Prabuddha Jivan 1986 Year 47 Ank 17 to 24 and Year 48 Ank 01 to 16

SR No.: 525971
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1986
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 27 MB

Page 136

જર
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૭-૮૬ પ્રેમનાં નૌતિક વાતાવરણમાં થાય છે તે ઉપરી૫ણાનાં વાતા- બેલનારા અનેક મળતા હોય છે, પરંતુ અપ્રિય પણ હિતકારી વરણમાં થતું નથી પ્રત્યેક કાર્યકર તમારી સાથે ૬ થી ૮ કલાક વાણી ખેલનારા કે સાંભળનારા સહેલાઇથી મળતા હતા રહે છે અને તે સમય દરમ્યાન કડકાઈ, દબાણ અને બીકનું વાતા- નથી.” સારાસારના વિવેક માટે આ સત્ય વહીવટકર્તાને સારું વરણ હોય, તે કામને બદલે ' થાય એ દેખીતું છે શિરત સંચાલન કરવામાં ખૂબ મદદરેપ નીવડે તેવું છે માણસમાં અન્ય પ્રેમમાંથી જન્મે છે, ધાકધમકી કે સખતાઇમાંથી નહીં. પ્રેમનાં લેકની આઘીપાછી કરવાની ખાસિયત હોય છે. તેથી વહીવટવાતાવરણ સાથે પ્રેમભર્યા માર્ગદર્શનની એટલી જ જરૂર છે કર્તાએ હંમેશા પૂર્વગ્રહરહિત તકરથ અને સમતેલ વલણ રાખવું તાલીમ પામેલ કર્ધક હોય તે પણ તેમની ભૂલ થવાની જોઈએ. નિર્ણય લેતી વખતે પોતાનાં કાર્યક્ષેત્રનું ધ્યેય જળવાય, શક્યતા રહેલી જ છે પ્રત્યેક કાર્યકર પિતાની શકિતને વિકાસ કાર્યકરોનું હિત થાય અને જનસમુદાય પર સારી-રોગ્ય-અસરો કેમ સાધે, પિતાનાં કાર્યમાં શી રીતે જીવંત રસ લેતે થાય ઉદ્દભવે એવી વિશાળ દૃષ્ટિ વહીવટાર્તાએ લખવી ઘટે. અને પોતાની કાર્યાક્ષમતા અને સર્જનાત્મક કાર્યમાં ફાળે વહીવટકર્તાને નિણુ અને જરૂરી પગલાં લેવાં પડતાં આપવાના સતેષથી પિતાનું સમગ્ર જીવન આનંદસભર શી હોય છે, તે માટે હિમંતને ગુણ અનિવાય છે. બીકણ માનસ રીતે અનુભવે એવી વિશાળ નૈતિક દષ્ટિ સાથે વહીવટકર્તા નિર્ણય અને જરૂરી પગલાં માટે વિનરૂપ બને છે. પરિસ્થિતિનાં પિતાના સહકાર્યકરોને પ્રેમ, હૂંફ અને પ્રેમભર્યું માર્ગદર્શન અનુસંધાનમાં નિર્ણય લેવાનું હોય છે. તેમાં કાયરતા ન ચાલે. આપે એ આજના સમયની માંગ છે.
સંચાલનની જવાબદારી હિંમત વિના સફળ બને નહિં વહીઆ પ્રકારની પાયાની ભૂમિકા સાથે વહીવટકર્તાએ કેટલાક વટકર્તાની હિંમત કાર્યકરોમાં પણ હિમંત પ્રેરશે. ગુણો કેળવવા અનિવાર્ય છે. આજે અયોગ્ય વહીવટની જે | વહીવટકર્તા માટે ન્યાય આપવાની વાત તેના સફળ સંચાબૂમ છે તેમાં જનસમુદાય અપ્રમાણિકતાથી ખૂબ વ્યથિત છે. લનની મહત્વની બાબત છે. માણસ ન્યાય માટે ખૂબ આતુર તિથી સુવહીવટ માટે પ્રામાણિકતાને ગુણુ વહીવટકર્તા માટે હોય છે. ન્યાય ન મળતાં માણસ જમ્બર આઘાત અનુભવે છે
અનિવાર્ય છે. પ્રામાણિક્તા વિના અંધાધુંધી સજાય એ અને તેનાં માનસ પર પ્રતિકૂળ અસર થતી હોય છે. વહીવટદેખીતું જ છે. મહાત્મા ગાંધીજીની પરિભાષામાં વહીવટકર્તાએ કર્તાનું પક્ષપાતી વલણ, નિર્ણય સાથે સંકળાયેલા ધણા લેકમાં સેવક બનવાનું હોય છે. વહીવટી કાર્યનું ધ્યેય મુખ્ય છે, હતાશાની લાગણી જન્માવે છે. અલબત્ત પ્રત્યેક વ્યકિતને ખુશ જ્યારે અંગત જીવન ગૌણ છે, એવી દૃષ્ટિ કેળવવી જ ઘટે. * કરવી તે અશકય છે. ન્યાય આપવામાં થોડી વ્યકિતએ નારાજ યેયનિષ્ઠા રાખવાથી પ્રમાણિકતા કેળવી શકાય છે. સાદા જીવન પણ થાય. જ્યાં પ્રામાણિકતા હોય અને સૌ કોઈ પ્રત્યે પ્રેમભાવ અથે નિષ્ઠાપૂર્વક કાર્યરત રહેવું એ જીવનની ખરી શેભા છે હોય ત્યાં ન્યાયની દૃષ્ટિ જરૂર સર્વમાન્ય બનવા પામે. વહીવટ અને આ વહીવટકર્તા જ અસરકારક બની શકે એ સ્પષ્ટ છે. કર્તાએ સસ્તી લોકપ્રિયતાનાં પ્રલોભન પર વિજય મેળવ જ
