nA hoya. keTalIka yunivariTIemAM suparavAijhara vijhAthIone pADI zake ema che? na paDe te mArI pAse raste che. sAco chUTathI cerI karavA de, tema chatAM virakSaNune mATe pAse rivolvara khe Aropa mUkI dharapakaDanuM veraMTa kaDhAvuM te tarata DhIle rAkhe. yunivarsiTInI parIkSAomAM cerInuM pramANa eTaluM badhuM Dhasa thaI jAya!" aneka lokone nyAya taLavA mATe beThelA vadhI gayuM che ke vArSika meLAvaDAmAM kelejanA eka sAthe hAIkorTanA nyAyamUti pate ja je A pramANe vicAre ane evuM jAhera pravacanamAM kahyuM hatuM ke "amArA mATe AnaMdanI Acare te keTaluM badhuM khedajanaka kahevAya ! e vAta che ke A varSe parIkSAmAM corI karyA vagara amArA keTalAka rAjyakartAone paNa sattAne baLe IcchAnusAra kheTuM : vidyathI'e yunivarsiTInI parIkSAmAM sAruM pariNAma lAvyA karAvavAnI Adata paDI gaI hoya. paise ane sattA vaDe yuni che.' AcAryazrIne AvuM nivedana karavuM paDe eja keTalI badhI varsiTIonA pariNumamAM dhAyAM riphAra karAvI zakAya che enI zecanIya sthiti darzAve che! emane khAtarI thaI gaI hoya che. pradhAne ane mukhya pradhAne paNa parIkSAnA kaubhAMDe uparAMta yunivarsiTIomAM ane khuda yuniAmAM apavAdarUpa nathI. bihAra ane uttara pradezamAM te ghaNu varsiTI grAnTasa kamizanamAM nANunA kaubhaDi paNa ghaNuM cAlyA pradhAne vakhate vakhata saMdevAyA che. pitAnA saMtAnane prazna Ave kare che keTalIya kharcALa yojanAo kAgaLa upara moTI dekhAya tyAre sattA ane pratiSThAnA zikhare be mANasa paNa kevuM paNa vAstavamAM kaMI hoya ja nahi. keTalAya adhyApakenA saMzodhana adhama AcaraNa karavA lalacAya che te AvAM udAharaNa parathI aMgenA prejekaTa mATe lAkha rUpiyA maMjUra thAya. paraMtu kayAreka samajAya che. . agAu thaI gayeluM saMzAdhana navA nAme rajU thAya.musApharI karyA ghaNI yunivarsiTIomAM kArakune ane paTAvALAonAM vagara musApharI mATenAM bhaththA levAya; pustake kharekhara kharIdyA. pagAranAM dhAraNa eTalAM nIcAM che ke teo mAMDa kuTuMbane vagara bUkaselara pAsethI kheTA bila meLavIne paisA laI levAya; nibhAva karI zake. AvA seMkaDe karmacArIomAMthI koIka te sAdhana sAmagrI mATenAM paNa kheTAM bila rajU thAya. badhA ja evA nIkaLavAnA ke je paisAnI lAlacane vaza thaI parIkSAnA jANatA hoya, ane darekane temAM lAge che. prativarSa karaDe pariNAme sAthe ceDA karavAmAM sahAyabhUta thAya. yunivarsiTInA rUpiyAne durvyaya yunivarsiTI dvArA ane yunivarsiTI grAnTasa adhyApanA pagAranAM raNa paNu, khAsa karIne meTA zaheramAM kamizana dvArA thayA kare che. garIbI ane ochA pagAre eTalA saMteSakAraka ne kahevAya eTale mAtra arthaprAptinA, mukhyatve AnA mATe javAbadAra che, paNa vastutaH samagrapaNe AzayathI e kSetramAM AvelA mANasane paisAthI lalacAvI zakAya. vAtAvaraNane ja javAbadAra gaNI zakAya. praznapatre kahI de ke uttarapatramAM vadhu mArkasa: apI de athavA bhAratamAM dareka kSetre vyApaka bhraSTAcAra che. paraMtu ucca pariNAmamAM pheraphAra karAvI de ane te mATe paisA paDAve tema banavuM agharuM nathI. keLavaNInA kSetre prasarele bhraSTAcAra ApaNane vadhAre kahe che. bhAvi. prajAnA saMskAra nirmANamAM jenuM sauthI vadhu gAna ke keTalIka yunivarsiTIo mATe judI judI DIgrInI parIkSA hovuM ghaTe te taMtra ja bhraSTrAcAra ane kusaMskAranuM vitaraNa kare emAM kasTakalAsa joItuM hoya te keTalA rUpiyA ApavA paDe e keTale visaMvAda gaNuya! tenA bhAva khelAya. keTalAka adhyApake ke karmacArIo dalAla tarIke temAM kAma paNa kare. keTalIka yunivarsiTIenI DigrI adhyApaka maMDaLee pitAnI dRSTithI ane sarakAre pitAnI parIkSAmAM beThA vagara mAtra paisA ApIne kharIdI zakAya che. zuddha nItithI A samagra praznamAM nirAkaraNa karavuM joIe. yunikeTalIka yunivarsiTI praznapatra phUTI na jAya eTalA varsiTIo svAyatta gaNAya che, paraMtu yunivarsiTIonA kharcanI 'mATe traNa-traNa prazna patra kaDhAve ane emAMthI eka chApe. jaMgI rakama sarakAra pAsethI meLavavAnI rahevAthI yunivarsiTIpraznapatra kADhanArane traNeyanA paisA maLe. ane chatAM jene ene sarakArane AdhIna rahevuM paDe che. ene geralAbha bhraSTa, praznanapatra pheDa hoya te pheDI zake. nANAMne ATale badho kuTila rAjadvArI vyakitao, khuda pradhAne ane mukhya pradhAne = durbhaya ane chatAM khAtarI nahi. vividha rIte uThAve che. yunivarsiTIonI A parAdhInatA jyAM | muMbainI yunivaeNsiMTInA praznanapatra dilhImAM chapAvavuM paDe che. sudhI raheze ane rAjakAraNa jyAM sudhI bhraSTa raheze tyAM sudhI AvI dilhInI eka zaikSaNika saMsthAnA praznanapatre muMbaImAM chapAya che. ghaTanAo vAraMvAra banyA karavAnI cheTuM kAma karavA mATenI leka TapAlamAM vaccethI prakanapatra meLavI levAtA hovAthI keTalIka lajA divase divase ghaTatI jAya che. koIne kheTuM batAvavA jevI yunivarsiTIoe praznapatra upara pitAnuM ke parIkSAnuM nAma sthiti na hoya tyAM gunegAro ane enA maLatiyAe chAtI kADhIne chApavAnuM mAMDI vALyuM che, Ama chatAM praznapatra samAjamAM pharatA hoya che ane svAthI samAja-sevake temane phUTI jAya che. vidyAthI mAnasa paNa have enAthI TevAI jAheramAM hAratorA paherAve che gayuM che. keTalIka zaukSaNika saMsthAo te ethI paNa AgaLa Aje jarUra che sAcA, saMskArI, svamAnI, saMniSTha zikSake, vadhI che. praznapatra phaDAvavAnI mAthAkuTa ja zA mATe? jene je adhyapanI ane temane lAyaka evI saddhara svataMtra svAyatta prazno kADhavA hoya te bhale kADhe ! parIkSAnA senTaramAM be zikSaNa saMsthAonI. ghaNI yunivarsiTIomAM ghaNuM sAruM zaiikSaNaupara badhA praznonA javAba bedhaDaka lakhI devAmAM AvyA hoya kAya cAle che, paraMtu divase divase kathaLatA jatA ghoraNene ane te paNa kolejanA AcAryanI sUcanAthI! saciMta banIne aTakAvavAnI tathA mUlyamAM punasthapananI kai prAmANika adhyApaka vidyAthIone parIkSAmAM gerI karate savizeSa jarUra che. pakaDavAnI hiMmata na kare, kAraNa ke vidyAthI" pensila olavAne -ramaNalAla cI. zAha Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - tA. 16-3-6 aka kAvyane, maheka nATakanI A candravadana cI. mahetA triIseka varSa pahelAM eka candravadana mahetA nAme lekhakanA kriyApadanA sadupayoga karI jANyA che. nATayalekhana e moTebhAge chapAyelA lekhamAMthI eka vAkya upADI ahIM goThavuM chuM te kriyApadanI ja kalA che. emaNe eka kuzaLa nataMkanI mudrAsaMpanna daragujara karaze. zrIdharANInAM nATamAM 'eka kAvyane, maheka AMgaLAnI jema kriyApadane ramAya che. nATakanI, ane e ja arasAmAM anAyAsa e ja matalabanuM have pelI chupI vAta, e mATe ApaNe "vaMDAlA'ne pagathAra maMtavya zrI umAzaMkara jozIe kahyuM ke, 'kavitA emanI preraka pAse javuM paDeze kavi ene zeka paryAvasAyI nATaka kahe che. zakti, nAka sAhasakamaM; zrI zrIdharANInAM nATamAM e be mArA mate nahIM. "vale rUAbathI lAgaNIsabhara aneka raMga jete tane subhaga meLa che.' ' jete lakhuM jIvyA che. vizvanA chevaTanA niyamane vaza thaI e DuMgaLIne da" uchALatAM zrI kRSNalAla pahelAM muMbaI vIMkhAI gayo! bhalabhalAnAM mULiyAM Akhare te ukhaDI ja jAya AvyA, tyAre emanA e nATakanuM vAcana goThavAyuM TuDanTasa che chatAM jIvate jAgrata e vaDale patharAyelo ja rahyo. bradharahuDa holamAM, amArA te samayanA netA yusupha maheraalI tyAM ja jamela jAmyo che. te juo. enI chAyAmAM koyala samakSa; tyArathI amAro sambandha vikasate rahyo. "AkhA vizvane AvI, popaTa AvyA, menA ane kAbara AvyAM, kiraze te huM vimugdha karIza, ane mahAyuddha mAre zvAsa che." cIlAcAlu ajavALuM lAvyo-kAgaDAne mana kAbara bhAvI, jharaNIne mane raMgabhUmithI judI evI nATakitae tyAranA muMbaine pacI kiraNa bhAge, kamalinIe zamara pAtharI, e jAjama para sUraja. nahIM. Aje e operAhAusa sAmene bradharahune hela nathI, mukhIe vAMkA vaLIne caMpAne maghamadha vadhAvyo. A manarama e juvAna netA yusupha maheraalI paNa nathI; paNa te samayathI sRSTimAM bhArobhAranI kalpanA bharI che. A kalpanA-nItaratI amArA pAMgaratA sambandhamAM sauthI vadhAre yAda rAkhavA kRtimAM nATayatattvathI bharyuM bharyuM pAtra te eka ja, enA jevo prasaMga te bejiyamanA phenca nATakakAra kavi merisa rasapravAhamAM taNAyA haze te tarata e nAma Apane heDe meTaralinkanA avasAna samaye emane aMjali ApavA AkAzavANI Avaze ja. yAda kare. upara sadhAyelI amArI beThaka? tyAre mukhya vakatA e, huM tyani. nokariyAta karmacArI, e dasa miniTanI aMjali mATe emanI seMyaDe siMdura. AMkhamAM AMjaNa, nAkamAM nathaDI, hAthamAM kaDalAM, pagamAM jhAMjhara, gheravALe ghAghare, kasuMbala cuMdaDI, mAthe lakhAvaTa, vastu gaThavaNInI enI cokhavaTa, meTaralikvina padyanATakanI kalpanA jevI marAmata, ane sAMgopAMga e aMjalimAM maTukI ane bhAtanI poTalI, godhaNa dhaNInI te bhatavArI, enuM temanI dardabharI mAvajata, A Akhe prasaMga : vAyu vitaraNa e gIta ja aneruM anokhuM che. varNanAtmaka, romAMcaka, lalita bhAvathI bharyuM bharyuM laTaka maTaka zabdo thI laTakALuM, abhinayanA bAda emanI saMteSanI "hAza', emanI sAthenAM sau milanamAM A rakRti ane maMtrI e hAzanI mIThAza, hajI Aje ye maraDa thakI gavAtuM sAMbhaLe ane jue te manamAM e cirakALa taravaratI rahI che; traNa kalAkane e mautrI mahotsava hatA mATe gUjayA ja kare ! A thanaganatI godhaNa dhaNInI bhathavArI amArA mitra sAdhanA pAyA te samaye naMkhAyA. anAyAsa pitAnuM varNana kare che. nATayalekhanane mahora mAranAruM raMgabhUmi upara pitAnuM ja pAtrAlekhana karanAruM e gIta che. 1931-'3ramAM "valo' lakhAyuM. 1933thI 1956nA be nATakakArano A Aga kasaba che. pitAnI jIbhanI pIMchIe dAyakAnA gaLAmAM emaNe je dazeka suMdara nA lakhyAM emAM bhathavArI potAnA raMgane cItarI saMgItamAM bahelAve che. gIta vizALa pagathAra pathArIne sauthI pahelo lakhAyele 'vaDalo' kAkA- sahasA ja raMgabhUmine zaNagAra banI jhaLakI rahe che. raMgIlI, sAhebe satkAryo: 'piyegarI'nA medhANIe bhArebhAra vakhANa bhAre madIlI, gadhaNu dhaNInI tuM bhathavArI ! kANu enA premamAM karelAM, gijubhAIe te. emanAM badhAM ja nATake vakhANelAM. na paDe. mArA "ramakaDanI dukAna" nAme nATakamAM, mULa ahIMnA AvA traNa traNa mahArathIonA lADakeDa pAmelAM nATake mATe zrI jamubhAI dANI-mitre A gIta garabA rUpe umerAvyuM hatuM. ahIM moranAM IMDAMne zAM citaravAM? emanAM samagra nATake vize pharI pharIne A garakhe hIMcahalaka ane hAvabhAva sAthe gavAtAM meM kayAMka vistArathI lakhyuM paNa che. ahI punarukti karIe hajI ye manamAM ghaLAI gheLAI gavAyA kare che. nATakalekhakane te pApa lAge. te e bhathavArI gamI ja che, paNa e bhathavArI hekabharyA gItathI eTale Aje huM Apane mArA mananI eka gupta vAta kaMIkanA dila jItI jAya che. kahIza. tamane game te mAnaje nahIM te ATha dAyakA uparanI vividha prakAranA premane jANunA ane hANanA huM A jiMdagI bAda buddhimAM bhrama thayuM che ema gaNaje. kAvyamAM nAyikAnA premamAM paDatAM zI rIte bacI zakuM? e je nATakamAM nATaka te ramya ja ramya evA nATakamAM rasanijharatuM kAvyatatva bhathavArInI spardhAmAM Utare evI che kamelinI. baMnenI ukitao eTale sarasa kalAkRti nIpajI ke ApoA5 manamAM rasapravAha lagabhaga sarakhI. bhathavArI raMgamaMca para Ave che meDI. jAya che jharamara jharamara jharayA ja kare; laukika nahIM, e alaukika vahelI. kamaMlinI virahe tapatI duHkhI che, bhathavArI saMteSI, AnaMdI, AnaMda AvyA kare evI kalA prApta karavAmAM kriyApadanA hAlamanA chogale cakhelI gUMthanArI, hauyAne premanI kuvArI phALo saMgIna, saMvAdakaLAmAM kriyApadanuM ja mahattva e zabda ja uDADanArI cabarAka sannArI che, jIvatI jAgatI jobanavaMtI premanI sarvoparI, "Tu bI era Ta Tu bI' be kriyApade thI zekasa- kayArI che. kaho, keNa enA premamAM na paDe? ' payare enI e kRtine amara banAvI dIdhI, kuzaLa kalAkAra asala vAta eka ja che; zrIdharANIne enAM maTane bara avani nijavAne kImiye barAbara jANe. zrIdharANIe Ave evI raMgabhUmi na maLI ! bhAvanagaramAM baLanoTonI Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hasApaka raMgabhUmi, 2 nA samaya vitAnA ' ': , , , prabuddha jIvana . . . zrI yazavanta paMDyAe taMdurasta ane svaratha praNAlikA zarU karI me javAmAM e sAhebe meTAI mAnavA lAgyA che. ApelI. e dora laMbAvavAmAM zrIdharANIne avanavI dizAonA vahIvaTI amalanI e amulakhI kalama yAtacandra divAkarau sudhI sara karanAre bahu mahatvane phALe Ave; enI kRtione lAyaka raheze ema paNa mArA jevA sinikane have te lAge che. paNa raMgabhUmi ne sajAi. zuM thAya? e samayanA zrI zrIdharANIe rASTriya raMgabhUminuM - bhAvanagara pAsenA umarALA gAmamAM, emaNe pAMca sAta svapna tAraveluM e noMdha paNa Aje mejUda che. e je che te kalAka cAle evAM nATaka jeelAM, e samayanI jUnI raMgabhUmi che. emanAM nATakanI gUMthaNI tathA vastu pramANI, e pacAvI, mATe upahAsa ane dhRNu paNa pedA thatAM, sAhitya ane raMgabhUmi ene lAyaka raMgabhUmi, ene yogya naTayagraMda taiyAra karanAra vacce sanAna-sUtakane paNa saMbaMdha nahotA, evI emanI nedha jANanAra digdarzaka na sAMpaDaye te na ja sAMpaze. evA paNa maLe che. amaladAra sAhebe nATaka jovA AvavAnA che digdarzakanI gerahAjarIne laI emanAM nATako bhajavAyA vinAnAM ane e aDadhaeka kalAka mA padhAraze, evA saMdezAo Ave rahyAM, meTI kAruNikA' te e thaI. * * evI paNa emane jANa thaI jAya che, e paNa emaNe nedhyuM [bhAvanagaramAM sva. zrI kRSNalAla zrIdharANInA smaraNArthe che. ke paDelI kaTeva Aje paNa ApaNe anubhavIe chIe. jAyelI sabhAmAM ApeluM pravacana] ' cakSudAna ane keniyala TrAnsaplAMTa (netra pratyAropaNa) | I jazavaMta bI. mahetA - adhAre judAM judAM kAraNothI Ave che. jema ke meti, mRta vyakitanA zarIramAMthI AMkho kADhavA mATe kAM to te netra khIla, jhAmara, AMkhanI epTika nasa sukAI javI athavA 0thakita jayAre jIvaMta hoya tyAre lIdhelI saMmatinI jarUra rahe korniyAne nukasAna thaI javuM, vagere. keniyAne nukasAna mukhya che athavA mRtyu pAmyA pachI temanA najIkanA vArasanI saMmatinI akasmAtathI thAya che. A A akasmAta keIpaNa kAraNasara jarUra rahe che. thaI zake che jema ke esiDa-AlkalI je jalada padArtha paDe samaya maryAdA ke dhAtunI kaNI AMkhamAM javI athavA AMkhane jorathI maraNa pachI be thI traNa kalAkanI aMdara ane kADhI levI dhaka lAge. Ama thavAthI pAradarzaka pasTala apAradarzaka jarUrI che. Ama hovAthI dardI mRtyu pAme te pahelAM ja A bane che ane prakAzane jate avarodhe che. nirNaya levo joIe. ane maraNa thAya ke tarata ja cakSubeMkane eka aMdAja pramANe ApaNA dezamAM lagabhaga dasa lAkha jANa karavI joIe. ekavAra mRtyu pAmyA pachI je karuNa jeTalA aMdhajane koniyAne nukasAna thavAthI daSTi gumAvI beThAM vAtAvaraNa chavAI jAya che temAM A nirNaya levAnuM ghaNuM ja che. kamanasIbe A prakAranA aMdhatvane meTe bhAga nAnI kaparuM kArya hoya che. je dadI hospiTalamAM ja mRtyu pAme ane uMmaranA loko hoya che. ane tabIbI kSetre thayelI zodhakhoLa te ja hospiTalamAM cakSu beMkanI sagavaDa prApta hoya te cakSu mujaba apAradarzaka (nukasAna pAmela) kAniyAnI jagyAe levAnuM kAma AsAna bane che. paNa je cakSu beMkanI sagavaDa taMdurasta keniyA mUkavAthI daSTi karI prApta thAya che. je sagavaDa hespiTalamAM na hoya athavA te dardInuM mRtyu gharamAM taMdurasta keniMyAnI jarUra paDe che te kRtrima rIte banI zakate. ke anya sthaLe thAya te A kAryamAM mahenata ghaNI vadhAre paDe nathI ane te mAnavIne ja hovo jarUrI che. che ane samayanI maryAdAne paNa prazna rahe che. cakSudAnanI pravRttimAM vyakitanuM avasAna thAya tyAre mRta gujarAta tathA mahArASTrane mATe phALe vyakitane taMdurasta keniyA kADhI laI te jIvaMta aMdha vyakitamAM bhAratabharamAMthI dara varSe je 1500 jeTalI joDa AMkhe oparezana karI besADavA mATe mekalavAmAM Ave che. ApaNe cakSudAna dvArA prApta thAya che temAM meTa phALo mahArASTra tathA tyAM chellAM pacIsa varSathI cakSudAnanI pravRtti cAlI rahI che. paNa gujarAtane che. mahArASTramAM, khAsa karIne muMbaImAM A pravRti AMkaDAo jotAM A kSetre ghaNuM karavAnuM bAkI rahe che. vegavaMta banI rahI che. muMbaImAM sara harakisanadAsa hospiTalanI sAthe saMkalita DuMgana cakSukhe ke 1983-84 mAM badhuM maLIne 404 paMdarathI vIsa hajAra cakSudAnanI jarUra jeDa cakSu meLavela hatA. uparAMta anya hospiTala pAsethI 381 ApaNA dezamAM dara varSe dasathI paMdara hajAra vyakti cakSo bhegA karI joItI jagyAe pahoMcADayA hatA. harakisanadAsa niyAne thatA akasmAtathI aMdha bane che. na umere thatA hospiTalanI cakSubeMkane ullekha karatI vakhate sva. De. jhAlAne aTakAva hoya ane je dasa lAkha aMdhajane keniyA aMjali ApavI jarUrI che. teo jyAre harakisana hospiTalamAM meLavavA mATe pratIkSA karI rahyA che temane dRSTi apAvavI suparinTenDanTa hatA tyAre temaNe jAte khUba ja rasa laI A hoya te ochAmAM ochI paMdarathI vIsa hajAra je AMkhe pravRtti vikasAvavAmAM noMdhanIya phALo Apela hatuM. teo cakSudAna dvArA meLavavI jarUrI rahe che. mahArASTra saMsAyaTI phora Donezana Ara AIjhanA ceramena hatA. prathama najare jotAM bhArata je meTe deza, ke jyAM dara gujarAtamAM khAsa ullekhanIya kArya inDiyana reDakrosa sesAyaTInI. A varSe 60 thI 70 lAkha mRtyu thAya che tyAM 15 thI 20 - dhoLakA zAkhAnuM gaNAya che. gujarAtamAM A saMsthAnA eka hajAra cakSue paNa prApta na thAya te jarA mAnavAmAM na Ave bIjA saniSTha kAryakara zrI prabhudAsabhAI kApaDiyAnuM thaDA tevuM che. paNa A eka hakIkata che. ane A samasyA hala samaya pahelAM ja avasAna thayuM che. karavA mATe ApaNe saue kamara kasavI joIe. Thera Thera cakSubeMka sthApita karavAmAM agragaNya phALe dhoLakA saMmatinI jarUra zAkhAnA kAryakaroe Apela che. gaye varSe teoe sthApita Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ', 217 : . karelI cakSubeMka taraphathI 450 jeDa AMkha samagra bhAratamAM - melavAmAM AvI hatI. dhoLakAnI kAmagIrImAM te zAkhAnA maMtrI zrI gautama majamudAre mahattvano bhAga bhajavyo che. teonI - kAmagIrInuM eka khAsa AvakAradAyaka aMga e che ke moTA bhAganA cakSu grAmya vistAramAMthI meLavavAmAM Ave che.' cakSu kADhavAnI tathA mokalavAnI prakriyA ' huM niyAnuM sthAna AMkha kADhatAM pahelAM tene jaMturahita karavA enTibAyoTika davA mUkavAmAM Ave che. AMkhanA DoLAne kADhatI vakhate hAthathI sparza na thavuM joIe. akha levAnAM sAdhanane paNa jaMturahita (Sterilize) karavA jarUrI rahe che. ane levAmAM 15-20 miniTa lAge che. AMkhane DoLe lIdhA pachI te jagyAe rU mUkI pipacI baMdha karI kALA dorAthI TAMkA levAmAM Ave che jethI cakSudAtA bharanidrAmAM hoya tema dekhAya che. Akhe zIzImAM rAkhI baraphanI aMdara enTibAyoTika davA nAMkhI tharmokola bekasamAM rAkhavAmAM Ave che. maLelI akho 4 aMza senTigreDe sAcavavI jarUrI che. vikasita dezomAM kIkIne sAcavI rAkhavA mATe khAsa prakAranuM pravAhIne (Media) upayoga karavAmAM Ave che. Ama karavAthI kAniyA vadhAre vakhata (5 thI 31 divasa sudhI) sAcavI zakAya cheApaNe tyAM haja A prakAranuM pravAhI maLatuM nathI. A mIDiyAnA abhAve keniMyA vadhAremAM vadhAre 48 kalAka sudhI ja sAcavI zakAya che. A 48 kalAkamAM mRta pAmela vyakitamAMthI AMkha kADhI tene anya je sthaLe joItI hoya tyAM meksavI ghaNI vakhata azakya banI jAya che. je sthaLe keniyA , kADhavAmAM Ave te ja sthaLe je tenuM AropaNa karavAnuM hoya te ghaNI saraLatA rahe che. eka aMdAja pramANe ApaNe tyAM ochAmAM ochA pacIseka TakA korniyA bahAragAma mokalatI vakhate bagaDatA hovAnI zakayatA che. AvA saMjogomAM TrAnsaplAnTa kAM te niSphaLa jAya che athavA dahIMne ghaNI ochI dISTa prApta thAya che. vikasita dezomAM ApaNA karatAM vAhanavyavahAra ane saMdezAnI sagavaDa vadhAre sArI upalabdha hovAthI mRta vyakitanA zarIramAMthI keniyA kADhayA pachI mekalavA ane besADavAnuM kAma vadhAre jhaDapI thAya che. kepyuTara dvArA saMdezAnI Apa-le tvarita gatie thAya che. eka bAju jevA cakSu prApta thAya ke tarata ja bIjI tarak dadane TrAnsaplAMTa mATe taiyAra thavAnI sUcanA maLI rahe che. pratikSA yAdI (Wait List) mAM kone naMbara che te paNa ghaNuM ja paddhatisaranuM banI rahe che. mIDiyAnuM sAdhana uparanuM vAMcyA bAda vAcaka mIDIyA (AMkha sAcavavA mATenuM pravAhI) nI agatyatA samajI zakaze. bhAratamAM sarvaprathama A mIDiyA dhoLakA reDakrosa vatI gaye varSe lAvavAmAM zrI gautama majamudArane saphaLatA prApta thaI che. A mIDIyA paradezathI maMgAvavAne kharca eka je cakSu dITha rU. 30jeTale thAya che (AmAM kasTama DayuTI ane anya kharcane samAveza nathI thata) zrI gautamabhAInA prayAsa bAda A mIDiyAne sarakAre jakAtamAMthI mAphI ApI che. hAla maLela khabara mujaba dilahInI che. rAjendraprasAda seMTara zera ethalemika sAyansa saMsthAe (ola InDiyA insTiTayUTa opha meDikala sAyansa) prAyogika dhoraNe mIDiyA banAvavAmAM saphaLatA prApta karI che. ApaNe AzA rAkhIe ke TUMka samayamAM A mIDiyA ApaNe tyAM pUratA pramANamAM upalabdha thaze. , netradAna mATe pUratI samajaNa ApavAnI jarUra che. dardI jyAre gaMbhIra hAlatamAM hoya tyAre tene athavA tenA sagAvahAlAne netradAna mATe samajAvavA e ghaNuM ja nAjuka kArya che. samAjanA moTA bhAganA lokone A praznanI gaMbhIratAne khyAla nathI. e dekhItuM che ke A praznanI gaMbhIratA samajAvyA pachI netradAna meLavavuM AsAna banI rahe che paNa Ama thavA mATe dezanA dareka meTAM zaheronI pratyeka meTI hospiTalamAM cakSubeMkanI sthApanA karavI jarUrI che. ane AvI dareka hospiTalamAM saMcAlako dvArA athavA te sAmAjika saMsthAo dvArA dahIM ane tenAM sagAMvahAlAne samajAvavuM jarUrI che. ghaNI vAra te sagAMvahAlAM jyAre dardIne bacAvavA mATe DAdeDI karatAM hoya athavA te jyAre dadIMnA bacavAnI koI zakyatA na hoya tyAre atizaya zokamAM DUbelA hoya tyAre cakSudAnanI vAta cheDavI e kaparuM kArya thaI paDe che. ghaNIvAra satata samajAvaTanI paNa jarUra paDe che. A badhA pAchaLa satata parizrama levAya te ja kArya pAra paDe che. keniyala TrAnsaplAMTanI sagavaDa: kAniyala TrAnsaplAMTanI saphaLatA vadhAravA mATe je sthaLe AMkhe kADhavAmAM Ave te ja hospiTalamAM je TrAnsaplAMTanuM oparezana thaI zake te ghaNuM uttama thAya Ama thavAthI kAniyA mekalavAmAM veDaphAte. samaya bacI zake. kama se kama A prakriyA bane tyAM sudhI eka ja zaheramAM thaI zake te IcachanIya che. kamanasIbe ApaNe tyAM ghaNuM zahera jayAM keniyala TrAnsaplAMTanI sagavaDa upalabdha che, tyAM cakSubeMkanI sagavaDa nahivata che. ane meTAbhAganI ane bahAragAmathI maMgAvavAmAM Ave che. muMbaInI je. je. hospiTalamAM AvelI DuMgana AI beMkanI sAthe sAthe keniyala TrAnsaplAMTanI sagavaDa paNa upalabdha che. dara varSe sarerAza 250 thI 380 TrAnsaplAMTa tyAM thAya che. harakisanadAsa hospiTalamAM TrAnsaplAMTanI sagavaDa nahIM havAthI keniyA bahAra mokalavAmAM Ave che. kAniyala TrAnsaplAMTanA kSetramAM bhAratamAM sauthI vadhAre ullekhanIya kAmagIrI IderanA Do. dhaDAe bajAvI che. chellAM 24 varSamAM teoe 2000 thI vadhAre TrAnsaplAMTa karyA che. je bhArata ja nahIM balka eziyAbharamAM eka vikrama samAna che eka TrAnsaplAMTanuM oparezana Azare eka kalAka jeTalo samaya le che ane eka vakhate eka ja AMkha upara oparezana thAya che. oparezana pachI dardIne hospiTalamAM lagabhaga eka mahine rahevuM paDe che. A eka mahinAnA gALAmAM e dadInA zarIrane navA keniyA sAnukULa thaI jAya te pachI pAchaLathI tene asvIkAra thavAno saMbhava ghaNo ocho rahe che. TrAnsaplAMTane khaca rU. 1500-500 ne aMdAjavAmAM Ave che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 phrAnithala TrAnsaplAMTanI saphaLatA : jo kAniyA barAbara rIte sAcavavAmAM Avyo hoya ane cogya saMjogAmAM oparezana thAya ane dI'nI zArIrika sthiti sArI hoya te AvA oparezananI saLatA 75-80 TakA TakA gaNI zakAMya. prabhu jIvana vikasita dezamAM yogya sa'jogAnI anukULatA ane bhIDiyAnI zodhane hiMsAkhe 90-95 TakA Aparezana saphaLa thAya che. e kahevu dhivu jarUrI che ke anya koi pazu TrAnsaplAMTa hitya, kIDanI vagere karatAM kAni yela TrAnsaplAMTa kAniyANuM ja Adhu kharcALa ane vadhAre saLa rahyAM che. uparAMta kAniyA hamezA marajI thayela vyakitanA ja vAparavAmAM Ave che. praniyala TrAnsaplAMTamAM khAsa sAdhanAmAM slITa lepa ane opareTIMga mAikrArakApanI jarUra rahe che. A baMne sAdhanA Precision Insoruments gaNI zakAya. ane ApaNA dezamAM je prApya che tenI guNavattA vikasita dezA karatAM ochI che. ema niSNAteAnu' kahevu che. uparanA kha'ne sAdhanAnI kiM"mata darekanI lagabhaga rU. 1,25,000/- che. AyAta karelA A sAdhane ApaNe tyAM ghaNI haoNspiTale, jyAM TrAnsaplAMTa thAya che, tyAM upalabdha nathI. Ama thAya to ApaNe tyAM thatAM kAniyala TrAnsaplAMTa vadhAre AsAna ane saphaLa nIvaDe. ema niSNAtanu kahevu" che. kAni`yala TrAnsaplAMTanA mukhyatve khe prakAra che : (1) peniTraeNTIga grAphTa : AnI aMdara brAniyAnA Akhe nmAga saMpUrNa jADAI sudhI apAradarzaka hoya che ane tenI -jagyAe navA pAra' kAniyA mUkavAmAM Ave che. (ra) lempelara grAphTa kAniyAmAM judA judA kASAnA DamAMthI amuka ja paDAmAM apAradarzakatA hoya to teTalA ja bhAga dUra karI tenI jagyAe pAdaka kAniyAnuM paDa besADavAmAM Ave che. cakSudAnanA sakalpa-patra : tA. 14-36 metiyAnuM oparezana pramANamAM ghaNuM saheluM hoya che ane temAM cepa lAgavAnA ke bIjo khataro thavAnI zakayatA ghaNI ochI rahe che. TrAnsaplAMTa mATe AvuM na kahI zakAya AthI TrAnsaplAMTa hospiTalamAM ja thavu jarUrI che. ane garIba dardIonA bhAge phakata AMkaDAonA pracAra arthe TrAnsaplAMTa karavu e dhaNa kheDu che. hakIkatamAM te ghaNuya kempomAM motiyAnA oparezana pachI paNa dardIne je 3 thI 4 divasa rAja tapAsIne dhyAna rAkhavAnI AvazyakatA upara lakSya apAtuM nathI. je divase kaeNmpa thavAnA hoya tyAre kAkA ane DAkaTaro utsAhamAM oparezana karI nAkhe che paNa pachI dadIonI tapAsa thatI nathI ane kaI paNa Complication thAya te kAI dhyAna ApavA hAjara nathI hotuM. eka to kaeNmpa je jagyAe thatAM hoya tyAM hospiTala jeTalI svacchatA ke sagavaDatA hovI zakaya nathI jethI dadIne cepa (Infection) lAgavAnI zakayatA vadhAre rahe che. Ama hAvAthI eparezana pachI dadI'nuM nirIkSaNu vadhAre dhyAnathI karavuM jarUrI che. A lekhakanA mata pramANe netrayajJanu AyeAjana karanArAoe ochAmAM ochA 3 thI 4 divasa sudhI pUrA samaya mATe nasa ane rAja DaeNAkaTara dvArA dadIonI tapAsa karavAne badobasta karavA joie. pracAra arthe dadI'nI sakhyA vadhAravAmAM paNa ghaNI vakhata gava* levAmAM Ave che, paNa pUratuM dhyAna ApavAmAM Avatu nathI, cakSu levA mAkalavAnA kharce : ghaNIye vAra amuka kalA ke saMsthAo dvArA kArya krame gaDhavI moTI saMkhyAmAM cakSudAna mATenA sakapa--putrA bharAvavAmAM Ave che. AvA kAyakrameA dvArA cakSudAna vize thoDI ghaNI mAhitI ke samAnatA ( Awareness) jarUra Ave che. pazu cakSudAnanI kharekharI prAptimAM bahu ja che ke nahivat phAyado thAya che. cakSudAnanuM saMkalpa-patra bhare ane mRtyu thAya tenA vaccenA gALAmAM A vastu taddana visarI javAya che. pacIsa varSanA yuvaka saMkalpa - patra bhare paNa tenuM mAta -cAlIsa - pacAsa vaSa bAda thAya tyAre je kheMka pAse A saMkalpa--patra paDayA hoya tenA kaI artha saratA nathI. AvA hajAro sakalpa-patro cakSukhe kAnI Files mAM paDayA hoya che paNa tenI kaMi khAsa upayogitA rahetI nathI. enA karatAM te AvI kAkhA ke sa'sthA kharekhara pAMca ke dasa tetre meLavavAnA ja sauMkalpa kare te A pravRttine vadhAre vega maLe. kempAmAM thatAM TrAnsaplAMTa ane metiyAnAM Aparezana : netrayajJa (akhAnA kempa) vize ApaNe avAranavAra vAMcIe chIe. A kaeNmpAmAM bahudhA metiyAnAM oparezana karavAmAM Ave che. kAi kAI vAra utsAhamAM AvA kempomAM krAni yala TrAnsaplAMTa pazu thatA hoya che. paNa metiyAnA oparezana karatAM TrAnsaplAMTamAM ghaNA taphAvata che ane TrAnsaplAMTamAM Aparezana pachI eka mahinA dardIne saMpUrNa, nirIkSaNa heThaLa rAkhavA jarUrI che. kaMi paNa cepa lAge ke khIjA kaM che paNa Complication thAya tA sarjane dhyAna rAkhavu jarUrI che. cakSu levA mATe DokTara tathA anya vyakitanI sevA niHzulka prApta thAya te paNa cakSudAtAne tyAMthI AkhA levA ane tene anya jagyAe mokalavAmAM ThIka ThIka kharco thAya che. cakSu mokalavA mATe tharmAMkAla khAkasa, cakSu rAkhavA mATe zIzI, lepsa, barapha, vAhana--khaca' ane cakSu kADhavA mATe e TikhAyA- Tikasa AnA khaca, A darekanuM vizleSaNa nIce pramANe thai zake (1) tharkAla khAkasa (jyAre cakSu bahAragAma meAkalavAmAM Ave che tyAre khAkSa vadhAremAM vadhAre khe vakhata ja upayogamAM Ave che.) eka khAkSanI kiMmata za. 40-00 (2) zIzI ane lenI kiMmata rUA. 90-00 thAya che. ane kAI vakhata mekalyA pachI te pAchA AvatA nathI. (3) kharapha 2. 2-50 3. 30-00 (4) tAra / TapAla / davA (5) cakSu levA dAtAne dhare javuM' tyAMthI tene erapeTa paMDuAMcADavA. AmAM sarerAza rUA. 100-15 nA kha` saheje gaNI zakAya. (6) A uparAMta pracAra sAhitya, vahIvaTa vageremAM paNu sArA evA khaca lAge che. mahArASTra sosAyaTI phAra nezana ek jha taraphathI 'cakSudAna' nAmaka prakAzana dara mahine bahAra pADavAmAM Ave che. dhALakA reDakrosa tarathI 'Adaza dAna' nAmanu prakzana bahAra pADavAmAM Ave che. A prakAzana cakSudAnanI pravRtti prasAraNamAM sahAyabhUta thAya che. harikasanadAsa haispiTala dvArA paNa paripatra bahAra pADI dI ane tenAM sagAMvahAlAne cakSudAnanI jarUriyAta vize mAhitI pUrI pADavAmAM Ave che. uparanA dareka kharca lakSyamAM letA eka cakSudAna pAchaLa sarerAza zu. 200 thI 300no kharca' AMkI zakAya. A khaca uparAMta sevAnI jarUra paDe che te judI. eka aMdAja pramANe marajiyAta eka cakSudAna pAchaLa DaoNkaTara svayaMsevaka vagerenAM maLIne kulle 50 klAka thAya che. bahudhA jo AnI kiMmata mUkavAmAM Ave te A AMkaDA ghaNA ja moTA thavA pAme. hAla meTA bhAganI cakSukhe kAne kAi paNa sarakArI madada maLatI nathI ane lagabhaga khAnagI dAna ane madada upara ja namavuM paDe che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - navI pADI ja ke strI 16 karIne tA. 16-3-6 ....... ------- privya jIvana . ! AMtarapeDhI saMbaMdha cogendra parIkha: . : *'s ' . . . . . traNa parivatane . . . . . . : te taTastha hoya che, ane je ema sahadhatA hoya te + : vIsamI sadInA uttarArdhamAM AMtarapeDhI saMbaMdhamAM keTalAMka denArI bane che. * * : ?', '' '' : 5 1 " , *. sUkSma parivata, AvavA mAMDayAM che. ApaNane saune pita- be peDhInuM aMtara ochuM karavA . . . . . ::pitAnA parivAramAM e vAtanI pratIti thatI jAya che ke 5 A aMtarane ochuM karavA mATe eka bIjAnI vAta ApaNu karatAM ApaNuM saMtAne emanI vayanA pramANamAM vadhu sAMbhaLatI ane samajAvavI jarUrI bane che. sAthe besIne samaja buddhizALI che. emane vyApaka saMdarbho vahelA samajAya che. emane vadhArIne ghaNA prazno ukelI zakAya che. AvI parivakavatA zikSaNa taravarATa ApaNA karatAM vadhu che ane emanI paripakavatA vahelI ane anubhavathI Ave che. Ama chatAM, jyAre mAruM ja sAcuM che?" Ave che. AnI sIdhI asara be peDhInA saMbaMdha para paDe che. ema kAI kahe tyAre temAM parasparanA saMbaMdhemAM akakaDapaNuM vaya ane paripakavatAnA saMbaMdha para paDe che. vaya ane paripaka Ave che ane jAye ajANe maunane paDado be peDhI vacce vatAnA saMbaMdhane acalaka badalAI gayuM che. paripakavatAnuM svarUpa, Ubho thaI jAya che. eTale paNa badalAtuM jAya che. eTale be judA judA vayajUthanI pari : * jUnI peDhIe udAra-Flexible thavuM paDaze. - pakavatAne meLa na bese tyAre AMtarapeDhI saMbaMdhanI saMvAditAne abhAva sapATI para tarI Ave che. * navA-jUnAnI sarakhAmaNI karavAne badale navA jamAnAne khullA manathI svIkAravo paDaze. ' . ' - videzamAM jUnI peDhIne navI peDhIne AdarabhAva vadhu vaya * * navI peDhInI vahelI AvelI paripakavatAne sanmAnavI paDaze. havA mAtrane lIdhe nathI maLatuM. paraMtu tArkikatAne lIdhe, tenA paripakvatAne saMbaMdha nAnA, meTA sAthe ke strI, puruSa sAthe sahaja svIkArane lIdhe maLe che. je leke navI peDhIne taka nathI. vaya ane jAtine bAda karIne ja ApaNe paripakavatAne samaje che. temane navI peDhI svIkAre che. AvI vyakitao ravIkArI zakIzuM. samAjamAM be peDhIo vacce setu banI zake che. bIju parivartana e AvyuM che ke je vAta pitAne gaLe ' strInuM svataMtra vyakitatva gharamAM ane bahAra svIkAravuM na Utare tenI sAme baLa kare. vaDIle kahe che, eTale te. paDaze. mahattvanA nirNayamAM strIne sAmela karavI paDaze. strI. na ja mAnavuM Adara bhAvane nAme bauddhika saMkaDAza bhogavI haMmezAM anukULa thatI AvI che. ene badale bane parasparane levAnI emanI taiyArI nathI; AtmavikAsane bhega ApavAnI anukULa thAya evuM vAtAvaraNa strI-puo vacce gharamAM ane taiyArI nathI. bahAra jAgRtipUrvaka sarjavuM paDaze. - trIju parivartana eka bIjAne dakhala na karavAnuM- navAM valaNa Exclusiveness nuM-AvyuM che. navI peDhInuM valaNa ochuM kAma ane vadhu dAma tathA vadhu udAratApUrvaka svIkAra sukhasagavaDa tarapha vadhatuM jAya che. emanA jIvanamAM sAdhana ane A traNeya parivatanI jUnI peDhI meTuM mana rAkhIne sAdhyane sabaMdha bhUlAtuM jAya che. jhaDapI jIvana ane jhaDapI. svIkArI lete ja saMsthA ke parivAra lAMbA samaya sudhI vyavahArane lIdhe koIne nirAMte besIne vAMcavA samajavAnI pharasada TakI zake. saune mATe judI vyavasthAnI chUTa ApIne nathI eTale navI peDhIne navuM darzana ApavA mATe vicArapUrvaka Exeleesiveness ne prazna ukelI zakAya sauthI nAnI vyaktinuM navA anubhavo-exposure-ApavA paDaze. pAyAnI vAta e vyakitatva sanmAnIne tenI najIka javA mATeno mArga mokaLo karI che ke jAgRta-awareness ubhI karIne saue pitAnuM stara zakAya, navI peDhIe baLa karavo na paDe te mATe AcAra satata badalAtA rahevuM paDaze. ane Ane mATe dayAnasvAtaMtrya ApI zakAya A traNeya kAma gAMdhIjIe karyo eTale meditation ne mArge vaLavuM paDaze. AgajharatA jayaprakAzana, mahA mutsaddI saradArane, kuzAgra buddhinA ekalatAne ilAja rAjagopAlAcArIne, taravariyA javAharane tathA baMDakhara aruNa A kAma jUnI peDhIne mATe vadhu muzkela banI jAya che. asaphaalIne pitAnA peTamAM samAvI zakayA AvuM vizALa paTa navI peDhIne ucheratI vakhate emanA hitamAM kyAMya avarodha na rAkhavAnI jemanI zakita ane hiMmata hoya teo setuM. banavAnuM thAya tenI kALajI rAkhI hoya chatAM banne pakSe ahaM- sAcuM kekAma karI zakaze. emanuM kAryakSetra parivAra hoya ke saMsthA dhavAya che. sAthe besIne samajapUrvaka mArga kADhe chatAM, hoya e agatyanuM nathI. mULa vAta udAratAnI che. becAra jUnI peDhIne raste jaI zakatI nathI tyAre kharI muzkelIno peDhIne samAvavA mATe ghara ke saMsthA bhautika ke Arthika anubhava thAya che. A samaye bane peDhIne ekalatane anubhava draSTie sAMkaDAM haze te udAratAM vadhu joIze. bhautika ane thAya che. Arthika sagavaDa hovA chatAM pitAnAthI jA matane samajavAnI, vinobAjIne ekavAra Avo prazna pUchavAmAM Avyo. ke. svIkAravAnI ke sahana karavAnI udAratA nahi hoya te badhuM AvI paristhitimAM zuM karavuM?" emaNe uttara Ape. bhAMgI paDaze. ' ' saunI vAta sAMbhaLavI ane pitAne je yogya lAge che AvI anudAratAmAMthI parasparanI TIkAne AraMbha thAya che. karavuM, AvI ekalatAne kaI ilAja nathI. potAnA taka pramANe je TIkAmAM tejeSa hoya che te sAmenI vyakitane teDI nAMkhe che cAlanAnAre ekalatA bhogavye ja chUTake mAre paNa ekalAta ane kaTutA vadhAre che, je TIkA pramANika matabhedamAMthI janme che. bhogavavI paDI che, huM paNa raDa chuM." Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA.16 3.86 vijJAnane dhamano AdhAra saMgha" nuM sneha saMmelana navI peDhI jyAre jUnI thAya che, putra jyAre pitA bane che . tyAre teNe kevI rIte vartavuM tenuM darzana thAya che. ugatI prajAne cImanalAla kalAdhara ucheravAno samaya ApaNe dhArIe chIe te karatAM ghaNuM ochA saMdha nA peTra, AjIvana sabhyo ane vArSika sabhyanuM thaI gayuM che. hita viSenI ApaNI ane emanI kalpanAmAM eka raneha saMmelana zrI vidyAbena mahAsukhalAla khaMbhAtavALAnA dhaNe phera paDI zake che, kAraNa ke jIvananAM mUlya ja badalAI Arthika sahayogathI zrI gokuladAsa tejapAla eDiTarImamAM gayAM che. navI peDhI ApaNe raste cAlaze ema mAnI zakAtuM ravivAra, tA. 2-3-86 nA roja savAranA dasa vAge nathI. teo ApaNI jema kaThaNa jIvana nahi che. jIvanamAM ejayuM hatuM. emanI apekSAo ApaNA karatAM ghaNuM vadhAre che. Ama chatAM kAryakramane prAraMbha zrI navIna zAha kRta "mahAvIra vaMdanA'nA dazya-zrAvya kAryakramathI thaye hatuM. zrI navIna zAhanA A teo vikAsanI dizA pakaDI rAkhaze. vyApaka saMdarbhamAM vicAraze. kAryakramamAM bhagavAna mahAvIranA janmathI nirvANa sudhInA preraka ApaNe Avaka ciMtana mATe dharmane AdhAra lIdhe che. navI zreDhI vijJAnane AdhAra le che. mAnava vikAsanI dizA sacavAya prasaMgane rajU karavAmAM AvyA hatA. jayAM sudhI kone AdhAra levAya che te agatyanuM nathI. jo ke A prasage dAtA zrI vidyAbena mahAsukhabhAI khaMbhAtavAlAnuM Aje paristhiti evI che ke vijJAnane dharmanA ciMtanane ane zrI navIna zAhanuM "saMghanA pramukha Do. ramaNabhAI cI. AdhAra maLI rahyAM che. evIna kalaranuM phyucara zeka ke zAhanA varadda haste sanmAna karavAmAM AvyuM hatuM. che. ramaNabhAIe tha: veva' vAMcIe kAmAtuM "TAo opha phIjhIkasa' vAMcIe A prasaMge kahyuM hatuM ke sevAparAyaNa vidyAbene deDha lAkha eTale A vAtanI pratIti thAya che navI peDhI A tarkamAM jevI mAtabara rakama "saMdhane arpaNa karI che A samAyeluM satya vaheluM svIkAraze. Ama chatAM navI peDhIne satya rakamamAMthI prativarSa neha saMmelana veLAe mahAvIra vaMdanA pAmavAnI paddhati mATe Agraha gamatuM nathI. sAthe saune savAranuM bhojana karAvavAne kAryakrama yojavAmAM Avaze. saMghanuM e puNyadaya che ke tene kazA ja satyane Agraha karavA do prayatna vinA vagara mAgye ATalI moTI rakama maLe che. vaLI eTale have satya rajU karavuM, paNa ApaNe tene Agraha saMdhanI viziSTatA e che ke AvA meTA dAne tene maLe che ne karave. A Agraha Izvarane pAmavA mATenA dhamavidhinA tenA mATe "saMdha" kedanI sAthe eka lITInuM lakhANa paNa Agraha jevo ajugatuM lAge che, satyamAM pUratI zakita che. karatuM nathI. sIdhI sAdI prosIjarathI A badhA dAne svIsatyane ja pitAne mATe Agraha karavA do. satyane ApaNuM kArAya che. chellA traNa varSathI "saMgha dvArA "raneha saMmelana" kAInA AgrahanI madadanI jarUra nathI. satyanuM je kAryakrama jAya che. ApaNA "sa gha' sAthe joDAyelA keTalAka darzana ApaNane thayuM che tevuM ja darzana ApaNane thaze mitronuM kahevuM hatuM ke A sarasa sneha saMmelanane kAryakrama ema mAnI na zakAya. eTale ApaNe anAgrahI banI cAlu divasane badale ravivAranA rAkhe te ame avazya temAM satyanI samaja khIle tyAM sudhI vAra jevI ane prArthanA bhAga laI zakIe. temanuM A sUcana A vakhate ame karavI rahI. svIkAryuM che. Aje ApaNe vizvavaMdya prabhu zrI mahAvIrane yAda karyA che. bhagavAna mahAvIranuM jIvana satata preraka rahyuM che. AvI dhIrajamAMthI rasto jaDe che. navI peDhIne ApaNI jemaNe jagatamAM kadApi mAlikI hakaka nathI se evA - madadanI jarUra Exposure meLavavA mATe paDe che. ApaNane paramapakArI carama tIrthaMkara bhagavAna zrI mahAvIrane agaNita paNa Adhunika saMdarbhamAM evA Exposure meLavavA mATe vaMdana hajo. emanI madadanI jarUra che. savAla e che ke A madada zI rIte saMdha' nA upa pramukha zrI cImanalAla je. zAhe jaNAvyuM karavI ane levI ? hatuM ke Ajano divasa AnaMdane divasa che. bhagavAna mahA"tuM mArI vAta mAnaze te ja tane madada karIza" vIranA jIvana darzananA kAryakramanI sAthe ApaNe sau Aje evuM valaNa rakhAya te baMne tarapha madada levA ane paraspara haLIzuM maLIzuM e meTA AnaMdanI vAta che. 'ApavAne raste baMdha thaI jAya che. madada lenAra "saMdha' nA maMtrIzrI ke. pI. zAhe jaNAvyuM hatuM ke Aje ApaNI eke vAta na mAne chatAM madada karIe tyAre jANe halya bharAI Ave te AnaMda upaje che. Aje jaina yuvaka ApaNI udAratAne kAraNe madada lenAra chavAI jAya che. ahIM saMdhanI pratyeka pravRttimAM jANe vasaMtanI maheka mANavA maLe che. aMtaranA sAcA kheTA ahaMnI athaDAmaNa aTakI jAya che. ane samayanI sAthe kadama milAvavAmAM jena yuvaka saMdha sadA agresara paraspara mATe sadUbhAvane AraMbha thAya che. badhA avarodhe TaLI rahyuM che. ahIM padhAranAra sau mitrone, dAtAzrI vidyAbenane jAya che. ane prasannata janme che. je raste jAye che te ane zrI navIna zAhane A take huM AbhAra mAnuM chuM. : raste ApaNuthI jaI na zakAya te paNa tenuM du:kha mana zrI navIna zAha ane temanA sAthI mitrae AnaMdaghanajI, mAMthI bhUMsAI jAya che kAraNa ke kaI zaratenuM astitva caMdulAla selArakA, kanu rAvaLa vagere kavionA, mahAvIra nathI. udAratA che, karuNA che. karuNA eTale karavA mATe deDI aMgenA stavane-kAvya rajU karI saune bhakitarasamAM taraboLa javuM te. nirapekSa prema dAna, ke karuNAnA pravAhamAM, bhakitabharyA banAvyA hatA. - samarpaNamAM aha, avarodha. badhuM ja vahI jAya che. kazuM A kAryakramanI samApti bAda buphe bhojana laI sau chUTI ; bAkI rahetuM nathI. . * * * paDayAM hatAM. yAda karyA che. Aje ApaNe vicana A vakha ane nibha thAya che ane ahI Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA163-86 : prabuddha jIvana rAjadhAnI , lagabhaga eka putra ane mAre to giripravacana prA. arUNa joSI ' "pApurANu" nA eka zlekamAM kahevAmAM AvyuM che ke : muktikAraNadharmAya papinikRntanAya ca / avatAraH kRtaH amISAM mahAdeva yuge yuge / arthata he mahAdeva, mukitanA kAraNarUpa dhamane mATe, tathA . pApanA nAzane mATe yuge yuge mahApuruSone avatAra thAya che. . AjathI lagabhaga be hajAra varSa pUrve pelesTAInanI rAjadhAnI yerusalema pAsenA bethalehema nAmanA eka nAnakaDA gAmamAM eka mahAmAnavane AvirbhAva thaye enuM nAma Izu khrista. ApaNe jema rAma tathA kRSNane avatAra mAnIe chIe tema tene paNa avatAra mAnavAmAM Ave che emanI spaSTa vANI eTale payagaMbarI vANI. asAmAnya dIrdhadaSTi dharAvatI e vANI sAmAnya mAnave samajI zakyA nahIM eTale Izune bhayaMkara yAtanA ApI nAmazeSa karavAmAM AvyA paNa pachI karaDe mANu emanA bhakata banyA. saMsAranI jatirUpa A mahAna vibhUtie dunyavI jIvananAM lagabhaga trIza varSa pasAra karI, Izvara tathA pitAne bAMdhanI sevA karavA mATe aDaga nirdhAra karyo. mAnavajAtine mukita ApavA mATe temane AvirbhAva thayeluM tethI teo mukitadAtA gaNAyA. emanI daSTie mekSa eTale IzvaranI prApti ane Izvara eTale yathArtha jayoti, zAzvata prema athavA saMpUrNa AnaMda kepanAhama nAmanA eka gAmanI pAse eka ramya pahADa upara besI emaNe emane prathama upadeza Ape je giripravacana' nAme prakhyAti pAmela che. A upadeza mAthInI suvArtAnA 5 thI 7 adhyAyamAM jovA maLe che. A upadeza ApatI vakhate bhagavAna Isue jaNAvyuM che ke AtmAthI raka nirahaMkArI, Atma samarpaNa karI prabhune meLe besI jIvanArAone dhanya che. AvuM aMtmasamarpaNa karanArAo mAne che ke: merA mujameM kucha nahIM, je kucha hai se terA, terA tujake epita, kayA lAgata hai mora prabhu isue jaNAvyuM che ke Izvarane prApta karavA jeo icche che temanAmAM tIvra jhaMkhanA hovI jarUrI che. jema pANI vagara mAchalI taraphaDe ema Izvara vagara becenI anubhavanAra ja sAce mumukSu gaNuya. AvA mumukSuone uddezya tathA bhAvane saMpUrNa rIte vizuddha hoya che. ' ane teo je kaMI prArthanA vagere kare tene hetu pradarzana karavAne heta nathI. gharamAM, parivAramAM ane samAjamAM zAMti, suleha, meLApa karavAmAM je prayatnazIla rahe che te ja sAce mumukSa che. Izvarane mArga te zurAne che tethI bhagavAna Isu jaNAve che ke mukitanA mArge janArane mANase satAvaze niMdaze chatAM teNe prasanna je rahevuM. 'bhagavAna isue A pravacanamAM pitAnA ziSyone khAsa mArgadarzana ApatAM jaNAvyuM che ke tame pRthvInI jyoti banajo, svagIya pitAne mahimA samajI zakAya te mATe tame sAtvika ane pAradarzI jIvana jIvIne dRSTAMta rU5 banaje. vaLI tamAre pRthvI upara namakarUpa thavuM arthAta samAjane vikArathI saDate aTakAvo ane mAnone AnaMda AnaMda Apavo. pitAnA ziSyane A pravacanamAM temaNe jaNAvyuM che ke tamArI jAtane choDIne saMsArane dareka mAnava tamAre pahelI che. te mitra hoya ke zatru jema tame tamAruM hita sAcave che tema temanuM paNa sAcavaje premane senerI niyama vyakata karatAM temaNe jaNAvyuM che ke je kaMi manuSya tamAre mATe kare ema tame icachatA che te tame paNa emane mATe karaje. eka gAla upara tamAce mAre tenI AgaLa bIje gAra paNa dhare ema kahIne prabhu isue jaNAvyuM che ke dujanatAne pratikAra sajajatAthI kare ziSyane temaNe jaNAvyuM che ke tamArAM dhArmika kAryone dekhADe na karaze, dAna Ape te prasiddhi pAmavAnA hetuthI na Apaze. arthAta daMbha ane ADaMbarathI dUra rahejo. aMtamAM bhagavAna Izue cetavaNI paNa ApI che ke je A upadeze te samajadAra kahevAze ane je anyathA vartAze te te mukha kahevAze. bhagavad gItAnA upadeza jevoja bhavya ane kANakArI A upadeza erika phromanI daSTie payagaMbarI che. prabuddha jIvana - (rajisTrezana eka nyujha peparsa rulesa 1956 nA anvaye) (pharma naM. 4) prabuddha jIvana saMbaMdhamAM nIcenI vigate pragaTa karavAmAM Ave che. 1. prasiddhinuM rathaLa : rasadhArA ke. e hA. sosAyaTI, : 385 saradAra vI. pI. roDa, muMbaI-4 2. prasiddhino kama : dara mahinAnI pahelI ane soLamI tArIkha. 3. mudrakanuM nAma : cImanalAla je. zAha - kayA dezanA : bhAratIya 4. dekANuM : rasadhArA ke. e. hA, sesAyaTI, : 385, sarakAra vI. pI roDa, muMbaI4. prakAzakanuM nAma : cImanalAla je. zAha kayA dezanA : bhAratIya ThekANuM : rasadhArA ke. o. hA. sosAyaTI, : 385, saradAra vI pI reDa, muMbaI-che 5. taMtrInuM nAma : Do. ramaNalAla sI. zAha kayA dezanA : bhAratIya dekANuM : rasadhArA ke. e. hA. sosAyaTI, - 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI6. mAlikanuM nAma ane : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, : 385, saradAra vI. pI reDa, muMbaI-4 huM ramaNalAla vI. zAha AthI jAhera karuM chuM ke upara ApelI vigate mArI jANa ane mAnyatA mujaba barAbara che. tA. 16-3-86 ramaNalAla cI. zAhu saranAmuM zrI cImanalAla cakubhAI zAha - vasaMta vyAkhyAnamALA. - 'saMgha'nA upakrame somavAra, tA. 14-4-86thI budhavAra, tA. 16-4-'86 sudhI traNa divasanI vasaMta vyAkhyAnamALAnuM Ayojana vAlacaMda hIrAcaMda sabhAgRha, inDiyana maracanTasa cembara, carcageTa khAte karavAmAM AvyuM che. traNeya divase vyAkhyAnane samaya sAMjanA 6-00 vAgyA che. A vyAkhyAnamALanuM uddhATana zrI nAnI pAlakhIvALA karaze ane pramukhasthAne zrI amara jarIvAlA birAjeze. A aMgenI vadhu | vigata AgAmI aMkamAM jAhera karavAmAM Avaze.. .. | ' li. maMtrIe A Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paddha jIvana, tA. 16-3-6 : : prema ane mukita - che manejJA desAI - hamaNAM hamaNAM suMdara citro ane lakhANavALAM pesTa ApaNuM manane satata rahe che, kare che ApaNane ApaNuM ja. ghaNuM ghaNuM maLe che hamaNu ja eka suMdara paMkhInA citranuM premamAM ghaNIvAra pUratI zraddhA nathI hotI. rura joyuM'tuM enA para lakheluM, eka paMkhI hoya ene pAMjarAmAM pUrIne pAMjaruM ApaNI If you love something, set it free, pAse rAkhavAthI paMkhI "ApaNuM" nathI banI jatuM ane ' If it comes back, it is yours. pAMjarAmAM rAkhavA chatAM e "ApaNuM" banI gayuM haze te pachI pAMjarAnI jarUra rahetI nathI kAraNa enA vagara paNa "ApaNuM" . If it does not it never was.' ja raheze, ApaNu pAse vAraMvAra Avaze ane gela karaze. - jo tame kaI vastune vyaktine cAhatA he te ene mukata pAMjarAmAM pUrelA paMkhI karatAM te reja dANuM verIe tyAre e karI de je e pAchuM Ave te e tamAruM ja che je na Ave khAvA AvatAM pArevAM ke holA-cakalAM vadhAre "ApaNAM" hoya che. jo e kayAre ya (tamAruM) na hatuM.' roja caNavA AvatuM sapheda kabutara eka divasa na Ave ane - devadaro paMkhI vIMkhuM siddhArthe ene zAtA ApI devadatAM kahyuM. daNa veranAra asvastha thAya che e kabutara kAnuM? "e mAruM che "siddhArtha zAtA ApI hatI te ya ema na kahyuM ke, vaLI svajanane pitAne paMthe mukata karyA pachI e ApaNI -"mArU che mAtra ema kahyuM ke, "huM nahIM ApuM" pachI tarapha pAchuM vaLe tyArane je AnaMda che, je saMteSa che e rAja e teDa kADhaye, paMkhI jenI pAse jAya tenuM.." vyakitane pitAnI sAthe baMdhanamAM rAkhavAmAM nathI. vepArI vargamAM svAbhAvika rIte paMkhI siddhArtha pAse ja gayuM ane AvA kahevAtuM sAMbhaLyuM che ke, paise ja paisAne kheMce che.' paisAne saMjogomAM e pitAne mAranAra pAse na ja jAya paNa siddhArthanuM mATe te e keTaluM sAcuM haze ke zuM jANe paNa premane mATe caritra jotAM paMkhI devadatta pAse paNa gayuM hota te ya siddhArthe te che ja. paMkhIne nirNaya saharSa svIkAryo hota. pitAne prema ke pitAnI mAnyatA lAdavAthI ene sAme ApaNuM premamAM Posseriveness mAlIkIhakanI bhAvanA pratisAda te nathI ja maLato paNa svIkRti paNa nathI maLatI. ghaNIvAra hoya che. ochevatte aMze ApaNe jyAre ApaNuM mukita apanArA premane svIkRtine maLe ja che. sAmAnya najIkanAM svajanone "anAmata" gaNIe chIe tyAre paNa emAM rIte pratisAda paNa maLe che. mukita e premane dharma che. emAM vajanane sAcavavA uparAMta eka mAlikInI bhAvanAne zekane sthAna ja nathI. paMkhIne mukata kayAM pachI ApaNI pAse aNasAra che. kahevAya che ke sAsu-vahu ke naNaMda-bhojAI Ave te ene AnaMda te che ja paNuM je pAchuM na paNa Ave vaccenA sAmAnya rIte thatA saMdharSomAM mane vaijJAnika bhUmikA te enuM duHkha nathI ke te ApaNuM premamAM eTalI UNapa -banenI pitAnA putra, pati ke bhAI mATenI A bhAvanA ane ane ApaNuM vizuddha prema chatAM e pAchuM na AvyuM te enI 12chI bIjAnA AgamanathI e haka chInavAI javAne bhaya athavA mukitamAM ApaNe AnaMda ApaNe kaMI ene uDADatI vakhate "mAro putra have mAro nahIM rahe." evI asalAmatInI e pAchuM Avaze evI AzAthI uDADayuM na hatuM. te pachI lAgaNI vagere hoya che. ghaNIvAra pati-patnInA saMdharSanA mULamAM asesa zene? aNu Aja bhAvanA hoya che. evuM ja bIju eka suMdara citra che. pANImAM haMsa ane satA-pitAnI saMtAna mATenI A mAlikIhakanI bhAvanA enuM bacyuM che. ne lakhyuM che.' ghaNIvAra saMtAnanI pragatimAM paNa ADakhIlIrUpa bane che. AmAM Real love begins where nothing is expected khAsa karIne mAtAnI dIkarI mATenI Posseriveness kadAca sauthI in return" "sAce prema tyAM zarU thAya che jyAM kazI apekSA vadhAre haze kAraNa ke dIkarI mATe te e janme tyArathI mAtAnA hotI nathI." bahu agharuM che paNa azakya nathI. ekavAra canamAM eka bAla satata heya che ke, "dIkarI te vahelI meDI keleja taraphathI eka TrIpa gaI'tI. eka chokarAo sAthe AvelA sAsare jaze. enI bahu mAyA na rAkhavI... A badhAM kAraNo- zikSaka sAthe dalIla karatAM kahyuM, "nA sara, tame kahe che e asara bALakane mATe ghaNIvAra mAtA-pitAne prema khUba ja apekSA vinAne prema hotA ja nathI. mArAM mA-bApa paNa mArA baMdhanakartA banI jAya che. temAMya je saMtAna ekanuM eka hoya para prema rAkhe che, jethI ghaDapaNamAM huM emanI sevA karuM. te ene A "prema" "sahana karavo paDe che. je e bhaNavA ke zikSake javAba Ape, "kema, kaI bALaka gaDe ke kamAvA paradeza jAya te mAtA-pitAne ghaNuM sahana karavuM paDe che. apaMga hoya te mA-bApa ene nathI cAhatAM ?" dareka vyakitane pitAnA ravataMtra, alAyadA astitvane haka prema ane mukita, prema ane apekSA, prema ane adhikAra che. eTale ja jyAre vyakita mATe prema hoya tyAre e vyaktine carcAyelA vicAre che. paNa ghaNA UMDA che. ghaNuM saMkula che. enuM svAtaMtraya akabaMdha rahe e rIte cAhavuM joIe paNa ane ukelavA agharA paDe evA aMkeDe eka bIjAmAM : tAnAMne pachI te pati, patnI, mitra ke yuvAna putra-putrI guMthAyelAM che. koIpaNuM heya mukta karI devAM agharI che pachI e hAthamAMthI koI suMdara vAkaya ke paMkitao vAMcIe chIe te AmAMnI - jaze te ApaNI pAse pAchAM nahIM Ave te !' e eka Dara keTalIka gAMDa chUTatI anubhavAya che, aMkADA ukelAtA anubhavAya che. mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka: zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI. roDa, , muMbaI 400 004. Te. naM. 350296 : mudraNasthAna : ke prinTasa, jagannAtha zaMkara zeTha reDa, giragAma, muMbaI - 400.004 ja paNa che pazi pAchA nahIM Ave te kI cImanalAla je. zAka Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd No. MH. By / South 54 Licence No. : 37 A ja ratha prabuddha jIvana I ! prabuddha jaina'nuM navasaMskaraNa varSa:47 aMka: 23 muMbai tA. 1-4-86 chuTaka nakala rUA. 1-50 muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra. vArSika lavAjama rU. 30/ paradezamAM era meIla 6 20 12 sI meila : 15 4 9 taMtrI ramaNalAla cI. zAha . lokavidyAlaya thaDA samaya pahelAM mArA mitra zrI pannAlAla ra. zAha ane kayAMka kayAMka keTalIka zALAomAM kharekhara sarasa prazaMsanIya kArya zrI hiMmatabhAI gAMdhInA nimaMtraNathI pAlitANu pAse vALukaDa thaI rahyuM che. citra sarvathA nirAzAjanaka nathI. ane mAnapuranAM lekavidyAlayanI mulAkAta levAnuM prApta thayuM vidyAthIne suzikSita banAvavAnI sAthe sAthe saMskArI hatuM. pAlanapuranA jaina sAhitya samAroha prasaMge ratanapuranA banAvavAne mATe zALA kolejo uparAMta chAtrAvAsa agatyane lekaniketananI tathA bAlArAma saghanakSetranI mulAkAta levAnI bhAga bhajave che. ghare rahI zALAmAM jaI abhyAsa karatA vidyAthI -taka sAMpaDI hatI. dharamapura tAlukAnA ane pAlaghara tAlukAnA karatAM chAtrAlayamAM bIjA vidhAthIo sAthe rahIne zALAmAM abhyAsa AdivAsI vistAranI keTalIka Azrama zALAo paNa jovA maLI karatA vidyAthInuM teja ane khamIra ekaMdare caDiyAtuM hoya che. che. mabalA, saNosarA, surendranagara, maNAra, jAmanagara, veDachI, ghare sagavaDa hoya te paNa je mAbApe pitAnA saMtAnane khaDatala, guMdI, navasArI vagere rathanI suprasiddha lekazALAo sahita nIDara, sUjhavALA, saMskArI, Atmanirbhara banAvavA icachatAM gujarAtamAM se savAse jeTalI judI judI kakSAnI chAtrAlaya hoya temaNe cheDe vakhata paNa pitAnAM saMtAnone AvAM -sAthenI zALAo cAle che. rAjasthAna, uttara bhArata, dakSiNa chAtrAlayamAM mokalavAM joIe. bhAratamAM paNa AvI aneka vidyAsaMsthAo cAlI rahI che. keLavaNInI je sarathAomAM vidyArthIo ane zikSake zikSaNanuM kSetra evuM che ke jemAM vartamAna saMdarbhane lakSamAM - rAtadivasa sAthe rahe che, temAM vidyAthIonuM ghaDatara ghaNI sArI rAkhI samaye samaye pheraphAra karAya che, karavA paDe che, karavA jarUrI rIte thAya che. manuSyane samajavA mATe sahavAsa eka meTAmAM bane che. zikSaNanuM kSetra satata vikAsazIla che. zaherI jIvana ke moTuM sAdhana che. manuSyanI prakRtinA sArAnarasA aMze sahavAsa, grAmajIvanane lakSamAM rAkhI zikSaNapaddhatimAM vakhatovakhata daramiyAna prathama thayA vinA rahe nahi, sahavAsathI ja truTio. pheraphAre vicArAya che. vaijJAnika zodha ane Arthika praznone nivArI zakAya che, duJNe dUra karI zakAya che; e dvArA kizArAprabhAva paNa zikSaNanI paddhati upara paDyA vinA rahetuM nathI. vasthAmAM AdarabhAva, bhrAtRbhAva, prema, sahakAra, uddAratA, sahiSNutA AMdhaLuM anukaraNa zikSaNanA kSetramAM na cAle. ItyAdinA sArA saMskAra pADI zakAya che. zikSake paNa sAthe ja svataMtra bhAratamAM zikSaNanA kSetre sAcA khoTA ghaNA prayoga rahetA hovAthI emanuM jIvana paNa pragaTa, nilsa ane vidyAthIo thayA che. ethI keTalAye vidyArthIonI kArakidI bagaDI che. mATe preraka tathA anukaraNIya bane che. sevAbhAvI saMniSTha zikSakone bhAratamAM zaherI vistAramAM zikSaNaprathAnA keTalAka prazno vadhu prabhAva vidyAthIjIvana para ghaNe meTa paDe che. zikSakanuM vikaTa banatA jAya che. haDatAla ane gerazistanuM pramANu zikSaNanA sAMnidhya satata upalabdha hovAthI vidyAthIonA abhyAsane lagatA kSetra vidyAthIomAM, adhyApakemAM tathA vahIvaTI karmacArIomAM temaja Itara pravRttione lagatA ghaNA praznonuM nirAkaraNa tarata uttarottara vadhatuM jAya che. thaI jAya che. vidyAthIe satata sAthe rahetA hovAnA kAraNe zaheranI zALAomAM vargamAM apAtuM zikSaNa have pUratuM nirAmaya spardhAone tathA sAmudAyika pravRttione avakAza ghaNo gaNAtuM nathI. viSayane je vadhe che. bIjI bAju tenA rahe che. parasapara baMdhutva vikase che, utsAha vadhe che, ekatAnI zikSaNanI kakSA UtaratI jAya che. keLavaNIne acAnaka bhAvanA khIle che, AnaMda ane ullAsanuM vAtAvaraNa prasare che. phelAvo vadhatAM dezamAM ghaNuM badhI samasyAo UbhI thaI che. khullA AkAza nIce naisargika vAtAvaraNamAM AvI lekazALApariNAme zaheramAM tathA gAmaDAomAM aneka vidyAthIo omAM vidyAthIe prakRti sAthe je tAdAo anubhavI zake che te ane adhyApakonA caherA upara "zikSaNanuM teja anyatra eTaluM anubhavavA maLatuM nathI. abhyAsakramamAM khetI, jeTaluM camakavuM joIe teTaluM camakatuM nathI. gopAlana, suthArIkAma jevA gAmegI viSaye paNa hovAthI rASTranI ane rAjyanI kakSAe bhASAnA mAdhyama sahita, temane vikAsa sarvAgINa thAya che , ' ' ' .. zikSaNa paddhatinA vakhatevakhata thatAM prayogene pariNAme keTalAya " AvAM lokavidyAlayanI mulAkAta veLA AsapAsanAM vidyAthIe tene bega banatA rahyA che. Ama chatAM apavAdarUpa gAmaDAMomAMthI AvelA vidyAthIomAM thayelA sarArika Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-4-86 Amane dAkhala thavA daIzuM ? (pRSTha 34thI cAle che tArale vistareluM e e AkAza, mera chavAyelI ni:stadha. niravatA ane e nibiDa akaramAMthI ja prasavI zake te atyaMta saumya ujAza. ji dagImAM mAtA kheLa kadI visarAya nahIM, e ja rIte asIma sRSTi sAthe seveluM nirava, mauna ekAMta paNa kadIya na bhUMsAnArI ghaTanA che. paNa e te thaI nisaga vAto eka divase ho kArI. rahyA hatA, tyAre acAnaka najara paDI ane belI hIM, "are. gADIvAna, je te bhAI, pelI bheMsa para kaI dheluM " gha " * dekhAya che ! gADIvAna TaDhA keDe javAba vALe che, "bahenajI, e te gevALiye sUtelo che bheMsa para. paNa A rI?" *ISa kare? mANahane bhUkha ane UMdha kAI thas choDe che te pUrAM karavAM ja paDe ne! A te majunA charAM. emanA mAlika madharAte Dhora cAravA dhakelI mele! TADhA pahore : Tora care te sAruM kahevAya ne! dUdha jhAjhuM maLe'. baladevatAne bALamaMdira ne saMhI, dUdha paNa na sahI, paNuM" UMdha paNa na sahI? asIma AkAza ane lIlIchama dharatInA 5Ta para madharAte sajA yeluM mAruM kAvya acAnaka kayAMka khevAI gayuM, vilepAI gayuM.. vikAsanI tarata pratIti thAya che. ghare rahI zALAmAM abhyAsa karatA gAmanA vidyArthIo ane vidyAlamAM rahIne abhyAsa karatA vidyAthI" vacce taphAvata spaSTa tarI Ave tevo hoya che. gAmaDAMomAM najIkamAM ja je lekaviralayanI sagavaDa upalabdha hoya to dara zaheramAM jauM abhyAsa karavAnI anivAryatA ochI thAya. zahera uparane vidyAthIone beTa dhasAre A rIte khALI zakAya. zaherAnA dUSita vAtAvaraNathI aneka vidyAthIone A rIte bacAvI zakAya utara keLavaNI mATe-ucca Tekanikala keLavaNI mATe dUra zaheramAM jevuM paDe e judI vAta che. paraMtu prAthamika ke mAdhyamika zikSaNe pitAnI AsapAsanA vistAramAM ja sArI zikSaNasaMsthAmAM vidyAthIne maLI rahe e ghaNI mahattvanI vAta che. * bhAratamAM kramekame keLavaNIne pracAra vadhate game che, ane haju paNa vadhaze. nAnAmAM nAnA gAmaDAM sudhI zikSaNane sula karI ApavA mATe vidyAthIonA sarvAgI vikAsa mATe, zistanI samasyAomAMthI bacavA mATe, samagra prajAnA sarikArika navanirmANa mATe, lekavidyAlayanI AvazyakatA ane upayogitA ghaNI moTI che. lokavidyAlayanI pravRttithI ekaMdare samajane ghaNo moTo lAbha thAya che. uttarottara vadhu ne vadhu lokavidyAlaye thAya e prajAne ane rAjyanA pitAnA hitanI vAta che. e mATe sarakAra taraphathI evI saMsthAonI sthApanAne protsAhana maLavuM joIe. dAtAone paNa pitAnA dAnane keTalAka pravAha e dizAmAM vALavAnI jarUra che. vartamAna lokavidyAlayamAMthI taiyAra thayelo evA vidyAthI'e bhaviSyamAM saMniSTha ane sevAbhAvI zikSaka tarIke sapaDI raheze. bhAvi bhAratane saMskArasamRddha banAvavuM haze te lekavidAlayanI pravRttine prema ane AnaMdathI biradAvavI paDaze. ramaNalAla cI. zAha zrI muMbaI jana yuvaka saMdha 385, saradAra vI. vI. roDa, vanitA vizrAma sAme, muMbaI-400004 vArSika sAmAnya sabhA "saMdhanI vArSika sAmAnya sabhA zanivAra, tA. 12-4-'86nA rAja pa-30 kalAke zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhA gRhamAM maLaze, je vakhate nIce pramANe kAmakAja hAtha dharavAmAM Avaze. (1) gata varSanA vRtAMtane tathA "saMdha' temaja zrI maNilAla mekamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlayanA eDiTa thayelA hisAbene maMjUra karavA. (2) navA varSanA aMdAjapatre maMjUra karavA. (3) "saMdhanA adhikArIo temaja kAryavAhaka samitinA 15 sabhyonI cUMTaNI (4) sadhI temaja vAcanAlaya-puratakAlayano eDiTezanI nimaNa karavA. : A vArSika sAmAnya sabhAnA anusaMdhAnamAM jaNAvavAnuM ke sapane vRttAMte tathA "saMdha' tema vAcanAlaya' ane pustakAlayanA epri thayelA vimA siMdhanA kAryAlayamAM rAkhavAmAM AvyA che. tA6-4-96 thI tA. 1-4-86 saMdhImAM divasa daramiyAna baporanA 1 thI vAgyA sudhImAM koIpaNa sakhe tenuM nirIkSaNa karI zakaze koIne prazna pUchavAnI IcchA heya te be divasa aMgIe saMdhanA kAryAlayamAM lekhita mokalI ApavA vinaMtI vArSika sAmAnya sabhAmAM sAdhanA AraMbhakALanA sabhyo (1) zrI e. je. zAha (2) zrI caMdulAla TI. zAha , ane () zrI mohanalAla Ara. kharekha vagerenuM sanmAna karavAmAM Avaze. vArSika sAmAnya sabhAmAM besIne hathita thavA vimo. li. bhavadIya, dhanavaMta ti, zAha ke. pI. zAha nibena esa. zAha pannAlAla , zAha rola eca. keDArI maMtrIo A te haju hamaNunI ja vAta ghaNAM divase kuntala Aje ghera kANI. lagna pachI kadAca pahelI ja vAra. paNa kema Ama mAM paDI gayeluM dekhAya che? pelI nAcatI-gAtI-detI thanaganatI kuntalane badale jANe huM kuntalanA bhUtane joI rahI chuM... paDado UMcakAya che tyAre khabara paDe che ke e tAjetaramAM ja eka merI bAtamAMthI pasAra thaIne AvI che. hajI to enI nokarI cAlu che, khUba kamAI levAnAM ane mukata rahI jIvana mANI levAnAM seNalAM haju mAM siddha thatAM anubhavAyAM, tya asAvadhAnI kAma karI gaI ane kudarata chatI thaI. bemAMthI eyane ATaluM vaheluM bALaka kaI paNa hiMsAbe paSAya tema nahotuM ane kahevAtA vinAne emanI cetanAnAM hIra haNI lIdhA pariNAme zarIre te nakhAI ja gayuM, paNa manathI paNuM e behAla hatI... . ene zuM AzvAsana ApuM? tAjetaramAM ja "vijJAnaM. darzanamAM vAMcelI vAta yAda AvI gaI che jevI rIte kaI paNu jIvane koI AdhAMta pahoMce te e cIsa pADI UM che, e ja rIte garbhastha zizu para pazu ke Adhata thAya te e cIsa pADI zake che ane e cIrA yatra pare reDa paNuM thAya che ane vaLI paNuM vAMka che .. C. kuntalanI vAta hAMbhaLa mArI AMkhamAmaleM eka dazya zuM thayuM ke oparezana thiyeTaramAM Tebala para mukta sUtI che ane DokaTare pitAnA hAthamAM cIravojevAM kAtara "cavuM le che, tevI. tarata ja eka cIra para che bhagavAne bhagavAna, mane koI A pRthvI para dormaluM karatuM nathI.' eja kSaNe udabhavelA bIjA eka vicAre chuM thatharI UThI ke kuntalane A garbhastha avAja buddhana, irAne ke gAMdhIvinegAne haze te che. te Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prabuddha jIvana savAI brAhmaNa AcArya zrI narottamadAsa mahetA - A pannAlAla ra. zAha , viAdI pakSanI. (pAchaLathI e prajA samAjavAdI pakSa baM.). abhyAsakramanA pustake uparAMta itara vAMcananA pustake mahuvAnI beThaka para samAjavAdI ane bhAvanAzIla yuvAna netA paNa hoI zake ane enuM vAMcana paNa eTaluM ja balake ethI zrI jazavaMta mahetA cUMTAyA hatA. saurASTra-gujarAtanA koMgresIone vizeSa jarUrI che evI pahelavelI samajaNa amane zrI narottama A beThaka AMkhanA kaNanI mAphaka khU. zrI jazavaMta mahetAnI dAsa mAstare ApelI. jUnI peDhInA vaDIle emane mAstara tarIke rAjakIya kArakidIne pAye mahuvAnI vidyAthI pITha. I. sa. pichAne, saMbaMdhe. paNa ghasAI gayelA arthamAM nahIM. amArI 1957nI cUMTaNImAM zrI jazavaMta mahetA viruddha kesa zALAnA teo sau prathama eca. ema. eTale ke heDa mAstara, taraphathI vidyAthI priya A kAkAne UbhA rAkhavAnA dAvapeca tyArabAda AcArya ane niyAmaka ethI vizeSa teo khelAtA haze. A vAta ke aphavA vidyAthIMgaNathI chAnI rahe? zALAnA badhAM ja vidyArthI-vidyArthinInA kAkA.. sau temane e divasamAM vidyAthIomAM eka ja carcA: keNu jItekAkAnA hulAmaNA nAme ja khelAve. temAM paNa evA ja kAkA ke jasubhAI ?" emAM koI kAkAnI viruddha mata Ape te vAtsalyabhAvathI, mIThAzathI "Ava ! dIkarA" kahI ; pratyeka ame bhAvAvezamAM zarata lagAvavA kahI detA : lAgI...? vidyAthIne bolAve. rUpAnI ghaMTaDI je emane avAja keTalA keTalAnI ? hamaNuM mahuvAnI eka sAmAjika saMsthAnI satata sAMbhaLatA rahIe evuM mane mana thAya. bAjumAM UbhA kArobArI samitimAM eka muddA para mataphera thaye, tyAre amArA hAIe te vAta karatA jAya ane vahAlathI pITha para hAtha eka vaDIle pitAnI vAtane svIkAra karAvavA mATe AvezamAM pasavAratA jAva. vidyAthI ke game tevI vyakita dhUMvAMkUvAM thatI AvI jaI kahyuM : "lAgI...?" e sAMbhaLI mane ramUja kema na AvI hoya, emanA hetathI e pIgaLI jAya. thayelI ane mArA aMgeaMgamAM bALapaNuM AMTA mAravA lAgeluM! emane pizAka haMmezA ujaLe dUdha je. sarasa pATalI ApaNe tyAM lokazAhI ane vaDIlazAhInI sahapasthiti che te AnuM vALeluM dhetiyuM, chappana Icane lAMbe Dagale ane mAthe nAma.. kahe che ke vaDIlazAhI ane mahAjanazAhInA mULa haju goLamaToLa kALI TopI. A paheravezamAM emanI sapramANa ghaNA UMDA ane majabUta che ! a-taraMgI ane aMtaraMgI kAkA dehayaSTi zebhI UThe. paheraveza sutarAu kApaDano paNa khAdI te A bAbata taddana nirapekSa rahelAM. emaNe cUMTaNImAM je, gAma dhULiyuM, chatAM dhULa paNa emanI-emanA pizAkanI jhaMpalAvyuM nahIM ne mahuvA zahera ane tenI AjubAjunA AmanyA jALave. gherathI kAkA zAkabhAjI levA nIkaLe, anya vistAromAM emanuM nivivAda, sarvasvIkRta vyakitatva sthapAI kAma arthe ke zALAe jatAM-AvatA bajAramAM nIkaLe te emane gayuM. jJAtie teo dasA zrImALI vaNika. paraMtu vidyAthI hAtha satata salAma jhIlatI mudrAmAM hoya, ratAmAM mahAjana maLe ke ane prajAnA premane ya vaTAvI khAya evI vANiyA-vRtti ke pRthajana, sau kaI emanuM abhivAdana kare. emAM sarasvatIne emanAmAM bilakula nahIM. aAMgaNethI nAnI uMmaramAM pAchA vaLavuM paDayuM hoya evA. emaNe eka praNAlikA zarU karelI. zALAnA nika jIvananI vidyAthIo to khAsa. zarUAtamAM prArthanA sabhA thAya. prArthanA bAda vidyArthI vargamAM - trIjI aMgrejImAM eTale ke AjanA sAtamA dhoraNamAM emanI abhyAsa mATe jAya e pahelAM "Thought for the Day pAse bhaNavAnuM maLe te eka lahAve hatuM. teo AcAryapade hatA AjanA divasanA suvicAra'nI emaNe zaTala-sarvisa zare eTale regyulara TIcara tarIke kAInA nahIM. emanA vargamAM badhuM ya karelI. prArthanA bAda zelI, zepanahora, zekaspIara, TenIsana, 'ekasTarnala. amArA aMgrejI bhASAnA zikSaka zrI navanItabhAI Toya, TAgora, mahAtmA gAMdhI vagere ciMtAnI eka trivedI, vargazikSaka ke anya viSayanA zikSaka upasthita na hoya arthasabhara paMkita laI ene vistAra kare. enA artha te ame amArA A "ekasTarnala TIcara,ne kheMcI lAvatA. sAcA ghaTanamAM maulikatA hoya ane arthasaMbhAra paNa hoya. zikSakane jIva eTale emanA hAthe amAruM bhaNatara ane ghaDatara gItA, Rveda, upaniSada, bhagavAna buddha, bhagavAna mahAvIra ke sAthosAtha thatuM. amArA jIvanamAM emaNe aMgrejI viSayane prAcIna RSi munionI vANInuM emanA mukhethI avataraNa thAya pAye UMDe ane majabUta nAMkhe. aMgrejInA vargamAM jUnI tyAre "akhaMDa AnaMda'nA prathama pRSThanA vAMcananI anubhUti pAThamALA zIkhave. e abhyAsakrama bahAranuM eTale ke ekasTarnala sAdazya thAya. AvA saMskAra ghaDatarathI mahuvAne pU. morArIbApu pustaka. teo aMgrejI bhaNAvavA AvyA che evI anya vargonA jevA saMtapuru maLyA, yazavaMta trivedI jevA kavi-vivecaka vidyAthIone khabara paDe ane piriyaDa phrI hoya te evA ekasTa- " maLyA mATuMgA-muMbaInI zrI amulakha amIcaMda hAIskUlanA naMla TuDanTa' amArA vargamAM dAkhala thaI jAya! rajAnA divasomAM vaAcArya ane mahArASTra sarakAre jemane besTa TIcara tarIke vadhArAnA vargo le te gAmanI anya zALAnA vidyAthIo paNa puraskRta karyA che evA zrI hiMmatabhAI mahetA ane saMbhavata: AvI caDe. emanA hAthe amAruM vyAkaraNa pAkuM thayuM ane bhASA paNa, laghukathAnA kSetre agraNI sarjaka ane hAsyalekhaka prA. ijajetA AgaLa jatAM muMbaInI kolejamAM praveza meLavavAmAM ethI amane trivedI ane zrI rAmabhAI nA kaLasArakara emanA ziSyo takalIpha na paDI. jo ke aMgrejI hoya, gaNita che ke bhUgoLa, ( :'. emanI eka maryAdA meTIsa. emanA zarIramAM durvAsA- " badhAyamAM AvA "ekasTarnala kalAsane teo rasa lete karI koSane satara abhAve. bALaka che, Aje nahi te kAle saMmaja detA. kahe ke AkhA vargane jIvaMta karI detA. . evI caMddhA "emaNe bharaka gaTagaTAvelI. paraMtu eka paMkhata - - e vakhate eTale ke I. sa. 195ramAM saurASTranI dhArA- koIe emanA zarIramAM durvAsA-kepanuM pratyAropaNuM (TatssabhAmAM virodhapakSanI sama khAvA pUratI eka ja beThaka samAja- plant) kareluM e mane vahema che. mahuvAmAM sthapAnArI anubhUti mAlapuA maLyA, janarala mahuvAne Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ni. kAyuM nathI. 31: praha chavana ArTasa ane sAyansa kelejanA lAbhArthe bhaDoLa UbhuM maMdira sAthe joDIne. thoDA samaya pahelAM AcArya zrI amRtalAla karavA eka kAryakrama muMbaImAM jAmele. temAM ApaNA dezanA yAjJikasAhebane thelI arpaNa karavAmAM AvelI te temaNe lekaane gujarAtanA ema be agraNI rAjapura padhAravAnA bhAratIne seMpI dIdhI enuM svAbhAvika ahIM smaraNa thAya. AvA hatA. rAjakIya meTapa ke pitAnA ja pakSamAM banne pratispadhI tapasvI keLavaNIkArathI te ApaNe ujaLA chIe. jUthanA hovAnA khyAle teo eka maMca para bhegA thavA mAMgatA na hatA. e divase bahAnuM anya rokANanuM hatuM. hakIkatamAM emane saMgItane bhAre zekha. e emanI aMgata mUDI banne rAjapuruSonI e divasanI DAyarI amArI saMsthAnA je. jAheramAM kyAMya gAya nahIM. emanA aMgata zekhane binasamAraMbha sivAya khullI hatI. banne mahAnubhAvo' eka ja samaye gata karavA ame raDha lIdhI. emanA kaMThamAM Ameya mAdhurya ghaNuM. hAjara rahe evA prayatnomAM aMte saphaLatA te sAMpaDelI, paraMtu koI siddhahasta saMgItakAra nahi, paraMtu emaNe gAyeluM gIta emAM be divasa satata jJAnataMtuonuM yuddha khelAyeluM. rAja atha-sabhara ane karNa--madhura. zALAnA badhAM bALako samakSa puonA kAvAdAvAothI emane sakhata napharata thayelI. emane emaNe sarasa rIte gIta raja kayu". puNya prakepa prajaLI UThelo. e vakhate huM hAjara. mane jevI kare je karaNI, tevI turata phaLe che thayeluM ke bhagavAna Aje-atyAre gerahAjara che. A apavAda badala bhalA burA, aDIne ahIM maLe che. sivAya emaNe kyAreya tana-manathI A pratyAropaNane svI zAstrIya saMgItanA Aroha-avaroha jALavIne emaNe A - ame vidyAthIo eTale TIkhaLa karavAnI taka te zodhatA ja gIta gAyuM e amAruM AjIvana saMbhAraNuM banI gayuM. rahIe. e vakhate amArI zALAnI eka vidyArthinInuM sagapaNa bhalAIne badale ahIMne ahI maLe che evI zraddhA hovA chatAM abhyAsakALa daramiyAna thayeluM. enA bhAvi patinuM nAma eka vidyAthI" jANI lAvelo. AvI mAhitI meLavavA mATe vidyAthIone emaNe anAsakatabhAve keLavaNInuM puNyakArya karyuM. atu. samAcAra saMsthA ke saMvAdadAtAnI jarUra na paDe. enA patinuM nAma hatuM: puttama. vargamAM saMskRtanA zikSaka Ave e pahelAM zrI cImanalAla cakubhAi zAha smAraka eka vidyArthIone TIkhaLa sUjhayuM. eNe sUcanA-phalaka para lakhyuMH vasaMta vyAkhyAnamALA saMdhi chUTI pADe: puruSottama, ane pratyuttara paNa eNe lakhyaH "saMdha'nA upakrame prativarSanI jema A varSe pusva + uttama, have banyuM evuM ke saMskRta bhASAnA zikSaka vasaMta vyAkhyAnamALA samavAra, tA. 14-4-86 thI zAstrIjI te divase gerahAjara, eTale emanI badalImAM zrI ena. budhavAra, tA. 16-4-86 sudhI javAmAM Avela che, ena. mahetA (emanuM pUruM nAma zrI narottamadAsa nAthAlAla mahetA- jene savigata kAryakrama A pramANe che: e parathI emanuM TUMkAkSarI nAma zrI na. nA. mahetA ke zrI ena. viSaya : rAjIva gAMdhInI Arthika nIti ane ena. mahetA.) bhaNAvavA Ave che evI khabara paDI ke turata ja | * bhAratane sAmAnya mAnavI eka tephAnI vidyAthIe sUcano-phalaka sApha karI nAkhyuM, tArIkha vyAkhyAtAo jANe kAkAnA mareDadAra akSara mATe eNe bleka beDa svaccha [] semavAra | zrI nAnI pAlakhIvALA, kayuM! emanuM AbhijAtya evuM ke bhalabhalA emanI adaba - tA. 14-4-86 muMbaI jALave. emanI hAjarImAM saMskAra ane saujanyapUrNa [] maMgaLavAra, [] zrI kevala varmA, dilhI vyavahAra thAya. tA. 15-4-86 taMbI bijhanesa sTAnDarDa' emanA kuzaLa ane prAmANika vahIvaTa daramiyAna amArI [] budhavAra zALAnI pitRsaMsthA - zrI mahuvA keLavaNI sahAyaka samAjane tA. 16-4-86 [] zrI devendrakumAra guptA daSTivaMta vikAsa thaye. emanA sevAkALa daramiyAna kAma, DAyarekaTara, senTara phora sAyansa TekanIkala ane khetIvADIne abhyAsakrama AThamA dhoraNathI zare phora vilejhIjha, vadhu thayo. aMte svataMtra hAIkula tarIke e abhyAsakrame vikasyAM. prathama divase zrI nAnI pAlakhIvALA A uparAMta bahene mATe hAusa-kATanA viSayo paNa AThamA dhoraNathI varSanI vyAkhyAnamALAnuM uddaghATana karaze, ane prathama zIkhavavAnuM zarU karavAmAM AvyuM. tyArabAda pArekha ArTasa, pravacana Apaze. sAyansa ane komarsa kolejanI paNa sthApanA thaI. bALamaMdira samaya : dararoja sAMjanA 6-00 kalAke. ane kumAra maMdira te hatA ja. I. sa. 1953-54thI 1968-69 sthaLa : vAlacaMda hIrAcaMda sabhAgRha, sudhIne A vikAsa gALA. emanA zabdomAM kahIe to bALaka InDiyana maracanTsa cembara, cacageTa, thiI gheDe caDe tyAM sudhInA vividha hetulakSI zikSaNanI suvidhA muMbaI-400000karavAmAM AvI che. mahuvAnA keLavaNI yuganA vikAsamAM emaNe pramukha : zrI amara jarIvAlA pitAnI jAtane nIcAvI dIdhI. mahuvA paNa naguNuM nathI. emanuM saune samayasara padhAravA bhAvabharyuM nimaMtraNa che. | abhivAdana karavA I. sa. 1973mAM muMbaImAM eka kAryakrama - ramaNalAla cI. zAha ke. pI. zAha yojAye. emAM emane rU.75000/-nI thelI ApavAmAM AvI. pannAlAla ra. zAha nileSa evA ke e rakama emaNe amArI saMsthAne seMpI dIdhI. maMtrIo saMsthAnA kAryakaroe paNa emanuM gaurava kayu-emanuM nAma kumAra pramukha Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-4-96 zrI muMbaI jena yuvaka saMgha tA. 31-12-1985nA divasanuM saravaiyuM :1984 phaDA ane devuM 1985 1984 - milkata ane leNuM : 1985 rIjhavaphaMDa rasadhArA ke. o. hA. se. lI. 937735-18 gayA saravaiyA mujaba bAkI 1011870-18 51230-40 gayA saravaiyA mujaba 51230-40 umero - AjIvana membaranA invesTamenTasa : (copaDA pramANe) 47385-00 lavAjama vasula 24910-00 pariziSTa e mujaba 4750-00 5 membarenA lavAjama 5500-00 56 35000 zere tyA Dabencarsa 56350-00 2200-00 jekTanA 102000-00 yuniTa TrasTa opha inDIyAnAM yuniTa 102000-00 70000-00 100410-00 11,1,280-18 1145000-00 garva. kAM.mAM DIpojhITa 74135-00 1170000-00 987000-00 be kema phIkasa DIpojhITa 101870-18 980000-00 2308350-00 anya phaMDe - 2290350-00 phanIcara ane phIkara copaDA pramANe) . 1509556-76 pariziSTa "a" mujaba, 1400700-98 1016 0-24 gayA saravaiyA mujaba bAkI 10168-24 papa73-24 bAda : kula ghasArAnA 6032-24 ra0ra3ra-17 sTApha che. phaMDamAM 22954-37 459-00 4128-00 120-00 agAuthI Avela lavAjama 785-00 6032-24 umere varSa daramyAna kharIdI 1370-00 5498-00 7411ra-77 paracuraNa devuM. 170801-12 194540-49 4128-00 bAda: varSa daramyAna dhasArAnA 550-00 4948-00 5964-50 DIpojhITa zrI janarala phaMDa (Avaka kharca khAtu)" 125-00 pisTa ophIsamAM 125-00 20099-99 gayA saravaiyA mujaba bAkI 26289-90 630-00 bI. e. esa. TI. 975-00 71430-11 umera:-varSa daramyAna kharca karatAM Avakane 14068-36 ka6 0-00 TelIna aMge 360-0 0 1460-00 - 9830-10 vadhAre , 40358-26 - 1115-00 65540-20 bAdaH- zrI prabuddha jIvana Avaka kharca khAtenI ghaTa 49687-21 leNuM : saddhara u 9328-5 112235-9 zrI ma. ke. zAha sArva. pustakAlaya 148743-73 26289-90 26056-16 I TekSa rIphaMDanA 38834-16 79630-05 DIkheMcara tathA DIpojhITa para leNAthayela gyAja 76774-47 20463-45 sTApha pAse 18584-5 1065-00 kharca aMge ane paracuraNa leNuM 39965-00 32295-81 23950-65 amee zrI muMbaI nena yuvaka saMdha muMbaInuM tA. 31-12-85nAM - rekarDa tathA beMkabAkI :divasanuM uparanuM saravaiyu majakura saMdhanAM cepaDA tathA vAucara sAthe tapAsyuM che. ane amArAM dhI muMbaI pablIka TrasTa ekaTa 9674-79 beMka opha inDIyAnA cAlu khAte 9925-30 47052-85 ya bacata khAte 351-22 - anusAra judAM rIpeTa AdhIna barAbara che, 679-65 rokaDa purata 15-97 9292-49 2643681-74 kula 2707para1-5 57407-29 2707515-45 muMbaI tA. 1-3-86 sAruM ekAunTa oDITarsa 243681-24 saravaiyA pheranA praha jIvana * * Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1985 7677-50 6015-14 7487-00 6069-70 4992-60 288-00 1000-00 6974-00 kaI - 2ka Avaka bheTanA : : : : : : : : : 6082-00 cAlu ' . ' ' 15000-00 parisaMvAda mATe paramAnaMda kApaDIA smArakanidhi taraphathI 15914-00 payuMSaNa vyAkhyAna mALAne 36996-00 keseTa 429000 lavAjama :- 1985 44ra6 - - 1984 : '' , , bAda : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanAM - 1900-00 sabhyane pra. jIvananI prata phI melI tenAM 2000 vyAjamAM ane kamIzana : * 6386-16 DIkhejore ane bonDanAM 8129161 beka khAtAo para vyAja 148441-78 ku. DIjhITa para 13000-00 yuniTa TrasTanAM yuniTa para 24919-55 kAM nI DIpojhITa para kamizananAM 24083-45 5-00 247-85 135-00 2725-00 zrI muMbaI ne yuvake saMdha muMbaI tA. 31-12-1985 nA roja pUrAM thatAM vaSane zrI Avaka khacaoN hisAba 1985 1984 vahIvaTa tyAM vyavasthA khaca : 22918-00 pagAra benasa vagere 5749-04 bleka menTenTasatya tathA vijaLI kharca 24ra77-50 4388-25 prinTIMga ane sTezanarI rIperIMga tathA raMgarogAna 10000-00 4337-20 TelIphona kharca 4702-10 1366-40 5521-00 610-00 pesTeja 1000-00 eDITane enerImane kharcanA 140-00 4003850 1597-00 sTApha. che. phaMDane phaLanA ne vyAjanAM . gADIbhADuM chatra Dresa anya 18215-95 mAIka rIperIMga tayA paracuraNuM kharca 4475-00 -20 beMke kamIzane lenapara vyAja 1750-00 175-00 paramAnaMda kApaDIyA sabhAgRha kharca 2159-00 keseTa kharca 9493-00 muMbaI pablIka TrasTa eDa. kaMDa phALAnA - sTApha Isyuransa primIyama 6413-70 7068-64 sTApha benIphITa jaya (relve -pAsanA) praddhati aMge khaca 11480-73 36 000-00 pustaka prakAzana kharca 17394-62 22438-80 parisaMvAra aMge 13250-00 - laMDana spensara 50-00 pa605-00 A vijya vallabha sUrI smAraka vyA. zreNI netra yasa kharcanA 308545-05 1091 20 abhyAsa vartuLa kharca (marAThI)-(50) pustaka prakAzana sahAya 9622-50 vasaMta vyAkhyAna mALA kharca 276603-05 - vidhAsaka pravRti kharca 31942-00 6985-50 TelIphona buthA kharca 43562-80 pacuraNuM vyAkhyAna mALA kharca 125737-80 paryaTana kharca - sneha saMmelana kharca mahIlA vakRtva kharca 3467-00 459-00 phanIcara para dhasAro 6463-00 4908-00 148621-84 pratha9 jIvana 33476-95 586-20 . bAda: AjIvana sabhyane 17370-00 prabuddha jIvananI prata maphata 17papa0-00 1030000 anya akita kaMDAne vyAjanA 14392-00 17786-65 * 15000 4375-00 10196-00 235ra8-05 2880-15 53078-55 190-30 1173-20 1512-00 276&0-0e * 15943-35 550-00 1. *** * * 221449-55 para14-00 TelanA benasa zera vecatAM ra349 00 paramAnada kuMvarajI sabhAgraha lavAjama 268308-55 kula rU. muMbaI tA. 10-3-86 322833-55 196878-4 L71430-11 varSa daramyAna kharca karatAM Avakane vadhAre cArTarDa ekAunTanTasa 268308-papa, kula rUA. eDI Tasa eDITarsa) muMbaI tA. 10-3-86 14068-76. 2283-55 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI muMbaI jana yuvaka saMgha muMbaI tA. 1-46 , 184 tA. 31mI DIsembara 1985nAM roja purA thatAM vaSane zrI prabuddha jIvanane Avaka kharcano hisAba - Avaka - 1985 1984 khaca :- 10461-00 lavAjama vasula tathA pratene 1269-00 23418-00 pagAra tathA benasa 4800-00 1900-00 sabhyane pra.jIvananI prata maphata mokalI tenA 175000 4072 5-80 prinTIMga 3795-71 17370-00 AjIvana sabhyone pra. jI.nI prata maphata 17papa0-00 a1996-00 1024100 pepara 24718-00 ' mekalI tenI havAlInA 6725-00 pisTeja 7175-45 7355-50 puraskAra - 29731-00 5ka20--00 157-00 che. phaMDa phALAnAM ne vyAjanAM 2288-00 jeTa 801-0 0 496-00 paracuraNuM kharca 675-05 nA, 32 019-00 97559-20 65540-20 varSa daramyAna Avaka karatAM kharcane vadhAre 4968-21 - 82484-21 97559-20 * kula . 82484-21 97259-20 kula ra. 82484-25 prabuddha jIvana uparane hisAba tapAsyo che ane amArAMthI muMbaI pablIka TrasTa ekaTa anusAra judAM rIpeTa AdhIna barAbara che. muMbaI tA. 1-3-1986 cArTarDa ekAunTanTa eDITasa" muMbaI tA. 10-3-1986 TrasTIo Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuM. phaMDanI vigata: che. zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha muMbaI tA. 31 mI DIsembara nA rojanA saravaiyAmA batAvyA mujaba anya phaMDonI vigata darzAvatuM pariziSTa " - tA. 1-1-85 nA varSa daramyAna havAlA vyAjanA havAlA varSa daramyAna khaca havAlA tA. 31-12-85nAM roja bAkI naMbara 1 zrI makAna phaMDa - 2018-19 - 24019-19 - 2 14414-39 zrI pustaka prakAzana khAtuM 16884-00 3180-79 5650-00 126-28 3 zrI mAvajata khAtuM 126-48 4 zrI premaLa jyoti rIjhava phaMDa 221304-82 9475-00 13572-27 181477-55 2000-00 5 zrI prabuddha jIvana kAyamI grAhaka phaMDa 2000-00 6 dIpacaMda tri. zAha TrasTa phaMDa 64418-28 3650-00 - - 6441-00 5544-28 8965-00 7 zrI vidyAsatra pravRtti khAtuM u. 19054-30 - 23528-05 - - 4473-75 8 zrI jIvana ghaDatara lakSI pravRtti khAtuM 4515-80 (A. jA. khAte) 4966-80 50 05-00 45005-00 9 zrI vidyAsatra pravRtti phaMDa zrI cImanalAla ca. zAha mAraka nidhI khAtuM 26116-05 113511-00 47658-05 11 zrI sTola rIjharva phaMDa 4ra7100-00 17501-00 15303-00 269388-00 12 zrI dattaka bALaka pravRtti rIjharva phaMDa 53001-00 53071-00 13 zrI sevaMtIlAla kAMtIlAla TrasTa payuMSaNa vyAkhyAnamALA phaMDa 250000--00 250000-00 14 zrI netrayajJa khAtuM 200-00 2202-00 17786-65 19188-65 15 zrI dharamapura jekeTa khAtuM 71669-45 64009-00 (A. jA. khAte - 150000-00 U. 14021-55 16 zrI sI. sI. zAha zreSTha gujarAtI patrakAra phaMDa , 11000-00 - 40000-00 100000-00 151000-00 17 zrI vijaya vallabhasUri smAraka vyAkhyAna zreNu khAtuM 75001-00 - - 750-00 5508-00 76993-00 18 zrI prabuddha jIvana zreSTha lekhaka pAritoSaka phaMDa 11000-00 - - 11000-00 19 zrI zrI TI. bI. daradI eDepTaka khAtuM 3545-60 250 0 00 1230-00 4815-60 20 zrI mahIlA vakRtva tAlima varga khAtuM 265-00 1200-00 1512-00 2977-00 21 zrI mahIlA vakRtva khAtuM - - 1050--00 (A. jA. khAte) 1050-00 22 zrImatI dhIrajabena dIpacaMda zAha ramakaDAM ghara khAtuM 39822-00 19170-81 20651-19 23 zrI mahAvIra vaMdanA sneha milana khAtu 150000-00 150000-00 24 zrI pravAsa bheTa khAtuM 11830-00 2752-00 9078-00 25 zrI keLavaNI phaMDa para51-00 parapa1-00 26 zrI anAja rAhata phaMDa 27911-00 328-00 ra7pa83-00 * prabuddha jIvana tA. 1-4-6 * 1509556-76 501918-00 142826-70 14392-00 6799ra48 100000-00 1400700-88 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) zera tthA DIencaro :rasadhArA kA-A. hA.. se. 20000-00 1984 50000 lI. nAM zera 10 dareka po tAtA Aila ku, lI. nAM DIkhe. 200 dareka 100 khAe DAi Mga enDa menyu. ku. lI. nAM DIkhecA 15000-00 150 dareka 100 nA 15000-00 TAjha lI. 150 DIkhe. dareka 100 nA tAtA leAkA enDa enjI kuTuM lI nAM khaunDa 550-70 56310-00 (2) yuniTa TrasTa opha inDIyAnA 102006-00 yuniTa (3) ga. kuAM. mAM DIpAjhITa 35000-00 hIndu. chIMka lI. 50000-00 InDIyana TelIfAna inDa. lI. 14000000 inDIyana oila korporezana 1500-00 bhArata hevI ile. kuTuM, lI. 200000-00 bhArata peTro. kArpArezana 90000-00 rASTrIya kamI, enDa TI'. lI. 80000-00 * sTIla AthArITI opha i. lI. 1145000-00 madrAsa rIphAinarI kAM. lI. ekamAM phIkSNa DIyeAjhITA :- 452000-00 kheMka opha inDIyA 140000-00 eka ek barADA 125000-00 yuniyana eka ek inDIyA 30 0 0 0 0 0 jaina sahuArI kheMka lI. 60000-00 kALa kA. A. kheMka lI. 60000 mAMDavI kA. . kheMka lI. 6000000 kheda e ma. hA. e. kheMka lI. 60000-00 sArasvata kA. o. beMka lI. 87000-00 zrI muMbai jaina yuvaka satra, mukhai tA. 31-12-8panAM saravayAnAM batAvyA mujam InveTanTamenTanA vigata darzAvatu pariziSTa devu 4 1985 1995 500-00 20000-00 11000-00 1500-00 5850-00 35000-00 50000-00 465000-00 150000-00 ( 0 0 0 0 0 0 0 90 000-70 8 0 0 0 0 = 700 10000 6-00 32500-00 14000-00 12500-00 30000-00 90000-00 90000-60 9000000 90000-00 56310-00 102000-00 119 0 0 0(c) S 80000-70 kula rU. 230835000 leNuM: 3 0 0 -0 -0 lavAjama 1924 1985 1986 1987 265-00 500-00 bhopAla rahata khAtuM zrI cI. ca. zAha vIDIyeAkeseTa khAtu zrI sI. yu. zAha meDIkala eDa kula zrI yusupha maheraalI senTara laDana sponsara khAtuM kharalA krIDA kendra 1620-00 16-37 apAhAra khAtu 1000-00 paryuSaNa vyAkhyAnamALA puraskAra aMge 1650-00 zAha mahetA enDa kuM. saurASTra rela rAhata phaMDa dAdara skUla adha bALaka khAtu zrI zramamaMdira rakatapita khAtu laMDana sponsara khAtu rU. sTApha pAse 5003-60 zAMtilAla TI. zeDa 7288-55 dIpaka ena zAhe 1000-00thuna vijya 2400-00 pyuna harIcaMda 400-00 pyuna azaka 4371-30 ela; ema. mahetA 20433-45 kula rI 26 03-0 10613-15 1450-00 1985 nA rAja 1300-00 1500-00 217-30 1858445 25-00 25-00 sumana prakAzana zrI cikitsaka samUha ziroDakara raphUla zrI jhaveracaMda DI. zAha (bApAla rAhata) 30000-00 10-00 zrI A ejyu. sesAyaTI tejapAla hAla DIpojhITa zrI DI. khI. paTela 200-00 200-00 106pa-00 lakSmI nArAyaNa Tempala DipA. 2687-00 11949-00 10253-00 20:00-00 16557 0 0 7411237 ,000-00 3 0 0 - 0 0 265-00 1500-00 kula rUA. 31-12-85 nAM rAja mAkI 720-07 14-00 78500 2253-12 450-00 1000-00 18018-00 3-00 25371-0 0 10000 - 00 89855-00 23811-00 170801-12 39965-20 tA. 1-4-86 prabuddha jIvana 23 1 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara - maNilAla makamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlaya tA31-12-85 nA divasanuM saravaiyuM " 1984 milakata ane leNuM: InvesTamenTsa:- (cepa pramANe) 107894-00 phIkasa DipojhITa :50000-00 hIndustAna egenika kemi. li. 5500-00 phanIcara (kharIda kIMmate) 10695-93 gayA saravaiyA mujaba bAkI 2400-00 6817-93 bAdaH kula ghasArAnA 14 phaMDA ane devuM - kAyamI phaMDa :107894-00 gayA saravaiyA mujaba bAkI zrI pustaka phaDe :- papa0-10 gayA saravaiyA mujaba bAkI zrI phanIcara phaMDa :2400-00 gayA saravaiyA mujaba bAkI 50000-00 10695 93 7205-93 I 3490- 10 340-00 -- ' 31pa0-0 0 = 1 88000-00 72 17-35 95217-35 13200 00 82017-35 prabuddha jIvana 3173-4 gayA saravaiyA mujaba bAkI - 31673-42 388-00 bAda : varSa daramiyAna dhasArAnA 147467-4ra 7205-93 """ * 147457-42 devuM : pustake (kharIda kIMmate) 23496-00 pustaka aMge DIpojhITa 144611-45 gayA saravaiyA mujaba bAkI 20921-00 17530-35 umero ; varSa daramiyAna kharIdInA * : 19847-74 sTApha provI. phaMDanA 1830-72 + 364-80 2195-52 112235-99 zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA 148747 73 162 141-80 bAda: varSa daramiyAna ghasAranA - 1000-00 kharca aMge 74141-80 172864-25 1000-00 88000-00 156579-77 leNuM:104-00 inkamaTekSa rIphaMDanA myunisipAliTI grAMTanA sTApha pAse 12221-95 beMka opha I. khAte 35-84 rokaDa purAMta eDITarane ripiTa : zrI Avaka khaca khAtuM :amoe zrI ma..ma. zAha sArvajanika vAMcanAlaya ane pustakAlaya muMbaInuM tA. 31-12-85nA 119651-14 gayA saravaiyA mujaba bAkI 149874-36 rajanuM uparanuM saravaiyuM majakura saMsthAnA cepaDI tathA vAucaro sAthe tapAsyuM che, ane amArA dhI muMbaI bAda :- myunisipAliTI grAMTanA 10000-00 pablIka TrasTa ekaTa anusAranAM judAM rITa AdhIna barAbara che. : 139874-36 45223-12 umere -varSa daramiyAna 304047-15 kula ra.. . 320331 67 ; 149874-36 Avaka karatAM khacane vadhAre 33935-78 muMbaI tA. 10-3-1986 cArTaDa ekAunTanTa - 304047-15 eDITasa 10000-00 10-00 10010-00 1279-14 65-04 1344-18 rahITarane riyala laya ane pustakAla ane amArA ja 173810-14 -3ra337 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avaka tA. 1-4 86 18874- E * 4271-95 | zrI maNilAla mekamacaMda zAha vAMcanAlaya ane pustakAlaya muMbai tA. 31-12-85nA roja purAM vatAM varSane Avaka tathA kharcane hisAba 1984 khaca vyAjanA ane kamizana - vahIvaTa tathA vyavasthA khaca 8-73 beMkanA vyAjanA 212-94 4978-20 pepara lavAjama papa46-65 kaMpanI DIpojhITa-para kamIzana 500-00 455-00 pagAra tathA benasa vagere. 34437-00 18041-10 gava. kaMpnIonI phIkakSa DIpojhITanuM 613-83. 1532-10 buka bAIDIMga 11950 3310-20 che. phaMDa phALAnA tathA tenA 9ra5-80 7406-77 para vyAjanA 15000-00 anya TU tarahyI (paramAnaMda kApaDIyA TrasTathI) 1000-00 615-00 vimA primIyama 615-00. - 541-00 beTanA 100-00 540 30-00 860-00 pustaka lavAjamAM 7860-00 18861-00 vyavasthA khaca 4141-00 1450-00 erione onerIyamane InkamaTekSa rIplA (neTa) prophezanala phI kharcanA 10000--00 - paracuraNa Avaka : 14477-40 sTAphane hA relve pAsa chatrI ane 501-70, 5ratI vecANanA 615-00 sApha saphAI tathA paracuraNa khaca 9202-60 109-20; pAsabuka vecANanA - dAkhala phI 3021-50 prInTIMga tathA sTezanarI 455-00 1094-50 (10 varSathI janI DIjha nahi. mAMgatAM mAMDI vALI 5575-00 50-00 propheznala TekSa 143-25leiTa phInA, . 286-50 -05 saravaiyA pheranA 784-15 ghasArAnA:4parara rara. varSa daramyAna Avaka karatAM kharcano vadhAre 288-00 phanacara para ghasArAnA 10 TakA 340-00 15605-35 pustaka para 15 TakA 13200--00, prabuddha jIvana 690-50 1899-95 113410 15993-35 135jU0-00 292-2 kima zaru 6704-05 89023-20 67604-05. : amo parano hIsAba pAmyo che ane barAbara che Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 praha jIvana * * Amane dAkhala thavA daIzuM ? mIra-aruNa . dAdAjI, mane koI dakhala karatuM nathI.' . che. paNa jema jema ene ghATe meTa thatA jAya che, tema tema -aDhI-traNa varSanI nAnakaDI pAyala svaicchika mRtyuzA pelA bhAIlAne avAja paNa tINo thato jAya che. para sUtelA pitAnA dAdA AtmArAmabhAdanA darabAramAM pitAnI choDI, bAraNuM khela'..ajANyo avAja sAMbhaLI chokarI . phariyAda rajU kare che. dAdAjIne roja tAjuM phUla ApavAne ene thaDI gabharAI jAya che. paNa bila, bena, khela, kAnAbhAIe niyama, Aje e phUla sAthe e A nAnakaDuM vAkaya paNa betraNa mane meka che ema sAMbhaLyuM tyAre bAraNuM khUlyAM. vakhata belI gaI ane sAme UbhI che e meTI, je mAM aDhI varasanI dAdAjI pahelAM te kaI samajI na zakayA, paNa pachI khulAse thaI haze. nAkamAMthI vahetI dhArA ane vALa te jANe sugarIne thayo ke pAyala have bALamaMdira dAkhala thavA jevaDI thaI gaI mALa! raDuM raDuM thate cahera... - che, zaheranAM sArAM bALadiramAM praveza maLe te mATe prayatna acale bahu raDe che? ene dUdha-budha pAyuM ke nahIM ?' cAle che, paNa ene kayAMya praveza maLatuM nathI. hA, kheDayAmAMthI ja bhAInI paDakhe paDelI zIzI e lAve che. kaMIka dAna - phALAnI vAta cAle te vaLI eka nahIM, emAM che dUdhane badale, dUdhiyuM pANI ! aneka bAraNuM khUlI jAya tema che. paraMtu nAnakaDI dUdha laI Ava.' pAyalane e badhI duniyAdArInI kaI samaja nathI. enA bALa che te AranuM khalAsa thaI gayuM. ruve iTale mAre te dharavuM mAnasamAM te atyAre A eka ja vAta ghUMTAI ghaMTAIne daDha paDe ne ! pase huM karuM? pANI ja bharavuM paDe ne!'... thaI rahI che ke mane koI dAkhala karatuM nathI.' haju te barAM thayAM hatAM, rUDIbahena te cheka di' Athame ghera pahoMcavAnAM. tyAM sudhI ?..? nyAta che eka gAmaDAnI theDAka juvAniyAone sAthe laIne thobhaje. hamaNu huM AvuM chuM - kahIne DI, vAre dUdha laI AvI "meTIne sepyuM, "je, ene babbe kalAke Apaje. tyAM eka zibira karavA gayA chIe. savAre kaI beThaka karavAne -nahIM,paNa "UbhaDaka rahevAne nirNaya sau yuvAne lIdhe che ane badhuM ekasAmaTuM pIvaDAvI nA daIza.' "meTInI moTI moTI AMkhamAM e babbe kalAkane kAMI gAmane pAdara baMdhAtA rastA paranA zramakAryamAM joDAvuM ane hisAba be ke nahIM, e te prabhu jANe, paNa eNe mAthuM cAra kalAkanI je majUrI maLe te majUromAM vaheMcI devAnuM Ayojana thayuM che. dhUNavuM, dUdhe bharelI zIzI meDhe maMDANI eTale ghaDIkamAM baca..baca...beya pUruM karI bhale te gheTI gaye. zibira Ajaka arUNabhAinA bhAge kAma karavAnI bIjA divase cekaDImAM pAchA maLyAM tyAre rUDIbahene ja je cekaDI AvI, temAM mukhya majuromAM che eka joDuM. kAnAbhAI ane rUDIbahena mAM paccIsIe pahoMcyA haze. zarU karyuM, "bhAI, tame ahIM keTalA di'? amAre te A rojanuM thayuM !' roja dahADI para Ave ane rAjane reTalo roja raLI le. "paNa bahena, bALakane tame ahIM laI Ave te najara ' pahelA divase "zaheramAMthI AvelA ujaLiyAta'nI graMthio sAme e rahe sacavAya ane bhUkhyAM thAya tyAre dhyAna paNa rahe : : : mana mokaLAM na thavA dIdhAM, paNa dhIre dhIre bhIte bhAMgatI ne ! ahIM kema lAvatA nathI? jAya che ane paraspara paricaya vadhatuM jAya che. vAtavAtamAM rUDIbahena te cUpacApa tagArAM sAratAM rahyAM. pharI prazna ", abara paDe che ke emane be bALake che. pUchAyo eTale kAnAbhAIne besavuM paDayuM. "tame kIdhuM e ja kAraNe bhAI, emane ahIM nathI lAvatAM. amArI najara sAme kheraDe ja rAkhyAM che." e sacavAya nahIM, paNa amAre najara sAme emane TaTaLatAM "sa che koI emane sAcavanAruM ? jovAM paDe. ghaDI ghaDImAM dUdha kayAMthI poSAya? eTale najarathI nA re bhAI, ahIM pArakA paradezamAM koNa hoya? paNa AghAM rahe ja sAruM. dhIre dhIre bhUkhathI TevAtA jAva, pachI eTI" che ne, I "nAnakAne saMbhALe !'.. vadhe na Ave." zramakArya pachI zibirAthI te mukAme jaIne roTalA bheLA thAya, paNa mane te khAvA jeTale paho maLe, ' pradeza bhale dUra, paNa bhAratane ja eka bhAga. bihAranA A javAnI vAta kevI? saha jillAne chAtApura tAluke. bhUdAnanA biyA-kA-abhi te divase zrama pachI sau nahAvA " gayA hamaNuM yAna daramyAna tyAM traNa mahinA rahevAnuM thayuM. khUba pachAta AvuM chuM" kahI aruNabhAI pahoMcI gayA kAnAbhAinA kheraDe. vistAra. tAlukA mathakeya pahoMcavA basa na maLe, te aMdaranA rathI ja eka nAnakaDA bALakane raDavAno avAja saMbhaLAte gAmaDAnI te vAta ja kayAM! pagapALA ja badhe pahoMcavuM paDe, hatuM. A pahecIne joyuM te bAraNuM aMdarathI baMdha. paNa khAsa saMjogomAM "bha sA-gADI'ne lAbha maLe. - kheraDAnAM bAraNuM kevAM hoya? phATamAMthI badhuM dekhAya ane ' mAlikane samayasara gADuM pAchuM maLI jAya eTale bIje sakaLa paNa DhIlIDhassa! joyuM te gheDiyAmAM eka nAnakaDuM gAma javA mATe madharAte aDhI-traNa vAge ja gADInI yAtrA zarU 'ALaka cIsAcIsa karIne gAma gajave che ane eka cheDI le karI devI paDe: mAMhyale te AthI khUba rAjI rahe. agaNita huI jA, bhaIlA, haI jA'...karIne lahekA kADhI barADatI jAya che ars (anusaMdhAna pRSTha 22 para)' - - kalika zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI."pI roDa, muMbaI 400 004 Te. naM. 35026: mudrasthAna : kena prinTarsa, jagannAtha zaMkara zeTha reDa, giragAma, muMbaI - 400 004 . . . * * . * * Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH, By / South 54 Licence No. : 3, prabuddha jIvana 'prazuddha jaina'nuM navasaMskaraNa varSa:47 aka: 24 mukhaiH tA. 16-4-86 chuTaka nakala rUA. 1-50 vArSika lavAjama rUA. 30/ taMtrI muMbai jaina yuvaka salanuM pAkSika mukhapatra paradezamAM er meila 7 206 12 sI meila 7 15 6 9 ramaNalAla cI. zAha sa ma va sa re mahAvIra jayaMtInA utsava Ave eTale e divase bhagavAna mahAvIranA jIvananAM aneka prasaMgAnu smaraNa thAya. emAM samavasaraNamAM khesI dezanA ApatA tItha kara paramAtmAnuM dazya zraddhA bhakti yukata janete haSathI rAmAMcita kare evu hAya che. tI karAnuM jIvana cetrIsa atizayethI yukta hoya che. atizaya eTale sAmAnya rIte na banatI evI camatkArayukata ghaTanA. manuSya jIvanamAM badhI ja ghaTanA tarka yukata ke vaijJAnika rIte puravAra karI zakAya evI nathI hotI. tIrthaMkara paramAtmAnA viSayamAM teA keTakeTalI ghaTanAo evI ane che ke je vatamAna samayamAM sAmAnya mANusene camatkArarUpa ane tarata na mAnI zakAya evI lAge che. potAnA samayanA keTalAka mahApurUSAnA ke anya leAkAnA jIvanamAM kAi asAmAnya, camatkArarUpa ghaTanA jyAre koie najare joI hoya che tyAre evI vyakitane keTalIka camatkArika ghaTanAomAM vizvAsa khese che, eTale ja zraddhA ravAnubhavathI savizeSa dRDha thAya che. jaina dhamamAM tIrthaMkara bhagavAnanuM svarUpa je rIte vaNu vAyu che. ane emanA je judAjudA atizaya batAvavAmAM AvyA che te eka zraddhAno viSaya che. emAM bhagavAnanA samavasaraNunI vAta paNa eTalA mATe zraddhAne ja viSaya che. je kuvaLa taka ane dalIla sivAya AgaLa vadhI zakatA nathI ane vartamAna kALanI dRzyamAna sRSTi ja mAtra jemanI sImA che tevA mANusAne mATe samavasaraNanA viSaya gamya nathI. je trikAlika tattvane pAmavAne mATe zrutajJAnanI ArAdhanA kare che teone camatkArayukata samavasaraNanI vAta AMtarapratIti thai zake che. zAstrakAroe kahyuM che ke bhagavAna jyAre sAkSAta vicaratA hAya tevA samaye paNu saMzayavALA mithyAdaSTi jIve samavasaraNumAM pravezI zakatA nathI teA pachI vatamAna samayamAM tevA prakAranA jIvAne AvA viSayomAM rasa ke zraddhA utpanna na thAya emAM zI navAi! "sameAvasaraNu' zabdanA 'ekatra, maLavuM,' milana,': 'samudAya,' sacaya,' 'rAzI,' 'samavAya,' 'samUha' evA judAjudA atha thAya che. elaniyukitamAM kahyu che samo nivaya lakhayAraN ya gupte ya rANI ya' 'Agamana', 'padhAravu, anya dArzanikAne samudAya, dhama vicAra' Agama vicAra' evA artha paNu thAya che. samAsarayunA F * pik 'samavasaraNa' athavA 'sameAsaraNu' e jaina dhama'nA pAribhASika zabda che. tIthakara paramAtmAnI dezanA bhUmine mATe athavA emanI paMdA mATe samavasaraNa' zabda vaparAya che. 'samavasaraNu' zabda 'samavasata' zabda parathI vyutpanna kara vAmAM Ave che. sUtrakRtaMga cUrNimAM kahyuM che: 'samaya saraMti jesu darisaNANi diDIo vA tANi samosaraNANi / ' jyAM artaka darzana-dRSTi samavasata thAya che tene 'samavasaraNa' kahe che. 'samavasaraNa'mAM 'avasara' zabda Ave che, e uparathI jemAM badhA sura, asura AvIne bhagavAnanA divya dhvatinA avasaranI pratIkSA kare che te 'samavasaraNu' evA atha paNa karAya che. sUtrakRtAMga, samavAyaMga, Avazyaka cUrNi, vizeSa Avazyaka bhASya, kalpasUtra, lalitavistarA, kuvalayamALA, caupanna-mahApurisa cariyam , hariva'zapurANu, tileyapaNutti, abhidhAna citA maNi (prajJa TIkA), 'vItarAgastava' lokaprakAza vagere dhA granthAmAM 'samavasaraNa'nu' savigata vaSNuna jovA maLe che. sAdhanAkALa pUNa thatAM, cAra dhAti karmAMnA sauMpUrNa kSaya thatAM, je samaye bhagavAnane kevaLajJAna thAya che te ja samaye pUrvanA trIjA bhavamAM bAMdheluM tItha kara nAmakama' yamAM Ave che. ema thatAM ja indronAM Asana kapAyamAna thAya che. upayAma mUkIne jotAM temane jaNAya che ke bhagavAnane kevaLajJAna utpanna thayu' che, bhagavAna have tItha kara thayA che. eTale te peAtAnA parivAra sahita te sthaLe AvI ATha prAtihA yukta samavasaraNanI racanA kare che. vaLI tIthaMkara bhagavAna tyArapachI paNa jyAre jyAre jyAre dezanA ApavAnA hoya che tyAre tyAre paNa deve samavavasaraNanI racanA ATha prAtihAya sahita kare che. e ATha prAMtiDhAya A pramANe che. (1) azokavRkSa (2) puSpavRSTi (3) divya dhvani (4) cAmara (5) sihAsana (6) bhAmaDala (cha) dudubhi ane (8) traNa tra eka vatamAna samayamAM jema hajAro-lAkhA lekAne sabodhavA mATe rASTranI sarvocca vyakti padhAravAnI hoya tyAre maga, mAika, kA, vAhana vyavahAra, mANasonI avarajavara vagere mATe dRSTi sarakAranA mANaso dvArA karavAmAM Ave che tema *, jya Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-4-86 tIrSakara paramAmAM jayAre dezanA mATe padhAravAnA hoya tyAre trIjA gahanI upara, samabhUtala pIThanI madhyamAM eka jana. de emane anurUpa evuM Ajake, potAnI vaikriyAdi labdhine vistAravALu, azoka vRkSa hoya che. te bhagavAnanA zarIrathI bAra upayoga karIne samavasaraNa mATe kare che. gaNuM UMcuM hoya che. pukhe, patAkAo, teNe ane chatrathI. samavasaraNanI racanA karatI vakhate sau prathama vAyukumAra .. azokavRkSa zekhe che. devatAo eka jana pramANe bhUmine, kacare, kAMTA vagere kahI aokarakSanA mULamAM deve bhagavAnane upadeza ApavA. nAkhIne ekadama zuddha kare che. pachI medhakumAra de sugaMdhI mATe cAra dizAmAM cAra simRtanI racanA pAdapI sahita jaLane chaMTakAva kare che. jethI UDatI raja besI jAya. pachI cha' kare che. A siMhAsane ane pApI senathI banAvelAM ane. tunA adhiSThAyaka deve paMcavarNa puSpanI vRSTi kare che, te " . ratnathI jaDelAM hoya che. pachI vyaMtara devatA tyAM eka pITanI racanA kare che. A pITha : AvA divya samavasaraNamAM bhagavAna sUryodaya samaye devatAo jamInathI savA karo cI hoya che ane suvA tathA ratnathI" sAthe, sUvarNakamaLa upara paga mUkIne cAlatA pUrva dhAra mAMthI. - khacita hoya che. '' ' - - - praveze che. te vakhate devatAe siMhanAda vo jayajayakAra kare che. e pI upara bhavanapati devatAo cAMdIne gaDha banAve che. samavasaraNamAM bhagavAnanA praveza pachI pUrva dizAnA dhArathI. dasa hajAra pagathiyA uMce e A gaDha hoya che. e gaDha praveza karIne aMei dizAmAM pahelAM gaNudhare, tyArapachI kavalIe upara cArebAja pacAsa dhanuSya pramANa jeTalI samatala bhUmi , ' ane ema anukrame mana:paryAvajJAnIe, avadhijJAnIo, cauda heya ene pratara kahevAmAM Ave che. pratara pachI jyotiSI pUrvadhare ane anya sAdhuo, bhagavAnane traNa pradakSiNA daIne, devatAo suvarNa caMdranI racanA kare che. e gaDhanAM pAMca hajAra bese che. temanI pAchaLa , kalpavAsI devIo ane sAdhvIo pagathiyAM hoya che.. UbhAM rahe che. dakSiNa dizAnA dvArathI pravezIne naiRtya dizA mAM. A bIjA gaDhamAM cArebAja pAMcase dhanuMdhya pramANe bhuvanapati, tiSI tathA vyaMtara devonI devIe AvIne samatala bhUmi hoya che. A pratarane aMte trIje ratnane gaDha UbhI rahe che. pazcima dizAnA dvArathI pravezIne vAyavya. hoya che. vaimAnika deva enI racanA kare che. e gaDhane pagathiyAM dizAmAM bhuvanapati, jyotiSI, vyaMtara deva pitAnuM sthAna paMca hajAra hoya che. (Ama traNe gaDhanA maLI kula vIsa hajAra le che, vaimAnika deva tathA manuSya strI-puruSe izAna dizAmAM pagathiyAM thAya che. dareka pagathiyuM eka hAtha pahoLuM ane eka bese che. cosaTha indro bhagavAnanI sanmukha hAtha joDIne UbhA, hAtha UMcu hoya che. (anya tIrthaMkaronA samavasaraNamAM tene rahe che. mApa udAM judAM hoya che.) samavasaraNamAM strI purUSa, deva devIo ke tiya gatinA. trIjA gaDhanI upara cAre bAju eka gAu ane chase dhanuSya vividha jI bhagavAnanI dezanA sAMbhaLavA Ave che. bhagavAnanA. lAMbI evI samatala bhUmi (pratara athavA pITha) hoya che. tenA sAnidhyamAM sarva jI pitAne paraspara janmagata madhyabhAgamAM bhagavAna mATe sihAsane yukata devaracha de banAvavAmAM kudaratI verabhAva bhUlI jAya che. vAghabakarI ke uMdara bilADI sAthe. Ave che. ' , , , , ; Aii dareka gaDhanI bhIMte pAMcase dhanuSya UMcI hoya che, dareka tIrthaMkara paramAtmAnA samavasaraNanI bhUmine vistAra eka gaDhane cAra daravAjA hoya che ane dareka daravAje upara caDavAnAM traNe gaDhanAM marI vIsa hajAra pagathiyA hoya che. cAra daravAjAnA jana jeTalo hoya che paraMtu eTalA vistAramAM karoDa devatAo, maLIne kula eMsI hajAra pagathiyAM hoya che.) dareka daravAjA manuSya ane tiya"ce AvIne bese che. ATalA vistAramAM ATalA upara maNimaya saraNe hoya che, taduparAMta dhajAo, puSpamALAo, badhA lokone samAveza kevI rIte thAye e pregna tha svAbhAvika che, kaLaze; vedikAo, putaLIo, aSTamaMgala, dhupalaTI ityAdinI paraMtu e badhAne samAveza thaI jAya che. e paNa bhagavAnane ja suzobhita racanAo hoya che. eka aMtizaya gaNAya che. ATalA badhAMne samAveza thA. . . , , . dareka gaDhamAM dareka dizAmAM dvArapALa ke dvArapAlikA tarIke hovA chatAM koIne saMkecAIne besavuM paDatuM nathI ke tene eka devadevIo hoya che. . . . bIjAne aDIne besavuM paDatuM nathI. sau koI parI aoLa . 1 " : : prathama gaDhamAM pUrvanA ThAra upara tuMbara nAmane deva hoya che. sAthe bAdhArahita paze, sukhethI besI zake che e paNa bhagavAnane atizaya manAya che. ' dakSiNa dizAmAM khavAMgI nAmane deva, pazcima dizAmAM kapAli ' . ' ke na nAmane deva ane uttara dizAmAM jaTAmukuTadhArI nAmane deva hoya che. - dareka siMhAsananI baMne bAju be cAmaraMdharI devatAo hoya : bIjA guDhamAM pUrva dhAramAM kayA nAmanI be devIo, dakSiNa che. dareka siMhAsananI AgaLa bhAgamAM suvarNa kamaLa upara, dizAmAM vijayA nAmanI be devIe, pazcima dizAmAM ajitA dhamacaka hoya che. cAre dizAmAM eka eka mahAdevaja hoya che. nAmanI be devIo ane uttara dizAmAM aparAjitA nAmanI be ghaTA ane pitAethI zobata A mahAvaje eka hajAra vIo dvArapAlikA tarIke hoya che. 5 g - 1 jana UMcA hoya che. e vaja enukame pUrva dizAmAM dharma. che trIjA gaDhamAM pUrva dizAnA dvAramAM sesa tamane vaimAnika vaja, dakSiNuM dizAmAM mAna vaja, pazcima dizAmAM gajavIja deva, dakSiNa dizAmAM yama nAmane vyaMtara deva, pazcima dizAmAM ame uttara dizAmAM siMha ja hoya che... ::.' ' " varuNa nAma : tiSIdeva, anya uttara dizrAmAM dhanada " bhagavAne jyAre viharatA hoya che tyAre upara AkAzamAM nAmane bhuvanapati deva dvArapALuM, tIka hoya che... . . de azoka vRkSanI racanA kare che, je bhagavAnanI sAthe sAthe - pahelA gaDhanA prataramAM vAhana mATenI vyavasthA heya che. cAle che ane bhagavAnane chAe ape che. bhagavAna jayAre bIjA nA pataramAM sika, vAI, bakarI, haraNa, mera vagere saMmevasaramAM birAjamAna thAya che tyAre A. azakakSa tiya ne besavAnI vyavasthA hoya che. trIjA geTanA pretaramaM samucita rIte bhagavAnanI upara goThavAI jAya che. e ezAkAte manuSya ane devadevIone mATe vyavasthA hoya che. (anusaMdhAna pRSTha 24 para) premathI bese che. - e Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana '' ra37 vItelAM varSo 0 cI. na. paTela | (vItelAM varSonAM maraNAma mArI bA vizenA A lekhanuM cUkavavAnI taka na maLI tene, mane kayAreka UDe akasesa sthAna tA. 1-1-1986nA prabuddha jIvanamAM chapAyelA A thAya che. tathA dAdI vizenA lekhanI pUrvanuM che. TapAlamAM geravalle 'cAramAM sauthI nI prema mAtAne hate. (ame ene bA javAthI e enA kAmamAM chapAvAne rahI gayA hatA.) kahetAM ane huM ene e zabdathI ja ullekha karIza) bAnA * ApaNAmAM kahevata che ke putranAM lakSaNa pAraNAmAMthI. hRdayamAM premanuM amRta prere evuM enA bAhya saMgamAM kazuM ghoDiyAmAM mArAM kevAM lakSaNa hatAM e kahI zake evAM bA ke nahotuM. UlaTuM, bAhya daSTie enuM jIvana duHkhane kalezathI dAdI bemAMthI koI hayAta nathI. bA mArI nava varSanI uMmare bhareluM hatuM. dAdI kayiALAM hatAM ane bAne nimitte vArevAre gaI, ane te pachI daza mahine dAdI. pitA huM 51 varSane pitAnI sAthe jhaghaDo karatAM pitA beyane nyAya karavAno prayatna thiye tyAM sudhI jIvyA hatA, paNa temane mArA ke emane karatA ane kayAreka bane te kayAreka dAdIne dhamakAvatA. bA bhUtakALanI vAta karavAmAM bahu rasa nahotA, eTale mArA bALapaNanAM risALa hatI. mane yAda che ke eka divasa mAthe kapaDAMnuM peTaluM pahelAM cArapAMca varSomAM huM ke have te vize mane kahyuM mUkI piyara javA cAlI nIkaLI hatI (jo ke enI mAtA jANavA maLyuM nahi. paNa te pachInA varSonuM huM mArI kalpanAmAM mRtyu pAmI hatI eTale piyaramAM tene huM maLe evuM kazuM sajIva citra pratyakSa karI zakuM chuM. e citramAM huM kavi nahotuM) ane pitA tenI pAchaLa jaIne tene manAvI lAvyA varDajhavarthanI The Child is father of the man e hatA. mAre eka sagAM mAzI hatAM (bahu meTI uMmara sudhI mane jANItI kAvya paMkitanuM puruM satya anubhavuM chuM. jIvanabhara khabara nahotI ke e bAnAM sagAM ke oramAna bahena hatA) zarIranI ane bIjI ghaNI muzkelIo vacce aMtaramAM temanuM lagna amArA mahollAmAM ja eka kuTuMbamAM ja mAre jIvanarasa vahete rahyo che, ane chellAM paMdareka varSathI temAM thayuM hatuM. temanI pAsethI meM sAMbhaLeluM ke eka suvAvaDanA AnaMda--bharatInA taraMge UchaLatA rahyA che, e camatkAranuM divasamAM dAdIe bAne kaMIka maheNuM mAryuM haze, eTale jUnA mULa huM mArA bALapaNamAM jouM chuM. huM vArtA-lekhaka hota te rivAja pramANe suvAvaDamAM strIo zIre khAtI te bA letI bALapaNanA mArA e aMtarajIvananI idyllic, ka95nAramya, vArtA nahotI ane pitAe mAzIne jaIne kaheluM, tArI bahenane lakhI zakata. paNa jevI AvaDaze evI lakhI saMtoSa mAnIza. manAvane kaMIka khAya, nahi te marI jaze. mArI bALavArtAmAM pAMca paDyA hatAM, huM, mAtA, dAdI, pitA ane mArAthI be varSe moTI bahena. mahollAnAM bIjAM bALaka bAnuM sauthI moTuM duHkha mArA sivAya tene je putre jamyA sAthe huM chUTathI ramate (eTaluM badhuM ke savAre khAIne nizALe (pAMca jamyA hatA ema kahevAtuM) temAMthI kaI che ke javAne vakhata thAya tyAre pitA mane mahollAmAM cAre bAju jIvate nahotA e hatuM. mane temAMnA benuM smaraNa che. paheluM zaidhavA nIkaLatA ane nizALa chUTe eTale nizALanA eTale mArI pachI janmelA bhAIne lagatA eka prasaMganuM. huM amArA besI lezana lakhI nAMkhI ghera AvI daphatara kaI khUNAmAM paDelI kuTuMbanA aAMgaNamAM mUkelI eka moTI pATa upara Ubho nAkhI ramavA jate rahe, te rAtre ATheka vAgye jamavAnA rahI pATa AgaLa UgelA lImaDAnA jhADanI DALe laMgara nAkhatA samaye Avate paNa koI bALakanI sAthe mane ramavAnuM hatuM, ane mArI pAchaLa bhAI (ene bheTiye kahetA) UbhA. khAsa game e mautrI - saMbaMdha nahote the. pitAne rahevAne prayatna karatA hatA. te kayAre ane kayA rogathI marI be traNa peDhInA sagAM cAra pitarAI bhAIo hatA ane amAruM gaye tenuM mane bilakula smaraNa nathI. bIjuM smaraNa huM cha varSane pAMca gharanuM kuTuMba kahevAtuM paNa e moTA kuTuMbanA keI hatA tyAre janmelA ane janma pachI theDA mAsamAM mRtyu kAkA-kAkI (pAMca pitarAiomAM pitA sauthI nAnA hatA eTale pAmelA bhAInuM che. mArA bALapaNanuM mane e ekamAtra duHkhada huM ane mArI bahena e vaDIlane bApA ane bhAbhu ane ane karuNa smaraNa che. e bhAIne rikeTane roga haze, eTale tene pitAne kAkA kahetAM ke temanAM saMtAno sAthe paNa mAre najIkano naDiyAdanI mizana hospiTalamAM laI jaIne chatIe lAkaDAnI saMbaMdha nahote the. mAruM bALahatya mArA pitAnA gharanA khapATa mUkI pATe baMdhAvela. eka rAtre tene zvAsa caDavo zarU saMbaMdhathI ja ghAyuM hatuM. gAMdhIjI upara Gandhi's Truth thaye. bAe pitAne jagADyA ane pitAe kAtara laI pATe nAmanuM bahu jANItuM baneluM pustaka lakhanAra amerikana manovaijJA kApI nAkhyuM. jAgI gayA hatA ane pATe kApatA pitAnuM nika Erik EriksonnA bIjA koI pustakamAM meM ene abhiprAya mArI smRtimAM spaSTa citra che.) bIje divase bapore bhAInA vae che ke je bALakane tenI uMmaranA pahelA varSamAM mAtAne pUrNa chellA zvAsa zarU thayA. bA tene khoLAmAM laI pUrva taraphanI dIvAla upara prema maLe che te meTI vaye kayAreya nirAzAvaza nathI thatuM. mane pahelA gaNapatinI AkRti relI hatI tenI sAme beThI ane AkhA varSa daramiyAna mAtAne keTale prema maLe hatuM te kahevuM te zarIre dhrujatI AkaMda karI mAtAne AjIjI karavA lAgI. mA, azakaya che, paNuM bALapaNanAM mane yAda che te badhAM varSa huM tAre zaraNe chuM, A tAre dIkare che, tene bacAva. tinuM daramiyAna mane mAtra mAtAne naMhi paNa mAtA, pitA, dAdI 'AkaMda cAlatuM hatuM tyAM tenA upara khUba vahAla rAkhatA tenA ane bahena e cAreyane pUre prema maLyo hato, eTale badhe. mAmA keLiyA vAsaNAthI AvyA. bAe sAna karI temane turata ke teNe mane jIvanabhara cAle eTaluM aMtaranA AnaMdanuM bhAthuM pAchA javAnuM sUcavI dIdhuM.). mAtAe bAnI AjIjI na baMdhAvI ApyuM. e cAramAMthI meM bahena ane pitAnA premanuM sAMbhaLI ane enA putrane pitAnAmAM samAvI lIdhe. ' - 'aNuM mArI zakti pramANe cUkavyuM che. mAtA ne dAdInuM RNa bAnA duHkhane pAra na rahyo. te divase te khUba raDITI, puo pAMca thI pAMca pitarAileite bApa mAre najIkanI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 - praza9 jIvana - tA. 16-4-86 bhAInA bALakadehane laI gayA temanI pAchaLa bIjI strIonI sAthe . calA sudhI jaine badhAMnI sAthe ghera pAchI AvI te pachIya aMgi pitAne nokarI maLI pachI ekAda varSa mATe, mArA janma thAmAM besI teNe raDavA phUTavAnuM cAlu rAkhyuM. ane pachI tene mAte pahelAM, temanI dhaMdhukA badalI thayelI. huM mAnuM chuM ke e varSa AvyAM. chUTA vALe teNe dhUNavAnuM zarU karyuM ane mAtAne vANI bAnA jIvanane sauthI sukhI samaya haze. sAsuthI ane bIjA pravAha zarU thaze. "Aje mAre pavitra divasa (e dhanaterasane divasa sagAMothI dUra rahevAnuM, pitAnI IcchA pramANe ghara vasAvavAnuM hate evuM mane smaraNa che). tuM kema Aje raDIphUTI? mAre ane goThavavAnuM, lAja kADhayA vinA chUTathI ADozIpADozIomAM dIkare hatuM ane laI gaI." bhegI thayelI strIoe mAtAne haLavAbhaLavAnuM, koI saMskArI kuTuMba sAthe ya paricayamAM AvavAnuM manAvyAM. "mA, AvatI devadivALIe tamArA garabAnI mAMDavI (evuM eka paMDayA nAmanA DokaTaranuM brAhmaNa kuTuMba pitAnI kheDA mukAvIzuM. tamArI dIkarIne kSamA kare ane have jAo. badalI thaI tyAre tyAM hatuM ane huM avAranavAra jarUra paDaye pATApaTTI (strIoe mAtAne ApelA vacana pramANe amArA karAvavA te DekaTara pAse jate), e saddabhAgyanuM bAne sukhI smaraNa paDozInA ghara AgaLa mAMDavInA garabA rAkhyA hatA te divasanuM rahyuM hatuM, ane pharI vaLI pitAnI amadAvAda bahAra badalI thaze mane spaSTa smaraNa che. mArI AMkhe dukhavA AvI hatI ane evI te A sakhI rahI hatI. tenI e AzA pUrI na thaI. pitA mane khoLAmAM laI pelIpara, jenI upara UbhA rahI huM (pitAnI 1929nA eprilamAM kheDa kalekaTaranA ciTanIsa tarIke laMgara nAkhate have, tenI upara beThe hatuM ane mane rAjI badalI thaI tenA eka varSa ane pAMca mahinA pahelAM te mRtyu rAkhavAno prayatna karatA hatA.) thaDA samaya pachI mAtA manAyAM pAmI hatI. e divasa jevA te jIvI hota te AnaMdaghelI ane gayAM. bA zAMta thaI, huM badhuM joI ane sAMbhaLI rahyo thaI jAta ane varSo sudhI sahana karelAM badhAM duHkha ane hatuM. e samaye te mAruM mana kSubdha thayuM hoya ke huM bIne kaleza bhUlI jAta.) paNa tene ene asateSa nahote. tene gabharAI gaye heuM mane kazuM maraNa nathI. paNa Aje A amadAvAdanI bahAra rahevAnuM sukha na maLyuM te tenA lakhatI veLA AkhI ghaTanA mArA smRtipaTa upara jIvatI thAya che. badalAmAM navuM ghara baMdhAyeluM jovAne sateSa maLyo. mahellAmAM ane UDe UMDe mAruM citrataMtra dhrujI UThe che tathA AMkha jarA keTalAMka amArA e navA gharathI meTAM ane sArA ghara hatAM. bhInI thAya che. e du:khI bA mATe mArA hRdayamAM kaNAnI bharatI paNa te badhAM jUnI rIta pramANe mATIthI bAMdhelAM hatAM. UbharAya che. cAra pAMca putrone mRtyunA momAM jatA joyAnuM pitAe mahollAmAM ekAda apavAda sivAya kadAca AkhA keTaluM duHkha enA hRdayamAM bheguM thayuM haze, je e divase gAmamAM, paheluM cUnAnuM ghara baMdhAvyuM. te baMdhAtuM hatuM tyAre dhakako mArIne bahAra nIkaLI AvyuM ? te pachI eka varSe tene bane eTale utsAha hato ke te jAte majUra sAthe mAthe eka vadhu, marele, putra janya, ane te divase teya gaI. tagAra UMcakatI ane kaThiyAne I ne cUne pahoMcADavAmAM rAtrie te mRtyu pAmI tyAre huM UMdhatA hatA. savAre jAgIne joDAtI. eka divasa mAthethI paga upara iMTa paDI hatI ane jAyuM tyAre mane kaMI duHkha nahotuM thayuM. evA dekhItI rIte page pATo baMdhAyuM hatuM, paNa bAnI svaicchika majUrI aTakI lAgaNI vinAnA mArA manamAM Aje bA mATe kema kaccha nahotI. temane haMmezAM zarIrazramanuM AkarSaNa rahyuM che te bA UbharAya che e keNu kahI zake? upaniSada kahe che, ane taraphathI vArasAmAM maLyuM haze ?) AjanuM manovijJAna samarthana kare che, tema mANasanuM mana pitAya dAdI ne bA vacce athaDAmaNunA prasaMge sivAya guphAnI aMdara gu jevuM che. bIjI rIte bane sahaja dAkSiNyabhAve rAkhatA. te piyarathI pitAne AvAM duHkha ane kaleza vacceya bAne jIvanasa ane mArA mATe jJAtinA sAmAnya rivAja pramANe kaMI lAvatI rahe e upara vahete tenA hRdayane premapravAha aMta sudhI sukAyA nahotA. Agraha rAkhatA nahi. (dAdInA asaMteSanuM mukhya kAraNa kadAca A tenuM eka kAraNa e haze ke tene pitA upara khUba prema hate. haze.) mArA dAdAjI (mAtAmaha) me techaThA hatA ane zaherIe, te temanI sAthe laDatI jhaghaDatI, raDatI, risAtI, paNa temanA jamAIo ane bhANiyane kayAreka vAge evAM zabdatIra mAratA. paNa vize kayAreya tenA memAMthI kaDavA ke apamAnanA zabdo nIkaLatA pitA temanI sAthe pUro vivekathI vartatA. rasoImAM bAne dararejanAM meM sAMbhaLyA nahotA. te sAmAnya kheDUtanI, mA vinAnI, nirakSara, roTalI-Tale, dALabhAta ne baTAkA, riMgaNu. dUdhI ke kArelAM jevAM sAsare AvyA pachI be akSara lakhatAM zIkhelI putrI, tene sAdAM zAka ane khIcaDI-kaDhI sivAya bIjuM kaMI karavAnuM pitA je bhaNelo (pitA amArI kaDavA pATIdAra jJAtimAM bIjA phAvatuM nahi (apavAdamAM veDhamI- dara aThavADiye zanivAre mane bI. e. thanAra yuvaka hatA). ane te samaye pratiSThAvALI gaNAtI premathI khavaDAvatI). eTale koI prasaMge ke utsavanA divase zI. evI sarakArI kArakunanI (kamiranI ophisamAM) nokarI karatA pati ke dUdhapAka ke zIkha-bAsuMdI karavAnA hoya tyAre pitA, pita maLyo hato tene te pitAnuM dhanabhAgya mAnatI haze. e vize prAImasa sTava ke me cUle lai besI jatA. (maneya zIkhaMDa te khelatI nahi, paNa pitA pratyene tene ahobhAva huM spaSTa banAvatAM zikhavADeluM eTale ke vAra e kAma mane soMpatA). anubhavate. pitA kayAreka traNa leTA gehavI amane bhAIbahenane sAmAnya divaseya vakhata hoya tyAre zAka samAravA besatA. ziyALA. (khAsa te mane, paNa baheneya te jovA besatI), sUryagrahaNa ne AvuM tyAre sAlamapAka ne AmaLAno murabba banAvatA. bAne - caMdragrahaNu kevI rIte thAya te samajAvatA, tyAre bA ya raseDAnuM temaNe ceDuM vAMcavA lakhavAnuM zIkhaveluM, ane ziyALAmAM teo kAma baMdha rAkhI mugdhabhAve kutUhalathI joI rahetI. pitA samajAve kamiTanaranI sAthe jillAo pharavA nIkaLe tyAre te temane gharanA ane thaDA divasamAM huM bhUlI jAuM eTale pitAne huM pharI samAcAra ApatA TUMka patra lakhatI. tene kaMIka saMskArazikSaNa samajAvavAnuM kahyuM, eTale pharI e ja ramata ane bAne bALakanA maLe te uddezathI pitAe giradharakRta rAmAyaNa vasAvyuM hatuM jevuM kutUhala.* * (meTI uMmare mAre rAmAyaNa prema joI pitAe mane kahyAnuM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-4-96 - prabuddha jIvana , ; , , , ' ' . . 239 smaraNa che ke huM garbhamAM - tyAre bAe te vAMceluM. paNa te huM rahyo thaIne premathI karate heta ke kema enI mane pUrI teNe te vAMcyuM haze ke nahi, huM vAMcate theye te pachI vArevAre zaMkA che. pitA batAvatA ane huM karate, paNa A paNa temAMthI rAgaDA kADhIne kaMIka vAMcate, ) ane chellI suvAvaDa samAjamAM kazuM jANe kevI rIte bALaka mAtA ane pitA veLA tene prasUtinI muzkelI thaI tyAre pitA madharAte zaheramAM pratyenA vatanamAM bheda karatAM zIkhe che tema huM paNa zIkhe jaI kaI anubhavI nasa khelAvI lAvyA hatA. meM sAMbhaLyuM hoIza.) bA mRtyu pAmI pachI eka divase ya tene yAda karI hatuM ke e nasane pitAe phInA rU. 75 ApyA hatA. kharIda huM dilagIra thaye houM ema mane yAda nathI. tenA mRtyu pachI zakitanI gaNatarIe te AjanA lagabhaga 1500 rUpiyA jeTalA cAra mAse pitAe pharI lagna karyuM tyAre lagnanA bIjA divase thAya. kaI paTela pati patnIne jIva bacAvavA eka rAtamAM savAre UThIne huM navI AvelI bAnA meLAmAM besI gayA hatA evaDI moTI rakama kharcee te samaye navAInI vAta hatI. mane (te joIne pitAnA moM upara AnaMdanuM smita phelAyuM hatuM. te bAbhAsa che ke pitAnuM gAMDapaNa, ke uddAratA, gAmamAM. carcAne huM Aje ya joI zakuM chuM). ane te pachI kayAreya mane huM mA viSaya banI hatI. vinAne chuM evA bhAvanuM duHkha thayuM nathI. AvA pati upara bAne keTalo prema hato. tenI sAbitI aparamAtA sAthe mAre bIjAone Azcarya thAya e Apate eka prasaMga mane khUba yAda rahI gayo che. amAruM navuM saMbaMdha, rahyo che. zarUAtamAM huM emane bA kahete ane "tuM" dhare baMdhAyA pachI eka divasa baporanA samaye pitA jUnA gharanI kahI belAvata, paNa pitAnI kheDa badalI thaI tyAM paDezamAM. osarImAM besI sTava upara pANI garama karatA hatA. (zA mATe eka garIba musalamAna piMjArAnuM kuTuMba rahetuM tenI bIbIe. te mane yAda nathI) acAnaka garama pANInI tapelI UMdhI vaLI eka divasa mane ema khelate sAMbhaLIne Toyo, chokarI, ane pANI pitAnA hAtha upara paDayuM. pitA bebhAna thaIne oramAna mAne "tuM" nahi 'tame' kahevAya, ane e divasathI huM DhaLI paDayA. bA pAse ja beThI hatI. teNe AkhuM gAma sAMbhaLe temane "tame" kahetA ane temanA nAme "caMdanabena' kahI bolAvate. evI raDAroLa karI mUkI. pitAnA eka pitarAI bhAI te thaye. (cheka hamaNAM sudhI ema cAlyuM. paNa have huM bIjAMonI te sAMbhaLI deDI AvyA. teo gAmamAMthI adhakacaruM bhaNelA kAI sAthe vAtacItamAM temane ullekha karatAM temane bA kahuM chuM.) DokaTarane bolAvI lAvyA. ane samayasara sAravAra maLatAM hospiTalamAM teo puro sAthe asAravA rahe che. tyAM 1985 ne unALA sudhI: gayA vinA pitA bacI gayA. bAnI raDAroLa haju mane saMbhaLAya varSa daramiyAna keIvAra maLavA jatA tyAre temanI sAthe hIMcakA che. emAM ene pitA mATe keTale prema pragaTa thayA hatA e upara besI jUnI ne navI vAta karate, ane kaI vAra ame vize mArA manamAM kaI zaMkA nathI. ' sAthe mahollAmAM nIkaLatAM tyAre mAre lAkaDI vinAne DAbe patine A prema ApI zakatI bA e patinA ekanA hAtha temanA khabhe mUkIne cAlate te mahollAmAM badhAM joI eka jIvatA rahelA putrane keTaluM premaamRta pAtI te huM cheka rahetAM. vaccenAM varSomAM, saMsAramAM bane che tema, amArI vacce A uMmare samajate thaye. e amRta pItA hatA tyAre mane matabheda thayA hatA ane amane eka bIjA sAthe manaduHkha enI kazI kiMmata nahotI. tenA badalAmAM huM bAne kayAreya thayuM hatuM, paNa e gALAmAMya amAruM ekabIjA sAthenuM vahAla nahete karate. jaIne enA khoLAmAM nahote besate ke vartana vivekI rahyuM hatuM, mArI bA sAthenA vartanamAM enA sAllAnA cheDe ke aAMgaLIe nahatA vaLagate. ene kayAreya AvA DahApaNane kaze aMza nahote. paNa UDe UDe mAruM vArtA kahevAne Agraha karate nahi (dAdIne karate), enI pAse hRdaya bA prema-amRta pAtI hatI te saMdharatuM jatuM hatuM, ane navA navA ramakaDA ke navI navI khAvAnI vastuo mAgate nahi Aje emAMthI avAranavAra madhura, atimadhura, smRticitra kure ane ene kaMI kAmamAM madada kare nahi. (joke e mane che ane vRddhAvasthAnA mA bIjA bALapaNane pahelA bALapaNana. kaMi kAma batAvatI ja nahi. paNa batAvatI hota svargIya anaMdathI bharI de che. umarAvarsabhAnA sabhya paNa hADa AsabhAnuM ja pannAlAla ra. zAha sava, paramAnaMda kApaDiyA eTale satata uhApehanA, kApaDiyA jaina dharma ane zAstrajJAnamAM nipuNa. bhalabhalA dharmAcAryo, caLavaLanA ane AMdolananA Azake. dhamanA nAme thatAM enI zAkha pUre. paramAnaMdabhAIe e AbohavA bAlyakALamAM dhatiMga, ADaMbara, kapaTa vagere emanI garuDa-dathiI achatAM jhIlelI, paNa jarA judI rIte. emanA pitA karatAM emanI tAsIrana rahe. bAhya dekhAdekhIthI thatAM khacane emane bhAre roSa. judI. zAstrajJAnamAM nipuNatA eTale emanA pitAne vArase. emAM samAjanA kSemakuzaLa mATe ene bharaDo levAnI, ajagara-tti emanuM AgavuM vyakitatva na khIle. rUDhicusta samAjanA nibhADAmAM turata ja emanAmAM saLavaLI UThe. agya dikSA, bALa lagna emanAM laDAyaka jIva pAke thayeluM. emaNe pitAnuM svataMtra vyakitatva ane lagnamAM thatAM kajoDAM sAme e jamAnAmAM emaNe satyAgraha . vikasAveluM. A badhuM sabhAnapaNe nahIM, paNa sahajabhAve thatuM Adarele. enI sIma muMbai--mahArASTrathI cheka rAjasthAna AveluM. samAjajIvanamAM bALalagna, vidhavAvivAhane prazna, sudhI vistarelI. vayovRddha sAthe kaLI jevI yuvAna kanyAnA thatAM lagathI emanuM che. eka rIte joIe te kuMThita thatAM, samAja-jIvanamAMthI aMtare khaLabhaLI UTheluM. evI keTalIya sAmAjika samasyAo. emaNe kAMkarA vINIvINIne samAjane sApha - suthare rAkhavAnuM sAme jehAda jagAvavAmAM emane emanuM jIvana sArthaka thatuM lAgeluM.. satata satkarma kareluM. emanA pitA sva. kuMvarajI ANaMdajI mAnasazAstranI paribhASAmAM ema kahI zakAya ke pitAnI zAstranipuNatA Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-04. ane gharamAM dharmanA satata vAtAvaraNanI emanAmAM thayelI prati1kriyAthI emanuM AvuM movalaNa baMdhAyeluM. paraMtu e ekAMgI kahI zakAya. sarvAgI daSTie joIe te dhama' ane samAjamAM je duSaNe ane maryAdA hatI tene oLaMgI jaI sarvAga suMdara samAja saja evI emane mahecachA rahelI. e rIte emanA pitAnA kAryamAM teo pUraka banelA. paramAnaMdabhAI zistanA daDha AgrahI. I. sa. 1969 nA arasAmAM bhAratIya rAjakAraNa khaLabhaLI uTheluM. e vakhate 'pakSAMtara jANe rojiMdI ghaTanA banI gayelI. dezanA virodha pakSanA eka agraNI rAjapuruSe e vakhate pakSAMtara kareluM. e viSe -prabuddha jIvanamAM emaNe sUcaka rIte kera karelI ke je pakSanA kAryakrama heThaLa teo cUMTAyA ethI viruddha nIti dharAvatA pakSamAM joDavuM e matadArone droha gaNuya. eTale sau prathama emaNe - saMsadasabhya tarIke rAjInAmuM ApavuM joIe ane navA pakSanI --nIti mATe lekasabhAnI beThakanI punaH cUMTaNI laDI matadArone vizvAsa saMpAdana karavo joIe. emanI A vicArasaraNInA mULa emanA jIvanamAM jovA maLe che. cAlIzInA dAyakAmAM emanI dIkarInI sagAI emanI jJAtinA vartuLa bahAra karavAne emane prasaMga paDe. e vakhate jJAti baMdhana-cuta. eTale pitAnI dIkarInI sagAI jJAti bahAra karatAM pahelAM emaNe jJAtinA sAmAnya sabhyapadethI rAjInAmuM ApeluM. e kAraNathI _jJAtinA je niyame hoya ene pote samarthana ApatA na hoya sijhatimAM rahIne ene bhaMga kare emAM emane naitika :uNapa jaNAyelI. jJAti saMsthA eTale vyakitanA sarvAgI 'vikAsane rUMdhanAruM paribaLa evI emane pratIti thayelI. e jamAnAmAM jJAti saMsthA sAme mAthuM ucakanAra paramAnaMdabhAI jevA hiMmatabAja javalle ja jovA maLe. e yugamAM "riyApAra javuM e paNa jJAtinA niyamathI viruddha gaNAtuM. eTale paramAnaMdabhAInI jema sva. vIracaMda pAnAcaMda zAhe kSaNa emanI jJAtinA sAmAnya sabhyapadethI rAjInAmuM ApeluM. stAvejI mUlya dharAvatA bannenA rAjInAmAnA putra jaina yuvaka saMdhanA e vakhatanA mukhapatra "taruNa jaina'mAM chapAyelAM. emaNe joI lIdheluM ke rUDhicusta samAjanA vizALa vargamAM nautika hiMmatane abhAva che. ethI vizeSa emane paraMparAgata jIvanamAMthI bahAra lAvavA ane nyAyasaMgata jIvana jIvavA mATe vaicArika bhUmikAne samAjamAM abhAva jaNAyele. eTale, mAnavIne vicAravaMta karIe, samAjamAM vicAra jAgRti lAvIe -ane vyakitane vicAra karavAnI preraNA ApIe te vyakitamAM * ane aMte samAjamAM ApeApa parivartana thAya. A mATe vaicArika saMsthA sthApavI, e dvArA vicAra jAgRti ane vicArapparavatana lAvanArI pravRttio karavI e emanuM jIvanakArya banI gayeluM. i. sa. 1928mAM ane 19rahmAM anukrame zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha ane zrI jaina yutha lIga, muMbaInI sthApanA thayelI. bannemAM teo sthApaka-sabhya. bannene uddeza samAna. eTale bane saMsthAnuM ekIkaraNa karavAmAM teo nimita banelAM. ''- zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA sthApanA kALathI enuM mukhapatra hovuM joIe evI emaNe dRSTi rAkhelI. kAraNa lohiyALe kAMti ane gADariyA-vRtti e bane AtyaMtika mArge che. ethI prajA ane AgevAne nIcA paDe che. eTale emaNe caMsthAnAM mukhapatra dvArA vicAra vinimayanA madhyama mArgane puraskRta karyo. A madhyama mArgane prajA jeTalI nirbhayatAthI grahaNa kare teTalI tenI zakita vadhe. pAyAnI A vAtane lakSamAM rAkhI jaina yuvaka saMdhe prAraMbhamAM muMbaI jaina yuvaka saMdha patrikA' tyAra bAda "taNuM jaina', prabuddha jaina" ane chelle prabuddha jIvana" jevAM sAptAhika-pAkSika mukhapatra zarU karyA. cheka I. sa. 1929 thI vaccenA theDIka varSo bAda karatAM emaNe A mukhapatranuM taMtrIpada AjIvana saMbhALeluM. vicAra jAgRti ane vicAra parivartana mATe jaina yuvaka saMgha dvArA payuMSaNa vyAkhyAnamALA, sArvajanika vAcanAlaya ane pustAkAlaya tema ja vasaMta vyAkhyAnamALAnI pravRtti zarU thaI temAM anya kAryakaronI sAthe emanuM pradAna mahattvanuM raheluM. anubhavathI dhaDAtAM emanI daSTi uttarottara vizALa banelI. jaina yuvaka saMghanI sthApanAnA eka dAyakA jeTalI samaya bAda eTale ke I. sa. 1939mAM jaina yuvaka saMghe enA dvAra jainAnA badhAM kirAnA sabhyo mATe khelI nAkhelA. pariNAme cImanalAla cakubhAI zAha paNa A saMsthAmAM joDAyA. i. sa. 1976 thI teo payuMSaNa vyAkhyAnamALAnA vyAkhyAtA. eTale paramAnaMdabhAI emanA saMparkamAM kharA. paraMtu saMsthAmAM emanA joDAvAthI paramAnadabhAI ane emane saMbaMdha vizeSa gADha thayela. tyAra bAda daSTinI navI kSitija UghaDI I. sa. 1953 mAM, jyAre saMsthAnuM sabhyapada sau koIne mATe khulluM mUkavAmAM AvyuM ane prabuddha jaina'nuM "prabuddha jIvana' tarIke navasaMskaraNa karavAmAM AvyuM. ahiMsaka AMdolana ane satyAgrahanI caLavaLathI bhAratamAM parivartananI AbohavA baMdhAyelI sva. paramAnaMdabhAIe jaina samAjamAM kAtinI mazAla saLagAvelI eTale jaina samAjamAM paNa parivartananuM kAThuM baMdhAtuM jatuM hatuM e sva. cImanabhAIe joI lIdhelu. e AhavAnuM samAjahitamAM rIarIMga karavAmAM Ave te samAjane sAthe rAkhIne be DagalAM AgaLa laI jaI zakAya evI . cImanabhAIe gaNatarI karelI. rava. paramAnaMdabhAI mUrtipUjaka jaina ane sva. cImanabhAI sthAnakavAsI. mUrtipUjaka samAjamAM je prazno hatA evA prazno sthAnakavAsI samAjamAM na hatA. sva. cImanabhAIe samAjane sAthe rAkhIne sthAnakavAsI jaina upAzrayanA paTAMgaNamAM jaina kalInIkanI zarUAta karAvI, je Aje hospiTalamAM rUpAMtarita thayuM che. muMbaInA sthAnakavAsI samAjane sAthe rAkhIne emaNe mAnavasevAnA aneka kAryo karAvyAM. baMnenI tulanA ahIM apekSita nathI, chatAM ema kahI zakAya ke sva. paramAnaMdabhAI krAMtinA prakhara purarakartA hatA ane sva. cImanalAla cakubhAI zAha samAjane sAthe laIne be DagalAM AgaLa javAnA, sudhArAnA himAyatI hatA. jaina yuvaka saMdhanA itihAsamAM prabuddha jIvananA taMtrI tarIke paramAnaMdabhAIe yugakArya karyuM. enA saMcAlanamAM eTale samaya teo ApatA teTale samaya teo pitAnA vyavasAyamAM ApatA nahi. eka rIte emaNe vrata lIdhA vinA parigrahanuM parimANa bAMdheluM. emaNe keTalAya navodita lekhakene pratsAhana ApeluM. AjanA agraNI sAhityakArone emaNe prabuddha jIvana'nA pAraNe jhulAvelA. emanA vikAsanI prathama lipine aNusAra ahIM ukelI zakAya che. mAre paNa "prabuddha jIvana" nimitte emanA aMgata saMparkamAM AvavAnuM thayeluM. - i. sa. 1964nuM varSa sva. vIracaMda gAMdhInI janma nArI patti jarA vicAra thAya che. ati jaina na lAge sara che ane bIjA vi Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-486 prabuddha jIvana 241 zatAbdI varSa hatuM. i. sa 1893mAM cikAmAM bharAyelI - vizvaSama pariSadamAM jema svAmI vivekAnaMda 'hiMdu dharmane pratinidhi tarIke hAjara rahela tema sva. vIracaMda rAdhavajI gAMdhI jaina dharmanA pratinidhi tarIke upasthita thayelA ramI vivekAnaMda ane vIracaMda gAMdhInuM kAryakSetra eka eTale e bannenI tulanA karate eka lekha meM "prabuddha jIvana mATe mokalele, je paramAnaMdabhAIne svIkAravA yogya jaNAyele nahIM. eTale jaina yuvaka saMghanA kAryAlayamaMtrI zrI zAMtilAla TI. zeTha bhArata e lekha mane parata mokalele ane sUcanA ApelI ke anukULatAe mAre temane maLavuM. temanI sUcanA mujaba huM emane maLela tyAre mArA lekha viSe emaNe kaheluM ke svAmI vivekAnaMda sanyAsI hatA. enI sAthe sva. vIracaMda gAMdhInI tulanA thaI zake nahi. meM mAruM daSTibiMdu rajU kareluM ke vIracaMda gAMdhI jaina dharmanA pratinidhi hatA paraMtu sAthe sAthe SaDadarzananA paNa abhyAsI hatA. videzamAM emaNe hindu dharma ane bhAratIya saMskRti viSe pravacane ApelAM. vizvadharma pariSadamAM laMDananA eka pAdarIe hindu dharmanI aNachAjatI TIkA karelI tyAre rava. vIracaMdabhAIe vizvadharma pariSadanA gauravane chAje eve pratyuttara paNa Apele ane emaNe mAnavasevAnA paNa kAryo karelAM vagere. Ama chatAM huM paramAnaMdabhAIne mArA daSTibiMdunI pratIti karAvI zake nahIM. huM joI zake ke sva. paramAnaMdabhAInA manamAM svAmI vivekAnaMdanI UMcI pratiSThA hatI. . . A prasaMgamAM mukhya ane mahatvanI vAta e che ke lekhanA svIkAra-aravIkArane nirNaya karavAne sAmayikanA taMtrIne abAdhita adhikAra che ane lekhakane tenAM kAraNe ApavAnI jarUra rahetI nathI. evI kAryavAhImAM taMtrI paDe te 'emane ' puSkaLa saMya vekAI jAya. Ama chatAM sva. paramAnaMdabhAI AvAM abAdhita adhikAranA bhogavaTAnA matanA na hatA. pitAne lekhakamitra-pachI te game teTalo maTe che nAne hoya te paNa emane rUbarU ke patravyavahArathI pitAnuM daSTibiMdu samajAvatA. emAM mAnavIya sparza hatA. navedita lekhakanI sAthe teo A rIte AtmIyatA keLavatA. emane mAnavIya saMbaMdhamAM jIvaMta rasa hato. paramAnaMdabhAIne pravAsa-paryaTanane bhAre zokha. paramAnaMdabhAI jaina yuvaka saMdhanA sabhyonuM vakhatovakhata paryaTana ge. kudaratanA soMdarya ane sAnidhyane mANe, sAthIdAranI mIThI majAka kare. jaina yuvaka saMdhanI kArobArI samitinA eka sabhyanI patnInuM nAma zrImatI vidyAbena. eTale emanA patine "vidyApati tarIke saMbaMdhe. evI nirdoSa mIThI majAka, pravAsane saMvedana pravAha, akuMti nikhAlasa vyakitatvathI rasAIne AvatA emanA ke sAthIdAro dvArA AvatA yAtrAvRttAMta prabuddha jIvana'nA vAcake rasathI mANatA. prabuddha jIvana" ke jaina yuvaka saMghanI payuMSaNa vyAkhyAnamALA ke krAMtine piMDa bAMdhatA bAMdhatA emane paM. sukhalAlajI. paM. becaradAsa, kAkAsAheba kAlelakara, muni jinavijaya, cImanalAla cakubhAI vagere vidvAne ane ciMtakone sathavAro maLyo. AvA uttama keTinA vicAranI umarAva-sabhAnA teo sabhya hatA. Ama chatAM emanuM hADa Ama saMbhAnuM hatuM. eTale sarjanAtmaka kRti karatAM samAjanI samasyA ane sAmAnya lekenA prazno tarapha emane cheka ane gati vizeSa rahetI. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA vArSika vRttAMta zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI pravRttionuM prerakabaLa che.vicAra jAgRti ane vicAra parivartana. mAnavIne vicAravaMta kare ane tenAmAM sArAsAra viveka jAgRta kare che tenuM lakSya rahyuM che. A dhyeyane anulakSIne hAtha dharAtI pravRttionA kAraNe sADA pAMca dAyakAnA aMte A saMsthA vicAralakSI pravRttinuM samAja mATe mukhya paribaLa banI rahI che. "saMdha' enA 57mAM varSanI yAtrA have pUrI kare che, tyAre vItelA varSanI vividha pravRttionuM ahIM digdarzana karAvatAM ame AnaMda anubhavIe chIe. varSa daramiyAna hAtha dharAyelI meTA bhAganI pravRttione savigata ahevAla prabuddha jIvanamAM agAu pragaTa thayela che. eTale ahIM e pravRttio para UDatI najare avalokana karIzuM. - vahIvaTI ane Arthika dRSTie A ahevAla tA. 1-1-85 thI tA. 31-12-85 sudhI ane kAryavAhInI daSTie chellI vArSika sAmAnya sabhA tA. 30-4-85 roja maLI tyAra sudhIne, eTale ke tA. 12-4-86 sudhIno che. saMghanA sabhyo ' , ' ' ; "saMdhanA sabhyonI saMkhyA hAla A pramANe che: peTrana sabhya-121, AjIvana sabhya-1617 sAmAnya sabhya-142 ane "prabuddha jIvananA grAhake-460. ' . ' karavA mATe ame satata prayatnazIla rahIe chIe. supratiSThita vidvAna lekhakone amane sAro sahakAra satata sAMpaDato rahyo che, je mATe ame temanA khUba AbhArI chIe. sAhitya, zikSaNa, dharma, rAjakAraNa, vijJAna, mane vijJAna, samAjasevA ItyAdi vividha kSetranA vividha viSayo para lekha chApIne prabuddha jIvanamAM vaividhya jALavavA prayatna karIe chIe. prabuddha jIvana'nA hisAbe pragaTa karyA che, te anusAra varSa daramiyAna Avaka karatAM kharcane vadhAre re. 49,687/21 thaye che. vahIvaTI kharcamAM vadhAro ane vadhatA jatA kAgaLanA ane chApakAmanA bhAvane lakSamAM rAkhI prabuddha jIvananuM lavAjama rU. 20/- hatuM te tA. 1-1-1985thI vadhArIne rUA. 30/karavAmAM AvyuM che. prabuddha jIvanamAM pragaTa thatA lekhene anya denike ane sAmayika udbhUta kare che e ApaNA mATe gauravanI bAbata che. zrI mama. zAha sAvajanika vAcanAlaya ane pustakAlaya, * pustakAlayamAM varSa daramiyAna re 21/panAM pustaka vasAvavAmAM AvyAM. varSa Akhare Azare 1300 purataE che. A varSa daramiyAna AvA karatAM khaca vadhArI 4, 5/8 thaze. temAMthI bRhada muMbaI mahAnagarapAlikA tarathI ja maLela grAnA rU. 10,000/- ba6 jatA ekara khAdhA che. vai Sas8 nA rahI che. ji. . . . . . . . - prabuddha jIvana" zrI jaina yuvA saMdhanuM mukhapatra che, tema : eka vaicArika sAmayika paNa che. yathAzakaya niyamitapaNe maTe Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-4-6 sevA ApI rahyA che emanA ane che. pIThAvAlAnA ame vAcanAlayamAM 15 ni, 30 sAptAhike, 14 pAkSika, . 