Book Title: Dharmik Vahivat Vichar
Author(s): Chandrashekharvijay
Publisher: Kamal Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009225/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.yugpradhan.com dhArmika vahIvaTa vicAra paM. zazakharavijayajI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena dharma aMgenA kula cauda kSetronI zAstrIya vyavasthAne vigatavAra samajAvatuM pustaka dhArmika vahIvaTa vicAra VWVWlekhaka. 5. candrazekharavijayajI saMpAdaka : munizrI divyavallabhavijayajI ma.sA. : parimArjako : (1) pUjyapAda gacchAdhipati A. deva zrImad jayaghoSasUrIzvarajI ma.sAheba (2) A. deva zrImad rAjendrasUrIzvarajI ma. sAheba (3) A. deva zrImad hemacandrasUrIzvarajI ma. sAheba (4) paM. zrI yamuMdaravijayajI gaNivara * 273) kamala prakAzana TrasTa Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svastika graMthamALA : puSpa 16 prakAzaka : kamala prakAzana TrasTa jIvatalAla pratApazI saMskRtibhavana jhaverIvADa, rilIpharoDa, amadAvAda phona : 1355823 C/05356033 lekhaka paricaya siddhAnta mahodadhi, saccAritra cUDAmaNi sva. pUjyapAda A. bhagavaMta zrImad vijayapremasUrIzvarajI 4. zrI candrazekharavijayajIadhan.com prathama saMskaraNa : nakala 2000 dvitIya saMskaraNa : nakala 3000 tRtIya saMskaraNa : nakala 5,000 vi. saM. 2051 tA H 1-5-1995 mUlya rU. :20 lesara TAIpa seTIMga H zAIna ArTa kompyugrAphIkasa rAjanagara, pAlaDI, amadAvAda-7 Te.naM. 6639232 . mudraka H bhagavati ophaseTa 15/sI, baMsIdhara esTeTa, bAraDolapurA, amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya svastika graMthamALA anvaye pUjyapAda 5. candrazekharavijayajInI nAnakaDI pustikAonI A zreNIne ame pragaTa karI rahyA chIe. Aja sudhImAM ame pUjyapAdazrInAM baso upara pustako pragaTa karyA. jeo be hajAra rU. nuM dAna karaze temanuM nAma (graMthamALAnA zreNIbaddha pustako sivAyanAM) tamAma pustakomAM pragaTa karIzuM ane temane amAruM prakAzana bheTa mokalatA rahIzuM. A yojanAno Apa sahu lAbha lezo evI ame AkAMkSA rAkhIe chIe. li. kamala prakAzana TrasTa jI. pra. saMskRtibhavana ra000, nizApoLa rilIpha roDa, amadAvAda-1 (gujarAta) Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 | bIjI AvRtti vakhate lekhakIya dara varSe paryuSaNa parvAdhirAjanI ArAdhanA karAvavA mATe gAme ! gAma jatA zramaNopAsaka yuvAno mATe A pustakanuM lekhana meM taiyAra ! 1 karyuM. AnA mananathI jainasaMghomAM dhArmika vahIvaTa aMge UThatA praznonA samAdhAna yuvAno sahelAIthI ApI zake te mAro udeza che. devadravya, gurudravya AdinA saMbaMdhamAM vi.saM. 2044nI sAlamAM amadAvAdamAM maLelA munisaMmelane je parAmarza karIne zAstrIya nirNayo levAmAM AvyA hatA teno paNa A pustakamAM ullekha karavAmAM Avyo che. A pustakanI have bIjI AvRtti pragaTa thaI rahI che. A ! navasaMskaraNane viziSTa koTinuM parimArjita svarUpa pUjanIya ; AcAryabhagavaMtAdie Apela che. prathamavRttimAM mArI kyAMka koka zaratacUka thaI hoya to tene paNa teozrIe athAga mahenata laIne parimArjita karI Apela che. emaNe lIdhelA sakhata parizrama badala 1 ihuM temano khUba khUba RNI chuM. 1 A pustakamAM je kAMI vidhAno vagere karavAmAM AvyA che ta zAstradhAra sAthe ja karAyA che. Ama chatAM je te vidhAno sAme I koI vAMdho uThAve to amane te aMge puchAvIne ja koI paNa nirNaya Tupara AvavAnI mArI vinaMti che. A pustakanuM ati kaThina saMpAdana kArya mArA ziSyaratna munizrI 'divyavallabhavijayajIe khUba sarasa rIte-bhAre jahemata laIne-pAra pADI dIdhuM che te badala huM tene ahIM yAda karyA vinA rahI zakato ! nathI. - prAnta jinAjJAviruddha kAMI paNa lakhAyuM hoya to tenuM antaHkaraNathI micchA mi dukkaDe mAMguM chuM. virAra li. 1 tA. 15-1-95 gurupAdapareNu I 2051, po.su. 14 na paM. candrazekharavijaya Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahatvanI sUcanA | A bIjI AvRttimAM prathama AvRttinA samagra kalevarane aneka prakAranA nUtana saMskAra-pariSkAra paNa karAyela hovAthI prathama AvRtti karatAM paNa A bIjI AvRtti adhikatara puSTa ane prAmANika banI che, te 1 AnaMdanI vAta che. tethI prathama AvRtti dharAvanArA tamAma vAcakoe A bIjI AvRtti pramANe prathama AvRttimAM saMskAra karI levA jethI kyAMya gerasamajane jarA paNa avakAza na rahe. WWW trIjI AvRtti vakhate lekhakIyaCom A pustakanI be AvRttionI hajAro nakalo capocapa UpaDI jatAM trIjI AvRtti - vadhu nakalomAM -bahAra pADavAmAM AvI che. amArI sAme jabbara uhApoha zarU thayo che. zAstranA nAme mAtra saMgharSa karavAnI nItinuM 1 ahIM darzana thAya che. amArI pAse puSkaLa zAstrapAThI hAthavagA che. utsutra bhASaNano amArI uparano Aropa ekadama nirAdhAra che. jemano bhUtakALa paNa aneka saMgharSa UbhA karavAmAM ja gayo hoya temane mATe AthI vadhu lakhavuM ucita lAgatuM nathI. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA (2) khaMDa pahelo dhArmika dravyano vahIvaTa karavAnI yogyatA dharmasthAnomAM TrI koNa banI zake ? TrasTa ane TrasTI maMDaLa cauda kSetronuM vivaraNa jinapratimA ane jinamaMdira (1 me 2). jinAgama (3) sAdhu-sAdhvI (4+5). zrAvaka-zrAvikA (6+7) pauSadhazALA (upAzraya) (8) pAThazALA (9) | AyaMbila khAtu (1) radhan.Com kAlakRta khAtu (11), nizrAkRta khAtu (12) anukaMpA khAtu (13) jIvadayA khAtu (14). janarala sucano - khaMDa bIjo cauda kSetro aMge praznottarI jinamUrti ane jinamaMdira (1+2)praznottarI prazna-1 jinapratimA zenI bane ? kevaDI banAvAya ? prazna-2 Arasa lAvavAnI vidhi zuM che ? prazna-3 pratimAjI gaLAmAMthI khaMDita thAya to zuM karavuM ? prazna-4 jinapratimA paradeza laI jaI zakAya ? prazna-5 potAnI pAsenI pratimAo nakaro laIne bIjAne ApI zakAya ? navI pratimAo bharAvavA karatAM nahi pUjAtA junA pratimAjInI "pratiSThA yogya nathI. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna-7 jokhamI sthaLethI jinabiMbonuM surakSita sthaLe utthApana nahi karavuM joIe ? prazna-8 'svapnadravyanI Avaka devadravyamAM ja jAya'-A vAtane zAstrIyAdhAra zuM ? prazna-9 devadravyano pagAra letA pUjArI pAse zramaNo potAnuM kAma karAvI zake ? prazna-10 pujArIo ane munimo jayAre "dAdA" banatA dekhAya che to zuM karavuM ? prazna-11 derAsaranA bhaMDAranA cokhA, badAma vagere pUjArIne ApavA ja joIe ? prazna-12 derAsarajImAM caDelA phaLa nevedyanuM zuM karavuM joIe ? prazna-13 derAsaramAM caDelI badAma vecAyA bAda ajANathI pharI caDAvavAmAM doSa lAge ? prazna-14 Arthika sthiti sArI na hoya to derAsaranA kesarAdithI pUjA thaI zake ? prazna-15 tIrtharakSAnA kAryamAM devadravyanI rakama vaparAya kharI ? prazna-16 derAsaramAM thatI AbhUSaNAdinA corI aMge zuM karavuM ? 70 prazna-17 garIbo mATe devadravyanI saMpatti vaparAya ? prazna-18 anItinA dhanathI banatA jinamaMdiromAM teja Ave kharuM ? prazna-19 derAsara bAMdhavA sAdhAraNamAMthI jamIna levI ke devadravyamAMthI ? prazna-20 akhaMDa dIvo zAstrIya che ? prazna-21 devadravyanI rakama bIjA khAte vAparavA keTalA TakA vyAja ApavuM ? prazna-12 AratImAM ke snAtrapUjAmAM mukAtAM nANA kone maLe ? prazna-23 gharaderAsaranA pratimAjI vadhumAM keTalA icanA hoI zake ? prazna-24 gharaderAsaranI AvakamAMthI gharaderAsaranI sAmagrI lavAya ? prazna-25 gharaderAsaranA cokhA, badAmAdinuM zuM karavuM ? prazna-26 devadravya upara saracArja nAMkhIne te rakama sAdhAraNamAM laI javAya ? 74 prazna-27 devadravyanI rakama sAdhAraNAdi khAte vaparAI gaI hoya to zuM karavuM ? prazna-28 M.C. vagerenA bhayathI gharaderAsara na thAya zuM ? prazna-29 gharaderAsara banAvavAmAM kaI kALajIo karavI joIe ? prazna-30 koI svadravyathI derAsara banAvavA Icche che to to teTalI rakama koI saMdhamAM sAdhAraNa khAte ApIne te te saMgha pAsethI devadravya laIne jinAlaya banAvI zake ? Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna-31 devadravyanI rakama beMkamAM rAkhavA karatA te rakamanI jamIna na levI ? 78 prazna-32 devadravyamAMthI sAdhAraNakhAtuM lona laIne jamIna kharIde ane jamIna vecIne vyAja sAthe devadravya parata kare ane napho sAdhAraNa khAte le to cAle ? prazna-33 aSTaprakArI anuSThAnano kharca kADhavA vyakti pAsethI kesarAdi tathA sAdharmika bhaktino nakaro laI zakAya ? prazna-34 derAsaramAM roja bolAtA aprakArI pUjAnA caDAvAnI rakama kyAM jAya ? prazna-35 pUjAmAM zuddha rezamI vastra ke zuddha kasturI vaparAya ? prazna-6 viziSTa divasomAM koI adravyanI so rU.nI AMgI karAve tenA karatAM devadravyamAMthI bhAre AMgI thAya ? prazna-37 bhagavAna karatAM deva-devInI mahattA vadhI jAya te yogya che? 82 prazna-38 zikharanI dhajAnI vaMza vArasAgata bolI bolavI ke prativarSa ? 82 prazna-39 derAsarajImAM IlekTrika lAITa-paMkhA hoI zake kharA ? prazna-40 sAdhAraNa khAtAnI Avaka karavA derAsarajImAM aMdara ke bahAra padmAvatI vagerenI sthApanA thaI zake ? , prazna-41 khAtrapujAnuM zrIphaLa roja tAjuM caDAvavuM joIe ? Clii 84 prazna-4ra derAsaramAM kAcakAma, bhaMDAra, siMhAsana vagereno kharca devadravyamAMthI levAya ? prazna-43 derAsara ane upAzrayAdino munIma ke nokara eka hoya to zuM karavuM ? prazna-44 kumArapALanI AratinA prasaMgamAM badhA pAtronI 2kama kyAM jAya ? prazna-45 devadravyamAMthI derAsaranA IlekTrika lAITa, mAIka vagereno kharca kaDhAya ? prazna-46 mANibhadrajInI sthApanA derAsaramAM koI gokhalAmAM karI zakAya ? prazna-47 zilpa-zAstra munioe na zIkhavuM joIe ? prazna-48 tArodghATananuM dhI kayA khAte jamA thAya ? prazna-49 derAsarajImAM bhUlathI davA vagere laI javAya to zuM karavuM ? prazna-50 derAsarajImAM ghaDiyALa rAkhavI yogya che ? prazna-51 paramAtmAne AbhUSaNonI zI jarUra ? prazna-52 jinapratimA bharAvavI ane tenI pratiSThA karavI.-A bemAM zuM pharaka che ? prazna-53 svapnadravya aMge koI zAstrapATha na hovA chatAM vivAda kema ? Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna-54 "jinabhakti sAdhAraNa" ane "kalpita devadravya" no pharaka ... jaNAvo ? prazna-55 digaMbara ke sanAtanIo pAsethI pAchA meLavelA jinamaMdirano jIrNodvAra zemAMthI thAya ? prazna-pa6 mAtra mohathI devadravyanI rakama TrasTIthI beMkamAM rAkhI zakAya ? prazna-57 akhila bhAratIya dhoraNe jIrNoddhAranuM kArya vyavasthita na thAya ? prazna-58 jinapratimAnI 2kama jIrNodvAramAM vaparAya to uparanA khAtAnI rakama nIce vAparavAno doSa na lAge ? prazna-59 devadravyanI rakama jIrNoddhArane badale Highway upara thatAM tIrthomAM vAparavI zuM yogyache ? prazna-60 pU. haribhadrasUrijI Adi vaDe mukAyela devadravyanA traNa peTA vibhAgono amala kema koI saMdhamAM dekhAto nathI ? prazna-61 svapnadravya, upAdhananI mALa vageremAMthI pUjArIne pagAra vagere apAya to amuka devadravyamAMthI apAtA pagAranuM nukazAna dUra na thAya ? kama-62 mRtiSThAno caDhAve.gohelI vyakti saMpane jANa karyA vagara bIje prazna-63 saMmelananA devadravyanA TharAvathI svadravyathI jinapUjA gauNa thAya che, tenuM zuM ? prazna-64 dravya-saptatikA vagerenA AdhAre keTalAko, "svadravyathI ja jinapUjA thAya"-tevo Agraha rAkhe che, te tenI spaSTatA karazojI? prazna-65 devadravya, gurUdravya vagere khAte judI judI prarUpaNAomAM muMjhavaNa thAya che, to zuM karavuM ? prazna-66 devadravyanI rakamamAMthI pujAnI sAmagrI, pUjArIne pagAra vagere thaI zake ? prazna-67 ''ochA pagAra'"nA kAraNe apoSaNathI pIDAtA pUjArIne devadravyamAMthI pagAra apAya ? prazna-68 dhana kayAM vAparavAmAM vadhu lAbha ? derAsaramAM ke jIvadayAmAM ? jinAgama(3)-praznottarI prazna-69 eka ja peTImAM jJAnapUjana ane gurUpUjananA khAtA hoya to bhUla na thAya ? 2 50 91 91 dare 23 93 94 95 96 96 98 99 100 101 102 104 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna-70 jJAnakhAtAnI rakamano zreSTha upayoga kayo ? 14 prazna-71 lIAnA abhAve "jheroksa" vagerethI AgamonuM mudraNa thAya ? prazna-72 jinAgamonI nakkara rakSAno upAya zuM ? 105 prazna-73 jJAnakhAtAnI rakamanAM pustako zrAvako vAMcI zake ? 105 prazna-74 jJAnakhAtAnI rakamamAMthI upAzrayanA pATa, pATalA, sAdhune upadhi vagere rAkhavAnA kabATa lAvI zakAya ? 106 prazna-75 chApAo, megejhIno, patrikAo vagerenA nikAlanA upAyo zuM? ? 106 prazna-76 astavyasta jJAnabhaMvarone eka ThekANe ekatrita karIne saMbhALa thaI zake ? 16 prazna-77 vartamAnakAlIna mahAtmAonA jIvana-caritro jJAnakhAtAmAMthI chapAvAya? 106 prazna-78 jJAnakhAtAnI badhI rakama ekaThI karIne teno zreSTha upayoga karyo ? 107 prazna-79 jJAnakhAtAmAMthI ajaina lahIAo taiyAra karavA aMgeno kharca kADhI zakAya ? 107 prazna-80 jJAnakhAtAmAMthI kevA prakAranuM prakAzana sAdhu-sAdhvI karAvI zake ? 107 prazna-81 ajena vyaktine "paMDita" banAvavA jJAnakhAtAnI rakama vaparAya ? 108 prazna-82 jJAnakhAtAmAMthI banelA jJAnabhaMDAramAM pustaka-vAMcana ke sAdhu-sAdhvIjI gaucarI karI zake ? 108 sAdhu-sAdhvI (4 + 5) praznottarI prazna-83 gurUnA caraNe nANAnuM pUjana, gurUne kAmaLI vahorAvavAnuM bI kayA khAte jamA thAya ? 108 prazna-84 kALadharma aMgenI uchAmaNInI rakama zemAM jAya ? 109 prazna-85 gurU-vaiyAvaccanI rakamamAMthI gurUnI kaI vaiyAvacca thAya ? 109 prazna-86 vaiyAvaccanI rakamagarIbone hospiTalAdimAM ApI zakAya ? ane A rakamamAMthI lAvelI vastuo gurUmahArAja gRhasthone ApI zake ? prazna-87 je gAmomAM vaiyAvaccanI rakama na hoya te kharca zI rIte kADhe ? 110 prazna-88 sAdhvIjIo mATe zIlaratA aMge vihAramAM rakhAtA mANasano pagAra vaiyAvaccamAMthI apAya ? 110 prazna-89 vRddha sAdhvIjIo mATe levAtA aMgata phaleTo zuM yogya che? 111 prazna-90 vaiyAvaccanI rakamanA upayoga aMge zAstrapATha ane paraMparA bane maLe che, to zuM karavuM ? 111 prazna-91 dhaNA sAdhu-sAdhvIo aMgata upAzrayamAM sthiravAsa kare che to teo zithIla na thaI javAnA bhaye diyodvAranI jarUra nathI lAgatI ? 113 10 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna-92 AjanA kALamAM gurUmaMdira banAvavuM zuM yogya che ? 115 prazna-93 jaino vagaranA gAmamAM gurU-vaiyAvaccamAMthI rasoDA calAvI zakAya ? 116 prazna-94 aprIti pAmatA vRddha sAdhvIjIo mATe vRddhAzrama zuM karavA joIe ? 116 zrAvaka-zrAvikA (640)-praznottarI prazna-95 sIdAtA zrAvakone Arthika sahAya ApyA bAda temanA dvArA dhArmika vahIvaTa vagere na karAvI zakAya ? 118 prazna-96 sauthI vadhu dAna sAdharmika khAte na karavuM joIe ? 118 prazna-97 sAta kSetranA sAdhAraNa khAtethI athavA zrAvaka-zrAvikA khAtethI svAmI-vAtsalya thAya ? 119 prazna-98 mumukSunI dIkSAnA upakaraNonI rakama kayAM jAya ? 119 prazna-99 sAdharmika mATe devadravyanI rakamamAMthI bhADAnI cAlI vagere banAvAya?119 prazna-100 jaino vagaranA gAmaDAmAM jaina kuTuMbono vasavATa jarUrI nathI zuM ? 119 prazna-101 jenone vadhu madadagAra banavAno zrImaMtono upadeza na Apavo joIe ? 120 prazna-102 "sAcA" ne badale "khoTA" sAdharmika geralAbha uThAvI jAya che, to III zuM karavuM ?LIGIBITGIR I 120 prazna-103 "sAdharmika-bhaktino" upadeza zramaNoe vizeSataH na Apavo joIe ? 120 prazna-104 dharmamAM lAkho rU. kharcanArA sAdharmikonI upekSA kare che, te barobara che ? pauSadhazALA-(8) praznottarI. prazna-105 vaiyAvaccamAMthI vihAramAM nirjana sthaLe banelA upAzrayomAM jarUrI bela vagere lAvI zakAya ? prazna-106 upAzrayanA nIbhAva mATe sAdhunA upAzrayamAM benonA phoTAnI yojanA barobara che? prazna-107 upAzrayano lagnanI vADImAM upayoga sAdhAraNanI Avaka karavA mATe karavo te barobara che ? 124 prazna-108 upAzrayanI dekharekha mATe rAkhela jainane sAdharmika khAtAmAMthI pagAra apAya ? 125 pAThazALA-praznottarI (9). prazna-109 TI.vI. vagerenA vAvAjhoDAmAM pAThazALAo tuTI che, zuM karavuM ? 125 prazna-110 devadevatAnA bhaMDAramAMthI pAThazALA mATe rakama vAparI zakAya ? 126 prazna-111 pAThazALA mATe jJAnakhAtAmAMthI copaDIo lAvI zakAya ? 126 123 123 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna-112 pAThazALAno kharca kADhavA bheTa kupano vagerenI yojanA thaI zake ? 127 prazna-113 pAThazALAmAM paNa skulanI jema phI laI zakAya ? 127 prazna-114 jainadharmane pradhAnatA ApatI skula, kolejo vagerenI jarUra kharI ? 128 prazna-115 pAThazALAno kharca kADhavA bAra mahinAnA caDAvA bolIne borDa mukI zakAya ? 128 AyaMbila-khAtuM (10)-praznottarI prazna-116 AyaMbila zALAmAM vadhelI rakama garIba vagerene ApI zakAya ? 128 prazna-117 gharamAM AyaMbila karavAne badale AyaMbila khAtA zuM yogya che ? 129 prazna-118 AyaMbila khAtAnI rakama sAdharmika, pAThazALA vageremAM vAparI zakAya ? 129 kAlakRta khAtuM ane nizrAkRta khAtuM 11 + (12)-praznottarI prazna-119 kALakRta ane nizrAkRta khAtAnI rakama devadravyAdimAM vaparAya ? 129 anukaMpA khAtuM (13)-praznottarI prazna-120 rathayAtrAdi varaghoDAnI pAchaLa rahelI anukaMpAnI gADInA kharcanI rakama zemAMthI levAya ? prazna-121 garIbo mATe khIcaDI-dhara, chAza kendra vagere khule to IcchanIya kharuM?130 prazna-122 paryuSaNamAM vIranA vastra-dAna prasaMge garIbone vastrAdi ApavAthI V zAsanaprabhAvanA na thAya zuM ? 132 prazna-123 heya ane upAdeya anukaMpA kaI kaI ? 132 prazna-124 sAdharmika khAtA ke sAdhAraNakhAtAmAMthI ajaina garIbonI anukaMpA thAya ? 132 129 133 134 jIvadayA (14) praznottarI prazna-125 pAMjarApoLamAM thatI jIvadayA barobara che ? prazna-126 jIvadayAnA kesomAM ajaina vakIlone jIvadayAmAMthI rakama ApI zakAya ? prazna-127 paryuSaNa parva upara katalakhAnethI jIvo choDAvavAmAM jIvahiMsA ke jIvadayA ? prazna-128 jIvadayA ane anukaMpAnI rakama beMkamAM rAkhI zakAya ? prazna-129 AjanI pAMjarApoLo mATe Apano zo abhiprAya che ? prazna-130 gobara gesa plAnTa aMgeno Apano zo abhiprAya che ? prazna-131 jIvadayAnI rakamano zreSTha upayoga kayAM ? prazna-13ra jIvadayAnA rU. anukaMpAmAM laI javAya ? prazna-133 gharamAM mA bApa vagerene trAsa karanAra vyakti jIvadayAmAM rakama lakhAve te yogya che ? 134 135 136 138 139 139 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 141 142 prazna-134 uchAmaNI bolyA bAda vyaktinI bhAvanA ane paristhiti badalAya to zuM karavuM ? prazna-135 uchAmaNInI rakama keTalA samayamAM bharavI joIe ? prazna-136 pAMjarApoLa saMsthAno mukhya uddeza zuM ? janarala praznottarI prazna-137 kAyamI tithinA vyAjamAMthI kArya na thatuM hoya to zuM karavuM ? prazna-138 anIti Adi khoTA kAmo vaDe meLaveluM dhana dharmanA kSetromAM vaparAya ? 143 prazna-139 sAdhAraNa khAtuM ane zubha (sarvasAdhAraNa)khAtAmAM zuM pharaka che ? 145 prazna-140 zubha khAte (ke sAdhAraNa khAte) Avaka karavAnA upAyo kayA che ? 146 prazna-141 sAdhAraNa khAte ke zubha khAtAnI Avaka karavA sinemA thieTaro vagere banAvI zakAya ? 146 prazna-142 saMghano dhArmika vahIvaTa mahAtmAne na batAvavo joIe ? 146 prazna-143 devatAnA bhaMDAranI, Arati vagerenI uchAmaNInI A rakamo kyAM jAya ? dasa thI pada prazna-144 sAdhAraNanI Avaka karavA bAra mAsanA bAra zrAvakone zreSThI pada na ApI zakAya zuM ? 147 prazna-145 derAsaramAM sAdhAraNakhAtAno bhaMDAra mUkI zakAya ? 147 prazna-146 navakArazI, svAmI-vAtsalayanI bolInI vadhelI rakama kyAM jAya ? 147 prazna-147 sAdhAraNa khAtAnI AvakanA saraLa rastAo batAvo ? 148 prazna-148 sAta-kSetranI phALavaNI dareka vibhAgamAM kevI rIte karavI joIe? 149 prazna-149 sAdharmikonA nIbhAva mATe koI vyasthita yojanA na banAvI zakAya zuM ? 149 TrasTI aMge praznottarI prazna-150 A pustakamAM jaNAvyA mujaba TrasTIomAM TrasTI thavAnI lAyakAta keTalAmAM ? 150 prazna-151 jenabeMka aMge Apano zo abhiprAya che ? 150 prazna-15ra TrasTI thanArAe dravya-saptatikA vagere graMthano abhyAsa na karavo joIe zuM ? 152 prazna-153 zAstranA samajadAra vagere guNIyaloe TrasTI na | banavuM joIe zuM ? 15ra prazna-154 TrasTIomAM matabheda paDe to kayAM javuM ? gItArtha gurU pAse ke cerITI kamiznara pAse ? 153 prazna-155 kamIznara ane sakhAvatI TrasTamAM B.C. mANasane mukavAnI bAbate ' zuM karavuM joIe ? 154 13 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa trIjo pariziSTa 1 vi. saM. 2044nA devadravya-vyavasthAnA saMmelanIya TharAva naM-13 upara ciMtana. -paM. candrazekharavijayajI 157 vi. saM. 2044nA gurUdravya-vyavasthAnA saMmelanIya TharAva naM-14 upara ciMtana. -paM. candrazekharavijayajI vi, saM. 2044nA saMmelanIya TharAva naM-17 upara ciMtana -jinapUjA aMge zrAvakone mArgadarzana. -paM. candrazekharavijayajI 185 - pariziSTa 2 (1) devadravya aMgenA TharAva upara ciMtana gaNi zrI abhayazekharavijayajI 191. gurUdravya (zrAddhajita kalpanI 68mI gAthAno rahasyArtha) gaNi zrI abhayazekharavijayajI 191 pariziSTa : 3 devadravyathI jinapUjAdi karI zakAya te aMge svargastha mahAgItArthono abhiprAya. (1) pUjayapAda A.bha. premasUri. ma. sA.no pU. jaMbusUrijI ma. uparano patra naM. 1 233 pujyapAda A.bha. premasUri ma. sA.no 5. jaMbusUrijI ma. uparanopatra naM. 2. pUjayapAda AcArya bhagavaMta zrI prema surIzvarajI ma.sA. no pU.paM. himAMzuvijayajI ma.sA. uparano patra pU. paMnyAsajI bhadraMkaravijayajI ma.sA.no pUjayapAda premasUrijI ma.sA. uparano patra naM.1 pU. paMnyAsajI bhadraMkara vijayajI ma.sA.no pUjayapAda premasUrijI ma.sA. uparano patra naM.2 pU. paMnyAsajI bhadraMkara vijayajI ma.sA.no pUjaya+da premasUrijI ma.sA. uparano patra naM 3 pU. kanakavijayajI Adi ma.sA.no pUjayapAda A.bha. premasUrijI uparano patra. 242 pU. premasUrijI ma.sA. upara pU, kanaka vi. ma.sA. no patra.3 243 pUjayapAda premasUrijI ma.sAhebe "madhyastha borDa" ne lakhelo patra, 244 235 236 238 241 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi. saM. 2044nI sAlamAM amadAvAdamAM maLelA manisaMmelanamAM upasthita rahelA ekavIsa gItArtha AcAryonI upasthitimAM sarvAnumatithI thaelA devadravya ane gurudravya aMgenA TharAvonA mukhya traNa muddAo ame aneka zAstrAdhAro sAthe mAnIe chIe ke - (1) devadravyAdithI koI jaina jinapUjA kare to te devadravya bhakSaNa karyAnuM pApa bAMdhe che evI || vipakSanI mAnyatA khoTI che. (vipakSanI tevI ja mAnyatA che.). (2) svapna, upadhAnAdinI bolIthI maLelA dhana (kalpita devadravya)mAMthI derAsaranA pUjArIne pagAra ApI zakAya; pUjAnI badhI sAmagrI paNa lAvI zakAya. (vipakSano mata niSedhamAM che.) gurupUjananI rakama jIrNoddhAranI jema sAdhu vaiyAvaccamAM paNa jaI zake. (vipakSano mata niSedhamAM che.) 15 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAda rAkho : devadravya ane gurudravyanA je nirNayo amArA dvArA jAhera karavAmAM AvyA che te nirNayo mAtra amArI buddhithI karyA nathI paraMtu te nirNayo vi.saM.2044mAM thaelA saMmelananA 21 AcAryoe aneka zAstradhAro sAthe karelA che. temaNe te aMge sarvAnumate karelA TharAvonA 2934 89. yugpradhan.com jo A nirNayone 'usUtra' kahevA hoya to te tamAma AcAryone utsutrabhASI kahevA paDaze. temane mithyAtvI kahevA paDaze. AvuM kathana pakSajhanUnathI prerita lAge che. mAtra pote suguru ane zeSa tamAma kuguru - evuM pratipAdana kadAca itihAsanI pahelI ghaTanA haze. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvadhAna ! "zaktisaMpanna jainoe svadravyathI jinapUjA karavI joIe'' e amAro haMmezano cAlyo Avato joradAra pracAra che. AthI ja tapovananAM tamAma bALako haMmeza svadravyathI jinapUjA kare che. paNa sabUra ! tethI koI ema kahe ke devadravyathI pUjA karavAmAM devadravyanA bhakSaNanuM pApa lAge che to te - pU. pAda rAmacandrasUrIzvarajI ma. sAhebanA anuyAyIonI - vAtane koI paNa zAstrapATha maLato nathI. UlaTuM devadravyamAMthI paNa pUjAdi thaI zake ane pUjArIne pagArAdi ApI zakAya tevA DhagalAbaMdha zAstrapATho maLe che. temaja amArA svargIya gurudevo - pU. pAda kamaLasUrIzvarajI ma.sA., pU. pAda labdhisUrIzvarajI ma.sA. (khaMbhAta - 1906nuM saMmelana) tathA pUjyapAda sAgarAnaMdasUrIzvarajI ma. sA. (Agamajyota), pUjyapAda premasUrIzvarajI ma.sA. pU. pAda paM. bhadraMkaravijayajI ma. sA., pU.pAda ravicandrasUrIzvarajI ma.sA., pU. pAda kanakacandrasUrIzvarajI ma.sA., pU. pAda jaMbUsUrIzvarajI ma.sA. vagere aneka mahApuruSonA lakhAelA patromAM A vAtanuM jorazorathI samarthana karavAmAM Avela che. Ama chatAM A vAta upara gokIro macAvavo; 2044nA saMmelanIya AcAryone usUtrabhASI jAhera karavA; temane kuguru kahevA te keTaluM ucita gaNAya ! pote ja zAstronA jANakAra che; bAkInA badhA boghA che tevo vicAra ekadama asthAne che. zrIsaMghanA bhAI-baheno barobara samajI rAkhe ke amArA dvArA raju karAtI vAto ekadama zAstrIya che. ekadama yathArtha che. zAstrane AgaLa karIne jhagaDo ja karavAnI teonI manovRtti hoya to tenA nivAraNano koI upAya amArI pAse nathI. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.yugpradhan.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa pahelo | dhArmika dravyano vahIvaTa karavAnI yogyatA (1) je dharma prati vaphAdAra hoya, jenuM dhana nyAyathI upArjita hoya, sAta vyasanono saMpUrNa tyAgI hoya, lokomAM je AdaraNIya hoya, khAnadAna ane kulavAna hoya, dAnI hoya, jinapUjA nitya karato hoya, dharyavAna hoya, vaDIlajanono pUjaka hoya, zuzupA vagere buddhinA ATha guNothI saMpanna hoya, dayALu hoya, nItimAna hoya, sadAcArI hoya, nItipUrNa zAstrokta caitya-dravyAdinI vRddhinA mArgono jANakAra hoya. je zAstrAjJAono (yathAzakya) pAlaka ane kaTTara pakSakAra hoya, potAnA guNasthAna pramANenA zAstrokta AcaraNanA katAM hoya te puNyavAna AtmA dhArmika dravyono vahIvaTa karavAne adhikArI che. je ajaina hoya (jaina-zvetAmbara mUrtipUjaka jaina), dhaMdhAmAM kyAreka paNa nAdAra banyo hoya, dhaMdhAmAM jenI zAkha na hoya, AryanItithI viruddha dANacorI vagere dhaMdhAo je karato hoya, je jelamAM gayo hoya, je parastrIgAmI hoya, je corI karatAM pakaDAyo hoya, jene anya vahIvaTa-kSetramAMthI rukhasada ApavAmAM AvI hoya, jene nAmuM lakhatAM AvaDatuM na hoya, je dhanalAlasu hoya, bhogalammaTa hoya, dhaMdhAmAM gAMDA sAhasa karato hoya te AtanA vahIvaTa karavA mATe ayogya gaNAya.. zAstranItine saMpUrNa vaphAdAra rahIne vahIvaTa karanAro AtmA sadgati-gAmI yAvata mokSaprApaka bane che. tenAthI viruddha vartato AtmA durgatigAmI bane che. ekAda paisAnI paNa bhUla karanArane bhAre karmono baMdha thAya che. emAM ya je AtmA ajANapaNe paNa devadravyane nukasAna Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra kare che teno bhakSaka bane tene to dIrghakALa sudhI samyagdarzananI prApti svapnavatuM banI rahe che. kadAca enuM bhavabhramaNa anaMta banI jAya che. kahyuM che ke, dharmadravyanA koI paNa khAtAno geravahIvaTa karanAra AtmA dAridrA pAme, rogiSTa bane, apayazano bhAgI bane, tenA kuLano nAza thaI jAya, dharmadravyanA rakSaNa-bhakSaNAnA A guNadoSo jANIne vahIvaTadAre khUba sAvacetIthI vahIvaTa karavo joIe. dharmasthAnomAM TrasTI koNa banI zake ? zAstrakAra paramarpio pharamAve che ke eka derAsara bAMdhavAmAM dAnavIro jeTaluM puNya pAme tenA karatAM anekagaNuM puNya te derAsaranA bAMdhakAmamAM ane vahIvaTamAM madada karanArA AtmA bAMdhe che. A uparathI samajAze ke dharmasaMsthAonA zAstrIya nItinA prAmANika vahIvaTane keTaluM badhuM UcuM mUlya zAstrakAra paramarSioe ApyuM che. vI. kharekhara to pUjArIonI jarUra ja na hatI. kemake zrAvako ane zrAvikAo derAsaramAM savAranA pahoramAM ja kAjo levAthI mAMDIne tamAma pravRttio karI letAM hatAM. bhagavAnanI pUjArI kharekhara to zrAvaka-zrAvikA ja hoya. paramAtmAnI pUjA kAMI pagAradAra nokaro dvArA thoDI suMdara thaI zakatI haze ? e rIte pagAradAra munImonI pUrve jarUra hatI nahi. jenAM saMtAno dukAna vagere calAvatAM thaI gayAM hoya, te vaDIlo nivRtti laIne dharmasthAnonA copaDA lakhavAnI ke bIjI koI kAmagIrI karavAnI onararI sevA ApatA ja hatA. jo Aje paNa nivRtta gRhastho eka eka sasthA saMbhALI le to munImonI bilakula jarUra paDe nahi. paratuM e atyaMta kaDavuM satya che ke gRhasthone dharmamAMthI rasa jhapATAbaMdha ghaTavA lAgyo che ane tethI dharmanA nAtAthI rahelAM dharmasthAnomAM potAno bhoga ApavAno rasa lagabhaga ghaTI gayo che. tIrthonI rakSA karavA jevA atigaMbhIra praznomAM paNa jyAre sAdhuone rasa levo paDe tyAre samajAI jaze ke vartamAnakALano gRhasthavarga chellAmAM chellI niSkriyatA ane nIrasatAnI pAyarIe jaI beTho che. atyAra sudhI meM mAtra kaDavI paristhitinuM dhyAna karyuM. have A prakaraNamAM dharmasthAnomAM je TrasTI thayelA hoya che teonuM jIvana ane Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika dravyano vahIvaTa karavAnI yogyatA temanA vicAro kevA prakAranA hovA joIe tenA keTalA mudAo ahIM rajU karuM chuM. Aje A muddAomAMthI ghaNA kharA muddAonI Aje TrasTI thayelAomAM gerahAjarI joIne mane pArAvAra duHkha thAya che. (1) TrasTI jamAnAvAdI na ja hovo joIe balka te dharmazAstronI AjJAone saMpUrNapaNe vaphAdAra hovAM joIe. kamase kama pote je dharmasthAnano TrasTI hoya te dharmasthAnamAM ane te dharmasthAnamAM karAtI dharmakriyAonI aMdara jamAnAvAdanI koI paNa pravRttine teNe haragIja praveza Apavo na joIe. jemake svAmIvAtsalyanA bhojanamAM rAtribhojana na thavuM joIe, barapha nuM naMkhAvavo joIe, dvidaLanuM sevana na thavuM joIe ane eThuM na mukAvuM joIe. TrasTInuM cAle to te dharmasthAnanA membarone navarAtrinA garabA, janmASTamInA jugAra, tIrthasthAnomAM thatI AzAtanAo, abhakSya ane apeya padArthonAM sevano ane sinemAnI vilakSaNa tarja upara gavAtAM dhArmika gIto na calAvavA mATe hRdayasparzI preraNAo karavI joIe ane pote paNa teno amala karavo joIe. (2) pote je TrasTanA TrasTI che te TrasTanuM je beMkamAM khAtuM che te beMkamAM potAnuM dhaMdhAkIya khAtuM kholAvavuM na joIe. jo tema thAya to te beMkamAM jamA thayelI dharmAdA rakamo upara tene beMkanA menejara kreDiTa (Credit) rakama dhaMdhAmAM rokavA Ape jethI ADakatarI rIte tene ghaNo badho doSa lAge. (3) je koI uchAmaNIo bolAya tenI rakama tatkALa bharI devI joIe ane bhAdaravA vada pAMcama ke divALI jevo koI TUMkI mudatano divasa saMghe nakkI karavo joIe ke je pUrve bIjAonAM tamAma khAtAonI rakama bharapAI thaI jAya ane tema karavA mATe te TrasTI jAte dAtAonA ghera paNa jaIne te rakama bharI devAnI avAranavAra vinaMtIo karato hoya. | (4) TrasTInA mAthe kamase kama eka susAdhu paNa guru tarIke svIkArelA hovA ja joIe, jemanuM mArgadarzana maLavAthI pote vahIvaTanI bAbatamAM koI paNa prakAranI bhUla na karI bese. (5) TrasTI bAra vratadhArI zrAvaka hovo joIe. kamase kama ekAda vrata to teNe dhAraNa karavuM joIe. tema na thaI zake to tenuM jIvana Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra be samayanA pratikramaNathI mAMDIne aneka anuSThAnothI bharapUra hovuM joIe. kadAca te paNa banI na zake to navakArazInuM paccakhANa, rAtribhojana ane kaMdamULano tyAga, seksI vagere sinemA-TI.vI.no tyAga ane jinapUjAA pAMca niyama to teNe karavA ja joIe. jo TrasTI jinapUjA paNa nahi karato hoya to derAsaramAM cAlatI AzAtanAo ke agavaDatAono khyAla koNa karaze ? (6) TrasTI yathAzakya jinavANInuM zravaNa ane guruvaMdana acUka karato hoya. (7) TrasTIe roja ochAmAM ocho eka kalAka peDhI Upara AvIne besavuM joIe. badhA copaDA dhyAnapUrvaka jovA joIe ane badhuM munImanA bharose mUkI devuM joIe nahi. (8) TrasTI thatAM pahelAM teNe potAnA guru pAse bhava-AlocanA karI levI sArI. tenuM prAyazcitta vahana karavuM joIe ane te pachInuM tenuM jIvana atyaMta sadAcArI sana tarIkenuM hovuM joIe. khAsa karIne bhojana ane brahmacarya saMbaMdhamAM tenI sAme koI paNa AMgaLI na kare tevI sthiti teNe hAMsala karavI joIe. dArU, mAMsa, vyabhicAra , jugAra ane hiMsaka dhaMdhAono te tyAgI hoya ja. emAM kazuM kahevAnI jarUra na hovI joIe. (9) zAstranItino vahIvaTa calAvavA mATe te aMgenuM saMpUrNa dhyAna ApatuM teNe 'dravyasatatikA" nAmanuM zAstra mananapUrvaka vAMcI levuM joIe ane tenA pAyA upara ja sAtakSetra ane anukaMpA vagerenI vyavasthA karI levI joIe. vahIvaTamAM devadravyanI rakamamAM dasa AnI devadravyamAM ane cha AnI sAdhAraNamAM athavA to e rakama upara sAdhAraNane phALavavA mATe saracArja kadI paNa na hovo joI. jo tenA vahIvaTanA sAdhAraNa khAtAmAM Avaka na hoya to (1) kesara-sukhaDa-vagere ane pUjArIonA pagAra vagere bAbatonI varSamAM ekavAra bhAdaravA suda ekama jevA divase uchAmaNIo bolAvI daIne Avaka UbhI karI devI joIe ane tenuM dAtAonA nAma sAthe borDa bAra mahinA sudhI derAsaranI bahAra rAkhavAnI jAherAta karavI joIe. (2) athavA to dhAro ke sAdhAraNa khAtAmAM dara varSe rU. 3,600 no kharca che to te bhegA karavA mATe so rU. nI eka Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika dravyano vahIvaTa karavAnI yogyatA tithi evI 360 tithio ghera ghera pharIne paNa bhegI karI levI joIe. tenuM borDa yogya sthAne lagAvI devuM joIe ane dara varSe te dAtAone temanuM dAna pharI ApavAnI vinaMtI karavI joIe. prAya: to koIpaNa dAtA nA nahIM ja pADe ane chatAM koI dAtA nA pADe to tenI jagyAe bIjA dAtAne zodhI kADhIne te borDa upara mAtra jUnA dAtAnuM nAma kADhI nAkhIne te navA dAtAnuM nAma lakhAvI devuM joIe. Ama kAyamI phaMDa karavA karatAM-eka eka varSanI yojanA karavI te vadhu hitakara lAge che. jyAM ghaNAM ghaNAM phaMDo hoya che tyAMDo thatAM paNa vAra lAgatI nathI. (10) TrasTI atyaMta pApabhIru hovo joIe. potAnA vahIvaTa daramyAna ekAda navo paiso paNa Agho-pAcho thaI jAya tenI tene khUba ciMtA hovI joIe ane tevI koI ajANatAM paNa thayelI bhUla badala dara varSe te te khAtAmAM amuka rakama ApI devI joIe. (11) nokaro, pUjArIo, munIma vagere sTApha pratye TUsTI mAyALu hovo joIe ane temanA kAmanI kadara karI zake teTalo udAra paNa hovo joIe. sakhata kAma levAnI, pagAra nahi ApavAnI je cUsaNa paddhati keTalAka ThekANe dharmasthAnomAM peThI che te atyaMta dhikkArane pAtra che. (12) bhavitavyatAnA yoge kyAreka paNa saMghamAM kleza to thavAno ja. eTale pahelethI TrasTIoe sarvAnumate koI sugane AvA klezanA mAtra nivAraNa mATe lavAda tarIke lekhita TharAva karI rAkhkhI levA joIe. jethI vAMravAra korTa javAnAM lapharAM UbhAM na thAya. nA. koI paNa mahAtmAnuM lavAdInAmuM TrasTamAM to na ja karavuM joIe. (13) TrasTIe potAnA kSetramAM saMyamI sAdhu Ave te mATe khUba ja sajAga ane sakriya rahevuM joIe. | (14) upara jaNAvelA 'dravya saptatikA' 'zrAddhavidhi,' 'dharmasaMgraha vagere graMthanA AdhAre teNe potAnA TrasTanuM saMpUrNapaNe zAstrIya nItinuM baMdhAraNa ghaDavuM joIe. te baMdhAraNa bahumata AdhArita na bane tenI mahenata karavI joIe. sarakArI kAyadAthI kadAca cUMTaNInuM tattva lAvavuM paDe to paNa te ilekzana dekhAva pUratuM rahe ane kharekhara to sArA vahIvaTadAronuM silekzana ja thaI jAya tema karavA mATe tenA sArA vicAro saMghanI samakSa mUkavA joIe ane te rIte teno amala karAvavo joIe. 'bahumatavAda Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra jyAM pese che tyAM sarvanAza bolAve chee vAta TrasTInA magaja upara jaDabesalAka besI gayelI hovI joIe. (15) AvakanI rakamono jema bane tema zAstrIya nItithI jaldI nikAla karI devo joIe. khAsa karIne to teNe devadravyanI rakama jIrNoddhAra AdimAM mokalAvI devI joIe ane jIvadayAnI rakamo paNa te te sthaLomAM mokalI ApavI joIe. kevadravyanI rakama e kAmadhenu gAya jevI che. eTale tenI navI Avaka cAlu ja rahevAnI che. te vaLI jIvadayA jevI rakama rAkhI mUkavAmAM Ave to teTalI rakama jeTalA jIvone aMtarAya karyAnuM pApa baMdhAI jAya che. (16) TrasTIne jo koI vakhata derAsara ke upAzraya Adi nirmANa karavAno prasaMga bane to tenA aMgenI TIpa teNe zakya teTalI sAdhAraNa khAtAnI ja karavI joIe. tethI koIka kAraNe te TIpamAM vadhAro paNa thaI jAya to te rakama derAsaranA ke upAzrayanA nibhAvaphaMDa tarIke paNa laI zakAya. AvI pahelIthI ja jANakArI ApavI joIe. (17) TrasTIe te rIte ja vartavuM joIe ke jethI paramAtmA mahAvIradeve sthApeluM zAsana majabUta thAya ane nahi ke potAno koIpaNa pakSa ke ne ke potAnAM sagAM-vahAlAMo. khAsa karIne navI peDhIne bacAvI levA mATe teNe A prayatna karavo joIe. (18) TrasTInA haiyAmAM dharmazAsana jaDabesalAka rIte besI gayeluM hovuM joIe. Avo TrasTI jo tene taka maLe to teNe rAjakAraNamAM paNa UbhA rahevuM joIe. kema ke have evo samaya AvI rahyo che ke dharmarakSA karavA mATe rAjyastaramAM potAnA mANaso sivAya koI dAda ApanAruM nathI. kharekhara to bahumata-AdhArita cUMTaNIlakSI lokazAhI pote ja khataranAka che. paNa hAlamAM to kAMTAthI kAMTo kADhavAno nyAya lagADyA vinA rasto jaNAto nathI. haiyAmAM ThasoThasa jinazAsanane rAkhanArA AtmAo cUMTaNImAM jItIne saMsadamAM, rAjyasabhAmAM, vidhAnasabhAmAM ke myunisipAliTI ke grAma paMcAyatamAM UbhA raheze to pAMca paMdara dharmanAM sArAM kAmo jarUra te karI zakaze. bhale te ekalA hoya paraMtu teno avAja jyAre ane konA kAna sudhI pahoMcaze, tyAre aneko tenI sAthe thaI jaze. hA, te rAjakIya saMsthAo katalakhAnAM AdinI koI pApI yojanA banAve tyAre te cUMTAyelA dharma Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika dravyano vahIvaTa karavAnI yogyatA mANase sakhata virodha karavo ke vaoNkaAuTa karavo jethI tene anumodananuM pApa lAgI zake nahi. ' (19) potAnA janmadivase TrasTIe sAdharmika bhakti karavI joIe, sAdhAraNa khAtAmAM sArI rakama lakhAvavI joIe ane pAThazALAne baLa maLe tevAM dAna ApavAM joIe. eTaluM ja nahi paNa gAmanA AgevAnonA ane saMghanA membaronA janmadivasonI eka DAyarI banAvI levI joIe ane jeno jyAre janmadivasa Avato hoya tyAre tenA ghera pahoMcI jaIne athavA to lagnaprasaMge te te vyaktionA ghera pahoMcI jaIne zarama lAvyA vinA potAnI saMsthAmAM rakama ApavA mATe vinaMtI karato hAtha laMbAvavo joIe. jo Ama thaze to ghaNI moTI rakama sAdhAraNa vagere khAtAone maLI jaze, pAThazALAone puSkaLa uttejana maLaze ane pAMjarApoLone puSkaLa baLa maLaze ane tethI devadravyanuM bhakSaNa nahi thAya ke havAlAo pADavAnI vRtti nahi jAge. (20) TrasTI prAthamika kakSAnA jaina tatvajJAnanA jANakAra paNa joIe. kamase kama te be pratikramaNa sUtra ane tenA arthono jANakAra hovo joIe. yathAzakya be samayanuM pratikramaNa te badhAnI sAthe karato hovo joIe. (21) TrasTIe haMmezA paramAtmAe sthApelA jainasaMghane ja pradhAnatA ApavI joIe. paraMtu zAstrAjJAothI viruddha rIte vicAratAM ane vartatAM, comAsAmAM aLasiyAM phUTI nIkaLe che, tema phUTI nIkaLelAM maMDaLone pradhAnatA jaldI jaldI ApavI na joIe. A maMDaLo jainasaMghanuM pArAvAra ahita karatAM jovA maLe che. (22) TrasTI mardano bacco hovo joIe. potanA saMgha ke dhArmika TrasTa upara AvatA koI paNa AkramaNa sAme te namatuM jokhI devAnI te kadApi vAta kare nahi. kapardamaMtrI, rAmalo bAroTa, bahAdurasiMhajI, lAlabhAI zeTha, zAMtidAsa zeTha; khuzAlacaMda zeTha, vakhatacaMda zeTha jevo te marda hoya ane temanAmAMthI aneka preraNA pAmato hoya. (23) susAdhuonuM te haMmezAM bahumAna karato hoya ane jhINavaTathI tapAsa karatAM jemanAmAM akSamya zithilatA jovA maLatI hoya temanI te upekSA karato hoya, vinayapUrvaka ekAMtamAM gaMbhIrapaNe tevA sAdhuone zikhAmaNa paNa deto hoya ane temanI mA banIne paNa zakya teTaluM temanuM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra jIvana suMdara banI jAya te rIte badho bhoga ApavAne paNa te taiyAra hoya. 8 (5) TrasTa ane TrasTI maMDaLa TrasTa be prakAranAM hoya che. rIlijiasa ane ceriTebala : eTale ke dhArmika ane sakhAvatI. amuka khAsa dharma aMgenA TrasTane dhArmika TrasTa kahevAya che. jyAre mAnavatAnAM kahevAtAM kAryo AdhArita sArvajanika TrasTone sakhAvatI TrasTa kahevAya che. sAMbhaLavA mujaba nAnI paNa vArSika Avaka jenI hoya te saMsthAe pharajiyAta TrasTa banAvavuM paDe. tenI ceriTI kamiznaranI ophisamAM noMdhaNI karAvIne TrasTa rajisTara naMbara levo De. 80 jI TrasTanuM baMdhAraNa-udezo vagere yukta-ghaDavuM paDe. jo A TrasTa dhArmika hoya to tenA dAtAone inkamaTekSamAM ekajhampazana (karamukti) ApatI kalamano lAbha na maLe. sakhAvatI TrasTanA dAtAone A lAbha maLI zake. AthI ja 80 jI no lAbha levA mATe TrasTane sakhAvatI-sArvajanika banAvavA mATe TrasTImaMDaLa prathama pasaMdagI karatuM hoya che. paNa A lAbhanI sAme moTAmAM moTo geralAbha e che ke e TrasTa 'sarva mATe' khulluM rAkhavuM paDe che. emAM badhA prakAranA lokono hakka Ubho thAya che. AthI ja je derAsara vagere aMgenAM dhArmika TrasTo hoya tene 'sakhAvatI TrasTa' banAvavA mATe lalacAvuM joIe nahi. bhale tenA dAtAne 80 jI nI kalamano karamuktino lAbha na maLe. hAlamAM A kalamano lAbha maLe te hetuthI pAMjarApoLone badale gauzALAo UbhI karavAnuM jIvadayApremIo vadhu pasaMda kare che. gauzALA eTale gAyanA dUdhano vepAra-karatI te rIte napho karatI saMsthA. A saMsthAmAM bhUMDa, haraNa, bakarAM vagerenI jIvadayAne avakAza raheto nathI. sarakAranI karamukti kalamanI lAlacamAM jIvadayA premIo bhUMDa vagerenI pazuonI dayAnI bAbatamAM niSThura bane che. A vAta bilakula barobara nathI. jeo sarvajIvonI dayAnI himAyatI che temaNe to te aMgenI pAMjarApoLa ja karavI joIe, pachI bhale tenA dAtAone 80 jI kalamano karamuktino lAbha na maLe, ane tethI dAna vadhu na maLe. A sthitimAM dAtAo pAse vadhuM pharavuM Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika dravyano vahIvaTa karavAnI yogyatA paDaze eTaluM ja, bAkI paisA to pAMjarApoLone paNa maLI ja rahevAnA che. tamAma jIvonI dayA thaI zake ane karamuktino ya lAbha maLe ema be hAthamAM lADavo rAkhavA mATe keTalAka loko 'gauzALA ane pAMjarApoLa" e nAmavALuM TrasTa paNa banAvatA hoya che. astu. koI paNa TrasTanA baMdhAraNamAM TrasTImaMDaLanI nimaNUMkamAM cUMTaNIprathA dAkhala karavI nahi. madrAsa hAIkorTanA keTalAMka varSo pahelAM eka cukAdo bahAra paDyo che jemAM jaNAvyuM che ke dhArmika ke sakhAvatI TrasTomAM cUMTaNI prathA dAkhala karavI nahi. kema ke cUMTaNItaMtra ghaNA badhA jhaghaDAonuM mULa che. dharmasthAnomAM jhaghaDAno praveza thavA devo na joIe." prathAthI TrasTIo ce gaya tene badale jyAre paheluM TrasTa-DIDa bane tyAre ja temAM kAyamI TrasTIo tarIke nAmo mUkI devA joIe. have jo koI TrasTI mRtyu pAme ke rAjInAmuM Ape to bAkInA TrasTIo tenI jagAe navo TrasTI bane, to sarvAnumatithI, nahi to chevaTe 2/ 3 TrasTIonI bahumatIthI nImI de. parantu AmAM eka jokhama to che ja. zarUmAM "sArA" mAnIne lIdhelA kAyamI TrasTIomAM jo koI vicitra svabhAvano-khaTapaTI vagere mAnasavALo mANasa nIkaLyo to te khUba bhAre paDI jAya. sadA parezAna karatA mANasa sAthe kAma karavuM badhAne muzkela banI jAya. A kAraNathI kAyamI TrasTIonI paddhatinA TrasTanA baMdhAraNamAM dAkhala na karatAM pAMca varSa pUrAM thayA bAda TrasTImaMDaLanA koI paNa be TrasTI vArApharatI varSo varSa rAjInAmuM Ape tevuM baMdhAraNamAM lakhavuM joIe. hA, je khUba sArI rIte vahIvaTa karatA hoya tevA TrasTIonI punaH sevA levAnI jarUra lAge - temanI nivRtti TrasTanA hitamAM na jaNAtI hoyato temanuM rAjInAmuM svIkArIne tarata ja te ja bene pharIthI TrasTI laI zakavAnI (ekavAra ke be vAra tethI vadhu nahi) jogavAI karavI joIe. sArA TrasTIonI game teTalI bahumatI hoya paNa jo ekAda TrasTI vakra ke jaDa AvI gayo hoya to bahumatIne paNa te khUba parezAna karI zake, kazuM kAma thavA na de. vAraMvAra ceriTI kamiznarane khoTI khoTI phariyAdo karato rahe. Ama thatAM tamAma sArA mANasoe kaMTALIne rAjInAmuM devAnI pharaja paDe. