Prabuddha Jivan 1986 Year 47 Ank 17 to 24 and Year 48 Ank 01 to 16

SR No.: 525971
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1986
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 27 MB

Page 204

૧૨૦
પ્રતિ વન
તા. ૧૬-૧૦-૮૬ દરેક વખતે અમલમાં આવે એવું બનતું નથી, પરીક્ષામાં સુખને સર્વોપરી ગણવામાં આવે અને સાચા ધર્મનું આત્મિક બળ નિષ્ફળતા, પ્રેમમાં નિરાશા, વેપારમાં દેવું, મેટી અપકીતિ' હેતું નથી ત્યાં આત્મહત્યાનું પ્રમાણ વધુ રહે છે. વંચનને ભંગ, રવજનો સાથે કલેશ-કંકાસ, સ્વજને, વડીલે, વર્તામાન સમયમાં આત્મહત્યા માટે સાધને અને સ્થળની ઉપરીઓ વગેરે તરફથી સતત થતે માનસિક ત્રાસ, અન્ય અળતા ઘણી વધી ગઈ છે. ઘાતક શો કે કાતિલ ઝેરી કઈ તરફથી સતત શારીરિક કે માનસિક સતામણી, રસાયણની શોધ પછી આપઘાત કરવા ઇચછનારને માટે બહુ અસાથે રેગે, અસહ્ય શારીરિક પીડા, નિહેતુક લંબાતું જતું મુશ્કેલી હોતી નથી. પરાધીન જીવતું, વિમાનમગ વગેરે જુ દાં કારણેને લીધે વર્તમાન સમયમાં માનસિક રોગને માટે અનેક પ્રકારની આપઘાતના રિસાઓ અવારનવારે બન્યા કરે છે. યુવાનોમાં દવાઓ નીકળી છે. એમાં કેટલી દવાઓમાં, એના વધુ કે અને સ્ત્રીઓમાં તેનું પ્રમાણ વિશેષ જોવા મળે છે. સ્ત્રી- ઓછા પ્રમાણુની ક્રિયા, પ્રતિક્રિયાનું સશેઃધન અને અધ્યયન એમાં આપઘાતના નિષ્ફળ પ્રયાસનું પ્રમાણ વધુ હોય જેટલું થવું જોઈએ તેટલું હજ થયું નથી એટલે કેટલાક છે. કેટલીકવાર ધાયું કરાવવા માટે આપઘાતની માત્ર ધમકી આત્મહત્યાના રિસાએ માં આવી દવાઓ પણ જવાબદાર હોય છે. કે દેખાવ જ હોય છે. કેટલીકવાર બેટી ધમકી સાચામાં માણસ પોતાની કેટલીક ગભીર, ગુપ્ત ભૂલેને એકરાર , પરિણમે છે. કેટલીકવાર એક પછી એક બનતી વિપરીત કરતાં શરમાય છે, સાચ અનુભવે છે એથી પકડાઈ જવાની ઘટનાએ રસ્થ માણસને પણ આપધાત તરફ ઘસડી જાય છે. બીક અને ચિંતામાં માણસ આપઘાત કરી બેસે છે. પરંતુ
સ્વસ્થતાપૂર્વક પ્રસન્નતાપૂર્વક, સમજણ સાથે ઉચ્ચતર વારતવમાં એને આપઘાત એ જ એને એકરાર બની જાય છે. ધ્યેયને માટે, જાહેરમાં વડીલે કે ગુરુની અનુમતિ લઈને એક લેખકે કહ્યું છે: દેહત્યાગ કરવાની પરંપરા પણ ભારતમાં પ્રચલિત છે. પરંતુ એને "There is no refuge from confession but માટે આત્મહત્યા જે શબ્દ વપરાતું નથી, કાશીએ કરવત suicide, and suicide is confession.' મુકાવવી, હિમાલયમાં હાડ ગાળવાં, ભૈરવ ટૂંક પરથી પડતું . જીવનને અચાનક, સ્વેચ્છાએ અંત આણવાની ઘટના માટે મૂકવું, માટીમાં ખાડે. બેદી બધાની સાક્ષીએ સમ વિ લેવી,
અત્મિઘાત, આત્મહત્યા, આપધાત વગેરે શબ્દ વપરાય છે, જળમાં સમાધિ લેવી કે અગ્નિમાં સમાધિ લેવી, શ્વાસ અહીં આમ’ એટલે તે” અથવા “પતાની’ એટલે જ અર્થ સુધી પ્રાણત્યાગ કરે વગેરે પ્રકારની ઘટનાઓ પણ લેવાનું હોય છે. વસ્તુતઃ આત્મહત્યામાં દેહની હત્યા હોય જાણીતી છે., જૈનમાં સંથારે અથવા સંલેખને અથવા, છે, આત્માની નહિ; દેહને અંત આવે છે. આમાને અંત : અનશનના પ્રકારની ઘટના પણ અત્યંત પવિત્ર મનાય છે.
' આવતા નથી. આત્મા તે અજર, અમર, અવિનાશી તત્ત્વ છે.' ' આપઘાતથી છની દુમતિ થાય છે. સંલેખનથી જીવનની