41 mArika ane 9 vArSika sahita 109 sAmayike Ave che. . bhASAkIya daSTie 91 gujarAtI, hindI, 7) aMgrejI ane 2 marAThI sAmayika Ave che. ' * : vAcanAlaya ane puratakAlaya samitinA sabhya ane maMtrI - zrI haribhAI gulAlacaMda zAhane temaja bRhada muMbaI myunisipala perezanane ame AbhAra mAnIe chIe. bRhada muMbaI mahAnagarapAlikA taraphathI pustakAlayane anudAna maLe e mATe zrI haribhAI vizeSa jahemata le che ane amane AnaMda che. premaLa jyoti '' ' . ' "saMdha' saMcAlita ane khaMjatanivAsI zrI mahAsukhabhAI - prerita "premaLa jyoti'nA upakrame varSa daramiyAna nIce mujaba " kAryakrama yojAyA hatA. judA judA rathaLe nIce mujaba Teliphona the apAyAM hatAM. * tA. 4-1-85nA bhAyaMdara khAte * tA. 5-2-85nA sAyanamAM . * tA. 18-3-85nA kAMdivalI khAte , *, tA. 15-8-85nA malADamAM * tA. 18-10-85nA kha dherI, pAzcamamAM ! - * tA. 6-12-85nA malADa, suMdaranagara khAte A uparata tA. 25-1-86nA varalI khAte nabamAM bAvIsa hajAranA silAI mazIne apAyAM. - premaLa jyoti'nA upakrame ekayuprezara paddhati dvArA zArIrika roganI sAravAra karavAnI tAlIma ApavAnA vage chellA traNa varSathI niyamita cAle che. temAM sArI evI saMkhyAmAM bhAIe ane bahene bhAga laI rahyA che. A tAlIma varganA saMcAlaka zrI jagamehanabhAI dAsANI mAnANuM sevA Ape che temanA ame aNu chIe. premaLa jyotinAM saMjake zrImatI nirubena zAha ane zrImatI kamalabena pIsapATInI jAta dekharekha heThaLa "premaLa tinI pravRttio supere cAlI rahI che, e mATe temanA ane anya kAryakara bahenanA ame AbhArI chIe. vile pArlenI premaLa jyoti nI zAkhA maMgaLavAra, tA. 2-10-84nA roja premaLa jatinI vile pArla zAkhA prAraMbha thayo hato. A zAkhAnI bahene dara guruvAre vile pArlenI nANAvaTI hospiTalanA dadIone Arthika sahAya Ape che. A zAkhAnAM saMyojake tarIke zrImatI mitAbena kAmadAra ane zrImatI sulIbena hIrANI "sevA Ape che tenI sAbhAra nedha laIe chIe. asthi sAravAra kendra, muMbaI , ' "saMdhanA paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM tA. 31-7-1983thI asthi sAravAra kendra zarU karavAmAM AvyuM che. A kendramAM hADakAMnAM daradanA niSNAta che. je. pI. pIThAvALA dara ravivAre 9-00 thI 1-00 daramiyAna slIpa DIska, maNakAnI takalIpha, ghUMTaNane sojo, paganI eDI ane keNIne dukhA, khabhAnuM jAma thaI javuM ke vAraMvAra UtarI javuM, bena TI. bI. zarUAtane peliye, rIlesisa Adi rogonI sevAbhAve sAravAra kare che. davAnA kharca daradIoe ApavAne rahe che. temAM paNa cagya daradIne rAhata ApavAmAM Ave che. A kendranA saujaka tarIke kArobArI samitinA sarbI zrI pravINubhAI maMgaLadAsa zAha dara ravivAre acUka hAra hI vile pArlemAM asthi sAravAra kendra , 1 zanivAra, tA. 26-1-'85nA roja zarU thayelA A kendramAM dara mahinAnA chellA zanivAre baporanA 3-30 thI 7-00 daramiyAna asthi niSNAta che je. pI. pIThAvAlA sevA Ape che. A kendranA saMjaka tarIke zrI pravINabhAI maMgaLadAsa zAha ane zrImatI paNa lekhAbena dezI sevA Ape che. teo saune ame hArdika AbhAra mAnIe chIe. ; ' : zrI cImanalAla cakubhAI zAha smArakAma vasaMta vyAkhyAnamALA saMdhanA upakrame uparokata vyAkhyAnamALA tA. 15, 16, 17 ane 18 mI eprila, 1985 ema cAra divasa mATe inDiyana maracanTa cembaramAM roja sAMjanA 6/1pa kalAke yojAI hatI. viSaya hato samAjavAdI samAjaracanAthI dezanI pragati thaI che kharI?" cAreya divasanA vyAkhyAtA anukrame saMsada prA. madhu daMSmate, naheru yunivarsiTI, dilhInA prA. ema. ela. sedhI, muMbaI yunivarsiTInA arthazAstra vibhAganA adhyakSa Do. pI. Ara. brahmAnaMda ane DI. e. vI. keleja, dilhInA vAIsa prinsIpAla Do. bhAI mahAvIre A viSaya upara rasaprada pravacane ApyAM hatAM. A vyAkhyAna-zreNInuM pramukhasthAna zrI amara jarIvALAe lIdhuM hatuM te mATe ame temanA AbhArI chIe. bhakita-saMgIta ane pravacane saMdhanA upakrame ravivAra, tA. pa-pa-85nA roja 9-30 kalAke bhAratIya vidyA bhavanamAM prA. tArAbena 2. zAhanA "mAtRdevo bhava ane De. ramaNalAla cI. zAhanA "arihaMtadeva' e viSaya para mananIya pravacana yojAyAM hatAM. kAryakramanA prAraMbhamAM ku. Indubena dhAnake adhyAtmika gIta-bhajana dvArA zretAone prabhAvita karyA hatA. zrI cImanalAla je. zAhe kAryakramanuM saMcAlana karyuM hatuM. zrI rajanIbhAI verAnA sahayogathI A kAryakrama AnaMda saMpanna thayA hatA.' zrI dhIrajabena dIpacaMda zAha ramakaDA gharanuM udghATana saMdhanA upakrame bALake mATenI A viziSTa pravRttine prAraMbha thayo. ravivAra, tA. 5-5-85nA roja sAMjanA cAra vAge paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM zrI akSaya rAjendra zAha (u. va. 10)nA varad haste ramakaDAM gharanI pravRttine khUlI mUkavAmAM AvI hatI. A samArohanA pramukhasthAne ku. prAcI dhanavaMta zAha (u. va. 10) ane atithivizeSapade ku. nizitA nItinabhAI zAha (u. va. 8) hatAM. saMvanA A kAryakramamAM pramukha, atithivizeSa ane uddaghATaka bALakee bALa zailImAM suMdara vakatavya kayAM hatAM. zrImatI kAkIlAbena vakANIe bALagIta e rajU karyA hatA. A prasaMge zrI je. Ara. zAha, zrI ke. pI. zAha, zrI zailezabhAI koThArI, prA. tArAkhena zAha, De.amUla zAha ane De. ramaNabhAI zAhe prAsaMgika pravacana karyA hatAM. - zrI cImanalAla je. zAhe kAryakramanuM suMdara saMcAlana karyuM hatuM. A pravRttine sajaka che. amUla zAhane ame A take AbhAra mAnIe chIe. :- 1 - 5 : 5' , viMTaza pravAse janArAone zubhecchA : :. ." ."saMdhanA Azraye jaina samAjanA vividha kSetronI tejasvI : vyakitaone videza pravAse meklavAnuM nAkI thatAM jaina samAjanA Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-4-88 thai jIvana : ' : ': ': ': .' : 4 agraNI zrI je. Ara. zAha nA pramukhasthAne zubherachA-vidAya TrasTIo tarIke zrI ke. pI. zAha ane zrI pravINabhAI maMgaLaApavAne eka samAraMbha biralA kiDA kendramAM semavAra, dAsa sAhanI sarvAnumate varaNI karavAmAM AvI hatI. A tA. 6-5-86 ne sAMjanA sAta vAge yojAye hate. videza rAjakoTamAM hADakAMnAM dardonI sAravArano kempa - 1 pravAse janArAomAM (1) zrI zAMtilAla TI. zeTha (2) zrI - "saMdhanA upakrame rAjakoTamAM tA. 29, 30, 31 mI bacubhAI pI. dozI (3) prA. gulAba deDhiyA (4) zrI nemacaMda julAI ane tA. 1lI ogas, 1985 sudhI ema cAra gAlA (5) zrI baMsIlAla zAha, khaMbhAtavALA (6) zrI divasa mATe asthi sAravAra kempa yojAyo hato. A kempanuM jayendra ema. zAha (7) De (prA) kalAbena zAha ane (8) uddaghATana zrI zazikAnta mahetAe kahyuM hatuM. samAraMbhano zrI devacaMda gAlAne samAveza thato hato. De. ramaNalAla zAha pramukhasthAne zrI sI. ena. saMdhavI hatA. atithivizeSa tarIke A yojanA pAchaLano uddeza samajAvyo hate. saMghanA maMtrIzrI zrI ke. esa. trivedI padhAryA hatA. A kempamAM che. pIThAvAlAe ke. pI. zAhe videza janAra vyaktione paricaya Apyo hate. 600thI vadhAre daradIone sAravAra ApI hatI. A zrI cImanalAla je. zAhe videza pravAsanI A janAnI e ja rIte inara vhIla kalaba, rAjakeTanA sahayogathI zarU rUparekhA ApI hatI. prA. tArAbena zAha, vasanajI lakhamazI keTamAM somavAra, maMgaLavAra, budhavAra ane guruvAra, tA. 20, zAha ane samAraMbhanA pramukhazrIe videza jatI vyakitaone 21, 22 ane 23mI jAnyuArI, 1986 ema cAra divasa zubhecchA pAThavI hatI. "saMghanA kaSAdhyakSa zrI pravINabhAI ke. mATe hADakAMnAM daranI sAravAra mATe "saMdha' dvArA bIje kempa zAhe AbhAra mAnyo hato. : , yojavAmAM AvyuM hatuM. A kempanuM uddaghATana zrImatI lakSmIdevI yuropane pravAsa kheDI pAchA pharelA jaina zivarAjasiMha jADejAe karyuM hatuM. pramukhasthAne che. ramaNalAla mitronuM abhivAdana cI. zAha hatA jyAre atithivizeSa tarIke zrI zazikAnta mahetA saMghanI spensarazIpa yojanA heThaLa videza gayelI vyakitao ane zrI ramaNikalAla nAgaradAsa padhAryA hatA. asthi cikitsaka pAchI pharatAM temanuM abhivAdana karavA mATenuM eka kAryakrama che. je. pI. pIThAvAlAe A kempamAM vinA mUlya sAravAra zrI je. Ara. zAhanA pramukhasthAne zanivAra, tA. 13-7-85nA ApI hatI. sAMjanA 6-15 kalAke paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM yojavAmAM marAThI carcA sabhA: "hujI mALi vitata' Avyo hato. videza gayelI ATheya vayaktioe pitAnI saMdhanA upakrame zanivAra, tA. 24-8-85nA sAMjanA videzayAtrAnA anubhava rajU karyA hatA. pAMca vAge paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM zrImatI mRNAlinI saMghanA upapramukha zrI rasikalAla me, jhaverInuM nidhana : desAI dvArA "gharavud mAni ravitaraNa' e viSaya para marAThImAM zraddhAMjali sabhA' vArtAlApa rAkhyo hato. A kAryakramane saphaLa banAvavAmAM saMjaka "saMdhanA upapramukha zrI rasikalAla mehanalAla jhaverInuM zrImatI kamalabena pIsapATIe bhAre jahemata uThAvI hatI. temane muMbaImAM temanA nivAsasthAne maMgaLavAra, tA. 18-6-85nA A take AbhAra mAnIe chIe. roja avasAna thatAM "saMghane eka sakriya, sevAbhAvI sajajananI payuSaNa vyAkhyAnamALA saMdhanA upakrame budhavAra, tA. 11-9-85thI tA. 18-9- na pUrI zakAya tevI khoTa paDI che. saddagatazrIne zraddhAMjali arpavA sudhI ema ATha divasanI vyAkhyAnamALA bhAratIya vidyA bhavana, sva. rasikabhAInAM svajane, mitro ane zubhecchakonI eka sabhA zanivAra, tA. 22-6-85nA roja paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM kAnajI khetazI sabhAgRha, kulapati ka. mA. munazI mArga, copATI, muMbaI-400007 khAte yojavAmAM AvI hatI. A Aya sAMjanA 5-00 kalAke che. ramaNalAla cI. zAhanA pramukharathAne divasanI vyAkhyAnasabhAonuM pramukhasthAna che. ramaNalAla maLI hatI. A sabhAnA prAraMbhe zrImatI kekIlAbena vakANIe bhajano cI. zAhe zobhAvyuM hatuM. gata varSanI mAphaka A varSe paNa rajU karyA hatAM. "saMdhanA maMtrI zrI cImanalAla je. zAha, kalejha sarakITa TI. vI. nI vyavasthA rAkhavAmAM AvI hatI. zrI vADIbhAI DagalI, zrI rAmu paMDita, zrI subedhabhAI, ema. vyAkhyAnamALAnA vyAkhyAtAo ane viSayanI vigate A zAha, zrI gaNapatabhAI jhaverI, pra. tArAbena zAha, zrI amara pramANe cheH bhAI jarIvAlA, zrI ke. pI. zAha, zrImatI nirubena zAha, vyAkhyAtA viSaya * : zrI zailezabhAI koThArI ane che. ramaNabhAI zAhe saddagatazrIne zrI zazikAnta mahetA kalpasUtra : : :- . aMjali ApatA prAsaMgika vakatavya karyA hatAM. pU. munizrI vAtsalyadIpa' akhanuM mana ' , " ' 5. rUpacaMdajI bhaNuzAlI saMghanA navA upapramukha ane maMtrI jaina AcAra kriyAo zArIrika: " saMghanA navA rUpa rasa ja maLelI prabhAva . . "saMdhanI zanivAra, tA. 22-6-1985nA roja maLelI . pU. munizrI dharmadhuraMdharavicaMcha pazcAtApa , . .' - kAryavAhaka samitinI sabhAmAM "saMdhanA navA upapramukha zrI zrI haribhAI ThArI mAnavI te che UbhI rekhA : rasikalAla mo. jhaverInuM avasAna thavAthI temanI khAlI paDelI che. sAgaramalajI jaina jaina dharma meM dhArmika sahiSNutA jagyA para zrI cImanalAla je. zAhanI sarvAnumate varaNI 3. ramaNalAla cI. zAha pratikramaNa karavAmAM AvI hatI.' ', . . .' : ' ; . Do, kAMtilAla kAlANI , AdhyAtmika mArganI ja che. " - saMdharanAM maMtrIzrI cImanalAla je. zAhanI upapramukha tarIke che. rAmajIsiMha ' . ' gAMdhI vicAra para jainadharmakA prabhAva varaNI thatAM temanI khAlI paDelI jagyAe zrI pannAlAla . che. guNavaMta zAha.. zrIkRSNanuM jIvanasaMgIta : """ zAhanI sarvAnumate varaNI karavAmAM AvI hatI che. zekharacaMdra jaina dhama": mAnavatA ke vikAsa para "zrI ma. . zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlayanA prA. cI. na. paTela dharmazraddhAnI kaTekTI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrI vasaMtabhAi khokhAthI prazuddha vana pU. munizrI niyAna vijayajI JA tArAbena 2. zAha pU. merArIbApu dhAmi'ka jIvananu adhiSThAna : tyAga ane vairAgya sAdhanAkA mApadaMDa samatA dhamanuM" mULa-vinaya rAmAyaNamAM bhaktinA mahimA na I. sa. 1982 mAM paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA khacanI ciMtA na rahe te mATe me. sevatIlAla kAMtilAla TrasTa taraphathI rUA. 1, 5,009/- nA Arthika sahayAga maLyA hatA. tyArabAda payu paNa vyAkhyAnamALAmAM lejha sarakiTa TI. vI. nI -tryavasthA karavAmAM Ave che. pariNAme payu'SaSNu payu SaSNu khyAkhyAnamALAne kharca vadhyuM. A rIte vadhelA kharcanI * javAbadArI sadhane bhagavavI na paDe. e rItanu Arthi ka AyeAjana me. sevatIlAla kAMtilAla TrasTanA pratinidhi zrI jayaMtIlAla pI. zAha ane bhAIoe svayaMsphuraNAthI karyu ane khIjA rU. 1,00,000/-nuM dAna sabaMne e rIte maLyu. AvI uttara bhAvanA mATe ame temane aMta:karapUva ka AbhAra mAnIe chIe. adhyAtma vaga saMdha'dvArA zanivAra, tA. 21-9-85nA zubha dine adhyAtma -ganA prAraMbha karavAmAM AvyA che. A adhyAtma va tu * saMcAlana 5. zrI panAlAla jagajIvana gAMdhI karI rahyA che. dara - zanivAre khapere 4-00 thI 5-30 sudhI paramAnaMda kApaDiyA hAlamAM A vaga cAle che. 30 jeTalA bhAe "baheneA A vaga mAM bhAga laI rahyAM che. ame A tarka 5. panAbhAi gAMdhInA ane A vaga'nA saMyojaka zrI taruNAkhena bipinabhAi zAhane AbhAra mAnIe chIe. AcAya zrI vijayavallabhasUri smAraka vyAkhyAna zreNI sadha'nA upakrame zrI AtmAnaMda jaina sabhA prerita uparAMta jgyAkhyAna zreNInu gayA varSathI Ayojana karavAmAM Ave che, te mujaba A varSe guruvAra, tA. 10-10-1985nA savAranA 9 00 vAge zrI zazikAnta mahetAnu 'jinabhakita' ane pU. munizrI nityAnaMda vijayajI ma. sAhebanuM sAmi'ka bhakti e viSaya para vyAkhyAna thayela hatu. A kAyakramane saphaLa anAvanAra sayAjA zrI zailezabhAi kAhArI ane zrI panAlAlabhAi chene ame A take AbhAra mAnIe chIe. saradAra vallabhabhAi paTela smRti vyAkhyAna sadha'nA upakrame saradAra vallabhabhAI paTelanI janmajayaMtI nimitte guruvAra, tA. 31-10-85 nA sAMjanA 6-00 kalAke nAlaca. hIrAcaMda sabhAgRhamAM 'saradAra vallabhabhAI paTela : bhAratanI ekatAnA vidhAtA, e viSaya para zrI aTala bihArI khAjapAInuM pravacana rAkhavAmAM Avela hatu. A prasa Mge "saradArInA jIvana aMgenI tasavIrAnu ane bhAratanA nAmIanAmI krAMtivIranI tasavIrAnA pradarzananuM Ayojana karavAmAM Avyu hatuM, jenuM udghATana zrI aTala bihArI bAjapAie *yu hatu. 1 parisa vAda saMgha'nA upakrame zrIparamAnaMda kApaDiyA smArakanidhinA mArthika sahayogathI zukravAra; zanivAra ane ravivAra anukrame nA. 1, 2 ane 3 navembara, 1986nA roja khAlacaMda hIrAcaMda sabhAgRhamAM krAMtivIza viSe eka parisa'vAda cAjavAmAM mAvyA hatA / / . >> K 10 16-4-86 A parisaMvAdanu udghATana jasTIsa cadrazekhara dharmAdhikArIe karyuM" hatu, jyAre pramukhasthAne DA. ramaNulAla cI. zAha hatA. prathama divase 'vizvanA krAMtivIro' viSe kalakattA yuni. nA hindI vibhAganA adhyakSa prA. viSNukAnta zAstrIe, khIjA divase bhAratanA krutikArIA'e viSaya para prakhara samAjavAdI zrI ena.jI. geree ane trIjA divase gujarAtanA krAMtikArA' e viSe leAkasattA'nA janarala eDiTara zrI viSNubhAI paMDayAe pravacano ApyAM hatAM. pariSadanA trIjI divase kAyakramanA aMte zrI puruSAttama upAdhyAya ane dakSeza dhruva vrunde svAtaMtrya veLAnAM gItAnA suMdara kAyakrama ApyA hatA. A parisaMvAdanA sayAjI zrI amara jarIvAlA, DA, dhanavata zAha ane pannAlAla zAhanA ame atre AbhAra mAnIe chIe. sagha dvArA netrayajJa 'sadha'nA upakrame zrI vizva vatsala auSadhAlaya, sauMdaya Azrama, gu'dInA sahayogathI ravivAra, tA. 1-12-5 nA rAja dhaMdhukA tAlukAnA gAMka gAme eka netrayajJanu AyeAjana karavAmAM AvyuM hatuM. A kAryakramanA pramukhasthAne zrI rasikalAla laheracaMda zAha hatA. udghATana DaoN. ramaNulAla cI. zAhe karyu" hatuM. 'saMdha' dvArA A bIjo netrayajJa hatA. agAu rAjupura ane uparokata ane saMsthAnA saMyukata upakrame netrayajJa yojavAmAM Avela hatA. i vidyAsatra sva. maMgaLacha jhaveracaMda mahetA prerita vidyAsatranuM tA. 8, 9, ane 10 jAnyuArI, 1986nA rAjaH inDiyana maracanTanTsa cembaranA vAlacaMda hIrAcaMda sabhAgRhamAM Do. ramaNulAla cI. zAhanA pramukhasthAne AyAjana karavAmAM ApyuM hatuM. vyAkhyAtA padmazrI ke. kA. zAstrIe 'prAcIna amerikana saMskRti par bhAratIya sarakAranA pramAva' e viSaya para traNa vyAkhyA ApyAM hatAM. vyAkhyAtA zrI ke. kA. zAratrIne ane vidyAsatranA sayAjaka prA. tArAkhena ra. zAhanA ame AbhAra mAnIe chIe. tattvavicAra ane abhivaMdanAnuM prakAzana 'saMdhanA sva. pramukha ane 'pramuddha jIvana'nA taMtrI sva. cImanalAla cakubhAi zAhe mukhyatve i. sa. 1939thI 1971, sudhInA samayagALAmAM lakhelA lekhanuM pustaka tattvavicAra ane abhivaMdanAna'nuM prakAzana guruvAra tA. 8-1-'86nA sAMjanA 6-00 vAge zrI vAlacaMdra hIrAcaMdra sabhAgRhamAM padmazrI ke. kA. zAstrInA varad haste thayuM hatuM. A pustakanuM sa'pAdana DI. ramaNulAla cI. zAha, zrI pannAlAla ra. zAha ane prA. gulAba ruDhiyAe karyu che. dharamapura kSetre . dharamapura AdivAsI vistAramAM saMdha' taraphathI anAra kAunDezana dvArA takhIkhI ane keLavaNInAM sevA-kAryA chellAM traNa varSathI sArI rIte cAle che. tA. 19-11-8panA rAja anArDa phAunDezananA pramukha zrI kapUrabhAi cadariyAne rUpiyA eka lAkhanA ceka dharamapura kolejane mATe ApavAmAM AvyA hatA. zrI cImanalAla cakubhAi zAha tAlIma kendranuM udghATana panavela najIka tArA gAme yusuph maheraalI senTaranA tAlIma kendrane sva. cImanalAla cakubhAI zAhanuM nAma ApavAnI zarate 'sadha' darathI rU. 51,000/ nu dAna Apela che. A nAma. karavidhi samArabha ravivAra, tA. 19-1986nA savAranA 10-30 vAge cojavAmAM AvyA hatA. A samArAdhanA pramukha Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N".. .* * * * * * * * , , , who . "...... -Aa a + * * * * * * ** 1.mah15 - - * * * * * * * * * * sAka ra " ke * * samitinA niyaMtrita sabhyane dila ane umaMgathI sahakAra maLe che ene amane AnaMda che.. . ; ; ; , ' ' * saMdharanI pravRttine leka sudhI pahoMcADanAruM mAdhyama che presa, cothI jAgIranAM gujarAtI, hindI, marAThI, ane aMgrejI bhASAnAM mAtabara danike ane te saMcAlake saMdhanI dareka pravRttinA ahevAla yogya rIte pragaTa karI saMghane samAjamAM navuM parimANa ApyuM che. te dareka vartamAnapatra ke sAmayikane atre AbhAra mAnIe chIe. . . " . * cekakasa pravRtti mATe maLelA mAtabara rakamanAM dAna uparAMta payuMSaNa vyAkhyAnamALA. prasage ke varSa daramiyA saMdhInI vividha pravRttio mATe avAranavAra ! artha siMca karanAra dAtAo te kema bhUlAya ? sava dAtAone A take hArdika AbhAra mAnIe chIe.. : : : : * ApaNI vyAkhyAnamALAo, parisaMvAro ane vyAkhyAna zreNI ke vArtAlApane vidvAna vakatAo te'' ApaNI pravRttinuM aMga che. emanA sahakAra mATe ame dareka vyAkhyAtAne AbhAra mAnIe chIe. * "saMdhAne karmacArIgaNa paNa ApaNI pravRttimAM eTalo ja upayogI rahyA che. emanI cIvaTa ane khaMtanI noMdha leta de amane AnaMda thAya che. amane AzA, vizvAsa ane zraddhA che ke A ja umaMgabharyo sahakAra bhaviSyamAM saMdhIne maLatA raheze ane ethI saMdhanI avirata vikAsayAtrA cAlu raheze. , ' , li. bhavadIya, ke. pI. zAha panAlAla ra. zAha. maMtrIo che kArobArI samitie mAra karyo tA. 24-3-86 0 vArSika sAmAnya sabhAe maMjUra karyuM tA. 12-4-'86 ' ' rathAne yusupha maheraalI senTaranA pramukha zrI sAdaalI hatA. tAlIma kendranuM uddaghATana jana samAjanA agraNI zrI dIpacaMda esa. gADIe karela. atithivizeSa tarIke zrI vasanajI lakhamazI zAha, zrI rAmajIbhAI enkaravAlA ane zrI mahipatabhAI jAdavajI zAha padhAryA hatA. rava. cImanalAla cakubhAI zAhanI tasavIranI anAvaraNavidhi jANItA udyogapati zrI vIrena zAhe karI hatI. mahilA vakatRtva tAlIma vagara - "saMdhanAM upakrame gata varSanI jema A varSe paNuM paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM zukravAra, tA. 21-2-86 thI bahene mATe eka vakatava tAlIma varga zarU karavAmAM AvyuM che. A varganuM saphaLa saMcAlana karanAra prA. dhIrendra reliyAne tathA saMjaka zrI mIrAbena mahetAne ame AbhAra mAnIe chIe. rATrabhASA hindImAM vicAragoSThi. saMdhanA upakrame paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM zanivAra, tA. 22-2-86nA sAMjanA 4-00 kalAke rASTrabhASA hindImAM vicAra geSThine eka kAryakrama rAkhavAmAM AvyA hatA. jenuM uddaghATana meyarazrI chagana bhUjabaLe karyuM hatuM. A kAryakramamAM che. vinoda godaree "madhyakAlIna bhakita pravAha' e viSe ane zrI vizvanAtha sacadeve "ahiMsA' para mananIya vyAkhyAne AvyAM hatAM. atithisthAnethI zrI harizaMkare prAsaMgika ubedhana karyuM hatuM. kAryakramanA sarojaka zrI basaMtalAla narasiMgapurAe A kAryakramane saphaLa banAvavA bhAre jahemata lIdhI hatI te badala ame temanA AbhArI chIe. vArSika sneha saMmelana saMdhanA upakrame ane zrI vidyAbena mahAsukhalAla khaMbhAtavALAnA Arthika sahayogathI ravivAra, tA. 2-3-86nA roja savAranA 10-00 kalAke tejapAla sabhAgRhamAM "saMdhanA peTano, AjIvana sabhyo ane vArSika sabhyonuM eka sneha saMmelana javAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge zrI navIna zAha kRta mahAvIra vaMdanAne dazya-zrAvya kAryakrama ane temanA vRnda dvArA bhakita saMgItane kAryakrama yojavAmAM AvyuM hatuM. dAtAzrI vidyAbenane ane A pravRttinA saMjaka zrI jayaMtIlAla pI. zAhane ame AbhAra mAnIe chIe. sI. yu. zAha meDIkala eiDa phaMDa atyAra sudhI "premaLa jyoti dvArA judA judA daradIone davAnA rUpamAM je sahAya karavAmAM AvatI hatI ane vikasAvavA zrI sI. yu. zAha taraphathI rUpiyA eka lAkhanA dAnanuM vacana maLela che varSa daramyAna rUpiyA 5000 teozrI taraphathI ane rU. 3855 udA judA mahAnubhAve taraphathI maLela che e mATe ame saunA AbhArI chIe. A phaMDa zrI sI.yu. zAha meDIkala eIDa phaMDa tarIke oLakhAze. je. vI. mahetA anAja rAhata phaMDa - zrI je. vI. mahetAnA kuTuMbIjano taraphathI rU. 250 0] anAja rAhata phaMDamAM maLatA jarUriyAtavALAone rAhata dare anAja apAvavAmAM Ave che. '. A kuMDamAM udAradila mahAnuMbhavone vizeSa rakama mATe ame vinaMtI karIe chIe. ; , , , , : * ' - .ke (pR4 246 thI cAlu) dhyAna dharavuM hoya te temAM samavasaraNamAM birAjamAna bhagavAnanA caturmukha svarUpanuM dayAna dharavuM vizeSa lAbhakAraka che samavasaraNane viSaya banAvIne A rIte je dhyAna dharAya che tene 'samavasarA dhyAna" kahevAmAM Ave che. hemacaMdrAcArya kRta egazAstra devabhadrAcArya kRta "pirivAranAda riya' vagere granthamAM "samavA saraNa dhyAnanI prakriyA samajAvavAmAM AvI che. sarva prakAranA karmakSayane mATe vizeSata: bhAre aMtarAya kamanA tarita kSaya mATe "samavasaraNa dhyAna" ghaNuM upakAraka che. samavasaraNa yAnanI. prakriyA keTalAka zAstra granthomAM jovAmAM jovA maLe che ke tIrthaMkara paramAtmA jayAM dezanA, Ape che e samavasaraNanuM svarUpa evuM divya che ke enI ArAdhanA mATe zAstrakAroe saMpa-japa-dhyAna ItyAdinI dhamakriyA paNa darzAvelI che. ', - 'dara caudazanA divase, evI rIte bAra mahinAmAM kula covIsa divasa mATe samavasaraNane nimite upavAsa karavAnA tane "samasaMraNa vata' kahevAmAM Ave che. samavasaraNa kata daramiyAna soM hIM jagadAyavinAzAya sakalaguNakaraNDAya zrI. sarvazAya aIparameSThine namaH ne trikAla jApa karavAmAM Ave che. e - Ama, tIrthakara bhagavAnenAM samavasaraNane-mahimA - jo . 2500 A mAM Ave che. jarUriyAtavALAe AsAra . . . * varSa daramiyAna kAryavAhaka samitinI sAta saNA maLI . hatI. kobArI samiti, soga samiti ane kArobArI '..' , ' ramaNalAla cI. zAha Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prAddha jIvana tA. 16-4-86 (pRSTha 236 thI cAlu)... tIrthane eka artha zrutajJAna paNa che. azrutajJAnanI Asaupara sava RtuonAM sarvottama puSpa hoya che. vaLI tenA dhanAthI ja arihaMtapaNu prApta thAya che. eTale jJAna pratyenI upara traNa chatra, dhajAo, ghaMTAo, patAkAo vagerenI racanA pitAnI kRtajJatA darzAvavA mATe paNa bhagavAna sAyane namaskAra retra _ { "en"aa nA natrain = ! che. A ahaMvRkSanI uMcAI dareka tIrthaMkaranI uMcAI karatAM nakhAra gaNI hoya che. 1. ' ' . ' , : azokavRkSanI upara caityavRkSanI racanA deve kare che. dareka naMtI karane kevaLajJAna koIka eka vRkSa nIce thAya che. eTalA mATe e vRkSane cetyakSa kahevAmAM Ave che. upagavAna RSabhadevathI zarU karIne bhagavAna mahAvIra svAmI sudhInA 24 *tIrthakarone je vRkSa nIce kevaLajJAna thayuM hatuM te caityavRkSanAM khAsa anukrame A pramANe che. (1) nyadha (2) saptapaNuM (8) sAla (4) priyaka (5) priyaMgu (6) chatrAdha (7) sarasi nAgavRkSa (9) mAlIka (10) pIlalsa (11) tiMduga (12) pADala (13) jabu, (14) azvatya (15) dadhipaNuM (16) naMdI (17) tilaka (18) aMbA (19) azoka (ra0) caMpaka (21) bakula (22) veDasa (23) dhava ane (24) sAla. . praveza karyA pachI azoka vRkSane te dvArA caitya vRkSane traNa pradakSiNA kare che. pachI bhagavAna pUrva dizAnA siMhAsana upara eka athavA caraNu Tekave che. ' bhagavAna pote purva dizAmAM siMhAsana upara bese che ane bAkInI traNe dizAmAM aMtara devatAo bhagavAnanI traNa pratikRti (siMhAsana ane pAdapITha sahita kare che. A pratikRti bhagavAnanA prabhAvathI ja thAya che ane te sAkSAt bhagavAna jevI ja lAge che. ema thAya che te bhagavAnane ja atizaya che. samavasaraNamAM bhagavAna devatAonI divya racanAne kAraNe caturmukha hoya che, chatAM dareka jIvane bhagavAnanuM eka ja mukha dekhAya che. koIpaNa jIvane eka karatAM vadhAre, be ke traNa ke cAra sukha dekhAtAM nathI A paNu bhagavAnane ja atizaya che. pUrva ssiAmAM bhagavAna sAkSAt beThA hoya che ane bAkInI traNe dizAmAM bhagavAnanI pratikRti hoya che, tema chatAM bAkInI traNe dizAnA keIpaNu jIvane tevo AbhAsa thatuM nathI ke A lAgavAnanI pratikRti che. dareka jIvane bhagavAna eka sarakhA ja dekhAya che, vaLI pUrva dizAmAM rahelA bhagavAnanA mukhamAMthI je vANI pragaTe che ane emanA mukha upara jevA bhAvo hoya che teja vANI ane tevA ja bhAve, teja samaye anya dizAnI pratikRtiomAM paNa jovAya che. dareka jIvane pakSagavAna pitAnI sanmukha che, evuM lAge che, bhagavAna kayAreya "koIpaNu jIvate mATe pAMga mukha hotA nathI. vItarAga stavanI avasRSTimAM kahyuM che ke "tIrthanA di sarvata: salA iva, na 55 guNAH vavASika ' : -' samavasaraNamAM birAjamAna thayAM pachI, dezanA ApatAM tIrthaMkara bhagavAna sarva prathama "na tIthag' ema kahI tIrthane namaskAra kare che. tIrtha eTale caturvidha saM. bhagavAna sava" prathama saMdha : "maskAra kare che. pote tIrthaMkarapaNuM prApta karyuM hovA chatAM sarva jIvoe pUjanIya vastunI pUjA karavI joIe evo Adeza batAvavA bhagavAna saMdhane namaskAra phare che. emAM emane vinaya raheluM cheane saMdhanuM mahamya - bhagavAne jyAre dezanA Ape che tyAre 35 guNathI yukata puSkara megha samAna gaMbhIra evI bhagavAnanI vANI sarve jIvene pitapatAnI bhASAmAM samajAya che, kAraNa ke te divyadhvanimaya hoya che. bhagavAna je dezanA Ape che te mAlakauzAdi rAgamAM hoya che, ethI savaMchane te karNamadhura, amRtatulya priya lAge che. vaLI divya vani yukata bhagavAnanI A dezanAne deve pitAnA vAji vaDe vadhAre priya banAve che. bhagavAnanI vANI cArebAju eka jana sudhInA vistAramAM sAMbhaLI zakAya che. e sAMbhaLIne sarva che apAra harSa ane zAMti anubhave che. bhavabhramaNane tApa TALanArI bhagavAnanI vANI keTalAye jIne te te ja janmamAM mukita apAvanArI nIvaDe che. prathama tIrthaMkara bhagavAna aSabhadevathI 24mA tIrthaMkara bhagavAna mahAvIrasavAmI sudhInA sarva tIrthakoe jyAre jyAre dezanA ApI che tyAre devoe tyAM samavasaraNyanI racanA karI che, paraMtu badhA tIrthaMkaronA samavasaraNanI racanA eka ja mApanI nathI hotI. tIrthaMkaronA dehamAna anusAra samavasaraNanI racanA karAyuM che. carama tIrthaMkara bhagavAna mahAvIra svAmInA jIvananI sauthI vadhu vigate ApaNane maLe che ane emanA samavasaraNanI racanA anusAra ghaNI vigate ane mApa darzAvAya che. samavasaraNanI racanA judA judA de maLIne kare che, paraMtu koI eka ja deva samagra samavasaraNanI racanA karavA paNa zakitamAna hoya che - samavasaraNanI racanA sAmAnya rIte vartuLAkAra hoya che, paraMtu kayAreka corasa racanA paNa karAya che. samavasaraNanI racanAnI judI judI bhUmikA athavA keDAmAM karavAmAM Ave che, je mithyA daSTi abhavya jI hoya che teo samavasaraNanI bAhya keTalIka racanAo joI zake che, tenAthI aMjAI jAya che, paraMtu temAM sAkSAta bhargavAnane joI zakatA nathI je cho saMdeha ke saMzayavALA hoya, dharmavimukha hoya ke viparIta adhyavasAyavALA hoya, bhagavAnanA darzana karavAne apAtra hoya tevA jIve paNa samavasaraNamAM bhagavAnanA darzana karI zakatA nathI, karavA jAya te bhagavAnanA ane samavasaraNanA dedipyamAna svarUpanA prakAzathI emanA netra evA aMjAI jAya che ke emane kazuM dekhAtuM nathI. teo aMdha jevA thaI jAya che. jijJAsArUpI saMzaya jemanA manamAM hoya che athavA jemanA manamAM ja yuvAnI ItejArIthI prazno UThe che evA chanA mananuM samAdhAna samavasaraNamAM bhagavAnanA darzanathI ke dezanA zravaNathI thaI jAya che. . samavasaraNumAM tIrthaMkara bhagavAnanAM cAra dizAmAM cAra sarakhAM rUpa hoya che, paraMtu dareka jIvane pitAnI sanmukha eka ja rUpa dekhAya che. paraMtu samavasaraNane ApaNe vicAra karIe chIe tyAre cAre dizAmAM rahelA bhagavAnanA cAre 25ne tarata vicAra Ave che. padastha, piMDatha rUpastha, ane rUpAtIta evA cAra prakAranA sthAnamAMthI tIrthaMkara bhagavAnanuM rUparatha | (anusaMdhAna pRSTha 245 para), " , nAnI kAkA vika : 46 che. paraMparA , jadir 11 MALpAkinkI ja mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka: zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI reDa sAI 400 064. naM. 3pa0ra6: mudraNusthAna: TrenDa prinTarsa, jagannAtha zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - 4000.00 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bogd. No. MH. By / South 54 Licence No. : 37 | | ce prabuddha jIvana prabuddha nena'nuM navasaMskaraNa varSa:44 aMka: muMbai tA. 1-5-86 chuTaka nakala rUA. 1-50 muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra vArSika lavAjama rUA. 30/ paradezamAM era meIla : 20 % 12 sI meila : 15 4 trI ramaNalAla cI. zAha zrImad rAjacaMdra ane gAMdhIjI mArA mitra zrI nemacaMda gAlAe lakhelA zrImad rAjacaMdra gAMdhIjI ane rAjacaMdra baMne pratye mAna prere evI che. yuvAna ane gAMdhIjI' nAmanA pustaka prakAzana samAroha thaDA divasa vaye mANasane jyAre aneka svana hoya, taraMga hoya, tamannAe pahelAM thaye. emaNe khUba parizrama laIne ghaNI mAhitI ekaThI hoya, pitAnI zakti upara akhUTa vizvAsa hoya tyAre pitAnI karIne A pustaka taiyAra karyuM che. "zrImad rAjacaMdra ane lagabhaga samakakSa vyaktine uccAsane sthApavI, mArgadarzaka tarIke gAMdhIjI" viSe agAu nAnI pustikA rUpe athavA koI granthanA svIkAravI emAM gAMdhIjInI namratA, saraLatA, nikhAlasatA ane prakaraNa rUpe keTaluMka lekhanaka che. A pustaka e dizAmAM gujugrAhakatA keTalI badhI hatI tenI pratIti karAve che. eka vadhu savigata sabaLa pAsa che. zrImad rAmacaMdra ane gAMdhIjI rAjacaMdra pratye mugdha hatA. pite vicakSaNa paNa -gAMdhIjInA tulanAtmaka a yana mATe ghaNe avakAza che. kAraNa ke hatA, rAjacaMdranI sAthe kaI paNa bAbata viSe gAMdhIjIne matabheda zrImad rAjacaMdra ane gAMdhIjI e bane evI mahAna vibhUtio che. thayele jaNAyo nathI, thavAnuM kAraNa paNa paNa nathI, kAraNa ke temanA viSe vakhatovakhata abhigamathI adhyayana thayA karaze. rAjacaMdranuM tamAma udhana svArtharahita, aMgata apekSA rahita, - zrImad rAjacaMdra viSe gAMdhIjIe potAnI rakSAtmakathAmAM kevaLa savanA Atmika kalyANanA arthe hatuM. gAMdhIjI paNa ane anya lakhANamAM bahumAnapUrvaka nirdeza karyo che. e jANutA hatA ke rAjacaMdra svAdhI' AzayathI temane pitAnA jIvana upara atizaya prabhAva pADanArI je kazuM kaheze ke lakhaze nahi ke jANI joIne geramArge doravavAne traNa vyakitao emaNe gaNAvI che temAM TesToya ke prayatna karaze nahi. taTasthatA ane samabhAva e rAjacaMdranA raskina karatAM mahattvanI vyakita te rAjacaMdra-rAyacaMdabhAi che. svabhAvanAM lAkSaNanI gAMdhIjIne pUrI pratIti thaI gaI hatI. gAMdhIjI yuvAna vaye ja temanA pratyakSa gADha saMparkamAM AvyA eTalA mATe ja rAjacaMdrane pitAnA AdhyAtmika mArgadarzaka hatA, ane tyAra pachI baMne vacce patravyavahAra paNa thaye hatA. tarIke svIkArI teo temanuM mArgadarzana meLavatA hatA. ' e samaye gAMdhIjI upara rAjacaMdra lakhelA keTalAka patre je guma na thaI gayA hatA te bIjI aneka bAbato upara sAro prathama mulAkAte rAjacaMdrathI prabhAvita thayA pachI gAMdhIjI prakAza pAData. uttarottara vadhu ane vadhu prabhAvita thatA rahyA hatA. AphrikAmAM IMglenDathI bhArata pAchA pharyA te ja divase gAMdhIjI muMbaImAM dharmAntara karavAnA prasaMge emaNe bIjA koine nahiM paNuM che. prANajIvanadAsa mahetAne tyAM UtaryA hatA. te ja divase emane rAjacaMdrane saMbhAryA. keTalAka mahatvanA prazno puchAvyA. ane tyAM gAMdhIjIne rAjacaMdrane paricaya thayo hato. rAjacaMdrane janma enA uttarathI saMtoSa pAmI dharmAntara karatA aTakI gayA. vi. saM. 1924nA kAtika pUrNimAnA divase thaye hatuM ane Ama rAjacaMdranuM gadhIjI upara ane te dvArA ApaNA rASTra upara gAMdhIjIne janma vi. saM. 1925nA bhAdaravA vada 12nA roja ghaNuM moTuM RNa che ema kahI zakAya. dhAro ke gAMdhIjIe thayA hatA. eTale ke gAMdhIjI karatAM rAjacaMdra lagabhaga paNa be rAjacaMdrane prazno ne puchAvyA hatA ane dharmAntara karI lIdhuM varSa meTA hatA. lagabhaga 22 varSanI uMmare gAMdhIjI rAjacaMdranA hota ane bhAratamAM AvyA pachI bhAratane AjhAda karavAnI saMparkamAM AvyA. ATalI yuvAna vaye, IMglenDa jaI berisTara jhuMbeza upADI hatI te samagra prajA upara emane keTale thaI AvelA yuvAna gAMdhIjI, jemaNe zALAne meTrika sudhIne prabhAva pAye hota te vicAraNIya pratrana che. ke kolejane abhyAsa karyo na hato ane jemane aMgrejI bhASA - dakSiNa AphrikAthI bhArata pAchA AvyA tyAre gAMdhIjI AvaDatI na hatI evA rAjacaMdrathI prabhAvita thaI gayA e pAse bhAratane svataMtra karavAnuM eka jIvana svana pAyuM ghaTanA ja batAve che ke A baMne mahAna vibhUtio prathama hatuM. jIvananAM tamAma varSe emaNe e kAryo mATe Apya milana vakhate paNa kaI bhautika nahi paNa Adhibhautika stara ane pitAnA jIvanakALa daramiyAna e ravaM. temaNe siddha karI para birAjatI hovI joIe. parasparanA aNunubaMdha paNa mahAna batAvyuM. ghare ke gAMdhIjI iMglenDathI ke AphrikAthI pAchA levA joIe. ATalI nAnI yuvAna vaye gAMdhIjI rAjacaMdrane AvyA tyAre bhArata svataMtra thaI gayeluM heta athavA pitAnA AdhyAtmika mArgadarzaka tarIke svIkAre e ghaTanA paNa gAMdhIjInA janma vakhate bhArata svataMtra heta ane Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 A chagana. tA. 1-5-86 A anumAna karavAnI asara ane jhaTalA mATe svataMtra bhAratamAM gAMdhIjI ane rAjacaMdra ekabIjAnA ghaniSTha saMbaMdhamAM AvyA hota te paristhiti kevI nimaI hota? gAMdhIjI eka dhamaMpuruSa hatA, ane bhAratanA rAjakAraNamAM paNa temaNe eka dharmapuruSa tarIke ja kArya karyuM. ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha e pAMca gratane jIvanamAM utAranAra gAMdhIjI rAjacaMdranA sapakathI bhAratanA eka mahAna dharmapuruSa banyA hota athavA rAjacaMdranI jema ja teo eka AtmAthI mumukSu puruSa banyA hota ema kahI zakAya? e viSe dhaNAM anumAna karI zakAya. ' ' A pavitra vyakitaonI pavitratAnI asara AsapAsanI vyakitao upara paDyA vagara rahetI nathI, satsaMgane mahimA eTalA mATe ja darzAvAya che. yuvAna vaye rAjacaMdranA saMparkamAM AvyA pachI emanA jevuM pavitra jIvana jIvavAnI bhAvanA gAMdhIjIne thaI hatI. gAMdhIjIe yuvAnavaye brahmacarya vrata aMgIkAra karyuM hatuM. emAM paNa rAjacaMdranI preraNA hatI e vAtane svIkAra temaNe pitAnI AtmakathAmAM karatAM lakhyuM che ke: "sva-strI pratye paNa brahmacaryanuM pAlana karavuM e mane dakSiNa AphrikAmAM spaSTa samajAyuM. kayA prasaMgathI athavA athavA kayA pustakane prabhAvathI e vicAra mane ubhA e atyAre mane cakhuM yAda nathI AvatuM. eTaluM maraNa che ke emAM rAyacaMdabhAInI asaranuM prAdhAnya che." - gAMdhIjIe pitAnA jIvanamAM yuvAna vaye brahmacaryanI pratiSTha karI ane pitAnA saMparkamAM AvanAra aneka vyaktione brahmacarya tarapha vALI. bhAratanA tatkAlIna netAonI nAmAvalI joIe chIe tyAre keTalA badhA moTA moTA netAoe pitAnA jIvanamAM, gAMdhIjInA prabhAvathI brahmacarya vrata svIkArI lIdhuM hatuM tenI mAhitI sAMpaDe che. eka rIte kahIe te bhAratane gAMdhIjIe brahmacarya vratathI, eka prakAranI AkarI tapazcaryAthI AjhAdI apAvI ema mAnI zakAya. pitAnA kALamAM rAjacaMdra ane gAMdhIjI je jIvana jIvyA temAM baMnenA meyamAM eka mahattvane pAyAne pharaka hati. satyanI ja e gAMdhIjInuM eka yeya hatuM. paraMtu temanI mukhya pravRtti te bhAratane AjhAda banAvavAnI rahI hatI, e mATe gekhalenI salAha anusAra lekhasaMpakane mATe gAMdhIjI AkhA bhAratamAM ghUmI vaLyA hatA. vaLI samagra bhAratanA judA judA pradezanI pratiSThita ke nAmAMkita vyakitaone saMparka, pitAnA kAryamAM madada levA mATe emaNe sAdhyo hate. lekakalyANanI pravRtti ane satata jokasaMparka e gAMdhIjInA jIvananuM eka mahattvanuM lakSaNa hatuM. bIjI bAju, rAjacaMdrane vicAra karIe chIe tyAre yuvAna vaye vepAramAMthI nivRtti, ochAmAM oche parigraha, ahiMsAdi mahAvate jIvanamAM utAravA mATe puruSArtha, niHsaMga banavA mATenI dhagaza, ekAMta sevana mATenI laganI, anya vyakitaone zakya teTale ocho saMparka, jaMgala ke guphAomAM jaI dhyAnamAM nimagna banavuM ityAdi pravRttio Atma-kaSANunI sAdhanA mATe AraMbhI hatI. rAjacaMdra satata aMtarmukha hatA. gAMdhIjI satata bahirmukha hatA. gAMdhIjI ane rAjacaMdranI pravRttio paraspara vibhinna prakRtinI hatI. "Atama bhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna" e rAjacaMdrane jIvanamaMtra hatuM. bhAratanI svataMtratA ane lokonuM kalyANa e gAMdhIjIne jIvanamaMtra hatA. rAjacaMdramAM lokakalyANanI bhAvanA nahotI ema na kahI zakAya, paraMtu te lokanA AtmakalyANarUpI sanma svarUpe hatI. gAMdhIjImAM AtmakalyANanI bhAvanA nahotI ema na kahI zakAya, paraMtu te rAjacaMdranI jema tyAre eTalI spaSTa ane unmalita thaI nahotI. gAMdhIjI rAjacaMdrathI atyaMta prabhAvita thayA hovA chatAM emanA samayamAM keTalAka le che rAjacaMdrane mATe atyukita bharelAM je vidhAna karatA tenI sAthe gAMdhIjI saMmata na hatAM. e samaye keTalAka leke rAjacaMdrane sAkSAta tIrthakara tarIke oLakhAvavA lalacAyA hatA. paraMtu gAMdhIjI rAjacaMdrane tIrthaMkara mAnavA taiyAra nahotA. emaNe pite e vAtane pitAnA lakhANamAM khulAse paNa karyo che. gAMdhInAM saMsmaraNa" nAmanuM svAmI AnaMdanuM eka pustaka hamaNuM pragaTa thayuM che. emAM paNa svAmI AnaMda nIce pramANe lakhe che: dhIrubhAInI tabiyata pUchIne gAMdhIjIe revAzaMkarabhAI joDe | zrImad rAjacaMdra viSe vAta karI zrImatA pustaka sAru gAMdhIjIe prastAvanA lakhI ApelI. temAM lakheluM ke pote zrImadane tIrthaMkara nathI mAnatA kAraNuM, dAkhalA tarIke zrImaddanuM mAthuM haMmeza dukhatuM. gAMdhIjInI dalIla e hatI ke je tIrthaMkara hoya tenuM mAthuM na dukhe' revAzaMkarabhAIe kahyuM tame AvuM lakhyuM keH che tethI huM jarA kaDI sthitimAM mukAI gaye chuM! pAchaLathI meM sAMbhaLeluM ke cepaDI gAMdhIjInI prastAvanA vagara ja chapAyelI ! (pRSTha 13). dhAro ke zrImad rAjacaMdra ane gAMdhIjI ekabIjAnA saMpakamAM bilakula AvyA na hota te paNa rAjacaMdra Aje paNa pitAnAM lakhANa dvArA ane pitAnA AtmAthI jIvana dvArA eTalA ja mahatvanA mArgadarzaka puruSa rahyA hatA. vastutaH gAMdhIjInAM lakhANomAM rAjacaMdra eTale ullekha Ave che eTalo ullekha rAjacaMdranAM lakhANamAM gAMdhIjInA vyakitatva vize AvatuM nathI. alabatta, rAjacaMdranAM lakhANomAM evI keI apekSA paNa rahetI nathI. vaLI rAjacaMdra jyAre deha choDaye tyAre gAMdhIjI eTalA prasiddha paNa nahotA. rAjacaMdra pote AtmAthI hatA, eTale paNa AvA laukika saMbaMdhenuM mUlya emane mana khAsa na hatuM. A be mahAna vibhUtio vize jyAre jyAre vicArIe chIe tyAre aneka lokenA bhautika ane AdhyAtmika kalyANa mATe mahAtmAe pitAnA jIvanane keTalo badho bhoga Ape che te jovA maLe che. emanuM jIvana emanI hayAtI daramiyAna ane tyAra pachI paNa aneka varSa sudhI aneka lokone mATe preraNArUpa banI rahe che. ramaNalAla cI. zAha ja rahetI nathI. vaLakanA lakhANomAM tyAre gAMdhI mata khAsa lati vize ane AkhI Ape na levA mATe eka vyakitane. judA ja sa dha samAcAra zrI dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha pAritoSika "prabuddha jIvana'na 1985 nA varSa daramiyAna je lekhakanA leonuM samagrapaNe zreSTha pradAna hoya tene rUA. 1007 nuM zrI dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha pAritoSika jAhera karavAmAM AvyuM ' hatuM. te anusAra A pAritoSika prA. cI. na. paTelane emanA lekhe mATe ApavAmAM AvyuM che. A mATe ame lekhakane dhanyavAda ApIe chIe ane nirNAyaka samitinA sabhya (1) che. ramaNulAla cI. zAha (2) zrI harIndra dave (3) zrI kRSNavIra dikSita (4) zrI ghanazyAmabhAI desAI ane (5) zrI pannAlAla 2. zAhane ame AbhAra mAnIe chIe. lI. maMtrIo, Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-5-86 praha chavana I pe-eheDa-DIgrI sa caMdravadana cI. mahetA tA. 16-3-86nA "prabuddha jIvana' mAM taMtrIzrIne mRtyu thayuM, e jANItI vAta che. pAchaLathI tapAsamAM e yunivarsiTIomAM bhraSTAcAra" uparane lekha taTastha bhAve pari- nirdoSa ja nIkaLyA hatA. jANItA udyogapati narottama merArajI sthitine sAce khyAla ApanAra nIvaDe, eka be chApA e baMgalAnA ghATamAM paDatuM mUkI ApaghAta karyo hato. emanAthI patramAM e zabdezabda pragaTa 5Nu thaze, e eka AnaMdanI eka najIvI rakama kadAca bharI nahIM zakAya e bhaye, evA vAta thaI, kAraNuM sAmAnya prajAne AvI paristhitine khyAla evA pitAnA cArika mATe kevaLa zaMkA ApatAM pratiSThA na Ave, emane paNa bhraSTAcAra vividha kSetromAM kayAM kayAM AbarUne khAtara AvA dAkhalA 1910 thI 1945 sudhImAM keTale prave che, ene aMdAja Ave. jelamAMthI kedIo kaMIka nadhiAyelA jANyAmAM che. te hAse, zivAjI auraMgajhebane hAthatALI ApI nADelA, vIra sAvarakare jiMdagIne jokhame sAgaramAM bhUsake mAre, bhAI ramaNalAla zAhanA lekhamAM eka navI vAta have umeravI dhaTe che. te pI eca. DI.nI parIkSA padavI mATe mahAvira rAva cAlatI Trene DabbAmAMthI kudake mArI bhAgelA, e nibaMdha taiyAra karanArA vidyArthI pAse have emanA keTalAka apavAda jevA dAkhalAo, ane te koI sArA hetuthI, zuddha vidvAna "gAI" rUpiyA be hajArathI pAMca hajAranI mAMgaNI prajane laI A nAsabhAga karelI, paNa have rIDhA khUnI gunegArA-khUna, lUMTa, cerI, baLAtkAra jevA gunA karanArAo karanArA jANyA che, jANavAmAM AvyA che. A bAju DokaTare paNa hAsI chuTe che. e paristhitimAM yunivasiemAM cAlatI te dayAhIna, bahu phI le, vakIle nirdaya bahu phI le evI beImAnI gunAkherI, dhanalelupatA paNa have hada kAvatI vAta jANI, sAMbhaLI che, paNa have pI eca. DI. padavI mATe paNa rahI che. e jANI kaleza thAya e jANI kaleza thAya e ThIka ThIka rakama mAMgavAmAM Ave te DokaTara, vakIla ane vidvAna svAbhAvika che. prophesare paNa A kasAI vargamAM dAkhala thayA che, e jANI bhAI ramaNalAle eka vAIsa cAnselarane dAkhalo Ape che. DokaTara, vakIle jarA rAhatano dama kheMce te navAI nahIM. te bezaramInI hada kudAvanAra che. amArI jANanA muMbaInA zALAmAM bALakane dAkhala karAvavAnI paNa "phI che. dAna sara cimanalAla setalavaDa vAIsa cAnselara hatA. tyAre emanA ApavAnI prathA thaI paDI che. amuka rakama bharavAnI udhADe ceka ciraMjIvI phakata eka ja mArka mATe nApAsa thatA hatA, te rIta te ghaNu samaya cAlu ja che. paNa A eka navI dizA prasaMge parIkSake bItAM bItAM vAIsa cAnselarane pUchayuM ke khUle che, e e prajA jANI le te pachI baLApA eka mAkana gresa karI zakAya, te ame karIe, ane sara karavAno samaya nahI Ave. A kyAM aTakaze e savAla cimanalAle emane tema karavA na pADI, pote rAjInAmuM te have Ubho kara nakAme che. aTakaze mATe nahi, paNa Apaze evI dhamakI ApI hatI, evA dAkhalA muMbaInI AvI navI dizA ughaDatI rahe enI noMdhaNI karI, ApaNI zipa hAIralanA prinsIpAla ane bIjA saha parIkSake saMskRtimAM keTakeTalA gAbaDA paDe che, 5Daze enI nedha rAkhavI mATe chApAmAM yA seneTamAM kayAMka zaMkA. AvI enI carcA thatAM, sAmAnya mANasane sugama paDaze. e muMbaI UtaryA tyAM emanuM hasya baMdha paDayAthI AghAtathI - utpAda - vyaya - dhruva - sara pannAlAla jagajIvanadAsa gAMdhI dravya-guNa-paryAyamAM dravya e mulAdhAra che. guNa ane paryAya dravyavayaMbhU, anutpanna, avinAzI, anAdi anaMta hoya che. Adheya che. guNa paryAyamAM guNane paryAya (avasthA) che. TUMkamAM ane sAthe sAthe sahabhAvI guNa yukata (guNa saMpanna) hoya che. dravyanA AdhAre guNa-paryAya che. uDa-vyaya che. eTale sajana-visarjana ane saMga che. je 5NuM kAMI utpAda-vyaya thAya che te dravya arthAta pradeza utpAda-vyaya e sAdi-sAnta ane upayarita sat che, je piMDanA AdhAre thAya che. temAM ya dravyanA je sahabhAvI guNe che vyavahArika sat che. ane utpAda-vyaya thatuM nathI. paraMtu dravyanI je avasthA che arthAta paryAya che emAM utpAda-vyaya thAya che. Adheya be - upayukata "utpAda-vyaya-dhruva yukata satramAM je dhruva kahela prakAranA che eka te (1) sahabhAvI guNa Adheya ane bIjo (2) che te dhruva tatva pradezapiMDa (dravya) che. e AdhAra che ke je paryAya Adheya. . AdhAranA AdhAre rahela (paryAya) AdheyamAM utpAda-vyaya thayAM kartA-bhoktA bhAvanI apekSAe anubhava-vedana-ke bhaga kare che. Adheya e paryAya vinAzI ke utpAda-vyayavALo che paryAyane che, AdhAra bhale dravya eTale ke pradezapiMDane heya. jyAre AdhAra evuM dravya dhruva che arthAta sthira che ane paricaya astikAmAM "3A-caya-gya yuvataM ya e avinAzI-nitya che. sUtrane lAgu pADavuM joIe athata ghaTAvavuM joIe. jaDa, A utpAda-vyayane rUpI ane arUpI evA ubhaya prakAranA cetana viSe jema e sUtrane lAgu pADIe chIe. ema rUpI, dravyamAM ghaTAvavuM joIe. rUpI padArtha pudagala che. jayAre dharma arUpIne viSe paNa lAgu pADavuM joie. adhamaM-AkAza ane siddha paramAtmA arUpI che. A je Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 cAreya arUpI dravyeA che. tenA agurulaghuguNumAM utpAda--ya hovA | chatAM ya temanA potAnA svabhAvaguNumAM leza mAtra vikAra nathI. ane te sava" arUpI dravyo anya tema ja bIjA rUpI drazyA paratve avyAbAdha rUpa che. jyAre rUpI e pudgaHdravyamAM anaMtA utpAda-vyaya tenA pratyeka guNu vaNu-rUpa-gadha-sparza'mAM thayA kare che. je vibhAva paryAyane pAme che paraMtu emAM vena tattva na hovAne laIne ene potAne arthAt puddagalane enI kAi AdhA (asara) nathI paraMtu te pugala tattvanA je bhAgya paryAya che te saMsArI jIvAne sukha-duHkhamAM nimittarUpa bane che. sa'sArI va petAnA rUpIpaNAne pudgalrasaMge pAme che ane peAtAnA asakhya adhyavasAyarUpa utpAda-vyayane pAmIne vibhAvadazAne pAme che. potAnA svabhAvaguNu arthAt svarUpaguNamAM vikArItAne pAmIne du:khane pAme che. ane tethI ja te jIve duHkharahita thavA mATe avikArI arthAt vItarAga khanavu jarUrI che. jyAM dravya keta che. ane paryAya dvaita che tyAM utpAda-yadhruva yukata satnI vyAkhyA baMdhakhesatI che. jyAM utpAda ane vyaya hAya tyAM te dravya sat nahi paNa asat arthAt vinAzI kare che. A mAtra sasArI jIvane ane pudgaladrAne lAgu gaDe che. jyAre jyAM dravya adrezveta che ane paryAya paNu adbhuta che tevAM dhamadhama'-AkAza ane siddha paramAtmA ke jyAM utpAdana ya nathI tyAM te ghaTAvavu" hoya te te aguru laghu guNunA khAra khAra guNunA bAra bhAvAmAM ja ghaTAvI zakAya. 'atha' kriyAkArI sat' e sUtra 'utpAdaya-dhruva yukta sat' e sUtramAM umerI pachI pAMca atikAyamAM te ghaTAvavuM joie, je je drazyamAM je je guNA che te te guNe pramANenuM tenu kAya` hoya che. guNukAya'ne akriyAkArI sat kahevAya. puddagaladrazyamAM utpAda-yanA atha' kramikatA ke kramikakALa karIe chIe tevA atha atha' kriyAkArI sat' sUtramAM na levA. ahI' to je padAtha-dravya enu` svaguNu kAya' kare che, te kAyane ke. tathA prakAranI krAya zIlatAne utpAda-vyaya tarIke gaNunu joIe. yAda rahe ke A kriyAzIlatAmAM vinAzIpaNuM. agara *mika atha na karyo. tA ja atha' kriyAkrArI sat' e sUtrathI utpAda-thaya-dhruva yukata sat pAMca ya astikAyamAM maTAvI zakAze. (1) rUpI pudagala dravyamAM kramika utpAda-ya levuM. (2) arUpI dravyamAM kriyAtmaka utpAdanyayane aya levA. atha kriyAkArI sat' atha' ahIM le. arUpI dravyamAM kramika utpAda--ya nathI hotA. (3) rUpI-puddagala dravyamAM paNa 'atha` kriyAkArI sat' aca kriyAtmaka utpAda-yanA saMdarbhamAM temaja kramika utpAda--ya sada'mAM ema ubhaya prakAre laTe che. Ama pAMceya atikAyamAM athakriyAkArI sat Potential Power)nA athathI utpAda-ya-dhruva yukta sat sUtra ghaTAvI zakAya che. prajA jIvana jJeya padArthoM temaja saMsArI vana kartA-bhakatA bhAva bhale utpAda--thaya siddha karavAmAM Ave paraMtu AtmAnA siddhapaNAmAM arthAt siddha paramAtmAmAM utpAda-vyaya ghaTAvI zakAtA nathI, tA. 1-5-86 sivAya ke]agurulallu? guNumAM kama'kSayathI pragaTa thayelAM khAkInA khIna kSAyika guNemAM utpAda-vyaya siddha paramAtmAmAM ghaTAvI zakAya niha. paTTAtha paratve dRSTi bhAva varte' tA padAtha' paratve rAga thAya che. je sayA pramANe, avasthA pramANe ane bhAva pramANe thAya che. vaLI te padAtha' paratvenA sa`yogA, avasthA ke bhAva adalAya tA aniSTa dRSTi paNa thAya te dreSa thAya che. mATe jema padAya' paratve utpAdana-vyaya-dhruva dhaTAvIe chIe tema tenA chadmastha saMsArI draSTAmAM pazu utpA-vyaya-dhruvapaNuM sAthe sAthe ghaTAvavuM joIe, draSTAnI dRSTi eTale ke enuM darzIna pAtha' pratye kartA-bhokatA bhAve kAM prakAranu che te khAsa jovuM joie, dRSTi pramANe sRSTi samajavAnI che. adhyAtma tattvanuM prayAjana tA sAdhakane sAdhana dvArA sAdhya tattva sAthe ekameka banAvavAnu che. dRzya pArthA sAthe te ekameka nAvavAnu che ja niha. Ama utpAdavyaya-dhruvane sAdhanAmAM teA utpAda-vyaya jemAM che. tene vinAzIasat samajIne je sat che te dhruva tattvane AdhAre utpAda-vyaya thAya che e pratidraSTi rAkhI utpAda--ya paratve vairAgya kuLavatAM javAnu che ane sata-avinAzI-dhruva-nitya evAM AtmatattvanuM lakSya karavAnuM che. ethI ja paryAyadraSTi tyajI draSyadraSTi keLavavA pharamAvela che. jaina darzananA mate utpAda--Saya ane dhruva e traNe All at a time eka samaye sAthe ja prati samaye dravyamAM cAlu hAya che. utpAda kALe paNa dhruva teDAya ja che ane yAne paNa dhruva to hoya ja che. rUpI evAM pudgalanu lakSaNu utpAda--ya rUpa che. utpAda jenA thAya che te yane pAme ja che. utpAda ane vyaya padArthanu ekadezIyapaNu ja che. ane te apUNurUpa che. paraMtu arUpI evAM dharma-adhama AkAza ane siddha paramAtmAmAM utpAdanthaya mAtra agurulaguNumAM lAgu paDe che. bIjA paryAyAmAM lAgu paDatu' nathI, utpAdanyuya je prati samaye thAya che. ene ja eka samaya kahela che. samaya jevI vastu nathI. kALa teA uparita drazya che. eka pradeza meM mULa che. ema utpAda-ya samakALa che. e mULa che. A viSaya kevalajJAnI bhagavAna che. chadmastha nAnanA e viSaya nathI chadmasyajJAnInI evI tAkAta nathI ke eka pradeza ane eka samaya ke paramANune jANI zake. utpAda ane vyaya tathA vyaya ane utpAta e abheda che kALAMtare nathI. e samakAlIna ghaTanA che. vyavahAra calAvavA mULanA upacAra karela che. kALa e ApaNe ubhI karelI kAlpanika vastu, che. je vastu kAlpanika ubhI karela hoya, e bhinna kALe bhinna hoya ane bhinna kSetre paNa bhinna hAya. e vyavahAra calAvavA pUratuM hoya jema ke calaNI nANuM, samaya-kALa pazu dezuM dezanA (dareka khaMDanA-kSetranA) judA judA hoya che. eka kAya thavAmAM keTalAya paryAyAnI para parAyAne ke hAramALA-Chain-of events cAle che. je gaNitathI asakhya pramANa hoya che. emAM pratyeka paryAyamAM prati samaye utpAda-vyaya hoya che. 4 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) tA. 1-5-86 . prabuddha jIvana upara Aya karmo prati samaye udayamAM Ave che. ane baMdhamAM joI zake che. chaghasthajJAnInI tAkAta bahAra e viSaya che. paNa prati samaye eka mAtra AyuSyakama sivAya sAte ya karmone thAya che. AyuSyakamane baMdha paDe te samaya pUrata ja ADeya - pAMce ya astikAmAM je dhruva-nitya tatva hoya te pratyeka karmone baMdha hoya che. AyuSyakamane sattAkALa aMtamuhutathI astikAyanuM pradezapiMva che ane bIjI pratyeka astikAyanuM laIne utkRSTa 33 sAgaropamane kALa hoya che. udayakALe ADeya jAtitva che. karmane eka ja samaye prakRti ane rasa cUsAya che. ane bIjA utpAda be prakAranA che prayogazA ane vizrazA. prayogasA. samaye bIjA kraLiyAnA prakRti ane rasa cUsAya che. jema ke utpAda eTale jemAM saMsArI jI kartA baeNkatA bhAve pradugara ghInA dIvAmAM pratyeka samaye navA ane navA ghInA buMdanuM teja kaMdhomAM AkAra Ape che te prakriyA. AvAM utpAdana prayogazara hoya che. utpAda kahe che. jyAre vizrazA utpAda eTale svAbhAvika saheja prati samaye je A pramANe utpAda-vyayanI hAramALA ja utpAda ke jemAM jIvane kartA-bhakatA bhAva hotA nathI udAharaNa cAle che-Chain of action-te ati sUkSma che, kALathI te tarIke medhadhanuSya vAvAjhoDA-saMdhyAnA raMge Adi arUpI dravyoma ati sUkSma evI ghaTanAne kevala eka mAtra kevalajJAnIo ja A ubhayamAMno ekeya utpAda nathI, Ajava eTale saraLatA, samatA, sAdagI 9 elAcAya muni vidyAnaMda 2 anu: gulAba deDhiyA Arjava eTale RjatA. AjaMvamAM kuTilatAnA abhAvanuM pANIne samabhAvathI badhe pahoMcADavAmAM sahAyaka bane che. sUcana che. kuTilatA mAyAcArane utpanna kare che. jIvananI sarve pramANe AjathI manuSyamAM saraLatA ja Ave che eTaluM nahi ttama upalabdhi AtmabaMdha che. AtmabaMdha mATe dharma sAdhanarUpa che. paraMtu jIvo ane jIvavA donI samatvapUrNa bhUminuM nirmANa: dhamane kSamAmaya, mRdutA ane RjutAthI saMpanna batAvavAmAM paNa thAya che. AvyuM che. eTale ke, Ajava dharma AtmAnA saraLa, niSkapaTa AjavamAM prApta karavAnI pravRtti hoya che. saraLa manuSya bhAvane darzAve che. kaMI ne kaI uttama saMgraha kare che. bhagavAna pratyenI vinayabhakic AtmAmAM saraLatA Ave tyAre ja emAM mane praveza ajava dharma che. zakaya bane che. Aje AjaMvanA darzana durlabha thaI gayAM che. 'Ajava' zabdane "A" upasarga AdAna sUve che kAIje koI Arjava dekhADate dekhAya te samajAI jAya che ke, uttama AcaraNane grahaNa karavuM te Ajava che. RjutAmAM vetasake vizeSa kAraNasara te tema karI rahyo che. garaja pramANe (netara) guNa che. netara nadInA pravAhamAM surakSita rahe che. namanazIla saraLatA ke mRdutA dhAraNa karavI e dharmanI sAthe chaLa che. hovAthI te pravAhanI sAthe jhukI jAya che. nadIne vega che je vyakita Ajavane mana, vacana ane kAyAthI svIkAre che te ja thatAM pharIthI upara AvI jAya che. A tasavRtti netaranI manathI zata, prasanna ane sthiramati hoya che. prakRtinA sarva guNanuM jema namI javA chatAM sthitisthApaka rahevAnI vRttine Aje sAhacaya Aja pALanArane ja prApta thAya che. badhA jatAne kahe che. paristhiti joI namratA dhAraNa karavI ane anukuLa Adara kare che ane kuTilatAthI dUra bhAge che. saraLatAthI guNanI paristhitimAM sthira rahevuM e Ajava guNa che. cAritranuM pAtratA Ave che. saraLatAne apanAvatAM bIjA aneka saguNa pAlana RjuvRttithI ja thaI zake che. ApoApa kheMcAI Avaze. pAtratve kriyatAM yatnaH pAtramAyAnti vinamratA, sadvyavahAra, paraspara prItimaya madhura saMbaMdhenI rathApanA sammadaH (jAtane pAtra banAve, saMpatti Apa meLe AvI maLaze) kapaTa, anItano abhAva AjathI ja zakya bane che. mAtA Aja samatvanI bhUminuM nirmANa kare che. je pradeza samathaLa jema prItivAtsalyathI putranuM lAlanapAlana kare che, tema Arjava ane saraLa hoya che, tyAM sUryakiraNe sIdhAM paDe che ane manuSyanA badhA saddaguNanuM rakSaNa kare che. je Ajavayukata che prakAza lAMbe vakhata sudhI rahe che. UMcI nIcI bhUmi upara te ja dharma tarapha sAce zraddhALu che. prakAza paNa vAMkAcUMke paDe che. saraLatAmAM prakAzane sthira (tIthakaramAMthI sAbhAra-TUMkAvIne) rAkhavAnI ghaNI kSamatA che. dharmaprakAza meLavavA mATe AjanI jarUra che. temanA bArIka chidramAM 'A' banIne ja dere pravezI "saMdha samAcAra zake che. saMskRtamAM "kaja' dhAtu gatine arthe darzAve che. ekayuprezarane tAlIma vagara gatine artha jJAna, gamana ane prApti che. saMdhanA upakrame ekyuprezara paddhati dvArA sAravAra mATe je Rju' yukata che eTale ke je jJAna, gamana ane nizaka tAlIma varga aMgrejI bhASAmAM somavAra, tA 28 mI prAptithI joDAyela che te RjutA che, eprila, 1986 thI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha, 385, saradAra vI. pI. roDa, rasadhAra kA. 5 sosAyaTI, bIje mALe, guru pAse upadezagrahaNa karavA janAramAM Aje (saraLatA)nuM muMbaI-400004, phinaH 35296) khAte zarU thayA che. dara hovuM sau prathama jarUrI che. AjaM jJAnaprAptimAM madadagAra bane samavAre baporanA 2-00 thI 4-00 sudhI cAlatA A varganuM che. AjaMvamAM bhakitabhAvanuM sUcana che. kheDUta vAvaNI , saMcAlana zrI jagamohanabhAI dAsANI karI rahyA che, A vargama karatAM pahelAM te jamIna para haLa calAvI viSamatA dUra kare che. na joDAyA hoya teo haju paNa A vargamAM joI zake che, e caDAva utArane sarakhA kare che. AvI samathaLa jamIna sIMcelA , mATe "saMdhanA kAryAlayamAM saMparka sAdhavA vinaMtI che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 1-5-86 aMtaranAM aMtara vadhyAM.... haka manejJA desAi * peDara roDa para levAyelA eka leTanA suzobhana mATe pAchI AvI tyAre paNa hajI tyAM ja paDayo te ne kaMi khelata te -InTirIyara DekoreTarane belAve che. kereTara DIjhAIna Ape che. dhyAnathI sAMbhaLanAM, pAnI... pAnI .." bolate te. pANI ApyuM, kapa palaMga, kyAM khurazI, TI. vI., se . khAvAnuM ApyuM kAraNa pUchatAM jaNAyuM ke zivarInI kaI milamAM paNa bhaI, palaMge ja peTI jevA banAvaDAvIe te? nahIM kAma karate te. sAntAkrujha rahetA hatA te divase jamyo na hato. te vadhArAnAM gAdalAM kayAM rAkhavAM? gharanAM mukhya sannArIne ane basanA paisA paNa na hatA eTale cAlate Avele. khAra prazna thaye. sudhI cAlyuM. tyAM tApane lIdhe cakakara AvyA ne bebhAna thaI "tamAre cAra jaNune vadhArAnA gAdalanI zI jarUra ? gaye. ene ghera pahoMcavAnA paisA AvatAM thayuM ke AnI khabara kADhI nAkho' DekoreTare sAme prazna karyo.. paDI bAkI keTalAMya lokone ApaNe kheTuM dhArI laIne anyAya paNa kaI mahemAna bahemAna Ave tyAre te joIe ne!' karatAM hoIzuM! have e jamAne ja nathI rahyo' keTare sAMkaDI jagyA zA mATe? zA mATe ApaNe ekabIjAne vizvAsanI emAM kAma karI karIne thaI gayelI sAMkaDI manovRtti zabdomAM najarathI na joI zakIe ? zA mATe zaMkAnI dRSTithI ja zarU -vyakata karI, ke mahemAne ghera Utare e lokone herAne raste ja karavuM ? "atAvI devAne." eka daraveza hatAM. emanI pAse eka pANIdAra gheDe hato. sukhavaMtarAyane pAMca dIkarIo. sauthI nAnI mInAne vaLAvI eka mANase mAMge. dareveze na Ape. - tyAre sukhavaMtarAya jarA DhIlA thaI gayelA, have te riTAyarDa gheDA divasa pachI daraveza jatA hatA. rastAmAM eka madi. hatA. mInAnI pAse rahetI bahenapaNI sudhAne kahyuM ke, "tuM bhikhArI pA'tA. daraveze cheDA parathI utarIne ene khAvAnuM vacce vacce AvyA karaje, jarA sAruM lAgaze.' ApyuM. sAravAra mATe laI javA mATe ene uMcakIne ghaDA sudhA enI mA sAthe bajAramAM jatI'tI sAmethI sukhavaMtarAyane para nAMkhe. mAMde bhikhArI bIjo koI nahIM paNa gheDo joyA ne raste badalyA, "bahu kaTakaTiyA che. eka vAra haze te mAMganAra dhutAra ja hatuM. gheDA para caDatAMnI sAthe eNe gheDa "chI ukhaDaze ja nahIM.' mArI mUkyo. daraveza samajI gayA. emaNe bUma pADIne kahyuM, - bahu nAnapaNamAM koI smita kare ne to sAme eTaluM ja "mAre gheDe nahIM joIe paNa mArI eka vAta sAMbhaLI le. te mIThuM smita kare. paNa sAmenuM mANasa jatuM rahe pachI paNa mAMdA bhikhArInA vezamAM Ama karyuM che te koIne nA kahIza, thaDI vAra atAnA mukha para smitanI chAyA patharAyelI rahetI. nahIM te leke mAMdA bhikhArIone madada karatA baMdha thaI jaze' eka divasa eNe joyuM ke be jaNe ekabIjA sAme smita kahevAya che ke darazanAM A vAta sAMbhaLIne pele dhutAre ghaDe EyuM ane je baMne pharyA ke ekabIjA mATe moM macakayuM pAcho ApI gaye. tyAre ja RtAne khyAla Avyo ke A rimata ghaNIvAra mAtra -abhinaya hoya che. , gheDAnI kiMmata karatAM mAnavanA mAnavImAM vizvAsanI kiMmata eka kavinI paMkitao che, anekagaNI vadhu che. vizvAsanuM pitAnuM, enA astitvanuM eka aMtaranAM aMtara vadhyAM jaLathaLa ghaTiyAM bhAI, AgavuM mahattva che. e mahattva pariNAmalakSI nathI. daravezane duniyA banatI sAMkaDI ararara! e ja navAI." mAnava-mAnava vaccenA vizvAsa vize kahetI vakhate khabara na hatI vIsa kalAkamAM bhAratathI amerikA pahoMcAya che, duniyAnA ke ene ghare pAchA maLaze. vizvAsa rAkhIne na chetarAvuM e koIpaNa khUNAmAMthI koIpaNa bhAgamAM sIdhI vAta karI zakAya Adarza sAmAjika paristhiti che te ya vizvAsa rAkhIne chetarAvuM ema che osTreliyAmAM ramAtI meca ApaNe jIvaMta prasAraNa e kadAca bilakula vizvAsa na mUkavA karatAM sArI sthiti kahevAya. dvArA joI zakIe chIe. vijJAne pitAnuM kAma karyuM che, karI parasparanI dUka, ekabIjA mATe lAgaNI, sahAnubhUti, rahyuM che, khUba jhaDapathI ene upayoga mAnavatA'e karavAne che. vizvAsa ATaluM vicArIzuM ane AcarIzuM te jema jaLavijJAne ApelI sagavaDanI sArAmAM sArI vyavasthA ApaNAM rathaLanA aMtara ghaTADayAM ema be hada vaccenAM aMtara ghaTADI hAthamAM che. zakIzuM. ghasAta jatAM ApaNuM mAnavIya mUlyo pAchAM lAvI eka mAnavane bIjA mAnava sAtheno saMbaMdha samajavAne zakIzuM. sAMkaDI banatI jatI duniyAne vistRta banAvI zakIzuM. A samaya che. kahevAya che ke vIsamI sadInA aMta sudhImAM paNa ene mATe mahemAno mATenAM gAMdala mATe peTI karAvavI vijJAna ane TekanolojInI madadathI ApaNe dareka mANasane enI paDaze. kaTakaTiyA sukhavaMtarAyanI kaTakaTa sahadayatAthI sAMbhaLavA cheDe ochAmAM ochI jarUriyAta pUratuM ApI zakIe ema che. samaya phALavA 5Daze kaI paNa mANasa vize kheTA nirNaya je aMtara-aMtara vaccenuM vadheluM aMtara vyakitagata stare che letAM pahelAM ene eka taka-benefit of doubt Apavo paDaze. e ja mahad rUpe sAmAjika, rAjakIya ane rASTrIya kSetre paththara pheMkatAM pahelAM sAmAna nyAya karavAnI sthitimAM ApaNe vistarIne vyApeluM che. rAjakIya ke rASTrIya kSetre kaMi karavuM pate chIe ke kema te vicAravuM paDaze. mAnavatAnA pheMsa -ApaNA hAthamAM nathI paNa vyaktigata rUpe be hadaya vaccenA aTakAvanArA prasaMge para dRSTi keMdrita karavI paDaze. aMtara ochAM karavAnuM ApaNuM hAthamAM che. ' vIsamI sadInA vijJAna ane TekanolojIe ApeluM ane amArA ghara pAse eka vAra eka garIba mANasa besAna ekavIsamI sadInA garbhamAM rahelI zakayatAone je sAcI dizA je paLe te "pIne paDyuM haze' evI eka sAmAnya dhAraNa ApavI haze te be dUra dUra sarI rahelAM aMtarane ekabIjAnI AMdhIne enI bAjumAMthI pasAra thaine huM kharIdI karavA gaI, najIka lAvavAM paze. RtAnuM rimana kadAca e karI zakaze. paNa AliyAmAM mAne pAtAnuM ya karavAne Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhUmaketuo sAmenA AkSepomAM tathya zuM che? . . 0 vijyagupta maurya dhUmaketue pRthvI upara yuddha, dukALa, roga ane kudaratI ema mAnavAmAM AvatuM hatuM ane hajI mAnavAmAM Ave che. Aphata varasAve che? AvI mAnyatAo vividha prajAomAM helIne dhUmaketu hajI dUra hatuM ane zakitazALI dUrabIna vaDe ja hajAro varSothI pracalita che. badhA dhUmaketuomAM helIne dhUmaketu dekhAtA hatA, tyAre ja IndirA gAMdhInI hatyA thaI gaI. ane sauthI vadhu jAgRta che. ane te sauthI vadhu Aphata ANe che pRthvI mAthe AvyA tyAre paMjAbamAM roja hatyAo thavA mAMDI, evI mAnyatA atyAranAM aniSTa banAvathI daDha banI che. paraMtu I. sa. 1814 mAM pazcima yuropane samrATa zAlaMmAna marI IndirA gAMdhInI hatyA ane paMjAbamAM zIkhenA kemavAdI game tyAre koI dhUmaketu dekhAyo na hato. tethI itihAsakAroe ane dezadrohI zIkhe dvArA thaI rahelA rakatapAta karatAM mAnI lIdhuM ke dhUmaketu hovo joIe paNa dekhAyo nathI! bIje vadhu aniSTa banAva zuM hoI zake? I. sa. 1066 mAM helIne dhUmaketu dekhAya tyAre tenI helIne dhUmaketu 1910mAM, mArA janmanA AgalA varSamAM AkRtine smaraNamAM rAkhavA tenA AkAranI pesTrI banAvavAmAM dekhAyuM hatuM. mArI mAM tenuM varNana karatI hatI tyAre bALavaye AvI, je hajI bApesTrI tarIke prakhyAta che. te vakhate tene huM tenAthI prabhAvita thatA. paMchaDIyA tArA tarIke tenuM varNana cIpIyA AkAranI be pUMchaDI hatI. temAM evA zabda gUMthavAmAM sAMbhaLIne mane kutUhala thatuM hatuM ke te zuM haze ? aMgrejI AvyA ke ame A tArAthI prabhAvita thayA chIe. te samaye vAMcatAM zIkhe tyAre dhUmaketune paricaya thayo mane eTaluM briTananA itihAsamAM sekasana ke hAya hathI temaNe helInA badhuM kutUhala thayuM ke have 1986 mAM helIne dhumaketu dhumaketune pitAnA parAjya mATe doSa dIdhe, tyAre viliyama dhI pAcho Ave tyAM sudhI huM jIvate rahuM te tene jovAne kAkakarara jIye, teNe pitAnA vijaya mATe helInA dhumaketune bhAgyazALI thAuM. meM evI apekSA rAkhI hatI ke helIne zukanavate ga . dhUmaketu mayaAkAzamAM ja rAte jhaLahaLate dekhAze, paraMtu i. sa. 1301mAM helIne dhumaketu Avyo tyAre khristI dharma te kapaTI nIva, te pRthvInA dakSiNa goLArdha parathI pasAra sArI rIte phelAya hate. tethI ITAlIyana kalAkAra jiteo pa jethI uttara gaLAmAMthI joi zakAya nahIM. citarI nAkhyuM ke isunA janma vakhate bethalehemamAM je tAre - have ApaNe joIe ke kaMi nahIM te jagatanA 2600 dekhAye hate A te dhUmaketu hate. varSanA ItihAsa daramyAna teNe jagatanI vividha prajAo upara I. sa. 1456mAM helIne dhUmaketu khriratIo mATe apa jaya, vahema ajJAna ane Azcarya ke prabhAva pADe che. zukaniyALa ane luka mATe zukaniyALa gaNuyo. tue khristIo ahIM kahevuM joIe ke tenI upara apazukana, amaMgaLa ane pAsethI belagreDa nagara jItI lIdhuM. eka gAyane be mAthAvALuM aniSTatAnA je Aropa mUkavAmAM AvyA che. te taddana khoTA che. vAcharaDu jammu te apazukana mATe helInA dhUmaketune reSita dhUmaketu helI hoya ke hajAro adazya dhUmaketuo paikI bIje gaNavAmAM AvyuM. kaI dhUmaketu hoya, te badhA nirdoSa che. doSa hoya te mANasanA dhUmaketuo pratyenA vahema ane pUrvamAMthI sAhityakAro paNa pitAnA che. tema chatAM keTalAka vaijJAnikoe paNa pUrvagrahothI ke mukta rahyA nathI. jaliyasa sIjharanA nATakamAM zekapIare lakhyuM ajJAnathI prerAIne dhUmaketuo upara dRSAropaNa karela che.. che ke samrATanI patnI dhUmaketu jeIne dhrujI UThI ane romanone i. sapUrve 13 mAM cInanA khagoLazAstrIoe vALa cetavaNI ApI ke jyAre koI bhikhArI marI jAya che tyAre vALA tArA'ne ullekha karyo hate. teo ema mAnatA hatA ke dhUmaketu dekhAtA nathI, paraMtu rAjakuTuMbamAM mRtyu thAya che tyAre AkAzamAMthI duSTa tattvone jhADu vaDe khADI nAkhavA mATe AkAza bhabhUkI UThe che. paraMtu Aja nATakamAM zekasapIare lakhyuM devatAoe AvA tejasvI jhADu banAvyAM che. tethI e duSTa che ke jyAre kesiasa ane bruTasa sijharanuM khUna karavAnuM kAvataruM to pRthvI para paDe che ane tyAM vigrahe. dukALa. pura ane dhaDe che tyAre kesIasa kahe che. "vahAlA buTasa! doSa ApaNuM bIjA anartha thAya che. grIsane pahele vijJAnI ane sikaMdarane tArAone nathI paNa ApaNe pitAne che. guru arisToTala mAnatA hatA ke dhUmaketu pRthvInA nizvAsa che. yuropI vasAhatIo pitAnA vahema, jJAna ane ajJAna ane tenA vAyu saLagI UThIne aMdhArI rAtamAM prakAze che. teo pitAnI sAthe amerikA laI gayA hatA. besTana baMdaramAM i.sa. pRthvI upara vaLiyA, dukALa, vagere Aphata lAve che. Ama 1682 mAM yuriTana paMthI dharmaguru inakijha mathera helIno arisToTala jevA vidvAne paNa dhUmaketu paranAM kalaMka cAlu rAkhyAM dhUmatu jene AzcaryathI rastabdha thaI gayuM. teNe pitAnA - I. sa. 64 mAM helIne dhUmatuM dekhAyuM hatuM tenuM varNana bhakatane pUchayuM ke Izvara tamArI dukathI kapAyamAna thaIne yahudI itihAsakAra kalAvisa jANe se karyuM hatuM. tiNe lakhyuM pitAnA baNa AkAzamAMthI tamArI upara varasAve tyAM sudhI zuM ke A dhUmaketu"AkAzamAM talavAranI jema laTakate hate. ane tamArAM duye cAlu rAkhaze? te tame tamArI kabara bhegA . sa. 70 mAM jerusalemanuM patana thavAnuM hatuM tenI AgAhI thaI jaze. ApatA hatA. helInA dhUmaketue dhamaguene paNa AvA prabhAvita karyA . I. sa. 451 mAM helIne dhUmaketu AvyA tyAre koI dula hatA. 20 mI sadI vijJAnanA vikAsanI sadI hovA chatAM loko ranAne badale sArA zakana lAvyA hatA. Na lokanA kara saradAra vahema ane aMdhazraddhAmAMthI mukta thayA hatA. amerikAmAM anilAne lAImAM parAjaya tha. zikAgonA keTalAka nAgari" evI mAnyatA dharAvatA hatA ke, ke jamatu dekhAya tyAre ke rAjA ke, mahApu marI jAya jyAre pRthvI helInA jamaketunI pUMchaDInA vAyumAMthI pasAra thaze Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rapa. . 1 ja kAma . ? - . . . te kAma . ....... . , prabuddha jIvana ii . na We -5 tyAre ApaNe jIvatA nahIM rahIe tethI temaNe sAyAnAjI . paNa prakAI. paDyA hatA. gesa vaDe agAuthI marI javAnI taiyArI karI rAkhI. 1970 mAM agnieziyAmAM beneTane dhUmaketu dekhAyo hate. ' - bhautikavitAnI luI AvArejha e siddhAMta raja te joIne viyeTanAmI kheDUtomAM gabharATa phelAye hate. kare che ke sADA cha karoDa varSa pahelAM eka pracaMDa 1; 20mI sadImAM paNa dhUmaketuo pratye vahema ane bhaya dhUmaketu athavA eka laghugraha pRthvI sAthe pachaDAI. 5the hate. pravartatA hoya te AzcaryanI vAta che. paNa AvI bhUla jayAre teNe pRthvInA. eka vizALa pradezane bhuko banAvI dIdho vijJAnazAstrIo kare tyAre ApaNane vadhu Azcarya thAya che ane tene bhaMgAra eTale badhe UMDA ke vAtAvaraNamAM te caMdravikama ane briTiza vijJAnI phreDa hAile lakhyuM che ke karaDe UtA rahevAthI mahinAo sudhI AkAza aMdhAruM rahyuM, uSNa, varSa daramyAna kadAca dhUmaketuomAM kaSa vikasyA hoya ane temaNe tAmAna ghaNuM ghaTI gayuM ane moTA bhAganA mahAkAya DIne saura pRthvIne jIvanamAM prathama keza ApyA hoya evuM banyuM hoya e prANIo nAza pAmyAM. pRthvI uparathI bIjAM paNa ghaNuM prANIo rIte pRthvIne DI.ena.e. elekyula maLyA hoya. AvuM adhakacaruM nAza pAmyAM. tethI TacukaDA sastana prANIone AgaLa AvI sendriya rasAyaNavijJAnI leslI oregele paNa lakhyuM che. vikAsa pAmavAnI taka maLI. mahAkAya sarIsRpAe khAlI karelI vividha kSetranA vijJAnIo pitAnA vicAro darzAvatA Ave che. jagyA temaNe meLavI. A sastana prANIomAMthI chevaTe te haMmezA sAcA nathI hotA. raziyAnA sAIbiriyAmAM tugussA mAnava vikasya bhUtakALamAM bIjA prasaMgoe paNa dhUmaketu nadInA pradezamAM eka mahAtejavI agnikuMja paTakAI paDe. pRthvI para paTakAI paDavAthI keTalIka jIvasRSTine vinAza thaye. hite. te zuM hatuM tenA vize vividha vijJAnIo vacce vividha haze. luI AhavArejhanA A maMtavyane vadhune vadhu vijJAnIone mata pravarte che. teNe 200 corasa mAIlanA vistAramAM badhAM TakA maLatuM jAya che. teo mAne che ke AvuM pharIthI paNa jhADa dharAzAyI banAvI dIdhAM hatAM. 40 mAIla dUra rahetA mANase bane. eka ja de cinagArI nemacaMda ema, gAlA , * buddhinuM eka kAma e paNa che ke buddhinI maryAdA samajavI- enA jaIe. chIe. jevI zacaMtA...karuNatA bIjI zI hoI zake! buddhi eka upayogI sAdhana che, ane buddhi vaDe buddhine oLaMgI " sthaLa draSTie lAMbuM, jaNAtuM jIvana paNa khUba Tu pele pAra jaI zakAya che!' ' che. eka nayathI dIdhuM bhAse che, paraMtu sUmabhedathI alpa che. ' jIvana buddhivaDe nathI cAlatuM. e cAle che Avega, vRtti ane nAnAM nAnAM kSullaka kaleza kaMkAsa ke vera ane bhAvamAM ane kAmanAo vaDe pachI te zubha hoya ke azuSa upadeza, bedha racyA pacyA rahI veDaphI devA jevuM nathI. jhINI ane sUtre vaDe, vidvattAne bhaMDAra bharAya che, magaja bhArekhama jhINI bAbatamAM jIvanane gUMcavI levAne badale ene sIdhuM thAya che, ahaM lephale che, paNa jJAna prApta thatuM nathI. ekalAM ane saraLa banAvavuM joIe. jIvana pAsethI vaNI puratathI jJAna thAya nahiM - puratathI jJAna thatuM hoya te. badhI apekSAo rAkhavI paNa thathArtha nathI. mAnavIe pustakane mekSa thAya. ghaDelA keI niyamane AdhIna jIvana vatatuM nathI ane anya I ane AvA kahevAte "jJAnamAM uchInA vicAre, uchInI pAsethI paNa niyame-dhIta vartananI AzA rAkhavI joIe vyAkhyAo ane paraMparAgata cAlyA AvatA siddhati hoya che! nahi. puruSArthanuM phaLa ghaNI vakhata eja saMdarbhamAM apekSita ApaNe jeTalI AsAnIthI saDelI vastu pheMkI dai zakIe chIe rIte nathI maLatuM paNa anya svarUpe anya parimANamAM prApta TilI AsAnIthI saraLatAthI anyanA vicAro grahaNa karI laie thAya che. ' . ' ' ' ' , : ", chIe ni:saMkeca... AnAthI dekhIte eka phAyado thAya che. ApaNe jIvana pite ja eka rahasyamana ghaTanA che. (Life is not ciMtana ane maMthanamAMthI bacI jaIe chIe ane magaja a straight line, but a curved line). jIvana kasavAnI mahenatamAMthI chaTakI jaie chIe badhAM dAridra karatAM jaTila che. jIvana ekamAgI che. vana - ve- sTrITa vicAronuM dAkriya sauthI vadhAre nukasAnakAraka che. tamAma prANI jevuM che. varSo ekadhArI gatie UbhI reLamAM vahI jAya sRSTimAM vicArazakita dharAvatA mAnavInAM mAnavIya gauravane che. chatAM paNa e kaMI bhUmitinI sIdhI lITI nathI ke jenA hAsa che. - '' ' , , para parapenDIkayularanI sIdhI lITI dorI sarakhA aMzanA kATakhUNA - mAnavInAM agAdha cetanastrotrane veDaphavA karatAM saMyamabaddha anAvI zakAya... jIvananI gati paNa eka sarakhI nathI. tema ja vahevaDAvI zakAya te emAMthI vIjaLInI jema amApa ujA prazno paNa badhuM samaya ekasarakhAM nathI rahetAM-kayA mANasanAM peidA karI zakAya... . jIvanamAM kaye vakhate kevA prazno ubhA thaze, paristhiti ke * ApaNe je ciMtavIe chIe, ekAMtamAM pitAnI sAthe je palTa leze enI " trirAzI koI mAMDI zakAyuM nathI. ane vArtAlApa karIe chIe, tethI ja ApaNuM jIvana ghaDAya che. evuM gaNita kAmamAM AvatuM nathI. evA dAkhalA gaNanArA aviSkAra pAme che. paraMtu ApaNe nirarthaka vicAra vilAsamAM ja gaNitazAstrIone kadI sAce javAba sAMpaDyo nathI. jIvana jIvavAnI kiMmatI samaya pramAda'mAM ja gumAvI daIe chIe.. : :- ke sanAtana phemyulA ke kaSTaka hajI zodhAyuM nathI. jIvanane * ApaNe pote' zuM chIe tene aNasAra paMNa ApaNane gahanatama keyaDo ukelavone kaMI maMtra zedhA nathI. utkrAMtinA maLatA nathI. varSonA varSe ApaNe jIta sAthe karaze paNa paricaya : siddhAMta anusAra jIvana gatizIla vikAsazIla ane parivartanazIla vyA vagara aMjI rIte jIvI jaIe chIe. samApta thaI che. * mAnavajIvana eka vikAsanI prakriyA che. aMhI virAma Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa nathI. mAnavIne vikAsa, e mAnasane vikAsa, vicAzanuM peNu ane suSupta zakitaonAM utthAnanI prakriyA che. sAmaanI kSitija vistAravAneA upAya che. ApaNAmAM TuMTiyuM vALI kheDUlI graMthinI gAMDA cheDavAnA izvaradatta avasara che. jIvanane yAga vaDe siddha karavAnu nathI paNa jIvanane ja yoga banAvavAnu che. ane A aMtarayAtrA dareke potAnA puruSAthaeN pagapALA ja karavAnI che. kAIne khabhe caDI A yAtrA thaI zakatI nathI. ane Ane mATe kAi ugna-kaphera tapazcaryA karavAnI AvazyakatA nathI. aMdhakAra krame krame ogaLatA nathI...eka nAnakaDu " kADiyuM kSaNabharamAM hajArA varSoMnA aMdhakArane vilIna karI de che. ane A eka paLamAM thai zake che. jarUra che mAtra sad citta vRtti ane satata jAgarukatAnI. prathA jIvana anyathA evu khate che ke ApaNe lAgaNI, bhAvanA, Umi', taka' badhAnI asaMgata ane asabaddha rIte seLabheLa karI nAkhIe chIe, ethI manamAM harahameza dhummasa jevuM dhUMdhaLuM vAtAvaraNu jAmeluM DrAya che. mananu' sApaNuM ( Clarity of Mind) nathI hetu kAi paNa kriyA pAchaLa kAya' kAraNunI kAi kheAja nathI hAtI...vivemuddhinI kasoTIe kazuM pArakhavAnI vRtti nathI hAtI. jijJAsA nathI hotI...mumukSutva pragaTatuM nathI. dareka vRtti, vicAra. bhAva pratibhAva, paDadhA, ApaNA cinta para sUkSma chApa mUkI jAya che. nirdoSa ane najIvI dekhAtI vRttio cittamAM dhUmarAyA kare che. ApaNe ene nagaNya samajI lakSamAM letAM nathI, je jate dahADe evI cinagArI sAbita thAya che, jemAMthI bhaDako thai uThe...A bA para kaDaka saMyama rAkhI jAgRta rahevAnI jarUra hoya che... ApaNane cinagArInI jarUra che, paNa te kADiyuM cetAvavA mATe... vispheTathI bhasmIbhUta karI devA mATe nahi....! * sAbhAra svIkAra yauvananuM prabhAta saMpAdaka : manu paMDita pRSTa : 320 pAku bAinDIMga ka. * 2 30=00 prakAzaka : jIvana smRti svAdhyAya maMdira, vasa tanagara, maNinagara, amadAvAda-380008. * pravacana puSpA pravacanakAra : pU. lIlAvatIbAi mahAsatIjI; pRSTha 668 pArka bAinDiMga; ki. rUA. 6-00 . prakAzaka : jayaMtIlAla caMdulAla saMdhavI, zrI sthAnakavAsI jaina saMdha, sthA. jaina sAsAyaTI, nAraNapurA, relve krosiMga pAse amadAvAda-3800 13. keLavaNI ane mAnavIya mUlye lekhaka: mULaza karamA bhaTTa pRSTha 203, ki. rU. 22/ prakAzaka: vikrama mU. bhaTTa 'revA', 1558, dIpaka sosAyaTI, bhAvanagara-364001 tA. 1-586 (pRSTha 256thI cAlu) vyavahAro badalAyA che. navA sA~mAM izvara bhaketa karavAnI rIte pazu badalAvI joe ApaNI pAse zrRM pADu ane guNAnuvAdanA samaya nathI. cAre bAju gyatA ane azAMti che. AvA gamarATamAM mata kAi sabaLane sahArA zaidhe che, bhautika sukha ane paisA mATe ApaNe bhAvanAonA sadA karIe chIe. ApaNI AtmIyatA veyIe chIe AvA zvAsa bharyuM vAtA varaNamAM jo ApaNA amane mITAvIne parama sattAnuM zaraNuM svIkArI laIe tA emAM zuM khoTuM che? ete ja petAnA AtmIya mitra ke priya mAnIne jIvIe teA jIvanane A kaThIna pravAsa keTalA saraLa banI jAya. ? mananI badhI ja mAMenI sAme ni: sAca kholI zakAya che. bhAvanAnI madhuratA. bharapUra lUTAvI zakAya che. saMbadha kAI paNa hAya, e divyatAmAM magana anI zakAya che. AsapAsanA pratyeka saMbaMdhamAM enu rUpa zodhI zakAya che. paraMtu e mATe mIrAM jevI niSThA joie. sUradAsanI jema daza nanI lAlasA joie. gorakhanAthanI jema rAmamAM DUlI. mastI joie, cautanyanI jema dhana, jana ane suMdarIthI dUra rahIne jagadIzanA sAtha joie. tALuAvAAM gUMthatA kabIre parama satyane oLakhyu, rauDhAse joAM sIvatAM sIvatAM badhAM ja dhama' sthAnAnA mama' parakhI lIdhA. nAnaka dukAne AvatA grAhakamAM rAma zodhatA rahyA. tulasIe samagra samAja mATe rAma sulabha banAvI. dIdhA. mIrAMnAM gItAe anekane divya premanI madhuratAthI tarakhA karI dIdhA. AvI utkRSTa bhakita ane janmonA prayatnonA pariNAma svarUpa hAya che. ApaNe paNa eve prayatna karI zakIe chIe. jIvananA dareka vyavahAramAM rAmane sAthe rAkhIne cAlI zakAya che. jatAM AvatAM, uThatAM-khesAM kAma karatAM ane sAthe rAkhI zakAya che. koie kahyu` che- 'jetA calU tetI para dikhanA, jo ku karuM se pUjA-' mAtra ATaluM ja ApaNAM dareka vicAra ane kAyane pavitratA ApavA mATe pUratuM che, sadha samAcAra asthi sAravAra kendra 'saMdha'nA upakrame niSNAta asthi cikitsaka DaoN. je. pI. pIThAvAlA dvArA hADakAnAM rogonI ni:zulka sAravAra dara ravivAre savAranA 9-00 thI 1-30 sudhI paramAnaMda kApaDiyA sa 385, saradAra vI. pI. rADa, rasadhArA kA-opa. sasAyaTI, khIje mALe, prAthanA samAja, (phAna : 350296) mu.banna 40004 khAte ApavAmAM Ave che A uparAMta 'saMdha'nA upakrame dara mahinAnA chellA' zanivAre khapeAranA 3-30 thI 6-30 sudhI mukhai upanagara sevA" maMDaLa. rASTrIya zALA roDa, gAMdhI cAka, vilepArlA (pazcima)mAM DaoN. je. pI. pIThAvAlA dvArA uparokata sAravAra vinA mUlye! apAya che. jarUriyAtavALA daradIe avazya tenA lAbha uThAve tevI vina'tI che. maMtrIo, Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10 256 prathama jIvana jA kara - anavara AgevAna eka vyakita dharAra cheADIne izvarane meLavavAnI icchAthI eka sUphI saMta pAse paheAMcI. sate AgamananuM kAraNa jANyApachI ene prathama prazna pUchyo te kayAreya kAne prema kayeryAM che? jo "nA" te enA vagara zvarane pAmavAnuM muzkela khanaze.' AtmIyatA vagara jIvana nirasa lAge che. jIvananuM dhyeya rasa pAmavAnA che. satyane zeAdhavAnA che. khIjuM kaIM nahIM. tA ochAmAM ochuM pAtAnA AtmA mATe jIvavAnA che. A AtmAnA AnaMda mATe prema joie. Asa pAsa sahuye gabhayuM vAtAvaraNa joie. khIjAne sukhI karavA mATe kArya IcchA joIe. jo ATalu hAya te! jIvana jIvavA lAyaka lAgavA mAMDe che. ane jo A AtmIyata! izvara sAthe joDAi jAya tA e paramAnanI avasthA sudhI paheoMcADI che. Aje ApaNe me vidhI vicAradhArAomAM vahI rahyA chIe. eka taraph vizva baMdhutvanA Adarza ane bIjI bAju vizvayuddhanA bhaya. lAge che ke mAnavatAnA vaMza-vRkSane mULanA adale pAMdaDethI sIMcavAmAM AvI rahyu che. A dharatI ane AsamAna satya "lAge che. A zarIra atyaMta priya lAge che. paraMtu enA ghaDanArane ApaNane vicAra sudhdha paNa AvatA nathI. A khAmI ja ApaNAM samagra du:khAnuM mULa che. A zarIranI sAthe AtmA paNu che. enI pAtAnI jarUriyAta che. zArIrika sukhanAM sAdhana niraMtara vadhI rahyAM che. paraMtu AtmAnI tuSTi mATenuM kai Ayojana ApaNI pAse nathI. dhama' ane saMskRtinA nAme keTalIka paripATInuM pAlana karIe chIe e paNa ADaMbara khAtara jyAre zarIra thAkI jAya che. tyAre svarganAM sukhAnI AzAmAM ane loka pratiSThA mATe dAna puNya ane tItha yAtrA karIe chIe. A zakitasapanna mAnava zarIra pAmIne paNa haMmezA bhikhArI rUpe ja Izvara samakSa hAjara thayA. zuM enI sAthe ApaNane kAi AtmIyatA nathI ? je sukha mATe ApaNe ATalA talapApaDa chIe emAM keTaluM sthAyitva che. nAzavaMta zarIranA sukha mATe A amUlya jIvana ApaNe phAgaDhamAM gumAvI rahyA chIe. jo AAnada joitA hoya teA e AtmAnI tRptimAM che. ene kayAreya nAza thato nathI. jIvananAM zukSma kama' ane bIjA pratyenI AtmIyatAthI ja atyaMta'nA artha samajI zakAya che. prema ja sAcuM AdhyAtma che. manuSya janma le che, kuTuMba snehamAM uchare che. ane A paritASa jIvanabhara bAMdhI de che. vaya vadhavA sAthe AtmIyatAnuM vartuLa vadhatu jAya che. prema ane AtmIyatA sIDI caDavA mAMDe che sA pUjA paraMtu kSaNabha Mgura vastune prema duHkhadAyI siddha thAya che. samanI sAthe e Te-vadhe ane badalAya paNa che. jIvananA A kaDavA bhAThA anubhava AnaMdane viSAdamAM badalI nAkhe che. mana vicAravA vivaza ane che. samagra sukhanAM sAdhanA paNu arucikara 1-5-86 lAgavA mAMDe che eka zUnyatA ane niruddezyatAthI jIvana bharAI jAya che. saMpUNu' vRttie cira-zAMti ane sthAyI premane jhakhe che. tyAre prema pAmavA ane ApavAnI A lAgaNI tIvra "te che. jo bhAvanAne e avinAzI sAthe joDI daIe te A duHkhada mana : sthitimAMthI mukata thai jaie. e divya AnaMdamAM khAvAine saMsAranAM mAM ja sukha niHsAra lAgavA mAMDe che. eTalu ja nahi" sAceA bhakata te mekSanI pazu icchA karatA nathI. AtmAnI nikaTatAthI uttama bIjuM kayu sukha che. A sthitimAM saMpUrNa' jagata zvaramaya lAgavA maMDi che. paraMtu AvI dRDha niSThA ane AsthA koi virala vyakti ja pAme che. sadIomAM AvI gaNI-gAMThI vyakita janma le che. AvA bhakatonI hAjarIthI dharatI dhanyatA anubhave che. saMpUrNa deza pavitra khanI jAya che. bhaTakatI mAnavatAne AvA mahAmAnava ja yogya dizA cIdhe che. gItAmAM kRSNe kahyuM che-jyAre jyAre dhama'nA kSaya thaze tyAre tyAre huM AvIza.' kadAca Aja rUpe e avAranavAra dharatI para Ave che. eTale bhakatane bhagavata varUpa kathA che. e kAi dhama", jAti ane dezanI sImamAM aMdhAyelA nathI. enI AtmIyatA sattA sAthe joDAi jAya che A divya jJAna bhAre muzkela che. e taraph agrasara hara kadama addabhuta anubhuti ape' che. niraMtara unnati tarapha lai jAya che. enA mATe sasAra breDave jarUrI nathI. zAstronI gUMcavaNamAM paDavAnI ke kalAko sudhI nAka dabAvIne khesavAnI paNa jarUra nathI. gItAmAM AzvAsana cheH je ananya bhAvathI mane bhaje che, enA bhAra huM uThAvu chu.' je mArA mATe jIvita che, e paramAnada ane sukha pAme che.' 'je ardhaja kama' mane soMpI de che, ene hu... jIvana mukta karI dauM chuM.' mArA bhakata petAnA AnuvAMzika guNenI sImA cheDIne brahmamaya banI jAya che.' emane Agraha che tuM mArA zaraNe Ava, mAA priya che. eTale kahu' chuM.' tu mArA mATe ja badhuM kara, mane jarUra prApta karIza.' 'zeka kara nahi, badhuM ja tyAgI mArI pAse AvI jA huM tane badhAM pApathI mukta karIza' Ave vizvAsa parama pitA sivAya bIju kANu ApI zake? mAlika zrImubaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. muMbaI 400 004. Te. naM. 350296 : mudraNusthAna : TrenDa prinTasa', jagannAtha Atre vizvAsa ApanAra kRSNa hoya ke rAma ke enu' ja anya kASTa svarUpa, sRSTinA kaNa kaNamAM ene vAsa che. kevaLa jovAnI dRSTi joIe ane anubhava karavAnI bhAvanA. Aje izvarane mUrti'mAM zodhavAnA samaya nathI. madiramAM kItana bhajanane paNa avakAza nathI. 'zAomAM vaNu velI navadhA bhakti zravaNuM kIti'na' vize : smaraNuM yAda sevanama anAma vadana dAsya sakhyA mAtma nivedama' mATe pazu samaya nathI. kevaLa pIDIta mAnavatA pAse ja ene zeAdhI zakAya che. paristhiti anusAra jIvananA (anusadhAna pRSTha 251 para) 10 zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI. rADa, zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - 400 004. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH. By / South 54 Licence No. : 37 buddha jIvana prabuddha jaina'nuM navasaMskaraNa varSa:48 aMka: 2 T muMbai tA, 16-5-86 chuTaka nakala rUA. 1-50 muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra vArSika lavAjama rUA. 30/ paradezamAM era meIla $ 20 12 sI meIla : 15 8 9 taMtrI : ramaNalAla cI. zAha sva. meDama oNphiyA vADiyA suprasiddha thieseTi meDama sephiyA vADiyAnuM 84 varSanI vaye muMbaImAM avasAna thayuM. emanA avasAnathI bhArate ja nahi ke samagra jagate eka tejasvI nArIratna gumAvyuM che. meDama sekriyA vaDiyAnA aMgata paricayamAM AvavAnuM mAre lekhakanI AMtararASTrIya saMsthA pI. I. ena.nA nimitta banyuM hatuM. e pahelAM meDama vADiyAne ke koI prasaMge sAMbhaLelAM. emanA umadA vakatavyathI ane vyakitatvathI huM prabhAvita thayo hate. meDama vADiyA nyU marina lAinsa khAte AvelA thiesakI holanA makAnamAM uparanA mALe rahetAM. bIje mALe emanI ophisa. AkhuM makAna emanI suvAsanuM pariNAma. emanA kArya ane kAryakSetra mATe deza-paradezanA thiophisTa mitroe meTI rakama ApIne A makAna taiyAra karAveluM. pI. I. ena. nI bhAratanI zAkhAnI sthApanA meDama vADiyAe karelI. enI vArSika sAmAnya sabhA thiyesaphI helanA makAnamAM dara varSe maLe. sabhA pUrI thayA bAda meDama vADiyAnA ghare cA-pANI mATe javAnuM nimaMtraNa paNa dara varSe maLatuM. eka nAnI maMDaLI jAme. cA-pANInI sAthe koIkanI kavitA ke vArtAnA vAMcanano kAryakrama paNa yojAye heya. vArSika sAmAnya sabhA uparAMta vakhatovakhata videzathI AvatA kavi-lekhaka ke muMbaI tathA muMbaI bahaptA bharatIya kavi-lekhake sAthe aupacArika ke anaupacArika milananA kAryakrame jyAre goThavAyA hoya tyAre paNa meDama vADiyAne tyAM cA-paNI paNa rAkhavAmAM AvyAM hoya. e vakhate meDamane vizeSa paricaya thAya. teo udAra ane atithivala hatAM. kAryakramamAM jeTaluM dhyAna rAkhe teTaluM ja vyavasthAmAM paNa teo dhyAna rAkhe. eka videzI nArI bhAratIya jIvana ane saMskArane keTalA badhAM AtmasAta karI zake tenuM javalaMta udAharaNa eTale meDama vADiyA. videzamAM janmelAM, videzamAM UcharelAM, caherA paNa videzI, chatAM bhAratIya jevA lAge evAM gauravaNunAM tejasvI meDama vADiyA pAzcAtya ane paritya saMskRtinA samanvayanA uttama -udAharaNarUpa dekhAya. kapALamAM moTo lAla cAMllo, seMthe pADIne oLelA vALa, ghaNuM kharuM pILA ke kesarI raMganI sADI, bhAratIya bhAvanAbharyA hAvabhAva, zAMta prasanna mukhamudra, smita- bharI madhurI vANI vagerenI chApa prathama darzane atyaMta sacoTa paDe. meDama haMmezAM satata kAryarata jaNAya. pitAne mATe samayapAlanane custa AgrahI. khetI vAteyAM samaya na bagADe. deza paradezanA aneka mahAnubhAvo sAthe ghaniSTha maitrI. teonI sAthe satata saMparkamAM rahe. te badhAnI sAthe niyamita patravyavahAra cAlatuM hoya chatAM emanI vAtacItamAM kayAMya abhimAnane raNake nahi. emanA vananamAM karyAya ADaMbara jaNAya nahi. emanI ophisanuM vAtAvaraNa paNa zAMta ane preraka. sahu kaI mRdu svare vAta kare. meDamanI cembaramAM saMdezA pahoMce eTale bIjA kAne paDatAM mUkIne maLavA AvanArane tarata ja teo bolAve. emane maLavuM e paNa eka AnaMdane viziSTa anubhava 1977mAM yojAyelI pI. I. ena. nI sIDanInI AMtararASTrIya koMgresane nimite ane 1979mAM rIo DI jAnerAnI AMtararASTrIya kesane nimite mAre meDama vADiyAne aneka vAra maLavAnuM thayuM hatuM. tyAre emane aMgataparicaya savizeSa tha. emanI pAse jatAM eka mAtAtulya apAra vAtsalyane anubhava thaze. jyAre emane maLuM tyAre teo atyaMta svastha ane prasanna hoya. bIjAnI koI paNa vAta ke muzkelI tata samaje kaMI paNa kAma hoya te sTAphane tAbaDatoba sUcanAo apAI gaI hoya ane nirdhArita samaye e kAma avazya pAra paNuM ja hoya. eka vakhata meDama vADiyAne emanI ophise huM maLavA gaye hate. tarata pANI lAvavA mATe nekarane sUcanA apAI kara pANI laIne AvyuM. paraMtu Dora kalejharane kAraNe bAraNuM kaMIka jhaDapathI vasAyuM. nekaranA hAthane dhakako lAge. pANIne glAsa nIce paDI gayA ane kAcanA TukaDA cAre bAju UDayA. Tebala paranI copaDIo ane kAgaLa para pANI UyuM. paraMtu e vakhate meDame nokarane kaMi Thapake A nahi. emanA caherA upara jarA paNa agratA dekhAI nahi. evA ja ravastha ane zata. daseka miniTa huM emanI pAse be hoIza. daramiyAna nekare AvI badhuM sApha karI nAkhyuM. te tarata vAraMvAra mAruM dhyAna jatuM hatuM, paraMtu meM joyuM ke jANe kazuM banyuM ja nathI evI rIte meDama mArI sAthe vAta karatAM rahyAM. viparIta Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 prata jIvana pahelAM te meDama vidAya thayAM. meDamane maLavAnI IcchA manamAM ja rahI gaI. meDama seriyA vADiyA bahu lokasaMparkamAM AvatAM nahotAM. sAcA jijJAsu, thiesophiTa ke lekhakone te teo jarUra maLatAM, paraMtu sadA anAsakata rahetA. emanA avasAnathI mArA jevA keTalAye eka vatsala mAtAne prema gumAvyA jevI lAgaNI anubhavI haze ! -ramaNalAla cI. zAha saMgha samAcAra rava. yazavaMtabhAI dAdabhAvALAnI dvitIya puNyatithi nimitto zrImatI dhIraja bena dAdabhAvALA taraphathI eka vahIla cera ane eka apaMgane pagabhara karavA mazInanI kiMmatanuM emanA taraphathI dAna maLela che. prasaMge paNa samatA na gumAve evI svasthatA meDamamAM tyAre jovA maLI. meDama vADiyAe yuvAna vaye perisanI yunivarsiTI, nyuyorkanI yunivarsiTI ane laMDananI skUla opha erienTala sTaDIjhamAM abhyAsa karyo hate. 1920 thI 1929 sudhI yuropa ane amerikAmAM teo rahyAM hatAM. IMglIza, phrenca ane spenIza bhASA upara emanuM asAdhAraNa prabhutva hatuM. te darekamAM emanuM vakatRtva TIdAra. 1930mAM teo bhAratamAM AvyAM. te samayathI "dhI Ayarna pAtha' nAmanA sAmayikanuM taMtrIpada emaNe svIkAryuM hatuM. 50 varSathI adhika samaya emaNe A sAmayikane pitAnI sevA ApI. emanI bIjI moTI sevA te bhAratamAM AvIne emaNe pI. I. ena. nA akhila bhAratIya kendranI sthApanA karI te che. emaNe "dha InDiyana pI. I. ena' nAmanuM sAmayika cAlu kayuM". e mATe paNa emaNe potAnA jIvanane ghaNe amUlya 'samaya Ape. meDama vADiyAe thiyosephanI, pI. I. ena. nI ane Itara viSayanI ghaNuM rASTrIya ane AMtararASTrIya pariSadomAM hAjarI ApI hatI. prathama darzane ja tejasvI jAjavalya mAna vyakitatva ane asarakAraka vAkuTane kAraNe meDama vADiyA je kaI AMtararASTrIya pariSadamAM bhAga le tyAM badhAmAM jANItAM banI jatAM. ekavAra maLyAM ke joyA pachI varSo sudhI vividha pariSadanA pratinidhio bhAratamAM ke videzamAM temane satata yAda karatA rahyA che. - meDama vADiyA sAcA thiyesephisTa hatAM. badhA dharma pratye badhA dezanI prajAo pratye temane hRdayathI pure samabhAva, premabhAva, AdarabhAva rahetA. teo atyaMta nispRha ane nirAsakata rahetAM. eka vakhata eka pustakamAM chapAvavA mATe meM emanI pAse emanA pheTAnI mAMgaNI karI tyAre jANavA maLyuM ke teo kyAreya pheTe paDAvatAM nathI ane chApavA mATe kayAMya pheTe ApatAM nathI. koI kAryakramamAM emano pheTe levAya to temane game nahiM. ane chApAmAM chapAya te nArAja thAya. pitAne pheTe na levAya ane na chapAya e mATe agAuthI sahaja rIte kayAreka teo kAryakramanA AjakeTane sUcanA paNa ApatA. ' meDama vAAinA ghare emanA nekare paNa saunI sAthe premathI vite. kuTuMbanA jANe sabhya hoya e sadbhAva meDama emanA pratye rAkhe. pite ekalAM hatAM. emanA pati suprasiddha thiesephiTa zrI vaDiyAnuM varSo pahelAM avasAna thayuM. tyAra pachI meDama ekalAM rahetAM hatAM. paraMtu karIne pitAnA svajananI jema sAcavatAM. be varSa pahelAM eka bahu junA nekaranuM avasAna thayuM tyAre eka svajana gumAvyA jeTaluM duHkha temaNe anubhavyuM hatuM. - chellA keTalAka mahinAthI meDamane maLavAnuM mAre thayuM na hatuM. emane maLavAne vicAra karo ane kaMIka kAraNa AvI paDatuM athavA gayo houM tyAre meDama simAM hoya nahi. cAreka mahinA pahelAM zrI umAzaMkara jozI sAthe pravAsamAM hato tyAre pI. I. ena. nI nabaLI Arthika sthitinI vAta nIkaLI ane atarASTrIya heDaphavATasamAM cUkavavAnI bAkI rahelI meTI rakamanI paNa vAta thaI. e aMge zuM karI zakAya tene vicAravinimaya karavA mATe meDamane maLavAnI umAzaMkabhAIe bhalAmaNa karI hatI. paraMtu huM tamane maLuM te prabuddha jIvana aMge sUcanAo * prabuddha jIvanamAM sAmAnya rIta kAvya, vArtA ane nATaka ItyAdi lavAtAM nathI. dharma, adhyAtma, tatvajJAna, sAhitya, samAja, rAjakAraNa, arthazAstra, vijJAna, Adi jIvananAM vividha kSetre ane viSaya paranA lekhene A patranA dhoraNa anusAra sthAna apAya che. * pragaTa thatA lekhane gya puraskAra ApavAmAM Ave che. * lakhANa sArA akSare phUlaskepa kAgaLa para zAhIthI eka bAju lakhAyeluM hovuM jarUrI che. asvIkRta lakhANuM pAchuM mokalAtuM nathI. tethI lekhakee lekhanI eka nakala pitAnI pAse rAkhavI. TapAlamAM ke anya kAraNe guma thayela lekha mATe ame javAbadAra nathI. * viSayonuM vaividhya ane pRddha saMkhyAnI maryAdA jALavIne lekhe pragaTa karavAmAM Ave che. lekha kayAre pragaTa thaI zakaze te cokakasa jaNAvavAnuM muzkela che. * "prabuddha jIvanamAM pragaTa thatA lekhamAM rajU thatA vicAre te te lekhakenA che. "prabuddha jIvana'nA taMtrInI ke zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI te vicAro sAthe sahamatI hovAnI javAba dArI raheze nahi. * lekha mekalavAthI mAMDIne vyavasthA aMge tamAma patravyavahAra "saMdhanA kAryAlayanA saranAmA para karavA vinaMti. -taMtrI saMdhi samAcAra - zrImatI ahalyA rAMgaNekara (mAjI saMsadasabhya) zanivAra, tA. 24-5-86 nA saMjanA 5-00 kalAke paramAnaMda kApaDiyA sabhAgraha (385, saraDAra vI. pI. reDa, rasadhArA ke. epa sAyaTI, bIje mALe, prArthanA samAja, muMbaI-400004)mAM "sAmAjika sAMprata pravAha vize marAThImAM vArtAlApa Apaze. te A kAryakramamAM padhAravA saune hArdika nimaMtraNa che. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-5-86 prathA jIvana vItelAM varSo . cI. nA. paTela A, dAdI te bahenanI jema pitAe paNa mane khUba prema ApyA, paNa emanA premanu kaLa juduM hatuM. temAMthI mane samuddhinA saMskAra maLyA. sAmAnya rIte mAtA bALakane prema Ape che ane pitA tenAmAM saMyamane zista keLavavAne prayatna kare che. paNa bALakanA mana upara upadeza ke zikhAmaNunI ahu asara thatI nathI. zista dvArA tenAmAM keTalAka upayogI vA keLavI zakAya, paNa tethI tenu hRdaya nathI keLavAtuM. hRdaya zista sAthe prema bhaLe to ja kuLavAya. pitAe mane e, mArAmAM samuI prere evA, prema ApyA. te kayAreka mane haLavI zikhAmaNa ApatA, paNa mane lAbha karyAM temanA preme te lADa karatA nahi, mane kheALAmAM khesADatA ke ramAtA nahI' (eka vAra huM ema khesavA gayA. tyAre temaNe jA RNukA karIne mane dUra karelA) mane ramakaDAM lAvI ApatA nahi, sArAM vastre sivaDAvatA nahiM ke mAre mATe bajAramAMthI kaMi sAruM... khAvAnu nAvatA nahi. ane chatAM mAruM hRdaya emane prema samajatu ane emane mATe umaLakA anubhavatuM. e premanA Anade me emanA vatanamAMthI ane te mate kayAreka kaMIka samajAvatA temAMthI ane teo mane kayAreka kaIka samajAvatA temAMthI mArI buddhi pramANe graheNu karyu. pitAnA svabhAvamAM ne dekhAi Ave evA guNa hatA, nirvyA ja satyazIlatA ane ni'thI hRdaya. emanu` satya prayatnapUrvaka kaLavelI siddhAntatttaniSThAnuM nahi paNa svabhAvanI sahajavRttinuM (dalapata rAmanA jevu) hatuM ane tethI namra hatuM. peAtAne satyavAdI kra siddhAntaniSTha mAnI te bIjA pratye tucchakAra anubhavatA niha, kAreka teo kASTha vyakti pratye dvaSa ke kAinI irSyA karatA nahi, temane nukasAna yu` hoya evI vyakti pratye paNa nahi. svabhAvanI nima*LanAe temane eka prakAnI svasthatA ApI hatI. avAranavAra khA ane dAdInAM vAsaNu khakhaDatAM tethI temane kaleza thate paNa tene kAraNe te duHkhI nahAtA rahetA. temane zarIranI upAdhi paNa hatI. nAnI mI kabajiyAta rahetI (kahevAtuM ke bALapaNamAM temane vadhatA te zAMta rAkhavA dAdI aphINanA pAsavALI gALI ApatAM temAMthI A thayuM hatu) ane maN vayathI dUjhatA harasa zarU thayA hatA paNu tee e akaLAyA vinA sahana karatA ane sAmAnya rIte Ana MdamAM rahetA. kAi vAra emanA moM upara ane emanI AMkhAmAM bALakanA jevA nirdoSa AnaMdane bhAva paNa joi zakuM chuM. huM mAnuM chuM ke ate nidvaMdveSatAnA prasAda hatA. te dekhAto te huM Aje emanI satyazIlatA mane e prasAdanuM phaLa maLyuM. mArA bALakahRdaye emanA e cAritrya guNAnI suMdaratA anubhavI ane e saMskAranAM phaLa rUpe yuvAna vaye huM gAMdhIjInAM satya ane ahiMsA pratye AkA~yA. mArA jIvananuM A sauthI meTu sadbhAgya nIvaDayuM. tethI mane bauddhika ane naitika ane draSTie lAbha thaye. bauddhika lAbha e ke huM bIjA adhyApakone rasa paDe evI a MgrejI sAhityanA zikSaNanI kAmagIrI cheADI bhArata sarakAranA lekaTeDa vakasa' eka mahAtmA gAMdhI'mAM gAMdhIjInAM lakhANAnAM anuvAda-sa...pAdana kAya'mAM joDAvA lalacAye, ane mAruM 59 zarIra bhAgyAM pachI paNa te kAmamAM cAlu rahI zake. tathA vayamaryAdAnA niyama pramANe nivRtta thayA pachI lagabhaga ATha varSa mukhya soMpAdakazrInA mAnArha salAhakAra tarIke e kAma sAthe joDAyelo rahyo. te kAma mATe bhArata sarakAra taraphathI maLatu mAnada vetana gujarAta sarakAra taraphathI maLatA penzananI uparAMta hatu. eTale saravALe mArI nAkarI mArI "maranAM chAsa varSI ne traNu mAsa cAlu rahI, (sarakArI nAkarImAM bahu ochA lokAne rAjakIya lAgavaga na hoya te Avu. sadbhAgya maLe che.) kalekaTeDa varkasa Ava mahAtmA gAMdhI'mAM na joDAye hota ane zikSaNakA'mAM cAlu rahyo hAta ! mAre zarIranI sthitinI kAraNe pacAsa varSanI uMmara pahelAM nivRtta thavuM paDayuM heta ane huM bhAre Arthika mUMjhavaNumAM mukAi gayA hota. gAMdhIjI pratyenA AkaSa NamAMthI mane naitika lAbha thaye te e kaeN gAMdhIjInAM lakhANA vAMcatAM hu" manuSya jIvanamAM satya ahiMsAnAM mUlyo vize vicAratA thA, huM gAMdhIjInI sauya'dRSTi pazu samajatA thayuM. e samaja mArA aMgrejI-saMskRti - gujarAtI saMhityanA abhyAsavAMcananA sa MskAra sAthe bhaLatAM mane satya, prema te saudaya'nA vanaamRtanI mArI kalpanAne UMDI tRpti karAvatI jhaMkhI thamra ane emAMthI mane me' jete sauMdaya yoga kahyo che tene vicAra sphuryAM. pitAnA sAttvika prema mane Ama aNukalpI rIte phaLyo. e premanAM smaraNA, pitAne mRtyu pAmbAne paMdara varSa' vatI gAM chatAM, haju mane temanI sAthe bAMdhI rahyAM che haLanA eTalA UMDA stare ke paMdara varSa'mAM meM temane anekavAra svapnamAM jeyA che, ane thADA mAsa upara chellA ema joyA tyAre huM svapnamAM eka mitranI sAthe vAta karI rahyo hatA temanI me ALakhANa ApI tyAre temanA moM upara evA prasanna AnaMdane bhAva jhaLakayA hatA ke e joi mArAM zarIra ne mana, jANe mane kaMi kaSTa, duHkha ke kleza hoya ja nahi, ema saMpUrNa ArogyanA sukhabhAvathI pulakita thai gayAM hatAM). mArI pacIseka varSanI umare amArI khenI vacce manaduHkha thayuM ane te dazeka varSa rahyuM, paNa e gALAmAMya emanI sAthenuM mAruM premabaMdhana tUTayuM" nahatu alake te eTaluM jIvatuM rahyu' hatuM ke pitAne manaduHkha thAya tyAre sAmAnya rIte putrane thAya te karatAM mane ghaNe vadhu kaleza thayeA hATuM mAnuM chuM ke pitAne pazu eTale ja thaye hatA. paNa Aje have mane e kalezanI lezamAtra du:khada smRti rahI nathI ane e varSAnAM smaraNe mAruM mana, UMcA sAhityaguNanI TrejeDImAM ane che tema, kavi milTananA zabdomAM alm of mind all passion spent evI zAMtine anubhava kare che. e mAtra du:kha ke rASa thamI gayAnI abhAvAtmaka zAMti nathI hatI. temAM amArA sabaMdhanAM sukhI varSoM daramiyana pitAe ane ApelA prema mATe 'DI kRtajJatAnA bhAva pazu bhaLe che. kRtajJatA eTalA mATe ke temaNe mane prema ApI mArA hRdayane tRpta karyu", paNa e premanA baLe temaNe mArA manane adhivAnA prayatna na karyAM emanA preme mane pAMgaLA ja banAvyA. ane mArA svataMtra taravikAsane na ruMdhyA. zAstramAM (manusmRtimAM?) kahyuM che ke pAMca varSa' sudhI putrane 1 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 lADa karavAM, pAMcathI seLa va` sudhI jarUra paDye zikSA karI putrane keLavavA ane tenI soLa varSanI uMmara thatAM tene mitra gaNavA. pitAe mane lADa na karyAM ke zikSA karI mAruM cAritrya keLavavAnA prayatna na karyAM. bALapaNathI ja temaNe hu pukhta u maranA samaja putra hAu' evI rIte mArI sAthe vatana kayu arvAcIna zikSaNuzAstra vize pinAe kazu sA~bhaLyuM ke vAMcyuM nahotuM, paNa peAtAnI svabhAvavRttine anusarI temaNe je vata'na rAkhyuM te menTesarI dRSTinA kASTa zikSakane Adara pAme evu hatu. prabuddha jIvana tA. 16-5-86 jana Ape te bhALakAne temanI sAthe kAma karavu gamatu hoya che. mate gharakAmamAM nahi paNa ramatamAM pitAnA sAthIdAra anavA AnaMda maLyo. evI ja rIte divALInA divaseAmAM pitA mArI sAthe dArUkhAnuM phoDavA joDAtA. temane phUlakaNI upara pakSapAta hatA. teo mAnatA ke tenI dhUNIthI havA svaccha thAya che. umaLakAthI te mane phUlakaNI dharI rAkhavAnuM zIkhavatA. sadha samAcAra bALapaNamAM mane mArI svabhAvattione anusaravA devAnI pitAnI rItamAM eka be udAharaNa AjanAM mAtApitAne sAhasa jevAM lAge, huM pAMceka varSanI uMmaranA hatA tyAre amAruM navu kara baMdhAtuM hatuM. tenA chevaTanA divasamAM khAkI raheluM kAma pUruM karavA betraNa sutAra mistrI rAtapALI karatA. temane rAtre ekakhe vAgye cA banAvI ApavAnI hatI me e kAma mAthe lIdhuM. dararAja nakakI karelA samaye UThaMtA ane prAyamasa sTava saLagAvI cA banAvI ApateH (pitAe mane cA banAvavAnI, pANI ukaLe pachI tapelI nIce utArIne ja temAM cAnI pattI nakhAya e aMgrejI rIta zIkhavI hatI; bAvIsa varSanI uMmare hu cA pItA thayA tyArathI e rIte banAvelI cA ja pI zakuM chuM ane ukALelI cA pratye eTalA aNugamA anubhavu chu' ke khanAM sudhI dhara khahAra karyAMya cA pIvAnuM TALuM chu) e varSomAM prAyamasa sTava amArA gAmamAM navI vastu hatI. amArA maheAllAmAM phakata amArA ghera ja hatA. khIjA maheAllAomAM paNa bhAgye ja eka e ghera haze. sAmAnya rIte pitA ja te saLagAvatA. khA kayAreka saLagAvatI, pazu mane smaraNu che ke te sUjhatI. huM te saLagAvatAM zIkhI gayA ane mATA mANasanI jema mistrIone cA banAvI ApavAnuM gaurava levA lAgyA. e gauravanuM mane priya smaraNu rahyu' che. bIjI sAhasa pitA mane pataMga uDAvavA gharanA pataranA chApare caDhavA detA e hatuM. huM chApare caDhate temAM asAdhAraNa kazu nahotu. ghaNAM khALamra uttarAyaNanA divasomAM evu ane evAM bIjA sAhasa kare che, paNa te vaDIleAnI avajJA karIte. pitA tA Ate ya chApare caDhatA. nisaraNI jevA koI sAdhana vinA saraLatAthI chApare caDhI zakAya te sAru pitAe dhara adhAtu hatu. tyAre agAzInI eka bAjue kheThakathI chAparA sudhI pahoMcatI hAtha TekavIne caDAya-UtarAya evI dIvAla banAvI hatI, pitAne pataMga cagAvavAnA zAkha hatA. eTale potAnI saraLatA mATe emaNe e dIvAla banAvarAvI haze, paNa hu tenA lAbha letA ane pitA mane zakatA nahi. uttarAyaNane divasa amAre ane mATe utsava banI rahete. vahelI savArI huM chApare caDhI jatA. ekAda kalAka pachI cApANI karI nAhI dhoI pitA AvatA ane pataMga pAte hAthamAM lai mane phIrakI pakaDavA ApatA, ema savAre be kalAka ame sahiyArI uttarAyaNu UjavatA. jamIne vaLI ha' ekalA caDhatA ane cAreka vAgyA sudhI AvaDe evA pata'ga-vidyAra karatA, te pachI ekAda kalAka mATe pitA pharI joDAtA. Ajanu bALamanAvijJAna kahe che ke mAtApitAe ane bIjA vaDIloe bALA sAthe ramavu joie. paNa evI ramatamAM kRtrimatA Ave che. pitA potAnA zAkhathI ja pataMga cagAvatA mane mane emanA sAthIdAra banAvatA. vaDIle utta`. yuropa spensarazipa cAjanA gata varSanI jema A varSe paNa sadha taraphathI yuropa sponsarazipa ceAjanA karavAmAM AvI che ane te anusAra nIce pramANenI rakama amane maLI che. (1) sva. hiM`matalAla DAghAbhAI kAThArI TrasTa taraphathI rUA. 18000/- zrI zUnya pAlanapurI (mukhai samAcAra) mATe. (2) sva. zA lAlajI velajI enkaravALAnA parivAra taraphathI zu 18000/- zrI ramaNalAla zeTha (janmabhUmi) mATe. (3) zrI mohanalAla kasturaca da jhaverInA parivAra taraphathI tathA zrI kAntAbena DAhyAbhAI kAThArInA parivAra taraphathI rUA. 8000/- zrI manubhAi zeTha (bhAvanagaranA sAmAjika yakartA) mATe. yuropa sponsarazipanA kAryakrama juna mahinAnA khIjA-trIjA AvADiyAmAM yejAze. A prasaMge ame dAtAonA premabharyAM sahayoga adala AbhAra mAnIe chIe ane yurApanI yAtrAe janArane hArdika zubhecchA pAThavIe chIe. AMtararASTrIya vyAkhyAnamALAe iMglenDa-yuropa, amerikA, AphrikA, si MgApura, hoMgakaoNMga, jApAna vagere dezAmAM AvatA pAMca varSamAM jaina dhama', bhAratIya sa MskRti ane sAhitya viSe AMtararASTrIya stare vyAkhyA cAjavAne mATe cariyA hastaka sadhane rUpiyA be lAkhanu dAna ApavAnuM jAhera karavAmAM AvyuM che. A yejanA anusAra videzamAM vyAkhyAne ApavA mATe sadha taraphathI je vyakitane mekalavAmAM Ave te vyakti mATenuM AMtararASTrIya vimAna pravAsanuM bhADu tathA bhAratamAM thayela kharca'nI rakama rRriyA phAunDezana taraphthI 'saMdha' dvArA ApavAmAM Avaze. vyAkhyAtAnA Ayojana mATe sthAnika je kaIM khaca' thAya te vyAkhyAnA yAjanAra videzanI saMsthAe bhegavavAnu raheze. je kAi saMsthA potAne tyAM A rIte vyAkhyAne cAvA IcchatI hoya te saMsthAe jaina yuvaka sadhano saMparka sAdhave. julAI-ogasTa, 1986 mATe amerikA ane keneDAmAM vyAkhyAnA cejavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM che. ane te mATe 'deriyA ceriTebala phAunDezananI bhalAmaNu anusAra 'sadha'nA pramukha ane 'pramuddha jIvana'nA maMtrI DaoN. ramaNalAla cI. zAha ane emAM dhama patnI preo. tArAkhena ra. zAhane meAkalavAnuM TharAvavAmAM AvyuM che. amerikA-keneDAnI je saMsthAmAM A yojanA heThaLa vyAkhyAna yojavAnuM icchatI hoya te sasthAoe vahelI take saba'nA saparka sAdhaveA. -matrIo Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-5-86 prabuddha jIvana - bauddha saMskRtimAM "jAtakathAo" 8 pravINacaMdra che. rUpArela "jAtaka kathA' eTale bauddha kathAo, eTaluM te have lagabhaga prApya jAtakakathAo lagabhaga 50 jeTalI che; mULa e kahyuM: badhAM ja zikSite te vidyAthIo paNa jANe che. paNa hakIkatamAM hatI e cokakasa kahI zakAya ema nathI. ' A kathAonA AvA nAmane ethI ye kaIka vizeSa artha jAtakakathAo-dhamakathAo ane saMdarbha che. vayaM bhagavAna buddhane mukhe kahevAyelI A kathAo mauddha vizvavyApI bauddha dharmanA sthApaka zAyamuni gautama, jemane dharma ane bauddha sAhityamAM mahatvanuM sthAna dharAve che. bauddha ApaNe kapilavastunA rAjakumAra tarIke siddhArtha nAme ane dharmazAstramAM e dharmakathAo kahevAya che. emane jJAna thayuM-bedha thayo-te pachI buddhanene nAme oLa bhagavAna buddhanA mahAnirvANu pachI A badhI kathA ene khIe chIe. temanA dharmajIvananuM eka mahattvanuM pAsuM, A vyavasthita saMgraha karavAmAM Avyo ane te para TIkAo paNa kathAo che. A kathAo AvA nAme zA mATe oLakhAya che lakhAI. mahAna azakane putra mahendra dharmapracAra mATe siMhA e jANavA jevuM che. deza game tyAre joDe pAli bhASAmAM lakhAyelI A saTIka jIta kamanuM mahattava kathAo paNa tyAM laI gayuM hatuM tyAM pachI tenuM siMhAlI. buddha bAhya karmakAMDa virUddha te hatA ja; paNuM paNa bhASAmAM bhASAMttara thayuM evI vAta pracalita che. jIvanamAM kamane e atyaMta UMcuM mahatva ApatA, punarjanmamAM mahAvaMzamAMnA eka ullekha parathI lAge che ke A pachI e avazya mAnatA; eTaluM ja nahIM pUrva janmamAM karmonAM tyAM ke ahIM pAlibhASAmAM enI koI ja nakala prApta nahIM rahI phaLa pachInA janmamAM maLe ja che ke bhagavavAM ja paDe che e hoya. A mahAvaMzamAM jaNAvyA pramANe, pAMcamI sadImAM AcArya emanI dRDha mAnyatA hatI. buddhazeSa bhAratamAMthI siMhaladeza gayA hatA. tyAM anurAdhApurITa vikAsayAtrA mahAvihAramAM mahAsthavira saMghapAlanI saMmati meLavIne emaNe koI sAmAnya kUla ke phaLane paNa enuM vartamAna svarUpa siMhala bhASAmAMthI enuM pAlibhASAmAM bhApAMtara karyuM ane te pAmavA mATe seMkaDe-hajAra varSanA aneka tabakakAonA vikAsa ahIM laI AvyA. kramamAMthI pasAra thavuM paDayuM hoya che, te koI eka jIvane jAtakakathAonuM mahatva AtmAne eka ja janmanA 50, 60 ke 100 varSanA AyuSyamAM, bauddha pAkisAhityamAM tipiTaka-eTale ke tripiTaka-e traNa buddhatva jevI carama sthiti prApta thaI jAya, evuM te zI rIte vibhAgana-piTane-samUha che; e traNa piTake che-suttapiTaka, banI zake? vinayapiTaka ane abhidhammapiTaka; A mukhya vibhAgo pAcha. yuvarAja siddhArtha zAkyamuni gautama buddhatva pAmyA te aneka vibhAga ne vibhAgomAM vaheMcAyeluM che. AmAMne pahelAM aneka bhinna bhinna yoniomAM janma laI, uttarottara suttapiTakamAMnA khudanikAlamAM je paMdara graMthane samAveza che che. vikAsa sAdhavA, jJAnamaya bedhamaya sthiti pAmavA mATe satata temane eka graMtha te A "jAtaka' ! AgaLa vadhavA prayatnazIla rahyA ane aMte siddhArtha rUpe janmI A tipiTakamAM buddhavacananuM eka prAcInattara vagaraNuM : A vikAsayAtrA pUrNa karIne buddhatva pAmyA. paNa maLe che. AmAMnA nava vibhAgamAM A "jAtakane paNa rasthAne pUrvajanmanI kathAo ApavAmAM AvyuM che, je tenI prAcInatA ane tenA viziSTa , zAkaya muni gautama ahaMtapada pAmyA tyAre emane emanA mahattvanuM sUcaka che. purvajanmanuM paNa jJAna thayuM hatuM (bauddha zAstro anusAra) bauddha saMskRtinAM aneka prAcIna sthaLoe citra, zilpa... pitAnA A purvajanmano meLa besADI, e badhA janmanI vageremAM A kathAonA prasaMge aMkita thayelA maLI Ave chevAte-kathAo emaNe ravamukhe ziSyane kahI hatI. sAMcI, bharadUta vagerenAM ati prAcIna stUpanI vedanA para: A badhI kathAo "jAtaka kathA" ne nAme oLakhAya che. aMkita thayelA tathA sacIna teraze eTale ke ThAre, ajaM- jAtaka eTale janma saMbaMdhI, janmane lagatuM, janmeluM, Ama tAnA bhIMtacitrane amarAvatI uparAMta jAvAmAM be rAbudara, bhagavAna buddhanA purva avatAre pUrva'janma"ne lagatI eTale ke brahAdeza, siyAma vigere sthaLoe paNa nayana manahara kalAkRtiomAM pUrvajanmanI kathAo te jAtakakathAo. aMkti thayelA A kathAonA prasaMge paNa bauddha saMskRtimAM bodhisatva jAtakakathAonA viziSTa mahattvanuM samarthana kare che. A badhI ja kathAomAM nAyaka ke koI gauNa pAtra tarIke akathAo buddha, te hoya ja, e te dekhItuM che; paNa A kathAomAM tripiTakamAM ullekhAyelA jAtakagraMtha joDe emanI aTTakathAo emane "dhisatvarUpe oLakhAvAyA che e dhyAnamAM rAkhavAnuM . paNa saMkaLAyelI che. mULa jAtaka te dhammapadanI jema gAtha. che. bodhi' eTale bedhIzIla, bedhavALuM, cetanAmaya; ane svarUpamAM ja che. A akkathAonA bhASya jevI ja che. ane 'sarva" eTale astitva dharAvatuM tattva-jIvana-AtmA! Ama adRthAe vinAnuM jAtaka sAhitya ApaNe mATe, kadAca pUruM beSisatta' eTale bodhamaya, jJAnamaya sthiti pAmavA mATe gaNAya evuM nathI. aruM lAge evuM che. satata prayatnazIla rahe chava-AtmA. A adRzyAomAMthI maLatI vigate pramANe jAtakamanI Ama jAtakakathAo eTale janma-janmAMtarethI jJAnamaya- piNa bhAganI kathAo jetavana vihAramAM kahevAyelI che, jayAre bedhamaya sthiti pAmavA aneka janmamAM satata prayatnazIla bAkInI kathAo rAjagraha, kausAbI vaizAlI vagere sthaLoe rahelA bhagavAna buddhanI pUrvajanmanI kathAo. AvI atyAre kahevAyelI che. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 prabuddha jIvana tA. 16-5-86 aneka pUrvajanmanAM sakarmonA phaLa rUpe ja rAjakumAra mukhya ne mahattvanuM kAraNa hoya. siddhArtha A janmamAM buddhava pAmyA, evI A kathAo dvArA khuda bhagavAna buddha ja karelI rajuAta, jIvanamAM karmanA AvA mukhya strota mahattvanI emanI daDha zraddhAnuM ja javalaMta udAharaNa che. AmAMnI ghaNI kathAo ApaNane paMcataMtra, hitipadeza, isapa kathAo vagerenI yAda apAve evI che. A badhAmAM mULa viziSTa svarUpa kathAo-prAcInatama kathAo kaI e ThIka ThIka vAdavivAdane viSaya A jAtakakathAonA prAraMbha khAsa dhyAna kheMce evA hoya thaI paDaye che! Ama chatAM ekaMdare, A sau kathAomAM jAtaka che. sAmAnya rIte ApaNI vArtAo jema-eka hato rAjA !" kathAo sauthI prAcIna hovAnuM tathA anya sau kathAone Aja e rIte zarU thAya che ke aMgrejImAM-'vansa apane TAIma" thI mukhya strota hovAnuM, have meTA bhAganA vidvAno svIkAratA thayA - zarU thAya che, tema meTA bhAganI jAtakakathAone prAraMbha che, e paNa noMdhavuM joIe. " "prAcInakALamAM, vArANasImAM brahmadatta nAmane rAjA rAja karate. mAnavajIvana hata -evA vAkyathI thAya che. seMkaDe varSothI lokakathAo jevI A thAonI zailI paddhati paNa khAsa nadhivA jevI che. - banI gayelI A kathAoe paNa, anya kathAonI jema, AvA nirAMbarI saraLa zailImAM AlekhAyelI A kathAomAM sIdhI ne :prakAranI kathAoe paNa, anya kathAonI jema, AvA prakArane ADakatarI rIte paNa mAnava jIvanamAM keTalAM badhAM pAsAM AvarI kathA-prAraMbha apanAvI lIdhuM hoya, evuM lAge che. bAkI aneka levAyAM che ! *janmanI kathAomAM ekane eka ja rAja brahmadatta, vArANasImAM | kiMmatI autihAsika sAmagrI rAja karyA ja karatA hoya, evuM te zI rIte bane? sivAya ke manoraMjana ane upadezanAM tattva te AmAM che ja! brahAdatta' e koI rAjAnuM vizeSanAma nahIM paNa vAraNasInA paNa te uparAMta, prAcInakALanA roje rojanA jIvananI badhA ja rAjAoe apanAveluM koI vizeSa IlakAba jevuM- raheNIkaraNI, kalA-kArIgarI, vepAra-rojagAra, samAja vyavasthA, 'AITala" jevuM-nAma hoya ! -Avo paNa eka mata, A vyavahAra-nIti, arthakAraNa vagerenI bhale chUTaka tUTaka, chatAM bAbatamAM pracalita che, khare! mAtabara kahI zakAya evI ne eTalI vigate A kathAomAM sAmAnya rIte lAMbA kALathI pracalita rahelI lakathAomAM, samAyelI che. kupanAnA asaMyata vihArane laIne, kayAreka kayAMka grAmyatA ke A vigate prAcIna rAjanaitika, sAmAjika tathA nanaitika azlIlatA pravezavAne je bhaya rahe che tenAthI A kathAo paristhiti tathA mUlyanuM je samRddha tAdaza citra upasAve che te - aspaSTa rahI che e khAsa noMdhavA jevI bAbata che. A tatkAlIna itihAsanA Alekhana mATe pracUra mAtrAmAM atyaMta thAo dhamane gALaNe gaLAyelI che, e ja kadAca Ama thavAnuM mUlyavAna sAmagrI pUrI pADe che. zaikSaNika saMsthAomAM gerazista vAstavika daSTie A "satsaMgI ghaNA samayathI zekSaNika saMsthAomAM zistanuM vAtAvaraNa zikSaNakSetrane vagevanAruM rahyuM che. paraMtu AmAM mAtra vidyAthI adhyApaka-prAdhyApake suzikSita hovA chatAM temanAM jIvanamAM sarasvatInI ArAdhanAne badale lakSmInI ArAdhanA savizeSa ene ja doSa kADhaze e nyAyapUrNa nathI. vidyAthIo zikSaNa banatI rahe che. vidyAthIe para temane , bhAva vidyA saMsthAnA keTalAMka ghaTakamAMnuM eka ghaTaka mAtra che. zista aMge premI tarIke paDato nathI, je zista mATe meTuM vina gaNAya. anya ghaTakanI koI ja javAbadArI nathI ema kahI zakAya nahIM taduparAMta aApaka-prAdhyApakanAM vartuLamAM sthabaMdhI thaI jatI ja bake A ghaTanA phALe zikSaNa saMsthAnI gerazista mATe hoya che, pachI bhale tame tene mitravartuLanuM rUpALuM nAma Ape. keTalIka vakhata te ghaNe meTo paNa banI rahe. aMgrejonA samayanA TapAlI ke prAthamika zALAnA zikSakane adhyApakagaNamAM samagra rIte sumeLa heta nathI, paraMtu A sumeLa temanA nAnA vartuLomAM ceDe rahe che. pariNAme adhyApakagaNumAM pitAnA vyavasAyamAM jeTalAM rasa ane gaurava hatAM teTalAM rasa je vAtacIta thAya temAM judAM judAM vatuLa-jUthane dhvani rahe. ane gaurava svataMtra bhAratanI zikSaNa saMsthAonA vaDAonA, hoya che. AmAM kayA adhyApakane ayogya hoya te paNa yogya temanA vyavasAyamAM haze ke kema e prazna che. temane jIvanarasa gaNavA ane kayA adhyApakane yogya hoya te paNa agya gaNavA narAzyanAM pratibiMbasama hoya che, arthAta temaNe temanAM zikSaNa evA dhvaninuM vAtAvaraNa adhyApaka khaMDamAM rahetuM hoya ane anubhava nathI te AtmasAt karyA hatAM ke nathI te kaI che. AnI gaMdha vidyAthIo sudhI pahoMcatI hoya che. svapnasRSTi nirmANa karI hatI. pariNAme, temane vahIvaTa kAryAlayanA agragaNya karmacArIo tathA zikSaNa saMsthAnA agragaNya adhyApakanuM mAnasa temanAM kAryakSetramAM vizeSa hoya che. =adhyApake-prAdhyApakonA abhiprAya ke sUcana pramANe cAlate tethI keAI adhyApaka anya aApanI kapriyatA sahana karI hoya che. AmAM zikSaNasaMsthA sarasvatI maMdira bane tevo vini zakate nathI vidyAthIomAM lokapriya banavA mATe pratyeka bhAratanI svataMtratA bAda te vilIna thai rahyo che. saMsthAnA adhyApaka anya adhyApakene ataMdurasta spardhaka banI raheta. vaDAonI te mAtra sahI ja kAgaLa para hoya che e hoya che. adhyApake vidyArthIo sAthe vadhu paDatA haLatA maLatA - sivAya temanA vyakitatvane paricaya : zUnyavat hoya che. A hoya che. A milanamAM kayAM adhyApaka mAnane pAtra che. yuririthatimAM gerazista ja zakaya bane. ane kayA tevA nathI evA vininuM vAtAvaraNa vAtacIta daramyAna Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-5-86 prabuddha jIvana rahetuM hoya che. A chUTathI thatI vAtacIta daramiyAna saMsthAnA chokarIo pratye avAranavAra pakSapAta dAkhavatA hoya che tethI vaDAnuM sAruM na dekhAya te yogya che evuM sUcana keTalAka adhyApake chokarAe khinna, nirAza ane uzkerAyelA paNa rahetA hoya che.. karI detA hoya che. tevI ja rIte saMsthAnA vaDAne vidyAthIo svataMtra bhAratamAM rAjakAraNa arthAta mato meLavavAnuM vAtAsAthe maLavAnuM avazya bane tyAre vAtacIta daramyAna teozrI varaNa rahe e svAbhAvika bAbata banI gaI che. tethI saMsthAna kaI kaI adhyApake pratyenuM valaNa nATakIya DhabathI dAkhavI samagra citramAM rAjakAraNIya vaLAMka dekhItI rIte ke gupta rIte detA hoya che. A samagra paristhitine prabhAva vagaMmAM piriaDo kriyAzIla rahe che. bhinna bhinna maMtavya dharAvatAM karada daramyAna paDatA hoya che. chokarIone rAjakAraNIya vAtAvaraNa pratye ekaMdare sUga rahetI. nahitara adhyApa ane vidyAthIo haLemaLe te dvArA hoya che. saMsthAnA vaDA tema ja adhyApakagaNu vacce paNa rAjaAtmIyatAnA saMbadhe sthapAya te gerazista na rahe. paraMtu kAraNa aMge matabhede pravartatA hoya. saMsthAnA samagra saMcAlana AjanAM A milanemAM jJAnapipAsA ke jIvana UrdhvagAmI bane pAchaLa nAnA meTA rAjakIya netAo rasa letA hoya evuM banatuM tevI pipAsAne badale lAbhapiyAsA ke lAgavagapipAsA mukhya hoya che. A rAjakIya netAonA haratakSepanI jyAre spaSTa gaMdha hoya che jemAM adhyApaka pitAnuM svamAna paNa bhUlI jatA Ave che tyAre adhyApake vidyArthIone pitAnI jUthabaMdhI pramANe. hoya che. pitAnI rIte vaLAMka ApavAnuM cUkatA hetA nathI. saMsthA sAthe - atyAranI paristhitimAM vidyAthIonuM hita thAya saMkaLAelA sau koi pitAnAM sthAna ane mAna mATe prayatnazIla ane saMsthAnuM nAma ujajavaLa bane evI bhAvanA keIne rahe che. AmAM sthAna te niyama pramANe je rIte rahe temaja pakSe khAsa hotI nathI pitAne pagAra ane nokarInA rahetuM haze paraMtu mAnanA adhikArI te bhAgye ja keI bane che. anya lAbha maLe eTalI ja maryAdita daSTi hoya che. pariNAme, je vAtAvaraNa thAya che, temAM sumeLa, saMvAditA ane vidyArthIo dvArA paNa kaMI ne kaMI lAbha maLe tevI paraspara saddabhAvane badale nAnA meTa kala ane doSa pradhAna apekSA se kaI rAkhatA hoya che tethI paNa aMdaroaMdara caDasAcaDasI vadhatI rahe che. vidyAthIe sau koInAM AvA rathAna dharAve che. valaNane samajI letA hoya che. saMsthAnA vaDAne pagAra ghaDIbhara niMdarasa ane IrSA saMsthAnI gerazista mATenAM UMDAM kAraNe khUba sAre hoya te paNa temane vidyAthIo tema ja adhyApaka che. vidyAthIonAM hita mATe saMsthAmAM sau sAthe maLe che, pAsethI kaMine kaMi apekSA rahetI hoya che. A apekSAnAM jyAre vAstavamAM vidyAthIe bejArUpa bane che. saMsthAnA vaDA. valaNathI saMsthAnA vaDAnI pratimA asarakAraka na bane e adApanA netA banI zakatA nathI. teo potAnAM zikSaNa dekhItuM che. kAya ane sahaabhyAsika pravRtio dvArA jIvana jIvavA. je saMsthAmAM chokarA chokarIo sAthe bhaNata hoya tyAM chokarAo jevuM che ane sanAtana mUlya sukhazAMti bakSanArAM che evI. pite kaMIka che evuM sthApita karavA pravRtta rahetA hoya che je preraNA ApI zakatA nathI. vidyAnuM teja gauravayukata che. taddana svAbhAvika bAbata che. saddaguNathI chokarIonuM mAna maLaze ane jIvanane unnata mArga para laI janAra che evA dhvaninuM e khyAla bahu thoDA vidyArthIone ja hoya che. tethI gerazista nirmANa teo karI zakatA nathI. pitAnAM udAharaNa dvArA teo dvArA chokarIonuM dhyAna kheMcAya emAM chokarAone AnaMdanI abhaya, satya, ahiMsA, sAdAI, tyAga vagere jevA amUlya lAgaNI thatI hoya che. chokarIo bhale zAMta gaNatI hoya, paraMtu sadguNonuM sUcana karI zakatA nathI. A paristhitimAM vidhAyaka, keTalIka vakhata chokarAonA gerazistane teo uojana paNa mArgadarzananA abhAve vidyAthIone taravarATa geraziratamAM . ApatI hoya che. tevI ja rIte saMsthAnA vaDA tathA adhyApaka pariName te Azcarya gaNAya. kesara : mAhika roga ? pannAlAla ra. zAha thoDA samaya pahelAM munizrI amarendravijayajI mahArAjazrInuM ke tuM mane baLaane AtmavizvAsathI ke kensara jevA "aciMta ciMtAmaNi navakAra' pustaka vAMcavA maLyuM. namaskAra jIvaleNa roga para kAbu meLavI zakAya che, ane puna : mahAmaMtranA satata japathI zrI gulAbacaMdubhAI khImacaMda mAstarane taMdurastI prApta thAya che. A aMge bIjA aMtima para jatAM kensarane vyAdhi kevI rIte maTa, enuM Alekhana karatuta mAruM tAraNa e che ke nabaLAM mobaLa dharAvatI vyakita kepustakamAM karavAmAM AvyuM che. maraNane zaraNa thAya evI gaMbhIra pitAnI jAtane gunAhita mAnatI ane aparAdha bhAva dharAvatI ane AkharI sthitimAMthI teo ubhA thayA ane e vAtane paNu jAheramAM pratiSThAnA bhayathI ke anya kAraNasara e vAta Aje ADatrIsa varSa thayAM. A bAbatanI khAtarI mATe tAtA svIkArI na zakatI vyakita ke sva-parapIDana vRtti dharAvatI memoriyala hospiTalanA kasa-peparanI pratikRti paNa ApI che. e vyaktine A roga thavAnI vizeSa saMbhAvanA che. ke. je. je. e ja rIte sva. cImanalAla cakubhAI zAhane kensara hovAnuM nidAna gyAsane meM enI pAchaLanI bhUmikA ApI ane enI nyAya AjathI 26 varSa pahelAM thayuM hatuM. keI 5Nu jAtanI davA ke saMgata rajUAta karI. emaNe A bAbatane samarthana ApyuM che. sAravAra vinA mAtra makakama manobaLathI emane sAruM thayuM hatuM e ApaNI najara sAmenI ghaTanA che. A aMge tAtA * briTananI kesara saMzAdhana. muMbeza" nAmanI saMsthA vidheyAmemeriyala hospiTalanA che. je. je. vyAsa sAthe mAre vicAra tmaka vicAradhArA ane manobaLane ravaratha ane zakitaroLI vinimaya thayuM hatuM. emaNe e bAbatane samarthana ApyuM banAvavA para bhAra mUke che. kensara para kAbU meLavavA a Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 bALata pAyAnI che. suvikhyAta amerikana lekhaka nAma'na kajhInse mAtra manebaLanA AdhAre eka khataranAka raMga para kevI rIte vijya meLaLye e vAta te have ApaNe emanA pustaka jIvavAmA yAnsa, 50mAM eka' dvArA jANIe chIe. DA. me taidhyuM che ke jo kuTuMbamAM gamakhvAra nAva bane ane e pachI tIvra mAsika duHkha anubhavAya tA evA samaye evI tIvra saMvedanA anubhavatI vyakitanA jhurImAM kensara dekhA de che. A vAta ghaNA AtAe DA veTasane kahI che. sIeTalanA kaeNnsara niSNAta De. veramena rIlIe aa 'ge uMdarA paNa prayoga karyAM hatA. rekarDa pleyara para theDAka uMdarezane mUkI, khUba gALa geLa pheravyA, pariNAme A udarAmAM asADha ane tANu utpanna thai. A udare ane bIjA sarasa hAlatamAM rahetAM uMdarAnAM zarIramAM emaNe kensaranA sela dAkhala karyAM. gabharATa ane mAnasika tANu anubhavatA 'daza kensarathI marI gayA ane svastha udarA khacI gayA. DaoN. rIlIe tAraNu kAryuM che ke mAnasika tANune lIdhe ApaNA zarIramAM kArakrisTezana' nAmanuM rasAyaNu pedA thAya che. A rasAyaNathI rIranA taMdurasta ane sarakSaNuAtmaka kASA jokhamAya che ane kensaranA sela vijayI nIvaDe che. prathama jIvana keM. sTIphana gIare the, varSa pahelA eka prayoga karyo nastA. laMDananI kiMga kAleja haeNspiTalamAM chAtImAM gAMTha laine AvatI stro-dadIone emaNe eka phAma' bharavA ApyuM. A 'makake gAMTha kensaranI che ke nahi enI jANa na hatI. cakAsaNI khAda tAraNu e AvyuM ke nabaLAM manekhaLavALI ke eka ada bIjA kAraNeAsara asvastha strInI gAMThuM kaeNnsaranI hatI, dUre khIjI strIonI gAMTha nirdoSa hatI. DA. gIare A mAsa AgaLa vadhAryo. e abhyAsa parathI e spaSTa yu ke je strIo kaeNnsarane laData ApavAnA miAnI hatI ane 'mane kaeNnsara che ja nahiM, huM sArI thaine ja rahIza, evI bhAvanA je strIoe kaLavI hatI, emane nRtkAlika sAruM thayu hatu. ethI UlaTuM kaeNnsara asAdhya che, ke huM nahi bacu' evuM nirAzAjaka valaNa dharAvanAra strIo paNa A rAma mATe karelAM upacArA niSphaLa nIvaDayAM hatAM. pradezanA sa'zeSatAnI A vigate mubainA dainika 'pravAsI'mAM zrI krUpamaDuMke tA. 22-1-1982nA aMkamAM ApI hatI. e sthULanI vatte oche 'ze me ahIM AdhAra lIdheA che. enA huM ahI" RNu-svIkAra kar che. ApaNe ghaNIvAra joIe chIe ke svAsthya aMgenA niyamA jALavatI vyaktine pazu kensara thAya che. jiMdagImAM kadI 'hu dhUmrapAna kayu" na hoya ke anya sana na hoya, gAmArgamAM kudaratI vizuddha vAtAvaraNu vacce rahetA hoya, zuddha ane sAttvika khAdyasAmagrI maLatI hoya, divasabhara zArIrika rizrama paNa thatA hAya, jaina sAdhunI mAka khulle page vicaratA hAya ane pANI sudhdhAM garama karIne pItA hoya, AkhI jiMdagI A rIte vItAvI hoya ane manebaLa paNa majabUta jIjI: Ama chatAM AvI vyaktine pazu kensara thAya che. enu A raNu ? e, kAraNa samajavA ApaNe manevaijJAnika prakriyA samI joie. tA. 16 526 Ape che. khristI dharmanA Confessions ane muslima dharma'nI kayAmatanA divase hisAba ApavAnI vibhAvanA paNa A bAbatanu mahattva samAve che. manuSya mAtra bhUlane pAtra' e nyAye bhUla thAya e sahaja gaNI enA svIkAra ane prazcAtApa dvArA AdhAtmika draSTie vikAsazIla AtmAne ethI muta thavAnI taka ApavAmAM AvI che. AtmA ane gurunI sAkSIe potAnI bhUlane vIkAra, petAnAM pApakarmo ke apakRtyone svIkAra ane e aMge kSamA yAcavAnI ane kSamA ApavAnuM auAya jabarI hiMmata mAMgI le evu kAya che. sAmAjika pratiSThA, leniMdAnA bhaya Adi brAM kAraNesara aMtarAtmA Da MkhatA hovA chatAM, mAnavI kSamA yAcanA karI zakatA nathI. potAnAM apakRtyonA svIkAra karI zakato nathI. manuSyanI svabhAvagata A nibhaLatA che, alabatta, svabhAvagata AvI niSkRtAnA bacAva karavAnA ahIM kAi Azaya nathI. paNe tyAM AtmanirIkSaNu, kSamAyAcanA, ane kSamAnA kodaya'nu ghaNu mahattva che. e vAjabI ane AvakAya che. duniyAnA bIjA dharmAM paNa A bAbatane vo che `ze mahattva 8 manevijJAna mAnavInA mananA khe bhAga ka2e che: eka jJAta mana ane khIjuM ajJAta mana. jJAta athavA bAhya manane Ave anubhava ajJAta athavA AMtara manamAM dhakelAI jAya che ane e bahAra na Ave e rIte nAta mana enA para cekI karavAnuM kAma kare che. paraMtu aMtarAtmAnA avAjane ema dabAvI devA e saheluM kAya nathI. alabatta, e avAja evA prabaLa nathI hotA ke jethI mAnavI AtmA ane gurunI sAkSIe potAnI niA karI prAyazcitta karI zake. eTale peAtAnA duSkRtyathI aparAdhabhAva anubhavatA mAnavIne enA aMtarAtmA satata Da Mkhe che. sva-para pIna vRtti dharAvanAra vyakitanI paNa AvIdA kayAreka hoya che, A prakAranuM mAnasa dharAvatI vyakita aMtarAtmAnA avAjanI tIvratAnI kSaNe khAnagImAM potAnI jAtane pIDe che. zArIrika rIte paNa potAne ijA thAya eTalI hade vapIDanavRtti dAkhave che e rIte jANe ke evI vyakita enAM aparAdhabhAvanu prAyazcitta karI letI na hAya! kayAreka potAnA jevI bhUlo kAi vyakti kare tA enI zI AlayA hAya e guru pAsethI jANI, keTalIka vyakita pote evI AlAyA svIkArI hoya e mujaba varta' che. A bAbata paNa aMtarAtmAnA avAjane AvI na zakatI paNa ene jAhera karyAM vinA doSane anurUpa prAyazcita svIkAryAMnA satASa letI svapIDanavRttinA namUnA che. A rItanA prAyazcittathI dekhazuddhi thatI nathI evu zAstra kahe che. A badhAmAM zArIrika rIte svapIDana na karI zake evI vyakitanA atarAtmA Da Mkhe teA cheja. e DaMkha che, paraMtu e DaMkha karyAM lAge che e ApaNe samajI zakatA nathI. aparAdha, aparAdhabhAvanI taratamatA, aparAdhanuM vAhana khetI zake evA rAgarUpe, pratIka tarIke ApaNe e bAbatanI abhivyakti joi zakIe. aMtarAtmAnA e DaMkha kASavRddhi dvArA te kensaramAM pariName paNa kharA. e DaMkha anya manaduhika rogomAM paNa pariNAme e rIte ajJAta manamAM dhakelAyelI-dakhAyelI bAbata pratIkarUpe bahAra Ave che. kensaranA roganA kAraNamAM A eka zakayatA che. huM eka apara-mAnA krise jANuM chu. potAnI putrecchAne pUrI karavA sAvakA putranuM balidAna ApavAnI taiyArI eka matra-tatra dorA-dhAgA karatAM lebhAgu svAmInAM mA'darzana heThaLa thai hatI. saMdbhAgye evu khanI zakyuM nahi. banyu hota te kensaranuM prasaraNu kadAca jaladI thAta. paraMtu e na banyuM tApaNu evI taiyArInAkhatA majJAta manamAM Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16486 prabuddha jIvana rahyuM ja, eTale A banAva pachI keTalAMka varSe e strIne kensara thayuM. ajJAtamanamAM dhakelAyelI bAbata dhIre dhIre DaMkhatI rahI heya ane lAMbe gALe e kensaramAM pariNamI hoya evuM ahIM anumAna che. e strI gAmaDAnA vizuddha vAtAvaraNamAM ane varSothI cAreka dAyakAthI ukALeluM pANI pIe che ane ArogyanA niyama jALave che, eTale vyasanAdinA kAraNe vinA thayelAM A roganA kAraNa mATe A rIte manevileSaNa dvArA AvuM anumAna bAMdhyuM che. . eka spaSTIkaraNa Avazyaka che dhamane siddhAMta kayAMya beTa nathI khoTI che mAnavInI bhirutti ane daMbha. ene badale RjutA ane saraLatAthI, sahaja bhAve vyakti ane samAja manuSya mAtra, bhUlane pAtra' e nyAya svIkAre te AvA gUMcavaNabharyA prazno ubhA na thAya. pratiSThA aMgenA mApadaMDamAM sAmAjika kakSAe parivartana lAvavuM joIe e ApaNe vahelI take samajavuM joize. alabatta, vyakitagata kakSAe dhArmika siddhAMta ravIkAryuM hoya eNe gAMdhIjInI mAphaka pitAnI nAnI zI bhUlane himAlaya jevI bhUla tarIke oLakhAvatAM kadI acakAvuM joIe nahi. kAraNa, Atma-sAdhakane bAhya jagatanI eSaNAo ane vAsanAo vajaryuM che. adhyAtmanI sAdhanAne paMthe caDelAM jIvane enuM kazuM mUlya hotuM nathI, hovuM paNa na joIe. eka (pAMcamA jaina sAhitya samArohamAM rajU thayela nibaMdha) (pRSTha 266 thI cAlu) thayA vagara rahe nahi. raMbhAbahena ane manamohanabhAInuM dAmpatyajIvana atyaMta ubhAbhayuM; saMtAna nahi chatAMya kayAreya saMtAnanI khATa jaNAya nahi. granthorUpI mAnasa saMtAnathI raMbhAbahenane ghaNe aMteSa. nATikAo, vArtAo, lekhe, TucakAone lagatA saMkhyAbaMdha pustake raMbhAbahenanAM pragaTa thayAM che. chellA eka varSamAM dasa jeTalAM emanA pustaka prakAzita thayAM hatAM. manamehanabhAIe cIvaTapUrvaka e kArya raMbhAbahenanI hAjarImAM ja pAra pADI ApyuM. raMbhAbahenanI sAhityika pratibhAnA piSaNamAM manamohanabhAIne phALe ghaNe bheTo judAM judAM pustakAlayamAMthI navAM navAM agrejI-gujarAtI pustake teo lai AvyA ja hoya. ane enA vAMcanathI raMbhAbahenane aneka navA navA maulika vicAro re. raMbhAbahene kayuM pustaka vAMcyuM che ane kayuM nathI vAMcyuM enI noMdha manamohanabhAI pratyeka pustakamAM evI gupta nizAnI rUpe karI rAkhe ke pustakAlayamAMthI pustaka hAthamAM letA phakata emane ja khabara paDe ke e pustaka raMbhAbahenane agAu vAMcyuM che ke nahi. Arthika dRSTie saMpanna evuM raMbhAbahenanuM ghara pustake ane sAmayikothI ubharAtuM. chatAM atyaMta svaccha, sughaDa ane vyavasthita, manamehanabhAI paNa emAM madada kare. nivRtta jIvana eTale manamehanabhAI ghaNe samaya mitrone patra lakhavAmAM aMgrejImAM kavitA lakhavAmAM, gharane vyavasthita rAkhavAmAM, Tenisa kalabamAM ramavAmAM ke IMgiMga gArDanamAM niyamita karavAmAM pasAra kare. heMgiMga gArDanamAM raMbhAbahena ane manamohanabhAI anekavAra maLyA haze. baMnenA caherA upara taravarATa ane cAlavAmAM skUti' jovA maLe. baMne utsAhabharyA sakriya jIvanathI dhabakatAM jovA maLe. : AvA ApaNuM eka vaDIla sannArIe sanmukha AvI rahelA mRtyune je virala hiMmatathI svIkAra karyo hato te ghaTanA bIjane , anekane mATe preraka bane evI che. prabhu emanA A mAne zAMti arpe ! lagara hIM prA. aruNa joSI prAcIna bhAratIya ziSTAcAra mujaba jid : ghAni : 2 che nAnAm revanAM gun eTale ke rAjA, deva ke guru pAse khAlI hAthe na javAya. temanA caraNe bhakitabhAvapUrvaka kaMika dharavuM joIe. bhakitathI lAvavAmAM Avela patra, puSpa ke phaLa bhagavAnane paNa priya che ema bhagavadgItA dvArA paNuM. jANavA maLe che. deva ke guru pAse lAvavAmAM Avela zraddhApUrvakanI bheTamAM dhana uparAMta dhAnyane paNa samAveza thAya che. A dhAnyane megya viniyoga karavAnI suMdara vyavasthA guru nAnake vicArI kADhI hatI ane te anusAra zIkha gurudvArAmAM tathA bhAratanAM aneka tIrthasthAnomAM laMgarane anekhuM mahatva. sapaDayuM che. sadAvrata kahe, laMgara kaho ke bhaMDAre kahe, A badhAmAM annanuM dAna karavAmAM Ave che. bAibala mujaba AzA, vizvAsa ane dAna e traNa saguNomAM dAnanuM mahattva sahuthI vadhu aMkAyu che dAnamAM paNa annadAna caDhiyAtuM che kAraNa ke te keIkane jIvaMta rAkhavAmAM nimitta bane che. *Live and let live' nI bhAvanA vyakata karanAra sadAvrata vagere karatAM laMgara pAchaLa rahelI bhAvanA aneka prayajane siddha karanArI che. zIkha saMpradAyanA guruo pitAnI pAse lAvavAmAM AvelA dhana dhAnyane viniyuga bIjAne bhojana ApavAmAM kare che.. pitA mATe kaMI rAkhatA nathI. tena rAvate muMgIthA nuM AthI vizeSa sAruM kayuM udAharaNa hoya ? Ama laMgara sAthe tyAganI bhAvanA te mULamAMthI ja bhaLelI che. deva ke guru pAse lAvavAmAM AvelI vastuo zuddha tathA sAtvika prakAranI hoya e svAbhAvika che. tethI laMgara dvArA prApta thatuM bhojana piSaNakSama ane sAtvika prakAranuM che. la garanI prathA samAjavAdanI nItine paNa anusare che. paisAdA pAsethI prApta thatA dravyane A prathA garIba sudhIpahecADe che. bhagavAna kAIne bhUkhyA peDhAtA nathI e zraddhA A prathA dvArA caritArtha thAya che. "sahu prathama saMgaramAM joDAo ane pachI amArI pAse Avo' evuM guruvacana "bhUkhya bhajana na thAya' e vAtane anumodana Ape che. laMgara sAthe joDAyela bIjI eka viziSTatA jAtamahenatanI che. bhojana taiyAra karavA mATe bhADUtI mANase rAkhavAmAM AvatA nathI paNa bhakate ja jAte bhojana taiyAra kare che. Ane kara sevAnuM eka aMga mAnavAmAM Ave che. bhojana pIrasavAnuM kAma paNa bhakate ja kare che. vaLI, laMgara athavA prasAda ApavAnI A prakriyA UMcanIcanA bheda TALavAmAM paNa sahAyaka nIvaDe che.. jJAti prathAnAM jaDa baMdhane kApavAmAM A prathA madadarUpa nIvaDI che. zIkha gurudvArAmAM UMcanIca eka sAthe ja bhejane levA mATe bese che ane dareka pitAnAM vAsaNe paNa jAte ja sApha kare che. Ama tana, mana ane dhananI sevA laMgara sAthe joDAyelI che. A laMgara athavA prasAda prabhu kRpAnuM eTale ke "prabhunA divya prasAdanuM eka sthaLa rUpa ja che. prabhuprasAda prApta thatAM badhAM ja duHkha naSTa thAya che ema bhagavadgItAmAM kahevAmAM - AvyuM che. A laMgaranI bhAvanA garInuM duHkha, TALavAmAM te. madadarUpa thAya ja che paNa vizALa arthamAM janahitAya aneka prakArane sukha-saMpane vadhAro karavAne baMdha 5NuM pra7ne rIte Ape che. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravya jIvana sva. sapAna ane sva. raMbhAbahena gAMdhI 4 ramaNalAla cI. zAha ( zrI mehanalAla mahetA sopAna'nuM 74 varSanI vaye vaDodarAmAM sopAna ane lAbhubahenanuM dAmpatya jIvana bIjAne preraNA avasAna thayuM. emanA avasAnathI ApaNane eka svAtaMtrya levAnuM mana thAya evuM. baMne ekabIjAnI saMbhALa rAkhe. senAnI, nIDara patrakAra, saMskAralakSI sAravata, rAjadvArI samIkSaka pAna jamAre lAbhubahenanI vAta kare tyAre khUba umaLakAthI ane saMvedanazIla ciMtakanI kheTa paDI che. mAnabharyA zabda bele. rava. pAnanI keTalIka navalakathAo kolejanA abhyAsakALa chellAM keTalAMka varSathI hRdayareganI bImArInA kAraNe - daramiyAna me vAMcI hatI. svAtaMtrya saMgrAma tyAre cAlu hatA. pAnanI tabiyata bagaDI hatI. emanuM zarIra thayuM hatuM, : vataMtratA ane rASTrIya bhAvanAne piSaka evuM lakhANa vAMcavuM paNu mana ghaNuM majabUta hatuM. lAkaDInA Take teo ekalA tyAre sau koIne gamatuM. sopAna pratye tyArathI manamAM Adara bahAra jatAM ane dhIme Dagale cAlatA. koika vakhata emanA 'baMdhAyA hatA. 1948mAM bI. e. nI parIkSA ApIne tarata huM nivAsasthAna pAse bebItalAva upara ke prinsesa sTrITanI ***sAMja vartamAna' nAmanA dainikamAM patrakAra tarIke joDAyela hatA. e zAkamArkeTa pAse teo mane maLI jatA tyAre UbhA rahIne - samaya daramiyAna patrakAratvanA nAte sapAnane keTalIkavAra maLavAnuM nirati vAta kare. - thatuM. paraMtu te ghaNuM kharuM aupacArika milana rahetuM. keTalAka mahinA pahelAM emane hRdayarogano humalo thaye ' rava. sapAna ane lAbhubahena sAthe ghaniSTha paricaya thaye tyAre bhATiyA hepiTamAM temane jovA ame gayAM hatA, 1955 pachI. patrakAratvanuM kSetra cheDI senTa jheviyarsa kolejamAM tyAre paNa teo manathI ravastha hatA, ane kahetA ke A jIvanagujarAtI viSayane adhyApaka tarIke huM jeDAya tyAre se pAnanI yAtrA have pUrI thavAmAM che. ene mATe huM manathI sajaja thaIne , traNe putrIe varSa gItA ane rU5 jheviyarsa kolejamAM bhaNavA AvI.. sapAnane ghera ke prasaMga hoya tyAre pitAnI sepane jIvanane sakriyapaNe bharyuM bhayu" mAyuM che. - dIkarIonA prophesara tarIke acUka mane saMbhAratA, nimaMtraNa sAhitya ane patrakAratvanA kSetre emanI siddhio ghaNI maTI ekalAvatA, Telina paNa karatA. tyArathI amAre aMgata che. AvA ApaNuM eka samartha, tejasvI sAravatane ApaNI varicaya vadhe. zraddhAMjali che ! sapAna "janmabhUmi'mAMthI nivRtta thayA. uMmarane kAraNe *trakAratvanA kSetranI keTalIka pravRttio emaNe ochI karI nAkhI. te daramiyAna teo roja sAMje niyamitapaNe lAbhubahenanI ApaNuM supratiSThita lekhikA zrImatI raMbhAbahena gAMdhInuM thaDA samaya pahelAM 74 varSanI vaye avasAna thayuM. emane sAthe marIna DrAIva upara pharavA AvatA. huM paNa mArAM patnI kesarane vyAdhi thayA hatA. emane jIvanadIpa bujhAI gayo. sAthe pharavA nIkaLe eTale pAna daMpatIne anekavAra bharIna DrAIva upara maLavAnuM thatuM. sAthe pharatAM pharatAM sAhitya, emanI icachAnusAra emanA dehanuM hospiTalane dAna karavAmAM AvyuM hatuM; smazrAnayAtrA kADhavAmAM AvI nahatI. patrakAratva, rAjakAraNa ke muMbaInA jaina jagatanI pravRttio viSe ghaNI vAte nIkaLatI. sopAna jevA pIDha ane anubhavI kensarane bAdhi tha hovA chatAM raMbhAbahena jayAre maLavA mATe ame jaIe tyAre emanA bulaMda avAjamAM jarA paNa lekhaka-patrakAra pAsethI tyAre emanI prasaMgasabhara anubhavavANI ocha5 varatAya nahi. maLavA AvanArane pite ja kahI detA ke bhrabhaLavA maLatI. tathA yathAyogya mArgadarzana maLatuM. ' yuvAnavaye ja janmabhUmi' jevA daunikanuM ta trIpada maLatAM pitAne kensarane vyAdhi thayela che. ane have meDI vahelI eka pitAnI bAhozI, samajaNa, svataMtra vicArazakita, nIDara ane divasa pitAnI jIvanalIlA pUrI thaze. emanA pati manamohananikhAlasa abhivyakita ItyAdine kAraNe sapAnane rAjadvArI, bhAI gAMdhIe jIvananI aMtima kSaNa sudhI raMbhAbahenanI sAhityika vagere kSetranI aneka nAmAMkita vyakitaonA bahoLA svasthatApUrvaka sArI cAkarI karI vAstavika paristhitine baMnee saMparkamAM AvavAnuM sadbhAgya sAMpaDayuM hatuM. emanI sAthenI samajapUrvaka, sajajatApUrvaka svIkAra karyo hate. vAtacIta parathI A vAtanI tarata pratIti thatI. raMbhAbahenamAM jevI lekhanazakita hatI evI ja vAkapaTutA nivRttinAM varSone pAne maghamaghatAM banAvyAM hatAM. lekhana hatI. raMbhAbahena bele eTale nIDaratAthI le. kedanI zehamAM pravRtti te cAlu ja hatI. paNa aneka vyakitao sAthenA mRdu, , taNAya nahi, je sAcuM lAge te jarA paNa saMkeca rAkhyA vagara, mamatAbharyA saMbaMdhone lIdhe temanuM pAt jIvana paNuM bharyuM spaSTa zabdomAM kahI de. carcAsabhAno viSaya gaMbhIra hoya ke bhaya banyuM hatuM. emanI eka dIkarI dilhImAM rahe ane haLave, baMnemAM raMbhAbahena khIle. emanA bulaMda avAjamAM narmamamane judo raNake saMbhaLAya. be dIkarIo vaDodarAmAM rahe eTale dilhI ane vaDodarAnI . :emanI avarajavara ghaNI vadhI hatI. dIkarIo paNa mAtA-pitAnI raMbhAbahena ghaNu premALa. emanA snehanI hUMphano sarasa pUrI saMbhALa rAkhe. vaDedarAnI baMne dIkarIo sAthe vadhu samaya anubhava te je emanA nikaTanA saMparkamAM AvyAM hoya temane * gALI zakAya eTalA mATe vaDodarAmAM judu dhara paNa rAkhyuM. (anusaMdhAna pRSTha 265 para) mAlika zrI'muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI reDa, prabae jema 004. Te. naM. 3pa0296 : mudragurathAna: TrenDa prinTasa, jagannAtha zaMkara zeTha reDa, giragAma, muMbaI - 400 004. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH. By / Soutb 54 Licence No. : 37 buddha jIvana prabuddha jaina'nuM navasaMskaraNa varSa:48 aMka: 3 muMbai tA, 1-6-86 chuTaka nakala rUA. 1-50 vArSika lavAjama rU. 30/ muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradezamAM era meIla : 20 % 12 sI meila : 15 4 9 taMtrI ramaNalAla cI. zAha ApaNAM sAmayika "saMskRti ane nirIkSaka baMdha paDayAM. "grantha" paNa e ja saMsthAo ke sarakArane doSa devApaNuM hotuM nathI. je upayogI che mAge che. "kumAra kayAranuM DacakAM khAya che. ApaNuM samartha ane samAjanA vizALa hitamAM che te kayA vagara rahetuM nathI. sAmayikAne jANe eka yuga AthamavA Avyo. helIne dhUma je parimita vAcakavarganA rasAnaMdane viSaya che tenA astitvane ketunI mAThI asara jANe gujarAtI sAhityanA kSetre sAmayike prazna vakhatevakhata UbhI thavAne. dareka navI peDhIne pitAnAM navAM upara paDI lAge che ! prajAnuM sarakArapeSaNa karanArAM uttama sAmayike cAlu karavAnI hakapUrvakanI mahatvAkAMkSA rahevAnI. sAmayike cAlu nathI rahI zakatAM e canIya sthiti che. Arthika jema jema samaya badalAya ane navAM prasAra mAdhyame AvavA muzkelIne prazna te khare ja, lekhanasAmagrIne prazna paNa lAge tema tema dainika-sAmayikomAM paNa bharatIoTa cAlyA keTaleka aMze kadAca haze, te paNa sArI sAmayikone mATe TakavAnuM kare. kayAreka paraspara spardhA vadhe tyAre paNa koIkane jhukavuM paDe, divase divase agharuM thatuM jAya che. bIjI bAju jJAtionI, enI pAtratA vadhu sArI hoya te paNa, kAraNa ke AvA prakAranI saMsthAonI ane Itara prakAranI keTalIya evI nisattva patrikAo spardhAmAM vijayI thavA mATe ekalI guNavattA ja kAmanI nathI. chapAye jAya che enI pAchaLa je mudraNakharca thAya che tene vicAra sAcI-khoTI pracAra paddhatio paNa emAM bhAga bhajave che. ' karIe tyAre A vAstavika paristhiti vadhu khedajanaka bane che. reDiyonA Agamana pachI dainika chApAMo upara thoDIka koI paNa sAmayikanuM AyuSya yAvacaMdra jeTaluM na hoI asara paDI. TI.vI.nA Agamana pachI reDiyonA kAryakramanuM zake. samaya ane paristhiti badalAtAM moDuM ke vaheluM te baMdha AkarSaNa ghaTayuM. calacitranA Agamana pachI jUnI raMgabhUmi paDavAnuM. 'Life' jevuM AkhI duniyAmAM pracAra pAmeluM upara bhajavAtAM nATakanI pravRtti ghaTI. viDiyonA Agamana pachI sAmayika paNa baMdha karavAne vakhata AvyuM. keTalAka taMtrIone sinemAgRhe para asara paDI. pAzcAtya dezomAM have aneka suzipitAnuM sAmayika baMdha paDavAnAM eMdhANa vahelAM jaNAya che. kSita kuTumbamAM paNa chApuM levAtuM nathI, kAraNa ke TI.vI.e kaMIka virala taMtrIe pitAnI hayAtImAM ja pitAnA sAmayikanA jIvanakrama badalAvI nAkhe che. jema chApAMnI bAbatamAM tema prakAzanane baMdha karI devAnuM ucita samaje che, jethI pitAnI sAhityika sAmayikanI bAbatamAM paNa pAzcAtya dezamAM banavA hayAtI bAda kaI agya, adhikArI vyakitanA hAthamAM te jAya lAgyuM che. chApuM ke sAmayika e ghare nahi paNa rastAmAM nahi ane pitAnI pratiSThAne jhAMkhapa lagADe nahi. keIka taMtrI vAMcavAnuM, samaya pasAra karavAnuM sAdhana banavA lAgyuM che. pitAnI hayAtI pachI paNa pitAnuM sAmayika lAMbA samaya sudhI traNa-cAra dAyakA pUrve sAhityanA viSaye ane sAhityika cAlyA kare ane potAnI pratiSThAne uttarottara vadhAre evI AkAMkSA pravRttione pracAra lekamAM vadhu hatuM te vakhate tevAM sAmasevatA hoya che. pitAnuM sAmayika baMdha paDe tyAre koIka yikane paNa prajAne Teke anAyAsa maLI rahe che. tyAre sAmataMtrIe prasanna ane svaratha hoya che; koIka sthiti prajJa yike garajavAna kavilekhakenuM ghaNuM zoSaNa karatAM. samaya jatAM rahe che; kaIka zekavimana thAya che; kAIka udAsIna banI rAjakAraNa, arthazAstra, vijJAna, samAjazAstra, mAnasazAstra vagere jAya che. vAcakenI paNa evI ja vividha manodazA sAmayika aneka viSamAM loko rasa letA thayA che. eTale ke lokonA rasa baMdha paDe tyAre pravarte che. keIka virala taMtrIo ane ruci eka ja kSetrane have varelAM rahyAM nathI. AthI paNa sajananI jema visarjanane AnaMda paNa mANI zake che. sAhityika sAmayikAnI pravRttimAM oTa vartAya che e dekhItuM che. paraMtu ekaMdare te sAruM sAmayika baMdha thavAnI vAta Ave te chellAM keTalAMka varSothI gujarAtI denikonI vaividhyasabhara " UhApoha thAya che, ene jIvADavAno prayatna thAya che. duHkhI sAptAhika pUtioe ane keTalAMka sAptAhikAe gujarAtanA thayelA keTalAka vAcake doDAdoDa karI mUke che. keTalAMka sAmayikanI vAcakavargamAM sAruM jora jamAvyuM che. gAmegAmanA ejana jIvAderI Arthika prANavAyunA AdhAre samaya laMbAya che. AvAM sAptAhikanA pracAramAM moTe phALe che. emAM teo sArI koI. paNa ' sAmayika baMdha thAya tyAre dareka vakhate vAcake ne, kamANI karI zake che. denika-sAptAhikane ghera ghera pahoMcADanAruM grAhakone, jAherakhabara ApanArI peDhIone, TrasTa ane anya eka meTuM vyavasthAtaMtra AmAM sAruM kAma kare che. relavenA sTela Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mata chavana tA. 1-6-26 paNa AmAM mahattvano bhAga bhajave che. tatkAlIna ghaTanAo ane lokone beTe cheSa daI dhiAre che. atyAra sudhImAM mAra. upara sAre prakAza pADanArI zedhamUlaka sAmagrI sahu koIne keTalAka mitre e pitAnA paise jyAre paNa navuM sAmayika zarU vAMcavI game che. saraLa bhASA, manoraMjaka zailI ane tAdasya karavAnI vAta karI che tyAre meM emane ochAmAM ochA tasavIrane kAraNe lema, mana para zA bAja vinA, evuM pAMca - cha aMkanI lekhanasAmagrI ane be varSanA kharcanI sAhitya vAMcavA lalacAya che. tatkAlIna jIvanane sparzatI, pragaTa vyavasthA hoya te ja sAmAyika zarU karavAnI salAha ApI che. thAya tyAre tAjI evI sAmagrI emAM vadhu pIrasAya che. AthI paraMtu tema chatAM ati utsAhamAM je je mitroe Ajana sAptAhikanA vadhelA pracAranI asara anya sAmayike upara paNa vinA sAmayika zarU karyuM che te tene bAra mahinA sudhI paNa meTI paDI che. dainike sAptAhike vadhu sAre puraskAra ApatAM calAvI zakayA nathI hovAne kAraNe sArA, tejasvI, samatha" lekhake tenA tarapha sAmayika zarU karatI vakhate enA taMtrI, saMpAdaka, prakAzakanA. kheMcAya e svAbhAvika che. pitAnA lekhe lakhAyA pachI tarata manamAM enuM dhyeya spaSTa hovuM joie ekAda be varSa peTamAM cAle ja vizALa vAcakavarga sudhI pahoMcI zake e eka moTo lAbha te paNa nabhI zake eTalI nANunI vyavasthA hovI joie. kavilekhakane pase che. lekhakane sAre sahakAra meLavI keTalAMka lekhane sAro sahakAra maLI rahe e bahoLI saM5rka hovo joIe. sAptAhikAe pitAnI kakSA ane guNavattA ghaNI sudhArI dIdhI patrakAranuM kSetra keTaleka aMze apayazanuM kSetra paNa che. taMtrIne. che. emanuM mudraNakArya paNa sughaDa ane AkarSaka banyuM che. svabhAva e na hovuM joIe ke pitAnA hAthamAM patra ApyuM spardhAmAM AvAM sAptAhike mAsika vagerene pAchaLa pADI de eTale abhimAnathI badhAnI sAthe jhagaDe. tema taMtrIne svabhAva e svAbhAvika che. e na hovuM joie ke je kaMI kAcIpAkI sAmagrI AvI. kaI eka navuM sAmayika pragaTa karavuM e bahu agharI vAta te saMbaMdhe ane mIThAza vadhAravA chApI nAkhe. tucha lekhananathI, paraMtu dIrghakALa sudhI tene calAvI rAkhavuM e ghaNI agharI sAmagrIne asvIkAra karatAM taMtrIe jarA paNa acakAvuM na joIe. vAta che. taMtrI banavAnI mahecachA saMtoSavA keTalIka vyaktio ati utsAhamAM ekAda navuM sAmayika zarU karI de che, paraMtu pachIthI 'kumAra'nA taMtrI bacubhAI rAvate kaheluM ke baLavaMtarAya ThAkaranuM eka kAvya emaNe pAchuM mokalAvyuM tyArathI baLavaMtarAye "kumAra'ne kAvya. tene vadhu samaya calAvI zakatI nathI. ApaNuM dezamAM sAmayikanI bAbatamAM bALamaraNanuM pramANa jeTaluM meTuM che teTaluM anya mekalavAnAM badha karelAM. tyArapachI bIjA keTalAka kavionI bAbatamAM kaI dezamAM bhAgye ja haze. ApaNI gujarAtI bhASAmAM atyAra paNa AvuM banelu. kavi-lekhakanI lekhanasAmagrI pAchI mokalatAM. sudhImAM pragaTa thayelAM sAmayikenA sattAvAra AMkaDA jo tapAsavAmAM bacubhAI rAvata jarA paNa acakAtA nahi, teo kahetA ke kaI Ave te keTalAM badhAM sAmayike pragaTa thayAM pachI eka varSamAM paNa lekhakanI eka paNa kRti be varSa sudhI pitAne na maLe baMdha paDI gayAM che tene khyAla Ave. te paNa ekale hAthe lekhanasAmagrI taiyAra karIne be-cAra varSa "kumAra" calAvavAnI zakita ane AtmavizvAsa pitAnAmAM che. leja mAM huM bhaNatA hatA tyAre mArA eka kavimitrane sAmayikanA taMtrIomAM AvI sajatA e enI eka meTI eka sAmayika kADhavAnI hoMza thaI. mAro abhiprAya mUDI che. pUchape. meM kahyuM, "A kAma dhArIe teTaluM saheluM nathI. mahenata karIne thAkI jaze ane paise khuvAra thaze." emaNe sAmayika kaI paNa navuM sAmayika pragaTa karatAM pahelAM enI upa. pragaTa kayu. be aMkanI sAmagrI te hatI trIjA aMka mATe gitA keTalI che tene vicAra karavo ghaTe. jema sAmayikanI sAmagrI meLavavA muMbaInA pratiSThita lekhakonA ghare ghaNA AMTA upagitA maryAdita varga pUratI tema ene pagabhara thavA mATe mAryA, paraMtu bahu saphaLatA maLI nahi. presanAM bila paNa vadhu prayAsa karavAnI apekSA rahe. samAjanA vizALa vagaranI emanI apekSA karatAM vadhu AvyAM ane cUkavavAnA paisA jarUriyAtane abhyAsa karIne tathA ene lakSamAM rAkhIne je na rahyA. lavAjama bharavA mATe mitro, sagAMsaMbaMdhIo, sAmayike pragaTa thAya che tene bahu vAMdho Avate nathI oLakhItAonA ghare, rakulemAM, kolejomAM, pustakAlayamAM dhaNuM kaI paNa samAjanAM rasa ane ruci haMmezane mATe ekaaTA mAryA paNa temAM nirAzA ja sAMpaDI. jAherakhabaranAM vacane sarakhAM UMcAM athavA nIcAM na rahe. vakhatovakhata emAM parivartana ghaNAM maLyAM hatAM, paraMtu traNa aMka sudhI eka paNa jAhera- thayA kare. prajAnAM zikSaNa, rAjakAraNa, raheNIkaraNI, manoraMjananI khabara chApavA mATe maLI nahi. trIjA aMka pachI sAmayika baMdha daSTi, Arthika kSamatA vagere upara ene ghaNo AdhAra rahe che. paDayuM. 'gujarAtI prajA kadarahIna che,' lekhake pitAnuM vacana bIjA vizvayuddha pachI samagra vizvanI jIvanapaddhatimAM ghaNA meTA pALatA nathI,' 'mitre - sagAMsaMbaMdhIo sahakAra ApatA nathI." pheraphAra thaI gayA che jema TeliphinanI sagavaDa pachI mANUsanI "vepArI kaMpanIo jAherakhabara mATe dhakkA khavarAvatA zaramAtI patra lakhavAnI Teva echI thatI gaI che tema TI. vI.nI nathI' evAM evAM vacana uccAratA teo ghaNAMbadhAMne dhikkAratA sagavaDa pachI mANasanI vAMcavAnI Teva paNa ochI thavA lAgI thaI gayA. presavALe bilanI udharANI karavA Ave ane paisA che. ene pariNAme pustaka prakAzananI sAmayikenI pravRtti upara hoya nahi eTale teo bhAgAbhAga karyA kare. thoDA vakhatamAM asara thaI che. emane eTale badhA nirveda thaye ke sAhityamAM rasa leve paNa je bhASAmAM sAmayika chapAya tene phelAve te bhASA, emaNe choDI dIdhe. kavitAnI saravANI adazya thaI gaI. khelanArI vasatinI saMkhyA upara tathA tenA zikSaNa - saMskAra ApaNA keTalAka lekhake pitAnI zakti upara vadhu paDato upara paNa AdhAra rAkhe che. aMgrejI bhASAmAM pragaTa thatA vizvAsa rAkhI, lekamAnasane khyAla rAkhyA vagara, lekhana- sAmayike 'TAIma', 'nyUjhavIka, rIDarsa DAIjesTa vagerene mATe sAmagrI ane prakAzanakharcanA sarakhA Ayojana vagara sAmayika AkhI duniyAmAM avakAza che. svAhilI, siMhAlI, uDiyA, pragaTa karavAnuM AMdhaLuM sAhasa karI bese che, pachI pastAya che (anusaMdhAna pRSTha 29 upara) Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana vItelAM varSo ha cI, nA, paTela mArAmAM AtmavizvAsa keLavAya evAM be kAma paNa pitA bahena mArAthI be varSa meTI hatI ne nizALe jatI tenI pAse mane eNpatA ane te karavA mane gamatAM. ATha-daza divase teo huM nizALe jate thayo te pahelAM, rasa laI ko mane asAravAnI pAse AvelA haripurA gAmamAM ghAMcInI ghANI bArAkhaDI ne AMka zIkhate. paNa te uparathI pitAe mane - hatI tyAMthI talanuM tela laI AvavA tapelI ne ATha Ane nizALe mekalavAnI utAvaLa na karI, balake mane deDha varSa. meDe ApI mekatA. mane smaraNa che ke kyAreka tela paNa sAthe laI nizALamAM dAkhala karAvyuM. sAmAnya rIte pAMca varSanI uMmare jo tamArI smRti sAcI hoya te mahine divase amArI bALake nizALe mokalAtAM. paraMtu mAruM zarIra nibaMLa rahetuM traNa moTA ane be bALake ema pAMcanA kuTuMba mATe eTale huM e samayanA zikSakenI kaDaka zista sahana nahi karI deDha-be rUpiyAnuM tela basa thatuM. tenI sAthe Aje tela zakuM ema pitAe vicAryuM haze ane mane pUrAM sADAcha mATe thatuM kharca sarakhAvatAM tammara Ave evuM thAya che !) varSanI uMmare nizALe mUko ane bALathI vargamAM dAkhala vAcInuM ghara amArA gharathI doDheka phaganA aMtare hatuM. tyAMthI karAvyo. mane nizALe mUkI te divasane temane utsAha kAI tapelImAM tela chalakAya ke DhaLe nahi athavA paga lapase nahi utsavanA divasa jevo hatA. temane jatiSanI evI rIte sAvadhAnIthI huM tapelI pakaDIne ghera Avata. kaI mAnyatAomAM khUba zraddhA hatI. eTale temaNe zALA unALAnI divasa akasmAta thaye nahe. bIjuM kAma mArA bALakamanane rajAne kAraNe baMdha hatI chatAM vargazikSaNanI sAthe vadhu gauravabharyuM lAgatuM. sarakArI nokarImAM pitAnA eka vyavasthA karI akhAtrIjanA zubha gaNAtA divase mane sAthIdAra-mitra kALupura TAvara pAse koI piLamAM rahetA temanuM nizALe mUko. te divase gAmanAM bIjA traNa bALakanAM vAlIo nAma gopALadAsa hatuM evuM mane smaraNa che. piLanuM nAma paNa temane nizALamAM dAkhala karAvavA taiyAra thayAM. paraMtu cekasa yAda nathI rahyuM, paNa kadAca bhaMDerI piLa haze. dara varSe pitAne cAranI bekI saMkhyA apazukaniyALa lAgI eTale divALInA divasomAM ane kayAreka koI bIjA sArA prasaMge temaNe gAmamAM tapAsa karI bhAgoLe rahetA eka prajApatibhAIne pitA ane temane ghera mIThAI ApI AvavA mokalatA, sAtathI tenA bALakane te divase nizALe mokalavA taiyAra karyA. amane daza varSanI uMmare huM ekale asAravAthI kALupura eka mAIla paci bALakone varADAnI jema dhAmadhUmathI gAmamAM pheravI sAthe ekale cAlIne jatA ane mIThAI ApI Ava. pitAnA nizALa sudhI laI javAmAM AvyAM. mane TopI paherAvI hatI, mitranuM ghara khaLatAM huM kayAreya mUMjhavaNa anubhavate nahi ke kapALe cAMllo karyo hato ane hAthamAM pUjeluM nALiyera pakaDAvyuM bhUlo paDate nahi. hatuM e badhuM yAda che. mane e nALiyera phaLyuM ane rakhaDatAeka bIjI rIte mane pitAnI sebata maLatI tene paNa AkhaDatA mArA saMdhane jIvananAM chellAM varSomAM kAzIe mane e ja AnaMda thato. pitA avAranavAra zaheramAM kharIdI pahoMcADI teNe mane svarganA AnaMdane AchopAtaLA svAda karavA jatA ane varSamAM ekAdabe vAra mane sAthe laI jatA. karAvyuM. eka bIje bALaka paNa bI. e. sudhI bhaNya ane asAravAthI IgA geITa, bilADI bAga, dariyApura ane sarakArI nokarImAM revanyu khAtAmAM joDAye. koI vAra tene ratanapaLanA raste cheka mANekaka sudhI ame cAlatA jatA. kayAMka bheTI javAya che. bAkInAM traNa bALakane akhAtrIjanuM pAchA vaLatAM ricI reDa upara navInavI basa sarvisa zubha muhUrta ane zukananuM nALiyera kevAM phaLyAM te huM zarU thaI hatI temAM pitA ane patAsA piLathI sTezana nathI jANu. sudhI besavAne AnaMda apAvatA, ane sTezanathI asAravA vaLI cAlavAnuM. kula cAreka mAIla cAlavAnuM thatuM haze ane huM thAkI sArA divase mane nizALe besADI pitAe mArA abhyAsa aMge jate, paNa pitA sAthe javAnA utsAhamAM thAkanI phariyAda karate pitAnuM kartavya pUruM mAnyuM. huM niyamita lesana karuM chuM ke nahi ane nahi. ekabe prasaMge pitAe mane mANeka cekamAM dukAnethI navI nizALamAM mArI pragati kevI rahe che te vize teo kayAreya caMpale apAvI hatI te meM dukAnethI ja paherI lIdhI hatI. kazuM pUchatA nahi. mAtra huM IcchuM tyAre teo mane gaNitanA ghera pahoMcatAM pahelAM te aMguThA ne pAsenI AMgaLI vacce lohI dAkhalA zIkhavatA. huM hamezAM pahelA naMbare ke prathama vargamAM nIkaLe eTalI jhaMkhI hatI ane chevaTanuM aMtara jarA laMgaDAtA pAsa thate tene temane AnaMda thatuM haze, paNa te teo cAlavuM paDeluM. paNa pitAne meM e vedane bilakula jaNAvA batAvatA nahi ane parIkSAmAM mArI saphaLatAne nimitta kazI dIdhI nahotI. ujavaNI karatA nahi. eka varSa parIkSA pachI UghaDatI rajAe meM navA gheraNanAM pustake mATe paisA mAgyA tyAre temaNe pUcheluM, Ama pitAnA mautrIsahavAsathI mArA bALakamanamAM kyA gheraNumAM AvyuM ? aMgrejI pahelA ane bIjA (AjanA AtmavizvAsa keLavAte tene AnaMda huM e uMmareya anubhavate. pAMcamA ane chaThThA) dhoraNamAM mArI pragati eTalI sArI mAruM ajJAta mana samajatuM haze ke pitA mane jIvanasAhasa hatI ane bane dhoraNanI vArSika parIkSAomAM pariNAma mATe taiyAra karatA hatA. emanI svastha premanI rItathI mane evuM sAruM AvyuM hatuM ke mArA upara saddabhAva rAkhatA eka bIje lAbha paNa thaye tenI kiMmata 'huM moTI uMmare eka zikSake bIjA dheraNanI parIkSA pachI mane rajAomAM trIjA * samaye ane te mATe huM haMmezAM temane kRtajJa rahyo chuM. temaNe - dhoraNanA viSayo taiyAra karI UghaDatI rajAe parIkSA ApI mArI abhyAsazakitane enI pitAnI sahaja gatie vikasavA " cethA dhoraNamAM besavAnI sUcanA karI. meM pitAne vAta karI te dIdhI. e zakita sarva kaI jaI zake evI asAdhAraNa hatI. uparathI temaNe ejyukezana inspekaTarane patra lakhI mane ema Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNa9 jIvana 1-6-86 karavA ravAnI rajA magAvI. huM parIkSAmAM pAsa thaye ane cethA dhAraNumAM be. mAruM eka varSa bacyuM ane mane eka varSa nizALe moDe besAthe have te kheTa purAI gaI. e prasaMge paNa pitAe kaMi ujavaNI nahatI karI ane kaMi vizeSa AnaMdanI vAta banI hoya ema gharamAM ke mitramAM dekhAvA nahotuM dIdhuM. kadAca emanA koI mitroe e vAta jANI paNa nahi hoya. ' janI peDhImAM AvI namratA ziSTa gaNAtI ane pitAmAM te svabhAvasahaja hatI. emanA pitAnI vidyAthI" tarIkenI kArakidI emanA saMgamAM tejasvI gaNAya evI hatI. meTrikanI parIkSAmAM teo amadAvAda kendramAM cothA AvyA hatA. temanI AgaLanA traNa naMbaromAM pAchaLathI sarakArI vakIla ane khAnabahAdura banelA cahevAlA, gujarAta kolejanA vivAthI priya aMgrejInA prophesara phirojha dAvara ane gujarAta kolejanA gaNitanA prophesara ane varSo sudhI amadAvAda ejyukezana sAyaTInA maMtrI rahelA sAMkaLacaMda zAha hatA. paNa pitA kayAreya pitAnI saphaLatAnI A vAta karatA nahi. mane paNa temaNe meTI umare eka ja vAra ene nirdeza karele. mArAmAM pitAnA jevI namratA nahotI ane haja keLavAI nathI. paNu mArAmAM bauddhika garvanAM bIja haze tene pitAnI namratAe saMyamamAM rAkhyAM. bI.e.nI parIkSAnA apavAda sivAya badhI parIkSAomAM mArI saphaLatA tejasvI hatI (bI e nA abhyAsamAM bahenanI mAMdagIne kAraNe vikSepa paDayo hato, paNa meM kayAreya tene aNachAjate garva karyo nathI. mArI e saphaLatAe mArAmAM mArI buddhizakita vize AtmavizvAsa che ane huM dareka viSaya upara svataMtra vicAra karate the. paNuM huM hamezAM mArI bauddhika zakitanI ane mArA jJAnanI maryAdAo samaje chuM ane te ravIkAratAM mane kayAreya saMkoca nathI thaye ke te. Ama pitAnI namratAnA saMskAre huM mArI che. bIjA koInI kiMmata buddhizaktinI tejasvitA uparathI na karavAnuM zIkhe. A jUnI namratA Aje ghasAtI jatI jaNAya che. mane lAge che ke ApaNI AjanI saMskAritAnI e meTI UNapa che. kadAca AjanA harIphAInA vAtAvaraNamAM A pariNAma anivArya haze. mArAM potAnAM putra-putrIne meM temanA abhyAsamAM pUra rasa na lIdhe e asaMtoSa thayo hato. putrImAM te haja thoDo rahI gayuM che ane kayAreka namratAthI ne kayAreka akaLAIne te mane mArI bhUla samajAvavA prayatna kare che. tenI dRSTie huM mArI bhUla samaja chuM, paNa have tene upAya nathI. pitAne mana buddhizakti karatAM cAritraguNAnI vizeSa kiMmata hatI. paNa mArAmAM te keLavavA teo kaDaka zabdomAM upadeza ApatA nahi. bALapaNamAM mArAM badhAM varSomAM temaNe eka ja vAra mane zikSA karI hatI. eka divasa zrAvaNa mAsamAM dAdI sAthe savAre nadIe javA taiyAra thayo tyAre pitAe mane ktAM pahelAM zaiDuM khAI levAnuM kahyuM. meM kahyuM, mAre nathI khAvuM. pitAmAM janA saMskArane vahema hatuM ke jyAMya bahAra jatI veLA kaI khAvAnuM ke pANI pIvAnuM pUche te nA kahevAthI apazukana thAya, eTale temaNe mane Agraha karyo. paNa huM hare caDhaye. chevaTe pitAe mane mAtra traNa maLiyA khAvAnuM kahyuM. meM eka paNu nahi khAvAnI haTha karI. roSe bharAI pitAe mane traNacAra tamAcA mAryA. vAta AgaLa cAlata, paNa tevAmAM pitAnA sarakArI nokarImAM eka jUnA mitra, kocarabanA dalAlabhAI paTela AvyA. temaNe mane choDAvyuM. te pahelAM pitAe parANe mArA memAM eka koLiye mUka hate. tamAcA khAtAM huM khUba ra hatuM, paNa badhuM patI gayA pachI dAdInI sAthe nadIe cAlyo tyAre mArA manamAM tenuM kazuM duHkha nahotuM. te pachI paNa e prasaMganA smaraNe mane aMtaramAM lezamAtra duHkha ke roSane bhAva nathI thayo. UlaTuM mArI haTha mATe mane jarA zarama Ave che. pitAnI zikSA huM Ama sahajabhAve sahana karI zako. kAraNa ke mAruM bALakahadaya temane mArA upara prema samajavuM. e prema ke te tenuM mane eka bahu mIThuM smaraNa che. satapALI karatA sutAra mistrIo mATe huM cA banAvate te divase mAM. eka vAra pitAe mitra sAthe A bAjI javAnuM goThavyuM. rAtre naveka vAgye tene nIkaLavA taiyAra thayA. meM sAthe javAnI haTha karI, temaNe mane zAMtithI samajAvavAno prayatna karyo, paNa meM na mAnyuM. ema lagabhaga ardho kalAka cAlyuM. sTezane pahoMcavAne samaya najIka AvatuM hatuM eTale pitA mitrone AgaLa javAnuM kahI AvyA ane vaLI pAchA mane zAMta karavA. prema ne dhIrajathI samajAvavA lAgyA. ema eka kalAke mane raDato baMdha rAkhI zAMta karIne ja teo gayA, e badhA samayamAM, temaNe mane eka chaNake sarakheya nahoto karyo, e prasaMga yAda Ave che tyAre mArI sAthe eTalI dhIrajathI kAma levA badala pitA mATe mAruM haya kRtajJatAnA umaLakAthI UbharAya che. pitAnI dhIrajamAM eka bIjo prasaMga haLave che, paNa te duHkhada banI zakaye heta. eka varSe temaNe uttarAyaNa mATe pAyelI derInI phIrakI bharIne kabATamAM mUkI rAkhI hatI. eka divasa teo esi gayA hatA tyAre meM kabATamAMthI phIrakI kADhI ane tenI sAthe kaMIka ramata karavA mAMDI. derI gUMcavAI gaI. gUMca ukelavA meM eka kalAka mahenata karI, paNa ukalavAne badale te * vadhatI gaI. pitAne ghera AvavAne samaya najIka Avate ja hatuM ane huM becenI anubhavavA lAgyo. pitAe AvIne mAruM parAkrama joyuM. paNa mane ThapakAne eka zabda kahyA vinA temaNe gUMca ukelI phIrakI TekANe mUkI dIdhI. vAta najIvI che. paNa saMtAna upara bahu prema rAkhanAra mAtApitA paNa AvA prasaMgoe jarA akaLAI jAya che ane bALakane roSathI Thapa ApI ke zikSA karI zaramiMde banAve che. bALakanA saMvedanazIla cittataMtra upara vaDIlenAM evAM vANIvartananI mAThI asara thAya che ane tenuM cAritrya ghaDavAmAM avaLI asara kare che. pitAnI premabharI ravasthatAe mane evo kaze bhAva na thavA dIdhA. huM pitAne e guNa nathI keLavI zake, paNa kadAca tethI ja mane enI savizeSa kiMmata che. AvA premathI siMcAIne pitAnA satyanuM bIja mArI rAjasika aMtarabhUmimAM paDyuM tyAM te lIMbuDI jevA kAMTALA chADape UgyuM ane tenI upara lIMbu jevAM khANa paNa pariNAme gurthakArI phaLa AvyAM tenI vAta have pachI. sAbhAra svIkAra zrI mahAvIra jaina vidyAlaya: sitteramo vArSika ripa. prakAzaka: zrI mahAvIra jana vidyAlaya, ogasTa mati mArga, muMbaI-400 036 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-6-6 prabuddha jIvana sekSa khaDI sAMbhaLIne nathIhA ene ne - mokSa : 0 paM. panAlAla jagajIvanadAsa gAMdhI ApaNuM jIvana traNa prakAranA vyavahArathI cAle che. buddhithI grahaNa karavA nyAyazAstranI jarUra rahe che. chatAM e vyavahAramAM keTaluMka sAMbhaLIne calAvIe chIe, keTaluMka najare yAda rAkhavuM ke vyAkaraNazAstra ane nyAyazAstra e adhyayanajaIne calAvIe chIe. te keTaluMka anubhavamAM ANIne kSetranA ne adhyApanazAstranAM sAdhana che. je sarvasva nathI. ene jANIe chIe. vAstavika jJAnane krama e ja pramANe che. prathama mAtra upayoga karIne adhyAtmanI sAdhanA karavAnI hoya che. zrata, pachI daSTa ane ane anubhUta. kayAM to zUra sudhI vyAkaraNazAstra ane nyAyazAstrathI zabda ane artha buddhigamya kAma lAge, kayAM to zruta pachI daSTa paNa karavI paDe ane thaI jAya-tarkasaMgata thAya eTale ke buddhimAM UtarI jAya pachI kayAM ta zrata ane daSTa thayA bAda anubhUtimAM lAvavAM paDe te sAdhanA ja karavAnI rahe che. e vicAravuM paDaze - te have vayAkaraNazAstrathI mekSa' zabdane samajIe "mokSa mukita eTale mekSane paNa A rIte vicAra karavuM joIze. zabda munna muMa (To Release-mukta karavuM-mukata thavuM) dhAtuApaNe sahu bhagavAna ! bhagavAna ! belIe chIe. paramAtmA! mAMthI nIkaLela che. zabda hoya tyAM padArtha heya. ekathI adhika belIe chIe ane mokSanI vAta karIe chIe paNa zuM arthAta be ke tethI vadhu zabdathI artha nIkaLatuM hoya paNa ApaNe bhagavAna jevA? paramAtmAne sAkSAtkAra thayo? mekSa padArtha hoya ke na hoya. jemake, "vaMdhyAputra', "AkAzakusuma je vyAkaraNazAstranA niyama pramANe mokSanI siddhi karavI joIe. mAtra zAstranA kahyAthI mekSa mAnIe te kema cAle ! ItyAdi. vaMdhyAputrane artha che vaMdhyAne putra ane AkAzakusumane atha" che AkAzamAMnuM puSpa paNa padArtha tarIke vayAputra ke ApaNuM jIvanathI mokSanI siddhi karavI joie. AkAzakusuma zakya nathI. tema "rAjapuruSa' rAjA puruSa hoya - zAstramAM mekSa vAMcI-sAMbhaLI zakAya che. paNa sAMbhaLIne paraMtu puruSa rAjA hoya ke na paNa hoya. Ama mekSa' maMca mekSa dekhADI zakAya evI cIja nathI. prabhune kevalajJAna thayuM dhAtumAMthI nIkaLela eka ja zabda che tethI te padArtha hoya ja ! te zAstra dvArA sAMbhaLIne jANI zakAya. paraMtu te kevalajJAna have enI siddhi karavI joIe. tatva kevuM che te dekhADI na zakAya. hA ! ene anubhava jarUra karI zakAya. jIva mAtra jIvana jIve che. enA jIvanathI enI mAMga vizvamAM je je padArtha astitva dharAve che te sadhaLAya nakakI thAya che. mokSane na mAnanAra ane na samajanAra tathA padArtha vyavahAryA che enAM nAma che, ane jenAM nAma hoya te paramAtmAne na mAnanAra, na svIkAranAra ke na samajanAranI paNa saghaLA padArtharUpI-daSTa hoya ke arUpI adaSTa hoya. ApaNe mAMga je tapAsIzuM to jaNAze ke jIva mAtranI mAMga tene nAmeccArathI zabda dvArA sAMbhaLI-jANI zakIe, jaNAvI te mokSanI ja che- paramAtma tatvanI ja che. kevuM Azcarya zakIe ne ene khyAla ApI zakIe. che nahi! pite jIvana jIvatA hoya ane na mAne enuM ja te have ApaNe kahIzuM ke mekSa ame sAMbhaLe che paNa nAma ajJAna ! azAnanuM AzcaryuM AvuM ja hoya ! je nathI. vAta barAbara che. paNa bhAI ! mekSa e jovAnI . ajJAnane arthe adhyAtma kSetre bha nathI eTale ke abhaNacIja nathI. e te avasthA che-hAlata che. mukatAvasthA e nirakSara e na thAya ema hota te ApaNuM muni-mahAtmA - jIvanI avasthA che. e anubhavadazA che ! saMte ajJAnI ja karata. teo reDiye-TIvI-Teliphona ke meTara mekSa che ke nahi? e pUchanAra ane kahenAra jIva hoya. mIkenika banI zake? ApaNe hajuya kadAca banI zakIe. jaDa pudgala padArthane kayAreya A prazna thAya nahi ane pRchA ajJAnane artha e nathI. ajJAnane artha e che ke je kare nahi ke mekSa che ke nahi. te jo mokSa dekhADI zakAte jIvana jIvIe chIe enuM svarUpa nathI jANatAM. nahi hoya te praznakartAne mokSanI siddhi kema karIne karAvavI? jIvanuM lakSaNa zuM? jJAna! jJAnanuM sAcuM svarUpa zuM? yAkaraNazAstrane niyama che ke jeTalA jeTalA zabda che jJAnanI pUrNatA, svAdhInatA, sarvajJatA, avikArItA, akhaMDitatA tenI utpatti kriyApada dhAtumAMthI thAya che. saMskRta bhASAmAM e jJAnanuM sAcuM svarUpa che. 2000 dhAtu che ane upasarga 1 che. jevAM ke jhA, vi, , kApanuM sAcuM svarUpa (mUlya) zuM? kapaDuM sIvaDAvIe ane aya, manu ityAdi, upasargane artha zuM? kArya zuM? dhAtunA aMga upara vastra banIne Ave te kApaDanuM sAcuM ravarUpamULa arthane ulaTAvavAnuM ke pheravavAnuM kArya upaganuM che. mUlya che. kAThAramAMnA anAjanuM paNa te pramANe sAcuM mUlya jemake "ram' (ramavuM-To Play) dhAtune "vi upasarga lAgatAM tyAre ke jyAre raseDamAM jAya, rase taiyAra thAya ane ApaNe ArogIe. vim' (aTakavuM) thAya. tema "cha' (javuM-To Go) dhAtune jJAnanuM sAcuM svarUpa che e ja jIvanI mAMga che. e ko. manuM upasarga lAgatAM "manunche eTale ke "pAchaLa javuM" (To Follow) e artha thAya ane "jIne "ava' upa jIva che ke jenI mAMga cautanyatAnI-sUtinI svAdhInatAnI nityatAnI akhaMDitatAnI- avikArItAnI- pUrNatAnI- satyamasarga lAgatAM "mArA' eTale ke "jANavuM" e artha thAya. vaLI pacha A dhAtumAMthI vartamAna bhUtakRdaMta zabda paNuM bane zivama - sundaramanI nathI ? jemake "nA" (javuM) uparathI "mana" je kriyApada nathI. koIpaNa jIvane japtA-parAdhInatA-anityatA (vinAzItA) vyAkaraNazAstrane dharmazAstra sAthe saMbaMdha che. dharmazAstrane ane duHkha icchanIya nathI. jIva mAtrane pUchIzuM ke ame vyAkaraNazAstra tathA nyAyazAstra (takazAstra) vinA na cAle. bhAva zAnI che? te javAba sahune e ja maLaze ke sukhanI icchA che. ApavA mATe zabdo joIe je vyAkaraNazAstrathI nakakI karavA duHkhanI keI iba karatuM nathI ane duHkha kene gamatuM rahe che. jyAre Apela zabdane buddhigamya banAvavA ke zretAe nathI. jJAna (jIva) sukhanuM vadana Icche che. vA varga lAgI artha thai gayuM evI Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , , , praha chevana . . tA. 1-626 pahelAM sAdhatAna che ApaNA 21 ane kapa dUdhapAka-zrIkhaMDa Adi ISTa padArtha kema icchIe chIe? jaNAvela viveka che. vedAMtanA sAdhanA catuSTayamAM vivekavairAgyakAraNa emAM ApaNane sukha lAge che. keIne dUdhapAkanI ' SaTasaMpati ane mumukSatA evAM sAdhanAnA cAra se pAna batADela mIThA ja hoya, ane zrIkhaMDanI madhurI khaTAza ISTa heya, che. jemAM vidyArthIne snAtaka thatAM pahelAM bALamaMdira, prAthamikaiSTa che emAM sukha che. pachI te dUdhapAka hoya, zrIkhaMDa hoya ke zALA, mAdhyamika zALA ane vidyApIThanA ayananA tabakkA anya padAtha hoya. ISTa rasa kone kahevAya? jImane je ISTa pasAra karavA paDe che ema sAdhanAmAM paNa siddhi hAMsala karatAM lAge te iSTa rasa. IndriyenA viSe sArA kayAre? je viSaya pahelAM sAdhanAnAM judAM judAM staramAMthI pasAra thavuM paDe che. indriyane sukhadana karAve te sArA. pAMcamAMnI koIpaNa indriyanA A viveka eTale ApaNuM jIvanavyavahArane 'A bese. bega viSe vicArIzuM te jaNAze ke aMte tenuM vedanamAM rUpAMtara pIe pANI traNe vastu mata ANI' e vyavahAra-viveka thaze ane e vedana je sukharUpa haze te gamaze ane duHkharUpa nahi. aSAtmakSetre vika eTale sata-asat ; vinAzI-avinAzI, haze te kaThaze. niya-anitya, vikArI-avikArI, pUrNa-apUrNa tatvanuM saMzodhana ApaNane sukha kayuM game? svAdhIna ke parAdhIna ? pUNuM ke jainadarzanamAM jaNAvela heya-ya-upAdhyamAM tattvanI vaheMcaNI. ' apUrNa ? zuddha - avikArI ke azuddha -- vikArI? vinAzI ke sa sAranAM sukhasAhyabI cheDIne kayAM te ApaNe cAlI avinAzI? javAnuM che athavA kayAM te sukhasAhyabI ApaNane choDIne dUdhapAka ke zrIkhaMDa eka camacI mAtra Ape te ApaNuM cAlI janAra che. A te ApaNu sahunA jIvana anubhavanI vAta sukha adhU ? - apUNuM. dUdhapAka DhALI nAkhe ane cATavAnuM kahe che prApta padArtha nitya che ke anitya che ene viveka karavo joize. athavA te bheLaseLiye ApesIMgaDAnA leTamizrita zrIkhaMDa ApaNe hayAta ane padArtho gAyaba. karI lAvyAM ane bagaDI Ape che te vikArI thayela na game dUdhapAka hAthamAM Ape kalaI gaI. upabhoganA kAmamAM nahi Ave Ama viyogamAM anitya, vagaranA vAsaNamAM Ape ane rUpAMtaramAM phATI jAya ke bagaDI vikAramAM aniya ane saMgamAM anityane ApaNane pAke jAya che tevo vinAzI nahi game. dUdhapAka hAthamAM rAkhI mAtra anubhave che. Ama jIvanavyavahAramAM nityAnityane viveka batADe paNa Ape nahi te te parAdhIna paNa nahi game. kare te dharmanuM hArda che. viveka AvyA bAda vairAgya ane strIo kuMbhArane tyAM mATalA kharIdavA jAya che e paNa la anAdikALathI anitya prati vairAgya ane nityanuM lakSya kerAbaMdha AkhuM, pANI bharatAM tUTI na janAruM, barAbara pAkeluM anAdikALathI anityanI vacce, anityanA saMge ane ane raMgarUpe suMdara paripUrNa evuM jaI tapAsI-cakAsIne anityanA lakSya anityane ja nitya mAnI ApaNe vyavahAra le che. ema kApaDiyAne tyAMthI kapaDuM kharIdanAra paNa kAgaDugha karatAM AvyAM chIe. nityanuM jJAna ja nathI te pachI nityanuM vagaranuM, kasakI na gayeluM, tANevANe pUrNa, raMgarUpe suMdara bhAna ane nityanuM laya te kayAMthI hoya? ane TakAu jaIne kharIde che. , , ApaNuM zarIra nitya che ke aniya? zarIra anitya! A ja batAve che ke ApaNuM sahunI mAMga vAdhInatAnI, chatAM zarIra parano rAga keTalo badho che ! zarIra vinAzI hovAthI pUrNatAnI, zuddhatA-avikArItAnI, avinAzItAnI, satyama- cAlyuM jAya che ane chatAM te zarIra uparano rAga te Ubho ja zivamasundaramanI che. rahe che. sagAMsaMbaMdhIne dehAMta thavA chatAM tenA uparane rAga - have prazna e rahe che ke ApaNI mAMga mujaba avikArI, te Ubho ja rahe che. je vastunA nArA sAthe vastu pratinA avinAzI, akhaMDa, pUrNa, svAdhIna padArtho vizvamAM che ke nahi? rAgane paNa nAza thate heta te mekSa mATe koI puruSArthanI je vizvamAM ApaNI mAMga mujabane padArtha hoya te tenuM jarUra na raheta. A vicAraNAmAM rAganI vyAkhyA paNa spaSTa saMzodhana karavAnuM rahe. vastunuM astitva hoya che. tenI thaI gaI. "anityamAM nityabuddhithI sukhaprAptine bhAva te ja mAMga sAcI. rAga." ethI viruddha nityamAM nityabuddhithI enI prAptinI vRtti pUrNatAnI sAme tenuM virodhI apUrNa-adhUruM; svAdhIna- e zuddha lakSya kahevAya, ene anurAga kahevAya paNa rAga na tAnI sAme parAdhInatA; avikArInI sAme vikArI; avinAzInI kahevAya. rAganI vyAkhyA karatAM na AvaDe te gUMcavADo thaI sAme vinAzI ane caitanyanI sAme jaDa zabdane vicAra karIzuM na jAya, mUMjhavaNamAM mukAI jaIe. rAga e jarUra vikalpa che ane jIvanamAM tapAsIzuM te vartamAnakALanuM ApaNuM jIvana paraMtu badhAya vikalpa rAga nathI kevuM che e jANI zakIzuM. zuM ApaNuM jIvana pUrNa che?- ApaNI mAMga nityanI che. paraMtu huM nitya chuM ke anitya? avinAzI che ke vinAzI ? ApaNuM vartamAnakALanuM jIvana e ApaNe vicAyuM? huM mare che tyAre keNu mare che? jIva apUrNa vinAzI, vikArI, jaDa ane parAdhIna che jyAre ke zarIra? tyAM ja muzkelI Ave che ane mUMjhavaNa thAya che. ApaNuM maga ApaNA pratyeka vyavahAramAM, parNanI, avinAzInI, zarIra ane AtmAne khIcaDe thaI gayA che. je dehamAM AtmA avikArInI, svAdhInatAnI ane caitanyatAnI che, jIvanava- hatA e deha AtmAne eka vijAti paryAya (avasthA-hAlata) hAranI koIpaNa ghaTanAlyo ane mAMga pAse, darajIne sIvavA hate. te dehaparyAya maLe paNa vyakita rUpe-dravyarUpe nitya Apela khamIsanI ekAda bAMya na haze ke ekAduM baTana, TakavuM e AtmA nitya rahe che. e marato nathI paNa rahyuM haze te svIkAra nahIM karIe. ApaNI pAse vartamAna- no paryAya - navo de dhAraNa kare che - "huM zarIra paNa kALanuM ApaNuM jIvana ane maLelA padArtho vinAzI, vikArI nathI' ane huM vartamAnamAM siddhAtmA-paramAtmA paNa nathI.' ane epaNa che. enI sAme avinAzI adhikArI padArtho - zarIra jaMpyuM che ene vinezI che mATe zarIra e huM nathI, hoya ja ane te padArthonuM-te tattvanuM e zodhana karavAnuM che. " ane vaitamAMvamAM siddhAvasthAnuM saccidAnaMda svarUpanuMvedana nathI * "evuM saMzodhana te ja vedAMtamAM sAdhanAne prathama tabakkAmAM ' eTale "huM" paramAtmA nathI. huM siddha chuM. 'paramAtmA chuM" Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-6-86 . prabuddha jIvana AdhArabhUta chete pachI e avinAzaka che te AdhAra "huM bahArima' e vikalpa che je kahevA zarIra ane jIva joIe. siddha paramAtmAne AtmA dravyathI paNa nitya che ane siddhAvasthAnA paryAyathI paNa nitya che. jyAre vartamAnakALane ApaNe AtmA dravyathI nitya ane paryAyathI anitya hevAthI tene nityAnitya kahevAya. udAharaNa tarIke gaI kAle maMgaLavAra ' hatuM. Aje budhavAra che ane AvatI kAle guruvAra haze. budhavAre AvatI kAle jaze ane guruvAra Avaze. paraMtu Aje budhavAra naSTa nathI thaye te ApaNe jANIe chIe ane budhavAra naSTa thatAM guruvAre ApaNe hazuM te nizcita che. chatAM maMgaLavAre hatAM ane maMgaLavAra naSTa thayAM chatAM budhavAre chIe. eTale ke Atmadravya nitya che. ApaNI jAgrata-ravekha nidrAvasthAthI paNa AtmadravyanI nityatA samajI zakAya ema che. jAgRtadazA pachI nidrAvasthA AvI. ApaNe nidrAmAM rahyAM ke gayAM? ane nidrAvasthAmAMthI ravAvasthA (je baMdha AMkhanI jAgatI duniyA)mAM sarakI gayAM che tyAre rahyAM ke gayAM ane svapnAvasthAmAM ughADI AMkhanI dekhatI duniyAmAM eTale ke jAgratAvasthAmAM AvyA te ApaNe, ApaNe ja chIe ke nahi! ApaNe badhI avasthAmAM rahyAM. bAlyAvasthA, kizorAvyathA-yuvAvasthA prauDhAvasthA-vRddhAvasthA Adi avasthA-hAlata- paryAya badalAya che. vyakti tenI te ja rahe che. e AtmadravyanI nityatAnI siddhi kare che. ane paryAyanI anityatAnI sAbitI kare che. jAti gaI ane nidrA AvI. paNa jo "huM" AtmA arthAt AdhArasthaMbha (adhiSThAna) na houM te jAgRti-nidrasvapnAvasthA kAnA AdhAre? Atmadravya evA adhiSThAnanA AdhAre avasthA-paryAya che. Ama A tma-AtmasvarUpane samajavAM paDathAnaka cheH (1) AtmA che (2) AtmA nitya che (3) AtmA kamane kartA che (4) AtmA kamane bhakatA che (5) AtmAne mekSa che ane (6) AtmAnA mokSanA upAya che. e vAsthAnakamAMthI AtmA che ane AtmA nitya che e joyuM. vizvamAM mAtra jaDa padArtha ja nathI. jaDanI sAme cetana e AtmA paNa che. je ja nathI paNa cetaka che-vedaka che ane ghAyaka che. vaLI jema jaDa eTale ke pudgala enA paramANudravyathI nitya che ema AtmA paNa dravyathI agAu jaNAvyA mujaba nitya che. paraMtu avasthA (hAlata-paryAya)thI anitya che AtmA cAreya gati (deva-manuSya-tiryaMca-nAraka)mAM bhamate bhamate nItanavI avasthAne pAmate rahe che. paNa Atmadravya tarIke te AtmA nitya ja rahe che-avinAzI ja rahe che. Ama mULa adhiSThAna e AtmA avinAzI che. ane ethI ja enI mAMga avinAzInI che. ApaNe sahu amaratvane vachIe chIe. avinAzItAne mAgIe chIe. paraMtu ApaNI avaLI daSTi je mithyA daSTi che tene kAraNe vinAzI padArthomAM avinAzIne zodhIe chIe-mAgIe chIe. arthAt anityamAM nitya buddhi sthApIne vatIe chIe. A je dRSTi AtmAnI che te tenI khetI daSTi che. vinAzane vinAzI rUpe joIe ane te prati vairAgya thAya tyAre te daSTi sAcI daSTi-samyagU daSTi kahevAya. samakita prApta thayuM kahevAya. samakita mAtra baudhika nathI 5NuM bhAvagata hArdika ane Atmika che. samyagrajJAna e Connection-joDANa-che ane samyaga darzana e Relation--saMdhANa-che. bhASAprayogathI anityane anitya kahevuM e mAtra samyagujJAna che. je Connection che. jyAre anityane anitya jANI enAthI chUTatI javuM e prati vairAgyabhAvanA jAgavI ane je nitya che tene nitya jANI tenAthI joDAI javuM te san darzana che, je Relation che... anityamAM nityabuddhi e rAga ane ajJAna che. - anityanI anityatA sahaja ja tenA vinAzI svarUpe jANI zakAya che. e sahunA anubhavanI vAta che. mukelI hoya te. nityanI nityatAne pIchAnavAmAM che, je ApaNe sahunI mAMga che. niyatAne kayAM zedhavI ? niyatA ApaNAmAM ja che. ApaNI avasthA pharatI che. pharatI e bAlyAvasthA-kizorAvasthA-yuvAvasthAprauDhAvasthA-vRddhAvasthAne jANanArA ApaNe chIe. jenAra ne jANunA je dazya che ane je jaNAya che tenAthI alaga eTale ke judo hoya che. luhAranI eraNa enI e ja rahe che jenA AdhAre luhAra leDhAne judA judA AkAra Ape che.. ema nitya evA AtmAnA AdhAre avasthAnuM AvAgamana: thayA kare che. mATe ja AtmAne ratha kahyo che. dhagadhagatA leTAnA goLAmAMnI Aga ane leTuM judAM cheH ema AtmA ane zarIra judAM che. AtmA adhAra che. adhiSThAne - che jenA AdhAre avasthA badalAyA kare che. avarathA Adheya che. ayastha che. AtmAne jo nAza thatA hatA te pachI mokSane prazna ja na hota. paraMtu je AdhArabhUta che tene nAza kadI yate. nathI. dravya che te AdhAra che. je anAdi anaMta, anu . avinAzI ane svayaMbhU hoya che. Ama adhiSThAna evada. Atmadragyane te kadI nAza thate ja na hovAthI te nitya che- avinAzI che. jayAre enI upara enA AdhAre enI avasthA-paryAya badalAyA kare che. enA paryAyane vinA. thayA kare che. avinAzIne vinAzIpaNuM gamatuM nathI. mATe jema, avinAzIe jema te pote drazyathI avinAzI che ema enA paryAyathI, avinAzI banI rahevA eNe enA paryAyane thira nitya-ane avinAzI banAvo rahyo. ApaNI mAMga nityanI che te ja sUca: che ke ApaNe vartamAnamAM nitya nathI. jeNe nityAvasthAmAM-avinA... zItvanI prApti karI lIdhI che te siddha che-siddha paramAtmA che. siddha paramAtmA ke kevalibhagavaMtane nityanI mAMga hatI nathI kAraNuM ke nityanI prApti ane tRpti pachI IcachA ke mAMga rahetI. nathI. jenI mAMga hoya che tene mAganArane abhAva hoya che.. A ja sUcave che ke ApaNuM vartamAna dazA aniya che ane nitya jevI kai cIja che tenI mAMga che eTaluM ja nahi, anitya haMmezAM nityamAMthI ja nIkaLe. utpanna hame - anutpannanA ja AdhAre utpanna thAya. utpAdano vyaya thAya te hamezAM avyayamAM eTale ke dhruvamAM samAya. dariyAnI bharatI ane dariyAnI eTa dariyAnA AdhAre hoya. dariyAne AdhAre utpa, thAya ane dariyAmAM pachI vilIna thAya. utpAda ke vyaya hamezA . avyaya arthAta dhruva (nitya)nA AdhAre ja hoya jene mAMga che tene tenI aprApti che e prathama siddha thAya. bhajananI icchA che, e bhUkhe che ane taMdurastInI icchA rAkhanArA nAdurarata che ema prathama siddha thAya. bhojana lIdhA bAda tRpti thaI jAya pachI bhojananI IcchA na rahe kevalibhagavaMtane kevalajJAnanA prAgaTaya bAda avinAzInI ima ke mAMga hoya ? na ja heya kemake ravayaM avinAzI thayela che. vartamAnamAM ApaNuM dravya-AtmA nitya che ane paryA athata AtmAnI avasthA anitya che. te nitya avasthA kaI Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA.1 6-86 ene zekavI kayAM? je padArthamAM utpAda ke vyaya nathI, je tenA kAraNamAM-mULamAM baMdhana che. sukhavedana jema tatva che vinAzI nathI, jemAM parivartana nathI ke jene paribhramaNa nathI, tema duHkhavedana paNa tattva che. duHkha aniSTa che mATe ane jemAM vikAra nathI te nitya che. ApaNuM sadbhAgya che ke baMdhana che. duHkhano savathA nAza eTale baMdhanane sarvathA nAza. ApaNane jainadarzana maLela che. ApaNane je deva maLela che arthAta mekSa ! -te dera pUrNa nitya avinAzI, avikArI, vItarAga che. ApaNe kadAca kaI kaheze ke te baMdhanane mAnatA nathI. eTale tene lekhassa sUtra dvArA je vIsa tIrthaMkaranuM nAmasmaraNa karIe mATe mukitane koI prazna ja raheto nathI. evI vyakitane ApaNe chIe te vIsa tIrthaMkare AvI nitya, nivikarI, pUrNa pUchIe ke bhAi ! baMdhananI vAta bAju para rAkha ane duHkhanuM - vItarAga vyakitao che. teo vinAzI dazAmAMthI chUTI gayA che. vedana che ke nahi te kahe. javAba maLaze ke "duHkha che ane -eTale ke mukata thaI gayA che. tIrthaMkara paramAtmA tIrthaMkara te duHkhanuM huM vedana karuM chuM." have duHkhanuM kAraNa tapAsIzuM rUpe bhUmitala upara vicare che. tyAM sudhI emane deha che je te enA mULamAM kAMIka bhUla jaNAze. ApaNA jIvanavinAzI che; paraMtu emanuM kevalajJAna avinAzI che. prathama mana vyavahAra che ke je bhUla kare te baMdhIkhAnAma-jelakhAnAmAM- ane matijJAna (buddhi)nuM avinAzI bhAvamAM saMkramaNa karAya che, je kemAM jAya. arthAta baMdhI bane ane jelamAM baMdhananuM duHkha bhogave. pUrNajJAna kevalajJAna-sarvajJarUpe pariName che. ane pachI mana ane mati-arthAt upaga jenA AdhAre rahela che e Atmapradeza bhUla ane duHkhane kema pADvAnI jarUra che. vyakita duHkha - je avinAzI te che ja paNa te dehamAM pUrAyela-aMdhAyela che te ane sukhane avazya anubhave che, ane jANe che tema mANe che. rUpI thayela che e mukata thAya che ane arUpI bane che. sukha ane duHkha na dekhAtAM hovA chatAM sahu mAne che kemake mana (i) ane mati (buddhi)nI utpattinuM mULa kevala e nija anubhavanI vAta che. paNa duHkhanA kAraNamAM pApa -jJAna ane Atmapradeza che. ApaNI pAse sattAmAM rahela kevala- arthAta dezasevana (bhUla) ane sukhanA kAraNumAM puNya arthAta jJAnanA AdhAre ja mati zrata-avadhi ane mana:paryava jJAna guNusevana (sabhAva-sakAya) rahela che ene jIva jete udbhave che. Ama ApaNI pAse ApaNA nitya vibhAga be che. nathI ane mAnatA nathI. ane chatAMya AzcaryanI vAta eka te Atmapradeza (Atmadravya) ane bIjuM kavalajJAna. je vastu te e che ke pratyeke pratyeka vyakita sarvathA duHkhathI svayaMbhU na hoya tene sarvathA abhAva karI zakAya paNa je mukita tathA anaMta-akSaya-akhaMDa-avyAbAdha evAM svAdhIna svayaMbhU che tene dabAvI zakAya ke AvarI zakAya paraMtu tene ne pUrNa sukhanI icchA rAkhe che. jIvanI A IchA te ja sarvathA abhAva te koI kALe zakya nathI. Ane ApaNe sUya" tenI mekSanI IcchA thaI. Ama jIva mekSane mAnatA nathI paNa ane vAdaLanA udAharaNathI samajI zakIe. jo ke te paNa sthaLa mekSanA bhAvane te Icache ja che. vaLI jIva paramAtmavyakita udAharaNa che. je vAdaLanI utpattimAM sUrya- sUryanI garamI che te ja ke paramAtma tatva-paramAtma svarUpane mAnatA nathI paraMtu paramAtma -vAdaLa sUryane Avare che chupAve che paNa e vAdaLa sUryane yakita jevI nityAvasthA-paramabhAvanI mAMga te rAkhe ja che. abhAva nathI karI zakatA balake sUrya vAdaLa vikherI nAkhe che. A ja jIvanuM ajJAna che ane meha kahe ke mUDhatA (mUrkhatA) jIvanA Atmapradeza, zubhAzubha bhAva ane kAmaNagaMNu te che je jIvane rAga che. maLI kama thAya che. e karma je svayaMbhU nathI tene viga jyAM raga paDe che, jyAM Udhe rAga pAyo che tyAM vairAgya nAza abhAva karI zakAya che ane karmamukata banI zakAya che. karavAne che. je vastu anitya che, baMdhanarUpa che ane baMdhana paraMtu Atmapradeza ke kAmaNavagaNA (je pula paramANu che)ne vaDe duHkha che tyAM vairAgya karavAnuM che ane nahi ke deva-gurukyAreya nAza na karI zakAya. pudagaladravyamanA vaNuM-gaMdha dharma pratye. deva-guru-dharma pratye rAga hoya che te prItinI bhakita -rasa-sparza ane zabda e pudgala dravyanA svAbhAvika guNa che jene kahevAya. deva-guru-dharmanA saMbadhathI-saMgathI kAMi bhegasukha vRtti yudagalavyamAMthI sarvathA abhAva na karI zakAya. ApaNAmAM jAgRta thatI nathI ane tyAM bhogasukha tRpti che nahi mATe arthAta AtmAmAM anityatA pudgalanemittika sAMgika che. te deva-guru dhama pratinI je bhAvanA che te bhakita ke anurAga jyAre pudgalanI anityatA svAbhAvika che. pudagaladravya ane kahevAya. anityatA AdhAra-Adheya che. Ama ApaNI anityatA je pugala saimittika che te Asakita che tyAM rAga che-A rAgane vairAgyathI kADhI "gugalanA nimittane TALIne tene sarvathA abhAva karI zakAya che. vItarAga thavAnuM che. vItarAgatA sAdhya che ane vairAgya sAdhana A pramANe vaLelI anityatAne ane je avasthA rahI che jyAre rAga e AtmAnA mULa vItarAga svabhAvanI jAya che te nityAvasthA-nitya payaya! e nityaparyAya AtmadrazyanA AdhAre che. Atmadravya te nitya che ja paNa AtmAnI vinAzI padArthamAM avinAzInI buddhi karIe teTalI mUDhatA A avasthA je nitya banI gaI enuM ja nAma mekSa ! avasthA ane teTale rAga. vinAzI padArtha prAta vinAzI buddhi sAcI - hAlata-paryAya)nI anityatA e ja duHkha, saMsAra ane tyAre kahevAya jyAre vinAzI pradArtha prati vairAgya thAya ane -dhana che. aruci thAya. aruci karIe te sAcI tyAre ke jyAre nI ' je 50 eka che te vizvamAM hoya ja evI padanI prarUpaNAthI . prati aruci thaI hoya, e vinAzI padArthanI utpattine baMdha bhyAkaraNazAstranI apekSAe "mokSanI siddhi karI. karaNazAstra karIe eTale ke AraMbhane baMdha karIe pachI AraMbha dvArA je karatAMya ApaNA jIvananuM darzana karIzuM te paNa ekSatattvanI parigraha Ubho karyo hoya enuM dAna karIe ane je kAMi gheTuM siddhi sahaja thaI zakaze je svAnubhUti che. Avazyaka rAkhIe tene upaga bhega mATe nahi paNa yoga ' ApaNane baMdhana game che? baMdhanane artha zuM ? baMdhana mATe vairAgyapUrvaka karIe. A pramANene mekSiprAptinI sAdhanAne ane kayAreya gamatuM nathI. ApaNe je duHkha veDIe chIe krama che. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-6-86. prabuddha jIvana rAga chUTI gayA ane vairAgya thaI gayo teTalA mAtrathI vAta patI jatI nathI. vinAzI prati aruci thaI paNa avinAzInI prApti avinAzI vyakitanI prIti-smRti ene bhakita vinA zakaya nathI. vairAgyanI sAthe sAthe avinAzIpadanuM lakSya rAkhavAnuM che ane avinAzI evI vyakitanA zaraNe jaI tenA AdarasatkAra-sanmAna-bahumAna bhakita karavAnA che ene sarvasva gaNI emAM otaprata thaI javAnuM che. avinAzI vyakitane pakaDayA sivAya avinAzI arthAt svarUpanI vAta ke prApti thaI zakatI nathI. avinAzI vyakitane paDavI te bhakitayoga che. jyAre svarUpanuM je lakSya che te jJAnayoga che. ane vinAzI pratinI arUci vairAgya bhAvanA che e tyAgapUrvaka karmayoga che. A bhakitayoga jJAnaga-ane kamaMga e traNe ekSaprAptinI sAdhanAnA pAyA che. traNamAMthI eka hoya te te bIjA bene kheMcI lAve che agara te traNamAMthI eka hoya ane bIjA be na hoya che je eka heya te teya Take nahi, traNamAM kAI ekabIjAnI apekSAe gauNapradhAna hoya paNa traNeya hoya tyAre ja vinAzIthI chUTela, avinAzIthI joDAyela avinAzInA lakSya svayaM avinAzI banI savaMcA baMdhanamukta thai zake. sAMbhaLavuM, jevuM ane anubhavavuM e jIva mAtrane vyavahAra ane cAle che. chevaTe anubhavamAM arthAta vedanamAM sahu sarakhA che mATe anubhavatattvane laIne mokSanI siddhi sahaja che kAraNa ke baMdhana ane duHkha savane pratyakSa che. enI sAme mukita ane anaMtasukha sahaja siddha che. jIva mAtranI mAMga sAcI che paNa mAruM beTa che. jIva mAtranI mAMga sAcI che paNa mathAmaNu beTI che. cAle tyAre avaLA cAlathI sane asat sAthe ane ciddane acidra sAthe joDI AnaMdane sukha:dukha rUpe pariNumAvyo che tene savaLI cAle cAlI cine sata sAthe joDI sukhadu:khanA cakavAne bhedIne saccidAnaMda svarUpane ApaNe sahu prApta karIe ! saMkalanakAra : sUyavadana ThAkaradAsa jhaverI ApaNAM sAmayiko (pRSTha 22 thI cAlu) amIra vagere ghaNI badhI bhASAonAM sAmayike mAne avakA tenI prajA pUratuM maryAdita rahe che. bhAratamAM aMgrejI ke hindImAM pragaTa thatAM sAmayike karatAM gujarAtI sAmayikene avakAza ghaNo ocho rahevAne te dekhItuM che. nAnI paNa saMpanna ane rasika prajA hoya te teTale aMze temAM varka avakAza alabatta jarUra rahe. pitAnAM rasa ane rUcine lagatAM ghaNubadhAM sAmayike pragaTa thatAM hoya tyAre sArA ane saMpanna vAcake paNa temAMthI pasaMdagI. karavAnI rahe che. vAMcavA mATe kula samaya ane lavAjamanI kula rakama pitAne keTalAM piSAya che te vaiyakitaka dhoraNe ja nakkI thAya. poSAya chatAM samaya na hoya athavA samaya hoya chata ! SiAya nahi ema paNa bane. keTalAkane mATe samaya paNa na hoya. ane piSaya paNa nahi evI sthiti hoya che. samaya hoya, SiAya ema hoya ane chatAM pramAdane kAraNe paNa keTalAka loko. sAmayika tarapha abhimukha banatA nathI. gaMbhIra ane vidrogya sAmayike te duniyAmAM badhe ja ochAM vaMcAvAnAM. sAhityika gaMbhIra sAmayike vAMcanArA sAhityakAra, adhyApake, zikSake ke anya keTalAka sAhityarasikAnI ApaNA dezamAM vartamAna samayamAM evI Arthika sthiti nathI ke teo badhAM sAmayike. mATe paisA khacI zake. eTale puratakAlayamAM jaI vAMcI levAnI athavA bheTa nakala meLavavAnI vRtti vizeSapaNe pravate e dekhItuM che. chellAM keTalAMka varSothI kAgaLanA bhAva tathA mudraNukharca" jhaDapathI vadhatAM jAya che. lekhakane ApavAnA puraskAranI rakama vadhatI cAlI che. (sabhAge puraskAranI apekSA vagara lakhanAra lekhakanI saMkhyA haju gujarAtamAM ThIka ThIka che.) anya pakSe sAmayikenA lavAjame, lekanA khisarAne piSAya ethI vadhu, rAkhavAnuM paravaDe tema nathI. jAherakhabara paNa sArI lAgavagada: vagara sahelAIthI maLatI nathI, kAraNa ke sAmayikone phelAve dainike ke sAptAhike jeTaluM heta nathI. pariNAme Arthika vyavasthAnI samasyA e badhAM sAmayikAnI eka moTI samasyA. hoya che. e enI jIvAdorI che. e ke tyAM sudhI sAmayika TakI zake. mAtra grAhakanAM lavAjama upara Arthika daSTie pagabhara thavAnuM ke kamANI karavAnuM sAmayike mATe saraLa nathI. denika mATe paNa jo e adharuM hoya te sAmayikenI te vAta ja zI karavI? sarakhuM lavAjama hoya ane pAMca-paMdara hajAranI grAhakasaMkhyA hoya te kadAca kedaka sAmayika jAherakhabara vagara TakI zake te TakI zake. paraMtu tema banavuM paNa bahu saraLa nathI. vAcakene ochA lavAjamanI Teva pADI devAmAM AvI che evI phariyAdamAM paNa keTaluM satya che te prazna che. vAstavika Arthika paririthatine abhyAsa karavAthI e vize sAcuM tAraNuM kADhI zakAya. keTalAMka sAmAyike pAse Arthika vyavasthA sArI heya che. paNa lekhanasAmagrInI kheMca ene dareka ake paDe che. evI sAmayike pachI januM-navuM chApe rAkhe che. anya sAmayikomAMthI arNavIkAra vinA utArI le che. kayAreka tAM, jene gujarI. sAbhAra svIkAra * mane kema vIsare re ? le. nArAyaNa desAI : DemI sAIjha pRSTha--24 kiM. rU. 30/* grAma navaracanA le. mehana parIkhaH DemI sAIjha-pRSTha-220 kiM. rU. 30/* grAmavikAsanI TeknolojI pra. le. mehana parIkhaH Dema sAIjha-pRSa-23ra kiM. rU. 30/* bAlavADI bhAga-1 ane 2 :-- le. jugatarAma dave - DemI sAIjha. pRSTha 23+2para : - * baMnenI kiMmata rU. 60/* uparanAM badhAM ja puratAnI prakAzaka saMsthA- . bAlageviMda prakAzana gAMdhI mArga, bAlA hanumAna pAse, amadAvAda-380001. " Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prata jIvana -bayAne be-traNa dAyakA thaI gayA hoya evA lekhakanI kRtio paNa jANe navI lakhelI hoya tema chApe che. lekhakanA nAma AgaLa "vargastha' je zabda paNa hetupUrvaka mukAta. nathI ke jethI ajANyA vAcakane khabara paDI jAya ke A jUnI kRti che. paraMtu AvI rIte jUnI mUDI upara -vyApAra lAMbe samaya cAlI zakatA nathI. je sAmAyika pratyeka ake navI rasika, ucca guNavattAvALI maulika sAmagrI ApavAne puruSArtha kare che e sAmayika Arthika Teke meTo hoya te sAruM nabhI zake che, jemAM sAruM sthAna jamAvI sAmayike mATe, vizeSata: sAhityaka sAmayike mATe bahu pratsAhaka vAtAvaraNa nathI. enAM ghaNuM kAraNe che. sArAM sAmayika nathI cAlatAM enAM anya keTalAMka kAraNo sAyayikane pakSe paNa che. badalAtI jatI paristhitimAM sau keIe vAstavikatAne sahajapaNe svIkAra karavA sAthe vadhu jAgRta thavAnI jarUra che. niSThApUrvaka karelAM sArAM kAryo eLe jatAM nathI; jAya te AtmasaMzodhana karavuM joIe. -ramaNalAla cI. zAha saMdha samAcAra AMtararASTrIya vyAkhyAnamALA khyAnamALA : saMdhanA pramukha De, ramaNalAla cI. zAha ane emanAM patnI che, tArAbahena zAhane julAI-ogasTane amerikAkeneDAne atirarASTrIya vyAkhyAnamALAne kAryakrama ekabaranavembara athavA 1987 nA eprila-me-jUna upara mulatavI rahevA saMbhava che. * maMtrIo je sAmayike viziSTa vargane mATe vidvattApUrNa, adharA pAkSiArSika lekha chApatuM hoya teno phelAvo bahoLo na hoya te svAbhAvika che. evAM sAmayike yunivarsiTIo, saMzodhana kendro ke anya saMsthAo dvArA cAle te ja nabhI zake. evAM sAmayike janasAmAnya sudhI pahoMcavAnI apekSA rAkhe ane * bruichI na pahoMce tyAre kAne doSa kADhe che. te yogya nathI. jAherakhabara ke dAna lIdhA vagara sAmayika calAvavuM e Adarza sthiti che. ethI poSaNa karanArAone sIdho ke ADakataro prabhAva enA taMtrIonI vicArasaraNI upara paDavAne kayAreya saMbhava na rahe. sarakArI sahAyathI ke sarakArI jAheraabaranA TekAthI cAlatAM sAmayike sarakAra viruddha lakhavAnuM sAhasa bahu na karI zake. prAmANika vicAre vyakata karavAmAM kayAreka tene jokhama lAge. dharmAcAryonI sahAyathI ke keTalAMka TrasTa ke zreThionI hAyathI cAlatAM sAmayike temanI viruddha lakhavAnI bahu himmata na kare. paraMtu patrakAranAM vANI-svAtaMtra upara ethI tarApa paDe che. bIjI bAju jAherakhabara vagara sAmayika calAvavuM lagabhaga duSkara jevuM gaNAya che. meTAbhAganAM sAmayika jAhera babaranA Teke cAlatAM hoya che. Adarza nahi paNa madhyama mArga "apanAvIne teo nabhatAM hoya che. kayAreka temAM piSaNa karanArAo pratyenI khuzAmatabharI dRSTi paNa dekhAI Ave che. jAherakhabara vinA ekalA vAcakavarganA sahakArathI arthAta lavAjamanI ghaNI meTI rakamathI sAmayika calAvavuM atyaMta muzkena che. prayoga karavAthI tenA pariNAme joI zakAya che. grAhake meLavavA mATe paNuM pachI valakhAM mAravA paDe che ane lavAjama meLavavA mATe grAhakenI khuzAmata karavAno vakhata Ave che. zeraholDaranI jema ke tyAre ja potAnA sAmayikane nabhAve, jyAre enI annasthAmAM ane lekhana sAmagrImAM temane avAja kAyadesara zahoMcate hoya. paraMtu evI paristhitinuM nimaNu saraLa nathI. je sAmayiko kaIkane kaI saMsthAnA upakrame pragaTa thatAM hoya che te sAmayika saMsthAnI Arthika saddharatA hoya tyAM sudhI pragaTa thayA kare che. samaye samaye enuM taMtrImaMDaLa tradalAya che. evAM sAmayike sAjA-mAMdAM rahe che, te paNa tenI -AvaradA meTI leya che. Arthika saddharatA hoya te ene kAvanArA kAIkane kaIka maLI rahe che. enI grAhaka saMkhyA braNI ochI hoya te paNa ene aca AvatI nathI. "buddhi prakAza, "phArbasa. trimAsika", "prabuddha jIvana' vagere haju paNa cAlyA kare che. AvAM sAmayikane pitAnI saMsthAkIya arthAta te rahevAnI ja -gujarAtI prajA pramANamAM samRddha hovA chatAM gujarAtI haradvAra-kuMbhadazana' aMgeno vArtAlApa 'saMgha'nA upakrame zanivAra, tA. 7mI jUna, 1986 nA. sAMjanA pAMca vAge zrI zailezabhAI mahAdevIyAne haradvAra-kuMbhadana, 1986 agene vArtAlApa paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha, 385, saradAra vI. pI. roDa, rasadhArA ko. opa. sesAyaTI, bIje mALe, vanitA vizrAmanI sAme, muMbaI-400004 madhye yojavAmAM Ave che. A prasaMge kuMbhameLAne tAdaza citAra ApatI 100 jeTalI raMgIna slAiDa paNa batAvavAmAM Avaze. pravacana pachI praznottarI paNa raheze. saune samayasara padhAravA bhAvabharyuM nimaMtraNa che. subodhabhAI ema. zAha ke. pI. zAha saMjaka pannAlAla ra. zAha maMtrIe * Aphatane yuga * * (pRSTha 31thI cAlu) lIdhe che. ApaNe tyAM zIkha AtaMkavAdIo je mAgaNI mATe jevuM adilana calAve che tevuM ja zrIlaMkAmAM tamiLa trAsavAdIo karI rahyA che. khAlistAna ane tamiLa IslamamAM khAsa karaze taphAvata nathI. A trAsavAdIo sAme zrIlaMkAnI sarakAre zarU karelI lazkarI kAravAImAM aneka nirdoSa tamiLee jAnamAlanI tArAjI veThavI paDaze te kharuM che. paNa game teTalI zAMtisabUrI jALavyA chatAM ApaNe. paNa chevaTe. lazkarI pagalAM bharavAM paDyAM hatAM te bhUlavA jevuM nathI. alabatta, AvI saMkula samasyAo kevaLa lazkarI kAravAIthI ukalI zaktI nathI ane chevaTe rAjakIya samAdhAna sAdhavuM ja paDe che; paNa prAthamika pagalAM tarIke baLaprayoga karavAnuM jarUrI dekhAtuM heya te karavAmAM kazuM khoTuM ke kharAba thayuM gaNAya nahIM. . Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-86 prabuddha jIvana T (anusaMdhAna pRSTha. 32thI cAlu) Aphatane yuga ane 1966nI jema A vakhate paNa A savAla ubhA karavAmAM marAThIbhASIoe AgevAnI lIdhI che. kahApuramAM maLelI virodha pakSanI pariSadamAM belagAMva-nIpANIne mahArASTramAM kheMcI ANavA mATe A ja (pahelI jana)thI satyAgrahane AraMbha karavAne TharAva thaye che. A satyAgraha moka rAkhavA mATe karNATakanA mukhya pradhAna zrI rAmakRSNa hegaDenI vinaMtI kare mAravAmAM AvI che. mahArASTrIya samAjanI lAgaNI A bAbatamAM ghaNI ALI che. paNa temanA dAve joIe te saddhara nathI. belagAMva ane tenI AsapAsanAM gAmaDAMomAM marAThIbhASI lokonI saMkhyA ThIkaThIka meTI che ane AvatA varasathI marAThI zALAomAM kannaDa bhASAnuM zikSaNa pharajiyAta banAvavAmAM AvyuM che tenI sAme leke ukaLI UThayA che. paNu mahArASTramAM paNa bina-marAThI vidyAthIoe marAThI pharajiyAta bhaNavAnuM hoya che bhASAkIya rAjyacanAnuM A anivAryuM pariNAma che. kannaDa samitinA puttappA joDe belagAMva myunisipAliTInA sabhAsadee je vartAva karyo te kaI rIte vAjabI karAvI zakAya tevuM nathI. belagAMvane prazna 1956mAM Ubho thaze. jUnA muMbaI rAjyane A vistAra karNATakane sepavA mATe rAjya punarracanA samiti (S.R.C.)e rAva karyo. 1956 pachI A savAla satata ukaLato rahyo ane carcAo satyAgraha adalane cAlyAM hatuM. chevaTe mahArASTrIya AgevAnanA ati AgrahanA kAraNe ane karNATakanA AgevAnonA sakhata virodha chatAM mahAjana paMcanI nimaNuka karavAmAM AvI. A paMca je kaMI cukAdo Apaze te baMne pakSo vinAvirodhe pUrepUre svIkArI leze tevI AgotarI kabUlAta nijalaMgappAe karAvI lIdhI hatI. pheMsale mahArASTranI viruddhamAM AvyuM. have A kabUlAta pheka karIne pharI jhaghaDe zarU kare te vAjabI nathI ane mahArASTranA hitamAM paNa nathI baMne pakSakAronI saMmati vagara A jhaghaDe pharI upADavAne kaI pAyo ja rahyo nathI ane karNATaka te A bAbatamAM vAta karavA paNa taiyAra nathI. ame mahArASTramAMthI kAnaDI zALAo baMdha karI daIzu ane kannaDabhASIone hAMkI kADhazuM tevI dhamakIo keTalAka umrapaMthI daLoe ApI che; paNa AvuM karavAmAM te mahArASTrane pitAne ja paga kapAI jAya ane belagAMva te che tyAMnuM tyAM ja rahe. vaLI trIsa varasanA jUnA jhaghaDAmAM marAThI yuvApeDhIne khAsa kaze rasa rahyo hoya tevuM dekhAtuM nathI. ApaNe tyAM dareka rAjyamAM bhASAkIya laghumatIo hoya ja che tethI karNATakamAM marAThIbhASIonI laghumatI hoya tenAthI asvastha thaI javAnuM kAraNa nathI. mahArASTramAM gujarAtIo ladhumatI tarIke jIve che ane pitAnI AvaDatathI tAgaDadhinnA kare che. adolana karaverA sAmenuM AMdelana nathI, paNa amuka prakAranA karaverAne virodha che. karaveza udharAvavA mATe arthazAstrIoe keTalAka niyame TharAvyA che. vero vAjabI hovuM joIe.. tenI ugharANI ke vasUlAtamAM karadAtAone ochAmAM ochI agavaDa paDavI joIe ane jeTalo vero ugharAvavAne heya temAMthI ghaNokhare sarakArI ke myunisipAliTInI tijorImAM paheca joIe. ekAya bharavAmAM samaya ane zakitanI jabaradasta barabAdI thAya che ane chUTAchavAyA patharAyela, saMkhyAbaMdha vasUlAta kendro para dekharekha rAkhavAnuM zakaya nathI.. lokoe jeTalo kharca kare paDe che tenA pramANamAM bahu echa nANuM sarakArI kacerImAM pahoMcI jAya che. AkAzama : uDatAM paMkhIo ke jaLamAM taratI mAchalIonAM pagerA maLatAM. nathI, tema ekaTrayanAM ugharAvelAM nANunAM pagalAM thaI jAya. tyAre joI paNa zakAtAM nathI. eka yanAbUdInuM AMdolana vAjabI che, paNa nakAratmahovAthI ekAMgI-adhUruM che pANI-saphAI -vAhana- vIjaLaT. jevI ati Avazyaka sevA bajAvanAra myunisipAliTI-paMcAyate - pAse AvakanAM sAdhune atizaya TAMcAM che. okaTroya loko mATe agavaDakAraka ane ugharAvanAra mATe bina-naphAnA dhaMdhe che tethI ekaya avaijJAnika che; paNa tenI avejIma lagabhaga ATalI ja rakama ApatA anya verAnA sUcana paNa vyApArIoe ja sarakAra samakSa rajU karavA ghaTe che. bhAratanI jema duniyAmAM paNa aneka samasyAo uphaLa: caDI che temAM dakSiNa AphrikA ane zrIlaMkA joDe ApaNe ADakatarI ke sIdhI rIte saMkaLAyelA chIe. dakSiNa AphrikAnA Arthika tathA rAjakIya jIvana para pakaDa jamAvI beThelA deDheka Taka jeTalA gera vasAhatIo nevuM TakAnA sthAnika AphrikAvAsIone narakanI AgamAM zekI rahyA che. AvA zeSaNa ane anyAya sAme - sazastra pratikAra karavA mATe sthapAyelI Aphrikana nezanala kesanAM mathake paDezI rAjya-jhAMbiyA, jhimbAble, beTasvAnA -mAM. sthapAyAM che. tenA para dakSiNa AphrikAe havAI tathA lazkarI dhADa pADIne tArAjI phelAvI che. dakSiNa AphrikAnI sarakAra sAme duniyAbharamAM roSa ane tiraskAranI lAgaNI phelAyelI che. paNa Arthika nAkAbaMdhI karIne tenI sAna ThekANe lAvavAnI rAva: gAMdhInI hAkala avyavahAru che. yuropa-amerikAnA gorAe jAte. ja evadhatA pramANamAM raMgalI che ane dakSiNa AphrikAna aDhaLaka khanijasaMpattine lAbha lIdhA vagara temane cAlavAnuM nathI. humalAne bhega banelAM rASTra pratye ApaNane kharekhara sahAnubhUti hoya ane dakSiNa AphrikAnI sarakAranI sAna ThekANe lAvavI hoya te A laData calAvI rahelA lokone zastrasahAya ApavI joIe. ApaNe gayA varasathI hathiyAronI nikAsa karatA thayada: chIe tethI AvI madada ApavAnuM ApaNu mATe azakaya thI.. paNa zrIlaMkAnA gUcavAyelA samAjamAM avI madada ApavAnuM zakya nathI, tamiLailamanI sthApanA mATe laDI rahelA tamiLabhASIo bhAratIya havAnA kAraNe ApaNane temanA pratye sahAnubhUti hoya te svAbhAvika che. paNa zrIlaMkA jevA TacUkaDA, rASTranA TukaDA thAya tevI A mAgaNI bahu vAjabI nathI. vaLI adalanakArIoe lAMbA samayathI trAsavAdane Azare ? (vadhu mATe juo pRSTha 30 upara ) eka yanAbUdI aMge sarakAra para dabANa lAvavAmAM gujarAtanA vyApArIone maLelI saphaLatAthI prerAIne mahArASTrabharamAM saMkhyAbaMdha vyApArI saMe pADelI haDatALe jabaradasta sALatA meLavI che. A adilina mahadaaMze vAjabI che. sarakAra (yunisipAliTI)ne karaverA ugharAvyA sivAya cAle nahIM. ane vadhAre sevA-savalate joitI hoya te vadhAre karaverA bharavA mATe nAgarikoe sajja rahevuM joIe, paNa ekaTroya sAmenuM Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 2 - prabuddha jIvana tA. 1-6-6 Aphatane yuga 8 nagInadAsa saMghavI mANasanI jema rASTranI jiMdagImAM paNa evA Attaga ribere sAhebanI AvaData ane baranAlAjInI rAjakIya AvatA hoya che ke jyAre AkhuM AkAza sAmaTuM tUTI paDatuM pakaDanAM saMmizraNathI paMjAbane prazna gunAkherInI samasyA maTIne hoya ane bhayamAMthI bhAlAM UThe tema najara nAkhIe tya rAjakAraNane prazna banI gayuM che ane dhArmika jhanUnane lAbha Ata ane Aphatane mahAsAgara ja ghUghavate dekhAya. bhArata laIne baranAlajIne uthalAvI pADavAnA prayAsa cAlI rahyA che. mATe atyAre A koI A ga cAlate have joIe; akAlI daLanA dhArAsabhyamAM ane kAryavAhaka samitimAM bahumatI paNu AvA kaTIkALe je rASTra dhIraja ane hiMmatathI baranAlajInI bAjue hovAthI temane uthalAvI pADavAnuM zakaya paristhitine sAmane kare te jItI jAya che. nathI. pitAnA bahumatI TekedArone hoddAnA guMdarathI baranAlAjIe ApaNI sauthI moTI ane ThIkaThIka jUnI kahI zakAya tevI khurazI joDe evA sajajaDa cITakADI dIdhA che ke teo - samasyA paMjAbanI che. chellAM cAra varasathI satata saLagI rahele sAmI bAjue javA mATe sake tema nathI. dhArAsAmAM A dAvAnaLa haju Tharyo nathI eTaluM ja nahIM paNa karavAnI phUTa paDI che ane "73 akAlI dhArAsabhyomAMthI 27 amArI nizAnIo paNa dekhAtI nathI. thoDA vakhata mATe zamI gayelI joDe che" te dAvo prakAzasiMgha bAdala ane amaradarasidhe - vAge tevI AtaMkavAdI pravRttio pharIpharIne bhabhUkI UThe che karyo che. pakSapalaTavirodhI kAyadA pramANe eka tRtIyAMza akAlI mane aneka nirdoSa mANase me tane moDhAmAM erAI jAya che. daLanA 73mAMthI 25 dhArAsabhya chUTA paDe te TakI zake. A cAra varasamAM paMjAbIo ane ApaNe sau evA rIDhA paNa AmAMthI eka paNa ochA thAya te temaNe badhAe dhArAthaI gayA chIe ke have khUnAmarakI ane lUMTaphATanA samAcAra sabhAnI beThaka gumAvavI paDaze. bIjI rIte kahIe te prakAzana cara kevaLa najara pheravI laIne pUruM vAMcavA mATe aTakayA vagara siMdhajIne AdhAra traNa dhArAsabhya para che ane baranAlA gaLa cAlatA thaIe chIe. game tema karIne temane khecI jAya te bAdala sAheba tInapattIne paMjAbanAM . sarvocca polIsa adhikArI juliyasa riberee A jugAra hArI jAya. balavaMtasiMghe te jAhera karyuM che ke A -tAjetaramAM kahyuM che tema, AtaMkavAdane samULa bhUMsI nAkhavAnuM sattAvIsamAMthI sAta amArI joDe AvI gayA che. sAmasAmI kAma capaTI vagADatAmAM bajAvI zakAya tevuM saraLa hotuM nathI gALAgALI cAle che; paNa kharAkharIne pheMsale AvatI kAle (bIjI ane kevaLa polIsa pagalAMthI trAsavAda DAmI zakAtuM nathI. chatAM jUne maLI rahelI vidhAnasabhAnI beThakamAM thaI jaze. baranAlAjInA -je jhaDapathI trAsavAdIo jhaDapAtA jAya che ane ThAra thatA pakSamAM mAtra 46 sabhAsade hovA chatAM temane uthalAvI zakAya jaya che te jotAM AtaMkavAdane bahudhA nAthI levAmAM lAMbe samaya tema nathI kAraNa ke virodha pakSe beThelA 3ra koMgresI sabhya lAgavAne nathI tevuM lAge che. temane Take ApI rahyA che. A beThakamAM spIkara ravidara baranAlAe jatA sApha karavAnuM prAyazcita karavuM paDyuM siMdhane ghaDelA thaI javAne che kAraNa ke temanI hakAlapaTTI te bina-zIkhe mATe eTaluM coMkAvanAruM che ke tenA nAnAmeTA mATe TharAva mukAI gayA che ane bahumatI dhArAsabhyoe pheTA dezanAM tamAma akhabAromAM pragaTa thatA rahe che. mAstara temane hAMkI kADhavAnuM TharAvI lIdhuM che. tArasidhe ane saMta phattehasiMdhe paNa laMgAranAM ThAmaDAM ghasavA akAlI daLamAM phUTa paDe ke na paDe, paMjAbI samAjamAM te paDyAM hatAM. AvA kAmathI zIkha samAjamAM AgevAnuM mana phUTa paDI ja gaI che. mAraphADa ane lUMTaTathI vAja AvI ghaTatuM nathI, paNa UlaTuM vadhe che. megala jamAnAthI zIkha saMpra gayelA ane dahezatathI satata phaphaDI rahenAra lagabhaga 2400 dAya sarakAra virodhI paraMparAmAM poSAye che ane dharmasthAnomAM sara jeTalA paMjAbI hiMduo hijarata karIne hariyANAmAM cAlyA karI dakhalagIrI sAme zahIdInI praNAlI che. zIkha tarIke aMgata rIte gayA che. A hijarata kAmacalAu che ke kAyamI che te bAbatamAM zikSA bhegavIne paNa baranAlAjIe pitAnI sarakArI pharaja UlaTasUlaTA hevAla maLe che; paNa temane pAchA ANavA bUAvI che ane bajAvavA mATe paMthanI maMjUrI paNa meLavI mATe mukhya pradhAna prayAsa karI rahyA che. paMjAbane jhadhaDe lIdhI che. suvarNa maMdiramAMthI tathA anya aneka gurudvArAmAMthI akAlIo ane sarakAra vacce maryAdita rahe tyAM sudhI jokhamI AtaMkavAdIone hAMkI kADhavAmAM AvyA che eTaluM ja nahIM ? nathI, paNa A Takkara zIkhe-hiMduo vacce kI Takkara banI zaNa have tamAma gurudvArAmAM polIsa berokaToka AvanajAvana jAya te paMjAbI samAja veraNacheraNa thaI jAya. alaga dharmo karI zake tevuM vAtAvaraNa pedA thayuM che. jhanUnI mANasenI vAta hovA chatAM gujarAtamAM jaine ane hiMduo TI-beTI ane ja che, paNa sAmAnya zIkha Aje A pagalAnuM vAjabIpaNuM dhaMdhA-dhApAnA saMbaMdhathI sajajaDa saMkaLAyelA che tevuM ja vIkArate thayuM che. tethI 1984mAM oparezana yu sTAra vakhate paMjAbamAM zIkhe ane hiMduo vacce che. - je thayuM te 1986 nA eprilanA polIsa praveza vakhate thayuM nathI, have polIsa dakhalagIrIne deza sarakAra nahIM paNa AtaMka baramAMthI khavIsa ubhe thAya tema belagAMvane savAla -nAdIo para DhALavAmAM Ave che. gurudvArAmAMthI Azraya ane daphanAvI devAyA pachI vIsa varase pharI dhadhakArA karavA lAge che. hatalAbha maLatA baMdha thAya te AtaMkavAdIo mATe TakI rahevAnuM -vadhAre muzkela banI jAya. : (anusaMdhAna pRSTha 31 upara), ", * * * * zika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzanuM sthaLa : 385, saradAra vI. pI re, muMbaI 400 004. Te. naM. 350296 : mudraNasthAna : ka prinTasa', jagannAtha zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - 400 004. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH. By / Soutb 54 Licence No. : 37 baddha jIvana prabuddha jaina'nu navasaMskaraNa vaSa6:48 aMka: 4 muMbaI tA. 16-6-86 chuTaka nakala rU. 150 vArSika lavAjama rU. 30/ - muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradezamAM era meIla $ 20 X 12 sI meila 1 15 8 9 taMtrI : ramaNalAla cI. zAha AkAza kama tA kALI cArI dAra kALAM nANuno kakaLATa ApaNA dezamAM zikSaNanA kSetramAM ke dharmanA kSetramAM mANasane mATe pitAnuM astitva kevI rIte TakAvavuM e moTo kALAM nANAMne vyavahAra thAya che te sAme yuvAvargane Akroza prazna thaI paDe. sadbhAgye ApaNA dezamAM haju paNa evA vakhatevakhata pragaTa thAya che. asakhya mANase che je vadhu kamAvavAnI lAlacamAM na paDatAM duniyAnA tamAma dezomAMthI kula rakamane AMkaDAo tathA pitAnuM sAduM, pavitra, pramANika jIvana jIve che. TakAvArInI dRSTie kALA nANune sauthI vadhu vyavahAra AjanA Akroza karanAra yuvAnoe jAtane prazna kare ApaNA bhArata dezamAM thAya che. pAkistAna, baMgalAdeza, nepALa, joIe ke pitAnA ghara kuTuMbamAM te kALAM nANuni vyavahAra keTalAka AphrikI deze, IrAna, IrAka vageremAM paNa kALAM nathI thatuM ne ? pitAnA pitA ke dAdAe kacerI dvArA ke nANuMne vyavahAra ghaNe thAya che. paraMtu bhAratamAM te eNe dANacorInI vastuonI levaDadevaDa dvArA ke jugAra, saTTo mAjhA mUkI dIdhI che. maTakA ke anya gerakAyade vepAra dvArA meLavelI saMpattinA bIjA vizvayuddhanA samayathI cIjavastuonI achata ane pite vArasadAra ke bhAgIdAra banyA nathI ne ? jyAM pitAne aMkuza tathA niyamone kAraNe vadhu pracalita banelI kALA prabhAva paDe ema che evA mitro, sagAMsaMbaMdhIone bajAranI praNAlikA svataMtra bhAratamAM baMdha thavAne badale vadhu bahekI. teo keTaluM samajAvI zake che? bhaviSyamAM potAne garaja paDaze gAMdhIjInI vidAya pachI te krame krame enI zarama paNa ochI tyAre athavA lAcArI bhegavavI paDaze tyAre athavA taka maLaze thaI gaI. kALAM nANAMnuM lagabhaga samAntara arthatatra thaI gayuM. jyAM Abha phATayA jevI sthiti che, tyAM kALAM nANuM mAne tyAre kALAM nANuM sAme teo keTaluM jhajhumI zakaze? pote yuvAne Akreza araNyarudana jevo banI jAya che. brealk thavAnuM pasaMda karaze, bend nahi thAya ema kasayuvAnone Akroza sAce che, jarUrI che, paNa te zikSaNa TInI paLe keTalA kahI zakaze ? yuvAnanA Akrozane utArI ane dharmanA kSetra pUratuM maryAdita na rahevuM joIe. zikSaNa pADavAne ahIM Azaya nathI, paraMtu vAstavika paristhitinI ane dharmanAM kSetre pavitra che mATe ene kALAM nANuthI na viSamatA keTalI badhI gaMbhIra che te tarapha IzAre karavAne abhaDAvavA joIe, e vAta taddana sAcI che. paNa maryAdita che. kALAM nANuM apavitra che ane jIvana pote keTalAka arthazAstrIonA aMdAja pramANe bhAratamAM roja pavitra che mATe jIvanane kALA nANathI na abhaDAvavuM joIe pacAsa karoDa rUpiyAthI vadhu nANuM kALAM nANuM tarIke utpanna evuM spaSTa vizALa darzana na hoya ane te Agraha na hoya thAya che. AvakaverAnI cerI, AyAta ane nikAsanAM inveIsamAM te ekagI Akroza bahu sakriya nahi banI zake. vadhu ochI rakama darzAvI karAtI videzI hUMDiyAmaNu cerI vaLI jemanI pAse karapAtra Avaka nathI hotI evA vagere sauthI vadhu vyApaka che, pradhAne, amaladAre, keTalAka bhAvanAzIla yuvAnane AkAza AvI bAbatamAM abhinetAo, dAkatare, vakIle udyogapatio, vepArIo, vadhu sateja hoya che, paraMtu karapAtra Avaka thatAM ane jamIne ane makAnonA mAlike, bilDare, pilIse, vadhatAM aneka yuvAne vAstavika paristhiti sAme jhukI keperiTaze ema samAjanA ghaNA badhA vargomAM kALAM nANAMnI jAya che. AjhAdI vakhate ghara - kuTuMbane bhoga ApanAra, levaDadevaDa moTA pAyA upara cAle che. mAtra kacerInAM nANune jela jIvana gujAranAra, AjIvana khAdI paheravAnI pratijJA lenAra kALAM nANuM kahevAM e adhUrI vyAkhyA che. javAM jyAM paisAne asaMkhya yuvAne e pachIthI vyavasAyamAM jhaMpalAvatAM kALAM nANune gerakAyade vyavahAra thAya che te tamAma kALuM nANuM che. ethI vyavahAra ni:saMkeca karye rAkhe che. TheTha javAharalAlajInA ja AgaLa jaIne ema kahI zakAya ke anautika rIte meLaveluM samayathI vartamAna samaya sudhI khuda sarakAre japradhAne, amaladAre, tamAma dhana kALuM nANuM che. AvI vyAkhyA bAMdhyA pachI jenI karmacArIo vagere kAyadAo ane aMkuzo dvArA, lAMca rUzvata dvArA pAse dhana che evI keTalI vyakitao hakapUrvaka kahI zake ke te paririthati eTalI viSama karI nAkhI che. keTalAye prAmANika saMpUrNapaNe zuddha che? kAjaLanI koTaDI ke kelasAnI vakhAramAM Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-6-6 prabuddha jIvana , . . . . . . . . . . . . 34 kAma karIne khA rahevA jeTaluM e agharuM che. marijade, dhamaMrathAnake bAMdhavAmAM ema savaMtra keI kSetra evuM na " pate je jIvana jIve che emAM sIdhe ke ADakatarI rahyuM ke jyAM kALAM nANuM na vaparAtAM hoya. anIti ke bhraSTatAne aMza AvatuM nathI ema prAmANikapaNe A paristhiti zuM Ama ja cAlyA karaze? zuM ene, keTalA lake kahI zakaze? rastA para paDeluM chANa rAjyanI aMta nahi Ave?- e prazna thAya e svabhAvika che. meTA, mAlikInuM gaNAya. evuM chANa lAvI patnI enA chANAM banAvI, bhAganI prajA jyAM sudhI garIba che ane raheze tyAM sudhI bhraSTAcUlAmAM saLagAvI rasAI karavAmAM vApare paraMtu te rasoi khAdhA cArane dUra karI zakAze nahi. garIbI ane lAcArI eka pakSe ane pachI puNiyA zrAvakane sAmAyikamAM asamAdhi thAya evI anya pakSe sattAnI ane vadhu dhanavaibhavanI lAlasA jayAM sudhI asamAdhi Aje keTalAne thAya che? haze tyAM sudhI eka nahi te anya prakAre anatika nANa. kALuM nANuM bhAratamAM sarvatra vyApI gayuM che, eTale ke vyavahAra cAlyA karavAnuM. bIjAM pacAsa-se varSe paNa paristhiti eka varga ke vyakitane AMgaLI cIMdhIne deSa divAne artha bahu sudharI nahi hoya ema atyAranA saMjogo jotAM lAge che. keTale te eka moTo prazna che. AMgaLI cIMdhanAra pate enAthI kALAM nANAM ane bhraSTAcAra bhAratanA lekamAM ragaragamAM vyApI para che ke kema te eNe potAnI jAtane ja pUchavuM joIe. gayela che ene rAterAta kADhavAnuM saraLa nathI. kadAca eka rIte eka bAbatamAM eNe anIti nahi karI hoya kALuM nANuM e have rojana vyavahAra thaI gayA che. enuM te bIjI rIte bIjI bAbatamAM anIti karI haze. kSetra eTaluM vyApaka banI gayuM che ke kALAM nANAMnI vAta karatAM mANasanI vAsanAone, IcchAone keAI aMta nathI. dhana, ke ene vyavahAra karatAM have koIne zarama AvatI nathI, dhAnya ke sukhasagavaDanI cIjavastuo bIjAnA bhAge paNa muMbaI, dilhI, madrAsa, kalakattA, haidrAbAda, beMgalora, mANasa vadhu ekatra karavA lalacAya che. vepAra dhaMdhAmAM uttarottara amadAvA vagere meTAM zaheranA keTalAya pratiSThita vepArIo vadhu kamANI kema karavI ane potAnI be cAra peDhInAM saMtAnone ane udyogapatione tyAM AvakaverA, vecANavera, kasTamsa, nizcita kema karI devA e mANasanuM sahaja lakSaNa che. pari- ekaI. ekasAIjha vagere khAtAonI vakhatovakhata eTalI grahavAdI manuSya e mATe bIjAne anyAya karatAM acakAtA nathI. badhI dhADa paDelI che ke have pitAne tyAM dhADa paDe te zarama ke sarakhI arthavyavasthA vagara rAjya vyavasthA TakI na zake. mANase A saMkecane viSaya rahyo nathI, balake keTalAkane mATe te te gauravane bane vyavasthAne AdhIna rahI pitAnI jIvana-vyavasthA goThavavI viSaya banI gayo che. kALAM nANAM mATe sarakAre vakhate vakhate paDe che. rAjya calAvavA mATe sainike, polIsataMtra, nyAyataMtra, jAhera karelI vaichika yojanAone hajAre ke lAkho zrImatie karaverA ugharAvanAra taMtra vagere mATe sarakArane pUratA pramANamAM lAbha lIdho che. kALAM nANAMnuM samAMtara arthataMtra ekAda paisAnI jarUra rahe. rAjyanA aMgarUpa lake-nAgarika-vecchAe janAthI samApta thAya evuM nathI. prati samaya, pratikSaNa sAmethI vagara mAge sarakArane paisA ApI jAya ane te kALAM nANunuM utpAdana cAlyA ja kare che. sarakAranA pUratA pramANamAM hoya evI manuSyanI prakRti nathI. kaDaka kAyadAo sAme kALAM nANAne sapheda kema karavA mATe karaverAnA keka kAyadA karavA paDe che. kAyadA vadhu paDatA enI kAyadesaranI yuktio vakIle zedhI Ape che. kaDaka thAya eTale mANasa temAMthI chaTakavAne vicAra kare. jema Ama paNa sarerAza bhAratIya mANasanuM bhejuM yukita-prayukiH chaTakavAnA vadhu banAva bane tema karaverAnA kAyadAo vadhu kaDaka zodhavAmAM pahelethI phaLa 65 rahetuM AvyuM che. paristhiti jayAre bane. karaverAnI maLelI rakama sarakAra kayAreya dharAya nahIM. jana AvI adhama kaTie pahoMcI hoya tyAre kAyadAthI jeTaluM kAma jIvananI pragati mATe game teTalA nANuM eAchAM paDe. navI navI thAya tenA karatAM zikSaNa ane saMskArathI vadhu kAma thaI zake. vaijJAnika zodha dvArA thatI pragatine kayAreya aMta Ave eTale ene tarapha samAje vadhu lakSa ApavAnI jarUra che. * nahIM eTale ke prati varSa vadhu ne vadhu karaverA nAkhavA - jyAM kALAM nANAMne vyavahAra ati vyApakapaNe cAlate e duniyAnI badhI sarakAranuM eka sAmAnya lakSaNa che. hoya tyAM ekaladokala ke vyakitane deSa devAthI zuM vaLe ? karaverAnI rakama chUpAvavAnI ghaTanA duniyAnAM badhAM ja sAmasAmA kAdava uDAvavAthI jAgRti na Ave, balake malinatA rASTromAM ochevatte aMze bane che. nirbaLa mananA manuSya dareka vadhe. pitAnA gharamAM anItinuM kazuM ja AvyuM nathI e TakA hevAnA. bhAratamAM kacerIne A roga vyApaka pramANamAM zuddhine prAmANika dA vartamAna samayamAM keTalA karI zakaze? lAve che. meTA bhAganI garIba prajA pagabhara thavA ane ghara ghareNa ane itara saMpattinI bAbatamAM dezamAM keTalAM kALAM dhoLa samRddha banavA eka sAthe deTa mUke te AvAM pariNAme sarjAyA chellA traNa-cAra dAyakAmAM thayAM che tene hisAba kANu mAMDI vagara rahe nahi. manuSyanI prakRtine lakSamAM lIdhA vinA zake? AvI viSama paristhitimAM bIjAne doSa devA karata ghaDAyelI avAstavika arthanItie traNa - cAra dAyakAmAM te AdarzaghelI ke bhAvanAzIla vyakitaoe pitAnAthI ja zarUAta AkhA dezane cAra je banAvI dIdhA che. vepArIo ane karavI joIe. pelI cInI prArthanAnI jema kahevuM joIeudyogapatio sahita rASTranA pradhAnothI mAMDIne dhArAsabhya ke 'Ob God! Reform thy world, beginning with myunisipala korporeTara ke paMcAyata pramukha jevA sudhI koI A kALAM nANuthI bacI zakAyuM nathI. sarakArI ke ardha sarakArI tamAma kacerIomAM ochAvattA pramANamAM lAMca rUzvata cAle che. A ghara paristhitimAM zuM kaI upAya nahi hoya ? sarakAre jenA hAthamAM tenA memAM e rUDha prayoga pramANe paristhitie prajAnI Arthika sthiti ane prajAnA mAnasane vicAra karI lagabhaga saune khAtAM karI dIdhA. bhraSacAra vadhate vadhate keLavaNI evA kAyadAo ghaDavA joIe ke jenuM pAlana saraLatAthI ane dharmanA kSetre paNa vyApI gaye. zALA-kolejomAM pravezamAM thAya, adhikArIone sattAne durapayoga karavAmAM bahu lAbha - parIkSAnA parimamAM, pAThaya pustake dAkhala karAvavAmAM, maMdira, (anusaMdhAna pRSa 41 upara) me.' Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 - zA. 16-6-86 praha jIvana eka hajAra varSa pahelAM vaseluM surata - a jagadIza ra. zAha atyAra sudhInA pracalita khyAla ane prApta mAhitIthI vadhI. pachI gepIe tenuM nAma pitAne udaya jenA thakI thaye baMdhAyelA mata pramANe surata pAMcaso varasa jUnuM zahera che. te rAmajanI sUraja parathI sUyapura, sUrajapura, sUraja rAkhavuM paraMtu zaheranAM vidha vidha jinamaMdiranI pratimA lekhe, tenA ema navAbane sUcavatAM navAbe surajanA "ja" ne "tamAM -jJAna bhaMDAramAM paDelA durlabha evA grantha ane haratatemAM te pheravI sUrata rAkhyuM. I. sa. 1521 nI A vAta. vaLI eka te surata eka hajAra varSathI jUnuM zahera hovAne pramANabhUta datakathA pramANe rAMderanA kaI jamInadArathI sUraja nAmanI ane kaDIbaddha itihAsa sAMpaDe che. gopIpurAnA prakhyAta sUraja kanyAnuM peTa vadhavAthI te sUrata AvI rahelI ane tene putra maMDaNa pArzvanAtha jina maMdiranA thaI rahelA ane have pUrNatAne thaye te gepI. trIjI daMtakathA pramANe gopIe dilhI jaI Are AvelA jIrNodvAra daramyAna upalabdha thayelI keTalIka itihAsa- tyAMnA bAdazAhane khuza karI jAgIre meLavI sUratamAM AvI vigato AnuM samarthana kare che. sUrajamaMDaNa pArzvanAtha-mULa havelI AdithI tene suzobhita karyuM. vaLI te akabarane kArabhArI nAyakanA bherAmAMnA jIrNoddhAra daramyAna prApta thayelI hite ane tene samaya i. sa. 156 thI 15rI hatA. tevI saMpUrNatayA gau chANathI piMDa baMdhAyelI evI pratimAnA paNa eka noMdha che. koI vaLI tene nAgara nahi paraMtu A lekha parathI paNa A ja pramANabhUta ullekha sAMpaDe che. anAvala" tarIke oLakhAve che. paNa prasiddha purUSa thaI gayA e pratimA jina biMbane have cAMdInA patarAthI maDhI devAI e tenA nAmathI oLakhAtA suratanA gopIpara, gopI taLAva, che, jethI tenI zAzvatI TakI rahe ane enuM prAcIna mUlya vagere parathI siddha thAya che. tethI gopI ane surata vacce nAza na pAme. janakajanya bhAva ke ghaTave che. gepIpurAmAM hAthIvALA daheranI zerI tarIke oLakhAtI jaina sAkSaravayaM sva. cImanalAla DAhyAbhAI dalAlanA galImAM Avela sUrajamaMDananA pArzvanAtha athavA hAthInI gepI-vaMzavaSNuna' pramANe tenA eka pUrvaja rAma maMtrIe -aMbADIvALA jinamaMdiranA sthApanA-vikAsa sAthe A maMdira sUryapura (surata) samudra tIre bAMdhyuM ke je samudramAM tApI nadI vize prApta itihAsa ne eTalI te saMkaLAyelI che ke enA maLatI hatI. rAma maMtrInA putra bhAlaNa maMtrI, tene putra dAmodara, parathI sUrata zaherane kaDIbaddha ItihAsa paNa maLI rahe vikrama tene geviMda, tene mAdhava, teno kIkarAja, teNe tApI samudrane -saMvatanA cheka bAramAM sakAnA prAraMbha sudhInA bhUtakALamAM laI maLe che tyAM nIlakaMThanuM maMdira, nIsaraNI, pitasetu" (vahANane jatI A saMdhi parathI sUratanA sthApanA-vikAsa te ThIka, paraMtu pula), vagere baMdhAvyA. A kIkarAjane patnI raNadevIthI be putro -enA arthagauravane paNa eka vistRta khyAla AvI rahe gepIzvara-gopInAtha ane mukunda thayA. gopInAthane be patnIo che. suratanA badhAM zvetAMbara ane digaMbara jainamaMdiranA, nAgalA ane gaurI hatI te vidvAna vAgnI ane saMgItakAra tenI aMtargata rahelI pithANuM ane dhAtunI pratimAonA hite. A gepInAthe dukALa pIDita lekene dAna ApI temanA lekhenA, tyAMnA jJAna-bhaMDArAnI hastapratonI varNanAtmaka sUcio, duHkha nivAravA dravyane upayoga karyo. ane maphata jamADayA, tenA jaina nagarazeTha temaja bIjA agraNIonA vaMzavRkSe ane viSNu, zaMkara, sUrya ane pArvatI mATe suvarNamukuTo-chatra vahIvaMcAonI noMdhe, temaNe baMdhAvelA madira ane dharmasthAne karAvyA, eka korAgAra ane meTuM sarovara baMdhAvyA vagere vagerenI alabatta, haju ghaNI dhakheLo bAkI che paraMtu jaina ullekha che. zreesI zrI kezarIyaMda hIrAcaMda jhaverInA sUryapurane suvarNayuga te vaLI 'mirAte sikaMdarI' parathI mujhapharazAhane pradhAna thAne 'sUratane jaina ItihAsa nAmanA grantha temaja sva. cImana- manika gepi geli brAhmaNa hatuM ane mahamada begaDAnI - lAla DAhyAbhAI dalAlanA suratanI utpatti sAthe jenuM nAma kRpAthI sattAzALI banyuM hatuM. i. sa. 1514nI A vigata bahu ja rIte saMkaLAyeluM che te gopInA pUrvajonuM 'vazavarNana pramANe gepIe nAgara brAhALyuM hatuM. ane tenA pUrvajo nAmanA saMskRta kabaddha kAvya, gopI koNa hatA?" evA vaDanagaranA hatA ane tenI sAtamI peDhIe thayelA rAmamaMtrIe zIrSaka heThaLanA temanA aMgrejI lekha "dhI lAyabrerI miselenI, sUrata sthApyuM hatuM . prA. kamIsarIare temanA "sTaDIjha ina dha saMvata 1737mAM jaina munizrI vinayavijayajI mahArAje racelA hisTarI opha gujarAta' pustakamAM paNa A ja ullekha saMskRta khaMDakAvya "Indudatama', 'narmagadya' vagere parathI A karyo che. ItihAsa anukama saLaMga banI rahe che. paraMtu A gepI ane hAthIvALAnI zerInA sUrajamaMDaNa surata zaheranI utpatti saMbaMdhe aneka lekavadatIo che. pArzvanAtha jinAlaya vacceno saMbaMdha jaina munizrI dIpa jaNA kharA leke te mAne che ke surata zahera ke rAmajanoe vijayanA "sehamakula - padAvalI rAsanA gavamAMthI maLe vasAveluM che. eka vAyakA pramANe vaDanagaranA nAgara jamInadAranI che. e enA mULa ullekhamAM ja joie: saM. 1500 maLe vidhavA pitAnA sagIra putra gopIne laIne A pradezamAM AvI sUratane kille pharaMgII karAvyuM. siMhA theDA leka vathatA ane te vakhate sUraja nAmanI kaMcanI tyAM makake javA AvI. eNe saM. 1624 mAM jAMhAgArasA pAtasAra rAMnera ane tenI sAthe gopInI mAtAne paricaya thatAM-vadhatAM sUraja AvyuM. ranaravAsI Tidhvaja nAkuda (nAkhudo). teNe ranerathI pitAnuM kiMmatI jhaverAta ApI makakA jaI pAchI AvIne te variyAva gAu sudhI kamakhAba (kinakhAba)nAM pAtharaNuM "maraNa samaye badhe mAla bakSisa ApI gaI. te dravyamAMthI pAtharIne seharame pAnasAhane padharAvyA. sAhi.. prasanna thayo. -pIe "havelI vADI' badhI vepAra karavA mAMDaye bIjI vasati mAMga, mAMge* tivAre theDe hAthIne saMjoga jovAnuM mAMgyuM, vahIvakhata, haju ghaNI rasInA sarvapurane mata Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 praha jIvana . adhI vAra thI tathA jinamadina, vijapa sAhe nA kahI- je hAthInIne saMjoga jotAM-tArA dravyuM jAze.'- ' ' jevI che. bikAnera (rAjasthAnanA jayacaMdrajI bhaMDAramAMnI pithIma mAnyuM nahIM. saMjoga joyo. te nAkudAnI lakSmI nAza pAmI. " sacavAyelI. tapAgacchanA upAdhyAya muni ratnacaMdra upAdhyAye pAtasAha jahAMgIrapura vA, e pAtasAhanI pAtara nAme sUraja sUratamAM muni sudarasUri kRta zrI adhyAtma kama" grantha para, tiNe pAsAhanI rajAthI saM. 1625 mAM surata vasAvyuM. ane lakhelI "kalpalatA saMrakRta TIkA (saM. 1674) ane saM. 1676 esavAla gopIsA zrAvaka. tiNe gopIpura vAcyuM. gopI taLAva nA piSa suda-13nA dine sampakatva saptati para gujarAtImAM ane caumukhIvAva karAvI ane sa. 1679 nA varSe sUrajamaMDana lakhela "samyakatva saptati' para gujarAtImAM lakhela "samyaka pArasanAthajInI senasUrijI pAse pratiSThA karAvI. sUrajamaMDaNanI ratna-prakAza' nAmanA lekhemAM paNa A sUrajamaMDaNu prArtha traNa palAMThI tathA pAchaLa te lakhyuM che e ja varasamAM kAvI nAthanI pratiSThA (saM. 1678) tathA surata vizenA ullekha che. gAmameM sAsu-vahunA deharAnI pratiSThA thaI." saM. 1687mAM suratamAM vihAra karatAM padhArelA tapagacchanAyaka jo ke A vidhAna paNa daMtakathAnA AzarA jevuM ja che. vijaya devasUrie mIranI nAmanA navAbanI rAjasabhAmAM sUra8 kemake jahAMgIra bAdazAha saM. 16ra4 mAM thayuM na hatuM. te saMbaMdhanA "sAgara" pakSikanAM keTalAka maMtavyo saMbaMdhI vAda thatAM saM. 1961-62mAM gAdIeM che. tenI pAtara sUraja na hatI. tenuM nirAkaraNa karyuM hatuM. te tathA saM. 1689 mAM prasiddha gopIparuM, gopI taLAva ane vAvane rathApaka gopI osavAla upAdhyAya vinaya vijayajIe pAzvanAtha sahita 11 pradhAne zrAvaka na hatA. vaLI sUrajamaMDana pAzvanAthanI pratiSThA 1679 mAM jinamaMdire ullekha karyo che, je paNa e vakhatanA zaheranA sena (vijayasena) sUri pAse karAvyAne ullekha paNa hakIkata - zrAvakenI vipula samRddhi sUcave che. deSa che. kemake senasUri saM. 1671 mAM maLadharma pAmyA hatA. A sUrajamaMDaNa pArzvanAtha jinAlaya ane suratanI vikAsa kAvInA jinamaMdiranI pratiSThA saM. 1649 mAM thaI hatI. gAthAnuM vizeSa ullekha saMkalana saMvata 1713 mAM suratamAM sUrajamaMDane pAzvanAthanA lekhamAM darzAvelA zrAvakanuM nAma - birAjamAna tapAgacchanAyaka vijaya devasUrinA anugAmI gaca, gepIsA-gopIdAsa hoya te te gopItaLAva karAvanAra gopInAthathI nAyaka vijayaprabhasUrine jodhapurathI emanAthI judA paDelA vinaya bhinna hoi zake. jo ke sUrajamaMDaNanA lekhamAM paNa gepIsA vijaya upAdhyAyajIe temane tyAM padhAravA vijJaptarUpe kAlIdAsanA nahi paraMtu "sAhIdAsa' che. Ama chatAM gepInA samayathI paNa saMskRta-nATaka meghadUta'nA anukaraNarUpe "IndudUtama' nAmanuM 131 jUnuM sUrata zahera che ane e saMbaMdhenA jaina pustake ane zlekenuM khaMDakAvya lakhI mokalyuM. A kAvyamAM jodhapura, kSetramAM teno ullekha "sUryapura', akarkapura' evA saMskRta suvarNacala, kaMcanagiri, jalaMdharapura (chalara) sihI, Ai. zabdothI ane "sumati', sUta" evA lekabhASAnA pracalita siddhapura, amadAvAda, vaDodarA, bharUca ane chevaTe suratane ullekha zabdathI karavAmAM AvyA che. ' che, paraMtu surata saMbaMdhe kaleka 31, 2 ane 87 thI 107 mAM sUrata saMbaMdhI jUnAmAM jUnA ullekha vikramanA seLamAM suMdara AlaMkArika bhASAmAM varNana che. zatakanA, 1513 nA zrI zItalanAtha jinabiMba, 1519 nA zrI A khaMDakAvyamAM nAyaka vinayavijayajI mahArAjane ekadama vimalanAtha jinabimba, 1534 nA zrI sumatinAtha jinabiMA ekAMtAvasthAmAM bhUtakALanuM smaraNa thatAM pitAnA ja saMpradAyanA tathA 1539 nA aMcalagaccha zrI jayakesarasUrinA upadezathI vijayaprabhasUrine apAyelA AcArya'pada vize teNe TANe thayelA sthapAyelA zrI vimalanAtha jinabimba, ema cAra pratimA lekhamAM saMzaya vize pastAvo thAya che ane e pAyazcita-kSamAyAcanA paNa maLI Ave che. A cAre lekhe gopInAthanA samayanA che. ane jodhapura padhAravAnI vijJapti kevI rIte pAThavavI tenA jinapratimAonI pratiSThA karAvavAmAM ghaNu dravyane upayoga thAya vicAramaNakA cAlatA hatA. tyAre pUrvakAzamAM ugelA pUrNimAnA che. tethI uparanI cAra pratiSThA karAvanAra zrAvake zrImaMta caMdra tenI vyagratA joI. temane puchatAM vinayavijyajIe hevA joIe ane mAtra vIsa varSamAM ochAmAM ochI pitAne sadeze surata pahoMcADrA tene vinaMtI karI ane cAra pratiSThA thaI e parathI sUryapura-surata te vakhate jodhapurathI surata sudhInA mAga, surata zaherane ane AcAya* vaibhavazALI samRddha zahera hovuM joIe evuM paNa mAnI zakAya. vijayaprabhasUri jyAM birAjamAna hatA te gepIpurAnA hAthIvALA vaLI, A cAre pratimA lekha jainonA tapAgaccha, vRddha (bRhata) daherAMnA sabhAkhaMDa tathA te vizenA vAtAvaraNamAM atyaMta rasi. tapAgaccha ane aMcalagacchanA AcAryonA upadezathI thayA eTale varNana karyuM che. ' ke kharatara-gacchane te sadImAM tyAM praveza thayA na hatA tema Indu (caMdra)ne saMbodhIne teo kahe che: he Indu, tAre mAnI zakAya. tapana, eTale ke sUryanI putrI (eTale tApI nadI)nA tIrane kAMThe vikramanA paMdaramA zataka ke tethI pahelAMnA samayamAM sUratanI javuM. tyAM suhaMduga" eTale sarajakeTa (surata) ke jeNe gurunA utpatti vizenA A ullekho pachI enA vikAsane itihAsa caraNuyugmanA sparzathI AnaMda prApta karelo che. te Avaze tya sattaramAM saikAna jina maMdiranA dhAtunA pratima-lekhamAMthI jaIne 'jenA caraNa kamalanI sevA lokonuM dhyeya che evA maLe che. A eka ullekha saM. 1676mAM je sudi pUname bhAgyavAna tapagacchAdhipatinA darzana karavAM. tapAchanA vijayadevasUrinA ziSya dharmadAse celA 'hIravijaya" -te surata mAga puSkaLa keLanA vanathI suMdara ane stavanamAM che ke sUratanA nijAmapurAmAM upAdhyAya nemisAgare hIra sthAne sthAne aneka samudra putrI eTale nadIothI kheda dUra thAya. vihAra baMdhAvavAnuM maMDANa karAvyuM ane bIjA varSe te taiyAra thatAM evA pradezavALe che. temAM thaIne he indu, leke sIdhA mAge piSa vadi pAMcame guruvAre 5. lAbha sAgare tenI pratiSThA karI ekadama mArA abhISTa sthAne-gacchanAyakanA sthAne jAya che. hIravihAra' nAma ravApI temAM hIravijayasUrinI pAdukA sthApI. A "hIravihAra'nI kataraNI saNukapuranAM prasiddha jinamaMtri (kramaza:) Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-6-86 prabuddha jIvana kSamabhAva ane lAcArI - jayaMta koThArI eka mitrane pote jyAM nekarI karatA hatA e saMsthA sAthe lAlaca mANasane udAra paNa banAve che! saMgharSanuM kAraNa UbhuM thayuM. savAla emane thatA anyAyano ne paNa sAce kSamAbhAva ApI jatuM karavAnI sAmA emanI thatI upekSAne hate. mitra te laDI levAnA mijAjamAM vRttithI ke lAcArIthI ja ghaNI UMcI vastu che. arAvimAna hatA. paNa zubherachake e emanuM dhyAna khecyuM ke emanI jagyA mata kAdhu: e sAce kSamAbhAva nathI. kSamA e vIranu bhUla che.. kAyadAnI daSTie pUrepUrI surakSita na paNa hoya. laDavuM che te jenAmAM bIjAne hAni karavAnI, zikSA karavAnI zakita hoya te saMrathA emane chUra karavA sudhI jAya ne nekarI choDavI paDe ja kSamA Ape ne? jenAmAM zikSA karavAnI zakita ja nathI de evI taiyArI sAthe laDavuM joIe, jethI pachIthI aNadhArI kSamA Ape kevI rIte? kAyarane, AthI ja, kSamA ApavApaNuM hatAzA ne Atane anubhava na karavo paDe. eka divase mitre hotuM nathI. vIrapurU kSamA Ape tyAre eNe pitAnI daMDazaki namatuM ApI dIdhuM, "gaI kAle AkhI rAta U nathI. nIce mUkavAnI hoya che, potAnA ane ogALavAnuM hoya che. ema thayuM ke satya ne nyAya ApaNe pakSe hoya te hAravAnuM zAnuM ' mATe enI kSamAnI ja mahattA che. ApaNe, jyAM ApaNI hoya. ApaNe laDI levuM ja joIe. paNa savAre bagIcAmAM daMDazakita che tyAM kSamA ApIe chIe kharA? me hatA, tyAre puSpane jotAM jotAM judA ja vicAro manamAM A muddAnI carcA zrI cI. na. paTela sAthe thaI tyAre AvyA. e leke mane pajave che ema mAnI huM duHkhI thAuM emaNe mane kahyuM "lAcArIthI kSamA apAya tyAre paNa, chuM ene badale emanI A eka prakAranI nabaLAI che ane hRdayamAM ene DaMkha na rahe te e kSamA sArthaka che." vAta: emane huM mApha karuM chuM e manabhava huM kema na keLavI zakuM? sAcI che, kSamA e aMte manebhAva che, nivaira thavAnI keLavada jANe emane A manobhAvanuM pariNAma hoya ema mitrane che. nirveramAve laDI paNa zakAya, jema gAMdhIjI laDatA hata. prazna te tarata ukalI game. paNa mitra vicArazIla hatA, Atma kazuM dekhADI ApavA mATe nahIM, satyanI ane nyAyanI nirIkSaNa karanAra hatA. tethI be divasa rahIne temaNe pAchuM mane sthApanAne mATe laDatA hatA, sahana karIne laDatA hatA. sAmAnuM kahyuM: "meM namatuM ApyuM te keTaluM kharekharA kSamAbhAvathI ne paNuM akalyANa e vachatA nahotA. paNa AvI rIte lADavuM. keTaluM lAcArIthI te nakakI karavuM muzkela che. mane bhaya rahetA ahaMne ogALIne laDavuM ghaNuM agharuM che. pitAnAM svajane lAge ne badhAM pariName sahana karavAnI mArI taiyArI hatI sAme laDavAnuM ajuna mATe keTaluM agharuM hatuM ! eka AkhIka, ema huM nathI kahI zakate." gItAnI ene jarUra paDI. ahIM te ravajanabhAva rAkhIne laDavAnuM kSamAbhAva keLavavAnA ke jatuM karavAnA AvA prasaMgo che. e te ethIye agharuM bane teTaluM ja agharuM che lAcAra ? jiMdagImAM ghaNIvAra AvatA hoya che. jatuM karyA vinA te anubhavavA chatAM hRdayamAM kSamAbhAva keLavavAnuM. mANasane ahe, jIvI ja na zakAya. kuTuMbamAM, ADozapaDozamAM, samAjamAM roja para ghA thAya ne enA hRdayamAM kaDavAzanuM bIja na rahe e bane roja evI nAnI meTI ghaTanAo banyA karatI hoya che ke emAM kharuM? zrI cI. na. paTela mAne che ke bane. sAcA kheTAnI, yegyAyegyanI ciMtA ApaNe jhAjhI karatA nathI bane paNa e ghaNuM jAgarukatA ne AtmasAdhanA mAge. badhA nyAya-anyAya, mAna-apamAnanI gAMTha bAMdhIne karatA nathI. ema mANase paristhitivaza varte che ne emAM emanuM kartutva Apo karanArA du:khI ja thatAM hoya che. ApaNuM sukhanI ApaNane dhArI laIe chIe eTaluM nathI hotuM. ene vicAra karIe te darakAra hoya te ghaNuM jatuM karavuM paDatuM hoya che. kadAca ApaNe lAcArInI madazAmAMthI nIkaLI jaIe ane sAmae. ApaNe jatuM karIe chIe tethI sAmAjika zAMtimAM paNa pakSa pratye avairabhAve paNa joI zakIe. eka khristI saMta ApaNe phALo ApIe chIe. saMsAramAM jAta bhAtanA loka, puruSe kahyuM cheH "To understand all is to forgive all emanI sAthe saMgharSa karavA besIe te cheDe ja na Ave. paNa AvuM taTastha samajadArI bhareluM darzana keTaluM durlabha hoya che ? jatuM karavuM ne haLImaLIne cAlavuM e ja sukhane mArga, saMgharSa 5Nu bIjI bAjuthI badhI vastune kSamAbhAvathI jovA jata na netaravAnI, kajiyAnuM meM kALuM karavAnI A vANiyAzAI satyaasatyane viveka bhUMsAI javAno bhaya rahe che, asatyane vRtti che, paNa e DahApaNabharelI che emAM zaMkA nathI, guja paNuM calAvI levAnI sthiti UbhI thAya che, ne kSamAbhAva: zatanI Aja sudhInI zAMti-samRddhimAM A vaNikavRttine arthahIna banI jAya che. eka khristI vicArake kahyuM che te sAcuM e phALA nathI. che ke "To give forgive all is to forgive nothing A samAdhAnavRttimAM satyane Agraha jarUra maLa paDatuM eTale chevaTe savAla satyaniSTha, Atmagaurava ne ahiMsAbhAvana haze, paraMtu kazuMka meLavavA mATe kazuMka jatuM karavuM paDatuM hoya che. sAmaMjasyane AvIne Ubho kare che. satya jeTale aMze khaIe, e mAnava jIvananI karuNatA che. eTale aMze Atmagaurava kheyane bhAva thAya ne manamAM kade. paNa saMdharSa TALavAnI nirdoSa vRttithI jatuM karIe ane janme. satyane Agraha rAkhavA jaIe te saMdharSa netara lAcArIthI ja karIe e be judI vastu che. ApaNI paDe ne sAme pakSe kaDavAza janme. satya ane ahiMsA e che nibaLatA vyakata thAya che te ApaNA svArthane hAni thaze e tene sAthe mukanAre mANasa mATe kharekharI kaseTI mUkI para ApaNane lAge che ke ApaNe anyAyane, asatyane sahana ApI che. AtmahiMsAne parahiMsA vinA satyane mArga kheLa-. karI laIe chIe. lAcArInI jema lAlacathI paNa ApaNe vAnI mathAmaNa e ja manuSya jIvananI sauthI moTI sAdhanA AvuM vartana karIe chIe. rAjakIya netAo, dhanika, sattAsthAne hovAnI. jatuM karavAnI sAmAnya vRtti, lAcArI sAce belI vyakitaonA deza taraka, emanAM khUce evA vatana kSamAbhAva ene viveka karatAM karatAM ApaNuM lakSa satata A tarapha ApaNe AMkhamIMcAmaNA nathI karatA? hA, lAcArI ne rAdhanA tarapha rahe e ja i. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-6-86 kalAkRtinuM sarjana ane viveka pannAlAla ra. zAha raghuvaMzamAM dilIpa rAjAnI mahattA darzAvato eka leka lekhakanI vAta vAjabI lAge. paraMtu emAM vicAroSa che. sau A pramANe cheH prathama te lekhakanA pravAsI mitranuM kAma saraLa thAta ja ane prajAnAM vinayAnAghrakSaNAd maraNAdapi emAM vadhatA-ochA pramANamAM arthopArjana thAta ja evI pUrva, sa pitA pitarastAsAM kevalaM janmahetavaH // dhAraNA che. evuM paNa bane ke bahAragAma jaIne karelAM dhadhAkIya kAmamAM, pAchaLathI bhAvanI vadhaghaTanA kAraNe ke anya kAraNathI ahIM kavi kAlidAsa prajAjanA utkRSTa pitA tarIke nukasAnI thavA saMbhava hoya ane gADI cUkI javAmAM evI dilIpa rAjAnuM mUlyAMkana kare che. tema karavA jatAM kalokanA nukasAnImAMthI bacI javAno kudaratI saMketa hoya! evA vAhane chelA caraNamAM "pitararatA vastram jJamadetA: ' kahyuM che te pAchaLathI thatAM akasmAtathI A rIte gADI cUkI janAra bacI yogya jaNAtuM nathI. kAvyanI dRSTie A lekamAM ati jAya evuM ghaNI vAra banatuM hovAnuM ApaNe jANIe chIe. zakita alaMkAra upakAraka che. kavi rAjAne prajAnA pitA tarIke ene kudaratI saMketa tarIke ApaNe ghaTAvIe chIe. bIju oLakhAve che tyAM atizayekita bhUSaNarUpa che. emAM rAjAne pitAnA kramanI pahelAM TikiTa meLavI levAthI, ApaNe pahelAM Adarza siddha thAya che ane prajAnuM gaurava jaLavAya che. haroLamAM ubhelI koI ekAda vyakita te vinA kAraNe gADI paraMtu kavi jyAre prajAne sanmArge doratAM ane enuM bharaNa cUkI javAnI, enA kAma ke hitanuM ApaNuM kAma karatAM ochuM piSaNa karatAM rAjAne prajAnA eka mAtra pitA tarIke oLakhAve mahatve ahvAnuM koI kAraNa nathI. trIja' azista AcaravI che ane prajA mA - bApa te kevaLa janmanA kAraNarUpa ane ene vAstavika bhUmikAnA nAme yeya TheravavI e narI jaNAve che tyAre emAM ubhaya pakSanuM gaurava jaLavAtuM AtmavaMcanA che. mAnasazAstranI paribhASAmAM ema kahI zakAya ke nathI, saMtAnanA janmadAtA mA-bApa tene pALe, piSe uchere, ApaNA agya vartanane vAjabI TheravavA (Justify) ApaNuM mana enAmAM zikSaNa ane saMskAranuM siMcana kare e svAbhAvika che. kevA kevA tarka kare che ane ApaNane chetare che enI ApaNane evI svabhAvika vRtti ke prakRtine abhAva thaze evuM lekhIe khabara paDatI nathI ! A prasaMga enuM vedhaka udAharaNa che. siddhAMta, te e prajA kevI ? prajA ene mULabhUta dhama visarI jAya zistapAlana ane e dvArA sthApita samAja vyavasthAne jALavavA evuM rAjaya rAjA dilIpe kayu" evuM arthadhaTana karIe te. utsuka ane sakriya vyakitane siddhAMta jaDatAne nAme ene vediyA'mAM prajAnA svabhAvika vAtsalyabhAvane ucchede e rAjA kevo? Ama khapAvavAnI dhRSTatA karavI e keTale aMze vAjabI che? vaLI, ane aMtithI tapAsatAM lekanuM chelluM caraNa, kAvya daSTie vAstavikatAne nAme azistane piSanAruM AcaraNa karavAnI yogya hoya te 5Nu, ubhaya prakAranI kalpanAmAM baMne pakSanI anyane preraNuM ApavI ane evA prasaMganA Alekhanane prajA mAnahAni hovAthI. gauravaprada nathI. alabatta, emAM prajAne samakSa mUkavuM e lekhaka ane sAmayikanA taMtrI ke saMpAdaka mATe utArI pADavAno hetu nathI, paraMtu sarjaka kayAreya koInI stuti keTale aMze yogya gaNAya? azistane pelIe eTale nirdhArita karavA prerAya tyAre eNe bhUlathI ye anya koInI avahelanA, vyavasthA te jaLavAya nahi ja. eka bAju cAlAkIthI AvuM upekSA ke mAnahAni na thAya e aMge jAgRta rahevuM joIe, thAya che te bIjI bAju vaga ane lAMca rUzvatathI paNa AvuM sAvaceta rahevuM joIe. sva. mukundarAya vi. pArAzaryuM AlekhananI thAya che. eTale evI avyavasthAnuM pariNAma Aje bIjAne to oLakha'nI prastAvanAmAM A bAbata vigate natdhI che. AvatI kAle ApaNe paNa bhegavavAnuM te Ave ja. vartamAnamAM pratyeka kSetre najare paDatI arAjakatAnA mULa ApaNuM keIne ' thoDA samaya pahelAM ApaNA eka sAptAhikamAM eka kaI vatanamAM paDelAM che e kahevAnI bhAgye ja jarUra haze. prasaMganuM Alekhana thayuM hatuM. lekhakanA mitra bahAragAma javAnA hatA. emanI sAthe. e lekhakanA mitra sTezana para jAya ahIM rajU karelAM udAharaNe ane enA paranI TIkA che. TikiTa levAnI hatI. e mATe lAMbI katAra hatI. kramAnusAra TippaNu parathI sAhitya, kalA ane sarjanamAM jIvana mUlyonI TikiTa levAmAM gADI cUkI javAya evI paristhiti hatI. A mAvajata thavI joIe, enuM jatana thavuM joIe, sajanamAM saMjogomAM A prasaMganA Alekhaka mitre bahAragAma javA ke viveka jALavavuM joIe e spaSTa thAya che. icachatA mitrane eka sUcana karyuM. paraMtu e mitra zista ane kaMThIbaddha sAhitya ane lokazAhI' viSe lakhatAM zrI yazavaMta siddhAMtapAlananA bhAre AgrahI hatA. emaNe lekhaka mitranuM sUcana nAyuM. pariNAme teo gADI cUkI gayA. nirdhArita dhaMdhAnuM ne dozIe eka sarasa vAta karI che, emaNe kahyuM che: "sarjakane hetu ati sUkSma, ati aspaSTa hoya che, enA sarjanane Arthika dRSTie sArA evA lAbhanuM kAma temanA hAthamAMthI hetu zuM che ke zuM hovuM joIe te kahevAne adhikArI e gayuM. A aMge TIkA dipaNuM karatAM e lekhaka mitre lakhyuM: pite ja che. kadAca evuM bane ke saMjaka pite paNa pitAne vAstavika thavAne badale vediyA' thavAne ane siddhAMtane jaDapaze hetuM spaSTatAthI batAvI na zake. mAnavInuM mana evuM jaTIla vaLagI rahevAne kaI artha khare ?' che ke enA kArya pAchaLanA hetu pakaDavA e havAne pakaDavA AvA prasaMge te jIvanamAM avAranavAra bane che ane jevuM muzkela kAma che. paraMtu abhyAsI, vivecaka, vicAraka. ApaNe. paNa pelA lekhaka mitre sUcavyuM te ja raste jayAre sajananuM mUlyAMkana kare tyAre ene hetu vadhu spaSTa hoya apanAvatA hoIe chIe eTale AvA prasaMganA AlekhanamAM che. emAM eTaluM umerI zakAya ke kayAreka te sarjakane abhipreta Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-6-86 praha chavana na heya evuM arthadhaTana ke evA hetunuM paNa vivecaka " badale koI paNa bhoge svArtha sAdhavAnuM valaNa hoya tyAM kalAkRtiomAM AropaNa kare che. ' ' ' AvatA vAstavikatAnA AvA AlekhanathI evA saMskAra daDha thAya. jIvanamAM svIkRta mUlyanI mAvajata mATe sAhityakalAne calacitranI A prakAranI karI pApaka asara AjanI yuvAnacakakasa bIbAmAM DhALavI ke enI pAse "dAsIpaNuM karAvavuM e peDhI para paDI che e A bAbatanuM samartha udAharaNa che. aMte te sAhitya, kalA ane jIvanane dhe che. sAhitya-kalAnuM vartamAna jagatanA pravAhanA saMdarbhamAM mAnavInA aMtastatvane prayojana samajAvanAra eTale te vaLI vaLIne enA niratizaya unnata karavAnI bAbata sajananA, sAhitya-kalAnA saMdarbhamAM AnaMda tarA vaLe che. 'Agye thazareDarthAte racavAviye zivetarAta) navesarathI vicAravI paDe evI sthiti che. raH vanirdUta jAntAuMmatiyotherAyune" ema kahenAra mammaTa jIvana ane sAhityano saMbaMdha spaSTa karatAM zrI rAmanArAyaNa paNa Akhare kahe che: "sadara prayoganamau4imUtam manasAmeva pAThake jIvanane vRkSa ane sAhityane e vRkSa para AvelAM phUla rAthAyaNamus tama vinucitaveSAMtaramAnaMm " A bAbatamAM sAthe sarakhAvyuM che. A sAdasyane laMbAvIne zrI aniruddha zrI aniruddha brahmabhaTTa nadhi che tema "kharekhara te AgaLa je brahmabhaTTe lakhyuM che: "e paNa eTaluM ja sAcuM che ke khAtaranI ene prayajana tarIke gaNAvyAM che te sajana-pravRtti thaI rahyA gaMdha ane puSpanI gaMdha ekasarakhI nahi paNa taddana bhinna hoya che. pachI sajanamAMthI saMjogavazAta AvI maLatAM pariNAme che aneka kriyA-prakriyAomAM enuM parivartana-Transformation ahIM eka prazna jarUra thAyaH vAstavika jagatamAM badhA thatuM hoya che.' jivAtA jIvananuM sIdhesIdhuM pratibiMba leke Ane anusaranArA gheDa hoya che? mAnavInI prakRti, sAhitya-kalAmAM kadAca eTale ja paDatuM nathI. 5tu e ghaDatara, vAtAvaraNa ane anya keTalIya bAbate enA vartana parivartana pAmIne sAhityamAM Ave che. e. sI. breDalIe sAthe saMkaLAyelI hoya che. mahAbhAratanA kALamAM paNa AvI kahyuM che tema jIvana ane sAhityane saMbaMdha che khare paNa e viSamatA kayAM na hatI ? enuM Alekhana, jivAtA jIvananuM gati -Underground-che. eTale jIvananAM svIkRta mUno pratibaMba sAhitya ane kalAkRtiomAM kema na thAya? tALe kadAca sajanamAM na maLe. mULa vAta eTalI ke sarjaka vartamAnamAM vAstavikatAnA nirUpaNanuM, jevI paristhiti che pitAnI kRtinuM sarjana kazIka nibiDa anubhUtithI jhaMkRta evA AlekhananuM valaNa sajAmAM che, eTale sajana pragaTapaNe thayelI saMvedanA ane pharaja pADe tyAre ene vaza vatI'ne kare hetulakSI na paNa hoya. enI pAchaLa uddeza vAcakane cekakasa che; vivecaka ke bhAvaka pitAnA daSTibiMdu ane pitAnAmAM yeya tarapha dorI javAne badale, bhAvakane pitAne ja evI rahelI vivekazakitanA AdhAre enuM mUlyAMkana kare che, e mUlyAMparisthitimAM-kRti dvArA nirUpAyelI paristhitimAM pitAnuM nyAya kane mAtra sAhityika mUlyanA AdhAre ja nahi, paraMtu samagra yukata valaNa ke tarkasaMgata AcaraNa kevuM hovuM joIe e jIvanane vyApakapaNe lakSamAM rAkhIne kare che. sarjaka paNa, vicAravAnuM ane e aMge nirNaya karavAnuM enI para enI jhaMkRta saMvedanAe enI viziSTha anubhUtine je ghATa choDavAne che. keI cekakasa ke taiyAra Formula ApavAne ApavA tene preye tene ApavAda karatAM e ene AnaMda mANe. badale bhAvakanI vivekazakita para madAra baMdhavAmAM Ave che, enI tyAre e paNa bhAvakanI sthitimAM AvI jAya che. e rIte vivekazakita para vizvAsa mukavAmAM Ave che. pitAnI kRtinuM taTastha ane vivekabuddhinA AdhAre mUlyAMkana ' sAmayika hetu lene vicAravaMta karavAno hoya che, karatAM e kRtimAM jIvanamUlyanI mAvajata nahi thatI hoya te eTale saMpAdaka ke taMtrI mUlyo aMge ravIna mApadaMDathI kRtinI enuM prakAzana aTakAvaze. jUnI-navI peDhIne keTalAya sajAnuM cakAsaNI karavAne badale kRtine pragaTa kare che. evA hetuthI ke sAhitya kadAca A kAraNathI apragaTa rahyuM che ane ati lupta jAgrata vAcake evI kRtimAM rahela vicAradoSa ke paNa thayuM che, thatuM rahyuM che. rajU thayelA vicAranI bIjI bAju aMge dhyAna kheMcaze ja. pariNAme vicAravinimayanI bhUmikA khullI rahe ane e prakriyAmAM sArAsAranuM navanIta tAravI zakAya. taMtrI ke saMpAdake e gha samAcAra pracalita mAnyatA ke nIti-anIti ane jIvanamUlya aMgenA sva. rasikabhAI jhaverInI smRtimAM... khyAle kRtinA prakAzananI vacce lAvavAnI jarUra nathI. eTalA sva. rasikalAla mo. jhaverInI puNyatithi nimitte mATe ke je kAMI rajU thAya enuM bhAvaka pitAnI samaja, premaLa jatine sva. zrI rasikabhAinA eka mitra taraphathI cogyatA ane vivekazaktinA AdhAre mUlyAMkana karaze ane ene rU. 5000/- maLyA che. je mATe ame A mitranA khUba ayogya lAgatI bAbata aMge bhAvaka tarkazuddha ane nyAyayukata AbhArI chIe. sva. zrI rasikabhAie zrI muMbaI jaina yuvaka pratibhAva Apaze evuM gRhita che. e enA vikAsanI pUrva-- saMghanI tana, mana, ane dhanathI varSo sudhI sevA karI hatI. zarata che. vyakitanA vaicArika vikAsanI dRSTie A prakriyA Aje ame teozrIne yAda karI bhAvAMjali ApIe chIe. Avazyaka che. ApaNuM samAjazAstrIoe paNa A prakananI -maMtrIo chaNuviTa A rIte karI che. paraMtu A banne bAbatene yogya parimANu maLyuM che kharuM? bhAvakane kaI cekakasa biMdu para laI javAne badale mAtra vAstaviktAnA AlekhanathI duniyA AvI ja heya evI "prabuddha jIvananA tA. 16-5-86nA aMkamAM "kensara: mAnyatA bhAvakamAM daDha thatI jAya che. emAMya vatamAna jagatamAM eka mahika rAga nAmanA lekhamAM jaNAvAyuM che ke sva. gharanA vAtAvaraNathI mAMDIne zALA, koleja, vyavahAra vyApAra ke cImanalAla cakubhAI zAhane kensarane roga hato te saratacUka che. jIvananAM anya kSetramAM jIvanamUlyonI mAvakta ane pratiSThAnA emane kensara hovAnI zaMkA hatI paraMtu kensara hatuM nahi. sudhAre Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praha chavana . tA. 16-6-86 haradvAra-kuMbha darzana-1986 viSe vArtAlApa cImanalAla "kalAdhara saMdhanA upakrame zrI zailezabhAI mahAdeviyAne 'haradvAra plAnTa zarU karavAmAM AvyA che ane tenAthI gaMgAnuM pANI kuMbha darzana-1886' aMgene vArtAlApa zanivAra, tA. 7mI jUna, ravaccha rahe che. 1986nA sAMjanA pAMca vAge paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM kAryakramane prAraMbha zrImatI kAkIlAbena vakANInI prArthanAthI javAmAM AvyuM hatuM thayuM hatuM. saMghanA pramukha Do. ramaNalAla cI. zAhe senuM zrI zaileSabhAI mahAdeviyAe jaNAvyuM hatuM ke somavAra, svAgata karyuM hatuM. kAryakramanA sojaka zrI sudhabhAI ema. tA. 14 mI eprila, 1986 nA savAranA be ane cha miniTe zAhe kAryakramanI rUparekhA samajAvI hatI. saMdhanA maMtrIzrI kuMbha rAzimAM bRhaspati pravezya. sUrya ane meSanI yuti thaI ke. pI. zAhe AbhAra mAnyo hato. A prasaMge kuMbhameLAne ane uttara pradezanA hindu tIrthadhAma haridvAramAM kuMbhameLAne tAdaza citAra ApatI 100 jeTalI raMgIna ralAiDa prAraMbha thayo. hindu dharmanA A ati pavitra prasaMga batAvavAmAM AvI hatI. kuMbhameLAne lAbha levA A varSe sAITha lAkhathI vadhu leke haradvAramAM AvyA hatAM. be hajAra paMca kilomiTara sAbhAra svIkAra vistArane pAvana karanArI pavitra gaMgA nadI A zaherane sparza * zrImad rAjacaMdra ane gAMdhIjI karatI vahI rahI che. kuMbhameLA prasaMge gaMgAsnAna khUba ja le. zrI nemacaMda gAlA mahattvanuM che. ahIM dara sAta miniTe trIsa hajAra leke gaMgA pRSTha-92-DemI sAIjha-mUlya rU. 10 nAna karatA hatA. aneka sAdhu-saMte ane bhAvikothI ubharAtA prakAzaka: zrI jayeza kalyANajI zAha bekhe bajAra, sTezana A tIrthasthAnamAM rAta divasa bhagavAnanA nAmasmaraNane mahimA roDa, sAMtAkrujha (pazcima) muMbaI-400 054 gavAte rahyo hate. * samAja sevAnA preraka prasaMge kuMbha meLAnA mAhAyanI kathA evI che ke prAcIna kALamAM le. zrI amRtalAla yAjJika durvAsA muni thaI gayA. durvAsA eTale ke dhanA avatAra. durvAsA pRSTha-14 mU5 rU. 5/00 muni savAranuM snAna karI pitAnI kuTire AvI rahyA hatA, tyAM prApti sthAnaH lITI" sTArsa, sTezana roDa, sAMtAkrujha mArgamAM temane denA rAjA Indra maLyA. durvAsA muni atyaMta (pazcima) muMbaI-400054 khuza thaI Indrane puSpanI mALA arpaNa kare che. indra te * maheka (caritra lekhana) mALA pitAnA mahAvatane Ape che. ane mahAvata te mALA le. prA. mahebUba desAI hAthIne Ape che, hAthI te mALA pitAnA paga nIce cagadI pRSNa- 64 mUlpa-jaNavyuM nathI nAkhe che. AthI durvAsA muni krodhita thaIne indrane prakAzaka: prA. mahebUba yu desAi rUvAparI roDa, sAMDhIyAvADa zApa Ape che ke tArI samRddhi ane zAsana nAza nAkA sAme, bhAvanagara (saurASTra) pIna: 364001. pAmaze. indrane potAnI bhUla samajAtAM kSamA mAge che. bIjo * acaraja (gajhala saMgraha) keI upAya na rahetAM indra brahmA pAse jAya che ane brahmA le, agama pAlanapurI tene viSNu bhagavAnanI stuti karavAnuM kahe che. viSNu bhagavAna pRSTha 176, DemI sAIjha ki. rU. 25 " A zApanA nivAraNane upAya sUcave che ke tame badhA prakAzaka : agama pAlanapurI 'de dAnane sahakAra laI samudramaMthana kare ane temAMthI parakeTa" dilakhuzAla mArga, pAlanapura (u. guja.), amRta nIkaLe tenuM pAna kare. deva ane dAna bhegA maLI pIna - 385001 samudramaMthana kare che. ema karatAM eka devanA hAthamAM amRta kaLaza * sAdhakanI vAsarI (rajanIzI) hAtha Ave che, dAnavo te jhuMTavI leze te bhayathI te deva bIjA le. tathAgata saMpAdanaH Do. subhASa ma. dave de sAthe nAse che. pAchaLa dAna paDe che. ane A pRSTha-211 ki. rU. 35/chaMTAjhUMTamAM pRthvI para tenA cAra TIpAM prayAga, haradAra, nAsika prakAzaka: bodhi phAunDezana, 8, cetana sesAyaTI, yaMbaka ane ujajainamAM paDe che. AthI A cAreya sthaLe ameTA roDa, vaDedarA. (gujarAta) pIna : 390005 mahimA che. dara bAra varSe bharAtA A kuMbhameLAnuM aneruM mahAya che. * Business Bible G. P. Sangoye, Truthful Co. lAkha leke zraddhA ane bhakitathI gaMgAsnAna karI puNya hAMsala M, Kennet Road, P. B. No. 84, kare che. ATha divasane A kuMbhameLAmAM phera hera rAmalIlA, MADRAS-625010. kRSNalIlA, bhajana, dhArmika nATaka vagere thatAM rahe che. keTalIye jagyAe annakSetra cAle che. haradvAra zaheranA * zatAyuM kema thavAya ? leke Avela yAtrika vagane ravacha pIvAnuM pANI sevAbhAve lekhaka : lUIgI kAranoTa Ape che. lAkha leke gaMgAmAM nAhavA chatAM, gaMgA pradUSita anuvAdaka : raghunAthajI nAyaka thatI nathI. tenA kAraNamAM gaMgA je je zahera ane grAmya pRSTha-104-kiMmata rU. 5-00. vistAramAMthI pasAra thAya che, tyAM sarakAra taraphathI seneTarI prakAzaka : yajJa prakAzana, hujharAta pAMgA, vaDodarA-390001 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana * kALAM nANAMne kakaLATa (pRSTha 34thI cAlu) jaNAya ane lekane rUzvata ApavAnuM ke kacerI karavAne vakhata na Ave. zikSaNazAstrIoe prAthamika ane mAdhyamika zikSaNanI kakSAthI ja prAmANikatAnA saMskAranA siMcana mATe vadhu prayatnazIla thavAnI jarUra che. samAja sevakoe sAmAjika pratiSThAne ce. netika Adarza samAja samakSa dharavo joIe dhamAcAryoe kuTila zrImatanI khuzAmata na karavI joie ke jAheramAM prazaMsA na karavI jeue, nyAyanInine pracAra e emanuM pama kartavya che e bhUlavuM na joIe. ane sauthI vadhu jarUra che sudharavAnI rAjadhArI puruSae. jyAM sudhI teo nahi sudhare tyAM sudhI anya varga sudharelA haze te paNa bagaDavAne vadhu saMbhava che, jyAM sudhI dezamAM meTA bhAganI prajA garIba che tyAM sudhI te rAjadvArI sattAdhIzA tarapha vadhu mITa mAMDaze kAraNa ke temanuM Arthika bhAvi sattAdhIzenA hAthamAM che. bhraSTa sattAdhIze pitAnA aMgata svArtha khAtara dIrdhakALa sudhI dezane sudharavA nahi de. bhAratanI prajAnuM nANAMnI bAbatamAM nautika adhaHpatana ghaNuM thaI gayuM che. vyakatie, samAje ke rASTra Aje nahiM te bhaviSyamAM tenAM kharAba pariNAma bhogavavAM paDaze. deza A bAbatamAM eTale vahele zuddha thaze teTalo vahelo sukhI ane gauravazALI banaze. je sAcI tyAgI. saMyamI mahAtmAo che teo pitAnA anuyAyI vargane vakhate vakhata nANunA vyavahAramAM zuddha rahevA teo bedha Ape che. paraMtu Avo pracAra meTA pramANamAM Thera Thera thavAnI jarUra che. UgatI peDhImAM kamANInI bAbatamAM nyAya nItinA bhUsAtA jatA saMskAra punajIvita karavAnI khUba ja jarUra che. jaina zAstrakAroe gRhasthane mATe mArgAnusArInA pAMtrIsa guNa batAvyA che. emAM sauthI pahelo guNa che 'vAyusaMpanna vibhava," arthAt nyAyathI meLavelI dhanasaMpatti. sAcA jaina banavA mATe A prathama guNane jIvanamAM utAravAnI sauthI vadhu jarUra che. A keI sAMpradAyika guNa nathI eTale mAtra jene. nA ja nahi pratyeka nAgarikane mahatvano guNa have joIe nyAyasaMpana vibhava.' ene A guNa enuM bhUthaNa banI rahe joIe. -ramaNalAla cI. zAha AsAmane utpAta (pRSTha 42 thI cAlu) hiMdu-musalamAna-baMgALIo, bihArIo paNa moTI saMkhyAmAM che ane AdivAsIonI saMkhyA paNa ochI nathI. ghUsaNukherI sAme ugra AMdolana calAvanAra AzAma gaNa pariSada vidhAnasabhAnI cUMTaNImAM bahumatI meLavI che, paNa mAtra benI ja bahumatI che. (64 be ke) ane cUMTaNI jItyA pachI Azama gaNu pariSadanA kAryakaroe ghaNo utpAta macAvyo hato ane virodhI pakSe, khAsa karIne greisanAM kAryakarone ghAtakI mArahANa karI hatI. musalamAnonI AgevAnImAM sthapAyelA saMyukata laghumatI pakSe AsAmamAM kaI ghUsaNakhAra hovAnI vAta nakArI kADhI che ane eka paNa mANasanI hakAlapaTTI thAya te AMdolana uThAvavAnI dhamakI ApI che. A mulaka amAro che ane bali dezIonI mA bhAratIya hiMdue paNa dhUsaNakhoro che te nAda jagAvanAra AdivAsI kAunsIle tamAma bhAratavAsIone paNa hAMkI kADhavAnI mAgaNI karI che. AdivAsIone uzkerATa ghaNo ugra hoya che adAlana cAlatuM hatuM tyAre bina AdivAsIo para halle karIne nellI nAmanA eka gAmaDAmAM eka rAtamAM be hajAra jeTalAM strIo-bALakepurune rasI nAkhavAmAM AvyA hatA. nelsI je hatyAkAMDa bhAratamAM bIje thaye nathI Azema gaNu pariSade A baLatAmAM ghI hayuM che. AsAmanAM tamAma rahevAsIo mATe AsAmI bhASAnuM zikSaNa pharajiyAta banAvavAmAM AvyuM che eTaluM ja nahI paNa laghumatI enI bhASAne svIkRti ApavAno InkAra karavAmAM AvyuM che, AsAmI sarakAranA A nirNaya sAme bAMglAdeza, baMgALIo, musalane, bihArIe, nepALa, AdivAsIo ukaLA uThayA che. pAkIva jhanuna keTaluM ugra deva che ane tenAM pari. NAme kevAM AvI zake che te muMbaIgarA gujarAtIone kahevAsamajAvavAnI jarUra hoya nahIM. eTale atyAre te AsAmamAM je no utpAta AkAra dhAraNa karI rahyo che te dhuM lakhe nahIM paNa A rika jhaghaDAkharIne che ane temAM AnuvAMzika ke AMtararASTrIya nahIM paNa bhASAkIya jhanUnanA cha dhaNu homAI rahyAM che, AsAmanI adI kareDanI vasatima pAMtrIsa bhASAo belA che te dhyAnamAM rAkhIe te A jhadhaDAnI gu cavaNa khyAla Avaze. pragaTa thaI cakaryuM che- jANItA tatvaciMtaka ane prabuddha jIvana'nA taMtrI sva. cImanalAla cakubhAI zAhe mukhyatve I. sa. 1939 thI 1971 sudhInA samayagALAmAM lakhelA lekhenuM pustakatattvavicAra ane abhivaMdanA" saMpAdake: De, ramaNalAla cI. zAha pannAlAla ra. zAha ane prA. gulAba deDhiyA 3mI sAIjha, pAkuM bAiniMga, pRSTha saMkhyA 176+8 kiMmata rU. 35/00 (TapAla kharca alaga). - "saMdhanA pane ane AjIvana sabhyone A pustaka dasa TakA kamizanathI ApavAmAM Avaze. A mATe saMghanA kAryAlayamAM saMparka sAdho. li. maMtrIo Do. padmanAbha jenI sAthe vArtAlApa 'saMdha' saMcAlita "jJAnageThi'nA upakrame guruvAra, tA. 26mI jUna, 1986nA sAMjanA 6-15 kalAke jainazAstronA prakhara abhyAsI kebiniMyA yunivarsiTI, amerikAmAM jainIjhama ane buddhijhamanA prophesara tarIke kAma karatAM che. padmanAbha jainIne eka vArtAlApa paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha, 385, saradAra vI. pI. roDa, rasadhArA ke. epa, sesAyaTI, bIje mALe, vanitA vizrAmanI sAme, muMba-40000 maye yojavAmAM AvyA che. rasa dharAvatAM bhAI-bahenane A kAryakramamAM padhAravA bhAvabharyuM nimaMtraNa che subodhabhAI ema. zAha ke, pI. zAha saMjaka pannAlAla 2, zAha maMtrIo Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : praha chavana * * * * * * * * * * * * * * * * * * * I "I khyA karI samAja nAmAM AsAmano utpAta - 4 nagInadAsa saMghavI 0 lehI bagaDayuM hoya tyAre jema zarIramAM darara gagumaDa zritanAM dhADA ne dhADAmAM AsAmamAM ghUsI AvyA che. A kuTI nIkaLe che tema bhAratIya samAjamAM rASTrabhAvanAnA A ghUsaNakhonI saMkhyA keTalI che te bAbatamAM tIvra mata bheda abhAvanA mULa roganA kAraNe dezanA judA judA pradezamAM che. saMdha sarakAranAM kahevA mujaba ghUsaNakhoro traNa-cAra lAkhathI prasaMge khatta bhAtabhAtanI samasyAo ane tophAne khadabadI vadhAre nathI. adilanakArIo trIsa lAkha gaNave che, uThe che bhArata jevA pracaMDa ane saMkula samAjanI samasyAo bAMglAdezanI sarakAra te kahe che ke amAre tyAMthI koI bhAratamAM paNu pheTaka ane gUMcavAyelI hoya temAM navAI nathI. bhArata gayuM ja nathI. A dhusaNakhAroe AsAmanAM rAjakIya ane agenI sArI ke narasI kaI vAta nAnI ke nabaLI Arthika jIvana para pitAnI pakaDa jamAvI lIdhI che. ane hoI zake nahIM. ApaNA deza meTA, ApaNI jana- temAMthI keTalAka dAyakAothI TharIThAma thayAM hovAnA kAraNe temanAM saMkhyA aTa, ApaNuM sAdhane agaNita, ApaNI saMpatti bALabaccAM bhAratamAM janmya che. ApaNe tyAM nAgarikatva ja-majAtanA aDhaLaka, tema ApaNI takalIpha paNa TI. ApaNI nabaLAIo dhoraNe ApavAne kAyade hovAthI paradezI ghUsaNakheranAM bhAratamAM paNa jIvaleNa ane ApaNI samasyAo paNa aTapaTI. meTA janmela bALake bhAratIya nAgarike tarIkenA hakaka dharAve che. prANInAM badhAM aMga meTAM hoya tema bhAratane lagatI badhI ja A bALake vasavATa karavAnA hakakadAra hovAthI temanAM mAbApa vAte moTA mApanI hoya temAM navAI nathI. ghUsaNakhora hoya te paNa temaNe kevI rIte kADhI zakAya? vaLI paNa ApaNI kharI muzkelI e che ke samasyA UbhI thAya bAMgalAdezanI sarakAre hAtha dhoI nAkhyA hovAthI A ghUsaNakhorAne tyAre tene samajavAne badale ApaNe hAya hAya karavAmAM vadhAre kayAM kADhavA? temane dezanI bahAra haDaselI mUkavA joIe tema samaya bagADIe chIe ane bhaDako theDe ThaMDe paDe ke tarata kahevuM bahu saheluM che paNa traNa-cAra ke trIsa lAkha puru, ja e vAtane bhUlI jaine bIjA kAmamAM lAgI jaIe chIe. strIo, bALakone heDIe caDAvIne UMDA dariye haDaselI mUkavAnuM AnuM pariNAma evuM Ave che ke ApaNe ghANInA baLadanI kAma te kaI saMskArI samAja ke rAjaya karI zake nahIM. jema goLagoLa pharIe chIe ane kaI dizAmAM AgaLa ke A bAbatamAM ApaNe UMghatA jhaDapAyA chIe. trIza varase pAchaLa cAlatA nathI. cararara cAlatA cakaDoLanI mAphaka ekanI ApaNI UMgha UDI, paNa haju vacce vacce jhakA te khAdhA ja eka samasyA pharI pharIne ApaNI sAme AvIne Ubhe che. karIe chIe ane tethI ghUsaNakharo haju paNa Avye ja paMjAbanuM kokaDuM ukelAyuM te nathI. paNa ukelane AraMbha jAya che. AsAmanA vaDA pradhAnanI pahelI mAgaNI e che ke jarUra thayo che. bina zarate ane berokaToka caMdIgaDha paMjAbane bhArata-bAMglA dezanI sarahade kAMTALA tAranI vADa bAMdhavAnI soMpI devAnI jAherAta akAlI dala mATe jabarajasta vijya janA bhArata sarakAre maMjUra karI che te vADa bAMdhakAma samAna che ane temanI mukhya mAMgaNI saMtoSAI javAnA kAraNe tAbaDatoba zarU thavuM joie. AMtakavAdIo ane tenA navA sAthI badala jUthanA phugAmAMthI A vADa bAMdhavAnI vAta bhArata sarakAranI bevakuphIne havA nIkaLI gaI che. namUno che, kAraNa ke be hajAra kilomITaranI lAMbIlacaka vistAramAM 5Na 5jAbanuM haju patyuM nathI tyAM AsAmane utpAta asaMkhya nadI nALAM UbharAya che. ane moTA bhAgamAM ghUsaNuzarU thayo che. azama gaNu pariSade siMhAsane besADelA khere hoDakAmAM besI Ave che. nadInI ADe te tAranI vADa navA nizALiyAnA AgevAna mukhya pradhAna praphula mate baMdhAze nahIM, baMdhAya che ke nahIM' vaLI ujajaDa sarahadI rAjIva gAMdhInI rUbarU mulAkAta laIne vinaMtInA sUre dhamakI vistAramAM AvI vADa baMdhAze te AsapAsanA garIba ke mAthA ApI che. AsAma samajUtI thayAne nava mahinA vItI gayA che bhAre leke tAra kADhIne bhaMgAravALAne vecI nAkhavAmAM pAchIane AMdolanakArIoe sattA kabaje karyA pachInA cha mahine pAnI kare nahIM. tethI vADanI vAta te kahetalabhI divAnA ane paNa samAdhAnanA amalanI dizAmAM eka paNa kadama bharAyuM nathI. suNatala bhI divAnA jevI che. paradezIonI cakAsaNI mATe savAse jeTalI TrIbyunala nImAvAnI ghUsaNakherIne roga khataranAka che, paNa aneka evA khatarahatI. haju eka paNa nImavAmAM AvI nathI. paradezIonI nAka roga hoya che ke jenA IlAja hatA nathI ane jene hakAlapaTTInI vAta te vegaLI rahI, paNa haja temanI cakAsaNI thAya teNe te bhogavI levo paDe che. paNa zarU thaI nathI. A samajutIne tAbaDatoba amala karavAmAM paNa AsAmanI samasyA theDI avaLacaMDI che ane AMtarika nahIM Ave te jUnuM AMdolana pharI za karavAmAM Avaze tevI rAjakAraNamAM tenA pariNAmo bahu dUragAmI AvyAM che. kAraNa dhamakI akhila AsAma vidyAthI saMdhanI kArobArIe uccArI che. ke AsAma laghumatIone pradeza che ane temAM dhArmika - AsAmanI samasyA atizaya gaMbhIra che. ane A roga - bhASAkIya AnuvAMzika laghumatIonA tAMtaNA avaLAsavALA bahu jIvaleNu che. temAM nukasAna mAtra Asamane ja nahIM paNa gUMthAI gayA che. AsAmane samAje atizaya saMkula samAja AkhA rASTrane thaI rahyuM che. chellAM trIsa varasathI paDozanAM che. hiMdu-musalamAna bAMglAdezI ghUsaNakhere uparAMta AsAmamAM bAMglAdezamAMthI hiMdu musalamAna-khAsa karIne musalamAna ni - ' ' , "(anusaMdhAna pRSTha"41 upara), ' ' ' mAlika zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka zrI cImanalAla je. zAka, prakAzana sthaLa : 3lpa, saradAra vI. pI roDa, muMbaI 400 004: Te. naM. 35296 : mudraNathaM. : TrenDa prinTa, jagannAtha zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - 400 004. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH. By / South 54 Licence No. : 37 T " prabuddha jIvane ** * * prabuddha jena'nuM navasaMskaraNa vaSa:48 aMka: 5 * ' muMbaI tA. 1-7-86 chuTaka nakala rUA. 1-50 muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra thASika lavAjama rU. 30/ paradezamAM era meIla $ 20 % 12 sI meila 1 15 % 9 taMtrI ramaNalAla cI. zAha sva. pU. AtmArAmajI mahArAja jeTha suda AThamane ravivAranA divasa sva. pa. pU. mahAna sAdhuo tarapha kheMcAyuM hatuM. paMdara varSanI vaye eTale ke vikama jainAcArya nyAyAbhAnidhi zrI AtmArAmajI mahArAja eTale saM. 1888mAM dilhImAM AvI emaNe sthAnakavAsI sAdhu ke zrI vijaya AnaMdasUri mahArAjanI puNyatithine divasa. mahArAja pAse dIkSA lIdhI, ane emanuM nAma burAyajI e divase dilhImAM pa. pU. mahattA sAdhvI zrI mRgAvatI- rAkhavAmAM AvyuM. zrIjInI nizrAmAM pU. AtmArAmajI mahArAjanA guNAnuvAdane budde rAyajI tejasvI sAdhu hatA; kriyAkAMDamAM surata hatA, eka kAryakrama, saMkrAMtinA kAryakrama sAthe javAmAM AvyuM hatuM. abhyAsa karavAmAM nipuNa hatA. emaNe saMskRta ane e prasaMge mAre tyAM upasthita rahevAnuM tathA pU. AtmArAmajI ardhamAgadhI bhASAno ghaNo UMDo abhyAsa karyo. zAstronuM vize khelavAnuM prApta thayuM hatuM. A puNyatithi nimite ApaNuM adhyayana karyuM. sthAnakavAsI saMpradAyane mAnya evAM e divagaMta mahAna jainAcAryanA jIvana ane kAryanuM smaraNa batrIsa AgamanuM jhINavaTapUrvaka vAravAra parizIlana pharavAne eka suMdara avasara sAMpaDayA hatA. karyuM, pAMceka varSa karelA AgamanA adhyayanane kAraNe Aje paMjAbamAM jyAre rAjadvArI purUSanA kAvAdAvAne mUrtipUjAnA vize emanA manamAMthI nIkaLI gayA #AraNe saMpathI rahetI zIkha ane hindu kema vacce dhArmika jema jema zAstranA mULa pAThAnuM vadhune vadhu ciMtavana verabhAvanAne dAvAnaLa jagAvavAmAM Avyo che tyAre paMjAbanI teo karatA gayA tema tema mUrtipUjAmAM temanI zraddhA vadhune zIkha paraMparAnusArI kema taraphathI jena dhamane maLelI be vadhu dRDha thatI gaI. ane eka divasa, vi. saM. 1912mAM mahAna vyakitaonI bheTane RNasvIkAra avazya karavo joIe. emaNe amadAvAda AvIne maNivijayajI mahArAja pAse je kadAca potAnI paraMparAmAM rahyA hatA te je kadAca navesarathI sagI dIkSA dhAraNa karI. emanuM nAma buddhimahAna zIkha dharmaguru banyA hota te be mahAtmAo saMjoge- vijayajI rAkhavAmAM AvyuM, paraMtu buddhivijayajI karatAM buTaanusAra mahAna jainAcArya banyA. temanuM preraka kAMtikArI jIvana rAyajI mahArAja tarIke ja teo vadhu jANItA rahyA. nihALavA jevuM che. e be mahAtmAo te rava. pUjya zrI paMjAbathI teo gujarAtamAM AvyA tyAre pitAnA be khuTerAyajI mahArAja ane emanA ziSya sva. pUjya zrI AtmA- paMjAbI ziSyone paNa laIne AvyA hatAM. (1) mUlacaMdajI rAmajI mahArAja. mahArAja ane (2) vRddhicaMdrajI mahArAja. teo baMnee paNa pU. AtmArAmajI mahArAjanA jIvananAM saMsmaraNe eTale mUrtipUjaka samudAyamAM pharIthI dIkSA dhAraNa karI ane teonAM AjathI savAse -- doDha varSa pahelAMnI paMjAbanI dharatI upara nAma anukrame mukitavijaya ane vRddhivijaya rAkhavAmAM AvyAM. jaina dharmanA kSetre je cheDe khaLabhaLATa macyo tenAM autihAsika paraMtu emanA gurUnI jema teo paNa pitAnAM mULa nAmathI saMsmaraNe. "mUlacaMdajI mahArAja ane "vRddhicaMdrajI mahArAja' tarIke vadhu AtmArAmajI mahArAjanA gunuM nAma hatuM burAyajI jANItA rahyA. potAnA guru mahArAja sAthe teo gujarAtamAM ehArAja. teo janme zIkha hatA. emane janma vi. saM. vicaratA rahyA. 1863mAM ludhiyAnA najIka dulavA gAmamAM thayo hato. emanuM pitAnA mArge bhaviSyamAM AtmArAmajI nAmanA eka samartha nAma budasiMha hatuM. emanI mAtAnuM nAma kada ane pitAnuM paMjAbI sAdhu mahArAja Avaze evI tyAre emane svapnamAM nAma TekasiMha hatuM. bAlyAvasthAthI ja emane saMnyAsa levAnI paNa kalpanA nahotI. tIvra bhAvanA thayA karatI hatI. ekane eka putra hovAnA kAraNe AtmArAmajI mahArAja janma kapUra brahmakSatriya jAtinA mAtA - pitAnI marajI buTTAsiMhane saMnyAsa levA devAnI na hatI. hatA. emane janma vi. saM. 1892 nA caitra suda-1ne paraMtu buTTAsiMha potAnA nirNayamAM acala hatA. maMgaLavAranA roja paMjAbanA jIrAnagara najadIka laherA saMnyAsa kenI pAse le? buTTAsiMhanuM mana zIkha dharma nAmanA gAmamAM thaye hate. emanuM nAma dittArAma guruo karatAM te vakhate te bAju vicaratA jena thAnakavAsI rAkhavAmAM AvyuM hatuM. emanA pitAnuM nAma hatuM gaNezacaMdra Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha ane mAtAnuM nAma rUpAdevI. emane paraMparAthI prApta thayela kuladharma te zIkhathama hatA. nAnameTa rojanI sattA mATenI uthalapAthalane e jamAne hate. aMgrejI salatanata paNa dezI rAjyone laDAvavAmAM jAtajAtanA kAvAdAvA karatI hatI. nAnapaNamAM mAtA-pitA gumAvanAra azakta gaNezacaMdra thANedAra tarIke nokarI karI. tyAra pachI mahArAjA raNajitasiMhanA sainika tarIke kAma karyuM. laherAnA jAgIradAra attarasiMdha zIkha dharmaguru hatA. gaNezacaMdranA, jotAM ja manamAM vasI jAya evA putra dittAne zIkha dharmaguru banAvavA teo IcchatA hatA. paraMtu pitAnA putrane dharmaguru banAvavAnI irachA gaNezacaMdranI na hatI. attarasiMdhane e vAtanI gaMdha AvatAM gaNezacaMdrane kedamAM pUryA te paNa gaNezacaMdra dittAne soMpavAnuM kabUla kayuM nahi. eka divasa jelamAMthI bhAgI jaI attarasiMdha sAme teo bahAravaTe caDayA. ema karavAmAM aMgreja kaMpanI sarakAra sAthe paNa saMgharSamAM AvyA; pakaDAyA; dasa varSanI jela thaI. AgrAnI jelamAM rAkhavAmAM AvyA. eka vakhata uparIo sAthenI baMdUkanI jhapAjhapImAM goLI vAgavAthI teo mRtyu pAmyA. eka bahAdura saradAra gaNezacandranA jIvanane Ama karuNa aMta AvyuM. - eka brahmakSatriya baMDakhera yoddhAne putra dittArAma (athavA devIdAsa athavA AtmArAma) te ja ApaNu AtmArAmajI, mihArAja. pitA kedamAM jatAM pitAnA mitra jobamala esavAlane tyAM divAne uchera thayo. jedhamalanA eka bAInuM nAma dittomala hatuM eTale nAmamAM goTALe na thAya mATe dittAnuM nAma devIdAsa rAkhavAmAM AvyuM. jodhamalane ghare jaina sAdhuo AvatA hatA. emanA satata saMpakane kAraNe sAmAyika-pratikramaNa vagere dharmakriyAo karavI ane sUtre kaMThastha karavA ItyAdi prakAranA saMskAra bALaka dittAnA mana upara paDayA. e divasomAM laherAmAM AvelA be sthAnakavAsI sAdhuo gaMgArAmajI mahArAja ane jIvanarAmajI mahArAjanI chA5 ditAnA mana upara ghaNI meTI paDI. eNe enI pAse dIkSA levAne saMkalpa karyo. pitAnA putranI jema ucheranAra dhamalane paNa, nAmarajI chatAM dittAne dIkSA mATe chevaTe saMmati ApavI paDI. dittAe vi. saM. 1910 mAM aDhAra varSanI vaye mAlerakeTalAmAM dIkSA lIdhI. ane jIvaNarAmajI mahArAjanA e ziSya banyA. emanuM nAma AtmArAmajI rAkhavAmAM AvyuM. AtmArAmajI mahArAjane jotAM ja kaI kahI zake ke A tejavI navayuvAna sAdhu che. emanI mukhamudrA evI pratApI hatI. emanI grahaNazakita ane smaraNazakita ajoDa hatI. rojanI traNa gAthAo teo kaMThastha karI zakatA. bhASA upara temanuM asAdhAraNa prabhutva hatuM. pitAnA guru mahArAja sAthe temaNe paMjAba, rAjasthAna ane uttara bhAratamAM jayapura, pAlI, hoMziyArapura, jIrA, ludhInA, dilahI, AgrA vagere sthaLe vihAra karyo hate. ardha mAgadhI uparAMta saMskRta bhASA zIkhavA mATenI temane ghaNI laganI hatI. jema jema saMskRta bhASA ane vyAkaraNane abhyAsa thato game tema tema AgamananA keTalAka pAnA khoTA artha vize temanA manamAM saMzaya thavA lAge, emane pitAnA sampradAyanI je thiIo vAMcavA maLatI temAM keTalIka jagyAe haratAla (pILA raMganu dravya) lagADI zabdo bhUsI nAkhavAmAM AvyA hatA. AthI emanI zaMkA UlaTI vadhatI hatI. jIvana tA. 1-7-86 AtmArAmajI mahArAjanI adhyayana bhUkha ghaNuM moTI hatI. tIvra grahaNazakita ane smaraNazakitane lIdhe kai paNa grantha teo jhaDapathI vAMcI letA. tyAre pelA pratye bhAgye ja maLatA. hastaprata - pothIo rUpe graMthe maLatA. te vAMcatAM temanI badhI vigata emane yAda rahI jatI. temaNe jaina Agama grantha uparAMta veda, upaniSada, purANa, bhagavaddagItA, rAmAyaNa, mahAbhArata, bhAgavata, zakarabhASya, ityAdi hindu dharmanA paNa ghaNu badhA grantha vAMcI lIdhA hatA. kurAna ane bAIbalano abhyAsa paNa temaNe karI lIdhe hate. jaina dharmanAM Agama ane tenI cUrNibhASya, TIkA vagere grantha uparAMta bIjA ghaNu granthanuM emaNe parizIlanakaryuM hatuM. ethI pratimA pUjana tathA anya bAbate vize temanA manamAM keTalAka prazna UThatA hatA, paraMtu temanA mananuM samAdhAna karAvI zake tevI samartha jJAnI evI koI vyakti dekhAtI na hatI. I. sa. 1920mAM AgrAmAM emaNe cAturmAsa kayuM te vakhate thAnakavAsI samAjanA vRddha paMDita, vyAkaraNazAstranA niSNAta ratnacaMdrajI mahArAjane temane meLApa thayo. pitAnI zaMkAonuM samAdhAna karAvI zake evI samaye vyakitane A meLApa hate. AtmArAmajI mahArAjanAM prazno ane satyazodhananI sAcI laganI joIne ratnacaMdrajI mahArAjane paNa thayuM ke pote kheTA arthe karI peTe mArge AtmArAmajIne gheravA na joIe. eTale emaNe mUrtipUjA ane muhapati viSe AtmArAmajI mahArAjanA mananuM sAcuM sAmAdhana karAvyuM. ane kahyuM, bhAI ApaNe thAnakavAsI sAdhu bhale rahyA, paNa jinapratimAnI pUjAnI tuM kayAreya niMdA karate nahi.' AtmArAmajIe ratnacaMdrajIne vacana ApyuM ane emane ghaNe upakAra mAne. zAstronuM adhyayana-manana A saMdarbhamAM pharI ekavAra teo jhINI najare karI gayA. evAmAM emane zIlAMkAcArya viracita "zrI AcArAMga sUtra vRtti' nAmanI eka pithI eka yatinA saMgrahamAMthI maLI AvI. e vAMcatAM emanI badhI zaMkAonuM barAbara samAdhAna thaI gayuM. mUrtipUjA ane muhapatti viSe spaSTa mArgadarzana emane maLI gayuM. jema jema sthAnakavAsI samudAyamAM anya sAdhuo sAthe teo A viSe nikhAlasa carcA karatA gayA tema tema te te sAdhuo emanI sAthe sahamata thatA gayA. paraMtu te samayanA paMjAbanA mukhya sthAnakavAsI sAdhu amarasiMdhajIne bhaya peThe ke rakhene AtmA rAmajI jevA tejasvI mahArAja buTerAyajInI jema saMpradAya choDIne cAlyA jAya. khaLabhaLATa te cAre bAja cAlatuM hatuM ane uttarottara AtmArAmajI sAthe sahamata thAya evA sAdhunI saMkhyA vadhatI jatI hatI. pitAne je satyanuM darzana thayuM te anusAra pite dharma-jIvana: jIvavuM joIe ema samajI AtmArAmajI mahArAja bIjA sattara sAdhuo sAthe paMjAbathI vihAra karI gujarAtamAM amadAvAdamAM padhAryA. tyAM buTerAyajI mahArAjane maLyA ane pitAnI saMvega, pakSanI dIkSA dhAraNa karavAnI icchA vyakata karI. sthAnakvAsI sampradAyanA bAvIsa varSanA dIkSA paryAya pachI emaNe pharIthI saMvega pakSanI dIkSA buTerAyajI mahArAja pAse lIdhI. emanuM nAma AnaMdavijaya rAkhavAmAM AvyuM. emanI sAthe AvelA bIjA 17 sAdhuoe paNa navesarathI dIkSA lIdhI. e jamAnAmAM A eka mahAna tihAsika ghaTanA banI. (anusaMdhAna pRSTha 49 upara) Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA, 1 7-86 praha chavana eka hajAra varSa pahelAM vaseluM surata A jagadIza ra. zAha (gatAMkathI pUNa) aMdaranA seMkaDe avAjothI ane meTa TIpavAnA TaMkArathI duSTa have suratanuM Ala kArika varNana joIe. durgatirUpI bhUta kayAMya janmate nathI eTale ke tyAM daridratAnuM -tyAM rahIne, namaeNdAmAM rahIne bhRgupura-paraca-nA mahAna nAma nathI, jema upazana vidhimAM maMtranA sArarUpa kora kSudratAne maikallAnI bArI pAse tArI putrI nAme narmadAnAM deDatAM, UchaLatAM sApha karI nAMkhe che tema. majA joine AnaMdita thayela tuM taraNi eTale sUryanA nagara jayAM zrAvake sArA manavALA, lekamAnya miSTabhASI eTale sUratanI hada pAsenA svaccha bhUmi pradezamAM jA... tyAM sakhIhRdaya, asaMkhya amApa vaibhavavALA, game tyAMthI khajurI tema ja vananAM vRkSamAM UMcA evAM tADanAM jhADanI zreNI ApavAmAM pahela karanArA prauDha, zAkhA-prazAkhAvALA, kalpavRkSa "tapana tanamAM eTale tApI nadInA kAMThAnI bhUmi para savizeSa ugI che. jevA UbhelA, tapAgacchanAyakanA prauDha puNyanA prabhAvathI prAdurbhAva ane manda manda zItala pavanathI kaMpita thayelI te pitAnA pAmyA che. zikharanA kaMpathI A lekAntara nagarathI lAghA antaramAM tyAMnAM maMdira kevAM che? zilpIoe racelA vividha aneka upajAve che tyAM tApI nAmanI nadI jANe svargagaMgA heya nahi, vijJAnethI hRdayane game tevAM, hiMgula AdithI tenuM jaDela tema che. jemAM svargagaMgAmAM tIre taratAM vimAna hoya che tema che evAM vaNakethI varNanIya sahRdayane AnaMda ApanArI, "tApImAM jahAjonI hAra taratI hoya che. svargagaMgAmAM deva- cithI citrita ahaMdagahA ane jinamaMdiranA vRndane joIne -devIo ranAna kare che. tema tApImAM nAgara nAgarIo nhAya che. ka manuSya aMtaramAM Azcarya pAmate nathI? "baMnemAM svAdiSTa, svaccha ane sphaTika jevA zobhatAM jalathI te zaheranI madhyamAM gepIparuM che ne temAM jANe karelA tarage che. samudra e nadIne haMmezA be traNa vakhata ati kailAsa parvatane sAmano karanAra heya nahi tevo paDha 'jabarA saubhAgyathI, eka kAmI vaza thaIne kAminIne bheTe tema, lakSmIne bhaMDAra e moTo zrAvaka upAzraya che ke jenI bheTe che. te baMnenA yoga-kAle tuM paNa vAdaLAthI DhAIne aMdara arvatam jena dharmanA gurune pauDha tejathI utpanna thatI chUpAI jaje. kAraNa ke mAtApitAnA saMga joI kayo jaDa jyati mathe rahela IndranA svarganI upamAne yogya che. paNa lajA nahi pAme ? * sUraja maNa pArzvanAtha (hAthIvALA daherA) ne ullekha dareka pagale senAnA AbhUSaNothI jenI kamara namI gayelI karatA pakhaMDamAM je varNana karAyuM che, te paNa alaukika bhAta che. evI, zrImatanI strIo jevI, tyAM phaLanI lUbenA pADanAruM che. samUhathI namI gayelI kAlIkeLe che ane niSpa chAyA, madhura te upAzrayanA daravAjAnI AMgaNunI bhUmi para sthiratA phaLane samUha drAkSanA mAMDavAo ane phUlonA gharevALAM gAmo dhArIne je jete zrAvakAne, sAkSAta devAe manuSyarUpa heya nahiM evA suMdara vananA sImADA che. dhArela hoya tevAnuM joze, ke je zrAvake paikI keTalAka tyAM udhAnamAM caMpAonI zreNI avirala paravALI ane hAthI para ArUDha thaine kAI rathamAM besIne, kAI gheDA puSpathI dIpatI che. ane phUla ane pAvathI jovAyelI te para asvAra thaIne rasika vALA utAvaLathI upAzraye senAnA ghaTavALA ane mukhamAMthI rasa jharatA evA hAthIonI vyAkhyAna sAMbhaLavA Ave che te kAranA AMgaNunI bhUmi rasa zreNI sAthe tulanA kare che. nagaranI cAre bAju udyAnonI karatA hAthI ane azvonA AgamanathI tema ja mANasanI para parA, nAnA prakAranAM vRkSathI lAkhe vizvavidha puSpothI bharacaka gadIthI bharAyelI hevAthI mUMjhavaNu karAve che. tene -ane khIcokhIca latAothI tema ja tyAM AvelA UMcita pavanathI cAlatAM te raNe premathI AzvAsana Ape che-te zramaNa keLamUhomAM daMpatIe krIDA kare che. tethI, bALane ghare badhe che vasati-upAzrayanI madhe vyAkhyAna maMDapa rahe che, ke je tethI, tyAM kIDAgraho che, sarovara che, phUvA che ane vAve che pitAnI kAntithI dhamaM IndranI sabhAnI barAbarI kare che. tethI zobhe che. caMdrodayanA paricita karAvanAra suvaNuMmANekanI zebhAnI tyAne durgA eTale kile ke che? A jagatamAM UMcI paraMparAthI dIpI rahela ane vividha racanAthI zAbhita staMbhothI Doka rAkhela evuM zivanuM ujajavala zarIra hoya nahi te, zebhAyamAna che te maMDapanI vacce (vyAkhyAnakAra mATe) anupama jaNe eka suMdara imArata ke jemAM motInAM chatravALa Toca para siMhAsana che ke je indrAsanI zubhAvALuM che ane te manohara eka candrazAlA hoya te, judAM judAM aMga-AyudhovALe, yuddhamAM kAvyanI peThe sapuruSanA cittane sukha Ape che. kAraNa ke te sajaja karavAnA ugra zastrovALA che ane te sukhIone ane alaMkAravALuM, sughaTita mahAsaMdhinA baMdhavALuM, suvarNa (sArA. pauya tathA vIryavALA kSatriya puruSone Azraya Ape che. akSara-gevALuM) svaccha chAyAvALuM ane sulatita cArapadavALI ahIM gopI nAmanuM taLAva che. tenA mahattvanuM zuM varNana bhAvALuM che. (A badhAM vizeSa sArA kAryuM ane siMhAsana -karuM? (avarNanIya che.) ke je kSIra samudranuM maMthana karIne baMnene lAgu paDe che tethI baMnene sarakhAvyAM jaNAya che.) -temAMthI nIkaLelI eka kaLA heya nahi tema lAge che. sUrata ane rAMderamAM A indradUtama saMskRta khaMDakAvyanA kartA athavA te duHkhamAM khUba ghavAyele mere hoya yA maMthananA upAdhyAya muni zrI vinayavijayajI mahArAje ghaNAM mAsAM karelAM trAsathI ahIM Avela sAgarane vIcibha-taraMgAne kSobha hoya na eTale te zaherathI teo pUrNa paricita hatA. "sUryapUra evA hoya tema lAge che. paripaTI' lakhIne temaNe suratanAM jinamaMdirane sundara khyAla rUpuM, suvarNanA samUhane ghaDavAthI UbhA thatA TaMkazALanI karAvyuM che. te samaye "sUrata senAnI murata' jevuM ja hatuM. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' ' v AvanAra che. A ja rAtI surate paNa te pitAnI bhavyatA jALavI rahyuM che ke jALavavA mathI rahyuM che. caDatI-paDatInA ghaNuM juvALa oTa sUrata anubhavyA che. Aje muMbainI je sthati che te eka vakhata suratanI hatI. sattaramAM saikAmAM tyAM 250 jina maMdira hatAM. cAra hajAra jina bio hatAM caMdrane upAdhyAya vinayavijayajI mahArAja te sUratane, gepIpurane, tyAMnA zrAvakane paricaya ApI, suraja maMDaNa pArzvanAtha jina maMdiramAMnA upAzrayamAM vyAkhyAna ApatA gurumahArAjanuM bhakitabhInuM varNana karI chevaTe vaMdana saMdeza saMbhaLAve che. ane kRpAdRSTi rAkhavA mATenI vinaMtI karavA sUcave che, te sAthe e khaMDakAvyanI pUrNAhuti thAya che. Ama, sUratanI utpatti, vikAsa ane samRddhinA javALaeTa sAthe ja itihAsathI saMkaLAyelA hAthIvALAM daherI" tarIke oLakhAtAM sUraja maMDaNa pArzvanAtha jinamaMdirane ullekha acalagacchanA gujara kavi mani nityalAbhanA "sadevaMta sAvabiMgA" rAsamAM tathA muni nyAyasAgara racita "jaina gujara kavio'mAM "surata maMDana pArzvastavanamAM paNa che ke : "sUrati - maMDana murati pyArI, - me mani ati hi sahAya; nayanAM darzana uha he, . milaka cAhe kAma. AvA ja stavane vikramanA aDhAramA zatakanA aMte prasiddha caMdarAsanA kartA kavi-muni mehanavijayajI ane ogaNIsamAM zatakanA prAraMbhe muni jayasAgare racela tIrthamAlAmAM che. A stavanamAM sUrajamaMDaNa parvanAtha prabhunI divya pratimAne mahimA gavAya che ke surata maMDaNa suMdara murata, mukhaDuM te jhAkamajhola rU. eka ItihAsa-dhane paNa ullekha karI laIe. muMbaInA nika. muMbaI samAcAra" nA tA. 27-6-1976nA aMkamAM zrI dhanasiMga harasiMga ThAkore lakhelA eka lekhamAM tenI pUti maLI rahe che. sUratanA gopIpurAmAM zrI devasura gucchanA prAcIna grIdharmanAthajInA maMdiramAM nIce bhoyarAmAM ati camakArI pratimAjI (jenA ullekhathI A lekhane prAraMbha karyo che je sUrata maMDana, sUraja maMDana agara sUyapura maMDana tarIke mazahUra che. A pratimA sanmukha rAjasAgara munie eka zrI zAMtidAsa AsakaraNa zeThane mATe ciMtA, maNi maMtranI ArAdhanA karI hatI. temanA vaMzajo hAla surata tathA amadAvAdamAM vase che. je pratimAjI samakSa A sAdhana thaI hatI te hajuya tyAM (gAma) bheAMyarAmAM vidyamAna che ane ati camatkArI che. jaina rAsamALA'mAM jaNAvyA pramANe ciMtAmaNi maMtranI sAdhanA jemanA mATe thatI hatI te zAMtidAsa zeTha sUratanA hatA. ' paNa jenA kamaMga baLavAna hoya te bIjA mATenuM nimittapaNa pate laI jAya che. tema A maMtra sAdhanAnuM phaLa amadAvAdanA zAMtidAsa zeTha laI gayA. sUratanA zAMtidAsa zeTha "zAMtidAsa maNiyA'nA nAme prakhyAta hatA te kaMI na pAmyA. je ke ciMtAmaNI maMtranI sAdhanA pachI te sadhAvI ke te rAsamAMthI spaSTa thatuM nathI, paraMtu temAM temasAgara ane mukitasAgaranuM comAsuM hatuM te ulekha che. sAmAnya kathA pramANe maMtra sAdhanA rAjasAgarasUrie karAvI hatI ane tethI ja temane chevaTe sUripada apAyuM ane pitAnuM RNa cheDe aMze paNa sArI rIte vALavuM teo nizcaya zeThe karIne pALe hate. lekhakane RNa svIkAra:- A ItihAsa saMkalanTa taiyAra karavAmAM sUratanA zrI navApurA jaina upAzrayanA zrI zAMtinemi jJAna-bhaMDAranA lekhamAM ullekha karelA badhA ja graMthe sUraja-maMDaNa pArzvanAtha jinAlayanA jinabionA pratima leone, sUratanA anya prAcIna jina maMdiranA bilekhAne AdhAra lIdhe che te ja rIte jainAcArya zrI vijaya caMdrodaya-- sUrIzvarajI mahArAjanuM vatsala mArgadarzana sAMpaDayuM che. mAga mAsAgara rieka paNa thaze to sUrata maMDaNa kala kaMDuM, vaLI bhAba kRtakalela bhaviyaNe; jagavallabha ne sahastraphaNe, jahAre nisA pila bhaviyaNa vaLI, 1804mAM mULa amadAvAdanA paNa sUrata AvI vaselA premacaMda meDI te saMdhavI premacaMda lavajIe zetruMjya tIrtha (pAlitANA)thI sUrata sudhI kADhelA chari pALatA (padayAtrI) saMdhane ane e saMdhanA AcArya vijaya jinendrasUrinuM sAmaiyuM karavA gayelA sUratanA navAbane paNa ullekha che ane saMdha caitya paripATImAM sUraja maMDaLanA darzanAthe paNa gayA hatA te ullekha che te paNa A ItihAsa-saMkalananI pratIti karAve che karnala Tena TrAvelsa opha vesTarna InDiyA'mAM paNa Avo ja ullekha che. "sUrata jaina paripATI' graMthamAM jaina daherAsaramAM tIrthakaronI pratimAonI pratiSThAnA je ullekhe che te parathI saMvata 1215 (nANAvaTa, tALAvALAnI paLa) 1333 (tApI-ovArA kA), 1392 (nANAvaTa, nagarazeThanI poLa) 1464 ane 145 (nANAvaTa, hanumAnanI paLo, vagere sAlemAM jinabiMbanI pratiSThAnA lekho parathI paNa tAravI zakAya ke surata eka hajAra varSa uparanuM purANuM zahera che. have A ItihAsa avalokana jene nimite zakaya banyuM che te sUraja maMDaNa pArzvanAtha jinapratimAnI alaukikatA vizenI sAbhAra svIkAra * gujara grantharatna kAryAlaya, ratanapaLa nAma sAme gAMdhImAM, amadAvAdanA prakAzane * mApa vinAnuM mana le. je. kRSNamUti" anuvAdaka: zivalAla modI ki. rU. 35 jIvana mImAMsA le. je. kRSNamUti, anuvAdaka: hirAlAla bakSI ki. rU. 6e. * karaNaghelo le naMdazaMkara tuLajAzaMkara mahetA mUlya rU. 55/* hase ane humA bhAga 1-2 saMpAdaka: amRta mahetA ki, rUA. 8 + 8 = rU. 16 soTI ane piThI bhAga 1/2/3 le. dhanaMjya zAha darekanI ki. rU. 7-50 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 tA. 1-7 86 prabuddha jIvana baja bhASAmAM varSo - vaibhava , pravINacaMdra che. rUpArela vraja bhASA Ama che te hiMdI bhASAnA vikAsakALanI eka te "piyunI paLabhara mATe paNa vismRti nathI ! tyAM satata varSanI avAntara kaDI; chatAM hiMdInA arvAcIna kALa sudhImAM eNe vAridhArA che ke ahIM satata vahetI azrudhArA chevarSa ne ene gajabanI samRddhi samapa che. vraja bhASAnA AvA anerA virahiNImAM dekhAtA A bAhya sadazya chata anubhUtinI vikAsanuM mULa prerakabaLa che kRSNabhakti, jene laIne enA bhinatA kevA saceTa bhAva sajAve che! varSanI virahiNI joDenI sAhityamAM bhakita ne zRMgArano adbhuta samanvaya sadhAya che. A te kevI ajaba heDa che! A bhAvone prakRtinI vizeSatAomAM vaNI letI enI racanA kRSNa virahamAM suratI gopIone samajAvavA emanA mananuM emAM paNa Rtu soMdarya to vraja sAhityanuM AgavuM pAsuM samAdhAna karavA AvelA uddhava, varSomAM anubhavAtI gopIonI che ja!-ne emAM ce varSa-varNanamAM chalakAte eno vaibhava te UMDI akaLAmaNuM zI rIte samaje? kavi pAkara gopIone sArAye bhAratIya sAhityamAM anokhuM sthAna dharAve che. mukhe, ene kahe che. A emAM, utuMga kalpanAne paNa kavi rasarAja kevI saheja barasata meha, neha sarasata aMga aMga rIte vyakta kare che, juo: jharasata de, jese jarata javAse ; sAvana saghana ghana, barasata saghana baMda kahe padmAkara, kAlindI ke kadambana hai cahna ora nAla, tAla, khAla saba bhara gaye, madhupana kiye Aya, mahada mavAse che; jhillI jhaMkAra, pika dAdura pukAra udho! ye udhama batAya dIje, mohana ke vraja se suvAse, bhaye agana avA-se he; haMsa-mera kaEkAranA udAra chaba bhara gaye; pAtakI papihA, jalapAna kau na pyAsa A hari hari bhumi para IndravadhU phala uThI upamA he tAki "rasarAja' citta dhara gaye, kAhU bithita bigina ke prAnana ke pyAsI ! saba ja banAta para mAne mana joharI kI mehule varase che te aMgeaMgamAM kAmanA UbharAya che; gAMThate uchaTa pUjamAnaka bikhara gaye! javAse eka choDanuM nAma che; e unALAmAM lIlochama rahe zrAvaNanA saghana vAdaLanI helIe, cAre taraphanAM che ne varasAda paDatAM ja baLI jAya che. viyoginI paNa A nALAM, taLAva ne khAkheciyAM UbharAvI dIdhAM che, javAsAnI jema, varSAnI helIo vacce paNa jANe agnisnAna karI rahI che. kAlindI nadIne kinAre UbhelAM kada vRkSane tamAra, keyala, deDakAM, haMsa, ane meranAM ullAsabharyA madhukara eTale ke bhamarA vIMTaLAI vaLyAM che. AvuM bharyuM bharyuM ravathI vAtAvaraNa bharyuM bhaya" thayuM che, IndravadhU eTale varSA vAtAvaraNa che, chatAM uddhava ! amArI ahIMnI akaLAmaNanI tumAM nIkaLI paDatAM gherA lAla raMganA jIva-ApaNI gokaLagAya vAta kanayAne jaNAvIne kahejo ke eka vakhatanuM sukhadAyaka ja samaje ne! lIlIchamma bhUmi para badhe AvI lAlacaTaka baja-tamArA virahamAM-Aje te amAre mATe agninI bhaThThI indravadhU phelAI gaI che ! A dazya kevuM lAge che? A te jevuM thaI paDyuM che ! ahIM varSomAM "piyu-piyu pikArato pApI jANe lIlIchama jAjama para mana-eTale ke kAmadeva rUpI. jhaverInI eTImAMthI kamara paranI gAMThamAMthI-mANekanA Dhagale DhagalA bapaiye kaMI pANIne tarasyo nathI, paNa kaI vyathita verAI paDayA che ne zuM ? viyoginInA prANane tarasyo che, je "piyu-piyu pikArI, milananI Arata jagADatI varSo, virahIjane mATe kevI satata priyatamanI yAda apAvI, vihiNIne prANa cUsI rahyo che. ane A che, meghadUtanI loka mALA joDe saheje samAna vyathArUpa thaI paDe che-' pade sthAna pAmI zake tevI, kavi ghanAnaMdanI racanAzyAma ghaTA uta ho, alaka Ita, parakAja hi deha dhAre phiro cApa, irta dhruva baMka dharI, parajanya jathAratha ho darasau, uta dAminI, daMta irta damake, nidhi-nIra sudhA ke samAna kau baga pAMti utai, Ita motI larI; saba hI bidhi sajajanatA sarasau; uta cAtaka pIu hI pIu 2, ghana AnaMda! jIvanadAyaka hai bisare na Irta pIu eka gharI, kachu merI o pIra himeM paraso, uta baMda akhaMDa irta asu, kabad vA bisArI "sujAna ke agita barasAbirahIna se heDa parI! meM AMsuvAni ke le barase ! AkAzamAM zyAma ghaTa gherAI che ke ahIM gerInA - parakAja-eTale ke anyane kAje deha dhAraNa karanArA e vAdaLa kALA bhammara kezanI laTe vikharAI che; tyAM meghadhanuSa kheMcAyuM tAruM parajanya" nAma kharekhara sArthaka che (parajanya'-eTale che ne ahIM garInA bhU-bhaMganI baMkima paNa kaMI ochI bIjAne mATe) sAgaranuM khAruM pANI laIne paNa tuM ene amRta nathI ! tyAM damakatI dAminI-eTale ke vIjaLI camake che te jevuM mIThuM karIne varasAve che. Ama, sajajanatAnA sarvaguNe ahIM che gerInI ujajavala dhavala daMtAvali, tyAM bagalAonI dharAvanAra e jIvana dAyaka ! "jIvana" zabda para leba ahIM hAra uDatI dekhAya che te ahIM pANIdAra matIne sera jhule dhyAnamAM levAnuM che. "jIvana" eTale pANI ne "jIvana" eTale che; tyAM cAtakanuM "piyunuM satata raTaNa che te ahIM? ahIM prANa- baMne thAya! Ama, Ama jIvana eTale pANI, Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 1-7-86 ApanAra vAdaLa, e "jIvana" eTale ke prANuno paNa AdhAra che ne! "tuma saba jaMgalI che mANu na hoya te prANu zI rI2 Take? eTale kavi "dhanAnaMda kahe che he jIvanadAyaka, he prANAdhAra ! tane mArA haiyAnI vyathA ha gulAba deDhiyA ja jeTalI ye sparzatI hoya te, viraha vyathAnAM A mArI gaI kAle sAMje te ora majA AvI gaI. traNu divasathI varasatA varasAdanI sAthe sUrya-prakAze paNa jugalabaMdI karI, AMsu laI, mArI viginI priyatamAne AMgaNe-alabatta, acAnaka ja vAdaLa vaccethI sUye kiyuM karyuM ane pachI mIThI karIne-ekavAra te varasAvI Ava! "sujAna' emanI pazcima bArIethI e khasyA ja nahi. eka tarapha sUryaprakAza priyatamAnuM nAma che. ane bIjI tarapha dhAre dhAre vi. bacapaNamAM AvA varasAdane dariyAnA khArA pANI, mIThI karI anyatra varasAvanAra ame "AMdhaLA varasAda' kahetA, eTalA mATe ke, sUryanI hAjarImAM vAdaLane pitAnAM vyathA sabhara khArAM asu paNa mIThAM karI, te varasAtuM haze! te pachI dhanAra meghADaMbaranuM zuM? varasAde priyatamAne jarAya duHkha na pahoMce e rIte pitAnI mIThaDI A vakhate eka zarata karI hatI, prakAzavA dauM paNa ugratA yAda apAvavAnI A Arajha kevI mugdhakara che ! vagara. unALAmAM khUba tApa varasAvI cUkela rAye hA bhaNI varSanI UMDI ne acUka asaranI pratIti kavi pratApa hatI. prakAzamAM zItaLatA hatI paNa cAMdanI jevI ghanatA nahetI. vRkSo A na tAla joI maratAM hatAM. nAhyAnuM puNya nArAyaNa ahIM kevI saceTa rIte rajU kare che, juebani beThI he mAna kI mUrati-sI kamAI cUkelA kAgaDAe TI. vI. enenA para besI vAte vaLyA hatA. sAMjanAM sUryakiraNone roja sAmenA UMcA makAnanI mukha khelata bele ne "nahIM" ne "hA"! bArIo hoMkAro detI hoya jyAre Aje sthaLe sthaLe bharAyela tuma hi manuhari ke hAri pare pANIe pratisAda ApI ajavALuM vadhArI dIdhuM hatuM. sakhiyAna kI kauna calAI tahAM savAre zahera hajI enA svarUpamAM AvyuM na hatuM. barakhA ha, pratApa dhIra dharau, rastAo para avarajavara maMda hatI. rAte vIti jevAne aba lau mana ke samujhAye jahAM thAka AMkhamAM AMjI bALake zALAe jatAM hatAM. 5ha khyAri taLe badalagI kachuM, rastAnA khUNuM paranA eka vRkSanI jhukI AvelI DALIne papIhA jaba pachi he-pIva kaho?' varasatA varasAdamAM myunisipAliTIvALA kApI rahyA hatA. risAyaeNlI rAdhAne manAvavA kayAe ghaNA prayatna karyA, keTalIya AMkha e joyuM na jevuM karI najara pheravI letI hatI. paNa thatha ! Akhare emaNe eka gopI dUtIne mekalI. dUtIe nagaramAM vRkSahatyA have pApa nathI. pAchA AvIne kahyuM-rAdhA te jANe mUrtimaMta rUsaNuM thaIne e mANUse rastAnI saMbhALa rAkhavA kSene haNe che, beThI che. "nA" ke "hA" kahevA jeTaluM ye meM khelAtI ja nathI vRkSAropaNa ke vRkSavardhana emanI pharaja ke emanA svabhAvamAM nathI. e jhukI gayelI zAkhA para hajI pILAM phUle bila khila ne kanaiyA ! tame ja ene mAnavI levAmAM jyAM pAchA paDayA hasI rahyAM hatAM kadAca..emane pelI vAtanI khabara na hoya che, tyAM amAruM sakhIonuM te kayAMthI ja kaMi upaje ! ema ane kadAca khabara hoya paNa kharI tethI zuM? bhale viccheda thaye, karo-atyAra sudhI mana manAvIne rAha joI ja che, te ceDI tethI svabhAva kaI badalAya. e smitamAM jIvanane saMdesa hate. vadhu vAra dhIraja dhare ! varasAda AvavA de ne ! varasAda koI kuhADI ene motane ghATa utArI zake tema na hatI. Avaze ne bapaiyo 'piyu-piyu" pikAravA mAMDaze ke tarata ja . cAra varSanA dIkarAne aDadhI UMdhamAM ja bAlamaMdira bhaNI enA magajamAM bharAyelI havA (bbArI eTale havA) nIkaLI jaze- lai jatA hatA. varasatA varasAdanI vAta karavAne badale me ne e jAte ja sAmethI tamArI pAse deDI Avaze ! thaze e bhaya sAme karI huM ene jaladI paga upADavA samajAvI vraja bhASAnAM varSa-vanamAM virahI janenI vyathA ja vaNAI rahyo hato. bALakane navA reInakeTathI khuzI maLI gaI hatI. che evuM nathI. sa yogIjanonI sukhasuhAganAM manahara ne manabhara e kacavAte mane pitAnA vargamAM dAkhala thAya che. citranuM paNa emAM surekha Alekhana thayuM che. DAM bALake AvI gayAM che. bAlamaMdiranI zikSikA savAramAM ja kazAka kAgaLomAM khUMpI gaI che. bALaka bAraNuM kavi raghurAInuM AvuM eka citra joIeparasparane rijhavavA kAje, banIThanIne baMne yamunA nadIne tarapha najara pheravI pheravIne praveze che. huM bahAranI bArImAMthI UMce thaI bALakenI pITha joI rahuM chuM. mane thayuM savAre tore jaIne beThAM ! hasI hasIne vAta karatAM kephilanA kUjanamAM bALakone AvakAravA zikSikA bAraNe UbhI hoya te kevuM sAruM ! mana parovAyuM; tyAM te - kaIka bALakane premathI teDI le te ! e te radhurAI ghanaghaTA ghaDarAya AI ' pachI thayuM A badhuM vadhu paDatuM kahevAya. Ameya AvakAra barasana lAge nahIM buMdana ke ThaTa se; have era hosTesa ane risepzanisTanA smita pUrato maryAdita thaI je loM pyArI pyArau, ke uDhaye yahi pItA paTa gayA che. - te loM dhArI dhArau pa lInhoM nIla paTa se! dIkarIne mane mana vidAya ApI huM bArI pAsethI khasate. tyAM te acAnaka dhUdhavatI ghanaghA AkAzamAM chavAI gaI hite tyAM zikSikAne ce sAda saMbhaLAyo "tuma saba jagalI ne jharamara jharamara mehule varasavA lAgyA; priyatama priyatamAne ho, kalAsameM guDa meniga TIcara kaye nahi belate." peAtAnuM pILA raMganuM vastra oDhAvavA gayA eTalAmAM te the bALake zuM bele? priyatamAe potAnA nIlaraMgI varatra heThaLa piyune DhAMkI seDamAM zabdonA AghAtanI kaLa vaLatAM thayuM, eNe je jaMgalIne laI lIdho ! kavI romAMcaka kSaNe sarajAI gaI ! badale tuma saba nAgarika ho" ema kahyuM hatuM te ThIka thAta. - vraja bhASAnA varSa-vaibhavanAM A te zreSTha chAMTaNAM ja thaya! jaMgalI hota te te sAruM thAta! varSA RtumAM vRkSone enI helI mANavI hoya te ene vadhu nikaTane paricaya uchera na karata ane khuzanumA savAre bALako sAthe techaDAIthI apa ja rahyo !. vartAva na karata. che vAra piyA khyArI Avaze Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bata. 1-7-86 praha chavana (pRSTha 44 thI cAlu) sva. pU. AtmArAmajI mahArAja vi. saM. 1932mAM saMvegI dIkSA dhAraNa karyA pachI eka yAtumAM emaNe bhAvanagaramAM karyuM. tyAra pachI temaNe rAjasthAnamAM jodhapuramAM mAsu karI paMjAba tarapha vihAra karyo. vihAramAM emane ghaNI takalIpha paDatI, virodhIo taraphathI upadrava thatA, paraMtu teo haMmezA samatAbhAva rAkhatA. pAMca "varSa paMjAbamAM ludhiyAnA, jhaDiyAlAguru, gujarAnavAlA, hoMziyAra pura ane aMbAlAmAM caturmAsa karI emaNe sanAtana zuddha jaina mane ke vagADa. paMjAbamAM pAMca varSa vicaryA pachI AtmArAmajI mahArAje gujarAtamAM amadAvAda, surata, pAlItANu, rAdhanapura ane mahesANAmAM cAturmAsa karyA: A vakhatanA emanA AgamanathI A prakhara medhAvI paMjAbI jainAcAryane najare nihALavA ane emanI upadeza - vANI sAMbhaLavA gAmegAma "hujAre leke ekatrita thatAM. ra ra bahu meTA pAyA upara emanuM zAnadAra svAgata thatuM. saMdhanA, mahA"jananA AgevAne pAMca daza mAla sAme page cAlIne emanuM -svAgata karavA jatA. pAlItANAmAM emane AcAryanI padavI ApavAmAM AvI tyAre pravAsanAM alpatama sAdhanA e -jamAnAmAM gujarAta, rAjasthAna ane paMjAbamAMthI pAMtrIsa hajArathI vadhu mANase ekatra thayA hatA. pAMca varSa gujarAtamAM vicaryA pachI AtmArAmajIe zajasthAnamAM jodhapuramAM comAsu karyuM. tyAMthI pharI pAchA paMjAba padhAryA. amadAvAdanA zreSio sAthe vAta thaI hatI te mujaba pU. mahArAjazrInI bhAvanA anusAra ANaMdajI kalyANajInI peDhIe amadAvAdathI ane pAlItANuthI deDhathI vadhu jinapratimAo paMjAbanAM jina maMdironuM nirmANa mATe mokalI ApI paMjAbanAM keTalAMka mukhya nagaromAM emanA hate jina pratimAnI pratiSThA thaI. paMjAbamAM AnaMdollAsanuM eka moju pharI vaLyuM. vi. sa. 1947 thI 1953 sudhInAM sAta varSamAM paMja"bamAM teo vicaryA ane lokonA dhArmika temaja sAmAjika jIvanamAM ghaNI jAgRti ANI. AtmArAmajI udAra daSTinA hatA, sarva jIvo pratye samabhAva dhAraNa karanArA hatA. eTale emaNe paMjAbamAM mUrtipUjaka ane sthAnakavAsI samudAya vaccenA vikhavAdane dUra karyo. eTaluM ja nahi jaina, hindu, musalamAna ane zIkha e cAre dharmanA loko vacce paNa prema ane "baMdhutva, saMpa ane sahakAranI bhAvanA TheraThera vikasAvI. pariNAme emanA bhaktajanemAM mAtra jaine ja hatA. hindu, musalamAna ane zIkha kemanA keTalAya mANase emanA custa anuyAyI banyA hatA. paMjAba ane rAjasthAnamAM e divase mAM jaina sAdhuo karatAM jaina yationuM jora ghaNuM moTuM hatuM. grahasthAzramI yatie judAM judAM rAjyomAM Azraya pAmavAne kAraNe jyotiSa, Ayuveda, maMtra-taMtra ItyAdi vaDe rAjAonA mana jItI laIne emanI pAse dhAryuM karAvatA, keTalAka nagaramAM yationI AjJA vagara sAdhuothI cAturmAsa thaI zakatuM nahi. yationA nivAsasthAna pAsethI pasAra thatAM sAdhuoe yatione vaMdana karavA javuM paDatuM. sAmevA ke ujamaNunA prasaMga mATe paNa yationI AjJA eLavavI paDatI athavA rAjanI AjJA yationI sammati maLyA - pachI ja maLatI. AtmArAmajI mahArAje potAnI prakAMDa vidvattAthI, . nIDaratAthI, lekenA premabharyA sahakArathI; ane rAjAonI sammatithI yatione sAmane karI emanuM jora ghaNuM narama karI nAkhyuM hatuM. sAdhuone mAthe caDI beThelI yati-saMsthAnA pAyA AtmArAmajIe hacamacAvI nAkhyA hatA. A paNa emanI jevI tevI siddhi nahotI. AtmArAmajI mahArAjano vinayane guNa keTale me hate. te viSe bhAvanagaranA te samayanA supratiSThita dharmAnurAgI zrAvaka zrI kuMvarajI ANaMdajI kApaDiyAe traNeka prasaMge tema che. buTerAmajI mahArAja pAse sagI dIkSA letI vakhate buTarAyajInA ziSya mUlacaMdajI mahArAjanA ziSya thavAnI icchA AtmArAmajIe vyakata karI. paraMtu mUlacaMdajI mahArAjane paNa vinaya guNa eTale moTe hate. AtmArAmajI buTerAyajInA ja ziSya thAya te vadhu yogya che e Agraha emaNe rAkhyA hatA. AthI mUlacaMdajI mahArAja emanA guru nahi paNa vaDIla gurubaMdhu thayA. paMjAbamAM pitAnI tabiyata bagaDI te vakhate AtmArAmajIne bezuddha avasthAmAM ludhiyAnAthI aMbAlA laI javAmAM AvyA tyAre zuddhi AvatAM temaNe zAstrajJAtA hovA chatAM, mUlacaMdajI mahArAjane patra lakhIne emanI pAse AloyaNuM maMgAvI. bIjo prasaMga gurubaMdhu vRddhicaMdrajI mahArAja sAthe che. zArIrika azakitane kAraNe vRddhicaMdrajI bhAvanagaramAM sthiravAsa karIne rahyA hatA. tyAre temane maLavA, vaMdana karavA AtmArAmajI gayA hatA. te samaye teo pote pATa upara beDA nahi. sAme nIce besI gayA. paraMtu vRddhicaMdrajIe AjJA karI tyAre ja pATa upara beThA ane emanI AjJA thatAM temaNe lokone mAMgalika saMbhaLAvyuM. AtmArAmajIne vinaya guNanA prasaMge emanA ziSyopraziSyoe paNa noMdhyA che. pitAnAthI dIkSA paryAyamAM je koI meTA haiya (pachI bhale padavImAM nAnA hoya te paNa AtmArAmajIe temane vaMdana karatA. sAmI vyakita vaMdana karavAne nA pADe te paNa pote vaMdana karyA vagara rahetA nahi. AtmArAmajI mahArAja samayapAlananA custa AgrahI hatA. sATha varSanA jIvanakALamAM teo ATaluM badhuM kArya karI zakayA tenuM kAraNa emaNe eka paLa paNa nakAmI javA dIdhI nahi. te che, sva. suracaMdra badAmIe suratanA cAturmAsanA samayane eka prasaMga varNavatAM lakhyuM che ke saMvatsarI pratikramaNa nirdhArita samaye cAlu karavAmAM vilaMba thatAM mahArAjazrIe saMdhanA AgevAnone kahI dIdhuM ke have jo moDuM thaze te ame amAruM pratikramaNa karI laIzuM. tame tamAruM pratikramaNa tamArI meLe karI lejo.' mahArAjazrInI A cetavaNI pachI pratikramaNa roja nizcita samaye ja cAlu thaI jatuM. pU. mahArA sAvItrI mRgAvatI trIjInI ziSyA pU. sAvItrIjI sukatAthIjIe AtmArAmajI mahArAja viSe kahele A eka prasaMga paNa sarasa che. AtmArAmajI eka saradAra ddhAnA putra hatA. eTale emane daMDa kadAvara, sarAkata, khaDatala, ce, bharAvadAra hate. dekhAve te pahelavAna jevA, mahela jevA lAgatA hatA. eka vakhata teo eka gAmawAM koI eka akhADA, pAsethI pasAra thatA hatA tyAre temane joIne eka kustIbAje bIja kustIbAjane kahyuM, "Aje ApaNA akhADA tarapha A Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 kAi eka tA kustIbAja AvI rahyo che,' AtmAzamajIe e majAka sAMbhaLI. te paNa nirdoSa ajAka karavAmAM nipuNu hatA. emaNe hasatAM ene kahyu', bhAi, huM kustIbAja chuM" e vAta sAcI che. paraMtu hu' deha sAthe nahiM, paNa indriyA sAthe kustI naDI rahyo chuM, ane temAM vijaya meLavavAnI mArI AAMkSA che. sAcI kustI e che.' AtmArAmajInA javAba sAMbhaLI pelA kustIbAja zami anI gayA. i. sa. 1893 mAM amerikAnA cikA (zikAgo) zaheramAM vizva dharma pariSada bharAvAnI hatI. emAM jaina dhama'nA pratinidhi tarIke bhAga levAne AtmArAmajI mahArAjane nima traNa maLyuM hatuM. kAraNa ke teo AMtararASTrIya khyAti dharAvatA thayA hatA. paraMtu jaina sAdhuo samudra pAra jatA na hovAthI AtmArAmajI mahArAje e pariSamAM mokalavA mATe mahuvAnA sutranA berisTara zrI vIracaMda rAdhavajI gAMdhIne taiyAra karyAM. vIracaMda rAdhavajIe pariSadamAM mahattvanA bhAga lIdheA, eTalu ja nahi amerikAmAM bIjA aneka sthaLeAe jaina dhama' viSe mananIya vyAkhyAna ApyAM. zikAgo pariSada nimitte 'zikAgo praznottara' nAmanA grantha AtmArAmajIe taiyAra karyAM. hatA. ane emAM izvara sakhadhI jaina dharmanI mAnyatA bIjA dharmanI mAnyatA karatAM kevI rIte ane zA mATe judI paDe che te samatha' lIlA sAthe samajAvyuM che. pU. AtmArAmajI mahArAjanA samayamAM emanA jeTale kSAAbhyAsa ane emanA jeTalI vidvattA ane takapaTutA bhAgye ja kASTanI haze. jaina, hiMdu vagere granthAnA hajArA zloka emane kaMThastha hatA. pAzcAtya vidvAnA paNa jaina dhama' viSe ka Mi jANavuM hoya to athavA kai zaMkAnuM samAdhAna meLavavuM hoya te emanI pAse AvatA. DAlpha hanala nAmanA pAzcAtya vidvAne potAnA grantha AtmArAmajI mahArAjane apa'Nu karyuM che ane enI apa'Nu patrikA sa'kRta bhASAmAM zloka racanA karIne mUkI che prAddha jIvana AtmArAmajI mahArAje savegI dIkSA lIdhA pachI pajAmAM jude jude sthaLe je vihAra karyAM ane zuddha sanAtana jaina krama'nA khAdha Apyo tenA pariNAme paMjAnA jenAmAM sUti'pUjAnI virAdha dhaNA dharI gayA. sthAnakavAsI ane mUrti pUjaka samudAya vacce sumeLa sthapAyA. te samaye rAjasthAnamAM Aya samAjanA sthApaka svAmI dayAnaMda sarasvatI padhAryAM hatA. keTalAka lekA ema icchatA hatA ke samakAlIna, samavayaska jevA, rRkhAve paNa eka khIjAne maLatA Ave tevA AA ane mahApuruSo ekabIjAne maLe te sAruM. AtmArAmajIe dhyAna da sararavatIne jodhapuramAM maLavAnA samaya ApyA. teo vihAra karIne jodhapura pahoMcyA, paraMtu tyAM te samAcAra AvyA ke dhyAnada saravatInuM akALa avasAna thayu che. Ama A baMne mahApuruSo maLavAnI icchA hovA chatAM eka bIjAne maLI zakayA nahi. jaina dharma uparAMta hindu dharma zAstromAM paNa pAraMgata evA AtmArAmajIne dhyAnada sarasvatI maLyA hatA kadAca kaMika juduM ja pariNAma AvyuM hota. tA. 1-7-81 karAvatA. ziSyAne paNa saMskRta bhASAmAM eTalA sarasa taiyAra karyAM hatA ke keTalIka vakhata te badhA sarakRtamAM ja carcA karatA. ATalI badhI pravRttio chatAM te samaya kADhIne potAnuM lekhana kAya' paNa karatA rahyA hatA. saMskRta ane adha'mAgadhI. bhASA upara emanu evu asAdhAraNa prabhutva hatu ke pote dhAyu" hota to potAnA badhA granthA saMskRta ke adha mAgadhI, prAkRtamAM lakhI zakayA hota, paraMtu peAtAnA vicArone lAkA sudhI pahoMcADavAnI bhAvanAne lakSamAM rAkhI emaNe potAnA granthA hindI bhASAmAM lakhyA hatA. AtmArAmajI mahArAje pajA, rAjasthAna ane guja rAtamAM ugra vihAra karyAM. vyAkhyAna pravRtti uparAMta aneka dhAmi'ka, sAmAjika pravRttio thatI. aneka vyakitae vaMdana, darzana ke mulAkAta mATe AvatI. potAnI dainika dhArmika kriyA karavA uparAMta ane potAnA ziSyane rAja niyamita te zAstrabhyAsa emaNe lakhelA grantha A pramANe che: jaina tattvAdaza', ajJAnatimirabhArakara, tattvaniNu yaprAsAda, samyakatvazalyAhAra, zrI dharmaviSayaka praznanAttara, navatattva tathA upadeza khAvanI, jaita matavRkSa, cikAIA praznanAttara, jaina matakA svarUpa, sAimata samIkSA, catutharatutiniSu'ya : bhA. 1le ane rajo. A uparAMta teoe snAtrapUjA, aSTaprakArI pUjA, vIzasthAnaka patra pUjA, sattarabhedI pUjA, navapada pUjA tema ja sa MkhyAbaMdha stavana, padma ane sajajhAyeAnI racanA karI che. A badhA granthAmAM emaNe jainadhama ane tattvadarzananAM vividha pArsAonI ghaNI vigate chaNAvaTa karI che. jaina tattvA daza nAmanA emane mAtra eka daLadAra grantha vAMcIe te pachu. jainadhama'nA samagra sAra emAM AvI gayelA jAze. AtmA rAmajI mahArAje jaina dhama'nI anya dharmo sAthe paNa taTastha, tulanAtmaka samIkSA karIne jaina dhama'nI vizeSatA zI che te darzAvI che. sabhyatva zalyeAhAra' nAmanA granthamAM jaina dharma mUrti'pUjAmAM zA mATe mAne che te emaNe Agamagrantho ane itihAsamAMthI purAvA ApI siddha karI batAvyu` che. teo kavi hatA, eTale emaNe vividha pUjA ane stavanAnI racanA hindI bhASAmAM kAvyamAM karI che. A prakAranuM pUjA-sAhitya hindI bhASAmAM sau prathama temanA taraphathI ApaNane sAMpaDe che. AtmArAmajI mahArAje je sAhityanuM nirmANu karyu che. te sAhitya dvArA paNa temaNe jainazAsananI khajAvelI ananya sevAnI suvAsa aneka varSo sudhI mahekatI raheze. AtmArAmajI paMjAbamAM vicaratA hatA. have temanI prA rAjasthAna ane gujarAta tarapha vicaravAnI hatI, paraMtu vi. sa 1957nu` cAturmAsa gujarAnavAlA (je hAla pAkiratAnamAM che)mAM nakakI thayu` hatu`. teo vihAra karatAM gujarAnavAlA AvI paheluMcyA. paraMtu mArgomAM emanI tabiyata bagaDavA lAgI hatI. pahelAM jeTale ugra vahAra emanAthI have thateA na hatA. tarata thAka lAgI jatA; hAMku caDhato. gujarAnavALAmAM 1953nA je sudI sAtamanA reja sAMje pratikramaNa karyAM pachI rAtre tene ekadama zvAsa caDayA. emanI niMdrA UDI gai. te Asana upara kheDA. temanA ziSyA ane bhakatA emanI pAse doDI AvyA. sana para besI a n, ahan maha'na ema traNavAra mAccAra karI teo khAlyA lye . bhAi, aba hama ca"te he, sakhA khamAte hai' ATaluM vAkaya elI temaNe AMkha mIcI dIdhI. ceDIka kSaNAmAM temanA bhavyAtmAe deha cheDI dIdho. emanA kALadhama'nA samAcAra samagra bhAratamAM sekaDA tAra dvArA prasarI gayA. AtmArAmajI mahArAjanA badhA ziSyAmAM pU. vallabhasUri mahArAjanuM nAma sauthI mahattvanuM che. vaDAdarAnA A gana nAmanA kizorane rAdhanapuramAM dIkSA ApyA pachI vallabhaviSa Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-7-86 evu' nAma rAkhavAmAM AvyuM. gurue emanI kuzAgrabuddhi, dRDha cAritrapAlana tathA vyahAradakSatA pArakhI ziSyane zAstrAbhyAsamAM sArI rIte taiyAra karyAM. ane emanI samajazakita, javAbadArI vahana karavAnI zakti, samudAyane jALavavAnI AvaData vagere joine AtmArAmajI mahArAje pAtAnA samudAyanI dhULa vallabhasUrine soMpI. mArI pAchaLa vallabha pajAbane saMbhALaze' evA emanA kathanane vallabhasUrie paMjAbamAM ghaNAM varSa vihAra karIne aneka dhArmika temaja samAjopayogI kAryo karIne sa' rIte sArthaka karI batAvyuM. emaNe potAnA guru AtmArAmajInuM nAma aneka rIte rAzana karyu. sATha varSanA AyuSyakALamAM AtmArAma e aneka bhagIratha kAryo karyAM. lekAmAM addabhuta jAgRti ANI. zikSaNa ane sastAranAM kSetre paNa aneka sAmAjopayogI kAryo temaNe karyAM, pAte jyAM jyAM vicaryAM tyAM tyAM keTalIye vyaktie, kuTu khA, saMsthA sadhA vagerenA vyaktigata ke sAmUhika praznonAM nirAkaraNa karAvI ApyAM. aneka zubha kAryo. mATe lAAne temaNe preraNA ApI. pariNAme emanI hayAtI daramiyAna ane emanA kALadhama' pachI pajAba, rAjasthAna, gujarAta ane anyatra emanA nAmathI aneka sasthA sthapAI. AtmArAmajI' ane 'vijaya AnaMdasUri' e bane nAmeAtA samanvaya karI AtmAna'nA nAmathI zALAo, kAlejo, pAThazALAo, pustakAlayeA, davAkhA nA, dhama'zALAo vagerenI sthApanA thai. paMjAbamAM te jyAM jae tyAM AtmAnaMdanuM nAma guMjatu hoya. emanA nAma ane jIvanakAya ne biradAvatAM aneka pado, bhajatA kaviee lakhyAM sasthAnAM cAlanamAM prAmANikatAnA pUrA Agraha rAkhavA. dAna ApanArane khAtarI hAvI joie ke tenuM dAna UgI nIkaLaze, anekagaNu' thaze. peAtAne kAMI ja chupAvavAnuM na heAya, kAi khATA lAbha uThAvyeA na hAya, kayAMya pakSapAta karyAM na hAya, mAtra sasthAnAM hitamAM ja niNa ya karyAM hAya tA kAinA Dara rAkhavAnI jarUra na rahe. pA che, je Aje paNa paMjAmamAM ulaTabhera gavAya che. jaina samAja upara, vizeSata : pAmanA lekA upara AtmArAmajI mahArAjA upakAra brA meTI rahyo che. -cImanabhAi cakubhAI zAha dareka yuvAnane jagatamAM kaMika karI dekhADavAnI prabaLa IcchA hoya che. yuvAna mAtramAM srota rahelA ja hoya che. tene vahIvaTI kSetra AkarSaka lAge che. ane temAM tene tenI suMdara kArakidI nu ujavaLa bhAvi jaNAya che. krisa ke nAnI mATI sa MsthAnAM sacAlana dvArA potAnI zaMkA AvirbhAva thAya evI tRpti anubhavavA te che che. tene jagata che tenA karatAM vadhAre sAruM banAvavAnI adamya dhagaza hoya che. kharekhara vahIvaTI kAya - saMcAlana kAya mANasanI zaktinI kasATI kare che, tema te AhlAdaka paNa che. vahIvaTI kSetranu` kA` dhareDiyuM' ane maryAdita avakAzavALu che ema mAnavuM ucita nathI. vahIvaTI kAmAM caitanya pavAnI AvazyakatA che ane tema jo thAya, te je kSetranA vahIvaTa karavAmAM Ave te kSetranuM kAya' su Mdara thAya ane tethI samAja mATe te lAbhadAyI nIvaDe. tema ja prabuddha jIvana AtmArAmajI mahArAja jevI mahAna jaitapratibhA chellA doDha-khe saikAmAM khIjI kAi jovA nahi maLe. gujarAta rAjasthAna ane pajAba upara emanA prabhAva ghaNA moTA rahyo che. emanA kALadhama' pachI emanI pratimAnI ke pAdukAnI sthApanA aneka sthaLe karavAmAM AvI che. zatru Mjaya tItha' ane giranAra tI upara paNa emanI pratimAnI sthApanA karavAnu e samayanA bhakatAe nakakI karyu e emanA taraphanI leAkabhakita keTalI badhI dRDha ane mATI hatI tenI pratIti karAve che. suvahIvaTa 'satsaMgI' chellA be saikAmAM thayelA bahuzruta prabhAvaka AcAryAMmAM AtmArAmajI mahArAjanu' thAna mukhya che, emane aMjali ApatAM paMDita sukhalAlajIe lakhyu' che, 'AtmArAmajI parama buddhizALI hatA, zakitasa panna hatA ane tattvaparIkSaka paNa hatA. paraMtu e badhAM karatAM vizeSa tA e che ke teo krAntikAra paNa hatA. emaNe saMpradAyabaddhatAnI kAMcaLI pheMkI devAnuM sAhasa karyu hatu te ja batAve che ke te zata kAntikAra hatA. krAntikAranI preraNAe ja emane jUnA cIle cAlavAnI nA pADI. rUDhinA cIlA emaNe bhUsyA trIseka vaSa' vadhu jIvyA hota teA kSatriyecita krAntivRtti emane kai bhUmikAe lai jAta te nathI kapAtuM.' -maNalAla cI. zAhu te kSetramAM sa'kaLAyelA kAkartAone temanA jIvana vikAsa sAthe potAnu jIvana bharyu bharyu" lAge ane te kaMIka mahattvanuM kAya' karI rahyA che evI taMdurasta lAgaNI anubhave eTalu te jIvaMta ane amaryAdita kSetra che. Aje ApaNA dezamAM kAI bUma vAravAra kAne athaDAtI hoya, teA te ayagya vahIvaTa'nI che; pachI bhale te nAnI Aphisa, peDhI, ke saMsthA hoya ke moTA pAyA paranuM saMcAlana hoya, vahIvaTI kArya mATenA tAlImI abhyAsakrame thatA rahyA che, paraMtu khuzI para khesIne rItasaranuM vahIvaTI kAya karavAmAM Ave tyAre kAi kASTane premabhayu mArga darzana bhAgye ja Ape evI du:khada paristhiti AdezamAM jovA maLe che. evu' paNu banatu hoya che / je mArgadarzana apAya te keTalIkavAra geramArge doranAru pa sAbita thAya. pariNAme vahIvaTI kSetra aTapaTuM, gucavADA bharyu ane koI cekakasa ane saMgIna kA'na thatuM hoya evI lAgaNInA anubhavALuM rahyuM che. tethI suvahIvaTanI pakaDa mATe keTalAMka mULabhUta manovaijJAnika ane naitika satyo AtmasAt karavAnI jarUra che. vahIvaTakartAe pAtAnAM ucca sthAnane mahattva ApavAne badale peAtAnAM kSetranAM dhyeyanI spaSTatA najara samakSa rAkhavI e vadhAre mahattvanuM che. A dhyeya potAnA sahakAryakarAnA sahakArathI pAra pADavAnu che. te mATe vahIvaTakartAe uparIpaNAne badale 'prema'nu nautika dRSTibiMdu apanAvavu anivAya' che. je kAya Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jara prabuddha jIvana tA. 1-7-86 premanAM nautika vAtAvaraNamAM thAya che te uparI5NAnAM vAtA- belanArA aneka maLatA hoya che, paraMtu apriya paNa hitakArI varaNamAM thatuM nathI pratyeka kAryakara tamArI sAthe 6 thI 8 kalAka vANI khelanArA ke sAMbhaLanArA sahelAithI maLatA hatA rahe che ane te samaya daramyAna kaDakAI, dabANa ane bIkanuM vAtA- nathI." sArAsAranA viveka mATe A satya vahIvaTakartAne sAruM varaNa hoya, te kAmane badale ' thAya e dekhItuM che zirata saMcAlana karavAmAM khUba madadarepa nIvaDe tevuM che mANasamAM anya premamAMthI janme che, dhAkadhamakI ke sakhatAimAMthI nahIM. premanAM lekanI AghIpAchI karavAnI khAsiyata hoya che. tethI vahIvaTavAtAvaraNa sAthe premabharyA mArgadarzananI eTalI ja jarUra che kartAe haMmezA pUrvagraharahita takaratha ane samatela valaNa rAkhavuM tAlIma pAmela kardhaka hoya te paNa temanI bhUla thavAnI joIe. nirNaya letI vakhate potAnAM kAryakSetranuM dhyeya jaLavAya, zakyatA rahelI ja che pratyeka kAryakara pitAnI zakitane vikAsa kAryakaronuM hita thAya ane janasamudAya para sArI-rogya-asaro kema sAdhe, pitAnAM kAryamAM zI rIte jIvaMta rasa lete thAya uddabhave evI vizALa dRSTi vahIvaTArtAe lakhavI ghaTe. ane potAnI kAryAkSamatA ane sarjanAtmaka kAryamAM phALe vahIvaTakartAne niNu ane jarUrI pagalAM levAM paDatAM ApavAnA sateSathI pitAnuM samagra jIvana AnaMdasabhara zI hoya che, te mATe himaMtane guNa anivAya che. bIkaNa mAnasa rIte anubhave evI vizALa naitika daSTi sAthe vahIvaTakartA nirNaya ane jarUrI pagalAM mATe vinarUpa bane che. paristhitinAM pitAnA sahakAryakarone prema, hUMpha ane premabharyuM mArgadarzana anusaMdhAnamAM nirNaya levAnuM hoya che. temAM kAyaratA na cAle. Ape e AjanA samayanI mAMga che. saMcAlananI javAbadArI hiMmata vinA saphaLa bane nahiM vahIA prakAranI pAyAnI bhUmikA sAthe vahIvaTakartAe keTalAka vaTakartAnI hiMmata kAryakaromAM paNa himaMta preraze. guNo keLavavA anivArya che. Aje ayogya vahIvaTanI je | vahIvaTakartA mATe nyAya ApavAnI vAta tenA saphaLa saMcAbUma che temAM janasamudAya apramANikatAthI khUba vyathita che. lananI mahatvanI bAbata che. mANasa nyAya mATe khUba Atura tithI suvahIvaTa mATe prAmANikatAne guNu vahIvaTakartA mATe hoya che. nyAya na maLatAM mANasa jambara AghAta anubhave che anivArya che. prAmANiktA vinA aMdhAdhuMdhI sajAya e ane tenAM mAnasa para pratikULa asara thatI hoya che. vahIvaTadekhItuM ja che. mahAtmA gAMdhIjInI paribhASAmAM vahIvaTakartAe kartAnuM pakSapAtI valaNa, nirNaya sAthe saMkaLAyelA dhaNA lekamAM sevaka banavAnuM hoya che. vahIvaTI kAryanuM dhyeya mukhya che, hatAzAnI lAgaNI janmAve che. alabatta pratyeka vyakitane khuza jyAre aMgata jIvana gauNa che, evI dRSTi keLavavI ja ghaTe. * karavI te azakaya che. nyAya ApavAmAM thoDI vyakitae nArAja yeyaniSThA rAkhavAthI pramANikatA keLavI zakAya che. sAdA jIvana paNa thAya. jyAM prAmANikatA hoya ane sau koI pratye premabhAva athe niSThApUrvaka kAryarata rahevuM e jIvananI kharI zebhA che hoya tyAM nyAyanI dRSTi jarUra sarvamAnya banavA pAme. vahIvaTa ane A vahIvaTakartA ja asarakAraka banI zake e spaSTa che. kartAe sastI lokapriyatAnAM pralobhana para vijaya meLava ja haTakartA mATe bIjo guNa zarIra ane mananAM sthAne joIe. zubha hetu ane zubha sAdhane mahattvanAM che jemAM aMgata jarUrI che. saMcAlananI javAbadArI saMbhALanArane vizeSa kArya jIvana gauNa che e daSTi vahIvaTakartAnI kAryakSamatA ane saphaLatA karavuM paDe tema ja sAvava-alert-rahevuM paDe je rIranAM sArA mATe mahattvapUrNa che. vAstha vinA zakaya nathI. taMdurasta zarIra vinA mAnasika je kSetrano vahIvaTa karavAnuM che tenA tamAma kAryakaromAM asvasthatA paNa rahetI hoya che. vahIvaTakartA vAtavAtamAM ciDAI. samUha-body mATe Adara have anivArya che. tamAma kAryakarone jAya ke sahakAryakare pratye vadhu paDatI zakAthI jae te te sAruM A samUha' pratye mAna ane vaphAdArInI bhAvanA hovI ja ghaTe. A mAnasika svAthya na gaNAya ane tethI te saMcAlananI bhAvanAthI tamAma kAryakaromAM utsAhathI kArya karavAnI zakita auca rIte adA karI zake nahi, tema ja pitAnAmAM Atmavi. uddabhavatI hoya che. pariNAme veTha ne badale jIvaMta kArya thavA lAge zvAsane abhAva hoya ke ladhutAgraMthi hoya te A mAnasika che ane vyakitane kaMIka mahatvanuM kArya karyA ane saMtoSa nabaLAIe tenA suvahIvaTamAM vinarUpa bane. maLe che je tenA vikAsamAM phALo Ape che. vahIvaTakartA A 'samUhane - vIje guNa buddhine che. buddhi te sau koIne maLelI hoya netA che e kharuM, paNa tene A samUha'nA sabhya pitAnA che. je prazna che te tene meLavavAne che. vahIvaTI kSetramAM vAcananI lAgavA joIe eTaluM ja nahi, paraMtu pote A "samUhane jarUra nathI e mAnyatA khoTI che. kharI rIte te vahIvaTI kSetramAM netA hovA badala tene gaurava thavuM joie, vahIvaTakartAnI judA judA viSayanuM jJAna hovuM jarUrI che mAtra anubhavane A bhAvanA "samUhanA sabhyomAM 'samUha' pratyenI bhAvanA ja sarvarava gaNAya nahi. vAcana dvArA keLavAyelI buddhi janmAvI zake che ane kAryakare "samUha mATe kArya kare saMcAlanamAM khUba upayogI bane che. vAcanathI pitAne vikasa che evI satISaprada lAgaNI sAthe kAryarata bane che. vahIvaTa samAya che, egya daSTi keLavAya che; mANase pAsethI kAma zI kartA A "samUha'nA kAryakarone yaMtranA bhAga tarIke ne ja rIta levuM, temanA yogya vikAsa mATe kevA prayatna rAkhavA, lekhe, paraMtu pratyeka kAryakara caitanyapUrNa taNakho che ema tAnI kAryakSamatA zI rIte vadhe te aMgenI samaja prApta samaje te ja saphaLa saMcAlana mATe "samUha bhAvanA" nimaNu thAya che. pitAnAM kSetranA viSayanuM jJAna meLavavuM tema ja pharaja thAya. tethI pratyeka kAryakaranAM sukhaduHkhanI nautika javAbadArI ane niyamane abhyAsa sAcA dilathI kara ghaTe che. vahIvaTakartAnI banI rahe che. te kArya karanA, kAryakSetra uparAMtanA, | vahIvaTakartAne mAnuSI prazna hala karavAnA hoya che. sau koI Arthika, mAnasika ane sAmAjika prazno pratye haMmezAM sahAnuvahIvaTakartA AgaLa jAta attanI rajUAta karatA hoya che. A bhUtipUrvaka vicAraze. bIjA zabdomAM kahIe te te kAryakarone rajUaAtamAM vadhu paDatI mIThAza paNa hoya. vahIvaTakartA bhale mitra, tatvajJAnI ane mArgadarzaka-Friend, Philospher & " sAMbhaLe badhuM, paraMtu teNe yAda rAkhavuM joie, priya vANI Guide-banI raheze. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta, 1 786 prabuddha jIvana vahIvaTakartAnuM kSetra taddana sAmAnya hoya ke jaTila ane kegreisanI AjanI yAdavArathaLAne bhUtakALa- pariprekSyamAM vizALa hoya, paraMtu kartavyapAlana yajJa che e gItAnuM vacana che. mUkIne joIe te chApa emAM je chapAya che tenuM adhUrApaNuM tethI pite kaMI khAsa karI zakatuM nathI evA asaMtoSane najare caDayA sivAya rahe nahIM. rAjIva gAMdhInI vahIvaTI gerasthAna rahetuM nathI. samagra "samUha' A kAryayajJa" mATe pitAnI kAbeliyata viSe ghaNuM kahevAya che. paNa IndirAjIne vahIvaTa bahu zakitanI Ahuti arpe che evI sabhAnatAthI je kArya thAya vadhAre kAmiyAba hato, tevuM mAnI levAnuM kAraNa nathI. 1971) te sakama, bhagavAnanI bhakita, dezabhakita, samaSTi mATenuM 72nI cUMTaNIomAM pracaMDa vijaya meLavyA pachInAM traNa varasamAM kalyANakAya, mAnavajAta pratyeno prema je nAma Ape te banI vahIvaTItaMtra evuM khADe gayuM ke tenI marAmata karavA mATe rahe che. ahIM joI zakAya che ke vahIvaTI kAyanuM kSetra ghaDyiAM kaTokaTIne Azare levuM paDe ane bhAratanI lokazAhIne mezanuM - kAryathI mAMDIne vyakitanA uccatama vikAsa sudhI raheluM che. TIluM lAge tevI rasama apanAvI levAmAM AvI. alabatta A kAryamAM ghaNuM kaThina che, paNa te che, paNa te kharekhara rasaprada ane karavA lAyaka che. A kArya dekhItI rIte nIrasa A kaTokaTInA pariNAme dezanAM nAgarikoe te kALe bhogavI ane jaDa paNa lAge paraMtu te kharekhara uSmApUrNa, caitanyabharyuM lIdhAM che. paNa tenAM rAjakIya pariNAme rAjIva gAMdhIe atyAre ane sarjanAtmaka-racanAtmaka che. je mAnavIne ane tenA vikAsane bhogavavA paDe che. kaTokaTIne aMta AvyA tyAre cUMTaNImAM gya arthamAM samajavAmAM Ave te mahAtmA gAMdhIjI koipaNa lakAe IdirAjIne ane gresa pakSane khUNAmAM phagAvI dIdhAM, jAtanA hoddA vinA paNa dezanA adbhuta sajaka rahyA. yuvAno ane IndiA para vera vALavA talapI rahelAM koMgresI jUthe gAMdhIjInA jIvana ane temanI dRSTimAMthI preraNA meLavIne indirAjIne hAMkI kADhayAM, yazavaMtarAva cavhANa, siddhArtha-zaMkara saMcAlananA sutradhAra banIne parahitavAdI sarjake thAya evI re, vasaMtadAdA pATIla, jevA lokothI tarachoDAyelA indirA niSNae ubhA karelA pakSane pharI prasthApita karavAmAM janatAzubha bhAvanA. pakSanI jUthabAjIe mukhya bhAga bhajavyuM ane indirAjIne koMgresanI yAdavAsthaLI sUraja pharI akAzamAM camaka A indirAnikoe pitAnI vaphA (pRSTha pakathI cAlu) dArInI pUrI kimata karI lIdhI che ane haju paNa pitAne mobhIone teDI nAkhyA ane pitAnuM ekacakrI zAsana sthApyuM. prAdhAnya maLavuM joIe te Agraha sevI rahyA che kAMgresI rAjIva gAMdhI atyAre A paristhitimAMthI pasAra thaI rahyA che. sa gaThanamAM Aje cAlI rahelI yAdavAsthaLI indirAnine praNava mukharajI jevA nabaLA ane mULa vagaranAM mANasane hAMkI kADhayAnI prakriyA sAme virodha che tevuM kahevAya che. phagAvI daIne temaNe dhAka jamAvavAnI mahenata karI che. "vAghane jUnA aDusIne hAMkI kADhIne temanI jagAe navA nakera DarAvavo hoya te tamArA kUtarAne TIpavA maDi" evI aMgrejI paDikAbaMdha netAone besADavAmAM Ave che ane yuvAna peDhI. kahevata temaNe amalamAM mUkI che, nahIra-dAMta gumAvI beThelA navA lehIne taka ApavA mATe A badhuM karavAmAM Ave che. gharaDAM siMha jevA kamalApatijIne eka tarIke besADI rAkhIne rAjI bIjo dAva khelyo che. junuM jAya ane navuM Ave te duniyAnI rasama che. meTI uMmare moTA bhAganAM mANase rUDhicusta thaI jAya che, navI vAta paNa IndirAjI ane rAjIva gAMdhInI cAlabAjI vacce ke navI peDhIne samajavAnI zakti teo gumAvI bese che ane 'tAvata ahIM dekhAya che. khakhaDadhaja vaDalA teDavA mATe IndirAjIe zArIrika ane sAmAjika rIte temanI nivRtti bahu IcchA kuhADAnA hAthA tarIke yazavaMtarAya cahANa, mohanalAla sukhaDiyA, yogya che. paNa dareka vRddha mANasa vicArahIna ja hoya ane yuvAna karNATakanAM vIrendra pATIla, kamalApati tripAThI, bahuguNA jevA pragatizIla hoya evuM samIkaraNa mUkI zakAya nahIM. yuvAnone bIjI kakSAnA ke gresI AgevAnone upayoga karyo hato. rAjIva pAse AvA AgevAne nathI. eTaluM ja nahIM paNa bIjI bhAratanA eka cheDAthI bIjA cheDe ghUmAvatA bAbA AmaTe vadhAre pragatizIla kahIe ke gusnANIne piopaTapATha karanAra navayuvAna kakSAnA AgevAna-gaMDurAva, mAdhavasiMha solaMkI, jagannAtha bhIMdarAvAle navA jamAnAnA praharI gaNAya? mizra-ne temaNe nArAja karyA che. uddeza baMnene ekane eka che, paNa paddhati judI che. indirAjIe jUnA jogIo sAme laDavAnuM vaLI Apa meLe vikAsa karIne AgaLa AvanAra AgevAne hatuM, rAjIva gAMdhIe khuda potAnI mAtAnA cAkare sAme lokazAhImAM haMmezA vRddha ja hoya. kAraNa ke vikAsa sAdhavAmAM jehAda jagAvavAnI che. vaLI saMdharSamAM ucharelA IdirAjImAM nIcethI sIDIo caDatAM upara pahoMcavAmAM varase lAgI jAya che. TalI AvaData hoya teTalI AsAyezamAM ucharelA rAjIva gAMdhImAM nava yuvAna rAjagAdI para besI zake tevA saMbhava te kevaLa hovAno saMbhava nathI. sukha ane samRddhi bahu sagavaDakAraka rAjAzAhImAM ja zakaya bane athavA lazkarI damadATI karIne hoya che. paNa mANasanuM ghaDatara te muzkelIo ane achatanA siMhAsane caDI besAya tevA taMtramAM zakaya hAya. rAjIva gAMdhI sIdhA anubhave ja thAya che. cheka Tace beThAM temAM ApaNI lokazAhInI siddhi nathI, ApaNI sukharU hotA he IsAna, Aphata sahane ke bAda nabaLAI che. kegresa pakSa sajAga ane sakriya hatA te IndirA raMga lAtI hai hInA paththara se pIsa jAne ke bAda gAMdhInI gAdIe besavA lAyaka aneka AgevAno temAM maLI AvyA hota. AjhAdI maLI tyAre vaDApradhAnanuM pada zobhAve tevA meMdIne raMga te paththarathI cUMTAyA pachI ja ughaDe che, tethI , asaMkhya netAo saradAra paTela, rAjagopAlAcArI, rAjendraprasAda, je uthalapAthala ane jhaMjhAvAtamAM IndirA gAMdhI rahI zakyA teTalA pramANamAM TakI rahevAnI tAkAta rAjIva gAMdhImAM hoya tevuM maulAnA AjhAda, kegreisa pAse hatA. Aje ujjaDa dezamAM eraMDe paNa moTuM jhADa gaNAya, tevI sthiti AvI paDI che. dekhAtuM nathI. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72. pratha9 jIvana che tevI tamAma kAMgresanI cAdavAsthaLI ha nagInadAsa saMghavI rAjakIya pakSomAM sattA mATe jhaghaDatAM jUnI sADamArI naherunA vArasadAra nathI, paNa zAstrIjInA anugAmI che. kamana hoya. A pakSa yeyaniSTha ane sevAparAyaNa heya. nasIbe zAstrIjI bahu ochuM jIvyA ane pitAnI zakitanA siddhAMta ane Adarza dareka AgevAnanAM eka mAtra uddeza hoya pramANumAM vadhAre paDatuM mAna khATIne gayA. lAlabahAdutevI kalpanA game teTalI AkarSaka dekhAya, paNa te vyavahAramAM rajInI sujanatA mATe be mata nathI, kadAca temanAmAM zakita : zakya nathI, eTaluM ja nahIM paNa te nukasAnakAraka che. carcAya paNa haze. paNa A zakitane pragaTa thavAnA avasara Avyo sAhebe kahyuM che tema matabheda taMdurastInI nizAnI che. pakSamAM nahIM. bhArata-pAkanI laDAImAM pAkistAnane zikarata maLI tene matabheda hoya che ane havA joIe. kAraNu ke rAjakIya pakSa jaza zAstrIjIne khoTI rIte maLe, paradezI zo para AdhAra ayAma sAdhanA mATenI bhajana maMDaLI nathI, paNa sattA rAkhavAne badale ghara aAMgaNe tamAma sAdhana sAmagrI pedA karavAne meLavavA ane bhegavavA mATe ekaThAM maLelA mahatvAkAMkSI Agraha sevanAra ane tene amala karanAra zrI kRSNa menana mANasone samUha che. A yazanAM sAcA adhikArI che. sebarajeTa sAme laDanAra matabhedo, jU ane juthabAjI svAbhAvika hovAM chatAM mariyA-neTa vimAne ane prema karaNamAM peTana Tekene khurado temAM pramANa bahArane vadhAre ghaTADo thAya che te jokhamI karI nAkhanAra vijayaMta Teke menananI rAjanItinI pedAza che. gaNAya che. jIvatA prANImAM garamAve heAya che paNa A gara paNa zAstrIjI gujarI gayA pachI morArajI desAI sAme mAvAnuM pramANu behada vadhe tene tAva Avyo kahIne roga ke mUkI zakAya te kaI AgevAna dekhAtuM na hatuM. paNa pitAnI reganI nizAnI lekhIe chIe, tema AMtarika jhagaDAkherInI tAkAta para mustAka sinDIkeTe taddana bina-anubhavI ane mAtrA pramANa vaTAvI jAya tyAre te pakSa mATe hAnikAraka pakSamAM ajA IndirAjIne medAnamAM utAryA ane khetRtiyAMza nIvaDe che. bahumatI meLavIne temane jItADayA paNa kharA. indirAjI kAMgresa pakSa ApaNA dezanAM aneka pakSomAM kevaLa eka pAchaLathI bahu meTA gajAnA AgevAna nIvaDayAM ane pakSa che, paNa sauthI jUne sauthI vadhAre saMgaThita ane sauthI dezanI akhaMDitatA TakAvI rAkhavA mATe zahIda thayAM e vAta vadhAre prabhAvazALI pakSa che. bhAratamAM rASTrIya bhAvanA joDe badhI sAcI paNa 1966 mAM te indirAjI koMgresamAM jAmelI A pakSane janma thayo che ane AjhAdInA AMdolanane jUthabAinI kAputaLI hatAM. atyAre rAjIva gAMdhI viSe je romAMcaka itihAsa meTA bhAge kAMgresanI kathA che. prasa gepAta kahevAya che tevI tamAma TIkAo temanA mATe paNa thatI hatI, . palaTAthe jatA tenA AgevAna ane nItirIti joDe game teTalAM ane rAjIva gAMdhI karatAM paNuM vadhAre meTA chabaraDAe temaNe vALyA 'uma matabheda hoya chatAM A pakSanI upekSA karavAnuM bhAratIya hatA. ane rAjIva gAMdhI karatAM paristhiti judI hovAnAM kAraNe rAjakAraNane abhyAsIone pAlave tevuM nathI. pahelI cUMTaNImAM kegreisa pakSe sakhata mAra khAdho hate (1969) kAMgresa pakSamAM jayabAjI navI nathI. ane temAM tUTaphuTa sarakArI chabaraDAo ane jUthabAjIthI kaMTALelA lokoe sinDIpaNa aneka vakhata paDelI che paNa atyAre je yAdavAsthaLI keTanAM tamAma AgevAno-kAmarAja, saMjIva reDDI, pATIlane phagAvI cAle che te aneka daSTie anekhI che. dIdhA. bAkInA be cUMTaNImAM UbhA na hovAthI Abare jaLavAI rahI. gAMdhIjInA pradAna ane AjhAdInI laDatamAM ghaDAyelI jAmelA AgevAne Apa meLe UthalI paDayA hovAthI netAgIrInA kAraNe asaMkhya matabhedothI UbharAtA gresa pakSanI inirajIne mekaLuM medAna maLI gayuM. rAjIva gAMdhIne A lAbha 'ekatA AjhAdI pachInI AkhI peDhI sudhI TakI rahI. AcArya maLyo nathI. kAraNa ke 1984nI cUMTaNInI jIta thaI che. kRpalANIjI, cakravatI rAjagopAlAcArI, kanaiyAlAla munzI jevA IndirA gAMdhI pakSanI avagaNanA kare che, niSThAvAna koMgresI aDIkhama thAMbhalAo khasI gayA chatAM keMgresane mAMcaDe Dela ene bAjue khaseDe che, aMgata TekedAne paDakhAmAM ane Dola thavA chatAM TakI rahyo. paNa jUnI peDhInA netAonA chellA pathArImAM paNa sAthe rAkhe che tevA bhAtabhAtanA AkSepe A pratinidhi jevA javAharalAlajInI taMdurastI bhagavA mAMDI tyArathI kALe akhabAronAM mathALe rejabaraja gAjatA hatA. AgevAne 1963thI koMgresa pakSamAM sattAnI heDa zarU thaI ane hoddA mATe badhA pu. IndirAjI vidhavA ane uMmara paNa khAsa meTI sauthI vAjabI hakaka dharAvanAra merArajIbhAine pachADavA mATe nahIM tethI gaMdI manovRttivALA lokoe vyabhicAranI vAta paNa pAMca variSTha netAoe sinDIkeTanI racanA karI. salImanADunA camAvelI. rAjIva mATe AvuM kahevAnI sagavaDa nathI. kAmarAja, karNATakanA nijalIMgaMA, AMdhranA saMjIva reDDI, mahArASTranA sattAmAM TakI rahevuM hoya teNe taMtramAM, pakSamAM, samAjamAM sadaMbA pATIla ane baMgALanAM atulya zeSa-pitapatAnA pitAnuM jaya jamAvavuM paDe che. tema indirAjIe jamAvavA pradezamAM ekacakrI ane ekahaththu sattA bhogavatA hatA. ane mAMDayuM. ane tethI temane uthalAvI pADvAnI peravI zarU thaI. A majabUta pAyAnA AdhAre temaNe morArajIbhAIne eka vakhata temAM morArajI desAI ane yazavaMtarAva cavhANu jevA sinDIkeTa. nahIM paNa be vakhata pachADyA. naherunA avasAna pachI temaNe zatruo paNa sAmela thayA ane rASTrapati jhAkIrahusenanI lArAnI lAlabahAdura zAstrInI varaNI karI. A pasaMdagI carcAspada hevAM AsapAsa peMtarA racAya. ekAeka phaTakA mArIne gAla chatAM geravAjabI hatI tevuM kahI zakAya nahIM. ApaNe tyAM za3ne pADI devAnI kuneha darzAvIne indirAjIe tamAma naheru vaMzanI vAta karanAra leke bhUlI jAya che ke indirAjI (anusaMdhAna pRSTha 53 upara) mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI. reDa, saMbaI 400 004. Te. naM. 501 : mudraNasthAna : TrenDa prinTasa, jagannAtha zaMkara zeTha reDa, giragAma, muMbaI - 400 004, vadhAre meTA chama hAvAnAM kAraNe Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH, By / South 54 Licence No. : 37 'prabhuddha jaina'nuM navasa'karaNa varSa:48 aka: 6 prabuddha muMbai tA. 16-7-86 chuTaka nakala rUA. 1-50 yASika lavAjama rUA. 30/ taMtrI : ramaNalAla cI. zAha e i Da sa nA pAzcAtya dezonA navA jvaleg cepI rega eiDasanA A brusa kissA bhAratamAM paNa noMdhAyA che. emAMnA keTalAka zakAspada che. chApAMoe AvA kissAone ghaNI prasiddhi ApI che. A cepI rogane aTakAvavA mATe sAvacetInAM kevAM kevAM pagalAM levAM joie tenI sUcanAo DiyA ane TI. vI. upara sarakAra dvArA vAraMvAra apAya che. kendra ane rAjya sarakAranAM Arogya khAtAMoe A cepI roganI ghaNI gaMbhIra madhi lIdhI che, ane sAvacetI rUpe kaDaka pagalAM levA mATe pote potAnAM khAne sUyanAe ApI che. keTalIka sarakArI ane anya hospiTalee eiDsa viSenA sazAdhana mATe potAne tyAM judA vibhAganI sthApanA karavAnI ane te mATe judAM nANAM phALavavAnI "jAherAta karI che. sarakArane pakSe A viSayamAM je jAgRti dAkhavavAmAM AvI che te dhanyavAdane pAtra che. jIvana muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra pradezamAM era meila $ 206 12 sI meila $ 15 da 9 eDresa e pAzcAtya dezone Adhunika cepI ga che. lAhInA kensara ke kSaya reve A rAga kaeNnsara pazu nathI ane kSaya paNa nathI, pratikAranI zaktinA abhAve janmatA A rAga che ane jIvANuo dvArA phelAtA te rAga cepI che evu' takhIbI vijJAne zodhI kADhayu` che. alabatta e cepI roga khIjAte na thAya evI pUrva' sAvacetI mATe kAi vA, rasI 4 inphekazananI zAdha haju thaI nathI. tema ja rAganI jAgu thayA pachI tarata tene kAbUmAM lAvavA mATe asarakAraka davAonI zodha paNa haju pUrI thai nathI, pratikAra zakitanA abhAve janmatA A rAga che. e roganu nAma paNa e rIte ja ApavAmAM AvyuM che. Aids eTale Acquired Immune Deficiency Syndrome. pAzcAtya dezamAM, khAsa karIne amerikAmAM A rAganA kissA ghaNA noMdhAyA che. jene A rAga thAya te vyaktinuM acAnaka ja vajana ghaTavA lAge, udharasa satata cAlu rahe, zarIramAM jhINA tAva rahe, leAhI phrika paDI jAya, AkhAnI nIce moTAM kALAM cakaraDAM cai jAya, vALa acAnaka veLA thavA mAMDe; caherA nisteja khanI jAya. jarAka zrama karatAM baMdha caDavA mAMDe ane thADAka "mahinAmAM mANasanuM akALa mRtyu thAya. lohInA kensara jevA A jIvaleNa roga cepI che. mATe enAthI vadhu cetavAnI jarUra che. A rAga kevI rIte thAya che? aneka kissAonAM avalAkana hA ane abhyAsa parathI niSNAtoe mata ApyA che ke A kissAo puruSomAM vizeSa jovA maLe che. jAtIya sabaMdhane kAraNe AvA kissA thAya che. temAM paNa sajAtIya (Homo sexual) saMbaMdhavALI vyakitamAM AvA kissA vadhu jovA maLe che. eiDasanA dI'mAM pacehera TakA dadI e AvI TevavALA che jene rAga thaye hAya evI vyakti sAthe jAtIya saMbaMdha bAMdhanAra strI ke puruSane A rAganA cepa lAgavAnA sAva vadhu rahe che. tevI ja rIte jene rAga thayA hAya evI vyakitanu lAhI blaDa benkamAM levAmAM Avyu` hoya ane pachI te lohI kAI dI'ne ApavAmAM AvyuM hoya te tene pazu cepa lAgavAne saMbhava che. evA lehInAM injekazananI sirija parlR je barAbara sAphna karavAmAM AvI hoya ane te sirija khIjA kAI dI' mATe vaparAya te paNa A cepa lAgavAnuM jokhama rahe che. alabatta, evA kissAnu pramANu haju ochu che. e cepI rAganAM kAraNe jotAM spaSTa thAya che ke mukhyatve te ugra jAtIyavRtti dharAvanAra ane aneka vyakti sAthe tevA saMsaga rAkhanAra vyakitaone te vadhu thavAnA sabhava che. pAzcAtya dezAmAM bIjA vizvayuddha pachI sajAtIya sabaMdhanuM pramANa vadhyuM che. amerikAmAM chellAM keTalAMka varSothI tA eka phezana tarIke paNa gaNAya che. pAzcAtya dezomAM A rAganI zodhanI nedha bahu gaMbhIra rIte levAi che. kAraNa ke tyAM akALa mRtyunA kissA pramANamAM ochA che. sArA poSaka khArAka, sArI AkhehavA, svaccha pANI, sarasa raheNIkaraNI, Adhunika takhIkhI sagavaDA ane sarakAra dvArA tabIbI kAraNone mATe lokAne apAtI Arthika madada vagere kAraNAne lIdhe pazcAtya dezamAM eka dare lekAvu jIvana sagavaDabhayu tathA zarIra ta Mdurasta ane nirogI hAya che. lAkAnuM sarerAza AyuSya paNu 70-75 varSathI vadhu che. ghaNA kharA pAzcAtya dezamAM sAmAnya rIte kSaya roganA ce pathI have mANusA maratA nathI. apavAdarUpa kASTa kissA hoya teA. te judI vAta che. tevI ja rIte kamaLA, kAlerA, TAiphoiDa, meleriyA, inphluenjhA vagere cepI rAgAnuM pramANa lagabhaga nahi jevuM ja che. kaeNnsara ane hayarAga.. mATe paNa zreNI badhI zoSa thai rahI che. eTale cepI rogathI akALa mRtyu Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para thAya e pazcimanI prajAne mATe ghaNI meATI ciMtAnA viSaya che. eiDresa e cepIroga che ema sAkhita thayuM eTale pazcimanI prajA, khAsa karIne amerikAnI prajA zreNI khaLabhaLI UThI che. cepanuM jyAM nAma na sAMbhaLyu hoya tyAM acAnaka kAi cepI rAga thAya te tyAMnA lekAne mATe e ciMtAnA viSaya anI jAya e svAbhAvika che. paraMtu kamaLe, kAlerA, meleriyA (athavA jUnA geAmAM cepa jeTalA vyApaka pramANamAM havA ane pANI dvArA phelAi jAya che tevA phelAvAvALA A eisanA roga nathI. gharamAM eka vyaktine eiDsanA roga thaye hAya ane tenI sAthe jAtIya sabadhamAM khIjI kaI vyakti na Ave tyAM sudhI dharanA khIjA koi sabhyone A cepa lAgavAno saMbhava pramANamAM ApyA che. eiDsa e mukhyatve vyabhicArIonA rAga che, ane je dezamAM kudaratI ke kudaratI vyabhicAranuM pramANa vadhAre tyAM A rAgane cepa phelAvAnu jokhama vadhAre. prabuddha jIvana ApaNA bhAratamAM (ane ApaNA jevA anya dezamAM paNa) dara varSe hajArA mANase AchA poSaka khArAkane kAraNe, garIbI ane bhUkhamarAne kAraNe mRtyu pAse che. kSaya, kamaLA, TAiphoiDa, kAlerA, gesTrA, meleriyA vagere cepI rAganA upadrava vAravAra jIA judA vistArAmAM keTalIye vAra thayA kare che. ane sekaDA hujArA mANasA prati varSAM akALa mRtyu pAme che. ochI takhIkhI suvidhA hovAne kAraNe bALa maraNunu pramANa paNa haju ghaNuM meTuM che. peSaNunA abhAve bALakamAM madhatvanuM pramANa ThIka ThIka rahyu che. zaherA ane gAmaDAMomAM atizaya gaMdakIne lIdhe cepI rogo jhaDapathI prasarI Aya che. A gaMdakInu pramANa jeTalu ghaTavu' joie teTalu* dhaTayu' nathI. keTalIye sarakArI ane mInasarakArI haripaTalemAM paNa ThIka ThIka gakI hoya che. keTalAka cepI roga hAspiTalAmAMthI phelAya che. moTAM zaherAmAM tA divase divase gaMdakInu pramANa vadhatuM jAya che. sarakAra ane judI judI kakSAnA sattAvALAoe e tarA jeTaluM lakSa Apavu joie teTalu apAtu nathI. vaLI, akALa mRtyunI vAta karIe te sApa karaDavAnA *kAraNe paNa bhAratamAM dara varSe keTalA badhA mANuse jAna gumAve che ! vAsI ke jIvajaMtuvALA khArAkane kAraNe (phuDa poijha niMganA kAraNe) tathA kheATI bheLaseLavALI davAonA kAraNe pazu bhAratamAM keTalAM khAM mANasAnA bhAga levAya che. ane akALa mRtyunI vAta karIe to bhAratamAM rastA paranA Traka meTaranA akasmAtanA kAraNe, tathA relavenA akasmAtane kAraNe dara varSe' sekaDA mANaso mRtyu pAme che. makAne paDavAnA kAraNe, sarakhI sAvacetI na levAI hAvAthI Aga lAgavAne kAraNe, hADI UMdhI vaLavAne kAraNe, ke pUle tUTI paDavAnA kAraNe prati vaSa' keTalA badhA mANuse zAkasmika akALa mRtyu pAme che. prati varSa' akALa mRtyunA AMka ghaTatA jAya e mATe ApaNAM sarakArI tatrAe sAvacetInAM keTalAM pagalAM lIlAM che? e mATe lokapracAra keTale karavAmAM Ave che? je khAbatamAM sarakArane vadhu jAgRta banavAnI jarUra che te bAbatamAM sarakAra haju paNu eTalI ja zithila ane uMAsIna rahI che. nirdeSa mANumAM acAnaka mRtyu pAme e sarakArI taMtra mATe sAbhanA viSaya rahyo nathI. aDhALa mRtyunI navAi bhAratane jarA paNa nathI. akALa mRtyu ane te paNu cepI rAga dvArA thAya te tenA uhApoha tA. 16-7-86 pAzcAtya dezamAM dhaNA thAya e svAbhAvika che. ApaNA dezamAM cepI rogo DhagalAbaMdha che. e ApaNune kADaeN paDI gayA che. eTale enI ApaNune bIka lAgatI nathI. ApaNI eMzI karoDanI vasatImAM eDresanA ATha - dasa risA thAya temAM sarakAra ATalI badhI sajAga anI gai che te. Azcaya upajAve che. pazcimanA dezo jeTalA ja ApaNe sajAga ane adyatana chIe evu* gaurava jarUra lai zakAya, eiDsanA pratikAra na thave . joe evuM nathI, gadI kuTevAvALA vyabhicArIonI jidaMgI na bacAvavI joie evu nathI. sarakAranI jAgRtinI kadara na karavI joe evuya nathI. paNa akALa mRtyune aTakAvavuM e ja jo sarakAranuM lakSya hoya te tene mATe eTaluM badhu* meTu' kSetra ApaNe tyAM paDyuM che te tak vadhu lakSya ApavAnI jarUra che ema lAge che. 2. eiDsanI zodha e tabIbIvijJAnanI navI siddhi che, have enA upara vijaya meLavIne takhIkhIvijJAna vadhu siddhi meLavaze. atyAre te enA hAu che te karatAM vadhu khATa batAvavAmAM Ave che. AMkaDAzAstrI 1990 sudhImAM ane I. sa. 2001 sudhImAM keTalA lAkha mANase mRtyu pAma teno aMdAja ApavA lAgyA che. eka dRSTie A bhayathI lAbha ja thayo che. ane naitika yauna saMbaMdhanuM, vyabhicAranuM, vezyAvyavasAyanuM pramANa ethI baTaze. pazcimanA vilAsI ane chUTachATavALA dezamAM enuM jeTaluM pramANa che teTaluka pramANe bhAratamAM, enI sAMskArika para'parAne kAraNe, sayamanA mahimAne kAraNe rahyu nathI. ameriA, briTana, phrAnsa, jarmanI, osTre liyAmAM eiDsanA ghaNA kissA noMdhAyA che, paraMtu raziyAmAM seviyeta yuniyanamAM haju eka kissA noMdhAyA nathI kAraNa ke tyAM vezyAvyavasAya nathI ane sajAtIya sabaMdhanA gunA mATe ghaNI bhAre zikSA che. Prevention is better than eure' e sUrya apanAvavAmAM ja mAnavajAtanuM vadhu kalyANa rahyu che. -maNalAla cI. zAhU satra samAcAra gujarAtanA duSkALa rAhata mATe maLelI sahAya 2500-00 zrI rAmajI tejazI gAlA tathA lAkhANIkhe. cerITekhala TrasTa huM zrI DuMgarazI rAmajI gAlA 1000-00 zrI cImanalAla je. zAha 1060 00 rasikalAla laheracaMda zAha 1000-00 , zaileSabhAi kAThArI 1009-70, pravINacaMdra TI. zAhu 500-00 1} ramaNalAla sI. zAha ,, ke. pI. zAhu 500-00 500-00 ka pravINacaMdra ke. zAha 5000 ,, nima LAkhena gaNapatabhAi jhaverI dw 8500-00 A rIte maLelI rakama surendranagara jillA saMkaTa nivAra samitine mekalI ApI che. premaLa jayAtine bheTa 10,000-00 zrI tArAcaMda mahetA cerITI TrasTa ha : zrI tArAcaMda : dhanajI mahetA taraphathI 'premaLa jyAMti'ne bheTa maLela che. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-7-86 prabuddha jIvana gujarAtI kavitAmAM paMkhIA tanasukha bhaTTa kavi bhASA-zakti dharAvatuM samatha' mAnavaprANI hAIne tenA citta upara prakRtinI tAtkAlika asara thAya che. A bAhya prakRti tenA aMtaramAM spaMdana upajAvI navAM savedanA utpanna kare che, Ama khAdya prakRti ane tajajanya AMtara saMvedane vadhu saunda'vIci sarajAya che ane kAvyA prAdurbhAva thAya che. kavinA vyaktijIvananA vikAsa sAthe tenI sarjanAtmaka kavitAne paNa vikAsa thAya che. prAraMbha dazAnA kavi khAdya prakRtinA darzanamAtrathI ja prasanna thai jAya che, paraMtu tenA vyakitatvanA vikAsa thatAM tenuM AMtaracakSu UdhaDe che tathA tenu vRddhigata thatuM vyakitatva kAvyamAM bAhya prakRtinuM tema ja AMtara prakRtinuM saundaya samape che. prAthamika dazAmAM prakRtiHzana jI...gArarasanuM savadhana kare che. paraMtu kavitvano vikAsa thatAM prakRtimAM anya bhA tathA rasA paNa dekhAya che, uttaramedhanA Arbhe yakSa mene kahe che ke : vidyutvantaM lalitavanitAH / [tArI patnI vIjaLI che to alakApurInA mahele paNa sauntyavatI vanitAothI bharelA che. paraMtu 'suMdarama' kahe che : ASADhasya prathama rajanI nItare nautamAMgI; AvI rAtre jagata jIvanAM atarA le uchALA', tA Aje judI praNayarajanI, mANavAnI amAre kArAgAre ama tana paDayAM, zuMkhalAnA cAre raudra lIlA aSara pragaTe, manA jagagANAM UThe gAjI janajana taNAM a`tAnAM uDAN jyAre mAre dhana ulaTatA ji'drugIne navANe' sAkavi kahe che: 'kuMbhAthaLa vAI kasI, jogArI jamaa jANu aSADhI vIjaLI, kALe vAdaLa kaTTu', [jogA nAmanA vIre hAthInA kuMbhasthaLamAM kaTAra kevI jhIMkI dIdhI ! jANe ke kALI vAdaLAMthI ecI'tI vIjaLI prakaTIne pAchI kALAM vAdaLAMmAM samAi gai hoya !] Ama kAlidAsanA prAraMbhika zRMgAra karatAM anya kavie caDe che. kavitA saundaryAMnurAgI AtmA saundamaya prakRti tarapha svAbhAvika rIte ja AkarSAya che te prakRtinA AsvAda levA kheMcAya che. mAtra ATaluM ja nathI. prakRti sauya kavione sarajAve che ema kahevAmAM paNa atyuti nathI. kivi vAmIki ane pachIthI vyAsanA kALamAM AkhA bhAratavaSa araNyAthI bharelA hatA. temAM namA tA samudramAM ddopAnI jema kayAMka kayAMka ja hatAM, AthI temanAM mahAkAvyAmAM kAvyanAya 14 varSa' ane 12 vaSa' araNyomAM ja vitAve che, pariNAme temanAM kAvyomAM prakRtivaNa nAno pAra nathI; kAraNa ke vAhmIki bhIsanI sagate araNyamAM urelA bhyAsanuM tA nAma ja kRSNa dvaipAyana che. arthAt teo dvIpamAM ja janmelA havAthI pAyana kahevAyA (te bhIne vAne-yuropathI AvatA AryAMnA jamAnAmAM hovAthI kRSNa dvaipAyana kahevAyA). ziSTa saMskRta sAhityanA jamAnAmAM AvIe to kAzmIre kAlidAsa ApyA ane bhagALe jayadeva ApyA, IMgleMDanA sAvarapradeze sarovara kavi (LakePoets) ApyA ane agrejI zamenTika kavitAne samRddha karI. gujarAtI kavitAmAM prakRtidarzanamAM giranAranI taLeTImAM ucharelA Adikavi narasi Mhane ja ApaNe laie. sItAne rAma nAma priya che. eTale kAine krAi miSe te e nAma le che, popaTane paDhAvavAnu eka sAruM nimitta temane maLI gayu, sItAnA A tibhAva ke bhaktibhAva vadhatAM narasiMha popaTa upara eka AkhuM kAvya ja racI nAkhe che. teo lakhe che - paDhA 2 pApaTa rAjA rAmanA, satI sItA pUDhAve pAse re badhAvI peApaTa pAMjarU, mukhe rAma japAve, peApaTa tAre kAraNe, lIlA vAMsaveDAvuM tenu re badhAvuM popaTa pAMjaru, hIre ratane jaDAvuM. pApaTa tAre kAraNe, zIzI rasAI banAvuM. sAkaranAM karI curamAM, upara dhI pirasAvuM, pAMkha lIlI ne paga, pAMDurA, kADhe kAMThaleA kALA narasiMhanA svAmIne bhajo, rAga tANI rUpALA, * dAdara mera, khapaiyA kheAle, madhurI zI khele kailAyaDI * * garuDe caDIne gAviMda AviyA, AvyA aMtarajAmI mIrAnu je kAvya ahIM mUkayu' che te rasakavi raghunAtha brahmabhaTTanu racelu che ema sAMmaLyuM che, kAvyakatRtvanA jhagaDA sazodhako mATe rahevA Ine ApaNe mAtra rasapAna karIzu. mIrAM kahe cheH-- 57 rAdhe ! tArA DuMgariyA para mAra ja khAle, mapaiyA kheAle, * * papaiyA re ! piva kI khAnI na mela khele jINA mAra kAyala kare kalazera ** * prItama ! patiyAM likhu, kauvA ! tuM le jAya jAI prItama sU* yU kahe, thArI virahiNI dhAna na khAya, mI(e A duhAmAM kAkaDUtanI kalpanA karI che, AvI kalpanA anyatra pazu Avaze. mArAM rANAne uddezIne kahe cheHkAyala ne kAga kaDavI lAge che rANA ! eka ja varaNAM kAgavANI - mevADA rANA ! eka tA rAjasthAnanI kSatriyANI ane vaLI kRSNubhakata hAne mIrAM rANAne kAgaDA kahetAM zA mATe acakAya ? akhAbhagata vedAMtanA raMge nakhazikha ra'gAyelA jJAnI che. temane brahmavidyA vinA anya viSayamAM rasa nathI, brahmavidyAnI *vinA racatAM te alakArAne avazya AvakAre che. paMkhaNInA Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prita jIvana tA. 16-7-8 mAtatvanI mahattA gAtAM teo kahe che: jayama morapanI paDatuM biMdu dhare, jayama kUcha mUke IDAM, te dUra jaI cAre kare tene taddata nahI thaI paravare tehenI sUrata sarakhI rahe mAMha, apatya tyAMthI Uchare paDyuM grahe tenI thAye hela, guruziSyane akhA A khela.ma be suMdara alaMkAra prajatAM teo kahe che: garuDa AgaLa jema kurarI, sAgara AgaLa jema kUpa chuTA zA paNa bAdhA neTa, jema zakarAne dore peTa, megha AgaLa yathA jhAkaLa, kayAM hAM tela ne kayAM sUpa" UDe khare paNa Aghe nava jAya, peTe bAda de taNAya* akhA bhagata saundaryadarzI che eTalI hakIkata upalI paMktiomAMthI avazya samajAya che paraMtu temanI chApa prahAraka tarIkenI ja paDI gaI che. AnuM kAraNa temanI saceTa, jemabharI, kalA jANyA vinA kIra jayama pazu baMdhANe pAza te pAMkha kAtarI pAradhI, tyAre jJAna pAmya nAzama Akramaka vANI ja jaNAya che. samAjamAM pravartamAna daMbha tathA pAkhaMDa upara prahAra karatAM pAkhaMDIone ghuvaDanuM rUpaka ApIne teo saMbhaLAve che: cakaranI prIti caMdra zuM re agni prAze aMgAra jyAM joIe tyAM kUDekUDa, sAmesAmAM beThAM dhUta premAnaMda gujarAtI bhASAnA mahAna kavi che, teo vaDedarAnA keI AvI vAta sUrajanI kare, te AgaLa laIne cAMca ja dhare nivAsI hatA, surata jatA AvatA hatA ane naMdarabAramAM amAre hajAra varSa aMdhAre gayAM, paNa rahyA hatA. ('vIrakSetra vaDedaruM gujarAta madhye gAma tathA kavitAmAM keTalIka paraMparAprApta rUDhio hoya che, tene udara kAja naMdarabAra sevyuM) Ama teo nagaravAsI hatA kavisaMketa ke kAvyasaMketa kahe che, jema ke cAtaka AkAzamAMthI paDatA chatAM pakSI-jagatane ullekha teo karI zake che. devakI vilApa varasAdanuM jaLa ja pIe, dharatI uparanuM jaLa na pIe, haMsa karatAM kahe che :mizraNa karelA nIra-kSIrane judA pADI mAtra kSIra pIe ane nIra "kIDI cAMce ne tItara khAo, tema thayuM A ja mahAre pAtramAM paDayuM rahe, anaLa pakSI sadaiva AkAzamAM ja UDe ane marIne paDe tyAre tenI bharamamAMthI ja bacuM janma-ane te paNa eka rAtanI huM nahi mAtA, paraghera putra padhAre AkAzamAM ja mera nRtya kare tyAre tenI AMkhamAMthI harSAzra jhare kAyA kAgaDI pAse pitAnAM I. sevarAve che eTaluM ja ane te pItAM ja telane garbha rahe. kAgaDA aSi che ane nahi paNa baccAM ye ucherAve che, e eka kavisaMketa che amara che. TITeDI sue tyAre paga AkAza tarapha UMcA rAkhIne ja ema gaNAtuM hatuM, paraMtu prakRtinirIkSaNakAroe A satya hakIsue-rakhene AkAza paDe te jhIlI levAya te bIke. AvA kata che ema siddha karyuM che, mahAkavi kAlidAsa kahe che :kavisaMketene upaga te te pakSIone jovA vinA paNa kavitAmAM prAgaMtarikSagamanAtsvamapatyajAtam prayojI zakAya che. paraMtu Ane artha e nathI ke badhA ja anyairdvijai : parabhRta : khalu poSayanti / kavisaMketanA projake pakSI-jagatathI ajANuM che. akhA [AkAzamAM UDatAM thAya tenI pahelAM potAnAM bacalAMone bhagata AvA kavisaMketa ane pratyakSa pakSI darzana baMne prayoje che. bIjAM pakSIo pAse keyala SiAve che.]. teo kahe che. premAnaMda A satya varNavatAM kahe che :jayama anya paMkhI ati UMco caDe kAka uchare re kekilA-bALane kahuM kAminI! akhA analadarzana nava kare." vaya pApe UDI jAya, bheLI bhAminI ! pakSI seve kalpavRkSane, suNa kAminI ! che humAyupaMkhInI paThe, keya hetuvAda karaze mA haThe. jyAM lagaNa phaLanI Aza, bheLI bhAminI ? (hamAyupaMkhI eTale anapaMkhI) phaLa ghaTaye mane parahare, suNa kAminI ! anya sthAnaka pUre vAsa, bheLI bhAminI ! agni kASTha melIne paMkha upara, uThThI nAkhe nasake nija IcchAe bALe kAya, svAMtabiMdu pharI paragaTa thAya? kapota, kekilA, sUDA sArasa, cakavAka ne mora (anaLapaMkhI agnimAM baLI marI svAti bindu thAya che. marALa, madhukara, ne TITeDI, cAtaka, cAsa, kera, pachI varasIne metI bane che evI kalpanA che.) upara varNavela kavisaMketa prayojatAM prItama kahe che :anaLapaMkhIno IDe re, bhUlyo na Ave bhema "prIta juo paMkhI taNa, jaLa cAtaka cAMca na baLe re aMbu pIe AkAzanuM, avanInuM nIra, na DeLe re aNacha ane ocare, jene vAsa vasAva vyoma dhIre bhakatakavi che, narasiMhanI jema eka pada AkhuM te vaNa samaye sUDo nita kahe, sAmuM kaThapiMjaramAM rahe, paMkhIo mATe racI nAkhe che, hele holIne zikArI jhADa nIce. che ane baccAM mALAmAM che, have pite jhADa chevuM ke nahi ?' brahma, kama ubhethA bhraSTa, jema adhadyA kukakuTane kaSTa A bhIDa varNavatAM te lakhe che : hAlA helI kahe che re, prabhujI mArI vahAre caDe ' jema keyalasutane pALe kAga, vasaMtaRtue UDIjAye jAga baccAM mArAM mAMhe re, taLe AvIne bhIla khaDe ? Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ > ta, 16 7-86 prasuta vana bANa tANIne ubhe pAradhI, upara AvyA bAja pilAramAMthI sarSa nisayei, teNe te sarI gayAM kAja garuDana gAmI re, hari biradvAra baDevinati suNI viThThala paravariyA, sAtha mAMhI niravANu bilane ThesatAM pAradhInA, takSaNa lIdhA prANa bANa tyAMthI chUTayuM re, bAja AvI heThe paDo" "jene rAma rAkhe re, tene kuNa mArI zake ? avara nahIM dekhuM re, bIje kaI prabhu pakhe ! nIbhADAthI baLatAM rAkhyAM, mAMjArInAM bALa TITeDInA IMDAM ugAya, evA che rAjana rakhavALa aMta veLA A re, prabhu tame tenI takebANa tANIne Ubhe pAradhI sIMcANa kare takAva pAradhIne page sarpa ja Dasi, sIMcANuM zira mahIM ghAva bAja paDaye heTho re, paMkhI UDI gayAM sukhe bhojA bhagata siddha puruSa hatA. teo eka tarapha agamanigamanI vAta kare che te bIjI taraphathI pAkhaMDIo upara bhAre prahAro kare che. akhe jema pAMkhaDIone hathaDe TIpe che tema temane cAbakhe phaTakAve che, pAkhaMDIo viSe teo lakhe che : bagale thaIne Are beTho, cAMca karI pahoLI ArethI kAMI Ara maLe nahi, dariye dIdho DeLI." A che paMkhIDAno meLo re, bhavobhava nahIM rahe bheLo paMkhIonA ullekho mATe lokasAhityane dariye DALavA je khare! lokajIvana kudarata tarapha nagarajIvananI jema chaTaka bArInI daSTie nathI jenuM, khetI ane pazupAlanane aMge grAmINAne aradhI jiMdagI kudaratamAM ja gALavI paDatI hoI kudaratanI temane mana navAI nathI. kayAreka kudaratI jIvana temane trAsarUpa paNa lAge che, chatAM kudarata temanA zvAsozvAsamAM che. AthI temanI kAvyaracanAmAM te anAyAse, ajANatAM AvI jAya che, mIrAMe keyala ane kAgaDAnI sarakhAmaNI karIne kahyuM ke "kaDavI che kAgavANI' Aja vAta lokakavio kahe che :dAdU cAraNa kahe che savaraNa kavaraNane ya, kAraNu ghara Ujha karaNa, koyala kasada na hoya, dahare pALI dAdavA ! seraThi kahe che : keyalaDI ne kAga, vAne varatAye nahi (paNa) jIbhadiye cha javAba, sAcuM soraThiyo bhaNe. seraDiyAnuM ja vaktavya uccAratAM rAja gAya che :'upajAve anurAga, keyala mana harSita kare." (paNa) kaDavo lAge kAga, rasanAnA guNa: rAjiyA ! bALagItakAra kAgaDAne upahAsa Ama kare che : juo juo paMkhInI A TeLI - temAM kabUtarenI jAta bheLI; temAM luccAmAM luccA kAgaDA che. sahu paMkhImAM e to nAgaDA che.' mIrAMnI jema lekakAvyamAM paNa kAkatanI ka95nA che. rANe nAmane premI kuMvara nAmanI premikAne sANA nAmanA dakSiNa gIranA DuMgarAmAMthI kAgaDA dvArA vedanAbharyo saMdeza mokalAvatAM gAya che : gaya lAgI, guDA gaLyA, peiTe vo piyo kAgA! ke, je kuMvarane, rANe sANe oi !" mera bhAratanuM rASTrIya pakSI che, gIranA arayano te zaNagAra che. eka samasyAmAM lokakavi kahe che : pAMkhALe, paraUDo, gayuMmAM enuM gAma vara pahelA teraNa caDe, enuM amAre kAma. (uttara H mera) gAmaDAMnI jAnaDIe jAnamAM jAya che, koI paNa gAma pAse AvatAM teo sIma gAve tevA UMcA ane tINa kamaLa sUre gADAMmAMthI lagna-gItanI sUrAvalI lalakAre che :-- mera ! jAje UgamaNe deza, mora jAje AthamaNe deza vaLatAM jAje vevAIne mAMDavemera! tAre sonAnI cAMca, mera ! tAre rUpAnI pAMkha vaLatAM jAje vevAIne mAMDavesAsare janArI putrIne viraha mAtApitAne agAuthI varatAya che. pitAnI AMkhamAMthI AMsu jharatAM dekhI keDIlI kanyA AzvAsana Ape che: o dAdA ! re dAdA ! tame zIda AMsuDAM DhALe ? huM nahi jAuM re nahi jAu sonAnI caraka nahi jAuM rUpAnA mora bele !" rUpAnA mera le che. arthAta mArA varane Tahuke saMbhaLAya che. chatAM ye tamane raDatAM joIne huM vidAya vicAra mAMDI vALuM chuM. bhajanamAM eka bhakata kavi meralAnuM rUpaka ApIne gAya che:mora ! tuM te avaDAM te rUpa kayAMthI lAvyuM ! morale maratalAkamAM AvyuM ? cAMcALe cAMce liye Avata budu aSADe je zeDayumAM svAda, (te) deNene hoya dAdavA !? moranI sAthe bapaiyAnI joDI hoya ja. kavisaMketane upayoga karIne lokakavi lalakAre: A ja kavisaMketa anyatra maLe che :bApe bIje, pAlara vaNa pIve nahi samadara bhariye che, (te ya) jaLa ne beTe jeThavA vaLI kahe che :me me karatAM ame, bAraiyA ghaDaye baliye najara vinAno ne (ha) bAdhe nahi baraDA-dhaNI" - kAga AvatA atithinI eMdhANI ApatAM ka, kA' uracAra kare che ema manAya che tenI sAthe te mRtyudUta paNa manAya cheujajaDa sthAnamAM ja kAgaDA UDe tethI te sarvanAzanuM pratIka che. hatAza premikA pitAnA cheha denAra premIne zApa ApatAM ucAre che kaLa kaLa karaze kAga, ghumalIne ghumaTa jaze : lAge vadhatI aMga, rANuM ! tArA rAjamAM !" baraDA-dhaNI - kare che ema atithinI eMdhANI Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAgaDAnI jema cIbarI ( bherava) pazu apazukaniyALa pI gaNAya che. lAkakavi kahe che : DAkhI bherava kaLakaLe, jamaNAM jAgaLa thAya lATaNa kha'bhAtaNa i'ma bhaNe, saMdha dvArakA na jAya' tetara pakSI DAbI bAju Utare te paNa apazukana che, maraNu pAmelA premIne joine hatAza premikA kahe che -- prabuddha jIvana avaLe zakane AviyAM, DAkhA gaNeza thiye merIparane mArage, rAvaliyA raNamAM riyeTa medhadUta ane kAkaDUtanI jema zukadUtanI kalpanA paNa che HpILI pAMkharA pApaTA ! jaI DhAlAne kahe mArU" mana UMcuM kiyuM', chAyA kAMu na deha ?' merane upAlaMbha ApatAM kahe cheH "mata tu' eTale mAralA ! UMDI ma esa khajUra thAne jaLathaLa kaDA, mAne vAlyama dUra' rANakadevI paNa Ave ja upAlabha marate Ape che HkAM Toke garaja cha mera ! geAkhe . garavAne caDI ? kApI kALaja-kAra, pIjara dAjhayA pANIe !' je-aSADamAM jAre vAMdaLAM AkAzamAM jAmavA mAMDe tyAre sIranA AkAramAM ke UMdhA a MgrejI akSara V nA AkAramAM pakSIo zreNubaddha banI uDDayana kare che, sairASTramAM A dRzya dara varase jovA maLe che, A pakSIo UtI veLAe sArasanI je avAja kare che, temane ku Mja ke kuMjaDAM kahe che, virahiNI kuMjadUtanI kalpanA karIne kaDe cheH kuMjalaDI re sa MdezA amAre, jai vAlamane ke'je jI re !' A kuMja pakSI rAte sUtAM sUtAM paNa sukhanI nidrAnA TahukAra kare che, tenI upamA ApIne mRta strI viSe kavi rasA nAmanA vidhurane kahe cheH sUtala sakha kare, kaNakaNtu kuMjA jI, mAyu" madharAte, pAdara tAre pArasA !' Aja vikhUTI joDIne rAtabharanAM vijogI cakalA-cakalInI upamA ApIne lekakavi gAya che.- uDI mana AMkhara caDe, cakavAM jI sadAya tyAM te) kArI rAta kaLAya, peAha na phATe pArasA !" kukaDA prabhAta amadUta gaNAya che. rAtane eka paheAra bAkI hAya tyAre pahelA kUkaDA khAle che. kavi kUkaDAne pUche che tane nIMdara krama nathI AvatI ? tane vAdheA nAmane vIra, sAMbhaye ? kayuM kuralAyeA kUkaDA ! gaLatI mAMjhala joga virhaMga thAne vITA, vAghA tA vijraga ?' tA.16-7-2 ane DhAra cAratA eka rajapUta juvAna te sAMbhaLe che evI kalpanA rajU karatAM kavi vaNuve che: 'paracara pa'khaNIjI ke mAtAM yUM kare lokakavi mAtra suMdara paMkhIone ja vaNuve che tema nathI, anya' kavi javalle ja yAda kare teryAM gIdha-samaLAne paNa te yuddhanA anuSaMgamAM vaNuve che, nAgane deva ane AgaDAne zrAddha manAra pitR gaNavAmAM Ave che tema gIdha-samaLAmAM paNa ravI zaktinI kalpanA karIne lekave temanI pAse AgamavANI AcarAve che. bhUcara mATI nAme oLakhAtuM yuddha AvatI kAle lakhaze evI vAta pakhI yugala kare che. bhaya tama bhUcarIjI ke Agama Acare; para eka samaye dhroLa pAdara, dhAra jejana pAdhara' rajapUta ekaha nAma bhUcara, cAya rahyu he dhaNu cara, sAya thabha cata taNu Aya sAthI, parakha surabhi rakha pare paracara paMkhaNIjI ke khAtAM yU' kare' giranAra upara garuDA UDe che tene zrAmA ane lekakavi gIdha ( garajA-garAjI ) mAnI le che, giranAranI taLeTImAM hAuddIna kAlejamAM bhaNunAra dhUmaketu' jevA paNa garuDane yAda karavu hoya tyAre iTAliyana garuDa (AlpsanuM garuDa) tarapha najara doDAvatA hoya tyAM leAkakavione ze krupA ApavA ? rakSetramAM mAMsathI dhavanAra vIra gayo tethI giranAramAM gIdha uDIne Achu gayAM tevI kalpanA karatAM leAkavi gAya che. garavaranAM garajANu, UMDI Akhu para gayAM mAMsa- pravatala merANu, DhaLiyeA jetANA-dhaNI' yuddha ane gIdhanA sAhacaya'nuM bIjuM dRSkRta HA ! uThe garajANu, (jene) ge|kIre gajama thiye hIyAM ! hAlya merANu, raNu jovA rAkhAzanu' samaLAnu rUpa laine mahAkAvI zakti mAMsanuM bhakSya levA AvI che paNu vIra tA poDhI gayA che! tethI tenI citA upar pAMkho pachADIne te agni olavavA prayatna kare che evI kalpanA mUkatAM kavi mRta vIrane aMjali ape che : 2e mAthe zakahyu... taNA pAMkhAMnA parahAra bhrakha levA AvI bhame, mATI tArI mANasI !' tetara nAmanuM kAbaracitarA vadhu nu kUkaDI jevaDu vanapaMkhI saurASTramAM hAthaliyA thAranI vADevADe satAtu cAle che--uparathI khAja jhaDapI na le te khIke. temanA zikAra karanArAone upahAsa karatAM lokakavi lalakAre cheH lAvara, tetara, lAra, harakAI hAMkA kare (paNa) sAvajanA zikAra, ramavA muzakila rAjiyA ! zibi rAjA pAse khAjanI pakaDamAMthI chaTakato hAlo zaraNu mATe AvyA hatA evI eka purANukathA che, paraMtu saurASTramAM te eka tetara kharekhara zaraNu levA Avyo ane zibirAjAnI jema ja peAtAnI kAyA arpIne tene jIvanadAtAe zaraNu Apyu. evI aitihAsika ghaTanA banelI che. A eka tetarane kAraNe lagabhaga sADA chase vIrA kapAi gayA hatA. lokakavi vaSNuve cheH jaMgala tetara UDiMce, AvyA rAjakuvAra; cabhADa sahu gheADe caDayA, mAMdhI UbhA khAra. mUjA ! tetara mAhI, mAge dujaNu sAra; garavabharyAM gurajaradhaNI, Ape nahi aNuvAra, paDayA cabhADaha pAMcase, seDhAM vIsu sAta; eka tetarane kAraNe, ala rAkhI akhiyAMta' (kramaza :) Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 7-86 prAddha jIvana dhyA na I ra he ca anavara AgevAna ApaNune maLelu` jIvana pRzvare ApeluM eka vyi varadAna che. te adbhuta vizeSatAo ane zakyatAothI bharapUra che. jANe eka nAnakaDuM zaktithI bhayu" bhayu" brahmAMDa che. A varadAnane upayoga parama lakSya mATe karavAne che, sukha ane vilAsitA mATe nahi. A zarIra saunvaya pradazana mATe maLyuM che. bhItara kheDelA AtmAnu e vAhana che. e dvrArA jila sudhI pahoMcavAnu che. nAnI-nAnI AkSA ane prAptinI pAchaLa ApaNe ene vyatha' upayoga karI rahyA chIe. A rIte eka divasa ApaNA zvAsa pUrNa thai jaze. tyAre A badhu meLaveluM ahIM ja rahI jaze. ApaNe ApaNI sukha-sagavaDatA pAmavA mATe Abha- dharatI eka karI nAkhyA ane have anya leAkanA graho suMdhI pahoMcavAnI taiyArI karI rahyA chIe. jayAM kayAMyathI je matyu etA khUba upayoga karyAM. tAya ApaNA abhAveA, ApaNA asatoSo dUra thayA nahIM. paraMtu A adhAmAM jo ApaNe pahelluM ApaNI jAtane khALI kADhI hAta tA ? sadInA ATalA sadha ane zramathI je maLyuM enAthI aneka gaNu ApaNI pAse hAta. khAjanI A prakriyA ja pAna che. ApaNe jyAre e kSaNa AMkhe Adha karIne khAvAyelI vastu ke bhulAyelI vAtanu smaraNa karIe chIe tyAre e ApaNane ApaNI samakSa dekhAvA mAMDe che. A ja plAnanu svarUpa che. ApaNA RSI-munioe sRSTinAM rahasyone AnanI avasthAmAM ja ukalyA hatA. emanI pAse AjanAM jevAM yA nahatAM, paraMtu grahe AMtara ane gatinI emane mAhitI hatI. potAnI jAtane zodhavAnuM' AnAthI saraLa kAi sAdhana nathI, atyAra sudhI ApaNe bahAra je kaM joyu. enI pAchaLa eTalA khAvA banI gayA ke aMdara jovAnuM bhAna ja nA rahyuM. jo ApaNe jagatanI bhIDamAM ApaNI jAtanI zeAdha karIzuM te izvara kalpanAtIta lAgaze nahIM. zvara prApti ja jIvananI sauthI moTI prApti che. mATe aMtamu`khI banavuM jarUrI che. ene pAmavAnI anya rItemAM sauthI uttama sAdhana yAga ja che. dhyAna ena ja eka aMga che. dhyAnanI saLatA pachI. ja samAdhinI sthiti Ave che. dhamazAo ane purANAnA AkhyAna ApaNane vizvasanIya lAgatA nathI, bhAgIraya potAnA pUrvajonA uddhAra mATe svaganI gaMgAne dharatI para kevI rIte utArI lAvyA ? Rgastya muni TiToDInAM IMDAMnA rakSaNa mATe AkhA samudra ja pI gayA? devatAAe prAthanA karatAM vidhyAcaLa pavatanA pUrate rokI rAkhyuM ? aneka satAe lokahita mATe peAtAnI divya zaktionA kuvA sadupayoga karyAM? bhAratanI divyatAnI zodhamAM amerikAthI ahIM AvelA peAla branTanane nirAza pAkA krUratAM joi mahiSa ramaNe ene peAtAnA AzramamAM khelAvyA ane kAi paNa pUrva bhUmikA jANyA vagara ja A badhA praznonu nirAkaraNa karI dIdhuM. kahe che ke bhAratanI pavitrabhUmi kyAreya satAvihANI banI nathI. zakaya che ke Aje paNa girIkaMdarAemAM A dezane patanamAMthI bacAvavA ane enA navanirmAMNu mATe ajANu satA dvArA uttama prayatno thai rahyA hoya ! myAnanI saphaLatA mATe ene anurUpa mAmi joie. upaniSadomAM e mATe ATha krama nizcita karyAM che. yama, niyama Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNa, dhyAna ane samAdhi. aa badhAnI AvazyakatA manane lakSya para kendrita karavA pUHtI che. jo bruarsAkata dRDha hoya te! badhA vagara paNa ekAgratA sAdhI zakAya. A prakriyAmAM mana dhIre dhIre zarIra temaja prANAthI para thaine UDe svayamAM praveze ane pachI samAdhinI sthiti ApoApa sadhAya che. dhyAnanA be prakAra gaNyA che. sAkAra ane nirAkAra. khIjA zabdomAM kahIe tA prabhu samarpaNu ke AtmA-zodhana. izvaranA koi paNa svarUpanu ciMtana athavA krAi mUti ke citranA mAdhyamathI dhyAna dharavuM. enI sAthe AtmIyanA sAdhavI e sAcu plAna che. Tvigya upaniSadamAM AvA plAna mATe kahyuM che-"je e mAnIne cAle che ke, plAna ja brahma che, te enI gati brahma jevI vistRta banI jAya che.' dhyAnane A prakAra atyaMta saraLa che. enA abhyAsa vadhAravAthI keTalo camatkArono anubhava paNa thavA lAge che. aNuimA, ladhimA vagere vagere ADeya siddhie sulabha banI jAya che. adRzyane jovu, anubhava karavA ane prApta karI levuM. zarIranuM dhaTADavuM -vadhAravuM vyakti ane sthiti para niyayaMtraNlR vagere durlabha siddhie maLavA lAge che. sarva sAMsArika sukha ApAmAM A siddhi samaya' che. paraMtu enA upogathI sAdhaka potAnA mULa lakSyathI dUra khasavA mAMDe che. indriyAthI sarva' sukhenA upabhAgane kAraNe sAdhaka pathabhraSTa banI jaya che. vilAsitAmAM rahelI badhI jA vikRti e tenAmAM praveze che. maharSi patajalie cega daza namAM kahyu che. 'tarAgya doSa khIja kSaye vyama' siddhithI mata haTAvavAthI ja deSa dUra thAya che, tyAre ja mekSa maLe che. ApaNI te bhramara vacce AjJAyaka Avelu che. pa mIMcIne e ja sthAna para prakAzanuM dhyAna dharavAnuM che. ethI aMgapratyAMgamAM e prakAzanA anubhava thAya che. zivanI jema ApaNAmAM paNa trIjuM netra che. cikitsAzAstramAM jete picyuTarI graMthi kahe che. dhyAna mATe vAtAvaraNa anukULa hovuM jarUrI che. svaccha samataLa jamIna, kuzA, mRgacama ane ekati Avazyaka che. paraMtu jo e zakaya na hoya te rAtrinI nIravatAmAM dharanA krAi paNa khUNAmAM A prayatna karI zakAya che. ane kaMi pazu zakaya na hoya te AkhA divasamAM game tyAre, game tyAM thADA samaya enA mATe kADhI zakAya che. kAi bAhya sAdhana-upakaraNa jarU2 nathI. mAtra thoDI kSaNeA manane kendrita karavAnI ja jarUra che." dhyAna niviSaya' mana.' manane viSaya vikArAthI dUra rAkhavuM e dhyAna che. dhyAnanI siddhi vize kahyuM che ke, dhyAnathI vyakita paMcamahAbhUta agni, jaLa, vAyu, AkAza ane pRthvI para adhikAra meLavI zake che. rAga, jarA ane mRtyu enA rahe che. zarIranAM sarva pApa naSTa thAya che. zArIrika baLa tathA mauddhika tejasvitA vRddhi pAme che. ApaNA RSi kAMye bhaTakatA nahotA peAtAnI samarayAnuM samAdhAna emaNe peAtAnI jAte ja meLavyu che. akha'-dhyAnamAM emaNe je kai meLaLyuM e jIvanabhara vaheMcavA chatAM khuTayu' nahiM. dhyAna dvArA ApaNI vicAra zakti, ciMtana zakita gaMgAnA pravAhanI jema nima*La ujajavaLa ane pravAhapaya bane che emAM DUbakI mAravAthI dhaNI samasyAone aMta Ave che, jo tame tamArA vyasta samayamAMthI keTalIka kSaNA phALavI zakaze teA... Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "prabuddha jIvana tA. 16-7- - "alaya" * aruNa joSI * alakSya athavA alakha eTale brahma tenI carcA vizada talavAra che. tenI vibhUti evuM lakSya tatva sthAna che. jIva rIte upaniSada graMthamAM jovA maLe che. brahma evuM tatva che nAmane padArtha brahmathI bhinna nathI paNa te phaliMga tarIke ke jene vANI, zrotra, cakSu, prANu ane mana yathArtha rUpe jANI raheluM che. sudipta pAvaka eTale brahma ane tene taNakha zake nahi. te tatva evuM che ke jene aMta pAmI zakAtuM nathI. eTale jIva. te mAtra vizvavyApaka nahi paNa vizvathIye vadhu vyApaka che. te saMsArI mAnava avidyAne lIdhe, sImita daSTine brahmane mahattama che ane tene pitAnA sivAya bIjuM koI tattva ApI zakAtuM nathI. tene mATe parama caitanya, parama AtmA, viSNu bhUlI jAya che ane tenA pratye upekSA kare che. teo lakSya padArtha evA saMsAramAM ja racyApacyA rahe che. temane alakSyane evA aneka zabda prayojavAmAM Ave che. te alakSya tattva prabaMdha karavo enuM nAma ja alakha jagADa. zrI govardhanarAme niraMjana che arthAta khAmIrahita che. vaLI te guNarahita rajU karela A darzana lakSya dharmanI AvazyakatA upara bhAra paNa che. upaniSadomAM tene upAdhizanya, zAMta, anaMta, eka ane mUke che. A rajuAta karatI vakhate temaNe muMDaka, mAMDukaya aMDitIya temaja nitya, mAnavAmAM Avela che "akhila brahmAMDamAM vagere upaniSada-vAkAne AdhAra alabata lIdhe ja eka tuM zrI hari ema kahIne narasiMha mahetAe tenuM nirUpaNa che. ane bhagavadgItAne anAsakita rAkhIne kama karyuM che te akhAe tene amaLa, pUraNa. akhaMDita, avinAzI, karavAne upadeza paNa dhyAnamAM rAkhe ja che. A saMdezamAM ajara, anAma, pUraNa jyoti evAM vizeSaNathI nirUpavA prayAsa karyo che sApekSa anubhavanI kakSAe nirguNa brahmA uparAMta kahyA mujaba kAmaga ja che ema mAnI sarasvatIcaMdra dhAraNa karelI kathA cheDI pAche muMbaI Ave che izvararUpa saguNa brahma paNa kahevAmAM AvyuM che. brahma jagatathI ane dezasevA mATe pitAnI zaktino viniyoga kare che. A askRSTa paNa rahe che ane chatAM, jagatanuM niyamana paNa kare che, ema darzAvavA mATe vedAnamAM paNa tenAM nirguNa ane saguNa A navA saMdezanI Aje paNa ApaNu yugane jarUra che. evAM be pAsAMne mAnya rAkhavAmAM AvyAM che. brahma -ane jagata eka che chatAM mAyAne kAraNe judAM bhAse che sAbhAre svIkAra ema gaNIne mA zabda dvArA ApaNe ApaNuM ajJAna [] gujara grantharatna kAryAlaya (ratanapaLanAkA sAme, DhAMkIe chIe ema zrI rAdhAkRSNanuM maMtavya che. brahmanI gAMdhI mAga, amadAvAda)nA prakAzane sarakhAmaNImAM jagata mithA athavA tuka che. jAlikanIjema athavA kai mahAyogInI jema saguNa brahma athavA * anekhI pratijJA Izvara pitAnI IcchA vaDe jagatanuM vijubhANa karatA rahe che. le. rahita zAha, krAuna seLapejI, pRSTha 48 mUlya 5-00 zaMkArAcArye jagatane midhya gaNyuM, rAmAnujAcArye tene jaDa * prabhunAM saMtAna gayuM te vallabhAcArye prabhuracita jagatane satya mAnyuM paNa le. rohita zAha, kAuna meLapejI, pRSTha 48 mUlya pa-00 jIvaracita saMsArane miA mALe. * keI aDe nahIM abhaDAvuM! - saMsAra pratyenA AcAryonA A prakAranA dRSTikoNathI - saMsAranI upekSA karavAnI, temAMthI bhAgI chUTavAnI manavRtti le. rohita zAha, kAuta meLapecha, pRSTha 8 mUlya pa-00 AkAra levA mAMDI ane mAyAvAdamAM mAnavAthI samasyAo. * * keNu chUta keNa achUta 'sAme jhajhumavAnI vRttino nAza thayo. pariNAme akarmaNyatAnuM le. gijubhAI; seLa pejI, pRSTha 48 mUlya pa-00 sAmrAjya vRddhi pAmavA lAgyuM. jyAre pazcimanA dezomAM te pravRtti mAgane kAraNe hika abhyaya thato rahyo. A joIne * suvicAra pAtheya sarasvatIcaMdra' nAmanI mahAna navalakathAnA lekhaka ane A saMpA. rohita zAha, kAuna soLapeja pRSTha 80 daSTA evA zrI govardhanarAme bhAratanI prajAmAM udyama ane pravRtti- mUlya 10-00 parAyaNatA sthApavA mATe eka spaSTa saMdeza Ape ane tenI * suvicAra bindu bhUmikA "lAlA' prakaraNamAM nirUpI. - saMpA. rezahita zAha, kAuna seLapecha, pRSTha 80 temaNe jaNAvyuM ke brahmane rAgI ane jagatane bI e mUlya 10-00 virakata manavALo mahAtmA kharekhara te ThatamAM mAnatA hovAthI siddhi pAmI zake nahi. layAlaya siddhAMtamAM to * suvicAra saurabha dhaniSkAma bhAve kAma karavAne baMdha ApavAmAM Avyo che. brahmA paNa saMpA. rohita zAha, kAuna saLaLa, pRSTha 80 buddhithI karma karanAra brahma ja bane che. laya dharmone tiraskAra mUlya 10-00 --nahi paNa Adara karIne, lakSya dharmone alayanI vibhUti gaNIne chuM karanAra jyAre kamene izvarArpaNa kare che tyAre kameM pitAnA suvicAra sAgara kAraNa evA brahmAne ja prApta kare che. saMpA. rohita zAha, kAuna saLapejI, pRSTa 80 zrI govardhanarAmanA mate, alaya evuM kahyuM e te - mUtra 10-00 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-7-86 prabuddha jIvana uttama sAmayiko aMge @ sUyakAnta parIkha jUnanA aMkamAM : "ApaNuM sAmayikevA lekha vicAraNIya belabAlA vadhatI jAya che te samAjane sAcI rIte vikAsa kevI che, ane jeo samAjajIvananI ciMtA kare che teo mATe te rIte thAya? paraMtu upara uparathI dekhAvanI rIte ja te. gaMbhIra vicAraNA UbhI kare che. chellA 10 varSanA ApaNuM vikAsa thatuM hoya che. dezanA itihAsamAM ApaNe joyuM che ke, AjhAdInI laDatane jaina dharmane mULa siddhAMta bhautikavAdane e karI kAraNe ane gAMdhIjInI mUlyaniSTha rAjakIya pravRttione kAraNe aparigraha vRtti tarapha AgaLa vadhavAnuM che, kAraNa ke, jIvananI ghaNA meTA pramANamAM ApaNuM sAhityane vikAsa thaze. ApaNuM parama zAMti temAMthI ja prApta thAya che. te mApe AjanA vArtA sAhitya paNa pAyAnA mUlyonA prabhAva nIce AvyuM. samAjane mApI zakAya tema nathI, kAraNa ke, Aje UlaTI gaMgotra vahe che eTale mane lAge che ke jeo mUlyaniSTha samAja mATe, samAjamAM pitA-putra, bhAI-bahena, pati-patnI, strI ciMtA kare che tevA mitroe sArAM sAhityapatrone Teke ApI puruSanI maitrI vagere saMbaMdhamAM amuka rIte ja vartAya te ja paNa UbhA rAkhavA joIe. te rUcikara lAge evuM eka vAtAvaraNa gAMdhIjI, TiLaka, rAjA gujarAtanA bhUmiputrane karekaTImAM ane tyAra bAda prayatnarAmamohanarAya vagerenI asarathI UbhuM thayuM. temAM paNa tyAga, pUrvaka je je mitroe madada karIne Teke karyo che tenI DIpaNuM balidAna, ekabIjA mATe kAMIka karI chUTavAnI bhAvanA vagere suvAsa gujarAtamAM che. huM IcchuM ke prabuddha jIvana' sAthe ane mUlya upasI Avya AnI asara e paNa thaI ke, bhAvanAzALI muMbaI jaina yuvaka saMdha sAthe saMkaLAyela mitre gujarAtI bhASAnAM yuvaka-yuvatIoe gAMdhIjI ane aneka dezanetAonI deravaNI uttama sAmAyikAne be-pAMca varSa pUrata paNa Take maLe ane nIce zarU thayelI AjhAdInI laDatamAM bhAga lIdhe, jelamAM tevAM sAmayike dareka zALA ke hAIskUlamAM pahoMcana thAya evI gayAM. ane tyAganI eka bhAvanA UbhI thaI. sAhitya jagata Arthika madada paNa kare te bahu meTo upakAra samAja para thazepachI te AjhAdInuM sAhitya hoya ke premanuM hoya ke AdhyA daMbhane pradeza mika hoya, badhAmAM enI chAMTa AvI, ane keTalAka sArAM (pAnA naM. 64 thI cAlu) mAsike, 5khavADike prakAzamAM AvyAM ane lokoe tene sAre phagAvI devuM te paNa vAjabI nathI vyavahAramAM athavA vAstavika AvakAra Apyo. lagabhaga 1900 thI 1960-70 sudhI A jIvanamAM ane vijaya na hoya ke na thatuM hoya, paNuM mUlyaniSTha prakAzana, bhAre jhaMjhAvAta ane AMdhI vacce paNa satyane vijya thavAnuM ja che. Akhare aca upara tarI ja TakI rahyAM. AvavAnuM che tevI zraddhA mANasane ane samAjane khaDatala ane paraMtu dezanA rAjakAraNasaramAM 170 pachI je havA. khamIravaMta banAve che. satyane vijaya thAya, sAce raste bagaDatI gaI tene pariNAme mUlyanika rAjakAraNa sApha thaI gayuM. cAlanArane phateha maLe, saMpatti maLe, pratiSThA maLe tevA ane beImAnI, bhraSTAcAra, dagA vagerenI belabAlA ubhI thaI, kAraNasara ApaNe satyane vaLagI rahIe te lAMbA gALe tenI bhAre meTI asara zuddha dRSTithI cAlatAM sAmayikra para paDI. naphAkAraka dhaMdhAmAM rokANa karanAra jevI ja ApaNuM manodazA | yuvAna peDhIne mana jIvanamAM saphaLatA meLavavA mATe AvAM mUlya gaNuya. lAbha thavAne nathI, chatAM paNa satyane dharma mAnIne pharaja mAnIne vaLagI rahe te ja samAjanuM rAjakIya ane niSTha sAmayikanI kaI kiMmata ja na rahI, ane teo paNa jIvanamAM dhana kema kamAvuM, AgaLa vadhavA mATe bIna-dhaMdhAkIya AvaData Arthika jIvana vadhAre samRddha, vadhAre ojasvI bane. mahAbhAratakema apanAvavI temAM ja teone rasa vadhato gaye. hiMsA, kAre kutinI pAse kahevaDAvyuM che tema satya ke dharma e kaMi. bhautika lAbhanA pradezamAM pahoMcavAne pula nathI. e te sAdhanA dagArI, lUMTaphATa vagerenI kalpanAvALA tathA vicArovALA che, pitAnI jAtane maThAravAnI, ghaDavAnI lAMbI, agharI, jokhamI sAhityanI mAMga vadhI tema tema gaMbhIra ane jIvanamAM navI daSTi prakriyA che, satyanuM pAlana karavA mahenata karanAra mANasa aneka Ape evAM sAmayikanI gaNanA lagabhaga baMdha thaI. The vakhata pachaDATa khAya, koIvAra galata rahe paNa caDI jAya temAM nikapatravALAM paNa evAM sAmayike kADhatA thayA che, tenI kazuM bagaDatuM nathI. satyapAlanathI maLato atirika AnaMda ja nakale hajAromAM khapavA mAMDI, ane gujarAtI bhASAmAM paNa tene eka mAtra lAbha che. bAhya jIvanamAM satyane vijaya thata Aje lagabhaga 15 jeTalAM sAptAhika evAM che ke jenI nakale. hoya ke na thatuM hoya paNa mANasanuM vyaktitva tenAthI ujaLa 20 hajArathI mAMDIne eka lAkha sudhI khape che. A sAptA- bane che. ane tethI satyanA vijayamAM nahIM, khuda satyama ja' hikAmAM jIvanane uMce laI javA mATe kaMIka vicAraNA Ape zraddhA rAkhavI jarUrI banI jAya che. tevuM kazuM ja nathI hotuM, paraMtu mananI lAlaca, lebha, dha, satya meva jayate" e sUtra badalAvI zakAtuM hoya te badalI mAyA, hiMsA vagerene ja piSaNa maLe evuM Ave che. nAnAthI kADhavA jevuM che. kAraNa ke tenA kAraNe nAhaka gerasamajuti mAMDIne moTAM badhAM evuM sAhitya vAMce che. UbhI thAya che ane beTI lAlaca 5NA jAge che. zrI prabuddha jIvana' paNa Aje TakayuM che kAraNa ke, eka grupa jagajIvanarAmanuM jIvana A sUtrathI gaLuM che. tene cIvaTapUrvaka vaLagI rahyuM che, ane teo joItI Arthika temane maLelI kohamAM, pratiSThAmAM sattAmAM satya sagavaDa paNa UbhI karI zake che. payuMSaNa vyAkhyAnamALAnI khAsa kazo bhAga bhajagyA nathI. paNa taMdurasta rahevAnA pravRttie paNa tene ghaNo moTe Teke karyo che. paraMtu AjathI upAya zodhanAra dAkataroe rogIonI, bina-taMdurasta le konI pAMca-dasa varSa pachI AvanArI yuvAna peDhI tene keTaluM ravIkAraze satata cakAsaNI, abhyAsa karavuM paDe che. bhAratIya rAjakAraNanA te eka prazna che. abhyAsIne Aje saithI moTo lAbha e maLe che ke AvA " ApaNu dezanI durdazA che. kAraNa ke, je samAjamAM saMkhyAbaMdha rAjarogIo-rAjakAraNunA rogIo ane rAja sadguNonA vikAsa mATe parizrama nathI thatuM, jyAM tyAga ane kAraNanAM kAraNe thayelA rogIo-ne sahavAsa ghaNI sahelAIthI balidAnanuM ciMtana ochuM thatuM jAya che, ane jyAM phakata paisAnI ja satata prApta thayA kare che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 >> jIvana tA. 16-7-26 A daMbhano pradeza nagInadAsa saMghavI ApaNA pIDha ane vRddha rAjanetA zrI jagajIvanarAmanA kayuM paNa temanA dehathI A pakSa alaga na hate. avasAna aMge chApAMomAM ane AgevAnonAM pravacanamAM je temanA putra zrI surezarAmanA stro --parAkrame chApAMone ane lakhAyuM. kahevAya che temAM viveka sImADA vaTAvIne sahu koie vAMcakane paNa ghaNe masAle pUre pADele paNa temane samajavA daMbhanA pradezamAM praveza karyo che viveka ane daMbha vaccenI bheda jANavA mATe tene hisAba mAMDa barAbara na gaNAya. ApaNe rekhA eTalI sUkSama hoya che ke A be vacce aMtara pArakhavAnuM tyAM saMkhyAbaMdha rAjakAraNIonA putraratna vaDIlo mATe bhejAdu:khaNu kAma bhalabhalA mATe muzkela hoya che. rAjakAraNamAM te viveka e kevaLa banyA che. jIvatAM keIe jANyA nahIM ane maraNa pachI ghaDApITadaMbhanuM ja ThAvakuM mahoruM hoya che kAraNa ke sattAnI haMsAtuMsInA temane temanA guNagAna gavAyA temanA mAnamAM rajA pADIne sarakAre kAraNe rAjakIya AgevAne arasaparasa viveka jALavI zakatAM lemane mojamajA karavAnI sagavaDa karI ApI ane traNa nathI. jAhera jIvanamAM paDelAM lokone A daMbha vAraMvAra divasa zeka pALAne saMkhyAbaMdha sArAM kAryo khabhe nAkhyAM. AcaravAnI kuTeva eTalI rUDha thaI jAya che ke pachI vagara kAraNe, ApaNo deza ane samAja ATalA daMbhI kama haze? kevaLa Adata se majabUra thaIne AgevAne dabhanuM AcaraNuM bhAratavAsIomAM nIti ke pramANikatA hotI nathI ane leka karatAM rahe che. sogaMda khAIne paNa khaDI sAkSIo Ape che tevuM aMgreja bAbu jagajIvanarAma kendrIya pradhAnamaMDaLamAM sthAna pAmyA adhikArIo ane nyAyAdhIze vAraMvAra kahetA te sAcuM haze? -temAM temanI AvaData karatAM vadhAre te temanI kemane lAbha bhAratavAsIomAM satyanaSThA hotI nathI.' tevuM karjhananuM vAkya temane maLe. pradhAnamaMDaLamAM teo bI satata TakI rahyAM A paNa chAtI phADI nAkhe teTaluM ghAtaka hovA chatAM A sAcuM haze ? kAraNa ke temanI hAjarI koIne kazI naDatararUpa ke jokhamaprada lAMbA vakhatanI garIbI-zeSaNa ane gulAmI prajAnuM hIra cUsI nAkhe na hatI. trIsa varasa pradhAnamaMDaLamAM satata beThA chatAM temanA che tema tenI nItimattAne paNa bhAMgI nAkhe che ane lAMbA vakhatanI nAme che nedhapAtra siddhi jamA thaI nathI. 19 9 mAM temanuM gulAmIe pedA karelI madazA ApaNI nabaLAI mATe javAbadAra nAma dezabharamAM gAjeluM kAraNa ke temaNe dasa varasathI Avaka hoI zake che. ApaNI cAre tarapha rAjakIya-Arthika ane bauddhika vere bharyo nathI tevI jAherAta zrI merArajIbhAie karI hatI. nItimattAnAM gheraNe kathaLI gayAM che ane AgalI peDhInAM dhoraNe sAmAnya nAgarikanA hAthe AvI bhUla thaI hoya te AvakaverAnA atizaya ucca ane prakhara hatAM tevuM kahevAya che temAM atizayokti adhikArIo caDelI rakama kamaratoDa daMDa sAthe vasUla kare che. jammu ane ajJAnanuM pramANa ghaNuM vadhAre che. aMgreja rAjakartAonI bAbue Avakavere te bhare che paNa temane daMDa mApha prAmANikatA ane kAryakSamatA viSe vadhAre paDatuM gaurava dAkhavakaravAmAM AvyA kAraNa ke teozrI e kara bharavAnuM bhUlI nAra mANUsa e jamAnAthI bilakula binavAkepha che tevuM kahevuM gayA hatA. AvI bhUla thayAne bacAva anya keI nAgarika rajU joIe. AjanA amaladAre ane rAjakIya AgevAne aMge 5. karI zakatuM nathI. ghaNuM kharAba kahI zakAya paNa e jamAnAnI sarakhAmaNIe temanuM nAma pharI vakhata vadhAre jorazorathI gAjI UyuM AjanA sattAdhArIo anekagaNuM caDiyAtA che tevuM kabUla karyA 1977mAM, kAraNa ke IndirA gAMdhInA DUbI rahelAM nAvaDAmAMthI sivAya cAle nahIM. AjhAdInA AgevAne te jamAnAmAM temaNe phAragatI lIdhI temanA A pagalAnA kAraNe ja janatA virodha pakSanA AgevAna hatAM ane tethI lobha-lAlacathI pakSane vijaya maLe che tevuM ThasAvavAnI ane tene lAbha bacyAM hatAM. uThAvavAnI temaNe sakhata jahemata uThAvI paNa bhAratanA vaDA paNa ApaNe ApaNA rASTrIya AdarzathI ghaNA vegaLA chIe pradhAna banavAnI temanI mananI vAta manamAM ja rahI ane ane ApaNane pitAne A AzaMmAM zraddhA nathI. 'satya meva merArajIbha nI varaNI thaI. "A kamabakhta dezamAM camAra kadI jayate" e ApaNuM rAjasUtra khoTuM che 'satyane vijaya thAya vaDA pradhAna thaI zake nahIM" tevuM je vAya chApavALAoe che tevuM koNa kahI zake ? reji de anubhava te e che ke caraNasiMdhanA nAme cAvI dIdhu che te vAkaya kharI rIte te satya haMmezA parArata thAya che ane sAce mANasa vadhAre trAsajagajIvanarAmajIe pitAne baLApo ThAlavavA mATe kahyuM hatuM. pachaDATa bhogave che. chevaTe-lAMbA gALe, AkharI kSaNe satyane vijaya caraNasiMdha paNa have te Asana maraNa che ane temanA bIjA thAya che, tema ThasAvavAnI mahenata karavAmAM Ave che. A chevaTanI, hajAra vAMka haze paNa harijana ja temanA manamAM ke gharamAM lAMbA gALAnI AkharanI kSaNa eTalI dUra hoya che ke tyAM pahoMcavA nathI. aneka dAyakAo sudhI temanA gharamAM rasoI banAvavAnuM pachI satya jIte ke hAre tenuM mahatta rahetuM nathI. eka aMgreja kAma harijanabhAI karatA hatA niSphaLatA maLe tyAre potAnI kavie kahyuM che tema Akhare je thaze te kadAca ApaNe jAI. naLAI ke aNaAvaData samajavAne badale potAnI nata ke kAmane vagovavAnI rasama ApaNe tyAM ghaNI vyApaka che. 1980mAM jANI zakavAnA nathI. kAraNa ke Akhare te ApaNe sahu jagu bAbunI mAphaka viramRtimAM vilIna thaI javAnA chIe. indirAjIne pharI udaya thayA pachI te jagubAnuM rAjakAraNamAMthI chatAM A sUtra satyameva jayatene nakAmuM samajavuM ane sadaMtara pheMkAI gayA. bIje kaze gAMca khUce tema na hovAthI AgevAnI sAcavavA mATe temaNe pakSanuM alaga ThAMDiyuM ubhuM (anusaMdhAna pAnA 63 upara). mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzane sthaLa : 385, saradAra vI. pI roDa, suMbaI : 00 004. Te. naM. 35196 : mukaNasthAna : TrenDa prinTasa, jagannAtha zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - 400 04. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Resd. No. MH. By / South 54 Licence No. : 137 buddha jIvana prabuddha jaina'nuM navasaMskaraNa varSa:48 aMka: 7 muMbai tA, 1-8-86 chuTaka nakala rUA. 1-50 vArSika lavAjama rU. 30/ muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradezamAM era meila 6 20 12 sI meila 6 15 6 9 taMtrI : ramaNalAla cI. zAha sva. pU. mahattA sAthvIratna zrI mRgAvatI zrIjI prakAzatI raheze ! pU. zrI mRgAvatIzrIjI eTale vartamAna samayanA sAvIgaNAmAM eka parama tejavI pratibhA, saikAomAM kayAreka jevA maLe evI emanI anokhI virala pratibhA hatI. aMgata saMparkamAM AvyA hoie te enI savizeSa pratIti thAya. eka sAdhvIjI mahArAja pitAnA ekasaTha varSa jeTalA jIvanakALa daramiyAna, ATalAM badhAM meTAM meTAM kAryo karI, karAvI zake e jevI tevI siddhi nathI. parizuddha caritra-pAlana, ananya prabhubhakita, daDha AtmavizvAsa, vizada vicArazakita, aDaga zraddhA, parama gurubhakita, bIjAnA hadayane jItavAnI sahaja sAdhya dhamakaLA, apAra vAtsalya, niraMtara prasannatA, UMDI samajazakita, anAkhI dIrdhadaSTi, tAjagIbharI smRti zakita, Avazyaka vyavahAradakSatA, pAtrAnusAra sadupadeza vagere jotAM emanAmAM vyAvahArika ane AdhyAtmika evA aneka ucca saduthanesu bhaga samanvaya thayela hatuM. ene lIdhe ja emanA kALadharmathI aneka leoe eka mAtAtulya svajana gumAvyA jevI lAgaNI 5. pU. jaina bhAratI, mahattarA sAthvIratna zrI mRgAvatI bIjI anubhavI che. zukravAra, tA. 18 mI julAI, 1986 ne roja dilhImAM pUjyazrI mRgAvatIzrIjI gRhasthAzramamAM rAjakeTa pAsenA vallabha camArakanA sthAnamAM savAre ATha vAge samAdhipUrvaka saradhAra gAmanA vatanI hatAM. emane janma vi. saM. 1982 nA kALadharma pAmyAM. AgalA divasathI ja emane potAnI caitra suda-7nA divase saradhAramAM thayela hatA. emanA pitAnuM aMtima ghaDIne aNasAra AvI gayuM hatuM. e samaye nAma DuMgarazIbhAI. emanI mAtAnuM nAma zivakuMvarabena tyAM ekatrita thayelA temAMthI keTalAyane vyakitagata emanuM pitAnuM nAma bhAnumatI hatuM. emanA pitA DuMgarazInAma daIne emaNe kSamApanA karI lIdhI ane pachI Atma bhAI muMbaImAM kApaDanA vepAra karatA. emane be dIkarA samAdhimAM lIna thaI gayAM. bIje divase savAre 11 varSanI ane be dIkarI hatAM temAM sauthI nAnAM te bhAnumatI. be varSanI (uMmare teo kALadharma pAmyA, tera varSanI uMmare dIkSA laI umare emaNe pitAnuM sukha gumAvyuM hatuM. aDatAlIsa varSanA dIkSA paryAya daramiyAna emaNe zAsanmAtinA zivakuMvarabahenanA jIvanamAM svajana gumAvyAnA AghAta ghaNu mahAna kAryo karyA. emanA kALadhamaMthI eka tejasvI uparAuparI AvyA hatA pahelA meTA putranuM ane pachI meTI sAvInanI ApaNane kheTa paDI che. putrInuM avasAna thayuM. tyAra pachI vi. sa. 1984 mAM emanA pati temanA kALadharmanA samAcAra dilhImAM ane bhAratabharamAM DuMgarazIbhAInuM avasAna thayuM. nirAdhAra banela zivakuMvarabahena reDiyo, TI. vI ane tAra dvArA jhaDapathI prasarI gayA. emanI eka putra ane eka putrIne laIne saradhAra AvIne rahyAM. gheDA aMtima yAtrA mATe gAmegAmathI aneka leke AvI pahoMcyA. samayamAM emane seLa varSane bIjo putra paNa avasAna pAme. emanA pArthiva dehane valabha smAraka khAte ja agni-sarakAra have kuTuMbamAM mAtra pita ane pitAnI dIkarI bhAnumatI ema karavAmAM AvyuM. be ja rahyAM. eka mahAna jati sthaLa svarUpe bhUtakALamAM vilIna thaI svajanone viyega, vaidhavya ane Arthika ciMtA gaI; samarUpe e ti aneka haiyAmAM cirakALa paryaMta evA trividha tApamAM emanuM jIvana vyatIta thatuM hatuM. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana mana dhIme dhIme tyAga ane vairAgya tarapha vaLatu. jatu hatu. dhamanuM zaraNu sAMtvana ApavA lAgyuM hatuM. zatru.... jayanI yAtrAe mA-dIkarI gayuM tyAre dIkSA levAnA anerA bhAva jAgyA ane vi. sa. 1995mAM pAlitANAmAM siddhagirinI pavitra chAyAmAM 5. pU. vallabhasUri mahArAjanA haste dIkSA lIdhI. zivakuMvarabahenanuM nAma rAkhavAmAM AgyuM sAdhvIzrI zIlavatIzrIjI ane bhAnumatInu nAma rAkhavAmAM Avyu mRgAvatIzrIjI. pU. mRgAvatIzrIjI zIlavatIzrIjInAM ziSyA anya[. mAtA-putrI have saMyamanA mAge' guruNI-ziSyA thayAM. pU. zIlavatIzrIjI vinamratA, ane vAtsalyanAM mUti sAM hatAM. potAnI putrI sAdhvI-ziSyA mRgAvatIzrIjIne jJAna ane cAritranI ArAdhanAmAM susajja karIne AtmasAdhanAnA ujjavaLa paMtha tarapha dArI javAnI emanI bhAvanA hatI. e mATe emaNe satata lakSa pyu, peAtAnI mAtA pU. zIlavatIzrIjInA sAMskArika ane AdhyAtmika vArasAne pU. mRgAvatIzrIe savAyA samRddha karIne dIpAvyo. pU. mRgAvatIzrIjInI vicakSaNatA, vidagdhatA te svitA ane buddhigrAhyatA joine emanA jevI sAdhvIne mATe jJAna saMpanna karavAnI vyavasthA karavAnuM pU. vallabhasUrijI, pU. samudrasUrijI, pU. zIlavatIzrIjI ane sadhanA zreSioe vicAyu. e mATe anukULa sthaLa amadAvAda jaNAyu. pU. mRgAvatIe amadAvAdamAM traNa varSa rahI pU. puNyavijayajI mahArAja, 5. sukhalAlajI, 5. khecaradAsajI, pa. cheTelAla zAstrI, 5. dalasukhabhAi mAlaviyA vagere pAse bhASA vyAkaraNu, koSa, Agama granthA ane pUrvAcAryAMnA anya mahAna granthAnA rizIlana uparAMta anya dharmanA mahattvanA granthAnuM paNa adhyayana karyuM'. A adhyayanane pariNAme mRgAvatIjInI vidyA pratibhA dhaNI khIlI uI. emanI e prakAranI pAraMgatatA joIne kalakattAmAM cAturmAsa daramiyAna pU. vallabhasUrijIe emane vyAkhyAna ApavAnI anumati ApI. ethI pU. mRgAvatIjInI vyAkhyAnazakti khIlI UThI. gujarAta bahAra, vizeSata : paMjAkhamAM vicaravAnu thatAM, vyAkhyAna mATe gujarAtI ane hiMdI ema baMne bhASA upara temaNe prabhutva meLavI lIdhu, temAM vyAkhyAnAnI zretA upara UMDI asara thatI kAraNa ke emanI zAsrasa Mgata vANI hRdayanA UMDANumathI pragaTa thatI. tA 18-2 pU. mRgAvatIjIe potAnAM gurugNI-mAtA zIlavatIzrIjI sAthe vi. sa. 2024 sudhI eTale ke lagabhaga traNa dAyakA sudhI gujarAta, rAjasthAna paMjAbamAM vihAra karyAM tyAra pachI chellAM aDhAra varSamAM temane potAnI ziSyA sAthe gujarAta, mahArASTra karNATaka, bihAra, baMgALa, uttara pradeza, dilhI, paMjAba, himAcala pradeza vagere sthaLAe lagabhaga sATha hajAra mAIla jeTale pAdavihAra karIne sthaLe sthaLe dhama'nI prabhAvanA karI hatI. temaNe sa. 2009 mAM kalakattAmAM--zAMtiniketanamAM sarva dharmAM pariSadamAM jaina dharmanA pratinidhi tarIke bhAga lIdhA hatA. sa. 2010mAM pAvApurImAM bhArata sevaka samAja taraphathI yojAyelI zibiramAM temaNe bhAga lIdhe hatA. sa', 2016 mAM ludhi. yANAmAM jaina zvetAmbarAnsanuM 21 muM adhivezana pU. vijayasamudrasUrijInI nizrAmAM yojAyuM tyAre pU. mRgAvatIzrIjInAM pravacanothI prerAne vijayavallabha hAiskUla' mATe aneka bahenee pAtAnA dhAM utArI ApyAM hatAM. Azare 9700 vidyAthI o dharAvatI ludhiyANAnI A hAiskula te mRgAvatIzrInI preraNAnuM pariNAma che. emanI preraNAthI sa. 2010mAM akhAlamAM vallabhavihAra' nAmanA samAdhi madiranuM nirmANa thayuM hatuM. emanA upadezathI jariyA, laheramAM naMgere vividha sthaLe jinAlaya, upAzraya, guru maMdira, kIi sthaMbha, hospiTala, hAiskula vagere thayAM che. emanI preraNAthI dilhImAM vallabhasmArakanuM nirmANu thayu. vaLI e smArakamAM bhogIlAla laheracaMda jaina ekaDemIka inDolejikala sTaDIjha'nI sthApanA karavAmAM AvI che. lagabhaga be dAyakA pahelAM pU. zIlavatIzrIjI ane pU. mRgAvatIzrIjI jyAre muMbaimAM hatAM tyAre zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA DAyarekaTara mu, zrI kAMtilAla kArae mane temane paricaya karAvyA hatA. tyAra pachI muMbaimAM kaTalIkavAra emane maLavAnuM thayuM hatuM. pU zIlavatIzrIjI apAra vAtsalyathI sabhara hatAM evuM" emane maLatAM ja pratIta thatu. eka vakhata huM emane vana karavA gayA tyAre pAchA pharatA hatA tyAre teo eTalu khAlyAM, bhA, dAdaramAM aMdhAruM che. jarA sAcavIne jajo.' e vAyAM vAtsalyanA evA abhUtapU' raNukA mate saMbhaLAya ke A ja divasasudhI e vAkaya haju kAnamAM gUMjyA kare che. pU. zIlavatIzrIjI sa. 2024 mAM muMbaImAM kALadhama pAmyAM. emaNe pU. mRgA vatIjIne evAM taiyAra karyAM hatAM ke emanAmAM emanI mAtA guruI pU. zIlavatIjInAM darzana thatAM. pUjya mRgAvatIzrIjI sva.pU. AtmArAmajI mahArAja ane sva. pU. vijayavallabhasUri mahArAjanA samudAyanAM hatAM, paraMtu temanAmAM sAMpradAyika saMkucitatA nahotI. uAra dRSTithI jIvatamAM anekAntane ciratAtha` karanArAM tee hatAM. dakSiNa bhAra tanA vihAra daramiyAna digambara tItha' mULabidrInI yAtrAe te gayAM hatAM ane e tIMnA jIrNoddhAra mATe temaNe aneka lokone upadeza ApyA hatA. mUrtipUjaka phIrakAnA hovA chatAM, sthAnaka vAsI ke terApathI sthAnAmAM, kAyakramamAM teo upasthita rahetAM ane te te samudAyanA sAdhu sAdhvIone udAratAthI sAmethI maLavA jatAM. cadIgaDhamAM hatAM tyAre digambara upAzrayamAM rahI cAturmAMsa karyu hatuM. ane kaMgArezane paNa emanI vidhi anusAra emanA paryuSaNa parvanI - dasalakSaNI karAvI pavanI ArAdhanA hatI. peAte tapagacchanAM hatAM chatAM kharatara gaccha, acala gacchanA dhArmika prasaMgo, zibirAmAM hAjarI ApatAM. AvA te aneka prasage emanA jIvanamAM jovA maLe che. emanA anuyAyIomAM paMjAbanA keTalAya hindu paNa che. emanI preraNAthI evA keTalAya paMjAkhI hinduoe raheNIkaraNImAM mAMsa-madIrAkheDI jaina dharmanA AcAra apanAvyA che. paMjAkhamAM daheja vagerenA kurivAjone tilAMjali ApavA mATe emane ane leAkAne upadeza ApyA hatA. pU. mRgAvatIjI pote gujarAta-saurASTranAM vatanI, paraMtu bhAratIya paraMparAmAM sAdhu-sAdhvIonA hRzyamAM pradeza-bheda hata nathI. pradeza, bhASA, jAti pratyAdinA bhedane teo sahaja rIte atikramI jAya che. pu. AtmArAmajI mahArAja paMjAbanA vatanI (anusa dhAna pRSTha 71) 2 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-8-86 prabuddha jIvana gujarAtI kavitAmAM paMkhIo vatanasukha bhaTTa (gatAMkathI pUrNa ' judI judI jJAtionA judA judA lattAe junA kALamAM sArasa pakSI bahu raLiyAmaNuM hoya che, Deka AgaLa te rahetA. vANiyAvADAnuM varNana karatAM dalapatarAma kahe che kadAca cAreka phITa UMcuM haze. nIlama jevo deha, rAtI caca, ane A kAvya bhavAinuM paNa hoya) mIThe dIrgha ninAda karatuM te pakSI jotAM ja mana harI le che. nadI-sarovarane kAMThe te dekhAya che tema ja samudra taTe paNa tenAM "nAnakaDI nAra ne nAkamAM motI TALAM jovA maLe che. tenA dAMpatya ane saundaryathI lokakavi te piyu paradeza ne vATaDI jetI; ThIka paNa maharSi vAlmIki jevA paNa tenI upara prasanna hatA uDADatI kAga ne gaNuMtI dA'DA, tathA tenI hatyAthI kaLakaLI UThIne tevA sthitaprajJa muni zApa duI beThelA ! pAMcALa pradeza varNavatAM kavi tene smare che : e eMdhANIe vANiyAvADI AchAM pANI vIraDe, dharatI lApaDiyALa varSA RtunA AgamananAM cihna varNavatAM kavi narmadAzaMkara sarabharyA, sArasa lave, paDa jevo pAMcALa, lakhe che - tenA dAMpatya viSe kavi kahe che : "phaDa phaDa phaphaDAve dhuLamAM cahila pAMkha sArasa sAjI rAtya, valakhe vAlama jayuM pasarija baga bese pAMkha pitAne sApha rahone AjI rAtya, joDa vacheDe mA jegaDA ! araNavathi kinAre AvatAM pAMkhe bhALyAM sArasa jevuM ja banatuM ramaNIya pakSI surakhAba che, surakhAba "arabI zabda che. aMgrejImAM tene mATe Flamingo zabda che, sakaLa jana kahe e vRSTinA thAya cALA AphrikAthI dara varase te kacchanA raNamAM Ave che ane veMta narasiMharAva saMskRta bhASA sAhityanA UMDA abhyAsI che. veta samudrajaLamAMthI cAMca vaDe retI kADhI tenA DhagalA banAvI paraMtu temanI kavitAne dezI chaMda-DhALa vadhAre anukuLa Ave che. tenI upara IMDAM mUke che. gulAbI raMga ane traNa kaTake vaLatI koyala viSe teo kahe che - namaNI Dokano tribhaMga jonArane mugdha kare che, bALakavie "vahAlI ! sAMbhaLya pelI keyalaDI taru vRdamAM re agharAM nAme mUkIne tene mATe "rAtAM bagalAM" evuM nAma ApyuM, TahU hU karI je pharI A joDakaNuM ane varata-ukhANumAM puchAya che ke "laMkAthI loTa lAvI de." uttaramAM A kaDI bALakavi uccAre che mIThe rava amIrasa jo lAvyo rAtAM baMgalAM raNe caDayAM, pANI dekhI pAchI vaLyAM koyalaDI rahI chUpI jhADanA jhaMDamAM re, eka bagalAne bhAgye hoTha, lAvyA re laMkAthI leTa narasiMhanI ane dhIrAnI jema "kalApI" paNa paMkhI upara gaMgAnuM stavana karatAM eka lekakavi suMdara kalpanA mUke che, eka AkhuM kAvya lakhe che. eka tophAnI bALake patharAne game "he mAtA ! tArI uparathI UDatA paMkhI paNa pAvana thAya che. tyAM ghA karI nAkhe. kemaktAlIya nyAye pathare paMkhIne vAgyA ne kAraNa ke temanA paDachAyAne tArA pavitra jaLa sAthe sparza thAya paMkhI nIce paDayuM. ajANyuM paMkhI hota te ya jarAka dilAse che." gaMgA stutinA eka kAvyamAM kavi kahe che - maLata paraMtu pitAnuM ja pALeluM, lADa laDAveluM paMkhI ! upara UtariyAM, paMkhI te pAvana thiyAM - kavi saraLa bhASAmAM gahana vyathA AlekhatAM kahe che :mAMhI maMjana kiyAM, bhUta na saraje bhAgIrathI !" te paMkhInI, upara pathare, pheMkatAM phaeNki dIdhe. arvAcIna kavitAnA Adyakavi dalapatarAma eka bALa chUTaye, tene, ararara paDI, phALa haiyA mahIM te -kAvyamAM kAgaDAne varNave che: re ! re ! lAgyo, dila para ane zvAsa sudhAI jAtAM beThe mALo bAMdhavA, bhALa kALe kAga nIce AvyuM, taru uparathI, pAMkha DhIlI thatAmAM, be pAMkhALo belata, nahi rUpALo rAga meM pALyuM te, taraphaDi mare, hasta mArA ja thI A vicAra preraka daSTAMta ApatAM teo kahe che - pANI chAMTayuM, dila dhaDakate, te ya UDI zakayuM nA; prajA jAo popaTa ghera pALe, sukhe suI ghaDI zake na mALe kayAMthI UThe? jakhama dilane, kUra haste karelo ucAranuM kAraNa eja jANI, vicArIne vIra ucAra vANI kyAMthI UThe? hadaya kumaLuM cheka tenuM ahoho ! upadezAtmaka kavitAne utArI pADanArA rasikone upalI paMktio nahi game; kAraNa ke Dilactic poetry A kAvyamAM bhAvavihvaLa kavi paMkhInuM nAma ApavAnuM uttama kavitA nathI ema ApaNe aMgreja vivecake pAsethI bhUlI gayA che ane ApaNane paNa te pUchavAnuM sUjhatuM nathI. zIkhyA chIe. paraMtu have duniyAmAM amerikAnI lakhela che. nAma jANavAthI karuNatA kAMI ochI thavAnI hatI? kalApI eka amerikana kavivecake ema kahyAnuM sAMbhaLyuM che ke Poetry ghaNIvAra pipaTane ullekha kare che. A hakIkta darzAve che ke begins with emotion and it ends in wisdom temaNe je joyuM, jANyuM, anubhavyuM tene ja teo Alekhe che. - eTale have A upadeza-pradhAna kavitA upara amerikana maMjurInI zuke uDe gIta hajAra gAI, sahu sthaLa che bharapUra zAMti mahora paDavAthI te grAhya gaNAze kharI. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- * : ", " * * * * * * * * je utsAha thakI uDI zuka badhA, gAtA mIThAM gItaDAM, zaka sAthe anya paMkhI ke nAnA jIvone paNa teo varNave che. kalApI gAya chemIThA dIgha vani vatI vana badhuM, haSe bhare kekilA jhINI vAMsaLI zA svaro sukhabharyA, caDaLa AlApatAM, khiskelI tarunA mahAna viTa, jhukI rahI tyAM mude ne raMgIna zuko ghaNA madhuravA AkAza UDI rahe asa ane dardanA kavi sArasane yAda na kare e te bane ja kema? sArasI viSe teo kahe che - gaMbhIra nAda karatI saritA vahe che sIMcI jale pulina zItala e kare che. tyAM dIna sArasI ubhI jalapUra netre sUnI are! zira namAvI rahI raDe e, "kalApI" saundaryanA bhakatA che, A saundarya sthaLa ke zArIrika nathI paraMtu mAnasika che. kSatriya jAtine A kavi kaI RSimuninA kaMThane zebhe tevI vANImAM upadeza ApatAM "tIrathI pAmavA pakSI, vyatha A kuratA mathe tIrathI pakSI to nA, kiMtu sthaLa maLI zake, pakSIne pAmavAne te, chAne tuM suNa gItane pakSI tenA prabhu sAthe haiyAmAM maLaze tane, kalApI' nisagane jaDa dazya nahi paNa tanyanuM pratIka ke AvirbhAva gaNatA hatA. teo nisargopAsanAnI salAha ApatAM uccare che - 'tarU pakSImAMthI, jarUra maLaze kAMI kImiyA jaze aMdhApe A, tuja hadayane tyAM viharatAM, jhulatAM vRkSothI, amara rasanAM biMdu jharaze vaLI devI vAte cakalI mRgalI tyAM kahI jaze, 'kAnta'nI kavitAmAM paMkhIone svataMtra ullekha maLato nathI, je maLe che te saMskRta sAhityane kavisaMketa-cakavAcakavIne rajanI viraha, vibhakita alaMkAranI eka suMdara kaDI joie: zAkhAomAM, tarUvara taNI, cakravAkI chupAtI zodhI kADhe, dayita nayane, joIne haSTa thAtI; caMcU caM, mahiM laI pachI, pakSane pakSamAM le krIDA evI, kaMI kaMIkare maudhyamAM daMpatI te.' ramaNabhAI nIlakaMTha vivecaka tarIke prasiddha che, "rAIne parvata' nATakamAM sArA loko paNa temaNe lakhyA che. paraMtu ke kuzaLa kavinI jema teo ceTa mAratAM kahe che :bahu gUDha tarUmAM besIne, je gAya mIThuM keyala cAle ghaDI te eka ne, pachI baMdha te adUbhuta svara, gAnAranA dekhAya che, te jAya saghaLuM svapna zuM e eka kSaNanuM maMju gAyananA sukuM te nA suryuM, mahAkavi nhAnAlAlanI kRtione dariye DALavAnuM kArya ati kadina che, saddabhAgye eka rAsamAMthI mane merabapaiyA sapiyA che, kavi rAsa cagAve che : tA.1-8-86 vanamAM bapaye pelo piyu piyu bele Tahuke mayUra kerI veNa re !" AtithyazIla kavi paMkhIone agAsImAM AvakAratAM uccAre che : padhAre paMkhIThAM ! paradezavAsI ho ! padhAre mokalI che ama agAzI ho !" lekakavine pagale pagale gIdha ane yuddhane saMbaMdha varNavatA mahAkavi bhAkhe che : gIdha sarIkhaDAM vimAna vAtAvaraNa bhedI UDI rahyAM kAgaDe bele eTale atithinuM Agamana thavAnuM ja evI lokamAnyatAne upayoga karIne kavi khabaradAra nirAzA AlekhatAM vade che - "kAga bele bAraNe ne deDI jAuM vAraNe UnA re dhakhatA tyAM sUnA eTalA !" kRSNalAla zrIdharANInuM vatana bhAvanagara pAsenuM umarALa gAma hatuM ane mosALa jUnAgaDha hatuM, junAgaDhamAM giranAra samIpamAM bAlyAvasthAmAM temaNe khUba khUba kudarata mANI che, eka bALagItamAM khetaranI rakhevALI karatA mANasa AkRtine nijIva cAoi kahe che :UDe kAbara, UDe cakalAM, UDe menA pipaTa mera huM A khetarane rakhavALo, saghaLAM peThAM kayAMthI cAra ? kukaDo chAtI phulAvIne Atmaparicaya ApatAM kahe che: ame te sUrajanA chUTIdAra ame te prabhAtanA piokAra !" rAtanI veLAe ghuvaDane avAja sAMbhaLI kavi sAcesAcuM belI nAkhe che te mATe temane dhanyavAda ApAnuM mana thAya che, kRSNalAla jAhera kare che: citkAra che ghuvaDane huM sAMbhaLuM agAMga mAMhI ja rI huM dhrujI jatA." kilanA saMgItane varNavatAM teo kahe che : samIranI vAya sugadha - baMsarI vane vane kekila gAya mAdhurI." bhAvanagaramAM kaMcanalAla nAme eka pakSIpremI nAgara saMgraharathI hatA. kRSNalAle temane "kaMcanamAmA' banAvelA. ame temanuM pakSIsaMgrahAlaya jevA ekavAra gayelA tyAre aneka paMkhIo tyAM jovA maLelAM. temAM kSAe nAmanuM eka gAyaka paMkhI paNa ame joyeluM, A paMkhI gujarAta-saurASTramAM thatuM nathI, AbumAM che. kharuM. kaMcanalAle mAre viSedha karela paNa meM mAro kakake ja. ghUTele. A pakSI virazAdanI sahAyatAthI kavine nAma ane svaranI. oLakhANa thaI. pachI zAMtiniketanamAMthI teo nepALanA pravAse, gayA. tyAM jUnAM smaraNo tAjA thayAM, kRSNalAla saMgItanA rAganuM nAma daIne kAvyamAM adakuM saundarya apaM'tAM suMdara varNana kare che :-. madhusvare sehinI gAya zyAma nibiDathI nIlama devadArUnI.' zAradAnI vINAmAMthI jharatA jhaMkArane Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chA tA. 1-8-86 pravRta jIvana AdipaMkhI jhIle che tevI kalpanA kRSNalAla kare che. 'sI'cANa sUsavI Ave. sahasA kayAMkathI ane eTaluM ja nahi paNa kavi mAtra te AdipaMkhInA vArasadAra che U2 jAya grahI cace, phaphaData vihaMgane." evuM paNa vidhAna teo kare che, kavinuM ane kavitAnuM gaurava gAyaka pakSIone varNave che:gAtAM zrIdharANI lalakAre che : pArevAnAM, zukagaNa taNA, ke kilAnA, kapotera akhila brahmAMDanA prathama sajana dine kerA kaThe, kayama khaLakatuM, gIta DUmo bharAtAM ?" zAradAnI viNa zabda sAdhe; sArasAne ullekha karatAM pUche che :ekale UDate AbhathI UtarI e sArasanI joDa viSe UDe che jenI jhaMkhana phALa ?" AdipaMkhI tyahIM gIta lAdhe bAlamukuMda dave moranuM aMgasendaya" tathA nAdamAdhurya, putra vArasa ame AdipaMkhI taNA." varNavatAM kavana kare che - zabda zAzvata kavI vizva bharatA racata mehaka aMgatribhaMga zA 'kAnta' caDhavAkane jema dAMpatyanuM pratIka gaNyuM tema 'sundaram' gaNakatA mayura giri gekhamAM garuDane mahecchA tathA parAkramanuM pratIka gaNIne kavana kare che : pipaTa ane su khetaramAM paDIne anAja khAI jAya che, UMDAM te AkAze temanI cekI viSe teo kahe che:digantanI pAse, girivara taNAM ucca zikhare sUDalA TevA jAtAM he lalaNI, sUDalA TovA jAtAM re lola aho jene rahevAM, uDaNa karavAM, nitya bhamavuM; prabhAta kALe paMkhIne kalarava Ama vahe che:mahA vege tINA, svarathI saghaLuM vizva damavuM, mALAmAM paMkhI jAge, madhura raNakatI, ghaMTaDI TUra vAge mamatto e garuDa jagamAM kema vihare? Tauke UMDe gajAve, gaganapaTa bharI, phUTaDI krauMca jeDI" bIjuM pratIka cakavAnuM laIe, cakavAne cakavIthI rAtri badhA gujarAtI kavionA kAvyasaMgraha mArI pAse nathI virahane zApa che te kavi-saMketa che, kavi kahe che : tema te huM meLavI zake evuM ye nathI, chatAM mArI pAse je kAMI he cakkAmatareya, tuMthI huM dukhiye ghaNe a85 kAvyasAmagrI paDI che. temAMthI paMkhI - jagata viSe (paNa) AMsu AMkha na joya, mara phATe AkhuM hadaya" ATalA ullekha huM dharuM chuM. A abhyAsamAMthI be - traNa zrIdharANInA cADiyAnA bALakAvyane marAvatA eka kAvyamAM te tarata sthAnamAM Ave che. umAzaMkara bagalAne viSe kahe che : | pahelI vAta te e ke bhakata kavi ne anya jANe hArabaMdha bagalAnI pAMkha kavie jeTalA ja saMvedanazIla hovA chatAM teo saunadayane. e te corI laI jAya mArI AMkho" khAtara saundaryanuM Alekhana karatA nathI, smaraNabhakita viSe lakhatAM narasiMha popaTa viSe pada lakhe che, prabhuniSThA viSe jhaveracaMda medhANIne aMjali samarpatAM temane meranuM lakhatAM dhIre helA viSe pada race che, "kalApI" huana dat rUpaka ApI kavi kave che: vahAvavA eka kAvya sarje che. 