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 dhArmika vahIvaTa vicAra | mATe TrasTImaMDaLanI pahelI pasaMdagI khUba ja vicArapUrvakanI TrasTanA praNetAe karavI joIe. AvAone dUra karavA mATe ja pAMca varSa pUrAM thatAM be be TrasTIonI pharajiyAta nivRttinI kalama TrasTa-DIDamAM rAkhavI joIe. TrasTI koNa banI zake ? te vAta pUrve jaNAvI che eTale ahIM punarAvartana karavuM paNa iSTa nathI. TrasTanA TrasTIomAM pasaMdagI jeTalI ja gaMbhIra bAbata TrasTanA uddezo nakkI karavAnI che. kema ke uddezo nakkI thayA pachI temAM koI pheraphAra thaI zakato nathI. TrasTanA baMdhAraNanI kalamo bhArata sarakAranA TrasTI aMgenA baMdhAraNathI jo viruddha jatI hoya to tene ceriTI kamiznara vagere bhaviSyamAM jhaghaDo thAya tyAre cukAdo ApatI vakhate TrasTanA baMdhAraNanI kalamone mAnya rAkhatA nathI. dA.ta. bhAratIya baMdhAraNamAM TrasTono koI paNa nirNaya TrasTIonI bahumatIthI levAnuM nakkI karavAmAM AvyuM che. have koI TrasTImaMDaLa jainazAstronI viruddha nirNaya jaMgI bahumatIthI le - jJAnakhAtAnI rakama skUlamAM ApavAno nirNaya levAya- to zuM karavuM? A vakhate koI vyaktino-munirAja ke saddagRhasthano vITo pAvara (lavAdInAmuM) TrasTa DIDamAM sAmela karavAmAM Avyo hoya ane tethI te vyakti potAno mata te nirNayanI viruddhamAM Ape to ceriTI kamiznara tevA lavAdane mAnya rAkhavA baMdhAyA nathI. te to bahumatInA ja nirNayane mAnya rAkhe. Ama lavAdInAmuM nirarthaka banI jAya. athavA bhAratIya baMdhAraNamAM dhArmika svAtaMtryanI (paccIsamI) je kalama che tenI rUe dareka dharmane tenA zAstra mujaba vartavAnI svataMtratA ApavAmAM AvI che. A muddAnI rUe 'dravyasaptatikA' vagere jaina zAstraviruddha jato bahumatIno koI paNa nirNaya dA.ta. jJAnakhAtAnI rakamanuM skUlamAM dAna karavAno nirNaya-jarUra paDakArI zakAya. bAkI 'lavAda' vagere bAbato TrasTImaMDaLa-AkhuMya sIdhA raste cAlatuM hoya to ja upayogI thaI paDe. ekAda paNa TrasTI ADo paDe to te lavAdanI sattA nirarthaka banI jAya. AthI muni-mahAtmAoe 'lavAda' tarIke potAnuM nAma koI paNa TrasTamAM mukAvavAmAM saMmati ApavI te hitAvaha jaNAtuM nathI. vaLI jo e ja mahAtmAno ziSya uttarAdhikArI emanI gerahAjarImAM lavAda bane to to kadAca tenuM jIvana barobara na hoya to ghaNuM ahita te navA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika dravyano vahIvaTa karavAnI yogyatA lavAdane thavA saMbhava kharo. AthI saMto, muni, mahAtmAo potAnI lavAdI na rAkhe e ja vadhu yogya lAge che. chevaTe to badhuM bhavitavyatA mujaba banavAnuM che e vAta koI na bhUle. jo ke dekhItI rIte TrasTanA mAlikanI jema TrasTIo vartatA hoya che. parantu kharo mAlika to ceriTI kamiznara ja banI beTho che. kema ke ghaNI bAbatomAM tenI rajA levI paDe che. jyAre kharekhara to TrasTanA vahIvaTanI bAbatamAM gItArtha evA jainAcAryane ja pUchavuM joIe. teo zAstranItine najaramAM rAkhIne ja javAba ApavAnA. jainAcArya sAthe saMbaMdha thAya eTale tIrthaMkaradeva sAthe saMbaMdha thAya ane ceriTI kamiznara sAthe saMbaMdha thAya eTale veTikana kanTrInA IsAI dharmaguru popa sAthe saMbaMdha thAya. ceriTI kamiznaranA khAtAnA kAyadAo dezI-videzI gorAoe thaDelA che. gorAonA dharmaga popa che.ne anAcAya upakSita thayA che che vyavasthita rIte temanI sattAo kApI nAMkhavAmAM AvI che. jainadharmanA anuyAyIonuM A moTuM adhaHpatana che ke temano saMbaMdha tAraka tIrthaMkaradevane badale popa sAthe goThavAyelo che. TrasTIo TrasTanI saMpattinA pote mAlika hoya te rIte vahIvaTa karatA hoya che. teone te saMpatti upara evI kAramI mamatA thAya che ke yogya sthaLe te rakamo ApI zakatA nathI. rakamanI jamAvaTanA ghaNAM badhAM aihika ane pAralaukika nukasAno spaSTa hovA chatAM potAnA gharanI saMpattinI jeTalI ja mUrchA TrasTanI saMpatti upara teo rAkhatA hoya che. beMkomAM jamA thatI rakama ati ghora hiMsAmAM vaparAtI jANavA chatAM e TrasTIo teno moha utArI zakatA nathI. eka divasa evo AvI lAgaze jyAre te badhI saMpatti bhArata sarakAra kAyadAnI eka ja kalame AMcakI leze. tenAM 'bonDa' ApIne badhuM pacAvI pADo. evA vakhate e TrasTIo keTalA badhA pApanA bhAgI banaze ? jo koI mANasa dhArmika TrasTanuM baMdhAraNa ghaDavA mAMgato hoya to teNe traNa vAto upara sauthI vizeSa khyAla rAkhavo. (1) te baMdhAraNa zAstranItithI abAdhita hovuM joIe. (A mATe gItArtha gurunuM mArgadarzana levuM. (2) temAM cauda kSetronA vahIvaTanI nIti-rIti spaSTa rIte mUkI 11 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra daIne (A pustakamAM te viSaya mUkavAmAM Avela che.) te ja pramANe TrasTIo vahIvaTa karI zake. tenI viruddha jaIne sarvAnumati ke jaMgI bahumatIthI koI nirNaya laI na zake tevo spaSTa Adeza mUkavo joIe. (3) TrasTI banavA mATe cUMTaNIprathA dAkhala nahi karatAM pUrvokta bemAMnI eka rIta nizcita karavI joIe. - TrasTIonI saMkhyA je zAstrIya nItiniyamonA jANakAra hoya ane sakhta kAma karavA taiyAra hoya temane ja TrasTI tarIke levA joIe. zrImaMtAI, sattA ke dAnamAM ApelI moTI rakama e kAMI TrasTI banavA mATenI lAyakAta nathI. TrasTIo bane teTalA ochA levA joIe. ghaNA TrasTIo ghaNuM bagADatA hoya che. ghaNI khoTI mAthAkUTo karatA hoya che. - TrasTI banAvavAnI saMkhyAnI jogavAI bhale ekavIsa sudhInI rAkhavI paranuM TrasTI to 3, 5 ke 7 ja rAkhavA. te pachI atyuttama mANasa maLe to ja temane umeravA. ekI rakamanA TrasTIgaNa, 'TAI" (sarakhA voTa) paDe to pramukhano kAsTiMga vaoNTa, korama vagere bAbato jANakAra pAsethI samajI levI. dareka TrasTamAM anuzAsana karanArA AcAryane salAhakAra tarIke mUkavA joIe. AthI kyAre paNa zAstraviruddha thatA kAmane te aTakAvI zake. te AcAryazrI "Ama karo" evuM bhale na paNa kahe parantu Ama na karAya, A zAstraviruddha che" ema to jarUra sUcave. evA sUcana upara TrasTIgaNe gaMbhIrapaNe dhyAna ApavuM joIe. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa (20) sAdhAraNa khAtuM (7 kSetro) 1. jinapratimA 2. jinamaMdira 3. jinAgama 4. sAdhu 6. zrAvaka 7. zrAvikA zubha (sarvasAdhAraNa) khAtuM (14 kSetro) 8. pauSadhazALA(upAzrayo) 9. pAThazALA 10. AyaMbilakhAtuM 11. nizrAkRta khAtuM 13. anukaMpA khAtuM 14. jIvadayA khAtuM m jinapratimA ane jinamaMdira (1 + 2) jinapratimAne anulakSIne je koI dhananI Avaka thAya te devadravya kahevAya. teno upayoga jinapratimAo bharAvavAmAM thAya. je jinabimbanI aMjanazalAkA karavAnI che te jinabimba bharAvavAnI je uchAmaNI thAya te rakamamAMthI navI jinapratimAo bharAvI zakAya; AMgI, mugaTa vagere banAvI zakAya pratimAne lepa karAvI zakAya; cakSu, TIkA vagere lagADI zakAya. jinamaMdiramAM ke tenI bahAra kyAMya paNa paramAtmAne bhaktinA uddezathI nimitta banAvIne je bheTa ke pratiSThA, aMjanazAlAkA, kesarAdi pUjA, Arati, rathayAtrAnA varaghoDAmAM rathane lagatA tathA svapnonI uchAmaNI, upadhAnanI mALa, saMghamALa vagerenI uchAmaNI vagereno je caDAvo thAya te badhuM devadravya kahevAya. A rakamano upayoga (1) jinamaMdironA jIrNodvAramAM tathA nUtana Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra jinamaMdironA nirmANamAM tathA jinamaMdiranAM upakaraNo, kezara-sukhaDAdi pUjAnI sAmagrI, pUjArIne pagAra, jinamaMdiranA vahIvaTAdi jinabhaktinAM sarva kAryomAM thaI zake che. paNa zaktisaMpanna AtmAoe dhanamUcchAno doSa nivAravA mATe svadravyathI A lAbha levAnuM lakSa acUka rAkhavuM joIe. (2) jinAlaya ke jinapratimAnI surakSAdi mATe korTanI kAryavAhI karavAmAM vakIlo (ajaina)ne phI vagere ApavAmAM thaI zake. gurakhA rAkhavAmAM thaI zake. 14 A jinapratimA ane jinamaMdiranAM be khAtAMnA dravyane devadravya kahevAmAM Ave che. evo zAstrIya niyama che ke sAta kSetromAM uparanA kSetranI rakama nIcenA kSetramAM jaI zake nahi, parantu nIcenA kSetronI 2kama uparanA kSetromAM vAparI zakAya. (ahIM sAdhu-sAdhvInuM tathA zrAvaka ane A niyama pramANe to pahelA jinapratimAnAM kSetranI roma bIjA jinamaMdiranA kSetramAM vAparI zakAya nahi. parantu hAlamAM lagabhaga badhA jainAcAryo A be kSetronuM eka ja devadravyanuM khAtuM gaNI le che athavA te rIte vartAtuM hoya to tyAM teno virodha karatA nathI. devadravyanA traNa prakAra 'saMbodhaprakaraNa' vagere granthomAM devadravyanA traNa prakAra pADavAmAM AvyA che. (1) pUjA devadravya (2) nirmAlya devadravya (3) kalpita devadravya pUjA devadravya jinezvaradevanA dehanI pUjA mATe maLatuM te pUjA devadravya kahevAya. jinanA dehanI kesara vagerethI thatI pUjA mATenuM ja mukhya A dravya che paNa vadhI jAya tyAre prabhujInA geha (maMdira)mAM dravya vAparI zakAya. te Ama jinanA dehanI aMga ane agrapUjA mATe ane vadhI jAya tyAre jinamaMdiranA jIrNodvAra (ane nUtana maMdiranA) nirmANamAM A dravya vaparAya Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa te vAta sthira thaI. nimalyi devadravya prabhujInA aMgethI UtarelA varakha vagere vecavAthI je rakama maLe te nirmAlya devadravya khAte jamA thAya. A varakha vagere thoDAka ja samayamAM gandhAtA bane che tethI temane vigandhi dravyo kahevAya che. prabhujInI sAme mukAelAM badAma vagere gandhAtAM nathI banatAM paraMtu te ja badAma vagere UtarI gayA pachI pharI caDAvI zakAtAM nathI mATe te paNa avigaLei evAM nirmAlya devadravya kahevAya che. AnA vecANanI rakama A nirmAlya devadravya khAte jamA thAya. A rakamamAMthI jinanA aMganAM AbhUSaNo vagere thAya. parantu jinapUjAnAM sAdhano lAvavAmAM te vAparI zakAya nahi. hA. A rakama vadhe to te jinamaMdiranA jINoddhArAdimAM vAparI zakAya. - kalpita (carita) devadravya jinamaMdiranA nibhAva mATe kalpeluM (kAyamI nidhi) tathA jinabhakti nimitte je kAMI uchAmaNI vagere zAstrIya AcaraNA karI hoya, tenAthI utpanna thayela te kalpita devadravya kahevAya. bhUtakALamAM suzrAvako svadravyathI ja jinamaMdira banAvatA. e vakhate te jinamaMdiranA cokIdArane pagAra, aSTaprakArI pUjAnI sAmagrIo vagere vastuo barobara kAyama maLatI rahe te mATe dAnavIra nibhAvarUpe rakama ApatA, je kAyama rahetI ane tenA vyAjamAMthI maMdiranA nirvAha (nibhAva) kAyama mATe thato. A rakama kalpita devadravya khAte jamA thatI. vaLI hAla paNa paraMparA mujaba seMkaDo varSothI cAlatI AvatI svapna, * saMghamALa-aMjanazalAkA-pratiSThAdi-AratI, maMgaLadIvo-prathama prakSAla pUjA, kesarapUjA, phUlapUjA vagerenI uchAmaNIo, upadhAnanI mALanI uchAmaNInakarA, nANanA nakarA vagere badhAno samAveza kalpita devadravyamAM thAya che, kemake A badhI uchAmaNIo paNa jinabhakti nimitte zrAvakoe Acarela che. A uparathI ema kahI zakAya ke svapnAdikanI uchAmaNI ke upadhAnanI Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 dhArmika vahIvaTa vicAra mALanI rakama devadravya to kharI ja, paraMtu te devadravya eTale pUjA (aSTaprakArI pUjAnA vArSika caDAvA vagere svarU5) ke nirmAlya devadravya nahi parantu kalpita devadravya. A rakamano upayoga derAsarajInA tamAma kharcAomAM karI zakAya. AthI ja A kalpita devadravyane, devakuM sAdhAraNa kahevAya che. A kalpita devadravyanI rakamamAMthI (ajaina) pUjArIne pagAra ApI zakAya tema ja aSTaprakArI pUjAnI sAmagrI paNa lAvI zakAya ane AbhUSaNo paNa banAvI zakAya. jo ke hAlamAM AvA traNa vibhAga (traNa kothaLI) kyAMya rAkhavAmAM AvelA jANavA maLatA nathI. hAla to devadravyanI eka ja kothaLI rAkhIne jinabhakti mATe upayoga karAya che. paNa, AthI to nirmAlya devadravyanI rakamamAMthI paNa jinapUjA thavAno saMbhava rahe, jeno zAstrakAroe niSedha karyo che. eTale AvI traNa kothaLIo karAya ane kalpita devadravyamAMthI pUjArIne pagAra apAya, jinapUjAnI sAmagrI lavAya to zAstravyavasthA barobara jaLavAI rahe, ahIM eka vAta dhyAnamAM rAkhavI jarUrI lAge che ke devadravyamAMthI ke kalpita devadravyamAMthI koI jinapUjA kare to te pApa bAMdhe che tevuM na kahevAya. kema ke pUjA devadravya pUjA mATenuM ja khAtuM che. vaLI kalpita devadravya paNa vyApaka banIne pUjA karavA mATenI rakama levAnI rajA Ape ja che. A rIte pUjA karavAmAM pApa lAgatuM nathI. prabhubhakti karavAthI puNya ja baMdhAya. paraMtu jo zrAvako A devadravyanI rakamathI pUjAdi na karatAM svadravyathI pUjA kare to dhanamUccha utAravAno temane bahu moTo lAbha vadhArAmAM maLe kharo. vaLI svadravyanI jinapUjAmAM bhAvollAsa vadhavAno paNa vizeSa saMbhava che. - jo devadravyamAMthI derAsara nirmANa thaI zake che ane tene sukhI bhakto vAparI zake che to te ja devadravyamAMthI derAsarajImAM birAjamAna paramAtmAnI pUjAdi kema na thaI zake ? temAM pApabaMdha zI rIte kahevAya ? Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa jinapUjA karavAnI sAmagrI gAmanA ke bahAragAmathI AvelA jainone barobara maLe te mATe 'jinabhakti sAdhAraNa bhaMDAra" mUkIne te paradravyathI te loko jinapUjA karI zake ane temAM doSa jaNAto na hoya to svadravyathI ja jinapUjA karavAno ekAtte Agraha zI rIte rAkhI zakAya ? 'dravyasaptatikA" graMthamAM 'zrAvakoe svadravyathI ja jinapUjA karavI joIe ema je kahyuM che te gharaderAsaranA mAlika zrAvaka mATe kaheluM che. tyAM teno ja viSaya Ave che. temAM ema kahyuM che ke, "gharaderAsaramAM mUkelA cokhA, phaLa vagerethI saMgha derAsaramAM te zrAvaka pUjA karI zake nahi. kema ke tema karavAmAM loko dvArA tene khoTAM mAna-sanmAna maLI javA saMbhava che. (ahIM devadravyathI pUjA karavAno tene doSa lAgavAnI to vAta karI ja nathI.) AvuM khoTuM mAna na maLe te mATe teNe moTA derAsare svadravyathI ja jinapUjA karavI joIe. / A rIte te pATha barobara jovAze to khyAla AvI jaze ke svadravyathI ja jinapUjA karavAno tamAma zrAvaka-zrAvikAo mATe zAstrakAronA ekAnta Agraha nathI. - jyAre traNeya prakAranAM devadravyathI jinapUjA (pUjArUpa, AbhUSaNa caDAvavA rUpa, ajaina pUjArIne pagArAdi ApavA rUpa) thaI zake che tyAre svadravyathI ja-devadravyathI nahi ane paradravyathI paNa nahi - pUjA karavAno ke pagAra devAno ekAnta Agraha rAkhavo e barAbara jaNAtuM nathI. ahIM e vAta khyAlamAM rAkhavI ke gurakhA, pUjArI, vakIla vagerene je devadravyanuM vetana ApavAnI vAta che te teo 'ana' hoya to ja che. jaino jo devadravya le to temane mAnasika rIte trAsa thAya. ethI temanI pariNati niSphara thAya. pariNatinI rakSA e sauthI moTo dharma che. vartamAnakAlIna jainacAryo mATe e nirNaya levAno ane teno amala karavAno devadravyanA traNa vibhAgo aMge-kALa pAkI gayelo jaNAya che. avadhAraNa vinA devadravya na bane 'dravyakhaMtikA' grantha (gAthA bIjI) mAM kahyuM che ke devane samarpita karavA mATe saMkalpita karAyelI dhana vagere vastu tyAre ja devadravya banI Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T8 dhArmika vahIvaTa vicAra zake jyAre te saMkalpa deDha hoya : sAmAnya kakSAno na hoya ''A dhana ke A navadya huM devane dharavA mATe banAvuM chuM." A saMkalpa sAmAnya kakSAno kahevAya. deDha saMkalpa to tyAre ja kahevAya jyAre temAM garbhita rIte ke spaSTa rIte potAnA upabhogano inkAra hoya. "huM mArA mATe A vastu nahi ja vAparuM." AvA nakArAtmaka abhigamapUrvakano devane dharavAno je saMkalpa te deDha saMkalpa kahevAya. mAtra sAmAnya saMkalpavALI vastu devadravyanI banI jAya nahi. mRga nAmanA zrAvake gharanI patnIne-tIrthayAtrAmAM TheraThera jarUrI bhagavAnane dharavA mATe-naivedya taiyAra karavA kahyuM. naivedya taiyAra thaI gayuM. koI muni ghera vahoravA AvyA. temane te navadya vahorAvAyuM. muni ane te vipra zrAvaka svargagAmI thayA. A naivedyamAM sAmAnya saMkalpa hato, paNa pote teno upabhoga nahi ja karavo tevo garbhita rIte paNa saMkalpa na hato. eTale ja te devadravya na banyuM ane tethI ja te muni ane vipra zrAvaka durgatigAmI na thayA. A uparathI e vAta samajavI ke AMgImAM caDAvavA mATe apAtA hIrAnA hAra vagere prabhune caDAvavA mAtrathI devadravya banI jatA nathI. vaLI derAsaramAM jatAM, khIsAmAM bhUlathI koI davA vagere rahI jAya to te devadravya banIne vAparavA mATe tyAjya banI jatI nathI. Ama chatAM vyavahAra- zuddhi mATe te vAparavI yogya nathI. saMgha hastakanA rathayAtrAdi varaghoDAmAM rathamAM besavAnI ke bhagavAnanI pAlakhI UMcakavA, bhagavAna padharAvavA, sArathI banavAnI, cAmara laI besavAnI vagere jinabhakti nimittanI uchAmaNI : tathA hAthI, ghoDAgADI vagere sAMbelAne lagatI uchAmaNIomAMthI sagavaDa mujaba ratha, pAlakhI vagerenA nakarA tathA beMDa ane hAthI, ghoDAgADI vagere te te sAMbelAono kharca karI zakAya. bAkInI vadhatI rakama devadravyamAM jamA karavI. paraMtu varaghoDAmAM AgamanI gADI ke jJAnane lagatI uchAmaNImAMthI tene lagato gADI vagereno kharca kADhI bAkInI rakama jJAnakhAte jamA karavI. tathA kumArapALa rAjA, zAlibhadra, vikramarAjA, kanakazrI (dharmacakra tapamAM), jAvaDazA vagere banIne hAthI, ghoDAgADI, vageremAM besavAnI uchAmaNImAMthI paNa tene lagato kharca bAda karI bAkInI rakama zrAvaka-zrAvikA kSetra khAte Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa - 19 athavA sAdhAraNa (sAta kSetra) khAte laI jaI zakAya. hA. kumArapALa mahArAjAnI Aratine lagatI (temanA mahAmaMtrI, senApati vagere) uchAmaNInuM badhuM dravya devadravyamAM jAya. paNa te kumArapALa vagerene lalATe tilaka karavAnuM ghI sAta kSetranA sAdhAraNamAM jAya. jinapratimA ane jinamaMdira (1 + 2). je mUrtinI aMjanazalAkA thaI nathI tene aMjanazalAkA karAvavAnuM je ghI bolAya te jinapratimA khAte jamA thAya. A rakama navI jinapratimAo bharAvavAmAM vaparAya tathA lepa, AbhUSaNo tathA pUjAnI sAmagrIo vageremAM vaparAya. pUrve nUtana jinamaMdironAM nirmANa zrImaMta loko moTA bhAge svadravyathI karatA hatA. paraMtu Aje A khAte AvatI devadravyanI rakama nUtana jinamaMdiromAM paNa-vinA virodhe vaparAya che. Ama hAlamAM svadravyane badale devadravyathI paNa maMdiro bane che ane sahu temAM pUjA-pAThAdi kare che. (jo devadravyathI banelAM jinamaMdiramAM pUjA thaI zake to jinezvaradevanI pUjA svadravyathI ja karavI joIe tevo ekAtte Agraha zI rIte yogya gaNAya ? jo paradravyathI nIkaLatA zikharajI vagere saMgho svAmIvAtsalyo, AMbilakhAtAnAM nirmANamAM te te dharmasevana thaI zake to svadravyathI ja jinapUjAno Agraha ekAnta zI rIte karI zakAya ? "nizcayanaya' to Avo koI bheda na jotAM dharmAtmAno haiyAno UchaLato bhAva ja kAryasAdhaka gaNe che. (vizeSa jANakArI mATe A pustakanuM 'pariziSTa-2' jovuM.) - jinamaMdirane bheTa maLelAM khetaro, makAno, makAnonAM bhADAM vagerenI rakama, vyAjanI rakama vagere, kesara-pUjAdi aSTaprakArI pUjAnA caDAvAnI rakama-pratiSThA-aMjanazalAkAdinA caDAvAnI rakama, rathayAtrAnA varaghoDAnA vividha caDAvAnI rakama, svapnanI bolI, upadhAnanI mALa, saMghamALa vagerenI uchAmaNIo, UtarelAM varakha, cokhA, badAma vagerenA vecANanI rakamo, paMca kalyANakonI ujavaNInA caDAvAnI rakamo vagere devadravya kahevAya. ahIM eTaluM vizeSa samajavuM ke rathayAtrAnA varaghoDAnA hAthI, ghoDA, sAMbelA vagerenI uchAmaNInI rakama (temAMthI sAMbelAno kharca kADhI zakAya) devadravya Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 dhArmika vahIvaTa vicAra khAte jAya paNa temAM je khAsa (kanakathI banavuM. 45 AgamanI gADI rAkhavI vagere vastu hoya to tenI uchAmaNInI rakama kramazaH zrAvaka khAte ke jJAna vagere khAte jAya.) devadravyanA traNa prakAro che pUjA devadravya- aSTaprakArI pUjAnI vArSika uchAmaNInI rakama athavA pUjA mATe bheTa maLatI rakama ke prajAnAM dravyo. nirmAlya devadravya - varakha vagerenA utArAnI tathA akSata, phaLa, nivedya vagerenA vecANanI rakama. - kalpita devadravya - nibhAva mATe kalpelI kAyamI nidhi rUpa rakama tathA svapnanA caDhAvA, upadhAnanI mALanI, saMghamALanI, varaghoDAnI uchAmaNI vagerenI rakama. (1) pUjA devadravyathI paramAtmAnI tamAma prakAranI pUjA thAya, AMgI, AbhuSaNo vagere bhagavAnane lagatAM sarvakAryamAM vaparAya. (2) nirmAlya devadravyanI rakama prabhujInA aMganAM AbhUSaNo, cakSu, TIkA vageremAM vaparAya tathA jIrNoddhAramAM, nUtana maMdiramAM vaparAya, prabhujInI - gapUjAmAM (pUjA devadravyanI jema) na vaparAya. jyAM pUjAnA dravyathI ke kalpita devadravyathI nirvAha na thato hoya tyAM akSatAdi nirmAlya dravyathI paNa pUjA thaI zake. (4) kalpita devadravyanI rakama jinapratimA ane jinamaMdira aMgenAM tamAma kAryo, kesarAdi lAvavuM, ajaina gurakhA pUjArIne pagAra Apavo, dIvAbattIno kharca kADhavo vageremAM vAparI zakAya. hA, A khAtAnI rakama jIrNoddhAra, nUtana jinamaMdiramAM paNa vAparI zakAya. hAlanA vahIvaTanI aMdara devadravyanA AvA traNa prakAra pADavAmAM AvatA nathI. devadravyanI eka ja kothaLI rAkhavAmAM Ave che. A bAbata zAstrathI saMgata che ke nahi te gItArtha AcArya bhagavaMtoe nakkI karavAnuM che. amArA svargIya taraNatAraNahAra gurudeva zrImad mahAna gItArtha AcArya bhagavaMta pUjyapAda premasUrIzvarajI ma.sA.ne A saMgata lAgatuM na hatuM. saMbodha prakaraNa (le.pU. haribhadrasUrIzvarajI : racanA samaya chaThTho saiko)mAM A traNa prakAro batAvavAmAM AvyA che. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa hAla je dravya devakuM sAdhAraNa kahevAya che teno paNa yathAyogya pUjA ke kalpita devadravyamAM samAveza jANavo. jinamaMdirarakSA ke tIrtharakSA mATe korTamAM keso laDavA paDe, sAhitya pracAra karavo paDe, ophisa karavA makAna rAkhavuM paDe, gurakhAo rAkhavA paDe vagere je kAMI karavuM paDe temAM devadravyanI rakama vAparI zakAya. eTaluM dhyAnamAM rAkhavuM ke A rakama ajaina vakIlo, gurakhAo vagerene ja ApavI. vaLI teno bephAma upayoga na thavA devo. zrAvakanA potAnA upabhogamAM na AvI jAya tenI kALajI rAkhavI. bhUtakALamAM je zrImaMta derAsara banAvato te mANasa te derAsaranA kAyamI nibhAva mATe zakya vyavasthA karato. Ama tenuM jinAlayanA nibhAva mATe Apela te dravya kalpita devadravya kahevAtuM. jinapUjAdi kAryomAM tenA upayogano virodha karanArAo paNa A ja prakArano 'jinabhakti sAdhAraNa' nAmathI bhaMDAra to derAsaromAM mUke ja che. A rakama paradravya athavA kalpita evuM devadravya ja che tenA dvArA jaino prabhubhakti Adi kare temAM temane kazo vAMdho hoto nathI. (navAInI vAta e che ke Ama chatAM teo svadravyathI ja jinapUjA karavAno Agraha evo ekAtte seve che ke paravyAdithI jinapUjA thAya ja nahi ! A vadato- vyAghAta lAgato nathI ? hA. jo koI svadravyathI pUjAdi kare to tene svaya dhanamUcha utAravAno moTo lAbha paNa thAya e vAta nizcita che. te lAbha chatI zaktie svadravya pUjA nahi karanArane na maLe. parantu tethI ema to na kahevAya ke zaktimAna vyakti para dravyAdithI pUjA kare to tenuM ahita ja thAya. maMdiro mATenuM devadravya e sAmAnyataH sarvotkRSTa khAtuM che. kema ke e rakamamAMthI jIrNoddhArAdi thatAM temanuM AyuSya lAMbuM thAya che. paramAtmabhaktithI agaNita guNonI khilavaTa thAya che. hevAna insAna bane che, insAna bhagavAna bane che. koI paNa dharmanI saMskRti tenAM maMdirone pharatI vIMTaLAyelI che. bALakakSAnA jIvonA vikAsa mATe paramAtmAnI mUrtinuM AlaMbana atyanta jarUrI che. jo mUrti che to saMskRti che. jo saMskRti che to prajA che. jo prajA che to deza che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra ATha karmomAM sauthI vadhu khUMkhAra evA mohanIyakarmanA bhukkA devagurunI bhakti bolAve che. e nabaLuM paDatAM zeSa tamAma karmo nabaLAM paDe che. Ama karmakSaya thatAM jIva ziva bane che. AvA agaNita lAbhone lIdhe jinamaMdira atyanta Avazyaka vastu bane che. tethI ja tenAM vadhu ne vadhu nirmANa ane jIrNoddhAra satata thatAM rahe che. abajo rU.nAM prAcIna maMdironI marAmata vakhatovakhata karatA rahevI paDe, te mATe jaina saMghane kroDo rU.nI jarUra rahe, jyAM sudhI devadravyanI vyavasthA atyanta kaDaka rIte jaLavAtI raheze tyAM sudhI jinamaMdiro mATe dara varSe kroDo rU.nI Avaka sahelAIthI thatI raheze. jJAnI puruSoe devadravyanI vyavasthAne A ja kAraNe 'atyanta sudRDha banAvIne, eka paisAnA paNa tenA bhakSaNa ke durupayogane ati bhayAnaka karmonuM baMdhaka jaNAvIne samagra jaina saMgha upara-jIvamAtra upara-asIma upakAra karI dIdho che. jo deva saMbaMdhita uchAmaNIone dhananA badale navakAra, sAmAyika, mauna vagerenA mAdhyamathI bolAvavAnI rajA ApI hota to devadravya khAte pUrajozamAM raheto saMpattino bAramAsI pravAha sAva moLo paDI gayo hota. bezaka, dhananA mAdhyamanI uchAmaNI hovAthI madhyama ke garIba varganA mANaso vizeSa lAbha laI zakatA nathI. paraMtu teo anumodanA karIne pUro lAbha laI zake che. zIla, tapa ane bhAva nAmanA uttarottara caDIAtA traNa dharmonuM sAkSAtuM sevana karIne paNa puSkaLa Atmahita karI zake che. dhananA dAna nAmano eka ja dharma evo che ke jene zrImaMto sevI zake. temane zIla, tapa to khUba kaThina paDI jAya, to zA mATe temanuM Atmahita karato dAna-dharma temanA mATe na rAkhavo ? ethI temanA 'bhogothI saMbhavita temanI durgatinI zakyatA ghaNI moLI paDI jAya. zrImaMtone dAna-dharma sevavAno lAbha maLe ane maMdironA jINoddhArAdi mATe jarUrI koDo rU. no pravAha akhkhalitapaNe vaheto rahe-A be lAbhone najaramAM rAkhIne madhyama ke garIba varganA jainoe uchAmaNInA dhananA mAdhyamano kadI virodha karavo na joIe. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 cauda kSetronuM vivaraNa ajaina maMdiro karatAM jaina maMdironI apUrva sAcavaNI vagerenA mULamAM devadravyanI kaDaka vyavasthA ja kAraNa che. delavADAnAM jinamaMdirone be kalAka sudhI sUkSma rIte bhAratanA vaDApradhAna javAharalAla naherue joyA pachI vijhiTa bukamAM te aMgenI prazastine teo lakhI zakyA na hatA. kema ke zabdakopano koI paNa utkRSTa zabda prazastine pUro nyAya ApI zake tema na hato. chelle jagA sAva khAlI rAkhIne, potAnI sahI karIne temaNe vijhiTa buka baMdha karAvI dIdhI hatI. TrasTIonI mohadazAne lIdhe TrasTomAM devadravyanI jamAM paDI rahetI lAkho rUnI rakama joIne AjanA buddhijIvI varga te aMge elaphela abhiprAyo ApI rahyo che. vastutaH TrasTIoe A mAhadazAno tyAga karIne tamAma saMpatti jyAM jyAM jarUra che tyAM ApI devI joIe. devadravyanA dasa abaja rU. paNa ochA paDe eTalAM badhAM jIrNoddhArAdinAM kAryo akhila bhAratamAM cAlI rahyAM che. ICICT CIT dAtAe je uddezathI rakamanuM dAna karyuM hoya tenAthI anya udezamAM rakama na vAparI zakAya evuM ceriTI kamiznarano kAyado paNa jaNAve che. kasturabA phaMDamAM jamA thayelA ekAvana lAkha rU. baMgALamAM paDelA te vakhatanA kAramAM dukALamAM mAnavo mATe vAparI nAMkhavAnuM gAMdhIjIne jaNAvAtAM temaNe dharAra inkAra A ja kAraNe karyo hato. bezaka, potAnI pracaMDa pusthAIthI temaNe te mATe alaga moTuM phaMDa jotajotAmAM karI ApyuM jinAgama (3) pUrve Agamo vagere moDhe rahetAM. paraMparAthI sUtronA pATha cAlyA AvatA. sAdhuone lakhavAnI paNa manAI hatI. lakhavAthI prAyazcitta AvatuM hatuM. paraMtu duHyamakALanA prabhAve Agamo vagerenuM vismaraNa thavA mAMDyuM. pariNAme jJAnane naSTa thatuM bacAvavA mATe pustakArUDha karavuM paDyuM. tyArathI pustakArUDha jJAnanI surakSAdi mATe dravyanI jarUriyAta UbhI thavA lAgI. jUnA kALamAM jaina sAdhu-sAdhvIone gRhastha-paMDito vagere pAse bhaNavAno prasaMga na hato, evuM ja nahi bhaNanArane prAyazcitta jaNAvela Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra che. paraMtu viSamakALamAM zAstra-saMmata na hovA chatAM suvihita AcaraNA svarUpe vyAkaraNa, nyAyadarzano vagere bhaNavA mATe paMDitonI AvazyakatA UbhI thaI tyArathI jJAnadravyanI vizeSa jarUriyAto UbhI thaI. jinAgama-jinavANI-siddhAMto vinA zAsana hoI zake nahi. tethI jinAgamo-zAstro vagerenA rakSaNa mATe tathA bhaNI-gaNIne vidvAna sAdhu sAdhvIo paNa taiyAra thAya te mATe jJAnadravyanI atyaMta AvazyakatA gaNAya. A rIte A dravya paNa zAsanamAM atipavitra ane atimahattvanuM che. devadravyanI jema jinAgama Adi dharmagranthonA lekhana, rakSaNa Adi mATenuM jJAnadravya paNa ati pavitra dravya che. - jJAnapUjana, jJAna aMgenI uchAmaNIo-kyAMka kyAMka thatI jJAnanI aSTaprakArI pUjA, kalpasUtra vagere sUtronI bolI, pratikramaNanAM sUtronI bolI, dIkSA ke padapradAna prasaMge navakAravALI, pothI ane sApaDAnI uchAmaNI, jJAna khAte maLatI bheTa vagere jJAna dravya kahevAya, AmAMthI Agamo, zAstro ane sAdhu-sAdhvIjInA adhyayana mATenA granthAdi tamAma lakhAvI-chapAvI zakAya, sAdhu-sAdhvIjIne bhaNAvatA ajaina paMDitone pagAra ke puraskAra vagere ApI zakAya. jJAnabhaMDAro banAvI zakAya. jJAnamaMdira banAvI zakAya. (jemAM sAdhu-sAdhvIjIo saMthAro ke gocarI, pANI vagere na karI zake.) jJAna khAte (arthAta pAThazALA vagere khAte) maLelI bheTarUpa rakamamAMthI jaina paMDitane paNa pagAra-puraskAra ApI zakAya. pAThazALAnAM bALako mATe dhArmika bhaNavAnAM pustako vagere lAvI zakAya. (jJAna khAte koI dAtA evA AzayathI dAna Ape ke, "mArI A rakamano caturvidha saMghamAM samyagujJAnanA prasAra mATe-upayoga karavA mATe-huM bheTa ApuM chuM', AvA sthaLe AnI spaSTatA kaMravI.) - jo jJAnabhaMDAranA ke zramaNonA pustakono samyak jJAnAbhyAsa mATe zrAvaka-zrAvikAo upayoga kare to teo jJAna khAte kAMIka bheTa Ape to sAruM gaNAya. | navakAravALI vagere je vastuo potAnI nizrAmAM na le to gRhasthone sadupayoga mATe jarUra ApI zakAya. potAnAM bALako mATe cAlatI Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa pAThazALAnAM dhArmika pustako mATenI ke pAThazALAnA zikSakanA pagAranI 2kama sAdhu-sAdhvI mATenA jJAna khAtethI laI zakAya nahi. jJAna khAtAnI rakamano upayoga sAdhu-sAdhvIjInA paThana, pAThanAdimAM ja thaI zake che. zrAvako mATe to rakama na vaparAya, skUla vagerenA kahevAtA vyAvahArika zikSaNamAM to A rakama kadApi vAparI zakAya nahi. 25 jJAnapUjana, pratikramaNAdimAM sUtronI bolI, jJAnanI aSTaprakArI pUjAnI uchAmaNI, bArasAsUtra vagerenA caDAvAnI rakama, dIkSArthI bhAIbena dIkSAnAM upakaraNo : pothI, navakAravALI, sApaDo-nI uchAmaNInI rakama, padastha banatA mahAtmAonA-yantra, paTa, navakAravALI vagerenI uchAmaNInI rakama, jJAna paMcamInA divase thatI jJAnanI racanA upara mukAtI rakama A khAte jAya. jJAna khAtAnI rakamamAMthI jJAnabhaMDAra mATenuM makAna, kabATo, graMtho lavAya. vagere Iyu jJAnabhaMDAranA zake.) sAdhu-sAdhvIjInA adhyayana mATe upayogI bane tevA tamAma prakAranA sva-para-darzananA grantho lAvI zakAya. temano upayoga pUro thatAM tene jJAnabhaMDAramAM mUkI devA joIe. teonA arjuna paMDitono pagAra, puraskAra A khAtethI ApI zakAya. jainadharma tarapha mAna pragaTe, jinazAsananA nava tattvo upara Adara bane tevA prakAranuM sAhitya arjuna komanA viziSTa kakSAnA lokone jJAnakhAtAnI rakamamAMthI ApI zakAya. zrutanuM lekhana, mudraNa vagere A khAtAnI rakamamAMthI karI zakAya. pAThazALAmAM bhaNatAM bALako, bAlikAo vagere mATe jarUrI pustako A khAtethI lAvI zakAya nahi. te pustakonI vyavasthA temanA vAlIoe karavI joIe. pAThazALAnA paMDitone pagAra vagere paNa AmAMthI ApI zakAya nahi. je pustakonA DhagalA paDI ja rahe che. jema tema bheTa ApI devA paDe che tevAM stavanAdinA pustako A khAtAnI 2kamamAMthI chapAvavAM te ucita nathI. jJAnakhAtAnI rakamano pagAra letA arjuna paMDito pAse eka miniTano paNa bagADa karavAmAM te sAdhu-sAdhvIjIone rakamano durupayoga karavAno Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 dhArmika vahIvaTa vicAra doSa lAge che. AthI ja mahotsavAdinA kAraNosara jyAre-tyAre paMDitone rajA ApavI te vyAjabI nathI. jJAnakhAtAnI 2kama skUla, kaoNleja, tenAM pustako, noTabuko, vageremAM vAparI zakAya niha. kema ke te samyajJAna nathI. UlaTuM AjanuM zikSaNa to mahAmithyAtvanuM poSaka banI rahyuM che. jJAnakhAtAnI rakamanAM kabATono upayoga sAdhuo pustako mUkavAmAM karI zake, paNa temAM upadhi vagere mUkI zakAya nahi, jJAnakhAte maLatI vyaktigata bheTarUpa rakamamAMthI jaina paMDitane paNa pagAra-puraskAra ApI zakAya. pAThazALAnAM bALako mATe dhArmika bhaNavAnAM pustako vagere lAvI zakAya. V sAta kSetromAMnAM A be khAtAMne paraspara saMmilita gaNIne eka gaNavuM. A khAte AvatI vastuo gurudravya kahevAya che. gurudravyanA traNa prakAra che. je vastu (gurudravya) kapaDAM, pAtarA, gocarIpANI vagere sAdhu, sAdhvIo potAnAM mAlikInAM karI bhogavavA mATe vApare che te bhogArha gurudravya kahevAya. je dravyo-dhana vagere gurucaraNe pUjana rUpe mukAya, gaphUlImAM mukAya (jo paraMparAgata pUjArIno lAgo hoya to tene ApI zakAya). munione vahorAvavAnI kAmaLI vagerenA caDAvA bolAya. A dhana ke jene sAdhusAdhvIo potAnI mAlikInuM karIne bhogavatAM nathI te dhanAdine pUjAI gurudravya kahevAya. jo ke sAdhu-sAdhvIne dhanAdinI jarUra nathI mATe temane te dhana dharAya nahi tethI te gurudravya banavAno savAla Avato nathI. paraMtu vikrama vagere rAjAoe dhana gurune samarpita karyuM che ane zrAddhajIta kalpa (gAthA 68)mAM AvA dhanAdi upabhoga karanAra vyaktine AvatA prAyazcittano ullekha karatAM te dhanAdine 'gurudravya' tarIke kahyuM che mATe te dhanAdine pUjArha gurudravya tarIke niHsaMkoca kahI zakAya. A dravyano sAkSAt upabhoga gurudeva kare nahi tethI tene bhogArha gurudravya na ja kahevAya. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa trIjuM gurudravya lUMchanakriyA prayukta che. hAthamAM dhana rAkhIne te hAtha traNa vAra gurubhagavaMtanI sAme goLAkAre (Avarta rUpe) pheravavA ane pachI caraNonI pAse te dhana mUkI devuM tene lUMchanarUpa gurudravya kahevAya che. - dhanasvarUpe gurucaraNe mUkelA pUjAI gurudravyano upayoga kyAM thaI zake ? e praznano javAba e che ke 'zrAddhajitakalpa" gAthA 68 mAM AvA gurudravyanI corI karanAra mATe je prAyazcitta batAvyuM che temAM ema jaNAvyuM che ke e coreluM dhana sAdhuonI vaiyAvacca karatAM vaidyane vastrAdi dAna svarUpe ApavuM athavA bandI tarIke pakaDAyelA sAdhune choDAvavAmAM vAparavuMA pATha eTaluM spaSTa rIte jaNAve che ke pUjAI gurudravyano upabhoga guru-vaiyAvacca khAte thaI zake. vaLI 'dravya-saptatikA' graMthamAM A dravyano upayoga gauravAI sthAnamAM tema je jINoddhAra tathA navya cetyakaraNAdimAM karavAno kahyo che. sAdhusAdhvI gauravAI sthAnarUpa che, eTale temaja ahIM Adi zabdathI guruvaiyAvacca khAtuM samajI levuM joIe, kema ke te gauravarNa sthAna che. jo ahIM "Adi" zabdathI mAtra devadravya levAya to "zrAddhajita kalpa" nA prAyazcittavALA pATha sAthe virodha Ave. vaLI vikramarAjA vageree guru-caraNe mUkelA dravyano upayoga jINoddhAramAM ke anya mahAtmAoe sAdhAraNanA dAbaDAmAM ke garIbone RNamukta karAyA hovAnA ghaNA zAstrapATho che temaja AgrAmAM upAdhyAyajI yazovijayajI ma. nA caraNe dharAyela rUpiyA zALAnAM bALakone pustako lAvI ApavAmAM karavAno upadeza Apelo che. jo gurudravya mAtra devadravyamAM vaparAtuM hoya to A daSTAMtonI saMgati kevI rIte thaze ? A badhI vAto uparathI evo niSkarSa nIkaLe che ke gurudravya sAdhuvaiyAvaccamAM jAya te vihita che. tene mAtra devadravyamAM laI javAnI vAtajIrNoddhArAdinAM dRSTAnto uparathI kyAMka kyAMka cAlu thaI hoya to teno koI bAdha nathI kema ke nIcenA sthAnanuM dravya uparanA sthAnamAM jarUriyAta mujaba laI javAmAM to koI zAstrIya vAMdho che ja nahi. Aje A banne vyavahAra cAlatA jovA maLe che. ghaNA samudAyanA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra sAdhuo gurudravyane vaiyAvacca khAte levAnuM kahe che jyAre keTalAka sAdhu devadravya khAte laI javAnuM kahe che. lUMchanapUrvakanuM je gurudravya che te sAdhu-vaiyAvaccamAM jAya e vAta uparanA banne prakAranA samudAyone ekamate mAnya che. lUMchanathI prApta thayeluM gurudravya pauSadhazALAnA nirmANamAM paNa vAparI zakAya. sAdhu-sAdhvI (4) (5) ahIM sAdhu-sAdhvI tarIke zvetAmbara mUrtipUjaka jaina sAdhu-sAdhvIjIne samajavAM. temanI vaiyAvacca karavAmAM A khAte AvatI rakama vAparI zakAya. sAmAnyataH sAdhu-sAdhvIonI A badhA ja prakAranI vaiyAvacca zrAvakoe jAte ane potAnA dravyathI karavI, chatAM jarUra paDe sAdhu-sAdhvIjInI vaiyAvaccamAM temanA ArogyanI kALajI karavA aMgenI badhI bAbato-auSadha, DokTara, ke tapAsa phI, anupAna vagere, vRddhAvasthA aMge DoLI, DoLIvALAne vetana, rahevA aMgenI vyavasthA vagere. - temane Avazyaka evI cIjavastuo pAtarA, ogho, kApaDa, kAmaLI vagere.... A badhAM kAryomAM A khAtAnI Avaka vAparI zakAya. nA keTalAka sAdhuo mAtra mojazokha mATenI cIjonI je apekSA rAkhatA hoya che te A khAtAnI rakamamAMthI lAvI zakAya nahi. A khAtAnI rakama koI paNa prakAranA gRhasyonI mAMdagI vagere koI paNa bAbatamAM vAparI zakAya nahi. anAthAzrama AdimAM A rakamanuM dAna zrI saMgha karI zake nahi. A rakamano kabajo mAtra zrI saMghanI vahIvaTI kamiTI pAse rahe. sAdhuo tene potAnA kabaje karI zake nahi. tethI temanA pAMcamA mahAvratane moTo dhakko lAge. vaLI tethI bIjA ghaNAM dUSaNo pedA thAya. vaiyAvacca khAte maLatI bheTanI rakama, dIkSArthI bhAI-benanAM kapaDAM vagere upakaraNonI uchAmaNInI rakama, gurucaraNe mukAtI rakama, mahAtmAone kAmanI vahorAvavAnA caDAvAnI rakama vagere A khAte jamA thAya. jo ke A badhA gurudravyane paraMparA AdhArita rIte devadravyamAM jamA karavAnuM keTalAko kahe che. temanA mate gurucaraNe mukAyelI rakama tathA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa mahAtmAone kAmaLI vahorAvavAnA caDAvAnI rakama devadravya khAte jAya. paNa 'dravyasaptatikA' granthamAM jaNAvela gauravAI sthAnamAM vaiyAvaccano samAveza thatAM athavA gurudravyano upabhoga karanArane apAtA prAyazcitta aMgenA pAThane jotAM gurupUjananI tamAma rakama sAdhu vaiyAvacca khAte laI javAnuM zAstrAdhArita rIte jaNAya che. sAdhu vaiyAvacca khAte AvelI rakama upara jaNAvelAM sAdhu-vaiyAvaccanAM kAryomAM vAparI zakAya. gurupUjanathI prApta thatI vaiyAvacca khAtAnI rakamamAMthI sAdhunA peTamAM janArA padArthonI vaiyAvacca na thAya tema keTalAka mahAtmAo jaNAve che. keTalAka kALadharmanI uchAmaNInI rakama (khAvA sivAyanA) guruvaiyAvaccamAM laI javAnuM jaNAve che. kyAreka A rakama jIvadayA khAte paNa vaparAI che. A viSayamAM viziSTa gItArtha je kahe te pramANabhUta samajavuM. muninA kALadharma vakhate bolAtI agni saMskArAdinI uchAmaNInI rakama eka mate gurumaMdiramAM tathA jinabhaktimAM laI javAya che. Aje gurumaMdiro banyA pachI tenI prAyaH koI dekhabhALa thatI nathI. eTale jo gurumaMdira banAvavuM ja hoya to evuM banAvavuM ke jemAM te kALadharma pAmelA mahAtmAnI mUrti hoya paNa tenI sAthe vizALa hola hoya jemAM sAdhu UtarI zake, rahI zake. pravacanAdi ApI zake. keTalAMka saMsArI mAtApitAo potAnA zikSita thayelA dIkarA ke dIkarInI vaiyAvacamAM bhaviSyamAM takalIpha na paDe : mAMgavuM na paDe te mATe vaiyAvaccanuM TrasTa kare che. tenuM vyAja vaiyAvaccamAM vAparavAnI sagavaDa kare che. A bilakula IcchanIya na gaNAya. AthI te dIkSitone temanA vAlInA TrasTa upara moha thaze, mAlikI hakka bhogavavA jevuM thaze. tethI saMkaleza pedA thaze. jainasaMgha sadA mATe sahunI sevA karato Avyo che. AvA vyaktigata hitono vicAra vAlIoe karavI joIe nahi. gurucaraNe mukAeluM nANuM potAnA mANasane apAvI devAnI pravRtti munio mATe icchanIya nathI. A nANAMno vahIvaTadAra zrI saMgha che mATe Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra tene ja te nANuM soMpAvuM joIe. A ja vAta jJAnapUjananI rakamanI che. are ! A vAta koI paNa prakAranI uchAmaNI vagere saMbaMdhamAM che. ke je uchAmaNI je saMghamAM bolAI hoya, je dAna je saMghamAM lakhAvyuM hoya te tyAM ja jamA karAvavuM joIe, koI paNa dalIla AgaLa karIne anyatra te rakama ApavI te moTI avyavasthAnuM kAraNa che. AmAM kyAreka to te dAtA te rakama bharavAmAMthI chaTakI jAya tevuM paNa banaze. hA, jo te saMghano vahIvaTa zAstrazuddha na hoya to te vakhate gItArtha AcArya bhagavaMtanI salAha pramANe karavuM. A sivAya anyatra rakama ApI devI te bilakula barobara na gaNAya. gharaderAsaranI paNa Avaka gharamAlika mAtra saMgha derAsaramAM-je saMghamAM pote sabhya hoya te ja saMghaderAsaramAM ApI de te yogya che. potAnI jAte teno vahIvaTa karI zake nahi. Aje to kyAMka kyAMka navI havA cAlI che ke lakhAveluM dAnakSetramAM game teTalI yAdI apAya to DI AvI rakamonI mAMDavALa karavAnI saMghane pharaja paDe che. AmAM bhAratamAM A roga vAirasanI jema phelAyo che. kyAM pelA pethaDa mantrInI vAta ke rakama na bharAya tyAM sudhI annapANIno teNe tyAga karyo; kyAM AjanA avaLati jIvonI hAlata ! keTalAka loko moDe moDe paNa rakama bhare che to vyAja bharatA nathI. AvA lokone vyAja bhakSaNa karavAno mahAdoSa lAge che. pApabhIru AtmAo Avo dopa na sevAI jAya te mATe tatkALa rakama bolyAnA be-cAra kalAkomAM rakama bharapAI karI detA hoya che. 30 zrAvaka zrAvikA (6 + 7) A be kSetronuM sAdharmika kSetra evuM eka nAma ApIne saMlagna karavuM. A khAte bheTarUpe maLelI rakama athavA zAlibhadra vagere banavAnA caDAvAnI rakamo, AratI utAravA mATe kumArapALa Adi bananArane tilaka karavAno caDAvo, (kumArapALa vagere banIne AratI utAravAnuM thI devadravya kahevAya) kumArapALane AratI na utAravI hoya to te dravya sAdhAraNamAM jaI zake. besatA varSa vagere divase peDhI kholavAnA, munIma banavAnA, Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa ke pahelI pahoMca phADavAnA caDAvA, pratiSThA AdinI kaMkotrImAM likhitanuM nAma bolavAnA caDAvA, mANibhadrAdinA bhaMDAramAM bheTa maLelI rakama (mANibhadranI pratimA ke gokhalo vagere devadravyamAMthI nirmANa thayela na hoya to), dIkSArthIne tilaka karavAnA caDAvA, dIkSArthInA varaghoDAnA ratha vinAnA) vividha caDAvA, dIkSArthIne paheluM vApaNuM karAvavAnA ke kAmaLI vagere ApavAnA caDAvA, caturtha vrata ke bAra vratadhArIne tilakanA caDAvA vagerenI rakama A sAdharmika khAte jAya, A rakamano upayoga zrAvaka-zrAvikAonI bhaktimAM, temanI viSama sthitimAM sahAyaka banavAmAM, temane dharmamAM dRDha karavA mATe vAparI zakAya. A chellAM be khAtAM hovAthI pUrvokta niyama pramANe uparanAM pAMceya kSetromAM A kSetronI rakama vAparI zakAya. parantu dInadu:khitonI anukaMpAmAM ke abola prANIonI jIvadayAmAM A rakama vAparI zakAya nahi. | sAmAnyataH je khAtAnuM dravya hoya te dravya te khAte vAparavuM yogya gaNAya paNa kyAreka uparanA khAtAnI jarUriyAta UbhI thAya tyAre nIcenA khAtAmAM upayoga na hoya to nIcenuM dravya uparamAM laI jaI zakAya, paraMtu uparanuM dravya nIcemAM kyAre paNa laI jaI zakAya nahi. jo ke navakArazI, phUle-cUMdaDI vagerenA caDAvA karyA pachI jamaNavAramAM ke AMbilakhAtAmAM zIro roTalA vagere vadhI paDe te garIbone vaheMcAya che, temAM doSa manAto nathI. A kSetranI rakama pauSadhazALA, AMbilakhAtuM tathA pAThazALAmAM vAparI zakAya ema lAge che kema ke A traNa kSetromAM zrAvaka-zrAvikAonI dharmadAna dvArA bhakti karAya che. sAta kSetromAM mahattvapUrNa kSetra zrAvikA jainadharmamAM sAta kSetrorUpI jainadharmanI saMpatti darzAvAI che. temanAM nAmo nIcenA krama pramANe che : | (1) jinamUrti (2) jinamaMdira (3) jinAgama (4) sAdhu (5) sAdhvI (6) zrAvaka (7) zrAvikA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 dhArmika vahIvaTa vicAra apekSAe upara uparanAM kSetro mahAna che. parantu eka apekSAe ghaNA mahattvanuM kSetra je chelluM che te zrAvikA kSetra che. ahIM jene "zrAvikA' tarIke kahevA mAMguM chuM te kAM anupamA che, kAM mayaNA che, kAM AryarakSita, cAMgo, saMprati vagerenI bA che. AvI je zrAvikA che te tenA mAthe rahelAM sAta kSetronI rakhavAlikA che. juo jinamurti ane jinamaMdiranA je tIrthaMkaradeva che temanI janmadAtrI trizalA, vAmAM, zivA ke maradevA vagere zreSTha zrAvikAo ja che ne ! timanA vinA tamAma jinezvaronuM A dharatI upara Agamana ja asaMbhavita je trIjuM jinAgama svarUpa samyagujJAna che teno sAra je mannAdhirAja navakAra che tene sau prathama to bA-zrAvikA ja tamAma saMtAnone bhaNAve che ne ? vaLI te ja potAnAM saMtAnone Avazyaka sUtro bhaNAvatI hoya che ne ? (pUrvanA kALamAM). In - sAdhu ane sAdhvI nAmanA be khAtAMnI bhAre sevA, suzruSAdi te ja karatI hoya che. potAnAM saMtAnone te sAdhu ke sAdhvI banAvatI paNa hoya che. - gharamAM je puruSa che-pati ane bALako-temane te ja zrAvaka ke zrAvikA banAve che. kAryeSu maMtrI e ukti pramANe zrAvakanI sAcI salAhakAriNI zrAvikA ja bane che. jinadAsa zeThanI Arthika sthiti nabaLI paDI tyAre temane corI ja karavI hoya to amuka ja zeThanA mAlanI corI karavA javAnuM, corInA mAlane tenA mAlikane tyAM ja girave mUkavAnuM-badhuM kAma kuMjIdevI zrAvikAe ja nahotuM karyuM ? keTalI jabarI saphaLatA temAM maLI hatI ? mAyAkapaTathI je zrAvikA-kanyAne bauddhadharmI yuvAna paraNI gayo' tenA AkhA kuTuMbane zrAvaka banAvavAnI kaparI kAmagIrI te zrAvikA-vahue saphaLatApUrvaka pAra utArI hatI. - saMtAno svachaMdI banyAM ane sinemAnI late caDyAM, to aTTamanI sajA bhogavIne mAtA-zrAvikAe temane unmArgethI pAchAM vALyAM. deDakA cIrIne DaoNkTara thavA nIkaLelA dIkarAne garIba zrAvikA-mAtAe Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa 33 bhAre paDakAra sAthe kahyuM, "daLaNAM daLIne, Dhora majUrI karIne beTA ! tane bhaNAvyo che, khavaDAvIne moTo karyo che, hajI tArI mAnA bAvaDAmAM jora che ane haiye hiMmata che. jiMdagIbhara tane khavaDAvIza paNa DaoNkTaranA hiMsAjanita vyavasAyamAM to nahi ja javA dauM." dIkarAne mAnA paDakAra sAme namavuM paDyuM. are ! jinazAsananI mahAzrAvikA nAgilAne kema bhulAya ? jeNe manathI patita banelA pati-sAdhune gharamAM praveza karato aTakAvyo. bodha daIne gAmanI sImathI ja pAcho vALIne bhUtapUrva varane jinazAsanano abhUtapUrva munivara banAvyo. jinazAsanane varelI zrAvikAe ratnakaMkaNa jevA yugalarUpe janmelA be dIkarAne taLAvamAM DUbavA dvArA ekasAthe gumAvyA to ya AMkhe AMsu ja karI lIdhuM, "letI-detI pUrI thaI gaI. have eno zokalIne samAdhAna jagaDUzAhanI patnInI adbhuta vAta karuM. eka vAra keTalAka vahANavaTIoe potAnA vahANamAM bharAIne paDelI mINanI ITo zeThane maphatanA bhAve paNa rAkhI levA jIda karI.vAta evI banI hatI ke A IMTono mAlika koI zreSThI hato. A IMTo bhAratamAM teNe mokalI paNa bIjI bAju tenuM paradezamAM mota thayuM. khalAsIonA mAthe A IMTo paDI jatAM temaNe dayALu zeThane te mAla parANe daI dIdho. mAla ghara AMgaNe Avyo. jagaDuzAhanI patnI zrAvikAe mINano A hiMsaka mAla gharamAM rAkhavAnI ghasIne nA pADI detAM te mAla havelInI bahAra oTale khaDakAyo. patnI mahAzrAvikA hatI. zeThane Avo mAla svIkAravA badala sakhta Thapako to Apyo paNa abolA karyA. comAsAnA cAra mAsa vItI gayA. phAgaNa comAsI AvI gaI. sakhta unALo zarU thayo. asahya garamI zarU thatAM mINanI dekhAtI IMTonuM mINanuM plAsTara ogaLyuM. badhI iMTo sonAnI nIkaLI, sarvatra samAcAra vyApI gayA. sarvatra AnaMda vyApI gayo. zrAvikAe abolA choDyA. zeThane lApasInuM zukana bhojana karAvyuM. munione zeTha vahoravA laI AvyA. panihArI strInA mAthe pANInAM uparAuparI be beDAM hoya to ya Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 dhArmika vahIvaTa vicAra te sAvadhAna rahe che. AnaMdaghanajIe kahyuM che, "citaDuM gAgariyAmAMya." jinazAsananI zrAvikAnA mAthe jinamUrti, jinamaMdira vagere sAta khAtAnAM cha beDAM che. jo zrAvikA jarAka cUke-kAMka manathI khoTuM vicAre ke tanathI khoTuM karI bese to tenA mAthe rahelAM badhAM ja beDAM hacamacI UThe...keTalAMka nIce gabaDI paNa paDe. 