હટકર્તા માટે બીજો ગુણ શરીર અને મનનાં સ્થાને જોઈએ. શુભ હેતુ અને શુભ સાધને મહત્ત્વનાં છે જેમાં અંગત જરૂરી છે. સંચાલનની જવાબદારી સંભાળનારને વિશેષ કાર્ય જીવન ગૌણ છે એ દષ્ટિ વહીવટકર્તાની કાર્યક્ષમતા અને સફળતા કરવું પડે તેમ જ સાવવ-alert-રહેવું પડે જે રીરનાં સારા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે. વાસ્થ વિના શકય નથી. તંદુરસ્ત શરીર વિના માનસિક જે ક્ષેત્રનો વહીવટ કરવાનું છે તેના તમામ કાર્યકરોમાં અસ્વસ્થતા પણ રહેતી હોય છે. વહીવટકર્તા વાતવાતમાં ચિડાઈ. સમૂહ-body માટે આદર હવે અનિવાર્ય છે. તમામ કાર્યકરોને જાય કે સહકાર્યકરે પ્રત્યે વધુ પડતી શકાથી જએ તે તે સારું આ સમૂહ' પ્રત્યે માન અને વફાદારીની ભાવના હોવી જ ઘટે. આ માનસિક સ્વાથ્ય ન ગણાય અને તેથી તે સંચાલનની ભાવનાથી તમામ કાર્યકરોમાં ઉત્સાહથી કાર્ય કરવાની શકિત ૌચ રીતે અદા કરી શકે નહિ, તેમ જ પિતાનામાં આત્મવિ. ઉદ્દભવતી હોય છે. પરિણામે વેઠ ને બદલે જીવંત કાર્ય થવા લાગે શ્વાસને અભાવ હોય કે લધુતાગ્રંથિ હોય તે આ માનસિક છે અને વ્યકિતને કંઈક મહત્વનું કાર્ય કર્યા અને સંતોષ નબળાઈએ તેના સુવહીવટમાં વિનરૂપ બને.
મળે છે જે તેના વિકાસમાં ફાળો આપે છે. વહીવટકર્તા આ ‘સમૂહને - વીજે ગુણ બુદ્ધિને છે. બુદ્ધિ તે સૌ કોઈને મળેલી હોય નેતા છે એ ખરું, પણ તેને આ સમૂહ’ના સભ્ય પિતાના છે. જે પ્રશ્ન છે તે તેને મેળવવાને છે. વહીવટી ક્ષેત્રમાં વાચનની લાગવા જોઈએ એટલું જ નહિ, પરંતુ પોતે આ “સમૂહને જરૂર નથી એ માન્યતા ખોટી છે. ખરી રીતે તે વહીવટી ક્ષેત્રમાં નેતા હોવા બદલ તેને ગૌરવ થવું જોઇએ, વહીવટકર્તાની જુદા જુદા વિષયનું જ્ઞાન હોવું જરૂરી છે માત્ર અનુભવને આ ભાવના “સમૂહના સભ્યોમાં ‘સમૂહ' પ્રત્યેની ભાવના જ સર્વરવ ગણાય નહિ. વાચન દ્વારા કેળવાયેલી બુદ્ધિ
જન્માવી શકે છે અને કાર્યકરે “સમૂહ માટે કાર્ય કરે સંચાલનમાં ખૂબ ઉપયોગી બને છે. વાચનથી પિતાને વિકસ
છે એવી સતીષપ્રદ લાગણી સાથે કાર્યરત બને છે. વહીવટ સમાય છે, એગ્ય દષ્ટિ કેળવાય છે; માણસે પાસેથી કામ શી કર્તા આ “સમૂહ’ના કાર્યકરોને યંત્રના ભાગ તરીકે ને જ રીત લેવું, તેમના યોગ્ય વિકાસ માટે કેવા પ્રયત્ન રાખવા, લેખે, પરંતુ પ્રત્યેક કાર્યકર ચૈતન્યપૂર્ણ તણખો છે એમ
તાની કાર્યક્ષમતા શી રીતે વધે તે અંગેની સમજ પ્રાપ્ત સમજે તે જ સફળ સંચાલન માટે “સમૂહ ભાવના” નિમણુ થાય છે. પિતાનાં ક્ષેત્રના વિષયનું જ્ઞાન મેળવવું તેમ જ ફરજ થાય. તેથી પ્રત્યેક કાર્યકરનાં સુખદુઃખની નૌતિક જવાબદારી અને નિયમને અભ્યાસ સાચા દિલથી કર ઘટે છે.
વહીવટકર્તાની બની રહે છે. તે કાર્ય કરના, કાર્યક્ષેત્ર ઉપરાંતના, | વહીવટકર્તાને માનુષી પ્રશ્ન હલ કરવાના હોય છે. સૌ કોઈ આર્થિક, માનસિક અને સામાજિક પ્રશ્નો પ્રત્યે હંમેશાં સહાનુવહીવટકર્તા આગળ જાત અtતની રજૂઆત કરતા હોય છે. આ ભૂતિપૂર્વક વિચારશે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તે તે કાર્યકરોને રજૂઅાતમાં વધુ પડતી મીઠાશ પણ હોય. વહીવટકર્તા ભલે મિત્ર, તત્વજ્ઞાની અને માર્ગદર્શક-Friend, Philospher & " સાંભળે બધું, પરંતુ તેણે યાદ રાખવું જોઇએ, પ્રિય વાણી Guide-બની રહેશે.