'kAnta' pakSI jagatanuM nirIkSaNa ghaDI garavAne mAthaDe, nA kaLAyela mora, karIne lakhe che ema kahevuM yogya nahi gaNAya. kavi saMketane gaLaku kare, paDaghA paDe, DuMgare macela zAra, lAbha laIne teo mAnava hRdayanI atRpta praNaya jhaMkhanA ane paraMtu svAbhAvikapaNe aMtaranI kurta kavitAne paDagho bhegechAnuM kathana kare che, cakravAka mithuna te temAM sAdhana mAtra che. pADatI paMktio sArasane varNave che : manasukhalAla jhaverI viSe kavisaMketane lAbha levAno Aropa nahi mUkI zakAya; kAraNa ke keyula kAgaDAnA bALa-ucheranI vAta, tyAM te mIThe bevaDa nAda tINe kavisaMketa nahi paNa pakSIzAstranI satya hakIkata che. kAne paDe sArasa belaDIne anya kavio vasaMta RtumAM kAyalane ane varSARtumAM sundarama'- umAzaMkaranI sarakhAmaNImAM jemanuM nAma mora-bapaiyAne ulekha chUTathI kare che. evA ullekhanI jANe pachIthI levAya che tevA manasukhalAla jhaverI pakSIonuM eka rUDhi ja paDI gaI che. jyAM tema nathI tyAM kaMI pakSIne vividhya varNavatAM saheje khIle che, koyala-kAgaDAnA uchera-kArya rUpaka tarIke laIne anya laya siddha kareluM hoya che. Ama viSe anya kavio izAro karIne aTakI jAya che tyAre manasukha- lakhavAmAM kavinI nikhAlasa vRtti upara Takora nathI paraMtu pakSI, lAle eka AkhuM kAgya ja lakhIne narasiMha, dhIre, "kalApI" jagatanuM temanuM nirIkSaNa maryAdita che eTaluM ja vivakSita che." kAna', ane "sundaramanI nAtamAM paMkhI-kavi tarIke pitAnuM AmAM apavAdarUpa hoya te te lekakavie. keyala, mora Asana grahaNa kare che. teo kare che : ne bapaiyA te temanAM kAvyamAM hoya ja, paraMtu kuMja, kukaDAM,. kU kU karI keyalanuM ki jAta, UDI gayuM bAca kAgaDAnA gIdha, tetara, ane lAvarI jevA pramANamAM ochI jANIta mALA mahIthI; kakaLATa kALe, macI rahyo tyAM paMkhIo temaNe kAvyomAM varNavyAM che. kula kAgaDAne, sthaLa nisa-saundaryane te kavio varNave ja che. ta. pUNuM prakRtisaundarya pakSIjagatanI jeTaluM maLavuM bIje vidaBraka gAyane zikSaNanA pariNAmane gAyA pachIthI durlabha che. tevA saundaryanuM pAna karAvanArA suzikSita tema ja teo bAjano zikAra varNave che - lekavio rasike upakAra mAne teTalo ocho che, Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ g prabuddha jIvana ahaMnI samasyA yogendra parIkha huMnuM vidhya ahIMnI samasyA mAnavajAta mATe sanAtana che. A samasyA saune naDe che. tethI te sava' sadha'tu mULa che, manuSya jIve che. tyAM sudhI ahIM rahevAnu ja che. jo e jIvate jIta dUra thAya to manuSyanuM jIvana paNa te ja kSaNe pUruM thAya. A ahu'nA upayoga kevI rIte karavA e mukhya prazna che. mAnava jIvananI vividha kakSAe ahu vividha svarUpe prakaTa thAya che. e svAbhimukha Aya che. eTale sa`sArIone anukuLa che. paraMtu naryAM svAtha' manuSyanI pratiSThA khagADe che. eTale temAM parA'nu' tattva bhaLe che. tyAre A ahaM samAbhimukha khane che. maLavA aha' samAjasevAne kAma lAge che. paNu jyAre A aha" izvarAbhimukha bane che, tyAre sAdhu satAne kAma lAge che. ahaMnuM urdhvIkaraNa ahIMnI ravAtha'parAyaSNutAnI avasthAmAMthI paramAtha parAyaNatAnI avasthAmAM rUpAMtara thavAnI prakriyAne uthvI karaNa (Sublirmation) he che. AvuM udhvI'karaNa e ApaNA jIvanamAM AdarelA pusvArthAnI a'tima lazruti che. ApaNe je kAma karIe chIe tenI asarathI ApaNAM buddhi, huya izvarAbhimukha banatAM hoya te te kAma ApaNA jIvananuM avibhAjaya a'ga khanI jAya che. ApaNAM badhAM kAmathI ApaNA AMtarika parivatana ane uSmIkaraNanA vega vadhajoie dareka. vyakitae jAte ja satata jAgRtithI peAtAnA jIvananuM nirIkSaNa karyA karavuM paDe che. A nirIkSaNa daramyAna ja samajAya che ke ApaNe sau potAnI maryAdAenA dAsa khanI gayA chIe. A dAsatvamAMthI 'mukita meLavatA jazuM tema tema ahIMnA uSmIkaraNa mATe anukULa bhUmikA ubhI thaze. dAsatvamAMthI mukita zrI mAtAjI kahe che. strIe pAte peAtAne mukata nahi kare te kAi paNu kAyada temane mukti thyApI zakavAnA nathI. strIne gulAma banAvatI vastuo A che : (1) puruSa pratye ane pustanA baLa pratye AkaSa Nu (2) gRhajIvana ane gRjIvanamAM rahe salAmatInI kacchA (3) mAtRtvanI Asakita. strIe jo A traNa gulAmImAMthI chUTI zake te te sAce ja puruSanI samAna thai zakaze. puruSone traNa prakAranI gulAmI che : (1) svAmItvanI bhAvanA, zakti ane sattAnI Asakti, (2) strI sAthe jAtIya sabaMdhanI IcchA. (3) pariNIta jIvananI nAnI nAnI sukha sagavaDonI gmAkita. puruSo jo A traNa gulAmImAMthI nIkaLI jaI zake te te paNa sAce ja strInA samAna thai zakaze.' vyApaka sadabha A dAsatvamAMthI mukti meLavavI e ahu'nA uthvI karaNanu prathama adhiSThAna AdhAra che. A adhiSThAna nizcita thayA bAda athavA te daramyAna ahIMnA vilaya mATenI khIjI bhUmikA mAnasika dRSTithI UbhI karavI jarUrI che. A bhUmikA para manane ekAgra karavA mATe potAnI jAtane vyApaka saMdarbhamAM mUkIne jovI jarUrI bane che. ekavAra evuM banyu. ke nakazA kheDUta laine vizvanA nakazA huM Aje eka, phUlAvI zeSyA nakazAmAM mArA deza. pensila upADI kI rekhA chAtI tA.18-2 jIvate chu te mAru kazuM ya Azcaya vata jillAmAM zethyu gAma nAnuM zuM evuM cheka. rastAnI sUkSma rekhA te dhare ya maLyuM. nahiM, rAjyanI, maLyuM nahi. nihALyu. avakAza zUnya A mAru brahmAMDa hasI . me, zepyu rahyu ! virATanI smRti vyakita AkAza taLe sUine A vizaTa vizvamAM peAtAnI kSullAkatAne aMtarathI anubhave che tyAre ahuM bhASAmAM vicAravAnuM ane jIvavAnuM chUTatu jAya che. ciMtananA kendramAMthI vyakti potAnI jAtane dUra kare che ane tene sthAne samaSTi-samAja AvavA mAMDe che. ci'tananA kendramAM vyakitagata cetanAne badale samaSTinuM cacaitanya AvavA mAMDe che, Ane pariNAme vyakitagata AzA-apekSA, irSyA, spardhA, lAbha, mamatva, ityAdi saheja rIte dhaTatAM jAya' che. vilayamAMthI saMvAda A ahaM'nI sAkatA vyApakatAmAM vilIna thavAmAM che evI samajanA pAye baMdhAyA pachI jIvana pratye jovAnI dRSTi ja badalAI jAya che. jIvana pratyene abhigama vidhAyaka ane che. eTale vidhAbhAsa bhAtIgaLa (Colokul Contradictions) lAge che! mana vivAdRthI vimukha bane che. ane savAda tarapha DhaLe che. AvI vyakita potAnI sAthe potAnA vyakitatvathI sarjAyeluM prabaLa vAtAvaraNa laine phare che. te tenA cepa lagADe che. vyApakatAmAM nimagna thayelA vyakitatvanI upasthitimAM kAi savA TakatA nathI. udAratAnA uddaya Ane atha' e thayo ke samAjane sudhAravA icchanAre prathama potAnA vyaktitvane sudhAravuM joie. kuTuMbamAM ke samAjamAM dekhAtA jo ApaNuAM rahelA sakSama nu bahuguNita pratibiMba Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . sva. pU. mahattarA (multiplied image) che e vAta samajAya pachI ApaNe vadhu aMtarmukha thaIzuM, AvI aMtamukhatA dhyAnathI keLavAya che. aMtatajAgRti (Inaditation awareness)thI pitAnI jAtane badhA guNadoSathI sahita nagna ravarUpe jovAnI che. A kAma ghaNI hiMmata mAgI le che. pitAnI pratye kaDA : banavAnI ane anya pratye udAra banavAnI vRtti A jAgRtimAMthI janme che. samAjamAM dekhAte eka deSa mArAmAM chupAyelA traNa sUkSma denuM pariNAma che evA bhAvathI ahaM janya mAnyatAone pAye ja ukhaDI jAya che. bahuM ja sAce chuM" evuM valaNa badalAine bIjA paNa sAcA che." mAM pariName che. ane paDade khasI javAthI buddhinAM bAraNAM khulI jAya che ane hRdaya vizALa bane che. "mAruM"mAMthI "tAra sudhI pravAsa - ApaNI dhIraja ane ane aMtanI dIrdhakAlIna agniparIkSA karanArA A kasaratane badale "huM na mama" A mAruM nathI ema kahI badhuM choDatA javuM. ane bhagavAnane caraNe arpaNa karavuM ! badhuM bhagavAnanuM che ema mAnI mAtra khapa pUratuM ja pitAnI pAse rAkhavuM ane te turo mA ne bhAva keLava ane jIvanamAM caritArtha karavo e vadhu sahele che. Ama karavAthI ane cheda uDatuM nathI. paNa te vyApaka banavAne lIdhe maMda (Ditute) thaI jAya che. ane maMda thayela ahaM paNa bhagavAnanuM kAma karatAM karatAM IzvarAbhimukha bane che, tyAre lagabhaga ogaLI jAya che. AdivAsI vidyArthinIone sahAya "saMdha taraphathI samAjanA vibhinna vaga" mATe Arthika sahAyanI judI judI yojanA vakhatovakhata karavAmAM Ave che. nezanala esesIezana phera dha blAInDa, nAsioha, enArDa phAunDezana (dharamapura AdivAsI vistAra), yusupha maheraalI senTara, sarvodaya Azrama, guMdI (netrayajJa mATe) dAdara skUla phera dha blAInDa vagere judI judI saMsthAonI yojanAo mATe saMdha taraphathI nidhi ekatra karavAmAM AvyuM hatA. A varSe RtaMbharA vidyApITha (sAputArA)nI AdivAsI vidyArthinIone sahAya karavAnuM, zrImatI pUrNimAbahena pakavAsA sAthe vicAravinimaya karIne, saMghe TharAvyuM che. e mujaba RtaMbharAnI Azare 250 jeTalI AdivAsI vidyArthinIone vidyArthinI dITha rUA. 500 lekhe sahAya karavAmAM Avaze. jemAMthI Azare aDadhI rakamanI temane upayogI evI cIjavastuo ghare laI javA mATe ApavAmAM Avaze ane bAkInI Azare aDadhI rakama saMsthA mATe keTalIka upayogI cIjavastuo vasAvI ApavAmAM vAparavAmAM Avaze. je dAtAone A yojanAmAM sahAya karavAnI jAtanA hoya teoe vidyArthinI dITha rU. 500/- lekhenI rakama (jeTalI vidyArthinIo mATe teo ApavA IcchatA hoya te anusAra teTalI rakama) "saMdhane rokaDA athavA cekathI mokalI ApavA namra araja che. 250 karatAM vadhu vidyArthinI mATe rakama ekatra thaze to vadhArAnI rakama dharamapura AdivAsI vistAranA vidyAthI vidyArthinIo mATe vAparavAmAM Avaze. -maMtrIo janA nizcita sAvIzrI mRgAvatI zrIjI . hatA. chatAM jyAre teo gujarAtamAM vicaryA tyAre gujarAtanA thaI gayA. pU. vallabhasUri mahArAja vaDodarAnA vatanI, paraMtu vizeSapaNe paMjAbamAM vicaryA. ane paMjAbIo sAthe emanI AtmIyatA sadhAI gaI hatI. pitAnA guruvaryAne anusarIne mRgAvatIjIe paNuM paMjAba ane dilhIne pitAnAM banAvI dIdhAM hatAM. emanAM eka ziSyA sudhdhAzrIjI gujarAtI hatAM je thoDA samaya pahelAM kALadhama pAmyAM. emanAM bIjA ziSya sutAzrIjI paMjAbanA, trIjA ziSyA suyazAzrIjI kacachanAM ane cothA ziSyA suprajJAzrIjI paMjAbanAM. A cAreya ziSyAo sAthe mRgAvatIjIne nihALIe tyAre bhASA ke pradezanA badhA ja bhedo vigalita thaI gayA hoya evI sarasa AdarzarUpa ekatA, ekarUpatA e badhAmAM jovA maLe. jaina dharmanI hajAro varSathI cAlatI AvelI A eka viziSTa khAsiyata che. anya AcArya bhagavaMtanA samudAyamAM ane anya dharmomAM paNa A pramANe jovA maLaze. AdhyAtmika mArge gayele mANasa nimna kakSAnA bheda-prabhedathI keTale alipta ane ucca rahI zake che, thaI zake che tenuM A ekaanupama udAtta nidarzana che. chellAM keTalAMka varSothI pU. mRgAvatIzrIone vihAra paMjAbamAM rahyo hate. pU. AtmArAmajI mahArAja ane pU. valabhasUri mahArAjazrInuM mukhya kAryakSetra paMjAba rahyuM hatuM. ethI emanA samudAyanAM eka mukhya sAdhI pU. mRgAvatIjInuM kAryakSetra paNa vizeSapaNe paMjAba rahe e svAbhAvika che. ludhiyANu, jalaMdhara, aMbAlA, hoziyArapura, caMdIgaDha, laharA, mAlerakeTalA jevAM mukhya nagare uparAMta mArganAM bIjA nAnA gAmamAM paNa aneka jainA kuTuMba sAthe pU. mRgAvatIjIne saMparka atyaMta gADha rahyo hate. pU mRgAvatIjInI eka viziSTatA e hatI ke teo nAnAM meTAM saune nAmathI oLakhe. eka vakhata maLe eTale emanA mRtipaTa upara e vyakitanuM nAma aMkita thaI jAya. keTalAMka kuTuMbamAM bAra-paMdara sabhya hoya te te badhAne mRgAvatI nAmathI oLakhe ane emAMnI ekAda vyakita ka ka emane vaMdana karavA jAya te teo AkhA kuTuMbanAM badhA sabhyonA nAma daIne badhAnI khabaraaMtara pUche ane badhAne dharmalAbha kahevaDAve. emAM vayovRddha-vaDIlenAM nAma paNa hoya ane be-cAra varSanAM nAnAM bALakonAM nAma paNa hoya. AthI ja paMjAbamAM keTalAM kuTuMbanA sabhyone pU. mRgAvatIjI pAse vAraMvAra daDI javAnuM mana thAya. maLIne vaMdana kare tyAre eTalI ja AtmIyatA anubhavAya pU. mRgAvatIjIne jAhera kAryomAM potAne dhAryA karatAM ghaNI vadhAre saphaLatA maLatI tenuM kAraNa anekAneka vyakitao sAthenI A temanI niHravArtha premaparAyaNa-AtmIyatA hatI. kAMgaDAmAM cAturmAsa hatAM tyAre huM mArAM patnI ane dIkarI ci. zailajA sAthe tyAM gayo hato. amArI dIkarIne emane pahelI vAra paricaya thaye, chatAM tyAra pachI jyAre jyAre mAnya chuM, tyAre ci. zailajAne enuM nAma daIne acUka yAda kare. amAro putra ci. amitAbha amerikAmAM abhyAsa kare che ane emane kayAreya maLyuM nathI, chatAM dareka vakhate ene paNa enA nAma sAthe yAda kare. patramAM ne mAnI jA ja Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana 72 'paNa' nAmanA ullekha kare. maLI hoya ke na maLI hoya evI Rneka vyaktionAM nAma yAda rAkhavAnI emanI pAse gajabanI zakti hatI. emanI smRti evI hatI ke emane lagabhaga sADa hajAra jeTalI gAthAo kaMThastha hatI. pU. mRgAvatIjInA pavitra jIvanane eNvA prabhAva hatA ke upAdhivALA keTalAka leA emanA sAnnidhyamAM zAMti anubhavatA. STaka Apatti AvI paDI hoya, kaMika vyakitagata ke kauTumbika sanA hoya ane emanI pAse jaIne mANusa vAsakSepa naMkhAve ane mAMgalika sAMbhaLI Ave te potAnA praznane ukalI jAya evA anubhavanI vAtA bA pAsethI sAMbhaLavA maLI che. pU. mRgAvatIjIe eka cAturmAsa himAlayamAM kAMgaDA tItha mAM surata. kAMgAmAM AdIzvara bhagavAnanAM prAcIna pratimAjI che. prAcIna avazeSa tarIke sarakAranA kabajAmAM e pratimAjI hatAM; apUja rahetAM hatAM. mRgAvatIzrIjIe kAMgaDAmAM cAturmAMsa karI evI eka sarasa havA jamAvI ke jethI aneka lekA kAMgaDA AvavA lAgyA. pariNAme lokalAgaNIne Ana ApI sarakAre e pratimAjInA pUjana mATenI chUTa ApI. mRgAvatIe kAMgaDAmAM cAturmAsa na karyuM hota tA kadAca A Aya' siddha thayuM hota ke kema te savAla che. emanA cAturmAsanA kAraNe kAMgaDA tItha'mAM dha'zALA vagerenI sagavaDa cAlu thaI pariNAme aneka lokono pravAha himAlayanA e kAMgaDA tItha'nI mAtrA mATe have cAlu thai gayA. pote je eka dharma kAryo karavA dhAyu" hoya te teo ghaNA badhA lokonA sahakAra meLavI siddha karI zakatA. e ja rIte gujarAnavAlA (pAkistAnamAM ) ke jyAM pU. -AtmArAmajI mahArAja kALadhama pAmyAM hatA ane jyAM sauMdara nsamAdhi madira baMdhAvavAmAM AvyuM hatuM tyAM hindustAna-pAkirastAnanA vibhAjana pachI jainA jaI zakatA na hatA. zIkhAne ' pAkistAnamAM AvelA pAtAni gurudvArAmAM javA mATe pAkistAnanI sarakAra samAMtara dheAraNe jema chUTa ApatI hatI te ja rIte jainA mATe paNu gujarAnavAlAnI chUTa ucca kakSAnI sarakArI vyakti sudhI peAtAnI vAta pahoMcADIne mRgAvatIjIe meLavI ApavAnu` kA` karyu" hatuM. pAkistAnanA gujanavAlAmAM ane anyatra jaina jJAnabhaDAromAM keTalIya hastaprato rahI gai hatI. pAkistAnanI sarakAra pAsethI emanI cha hajAra zrI jaina hastaprato mRgavatIjIe pAchI meLavI lAvavA mATenuM peAtAnA AcAya' bhagavAnI preA ane sahakArathI bhagIratha kAya' karyu. jaina-jainetara zreSThIo, amaladAro, dhArAsabhyA, sa'sadasabhyo, pradhAnA temanuM kAya' karavA tatpara rahetA. svagastha pU. guruvaya' zrI vijayavallabhasUrijI mATe yogya smAraka karavAnI yojanA vicArAtI hatI, paraMtu varSo pasAra thavA chatAM sAkAra thatI nahotI. vaDAdarAmAM pU. vijayasamudra- surijIe A kAryanI javAbadArI upADI levA mATe pU. mRgAvatIzrIne AjJA karI. AjJA thatAM mRgAvatIjI umra vihAra zkarI dilhI pahoMcyAM. dilhI, aMbAlA, ludhiyANuA, jala dhara, DeziyArapura vagere sthaLAnA zreSThi sAthe vicAra vinimaya ryAM ane te mATe jarUrI vihAra karyAM. te abAlAthI dilhI vihAra karatAM hatAM tyAre visAme levA raratA paranA eka khetaramAM eka vRkSa nIce kheThAM hatAM e vakhate e sthaLa ane khetu" vAtAvaraNu emane eTalAM badhAM gamI gayAM ane jANe kAi divya preraNA maLatI hoya tema manamAM bhAvanA thaI ke 'A ja tA.18-2 sthaLe vallabha smAraka karavAmAM Ave to kevuM sAruM banaze? vallabha smArakane tyAM sAkAra thatuM. manAmana te nihALI rahyAM. dilhI AvI saMdhanA AgevAnane vAta karI. dilhIthI 18-20 kilomiTara dUra e nijana sthaLe kANuM jAya ane tyAM kevI rIte kAma thAya? vaLI tenI upayeAgitA. keTalI ?" tevA prazno kadAca keTalAkane tyAre thayA haze. paraMtu samagra rIte jotAM sadhanA AgevAnAne lAgyuM ke Aje male e sthaLa dUra hoya, paraMtu hAive para AvelI e. vizALa, ramaNIya jagyA bhavyU smAra* mATe badhI ja rIte anukULa che. samaya jatAM dilhI zaheranA vistAra thaze tyAre e sthaLa dUra nahI lAge. e pramANe niSNu'ya levAye ane e ja sthaLe bhavya smAraka mATenI ceAjanA thai. hajAronI janamedanI vacce maheotsavapUrNAMka lAlA khAtIlAla jainanA hAthe zilAnyAsane kAyakrama thayuM. tyArathI dAnA pravAha vadhu vegathI vahevA lAgyA. Aja divasa sudhImAM be karoDathI vadhu rUpiyA tyAM kharcAi cUkayA che ane haju paNa dAnanA pravAha te e vizALa yojanA mATe vahetA ja rahyo che. tabiyata asvastha chatAM pU. mRgAvatIzrIjInI upasthi timAM, vizeSataH satkrAnti dinanI UjavaNI vakhate chellA thADAka mahinAmAM ja motera lAkha jeTalA rUpiyAnAM vacanA maLa cUryA che. pU. mRgAvatajInI A eka viziSTa labdhi hatI. pU. mRgavatIzrIjIne haMmezAM khAdI paheravAne niyama hatA. A niyamane teo custapaNe pALatAM hatAM. emanI badhI ziSyA paNu khAdI ja dhAraNa kare. vaLI emane evA paNa pazu niyama hatA ke je vyakti jAte khAdI paheratI hAya tenI pAsethI ja khAdInuM kApaDa vaheAravu. emanI tyAga ane sAdAinI bhAvanA keTalI UMcI hatI te A niyama pI joi zakAya che. keTalAka samaya pahelAM mAMdagI AvI tyAre pU. mRgAvatIzrIjIne lohI caDAvavAnA prazno AvyA. lAhI levAthI tabiyata jaladI sudhare ema hatI, paraMtu emaNe dAktarane kahyuM ke zarIranuM je thavAnu haro te thaze, paNu mArA zarIramAM anya puruSa ke strInu lehI na ja javuM joie. sayama ane cAritryapAlananI keTalI nizcala ane uddAtta bhAvanA! ravivAra, tA. 15mI jUna, 1986nA rAja dilhImAM saMkrAMtinA divasa nimitte temaja sva. pU. AtmANama mahArAjanI puNyatithi nimitto eka kAryakrama yojavAmAM AAvyo hatA. te prasaMge mArA mitra zrI cauleza kAThArI sAthe tyAM mAre upasthita rahevAnuM thayuM hatuM. e prasa Mge be divasa pU. mRgAvatIzrIcha pAse besavAnuM sadbhAgya sAMpaDayuM. potAne kensaranA vyAdhi thayo che ane dhruvase divase AyuSya kSINu thatu jAya che e viSe pAte svasthatApUrvaka, samatApUrva`ka sabhAna hatAM e emanI vAtacIta pathI spaSTa thatuM hatuM. kensaranI vyAdhinA kAraNe zArIrika pIDA asala rahetI. thAvuka khAlAM hAM caDI jatA. paMdara-pacIsa miniTathI vadhAre khesI zakAtuM nahi. tarata sUI javuM paDatuM. vaLI pAchI svasthatA Ave eTale kheDAM thAya. vAtacIta kare. kAne ochu sabhaLAtuM eTale khIjAone moTethI kheAlavA kahetAM e paNa barAbara na samajAya eTale emanI ziSyA emanA kAna pAse meTethI pharIthI te te vAkayeA khele ane mRgArvatIjI te ' pramANe prasanna vadane uttara pazu Ape. emanI zArIrika astra cb 8 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-8-86 sthatA ATalI badhI hovA chatAM emanuM Atmika khaLa ghaNuM moTu hatu. Agale divase bahAragAmathI padhArelA dhAM badhAMnI sAthe satata vAtacIta karavAnA parizrama thayA hatA. saMkrAtinA divase eNmanI nizrAmAM smAraka paranAM jina madirAnI jita pratimAonI khAlI khAlavAnA kAryakrama hatA. eTale e divase sabhAmAM pAMca-cha kalAka satata khesavu paDe ema hatu. pU. mRgAvatIzrIjInuM AtmabaLa eTalu meTu' hatuM ke satata pAMca cha kalAka sudhI teo svasthatapUrNAMka kheDAM ane kAyakrama daramiyAna prAsa'gika vakatavya paNa haju karyu. e ja divase apeAre AtmAnaMda jaina sabhAnA kAryakartAo ane pratinidhionI sabhA hatI. temAM paNa lagabhaga aDhI kalAka teo svasthatApUrNAMka kheThAM hatA ane dAravaNI ApatAM rahyAM hatAM. e prasage zarIranI aMdaranI asahya pIDA chatAM prasanna ane sasmita vattune badhI kAyavAhImAM emaNe bhAga letAM joyAM tyAre emanI A Atmika zakitanI savizeSa pratIti thai hatI. pU. mRgAvatIjInA pArthiva DhahanA agni sarakAra valabhasmArakanA sthAnamAM thaye. emAM paNa kASTa dravI saskruta haze ! e prasage emanI smRti mATe vIseka lAkha rUpiyA jeTalu' krUDa thADA kalAkamAM ja thayu e paNa jevI tevI vAta nathI. pU. mRgAvatIjInA huM yAmAM sava' jIva pratye premanA, kalyANanA srota eTalA badhA vahete rahyo hatA ke agni R MskAra vakhate sittera e'zInI uMmaranAM mANase paNa kholatAM hatAM ke 'Aje ame jANe amArI mAtAne gumAvyAnuM duHkha anubhavIe chIe.' pU. mRgAvatIjIne AthI vadhu suMdara a Mjali kayA zabdomAM hoi zake? ramaNalAla cI. zAhu (pRSTha 74 thI Alu) bhASAnI bhUtAvaLa bhASAnI bAbatamAM joIe te ApaNA dezamAM e arasaparasa saMkaLAyelA praznone guMcavADA thayA che. dezanu` bhAvanAtmaka ane vaicArika kaya jALavI rAkhavA mATe dezanAM khUNe-khUNAmAM paDele adanA nAgiraka paNa AkhA rASTranI vAta samajI zake, ane potAnA vicAro badhA samakSa rajU karI zake tevI eka rASTra vyApI bhASAnI ApaNane tIvra ane tAkI nI jarUriyAta che. ApaNA dezamAM AAvI kAi eka bhASA nathI te hakIkata che paradezI zAsananA kAraNe aMgrejI bhASAe derAsaranAM zikSita lekamAM vaiyAri ane bhAvanAtmaka ekatA sthApavAmAM atizaya mahatvanA laga bhaja pe che. paNa A bhASA taddana vegaLI che ane ATalA vasanI satata athAmaNa pachI Aje paNa dezamAM ekAda TakA ka doDha TakAthI vadhAre mANase A bhASA vAMcI ke lakhI zakatAM nathI. A rASTrabhASAnI sacasyAnA uDDala je AvavA hoya te Ave. paNa leAkAe jenI joDe rAjakharAja kAma pADavAnu che te vahIvaTIta Mtra lokabhASAmAM cAlavu joie, A hetuthA bhASAkIya rAjyo sthapAyAM che ane tethI dareka rAjya pAtapotAnA vistAramAM potAnI bhASAnuM zikSaNa krUrajiyAta banAve temAM virodha karI zakAya nahI. kAraNa ke bhASAkIya rAjyonI sthApanA ja A uddezathI karavAmAM AvI che, bhASAnI samasyAnAM khe agamAMthI aDadhAno ukela bhASAkIya rAjya racanAthI AvyA prabuddha jIvana 19. paNa khAkInA ardhAnA ukela ApaNane sAMpaDatA nathI ane R dizAmAM chellAM cAlIsa varasathI phakta mAravA chatAM tenA ulmanI dizA paNa ApaNane dekhAtI nathI. AjhAdInI laData daramiyAna hiMdI bhASAne rASTra bhADe lekhavAmAM AvI hatI. ane dezamAM dhAMkhA lekA a bhaththu khAle che, agara sahelAIthI samajI-khAlI zake che. hiMdIbhAi lipi, ghaNI kaDhaMgI che ane mAthe nakAmI lITI gheravAmAM dhaNA samaya bagaDe che. chatAM kAzmIrathI mAMDIne mahArASTra sudha ane gujarAtathI-AsAma sudhImAM vasanArI bhAratanI 6pa-ka TakA vasatI mATe hiMdIne rASTrabhASA tarIke apanAvI levAmAM bahu muzkelI paDe tevuM nathI, paNa dakSiNa bhAratanI draviDakuLanI bhASA khAlanAra karoDA leAkA mATe hiMdI taddana paradeza jevI bhASA che, dezanAM dareka khUNuAmAM pahecI gayelAM sinemAe hiMdIbhASAnA phelAvAmAM atizaya mahatva ALe ApyuM che. paNa A pradezamAM hiMdI sAmenA ugra virAdha hajI atyAre macchuugna ja rahyo che. A savAlanu nirAkaraNu ApaNane jaDatuM nathI. kAraNa ke ApaNe kheTI khAjue zeAdhIe chIe. yurepanAM dezonI dhI nakala karIne ApaNe AkhA deza mATe eka ja rASTra bhA rAkhavAnA Agraha laine meThA chIe. krAsa, spena, ITAlI, IMgleMDa jevA dezomAM eka bhASI banI zake teTalAM TacUkaDA che. ApaNAM pracaMDa dezamAM AvI, eka bhASA hAi zake ja nahIM rASTrabhASA jarU2 joie ja paNa rASTrabhASA eka ja zA mATe rAkhavI ? ekathI vadhAre rASTrabhASA prema na hoya ? svITane Da jevA TacUkaDA dezane cAra rASTra bhASA che, beljiyamamAM bhASA che, keneDAmAM khe bhASA che, ve'mAM traNa rASTra bhASA che. tamAma dastAvejo, sarakArI kAmakAja AmAMthI kApaNa bhASAma karI zakAya che. ane zALAnAM bALakA A badhI bhASAe bharyuM kADhe che. ApaNe tyAM vepArIo, yAtrikA, saMnyAsIe rAjakIya AgevAnA bahubhASika hoya ja che. muMbaImAM vasatA dare gujarAtI traNa bhASA-gujarAtI, hiMdI, marAThI jANe ja che. ane uparAMta aMgrejI paNa jANatA hoya che. 'eka navI bhASA zIkhIe te eka navA AtmA maLe che." tevI rUmAniyana kahevatamAM dhaNu' tathya che jhanUna cheDayo buddhiniSTa vicAra karIe tA'rASTrabhASAo'te khyAla padu najare dekhAya teTale vicitra dekhAze nahIM. vaLI je dezana dAkhalA naiSThiA che te ApaNI sarakhAmaNI e TacU hAvAka chatAM temanuM vahIvaTI kAma TakArAbaMdha cAle che ane temana rASTra-kitamAM kAi jAtanI kayAza dekhAtI nathI. A vicAra zikSApaNA dezamAM haju aNukheDAyelI che, tethI ApaNe aTakI paDavAnuM kAraNa nathI. Akhare navI peDhI. nave jagamAM.. navA prayogA mAgI le che. AgAmI aka 'prabuddha jIvana'nA AgAmI aMka tA. 16mI ogasTa ane tA. 1lI sapTembaranA sayukata aMka tarIke--paryuSaNu aMka tarIke pragaTa thaze. A aMka tA. 20mI ogasTanI AsapAsa pragaTa thavA sabhava che. -a'at Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana bhASAnI bhUtAvaLa A nagInadAsa saMghavI chellAM trIsa varasathI bhAratIya rAjakAraNanA mAthA para samAjanI bhASA na zIkhavIe te teo kudaratI bhASA izvaradatta bhASAnuM bhUta caDI beThuM che ane TANe-kaTANe AkhA dezane bhASA khelatA. samajatA thaze tevA khyAlathI teNe cAra jeTalA kUzAvyA kare che. sthAnika lekene jarA paNa rasa na hovA chatAM chokarAMone taddana aLagA pADI nAkhatA. dasa bAra varase prayAganuM mahArASTramAM keTalIka bhASAjhananI AgevAnoe belavanI bAba pariNAma e AvyuM ke A kamanasIba bALake mAtra pazu avAje -tamAM je dhAMdhala macAvI ane chevaTe kazu ja siddha ke sAbita kAdI samajI zakatA hatA. vicAra uparAMta lAgaNInAM vahana -vahevAra karyA vagara nirmANa mee gupacupa nIce beThAM, tevuM ja kaMIka aMze paNa bhASA thakI ja thAya che. tethI bhASA mAnavasamAjane eka - govAmAM thaI rahyuM che. saMgha pradeza govAnI vahIvaTI mAthA tarIke sUtre bAMdhI Ape che, ApaNI bhASA belanAra mANasa maLe 'kaNI bhASAne svIkAra karavA mATe kharaDe vidhAnasabhAmAM tyAre keTale anokhe AnaMda thAya che e te paradezamAM vasyA. peza karavAmAM AvyuM che A bAbatamAM paNa AgevAne uzkeraNI pachI ja samajAya yuropamAM je rASTra UbhA thayAM che te badhAM karavA mATe AgajharatA bhASaNe zuM che. govAvAsIonI kevaLa bhASAkIya dhoraNe ja UbhA thayAM che, dharma-arthakAraNa veza lADakI mAtRbhASA marAThIne gharanAM ThAmaDA ghasatI nekarANI banAvI paheraveza eka hovAM chatAM bhASA rASTranimaNanuM sAdhana banI che. devAmAM Ave te ame satkhavAnA nathI' tevA zrI ramAkAMta khAlapanA pratipAdanamAM eTale Ave che teTalI vAhiyAtatA paNa ApaNe tyAM A thayuM nathI. bhArata jevA vistIrNa ane vaividhyapUrNa pradezamAM eka ja bhASA hoya tevI apekSA paNa che. marAThI bhASA rAjabhASA na hoya tethI ekarANu thaI? mahA rAkhI zakAya nahIM. ApaNA deza paNa trevIsase karatAM vadhAre rASTramAM muMbaImAM gujarAtI bhASA rAjabhASA nathI tethI gujarAtIo bhASA bolAya che A AMkaDo sAMbhaLIne habakI javAnuM badhA pAyamAla thaI gayA ? belacAlanI bhASA rAjakAja vahI. vaTamAM vaparAtI hoya te sAmAnya lokone sagavaDa thAya te kAraNa nathI. AmAMthI ghaNI kharI bhASAe AdivAsIonAM TacUkaDA samUhamAM belAya che. AvI bhASAo kevaLa belIo che kharuM che. paNa tevI sagavaDa na hoya te uzkerAIne chelle pATale temane pitAnI lipi nathI. temanuM sAhitya maukhika agara para - besavAnI jarUra nathI. ' lipimAM lakhAyeluM che. paNa A bhASAone pUrNa vikasita jevuM mahArASTramAM che tevuM ja sAme cheDe AsAmamAM zarU bhASAmAM kahI zakAya nahIM. thayuM che. govAmAM marAThI bhASA nathI teno taphAna thayA tema pUrNa vikasita bhASAo paNa ApaNe tyAM pacIseka - AsAmamAM asamAyA bhASA pharajiyAta dAkhala karavA sAme jeTalI che, (A saMkhyA bAbatamAM vai paNa atizaya tIvra baMgALIo ane musalamAne AdivAsIone pracaMDa virodha che. - A virodha darzAvavA mATenA nidazane eTalAM jhaMjhAvAtI hatA matabheda che. tamALanADanAM dhAMdhaliyA pradhAna zrI kAlImuNue gayA aThavADiye kahyuM tema hiMdI jevI koI bhASA ja nathI, ke pahelA ja dIvase (21/7) 6 mANasenI hatyA thaI ane pitAnuM saMkhyAbaLa vadhAre darzAvavA mATe uttama bhAratIya 35 ghAyala thayA. lakAe luccAI karI che ane 8 jeTalI judI judI karNATaka-gevA-AsAmanAM tophAne evuM darzAve che ke bhASA belIone sAmUhika rIte hiMdI tarIke hokI besADI che) ane kIya rAjya racanAne muddo kAM te ApaNane samajAyuM nathI kAM te temAMthI keTalIka te yuropIya bhASAo karatAM paNa vadhAre ApaNane maMjura nathI, A tephAne ane taMgadilInA kAraNe vikasita che ane vadhAre meTA samUhamAM khelAya che. noMdhakaMTALelA saMkhyAbaMdha leke bhASAkIya rAjya nAbUda karavAnI pAtra bAbata e che ke yuropamAM rASTrIya vikhavAda pedA karI himAyata karavA lAgyA che ane bhASAbheda uvekhIne dezanAM zakayuM te bhASAkIya jhanuna haju ApaNe tyAM prAdezikathI vahIvaTI ekama sthApavAnI mAgaNI karavA lAgyA che, bhASAkIya AgaLa vadhI zakAyuM nathI. bhASAvAdanI samasyA che ja nahIM tema -rAjaye nAbuda karI zakAya tema nathI, paNa pite aMgata rIte kahIne tenuM astitva bhUMsI nAkhI zakAya tema nathI, paNa A bhASAkIya rAjya ane ekamenI tarapheNamAM nathI tevuM vaDApradhAna - samasyAnAM parimANamAM atizayokita karavAne artha nathI. rAjIva gAMdhIe khullI rIte kahyuM ane kabUlyuM che. bhASAkIya rAjya bhASAvAdI jhanUnane uttejana Ape che. bhASAnI bhUtAvaLane kAyama mATe zamAvI dIdhA sivAya ane temane khatama karI nAkhavAmAM Ave te bhASAvAdanI bhUtAvaLa ApaNane cAlavAnuM nathI ane tene daphana karavA mATe A zamI jaze tevuM kahenAra mANase bhAratanA vIsamI sadInA samasyAnuM svarUpa bhAratanA saMdarbhamAM pharI spaSTatApUrvaka samajI itihAsathI ajANyA che. bhASAnA prakhara hovAthI ane pitAne levuM jarUrI che. bhASAnuM gaThabaMdhana atizaya prabaLa ne jIvaMta vahIvaTa pitAnI lekabhASAmAM cAla joIe tevI vAjabI paribaLa che. bhASAmAtra lekavyavaThAranuM sAdhana nathI. bhASA, mAgaNInA kAraNe ja bhASAkIya rAjyanI racanA karavAmAM AvI che. vagara mANasa vicAra rajU karI zake nahIM teTaluM nahIM, paNa e bhASAvAdanI samasyA che ja paNuM tenA kAraNe bhASAkIya rAjyone vicAra ja karI zake nahIM, mANasamAMthI bhASA kADhI laie te bhUMsI nAkhavA te mAthuM dukhatuM maTADavA mATe mAthuM kApI nAkhavA je eka prayoga e taddana nibuddha pazu ja thaI jAya che. A upAya thaye, akabare karyo hate, tevuM abula phajhale nedhayuM che. nAnAM bALakone (anusaMdhAne pRSTha 73) mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI roDa, muMbaI 400 004. Te. naM. 35026: mudraNarathAna: Teka prinTasa, jagannAtha zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - 400 00Y. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH. By / South 54) Licence No. : 37 ' che. vaSa:48 aMka: 8-9 muMbai tA. 16-8-86 ane tA. 1-9-86 muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra thavArSika lavAjama rUA. 30/- chuTaka nakala rUA. 3-00 ' paradezamAM era meila : 20 % 12 taMtrI ramaNalAla cI. zAha. A uparAga upasarga zabda jainamAM vizeSapaNe vaparAya che. (je (kaSTanuM) upasarjana kare che, eTale ke je kaSTane "3aaaa' zabda saMskRta bhASAne che. enA judA judA utpanna kare che te upasarga) artha thAya che, jema ke (1) mAMdagI, vyAdhi (2) durbhAgya (4) upasUjyate-pyate cyAvyate "() IjA athavA hAni (4) grahaNa (5) bhUtapretAdine vaLagADa vALI ghama, vikamariyuvaka : 1 (6) mRtyu AvavAnI nizAnI athavA AgAhI (7) apazukana (je prANIne dharmathI kheMcI le che, vyuta kare che te upasarga) (0 maraNane bhaya (9) Aphata (10) vyAkaraNamAM avyayane (5) 31 : 31Dhava : eka prakAra -dhAtunI AgaLa athavA dhAtu parathI banelA nAmanI (hemacaMdrAcArya abhidhAna ciMtAmaNi nAmanA kAzamAM - kAgaLa jete zabda (1) mahAkAvyane eka nAne khaMDa kahe che ke upasarga eTale upadrava) (12) deva, manuSya vagere taraphathI thatI kanaDagata. (6) 3vasanuM sevAvijJAn 31dravAn | jainamAM "rUpa zabda eka viziSTa lAkSaNika pAri- (Ta vagere karele upadrava te upasarga) bhASika arthamAM vaparAya che. saMskRta '31ai' uparathI AvelA upasarganA mukhya traNa prakAre che. (1) devatAkRta (2) zrAkRta ardhamAgadhI zabda "rUpa" paNa vaparAya che. 'sUyamarein' manuSyakRta ane (3) tiryaMcakRta. (catrakRtAMga) nAmanA Agama granthamAM "va" upara eka uttarAyAyana sUtrane 31mAM adhyayanamAM kahyuM che ke : adhyayana paNu ApeluM che. "varang2m' nAmanuM rAtri jemAM dinve ya je upasagge, suvikhyAta che. aneka dhArmika tathA anya prasaMgoe e sUtranuM tahA tiriccha mANusse / je bhikkhU sahai nicca, 5na thAya che. nIcene kaleka maMgala stuti-mAMgalika tarIke se na arajI mAre !" malavA saMbhaLAvavAnI paraMparA paNa jainemAM pracalita che. je bhikSa devatA, niyaMca ane manuSya karelA upasargone : yAti. nitya sahana kare che, te maMDalUmAM rahetuM nathI. arthAta tene A chidyante vighnavallaya / saMsAra rUpI maMDalamAM paribhramaNa karavuM paDatuM nathI. mana : prajanatAneti, keTalIkavAra mANasane mAthe AvI paDela kaSTanuM saMkaTanuM guthamAne vinezvare ." vaSAvahArika buddhigamyuM nirAkaraNa thaI zakatuM nathI. keIka atIndriya jaina paraMparAmAM upasargane artha thAya che AvI paDeluM zakti emAM kAma karI gaI che evuM lAge che. zraddhALu leke bhayaMkara kaSTa kayAreka e mAraNatika hoya che. mAne che ke bhUta, preta, pizAca, vyaMtara, zAkinI, DAkinI jaina zAstrakAre e "vA-31arr'nI vyAkhyA nIce ItyAdi koI deva-devI IrAdApUrvaka e kaSTa Ape che. jaina mamaNe ApI cheH mAnyatA anusAra keTalAka de adazya rahIne vyakitane trAsa (1) 35+rUr = joDAvuM., ApavA athavA sAdhanamAMthI calita karavA, bihAmaNuM dazyarUpI jIva upasRjyate sambadhyate. upasargo kare che. saMgamadeve bhagavAna mahAvIra upara upasargo pIDAdiminI : saha yasmAt karyAnI vAta jANItI che. AvA upasargo devakRta manAya che. 1. tat 353 : | mANasa vera levAne mATe athavA pitAne e roSa pragaTa jenA vaDe jIva pIDA vagere sAthe saMbaMdhevALA thAya che te karavAne mATe, gunAnI zikSA karavA mATe athavA kevaLa pitAnA upasarga kahevAya che.) sthaLa, nirdaya AnaMdamAM rAcavA mATe bIjAne bhayaMkara ka - (2) 31=NA , -vila Ape che. evAM kone pariNAme keTalIkavAra mANasa mRtyu pAme che. utasaraM tIti upasaggA / kayAreka mANasa bIjA upara vera levAne mATe maMtra-taMtra vagerenA ja pAse Ave che ane pIDita kare che te) prayoga paNa kare che. A prakAranA upasargo te manuSyakRta (3) kavananti vA ane-353 : | upasargo che. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabaddha jIvana tA. 16-8bhayaMkara hiMsaka prANIo mANasane mArI nAkhe che athavA tuM lokAnuM nIcenA bhaya tathA upadramAMthI rakSaNa kare karaDIne ghaNuM asahaya kaSTa pahoMcADe che. vAgha-siMha gaDi hAthI, . (1) ativRSTi, pANInAM pUra ke bIjI koI paNa rIte upa magara, sApa, vIMchI, garUDa vagere taraphathI thatA upasargone tiryaMcakRta thate "jala bha. (2) acAnaka Aga phATI nIkaLavI, dava prakaTa upasarga kahevAmAM Ave che. ke bIjI koI paNa rIte utpanna thatA "agni-bhaya" (3) rAvara A traNa prakAranA mukhya upasargo uparAMta AtmasaMvedanIya ke jaMgama viSa-bhaya" (4) judI judI jAtanA sApa taraphathI te viSadhara-bhaya." (5) gocaramAM viziSTa sthAne paDelA graho taraphathI nAmane je prakAra paNa batAvavAmAM Ave che. artha thate grahacAra-bhatha" (6) judAM judAM aneka kAraNathI utpanna thato, kalpalatAMmAM lakhyuM che ke "rAjabhaya" (7) judAM judAM kAraNathI utpanna thatoga-bhaya (4 31ent : thi -mAnuSa taira laDAI ke yuddhane bhaya (9) rAkSasane bhaya (10) zarsa-samUhane zaraNe - zvA''tmasavedanIyabhedAccaturvidhA / ' (11) marakI ke anya jIvaleNa roga phATI nIkaLavAthI utpanma (calacila+A ubasaggA paNNa-tA taM jahA divA mANumA thata upadrava. (12) cera-DAku tathA dhADuM pAchuM vagerene tirikavoLiyA mALijhA) upadrava (13) uMdara, tIDa, vagere sAta prakAranI ItiothI AtmasaMvedanIya eTale azAtAdanIya karmanA udayathI utpanna thato upadrava (14) siMha, vAgha, vara, rIMcha vagere zarIrane bhogavavI paDatI asahya vedanA. A vedanA kaSTa, duHkha, zikArI pazuothI utpanna thate upadrava ane (15-16) bhUta, AtmAne mATe upasarga samAna bane che. A prasaMge deva, picAza vagere halakA de tathA zAkinI, DAkinI vagerene upadrava. manuSya ke tiryaya kRta upasaga nathI hota, paraMtu pitAnA pUrvasaMcita tIvra azubha karmone bhAre udaya upasarga samAna kaSimaDaLa tetramAM siMha, hAthI, pannaga, vRzcika, bane che. rAkSasa, graha, taskara, dujana, zarsa, DAkinI, zAkinI, berI '; sAdhuoe manuSya, devatA vageree karelA AvA badhA vagere aDatAlIsa prakAranA bhaya sAme rakSaNa mAgavA mo. AvyuM che. upasargo samatAthI sahana karavA joIe. e vakhate manamAM ja leka pracalita upadra kevA kevA hoya che tene paNa krodha ke leza na ANavo joIe. sAcA mumukSu sAdhuoe khyAla AnA uparathI Ave che. dezakALa anusAra, duHkha ke kaSTa AvI paDe tyAre paNa samatAmaya jIvana keTalAka upadrava a85 ke lupta thaI jAya che te jIvavuM joIe. keTalAka navA prakAranA upadra astitvamAM Ave che , ( zAstrakAre A cAra mukhya prakAranA upasarganA seLa peTA dharatIkaMpa, javALAmukhInuM phATavuM, be ane vizleTa ve vagere. prakAra nIce pramANe kahyA che: prakAranA kudaratI ke mAnavasarjita upadrava hoya che. alabatta e (1) devakuta:-1. rAgathI athavA hAyathI, 2. dveSathI, badhA vyakitalakSI nathI hotA, sarvasAmAnya hoya che, paraMtu je 3 vimarzathI athavA parIkSAthI (vedanA hasana karI zake che. anekanA jIvanane aMta ANe che. ghAtaka zAstronA pracAra pachI ke nahi te daratA jovA mATe parIkSA karavI te) 4. pRthakavimAtrA bIjAne jIva levAnuM saraLa thaI gayu' che. mANasane khabara na (dharmanI irSyA Adine aMge vaikriya zarIra karIne upasarga paDe evI rIte kSaNavAramAM enA prANa haNAI jAya che, emAM zArIrika kaSTa ke vedanAne khAsa avakAza hote nathI. mAvo (2) manuSyakRta:- 1. rAgathI athavA hAsyathI, 2 thI, prakAranA upadravomAMthI karmakSayanI dRSTie upakAraka evA upacage keTalA te vicAraNIya viSaya che. 3. vimarzathI, 4. kuzIlathI (u. ta. brahmacArIthI putra thAya upagaMnA nAma, sthApanA, dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI te baLavAna hoya che ema dhArIne koI strI dhamavAsanA vinAnA dRSTie cha prakAra darzAvavAmAM AvyA che. sAdhune brahyacaryAthI caLAvavA anukuLa upasarga kare te) upasarganA pratima ane anulema evA be mukhya prakAre. (3) tiyacakata :-1, bhayathI (manuSyane joIne te mane paNa darzAvavAmAM AvyA che. pratiloma eTale pratikuLa arthAta mAraze ema dhArIne sAmuM dhase te) 2. SathI, 3. AhAra zarIrane atizaya kaSTa ApanArA upasargo je sAkamAM mATe (bhUkha lAgyAthI tenuM nivAraNa karavA mATe vAgha, ziyALa, sthiratA, acalatA AvI nathI hotI tevA kAyara sAMdhA u5-. garuDa vagere upasarga kare te) ane 4. pitAnA saMrakSaNa sagaM sahana karavAnI vAta zuravIratApUrvaka kare che, paraMtu kharekhara. nimite sAme prahAra kare te upasara AvI paDe che tyAre DarI jAya che, DagI jAya che, (4) AtmakRta athavA AtmasaMvedanIya : sAdhanAthI bhraSTa thaI jAya che. je sAdhake saMyama sAvitrIma 1. vAtathI, 2. pittathI, 3, kaphathI ane 4. saMnipAtathI aDaga hoya che te sAdhake bhayaMkara upasargomAM paNa DagI jatA nathI. thatA bhayaMkara rogarUpI upasarga A cAra prakAra bIjI gajasukumAla, avatIsukumAla, baMdhaka muni metArya muni, vigere rIte paNa gaNavavAmAM Ave che, jema ke (1) netramAM sAdhakee pratikULa upasargo upara vijaya meLavyo hate.. paDeluM kayuM vagere kheMcavuM (2) aMgenuM ratadhita thavuM (3) anulema upasarga eTale anukULa upasarga karatAM paNa khADA vageremAM uparathI paDI javuM ane (4) bahu vagere aMgenuM kayAreka anukULa upaisarga upara vijaya meLavavAnuM kaThina che. paraspara athaDAvuM. sAdhaka pitAnI saMyama sAdhanAmAM magna hoya teve vakhate manuSya jIvanamAM vividha prakAranI Apattio, jAta jAtanA mAtA, pitA, bhAI,bahena, patnI, putra ityAdi parvajane upadra acAnaka AvI paDe che. e vakhate sAmAnya taraphathI athavA kuzAla strIo taraphathI AnapAna ityAdina mANasa mUMjhAya che, kAyara thaI jAya che, deva-devInuM zaraNuM vadhu paDatI saMbhALa rAkhavAmAM Ave, vividha prakAranI mAMga le che, bAdhA-AkhaDI mAne che. sAmagrI mATe lalacAvavAmAM Ave, rudana vagere karI, Adi zraddhALu mANaso mATe saMkaTothI bacAvanAra deva-devIonI banAve te vakhate mamatAnA bhAvathI sAdhaka DagI jai tevI rasutio paNa lakhAI che. navaratnamAlAmAM eka stutimAM bagasAmagrI ravIkAravAvaza banI jAya che ane pariNAme vijayA-jayA devIne udhana karavAmAM AvyuM che ke he devI! (anusaMdhAna pRSTha 93 para) Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16-8-86 prabuddha ana ahirAbhA-aMtarAtmA-paramAtmA mu 5, panAlAla jagajIvana gAMdhI samagra cauda rAjaloka (brahmAMDa-(Universe) pAMca dravyeA advaitra pAMca astikAya (astapradeza ane kAya=samUha)nuM lA che. A pAMca atikAya (1)AkAzAstikAya (2) dharmAM pataya (3) adharmAstikAya (4) pudgalAstikAya ane (5) jInnAstikAya che. emAMya je kAMi vizvanirmANu arthAt vizvaramata e te tA kevala pudgalAstikAya ane jIvAstikAyanI ja che. AkhA ya caudharAjalekanI jIva-jIva, nitya-anitya, vAzI-avinAzI, rUpI-arUpI, tathA daita-adve tamAM jema rahecaNI thai zake che tema sadhaLAMya jIvanI hirAmA, aMtarAtmA "ne paramAtmA ema traNa prakAramAM vaheMcaNI thai zake che. ekamAtra jIva (sa'sArI) sivAya cauda rAjalekanA badhAM ya dravyo niyama pramANe kAryo kare che, mATe ja jIvate niyamamAM "sAvavA saMyamanI AvazyakatA che. tethI ja AcArAMgasUtraviSasAra jevA graMthAnuM pUrvAcAryAe nirmAMNu kayu" che. kasturI mRga potAnI sugaMdhane bahAra zodhatA phare che, e samaglR je jIva pAtAmAMthI nIkaLatAM potAnA sukhane bahAra suvA hai che ane pudgalamAM sukhabuddhine bhAgavRtti sthApI mithI ja sukha maLe che. evI bhrAMtimAM je rAce che te * hirAtmA che. Atamabuddha kAyAdika grahyo bahirAtama adhara sujJAnI... jhumatinAtha bhagavAnanA stavananI A kaDI dvArA zrI AnaMda dhanajI mahArAje A ja vAta kahI che. AvA himukhI jIvA pudgalAbhinaMdI eTale ke bhautikavAdI hadaya che. je kevaLa dehabhAvathI jIvanArA dehAdhyAsamAM ja jyArA hoya che. tathA manathI zarIrane ja jonArA ane vasva mAnanArA hoya che. guNusthAnakanI dRSTie vicArIe te phreMca pahelAM gurusthAnakanA mithyAdaSTi anujanA che. teo zarIra -sahita zarIranA kAmamAM AvatI saghaLI bAhya sAmagrIne potAnA asvarUpe mAne che, ane rAgamAve varte che, jemAMthI ja khAM zanI utpatti thAya che, jene adhama' kahevAya che. paramAM svavat RRSTi karI eo para naimittika sukhane mANunArA che. je sukhanI ALa ane pAchaLa duHkha hoya che, te asat, vinAzI, anitya avasthA che. emAM Asakita che. meha che, vAsanA che, tRSDA che tA che, ajJAna che. ane tethI rAga ane dveSa che. A mAha te ajJAnavaza AtmAnuM deha pratyenuM mArApaNuM eTale ke habhAva-dehamamatva che te ja mAhirAma che. athavA - va pAtAnI svarUpa abhAnatAe para evAM pathamAM ravarUpa zuddhithI saccidAna Mda muddhithI--satyam zivasa-sundarama buddhithI pudgala ( bhautika padArthoM ) dvArA grupa prucche che te ja tenu' ahirAtmapaNa' che. je saMsAra che hema emAM samvApaNa che. sarati prati saMsAra ! eka vastu ahI bIjI vastu para, eka vyakti parathI khIjI vyakti para, ekacchamAMthI khIjI icchAmAM, eka avasthAmAMthI bIjI vasthAmAM, ane eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM jIva saryAM kare che. ema vAraMvAra saryAM kare che tethI tene sa'sAra he che. emAM AtmA, mana ane zarIranu ekSetrI ekIkaraNa "jI temAM kramanA udayanI AdhInatA che. je auyika bhAva che je kuNu sa thA-khAvarAyela hoya ane aze paNa khullA na 77 hAya tene auvikabhAva kahevAya che.) evAM jIvo . paramAtmAthI pazu vimukha che ane peAtAnA svarUpathI pazu vimukha che. tema ja Adhi-vyAdhine upAdhinA trividha tApathI grasta che. ahIM Adhi eTale asthAmika (mAnasika) du;kha, vyAdhi eTale kAyika du:kha (rAga) ane upAdhi eTale khAdya pratikULa sayeAga che. e dRSTine dRzya samAve che. ane jJeyane jANIne jJeyane ceTi che. emane nathI kAi sAdhyuM ke nathI kAi dhyeya eTale sAdhanAnA prazna che ja nahi, te asAdhaka che. emAM gati che paNa pragati nathI. dhANInA khelanI jema sasAramAM cakarAvA lIdhA kare che. sasAramAM zramaNu cAlu ne cAlu ja rahe che. paridha upara dhUmyA kare che paNuM dharI tarapha kendra tarapha temanuM gamata hetu nathI. AvA pudgalAbhina dI-bhautikavAdI jIva jyAre sukha duHkhanA cakarAvAthI thAke che, sukha meLavavA jatAM du:khI thAya che tyAre AMtarakhoja kare che. athavA te prApta satanA samAgamamAM Ave che tyAre ke pachI adhyAtmagraMthanA vAcanathI potAnI jhAMjhavAnA jaLa - mRgajaLa pAchaLanI pariAmavihIna Tane pIchAne che tyAre aMtaramukhI thAya che. AMtaranirIkSaNa kare che ane AMtaradraSAne jotA thAya che. pAtAnA svarUpanuM tyAre ene bhAna thAya che. ane ahirAtmapaNAmAMthI aMtarAtmA tarapha vaLe che. A hirAtmapaNAnu aMtarAtmapaNAmAM rUpAMtara karavuM te satyAgraha che. e duja namAMthI jana bane che. ane janamAMthI sajjana bane che, AgaLa vadhe che. sAdhu thAya che. saMta-munimahAtmA-dharmAtmA ane che. ethI ya AgaLa vikAsa sAdhate nizraya, jItendriya, aNugAra thai ate potAnA padma Atma svarUpanuM prAgaTIkaraNu karI paramAtmA banI kRtakRtya thAya che. jema pudgalanA sUkSma ane bAdara evA be bheda che. tema pugalanA sacita eTale ke jIvayukata pudgala ane acita eTale ke jIva rahita pudgala evAM khe bheda che. e ja pramANe jIvanA saMsArI ane siddha evA be bheda che. saMsArI jIvA che te pudgala sahitanA daiDadhArI jIvA che jyAre siddhanA jIve pudgala rahita, pudgalamukata evAM zuddha AtmasvarUpI, siddha svarUpI arUpI jIve che. je sahAnadI ane yAgAtIta che. te ruhAtIta evAM dehI, azarIrI, akriya, potAnA parama sthi tane prApta karI cUkela paramAtmA che, evAM A pAtma potAnA arRhIpaNAne prApta karavA agAu dehadhArI hoya che ane bhUmitala upara, bhavyajIvo para cogAnuyoga upakAra karatAM vicaratAM hoya che. evA paramAtmA je tIthanI sthApanA karanArA che te tIyakara paramAtmA athavA arihaMta paramAtmA tarIke oLakhAya che. ane je tI"nI sthApanA nathI karatAM e sAmAnya kaeNli bhagavata tarIke oLakhAya che. ubhaya dehadhArI hoya che. te vItarAga, sattu ane nivi kalpaka hoya che. TU hAvAnA kAraNe ane yegApAra hovAthI te sa yAgI vali kahevAya che. ane yAga sakriya hAya che. jaina darzananA sAdhanA seApAna je guNu sthAnaka kahevAya che tenI dRSTie te teramA guNusthAna heAya che. paraMtu rUha hovA chatAM teo deDhAtIta hoya che arthAt videhI hAya che, eTale ke Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja bhAra bhAvanA AjanA khAvAnI vRtti prabuddha jIvana tA. 16-8-8 dehabhAvane sadaMtara abhAva hoya che e videhI kevali bhagavaMte paramAtma vyakita evAM arihaMta paramAtma-tIrthaMkara paragAma jyAre AyuSya kALa pUrNa thavAM Ave che. tyAre siddhAtmA banatA kathita mekSamAga adhyAtmamArga ke je dharma che tenA prati li pahelA pitAnA AtmAnI paramasthiratA, parama akriyatAne prApta thAya che. Ama deva-guru-dhama prati prIti ane bhakita jAge che. karavA pUrve sadhaLAM ya gavyApArane nirodha karavAnI zailezI A sAdhanAnuM chuM pAna eTale ke zuM guNarathAnaka che. je daSTi karaNanI je prakriyA alpakAlIna kare che tene caudamuM guNasthAnaka parivartana che. sAdhanAnA A guNasthAna ke abhiprAya, maMtavya adaarthata agI kevali guNasthAnaka kahe che. tyAM ayogI kahetAM jAya che. daSTi phare che. beTI mithyA dRSTinuM sAcI samyaga daSTimAM vega abhAva nathI hoto paraMtu vyApAra eTale ke yogakriyA parivartana thAya che. dahAtmabuddhi TaLe che. bhedadaSTa khUle che. chatAM vyAsa abhAva hoya che. sadaMtara akriya gI hoya che. enA aMte hata nathI. tethI tene samyagRSTi avirati kahe che. A tabakake dehatyAga karI teo videhI avasthAmAMthI adehI avasthAmAM anaMtAnubaMdhI kaSAyamAM sudhAro thAya che. ahIM dhama prakAra che cAlI jaI, kRtakRtya thaI siddha paramAtmA banI jAya che. paNa dhamakriyA nathI. mAMgamAM viveka che paNa maryAdA nathI. begama AvI A paramAtmA-siddhAtmA thavAnI sAdhanA je che viveka che paNa maryAdA nathI. AgaLa upara samyagadaSTi sAkamAM aMtaramukhI thaIne kare che te saha aMtarAtmA che. A aMtaramukhI tyAgavRttinI sAthe tyAgapravRttinI zarUAta thAya che. gRhasthAthArAma banela sAdhaka AtmA sAdhanAnA - guNasthAnakane kramamAM cothA rahevA chatAM AMzika paNa tyAga-paccakhANa cAlu thAya che. guNasthAnakathI bAramA guNasthAnakanI aMdara hoya che. satsaMganuM pramANa vadhe che. ane tyAre te samyagadaSTi dezavirati bahimukhI jIva, aMtaramukhI jIva banatA pUrve pitAnA kahevAya che. je pAMcamuM guNasthAnaka che. je daSTi parivartana tAmasabhAva arthAta duSTabhAva tyajI rAjasabhAvamAM Ave che. jyAM thayuM hoya che tenI jALavaNI-rakSA ane vRddhi tathA zuddhi dujanatA nathI hotI paNa vilAsItA ane bhAgavRtti hoya che. viratithI eTale ke tyAga paccakhANadinA kAraNe ja tAmasabhAvamAM durjanatA hoya che, lUMTI khAvAnI vRtti hoya che. thAya che. ahI AraMbha, parigraha ane bhegane krike. emAM "mAruM" e te "mAruM" ja nA bhAvanI sAthe "tAruM" e tyAga hoya che. chatAM ya A dezaviratimo paNa paNa "mAruM"ne bhAva hoya che. jyAre rAjasabhAvamAM, "tAruM' bhale gRhasthAvAsanA kAraNe patananA bAhya nimittone sarvazo tyAga tAruM' rahyuM-tAruM" mAre na joie, pazu "mAruM" e "mAruM" che. hotuM nathI ane asadu AraMbha samAraMbhanI artha-kAmanI huM ene hakadAra chuM ane ene bhagavaTa huM karIza. AvA pravRtti cAlu hoya che. eTaluM che ke ahIM mAMga ane jemAM A tAmasa ane rAjasabhAva je dubhava che. emAMthI bahAra nIkaLI maryAdA hoya che. dezaviratinA svAde vikAsanA AgaLanA AtmA bIjAne paNa vicAra karate thAya che. anyanA duHkhane tabakakAmAM AraMbha-parigraha ane bheganA sarvathA tyAge eTale ; paNa khyAla kare che. ane tyAre pitAnA hakane paNa bIjAnA ke gRhAthAvasthAnA tyAgathI ane saMnyArathAvarathAnA rIrathI duHkha dUra karavA yA te bIjAne sukhI karavA tyAga kare che je sarvavirati evAM chaThThA guNasthAnake padArpaNa thAya che. A sAdhu " jIvane sAtvika bhAva che e bhAvamAM "tAruM" te "tAruja che paNa avasthA, muni avasthA che. ahIM prAptano tyAga che ane - "mAru je che ene khapa hoya te ja laI jA e 'tAruM ja che, aprAptinI icachAne paNa tyAga che. dehAvazyaka vastunI paNa evI tyAgavRtti hoya che. A A sAtvika bhAva tAmasa ane mAlikI bhAvanAne tyAga che. dezavirati evAM pAMcamA guNarathAnake *, rAjasane dabAve che. ane chevaTe ene nAza kare che. chatAM e paheluM sAdhakane paravazatA ane parAdhInatA ubhI hoya che jayAre ja : mithyAtva guNasthAnaka ja hoya che. tyAM kaSAyanI maMdatA hoya che. guNasthAnake rahela sarvaviratidhara sAdhaka- sAdhu bhagavaMta ravAthIna 1 jene laIne tene maMda mithyAtva kahe che. ahIM deSa prati doSa ane svAvalaMbI hoya che. patananA bahAranI nimitene abhAva daSTi hoya che. ane guNane khapa hoya che. tyA, dAna, sevA, hoya che ane samakitanI pUNa jALavaNI, rakSA, vRddhi ane - papakAra, tyAga, ahiMsA, kSamA, saMtoSa, sahiSNutAnA guNa zuddhine anukuLa paristhiti hoya che. sAdhakane a kakSAe hoya che. tyAM teje, paDhA ane zukala rU5 zubha lesyA hoya che. pAyA bAda kAMI joItuM hotuM nathI sivAya ke AtmAnuM ti, , lesyA eTale AtmAnA adhyavasAyanA sArA narasA raMga. jema AtmasAkSAtkAra, zAzvata-nitya--avinAzI ekSasukha. : " - pudgalanA sArA narasA raMga hoya che ema adhyavasAyanA-bhAvanA * "Atmavazama sukhama savaMma paravazama duHkhama sava" e = paNu raMga hoya che je AjanuM vijJAna paNa mAnya rAkhe che.) sAdhanA sUtranI ahIM pUrNa prApti thAya che. A sAdhana parama : - A adhyAtmanuM saMdhi sthAna che. chatAM ya tyAM AtmAnA sva- nirdoSa ane baLavAna che. chatAMya A sAdhakanuM sAkha sUtre te ke rUpanuM ajJAna hoya che. svarUpa abhAnadazA hoya che. paraMtu e hai munA tata suvama' che. ' , : zubha-sAtvika bhAva hoya che jenA sathavAre satsaMgathI, sadu eTale ke kharekhara te je jJAnanI pUrNatA che te ja rAkha vAcanathI ke ciMtana-manana-maMthanathI ughADa thAya che. ane che. jJAnanI pUrNatA eTale vItarAga jJAna, nirvikalpakajJAna ane ; "jagata miththA brahma satyanuM arthAt saMsAranI asAratAnuM - 1 sarvanuM jJAna A rithatimAM sarvathA duHkha mukita che ane ene te thAya che. nityAnitya, bhedabheda, tAtane vicAra Ave sukhanI prApti hoya che je sthitine jIva mAtra anAdikALathI te AtmAnI avinAzItA ane dehanI kSaNabhaMguratAnuM bhAna thA - pitAnI ajJAna avasthAmAM paNa jANe ajANe ya IcchI rahyo che. dehAtmabuddhi mathI deha ane AtmAnI bhinnatAne samajatA thA. avinAzInuM lakSya thAya che. mekSasukhanI, pUrNa sukhanI, zAzvatara ! A sAya sUtranA lakSya pUrNatA pratinI jAgRti hi *. khevanA thAya che. nazvara-kSaNika-AbhAsI evAM bhautika sukha che thAya che. ane sAdhaka apramatta bane che. senika jema yudghanA | vairAgya jAge che. sAthe sAthe avinAzI evI paramAtma : ' morace harapaLa sAvadha, jAgRta ane cakora rahe: che ema - tathA paramArtha vyakitanA cAhaka ane vAhaka evA saMta * . ahIM A kakSAe sAdhanAmAM atyaMta sAvadhAna rahe che. saMnyAsI-muni-mahAtmA-gurudeve prati bhakitabhAva jAge che : ' - je ApaNane gautamasvAmInA jIvanavRttAMtamAM konA - Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-8-86 maLe che. paLe paLe gautamasvAmIne kaivalajJAna prAptinI jhaMkhanA hoya che. A guNusthAnakane sAtamuM savirati apramatta guNa sthAnaka kahe che. jyAM sAdhakane Atma sAkSAtkAra, Atmasukha, brahmasukha, pUN tAnA sukhanI kSaNika paNa jhAMkhI thAya che. jhalaka prApta thAya che. chaThThAthI sAtame ane sAtamAMthI chaThThA guNusthAna ke AvanajAvana cAlu rahe che. ema karatAM sAtamA gurusthAnaka adhyavasAyanA kALa ane rasa vadhatAM sAdhanAte chellA tabakakA jete kSepakazreNI kahevAya che tenI zarUAta thAya che. ahIM je chevaTanA saMjavalanA kaSAya (kaSAyanI rasamaMdatA) rahyo hoya che tenA tathA sava' ghAti kamek [AtmAnA svarUpa-(jJAna)nA svarUpa (kevalajJAna)nA dhAta-nAza karanArAM ka] nA kSaya (nAza)nI zarUAta thAya che. ane AThamA, navamA, dazamA guNuyAnaka ArUDha thAya che. jyAM dazamA gurusthAnakanA aMte vItarAgatAnI prAptie mehanIkama nA savathA nAza kare che. ane khAramA guNasthAnaka praveza thAya che. ahI matijJAna sapUNa' avikArI bane che. A kakSAe mahamukita che paraMtu jJAna uparanuM AvaraNa haju haoNla nathI. vItarAgatA te AvaraNane, darzanAvaraNIyakrama', jJAnAvaraNIyakrama' ane aMtarAyakrama' ema traNa dhAtikarmAMne nAza karIne, haThAve che. pachI je avasthA prApta thAya che tene sayegI pravRddhi avasthA kahevAya che ane te teramu" guNasthAnaka che. ahIM A kakSAe je jJAna prApta thAya che te sava' AvaraNathI rahita, rAga thI rahita sarva vikalpathI rahita evu satra kSetranA sarvAMkALanA sava' dravyanA sa guNa ane paryAyanuM jJAna hoya che tethI te jJAna, vItarAga jJAna, nivi'kalpa jJAna ane sava'nA jJAna kahevAya che. jene TUMkamAM kevalajJAna kahe che. sAdhanAnI A carama sImAe jvanA upayoga avikArI ane avinAzI khane che. (upayAga eTale jIvanuM jJAna ane na athavA jovA te jANavAnI zakita), jJAna kramika hatuM te akramika thAya che ane upayogavaMta dazAnI prApti thAya che. A avasthA sayeArgI-sadehI paramAtma avasthA che, sAdhakanI sAdhanAnI ahIM samApti thAya che zuddhabhAva-svabhAvaHzAnI prApti thAya che. A dazAmAM e paramAtmAvasthAmAM, jayAM sudhI AyuSyakALa pU na thAya tyAM sudhI cegAnuyoga upakAra karatAM bhUmitala upara vicare che. aMte AyuSyakALa pUrNAhuti pUrva arthAt nirvANa samaye sava yAga thyApAra-yogakriyAnuM sthikiraNa kare che. jene zalezIkaraNa kahe che. e caudamuM gurusthAnaka che. je atyaMta alpakAlIna che. parAkASThAnI A aMtima alpa kAlIna prakriyA dvArA dehanA baMdhanamAMthI paNa Atmapradezane eTale ke AtmAne mukata kare che ane nira Mjana, nirAkAra siddhaparamAtmA banI rUpAtIta thAya che Ane pradezamukita kahevAya. Ama adhAtikrama'nA kSaya eTale pradezasuti ane dhAtikamA kSaya eTale upayAga mukti. A pramANe khe bhede mudita ghaTAvI zakAya kemake kramanA kSayanA krama ja e pramANe che. sAdhanAnI A sepAna zreNimAM pahelAM guNa sthAnake rahela sAttvika bhAvavALA jIvA sajjana che. ane cethAthI khAramA guNasthAnake rahela jIvA aMtarAtmA che jyAre teramA tathA caudamA guNasthAnake rahela jIvA sayeAgI (sAkAra) paramAtmA che ane siddhAvasthA prApta karI cUkela siddha paramAtmA yAgAtItarUpAtIta (nirAkAra) paramAtmA che. aMtarAtmAne ApaNe ApaNA jIvana vyavahAramAM temanI judI judI kakSA pramANe juAM juI nAme oLakhIe che emanI e prazna jIvana AMtaradazA bhAvAvasthA che jenI oLakha A sAthenI thAya che. sata: (1) zAMta jIvana jIve che te sata che. (2) sava' sATTi-sAnta (vinAzI) bhAvAne aMta lAvavAmAM je rata che te sata che. (3) saMsAranA aMta ANavA sivAyanI vRtti ke praNi jete nathI te sata che. (4) je kAne DarAvatA nathI tema svaya* Darate 5 nI ane DagatA ya nathI te sata che. (5) svayaM je AnaMdane vedaeN che ane enI pAse AvAra yu sat (avinAzI) sukha ja khatADe che, khADe ja rI meLavavAmAM sahAya kare che te sata che. (6) je svayaM asat (mithyA-vinAzI) mu che ke anyane asatanI asarathI mukata thavAmAM sahAyaka che. tathA stha sat banavA udyamI che te sata che. sAdhu - (1) sahana kare te sAdhu che. (ra) sAdhanA kare te sAdhu che. (3) sAdhanAmAM sahAyaka thAya te sAdhu che. (4) nirdoSa sAduM jIvana jIve te sAdhu chaeN. (5) sadAcArI che te sAdhu che. (6) yama niyama yukta saMyamI jIvana jIve che te sAdhu che. (7) je sAdhya ane sAdhanathI yukta thai sAdhanA kare che. ane sAdhanAmAM sASyanI prApti mATe sAvadhAna che te sAdhu - (8) meha sAthe jhadhaDe che ane mekSa mATe jhure che te sAdhu che. (9) je svAvalakhI ane ravAdhIna che te sAdhu che. (10) Adhi (mana sudhI duHkhanI asara-mAnasika kalezo. vyAdhi (zArIrika roga) ane upAdhi (khAla pratikuLa saphedama) jene asara na thAya te sAdhu che. (11) upAdhi ke vyAdhi jene Adha rUpe na pariNuMne aha je sadA satra + Adhi eTale ke samAdhimAM rahe che te sAdhu e (12) maraNanA jete laya nathI, ucca-tAne jete bheda nathI, nAmakamanI puNyaprakRti yaza-kIti' AdimAM je khAta nathI. zAtAne je zAkhatA nathI ane azAtA je DaratA nathI. evA cAre adhAtika AyuSyakama, gotrakama nAmaka vedanI pa'nI puNyaprakRtinI lAlasAne jegI che te sAdhu che. (13) jeNe rasagArava, riddhigArava ane zAtAgArava ur vijaya meLavyeA che sAdhu che. sanyAsI : jeNe potAnA mATe kAMi ja na rAkhatAM potAnuM badhuM ja duniyAne dai dIdhuM che te sanyAsI che. muni : (1) mana-vacana-kAyAnA traNe yogane akriya banAvavAna sAdhanAmAM je magna che te muni che, je mATe thaine te ma samiti ane traNa guptinuM pAlana kare che. (2) muni eTale mauna akriyatAnA sAdhaka. (3) pApa-vRtti ane pApa-pravRttimAM je mauna che te muni (4) mana (asad-khATI icchA) nathI te muni che. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-886 3 :: " {1) zarIramAM rahela iddhiAnuM bhAna hoya eTale zarIranuM ane heya indriyanA sukha-du:khanuM leza mAtra bhAna na rahe te 8 ane dehanuM bhAna bhUlAya. jItendriyatA Ave eTale nItA AvI kahevAya che ke mAtra rasAsvAda nahi paratuM pAMce indriyonA viSaya sukhanA ane jItavuM te jIteni che. (2) Indrio chatI lIdhI che evuM ke jenuM Indriye kahyuM kare che ane je indrita kahyA karato nathI te indriya vijetA jItekiya che (8) indriyane je bahirmukhImAMthI' aMtaramukhI banAve che che chatendriya che. ' 2 ' "" : ' gAma (1) ApaNo jJAna di uoga prati samaye pAMca indri ne enAM sukhasAdhanamAM che duHkhamAM vatI rahyo che te ja 9tI rAga-dveSa rUpI grathI (gAMTha) che. e gAMThathI chava indri sAthe baMdhAyela che. A ethI tevI eTale nigraMtha thavuM. (2) dravya-kSetra-kALa-bhAvanuM baMdhana nathI arthAta graMthi nRthI te nigraMtha che. - (3) dravyatIta, kSetratIta, kALAtIta thavAnA lakSya je samAve jIvana jIve che te nigraMtha che. () graMthibheda karI samyakatva prApta karI lIdhuM che ane ene kaI graMthi rahI nathI. vi. nigraMtha che. ' aNagAre:- ., << :- . ' (1) vyavahArathI aNagAra te che jenA dehane Avazyaka karavA mATe rahevA aMgenuM mAlikInuM kAI makAna (AgAra) ke na nathI. jhADane eTale ke jhADanI chAyAne ya rahevA mATenuM natA nathI te aNagAra che. (2), AgaLa vadhatAM nizcayathI aNagAra te che ke je svayaM jAtanA dehane paNa AmA mATe rahevAnuM dhara mAnatA nathI. pAdhyAya tripaga (jJAna-darzana)mAM rAga-mahAdinA je bhAvo che te (paga uparanAM vastro che. jayAre Atmapradezae deharUpI vastra ranna che. mATe digambara paNAthI deha uparanAM vastro ke te uparanuM mAtra te choDavAnuM che paNa Atmapradezo uparanA deharUpI heya choDavAnI che. ane deharahitatA (adehI avasthA) prApta ra0nI che. e zakaya tyAre ja bane ke jyAre jJAnAdi upayoga nA rAga ane meha rU5 vastra chUTe. e vastro vItarAgatAthI ane nirvikalapakatAthI chUTe che. * zabda vyutpattithI vicArIe te dika eTale dizA ane guara eTale vastra. dizA jenuM aMbara (va) che te digambara e rIte nizcayathI digambara siddha bhagavaMta-siddhaparamAtmA che. rajavarati:| sarva virati eTale joIe ja nahiM. maLeluM ya nahiM, ane ne maLeluM ya nahiM. maLelAM (prApta-grahita) ne sarvathA tyAga ane na maLela arthata agrahita (aprApta) nI leza mAtra e nahiM. sarvavirati eTale sarvathA virakata bhAva. jyAre dezavirati (AMzika virakata bhAva) ne joItuM hoya che - je joIe che e amaryAdita nahiM paNa maryAdita. mahAtmA kahevAya che. yogathI anya jIvo upara khUba khUba upakAra karyA hoya che ane pitAnA ja te mana-vacana kAyAnA gathI paramAtmAnI khUba khUba bhakitasAdhanA karyA hoya che. . (2) je AtmA udayakALe samatA rAkhe che. ane ravarUpa bhAvamAM vadhe che. tene badhAM mahAtmA kahe che. (a) je anaMtA bhUtakALa ane anaMtA bhaviSyakALa eTale ke dIrdhakALa upara vijaya meLave che. te mahAtmA che. enuM kAraNa e che ke kALa e mahAna tattva che. enI upara vijaya meLave te mahAna kSetra vijetA rAjA che. jyAre kALa vijetA mahArAjA che. AvA A aNugAra, nigraMtha, jItendriya, sarva viratidhara sAdhu, saMta, saMnyAsI, muni mahAtmAo paramAtmA banavAnI IcchAvALA che. paramAtmA thavAnI sAdhanA karanArA sAdhake che. pasmAtmA kathita ane paramAtmA praNita tanuM vahana karanArA paramAtmAnA cAhaka che. Ama teo paramAtmatattvanA cAhaka ane vAhaka evA paramAtmAnI gerahAjarImAM paramAtmAnA pratinidhi che. devanA dUta che. devanI pratinidhi che. tethI teo guru che. AvA A guru kevA hoya enI ya oLakha keTalIka vyAkhyAothI spaSTa thAya che te have joIe. -:guru:1) siddha paramAtmAnA svarUpane kahenArAM be vizeSaNa guNAtIta ane rUpAtIta che. enA prathamAkSara "gu' ane 'rU zabda banyo che. e paramAtmAnA cAhaka ane vAhakanuM nAma. karaNa che. "Ama guru zabdanA saMdarbhamAM je guNAtIta ane rUpAtIta thavAnI svayaM sAdhanA kare che ane anyane guNAtIta ane rUpAtIta thavAmAM sahAya kare che, nimitta bane che te gura che, ahIM guNatIta eTale tAmasa, rAjasa ane sAtvika bhAvathI para ane rUpAtIta eTale adehI-arUpI. (2) je "gu' eTale ke aMdhakAra mAthI "rU' eTale prakAzamAM lai janAra che te gura che. (3) paramAtmA sAthe saMbaMdha sthApI, paramAtmA jevuM UMcuM jIvana jIvanArA che ane zaraNe AvelAne UMce laI janArA che te guru che. (4) je saMsAranA tApa-saMtApa kaDhAvI nAkhIne nirUpAlika zati ApanArA che tene guru kahevAya che. (5) huM bahirAtmA chuM paNa haju aMtarAtmA nathI evuM bhAna karAvanArA saddaguru bhagavaMta che. (6) satanI samajaNa ane satata darzanane prApta karIne samatApUrvaka svAdhIna jIvana jIvatAM jIvatAM Azraye AvanArane paNa ni:svArthabhAve, asaMgabhAve je satanI samajaNa Ape che e sazuradeva che. (7) je pUrNa che, vItarAga che. sarvajJa che. nirvikalpa che te deva che. evAM deva ane guru ubhaya che. teo jagajIru, jagannAtha, jagatapitA che. evAM vItarAga devaguru bhagavaMtane samarpita thaIne rahe che ane satattvanuM svarUpa samajIne satatatvamAM ramaNutA karatAM hoya che, satatattvanuM anubhavanI vedana karatAM hoya che tathA jagatanA lepane sattattva ApatAM hoya che tene saddaguru kahevAya che. (8) je (brahAzrotriya) zrutakevali che ane je (brahmaniSTha) AtmaniSTha che te saguru che. (1) mahAtmA temanA yoga ane AtmAthI mahAna che. tethI Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jA16-886 ' ' prata jIvana " (9) je satattvane batADe che ane sata vaDe sAdhanA karAvI (*) karmanA udayane AdhIna thAya che te bahirAtmA che. Ape che te sadguru che. karmanA udayane AtmabaLa (puruSArtha)thI pazama (sudhAre) (10) je jJAnI bhagavaMtee ahama jIvye hoya ahamarahita karI kamane je AdhIna kare che te aMtarAtmA che. jyAre karma hoya, ane nirAbhimAna thayA hoya teo dhama calAvavAne, ane teya khAsa karIne vAtikamanA udayano sarvathA khAtame carma ApavAne ane gurUpade sthApavAne yogya che. banAve che. kSaya (nAza) kare che te paramAtmA che. (je pitAnA ahamamAM ane potAnA vikalpamAM rAcatA (5) bahirAtmA che te upadeza jhIlanAra zrotA che. zrAvakajeya teo sAce dha5 calAvavAne gya na kahevAya. ziSya ke bhakata che je dezanuM dezatattva che. sAdi-sAnta tAvanA siddhAMte heta tatvanA che ane temAM aMtarAmAM che te paramAtmAnA pratinidhi evAM paramAtmAnA -mAgraha rAkhanAra kayAMka bhUla karatAM ja hoya che.) cAhaka ane vAhaka upadeza (dezanA) denArA guru bhagavaMte che aMtarAtmA ane gurunI oLakha bAda je ApaNuM sAdhya je dezatatva che. che te paramAtma kevAM hoya enI jANa nIcenI vyAkhyAethI karIzuM. jyAre paramAtmA te deva ane guru ubhaya evAM sarva -:paramAtmA :- * tatva che. ata tattva che. pUrNa che. je bahirAtmA ane (1) jeNe dharma pUrNa karI lIdhA che ane have dharma- aMtarAtmAnuM lakSya (sAya) che. -sAdhanA karavAnI rahetI nathI te sAthathI abheda thayela che e (6) jeNe mehane sarvathA haNI nAMkhe che te vItarAgI paramAtmA che. paramAtmA che. je mehane haNI rahyo che te vairAgI aMtarAtmA che. (2) paramAtmA pRthvI jevAM sthira che, jala jevAM prasanna jyAre je mehathI haNuyela che te rAgI balirAtmA che. 'che. pavana (vAyu) jevAM niHsaMga che, agni jevAM bhegabhAvane. (7) bahirahmA asAdhaka che. aMtarAtmA sAdhaka che. ane mane bhasmibhUta karanArA che athavA te jayoti jevAM prakAza paramAtmA siddha che. -svarUpa che. ane AkAza jevAM sarva vyApaka che. (8) paramAtmA pitAnA svarUpane pUrepUruM jANe che ane (3) jenA jJAna ane vedane ame thaI gayAM che te saMsArIonA ya badhAM ja svarUpa ane virUpane pUrepUrI jANe che. paramAtmA che. jyAre saMsArI AjJAnI che paramAtmAnA svarUpane ya pUre (4) je sarvakALe che, sarvatra che, sarva samathe che ane pUruM jANatAM nathI ane potAnA ya svarUpa ke virUpa ke virUpane sanA che te paramAtmA che. jANatA nathI. (5) je pitAnA svarUpamAM tanmaya che athavA te svarUpathI e to mAtA ane enA saMtAna jevuM che. mAtA pitAnuM tarUpa che ane siddhine prApta karI cUkayAM che te paramAtmA che. jIvana jIvI jANe che. ane pitAnA saMtAnane ya viADI jANe (6) je pitAnA svarUpane pUrepUruM jANe che ane saMsArI che. jayAre bALaka (saMtAna) na te pitAnuM jIvana jIvavA svaya -AnA paNa badhAM ja svarUpa ane virUpane pUrepUrI jANe che te zakitamAna che ke na te mAtAne jivADavAnuM jJAna ke zakita paramAtmA che. tenAmAM che. (9) paramAtmAthI vimukha che ane pitAnA svarUpathI ya je (7) je jJAnavarUpa (cetanatatva) che, je jJAnezvara (kevalajJAna - vimukha che te bahirAtmA che. je bahirAtmAthI vimukha che ane sarvajJatAnI zakitarUpe) che. ane je jJAnAnaMda (AnaMdadana paramAtmA tathA pitAnI siddhinI je sanmukha che te aMtarAtmA che. guNathI) che te paramAtmA che. je pitAnA svarUpamAM vamaya che ane siddhine prApta karI (8) je sAdi-anaMta bhAge sthira che, arapI, che, nitya cukayA che te siddhAramAM paramAtmA che. ' " che te paramAtmA che. (10) bahirAtmA-aMtarAtmA evAM ApaNe vartamAna kALamAM bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmAnI oLakha karyA bAda radayathI rasa vedIe chIe ane jJAnathI jANIe chIe. have ene tulanAtmaka abhyAsa karIe. pachI rasavedana cAlI jAya che ane jJAtRtva (smRti) ubhuM (1) bahirAtmA, eTale pahelAM guNasthAnakane mizrAdaSTi rahe che. jyAre paramAtmAne ravakSetranA jJAna ane vedana abheda adjana. aMtarAtmA eTale cethAthI bAramAM guNasthAnakane banI jAya che. sumukSa sAdhaka evo samakati vivekI AtmA. (11) siddha paramAtmA dehAtIta eTale ke deharahita azarIrI paramAtmA che, arihanta paramAtmA videhI che. na jyAre paramAtmA eTale teramA ane caudama guNasthAnake dela have dhAraNa karanAra nathI e apekSAe teo dehatyAgI che. rahela sAkAra sagI ane ayogI (gakriyA abhAva) arihaMta sAdhu bhagavaMta dehabhAva rahita che ane dehane mATe mAlina bhagavate, tIrthaMkara bhagavaMte tathA sAmAnya kevali bhagavaMte temaja kInI kaI cIja rAkhela nathI tema ja dehane Avazyaka cIja * siddhazIlA sthita, siddha svarUpI, zuddha svarUpa, AtmA svarUpI, bhIkSAmAM maLe te saMyamaddhi ane na maLe te tapeddhi samaje che azarIrI, arUpI evAM niraMjana, nirAkAra siddhaparamAtmA ! tethI dehatyAgI che. siddha bhagavaMta! saMyamalakSI, samyagadaSTi zrAvake samajaNathI daSTimAMthI (2) rAga bhAva eTale bahirAbha! virAga bhAva eTale dehabhAva-dehamamatva tyAgela che ane dehabhAna bhUlI videhI, dehA- aMtarAtmA! ane vItarAgatA eTale paramAtmA ! tIta thavAnI icachAvALo che tathA aMze paNa tyAgI che tethI (3) adhama Acare che te bahirAtmA ! dhama Acare che e apekSAe dehatyAgI che. jyAre samyagadaSTi avirati mAtra -je aMtarAtmA! jayAre jeNe dhama pUrNa karI lIdhuM che. ane jJAnathI-maMtavyathI dehatyAgI che. tenI sAme sAdhu bhagavaMte jJAna - have dharma karavAnuM rahetuM nathI te paramAtmA che. ane kiyA ubhayathI dehatyAgI che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praha jIvana - deha anamAMthI banela che ane anna vaDe te thAya che, aMtarAtmAnuM AvaraNa alpa che ane tethI aSa. Take che ane vRddhi pAme che-(vikase che.) pAradarzaka che. pAgalamAM zIta-uSNa guNa hovAthI pugalanA banelA. jyAre paramAtmA AvaraNurahita che ane tethI rava para prakAzaka che dehane vastronI AvazyakatA rahe che. ane ethI ja zIta uSNu (16) bAhyadaSTi e bAladaSTi che. AMtaradaSTi e adhyAtma (khANI-pINI) kherAkanI paNa jarUra paDe che. (paryApta) daSTi che. jayAre samadaSTi e brAdaSTi che. . jaTharanI zIta-uSNutAnI asara AkhAya zarIra upara (17) Neyane jANIne mane ceTa te bahirAtmA che. mane paDe che. vaLI bahAranA zIta ke uSNa evA uSNatAmAnanI jANIne jJAna arthAta sva (AtmA)mAM samAya te aMtarAtmA che.. asara paNa deDa upara paDe che. tethI vasati eTale ke raheThANa jyAre ya jenA jJAnamAM jaNAya che eTale ke pratibiMbitaane vastra eTale ke kapaDAnI AvazyaktA dehadhArIne rahe che. thAya che te kevalajJAna che. evA kevalajJAnI paramAtmA che. eja zIta-uSNunI viSamatA aMdaramAMnA kapha-pitta-vAyunI dRSTine dazyamAM samAvavI te bahirAtma bhAva che, jyAre viSamatAnuM kAraNa bane che jene sama (sarakhA) rAkhavA auSaSinI daSTine draSTAmAM samAvavI te aMtarAtma bhAva che. garaja paDe che. adhyAtma daSTi eTale sarvAgI daSTi ArapAra jovuM. je Ama deha pudgalane banela hovAthI ane pudagala vaDe paramAtma daSTi che. e samaya darzana che. kita hovAnA kAraNe anna-AchodAna (vastra)-Azraya (raheThANa) bahirahma daSTi eTale mAtra bahAranuM jovuM ane aMdaranuM ane auSadhinI deha TakAvavA dela hoya che tyAM sudhI e vakhate jovuM ja nahi. aMze garaja paDe che, mATe ja sAdhu-saMnyAsIne avazyakatAnI (18) je jIva pitAmAM rahelI azuddhatA (rASa-meha-na .bhikSAne haka che. ane enuM dAna karavuM e ApaNuM kartavya che.' vikAra)ne na jANe ane pitAmAM rahelI zuddhatAne ya na jANe te (12) anya saMgI jayAM lagI AtmA re saMsArI ajJAnI che. e bahirAtmA che. kahevAya. pahAprabhu ratavana AnaMdadhanajI mahA) saMsArI traNa je sattAmAM rahelI pitAnI zuddhatAne ane pitAnI va. prakAre che. deha saMsArI mehasaMsArI ane parigraha saMsArI emAMthI mAna azuddhatAne jANe che e jJAnI che arthAt aMtarAtmA tIrthakara paramAtmA-arihanta paramAtmA-sAmAnya kevali bhagavaMta che. ane je pitAnI zuddhatAne vede che ane anya sarvanI paramAmA dehasaMsArI che. paNa mehasaMsArI ane parigraha zuddhatA ane azuddhatAne saMpUrNapaNe jANe che te paramAtmA che. saMsArI nathI. ' (19) jIva kamanA udaye kamane bhokatA hovA chata - sAdhu bhagavate paNa mehane nAza karavA mATe sAdhanA kare che. nizcayathI te jIva potAnA ajJAna ane mahAdi azuddha sva. ane jyAM sudhI mehane sarvathA nAza nathI karyo tyAM sudhI bhAvane ja vede che- bhagave che. azuddha AnaMda je sukhaduHkha meha che ane siddha thayAM nathI tethI teo dehasaMsArI ane rUpe pariNamela che, ene vede che. azuddha jJAnane vede che. mehasaMsArI che paNa parigraha saMsArI nathI. aMtarAtmA ema vicAre che ke huM kama' namittika mArA jyAre bahirAma gRhasthI saMsArI che ja, e traNe bhede azuddha AnaMdane ajJAnane-hAdibhAvone veduM chuM. ' saMsArI che deha che eTale dehasaMsArI. meha che mATe mehasaMsArI jyAre bahiratmA ema mAne che ke huM kamIne ara ane meha ramavAnA ramakaDAM parigraha che. tethI parigraha saMsArI. indriya anukULa bAhya bhegasAmagrIne veduM chuM. paraMtu nizcayathI siddha paramamA ahI che tethI eke bhede saMsArI nathI. te pote pitAnA azuddha AnaMdane vede che evI samajaNuM (13) bahirAtmA saMsArI jIva eTale AtmA + mana + ene hetI nathI. zarIranuM eka kSetre ekIkaraNa. jyAre siddha paramAtmA eTale (20) keInuM ya buruM na IcchavuM, keInuM ya buruM na karavuM mAtra AtmA ! ane kevali bhagavaMta arihaMta paramAtmA eTale e mAnavatA che. pitAnA sAdhana ane zakitane sadupayoga karIne mAtra AtmA ane zarIra! paNa dazA gaDagaDiyA nALiyera jevI. bIjAMonuM bhaluM karavuM e sajajanatA che. jyAre pitAnI sava" mana (IchA) te temane che ja nahi eTale saMsAra nathI. mAtra sukhasagavaDane tyAga karI bIjA jIvone sukhI karavA ane deha che tyAM sudhI dehane kalyANa vyavahAra che. pitAne kaI duHkha Ape te sahana karavuM te sAdhutA che. (14) saMsArI jIva-ahirAtmA eTale zarIra + mana + sAdhu du:kha denArane-upasarga karanArane kSamA Ape che. jyAre AtmAnuM baMDala (samUha) jemAM zarIra e paMcabhUta + pAMca sajajana pitAnA sukhane tyoga nathI karatA. Avazyaka hoya te prANa + pAMca indriyo + sAta dhAtunuM baMDala che. temAM vaLI dujanane daMDa paNa de che ane vakhata Ave kSamA paNa Ape che. mana e irachA + rAga + vika95 (vicAra) + vAsanAnuM maraNAMta upasarga karanAra paratve kSamAbhAva dhAraNuM karIne 'baMDala che. jyAre AtmA e jJAna + darzana + cAritraya + pitAnA dehanuM 5NuM balidAna devuM paDe te daI de che e sAdhunenI * tapa + vIrya + upagane samUha che. (jema zarIranI sAta caramAvarathA, sAdhanAnI parAkASThA che. e mahAna sAdhutA che. dhAtu rasa, rUdhira, mAMsa, meda, majajA, asthi ane zukra che ema ' (21) jeBine DarAvatA nathI te sajajana che. paNa je AtmAnI A pAMca dhAtu che.) koIne DarAvate nathI]ane Darate paNa nathI ke Daga ya nahi Arahanta paramAtmA...zarIra ane jenA jJAna+darzana+ te saMta che. cAritrasta+vIya upayoga pUrNa che evAM AtmAne samUha che. (22) sukha ja icchanAre ane duHkhathI DaranA e. siddha paramAtmA.. mAtra AtmA che ke jenA jJAna+na+ jana che je pApAtmA che. sukha icchatuM nathI ane duHkhathI cAritrApavIya-+upayoga pUrNa che. DaratA nathI e jaina che, dharmAtmA che. je sukhane choDanAra che ane (15) batimAnuM AvaraNa gADhe che ane tethI apAradarzaka che. duHkhane AvakanArA che e muni (jAti) mahAtmA che, rAkha, Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-8-86 ane duHkhathI para sahajAnaMdamAM-svarUpAnaMdamAM masta rahenAra che e jina che je paramAtmA che. (23) vedAMtanI paribhASAmAM kahIe te brahmavidu eTale sa va ! brahmavidvara eTale dezavirati-sarvavirati! brahmavid variSTha eTale kSapakazreNIthI laI (AThamA gu. sthA) bAramA guNasthAnakanI avarathA brahmavid variyAna eTale kevalajJAna avasthA. brahmavidda variyA paramAtmA che jyAre bAkInA aMtarAtmA che. (24) dayAdAna sevA-paropakAra vRtti-karaNI ane viSayamAM ochI Asakita e prAthamika bhUmikAmAM rahela sAdhakanI avasthA che. viSayamAM anAsakita chatAM jIvanamaraNamAM kSobhavRtti che e sAdhanAmAM prathama bhUmikAethI AgaLa vadhela sAdhakanI avasthA che. jIvana maraNamAM bheda nathI ke leza paNa te aMge kSobhavRtti nathI. te sAdhyaprAptinI samIpa rahela sAdhakanI avasthA che. je zreSTha sAdhakAvasthA che. (25) kama-moha ane deha paramAtmAne nathI tethI paramAtmA zuddha, zreSTha ane uttama che. jyAre ApaNane karma-moha-ane deha che tethI ApaNe azuddha-kaniSTha ane adhama chIe (26) saMsAra avasthA rUpa AtmA che te bahirAtmA che. tema mekSa sAdhaka (mumukSu) avasthA rUpa che te paNa e ja AtmA che je bahirmukhI maTI aMtaramukhI thavAnA kAraNe aMtarAtmA kahevAya che. (27) saMsArakSetre ApaNe ApaNu sivAyanA saghaLane bAda karIne ApaNane ja sabhArIe chIe. ApaNe ja phAyado-svArtha joIe chIe ane ApaNuM ja guNagAna gAIe chIe. jyAre dharmakSetre ethI viparIta ApaNe ApaNI jAtane bAda karIne bIjAM badhAMnA ja guNadeNa jeTae chIe. A ubhaya bahirbhAva che ane bahirAtmapaNuM che. pitAmAM rahela hAdibhAvane joIne je pIDa pAme che ane te mahAdibhAvanA nAzanI pravRtti kare che tathA svarUpanuM je satata lakSa rAkhe che te aMtarAtmA che. aMtamAM have A vicAraNAmAMthI niSpanna thatI sAdhanAne vicAra karIzuM. jevuM sAdhyanuM svarUpa hoya tevAM bhAva ane tevI sthiti sAdhanAmAM je utAre ene sAce sAdhaka kahevAya. ' paraMtu je bAhya upakaraNa Adi sAdhananA bhedamAM ja rAce tene sAdhaka kahevAya ke kema te vikaTa prazna che. (1) manathI zarIrane jajoIe te hirAma bhAva che. manathI manane jotAM thaIe te dizA ane dazA ubhaya badalAya jAya. e AMtaranirIkSaNa hovAthI aMtarAtma bhAve che. (2) uccatama evAM paramAtmA sAthe saMbaMdha karI evuM uttama nirdoSa jIvana jIvanAra uccatama paramAtmAgharathAne prApta karI zake che. (3) prema-kaNuM ane vAtsalya saha samagra vizvanA chanI dravyadayA ane bhAvadayA ciMtavavAthI paramAtmA, paramAtmA banela che. emanuM anusarana karIne vizvavanA chanI yathAzakita - dravyadayA karavA vaDe ane sava" nI bhAvadayAnI citavanAthI paramAtmA thai zakAya. (4) AtmAnA svarUpane AvaranAra deSanuM darzana kara ane tenI pIDA thavI te AtmadazA che. (5) AtmA kyAM che tyAM javuM, AtmA jevo che te jo ane AtmAnuM svarUpa jevuM che evuM enuM jJAna-manabhAna karavuM enuM nAma aMtarAtmApaNuM arthAta atada.. (6) AtmA be prakAranA che. zuddha ane azuddha athavA nirAvaraNa ane sAvaraNa. siddha paramAtmA che te pradezathI ane upagathI dhruha AtmA che. je ajanmA, amara, aSTamukata, dahI niraMjana, nirAkAra ane nirAvaraNa paramAtmA che. kevali bhagavaMta upayogathI zuddha paramAtmA che. paraMtu A pradeza adhAtikamathI gherAyelA che tyAM sudhI pradeza azuddhi . e cAra vAtikamarahita sagI paramAtmA che. - jyAre sAvaraNa AtmA, sAgata 5ramAtma svarUpa hevA chatAM vartamAnamAM mehanIyanA vikArI bhAvane vedata hovAthI saMsArI AtmA che, dareka jIvamAM sattAgata paramAtma tatvanuM arijana che AvaraNa haThAvIne nirAvaraNa banAvI pragaTa karI zakAya che. tethI ja sarva prati paramAtma draSTi keLavavAthI dubhava ha. che, sadUbhAva jAge che. ane tethI sahu vyavahAra thAya che. jenA pariNAme ladhukamAM thAya che. A draSiAne kama upAdhi nirape zuddha draSAthI naya kahe che. (7) prati samaye svadeSa darzana karavuM ane doSarahita thaIM. javuM e niSedhAtmaka (Negative) aMtarAtmapaNuM che. tema prabhupaNe prabhune oLakhIe ane paramAtmAnA guwha gAIe te svarU5 lo vidheyamaka Positive) aMtara paNa che. (8) dezarUpa chavatha vyakita pAse dezabhAva maLe paraMtu sarvabhAva nahi maLe. sarvarUpa te siddha paramAmA - rAri, paramAtmA che. je ekarUpa che te paramAtmA che. emAM zraddhA rAkhavAnI che. jenA anekarUpa che-je bahurUpI che (pudgala ekAuM vizvAsa rAkhavA jevuM nathI. kAraNa ke svayaM nAza pAme te ApaNe vizvAsa kayAM ubhe rahe. (9) je AtmA udayakALe samatA rAkhe che. ravarUpa javamI varte che, tene badhAM mahAtmA kahe che. - je kSamA rAkhe che. ane samatA rAkhe che te jIva kamabaddha teDI zake che ane enI kamabaMdhanI paraMparA aTake che. (0) jenuM siMdu (jJAna) sata thayela che ane ane svarUpa che te cit (jJAna arthAta AtmA saccidAnaMda , paramAtmatattva eTale saccidAnaMda ! saccidAnaMdane vikSetre eTale ke AtmakSetre zedhe ane khare te aMtarAtmA che. je anukrame paramAtmA banI zake che. zrAddha saccidAnaMdanI arthAt paramAtama tattvanI aMtarakrima karavI tenuM ja nAma aMtarapaNuM ane samagaja (11) je samayathI jIva pitAnA bahirA bhAvane jotA thaze te samayathI jIva aMtarAtmA banaze. (12) bahirAbhA mATe jeTalAM mekSanA vaphAvAI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praha chavana . - --- - - jyAre arihanta paramAtmA siddha paramAtmA te na sukhI hoya ke na duHkhI hoya. teo te sadA sarvadA svabhAvadazAmAM savinaMda svarUpamAM nimagna heya. saMkalana : suyavadana ThAkaradAsa jhaverI mahilA vakatRtva tAlIma vaga saMdha'nA upakrame zukravAra, tA. 26-9-1986 thI vakatRtva zakitanI khIlavaNI karavA bahene mATe tAlIma vaga "saMghanA kAryAlayamAM zarU karavAmAM Avaze. jenI vigata nIce pramANe che. (1) ATha saptAhanuM A satra raheze. (2) samaya dara zukravAre baporanA 2-30 thI 4-30 sudhIno raheze. (3) satra phI rU. 50 rAkhavAmAM AvI che. (4) A varganuM mAdhyama gujarAtI bhASA raheze. (5) saMghanA sabhyane prathama pasaMdagI ApavAmAM Avaze. (6) varga mATe "vahelA te pahelenA gharaNe vadhumAM vadhu 20 bahene levAmAM Avaze. A rIte tAlIma levA IcchanAre "saMghanA kAryAlayamAM saMparka sAdhavA vinaMtI. tibena pramodacaMdra zAha ke. pI. zAha sa pejaka pannAlAla 2, zAha maMtrIe aMta:tmA che te guru che ane jeTalAM paramAtmA che teTalAM karela che. - 13: samaju mANase sukhamAM duHkhane jue che, ane duHkhane ANe che. duHkhamAMthI ja janmanAra ane duHkhamAM ja 4 pAmatAra evAM sukhanI pAchaLa sajajane doDatAM nathI. (14) jIva sajajana hoya ke dujana, game e heya bhagavAne rone anAdithI je Azrava -baMdha-saMvara pramANe phaLa maLe e je Bddhati Apela che te ghaTe kAma-krodha-lebhAdi zuM che tethI hujane che. sAme tyAga kSamAM namratA-nirmoha-saMteSa Adi sadda cu che tethI sajajano paNa che. - azubha bhAva che tema zubha bhAva paNa che. e zubha bhAva avanA ane zubha bhAvathI zubha vatana-saMvartanathI zubha bhAvi bane che. - (15) jenI daSTi pUrNa che tevAM vItarAga paramAtmAonA tI virodhI nathI jyAre jenI daSTi apUrNa che tenA koI ne I vidhI bahArathI paNa che ane aMdaramAM te chadmastha pite "Na potAne virodhI che. - daSTi e jJAna che. jyAre bhAva e lAgaNI arthAta sukha - che. dazya ane sAdhanasAmagrInA parivartanathI A kaLA ke pratikuLayugamAM, saMyogamAM ke viyogamAM utpAda ke mayamAM, ratA ke azAtAmAM ApaNe jAva ane dRSTi suma rAkhavAnA che. samyagadarzana, jaina darzana, syAdavAda darzana, Atmadarzana, BATIdazana e badhAM dazananA vizeSaNe che. paNa dazyanA nathI. tethI ema siddha thAya che ke darzanane sudhAravAnuM che. mAtra dazyane nahi, azvikaraNa, upakaraNa, karaNa e dRzya keTinA che. mATe sanane temAM na hamAya. ' da e mULapadArtha nathI. paraMtu daSTi ane bhAva mULabhUta 28 che. jevI daSTi karI evAM bhAvane-sukha ke du:khane dIzuM. mATe havethI eTale nirNaya te kare joIe ke... () sukha ne apAya te kaI nahiM paNa koIne duHkha te - ja, pahoMcADavuM. AnAthI dujanatA TaLe ane mAnavatA Ave. 4) AgaLa vadhI dukha te ne pahoMcADyuM paNa mArAthI koNa te karI chUTI sAmenAne huM sukhI karavAno prayatna karuM. mAthI mAnavatA mahorI uDe che sajajanatAmAM. - (%) uparokata be guNa keLavavAnI sAthe svayaM kadI huM nAnI lAlasA rAkhuM nahiM ane pratikuLatAmAM kadI duHkhI grAuM nahiM. AnAthI mArgamAM TakI rahevAze ane siddhi tarapha RgaLa vadhAraze. pariNAme Atmasukha ane siddha svarUpa sAM paDaze. (4) sukha te AtmAnuM ja sukha vedavuM. ane nityaka evA AtmasukhamAM-ravarUpamAM-nijAnaMdamAM parata rahevuM. rotho svabhAva dazAmAM rahevuM. - AmAM paheluM mAnavatAnuM, bIju sajajanatAnuM, trIjuM aNu-saMta-aMtarAtmAnuM ane zuM siddharavarUpa-paramAtma svarUpanuM lakSaNa ane svabhAva che. - mAnava dukhI hoI zake, sajajana paNa du:khI hoI zake, mAre sAdhu-saMtane duHkha heya paNa te duHkha temane duHkhI na AcAryazrI vijaya valabhasUri smAraka vyAkhyAna zreNI saMdha'nA upakrame zrI AtmAnaMda jaina sabhA prerita uparokata vyAkhyAna-zreNInuM Ayojana semavAra, tA. 29-10 1986nA savAranA 9-00 kalAke bhAratIya vidyA bhavana, ce vATI, muMbaI-40000 9 khAte karavAmAM AvyuM che. vyAkhyAtA ane viSayanI vigate have pachI jAhera karavAmAM Avaze. -maMtrIo sAbhAra svIkAra * yajJa prakAzana, (hujharAtapAga, vaDodarA-390001)nAM prakAzano * tahematanAmuM lekhaka: vibhA bhAve pRSTha-3 -kiMmata rU. 2/00 * aNu vidyuta mathake zA mATe nahi? le. kAnti zAha pRSTha-30 kiMmata rU. 1/50 * DA, dha, 2, gAlA "dhanAlAla'nAM pustako ] megharaja thaMbhI gayA ki. rU. 17-00 [ vakhata sArI AvyuM che ] svarganA adhikArI [] grIna kArDa dharAve che che rU. 17-00 [] dhuraMdhare acakAtA nathI , rU. 5-00 [] pAke ghaDe kAMThalA che 25-00 prakAzaka : saMjaya gAlA, saMjaya prakAzana 2/24, vijaya cembarsa, padamajI mArga, muMbaI 400004, Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va, 16-8-86 prabuddha jIvana bhagavAna mahAvIrano upadeza dharma, ja vasaMtabhAI khokhANI sagavAna mahAvIra jaina dharmanI vartamAna cesIne chellA satamane AvirbhAva thAya che. tyAre jIvana samayathI nahIM tIrthakara hatAM. jaina dharmanuM vartamAna svarUpa e bhagavAna mahAvIre paNa saMkalpathI baMdhAya che. savA bhagavAna mahAvIre prasthApita karela pAMca mahAvatavALuM jainazAsana che. jainadarzana paNa have jagatanA saMsArI jIvane duHkhathI mukata karavA dharma Adare che ke jIvanuM sAcuM ane sahaja svarUpa e teNe dhAraNa tIyaM pravartAvavAno saMkalpa karyo. kevaLa jJAnanI prAptinA bIje karela. bhautikadala nathI paraMtu prANImAtramAM rahela AtmasvarUpa divase apAyA nagarInA mahAsena vanamAM samavasaraNamAM besI catanya svarUpa che. pratyeka jIve pitAnA A sahaja svarUpamAM prabhue dhamazinA zarU karI. lIna thavuM e ja mekSa ane e ja nirvANu che. jaina lAgavAna mahAvIranI dharmopadezanAnI vizeSatA e hatI ke nIkoe praNita karela dharma te AtmA dharma che. AtmAnI te lekenI te samayanI lokabhASA ardhamAgadhI bhASAmAM hatI. oLakhamAM ja sAcuM sukha samAyeluM che. pote pitAne Aja sudhI jJAnanI vAta paMDitanI saMskRta bhASAmAM ja thatI -elakhavuM e ja jJAna ane pitAnA svarUpane bhUlI javuM e ja hatI. bhagavAna mahAvIre bhASAnI mahAna kAti karI. temaNe kahyuM aAna-je ajJAnanI mUchamAMthI jAgRta thayela che tene mATe jJAna paMDita mATe nathI pazu sAdhAraNu jana mATe che. joke na svani nahIM paNa satya banI jAya che. jyAM jJAna che samajI zake te rIte lokabhASAmAM ja bolavuM ghaTe. tyAM ja jAgRti che. jAgRti eTale upayoga ane jyAM temaNe pitAnI divya dharmopadezanA dvArA pAMca mahAvratavALA upama tyAM dhama, jAgRti pUrvakanI pratyeka kriyA e samyakakriyA dharmanI sthApanA karI. A pAMca mahAvrata eTale ahiMsA, satya, mekSanuM kAraNa che. mekSane mArga bahAra nathI asteya, brahmacarya, ane aparigraha. ahiMsA kAI jIvane mAre "hu AtmAmAM che. mAgane pAmele ja mArga pamADI zakaze. nahIM ke tene satAve nahiM. prANImAtranA zAzvata sukhanA kAraNarUpa A mekSamAgane satya -jUThuM na belo, vacanapAlaka bane. 'pavA siddhArtha putra mahAvIre rAja paTa, kuTuMba parivAra, dhana- arateya -cerI na kare, aNukakakanuM levAnI vRttine tyAga karo. rabata ane vaibhavalakSmI Adi sAMsArika sukhanA kAraNabhUta brahmacaya - zIlavAna bane, strI tarIke sammAna daSTi rAkho. "sarva padArthono tyAga karI 30 varSanI yuvAna vaye zramaNu jIvana aparigraha-pAthene saMgraha na kare, saMpatti ane sAdhanonI A aMgIkAra karyuM. satyanI prApti mATe sADA bAra varSa sudhI vahecaNI thavA de. temaNe ghora tapazcayApUrvaka saMyamanI kora sAdhanA karI 1aaaa AtmAnI mukitanA ekameva sAdhArepa evA amUlya manuSya'ra jevA dIdhuM kAlakhaMDa daramyAna zramaNa bhagavata mahAvIre bhavanI sArthaktA samajAvatAM bhagavAne kahyuM ke deva bhale meTA mAtra 349 vakhata AhAra lIdhe je temanI ugratama kadina hoya, game tevuM tenuM svarga hoya paNa mANasathI moTuM kAI nahIM. -sAtA sucave che. saMyamathI A sAdhanA daramyAna temaNe mANasa mAnavatA rAkhe to deva 5NuM enA caraNamAM rahe. A-- - anekavidha duHkha, kaSTa, parisaha ane upasargo sahana mATe mANase satya ane premane Agraha rAkhavo joIe. pratyeka - pharyo. mahinAo sudhI nirAhArapaNuM saMgamadeva dvArA chava pitAnA karma ane puruSArthathI mahAna thaI zake che e mATe -bhISaNa upasargo, caMDakAzika jevA daSTivizva mahAsa" dvArA deza, uca jAti, vaMza ke kuLamAM janma levuM jarUrI nathI. te alapANi yakSa dvArA bhayaMkara upadra, ajJAnI gavALA dvArA jamAnAnI sthitine lakSamAM laI bhagavAna mahAvIre upadeza karyo sagavAna mahAvIranA pagane cule banAvI khIra rAMdhavI temaja ke yadyAtrAhitamAM pazuonI hiMsA na kare, dharmazAne lethI prabhunA kAnamAM khIlA ThekavA Adi vividha prakAranA mahA chupAve nahIM. strI ane zudrone tiraskAra kare nahIM. kRSTAthI ane pIDAkAraka parisahe temanI sAdhanAmAM bAdhaka banyA hatAM. paNa e te hatA zramaSNu bhagavaMta mahAvIra, AtmadharmanA bhagavAna mahAvIranI anupama dharmadenAthI magadhanA rAjakumAra ahama ArAdhaka, vItarAga mArgane ananya upAsaka ane meSakumAra tathA naMdiSeNa, kezabInI rAjayakanyA yaMti, nibaMdha paMthanA athaka pravAsI. dehaduHkha ane pIDA kacchanA AvA rAjagRhI nagarInA zreSThivarga dhanyazeTha tathA zeTha zAlibhadra, lera upasargathI teo lezamAtra paNa bhayabhIta na thayA ke na rAjarSi udAyana tathA rAjaputra jamAli ane ArdakakumAra pehatAnA samAdhi bhAvathI calita thayAM bhagavAna mahAvIranuM jevA aneka jagyAe bhagavAna pAse dIkSA aMgIkAra karI "jamaNu jIvana e saMyama ane samatAnI samagra sAdhanA hatI. zramaNu dharma svIkAryo. Akhare 12 varSanI dIrgha, kora ane ugra sAdhanAnI - jagatanA saMsArI jIvo pratyenI niSkAraNa karuNAthI prerAIne siddhirUpe savAlukA nadInA kinAre 42 varSanI uMmare bhagavAne upadeza karyo ke dharma sAdhu mATe che ane gRhasthIoe *bhAvAna mahAvIrane mokSa mArganA heturUpa kevala jJAnanI lIlAlahera karavAnA che te mAnyatA bhUlabharelI che. sAdhunI jema - pti thaI Atmadhamane sAkSAtkAra thA. mahAjJAna dIpa saMsArI gRhasthanAM paNa dharma che. gRhasthIe paNa AtmakalyANa pro . saMsAranI kaI gUMca ke kaI thI emane na rahI. sAdhavA vrata niyama pALavA joIe. ahiMsA, satya, asteya, ategI zramaNa bhagavaMta mahAvIra have nigraMtha, sarvasa brahmacarya, ane aparIti sAdhu saMvaro ane sUkSama rIte pALe ane savaMdaza banyA. ravargamAMthI dee AvI prabhunI gRhasthI mana, vacana ane kAyAthI dhULa rIte tenuM pAlana kare. sabhAnuM Ayojana karyuM. savaMta prabhue dharmadezanA ApI. A pAMca aNuvara uparAMta gRhasthI mATe dizA, kSetre, bhesa, aNatanI e varSa hatI paNa svargasukhamAM pramatta evA vyApAra, kALa, tithi ane dAnanA parimANu jevA traNu guNavata ane ne e amRtavela" zA kAmanI? - jIvanamAM jyAre zikSAbatanI AjJA karI bAra samyaka vatavALA zrAvakadhamanI vIra mANasa mAna ane prema thI mahAna thaI nathI. te Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 162 prabhue dezanA karI. bhagavAna mahAvIra dvArA praNita bAra vatavALA' ! .. zrAvaka dhamane aMgikAra karI gRhapati AnaMda, kAmadeva, zrAvaka, .. zrAvA mukita tenA udyama, bala ane parAkramathI thAya che. pratyeka jIva rAjA zreNika mahAzataka, semila, zaMkha, maheka, kaMDakAlika " pitAnA puruSArtha dvArA ja siddha banI zake che temaNe kyAreya paNa ke Adi asaMkhya gRhasthIo muktimAMgane pAmyA. ' keIpaNa prakAranAM parAjya ke baMdhanane ravIkAra na karyo. zarIra. prathama dhamAMthadezanA samaye ja pitAnA paTTaziSya idrabhUti ane mananI parataMtratAne paNa temaNe pheMkI dIdhI. pitAnI ja. gautama, bhavabhUti, vAyubhUti Adi dIkSita thayela agiyAra ziSya paNa pAchaLathI camatkAra ane ladhinA mehamAM tApasa nIti Achaka matanA pravartaka maMkhaliputra gozAlakanA niyatinAdanA prakRDa paMDitene bhagavAne gaNadhara pade sthApI zramaNa saMdhanI temaNe pratisAda karI palAsapuranA dhanADhaya kuMbhAra sadAzaputrane racanA karI. kauzabInagaramAM dAsIpaNAthI mukata thayela mahAsatI AtmAnI mukita mATe puruSArtha dhAmane bedha karyo. jajanI sAcI caMdAnAne dIkSA ApI sALI samudAyanI sthApanA karI. jeo zatru tenA rAga, dveSa Adi kaSAya che. te samajAvI temaNe sAdhudharma na svIkArI zake evA asaMkhya gRhasthI naranArIone vaizAlInA yuddhapiyA kSatriyone kahyuM ke bahAra yuddha karavA jevuM zrama pAsaka tarIke zrAvaka-zrAvikAnA rUpamAM bhagavAne pitAnA kaMI nathI. aMdara yuddha kare jene tame haNavA mAgo che saMghamAM samAvI lIdhA. Ama sAdhu, sAvI, zrAvaka, zrAvikA te sahita caturvidha saMghanI sthApanA karI bhagavAna mahAvIre dhama" tame ja che ane jene tame paritApa ApavA mAge che te muM tIrthanuM pravartana karyuM ane tIrthaMkara thayA. pravartAvela pAMca tame ja che. tame pitAne oLakho ane rAgadveSane ma karo. duHkha ja jemAMthI janme che, evA rAgadeza Adi deSanI nivRtti mahAvatavALA jaina zAsananuM sukAna caturvidha saMghane sepyuM. eka AtmahAna sivAya saMbhavatI nathI. AtmAmAMthI rAgamAM gaye zravaNa dhamanA pAMca mahAvrata ane zrAvaka dharmanA bAra vate jJAna pragaTe. game tyAM beThA ane game te sthitimAM me joya je uparAMta bhagavAna mahAvIrane bIjo dharma saMdeza che. anekAMta-jIvananI rAga 5 jAya te. savaMdaSTine samAvatuM anekAMta darzana e vItarAga prabhu mahAvIranI jagatane amUlya dena che. ahiMsAnA bhAvamAMthI janmelA anekAnta vitarAga thayA vinA siddha thavAtuM nathI. mekSagatinA rASTra daSTi samajAvatAM prabhue kahyuM ke ekabIjAne samajo tame mArganI dezanA karatAM sarvattadeva prabhu mahAvIre jaNA ke nIrakhuM e ja satya e ekAnta Agraha karI na se. satya vastu svarUpane yutha svarUpamAM jANanArA jinezvara dee jJAna, zAzvata ane sanAtana che. tema chatAM sApekSa che. anyanI vAta darzana, cAritraya ane tapane mokSamArga kahyo che. jIva-jI ane kathanamAM paNa apekSAe satya samAyeluM che. tamArI vagere dravyanI yathArtha samajaNuM eTale jJAna, sarva najaranuM je satya che tenA para zraddhA rAkhe. bIjAnI najaranuM kevaLI bhagavaMtanA jJAnamAM bhAramAna tattanI sabhya je satya che tenA para vicAraNA kare sarvatra rahelA AMzika pratIti thavI ke tenA upara avirala zraddhA thI te ane apekSita satyanuM zodhana ane parizIlana karI teno darzana. te tanyane upayogamAM rAkhI vyavahAramAM sthira thavuM svIkAra kare ane saMpUrNa satyane prApta kare. te cAriya. sAcI zraddhA vinA cAritrya saMbhavI zakAtuM nathI. gRharathane vyavahAradhama paNa Atmadhamane ArAdhaka ane jJAnathI manuSya tane jANe che, darzanathI temAM zraddhA ke mokSamArganA upAsaka bane te hetuthI zrAvakadharmanA bAra vrata uparAMta pratIti kare che, cAritrathI pitAnI jAtane nigraha kare che ane - bhagavAna mahAvIre amUlya evI cAra bhAvanAnI dezanA ApI. tapathI vizuddha thAya che. kevaLa jJAnanI prApti pachI 30 varSa . A cAra bhAvanA eTale maMtrI, prameha, karaNa ane mAyasthatA sudhI satata vihAra karI prabhue dharmadezanA dhedha vahAvyo ane maMtrI-jagatanA savaMcha, pratye prame, nirabuddhi rAkhavI, saMsAranA temaja dharmanAM gUDha rahasya pragaTa karyA. bhagavAnano nivAM prAda-aMzamAtra paNa InA guNa dekhIne prasanna thavuM. ullA- kalyANakane aDhI hajAra varSo vItI gayAM che. te paNa temane sita thavuM. karuNa-jagatanA koIpaNa jIvanuM duHkha dekhI anukaMpA pratibaMdhita dharmata Aje paNa eTalA ja upayuko ane sevavI, dayA karavI. mAdhyasthatA apakArI ke niguNI cha pratye sAmayika che. Aje paNa hiMsA, Tha, cerI, enAcAra paNa upekSAbhAva ke samatabhAva keLavo. ane saMgharAkherI sAme ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya, bhagavAna mahAvIranuM ciMtana puruSArtha para AdhArita hatuM. ane aparigrahanA pAMca mahAvate tema ja mahAgranA temanI sAdhanA vijayanI sAdhanA hatI. IndrionA kaSAyane jIta kAraNe vaimanasyapUrNa ekAMtika dazananA rathAne karUNati nAra teo jItendri kahevAyA. temanuM pauruSa jIvanathI palAyana bhagavAna mahAvIranuM sAmaMjasyapUrNa anekAMta darzana jagatanA tamAma chanA hita ane kalyANa mATe Avazyaka ja nahIM te thavAnuM nahIM paNa jIvananI antanihita zakitaonA kuraNa uparyukata paNa che. mATenuM hatuM. AthI ja jyAre temanI sAdhaka anasthAmAM upasargo . ane parisaha sAme rakSaNa ApavA dene temanI sevAmAM * rAkhavA indramahArAje jaNAvyuM tyAre bhagavAne kahyuM ke AmAnI satapuruSenuM gabaLa jagatanuM kalyANa kare. sAhitya ane sAmAjika uttaradAyitva 0 che, hasamukha dezI ke sAhitya ane sAhityika sAmayike jyAre lokapriya ke saMpAdaka pitAne pakSe kaI ja nathI ane je kaMI cheSa che je * samAjAbhimukha banI zakatA nathI tyAre tenAM kAraNenuM saMzodhana prajAnI rasarUcine doSa che ema ThasAvavA mathe che. AvA che karavAnI pravRtti zarU thAya che. A mATe keTalAka lekhake. ane amuka pratyAdhAtI lekhake khoTe pracAra karIne prayogazIla che Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - tevA tA.16-8-96 : * * * * prata jIvana pragatizIla sAhityane vagere che e AkSepa karavAmAM Ave durbodha ja hoya ane lokapriyatA te zreSTha sAhityanI kabara jaNA che. dezamAM thaI rahelI audyogika kAnti, vijJAna ane Tekana- tevA khyAle bhrAmaka ane satyathI vegaLA jatA lAge che. lojI vikAsa, bhautika sukha pAchaLa lekanI AMdhaLI doTa, sAce sAhityakAra aAtmaniSTha hoya che. e jyAre lakhe che , asahya ane kAramI moMdhavArI sAhityane daDha pratiSTha thatAM tyAre aMtaranA avAja sivAya ane mAnyatA Apato nathI, avarodhe che evuM paNa kahevAmAM Ave che. sAta lokapriya- tenuM sAhitya vidagya bane ke lokabhogya na bane te te citrapone viTa le ne ArAmadAyaka manoraMjana pIrase che bahu khevanA rahetI nathI. elivaTe khela pAritoSikane pAra ane Telivijhana, vIDiyo keseTa ke TeparekorDara jevAM sAdhanoe karatAM kahyuM hatuM ke uttama sarjaka pitAne game te saje che sAhityanI ane sAhityika sAmayikanI jokapriyatA para phaTako ane koI paNa lokika prayojanathI e para . mAryo che evI gaNatarI paNa mUkavAmAM Ave che. mAhitI pradhAna eliyaTanA A vicAro bahu suMdara che. paraMtu Ave haLavAM sAptAhika ane vArtA mAsikanuM thaI raheluM viramaya- AtmaniSTha sarjakanuM sAhiMya dudha bane ane praja te janaka vistaraNa paNa temAM umerI zakAya che. pheMkI de te pachI teNe prajAne ke lokAnI rasarUcine ApaNuM sAmayike Aje nathI cAlatAM temAM zuM phakata tiraskAra na karavo joIe. athavA te uttama sAhitya AraMbhamAM lokene ja doSa che ? sarjanAtmaka, ciMtanAtmaka ke rasALa sAhitya hamezAM durbodha ja hoya che evA hitane kAyamI banAvavAnuM prasiddha karavAne badale ApaNuM sAmayike mukhyatve amuka keziza karavI na joIe. lekhakanA sAhityanuM vyavasthita pracArataMtra banI jatAM sAhityika sAmayikone paNa A ja vAta lAgu paDe che. hoya chesAmayikane taMtrI je sarjaka hoya te tenAM sajane amuka sAmayike sAthe amuka lekhake ja saMkaLAyelA rahe che saMbaMdhe athavA te tenA anuyAyIo ke mitronA sajane te ThIka, paNa e loke e sAmayikone pitAnI maMDaLane saMbaMdhe ja temAM lakhAtuM hoya che. tenI sAme kaMi virodha mukhapa banAvI de tyAre e prajAnAM sAmayika rahetAM nathI, thAya te taMtrI pitAnA anuyAyIo pAse le lakhAvIne e ja rIte amuka mAsika phakata Tekanikala banI rahe akSara pratikAra kare che. sAmAnya prajAne temAM kaMI rasa heta phakata vivecana, kavitA vivecana ke vAdavivAdanAM ja banI rahe nathI. temAM ya aneka hADamArIo vacce jIvana pasAra kare tyAre tene calAvavAnI javAbadArI prajAnI rahetI nathI; huM Ajane sAmAnya vAcaka AvA lakhANamAM zuM rasa laI zake? lekhake tevA patra sAthe saMkaLAyelA hoya temanI ja javAba vidvAne vAdavivAda kare te sAmAnya vAcakane tyAre ja game che rahe che, gujarAtamAM Aje ghaNuM samayathI adhyApana kArAku jyAre e vivAda sarvasparzI hoya, saMskRti baMdha paDayuM ke cekakasa mAsika prasiddha thAya che. temAM mahada aMze zikSaka etad' na cAlatuM hoya emAM lekone ze deva de? pitAnI ja ane adhyApananA ke pachI adhyApakaeNnA praznonI ke pitAnA anuyAyIonI pratibhA upasAvavA mATe je sAma thatI hoya che. zikSaNa e prajA samagra prazna havA mahIM yikenuM nirmANa thatuM hoya e keTaluM TakI zake? saMzodhana AvAM mAsika calAvavAnuM dAyitva prajAnuM rahetuM nathI e lekhamAM saccAIne badale anumAne ke taka praveze ane chatAM adhyApake pite ja grAhake banIne e mAsike calAve che. vivecana lekhomAM ekapakSI hiMsaka abhadra AkramaNe ja thatAM prajAnuM uttaradAyitva to tevAM ja mAsika ke sAhajika hoya evAM sAmayike prajAne ze saMskAra-vAra ApI zake? . | para : paratve che je janatA samagranuM saMskAra ghaDatara ke jIvana sTora che je ja tA 7 prajA samaganI cetanAne DhaLavAne badale AvAM sAmayika karI zake. badhAM ja sAhityika sAmayike Avo dAvo karI zake amuka lekhakanI Urmione paMpALyA kare ane anya lekhakanI ema nathI. lAgaNIone AmaLyAM kare tyAre bIjuM zuM pariNAma Ave? - paMDita yugamAM leke sAhityAbhimukha kema nahotA na rAgadveSane gALI nAMkhIne uttama jIvana mUlyonuM pradAna karavAne praznano javAba sahelAIthI maLI zakyA nahotA. Aje te badale rajoguNI ke tame guNI sAhityane AvirbhAva karatAM sAmayike tene uttara ghaNI sahelAIthI maLI zake che. A lekhana prajanI zI sevA karI zake? saMkucita ane ekAMgI daSTinA amuka vidvAne evuM paNa AraMbhamAM je kAraNo darzAvyAM che e badhAM paNa sarjAtAM sAhita AzvAsana letAM hoya che ke sajAtuM sAhitya haMmezAM AraMbhamAM pitAnuM sAcuM dAyitva khaMkherI nAMkhyuM eTale zera karI durbodha ja hoya che. jema ke paMDita yuganuM sAhitya pitAnA paribaLo che ema kahI zakAya.-je rIte hatAza ke nirA jamAnAmAM durbodha ja gaNatuM hatuM. paraMtu paDita yugamAM ThAkaranI thayele manuSya kephI dravya tarapha vaLe che tema Ajano nI kavitA durbodha gaNAtI hatI, bAkI govardhanarAma, ramaNabhAI, - sAcuM sAhitya prApta na karI zakatAM kephI dravya rUpa lautika sAdhano ke mAhitI pradhAna haLavAM sAmayike paratve vaLyo che. kAnta, kalApI, nhAnAlAla jevA agrima sajanuM prajAhadayamAM ucca sthAna aMkita thayeluM hatuM. ane samagra gAMdhIyuga-kerazAhI te te ghaNuM svAbhAvika kahI zakAze. kavitAne bAda karatAM-lokapriya hate. . kemake AjanA sAhitya ane kahevAtAM sAhityika sAmayika mahAna sAhitya haMmezAM jema vidabhAgya hoya che tema jIvana pratyenuM dAyitva ja gALI nAkhyuM che, je sAhita lokabhogya paNa hoya che. bekeTa jevo Adhunika jema vidu- jIvananI gauravazIla pratiSThA thavAne badale tame guNa ke - bhece che tema lokabhogya paNa che. mekeTane resToromAM nAstA guNI jIvananI ja pratiSThA thatI hoya ane je zale karma karavA javuM hoya te paNa takalIpha paDatI, kema ke lokonA ToLe- manuSyanA Arthika, sAmAjika jIvana saMdhaSane kavikamanI bahAra. ToLA tene pharI vaLatAM hatAM ane bekeTa jevA ebsaDanA eka pradeza gaNavAmAM AvatuM hoya evuM sAhitya Ama lokadara kara mahatvanA pravatakane kevaLa kapriya gaNavAnuM sAhasa te AjanuM AkaLI zake? ane je lene AvuM sAhitya khapatuM na hotA vivecana paNa nahi kare. eTale uttama kemahAna sAhitya hamezAM te tene calAvavAnI javAbadArI temanI kema rahe? Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathA jIvana tA. 168 keza-leca # ramaNalAla cI. zAha - paryuSaNa parva Ave eTale aneka jaina sAdhu-sAdhvIe. leca dvArA mukti thayeluM mastaka Indrio ane cittane vizeSa leca karaze eTale ke potAnA mukha-mastaka paranA vALa paNe vaza rAkhe che. ahiMsA dharmanA ane saMyamanA pAlana mATe cIne kADhI nAkhaze. heturUpa thavA uparAMta kamaMnI nija'rAnA heturUpa te bane che. keza eTale vALa. saMskRtamAM je keTalAka ekAkSarI zabda che tai' ka' zabdanA paNa judA judA artha thAya che. "kane eka bhAratIya saMskRtimAM atyaMta prAcIna samayathI zarIra paranA ' thAya che mAthuM. 'keza' eTale mAthA para rahelA vALa na kApavAnI paraMparA cAlI Ave che. tApase pitAnA vaLa photi ti zA: . ema kahevAya mastaka paranA vALa jeTalA vadhe eTalA vadhavA detA ane che. zica saMskRta zabda che. luM' dhAtu parathI te AveluM che. lAMbA vALanI jaTA baMdhatA. sAmAnya gRhastha karatAM pote uMcuM eTale teDavu, ukhADI nAkhavuM, khecI kADhavuM. kezaleca bhinna che ane keza-suzobhanamAM pite rAcatA nathI e emanI eTale mukha ane marataka paranA vALa kheMcIne ukhADI nAkhavAnI A jaTA parathI dekhAI AvatuM. Aje paNa ghaNu yA, e mATe phakata loca' zabda paNa rUDha thaye che. sAdhu saMnyAsIe jaTA rAkhe che, paraMtu jaTA rAkhanAre manuSyanA zarIramAM vALanuM anokhuM rathAna che. vALa satata mAthAmAM jU, lIkha, kheDe vagere na thAya enI satata za pAme che. enI vRddhi nakhanI vRddhi jevI varavI lAgatI kALajI rAkhavI paDe che. strIo (zIkhemAM te puruSe suddhAM) nathI. vALa zarIranI robhAmAM abhivRddhi kare che. vALathI lAMbA vALa rAkhe che, eTale, abaDe guge che, paraMtu temane khusa heya tenA karatAM vadhu dekhAvA lAge che. vALa mukhanuM paNa bahu sAvadha rahevuM paDe che. e mATe tela, sAbu, zekune. maMna che. susaMskRta mAnavajAte kezagUMphaNanI ane kezakartananI upayoga paNa vakhatovakhata karavo paDe che. uddhA ghaNI vikasAvI che. vALanA lAMbA ke TUMkA kada dvArA sAdhu je lAMbA vALa rAkhe te vALanI vakhate vakhata kavidha kalA khIlavI zakAya che. strIonA lAMbATUMkA vALa mAvajata karavAnI jarUra paDe. e mATe snAna karavuM paDe; dvArA kezakalApane ghaNe viratAra thayuM che. kudaratI vALavALI tela-sAbu vagereno upayoga paNa jarUrI bane. vaLI vina (Wig)nI sagavaDa pachI te eka vyakitanA vALa bIjI mAthAmAM ja ke lIkha paDe ane tIvra khaMjavALa divasamAM vyakitane kevA kAma lAge che ane mANasa pitAnuM kudaratI rUpa ane ghaNIvAra Ave te cIDa, kaMTALe, udde ga, gusse vagere ETaluM pheravI zake che te jovA maLe che. eTale ja phakta azubha bhAve ane saMkaleza pariNAme rahyA kare. vaLI vAraMvAra 'gALanA paNa vividha vyavasAye vikasyA che. vALa kADhI nAkhavA, mAthAmAM khaMjavALavAnA kAraNe sthA, sUkama jIvahiMsA vadhatA aTakAvavA, vadhAravA, vALanA raMga badalavA, vALathI thatA paNa thayA kare. ahiMsAnuM mahAvata AcaranArA, snAnAdi kriya ge nivAravA-ema vALanI mAvajata mATe pAzcAtya dezamAM na karanArA jaina sAdhuo eTalA mATe ja jaTA rAkhatA nathI, leboreTarImAM saMzodhana thatAM rahe che. manuSya ane prANIonA ane samaye samaye vALane leca kare che. vALane auSadha tarIke paNa upayoga thAya che. kezalecanI prathA duniyAmAM eka mAtra jaina dharmamAM ja manuSyanA zarIramAM mastaka paranA vALa sauthI vadhu jovA maLe che. vyakitagata rIte keIpaNa dharmanI kaI kaI vadhe che. nAnuM bALaka janme che tyAre mastaka vyakita kezaleya karatI hoya te judI vAta che, paNa zAstranI dvira vALa sAthe janme che, athavA jamyA pachI ajJA ke dhArmika paraMparA anusAra badhA ja sAdhu-sAdhvIo tarata enA mAthAnA vALa vadhe che. bALakanA zarIranA anya kezaleca karatA hoya tevuM mAtra jaina dharmamAM ja jovA maLe che. bhAge upara vALa hotA nathI. samaya jatAM zarIra para rUMvATI astrA ke kAtarathI muMDana karavAnI prathA vibhinna nimite jAya che. kizorAvaratha mAM mUcha-dADhI vagere vALa Uge che, keTalAka dharmomAM jovA maLe che. keTalAka saMnyAsIo rahaNa te badhAmAM mastaka paranA vALanuM vadhavuM jhaDapI hoya che. niyamita muMDana karAve che. eziyAnA keTalAka dezomAM bauddha vALa dehalAvaNyanuM aMga che. vividha prasAdhana vaDe ane bhikhuo paNa muMDana karAve che. paNa pitAnA mastaka ane vividha paddhatie vALanuM gujana karIne e lAvaNya vadhArI caherA paranA vALa AMgaLIo vaDe khecIne kADhI nAkhavAnI sakAya che. puruSa karatAM strI vALathI vadhu AkarSaka dekhAya che. locanI paddhatine mahimA ane che. ravAnubhavathI enI - sAdhu-sAdhvIe pitAnA zarIranuM AkarSakapaNuM TALavAnuM vizeSa pratitI thAya che. ya che eTalA mATe mataka-muMDananI praNAlikA hindu, jaina, mauddha dharmamAM, bhAratIya saMta paraMparAmAM jovA maLe che. mastaka zuM saMyama dhAraNa karavA mATe arthAt sAdhu banavA mATe upara vALa na hoya ane je hoya tenI jarA paNa mAvajata mastaka muThavavAnI jarUra kharI? mastakanuM muMDana na karAvyuM karavAmAM na AvI hoya te lAvaNyanI daSTie sAdhu sAdhvImAMthI hovA chatAM mANasamAM sAdhunA guNe na hoI zake? hoI zake. ratha jIvana jevuM AkarSakapaNuM nIkaLI jAya che. kezanuM maMDana, bhagavAna mahAvIre kahyuM che ke mastaka muMDAvAthI mANasa muni sana, pupAdi alaMkArothI suzobhana rAga jamAve che, cittamAM thaI jato nathI, paNa munie mastaka na ja mu DAvuM joIe vikAra ANe che. svamukhanuM pratibiMba jovAnI lAlasA jAge evuM bhagavAne kahyuM nathI. jema mastaka muMDana tema vezanI che dezanA amaMDanathI ke muMDanathI cittamAM krame krame nirvikAratA bAbatamAM paNa kahI zakAya. sAdhune veza dhAraNa karavAthI jamAve che. A nivikAratA brahmacaryanA pAlanamAM sahAyarUpa sAdhu thaI javAtuM nathI ane veza dhAraNa na karyo hoya jIma che. mukti mastaka e saMyamanI zobhA che. paraMtu keza - tevI vyaktimAM sAdhunA guNo hoI zake che. tema chatAM sAdhuno Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : tA.16-8-86 khAla veza ane muMDana dvArA bAhya dekhAva sAdhujIvanane avazya pakAraka thAya che. AMtara ane bAhya dekhAvanI eTale ke samagra jIvananI ekarUpatA hovI te ghaNI adharI vAta che. chatAM e e siddhi meLave che temAnA patana mATe bhayasthAnA "khe rahe che. bAhya veza aMtaranA tetrA bhAveAne poSaNa mApe che. ane na hoya to tevA bhAveA jagADe che. aneka maktAnA, saikA sudhInA anubhava parathI paraparA sarjAya che. kSAratIya saMskRtimAM mastaka muMDananI paraMparA sAdhuo mATe eTale ja ISTa gaNavAmAM AvI che. jaina sAdhuonA kezalocanu mahattva to ethI paNa vizeSa che. sayama pAlana ane ahiMsA dhamatI daSTi lakSamAM letAM e mahattva samajAya evuM che. lAca traNa prakAranA batAvavAmAM AvyA che. (1) uttama (2) sakSama ane (3) niSTha, (1) dara be mahine eTale ke va'mAM kula cha vakhata leca karavAmAM Ave to tene uttama leca kahevAmAM Ave che. kAraNa ke be mahinA jeTalA samayamAM mANusanA mastakanA vALa lAma jeTalA, gAyanI rUvATI jeTalA (eka be IMca jeTalA) vadhI jAya che. (2) dara traNa mahine leAca karavAmAM Ave tene madhyama kyAya kahevAmAM Ave che. (3) dara cAra mahine leca karavAmAM Ave tene kaniSTha lAya kahevAmAM Ave che, digambara sAdhuomAM dara khe, traNa ke cAra mahine leca karavAnI para parA custapaNe cAlI Ave che. zvetAmbarAmAM dara cAturmAse athavA dara bAra mahine, paryuSaNu va pahelAM lAgya karavAnI paraparA cAlI Ave che. sAmAnya rIte keza-lAca karavAnA divase sAdhue upavAsa karavAnA rahe che. daza leAcanI kriyA divasa daramiyAna karavAnI hoya che. kAinA vALa [gaLImAM tarata na Ave ke chaTakI jAya evA hAya tA te mATe bharama athavA rAkhatA upayoga karavAnI chUTa ApavAmAM Ave che. vALa kheMcatI vakhate mastakanI vacAmAMthI lohInI Tasara phUTe to te aTakAvavA te maTADavA mATe paNa kSama upayogI bane che. kezaleca mana phAve tema jamaNI ke DAkhI bAju, AgaLa ke pAchaLa, game tyAMthI karAtA nathI. niyama pramANe kapALanI uparanA madhya bhAgathI zarU karI jamaNI khAjuthI DAbI bAju ema najIka najIkanA vALanA loca Avata pramANe karAya che. je jgyAe vALane lAya thai gaye hAya tenI AjubAjumAM mastakanI tvacAmAM evI sa MvedanA rahe che ke jethI tyAMthI lAya karavAnuM saraLa paDe che. vAraMvAra leca karavAthI mastakanI sAmaDI evI thai jAya che ke jethI samaya jatAM leAcanI vedanA AchI rahe che. zvetAmbara para parA pramANe jainenA sAdhunA nIce pramANe -27 guNa batAvavAmAM Ave che : pAMca tratAne - pALanAra 5, rAtri bhejananA tyAga- 1, kAya jIvanI rakSA-, pAMca indriyA upara saMyama-pa, traNa guptinuM pAlana-3, lebha rAkhe nahi-1, kSamA dhAraNa kare-1, cittane nimaLa rAkhe-1, paDilehaNa kare-1, saMyamamAM rahe-1. parISahA sahana kare-1, upasa' sahe-1 prabuddha jIvana ( zvetAmbara paraMparAmAM keza-lAyane sAdhunA mULa guNamAM gaNavAmAM Avyo nathI. digambara para parA pramANe sAdhunA aDDAvIsa gunnu gaNavAmAM Ave che, ane keza-lAcA samAveza sAdhunA mUlaguNamAM karavAmAM Avela che. sAdhunA aThThAvIsa mUla guNu A pramANe batAvavAmAM AvyA che : pAMca mahAvrata, pAMca samiti, pAMca indriyAne nirodha, cha Avazyaka, keza-leca, acelakatva, asnAna, bhUmizayana, adaMtadhAvana, UbhA UbhA AhAra ane 24 kalAkamAM eka vakhata AhAra. Ama zvetAmbara paraMparA karatAM digambara sAdhuomAM kezocanu' mahattva ghaNuM vadhAre che. te jAheramAM ane keTalIka vAra utsavapUrvaka kare che. para parAganA keza-leya kA/paNa vyakti dIkSita thai jaina sAdhu ane che tyAre enu mastaka muDavAmAM Ave che. ane tyAra pachI ene sAdhunA vastra paherAvavAmAM Ave che. e vakhate mastaka muDana hAthathI loca dvArA karAya te te uttama che. keTaleka ThekANe te pramANe ja karAya che, paraM'tu samaya ane sa MjogenusAra vajrAr dRSTie kAtara ke astrAthI pazu muMDana karAya che. dIkSA letI vakhate vyakitanuM jo dhaiya' ochu hoya tA lecanA kaSTathI pahelA divase ja dIkSA prati abhAva thai javAne sabhava rahe che. lecanI vedanA jevI tevI nathI. mastaka karatAM mUcha dADhInA vALa kheMcavA.vadhu vedanA thAya che ethI meADhA upara sejo AvI jAya ke gumaDAM thAya che. svecchAe e vedanA sahana karavAnI che, vedanA je pramANe sahana thAya te gatie leca karAya che. kayAreka peAtAne hAthe na phAve te sAdhue eka bIjA pAse paNa lAca karAvI le che. kayAreka lecanI venA atizaya vadhI jAya te sAdhu ke sAdhvIne tammara pazu AvI jAya che. keTalAka dRDha mananA ane sahiSNu citavALA sAdhu-sAdhvIe tammara AvI gayA pachI pAchA jevA svastha thAya ke tarata potAnA leAcanI kriyA cAlu rakhAve che. eTalA mATe ja keza-lecanI kriyA e jaina dhama'nI mahimAvaMtI advitIya kriyA gaNAya che. lAca karavAne badale vALa jema vadhatA jAya tema tema kAtara OM asmAthI hajAma dvArA athavA jAte kApI nAkhavAmAM Ave te temAM zA vidhA che? evA praznana kdAca kAikane thAya. ane uttara e che ke jaina sAdhu aparigrahI, ka Mcana hoya che. hajAma dvArA muDanamAM paisAnA vyavahAra Ave che. je svIkAya' nathI. sAdhue ahapatama evA anivAya upakarA peAtAnI pAse rAkhe che. kAtara ke astrAnI evI anivA'tA nathI. potAnI pAse kAtara-astro na rAkhe paNa jarUra paDe tyAre kAika ja pAse maMgAvIne vApare temAM ze! vidhA ? ene uttara e che ke dharabAra ane adhu" ja tyAga karanAra-sava* virativALA sAdhuone tema karavA jatAM A bAbatamAM parAdhIna rahevuM paDe. mAgavAneA ane pAchA ApavAnA vyavahAra vakhatavakhata karavA paDe. sAcA jaina sAdhue to ayAcaka vRttivALA hoya che, eTale lAca karavAthI svAdhInapaNAnI bhAvanAne ane ayAcakavRttine peSaNa maLe che. vaLI kAtara- atre vAparavAthI vALa sarakhA kApavAnA ane sArA dekhAvAnA bhAva jAgavAnA saMbhava che. sAdhune jyAM arIsAmAM meDhuM jovAnu vajaya che tyAM kAtara-astrA vAparavA karatAM lAcanI kriyA ja emane mATe uttama, sayamASaka che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praha jIvana uMmara, roga, vedanA sahana karavAnI azakita ityAdine vALa kharI paDe che, Akhe mAthe TAla paDe che ane pharI kAraNe apavAdarUpa saMgamAM keza-lecane badale "kSuramuMDana kayAreya vALa UgatA nathI. brahAcaryanA saMniSTha pAlanathI. (astrAthI muMDana) athavA kartarI muMDana (kAtarathI muMDana) nI zarIramAM evI AMtarika prakriyA thAya che ke jethI chuTa ApavAmAM Ave che. paraMtu jeo krura muMDana karatA hoya vALanI vRddhi ochI thaI jAya che, aTakI jAya che, temaNe dara mahine ane kartarImuMDana karatA hoya temaNe dara paMdara divase keTalIka vakhata keza leca karyA pachI pharI tyAM vALa nahi muMDana karAvavuM joIe. TUMkAmAM vALa gelema karatAM na vadhavA jevA ja Uge che. A sUkSma AMtarika prakriyA badhAnI joIe. je sAdhuonA vALa jhaDapathI vadhI jatA hoya temaNe ekasarakhI hotI nathI. tIrthaMkara paramAtmAnA parama audArika vacce vacce paNa leca karavAnuM kahevAmAM AvyuM che. dehamAM evI atizayayukata prakriyA thatI haze ke jethI tIrthaMkara paramAtmA jyAre gRhavAsa choDIne, upavanamAM emanA vALa vadhatA nathI. jaIne ravayaM dIkSita thAya che, tyAre te pitAne hAthe ja pitAnA keza locamAM kaSTa sahana karavAnuM hoya che, paraMtu ene mukha ane mastaka uparanA vALane leca kare che. e samAveza bAvIsa prakAranA parISahamAM karavAmAM AvyuM nathI, ArAmAM emanuM zarIrabaLa eTaluM moTuM hoya che ke eka kAraNa ke parISaha eTale AvI paDelI paristhitimAM manathI saheja sAthe ghaNA badhA vALa mUThImAM laI eka jhATo kheMcIne teo karavAnuM kaSTa. jyAre keza locamAM te pote pitAnI ikADhI nAkhe che. bhagavAna mahAvIre paMca muSTi lonca karyo hate. anukuLatAnusAra vecchAe kaSTa bhegavavAnuM hoya che. eTale ke mukha ane mastaka paranA tamAma vALa pAMca vakhata muThThImAM bharAvIne emaNe kheMcI kADhayA hatA. bhagavAna RSabhadeve catumuSTi mAthA uparanA vALa hAthe tevAthI kaSTa anubhavAya che. leca karyo hato. bhagavAna RSabhadeva mATe ema kahevAya che ke emaNe zarIrane svecchAe ApeluM kaSTa eka prakAranI tapazcaryA banI cAra muSTi leca karyo, te pachI Indra mahArAje temane bAkIne jAya che. eTalA mATe kezalocana samAveza kAyakaleza nAmanI eka muSTi leca na karavA vinaMtI karI. bhagavAne emanI vinaMtI tapazcaryAmAM karavAmAM Ave che, sAdhu pite pitAnI IcchAnusAra mAnya rAkhI. eTale emanA bAkInA vALa khabhA ane pITha nizcaya karIne keza leca kare che. mATe A kAyakaleza nAmana upara jhumatA rahyA hatA. AthI ja RSabhadeva bhagavAnanI keTalIka tapazcaryA karmanI nijAnuM kAraNa bane che. . ' prAcIna pratimAomAM khabhA upara vALanI laTa katarelI jovA keza locathI kaSTa sahana karavAne abhyAsa thAya che. sahi maLe che. bagratA vadhe che. Indriya sukhamAMthI Asakita nIkaLI jAya che, jaina dharmanI mAnyatA anusAra tIrthaMkara paramAtmAnA je dehAbhimAna ogaLI jAya che; dehanI mamatA dUra thAya che; sTAra atizaye batAvavAmAM Ave che temAM devakRta atizaya anusAra dekhAvAnI vAsanA cAlI jAya che; saraLatA, svAbhAviko ane temanA vALa ane nakha vadhatAM nathI. eka mAnyatA anusAra nirdoSatAnA guNo khIle che; saMyamapAlAnamAM daDhatAM Ave che, tIrthakara bhagavAna gRhavAsa cheDIne upavanamAM jaI catumuSTi ke AtmAne vaza karI zakAya che; kamanI nijA thAya che; ane paMcamuSTi leca kare te pachI emanA vALa vadhatA nathI, kAraNa sUkSma jIvonI paNa hiMsA na thAya eTalI koTi sudhI ahiM - ke Indra emanA mastaka upara vaja pherave che. sAnA mahAvratanuM pAlana thAya che. vALa e zarIranI eka prakriyAne bhAga che. keTalAka mANasanA zarIramAM evA pheraphAra thAya che ke jethI akALe eTale ja keza-lecane mahimA jaina dharmamAM ghaNA maTe che. sAvIsaMgha aMge vinaMtI sa sAdhvI zrI mRgAvatIzrIjI bhagavAna mahAvIra svAmIne sAdhvIsaMdha tyAre ane Aje zikSaNa vadhI rahyAM che. zaikSaNika kSetramAM jJAna ane vijJAna keTalo vizALa hatuM ane che! Aje te sAdhvIsaMdhamAM nAnI kSetramAM duniyA khUba ja AgaLa jaI rahI che. lokone AjanI nAnI uMmaranA sAdhvIjI mahArAjene joI, teone tyAga vilasI vAtAvaraNamAM AdhyAtmika bhUkha paNa jAgI che. bhAIjoI lokenA mastaka namI jAya che. nAnI uMmaramAM yuvA- bahenema paNa UMDe UMDe AstikatA rahelI che. dhArmika bhAvano vasthAmAM ane te paNa AjanA bhautikayugamAM tyAga kare paNa jovAmAM Ave che. "jhukAnevAlA kaI he te jhukanevAla e kaI nAnIsUnI vAta nathI. sAdhupaNuM levuM, tyAga kare duniyA he' A thanAnusAra lekane dharma mArgamAM ruci utpanna temAM mukhya Azaya te AtmakalyANane ja che. AtmakalyANa karavI, vyasanathI mukta karavA, AcAravicAranI tathA khAnapAnanI karavA mATe samatA, saMyama, saraLatA, namratA, viveka, akiM. zuddhi tarapha vALavA, sAdAI ane zramanI pratiSThA samajAva, canatA, AcAravicAra A badhA ja guNenI AvazyakatA che. Adarza gRhasthAzrama racavA preravA, samAjane nabaLA banAvI che AtmAthI sAdhutAnI keseTI paNa Aja che. vidvattA, ane kuprathAo ane bAhyADaMbare ochI karI saMgha, samAja, dezanI unevakatRtva e kAMI AtmAthI sAdhutAnI kasoTI nathI. A hakIkta timAM pitAne phALo ApavAnI bhAvanA jagADavI. tyAgane apanAvI che. AvI AtmAthI sAdhutAmAM svakathAnuM raheluM che. AvA AdhyAtmika unnati tarapha javAnI preraNA ApavI. sAMpradAyika svakANeSuonAM hAthathI ja saMdha, samAja, deza ane rASTranuM saMkucitatAne tyAga karI vyApaka vizALa udAra bhAvanA keLavavAnuM kalyANa thavAnuM che e nirvivAda che. paraMtu A varga zikSita mahatva samajAvavuM ane e rIte prabhunA zAsananI sAcI sevA hoya te kArya ghaNI AsAnIthI thaI zake ! karavAnuM premapUrvaka samajAvavAmAM Ave te ethI vyakita ane Aje samaya evo AvyuM che ke lokomAM vyavahArika samAja bannene dhaNe lAbha thAya. A kArya mAtRzakti dvArA saralata Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-8-86 pUrvaka thai zake che. pUjaya pa'jAma kezarI yugavIra AcAya' zrI vijayavallabhasUrijI mahArAja dhaNIvAra kahetAM ke 'Aja sudhI dhamanI rakSA mahetAe karI che. ane bahenA ja karaze.' mahAtmA gAMdhIjIe paNa kahyuM che ke jIvanamAM je kAMi pavitra ke dhArmika jevu` che tevu bahene e vizeSa sarakSaNa karyu che.' A upayukata vAtA vicAratAM saheje khyAla Ave che ke temAM paNa tyAganI mUti' satI sAdhvI keTaluMka adhu' kAyara karI zake! A sAdhvI varga jyAre vidyA ane jJAnanA kSetramAM khUma AgaLa vadhe. cAritrabaLa sAthe emane jJAna vidyAnuM khaLa maLe tA emanAmAM kevu. teja pragaTe ? sAdhvIomAM abhyAsa vadhaze te jJAna vadhaze. sAcuM jJAna ane samaja vadhaze teA leAkeApakAranu kAya', sadha ane samAjanI unnatinuM kAya' te dhaNuM ghaNuM karI zakaze. samAjanA mAvaDIe, sadhanA AgevAnAe A dizAmAM mUtra vicArava'nuM che, paNa karavAnu` che, dhaNu karI zake tema che. pUnya AcAya bhagavatAnAM caraNAmAM namra vinaMtI che ke teo udAratApUva ka A mATe AjJA Ape. pU. sAmnIgurugIjI mahArAjo paNa peAtAnA ziSyA-praziSyA sAdhvIjI mahArAjone AgaLa vadhAravA abhyAsI banAvavA nizcaya kare. teravI sAdhvIjI mahArAjo paNa svakalyANAthe' pU. gurudeve ane gurugIjI mahArAjAonA caraNAmAM namra bhAve A mATe vinaMti kare ane sAdhvI sadha svayaMseva svAntatinA zikhare pahoMcavAnI hiMmata ane bhAvanA kuLave! ApaNA sArIsaMdhamAM tejasvI ane viduSI sAdhvIo seTAnI sakhyAmAM taiyAra thAya tevI zakayatA che. jarU2 krUta te dizAmAM samajaNa pUrvaka prayatna karavAnI che. amuka sAdhvIjI mahArAjomAM to abhyAsanI, vidyAprAptinI lagana ane zAstrAbhyAsanI, tIvratA paNa jovAmAM Ave che, paraMtu tene e mATe anukULatA maLatI nathI. A mATe zra sadhe khAsa vyavasthA, vizeSa sagavaDa vahelI take ubhI karavAnI ati avazyakatA che. bhAratanI rAjadhAnI dilhInI najIka zaherathI dUra prazAntavAtAvaraNamAM khetarAnI yiALI vacce prakRtinA sAMnidhyamAM pUjya yugadraSTA anAnatimitaraNI AcAya zrI vijayavallabha gujarAtanA valasADa jillAnA dharamapura tAlukAnA AdivAsI vistAramAM zrI mukharjI jaina yuvaka sa MdhanA saruogathI anADe phAunDezana dvArA chellAM ceDAM varSathI sevAkAya` cAlI rahyuM che. A AdivAsI vistAramAM 25 thI 30 ki. mi. sudhI jyAM prAthamika Arogya kendra nathI tevA 30 jeTalAM gAmAmAM heltha varkarA rAkhI tene tAlIma ApI dareka gAmamAM dhara kheAM davA maLI rahe tevI vyavasthA zarU karAvI che. atyAra sudhIma 18 thI 20 mAsamAM 40 hajAra jeTalA dI'Ane davA ApI che. temAM lagabhaga za. 75,558/-jeTalA kha' karyAM che. A uparAMta jaMgalanA UMDANunA vistAramAM jaIne 20 jeTalA janarala meDikala kaeNmpo gAvyA hatA. AvA kempamAM atyAra sudhImAM kula 474 jeTalA daradIne saMpUNu` sAravAra ApI hatI. A kAryamAM gujarAta sarakAranA ArAgya khAtAnA, TrAyala sakhaplAna te ja'gala maMDaLInA paNa sahakAra manyA hatA. dharamapura ane valasADanA niSNAta DaoNkaTaroe A DhAyamAM purA sahayoga Apyo hatA. 17 &t prabuddha jIvana sUrizvarajI mahArAjanuM mahApAvana smAraka banI rahyu che. korSa zrI bhogIlAla laheracaMda nAmathI eka zodhapITha paNa cAle che.. temAM ucca abhyAsI saMzodhana sapA%0nanuM kAma karI za khAsI nAnA nAnA sAdhvIjI tathA dIkSArthi bahene mATe saMskRta, prAkRta, vyAkaraNa, kAvya, sAhitya, nyAya Adi kheM dhAmika abhyAsanI pUNu` sagavaDatA karavAmAM AvI che. dIkSAci henA mATe AkhAmAM ochA traNa varSa' ane virA abhyAsa mATe pAMca vaSatA aAsakrama niyata karavAmAM Ava AgamonA abhyAsamAM zrI dazavaika likasUtra, nadIsUtra, anuSaMdvArasUtra. zrI uttarAdhyayanasUtra temaja AyAroMgasa gAMgasUtra che. Adi aMgAnA darzanazAstrane yoganA kAvya, sAhitya vyAkaraNunA saMskRta-prAkRta Adi viSA te te viSayanA niSNAta paMDite rAkhIne abhyAsana vyavasthA thAya te na dhArelu evu suMdara pariNAma Ave. mATe vidvAna zrAvakonI eka kamiTI je sAIjI mahA abhyAsanI pragatinI tapAsa karAvatI rahe, ane eka kami sujJazrAvakAnI evI manAvavI joie je sADIjI mahA saMyamayAtrA sAthe svasthatApUrNAMka jJAnAbhyAsa karI zake te viSe jarUrI varathA kare. mA dharamapura AdivAsI vistAranuM ApaNe tyAM paisAnI kamI nathI, utsava aMte khA kAryAMmAM udAratAthI drazya vaparAya che. dharmAMkAryAM yogyakALa phaeN kSetre bhale thatAM rahe, paraMtu A kAya' atimahatvanuM che. dizAmAM sthAnakavAsI zrI saMdhe mubai dhATakoparamAM zramaNIvijJApIThanI sthApanAnuM dhaNuM suMdara kAya' karyu che, te saharnIya abhInaMdanIya che. gRhasthA potAnAM vhAlAM bALakane bhaNAvavA mATe kheDa gamAM, pAThazALA ane vidyAlayomAM cheka paradeza sudhI mekale za to pUjya sAdhvIjI mahArAjAo potAnA sidhdhAene vidUddha anAvavA 20-25 yA 10-100 mAla kaeNma na mele ja mekale jethI tenu' jIvana mahAna ane sadhanuM hita sAya ane dezane dhama pracAranA upakAranA lAbha maLe, asAthi sAdI saghanA guNIjI mahArAjone AthI vadhAre zuM vinaMtI sevAkAya F kayAM. muMgA pazugmAmAM thatAM saraNugAMDa, taNuMche. kharavAsa, mehavAsa vagera regA mATenAM 14 jeTalA nidAna a sAravAranA kaeNmpamAM kula 2794 jeTalAM dvArAne sAravAra ApI che. A vistAramAM apUratA poSaNanA abhAve leprasI, TI. bI. cAmaDInA rogo vyApaka pramANumAM thAya che. te mATenI sAravA A jeTalI kampomAM 435 jeTalA daradIne saMpUrNa ph sAravAra apAi che. ahIM mATI TaoNvara gAme garIba kALacA jAnanA le je kukhamAM rahetA hatA temanA mATe sarakArazrI gAmalAmA sahakAra meLavI jhu MpaDA AMdhI ApavAnu` kA` ApaNe karyuM che. keTalAka AdivAsI vistAramAM agAu sarakArazrI tarIke pIvAnA pANI mATe merIga karAvI henDapampa besADaeNnA te lAMbA samayanA varSAzathI kAma karatA baMdha thatAM lAge pANI mATe muzkelI paDatAM AvA pampAne Apaze rIperIMga karAvI Apa vAnuM kAma hAtha dharI razALA vagere gAmenI pANInI takalIpha dUra karI che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s o o o c a 0 0 0 A praha jIvana Ama A AdivAsI vistAramAM sadhI ane enA 25-00 , harilAla gulAbacaMda zAha rezananA saMyukata sahakArathI tabIbI ane keLavaNI kSetre 25-00 , pravINacaMdra maMgaLadAsa zAha zakaze eTaluM sevAkArya hAtha dharavAmAM AvyuM che. saMdhanA 251-00 ,, basaMtalAla DI. narasiMhapurA vimubha che. ramaNalAla sI. zAha ane 'saMghanI kAryavAhaka samiti 251-00 , jagamehanadAsa dAsANI ramapuranA A vistAranI mulAkAta laI thayelA kAryanuM nirIkSaNa ' 201-00 , caMpakabhAI ajamera 20 navA kAryone protsAhana Ape che. anADe' phAunDezananA 1,214-00 thI keyurabhAI caMderiyA, zrI bhUpatabhAI trivedI ane dharamapura saune sAthI mitra mAnavasevAnA A atyaMta mahatvanA gaDataMbharA vidyApIThanI vidyArthinIo rAmamAM jAte rasa laI, A viratAromAM pharI A sevAkAryane te mATe ApelI sahAyanI rakama navuM parimANa bakSe che. 3000-00 zrI zaileSabhAI koThArI 1500-00 , pravINacaMdra ke. zAha zrI muMbaI jana yuvaka saMgha 1000-00 , rasikalAla laheracaMda zAha tAo taraphathI AvelI rakamanI yAdI 500-00 , cImanalAla je. zAha 200-navanIta prakAzana -00 , gaNapatabhAI ma jhaverI nan -00. zrI zaileSabhAI koThArI -00 , dhanavaMtabhAI TI. zAha -00 , mANekalAlabhAI savANI -00 , caMdrakumAra je. zAha' -00 , vasanajI lakhamazI zAha - -00 ,, tibena prabhAI 0-60 jayaMtilAla pI. zAha -ae-00 ,, zrI kapUracaMda ca deriyA 500-00 , ramaNalAla cI. zAha 18-04 , rasikalAla laheracaMda zAha 500-00 , taruNAbena bipinabhAMI ra0-00 , sI. ena. saMghavI 50 -00 , puSpAbena parIkha rayAda -00 , rajanIbhAI vera 500-00 , ramAbena mahetA eka 02-00 ,, e. je zAha. 0 , surikheta hirANI 2000-0 0 , tsanAbena zeTha -00 ,, jayAbena vIrA jas e-ove , ramaNalAla sI. zAha 00 ,, jayaMtilAla phatehacaMda zAha 10 -00 cImanalAla je. zAha 500-00 , mitAbena kAmadAra ~00 ke. pI. zAha --00 , pravINacaMdra ke. zAha 500-00 , rUpacaMdajI bhaNazALI Ta(r)-00 , dhanavaMta TI. zAha 00 , uSAbena mahetA - - 00 , gaNapatabhAI ma. jhaverI -00 , subodhabhAi ema. zAha jawe--00 jayaMtilAla phatahacaMda zAha 500-00 , nIrUmena zAha 27 bIpInabhAI jaina 500-00 ,, maphatalAla bhIkhAcaMda zAha Hi -001 9 saramIbena bhaNazALI 14,000-00 15 janma 1 , sulIbena hIrANI -00, gulAbacaMda karamacaMda pragaTa thaI cUkyuM che- 110-00 , tibena pI. zAha 9-00 , sudhabhAI ema. zAha jANItA tatvaciMtaka ane prabuddha jIvananA taMtrI Smita - e maphatalAla bhIkhAcaMda zAha sva, cImanalAla cakubhAI zAhe mukhyatve I. sa. 10-ja , caMdrakumAra je. zAha 1939thI 1971 sudhInA samayagALAmAM lakhelA lekhenuM - rimatAbena kAmadAra , pustaka-00 , rUpacaMdajI bhaNazALI tatvavicAra ane abhivaMdanA -09 , aNubhAI parIkha "-10 araviMdabhAI cokasI saMpAda: De, ramaNalAla cI. zAha -0 0 , pannAlAla 2. zAha pannAlAla 2, zAha ane 21-00 , jayAbena TI. zAha prA, gulAba deDhiyA ji-00 ,, dhIrajalAla kalacaMda zAha DamI sAIjha, pAkuM bAIDiMga, pRSTha saMkhyA 176+8 kiMmata amara-00 , upAbena mahetA rU. 35/00 (TapAla kharca alaga). i---00, taruNAbena bIpInabhAI zAha "saMdhanA peTrane ane AjIvana sabhyone A pustaka -10 , ramAbena mahetA dasa TakA kamizanathI ApavAmAM Avaze. A mATe saMdhanA marI-00 , kamalabena pIsapATI kAryAlayamAM saMparka sAdhavo. DhaLe-00 , puSpAbena parIkha ' li. maMtrIo -00 , paNa lekhAbena dozI 0 500 o ! Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramuka jIvana tA. 16-8-86 upasarga (pRSTha 7thI cAlu) sAdhanAmAMthI zruta thaI jAya che. je sAcA mumukSu sAdhake hoya che teo AvA anukULa upasarga vakhate paNa saDaga rahe che. prabhathI AkarSAIne saMyamathI patita thatA nathI. eTalA mATe sUtrakRtAMgamAM kahyuM che: saMjAva pesalaM dhamma dihimaM parinivuDe / / uvasamge niyAmi-tA AmAkkhAe parivaejjAsi upasargathI asahya pIDAte; azAtAno anubhava thAya che. e azAtA jyAre anubhavAya che. tyAre citta ravastha rahevuM e ghaNI agharI vAta che. azAtA vakhate AzAtA karanAra pratye krodha, verabhAva, tene nAza karI nAkhavAnI vRtti vagere azubha Avega anubhavAya che ane tethI navuM azubha karma baMdhAya che. azAtAnA anubhava vakhate cittamAM je samatA ane svasthatA rahyA kare te kamanI bhAre nirjarA thAya ane navuM kama baMdhAya nahi. paraMtu evI sthitie te kaI virala mahAtmAe ja pahoMcI zake. "jJAnasAranA eka aSTakamAM upAdhyAya yazavijayajI kahe che: viSaM viSasya vahanezca vahinareva cadauSadham / tatsatyaM bhavabhItAnAgupasargeDa piyanna mii:| viSanuM SaDa viSa che. ane agninuM auSadha agni che e sAcuM che, kAraNa ke bhavathI (saMsArathI) bhaya pAmelAne upasargo prApta thAya te paNa bhaya hotuM nathI. mana, vacana ane kayA e traNa dvArA zubhAzubha kAryo baMdhAya che ochAM kAryo baMdhAya eTalA mATe sAdhuoe pAMca mahAvratanA pAlana pATAna sAthe pAMca samiti ane traNa gatinuM (mana gupta, vacana guti ane kAya" gupti e traNa gu'tanuM) pAlana karavAnuM hoya che. emAM kAryaguptinA be prakAra batAvavAvAmAM AvyA che. (1) ceSTA-nivRtti rUpa kAmagRpti ane (2) yathAsUtra ceSTA-niyaminI kAmagupta. ghera upasargo vagere thavA chatAM je mahAtmAe pitAnI kAyAne jarAya calAyamAna thavA nathI detA te emanI ceSTAnivRttirUpa kAmagupta che. (kevalI bhagavate caudamI, guNasthAnake yuga nirodha kare che te paNa ceSTA nivRttirUpa kAmagupti kahevAya che.) zAstrokta vidhi pramANe kAyAnuM maryAdita saMyamita, hadanacalana-gamanAgamana karavuM te yathAsUtra cAnI niyaminI kAyaJpta kahevAya che. AthI jema jema kAyaguptine abhyAsa thatuM jAya tema tema upasargo sahana karavAnI, upasarga vakhate daDha samatA dhAraNa karavAnI zakita Ave che. je mahAtmAo dehAtItapaNAnA bhAvamAM magna hoya che temane te pitAne upasarga thayAne khyAla paNuM nathI hota. zrImad rAjacaMdra "apUrva avasara'mAM kahyuM che: AtmaritharatA traNa saMkSipta yogenI, mukhyapaNe te vAte dehata jeghera parISaha ke upasaga bhaye karI, AvI zake nahIM te sthiratAne aMta je." upasaga ane kAyakaleza vacce taphAvata che. upasargamAM AvI paDeluM kaSTa hoya che. kAyaleza nAmanI tapazcaryAmAM chIe harSapUrvaka kAyAne kaSTa ApavAnuM hoya che. eTalA mATe kayAklezanI gaNanA 'bAhya tapanA eka prakAra tarIke thAya che. gRhastha karatAM sAdhu saMnyAsIo AvuM tapa vizeSa karatA hoya che. khIlA upara sUI javuM, aMgArA upara cAlavuM, sUrya sAme ekITaze joyA karavuM, hAthe page beDIo paherI rAkhavI, zarIre cAbakhAne mAra mAravo ityAdi prakAranI kriyAo kAlakalezanA prakAnI gaNAya che ethI kamaMnI nijA thAya che, paraMtu emAM sAdhaka sAmethI harSa ke svacchatApUrvaka evI paristhiti nirmANa kare che eTale ene upasarga kahI zakAya nahi. parISaha ane upasarga vacce tAttvika bheda e che ke parIpada sAmAnya rIte sahaya hoya che. emAM tAtkAlika mRtyune Dara nathI hota. upasarga vadhu bhayaMkara, hAya che. keTalAka upasargo sAme mANasa TakI zake che, te keTalAka upasargo maraNanta hoya che, parISaha karatAM upasargamAM mANasanI vadhu kameTI thAya che. bhagavAna pArzvanAtha, bhagavAna mahAvIra tIrthakaronA jIvanamAM paNa upasargonI ghaTanA banI che, paraMtu teo upasargathI calita thayA nathI. tIrthaMkare upasagane namAvanArA hoya che. mATe teo namaskAra gya hoya che. eTalA mATe kahevAyuM che : rAgadIsakasAha iMdiyANi a paMca vi / parisahe uvagge nAmayaMtA namo'rihA // (rAga, dveSa, kavAya, pAMca indriye, parISaha ane upasagare namAvanAra arihaM tene namaskAra he). iMdiyavisaya kasAye parisahe veyaNA usagge / ee ariNo hantA arihaMtA veNa buccati / / (indriya, viSaya, kaSAya, parISaha vedanA, e e duzmaneTe haNanAra hovAthI teo arihaMta kahevAya che.) tIrthaMkara paramAtmAo paNa uparAMthI mukta nathI hota. pUrve karelAM bhAre nikAcita karmono udaya thAya tyAre te bhogavI ja paDe che. bhagavAna mahAvIre jyAre saMsAratyAga karyo tyAre Indro emane prArthanA karI hatI ke he prabhu! Apane upasargo ghaNA che, mATe bAra varSa sudhI huM ApanuM rakSaNa karavA, ApanI vaiyAvacca karavA ApanI sAthe rahuM. paraMtu indranI e sevAne prabhue aravIkAra karyo hato. kAraNa ke prabhu te pitAnI bhAre karmo apAvavA mATe ghera upasargo sahana karavA taiyAra ha. pitAnA karmo khape eTalA mATe te teo 'chAe jANI joIne lADha pradezamAM, anAya' pradezamAM gayA hatA. ghAtI karmono kSaya thayA pachI, eTale ke kevaLajJAnanI prAddhi pachI tItha"kare jyAM jyAM vicare tyAM tyAM badhI dizAoma maLI kula savAse jana jeTalA vistAramAM rega, vera, uMdara, tIDa vagerene upadrava. marakI ativRSTi, avRSTi, dukALa, ramakhANe, baLa, videzI sattA sAthe yuddha ityAdi prakAranuM upasarge thatA nathI tIrthaMkara paramAtmAnA jIvanamAM ghAtI karmonA kSayane kAraNe je atiza thAya che. tene pariNAme pite ja vicAratA hoya tyAM savAso yAjananA vistAramAM AvA upasargone abhAva hoya che. upasargo dvArA ghera ghAtI karmone kSaya thAya che. sAla mahAtmA pitAnA jIvanamAM jyAre AvA upasargo AvI paDe che tyAre tenAthI bacavA prayatna karavAne badale potAnA karmakSayane mATe A apUrva avasara che ema samajIne samatA bhAvathI te upasargone sahana karI le che. teo upasAgara karanAra ane khuda upasargo pratye paNa maMtrI bhAva rAkhe che. eka mahAmAe te upasargone saMbodhIne kahyuM che ke he upasargo tamAre mArA upara keTalo badhe upakAra che! tame je A saMsAramAM na che te nikAcita bhayaMkara dhAtI kamene kSaya karavAmAM mane bIjuM kazuM madada karata. tame cho eTale ja ane mahAtmAo pitAnA ghAtI karmone saMpUrNa kSaya karIne mukitapaM gAmI banI zakayA che." mRtyune ANunA bihAmaNa upasargo pratye paNa kevI sarasa savaLI tAtvika draSTi jaina dharmamAM pravarte che ! -ramaNalAla cI. zAha Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-8-9 ane 1-9-86 payuMSaNa vyAkhyAnamALA sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTanA Arthika sahayogathI ! zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI ravivAra tA. 31-8-86 thI semavAra, tA. 8-986 sudhI ema nava divasanI vyAkhyAnasabhAo biralA krIDA kendra capaTI, muMbaI-400007 madhye yojavAmAM AvI che. A nave ya divasanI vyAkhyAna sabhAonuM pramukhasthAna che, ramaNalAla cI. zAha zobhAvaze. dareka sabhAmAM prArthanA pachI savAre -30 thI 9-20 ane 9-30 thI 10-20 ema roja be vyAkhyAne raheze. vyAkhyAnamALAne vigatavAra kAryakama nIce mujaba che - vyAkhyAtA viSaya vivAra, 31-8-89 1. zrI zazikAnta mahetA jaina jayati zAsanama 2. pU. rAkeza muni gharma - jIgnezI dA seMmAra, 1-9-86 1. zrI nemacaMda gAlA zrImad rAjacaMdra 2. pU. devendrakIti bhaTTAraka dakSiNa bhAratameM jaina saMskRti maMgaLavAra, 2-9-86 1. zrI vizvanAtha sacade mAnava mUlya 2. pro. oirabhAI dave syAddavArda ane gItA budhavAra, 3-9-86 1. De. cInubhAI nAyaka paththara laI kaho kema karIe ? 2. zrI ajita zeTha ravIndra-sAhityamAM nArI (gAna-zrImatI nirupamA zeTha) guruvAra, 4-9-86 1. De. ramaNalAla cI. zAha prabhAvanA (darzanAcAra) 2. pU. morArI bApu dharma ane samAja zukravAra, 5-9-82 1. zrI rAmu paMDita uttamatA mATenI kheja 2. pro. ramezabhAI dave guru - adhyAtma mArganI AvazyaktA zanivAra, 6-9 86 1. De. zekharacaMdra jaina ahiMsAkI sAdhanA hI dharmasAdhanA 2. zrI jayendra trivedI maithilIzaraNa gupta ravivAra, 7-9-86 1. 'za. sAgaramalajI jaina bhagavAna pArzvanAtha aura unakI paraMparA 2. zrI satyanArAyaNa geyankA vipazyanA sAdhanA mavAra, 9-86 1. pro. tArAbena ra. zAha guru gautamasvAmI 2. zrI bhaMvaralAla nahaTA mArika vyAkhyAnamALAnI zarUAtamAM dararoja prArthanA ane bhajano rajU karaze anukrame zrI saMjaya zAha, karI tejala dozI ane zrImatI basaMtI rAja, zrImatI mInaLabahena daphatarI, zrImatI caMdrAbahena kekArI, matI araNikAbahena zeTha, zrI manamohana sahagala, zrI bharatabhAI pAThaka ane zrImatI zAradAbahena Thakkara, matI berejha ceTarajI, zrImatI zobhAbahena saMghavI A vyAkhyAne lAbha levA saMghanA peTrane, AjIvana sabhya, zubhecchake tathA mitrane premabhayu" nimaMtraNa che. ke. pI. zAha pannAlAla ra. zAha maMtrIo jhari H zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI. reDa, ri 400 004. Te. naM. 350296 : mudraNasthAna : TrenDa prinTasa, jasattAya zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - 400 004, Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH. By Sonth 54 Licence No. : 37 - buddha jIvana / I vaSa:48 aMka: 10 muMbai tA. 16-8-86 ane tA. muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra vArSika lavAjama rUA. 30/- chuTakanakala rUA. 1-50 paradezamAM era meIla $ 20 12. taMtrI ramaNalAla cI. zAha prabhAvanA prabhAvanA' zabda jemAM vizeSa pracalita che. maMdiramAM, AtmAne prakAzamAna karavo enuM nAma prabhAvanA che. upAzrayamAM keTalIkavAra "prabhAvanA" vaheMcavAmAM Ave che. vijjArahamArUDhA morahapahesu bhamaha jo cedA / derAsaramAM snAtra pUjA ke koI moTI pUjA pachI ke anya ke se jiNaNANapahAvI sammadihA munneynv|| dhArmika anuSThAna prasaMge emAM bhAga lenArA ke upasthita je AtmA vidyArUpI ratha upara AruDha thaIne jJAnarUpI rahenArA sau koIne patAsAM, zrIphaLa, lADu, rokaDa nANuM, sikakA rayanA mArgamAM bhramaNa kare che te jinezvara bhagavAnanA jJAnanI ke evI koI cIja vastuo bheTa tarIke ApavAmAM Ave che. prabhAvanA karanAra saMgadaSTi jIva che ema kahevAya che. 