'zrAvikA' jo pUrA arthamAM gharanI zrAvikA banI rahe to dareka gharamAM prakAza prakAza thaI jAya. pazcimanuM aMdhAruM gharanA koka khUNAmAM ya pesI na zake, - pazcimanI bAmAM ane bhAratIya prajAnI bAmAM AbhagAbhanuM aMtara che. pazcimanI bA tAjA janmelA bALakane bAreka kalAka bAda rUmamAM judo suvaDAve che. je teTaluM raDe to ya sAthe rAkhatI nathI. ene mAbApathI judA rahevAnI A rIte bAra kalAka bAdathI ja Teva paDAya che. bhAratanI bA ATalI hade nIca banatI nathI. paNa nokarIe jatAM bAbA-bebIne ghoDiyAgharamAM, ghATaNonI pAse to jarUra mUkI de che. bhAratIya prajAnI bA ane jinazAsananI zrAvikA svarUpa bAmAM vaLI pAchuM AsamAna-jamInanuM aMtara paDe che. jinazAsananI zrAvikA bA, saMtAnane keDe lagADIne savAre jinAlaye jAya che, bapore sAdhvIjIonI pAse jAya che. bALakane dharmanA saMskArathI maghamaghatuM karavAnuM pahelethI zarU kare che. mA, (bA5) mitra ane mAstara upara to ApaNA ghaDatarano khUba moTo AdhAra che. pavanaMjayane mitra prahasite khoTA nirNayo leto rokyo hato. pitA caNake dIkarA cANakyane rAjA banato rokavA (rAjezvarI te narakezvarI e samajathI) rAjalakSmI de tevo dAMta kAnasathI ghasI nAkhyo hato. hera hiTalaranA ThIMgujI mAstare hiTalarane yahUdIonA saMhAraka banavAnuM jhera bAlavayamAM ja pAI dIdhuM hatuM. AnA pariNAme ja hiTalare jIvanakALamAM 60 lAkha yahUdIonI katala karI nAkhI hatI. kSIrakadaMbaka pAThakane khabara paDI ke potAno dIkaro ke jeno te mAstara paNa che te narake javAno che. AthI tarata tene saMsArathI vairAgya thayo. teNe saMnyAsa svIkArI lIdho. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa 35 dIkarAne dArU pIvAnuM ke nona-veja khAvAnuM zikhavADatI "bA" paNa ghaNIbadhI che. parantu AvI bAne bA ja na kahevAya, to zrAvikA to kema kahevAya ? AvuM ja pitA-zrAvakanuM samajavuM. dIkarAe dahere javAnuM-jarAka dago thayo eTale-choDI dIdhuM. pitA pAkA zrAvaka hatA. emane AthI AghAta lAgyo. maraNabichAne pahoMcI gayA. chello divasa ! chello kalAka ! dIkarAnuM hRdayaparivartana thayuM. bApanuM mota sudharI gayuM. mIThuM thaI gayuM. ajainomAM yogarAjano prasaMga Ave che. dIkarAonI bhUle pitA yogarAje citA upara sUIne agnisnAna karI lIdhuM cAMparAjavALA bahAravaTiyAno prasaMga Ave che. te sAva nAno hato tyAre tenI bA sAthe tenA bApAe baporanA samaye kAmukatA prerita aDapaluM karyuM hatuM. bAne lAgyuM ke te vAta dIkarAnI AMkhe jovAI che. hAya ! te kevo kAmI pAkaze ? A kalpanAthI bAe jIbha kacarIne motane vahAluM IDara-nareze yuvarAjane kahyuM, "te raiyatanI dIkarI upara baLAtkAra gujAryo che. tAre sajArUpe A jherano kaToro pIvo paDaze. jo tArI taiyArI na ja hoya to tAro A bApa te pI jaze." dIkarAe jherano kaToro pI lIdho ! kevA bahAnuM bApa ! zrAvaka-zrAvikA (6) + (7) zrAvaka-zrAvikA khAtAne sAdharmika khAtuM kahI zakAya. A kSetramAM bheTa maLatI rakama, dIkSArthIne chelluM tilaka karIne varSIdAnano varaghoDe caDAvavAnI bolInI rakama, upadhAnanI mALa paheranArAM bhAI-benone tilaka karavAnI bolInI rakama, jinabhakti mahotsavanI patrikAmAM likhitaM...... nI bolInI rakamamANibhadrAdi devonA bhaMDAranI rakama (maNibhadranI pratimA ke gokhalo vagere devadravyamAMthI nirmANa na thayela hoya to sAdhAraNa khAtAnI vArSika 360 tithi-yojanAnI rakama, besatA varSanA divase saMghanI peDhInuM tALuM kholavuM, te divase munIma banavuM, munImane cAMllo karavo, kAmaLI oDhADavI, peDhImAM kAjo kADhavo, pahelI dAnanI pahoMca phaDAvavI, dIkSArthInA Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 . dhArmika vahIvaTa vicAra (ratha vinAnA) varaghoDonA uchAmaNIonI rakama, kumArapALanI AratIno lAbha lenArAne tilaka karavAnI bolInI rakama, zAlibhadrAdinAM kathAgItomAM zAlibhadra, bhadrAmAtA, zreNika mahArAjA vagere banavAnI uchAmaNInI rakama, dIkSArthInAM ghaDiyALa, baMgaDI vagere AbhUSaNonI uchAmaNIthI prApta thayelI rakama, zatruMjaya tIrthanA uddhAraka bharata cakrI, jAvaDazA, karmAzAha vagere svarUpe varaghoDAnI gADImAM besavAno lAbha levAnI uchAmaNInI rakama, temane tilaka karavAnA caDAvAnI rakama vagere A khAte jamA thAya. A khAtAnI rakamano upayoga sidAtA zrAvaka, zrAvikAonA lAbhArthe thAya. zrAvaka-zrAvikAonI hareka prakAranI bhaktithI paNa thAya. sAta kSetromAM A chelluM khAtuM hovAthI A khAtAnI rakamano upayoga tenI uparanAM tamAma kSetromAM thAya. nA...tenI nIcenAM anukaMpA, jIvadayAnAM khAtAMomAM na thAya. ema lAge che ke pauSadhazALA, AMbilakhAtuM ane pAThazALAmAM paNa A khAtAnI rakama vAparI zakAya. jo e rakama mAtra sidAtA zrAvaka-zrAvikA pUratI maryAdita rakhAI na hoya to. dareka saMghoe sAdhAraNa khAtuM tathA zubha khAtuM rAkhavuM hitAvaha lAge che. sAdhAraNa eTale e khAtAnI rakama sAta kSetromAM ja vaparAya. vaLI AyaMbila khAtAdi pAMca khAtAM paNa zrAvaka-zrAvikAnA vibhAgamAM AvI jAya che tethI temAM paNa vAparI zakAya. jyAre zubha khAtAmAM sAtanI sAthe bIjAM-upAzraya, AMbilazALA, pAThazALA, anukaMpA, jIvadayA vagere sAta khAtAM paNa Ave, Ama cauda khAtAMmAM A rakama vAparI zakAya. A zubha khAtA (sarva sAdhAraNa)ne dhArmika khAtuM paNa kahevAya che. eTale lagnAdinI vADI, gAdalAM, vAsaNa vageremAM A rakama vAparI zakAya nahi. skUla, kaoNlejo, hospiTalomAM paNa ApI zakAya nahi, kema ke tyAMnuM zikSaNa ane sAravAra AryAvartanI saMskRtinAM bhaMjaka che. AjanuM kahevAtuM zikSaNa dharmahIna che. hospiTalonI auSadhio bahudhA pazuhiMsA, mAnavahiMsA Adine AdhArita che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa mahAhiMsA, mahAanartha vagerene poSaka kAryomAM dAna karavuM e zAstraniSiddha che. AthI ja zrAvakothI dukALa Adi khAsa kAraNa vinA sAmAnya saMyogomAM vAva, kUvA, taLAvAdinAM kAryo karI zakAya nahi. pauSadhazALA (upAzraya) (8) sAta dhArmika kSetronuM eka te sAdhAraNa kSetra, cauda dhArmika kSetronuM eka te zubha khAtuM (sarvasAdhAraNa kSetra), jene dhArmika khAtuM paNa kahI zakAya. AmAM pUrvokta jinapratimA Adi sAta kSetro Ave. taduparAMta nIce lakhelAM bIjAM sAta dhArmika kSetro Ave. 8. pauSadhazALA (upAzraya) 9. pAThazALA 10. AMbilakhAtuM WWW 11. kAlakRtapradhan.Com 12. nizrAkRta 13. anukaMpA 14. jIvadayA sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonA nivAsa mATe - khAsa jo koI sthaLa banAvAya to te "AdhAkarmI' sthaLa kahevAya, jemAM sAdhu-sAdhvIjIo Utare to AdhAkadino doSa lAge che. vihAranA mArgomAM to AvA AdhAkarmI upAzrayonAM nirmANa thAya che te anivArya apavAdarUpe jANavAM. zrAvaka-zrAvikAo potAnAM sAmAyika, pauSadha vagere karavA mATe je bhavana banAve tene pauSadhazALA kahevAya che. temAM vihAra karatA AvelAM ke cAturmAsa karavAnI bhAvanAvALAM sAdhu-sAdhvIjIo saMghanI saMmatithI Utare. A pauSadhazALA mATe takatI yojanAdithI je dAna maLyuM hoya te dAna, te pauSadhazALAmAM vaparAya. jo dAnanI rakamamAM vadhAro raheto hoya to anya pauSadhazALAmAM paNa vaparAya. pauSadhazALAnA nibhAvAdimAM paNa vaparAya. sAta kSetrarUpa sAdhAraNamAM paNa laI javAya. te pauSadhazALAnI pATa phoTo vagere te pauSadhazALAno ja eka bhAgarUpa gaNIne te nimitta . maLela dAna ke caDAvAnI rakamano vadhAro pauSadhazALAmAM laI zakAya. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 dhArmika vahIvaTa vicAra zrAvaka-zrAvikAo potAnI sAmAyika, papadhAdi dhArmika pravRttio mATe je makAna banAve tene pauSadhazALA kahevAya che. sAmAnya rIte te sthAna derAsaranI najIkamAM (upa) hoya che. pauSadhazALAne upAzraya paNa kahevAya che. zrAvakonI anujJA laIne AvA sthAnamAM saMsAratyAgIo vihAra karatA Utare che. vinaMti thAya to anukULatA hoya to comAsu paNa A sthAna sAdhu-sAdhvIjIo mATe khAsa-spezyala karAya to tevI gocarInI jema te AdhAkarmI sthaLa banIne, temane UtaravA aMge ekadama ayogya banI jAya che. kyAMka devadravyanI rakama lagADIne upAzraya banAvAya che. e khUba anicchanIya che. puNyavAna munioe upadeza daIne te upAzrayanI devadravyanI rakama bajAra vyAja sAthe bharAvavI joIe. teo te vAtanI upekSA karI zake nahi. tevA upAzrayamAM jo munione UtaravuM ja paDe to teTalA samayanuM bhADuM-jAherAta karavA sAthe-te saMghanA devadravya khAte bharAvI devuM joIe.. jo te saMgha upAzraya khAte vAparela devadravyane teTalI rakama bharI na ja zake to anya sukhI lokone preraNA karavI joIe. takatI yojanA, phoTo-yojanA vagere yogya rItanA mArgo apanAvIne paNa upAzrayane devadravyathI mukta karavo joIe. evA samaye bharavA mATenI devadravyanI kula rakama keTalI nakkI karavI ? te aMgenA vividha rastAo te puNyavAna mahAtmAe jANavA joIe. temAM saMghanI tAkAta paNa dhyAnamAM levI joIe. potAnI gItArthatAne * kAme lagADIne rakama nakkI karI ApavAnI tene pUrI sattA che. game tema karIne, AtmavaMcanA karyA sivAya saMghane jaladImAM jaladI devadravyanA karajamAMthI mukta karavo joIe. dhAro ke devadravyanI leNI nIkaLatI rakamanuM vyAja gaNAya to bahu moTo AMka thAya. ane bIjI bAju te makAnanI vartamAna kiMmata aMkAya to te teTalI moTI na thAya-to bIjo vikalpa apanAvIne gItArthatAne kAme lagADyA bAda te upAzrayane karajamukta karavo Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetronuM vivaraNa 39 joIe. dhAro ke ajJAnane kAraNe be lAkha rU. devadravyanA khAtethI laIne temAMthI upAzraya banAvyo. tene dasa varSa thaI gayAM. vyAja sAthe have tenI kiMmata ATha lAkha thaI paNa velyuezana kADhatAM tenI kiMmata paMdara lAkhanI thAya che. bhale...A vakhate zuM nakkI karavuM te gItArthanA hAthamAM che. te saMghanI sthiti vagere teNe jovI paDe. vaLI dasa varSano ghasArA kharca (varSanA pAMca TakA lekha) majare ApIne kiMmata ghaTADI paNa zakAya. A kAma karavA mATe te sthaLe vadhu samaya kADhavo paDe to munioe tema paNa karavuM. kema ke A kArya karanArA munio (niHspRhI, niHsvArthI, kazI kAmanA vinAnA) vipula puNyAnubaMdhI puNyanA bhAgI bane che. upAzraya bAMdhavA mATe takatI yojanA vagere dvArA maLatI bheTanI rakama, upAzrayanI pATa vagere nAmakaraNa karavAnI rakama, upAzrayanA udghATana prasaMge pramukha vagerene tilaka karavAnA, zrIphaLa ApavAnA....vagere caDAvAnI 2kama vagere A khAte jamA thAya. A rakama upAzrayanA bAMdhakAmamAM tathA upAzrayamAM jarUrI kabATo, Tebala, parAta vageremAM vAparI zakAya. upAzraya vagere koI paNa prakAranA makAnonI upara mukhya nAma lagADavAnI yojanAnuM dAna, pUrA bAMdhakAmanA sAITha TakA jeTaluM ochAmAM ochuM rAkhavuM joIe. te rakama moTI hoya ane dAtA maLato na hoya to rAha jovI joIe. AvA dhArmika bAMdhakAmono je nibhAva (nokarane pagAra, gurakho, rIperiMga vagere) karavAno hoya che tenuM phaMDa paNa tarata karI levuM joIe. 'nibhAvaphaMDa paheluM, bAMdhakAma kharcano phALo pachI.' A sUtra jeo apanAve che teo kyAreya muzkelImAM mukAtA nathI. kAyamI Avaka cAlu rahe te mATe upAzrayanA makAnamAM lagno, te aMgenA jamaNavAra vagere sAmAjika kAryo (sAdhuo na hoya te vakhate paNa) nahi karavAM joIe. AnA kAraNe upAzrayamAM taiyAra thayelAM pavitra AMdolano (Waves) vIkharAI jAya che. A eTaluM moTuM nukasAna che ke tenI sAme vArSika dasa-vIsa hajAra rU.nI Avaka koI visAtamAM nathI. hajI svAmIvAtsalya Adi dhArmika jamaNavAro paNa zAstrIya niyamorAtribhojanatyAga, kaMdamULa-abhakSya-tyAga vagere-jALavIne thaI zake. parantu Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 dhArmika vahIvaTa vicAra lagnAdinA jamaNavAro to na ja thaI zake. varSamAM keTalAka ja divaso kAma je dilhInA pArlAmenTa-hAusamAM thAya che. tyAM bAkInA divasomAM jaMgI Avaka karI ApavAnI saMbhAvanA chatAM kadI lagnAdi kAryo mATe bhADe apAtuM nathI. mAtra rUpiAnI bhASAmAM dareka vAta karavI na joIe. vastunI garimA sacavAI rahe, pavitratA jaLavAI rahe e paNa eka prakAranuM mahAdhana che. upAzrayanuM bAMdhakAma evuM hovuM joIe jemAM saMyamajIvananuM sAruM pAlana thAya tathA jIvadayA paLAya tema ja ArAdhakonI samAdhi paNa jaLavAya, jene kAraNe sAdhu-sAdhvIjIonA saMyamajIvanane bAdhA pahoMce tevuM kazuM tyAM banI zake nahi. (A vAtanI zaherI zrAvako dvArA jabarI upekSA thaI che.). V/S dA.ta. jIvajaMtu barobara dekhAya tevA raMganI TAilsa vagere joIe. jamIna upara beThelAne paNa vyAkhyAna zravaNAdi karatAM pavananI anukULatA maLe tevI nIcI bArIo joIe. dIvAlamAM ja abharAI jevAM kabATo hoya jethI judAM kabATo goThavatAM jagA rokAya nahi. ghaDA vagere mUkavA mATe mALiyAM hoya. pUMjI zakAya te rItanAM bArI-bAraNAM hoya. (slAiDiMgavALAM bArI-bAraNAM kadI na cAle). vADo bhoMyarAmAM hoya. tenuM meluM upADIne visarjana karavAmAM jinazAsananI hIlanA na thAya tenI pUrI cintA sAthenI aMdara ja vyavasthA hoya. AjubAjunA lokone sUga na caDe tevI mAtaruM, pANI paraThavavAnI khullI jagyAnI anukULatA hoya. bAMdhakAma karatAM aDadhI jagA pAchalA bhAgamAM khullI paDelI hoya je khullA vADArUpe kAma AvI zake. vADAmAM retI na pAtharavI jethI tyAM jIvono upadrava na thAya. mAtaruM paraThavavAnI jagamAM ATha-dasa, phUDha UMDAIno khADo hoya, jemAM ITa-maToDA kolasA bharIne upara retI pAtharI hoya.AthI 6'+6' nI nAnI jagAmAM ya eka sAthe vIsa Dola jeTaluM pANI ArAmathI-jayaNApUrvaka paraThavI zakAya. comAsAmAM kyAMya lIla na thAya, ghAsa UgI na jAya tenI pahelethI levA jevI kALajI barobara karAI hoya. dakSiNa pazcimanA pavananI bArIo hoya, jethI svAdhyAyI, tapasvI sAdhuone anukULatA rahe. ekAda rUma Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra gAramATIno lIMpelo hoya, jyAM mAMdA sAdhu rahI zake. cAre bAju evI rItanAM gRhasthanAM gharo na hovA joIe, jyAM badhuM dekhAI zake, uparanIce gRhasthono raheNAMka na hoya te icchanIya che. bethI vadhu bahAra nIkaLavAnAM dvAro na hoya, bahu jarUrI pramANamAM ja rUmo hoya, bAkI moTA hola ja hoya. paMkhA vagerenAM phITiMga na hoya. varasAdanI vAMchaTothI badhuM bhInuM thaI jatuM na hoya. lAkaDAmAM UdhaI na thavA mATenI kALajI pahelIthI levAI hoya. vijAtIya (sAdhu ke sAdhvI) mATeno bIjo upAzraya upara-nIcenA majale na hoya tathA svataMtra rIte sAva najIkamAM paNa na hoya. te tarapha najara thaI zake tevI bArIonI vyavasthA na hoya. pAThazALA (9) bALako vagerene dhArmika zikSaNa ane saMskaraNanI prApti thAya te mATe keTalAka dAyakAothI pAThazALAo cAlu thaI che. A kSetrane maLeluM dAna A kSetramAM vAparI zakAya. A dAnamAMthI paMDitajIne (jainane paNa) pagAra ApI zakAya. bALako mATenAM dhArmika pustako kharIdI zakAya. temane protsAhana mATe prabhAvanA vagere ApI zakAya. pUrve jaNAvyuM che tema jJAnakhAtAnI rakamamAMthI pAThazALAnuM makAna laI zakAya nahi ke bALako mATenAM pustako vagere kharIdI zakAya nahi. pAThazALAnA makAnamAM dhArmika sivAyanI koI pravRtti thaI zake nahi. pUrve to gharanI saMskArI ane zikSita mAtA ja pAThazALA hatI. sahune te gAthAo ApatI, dhArmika vArtAo karatI, apUrva saMskAro detI. vaLI viziSTa saMskAro tathA uparanA viziSTa adhyayana mATe sAdhu bhagavaMto pAse paNa zikSaNa levAtuM hatuM. - have te vAta khatama thaI eTale pAThazALAo cAlu thaI. dhArmika zikSaka tarIkeno vyavasAya karavA mATe bahu jUja loko rAjI, hoya che, eTale ema lAge che ke dareka varSe A nAva taLiye besI jAya to navAI nahi. AthI ja tapovano UbhAM thavA lAgyAM che. tyAM dhArmika zikSaNa ane uttama saMskaraNa ApavAmAM Ave che. paNa A mATe vAlIone koI rasa na hovAthI tapovanomAM vyAvahArika zikSaNa ane Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra bIjAM keTalAMka ramato vagerenAM AkarSaNo UbhAM karavAnI na chUTake pharaja paDI che, jenAthI moTI saMkhyA tyAM praveza karavA dhasatI rahe che. ethI te bhAvI peDhIne dhArmika zikSaNa ane saMskaraNa ApavAnI makasada so. TakA pUrI thAya che. pAThazALAnA makAna mATe maLeluM dAna, bALakone prabhAvanA dvArA bhaNavAmAM vadhu uttejita karavA mATe maLatI rakama vagere pAThazALA khAte jamA thAya tenA nibhAva mATe 360 tithinI yojanA thaI zake. prabhAvanAnA joradAra-khUba joradAra AkarSaNa vinA pAThazALAo cAlI zake tema nathI. AmAM zikSakonuM paNa gauravavaMtu bahumAna ane UMcuM vetana moMghavArInA dara sAthe satata vadhatuM jatuM vetana paNa atyaMta Avazyaka samajI levuM. joradAra prabhAvanA-rUpiA svarUpe, tIrthAdinI yAtrAnA pravAsa svarUpe, vastuonI bheTa-sogAda svarUpe, jo apAya to TI.vI., vIDIonI ane skUlanA lezana TayuzananI paNa aisItaisI karIne bALako pAThazALAmAM dhasI AvatAM hoya che. bIje moTI rakama kharcavA karatAM A kSetramAM A mATe moTI rakamanuM dAna karatA rahevAnI mArI sahu zrImaMtone khAsa bhalAmaNa che. pAThazALA khAte maLelI rakamano upayoga pAThazALAnA makAnamAM, pustaka kharIdImAM, paMDitajInA pagAramAM, prabhAvanAmAM karI zakAya. pAThazALAmAM haMmezAM AvatA karI devA madhyamavarganA lokone AkarSe tevI eka yojanA che. bhaNatA vidyArthIone skUlanI bAramAsI noTo, . pUMThA, bolapena, kalarabokSa vagerenuM maphata vitaraNa. AthI paNa ghaNAM bALako pAThazALAmAM kheMcAI Avaze ane samyajJAna meLavaze. AyaMbila-khAtuM (10) kharekhara to ghara gharamAM ja AMbila thavA joIe, jenA ghaNA badhA lAbho che. paraMtu hAlamAM to seMkaDo AyaMbilakhAtA thaI gayA. khera....A mATe maLelI rakama A ja khAte vAparI zakAya. rakamo bheTarUpe maLI zake ke tithio noMdhAvavA rUpe maLI zake. AyaMbila karanAra dareka bhAI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra bene zakti mujaba potAnA taraphathI dAna ApavuM joIe. jema Adhunika mAtAo paMca pratikramaNAdi bhaNI nathI eTale gharamAM saMtAnonI pAThazALA calAvI zakatI nathI. AthI pAThazALAo Thera Thera thavA lAgI tema AMbilanI rasoI karIne AMbila karavAnuM gharamAM have phAvatuM nathI. eTale enA pratyAdhAta rUpe AMbilakhAtAM UbhAM thayAM. ghera ghera jyAre bA vagere AMbila karatAM to tenI vAnagIo khAtAM khAtAM bhUlakAMo paNa AMbila karavAnuM zIkhI jatAM. ghare AMbila hoya to UkALeluM pANI paNa sAdhuone sahaja rIte maLI rahetuM. have A badhuM AMbilakhAte gayuM che. gharamAMthI AMbilanA saMskArano lAbha khatama thayo. pANI mATe cAlI AvatAM pUjanIya zramaNa-zramaNIonAM pagalAM gayAM. ghaNIvAra AMbila khAtAmAM je pANI UkaLe te ghaNIvAra kAcuM ja UkaLeluM hoya che. temAM ya kAcA pANIno sparza ane saMbaMdha paNa thato rahe che. nokarazAhImAM gharanI zrAvikA jevI kALajInI AzA paNa rAkhI na zakAya. kAcA UkaLelA pANInA sadAnA sevanathI zramaNasaMsthAnA lalATanuM saMyamateja jhaMkhavAya to temAM zI navAI ? 50-1% gharanAM gAmomAM 'kAyamI' AMbila khAtAM hoya che. roja mAMDa be, pAMca AMbila thAya paNa tenA mATe sTApha to pUro rAkhavo ja paDe. Ama AMbilanI ekekI thALa ghaNI moMghI thAya. vaLI dekharekha rAkhanAra barobara na hoya to khUba corI, khAyakI vagere paNa thAya che. mArI dRSTie nAnAM nagaromAM caitra ane Aso mAsanI be zAzvatI oLI pUratuM ja sAmUhika AMbilanuM anuSThAna rAkhavuM joIe. AMbila khAtAmAM je dAna levAya te sAdharmika bhakti khAte levuM joIe, mAtra AMbilanI sagavaDa mATe nahi. AthI je jainonI Arthika sthiti vadhu paDatI kharAba che temanI sAdharmika bhakti AMbela khAtAnI aMdara thaI zake. chevaTe vadhelI rasoImAM vaghAra vagere karIne, roTalI upara ghI copaDI ApIne paNa temanI bhakti karI zakAya. A rIte jIvanamAM UMcA AvIne kroDapati banelA eka bhAI potAnuM vadhumAM vadhu dAna bhAratabharanA AMbila khAtAmAM ane oLIonA AMbilanA anuSThAnamAM AjIvana ApatA hatA. AMbila khAtAne bheTathI athavA tithi yojanAthI dAna prApta thAya Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 dhArmika vahIvaTa vicAra che. e rakama AMbila khAtAnA makAnanA nirmANamAM ke jainone AMbila : " karAvavAmAM tenA nokarone pagAra ApavAmAM vAparI zakAya. AMbila khAtAnA eka mAtra saMkalpathI maLelI rakamano upayoga anya koI khAte thaI zake nahi. jo rakamano vadhAro thAya to anya sthaLe cAlatAM AMbila khAtAMomAM ApI devI joIe. kAlakRta khAtuM (11) akhAtrIja, poSadasamI, saMvatsarI vagere te te kALane anulakSIne je pAraNAM vagere thAya te mATe maLeluM dAna ke caDAvAnI rakama A khAte ja jamA thAya. dAtAnA dAnanA uddezathI viruddha jaI zakAya nahi, zakya hoya to AvI tithionuM dAna 'kAyamI' svIkAravAne badale prati varSanuM svIkArAya to sAruM. AthI vadhatI jatI moMghavArInI sAthe Takkara jhIlI zakAya. kAyamI moTI rakama beMkamAM mUkavAthI te rakamano hiMsAdi kAryomAM thanAro ghAtakI upayoga paNa nivArI zakAya. jyAM zakya hoya tyAM badhe kAyamI tithi yojanA TALavAnI koziza karavI ghaTe. jJAnapaMcamI, poSadasamI, akhAtrIja, caudasanA pauSadha, saMvatsarI parva vagere divaso (kALa)ne anulakSIne tenAM pAraNAM, mIThAIno bhAra, prabhAvanA, AMgI, pUjA vagere mATe je rakamanuM dAna maLe ke tithi lakhAya te rakama A khAte jamA thAya. dAtAnA udeza pramANe e rakama A ja khAte, e ja khAsa kAryamAM vaparAya. anyatra kyAMya nahi. jo ekekA varSanI tithi mATe ja rakama levAya to beMkamAM kAyama mATe rakama mUkIne, tenA dvArA hiMsaka kAryo thavAno moTo doSa lAge nahi. kAyamI tithinuM dAna levAmAM A doSa acUka lAge che. A vAta ApaNe pUrve vicArI che. nizrAkRta khAtuM (12) svAmIvAtsalya, navakArazI, posAtIne bhAra vagerenI nizrA (AdhAra) laIne je rakama maLe te A khAte jamA thAya. ahIM bAkInuM badhuM kAlakRta pramANe samajI levuM. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra 45 upadhAna, cha'rI pAlita saMgha, svAmIvAtsalya, ujamaNuM vagere khAsa anuSThAnanI nizrA laIne apAtI rakama A khAte jamA thAya, A rakamano upayoga dAtAnI bhAvanA mujaba e ja kAryamAM thAya. anyatra kyAMya na karAya. ahIM eka vAta dareka saMghanA vahIvaTadAroe dhyAnamAM rAkhavI joIe ke je anuSThAna dAtA karAvavA icchatA hoya tenA kharcanI pUrI rakama teNe ApavI joIe. eka lAkha rU. no kharca hoya ane te pacAsa hajAra rU. ja Ape. bAkIno bhAra saMghane mAthe nAMkhe. aDadhI rakamamAM potAnuM nAma te anuSThAnanA kAraka tarIke jAhera karAve e bahu ucita to nathI ja. jo dAtA zaktisaMpanna hoya to teNe pUrepUrI rakama ApavI joIe. "hA, evuM kharuM ke ochA nakarA vagerethI anuSThAnanA AyojakapaNAno lAbha lIdho hoya to te rIte jAhera karIne laI zakAya." eTaluM ja nahi paraMtu jo charI pAlita saMgha kADhavo hoya to anukaMpA ane jIvadayA mATe paNa alaga rakama phALavavI joIe. koI paNa dhArmika anuSThAna sAthe A be kAryo karavA joIe. Ama thAya to ajaino paNa jainonA dharmanI bharapeTa prazaMsA kare. tema thatAM temanAmAM AgAmI bhave jainadharmanI prAptinuM bIja paDI jAya. have jyAre bI.sI. lokono sattA bhogavavAno samaya AvI rahyo che tyAre to aDhAra varNanI anukaMpAnuM Ayojana vAraMvAra karavuM paDaze. anyathA te varga dharmAnuSThAnonA bhapakA joIne bhaDakavAno che; bhayaMkara tophAna karavAno che; jIvaleNa humalo karavAno che. temanI lAgaNI jItI levAno vicAra zrAvaka nahi kare to koNa karaze ? jemAM strI-puruSa divaso sudhI bhegAM rahe che tevA upadhAna ke saMghomAM vahIvaTadAroe maryAdA pAlanamAM pUrI kaDakAIthI kAma levuM joIe. jethI karIne kaMI paNa anicchanIya bane nahi. vidhinuM pAlana ane sarvatra jayaNA vinAno dharma e dharma banI zakato nathI. ghaNIbadhI chUTachATovALo dharma e phugAvo bane che. enAthI dharmakSetranI laMbAI-pahoLAI vadhatI jaNAze paNa dharmanA prANasamI UMDAI jovA nahi maLe. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra phugAvo eTale zarIrano vadhArAno meda. enAthI mAtra kAMTAnuM vajana vadhe parantu zakti jarAya vadhe nahi, zakti to lohIthI vadhe. A vAta prastutamAM ghaTAvavI. thoDoka paNa vidhi jayaNAvALo zuddha dharma te ghaNo dharma che. poNo lITara pANIthI mizrita pA lITara dUdhavALA eka lITara dhoLA pravAhI karatAM zuddha dUdhanA pA lITaranA pravAhInI tAkata ghaNI vadhu che. jo dAtA pUrI udAratAne kAme lagADavA taiyAra na hoya to upadezakoe tenI dhanamUrchA ghaTADavA koziza karavI joIe. avidhi, anAdara, saMgha upara atizaya dabANa vagere dvArA UbhAM karI dIdhelAM karakasariyAM dharmAnuSThAnomAM koI teja AvatuM nathI. ane te azuddhi kyAMka naDe che ane udvega, ajaMpo ke chevaTe rakAsamAM nimitta bane che. zramaNoe paNa akSamya avidhithI bharelAM anuSThAno UbhAM karatAM rahevAno pratiSThAnI bhUkhamAMthI utpanna thato raheto moha tyAgavo joIe. AvAM anuSThAnonI AvakamAM zramaNoe koI zarato ke potAnI TakAvArI rAkhavI na joIe. evA zramaNonI nizrAmAM A anuSThAno zrAvakoe yojavA paNa na joIe. anuSThAnonI pUrI saphaLatA mAtra zrAvakonI udAratAthI prApta thatI nathI. paraMtu tenI sAthe zramaNonuM mUThI UMceruM niHspRhatA bharapUra cAritrabaLa joDAvuM joIe. hA, temAM jo apUrva vyAkhyAnazakti bhaLe to to e anuSThAna atyanta yazasvI nIvaDe. svAmIvAtsalyamAM abhakSya, apeya-tyAga, rAtribhojana-tyAga, vagere niyamo barobara paLAvA joIe. charI pAlita saMghamAM saMghapatiothI mAMDIne tamAma yAtrIoe charI barobara pALavI joIe. ema dareka anuSThAna pUrI vidhipUrvakanuM ane jayaNApUrvakanuM zAstracusta hovuM joIe. jo aDabaMga rIte, dhanavAnonI jamAnAvAdI rItarasamothI dharmAnuSThAno vAraMvAra thatAM raheze to, navI peDhInAM loko tevAM DhaMgadhaDA vinAnAM anuSThAnone ja "sAcAM' dharmAnuSThAno mAnI laIne tenI ja paraMparA calAvaze. AvuM na bane te mATe azAstrIya anuSThAnonuM Ayojana, gItArtha guruoe saMpUrNapaNe zAstrIya banAvavA mATe vadhumAM vadhu yatna karavo. te zakya na bane to pote temAMthI khasI javuM. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra 47 anukaMpA khAtuM (13) dIna, duHkhI ajaina lokonI dravyadayA ke bhAvadayA karavA mATe je dAna rUpe rakama prApta thAya te A khAte vaparAya. anukaMpAnI A rakama tenI nIcenA jIvadayAnA khAte vAparI zakAya paraMtu bIje kyAMya paNa uparanA koI khAte vAparI zakAya nahi. jaina sAdharmiko te bhaktinuM pAtra kahevAya, jyAre ajaina loko anukaMpAnuM pAtra kahevAya. bhaktine pAtra jIvanI anukaMpA na karAya; anukaMpAne pAtra jIvanI bhakti na karAya. ajaina paMDito vagerenI anukaMpA na thAya, bhakti paNa na thAya paraMtu aucitya karAya : te yathAyogya karavuM joIe, puraskAra paNa ApI zakAya. - dareka sthaLe zubha anubaMdhano vicAra karavo. jo temAM goThavAtuM hoya to ja anukaMpA karavI ke bhakti karavI joIe. anyathA na chUTake aucityathI patAvavuM joIe. AjanI hospiTalo ane skUla tana, mananuM dhovANa karanArI che. tyAM garbhAdhAna ane garbhapAta paNa thatA hoya che. tyAM vikRtionuMIMDA, mAchalAMnAM proTIna, viTAminonuM zikSaNa apAya che. tenuM bajAra taiyAra karAya che. tyAM dharmane to sthAna ja nathI. | dIna, duHkhita evA ajaina loko pratye karuNA dAkhavavI te anukaMpA che. jaina dharma anukaMpA-dAnanA kyAMya niSedha karyo nathI. maravA paDelA kasAInI paNa jo thaI zakatI hoya to anukaMpA karavI joIe. 'jIvato thaIne te pazuo kApaze mATe tene maravA do !" tevo vicAra jainathI na thAya. tene jIvato rAkhIne-upakArathI nIce dabAyA bAda- te dhaMdho choDavAnuM kyAM nathI samajAvI zakAtuM ? vartamAnakALamAM mAnavasarjita garIbI bephAma rIte vyApI cUkI che. Abha phATyuM che. keTalAnI anukaMpA karazuM ?" ema nahi vicAravuM. DUbatA pacAsa mANasomAMthI taravaiyo jeTalAne bacAvI zake te lAbhamAM... badhAne to bacAvI zakAya tema nathI ja. anukaMpA bIjAne bacAvavA karatAM potAnA karuNA" nAmanA guNane bacAvavA mATe karavAnI che. eka jagAe paNa Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra AvI karuNA karAze to vikaselo te karuNA guNa garbhapAta, chUTAcheDA, nokaronuM zoSaNa, mA-bApane trAsa vagere doSonuM sevana nahi thavA de. guDDA-hiMsA e sauthI utkRSTa hiMsA che. nAnakaDI paNa prANI-dayA e guNa-hiMsAne roke che. A ja prANIdayAno nakkara phAyado che. jaina dharmanA koI paNa dhArmika anuSThAnamAM anukaMpA joDavI joIe. AthI ajaina lokone jaina dharma upara mAna jAge che. jaina dharmanI prazaMsA e temane AgAmI bhavamAM jainakuLe janma ApanArI bane che. A rIte vagara vaTALa pravRttie jainonI saMkhyA khUba vadhatI rahe che. kula kharcanA hisAbe anukaMpA mATe yogya rakama phALavavI joIe. jainadharmanI nindA na thAya te mATe paNa jainoe potAnuM aucitya samajIne paNa anukaMpAnAM ja te kAryo karatA rahevAM joIe. garIbo mATe unALe chAzakendra, ziyALe dhAbaLA-vitaraNa, polIo kempa, jayapura phuTakempa, netrayajJa, khIcaDIghara, sastA anAjanI dukAno, maphata anAja vitaraNa, skUlanAM pustako vagerenuM vitaraNa, maphatamAM gharonuM dAna, dhaMdhAnI vyavasthA, parva divasoe lApasI vagerenuM miSTa bhojana athavA anAthAzrama AdimAM bhojana-dAna vagere ghaNAMbadhA anukaMpA kAryo karI zakAya. 48 bezaka, garIbInAM kAraNone ja dUra karavAM e sauthI moTI ane sAcI anukaMpA che. uparyukta anukaMpA to garIbInAM kAraNo dUra karavA taraphanI upekSAvALI hoya to mAtra malama paTTArUpa banI rahe che. chatAM te vAta manamAM jIvaMta rAkhIne A kAma karavuM, kema ke skUlabuddhinA jIvo to tatkALa dayAne icchatA hoya che, eTale tema karyA vinA paNa chUTako nathI. bAkI zaktimAna jainoe to garIbI, bekArI, bImArI ane moMghavArInA kAraNarUpa yantravAda, maeNkaoNle-zikSaNa, hUMDiyAmaNano haDakavA vagerene dUra karavA tarapha lakSa ApavuM joIe. A vastuoe samagra bhAratIya prajAne bImAra, bismAra, bhikhArI, mAMdI ane sattvahIna banAvI dIdhI che. A cIjo jo dUra nahi thAya to keTalAka garIbone annadAna, auSadhadAna, dhanadAna vagere hAsyAspada banI jAya che. Ama chatAM te karyA vinA chUTako nathI. eTale kuvRSTinyAye A kAma karavuM. anyathA jaina dharmanI bhAre niMdA thaze. A niMdAne bahu moTuM pApa jJAnIoe kahyuM che. gUmaDAMnA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra 49 dardI mATe be ya kAma karavAM joIe. gUmaDAMo upara malamapaTTI mAratA javI paNa sAthe ja, bhataramAM bhabhUkI UThelo raktavikAra jaDamULathI dUra karavA yatna karavo. dIna-du:khitonI anukaMpA e dravya anukaMpA thaI zake ane bhAva anukaMpA paNa thaI zake. bhAva anukaMpAnA lakSa sAthe karAtI dravya anukaMpA bezaka zreSTha gaNAya. chatAM ekalI dravyAnukaMpA ja thatI hoya to aucitya khAtara paNa te karavI paDe. jinazAsananI hIlanAnA nivAraNArtha paNa keTalIka vAra keTalIka anukaMpA karavI paDatI hoya che. Ama chatAM ya mahAAraMbha mahA samAraMbhane utpanna karatI anukaMpA to "aucityathI paNa thaI zake nahi. anukaMpAnAM kAryo mATe je rakama maLe te A khAte jamA thAya. dIna, dukhita loko mATe A rakama vaparAya. temanAM duHkho dUra karAya. zakya hoya to temanA vyasanAdi dAyone paNa dUra karAvavAno lAbha levo. temane dharma karatA paNa karavA. evI dayA kadI na karavI ke jenA pariNAmamAM moTI nirdayatA thatI hoya, saMskRtino kaccaraghANa bolAto hoya, anekone nukasAna thatuM hoya. AthI anukaMpAnuM kArya bedhArI talavAra jevuM che. kyAreka anukaMpAnI buddhithI anukaMpAnA nAme garbhapAtAdi hiMsaka pravRttionuM poSaNa karAyA to moTo karmabaMdha thavAnI saMbhAvanA UbhI thatI hoya che. astu. AjanA samayamAM dhArmikatAnI sAthe mAnavatAne (ane rASTrIyatAne) paNa keLavavAnI jarUra che. dareka mAnavatAvAdI dhArmikatA dharAvato hovo joIe, dareka dhArmikatAvAdI mAnavatAthI saMpanna hovo joIe; nahi to UbhI bajAre tenI dhArmikatA vagovAyA vinA rahetI nathI. 'kalpasUtra subodhikA'nI TIkAmAM kahyuM che ke, "dharmo to nadItaTe UgelA choDavA che. jo nadImAM anukaMpA svarUpa pANI ja sukAI gayuM haze to te choDavA keTalo samaya Takaze ?" zramaNa bhagavAna mahAvIradeva jevI karuNAne sahue sparzavI joIe. temaNe garIba viprane kevuM vastradAna karyuM hatuM ! ane saMgamadevane kevuM akSudAna karyuM hatuM ? Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 dhArmika vahIvaTa vicAra "anukaMpA e dharma nathI" - evA bhramamAM dharmI loko phasaDAI na paDe te mATe dareka tAraka tIrthaMkaradevanA AtmAo dIkSA levA pUrve eka varSa sudhI roja aDhaLaka dAna, dInaHdukhito vagerene kare che. jIvadayA khAtuM (14) abola prANIone katalamAMthI bacAvavAthI mAMDIne temane ghAsacAro ApavA sudhInAM kAryo tathA temanI rakSA vagere mATe upADAtI jhuMbeza ke pracArakArya tathA temanA hita mATe laDAtA korTanA keso vagere jIvadayAnAM kAryo kahevAya. pazuone maraNAnta kaSTamAMthI ugAravA rUpa abhayadAnamAM jIvadayAnI rakama vaparAtI. paraMtu have to upara jaNAvelAM kAryone paNa pradhAnatA ApavI e deza-kALanA hisAbe vizeSa jarUrI lAge che. beMkomAM jamA thatI rakama hiMsaka kAryomAM ja vaparAtI hovAthI zakya hoya tyAM sudhI kAyamI tithiyojanA na karavI. vaLI jIvo maratA hoya ke ghAsacArAdi vinA TaLavaLatA hoya tyAre jIvadayAnI mUDI beMkamAM rAkhI zakAya nahi. ethI te jIvonI upekSAjanita hiMsAnuM pApa lAge. eTale jIvadayAnI rakama paNa eka divasa mATe beMkamAM jamA rAkhavI ucita nathI. jyAM jarUra hoya tyAM- pAMjarApoLa vageremAM tAbaDatoba mokalI devI joIe. te rakamane beMkamAM kAyama rAkhIne tenA vyAjamAMthI ja jIvadayAnuM kArya karavAnI bhAvanAvALA loko jainadharmanA tattvone bilakula samajyA nathI ema kahevuM paDe. bane tyAM sudhI kAyamI rakama rAkhI vyAja vAparavAnI zarate dAna ApavAne badale tAtkAlika vaparAI jAya e rIte dAna karavAno viveka rAkhavo joIe. paraMtu kyAMka saMyogavazAt moTI rakama koI evI zarate Ape to te rIte paNa karavuM paDe to karI zakAya. abola pazu-paMkhI AdinI je dayA te jIvadayA kahevAya. A khAte bheTa vagere rUpe maLatI rakama ahIM jamA thAya ane teno kharca jIvadayAnAM kAryomAM, te mATe jarUrI makAnonAM bAMdhakAmomAM thAya. jIvadayAnuM sauthI moTuM kArya tevA jIvone abhayadAna hovAthI sAmAnyataH jIvone katalakhAnethI choDAvavA tarapha sahunuM lakSa vadhu hoya Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra che. A vAta barobara che. paNa AnI sAthe pAMjarApoLo tarapha paNa lakSa karI zakAya. hA...pAMjarApoLo jo mahAjanonI sIdhI ane sakriya dekharekha nIce rahe : nokarazAhIne soMpAya to jIvo ardhabhUkhyA rahIne chelle ribAIne marI paNa jAya. A pAMjarApoLa saMsthAonI pAchaLa sauthI moTo bhaya che. A saMsthA sadA paisA khAtI saMsthA che. te kadI paisA detI-kamAvI ApatI - saMsthA nathI. eTale rojanA hajAro rU. tenA mATe taiyAra rAkhavA paDe. bhalabhalA kAryakaro phALo karIne thAkI jAya. AthI ja Dhorone ocho ghAsacAro apAtAM te bhUkhyAM rahIne chelle marI jAya. AvuM na thAya tenI kALajI kAryavAhakoe rAkhavI joIe. pAMjarApoLamAM Avaka UbhI karavA mATe tene sArI dudhALI gAyonI gauzALA banAvavAnI icchA vahIvaTadAroe kadI karavI nahi. ema thaze to bakarAM-gheTAM, bhUMDa, haraNa, sApa vagerenI rakSA karavAnI sariAma upekSA thaze. jainonuM mahAjana Avo pakSIya vicAra kadI na kare. alaga gauzALA karavI hoya to judI vAta. hajI eTaluM thaI zake ke pAMjarApoLo pAse jo phAjala jamIna hoya to tenuM bIDa thAya. temAM ghAsacArAdinuM utpAdana levAya, jethI te Avaka pAMjarApoLane TakAvavAmAM khUba upayogI bane. kadAca pAMjarApoLa sadAnI svAvalaMbI banI jAya. mAMdA paDatAM Dhoro mATe dareka pAMjarApoLa pAse pazu-DokTara hovo atyanta Avazyaka che. DhoronI sArAmAM sArI mAvajatanuM jJAna hovuM paNa khUba jarUrI che. nabaLAM Dhoro jema jema tagaDAM thatAM jAya tema temane sArA kheDUtone bonDa levA sAthe; pUratI kALajI-khAtarI sAthe-jo soMpAtAM javAya to teTalo boja ghaTe, ane navA Dhoro levAnI kSamatA maLe. bhArata sarakAra AvI pAMjarApoLane lAMbo samaya madada karatI rahIne jIvavA deze ke kema ? te savAla che. mahAjano vinA A kaparuM kAma vizvano koI paNa mANasa karI zake ema nathI. nAnakaDI jaina koma, bhAratanI khUba sukhI koma hoya to tenAM mukhya kAraNo be jaNAya che. pAMjarApoLomAM niHsvArthabhAve prANIpAlana ane Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 dhArmika vahIvaTa vicAra maMdire maMdire moTI saMkhyAmAM jinezvaradevanuM pUjana. jIvadayA e jinazAsananI kuLadevI che. anukaMpAnI rakamano vadhAro rahe to te jIvadayAmAM jaI zake paNa jIvadayAnI rakama anukaMpAmAM jaI na zake; kema ke "mANasa moTo che, pazuo nAnAM che. moTAe nAnAnI rakSA karavI joIe. je dhArmika dravyano vahIvaTadAra bane teNe A badhI vAtono UMDAIthI abhyAsa karI levo joIe. www.yugpradhan.