દેહના અંત સાથે જીવનનો અંત આવે છે, આત્માને અંત સદગતિ થાય છે. આપધાત એ અસદુભાવથી કરેલું અપકૃત્ય છે,
આવતું નથી. સલેખના એ શુભ ભાવથી, ઉચ્ચતર આધ્યામિક ધ્યેય માટે
* માણસને જેમ જીવવાને હકક છે તેમ સ્વમાનભેર મરવાને જાહેરમાં અનુમતિપૂર્વક કરેલું સુકૃત્ય છે.
પણ હકક છે એવી દલીલ થાય છે. પોતાનું ધન અથવા પિતાની : ગરીબી, લાચારી અને દુખને કારણે મનુષ્ય આપધાતને માલિકીની ચીજ વસ્તુઓ યથેચ્છ વાપરવાને માટે માણસ જેમ આશ્રય લે એ સ્વાભાવિક છે. પરંતુ એક માન્યતા એવી છે કે Fરવતંત્ર છે તેમ પિતાના જીવનને પણ યથેચ્છ વપ.વને અર્થાત જેમ સમાજ અતિશય સમૃદ્ધ, અતિશય ચિંતનશીલ અને જીવનને યથે અંત આણવાને મજુસ વતત્ર અને સમર્થ છે અતિશય સંવેદનશીલ તેમ તે સમાજમાં પણ આત્મહત્યાનું તેવી દલીલ પણ થાય છે. આ બધી દલીલ સર્જાશે પ્રમાણ વધુ રહે છે. માનસિક ઉન્માદને કારણે થતા આપ- સાચી છે એમ કહી ન શકાય. માણસને પોતાના શરીર ઉપર ઘતેને અપવાદરૂપ ગણી શકાય. પરંતુ પરિપકવ વિચારશીલતાને * માલિકીભ.4 સદંતર સાચે નથીમાતાપિતાએ જન્મ આપે છે કારણે કે ઉત્કટ સંવેદનશીલતાને કારણે થતા આપધાતના
હું અને તેમણે તથા સ્વજનોએ પાળા પેકીને મેટે કર્યો છે. બનાનું પ્રમાણુ સમૃદ્ધ અને સુશિક્ષિત દેશમાં વધુ રહેવાનું, એટલે શ એ હકકને દાવો ઓછો થાય છે. મનુષ્ય કારણ કે ત્યાં એવી. પરિપક્વતાને માટે અવકાશ વધુ રહે છે. : જંગલ કે ગુફામાં એકલે રહેતા હોય અને આહાર વર્તમાન સમયમાં સુખી લો કે આત્મહત્યાનું પ્રમાણુ સ્વીડનમાં
પાણી પણ પિતાની મેળે એકલે મેળવી લેતા હોય તે * સૌથી વધુ ગણુથ છે. અમેરિકામાં પણ ! આત્મહત્યાનું પ્રમાણ
| તે, જુદી વાત છે પરંતુ સમાજમાં કુટુંબ સાથે, પની સાથે, ઘણું મોટું છે. યુરોપના દેશો અને ઓસ્ટ્રેલિયામાં પણ આત્મ
બાળબચ્ચાં સાથે રહેતે મનુષ્ય સમાજનું એક આગ બને છે. vહત્યા વિશેષ થાય છે. જીવનને થાક કે કંટાળે માણસમાં
'એટલે એના જીવન ઉપર સ્વજને અને સમાજને પણ કંઈક ' હેતુથ-વ્યતા અને નિર્વેદ જન્માવે છે. તેમાં પણ જન્માન
| હકક દાવે. હોઈ શકે છે. એટલે કેવળ તાર્કિક દષ્ટિએ જે શ્રદ્ધા ન હોય, અને આત્મહત્યા એ પાપ છે એવી ભીરુતા
આત્મહત્યા ન્યાયુકત છે, એવું સિદ્ધ થશે નહિ, બલકે આત્મ
' હત્યાને લણે કુટુંબ અને સમાજમાં ધણુ માઠાં પરિણામે ન હોય તે જીવનને, અંત આણવાનું જલદી મન થાય છે.
આવે છે. શેક અને વિવાદની લાગણી છવાઈ જાય કેટલાકને ઉત્કટ સંવેદનશીલતા કે ચિંતનશીલતાને કારણે કવિઓ, * માટે ચિંતા અને ભય સર્જાયું છે. એટલે અંશે આત્મહત્યા કલાકારો ફિલસૂફમાં આત્મહત્યાના કિસ્સાઓ વારંવાર બનતા કરનાર જવાબદાર લેખાય છે.
: • જોવા મળે છે. 'જગતના કેટલાક નામાંકિત કલાકારો, સાહિત્યકારો
આત્મકલ્યાને જ્યાં કાયદાની દૃષ્ટિએ ગુને ગણવામાં આ. *-અને ચિંતકોએ આપઘાત કર્યાની ઘટના ઇતિહાસને પાને 'છે, અને તે માટે સજા થાય છે ત્યાં પણ અન્ય પ્રકારના
5. કાયદાઓ કરતાં વિસંગત પરિસ્થિતિ જણાય છે. જેમાં આપઘાત : Pજે ‘પ્રજામાં માત્ર ભૌતિકવાં જ પ્રવર્તે છે અને ઇન્દ્રિય
: ': ' (અનુસંધાને પૃ૧૭) : * * * :