'upAzrayamAM vyAkhyA pachI, jApa pachI, pratikramaNa pachI ke evI : zuddha : aDhAsu tarata : koI sAmudAyika dhArmika vidhi pachI keTalIkavAra sau koIne jIva: zuddhatama : kshcidstiityaatmprbhaavnaa| "koI cIjavastunI bheTa ApavAmAM Ave che. keI gRharathanA dhare meharUpI zatrune nAza karatA jaI zuddhamAMthI zuddhatara ane tapazcaryA vagerenA kAI maMgala prasage ke bhakti saMgItanA zuddhataramAMthI zuddhatama bhUmikA upara pahoMcavAne puruSArtha te prasaMge paNa bheTa apAya che. dhamanA kSetre, dharmanA Ama prabhAvanA che: prasaMge, dhamanA nimitte ' apAtI bheTa ke hANI mATe vaLI kahevAyuM che ke vyavahArarUpI prabhAvanAnA guNathI -temAM prabhAvanA" zabda supracalita che. jenAthI dhamane prabhAva mithyAtva tathA viSaya-kaSAya vagerenA vibhAvane nAza karIne vadhe, arthAta jenAthI dharma pratye lokonI prIti ke ruci vadhe, zuddhopAMga dvArA pitAne zuddhAtmAne prakAzamAna karavo enuM dharma pratye AkarSaNa thAya evA nimittane mATe apAtI vastu nAma prabhAvanA che. mATe "prabhAvanA' zabda sthala arthamAM rUDha thaI gayuM che. bAla Ama prabhAvanA eTale pragaTa karavuM, prakAzita karavuM, chone lakSamAM rAkhI A zabda prayojAyele che. paNa ughAta karavuM. A pramANe pitAnA jJAnane niraMtara vadhAratA prabhAvanA'ne A sthala artha che. ene sUkSma artha ethI javuM ene nizcaya daSTie prabhAvanA kahevAmAM Ave che. paNa vadhu mahatvanuM che. , vyavahAra prabhAvanA eTale evI dharmakriyA ke jenAthI dhamane prabhavanA zabda "pra + bhAvanA' e rIte AveluM che. pra. prabhAva vadhe. arthAt ghaNuM leke dharma pratye AkarSAya. dharmane eTale vizeSa prabhAvanA eTale vizeSapaNe prarvatatI bhAvanA. prabhAva ghaNI judI judI rIte thaI zake che. eTale prabhAvanAnA vyavahArathI keTalAka evo artha kare che ke bhAvanA eTale judA judA prakAra darzAvavAmAM Ave che. potAnAmAM rahelI zubha bhAvanA ane prabhAvanA eTale pitAnAmAM saMsAramAM taraNatAraNanI daSTie cAra prakAranA jIvo tathA anyamAM pravaMtAvAtI zubha bhAvanA. "prabhAvanA' zabda batAvavAmAM Ave che. keTalAka evA ja hoya che ke je anyane lakSIne vizeSa prayojAya che. pitAnA AtmAnuM kalyANa karI zake che, paNa bIjA koInuM prabhAvanA zabda "prabhA uparathI Avele paNa manAya che. ka9yANa karatA nathI. jinakalpI sAdhuo e prakAranA hoya che. prabhA eTale viziSTa teja athavA prakAza. prabhAva eTale keTalAka evA jevo hoya che, je bIjAnuM kalyANa karI viziSTa asara. je kiyAthI AtmAnuM teja vadhe te kriyAne zake che. paraMtu khuda pitAnuM AtmakalyANa karI zakatA nathI, prabhAvanA" kahI zakAya. kAraNa ke pote je upadeza Ape che te upadezamAM prabhAvanAnA nizcaya prabhAvanA ane vyavahAra prabhAvanA pitAne ja zraddhA rahetI nathI. abhavya che A prakAranA hoya che. evA be prakAra batAvavAmAM Ave che. nizcaya prabhAvanAnI keTalAka jIvo evA hoya che ke je bIjA aneka chene dharmanA -samaMjaNa ApatAM kahevAyuM cheH kalyANapathe vALe che. ane pitAnuM paNa AtmakalyANa barAbara samyagdarzanazAnacAritraratnatrayaprabhAvena aatmn:| kare che. tIrthakaronA che. A prakAranA hoya che. taduparAMta prAzane praNAyanam | keTalAka samyaga dRSTi AcArya, upAdhyAya, sAdhue vagere A samyaga darzana, jJAna ane cAritrarUpI ratnatrayanA prabhAvathI prakAranA hoya che. keTalAka che evA hoya che ke je pitAna Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praha jIvana kalyANa karI zakatA nathI ane bIjA koinuM kalyANa karavAne samartha nathI hotA. mithyA dRSTi sAmAnya che A prakAranA dhamane prabhAva vadhAre. evAM kAryo karavA ke jethI anya levA paNa dhamanI prazaMsA, anumodana kare ke dhama svIkAravA prerAya. dharmanI prabhAvanA sarvottama rIte te tIrthaMkara paramAtmA ja karatA hoya che. emanI anupasthitimAM prabhAvaka AcArya bhagavaMte, prabhAvaka upAdhyAya bhagavaMte, prabhAvaka sAdhu bhagavaMto vagere dhama dhaNa sAre prabhAva kare che. prabhAvanAne samyakatva sAthe saMbaMdha che. samakitanA saDasaTha bolamAM prabhAvanAne nirdeza be vakhata karavAmAM AvyuM che. samakitanA pAMca bhUSaNamAMnuM eka bhUSaNa te prabhAvanA che. A darzAve che ke sva-para upakAraka evI prabhAvanAnuM mahatva keTaluM badhuM che. prabhAvanA eTalA mATe tIrthaka. nAmakamanA kAraNarUpa manAya che. "je have muja zakti IsI, savi jIva kara zAsanarasI." -evI bhAvayA dvArA tathaMkara nAmakarmanI nikAcanA thAya che, je dhamaprabhAvanAnA mULamAM rahelI che. pata pitAnA dharmane pracAra karavAnuM sau praine game. pitAno dharmamAM anya lokone rasa letA joIne athavA pitAne dhamaM ravIkAratA acaratA joIne sau koIne Anada thAya e svAbhAvika che. duniyAmAM badhA ja dharmo samAna, ekasarakhA che ema kahevuM tatvanI daSTie vAjabI nathI. dareka dharmane potAnI kaMIka vizeSatA haze. te paNa mAtra vyAvahArika sadAcAranI bhUmikA uparathI UMDe AtmatattvanI vicAraNA sudhI janArA dharmo ghaNA ochA che. temAM paNa samagra jIvasRSTine AvarI lenAra, saMsAranI samagra ghaTanAone sakAraNa pratItikara khulAse ApanAra, AtmatatvanI gahana vicAraNA karanAra dhama virala che. dhamane pracAra thAya e gamatI vAta che, paraMtu pracAra" zabda bIjA vizvayuddha pachI vartamAna samayamAM kaMIka vagovAyele . che. asatyanuM vAraMvAra punaruccAraNa karavAthI te satya jevuM, bhAse che evI yuddhanIti jANItI che. jagatamAM keTalAka dhamene phelA talavAranA jore ke baMdukanI aNIe thayuM che. baLajabarIthI dhamanI vaTALa pravRtti itihAse joI che. anya dhamIonI jyAre sAmudAyika katala karavAmAM , AvI che tyAre potAnA prANa bacAvavAne mATe mANase dharmAtara karyuM che. kayAreka rAjAne dhama prajAe ravI che ane rAjA dharmAntara kare tyAre prajA paNa dharmAntara kare evI ghaTanAo paNa banI che. garIba, ajJAna ne paisA ane cIja vastuo dvArA lalacAvIne temanI pAse dharmAntara karAvavAmAM AvyuM dharma pracAramAM asatyane, anItine lAlacane, chetarapiMDIne, trAsavAdane Azraya paNa keTalIkavAra levAya che. AvI rIte thate dharmapracAra vyApaka bhale game teTaleTa thAya paraMtu temAM uMDANa nathI hotuM e AcaranArA ke paNa sapATI paranuM dharmAcaraNa karatA hoya che.. pitAnA dharmane pracAra prAmANikatAthI karavAmAM Ave ene mATe pracAra' zabda karatAM "prasAra" zabda vadhu yogya che. paraMtu, kayAreka emAM saMkhyA vadhAravAnI lAlacamAM dharmanA mULabhUta siddhatine bhAga apAya che. aneka le premathI dhama. svIkAre che, paraMtu enA hArda sudhI ochA lo pahero. che. rAjyasattAnA Azraye athavA puSkaLa nANuM khacIne, bhADUtI dharma pracArake rokIne dharmane pracAra karAvAya che. evA .. (anusaMdhAna pRSTha 105, uparuM ? ** * je cha ravakalyANa sAdhavA sAthe aneka jIvane dharmanA paMthe vALI zake che teo dharmanI prabhAvanA viSapaNe karI zake ? che. je vyakitane dhamaMtavamAM rUci ane zraddhA hoya ane tenI sahaja sAcI pratIti anubhavI hoya te ja vyakita potAnI viziSTa zakti vaDe bIjAnI pAse dharmanI vAta vadhu asarakAraka rIte rajU karI zake. jene pitAne ja dharmamAM zraddhA na hoya tevI vyakita bIjAnI pAse dharmanI vAta asarakAraka rIte mUkI na zake; pitAnI vAcALa zakitathI kadAca mUke te paNa enI asara jhAjho samaya Take nahi. Ama dharmanI prabhAvanA karavA mATe dharmamAM sAcI samajaNapUrvakanI UMDI zraddhAnI prathama AvazyakatA che. samyaga daSTi vyakitaM ja dhamanI sArI prabhAvanA karI zake. eTalA mATe prabhAvanAne samyaga darzana sAthe gADha saMbaMdha che. eTalA mATe prabhAvanA e dazanAcArano viSaya che. jaina dharma AcArapradhAna dharma che. dareke dareka viSayamAM zuM zuM karavA yogya che ane zuM zuM na karavA jevuM che tenI vigate chaNAvaTa jainadharmamAM karavAmAM AvI che. mekSamArgamAM sahAyarUpa traNa mukhya tattva che: samyagadarzana. samyaga jJAna ane samyagacAritra, e traNene puSTi ApavA mATe tapa ane vIrya upara paNa eTale ja bhAra mUkavAmAM AvyuM che. jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapacAra ane vIcAra e paMcAcAranI niraticAra zuddhi vRddhi mATe keTalAka AcAra darzAvavAmAM AvyA che. (1) vidhipUrvaka doSarahita thaIne jJAna grahaNa karavuM te jJAnAcAra che. (2) zaMkA vagere dene tyAga karIne zuddha samyakatvanI sAcI ArAdhanA karavI te dazanAcAra che. (3) paci prakAranI samiti ane traNa prakAranI guptinuM zuddha pAlana karavuM te cAritrAcAra che. () AtmakalyANane mATe bAra prakAranuM tapa yathAzakita karatA rahIne karmanI nijA karavI te tapAcAra che. (5) dharmakaraNImAM zakya teTalI zakita chUrAvavI te vIryAcAra che. darzanAcAranA ATha prakAra zAstrakAroe nIce pramANe batAvyA che: nisyakia nikakakhie, nizvatigichA amUDha chidi; uvavuDa thirIkaraNe, vacaThThala pabhAvaNe achuM." (1) niHzakita - jinavacanamAM saMzaya na rAkhavo (2) niHkAMkSita-anya mithyA darzananI AkAMkSA na karavI (3) nirvicikitsA-sAdhuonAM malina vastra joI durgachA na karavI, jagusA na karavI athavA dharmanA phaLa vize saMzaya na kare. (4) amUDhatA-vidyAvaMta kutIrthikanI baddhi ke ThAThamATha dekhIne calita na thaI javuM (5) upagRhaNa-sAdharmika jIvanA dAnazIlAdi saguNAnI prazaMsA, anumodanA karavI ane tenA saduthaNanI vRddhi thAya tema karavuM (6) sthirI karaNu-dharmamAMthI calita thavA , jatA jIvone dharma mArgamAM puna: sthira karavA (7) vAtsalyasAdhamikenI bhajana-vastrAdi dvArA bahumAnapUrvaka bhakita karavI ane temanuM vatsalatAthI hita ciMtavavuM (8) prabhAvanA --pravacana, dharmakathA, vAdI vijaya, duSkara tapa, vagere karavA dvArA 1nI gahana sakANa karIne AvI Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-9-86 prabuddha jIvana bhraSTAcAranA AMtararASTrIya vyApa vijayagupta mauya .: dezanA jAherajIvanamAM vyApelA bhraSTAcAra tarapha jyAre zrImatI ndirA gAMdhInuM dhyAna khecavAmAM Avatu hatu. tyAre te kahetAM hatAM ke hA, bhraSTAcAra tA che paraMtu TIkAkAre kahe che keTalA badhA nahi chatAM te dUra karavAnA prayAsA thatA rahe che. A AdhAsana maLe Utare tevuM nathI. te pachI te bhraSTAcAra eTalA badhA vadhI gayeA che ke keTalIka mahilA adhikArI pazu lAMca levA lAgI che. bIjA dezamAM paNa bhraSTAcAra che tema kahIne ApaNe mithyAsa teASa mAnavA nathI mAgatA, paraMtu khIjA keTalAka dezomAM je bhraSTAcAra che tenI sarakhAmaNImAM ApaNA bhraSTAcArIo ubhA rahI zake nahi, ApaNA paDozInI vAta karIe te pAkistAna viSe teA jeTalu kahIe teTalu ochu che. jyAM lazkarI kAyado hAya ane pramukha pAte lazkarI senApati hoya tyAM rAjakartAonI dAnata sApha hAya to samAjamAM ... ane sarakArI taMtramAM ghaNA sudhArA karIna rAjyane tathA samAjane Adarza khanAvI zakAya. paraMtu pAkistAnamAM evI AzA kANu rAkhI zake ? tethI ApaNe bIjA eka paDozI inDoneziyAnI mulAkAte jaRe, inDoneziyAne "svataMtratA meLavavAmAM bhArate tenA netAone sahAya karI hatI. svataMtra thayA pachI DA. sukaNu pati naherunA ane bhAratanA mitra maTIne cInanA mitra banyA. sAmyavAdI cIna suNu te sAdhIne anDoneziyAne sAmyavAdI banavA mAgatu hatu, para tu janarala suhate baLavA karIne sattA kabaje karI ane suNune pabhraSTa karyAM ane najarakedamAM rAkhyA. suhatanA zAsanamAM inDAneziyAnuM kalyANu thaze ema mAnanArA nirAza thayA che. temanAM patnI, kuTuMbIo ane mitra suhata'nA mAmAnA ane sattAne durupayoga karIne coMkAvI de evA bhraSTAcAra te karI rahyA che. A rIte suta'nAM kuTuMbIo ane mitrae me abajathI traNa aja Delara jeTalI kamANI kare che. inDoneziyAmAM khanija tela ane vAyu nIkaLe che. jyAre AMtararASTrIya bhAva dharatI parathI AkAzamAM caDI gayA hatA tyAre tela nikAsa karatA inDoneziyAne mabalakha kamANI thatI hatI, paraMtu te badhI kamANI rAjyanI tijorImAM naDDAtI jatI, ane jhuve temanA AMtararASTrIya bhAva ceDAka ghaTI gayA che tyAre pazu A rajavADI TALIne AMya nathI AvI. gaye mahine inDoneziyAnA rAjakartAo sAme khAsa karIne pramukha suhata nI patnI ane satAnA sAme coMkAvanArA AkSepA karyAM hatA. tethI pramukha suhUte te akhabAra mATe inDoneziyAnA daravAjA baMdha karI dIdhA. suhatanI sarakAra lokazAhInA vAdhA dharAve che. paraMtu inDoneziyAmAM jemaNe sukhI ane dhanavAna thavuM hoya temaNe suta'ne ja mata ane TakA ApavA joie. potAnA sagAne, mitrone ane TekA ApanArAAne kareDapati banAvI devA mATe pramukha suta pAse dhAM sAdhanA che. inDoneziyAmAM sauthI moTA vepArI ane kamizana ejanTa suta'nI panI hutinA che. eka amerikana sAptAhika lakhyuM hatu` ke sarakAra tarathI apAtA kansTrakaTamAM dasa TakA stutinAnA hAthamAM jAya che. vasati vadhArAthI cInamAMthI UbharAine AvelA cInAe punDAneziyAmAM baLavAna laghumati kAma che. vepAra ane vANi jyamAM cInAo pAse inDoneziyano kazI visAtamAM nathI, inDoneziyAnuM atha taMtra cInAonA hAthamAM che. sute suNa' sAme lazkarI khaLavA karyAM hatA tyAre inDoneziyAe agaNita 37 cInAone mArI nAkhyA hatA tema chatAM iMDAneziyAmAMthI cInAonA prabhAva ghaTaye nathI. cInA inDoneziyAnA rAjakartAone bhega dharIne kAma karAvI levAmAM nipuNu che. philipAinsanA saramukhatyAra mAoNMsa ane tenI patnIe amo DAlaranI ucApata karyAM pachI potAnI sattA TakAvI rAkhavA harInuM bhUta paNa karAvyuM paNa pachI prajAe temane bhAgI javAnI pharaja pADI. suhatA bacAva karatAM temanA mAhitI pradhAna haMbIbIe kahyu che ke inDoneziyAmAM zrImatI hatinA uparAMta bIjA ghaNA dhanavAna che. lAMcarUzvata dvArA ane bIjA bhraSTAcAra dvArA je dhana maLe temAM suhRta'nAM kuTuMbanAM khALakAne pazu bhAga hoya che. inDoneziyAmAM kAi evA kamAu dhA nathI ke suhata'nAM kaTuMbanA hAthamAM na heya. jIvana jarUriyAtanI cIjo, AyAta-nikAsa, khenkiMga, udyogo, khanijo vagere badhAM kSetramAM pramukha suta'nI patnI putra, putrI, sAvakA bhAio vagerenA siddha bhAga hoya che. A bhraSTAcAra eTalA khullA hoya hoya che ke have temAM kAIne Azcaya thatu nathI, amerikAnI dRSTimAM bhraSTAcAra nathI dekhAtA paNa suhatanI sarakAra sthira ane makakama che tethI pAkistAnanA janarala jhIyAnI jema inDAneziyAnA pramukha suhata' paNa amerikAne TekA dharAve che. iilapAinsanA padabhraSTa thayelA pramukha mAsa ane temanI patnI varSothI rAjyanAM nANuMnI eTalI badhI ucApata karatA hatA ke je svIsa be AmAM A abajo DaoNlara nANu ane jhaverAta DipojhITa rahe che. te ekAe A dhana mArkAsanuM gaNuAya ke phrilipAinsanI prajAnuM gaNAya te nakkI na thAya tyAM sudhI na devAnI jAherAta karI che. saramukhatyAre rAjyanI saMpatti potAnI gaNe evA rAjA ApA dezamAM dhaNA hatA ane atyAre jyAM jagatamAM saramukhatyAro che tyAM tevuM bane che. AphrikAnA jharA dAkhalA lakhae aa khanijathI khUba samRddha A dezanA saramukhatyAra muzrutu, dhAtuonI nikAsamAMthI rAjyAne thatI kamANIne keTaleka bhAga niyamitarUpe videzI khe'kAmAM peAtAnA khAtAmAM jame karAvatA rahe che. bhraSTAcArathI amerikA paNa muta nathI. tyAM vimAnavAhaka jAjo ane sabamarIneAthI mAMDIne baMdukanI gALI sudhInAM zastro khAnagI kSetromAM utpanna thAya che. sarakArane je zastro joie temane Ara TenDara dvArA ApavAmAM Ave che, pachI lazkarI aksA sudhArA sUcavyA kare te pramANe temanI kiMmata vadhyA kare. sainyanI traNe pAMkhA mATe lAkhe prakAranA chUTA bhAga joie, jemanI kiMmata 5-10 gaNI caDAvavAmAM Ave che. amerikAnAM a tatramAM zastra udyoga bahu meTA bhAga bhajave che tethI zastro ghaTADavAmAM amerikAne kazA rasa nathI. jagatamAM sauthI vadhAre ane vaividhyapUNu zastro ane temanAM utpAdanane udyoga amerikAmAM che. ane eNe graMyAra mATe baDALI tA ApI che. A lekha lakhAte hatA tyAre eka samAcAra AvyA ke raziyAmAM eka. strIe kaeNTarInanA dhaMdhAmAM thoDAka lAkha rUbala gerakAyade ekaThA karyAM hatA. e aparAdha mATe tene baMdukanI gALIe ThAra karavA mAtanI sajA pharamAvavAmAM AvI che. te atha' e nathI ke tyAM bhraSTAcAra nathI. tenA atha e paNa nathI ke sAmyavAdI taMtra sAruM gaNAya, paraMtu raziyA ane amerikA vacce sarakhAmaNI karavA jevI to kharI. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * na ja , vana- * * * tA16-9-26 ApavuM eka adbhuta kalA * manuSya jIvana e paramAtmAnI eka mahAmUlI bakSisa che. pUrNa thatI nathI; athavA nathI viramatuM ApaNuM uttaradAyitva ' ene AvakArIe ane mANIe paNa, ekalA nahIM. AmAM ApaNe samAja mATe eka cAritryazIla vyakitanuM nirmANa bIjAone paNa sahabhAgI banAvIe. A sahabhAjananI kriyA karavAnuM che. tathA kuTuMba mATe eka saniSTha pati ane pitAnuM dvArA ApaNuM bAhya ane AMtarika jIvana bhayu bharyuM banaze, deza mATe evuM rASTrabhakita nAgarikanuM ane vizvane e zreya ane prema ane saMdhAze, jIvana sArthaka thaze ane A UrdhvagAmI divya zakitanuM pradAna karavAnuM che. izvaradatta bheTa dIpI uThaze. aMte, racanAtmaka, sarjanAtmaka ane kalAtmaka rIte jIvana jIvavuM mUlataH jevuM ApaNuM bhAvajagata, tevo ApaNo upahAra- ane bIjAone AvI preraNA ApavI e ja A yuganI ane ke pAradarzaka kAcanI phUladAnImAMthI pratibiMbita thatA puSpa A kALanI zreSTha mAnanIya bakSisa che. guccha jevuM ApaNuM ciMtana spaSTa hoya te ApaNe ApelI - te cAle ApaNebheTa 5Nu surekha haze. bhautika bakSisa karatAM vaicArika bakSisanuM kalAtmaka rIte jIvIe pradAna vadhu mUlyavAna che. jhaverAta ke suvarNa alaMkAranI apAtI ApIe ane pAmIe bheTa e laukika ADaMbara che, bakSisanuM bahAnuM mAtra che. kharekhara, vaheMcIe ane haLavA thaIe - bakSisa eTale ApaNu ativo ja eka bhAga aMtaranI aMgrejImAMthI bhAvAnuvAda bheTa e ja uttama bheTa ApavuM eTale sahaja katavya mahAkavi - gaNapatalAla ma. jhaverI - zekasapiyaranA suprasiddha nATaka "marcanTa opha venisamAM belAtI mahilA vakatRtva tAlIma vagara : A paMkitao uparyukta vicAra bedha sAthe kevI susaMgata che? saMdhanA upakrame zukravAra, tA. 26-9-1986 thI, aMnukaMpA prerita ApavAnI kriyA e te AkAzamAMthI dharatI vAtu.va zakitanI khIlavaNI karavA bahene mATe tAlIma mAM para varasatI medhadhArA jevI mRdu ane svayaMbhU che e ApanAra varga "saMdhanA kAryAlayamAM zarU karavAmAM Avaze. jenI ; ane lenAra banene kRtArtha kare che.' vigata nIce pramANe che. A ja pramANe vedanI A RcA sAthe bakSisanA kendraratha (1) ATha saptAhanuM A satra raheze. (2) samaya dara : "bhAva sAthe keTaluM badhuM sAmya che ! tena cattena munIzA : zukravAre baporanA 2-30 thI 4-30 sudhIno raheze. (8) tyAga karIne bhagava' vaLI, jaina darzanamAM paNa A vicAradhArAne satra phI rU. 5) rAkhavAmAM AvI che. (4) A varganuM anurUpa parimANa parigraha' sUtranuM paNa ghaNuM mava mAdhyama gujarAtI bhASA raheze. (5) "saMghanA sabhyone svIkArAyuM che. arthAta maryAdita rIte saMcaya karavo : matalaba ke, prathama pasaMdagI ApavAmAM Avaze. (6) varga mATe "vahelo ochAmAM ochI jarUriyAta pUratuM ja pAse rAkhavuM. zeSa badhuM te pahelAnA dhoraNe vadhumAM vadhu 20 bahene levAmAM Avaze. ApI devuM: vaheMcI devuM. AvuM vibhAjana e ja sarvodaya che. A rIte tAlIma levA icachanAre "saMdhanA kAryAlayamAM satarkatA e rAkhavAnI che ke ApatI vakhate moTAI ahaMkAra saMparka sAdhavA vinaMtI. athavA upakAra kyane Avibhavi na hoya paNa, aNumukita, tibena pradacaMdra zAha ke. pI. zAha kartavya ane vinamratAne bhAva hoya. saMjaka pannAlAla 2, zAha ApaNA hRdayamAMthI prema, dayAbhAva, AnaMda, samajaNa, maMtrIe sahAnubhUti, sahiSNutA ane kSamAbhAvanAM umudA to uddabhave ane A badhuM bIjAone ApIe eja kharI bakSiza kahevAya AcAryazrI vijayavalabhasUri smAraka ApaNA arivamAMthI pragaTa thatAM mUlyanI bheTa ApavI, jemAM, vyAkhyAnazreNI suvicAre kalpanAo uddoze, Ada, siddhati, saMzodhana, saMdha'nA upakrame zrI AtmAnaMda jaina sabhA prerita pariyojanAo, kAvya ItyAdinuM saMkalana thayeluM hoya, eja uparokata vyAkhyAnazreNInuM Ayojana karavAmAM AvyuM che, kharI bheTa. tadanusAra, AMtarika zakita, prArthanA, sauMdarya, AkAMkSA, jene savigata kAryakrama A pramANe che: zAMti ane zraddhAnI navAjezca karIne bIjAne samRddha banAvavA vyAkhyAtA viSaya eja kharI bakSiza e ja kharuM pradAna. anyanA utkarSa mATe zrI zazikAnta mahetA ApaNuM Avazyaka ApaNuM samayane zakitane sadvyaya kare, ene uttejana, kriyAonuM rahasya protsAhana ane mArgadarzana ApavAM Ane ja yathArthapaNe samaya : somavAra, tA. ra8mI sapTembara, 1986 bakSisa kahI zakAya. - savAranA 9-00 kalAke bakSisa ApavI e rasthalakriyA che, paNa e jIvaMta kalA sthaLa : bhAratIya vidyA bhavana, copATI, paNa che. kalAtmaka rIte bheTa ApavI e meTa guNa che, muMbaI-400007. " lahAve che. saune samayasara upasthita rahevA bhAvabharyu nimaMtraNa che ApavAnI kriyA sUrya prakAza jevI tejomaya hoya, li. bhavadIya, uSmAbharI hoya, ane anizikhA jevI pavitra ane dRdiSa- zailezabhAI eca. koThArI ke. pI. zAha mAna hoya. evI A mahattA che, sArthakatA che. saMjeka pannAlAla 2, zAhu kevaLa ApI devAnI kriyA pUratI ja ApaNI javAbadArI maMtrIo Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -~- 1 * * * *re, * * * * * * * * * * * * * * * * * * pra ba ne mane rU:4;-*, **," , " ' NI + + + + 1 = ke 0 tA. 16-9-2 paryuSaNa parva daramiyAna saMghane maLela Arthika sahayoga saMghane bheTa 101 , sI. je. mahetA enDa kuM. 50 , pannAnAlAla koThArI 53713 gataka mujaba 101 , suzilAbena caMdrakAMta mahetA 51 zrI sarvodaya sevaka 5500 me. nalinakAMta enDa kuM. , nIrata tathA manAlI medI 51 , sudhAbena ramezabhAI talATa 5500 me. rAseza komarziyala korporezana , jayaMtilAla sukhalAla 51 , aMbAbena dIpacaMda saMghavI 5001 zrI lAlajI kezavajI bedA turakhIA 51, hIrAbena saMghavI 5001 me.ena cImanalAla zAha enDa ku. 50 , mitAbena tathA prakAzabhAI jayaMtilAla jI. zAha 5000 me. vineda keperezana 11 e zAMtilAla mAstara eka bena taraphathI 3000 zrI jItendra sI. zAha 106677 >> bAbulAla kAnajI jhaverI 2500 , cinubhAI chaganalAla premaLa jyoti che eka bhAI taraphathI 2501 , prabhudAsa hemANI cerITebala 2500 me. ke ena. zAha naMdalAla motIlAla mahetuM cerITebala TrasTa , jayaMtilAla cunIlAla zAha 2500 , prabhudAsa lIlAdhara 2500 vijaya korporezana 25 ,, rAjalabena jayaMtilAla 1001 , vidyAbena mahAsukhabhAI 2000 me. zAMtilAla dhanajI 21 , dinakarabhAI vakIla, 1000 , cadrakAMta dIpacaMda zAha, cerITebala TrasTa 1500 zrI guNavaMta vrajalAla kApaDiyA 21812 1000 ,, mahendrabhAI kolasAvALA anAja rAhata phaMDa 1500 , e. Ara zAha : .: 1001 , arUNAbena ajitabhAi 1111 zrI ramAbena jayasukhalAla verA 10000 me. esa. ema. zAha enDa I 1000 ,, vinubhAI yu. zAha ha: zrI je. vI. mahela , 1001 , uSAbena eca. zAha 1000 , ena. DI. zeTha 5000 me dAdara cerITI TrasTa , paraphekaTa mazIna Tulsa ku. li. 501 zrI guNavaMtIbena gulAbacaMda jhaverI 5000 zrI khuzAlacaMda harajIvana 1001 , kalinadAsa jagamehadAsa 501 , ramezabhAI vI. zeTha T' abaLA enDa sansa 501 cImanalAla nAnAlAla 3000 ,, IndumatIbena umedabhAI dozI 1000 nyu kemI inDasTrIjha prA. li. 2500 , eka sagRharatha 500 , eka sadgaharathI 1000 me. gujarAta kRSi kemI. 2001 me. bI. enDa ema pablIka 501 ,, lInAbena vI. zAha cerITebala TrasTa, * keperikAne , kuMjabALA ane ramezacaMdra 1000 zrI vinebhAI mahetA 1000 va. jezIMgalAla lallubhAI zAha ,, zAMtilAla umarazI zepha 108 0 , e. Ara. zAha 1000 zrI maganalAla DresavALA eka bena taraphathI 1000 me. sTIsa DIla ke. " 500 zrI amara jarIvALA 500 , pramilAbena ramezabhAI 500 ,, jayaMtilAla sI. zAha. 500 ena. azvinakumAra enDa ku. dara 251 , maNilAla haragoviMdadAsa ke 500 , zrImatIbena jayaMtilAla zAha 500 zrI kuMjabALA ane ramezabhAI 251 , pramodabhAI esa. zAha 500 , saMdhyAbena mukuMdabhAI gAMdhI 301 , suvarNAbena dalAla para , gauttama pI. zAha 500 , kuMjabALA ane ramezabhAI 251 , kezavalAla ema. zAha 250 , rasikalAla narottamadAsa verA , bAbubhAI jayaMtilAla zAha 251 , pI. vI. zAha 251 , jagadIza che. mAlade , prabhAbena rasikalAla 251 zrI caMpAbena zeTha , haMsarAja hemarAja , kalAvatI zAMtilAla mahetA . 251 ,, vijyAbena tathA durlabhajIbhAI saradabena narendra mahetA , hemalattAbena zazikAMta maheta 251 me Ara Ara zropha enDa kuM , puSpAbena paMDayA , uSAbena eca. zAha 25 zrI sudhAbena lAla , kAMtilAla sI. medI ( 501 ,, damayaMtibena hemANI , 201 zrI tArAbena zropha 201 , suzilAbena kAMtilAla paTela) 500 , zAMtilAla dhanajI cepti 201 zrI puSpAbena bhaNazALI Tebala TrasTa , menA amita damaNiyA | 500 , ci. abhaya vibhA 201, sumitrAbena vikramabhAI dalAla , kAMtilAla choTAlAla mahetA 151 zrI hasamukhabhAi harakhacaMda 250 , sarakhena narendra mahetA " suSamAbena Thakakara [ ' dADhIvALA 250 , lAbhubhAI jI. mahetA 101 , madhukAMtA ena. mahetA 151 , mULacaMda nAnAlAla zAha che 150 , pannAlAla kedArI 101 , kAMtAbena pI. zAha } 125, caMdrAbena harasukhabhAI 101 vasAbhAI boLAbhAI jhaverI 101 , eka bena taraphathI ri 101 hemalattAbena lakSmIcaMda zAha 101 ,, guNavaMtIbena cImanalAla 101 zrI caMdrakAMta zAha | cAkarI 101, lakSmIcaMda ke. zAha 100 , arUNAbena caMdrakAMta hArI 101 , mahendra zeTha 101 , ramAbena jhaverI 101 ,, arUNabhAI mahetA 100 , pravINa ke. mahetA 101 , sukhalAla ema. mahetA , ramAbena desAI ' 51 , nItA maheza jhaverI 100 mehanalAla nagInadAsa , rajanIkAMta mahetA 50 , sunila zAha jarIvALA 101, harasI devazI 51 , ratanacaMda bhogIlAla pArekha 50 zrI eka bena taraphathI 1 ) kusumabaeNna jhaverI 51 SjayamatIbena ratanacaMda pArekha 77707 4 2 251 5 - - - Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I I A o 0 o 0 o 0 o 0 o 0 o 6. o. 0 talasANiyA ; 0 $ che. 0 $ prata jIvana --rAmA urane bheTa . , jayaMtilAla pI. zAha - 501, bhUrIbena lakSmIcaMda goLavALA * 01 gatAMka mujaba saravALA-A 2000 , mRdulAbena jazubhAI zAha 1500 , eka bhAI taraphathI rakama bheTamAM lakhAelI 1500 , nalina vI. zAha 500 , kumudabena kIrITakumAra zAha hatI. have ramakaDAM gharamAM : 10 , gulAbabena rasikalAla medI 501 , mRdulAbena bI. gosaliyA levAmAM AvI che.. , dayAbena vRjalAla modI 500 , rAmarAya ma. mahetA . ! ' '1000 eka sadgata taraphathI 1000, jhezubAI TrasTa - " 501 nemacaMda premacaMda modI epe zrI je. Ara. zAha 1000 , De. ena. esa, ilesa ' . 500 , uSAbena eca. zAha ke Wor , mRdulAbena jazubhAI zAha 1000 zrI vRjabALA tathA rameza- 51 , ramAbena kApaDiyA p1, saralAbena koThArI ' bhAI ThArI - 501 zrI sAsabhAI nagInadAsa , jUee hasamukhabhAI maMgaLadAsa 1000 , ramAbena jayasukhalAla vorA 500 pramIlAbena ramezabhAI , kasumabena narendra bhA u . 501 , ramIlAbena nagInadAsa 1000 , chaganalAla zAmajI vIrANI 500 , kalpanAbena surendra zAha 1000 , jayaMtilAla jesaMgabhAI 500 , madhusudana hIrAlAla zAha cipaNa vyAkhyAnamALA 1001 , salenI premala kApaDiyA 500 . snehala pI. saMghavI 1 eka bena taraphathI - 1001 , bIpInacaMdra ramaNalAla jhaverI 500 zrI rasikalAla dilIpabhAI 1 zrI kIrtibhAi zAha 1000 ,, eka bena taraphathI - kAkabaLI 10 , kAMtilAla sI. modI . 1000 zAradAbena zAha pi , kaMtilAla ha parIkha apka rava pannAlAla koThArI 1000 , mohinIbena dalAla * 500 me. bekhe Trasa saplAIga >> hasamukhabhAI gulAbacaMda zAha ejansI - ,, janabhakita 500 , ke. sevaMtIlAla enDa ku. auramapura jekaTasa ' 000 , niyatibena kArI 509 zrI caMdrAbena bhagubhAI zAha 500 me. eca. DI. inDasTrIjha - 500 , jayaMtilAla ra. parIkha 500 , trizalA ilekaTronikasa 1. 200 rava. pannAlAla kedArI 500 , sumanabena ja. parIkha 500 , eka bena taraphathI " Be zrI dIpacaMda kezarIyala 500 , sunaMdAbena ravindra mahetA - 500. , vijaye DI. mahetA , ke. pI. zAha , bhANajI devajI deTIA abuddha jIvanane bheTa ,, snAbena zeTha , eca DI. inDasTrIjha 14 zrI jagazI jesaMga sAniyA che, prabhudAsabhAI turakhIA , ubena DI. zAha spa>> jayaMtilAla cunIlAla zAha joramala maMgaLajI mahetA , harSada TI. zAha 500 , lakSmIbena joramala mahetA >> rekhA harSadabhAI zAha 500 keralAla sAkaracaMda zAha 500, rITA Ara. dalAla netraya ' pa0 zrI narmadAbena ThAkoralAla zAha 500 , amItA eca. mahetA 25 zrI vinayacaMdra cImanala parIkha 500 , caMdrakAMta dIpacaMda zAha , prANa reDIo 25 , 500 ,, jhaverabena maganalAla zAha 500 ,, guNavaMtIbena mahAsukhabhApta A premaLa jAti rIjhava phaMDa 500 ,, maganalAla vI. zAha devaDAvALA 500 me. pregnezIva enjinirIMga 500 , cInubhAI chaganalAla zAha 500 , kezavalAla vajecaMda kApaDiyA kAperezana 5.0 ,, saralAbena koThArI 500 , padminI zarISabhAI mahetA 500 , ramezabhAI vI. zeTha 500 ,, jyoti verA pa00 , jhaverabena jayaMtilAla kerAI , eka bena taraphathI ratibhA vidyApITha 50 ,, eka bena taraphathI , e. Ara. zAha . 14 200 gatAMka mujaba saravALo 500 , kalAvatIbena zAMtilAla mahetA , prItibena pI. zAha 100 zeTha hIrAcada talakacaMda , dhIrendra cImanalAla 500 , pradipabhAI eca. khImANI 4 00 me. sI. ena. mahetA 501 , sunaMdAbena a bAlAla zeTha ja , bhAratIbena zeleSa rAjA ' cerITebala TrasTa che eka bena taraphathI . 500 zrI abhaya vimA Spa00 sTAnDarDa vAyara jheDakasa , rAjA bI. mAkara 501 ,, hIMmatalAla harilAla zAha ha: zrI hasamukhabhAI choTAlAla zAha 500 , savAjha zeTha - pa00 , goviMdabhAI neNusI mahetA : - me. ke ena. zAha 501 , sumitrAbena goradhanadAsa paTela , 500 , mIcaMda cImanalAla kuvADiyA * *'. cerITebala TrasTa , 500 , bhAnubena Ara. mahetA : 500 , alakA ramezacaMdra zAha * " g00 zrI prabhudAsa lIlAdhara . . 500 ,, ela. ena. zAha na ba00 , umedacaMda nAraNadAsa saMghavI , ao , eka bena taraphathI 501 , uSAbena ramezabhAI jhaverI 500 che. ema mahetA - mR00 , zAMtilAla dhanajI 500 ,, sva. 5-nAlAla koThArI para premakuMvarabena devacaMda gAlA ceriTebala TrasTa " 51 , Tha keralAla metIlAla gAMdhI 500, , ugItabhAI dalAla. spa00 cImanalAla maganalAla 500 , eka bena taraphathI --...enDa ku. 501 , rUkSmaNIbenuM lavaSNuprasAda zAha 5 , elavI. saMdhavI 0 0 6 1 . e o s che , ' suSamA raoNlevabhAI --- e kAM che. ', Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * - - 500 , lIlAvatIbena cImanalAla , saMjayakumAra zAha ' + 106677 saMghane bheTa - saMghavI , devakuMvarabena jesaMgabhAI 116 20 RtaMbharA vidyApIThane bheTa 500 , aMjanAbena jhaverI , vizAla mevA kedArI 21812 premaLa jyotimAM bheTa " - 500 , lAbhubhAI jI. mahetA ' 501, harilAla kasturacaMda kekArI 37707 anAja rAhata phaMDamAM bheTa * "500 501 - kAtilAla lallubhAI zAha eka saddagRhastha. 500 , dhanasukhalAla dAmodara desAI 20003 , ramakaDAM gharane bheTa 500 , eka bena taraphathI 500 zrI caMdrakAMta harilAla zAha 802, paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM bheTa , sacade 500 maMjubena caMdrakAMta zAha 800 , dharamapura projekaTasane bheTa 501, sI. je. mahetA 500 sva. rasikalAla mohanalAla 126 , prabuddhajIvanane bheTa 500 , kezavalAla jIvarAja rAja jhaverInA mitra taraphathI 251 , netrayajJane bheTa eka bena taraphathI 116020 5000 , premaLa jyoti rIjharva ' 500 , khImajI kuMvarajI ' kaMDamAM bheTa ' 501 , bhAvina dIlIpabhAi kekArI saMghane jadI judI pravRtti mATe maLela bheTanI bharIjA 501 , jayasukhalAla ratilAla zAha ', 319827 ' 17129 jaLamAM saMghane snehamilana kAryakrama je cImanalAla kalAdhara payuMSa vyAkhyAnamALAnI samApti bAda prativarSa zrI subhAI ema. zAhe jaNAvyuM hatuM ke A samaye mane jAte saMdhane nehamilana kAryakrama A varSe paNa zanivAra, sva. paramAnaMdabhAinuM maraNa thAya che. vyAkhyAnamALAnA samaye pU. tA. 13-9-'85nA sAMjanA sAta vAge ema. sI. ghIyA hAla caMcaLabA bahAra jhoLI laI UbhA hoya te drazya hajI paNuM maLe che. ramaNalAla cI. zAhanA pramukhasthAne yojavAmAM mAnasapaTa parathI khasatuM nathI. mu. rasikakAkA ane mitra vIrA AvyuM hatuM. paNa A samaye mane yAda Ave che. A badhAnI ApaNane kheTa paDI che. A vakhatanI vyAkhyAnamALA sarasa rahI. kAryakramane prAraMbha zrImatI zebhAbahena saMghavInA sumadhura saMdhanA sahamaMtrI zrI zailezabhAI himaMtalAla karIe "bhakitagItathI thayo hate. saMdhanA upapramukha zrI cImanalAla kahyuM hatuM ke ApaNI vyAkhyAnamALA e saMskAraparva che. tenI je. zAhe saune AvakAra ApatAM jaNAvyuM hatuM ke payuMSaNa suvAsa tarapha prasarI che te atyaMta AnaMdanI vAta che. "yAkhyAnamALAnI phalazruti aMge Aje ApaNe vaktA, zretA ane pramukhazrIne sAMbhaLIzuM. Apa saunA uSmAbharyA sahayogathI saMghanA maMtrIzrI ke. pI. zAhe jaNAvyuM hatuM ke saMdha dvArA karUNAnA je kAryo che. ramaNabhAI karI rahyA che te prazaMsaparyuSaNa vyAkhyAnamALAne kAryakrama suMdara rIte pUrNa thayela che. nIya che. jIvana eka satata gatizIla prakiyA che. jIvanayAtrAne te badala saune dhanyavAda ghaTe che, AnaMdamaya, maMgalamaya banAvavI hoya te vadhumAM vadhu karUNAnAM zrI gaNapatalAla jhaverIe A vyAkhyAnamALAnI suMdara kAme ane jIvanamAM nirbhaya banI sAmAjika jAgRti ane samIkSA karatA jaNAvyuM hatuM ke A vakhatanI vyAkhyAnamALA cetanA lAvavI joie. , "dhaNI rIte viziSTa rahI hatI. kula 18 vyAkhyAmAMthI sAta saMdhanA ane A kAryakramanA pramukha che. ramaNalAla cI. vyAkhyAne hindImAM thayA hatA ane sAta jeTalA vaktAoe zAhe jaNAvyuM hatuM ke paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA ane mAtra prathamavAra ja saMdhanA maMca parathI vyAkhyAna ApyuM hatuM. haritasnAna jevuM na thavuM joIe. hAthI nahAIne bahAra gyAkhyAnamALAnI vyavasthA, niyaMtraNa ane saMcAlana ati AvIne pitAnI suMDhanI aMdara dhULa bharI zarIra para nakhe che suMdara hatuM. ane mahAvatanI hAthIne snAna karAvavAnI mahenata niSphaLa - zrI bhUpatabhAI trivedIe jaNAvyuM hatuM ke lokane "prabuddha jAya che, tema ApaNe A vyAkhyAnamALAmAMthI thoDuM paNa *jIvana tarapha preratI vaividhyasabhara vyAkhyAnamALA javA badala grahaNa na karIe te te hastisnAna jevuM gaNaze. jIvanamAM mArA vatI, caMderiyA phAunDezana TrasTa vatI abhinaMdana ApuM chuM. ApaNane khAnapAnanI bAbatamAM, dhana upArjana karavAmAM ane vyAkhyAtA che. ramezabhAI davee jaNAvyuM hatuM ke "vaktA strI-puruSanA saMbaMdhe viSe vadhu saMskAra ane sudhArAnI jarUra vividhA : zretA dulaMbhAH Aje vakatAo te aneka maLI rahe che. ane ApaNe e siddha karIzuM tyAre ja A vyAkhyAnanuM che paNa tene sAMbhaLanAro prabuddha zrotAvarga kayAM che? saMgha dvArA AyeAjana saphaLa gaNAze. zrotAo ochA AvyA che tema vAta adhI sadIthI cAlatI A vyAkhyAnamALA kharekhara janatAnA thaI te tenI ciMtA karavAnI jarUra nathI. jarUra che ApaNAmAM saMskAra ghaDataranuM kArya kare che. keTaluM parivartana AvyuM tenI Atmakheja karavAnI. zrI sI. ena. saMdhavIe kahyuM hatuM ke samayanuM custapaNe A snehamilananA yajamAna zrI mahendrabhAI verA ane pAlana karanArI A vayAkhyAnamALA khUba ja suMdara rIte pUrNa zrImatI caMdrikAbahena verAnuM sanmAna De ramaNabhAInA varad haste thaI che. bhUtakALamAM paNa A vyAkhyAnamALA viziSTa rahI che thayuM hatuM. De. ramaNabhAInuM abhivAdana zrI rajanIbhAI vorAe ane bhaviSyamAM paNa raheze. ' . ' karyuM hatuM. kAryakramanuM saMcAlana ane AbhAra darzana saMdhanA "saMdhanA kaSAdhyakSa zrI pravINabhAI ke. zAhe jaNAvyuM hatuM upapramukha zrI cImanalAla je. zAhe kahyuM hatuM.' ke ApaNuM vyAkhyAnamALA khUba ja sArI rIte thaI. mAruM - A prasaMge vaDodarA najIkanA siMdharoTa gAme rakatapittanA eka sUcana che ke je vyAkhyAtAe sArA hoya tene dara varSe daradIonI saMsthA zrama maMdiranA kAryakara zrI IndubhAI paTela ane zrI rIpi na karavA. navA navA vaktAone zedhI lAvavA. Aje sureza sonI padhAratA saMdha taraphathI temanI saMsthAne rU.2500 ApaNI pAse sAra e zrotAvarga che ane vyAkhyAnamALAnI ceka arpaNa karavAmAM AvyuM hatuM. kAryakramanA aMte suMdara saLatAnuM e paNa eka aMga che. bhajana laI se paDayA hatA. AjanI ciMtA karavA tamAma verA ane Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zuddha jIvana payu SaNa vyAkhyAnamALA ma saMkalana : jayendra sacade zrI muMbai jaina yuvaka saMdha Acejita paryuSaNa vyAkhyAnamALA A varSe bhAvanamA varSamAM pravezI che, khehada meghivArI vacce AvA meTA gajAnA kAya nA vyavasthAkhane pahoMcI vaLavA saMdhane sakhAvatI ane udAradila dAtAo taraphathI dAna-bhALa maLatAM rahyAM che. chellA pAMceka varSoMthI zrI sevaMtIlAla kAntilAla TrasTanA Arthi ka sahayogathI saMdha taraphathI) paryuSaNa vyAkhyAnamALA cAjavAmAM Ave che. A varSanI vyAkhyAnamAMLA ravivAra tA. 31mI ogasTathI somavAra tA. 8 mI sapTembara ema nava divasa mATe biralA kriDA kendra cApATI khAte, ceAjavAmAM AvI hatI. vyAkhyAnamALAnA prathama divasanA pahelA vyAkhyAtA hatA zrI zazikAMta mahetA, jaina jayaMtI zAsanama' e viSaya upara pravacana ApatAM emaNe jaNAvyuM hatu ke jaina dhama' kadApi sAMpradAyika saMkucitatAne puSTi Apato nathI. vicAramAM anekAnta ane AcAramAM ahiMsAne varelA jaina dhamanI garimA Araja che. jIvanane unnata ane mekSalakSI banAvavA nIcenA sAta niyame apanAvavA joIe : (1) zrAvaka-zrAvikA mATe zruta- adhyayana (ra) mahAvIrane sAMpradAyikatAmAM pUrI na zakAya. vizvakalyANanI temanI bhAvanAne puSTi ApavI te jaimAnu parama kuMta nya che. ane saMpradAyavAda sAme yuddha karavuM e dareka jainanI pharaja che. (3) Atma sAkSAtkAra mATe madhyasthIAne dUra karI. AtmasAkSAtkAra mATe ravayaM jAgRtinI jarUra che. (4) khIjAte sudhAravAne badale svasudhAraNAnI vRtti kaLavA. Rtmasa zodhana ane Atmazuddhine mahattva ApanAra vyakita jIvanane sAtha ka ane kalyANamaya banAvI zake che. (5) ahiMsAnI vizvamAM pratiSThA mATe ApaNu yogadAna (6) jinazAsana kalyANu gajyanI sthApanA karavAnI bhAvanA vALuM che, jenAthI leAkAnI AdhyAtmika bhUkha UdhaDe, lekA vrata niyamA dvArA bhagavAnanI AjJA dvArA vakalyANa sAdhI zake. (7) meAkSa puruSAthanI pratiSThA e jaina zAsananuM lakSya che. jaina dhama'mAM paramAtmA pradhAna, paralAka pradhAna ane paropa kAra pradhAna ema traNa prakAranAM zAsana cAle che. te ja divasanA khIjA vyAkhyAtA hatA pU. rAkeza muni ane temanA viSaya hatA dhama' jInekI lA.' pU. munizrIe jaNAvyu` hatu` ke manuSya jIvanamAMthI tanAvamukta banIne AnaMdapUrNAMka jIvana jIvavuM joie. tItha kara bhagavAne keTakeTalA upasaga ane parISahA sahana karyAM che. jIvanamAM AvatAM saMkaTAne ya - pUrva sahana karIne jIvana sAtheka khanAvIe. jIvanamathI rAgadveSa, klezarUpI masA dUra thAya to ja zivagati tara javAya. krodharUpI avarodha dUra karatAM jIvana nima`La, pavitra ane vahetA jharaNA jevu banaze. jaina dhama' e sayama, zIla ane samatAne dhama che. : khIjA divase pahelAM vyAkhyAnamAM zrImad rAjacaMdra anvaye khAlatAM vyAkhyAtA zrI nemaca'da gAlAe jaNAvyu hatu ke zrImad rAjacaMdranI adhyAtma vizenI tarkasa'gata ane anubhava mUlaka rajuAtathI gAMdhIMjI bhAre prabhAvita thayA hatA. temanAM i lakhANA (ta jainadhamI o mATe ja nahIM paNa apakSapAtI ane dharmAtha' buddhithI lakhAyelA hoI sajanA mATe jIvanApAgI ama tA. 16-9-4 hatA. teo tIvra smaraNuzakita ane cAvatA dharAvata . hatA. te sAthe ja temanA sArAsAra viveka, prajJA paNa eTalA ja prabaLa hatAM ke pote avadhAnI hAvA chatAM ceDA ja samayama te e bAbatathI sAkhadha thaI gayA ke avadhAnanA prayAga to lokeSaNAne pAje che. temanI AtmadarzananI lagana ane cAritrya zuddhi apUva hatA. gAMdhIjIe temanA vize lakhyu hatu ke temanA caherA huM me praphullita, hasamukha ane AnaMdanI chAyA pragaTAvatA. strI-keLavaNu te vidhavA punaHla gnanA teo himAyatI hatA. AyuSyanA ADu varSathI ja zrImaddanI kavitvazakita khIlI hatI. bIjA vyAkhyAtA hatA pU. devendrakati' bhaTTAraka. 'dakSiNa bhAratame' jaina sa'skRti' viSaya upara khelatAM vyAkhyAtA jaNAvyu hatu ke zrImad zaMkarAcArya jaina dhamanA prasAramAM rUkAvaTa UbhI karyAnI mAnyatA khoTI che. dakSiNa bhAratama jaina dharmane jIvaMta rAkhanArAM mukhya sthaLe zravaNu khelagoDA, halebIDa, bidrI, huM mujA vagere che. dakSiNa bhAratamAM purve jaina ma'krizano nAza thayA che. jaina dharmagranthA ane pustakAne bALI nakhAyAM che; tema chatAM jaina dhamI loko khaLajabarIthI krAinuM' dhama parivatana karAvyAnA ekeya dAkhale pratihAsamAM maLatA nathI. AtmA' hiMdu dharma' Apela zabda che. jyAre jIva' zabda jaina dhame prayAle che. Atma aniva caniya che. trIjA divase prathama vyAkhyAna 'mAnava mUlya' viSe khAla vyAkhyAtA zrI vizvanAtha sacadee kahyu hatu" ke madhyakALamAM ApaNA AcAravicAra ane vidhividhAnAnA kendramAM Izvara rahetA. AjanA yugamAM mAnavamUlya e che ke dareka kAryAMnA kendramAM izvarane haThAvI tene sthAne manuSyanI rathApanA karavAma AvI che. mArA mate to dareke potAnAM maulika mUlyo dhaDavA joSTae ApaNI niyatinA niyaMtA mApaNe jAte thavAnuM che.e mArA hovAnA, mArI hayAtInA aya' che. Aje mANasa samudramAM UMDe sudhI pahucI sazAdhana karI zakayA che. AAzane zakyA che. paNa jyAM te janmyA che, jIve che te jamIna para krama cAlI zakatA nathI ? kAraNa ke teNe mAnavamUlyanI mAnavIya garimAnI avahelanA karI che. kheAmba nAkhanAra mANasa vizrvasamAM mAne che, te khAsthyanI amAnuSI tAkAtamAM vizvAsa rAkhe che; paNa embane bega ananAra mAnavI peAtAnA jevA ja manuSya che e satya bhUlI jAya che, e mAnava mulyane inkAra che. 1950mAM racAyeluM ApaNuM baMdhAraNa paNa samAnata azrutA, svataMtratA mane nyAya jevAM mUlyAnA pAyA upara U~bhelu che, A mUlyAne saue jAte caritArtha karavAnA che. e vise bIjA vyAkhyAtA prA. kizorabhAi davee, 'syAdvAda ane gItA' upara khelatAM kahyuM hatuM ke gItA ane syAdvAda vacce noMdhapAtra tAvata nathI, syAdvAda vividha matAne puraskAre che aMgrejImAM tene kriTrena e premebiliTI-zakayatAnA anizci tatAnA siddhAMta kahe che. saunI dRSTinA pariprekSyamAM javA prayAsa karavAnu... yAkUvAda ane gItA zIkhave che. prAcIna samayamAM grI lekA AkAzamAM jovAnI eka lAkSaNikatA dharAvatA hovAnuM noMdhAyu che. grIka tattvaciMtaka pleTAe jJAnaprAptinAM sAdhanAnI yAdImAM *85_n 58JCE t, a 8 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA.16-9-86 evI noMdha karI che ke tame vividha viSayonA abhyAsanuM savana bhale karajo, paNa esTronomI khagoLazAane abhyAsa cUkyA nahI. enA dvArA tamane AkAzanI anaMtatAnA paricaya thaze Aje ApaNe AkAza tarA jovAnu (tenA sUcitAtha'mAM) bhUlI gayA chIe ane saMkINu` banatA jaI rahyA chIe. . vatananA AdhAra vicAra che, vyavahArane AdhAra siddhAMta che ane dhamatA AdhAra darzana che. mANasamAM sAttvika, rAjasI ane tAmasI prakRtinu samizraNa thayelu' che. judA judA samaye tenI A judI judI avasthAo vyakata thAya che, alakhatta mANusA hoya che. kAIpaNa satyanuM nizcita na hovu e niyatinI sauthI moTI lAkSaNikatA-kerekaTarIsTika eka suprIma che. e ja cothA divasanA prathama vyAkhyAtA hatA, zrI cinubhAI nAyaka ane temanA vyAkhyAnanA viSaya hato paththara laI kaho kema tarIe ?' vikhyAta nATyakAra DAhyAbhAi dheALazAjInA nATaka mInaLadevI' mAMnA eka gItanI paMkita pRththara lai kahe krama tarIe, abhimAna kadI nava karIe' mAM rahelA bhAvane viSaya tarIke laine vakatAe abhimAnanI nira'katA ane kSaNa bhaguratAna rasika ane mArmika AnImAM khyAla ApyA hatA. purANAmAM ATha prakAranA abhimAna gaNAvavAmAM AvyA che--nAnAbhimAna, pUjyAbhimAna, kuLAbhimAna, mithyAbhimAna, khaLAbhimAna, tapA bhimAna, riddhisiddhinuM abhimAna ane dehAbhimAna. jJAna meLavI mANasa vinayI ane sAlasa thavAne badale abhimAna seve che tyAre tenuM jJAna niraCka khane che. khaLAbhimAna saMdarbha zekasapiyare kahyuM hatuM ke rAkSasI tAkAta hovI e sArI vAta che, pazu teno viniyega karavA e ghaNu kaniSTha che. e rIte ApaNe tapatA jJAnanI ArAdhanA mATe, AtmAnA vikAsa athe' karavAnuM ya che; ene dekhA karI abhimAna sevatAM ApaNe eTalI hade halakA paDIe chIe. dehanA rUparaMga paNa kALanI thapADha vAgatAM ke anya akasmAte gumAvavAnA vAza Ave tyAre dehAbhimAnanI 'tA samajAya che. prabuddha jIvana khIjA vyAkhyAtA zrI ajita zeThanA viSaya hate. ravIndra sAhityamAM nArI' ravIndranAthane kherisTara anAvavA prathamavAra vilAyata mokalatAM pUrve temanA bhAI satyendranAthane tyAM amadAvAdamAM kAyadAnuM prAraMbhika jJAna levA ane ziSTAcAra zIkhavA mekalavAmAM AvyAM hatA. bhAinA marAThI mitra dAdAkhA pAMDAkhAnI putrI anA (Anna)nA ravIndrane muMbaimAM paricaya thayA. ravIndra ane annA vaccenI maitrImAM premanA aMkura phuTayA hatA. TAgora tyAre te je kaMi sAhitya racatA te annAne vAMcI saMbhaLAvatA. ane paraspara ekabIjAne ma'gALI-marAThI zIkhavatA. anAnu` a MgrejI khanu nAma badalI nalinI karyu hatuM. TAgora vilAyata gayA khAda nalinInu yuvAna vaye mRtyu thayuM hatuM. 14 "kita karI 'te temanAM patnI mRNAlinI. mULa nAma bhAvatAri abhaNa tema ja kAi zamenTika tattvanA abhAva paNa uttara ane rasnehazIla gRhiNI khanI rahyAM patnIne sahavAsa ha gaThana, sadhana lAvA jagAvavA asamA~. 1992 mAM mAlina cAra bALakAne mUkI 30 me varSe mRtyu pAmyA. zrI ajita zeTha tathA temanAM patnI nirupamA zeThe vyAkhyata "te TAgAranAM lekapriya gItA mULa agALAmAM gAi saMbhaLAvyAM hatAM. TAgAranA jIvana tathA sAhitya upara anekhA prabhAva pAtharnAra khIjA strI hatAM temanAM bhAbhI kAkhanI TAgora anevAra berisTara thayA vinA vilAyatathI pAchA pharyAM tyAre temanA A bhAbhI sivAya sau. kuTubIjanAe maheNAANA mAryAM ne utArI pADayA. kAkhinI 3 varSa meTI. ane vaccenI sAhityika carcA A diyara--bhAbhI vacce navA navA unmeSo ane mi A jagAvatI. 1884mAM bhAbhIe AtmahatyA karI, jenA TAgorane sakhata AAvAta lAgyA. trIjI je nArIe jIvanamAM pravezI temanA sAhityamAM pa pAMcamA divasanA prathama vyAkhyAtA 1. ramaNubhAi cI. zAhe 'prabhAvanA'(daza nAcAra) viSaya para ApeluM vyAkhyAna mA aMkamAM anyatra akSarazaH pragaTa karavAmAM Avyu che, eMTa ahIM tenI punyukita karatAM nathI. * bIjA vyAkhyAtA pU. meArArI bApue dhama' ane sA viSaya upara vyAkhyAna ApatAM kahyuM hatuM ke rAmacaritamAnasama kahyu` che ke satya, ahiMsA ane parahita samAna ka krama' nathI. dhamanI samAja upara prabaLa asara hoya che. paraMtu Aje ApaNe temAM majhahuavAda dAkhala karI bhAgalAe pADI sakucita banyA chIe. izvare ApaNu dharmAcaraNa mATe zarIra, hRdaya ane buddhi ApyA che. pharI vaDaeN jAtanA hitanI sAthe lokonI sevA pazu thai zake che muddhine vivekapura : sara sadupayoga dhama'prApti karAve che. kula vaDe prema karI zakAya che. haya e premanu dhara che. ApaNane saune najara maLI che, paNa dRSTi kayAM che? 58 parathI phaLanA . paDavAnI kriyA thyApaNAmAMnA ghaNAe joi haze, paraMtu nyuTane ja sapharajanA vRkSa parathI paDavAmAM'nI guru vAkaSata niyama jagata samakSa rajU karyAM. kaIka lekAnI aMtima yAtrA po joi che. paraMtu buddhane te eka ja atimayAtrA joi jIvananI kSaNabhaMguratAnA vicAra rakuryAM hatA. Anu nAma draSTi ... paddha pAse paga che, paNa gati nathI. chaThThA divasanA pahelA vyAkhyAnane viSaya hateA uttama. mATenI khAja ane vyAkhyAtA hatA zrI rAmu paMDita. ma jaNAvyu hatu ke uttamatAnI kheAja mATe tIvra jhaMkhanA, pUrvAi vAstavikatA sAthe bAtha bhIDavAnI hAma, udAtta dhyeya, mUlyaniSThA, sAdhanAnI zucitA ane sAhasavRtti hovA anivAya che. darekanI sa'vedanA ane mahattvAkAMkSA eTalI tIvra nathI hotI ke tee kazu ka navIna siddha karavAnI AvazyakatA lAge. svapnasenI puSkaLa jovA maLaze, jyAre AmAMthI svapnazilpI bahu ja ochA heze. 4 jema eka kAvyanI patimAM kahyuM che ke mAMhI paDe te mahAsukha mANe, dekhanahArA dAjhe jote' ema ApaNe uttamatArUpI meAtI meLavavu' haze teA kAMThe ubhA rahI tamAzA neta rahevAthI kAMi metI sAMpaDavAnuM nathI, kamabhAgye bhAratamAM ghaNIvAra uttamatA mATenI A dhagazanI yogya mUlavaNI thatI nathI. amerikA jevA dezamAM buddhizALA pratibhAne viniyoga karavA TelenTa haeNnTiMga jevI sADa cAle che. mULa bhAratIya evA bhAkhela. vistA DI. khurAnA, DA. caMdrazekhara uparAMta tAjetaramAM puraskRta karamarakara jevAnI amerikAmAM kadara thAya che. khIjA vyAkhyAtA. prA. ramezabhAi davee guru-adhyApa mAganI AvazyakatA viSaya upara kheAlatA kahyu hatuM. bhAratIya madhyama jIvanamAM gurunI paraMparAnu tu ja mahattva Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JY . guru kevA hovA joIe? ke je zAstranuM sAcuM ghaTana karI zake, potAnA AtmAmAM ramamANu hoya, dehAva iiN paNa AtmabhAvamAM jIve, ziSyAnu aMta:karaNa palaTAvI zake, ane sauthI agatyanu te e che ke je brahmacaya' ane paritrahanuM prANapUrvaka pAlana kare. te rIte ziSyamAM mumukSutAnI vanA hovI joie. upaniSadamAM jaNAvyA pramANe ziSyamAM praMsaguNA anivAya paNe hovA joie. dauvI soMpatti eTale ke mAhA kSaya karavAnI kSamatA, jijJAsAvRtti, zraddhA, dhaiya ane zreyanI siddhi thAya tyAM sudhInA athAka zreyAna sAcA guru vajra jevA kaThora pazu phUla jevA kAmaLa devA joie, guru kevA hevA joie tenI eka vyAkhyA evI che ke te nanaimiSAraNya kSetra jevA hovA joie, jyAM % ane akarI anukrame AkramakavRtti ane bhayanI graMthi kacchane eka ja kinAre pANI pIve e rIte gurumAM eTalI namratA hovI jarUrI che ke ziSya tenI samakSa niSkapaTa ekarAra (phezana) karI zake. sAtamA divase prathama vyAkhyAtA zekharacaMdra jaine ahiMsAkI sAdhanA hI dhama'sAdhanA' viSaya para khelatAM jaNAvyu hatu ke haMsA be prakAranI che : dravya hiMsA ane bhAva hiMsA dravya uMda sA eTale kAi chatranI hatyA te sthULa hiMsA che, jyAre Ava hiMsA e sama prakAranI che, jemAM asatya, parigradgha vagere kRtya manamAM hiMsAnA bhavA janmAve che. mahAvatI ahiMsAnuM saMpUrNapaNe pAlana kare che: jyAre ApaNA jevA aNuvratIe, sa MsArI jIvA, sUkSma hiMsAnu' pAlana ghaNIvAra nathI karI zakatA. hi MsAnI pAchaLa mAjIsaneA svAtha, bhautika sukhanI lAlasA ane ahama jevI vRttio rahelA che. mahisA paDelI AvazyatA che. AtmA indriyo upara sayama eLaze, bhautika mamattvanuM zamana kare. ahiMsaka e ja che, je vIra che. kSamA vIrasya bhUSaNam, zakita hovA chatAM aparAdhIne mApha karavA te vIratA che. khIjA vyAkhyAtA zrI jayendra trivedI avastha tayitane kAraNe hAjara na rahI zakavAthI vyAkhyAnamALAnA pramukha DaoN. majIbhAI zAhe prathama parameSThI' upara vyAkhyAna ApyuM hatuM. manubhAIe kahyu` hatu` ke jaina dharmanI mAnyatA pramANe tItha'kara smAtmA janme che tyAre tene traNa jJAna thru jJAna, matijJAna ane avadhijJAna DhAya che. tIrthaMkarA haMmezAM kSatriya kuLamAM janme. kara bhagavAna potAnI mAtAnuM stanapAna karIne peSaNa na meLave. emanA aMgUTho cUsIne peSaNa meLave. tIya karAnA zvAsocchavAsa sudhI hoya. temane kASTha roga thatA nathI. dvIca"karo svaya dIkSA le, temane kAi guru na hoya. tIrthaMkara paramAtmA pacamuSThi leca karIne dIkSA le che. prabhumAM lAtI karmAMnA kSaya thAya che ane jyAre kevaLajJAnanI prapti thAya tyAre ja tee upadeza ApavA zarU kare che. lkara bhagavAnane kevaLajJAna .utpanna thatAM deve AvIne samavasaraNunI racanA kare che. A samavasaraNu eTale pa dAbhA. A samavasaraNumAM khesI prabhu dezanA Ape che jaite prabhunA pramukha ziSya eTale ke gayuMdhara bhagavate hrAdazAMgImAM sUce che. vyAkhyAnamALAnA ApunA vise, prathama vyAkhyAna 'bhagavana tyanAtha aura unakI para parA, vize bAlatAM vyAkhyAtA. DA AgaramalajI jaine jaNAvyuM hatuM ke'. bhAratIya sa MskRtimAM khe prabuddha jIvana tA. 16-9-23 paraparA cAlI AvI che. zramaNa eTale ke sanyAsI para MparA ane vaidika eTale brAhmaNu paraparA bhagavAna pArzvanAtha jainAnA 23mA tIrthaMkara, ane bhagavAna mahAvIra 24 mA tIya kara. bhagavAna pAzvanAthe cAra mahAvrata ApyA: satya, ahiMsA, asteya ane aparigraha : bhagavAna mahAvIre temAM brahmacaya nA umero karI pAMca mahAvrata ApyA. khIjA vyAkhyAtA satyanArAyaNu goyenkA, vipazyanA sAdhanA' viSe khelAtAM zrI gAyenkAjIe jaNAvyu` hatu` ke vipazyanA zabda chUTA pADIe tA paNa eTale jovu' ane 'vi' upasa'nA atha che vizeSapaNe. vipazyanA sAdhanAne pAye e che ke a Mtamu kha thavu, AtmanirIkSaNu karavu. zarIra ane vANI dvArA karAtA kama' e mULA mananAM saMtAna che. mananA bhAvanuM sauthI vadhu mahattva che. zarIra ane vANInA kama' e sthaLa che. jyAre tenI pUrve` mana dvArA AcaravAmAM AvatA bhAva sUkSma tattva che. kudaratanA kAnUna zarIranI bahAra tathA dara ane rIte kAryarata che. bhArthe kAnUnane buddhi dvArA joi-samajI zakAya che. jyAre aMtaranA kAnUnane samajavA anubhUti ja madarUpa thai zake che. jANuvuM, samajavuM : saMvedavuM e kaMI kama' banavAnuM nathI, paNa e saunI pratikriyAthI kama' badhAya che. dhamane pAmavA, samajavA, AtmasAt karavA te jAte pravRtta thavAnu hoya che. a Mtima divase guru gautamasvAmI' upara prathama vyAkhyAna ApatAM prA. tArAbahena ra. zAhe jaNAvyuM hatuM ke bhagavAna mahAvIra ane gautama e Adaza' guru-ziSyanI vAta kahI jAya che. bhagavAna mahAvIranA prathama ziSya gaNudhara gautama svAmImAM vinaya guNa mukhya hate. te ugra tapakSI hatA. 14 vidyAnA jJAtA hatA. dIkSA pachI 14 pUrva'dhara anyA hatA, ane bhagavAna mahAvIranI vANIne dAGoMgImAM racanArA banyA hatA. bhagavAna mahAvIre AtmA paratvenA temanA saMzayenu nivAraNu karyu" hatuM. ethI te pAMcaseA ziSyA sAthe bhagavAna pAse dIkSita thayA hatA. gautama svAmInA je praznonA javAba mahAvIra svAmI Ape che te gaNudharavAthI pracatrita che. temAM 42 gAthA che. khIju` ane 'tima vyAkhyAna aparigraha' viSe hatuM. vyAkhyAtA zrI bhavaramalajI nAharAe jaNAyuM hatuM ke pAMca mAtrAmAM sthAna pAmatA aparigrahanA guNu AtmasaMyama sUcave che. taddana khapa pUratuM ja rAkhI khAkI tamAma vaheMcI ya vikherI devuM e sthULa atha aparigrahanA thai zake. purANAmAM * aparigrahane mahimA gavAyA hatA, tema Adhunika samayamAM gAMdhIjI ane kA` mAse' paNa aparigrahane potapotAnI maulika rIte puraskRta karyAM che. paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA dareka divase prathama vyAkhyAna zarU thatAM pUrva' je vividha bhajana-gAyaka-gAyikAoe zrotAjanone bhakita saMgIta pIrasyuM hatuM temAM sarvazrI anupa jaloTA, sa Mjaya zAha,ku. tejala dezI, khasatI rAja, mInaLabahena daphatarI caMdrAbahena kAThArI, aNuiktabahena zeTha, matameAhana sahagala bharatabhAi pAThaka, zAradAbahena Thakakara, kherAjha ceTarajI, ane zAbA sadhavI va.nA samAveza thatA hatA. samagra vyAkhyAnamALAnuM pramukhapade DA. ramaNubhAi cI. zAke sabhALyu hatuM. So is be st (o Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-9-86 prabuddha jIvana A . . . darzAvavAmAM, vAdI prajA athavA siddha prabhAvanA (pRSTha 96thI cAlu) pracAramAM le dhama tarapha Ave che ema kahevA karatAM dhamane leke tarapha laI javAmAM Ave che ema kahevuM vadhu vAjabI - gaNAya. pracAra" ke "prasAra karatAM "prabhAvanA" zabda caDhiyAtA che. prabhAvanAmAM uttama dharmanI pratIti thatAM leke pote ja svecchAe e dhama prati AkarSAya che, AnaMdita thAya che. ane jIvanamAM utAravA mATe pravRtta bane che. prabhAvanAmAM asatya, anIti, chetarapiMDI, lAlaca, kRtrima prayAsa ityAdine Azraya levAmAM Avato nathI. prabhAvananA pAyAmAM satya, nyAya, nIti, prAmANikatA, anukaMpA, lokahitanI sAcI bhAvanA ityAdi rahelAM haiya che. jIvamAtranA hika tathA pAralaukika kalyANane parama sadeza prabhAvanAmAM saha ja rIte anuragRta rahele che, jainadharmamAM pitapatAnI viziSTa zakita vaDe dhamane prabhAva vadhAranArI mahAna vayaktionA ATha judA judA prakAra A pramANe darzAvavAmAM AvyA che: (1) pravacana prabhAva (2) dharmakathaka prabhAvaka (3) vAdI prabhAvaka (athavA nirapavAda prabhAvaka) (4) nimittavetA prabhAvaka (athavA trikalA prabhAvaka) (taparavI prabhAvaka (6) vidyA prabhAvaka (7) siddha pribhAvaka (athavA tAraNa prabhAvaka) (8) kavi prabhAvaka. zAstra granthamAM kahyuM che: vAvALI ghamarANI, vAI nimittio tabassI ya / vijjA siddho ya kani, acheva pabhAvagA bhaNiyA // " (prAcinI eTale ke pravacana karanAra, dharmakathI eTale dharmakathA karanAra, vAdI, nimittaka, tapasvI, vidyAnA jANakAra siddha ane kavi ema ATha prakAranA prabhAvaka kahevAmAM AvyA che.) anya matAnusAra ATha prakAranA prabhAvamAM atizeSaddhi" prabhAvaka ane rAjagaNasaMmata prabhAvaka evA be prakAre paNa gaNavAmAM AvyA che.' pravacana-sAroddhAramAM kahyuM che: . "A fi marI, vAi Ayariya khavaga namitI / vijjA rAyagaNasammayA, yu sIdhuM umAkaMti atizeSadhi eTale avadhijJAna ane manaH paryAvajJAna dharAvanAra tathA AmaSa auSadhi Adi atizaya samRddhi dharAvanAra, rAjasammata eTale rAjAnI prItivALA ane gaNusaMmata eTale mahAjananA bahumAnavALA. vartamAna samayamAM atizeSaddhinA prakAranA prabhAva jovA maLatA nathI. A judA judA prakAranA prabhAvamAM vartamAna samayamAM tevA prakAranI zakti vizeSa na hovAnA kAraNe athavA tevA prakAranA prajane ke prasaMge na hovAnA kAraNe nimitta prabhAvaka, vidyA prabhAvaka, siddha prabhAvaka jevA prakAranA prabhAvake have jovA maLatA nathI.. * A badhA prabhAvakomAM pravacana prabhAvakanuM mahatva ghaNuM meTuM che, kAraNa ke anya keTalAka prabhAvathI bAlajI AkarSAya che, paraMtu bAlajI sahita buddhizALI che te pravacana prabhAvathI ja vadhu AkarSAya. sAcI vyakitanA aMtaramAM , viramaya ke camatkArathI nahi paraMtu buddhipUrvakanI tarkasaMgata AMtarapratIti dvArA teo dharmanAM UMDA mULa ropI zake che. je pravacana prabhAvonI saMkhyA moTI tema dharmanA pracAra-prabhAi vizeSa thaI zake paraMtu pravacana prabhAvaka banavA mATe dezaviratImae ke sarvaviratImaya niraticAra saMyamI jIvana ane darzana-vizuhitI sAthe sAthe pravacananA marmane jANavAnI viziSTa zakitanI apekSA rahe che, je badhAmAM hoI na zake. - pravacana eTale dvAdazAMgI, jinezvara bhagavAnanI sAme gaNudharo dvAdazAMgImAM gUMthI le che. A AgamonA artha ane gUDha rahasyane jANanArA yugapradhAna AcAryo pitAnAM vyAkhyAno dvArA aneka jIne bedha pamADe che. ' pravacana prabhAvanAne darzana vizuddhi sAthe avinAbhAva saMbaM che. eTale ke eka na hoya te bIju paNa na hoya te pravAsa prabhAvanA paNa naja heya. keTalAka mahAtmAo pAse evI upadezalabdhi hoya che ke emano upadeza sAMbhaLatAM ja bIjAtA jIvana upara ghaNI UMDI asara paDe che. vAsavAmI pAse ane bIjA paNa aneka mahAtmAo pAse evI upadezalabdhi hatI. . : dhamakathA dvArA zretAne dhamanA raMge raMgI dhamazrA upajAve ane dhamadhamAM rithara karI zake te dharmakathaka nAmanA pravaka kahevAya. sava kaLAmAM dharmakaLA zreSTha kaLA che. udAharaNe ane yukitapUrvaka zAstranI vAta sAMbhaLIne jaDa mAguse paNa #maNa ane saraLa banI jAya che. kahevAtA nAstika mANase. dhamakathA sAMbhaLI Astika banI jAya che. uttama dharmakathA evI hoya ke je sAMbhaLatAM ja zretAnA manamAM atizaya AnaMda thAya ane sAthe sAthe dhama dha paNa thAya. dharmakathA cAra prakAranI che: (1) AkSepaNI (2) vipaNa (3) saMveganI ane (4) nirvedanI. AkSepaNI kathAnA cAra paNa prakAra che : (1) AcAruM vagerene varNavanArI te AcArakSepaNI kathA (2) pramadathI lAgelAM dUSaNe dUra karavA mATe prAyazcita levA rUpaNa kathA te vyavahArakSepaNa kathA (3) zretAnA mananA saMzapane madhura vacana vaDe dUra karanArI te pratyAropaNI kathA ane (4) sAMbhaLanArane gamI jAya evA nathathI, dRSTikoNathI hatvanuM nirUpaNa karanArI te dRSTivAdApaNa kathA. vihopaNI kathAnA cAra peTA prakAra che: (1) pitAne siddhAMta kahetAM, samajAvatAM, parasiddhAMta samajAva. (rI parasiddhAMta samajAvatAM samajAvatAM svasiddhAMta sthApa (3 samavAda kahetAM mithyAvAda paNa samajAva ane (4) miTavAda, samajAvatAM samavAda samajAva. . saveganI kathA saMsAranI asAratA samajAvI tyAga vajana utpanna kare che. tenA cAra peTA prakAra che. (1) ale saMbaMdhI (2) paraka saMbaMdhI (3) parazarIra saMbaMdhI aneM (4) zarIra saMbaMdhI. nivedanI kayA kAmaganA padArtho tarapha aruci pedA karI saMsAra pratye nida, virakita utpanna kare che. tenA cAra patra prakAra che: (1) A lokamAM karelAM zubhAzubha karmonuM phaLa A lokamAM maLe che evuM nirUpatI kathA (ra A lokamAM kahyuM zubhAzubha karmonuM phaLa paralokamAM maLe che, evuM vaNavata kathA(3) palakamAM karelAMzubhAzubha karmonuM phaLa A lekamAM mana Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAvatI thA ane (4) paralokamAM karelA zubhAzubha karmonuM kuLa palakamAM paNa maLe che evuM darzAvatI kathA. thama thAnA lAma bahu moTA che. gautamasvAmIe mahAvIra bhagavAnane pUchyuM', 'he bhagavata, dharmakathA sAMbhaLanArane ane gaLAvanArane ze lAbha thAya che ?' bhagavAne kahyuM, 'dhama kathA sAMbhaLavAthI ke sabhaLAvavAthI jIva saubhAgyasALI bane che ane kama'nI nirA kare che.' prema kathA dvArA upadeza ApanAranA upadezanA prabhAva tA ja paDe che jo enA peAtAnA jIvanamAM potAnA upadeza barAbara jItAya hAya. prazuddha chatrana oNrka yukta dalIlathI, naya ane nikSepathI pratyakSa ane parokSa pramANathI zAstra karavAmAM keTalAka mahAtmAe brA ni rAya che. emaNe dareka viSayanuM pUrva pakSa ane uttararakSanI dRSTie evu ciMtana karyu hoya che ke emanI pAse kATanI dalIla cAnnatI nathI. prAmANika jijJAsu mAsanI pAse jyAre lIla na rahe ane peAtAnA ajJAnanI pratIti thAya tyAre te utsAhapUrvaka sAcA vyithI bIjAne mata svIkAravA taiyAra thAya che. keTalAka mahAtmAe pAse vAda vivAdanI evI sarasa labdhi hoya che ke aneka lekAnA meTA samudAya cce kuzaLatApUrva'ka sarasa vAda karI zake che. prAcIna samayamAM rAjyanA Azrame, rAjAnI ane vidvAnenI upasthitimAM AvI asa yAvAmAM AvatI ane jene mata jIte tenA prazna va breDamAM vadhatA. je hAre te vijetAnA ziSya banI jAya evI guru para paNa hatI mallavAdIsUri, nRddhavAdIra, vAdIdevasUri, dIvetAla zAMtisUri vagere vAdavidyAmAM nipuNa hatA ane emaNe nAda kArA dhamanI sArI prabhAvanA karI hatI. = naimittika eTale kALa, cADiyu', pazupakSIonA avAjo, svapno pratyAdi vividha prakAranAM lakSaNe dvArA trikALa sabaMdhI lAza ke nukasAna vize AgAhI karI zakanAra nAnI mahAtmAo havAmI zrutakevalI dvaitA. ane mahAna naimittika pa tatA. naumittika prabhAvaka prasaMgAnusAra potAnA nimitta jJAnanA upayega karI. dha'nI prabhAvanA kare che. jainadhama mAM tapazcaryA upara dhaNI bhAra mUkavAmAM pranse che. vaLI jainAnI tapazcaryAM ghaNI AkarI gaNAya che, pAsa, mAya li vagere kaThina tapazcaryA jemAM NItI che. keTalIka vyakita ATha, seLa, ekavIsa, trIsa, thI tAlIsa ema. lagabhaga satrAsa divasa sudhInA, AhAra gugaranA upavAsa kare che. akabara bAdazAhanA samayamAM pA vikAe cha mahinAnA upavAsa karyAnuM kahevAya che. nathI roga dUra thAya che, ndriyA sayamamAM rahe che; labdhi pragaTa thAya che; Atmazakti khIle che ane krama'nI niSTha'rA thAya che. tapano mAhamA jaina dhamamAM bahu meA che. tapanI' prabhAvanAthI dhamanI vRddhi thAya che. keTalAka mANasAnA thamAM tapa pratye svAbhAvika rIte ja udAsInatA ke aruci dRSya che. . evA mahusene tapanuM mAhAtmya samajAya ane svAnubhUtathI pratIti thAya to te uttarAttara adhika tapa maga lAge che. ugra tapanI khakhatamAM badhA dharmomAM jaina dharma sava prathama che. bhagavAna mahAvIra dIvra' tapasvI tarIke suprasiddha che. harSathI dhamanI anerI prabhAvanA thai zake che. R vidyA-prabhAvaka mahAtmA prajJapti vagere vividha prakAranI vidhAnA jANakAra hoya che. vaLI tene zAsanadevanI sahAyu rAma che. potAnI vidyA vaDe te camatkArabharelI ghaTanA 12 tA. 16 986 karI zake che. vajraravAmI, hemaca'drAcAya vagere mahAtmAo evI vidyAo dharAvanAra hatA. jarUra paDe te pAtAnI vidyAnA prabhAvathI te rAnta ku leAkAne dhama pamADatA. a'jana, cgu', lepa, guTikA vagerenA vividha yoganI siddhi dharAvanAra tathA vaikriya vagere lakhva dharAvanAra, siddha yogI peAtAnA tevA adbhuta prayogathI dha'nI adbhuta prabhAvanA karI zake che. pAdaliptasUri vagere mahAna AcAyoe evI dhama prabhAvanA karI hatI. jemanI pAse khIjAne pratikhAdha pamADe evI kAvyaracanAnI adbhuta zakti hoya evA mahApuruSone kavi prabhAvaka tarIke oLakhavAmAM Ave che. sAmAnya mANusa karatA kavinI vANI viziSTa prakAranI hoya che. aneka leAne teo mukhya kare che. kavitA vAMcatAM vAcakAne atizaya AnaMda thAya che, kavitva zakti naisagi`ka che. badhAmAM e nathI detI. eTale jenI pAse kkhA viziSTa zakti hoya tene sAMbhaLavA mATe eneka leAkA utsuka helpa che. siddhasena divAkara, mAnatuMgara, haribhadrasUri, hemacaMdrAcAya', upAdhyAya yazavijayajI, AnaMdaghanajI vagerenI kRtie saikAo thayAM haju va cAya che, anekanA jIvana upara e kRtioe asara karI che. zrImad rAjacaMdranA keTalAka padmAe keTalAyanA jIvanamAM piravatana ANyuM che. keTalAkanI pAse evI kavitvazakita hoya che ke teo prasaJAnusAra tarata racanA karI zake. evA kavione zIghra kavi ke mAthu kavi kahevAmAM Ave che. teo paNa potAnI viziSTa kavitvazakti dvArA dhamA sArA prabhAva karI zake che. varta'mAna samayamAM pracAranAM mAdhyame vadhyuM che. chApAM, sAmayika, reDiyA, calacitra, TI. vI., viDiyo mA vagere prakAranAM mAdhyamo dvArA koi eka vAta alpa samayamAM lAkha karADA mANusA sudhI paDeAMcI japta zake che. AvAM mAdhyame dvArA pazu dhamanI sarasa prabhAvanA thaI zake che, jenI pAse AvA mAdhyamanA upayoganI AvaData ke zita sArA pramANamAM hAya che. teo dhamanA sArA pracAra karI zake che. alabatta jo sAtatya na hAya te AvA pracAra paNa alpajIvI banI jAya che. vaLI pracArakanI peAtAnI pAtratA barAbara na hoya te dhama'nA nAme jANatAM ajANatAM kheTA pracAra thavAne saMbhava paNu rahe che. vaLI meTA pracAra mAdhyamo mATe nira'tara pracAra sAmagrI ane bahusakhya pracArakonI apekSA rahe che. pariNAme aneka sAcAkhoTA mAthusA AvAM kSetramAM ghUse che. eTale keTalIkavAra pracAra karatAM pravacano AbhAsa ja mAtra rahe che. mATA pracAra mAdhyamanI zAkata jema meTI che tema enI maryAdAo pazu mATI che, sAcavIne vAparavA jevAM e mAdhyame pracAra mAdhyamA game teTalAM vadhe te paNa jenA jIvanamAM dhama' ciratAya' thayA che evI vyakita dvArA dhama'nI jeTalI saMgIna prabhAvanA thaI zake teTalI anyathI na thai zake. je mahAna dhama' prabhavAmAM samyagadAnanI jyoti anerI jhagamage che. teonuM katavya che ke potAnI e jyeAtine prakAzita rAkhavA ane anyamAM e yAtine pragaTAvavA mATe dazanAcAranAM lakSaNA potAnA jIvanamAM sArI rIte utAre.. evA mahAna prabhAvA dvArA dhamanI ghaNI moTI prabhAvanA thai zake che. evI prabhAvanA ja cirakALa TakI zake che. [ zrI mukha' jaina yuvaka saMdha Ayejita paryu vadhyu khyAnamALAmAM guruvAra, tA. 4 thI sapTembara, 1986 nA rAja ApeluM vyAkhyAna ] -maNalAla cI. zAhu Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 . mA vana tA. 19 sI, zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM navuM prakAzana - nirIkSaNa : ' ane vilakSaNa vyakitatva : ( 108 thI cAlu) buddhizALI mANasa ja virodha karI zake, e kAIne anuyAyI na hoya.' keTalI mananI vizALatA! keTalI vibhutA ! A pahelI vAra judA paDyA pachI tarata ja temane patra maLe bhAvavibhora banIne temaNe lakhyuM hatuM priya hasamukhabhAI, ame ahIM gaI kAle rAte sADA nave sukharUpa pahoMcI gayAM. tamArA AtithanuM sukhada saMbhAraNuM laIne AvyAM. be divasamAM tamane ThIka ThIka doDadhAma karAvI sauthI sukhada ghaTanA e banI ke vicAromAM matabheda hoya chatAM manaduHkha na hoya, maMtrI hoya evI pratIti ApaNane baMnene thai... ' temanI prayogazIla navalakathA "maraNottara saMbaMdhe eka vAra carcA thaI hatI. temaNe kaheluM ke keTalAka samaya pahelA , temane chAtImAM asahya dukhAve te. niSNAta phekaTarIe sAravAra ApIne temane svastha karyA. e pachI khUba ArAma karavAnuM DekaTaroe temane kahyuM hatuM, evA samayagALAmAM je saMvehnA thaI tenI abhiyyakita ukta navalakathAmAM viziSTa TekanIkathI temaNe karelI che. tyAre te teo svastha thaI gayA hatA. paNa A vakhatanI tabiyatanI gaMbhIratA temane bharakhI gaI. "maraNottara Aje vadhAre sArI rIte temanI saMvedanakathA lAge che. eka pratibhAzALI sarjakanuM e jANe karuNarasika zabdazi95 che. arthadhaTana ! lekhaka : pannAlAla ra. zAha , ; I. sa. 1970thI saMdhanA hAlanA maMtrI zrI pannAlAla / ra. zAha "prabuddha jIvana mATe vakhatevakhata lakhatA rahyA che. te emanA lekhenuM A pustaka saMdhe tAjetaramAM pragaTa , , kayu che. A pustakanI prastAvanA De. kumArapALa desAIe che lakhI che. premI sAIjha-pAku puDuM - pRSTha 136+16 = saMghanA peTra, AjIvana sabhya. ane vArSika sabhyane 31mI okaTobara, 1986 sudhImAM A pustaka rU. 37 mAM ApavAmAM Avaze. ' ' satata "UhApoha' karanArA, saune pitAnA vicArothI khaLabhaLAvatA rahenArA, pravRttine ja uttama nivRtti mAnanArA vaicArika azAnitane ja zAnti samajanArA e vilakSaNa AtmAne "zAnti maLe" ema kahIe te temane gamaze?] mokSane bhAgye jhaMkhanAra e AtmA mukita te kema che? punarjanma ja kadAca iche ! gujarAtamAM ja temane punarjanma ho ! sAbhAra svIkAra # ciMtanikA (suvAkane saMgraha) - saMpAdaka : prIti zAha pRSTha-126, kAuna meLapejI-mUlya rU. 12-00 . prakAzaka : kusuma prakAzana, 61, nArAyaNanagara, jayabhikhu mArga, pAlaDI, amadAvAda-380007 : " * jIvana suvAsa , , ' ' le. prItamalAla kavi ' . pRSTha-58, krAuna seLapejI-mUlya rU. 6-00 ' prakAzaka : upara mujaba * kamalegI gujiepha le. puSkarabhAI gokANI pRSTha-66, kAuna meLapejI-mUlya rU. 21-00 prakAzaka : kRti prakAzana, nAnI vyasaphaLa, . viramagAma-pIna-382150 AbhAsanI ArapAra : mU. le. ricArDa bAka aMgrejI parathI anuvAda : prA. mAvajI ke. sAvalahe pRSTha-39, DemI sAIjha-mUlya rU. 5-00 prakAzaka : kesTa esosieTasa C/o. sureza parIkha, AsI. prophesarsa, blokasa-2, valabhavidyAnagara, (ji. kheDA) ekayuprezarane tAlIma varga saMghanA upakrame ekayuprezara paddhati dvArA sAravAra ke mATe niHzulka tAlIma vaga" aMgrejI bhASAmAM somavAra, tA. ra8 mI sapTembara, 1986thI paramAnaMda kApati , sabhAgRha, 385, saradAra vI. pI. roDa, rasadhArA ke-ee. . hA. sosAyaTI, bIje mALe, muMbaI-40004. (naH 50296) khAte zarU thaze. dara semavAre baporana 2-00 thI 4-00 sudhI cAlanArA A varganuM saMcAlana che zrI jagahanamAMI dAsANI karaze. A vargamAM joDAi IchanAre saghana kAryAlayamAM saMparka sAdhavA vinaMtI che. te suratamAM hADakAMnAM darane sAravAra kempa saMdhanA upakrame ane zrI jaina sezyala grupa pheDarezananI gujarAta rIjIonala kamiTi ane zrI jaina sezyala grupa, suratanA sahayogathI hADakAMnAM daranA niSNAta che. je. pI. pIThAvAlAne hADakAnAM daranI sAravAra kempa somavAra, maMgaLavAra, budhavAra, anukrame tA. 22, 23, 24, sapTembara, 1986nA rojakAyatha vADI, gopIpurA, surata khAte yojavAmAM Avyo che. A kempanuM pramukhasthAna lAyana kanaiyAlAla bAphanA leze. uddaghATana zrI ratilAla hajArImala zAha karaze. hADakAMnAM daradIe A zibirane lAbha levA suratamAM uparokata sthaLe saMparka sAdhavA vinaMtI. pravINabhAI maMgaLadAsa zAha ' ke. pI. zAha . . . . saMjaka, pannAlAla ra. zAha.. maMtrIo | Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ad P prathama jIvana vila kSa Nu DA. husamukha DhAzI pAMcamI sapTembaranI vahelI savAre sthAnika vartamAna patrAmAM . surezabhAI jozInI gaMbhIra tabiyanA samAcAra vAMcIne dhrujArI AvI gai. temanI tabiyata avastha ta rahetI ja hatI ane vAravAra asthamAnAnA humalAo AvatA hatA, paNa Iyita ATalu gaMbhIra rUpa pakaDaze evI te kalpanA ja nahatI. mAnaka nAdurasta tabiyata vacce paNa meM temane hamezAM Hale aal Hearty ja joyelA. pachI evA 'samAcAra maLyA ke have temane rAhata che. tyAM tA ravivAra, tA. 7mInI savAre temanA kAntanA na jhIlI rAkAya evA khabara vAMcyA. 'manane zu' thavA beMgyuM e to hu* pote pazu nA samajI zakayA. eka tejasvI dIpaka mujhAyA. ane tenI sAthe gujarAtI sAhityane eka yuga jANe samApta thayeluM. teo sAcA atha'mAM yugasarjake hatA. I. sa. 1957 pachInuM gujarAtI sAhitya che. sureza joSI yuga tarIke aMkita thayuM che. bhaviSyanA atihAsakArane temanuM mUlyAMkana e rIte karavu ja paDaze. temAM jhAjhane bhAgye zaMkA haze. temanAmAM je zakita hatI, jai pratibhA hatI, buddhinA je aphATa vaibhava hatA, sAhityane judA ja dRSTikANathI jovAnI ane mUlavavAnI je vidbhakSaNa daSTi hatI e badhAMnuM ahI mUkina karavAnuM zakaya nathI; eka sarjaka ane vivecaka tarIke pUrAM trIsa varSo sudhI temaNe gujarAtI' vidvattAne paDakArI hatI. virAdhanA jALa vacce paNa temane utsAha kadI madana paDyA ane temanI pratibhA haMmezA akha`Dita rahI. paNa Aje, A vize kaMi sahevAnuM gamatu nathI. eka vyakRita tarIke mane eka uSmAbharyAM surakhI vaDIla tarIke temaNe mArA para je chApa pADI che te sabaMdhe ceDu Mka kahevAnu mana thAya che. kema ke e chApa jeTalI strInI che temnI ja mama spazI che. . 2 ki ta tva ka varSo pahelAM temanA ahI vaselA keTalAka ziSyoe, tumA ekAda be adhyApakamitroe ane amArI vidyArthinIoe temane rAjakoTamAM vyAkhyAtA ApavAnuM kholAvavAnu vicAyu. te e mane vAta karI. kaoNlejamAM joie tevu vAtAvaraNa naheAtu Ate paristhiti bahu anukULa natI. pazu e samaye 'krAisIpa'nI nAnA cAlu hatI. eTale e nimite temane AmatraNu ApavAnuM kraya hatuM. mAre kaSTa khAsa mahenata karavI na paDI.kramaka temanA sarjyo. badhI vyavasthA karatA hatA. barobara yAda nathI pazu me Ada patra lakhyo haze ane temanA taraphathI tatkALa sAnukULa tibhAva maLyuM. temanA AvavanI tArIkhe nakkI karavAnI hatI ane e vize huM vicAratA hatA. vacce dIvALInA divase AvatA hetu: navA varSa'nu' eka abhinadana kADa' mane maLyu. akSarA oLakhI sakAyA nahi, paNa thoDIvAramAM temanI sahI barAbara eLakhI sIdhI. teo tA meDana AnA cAhaka, upAsaka ane sAga"ka hatA. sAhityakalA ke citrakalAmAM tene ja mahattva ApatA hA, ajaMTAnA zilpa uparathI kAi Adhunika citrakAre dorelu citra abhinaMdana kADa upara hatuM. bhagavAna buddha zikSA pAtra mane petAnI ja patnI ane nAnA putra pase bhikSA mAMge che tevuM bhAvavAhI citra temAM 'kti thayelu` hatu`! temaNe mekalelu A citra dhaNu' dhaNuM kahI jatuM hatuM. kA'nI pAchaLa temanA ja haratAkSarAmAM eka kavitAnI cAra patie lakhAyelI hatI; From one word to the other. What I say vanishes I Know that I am alive Between two Parenthesis 16-9-8 kavi pAtAnA zabdane jaladIthI vahI jatA jue che. ane petAnA astitvane krUta kauMsamAM Apela lakhANu jevuM ja pramANe che. kevI uddAtta che A bhAvanA ! ceDA ja zabdamAM DA. surezabhAI joSIe peAtAnuM ati natra chatAM gauravAnvita citra ahI doreluM che ema kAI mAnI zako ? te mArAthI meTA hatA ane chatAM kADa upara sakhAdhana karyu hatu : mAnanIya prophesara sAheba ! 14 A pachI theADA ja divasemAM teo AvyA. pratyakSa rIte temane pahelI vAra maLatA hatA. je vyakitane joyA vinA haMmezAM tenI vibhAvanA viruddha lakhyA karyu" hoya evI vyakti jyAre pratyakSa thAya tyAre mana keTalu` kSubdha banI jAya e 'tA jemane anubhava thaye hoya te ja samajI zake. paNa sureza bhAInA vyakitatvamAM evI phArama hatI ke mArI kSubdhatA thoDI ja kSaNAmAM ogaLI gai. ane eka snehALa svajananI jema temaNe mane apanAvI lIdhA. tabiyata sArI na rahe. chatAM khAnapAnanA pUrA zokhIna. sArI sArI vAnagIo pUrI lijajatathI jame. rAtre sAra jamyA hAya ane e pachI sAthe karavAM nIkaLavAnuM ane tyAre kAi AlizAna hoTelamAM AiskrIma ke kAlDrIMka levAnuM kahevAmAM Ave te paNuM nA na ja pADe, zIkhaMDa, dUdhapAka, pUraNapoLI khUba priya, meTAlanuM kaThoLa ati priya. khAdhA ja kare. patnI paNa temane A svAda barAbara samajI gai hatI ane eTale pachI jyAre jyAre rAjA : AvavAnu ane tyAre temane pUchyA vinA kAi paNa vAnagI sAthe meTA vAlatu kaoNLa acUka banAve ane te khUba prasanna thAya. rAjakATa Ave tyAre temane maLanArAonI saMkhyA nAnI na ja hAya. kAlejo ane yunivarsiTInA vidyAthI' pazu sArI sakhyAmAM AvatA hoya. AvI sthitimAM amane ekAnta ochuM maLatu. chatAM je thADu ekAnta maLatu temAM ghaNI AtmIyatAthI vAta kare, aMgata vAta paNa pUrI nikhAlasatAthI kahe. temanA vizenAM mArAM lakhANe vize svAbhAvika carcA thAya ja. tyAre eka AvI umadya vyakitanA vicArane te sAhityika vyakitatvane mAre vidha mate ThIka akaLAvatA. paNa te mArI' pIThaH thAbaDe; premathI ATalu ja kahe prakhara (anusadhAna pRSTha 107 upara) xxx. dakSika zrI muMbai jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. aa, prakAzana sthaLa : 385, saradAra bI. pI roDa tuva400 004 3. na. 350296 TrenDa prinTasa, jagenAya zaka' zeTha, Da, mirmAsa, sukhada : - mudraNlRAna Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Rogd. No. MH. By / Sootb 54 Licence No. : 37 prabuddha jIvana varSa:48 aMka: 11 muMbaI tA. 1-10-86 muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra vArSika lavAjama rUA. 30/- chuTaka nakala rUA. 1-50 - paradezamAM era meIla 6 20 12 taMtrI ramaNalAla cI. zAha , . kephI padArthone vadhato pracAra chellA keTalAka vakhatathI bhAratanAM aneka sthaLe heroIna, che. mAnasika asvasthatA ke hayareganI bimArI vartamAna jagakekena mArIju Ana, brAuna sugara vagere kephI padArthonA meTA tamAM ghaNI badhI che. ene bhUlavA mATenA jAtajAtanA zAmaka jaththo pakaDAvAnuM chApAmAM vAraMvAra vAMcavA maLe che. bhAratanI jema auSadho (Tranquilizer) paNa bahu pracAramAM AvyAM che. evA pAkistAnamAM paNa kephI padArthonI herApherI meTa pramANamAM cAlI rahI auSadhe paNa samaya jatAM zvasana rUpa banI jAya che. che. pAna amerikAnA vimAnanI ghaTanAmAM cAMciyAo kasTamsanA : ' duniyAnAM badhAM meTAM zaheromAM davAonuM ke anya padArthonuM adhikArIone mAdaka padArtho lai javA mATe te javA mAMge che gupta sevana yuvAnomAM divase divase vadhatuM jAya che. samaye samaye ema kahIne ghaNI moTI laca ApIne vimAnamAM ghUyA hatA. navI navI davAo bahAra AvatI jAya che. ane gupta rIte pramukha regane amerikAnI hAlanI sauthI moTI saLagatI tene pracAra ghaNA dezomAM thaI jAya che. davA banAvanArI samarayA te yuvAnomAM thatAM kephI padArthonA sevananI che ema kaMpanIone lAkho rUpiyAne phAyade ghaDIkamAM karI le jaNAvI te sAme meTI jhuMbeza upADI che. briTanamAM kephI hoya che. eTale pitAnA pracAraka ejanTo dvArA AvI padAtho sAme pracAra mAdhyama dvArA ghaNe mATe pracAra thaI rahyo davAo aneka ThekANe pahoMcADavAmAM Ave che. zarUAtamAM evI che. cIna, thAilenDa, bhArata, pAkistAna, irAna, turkastAna, davAo maphata paNa ApavAmAM Ave che. kAraNa ke yuvAno enA brAjhila, beliviyA, peru, kalaMbiyA vagere dezanA dhaNu leke baMdhANa thatAM e davAo vagara rahI zakavAnA nathI evuM kephI padArthonA utpAdana ane herApherI dvArA dhaNI meTI kamANI kaMpanIe jANe che. AMtararASTrIya ToLakIe AmAM kAme lAge che. karI rahyA che, evI ToLakI briTana, amerikA vagere pAzcAtya dezomAM kayA dezamAM kevI rIte mAdaka auSa dhusADI zakAya tenA rastA paNa ghaNI badhI che. jeTa vimAnanI avara javarane lIdhe kephI vicArAya che. kasTamsamAM lAMca rUzvata te AkhI duniyAmAM padArthonI gerakAnUnI herApherI uttarotara moTA pramANamAM jhaDapathI rahelAM che. moTA meTA sarakArI adhikArIo pite lAMcanA ane vadhatI rahI che. samagra vizvanI A eka moTI gaMbhIra samasyA evA vyasano bhoga thaI paDe che. je mANase A vyavabanI gai che. sAyamAM paDe che te ghaDIkamAM zrImaMta thaI jAya che. teo - potAnA dezane yuvAna varga vyasanomAM sapaDAya che, pAyamAla avikArIone ravIne paNa na dhArelI hoya eTalI meTI rakamanI thatA jAya che. ane dezanuM yauvanadhana veDaphAI jAya che e ciMtA lAMya ApIne potAnuM kAma pAra pADe che. lAlaca mANasane duniyAnA ghaNAM rASTrane, khAsa karIne samRddha rASTrane bahu satAvI bhAna bhUlAve che. pariNAme kephI padArthonI dANacorI e vatamAna rahI che. vyasanathI mukata thavA mATenI baMdha ApatI jAhera khabara samayane dhIkate uMghe banI gayuM che. alabatta, je pakaDAya che reDiyo-TI. vI. upara puSkaLa pramANamAM AvI rahI che. pramukha tenA hAlahavAla thai jAya che. remana ane zrImatI esI regana, zrImatI mAgareTa thecara ane koI paNa prajA atizaya samRddha bane che tyAre tenAmAM zrImatI DAyenA jevI vyakitaone paNa A pracAra jhuMbezamAM bhega ane vilAsitA AvyA vagara rahetAM nathI. AnaMdane joDAvu paDe che e batAve che ke A samasyA keTalI badhI atireka mAnavA manuSya navA navA nusakhA zodhe che. gaMbhIra banI gaI che. emAMnA keTalAka nusakhA sAdA hoya che. te keTalAka bhayaMkara . manuSyanuM jIvana jema jema vadhu sagavaDavALuM thatuM jAya che. hAnikAraka hoya che. bhega ane vilAsitAnI sAthe svachaMdatA, tema tema vadhu kharcALa banatuM jAya che. kuTuMbanA kharcane pahoMcI zithilatA, sAhasa, abhimAna vagere vyApaka bane che, ane vaLavAnI samasyA AkhI duniyAmAM uttarottara gherI banatI bhautika samRddhamAMthI mANasa durNa tarapha dhasaDAya che, bhayaMkara jAya che. ene pariNAme tanAva vadhatA jAya che. meTAM zaheramAM vyasano bhoga bane che. ane samaya jatAM praja pAyamAla sAmAjika jIvana tanAvathI vadhu gherAyeluM rahe che. bIjI kazI thAya che; videza rAjyanA AkramaNane bhoga bane che. citA na hoya te paNa samaya sAcavavAnI ciMtA ghaNI moTI jema atizaya samRddhimAMthI keTalAka durgaNe jame che. ane rahe che. A badhAMnI mAThI asara citta ane hRdaya upara thAya vyasano pracalita thAya che tema atizaya garIbImAMthI paNa keTalAka Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravRta jIvana durgaNe janme che ane mANasa vyasane tarapha ghasAya che. TheTha prAcInakALathI mAnavajAta eka yA anya prakAranA vyasanamAM sapaDAyelI ane du ne bhega banelI jovA maLe che. ApaNA zAstrakAroe ane dharmAcAryoe 2 prAcIna samayathI sAta prakAranI vyasanathI mukata rahevAno khedha ApyA dyUtaM ca mAMsa ca surA ca vezyA, vArdUi- FantvA | etAni sapta dhyasanAni loke, ghorAtidhAraM narakaM nayanti // jugAra, mAMsa, madirA, vezyA, zikAra, cerI ane parastrIgamana A sAta prakAranAM vyasane mANasane aihika jIvanamAM pAyamAla kare che ane enA AtmAne durgatimAM dhakele che. jugAra ramatAM pAMDavoe ane naLa rAjAe rAjya khayuM hatuM madha pAnathI bhagavAna kRSNanA yAdavavaMzane nAza thaze. zikArathI dazaratha rAjA duSita thayA hatA. mAMsalupatAne kAraNe zreNika rAjAnI naraka gati thaI parastrIgamanane kAraNe rAvaNanuM mRtyu thayuM vezyAne lIdhe kyavanI zeTha nidhana thaI gayA hatA. cerIthI vinaSTa thayelAnAM te aneka udAharaNa che. vyasanathI dhana, kIti', prIti, dayA, kula. vagerene nAza thAya che. ' " AvRtti-Avartana-Repeation-pharI pharIne karavuM te vyasananuM mukhya lakSa che. zarUAtamAM vyasananA sevanathI mANasane ghaNe AnaMda Ave che; tAjagI anubhavAya che; -ullAsa pragaTa thAya che; caherA para teja pragaTe che cabarAka dekhAvAya che; vAcALa thavAya che; magaja mAM jANe navA navA sarasa taraMge utpanna thatAM anubhavAya che; zaramALapaNuM cAlyuM jAya che; ta gadilI nIkaLI jAya che. mANasanuM jANe ke vyakitatva ja vadhu tejasvI ane rUpALuM thAya che. vyasana mANasane gamI jAya che. paNa pachI e vyasana zarIramAM baMdhAraNamAM evA pheraphAra karI nAkhe che ke jethI samaya thatAM mANasane e vyasana tarapha gayA vagara cAlatuM nathI. na javA maLe te becenI anubhavoya che. mitrenI batamAM vyasana ane vyasanI vadhu khIle che paNa caDasAcaDasImAM bhAna bhUlAya che. pachI aneka mAThAM pariNAmone bhega banAya che. ' * drAkSa, kAja mahuDA, cekhA, goLa vagere mIkAzavALA padAthe "sADavA lAge che tyAre enI dugandha asahya thaI paDe che. paraMtu vAraMvAra e dugaMdha levAthI mANasa enAthI TevAI jAya che. " pachIthI te e durga ene eTalI badhI game che ke vAraMvAra levAnuM ene mana thayA kare che. Asava, athavA dArU banAvavAnI 'paddhati hajAra varSathI cAlI Ave che. Asavane auSadhopacAra jANItA che. paraMtu madyapAna mANasane bhAna bhUlAve che, semarasa, surA, vAruNInuM pAna karanArAM ullekha che. vaidika sAhityamAM paNa maLe che. bhagavAna buddhanI sabhAmAM AvatI mahilAomAMthI eka vakhata pAMcase jeTalI mahilAo kaIka mahephIlamAM vadhu paDatuM madyapAna karIne AvI hatI ane bhagavAnanI dharmasabhAmAM bIlabhatsa cenacALA karavA lAgI hatI. te vakhate bhagavAna buddha petAnI yogavidyAthI temane no utArI nAkhyo hate e ullekha bauddha sAhityamAM maLe che. bhagavAna budhe paMcazIlamAM eka te madyapAna na karavA viSe pharamAvyuM che. ' vartamAna samayamAM pAzcAtya samRddha dezamAM davA banAvanArI ka panIe magaja upara asara karanArA padArthonI navI navI zodha karI. tenAM jAtajAtanAM mizraNa karI, temAMthI vividha auvadhe banAvavA lAgI che. duHkhanuM vimaraNa thAya, ciMtA dUra thAya, ekanA eka vicAronuM punarAvartana aTake, sArI UMgha Ave, mananI nabaLAI (Nervousness, Depression vagere) nIkaLI jAya ityAdi mAnasika dardo e mATenA keTalAMka auSadha mAnavajAtane mATe upakAraka nIvayAM che, paraMtu vaijJAnikAe ethI paNa AgaLa jaIne mAnava jAtane bahekAve evA vividha auSadho, padArtho paNa zodhyA che. mANasa taraMgI banI jAya, jAta jAtanA raMgaberaMgI drazyo nihALe, pite havAmAM UDatuM hoya ke pANImAM taratA hoya tevA kAlpanika anumo thavA lAge, alaukika sRSTinuM darzana thAya, evA jAta jAtanA anubhavo AvAM auSaghothI thAya che. yuvAne enA prayoga tarapha AkarSAya che ane pachI temane enuM vyasana thaI jAya che. e lIdhA vagara cena paDatuM nathI. paraMtu evAM kharcALa auSadho pAchaLa puSkaLa nANuM veDaphAI jAya che. yuvAne, mAbApa pAsethI dhAkadhamakIthI paisA kaDhAve che, ke cArI lUMTa kare che, kAraNa ke audyonuM tana karyA vinA rahI zakatuM nathI. divase divase auSadhenuM pramANa vadhAratA. javuM paDe che, te ja saMtoSa thAya che. ema karatAM e cakra evuM cAle che ke thoDA vakhatamAM yuvAna zArIrika rIte pAyamAla thai jAya che tathA magajanI samatulA gumAve che. khUna, cerI, baLAtkAra vagere aneka apakRtya kare che kuTuMba ane samAjamAMthI haDadhUta thAya che. vyasanImAMthI gaMbhIra daradI banI jAya che. keTalAka akALa mRtyune vare che, keTalAka ApaghAta kare che. vyasanamAMthI mukta karAvavAnI tabIbI sAravAra ghaNI evI hoya che. evI sAravAra pachI sAjo thayela mANasa pahelAM je raheto nathI. enI budhi maMda thaI jAya che. enI smRtimAM ane tAjagI ochI thaI jAya che. eka sarasa - kArakidI davAnAM vyasanane lIdhe veDaphAI jAya che. heroIna, kokena vagerenA baMdhANI thaI gayelA mANasane jyAre e padArtho maLatA nathI tyAre temanuM zarIra tUTavA lAge che; asahya vedanA thatAM teo mAthuM pachADvA lAge che. cittabhrama thayuM hoya tevA bebAkaLA banI jAya che; vAte vAte uzkerAI jAya che. pazu jevA hiMsaka banI jAya che; mANasanAM lakSaNo * jANe ke gumAvI de che. AvI sthiti vadhu samaya cAlatAM ApadhAta karI bese che athavA zarIra lathaDI jatAM akALe mRtyu pAme che. naza karavA na maLatAM jyAre hAtha paga tUTatA hoya tyAre, athavA mana lAcAra thaI gayuM hoya tyAre pitAnAM gharabAra vecatAM, patnInAM ghareNuM vecatAM ke khuda patnIne paNa bIjAne upabhoga mATe vecI detAM AvA vyasanIo acakAtA. nathI. cInamAM ke bhAratamAM aphINanA baMdhANIonA AvA ghaNuM prasaMge bhUtakALamAM itihAsanA paDe lakhAyelA che. - keTalAka auSadho jAtIya ktine prabaLa karanArAM, uzkeranArAM hoya che. keTalAka yuvAnone AraMbhamAM ethI phAyade jaNaya che, paraMtu thoDA samayamAM ja teo enA gulAma thaI jAya che. ane thoDAM varSomAM ja kAmabhAganA atisevanathI ni:satva banI jAya che. - akALe vRddha thaI jAya che. .' ' bhAratanI keTalIya yunivarsiTIomAM mAdaka auvadhe e meTa " (anusaMdhAna pRSTha 118) A Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-10- prabuddha jIvana a ha ma nI A La kha che De. kumArapALa desAI samI sAMjathI kavivara ravIndranAtha TAgera pitAnA khaMDamAM gai hatI paNa tyAM ja kSitijane kArathI malakatA caMdrarAja besIne sarjana karI rahyA hatA. lo samaya lakhyA pachI kavivarane Ave tyAre pelA tArAnA teja sAva jhAMkhA-jhAMkhA thaI jAya che. jarA thAka lAge eTale najIkanA TebalanA lempanuM baTana baMdha AkhIya sRSTi para caMdranI sevAmaNI cAMdanInI rUperI jAjama karIne khurazImAM ArAmathI beThA, paNa A zuM? kavie joyuM patharAya che. haraNAMnA rathamAM bele caMdra vicAre che ke A jagatane te AkAzamAMthI relAtI pUrNimAnI malakatI cAMdanI bArImAMthI huM kevuM ajavALuM ApuM chuM. je na hota te prakAzanI mAdakatA aMdara pravezI ane Akheya kha Da e cAMdanIthI chavAI gaye. ke mehakatAne bicArA jagatane kayAMthI khayAla Avata? vakhata kevI madhura ane kevI zItala che A cAMdanI! vItatAM sUrya Uge che. ane caMdranA ahamanuM ajavALuM sAva phikakuM rUperI cAMdanInI A bichAta joIne kavinuM hRdaya dravI gayuM. paDI jAya che. AvI viSTha ane kSaNika che ahamatI duniyA, kavi mananAM UMDANamAM garakAva thaI gayA ane vicAravA lAgyA jyAM mAnavI saccAIne chAvarIne pitAne sarvasva mAne che. A ke sAMjanA cha vAgyAthI lakhavA beTho chuM ane atyAre sADA ahamanuM jIvaMta mAnavarUpa jevuM hoya te ItihAsane nava thayA che. paNa A sADA traNa kalAka sudhI mane A caMdanIne pAne AlekhAyeluM hiTalaranuM jIvana jevuM paDe. e kema kazo khyAla ja na AvyuM ? eha! A te kevuM kahevAya ! A bALapaNathI ja pitAne pUrvagrahone daDha kare tevAM pustako ATale nAnakaDo Tebalempa AkAzanA pUrNa caMdranI je jyotsanA vAMcate. bALapaNane ahama yuvAnImAM bahekI gaye. paMdara varSane khaMDamAM AvI rahI hatI tene avarodha karatA hatA. A nAnI battI bALakane rAjakIya pUrvagrahe e pacAsa varSanA saramukhatyAranA baMdha karI, te khaMDamAM jANe pUrNimAnuM saudaryo patharAI gayuM. rAjakIya kAryakamo banyA. pitAnA ahamane jALavI rAkhavA jagata najarathI jue che, kavi daSTithI nihALe che. ane kavivara mATe hiTalare keTalAMya AbhAsI AvaraNa ane kRtrima khyAlonA TAgoranI daSTi aMtaranAM dvAra udhADatI-udhAtI vicAravA lAgI ke killA potAnI AsapAsa racI dIdhA, vakhata jatAM jene e paramAtmAnI yetsanA mArI bArI bahAra UbhI hatI. aMdara AvavA khuda zikAra bane che. A hiTalare pitAnA aha3 jALavavA Atura hatI, paraMtu mArA ahamane nA dI jyAM sudhI jalate mATe jIvanabhara kekane khabhe detIne hAtha mUkyo nahi ke hato tyAM sudhI e paramAtmAnI jyotsanAne huM joI zakate nahI. kene pitAne mitra banAvyuM nahi. ahama mAnavIne bhayabhIta e ahama dIve olavAI jatAM ke apUrva anubhava thayo ! banAve che ane ene sauthI moTe bhaya pite pahereluM uccatA ahamatI battI baMdha thaI ane temane prakAza patharAI gaye. ke ziSTatAnuM maheruM kaI have nahi tene hoya che AthI e kevo preraka che A prakAza, je cittane saccidAnaMdathI bharI de che ! sitAne ke pitAnA nAmathI bolAvavAne badale 'yurarara (samrATa) nA vizeSaNathI sanedhavAnuM vadhu pasaMda karate. hakIkatamAM A ahamanI dIvAla mAnavIne savAya azAMta rAkhe che. vyakita ane samaSTi vacce ahamane avarodha che. ene virATa aha kAra anyanI nikaTatAthI gabharAte hate. AtmA ane paramAtmA vacce ahamanuM AvaraNa che. A ahama AthI ja bAra bAra varSa sudhI ene anagaLa prema ApanArI sadAya judAI, bhedabhAva, irSA ane ciMtAthI pitAnI jAtane IvA bronane e sadAya avagaNatA rahyo barlina para bomba jALavavA koziza kare che. ene kAraNe mAnavahRdayamAM e gADha phekAyA. meta bAraNe TakorA mAratuM UbhuM hatuM. bArI para duzmananI aMdhakAra sajAve che ke jene, eka te zuM paNa ekaso sUrya baMdukanI goLIo athaDAtI hatI, teve vakhate 1945nI 30mI aTakAvI zakatA nathI. enI Aga hRdayane satata bALatI ane eprile IvA brona sAthe lagna karyo ane DIvAramAM te e dajhADatI rahe che. e koI parigrahathI elavAya tevI nathI, AtmahatyAthI maraNune zaraNa thaze. mata sAme hatuM tethI bahAranA sukhathI ahamanI tarasa chIpatI nathI, paNa enI tRSNA kaI nikaTa Ave te bhayajanaka rahyuM nahotuM! vadhe che. siddhithI enAmAM sateSa ava nathI, paraMtu azAMta - ahaMkArI vyakitamAM eka prakAranI AtmahInatAne bhAva kAmanAone ajapa ene pIyA kare che. e azAMtimAM bharelo hoya che. pariNAme e pada, adhikAra ke zakitanA jIve che ane zAMti zete hovAnI vAta kare che. ene kelA hala sacaya mATe atyaMta vyasta ane vyagra rahetA hoya che. pitAnA pasada che, paNa maunanI khevanA rAkhe che. A aham e ja AMtarika dAridrane bAhya samRddhithI pheDavA mAge che, paraMtu bane che azAMtine janaka che. pitAne anukuLa hoya teTaluM ja e evuM ke A bAhya samRddhi enA aMtaranI garIbAI ochI jue che. pitAne pasaMda hoya teTaluM ja e sAMbhaLe che. ahama karavAne badale enA ahamAM vRddhi kare che. satyane badale priyane vicAra karatA hoya che. ene badale preya AvA ahamathI bharelI vyakita kevI hoya che? enI AMkha ja ene mATe sarvarava che. zeDI caDelI hoya che, bhramara jarA kheMcAyelI hoya che. chAtI A ahamanI lIlA paNa kevI anerI che! samI jarUra karatAM gheDI vadhu TaTTAra hoya che ane enI najara te sAMjanA samaye jhAMkho jhAMkhA aMdhakAramAM Agi jhabUka jue. e jamaNI ke DAbI bAjue pharaze, pAnuM tamArI sAme jhabuka jhaba ane vicAre ke A AkhA jagatane ochuM jaze. e bIjA mAnavIne gune pragaTa karavA satata ajavALanAra te huM ja! mArA vinA AkhI duniyA aMdhArI Atura raheze. enA hadayamAM anyane oLakhavAnI kaI jhaMkhanA banI jAya, paNa evAmAM AkAzanA jharukhe tArA TamaTame ane nahi hoya, kAraNa ke AkhuMya hRdaya pitAnA garvathI gherAyeluM haze. pitAnI tejabharI AMkhethI pRthvInA paTa para palaka paTapaTAvatA enI sAme tame koInI niMdA karaze te e sabaLa sUra purAvaze. vicAre ke mArA prakAza vinA sRSTi sAva aMdhakAramaya ja banI. ane prabaLa sAtha Apaze, paNa je kedanI prazaMsA karaze to. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jue che. enAthI mAnava jagatane tArA rahe che. pa 11ra ': prabuddha jIvana tA. 110-86 ene saheje pasaMda nahiM paDe, balake e te prazaMsAnuM pramANupatra lakSaNa che. . mAgaze ene sadA pitAnA hakakanI ane svArthanI ciMtA he che, AthI ja kavivara ravIndranAtha TAgore kahyuM che ke huM" vANI che AgrahanI AtyaMtikatA che. pUrvagraDanI abhie eka me pathare che. ene bhAra ghaNe bhayaMkara che. je vyakti che. huM khoTa paNa hoi zakuM" e namratAnI vANI che bAjue huM ne mUkIe te bAjue ja dhIme dhIme badhuM DhaLI kaLA mananI e abhivyakita che ane anAgrahanI eka paDe che. je enAthI bacavuM hoya te tamAre ene ekadama pANImAM bhUmikA che; paraMtu ahamane te pitAnI AgavI AMkha hoya che. pheMkI devuM joie.' ' . ' ' e pitAnI AMkhe ja saghaLuM jue che ane pite ja pramANe che. * , aham Agraha ane pUrvagraha ANe che. jIvanamAMthI e pitAnA khyAlane sanAtana satya mAne che. potAnI mAnyatAne pUrvagraha jAya te ja izvarane anugraha sAMpaDe,. paraMtu nakakara hakIkta gaNe che. ahama ajJAnane poSAka bane che. khuda pUrvagrahavALe mAnavI pitAnI khAmIo jovAno Agraha khAI erisToTala jevA prabuddha ciMtake paNuM AvA ahamane bhaga bese che, eTaluM ja nahi paNa satata AtmavaMcanA karIne pitAnI banyA che. erisToTele kahyuM hatuM ke pu karatAM strIonA dAMta ochA jAtane bhramamAM rAkhavAnI koziza kare che. mahAna vaijJAnika hoya che ane enA jamAnAe erisToTalanI vAtane svIkAra gelIliyae pRthvInA paribhramaNune siddhAMta zeye, e samayanA karI lIdho. erisToTale A pracalita vAtanuM pramANa zeNuM agraNIoe ene virodha karyo. gelIliyoe kahyuM ke tame nahIM. evuM nahotuM ke erisToTalane patnI hatI nahi, ene durabIna vaDe jozo te mArI vAtanI pAkI khAtarI thaI jaze. eka nahi paNa be patnI hatI dhAyu heta te te patnInA dAMta tyAre A agraNIoe jIvanabhara pitAnI Akhe durabIna nahi gaNI zakyuM hota, paNa jyAM puruSanI sarvoparitA hoya aDADavAnuM vrata lIdhuM! Ama pUrvagrahavALA mAnavI jagatane pitAnA tyAM satyanI khoja karavAnI zI jarUra ? AthI ja sattAthI satya AgrahunA ane jue che. enAthI ene ! aham pASA dUra rahyuM che. hakIkatamAM te puruSane ahaMkAra e vAta mAnavA rahe che, paraMtu e dhIme dhIme kUpamaMDuka banI jAya che ane taiyAre nati ke strIo emanI sAthe barAbarI karI zake tema enI mAnasika pragati - gaLAi jAya che. AthI ja rAmakRSNa che. pachI bhalene e dAMtanI vAta hoya ! paramahaMsa kahetA hatA ke ApaNe "gratha' nahi paNa "graMthi' ahamane lIdhe mAnasInA vyakitatvane vikAsa kuMThita thaI jAya khelavAnI che. viveka ane vairAgyanI bhAvanA sAthe je pustaka che e bIjAnA guNane pArakhI zakatA nathI, balake bIjAnI siddhi vAMcavAmAM na Ave te e vAMcavAthI mAtra daMbha ane ahaMkAranI enAmAM veranA jagAve che. bIjAnuM e ene pitAne gAMTha ja majabUta thAya che. be bauddha bhikhuo eka gAmathI bIje gAma jatA hatA. akaLAvanAruM lAge che. bIjAne maLeluM pada ke sattA ene nadIne kAMThe eka yuvAna chokarI beThI beThI raDatI hatI. becena banAvI mUke che. aham potAnA durthaNe tarapha rAga ane eka bhikhue tenI pAse jaIne pUchayuM ke "bahena, tuM bIjAnA guNe tarapha dharAve che. anyanI niMdA karIne e kema raDe che ?' meTa thavA mAge che. pitAnuM sAmarthya keLavavAne badale bIjAnA - chokarIe kahyuM, 'sAme kAMThe mAruM ghara che. huM pareDhiye sAmane deSa devA mAMDe che. Ane pariNAme enI vana-daSTi nadImAM thaIne A bAjue sahelAIthI AvI hatI, paNuM atyAre sa kucita thatI jAya che. je mAnavI bIjI vyakitaonI AsapAsa nadImAM pUra AveluM che. ane huM pAchI jaI zakatI nathI. sadabhAvathI pharate nathI tenA mananI kSitija ane jIvananuM ahIM hoDI paNa nathI." AkAza sImita banI jAya che. je pArakAnI dRSTie jovAne ' oha, emAM thaI gayuM ? ema kahIne bhikhue te prayAsa kare che, enA pitAnA jIvananAM aDadhA duHkha ochAM chokarIne UMcakI lIdhI ane nadI oLaMgIne sAme kAMThe utArI thaI jAya che, eka lITIne nAnI karavA mATe ene bhUsavAnI dIdhI, pachI baMne bhikhue cAlavA lAgyA. jarUra nathI, paraMtu bAjumAM bIjI meTI lITI karavAnI hoya che. - be kalAka pachI ekAeka bIjA bhikhue kahyuM: 'bhanta, bheMsanArA loke jagatane kaluSita ane kalezamaya banAve che. strIne kadI paNa spaNa nahi karavAnuM ApaNe vrata lIdhuM che. pitAne kakaka khara pADavA mATe e game tevAM sAdhana paNa Aje teM eka moTuM pApa karyuM che. pelI strIne sparza apanAve che ane game tevI rIta-rasama akhatyAra kare che. karIne teM bahu majA mANI che.' duniyAmAM meTA bhAganA jhagad pitAne kakake kharA bIjA bhikhue uttara Ape, "meM te ene be kalAka pADavAmAMthI zarU thatA hoya che. AbarU ke khAnadAnIne nAme pahelAM pAchaLa mUkI dIdhI. tuM to hajIya ene UMcakIne cAle che?' AtaMka phelAvAtA hoya che. AmAM sagA bhANa vacce sAta sAta meTAbhAganI vyakitao A ja rIte pitAnA pUrvagrahane bhavanA vera baMdhAya che, kuTuMbemAM kalezanI heLI pragaTe che. be je mAthe laIne pharyA karatA hoya che. jIvananI dareka navI sagAMo nehIo rahetA nathI. A bhadhAnA mULamAM kakake khare paristhitine javAba emAMthI zedhavAnI ene Ata paDI karAvavAne aham ja che. e sivAya bIjuM kaMI nahi, dhIre jAya che, pariNAme enA nirNaye ene khudane khoTA mArge laI dhIre A ahama eTale ke paDI jAya che ke e mAnavIne jAya che. AvA khoTA nirNaya aMte te enA jIvanane du:khI svabhAva banI jAya che. mANasa badhA saMjogomAM lAbha banAve che. pUrvagrahanA bejane bAjue mUkIne je vicAre zeAdhavAnI khaTapaTa karyA kare che. dareka bAbatane, pitAnA te ja izvarane sAce anugraha pAmI zake, paraMtu ahamanI svArthanA saMdarbhamAM jue che. pUrvagrahathI ene nirNaya Ape che. sauthI moTI muzkelI ja e che ke vyakti pitAne anukuLa prasiddha ciMtaka je. kRSNamUtinA kahevA pramANe ahamane AdhAra hoya, teTaluM ja jue che, sAMbhaLe che, vicAre che ane bele che. mukhyatve bhUtakALanAM maraNa para che ane smaraNe e bhUtakALa pratikULa bAbata sAme AMkha ADA kAna karavA e ahamanuM saMgrahasthAna che. A hu" mAnavIne namratA ke prema tarapha nahI, Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 1 10-86 paNa judApaNuM, tiraskAra ane khaMDanavRtti tarapha laI jAya che. smaraNu kharAba nathI paraMtu smaraNathI pratiSThaddha thayelA pratyAdhAtA khAba che. smaraNA kheojarUpa ane pUrvagraha bane che. ahamanA tyAga e AdhyAtmika pragati mATenI pahelI zarata che. lAkA ApaNI prazaMsA kare e ApaNune gamatI hoya che. lekA ApaNI vAta sAMbhaLe tyAre ApaNe khuzakhuzAla thai jaie chIe. emAMya jo kAi bAbatamAM kiMmatI abhiprAya mAge tA ApaNI chAtI gajagaja phUlI jAya che. vaLI kAcha madada levA Ave te ApaNane ApaNI jAtanA gauravanA anubhava thAya che, paNa A badhuM che zuM? ApaNe ApaNI jAtathI dUra . jaMkhate e vicAravuM ghaTe ke kharekhara AvI prazaMsAne huM pAtra kharA? zuM e prazaMsA pelI teA nadhAne? ke pachI pAMca varSe ekavAra vAithI khuzAmata karIne matanI ugharANI karavA AvelA rAjakAraNI jevI aupacArika ta nathIne? Ama ahamathI aLagA thavA mATe ApaNe ApaNI jAtathI aLagA ne ene jovI paDaze. ahaMmane zvAsaSa che, ahama ucchavAsa pUrvagraha che ane enA nivAsa bhUtakALa che. mANasa potAnA du:khe du:khI thavA karatAM bIjAnA sukhane lIdhe vadhu duHkhI thAya che. kayAreka amRte vinamratAthI vITALI levAmAM Ave che. hRdayamAM sattAnI lAlasA hoya cha{ mukhathI sAdAnI vAta kare. sanamAM prazasAnI khevanA hAya chatAM niHspRha hevAna dekhAva kare. Ave sUkSma aham kRtaka vinamratAthI pragaTa thAya che, AcAya' vinobA bhAvee kahyu che ke mAsa dhaNuA prakAranA abhimAnathI vIMTaLAyela che. ane dhananuM aktimAna hoya, rUpanu abhimAna hoya, guNanu ke jJAnanu abhimAna hoya, paraMtu mArAmAM kai paNa prakAranuM abhimAna nathI' ema kahenAra je khIne kAi abhimAnI hAtA nathI. AjanA yuge sahAraka aNuzastro sajIne jeTalI bhUla karI che eTalI ja bhUla mAnavIe enA jIvanamAMthI saraLatAnI upekSA karIte karI che ekavAra eka jaina sAdhune kAie pUchyuM, 'paramAtmA kevI rIte meLavI zakAya ?' basa, jyAre bhUkha lAge tyAre khAi levu ane UMdha Ave tyAre sUi javuM. Ama karavAthI jarUra pAtmAnI prApti thaze.' A sAMbhaLIne pelAe kacavAtA manathI kahyuM, are ! AvuM tA ame rAja karIe chIe, paNa paramAtmA maLe che karyA ! sAdhu khaDakhagaTa hasI paDayA ane khelyA, 'tame evuM karyAM karA che? tamane jamatI vakhate kAmanI ciMtA satAve che. tamane sUtI vakhate keTalAya viyArA Ave che. tame bhAjana vakhate bhejana sivAya bIjA kazAyanA vicAra na karyAM hoya tevuM banyuM che kharuM? ane sAce ja mAnavIe enA jIvanamAMthI saraLatAne dezanikAla Apyo che. kAine dhanano ADaMbara che teA kAne sattAnuM gumAna che. A badhA emanA jIvananI AsapAsa dabhate vIMTALIne phare che. petAnI jAtane jovA jevI adharI vAta khIjI prazna nathI, paraMtu jAtane jovA mATe aMdara jovA jevuM kaparuM' ane akrUruM bIjuM eka nathI. bahAranI dunayA tA akhathI joi zakAya, paNa dRSTi vinA AMtarika jagatanI kuMDIya dekhAya nahi. prayune jItrana hAthInI mArkeka ApaNane ApaNuM sAcu pratibib jovuM ApaNane gamatu nathI. hAthI taLAvamAM pANI pIvA jAya che sare petAnu pratibiMba joSane e khuda asvastha banI 13 A zarIra ? jhINI jhINI jAya che. ene thAya che ke kevu daLu' che meTA gharanA satra nAnA gokhalA jevI AMkha, kAna te sUpaDA jevA ane namaNA nAkane badale lAMkhI lAMkhI sUMDha AvA prANIne joine hAthIne napharata thAya che. ane tethI sUMDhathI taLAvanu` pANI pahelAM heALI nAkhe che ane pachI pelu agamatu prANI dekhAvuM baMdha thAya tyAre pANI pIe che. madhusa ene sAA caherA chUpAvavA cAhe che. peAtAnA sAcA pratiSThiane e haDDALato rahe che-ate pachI hAthInI maka laherathI pANI pIe che. A ahamane oLakhIe te ja jIvananAM du : kha dUra thAya. jIvananI sAcI samaja Ave. Ane mATe ApaNe ApaNI bhAvakSitijane vizALa banAvavI paDaze. hradayanI udgAratA vadhAravI paDaze. A ane gati mata ke pIDathI dUra karI zakAya nahi. ene te pahelAM oLakhavA joIe ane pachI aLago karavAno rahyo. ahamnI bahArathI aMdara bhaNI che. ahamane tyAga karanAranI gati 'dI bahAranI bAju che. svAtha' ke lAlasA bahArathI badhu aMdara lAve che. paramAtha ke prema e aMdarathI bahAranI bAjue vahe che. eka nAnakaDA bIjamAMthI bahAra nIkaLatu vRkSa jamIna para chavAI jAya che. kAi UMcA pahADa para pANInI rekhA jeTaluM nAnu jharaNu dhIme dhIme nadInuM rUpa dhAraNa kare che. mAma jIvavanI sAcI gati e aMdarathI bahAranI bAjue javAmAM che. hiMtapadezamAM kahyuM che: vAve mUrdU sarpate / vyavahAramAM vabhAva pragaTa thAya che. dehAkRtimAM svabhAva pragaTa thAya che. svaramAM svabhAva pragaTa thAya che. soMpUrNa AcaraNamAM svabhAva pragaTa thAya che. mAsa potAnA mastakanA 1/8 bhAga para ja kAmu dharAve che. bAkIne 7/8 bhAga to enA svabhAva ke AdutanA anuzAsana heThaLa hoya che. ApaNe svabhAva ja evo karavA joIe ke je para-bhAva vicAra kare, ene pArakAnI ciMtA hAya. bIjAnA kalyANunI bhAvanA hAya. anyanI pIDA udharAvata pharatA hAya. AvI vyakitane aham ApeApa AgaLate jAya che. AtmIyatA e ahunI vidhI bAbata che. sAbhAra svIkAra * zarIra mele che * * * le, yu. ema. ema. bhamagarA pRSTha-16, DemI sAijha-mUlya rU. 2-00 prakAzaka : heltha sAyansa TrasTa 16, bhArata mahAla, 86, marIna DrAiva, muMbaI-400002 sAvitrI-zrI araviMdranu jIvana dezana le. prA. azvinabhAI kApaDiyA pRSTha-64, DemI sAijha, mUlya rU. 300 prakAzaka : gujarAta yunivasiDeMTI, navara MgapurA, amAvAH-380009 zabda sagapaNanAM phUla le gujIvata bhaTTa pRSTha~208, kA una seLapecha-mUlya rU. 2500 prAptisthAna : me. Ara. Ara. zeThanI ku. 110, prinsesa TrITa, mubai-400002 bhajanAna le. dhanajhamA aMbAlAla paTela AnaOM' pRSThu-100, krAuna seLa pejI, mUlya jaNAvyu nathI. prakAzaka : hasamukha dhanajIbhAI paTela pAvatI preraNA bilDIMga, bleka na. 4, 96, dIkSita zaDa, vilepAle' (pUrva'), muMbaI 40056 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 prabuddha jIvana tA. 1-10-89 tIrthayAtrA, che. A anavara AgevAna tIrtha yAtrAne dareka dharmomAM mAnavInA AdhyAtmika jIvananuM tIrtha che paNa mananI parama zuddhi A badhAM tIrthonA sevana mukhya aMga gayuM che. dareka dharmanA anuyAyI jIvana daramyAna karavAthI eTale ke A badhA sadaguNe jIvanamAM AcaravAthI pitApitAnI pavitra rathanuM darzana karavAnI icchA rAkhe che. parama gatine prApta karI zakAya che. koipaNa tIrthasthaLe mAnavI jAya che tyAre tenA antarmana para sarakArenuM kSetra bhautika jIvananI laghu-sImAmAM bAMdheluM nathI. mane vaijJAnika prabhAva paDyA vagara rahetA nathI. te koI paNa bhAratIya darzana pramANe te mAnavanA AMtarika jIvanamAM pravezIne sthAna para jAya paNa tenA anamanamAM e sthAna pitAnI janma-janmAntara sudhI pitAne adhikAra jamAve che. dareka aitihAsika ane AdhyAtmika phuraNA karyA vagara tene cheDatuM manISioe saMskRtinA kSetre Atma sarakAra dvArA mAnavane nathI. bhAratIya saMskRtinA zaizavakALamAM udadheSita gItAnuM apUrNatvathI pUrNatanI tarapha laI javAne gaNyo che. Atma zraddhAvAna mate jJAnama' A amara vAkya vizvanA khUNe khUNe saskAra be rIte prAdurbhAva pAme che, eka te satata sAdhanA ane Aje paNa gUMjI rahyuM che. sudara atItathI laIne Aja abhyAsa dvArA pratyakSa rUpe ane bIjo svAnubhuti dvArA apratyakSa sudhInA dareka tattvadraSTA manISioe je vastuo para pitAnI rUpe kAIpaNa pavitra rathAna para gayA pachI manuSyanA antarmAnamAM AsthA tathA zraddhA sthApita karI che, temAM tIrthayAtrAnuM mahatva te sthAna viSe prAcIna gauravane itihAsa tathA dhArmika smRtio kaMI ochuM nathI. anivAya rUpe prakurita thAya che. Ama saMskAranA kSetre zraddhAnuM tuM" ane "thakI pratyayanA saMgathI banelA "tIrtha" padane kAya sauthI vadhu mahatvanuM che. eTale bhAratanA tatvadrA maniSI"zabdArtha thAya che-tAranAra athavA athavA tAraNujAra, 'tarati e janajIvananI dareka vAtane dhArmikatAne epa ApIne pApaDika yasmAta' arthAta je paNa koi jaDa-cetana tana mRtyunA tenA para zraddhA rAkhavAno prayatna karyo. AdhyAtmika jIvananA tema ja karmanA baMdhanamAMthI tAre te tIzuM. A rIte carama lakSyanI upalabdhi mATe bhAratIya dharmamAM tIrthayAtrA jotAM saddaguru, satakarma, sadagraMtha, pavitrarathAna, deva devI ityAdi Avazyaka gaNI che. suzikSita nagaranivAsIthI mAMDIne gAmaDAnA tIrtharavarUpa che. abhaNa leka sudhI. bhAratanI dareka vyakti cAra dhAma ane dareka ApaNe tyAM traNa prakAranA tIrthe pracalita che. jaMgama, mukhya tIrtharathaLAnI yAtrA karavAmAM jIvananI sArthakatA anubhave che. sthAvara ane mAnasa, bhAratIya saMskRtimAM mUrti pUjA eka mahAna ane madhura jaMgama tIrtha:- sAdhu, saMta, mahApuruSa, brAhmaNa, (brahAyag) kalpanA che. temAM aneka vikAre AvI gayA che, te paNu je vizvanA jaMgama tIrtho manAI che. pitAnA alaukika saddaguNanA uddezyane laIne tenA AdhAra para upAsanA paddhatinI sthApanA teja-prabhAvathI teo tIrthasthAnane pavitra kare che. karavAmAM AvI che, te ucca ane mahAna che. tathA AdhyAtmika rathAvara tIrtha:- vizvabharanAM nadI, sarovara, devasthAna- caramanI upaladdhi mATe saraLa, sukhedha ane sugama sAdhana hatuM. maMdira Adi je sthAyI rUpe che te sthAvara tIrtha che. pracalita eka mamInA zabdomAM-'sarva bhagavAnanA darzana thavA mUrti pUjAnI mAnyatA anusAra A sthAnamAM evI divyazakita rahI che ke carama pariNItI che. bhAratanAM tIrtha sthAnamAM mahApuruSe ke enA sAMnidhya mAtrathI manuSyanA vividha pApa Ape Apa devatAonI mUrtinI sthApanA e kAraNe thaI haze. ApaNe dUra thAya che. sAmAnya rIte AvAM rathaLe ja tIrthane nAme joIe che ke te tIrtha sthAne para mAtra bhagavAna athavA anya oLakhAya che. thAvara tIrthanA paNa traNa upabheda che. nityatIrtha, deva puruSanI matio nahIM, aneka saMta-mahAtmAo, bhakato bhagavadIya tIrtha ane saMta tIrtha ane tatvavettA prAcIna RSi-maharSionI mUtio ane Azrama gaMgA, yamunA, kAverI Adi pavitra nadIo, kalAsa, prayAga, vidyamAna che. mAnasarovara Adi pavitra snAna, jagannAthapurI, vaidhanAtha dhAma - prAcIna kALanuM bhAratIya jIvana, tenA adhiSThAna tapavane pazupatinAtha ityAdinAM maMdire e tamAma niyatIyaM che, e ja athavA RSimunio ke Azramo para UbhuM hatuM. jyAM te tattvavettA rIte maka, madinA, jerUsalama Adi paNa nityatIrtha che. pitAnI AdhyAtmika sAdhanA kriyA karatA hatA. te kALanA dharmagraMtha anusAra jayAM bhagavAne avatAra dhAraNa karI aneka sarvasAdhAraNa samAjanI AsthA "jagamaMgalamaya saMta samaja prakAranI lIlAo dvArA bhakatajana upara kRpA karI darzana mAyA ja jaDa jaMgama tIratha rAja.' cAlatA-pharatA tIrtha upa satae sarva sthaLene bhagavadIya tIrtha mAnavAmAM Ave che, eTaluM ja mahAtmAo para dRDha thaI. bhagavAnanuM jJAna sAcA saMtanA samAgamamAM nahIM enI sAthe Adhidaivika bhAva paNa joDI dIdhA che. AvavAthI maLe che ane temanI kRpAthI manuSya duHkharahita ' sa ta tIrtha:- sAmAnya rIte je sthaLe saMta-mahAtmAone bane che. sAthe saMta rAga vagarane, kAmalebhathI para hoya che. janma thaye, jayAM emaNe sAdhanA karI hoya ke samAdhi lIdhI ane enA digya upadethI mAnavI saMsAranA baMdhanathI hoya ane emanI caraNaraja paDI hoya te badhA saMta tIrtha che. mukata bane che. A tIrtho saMta RSionA divyaguNethI prabhAvita che. AvA saMtamAMthI pragaTatI divya UjA" emanA saMparkamAM mAnasatIrtha' - satya, kSamA, saMyama, dareka prANIo para AvatA badhA ne prabhAvita kare che. dayA, priyavacana jJAna tathA ja5 A sAta prakAranA tIrtha saMta-mahAtmAnuM darzana pavitra gayuM che. kaccha saMta mAnasa tIrtha che. tIrtha svarUpa che. tIrthanuM te amuka samaye phaLa maLe jyAre saMta dAna, kSamA, saMtoSa, brahmacarya, jJAna, vaiya, tapa te samAgamathI tvarita phaLa maLe che. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-10-86 prabuddha jIvana : * 115 zArIrika zrama " satsaMgI , ApaNA bApadAdAonAM jIvanamAM zArIrika zramanuM je anivArya AdhArastaMbha nidrAnI vAta vicArIe. ahIM svAbhAvika temaja samajapUrvakanuM sthAna hatuM tenI sarakhAmaNIe vizvavikhyAta sAhityasvAmI mekisama gANIe nAMdhelA TesToyanA Aje ApaNe vadhu paDatA komaLa ane nirbaLa banyA chIe. zabdo TAMkyA yathArtha banaze :-- "mANasa bhUkaMpa, mahAmArI, roganI audyogika krAMti AvatAM ane sAthe sAthe keLavaNIne phelA yaMtraNa ne enA AtmA 5ra gujaranArI aneka yaMtraNAomAMthI pasAra thatAM apaNI raheNIkaraNImAM zArIrika zramanI mahattA uttarottara thAya che, paraMtu sauthI vadhu duHsaha karuNatA koI hoya te te che, ghaTatI cAlI. pariNAme ApaNe tyAM bauddhika kArya karanAra varga ene zayanagRhanI karuNatA." amerikAmAM dararoja 85 lAkha ane zramajIvI varga eve vagabheda ApaNA samAjamAM nirmANa rUpiyAnI UMdhanI gaLIe vecAya che. bhAratamAM paNa UMdhatI ! thata raho. samAjanA AvAM vibhAjanathI vyathita thaIne mahAtmA goLAone vaparAza sAre evo che. mANasa jiMdA vasamA gAMdhIjIe sakhata nArAjI sAthe tA. 20-6-28 nA yaMga saMdharSa pachI potAnA zayanagRhamAM azAMti ane jIvanananA inDi'mAM lakhyuM:- jayAre puruSa ke strIe sevA mATezA rIrika paritApanI asare anubhave che. A vyathA tenI UghamAM khalela zrama karyo hoya tyAre ja ene jIvavAne kAI haka maLe che." pADe che. A divasa magaje kAma karyuM hoya che, jyAre gAMdhIjIe zArIrika zramanA khyAlanI prathama preraNA, zramanA himAyatI zarIrane thAka la ja heta nathI. jyAre zrama karatA kheDUta, ririkana, TolsToya ane raziyana kheDUta lekhaka benA rephanAM majUra ke kArIgarane khetaramAM ke gharane eTale thoDI ja vAramAM lakhANamAMthI meLavI hatI. gItAnA trIjA avAmAM potAnuM ghasaghasATa UMdha AvI jatI hoya che ane sArI UMghane lIdhe kartavya-pharajapAlana e ja yajJa-uccatama balidAna che, evI spaSTa te bIje divase tAjagI ane skUtithI kAma karate hoya che. samaja ApI che. gAMdhIjIe A vicAranuM potAnI dRSTie buddhijIvI varganI mAnyatA thaI gaI che ke temane vAcana, atharepaNa karIne pitAnA zArIrika zramanA khyAlane samarthana manana, lekhana tema ja pitAnA vyavasAyanI pUrva taiyArI mATe koI. ApyuM hatuM. ane jagatane sukhazAMti ane AbAdI prApta karavA paNa jAtanA vikSepa vinA saMpUrNa samaya have eIe ane te ja mATe pitAnAM vANI ane vartana dvArA zramanI dRSTinI mahAmUlI temanI kAryakSamatA dIpI nIkaLe, buddhipratibhA khIle ane vyakitatva bheTa dharI. tejasvI bane. pariNAme pANIne pAlo paNa panI ke nokara Aje zArIrika zrama vize be prakAranAM mata pravarte che. ApI jAya evI temanI raheNIkaraNI hoya che. pite bahu bahu gAMdhIjIe pitAnAM jIvana dvArA zArIrika zramane je mahimA te savAra-sAMja pharavA jAya ke pachI nisa, gelpha ke likhelA batAvyo tene meTA bhAganA loke eka "Adaza" tarIke gaNe che jevI ramata rame. AthI vizeSa khalela pitAnAM bauddhika kAryamAM jyAre bIjA prakAranuM maMtavya e che ke je zArIrika zrama kare na paDavI joIe e temane khAsa Agraha hoya che. have AvI te UtaratI kakSAnI vyakita gaNAya ane beddhika kArya kare te rIte rahenArA buddhijIvI lekamAMthI kai vAlmIki ke gAMdhIjI, caDiyAtI kakSAnI vyakita gaNAya. ApaNuM vaiyakitaka ane sAmA- TolasToya ke vinobA bhAve, rarikana ke mahAdevabhAI desAI, jika jIvana A bIja prakAranA maMtavyanA pAyA para ghaDAtuM mekisama gAkI ke merArajIbhAI desAI banyA nathI. duniyAmAM rahyuM che ane ghaDAya che. zArIrika kArya karanAra halake gaNAya tema ja ApaNA dezamAM AvA buddhijIvIonI saMkhyA moTI che. e mAnyatAe ApaNA dezamAM apAtI keLavaNIne paNa A buddhijIvI varmAnuM samAja para vajana paDatuM hoya evI AvarI lIdhI che. je ghaNI duHkha bAbata che. pariNAme bAbata rahetI nathI, bake buddhijIvIe samAjane mATe samasyArUpa zikSita yuvAnavagane sAmAnya zArIrika kArya mATe yaMtra paNa rahetA AvyA che. pariNAme teo samAjane sAcI doravaNI athavA nekaranI jarUra jaNAya che, jema vaijJAnika sagavaDe ApavAmAM niSphaLa nIvaDayA che. vadhatI jAya che tema mANasane zArIrika zrama hAsyAspada lAge che. buddhijIvI varganA leke taMdurastI ane kherAkanA pAcana jyAre zArIrika zramanA "Adaza"nI bAbata vaktavya ke lekhana mATe zArIrika vyAyAma kare e vicArane mahAtmA gAMdhIjIe viSaya banavA pUratI jovA maLe che. hasI kADhayuM hatuM. temaNe tA. 1-8-'36 nAM harijanamAM lakhyuM:moTA bhAganA lokone 'Aza" zabda paNa bhArekhama "mANasa Akho divasa mAtra lakhIne ke vAMcIne ke bhASaNe ApIne lAge che. mAnava jIvananA koIpaNa Adarza pratye jana- - pitAne mAnasika vikAsa sAdhI zake nahi. meM divase ane mahisamudAyamAM aNagame pravatate hoya che. Aje mANasa spaSTa nAo sudhI dararoja 8 kalAka zArIrika kArya karyuM che, nathI rIte phAyadAnI bhASAmAM ja vAta kare che. sAmAnya mANasane mAno ke mAnasika patanane bhoga banyA houM. ghaNI pratranuM A che. "Time is money arthAt samaya saMpatti che. vAra rojanA 40 mAIla cAlyo chuM ane meM kadI jaDatAeka miniTa paNa bagADavI paravaDe ema nathI. atyAranA UMcA nIrasatA anubhavI nathI. megya mAnasika vikAsa mATe paNa jIvana dhoraNane pahecI vaLavA mATe zArIrika zrama karavAthI zuM zArIrika zrama anivArya che e vaijJAnika satya buddhijIvIoe rokaDa vaLatara maLe ?" A praznanA javAbamAM zArIrika zramane svIkAravuM ja dhaTe. mANasa pitAnuM rojiMdu kArya jAte kare, vivAra kei paNa prakAranA pUrvagraha vinA kevaLa vyAvahArika gharamAM zArIrika kAryamAM bhAgIdAra bane, bAgakAma kare, reTiye . ane vAstavika daSTie, kAyadAnI daSTie kahevAnuM rahe che. kAMte-atyAranAM jIvanamAM jeTaluM baMdhabesatuM bane teTaluM AvuM upayogitAvAdane tenA egya arthamAM anusaravo iSTatama che. zArIrika kArya kare te sArI UMdha, mAnasika vikAsa sauthI prathama ApaNe ApaNuM jIvanamAM zAMti ane svAnA ane utpAdakatAnA phAyadAone meLave e sIdhAsAdAM gaNitanI navI ramato , tamane mA vAlamIki ke Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "! (> prabuddha jIvana ke tA. 1-1086. bAbata ja che. ' khyAla bhramathI sabhara che. gharakAma ane bALa ucheranAM parizrama tevI ja rIte buddhijIvI varganA lekamAM AvI sAmAnya ane mAnasika taNAvathI strInuM svArazya jokhamAtAM vAra nathI phariyAda saMbhaLAtI hoya ja che - bhUkha nathI lAgatIkherAma"** lAgatI. je pati patnInAM kAmamAM thaDe paNa madadarUpa bane, te te nathI gesa thAya che." zramajIvI varganA lekama "aAvI pati patnI baMne mATe sukhAkArInI dizA nirmANa thAya tevI aspiAde apavAdaka rIte ja thatI hoya che. buddhijIvI le ke temanAM bAbata che. samaya na hovAnI dalIla e alaga viSaya bane tevI 'vidyAthI'. jIvana daramyAna zarIra vijJAna bhaNyA hoya che, paraMtu bAbata che, tethI eTaluM kahevuM , basa che ke pati., dhAre, te jIvanamAM zarIravijJAnamAM jJAnane lAbha teo laI zakatA hatA patnIne gharakAmamAM sahAya karI zake ane te tenA samayane zreSTha nathI. pasInAnI reTI khAvI' e mAtra dharmopadeza nathI, paraMtu zrama upaga ja che, ghaDIbhara sArA pramANamAM rokaDa rakama maLe, paNa karavAthI tame zarIra ane manathI nIrogI raheze ane te dvArA kuTuMbanuM svAthya bagaDe, te e rokaDa phAyado zA khapano. tame AdhyAtmika pragati sAdhavA samartha banaze, evI UMDI ... gAMdhIjIe te zArIrika zramanAM gyatA ane anivAryasamaja A dhArmika satya pAchaLa rahelI che. zArIrika zramathI tAnA pAyA para hiMduonI samAjavyavasthA suMdara ane bhUkhanI ruci thAya, kherAkanuM pAcana thAya ane zarIranuM yaMtra samAnatAbharI banAvavAnI himAyata karI hatI je samAjacogya rIte kAma kare tenuM mUlya rUpiyAnI bhASAmAM te aNI zAstrIo mATe khuba mananIya viSaya che. ahIM zArIrika zramane zakAya ja nahiM eve A phAyado-lAbha che. vicAra sAmAnya mANasane zuM nakakara kAyade Ape evI daSTithI darzAvAyuM che. chatAM gAMdhIjIe arthazAstranI dRSTie paNa tA. - ApaNe sau jANIe chIe ke mANasane ISa khUba paja 16-5-'36 nAM harijanamAM je lakhyuM che teno ullekha karavo vatI hoya che. tevI ja rIte ciMtAmAM mANasane gherI letI ahIM asthAne nahi gaNAya :- "bhagavAne mANasane pitAnA hoya che. Tensions-taNunI phariyAde AjanA samayanI pasInAnI reTI khAvA mATe pedA karyo. ApaNane je saghaLuM lAkSaNika bAbata banI che. A mAnasika paritApe mATe magajane khorAka sameta joIe chIe te ApaNe jAdugaranI heTamAMthI zAMta rAkhe evI davAo levAtI hoya che. jyAre eka utpanna karavA samartha banIe evI AzA aMge mane Dara che." vicArake to tyAM sudhI kahyuM che ke tamane iSa pajavavA lAge eTale tarata ja zArIrika zrama karavA maMDI paDe.' A sUcanamAM - sAbhAra svIkAra bhArebhAra tathya raheluM che. ciMtAo ane taNa mATe vArIramAMthI * anyathA zaraNuM nAsti khUba parase nIkaLe teTale zArIrika zrama AzIvAdarUpa bane che. le. munizrI ratnasuMdaravijayajI pazcimanA kaI kaI lekee AvA akhatarAe supariNAmo pRSTha-100, DemI sAijha, mUlya rUA. 20 sAthe rItasara noMdhyA che. vaLI idle mind-navaruM mana te prakAzaka: ratnatrayI TrasTa C/o kapeza vI. zAha, samasyAonI samasyA che. mAtra bauddhika pravRttimAM rata rahevuM e 36, hasamukha kelenI, vijayanagara reDa, nAraNupurA, navarA mananI samasyAne saMpUrNa ukela nathI, paraMtu tenA sukhada amadAvAda-380013 ane saMpUrNa ukela mATe zArIrika zrema paNa AnavArya che. - mArI jela DAyarI 'ApaNe tabIbI satye ravIkAravAnI taiyArI dAkhavIe te le. De. sumaMta mahetA kharekhara e sAcuM ja che ke zArIrika zrama sArI UMghathI pRSTha-100, kAuna soLapejImAMDIne hRdaya-Heart egya rIte kAma kare tyAM sudhInI vikretAH gurjara graMtharatna kAryAlaya, gAMdhI mArga, zArIrika sukhAkArInI bAbate (je taMdurasta mane mATe AzIrvAda amadAvAda-380001 rUpa che) mATe addabhuta rIte upayogI che. A nakakara kAyade rekaDa vaLatarathI anekagaNa vizeSa che. ApaNe pazcimI keLavaNI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM ane raheNIkaraNIthI jAtajAtanA taNaTensions- thI gherAI navuM prakAzana gayA hovAthI A tabIbI satya paNa samajI zakatA nathI, lAbha - nirIkSaNa hovA chatAM AcarIne laI zakatA nathI. ApaNu bApadAdA ane zALA kolejamAM abhyAsa karyA vinA A tabIbI satya arthaghaTana jIvanamAM utArI zakayA hatA e vicAravA jevuM nathI lAgatuM? lekhaka : pannAlAla ra. zAha zArIrika zramane mAnavajIvananI sukhAkArI mATe nikaTane - I. sa. 1970thI saMdhanA hAlanA maMtrI zrI pannAlAla saMbaMdha hovAthI eka bAbata pratye daSTipAta kara ucita ra. zAha "prabuddha jIvana mATe vakhatevakhata lakhatA rahyA che. banaze. ApaNe nArI sanmAnanuM gANuM gAtA rahIe chIe, emanA lekhenuM A pustaka saMdhe tAjetaramAM pragaTa karyuM jyAre vAstavamAM strI jANe vaitaruM karavA ja sarjAI heya che. A pustakanI prastAvanA De, kumArapALa desAIe evuM ApaNuM AcaraNa che. madhyama varganI gRhiNIe vadhu lakhI che. paDatA zArIrika zramathI judAM judAM dardInI bhoga banatI hoya che. tema ja saMyukta kuTuMbamAM gharakAmanI bAbatamAM AghAta Dema sAIjha-pAku paThuM-pRSTha 136+16 kiMmata rU.. 4 janaka kalaha thatA hoya che. jyAre patidevo gharanAM zArIrika . saMdhanA peTra, AjIvana sabhya. ane vArSika kAryomAM bhAgIdAra banavAne badale patnIone zArIrika kAryamAM vadhAre thAya evuM AcaraNa karatA rahe che. paisA kamAvA e. sabhyone 31 mI okaTobara, 1986 sudhImAM A pustaka rU. 3 mAM ApavAmAM Avaze. meTuM kAma che, e gharanuM kAma karavuM e halakuM kAma che- A Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : tA. 1-10-86 prabuddha jIvana 117. vA. ma. zAhanA aMtevAsInI ciravidAya sa, sudhA paMDayA -: jainadharmanA prakhara krAMtikArI sudhAraka, ciMtaka ane samartha takhallusa" nAme graMtha pragaTa karyo che. teo : svataMtra ciMtaka gadyakAra vA. me. zAhanA aMtevAsI, saMniSTha premI ane ekamAtra , paNa hatA. ' ' ', ' abhyAsI evA sadagata zrI tribhuvana vIrajIbhAi hemANIe - sAhitya, kumAra, navacetana, saMskRti, prasthAna, mAnasI, tA. 16mI sapTembara, maMgaLavAre cira vidAya lIdhI. emanA saddavicAra jevA sAmayikemAM sadgatanAM abhyAsa pUrNa lakhANa avasAnathI jaina samAje eka satyapriya, abhyAsI zikSaka ane vAraMvAra pragaTa thayAM hatAM. pAribhASika kezanI navI AvRttimAM ciMtaka gumAvyuM che. puravaNI pragaTa karavAmAM emaNe mahattvano phALo noMdhAvyo che. i. sa. 1927 thI 1929 nA samayagALAmAM emaNe vA. me. meM "vADIlAla motIlAla zAha (vA. me. zAha)nuM jIvana zAhanA rahasyamaMtrI tarIke kAma karyuM. vA. ma. zAhane khumArI- ane sAhitya' viSaya para je zedhaprabaMdha pragaTa kare che enI bharyA vyakitatvanI chApa tribhuvanabhAImAM hatI. va. . zAhanI bahuvidha sAmagrI upalabdha karavAmAM emane meTa phALo hate. vicArasRSTi sadugate AtmasAta karI hatI. prAmANikatA emanA 83 varSanI uMmara sudhI kAryarata rahI, vA. e. zAha pratye lohImAM hatI. ananya sneha pragaTa karatA tribhuvanabhAI paramadhAma pAmyA che. visarAI cUkela vA. me. zAhanA sAhityane jIvaMta rAkha- tyAre vA. e. zAhanA sAhityane have pachI jIvaMta rAkhavAnI vAnuM bhagIratha kArya emaNe AjIvana upADayuM. "vA me zAhanI javAbadArI jaina samAjanI banI rahe che. tatvakathAo" "vA. e. zAhane jIvanasaMdeza "vA. ma. zAhane samAra sudhAre: "vA. . zAhane dhamasaMdeza' 'vA. me. sAbhAra svIkAra zAhanuM rAjakAraNa uparAMta ekaDe eka,' 'AryanarI dhama," * svarodaya svAdhyAya saMsAramAM sukha kayAM che?" "mahAvIra-Superman," "mahAvIra le. caMdrakAnta amRNAla dezI kahetA havA." "IzvaranuM bIjuM nAma,' vA. me. zAhanI jIvana pRSNa-22, DamI sAIjha mUlya jaNAvyuM nathI samIkSA, vA. ezAha zatAbdI graMtha" jevA graMthanuM suyogya prakAzaka: jaina sAhitya vikAsa maMDaLa saMpAdana karI. emaNe vA. ma. zAhanuM tarpaNa karyuM che, gujarAtanA 96/bI, esa vI. roDa, IralA, vilepArlA (pazcima), sAhitya sajanAM takhallusene abhyAsa karI saddagate gujaantI muMbaI-400 056. saMdha samAcAra (15) , aravIdabhAI zekazI (10) , snAbahena zeTha "saMgha'nI kAryavAhaka samiti8687 (16) , jayAbahena TI. zAha (11) , ziriSabhAI kAmadAra padAdhikArIo (17) , dhIrajalAla phulacaMda zAha (12) zrI puSpAbahena parIkha (1) Do. ramaNalAla cI. zAha pramukha (2) zrI cImanalAla je. zAha upa pramukha sahayoga samiti (13) zrI vidyAbahena mahAsukhabhAI . (3) , ke. pI. zAha maMtrI ' khaMbhAtavALA (1) zrI jayaMtIlAla phakta caMda zAha (4) , pannAlAla ra. zAha , (14) , rajanIbhAI verA (2) , ramaNalAla lAkaDAvAlA (5) e pravINacaMdra ke. zAha koSAdhyakSa (15) - tibahena pramedabhAI zAha (3) , mANekalAla vI. savANI (6) , leza eca. keDArI sahamaMtrI (16) e 5NuM lekhAbahena dozI , vasanajI lakhamazI zAha (7) zrImatI nirubena esa. zAha - (17) , jagahana dAsANI , caMpakalAla ema ajamerA kAryavAhaka samiti - (18) che. amUla zAha (6) , joramala maMgaLajI mahetA (1) De. dhanavaMta TI. zAha (19) zrI caMdrAbahena harasukhabhAI zAha (7) * DuMgarazI rAmajI gAlA (2) zrI amarabhAI jarIvAlA . (8) , sI. ena. saMdhavI (20) , ramAbahena mahetA(3) prA. tArAbena 2. zAha (21) , rUpacaMda bhaNasAlI (9) , basaMtalAla DI. narasiMhapurA (4) zrI subodhabhAI ema. zAha navInabhAI mahetA ; (10) , pravINabhAI TI. zAha (5) , kamalabahena pIsapATI (23) , sarojabahena mahetA ' . : nimaMtrita sabhya (6) , harilAla gulAbacaMda zAha (24) , mInAbahena zAha (7) , gaNapatalAla ma. jhaverI (1) zrI bipinabhAI zAha (25) zrImatI mRdulAbahena je. zAha (8) , e. je. zAha (2) , mIbahena bhaNazAlI (26) zrI mukundabhAI gAMdhI (9) , zAMtilAla devajI naMdu (3) , uSAbahena mahetA (27) , zAMtilAla bI. gAMdhI (10) ,, pravINacaMdra maMgaLadAsa zAha (4) , mIrAMbahena ramezabhAI mahetA (28) , caMdrakAnta dIpacaMda zAha , (11) ,, rasikalAla laheracaMda zAha , caMdrakumAra je. zAha (9) , zrIpALa bhaMDArI (12) , jayatIlAla pI. zAha (6) , smitAbahena zirISabhAi kAmadAra (30) cha e. je. zAha (12) , maphatalAla bhIkhAcaMda zAha (7) , sulIbahena anilabhAI hIrANI ' (3) , mahendrabhAi vega ko-opTa sabhya * (8) , gulAbacaMda karamacaMda zAha (32) ,, ravIndrabhAI eca. mahetA (14) zrI kapUracaMdabhAI caMderiyA (9) , tarUNAbahena bipinabhAI zAha Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bha vana tA. 1-10 saMtAnathI gupta rIte bahAra jaine vyasana sevatAM hoya che. saMtAnane khabara paDyA pachI te baMdha karatA nathI, gharamAM paNa teo vyasana sevavA lAge che. vyasanane vArase keTalIkavAra A rIte bALakane mAtA-pitA taraphathI maLe che. " vyasananuM varcarava mANasanA mana upara jevuM tevuM nathI hatuM. AraMbhamAM mANasa saraLatAthI emAMthI kadAca mukta thaI zake, paraMtu jema jema samaya jAya tema tema vyasananuM baMdhana vadhu jAre banatuM jAya che. koi ka atyaMta, daDha saMka9pa, baLavALA mANase temAMthI kAyamane mATe mukata thaI zake che. keTalAka mANase vyasananuM sevana na karavAnI pratijJA laIne thaDa vakhatamAM ja ene bhaMga karI nAkhe che keka mANase ema. kahevuM ke "sahelAmAM sahelI pratijJA te sigAreTa na pIvAnI che. meM e nittA ghaNIvAra lIdhelI che. (arthAta ghaNIvAra bhAMgI che, jeo dharmAcAryo pAse dharma ke bhagavAnI sAkSIe AvI pratijJA le che ne tenA pAlana mATe ravajana dekharekha rAkhe che te te pratijJA pramAmAM kaMIka vadhu Take che. . kephI padArthone vadhate pracAra (pRSTha 110 thI cAlu) pagapesAro karyo chemuMbaI jevA zaheranI keTalIka nAmAMkita kolejamAM bapora pachI vidyArthIo ane vidyAthInIe auSadha laI ke evA auSadhanI sigAreTa banAvIne te pIne edInI jema paDelA jovA maLe che. keTalAkanI haju zarUAta hoya che paraMtu veLAsara je temane vALI levAmAM na Ave te temanI kArakidI DAka varSomAM ja dhULadhANI thaI jAya che. zrImaMta vidyAthIe garIba mitrane maphata auSadha ApI AvA vyasane pAchaLa ghasaDe che. paraMtu e garIba vidyArthIone vyasanamAMthI mukata karAvavAnuM emanAM mAbApane bahu bhAre thaI paDe che. aphINa, carasa, ga jevA parArthe bhArata, cIna, jApAna jevA dezamAM prAcIna samayathI pracalita che. paraMtu tene upayoga tyAre ATale vyApakapaNe thatuM na hatuM. bIjA vizvayuddha pachI A padArthone upaga pAzcAtya dezamAM corI chUpIthI ghaNe vadhI gayuM che. kekena, heroIna, mArIjuAnA, brAuna sugara vagere keTalAya padArthonI herApherI AMtararASTrIya dhoraNe vyApaka pramANamAM cAlI rahI che. bhAratamAM ke anyatra vakhatevakhata AvA pradArthone je ja pakaDAya che te nAnosUne hote nathI. lAkha ke karoDo rUpiyAne mAla ekI sAthe pakaDAya che. je pakaDAya che tenA karatAM na pakaDAyelA jaththAnuM pramANa dhaNa geTa che. jarmanI, briTana ke amerikAmAM A bAbatamAM ATalI badhI sAvacetI rAkhavAmAM Ave che. ane adhikArIonI bhraSTatA pramANamAM ghaNI ochI che. te paNa tyAM puSkaLa pramANamAM nazo thAya che e batAve che ke AvI ToLakInA sabhya kevI siphatathI gupta rIte pitAne mAla vAparanArA sudhI pahoMcADI zake che. yunivarsiTInA vidyArthIomAM tene sauthI vadhu pracAra thAya che. ramata gamatanA khelADI pitAnI tAkAta vadhAravA tene puSkaLa upayoga kare che. dara varSe keTalAya khelADIo (olampika ramatanA khelADIo sudhA) lohI ane pizAbanI tapAsamAM auSadha vAparyAnuM mAluma paDatAM geralAyaka 'kare che. utsAhamAM AvI mAdaka auSadhanuM vadhu paDatuM sevana karavA jatAM keTalAka khelADI mRtyu paNa pAmyA che. - vyasanane bhoga yuvAne vizeSa bane che. potAnI zakita upara vadhu pate vizvAsa, pitAne kaMI asara thatI nathI evI khetI AtmazraddhA, nathI varatuo ajamAvavAnuM kautuka, mitra sAthenI mautrImAM judA na paDavAnI bhAvanA (3mAna zITa zAkaney maitrI) bhAvinI beparavAI, ajJAna, ApavaDAI ityAdi prakAranAM lakSaNene lIdhe yuvAna mANusa vyasanane bhega jaladI bane che. keTalAMka vyasane atizaya kharcALa hoya che. zrImata yuvAno temAM vadhu kheMcAya che. emanI sAthe madhyamavargI mitra vagara paNa dekhAdekhIthI ghaDAya che. yuvAne vyasanamAM sapaDAya che tyAre sAmAnya rIte temanA mAtApitA ke anya ravajanene jaNAvA detA nathI ane teone jyAre khabara paDe che tyAre bahu moDuM thaI gayuM hoya che. vyasana the samaya pachI mANasane lajA rahita banAve che. khAnagImAM sigAreTa ke dArU pInAra mANasa mAtA-pitAne khabara paDe pachI te pIvAnuM baMdha karatA nathI. paNa tenuM pIvANuM divase divase vadhu jAhera banatuM jAya che. keTalAMka yuvaka-yuvatI potAnAM A kephI padArthonuM sevana e vartamAna samayanI TAmAM meTI samasyA che. mAnava saMrakRtine pragatimAMthI be DagalA pAchA bharAve evI e ghaTanA che. kephI padArthonuM sevana karanArA ane enI herApherI karanArane kaDakamAM kaDaka zikSA rAjyasattA taraphathI thavI joIe. paraMtu eTaluM ja pUratuM nathI. zALA-kolejanA abhyAsakramamAM enA vizenA judA ja pADoThArA sAcuM zikSaNa apAvuM joIe. pracAra mAdhyama dvArA ene vakhate vakhata pracAra tha jarUrI che. paraMtu vizeSa AvazyakatA che. pratyeka kuTuMbamAM saMskArI vAtAvaraNanuM nirmANa thAya enI. vyasanane bhega "mukhyatve yuvAna varga bane che. temAM paNa yuvatIe ' karatAM yuvAne vizenA bane che. yuvA vargane nazIlA padArthonI mAThI asaranuM sAcuM jJAna ApavA mATe vyavasthita ane satata pracAra thAya te A dUSaNane haLavuM karI zakAya. naze kara e mAnava-jAtanI nabaLI prakRti che. mAnavajAta nazAmAMthI - sadaMtara mukata banI hoya evuM ItihAse kadI jANyuM nathI. jayAM sudhI thAya che, duHkha che, ciMtA che, glAni che, vyathA che, zArIrika kaSTa che, uzkerAyelI jAtIya vRttio che, kautuka che, sAhasa che, bhaviSyanI beparavAI che ane jyAM sudhI nazAkAraka padArtho ane tenA utpAdake pRthvI upara che tyAM sudhI mAnava jAtane nazAmAMthI sadaMtara mukta karI zakAze nahi. paraMtu ajJAnane kAraNe vezkAI jatI aneka kImatI jiMdagIne bacAvI laI mAnavajAtane A zopa haLave karI zakAya te paNuM ghaNuM moTuM mAnava sevAnuM kArya karyuM gaNAze. - ramaNalAla cI. zAha mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI reDa, muMbaI 400 004. Te. naM. 350296 : mudraNasthAna : : prinTasa, jagannAtha zaMkara zeTha reDa, giragAma, muMbaI - 400 004 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH. By / Soutb 54 Licence No. : 37 prabuddha jIvana varSa:48 aMka: 1 muMbaI tA. 16-10-86. - muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra vArSika lavAjama rU. 30- chuTaka nakala rU, 1-50 paradezamAM era meIla 6 20 % 12 * taMtrI ramaNalAla cI. zAha AtmahatyA chellA thoDAka samayamAM dilhI ane mahArASTranI hAIkerTIe jhaDapathI prasare che ane ghaNI carcA jagADe che. . .. AtmahatyAnA gunA mATe pakaDAyelI vyakitaone nirdoSa jAhera ApaghAta e eka daSTie joIe te pote ja pitAnuM karI che, kema ke bhAratanA baMdhAraNa anusAra bhAratIya nAgarika kareluM khUta che. eTale khUnanA eka prakAra tarIke paNa ApadhAtane AtmahatyA karavAne svataMtra che tevuM arthadhaTana karavAmAM oLakhAvI zakAya. AvyuM che. haju bhAratanAM bIjAM rAjyamAM AtmahatyA e pratyeka jIvana jIvavuM game che, mavuM gamatuM nathI, ema phojadArI gune che tevI sthiti prAMte che, paraMtu samaya jatAM chatAM mANusvecchAe maravA taiyAra thAya evA prasaMge vakhate e rAjyomAM paNa AtmahatyA vize kAyade rada thAya te navAI vakhata UbhA thAya che, emAM AtmahatyAnI ghaTanA mAnavajAtane nahIM. AtmahatyA vizenA dilhI ane mahArASTranA cukAoe AdikALathI cAlI Ave che. khUna je hiMsAmaya hoya, pApamaya kAnunI, sAmAjika, dhArmika vagere kSetranA vicAromAM khaLabhaLATa hoya te khUnanA eka prakArarUpa Atmaha yA paNa hiMsAmaya che, macAvyuM che. pApamaya che evI mAnyatA bhAratIya paraMparAmAM reTha prAcIna janma ane mRtyunI ghaTanA niraMtara cAlyA kare che. eka kALathI cAlI Ave che. ' kSaNa paNa evI nathI ke jayAre vizvamAM koIkane janma thatA - jIvana ane mRtyumAM mANasane mRtyune Dara vizeSa hoya che. na hoya ane keIkanuM mRtyu thatuM na hoya. janmathI mAtA-pitAne, paraMtu kyAreka mANasane jIvavAne Dara lAge che, kayAreka jIvavAsagAMsanehIone ke bIjA ghaNA lokone hava" thAya che. mRtyuthI mAMthI rasa UDI jAya che. evuM zuM thatuM haze ke jethI mANasane svajanone ane bIjA dhaNu lene duHkha thAya che. yoga ane jIvavAne badale maravuM gamatuM haze ? enAM aneka kAraNe che. viyoganI kriyA satata cAlyA kare che. jyAM ga che tyAM viga bIjAM kaI sAmAjika kAraNe na hoya to paNa evA keTalAMka meDe vahele thavAnuM ja che. ' mAnasika roga thAya che ke jenA pariNAme mAthusane maravuM - janma karatAM mRtyunI samasyA ghaNI meTI che. mRtyu upara game che. keTalAka evA unmAdamaya atizaya ugra mAnasika roga vijaya meLavanArA pitAnA mRtyunA prasaMge svastha ane prasanna hoya che ke enAthI pIDAtI vyakitane je ekalI mUkavAmAM rahenAra ane bIjAne e pramANe rahevA mATe bhalAmaNu karanAra Ave te e AtmahatyA karI bese che. badhunI sAthe vyaktie virala hoya che. duniyAmAM InA vagara kazuM aTakI hoya tyAre evI vyaktinuM mana eTaluM vyAkuLa nathI hotuM. :: patuM nathI ema vyavahAru DahApaNa kahe che. ekanI kheTa bIje * manuSya ekadare saMvedanazIla hoya che. koIvAra nirAzA, kayAreya pUrI na zake ema anya vyavahAru pakSa kahe che. paraMtu Avega, svamAnabha ga, pratiSThAbhava, rAjabhaya, ItyAdi kAi kAraNane kALanuM cakra bhalabhalI samasyAone ghaDIkamAM vAsI banAvI de che, lIdhe atyaMta tanAvanI avasthAmAM kaIka kSAe cittamAM e bhulAvI de che. nimULa karI nAkhe che. unmAda paravazapaNe anubhave che ke jyAre ene pitAne jIva jamamAM eTaluM vaividhya nathI jeTaluM mRtyumAM che. janmanI ' kADhI nAkhavAnuM mana thAya che. e eka kSaNa je cAlI gaI te samasyA eTalI meTI nathI jeTalI mRtyunI che. janmanI bAbatamAM AtmahatyAnI prabaLa lAgaNI osarI jAya che. AtmahatyAnA eTalI badhI anizcitatA nathI jeTalI mRtyunI bAbatamAM che. niSphaLa prayAsa karanArAoe bIjI ke trIjI vAra AtmakeTalIka vyakitaonAM acAnaka mRtyu hAhAkAra macAve che. keTalAka hatyAno prayAsa karyo hoya evI vyakitaonI TakAvArI ghaNI ja prakAranAM mRtyu carcA ane vivAda jagADe che. AtmahatyAnI ochI hoya che. : ghaTanA mANasane, khAsa karIne vajanane cakita karI de che. sAdhAraNa Avega paNa mANasane kyAreka ApadhAtane vicAra vRddhAvasthAmAM krame krame deva kSINa thayA pachI AvatuM karate karI de che. ema kahevAya che ke duniyAmAM che e manuSya nausarmika mRtyu bahu zeka janmAvatuM nathI. kuTuMba, samAja ke nathI ke jene jiMdagImAM ekAda vakhata paNa ApadhAtane vicAra rASTrane mATe ke kaMIka uccatara peyane mATe svee svIkAreluM AvyuM na hoya. paraMtu jema badhA ja prakAranA badhA vicAre mRtyu biradAvAya che. khUna ke ApaghAtanI ghaTanAnA samAcAra amalamAM nathI mUkI zakAtA tema ApadhAtane vicAra paNa Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 prati vana tA. 16-10-86 dareka vakhate amalamAM Ave evuM banatuM nathI, parIkSAmAM sukhane sarvoparI gaNavAmAM Ave ane sAcA dharmanuM Atmika baLa niSphaLatA, premamAM nirAzA, vepAramAM devuM, meTI apakIti' hetuM nathI tyAM AtmahatyAnuM pramANa vadhu rahe che. vaMcanane bhaMga, ravajano sAthe kaleza-kaMkAsa, svajane, vaDIle, vartAmAna samayamAM AtmahatyA mATe sAdhane ane sthaLanI uparIo vagere taraphathI satata thate mAnasika trAsa, anya aLatA ghaNI vadhI gaI che. ghAtaka zo ke kAtila jherI kaI taraphathI satata zArIrika ke mAnasika satAmaNI, rasAyaNanI zodha pachI ApaghAta karavA icachanArane mATe bahu asAthe rege, asahya zArIrika pIDA, nihetuka laMbAtuM jatuM muzkelI hotI nathI. parAdhIna jIvatuM, vimAnamaga vagere ju dAM kAraNene lIdhe vartamAna samayamAM mAnasika rogane mATe aneka prakAranI ApaghAtanA risAo avAranavAre banyA kare che. yuvAnomAM davAo nIkaLI che. emAM keTalI davAomAM, enA vadhu ke ane strIomAM tenuM pramANa vizeSa jovA maLe che. strI- ochA pramANunI kriyA, pratikriyAnuM sazeHdhana ane adhyayana emAM ApaghAtanA niSphaLa prayAsanuM pramANa vadhu hoya jeTaluM thavuM joIe teTaluM haja thayuM nathI eTale keTalAka che. keTalIkavAra dhAyuM karAvavA mATe ApaghAtanI mAtra dhamakI AtmahatyAnA risAe mAM AvI davAo paNa javAbadAra hoya che. ke dekhAva ja hoya che. keTalIkavAra beTI dhamakI sAcAmAM mANasa potAnI keTalIka gabhIra, gupta bhUlene ekarAra , pariName che. keTalIkavAra eka pachI eka banatI viparIta karatAM zaramAya che, sAca anubhave che ethI pakaDAI javAnI ghaTanAe rastha mANasane paNa ApadhAta tarapha ghasaDI jAya che. bIka ane ciMtAmAM mANasa ApaghAta karI bese che. paraMtu svasthatApUrvaka prasannatApUrvaka, samajaNa sAthe uccatara vAratavamAM ene ApaghAta e ja ene ekarAra banI jAya che. dhyeyane mATe, jAheramAM vaDIle ke gurunI anumati laIne eka lekhake kahyuM che: dehatyAga karavAnI paraMparA paNa bhAratamAM pracalita che. paraMtu ene "There is no refuge from confession but mATe AtmahatyA je zabda vaparAtuM nathI, kAzIe karavata suicide, and suicide is confession.' mukAvavI, himAlayamAM hADa gALavAM, bhairava TUMka parathI paDatuM . jIvanane acAnaka, svecchAe aMta ANavAnI ghaTanA mATe mUkavuM, mATImAM khADe. bedI badhAnI sAkSIe sama vi levI, atmighAta, AtmahatyA, ApadhAta vagere zabda vaparAya che, jaLamAM samAdhi levI ke agnimAM samAdhi levI, zvAsa ahIM Ama' eTale te" athavA "patAnI' eTale ja artha sudhI prANatyAga kare vagere prakAranI ghaTanAo paNa levAnuM hoya che. vastutaH AtmahatyAmAM dehanI hatyA hoya jANItI che., jainamAM saMthAre athavA saMlekhane athavA, che, AtmAnI nahi; dehane aMta Ave che. AmAne aMta : anazananA prakAranI ghaTanA paNa atyaMta pavitra manAya che. ' AvatA nathI. AtmA te ajara, amara, avinAzI tattva che.' ' ApaghAtathI chanI dumati thAya che. saMlekhanathI jIvananI dehanA aMta sAthe jIvanano aMta Ave che, AtmAne aMta sadagati thAya che. ApadhAta e asadubhAvathI kareluM apakRtya che, AvatuM nathI. salekhanA e zubha bhAvathI, uccatara AdhyAmika dhyeya mATe * mANasane jema jIvavAne hakaka che tema svamAnabhera maravAne jAheramAM anumatipUrvaka kareluM sukRtya che. paNa hakaka che evI dalIla thAya che. potAnuM dhana athavA pitAnI : garIbI, lAcArI ane dukhane kAraNe manuSya ApadhAtane mAlikInI cIja vastuo yatheccha vAparavAne mATe mANasa jema Azraya le e svAbhAvika che. paraMtu eka mAnyatA evI che ke FravataMtra che tema pitAnA jIvanane paNa yatheccha vapa.vane arthAta jema samAja atizaya samRddha, atizaya ciMtanazIla ane jIvanane yathe aMta ANavAne majusa vatatra ane samartha che atizaya saMvedanazIla tema te samAjamAM paNa AtmahatyAnuM tevI dalIla paNa thAya che. A badhI dalIla sarjAze pramANa vadhu rahe che. mAnasika unmAdane kAraNe thatA Apa- sAcI che ema kahI na zakAya. mANasane potAnA zarIra upara ghatene apavAdarUpa gaNI zakAya. paraMtu paripakava vicArazIlatAne * mAlikIbha.4 sadaMtara sAce nathImAtApitAe janma Ape che kAraNe ke utkaTa saMvedanazIlatAne kAraNe thatA ApadhAtanA huM ane temaNe tathA svajanoe pALA pekIne meTe karyo che. banAnuM pramANu samRddha ane suzikSita dezamAM vadhu rahevAnuM, eTale za e hakakane dAvo ocho thAya che. manuSya kAraNa ke tyAM evI. paripakvatAne mATe avakAza vadhu rahe che. : jaMgala ke guphAmAM ekale rahetA hoya ane AhAra vartamAna samayamAM sukhI lo ke AtmahatyAnuM pramANu svIDanamAM pANI paNa pitAnI meLe ekale meLavI letA hoya te * sauthI vadhu gaNutha che. amerikAmAM paNa ! AtmahatyAnuM pramANa | te, judI vAta che paraMtu samAjamAM kuTuMba sAthe, panI sAthe, ghaNuM moTuM che. yuropanA dezo ane osTreliyAmAM paNa Atma bALabaccAM sAthe rahete manuSya samAjanuM eka Aga bane che. vhatyA vizeSa thAya che. jIvanane thAka ke kaMTALe mANasamAM 'eTale enA jIvana upara svajane ane samAjane paNa kaMIka ' hetutha-vyatA ane nirveda janmAve che. temAM paNa janmAna | hakaka dAve. hoI zake che. eTale kevaLa tArkika daSTie je zraddhA na hoya, ane AtmahatyA e pApa che evI bhIrutA AtmahatyA nyAyukata che, evuM siddha thaze nahi, balake Atma ' hatyAne laNe kuTuMba ane samAjamAM dhaNu mAThAM pariNAme na hoya te jIvanane, aMta ANavAnuM jaladI mana thAya che. Ave che. zeka ane vivAdanI lAgaNI chavAI jAya keTalAkane utkaTa saMvedanazIlatA ke ciMtanazIlatAne kAraNe kavio, * mATe ciMtA ane bhaya sarjAyuM che. eTale aMze AtmahatyA kalAkAro philasUphamAM AtmahatyAnA kissAo vAraMvAra banatA karanAra javAbadAra lekhAya che. : * jovA maLe che. 