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janarala sUcano (1) ApaNe joyuM ke dhArmika dravyanAM kula cauda kSetro che. A uparAMta paNa je koI saMsthA ke je koI pravRtti sAkSAta ke paraMparayA dharmane ke dharma saMskRtine majabUta karavAnuM kAma karatI hoya temane paNa dhArmika kSetramAM gaNavAM. AnAthI UlaTuM e paNa samajavuM ke kAmacalAu rIte je pravRttimAM anukaMpA ke dharma dekhAto hoya paraMtu tenA pariNAmamAM ghaNuM moTuM ahita thatuM jaNAtuM hoya to tevI pravRttine "dhArmika' gaNI zakAya nahi. chatAM jo tevI pravRttimAM dharmapremI jIvo dAna na kare to lokomAM jainadharmanI niMdA thavAnI moTI zakyatA UbhI thavAnI jaNAtI hoya to te niMdAnA nivAraNa mATe aucitya samajIne temAM rakama lakhAvI devI. yathAzakya A vAta spaSTa paNa karI devI. vartamAna yugamAM evI ghaNIbadhI pravRttio cAle che jemAM mAnavasevA jaNAvavAmAM Ave che. paraMtu hakIkatamAM te pravRttio lAMbA gALe AkhI mAnavajAtane nukasAna karanArI hoya che; Arya-saMskRtinAM mULabhUta tattvo upara kuThArAghAta karatI hoya che; prajAkIya jIvanapaddhatine hacamacAvanArI hoya che. dharmapremI jIvone kyAreka kuvRSTinyAyagAMDA sAthe gAMDA banIne-svarakSA, dharmarakSA vagere karavA rUpanI otha levI paDe che. kyAreka vaLI anicchanIya-anivArya evA adharmone sevavAthI ja jo dharma ke saMskRti TakatAM hoya to tema paNa karavuM paDe che. tevA vakhata dharmapremI jIvoe tevA tattvane anivArya aniSTa samajIne TakAvavuM ke vistAravuM paDe che. AvI bAbatone barobara samajavA mATe dharmapremIoe kyAMka paNa dAna daratAM pahelAM gItArtha gurunuM mArgadarzana levuM jarUrI che. jethI kyAMka khoTuM thaI na jAya. (2) jo zakya hoya to derAsara, pauSadhazALA vagere je kAMI bAMdhakAma vagere karavAnAM hoya ke ukALelA pANI, AMgI vagerenI tithio lakhAvavI hoya te tamAma-zubha (sarvasAdhAraNa) khAte lakhAvavAnI vAta dAtA pAse mUkavI, tene jaNAvavuM ke "tame amane tamAruM dAna zubha (sarvasAdhAraNa) Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa4 dhArmika vahIvaTa vicAra khAte Apo. ame tamArI bhAvanA mujabanuM kArya jarUra karazuM. paNa te kArya karyA bAda je rakama vadhaze te ame zubha (sarvasAdhAraNa) khAte jamA rAkhIne - jyAre je dhArmika khAte jarUra paDe tyAM vAparazuM. jo AmAM tamArI saMmati hoya; jo tamAro Avo saMkalpa thAya to tamAruM dAna ame zubha (sarvasAdhAraNa) khAte jamA karIe.' A rIte dAna jamA karavAmAM ghaNA lAbho che. dhAro ke eka dAtAe A rIte derAsara banAvavAnI bhAvanA(mAtra bhAvanA)thI dasa lAkha rUpIA zubha (sarvasAdhAraNa) khAte dAna devAnA saMkalpathI ApyA ane zrI saMgha A rakamamAMthI yathAsaMbhava derAsara vagere banAve evI bhAvanA pradarzita kare che. zrI saMgha A rakamamAMthI derAsaranuM nirmANa kare te mATe lonarUpe rakama devadravya khAte Ape. jyAre pratiSThA thAya tyAre je Avaka thAya temAMthI te lonanI rakama zubha (sarvasAdhAraNa) khAte pAchI le. A ja rIte A rakamamAMthI have saMgha upAzraya banAve. temAM takatI yojanAthI je dAna maLe te rakamathI lona zubha (sarvasAdhAraNa) khAte jamA kare. Ama aneka kAryo saMpanna thatAM rahe, jo A rIte dAtAo dAna Ape to saMghanAM ghaNAM badhAM kAryo rApanna thatAM jAya. e khyAlamAM rAkhavuM ke A rIte je rakama jamA thAya te sAdhAraNa khAte na karatAM zubha (sarvasAdhAraNa) khAte ja jamA karavI. sAdhAraNa khAtAnI rakama mAtra sAta kSetromAM vaparAya; jyAre zubha (sarvasAdhAraNa) khAtAnI rakama tamAma dhArmika kAryomAM vAparI zakAya. (nA..sAmAjika kAryomAM te na vaparAya. lagnanI vADI mATe gAdalAM lAvavA, vAsaNo vasAvavA vagere kAryomAM te na vaparAya) eka sthaLe derAsara, upAzraya beyanuM navanirmANa karavuM hoya to te aMgeno phALo zubha (sarvasAdhAraNa) khAtA mATe karIne te rakamanI derAsara banAvavAmAM lona ApavI. pratiSThA thatAM Avaka thAya eTale lonanI rakama zubha (sarvasAdhAraNa) khAte jamA karavI. pachI te ja rakamamAMthI upAzrayanuM nirmANa karI zakAya. (3) kharekhara to tamAma dhArmika dravyonI rakama AjanI sarakArI beMkomAM rAkhI zakAya tema nathI, kema ke A rakamano vadhumAM vadhu upayoga sarakAra mAchImArI, katalakhAnAM, udyogo (karmAdAnano bhayaMkara ane hiMsaka Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa janarala sUcano dhaMdho ke je mAnavajAtane bekAra, garIba ane mAMdI banAvIne haNavAnuM kAma kare che)mAM ja roke che. ApaNI devadravya vagerenI rakama AvAM kAryomAM sarakAra vApare te jarAka paNa ucita nathI. jo ApaNe ApaNA garIba sAdharmika bhAIone dhaMdho karavA mATe devadravyAdinI rakama lona peTe sAruM vyAja levA sAthe ApIe to tenI devadravyanI rakama vAparavA aMgenI sUga khatama thaI jAya. tenI pariNati niSphara banI jAya. AthI ApaNe dhArmika jIvone paNa devadravyanI rakama ApatA nathI. to have savAla thAya che ke hiMsA karatI beMkone te rakama zI rIte ApI zakIe ? paraMtu bhAre kamanasIbInI vAta che ke dareka dhArmika saMsthAne potAnuM TrasTa banAvavuM ane sarakAramAM (ceriTI kamiznanaranI ophisamAM) rajisTara karAvavuM e pharajiyAta che ane tevAM rajisTara TrasTonI rakama sarakArI beMkomAM ane sarakAra mAnya keTalIka kaMpanIo vageremAM mukavAnuM pharajiyAta hovAthI badhI rakama beMko vageremAM ja mUkavI paDe che. Ama zAhukArone A rakama vyAje ApI zakAtI nathI. vaLI have to temAM ya moTuM jokhama che. kema ke game tyAre game tevI saddhara peDhIo paNa UThI jatI hoya che. je khAnagI ko-oNpareTiva beMko hoya che tene sarakAranI mAnyatA maLe che kharI ane tethI jo jainonI tevI beMko thAya to temAM dhArmika dravyanAM nANAM mUkI zakAya. tema karavAthI hiMsaka kAryomAM A nANAM rokavAnI zakyatA na rahe paraMtu lAkha rUpiyAno savAla e che ke A ko-oNpareTiva beMka jo phaDacAmAM jAya to A rakama DUbI jAya. jyAM sudhI AvI beMkonA DAyarekTaro atyanta sajjana che, tyAM sudhI to A savAla Ave nahi paraMtu navI cUMTaNImAM navo phAla Ave ane tenI sajjanatA zaMkAspada hoya to nANAM DUbI javAnI zakyatA pUrI rahe. * sarakArI beMkamAM A bhaya raheto nathI eTale ko-opareTiva jaina beMkomAM paNa dhArmika dravyanAM nANAM mUkavAnuM jokhama dhArmika saMsthAnA TrasTIo letA nathI. Ama nANAM mUkavAnAM cAre bAjunAM dvAra baMdha thaIne mAtra sarakArI beMkomAM nANAM rokavAnI pharaja paDe che ane ema thatAM devadravyAdinI saMpatti Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra mAchImArI, narmadA-baMdha, udyogo vagere ati hiMsaka kAryomAM rokANa pAme che. A atyanta AghAtajanaka bAbata che. have zuM karavuM ? Ano eka ja zreSTha rasto che ke je jeTalI zakya hoya te badhI rakamo te te udezomAM tAbaDatoba vAparI nAMkhavI. devadravyanI badhI rakama jIrNoddhAranA ke nUtana jainamaMdira-nirmANanA kAryomAM vAparI devI. jIvadayAnI tamAma rakama te khAte mokalI devI. A be khAtAMnI rakamanuM khAtuM A rIte 'zUnya" ja karI rAkhavuM. devadravyanuM khAtuM to kAmadhenu gAya jevuM che. jyAre jeTalI joIe tyAre te rakama maLI javAnI che. tenI Avaka paNa satata cAlu rahetI hoya che. devadravyAdinI rakamane (jIvadayAnI nahi) sonA-cAMdInA rUpamAM ja rakama jamA rAkhavI. bhale tenuM vyAja na maLe. paNa hiMsaka mArgothI vyAja levAnuM baMdha rahe. vaLI sonuM vagereno bhAva hameza khUba vadhato rahevAno che eTale temAM gumAvavAnuM kazuM nathI. A Ordenan. - have je bAkInA khAtAM che. temAM je te rakamonI vyAjanI ja Avaka upara te khAtAMo nabhatAM hoya to na chUTake te rakama beMkomAM rAkhavI - AmAM paNa tithi-yojanA varSovarSanI ja jo banAvAya-kAyamI tithi yojanA na banAvAya to te aMgenI moTI rakama beMkamAM jamA rAkhavAnuM pApa sevavuM na paDe. dara varSe tithinuM bharaNuM karavAmAM phAyado paNa che ke satata vadhatI jatI moMghavArI ne dhyAnamAM rAkhIne varSovarSanI tithiyojanAno AMka badalI zakAya. kAyamI tithi-yojanAmAM to moMghavArI sAme tenuM maLatuM vyAja atyanta ochuM maLavAthI saMgha bhAre muzkelImAM mukAI jato hoya che. TUMkamAM na chUTake je vAta hoya tenI ja rakama beMkamAM jamA mUkIne bAkInI tamAma rakama te te kSetramAM vAparI nAMkhavAthI ghaNuM hiMsAnuM pApa ochuM thaI jaze. udAratAnA abhAve devadravyanI rakama anya derAsaromAM bheTa (dAna) rUpe na ApI zakAya to lonarUpe paNa ApavI. te jinAlayonI pratiSThAnI Avaka thatAM lona parata thAya ke tarata bIjA koI jinAlayamAM lona rUpe ApI devI. A rIte paNa beMkamAM to na ja rAkhI mUkavI. A Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 janarala sUcano uparathI e vAta samajI levI ke koI paNa zrImaMte 10-20 lAkhanuM TrasTa banAvIne tenA vyAjamAMthI - potAnI gerahAjarImAM paNa je te dhArmika kAryo thatAM rahe tema karavuM hAlanI paristhitimAM salAhabhareluM nathI. je 10-20 lAkha vAparavA che te tatkALa vAparI ja nAMkhavA. nahi to beMkamAM jamA thatA te rUpiyA tarata ja mAchImArI vageremAM cAlI jaze. eTale teno doSa keTalo badho lAgaze enI sAme vyAjanI rakamano sArA mArge thanAro lAbha bahu mAmUlI banI jaze. jo ke A vAta bahu zakya nathI chatAM jaNAvI dauM ke jo potAnA gAmamAM koI beMka potAnuM svataMtra makAna banAvavA mAMgatI hoya to temAM devadravyanI rakama ApI zakAya. beMka lona Ape te bhADA dvArA parata karyA bAda bhADAnI je Avaka thAya te devadravya khAte jamA karI devI. ane jo A makAna upAzraya mATe ekaThI karelI rakamamAMthI banAvAya to temAM zakya hoya to eka bhAga beMkane ApavAthI tenuM bhADuM lona peTenI rakamamAM cUkate karyA bAda je bhADuM (beMkonuM bhADuM hameza vadhu sAruM maLatuM hoya che ane ekadama 'regyulara' hoya che.) maLe te upAzrayanA kharcA peTe vAparI zakAya. jo ke AmAM ya doSa to che ja paraMtu hiMsaka kAryomAM devadravyanI rakama sIdhI jAya te mahAdoSamAMthI ahIM mukti maLe che. bhUtakALamAM dhArmika khAtAnI AvakanI rakamo sArA zAhukArone tyAM vyAje mukAtI. paraMtu e rakamanI sAme eTalAM ja ke tethI vadhu rakamanAM ghareNAM ke sonuM cAMdI te zAhukAra pAsethI saMgha leto. jo durbhAgye zAhukAranI peDhI nabaLI paDI jAya to thApaNa dvArA saMgha potAnI rakama meLavI zake. paNa jo A rIte koI peDhI na maLe to saMgha te rakamamAM vRddhi karavAnI vAta mokUpha rAkhIne, te mUDIne potAnI pAse ja sAcavI rAkhato. sonA-cAMdInA rUpamAM tene saMgharI rAkhato. dhArmika dravyanI vRddhi jarUra karavI joIe. paraMtu jo temAM mUDInI salAmatI na hoya athavA jo te vRddhi khoTA rastethI thatI hoya to tema karI zakAya nahi. zAhukAra be TakA vyAja Ape ane koI kasAI, dANacora vagere Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 dhArmika vahIvaTa vicAra pAMca TakA vyAja Ape to paNa tene rakama na apAya. kAraNa ke temanA dhaMdhAkIya staro mULathI ja halakA che. yogya rastethI dhArmika dravyanI vRddhi karavI ene pratyeka zrAvakanuM prathama puNyajanaka kartavya kahevAmAM Avela che. (4) je TrasTInuM vepAra saMbaMdhita khAtuM je beMkamAM hoya te beMkamAM te TrasTIe potAnA dhArmika TrasTanuM khAtuM rAkhavuM nahi. jo tema kare to beMka menejara te mANasane dhArmika TrasTanI rakama uparanI kreDiTa upara dhaMdhAmAM moTI rakama ApavA mATe taiyAra thAya. Ama thAya to te TrasTIne dhArmika dravyano lAbha uThAvavAno doSa lAge. Aje ghaNA loko mAtabara mUDI dharAvatAM TrasTomAM TrasTI thavA mATe doDI Ave che tenA kAraNamAM A bAbata mukhya kAraNa che. devuM dharAvatA TrasTomAM ke tijorInuM taLiyuM dekhADatA TrasTomAM TrasTI thavA mATe kema koI thatuM (5) sAmAnya rIte sauthI utkRSTa puNyabaMdhanuM khAtuM devadravyanuM khAtuM kahevAya. paraMtu jo te khAtuM saddhara hoya ane anya khAtAmAM paisAnI khUba jarUra hoya to te sidAtA khAtAmAM dAna karavuM te ja utkRSTa-puNyabaMdhanuM janaka bane che. bApAnA paga kaLatA na hoya ane mAthuM khUba duHkhatuM hoya to te vakhate roja paga dabAvIne sUI javAnI bhAvanAvALA dIkarAe mAthuM ja dabAvavuM joIe. temAM ja tenI sAcI pitRbhakti rahelI che. eTale meM pUrve jaNAvyuM che tema jo zubha (sarvasAdhAraNa) ke chevaTe sAdhAraNa khAte rakamanuM dAna karAya to te rakamanI je vakhate je khAte jarUra paDe tyAM te vAparI zakAya. tIrthayAtrAo karavA janAra lokoe A vAta dhyAnamAM rAkhIne te te sthaLonA sarvasAdhAraNa khAte rakama lakhAvavI te mane khUba ucita lAge che. e pachI bIjA naMbare tyAMnA sTApha bakSisa phaMDamAM sArI rakama lakhAvavI jethI sTAphanA mANaso garIbI, moMghavArI sAme sukhethI Takkara laI zake. bhaMDArAdinI corI vagere karavAnI temane buddhi na jAge. (6) vidvAna vyAkhyAnakAra ane saMyamacusta munirAjoe avasare dAnadharma upara gRhasthone evI joradAra dezanA ApavI joIe ke tethI Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa9 janarala sUcano temanI dhanamUccha ekadama ghaTI jAya. teo moTI rakamo vAparavA taiyAra thaI jAya. AvA samaye temane devadravyano khADo yogya vyAja sAthe cUkate karI devAnI preraNA karavI joIe. azAstrIya mArgo : (1) dasa AnI devadravya. cha AnI sAdhAraNa (2) saracArja (3) koI primiyara zo goThavavo vagere tyajAvI devaDAvavA joIe. AvA puNyavAna munioe vyAjanI mAMDavALa karavI na joIe. jo temanI dezanA namUnuM jhera nicovI zake tema hoya to teno pUro lAbha temaNe uThAvavo joIe. je saMghone AvA puNyavAna saMyamakaTTara mahAtmAo maLatA nathI teone pUrvokta azAstrIya mArgo apanAvavAnI saMbhAvanAo UbhI thaI jAya che. je jarAya barobara nathI. (7) Aje rilijiasa (dhArmika) ke ceriTebala (sArvajanika) gaNAtAM TrasTo ane tenI saMpatti uparathI zrI saMghanI mAlikI dUra karAIne ceriTI kamiznara (sarakArI mAlika banI gayela che. tene pUchyA vinA TrasTIo koI viziSTa kAmagIrI karI zakatA nathI. bhagavAnanA hArane bhagavAnanA mugaTamAM TrAnsaphara karavo hoya to ya tenI rajA levI paDe. e ja batAve che ke mAlika te che; zrI saMgha nahi. pUrve thayelA Ayara kamizane potAnA ahevAlamAM kahyuM che ke "mAtra pUjA-vidhi tamArI; bAkI mUrti, mALA, maMdira vagere badhuM sarakAranuM, pUjAvidhi tamArI rIte tame karo paNa mUrti vageremAM amane pUchyA vinA tame kazuM karI zako nahi." heriTejhanA nAme muMbaImAM zAMtinAtha jinAlayano jIrNoddhAra paNa aTakAvavAmAM Avyo che. A keTalI bhayaMkara ghaTanA che ? paraMtu utsAhahIna thaI rahelA zrI jainasaMghe nIcI mUDI rAkhIne khAsa kazo ya pratIkAra karyA vinA A badhuM svIkArI lIdhuM che. have AgaLa vadhIne dareka TrasTamAM harijano vagerene kula TrasTIsaMkhyAnA 13 jeTalA pharajiyAta rAkhavAno tathA dareka TrasTamAM eka sarakArI starano mANasa rAkhavAno kAyado AvI rahyo che. zrI saMgha potAnuM dhAryuM kazuM ya karI na zake te mATe A sarakArI mANasa dhyAna rAkhaze. harijana vagere kakSAnA TrasTIo dareka maMdirane sArvajanika banAvaze. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra jo A paristhitino-eka banIne zrAvaka-saMgha pratIkAra nahi kare to dharmanAM A sthAnonI zAstranItinI jALavaNI azakya banI jaze. ema thatAM dharmanI ArAdhanAo nabaLI paDI jaze,ghaTI jaze. yAvatuM baMdha thavA lAgaze. bhArata sarakAranuM baMdhAraNa binasAMpradAyikatAnA siddhAntane vareluM che. eTale bhAratIya-prajAne nidharmI (nAstika) banAvavA tarapha ja tenuM pratyeka pagaluM hoya te sahaja che. paNa dharmI lokoe tenI sAme avAja to uThAvavo joIe ne ? kadAca evo samaya AvI lAge ke jyAre maMdironI saMpattiono sArvajanika kAryo-hiMsaka, vilAsajanaka vageremAM ja upayoga karavAnI pharaja paDAya, ane te vakhate zrI saMghanA agraNI jainAcAryo sakaLa saMghane Adeza Ape ke "havethI jina maMdiranA bhaMDAromAM paisA nAMkhavAnuM baMdha karo. tamAma uchAmaNIo bolavAnuM baMdha karo." zuM ATalI hade javuM paDaze? kharekhara to AjathI ja gera-zAstrIya bAbatonI sAme sakhta avAja uThAvavo joIe. A badhuM jotAM ema kahevAnuM dila thAya che ke maMdiromAM patthara ane pratimA sivAya koI paNa cIja-mUlyavAna AbhUSaNo, cAMdInA bhaMDAro, cAMdInA ratha vagere-have rAkhavA joIe nahi. madharAte ya maMdira khulluM rahe. koI cora Ave to tene kazuM na maLe tevI sthiti sarjAya te icchanIya che. jo Ama nahi thAya to kAM coro, kAM pUjArI-munImo athavA chevaTe sarakAra - badhuM khAIne ja jaMpaze tema mane lAge che. jo nabaLA vargonI sattAno bhaya AvI ja rahyo hoya to saMpattinI jamAvaTa na thavA devI te ja upAya tAtkAlika rIte mane atyaMta yogya lAge che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa bIjo cauda kSetro aMge praznottarI jinamUrti ane jinamaMdira (1+2)-praznottarI savAla [1] : jinapratimA zenI bane ? kevaDI banAvAya ? koNa banAve ? javAba : ratnanI, hIrAnI, pASANanI, paMcadhAtunI yAvatuM retInI paNa jinapratimA banAvI zakAya. dareka zrAvake upakArI evA bhagavaMtanI pratimA banAvavI joIe. jeTalI jenI zakti pahoMce tevI banAvavI joIe. antarIkSa pArzvanAtha bhagavaMtanI pratimA rAjA rAvaNanA dUtoe banAvI hatI. te nadInI retI(vaLu)mAMthI banAvI hatI. ochAmAM ochI eka aMgulanI ane vadhIne ghaNI moTI paNa viSama aMgulanI banAvI zakAya. savAla [2] : Arasa lAvavAnI vidhi zuM che ? javAba : 'poDazaka' granthamAM A vidhi jaNAvavAmAM Avela che. TUMkamAM nyAyopArjita dravya vAparavuM, kArIgarone prasanna rAkhavA, khANanA adhiSThAyakanI AjJA levA mATe tapa, pASaNapUjA vagere karavAM. te gAmanA lokone prItidAna karavuM vagere. 'naigamanayathI" to e patthara paNa pratimA ja che mATe bahumAnapUrvaka pASANa lAvavo. savAla [3] : pratimAjI gaLAmAMthI khaMDita thAya to zuM karavuM? javAba : kriyAkArakane bolAvIne temAMthI paNa prANa-pratiSThAdi pAchI kheMcI levAnI vidhi karAvIne tenuM vidhipUrvaka nadI ke samudranA bharapUra pANImAM visarjana karavuM. paMcadhAtunAM pratimAjI upara pUjArIo vagere jyAre jora jorathI vALAEcI ghasatA rahe che tyAre tenAM nAka, kAna vagere Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 dhArmika vahIvaTa vicAra sAva ghasAIne nirmaLa thaI jAya che. A rItanAM thaelAM pratimAjI pUjanIya rahI zake nahi. temanuM vidhivat visarjana karavuM paDe. AthI ja bane tyAM sudhI vALAkUMcIno upayoga na karavo sAro. ArasanAM pratimAjIne kayAMka taDa pADavAthI ke gaLA sivAyanA aMganuM khaMDana thavAthI tenuM visarjana karavAnI jarUra nathI. te to opa ke lepathI paNa saMdhAI jAya. hA, gaLuM khaMDita thAya to visarjana karavuM paDe kharuM. emAMya jo te pratimAjI viziSTa prabhAvavALAM hoya athavA enA upara tIrtharakSAdi kAryamAM korTa vageremAM upayogI bane evo suMdara aitihAsika lekha hoya to temanuM te sthitimAM visarjana nahi karatAM lepa karAvIne te aMga joDIne akhaMDa jevuM karI devuM. navakhaMDA (ghoghA) pArzvanAtha bhagavAnanA nava jeTalA TukaDA thaelA che, jene lepa karavA dvArA sAMdhavAmAM Avela che. dekhAvamAM kharAba lAge te rIte khaMDita thayelA bhagavAnane sAmAnyataH mULanAyaka tarIke rAkhI zakAya nahi.la - bIjI vAta ke jo mULanAyaka bhagavaMta pratiSThita karyA bAda hAlI gayA hoya to vidhisara mahotsavapUrvaka pharI pratiSThA karAvavI joIe (te ja puNyAtmAnA hAthe), paNa jo te sivAyanAM pratimAjI hAlI gayAM hoya to sAmAnya vidhithI ja pratiSThita karI devAM. savAla : [4] jinapratimA paradeza laI jaI zakAya kharI ? javAba : abhayakumAre anAryadezamAM-rAjakumAra ArTane jinapratimA bheTa mokalI hatI. Aje paNa jinapratimA paradeza laI jaI zakAya, parantu laI javA aMgenI tamAma vidhi sAcavavI joIe. paradezamAM tenI pratiSThA vidhi paNa thaI zake, (aMjanazalAkA vidhi to bhAratamAM ja koI viziSTa jainAcArya pAse karAvavI joIe.) have jo paradezamAM te paramAtmAnI nitya pUjA vagere thavAnI kAyamI zakyatA na jaNAtI hoya to aMjanazalAkA na karAvatAM paradeza laI jaIne mAtra aDhAra abhiSeka karAvIne te pratimAjIne darzana mATe rAkhavAM. tenI vAsakSepapUjA karavI hoya to-game tyAre thaI zake. paNa aSTaprakArI pUjA thaI zake nahi. kharekhara to paradezamAM jaIne dhana kamAvavA jatAM ghaNo dharma gumAvavAno Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI hoya che. saMtAnonuM bhAvI jokhama bharapUra bane che. eTale dharmapremIjanoe to paradeza choDIne kAyama mATe svadezamAM AvIne vasavATa karavo joIe. jethI jinapUjAdi majethI thAya, sadguruno yoga maLe, kalyANa mitrono saMga maLe. 63 svadeza te svadeza. paradezamAM parAyApaNuM. game tyAre tyAMnI sarakAra pahere kapaDe tageDI mUkavAthI jinamaMdiro pUrAM jokhamamAM mukAI javAnAM. svAla : [5] potAnI pAsenI pratimAo nakaro laIne koIne ApI zakAya ? temAM doSa nathI ? javAba : nA.....yogya nakaro levAya temAM koI doSa jaNAto nathI. nakarAnI rakama devadravya khAte laI javI. kharekhara to lenAra vyakitae nakarAno khyAla karyA vinA khobA bharI bharIne dhana ApIne pratimAjI levAM joIe. karatAM saMcAlana pratimAnAM derAsaromAM navA pratimAjI bharAvIne mUkavA che karavI e ja yogya nathI zuM ? navAM bharAvavAthI jUnAM apUja paDI rahe che ! javAba : bhAI ! vyaktinA bhAvo jo nUtana pratimAjI mATe UchaLatA hoya to tema karatAM tene rokI zakAya nahi. nUtana jinabiMbanI aMjanazalAkAno lAbha maLe, temanAM pAMca kalyANakonI ujavaNI hajAro lokone jovA maLe, tethI aneka loko samyagdarzanAdi pAme. nUtana biMba kArIgarone moM mAgyA paisA ApIne vidhivat bharAvAya to te biMba atyanta AkarSaka ane AhlAdaka bane te saMbhivata che. eTale A vAtano AgrahapUrvaka virodha na thAya. bAkI prAcIna pratimAmAM je bhUtakAlIna mahAsaMyamI jainAcAryonA hAthe prANapratiSThA thaI hoya, tethI tenA adhiSThAyaka jAgrata hoya.....e badhA lAbho paNa ochA nathI. 37 "mULazuddhi prakaraNa" zAstramAM kahyuM che ke "navInavizvaSTharat sIdatparakRtaM vimbapUjanaM bahuguNam savAla che ullAsano.....jeno jyAM ullAsa. prAcIna pratimAjIo apUja rahetAM hoya to te vAtanI paNa upekSA na karatAM, dhanavAna zrAvakoe mArga kADhavo joIe. khedanI vAta Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 dhArmika vahIvaTa vicAra to e che ke prAcIna bhavya pratimAjI potAne tyAM kadAca bahu na pUjAtAM hoya chatAM vahIvaTadAro te bIje ApavA taiyAra thatA nathI. Avo kaDavo anubhava thayA pachI nAchUTake paNa navAM pratimAjI bharAvavAM ja paDe che. prAcIna jinabiMbo upara te saMghonI evI gADha zraddhA ke lAgaNI saMkaLAyelI hoya che ke koI mAMge to ya te ApatA nathI AvA vakhate zuM karavuM ? savAla [7] jinabiMbonI rakSA jokhamI banI che tevAM paMjAba vagere sthaLothI jinabiMbonuM surakSita sthaLe mUkavA mATe utthApana na karavuM joIe ? javAba : hA, vidhivat utthApana jarUra karavuM joIe. jyAM kayAM ya paNa gAmomAM jainonI vasati bilakula rahI na hoya, pUjArIne pUjA soMpAya to te puSkaLa avidhi-AzAtanA karato hoya, maMdiramAM ja jugAra vagerenI aghaTita pravRtti karato hoya tyAMthI paNa jinabiMbonuM utthApana karIne yogya sthaLe padharAvavAM joIe. evAM khAlI thayelAM jinamaMdiramAM mULanAyaka bhagavAnanA sthAne maMgaLamUrti ke bhagavaMtano phoTo mUkI rAkhavo joIe, jethI te maMdiramAM jaina loko hanumAnajI vagerene besADI daIne teno kabajo na laI le. deza-kALanA palaTA kayAreka evA thaI jatA hoya che ke pharI te ja gAmamAM jaino vasavATa karavA Ave. evA vakhate te jinamaMdiramAM punaHpratiSThA karI zakAya. pUrvavat jAhojalAlI thAya. bIjI bAju te prAcIna sthaLanuM bharapUra aitihAsika mahattva hoya, rAjakIya mahatva hoya to utthApana * na karatAM pUjA vagerenI yogya vyavasthA karAvavI joIe. savAla : [8] svapnadravyanI Avaka devadravyamAM ja laI javI joIe-e vAtane zAstrIya AdhAra zuM ? javAba: svapna-uchAmaNI chellAM keTalAka saikAthI ja cAlu thaI hovAthI tenA mATe koI zAstrapATha hoI na zake, tema chatAM "paramparAnusAra tathA je uchAmaNI 'deva'nA nimitte thAya te devadravya kahevAya." A zAstraniyama che. tIrthaMkadevanI mAtAone je spaSTa cauda svapno Ave che te tIrthaMkaradevanA nimittathI Ave che. AthI svapnanI uchAmaNI devadravya bane. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI devadravyanA traNa prakAramAM kyA svarUpanuM devadravya bane ? e savAlano javAba vi.saM. 2044nI sAlanA saMmelanIya gItArtha jainAcAryoe sarvAnumate evo Apyo che ke te kalpita-devadravya bane. pUrvanA kALamAM A uchAmaNI hatI nahi, parantu chellA be saikAmAM A prathA zarU thaI 'saMbodha prakaraNa granthamAM pU. haribhadrasUrijI mahArAjAe kahyuM che ke "jinabhakti nimitte AcaraNA dvArA prApta thayela devadravyane kalpita devadravya kahevAya." te rakamano upayoga uparyukta bAbatomAM thAya tathA jIrNoddhArAdimAM paNa thAya. A vAtane mahAgItArtha jainAcAryo pU. pAda zrImad sAgarAnandasUrIzvarajI ma.sA. (surata Agama maMdiranuM-baMdhAraNa juo), amArA - taraNatAraNahAra gurudeva sva. pU. pAda zrImad premasUrIzvarajI mahArAja sAheba (vi.saM. 2007nI sAlamAM temanA dvArA A aMge taiyAra karAeluM lakhANa juo.), pU. pAda zrImad ravicandrasUrIzvarajI ma.sA.(temanA praznottara vAMco) ziulat SALUS. VUdpradhan.com A kalpita devadravyanuM bIjuM nAma "jina-bhakti sAdhAraNa" paNa kahI zakAya. nA.....A rakamano upayoga sAta kSetranA sAdhAraNamAM kadI na thaI zake. A eka vyavasthA che. have koI puNyavAna vyakti bAra mAsanAM kesarAdi pote ja ApI de, athavA pUjArI vagerene pagAra pote (svadravya) Ape to te ati uttama kahevAya. AmAM te vyaktine dhanapUrNA utAravAno viziSTa lAbha maLe. teno vardhamAna bhAvollAsa vipula puNyabaMdhanuM kAraNa bane. ghaNe ThekANe bAra mAsanA kesarAdinA caDAvA bolAya che. A rakamane 'pUjA devadravya' kahevI joIe. A paddhati khUba sArI che. jo ke pUrvanA kALamAM gurakhA hatA. paNa pUjArI kvacita ja hatA. Aje to gukhAnI pharaja paNa moTAbhAge pUjArIo ja bajAve che. pUjA aMge to zrAvako ja tenuM badhuM kAma jAte karI letA. zrAvikAo kAjo kADhavAthI mAMDIne aMgalUchaNA, vATakIo sApha karavA sudhInuM, AratI taiyAra karavAnuM, rUnI diveTo banAvavAnuM tamAma kAma karI letI. Aje AvuM kAma karavAnI anukULatA zrAvaka vargamAM bahudhA jovA dhA.va.-5 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra maLatI nathI. A kAmo mATe zrAvakoe pUjArI rAkhavAnuM zarU karela che. bhagavAnane lagatI badhI ja kriyAo jAte karavAthI AzAtanAnuM nivAraNa thAya ane paramAtmA pratye bhakti ane bahumAna thAya, mATe kharekhara to zrAvakoe A badhAM kAryo jAte karavAM joIe. savAla : [9] devadravyano pagAra letA pUjArI pAse sAdhu-sAdhvInuM kAma karAvAya ? TrasTIo potAnAM zAkabhAjI Adi lAvavAnAM kAma karAvI zake ? javAba : kadApi nahi. ghaNo moTo doSa lAge. A doSamAMthI UgaravA pUjArIne je pagAra apAya tenA pacAsa TakA cokhkhA sAdhAraNa-no pagAra Apavo. AthI sAdhu-sAdhvIne devadravya saMbaMdhita doSa lAge nahi. paNa Ama karAya to ya gRhastho-TrasTI vagere- tenI pAse potAnAM kAma to na ja karAvI zake. sAdhAraNanuM dravya te dharmAdA-dravya che. teno upayoga zeThIA loko zI rIte karI zake ? " savAla : [10] pUjArIo ane munImo derAsaranA 'dAdA" banI jatA hoya tevuM vAtAvaraNa sarjAtuM jAya che. A bAbatamAM zuM karavuM? javAba : A vAta mahadaMze sAcI che. hamaNAM ja eka sthaLe TrasTIe pUjArInI geravartaNUka badala Thapako Apyo to te eTalo badho krodhe bharAyo ke Arati mATe sAMje maMdira kholIne teNe eka jinapratimA upara dhoko mArIne tenA TukaDA karI nAMkhyA. bIje sthaLe A ja rIte krodhe bharAelA pUjArIe derAsaramAM jhADo pezAba karI nAMkhyAM. anyatra AvI sthitimAM gAmanA badhA pUjArIo haDatAla upara UtaryA, jemAM chevaTe TrasTIone ja namatuM jokhavuM paDyuM. pUjArIonAM yuniyana banavA lAgyAM che. yuniyanavALAo gAmegAma pUjArIone yuniyanamAM joDe che. temanI pAse TrasTIo samakSa UMcA pagAra, " ATha kalAkanuM ja kAma vagere mAMgaNIo mukAve che. temane haDatALa upara utAre che. A rIte ghaNuM tophAna karAve che. jyAre yuniyanono sAtha maLe tyAre pUjArIo ane munImo dAdA kema na bane ? A badhI sthitimAMthI mukti meLavavI hoya to pUjArIonA athavA jIvana-nirvAhamAM takalIpha na paDe te rIte pagAra dhoraNa UMcA karI devAM Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI joIe. temane proviDanTa phaMDa, grejyuITIno lAbha, bonasa tathA vArSika amuka rajAo vagere tamAma lAbho-kAmadAravargane maLatA hoya te-ApI devA joIe. jo mANasane A rIte DAbara sAcavI levAya, tenA gharanA lagnAdinA vyAvahArika prasaMgo ane mAMdagI vagerenA samayamAM tenA pratye moTuM audArya dAkhavAya to corI karavAthI mAMDIne tophAno karavAnI vRtti tene prAya: nahi jAge. yuniyanavALA lAkha mahenata karIne paNa tene uzkerI zakaze nahi. AvuM audArya dekhADAze ane kAyadesara rIte temane maLatA lAbho jo barobara apAze to kadI koI vAMdho Avaze nahi. bAkI TUMkA pagAra, vAte vAte apamAna, vadhu paDato kAmaboja jo raheze to pUjArI mAtra AzAtanAo ja nahi kare, paNa dAdA banaze, cora banaze, lUMTAru banaze......zuM nahi bane te savAla thaze. / jo pUrvanI jema jAte ja badhuM kAma karI levAnI-zrAvaka-zrAvikAonIvyavasthA jIvaMta karI devAya to AmAMno koI savAla Ubho nahi thAya. savAla:[11]derAsaranA bhaMDAranA cokhA, badAma vagere pUjArIne . ApavAM ja joIe ? javAba : nA....jo tene pUrato pagAra apAto hoya, AMgI kare tyAre vizeSa bheTa paNa apAtI hoya to cokhA, badAma vecIne tenI Avaka devadravya khAte jamA karavI joIe. paNa jo pagAra peTe te badhuM ApIne rokaDa pagAra ocho apAto hoya, paraMparAgata rIte pUjArIno te badhI vastu upara hakka cAlI Avato hoya to te vastuo tene ApI devI paDe. A tenI bhAvanAno savAla che. hakkanI vAta che, eTale evA sthaLe devadravyanI Avaka karavAno prazna gauNa banAvavo paDe. keTalAka kahe che ke jo A rIte phaLAdi pUjArIne ApavAnAM thatAM hoya to phaLa mUkanAra bhakta te phaLanI je bajAra kiMmata hoya teTalA rUpiyA bhaMDAramAM nAMkhI devA. arthAt be rUpiyAnuM phaLa mUkavuM ane be rU. devadravyanA bhaMDAramAM nAMkhavA. A vAta icchanIya nathI. kemake jo A rIte Dabbala rakama vAparavAnI Ave to madhyama varganA ghaNA loko phaLa mUkavAnuM baMdha karI de. vaLI, phaLa mUkayA vinA-phaLanI jagAe be rU. mUkI devAnI vAta Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 dhArmika vahIvaTa vicAra paNa barobara jaNAtI nathI. phaLa mUkavA dvArA je bhAvollAsa jAge che. te rUpiyA mUkIne jagADI zakato nathI. vaLI phaLapUjA UDI jAya. badhI vAto rUpiyA-AnA-pAImAM mUlavavI te yogya lAgatuM nathI. savAla : [12] derAsarajImAM caDelAM phaLa-naivedyanuM zuM karavuM joIe? javAba : jo tenI upara paraMparAgata rIte pUjArIno hakka cAlyo Avato na hoya to te vecIne rakama devadravya khAte jamA karavI. keTalIka vAra A vastuo pUjArI sahita anya ajainone paNa ApavI paDe. kyAreka tIrtharakSAdi mATe ajaina komanI paNa jarUra paDe. evA samaye A vastuo prasAdarUpe temane apAya : moTA mahotsavamAM ghaNAM phaLAdi maLe ane te badhuM te komanA lokone apAya-to teo prasanna rahe ane kadAca sadA mATe evuM abhayavacana jainasaMghane Ape ke- "ArAmathI UMghajo. tamAruM maMdira have amAruM maMdira. ene UnI AMca na Ave tenI tamAma javAbadArI amArI." - phaLane vecIne devadravyanI rakama maLe te karatAM A abhayavacananI kiMmata ghaNI moTI che. phaLAdine vecavAthI kadAca bAra mahine pAMca-pacIsa hajAra rUpiyAnI Avaka thAya, paNa bIjI bAju corI thAya ane lAkhonA dAgInA jAya to saravALe ghaNuM moTuM nukasAna thAya. savAla : [13] derAsaramAM caDelI badAma vagere vecyA bAda te ja badAma te dukAnethI vecAtI laIne (ajANapaNe) derAsaramAM mukAya to doSa na lAge ? javAba : ajANapaNAmAM Ama thatuM hoya to doSa lAgavAno saMbhava nathI. vaLI badAma caDAvatAM bhAvollAsa vadhe to guNa vadhAre thAya. parantu AvuM na bane te mATe AvAM caDelAM dravyo, dUranAM nagaromAMajainonI vastI vaccenI dukAnomAM vecavAM joIe. zakya eTalI kALajI karavI e ApaNo dharma....pachI chevaTe to bhavitavyatA baLavAna che.. savAla :[14] jenI Arthika sthiti sArI na hoya te derAsaranAM kesarAdithI pUjA karI zake ? javAba: hA, te zrAvakonA jIvanamAM samyakatvanI karaNInA sthirIkaraNa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI mATe derAsaranAM te kesarAdinI vyavasthA sthAnika jaino tathA bahAragAmathI Avela pUjAnI sAmagrI vinAnA jaino vagere mATe ja hoya che. kalpita-devadravyanuM ke jinabhakti-sAdhAraNanuM e mATenuM dravya che, je A upayogamAM levAya che. eTale devadravyathI ke paradravyathI pUjA karavI ja na joIe athavA tevI pUjA karavAthI pApa baMdhAya-tevuM kahI zakAya nahi. AmAM paristhiti kAraNa che. athavA dhana-mUrchA paNa kAraNa banI zake che. AvI dharmanI kriyA karanAra pApa bAMdhe evuM bolavuM yogya nathI. hA, dhanamUrcyA utArIne dhanavAna zrAvaka svadravyathI pUjA kare to te viziSTa puNya bAMdhe, temAM teno bhAvollAsa vadhe, eno paNa ene bahu moTo lAbha maLe. evuM to na kahevAya ke paradravya ke devadravyathI pUjA karanAra loko pApa bAMdhe. evo paNa ekAnte Agraha na rakhAya ke svadravyathI * ja pUjA karavI joIe. paradravya ke devadravyathI pUjA karanArane paNa samyaktvanI ma zikharajI vagerenI tIrthayAtrA, upadhAna-tapa, cha'rI pAlita saMgha vagerenI pAchaLa keTalAka zrImaMto svadravya lagADe che, temAM je seMkaDo dharmIjano joDAya che temane to paradravyathI ja dharma karavAno thAya che. to zuM have A paradravyanI tIrthayAtrAdi karavAthI pApa baMdhAya ? zuM e yAtrikono bhAvollAsa emane samyagdarzana vagerenI bheTa karI zake ja nahi ? svadravyathI ja dharma karavAnI jeo vAto kare che teo AvAM yAtrAdi dharmakAryonAM AyojananI preraNA vagere kema kare che ? alabatta badhe ja vivekathI vartavuM joIe. 69 zeThanI svadravyanI rasoI, jo zeThano nokara bhAre bhAvollAsathI munine vahorAve to te puNya bAMdhe ke nahi ?.haraNa, baLadeva ane rathakAranuM dRSTAnta ahIM vicAravuM joIe. svadravyathI eka so rUpiyA nI ja AMgI thaI zake tevI eka mANasanI Arthika sthiti hoya to zuM pUjA-devadravyanI ke kalpita-dravyanI temAM umerIne rakama be hajAra rUpiyA nI AMgI karI zakAya ja nahi ? ethI doSa lAge? bezaka vyaktigata manamAnI rIte ema na thaI zake parantu zrI saMgha jarUra e rIte devadravyano yogya sadupayoga karI zake. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 dhArmika vahIvaTa vicAra savAla : [15] tIrtharakSAnA kAryamAM devadravyanI rakama vaparAya kharI? javAba : hA. tIrtharakSA e eka prakAranI devapUjA che mATe jarUra vaparAya. eTaluM khyAlamAM rAkhavuM ke A rakama ajaina vakIlo vagerene apAya. tIrtharakSAnA pracAra mATenAM sAhityano kharca paNa devadravyamAMthI jarUra paDe to karI zakAya. jo ke sAhitya mATe Aje to joIe eTalI jJAnakhAtAnI rakama paNa maLI zake che. savAla :[16] hAlamAM derAsaranAM AbhUSaNAdinI khUba corIo thAya che. to zuM karavuM ? javAba : jo corI jaDabesalAka aTakAvI zakAya tevI paristhitinuM nirmANa thaI zake to pahelo naMbara, nahi to jo ke AbhUSaNa-pUjA baMdha karAya nahi, paraMtu nAchuTake (zatruMjayanI yAtrA eka vAra zrI saMghane baMdha karavAnI pharaja paDI hatI tema) AbhUSaNo banAvavAnuM baMdha rAkhavuM. AbhUSaNonI bhegA bhagavAna (paMcadhAtunA) paNa sonAnA samajIne corAI jAya, pachI gaLAI jAya e kevI dhAra AzAtanA che ! divase divase rI, lUMTaphATa vadhavAnAM, polIsonuM saMrakSaNa nahi maLavAnuM. A sthitimAM derAsara madharAte paNa jo khulluM hoya to cora kazuM ya temAMthI meLavI zake nahi tevI sthitimAM derAsara rAkhavuM. kAza ! A badhI vAto Thera Thera samajAvavA chatAM zrIsaMghono AbhUSaNa moha ghaTato nathI. cAlI AvatI ghareDamAMthI vahIvaTadAro bahAra nIkaLI zakatA nathI ! AbhUSaNo nahi corAya to ya chevaTe bhArata sarakAra e badhuM kAyadAnI kalamanA ghode kabaje karI leze to ? A ya moTI balA ja che ne ? savAla : [17] zuM garIba lokonA kalyANa mATe devadravyanI jaMgI saMpatti vAparavI na joIe ? javAba : AjanI garIbI, bekArI, bImArI ane moMghavArI kRtrima che : mAnavasarjita che. mATe ja tenuM Abha phATayuM che. abajo rUpiyAthI paNa A Abhane thIgaDuM paNa lAgI zake tema nathI. bIjI vAta e che ke dharmakSetramAM je udezanI je rakama hoya te Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 cauda kSetro aMge praznottarI anya udezamAM vAparI zakAya nahi. kastUrabA phaMDanI rakama gAMdhIjIe baMgALanA duSkALamAM rAhata mATe vAparavAnI manAI karIne te mATe alaga moTuM phaMDa karI ApyuM hatuM. anya udezamAM rakama vAparavAthI dAtAno vizvAsaghAta thAya che. devadravyanA khAtA pAse mAtra 20-25 kroDa ke 50 kroDa che. jaina zrImaMtonI pAse abajo rUpiyA che. muMbaImAM ja 100-100 kroDa rUpiyA nA mAlika jaino so thI vadhu che. mAnavatAnAM kAryomAM A zrImaMto ja bharapUra audArya zA mATe na dAkhave ? emanI paNa najara devadravya upara kema paDe che ? vaLI bhAratamAM evAM hajAro derAsaro che jenA jIrNoddhAra mATe hAlanI devadravyanI pa0 kroDanI rakama dhULanI capaTI jeTalI che. devadravyanA khAtAnI rakama sau prathama to jIrNoddhAramAM ja vAparavI joIe ne ? // keTalAka TrasTIo potAnA TrasTanI devadravya khAtAnI lAkhonI rakama upara mohabdha banyA che. jarUra chatAM te te derAsaronA jIrNoddhAramAM vAparatA nathI. AthI ja sahunI najare caDI gaI che te devadravyanI rakama. garIbonI vahAre doDI javAnI vAta karanArAo A buddhijIvI ane svArthI vargamAM pUjAtA hoya che. evuM jANIne keTalAka loko AvI vAto cIpI cIpIne karatA hoya che. bAkI emanA kAMDAnA ghaDioLano hIrAjaDita paTTo paNa mAnavatAnA kAryamAM dAnarUpe ApI devA teo lagIre taiyAra hotA nathI. savAla : [18] anItinA dhanathI banatAM jinamaMdiromAM teja Ave kharuM ? javAba : sAva, na ja Ave ema to na kahevAya. zAstrakAroe koI paNa dhArmika kAryamAM nItinA dhanano upayoga karavAno Agraha karyo paNa sabUra ! hAla nIti kone kahevI ? e lAkha Dolarano savAla che. jene kALo bajAra kahevAmAM Ave che tenuM dhana zuM anItinuM gaNavuM joIe ? je inkamaTeksanI corI kahevAmAM Ave che tene kharekhara corInuM dhana kahevAya ? Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 dhArmika vahIvaTa vicAra A viSaya khUba vicAra mAMgI le che. savAla :[19]derAsara bAMdhavA mATe levAnI jamIna sAdhAraNamAMthI levI ? ke devadravyamAMthI ? javAba : jeTalI jamIna upara derAsarajInuM bAMdhakAma thavAnuM hoya teTalI jamInanI kharIdI devadravyamAMthI thaI zake. bAkInI kampAunDa vagere svarUpa jamIna sAdhAraNamAMthI ja kharIdavI joIe. kema ke tyAM bAMkaDA nAMkhIne gRhastho vizrAma vagere kare, bagIco banAvAya to tenAM phaLa gRhastho laI jAya to te badhuM devadravyanI jamInamAM karI zakAya nahi. savAla : [20] aMkhaDa dIvo zAstrIya che ? teno nibhAva devadravyamAMthI thaI zake ? javAba : akhaMDa dIvAnuM vizeSa vidhAna nathI. dharmajano maMgala mATe sAmAnyataH A dIvo rAkhatA hoya che. eTale jo te rAkhavo ja hoya to teno nibhAva svataMtra phaMDa karIne ke tenI uchAmaNIthI karAya to vadhu sAruM raheze. savAla : [21] devadravyanI rakama bIjA koI dhArmika khAte levI hoya to keTalA TakA vyAja ApavuM ucita gaNAya ? javAba : Ama karavuM ucita nathI. kemake e rakamanI salAmatInI khAtarI zuM ? saMghamAM tenA vahIvaTadAro badalAya, athavA temanAmAM jhagaDA paDI jAya, navA vahIvaTadAro sudhArAvAdI vicAronA hoya to rakamanI cukavaNI pUrA vyAja sAthe na thavAnI zakyatA che. Ama thAya to AkhA saMghanA mAthe bhAra AvI jAya. eTale jyAre upAzraya vagere bAMdhavA Adino prasaMge upasthita thAya tyAre devadravyanI rakama vyAje na letAM gAmanA sukhI gRhastho pAsethI vagara vyAjanI pAMca varSanI lona levI. pAMca varSamAM te rakama vahIvaTadAroe temane parata karavI. upAzrayAdi taiyAra thatAM makAna upara, holamAM, rUmomAM nAmakaraNanI yojanA vagere karIne rakama ekaThI karIne pelI lona darekane parata karI devI. jyAre AvI vAta karAya che tyAre sAmAnyataH sukhI gRhastho lona ApavA mATe utsAha dharAvatA nathI. kemake temane rakama parata maLavA bAbatamAM zaMkA rahe che. kAza ! to pachI devadravyanI upADelI rakama parata Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 73 maLavA aMge paNa zuM zaMkA na rahe ? zA mATe te jokhama levuM joIe. bAkI jo rakamanI pUrI salAmatInI khAtarI hoya to beMkamAM devadravyanI rakama mUkIne hiMsaka kAryo(udyogo, mAchImArI vagere)mAM teno upayoga karavA devo te karatAM upAzrayAdimAM beMkathI paNa vadhu vyAja ApIne rokANa karavuM e ThIka ja lAge che. " parantu lAkha rUpiyAno savAla te rakamanI salAmatIno hovAthI A sAhasa icchanIya nathI. savAla :[22] AratImAM ke khAtrapUjAmAM (batrIsa koThI vakhate) mukAtAM nANAM kone maLe ? devadravyane ? pUjArIne ? javAba : jo te rItano paraMparAgata lAgo nakkI thayo hoya to pUjArIne, anyathA devadravyane. navA sthapAtA saMghomAM devadravyamAM ja laI javA, tevo lAgo rAkhavo nahi. // savAla : [23] gharaderAsaramAM pratimAjI kevAM ane vadhumAM vadhu keTalA icanAM hoI zake ? javAba : gharanI aMdara jo derAsara hoya to temAM paMcadhAtunAagIAra Ica sudhInA pratimAjI rAkhI zakAya. paNa pASANanA rAkhI zakAya nahi. gharathI chUTuM-kampAunDa vageremAM saMgha mATenuM saMghaderAsara karAya to temAM ekI AMkaDAnAM pASANanAM paNa pratimAjI rAkhI zakAya. keTalAka kahe che ke gharanI aMdara AvelA gharaderAsaramAM paNa 11 iMca sudhInAM pASANanA pratimAjI rAkhI zakAya. AvuM koIka ThekANe jovA maLe che paNa kharuM. kayAMka to gharanI aMdara AvelA gharaderAsaramAM 11 icathI moTAM-ghaNAM moTAM-31 icavALA paNa pASANanA bhagavAna jovA maLyA che. (amadAvAdamAM) paNa te ApavAdika jANavuM. * savAla : [24] gharaderAsaranI bhaMDArAdinI Avaka gharaderAsaranI sAmagrI lAvavAmAM vAparI zakAya ? javAba : nA. jarAya nahi. svadravyathI lAvavI joIe. bhaMDArAdinI Avaka jyAM zAstrAjJA mujaba vahIvaTa thato hoya tema ja devadravyanI saMgrahavRtti na hoya tevA saMghaderAsaramAM ja jamA karAvavI joIe. savAla : [25] gharaderAsaranA cokhA, badAmAdinuM zuM karavuM ? Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 dhArmika vahIvaTa vicAra javAba : kAM vecIne saMghaderAsaramAM te rakama jamA karAvavI athavA cokhA vagere saMghaderAsaramAM mokalI ApavA. e ja caDI gaelA cokhA badAmathI ke badAmanA vecANathI utpanna thayelA dravyathI saMghaderAsaramAM gharano mAlika akSata-puSpAdi koI paNa prakAranI pUjA karI zake nahi. ema kare to lokono juTho yaza maLe ke vAha ! bhAI kevA udAra che ke gharaderAsare akSatapUjAdi karyA bAda pharI moTA derAsare paNa navA akSatAdithI pUjA kare che. Ama kare to A jUTho jaza maLavAno doSa lAge tema 'dravyasaptatikA' granthamAM kahyuM che. ahIM devadravyanA bhakSaNano tene doSa lAge tevuM kahyuM nathI. savAla : [26] devadravyanI uchAmaNI upara thoDoka saracArja naMkhAya ane te rakama sAdhAraNa khAte laI javAya to sAdhAraNa khAtAno toTo badhethI nIkaLI na jAya ? / javAba : beMkamAM mUkelI devadravyanI rakama upara maLatuM vyAja jema sAdhAraNa khAte laI javAya nahi, tema devadravyanI upara naMkhAto saracArja paNa sAdhAraNa khAte laI javAya nahi. je mANaso uchAmaNI bole che teo amuka rakama vAparavAno manamAM saMkalpa karatA hoya che. dA.ta. te eka hajAra rUpiyA vAparavA mAMgato haze to cAra rUpiyA maNa ghIno bhAva hoya to aDhIso maNa ghI sudhI te bolaze. Ama tenA eka hajAra rUpiyA devadravyamAM jaze. have jo te cAra rUpiyA upara eka rUpiyo saracArja naMkhAze to te maNano bhAva pAMca rUpiyA gaNIne baso maNa ghI bolaze. Ama thatAM devadravyamAM tenA AThaso rUpiyA jamA thaze. AmAM baso rUpiyA nuM devadravyane nukasAna thAya che. eTale saracArja nAMkhI zakAya nahi. kharI vAta e che ke saracArja, primiara zo, vagere dvArA sAdhAraNamAM ke upAzrayAdimAM rakama bhegI karanArA saMghamAM je dhanavAna mANaso che temanA audAryamAM ghaNI ochAza che, e vAta nakkI thAya che. A mATe jo puNyavAna vyAkhyAnakAro dhanamUccha utArI nAMkhatI vANI barobara vahAve to dhanano evaDo moTo Dhagalo thaI jAya ke saracArja vagere mArgono Azraya vahIvaTadArone levo paDe nahi, vaLI viziSTa vyAkhyAnakAra munioe sAdhAraNa khAtAnA toTAvALAM Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 cauda kSetro aMge praznottarI sthaLomAM sAdhAraNanA phaMDanI yojanA pradhAnapaNe mUkIne temAM ja mAtabara rakama thaI jAya tevo upadeza devo joIe. jo teve vakhate paNa devadravyanA mahimAne mukhyatA ApIne sAdhAraNakhAtAnI upekSA karavAnuM samajAvAze to paristhiti evI Avaze ke sAdhAraNamAM sadA khADo rahetAM devadravyamAM havAlo nAMkhIne devadravyanA bhakSaNanuM kAramuM pApa cAlu raheze. vyAja paNa bharavAnI jyAM tAkAta na hoya te saMgha mUDI to zI rIte parata karaze ? AnA karatAM sAdhAraNa khAtAnI AvakanA rastAo upara jora ApavuM te ja barobara gaNAya. savAla : [27] devadravyanI rakama sAdhAraNAdi khAte vaparAI gaI hoya to zuM karavuM ? javAba : vahelI take pUrA vyAja sAthe te rakama te khAtAne parata karavI ja joIe. devadravyanA koI paNa prakAranA bhakSaNane ati bhayAnaka kakSAnuM pApa kahevAmAM AvyuM che. AmAM to saMkAza zrAvaka anaMta saMsArI sAvaka anata saMsArI banI gayo. derAsaranA sugaMdhIdAra deva-nirmita sAthiyAnA cokhA zubhaMkara zeThe khIra banAvavA upADI lIdhA. tenI sAme potAnA vATavAnA traNa gaNA cokhA teNe bhaMDAra upara mUkayA. paNa to ya te zuddha na thayo. te cokhAnI khIra khAvAnA kAraNe zubhaMkara zeTha dhaMdhAthI pUro barabAda thayo. te khIra je sAdhune teNe vahorAvI te sAdhu saMyamajIvanathI zithila thayo. pachI gurue vamana virecanathI tenA peTamAMthI te cokhA kaDhAvI nAkhyA ane yogya prAyazcitta ApI mArge lAvyA. A vipAko jANIne devadravyanI mUDInuM ke tenA vyAjanuM lagIre bhakSaNa karavuM nahi, vahIvaTadAroe tema thavA devuM nahi. je loko uchAmaNI bole temaNe samajI levuM joIe ke uchAmaNInI rakama bane teTalI jaldI bharI devI joIe. jo saMghe mudata nakkI karI hoya to te mudata vItI jAya te pahelAM ja rakama bharI devI joIe. jo pachI rakama bhare to vyAja sahita vahelAmAM vahelI bharI devI joIe. pratikULa saMjogomAM vyAja na bhare to mUDI bharIne, vyAja bharavAnI vAta bhaviSya mATe UbhI rAkhavI joIe. strInAM ghareNAM vecIne paNa devadravyanI Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 dhArmika vahIvaTa vicAra rakama cUkate karavI ja joIe. khAvAmAM ghI vagere baMdha karIne rakama bacAvavI ane te rIte paNa devadravyanI rakama cUkate karavI. savAla : [28] gharamAM benone M.c. nA kAraNe AzAtanAno bhaya rahe to gharaderAsara thAya ? javAba : vyavahAramAM dareka sthaLe bhaya to hoya ja che. khAvAmAM kabajiyAtano, dhaMdhAmAM nukasAnano, pravAsamAM akasmAtano vagere bhaya kayAM nathI ? chatAM te bhayane pAra karIne dareka mANasa sAhasa kare che. kabajiyAta na thAya tenI kALajI karIne sahu bhojana kare che. A bhayathI kAMI khAvAnuM baMdha karI devAtuM nathI. kapaDAmAM jU paDavAno bhaya chatAM jU na paDe tenI kALajIpUrvaka kapaDAM paheravAnuM cAlu rakhAya che. te bhayathI koI kapaDAMno tyAga karatuM nathI. M.C. vALI beno zrAvikA che. tene AzAtanAnI khabara che. eTale tenA divasomAM te aMgenI pUratI kALajI le to gharaderAsara karavAmAM koI AzAtanA rahe nahi. AvuM kahenArA ghaNAkharA loko gharamAM derAsara karavA pratye aNagamo dharAvatA hoya che. te mATe temane A AzAtanAnuM bahAnuM maLI jAya che. A rIte gharamAM bhagavAnano praveza na thavA devo e ja zuM ati moTI bhagavAnanI AzAtanA nathI zuM ? gharamAM badhA rahI zake, bhagavAna ja nahi ! arerere...... kadAca kayAreka derAsaramAM M.C. vALuM koka bhUlamAM jaI caDe to tenuM nivAraNa kayAM nathI ? derAsarane dUdhe dhovuM ane guru pAse prAyazcitta levuM. A rIte doSa maTI jAya. ane paramAtmapUjana vagere lAbho to keTalA badhA cAlu rahe ! gharaderAsara hoya to gharanAM nAnAM-moTAM sahu paramAtmAnI pUjA, AratI, bhAvanA vagere karI zake. dUranA derAsare savAranI skUlavALAM bALako mAMDa ravivAre jaI zake. gharaderAsaranA amApa lAbhone najaramAM rAkhIne, M.C. nI AzAtanA bAbatamAM sAvadha rahIne, AzAtanA thAya tyAre nivAraNa karavAnI taiyArI sAthe gharaderAsara to karavuM ja joIe. navI peDhInAM saMtAnone pazcimanA Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 77 jherI pavanathI ugAravAno ekamAtra rasto che "gharaderAsare te sarvanI jinapUjA." savAla : [29] gharaderAsara banAvavAmAM kaI kALajIo karavI joIe? javAba : (1) gharanA koI paNa sabhyanI rAzi upara je paramAtmA AvatA hoya temane mULanAyaka tarIke birAjamAna karavA. (2) sAmAnyata : paMcadhAtu vagere pASANa sivAyanA-11 iMca sudhInA prabhujI hovA joIe. (3) paramAtmAnA mukhanI sAme dakSiNa athavA pazcima dizA sAmAnyataH AvavI joIe. (4) paramAtmAne je sthaLe gAdInazIna karyA hoya tenI uparanA mALe koIno paga na paDavo joIe. nIce ke bAjumAM saMDAsa ke tenI pAipalAIna na hovI joIe. (5) derAsaranA bhAgamAM koI paNa sAMsArika kArya karavuM nahi. (6) chevaTe kabATa banAvavuM ane tene darzana peja sivAyanA samayamAM baMdha rAkhavuM, jethI prabhujI dekhAya nahi. lokhaMDa na vAparavuM, dRSTi meLavavI vagere-niyamo lAgu thatA nathI. (9) AkhuM ghara bahAragAma javAnuM hoya, paDozI paNa pUjA karI zake tema na hoya tyAre teTalA vakhata mATe prabhujIne saMghaderAsaramAM padharAvI devA. pharI gharamAM lAvatI vakhate sAta navakAra gaNIne praveza karAvavo. (10) gharaderAsaranI tamAma vastu-cokhA, badAma, phaLa vagere bhaMDAranI rakama vageresaMgha derAsaramAM ApavI. (11) bahAranA loko gharaderAsaramAM pUjA karavA Ave tevI vyavasthA karavI hoya to derAsarano dAdaro ke dvAra sAva alAyadAMbArobAra-rAkhavAM, jethI gharanA loko sAthenA saMparkamAM te loko AvI zake nahi. savAla : [30] koI puNyazALI AtmA svadravyarUpa dasa lAkha rUpiyA kharcavAnA saMkalpa sAthe zikharabaMdhI jinAlaya banAvavA mAMge che. A derAsaranI rakama te jyAM jyAM sAdhAraNa khAte rakamanI jarUra hoya tyAM Ape, ane te saMgha pAsethI teTalI ja devadravyanI rakama meLave. ane te rakamamAMthI derAsara banAve to cAle ? AmAM tene be lAbha thAya. derAsara banI jAya ane aneka saMghonAM sAdhAraNa khAtAM tara Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 dhArmika vahIvaTa vicAra thAya athavA devadravyanI lona parata thaI jAya. javAba : je dAtAe jeTalI potAnI rakama derAsara khAte lagADavAno ekadama dRDha saMkalpa karyo hoya teTalI te rakama devadravya banI jAya che. A rakama bIjA saMghonA sAdhAraNa khAte te ApI zake nahi, paraMtu temAM saMkalpathI upara rakama jAya : dhAro ke dasa lAkhano saMkalpa che ane derAsaranuM kAma vadhatAM ke moMghavArI vadhatAM vIsa lAkha sudhI kharca thavAno che to je bIjA dasa lAkha che temAM teno devadravya khAte kharcavAno saMkalpa na hato eTale A cokhkhI rakama te anya saMghonA sAdhAraNa khAte ApI zake. AnI sAme te saMgho tene devadravyanI rakama paNa teTalI ja ke tethI ochIvattI ApI zake. e rakama potAnA derAsaranA bAkI rahelA dasa lAkha rU. nA kAmamAM te lagADI zake. paNa have e derAsara tenuM potAnuMsvadravyanuM-banAveluM che evuM tenAthI kahI zakAze nahi. teNe anya saMghoe ApelI devadravyanI rakamonI noMdharUpa takatI derAsaranA mukhya sthaLe lagAvavI joIe, jethI koInI gerasamaja thAya nahi. savAla e che ke zuM AvuM karavuM joIe kharuM ? mane lAge che ke uparanI sthitimAM Ama karAya to sAruM. bhale tethI te derAsara svadravyanuM nahi kahevAya, paNa tenI sAme aneka saMghonI devadravyanI lona parata thaI javAno sAdhAraNa khAtethI thaI zakatAM kAryo saMpanna thavAno lAbha khUba moTo che. bAkI to AvI sthiti utpanna thAya tyAre tatkAlIna gItArtha guru pAse saghaLI vAta mUkIne temanuM mArgadarzana levuM. savAla : 31 devadravyanI rakama beMkamAM rAkhIne hiMsAdinA kAryamAM vaparAvavI te karatAM te rakamanI jamIna kharIdI karI levI sArI nahi? javAba : hA, jarUra sArI. parantu te jamIna upara derAsarajInuM ja nirmANa karavuM joIe. athavA bhaviSyamAM bhAvo vadhI jAya ane te jamIna vecavAnI thAya to te rakama devadravyamAM ja jamA karavI joIe. vaLI jamIna vecavAnuM kAma saheluM nathI. ceriTI kamiznanI paravAnagI levI paDe, akhabAromAM jAherAta ApavI paDe vagere ghaNI vidhio che. emAM phasAI javAnI pUrI zakyatA che. chatAM beMkamAM rakama rahe te karatAM jamInamAM rahe temAM hiMsAnI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 79 anumodanA maTe ane vyAja karatAM ya vadhu rakama vecANa thatAM maLe e lAbho to che ja. paNa A badhuM karavA karatAM jyAM jIrNoddhArAdimAM rakamanI jarUra che tyAM ja zA mATe TrasTIo rakama ApI na de ? e rakamano gAMDo moha zA mATe rAkhavo joIe ? AMkha sAme baLada bhUkhyA marato hoya chatAM jIvadayAnI rakamamAMthI tene ghAsa lAvIne na khavarAvavuM ? rakama jamA ja rAkhI mUkavI e kevuM nakaDuM gAMDapaNa kahevAya ? AvuM ja A bAbatamAM zA mATe karavuM joIe? ' are ! moha hoya to bhale. dAna na Apo, paNa jIrNoddhArAdinA kAryomAM lona to Apo. e rIte paNa TrasTIo beMkamAM jamA rAkhavAnAM saMbhavita pApothI UgarI to jaze ! savAla : [32] devadravya khAtethI sAdhAraNa khAtuM lona laIne koI jamIna kharIde ane pachI UMcA bhAve jamIna vecIne devadravyane vyAja sAthe lona parata karIne bAkInI rakama sAdhAraNa khAte jamA karI zake kharI ? javAba : nA....A to devadravyanA khAtA sAthe kAyadesaranI paNa ThagabAjI kahevAya. Ama karavAmAM devadravyane nukasAna pahoMcADyuM che. e samajI zakAya che ke Ama karavA pAchaLa sAdhAraNa khAtuM taratuM karavAno hetu che, paraMtu jo tema ja karavuM hoya to sukhI zrImaMto pAsethI lona (vyAje ke vagara vyAje) laIne jamIna kharIdavI joIe. UMcA bhAve jamIna vecIne zrImaMtone temanI rakama vyAja sAthe parata karIne bAkIno napho sAdhAraNa khAte jamA karavo joIe. Ama chatAM viziSTa koTinA gItArtha mahAtmA ke jeo AvI bAbatanA anubhavI hoya te jema kahe tema karavuM. savAla : [33] saMghamAM bALajIvo dharmamAM joDAya e hetuthI aSTaprakArI pUjana jevuM koI anuSThAna rakhAya ane teno kharca (kesarAdino tathA sAdharmika bhaktino) kADhavA mATe dareka vyakti pAsethI nakaro levAya. mAtra mULanAyaka bhagavaMtanI aSTaprakArI pUjAnI ATha uchAmaNI bolAvAya to cAle kharuM ? javAba : aSTakArI pUjA vageremAM phakta pUjAno ja nakaro vagere Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 dhArmika vahIvaTa vicAra rAkhIne Ayojana karAya to te rakama mAtra pUjAnA-pUjAnI sAmagrI, pUjA maMDapa vagerenA-kharcamAM vaparAya, vadhArAnI rakama devadravya khAte jame karAvavI joIe. - jyAre aneka vyaktio bhegI thaI sAdharmika bhakti ke prabhAvanA vagere sahita jinabhakti anuSThAnanuM ke mahotsavanuM Ayojana kare ane dareka vyakti pAse Ayojana kharca peTe eka hajAra, pAMca hajAra vagere rakama (nakaro) nakkI karI le ane pachI pratyeka Ayojakano eka bhagavAnane abhiSeka ke azmakArI pUjA vagereno lAbha tenA dAnAdine anurUpa rIte phALavI devAmAM Ave to koI vAMdho raheto nathI. AvA prakAranA AyojananI rakamamAMthI sAdharmika bhakti, prabhAvanA maMDapanA kharca, pUjAnI sAmagrI vagereno kharca karI zakAya. AmAM koI vAMdho raheto nathI. AvAM anuSThAnothI zAsana-prabhAvanA, devadravyanI sArI evI vRddhi tathA aneka jIvone samyagdarzanAdi prApta thavAno mahAna lAbha jaNAya che. VT hAlamAM aMjanazalAkA pratiSThA-mahotsava ke bIjA koI mahotsava prasaMge siddhacakra pUjana, zAMti-snAtra vagerenA Adezo, nakarA ke uchAmaNIpUrvaka paNa apAya che. ane temAMthI siddhacakrapUjana ke zAMti-snAtrano prabhAvanA sAtheno kharca karAya che. AnuM kAraNa e che ke Adeza ApatI vakhate prabhAvanA sAthe pUjana vagereno kharca abhipreta che. zakya hoya to mULanAyaka bhagavaMtanI pUjAdinI ke bIjA mahattvanA lAbha mATenI bolIo paNa bolAya to te dvArA devadravyanI vRddhi thavAthI sonAmAM sugaMdha jevuM thAya. paraMtu bolI bolAvavAnuM pharajiyAta rahetuM nathI. vaLI, bALajIvo AvAM anuSThAnomAM joDAIne aSTaprakArI pUjAnA jANakAra banaze, prabhu-bhaktinI vAto sAMbhaLIne paramAtmA pratyenA, sadbhAvavALA banaze. keTalAka to kAyama mATe aSTaprakArI pUjA karatA thaI jaze. Ama jabarI dharmavRddhi ane zAsana-prabhAvanA thaze. dareka vastu rUpiA, AnA, pAIthI mUlavavI na joIe. savAla : [34] derAsaramAM roja bolatA aSTaprakArI pUjAnA caDAvAnI rakama kayA khAte jamA thAya ? Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 cauda kSetro aMge praznottarI javAba : A rakama devadravya khAte-kalpita devadravya khAte-jamA thAya. parantu bAra mAsano kesara pUjArI vagereno kharca kADhavA mATe je phaMDa ke caDAvA thAya che te paNa devadravya khAte ja jamA thAya, parantu pUjAdevadravya khAte jamA thAya. savAla : [35] pUjAmAM jo zuddha rezamI vastro vaparAya ke zuddha kastUrI vagere vaparAya te prAya: hiMsaka hoya che. Aje A vAtano khUba UhApoha thayo che. to zuM karavuM ? javAba : bhUtakALamAM A badhI zuddha vastuo pUjAmAM vaparAtI hatI. paraMtu te kALe te hiMsaka na hatI. kudaratI rIte mRtyu pAmelA mRganI kastUrI meLavAtI. kozeTAmAMthI jIva te toDIne bahAra nIkaLI jAya pachI te kozeTAnA tAMtaNAnuM rezamI vastra banatuM. have A badhuM dhaMdhAkIya svarUpa pakaDI cUkayuM che. ethI moTo vepAra karavA AvuM kudaratI badhuM na ja maLe. eTale jIvatA mArIne te meLavAya che. mAravAmAM ya ati krUratA dAkhavAya che. jo A rIte meLavAtI vastuo dharmakAryamAM vaparAtAM ajaina loko jainadharmanI niMdA kare to A vastuo vAparavA aMge sAvadhAnI rAkhavI paDe. te jIvone durlabhabodhi banavAmAM nimitta banavuM na joIe. AvI vastuothI paNa koInI cittapariNati(nizcaya) vadhu nirmaLa thatI hoya to paNa teNe saMbhavita lokaniMdA(vyavahAra)ne lakSamAM levI joIe. sAthe sAthe sutaranA kapaDA mATe paNa khetara ane milanA prosesiMgamAM keTalI hiMsA thAya che, tenI paNa tapAsa karavI jarUrI che. sUtaranA ane rezamanA kapaDAmAM thatI paMcendriya hiMsAnI tulanA karIne jemAM hiMsA ochI hoya te vAparavuM yogya gaNAya. savAla : [36] viziSTa koTinA divALI jevA moTA divasoe bhAre AMgI thAya to ghaNAbadhA jIvo paramAtmAmAM AkaSTa banIne lInatA pAme. have koI sAdhAraNa sthitino mANasa te divasanI sAdI AMgI-so rUpiyAno lAbha le to svadravyanI sAdI AMgI karavI ? ke devadravyanI rakama umerIne paNa bhAre AMgI karavI ? Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra javAba : bIjA bhAIone paNa A lAbhamAM joDIne svadravyanI ja bhAre AMgI thAya to suMdara. nahi to zrIsaMghanA anvaye pUjA ke kalpita devadravyanI rakama upayogamAM laIne bhAre AMgI karI zakAya. AvI AMgI zAsanaprabhAvanAnuM, aneka jIvonA bodhinuM kAraNa banI zake che. savAla : [37] bhagavAna karatAM deva-devInI mahattA vadhI jAya te yogya che ? javAba : jarAya nahi. e to bhagavAnanA dAsa che. are ! dAsa (sAdhuo, zrAvako)nAM ya dAsa che. emanuM mahattva bhagavAna karatAM jo koI vadhAre to e vyakti bhagavAnanI ghora AzAtanA kare che. bhagavAnanA sevako paNa potAnI AvI bhaktithI kadI rAjI thatA nathI, UlaTuM bhagavAnanuM mUlya A rIte ghaTADanArAo tarapha teo roSe bharAya che. Asto temanuM samyagdarzana che. bhagavAnanA dAsa svarUpa-samyagdaSTi deva-devatAonebhagavAnanA maMdiramAM je besADAya che te, teo paramAtmAnA bhUkta che. tenI rUe besADAya che, nahi ke temanI navAge pUjA karavA mATe. teo zrAvakonA jevA prabhubhakto che. prabhubhaktone mAtra lalATe tilaka karAya. jema saMghapUjanamAM zrAvaka, zrAvikAone lalATe tilaka karAya che tema. jeo paramAtmA karatAM temanuM mahattva vadhAre che, temanI AratI vagerenuM ghI vadhu bole che teo paramAtmAnI sarvahitakArI zaktimAM vizvAsa dharAvatA nathI. bhagavAna vItarAga hovAthI kAMI ja karI zakatA nathI, deva-devatAo ja sarAga hovAthI bhakto upara rIjhe che ane badhuM vAMchita meLavI Ape che AvI tevA deva-bhaktonI mAnyatAnA mULamAM gerasamaja paDelI che. teonI A moTI ajJAnatA che. bhagavaMtonI acinta zaktino temane kazo ja khyAla jaNAto nathI. AvA bhakto dvArA jaina saMghamAM paramAtmA pratyeno Adara ghaTADavAnuM kAma-ajANapaNe paNa thayuM che. savAla : [38] zikharanI dhajAnI bolI vaMzavArasAgata bolAya te sArI ke prati varSa bolAya te sArI ? javAba : hiMsAdimAM rakama vAparatI beMkomAM devadravyanA paisA jamA na thAya tevuM karavuM. vArasAgata bolImAM moTI rakama maLe paNa te beMkamAM jamA thAya. tenuM vyAja ja vaparAya eTale enA karatAM prativarSa bolAya Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 cauda kSetro aMge praznottarI te sAruM lAge che. chatAM Ano nirNaya vyaktigata saMgha, derAsara vagerene anulakSIne karavo joIe. savAla : [39] derAsarajImAM ilekTrika lAiTa-paMkhA hoI zake kharA ? javAba : nA. na ja hovA joIe zuddha ghInA dIvA gabhArAmAM hoya, raMgamaMDapamAM koparela telanA dIvA hoya evI paraMparA hatI. A ghInA dIvAnA be lAbha hatA. tenI apratIma sugaMdha bhaktanA dilane ane dimAgane evuM tarabatara karatI ke bhaktajana bhaktirasamAM sahaja rIte taraboLa thaI jato. vaLI ghInA dIvAthI daivI tattvo kheMcAI AvatAM hovAno bIjo lAbha che. ilekTrika lAiTomAM A banne lAbhono cheda UDI jAya che. jyAM AvI lAiTo haze tyAM devo kadI Avaze kharA ? vaLI ilekTrikasiTI jyAM utpanna thAya che tyAM ghorAtighora hiMsA thatI hoya che. dIvAo jo prakAza mATe ja hota to tenA ThekANe ilekTrika lAiTothI prakAza lAvI zakAta, paNa tevuM nathI. chevaTe gabhArAmAM to ghInA dIvAbe sabhyAnA thoDAka samaya pUratA-rAkhavA joIe. AnI mastI koI judI ja jAme che. raMgamaMDapamAM na chUTake lAiTa rAkhavI paDe to te eTalI jhAMkhI hoya ane tenI upara koI kavoTiMga hoya jethI UDatA jIvothI tyAM javAya ja nahi. anyathA A ati ghora hiMsA thaI jaze. lAiTathI sastuM karavA jatAM ApaNe bhaktirasanI bharapUra jamAvaTa karatA dIvA dUra karIne keTaluM badhuM gumAvyuM che ? vaLI ilekTrikanA dIvAnI tINa garamIthI paramAtmAnuM biMba kALuM paDatuM jAya che. bhaktonI AMkho akaLAI UThatAM tanmayatA AvatI nathI. savAla:[40]sAdhAraNa khAtAnI Avaka karavA mATe derAsarajInI aMdara ke bahAra padmAvatIjI vagerenI mUrti mUkI zakAya ? te sAdharmika che eTale temanA bhaMDAranI Avaka sAdhAraNamAM jaI zake. Ama thatAM A raste devadravyanA ane sAdhAraNanA toTAno bAramAsI prazna sahelAIthI UkalI jAya. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra javAba : samyagdaSTi devadevInI pratimAnI sthApanA tIrtharakSA, zAsanarakSA, saMgharaznAdi mATe tathA sudradevonA upadravonuM nivAraNa karavA mATe karI zakAya, paraMtu sAdhAraNanI Avaka mATe ja karavI te ucita nathI. zAstrakAra bhagavaMto devAdhidevanI bhaktinAM, maMdiranAM sarva kAryo mATe devadravyano upayoga karI zakAya ema jyAre jaNAve che tyAre saMghonA sucAru vahIvaTa karavA mATe tathA sAdhAraNa khAtAnI rojanI upAdhi dUra karavAno upAya e che ke paramAtmAnI pUjA-bhakti, AMgI, pUjArIno pagAra vagere mATe gRhastho taraphathI je kAMI rakama maLe te meLavI bAkInA kharca peTe kalpita devadravyamAMthI upayoga karavo. Ama karavAthI sAdhAraNa mATe upAzraya, AyaMbila khAtuM vagereno ja bhAra saMghanA mAthe raheze. Ama derAsaranA moTA kharcanI ciMtA dUra thatAM saMghono bhAra haLavo thaze ane upAzrayAdinA kharcane sAdhAraNamAMthI sArI rIte pahoMcI vaLaze. pUjayapAda paM. bhadraMkaravijayajI gaNivarazrIe jaNAvyuM che ke (juo pariziSTamAM temano patra) "jyAM pUjAnA sAdhAraNamAM toTo che ane navuM utpanna thaI zake tema nathI tyAM devadravya vaDe te toTo purAya temAM paNa 'badhu jaNAto nathI tathA tema karavuM e vartamAna rAjakIya paristhiti vagerenI dRSTie samayocita jaNAya che." derAsaramAM pUjA vagere badho ja kharca sAdhAraNamAMthI ja karavAno Agraha rAkhatA moTA saMghonA mAthe sAdhAraNa kharcanI moTI javAbadArI Ave che, jemAM pahoMcI na vaLAtAM devadevIonI, ghaMTAkarNa vagerenI sthApanA sAdhAraNa khAtAnI Avaka mATe kare che. AthI devAdhidevanuM mahattva ochuM thAya che ane deva-devIonuM mahattva vadhe che. A rIte prabhujInI AzAtanAmAM nimittabhUta thavAya che, mATe sAdhAraNanA praznane pahoMcI vaLavA mATe upara mujabano zAstrAnusArI upAya svIkAravo te jarUrI che. savAla : [41] snAtrapUjAnuM zrIphaLa roja enuM e caDAvAya ane tenA pAMca rUpiyA devadravyanA bhaMDAramAM roja nAMkhI devAya to cAle ? javAba : dharma e mAtra bAhya kriyAtmaka nathI, te bhAvAtmaka paNa che. nitya navuM tAjuM phaLa caDAvavAmAM Avato bhAvollAsa pAMca rUpiyAnI Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 cauda kSetro aMge praznottarI noTa nAMkhIne patAvaTa karavAmAM Ave nahi, mATe te yogya nathI. zrIphaLa te nirmAlya dravya che. te zI rIte ekanuM eka caDAvAya ? hA. jo vadhu zrIphaLa upalabdha ja na thatAM hoya to tevA sthaLe cAMdInuM zrIphaLa banAvI levuM (je nirmAlya banatuM nathI), e roja mUkI zakAya. tenI sAme rUpiyA pAMca bhaMDAramAM nAMkhI zakAya. savAla:[42]derAsaramAM kAcakAma, bhaMDAra, siMhAsana, dIvAlomAM citrapaTo vagereno kharca devadravyamAMthI laI zakAya ? javAba : hA. temAM vAMdho nathI. citrapaTo vagere upara dAna laIne dAtAnI takatI mAravAnI yojanA karAya to devadravyamAMthI teTalI rakama kharcavI na paDe. bAkI jinamaMdirane suMdara, ane AkarSaka banAvavA mATe je viziSTa kharca karavAno thAya te badho devadravyamAMthI paNa laI zakAya. vATakI vagere sAdhano tathA kesara, sukhaDa vagere sAmagrI kalpita devadravyamAMthI 49Laul 1414. VUapradhan.com savAla : [43] derAsara ane upAzrayAdi khAtAno munIma ke nokara eka ja hoya to tene pagAra zemAMthI Apavo ? javAba : je khAtAnuM jeTaluM kAma hoya te pramANe TakA nakkI karIne je te khAtethI Apavo. temAM paNa sAdhAraNamAMthI thoDo vadhAre Apavo joIe. pUro sAdhAraNano pagAra apAya to sauthI sarasa. jaina hoya to sAdhAraNamAMthI ja pUro pagAra apAya. savAla [44] kumArapALanI AratInA prasaMgamAM kumArapALa, senApati, mahAmaMtrI vagerenI uchAmaNInI rakama zemAM jAya ? javAba : paramAtmAnI AratI nimitte A badhAM pAtro che mATe te badhAMnI uchAmaNInI rakama devadravyamAM jAya. hA, temane tilaka karavAno caDAvo sAdhAraNa khAte jAya. savAla : [45] devadravyanI rakamamAMthI IlekTrika lAiTa, mAika vagereno kharca laI zakAya ? javAba: nA. te ucita nathI. kemake A yatnono upayoga dharmasaMskRtine moTuM nukasAna karAnAro che. chatAM jo ilekTrikanuM bila cUkavavuM ja paDe to dIvAnA sthAne te hovAthI, davAnI jema kalpita devadravyamAMthI te kharca levo. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 dhArmika vahIvaTa vicAra mana thAya. AvuM na thAya te mATe samaya jovAnI vyavasthA karAya to temAM vAMdho nathI. savAla : [51] paramAtmAne kiMmatI AbhUSaNonI zI jarUra che ? A bAbatamAM digaMbara mAnyatA yogya lAgatI nathI ? javAba H paramAtmA vItarAga che paNa gRhastho to sarAga che ne? emanI AbhUSaNo uparanI rAga-dazA dUra karavA mATe AbhUSaNo vItarAgane caDAvAya che. jo potAnA priya-pAtra(patnI vagere)ne AbhUSaNo paherAvAya to rAgadazA UlaTI vadhI jAya. ethI to vItarAgane ja AbhUSaNo caDAvavAM paDe. vItarAga eTale vItarAga. AbhUSaNo caDAvavAthI e kAMi sarAga banI javAnA nathI. hA, eTale aMze gRhastho sarAga maTI jaze kharA. vItarAga paramAtmAnuM samavasaraNa, dezanAnuM siMhAsana, Daga mUkavAnAM kamaLo vagere keTalAM eTalI mUlyavAna che ? tethI teo sarAga banI jatA nathI. UlaTuM 5 udAsIna mukhamudrA dvArA temano vItarAgabhAva ora jhaLakI UThe che. tathA AbhUSaNonA lIdhe bALajIvo mATe prabhu vadhu AkarSaka bane che, eTale temane vadhu kheMcANa thatAM tanmayatA sadhAya che. savAla : [52] jinapratimA bharAvavI ane jinapratimAnI pratiSThA e bannemAM zuM pharaka che ? pratimA upara konuM nAma Ave ? bharAvanAranuM ke pratiSThA karanAranuM ? javAba : jinapratimA bharAvavI eTale pattharamAMthI mUrti banAvavI, A kAma zilpInuM che. A mUrti banAvavAno lAbha levA mATe uchAmaNI bolAya che. je puNyAtmA lAbha le te potAnA nAmano moha na rAkhe te yogya ane uttama che tema chatAM loka-vyavahArathI tenuM nAma te mUrtinI nIcenI pATalImAM sAmAnyataH lakhavAmAM Ave che. A rakama kharekhara to navI mUrtio bharAvavAmAM ja vaparAya, parantu lAkho rUpiyAnI uchAmaNIomAMthI keTalI navI mUrtio bharAvavI ? vaLI pAchI te mUrtionI paNa uchAmaNIo to thatI ja rahe. A kAraNasara ke bIjA koI kAraNasa2 have A rakama derAsarajInI jarUrI sAmagrIo vasAvavAmAM, pUjArIne pagAra ApavA vageremAM vaparAya che. A rakama devadravyamAM jene kalpita-devadravya kahevAmAM Ave che. te khAte A rakama jamA karI zakAya. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 cauda kSetro aMge praznottarI je mUrti banI che tenI aMjanazalAkA vidhi, viziSTa koTinA suvizuddha saMyamadhArI padastha bhagavaMto pAse karAvAya. te vidhi thatAM ja te mUrti bhagavAna" bane. zilpI mUrti banAve. mahAtmA bhagavAna banAve. A rIte "bhagavAna" svarUpa banela mUrti derAsaramAM amuka sthAne je vedikA upara gAdInazIna goThavAya te pratiSThA kahevAya. pASANanI mUrtinI pratiSThAmAM sImenTathI te sthAne tene "phiTa" karAya che. pachI te khaseDI zakAtI nathI mATe tene 'sthira pratiSThA' kahevAya che. (kAraNavazAta paroNAgata bhagavAna tarIke paNa sImenTa lagADIne sthira karI zakAya.) jyAre gharaderAsaromAM 11 iMca sudhInI paMcadhAtu vagerenI mUrti ja besADAya che. jene "phiTa" karAtI nathI. tene "cala-pratiSThA kahevAmAM Ave che. gRhasthane ghara baMdha karIne thoDA divasa mATe bahAragAma javuM hoya tyAre te mUrtine saMghanA derAsaramAM te padharAvI zake, pAchI ghare lAvI zake te mATe mUrtinI 'sthira pratiSThA' thAya nahi. jeNe bhagavAna(mRti) bharAvavAno lAbha lIdho hoya tenuM nAma mUrtinI palAMThInI nIcenI pATalImAM Ave. jeNe pratiSThAno lAbha lIdho hoya tenuM nAma zrI saMgha nakkI kare te sthaLe kotaravAmAM ke lakhavAmAM Ave. tenuM nAma palAMThImAM na Ave. - jinabiMba bharAvavAnI je rakama Ave te kalpita-devadravyamAM jamA karI zakAya. arthAta te rakama derAsarajI aMgenA kesara, barAsAdi tathA pUjArI vagerene pagAramAM ApI zakAya. tathA nUtana jinamaMdira nirmANa, jIrNoddhAra tathA prabhunAM AbhUSaNAdimAM vAparI zakAya che. savAla : [53] svapnadravya aMge koI zAstrapATha nathI to ATalo vivAda karavA pAchaLanuM rahasya zuM ? javAba : bhalA, sIdho zAstrapATha nathI eTale ja matabhedone taka maLI jAya che. A uchAmaNIo chellA keTalAka samayathI ja zarU thaI hovAthI teno sIdho zAstra-pATha kayAMthI maLe ? AvI bAbatomAM to ghaNAM badhAM gItArtha AcAryo ekamate je nirNaya Ape te mAnya rAkhavo. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 dhArmika vahIvaTa vicAra joIe. A pustakamAM A aMge ghaNI vAto karI che, jeno niSkarSa e che ke A bolInI rakamo kalpita-devadravya nAmanA devadravya khAte jamA thAya. jarUriyAta paDe to teno upayoga derAsarajI aMgenA vahIvaTIkharcamAM karI zakAya. bane tyAM sudhI zrAvakoe ja svadravya vAparavuM joIe jethI temanI dhanamUccha dUra thavAno lAbha paNa temane maLe. paNa jo tevI zakayatA na hoya to zrI saMghe karelI vyavasthAnusAra kalpita-devadravyamAMthI athavA pUjA devadravyamAMthI upara jaNAvyA mujaba upayoga karI zakAya. jeo hAla vidyamAna nathI tevA najIkanA ja samayamAM thaelA mahAgItArtha dhuraMdhara AcAryo-sva. pUjyapAda A deva zrImad sAgarAnaMda sUrIzvarajI ma.sA. tathA amArA paramopakArI gurudeva sva. pUjayapAda A. deva zrImad premasUrIzvarajI ma.sA. tathA sva. pUjyapAda A. deva zrImad ravicandrasUrIzvarajI ma.sA. (sva. pUjyapAda A. deva zrImad rAmacandrasUrIzvarajI ma.sA. nA ziSyaratna) vageree A vAtane samarthana ApyuM che. (juo pariziSTa) eTaluM ja nahi parantu vi.sa. 2044nI sAlamAM amadAvAdamAM thaela saMmelanamAM ghaNA badhA gItArtha AcAryoe sarvAnumate A vAtanuM samarthana karyuM che. Ama chatAM "vivAda" Ubho karAyo che. temAM bhavitavyatA sivAya kone doSa devo ? savAla :[54] keTalAko saMghanA derAsaramAM jinabhakti sAdhAraNa (devakuM sAdhAraNa)no bhaMDAra mukAve che ane svadravyathI ja pUjAno Agraha rAkhe che te keTaluM ucita gaNAya ? "jinabhakti-sAdhAraNa" ane "kalpita devadravya" no pharaka jaNAvo.. javAba : vAta sAcI che. eka bAju "jinabhakti sAdhAraNa"mAM je rakama bhegI kare che tenAthI je loko prabhupUjAdi kare che te nizcitapaNe temanA mATe paradravya che. athavA AgaLa vadhIne ema paNa kahI zakAya ke te rakamanuM dAna karanAra vyakti prabhupUjAmAM e rakama vAparavAnA saMkalpa sAthe kare che. mATe te rakama kalpita devadravya ja banI gaI. have A paradravyathI ke A devadravyathI bIjI vyakti (bahAragAmathI AvelI.....zrImaMta ke garIba! zakta ke azakta) zI rIte prabhupUjAdi karI zake ? teNe to svadravyathI ja pUjA karavAno te pakSano Agraha che ! amArA mate jinabhakti-sAdhAraNa, devaku sAdhAraNa jina pUjAmAM Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 91 ja vaparAya ane kalpita-devadravya pUjA uparAMta jirNoddhAra AdimAM paNa vAparI zakAya. savAla : [55] digaMbara ke sanAtanI lokoe jaina derAsarano kabajo laI lIdho hoya to te derAsarane pAchuM meLavIne jIrNoddhAranI rakamathI teno jIrNoddhAra karI zakAya ? javAba : anya tIrthikonA kabajAmAM gayeluM derAsara-pratimAjI ke tIrtha prayatna karavAthI pAchuM maLavAnI zakyatA hoya to avazya prayatna karavA ane pAchuM maLe to samArakAma vagere jarUrI badhuM karIne aDhAra abhiSekAdi vidhAno dvArA zuddhi karI pUrvavat tenI pUjAdi cAlu karI zakAya. prAyaH nAgezvara tIrthanuM paNa hAla A rIte punarutthAna karavAmAM Avela che. ane hajAro yAtrALuo tenI yAtrA karI bhaktino lAbha laI rahyA che. jo mUrti ke maMdirane anya lokoe saMpUrNapaNe kabaje karI lIdhAM hoya temanI ja viSThita bApA karatA kaNa ane tama maLavAnI ke tIrtha vagere pAchAM na maLe, saMghanA kabajAmAM na Ave tyAM sudhI tenA pratye upekSA karavI. ApaNAthI tyAM jaI temanI vidhithI ke ApaNI vidhithI paNa darzana-pUjAdi thaI zake nahIM. tirUpati vagere mATe A vAta samajI levI. savAla : [56] mAtra mohathI devadravyanA rUpiyA beMkamAM rAkhI mUke to te TrasTIo kevA doSanA bhAgIdAra bane ? TrasTIoe keTalA TakA rUpiyA potAnI pAse TrasTamAM rAkhI bAkInI rakama tamAma jirNoddhAramAM ApI devI joIe ? javAba : jinamaMdirAdinAM TrasTo pharajiyAtapaNe sarakAramAM rajisTara karAvavAM paDe che, e kamanasIbI che. AvAM rajisTarDa TrasTonI rakama sarakAramAnya beMkomAM ke inDasTrIo vageremAM ja vyAje mUkI zakAya che. A beMko tathA inDasTrIonI rakama prAyaH mahAraMbhamAM-mahAhiMsAmAM ja vaparAya che. devadravyanI rakama AvAM sthaLe mukAya ja nahi, eTale sArAmAM sArI vAta e ja che ke je te badhI rakama derAsara vagere zAstramAnya sthaLomAM tarata vAparI ja nAMkhavI. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 dhArmika vahIvaTa vicAra tithi vagerenI "kAyamI" yojanAo na karatAM dareka varSa pUratI ja karavI tethI tarata te rakamo paNa vaparAI jAya. devadravyanI ane jIvadayAnI rakama to tarata vAparI nAMkhavI joIe. chevaTe jyAM jIrNoddhArAdi cAlatAM hoya tyAM lonarUpe paNa devadravyanI rakama ApI devI joIe. pratiSThA vakhate sAmAnyataH moTI Avaka thatAM te lona parata thavAnI ja che. pharI kayAMka lona ApavI. potAnA ja derAsaramAM jarUra hoya to temAM vAparI devI. jIvadayAnI rakama jeTalI moDI te khAte vaparAya teTaluM te jIvone abhayadAnAdi devAmAM aMtarAya thavAnuM moTuM pApa TrasTIone lAge. mATe A rakama paNa tarata vAparavI joIe. - je rakamanA vyAja upara ja je te vahIvaTa nabhato hoya te saMsthAone korpasa phaMDa karavuM ja paDe che. A rakama sarakAra-mAnya sthaLe ja mUkavI paDe che eTale hiMsAno mahAdoSa temane mAthe coMTe che. AmAMthI bacavA mATe te saMsthAe potAnA udezane anukULa banIne je te nagaromAM makAna karIne temAM "ophisa" kholavI paDe. bAkInuM makAna beMka jevAne bhADe daIne tenA maLatA masamoTA hatA ane niyamita bhADAmAMthI potAno vahIvaTa kharca kADhavo rahyo. AmAM doSanuM pramANa khAsse ghaTe kharuM ? kharekhara to jaina gRhasthoe jaina-beMko jevo kAMIka vicAra karavo joIe. sAMgalImAM "pArzvanAtha beMka" khUba saphaLa thaI che. temAM devadravyAdinI tamAma 2kamAM mUkavAnI mahArASTra gavanamenTanI saMmati (salAmatInI khAtarI sarakAra na Ape) maLelI che. jo beMkanA DAyarekaTaro ekadama cokhAprAmANika mANaso hoya to teno phaDacAmAM javAno bhaya Ubho thato nathI. AvI jaina-beMko hiMsaka kAryomAM rakama na ja roke, e samajAya tevI vAta che. savAla : [57] akhila bhAratIya dhoraNe jirNoddhAranuM kArya karavAmAM Ave to sastu ane vyavasthita thaI zake nahi ? devadravyamAM keTalA badhA rUpiyAno bacAva thaI zake ? javAba : A vAta sAcI che. vicAraNIya che. jo ANaMdajI kalyANajI peDhI jevI saMsthA sArA zilpIonuM maMDaLa UbhuM kare ane tenA hAtha Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI nIce akhila bhAratIya dhoraNe jinAlayonA jIrNoddhAranuM kArya hAthamAM levAya to cokkasa te sastuM paDe ane sarasa paNa thAya. Aje to ghaNI moTI devadravyanI rakama zilpa ane patthara saMbaMdhita jANakArInA abhAvamAM veDaphAI rahI che. kayAMka to lUMTa calAvavA jevI sthiti jovA maLe che. jyAM sudhI AvI du:khada paristhitimAM koI pheraphAra thavAnuM zakya na bane tyAM sudhI zikharabaMdhI derAsarajIne badale Ara.sI.sI.nAM makAno svarUpa derAsaro banAvI A kharca ghaTADavo joIe. AthI devadravyano durthaya aTakaze. AmAM gabhAro zilpanA niyama mujaba Arasano ke pASANano upara zikhara sAthe karAvI zakAya. savAla : [58] jinapratimAnI rakama jIrNoddhAra khAte vaparAya to uparanI khAtAnI rakama nIcenA khAtAmAM vAparavAno doSa na lAge ? javAba : sAta kSetromAM je jinapratimA ane jinAlaya evAM prathamanAM be khAtAM che temanuM ekIkaraNa karyAnI jema hAla vyavasthA jovA maLe che. AnuM rahasya jANavA jevuM che-jinapratimA ane jinAlaya e savyaya karavAnAM kSetra che, nahIM ke dhana bheguM karavAnAM. jyAre devadravya eka evuM khAtuM che jemAM uparokata banne kSetramAM arpaNa karAyela dravyano te bannemAM yathAyogya upayoga mATe saMcaya karavAmAM Ave che. AthI ja jinapratimAnA kSetramAM arpita dravya ke rakama jINoddhAramAM vaparAI rahI che. Avu sAdhu-sAdhvInAM be khAtAnuM ane zrAvaka-zrAvikAnuM be khAtAnuM ekIkaraNa samajavAmAM Ave che. TUMkamAM savyaya karavAnAM kSetro sAta che paNa dravyasaMcaya mATe khAtAM cAra che, tethI suvidita gItArtha mahAtmAoe A bAbatano virodha karelo jovA maLato nathI. eTale tame jaNAvelo uparanA khAtAnI rakamano nIcenA khAte vAparavAnA janarala niyamano doSa lAge nahi. savAla :[59] devadravyanI rakama jIrNoddhAramAM ja vAparavI yogya nathI lAgatI ? jainonI vasati vagaranA hAIve roDa upara thatAM tIrthomAM devadravyanI rakama vAparavI e zuM devadravyano geraupayoga nathI thato. hAIve uparanAM tIrtho zuM samAja upara bojo nathI vadhAratAM ? Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra javAba : suvidita gItArthonI e vAtamAM saMmati jovA maLe che ke devadravyanI rakama nUtana jinamaMdironA nirmANamAM paNa vAparI zakAya. jainonI vasati vagaranA hAIve roDa vagere jevA sthaLe nirmANa pAmatAM tIrtho khAte devadravyanI rakama vAparavI e dharAra yogya jaNAtuM nathI. hAla to prAcIna tIrthonI surakSA karAya te ja ucita lAge che. navAM nirmANa pAmatAM tIrthono bhAra anta to saMghonA mAthe ja paDato hoya che, jainasaMgho potAnA hastakanI paraMparAgata vahIvaTa paNa sArI rIte sAcavI zakatA nathI. munImo ane zeSa nokara vargamAM puSkaLa bhraSTAcAra jovA maLe che. TrasTIo vaTa pADavA khAtara TrasTI banyA hoya che. temane vahIvaTI bhraSTAcAra aMge koI cintA hoya tevuM jaNAtuM nathI. devadravyAdinA bhaMDAromAMthI corI paNa thatI hoya che. DuplikeTa pahoMca-buko rAkhIne puSkaLa golamAla karAtI hoya che. ekAnta sthaLanAM nUtana tIrthomAM yAtrikono dhasAro vadhe te mATe tenI dharmazALA, bhojana-vyavasthA vagerene adyatana banAvAya che. Ane lIdhe A tIrtho pikanika-senTara bane che, vilAsa mATenAM sthAna banI jAya che. badhI rIte A tIrtho vilAsanA hIla-sTezano thAya che. dareka rAjyanI sarakArone potAnI prajAnA manoraMjana mATe AvAM hIla-sTezanonI jarUra hoya ja che. AthI ja sarakAra paNa AvAM dhArmika tIrthone protsAhana ApavA taiyAra hoya che. nAma, takatI ane bAvalA, phoTAnA vadhelA mohanA kAraNe ja keTalAMka saMsAratyAgI varga nUtana tIrthanirmANanI pravRttimAM ekabIjAnI spardhAmAM caDyo hoya tevuM keTaleka ThekANe jovA maLe che. Ama chatAM mahArASTra vagere jevAM rAjyomAM jo A rItanuM tIrthanirmANa ghaNAbadhA lokone dharma pamADanAruM ke jinabhakti vadhAranAruM banatuM hoya to tyAM A dalIlo karIne tIrtha-nirmANano niSedha karavo nahi ! savAlaH[60]pUjayapAda haribhadrasUrijI Adi pUrvanA AcAryoe devadravyanA traNa peTA vibhAgo viSe vAta karI paNa teoe koI saMghamAM amala karAvyo hoya tevuM kema nathI lAgatuM ? javAba : A amala pUrve to eka yA bIjI rIte cAlato ja Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI hato, paraMtu hamaNAM thoDA kALathI (yatio vagerenA kALathI) saMvegI sAdhuonI alpa saMkhyA thaI javAnA kAraNe athavA zrAvakonA pramAda ane ajJAnanA kAraNe chUTI gayo haze tema saMbhave che. parantu sva. pUjyapAda A. deva zrImad sAgarAnaMda surIzvarajI ma. sAhebe suratamAM nirmANa pAmelA Agama-maMdiranA jinAlayanA baMdhAraNamAM A peTA vibhAgone dAkhala karyA che. eno vahIvaTa zI rIte karavo ? tenI samajaNa paNa ApI che. (A pustakamAM anyatra A vAta jaNAvI vaLI amArA taraNatAraNahAra sva. gurudeva zrImad premasUrIzvarajI ma. sAhebe paNa A peTA bhedono amala zarU karI devAnI vAta vi.sa. 2007nI sAlamAM karI che. te sAlamAM teozrIe muMbaI-lAlabAga(bhUlezvara)mAM baMdhAraNano kharaDo taiyAra karyo hato. te aMgenI praznottarImAM A vAtano Gl24&5 Gies su pradhan.com AjanI tArIkhamAM mArA A pustakanI devadravya saMbaMdhita vAto sAme jeo tIvra virodha karI rahyA che teo A peTA-bhedonI vyavasthA cAlu karavA bAbatamAM sAva cUpa kema che ? te samajAtuM nathI. AvA peTA bhedo nahi pADavAthI je ekabIjAnA khAtAnI rakama ekabIjAmAM na vAparI zakAya, te vaparAI javAno doSa spaSTa che-chatAM teo mauna rahyA che. khera.......temanA dilanI vAta zI rIte samajI zakAya ? savAla : [61] svapnadravya upadhAnanI mALa vagere kalpita devadravyanI rakamamAMthI dareka saMgha pUjArIne pagAra, goThIne pagAra vagere kAryo kare to je Aje amuka devadravyamAMthI keTalAka saMghonA pagAra apAya che te moTuM nukasAna dUra thaI jAya ne ? javAba : zakitamAnuM jinabhaktoe svadravyathI pUjArIne pagAra vagere Apavo joIe jethI temane dhanapUra utAravAno moTo lAbha prApta thAya. A zakya na bane to pUjArIne A rakama kaye khAtethI ApavI? teno javAba saMmelanIya gItArtha AcAryoe sarvAnumate nirNayarUpe Apyo che ke kalpita devadravyamAMthI A rakama ApI zakAya. pUjA-devadravyAdine tame zuddha devadravya kahetA ho tema lAge che paNa traNa prakAranuM devadravya dho...-3 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da dhArmika vahIvaTa vicAra zuddha che. phakata pagAra peTe pUjA devadravya vAparavuM rAjamArge ucita jaNAtuM nathI. savAla : [62] koI bhAI pratiSThAno caDhAvo bolyA bAda te rakama kayAMka jINoddhAramAM vAparI de paNa saMghamAM jamA na karAve to koI vAMdho kharo ? uparanI vAtathI to beMkanA pApathI bacAya ane tarata rakamano upayoga thaI jAya te moTo lAbha nathI ? javAba : so TakA vAMdho. je saMghanA upakrame je caDAvA bolAyA hoya te saMghamAM ja te caDAvAnI rakama jamA karAvavI e ja jAya che. jo A vyavasthAno bhaMga karAze to caDAvAnI rakama je bhAI bolyA teNe bIje paNa kayAMka bharAvI ke nahi ? tenI khabara ja nahi paDe. e rakamanA dAtAnI icchA hoya ke amuka jagAe te rakama phALavAya to teNe saMghamAM te rakama jamA karAvyA bAda saMghane vinaMti karavI joIe ke te rakama amuka jagAe mokalAya. eka vAta kharI ke jo saMghano vahIvaTa bhraSTa hoya : azAstrIya hoya to te saMgha upara jAhera -patra A aMge lakhIne, sakaLa saMghamAM te patra chapAvIne pheravIne-bAda-potAnI jAte zAstranIti pramANe potAnI rakama anyatra keTalAka ziSTa puruSonI sAkSIe jaladI vAparavI tathA tenI saMghane jANa karavI. have rahI beMkamAM jamA thavAnI vAta. meM anyatra kahyuM che ke ApaNI rakama beMkamAM to jamA na ja jAya te sAruM. savAla : [63] saMmelananA devadravyanA TharAvathI svadravyathI jinapUjA gauNa banI jatI dekhAya che tenuM zuM ? javAba : A zaMkA ekadama nirAdhAra che : koI pUrvagraha prerita che. saMmelane devadravyanA zAstrokata traNa peTAbheda pragaTa karyA che. temAM trIjA kalpita-devadravya te peTA-khAtAne kahyuM che jene A TharAvanA virodhIoe "jina-bhakti sAdhAraNa" evuM nAma ApeluM che. e jinabhakti-sAdhAraNamAMthI pUjA mATe kesara vagere lAvavAnI, pUjArIne pagAra ApavA vagerenI je vyavasthA temaNe karI che te ja vyavasthA kalpita-devadravyamAMthI karavAnuM jaNAvAyuM che. banne pakSo A vyavasthA te sthaLomAM karavA jaNAve che jyAM bhAvukonI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI padravya kharcavAnI zakti nathI athavA zakti chatAM svadravya kharcavAnI bhAvanA ja nathI. banne pakSanA AcAryo svadravya jinapUjAdi gRhastho kare te vAtane agrimatA Ape che, tevI ja prarUpaNA paNa kare che. taphAvata eTalo paDe che ke kalpita-devadravya khAte svapnAdikanI bolInI rakamone jamA karavAnuM saMmelanIya gItArtha AcAryoe saMmelanamAM karelI kalAko sudhInI vicAraNAnA ane jaNAvyuM che. keTalAka ja AcAryoe devadravyanA traNa peTA khAtAnI vAtane prAdhAnya ApyuM nathI. mAtra eka devadravya khAtuM rAkhyuM che eTale teo svapnAdikanI bolInI rakamo devadravya khAte jamA levAnuM kahe che. saMmelanIya AcAryo paNa devadravya khAte ja te rakamone jamA levAnuM kahe che parantu devadravyamAM kalpita-devadravya khAte jamA levAnuM kahIne te ja peTA-khAtAmAMthI jarUra paDe tyAre pUjArIne pagArAdi ApavAnuM youa .W.VUapradhan.com AmAM saMmelana virodhI AcAryone ja eka muzkelI Ave che ke teo devadravyanuM eka ja khAtuM rAkhavAnuM kahe to pUjArIne pagArAdi ApavAnI jyAre pharaja paDe tyAre devadravya-sAmAnyamAMthI (eTale ke pUjA devadravya ane nirmAlya devadravyanI rakamamAMthI) paNa pUjArIne pagArAdi ApavAmAM saMmati ApavI paDe, je zAstrabAdhita vAta che. zuM teo A vAta vicAraze kharA ? jyAre be A pakSanI mAnyatA vacce evo koI tAttvika pharaka raheto nathI tyAre saMmelananA TharAvane kAraNe svadravyathI jinapUjA baMdha thaI javAnI zaMkA zI rIte prAmANika gaNI zakAya ? saMmelana pachI aneka ThekANe paramAtmAnI pUjA svadravyathI athavA * sAdhAraNa-dravyathI karavA mATenAM moTAM phaMDo thayAM che. saMmelane paNa zakti saMpanna zrAvakone bhAvanA-saMpanna banI svadravyathI pUjA karavA mATe bhalAmaNa karI che, vaLI mahAtmAo paNa e aMgenAM upadeza ApIne aneka bhavyAtmAone svadravyathI pUjA karAvatA rahe che paraMtu avasara mujaba kalpita devadravyamAMthI pUjAdi karavA mATenI vyavasthA karavAnuM saMghane sUcana karela che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra kalpita-devadravyamAMthI uttama dravyothI karAyela pUjA-AMgI-mahApUjA vagere joIne paNa aneka zrAvakone tevA prakAranI bhakti svadravyathI karavAnA bhAva jAgrata thAya che. tethI A rIte paNa svadravyathI bhakti karavAnI bhAvanAne uttejana maLe che. bAkI A ja pustakamAM A aMgenI vicAraNA je rajU karI che te to tevA tevA saMyogomAM paradravya ane devadravya paNa jinapUjAdi karavAnI vAtanuM samarthana kare che, saMmelana virodhIonA AcaraNamAM ya AvuM jovA maLe che. savAla :[64] 'dravyastatikA" tathA "zrAddhavidhi' graMthanA AdhAre keTalAka evuM samarthana kare che ke, "svadravyathI ja pUjA karavI joIe"A viSe spaSTa khulAso ApavA kRpA karazojI. javAba : 'zrAddhavidhi', dravyasaptatikA' mAM 'vadrauva pUnA kAryo' vagere svadravyathI ja pUjA karavI e pATha gharamaMdiranA dravyanI vyavasthAnA varNanamAM Ave che, paraMtu e pAThone saMpUrNapaNe barAbara vicArIe to e pATha dvArA to devadravyamAMthI paNa pUjA thaI zake tevuM vidhAna jaNAya che. A pAThamAM gRhatyanI pUjAnI vyavasthA mATe jaNAvyuM che ke mALIne (puSmAdi mATe) mukhyatayA mAsika vetana tarIke gRhamaMdiranA naivedyAdi ApavA nahIM paraMtu pRthaga ja mAsika vetana karavuM. paraMtu pUrve jo naivedyAdi ApavA dvArA mAsika vetana nakkI karyuM hoya to doSa nathI. ahIM prabhune caDhAvela navadyAdi devadravya thaI jAya che tenA badalAmAM meLavela puSpo gRhacaityamAM paNa caDhAvavAmAM doSa nathI ema spaSTa jaNAvyu che. have je svadravyathI ja pUjA karavAnI kahe che tyAM ja kAra dvArA je niSedha jaNAvavAno che te pAThamAM ja spaSTa jaNAvela che ke gRhamaMdiranA cokhA vagerenA vecANathI utpanna thayela dravyathI meLavela puSpAdi gharamaMdiranA mAlike saMghamaMdiramAM jAte na caDhAvavA paraMtu anya pUjA karanArA dvArA caDhAvavA jethI potAne vRthA prazaMsAdi doSa na lAge ane bIjA caDhAvanAra na hoya to pote paNa A puSpAdi mArA dravyanA nathI paraMtu gharamaMdiranA dravyanA che ema sTa karIne caDhAve....... ahIM bIjA pUjA karanAra dvArA gharamaMdiranA dravyanA puSpa caDhAvavAnuM vidhAna thayuM.... vaLI bIjA na hoya to pote paNa A gharamaMdiranA devadravyanA pukho che evI spaSTatA karIne caDhAve tevuM vidhAna karyuM. eTale A pATho dvArA to devadravyathI paNa pUjA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI thaI zake tevuM vidhAna thayuM......hA AgaLa jatAM e jaNAvyu che ke moTA gharakharca karanAra vyaktio e gharamaMdiranI devadravyanI rakamamAMthI pI karavI ucita nathI kemake tethI anAdara-avajJA vagere dopo lAge che. eTale sAra e Avyo ke gharamaMdiranA mAlikane saMgha mAMdeDamAM gharamaMdiranA devadravyathI pUjA karavAmAM ke saMghamaMdiranA devadravyamAMthI pUjA karavAmAM vRthA janaprazaMsA tathA anAdara-avajJAdi doSo lAge che. paraMtu, devadravyAdinA bhakSaNano ke upabhogano doSa lAgato nathI. ane tethI 6 AvI vyaktione svadravyathI pUjA karavA mATe athavA pUjA dravyamAM sAro phALo ApavA mATe khUba ja bhArapUrvaka upadeza-preraNA ApavA joIe paraMtu pUjAno niSedha na karI zakAya. pUrve paNa derAsaronA kesara sukhaDa vagere nibhAva mATenI lAgA rAkhavAmAM AvatA hAlamAM paNa phaMDa vagere karavAmAM Ave che. padravya ke devadravyathI pUjA karatA tene tevA prakArano kSayopazama thatA te svadravyamAMthI pUjA ja mAtra nahIM paraMtu svadravyathI jinamaMdirAdinA nirmANa ke jirNoddhAra karanAra paNa bane che. savAla : [65] to pachI "vacceva pUnA vAya' kahyuM tyAM va (ja) kArathI anyadravyano niSedha na Ave ? javAba : pUrve jaNAvela che tema A pATha gharamaMdiranA mAlika mATe che, Ama chatAM aneka ThekANe svadravyathI ja pUjA karavAnA upadeza apAya che, paNa tyAM kayo zabda kayA AzayathI vaparAyela che tene samajavuM joIe. purva (ja) kAra kayAMka viraccheda mATe hoya che, kayAMka pradhAnatA batAvavA mATe hoya che. gaNadharavAdamAM bIjA gaNadhara agnibhUtinA adhikAramAM agnibhUtine "puslapa vRMdra......." vagere A vedavAkaya maLyuM tethI temane purva eTale AtmA ja A jagatamAM che. te sivAya bIju kaMI ja A jagatamAM nathI ema mAnIne karmano niSedha mAnyo. bhagavAna mahAvIra paramAtmAe jyAre temane samajAvyuM ke "pUrUpa va...." mAM -kAra e AtmAnI pradhAnatA batAvavA mATe che, bIjA padArthonA niSedha mATe nathI kemake bIjA padArthonI sattAne batAvanAra bIjA veda vAkayo che. agnibhUti paramAtmAnI vAta samajI gayA ane karmanA niSedhanI potAnI mAnyatAne choDI dIdhI. AvI ja rIte ahIM 'vadravyarthava pUnA " vagere pATho vyaktine uddezIne jinapUjAnuM mahattva batAvavA mATenA che. vyaktine A rIte upadeza Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 dhArmika vahIvaTa vicAra zI rIte ucita gaNAya ? savAla : [66] devadravyanI rakamamAMthI derAsarano bhaMDAra, pUjAnI sAmagrI, pUjArI vagereno pagAra thaI zake ? javAba : devane arpaNa karAeluM dravya te devadravya che; pachI te maMDAramAM nAMkhavArUpa hoya, aSTaprakArI pUjAonI uchAmaNIrUpa hoya, sagnAdikanI uchAmaNI rUpa hoya ke bheTarUpa hoya. A devadravya devasaMbaMdhita badhAM kAryomAM vAparI zakAya. tenA dvArAjina-maMdironA jIrNoddhAra thaI zake, nUtana jinAlayanuM nirmANa thaI zake, tIrtharakSAdinA kAryomAM vakIla vagerene mahenatANuM ApavAmAM thaI zake. temAMthI derAsarajInA pUjArIne pagAra ApI zakAya, kesara-badAma, ghI vagere sAmagrI paNa lAvI zakAya, hA, jo dhanavAna mANaso potAnA dravya-svadravyathI A badhuM kare to ghaNuM sarasa. ema karavAthI temane dhanamUccha utAravAno lAbha maLe. teo AvA zakitamAna chatAM bhAvanAvAna na hoya, teo devadravyathI lAvelA kesara vagereno upayoga karIne prabhupUjana vagere karavAnA. AmAM temane pApa lAge tema na kahevAya. UlaTuM samyagdarzana nirmaLa thAya kema ke - bhaktithI samyagdarzana nirmaLa thAya che. temanAthI A rIte pUjA thAya ji tevuM paNa na kahevAya. eTaluM jarUra kahevAya ke temaNe dhanamUccha utArI nahi tethI temane lAbha ocho maLe. dhanamUccha utArIne svadravyathI pUjA vagere kayAM hota to lAbha ghaNo maLata. | dravyasaptatikAmAM' evo pATha jarUra Ave che ke je gharaderAsarano mAlika hoya teNe saMghanA moTA derAsaramAM pUjA karavI hoya to svadravyathI ja karavI. jo te gharaderAsaramAM prabhu samakSa mUkelAM naivedya vagere-ke je devadravya banI gayAM che tenAthI pUjA kare to loko to ema ja samaje ke "bhAI keTalA udAra che ? AvA suMdara nivedyAdithI prabhu pUjA kare che ?" AvI vAyakA dvArA e gharaderAsaranA mAlikane khoTo jasa maLI javAno doSa lAge. AthI tevo jasa na levA teNe svadravyathI ja moTA derAsare pUjA karavI. (ahIM devadravyanA naivedya vagerethI teNe pUjA karI to ya tene devadravyanA upabhogano doSa jaNAvyo nathI e vAta khUba sUcaka che.) keTalAka gharaderAsaravALA aMgenA A pAThane sAmAnya-sArvatrika Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 cauda kSetro aMge praznottarI banAvIne kahe che ke, "badhA zaktimAnoe svadravyathI ja pUjA karavI joIe. jenI tevI zakita na hoya teNe pUjA nahi karavI. teNe bIjAne sahAya karavI, eTale ke kesara ghasI ApavuM, mALA gUMthI ApavI, athavA sAmAyika karavuM. jo paradravyathI ke devadravyathI pUjA kare to tene doSa lAge." AzcaryanI vAta e che ke AvuM pratipAdana jorazorathI karanArAoe muMbaInA potAnA AdhipatyavALAM be derAsaromAM "jinabhakti sAdhAraNa" bhaMDAra mukAvyA che. jemAM naMkhAelA dravyathI vagAma tathA bahAragAmathI AvelA lokone pUjAnI badhI sAmagrI pUrI karavAmAM Ave che ! - zuM A pUjA, Agantuka mATe paradravyathI pUjA na thaI ! vaLI hAlamAM moTA bhAganAM navAM derAsaromAM devadravyano ja moTo bhAga hoya che. A devadravyathI banatAM derAsarono A varga kadI niSedha karato nathI. devadravyanAM banelAM derAsarano upayoga zrAvakothI zI rIte thaI zake ? teno javAba temaNe Apavo joIe. com padravyathI cha' rI pAlita saMgha dvArA tIrthayAtrAo karAya temAM zuM te yAtrikone doSa lAge ? jo hA, to temaNe zA mATe tevA saMghonA preraka banavuM joIe ? 'saMbodha prakaraNa' vagere granthomAM devadravyanA traNa bhedo pADavAmAM AvyA che. keTalAka pUjanIya mahApuruSoe tene samarthana ApyuM che. te ja pramANe badhe vahIvaTa karavAnuM paNa jaNAvyuM che. paNa hajI sudhI te rItano saMpUrNa vahIvaTa zarU thayo nathI. hAla to devadravyanI eka ja kothaLI rAkhavAmAM AvatI jovA maLe che. savAla : [67] "ochA pagAra" nA kAraNe pUjArIone kuTuMba pUratuM khAvAnuM ya pUruM paDatuM na hoya to temane vadhu pagAra devadravyamAMthI apAya ke nahi ? jo nA....to teo devadravyanI corI karyA vinA rahevAnA nathI. javAba : jema pUjArInA pagAra mATe svadravyanI sagavaDa gRhastho na ja karI zake to devadravyamAMthI paNa tene pagAra ApIne prabhu-pUjAdi cAlu rAkhavAnI vAta sarvamAnya che. tevI ja A vAta che ke jo svadravyanuM bhaMDoLa ochuM paDavAthI (kAtila moMghavArInA kAraNe A vAta zakaya che.) Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 dhArmika vahIvaTa vicAra pUjArIne peTa pUratuM khAvA na maLe, ane tethI devadravyanI corI karavA prerAya to bahetara che ke tene khUTato badho pagAra devadravyamAMthI Apavo. Ama karavAthI anyAya-mArga avalaMbana levAmAM nimittatAnuM nivAraNa, mAnavatAnA abhAvanuM nivAraNa, devadravyanI corInA doSanuM nivAraNa vagere lAbho prApta thAya che. sukhI zrAvako AvA samayamAM viziSTa dAna karIne dhanamUccha utAravAno lAbha le e ati uttama bAbata che paNa te vAta na bane tyAre devadravyanI rakamano upayoga A rIte deva mATe karavAmAM Ave temAM kazuM anucita jaNAtuM nathI. savAla : [68] dhana kayAM vAparavAmAM vadhu lAbha ? derAsaramAM ke jIvadayAmAM ? javAba : nizcayanaya kahe che ke jyAM tamAro ullAsa khUba vadhato hoya tyAM vAparavAmAM vadhu lAbha thAya.GIIdI .com vyavahAranaya kahe che, je vakhate jyAM vizeSa jarUra hoya tyAM dhana vAparavAmAM vadhu lAbha thAya. sAmAnya paristhitimAM derAsaramAM dhana vAparavAmAM vadhu lAbha thAya. tenuM kAraNa e che ke jIvadayAmAM bIjA jIvo upara dayA karavAnI che. AmAM potAno ahaMkAra poSAvAnI zakayatA ghaNI badhI che. 'dayA dharama kA mUla hai" evI tulasIdAsajInI vAta ekadama sAcI che. paNa dharamanI mULabhUta dayAthI paNa caDiyAto je guNa che tenuM nAma che, kRtajJatA. potAnI upara je bIjAoe upakAra (dayA) karela che temane yAda karIne temanA pratye bahumAna dAkhavavuM, temanI aneka prakAranI sevA karavI e bahu moTI vAta che. vaLI A vAta bahu kaThina eTalA mATe che ke AvI kRtajJatA dAkhavAmAM potAnA ahaMkArano nAza karavo paDe che. jyAM ahaMkArano nAza thAya ke te moLo paDe e moTo dharma kahevAya. tAraka paramAtmAe jagatanI asAratAnuM ApaNane bhAna karAvIne ApaNI upara jabaradasta upakAra karyo che. jagatanA padArtho upara thanArI Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 103 tIvra Asaktine A rIte temaNe breka marAvI che : ApaNane hevAna ke zetAna banatA aTakAvyA, insAna ke mahAna banAvyA. AvA atyanta upakArI paramAtmA pratye kRtajJatAbhAva vyakata karavA mATe ja saMsArI jIvonI sauthI priya vastu dhananI mUrchA tyAgavAmAM Ave che. te dhanathI paramAtmAnI bhakti thAya che. AthI ema kahI zakAya ke sAmAnya paristhitimAM jIvadayA karatAM prabhubhaktimAM dhana vAparavAthI vadhu lAbha thAya che. paNa sabUra ! evI eka paristhitinuM nirmANa thAya to A vAta ulaTAvavI paDe kharI. dhAro ke bhayaMkara dukALa daDI gayo. hajAro mAnavo ane lAkho abola prANIo bhUkhamarAmAM sapaDAI gayAM. cAre bAju temanI lAzonA DhagalA thavA lAgyA. AvA samaye paramAtma bhaktinuM koI Ayojana karIne ke maMdiranuM nirmANa karIne lAkho rUpiyAno vyaya koI jainabhAI kare te karatAM duSkALanI AphatanA nivAraNa mATe kare te vadhu sAruM. jo te Ama karaze to ajaina lokomAM jainadharmanI be moMe prazaMsA thavA lAgaze. A prazaMsAne janmAntaramAM jainadharmanI prApti thavAmAM bIjarUpa kahela che. A keTalo moTo lAbha che ! anne to ApaNane vahAlA evA bhagavAnane sarva jIvo vahAlA hatA. ApaNA vahAlAnA je vahAlA hoya te ApaNane keTalA badhA vahAlA hoya ! jainadharmanI AvI moTI jagatamAM prabhAvanA thAya e koI nAnosUno dharma nathI, | sarva dharmo karatAM A caDIAto dharma che. AthI ja, jainadharmanI niMdA thAya tevuM koI kArya ajApaNAmAM paNa na thaI jAya te mATe samajadAra jaina loko atyanta sAvadha rahetA hoya che. evI dharmanindAnA nivAraNa mATe je kAMI ucita karavuM paDe te karavAnI jaina zAstroe saMmati ApI che. bezaka, devadravyanI saMpattino duSkALa-nivAraNa mATe upayoga karIne jainadharmanI prazaMsA karavAnI vAta ucita nathI. kemake tene aDayA vinA Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 dhArmika vahIvaTa vicAra jaina dharmanA zrImaMta loko potAnI saMpattino upayoga AvA kAryamAM saraLatAthI karI zake tema che. A rIte be ya kAma sacavAI jatAM hoya che mATe bIjo rAha vicAravo yogya na gaNAya. jinAgama (3) praznottarI savAla : [69] jJAnapUjana ane gurupUjananI peTI eka ja hoya che, jemAM be khAnAM pADIne be nAmo lakhelAM hoya che. AmAM ekanI rakama bIjAmAM naMkhAi javAnI zakyatA na rahe ? javAba : jo tevI zakyatA jaNAtI hoya to be sAva judI peTIo banAvIne be judAM judAM sthAnamAM mUkavI joIe. savAla : [70] jJAnakhAtAnI rakamano zreSTha upayoga kayo hoI zake? A javAba :jinAgamo (paMcAMgI) lakhAvavAmAM ane sAdhu-sAdhvIjIone te bhaNAvavA mATe ajaina paMDitone pagArathI rAkhavAmAM A rakamano zreSThaupayoga thayo gaNAya. savAla : [71] lahIo maLatA nathI to "jheroksa' vagerenI sahAyathI AgamAdi granthonuM mudraNa kArya thaI zake kharuM ? javAba : lahIo maLatA na hoya to tenI zALA calAvIne te taiyAra karavA joIe. zrImaMto jo dhanamUccha ghaTADe to A kAma azakya nathI. Aje paNa keTalAka munio A kAryamAM preraka bane che, ane yathAzakti kAma thAya che. jherokasa e mazIna che, tethI yansavAdane uttejana maLe che. vaLI A vastuthI thatA mudraNanuM AyuSya ghaNuM hotuM nathI. jyAre vidhisaranI zAhI, kAgaLa vagere jo taiyAra karAya ane lahIA pAse lakhAvAya to te 700 thI 800 varSa sudhI TakI jAya. jo ke lahIA dvArA lakhAelAnuM zuddhIkaraNa-kArya khUba kaparuM che. paraMtu sAdhvIjIone te zruta-bhaktinuM kArya soMpI zakAya kharuM. chatAM jo kAmacalAu rIte, tAtkAlika "jJAna" ne TakAvI devA mATe 'jherokasa' vagereno Azraya levo paDato hoya to te "anivArya samajIne karavuM, paNa tene Avazyaka to nahi ja mAnavuM. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 105 jo ghaNAbadhA sAdhu-sAdhvIjIo roja 50 zloka pramANe prAcIna -2hitya lakhe to te dasa varSamAM lAkho zlokanuM lakhANa thaI jAya. savAla : [72] jainadharmanAM prANattatvo be che : jinamUrti ane jinAgama. to jinAgamonI dIrghakAlIna ane nakkara rakSAno upAya zuM? javAba : polAdI dhAtunI kepyulomAM samyajJAna bharIne dharatImAM 50 phUTathI vadhu UMDAIe utArI devAthI rakSA thAya. game tevo bombamAro thAya to ya majabUta taiyAra karAelI UMDI utArAelI kesUlone koI hAni pahoMce nahi. AthI paNa uttama upAya che, jJAnane jIvanamAM soMsaruM utArI devuM, bhAvita karI devuM. utsarga, apavAda, jJAna, kriyA vagere sarva nayo jenAmAM AtmasAtu thayAM che te suvizuddha cAritradhara mahAtmAonI peDhI dara peDhI AgaLa vadhatI je jJAnamayatA te ja jJAnarakSAno sarvotkRSTa upAya che. savAla : [73] jJAnakhAtAnI rakamanAM pustako zrAvako vAMcI zake ? javAba : hA. vAMcI zake, paraMtu pustakanA vAMcanathI thanArA ghasArA badala jo te varSe ekAda vAra yogya rakama (nakarArUpe) jJAna khAte lakhAve to suMdara gaNAya. bAkI te pustakanI mAlikI to te na ja karI zake. jo koI sAdhu-sAdhvI tene pustaka rAkhavA Ape to to teNe pUchI levuM joIe ke te pustaka jJAna khAtAnI rakamanuM nathI ne ? kharekhara to munioe tevAM pustako, jJAna khAtAnI rakamathI nahi chapAvavAM joIe, jenuM vecANa thaI na zake; je DhagalAbaMdha rUpe jene tene ApavAM paDe, chevaTe je pastImAM vecAI jAya. AthI temane ghaNo moTo doSa lAge che. savAla:[74] jJAna khAtAnI rakamamAMthI upAzrayanA pATa, pATalA, sAdhune upadhi vagere rAkhavAnAM kabATa lAvI zakAya kharAM ? javAba : hA, jJAnanAM pustako ja bharavA mATenAM kabATa vagere lAvI zakAya, bIjuM kazuM ja bharavA mATe nahIM. bAkI to gRhasthonI ja pharaja che ke teo dhanamUrchA ochI karIne upAzrayanI jarUriyAto-pATa, pATalA vagere-pUrI karI Ape. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra savAla : [75]pastImAM javAne lAyaka gaNAtI vastuo-chApAMo, megejhino, patrikAo, TapAlo, vahIvaTI copaDAo vagere-no zI rIte nikAla karavo ? 106 javAba : gRhasthone anulakSIne A savAla hoya to teno javAba e che ke ochAmAM ochI virAdhanAne khyAlamAM rAkhIne gRhastho kAma kare. keTalAko nadI vagerenA pANImAM padharAve che. keTalAka pharIthI temAMthI navo kAgaLa banAvavAnA prosesamAM (rI-sAikliMgamAM) vecI nAMkhe che. keTalAko avAvara kUvAmAM visarjana kare che. gRhastho puSkaLa virAdhanAomAM beThelA ja che. temaNe temanI rIte-pApIbhIrutAne jIvaMta rAkhIne jayaNApUrvaka A bAbatamAM vicAravuM paDe. vartamAnamAM sAdhuo sAmAnya rIte AvI potAne bina-upayogI TharatI noTo vagerenA nAnA TukaDAo karIne vidhipUrvaka avAvara kUvAmAM visarjana karatA jovA maLe che. jo ke hAlamAM tevAM lakSaNo dharAvatA kUvA khAsa jovA maLatA na hovAthI temAM ghaNI muzkelI paDe che. AthI ja sAdhuo gRhasthonI vastuo chApAM, patrikA, megejhino, kaMkotrIo vageretemane bhaLAvI detA hoya che, jethI te aMgenI visarjana vidhi temane karavAnI na rahe. savAla : [76] bhAratamAM seMkaDo jaina jJAnabhaMDAro che. jemAMnA ghaNAbadhA astavyasta che. keTalAkane to udhaI paNa lAgI cUkI haze. A badhA bhaMDArone eka ja ThekANe ekatrita karIne tenI sArasaMbhALa thAya to kevuM ? javAba : hA, tema thaI zake kharuM, paNa A jamAno bombamArAno hovAthI kendrIkaraNa karavAmAM moTuM jokhama che. jo bhaMDAro judA judA ThekANe barobara sacavAtA rahe to te ja uttama gaNAya. kemake te rIte bombamArAthI amuka bhaMDAro saLagI jAya to paNa bAkInA seMkaDo bhaMDAro UgarI jAya. tibeTanA leha nagaramAM A rIte ekatrita karAelA bhaMDAranI ati mUlyavAna dasa hajAra nakalo eka ja bombamArAthI saLagIne sApha thaI gaI hatI. tibeTanI samagra prajAne asahya AghAta lAgyo hato. savAla : [77] vartamAnakAlIna mahAtmAonAM jIvanacaritro jJAna khAtAnI rakamamAMthI chapAvI zakAya ? Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 107 javAba : ativiziSTa kAraNa vinA ane gItArtha suvihita guruonI saMmati vinA chapAya te ucita jaNAtuM nathI. AvAM kAryo karavA ja hoya to gRhasthonA dhanathI ja karavAM joIe. prAcInakALanA mahAgItArtha mahApuruSonuM sAhitya ati mUlyavAna che. tene naSTa na thavA devA mATe, tenA rakSaNa vagere mATe je A khAtAnI rakama vaparAya te ja teno zreSTha upayoga gaNAya. savAla : [38] jyAM ne tyAM saMghomAM jJAnakhAtAnI moTI rakama jamAM paDI che, te ekaThI karIne teno zreSTha upayoga zuM thaI zake ? javAba : jo jJAna khAtAnA lAkho rU. yogya sthaLe ekatrita thAya to lahIAo taiyAra karavA mATenI ajaina lahaAonI skUla calAvavI joIe. te pachI-emane taiyAra karyA bAda-DhagalAbaMdha dhRta lakhAvavuM joIe. vidvAnone pagArathI rokIne te tapAsAvavuM joIe. A mATe utkRSTa koTinAdIrghajIvI-kAgaLa khAsa prayatnathI gRhasthoe kAzamIra vagere sthaLe banAvarAvavo joIe. Ama thaze to ja samyajJAna TakI zakaze. mArA sAMbhaLavA mujaba vividha bhaMDAromAM dasa lAkha hastalikhita prato evI che jenI pothI kadI kholavAmAM AvI nathI. A badhuM zruta kALanA jhapATAmAM sApha thaI jaze to bhAvI jaina-saMgha anAtha banI jaze. savAla : [39] lahIone prato lakhavavAnuM zikhaDAvavA jJAnakhAtAmAMthI lahIA skUla calAvI zakAya ke nahi ? navA lahIA vidyArthIone bhojanAdino kharca jJAnakhAtAmAMthI ApI zakAya ke nahi? javAba : hA, A badhuM thaI zake, parantu te lahIo thanArI vyakti ajaina hovI joIe. temaja te lahI Ane bhojana-kharca je apAya te tenA pagAra peTe hovo joIe. AvI koI yojanA thAya te khUba jarUrI che, nahi to dIrdhAyuSya dharAvatuM A hastalekhana baMdha paDI jaze. jherokasa ke mudraNanuM AyuSya to ati alpa hoya che. savAla : [80] sAdhu-sAdhvI kevA prakAranAM pustakonuM prakAzana jJAnakhAtAmAMthI karAvI zake ? javAba :2 mukhyatve prAcIna granthonuM prakAzane yogya gaNAya. athavA tevA granthonAM bhApAttaro ke vivecanonA granthonuM prakAzana paNa yogya gaNAya. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 dhArmika vahIvaTa vicAra parantu sAva navA jamAnAnI rItarasamanA dhArmika kahevAtA ekamAtra potAnAM vyAkhyAnanAM pustakonuM prakAzane jJAnakhAtAnI rakamamAMthI na karAvAya to sAruM. chevaTe AvAM pustako mATe jJAnakhAtethI rakama levI. pustakonuM vecANa thaI jAya eTale vyAja sAthe te rakama jJAnakhAte parata karI devI. Ama karavA karatAM gRhastho pAsethI ja bheTa meLavIne A kAma karavuM te yogya gaNAya. savAla : [1] saMskRta Adi zikhavADIne paMDita banAvavA ajaina vyaktino tamAma kharca jJAnakhAtAnI rakamamAMthI ApI zakAya ? bhaviSyamAM paMDita banIne te vyakti ghaNA sAdhu-sAdhvIne bhaNAve te moTo lAbha nathI ? javAba : hA, AmAM koI vAMdho jaNAto nathI. te kharca tenA mATe yogya gaNAtA pagAra jeTalo thavo joIe. athavA tenI viziSTatA pramANe thavo joIe. game tema toya jJAnakhAtAnI rakama che teno bephAma upayoga to na ja thaI zake. vaLI kaMjUsAI paNa na thavI joIe. vaLI e mANasa bhaviSyamAM sadA mATe paMDitanA ja vyavasAyamAM rahe tevI khAtrI hovI joIe. Aje anya vyavasAya maLatAM ja ghaNA paMDito potAno vyavasAya choDI detA hoya che. savAla :82] jJAnakhAtAnA paisAthI banela jJAnabhaMDAramAM besIne sAdhu-sAdhvI ke gRhastho pustaka-vAMcana ke bhojanAdi karI zake ? javAba : hA, jJAnakhAtAnI rakamathI banela jJAnabhaMDAramAM pustaka vAMcana ke svAdhyAya vagere sAdhu-sAdhvI karI zake, paranuM bhojanAdi karI zake nahi. tevuM kayAreka banI gayuM hoya to teTalA divasanuM bhADuM gaNIne te rakama jJAnakhAte bharI devAnI vyavasthA gRhastha pAse karAvavI joIe. - sAdhu sAdhvI (45) praznotarI savAla : [3] gurunA caraNe nANAMnu pUjana, gurune kAmaLI vahorAvavAnuM ghI vagere rakamo kayA khAte jamA thAya ? javAba : 'zrAddhajitakalpa'mAM AvelA prAyazcita vidhi antargata pATha pramANe A rakama guru-vaiyAvacca khAte jAya. jyAre vikramarAjA vagerenAM Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 109. dRSTAnta laIne keTalAka samudAyo A rakamane mAtra devadravyamAM laI javAnuM jaNAve che. te yuktisaMgata jaNAtuM nathI. gurunI je koI vaiyAvacca hoya-temane auSadha ApavuM, DoLI upADavI, sevA mATe mANasa rAkhavo, vihAramAM jyAM zrAvakonAM gharo ja na hoya tyAM vaiyAvaccarUpe rasoDuM calAvavuM....vagere bAbatomAM A rakama vAparavAmAM Ave che. keTalAka kahe che ke, 'peTamAM jatI vastu A rakamamAMthI na lavAya.' joke hAlamAM vyavahAra to evo jovAmAM Ave che ke, A rakama peTamAM jatI vastu-auSadha ke AhArapANI-mAM paNa vaparAya che. A aMge gItArtha vaDIlo yogya nirNaya karaze evI AzA che. savAla : [84] kALadharma aMgenI uchAmaNInI rakama zemAM jAya? javAba : bhUtakALamAM A uchAmaNI bolAtI na hatI eTale eno zAstrapATha maLI zake nahi. je navI vastu zarU thAya temAM paraMparA jovI paDe, athavA vartamAnakAlIna gItArtha AcAryono nirNaya mAnya rAkhavo paDe. te nirNaya haMmeza zAstrasApekSa ja kahevAya. kALadharmanI uchAmaNI gurubhakti svarUpa hovAthI kayAreka gurumaMdira banAvavAmAM athavA jinabhaktimAM laI javAI che, kayAreka upAzraya bAMdhakAmamAM to kayAreka jIvadayAmAM paNa laI javAI che. kayAreka guruvaiyAvacca khAte (khAvA sivAyanA) paNa laI javAI che. savAla : [85] guru-vaiyAvaccanI rakamamAMthI gurunI kaI vaiyAvacca thAya ? javAba : gurunI glAna avasthAmAM temane jarUrI badhI bAbatono kharca A rakamamAMthI thaI zake, DoLIvALAno pagAra, ajaina mANasa rAkhavo paDe teno pagAra paNa ApI zakAya. vaLI kapaDAM, pAtarAM vagere upadhi paNa lAvI zakAya. paraMtu je vastuo mahAvratone bAdha pahoMcADe tevI hoya te vastuoAjanI mohajanaka vaibhavI vastuo, kannovALI vastuo, zokhanI vastuo, vaijJAnika zoghakhoLonI vastuo, to vaiyAvaccarUpe lAvI zakAya nahi. gRhasthoe svadravyathI paNa AvI vastuo lAvI ApIne munionA mahAvratone jokhamamAM mUkavAM joIe nahi. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 dhArmika vahIvaTa vicAra savAla : [46] vaiyAvaccanA phaMDanI rakamamAMthI garIbonI hospiTalAdimAM anukamyA thaI zake ? A rakamanI lAvelI vastuo gurumahArAja gRhasthone ApI zake ? javAba : baMne savAlono javAba spaSTa nakAramAM che : kadApi nahi. hA, je evI vastuo hoya ke je sAthe rAkhI zakAya tema na hoya tevI glAnAvasthAmAM caTAI vagere levI paDe to vaiyAvacca khAtenI rakamamAMthI te lAvavI nahi ane gRhastha svadravyathI lAvelI te caTAI vagere sAdhue vahoravI nahi, paraMtu gRhastha thakI rAkhavI ane kAma pUruM thatAM gRhasthane bhaLAvI devI (parata karI devI). davAo paNa vadhI paDe che mATe te bAbata para AvuM kahI zakAya. paNa pAtarA, kapaDAM, kAmaLI vagere mATe to Avo vyavahAra na ja karI zakAya. savAla :[8] je gAmomAM vaiyAvaccanI rakamanI AvakanuM sAdhana na hoya teo vaiyAvaccano kharca kevI rIte kADhe ?GOii . javAba : je nagaromAM mumukSanI dIkSAo avAranavAra thatI hoya tyAM ja upakaraNonI uchAmaNI bolAya tenI rakama te saMghoe jarUravALA gAmomAM mokalavI joIe. je vaiyAvaccanAM rasoDAo cAlatAM hoya temAM ya te saMghoe sahAyaka banavuM joIe. dara varSe te gAmo potAno saMpUrNa kharca mokalI Ape ane saMgho te pUrepUrI rakama temane mokalI Ape. Ama moTAbhAIe nAnAbhAIne madada karavI ja joIe. savAlaH[88] khAsa karIne sAdhvIjIone zIlarakSA aMge mANasa sAthe rAkhavAnI jarUra rahe che to vaiyAvacca khAtethI teno pagAra apAya kharo ? javAba : hA, te mANasa arjana hovo joIe. sAdhvIjInA vihAra aMge AvI vyavasthA dareka gAme thavI joIe. gAmanAM traNathI pAMca jaina baheno (athavA bhAIo) sAdhvIjInI sAthe bIjA gAma sudhI vihAramAM sAthe rahe, bIjA gAmanA zrAvakone, sAdhvIjI soMpyA pachI ja te potAne gAma pAchA Ave. have e bIjA gAmanA bhAIo temane mukavA trIjA gAma sudhI jAya. jo A rIte karAya to zIlarakSAno prazna saraLatAthI UkalI jAya. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 cauda kSetro aMge praznottarI vaLI, sAdhvIoe savAre prakAza thatAM pUrve bilakula vihAra karavo joIe nahi, je akasmAta thAya che te aMdhArAnA vahelA vihAramAM ja moTebhAge thAya che. savAla :[49] vRddha ke ati glAna sAdhvIjIne sthiravAsa karAvavA mATe prAyaH koI saMgha taiyAra thato nathI. AthI teo jyAM tyAM haDadhUta thAya che. AnA pratyAghAtarUpe potapotAnA aMgata phaleTonI kharIdI thavA lAgI che, te yogya che ? javAba : nA.....A jarA ya yogya nathI. AvA phaleTonA caeNDila, mAtrunA prazno karatAM khUba vikarALa prazna sahavartI yuvA-sAdhvIjIonA zIla-saMbaMdhamAM che. phaleTanI sosAyaTInA anya loko taraphathI A moTuM jokhama UbhuM thavAnI pUrI saMbhAvanA rahe che. khAnagI mAlikI jevA phaleTonA bhayane joIne ema kahevAnuM mana thAya che ke vRddha vagere prakAranAM sAdhvIjIo mATe nAnA nAnA aneka sthiravAsAlayo vasativALA pradezomAM UbhAM thavAM joIe. paraMtu AmAM ya jo nokarazAhIthI kAma levAnuM hoya to ribAIne maravAno savAla Ubho thaI jAya. eTale ja gItArthoe maLIne Ano koI yogya rasto kADhavo joIe. bAkI jo potapotAnA vatana vageremAM je saMghazAhI rIte sthiravAsa kare to bahu sarasa rIte badhuM sacavAI jAya. bhUtakALamAM A ja vyavasthA hatI. savAla : 9i0] guru pUjananI rakama zemAM jAya ? A aMge zAstrapATha ane paraMparA bane jovA maLe che to amAre zuM karavuM ? javAba : gurunI pUjA pUrve vastrAdithI thatI hatI. chatAM vikrama, kumArapALa vagere rAjAoe suvarNAdithI pUjA karI eTale gItArtha AcAryoe vastrAdidAnane bhogAI gurudravya kahyuM. paNa suvarNAdi dAnane pUjAI gurudravya kahyuM. suvarNAdino sIdho guru upabhoga na karI zake, aDI paNa na zake mATe teno bhogAI gurudravya tarIke niSedha karyo. A rAjAoe suvarNAdithI pUjA karI pachI guruone pUchavAmAM AvyuM ke, "Ano zuM upayoga karavo ?' javAbamAM siddhasena divAkara Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 dhArmika vahIvaTa vicAra sUrijIe jIrNoddhAra AdimAM upayoga karavA kahyuM, athavA kayAMka gurudeve sAdhAraNa khAtAnA dAbaDAmAM (bhadrezvarasUrijI kRta 'kahAvalI' tathA 'prabhAvaka caritra'mAM) laI javA preraNA karI. kayAMka (prabaMdha ciMtAmaNImAM) garIba lokone RNamukta karI devAnA upayogamAM te rakama levAnuM jaNAvyuM che. - pUjaya pAdaliptasUrijIne rAjAe vastro bheTa kayAM hatAM. e vastro brAhmaNone apAyAM che. AgrAmAM pU. mahopAdhyAyajI yazovijayajI ma.sA.nA caraNe AgrAsaMghe sAtaso rUpiyA mUkayA hatA. (juo sujasavelirAsa, bIjI DhALa) A rakama pUjyazrInI sUcanAthI pustako banAvIne vidyArthIone vaheMcI ApavAmAM AvyAM hatAM. AgarAI saMgha sAra, rUpaiyA sAtase ho lAla, mUke karI manahAra Age jasane page ho lAla, / poThAM pustaka tAse, karAya umaMgamyuM ho lAla chAtrone savilAsa, samAvyA raMgamyuM ho lAla A uparathI evuM kahI zakAya ke gurudravya mATenI je paraMparA AgaLa karAya che te jIrNoddhAramAM vAparavAnI paraMparA nathI. uparanA pATho to "gurudravyane devadravya" tarIke haragija gaNatA nathI. vaLI jyAM gurudravyaya jIrNoddhAramAM vAparavAnuM sUcana thayuM che tyAM paNa "Adi" zabda to navya-caMtyakaraNa zabdanI sAthe mUkayo ja che. have "Adi" zabdathI kono saMgraha karavo ? jIrNoddhAra ane navyatyakaraNa pachI tene ja Adi zabdathI levAya je "goravAI sthAno" hoya ema tyAM kahyuM che. to gurudravyathI UMcenAM khAtAo-jemAM jJAnakhAtuM paNa Ave che tene gauravarNa sthAna kema kahI na zakAya ? Ama gurudravya jJAnakhAte paNa vAparavAmAM saMmati ApavI paDaze, vaLI gurupUjA karanArA zrAvako mATe guru (sAdhu-sAdhvI) paNa gauravAI sthAna che, teno saMgraha karavo paDaze. jo guruvaiyAvaccanuM sthAna paNa "Adi" zabdathI svakArAya to ja "zrAddhajita kalpamAM" gurudravyanI corI karanArane prAyazcittarUpe teTalI rakama guru-vaiyAvacca karatA vaidyAdine vastradAnAdi rUpe ApavAnI je vAta karI che te ghaTI zake. jo gurudravya devadravyamAM ja laI Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 113 javAtuM hoya to gurudravyanI corInI rakamanA prAyazcittarUpe teTalI rakama devadravyamAM ja vAparavAnuM tyAM kahevAmAM AvyuM hota, jyAre guru-vaiyAvaccamAM jo te rakama bharavAnuM prAyazcittarUpe jaNAvAyuM che tyAre A vAta zAstrapAThathI ekadama siddha thAya che ke gurudravya vAparavAnuM sthAna guru-vaiyAvacca paNa che. have samajAze ke vikramarAjA vagerenAM dRSTAntothI (vividha paraMparArUpe) gurudravya jIrNoddhAra AdimAM vAparI zakAya che, jyAre e dRSTAnto uparAMtanA zAstrapAThathI tenA spaSTa zabdo dvArA guru vaiyAvaccamAM vAparI zakAya che. guru-vaiyAvaccanA pakSavALA uparanA khAtA tarIke jIrNoddhAramAM jarUra laI zakaze. ane jIrNoddhAranA pakSavALA 'Adi" zabdane svIkArIne guruvaiyAvaccane paNa kabUlI zake che. jo teo tema na svIkAre to prAyazcitta vidhigata vidhAna (vaidyAdinuM) asaMgata banI jAya. jIrNodvAramAM ja jo te kama hoya to vaidyane zI eTale A rIte banne pakSanI mAnyatAono samanvaya karavo e ja ubhayapakSa mATe hitAvaha lAge che. pU. bApajI ma. (siddhisUri ma.sA.) nA pU. bhaktisUri ma.sA. upara lakhAyelA patramAM gurupUjananA dravyane DoLIvALA mANasa vagerene ApavAnuM vidhAna karela che. savAla : [91]ghaNAM badhAM sAdhu-sAdhvI potAnA sIdhA hastakSepavALA upAzraya banAvIne kAyamI sthiravAsa rahe che to te sAdhu-sAdhvI sAva zithila nahi banI jAya mATe evuM nathI lAgatuM ke kriyoddhAranI jarUra che ? javAba : kriyodvAra jevuM mahAn kArya to koI yugapuruSa jevA mahAtmA karI zake. paNa jyAM sudhI AvA mahApuruSa saMpUrNa kriyoddhAra na kare tyAM sudhI jenAmAM jeTalI zakti hoya te mujaba kriyoddhAra mATe puruSArtha karatA rahe te icchanIya che. hAla, to jainasaMgha joradAra yAdavAsthaLImAM sapaDAyo che. emAMthI jo ene koI choDAve, ekasaMpI kare to ya ghaNuM. saMsAra-tyAgIe ghara mUkayuM che. ene have navuM ghara vasAvavAnuM hoya nahi. parantu je vRddha thayA che ke TUMka samayamAM vRddha thavAnA che temane evo vicAra Ave che ke, "mArA te samayanA sthiravAsa mATe huM ekAda Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 dhArmika vahIvaTa vicAra ghara(phaleTa vagere)nI sagavaDa karI rAkhuM, jenI upara mArI pUrI sattA rahe, TrasTa banAvuM, TrasTImaMDaLa banAvuM- paNa te badhuM mArA Adhipatya heThaLa." AvI bhAvanAmAMthI potAnI mAlikI jevAM gharo (upAzrayo)nuM sarjana thAya che. jainasaMghanA upAzrayamAM TrasTI loko sthiravAsa karavA mAMgatA tyAgIone UtaravA detA nathI. kemake tema kare to anya sAdhu-sAdhvI te sthaLe comAsu karavAnI ghaNIvAra nA pADe che. have A sthitimAM vRddhAvasthAvALAM sAdhu-sAdhvI kyAM jAya ? pUrvanA kALamAM je te gAmaDAmAM ke zaheramAM tevAM sAdhu-sAdhvI sthiravAsa karatAM. dareka gAmane bhAge be traNa vRddho Ave eTale temanI AjIvana sevA te gAma sahelAIthI karatuM. paNa have gAmaDAM tUTayAM. vepAra tUTI jatAM vANIA paNa tUTayA. AthI sArasaMbhALa teo karI ja na zake tevI hAlata thaI. . AthI ja "ghara" vasAvavAnI nabaLI manovRttinuM TheraThera sarjana thayuM AmAM sauthI moTuM nukasAna te vRddhanI sAthe sahAyaka vagere tarIke rahetAM sAdhu-sAdhvIne-ati saMsakta vasatinA kAraNe-thAya che. je phaleTamAM te rahetAM hoya tyAM aMDila, mAtru paraThavAya nahi, lokone sUga caDe. AthI pharajiyAtapaNe phaleTanAM saMDAsa-bAtharUma vAparavAM paDe. lAMbA gALA sudhI eka sthaLe rahevAthI ati paricaya thatAM kAM tIvra rAga athavA tIvra vaiSa utpanna thAya. je nokaro, gurakhAo, jhADU vALatI bAIo vagere hoya temanI sAthe ati saMparka thavAthI bhayAnaka nukasAna thAya. jo loko gocarI-pANI vahorAvavA tarapha napharata karavA lAge to phaleTanA rasoDAmAM ja rasoI karAvavAno samaya AvI jAya. A badhuM cAritradharmane pAyamAla karanAruM banI jAya. savAla che ke vikalpa zuM ? saMghanA movaDI zrAvakoe ja A vAta vicAravI joIe. A viSayamAM temanI upekSA dharAra sArI nathI. mane aMgata rIte lAge che ke nAnA nAnA paMdarathI vIsa sthiravAsa kendro tIrthanI bhUmiomAM UbhAM karAya to A prazna UkalI jAya. temAM * jayAM vRddha sAdhvIjIo rahe tyAM sAdhuo na rahe. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 cauda kSetro aMge praznottarI : vRddhonI jema bImAra ane azakta sAdhuonI yojanAmAM samAveza karI levo joIe. jo ke AvAM sthiravAsa-kendro paNa A praznano sAco ukela to nathI ja, paNa jyAM sudhI vividha gAmonA saMgho pote.vRddho vagerene pUrvanA kALanI jema sAcavI na le tyAM sudhI A vikalpa vagara chuTakAro nathI. AnAthI DoLI ke 'vahIla ceranA vRddhonA vihAro baMdha thaze. ati saMsakta vasatimAM potAnuM ghara levAnI vAta upara cokaDI paDaze. te aMgenA cAritrabhraMzAdinAM nukasAna dUra thaze. sthiravAsa-kendramAM ya muzkelIo to ghaNI che. khAsa karIne, jAtajAtanA vicitra svabhAva dharAvatI vyaktione khUba sArI rIte sAcavavAnI javAbadArI adA karavAnuM kAma ati muzkela che. emanA mATe vaidakIya sAravAra saMtoSajanaka kakSAnI hovI joIe. emAM jo khAmI rahI jAya to paNa teo khUba asamAdhi pAme. bhAre ArtadhyAna kare. AvuM badhuM na thavA devA mATe zrAvaka-zrAvikAoe upayoga rAkhavo joIe. satata uttama koTinA zrAvakoe ke zrAvikAoe-mIzanarI saMsthAnI narso vagerenI jema-A ja vAtano bhekha levo joIe. temanA sAmAyika, pUjA, pratikramaNa karatAM ya vadhu mahattva A sAdhu-sevAne temaNe ApavuM joIe. dhana to A viSayamAM ghaNuM maLI raheze. eTale jo dareka sthiravAsa-kendramAM be thI traNa uttama bhekhadhArI vyaktio goThavAya to A kAryamAM jabarI saphaLatA maLI zake. savAla : [2] AjanA kALamAM gurumaMdira banAvavuM zuM yogya che ? javAba : mAtra gurumaMdira banAvavuM yogya jaNAtuM nathI. evAM ghaNAM badhAM gumaMdire jovA maLe che je ekala-dokala lattAmAM ke gAma-bahAra agnisaMskAranI bhUmimAM hovAthI jenI kazI kALajI levAtI nathI. jyAM azuci Adi puSkaLa thAya che; jayAM jugArAdi paNa ramAya che. karavuM ja hoya to gurumaMdira e rIte karavuM joIe jenA moTA hola vagereno pravacanAdi kAryo mATe upayoga thaI zake. e holanA eka vibhAgamAM guru-mUrtinI sthApanA thAya. A samagra imAratane "mRti Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 dhArSika vahIvaTa vicAra maMdira" gaNavAmAM Ave. savAla : [3] jainonI vasati vagaranAM gAmaDAMmAM guruvaiyAvaccanI rakamamAMthI sAdhu-sAdhvI mATe rasoDAM calAvI zakAya ? DoLIvALAne, saMbhALanAra mANasa vagere bhojanAdi vyavasthA guru vaiyAvaccanI rakamamAMthI ApI zakAya ? javAba : vihAranAM kSetromAM sAdhu-sAdhvIjIne mATe ja upAzrayonI tathA rasoDAnI vyavasthA karAtI Thera-Thera jovA maLe che. A banne "AdhAkarma" doSavALAM banavAthI sAdhu-sAdhvI mATe anivArya saMyoga sivAya tyAjaya che. Ama chatAM temano upayoga ghaNAM badhAM sAdhu-sAdhvIone nA chUTake karavo paDe che. hA, hajI paNa keTalAMka viziSTa sAdhu-sAdhvIo che jeo A banne vastuno-khAsa karIne-rasoDAno upayoga karatAM nathI. ajainomAM jaIne je maLe te-roTalA vagerethI nirvAha karI le che. athavA vadhu lAMbA vihAro karIne te doSa TALe che. vaLI , AvA rasoDA khAte gura-vaiyAvacca khAtAnI rakama vAparI zakAya. vaLI, ajaina DoLIvALAo vagerene A rakama majUrI peTe ApI zakAya kharI. te rIte temanA bhojanAdimAM paNa A rakama vAparI zakAya. paraMtu sAthe rahela jaina mATenI vyavasthA sAdhAraNa khAtAmAMthI alaga karavI joIe. jo ke hAlamAM to A rakama uparyukata upAzrayo ane rasoDAo khAte paNa vividha saMgho taraphathI mokalAya che, temAM vAMdho levAto nathI. savAla : [4] vRddha sAdhvIjIo jyAM tyAM sthiravAsa karIne beThAM che. lAMbA samayathI rahevAne kAraNe temanI upara sthAnika lokone aprIti thAya che. sAdhvIo paNa kayAreka tiraskArAya che. AnA karatAM temanA mATe vRddhAzramo karavA joIe ke nahi ? javAba : kheDUto Dhora pAse pUruM kAma kaDhAvI laIne gharaDuM thatAM 'pAMjarApoLe mUkI de che. jeNe dAyakA be dAyakAno saMsAra calAvI Apyo te Dhorane maratAM sudhI sarasa rIte sAcavavuM e dareka kheDUtanI pharaja che. e rIte chUTaka chUTaka rekhAelAM Dhora sArI rIte sacavAI jAya. paNa jo temanuM pAMjarApoLamAM kendrIkaraNa thAya to moTA samUhamAM temanI mAvajata barobara na thatAM teo UlaTAM ribAya. vayovRddha sAdhvIjIo mATe jo vRddhAzrama karavAmAM Ave to Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 117 pAMjarApoLanAM Dhora jevI hAlata thavAnI mane pUrI zakayatA jaNAya che. hA, jo pAMjarApoLamAM nokarazAhI na hoya, mahAjananA zeTha loko jAte divasamAM be vAra pUrI dekharekha rAkhatA hoya, paisA ane ghAsanA pULA mATe gAme gAme pharatA hoya to e vAta judI che. AvI pAMjarApoLanAM Dhora barobara sacavAI jAya. evuM ja vRddhAzramamAM che. nokarone sAdhvIjIo soMpI devAne badale gRhasthonI gharavALIo(suzrAvikAo) jo sAdhvIjIonI aMgata rIte dekhabhALa kare to tevA vRddhAzramomAM ribAvAnuM na bane. parantu AvuM banavAnI zakayatA ghaNI ochI che. sAdhvIjIne maraNanA chellA samaya sudhI sAcavavAM ane temane samAdhidAna karavuM e kAmagIrI koI khAvAno khela nathI. tAjetaramAM mane cAra eka bhAItemanI mAtAe je elAsA khIlAnA ya karatAM-moTuM kissAothI dAna (41lAkha rU.) karavAnuM mane kahela. parantu meM A kAryanA preraka banavAnI nA pADI hatI. sAdhvIjInA vRddhAzrAmamAM bAI DaoNkTaro, narso paNa Avazyaka rahe. nAnakaDI hospiTala paNa karavI paDe. mobAIla-vAnanI jarUra rahe. hajI A badhuM banI zake parantu sAdhvIjIonI sArasaMbhALa ane aMtasamaya sudhI samAdhidAna to ati muzkela che. vRddhAvasthAne kAraNe mijAja badalAI jato hoya che, apekSA ane adhIrAI vadhI jatAM hoya che, vAte vAte ochuM AvI jatuM hoya che. A sthitimAMthI yaza laIne pAra UtaravAnuM kAma ati muzkela che. A kAryamAM jaza maLavAM karatAM juttAM maLavAnI zakayatA khUba rahe che. AnA karatAM to te vRddha sAdhvIo jude jude ThekANe sthiravAsa kare : temano bhaktavarga hoya tyAM athavA temanA paraMparAgata upAzrayamAM athavA temanA vatanamAM-to vadhu sAruM. ekAda sAdhvIjI bahu bhAre na paDe. (jo ke Aje to gharanA vRddha vaDIla-ekAda hoya to ya bhAre paDe che. saMtAno temane gharaDAgharamAM mUkI devA lAgyAM che.) emanI cAkarI barobara thAya. AmAM kadAca thoDuMka veThavuM paDe to ya A ja rIta barobara lAge Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra 118 che. vRddhAzramano vikalpa-uttama koTinI zrAvikAonI sevA ApavAnI taiyArI vinA-koI paNa hAlatamAM icchanIya na gaNAya. gRhasthonAM gharaDAgharonI hAlata jarA ya sArI nathI. dhana to game tema karIne bheguM karI zakAze, dAtAo jarUra maLI jaze, makAna paNa UbhuM thaI jaze parantu te tantra yazasvI rIte calAvavAnuM kAma ati muzkela banI raheze. je koI AmAM AgaLa vadhe te khUba khUba vicArIne ja AgaLa vadhe. zrAvaka - zrAvikA (6+7) praznotarI savAla : [5] zrAvaka, zrAvikArUpa tamAma du:khI jaina-lokone Arthika rIte pagabhara karI devAya to teo jinapUjA, gurubhakti, vahIvaTasaMbhALa vagere ghaNuM badhuM sarasa rIte na karI zake ? bhAvanA che. AkhA jagatane nirogI dhanavAna, buddhimAna karavA jeva A ThIka vadhyuM che. gupta rIte puSkaLa pramANamAM sAdharmika bhakti thaI rahI che. paNa gaMdA rAjakAraNa dvArA UbhI karAtI garIbIne koI dUra karI zake tema nathI. Abha phATayuM che tyAM zuM karavuM ? bAkI prayatno cAre bAju cAlI rahyA che. dekhAtA nathI te vAta sAcI che. samudramAMthI Dola pANI ulecAya to te zuM dekhAya ? eTalo samudra khAlI to thayo ja che paNa te dekhAya to nahi ja ne ? savAla : [96] sauthI vadhu dAna zrAvaka-zrAvikA khAte na karavuM joIe? javAba : atyAranA samayamAM A vAta sApekSa rIte sAcI che. jo zrAvaka-zrAvikAno pAyo majabUta haze, teo dharmacusta haze to ja bAkInAM-uparanAM-pAMca kSetro majabUta banI zakaze. A kSetramAM ApelI rakama uparanAM pAMceya kSetromAM jaI zake che e paNa Ano moTo lAbha che. dhArmiko vinA dharma TakI zakato nathI, mATe dhArmikone-jainadharmanA zraddhALuone-TakAvavAnI vAtane sauthI UMcI agrimatA ApavI joIe. savAla : [97] sAta kSetranuM je sAdhAraNa kSetra che, temAMthI athavA Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 119 zrAvaka-zrAvikA khAte jamA paDelI rakamamAMthI jainonuM svAmIvAtsalya thaI zake kharuM ? javAba : svAmIvAtsalyarUpa bhakti karavAmAM paNa vAMdho jaNAto nathI. agrimatA sidAtAone ApavI joIe. savAla : [98] mumukSunI dIkSAnAM upakaraNonI uchAmaNInI rakama kayA khAte jamA thAya ? javAba : hAlamAM sarvatra guru-vaiyAvacca khAte jamA karAvAya che. sAdhu banavAnI e lagabhaga taiyArImAM che : athavA A upakaraNo munijIvanane lagatAM che mATe guru-vaiyAvacca khAte laI javAnI prathA cAle che ema lAge che. nirdhana dIkSArthIne amuka prakAranI madada karavAmAM paNa A bolInI rakamo kAma AvI zake. savAla : [99] sAdharmika zrAvaka-zrAvikAo mATe devadravyamAMthI ? bhADAnI cAlI vagere banAvAya temane bAjukI lona ApI zakAya? : zake, kemake jaina zrAvakonuM mana tethI dubhAtuM rahe. tene evo trAsa satata rahyA kare ke, "huM devadravyanuM vAparuM chuM. kevo adhama chuM." vaLI jo karmasaMjoge pUrI rakama bharapAI na thaI zakI to te kuTuMba sahita barabAda thAya. teno anaMta saMsAra thaI jAya. AvI sthitimAM udAracarita zrImaMtoe AgaLa AvavuM joIe. baso-pAMcaso rU. nI madada karavA karatAM AjIvikAno kAyamI ukela lAvI Ape tevo dhaMdho vagere karavA mATe vagara vyAjanI lona apAya to sAruM, jenA haptA bahu nAnakaDI rakamanA hoya. Ama thAya to te zrAvaka gauravabhera duniyAmAM Ubho rahe. maphatanuM khAdhAnuM duHkha tene kadI thAya nahi. zrImaMtoe tevI lona pAchI meLavavA bAbatamAM jarA ya apekSA rAkhavI nahi. Aje to ghaNI jAtanA gRhaudyogo nIkaLyA che. te aMge paNa dhanavAno vicArI zake. savAla : [100] je gAmomAM koI jaina nathI tyAM jaina kuTuMbone vasAvIne vihAramAM AvatAM sAdhu-sAdhvIjInA gocarI AdinA praznono ukela lAvI zakAya kharo ? javAba : A rIte praznano ukela Avaze ke nahi e vAta karatAM Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra 120 pahelAM ATaluM jANavuM joIe ke have jaina kuTuMbo gAmaDAomAM vasavATa karavA taiyAra thatAM nathI : tenAM kAraNo A che. (1) gAmaDAnI dIkarIne (jaDa gaNAya tethI) muratIo na maLe. muratIAne kanyA na maLe. (2) bALakano sAruM zikSaNa na maLe. (3) vANiyAnI komane bI.sI. vagere prakAranA loko aneka rIte satAve che. udhAriyuM laI jAya, bilonI rakama bhare nahi, 2mArapITa kare, parezAna kare. (4) sArA sAdharmikono sahavAsa na maLe. (5) dhaMdhApANI jhAjhAM cAle nahi. (6) moTI mAMdagImAM DaoNkTaronI viziSTa sagavaDatA na maLe. savAla : [101] jainone Arthika rIte vadhu ne vadhu madadagAra thavAno upadeza jaina zrImaMtone Apavo na joIe ? javAba : bhAI ! dareka vastu maryAdAmAM zobhe. hAlamAM cAre bAjuthI vividha rIte nabaLA jainonI sAdharmika bhakti thaI ja rahI che. jo A vAtane vadhu jhoka apAze to amAro to kadAca evA evA jaino pAMgaLA banavA lAgaze. jUnA gija keTalAka mAMgaNIo banI jaze. ApaNA ja hAthe ApaNe temane mAyakAMgalA nahi banAvavA joIe. savAla : [102] keTalIvAra 'sAcA' ne badale 'khoTA' sAdharmiko geralAbha uThAvI le che tenuM zuM karavuM ? javAba : A bAbatamAM kALajI to pUrI karavI joIe. chatAM evuM to na banavuM joIe ke AvI kalpanAthI 'sAco' paNa marI jAya. apamAnano bhoga banI jAya. so vyaktimAM eMzI to haMsalA ja maLaze. vIsa kAgaDA ya AvI jAya. paNa 'vIsa' jevAonI badhe zakayatA kalpIne eMzI haMsalAonetemAMnA ekAdane paNa-anyAya thaI javo na joIe. 