'jagatanA keTalAka nAmAMkita kalAkAro, sAhityakAro AtmakalyAne jyAM kAyadAnI dRSTie gune gaNavAmAM A. *-ane ciMtakoe ApaghAta karyAnI ghaTanA itihAsane pAne 'che, ane te mATe sajA thAya che tyAM paNa anya prakAranA 5. kAyadAo karatAM visaMgata paristhiti jaNAya che. jemAM ApaghAta : Pje 'prajAmAM mAtra bhautikavAM ja pravarte che ane indriya : ': ' (anusaMdhAne pR17) : * * * : Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta16-10-89 jaina maMdiramAM sthApatya che. priyabALA zAha jaina tattvajJAna pramANe jIvanuM lakSaNa upaga che. A vize jaNAya che. saurASTramAM zatruMjaya parvata para, jeTalAM upayoga be prakAra hoya che; eka te jIvane pitAnI sattAnuM jainamaMdiro che teTalAM bIje kayAMya nathI. zatrujya mahAya bhAna thAya che ke 'huM .' ane mArI AsapAsa anya anusAra A parvata para prathama tIrthaMkaranA samayathI jainamaMdironuM pArtha' che. anya padArthamAM vRkSa, parvata guphA vagere prakRtithI nirmANa thavAM lAgyuM hatuM. hAlamAM agiyAramI sadInuM sauthI viparIta zaktio-tophAna, varSA, tApa vageremAM rakSaNa Ape che, prAcIna jainamaMdira vimaLa zAhanuM che, jeNe Abuparvata pazupakSI vagere prakRtinA padArthone upayoga karatAM potAnuM jIvana upara vimaLavasahI baMdhAvyuM che. bAramI zatAbdInu rAjA vyatIta kare che. jayAre manuSyamAM pitAnI jJAnazaktine kAraNe keTalIka kumArapALanuM maMdira che. paraMtu vizALatA ane kalA vizeSatA rahelI hoya che. paraMtu manuSyamAM jijJAsA hoya che. tene saudaryanI dRSTithI AdinAtha maMdira sauthI mahattvanuM che. A kAraNe te prakRtine vizeSarUpathI jANavA icche che. paNAme vijJAna maMdira 1530ma banyuM che. jaina maMdiramAM cAmuMkha maMdiranI ane darzanazAstrone vikAsa thaye. manuSyamAM bIjo guNa che vizeSatA che ane 1618mAM A parvata para taiyAra thayuM. tene sArA ane peTane viveka. A guNanI preraNAthI dhama, nIti, cAre dizAomAM cAra pravezadvAra che. tene pUrvakAra raMgamaMDapanI sadAcAranA niyama ane Adarza sthApyA ane mAnavasamAjane samukha che. bIjA traNa dhArAnI sanmukha mukhamaMDapa che, uttarottara sabhya banAve, manuSyane trIjo vizeSa guNa che saundanI A madira tema ja ahIMnAM bIjA madire garbhagRha maMDapa, devaupAsanA mANasa potAnA piSaNa ane rakSaNuM mATe je padArthane kulikAonI racanA, zila-saundarya vageremAM delavADAnA malavasahI upama kare che, tene uttarottara suMdara banAvavA prayatna karyA kare che ane luNavasanA ochAvattA pramANamAM anukaraNa jevA che. jema ke suMdara vezabhUSA, suMdara khAdyapadArthonI sAvaTa vagere. - bIjI tIrthakSetra chegiranAra, A parvatanuM prAcIna nAma paraMtu manuSyanI saundaryopAsanA gRhanirmANa, mUti nirmANa, citra- ujayanta ane raivatakagiri che, tyAMnuM prAcIna nagara girinagara nirmANa tathA saMgIta ane kAvyakRtiomAM caramasImAe ane tene parvata giranAra kahevAya che, jenAgaDhamAM A parvatanI pahecI che, A pAMca kalAne prAraMbha jIvanamAM upayegI dizAmAM jatAM mAga para ItihAsa prasiddha vizALa zilA maLe che. daSTithI thaze. A rIte upayogI kalA ane lalitakalAo jenA upara azoka, radradAmana ane skandagupta jevA samrATanA koipaNa deza ke samAjanI sabhyatA athavA saMskRtinuM anivArya zilAlekha che. jenA upara lagabhaga 700 vadhIne itihAsa pratIka mAnavAmAM Ave che, jaina paraMparAmAM kalAnI upAsanAne AlekhAyela che. junAgaDhanA bAvAgyAnA maTha pAse jaina krA che. viziSTa sthAna ApavAmAM AvyuM che. prAcInatama jaina A sthAna tihAsika ane dhArmika baMne daSTie atiprAcIna AgamamAM zilpa ane kaLAonA zikSaNa upara bhAra mUkavAmAM ane mahattvapUrNa mAlUma paDyuM che kAraNa bAvIsamA tIrthaMkara AvyA che ane tene zikhavavA mATe zilpa cA ane neminAthe ahIM tapa karIne nirvANa prApta karyuM hatuM. A kalAcAryonA alaga alaga ullekha maLe che, jaina sAhityamAM tIrthane sarva prAcIna ullekha pAMcamI sadIne maLe che, ahInuM 72 kalAonA ullekha che temAM vAratukalA - sthApatyakalAne sauthI prasiddha ane suMdara maMdira neminAthanuM che, ahIMnuM bIjuM pa nideza che vAstukalAmAM madira nirmANa tathA zipacAtu" mahattvanuM maMdira varastuLa dvArA nirmita karAyeluM maskrinAtha tenI dIrghakAlIna paraMparA vagara zakaya na bane, paththarane kApIne tIrthaMkaranuM che. gudAnA nirmANanI kalAnI zreSThatA ane tenA AdhAre AbunAM jainamaMdiromAM mAtra jainakalA nahIM paNa bhAratIya rasvataMtra madira nA nirmANanI paraMparA zarU thaI. vAstukalA sarvotkRSTa vikasita rUpe jaNAya che. Abuparvata upara sauthI prAcIna mauvaMkAlIna jainamaMdiranA avazeSe bihAra delavADA gAmamAM vimalavasahI, lUguvasahI, pitalahara, caumukhA jillAnA pANInI pAse ledAnIpuramAMthI maLI AvyA che. ane mahAvIra svAmInuM ema kula pAMca maMdira che. A maMdira I. sa. 634nuM eka maMdira dakSiNa bhAratamAM bAdAmInI pAse jatAM digambara jainamaMdira Ave che. vimalavasahIna: nirmAyukta hAlamAMthI maLI AvyuM che. A maMdiranI racanA cAlukya nareza vimalazAha piravADa vaMzanA ane te cAlukya vaMzanA nareza bhImadeva pulakezI dvitIyanA rAjyakALa daramyAna thai hatI. A maMdira prathamanA bhatrI ane senApati hatA. daMtakathAnusAra te niHsaMtAna pUrNarUpamAM surakSita nathI chatAM paNa je bhAga sacavAye che tenAthI heine maMdira mATe jamIna upara suvarNa mudrA pAtharIne jamIna maMdiranI kalAtmaka sajanAmAM tenuM lAlitya daSTigocara thAya che. prApta karI ane te upara AdinAtha tIrthaMkaranuM maMdira baMdhAvyuM. A madira lAMbuM paNa catuSkoNa che. tenA be bhAga che eka A maMdira zveta saMgemaramaranA paththaranuM che janazruti pramANe A pradakSiNa sahita garbhagRha ane bIjo sabhA maMDapasta bho maMdira nirmANamAM 18 ka. 53 lAkha suvarNa mudrAo kharcAI para AdhArita che. hatI. saMgemaramaranA meTA meTA paththara parvata upara ATalI UMcAguptakALanA je maMdiro maLe che te traNa prakAranA che: ' e hAthI upara lAvavAmAM AvyA hatA. AdinAtha tIrthaMkaranI nAgara, drAviDa ane vesara, nAgarazailI bhAratamAM himAlayathI visALa padmAsanamUti suvarNamizrita pittaLanI 4 phUTa 3 iMcanI viMdhya parvata sudhI pracalita che. drAva zelI viMjaya parvata ane pratiSThA karAvelI che. A pratiSThA vi. saM. 1088 (I. sa. 1031) kRSNa nadIthI kanyAkumArI sudhI tathA vesara madhyabhAratamAM vidhyaparvata mAM seminAtha maMdirane vinAza mahammada gherIe karyA pachI sAta | ane kRSNa nadInA vacalA pradezamAM hiMdu ane jaina maMdire A varSe thaI, A maMdira vizALa cekamAM che, tenI cAre bAjue zailIomAM maLI Ave che. paraMtu nAgara ane draviDanA prakAra devakule che, devakunI saMkhyA para che, devakulanI sanmukha cAre Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prabuddha jIvana tA. 16-10-86 bAjue rata bhenI maMDapa kAra pradakSiNA patha che dareka devakulanI kheta saMgemaramaranI caturmukhI mUrti pratiSThita che, tene be sAme cAra rastanI maMDapikA che. A rIte kuTara rate bha che. * * maMDaLa che. bIjA majalAmAM paNa A prakAranI racanA che. A prAMganI madhyamAM mukhya maMdira che. maMdiranI pUrva bAjue. hasti' maMdirane jema bI jaina devAlamAM heya che tema dareka zALA che. A hAthIo upara vimaLazAha ane tenAM vaMzajonI dvAranI AgaLa gUDhamaMDapa nathI paraMtu eka nAne mUtio che. tenI AMgaLamukhamaMDapa che. sauthI AkarSaka mukhya mukhamaMDapa che. dareka bAjue jarA nina bhUmi upara eka eka maMdirane "raMgamapa sabhAmAM che, jenuM gaLazikhara 24 sabhAmaMDapa che. jemAM javA mATe sIDI che. AvI sIDIomAM stabene AdhAre taiyAra kareluM che. chatamAM paDhiyA che tenI pazcimanI sIDIne vadhAre pagathiyAM che tethI te bAjunuM dvAra memAM banAveluM lelaka kArIgarInI dRSTie advitIya che, tenI mukhya gaNAya che. te bhonI AvI suMdara goThavaNIvALuM bhAratamAM daratI vidyAdharInI A AkRtio maMDArI che, bIjuM eka paNa devAjAya nathI. goThavaNInI uttamatA uparAMta "mA" raMgamaMDapamI saMmate racanA ane tirakAma jotAM jANe ke bIjI jANavAlAyaka bAbata e che ke teNe rokelI jagA 48,000 divyalema AvI pahoMcyA hoya te bhAsa thAya che. raMgazALAthI che. kuTa eTale ke madhyakAlIna yuropIya devaLanA jeTalI che 'AgaLa mace che jenI chatane bhAga navavibhAgamAM ane kArIgIrI tathA suMdaratAmAM tenA karatAM ghaNI rIte caDhe vaheMcI devAmAM Avye che ane tene kAraNe tenuM nAma navacekI tema che, A maMdiramAM zilAlekha kare che ane temAM A pADavAmAM AvyuM che. tenI AgaLa gUDha mA5 che. ahIthI maMdirane 'tribhuvana dIpaka tarIke oLakhavAmAM AvyuM che. tyAMnI 'mukhya pratimAnA darzana thAya che tenI AgaLa mULa gabhaMga che pracalita vAte tathA lekhanI hakIkata pramANe A madira temAM' gabhatAthanI dhAtu pratimA birAjamAna che. " bAMdhanArAnAM nAma dhanAzA ane ratnAzA che. A baMne kSAo : A maMdiranI AgaLa lUsavasahI che, tenA mULa nAyakanA hatA. eka rAtre dhanAe svapnamAM eka vimAna dekhyuM tethI nAma parathI nemInAtha maMdira kahevAya che, tenuM nirmANa vAghelA teNe keTalAka semapurAne lAvyA ane te vimAnanuM varNana vazanA rAjA viradhavalanA be maMtrImAIo teja pAla ane karyuM ane tene plAna banAvavA jaNAvyuM. dIpA nAmanA vastupAle I. sa. 12 karamAM karAvyuM. maMtrI tejapAlanA putra semapurAne 'lAne pasaMda karavAmAM AvyA. kAraNa svanimAM lUsiMhanI yAdamAM A maMdira banAvavAmAM AvyuM. tethI joyelA vimAnanI teNe barAbara nAla utArI hatI. A deva gavasahI tarIke oLakhAvA lAgyuM. A maMdiranI racanA layane mULa sAta mALa karavAnA hatA. jemAnA mAtra cAre karavAmAM akinAthanAM maMdira jevI che. prAgaMNu, devakuvA, staMbha, ma pa vagere AvyA hatA A devAla adhUruM rahyuM hovAthI hAla paNa ahIM paNa che raMgamaMDapa, navacekI guDhamaMDapa ane gaMbhaMganI nAnA vaMzanA mANase astrAthI hajAmata karAvatA nathI ema racanA pahelA madira jevI che. hastizALA prAMgaNanI aMdara ja che. kahevAya che. caitra vadi 10 ne divase rANakapuramAM bharAtA meLAmAM paraMtu ahIM raMgamaMDapamAM rata bhanI UMcAI kAMi vizeSa che. dareka kezara tathA attara lagADavAne, AratI utAravAne ane navI staMbhanI racanA tathA tenuM takSaNakAma sinebina che. maMDapanI chata dhajA caDhAvavAne hakaka, Aje paNa ratnAna vaza je hAlamAM khUba nAnI che. ahInI racanA rasauyanI prazaMsA karatAM pAzcAtya ghaNerAvamAM rahe che teo dharAve che. . - kacachamAM. bhadrezvara maMdiranuM mahatva ghaNuM che. itihAsanI vivecaka phargyusana kahe che ke Arasa upara je paripUrNatA sAkSI rU5 bhadrAvatI nagarIne ullekha mahAbhArata ane bhAgalAlitya ane samatulAthI alaMkRta karavAmAM AveluM che tenI vatamAM thayeluM che. A purANaprasiddha nagarInA avaze ane upamA maLavI kaThina che. 'paththara upara eTaluM bArIka khaDemero parathI A sthaLanI prAcInatAne khyAla Ave che. * takSaNa kAma karavAmAM AvyuM che, jANe ke mINane pIMDamAM jaiina prabaMdhamAM bhakavarane lagatAM vakhANe che madira rathApatyane ketarakAma karavAmAM AvyuM na hoya! A bane madiranI Arasa nIcenA bhAga sauthI purANuM che. tyAM purAtattvanI daSTie bAramI 5hANanI kArIgIrI joine kalAvizArado Azcaryacakita banIne sadI pahelA ekeya avazeSa jovA maLatuM nathI. memAM AMgaLA nAMkhI de che. bhAratIya zipIoe kalAkauzala - jaina maMdire moTe bhAge ArasanAM baMdhAyelAM che. maMdiranA vyakta karyuM che, jene kAraNe kalAnA kSetramAM bhAratanuM marataka sadA Arasane jANe vANI prApta thaI che. svayaM sAthe dAnavIrAnA givathI UMcuM raheze. kArIgaroe TAMkaNathI e kAma karyuM nathI Aze. caritArtha thatAM joI zakAya che. ucca dhamaprema ane ke paNa saMgemaramarane ghasI ghasIne AvI sUkSamatA ane kAca jevI kalA temanA pratIkarUpa A jaina maMdiro pratyeka mAnavI mATe camakaMba ane pAradazaMkapaNuM vAvI zakyA che. kahevAya che ke kArI. darzanIya che. goe dhasI ghasIne je bhU pAye tenA vaMjana pramANe che . '' (sAtamAM jaina sAhitya samAroha, teone vetana ApavAmAM AvyuM hatuM, ' ' pAlanapuramAM rajU thayela nibaMdha) - : anya ullekhanIyuM jaina maMdiramAM jodhapura rAjeyAntargata : , . sAbhAra svIkAre. - zANapuranuM mAdera che. je 1439mAM banAvavAmAM AvyuM hatuM. jayaprakAza (jIvanayAtrA) ke, A vizALa catumukhI maMdira che. temAM jara ta bha che ane le. kAMti zAha sTamAM che. A staMbhenI banAvaTa ane zilpa nirALA che. , pRSTha 503 DemI sAIjha-mUlya 1ra-00 temAM+judI judI vizeSatA che, maMdirano AkAra' caturmukhI che. L prakAzaka : yajJa prakAzana, bhUmiputra, hajharata pAnA, mayamAM mukhya maMdira che. tenI cAre dizAmAM bIjAM cAra vaDedarA-390001. * huM maMdira che. brikha' sivAya bIjA maMDapanI AsapAsa 86 * jayaprakAza amArI najare. : devakulikA che, teonuM zikhare pirAmIDanA AkAranA che. tene le. saMpA, nArAyaNa desAi , , , khAdha dUrathI paNa atyaMta premadhanA che. mukhya garbhagRha sva , pRSTha -4jI DemI sAIjha-mUlya-12-00 . . * tikAraka che. tenI cArebAju care dvAra che, jemAM AdinAthanI prakAzaka: upara mujaba . Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16 10-86 - prabuddha jIvana krUNahatyA-bhAratIya nArI kayA rasta, -- - 7 pUrNimA pakavAsA' ' , , , , bhAratIya saMskRtimAM bhRNahatyAne mahApApa mAnavAmAM AvyuM che.. tyAre te karanAra lokone dhikAranI daSTie jovAmAM AvatA. AvuM adhama kRtya karanAra lokone samAjamAM "dha hIna mAnavAmAM - ' eka vicAra Ave che ke bane mAtra dIkarAo je jaNaze, Ave che athavA ema kahevuM vadhAre cogya thaze ke "mAnavAmAM te pachI eka samaya evo Avaze ke samAjemAM dIkarIone AvatA hatA, kAraNa ke e mAnyatA have bhUtakALanI benI dukALa paDaze, ane dIkarAone varAvavA muzkela thaze. Ama pari rahI che. paraMtu have? have vartamAna samayamAM samAjamAM pracalita sthiti palaTAtAM Aje jema dIkarIo mATe daheja ApavuM paDe che tevI ghaNI mAnyatAo nItimattAne lagatA mArgadarzaka niyamo tema te vakhate dIkarAo mATe daheja ApavAnI prathA cAlu thaze. mATe Adi nAmazeSa thatuM jAya che. mUze badalAtAM jAya che. koIpaNa rithatinI 'ati' samAjamAM asAmanatA pedA kare che, samaya vItato jAya tema tema viyAre mAnyatAo badalavA ane pariNAme jAtajAtanAM duSaNa phelAya che. joIe ja paraMtu tenI pAchaLano uddeza jo pragatine na heya, have te vijJAna khUba AgaLa vadhyuM che. keTalAya kalyANakArI samAja unnatine na hoya te tevI badalAhaTane kazo artha saMzAdhane thayAM che, jene laIne lemane vadhArene vadhAre sukha sagavaDe nathI. Aje te badalAtAM mUlyone pariNAme samAja " adhe'. maLI zake che. paraMtu keTalIka zela evI paNa thaI ke jene upaga tarapha dhasamasyA jAya che, tevuM sAruM dekhAya che, kAraNa ke eka vinAzamAM paNa thaI zake che. temAMnI eka zedha e che ke strIne samayamAM mahApApa manAtA bhRNahatyAnA kRta have samAjamAM garbha rahe tenA khaca-sAta saptAhamAM ja tenI jAti-te chokare. sahaja banI rahyAM che. haze ke chokarI te-cokakasapaNe kahI zakAya che. A zedha ApaNAM A pApanA mULamAM asaMyama rahelo che. saMyamita jIvanamAM prAcInakALamAM videe paNa karelI che. teo te mAtra nADI AvA pApane vicAra suddhAM AvI zake nahI. paraMtu saMyamane jene ja kahI zaktAM hatAM ke garbhamAM dIkaro haze ke dIkarI ! vicAra have bhUtakALanI vAta banI rahI che. brahmacaryApAlana . paraMtu te jANakArIne upayoga khoTI rIte rahete thatuM. vediyApaNanI nizAnI lekhAya che tevA samayamAM asaMyamanI bIjI eka addabhuta zodha ApaNAmAM vaidyarAjee karI che sthitimAM kayA upAye kAgana nIvaDe tene vicAra thaye. te varNa badalAvAnAM prayoganI eTale ke bALaka goruM thAya tenI asaMyamane nabhAvavA mATe saMtatiniyamana kuTuMbaniyojanane sAmAnya rIte mAtA pitAmAMthI koI eka spAmavaNuM hoya te vicAra vahete the. "nirodhane nAme davAo ane sAdhana temanuM bALaka paNa zyAmavarNa thavAno saMbhava rahe, ane je bajAramAM mukAyAM. na joitI eka paristhiti nirmANa thAya te mAtApitA beu zyAmavarNa hoya to bALaka zyAmavarNa ja pahelAM upAthe karIne te sthiti ja nirmANa thavA na devI te avatare tevuM moTebhAge anubhavuM che. bALaka gauravanA ja vicAra hAlanI badalAyelI vicArasaraNImAM thoDo sahya banAvI janme te prayoga gAMdhAraNa thayA pachInA prathama pAMca zakAya paraMtu tethI AgaLa vadhIne have te jene atyaMta nIca saptAhamAM ja karavAno hoya che. je dvArA 80 TakA sArAM koTine adhama ane rAkSasI kahI zakAya te vicAra ane tenuM pariNAmo AvelA che. niyarItanuM AcaraNa ApaNI bahene mAM vegavAna banI rahyAM che. jAtine janmapUrve ja jANI levAnI zepa sAmAnya rIte strInatine utaratI kakSAnI mAtAne abhiprApa Aje 20mI joie te ghaNI sArI kahI zakAya, paraMtu mAnava buddhinI sadImAM ane bhadrasamAjamAM paNa pracalita che. A duSaNane nAbUda balihArI che ke sArAM saMzodhanano upayoga vikAsamAM karavAne karavA mATe pU. bApue ghaNI mathAmaNa karI che. parime samAjamAM badale vinAzamAM karavAnuM vicAre che. bahene pratye jovAnI draSTimAM cheDe pharaka jarUra paDe che. pU. bApu - A jAti jAvAnI vismayakArI zedhanuM pariNAma paNa 2pane vinAbAjI kahetA hatA ke strI te jAtivAcaka nAma che te ja AvyuM che. jene ghAtaka upaga zrImata, madhyama ane ja, paraMtu tethI adhika guNavAcaka nAma che. strI sahaja guNa garIba badhA ja varganI strIoe karavA mAMDe che. A bahene prema, vAtsalya, kSamA, dayA, tyAga AdithI samAja susaMskRta ane moTI kiMmata ApIne garbhane TesTa karAve che ane jAtinI surakSita rahI zake che. pU. bApu pahelAM paNa ghaNA vicAraka lokoe khabara paDayA pachI je te chokarI hoya te pachI pharI moTI AvA prayAse karyA che. Aje paNa tevA pravAse cAlu ja che. kiMmata ApIne tene nikAla karAvI nAkhe che. AvA oparezane chatAM lekamanasamAM daDhamULa banI gayelA vicAromAM bahu pharaka paDI hajAronI saMkhyAmAM thaI cUkyA khuda mAtA pitAnA udaramAM zakya nathI, te hakIkata che. rahelA bALakanI nirdaya rIte hatyA karAve che. AvI mAtAone AzcaryAnI vAta te e che ke bahene pratye hInadaSTithI kevI kahevI ? khUnI ? hatyArI ? ke rAkSasI ? AvI strIone jovAnI ane vavAnI draSTimAM khuda bahena paNa madada karI mATe A badhAM ja vizeSaNa ochI paDe che je aAra kRtyane rahI che, ane potAnI jAtane aghera khINamAM dhakelI rahI che, jarA paNa hAya aphasa na hoya. paraMtu taddana svAbhAvika rIte ja jethI mAtRprema kAya ane nItiniyamonuM ullaMdhIne pazu A gabhIra bAbatane jovAnI hoya te te strIonuM mAnasa karyo dahejanuM dUSaNa bhayaMkara rIte phUlIphAlI rahyuM che, jene laIne raste jaI rahyuM che teno vicAra kara dhaTe che. AvA mAnasavALI bahena dIkarIo nathI khapatI, mAtra dIkarAo ja jeTae che. strIne dIkaro thAya te paNa te devane dIdhela' na rahetA dAnava banI jAya pariNAme dIkarIone dUdhapItI karavAne jUnA jamAnAno kuratA- te temAM Azcarya na thavuM joIe AvuM kaIka ja kAraNa chevuM joIe ! bhaye vicAra amalamAM mukAvA lAgyA che. pahelAnA jamAnAmAM ke vartamAna prajAmAM azAMti hiMsA, cerI, lUMTaphATa, cAritrya javalle ja A banAva banate. te paNa cUpacApa A hInatA Adi avaguNe moTA pramANamAM jovAmAM Ave che. kRtya thatuM, ane tenI khabara ne lokone paDI jatI AvAM kRtyo karanArA paNa kAIka mAtAnI putre ja hoya che. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' prabuddha jIvana - tA. 16 10-86 strI janmathI ja mAtA che. tenAmAM prema, tyAga, daurya baMdha prasatio thatI hoya che. prasUti kArya zarU karatAM pUrve teo sahanazIlatA, kSamA vAtsalya Adi guNo sahaja rIte vikasesa be miniTa akha mIMcIne svaracite prabhu prArthanA karIne prastA hoya che. ApaNI bhAratIya prakRti, mAtRgauravapradhAna rahI che, tathA janmanArA bALakanI sukhAkArInI bhAvanA kare che. ane to gauravane paNa gaurava ApanArI mAtAe ApaNA dezamAM pAkI che, te pachI Aje Ama kema? ApaNAM dezanI mAtAo ravayaM prabhunA eka dUtane A dharatI para utAravAmAM eka namra kumAtA" kema banI rahI che? nimitta banI rahyAM che te vicAra karIne pachI tarata temanA - ApaNe kheLI kADhIzuM tenuM kAraNa? ane zedhI niSNAta hAthe kAmamAM lAgI jAya che. thoDI ja vAramAM kUla. kADhIzuM A duSaNane aTakAvavAnA upAya ? kAraNa ane jevuM bALaka dharatI para utare che: upAyane AvakArIzuM. have bIjuM citra joIe. AvA prabhunAM phUle ane devanAM A mATe lekamAnasane badalavAnI khAsa jarUra vartAya che dIkarI dIdhela bALakone teo garbhamAM pAMgare te pahelAM ja nirdayatAthI dikarAnA bheda ane pakSapAta dura thavI joie kAyadAthI te ApaNuM raheMsI nAkhanAra DokaTaranI saMkhyA vadhatI ja jAya che. mAtra dezamAM dIkarI ane dIkarA samAna che, paraMtu te dizAmAM lokonuM TUMka samayamAM aDhaLaka paisA kamAI levAnI lAhyamAM teo mAnasa haju badalAyuM nathI. A sthitinuM mAtra nivAraNa ja sArAsArane viveka gumAvIne ApaNI saMskRtinuM gaurava bhUlIne nahIM paraMtu umUlana thavuM ghaTe che. temAM koNa koNa madada karI zake? mArA namra mata pramANe dareka dharmaguruo ane AcAryoe pitAnI umadA dhaMdhAne kalaMka lagADI rahyAM che tema kahIe te A bAbatamAM jAgRti phelAvavAnuM kAma upADI levuM joIe. je kazuM khoTuM nathI. DokaTarI vadhavasAyanI zuddhi ane umadApaNuM vadhu asarakAraka pUravAra thaze. dhArmika rIte joIe te je samAja viSe DokaTaroe jAgRta thavuM ghaTe. ahiMsA mAM mAnate hoya te samAjanAM gharamAM AvI hiMsA AvA lAbhakAraka prayoga vadhAre phAlele te pahelAM pALa AcaravAmAM AvatI hoya te keTaluM asaMgata, lAge che. paraMtu haju lekamAM dhamanI maryAdA ravIkAra karavAnI bhAvanA cheDe bAMdhI levI jarUrI che. te mATe dezanI vividha strI saMsthAomAM ghaNe aMze jaLavAI rahI che. eTale te bhAvanA thakI A daSaNane carcA sabhAo goThavavI joIe, ane prabaLa virodha vyakata aTakAvavAnA upAyo kAmayAba nIvaDe kharAM. tha joIe. temaja rerI, Inara vahIla, lAyasansa, jayanTasa, ApaNI saMskRtimAM te bALakone devanAM dIdhela mAnavAmAM jesIsa jevI inTaranezanala saMsthAo ane jaina jAgRti Ave che, teone svArthabharI jaDa mAnyatAonA bhoga banAvavAnA kendro, jaina sezyala grupa ane anya saMgaThano A dizAmAM ghaNuM prAge baMdha thavA ja joIe. A saMhAralIlA have aTakavI ja karI zake. chApAo ene sAmayikomAM A prayoga sAme jambara joie. AvA prayoga dvArA bahenonuM zArIrika temaja mAnasika uhApoha tha dae temaja dezavyApI ugra virodha phelAve adhaHpatana thaI rahyuM che. joIe, ane A rIte lokone cetavaNI ucita khAnapAna egya AhAra vihAranI AdatavALa ApavAnAM ane mAM Apa Apa sayama keLavAya che. ane te dvArA zubha vicAro, zubha teone zikSita karavAnA jhaDapI prayAsa karavA joIe.. saMkalpa ane kalyANakArI ane vikAsa thAya che. paraMtu Aje te samAjamAM tethI viparIta ja citra jovAmAM Ave che. vadhAre AghAtajanaka bInA te e che ke custa zAkAhArI jaina ane vaiSNava - zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM parivAranI pharaja dezamAM mAMsAhArane zekha prabaLa vegathI kAlI navuM prakAzana rahyo che. AvA parivAranI putrIo ane putravadhu o kukIMga kalAsamAM joDAIne bhAtabhAtanI mAMsAhArI vAnagIo haze haze nirIkSaNa , * ; banAvatA zIkhI le che. Ama karavAmAM teo zobhA mAne che ! ane AnAthI vadhAre bIjI kaI ardhagati hoI zake? arthaghaTana lekhaka : pannAlAla ra. zAha ''' ane ApaNuM DokaTaro, temanA vize zuM kahevuM ? temane vyavasAya paNa mAnavajIvanane upakArI umadA vyavasAya che. A . i. sa. 1970thI saMdhanA hAlanA matrI zrI pannAlAla haDahaDatA kaLIyugamAM paNa keTalAka deva jevA DokaTare paNa 2. zAha "prabuddha jIvana mATe vakhatevakhata lakhatA rahyA che. vidyamAna che jeo pitAnA vyavasAyane bhaga pAnanI pUjA ja emanA lekhenuM A pustaka saMdhe tAjetaramAM pragaTa karyuM samajatA hoya che. teo koI jAtanI lobha lAlacane vaza thatA che. A pustakanI prastAvane che. kumArapALa desAIe nathI. garIbonI sevA niHzulka karatA hoya che. A loke lakhI che, vyavasAyanI nItimattA zuddhatA ane prAmANikatAne custapaNe , DemI sAIjha-pAku puDuM-pRSTha 136+16 vaLagI rahe che AvA DokaTaro muMbaI ane muMbaInI bahAra kiMmata rU. 47. paNa jovAmAM Ave che. ' saMghanA peTrane, AjIvana sabhya. ane vArSika mArA eka mitra DokaTara bahena che jeo navasArInA jANItA sabhyane 31 mI okaTobara, 1986 sudhImAM A pustaka 1. rU. 37 mAM ApavAmAM Avaze. gAyanekolejIsTa che. teonA prasutigRhamAM raji dI, saMkhyA * Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-10-86 - prabuddha jIvana saMghanA upakrame be kAryakramo saMkalana : cImanalAla "kalAdhara mahilA vakatRtva tAlIma vargane prAraMbha AcArya zrI vijayavallabhasUri "saMgha dvArA cAlatI anekavidha pravRttiomAM chellA doDheka smAraka vyAkhyAnazreNI varSathI mahilA vakatRtva tAlIma varganI pravRttine prAraMbha karavAmAM Avyo che. te mujaba tA. 4-1-85 ane tA. 21-2-86thI saMghanA upakrame zrI AtmAnaMda jaina sabhA prerita vakatRtva salIma varganA be satre vejAI gayAM. temAM ghaNA sva. AcArya vijyavalabhasari smAraka vyAkhyAnazreNIne eka bahene e vakatRtva kakSAnI tAlIma meLavI. kAryakrama semavAra, tA. 29mI sapTembara, 1986nA savAranA prA. dhIrendra reliyAnA saMcAlana taLe A saptAha sudhI 9-00 kalAke bhAratIya vidyA bhavana copATI khAte javAmAM cAlanArA vakatRtva kalAnA A trIjA satrane uddhATana samAroha Avyo hato. A prasaMge mukhya vyAkhyAtA zrI zazIkAntabhAI che. ramaNalAla cI. zAhanA pramukhasthAne zukravAra, tA. 26-9 mahetAe "ApaNI Avazyaka kriyAonuM rahasya" e viSaya 86 nA baporanA 2-30 kalAke paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM para pravacana ApatA jaNAvyuM hatu ke jinazAsananA anurAgI jAyA hatA. A varganuM uddhATana zrI jayetsanAbahena zeThe karyuM. kriyAkAMDI nahi paNa kiyAgI che. ApaNI Avazyaka kriyAo e eka prakArane yoga che. ane A Avazyaka kriyAothI kAryakramanA prAraMbhe "saMdhanA upapramukha zrI cImanabhAla je. paramapadane pAmI zakAya. Ajane mAnavI mukita mATe Atura che zAhe saunuM svAgata karatA bahene mATenI A vakatRtva varganI paNa sAMsArika baMdhanathI eTale lAcAra che ke te ApaNI AvazyakatA samajAvI hatI. kriyAonuM zuddha svarUpa samajI zakatuM nathI. kriyAo pAchaLa zrI jayotsanAbahena zeThe A pravRtti mATe AnaMda vyakata hetu samajI zakatA nathI. ; ; karatAM kahyuM ke bahene bele, sAruM bele e jarUrI che. jIvanamAM ApaNane Aje durlabha manuSya bhava maLyo che. zAstra bhASA tenI zuddhi ane rajuAtanI zailI samajavI jarUrI che. zravaNane avasara sAMpaDe che. paraMtu ApaNAmAM sakathA ane je viSaya para tame bele tenI pUrI taiyArI karIne ja balavAnI supakSane abhAva hovAthI tene lAbha ApaNe uThAvI zakatA nathI. Teva pADe. taiyArI vinA bolavAthI kaI artha saraze nahiM mekSamAgIne te Avazyaka kriyAonuM rahasya samajyA vinA Aje evI chApa che ke jAhera kAryakramomAM puruSa bolI zake chUTake ja nathI. A mArga mAtra zabda ane buddhine ja nathI. ane strIo mAtra hAratorA kare. paraMtu e chApa have dUra karavAne zraddhA ane saMkalpane paNa che. samaya AvI game che, strI puruSanA samAnatAnA A yugamAM . jenA jIvanamAM vrata, niyama, paccakakhANa nathI tenuM jIvana strIo paNa sAruM, suMdara besI zake te mATe A prakAranA jIvana na gaNI zakAya. paccakakhANa e prathama maMgala che. tAlIma varganI Aje jarUra che. paccakhANuthI jIvananuM niyamana thAya che, paramAtmA pratyenI che. ramaNalAla vI. zAhe A prasaMge kahyuM hatuM ke bahenane zraddhA baLavattara bane che. vyavasthita, asarakAraka balavAnI tAlIma maLe te mATe saMdha - Aje ApaNe janme jena chIe, have kameM jena banavA dvArA A pravRtti zarU karavAmAM AvI che. vakatRtva eka viziSTa kaTibaddha thavuM joIe. jIvanane sukhI banAvavA taravajJAnanA vibhavane pAmavA paDaze. A mATe vyaktie pite ja mAga kalA che, sAdhyakalA che. je se manathI saMkalpa kare ke khaLI levuM paDaze. jIvanamAM eTaluM yAda rAkhavAnuM che ke mAre sArA vakatA thavuM che ane tenA mATe pUre zrama le te ahiMsAnI pratiSThA vinA A pRthvI bacI zake tema nathI. jarUra te sArA vakatA banI zake che. jAhera jIvanamAM bahene A prasaMge pU. sAdhvIzrI mRdutAzrIjIe jaNAvyuM hatuM ke ThIka ThIka bhAga le te mATe vakatRtva tAlImanI jarUra paMjAba kesarI vijayavalabhasUrine A batrIsame svargArohaNa rahevAnI ja ane ethI ja AvA tAlIma varganI AvazyakatA che. dina che. pUjyazrInA sAdharmika vAtsalyanuM ane samAjanA saMdhanA maMtrIzrI ke. pI. zAhe jaNAvyuM hatuM ke AjanA bALakanI keLavaNI ane saMskAra ghaDataranuM kArya ApaNe yugamAM bahenemAM vakatRtvanI tAlIma mahattvanI che. jenA jIvananI AgaLa dhapAvavAnuM che. aMdara prema che, karuNA che te vyaktine jIvanamAM kadI pIche saMghanA pramukha De. ramaNalAla cI. zAhe jaNAvyuM hatuM ke haTha karavI paDatI nathI. ApaNe haMmezA sadA bahAra prasanna vIsamI sadInA mahAna jainAcArya zrI AtmArAmajI mahArAja rahevAnuM che. ane emanA samartha ziSya vijayavalabhasUrine temaNe karelA umadA - A vAva tAlIma varganA saMyejaka zrImatI jyotibahena kAryothI sahAya ApaNe yAda karIe chIe. AcAryazrI vallabhapI. zAhe jaNAvyuM hatuM ke strIonI samAnatAnA A jamAnAmAM sUrijI pate gujarAtanA hovA chatAM paMjAbakSetra saMbhALI lekAmAM dareka bahenoe vakatRtva kalAmAM nipuNa thavuM jarUrI che. bhAre dharma jAgRti ANI hatI. sva. sAvakI mRgAvatIzrIjI A prasaMge ku. jimiSA pacamiyAe kavivara TAgora ane ne yAda karatA temaNe kahyuM hatuM ke dahInuM vallabha smAraka ane ludhiyAnAnI vallabha hospiTala jevAM aneka kArya karAvanArA mahAtmA gAMdhI viSe pAMca miniTanuM suMdara pravacana ApyuM hatuM mahattarA sAthvIthI mRgAvatI zrIjIne thoDA samaya pahelA kALadharma kayuMkramanuM surekha sa cAlana varganA saMcAlaka prA. dhIrendra reliyAe thayela che. temanI vidAyathI jaina samAje eka umadA sAdhvIratna karatAM jaNAvyuM hatuM ke bahena mAM vakatRtvanI zakita jAgRta gumAvyuM che. A prasaMge temane mArI zraddhAMjali arpita karuM chuM. thAya te mATenA A tAlIma vargo che ane jAhera kAryakramamAM kAryakramanA aMte pU. sAdhvIzrI kaMcanazIjIe mAMgalika sAruM khelI zake te tenI asara samagra samAja para 5DavAnI. saMbhaLAvyuM hatuM. saMjaka zrI zailezabhAI keDArIe kAryakramanuM . strI-puruSanA samAnatAnA jamAnAmAM strIe vakatRtvanI tAlIma saphaLa saMcAlana karyuM hatuM. ane zrI pannAlAla cheDAe AbhAra dvArA pitAne vikAsa sAdhe eja abhyarthanA. vidhi karI hatI. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-10-6 davA vagaranuM davAkhAnuM - DA. rilA caMdrakAnta kayiA divAkhAnuM kharuM paNa davA vinAnuM ! AzcaryakAraka virodhA- gaNuvAmAM Ave che. A sAravAra daramyAna 9 thI 12 nA bhAsa che, nahIM? paNa hA,. saMsAramAM ghaNuM Azcaryo che ja. samaya gALAmAM DokaTarane rUbarU maLI tenA dada vize bhuja (kaccha)mAM Avela che. sAvalA sthApita ane hAlamAM . jANakArI prApta karI roje roja cikitsA ane AhAramAM - Do. jaya saMghavI (je ekavAra A viziSTa davAkhAnAnA dadI pheraphAra karavA mATene riporTa taiyAra kare. 12aa vAge jamavAnuM banyA, "jAta anubhava meLavyo, navI " sAravAra paddhatimAM '(rasAhAra-phaLAhAra-apakava AhAra ke rImoTa) thI rasa paDe ane pitAnI jAmelI prekaTIsa choDI A navI sAravAra ArAma, 3-30 thI 4 vipazyanA dhyAna, 4 vAge rasAhAra, paddhatine varyA) dvArA calAvavAmAM AvatuM kudaratI upacAra kendra tyArabAda 6 vAgyA sudhI alaga alaga sAravAra sUryAsta pahelAM eka AvuM ja Azraya che. ahIM davAnI TIkaDIo ke davAnI sAMjanuM jamavAnuM. tyArabAda pharavAnuM, pharI AvIne dardIo bATalIo ApavAmAM AvatI nathI. Ama chatAM ahIM lagabhaga tathA anya manoraMjana mATe patA ke kerama rame athavA managamatuM badhA ja dardo, pachI bhalene te jUnA (cha-Chronic), ugra pustaka vAMce, vAtane DAyare paNa jAme ane dardIo vacce (Acute) ke haThIlAM hoya, tenI davA vagaranI paddhatie sAravAra AtmiyatA baMdhAtI jAya 10 vAge battI baMdha thAya eTale karavAmAM Ave che. sau sUI jAya. 'nirAzA ke hatAzAne ahIM jarA paNa sthAna nathI, kAraNa navA prANasaMcAra karatA, suSupta prANazaktine jagADatA A ahIMne jIvanamaMtra cheH "game tevA bImAra zarIrane paNa navuM kendramAM tamAma prakAranAM dardInI sAravAra prApta thAya che. banAvI zakAya che, zarata mAtra eTalI ke tame kudaratane khoLe Ave." ahIM davA ane DokaTarothI thAkelA rogIo, lAMbA samaya - kudaratI upacAra vize jene upara chelI mAhitI che. teo sudhI DAyAlIsIsa laI cUkelA kIDanInA dadIo, Adhunika - mAnatA hoya che ke kudaratI upacAra eTale pANI uparanA upavAsa - jamAnAnI apathya raheNIkaraNI tathA pradUSaNa ane kheTA khAna athavA phalAhAra ane mATInA prAge. A mAhitI kharekhara pAnanI nIpaja jevA hayaga-kensara-DAyAbITIsa ke damana adhakacarI che. AmAM A uparAMta paNa ghaNuM badhuM che, kudaratI dardIoe sAravAra laI svAstha prApta karela che. mAtra bhArata ja upacAromAMnA lagabhaga badhA ja prakAranA upacAre. ahIM nahiM paNa duniyAnA aneka dezanA lokoe paNa lAbha lIdhela che, maLe che, chekaTara kelIphAiDa DokaTare che. De. sAvalA M. B. B. S; D. C. H. nA thayelA che. che. jaya saMghavI Aja kAja lokonuM dhyAna kudaratI upacAra tarapha javA B. S. A. M; C. A. C. thayelA che. A kendra mAMDayuM che upacAra paddhatinAM sAdhana, upacAra ApanAra parivAra, - sUrya prakAza ane havA sarasa maLe tevA sthAne che. ahIM tathA AvA davAkhAnAne calAvanAra DokaTara A tamAma pAsAM A mATI-jala cikitsA, kasarata-yogAsane dhyAna uparAMta ekayu- kendramAM viziSTa che. ahI A badhIja kaDIo ekatAnA sUtre pakacara-ekayuprezara, megneTa therepI, raMgIna razmi cikitsA paNa che gU thAyelI davAkhAnAne prANa che cikitsaka-ahiMnA hAlanA cikitsaka dada pitAnA hadane ane dehane jANI zake ane manane sArA che. jaya saMdhavI utsAhI, tarUNu milanasAra hasamukhA ane vicAramAM rokI zake tevI susajaja lAyabrerI che. kaMTALelA pragatizIla che. te dardInI sAravAra ane savalatemAM sTArka gAphelA dardIonA manaraMjana mATe ramata gamatanAM sAdhano paNa che, ane rahe nahIM tevI sUkSma, kaDaka najara rAkhe che ane dardIo sAthe - hA dadIo ghaNuM kharuM je upavAsathI bIe che te upavAsa te AtmiyatA sAthe tyAre dardIonI khAvA-pIvA ane haravA pharavA mAtra dardanI ugratA ane dadIMnI kSamatAne AdhAre ja karAvavAmAM bAbate beTA udAra paNa nA bane. vaLI, teo bIjI cikitsA Ave che. sAmAnya rIte ahIM jarUra mujaba rasAhAra ke paddhatio (Pathy) para aspRsyavRtti nathI rAkhatA te emanI jemAM lIMbupANI, mosaMbIrasa - nALIyerapANa - dUdhIne rasa khullApaNu Openness ane UMDI samajanI ghAtaka che. ityAdi ApavAmAM Ave che. pachI phaLAhAra ane tyAra A kendramAM sAravAra laI puna: svAzya prApta karanAra bAda apakava AhAra. dadI ahI upacAra karAvIne ghera keTalAka kissAnI mAhitI joIe. jAya tyAre pite pitAne DokaTara banyA hoya che. jIvana jIva - jo prathama te A kendranA hAlanA saMcAlaka De jaya khuda vAnI kaLA zIkhyo hoya che. jethI bhaviSyamAM pote ke gharamAM kudaratI upacArathI thatA phAyadAone pratyakSa purAvo che, ramata bIjuM kaI bimAra hoya te punaH davA vinA Arogya prApta gamata daramyAna temanI jIbhamAM khuba ijA thaI. puSkaLa lehI karI zake. AnuM kAraNa e che ke lagabhaga AMtare divase DokaTara vahevA lAgyuM. pite lekacara goThave che ane temAM dardIo sAthe besI apAtI cikitsA ane darda thavAnAM rahasyane khullAM kare che. dardIone 15 divasanI judI judI sAravAro ane sajajarI pachI paNa manamAM UThatA aneka prazno ane mUMjhavaNane carcA ukelamAM sudhAro na thatAM badhAe muMbai javAnI salAha ApI, te rasa dAkhave che, perane A samaya jJAnagoSThine banI rahe che. vakhate A kendranA sthApaka De sAvalAne maLyA. phakata pANInA ahIMnAM danika kAryakrama paNa rasaprada che; savAre dhyAna, pitAnI be divasanI sAravArathI lehI vahetuM baMdha thayuM. A pharavA javuM ane tyArabAda vegAsane pachI maLe lI bupANI ke camakAra jei DekudaratI upacArane samarpita thayA hatA. tulasIne ukALo. e pachI dareka dardInI cikitsA zarU thAya; lakavAne eka kise cheH nAma che kAzIbena revAzaMkara mArI - jala ekayuprezara - mAliza - ekayupaMkacara vagere vagere, joSI umara 70 varSa, AkhA zarIrane lake bIjI hospiTalamAM vacamAM ghauMnA javArA cAvavA maLe, javArAne lIluM lohI 15 divasa sAravAra bAda ahIM AvyA hatA-khelAtuM rahetuM Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4, 16-10 86 hAtha paganI kaMi khabara naheAtI. rAA mahInAnI sAravAra pachI khelatA haratA pharatA thayAM. marahanA rAganA eka kissA che. dilhImAM khATA karyAM.mAM menejara mi. khannAne 22 varSothI lehIteAM marA (Uleenative Colitis ) hatA, dhaNI sAravAra pachI pariNAma zUnya. A kendramAM eka mahinA sAravAra lIdhI ane ArAma thaye. A varSe ja sAravAra lenAra zrI ramezabhAi dave gaDhazIzA hAphUlanA jANItA prinsIpAla che, rAjaya paritASika vijetA uttama zikSaka che. chellAM 16 varSoMthI te mAthAnA dukhAvA, anidrA, pezAbanI takalIpha tathA thAyaroiDa graMthinA 6 jevAM aneka dadathI pIDAtA hatA ahIM 21 divasa rahI. emaNe punaH svAsthya prApta karyu osTreliyAthI Avela DemerA henavIne ahI mahinAmAM 30 divasa pANI upara upavAsa karI khUsa svastha ane gai. jamanIthI Avela nItA khetalATa tathA ema smitha temanI varSAM jUnI maraDAnI takalIpha A kendramAM rahI maTADIne gayA. prabuddha jIvana amerIkana Deniyala meyara tenI khUba badhI takalIpho mATe ahI 4 maDInA jeTale samaya rahyo. ekadama sArA thai kulI. phrAniyAmAM te DeTarI prekaTIsa kare che. jIgu' Tila rogonA bhoga banelAe ane davAe tathA DokaTarAthI kaMTALelA dadIoe eka vakhata A kendranI mulAkAta levA jevI che. uparAMta eparezana karAvyA bAda saruM nA thayuM hoya ke oparezana karAvavAnuM hoya te te the.DA samaya sulatI rAkhI DaoN. jayanI salAha levA jevI che. AtmahatyA - pRthva 120 thI cAlu karavAmAM saphaLa thAya che tene kaMi sajA thatI nathI, karI zakAtI nathI. paraMtu ApadhAta karavAmAM je niSphaLa jAya che eTale ke jeo gune pUrepUrI rIte karI zakatA nathI, gunA eche. adhUrA kare che tene ja mAtra sajA thAya che. eka daSTie kahI zakAya ke koi paNa gunAnI AkarAmAM AkarI sajA te tatkAla mRtyuda nI che. ane AdhAtanA sakuLa gute karAre te te moTAmAM moTI sajA svecchAe bhogavI lIdhI che ane niSphaLa gunA karanArane tatkALa dehAMta daMDanI sajA duniyAmAM kayAMya thatI nathI, eTale A prakAranI tArkika nisagati ApadmAtanA gunA mATenA kAyadAmAM hu merkA rahevAnI. duniyAmAM keTalAka dezamAM ApaghAtane gune gaNavAmAM Avyo nathI. keTalAka dezamAM ApadhAtane gune gaNavAmAM Ave che ane te mATe sajA thAya che. ApAtAM niSphaLa prayAsa karanArane mATe kAyadAnI dRSTie krama sajA pharamAvI haze? e prazna rava.bhAvika rIte ja thAya, kAyadAzAstrIee kAyA jyAre dhAyA haze tyAre zuM A viSayane paripakava vicAra nahiM karyAM hoya? nahi ja karyo hoya ema tA krama kahevAya? kAyadAnA DarathI ApadhAta aTakatA nathI ema jema kahI zakAya tema kAyadAnA DarathI padmAtanA kirasA bilakula aTakayA nathI ema paNa nahi hI zakAya ApaghAtanA kirasAo vizeSata : yuvAnomAM ane che -te te paNa keTalIkavAra najIvA kAraNesara, niSphaLatA, nirAzA, 'upalabha, apamAna ekalatA vagerene kAraNe AvA keTalAka karasA khane che. gheDAka mANaso paNa apadhAtanA vicAra karIne kAyadAnA bhayane lIdhe tema karatAM aTakI gayA haze, te teTalI jiMdagI kAyadAnA bhayathI kheMcI che tema avasya kahI zakAze thoDIka ja'dI paNa A rIte jo khacI hoya tema te kAyadAmAM T 127 astitvane vAjabI ghaTAve che. sAmAjika sarve'kSaNa karavAthI A viSanuM tatkAlIna savigata ayayana thaI zake che. AtmahatyAno kAyado sadaMtara ra karatAM emAMnI sajAnI jogavAi saheja haLavI karavAmAM Ave ane ApadhAta karanAranAM kAraNA sa' rIte vAyAjakhkhI hoya tevI vyaktine viSa DI devA mATenI vadhu sattA nyAyAdhIzane ApavAmAM Ave te e vamana sadRmAM vadhu maigya gaNAya. kAyado sadaMtara rada karavAthI ghaNA badhA mANase ApaghAta karavA leDI jaze. ema mAnavu bhUlabhareluM che. kA haivA chatAM ApadhAtanA dhRSNA khadhA kissA ane che, te kAyade nahi hoya tyAre te ghaNA vadhu krissA banaze evI dalIlamAM bahu baLa nathI. te paNa kAyadAne bhaya kizAAvathA ane yuvAvasthAnI keTalIya vyaktine mATe upakAraka che ema teA anubhavanA AdhAre jarUra kahI zakAya. bhAratamAM kade eTale nyAya ema kahevA karatAM kAyadA eTale trAsa ema kahevuM vadhAre vAstavika che. chellAM keTalAka varSomAM kAyadAnuM taMtra ghaNuM vadhu kathaLeluM jovAya che ane nyAya maLavAmAM kAdhAraNu vilaMba thayA kare che. me - traNa ke cAra dAyake cukAdo AvyA pachI maLelA nyAyamAM mANasa ne jIvatA rahyo hoya teA paNa ene bahu rasa rahyo hato nathI. vila bata ane kharcALa nyAya paddhatine aa Ne aneka lakA najIvI bAbatamAM - anyAya sahana karI levAnuM pasada kare che. e ja vadhu pravaDe evu hoya che. AvI paristhitimAM AtmAno kAyade rada thAya e ja vadhu yogya che. AranamAM kAyAnI jaralatA ane sugAlanA kAraNe tema ja te kAyadAnA amala karanArAmAM rahelI bhraSTatA ane satAmaNInA kAraNe keTalAya mANusee temAMthI bacavA ApadhAta karyAMnI vAta sAMbhaLavAmAM Ave che. peAlIsa ane nyAyataMtranI jyAM khAvI varavI chApa hoya tyAM te jeTalA AchA kAyadA teTalu vadhu sAruM. ema manAya. tethI ja 'AtmahatyAno kAyade vatamAna paristhitinA sabhyasamAM bhAtamAMthI rada thAya e vadhu STa gAya AtmahatyAnuM pramANu ghaTADavA mATe tA zikSaNa, kauTuMbika sarakAro tathA dhama'zraddhAnuM samyaka vAtAvaraNa ghaNA mahattvanA bhAga bhajave che. lekane, khAsa karIne yuvAnane mU jhavatA agata praznomAM niHsvAtha paNe mAgadarzana ApanArI vyakti ane jAhera saMsthA menu pramANa vadharavAthI A dizAmAM sAmAjika kalyANanI dRSTie ghaNu saMgIta kAya karI zakAya. -ramaNalAla cI. zAha navasarjana ane mAnavatAvAdI kANa ? (anusaMdhAna pRSTha 127) sUkSma saMvedanazIla medhANImAM joi zakAya che. evA lekhAne ullekha karavAne badale rasikalAla parIkha, kAkA kAlelakara, anaMtarAya rAvaLa, paMDita sukhalAlajI, zamanArAyaNa pAThakra, yazavaMta zukala tyAnAM ullekha karavAmAM au catya keTaluM ? mAnavAnI ane sAmAnya vAcAnI najIka * hAnAlAla, ramaNulAla, dhUmaketu ke medhANI che, temaNe ullekhela . lekhakA nahiM. hA, temaNe ullekhelA lagabhaga badhA ja mahAnubhAvAe sAhitya paSinuM pramukhasthAna jarUra zobhAvyuM che. mahAna ''navasajanalakSI' ane mAnavatAvAdI munazAe tA kazI zakaToka vagara traNa trajhu vAra sA haeNtya pariSadanA pramukhasthAne ArUDha thaine pariSadanAM ane gujarAtanA sAMskRtika pratihAsamAM * cokakasa ajoDa vikrama noMdhAvyuM che; ane e rIte paNa te tavasarjana'ne khUnna Age baDhAvyuM che ! . !', ! Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra8 jIvana navasajanalakSI ane mAnavatAvAdI koNa? -De, hasamukha dezI vartamAnapatramAM vAMcelA eka ahevAla pramANe gujarAtanA aMze dhamanirapekSa kahI zakAya ? A lakhanAre jarA eka AdaraNIya vidvAna prA. cI nA paTela sAhebe gujarAtI vistArathI "prabuddha jIvananA tA. 16-9-85nA aMkanA sAhitya pariSadanI madhyastha samitinA sabhyapadethI rAjInAmuM eka lekhamAM A vize spaSTa nirdeza kare ja che. e ApI dIdhuM. temane e vAtanuM du:kha hatuM ke pariSadanA pravarta- pramANe zrI kane yAlAla munazIe pitAnI sajAmAM. jaina "mAna pramukha hindu dharmasabhA sAthe anya hindu saMgaThane sAthe dharmAnI na sahI zakAya evI je nidA karI che ane jaina saMkaLAyelA che. evA sa jogamAM temanA jevAM mAnavatAvAdI' sAdhuone tema ja zrAvane hIna daSTie je rIte AlekhyA che ane 'navasajanalakSI' vidvAne pariSadamAM rahI zake nahi. temaNe temAM zuM navasarjana ke dharmanirapekSatA che? je ghaTanAone ekajhIkyuTIvanA anya sabhyane paNa rAjInAmAM dharI devAne ItihAsane kaI AdhAra nathI tene pitAnI kahevAtI etihAsika anurodha karyo che. temane te e Agraha che ke baMdhAraNIya navalakathAomAM parANe ghUsADIne zrI munazIe jaina dharma sarakhA rIte hAlanA cUMTAyelA pramukhane haTAvI zakAya tema na hoya te eka mahAna dharmane STa rIte kSudra cItaravAnI koziza karelI madhyastha samitinI rekavIjhIzana beThaka bolAvIne paNa dUra karavA ja che. te zu e temanI "navasajanalakSitA' che? pRthvI joIe. temaNe bhArapUrvaka kahyuM ke gujarAtanA pUvanamaMdathI zarU valabha'mAM thayeluM nirUpaNa "mAnavatAvAdI' keTale aMze kahI karI govardhanarAma, ramaNabhAI nIlaka Tha, munazI, kAkA kAlelakara, zakAze eka saMnyAsinIne-pachI te game teTalI ja ke dhamadha mazarUvALA, rasikalAla parIkha, rAmanArAyaNa pAThaka, umAzaMkara hoya. bhraSTa karI tenI pAse kalakti kRtya karAvanAra joSI, neharami, paMDita sukhalAlajI, anantarAya rAvaLa, ke evI apekSA rAkhanAra sajaka keTale a ze mAnavatAvAdI yazavaMta zukala darzaka, sureza joSI vagere badhA ja vidvAne kahI zakAze ? rAjakAraNamAM kuTilatA ja hoI zake evA vicArone sarjake ne vivekanuM valaNa navasajanalakSI rahyuM che. uttara doDAvanAra ane aneka vyakitaonI hatyA karAvanAra kauTilya namaMda ke maNilAla dvivedI jevA apavAdo bAjue rahI gayA che ! kaI daSTie mAnavatAvAdI kahevAya? AvI vyakitane "brahmANa temane A "navasajanalakSI' zabdaprayoga mArAthI barAbara zreSTha' kahIne parokSa rIte brahmaputvanI kIti'gAthA gAnAra lekhaka samaja nathI, je sajaka navasarjana kare e vAstavamAM navasarjana navasajanalatI' ke dharmAnirapekSa kema kahI zakAya ? pRthvI lakSI gaNAya. te pachI temAM yazavaMta zukala, ' anaMtarAya, uparathI kSatrinA samagra vazane nimaMLa karavAnI pratijJA lenAra rAvaLa ke paMDita sukhalAlajIne samAveza kevI rIte thAya ? mAnI ane e pratijJAnuM pAlana karanAra tema ja brAhmaNo sivAya laIe ke je vyakita koI paNa kSetramAM mahatvanuM pradAna kare e pitAnI zastravidyA kedane paNa na ApavAne daDha saMkalpa paNa saja'ka ja kahevAya. te je leke amuka dhamathI baddha thayelA rAkhanAra parazurAma vize zuM kahevu ? AvAM vyakita vize hoya temanAmAM zuM navesajanalakSI pratibhAne abhAva hoya che. ahobhAvathI navalakathAo lakhanAra lekhaka dharmanirapekSa te zuM, e ja zabdaprayoga temaNe ukta lekhakane "mAnavatA jJAtinirapekSa paNa nathI. dharmavAdathI te zuM, ati sAMkaDA vAdI' kahIne 5Nu karyo che. te zuM kaI paNa dhamathI baddha jJAtivAdathI 5Nu para nathI. thayele mANasa mAnavatAvihoNe ja hoya che; A muddo na zrI paTela kahebe ema paNa umeryuM che ke "khare sAhityasamajAtAM meM mArI rIte temanA ukata zabdone arthe dharma premI hoya ene mATe mANasamAtranI AdhyAtmika ke nautika nirapekSatA karyo che. e mATe paTela sAheba mane kSamA karaze kImata eka sarakhI ja heya zuM vA9mI ke ke zuM hemara zekasaevI AzA rAkhuM chuM. piyaranI. koI paNa sAhitya para parA joIe te te AvI - ahIM bIja paNa eka be mudAonI spaSTatA karI levI mAnava dhama daSTinI ja jaNAya che joIe sAhitya pariSadanA baMdhAraNa vize huM taddata ajJAna chuM. svadharmanI apekSAe bIjA dharmone halakA gaNI tenI e ja rIte anya sAhityika saMsthAonA niyamo vize mAruM viDaMbanA karanAra munazI jevA lekhaka ane evA lekhakane Aja kaI jJAna nathI. saMjogane kAraNe ane ghaNe aMze ArakSita sudhI ahobhAvathI thAbaDanArA temaNe ullebelA anya lekhake prakRtine kAraNe huM AvI saMsthAonI najIka jaI zako mAnavadharma" dathiI aMkita thayelA cekakasa gaNI zakAya. zrI nathI. eTale A vize koI Tekanikala kSati thatI hoya dazaka jhera to pIdhAM che jANI jANIne trIjA bhAganA AraM te saMbadhita sau mApha karaze evI AzA rAkhuM bhanA prakaraNamAM jaina munienI ane dharmanI je ThaMDI chuM. bIjI chatA e karavAnI ke jemAM saMsthAonI mazkarI karI che e vize munizrI zIlacaMdravijyajIe tema meTA bhAganI sAhityika hastIothI paNa huM dUra rahyo chuM. prabuddha jIvananA kaTobara, 85 nA a kAma vistArathI takahuM temane eLakhuM chuM ne samaju chuM phakata temanA sAhityathI, saMgata virodha karyo ja che A lekhake kSaravAmAM koI dhArmika ane mArI draSTie e ja mahattvanI vastu che. eTale sanmAnanIya ke sAMpradAyika saMsthAnuM pramukha sthAna na dharAvatA hoya eTalA prA. paTelasAheba pratye nArAjagI hovAne ke sAhitya pariSadanA mAtrathI teo "navamajanalI' ke dharmanirapekSa banI jatA pravartamAna pramukha pratye Adara ubharAi 3 javAne che. nathI sAhityakAra karatAM tenuM sAhitya vadhAre sAruM hoya che. prazna ja nathI. gujarAtanI dharma nirapekSatA te abhijAta kavi nhAnAmane je muddAo ayake Ape che e te prA. cI. na. hAla, saujanyazIla ramaNalAla desAI, UrmizIla dhUmaketu ke. paTelasAhebanA "navasarjanalakSI' ke dharmanirapekSatAnA (pRSTha 128 thI cAlu) siddhAMta ApyuM che. vi. kana yAlAla munazIne keTale mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka: zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI roDa, muMbaI 400 004. Te. naM. 350296 mudraNurakSAna: Teka prinTasa, jagannAtha zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - 400 004, Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. MH. By / Sonth 54] Licence No. : 37 (AT _Bddha jIvana vaSa:48 aMkaH 13-14 jAnI * : muMbai tA. 1-11-86 ane tA. 16-11-'86 muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra vASaka lavAjama rU. 30/- chuTaka nakala rUA. 1-50 parazamAM era meIla 6 20 % 12 - taMtrI ramaNalAla cI. zAha samaye gocama, mA pramANe A divALIne divasa e bhagavAna mahAvIrasavAmInA nirvANane ' "mathuM jema mA vAya' e gautamasvAmIne uddezIne divasa. tIrthaMkara paramAtmAne nirvANa divasa kalyANaka tarIke kahelA cAra zabda Agama granthanI keTalIya gAthAomAM keTalIye "UjavAya che. aneka lokonuM kalyANa je ghaTanAthI thAya tene kalyANaka vAra Ave che. (uttarAdhyayananA dasamA aSayanamAM te e pratyeka kahevAmAM Ave che. pratyeka tIrthaMkaranAM pAMca ka9yANukemAM nivaNano gAthAnuM cheTaluM caraNa che.) bhagavAne uccArelA e zabdo emanA prasaMga paNa AnaMda ane utsavane prasaMga bane che. bhagavAna bIjA keTalAya zabdonI jema aDhI hajAra varSathI lekenA zravaNamAM mahAvIraravamInA nivaNanA prasage aneka lokoe asaMkhya ane cittamAM gujana karatA cAlavA AvyA che. sAdhAraNa mAMNuse dIpaka pragaTAvIne e prasaMga Uja hate. mATe e parvane uccArela zikhAmaNanA zabdo ghaDIkamAM visarAi jAya che, paNa dIpAvavi-divALI parva kahevAmAM Ave che. keTalAka zabdo evA hoya che ke je kAlAtItapaNAne pAme che. hajAro bhagavAna mahAvIrasvAmInA nirvANanI ghaTanA sAthe guru varSo sudhI lokomAM eTalA ja vega ane baLathI e zabda gautamasvAmIne kevaLajJAna prApta thayuM e mahatvanI ghaTanA paNa - vahetA rahe che. zabdamAM anaMta zakti che. zabdane brahI tarIke saMkaLAyelI che. jyAM sudhI mahAvIrasavAmI vidyamAna hatA oLakhAvAmAM Ave che. AkhA vizvamAM ghUmI vaLavAnI tAkAta tyAM sudhI emanA prathama gaNadhara gautamasvAmIne kevaLajJAna zabdamAM rahelI che. belanAra vyakita zabdamAM keTaluM baLa cayuM nahotuM. tenuM mukhya kAraNa e hatuM ke emane bhagavAna pUre che tenA upara ene AdhAra rahe che. pratikSaNa pratye tAva anurAga hate. e anurAga vAstavika duniyAnI vizvamAM manuSya sahita anaMta jIvo vyakata ke 'daSTie prazasta, prazaMsAne yogya ho; paraMtu, mekSamArgamAM, avyakata zabdanuM uccAraNa karyA kare che. e tamAma zabda kevaLajJAnanI prAptimAM te aMtarAyarUpa hatA. divALInA divase kALanA pravAhamAM taNAI jAya che, vikharAI jAya che, lupta thaI mahAvIra svAmI nirvANa pAmyA ane besatA varSanA prabhAta jAya che. koI koI zabdo pAMca-pacIsa varSa ke be-cAra saikA gautamasvAmIne kevaLajJAna thayuM hatuM. sudhI jIvaMta rahe che, te kaI kaI zabda hajAro varSo sudhI mahAvIrasvAmI ane gautamasvAmIne saMbaMdha trIsa varSane ekasarakhuM gujana karyA kare che sAthe joyama mA pamAya e hate. mahAvIrasvAmIne kevaLajJAna thayuM ane bIje divase pAvA- evA zabdo che ke je haju hajAra varSa sudhI mAnavajAtane purImAM indrabhUti gautama sahita 11 brAhmaNa prakAMDa paMDitane mATe pathadarzaka banI raheze! emane meLApa thaye. teo badhA bhagavAnanI sAthe zAstrArtha ' ' keTalAka zabda vyaktinA hRdayamAMthI phure che. keTalAka zabdo karyA pachI emanA ziSya thayA, gaNadhara thayA. te divasathI te cittanA atala UMDANamAMthI pragaTa thAya che. evA keTalAka nirvANa divasa sudhI ema satata lagabhaga 30 varSa jeTalA zabdomAM vyakitanAM nirdoSa, prAmANika, tIvra spaMdano rahelAM samaya sudhI gautamasvAmI bhagavAnanI sAthe ja viyaratA rahyA. hoya che. ane sAMbhaLanArane te tarata sparzI jAya che. keTalAka - mati, , avadhi ane mana:paryava e cAra jJAna zabdo mAtra hRdaya ke cittamAMthI ja nahi, paraMtu samagra AtmAgautamasvAmIne thayAM hatAM, paraMtu bhagavAna pratyenA tIvra anurAgane mathiI, samagra astitvamAMthI enA nIcoDarUpe sahajapaNe sarI kAraNe emane kevaLajJAna thatuM na hatuM. navAI te e hatI ke paDe che. e bhale ekAda vyakitane saMbaMdhIne belAyelA hoya, gautamasvAmI jene jene dIkSA Ape tene kevaLajJAna thatuM, paraMtu jIvamAtrane mATe e kalyANakArI nIvaDe che. bolanAra paraMtu khuda pitAne kevaLajJAna thatu nahi, Sa upara vyakita paNa karuNa hatye sarva chAnuM ekamAtra hita ciMtavI vijaya meLavavAnuM eTaluM kaThina nathI, jeTaluM rAga upara e zabda bele che, athavA emanAthI anAyAsa belAI jAya vijaya meLavavAnuM che. gautamasvAmInA mananI A sthiti che, athavA emanAthI bolyA vagara rahI zakAtuM nathI. e "AvAna jANatA hatA ane eTalA mATe ja teo emane zabdomAM evuM jabaruM baLa hoya che ke kALanA pravAhamAM ene anekavAra kahetA ke he gautama ! tuM samaya (alpatama kSaNa) dhasAro lAgato nathI. balake kALa ene ghasIne vadhune vadhu suMdara mAtrane paNa pramAda na karIza.' ane cakacakti batAve che. bhagavAne gautamasvAmIne kahelA A Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 prabhuta jIvana tA. 16-1-81 ' samaya mAtrane paNa pramAda na karIza. samayane sAde artha che. kALa. paraMtu ahIM 'samaya' zabda jaina pAribhASika arthamAM vaparAya che. samaya eTale kALanuM nAnAmAM nAnuM ekama-caniTa. akhinA eka palakArAmAM ATha karatAM paNa ghaNI vadhAre "samaya" vItI jAya che. koI mANasa kUlatI se ke hajAra pAMdaDI sAthe sakhIne seyathI te tamAmane kSaNa mAtramAM ArapAra vadhe te temAM eka padaDImAMthI pasAra thaIne seI bIjI pAMdaDImAM praveza kare eTalA sa* kALane 'samaya' kahevAmAM Ave che. athavA ke mANasa koI lAMbA jINuM ane eka jhATake kSaNa mAtramAM phADI nAkhe te eka tAMtaNe tUTayA pachI bIje tAMtaNe tUTe teTalA sama kALane mATe 'samaya' zabda vAparI zakAya. ApaNuM citta sUkSmAtisUkSma che. pratikSaNa, bake pratisamaya emAM vicArane, bhAno, spaMdano pravAha niraMtara cAlyA kare che. pratisamaya e pravAha pramAda rahita rahyA kare e ghaNI durlabha vAta che. mahAna sAdhake ja e siddha karI zake che. A paMcamakALamAM te e zakaya ja . nathI paraMtu e dizAmAM puruSArtha azakaya nathI, - bhagavAna mahAvIrasavAmIe gautama vAmIne 'maya noma mA pamAya'- e je upade anekavAra Ape te mukitamArganA pravAsIone mATe bhAthuM banI rahe - zivapatha saMbala banI rahe e che. ene aMza mAtra paNa ApaNu vartamAna jIvanamAM Utare teAye hika jIvanamAM paNa kRtArtha thaI zakAya. -ramaNalAla cI. zAha zabdamAM evuM alaukika baLa che. jI, bhagavAne gautamasvAmIne ane emanA dvArA aneka jIvane aneka bAbatamAM paNa mahattvane upadeza ApyA che. emAM gautamasvAmIne vAraMvAra apAyele upadeza te pramAda na karavA viSe che. Ama joIe te A niSedharUpa upadeza che. manuSya zuM zuM karavuM joIe evI vidheyarUpa ane zuM zuM na karavuM joIe evI niSedharUpa hajAre zikhAmaNa vyAvahArika, sAmAjika, vaiyaktika ke sAmudAyika jIvanane lakSIne apAyA kare che. dhArmika ane AdhyAtmika mArge paNa evI ghaNIbadhI zikhAmaNe apAyelI che. bhagavAne gautamasvAmIne ApelI A zikhAmaNa Ama joIe te spaSTa che, paraMtu AdhyAtmika mArganI te sakSmAtisUkSma zikhAmaNa che. e je saMpUrNapaNe amalamAM mUkI zakAya te kevaLajJAna ane TekSa kSaNavAramAM prApta thaI zake. | sArI rIte jIvavuM e jIvonuM pArthiva lakSaNa che. paraMtu bhegepabhegathI bharelA A pArthiva jIvanathI para koI sanAtana, nirupArSika astitva che enI AMtarapratIti te kaIka virala manuSyane ja thAya che. vyavahAramAM jema aneka kAryo pramAdane lIdhe thaI zakatAM nathI, tema AdhyAtmika mArganI keTalIka siddhie cittanI pramattAvasthAnA kAraNe prApta thathI nathI. mithyAta, avirati, kaSAya ane vega e cAra emAM mahattvane bhAga bhajave che. A jagata jJAnIonI daSTie te ajJAna athavA 'mithyAtvanA gADha aMdhakArathI bhareluM che. mithyAtvane aMdhakAra jemanAmAMthI cAlyA ga che, sAcI samajaNa jemane prApta thaI zakI che, teo paNa pramAdane kAraNe aviratimAM aTakI paDe che. pramAda jagatanA jIvane jaTila jaMjALAmAM jakaDI rAkhe che. dhAdi kapAye ane mana-vacana tathA kAyAne vega jIvane samAge jatAM aTakAve che. je che pitAnI Atmazakitane khIlave che teo A badhA aMtarane bhedIne mukitapatha para pragati karI zake che, paraMtu temAM paNa kSaNa kSaNanI samaya samayanI-apramattAvasthA prApta thavI ghaNI duSkara che. evA mAge gayelA manuSyamathiI paNu meTAbhAganA manuSyanI sthiti te 'gItAkAre kahevA vacana jevI che: | : nAnAmi gharma na va ne prakRtiH ' ' nAnAzvarge na 1 2 nivRtiH | - sabhya darzana ane samyagU jJAna prApta thavAM saraLa nathI, paraMtu e prApta thayA pachI tadanusAra sabhyan cAritra ghaDavuM e paNu ghaNI duSkara vAta che. pramAda emAM mahattvano bhAga bhajave che. mehanIya karma jIvane bhagADe che. samAtisama rAga jIvathI chUTato nathI. vItarAgapaNuM jIvathI sahelAIthI meLavAtuM nathI. athavA meLavyuM chatAM pramAdane kAraNe na meLavyA jevuM ghaDIe ghaDIe cAlyA kare che. chaThThA ane sAtamAM guNasthAnaka vacce jIva anekavAra caDa-Utara karyA kare che. uparanA guNasthAnake jIva pramAdanA kAraNe ja sthira thaI zakatuM nathI. vAraMvAra sthira thavAne mahAvare jeo aneka vakhata karatA rahe che te tenA upara pachI sthira thaI jAya che. koI virala mahAtmAo prathama prayAse ja apramatta banI rithara thaI jAya che, urdhvagAmI bane che. A . cittanI A kriyA ati sakSama che. bhagavAne eTalA mATe zabda vAparyo che-"samaya" bhagavAne gautamaravAsIne kahyuM che ke zrImatI dhIrajabahena dIpacaMda zAha nA ramakaDAM ghara saMdha" dvArA bALakane ghare ramavA mATe ramakaDAM ApavA mATenI A pravRtti chellAM be varSathI niyamita cAle che. e mATe vakhatevakhata navAM ramakaDAM kharIdavAmAM Ave che. atyAra sudhImAM kula rUA 10826/-nAM navA ramakaDAM levAmAM AvyAM che. "saMdhanA sabhyane namrabhAve apIla che ke pitAne tyAM na vaparAtAM ramakaDAM saMdha ne bheTa mokalI Ape jethI bALakane vadhu ramakaDAM ramavA maLe. ApanuM bALakane paNa A ramakaDAM gharanA sabhya banAvIne bALakanA vikAsamAM Apa rasa le evI vinaMtI. De, amula zAha zrImatI jayAbahena vIza saMjaka , saMdha dvArA netrayajJa zrI bhAla-naLakAMThA prAyogika saMgha saMcAlita sarvodaya Azrama (zrI vizva vatsala auSadhAlaya)-dInA upakrame ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA Arthika sahayogathI vAraNu-vaTAmaNa mukAme semavAra, tA. 1-12-1886nA roja netrayajJanuM Ayojana karavAmAM AvyuM che, jene savigata kAryakrama A pramANe che. pramukha: zrI rasikalAla laheracaMda zAha uddaghATaka : zrI zAMtilAla bAvacaMda gAMdhI atithivizeSa: zrI gaNapatalAla maganalAla jhaverI saMdhanA A prathAnamAM saune bhAga levA vinaMtI. . , siMghanA upakrame , ! Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - rAja " " 17 t: 16-11-86 : " - prabuddha jIvana sAhitya mATenA nobela puraskAra vijetA: vola sacinyA 8 saM gulAba deDhiyA '986nA varSanuM sAhitya mATenuM pratiSThita bela inAma seyikAnA lekhanamAM nAIjIriyAnA AMtaravigraha pahelAne nAIjIriyAnA lekhaka vela seyikAne ApavAnI jAherAta samAja ane kAzkarI baLavA pachInI bhraSTa karazAhI ane thaI che. A inAma meLavanAra teo prathama Aphrikana lekhaka che. patanazIla bujuA samAjanI becenIbharelAM citro maLe che.. ' para varSanA vela seyinkAe kavitA, navalakathA, nATaka, pralayanI devI Agana', seyikAnAM nATako ane kavitA vivecana, anuvAda, rAjakIya lekhana ane patrakAratva jevA ghaNuM bannemAM AvatuM paricita pratIka che. je manuSyanI racanAtmaka karavAmAM sarjana karyuM che. Aphrikana nATayakalA mAM teo vizeSa ane vinAza pravRtti banenI nirdezaka che. A pratIka ApaNuM "sakriya rahyA che. rAjakAraNa sAthe emane nikaTane saMbaMdha che. zivane ghaNuMkharuM maLatuM Ave che. emanA lekhanamAM eka nAIjIriyAnAM aAMtaravigrahamAM 1967 thI 1969 sudhI emane 'samaya' bIjA 'samaya'ma evI aMtagata rIme maLI gayela che najarakeda rAkhavAmAM AvyA hatA. bIjA aneka Adhunika ke, enA vagara AjanI AphriAna saMvedanazIlatAne samajI ne Aphrikana sajAnI jema aMgrejI emanI prathama bhASA che. A zakAya. eTale ja kadAca seyinyAne AjanA samartha kAvya-nATayakAra vakhate aMgrejImAM padyanATakanA kSetranA sarvazreSTha lekhaka tarIke paNa kahevAmAM Ave che. . . . emanI gaNanA thaI che. ' ' ' ' temaNe be navalakathAo lakhI che. emanI 199pamAM lakhelI - kavi tarIke seyinkAe pitAnI zarUAtanI kavitAo dha InTarapriTasa" tenI gUMthaNImAM saMkula che jenI sarakhAmaNI lAgasa yunivarsiTI taraphathI prasiddha thatA azvata lekhakenA jemsa jayasanI "yumisisa sAthe karavAmAM Ave che. sAmayika "bleka erakSisa'mAM 1959mAM prakAzita karAvI hatI. seyinkA vize ravIDiza ekeDemI opha leTarsa prazastipatramAM "tyAra bAda teo e sAmayikanA sahasaMpAdaka paNa banyA hatAM. lakhyuM che ke, bhASAkIya dRSTie paNa seyikA avvala darajajAnA -dhaNAM varSo sudhI bleka eraphiyasa sAmayikanI, Aphrikana sAhitya sarjaka che. vipula zabdabhaMDoLa, ane abhivyaktine sparza ane kalAnAM vividha svarUpanA sarvazreSTha sAmayika tarIke tIzu saMvAdamAM anubhavavA maLe che. emanA sajananAM jIvana gaNanA thatI hatI. seyinkAnI e AraMbhanI kavitAo ane tenA pratyenI tAdAtmayatA dhabake che. . . . ' vizvanI ghaNI bhASAomAM anuvAdita thaI cUkI che. AkhA AphrikAnI prajAnA duHkhadadane ghUMTI ghUMTIne rajU karanAra AphrikA khaMDamAM cAlI rahelA mukita AMdelanane vAcA senkiAnI kavitAne sthAyI jAva vidroha che. emanI vAra" ApatI emanI eka lAMbI kavitA e gana abIbI mena' kavitAne anuvAda joieH : ' (1976) vizeSa carcAspada banI che. amArA samayakhaMDane gorAoe kabaje karI lIdhA seyikAne vizeSa khyAti nATayalekhananA kSetramAM maLI che. vasavATa karavA AvyA ane sAmrAjaya jamAvI beThA ! emaNe 20 jeTalAM nATako lakhyAM che. jene mAtra AphrikAmAM ja nahi, paraMtu yuropa ane uttara . amerikAnA prasiddha raMgama amArI kaLA-saMskRti amArA jevI ja kALI! upara bhajavavAmAM AvyAM che. ', ' ', . : gorAone te na bhAvI anya samartha Aphrikana lekhAnI jema emaNe ' pitAnI emaNe amane pragati-sudhArAnA navA dIvA ApyA racanAomAM prAcIna paraMparAnA zakitazALI tane upayoga ane amArA jUnA dIvA olavI dIdhA! karIne vartamAna samaya sAthe anubaMdha racyuM che. vikAsazIla A navA dIvAonA jhaLahaLATamAM ame joyuM te, dezanA sarjakanA sAhityamAM eka tarapha zAzvatatAnI sthApanA ane amArA vRkSanAM mULiyAM chedAI gayAM hatAM ane bIjI tarapha autihAsika cetanAne sAmane karavAnuM hoya che. ame bacI gayA hatAvaDavAI rUpe ! senTiAnA sAhityamAM paNa kabilAnI saMskRti, paraMparA, the ghaNAM pheraphAra sAthe jagatanA je je dezamAM pAyA anuSThAnomAM kacaDAtuM jIvana: laya, ullAsa ane AdimatAnI sAmrAjaya ane saMsthAnavAddha hatuM, te te dezanI vedanA A 'sAthesAtha vatamAna jIvananI tANa jabaradasta rIte jovA maLe che. kAvavamAM che. e badhA derA pitAnI asmitA ane saMskRtina - seyikA pitAnI samasta indriya bhUgoLa uparAMta e dvandane mULa srota khAI beThA. pakaDe che, je indra mitha ane vijJAnanI vacce che, rahasyamayatA 85 varSanA nebela puraskAranA itihAsamAM A sAhitya ane bhautikatAnI vacce che, anuSkAne ane tenI vacce che, mATe puraskAra prathama vakhata ja nigro, eka Aphrikana paraMparA ane AdhunikatAnI vacce che, ane e badhAnA kendramAM sarjakane maLe che. seminA jevA jabarA sarjaka tevA ja jabarA eka zeSita samAjamAM jIvavAne kaDave anubhava che. jemAM krAMtikArI che. 1965mAM baLajabarIthI cuTAI AvelA semyuala dInatA, lAcArI, zelaNa ane asamAnatAnAM kAraNe spaSTa akiMtelAnA vAyu pravacananI be Tapa ema reDiye sTezanamAMthI guma karI dIdhI ane enA, vijaya vyAkhyAnanI jarAe * * 1964 mAM prakAzita va5 javelasa' nAmanA senkiIna enA saramukhatyAra paNa sAme Are;, mukatI ane enuM rAjIaTakamAM eka bAja, kAvikA dharatI upara rahetA garIba ane nAmuM ApavAnI mAgaNI karatI Tapa mUkI dIdhI hatI, je zASita vana adhivizvAsa ane jaDa paraMparAnuM Alekhana che lekae reDiye parathI sAMbhaLI hatI, seyikAnee buddha bIjI tarapha lAgesa jevI miTAM zaheromAM phelAyela jenI sajA thaI hatI. atyAre teo perisa ane braDana vagere namrAcara zeSaNa ane jINuM Alekhe che. eka ja zaheramAM nATyapravRtti ane adhyApananuM karyA kare che. samayamAM jIvatA be nAIjIriyAnuM citraNa emanA lekhanamAM ' '*. beMgalera yunivarsiTImAM A grejI viSayamAM anusnAtaka jovA maLe che. kakSAe emanI navalakathA "InTarapriTara' zIkhavavAmAM Ave che. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra prabuddha jIvana tA. 16 15-86 ' che ke - A . makara : kAkAsAhebanI hIlitanibava tbanA lAlatanibaMdha .. 11" je De, pravINa darajI nibaMdhane "sAhityanuM sarvotkRSTa ane samartharUpa" kahI mAnavamAM che, teTale ja prakRtimAM paNa che. pravAsaghelA kAkAsAhebane eLakhAvanAra ane nibaMdhasAhitya badhI rIte zaNagAravuM joIe kudaratanA rudra ane ramya, sundara ane virUpa ema eke eka ema kahI ene kalAmaya svarUpe jevA utsuka tema ja "jJAne pA dazyamAM rasa che. jIvanabharanA A seMdayaMbhUkhyA rakhaDue sanAnuM ane puruSArthanuM eka paNa kSetra nibaMdhe choDavuM na hajAro mAilene pagapALA pravAsa karyo che. aneka tIrtho, joie' evI e svarUpa pAsethI apekSA rAkhanAra kAkAsAheba zahera ane ramaNIya prakRtisthAne temaNe manabharIne mANyAM che, janma marAThI paNa gujarAtamAM ja vasI, gujarAtI bhASAmAM ja ane tadarthe teo vividha prakAranA mAnavIonA sahavAsamAM sarjanapravRtti AdarI "savAI gujarAtI'nuM biruda meLavanAra AvyA che, ane aneka anubhavomAMthI e nimitte pasAra ApaNI bhASAnA eka utkRSa keTinA nibaMdhakAra che. narmadayugathI thayA che emanuM citra AvA bhAtIgaLa, anubhavathI bhareluM che. AraMbhIne patiyugamAM ane cheka gAMdhIyuga sudhI gujarAtI emanA nibaMdhamAM e badhu anukULa jagAe goThavAtuM rahe che. nibaMdha sAhitya vividha rIte khIlyuM che, vikaryuM che. kAkA viSayane navI daSTithI jovAnI emanI zakita ane vividha sAhebanA Agamana pahelAM paNa je ke ciMtanAtmaka, sauSThavApanna bhASAnI jANakArI emanA niMbadhone navuM parimANa Ape che. nibaMdhenI sAthe sAthe kavacita haLavA prakAranI te kyAreka teo gujarAtI uparAMta marAThI, hindI, aMgrejI, baMgALI ane vastuniSTha chatAM kalpanAnA pAsavALI nibaMdharacanAo thatI saMskRta bhASAnA sArA evA abhyAsI che. ane temAM ya saMskRta rahI che. paNa aMgrejI vADamayamAM jene Personal informal bhASA taraphane emane vizeSa prakArane pakSapAta rahyo che. veda, Essay tarIke oLakhavAmAM Ave che. tevI haLavI chatAM gAMbhIya upaniSada smRtigRtinA A abhyAsI nibaMdhakAre bhavabhUti ane yukata, kalpanAprANita chatAM kevaLa kAlpanika nahi ane rasaLatI kAlidAsa, mAdha ane bhAravi e badhAne barAbara pacAvyA che, kalame lakhAyelI, sarjakanA vyakitatvane mudrita karatI AtmalakSI aMgrejI sAhityanA sTIla, eDisana, pITarasana hugavartha, bekana, nibaMdharacanA vipula pramANamAM te sau prathama gujarAtImAM kAkA lIM; ane lemba jevA pratiSThita nibaMdhakArane ane marAThI sAhebanA hAthe ja racAI che. aMgrejI sAdityamAM A prakAranI bhASAnA cipaLukara ane parAMjapene tema ja baMgALanA ravIndrane aNizuddha nibaMdharacanAo lakhIne nibaMdhane zuddha sarjanAtmaka temaNe A vAdyA che. Ajanma keLavaNIkAra ane saudaryadarzI sAhityamAM sthAna apAvIne tene caramaTie mUkI ApavAnuM kArya tarIke paMkAyelA, svabhAve ciMtanapriya ane teTalA ja kautukarAgI jema cAlsa lekhe karyuM tema ApaNe tyAM nibaMdhane enA utkRSTa kAkAsAhebanI AMtaracetanA AvA vividha prakAranA rasethI, svarUpe kheDI ApI unnata zikhare mUkI ApavAnuM kArya samRddha ane prakAzita thayelI che. je emane vividha prakAre lakhavA kAkAsAhebanA hAthe thayuM che ema emanA e prakAranA nibaMdha prerI enI tamAma sapada sAthe nibaMdherUpe satata avataratI jeta kahI zakAya.. ', ' , ' ' ' ': gAMdhIjInI sIdhI asara nIce lakhanAra lekhakemAMnA - "rakhadhvAne AnaMda, jIvanane AnaMda', 'jIvanalIlA". ane kAkAsAheba eka che, tema chatAM e sau karatAM kAkAsAhebanI etarAtI dIvAle'mAM nirbheLa sajanAnaMdamAM lIna kare tevA kalame niranirALI rIte gati karI che. gAMdhIjInI asara prakRti sauMdaryane lagatA haLavA nibaMdhe temaNe ApyA che, nIce lakhanAra lekhakenA lakSaNa vizeSarUpa saMyama ane kAkAsAhebane nibaMdhakAra tarIkeno yaza pratiSThita che te meTAbhAge sAdagI te emanAM lakhANamAM che ja, paNa kAkAsAheba pitAnA emanA prAkRtika sauMdaryane vyakata karatA UrmikAvyo za laghunibaMdha taraphathI emAM umeraNa kare che te, lakhANane sarjananI kaTimAM upara. prakRtinA A masta cAhake prakRtine AkaMTha mANI che, makI Ape e prakAranuM kAvyamaya sauMdarya ane kalpanAsabhara ane eka kavinI mAdaka tene nibaMdhamAM jIvaMtarUpe utArI che. madhura zailInuM. eka uttama nibaMdhakAra pAse apekSita evA emanA A prakAranA saghaLA nibaMdhenA kendramAM rahI che enI zaulImAma uparAMta temanuM vAcana-jJAna-anubhava-paryaTana paNa sauMdaryadaSTi. pratyeka varatumAM nihita sauMdaryane teo kauzalathI emanA sarjananI madade Ave che. vaLI kAkAsAheba pAse mAnava- bahAra kADhI batAve che. nibaMdha dvArA prakRtine bahoLA prematarasyuM hadaya che, nibaMdhakAranI e sauthI moTI mUDI che. pramANamAM mA manahara anubhava karAvanAra kadAca kAkAsAheba makAsAhebanA udAra vyakitatvanuM bIjuM samujajavala sau prathama nibaMdhakAra che. emanA nirUpaNamAM aparaMpAra vaividhya che. . aMga che te emane AryasaMskRti taraphane utkaTa himAlayanA bAdazAhI vaibhavathI ApaNane paricita karanAra ' anurAga. emanA nibaMdhomAM e bhakitabhAva gale ne pagale kAkAsAheba ja, sidhu, gaMgA, brahmaputra ane yamunAnAM hadayakArI pratIta thato rahe che. emanA vyakitatvamAM ghuMTAI gayeluM zaya ane pAvanatvasabhara jaLanuM saudaryapAna temaNe ja trIjuM tattva che gAMdhIdarzana. gAMdhIjIkayita Adarzo ane karAvyuM. AkAzana sUrya, caMdra te kharA ja. paNa rAtrie bhAvanAothI kAkAsAheba pUrepUrA prabhAvita thayelA che eTaluM ja TamaTamatA tArAonI ane saptarSionI madhyamaya oLakha nahIM ene vyApakarUpe vyavahAramAM prayojavA paNa teo satata ApanAra paNa teo ja uSA, sayA ke rajanIbhAnI jema udhakatA rahyA che. kAkAsAhebanA vyaktitvanA uttamAMzarUpa gaNAvI takAne paNa potAnuM nirALuM sadiya hoya che ene khyAla paNa zakAya ane jene mATe teo pote paNa potAnI jAtane e temaNe ja Ape, kIDI, kAgaDA, khisakolI ane vAMdarAo jevA prakAre oLakhAvavAmAM AnaMda le che te zuM tattva che emane pazupaMkhInI Apazune medinI paNuM temaNe ja lagADI. A sivAya sadA rakhaDu ane saidama pele ravabhAva. kAkAsAhebane jeTalo ratha 9 DuMgarAo, zikhare, dhedhavA, saritAe, sAgara ane Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * . . . * -- , - +5 * * * * * * * * * * * * - tA. 16--26 . ' ' praha chavana ciMcavAnA patharAo sAthe ApaNane je prIta baMdhAI cUkI che te sau choDatuM ja rahe che, ne maLe vAdaLAM na maLe cAMdale, di kAkAsAhebane ja AbhArI che. "rakhaDavAne AnaMda', 'jIvanane heya te vAsI roTalAnA kaDakA je kapaka pa hoya. badhe AnaMda', 'jIvanalIlA" ane "otarAtI dIvAla'nA A prakAranA eka ja rasa phelAyelo hoya che. ene vIra rasa kahIe ke raudra? nibaMdha kevaLa zuddha sarjananI daSTithI prerAIne lakhAyelA che. prakRtimAM huM te ene zAMta rasa ja kahuM ! zAMta rasa zItaLa ja zA mATe lIna thayelA koI kaviprANanA sahaja uddagAra zI niha'tuka hoya? tapta kema na hoya ?' AnaMdathI chalakAtI A badhI lIlayA sajAyelI daya"prerita - kAkAsAhebanA nibaMdhomAMthI avataraNo TAMkavA besanArane nibaMdha-racanAo che. nibaMdhakArano A AnaMdacaMdra "cAMdanI rAta', AvA kAvyazasabhara aneka paricade maLI AvavAnA. kAkAkAdavanuM kAvya", "madhyAhnanuM kAvya" "devanuM kAvya.' 'huMce varasAda sAhebamAM rahele sauMdaryAdazI kavijIva je viSayane hAthamAM leM che, 'tA pAchaLane caMdra,' 'ciMcavaDanA patharA,' 'saMdhyArasa.' tAjamahAla pachI te jaDa hoya ke cetana hoya, sAmAnyamAM sAmAnya hoya ke sahaadhAra,' 'sakhImAkaDI, 'gaMgAmaiyA,'yamunArANI.' 'joga, asAmAnya hoya, te darekane anokhuM vyakitatva ApIne ja jaMpe che. dhodha, varSagAna,' ane 'raNa ke saravara jevA saMkhyAbaMdha nibaMdhamAM kAkAsAhebanA nibaMdhenI bIjI vizeSatA che te temAMnA malapato jaNAya che. A prakAranI racanAomAM nItaratI DekI kAvya- nirUpaNanI. temane sauMdaryalubdhajIva madhulelupa bhramaranI 'pi. mayatA emanA nibaMdhenI viziSTatA banI rahe che. manarama kapa- nibaMdhamAM ahIMthI tahIM UDayA kare che, Theka Theka kare che. kema nAnA phuvArA urADatI kavitA kAkAsAhebane nibaMdhamAM Tara kera eka vastune nirAMte, azeSapaNe vAta karavAnuM temane svIkArya ja vikharAyelI jovA maLe che. kayAreka te AkhI racanA ja lagabhaga nathI. yachA vihAra karavA nIkaLela pravAsInI jema nibaMdhamAM kAvyanI-rasanI e kaTie pahoMce che ke svayaM kAvyane ja kAkAsAhebanI gati svairavihArI rahI che. keI daDha baMdhamAM baMdhAvA. anubhava karAve "bhuvanagiri'mAM kAkAsAheba TekarIone kevI vinA viSayane teo svAbhAvikapaNe, yatheccha rIte khIlavA detA jIvaMta ane kAvyamaya banAvI de che ! hoya che. viSayanI pUrva taiyArI karIne, ke ene barAbara vAgeLyA. badhI TekarIo jANe ApaNe eka avAja sAMbhaLavAnI pachI kramabaddhapaNe teo kadI nibaMdha lakhavA besatA ja nathI ja rAha jotI na hoya ! jarAka sAda pADIe te "hA ! hA! e te kalama hAthamAM pakaDe ane pachI je viSaya hoya tene e AvIe! e AvIe." ema kahetI detI Avaze e mAtra TekaNa tarIke laI viSayanA sahAre sahAre bhAva sAthe vize jarAye zaMkA rahetI nathI. paNa emane bolAvavAnI hiMmata kazAnuM aMtara rAkhyA vinA pitAnuM aMtara jema khUle, jevI ja kema cAle? zuM A TekarIo madharAte koI jotuM na hoya rIte khUle tema ane tevI rIte khelatA jAya che, ravabhAve rakhaDu tyAre kapaDAM utArIne sovaramAM nAhavA paDatI haze ? Aje te evA A nibaMdhakAranI nibaMdhagati paNa Ama rasaLatI rahI che nahIM ja Utare, kema ke duvinIta caMdramA madharAta sudhI ekITase AthI emanA nibaMdha pUrva Ayojana karIne lakhAyelI sunisarevaramAM je haze ane madharAta pahelAM ja ziziranI TaDhanuM buddha nibaMdharacanAo lAgavAne badale koI bhramaNazAla, mukata sAmrAjaya zarU thavAnuM pachI uSa: kAla pahelAM mAghasnAna karavAnI vihArI jIve nibaMdha paNe nibaMdhenI racanA karI hoya evI emanI manISA hoya che keNa jAze. AvA kAMIka puNyasaMcaya chApa uThe che. vagara TekarIone paNa eTalI: sthiratA zI rIte maLe ?" . kAkAsAhebanuM zizusahaja mugdhamAnasa, emane bALabhAva makAsAheba muyane paNa kevuM tiluM vayakitatva ApI akha emanA nibaMdhanuM eka lAkSaNika tattva che. game tevA viSayane AgaLa taravaratA karI mUke che! "mAsI saMdhya'mAM sUryanuM haLavo phUla banAvI denAra kAkAsAhebanA vyakitatvane jAdu e AMkha AgaLathI kadI na khase evuM tAdaza citra dharatAM teo che ke teo pitAnAM tamAma bAhya AvaraNane ghaDIbhara bAju lakhe che: , upara mUkI daI, bhUtakALamAM sarI jAya che ane zuM avazya ane sUrya kaMI aThThAvIsa yuga sudhI keDa upara hAtha daI banI jaI vidhyanI ne prasaMganI moja lUMTI zake che, e ume rahenAra vidhA nathI. tene aruNane sAthe laI uSAne maMdira AnaMdane bevaDAvavA mATe teo nikhAlasapaNe bhAvakane pitAnI javAnuM hoya che; bharavI rAga sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM AkAzane pAse tire che. emanA ghaNAkharA nibaMdhamAM aMtarA nI UMce mArge caDIne bhairava mahAdevane dazane javAnuM hoya che. pravAhita thate A zizutAne bhAva emanA nibaMdhomAM eka bare sAraMga rAganA bha05 AlApa sAMbhaLatAM para rAjyanA judA ja prakAranuM AkarSaNa jamAve che, "lu varasAda mAM e kUtarAnI jema jIbha bahAra kADhI hAMkatA aparAghane pazcima bAlabhAva sAvaMta anubhavAya che. eka vana TakavA lebha. jo tarapha hAMkI kADhavAnuM hoya che. ATaluM thayA pachI thAka pAka karI zakAya tema nathI. . sUraja je pitAnA ghaDAone visAme ApavA mATe saMsthAnA - parama dahADe bapore huM tenI sAthe khUba rame. paNa jatI suvarNaraMgI gocaramAM caravA chUTA mUkI dariyA kinAre ramavA vakhate meM ene kahyuM ke AvatI kAle savAre te mAre nizALa, mADe te bhakate tenI sAme kema tArAra karI zake? javuM che, mATe tuM bapore Ave te ApaNe khUba ramIe. 6 temanA nibaMdhomAM kAbaeNcita kalpanAo ane alaMkAre e lue te. savAre A . bhale, e je savAre vahe paNu sahajapaNe doDI AvI kamanIya citre khaDAM kare che, "madhyA AvyA hatA te enuM bahAnuM kADhIne nizALe te na jata! hananuM kAvya" e Akhe nibaMdha Ama te kApatra che, chatAM paNa ene vicAra te mane khAsa pajavavAno ja te eTale te emanA A varNananI citrAtmakatA AhalAdaka bane che. taDakAnuM vahelo zAne ja Ave? ame lagabhaga nizALe pahoMcavA Aor varNana karatAM kAkAsAheba lakhe che; tyAre rastAmAM ja maLe ane e "cAla ramavA' e tema ' * taDake pUrajozamAM paDatuM hoya te vakhate AkAzanI zobhA bAya jovAlAyaka hoya che, bese dudha detI vakhate jema te uchavanalIlA'mAMnA "sakhImakaDI' nibaMdhamAM bALA na mIMcIne niHstabdha UbhI rahe che. tema AkAza taDakAnI sere mAkaDI sAthenI jUnI hestI ke " bArImAMthI DokiyuM', je Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 tA. 16-11-80 racanAmAM paNa mane te pakSI thavuM ja game !" jevAM vaNamAM - saMyama na jatAM abhijAta nibaMdhakAranA vyaktitvane paricaya prakaTatI kAkAsAhebanI A ramatiyALa zizuvRtti je te nibaMdhane paNa temAMthI maLe rahe che. * * * * * ., ' eka ananya prakAranI anaupacArikatAthI pharatA kare che. A prakArane bAlabhAva ane kartAnA vyakitatvanI nikhAlasatA ' vinodavRttinI sAthe sAthe kAkAsAhebane vizALa mAnavaprema vAcanuM lekhaka sAthe tAdAmya sAdhI Ape che, "mRtyunuM rahasya ane nibaMdhakAra tarIkenI temanI aneka vizeSatAo pUrI satyAgraha' ke "ahaMprema" jevAM ciMtanAtmaka nibaMdhe laIe ke kaLAmayatAthI jemAM prakaTe che e "taranI dIvAle' gujarAtI "tArA zikhare" "pagalAMnI lipi athavA te ekAkI vaTavRkSa nibadha sAhityanuM kiMmatI AbhUSaNa che. khisakelI, kIDI, jevA prAkRtika saudayane prakTAvatA rasaLatI zailImAM lakhAyelA maMDA, bilADI, vadarA, vRkSo ane tArAo sAthenI temanI nibaMdha laie, e sarvemAM kAkAsAheba kadI UMcA Asane atUTa maitrI, e badhAnuM saraLa, madhura ane vArtAlApI zailImAM virAcha kazuM kahetAM kathatA hoya ke upadezatA hoya evuM bhAgye ja temaNe kareluM varNana; pRSTha pRSTha camakate temane kaTAkSa ane lAgaze. e te bhAvakanI AMgaLI pakaDI mitrabhAve, mitra banI vine ane e vinedanI pAchaLa kayAreka DokAtI kAkAsAhebanA rahI, kayAreka pitAnI jAta sAthe te kayAreka bhAvaka sAthe rasika aMtaranI ekalatA ane vedanA A saMgrahanI eke eka racanAne madhura vArtAlApaja karatA hoya che. AsvAdya banAve che. * - kAkAsAhebanA nibaMdhane rasada banAvanAruM bIjuM tattva che , kAkAsAheba nirUpaNane AkarSaka ane sajIva banAvavA judA emanI abhijAta vinoda-zakita. jIvananiSTha-sAhityakAra kAkA jadA tarIkAo je che. enI pratIti temane pratyeka nibaMdha sAheba jIvanane pUrI gaMbhIratAthI vileke che chatAM enA nirUpaNa karAve che. vada gati karatAM karatAM viSayane teo majhAthI veLA teo haLavA banI hAsya niSpanna karatAM jovA maLe che. khIlavatA jAya che. vacce vacce teo vArtAo, TucakAo emanaTIkhaLI svabhAvamAMthI sahajapaNe vinoda 'rI rahe che. e prasaMge, kathAo, kahevata, avataraze ane kivadantI. e paNa vinoda ghaNuMkharuM nidaza ane nirAmaya hoya che, emanI nadhi- mUkatA jAya che. e badhuM rasANane eka mahaka-nibadha ne pAtra vizeSatA gaNAya. kayAreka potAnI jAtane saMDovIne te ghATa le che. temanA phaLadrupa bhejAmAM paDelI sAmagrI jarUra jayAreka manuSya svabhAvanI vicitratAne vacce vAvIne te kyAreka pramANe nibaMdhamAM utaratI jAya che. vicAra, kalpanA ke alaMkAra vAkrachAlane Azraya laIne teo hAsya nIpajAve che. AjanA e zAnI temane kheTa varatAtI nathI. tIvra smaraNuzakitane jamAnAnuM te badhuM ja viparIta' ema kahI kAkAsAheba jyAre baLe, te viSayanI sAthe sIdhI yA te ADakatarI rIte saMbaMdhita thI ja muMbaInA kAgaLA sudI-vadIne paNa kaze vicAra karyo aneka vastuone nibaMdhamAM laI Ave che. jemAMnI jidAra vagara rAtre pharavA nIkaLe che. evuM kahe che tyAre bhAgye ja koI bilADIne nihALI kAkAsAhebane bhataharine hAthI yAda Ave che, hasyA vinA rahI zakaze. taDakA upara pitAne kema prIti che dakSiNa gaMgA, gedAvarI" vize lakhatAM lakhatAM temanA manamAM rAma enuM ramUjI kAraNa ApatAM teo kahe che:' vakhate "nATikA' sItAnA viyega saMganI aAkhI thA ubharAvA lAge che. jenA nATakamAM pratAparAva pitAnI naveDhA vadhUne taDakAmAM cAMdaraNuM dhodhanuM varNana karatAM karatAM temane rame rela-yAda Ave che. gokaNunI -kahIne laI jAya che enI sAthenA samabhAvane laIne thayuM hoya yAtrA' prAraMbhamAM rAvaNa vizenI pracalita kivaMdantIne upayoga karI te keNu jANe "otarAtI dIvAlamAM temanI A vinAzakti tene vArtAtattvathI yukata kare che. "sakhImAkaDI". ane kRSNana uttama rIte pragaTI che: saMbhAraNu' . lakhatAM lakhatAM nibaMdhakAra. petAnA jIvananA bhUtakALanA emane saMskArI vine jema emanA nibaMdhane madhure rasika prasaMga TAMkI tene aMgata. chApathI pharatI karI, mamaLA racanAbanAve che tema emane kaTAkSa ane sArika roSa paNa kavacita enuM rUpa Ape che. kAkAsAhebanA nibaMdhomAM atratatra verAyelA jyAM jyAM pragaTa jayuAya che tyAM tyAM emanA nibaMdhe eka saMskRta, baMgALI, marAThI, hindI ane aMgrejI bhASAnA avataraNe vizeSa prakAranuM mohakarUpa dhAraNa kare che. tAjamahAla jotAM jotAM paNa temanA nibaMdhane anerI :naka Ape che. anAyasapaNe, kalaranI pAse le karjhananI ja baDAI hAMkatA cAMdInA maMda dIvAne madhura akasmAtarUpe e badhAM avataraNe AvatAM hoya evuM lAge joine "haTa, khasa ahIMthI kaye dekANe kaI vAta karavI tene che. bAhya sajAvaTa ke pAMDitya pradazanAthe' e avataraNe AvyAM tane kaMi viveka che" ema kahI teo ke roSa ThAlave che! che. evuM kayAMya nahi lAge. vaktavyane puSTa karavA ke ene vadhAre aparanA taDakAnI ugratA vyakata karatAM karatAM enI vedhakatAthI upasAvI ApavA mATe ja avataraNa temanAmAM AvatAM sarakhAmaNI teo karmakAMDI brAhmaNo sAthe karI karmakAMDI brAhmaNa jaNAya che "avyakata sauMdarbhamAM saudaryalIna mana saudayane tarapha paNa pitAnI cIDa vyakata kare che. uMca--InA dhodhanI vyakata kevI rIte karI zake e kahetAM kahetAM kAkAsAhebane tarata zepha pahelavahelI laziMgTana nAmanA a greja kalekaTare karI hatI gUge ke sapane samuja samuja pachatAya" e pati pharI e jANI nisargapriya nibaMdhakAra kAkAsAheba kevA khIjAI rahe che. rAtre karatAM cAmAcIDivAne saMyamI, yogIrAja tarIke UThe che !-lazina karIne eka kalekaTare sane 1845mAM e eLakhAvI tene "yA nizA sarvabhUtana tara-jAgati saMyamI'e dhaMdhatI zodha karI hatI! jANe te pahelAM koI mAse e gItA kathanane mare che. AvAM avataraNe to kAkAsAheba pAra dhaMdho ja nahIM hoya ! aMgrejI e cAle vinAnAM mAvatAM rahe che. e avataraNAnI mahattA temaNe tenA eTale, ene duniyAmAM sthAna maLyuM ! emanA nibaMdhomAM karelA vizeSa prakAranA upagamAM rahelI che. kayAreka avataraNonA Ave. sAtvika roya ke kaTAkSa Ave che paNa kazA ukha vinA. sahAre temaNe vaNakaLe vinoda pa7 janmAgyA che. . . . = -AvA prasa gAma ya kAkAsAheba saujanya ke bhadratA tajatA nathI: - kAkAsAhebanA nibaMdhamAM ala hAre paNa svayamela, AvI vacce vacce AvatAM kaTAkSa, roSa, laMga ke vida je niMbadhanA sarva tattarAyaNamAM ekarey banI jAya che. upamA temanI abhivyakitane jIvaMtatA" Ape che. te tenI sAthe upekSA ane gleva jevA aAkArane temaNe kAvyamaya Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-11-86 upayAga karyuM che. emanI sauya lakSI dRSTi jIvananA vividha ane vizALa anubhaveAmAMthI, vakatavyane camatkArika rIte rajU karI Ape eva!, aneka alakArA pakaDI lAve che. 'kAkAsAhebanI kavitA' e zabda vaDe kAkAsAhebanA nibaMdho ane gadyane navAjanAr zrI umAza karane kadAca kAkAsAhebanI upamA alakA 'savizeSa AkarSyA haze. temaNe yojelA keTalAka 'lakAza joie, nirabhra ane prazAMta AkAza nihALatA kAkAsAhebane temAM bauddhonuM nirvANu prasarI gayeluM jaNAya che! (uprekSA) svaccha, hRdayahArI AkAza jotAM upamAnA AdhAra laI te tenI sarakhAmaNI zubhra, zuci sItAnI kIti sAthe kare che. kAdavamAM paDelAM prANIonAM pagalAmAM temaNe mahikAnA bhAratIya yuddhatA itihAsa najare paDe che. (utprekSA) etarAtI dIlAmAM purAyelA kAkAsAhebane pazu vihIna zuSka lImaDAnAM vRkSo *kSapaNuka jevAM nagna bhAse che ! (upamA) madhyAhananA caMdrane te vAsI roTalAnI upamA Ape che. kavi ravIndrabAmu sAthe vAtacIta karatAM prakhara taDakAne ane svIndrane paNa uddezIne 'vite potAnAM taDakA na game te te kayA jAya ? ema ramUjabharI rIte teo 'ravi' zabda upara dveSa karI le che aneka yugAnI taDakI-chAMyaDInuM sAkSI banela dilhI temanI pAse upre kSAne Azraya levaDAvI 'jANe khakhaDadhaja DeAsImAtAonA kheALAmAM khelatu bALaka' TAya ema kahevA prere che. kAkAsAhebanA A badhA alakAronI paDache temanuM vizALa anubhavI mAnasa ane sUkSma nirIkSaNa dRSTi teA pratIta thAya che paNu te sAthe temanAmAM rahela kavi ciMtaka ane dhama' puruSanAM paNa daza'na thAya che. sajananI AMtarika jarUriyAtamAMthI sphurelA temanA avakArI sAcA atha'mAM temanA nibaMdha mATe alaMkAra-dhareNAM banyA che. gAMdhIjInA nimAnI jema kAkAsAhebanA nidhAmAM paNa TUMkAM, sUtrAtmaka ane arthAntaranyAsI vAyA jovA maLe che. jIvana ghdha' che, maraNa peAluM che, smaraNu zUnya che.' ' maraNu karatAM paNa smaraNu vadhAre baLavAna che' jevAM AkaSa ka sUtrAtmaka vAkayAmAM cUMTAyelu ci'tana abhivyakitanI eka vizeSa chaTA sAthe prakaTa che. mRddha jIvana prAkRtika saudayanI saphara karAvatA nihetuka nathI ubharAtA, rasika, madhura ane prasanna zailImAM lakhAyelA kAkAsAhebanA A ramaNIya nibadhA gujarAtI nibaMdha sAhityamAM uttamasthAne virAje che. dhaNuM kharuM temanI kRtie sarvAMga subhaga rahI che. chatAM kayAreka temanA pUtarAno anurAga ane temanAmAM rahela keLavaNIkAra jevAM tattva temane kheAdhaka ke pakSapAtI banAvatAM hoya tevuM lAge che. 'temanana rahyuke sarevara', *anasUyA prAcI', saMdhyAtrAcI', 'kriyA ke kRti' jevA zreSTha nibaMdhamAM paNa Ama khanavA pAmyuM che. paNa kADhDhAsAhebanA nibaMdhamAM Avu te javalle ja banatuM hoya che. bAkI tA 'AnaMdamAM pracAjanA chUTa Anada che jAte vaizya che ?' ema kahenAra-mAnanAra A sauMdaya'dazI' nibaMdhakAranI meTA bhAganI nibaMdhakRti AnaMda payavasAyI banI che. Ama kAkAsAhebanA nibaMdhe ApaNA nibaMdha-sAhityanA AbhUSaNurUpa banyA che. ApaNe tyAM vicArapradhAna nibaMdha maDhaLaka lakhAyA che ane lakhAya che. pazu nibaMdhane sajananI kreTimAM mUkI Ape evI namUnekAra ane rasAvaha racanAo tA agaLa joyu tema sau prathama ApaNane kAkAsAheba pAsethI ja maLe che. nikhane enA lalita svarUpe prakaTAvavAmAM ane vikasAvAmAM kAkAsAhebanA phALA Ama meTA rahyo che. AlerlI viliyamse nibaMdhakAra pAse apekSA rAkhata te RSinI mATInA hAvA joIe - Someting of a Sage evuM hyu che. kAmAsAheba ApaNAM eka RSinI mATInA nidhAra che, ema kahIe te kheATu' nahiM. 135 DaoN. subramaNyama svAmInuM pravacana saMkalana : cImanalAla kalAdhara' sadha' dvArA 'jJAnagoSThi'nA upakrame jANItA rAjakIya agraNI DaoN. subramaNyama svAmInuM rAjakAraNuMnA pravAhe e viSaya para eka jAhera vyAkhyAna somavAra, tA. 20-10-'86 nA saMjanA 6/15 kalAke pAna kApaDiyA sabhAgRhamAM DA. maNulAla cI. zAhanA pramukhasthAne yojavAmAM Avyu hatu. kAryakramanA prAraMbha 'sadha'nA sahamaMtrI zrImatI nirubahena zAhanI prA'nAthI thayA hatA. kAryakramanA saMyeAjaka zrI sukhAya lAkha ema. zAhe DA. svAmIne AvakAra ApyA hatA jyAre zrI harilAla gunnAbacaMda zAhe DA. svAmIne paricaya karAvyeA hatA. 'rAjakAjInA pravAho' viSaya para khelatA DA. svAmIe jaNAvyu hatu ke 'Aje deza khUba ja gaMbhIra paristhitimAMthI pasAra thai rahyo che. Aje paMjALa, kAzmira, AsAma, nAgalenDa, vage2e rAjyAmAM AMdhAdhUMdhI pravarte che. gArakhAlenDanA prazno kendra sarakAranuM valaNu mutsaddIbhayu nathI. paMjAbamAM trAsavAdIo bhAre AMtaka phelAvI rahyA che. A adhA prazno pAchaLa je kuneha,. mutsaddI joie. tenA rAjIva sarakAramAM sarvathA abhAva hoi A rAjyamAM A gaMbhIra paristhiti UbhI thaI che. tadyapi kAi ema dhAre ke AnAthI dezanI akha MDitatAne aca Avaze to tevu banaze nahi. bhArata kadI tUTavAnA nathI. ApaNe svataMtra thayA pachI aMgrejo kahetA ke A lAkA khe ke traNa varSamAM aMdara dara laDI maraze paNa Aje 40 varSa thaI gayA. bhAratane kazuM ja thayuM nathI. UlaTu bhArate audyogika kSetra haraNukALa bharI che. anna utpAdana kSetre te vikrama ja neAiLyo che ane videzathI anamAta karavAnI have vAta ja nathI rahI. UlaTuM ApaNe videzamAM anAja mekalIe chIe. ApaNe. ApaNI videzanIti balavAnI jarUra che. ApaNe ijharAyelanI upekSA karIe chIe ane Akhone TekA ApIe chIe. A e ja AkhA che ke jeA badhA khAMgalAdezanI lAI vakhate pAkistAnanI paDakhe UbhA rahyA hatA. ApaNe Aje ijharAyela sAthe sArA saMbaMdho sthApIe te pAkistAna jarUra sIdhuM thAya ja. Aje pAkistAna ane cIna sAthe paNa ApaNe sArA sabadhA sthApavAnI dizAmAM pahela karavAnI jarUra che. Aje zrIsa kAnI paristhiti evI che ke tyAMnA tamiLa vaMzanu silAna sarakAra dvArA nikaMdana thaI rahyuM che. bhArata sarakAra cUpacApa khesI rahI che. bAMgalAdeza vakhate ApaNe je lazkarI kaddama uThAvyuM hatuM tevuM ja pagalu Aje bhArata sarakAre bharIne zrIla'kAnI sAna DekANe lAvavAnI jarUra che. paNa kendra sarakAramAM evI hiM`mata ja karyA che? saMdhanA pramukha DaoN. ramaNabhAi cI zAhe 'danAhArathI oN. subramaNyama svAmInu svAgata karatAM jaNAvyu hatuM ke vartamAna rAjakIya samasyAo upara aa. vAmIe sArA evA prakAza pADayA. che. ApaNe akhabArI / rAja vAMcIe chIe paraMtu DaoN. svAmI jevA rAjakIya agraNI sAthenA vArtAlApathI dezanA vata mAna prazno ane tene hala karavAnI dizA tarapha ApaNu" dhyAna kheMcAya che. aMtamAM temaNe De. svAmIne saba'nA maca para padhArI pravacana ApavA badala Akhara mAnyA hatA. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136. prathA jIvana azAkanuM AtmamaMthana - tanasukha bhaTTa avatArI puruSoe samasta jagatanI prajAnA viTa samudAyane AryAM che. A samudAyeAmAM sAhityakAro paNa AvI jAya che. sarakRta bhASAmAM mAzare basa jeTalAM nATakA lakhAyuM che. temAMthI AAM jeTalAM nATakAnA viSayA rAmAyaNa mahAbhAratamAMthI levAyA che. Avu ja bhagavAna muddhanu kANu che. azvadhRSe buddhacarita nAme sa MskRta mahAkAvya lakhyu che. zrIharSa' nAgAna', nAme eka nATaka lakhyu che temAM kheAdhisattvanuM AtmavidrAna ve che. vaLI bhASAmAM gItAnI kakSAnu dhammapada' ane jAtakakathAo lakhAi che A jAtakakathAmAmAM buddhanA pUrva janmanI kathA vaNavI che. aMgreja kavi eDavina ArnolDe 'lAiTa epha eziyA' nAme eka sudIdha' kAvya bhagavAna muddha viSe lakhyuM che. tenI uparathI sinemA' paNa UtayeryAM hatA, te me" . sa. 1925 ke 1926mAM bhAvanagaramAM mArA moTAbhAI sAthe joceA hate. upayu ta kAvyanA anuvAda narasiMharAva dIveTiyAe 'jammu jJAti' nAme karyAM che. jammu hAya eTale eziyA. khoTAdakare buddhanuM' 'guhAgamana' lakhyuM che. nAnAlAla kavie 'giranArane caraNe' karavAmAM azAkanA zilAlekha jotAM ja sphurelA vicAro ke taragamALA varSovI che, te ekAeka AtmA purANatIra locana vartamAna dazA anubhave che pachI te kavinI pratiSTie' te eka zIlAnu ura bhedI jotAM itihrAsavAhI dezana lIdha tyAM prabhunu" siddhAya dhruva, caMdragupta, ane zaSi azA A avAnuM dezana' sI.eka zalaSNumAM gUDha evuM dIThu'kRSNalAla zrIdharANIe Avalekitezvara' kAvyamAM yuddhanA duH khAta` sage ane eka huM du:khI na mekSanA lAbha zake mane ThaMgI' jevI bhavya bhAvanAnuM Alekhana karyu" che. sundarame' buddhanAM cakSu'mAM 'karI AtmAgAre. virata lakhra mukatA udhaDiyAM ane pachI khulyAM nA mUlyA~ mA~ praNayaraMsagaMgA avatarI' kaDI bauddha dhamanI ahiMsAne, karuNAne miradAvI che. temaNe trisUti" nAmanA anya kAvyamAM ahiMsA karI A prathama pragayo maMtra jagata' kahI yuddhanuM gaurava kayu" che. umAza'kara jozI bAraNe khArage yuddhamAM bhAvavaza thai kahe che. dhare dhare vIra gAMdhI jagAvA, bAraNe ANe buddha' AvuM divAsvapna te nirakhe che. prahalAda pArekha chellI pUjAmAM buddhapUjAnI manAkhatA bhaMga karI peAtAnuM zIza chedrAvatI sujAtAne Alekhe che. gAMdhIvAdI kavi anAmI' (raNajitalAla meAhanalAla paTela) pUche cheH 'jemAM ure zAka na e zeAkane A zAkanI kAM bharatI caDe che?' ane pachI uttaramAM kahe cheH 'cakSutAM, padama DhaLe nahI tyAM. zANitabhIna' disatu' kaliMga.' pazcAtApathI aMLatA hradaye aroka kahe che ke karI kaMkaNahIna kAminIne nItarI sa*skRtinA zayAminI.' 'te AtmamaMthanamAMthI jJAnarUpI navanIta maLatAM te uccAre che: navairanI auSadhi vaira kA jage, che vairanI auSadhi prema nitye.' . gAMdhIvAdI kavi anAmI'e je viSaya upara I. sa. 1940mAM kAvya lakhyuM te ja viSaya upara amIdAsa kANakiyAe i. sa. 1950mAM kAvya lakhyuM: 'anAmI' savArane aMte' zIrSaka Ape che te amIdAsa kANakiyA tene dhama' dIpa'' zISa'thI navAje che. anAmInuM kAvya cha. patinu chetA zrI kANakriyAnuM kAvya 100 patinu arthAt dAddha meTu che. Ama eka ja viSaya upara lagabhaga tA. 16-11-8 samAna labAinA dIdha' kAvyA ke kha'DakAvyo lakhavA chatAM khanenI nirupaNazailI judI DeAya te svAbhAvika che, zrI kALukiyAe kAvyanA 'duH ravaSna', 'antaratApa, 'dIpazana'tathA parivatana' evA cAra vigere pADayA che. 'hradaya' parivata"na' gAMdhIvAdI sattA che tethI 'anAmI' tathA kAkiyA anene te AkarSe che. zrI kALukiyAnA kAvyanA AraMbha dAvAnaLa ane duH svamAnamAM daza nathI thAya che, azoka peAtAnAM pApanuM pariNAma jue che, tenuM saMvedanazIla hRdaya naranArI, ziMzu tathA vRddhonI tema ja samasta kali Mga prajAnI durdazA anuAve che. aLatA hRdayamAM rasa hoya zAnA? kavi kahe che? jindagAnI hatI jANI, samrATe sukha svapnazI have 'duHsvapna zIdIse nA suga Mdha rahI kazI grIsanA vizvavijetA kahevAtA sikaMdarane paNa vizvavijaya pachI hRdayadAha upaDelA paNa te sAva viruddha prakArane hato. have jItavAnu kaMi rahyu' nahi te mAruM parAkrama karyAM batAvu?" evA ahaMkAra peAtAnI ja niSphaLatAne anubhava kare che, tenA ahaMkAranI tIkSNa dhAra sAva jADI ane khuThThI banI jAya che, auragajhebane pAtAnA vijayanA pastAvA trIjI rIte thayA hatA. maraNakALe te potAnA putrane patramAM lakhe che. musalamAnonAM khUnathI tArA hAtha ragatA nahi,' pete bhAIne mArIne gAdIe AvelA, eTale bhAAne mArIza mA' ema kahevAne sAthe te 'musalamAnIne mArIza mA' ema goLagoLa bhASA vApare che paraMtu tenu khaLatu na hRdaya to pAkare che ke tuM gotrahatyAnuM pApa karIza mA,'vizALa sAmrAjyanA dhaNI raziyAnA chellA rate zAMti nahatI, te eka rAtamAM traNavAra zayana sthaLa badalatA hatA, khetIne sukhanI nidrA karyAMthI hAya ? rakatara MgyA rAjavaibhavamAM ravIya zAMtinuM svapnuM paNa kyAMthI Aya? AthI tA saMvedanazIla kavi 'kalApI' sAdasA zabdomAM suAve che. tamArA rAjaddArAnA khUnI bhabhakA nathI gamatA. matalabanI suvvata jyAM, khuzAmatanA khajAnA jyAM alabhya zAMti azekane maLe che te bauddha bhikSuka upagupta pAsethI, satavANI kahe che. peAtAnAM puNya vinA pAra nahi guruviSNu jJAna na hoya. parIkSita jevAM pratApI pAMDava pAtrathI mAMDIne jesala jevA 'jaganA cArA' sudhInA mumukSune guru vaDe ja zAMti sAMpaDI che. arjuna gItAmAM zarAti uccAratAM upadezanI prArthonA karata kahe che: ziyaste 5 phuM vi mA yA prathamam! uttaramAM zrIkRSNa kahe cheH 'jyAre mananI sava" kAmanAonA tyAga kare che, tyAre tenI prajJA sthira thai mumukSu sthitaprajJa bane che. dhammapa'mAM sukhavI ( sukhavaga')mAM bhagavAna buddha kahe che : natthi rAgasamo aggi, natthi dosamamo kavi nayi vedhasamA kuvA, nayi kRtivara mulam // nathI rAgasamA agni, nathI dAsamA vi; nathI kha'dha samu' duHkha, nathI zrati parU sukha' khadha eTale janma, mRtyu, jarA, vyAdhi tathA pAMcama apriya saMyogane priya viyega khAdha' tAnAnA upadeza Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-1186 prabuddha jIvana : Ape che, zrIkRSNa kAmanA tyAga prabaMdhe che, bhatRhari tRNu , sUmane jItavo dhana, satyathI bhaTho jana zabda vAparIne kahe che: A ja upadeza upagupta azakane ApatAM kahe che: "kSa tRSNAM chindhi bhanma zamAM jahi . madaM pApe rati mA kathAH / vinA kema kSamA maLI zake? dayA vinA deva kare kadA? vinA vaiSNavakavi suradAsa paNa tRSNa zabda prayojI kahe che:- ahiMsA nahi vizva A Take, zeka chatI premaja premane sAru 'tRSNA nAca karata ghara bhItara nAnA vidha dau tAla * dhamaMdIpa' khaMDa kAvyane parAkASThAe pahecAnA karvi mAyAkI kaTipheMTA bAMya, lobha tilaka da bhAla zrI kANakiyA kahe che :aba meM nA bahuta gopAla." yAtrA nahIM vijayanI, paNa tIrthadhAme gAMdhIjI kahe che ke ahiMsA ane prema baMne eka ja che utsa, pariSade, paNa pukAme sikakAnI be bAjuo che. cAhe te ahiMsA kahe, cAhe te pALI pitA sama prajA tRpa puNyakalAka prema kahe. sikke ekane eka ja che. chaluM badhuM jagata prema vaDe azoka jagatanA badhA sAmrAjayanI hatyarA samrATone mArgadarzana AtmakathAmAM zAmaLa bhaTTane TAMkatAM azokane maLe upade ApatAM eka saMskRta subhASita kahe che? uccAratAM gAMdhIjI kahe che :zlokArdhana pravakSyAmi yaduktaM granthakoTibhiH / avaguNa keDe guNa kare, te jagamAM cha sahI' paropakAraH puNyAya pApAya parapIDanam // .. kAvyanA viSayanI ane prakAranI pasaMdagI ja sUcave che ke zlokArdhamAM subruvuM , karoDe pranya je kahe." zrI kANakiyA gAMdhI yuganA kavi che. AdarzavAda, ahiMsA paropakArathI puNya, pApa che parapIDane ? upAsanA pIDita prema ane svAtaMtrya spRhA gAMdhIvAdI kavitAna paraMtu "khATale meTI khoDa ne mAvajIbhAI kAMdhALA, gIta, lakSaNa che. khaMDa kAvyane vArase gAMdhIyugane paMDitayuga pAsethI dhammapa bAIbala, kurAna, avastA, AcAryo, pravacane, maLe che, ane gAMdhIvAdI kavioe te dIpAvyo che, pati bhajanakItane, vyAkhyAnamALAo, reDiye, daradazana' badhAne yuganA khaMDa-kAgya nATayatatva tarabatara hatuM. AthI khaMDakAvaNamAnavajAti veLIne pI gaI che te eka kAnethI sAMbhaLIne vAMcatAM nATayadarzanane anubhava thatuM. gAMdhIyugamAM A nATayatatva - bIje kanethI kADhI nAkhe che-je divase sudharavAnI jhaMkhanA jarA pakhuM thayuM che ane temAM ciMtana umerAyuM che, be saMskRti jAgaze, mumukSA makaLI thaze zAMninI spRhA rapharaze, te enA saMgharSakALamAM Ama banavuM ravAbhAvika che, khaMDakAvya divase senAne sUraja ugaze tyAre mAnavI tarI jaze ' viSaya viratAra thayA che ane praNaya vitarIne paramArka zrI kaNakiyA azokamukhe kahevarAve che : sudhI vyApe che. "he sAdhu! AtmA muja zakyasta A aMdhakAre thira jayati zedhe che mUDha mAruM mana pApagrasta, de zAMti, sAMtvana, je kALe gAMdhIyuganI bolabAlA hatI te kALe A khaMDakAva divya che." chapAyuM hota to tene tALIothI vadhAvI levAmAM AvatuM. Aje azekanI prArthanAne uttara buddha dhammapadamAM Ape che: kadAca A kona A pustakAlanA kabATane zAbhAvaze paraMtu akkodhena jine ko, asAdhu sAdhunA jine / tethI zu? rasikAne ane mumukSuone halAvI mUkavAnI tenI jine kadariyaM dAnena, saccenATikavAdinam // zakti jemanI tema rahI che te ja tenI guNavattA che. lokapriyatA akrodhe jIta medha, bhUMDAIne bhalAithI Alekha (Diagram)nI jema caDautara thayA kare che. cAra Azrava : mithyAtva-avirati-kaSAya-ga che paM, panAlAla jagajIvanadAsa gAMdhI kAmaNa vagaMNAnuM Atmapradeza sAthe baddha saMbaMdhamAM AvI vRtti che je apUrNa dazA che ane tene avirati kahe che. TUMkamAM kSIranIra sama ekameka thai kamarUpe pariNamavAnI prakriyAne jaina avirati eTale AraMbha, parigraha ane bhega. AvI avirata darzanamAM Azrava tarIke oLakhavAmAM Ave che. AtmAnA pUrNa svarUpane kSati pahoMcADe che. ' - Azravane AvavAnA dvAra cAra che. mithyAtva, avirati, kaSAya : kaSAya eTale AtmAnI azAMtatA. krodha, mAna, kaSAya ane yoga. | mAyA ane lebha e cAra kaSAya che je AtmAne azAMta rAkhe mithyAtva: mithyAtva eTale AtmAnI avaLI mati. che. vAratavika kevalajJAnanA cAra vizeSaNe je (1) kevalarAna vinAzI prati sukha ane bhagavRttithI avinAzI buddhi karavI prakAza ravarUpa che (2) kevalajJAna sarvocca prakAza che (3) kevalatenuM nAma mithyAtva! jJAna ravApara prakAza ravarUpa che ane (4) kevalajJAna sarva prakAza che. - udAharaNa tarIke pugalanA banelA dehamAM avinAzI buddhithI, e vizeSaNanI vikRti ja krodha, (prakAza) mAna (sarvocca prakAza arthAta dehamAM AtmabuddhithI, bega ane sukhanI icachI rAkhavI mAyA (rava para prakAza) ane lAbha (sarvaprakAza) che. (pAM ke je deha vinAzI che. TuMkamAM mithyAtva eTale dehAtmabuddhi. astikAmAM jIvanuM sthAna parama ucca che.) - ', ' . . AvuM A A mithyAtva AtmAnA sata, samyaga, avinAzI * AvA A kaSAya AtmAnA prazAMta ravarUpane kSati pahoMcADe che. svarUpane kSAta pahecADe che. . . ga: yoga eTale karaNa. enA traNa prakAra che. manoma, - avirati: avirati eTale ke avirakata bhAva arthAta ' vacanaga, ane kAyAga, mavagaMNA, bhASAvagaNA, dArika ke virakata kahetI vairAga bhAva abhAva. AtmAnI abhAva dazA, vakriya vargaNu, ane AmA maLI' maga, vacanaga e. ke jemAM lAva-lAva" ane "je e che-joIe che.'nI grahaNa kAyayoga bane che... .. . . . . . Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 A yoga AtmAnA arUpI . (nirAkara) varUpa upara AvaraNa kare che. A cAra AzravamAMnA prathama traNa upayoganA azuddha mrutanya bhAvA che paraMtu jaMDa nathI. e upayAganI vikArItA ane kramikatA sUcave che. upayoganA kapanane kAraNe je kama'badha (Azrava) thAya che temAM kAraNabhUta mithyAtva, avirati ane thAya che. jyAre AtmapradezanA kaMpanathI je AzravabaMdha thAya che temAM pradhAnatAe kAyayoga kAraNabhUta che. Ane yAgAzrava kahe che. mithyAtva-avirati-bAya e ApaNA vikArI, azuddha caitanya bhAvA che. A bhAve kAyayeAga vinA bhagavI zakAtA nathI. tethI te bhAvAnI ceSTA kAyayoga dvArA bahAra thAya che. mana-vacana-kAyAnA yoga e bhAva tattva nathI paraMtu dravyatattva che, je pudgalanA banelA che. bhavamanane nAsa thatAM traNe yoganA nAza saheja ja thAya che, bhAvamanane nAza thatAM 13mA guNunakra praveza thAya che. ane maiganA nAze 14mA gugusthAnakanI aMte nirvANu thatAM siddha thavAya che. tananu` macchu mana che. mananuM kAraNa bhAvamana che. bhAvamananu kAraNa dhArtikamAM che. dhAtikrama'nA nAze amAna thavAya che. ane videhI banAya che. videhI thayela pachI dehI evA siddha svarUpanI sahaja ja prApti kare che. ApaNA mithyAtva-avirati-kaSAyathI thatAM Azrava pramANe krama baMdha thAya che. ane thayelAM kamabaMdha pramANe kama'vipAkAdhya thAya che. jenA anusAre saMsAranuM nATaka-carcA cAle che. chatAM nATaka bhajavatAM ApaNe mithyAtva-avirati- kaSAyane nathI jotAM, ane nathI samajatAM. hA! ApaNe bIjA enA mithyAavirati-kaSAyane aMge je khIjA' taraphathI duHkhI thaie chIe te samajIe chIe, bIjAnA mithyAtvAdi ApaNune naDe che ema samajIe chIe. te ja ajJAnatI UMdhI cAna che. satya 1kata tA e che ke ApaNane ' ApaNA ja mithyAtva-aviratiphAya naDe che. ApaNe ene jotAM nathI, enI pIDA anubhavatA nathI ane tenu nivAraNu karatAM nathI. sasAramAM darekane arasaparasa ekabIjAnA mithyAtvAdi naDe che. paraMtu emAM khIjAnA nimittathI ApaNane naDe che. paNu vAstavamAM upAdAnathI teA pAMtAnA ja potAne naDe che ane pIDe che. tema anyanA mithyAtvAdi paNa anyanA sapa'mAM AvatAM ApaNI pIDAmAM te vadhArA kare che. jyAre je zuddha che, pU` che, tevAM tIthakara bhagavataeNne, vali bhagava tAne peAtAne miththAva avirati-kAya che ja nahi ane tethI karIne tenI tene pIDA ke naDatarano prazna ja udbhavatA nathI tema mithyAtvAdi jemanA jAgatAM che tevAMnI paNa temane naDatara nathI ke te tene pIDArUpa thatAM nathI. caDa koSika nAganA kaSAye tIya kara paramAtmAnuM zuM khagADayuM ? kAMi ja nahi ! bhaLatuM, khaLatAMne khALe ane svayaM pazu khaLe.' daramAM potAnA mithyAtva-avirati-kAya che eTale ja hAramAM bIjAnA mithyAtvAdi potAne naDatararUpa ane pIDArUpa thAya che. pAsa nAya prabhue AvI kamaTha tApasane lAkaDAmAMthI nAga-nAgaNunu joDu kADhI batADayuM. kama tApasa zaramIDhA thayA paNa pAzva prabhune ane harakha roka na thayA. vaLI jyAre kamaTha tApase medhamALAnA zramamAM pAprabhune upasaga' karyo tyAre ya prabhu teA mithyAtva 10 na jIvana tA. 16-11-86 bhAvamAM hatAM ja nahi eTale samabhAvamAM rahI zakayA. ane virativata hovAthI niSkaSAya rahyAM. " piOM se brahmati " e utithI piDAM eTale ke paDamAM (pAtAmAM) te brahmAMDamAM. peAtAmAM mithyAtva-aviratikAyanA bhAve paDayA che te pote petAthI du:khI thaze, jagatathI paNa du:khI thaze ane vaLI jagatane pazu duHkhI karaze. Apa sue pIae Duba gai duniyA' e yathAya' ja kahyuM che. ApaNe sudharyAM te jagata sudharyu. ApaNe jo mithyAtva avirati- kaSAyamAMthI samyakatva svarUpa (sat ravarUpa) avinAzI-pUNa ane prAMta thazuM te pachI ApaNA mATe samarata jagata-brahmAMDa sudharI ja gayeluM che. kema ke agAu tIrthaMkara paramAtmAnA dRSTAMtathI jAvyuM te mujaba avinAzI--pUNu -prazAMta svarUpI AtmAnuM pachI jagatA krAi jIva bhale te mithyAtvAdithI pIDAtA hoya teAya kazu ja gADI zakavA samaya" nathI. caMDArSika nAga, geAvALA ka gazALA bhagavata mahAvIranuM kazuM ja bagADI zakayA nahiM. avinAzI-pUNu ane prAMta e ApaNuM, ApaNA sahu AmAnuM sAcu* mULa svarUpa che. evu e mULa svarUpa pratyeka AtmAne prApta ja che paNa te vatamAnamAM apragaTa che eTale ke sattAmAM paDela che. enI upara mithyAtva-avirati ane kAyanA kAraNe paDaLa caDela che arthAt AvaraNu (Layers) chavAya gayela che. tethI ja A paLe ane pratyeka paLe apUNa dazAmAM paNu sahu koi jIva mAtra e ja svarUpanI icchA kare che, kANu khAvA kheDUlA adhuru bAjana kacche che ? cAra roTalInI bhUkha haze ane eka roTalI khAi kANuM UThI jaze ? kANu pUrNatAne jhaMkhatA nathI ? bajhAramAM kharIdIe gayelA. kANu TakA u eTale ke avinAzInI mAMgaNI karatA nathI ? gADha nidrAmAM maLatI zAMti jevI zAMtine kANu icchatA nathI ? gADha nidrAnI zAMti jo priya che, sukharUpa che, te potAnuM prazAMta svarUpa che te tA keTaluM suMdara ane keTakeTalu AnadAyI haze e zu vicAravA jevuM nathI ? zAstramAM badhuM ja che, jema bekamAM badhAMnAM ja khAtAM che. ekamAM keTalAM khAtAM che, khe'ka kavI che, enI mAhitI kheMkanI saddharatA ane ApaNAM nAAMnI salAmatI mATe jANavI jarUrI che. paraMtu pachI ekamAM kAnAM, krAnAM keTalAM, kaeNTala khAtAM che te jANuvu jarUrI nathI. X nira' che. jANavAnu tA ApaNu ja khAtu che ke ApaNA khAtAmAM zu che ? tema zAstro sajJa kathita ane sa'jJa praNita hAvAthI emAM badhanA badhAM ja bhAveA che. emA sa' dravyeAnA sava* kSetra ane sava' kALanA satra bhAve vadhu vela che. enuM vagI karazu traNa vibhAgamAM karela che. mithyAtva-avirati ane kaSAya. pachI e dareka vibhAganA asaMkhya bhAga hoya te jII. mukhya vibhAga traNu zALAmAM pahelAM dhAraNathI agiyAramA dhAraNa sudhInA varSAM darekanA be hiMsAkhe bAvIza, paNa darekamAM vidyAthI'nI saMkhyA keTalI enuM dhAraNa nizcita nahi. evu ja AvI karaNuMtu che. A saghaLu ya zAomAM Apela che. emAM jovAnu e ApaNe ApaNa. ApaNe zu chIe? ApaNa` svarUpa zuM che? ApaNe karyA chIe ? ApaNe karyAM javAnuM che? ane keTale javAnuM che? arIsAmAM dA vyaktinuM mukha pratibiMbita thatu hoya paNa ApaNe joIe te ApaNu ja mekamAM khAtA Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-1186 prabuddha jIvana 5- ..- adhAM na ja paNa ApaNane nimbata- ApaNA khAtAthI ja e ja 14 kaSAya-bhAva karavA mATe-aviratimAM AvavuM paDe ane mithyAta pramANe zAstramAM ApaNe ApaNA mATe je vicAravAnuM ane mehanIyanA bhAvamAM heThA UtaravuM paDe, ke jemAM sva paranuM bhAna vicArIne vikAsa sAdhavane. jaigatanA vyavahAramAM "huM " ane bhUlAya che ane sArAnarasAne viveka khei besAya che. mAruM ja vicArIe chIe. e pramANe adhyAtma kSetre nathI ApaNe ApaNane bagADyA vinA jagatane bagADI zakatA vicAratA. adhyAtma kSetre jANavAnuM badhuM paNa jANIne ghaTAvavAnuM nathI, ApaNe ApaNane sudhAryA vinA jagatane sudhArI zakatA nathI. * ApaNAmAM, anyamAM nahi.' , ' jagatane ThIka karavAnI jarUra nathI. ThIka te pitAnI jAtane - - svarUpane je ghAti che te brahmane dhArita che. brahmasvarUpa karavAnI jarUra che. jagata te ThIka che. ThIka jAtane karavAnI evAM ApaNe ApaNuM brahmAsvarUpano ja ghAta karyo che ane ane ThekANuM jAtanuM pADavAnuM ke je jyAM tyAM cauda rAjalakamAM, - brahmaghAti thayAM chIe. je jAtane ja ghAta karyo che e ' coryAsI lAkha nimAM bhaTakayAM kare che, ThebAM khAdhAM ja kare che, jagatane ghAta kare ane dhAti bane emAM Azcarya zuM ? ane A tIrthaMkara paramAtmAnA kalyANanI ujavaNI thAya che te e pachI enI sajA bhogave emAM navAI zuM? ane enuM kalyANakanA ekeka kalyANakathI zravanA ekeka bhedane tIrthakaranA khi zuM ? jIvanamAM nAza thAya che te paNa ApaNane AzravathI . . kerTamAM nyAyAdhIza AgaLa jAtanA dIkarAnuM khUna karI chUTavAnA mekSamArganuM sUcana kare che. hAjara thayela vyakita ema kahe ke mArA dIkarA upara mAre hakaka tIrthaMkara paramAtmAnuM vana ane janmakalyANaka eTale hate, mArI mAlikI hatI, mArI nIpaja hatI ane meM nAza samakita varte che ane mithyAtvane nAza thayela che tenI ujavaNuM. karyo te evuM kahenArAne AkarAmAM AkarI sajA nyAyAdhIza tIrthaMkara paramAtmAnuM dIkSA kalyANaka eTale aviratino TakAre. evuM ja svarUpa ghAtinuM che. svarUpa ghAti, brahmanI hatyA nAza thayela che ane viratinI prApti thayela che tenI ujavaNI. karanArA che. ene AkarI ja sajA thAya. tIrthaMkara paramAtmAnuM kevalajJAna kalyANaka eTale kaSAyane ApaNe dharmasAdhanA evI rIte karavAnI che ke ApaNane nAza thayela che ane niSkaSAya-prazAMta thayela che tenI ujavaNI. ApaNu mithyAtva-avirati-kaSAya naDe nahi. ane anyanA tIrthaMkara paramAtmAnuM nivaNu kalyANuka eTale yoga(daha)ne. paNa ApaNane naDe nahi. agara te anyanA mithyAtvAdi aMta thayela che ane siddhatva (ahIpaNa-apIpaNA)nI "mA naDe te te pIDe nahi, ema samabhAve sahana karavAM. prApti thayela che tenI ujavaNI. ' A prakriyAnuM nAma ja mokSamArga che. ane AvA mekSamArge te Ama chava saMyama dvArA AzramathI saMvaramAM Avaze cAlavAne prayatna eTale ke tenI mane vRttinI keLavaNI te ja ane 14mAM guNasthAnake sarva saMrvara karaze tyAre svarUpanuM mekSa puruSArtha che. . prAgaTIkaraNa thaze ane svabhAvadazAmAM sa-saMyuga pUrNa : ::: kAI paNa jIvane koI paNa prakAre upadravarUpa thaIe, enA mana- prazAMta thaze. * "cana-kAyAnA yogane dubhavIe te ApaNe kaSAya bhAva che. je. - saMkala savaMdana ThAkoradAsa jhaverI saMgha dvArA suratamAM yojAyela azyi sAravAra kempa saMkalana : pravINacaMdra maMgaLadAsa zAha zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI anekavidha pravRttiomAM eka tA. 22-9-'86thI tA. 24-9-86 sudhI ema traNa divasanA pravRtti che . je. pI. pIDAvAlA dvArA saMghanA kAryAlayamAM dara asthi sAravAra kempa javAmAM AvyuM hatuM. A kempamAM ravivAre savAranA 8-30 thI 1-30 sudhI cAlatuM asthi 50 jeTalA daradIoe lAbha lIdhe hate. sAravAra kendra dinAMka 1-7-1983thI zarU thayela A pravRttine suratamAM jaina sezyala grupa temaja pheDarezananI gujarAta Apa vadhatA muMbaInA upanagara vilepArlA-pazcima (muMbaI rIjIonala kamiTinA kAryavAhakae A kempanuM suMdara upanagara sevA maMDaLa, hela rASTrIya zALA reDa, gAMdhI Ayojana karyuM hatuM tema ja A prasaMge muMbaIthI AvanAra mahemAnonI uttama vyavasthA karI hatI. eka)mAM tA. ra6-1-1985thI dara mahinAnA chelA ravivAre suratanA kempanA uddaghATana kAryakramanuM paNa suvyavasthita aranA 2-30 thI 5-30 sudhI asthi sAravAra kendra zarU Ayojana thayuM hatuM. De. pIThAvAlA ane temanA sahayegI karavAmAM AvyuM che. Aja sudhImAM A kendra dvArA seMkaDo bhAI-bahenone momenTo ApI abhivAdana karavAmAM AvyuM hatuM. daradIone sAravAra ApavAmAM AvI che. . surata khAtenA A kempamAM saMdhanA maMtrI zrI pannAlAla - A pravRttinI saphaLatAthI prerAIne muMbaI jena yuvaka saMghe muMbaI bahAra gujarAta saurASTramAM paNa asthi sAravAra kempanuM 2. zAha, sahamaMtrI zrImatI nirubahena zAha, saMjaka zrI pravINabhAI maMgaLadAsa zAha, vilepArlAnI premaLa jyoti nA -Ayojana karavAnuM nakakI karyuM ane te mujaba rAjakeTamAM tA. saMjaka zrImatI mitAbahena kAmadAra vagere padhAryA hatAM ane ra9-7-85 thI tA. 1-8-85 sudhI divasa cArane asthi para sahaga ane sevA ApI hatI. A sAravAra kempa yojavAmAM AvyuM. temAM 600 karatA vadhAre daradIoe 1 suratanI A traNa divasanI zibiranI saphaLatAnA sUtradhAra nalAbha lIdhe e pachI rAjakoTanI Inara vahIla kalabanA sahayogathI hatA ke. je. pI. pIThAvAlA. tra divasa teo rAta-divasa pharI rAjakoTamAM tA. 20-1-86thI tA. 23-1-86 sudhIne khaDe page rahI hADakAMnAM daradIonI sAravAra karI hatI e bala divasa cArane bIjo kempa rAkhavAmAM AvyuM. temAM paNa 600thI che. pIThAvAlAne jeTalA dhanyavAda ApIe teTalA ochA vadhAre daradIoe lAbha lIdho hato.' che. suratanA A kaMpanI kRti jemAM aneka saMsthAo ane e pachI jaina sozyala grupa pheDarezananI gujarAta rIjIonala bhAi-bahenoe suratamAM niyamita Ave asthi sAravAra kempa kamiTi ane jaina sezyala grupa-suratanA sahayogathI surata khAte javA mATe vinaMtI karI hatI. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A siva. pU. mahetA sAdhavI zrI mRgAvatIjIne zraddhAMjali mArI tAra jalAIna TikiTa maMgAvI lIdhI hatI. pUma, - pUjya mahArAjI zrI premAvatIjI mahArAja sAhebane Ama te mahattasajInI zArIrika rithati sArI na hatI. teozrIe eka huM ghaNA varSothI jANatA hatA. emanA abhyAsa mATe teo eka divasa mane pUchyuM ke ahIM keTaluM kevuM che? meM kahyuM temanA mAtuzrI-gucchI zrI zIlAvatIzrIonI saMthe amadAvAda, tA. 12 mI julAinI mArI TikiTa AvI gaI che. teoAdhela ene be comAsAM karelAM. pUjya AgamaprabhAkara munizrI zrIe mane tA. 19 mIe amadAvAda javA sUcavyuM, te ja puTyavijayajI ma. so pAse amadAvAdamAM luNasAvAnA upAzraye pramANe meM tA. 19mInI TikiTa maMgAvI ane pUjya mahArAjA teo darzana karavA AvatAM te vakhate huM hastalikhita pustakanuM tA. 18mInA savAre kALadharma pAmyAM zuM keTalAka divasa, sacipatra banAvavAnuM kAma karate. pahelAM teo A pAmI gayAM haze? vi. saM. 1971 mAM pUjya AgamaprabhAkara munizrI kALadharmanA be divasa agAu tA. 14mIe mane khAsa puNyavijayajI mahArAja sAhekhe muMbaI vAlakezvaramAM comAsuM aMdara belAvIne kahyuM ke A jJAna bhaMDAranA kAma mATe eka kayu. te vakhate pUjya mahArAjIe muMbaI khAramAM ahiMsA varSamAM sevA Ape. meM mArI keTalIka takalIphe batAvI, vaLA, bhavanamAM mAsuM kareluM te vakhate huM pUjya AgamaprabhAkarajInI kahyuM ke sUcipatranuM kAma te ApanI ziSyAonA hAthe pura sAthe vAlakezvaramAM hato ane ghaNI vakhata maLavAnuM thayeluM. thavA ja AvyuM che, chatAM paNa mArA sahakAranI jarUra paDaze te huM ApIza Apane besatAM paNa zvAsa caDe che te saMgamAM bhAratanA bhAgalA paDyA te pachI paMjAbanA je game AvI vAtamAM zrama le che te ucita nathI. Aje mane lAge che ke pAkistAna gayA te gAmanA tathA sarahadanAM keTalAMka bIjAM teozrI te vakhate pustaka bhaMDAranA kAmanI mane bhalAmaNa karI rahyAM gAmanA jaina pustaka bhaMDAre dilhI panagaramAM lAvavAmAM hatAM. A prasaMgathI phalita thAya che ke teozrI chellA zvAsa laI rahyAM AvelA tenuM sUcipatra banAvavA mATe zrI mahAvIra jaina vidyA hatAM te vakhate paNa temanA cittamAM ramAra ane tenA jJAna layanA mahAmAtra zrI kAMtilAlabhAI DI. kerAe mane dilhI bhAranI vicAraNA cAlu hatI, : ; :AvavA mATe lakhyuM. huM dilhI gayA. lakSaNa bAra hajAra harata - teozrI svabhAve AnaMdI hatAM. jIvananI aMtima paLa : likhita pustakone aMdAja karyo. mArAthI AvaDuM moTuM kAma nahIM sudhI sametA sAcavI zakyAM hatAM. dhanya jIvana jIvI gayelA thaI zake tema meM azakita batAvI. te vakhate ke zrI rAsAhebe pUjya mahArAjane zata zata vaMdanA. . . - mane pUjya mahArAja zrI mRgAvatIjI pAse javAnuM kahyuM ane : -5, lakSmaNabhAI hI. bhejaka amadAvAda gayA pachI mAre sUcipatra banAvavA aMge ripeTa lekha tevI sUcanA karI. - A jagatamAM ghaNuM jIvo avatAra dhAraNa karIne viyegane pUjya mahattAjI te vakhate caMDIgaDhamAM digambara jaina , ' na prApta kare che. paNa te ja bhavya jIvana dhanya che, je jagatamAM paNa maMdiranI dharmazALAmAM birAjamAna hatA. temanI sAthe temanI ' pitAnI amara kIti mukI jAya che. AvI ja AdhyAtma cAra ziSyAe - (1) (rava.) pU. sAdhvIjI zrI. sujayeSThAzrIjI, jagatamAM jagamagAtI jyoti svarUpa karmaginI ke jemaNe svaya (2) pU sAdhvIjI, zrI sutAzrIjI, (3) pU. sAdhvIjI pitAnuM svarUpa pragaTAvI vizvamAM vizva vAtsalyane pavitra paramANu zrI suyazAzrIjI ane (4) pU. sAdhvIjI zrI suprajJAzrIjI hatI. philAvyAM che evI divya vibhUti bA. bra. pUjaya mRgAvatIjI temanAM darzana karyA ane dilhInA hastalikhita pustakanA mahAsatIjInA dehavilayathI kheTa ekalA jaina jagatane ja nahI, sacipatra aMge vAta karI. meM kahyuM mArAthI ekalA hAthe AvaDuM paNa samasta vizvanA zAMtipriya samAjone paNa na purAya evI moTuM kAma thavuM azakaya che. paNa jo ApanI A ziSyAo asahya lAgaze. kAma karavA taiyAra hoya te huM mArgadarzaka banuM. pUjya mahattarA pU. svAmIbA samarata jaina jagatamAM eka aNamola nigraMtha jIe utsAhathI kahyuM ke mArI ziSyAo te karaze ane huM sAthvIratna hatAM. teoe jaina Agamane UMDe abhyAsa karI, paNa karIza. te pachI teozrInA hAthe cIpatra banAvavavAnA tenA siddhAMtanA rahasyane hRdayamAM utArI, tene pracAra ane kAryane zubhAraMbha thaze. prasAra karate. pUjya mahAsatInA bahumukhI AdhyAtmika ArahaNa varSothI baMdha paDelAM pustakanAM pa (pAna) gaNIne dhULa kSamAbhAva, saraLatA, sajatA, AcAraniSThA ane zAsana prati bhakitapUrvaka sApha karIne pratyeka maMca upara kAgaLanAM veSTana samarpaNabhAvanA Azcaryajanaka mAtrAmAM darzana thatA hatA. caDAvI upara graMtha nAma lakhI puratAne paricaya lakhavAnuM zarU sahajAtmAnaMdI pU. mahAsatIjI zramaNa saMskRtinAM saMrakSaka thayuM. A kAryamAM zilpAe vadhAre samaya ApI zake te hetu ane saMvardhaka hatA. emanI vANImAM madhuratA akhamAM pyAra dhyAnamAM rAkhI pitAnI aMgata paricayamAMthI teone mokaLAza ane jIvanamAM kareNa bharelI paDI hatI, emanA vicAromAM vizva ApI ane jJAnanuM kArya karavA preraNA ApatAM rahyAM. mArI maMgalanI bhAvanA laherAtI hatI, emanuM ciMtana manana svaya 70 varSanI ummare dilhI jeTale dUra jaI A kAryamAM sahabhAgI mATe ja nahIM paNa sarvajana hitAyanA lakSe hatuM. banavAnuM zreya paNa teozrIne AbhArI che. | emanA nivRti yoganA UMDANathI dhamakantinA pagale jyAre paNa huM dilahI jaDe tyAre lAlabhAI dalapatabhAI pagale pravRttiyAganI kAti racavAnA teo cetanavaMtA praNetA vidyAmaMdira, amadAvAdathI 25 thI 30 divasanI rajA laIne jata, hatAM emanAmAM pragaTela jJAnane prakAza jagatane tema ja chelle jyAre juna mAsamAM game tyAre tA. 12-7-86 sudhInI zAsanane ajavALatA hatA. emanA vicAra saMkIrNa ke rajI maMjura karAvIne gayo hate. dilhIthI amadAvAda AvavAnI sAMpradAyika nahatA. emanAmAM pUrvagraha, ahaMtA, mithyAbhimAna Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '' : : - * rAtAya cAlatI ja rA ke vikhyAtinI AkAMkSA nahetI. mahAna AtmArUpe sarva dharmo prati samabhAva, sanmAna ane mautrIbhAvanA alaukika veganuM maMgaLa milana hatuM. nikaTakhavI pUjya tAraka svAmIbA jIvananI aMtima paLa sudhI pitAne deva dadathI jhulate hovA chatAM temane AtmA AtmabhAvane bhUlatA na hatA, de ne sahana karamuM hatuM ane temanuM hRdaya pacaparameSThine vahatuM. Ama mRtyune paDakAra karatAM karatAM saMsArane jJAna tejathI jhaLahaLAvI saurASTranI saMtaprasutA bhUmi upara janmelI kamaMyoginI pU. satIjInA mahAdIpaka mRtyune mahotsava banAvI aMtara cakSune ujamALa karI carmacakSuo sAmethI sadA sadAne mATe anaMtamAM vilIna thaI gayuM che. kharekhara A mahAna AtmAe jeTaluM jIvanathI samajAvyuM che enAthIya kaMIka adhika mRtyuthI samajAvI gayAM che. - A eka vizva zAMtine vale ane zAsananI dhruvatArikA pitAnI kula 61 varSanI AyumAM 48 varSanI ujajvala ati ujajavala ane samRjajavala dIkSA paryAyanI sAdhanA sAdhI. pUjya guruNIyA ke jemane sarasvatI mAtA eTale ke jinavANI prasanna hatI, evI jJAnazakita ane ramatanI sAkSAta mUti pitAnA svarUpamAM lIna thaI gaI che. AnI maMgaLamatine mArA zata zata kaTi koTi vaMdana karuM chuM. mArA ' mArI parama kRpALu paramAtmAne namra prArthanA che ke Adhyatmika ginInI preraNAthI cAlatI valabharamAraka yojanA ursa savaMjana hitAya pravRttio avirata pragati karatI rahe ane pU svAmIbAe sAkAra karela svapnane saphaLatApUrvaka vizva samakSa rajU karI teozrInI sAcI yAdanA hakadAra banavA mA niSThAvAna kartavyaparAyaNa ane niHravArtha saMcalake, kAryakta uparAMta mane tathA Apane apUrva baLa prApta thAo e maMgaLa bhAvanA pAThavuM chuM. vidyAbahena zAha , presiDenTa, - InDiyana kAunsi phera cAIlDa velaphera sajananA AveganI kSaNe De, dakSA vyAsa suzIlA jhaverIne kSaNonuM AMbama' saMgraha AkarSaka uparaNuM, samayathI abhAna rIte jivAtuM jIvana, prakRti sauMdarya ema lAkSaNika zIrSaka ane achAMdasa racanArItinAM kAvyane lIdhe keTalA viSayomAM pharI vaLe che emanI kalama! paNa e sarvanuM na tarI Ave che. kAjapitA bamamAM majhAnAM bALagIta rUpa eka che: achAMdasa, kharuM kahIe te gaMdha. ApanAra kavayitrI "vicimAlA'mAM paraMparAgata laya, DhALa. laDhaNu, svAtaMtryottara gujarAtI kavitAmAM achAMdasanI pratiSThA thatI bhAva, bhaMgio sAthe gItano thALa laIne Ave che. emAM saMvedananI ja Adhunika banavAnA utsAhIone e DAbA hAthane khela samRddhi kharI paNa maulikatA ane UMDANa aMlapa jaNAya. gItanA lAgyo. paraMtu cha done gheryA vinA, vividha layane AtmasAha svarUpa paranI phAvaTa ahIMthI ja pamAya. "anAhata'mAM pAraMparika kayAM vinA achAMdasanuM kheDANu jokhamI sAhasa banI jAya che. mijAjanI gajhalene zAla Utare che. alabatta, AkarSaka ethI te asaMkhya achAMdasa racanAo AgavI mudrA ke caherAupADavALAM thas gIte, vRttabaddha kAvyuM ane hAika paNa maherA vinAnI banI rahI che. emAM meTAmAM meTuM bhayasthAna emAM che. harigItane bahoLo upayoga dhyAna kheMce che.. AkRtinI avajJAnuM, zithila racanAvidhAnanuM, gadyALutAmAM sarI kauravavana'mAM paNa gIta-gajhala- seneTa-mukataka-hAku pAraMparika javAnuM ane binajarUrI vANIvilAsanuM che. A kavayitrIne rIte khaMya che. nArIjIvana, gRhajIvana, vAtsalya, saMsArIbhAve, paNa A bhayasthAnane abI javAnuM anekavAra acUM samaya, praNaya ane pI emanA saMvedanavizvamAM vyApelA jevA banyuM che. achAMdasa kavitA e koI vicAra, Urmi, taraMga maLe che. A paraMparAmAMthI bahAra nIkaLavAnI mathAmaNu "kSaNanuM ke buddAnI rajUAta mAtra nathI. emAM Adi-maya ane AlbamamAM thatI jovA maLe che. moTA bhAganI racanAomAM aMtane sugrathita rIte kaMDArI kADhyAne kasaba ane kalAsa kaMIka Adhunika mijAja ane achAMdasane Azraya levAya che. paNa joIe. kRti kevaLa abhidhAmAM rAcatI ke khelakI nI eka ja kavinI ekasAmaTAM kAvyo eka sAthe AravAdavAnA jatI hoya te enI AsvAdyatA ApameLe ja aLapAnanI thAya che tyAre be bAbate bane che. eka tarapha kavinA bhAva- jaliyAvAlA'mAM rajU thayeluM saMvedana sparzakSama che, paraMtu vizvane sabharatAthI mANI zakAya che, enI zakita-maryAdAne tarata zabdanuM aucitya, ceTa, vajana ke sArthakatA kyAM che? pAmI zakAya che; te bIjI bAju viSaya, svarUpa, abhivyakita, keTalIya tejapuMja akhinI rezanI laya, laDhaNunAM punarAvatane nIrasatAne anubhava Ape che. kavi tejAbanA TIpe lUMTI lenAra saMvedana samRddhi na hoya, e kalpanA vyApAra navA navA unmeSamAM rakSaNahAra rAkSasenI rasmRti rAcatA na hoya ane bhASAkarmamAM nUtana AviSkAre sajate na hoya DAyaranI gaLothI adhika mane te ekasAmaTI se-savase racanAomAMthI pasAra thavAnuM duSkara vidagdha karI gaI. (11) bane che. suzIlAbenanuM saMvedanataMtra samRddha che. saMsAre jIvanI ghaNuM badhuM vAgmitA parAyaNa lAgekeTakeTalI kSaNe emaNe saMvedI-saMdharI che A AlbamamAM ! premALa hRdaya jaliyAMvAlA bAganI jema phera Thera pati jeDanuM sabhara dAMpatya-patinI mAMdagI ane mRtyu, mRta mAtAnuM ghAthI bhayu laya che. saMbhAraNuM, zivanA samRddha ramatiyALa divase, vatanajhaMkhA, jaliya bhayu bhayunI sabharatAmAMthI vedanA UbharatI nathI. ti vAlAnuM punarAvartana, kavitA lakhavAnI' abhIsA, sRSTisara sAthe je kAMI kahevuM che, tene mATe ekameva ane anivArya zabda ta65 thavAnI jhaMkhanA, mAtRbhUmimAM macelI yuddhanIbhISaNutA, maLato nathI ke pachI kavi pramAdI che ane ene zodhavAnI Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-11-21 wlI letA nathI?-e paNa Adhunika kAvya jagatane eka jaTila : kataMgI rIte cerAddha, jAya che.. - mamamama mama -- : --pra che. ghaNIvAra evuM bane che ke eka sarasa saMvedana hAtha ' . melI savAra heta ghatAM piya : 4' 4 ' ' . AvI jaya ucita ane AkarSaka upADa paNa maLI jAya, kalpanA : kaLI thaI. 13, , . (50) * : ". & ; *". re re ? pratibhA supere joDAya; paraMtu pachI tarka umerAtA jAya ane taMtuM ' zakalitta saMvedanane zabdastha karavAnuM kavinuM kAma kevuM kaparuM khite -uto thato jAya. "jhaMkhanAmAM bane che tema adhUyelI che! kaDhaMgA paththaramAMthI kalAmaya zilpa karI kADhavAnuM te kaMIke thane abhivyakita ne maLe. saMvedanane uvekhIne vicAra, taka ke sukara. paththaranuM sthaLa mAdayama virUpatA tarata dekhADI che. paNa ahIM raMga prabaLa banI jAya tyAM kalAnI devI rUDI jatI jaNAyaH te vAyavya anubhUtine sAkAra karavAnI pUratI yuti na hoya; zeDa ApaNe vaTa,' pemerTama' UlaTuM majhAne taka ke taraMga paNa kasaba na hoya; mugdhatAne vaTAvIne taTastha thavAnI trevaDa na hoya te -seTapUrvaka lAvavathI rajU thayela hoya te karyuM tIra mArI zake ni bhAyAmathI kAcA ghaTaja UtaravAneH"madiramAM sthApanA." pharI bata evI lAgaNI "zvAnanI lAza' jevI zithila racanA jotAM vaka zepamAM gaI hota, theDI saphAIdAkhavAI heta, jarA dhIraja ane "jAya taraMgamAM ghasaDAvAnuM thAya tyAre vadati vyAghAta samI tATarathI kAma levAyuM hota te nIvaDI Avata evI keTalIya anarthaka paMkitae paNa dhUsI javA pAme: 'anusaMdhAna maLatuM kRtio ahIM che lAge che ke haja achAMdasa ke paye nathI. nathI-"be taTa'mAM AgaLa jatA nagaramAM paNa gAmaDAnI tIvra haja emane sauthI vadhu phAvatuM ane thoDA svarUpa te gItanuM ja, jhaMkhanA vyakata thai. che chatAM AraMbhe ja kavayitrI kahe che: tethI ja "sImaMtinI'nuM gIta nAjuka saMvedananI. rasapUrNa be vece mane vahevA dauM chuM zata abhivyakitane laine AgavuM banI rahe che. haju kavayitrIne nirmaLa nIranI jema, (33) ' mijAja-alaMkaraNa- laDhaNuM AdhunikatA ane paraMparA vacce pUrvApara saMdarbha na rahe tyAre AkRtinI zakayatA jaLapAI khule che. paMkitao game tyAM baTakI jaine layanI bhAna jAya te svAbhAvika che. abhivyakita eka pralApa banI javAne UpasavA detA nathI. ' : : saMbhava paNa Ubhe thAya che. ' maryAdA te pratyeka kavinI hovAnI ja, paNa kavimAtra kane saMvedaH enI bhAvAtmaka kakSAe pragaTavAne badale vicAranI evuM kaMIka hoya che je ene kavi dharAve che, je bhAvakane jakaDI capATIe ja rajU thAya tyAre eTaluM AravAdakara rahetuM nathI. rAkhe che, AkarSe che. suzIlAbena pAse mANavAM game evAM be che, keTalIkavAra zabdo-taraMga-alaMkAronI lIla paNa mANavI : " . bAnAM che, atyaMta saMvedanazIla, ja javAthI bhaluM bharyuM hRdaya ame; paraMtu te chevaTa sudhI enI UMcAI TakAvI rAkhe che ja. ane nitanavAM sAdomAM rAcatI kalpanA pratibhA A baMnene jnI mATImAM bane che tema. tethI ja 'pUTavAnI prakriyAmAM sparza kALe kAge jaDI Ave ane bhAvakane avazapaNe saMDove. visati ane AnaMdanuM mizraNa karI nikAsa karavAnI ne hUMDiyAmaNa kavitA lakhavI che'mAM kavitAnI bhASAnI ane kavitAnA eLavavAnI vAta na jace. anubhUti enA mULamAM atyaMta anuvAdanI vAta kevI dhArmika rIte kahevAI che! ' saMkula, dhUMdhaLI ane aneka peTA saMvedanothI gherAyelI hevAnI. bALakanI bhASAne anuvAda ' ene Azara mApavAnuM hoya tyAre karyAthI zarU karavuM, kayAM jhADavuM, zuM ravIkaravuM, zuM tyAgavuM enA nirNaya upara ja bAjI gata svajananI jhaMkhanAmAM jIvatI virahiNI nAyikAnuM A chatavAne atyAra raheluM hoya che. kavi mATe A kaTokaTInI citra kevuM mamavedhI che!paLa hoya che. jaDI AvelA saMvedana-zabda-laya paratvene kapALe hAtha DhAMkI sUvAnI jUnI Adata H zyAmoha e thAya nahi ane AvezamAM zabdo ane dhAMgaNIonI lapasaNI beya para abhivyakita ghasaDAtI jAya jAgI jhabakI joI lauM chuM. je saghana kalAkRti kaMDArAtI rahI jAya-"jiMdagIne atha'mAM prasvedathI cAMdalo raherAI, bane che tema. kavitAmAM gadyane prayoga thAya tyAre gadyALutA hAthe kaMku te lAgyuM nathIne ? (4) ane visanA vikapanuM jokhama paNa UbhuM thavAnuM ja. anubhUtinI saccAIne raNake nAyikAnI aMtagUDhavanavyathA yaNIne paritApa' jevuM nAjuka bhAva pheramanuM kAvya laIe. lagI pahoMcADIne bhAvakane asvastha karI mUke che. 'bhASAvijJAnamAM pazunI chIpamAM be metI TapakI na jAya. TakorAnI bhASAnI vAta kevI sarasa rIte kahevAI che! saMvedana ema dhI rAkhyAM evuM sparzakSama hoya ke ene satata mamaLAvyA karavAnuM mana .. je varSo pachI ya tagatagyA kare che. thAya. "vara joIe cheA saMdarbhamAM mANavA jevuM che. alabatta anya paMkitaenI vacce A gadyALu ja lAgavAnI. vinyAsa sAta mAguvI game evI kRtione ahIM te nathI ja. badalIne ene A rIte lakhIe te? zaizavanA divase', 'pAMca phUTane Take', 'satkAra", "mRtyunala sudhI WpazunI chIpamAM jIvIe chIe?, "piDAnuM citra, pratibhAva', 'nivasita', parANe rokI rAkhelAM zivane svapnamahela' ema ghaNuM zIrSaka gaNAvI zakAya. Ta5kuM TapakuM thatAM zabdane TAgrAphanuM saMvedana, 'priya milananI jhaMkhanA'mAM rajU e metI : thayele halake-kUla madhura bhAva, "bArI bahAra aMdaranI Ajeya tagatagAM kare che. sauMdaryacitra ane smRti cinI dezya lIlA, "mAtRbhUmimAM gulamahora..thI zarU thatA kRtine uttarAdha" kaI rIte upasatI yuddhanI bhISaNatA, "graha chUTayuM nI ghara choDavAnI vedanA sArthaka jaNAtI nathI. vedanAnI-nirAzAnI vAta kahevA jatAM mANe ja chUTake, vismita karI mUke teva sAdo emanI ' eka UMDe AzAvAra TapakI jAya che ane citra kaMIka kalpanA bemamAM racAya che. ' Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - TIMbAnI Toce ugeluM . nAnakaDI nadI mAsAmAM : ' , " 155 : - * UMdha adhakhUlA pustakanAM jevuM ghara parela vATakIH garbhavatI nAjuka kanyAthI : ' ; * , tasatasa vahetI. :: " dharaNAne ajavALe ke keDiyuM - bheTavAnuM mana thAya, : :: dhImu TamaTamatuM. (19) evuM kaMi kahetI ! (19) . . . . - citra kevuM namaNuM, majura ane AsvAdya che! sajananA AveganI AvI keTalIka kSaNe ta' ciraMjIva -A nadInuM citra jue rahevAnI ja ane emAM ja te che kavitA karyAnI sArthakatA. A sAcI samRddhi aMta Ave che. e kAraNe ja ApaNA saMtoe saMtoSane jIvanamAM agatyane gaNela che. 'paNa A parathI puruSArthane prA, aruNa jozI niSedha samajavAne nathI. kaI paNuM prakAranA sukhanA daravAja - dhanaterazane eka mahattvanA tahevAra tarIkenI mAnyatA maLelI che. khelavA mATe sakhata mahenatane atyaMta jarUrI che. jIvanamAM A divase dhananI pUjA karavAmAM Ave che. ApaNuM jIvanamAM utsAha heya puruSArtha karavAnI vRtti hoya, te samRddhi caraNa dhananuM mahatva ghaNuM che. vasu vagara nara pazu e kahevata paNa cAMpatI Ave che. tethI sAcI samRddhi prApta karavA mATe A ja hakIkatanuM samarthana kare che. dhana jenI pAse hoya prAmANikatA, khaMta, dhIraja vagere sadguNo keLavavAnI jarUra che. tene ja mitro prApta thAya che, tenI sAthe ja badhA je sagA dvArA vyakitane samRddhi prApta thaI hoya te sAro saMbaMdha rAkhe che ane tene ja puNyazALI gaNavAmAM Ave te tene viniyoga dhamamArge ja karavA prerAze. tethI tenI che ja gurajanI pUjA thatA hoya bIjAne suMdara AvakAra jIvana saraNimAM divyatAnAM darzana thaze. guNAthI prApta thayelI maLatuM hoya ane jyAM jIbhAjoDI karavAmAM na AvatI hoya lakSmI adhamamAge ja kharcAtI jovA maLe che. A hakIkatanuM -tyAM mAro vAsa che, ema khula samI Indrane jaNAve che ema samarthana karatAM kabIrajIe kahyuM che ke eka saMskRta subhASitamAMthI jANI zakAya che. mAyA deya prakArakI, je koI jAne khAya, - eka milAve rAmake, eka naraka le jAya. - samRddhinuM ATaluM badhuM mahattva samajI, yenakena prakAreNa zAzvata rahe tevuM dhana je kaMi hoya te te yazarUpI dhana che. "dhanane saMcaya karavAmAM Ave che te yogya kahevAya nahIM. mezya kIti kerAM keTalAM pADyAM nava 5ta, e kahevata paNa kItinI herI kahe che tema AvI rIte paisA meLavavAmAM ciMtA, gAthA gAya che. dAna ApanAra kIti prApta karI zake che ane sAcavavAmAM dhAstI, vAparavAmAM lAlaca, durupayoga karavAmAM gu-he, e kAraNe karNa jevAM aitihAsika pAtra Aje paNuM jIvaMta khevAmAM uga ane chevaTe bhagavAna AgaLa javAba ApavAmAM je rahela che. phrIjha, phena, phaleTa ke ziyATa hoya A5NuM rASTranuM dhana e ApaNA yuvAne temane sanmArge tyAM ja sukha raheluM che ema kai kahe che te sAcuM manAya vALI racanAtmaka kArya karavAmAM abhiruci dharAvatA karavAthI nahIM. garIbanI jhuMpaDAmAM paNa kalola karatAM kuTuMbe vasatAM dezane pragatinA zikhare pahoMcADI zakAya. pazcimanuM adhiLuM keNe nathI joyAM? peTImAM paisA bhegA karavA, benkamAM anukaraNa karavAthI yuvAnane vaiphalyanI vedanA sivAya bIjuM zuM nANuM rekavAM ke zeranA DhagalA karavAmAM ja UMDo saMtoSa maLaze ? samAjamAM je mAtra dhananI ja pratiSThA thaze to ApaNe rahetuM hoya ane pArakAnuM bhaluM karavAno vicAra ja na thate ApaNuM yauvana dhanane saguNothI vaMcita rAkhIzuM tethI temane hoya te e paise nukasAnakAraka ja lekhAya. AvA dhanane garva gya rAha darzAvavAnI AvazyakatA che ema kAkAsAheba kara nAme che. aAnabharI amIrI karatAM jJAnasamara garIbI - kAlelakare paNa jaNAvela che. - vadhAre AvakArya che. tethI ja livI nAmane vicAraka jaNAve : dhanaterazanA tahevArane dhaNuterazane tahevAra mAnI pazumAtranA pritIka gaudhananI paNuM pUjA karavAmAM Ave che. pazuo ApaNI che ke lakSmInI sAthe savivekanuM varadAna paNa jarUrI che. jaMgama samRddhi che. ane dezanA vikAsamAM temane kALA 5NuM - samRddhinI kAmanA avazya karavI joIe paNa dhana khAtara ja mahatvane che. kAma karavuM barAbara nathI, samRddhi jema jema prApta thAya tema ApaNe sAcI samRddhine oLakhatA thaIe e ja vadhAre tema asaMteSamAM abhivRddhi thayA kare che. ane tethI sukhane mahattvanuM che. A paryuSaNa daramiyAna saMghane ' premaLa jAtimAM AvelI bheTa ' 1000 eka bhAI taraphathI " maLeluM athasiMcana ' ' 21812 gatAMka mujaba ' 1000 eka bena taraphathI " saMghane bheTa * 1001 zrI yazomatIbena zAha ' - 126020 106677 gatAMka mujaba 500 zrI navInacaMdra dhIrajalAla zAha 2000 zrI esa. epha vakIla 251 zrI kusumabena zAMtilAla jhaverI prabuddha jIvanane bheTa - 1500 me. ajaya enTaraprAIjha 251 zrI suketu ramaNikalAla zAha 126 gatAMka mujaba * : ' 251 zrI lakhamazI napu smAraka 250 zrI kAMtilAla punamacaMda zAha 100 zrI durlabhajIbhAI parIkha *. " sAdhAraNa phaMDa 226 - 251 zrI eca. e. dalAla 24065 zrI dharamapura jekaTasa . 101 zrI suhAsinIbena ramezabhAI zrI khaMbharA vidyApIThane bheTa 800 gatAMka mujaba '' 51 zrI je. bI vasI 116020 gataka mujaba 150 zrI ramAbena mahetA 110831 . . . . . . 8000 me. bipIna korporezana 950 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna jIvana * saradAra paTela: ( pRSTha 148thI cAlu) khIjA sAthIdArAne evI bhalAmaNa karelI ke dezamAM saMpUrNa zAMti jALavo. caLavaLa upADavA jatAM rakhene hiMsaka dilana thaI jAya. paraMtu e zAMtinA briTIza sarakAre AvA matha' karyAM. 'bhAratanA lokAne tarata cupa karI zakAya che; bhAratanA loko kAra che ane svAtanya sagrAmamAM kaMI dama nathI.'-ema temaNe mAnI lIdhuM briTananI pArlAmenTamAM lADa khaka naheDa ema kholyA ke gAMdhIne pakaDayA pachI bhAratamAM eka kUtaruM paNa bhasyu nathI.' khaka nahetu A vidhAna vallabhabhAne hADaeNvADa lAgI gayuM. ane emaNe nakkI karyu" ke gAMdhIjI bahAra Ave te pachI temanI sa'matithI mA pAyA upara caLavaLa upADI. jelamAMthI chUTayA pachI gAMdhIjIe jyAre IMDIkUcane kAyakrama nakkI karyuM tyAre lAne jAgRta karavA mATe saradAra bharRcamAM bhASaNa karI AvyA ane tyAra pachI rAsa gAme bhASaNu karavA mATe teo gayA. emane sAMbhaLavA mATe hajAro mANasA ekatra thayA hatA, paraMtu te pahelAM ja temanI dharapakaDa karI levAmAM AvI. saradAra paTelanI deza mATenI tyAga ane svApaNanI bhAvanA keTalI prabaLa hatI ane leA upara tene keTalA prabhAva hatA, te eka-be braTanA uparathI paNa joi zakAya che. rAsa gAme jyAre bhASaNa karatAM pahelAM ja temanI dharapakaDa karI levAmAM AvI. te vakhate ekatra thayelA lakAnAM haya haeNlI UryAM. eka bhAI jeo kalAsane, dArU vecavAnA dhaMdhA karatA hatA temaNe te ja kSaNe pratijJA lIdhI ke jiMdagImAM havethI dArUnA dhaMdhAnA pAte sada tara tyAga kare che. evI ja rIte eka zIkha bhAIe te ja divase briTIza sarakAranI nokarI mAMthI potAnuM rAjInAmu ApI dIdhuM rAsa gAmethI saradArane jyAre sAbaramatI jelamAM lagna jatA hatA tyAre 'amadAvAdamAM De. kAnungAne dhare temane, jamavA mATe lai javAmAM AvyA. saradAra kevA AnaMdI ane hAjarajavAmI hatA te AvA prasaMge paNa jevA maLe che. gAMdhIjInI dharapakaDa thAya te pahelAM saradAranI dharapakaDa thai eTale Aya kRpalAnIe saradArane kahyuM, Akhare tame Apute raMge dRzyane jelamAM pahelA paheoMcI jAo che ne? javAbamAM saradAre prabhu, me kayAM go dIdho che. sarakAre mane dago dIdho che! bhASaNa karyuM" te pahelAM mane pakaDI lIdhA. gAMdhIjI pahelAM mAre jelamAM javAnu che evI khaMkhara DAta tA huM tyAM bhASaNa karavA jAta je nahiM !' 