'khoTo' phAvI jAya te karatAM 'sAco' rahI jAya te doSa vadhu moTo che. savAla : [103] tamAma sAdhu-sAdhvIoe upadezamAM sAdharmikabhaktine ja pradhAnatA ApavI na joIe ? javAba : pUrvanA kALa karatAM atyAre sAdharmika-bhaktino upadeza savizeSa apAya ja che. enA prabhAvane zrImaMta jaino dara varSe sArI evI rakama-gupta rIte-sAdharmika bhaktimAM vApare paNa che. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI parantu A to Abha phATayuM che. AjanI garIbI mAnavasarjita che : kRtrima che. keTalAka lokonA phAyadAmAM A garIbI banI gaI che. eTale uttarottara garIbI vadhatI jAya che. moMghavArI, bekArI ane bImArInA cakkaramAM phasAyelI eMsI TakAnI bhAratIya prajA smazAna tarapha dhasI rahI che. dareka koma potAnI komanA bhAIo mATe ghaNuM kAma kare che. jaina koma paNa temAM che pAchI paDatI nathI. 121 nIcalA varganA loko garIbIne mArI haThAvavA mATe sAmUhika rIte prayatna karIne thoDIka saphaLatA meLave che. gharanA badhA mANaso kAma kare che. jainomAM A sthiti na hovAthI badho boja ekAda be mANasonA mAthe paDI jAya che. khUba zrImaMtone vAMdho nathI. ane sAva nIcalA vargane paNa hajI vAMdho AvavAno nathI. parantu madhyamavarganA gaNAtA jainonI hAlata uttarottara bagaDatIna jUvAnI. karIne bhojana vagerenA prazna praznone to hala karI zake che. be paisA bacAve paNa che. parantu kuTuMbamAM cAlu rahetI mAMdagIo temanI bacatane dhoI nAMkhIne devAno DuMgara khaDakI nAMkhe che. A sivAya zALAnAM pustako ane phIno boja tathA avAranavAra thatAM lagnAdikanA vyavahAro paNa temane khUba parezAna kare che. jainakomanA viziSTa dAtAone mArI khAsa bhalAmaNa che ke teo hajI vadhu dhana sAdharmiko tarapha Ape. dareka gAmamAM temanA mATe anAja, tela, goLanA vecANanI vyavasthA thAya ane ArogyanI bAbatamAM badhI sahAya apAya tathA temanA jIvanavikAsanI bAbatamAM noTo, pustako vagere vinA mUlye apAya te khUba jarUrI che. jyAre zAstrakAroe ja sAdharmika bhaktinA dharmane TocanI agrimatA ApI che tyAre hAlanI temanI viSama sthiti joIne evuM kahevAnuM mana thAya che ke bIjuM keTaluMka gauNa karIne paNa A kSetrane ja vadhu prAdhAnya ApavuM joIe. kalikAlasarvajJa bhagavaMte potAnA paramabhakta rAjavI kumArapALanI A viSayamAM ugra banIne AMkha ughADI hatI. temane A kartavyanuM sajjaDa Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 dhArmika vahIvaTa vicAra bhAna karAvyuM hatuM. to zuM AjanA puNyavAn jainAcAryo potAnA bhaktone A mATe cImakI nahi Ape ? savAla : [104] dharmamAM lAkho rUpiA kharcanArA bhAIo potAnA sAdharmika garIba baMdhuonI upekSA kare te barobara che ? javAba : jarA ya barobara nathI. Ama karavAthI to lokomAM temanA dharmanI nindA thavA lAge che. jo ke AjanI garIbI e koI Izvarasarjita nathI. A garIbI mAnavasarjita che. yuropIana loko vizvanI a-IsAI ane a-gaura tamAma prajAne smazAna bhegI karavA mAMge che. dareka rASTramAM temaNe dezI-gorAonI rASTradrohI olAda pedA karI dIdhI che. temanA dvArA temanA ja dezanI A che. vizALa epArTamenTanI pAse ja virATa papaTTIo khaDI thaI che. gAMDA bAvaLIAnI jema ke dhasamasatA raNanI jema vadhI rahI che. A ja garIbIne dUra karavAnuM kadApi zakaya nathI. rAjakAraNI guMDA lokone 'voTa' meLavavA mATe garIbI anyanta AzIrvAdarUpa banI che. vaTALa pravRtti karatA krizciyana lokone paNa AmAM bahu moTI saphaLatAo dekhAya che. zrImaMto sAthe athaDAvI daIne chelle zrImaMtone paNa saDaka upara lAvI mUkavAno plAna A lokonI madadathI ja pAra pADavAno hoIne jhUMpaDapaTTIo madha bharelA madhapUDA jevI temanA mATe banI che. chatAM eka vAta nakakI che ke jeTalAne ThekANe pADI zakAya teTalAne ThekANe pADavA. paNa jo tenI sAthosAtha garIbInAM mULa je kAraNo cheH jemAMthI garIbI satata utpanna thatI ja rahe che temane jo khatama karI devAnuM nakkara Ayojana karavAmAM na Ave to garIbone ThekANe pADavA mATe karAtI tamAma prakAranI sahAya, garIbIne vadhAravAmAM ja pariNamavAnI che, kemake AvI sahAyane lIdhe sahu garIbInAM mULa khodI nAMkhavAnI vAtathI pIchehaTha karaze. te tarapha gaMbhIrapaNe vicAravAnuM nahi kare. te mATe baLavo paNa nahi thAya. Ama thatAM garIbInuM utpAdaka cakra tIvra vege cAlu rahIne bhAre musIbata UbhI karaze. e utpAdaka cakrathI dara Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 123 varSe navA dasa lAkha garIbo utpanna thaze tyAre te ja varSamAM sahAya karavA dvArA mAtra pAMca hajAra garIbone sukhI karAze. Ano zo artha? chatAM ya kahuM chuM ke pAMca hajAra lokone sukhI karavAno yatna karavo. badhAnI zakti garIbI utpAdaka-cakrane aTakAvI devAnI hotI nathI. AvA azakta loko potAnA haiye karuNA nAmanA guNano vikAsa thAya te mATe paNa garIbone sahAyaka bane te IcchanIya che. garIbone beThA karavAnuM kAma ati muzkela che. A eTalo UMDo paDelo khADo che, jemAM keTalIya dhULa nAMkho to ya purAya tema nathI. paraMtu potAno karuNA guNa karamAI na jAya; sadAlIlo chama rahe te khAtara paNa yathAzakya garIbone madadagAra banavuM to joIe ja. jo AvuM na karAya to dharma karanArA, dharmamAM ja paisA kharcanArA puNyavAnuM, dhanavAna loko lokanajare caDI jaze. temanA dharmanI puSkaLa niMdA thavA lAgaze. A nindAnA nivAraNa khAtara paNa dInadu:khitonI anukaMpAkazoya rabhedabhAva rAkhyA vinA puNyavAnuM dharmI lokoe avazya karavI joIe. pauSadhazALA - praznottarI (8) savAla : [105] vaiyAvaccanI rakamamAMthI vihAranA nirjana rastAomAM banAvAyelA upAzrayamAM jarUrI Dola, parAta vagere kharIdI zakAya ? javAba : hA, temAM koI vAMdho jaNAto nathI. teno upayoga mAtra sAdhu-sAdhvIjIo pUrato thAya tenI kALajI karavI joIe. dAnapremI gRhastho Avo lAbha le to te pahelo vikalpa. savAla : [106] upAzrayanA nIbhAvanI yojanA mATe sAdhunA upAzrayamAM benonA phoTA ke sAdhvInA upAzrayamAM bhAIonA phoTA zuM yogya che ? javAba : sAmAnyataH sAdhu-sAdhvIone UtaravAnA upAzrayomAM gRhasthonA phoTA jarA paNa yogya nathI. chatAM phoTA mUkavA ja paDe to sAdhuonA upAzrayamAM puruSonA ane sAdhvIjIonA upAzrayamAM benonA ucita veSapUrvakanA mUkavA. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra phoTA evI rIte dIvAle evI rIte phITa karavA joIe jethI paMkhIo mALA na karI zake. savAla : [107] sAdhAraNanI Avaka karavA Aje ghaNe ThekANe TrasTIo upAzrayane lagnanI vADI vagere aniSTa kAryomAM Ape che, A zuM Apane yogya lAge che ? javAba : nA jarAya yogya nathI. dareka vastune dhananI dRSTithI mUlavAya nahi. eka pavitra sthAnano apavitra bAbato mATe upayoga karAya to temAM prasarelA pavitratAnA paramANuo vikharAI jAya. enI asaramAM jhaDapAelA sAdhunuM magaja kharAba thAya. te gaMbhIra bhUla karI bese. kadAca muni-jIvana paNa khoI nAMkhe lagnanI vADInA rUpamAM upayoga karavAthI thatI AvakanI sAme A keTaluM moTuM kadI bharapAI na thaI zake tevuM maiM dilhInI pArlAmenTano virATa hola lokasabhA besavA sivAyana koI upayogamAM levAto nathI. bAkInA samayamAM sAva khAlI paDI rahe che. te samayamAM jo A hola bhADethI devAya to varSe lAkho rU.nI Avaka thAya paNa holanuM gaurava jALavavA mATe Avakane jatI karavAmAM Ave che. 124 upAzrayane vADI tarIke vAparavAmAM bIjAM paNa nukasAno che. AgaLathI vADInuM je divasanuM bukIMga thayuM hoya te ja divase jo koI sAdhuo AvI caDe to zuM karavuM ? temane bIje utAravA ? lagnanA jamaNavAra Adi tyAM thAya to kIDI vagere jIvajaMtuno upadrava sadA mATe rahe. upara-nIce upAzraya-vADI hoya to te paNa barobara na gaNAya. vijAtIya tatvonA sAnnidhyathI sAdhu ke sAdhvIne brahmacarya-vrata saMbaMdhamAM doSa lAgavAnI pUrI zakayatA rahe. dharmasthAna tarIkeno upAzrayano mahimA gauNa thaIne vADInI Avaka tarapha TrasTIonI najara baMdhAelI rahe. AthI sAdhuonuM saMbhavita Agamana manamAM khaTako pedA kare. mane to AmAM saravALe moTo bhAgAkAra jaNAya che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 125 jainonI jyAM vizALa vasati hoya tyAM jainonuM gaurava haNAya nahi te mATe teo sAmAjika kAryo mATe alaga vADI karI zake : karatA dekhAya paNa che. temAM jarUra paDe dhArmika kAryakrama thaI zake che. savAla : [108] upAzrayanI dekharekha mATe rAkhela jaina bhAIno sAdharmika khAtAmAMthI pagAra ApI zakAya ? javAba : hA, ApI zakAya. te bhAI sIdAto zrAvaka hoya eTale tenI te rIte sAdharmika-bhakti paNa thAya. ane te mANasa upAzrayanI sArasaMbhALa karavAnuM kAma karIne dAma le eTale ene paNa temAM potAnuM gaurava jaLavAya. ane teno nirvAha paNa thAya. pAThazALA praznottarI (9) savAla : [109] TI.vI. vagerenA vAvAjhoDAmAM pAThazALAo tUTI che : maravAnA vAMke cAle che. zuM karavuM ? maka javAba ghera ghera pAThazAlA ghera ghera bA-zikSikAno mULabhUta : - te zakya na lAgatuM hoya to pAThazALA mATe-moTo pagAra ane utkRTa prabhAvanA mATe-moTuM phaMDa karavuM. dara mahinAnA pagAranA, dara mAsanI prabhAvanAnA dAtAo meLavavA. 'sArA' koI maLatA nathI e sAcI vAta che, paNa teo marI paravAryA paNa nathI. jo bahu sArA pagAro ApavAnI taiyArI hoya ane bahumAnapUrvaka mANasane sAcavavAnI taiyArI hoya to sArA zikSako ati durlabha chatAM Aje paNa maLe. e ja rIte jo bhAremAM bhAre prabhAvanAeka gAthA gokhe tene eka rUpio, mahinAmAM paccIsa divasanI hAjarIvALAne dara mahine vIsa rU., traNa mahine yAtrApravAsa vagere jevIrAkhavAmAM Ave to bALako TI.vI. nI aisItesI !'' karIne enI meLe pAThazALe doDyA Ave. dareka saMsthAe samajI levuM ke moTA phaMDa vinA te cAlI zakaze ja nahi. savAla : [110] devadevatAnA bhaMDAramAMthI pAThazALA khAte 2kama vAparI zakAya ? Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 dhArmika vahIvaTa vicAra javAba : pagAra apAya, pustako lavAya, prabhAvanA karAya. khAvAnI vastu sivAyanI vastunI prabhAvanA karAya to sAruM. savAla :[111] jJAnakhAtAnI rakamamAMthI pAThazALAnI bhaNavAnI copaDIo lAvI zakAya ? javAba : nA, nahi ja. vAlIo vageree ja te vyavasthA karavI joIe. jJAnakhAtAnI rakamano A rItano upayoga zramaNa-zramaNIo mATe ja karavAno hoya che. eTale ja pAThazALAnA paMDitone pagAra, jJAnakhAtethI ApI zakAya nahi, ke bALakone inAmo ApI zakAya nahi. hA, jo AvAM ja kAryo mATe koIe rakama bheTa karI hoya to te rakamano A kAryomAM jarUra upayoga karI zakAya. savAla : [112] pAThazALAnAM bALako potAnI pAThazALAnA badhA prakAranA kharca mATe bheTa kupano-be ke pAMca rU. nI-kADhIne te dvArA sahu pAsethI rakama ugharAvI zake ke nahi ? javAba : AmAM koI vAMdho jaNAto nathI. vaLI pAThazAlIya bAlakabAlikAono ziSTatAbharyo nATaka vagereno (zAstraviruddha) kAryakrama paNa rAkhIne temAM phALo karI zakAya. bAra mAsano zikSakano pagAra lakhAvI zakAya. prabhAvanA-phaMDa karI zakAya. emAM pramukha, atithivizeSa, mukhya mahemAna, khAsa AmaMtrita vagere pado te nATakanA samAraMbhamAM ApIne temanI pAsethI sArI rakamanuM dAna jAhera karAvI zakAya. A mATe dhaMdhAdArI ekTaronA ke nATakanA zo vagere rAkhavA joIe nahi. dAna meLavavAnI A halakI rIta che. saMsthAnuM paNa AmAM avamUlyana che. vaLI dara ravivAre bALako-bAlikAonuM samUha-sAmAyika rAkhI zakAya. temAM prabhAvanA-dAtA UbhA karavA, te jAte sahakuTuMba Ave. ane potAnA hAthe ja potAne ThIka paDe te prabhAvanA rokaDamAM ke vastumAMApe. Avo kAryakrama joIne bIjAo paNa prabhAvanA dAtA banaze. temanI lAina lAgaze; paDApaDI thaze. bAvana ravivAro jotajotAmAM thaI jaze. AmAM phaMDa karavAnuM nahi rahe, hisAba rAkhavAnA nahi, ane nitanavI vastuo bALakone maLatA saMkhyAvRddhi satata thatI jaze. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 127 savAla : [117] skUlanI jema pAThazALAmAM paNa bALako pAsethI phI levAya to kema ? Arthika prazna haLavo na bane ? javAba : are ! A to ApaNI garaje pAThazALAo calAvIne bALakone dharmanuM zikSaNa ane saMskAra ApavAnA che. vAlIo to A viSayamAM jarAya gaMbhIra nathI. emanA magajamAM skUla, lesana, TayuzananuM ja mahattva che. tenA lAkhamAM bhAge paNa temane dhArmikazikSaNanI mahattA jaNAtI nathI. A sthitimAM phI levAnI to dUra rahI paNa "skUlanI phI-pAThazAlIya bALakonI pAThazALA bharI Apaze." tevI yojanA banAvavAnA divaso dUra jaNAtA nathI. skUlanAM pustako-noTo vagere to keTalIka pAThazALA ApavA paNa lAgI che. savAla : [114] jainadharmane pradhAnatA ApatI skUla, kaoNleja, yunivarsiTInI jarUra nathI jaNAtI ? V javAba : A badhAnAM Arthika vagere prazno eTalA badhA che ke A badhAM sarakArI grAnTa vinA cAlI zake tema nathI. grAnTa lIdhI eTale jaina-dharmanA mahattvane tarata ja vidAya thavuM paDe. hA, marajIAtapaNe jainadharmano varga rAkhI zakAya kharo, parantu marajIAtanuM pharajiAta visarjanaApameLe thayA vinA rahetuM nathI. jainadharmanI bAbu pannAlAla, zakuntalA, phAlanAnI skUlone anne DhasaDAIne A hAlatamAM mukAvuM paDayuM che. vaLI AvI skUla-kolejono dora zrAvaka-saMgha dvArA gItArthonA anuzAsana pAse jato na hovAthI, zaikSaNika DhAMcA dvArA chelle veTIkana sITInA ketholika dharmaguru popanI pAse javAthI A mAdhyamathI jainadharmanuM sAcA arthamAM hita thavAnI vAta taddana asaMbhavita che. UlaTuM, puSkaLa ahita thavAnuM che. mATe koI dharmapremIe A vAtamAM taNAI na javuM joIe. savAla :[115] aSTaprakArI pUjAnA caDAvo uparathI caDAvAnA borDanI jema bAra mahinAnA pAThazALAnA caDAvA bolAvIne borDa dareka saMghamAM mukAya to zuM te yogya che ? javAba : dhanavAna lokonI dhanamUcha utAratI jeTalI zAstrokta dhA.va.-9 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 dhArmika vahIvaTa vicAra yojanAo thAya teTalI sArI ja che. jinabhaktinI jema UcharatI navI peDhInA saMskaraNanuM mahatva jarAya ochuM nathI, enA protsAhana mATe je kAMI yojanA karavI paDe te karavI joIe. have to pAThazALAmAM roja hAjarI devAnuM muzkela banyuM che. AvA saMjogomAM "ravivArIya sAmAyika zALA" sarvatra kholavI joIe. temAM 14 varSathI nIcenAM tamAma bAlaka-bAlikAone dAkhala karIne be sAmAyika karAvavAM joIe. temAM gAthA, stavana, stuti, prekaTIkala, vArtA, praznottarI, vastRtva vagere ghaNuMbadhuM goThavavuM joIe. dareka bALakane bhAge ochAmAM ochA be rUpIA to javA ja joIe. je bhAI prabhAvanA karavA icchatA hoya to pote ja sahakuTuMba hAjara rahIne prabhAvanA Ape. rUpIA Ape, mIThAI ke pIparamIMTa (nA...abhakSya to nahi ja Ape.) Ape athavA potAnI phekaTarImAM banatAM glAsa, bega, bolapena, vagere paNa Ape. sukhI mANasone be ne badale pAMca rU.nI prabhAvanA thaI jAya to temAM temane zuM khATuM-moLuM thavAnuM che ? AnI sAme bALakono ullAsa vadhI javAno lAbha keTalo moTo che ? - jo dara ravivAre doDha kalAka sAmAyika zALA barobara cAlatI rahe to ya ghaNuM kAma thaI jAya, AMcabila khAtu praznottarI (10) savAla :[11] AyaMbila zALAmAM vadhelI rasoI anya garIba sAdharmikone (vaghAra vagere karI ApIne) ke ajaina garIbone khAvA ApI zakAya kharI ? javAba : jo Ama na karAya to te rasoI gaTara bhegI ja karavI paDe. e to na thaI zake. enA karatAM A vikalpa ghaNo sAro che. vaLI AvuM karavuM paNa joIe, jethI keTalAka ati garIba lokonuM poSaNa paNa thAya. hA, dAtA A vAtane potAnI bhAvanAmAM samAve to suMdara, bIjI vAta e che ke je dharmAtmAo AMbila kare temaNe svaicchika rIte-dAnanI rakama lakhavAya to suMdara gaNAya. A rakamano upayoga uparyukta kAmamAM thaI zake. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 129 savAla : [117] pUrve sahu gharamAM ja AMbila karatAM. Aje AMbila khAtA thayA. A yogya che ? javAba : pUrve uttara apAI gayo che. hAla to paristhitinuM evuM kamanasIba nirmANa thayuM che ke jo have-aneka geralAbhone kAraNe-AMbila zALAo baMdha karAya to ghare thanArA AMbilonI saMkhyA sAva jUja thaI jAya. keTalIka vAra kALa ja keTalAka sAcA-khoTA kAma karavAnI pharaja pADato hoya che. e vakhate Adarzone dharatI upara avataravAnuM kAma moTA rUstamo mATe paNa muzkela thaI jAya che. savAla : [118] AyaMbila khAtAnI rakama sAdharmika, pAThazALA vageremAM vAparI zakAya ke nahi ? javAba : nA, na vAparI zakAya. W savAla 1pa9 kALakRta ane khAtuM praznotarI 11- 12) : rahe tenA karatAM devadravyAdi khAtAmAM vAparI laIe to zuM vAMdho ? javAba : jo ema karAya to je kArya mATe te rakamonuM phaMDa karavAmAM AvyuM che te kAryo baMdha paDI jAya. dAtAno dAnano uddeza paNa mAryo jAya eTale AvI rItanI devadravya-bhakti e ati-bhakti gaNAya. te varjya che. anukaMpA khAtu praznottarI (13) savAla : [120] rathayAtrAdinA varaghoDAmAM pAchaLanA bhAgamAM jo anukaMpAnI gADI rakhAya to tenA kharcanI rakama sAta kSetramAMnA kyA khAtethI laI zakAya ? javAba : sAta kSetromAM A aMgenuM koI khAtuM nathI. paNa zubhakhAtA (sarvasAdhAraNa)nA cauda kSetromAM je anukaMpA khAtuM che temAMthI A kharca kADhI zakAya. vaLI varaghoDo kADhavA aMge je phALo karAyo hoya temAMthI paNa A kharca kADhI zakAya. koI eka ja vyakti paNa svadravye A lAbha laI zake. savAla : [121] garIbo mATe gAmegAma khIcaDI-ghara, chAza Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 dhArmika vahIvaTa vicAra kendra, pANInI paraba, zAka-purI vagere jevuM sadAvrata kArya khUle to te icchanIya kharuM ke nahi ? javAba : sIdho javAba 'hA'mAM che. aucitya khAtara-zAsanaprabhAvanA thAya te mATe ke zAsanahIlanA (jaino mAnavatAmAM mAnatA nathI. e to pattharomAM ja kroDo rU. kharce che vagere bolAtA zabdo e zAsanahIlanA che) nA nivAraNa mATe-AvAM kAryo Thera Thera bhale thAya. paraMtu AjanI bekArInI bhItaramAM je bhayaMkara koTino aMgAro dharabAelo paDyo che tene ApaNe najaramAM to rAkhavo ja paDaze. e vAta evI che ke-AjanI garIbI, bekArI, bImArI, moMghavArI vagere kRtrima che : mAnava sarjita che. hindustAnanI samagra dharatI upara potAno kAyamI vasavATa karavAnA uddezathI videzI gorI prajA hindustAnanI dharatIno kAyamI kabajo levA mAMge che. A mATe bombamAro karIne tenI prajAne khatama kare to dharatI upara UbhAM thayelAM adyatana kakSAnAM nagaro, udyogo, baMdho, rastAo vagere paNa khatama thaI jAya. eTale vagara bombamArAthI mAtra bhUkhamaro, rogacALo vagere dvArA teo bhAratanI prajAne nAza karavA mAMge che. A mATe ja temaNe bhAratamAM zikSaNa (bekArIjanaka), yansavAda (garIbIjanaka), udyogo (prayaNajanaka), khetImAM pharTilAijharo, jaMtunAzaka davAo (motajanaka), TayUbavelo (jaLabhaMDAronA zoSaka), baMdho (bAramAsI nadInAM vaheNonA nAzaka) vagere UbhAM karyA che. AnA pariNAme bhAratamAM pistAlIsa karoDa loko garIba ja nahi paraMtu bhikhArI banyAM che. so baso vIghAnI khetInA mAliko-saphaTuMba mUThI dhAna mATe muMbaI jevAM mahAnagaromAM phUTapAthe jhUMpaDAM banAvIne UbhA che. ati bhayAnaka rogacALo phATI nIkaLyo che. taMdurastI svakhazeSa banI che. prajAnI jIvAdorI samA 'pazuonI hAlatanuM to varNana ja thaI zake tema nathI. AvI bhayAnaka ane virATa garIbI ane bhUkhamaro cAlu ja rahe temAM te krUra videzI gorAone rasa che. A kAma dhamadhokAra cAlatuM-vadhatuM rahe te mATe te lokoe bhAratIya prajAnA lAkho lokone potAnuM mekole-zikSaNa ApIne dezIgorA (videzIonA camacAo : khuzAmata khoro, temanAM ja hitamAM kAma karanArA bhayaMkara dezadrohIo)pedA karIne kAma karatA karI dIdhA che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 131 Ama eka bAju kAramI garIbI vadhe ane tene rokavA mATe kazo vicAra jo koI na kare ane mAtra 5-50 sadAvrata cAlu karIne cUpa besI rahe to A kAma-te krUra kAryane nahi aTakAvavA rUpe-garIbI Adine uttejana ApanAruM nahi bane ? dezI-videzI gorAonI paNa e ja icchA che ke garIbI, bhUkhamaro, rogacALAne pedA karavA mATe dhasamasatI amArI baso ki.mI.nA veganI Treinane tame roko nahi; pATA upara ADA sUI jAo nahi, tame sadAvrato janatA-haoNspiTalo AdivAsI-kalyANonI pravRttimAM (racanAtmaka !) khUba racyApacyA raho. baso ki.mI. nA spIDanI eka vidhvaMsAtmaka kAryanI Treina ane caudamI sadInuM ThIka...ThIcUka...bolatuM, kIDI vege AgaLa vadhatuM racanAtmaka kAryanuM belagADuM ! ITI zuM karaze A belagADuM ! pelI Treinane grIna-signala devAnuM kAma karaze ne ? A ja bhayaMkara bAbata che. raDIkhaDI mAnavazaktio pATA upara ADI paDIne Treinane rokI zake ! e besI gaI belagADAmAM ! belagADAnI bheTa ApI dezI-videzI gorAoe ! zA mATe bheTa na Ape ? are sonAthI maDhI Ape ! ene to rasa che...vidhvaMsanI Treina doDAvI devAmAM ! koI temAM ADo na Ave temAM ! mATe ja sadAvrato sAthe bekArI vagerenAM mULa kAraNone paNa bilakula bhUlyA vagara ilAja karavo khUba jarUrI che. to ja bhAratanA koI bhavya bhAvInI AzA'raheze. gauravavaMto eno marI paravArelo itihAsa kabaramAMthI beTho thaze ! savAla : [122] paryuSaNamAM prabhuvIranA vastradAnanA prasaMgane anulakSIne dareka saMghamAM te divase ghare-gharethI vastro bhegAM karIne garIbomAM vahecavAthI zAsana-prabhAvanA na thAya ? javAba : hA, jarUra zAsana-prabhAvanA thAya. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra bhA.su. bIjanA divase paramAtmA mahAvIradevanA caritravAMcanamAM temaNe garIba mANasane vastradAna karyAnuM sAMbhaLavA maLe che. tobhAdaravA suda ekamanA divasa sudhImAM jainoe gharanAM tamAma jUnAM vastrAdi saMghanI peDhI upara ApavA joIe. teo jo navAM reDImeDa vastro vecAtAM lAvIne Ape to te vastro garIba sAdharmikone paNa vaheMcI zakAya. jo saMghanA yuvako bhA.su. ekama sudhImAM cAre bAju pharI vaLe to Trako bharIne paNa vastro maLavAnI zakayatA kharI. A vastronuM vargIkaraNa karIne yuvakoe jhUMpaDapaTTIomAM pharI vaLavuM joIe. paramAtmA mahAvIradevanA nAmanI jaya bolatAM ane bolAvatAM vastronuM vitaraNa thAya to jainadharmanI jabarI prabhAvanA (prazaMsArUpa) thAya. 132 A kArya bhAratabharanA jaina saMghomAM zarU thAya to adbhUta pariNAma evA savAla ! (123) 25 ane upAdeya anuSA kaI kaI che? V : javAba : je anukaMpAnI pAchaLa moTA AraMbha, samAraMbha rahelA hoya athavA jyAM moTI hiMsAo thatI hoya tevI anukampAo heya kakSAnI gaNAya. tenI viruddhanI anukaMpAo upAdeya gaNAya. kayAreka jinazAsananI saMbhavita hIlanAnA nivAraNa mATe, aucitya khAtara, koI viziSTa saMyoga UbhA thAya tyAre vidyamAna suvihita gItArthonI salAhane pramANabhUta karI cAlavuM joIe. savAla : [124] sAdharmika khAtAnI ke sAdhAraNa khAtAnI rakamamAMthI ajaina garIba lokonI anukaMpA thAya ke nahi ? javAba : nA, na thAya. sAta kSetronA UMcA, khAtAnI rakama nIcenA khAte na jAya, sAdhAraNa khAtuM eTale sAta kSetronuM sAdhAraNa khAtuM, evI sAmAnya rIte samaja hoya che. AthI sAdhAraNa khAtAnI rakama sAta-kSetra sivAyanA khAtAmAM na jAya. jo sAdhAraNa khAtAne badale zubha (sarvasAdhAraNa) khAtuM UbhuM karAya-to te khAtAnI 2kama 7 + 7=14 kSetromAM jAya. te sAta kSetra sivAyanAM anya paNa zubhakAryomAM vaparAya. nA....potAnI ke potAnA kuTuMbAdinI yAtrAdi karavAmAM A rakama vAparavI na joIe. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAMda kSetro aMge praznottarI 133 A sivAya anukaMpA khAte rakama jamA karAvI hoya to "anukaMpA'' aMgenuM khAsa phaMDa ja karavuM paDe. anukaMpA-jIvadayA khAtAnI rakamo bIjA koI paNa khAtAmAM na jaI zake. jIvadayA praznotarI savAla : [125] pAMjarApoLamAM thatI jIvadayA barobara che ? javAba : vAraMvAra paDatA duSkALo, sarakAranI aNamAnItI saMsthA pAMjarApoLa (mAnItI saMsthA gauzALA), zrImaMtono vadhelo vilAsa ane skUla, haoNspiTalo vagere tarapha vahevA lAgelo dAnano pravAha, temanI ghaTI gaelI jIvadayAnI ruci, kAma karanArA mANasonI vartAtI satata kheMca, pANInI puSkaLa taMgI vagere aneka kAraNosara abola pazu-paMkhI, prANIonI jIvadayAnuM kAma khUba vikaTa banyuM che. che ke Ama saMsthAonI paristhiti tara ka najara karatAM mane vicAra Ave (1) pAMjarApoLo, (2) pAThazALAo, (3) bhAratIya jIvana. - zrAvaka-zrAvikAonA saMghanI hAlata to Aje ja atyanta viSama banI che. artha ane kAma taraphanI temanI AMdhaLI doTanA lIdhe A saMghe potAnA dezavirati dharmanuM astitva chellA zvAsa letuM karI mUkyuM che. khera...A badhuM chelle to niyatine AdhIna che. bAkI pAMjarApoLomAM je jIvadayA karAya che temAM jIvonI dayAno uddeza to kharo ja, parantu tenI pAchaLa mukhya hetu to potAnA karuNA nAmanA guNane jIvato rAkhavAno, khUba dhabakato karI devAno che. bIjA jIvonI rakSA thAya paNa kharI, na paNa thAya, parantu temanI rakSA karavAnA kAryamAM svaguNa-karuNA-nI rakSA to acUka thAya. A rIte 'karuNA' guNa taiyAra thaI jAya to teno mAlika potAnAM mAbApa, patnI (ke pati), saMtAno, nokaro-vagere pratye kadI krUra ke kaThora banI zakaze nahi. nAnakaDA bakarAnI, bokaDAnI, ke bhUMDa vagerenI dayAno A masamoTo lAbha che. ethI e AdamIno saMsAra svargIya banI rahe che. 'je Apo te pAmo' e nyAye jIvone prema ApanArAone sahu sagAMvahAlAMdi taraphathI sadA prema maLato rahe che. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 dhArmika vahIvaTa vicAra jIvonI karuNA karavAthI puSkaLa puNyano saMgraha thAya che. te udayamAM AvIne jIvanane sukhamaya banAve che. karuNA e jinazAsananI kuLadevI che. tenuM sevana pAMjarApoLa AdimAM thAya che. A lITara paNa dUdhanI eka paNa gAya vagere pAsethI apekSA rAkhyA vinA bhUMDa, haraNa, kUtarA, maraghA-mAMdA paDelAM ke maravA paDelAMtamAmanI utkRSTa prakAre sevA karavI e svArthIbdha banelI mAnavajAtamAM ati Azcaryajanaka vAta che. A kAma jaino ja karI zake che, ane tethI to nAnakaDI paNa bhAratanI jaina koma vadhu ne vadhu sukhI thatI jatI dekhAya che. savAla:[126] jIvadayA aMgenA kesomAM ajaina vakIlo vagerene jIvadayAnI rakamamAMthI mahenatANuM ApI zakAya ? javAba : judI rakama na ApI zakAya tyAre jarUra ApI zakAya. / savAla [127] paryuSaNa parva upara katalakhAnethI jIvo choDavavAmAM jIvahiMsA che ke jIvadayA ? javAba : A savAla karanAranA manamAM je vicAro rame che te e che ke parvanA e divasomAM jaino jIva choDAve che tevI kasAione jANakArI hovAthI pazuno bhAva teo khUba vadhArI de che. bIjA divasomAM jeTalI rakamamAMthI dasa jIva chUTe teTalI rakamamAMthI paryuSaNa parva upara eka ja jIva chUTe. vaLI ekasAthe moTI rakama maLavAthI kasAio jhaDapI ane puSkaLa katala karavA mATenAM adyatana yAMtrika sAdhano, charA vagere kharIdI lAve. AmAM jIvadayAnI rakama ja nimitta banIne jIvadayAne badale jIvahiMsAnI preraka bane. A bAbata gaMbhIra vicAraNA mAMge che. pahelI vAta e che ke parva dinomAM prANIone abhayadAna karavAnuM hoya che, eTale dharmI lokone jIva choDAvavAmAM ja potAnI rakama vAparavAmAM rasa hoya che. jo uparanI bAbato banatI hoya to temaNe parvanuM nimitta lakSamAM rAkhIne kAM aSADa mAsamAM vahelA jIvo choDAvavA. vaLI eka ja katalakhAnethI badhI rakamanA jIvo na choDAvatAM dUra dUranAM dasa katalakhAnethI jIvo choDAvavA. jo Ama thAya to uparanA be doSanI zakayatAo dUra thAya. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 135 kharekhara to jIvahiMsAnuM je sarakArI tattva che tene ja Thappa karavAmAM jIvadayAnI rakama vAparavI joIe. evAM joradAra AMdolano karavAM joIe, suprIma korTamAM evI rITa sArAmAM sArA-laDavaiyA khyAtanAma vakIlo dvArA laDavI joIe, jethI sarakArane tamAma katalakhAnAM ja baMdha karavAM paDe. bhAratanA baMdhAraNanI keTalIka kalamo(51e vagere) bhAratanA prANImAtranI rakSA karavAnuM spaSTa jaNAve che. Ano AdhAra laIne satata laDatA rahevuM joIe. e aMgenuM sAhitya moTA pramANamAM taiyAra karIne phelAvavuM joIe. jo katalakhAnAM vadhu ne vadhu UbhAM thatAM rahevAnAM hoya to Dhoro choDAvavAthI AtmasaMtoSa thaze, paNa pachI AMdolana karavAnI icchA ja nahi jAge. A rIte sajjano jo niSkriya thaze to durjano phAvI javAnA che. A racanAtmaka kAryomAM AvI najarabaMdhI thAya che. khaMDanAtmaka kAryo ja karavAM ja joIe. kharekhara to khaMDananuM khaMDana (jIvadayAnuM khaMDana e katalakhAnA svarUpa che, to katalakhAnAnuM khaMDana)e maMDana (jIvadayA) svarUpa banI jAya che. Ama kharekhara to A racanAtmaka kArya banI rahe che. chatAM ya jo te khaMDanAtmaka kArya kahevAtuM hoya to paNa sajjanone tevo vAMdho ke te pratye sUga na hovI ghaTe. temaNe to AvA AMdolanono jhaMDo uThAvavo joIe. sajjanonI najara bIje vALavA mATe, temane AMdolanothI AghA rAkhavA mATe ja keTalAMka kahevAtAM racanAtmaka kAmo goThavAelAM che. AmAM jo sajjano pANImAM besI jAya to bhAratIya mahAprajAnI jIvAdorI samI saMskRtino khAtmo sahelAIthI bolAI jAya. A bhedI nItine sahue barobara jANavI joIe. pachI kayArekana chUTake-koI racanAtmaka kArya karavuM paDe to te aMgenI manaHsthiti sajAga rAkhIne karavuM. bAkI A bAbatamAM "satya" to badhe ja bolatA rahevuM. savAla : [128] abola prANIonI jIvadayAnAM ane du:khI mAnavonI anukaMpAnA rUpiA beMkamAM jamA rAkhI mukAya ? tenI phIksa DipojhiTa rasIdo laIne mAtra tenuM vyAja te kAryomAM vAparI zakAya? javAba : nA, jarAya nahi. beMko dvArA moTA bhAganI rakama mAchImArI, Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 dhArmika vahIvaTa vicAra polTIphArma vagere ane inDasTrInA yansavAdamAM dhirAya che. atravAda moTI bekArI ane pradUSaNajanita mAMdagI mAnavaprajAmAM ghasaDI lAvIne lAkho mAnavone motanA mukhamAM dhakelI mUke che. A keTalI moTI hiMsA che ? zuM AmAM jIvadayAnA ke anukaMpAnA rUpiA vAparavA devAya kharA? . vaLI, jyAre pazu-paMkhIonA jIvana mATe A rakamanI tAtkAlika jarUra UbhI che tyAre tene beMkamAM jakaDI rAkhavI e to TrasTIonI nakarI krUratA che. saMpattino vahIvaTa karavAnI mahadazAmAMthI jAgeluM A krUratA bharyuM kukarma che. jeTalI rakama hoya teTalI ochI paDe tevI hAlatamAM A rIte beMkamAM mUDI saMgharIne tenuM mAtra vyAja vAparavuM e jIvo pratye nakarI nirdayatA che. A vAMcana karatAMnI sAthe ja tevI tamAma rakama TrasTIoe uThAvIne jIvadayAdinAM yogya sthaLomAM pUrepUrI vAparI nAMkhIne ajJAna dazAthI thaelI bhUla tatkALa sudhArI levI. moTA karmabaMdhanamAMthI UgarI 7. VWW.Vuadradhan.com ahIM eTalo apavAda samajavo ke pazuonA ghAsacArA vagere mATe jo kAyamI tithi yojanA karavAmAM AvI hoya to te mUDI na chUTake paNa beMkamAM mUkavI paDe. savAla : [12] AjanI pAMjarApoLo mATe Apano abhiprAya javAba : ghaNI badhI pAMjarApoLo jarUra jeTalI AvakanA abhAve sidAI rahI che. pUrvanA kALamAM dhanavAnonA audAryanI pAMjarApoLone khAsa jarUra rahetI nahi kemake tenI pAse moTAM bIDa hatAM, ghAsacArAdi mATenI khetInI jamIna hatI, temAMthI ghaNuM kAma patI jatuM. vepAramAM pAMjarApoLanA lAgAo hato. pAMjarApoLa aMgenA niSNAto ema kahe che ke, "jo Aje paNa pAMjarApoLo A rIte potAnI jamIna (50 thI 100 vIghA) meLave ane temAM evA prakAranAM-jamInane anukuLa phaLo-cIku, nALiyera, keLa vagerenI vADI kare athavA sAva ochA kharce ghaNuM kamAvI Ape tevAM lAkaDuM ApatAM vRkSo, tela vagere ApatAM zImaLo vagere vRkSonuM vanasvarUpe vAvetara thAya to pAMcamA varSathI moTI kamANI karI Ape." Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 137 'AvuM kAMIka pAMjarApoLonA kAryakaroe vicAravuM paDaze. sadA mATe paisA mAMgavAthI pAMjarApoLo cAlaze nahi. ane chatAM jo te calAvaze to te maratI cAlaze. tenAM Dhoro paNa maravAnA vAMke jIvatAM raheze. chelle bhUkhamarAthI maraze. AvI rIte pAMjarApoLa calAvAyA nahi." khetI, vADI, bIDa aMgenI prAcIna paddhatio ane navA deza-kALanI anukULatAonuM (AryanItinuM) saMmizraNa karavuM paDaze. pANInI savalata UbhI thAya to pachI kazuM azakya nathI. vaLI 'beMkomAM phikasa-DipojhiTanuM je vyAja maLe (savA Tako) te karatAM to te rakamanI jamIna laIne temAM buddhipUrvakanuM Ayojana karavAthI ghaNuM vadhu vaLatara chUTe.' evuM tenA jANakAro kahe che. bAkI sarakArI sabasIDI maLI jAya te judI vAta che. paraMtu tenA bharose pAMjarApoLone laTakatI rakhAya nahi. te lAMbuM cAle nahi. / prANIonI rakSA karavI te sarakAranI pharaja che. sabasIDI daIne te koI upakAra karatI nathI. kAza ! sarakArane gauzALAmAM-tenI tagaDI gAyomAM-rasa che. maravA paDelAM ke nabaLAM Dhorone to katalakhAnAM bhegA karavAmAM ja teno rasa che. A to prajA uzkerAI na jAya eTale ja sabasIDI daIne nabaLAM DhoronI rakSAno dekhAva kare che. bAkI pAMjarApoLone jivADavAmAM bhItaramAM tene koI ja rasa nathI. - have to gauzALAmAM ya katalane ja phAvaTa lAvavAnI tarakIbo cAlI che. svadezIne badale vadhu dUdha detI (thoDoka ja samaya mATe) videzI-jarsI, hosTIna vagere-gAyonA pAlananI sahu pasaMdagI kare che. jyAM dhaMdho Avyo, paisA kamAvavAnI vAta AvI tyAM jIvadayAdinA dharma ke saMskRtine TakAvavAnI vAtano khAtmo bolAI jato hoya che. videzI gAyo jaladI katalamAM jAya eTale sarakArane paNa temAM rasa che. pUrve to dUdha vecavuM e pUta (putra) vecavA samAna pApa gaNAtuM Aje to be ya vecAvA lAgyAM che. paisA pAchaLa prajA pAgala banI che. puNya-pApanA bheda bhUMsAyA che. paisA kamAvo te ja (koI paNa raste) puNya, paisA khoI nAMkho te ja pApa ! AvI vyAkhyA cAlI paDI che. eka kavie sAcuM kahyuM che : 'doDhIA khAtara doDatA jIvo..............juo ne jIvatAM preta." Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 dhArmika vahIvaTa vicAra savAla : [130] jo gobara gesa plAnTa vyApakapaNe amalamAM Ave to pAMjarApoLa Adi tamAma kSetromAM lAkaDAnA baLataNa vagereno kharca ghaTI jAya nahi ? javAba : kharca ghaTavAnI vAta gauNa che. enI sAme-viruddhamAM-ema paNa koI kaheze ke A gesa plAnTamAM sUkSma jIvonI hiMsA ghaNI thAya che mATe te barobara nathI. (jo ke AvI virAdhanA nathI thatI ema AvA gesa-plAnTanA pracArako asaMdigdha bhASAmAM kahe che. athavA koI kahe che ke, khullAmAM paDI rahetA gobaramAM je jIvotpatti thAya che, tenI ghora virAdhanAnI sAme gesa-plAnTanI virAdhanA khUba mAmUlI che.) samAja hitaciMtako jaNAve che ke jema jema gAya, gheTAM, bakarAM vagere aneka prakAranAM prANIo bina-upayogI thavAnAM, tema te tamAma saraLatAthI katalakhAnA bhegAM thavAnAM. tema karatI sarakArane koI rokI zakaze nahi. paNa jo A jIvone "upayogI' banAvI devAya to temanI hiMsA ApameLe baMdha paDe. eTaluM ja nahi paNa temanI sArasaMbhALa khUba vadhI jAya. jIvarakSAno jayajayakAra thaI jAya. gobara gesa-plAnTa jo jayaNApUrvaka saphaLa thAya to prANImAtranI upayogitA vadhI jAya. gAya-nabaLI, mAMdI ke rogiSTa tamAma-gobara to Ape ja Ape. (dUdha to na paNa Ape.) gheTAM, bakarAM, bhUMDa, haraNa vagere, paMkhIo vagere tamAma chANa, lIMDI, caraka, mUtara vagere rAta ne di ApyAM ja kare. A badhuM gobara-plAnTa mATe to miSTAnna jevuM banI jAya. ema thatAM tamAma prANIgaNane abhayavacana maLI jAya. hAla cInamAM pazuonuM mUtara cikkAra kamANI karI ApatuM sAbita thayuM che. sAMbhaLyuM che ke AkolA jillAnA zegAmanI aMdara eka Dhora eka varSamAM je chANa-mUtara de che tenI Avaka aDhAra hajAra rU.nI thAya che. hajI AmAM saMzodhana thaI rahyuM che. jo A rIte tamAma prANIonAM chANa-mUtara aDhaLaka kamANI karAvatAM bane to dhanapAgala prajA temane mAravAne badale temane jivADavA lAgI jAya. jo vanaspatinI upayogitA sAbita thAya to eka paNa pAMdaDuM toDavuM e sajApAtra banI jAya. hA, have e divaso AvI rahyA che jemAM pradUSaNothI dharatIno Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI sarvanAza dekhatI vizvanI sarakAro bhegI maLIne oNksijana(vanaspatithI) ane UrjA(chANa-mUtaramAMthI) meLavavA mATe AkAzapAtALa eka karI rahI che. Ama thatAM samagra prANIone ane vanaspatine AkhA vizva taraphathImAnavajAta taraphathI-abhayavacana maLI jaze evI kalpanA kevI lAge che? ApaNe icchIe ke jaladImAM jaladI AnaMdanA e divaso avatare savAla : [131] jIvadayAnI rakamano zreSTha upayoga karavAno mArga kayo ? 