1930thI 1945 sudhInA paMdara varSanA gALAmAM saradAra paTele jude jude prasaMge kula cha vakhata dharapakaDa vahorI lIdhI hatI. lagabhaga 7 varSIthI vadhu samaya emanA jelamAM vItyA hatA. kArAvAsanA jIvane saradAranI takhiyatane bhAMgI nAkhI hatI. e vakhata tA sarakAre temane lathaDelI tayitane kAraNe cheDI dIdhA hatA. I. sa. 1930 mAM saradAra pahelIvAra jelamAM gayA tyAre emaNe jela jIvananI DAyarI lakhI hatI. navajIvana prakAzana maMdira tarathI pustikArUpe e pragaTa thayelI che. sAbaramatI jelamAM, emaNe 7mI mArca, 1930 thI 22 mI eprila 1930 sudhI lakhelI DAyarI saMkSipta che. paraMtu sarakAranA vyakitatvanI ghotaka che. vaLI, keTalIka autihAsika ghaTanAe upara sAga prakAza paDe che eTale e DAyarInu daratAvejI mUlya dhaNuM meTu che. tA.16-11-20 vallabhabhAI jelanA pahelA anubhava bahu sukhada nahatA.. i. sa. 1930 mAM saradAra pahelIvAra jemamAM gayA te pahelAM gAMdhIjIe keTalAMka varSanI jema bhogavI hatI. rASTrIya Adilana jela jIvananI haju zarUAta hatI moTI saMkhyAmAM jelamAM janArA svAtaMtrya sainikAnA pravAha tA 1930 pachI vyApakapaNe cAhyA. zarUAtanAM e varSomAM cerI, mUta vagere sAmAjikagunAe karavA mATe pakaDavAmAM AvelA amAza kedIonI sAthe ja rAjadArI kadIene rAkhavAmAM AvatAM hatA. sadbhAgye gAMdhIjI ane saradAra paTele IMglenDamAM japtane kAyadAonA abhyAsa karyAM hate. eTale jelamAM paNa te peAtAnA kAyadesaranA haka mATe jelanA sattAvALAo sAthe samAna vaData calAvatA. kedI tarIkenA potAnA haka mATe tee jAgRta hatA. ane vakhateAvakhata jelanA sattAvALAone saradAra ke gAMdhIjI AgaLa kAyadesara namatu ApavuM paDatuM. sarakAre sAbaramatI jelamAM jaine pahele ja divase jelara ane suparInTenDenTa pAse jelanA menyuasa ane rUlsanI mAMgaNI karI hatI. saradAra paTela ane emanI jema ApaNI AjhAdInI laDatanA laDavaiyAe rASTrapremana gune kappala karI sAmethI dharapakaDA vahorIne jelamAM javAvALA hatA. eTale emanA mijAja juA ja hatA.. saradAra paTelane pahele ja divase jema suparInTenDenTe kahyu', tamAre kaIM joie tA kahejo.' tyAre saradAra paTele javAbamAM kahyuM hatuM 'maherakhAnIthI mAre kazuM ja na joIe. hAthI je maLatu hoya te levA mATe hu' vicAra karIza.' e samaye paNa eka kedI tarIke sahana karavAnI saradAranI keTalI khumArI hatI te joi zakAya che. jelamAM javAnA nimitte vallabhabhAi paTelanA jIvanamAM keTalu ka subhaga parivatana Avyu' hatuM. saradArane yuvAnavayathI khIDInu vyasana cAlu thaI gayuM hatuM. jelamAM paNa khIDI pIvAnu cAlu rAkhavuM hAta tA te cAlu rAkhI zakyA hota, paraMtu jelamAM dAkhala thayA te divasathI dRDha sa'papU temaNe AjIvanane mATe khIDI cheADI dIdhI. * saradAra kevA svastha ane dRDha soMpavALA hatA tenI pratIti AvA nAnA prasaMga uparathI paNa jaNAya che. sAbaramatI jelamAM jatAM pahelA jema emaNe mIDI DI dIdhI tema yaravaDA jelamAM emaNe carcA pIvAnu cheDI dIdhuM' hatuM. saradAranA jela jIvananA nityakrama ApaNe DAyarImA vAMcIe chIe tyAre pratIti thAya che ke dhama ane sadAcAramAM emane keTalI akhUTa zraddhA hatI. gAMdhIjInI jema temaNe paNa rAja savAre cAra vAge uThIne prAthanA karavAnuM cAlu karI dIdhu hatu. sAMje sUtAM pahelAM paNa teo niyamitapaNe prAthanA karatA hatA." vaLI jema gAMdhIjI roja niyamita reMTiyo kAMtatA hatA. tema sarakAre paNa rAja niyamita reTiyA kAMtavAnuM cAlu karyu hatu ane e niyama jelamAM paNa teo cIvaTapUrNAMka sAcavatA hatA. jelanA kheArAka bhalabhalA tagaDA kadInI tabiyata bhAMgI nAkhe e tyAre hatA. jelamAM emane juvAra zaTale, tela ane gALa ApatA. paraMtu zaTale emanAthI cAta nahi. emAM vaLI emanA be dAMta paDI gayA hatA. ethI paNa cAvavAnI takalIpha paDatI eTale te roTale pANImAM palALIne khAtA. paraMtu evI rIte khAvAnA kAraNe temane pAcananI takalIpha thatI. eka divasa evI rIte roTale khAtAM emane joine jelo eka vAra paNa raDI paDAyA * vAdarAmAM myunisipala korporezananA upakreme saradAra paTela vyAkhyAnamALAmAM Apelu* vyAkhyAna-karizananA saujanyathI mAra 16 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35-33-33 tA. 16-11-86 hatA. eNe saradArane kahyuM ke "mane je dhInA zaTalA maLe che te huM tamane khAvA ApI daiza.' to saradAre kahyuM ke-e kAyadAnI viruddha che. eTale hu. tArA reTale svIkArI zake nahiM,' khAvAnuM potAne mAphka na hovA chatAM dRDha saMkalpapUrvaka te sahana karI letA hatA. gerakAyade sagavaDa meLavavAnI lAlacamAM te kyAreya paDayA nathI, prabuddha jIvana sAbaramatI jelamAM saradAre pahele ja divase joyuM ka pAyakhAnAmAM javA mATe ane kedIonI hAra hatI. vaLI pezAkha paNa badhA khullAmAM UbhA UbhA kare. kudaratI hAjata mATenI AvI jaMgalI sagavaDa joine teo pahele divase ja DadhAI gayA. pAyakhAne ke pezAba karavA tee gayA ja nahi. sadbhAgye .khIjA ja divase temane alAyadI sagavaDa karI ApavAmAM AvI. pahele divase saradArane je koTaDImAM khavAmAM AvyA hatA temAM pAMca gunegAra kadI hatA emAM eka kaMTeTasanA cera hatA. ane traNa tA khUnI hatA. emAMnA eka khUnIe te lUTa, dhADa ane khUnanA 56 jeTalA gunA karelA hatA ane dasa varSanI sajA bhogavatA hatA. jo ke kadIe bicArA saradAranI saMbhALa rAkhatA hatA kAraNa ke teo jANatA hatA ke peAtAnI jema cerI, dhADa ke bhUtanA ArApa mATe AvelA A kudI nathI. " huM rAtatrya sagrAmanI zarUAtathI ja gAMdhIjIe leAkAmAM svadezInI bhAvanA jAgRta karI hatI. enI sAthe sAthe peAtAnI mAtRbhASA mATe paNa prema ane AdaranI bhAvanA dRDha banAvI hatI. merIsTara vallabhaMbhAi paTele bhArata AvI prekaTisa karatI vakhate keTa, penTa ane TAI paheravA cAlu karelAM, para Mtu gAMdhIjInA sa MparkamAM AvyA pachI emaNe dhAtiyuM, paheraNu ane baDInA sA veSa apanAvyA hatA. gujarAtI bhASA pratye paNa gAMdhIjInA sapakathI emanuM mamatva vadhyuM hatuM. 1930mAM sAkharamatInI jelamAM hatAM tyAre mahAdevabhAi ane kRpalAnIne maLavA mATe niyata samaya apAye hate. te vakhate jela suparInTenDenTe evo Agrahu rAkhyo ke teoe aMgrejImAM vAtacIta karavI ane saradAre ene ja agrata rAkhyo ke teo gujarAtImAM ja vAtacIta karaze. jo e zarate mulAkAta gAvavI hoya te ja gADhavI. kAyadAnI dRSTie bhASAnuM kAi khaMdhana naDAtu. eTale chevaTe saradAra paTelanI jIta thai e zarate kra suparInTenDanTane kASTa vAta na samajAya te tenuM aMgrejImAM bhASAMtara temaNe karIne kahevuM. mAtRbhASA pratyenA prema ane kedI tarI'nuM svamAna saradAranAM kevA hatA te A prasa`ga uparathI joi zakAya che. sAkharamatI jelamAM saradAra paTelane rAjhArI kedI tarIke the!!! divasa pachI m' vaganI koTaDImAM rAkhavAmAM AvyA. kherAka vagerenI sArI sagavaDA pazu cAlu karavA AvI. saradAranI dharapakaDa pachI thoDA divasamAM ja vadhu rAjadvArI dIe AvyA. temane ' vagamAM rAkhavAmAM AvyA. kadI vacce A jAtanA kSA bheda saradArane gamyA nahiM. emaNe jela sattAvALAone kahyuM ke badhA rAjadvArI kadIne A vaganI kakSAmAM mUkA ane jo tema zakaya na hAya potAne ' vagamAM mUkavAmAM Ave. saradAre jela sattAvALAo sAthe laDIne paNa. potAnI jAtane 'a' varSoMmAMthI 'ka' vaga'mAM mUkAvI. jelamAM paNa saradAra potAnA sAthIonI bAbatamAM nyAya muddhithI vartatA. emaNe jelamAM thatA kedIo mATenA kharcanI + 145 khAbatamAM jelanA uparIone kahelu ke 'ame ahIM meAjazekha karavA AvyA nathI. amane khAvA pIvAnu kaSTa paDavAnu che e samajIne ja AvyA chIe. paratuM 'hakakapUva ka je kaI maLatu haze te lIdhA vagara ame rahevAnA nathI.' :: saradAranI A darakhAsta pazu sattAva.LAone svIkAravI paDI. teo badhA maLIne 33 kadI hatA. ane te baMdhA eka ja paMgate eka sarakhI vAnagI jame evI goThavaNa sattA vALAoe karavI paDI, - ? ' jela suparInTenDenTe evI AnA karI ke geArA kalekTara ane gorA kamiznara jyAre tapAsa mATe Ave tyAre da kadIe potAnI koTaDInA daravAjA pAse UbhA rahevuM. A hukama mAnavAnI saradAre nA pADI temaNe kahyu, ame kAi cera-ku jevA gunegAra nathI. ame te svAta Mtrya saMgrAmanA 'sainiko chIe. AvI rIte . UbhA rahevA amAru mAnamaga thAya. jo A hukama pAA nahi khece te ame upavAsa upara UtarIzuM:" AthI suparInTenDenTe e hukama pAche kheMcI lIdhe. vallabhabhAInAM mAtA-pitA svAmInArAyaNa dhama pALak ane maMdire jatAM. saradArane paNa nAnapaNathI savAre nAi ceine maMdire jai AvyA pachI ja khAvApIvAnI Teva hatI vAM paNa teo rAja savAre UThIne prAthanA karatA. temaNe vAcavA mATe paNa 'tulasI rAmAyaNa' ane 'bhagavadrugItA' e khe pustA magAvyAM hatAM. saradAra paTela bAhya jIvanamAM eTalA kaDaka bane AkhAkhelA hatA ke keTalAkane te te nAritaka jevA lAge. paraMtu aMtarathI to te eka sAcA dhAmi'ka puruSa hatA. bhagavAnamAM temane akhUTa zraddhA hatI. gAMdhIjI je divase sAbaramatI AzramamAMthI dAMtI kUca mATe nIkaLavAnA hatA te divase, kharAkhara te samaye emaNe gAMdhIjInI e yAtrAnI saLatA mATe prAtha'nA karI hatI ane prabhunI sahAyatA mAMgI hatI. jelamAM gayA pachI saradArane e samajAyu ke mulAkAtIone maLatI vakhate ane patravyavahAra karatI vakhate badhI spaSTa vAto thai zakatI nathI. eTale emaNe keTalAka gupta sakritika zA zodhI kADhyA hatA. dA. ta. jesaranA kUdI pratyenA vartanane mATe tee Health' zabda vAparatA ane upavAsa mATe * Dr. Ansari 's Treatment' e zabdo vAparatA. AvA bIjA keTalAka sAMketika 2... peAtAnA vartuLamAM guptapaNe pracalita karI dIdhA hatA. jelamAM gayA pachI muAta daramiyAna marevAi desAie emane pUchyu', A lA tamane kevI rIte rAkhe che." saradAre kahyu, "teo cera lUMTArunI jema mate rAkhe che, zu tene mane bahu Ana che. jiMdagImAM AvI lahera me' kai divasa anubhavI nathI.' saradAranA TIkhaLI vabhAvanA jelanA suparInTenDenTa ane jelarane paNa anubhava thai gaya hatA. rAkhuM cha vakhata te jelara ane suparInTenDenTa paNa gaMbhIra rahevAne badale peTa pakaDIne khaDakhaDATa hasI paDatA. sAkharamatInI jelamAM dardIone rAja huAmata mATe astro ApavAmAM AvatA ane hamata patI jAya ke tarata ja pAchA lai levAmAM AvatA. saradare suparInTenDanTane kaheluM' tame A ao tarata pAchA lai le che te kharAbara nathI. amane ApI rAkho te navarA kheAM ame khIjA kudIonI hajAmata karIne khecara paisA pedA karI zakIene Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tA. 16-1-6 :: A sAMbhaLI mahAdevabhAi, jesara ane suparInTenDenTa hasI..' uparAMta saMskRta bhASA zIkhavA, saMskRtama vAMcavA tathA paDayA hatA. , . .' ' , kaMika hunnara-udyoga karavAmAM paNa pasAra karatA. mahAvabhAIe .: sAbaramatI jela karatAM paNa yaravaDAnI jelamAM saradAranA nepyuM che te pramANe saradAra paTela kAgaLa kApIne parabIDiyAM aMge vadhu yAdagAra raheze kAraNa ke yaravaDAnI jelamAM saradAra banAvatA ke buka bAIDiMganuM kAma paNa karatA. gAMdhIjIe pakSane gAMdhIjInI sAthe rAkhavAmAM AvyA hatA. 1932 nA nepyuM che ke saradAra parabipiyA banAvavAmAM evA hoziyAra thaI nyuArIthI 1933nA me sudhI ema kula 16 mahinA gayA hatA ke mApa lIdhA vagara teo kAmaLa kApatA te paNa radAra paTela bApunI sAthe yaravaDA jelamAM rahyA hatA. vaLI barAbara kapAtA. teo jhapATAbaMdha parabIDiyAM banAvatA. seMkaDo emanI sAthe bApunA aMgata maMtrI mahAdevabhAI desAI paNa parabIDiyAM taiyAra thatAM ane badhAM eka sarakhA mApanAM banatAM. pachIthI joDAyA hatA mahAdevabhAI desAIe pitAnI DAyarImAM gAMdhIjIe paNa yaravaDAnI jelamAM magana carakho calAvavAnuM vistArathI A badhA prasaMge lakhelA che. e prasaMge uparathI zarU karyuM hatuM. paraMtu zarUAtamAM rU barAbara kaMtAtuM nahi. eka sarakArane gAMdhIjI pratye keTale pUjaya bhAva hatA, keTale bhakitabhAva divasa gAMdhIjIe carakhA upara thoDAka sArA tAra utArIne hatuM ane TIkhaLa karI zake evI keTalI badhI AtmIyatA hatI saradArane abhiprAya pUchyuM tyAre TIkhaLa karavAnI TevavALAM te joI zakAya che. yaravaDA jelamAM saradAra paTela ane gAMdhIjI saradAre nIce paDelA bagaDelA rU sAme AMgaLI cIMdhIne kahyuM, che ane e sAthe be mahinA pasAra karyA pachI mahAdevabhAI desAI "hA, sutarapheNI sArI thaI che." bApu ane saradArane aAvI java jevAmAM AvyA. Ama gAMdhIjI ane saradAra paTela vaccenI gammate ghaNIvAra thatI. mAtmIyatA jeTalI baMdhAi hatI teTalI bhAratanA bIjA koI netA ane gAMdhIjIne baMdhAI na hatI. vaLI svAtaMtra saMgrAmane A i. sa. 1942 nA egasTamAM hinda choDonI caLavaLa thaI te vakhate navamI ogasTe briTiza sarakAre gAmegAma mAraMbhano kaLI hatA, eTale saradAra paTela upara gAMdhIjIne pUro asaMkhya lokone jelamAM pUrI dIdhA. muMbaImAMthI koMgresa kaMva, pAye hate. ane saradAre paNuM bApuno pUro Atma kArobArInA badhA ja sabhyone pakaDIne ahamadanagaranA killAmAM uzvAsa jItI lIdhuM hatuM. gAMdhIjIe potAnA sarakAra sAthenA zAkhA anubhavo vize lakhyuM che ke pUravAmAM AvyA. saradAra paTela paNe tyAM hatA. A temane chelle kArAvAsa hate. ahIM javAharalAla, rAjendrabAbu, maulAnA ': *jelamAM saradAra vallabha kAI sAthe rahevAnuM maLyuM e AjhAda vagere ghaNu badhA sAthe hatA. saradAre pite kahyuM che tema eka meTe 9:o hate. temanI advitIya krUthvIratA ane tyAM jANe zaMbhu meLA bharAyo hoya tevuM lAgatuM hatuM. jela jAlata prItinI te mane khabara hatI; paNa A seLa jIvananI trIzIna jevI yAtanAo have rahI nahotI. vaLI A mahinA temanI sAthe je rIte rahevAnuM sa6 mAgya mane sAMpaDayuM badhA netAo paNuM bhAratamAM temaja briTiza sarakArI taMtramAM tevI rIte kadI huM temanI sAthe rahyo nathI. temaNe premathI jANItA thaI cUkyA hatA eTale paNa pahelAM karatA pramANamAM e je taraboLa karyo che tethI te mArI vahAlI mAtAnuM temane sArI sagavaDa rahetI. paraMtu saradAranA chellA kArAvAsamAM araNa thai. AvatuM. temanAmAM AvA mAtAnA guNe haze te te temanI tabiyata ghaNI lathaDI gaI hatI. AMtaraDAnI emanI bimArI huM jANato ja nahote, mane jarAka kaMIka thAya te e asahya banI gaI hatI. teo ghaNuMkharuM sUI rahetA paraMtu vedanA sArImAMthI UDyA ja haze. mArI sagavaDanI nAnAmAM upaDe tyAre sUvAnuM ke UMdhavAnuM azakya banI jatuM. AkhI rAta jene varaMtu mATe paNa teo jAte kALajI rAkhatA. teo besI rahetA, kayAreka te teo pIDAnI bIke kazeya AhAra temaNe ane mArA bIjA sAthIoe saMtalasa karI mUkI hatI letA nahi. mAtra pANI pIne calAvatA. emanuM vajana 15 ratana ke mane kazuM kAma karavA na devuM. huM AzA rAkhuM chuM ke -ghaTI gayuM hatuM. agAu gaMbhIra mAMdagI vakhate sAravAra mATe jelamAMthI mane kara mArI vAta mAnaze ke jyAre ame rAjadvArI praznanI e mane choDavAmAM AvyA hatA. paraMtu A vakhate te mAMdagInA sAya karatA tyAre tyAre sarakArI muzkelIone barAbara khyAla kAraNe koI paNa kedIne na choDavAne sarakAre saMkalpa karyo hate. temane raheta. bAraDolI ane kheDAnA kheDUtenI teo je ciMtA cheratA te huM kadI bhUlI zakIza nahIM. * ahamadanagaranI A jelamAM saradAre neNuM che te pramANe che. gAMdhIjI ane saradAra vacce nikhAlasa paNe aneka vAta javAharalAla ane maulAnA AjhAdanuM sAthe besavuM uThavuM ghaNuM - sassAranI judAM judAM kAryonI nipuNatA joI bApue vadhI gayuM hatuM. bIjI bAju saradAra, rAjendrabAbu vagerene saradArane jelamAM pUcheluM, svarAjamAM tamane zenuM daphatara ApIzu ? maLavuM vAraMvAra thatuM hatuM. bhAratanI vividha samasyAonI bAbatamAM ApaNA sarvocca rASTrIya netAomAM aMgata rAga - saradAre kahyuM, 'varAjamAM huM tAdaza cIpi ane TUMbaDI? yukata matamatAMtara thavA lAgyA hatAM tene aNumAra saradArane - saradAra manathI keTalA virakata ke ni:spRha hatA e A ahamadanagaranI jelamAM AvI gayA hatA. javAharalAla ane maulAnA zilAba parathI joI zakAze. AjhAdane svAtaMtrya pachInAM varSomAM saradAra pratye je daDha pUrvagraha gAMdhIjI zrInivAsa zAstrIne jelamAMthI lakheluM ke 'huM game baMdhAI gaye have tenI zarUAta ahIMthI thaI gaI hatI. bA ekale huM te paNa gamagIna banuM evuM nathI ane saradAra paTela yuvAna vaye vidhura thayA hatA. teo pAMca ahIM te ekalo mAM chuM? mArI sAthe saradAra vallabhabhAI che. bhAio hatA ane paraspara snehathI, sukhethI rahetA hatA. e emanI mazkarIonA sapATAthI divasamAM keTalIye vAra mane eTale saradAranAM be saMtAne-maNibena ane DAhyAbhAInI saMbhALa A pakaDIne hasAve che." kuTuMbamAM levAtI hatI. AthI sarare bIjIvAra lagna karavAne che. yaravaDAnI jelamAM saradAra paTela divasa rAta bApunuM dhyAna vicAra karyo na hato. 1930 mAM jelamAM gayA pachIthI te emaNe khatA ane sAthe sAthe pitAnI paNa navI navI pravRttio pitAnuM amadAvAdanuM gharanuM ghara paNa kADhI nAkhyuM hatuM.' jhatA jatA. jelamAM saradAra pitAne navarAzane samaya kAMtavA tyAra pachI bhArata svataMtra thayuM ane emanA jIvanane aMta Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-11-86 prabuddha jIvana 147 Aje tyAM sudhI emaNe pita-pitAnuM juduM ghara ema kahI zakAya ke jema gAMdhIjIe rASTrane khAtara pitAnA vasAvyuM na hatuM. teo AkhA bhAratamAM aMdolanane aMgata gharanuM visarjana karI dIdhuM hatuM tema saradhara paNa jela nimite ghUmatA ane vacagALAnA divasemAM kayAreka gujarAta jIvananI zarUAta thatAM ja 1930thI pitAnA aMgata gharane vidyApITha, sAbaramatI Azrama, bAraDolI Azrama ke varSanA visarjana karI samagra bhAratanA banI gayA hatA. sevAgrAmamAM jaine rahetA. svataMtra ' sarakAramAM teo nAyaba - dezane khAtara jemaNe aMgata sukhane tyAga karyo ane vaDA pradhAna banyA tyAre dilhImAM sarakArI gharamAM rahetA hatA. pitAnI kAyAne ghasI nAkhI evA ApaNuM mahAna sapUtane (emanA putra DAhyAbhAIe muMbaimAM ghara mAMDayuM hatuM.) Ama vAraMvAra natamastake praNAma ho ! saMgha dvArA "mRti zeSa ropAna' pustakanuM vimocana kAryakrama cImanalAla kalAdhara zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame sva. mehanalAla tema anubhavyuM hatuM. sapAnamAM jeTalI sAhasavRtti nirbhikatA mahetA-se pAna'nA dhamapatnI zrImatI lAbhubahena mahetAe hatI eTalI ja bIjAne madadarUpa thavAnI bhAvanA paNuM hatI. ' pAnanAM jIvana maraNanA lakhelA pustaka "smRti zeSa se pAna" pustakane uddaghATana samAroha guruvAra, tA. 13 11-'8nA kAryakramanA pramukha zrI ghanazyAmabhAI ojhAe jaNAvyuM sAMjanA cAra vAge carcageTa paranA iDiyana maracanTasa cembaranA hatuM ke dareka vyakti janmathI mahAna nathI hotI, pratikULa vAlacaMda hIrAcaMda sabhAgRhamAM gujarAta rAjayanA bhUtapUrva mukhya - sa jagAmAM paNa hAma dekhADe te kharA arthamAM mAnanA maMtrI zrI ghanazyAmabhAI ojhAnA pramukha sthAne jAye hate. adhikArI che. mahAna che. sapAne temaNe karelA kAryothI mAnanA adhikArI banyA hatA. sapAna zALAkIya zikSaNa ochuM kAryakramanA prAraMbha "saMdhanA sahamaMtrI zrImatI nirubahena meLavI zakyA hatA paraMtu gya ghaDatarane kAraNe temane zAhanI prArthanAthI thaye hate. pustakanuM uddaghATana karatA vikAsa thayo hato ane teo svabaLe AgaLa AvyA hatA. "janmabhUmi' ane "pravAsI'nA taMtrI zrI harIndrabhAI davee jaNAvyuM sapAnanA jIvanamAM zaurya, hiMmata, tyAga ane balidAnanI bhAvanA hatu ke "vajananI vidAyathI cejhI javAya e zUnyAvakAza eTalI vaNAyelI hatI ke enAthI ja emanI zakitae pUrA ApaNI tarapha jAya che. sopAnanA avasAna pachI sajAyelA bahAramAM khIlI ane le sudhI pahoMcI. zUnyAvakAzamAMthI smaraNonA AdhAre "smRti zeSa ropAna' kAryakramanuM saMcAlana jANItA kavi che. sureza dalAle karatA pustaka lakhI zrImatI lAbhubahene emanA lakhANa tarapha ApaNane jaNAvyuM hatuM ke smRti ekadama lIlIchama hoya tyAre TUMkA abhimukha karyo che. ke vyakita kSaradehe. ApaNI sAthe nathI gALAmAM pustaka lakhavuM e mahatvanI ghaTanA che. zrImatI lAbha hatI tyAre ApaNI sauthI najIka hoya che ema bahumukhI bahene A pustaka lakhI zabdane tAja mahela bAMdhe che. smRti pratibhA dharAvatA basapAna" paNa atyAre ApaNI vacce ja che. Akramaka che, vismRti azakaya che ane emAMthI ja A pustaka sapAnanI dareka kRtimAM emanI sarjakatA dekhAya che." sajana pAmyuM che. InDiyana maracanTasa cembaranA mahAmaMtrI zrI rAmu paMDita AgAmI varSathI muMbaInA gujarAtI vartamAna patromAM jaNAvyuM hatuM ke kaI paNa pUrvagraha vagaranI sepa.nanI rAjakIya prasiddha thatAM zreSTha ciMtanAtmaka lekhenA kaTAra lekhakane prativarSa samIkSAe tatkAlIna gujarAtI patrakAratvane AgavuM parimANu rU. 1000/-nuM pAritoSika zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA bakyuM hatuM. sapAna jevA pratibhAzALI patrakAra rahyA nathI e apAze tevI jAherAta zrImatI kusumabahene karI hatI ane e aphasosajanaka che. mATe temaNe sopAna parivAra vatI rU. 15000/-ne ceka saMdhane arpaNa karyo hate. saMghanA pramukha Do. ramaNalAla cI. zAhe kahyuM hatuM ke svajanane viyAga kayAreka sAhityanuM nimitta bane che. pAnanuM sopAna parivAra vatI zrI jitendra e. zeTha ane muMbaI nIDara, nIbhika, khumArIbhayu patrakAratva Aje anekane preraNA jaina yuvaka sAMdha vatI saMdhanA maMtrI zrI ke. pI. zAhe Ape tevuM che. temanI sAhityika sAdhanAnI mArI para UMDI AbhAravidhi karI hatI. chApa paDelI che. kAryakramanI pUrNAhuti anupa jaleTAnAM bhajanathI thaI hatI, zrImatI mRNAlinI desAIe jaNAvyuM hatuM ke pAnanI nikhAlasatA temanA vyakitatvamAM paNa pragaTatI hatI ane pitAnA saMparkamAM AvatI dareka vyakitanA guNa pArakhavAnI mahilA vakatRtva tAlIma vaga temanAmAM AvaData hatI. smRti zeSa ropAna" pustakanA vimocananI javAbadArI dara zukravAre baporanA 2-30 thI 4-00 sudhI niyamita cAlu che. pUrNa thaI e badala zrImatI lAbhubahena mahetAe AnaMda vyakata karatA jaNAvyuM hatuM ke sopAnanI vidAyathI mane khAlI adhyApana : prA. dhIrendra reliyA lAge che, temanI sAthe 55 varSanA sahavAsana smaraze AlekhavA li. maMtrIe huM beThI tyAre sapAnanI hAjarI satata mArI sAthe ja hoya . Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 najIvana saradAra paTelanA kArAvAsanA divase 4 DaoN. ramaNalAla cI. zAhu kApaNuM. sAmAjika gunA mATe 'jela bhegava nI 'paDe e manuSyane mATe lAspada ke kalaMkarUpa gaNA che. kArAvAsanI raDImAM rahI AvettA mANusanI ziSTa samAjamAM bahu pratiSThA zvetI nathI. sadAcAranI sAmAnya bhUlacUkane mATe mAphI gAya che ThapakA apAya che daMDa thAya che, paraMtu khAdyapUrvaka maMbara guneA karanAra ane pIDAnAra vyakitane jelanI sajA ramatrAya che, jethI karI te ezagune na kare. vaLI enI vyakitathI samAja pazu eTale vakhata surakSita rahe che. gemara vakhatanI jelayAtrA pachI keTalAya kedIonA jIvanamAM rivartana AvI jAta che. samAjamAM kAyadAnu vyavasthita jAlana karAvavuM hoya te jelanI ovasthA anivAya anI yu che. Prison is built by Stones of Law'-ema eTalA mATe ja kahevAya che. DeDe aitihAsika kALathI ApaNe zvetA AvyA chIe ke eka athavA bIjA kAraNune lIdhe gaMbhIra ane karanArane kArAvAsanI sajA karavAmAM AvI hoya che. sAmAjika gunAonI eka vAta che ane rAjadvArI nAenI bIjI vAta che. khasUsI khaLA pratyAdi rASTradroha karanArane kaDakamAM kaDaka sajja kramAvavAnuM cANakya nItimAM devAmAM Avyu che. paraMtu videzI zAsananI sAme rASTrapremanI gagya bhAvanAthI prerAIne jAheramAM hukamanA vitayapUrNAMka bhaga rI ke gunAnI ravIkAra karI hasate mukhe jelamAM javuM ane jelanI yAtanAe svecchAe sahana karavI e khIjI vAta che. tmA gAMdhIjIe kRttivAsanA pAne A prakAranA prayoga helIvAra karI batAye. emane anusarIne eka nahiM paraM tu vAralakhA lekAe svecchAe samaye samaye kArAvAsa svIca. evI ghaTanA bhAratamAM jevI banI tevI duniyAmAM anyatra kArsIMga nI nathI. sarvIsananA ogaNIsamAM zatakamAM briTiza sAmrAjyavAda AkhI duniyAmAM DaeNra Thera patharAi gayo hate. briTiza sAmrAjyamAM * kayAreya Arata thate nathI uttara ke dakSiNagALAmAM strIkane karyAMka sUrya' AkAzamAM hoya che.) evI lAti pracalita gupta samra hatI, paraMtu sattAnA mada bhalanA sAmrAjayane paNa sAvI de che. briTiza sAmrAjyanI imArata bhAratamAM kharavA lAgI hatI. 1857nA baLavA vakhate aMgrejo sAvadha tha musada ane peAtAnA zAsanane sattA, damana, atyAcAra, anyAyI tA. 1-11-86 ane 16-11-26 tana ArA vadhAre majabUta karavAnA prayAsa karatA hatA, tu nepeliyane kahyu che tema 'All empires die of indigestion '- sattAnA madanA paNa apaca thAya che, pariNAme briTiza saltanate bhAratanI virATa prajA sAme chevaTe namatuM zekhavuM paDayuM. A saltanatane dhrujAvanAra mukhya netA te rASTrapitA mahAtmA gAMdhIjI. temane ArabhanAM varSomAM prabaLa TekA gApI, laDatanA emanA sAthIdAra tarIke satata jhajhumanAra saradAr Tema 'huta rASTraprema khAtara jela jIvana bhagavavuM e te jetA sannubhAgyamAM hoya te ja pAmI zake evu' emaNe siddha karI batAvyuM jene paNa maDela mAnanAra evA tyAgaparAyaNu, sahiSNu netAtmAe caitAnamAM udAharaNu dvArA jelanA mahimA dhA vadhArI dIdhe. rASTra premane mATe jela jIvananA mahimA bhAratamAM jevA gavAyA teTalA meTApAyA upara duniyAmAM anyatra karyAMya haju sudhI gavAyo nathI enu eka kAraNa e che ke vAtaMtryanI lagnanA pAyAmAM gAMdhIjIe ahiMsA ane premanI, nyAya ane nItinI bhAvanA gUMthI lIdhI hatI, ane prAmANikapaNe AcaraNamAM mUkI hatI. saradAra vallabhabhAI paTela janma i. sa. 1871mAM 31mI okaTobare naDiyAdamAM thayA hatA, emanu avasAna i. sa. 1950 mAM DisembaranI 15 mI tArIkhe mukhamAM thayu' hatuM. A 75 varSanA jIvanamAM emaNe nIce pramANe kArAvAsa bhogavyA hatA : 20 (1) I. sa. 1930 nA sAtamI mArca' dharapakaDa-rAsa gAme bhANu baMdhInA bhaMga karavA mATe - paNuAcAra mahinAnI jela (2) 1lI ogasTa, 1930 muMbamAM dharapakaDa saraghasa kADhavA mATe traNa mahinAnI jela. (3) 1930 nA DisembaramAM-bhASajIbadhInA bhASaNukha dhInA bhaMga mATe-nava mahinAnI sajA-paraMtu 1931 nA 25 mI jAnyuArIe chUTayA. (4) i. sa. 1932, 4 thI jAnyuArI-dhIjI sAthe giratAra-yaravaDA jelamAM-1974nA 14mI julAie mAMdagIne lIdhe emane vahelA cheDavAmAM AvyA. (5) 1940, 18 mI navembara-vyakitagata satyAgraha mATe amadAvAdamAM dharapaka- 1941, 20 mI ogasTe mAMdagIne lIdhe chUTayA (6) I. sa. 1946, 9 mI ogasTa 'hinda choDA'nA TharAva mATe muMbanamAM dharapakaDa ahamadanagaranI jelamAM 1945mAM 15mI jUna vAisarAya sAthe simalA pariSadamAM maMtraNA mATe cheDavAmAM AvyAM. vallabhabhAI pa"glenDa jai kherisTara thai bhArata pAchA AvyA tyAre emanI uMmara 38 varSanI hatI. 41 varSanI umare teo gAMdhIjInA sapa'mAM AvyA ane tyArathI temanA jIvanamAM ghaNuM. me parivartana AvI gayuM. gAMdhIjInI dAravaNI anusAra emaNe gujarAtanI sAmAjika ane svAtaMtrya mATenI rASTrIya pravRttimAM bhAga levA zarU karyA emaNe kherisTara tarIke zarU karelA vakilAtanA dhaMdhAnA tyAga karyAM ane gujarAtanA jAhera jIvanamAM emaNe gAMdhIjInI sAthe samagrapaNe a palALyu. emaNe nAgapura, khArasada, khAraDAlI vagere sthaLe sarakAra sAme satyAgraha ane sahakAranI laData calAvI ane temAM vijaya meLavye.. bArAlInA satyAgrahanA vijaya pachI saradAranI kIti AkhAM bhAratamAM phelAI ane te varSe` kalakattAnA keMgresa adhivezanamAM emanu abhUtapUrva samAna thayuM. vallamasAi have mAtra guja rAtanA ja nahi samagra bhAratanA tenA banyA hatA. e laDavu vakhate ja gAMdhIjIe vallabhama.i paTelane 'sarAra'nu rudra Apyu hatu. 4. sa 1926mAM gAMdhIjIne jyAre satyAgraha mATe paDavAmAM AvyA tyAre gAMdhIjIe vallabhabhAi ane potAnA (anusaMdhAna pRSTha 144 upara) mAlika : zrI mukharjI jaina yuvaka sadha, mudraka ane prakAza : zrI cImanalAla je. zAha, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pIDa, nyu I 400 004. Te. naM. 350296 : mudraNusthAna : TrenDa prinTasa, jagannAtha zaMkara zeTha raeNDa, giragAma, subai - 400 004. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaeg. No. MR. By / South 54 Licence No. : 37. , . 1 * * - * * - " * * * * . T IS T *, dara,, . C prabaddha jIvana vaSa:48 aMka: 15 muMbai tA. 1-12-86 RT vArSika lavAjama rU. 30/- chuTaka nakala rU. 1-50 muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradezamAM era meIla : 20 % 12 Elsa and on taMtrI ramaNalAla cI. zAha jIvadayAnI eka virala ghaTanA duniyAmAM zAkAhArI prA ghaNI ja ochI che. temane jevuM hatuM. tyAre relave nahotI. baLadagADI ane ghoDAgADIne me bhAga bhAratamAM che. bhAratamAM zAkAhArIomAM jene ane vAhana vyavahAra hatuM. gujarAta, kekiNamAMthI le ke dariyA mAge pahajue mukhya che. jeo zAkAhArI che teonA dilamAM muMbaInA baMdare AvatA. rayA bhAva, mAnava uparAMta pazu-pakSIo pratye paNa rahe che. e vakhate muMbaInI nAmAMkita ane atyaMta zrImaMta jemAM te sUkSama cha pratye paNa ahiMsAnI bhAvanA rahelI che. vyakitaomAM zeTha motIcaMda amIcaMda hatA. teo zeTha motI gAya, baLada, bakarAM, gheTAM, kUtarAM vagerenA akALa mRtyune zAhanA nAme prakhyAta hatA. temane vahANavaTAne vepAra hatA. prazna jyAre uddabhave che tyAre te jene bacAvavA jaine ane eka bAju arabastAna tathA jhAMjhIbAra sudhI ane bIjI bAja hinduo deDI jAya che. uttara gujarAta, saurASTra, kaccha vagere cIna sudhI emanAM vahANe jatAM. emane vyavasAya dharma -pradezamAM hAla dukALa jevI sthitine kAraNe gAya, baLada vagere dhokAra cAlate. hajAra herene maratAM bacAvI levAne prazna ghaNe gaMbhIra banI -ga che. anya pradezamAMthI ghAsa vagere lAvI, jene bacAvavAnuM agrejonuM tyAre rAjya cAlatuM hatuM. muMbainI tyAre sADa hajAranI vasatI hatI. e vakhate zerIomAM kutarAone trAsa zorya gaye varSe ghaNI sArI rIte thayuM hatuM. A varSe ethI paNa bahu vadhI gayo hato. ekAda- haDakAyA kUtarAno banAva banyo meTuM kArya karavAnI jarUra UbhI thaI che. saddabhAgya kAryakartA eTale aMgreja amaladhare dukama che ke muMbaInA badhI ja enI bahu kheTa nathI. jarUra che meTA pAyA para athasiMcana kutarAone mArI nAkhavAmAM Ave. tarata ja kUtarAone mArI nananI. pratyeka pradezamAM lAkho rUpiyAnI jarUra paDaze. jIvadayAnI nAkhavAnuM kAma cAlu thayuM. rojanA aneka kUtarAonI hatyA thavA bhAvanAvALI pratyeka vyakitanuM yathAzakita dAna ApavuM e parama lAgI. keI keI dekANe kutarAonAM zabanA Dhaga khaDakAyA. A dazya kartavya banI rahe che. kaMpAvanAruM hatuM. zeTha motI zAhane jIva kaLI UTha. emaNe AjathI deDha varSa pUrve eTale ke I. sa. 1833 mAM bIjA agraNIone vAta karI. jaina ane hindu prajAnI lAgaNI muMbaimAM banelI jIvadayA vizenI eka ghaTanA vartamAna dubhAI hatI e te kharuM, paNa pArasIonA dila paNa A hatyA saMdarbhamAM bahu ja preraka bane evI che. joIne kavI gayAM. agreja sarakAra sAme te samaye lekAe moTuM baMDa deDha varSa pahelAM bhAratamAM relagADI nahotI ke meTaragADI pikAyuM. AkhA muMbaIe haDatAla pADI. Thera Thera bhayaMkara tene ke sAIkala paNa nahotI. jamIna mArge lokone vyavahAra page thayAM. prajAne aMkuzamAM rAkhavA mATe polIsa pUratI na paDI, eTale cAlIne athavA gArDa dvArA ane jaLa mAge nAnI naukA ke sarakAre lasakarane belAvyuMbaMdUkanI aNIe lazkare zaherane zAMta meTAM saDhavALa vahANothI thatI pADI dIdhuM keTalAka mAryA gayA, keTalAka ghavAyA. seMkaDe ogaNIsamI sadInI zarUAtathI muMbaI baMdara jhaDapathI lokonI dharapakaDa thaI. kerTamAM kesa dAkhala thayA. keTalAya vikAsa pAmatuM gayuM. te samaye Aje jene koTa vistAra lokone varasa be varasanI kedanI sajA thaI keTalAka purAvAnA kahevAmAM Ave che teTalA vistAravALA TApu upara aMgrejoe * abhAve korTamAM nirdoSa TharyA, paraMtu kesa cAlyo tyAM sudhI pitAnA saMrakSaNa mATe kile ane vizALa keTa ba hate. jAmInanA abhAve cAra-cha mahinA jelanI havA khAdhI. keTalAka tyAre kelAbAne TApu jude hatA ane tenA upara khAsa kaMi jAmIna ApIne chUTI gayA ane pachI korTamAM nirdoSa TharyA. vasavATa nahe. keTa vistAra polavAthI ghebI talAva sudhInA aMgrejoe dezI lokone sattAnA baLe dabAvI dIdhA. a grejo lagabhaga hatuM. AjanuM AjhAda medAna tyAre koTa bahAranuM smazAna hatuM. sAme muMbaIne pahelavahele A baLa tarAMnI hatyA erabajAra ane bajArageTa raTrITa e muMbainI jenAmAM jUnI nimitta thayA. ' , ' . . zerIo hatI. bhUlezvara ane pAyadhUnI e koTa bahAranI navI A bAbatamAM kazuMka karavuM joIe evI bhAvanA muMbaInA vasAhate cAluM thavA lAgI hatI, je.je. hepiTala ane giraMgAma - aneka hayALu lekene rakurI. emAM zeTha motI zAhe AgevanI pAse dariyo hate. bAkInuM atyAranuM muMbaI jaMgala ane verAna lIdhI. tamAme gAma' bahAra pAMjarApoLa badhIne rAkhavAmAM Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __ . . tA. 1- 1 1 110 prabuddha jIvana Ave ane tenA nibhAvanI javAbadArI mahAjana uThAve evI mahArAja te Azcaryamugdha banIne joI ja rahyA. temaNe kahyuM, rakhAsta sarakAra samakSa rajU karIne kUtarAM na mAravAnuM vacana "zeTha ATalA badhA rUpiyA na hoya. aMgreja sarakAra pAsethI lIdhuM. - zeThe kahyuM, premathI ApanA caraNomAM dharyA che, ane Ape - zaTha motI zAhanA A kAryamAM jaina uparAMta hinduo, e ravIkAravAnA ja che." . pArasIo, horAo vagere sau sAthe joDAyA. pisA vagara gosaIjI mahArAja matI zAha zeThanA premane aravIkAra AvuM kAyara thaI zake nahi. koIke te meTA bhega Apa karI zakayA nahi, temaNe gaLagaLA thaIne kahyuM, "zeTha mAre lAyaka paDe, thaDA vakhata pahelAM koi metI, zAhe kAvasajI paTelanA taLAve ke kAma hoya te kaheje.'' ' (sI. pI. konI pAse AvelI kAvasajI zeThanI vizALa vADImAMnI "amAre te zuM kAma hoya ? Apane kaMI mAruM kAma hoya jigyAmAMthI maTI jagyA rUA. 60,000/-mAM pitAne mATe kharIdI te jarApaNa saMkoca rAkhaze nahiM lIdhI hatI. koTa bahAra pAMjarApoLa karavA mATe e jagyA gosAIjI mahArAjanA manamAM hatuM ke zeTha motIzAha mATe gya lAgI, temaNe pitAnI e jagyAmAMthI rU. 18000/-nI kaMIka te karI chUTavuM joIe. temaNe karI AgrahapUrvaka kahyuM, "ze. kiMmatanI jagyA pAMjarApoLa karavA mATe bheTa ApI. uparAMta Apa te ghaNA zrImaMta che. badhuM karI zake tema che. tema chatAM pAMjarApoLanA bAMdhakAma mATe eTalI ja moTI rakama ApI. sevAnuM ekAda kAma mane cIMdhaze te mArA jIvane AnaMda ane judA judA zreSio pAse ugharANuM karyuM ane temAM paNa sArI saMtoSa thaze.' rakama maLI. pArasI gRhasthAe paNa temAM ghaNuM sAre kALA motIzAha zeThe kahyuM, "aneka jIvonuM kalyANa thAya e ja Apyo. emAM sara jamazedajI jIjIbhAI ane zeTha bamanajI mArI bhAvanA che. muMbaimAM atyAre moTo prazna te mUMgA horamasajI vADiyAe paNa ghaNI moTI rakama noMdhAvI. sauthI jAnavarone che. gorA leke tene nirdayatAthI mArI nAkhe che. vadhu phaLa jene hate. tetrIsa jeTalA jaina gRharAe maLIne bicArAM jAnavanuM kaI nathI. meM pAMjarApoLanuM kAma upADyuM che. lagabhaga doDha lAkha rUpiyA ekaThA karyA. e mATe puSkaLa paisA ApyA che paraMtu e te ghaNo maTe nibhAva 'pAMjarApoLane vicAra kUtarAone che. paNa emAM gAya, kharca mAgI le evuM gaMjAvara kAma che. peDhIo sudhI e aLada, gheTAM, bakarA, uMdara, kabutara vagere jIvo mATe paNa calAvavAnuM che. Apane ThIka lAge che te mATe koI grahasthane vyavasthA thaI, divase pAMjarApoLamAM ghaNu Tera AvatAM gayAM. yathAzakti preraNuM karaze te AnaMda thaze." eTaluM kahetAmAM te nibhAvakharca ghaNuM moTuM thaI gayuM. mitazAha zeThanI akhi bhInI thaI gaI. ' " deDha varSa pahelAM muMbaImAM kATamAM zAMtinAtha bhagavAnanuM gosAMIjI mahArAje kahyuM, "zeThajI, gaumAtA ane bIjA derAsara baMdhAyuM hatuM. temAM paNa sauthI moTo kALo mUMgA jAnavara pratye ApaNe dayA nahi batAvIe te koNa 'zeTha motIzAhane hate. e derAsaranI bAjumAM ja temaNe batAvaze ? zeThaLa, tamAruM kAma e ApaNuM saunuM kAma che. pitAne rahevA mATe makAna bAMdhyuM hatuM. te divasomAM Ape nibhAva phaMDanI vAta karI te enI javAbadArI mArA muMbaInA zrAvakane jaina sAdhuone vega sAMpaDate nahi kAraNa ke mAthe. Avae kAle e thaI jaze." vacce dariyAnI khADI AvatI hovAthI vihAra karIne muMbaI "AvatI kAle? eka divasamAM te te kevI rIte thAya?ema sudhI pahoMcavAnI sAdhuone anukULatA nahotI. vaiSNava maMdiramAM te dara varSe lAkha rUpiyA joIe.' meTI havelImAM gosaijI mahArAja rahetA. zaheranA pavitra puruSa "zeThajI, e huM jANuM chuM. paraMtu tame mArAmAM vizvAsa rAkhe tarIke lene temanA pratye atyaMta pUjaya bhAva hatA. lokone e javAbadArI have mArA mAthe. AvatI kAle e thaI jaze." teo havelInAM maMdiramAM bhagavAnanAM darzana karAvatA ane upadeza motIzAha zeTha sAMIjI mahArAjane javAba sAMbhaLI ApatA. AvA dhamapuruSe pitAne tyAM padhAre e bahu AnaMda vicAramAM paDI gayA. temane emanI vAtamAM vizvAsa besatA maya prasaMga gaNate. jaina ane vaiSNavane tyAre koI meTa bheda nahe. gesaIjI mahArAja ekale hAthe te keTaluM kAma nahotA. jaine paNa hinduo sAthe ekarUpa banIne rahetA. karI zake? ' "dAnavIranA birudane bhAve evA udAradila metIzAha pratye bIje divase savAre vaiSNava leke maMdiramAM maMgaLAna, tamAma kAmane atyaMta Adara hatuM, kAraNa ke emaNe badhI "darzana mATe ekaThA thayA. paraMtu maMgaLAnAM darzana haju khulya 'kema mATe meTI sakhAvate karI hatI. nahetAM. rAja karatA kheDuM thayuM. leke adhIrA thayA.. ' 'eka divasa metIzAha zeThanA ghare havelInA gesaMdajI mahArAjanI tapAsa karatAM khabara paDI ke gAsAMIjI mahArAje * padharAmaNI thaI. metIzAha zeTha mATe aparaMpAra AnaMdane divasa pite ja te pramANe sUcanA ApI che, leke AkaLA thayA, kamAI hate. gosaIjI mahArAjanI AgatA -' svAgatA mATe meTA macI gaI. AgevAna vaiSNu mahArAja pAse pahoMcyA. gesaddhijI, 'pAyA upara badhI taiyArIo thaI gaI gosAMIjI mahArAja mahArAje spaSTa kahyuM ke jayAM sudhI pAMjarApoLanA nibhAvanI metIzAhe zeThane tyAM padhAryA. paraspara dharmanI ghaNIbadhI TIpa nahi thAya tyAM sudhI darzana khUlaze nahi. ane tyAM sudhI annapANI laIza nahi.' ' ' ' '' carcA thaI ane muMbainA jIvananI paNa vAta thaI. motI : zAMta ze! padharAmaNInI bheTa tarIke cAMdInA meTA thALamAM * A samAcAra vAyuvege AkhA muMbaImAM prasarI gayAM ane eneka kImatI ratno sAthe rUpiyA paMdara uMjAra gAsAMIjI 'hindu temaja anya samAjamAM hAhAkAra macI gayo. hajAre leke mahArAjanA caraNe dharyo ane kahyuM ke pitAne jema egya lAge maMdiramAM ekaThA thaI gayA. keTalAka vaiSNane maMgaLAnA darzana -tema e rakama vApare. je jamAnAmAM sarerAza' mAsika pagAra pachI annapANI levAno niyama hato. teo bhUkhyA thayA, eka-be rUpiyA jeTale hati te jamAnAmAM rUpiyA paMdara 1. paraMtu gesAIjI mahArAja pitAnA nirNayamAM makakama hatA, jIranI rakamanI bheTanI kalpanA karavI ja azakaya. gosAMIjI . " : , :8 (anusaMdhAna pRSTha 116 upara) Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karadA. 1-12-86 , , prabuddha jIvana' , ' . . f ,35; ' . . : : : : ' 999. jaina dharmamAM karma ane kaSAya 0 muni zrI vAtsalyadIpa' . . . . . . zramaNa bhagavAna mahAvIrane kevaLajJAna upalabdha thayuM che ane AmA ane kamane saMbaMdha anAdi che, paNa anaMta ema sarvaprathama dhama-pravacana ApyuM. prAraMbhamAM ja temaNe kahyuM: nathI. A anAdi saMbaMdhane kAyama mATe aMta karI zakAya che. upajoi vA, vigameI vA, dhuveI vA. - karma pudagala che. zarIra paugalika che. tenuM kAraNa karma che. : A traNa-utpAda, vyaya ane dhruva-rAdo dvArA bhagavAna AthI kama paNuM pudgala che. paudgalika kAryanuM samavAyI karaNa mahAvIre jaina tatvajJAnanI bhavya ane virATa ImAratane pAye paugalika hoya che. mATI pudgala che bhautika che, te tenAthI -bAMdhI Ape. temaNe kahyuM bananAra padhArtha paNa paugalika/bhautika ja hovAne. . . . ! dravya utpanna thAya che. e AhAra Adi sAnukuLa sAmagrIthI sukhanI anubhUti thAya dravya nAza pAme che. che. zastra Adi vAgavAthI duHkhanI. AhAra ane zastra baMne dravya sthira rahe che. padagalika che e ja pramANe sukha-duHkhanuM kAraNa karma paNa * " dravyanA pratyeka aMzamAM nitya ane niyamita parivartana pigalika che. thAya che. pratipaLa te utpanna thAya che, naSTa thAya che ane * beDIthI jIvAtmA baMdhAya che. dArU pIvAthI te bakavAsa kare sthira paNa rahe che. dravyanuM mULa svarUpa akabaMdha ane akhaMDa che ke pAgala bane che. kalaraphema suMdhADavAthI te bebhAna bane che. rahe che, paNa temAM paryAya utpanna thAya che ane mArA pAme che. beDI, dArU, kalerAphema vagere jaDa padArtho che. ginika vastuo che. utpAda, vyaya ane dhaue (sthiratA) A trayAtmaka sthitine tenI asara mANasanA tana, mana ane AtmA upara paDe che, sata kahe che, ane je sata che te dravya che. te ja pramANe jaDa pudgala evI kama'nA saMgathI jIvAtmAnA - dA. ta. senuM e suvarNarUpe sthira rahe che. tenAM rUpa ane mULabhUta jJAna-darzanAdi guNo DhaMkAya che ane te sukha-duHkha "ghATa badalAya che. paNa tenuM nathI badalatuM, tAtparya dravyane anubhave che. "nAza nathI thatA. dravyanuM rUpAMtara thAya che. mULa draya te jevuM kama eka ja prakAranuM nathI. tenA anekavidha prakAra che. rahe tevuM ne tevuM ja rahe che. kArya-bhedanI dRSTie kamamAM mukhya ATha vibhAga che. tene ApaNe joIe che ke jIva marI jAya che. vAstavamAM jIva prakRtibaMdha kahe che. kamanI mULa prakRtti ATha che. prakRti eTale "kayAreya marato nathI. jIva bIje janma le che. tene deha mAtra svabhAva. kamane ATha prakArane ravabhAva che. te A pramANe badalAya che. tene AtmA dravyarUpe to te sthira ja rahe che. che . AtmAnA jJAna-guNane AvRtta karanAra pudgalane jJAnAvaraNIya akSaya ane sanAtana rahe che. jIva kahe, AtmA kaho, cetana kaho, sat kaho te badhA AMkhe pATA bAM hoya te AMkha hevA chartAya kaMI eka ja arthavAcI zabdo che. jaina dharma sahita tamAma Astika- joI zakAtuM nathI. AtmAmAM anaMtajJAna raheluM che, paraMtu A AtmavAdI dharme kahe che ke AtmA anAdikALathI kamathI karma AtmA upara AvaraNu banIne rahe che tyAM sudhI AtmAnuM aMdhAyela che. na dharmamAM jIva ane karma viSe sUma, gahana jJAna thatuM nathI. jJAna-prApti karavAmAM A kama avarodhaka ane vistRta vicAraNA karavAmAM AvI che. bane che. jenAmAM saheja ane svabhAvika vRtti ane pravRtti hoya A karma pAMca prakAranuM che. "te jIva che. te cetana che. khAvAnI vRtti, bhayanI vRtti, mayunanI jJAna ane zAnInI niMdA karavAthI, jJAna ane nAnIne "tti, ane mArApaNanI vRtti A cAra mukhya vRtti ane deSa karavAthI, jJAna ane nAnInuM apamAna karavAthI, nAnI - pravrutti jemAM hoya te jIva che. upakAra bhUlavAthI, jJAnI sAthe akAraNa jhaghaDA karavAthI, tema ja dehanI sAthe AtmA ekAkAra ne saMyukata hoya che tyAre e. jJAna bhaNanArane ane bhaNAvanArane aMtarAya pADavAthI-A che 'kRtya karavAthI jJAnAvaraNIya karma baMdhAya che. -jIvAtmAmAM upayuMkata cAra sahaja vRtti ane pravRtti hoya che. jIvAtmAnI A bAhya oLakha che. jJAnAvaraNIya karmanA lIdhe jIvAtmA bahere hoya, gUgo. jIvAtmAnuM bhItarI saundarya paNa che. anubhUtithI te abhivyakata hoya, maMda buddhine hoya, nirmaLa buddhi na hoya, te AtmAnuM thAya che. AtmAnuM A bhItarI saundarya niraMjana ane nirAkAra jJAna pAme nahi vagere phaLa bhogave che. ' che. kamathI e mukta che. tatvanI apekSAe, AtmA ne e : AmAnA anaMta darzana-guNune AvRtta karanAra pudgalane - mI che,ane puruSa che, na napusaka. AtmAmAM anaMta jJAna, anaMta jJAnAvaraNIya karma kahe che. ' -darzana, anaMta zakti ane asIma sukha rahelA che. A tenAM gurakhe ke cekIdAra ceka karatA hoya te e vistAramAM mULabhUta guNa che. praveza karI zakAtuM nathI. e ja pramANe A kama AtmAnuM jaina dharma mAne che ke karmanA AvaraNanA kAraNe AtmAnuM darzana thavAmAM avarodhaka bane che. ' " ' ' -amupama saundarya avaMgukita rahe che. jIvAtmA jevA karmo kare che .. A karma nava prakAranuM che. - tevuM tema phaLa maLe che. karmane lIdhe ja jIvAtmA janmamaraNanA guNIjananI niMdA-kuthalI karavAthI, guNI ane jJAnIjanenI bhogave che, ane A ja karmanA kAraNe te vividha sukha avahelanA karavAthI, kRtana thavAthI, bhagavAnanAM vacanamAM Hgave che. jIvAtmAne kaMi sukha ke duHkha ApatuM nathI. e karthaka karavAthI, dharmasAdhanAmAM avarodha ubho karavA vagerethI pote ja tene kartA ane bhoktA - darzvanAvaraNIya karma baMdhAya che. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * prabuddha jIvana chedazanAvaraNIya karmanA lIdhe jIvAtmAne ane ochuM dekhAya : : ', 1. dIkSA laIne saMyama pALavAthI, 2, gRhasthapaNuma kara, aSA Ave, anidrAne bhoga bane, beThAM beThAM ke cAlatAM " - vatanuM pAlana karavAthI, 3. jJAnahIna tapa karavAthI ane 4. cAlatI Utdhe, AtmAnuM darzana karI zake nahi vagere phaLa paravazapaNe samatAbhAve duHkha sahana karavAthI jIvAtmA devagatimAM bhogave che. ' jAya che. ethati deva-devI-indraNa bane che. sukha ane duHkhanI anubhUti karAvanAra pudagalane vedanIya che. - uparokata pramANe karma bAMdhavAthI te te karmaphaLa jIvAtmA bhagave che. talavAranI dhAra jevuM che. A kama. talavAranI dhAra para madha je pudagalanA nimittathI jIvananI vividha sAmagrI maLe che cApaDayuM hoya ane te cATavAthI pahelAM te mIThAzane anubhava tene nAma karma kahe che. thAya, paNa pachI te bAra vAgavAthI duHkha ne vedanAne anubhava '' citrakAra jevuM che. A kamaM. citrakAra pensila ane thAya che, ane aphINa paDela talavAranI dhAra cATavAthI pahelAM pIMchIthI jAtajAtanAM citra banAve che, te ja pramANe a. ane pachI baMne samaye kaDavAzane anubhava thAya che, karmanA lIdhe jIvAtmA vividha rUpa ane AkAranAM zarIrane ja A kamathI sukhanI paNa anubhUti thAya che ane duHkhanI prApta kare che. paNuM anubhUti thAya che. ! | A kama 100 prakAranuM che. mana, vacana ane kAyAne saraLa ane pavitra tema ja sahu jIva mAtra upara dayA - karuNuM karavAthI, du:khIonA sAthe prema ane mitrabhAvathI vyavahAra karavAthI zubhanAma kama" badhA dukhamAM sahabhAgI banI temanAM duHkha haLavA karavAthI zAtA che ane mana, vacana ane kAyAne vaka ane apavitra rAkhavAthI vedanIya kama baMdhAya che. tema ja sahu sAthe kaleza-kaMkAsa karavAthI azubha nAma kama che ane jIvane trAsa-saMtApa ApavAthI, temanAM dukhethI baMdhAya che. zubha nAma kamaMthI managamatAM bhogapabhoga maLe che, rAjI thavAthI azAtA vedanIya karma baMdhAya che..! yaza maLe che, rU5 maLe che, Arogya vagere sukhe maLe che. " zAtA vedanIya karmanA lIdhe jIvAtmAne managamatA ane azubha nAma karmathI abhAva, durbhAva ane pIDA maLe che manabhAvatA bhoge paga maLe che. badanAmI maLe che, bImArI Ave che vagere aneka dukhe azAtA vedanIya karmanA lIdhe garIbAI, roga vagere dukha jogavavA paDe che. maLe che. ucca ane nIca ema be prakAranuM A kama che. je AtmAne vikRta ane mUDha banAvanAra yugalane mehanIya . pudagalanA prabhAvathI ucca gotra maLe te ucca netra karma ane je pudagalanA prabhAvathI nIca getra maLe te nIca gotra karma - nazIlA padArthonuM sevana karanAra mANasa koI paNa prakArane kahevAya che. - viveka jALavI zakatuM nathI. te ja pramANe A karmanA lIdhe kuMbhAranA jevuM che A kama - kuMbhAra eka ja mATImAMthI jIvAtmA AtmabhAna bhUlI jAya che ane kSaNabhaMgura bhAgepa aneka prakAranAM kAma banAve che, te pramANe A karmanA lIdhe bhAgamAM Asakata bane che. !? eka ja zarIramAM aneka prakAranA anubhava thAya che. A kama 28 prakAranuM che. jAti, phaLa, baLa, rUpa, tapa, jJAna, lAbha ane ezvaryAtIvrapaNe krodha, mAna, mAyA ane lebha karavAthI, dharmanA A AThamAMthI koI ekanuM ke ekathI vadhunuM abhimAna karavAthI nAme adharmanuM AcaraNa karavAthI, anAcAra-baMbhicAra karavA nIca gotra karma baMdhAya che ane evuM abhimAna na karavAthI vagerethI mehanIya kama baMdhAya che. ucca gotra karma baMdhAya che. A karmanA lIdhe jIvAtmA mehadha, rAgadha ane viSayalubdha ucca gotra karmathI sukhI-saMpanna ane saMskArI kuTuMbamAM bane che. te IrSALu, jhaghaDAkhara, mAyAvI ane daMbhI bane che. akAraNa-sakAraNa bhayabhIta ane zekAkuLa bane che, vagere vagere. janma maLe che, rUpa maLe che, baLa maLe che, samRddhi maLe che, vagere uttama sAmagrI maLe che. jayAre nIca gotra kamaMthI evI jIvananuM nirmANa karatAM pudgalane AyuSya karma kahe che. viparIta maLe che. arthAta halakI jAti, kuLamAM janma maLe che.. kedakhAnA jevuM che. A kamara, keda-jelamAM purAyela mANasa pitAnI garIbAI, roga, kurUpa vagere maLe che, icchA mujaba AvAgamana nathI karI zakate. te pramANe A kriyAtmaka zakitamAM avarodha UbhAM karatAM pugalane aMtarAya kamanA lIdhe jIvAtmA deharUpI kedakhAnAmAM purAyeluM rahe che. karma kahe che. A kama cAra prakAranuM che. khajAnacI jevuM che. A karma, saMrayAe ke mAlike - 1. jInI jemAM pratipaLa hiMsA thatI hoya tevAM kAma- ApavAnI rakamanI maMjurI ApI dIdhI hoya paraMtu e rakama dhaMdhA karavAthI, 2. saMgrahAkhorI karavAthI, 3. mAMsAhAra karavAthI khajAnacI Ape tyAre ja e rakama maLI zake che. e ja pramANe ane 4. paMcendriya jIvanI hatyA karavAthI jIvAtmA naraka AtmAmAM anaMta zakita ane guNa rahelAM che. paraMtu A "gatimAM jAya che. karmanA lIdhe te prApta thaI zakatA nathI. 1. kapaTa sahita jUThuM bolavAthI, 2. vizvAsaghAta karavAthI, A karma pAMca prakAranuM che. 3. jUThuM besavAthI ane 4 kheTa tolamApa karavAthI jIvAtmA kAI dAna detuM, heya te temAM ADakhIlIrUpa banavAthI, timaMca gatimAM jAya che. arthAta pazu-paMkhIno avatAra pAme che. koIne lAbha maLatuM hoya te te lAbha maLane rokavAthI, pAine 1. svabhAvathI niSkapaTI, 2. revAvathI vinIta, '3. dayALu khAna pAna karatA aTakAvavAthI, kAIne dharmadhyAna karate eka ane . ISarahita hoya te manuSyabhava pAme che. ' vagerethI A aMtarAya karma baMdhAya che. " : ", ke Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-12-86 praha chavana - A kamane lIdhe jIvAtmA dAna daI zaka nathI. lAbha ' , ' A pratyAkhyAnI ke maMda kaSAya retImAM dorela rekhA meLavI zakAtuM nathI. bega ane upaga bhegavI zakatA nathI ke, te bhami upaga rAtrI ne bhagavA - tema ja dhamanI ArAdhanA karI zakatuM nathI. ' ': ',' prayatna karavo paDe che tenAthI ochA prayatna retImAM dorelI rekhA " A ATha karmo ane tenA bhedakarmothI AtmA jyAM sudhI bhUMsI zakAya che. e ja pramANe thoDAka vadhu viveka ane sajagatA saMyukata ane saMbaddha hoya che, tyAM sudhI jIvAtmAne punarjanma rAkhavAthI kaSAyathI bacI zakAya che. thatA ja rahe che. punama eTale karmathI baMdhAyelA jIvAtmAnuM janma ane 4. saMjavalana : kaSAyanA Avega maMdatara hoya che. maM? kakSAyane saMjavalana kahe che. veganI A ethI avarathA che. mRtyunuM punaH punaH punarAvartana. mANasa pitAnA AtmAne karmathI mukata paNa karI zake che. pANImAM dorelI rekhA jevA A kaSAya heya che. pANImAM tapa, tyAga, vairAgya, jJAna, japa Adi dharmasAdhanA karIne te rekhA dorI nathI ke bhUMsAI nathI. rekhA purI dorAI rahe pitAnA AtmAne nirmaLa ane nirmama banAvI zake che. dharmanI sudhImAM to e bhUMsAI jAya che. utkaTa ane ugra sAdhanAthI tamAma karmone kSaya karIne jIvAtmA A maMdatara kaSAya hoya tyAM sudhI vItarAgatA prApta thaa mukata ane buddha thaI zake che. nathI. jIvAtmA tamAma karmane nAza kare che tyAre te paramAtmA bane che. A cAreya prakAranA kaSAya saMpUrNa kSINa ane khatma thaI rAga ane dveSa utpanna karanAra karma-pugalane kaSAya kahe che. jAya che, tyAre je vItarAga anAya che. karma baMdha thavAnuM mukhya kAraNa kaSAya che. zramaNa bhagavAna mahAvIre kaSAya-niyaMtraNanI traNa paddhati kaSAyamAM be zabda cheH ane Aya. kaSa eTale janma batAvI che: 1 upazamana, 2. kSayapuzamana, ane 3, kSayIkaraNa janmAMtara, Aya eTale kAvanAra. je jIvAtmAne janmajanmAMtara karAve tene kaSAya kahe che. AveganuM evuM ane eTaluM damana karI tene kacaDIne khI kaSAya mukhyatve be cheH rAga ane dveSa. karI nakha ke te pharIthI Ubho na thAya. A upazamana che.. viratArathI kaSAya cAra prakAranA cheH 1. dha 2. mAna, A damana paddhati che. 3. mAyA ane 4. lebha. thoDuMka damana karavuM. Doka kSaya kare damana ane kSA A kaSAya eka manovega che. Aveza che. game, aNugame, eka sAthe karavA tene kSajzama kahe che. saraLa arthamAM kahIe bhaya, zeka, jugupsA, ghaNA Adi kaSAyane janma Ape che. te kaSAyane rasate badalI nAMkhe. krodhane kSamAthI jIta. A kaSAyathI AtmA dUSita bane che. kamathI baMdhAya che.. Ama udAtta banavuM A mArmAtaraNa-paddhati che. taratamatAthI kaSAya cAra prakAranA che. - kaSAyone pUrepUrA kSINa karI devI. khatma karI nAMkhavA. 1. anaMtAnubaMdhI: je AvegamAM utpannanI nityatA ane kaSAyone sarvata sudhI vilaya karatA javuM tene kSayIkaraNa kahe niraMtaratA hoya che. aMtahIna utpannanuM ya utpanna hoya tene che. A vilayanI paddhati che. anaMtAnubaMdhI kahe che. saraLa zabdamAM tene tIvratama kahI zakAya. A anaMtAnubaMdhI ke tIvratama avega paththaramAM paDela rekhA kaSAyonuM upazamana thAya che. kSapazama thAya che ane je hoya che, A rekhA paDI te paDI. patyA pachI te bhUMsI zakAtI kSayIkaraNa thAya che. A nathI, kaSAya tIvratara heya che tyAre satya sUjhatuM nathI, te mATe A karavA mATe kaSAyanA pratipakSanI madada levI joIe. ruci paNa thatI nathI. kaSAyane pratipakSa che bhAvanAo. bhAvanAone sudaDha ne sadhI anaMtAnubaMdhI kaSAyanA kAraNe samyagdarzana upalabdha karavAthI kaSAyane vilaya thaI jAya che. thatuM nathI. kodhane pratipakSa che zAMti. 2 apratyAkhyAnI : kaSAyanA AveganI A bIjI mAnane pratipakSa che mRdutA avasthA che. A Avega tIvratara hoya che. mANasa jANe che ke kaSAya na karavo joie, paNa te karyA sivAya rahI zakato nathI. mAyAne pratipakSa che saraLatA. tIvratAthI e kaSAya karI bese che. lebhane pratipakSa che saMtoSa A apratyAkhyAnI ke tIvratara kaSAya jamIna para relI zAMti, mRdutA, saraLatA ane saMtoSanA saMskArane pu rekha jevAM che. jamIna para dorelI rekhA prayatnathI bhUMsI karavAthI kaSAya khatma thaI jAya che. . zakAya che, tema daDha manobaLathI tItara kaSAya para vijaya meLavI kaSAyo savathA ne saMpUrNa vilaya thAya che tyAre ja sAdhAra zakAya che. vItarAga bane che. ' jayAM sudhI tIvratara kaSAya haiye hoya, tyAM sudhI mANa bAra vratanuM pAlana yathAyoga karI zakato nathI.' * mahAvIra vaMdanA ane sneha milana : '' - 3pratyAkhyAna kaSAyanA AveganI A trIjI avasthA che. zrI vidyAbahena mahAsukhabhAI khaMbhAtavALA prerita mahAvIra A Avega maMda hoya che tIvatara kaSAye maLI ane pAtaLI vaMdana ane raneha milana kAryakrama "ravivAra, tA. 11 mI paDe che tyAre A trIjI avasthA prApta thAya che. jAnyuArI, 1947nA roja javAmAM Avela che. sthaLa paraMtu jyAM sudhI have maMda kaSAya hoya che tyAM sudhI samaya ane kAryakramanI vigata have pachI jaNAvavAmAM Avaze mANasa thAryamAM sAdhu nathI banI zakata. . . . A pravRttinA sayAjaka zrI cImanalAla je. zAha che. A Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prata jIvana mAM kAma 'tA1-1-84 svayaM jAgRti che. kumArapALa desAI ' ' svayaM jAgRti ghaNI namratAnI apekSA rAkhe che. AnuM devarAja Indrae karI kahyuM, prabhu, ThIka kahuM chuM, mArI kAraNa e che ke je samaye tame ema kahe che ke huM jANuM chuM" sahAya svIkAra.' . e samaye ja jANakArInAM badhAM dvAra baMdha thaI jAya che. je - tyAre bhagavAna mahAvIre kahyuM, 'devarAja ! AtmAnA zatadala vAta ema kaho ke 'huM Ama mAnuM chuM ke tarata ja bIja padrane khIjavavuM, che ane te paNa tapa saMyama ane dhyAnathI. laNa vicArane vaMsa thaI jaya che. manane jANavA mATe koinI paNa sahAya, pachI te de, asura ke mAnava hoya, paNa namratAnI jarUra che. A namratA ja dhIre dhIre jAgRtine prakAza AtmajJAnanI prApti mATe nirarthaka che.' lAve che, paNa A namratA e aMtaramAMthI UgelI namratA hovI ane bhagavAna mahAvIre ekale hAthe ravayaM jAgRtinI eie, oDhADelI naha. A namratAne kAraNe mAnavI karma karo, yAtrAne AraMbha karyo nI pAse janAra jIvanane kaI paNuM kartAne bhAre nahi rAkhe. dareka sArA karmamAM e pitAne te jade ja anubhava karaze. enA hAtha te zuM, paNa prANu khAlI mAtra nimitta ja mAnaze. ahIM ene Ama jAgRtine anubhava nahi hoya. enuM jIvana samRddha bhAvothI bharyuM bharyuM thaI jaze. paze. svayaM te anubhUtine viSaya che. e AturatA ke akaLA- tyAM koI abhAva nahi haya, kaI asaMtoSa nahi hoya ke koI thI nahi, paNa ekatathI prApta thAya che. gUMgaLAvI mUke tevA mUcha nahi hoya..kALI gADha rAtrine kALA DIbAMga aMdhakAra kAlAhalamAM nahi, paNa nIrava zAMtimAM sAMpaDe che. zabdonI jALathI thIjIne pRthvI para sUte hoya. paraMtu sUrya AvatAM e ekAeka svayane pakaDI zakAze nahi, sAMbhaLelA upadezeke maLelI zikhA- cAlyA jAya che. koIne ya e ghora aMdhakArane ekAda aMza aNuthI ene zedhI zakAze nahi. ene jANavA mATe te paNa maLe che khare? nA, sUrya pragaTa thatAM saghaLe aMdhakAra lepa vyaktie pote puruSArtha karavAno che. ene mATe eka ane 2 pAme che, e ja rIte svayaM jAgRti thatAM dhi, abhimAna, ne siddhAMta apanAvavAne che. mAyA ane lebha badhuM ja naSTa thaI jaze. kaI rIte naSTa thaze . bhagavAna mahAvIranA jIvanamAM ravAM jAgRtine parama puruSArtha A badhuM ? te e vize Agama zAstro kahe che.. jovA maLe che. saMnyasta svIkAryA agAunA divase bhagavAna 31mena haLe jouM, mA mayathA nine '' : adAnIra kumAra gAmanI bahAra rAtre kAuMsagna karIne ubhA hatA, - mArca vaDanavALa, homa saMtoka ni oi dhyAnamAM hatA tyAre eka kheDUta temanI pAse baLada mUkIne kSamAthI koine nAza thAya che, namratAthI abhimAna para temane saMbhALavAnuM kahI ga. madharAta thatAM e baLada levA mATe vijaya maLI zake, RjutAthI mAthA para ane saMtoSathI lobha zramamAMthI pAchA Ave, paNa joyuM te baLada na maLe. e mahA para vijaya meLavI zakAya.) vIrane pUchyuM, paraMtu dhyAnamagna mahAvIra pAsethI ene javAba na ene kaI eSaNA ke AkAMkSA nahi rahe. AthI te maLe. gavALane thayuM ke samaya vItI jAya che ane bhULada pitAnI pAse mAtra be lageTI ane eka leTe hovA chatAM kayAne karyAya cAlyA jaze. eNe baLadanI zodhamAM javAnuM ja svAmI rAmatIrtha pitAnI mane hamezA 'bAdazAha' kahetA hatA. uttama mAnyuM. AkhI rAta A zeDhathI pele che, A sImathI tarasa lAge te kahe ke bAdazAha rAmane tarasa lAgI che. jarA pelI sIma e ghUme, page kAMTA vAgyA, ekavAra sApanI meNu pANI lAve. bhajananI veLA thAya te kahe ke bAdazAha para paga paDA, be-cAra vAra paData-AkhaDa mAMDa e, camanA bhajano samaya thaI cUkyuM che. emaNe eka ' pustaka derAna-herAna thaI gaye; paNa baLadane patto na jAme te lakhyuM ane enuM nAma rAkhyuM: "bAdazAha rAmanA cha hukame." ne ja lAge. | badhAne A ghaNu vicitra lAge. sAdhu thaIne pitAnI - AkAzamAM prabhAtI tArA jhabUkavA lAgyA. nirAza geraLa -jAtane bAdazAha kema kahevAya ? bAdazAha pAse te sattA, vaibhava, ; &ma tarapha pADe che ! jatAM jatAM mahAvIra UbhA hatA, tyAM ane sAmrAjya heya. jayAre svAmI rAmatIrtha pAse te kazuM ja bAjo, Azcarya sAthe joyuM te baMne baLada mahAvIranI pAse na hoya ! teo amerikAnA pravAse gayA tyAre emanI pitAnI beThA hatA. thAkathA- pakayA gavALanA gussAne pAra na rahyo. jAtane bAdazAha kaho ? tamArI pAse te kazuM nathI. ' eNe mahAvIra para hAthamAM rahelI rAza umAmI ke pAchaLathI ravAmI rAmatIrtha' javAba Ape, "basa, A mATe ja mArI sarAja iMdrae rAsa pakaDI lIdhI ane kheDutane kahyuM ke, A jAtane bAdazAha kahuM chuM. mAre kazI jarUra nathI mArI kAI te rAjA siddhArthanA putra rAjasaMnyAsI vardhamAna che? 4. govALane enI bhUla sajAI. ane e paramAtA vaLI mAgaNI nathI. kaI IcchA nathI ke abhAvanI pI nathI. huM vaLAne page lAgata. baLada lazkane cAlyA gaye A samaye pUrepUro sama chuM, mATe mArI jAtane bAdazAha kahuM chuM ahIM te tamAre amIramAM amIra mAnavI 5Nu khUba garIba che, retarAja e kahyuM, "bhagavaMta, bAra varSa sudhIne Apano kAraNa ke enI mAgaNI hajI satAvAI nathI ghaNA amAvathI araNyavAsa aneka vipadAo lAvaze. mane Apa sAthe rAkhe, huM ' e pIDAya che.' bhASanA pravAsanI khevanA rAkhIza.' tyAre bhagavAna mahAvIre kahyuM. : AtmAne mArga ekAkIne ja che. atara eno nAza Ama ravaSe jAgRta thatA vyakitane ja ja anubhava thaze. - zaravA nIkaLanAra, kadI koInI sahAya svIkAratA nathI jIvana AkhuM jagata enuM e haze paNa enI dRSTi badalAI gaI addhanI A yAtrA te sahue ekalA ja khavAtI heya che. deva, haze. ghaTanAo pUrvavata banatI haze. paNa enA AghAta manuSya ke pazue je kaI kaSTa UbhAM kare te huM mIra pratyAghAtamAM ghaNuM parivartana AvI gayuM che. mAnavI mAtra daya vina sahana karavA mAMguM chuM. ' thatAnI daSTie nahiM paNa vayApaka dRSTie vicArate thai, Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-1-86 praha jIvana gaye haze. e Adara Apa haze, paNa yogya vastune ApaNI jAtane AvI akhilAIthI joIe tyAre ApaNane Adara ApavAnI enAmAM samaja AvI haze. sAmAnya rIte . ene sAce khyAla Avaze. AthI ja amAvasyAnI aMdhArI mAnavI e vyakitane Adara ApatA hoya che ke evA thavAnI dhanAra rAtre rAbiyA jora jorathI cIsa pADI UDI "A ene jhaMkhanA hoya che. je ene dhanavAna thavuM haze te dhanikanI lAgI che Aga lAgI che. koI re bacAve !" kaMdamAsI karatA haze. je ene sattAdhArI thavuM haze te khurazI bhara UMghamAMthI UThIne keTalAMka leke deDI AvyA. keTalAka dharAvanArAonuM sanmAna karaze. tame je thavA mAgatA ho tenuM AMkha coLatA hatA. te keTalAMka UMce zvAse doDI AvyA. pratibiMba tamArA AdaramAM paDatuM hoya che. mananI IcchAoe badhA enI jhuMpaDInI AsapAsa ekaThA thaI gayA. ' ' eka mApadaMDa UbhuM karI dIdhuM che. ane e mApadaMDathI mANasa are! A kevuM Azcarya ! na karyAya Aga jovA maLe che. cAlato haze. vaLI mAnava svabhAvanI vilakSaNatA te e che ke na karyAya javALA che ke nathI kayAMya dhumADe, chatAM aMdarathI saMta eka tarapha jene Adara ApatA hoya che, bIjI bAju tenI rAbiyAnI cIse saMbhaLAtI hatI, "huM baLI rahI chuM, ane IrSA karate hoya che. e sattAnuM sanmAna karatA hoya che, paraMtu koI bacAve.' sattA meLavanAranI ene iSa paNa thatI hoya che e dhanavAnane kaIka te A Agane avAja sAMbhaLIne dhULa laIne ghaDI Adara ApatA hoya che, paraMtu enA dhananI ene pArAvAra AvyA che jemAM pANInA ghaDA bharIne lAvyA, paraMtu kene karyA irSA thatI hoya che. Aga dekhAI nahi. meTI Aga te zuM, paNa nAnakaDo dIva unA mahAkavi gAliba bahAdurazAha jhapharanA sayA- jhuMpaDImAM baLate no, lekene thayuM ke nakakI rAbiyA pAra rohaNanI varSagA bojananuM nimaMtraNa maLatAM rAjamahelamAM gayA. thaI gaI che, phrAnasa laIne loke jhuMpaDImAM dAkhala thayA te ane dvArapALe tUTelA pagarakhAM, phATelAM kapaDAM ane jUnI hajIya rAbiyAnI cIsa saMbhALatI hatI. gAmaloke te TopIvALA gAlibane dhamakAvIne pAchA kADhayA. paraMtu e vicAramAM paDI gayA. emaNe kahyuM: pachI bIjAnI pAghaDI zeravANI ane pagarakhAM paherIne "are ! pAgala thaI gaI che tuM ? kayAM che tArI Aga 6 gAliba gayA te dvArapALe emane Adarabhera jhukIne salAma ahIM te eka cinagArIya dekhAtI nathI. ane tuM AganA karI A pachI bahAdurazAha, 'jhaphara" ane gAliba banne jamavA pikAra kare che ? batAva, Aga lAgI che kyAM? beThA te gAlibe eka miThAi lIdhI ane pAghaDIne aDADIne - rAbiyA raDavuM baMdha karIne hasavA lAgI. e bolI, pAgala kahyuM, "le. pAghaDI khA. bIjI miThAI lIdhI ane rezamI tame che ke huM? Aga tamArA gharamAM lAgI che ane e aMgarakhAne aDADIne kahyuM, "le, aMgarakhA khA." pahelAM te bujhAvavA ahIM AvyA cho ! cAlyA jAo ahIMthI ghera jaine zahenazAha bahAdurazAha jhaphare mAnyuM ke kavio dhUnI hoya che. Aga zodhajo. tamArI dhuLa ke tamAruM pANI mArA haiyAno ema gAlibanI A koI dhUna haze. paNa joyuM te Aga kaI rIte bujhAvaze ? oha paramAtmA ! e te mAre jAte ja mirjhA gAliba, te be janane badale kapaDAM ane pAghaDIne vAna bujhAvavI paDaze." gIe aDADatA hatA. khAkhare akaLAIne bAdazAhe kahyuM, "are Ama mAnavInI bhItaramAM eka bhAga hoya che, je e gAliba! A tamArI kevI Adata che. A vAnagIo pAghaDI , nidrAmAM haze te potAnA bhItaranI Agane bujhAvavAne badale . ane aMgarakhAne kema aDADyA karo cho?" dhULa ane pANI laIne bahAra doDaze. bahAranuM pANI aMdaranI gAlibe kahyuM, "gAliba te AnI pahelA Avyo hato, paNa Agane kaI rIte hArI zakAze ? e Agane ThAravA mATe ene pAchA mokalI devAmAM AvyuM. have te A keTa ane paNa te pramAda choDI apramAdanuM zaraNuM levuM paDaze. pramAdI AvyA che ane teya udhAra. AthI temane bhejana karAvuM chuM. mane rahelA pANI levA doDe che, dhULanA khebAbA bharIne te mahelamAM AvavA dIdhuM nahotuM, paNu A udhAra ka5DIne lIdhe taiyAra che. bahAranI zedha mANasane doDatA ja rAkhe che, AkhI mahelamAM praveza maLaye, te pachI bhajananA hakadAra che A jiMdagI sikaMdara sattA ane azviyanI pAchaLa de. paNa - kapaDAM ja gaNAya ne? kazuM na maLyuM. AthI eNe pitAnA baMne hAtha nanAmInI mirjhA gAlIbanI vAta sAcI hatI. ApaNI tRSNAo bahAra khullA rAkhavAno Adeza ApyuM hatuM. dareka mAnavImAM mujaba ApaNe sahune Adara satkAra karatA hoIe chIe. ahamane hiTalara che ke sattAne sikaMdara che e sikaMdara jeTale paNa jyAre Akaza jevI anaMta tRSNA cAlI jAya tyAre ? me haze eTalo eno khAlIpa vadhu haze. jyAre '' nIkaLI jAya tyAre harinI mulAkAta bahu najIka hoya che. vayajAtinI kSaNe eka navo ja anubhava thAya che. e pachI Izu khristanA kesane te ApaNe joye che. emAM UbhA lITAne mAnavI levAne badale ApavAne, begane badale samatvane vicAra eka ADI lITI chere che. mANasa enA "AIne chede te Izu banI zake. ene mATe A jagatamAM namratApUrvaka eNe pitAnI karaze. jenI pAse havAmAM jeTalI samRddhi heya teTalI te ApI zake jAtane vicAra karavAnI jarUra che eka nAnakaDo mANasa potAnA mANasa je zUnya haze te zUnyatA ja Aze paNa samartha vize keTalI badhI dhAraNAo ane kalpanAo karate hoya che. e jAgRta haze to AnaMda vaheMcaze. e pachI mAnavI levAno vyApaka saMdarbhanI vacce pitAnI jAta jete nathI. ApaNe te. - adale ApavAne, legane badale tyAgane, amane badale temane eka sUryane joIe chIe paNa AvA te aneka sUrya che. ane mamatvane badale samatvane vicAra karaze. jenI pAse havAmAM ; emAM paNa ApaNI pRthvI te eka nAnakaDo graha che. emAM jeTalI samRddhi hoya teTalI te ApI zake che aMgura che enA traNa bhAga para pANI ane eka bhAga para jamIna che. zUnya haze te zanyatA Apaze, paNa svayaM jAgrata deze. te e jamIna para AvelA tamAre khaMDa, tamAro deza, AnaMda vaheMcaze. eka evI rithatine anubhava karaze ke zuM tamAruM rAjya, tamAre jillo tAluke ane gAma ane temAM abhAva nathI, spardhA nathI, adhaLI deTa nathI. yaM mAtra satva, eka paLamAM AveluM tamAruM ghara ane emAMya tamArA dIvAna- cita, ane AnaMda che. AthI ja Agama zAstro kahe cheH khaMDamAM traNa phUTanI khurazImAM beThA che tyAre vicAra karo ke A ke, jAtane jItIne ja sAcuM sukha prApta karI zakAya." jagatanA mahAsAgaramAM te ApaNe eka biMdu samAna chIe. ' [gALameya aLAI, khAtA suun] - Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E (pRSTha 110 thI cAlu). (jIyA eka virala ghaTanA) aMka mAga kADhavA ja joie. ema badhAne lAgyuM. badhA majAnA AgevAnA tarata ekatra thayA vATAghATA cAlI. chavAnuM kAma attvanuM che e saunA haiye vasyuM hatu. eTale emAM sahakAra ApavA saue tatparatA khatAvI. muMbai aMdara upara te meTA pAye mAlanI heraphera thatI. enA para lAge nAkhavAmAM Ave teA pAMjarApALanA nibhAva mATe jIyAnA kAma mATe ApoApa niyamita melTI rakama maLyA kare ane vakhatAvakhata dharAAM karavAM na paDe. pramuddha jIvana gArsAijI mahArAja pratye sau nagarajanane bahu Adar hatA. emaNe kAi svAtha'nu nana, pazu paramAtha nuM, mUMgA janAvarA pratye dayAnu kAma hAthamAM lIdhuM hatuM. emAM aMgata prAptanA svAmI paNa na hatA. emAM bhAratIya krama para parAnI UMcI bhAvanA hatI. sADAcArasA jeTalA hiMdu, pArasI ane caherA AgevAna vepArIoe ate mahAjananA agraNIozme tAtekha mAMhAmAhe vATAdhATo karIne svecchAe rAzathI ane sarvAnumate nIce pramANe la.geTa nakkI karI lIdhe * rU upara ghara suratI khAMDIe * aphINanI dareka peDhI para khAMDa-dezAvarathI AvatA rU. A. pA. 0-8-0 1-0-0 0-1-0 dareka khAMDanA dAgInA para ka khAMDa-merasa-dezAvarI bhAvatA dareka dAgInA para mahuDI-mukhakhathI lakhAtI athavA muMbaimAM sIkarAtI uMDI para dara sekaDe * meAtInI kharIdI para dara sekaTa lAgAtI A zarA nakakI thai gai eTale badhA mahAjananA magraNI gesajI mahArAja pAse pahoMcyA. emanA hAthamAM bharaDA ApyA. sahI-sikakA thayA. gesAIjInA nA jara rahyo nahi. ema karatAM lagabhaga apAra veLA thai gai. gAMsAMIjI mahArAje mahAjana samakSa lagAnA kharA vAMcI saMbhaLAvyo ane te badhAMne svecchAe, haMzathI kakhUba majUra che ema pAkuM jANI lIdhuM tyAra pachI bhagavAnanA darzana allAM mUkaryA. lakAe gesa/jI mahArAjane paraNa karAvyu. jIvadayAnuM eka uttama kAma thayuM ethI lakAnA harSoMnA pAra na rahyo. --- 7-03 7=4-0 muMbainI pAMjarApeALa mATe A lAganI rakrama sane 1835 nA navA kItikI varSoMthI levAnuM nakkI karavAmAM AvyuM. jagAnI A rakama pramANe pAMjarApALane dara varSe lagabhaga RNu lAkha rUpiyA jeTalI rakama maLavA lAgI. lagabhaga tA. 1-12-86 tyAre zeThe meAtIzAhe e paristhiti joine te samayanA muMbainI najIka cImaDa ([muDa-cembura) nAmanA AkhA gAmanI jamIna peAtAnA khace' vecAtI laI lIdhI ane tyAM hArI jAnavarAte rAkhavAmAM AvyAM. dADhaso varSa pahelAM zeTha mAtIzAddha, gAMljI mahArAja ane pArasI gRhasthAe jIvadayAnuM vuM bhagIratha kArya karyu" hatuM. tene khyAla muMbaInA jUne ItihAsa vAMcatAM Ave che. (jue meAtIca'da kApaDiyA kRta 'zeTha metIzAha') se varSo pahelAM dara varSe. traNa rUpiyA jeTalI A jaMgI rakama maLatA gAya, baLada, dhRtarA ane bIjA mUMgA praNIonA nibhAva mATe pAMjarApeALane kazI ja ciMtA nahi rahI hoya tenI khAtarI karAve che. zeTha meAtIyAha ane gAsAMIjI : ahArAjanA prakhara puNyanI e pratIti karAve che. . .sI pI. Tenka pAsenI pAMjarApoLanI viALa jagyAmAM aneka TAra jAnavarAne rAkhavAmAM AvatAM hatAM ema chatAM vadhu TAra- ke navA-AvavA lAgyA hatAM. jagyA sAMkaDI paDavA lAgI. thA ze pachI e badhAMne samAvavAno praznAre UbhA thayA pArasIo mAMsAhArI hatA teA pazu zeThe meAtIzAha'nA saMparkamAM AvyA pachI jIvadayAnA kAmamAM hoMzathI lAgI gayA hatA. emAM zeTha jamazedajI jIjIbhAi, zeDa bamanajI horamasajI vADiyA, zeDa kharadesaLa krUradunajI pArekha vagere pArasI AgevAnoe mukhanI pAMjarApoLanA vikAsamAM mahattva kaLA ApyA che. varSo sudhI pAMjarApoLane vahIvaTa ane hisAba ze jamazedajI jIjIbhAinI peDhImAM rahetA. muMbainI pAMjarApALa nAmanI A saMsthA Aje paNa e ja rathaLe vidyamAna che. zeTha meAtIzAhanA tapanA tejanI ApaNane e haju paNu yAda apAve che. muMbaInA nAgarika jIvananI bhavya gAthArUpa A aitihAsika phruTanA anekane mATe preraNArUpa banI rahe evI che. --ramaNalAla cI. zAha sagha samAcAra * sva, magaLajI averacaMda mahetA prerita vidyAsatra sidha'nA upakrame sva. ma'gaLajI jhaveracaMda mahetA prerita vidyAsatra mAgAmI tA. 9 ane 10, jAnyuArI, 1987nA rAja inDiyana maracanTanTsa cempasanA kamiTi hAlamAM yojavAmAM Avela che. vyAkhyAtA ane viSayanI vigata have pachI jAhera karavAmAM Avaze. A pravRttinA sayejaka pre. (zrImatI) tArAbahena ra. zAha che. phaDAdamAM netrayajJa kaDAH-haripurA vibhAga velphera sAsAyaTI sacAlita zrI dAmeAdaradAsa gAMdhI hospiTala ane zrI muMbai jaina yuvaka saMdhanA saMyukta upakrame ravivAra, tA. 14-12-1986 nA rAja kaTAda (ji. sUrata) mukAme savAranA 10-00 kalAke ceAjavAmAM Avela che. A pravRttinA sayAjaka zrI rasikalAla laheracaMda zAha che. jJAnAzca 'saba'nA upakrame zukravAra, tA. 16mI jAnyuArI 1987nA roja sAMjanA 6-00 kalAke pU. svAmI saccidAna chanA eka vArtAlApa paramAnada kApaDiyA sabhAgRhamAM (385, saradAra vI. pI. rADa, muMbaI-400004. phona : 350296) yojavAmAM Avela che. A pravRttinA saMyojaka zrI sumedhabhAi ema, zAha che. * zrI dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha pAritASika 'prabuddha jIvana'mAM va' daramiyAna (jAnyuArIthI Disembara, 1986) pragaTa thayelA lakhANu (eka athavA vadhu lekhA) mATe rU. 1000 nuM zrI dhIrajalAla dhanajIbhAi zAha pAritaSika saMdha' taraphathI ApavAmAM Ave che. tadnusAra sane-1986 nA pArivASika a genA nirNAyakA tarIke (1) DA. mathulAla cI. zAha (2) DeA. dineza bhaTTa (3) zrI jayendra ema. zAha ane (4) zrI pannAlAla ra. zAha sevA Apaze. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 tA. 1-12-86 prabuddha jIvana (pRSTha 118 thI cAlu). sva. abhayasAgarajI mahArAjanuM bIjuM eka mahatvanuM karyuM sva. pUjya zrI abhayasAgarajI mahArAja te nAgezvara tIrthanA saMzAdhananuM che. potAnA guru dharmasAgarajI sAhityanuM je eka mahatvanuM kArya karyuM te "bhakata rasa jharanA mahArAja sAthe e pradezamAM teo ghaNuM vicarelA. nAgezvara mahA nAme be daLadAra granthamAM emaNe hastaprata uparathI ApaNI tarIke pUjAtI mati te pArzvanAtha bhagavAnanI pratimA para stavana-cAvIzInuM sarasa adhikRta saMpAdana karyuM e che. emAMnuM e emaNe zodhI kADhayuM, siddha karI batAvyuM ane bAvAjI keTaluMka haja prakAzita thavuM bAkI che. emaNe keTalAMka varSa pUrve pAsethI e tIrtha jaina samAjane meLavI ApyuM e ee sAdhuone mATe upayogamAM AvatAM vastra-upakaraNa vagerene mahAna sevA che. lagate eka mahatvane pAribhASika grantha taiyAra karyo hate. pU. abhayasAgarajI mahArAja atyaMta saraLa ane bhaNe tattvajJAna smArikA' nAmane vijJAna ane tatvajJAna svabhAvanA hatA. temanAM hadaya ane vANI nirmaLa hatI. vaccenA bhedane samajAvatA judA jula lekhanA lekhene eka emanI pAse beThA hoIe tyAre pavitratAnuM mugdhakara vAtAvara saMgraha emaNe pragaTa karAvyuM hatuM. sAgarAnaMdajI mahArAjanAM anubhavAtuM. pravacanamAMthI sAmagrI ekatra karIne "Agama jata' nAmathI pustikAo paNa teo varSothI pragaTa karAvatA hatA. Ama emanA kALadhamathI eka parama tejasvI vibhUtina emanA hAthe jaina sAhityanAM vividha kSetramAM ghaNuM mahattvanuM ApaNane kheTa paDI che. nata maratake emane bhUri mUri vaMdana, kArya thayuM che. duSkALa rAhata nidhi gujarAta, saurASTra ane kacchanAM dhaNA jillAomAM A AthI, gata varSanI jema "saMdha' dvArA duSkALa rAhata nirSi varSe bhayaMkara duSkALanI paristhiti cAlu thaI gaI che. A ekatra karavAnuM nakakI karavAmAM AvyuM che. paristhiti ApaNe dhArIe tenA karatAM ghaNI viSama ane saMdhanA sau sabhyone ane sarva prajAjanone amArI kAramI che. namra apIla che ke A duSkALa rAhata nidhimAM udAradile pitAne ja gayA varSe gujarAta rAjyanA keTalAka jillAomAM ochA turata mokalI Ape. ceka Shri Bombay Jain Yuvak varasAdane kAraNe duSkALanI paristhiti sarjAI hatI. prajAjanoe Sangh'-nA nAmane "saMdhanA saranAme mokalI ApavA vinaMtI che, ane sarakAre bhAre mahenata karIne, sAruM evuM phaMDa ekatra karIne ramaNalAla cI. zAha, pramukha ke. pI. zAha hajAre tene maratAM bacAvI lIdhAM hatAM. vidyAnuM uttama cImanalAla je. zAha, upapramukha pannAlAla ra. zAha ane abhinaMdanIya kArya thayuM hatuM. pravINacaMdra ke. zAha, koSAdhyakSA maMtrIo ' gayA varSanI varasAdanI kheMca hatI ja. temAM vaLI A varSe nirubahena esa, zAhu paNa nahi jevo ja varasAda thatAM khetI ane ghAsacArA mATe zaileza hi. koThArI sahamaMtrIo vikaTa paristhiti sarjAi che. pIvAnA pANInI takalIpha paNa divase divase vadhatI javAno saMbhava che. gayA varSe sarakAra pAse sAbhAra svIkAra duSkALanI paristhiti mATe nANAM phALavavAnI sArI jogavAI * mahAmAnava mahAvIra hatI. A varSe duSkALa vadhu moTA pAyA para che. Eane le. guNavaMta zAha AdhArabhUta sAdhane dvArA jANavA maLe che tema sarakAra pRSTha-145, krAuna soLa pejI, mUlya rU. 14-50. pAse nANunI eTalI badhI jogavAI nathI. AthI A prakAzaka: . Ara. Ara. zeThanI ku. Apattine pahoMcI vaLavA mATe prajAje e ja vadhu sajaja prinsesa sTrITa, muMbaI-400002. thavAnI apekSA rahe che. achata ane duSkALanA vistAromAM * guja sAdhanA mAga jAte karavAthI paristhiti keTalI karuNa che tene khyAla Ave che. le. mAvajI ke. sAvalA divALInAmuarasAmAM jalAnI ane tenI hijarata cAlu pRSTha-46 krAuna seLa pejI mUlya 6-00 thaI gaI che. . prakA. eplAIDa leisa phI sTaDI senTara, che. gujarAtanA ane muMbaInA jIvadayAnI bhAvanAvALA nAgarika - ena-45, gAMdhIdhAma (kaccha) pIna-37021 AvI ApattinA prasaMge pAchaLa rahe evuM banyuM nathI. hajAro * agraja (hindImAM). , . " : - herone bacAvI levAne gaMbhIra prazna che ja; eTaluja nahi . . .la. mahopAdhyAya caMdraprabhasAgara.... . enA upara nirbhara evuM ' arthatatra khoravAI javAne gaMbhIra , - " pRSTha 74 DemI sAIjha mUlya niHzataka: ' , ' .. ": { " " ' , , , , : prakA-zrI jitayazA jaina prakAzana : ' , ' prazna paNa che. 9-sI. apleneDa rAisTa, kalakattA-69. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ qo 112 prabuddha jIvana sva. pUjya zrI abhayasAgarajI mahArAja I ramaNalAla cI. zAhu huM. pU zrI akSayasAgarajI mArAja UMjhA mukAme tA. 26 mI navembara, 1986nA rAja apeAranA samaye 64 varSanI ye aLadhama" pAmyA che. keTalAka samaya pahelAM thayenA pakSavAtanA sumalA pachI emanI yita khavatha vA karatI hatI. emanA kALadhamathI eka mahAna ArAdhaka mahAtmAnI ApaNane mATa paDI che. lagabhaga traNeka dAyakA paDelAM huM khikAneramAM zrI agaraca jI nAhaTAnA ghare hatA tyAre pUjya bhavasAgarajI mahArAjane huM yAreya maLyA na hatA evuM jANIne nAhaTA e Azcaya' vyakata karyuM" hatuM. emaNe bhakSAmaNu karI ke mAre abhayasAgarajI mahArAjane jarUra maLavu joIe. vizuddha cAritrapAlana, UMDu zAstrajJAna ane vidyA tathA maMtravidyAnA parama ArAdhaka evA abhayasAgarajI cUDArAjane maLavAnI tAlAvelI mane tyAthI lAgI hatI. AgamAddhAraka tarIke suvikhyAta khanelA sva. sAgarAna dari ahArAjanA keTalAka ziSyA mALavAmAM madhyapradezamAM vicaravAnu vadhu rAkhelu, e emanu mukhya kAryakSetra thai gayeluM. evA sAdhuomAM va. pU upAdhyAyazrI dharma sapcarajI mahArAjanuM nAma paNu mukhya hatu. te rAgaDha, meAhanakheDA, bhepAla, lakSmaNI, lirAjapura, daheAda, godharA, luNuvADA vagere thaLAe UMcAratA hatA. mArA vaDIla mitra sUratanA sva. kesarIda hIrAcaMda A dharma sAgarajI mahArAja ane pU. abhayasAgarajI mahArAja pAse dara vaSe' acUka vardhana karavA jatA. mAre abhaSasAgarajI mahArAjane maLavuM hatuM. temanuM cemAsu tyAre luNAvADAmAM hatuM. kesarIcaMdabhAi mane luNAvADA laI gayA. tyAM abhayasAgarajI mahArAjane prathamavAra maLavAnuM thayu hatu. tyAre mArA rasanA viSaya dhyakAlIna jaina gujarAtI sAhityanA hatA ane e viSayamAM abhaya{ sAgarajI mahArAje paNa ThIka ThIka kAma karyu hatu. ethI emanI sAthe AtmIyatA baMdhAi. luNAvADAthI ame rAjagaDha gayA. tyAM zrama sAgarajI mahArAjanu ceAmAsuM hatuM. dhama sagarajI mahArAjane jIju pahelIvAra maLyo. te upa tapasvI ane uyavihArI hatA. cAra cha divasanA upavAsa pachI dasa mAinanA si~hAra karavA hAya te cAlavAnI skrUti' dhama'sAgarajI mahArAjamAM hatI. gRhasthapaNAmAM dharma sAgarajInA putra te ja abhayaMsa garajI. lagabhaga nava varSanI vaye emaNe dIkSA lIdhI. pitA-putra te guru-ziSya nyA, mALavAnA leAkA upara dha'sAgara"nuM prabhutva ghaNuM Tu' hatuM. abhayasAgarajI mahArAjane tyAra pachI pAlitANAmAM Agama maMdiramAM keTalIyavAra maLavAnu thayu hatu. AkhA kvisa temane sAya cAlatA ja hoya, strI varga' AAnanA samaya sivAya mAtAnI pAse na Ave e mATe teo bahu custa hatA. te gALabrahmacArI hatA ane brahmayanu akhaMDa pAlana karatA. savAranA brahmamUhute' UDI javuM ane khAna vageremAM lAgI javuM e emanI sAdhanA zreNI UMDI hatI. nAkhI rAtanI rAta potAnI sAdhanAmAM teo keTalIkavAra ekalA kheDA Aya 10 tA. 1 1286 ane savAra pachI AkhA divasa eTalA ja svastha jaNAtA hAya. teo navakAra maMtranI niyamita ArAdhanA pUrNa AsthA sAthe karatA, te keTalIka gupta vidyAe jANutA hatA paraMtu adhikArI vagara teo kAine te ApavA chatA nahAtA. abha 'sAgarajI mahArAje chellAM keTalAka varSeSaeN jaMbudrIpa, jaina khagALa ane Adhunika zepakhALA vacce kayAM keTalA taphAvata che evA abhyAsamAM gALyAM. amerikAe caMdra upara manavIutAryAM e vAta khoTI che; teo avakAzamAM khanI kA sthaLe UtaryAM che ane ene sUrya-caMdrarUpI devimAnanI je vAta Ave che ane amerikAe je sazodhana karyu che e khate judAM judAM che evu siddha karavA mATe emaNe ghaNA samaya Apya'uttara dhruvanI zAlasaphara' nAmanuM meM eka pustaka lakhyu hatuM. te teo traNu cAra vAra kharAbara vAMcI gayA hatA ane uttaradhruvamAM traNathI pAMca cha mahinA jeTalI dIdha'rAtri pachI je sUya' Uge che te enA eja sUrya che. ka khIjo enuM sa'zAdhana karavAnI emanI khUba cchA hatI. paraMtu me kahelu ke e mATe ApaNI ane paradezanI saMmati joIe, videzI hUMDiyAmaNu joie. ApaNu e kAma nahi, kAraNa ke Adhunika sAdhanAthI susajja evI prayegazALA tyAM UbhI karIne pAMca sAta niSNAta mAsene rokavAmAM Ave ta ja A kAra thaI zake. emAM karADI rUpiyA kharcAi jAya evI A yejanA che. ApaNAthI ene paheAMcI zakAya nahi.' alabatta A nimitte abhayasAgarajI mahArAje duniyAbharanA vaijJAnikA sAthe ghaNA patra vyavahAra karelA. vaLI khagALanA Adhunika sazodhanane lagartA dhaNuM badhuM pustai paradezathI magAvIne ene abhyAsa karelA e tA sAcu ja che ane ene huM sAkSI chuM ke abhayasAgarajI mahArAje potAnI maulika buddhithI keTalAya prazno UbhA karelA je vaijJAnikAne vicArIya lAgyA che. keTalAka vaijJAnikAe evuM peAtAnA patrAmAM kabUla karelu che. ApaNu Agama granthA anusAra cauda rAjaleka ane devavamAnA vagerene lagatI je mAhitI Ave che tenA UMDA abhyAsa sAthe vata mAna pAzcAtya khagoLa sodhana kevu kevu. kAryo karI rahyu che. tene paNa tadmapathI abhyAsa karIne e banne vacce kyA karyA sAstra virodha che tenI tAravaNInuM kArya abhayasAgarajI mahArAja jevu kAie karyu" nathI. '@bhramaNa zeAdha saMsthAne nAmanI saMsthA ecanI preraNAthI mahesANAmAM sthapAyelI ane jamuddIpanI ceAjanA emanA mAgadaza'na heThaLa pAlitANAmAM thai. mAlika : zrI mubai na yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. ba' 400 004. Te. na. 3pa96 : muhusthAna TrenDa prinTasa, jagannAya chellAM khe-eka varSothI abhayasAgarajI mahArAjane haribhadra sUrinA yAganA granthAnI sthApyAya dhaNA UMDA cAlatA hatA, temaNe e viSe pATaNumAM eka seminAranuM AyAjana karavAnuM mane sepyuiM hatu. paraMtu emanI asvastha tabiyatanA kAraNe hellI ghaDIe e kArya krama mulatavI rahyo hatA. abhayasAgarajI mahArAje saMdhyAlIna gujarAtI (anuSTa dhAna' pRSTha 117 upara ) jaina zAha, prakAzana sthaLa : 38pa, saradAra vI. pI. roDa, karazeTha roDa, giragAma muMbaI Yapvy Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bogd. No. MH. By / Soutb 54] Licence No. : 37 prabuddha jIvana I ! vaSa:48 aMka: 16 ka muMbai tA, 16-12-86 muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra * vArSika lavAjama rUA. 30/- chuTaka nakala rUA. 1pa0 paradezamAM era meIla 20 % 12 taMtrI : ramaNalAla cI. zAha zeTha motIzAha prabuddha jIvana'nA gayA aMkamAM zeTha motIzAhanA jIvanamAM ghaNuM devuM thaI gayuM. yuvAna vaye temanuM avasAna thatAM kuTuMbane anelI jIvadayAne lagatI eka virala ghaTanAnI vAta karI hatI. bhAra moTA putra nemacaMdubhAI upara Avyo. emaNe jhaverAtane dhaMdhe je nimitta zeTha motIzAhanA jIvana vize vAMcavAnI eka sarasa cheDI vahANavaTAnA dha dhAmAM dalAlInuM nAma cAlu karyuM ane taka sAMpaDI. e nimitta horamasajI bamanajI vADiyA nAmanA pArasI kuTuMba - tAjetaramAM muMbaimAM bhAyakhalAmAM pa. pU. zrI caMdrodaya. sAthe nikaTanA saMparkamAM AvyA. pitAnI prAmANikatAthI e sUrijInI nizrAmAM aMjanazalAkA ane pratiSThA mahotsava kuTuMbane vizvAsa emaNe jItI lIdhuM. durbhAgye temacaMdabhAInuM ujavAI gaye. zeTha motIzAhanI bhAyakhalAmAM derAsara baMdhAvavA paNa yuvAnavaye avasAna thayuM ane kuTuMbanI saghaLI javAbadArI pAchaLa zI bhAvanA hatI tene ItihAsa paNa rasika ane preraka che. trIsa varSanI vaye metIcaMdane mAthe AvI paDI. emaNe vADiyA deDha sau pahelAM muMbaInI nAmAMkita, udAracarita, tejasvI, zeThanA mArgadarzana heThaLa vahANavaTAnA vyavasAyamAM bahu jhaDapathI gauravavantI vyakitaomAM metIzAha zeThanuM nAma agragaNya hatuM. meTI pragati karI. pitAnAM vaDhANe bAMdhI tene nUranI emanA jIvananI keTalIka vigate vAMcatAM kharekhara harSa sAthe Avaka teo meLavatA. taduparAMta pazcimamAM baharIne, jhAMjhIbAra, romAMca anubhavAya che. mADAgAskara vagere sudhI ane pUrva bAju cIna sudhI bhAratathI motIzAhane janma saM. 1838 (i. sa. 1782) mAM mAna mekalI ane tyAMthI senuM, rUpuM metI, jhaverAta vagere cA . saM. 1892 (I. sa. 1836) nA bhAdaravA suda-1 ne maMgAvI ghaNuM dhana teo kamAvA lAgyA hatA. tyAra pachI vImAne ravivAre paryuSaNa parva daramiyAna mahAvIra janma vAMcananA vepAra paNa emaNe cAlu karyo hato. thoDA varSomAM te pitAnI divase teo muMbaImAM svargavAsa pAmyA. cepana varSanA sAhasikatA ane prAmANikatAthI teo muMbaInA agragaNya TUMkA jIvanakALamAM emaNe eka sAhasika vepArI tarIke dhanapati banI gayA. arabastAna ane cInanAM bajAromAM emanuM ane eka dharmazraddhALuM agraNI tarIke je siddhio meLavI nAma mazahura thaI gayuM. AMtararASTrIya kakSAnA vepArI tarIke ane bhagIratha kAryo karyA tenI gAthA yazejajavala che. sva. tarIke muMbaInA gerA vepArIo ane amaladAramAM temanI metIcaMda kApaDiyA ane bIjA keTalAka jaina, hindu, pArasI pratiSThA aMkita thaI gaI. lekhakoe pitAnAM lakhANomAM emanA jIvana-kAryane sarasa zeTha motIzAhanA vakhatanA muMbainI bhaugolika sthiti paricaya karAvyuM che. kaMiMka judI ja hatI. samaya jatAM meTAM zaheromAM kevAM parivartana motIzAhanA pitAzrI zeTha amIcaMda mULa sejitrA ane thAya che tene khyAla muMbaInA jUnAM citra parathI AvI khabhAtanA vatanI hatA. tera varSanI kizoravaye roTale raLavA zake che. IsavIsananA ogaNIsamAM saikAnI zarUAtamAM muMbaI mATe teo khaMbhAtathI vahANumAM besIne muMbaI AvyA hatA. zahera keTa vistAramAM epele baMdarathI berIbaMdara sudhI emanA patnInuM nAma rUpAbAI hatuM. temane traNa dIkarA ane vistareluM hatuM berIbaMdara zabda sUcave che te pramANe tyAre be dIkarI ema pAMca saMtAna hatAM dIkarAomAM bIjA te tyAM AgaLa dariyo hate. motIcaMdametIzAha. | muMbaImAM tyAre pANInA naLa nahotA; gaTara nahatI, muMbaImAM AvI zeTha amIcaMde jhaverAtane vaMdhe pIvAnA pANI mATe Thera Thera kUvA khodavAmAM AvyA hatA. tyAre zarU karyo. emane mukhya vepAra surata sAthe rahyo. ane vIjaLI nahotI. gesanA dIvAo paNa nahotA. rAtre mANasa saMtAnanAM lagna paNa suratanI kanyAo sAthe thayAM. eTale maTa bahAra bahu jatA nahi.. javuM paDe te hAthamAM masAla pate khaMbhAtanA vIsA osavAla nAtinA hovA chatAM gyavahAra laIne nIkaLatA. koTa vistAramAM aMgrejoe kille bAMdhyo hate. ane raheNIkaraNImAM suratI tarIke ja vadhu jANItA rahyA. emane ane e vistAranA nAnakaDA TApu upara cAre bAju keTa bAMdhI paheraveza paNa suratI pAghaDI ane aMgarakhAne rahyo hato. te dIdho hato. keTalAbano TApu tyAre judo hate. vacamAM khADI zeTha amIcare vepAramAM ghaNe puruSArtha karyo. sAruM hatI ane aMke hatA. bharatImAM badhA khaDake DUbI jatAM, dhana kamAyA paraMtu pachIthI nasIbe bahu yArI na ApI. mAthe kelAbA javA mATe tyAre machAmAM besavuM paDatuM. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra0 - ? ' . . " " " , , ; tA. 16-12-8 e ane ethI Ta tarIke e karAve chevizvasanIyatAnA mAM paNa e prabuddha jIvana - koTa vistAramAM mukhya vasati gorAonI hatI. baMdaranI jIvana gujAratA. Aja gerA sainikone rahevA mATe berA hatI. sukhI, zrImaMta - metIzAha zeThane pitAzrInA vakhatathI muMbaImAM pArasI ane jena, hindu, pArasI vagere loke keTa vistAramAM rahetA hatA. yuropiyana kuTuMba sAthe ghaNo gADha saMbaMdha hatA. pArasI ane garIba leke, bhaMDArIe, mAchImAre keTa bahAra chUTAchavAyAM yuropiyana vepArIo vahANavaTAnA dhaMdhAmAM metIzAha zAnI jhuMpaDAmAM rahetA. keTamAM gorA lokonA vistAramAM meTI salAha letA ane zeTha paNa nivArthabhAve sAcI salAha ApatA. Aga lAgI hatI ane ghA ghare baLI gayAM hatAM. ' zeTha horamasajI bamanajI ane zeTha jamazedajI jIjIbhAInA te vakhate gerA lokee pitAnI sarakAra samakSa mAgaNI che kuTuMbanI sAthe ghare javA AvavAne gADha vyavahAra paNa hate. karI hatI ke dezI lokone keTa bahAra kADhavAmAM Ave ane koTa ' jamazedajI jIjIbhAIe potAnI kArakirdInI zarUAta metIzAhane vistAra kakata gerA leke mATe ja rAkhavAmAM Ave paraMtu tyAM nokarIthI karI hatI. zeThe pitAnA pahelA vahANanuM nAma meTA meTA jaina, hindu, pArasI vepArIoe tene sakhata haramasajI" rAkhyuM hatuM, je vADiyA kuTuMba sAthenA temanA virodha karyo hato ane chevaTe chevaTe sarakArane namatuM ApavuM premAdarabharyA saMbaMdhane sUcita kare che. zeTha horamasajI. paDyuM hatuM. ' gujarI gayA tyAre temanA dIkarAe sagIra vayanA hatA zeTha berabajAra ane bajArageTa sTrITamAM mukhyatve dezI le heramasajIe maratI vakhate pitAnA kuTuMbanI dekhabhALa rahetA ane gera le baMdara bAju rahetA. gArAoe potAnA rAkhavAnuM kaI pArasI sagA saMbaMdhIne nahiM paNa motIzAhane mATe devaLa tyAM bAMdhyuM hatuM. ane ethI e vistAra "devaLa soMpyuM hatuM. ane vasiyatanAmAmAM paNa e pramANe lakhyuM hatuM. maholA-carca sTrITa tarIke oLakhAto. pazcima bAjunA dariyA motIzAhanI vizvasanIyatAnI keTalI badhI hatI tenI pratIti kinAre e vistAra carcageTa tarIke oLakhAtuM, tyAM AgaLa e karAve che. horamasajInA avasAna pachI metIzAha pharaja ane vizALa medAnamAM leTa daLavA mATe eka ghaMTI hatI te pavanathI niyama tarIke roja ochAmAM ochuM eka vakhata horamasajInA ghare cAlatI hatI. eTalA mATe te medAnane "pavana cakakI medAna" are mArI AvatA, chokarAonI saMbhALa letA ane temane (AjanuM evala medAna) kahevAmAM AvatuM. keTa bahAranA kauTuMbika tathA dhaMdhAnI bAbatamAM sAcI salAha ApatA, vistAranA jyAM Aje viyasa koleja che tyAM meTuM taLAva pArasI kuTuMbe sAthenI gADha maitrI matazAhanA udArahatuM. jyAM AjhAda medAna che tyAM smazAna hatuM. te vakhate koTa carita, prAmANika, niHsvArtha ane paragaja ravabhAvane paricaya bahAranA vistAramAM nAnAM-moTA pacAseka jeTalA taLAva hatA. karAve che. emAM govALiyA taLAva, kAvasajI paTela taLAva, gilDara taLAva, mammAdevI taLAva vagere jANItAM hatAM. keTa bahAra pADIo zeTha motIzAhanA samayamAM muMbaimAM dharmakriyA mATe ke ane khetare hatAM. vAlakezvaranI TekarI upara gIca jhADI hatI. sagavaDa nahotI. jinamaMdira paNa nahatuM. jenenI vasati paNa ane tyAM jaMgalI pazuo pharatAM hatAM. rAtanA bahAra nIkaLavuM tyAre thaMDI hatI. emaNe keTa vistAramAM zAMtinAtha bhagavAnanuM bahu jokhamakAraka jaNAtuM. lUMTAruo ane jaMgalI prANIone maMdira baMdhAvyuM. tyAra pachI keTa bahAra vasati thavA mAMDIne bhaya rahe. keTa vistAra uparAMta majhagAMva, zIvarI, varalI ane eTale emaNe pAyadhunI vistAramAM zAMtinAtha bhagavAna, geDIjha mAhimamAM nAnA killAo aMgrejoe bAMdhyA hatA. pArzvanAtha ane ciMtAmaNi prArzvanAthanAM maMdira baMdhAvavAmAM - keTa bahAra mAchImAro, kheDUte, bhaMDArIo rahetA hatA. mukhya phALo Ape. pAyadhUnI ane giragAma vistAramAM navI vasAhata UbhI thavA motIzAhane zatruMjayanI yAtrAmAM bahu zraddhA hatI, lAgI hatI ane dhIme dhIme vasati vadhavA lAgI hatI. parelA ghelA ke mahuvA jAya tyAre gADAmAM besI pAlItANA vistArane vikasAvavA mATe tyAM keTalAka sarakArI makAna bAMdhavAmAM - jaI teo zatruMjayanI yAtrA karavA vAraMvAra jatA. AvyAM hatAM. garvanara mATe tyAM mahela bAMdhavAmAM AvyuM hatuM, pitAne dhaMdhAmAM saphaLatA ene lIdhe ja maLe che ema teo paraMtu garvanarane keTa vistAra choDI tyAM verAnamAM rahevA javuM mAnatA. emaNe muMbaInA lokone zatruMjaya tIrthanI yAtrA je lAja gamatuM na hatuM." maLe e mATe bhAyakhalAmAM vizALa jagyA laI Adizvara je. je. hospiTala pAse tyAre dariye hato. dariyAnA bhagavAnanuM derAsara baMdhAvyuM ane sUraja kuMDa, rAyaNa pagalAM kAdavamAMthI AvIne pAyadhUnI pAse AvI le paNa detA. vagere karAvI zatruMjyanI AdIzvaranI TUMka jevI racanA karAvI mATe enuM nAma pAyadhUnI paDayuM hatuM. mukhadevInuM maMdira bahu tyArathI muMbaImAM koMki ane caitrI pUrNamAne divase jUnuM che. maMdira pAse moTuM taLAva hatuM. je pachInA samayamAM bhAyakhalAnI yAtrAe javAne rivAja paDI gayela, je Aje -paththarathI vayavasthita pAkuM bAMdhavAmAM AvyuM hatuM. (hAla e eka sekA pachI paNa cAlu rahyo che. keTalAye leke bhAyakhalAnA purAI gayuM che. jinamaMdiranI navvANunI yAtrA karatA. zeTha metIzAhane pitAnI gheDAgADImAM besI roja bhAyakhalA darzana karavA javAno niyama muMbainI vasati tyAre gorAo sahita sATha hajAranI hatI. vepAra dhaMdhAnA kAraNe vasatI divase divase vadhatI jatI hatI. hate. jiMdagInAM chellAM varSomAM emaNe tyAM baMgale baMdhAvI gujarAta ke kekaNamAMthI leke dariyA mArge AvatA ane kAyama rahevAnuM cAlu karyuM hatuM.' muMbaI javuM e moTuM sAhasa hatu. ' zeTha motIzAhane dharmakaraNImAM bahu zraddhA hatI eTale : e samaye lokenuM jIvana bahu sAduM ane dharmamaya hatuM. jo ke keTalIka dharmakriyAo teo niyama tarIke karatA. muMbaImAM heya prAmANikatAthI vepAra karatAM te samayanA jIvana gheraNa anusAra ke bahAragAma heya, teo savAranA jinamaMdire pUjA karavA lokone mAsika rUpiyA eka ke be jeTaluM pagAra maLate te javAnuM cUkatA nahi. teo mahuvA, ghelA, khaMbhAta ke sUrata sAre gaNuAte. eTalA raMma paMgAramAM paNa leke sateSathI (anusaMdhAna pRSTha 1rapa upara) Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para jIvana * 2 ka . . . . pAca Na-- -- -- -- - - - - - - - . . . ', ' , ' ', * * * : : 5 panAlAla jagajIvanadAsa gAMdhI , ' , , , , , , , , , .... - e pratyeka kAraNanI pArzvabhUmikAmAM kAraNa rahela che. aMgrejImAM AvanAzI, svayaMbhU heya tene raMvabhAva kahevAya che. . jene Foctors : Parameters kahe che. jaina darzane karela | vizvamAM koI paNuM' padArtha astitvarUpe che ane tene "pRththakaraNa anusAra kAryanA mULamAM mukhyatAe pAMca kAraNa nizcita ravabhAva che. tema te nizcita svabhAva anusAra tenuM rahela che emAM gauNa pradhAnatA hoI zake che. A pAMca kAraNe nizcita kArya paNuM che.' , , , , , ' je kAya" banavAmAM bhAga bhajave che te (1). svabhAva (2) kALa ApaNe je chIe te ApaNuM astitva che ane ApaNe (3) kama (4) puruSArtha (udyama) ane (5) bhavitavyatA jevAM chIe te ApaNe svabhAva che. .. " niyati-prArabdha) che. , " , ' (1) kALa vatana eTale page astikAMyamAM thatI - jyAM sudhI aMtima kArya thAya nahi, kRtakRtya thavAya nahi, artha kriyA, jene kALa kahevAya che. TUMkamAM jIva-ajIva, eTale ke jIva (AtmA) enA svabhAva (mULa zuddha svarUpa)mAM (pugalapradhAna)ne paryAyanuM nAma ja kALa. jIva-jIvanA Ave nahi tyAM sudhI A pace kAraNe. saMsArI kvastha jIva arthakriyAkArInA arthamAM je bhave (paryAyAMtaratA, rUparUpAMtaratAviSe vatteoche aMze bhAga bhajave che ane kArya-kAraNanI - kSetramaMtaratA) che te ja kALa che. ' , paraMparA cAlatI rahe che. - paryAyAMtaratA jyAM che, rUparUpAMtaratA ne kSetramaMtaratA eTale ke jema pAMca kAraNa che, tema jaina darzananA tattvajJAna anusAra parivartana ne paribhramaNa kyAM che tyAM kALa che. pAMca astikAya (pradeza samUha) che. (1) dharmAstikAya (2) pudagaladravyamAM je paryAya che te kALa "che. ane te -adhamastikAya (3) AkAzAstikAya () pagalAstikAya ane anitya che. (5) jIvAstikAya ema pAMca astikAya che. AmAM dhamastikAya :: saMsArI chavAstha jIvamAM je kartA-betAnA bhAve che te -adhamastikAya, ane AkAzAritakAya viSe mAtra eka ja kAraNa kALa che, je anitya che. jIvane je kALA thAya che tenuM ja -naravabhAva ghaTe che. e traNa astikAya jaDa, akriya, ane arUpI che nAma kALa. athata temanAmAM parivartana ke paribhramaNa nathI; tethI te traNemAM dravyanI avasthAtarane gALo te kALa. kamika avasthA mAtra eka ja kAraNu svabhAvanuM astitva che. dharmAstikAyane jemAM che tevAM pudgaladravya ane saMsArI (azuddha) chadravyane -gatisahAyaka dharma, adhamaritakAyane sthitisahAyaka dharma ane sALa hoya che. AkAzastiyane avagAhanA devAne dharma, temanA tathA prakAranA (3)kama:- bhUtakALamAM jIve pitAnA Atmapro jamA svabhAva che. te sAthe pudagalAstikAya viSe mAtra svabhAva, kALa ane karAvela pitAnI zubhAzubha mAnasika, vAcika, ane kAyika kriyAne avitavyatA e traNa kAraNe ja bhAga bhajave che-pudagalAstikAya, karma kahe che. e jIva ane puganuM mizraNa che. kArmANavagaNuM e jaDa (ajIva-nicetana) hevAthI tema ja vedanA ane jJAna (patrala) jayAre Atmapradeza sAthe baddha saMbadhamAM Ave che na hovAnA kAraNe karma ane puruSArtha e che kAraNa ghaTatA tyAre te karma rUpe pariName che. "nathI. paraMtu pulagalAstikAya, parivartanazIla, (rUparUpAMtaratA () puruSAtha (udyama):-jemAM pheraphAra karI vAte hema "pamayAMtaratA) hovAthI tema ja paribhramaNUzIla (kSetrataratA) hovAthI emAM pheraphAra karavAnI kriyAne udyama kahe che. ' vAva uparAMta kALa ane bhavitavyatA ghaTe che. mana, vacana, kAyAnA yoge karIne maLela saMjJA tathA ati jyAre jIvAstikAyamAM je saMsArI-chavastha cho che emanA vAparIne IsTanI prApti mATe karAyele parizrama te puruSArtha vaSe pace karaNa ghaTe che. tyAre siddha paramAtmAnA jIva viSe, athavA te udyama kahevAya che. e temanA mULa zuddha svarUpamAM AvI kRtakRtya thayela hovAthI, udyama eTale vIryatarAyane kSaye pakSama, ke je vartamAna kamaMrahita (niSkarmA) hovAthI, akriya, marUpI (parivartana kALamAM che. ane vartamAna maLamAM kAmamAM Ave che. bhUtaLanI "ane paribhramaNa rahita parama sthirAvasthA), sthira, akAla mRti che ane bhaviSyakALanuM sapanuM (kalpanA) che. vena te hovAthI emanA viSe kALa, karma, puruSArtha ane bhavitavyatA mAtra vartamAna svarUpa che. bhaviSyakALa ane bhUtakALa che eTale saMbadha che. paraMtu upayoga athata vedanamAM te mAtra vartamAnanathI ghaTatAM paraMtu mAtra svabhAva ghaTe che. chatAM eTalI spaSTatA karavAnI ke jIve jayAre avyavahAra rAzImAMthI vyavahAra rAzImAM kALa ja che. bhUtakALane khatama karI, bhaviSyakALane sudhAravAnI Ave, nigAdamAMthI nIkaLe che tyAre bhavitagyatA ja hoya che. tAkAta vartamAnakALamAM rahela udyama-puruSArtha vIryazakitamAM che. te have A pAMca kAraNenI vyAkhyA karIzuM ane samajIzuM. kama ane bhavitavyatA hovA chatAM udyama vinA kAryasiddhi - (1) svabhAva -je dravyamAM je lakSaNurUpa bhAva hoya te tene nathI. jAgRti e udyama che. udyamathI bhaviSyane aMta ravabhAva kahevAya che. AsuvAne hoya che. . ' ' gati sahAyakatA, dhamastikAyane; sthitisahAyakatA, adha- pitAnA bhaviSyane aMta ANavA mATe udyama karavAne che. mastikAyane avagAhanA dAyitva, AkAzAstikAyane; pura jyAre anyanA bhaviSya age bhavitavyatAthI vicAra karavAne malana ane grahaNaguNa pudgalAstikAyane tathA darzana-jJAna che. te te chAnA bhUtakALanA ItihAsane 5Nu tathA prakAranI cAritra-tapa-vIya-upayoga (saccidAnaMda svarU5) e javAsti-- bhavitavyatAthI mUlavavAne che. ' phAyane svabhAva che.' (5) bhavitavyatA (niyAta-prArabdha ) - - : , . ' " jenuM astitva trikALa hoya, jene banAvI zakAya nahi, kevali bhagavaMta (sarvaprabhu) je banAve athata ghaTanAjene miTAvI zakAya nahi, je anAdi, ana ta, anutpanna prasaMga ke Event ne je pramANe emanA jJAnamAM joyA hoya Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA to jotAM hoya te ja pramANe te banAvanuM nizcita banavuM tene bhavitavyatA kahe che. bhagavaMta je pramANe jame che te ja pramANe thAya che, -te bhagavaMtanI sarvajJatA che. jyAre je pramANe thAya che te ja pramANe bhagavaMta jae che.' te bhagavaMtanI vItarAgatA che. niSNayajanatA, nihitA, niSpakSatA, nirapekSatA, mAdhyasthatA che. - je karanAra nathI, je TaLanAra nathI, je nizcita che ane je avasya bhAvi che te bhavitavyatA che. | | svabhAva anAdi-anaMta siddha che. ravabhAva akamathI che. bhavitavyatA e banAva-ghaTanA Event che. enI zarUAta (khAdi) che ane tene aMta paNa che. bhavitavyatA kramathI hoya che. anAva bane tyAre utpAda ane banAva pUro thAya tyAre vyaya. bhavitavyatA e abAdhAkALavALuM hovAthI "para" vastu che, bhavitavyatA e vAyadAne vepAra che. jyAre udama e rokaDAne- hAjarane vepAra che. ' strIne mAtRva prAptinA banAvamAM A pAMca kAraNe je bhAga bhajave che ane tenAthI mAtRtva prAptinuM je kArya bane che te viSe vicAratAM A pAMca kAraNe saraLatAthI samajI zakIzuM. svabhAva :- mAtA banI zakavAne dhamaM ImAM che. puruSa mAtA banI zakatuM nathI. strIne mAtA banI zakavAne dhama te svabhAva. kALa:- strI amuka nizcita samaye mAtA banI zake che. khI tuvatI thayA bAda ja ane garbhamAM rahyA pachI, garbhakALa pUrNa thaye ja mAtA banI zake che. Ama ahIM mAtRtva prAptinA banAvamAM kALa paNa ene bhAga bhajave che. - kama:- pUvakRta mAtRtyaprAptinuM tathA prakAranuM kAma ayuM hoya ane te kamaM udayamAM Ave tyAre ja te strI mAtA banI zake che, e batADe che ke kema mAtA banavAmAM kAraNabhUta che. puruSAtha-udyama:- puruSa sAthenA kriyAtmaka saMge karIne strI mAtRtva dhAraNa karI zake che. je udyamane kALA mAtRtva prApta viSe sUcave che. ' bhavitavyatA-niyati-prArabdha:- uparokata cAre kAraNo prApta hovA chatAM jo tathA prakAranI bhavitavyatA na hoya te strI, mAtA thaI zakatI nathI. enAthI e sAbita thAya che ke bhavitavyatA paNa bhAga bhajave che. : 1. strIne mAtRprApti bAbate A pace kAraNe bhAga bhajave che te ApaNuM sahunA anubhavanI vAta che. te ja pramANe anya kAya viSe paNa A pAMce kAraNo vattA ochA aMze bhAga bhajave che. have ApaNe A pAMca kAraNuthI niSpanna thatI sAdhanA viSe vicArIzuM. bhavitavyatAmAM ApaNe parAdhIna chIe. bhAvamAM ApaNe svAdhIna chIe. bahAra banatA banAvo (Events) ApaNA vazamAM ke ApaNuM kAbuma nathI. paraMtu ghaTatI te ghaTanAo upara thI te banatA te banAvo upara bhAva (feelings) kevAM karavA, ke bhAva keva rAkhavA ane te bhAva kema jALavavA te ApaNuM hAthanI vAta che. e ja ApaNuM vazamAM che ane te ja ApaNe puruSArtha che. .. e ja pramANe bahAranI saMpatti tathA prakAranA karmanA vipAkedaye maLavI te prArabdha che. jyAre ApaNe, ApaNA amAne nirAvaraNa hamIrahita) kare te ApaNe puruSArtha che . prApta samaya-saMpatti-zakita-sAdhanAdine AtmanistAra kAje sadupayega karo te jIvane-AtmAne puruSArtha che. pariNAma je Ave te prArabdha arthAta bhavitavyatA pramANe che. ApaNI pachI, buddhi, kriyA, bhAva e puruSArtha che, AvI maLavuM te prArabdha che je akriyatA che. jyAre prayatnapUrvaka IcchA pramANenuM meLavavuM te puruSArtha che je sakriyatA che. prArabdha "para" vastunA saMbaMdhe che. ane tethI parAdhIna che. "para" vastu maLe paNa kharI ane na paNa maLe. kamane udaya che te prArabdha che. bhAvamAM parivartana karavuM te puruSArtha che. krodha nIpajavAnA saMge nirmANa thai te prArabdha che. jyAre krodhanA aMgomAM zata rahI kSamAbhAva, dhAraNa kare te puruSArtha che. kAraNa ke kamane udaya che paNuM. bhAvane uryo nathI, bhAva te karavAnA che. bhAvavAnA che. bhagavAne (avaMta prabhue) joyuM che tevuM thavAnuM che te prArabdha che. paraMtu te chatAM ya e sarva prabhu-vItarAga jinezvara bhagavaMta emanI jinavANInuM zravaNa karAve che eTale ke upadeza atha. dezanA Ape che kAraNa ke ApaNA sahumAM pustrArthanI zakti che - udyama che vIrya pheravavAnI AMtarika zakita che, tAkAta che. e vIryazakita puruSArtha) vaDe ja bhagavAnane upadera jhIlI (graha) ne ApaNumanA saMsArabhAva, mithyAtvamAvI, dehabhAva. kaSAyabhAva Adi kAMDhI nAkhIne yAne ke ene vairAgabhAva, samyagRbhAva, AtmabhAva, adhyAtmabhAva, prazAMtabhAvamAM pariNumAna vavAne-palaTAvavAne puruSArtha kheDI zakIe chIe. Aje java. palaTe, bhAvaparivartana, hRdayaparivartana che te je chAjIne pahelAM mithyAtva guNasthAnakethI cethA samyakatva guNasthAnake ArahaNa karavAnI manoganI dRSTi parivartananI prakriyA che, It is a turning point. . pAMca kAraNane sAdhana banAvI, sAdhanA karI sAdhya artha siddhinI prApti karavAnI che. kALa je vartamAna che, te bhUta bane che ane bhaviSya, vartamAna banIne avatare che. vartamAnakALane upayoga karI, bhUta ane bhatiSyane khatama karI, kALAtIta eTale ke akAla thavAnuM che. bhaviSya-vartamAna-bhUta-. kALanI hAramALA (Tine-Chain) cAle che, kALanuM je vahe vahe che, te vinAzI che. emAM vinAzIpaNuM che. Ave eTale ke ApaNe sahue vicAravAnuM che ke.. vinAzI rahevuM che? kALanA pravAhamAM taNAtA rahevuM che ? ke pachI avinAzI thavuM che ke avinAzI thavuM hoya, kALanA vamaLamAMthI kinAre AvavuM hoya, te bhaviSya vartamAna-bhUta ema kALanI je zRMkhalA cAle che." tene teDavI rahI kALa pachI ravabhAvanI vAta karIe te svabhAva, jagatane zuM che? ane jIvane pitAne zuM che ? e jIve eTale ke ApaNe sahue vicAravuM joie ane te upara ciMtana manana, maMthana saMzodhana karI jIve enA pitAnA (va) bhAvama eTale ke svabhAvamAM AvavuM joie. kama viSe vicAratA emAthI sAdhanA e nIkaLI zake che ke karma sArA ane narasA (kharAba) ubhaya prakAranA hoya che. samanuM phaLa sAruM ane kukarma (duSkarma )nuM phaLa kharAba hoya che. te karma karatI vakhate arthAta karmabaMdhanA samaye jIve vivekI banI sakarma-karma-sukRta tarapha vaLavuM joie. udyamanI vAta laIe te te pAMce kAraNamAM jIvane svAdhIna e ke bhAva je vALa para Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-12-26 prabuddha jIvana evuM kAraNa che. mATe jIve zubamAM pravRttizIla thavuM joIe sAdhanAmAM sthira rahevuM. sAdhanathI pariNAma na Ave te kathAane pramAda choDI apramatta (jAgRta-sAvadha) banI zubhamAM dhama-ughama AdithI para thavuM arthAta upara UThavuM, sAdhana joDAI zuddha (karmamaLarahita) thavuM joIe. rahita nathI thavAnuM paNa sadhanathI samartha thavAnuM che. - aMte bhavitavyatAmAMthI sAdhanA e nIkaLe che ke jIva karyAnA mULamAM rahela A pace mULa kAraNathI A mAnA icche che ke ane thAya che kAMI. te je pariNAma Ave tene mULa zuddha svarUpane samajI jIve pAMca kAraNathI sAdhanA thI niyati, nizcita bhAvi samajI laI rati-arati, harSa-zokathI svayaMnA zuddha Atma svarUpa-paramAtma svarUpanuM prAgaTaya karavAnuM che. dara rahI samabhAva TakAvI zakAya ane samatAmAM rahI zakAya. A pAMce kAraNu maLI kArya bane che te e paei kAraNathI - mekSanI prApti thavAnI che, e ApaNI bhavitavyatA che. jIve sAdhanA karavI joIe. te cAle ApaNA svabhAvane oLakhI, kALanA bhramamAMthI bahAra kALa-karma udyama-niyati Adi AtmAnuM svarUpa nathI. nIkaLI, kamarahita thavAmAM ApaNe sahu koI udyamI banIne paraMtu paramAtmapada prAptinAM sAdhana che. udyama Adi karavA tevI abhyarthanA. chatAM ya pariNAma na Ave te hatAza nahiM thatA ravarUpamAM " saMklanaH sUyavAna koradAsa jhaverI gujarAtI kavitAmAM prANIo ta tanasukha bhaTTa lokamAnya tilake Arctic Home of Vedas nAme eka racelA sAhityamAM dekhAya, anAryo pAse gheDa na hatA tethI graMtha lakhyo che. temAM temaNe sAbita thayuM che ke AryonuM mULa lazkarI daSTie teo UtaratA TharyA ane Aryoe temanI ura nivAsasthAna uttara dhruvane pradeza hatuM. bhUgoLa vidyAnI daSTie vijaya meLavI temane pUrvanI tathA dakSiNanI sarahada tarapha paNa vidvAne A vAtane satya mAne che. pRthvImAM prathama uttara hakkiI kADhayA. dakSiNa dhruve karyo ane viSuvavRtta karIne mANasane rahevA lAyaka vedamAM azva, gAya cena (bAjapakSI) rAsabha, vRdalA, thayo tyAre baMne dhruve eTalA ThaMDA paDI gayA ke mANasajAti zizumAra (graha) vRka virU) siMha, ane saramA (indranI hatI ! tyAMnI ThaMDI sahana na karI rAkI. AthI dhruvapradezanA A garama eTalAM nAme mArA adhyayanamAM AvyAM che, bhAgavata pradezanI khejamAM dakSiNa tarapha vadhyA-ema lAge che ke dareka pradezamAM : purANamAM gajendrakSama siMha, hAthI, geMDa, vAgha, kRSNamAM, teo eka be ke vadhAre sadI sudhI rahyA haze pachI uttara taraphathI (kALiyAra) aSTApa (zarabha) camarImRga, varU, varAha, navAM ToLAM AvatAM teo dakSiNamAM dhakelAtA gayA haze. pADA, rIMcha, zeDhADI vAMdarAM kUtarAM. mAMkaDa, haraNa, sasalAM, jevI. temanI pitAnI vasati vadhavAthI paNa A thayeluM saMbhave. Ama nAnAM moTAM prANIonI ullekha Ave che. praziSTa saMskRta sAhitya keTalAka hajAra Acena TALI yuropamAM gayAM ane tyAM ja vasI - kAlidAsanAM nATakamAM mahelamAM pALelo vadarA, kAmadhenuM jaMgala ! sthAyI thayAM. keTalAka hajAra AthAna TALI eziyAmAM dAkhala hAthI mRga varaha zarabhanA ullekha che bANabhaTTanI kAMda barImAM bhIle. thayAM tAtarI kiragijhastAna jevA bIDanA pradezomAM temaNe zikAre nIkaLe che te mRgayAnuM varNana che. kAlidAsane viduSaka . ghAsa para nabhatAM gAya ghoDA jevA pazuo joyA. temanAM mAMsa mRgayAtrAsanuM varNana kare che. hemacaMdranA apabhra za vyAkaraNamAM : para nabhatAM hiMsaka pazuo paNa joyAM temAMthI temane ghoDo haLa kheDatA baLadane tathA "zIkhAturIne uokha che kirAbahu upayogI lAgatAM tene prathama thamAM ane pachI haLamAM paNa tAjanIya mahAkAvyamAM vanavarAhanA zikArane varNana che. je haze. kiragijha pradezamAMthI teo irAna thaI aphadhAniratA I. sa. 1512 mAM racAyelA kAnhaDade prabaMdha' nAmanAnI namAM AvyA. ahIM bharatagotranA RSi vizvAmitrane prasiddha gujarAtI bhASAnA kAvyamAM tenA kavi padmanAbha senAnA gheegAyatrI maMtranuM darzana thayuM hatuM ema bhASAzAstrI Do. sunIti- enuM varNana karatAM kahe che:kumAra ceTarajI mAne che. aphadhAnistAnamAMthI teo paMjAbanAM pANIpathA ne khurAsANI, eka tarakI turaMga ! medAnamAM AvyA. yuropa-eziyAmAM hatA tyAre ja temane gAya sUDApaMkhA naI kiDA, eka nIlA suraMga. bakarI, ghaDe, gheTuM, suvara ane kUtarAne paricaya thayo haze. paMcavaNuM tejI pAkhariyA, kaMkuleLa pahANa 5 bhAratamAM temane meTAM sAbare (Elk) jaLabilADI, vanavarAha, senAtaNA sAMkaLa pAe, haNahaNiyA kekANu, varU, ziyALa, rIMcha, ityAdine, paricaya hate. prANI khurAri dharaNI khudaI, khudaI mAna na sIe bAragirI: teja divarANu, cAlAI UvaTa vATa, DuMgarALa pradezamAM AkAza chatrI jevaDuM lAge tethI prabhAta sAva lehapAkhara naI cAmara, dhaNI ghUgharo dhamakaI , saMdhyAnA raMganuM saundarya jovA na maLe. paMjAbanAM medAnamAM pANI taNI DhalakatI chAla, nIcAM phemeta mUkaI AvatAM temaNe dareka prabhAte pUrvakAzamAM bhavya raMgoLI racanA artha: pathAne kherAsAnI tathA surakI paiDA hatA. nirakhI temAMthI uSAnAM tra racAyuM. bhAratanuM comAsuM sUDAnI pAMkhanA - ganAne kihADA jAtanA tathA nIlA raMad bhAre hovAthI varasAdanA deva IndranI stotro paNa racAya. gheDA senAmAM hatA paca varNanA ghaDAne bakhatara hatAM. pakSakANane pachIthI varu, agni, azvinIkumAra gaNapati, sUrya, mitrAvaruNe, kaMkuthI raMgyAM hatAM ghaDAonA pagamAM senAnAM sAMkaLa hatI. ghAvApRthivya vagere tyAMnA stotra racAM, devene temaNe teo haNahaNATI karatA hatA. teo paganI kharI pachIna vAhanI paNa bheTa karI, brahmAne haMsa, viSNune garaDa, dharatI khedatA hatA pANIdAra tura sATakA (cAbune zaMkarane nandI, pArvatIne siMha, lakSmIne ghuvaDa, sarasvatIne gaNakAratA na hatA uttama gheDesavAra hovA chatAM joDAo haMsa, gaNapatine uMdara, kArtikeyane mera, Indrane rAvata tathA ADI vATe (trAMsA cAlatA hatA ghaDAone kharekharA lekha yamarAjane mahiSanAM vAhane apAyAM, Ama prANIo AryonA bakhatara paherAvyAM hatAM temane zire camarIe ane gaLAmAM Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAMthI mane , jema khImadha, sama che 14 prata jIvana tA. 16-12-84 vAramAMLa hatI. jayAre relAnI jema teo ravAla cAla cAlatA . UMTa taNu A melANa, pALAnA te chaDe prANa * * * * * * tyAre temane mata nIce namI jatAM hatAM"" " pUchalI bheMse na miSi paga jera karIne thAya Dhaga i. sa.nI paMdaramI sadImAM janmelA narasiMha mahetA saMsAra jema vAgha gaudhaNane haLe temAM te mAMhe raha bhAve, suSya jIvane lakhacorAzInuM smaraNa karAve che, pazuchavanamAMthI harigurusaMtamAM zraddhAvALA mumukSunuM vatana AthI UlaTuM ja e mAnava avatAra maLyo che te tene sArthaka karavAne upadeza hoya che te darzAvatAM teo kahe che - rApta teo kahe che - - - - jema kesarI AmiSanA bhAkhe, mRtakanuM koI kALa agane jAdavA ! kRSNa govALiyA tuja vinA dhenamAM koNa jAze" kesarI bAla heya janmathI dhIra, je jai gajarAjane zIza lAge hari taNuM heta tane kayama gayuM vIsarI, pazu re keDIne nara rUpakIdhuM zAstra taNe kahuM sAra, te sadgurubAla zravaNe dhare cInuM mALiyuM ka thI TALiyuM, netranA pATA zrInAthe choDayA, kesarI kere AhAra, jaMbukane nahi ja re caraNa ThekI karI mAgate mUDhamati, ghAsa pANI karI zabda jhINA ' "baMdhUke bahu jAta, avAjathI UMDe ghaNuM bI zI Doka kAlane cAva, UMTa jANI ghaNe bhAra lAMde (paNa) siMha na mele nAta, zabda suNI sAme dhase.' ' pIabADI ne aMkuza mAra sahI reNu UDADate dharaNI he prabhumaya jIvana gALavAne upadeza ApavA mATe akhAbhagata kheDUta jIvanamAMthI dAkhalo le che, kheDUta jema sAMtI (phaLa) taLA DhoranuM kazeka manacaLe, caturadhA mukita te to na mAge joDe, tene DALiyA (baLa6) joDe, jema bIja vAve, baLadane gaLe jotara (bhIMDInA hatheLI jevA paheLA paTA) bAMdhe, tema che ajANI vahAre tuM gara caDI dhAye, grAhanAM mukha thakI re UgAryo jIva ! tuM bhajanarUpI sAMtI joDa, kavi kahe che :- mIrAne rANAe tenI bhakti mATe bhaktANI gaNuM duHkha kha. "sAMtIDuM joDIne samajAvIe. rUDA kAmanAM bIja vAva ApavA mAMDyuM tyAre temaNe tulasIdAsanI salAha mAgI dayAmAyAnA DoLiyA prANI, premanAM jottara vALa" nAsIdAse kahyuM : kavi premAnaMda naLAkhyAnamAM varNana karatAM kahe che ke damache ke priya na rAma vaidehI se tyAga koTi vairI sama yaMtIne pAke vahema gaye ke kALe, kadarUpe ne ThI gaNe bAhuka ja pi parama sanehI ja ke priya na rAma vaidehI, - rUpALe, bhAgyazALI naLarAjA che, paraMtu koI akaLa zApane gujarAtImAM paNa bhajanamAM kahyuM che : kAraNe tenuM rU5 jaI kurepa thayuM che, AthI bAhuka ja nArAyaNanuM nAma ja letAM vAre tene tajiye re naLarAjA che tenI khAtarI ane parIkSA karavA teNe " tulasIdAsanI salAha pramANe mIe janmabhUmi choDavAnI pita karavA dhArelA navA ravayaMvaranI vAta uDADI naLataiyArI karatAM sAMDhaNInA rakhevALane kahyuM: sAMDhaNIvALA ! sAMDhaya rAjA pAse camakArI azvamaMtra hatuM, te ghaDAnA kAnamAM phUMkatAM suraje, mAre jAvuM se se kesa rANAjInA rAjamAM mAre gheDa jeTa vimAnanI jema AkAzamAM varAthI. UDatA. bAhukanA Aja re pIdhAne deSa? pitAnAM niMdakAnI DekaDI uDADatAM mAlika rAjA Rtupane damayaMtIe saMketarI mokalavAmAM cAlAkI karI ne lagnane divase je kotarI pahecADI rAjA dhuMvApuvA " "bharI bajAramAMthI hAthI hAlyA jAya rANa! thayo. paraMtu naLe pite bhagna pahelAM ja rAjAne lagnamaMDapamAM . zvAna bhase temAM hAthIne zuM thAya raNa? paheMcADaze tevI dhIraja ApI, naLa pitAnI azvavidyAne . zrI kRSNanI bALalIlA gAtAM te kahe che: camakAra batADavA mAMgatA hatA. tethI teNe baLavAna, pANIpathI 'vaMdA te vanamAM vAle, dhenu carAvI ghoDAe rathamAM joDavAne badale mAMdalA adhamuva, hADapiMjara vAMsaLI vagADI gherI gherI jevAM cAra TAraDAo rathamAM jeDayAM, ghaDAonAM badhAM apalakSaNe A dukALiyAM TAramAM hatAM. premAnaMda kahe che:"zaTaDInAM I UgAya, mAMjArInAM rAkhyAM che re rIsa karI kahyuM bAhakane, meM joyA durbaLa vAcha' ! - rAhathI gajarAja ugAryo, gekuLacArI gema re' karaNa bhUlA, caraNa rAMTA, bagAI bahu gaNagaNe narasimIranI premalakSaNA bhakrita hadayanA tAra halAve che te aritha nIsaryA, tvacA gADhI, bhayAnaka haNahaNe, akhA bhagatanuM vedAMta buddhinA tAra jhaNajhaNAve che. Atmakhejano cAre nehe cAlavAnA, AgaLa nIcA, pAchaLa UMcA, "upade teo kahe che: baMdha ne choDabharyA, be karaDakaNA be bucAra "cUse aritha zvAna mahAduHkhe, nIsare rudhira pitAne mukhe pavanavegI, pANIpaMthA, sata jana hIMDe daTha te raMga dekhI malakAya, paNa kAraNuM paDayuM pitAmayi evA ghaDA makIne ka, jeDavA devanI ve? ' . sarkaTa taLe jema cAle zvAna, ema akhA gharavuM sau mAna" eDI dIdhI bAhuke tyAre azva DhaLI paDayA , saMtanAM caraNa pUjavAM mUkIne mAyAnI pAchaLa doDanAra " bAhuke azva uThADiyA hAMke ne kahe: "dhaNImuA" mAnIne phiTakAra ApatAM te kahe che: anna evA azva nibaMLa kheMce khIjI khIjI "akhaka pazu jema javanane haLe, mahAjane mUkI te aMge paLe - hAke ne hIDe pAchI pAchA, kRSarI nAkhe kADhI * o mUDha karUM mAkaDa, te gharaghara mAge bhIkha tANI deDe ghara bhaNI, UMmA rahe vaNa rAkhe " "mane lAge ne peTa dekhADe, te ya na pAme zIkha, jema baLada ghANI taNA, nizadina bahu hIMDe pRSTha upara paDe parANa, karaDavA pAcho phare, pahoLA page rahI UbhA, vArevAre maLamUtra kare ' khaNe huM ati agho game, mAyA mIDe te mATe kare te jema zaNagAryo naTe, bhIkha magAve rahyo cauvaTe kavie gheDAonAM apalakSaNe varNavyA te pachI cAra rAjya besAyuM jema, phaLa dIThe vaLI hu tu tema baLadane zo vAMka? AthI narasiha mahetAnI vela (nAne ratha) nuM . jAmavI AgaLa vAMda ja vade, UMTa AgaLa pALe jayama khade te tenA baLadanuM varNana karatAM premAnaMda "mAmerAmAM gAya che: Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'hA. 16-1ra1 ; praha chavana nI vela ne ghUMsarI vakI, sAMgI saTAbhAMgI jI muvATANe matya muMjhANI tUTayA pachI jhAlavuM tANI : kAna tapAyAne kenI pIMjaNIo, baLada ANyA be mAgIjI kezavajIe karuNA kIdhI, meka medha malAra , ' , - baLahINA baLadezuM hAMDa ? le vaiSNava sAtha che. adhiNuthI ugAriyAM vAle, kAcabIne kiratAra - zAra paDe ne DhALa caDAve che je vaikuMThanAthajI.. je kahe bharose jene, trikamajI tAraze tene eka baLada gaLiye thaI bese, Akhale tANI jAya bahiradraSTi na rAkhatAM aMtaradaSTi rAkhavI ema kahe che - payAne pUcha rahI uThADe, kautuka kATi thAya." "UMTamAM vAMka ne ka bahu bhatane . . . . zrIkRSNanI dvArakApurInuM varNana Ama kare che: AtamAM pAMza, ema jevuM , , : haratAM pharatAM haDi ghoDA, bAMdhyA hema taNuM "achoDA dayArAmanI jema siMhaNanA dUdha viSe kahe che :Dole madagaLatA mAtaMga, gajazALAne navale. raMga." pAtra viNasiMhaNanuM paya kema jAmaze? , : zAmaLa bhaTTa rAjAnI gajazALAnuM tathA DAranuM varNana karatAM lehAnA kAmane lAga ne? bakha-bukhArAnA bAdazAhane tene UMTa bahu vahAle hate. "AgaLa hAre hatI taNuM, madajharatA mAtaMga saurASTramAM kAThIone gheDa ati vahAla hoya che. govALane aMbADI kaMcana taNI, siMdUra epata aMga, gAya tathA rabArIne bakarAdheTAM vahAlAM lAge che. vIseka varasa dhajA, nejA pharakatA, rAvata AkAra upara ekavAra ativRSTimAM bakarAM ghera taNAI jatAM eka rabArIe - bIjA gaja te ati ghaNuM, evA sahastraja bAra pUramAM paDatuM mUkI ApaghAta karela. bAdazAhane priya UMTa marI haya arabI, kacchI bhalA, khurAsAnI, kAzamIra . . jatAM tene evuM tIvra duHkha UpajayuM ke teNe saMsAra choDaye. kuMtala kALA, kAbarA, zarapUra raNadhIra niSkuLAnaMda gAya che :ujajavaLa, abalakha, bhUkharA nIlA, pILA raMga "UThI re ke nahi UTiye, bahu lAge bAjaMdajI jaDita palANa hIrA jaDayA', ati ataLI baLa aga, tene re dekhIne trAsa Upaja, lIdhI karI cheDI phaMdajI gaMgAjaLA ne haramajI, pANIpathA amUla vIra puruSane biradAvatAM cAraNa kavi kahe che :-- * sAraMgI, seraTha, sujANapaMca tejA turaMgI araba 'gheDAnA pagamAM ghUdharA, sAva senerI sAja - kavi dayArAme pracalita kahevatane kAvyanI eka kaDInA lAla kasuMbala lUgaDe, carakhAne cAMparAja muddA ke viSaya banAvIne dareka kahevatanI upara eka kaDaLiye kAThI rajapUtanI jema saurASTramAM eka vANiye paNa lAve ra che. temAM keTalIka kahevata pazuo viSe paNa che. AvI thaI gayo che. tene viSe cAraNa kahe che :prathama paMkita joie ? DAnA ghamasANamAM, taMga lIdhela tANI - gAMgaratuM ja palANIe, UMTa taNI e rIta ju mAM lADo kare, ghele mAdhASTrI AvAna pucha rahI koI paNa, paDiyuM sAgara pAra? gAyanuM apaharaNa karanArAonI pAchaLa vaNave namata ghoDe besI gAMsaDI mAthe muke mUDha - rajapUta paNe ane vIragatine pA kavi kahe che: harakhI aja lIluM care, kasAI badhe bAra "khatrI ! lAge kheTa, gaDhathI jAtAM gAvaDI' gaNIe nahi je dUjhaNI, pATu mAre gAya rAjakeTa satyAgraha i. sa. 1940mAM thaye, tenA sUtradhAra meMza kudA te nabhe, daDha khIlAnuM jora ucharaMgarAya Dhebara upara keIke duhe ra che: gaja pagalAmAM sarvanA, pagamAM jANe geba.' ' sAme DaNake mevale, sAvaja DaNake gIra eka padamAM siMhane ullekha karatAM te kahe che: rAjANe DaNakI riye Tebara vahaLe vIra" siMhaNa karUM dUdha hoya te, siMhaNa sutane jare (kamazaH) vagaravaMzIne vamana karAve, vedavANI ucca saMgha samAcAra bhojA bhagata nA cAbakhA bhajanasAhityamAM prasiddha che, saMghanA sava sabhyonuM daMbhIone cAbakhA mAratAM kahe che: mahAjana kahe ame dharamI kevAyeM, dUdha pAI mIMdaDI pALe vArSika neha-milana moTuM thAya tyAre mokaLuM mUke, pachI uMdarane dATa vALe, (Arthika sahayoga : zrImatI vidyAbahena khATakI vAMse gheTe cAlyo, mahAjana jANe mukAvuM, mahAsukhabhAi khaMbhAtavALA) indriya savAre avaLA cAle, tene UMdhe mAthe TiMgAvuM samaya: ravivAra, tA. 11-1-1987 savAranA 9-00 cAra pAMca bheMza AMgaNe che, chorUnAM peTa bALe sthaLa: biralA kiDA kendra, pATI, muMbaI paDethI chAzane levA Ave tyAre, vAlasigAne soga pALe, keTalAka haribhakatone saMsAranI gatAgama nathI hotI, kAryakrama : bhagavAna mahAvIranAM ratavana-bhakita saMgIta / savAranA 8-30 thI 11-30 yavahAranI karavAnuM ne jokhamanuM bhAna nathI hetuM, kAcabA kAcabInA bhajanama bhagata kahe che : buphe-prIti bhejana: savAranA 11-30 thI 12-30 kAcabe kAcabI jaLamAM rahetAM hatAM harinA dAsa na: praveza kArDa laI javA mATe have pachI jAherAta darzana kAraNe bAraNe AvyAM, rAkhIne vizvAsa na karavAmAM Avaze. AvatAM najare bhALyAM, jhAlIne adhiI mAryA cImanalAla je. zAha ke. pI. zAha kaLakaLamA tuM kAcabI kuDI, rAmavAnI rIta che reDI saMyojaka kAcabI kahe kiratAra na AvyuM, A pannAlAla ra. zAha ApaNe aMta maMtrIo hari nathI kAinA hAthamAM tame, hAle zuM bAMdhe taMta? Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RI duSkALa rAhata nidhimAM AvelI rAmAnI yAdI 11 me. bhegIlAla laheracaMda phAunDezana 500 zrI Du MgarazI rAmajI gAlA rasikalAla laheracaMda zAha 2500, 2500 caMdrakAMta dIpacaMda zAha 2500 2500 150,, ramazulAla cI. zAha 1500 sI. je. zAha 22 *1500 ke. pI. zAha ,, 150 zAMtilAla khI. gAMdhI -500, jAtikhena pramAdabhAi 1100 vidyAena mahAsukhabhAI 1501 3 e.Ara. zAha 000 gaNapatabhAi ema. jhaverI 51,, mInAbena ena. zAhu 501 ',, ravindrabhAi eca. mahetA -500 $ dhIrajalAla phUlacaMda zAha pu00 ,,, khAdhabhAi ema. zAha ** nIrUmena esa. zAha pravINuM ke. zAha 500 pannAlAla Ara. zA 500 sI. ena. vera cerITebala TrasTa 37 y wHa 33 hI'matalAla DAhyAbhAI kAThArI ce. TrasTa, jayaMtilAla pI. zAha sunila esa. cheDA 33 *300 3, jaya a Mbe simenTa saplAyasa OpA asatalAla DI. narasiMhapurA ,, caMdrAkhena harasukhabhAi zAha 101, harilAla gulAbacaMda zAha ,, 101 3 41857 zazi ke. pArekha prabuddha jIvana zeTha meAtIzAhu ( pRSTha 120thI cAlu ) baMdarethI vahANamAM muMbaI AvavA nIkaLatA. muMbai pAse agAzI - dare pahoMcatAM savAra thai jatI. peAtAnA pUjAnA niyama sacavAya eTalA mATe emaNe agAzI baMdare derAsara baMdhAvyu na hatA.) hatuM. (tyAre agAzIneA dariye ATale dUra peAtAnA upara jAgutAM ajANatAM kAie paNu karelA nAnA meTA upakAranI khakhkhara paDe te tene badale krama vALavA enI laganI metIzAhane huMmezAM rahetI. eka prasa*ga yAdagAra che. emane amadAvAdanA zeTha uDIsaMga jusarIrAga sAthe kauTumbika sabaMdha hatA. zeTha haThIsage jayAre geMgaranAranA sadhu kADhayA hatA tyAre ceravADa gAme sadhanA ane gAmanA mANaso mATe peAtAnA taraphathI jamaNuvAra karyAM. paraMtu e jamaNavAra zeTha metIAha taraphathI che evu emaNe netara pheravyuM hatuM. e jamaNu peTe emaNe rUpiyA sAta hajArane akaryAM hatA. meAtIzAhane jyAre A vAtanI khabara paDI tyAre haThIsaganI khIjAne jaza ApavAnI udAratA ane mepTAdano temane khyAla Avyo. e RNu cUkavavA emaNe potAnA vepAramAM cIna mekalAvela keTalIka aphINanI peTIo DIsaMganA nAmathI mekalAvI ane enA nephrA peTa maLelA rUpiyA traNa lAkha hatIsaMgane AyaDupUtra'ka mekalI ApyA hatA. tA. 16-12-1 motIzAhanA jIva ghaNA udAra ane nItimaya hatA. pAtAnI yuvAvasthAmAM, pitAnA avasAna pachI zeDuM dhana kamAyA ke tarata ja emaNe badhA lezudArAne khelAvI pitAnuM devuM cUkate karI dIdhuM' hatuM. potAne mAthe kAyadesaranuM kAi baMdhana nahAtu te pazu udAra bhAvanAthI ane kranthamuddhithI A kArya temaNe karyu" tu. yuvAnImAM emaNe jema A krama yu" tema uttarAvasthAmAM peAtAnI gaMbhIra mAMdagIne lIdhe atasamaya pAse khAvI rahyo che. ema jANIne potAnA je kai karajadAro hatA ane paisA bharavAne azakta hatA teo darekane khALavI kheAlAvIne temanI devAnI rakama mAMDI vALI hatI. peDhInA cApaDe - pazu te pramANe te darekanA khAtAmAM hisAba cUkate karyo ke jethI karIne peAtAnA avasasAna pachI e devAdArAne kAi kanaDagata kare nahi' A rIte emaNe kula daseka lAkha rUpiyA jeTalI rakama devAdAro pAsethI jatI karI hatI. peAtAnA avasAna pUrva emaNe A eka bahu ja mahattvanuM mAnavatAnu kArya karyu hatu, jayAM nANuM ApIne RNumukata thavuM ane jyAM nANAM levAnI apekSA che tyAM nANAM lIdhA vagara khIjAone RNumukata karavA e saraLa vAta nathI. emAM zeThanI udAratA, udAttatA, mAnavatA ane dIdha dRSTinI subhaga darzana thAya che, mArtIzAhe mukhamAM jinamaMdira baMdhAvavA . mATe saurASTra mAMthI salATAne kholAvavAnA vicAra karyA hatA. pote mahuvA thaine pAlItANA vAravAra jatA ane mahuvAnu derAsara rAmajI samrATa nAmanA salAhe khAMdhyu hatu. ane enA kAmanI khUba prasaMzA thaI hatI ethI mAtIzAha rAmajI salAhane petAnI sAthe vahANamAM muMbai lai AvyA. bhAyakhalAnI vADImAM derAsara bAMdhavAnu kAma rAmajI salATane soMpAyuM. taduparAMta gADIjI ane anya derAsaranuM paNa keTaluka kAma pazu rAmajI salATane soMpAyuM. bhAyakhalAmAM rAmajI ane enA kuTukhane mATe rahevAnI sagavaDa paNu zeThe karI ApI hatI. bhAyakhalAnA derAsaramAM khiA praveza mahAtsava-pratiSThA mahAtsava saM. 1885nA mAgasara suda-6nA rAja thayA. rAmajI salATe eTaluM sAruM kAma karyu hatu ke zeThe pratiSThA mahotsavanA prasaMge jAhera sabhAmAM rAmajI salATane paherAmaNI tarIke sulI bharIne senAnAM ghareNA ApyAM. zeThe A rIte rAmajI samrATanA kAyanI bhAre prazaMzA karI hatI. tyAra pachI zeThe rAmajI samrATane zatru jaya upara derAsara bAMdhavA mATenuM kAma paNa se]pyuM hatuM. e kAma pazu dhamadheAkAra cAlatu hatu e kAma nimitte rAmajI salATane vAraMvAra muMbaI AvavAnuM thatu. rAmajI salATane peAtAnu' mahenatANu sArA pramANamAM maLatuM hatuM. paraMtu keTalAka leAkAne paisA AvatAM uDAvavAnI Teva paDI jAya ane karja karavA lAgI jAya tevu samajI salATanI khAkhatamAM pazu banyu. emaNe ziheranA eka saMbaMdhI pAsethI udhAra lIdhelI mepTI rakama cUkavavAnI AvI hatI. eTale emaNe mAtIzAhe ApeAM ghareNAM vecavA zeThanA ja eka mar3etAjIne ApyAM. zAne jyAre A vAtanI aMdara paDI tyA che ane bhAkhara na kahevAya. eTale emaNe rAmajI sATane khelavI zihoranA sAdhIne badhA hisAba magAvI, potAnA taraphathI paikA ApIne cUkate karI ApyA ane enAM dhareNA bacAvI ApyAM. metI Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA.16-12-86 - prabaddha jIvana : 41 zAhanI kadaradAnI, udAratA ane sahAnubhUtine paricaya A prasaMga zatruMjaya upara pratiSThA thAya te pUrve ja zeTha motIzAhanuM karAvI jAya che. avasAna thayuM. paraMtu emanI icchAnusAra pratiSThAne kAryakrama * zatruMjaya tIrthanI vAraMvAra yAtrAe jatAM yAtrALuone patI ' baMdha rahyo nahi. emanA putra khImacaMdabhAIe pratiSThAna agavaDane khyAla metIzAhane Avyo. pAlItANAmAM eka moTI mahatsava mATe saMdha kADhIne pAlItANA javAnuM atyAre dhamazALAnI ghaNI AvazyakatA che. ema vicArI lagabhaga nakakI karyuM tyAre muMbaImAM saMdha pramANe thAya te vakhate rUA. 80,000/- nA kharce emaNe vizALa dharmazALA baMdhAvI. zeTha jamazedajI jIjIbhAIe evI icchA vyakata karI hatI pAlItANAmAM e prathama vizALa dharmazALA baMdhAI. enuM ke zeTha khImacaMdabhAI saMdha sAthe baMdara para vaheNamAM mahattva Aja divasa sudhI. eTaluM badhuM kahyuM che ke zatruMjayanI besavA jatAM rastAmAM potAnA ghare pagalAM kare e prasaMge yAtrAe je ke saMdha Ave tenA saMghapatine praveza tilaka sau khImacaMdubhAIne eka lAkha rUpiyA bheTa-paherAmaNI tarIke prathama zeTha metIzAhanA nAmathI karAya che. ApavAnI emanI bhAvanA hatI. e mATe emaNe khImacaMdabhAIne motIzAha pitAnI dharmazraddhAne baLe eTaluM badhuM dhana kamAyA ke vidhisara vinaMtI karI. khImacaMdabhAI pote jamazedabhAine ghare javAda zatruMjaya upara jina maMdira bAMdhavAnI emane bhAvanA thaI. e mATe mATe usuka hatA, paraMtu keTalAka ati zraddhALu jenee Agraha-- emane anukULa jagyAnI tapAsa karAvI, paraMtu DuMgara upara sarakhI pUrvaka evuM kahyuM ke saMdha kADhIne zubha dharmakArya mATe nIkaLIe te vizALa jagyA maLavI muzkela hatI, metIzAhanI bhAvanA vizALa vakhate pArasInA ghare pagalAM na thAya, AthI khImacaMdabhAIe : kalAtmaka jinamaMdira baMdhAvavAnI hatI. badhI daSTie vicAra karatAM jamazedajIne jaNAvyuM ke pote AvI zake tema nathI ane te ema lAgyuM ke AdIzvara dAdAnI. TUMkanI bAjumAM AveluM mATe atyaMta dilagIrIpUrvaka kSamA mAgI saMdha saMghe baMdareka kaMtAsara nAmanuM nAnuM taLAva pUrI devAmAM Ave ane bharaNI karI gayo tyAre jamazedajIe moTuM udAra mana rAkhIne ane zeTha jamIna UMcI levAmAM Ave te tyAM vizALa derAsara thaI zake. mata zAhanA pitAnA upara thayelA aneka upakArane yAda karIne taLAva ane ene lagabhaga baso phUTa UMDo khADe bharavAmAM baMdara upara jaIne khImacaMdabhAIne eka lAkha rUpiyA bheTa dharyA ghaNo badho kharca thAya paraMtu zeThe kharcanI sAme na khImacaMdabhAIe e bheTa rakama premathI svIkArI. jotAM sthaLanI vizALatA ane maMdiranI kalAtmakatAne vadhu prAdhAnya ApyuM. kuMtAsaranI jagyA pUravAnuM nakakI thayuM ane lagabhaga doDha varSa pahelAM lAkha rUpiyAnI e rakama nAnI tyAM bhagya TUMka baMdhavAnuM kAma cAlu thayuM. sunI nahotI. motIzAhe anya kemanA leke sAthe paNa kiva. gADha saMbaMdha bAMdhyA haze ane niHsvArthabhAve aneka loke upara zeTha motIzAha jyAre jyAre muMbaithI ghoghA-mahuvA keTalA badhA upakAra karyA haze te AvI ghaTanAo dvArA samajAya. javAnA hoya tyAre tyAre pAlItANuM jaI derAsaranA bAMdhakAma che emanI suvAsa keTalI badhI haze ke emanA avasAna pachI? upara jAte dekharekha rAkhatA. keTalIkavAra e mATe ja khAsa paNa mAtra e puNyAtmAnA eka mAtra smaraNane - lakSamAM rAkhI, muMbaIthI pAlItANa jatA. emanA jevA moTA vepArIne ghaNA bahoLA vepArane kAraNe muMbaimAM satata hAjara anAdara thato hoya te paNa thavA daIne paNa, sara jamazedajI" beroneTa jevI khyAtanAma vyakita potAnA mitranA putrane lAkha. rahevuM anivArya thaI paDatuM te paNa vacce vacce samaya rUpiyA jevI rakama bheTa ApavA baMdara upara sAmethI pahoMca kADhI teo pAlItANA jaIne kAmakAja nihALI AvatA. jAya che. zeTha metIzAha ane zeTha jamazedajI baMne kevI dariyAkeTalIkavAra pitAnA mANasane te mATe mokalatA. A badhA dila vyakita hatA tene paricaya A ghaTanA karAve che. kAmanI mukhya javAbadArI emanA mukhya munIma, amaracaMda damaNunI rahetI. teo paNa zeThanI jema ja A badhA kAmane zeTha metIzAhanA avasAna pachI emanI aMtima samayanI vahIvaTa karavAmAM ghaNuM kuzaLa hatA. motIzAhe e TUMkamAM pitAnA icchAne mAna ApIne khImacaMdabhAIe zatruMjaya upara pitAnA.. munIma, ADatiyA vagerenAM nAmathI paNa maMdira, derIo pitAe baMdhAvela navI TUMkamAM pratiSThA karavAnuM ane te baMdhAvI ApI. mATe meTo saMgha kADhavAnuM nakakI karyuM je jamAnAmAM pAI ane - zeThe zatruMjaya upara jinamaMdira baMdhAvavAno nirNaya karyo paisAnI paNa ghaNI merI kiMmata hatI e jamAnAmAM lAkha. tyAre emanI uMmara 47 varSanI hatI. emaNe aMdAja mukI rUpiyA kharcI sarasa saMdha kADhavAnI bhAvanA motIzAhanAM patnI je hatuM ke kuMtAsarane khADo pUrI tyAM jinamaMdira bAMdhavuM divALI bahena ane emanA putra khImacaMdabhAI karI hatI." te ghaNAM varSonuM kAma kahevAya, kAraNa ke gADA mArge Arasa ane bIjA paththara lAvavA ane DuMgara upara caDhAvavA e ghaNuM e divase mAM relave nahotI gADA rahe ane pagapALA, mANu kaparuM kAma hatuM. paraMtu e kAma zakya teTalAM ochAM varSomAM avarajavara ka tA rastAmAM cAra luTAruone bhaya teo pUruM karAvavA mAMgatA hatA kAraNa ke e divasomAM mANasanuM rahete. jaMgalI hiMsaka prANIonI paNa bIka rahetI. eTale sarerAza AyuSya paNa bahu lAMbu na hatuM. zeThe maMdira baMdhAvavA mATe sAmAnya ke te jyAre saMdha nIkaLatuM hoya tyAre jAtrA karavA jaI zakatA. , saruMjaya upara 1100 kArIgaro ane 3000 jeTalA majurone kAme , lagADayA hatA. kharcanI sAme zeThe pAchuM vALIne joyuM nahi. khImacaMdabhAInuM sakaLa saMghane khulle AmaMtraNa hatuM. eTale kuMtAsarane khADe mATIthI pUrIne tarata enA para maMdira bAMdhavAmAM bhAratabharamAMthI pratiSThA prasaMge hajAra jeTalA saMghe AvavA - Ave te pAye DhIla thai jAya. evI dahezatanA kAraNe emaNe taiyAra thayAM hatAM. muMbaIne saMdha vahANamAM besIne saurASTranA baMdareka TheTha nIcethI paththaranuM purANa karAvyuM ane pAyo paNa eTalo UtarIne pAlItANa paheryo hateA muMbaI ane judAM judAM gAmanA nIcethI lIdhe, ke derAsarane seMkaDo varSa sudhI keI AMca na siMdhanA mANase maLIne doDha lAkha jeTalA mANUse pAlItANAmAM Ave DuMgara upara badhA pathathara caDAvavA mATe kula eMsI ekatra thayA hatA gAmathI taLeTI sudhI aneka ta bu rAvaTIo hajAra rUpiyAnAM te deraDAM vaparAyAM hatAM. UbhA karavAmAM AvyAM hatAM. ziyALAnA e divasomAM lake Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmakanavaMtAna nAma:- zrama (kamanI nAkama+Mche. temanAmAM A prakAre jIvana mAre badhI sagavaDa vyavasthita rIte karavAmAM AvI hatI. hatuM ke elA kahevA pramANe khImacaMdabhAI vepAra karavA taLeTI pAse, pAMca hajAra jeTalI jina pratimAone aMjana- lAgyA hatA enA kahevA pramANe khImacaMdabhAIe ekasAmaTe zalAkA vidhi goThavAye hatA. sAgaragaccha, tapagaccha ane bAra lAkha rUpiyAne mAla cIna melA. ATale badhe kharataraga e traNe ga7nA mukhya AcArya vidhi karAvavA mAla eka sAthe AvI jatAM cInI vepArIo paNa pratiSThA mahesava prasaMge pAlItANu padhAryA hatA. ' lalacAyA. emanI vRtti badalAI gaI ane mAba hai jama - pratiSThA pUrve keTalAka divase ane pratiSThA pachI keTalAka karI gayA. khImacaMdabhAine e mAlanA paisA maLyA nahi. - divasa ema badhuM maLIne deDha mahinA jeTalo samaya deDha lAkha pariNAme na khamAya eTalI moTI Arthika Apatti AvI mANase pAlItANAmAM rahyA hatA. A eka bhavya utsava hate. paDI. leNadAre takAdo karavA lAgyA. devALu kADhavAne vakhata vyavathA atizaya suMdara karavAmAM AvI hatI. zeTha amIcaMda AvyA rahevA mATenA eka ghara sivAya badhI milkata damaNI ane zreSio ane bIjA kAryakartAoe je Ajana karyuM vecAI gaI zeTha metIzAhanI zarama aneka vepArIone naDI. hatuM te kharekhara Aja ke pratye bahumAnanI lAgaNI upajAve keTalAye pitAnA dAvA jatA karyA te paNa bIjA keTalAka evuM hatuM. khAvApIvAnI kaI maNA na hatI. cIja vastuonI koI keTamAM te mATe dAvA karyA. khImacaMdabhAie prAmANikapaNe achata nahotI. kharcanI keI. maryAdA nahatI. kAryakartAonI kaI pitAnI pAse jeTalI milakata hatI te korTamAM vigatavAra oTa nahotI. rAta vakhate taMbuo pAse mazAla saLagatI hoya jaNAvI dIdhI. ane leNadArone be hapta maLIne tyAre jANe koI devI vAtAvaraNa hoya tevo dekhAva lAgato. vIseka TakA jeTalI rakama maLe e cukAda nyAyAdhIze Ape. . . ATalI moTI saMkhyAmAM vasAhata UbhI karavAmAM AvI keTamAM kesa patyA pachI bahAra nIkaLatI khImacaMdabhAIne yAda nahatI chatAM zaucAdinI vyavasthA ane saphAinI cIvaTa eTalI AvyuM ke pitAnA kAne je vALI paherI che te hIrAmANekanI badhI rAkhavAmAM AvI hatI ke itihAsakAre ema kahe che ke che ane te keTane jaNAvavAnuM rahI gayuM che. eTale teo pAchA keTamAM dAkhala thayA ane nyAyamUrtine pitAnI deDha mahinA jeTalA samayamAM ziyALAnA e divasomAM koIne -zaradI-tAva thayAM nathI; jhADA ulaTI thayAM nathI ke kedanuM mAthuM e vALInI paNa jANa karI dIdhI. AvI Apatti prasaMge -suddhAM dukhyuM nathI. le te ema ja mAnatA ke zeTha motI paNa asatya na bolavuM ane nyAya nItithI ja rahevuM e pitAnA saMskAra khImacaMdabhAIe paNa, pitAnA jIvanamAM sAcavI zAhane jIva devagatimAM jaine AM pratiSThA prasaMge sahAya rAkhyA hatA. e A prasaMga parathI joI zakAya che. . karI rahyo che. e jamAnAmAM motI zAhe pacIseka varSanI kamANInAM varSomAM : - pratiSThAnA A divase daramiyAna eka mAtra mAThI ghaTanA pAMjarApoLa ane jIvadayA maMDaLI, ciMtAmaNi pArzvanAtha, nI' hoya te eTalI ja ke motIzAnA avasAna pachI emanAM geDIjI pArzvanAtha, pAyadhunItA zAMtinAtha ane AdIzvara panI divALIbAInI tabiyata ghaNI asvastha rahetI hatI. teo temaja keTanuM kSatinAthanuM derAsara ane bhAyakhaLAnuM derAsara, muMbaIthI pAlItANA AvyAM hatAM paraMtu pratiSThAne zubha divasa pAlItANAmAM dharmazALA, zakuMjaya upara tIvasahInI Treka joze ke kema evI zaMkA hatI. pratiSThA pUrve ja pAlItANAmAM vagere kAryo mATe aThThAvIsa lAkhathI vadhu rUpiyA kharcA hatA, temanuM avasAna thayuM, paraMtu metIzAhanI bhAvanA anusAra ane A uparAMta gAma paragAmanAM nAnAM meTAM jinamaMdira baMdhAvavA zeThANI divALIbAinI IcchA tathA sUcanA anusAra pratiSThAnA mATenI ane aneka vyakitaone karelI aMgata madadanI raka utsavanA raMgamAM kayAya bhaMga paDavA devAmAM Avyo nahote. te judI. aneka lekAnA devA mApha karelA te rakama paNa judI motIzAha pitAnA ekanA eka putra khImacaMdabhAi mATe AjethI dese varSa pUrve kareluM AvuM sakhAvatI kAryuM e - aDhaLaka dhana mUkI gayA hatA. zrImaMtAImAM lADakeDama UcharelA jamAnAnI dRSTie ajoDa che. - khImacaMdabhAImAM vepAradhaMdhe karavA mATe motIzAha zeTha jeTalI ' mAtra paisAnI sakhAvate ja nahi, vepAranI kuneha, kAryadakSatA sajha, samaja, kuneha, kAryadakSatA ane dIrdhadaSTi nahotAM, khImacaMda tvarita nirNaya laI tarata amalamAM mUkavAnI AvaData, kuTuMba bharNa svabhAve bheLA hatA, paNa pitAnI jema udAradila prAmANika parivAranA sabhyo ane nokaracAkare pratye premabharyo vatAMva, anyanAM ane nyAyatItivALA hatA. manIzAhanA avasAna pachI emanAM duHkha ke saMkaTanA prasage UbhA rahevAnI tatparatA karNamukata thavAnI mi ane vaDIlee khImacaMdabhrAIne samAha ApI ke na bhAvanA, garIo pratye hamaMdI, badhI ja kAmanA mANase karyo vepAra vadhe na karatAM mUDI je vyAje mUkI devAmAM Ave te sadabhAvabharyA saMba che, anekanA vizvAsa ane prItinA pAtra, paNa keTalIdhe peDhI sudhI khUTe nahiM eTaluM dhana emanI atyaMta saujanyazIla, vinamra svabhAva, prAmANikatA ene nIti: pAse che. paraMtu keTalIka zrImaMta vyakitaonI bAbatamAM jema mattA, pArasIo ane videzI gorA lekAmAM paNa pitAnI bane che tema beTA, luccA, svAthI, khuzAmatakhAra mANase. suvAsa prasarAvanAra zeTha motIzAhanuM jIvana eka resaka preraka emanI AsapAsa vIMTaLAI vaLe che ane pitAnuM varcasva daMtakathA jevuM banI gayuM hatuM. vividha pUjAonA racayitA : jamAvI de che. eve vakhate sAcI salAha gamatI nathI athavA paMDita vIravijayajI mahArAje bhAyakhalAna ane zatruMjayanI sebIe gamavA detA nathI. khImacaMdabhAinI bAbatamAM paNuM motIzAhanI TUMkanAM caDhALiyA lakhyAM ane lekavaNamAM metazAha ema ja banyuM. meTA moTA sedAe karI pitAnA pitA karatAM mATe gIte ane rAsaDA gavAvA lAgyA e sarve emanI paNuM, savAyA deDhA dhanapati thavAnI lAlacabharI lejanA mitroe Adarayukta kapriyatAnAM ghotaka che. keI mahAkAvyane nAyaka 2jI karI ane khImacaMdabhAI emAM lalacAyA ane phasAyA. eka jevu emanuM bhavya jIvana anekane mATe anukaraNIya che: kika musalamAne emane eTale badhe vizvAsa jItI lIdho " -ramaNalAla cIpha zAha vika: zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, mudraka ane prakAzaka : zrI cImanalAla je. zahe, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI. pI roDa, saMbaI 400 04. Te. naM. 350296 : mukarNasthAna : keDa prinTasa, jagannAtha zaMkara zeTha roDa, giragAma, muMbaI - ke je