139 javAba : paraMparAgata rIte katalamAM jatA jIvone 'abhaya' devAno rasto zreSTha gaNAya. paraMtu badalAelA vAtAvaraNamAM jIvadayA mATe laDAtA korTonA kesomAM vakIlo vagerene devAnI phI AdimAM vAparavAno rasto zreSTha gaNAya, kema ke eka paNa kesamAM jIta thAya to lAkho jIvone abhayavacana maLI jAya. rastethI pasAra patA kema bhulo mAMrAna pamaLa ne sAdhI kAMno kAryavAhI dvArA pAMjarApoLomAM mUkI devAM. pachI tenA mAliko kesamAM sAbita kare ke te gAya vAchaDAM vagere katalakhAne laI javAtAM na hatAM: ghAsacArAvALA pradezamAM ja laI javAtAM hatAM to te Dhoro temane parata maLe. paraMtu teTalA divasanA dareka Dhora dITha sAta rUpiyA temaNe pAMjarApoLane cUkavavAnA rahe. A jajamenTane lIdhe eka ja jIvadayApremI mAlegAma (ji. nAsIka) nA zrI kesarIcaMda mahetAe aneka sthaLe Trakone rokIne je aDhAra hajAra DhaDhoro pakaDI lIdhAM hatAM te tamAmane abhayadAna maLI gayuM. TUMkamAM saplAya thatA DhoramAliko prAyaH kasAIo ja hoya che; sAcA vaNajhArA nahi. vaLI rojanA Dhora dITha sAta rU. bharavAnI temanI zakti paNa hotI nathI. eTale te loko bhAgI chUTe che. korTamAM phariyAda dAkhala karatA paNa nathI. ATalo moTo lAbha eka ja kesa jItavAmAM thaI jato hoya che. AvA kesarIcaMdabhAI temaja potAnuM balidAna ApanArAM gItAbena jevA seMkaDo kAryakaro taiyAra thAya to lAkho jIvone abhayadAna maLe. savAla : [132] jIvadayAnA rUpiyA anukaMpA khAte laI javAya ke nahi? 4 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 dhArmika vahIvaTa vicAra javAba : nA, na laI javAya. jIvadayAnA rUpIA jIvone abhayadAna devAmAM ja vaparAtA hatA. parantu hAlamAM jIvadayA aMge cAlatI korTenI kAryavAhImAM te rakamo levI yogya lAge che. kemake jo tevA ekAda kesamAM paNa jIta maLe to lAkho jIvone abhayadAna maLI jAya. jyAre jIvadayAnuM phaMDa thAya tyAre Avo khulAso karAya to sauthI suMdara, jIvadayAnI rakama pAMjarApoLone majabUta karavA mATe pAMjarApoLomAM ApavI e paNa uttama gaNAya. gujarAta-rAjyamAM govaMzavadhapratibaMdha thayo. AthI pAMjarApoLomAM govaMzanI Avaka vadhavAnI pUrI zakyatA che. AvA vakhate pAMjarApoLo khUba saddhara nahi karAya to Dhoro svIkArI nahi zakAtA pharI teo gerakAyadesaranI katalano bhoga banI jaze. RTGom savAla : [133] ghare mA-bApane trAsa ApanAra, patnIne mArajhUDa karanAra vyakti jIvadayAmAM paisA lakhAve to tenuM dAna yogya gaNAya? pahelI jIvadayA konI karavI ? javAba : te dAna ayogya na gaNAya. paraMtu je mArajhUDa che te jarUra ayogya gaNAya. vadhu puNyavAnuM vyaktinI vizeSa dayA-bhakti thavA joIe e nyAye tene mAtA-pitA pratye bahumAna tathA tenI patnI tarapha sanmAnabhAva rAkhavAnI vAta jarUra karavI joIe. savAla :[134] koI paNa uchAmaNI bolyA hoya tyAre bhAvanA ane paristhiti hoya ane tyAra bAda bhAvanA ane paristhiti badalAya to tevA saMyogomAM zuM karavuM ? javAba : ApaNe tyAM evo rivAja hato ke je uchAmaNI vagere bolAya tenI rakama tatkALa bharAya. pethaDamastrI Ano AMkhe vaLage tevo dAkhalo che. Ama karavAnuM kAraNa e hatuM ke jo tatkALa rakama na bharAya ane kAle Arthika paristhiti nabaLI paDe to rakama na bharavAno bahu moTo doSa lAgI jAya. jema divaso ane mahInAo vIte te zAhukArI rItanuM je samaye Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI je vyAja gaNAtuM hoya te paNa avazya bharavuM joIe, anyathA vyAja-bhakSaNano doSa lAge. 141 Aje A bAbatamAM bedarakArI thatI jovA maLe che. dhaMdhAomAM bhAre uthalapAthala thatI hovAthI kAlano karoDapati Aje bhikhArI banI jAya che. A sthitimAM tarata ta ja rakama bharapAI karavI joIe. saMgha taraphathI rakama bharavAnI je mudata jAhera thaI hoya te mudata sudhI vyAja vinA rakama bharI zakAya. paNa mudata pUrI thayAnA bIjA ja divasathI vyAjanuM mITara cAlu thaI jAya. je loko uchAmaNI AdinI rakama bharI na zake tenI saMghe copaDe mAMDavALa karavI na joIe. jo tenA nAme rakama udhAra bolAtI raheze to te vyakti athavA tenA vaMzavAraso paNa sukhI thatAM vyAja sAthe pUrI rakama jamA karAvI zakaze. uchAmaNInI ke Aje to lagabhaga evuM jovA lakhAvelI rakamomAMthI keTalAka dAtAo te rakamo kadI bharatA nathI. kema ke, duniyAmAM, potAne "dAnAvIra" dekhADavA mATe keTalAka loko jAheramAM rakamo lakhAvatA haze ke moTI uchAmaNI bolatA haze. maLe che. A loko keTalA bhayaMkara pApamAM paDatA haze ? koNa temane A vAta samajAvI zake ? savAla : [13]uchAmaNInI rakama moDAmAM moDI keTalA samayamAM bharI daIe to vyAja bharavuM na paDe ? javAba : zrI saMghe je mudata-vyAjabI rIte-(moDI nahi.) TharAvI hoya te mudata sudhImAM 2kama bharAI jAya to tenuM vyAja bharavAnuM na rahe. keTalAka saMgho bhA.su. pAMcamanI to keTalAka divALInI ke kArtika pUrNimAnI mudata nakkI karatA hoya che. samagra varSa daramyAna je rakama uchAmaNI ke bheTarUpe devAnI nakkI thaI hoya te rakama te mudatamAM bharI devAthI vyAjamuktino lAbha maLe. kharekhara to mudatanI rAha na jotAM tarata ja-te ja divase-2kama bharapAI karI devI e ja atyanta yogya gaNAya. zA mATe thoDAka paNa divasanuM vyAja saMghe javA devuM ? Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 dhArmika vahIvaTa vicAra savAla : [136] pAMjarApoLa saMsthAno mukhya uddeza zuM che ? javAba : dUdha vagere devAthI upayogI gaNAtAM ke te badhuM nahi devAthI upayogI nahi gaNAtAM-pazumAtra nI badhA prakAranI pUratI kALajI karavI e A saMsthAno uddeza che. jUnA jamAnAmAM (Aje paNa kyAMka) mahAjanonA vepAramAM A aMge lAgo raheto, jenI AvakamAMthI ArAmathI pAMjarApoLo cAlatI. jIvanabhara jeNe sakhta kAma karyuM evAM Dhoro kasAIne devAnI vAta svapnamAM ya koI kheDUta vicArato nahi, gharaDAM vasUkI gaelAM ke mAMdA paDelAM Dhorane chellA zvAsa sudhI sAcavAnI zakti jenAmAM na hoya te kheDUta e Dhora pAMjarApoLamAM deto. potAnI zakti mujabanI rakama paNa deto. sagA dIkarAthI vikhUTA paDatAM jevo trAsa mAbApane thAya, tevo trAsa dharatInA tAtane te vakhate thato. ghaNIvAra to te dhrusake raDato. paNa AvA dayALu kheDUtonAM Dhoro mATe pAMjarApoLa-saMsthA hatI. * have to sarakAra sudhdhAM kasAI banI che. katalakhAnAne teNe udyoga (hAya hAya !) jAhera karyo che. khUba tagaDAM, dUdhALAM Dhorone gAbhaNI gAyo, bheMsone ya have to kApI nAMkhavAmAM Ave che. bhAre krUratA AcaravA sAthe khATakIo TrakomAM pazuone bhare che; keTalAMka to tyAM ja guMgaLAIne maraNa pAme che. A badhA trAsanuM zabdothI varNana thaI na zake eTalo e 'behada' hoya che. AvAM pazuone kharIdI laIne jIvadayApremI loko pAMjarApoLomAM mUktA hatA. A ekadama barobara che. janarala praznottarI savAla : [137] kAyamI tithinA vyAjamAMthI te kArya have thatuM na hoya to vadhArAnI rakama zI rIte meLavavI ? javAba : pahelA to kAyamI-tithinA dAtAne ke tenI gerahAjarImAM temanA putrone maLavuM; vadhu dAnano lAbha levA jaNAvavuM athavA je ghaTa paDatI hoya te cUkate ApavA mATe preraNA karavI. jo temAM anicchA darzAve to bIjA koI puNyazALI pAsethI navuM moTuM dAna svIkArIne te Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 143 nAma, temanI sAthe joDavA mATe rajA mAMgavI. jo rajA na Ape to saMghe bhegA thaIne ghaTatI rakamanA pUrti karavI ja paDe. moMghavArI game teTalI vadhI gaI hoya ane tethI 'ghaTa'. game teTalI vadhu paDatI hoya, tethI kAMI te mULabhUta dAtAnuM nAma rada karI zakAya nahi. hA, tenI saMmati maLe to bIjuM nAma joDI zakAya. savAla : [138] Aje keTalAka jaino khoTAM kAmo, anIti Adi karIne ghaNuM dhana bheguM kare che, pachI te dharmamAM kharce che. zuM evuM dhana, dharmanAM kSetronuM cAle kharuM ? savAla : anItinA dhana tarIke kone gaNavuM ? e nirNaya pahelo karavo paDaze. 'saLagatI samasyA'nA pahelA bhAgamAM meM kALAbajAranA dhanane anItinuM dhana gaNyuM nathI, e aMgenI dalIlo tyAM jaNAvI che. A mATe to kyAMka anAta karato hoya to temAM tene mATe ApavI paDe. zAntanU zeTha Arthika rIte sAva behAla thaI gayA tyAre temanI dharmiSTha ane tatvajJAnI patnI kuMjIdevIe temane jinadAsa zeThano hAra coravAnI vAta karI hatI. ane zeThane tyAM ja gIrave mUkavAnI vAta karI hatI. zeThe tema karIne te hAra gIrave mUkIne meLavelI rakamamAMthI vepAra karyo. zeThanI sthiti khAIpIne sukhI thavA jeTalI sudharI gaI. Aryadezano mANasa jeTaluM vadhu jIve teTaluM dharmadhyAna vadhu kare. AvuM karavA mATe tene thoDAka AghApAchA thavuM paDe to te anIti na kahevAya, (A badhuM ziSTamAnya maryAdAmAM ja karavuM paDe.) nIti e vadhI paDavAnI zakyatAvALA dhana uparanI breka che. anItithI puSkaLa dhana banAvI zakAya jyAre nItithI ja dhana kamAvAnuM vrata karAya to puSkaLa dhana kamANI thAya nahi. Ama thatAM dhanasaMgraha maryAdita rahe. AnA lAbho ghaNA che. vadhu paDatA dhananA saMgrahamAM, prAptinI ciMtA, prAptanuM rakSaNa, corAdino bhaya, AzritomAM vyApanAro vilAsa vagereno unmArga, bhogarasa tarapha vadhu gati, jIvananI barabAdI vagere ghaNuM ghaNuM zakya che. maryAdita dhana ja sAruM. nadImAM khaLakhaLa vahI jatuM pANI sAruM. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 dhArmika vahIvaTa vicAra hajAro gAmaDAMnI tarasa chipAve. paNa jo te ghoDApUra bane to ? mApasarano nakha sAro, paNa jo te vadhu paDato moTo thaI jAya to temAM mela bharAya, Thesa lAgatAM kAco nakha UkhaDI jAya to sepTika thaI jAya. vadhu dhananA lAbhamAM eka ja lAbha che, ahaMkAranuM poSaNa; jyAre tenA geralAbho besumAra che. AthI te geralAbhono bhoga nahi banavA mATe nItithI ja dhanakamANIno Agraha rAkhavo joIe. enA roTalA ne chAza sArA, paNa olAM gulAbajAbuM khoTAM. anItinuM dhana gharamAM AvyA bAda gRhakaleza thayA vinA raheto nathI. buddhibhraMza paNa acUka thAya che. - dhana karatAM vadhu kamatI sadAcAronuM pAlana che, parasparano snehabhAva che, ekabIjAnI hUMpha che. A badhuM mAphakasaranI dhanakamANImAM ja zakaya che. eka vAra dhanalAlasA jAgyA bAda te kyAMya aTakatI nathI. AthI jJAnIoe icchAne AkAza jevI anaMta kahI che. jema dhanano lAbhapuNyodaye-vadhu thAya tema teno lobha vadhato ja jAya. A cakkaramAM jIva vadhumAM vadhu kharAba thayA vinA na rahe. tenI durgati nizcita thAya. eTale ja Isue kahyuM che ke hajI soyanA, kAMNAmAMthI UMTa pasAra thaI jaze parantu dhanavAna (dhanAsakta) mANasa svarge nahi jaI zake. tulasIdAse kahyuM che, araba kharaba ko dhana mile, udaya asta ko rAja, tulasI ! haribhajana binA, sabhI naraka ke sAja. nItithI dhana kamAIne mANase potAnI AjIvikA sArI rIte calAvavI joIe. hA, teNe sAva bhikhArInuM jIvana na jIvatAM thoDuMka vyavasthita jIvana jivAya teTaluM to nItithI kamAvavuM joIe. ' have dAnAdi dharma karavA mATe te anIti karIne vadhu kamAya barobara nathI. puNIAe vadhu kamANI karyA vinA sAdharmika-bhaktino dharma cAlu karyo hato. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 145 Aje to bephAmapaNe "anIti' cAle che. bephAma paiso kamAvAya che, ane te paisAthI moTAM jinamaMdiro, upAzrayo, tapovano vagere UbhAM karAya che. hA. evA halakA dhananI asara te sthAnone jarUra maLe. teno prabhAva avazya paDe. paNa hAlamAM to koI bIjo yogya rasto jaNAto nathI. aneka dRSTAnto dvArA jJAnIoe nItinA dhanano mahimA gAyo che. kAza ! Aje to bhraSTAcAra e ja ziSTAcAra banyo che. sarvatra anItinI havA prasarI gaI che. gRhasthonI anIti judI che; saMsAratyAgIonI anIti judI che. gRhastho corI, chetarapiMDI, bheLaseLa vagere mAlamAM kare te anIti kahevAya. sAdhu bhikSA pAmatAM, te aMgenA 42 doSonuM sevana kare te tenI anIti kahevAya. tene gRhasthanI anIti sAthe kazI levAdevA hoya nahi. savAla : [139] sAdhAraNa khAtuM ane zubha(sarvasAdhAraNa) khAtAmAM zuM pharaka che ? javAba : pUrve jaNAvyuM che tema jinapratimAdi sAta kSetronuM sAdhAraNakhAnuM kahevAya; jyAre te sAta sahita pauSadhazALA vagere bIjAM sAta kula cauda (ane tenA jevA bIjA paNa dhArmika) kSetronuM zubha (sarvasAdhAraNa) khAtuM kahevAya. zakya hoya to koI paNa rakama mukhyatve zubha (sarvasAdhAraNa) khAte jamA karavI sArI. keTalAkonA manamAM A ja vAta hovA chatAM teo "sAdhAraNa khAtuM" nAma Ape che. havethI temaNe zubha (sarvasAdhAraNa) khAtuM e nAmane vizeSa dhyAnamAM levuM joIe. A banne khAtAnuM bIjuM nAma dhArmikadravya khAtuM kahI zakAya. A rakama lagnAdinAM sAmAjika, skUlakaoNleja vagerenAM zaikSaNika, ke Arogya vagerenAM davAkhAnA -haoNspiTalanAM zArIrika kSetromAM vAparI zakAya nahi. deDakAnI katala dvArA AjanI skUlo vagere, garbhapAta dvArA hospiTalo vagere, AryamahAprajAnI jIvAdorI samI ahiMsApradhAna dharmasaMskRtinAM dhvasaMka che. chatAM jinazAsananI saMbhavita hIlanA jaNAtI hoya to tenA nivAraNa mATe ke tenI zakya prabhAvanA Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra mATe temAM svadravyanuM dAna devuM paDe to aucityanI dRSTithI daI zakAya. savAla : [140] zubha (sarvasAdhAraNa) ke sAdhAraNa khAte Avaka karavAnA upAyo kayA che ? 146 javAba : pahelAM eTaluM samajI rAkho ke A khAtAM Avaka karavA mATe nahi paNa dAnano lAbha levA mATe ghaDAyAM che. A vAta pUrve jaNAvI che. A aMge puNyavAna, zaktimAna, vidvAna saMyamI sAdhuoe potAnI vyAkhyAna zaktithI preraNA karavI joIe. Aje paNa jainasaMgha jaina zramaNo upara khUba bahumAna dharAve che. temano paDato bola jhIle che. jo teo upadhAna, cha'rIpAlita saMgha, jinamaMdironAM nirmANa, pratiSThA mahotsavo, nUtana tIrthonAM nirmANa vagerenI sAthosAtha sauthI vadhu pradhAnatA sAdhAraNa ane sarvasAdhAraNa khAtAmAM moTA dAnanI preraNA kare to DhagalAbaMdha rakamathI A khatAMe tarabatara thaIvadvavyanI rakamamAM vRddhi karavA mATe sine : thiyeTaro, lagnanI vADI vagere UbhAM karIne temanA bhADAnI Avaka karavAno rasto barobara nathI. parantu sAdhAraNa ke (zubha sarvasAdhAraNa) khAtAnI Avaka karavA mATe A badhuM thaI zake kharuM ? javAba : A paNa dhArmika dravyonAM ja khAtAMo che, mATe AmAM paNa A rIte Avaka karI zakAya ja nahi. halakI rItothI Avaka karavAnI icchA te saMghone tyAre ja jAge jyAre temanA saMghanA zrImaMtonI dhanamUrchA AsamAne AMbI hoya. AvA saMghomAM viziSTa koTinA puNyavAna munione AmaMtraNa daIne bolAvavA joIe. teo potAnI vAglabdhithI dhanavAnonI dhanamUrcchanuM jhera ThIka ThIka pramANamAM nicovI nAMkhaze. pachI 'halakI rIto' tarapha saMghane najara paNa karavI paDaze nahi. sinemA ke nATakano zo nAMkhavo, dharmasthAnane lagnanI vADI karavI vagerene paNa halakI rItomAM gaNavAM joIe. savAla : [142] saMghanAM dhArmika - kSetrono hisAba koI mahAtmAne batAvavo na joIe ? jethI koI bhUla rahI na jAya ? javAba : garabaDa thavAnI zakyatA hoya ane evI jarUra jaNAya to avazya batAvI zakAya. mahAtmAne mATe paNa AvuM zuddhIkaraNa e Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 147 kartavyarUpa che. mahArASTranA khAnadeza pradezamAM varSo sudhI viharelA pUjyapAda sva. yazodevasUrIzvarajI mahArAja sAheba jyAM jyAM garabaDa thayelI tyAM dareka saMghanA hisAbo jotA, yogya sUcano karatA, tamAmanA copaDA cokhA karatA. savAla:[143] devadevatAnA bhaMDAranI, AratI vagere uchAmaNInI rakamo zemAM jamA thAya ? javAba : sAdhAraNa kSetramAM jamA karavI. savAla :[144] sAdhAraNanuM phaMDa UbhuM karavA mATe bAra mAsanA bAra zrAvako banavAnI uchAmaNI bolAvI zakAya ? temane te te mahinAnuM 'zreSThI' pada ApavuM paDe ane te te mahinAmAM saMgha taraphathI thanArA bahumAno temanA ja hAthe karAvavAM joIe ke nahi ? javAba : Ama karavAmAM koI zAstrIya bAdha jaNAto nathI. AvI rIte sAdhAraNa khAtAnI zAstra aviruddha ziSTa kakSAnI rIto zodhavI joIe. jethI devadravyamAM havAlo nAMkhavAno ke tenuM bhakSaNa karavAno samaya Ave savAla : [145] derAsaramAM sAdhAraNa khAtAno bhaMDAra rAkhI zakAya? jo hA, to kaye ThekANe te mukAya ? javAba : devadravyamAM nAMkhavAnI icchAnI rakama bhUlamAM sAdhAraNanA te bhaMDAramAM naMkhAI javAnI zakyatA hovAthI A bhaMDAra derAsaramAM na rAkhatAM derAsaranI bahAra ja rAkhavo joIe. tyAM jo tenI 'salAmatI' na jaNAtI hoya to derAsaramAMthI bahAra nIkaLatI vakhate chelle ja te najaramAM jAya e rIte rAkhavo joIe. "sAdhAraNa-khAtAno bhaMDAra" e masamoTA akSare lakhAvIne tenuM pATiyuM tenI upara mUkavuM joIe. - sAdhAraNane badale zubha khAtA (sarvasAdhAraNa) no 'ja bhaMDAra mukAya to sAruM. savAla : [146 navakArazI, svAmIvAtsalyanI bolImAM vadhelI rakama zemAM vaparAya ? javAba : banne rakama koI dhArmika kAryamAM sAta kSetranA sAdhAraNamAM vaparAya. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 dhArmika vahIvaTa vicAra savAla : [147] sAdhAraNa khAtAnI AvakanA saraLa rastA batADo. javAba : devadevatAnA bhaMDAronI Avaka sAdhAraNa khAte jAya te saraLa rasto. chatAM Avaka karavA mATe AvuM karavuM joIe nahi. kema ke AmAM 'bakaruM kADhatAM UMTa pesavA' no savAla bane che. loko vItarAga bhagavaMtane choDIne A sarAga devadevatAnI upAsanAmAM ghelA bane che. bIjuM kAyamI tithi - yojanA vagere to nahi ja karavAM; kema ke temAM moTI rakama beMkamAM mUkavI paDe che, je rakama hiMsAnAM kAryomAM pradhAnapaNe vaparAya che. mATe dara varSanI tithi-yojanA karavI joIe. dhAro ke sAdhAraNa khAtAno vArSika kharca chatrIsa hajAra rU. che; to eka divasanI ekaso rU. nI tithi thaI. sthAnika saMghamAM ke anya saMghomAM A tithi lakhAvavAnI preraNA karavI. koI dasa, koI pAMca, koI eka tithi lakhAve. bIjA varSe A ja bhAIone temaNe lakhAvelI tithinI yAdI ApIne te ja pramANe pharI lakhAvavAnI preraNA karavI. rakama mAmUlI hovAthI koI nA nahi kahe. kadAca nA kahe to teTalI khUTatI tithi mATe navA dAtAo meLavI levA. vArSika kharca vadhe to sone badale savAso ke baso rU. nI tithi paNa karI zakAya. koI moTA divase bAramAsanAM kesara-barAsa, pagAra vagerenA caDAvA bolAvI devA. te rakama, temanAmAM ekabIjAmAM eTale ke kesarapUjAmAM vadhAro hoya to phUlapUjA vageremAM vAparI zakAya che. Ama chatAM jo rakama tUTe to derAsarano gurakho, pUjArIno pagAra, kesara sukhaDa vagere pUjAnAM dravyo vagere derAsarane lagatAM kharce svapnAdikanI AvakavALA kalpita devadravyamAM udhAravo.. vaLI gAmanA jainonA lagnAdi prasaMge, janmadina divase, saMghanA be kAryakaroe pahoMcI jaIne A khAte phALo satata mAMgatA rahevo. saMghanI sAdhAraNa khAtAnI jagAmAM sAdhAraNa khAtAnI rakamamAMthI dukAno kADhIne bhADe ApIne paNa sArI Avaka karI zakAya. A dukAna hiMsAnI vastuo, vilAsI sAdhano vagere vALAne nahi ApavI. pahelI pasaMdagI jainonI karavI. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 149 savAla:[148] sAta kSetranI phALavaNI kevI rIte dareka vibhAgamAM karavI joIe ? javAba : dAtAnA abhiprAya mujaba phALavavA joIe. jo dAtAe sAtekSetramAM sarakhA bhAve rakama vaparAya e AzayathI dAna Apela hoya to sAtakSetramAM sarakhA bhAve vAparavI joIe. sAmAnya rIte AvA AzayathIja dAna thAya che. tethIja 7rUpIyA, 700 rUpiyA evI khAtAnA guNAMkavALI rakama dAnamAM Ave che. jyAre dAtAno sAtakSetramAM sarakhA bhAve vAparavI tevo abhiprAya na hoya paNa sAta kSetramAM game te kSetramAM game teTalI vaparAya tevo abhiprAya hoya to sAtekSetramAM jarUriyAta mujaba ochI vastI vAparI zakAya athavA jarUriyAtavALA game te eka kSetramAM paNa vAparI zakAya che. savAla : [149] sAdharmikonA nibhAva mATe koI vyavasthita yojanA jainasaMghamAM dAkhala thavI joIe ema nathI lAgatuM ? khristIo potAnA dharmanA anuyAyIone kevA sarasa rIte sAcavI le che ? javAba : khristIonI vAta khristIo jANe. ApaNe paNa koI yojanA karIe to moTuM bhaMDoLa karavuM paDe. to bhaMDoLa sarakArI niyamo pramANe beMkamAM ja jamA karAvavuM paDe. A beMko mahAraMbha ane mahAhiMsAmAM prAyaH A rakama rokatI hoya che. A vAta ApaNane bilakula paravaDe tema nathI. enA karatAM je te udAracarita AtmAo potAnA vyavasAyamAM vadhumAM vadhu jainone ja nokarI AdimAM rAkhe to ya A prazna ghaNo UkalI jAya. vaLI guptadAna paNa tevA dAnavIro ApI zake; dhaMdhAmAM rokANa karavA mATe rakamo ApI zake; davAkhAnAmAM moTI rAhata apAvI zake; varSamAM be vAra moTA pramANamAM ghI, tela, anAja, goLanuM vitaraNa potapotAnAM nagaromAM teo karI zake. bAkI to AjanI garIbI, bekArI, bImArI ane moMghavArI mAnava sarjita hovAthI Ano vyApa uttarottara vadhato javAno che. koI tene pahoMcI zake tema nathI. chatAM jainakomamAM ati sukhI loko paNa have moTA pramANamAM che; eTale potAnI nAnakaDI komanA jaino mATe teo pAMca TakA jeTalI Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 dhArmika vahIvaTa vicAra ja rakama daravarSe vApare toya ghaNuMbadhuM kAma thaI jAya tema che. vyAkhyAnakAra puNyavAna munioe jaina zrImaMtone A bAbatamAM sakhta preraNA karIne jagADI devA joIe. 'TrasTI' aMge praznottarI savAla :150] Ape A pustakamAM TrasTIo thavAnI lAyakAto jaNAvI che. e mujaba Aje TrasTI thavAne lAyaka koI nahi hoya ema lAge che. javAba : lAyaka na maLe eTalA mAtrathI nAlAyakone jo e sthAne besADI devAze to te TrasTo ke vahIvaTo khADe javAnAM che. Aje jyAM ne tyAM A vAta jovA maLe che. dhArmika kSetrano vahIvaTa zuddha ane zAstrIya rIte karAya to te vyakti aDhaLaka puNya upArjana kare. divALI .COii sAmAnya rIte evuM kahI zakAya ke sukhI sadgRhastho vepAramAMthI nivRtti laIne dhArmika kSetrono vahIvaTa kare to temanI zakti ane samajaNano suMdara lAbha meLavI zakAya. evA mANasoe koI gItArtha guru pAse 'dravyasaptatikA' jevA graMthano abhyAsa karI levo joIe. TrasTI thavAnI lAyakAtomAM potAnI khAmI hoya te dUra karI devI joIe. - have jo AvuM kAMI ja nivRtti-vaya(sAITha)ne pAmelA jaina sadgRhastho karavA taiyAra na hoya to dhArmika vahIvaTa khADe jaze; te geravahIvaTa banaze; munImo vagerenA kabaje ApaNAM dharmasthAno cAlyAM jaze. AvAM ghaNAMbadhAM kAraNosara ApaNo dharma ghaNo mahAna hovA chatAM dIpato nathI. jagatamAM tenI 'vAha vAha' thatI nathI. vayaska varge A viSayamAM taiyAra thavuM ja joIe. jene maraNa najIka dekhAtuM hoya teNe tapa, tyAga, vrata, japa karavAM joIe. paNa te na thaI zake to te badhAthI caDiyAto dhArmika vahIvaTa-ekAda tIrtha vagereno-saMpUrNa hAthamAM laIne tenuM zAstranIti mujaba saMcAlana karavuM joIe. AthI sadgatinuM bukiMga thaIne ja raheze. savAla : [151] jaina komanI potAnI ko-opareTiva beMko hoya Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 151 to sarakArI beMkomAM pharajiyAtapaNe mUkavI paDatI TrasTonI devadravyAdinI rakamono aghora hiMsA AdimAM thatA upayoganuM ati ghora pApa baMdha na thAya ? javAba : A vAta khUba vicAraNIya che. A bAbatane jainasaMghe sauthI vadhu agrimatA ApavI joIe. je devadravya, pUratA vyAja levA sAthe garIba sAdharmikAdine ApavAnI nA pADavAmAM Ave che to e ja devadravya vagere beMkomAM mUkIne katalakhAnAM, maraghA-kendra, matsyodyoga, inDasTrIo vageremAM vaparAya te keTaluM bhayaMkara ? A mahApApanuM nivAraNa karavA mATeno kharo rasto e che ke dhArmika TrasToe rakamone jamA ja na karavI. jenI jyAM jarUra hoya tyAM zAstranIti mujaba vAparI nAMkhavI. pa kAyamI tithi-yojanA vagere ne badale vArSika yojanAo ja karavI, jethI dareka varSe te te rakamo vaparAI ja jAya. Ama chatAM keTalIka vakhata kAyamI bhaMDoLa jo karavuM ja paDe to te bhaMDoLanI rakama pharajiyAtapaNe sarakAra jene mAnyatA Ape te beMkamAM ja mUkavI paDe. A mATe jainabeMko zrAvako UbhI kare to te rakamo temAM ja mukAya jethI teno upayoga pUrvokta katalakhAnAdimAM thAya nahi. jaina-beMkamAM jokhama eka ja che ke temAM jamA thayelI rakamanI 'sikyoriTI' nI so TakA khAtrI thatI nathI. (sarakArI beMkomAM A khAtrI maLe che) jo kamanasIbe beMkonA DAyarekTaronI buddhi bhraSTa thAya athavA thApa khAya ane moTI rakama jatAM te phaDacAmAM jAya to badhAe mahadaMze nAhI nAMkhavuM paDe. e vakhate devadravyAdinI tamAma rakamo gumAvI devI paDe. AvI javAbadArI ane te vakhate rakama bharapAI karavAnI jokhamadArI levA mATe TrasTI taiyAra thAya nahi. A bhayasthAna jarUra che. paNa-zuM be pAMca beMkone pa-pa karIne 25 evA DAyarekTaro na maLe jeo khUba ja sArI rIte beMkano kArabhAra calAve? A jarUra banI zake paraMtu tevA prAmANika ane dakSa DAyarekTarono game te kAraNe abhAva thatAM temanA sthAne temanA ja jevA kAryakaro goThavAze Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 dhArmika vahIvaTa vicAra temAM pAko vizvAsa besato nathI. jo ke Aje sAMgalImAM pArzvanAtha ko-opareTiva jaina beMka varSothI cAle che. atyanta sArA kAryakaro tenA DAyarekTaro che. kroDo rU.nI temanI thApaNo che. dhArmika rakamone teo vadhumAM vadhu sagavaDo Ape che. mahArASTramAM tenI zAkhAo paNa khUlI che. teo bhAratabharanAM dhArmika jaina TrasTonI rakama svIkAravA taiyAra che. mane lAge che ke badhAe potAnI devadravyAdinI rakamo te beMkamAM ja mUkavI joIe. e loko hiMsaka koI paNa kAryamAM dhirANa karatA nathI. A DAyarekTaro (suzrAvaka bipInabhAI vagere) sAMgalI mUrtipUjaka jaina saMghamAM TrasTI paNa che. teo zraddhAsaMpanna hovAthI rakamano azAstrIya upayoga karavA taiyAra nathI. AmAMthI preraNA meLavIne jo gujarAtamAM tevI jaina beMko thAya to ghora AraMbha-samAraMbhanAM kAryomAM pharajiyAtapaNe devadravyAdi saMpattinA thatA rokANanA ati bhayAnaka pApamAMthI AkhA jainasaMghano chuTakAro thAya. jaina saMghano abhyadaya nahi thavAmAM A paNa eka kAraNa nahi hoya ? savAla :[152] TrasTI thanArAe dravya-saptatikA', 'zrAdhdhavidhi' jevAM kAryamAM upayogI banatA granthono abhyAsa karavo na joIe? javAba : pharajiyAta karavo joIe. te bodha temane vahIvaTa karavAmAM ane potAnuM jIva-dravya vyavasthita karavAmAM khUba upayogI thaI paDe. kAza AjanI to hAlata sAva viSama che. AthI ja ghaNA badhA vahIvaTomAM zAstranIti jovA maLatI nathI. savAla : [153] sArA, zAstranA samajadAra, kAryadakSa, zraddhALu jainoe TrasTI banavuM na joIe ? teo kema A bAbatamAM gaMbhIra rIte vicAratA nathI ? javAba : AvA mANasoe jarUra je te dhArmika saMsthAonA TrasTI banavuM joIe. jemane be dIkarA che. banne dukAnAdimAM barobara goThavAI gayA che. bApAne e cintAthI mukta karyA che. bApAnI paNa potIkI saMpatti banI che. salAmata che. tenI vyAjanI beThI Avaka che. evA tamAma bApAoe Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 153 potAnA zeSa jIvanakALamAM dhArmika saMsthAmAM goThavAI javuM joIe. jema sAmAyika karavuM. mALA gaNavI, yAtrA karavI e dharma che tema dhArmika saMsthAno vahIvaTa saMbhALavo, suvahIvaTa karavo e paNa dharma che. A vAta dareka dharmapremI lokoe svIkAravI joIe. bezaka.. A vahIvaTamAM mAthAkUTa karanArA loko athaDAvAnA che; paNa teTalA mAtrathI AvA vahIvaTothI dUra rahevuM e to gaMdhAto svArthabhAva che. AvI sthitimAM jevA tevA mANaso - durjano TrasTI thavA doDI Ave che. te navarAone ke lukhkhAone te jagA maLI paNa jAya che. teo teno aneka rIte durupayoga kare che; TrasTane moTuM nukasAna pahoMcADe che. sajjanonI niSkriyatA A rIte keTaluM badhuM ahita, keTalI badhI jagAe karatI haze ? UN jo mAtra pAMcaso nivRtta, sukhI, sArA, zAstracusta mANaso, mAnadasevA Ape to badhAM tIrtho vagerenA vahIvaTo ekadama cokhkhA thaI jAya. dIkarA kamAtA hoya chatAM dukAne jaIne bApe besavuM, koI pravRtti joIe che mATe dukAne jaIne bApAe besavuM e vAta sArI na gaNAya. dhArmika TrasTomAM mAnada sevA ApIne paNa pravRttimAM kyAM rahI zakAtuM nathI ? sAmAyika, pratikramaNa karavAmAM hajI kadAca rasa na paDe paNa vahIvaTI kAma karavAmAM to tevA sagRhasthone khUba rasa paDe. AvA sajjanonI sevA dhArmika TrasTone nahi maLavAthI TrasTono vahIvaTa aMdhAdhUMdha banyo che. evAM TrasTonA mANaso khAyakI, corI, lAgavega vagere doSomAM sapaDAyA hoya to temAM navAI jevuM kazuM nathI. dareka kamAu dIkarAoe potAnA bApAne AgrahapUrvaka dhArmika TrasTanA mAnada kAryakara banAvavA joIe. - jyAM sarvatra bhraSTAcAra e ja ziSTAcAra banI gayo hoya tyAM sArA mANasonA abhAvamAM TrasTonI paNa evI ja hAlata hoya ne ? savAla :[154] TrasTIonI aMdara matabheda thAya to mArgadarzana levA ceriTI kamiznara pAse javuM ke gItArtha guru pAse javuM ? javAba : bezaka, gItArtha guru pAse javuM. ceriTI kamiznarano saMbaMdha Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 dhArmika vahIvaTa vicAra veTikana siTInA ketholika dharmaga popa sAthe che. je AkhA vizvanI agauravarNa ane a-IsAIdharmI tamAma prajAone dharatI uparathI nAbUda karavAnA ke sAva nabaLI karI devAnA saMkalpane varelA che. A bAbato. khUba bhedI ane gupta che. | suvidita gItArtha dharmaguruno saMbaMdha tAraka tIrthaMkaradevanI sAthe joDAyelo che. TrasTIomAM paDatA matabhedono sAco ukela teo ja lAvI zake. kharekhara to TrasTa, TrasTI, bahumatavAda vagere pote ja 'popanI' goThavAyelI mazInarI che. AmAM gItArtha dharmaguru sAthe saMbaMdha eTale vahI jatI gaTaramAM attaranuM TIpuM....pAyAmAM ja badhuM bogasa che tyAM pAyo ja sudhAravAnI kharekhara to vAta karavI joIe. . savAla : [155] kamiznara ane sakhAvatI TrasTanI aMdara bI.sI. mANasane mUkavAnI bAbatane paDakAravA mATe ApaNe zuM karavuM joIe? javAba : zAstrakAra paramarSio jaNAve che ke "je kSetramAM rAjA na hoya tyAM sAdhuoe vicaravuM nahi." Aje to samagra bhAratamAMthI rAjAzAhI khatama thaI che. rAjA pAse hajI nyAya maLe. AjanI lokazAhImAM nyAya lagabhaga zakya nathI. korTamAM kAyadAnuM zAsana che, nyAyanuM nahi. lokasabhA jo pachAtavarganA lokone pUjArI vagere tarIke levAno kAyado bahumatIthI pasAra kare to korTa kAyadA pramANe cukAdo Ape. AmAM koI dalIla cAlI zake nahi. mATe sau prathama to e kAyadAne ja adAlata ane lokaadAlatamAM paDakAravo joIe. lokasabhAmAM je sabhyo bane che te cUMTaNI prathAthI cUMTAIne bane che. bahumatI meLavanAro mANasa cUMTAto hoya che. halakA lokonI sAmAnyataH bahumatI hoya che. temane khUba paisA khavaDAvAya, chellI rAte khUba dArU pivaDAvAya, lAMca apAya to ja te halakA lokonA mata maLe. AvuM bhraSTa cUMTaNI tanna hovAthI "sArA" mANaso lokasabhAmAM ke vidhAnasabhAmAM javAnuM pasaMda karatA nathI. AthI "halakA" loko potAnI manamAnI kare che. A rIte AkhI lokazAhI guMDAzAhI banI che. nabaLA lokonuM Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda kSetro aMge praznottarI 155 rAja sarvatra AvI rahyuM che. A sthitimAM samagra dharmataMtra saMkaTagrasta che. tenuM zAstrAdhArita saMcAlana lagabhaga muzkela banI javAnuM che. Aje ja juo devadravyanI saMpatti beMko dvArA mAchImArone, batakAM-kendrone, bhUMDauchera kendro vagere ati hiMsaka kSetromAM bephAma vaparAI rahI che. ko jaina, karyuM mahAjana, A viSayamAM paDakAra pheMkI zake che ? rAjA nathI, rAjya nathI, tantra nathI, nyAya nathI. kyAM dhA nAkhavI ? e ja moTo savAla che. kALanI rAha juo. sAnukULa palaTo Avaze evI AzA che. cAre? tenI khabara nathI. bAkI hiMmata hAryA vinA sahu dharmapremIoe je kAMI banI zake te kAma karatA rahevuM joIe. www.yugprechan.com Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa trIjI pariziSTo. pariziSTa - 1 (1) vi.saM. 2044nA devadravya-vyavasthAnA saMmelanIya TharAva naM. 13 upara ciMtana - . caMdrazekhara vijayajI (2) vi. saM. 2044nA gurUdravya vyavasthAnA saMmelanIya TharAva naM. 48 (uz Riar yugpradhan.com - paM. caMdrazekhara vijayajI (3) vi.saM. 2044nA saMmelanIya TharAva naM. 17 upara ciMtanajinapUjA aMge zrAvakone mArgadarzana - . caMdrazekhara vijayajI pariziSTa : 2 1. devadravya aMgenA TharAva upara ciMtana - gaNi zrI abhayazekhara vijayajI 2. gurudravya upara vicAra (zrAddhajita-kalpanI 68mI gAthAno rahasyArtha) - gaNi zrI abhayazekhara vijayajI pariziSTa : 3 patra-vyavahAra devadravyathI jinapUjAdi karI zakAya te aMge svargastha mahAgItArthono abhiprAya Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 vi.saM. 2044nA devadravya-vyavasthAnA saMmelanIya TharAva naM. 13 upara ciMtana - paM. caMdrazekhara vijayajI svadravyathI sarva prakAranI jinabhakti karI zakatA zaktisaMpanna saMghe tevI bhAvanAthI paNa saMpanna rahevuM joIe. paNa te jo bhAvanAsaMpanna na thAya to nIcenA vidhAna pramANe vartavuM : pUjayapAda A. zrI haribhadrasUrizvarajI mahArAje 'saMbodha prakaraNa' graMthamAM devadravyanA traNa bhAga pADyA che : 1. pUjAdravya 2. nirmAlyadravya 3. kalpitadravya. / (1) pUjAdravya : pUjA mATe AveluM dravya te pUjAvya. te jinezvara bhagavAnanI mUrtinI bhaktimAM vaparAya che. (2) nirmAlyadravya : caDAveluM ke dhareluM dravya te nirmAlyadravya, te dravya bhagavAnanI aMgapUjAmAM upayogI banatuM nathI, paraMtu alaMkArAdinA upayogamAM levAya che, ane maMdiranA kAmamAM paNa upayogI bane che. (3) kalpita dravya : judA judA kALe jarUriyAta vagere vicArI gItArthoe caDAvAnI (bolInI) zarUAta karI, te bolI AdithI AveluM dravya te kalpita dravya, jema ke pUjAnA caDAvA, svapna vagerenI bolI, pAMca kalyANakonI bolI, upAdhAnanI mALanA caDAvA temaja teoe samarpita karela vagere vagere. A kalpita devadravya, bhagavAnanI pUjAnAM dravyo, maMdira mATe rAkhelA mANasonA pagAra, jIrNoddhAra, navAM maMdiro vagerenI racanA temaja maMdiranA vahIvaTI kharca vagere dareka kAryomAM vAparI zakAya che. TharAvanI pUrvabhUmikA sahune evuM jANavAnI icchA thAya ke Avo TharAva karavAnuM prayojana zuM ? eno uttara A pramANe che : Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 dhArmika vahIvaTa vicAra kharekhara to AvA prakArano vicAra pUrve paNa gItArtha mahApuruSoe te samayanA viSama banelA deza-kALAdinA kAraNe karyo ja hato. pUjyapAda AgamoddhAraka A deva zrImad sAgarAnaMdasUrIzvarajI ma.sAheba tathA pUjyapAda siddhAntamahodadhi A. deva zrImad premasUrIzvarajI ma. sAheba (pU. pAda vyAkhyAna vAcaspati sva. A deva zrImad rAmacaMdrasUrIzvarajI ma. sAhebanA gurudevazrI) mukhya hatA. eTale A koI navo-ekAeka TapakI paDelo vicAra nathI. vaLI chellA keTalAka dAyakAothI saMmelanamAM ekaThA thayelA AcAryAdi zramaNoe aneka sthaLomAM joyuM ke pUjArI Adine je pagAra vagere apAya che te devadravyamAMthI (bhaMDAranI Avaka vagere rUpa, nirmAlya rUpa vagere traNe prakAranA devadravyamAMthI) ja apAya che. khuda ANaMdajI kalyANajInI peDhI samagra bhAratanA potAnA vahIvaTI kSetromAM Ama ja chellA keTalAka dAyakAothI karatI AvI che. bIjI bAju zAstrapATha jotAM devadravyanA traNa peTAvibhAgo vicAratAM temAM je kalpita-devadravya che tenI rakamamAMthI pUjArIneM pagAra vagere ApavAnI jogavAI spaSTa rIte jovA maLI. eTale pahelA be prakAranA devadravyamAMthI pUjArI Adine pagAra baMdha thAya te mATe kalpita devadravyamAMthI te pagArAdinI vyavasthA karavA mATe TharAva karavAmAM Avyo che. zAstrapATha : artha ane vivaraNa : sAtamA saikAno graMtha : saMbodhaprakaraNa lekhaka : A. haribhadrasUrijI gAthA viSaya : devadravyanA traNa prakAronuM nirUpaNa ceiadavvaM tivihaM, pUA, nimmalla, kappiyaM tattha / __ AyANamAi pUyAdavvaM, jiNadehaparibhogaM // 1 // akkhayaphalabalivatthAisaMtiaM jaM puNo daviNajAyaM / taM nimmallaM vuccai, jiNagihakammami uvaogaM // 2 // davvaMtaranimmaviyaM nimmallaM pi hu vibhUsaNAihiM / taM puNa jiNasaMsaggi, Thavijja NaNNattha taM bhayA // 3 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 159 riddhijuasammaehiM saddhehiM ahava appaNA ceva / jiNabhattIi nimittaM jaM cariyaM savvamuvaogi // 4 // artha : devadravyanA traNa prakAra che : 1. pUjA devadravya, 2. nirmAlya devadravya, 3, kalpita devadravya. 1. pUjA devadravya : pUjAdevadravya te AdAna (bhADuM) Adi svarUpa gaNAya che. tenAthI prApta thatI rakamano upayoga jinezvaradeva nA dehanI bAbatamAM thAya che. eTale ke A pUjA dravyano upayoga kesara, caMdana vagere prabhunA aMge caDatA padArtho mATe vaparAya che. aMgapUjAnI jema agrapUjAnAM dravyomAM paNa A pUjAdravyano upayoga thaI zake che. 2. nirmAlya devadravya : prabhujInI AgaLa caDAvelAM akSata, phaLa, naivedya, vastra vagerenA vecANathI je rakama prAna thAya te nirmAlya devadravya gaNAya. ja A nirmAlya devadravya prabhujInI aMgapUjAnA kAmamAM vaparAtuM nathI. paNa te caitya saMbaMdhI bIjAM kAryomAM vAparI zakAya che. vaLI nirmAlya dravyane AbhUSaNonA rUpamAM pheravI nAMkhyuM hoya to te AbhUSaNo prabhujInA aMge caDAvI zakAya. Ama A nirmAlya devadravyanA viSayamAM vikalpa thayo ke te prabhujInA aMge kesara, Adi svarUpe caDAvI na zakAya paNa AbhUSaNAdhirUpe caDAvI zakAya, 3. kalpita devadravya : dhanavAna zrAvakoe athavA saMghamAnya zrAvakoe ke jeNe svadravyathI kinArtava baMdhAvyuM che te zrAvakoe jinabhaktino nirvAha thAya te mATe kalpIne koSa (sthAyI phaMDa) rUpe je rakama mUkI hoya te kalpita (carita) devadravya kahevAya che. A kalpita devadravya, derAsarajI aMgenA koI paNa (sarva) kAryomAM upayogI banI zake che. vizeSa vicAra : zAstrakAroe upara mujaba devadravyanA khAtAmAM traNa peTA khAtAM jaNAvyAM che. bhAratabharanA koI paNa jainasaMghanA vahIvaTamAM A rIte devadravyanA traNa bhAga pADIne vahIvaTa karAto nahi hoya evo khyAla che. AthI ja keTalAka vivAda UbhA thayA che ema lAge che. jema sAta kSetronI eka ja kothaLI na rakhAya tema devadravyanAM traNa khAtAMnI eka ja kothaLI rAkhI na zakAya. Ama karavAthI ja badhI garabaDo UbhI thAya che. dhA.va.-11 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 dhArmika vahIvaTa vicAra jema traNamAMthI koI paNa prakAranA devadravyano upayoga jJAnakhAte, sAdhu vaiyAvacca khAte ke sidAtA sAdharmika khAte na ja thaI zake (arthAta devadravyano upayoga sAdhAraNa-sarva sAdhAraNa : pAThazALA, AMbilakhAtuM vagere khAte na ja thaI zake) tema devadravyanA je uparyukta traNa peTA vibhAgo che, temAM paNa zAstranItithI viruddha ekano bIjA khAte upayoga na thaI zake, vigandhi nirmAlya devadravyano upayoga prabhujInI aMgapUjAmAM na thaI zake, tema pUjA-devadravyano upayoga kalpita devadravyanI jema jinamaMdirane lagatAM sarva kAryomAM na thaI zake. kema ke kalpita devadravyamAM ja derAsara aMgenAM sarva kAryamAM upayoga karavAnuM jaNAvela che. pUjA devadravyamAM AvuM vidhAna nathI. jo devadravyanAM traNa peTAkhAtAMo vahIvaTI copaDe judA pADI devAmAM Ave to A aMgenA vivAdonuM zamana thaI jAya. Vaa have vivAdanI mukhya vAta upara AvIe, je kalpita devadravya saMbaMdhamAM che. eka vAta sahu dhyAnamAM rAkhe ke devadravyanuM nirUpaNa karatI je cAra gAthAo upara jaNAvI che te graMtha sAtamI sadIno che. e samayamAM zrAvako jinAlayanAM sarva prakAranAM kAryo bhaviSyamAM kAyama mATe sArI rIte cAlatAM ja rahe te mATe rijharva phaMDa (nidhi dhana) mUkatA. tenI pAchaLa temanI kalpanA hatI ke A dhanathI maMdirane lagatAM tamAma kAryono nirvAha thAo. AthI AvI nirvAhanI kalpanAthI mukAtA dhanane kalpita (carita) dhana kahevAtuM, kalpita devadravya kahevAtuM. svapnAdikanI uchAmaNI vagere zAstrIya AcaraNothI utpanna thatA dravyane kalpita devadravya kahevAya che. kema ke te jinabhaktinA nimittathIAcaraNathI-utpanna thayela che. gAthAmAM "fnanapattIrUM nimitta = vara zabdo dvArA Ano spaSTa ullekha che. saMmelananA zramaNoe A rIte svapna, upAdhAnAdinA bolI-caDAvAthI prApta thatA dravyane kalpita devadravyamAM gaNAvIne tenA dvArA pUjArI, cokIdAra vagerene pagAra ApavAnuM tathA jarUra paDe to kesarAdi paNa lAvavAnuM je jaNAvela che te paNa evA ja saMyogamAM jaNAvela che ke jyAM jainasaMgha ke jenazrAvaka (zrAvikA)ne svadravyathI ja A badhAM kAryo karavAnuM zakya Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 na bane. jeo AvI zakti dharAvatA hoya temaNe svadravyathI ja pUjAdi karavAno lAbha levo joIe ane tevI bhAvanA paNa rAkhavI ja joIe. temaNe to potAnA dhaMdhAkIya kSetranA mANasone pagAra Ape che tema pUjArIone paNa te rIte svadrathI ja pagAra Apavo joIe ane svadravyathI ja jinapUjAnI tamAma sAmagrI vasAvavI joIe. A vAta TharAvanI zarUAtamAM TUMkA zabdomAM paNa mUkavAmAM AvI che. te tarapha badhAe potAnuM dhyAna barobara lagADyA bAda TharAvano pachIno bhAga vAMcavo joIe. saMmelane jinamaMdiranA saMbaMdhamAM AvatAM jinabhaktinAM sarva kAryomAM kalpita-devadravyanI rakamano upayoga karavAnuM jaNAvela che. arthAta "jinabhaktisAdhAraNa' khAte jene bIjA nAme devaku sAdhAraNa' kahevAya che te khAte upayogamAM levAnuM jaNAvela che, nahi ke pUrvokta sAta kSetranA sAdhAraNa ke sarva sAdhAraNa khAte. savAla e paNa thAya che ke jo svapna, upadhAnAdi bolI-caDAvAnI rakamane kalpita devadravya khAte nahi gaNAya to te zuM pUjA devadravya khAte gaNAze ? jo tema gaNavuM hoya to te koI zAstrapATha che kharo ? jo koI zAstrapAThanuM tevuM arthaghaTana karIne ukta bolI-caDAvAnI rakamone pUjA-devadravyamAM laI javAnuM kahevAtuM hoya to have A nirNaya koNa karaze ? ke ukta bolInuM dravya pUjA-devadravyamAM laI javuM ke kalpitadevadravyamAM ? [amArA mate pUjAdi kAryo mATe bheTa maLelI rakama te pUjA devadravya che ane jinamaMdiranA nirvAha mATenAM sAdhano dvArA ke sIdhI rIte bheTa maLelI rakama ke uchAmaNInI rakama te kalpita devadravya A vAdanA nirNAyaka tarIke A viSayamAM be mahAgItArtha mahAtmAo che; je banne svapnAdinA bolI-caDAvAnA dravyane kalpita devadravyamAM laI javAnuM spaSTa jaNAve che. emAM eka mahApuruSa che : pUjyapAda svargastha AgamoddhAraka sAgarAnandasUrIzvarajI mahArAjA sAheba ke jemaNe A vAta spaSTa zabdomAM suratanA AgamamaMdiranA baMdhAraNamAM jaNAvI che, je lakhANa akSarazaH nIce mujaba che. TrasTIone yogya lAge te mujaba teo nIce mujabanA jainazAstra Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra anusAra A saMsthA hastakanA tathA bIjAM jaina derAsara aMge A saMsthAnA nANAM kharacI zakaze. loko taraphathI, A saMsthAne madada maLe ane A nibhAva phaMDanA rU. 2,50,000 bhegA thayA tathA bolI ityAdi nIce mujaba devadravyamAM rU. 2,50,000 bhegA thayA te pachI vahIvaTa kharca bAda karatAM vadhAro rahe te TrasTIoe vadhumAM vadhu be varasanI mudatamAM nIce mujabanA jainazAstra anusAra A saMsthAnI hastakanA derAsaramAM tathA bIjA jaina derAsarane aMge nANAM kharacI nAMkhavAM. ahIM pAchaLathI kaMI paNa gerasamaja UbhI thAya nahi mATe zrI haribhadrasUrijIe karelA saMbodha prakaraNamAM jaNAvyA mujaba 3 prakAranAM che. ane te nIce jaNAvyA mujaba A saMsthA mATe kharcI zakAya ema harahaMmeza gaNavuM. "(1) pUjAdravya : AnI aMdara prabhujIe aMge caDAvelAM AbhUSaNo tathA te mATe AvelA dravya ane mAlano samAveza thAya che, ane temAMthI zrI prabhujInA aMgano kharca karI zakAya che. zaT (2) nirmAlyadravya : AnI aMdara zrI prabhujI sanmukha mUkelA cokhA, rokaDa vagere pUjAnA upayogamAM lIdhelAM mAla ane dravyano samAveza thAya che ane temAM jinezvaronA harakoI derAsaro aMge kharaca karI zakAya che. (3) caritadravya eTale kalpitadravya : AnI aMdara jinezvaranI bhakti mATe zrImaMtoe agara anya koIe mAla yA dravya ApeluM hoya athavA bolIthI yA bIjI rIte dravya utpanna kareluM hoya teno samAveza thAya che ane temAMthI derAsaranA bAMdhakAma, mANasonA pagAra, pUjAno sAmAna, jIrNoddhAra, derAsaramAM vadhAro karavo ke navuM derAsara karavuM vagereno tathA derAsaranA tamAma vahIvaTa kharca TeksIsa vagere sAthe karI zakAya upara jaNAvela naMbara 1nA kAmamAM 2 ane 3mAMthI paNa nANAM vAparI zakAya che. naMbara 2 nA kAmamAM naMbara 3 mAMthI nANAM vAparI zakAya che. A saMsthAnA TrasTIo upara mujabanA kAmamAM zrI jainazAstra anusAra nANAM vAparI zakaze." svapnAdi bolI-caDAvAnI rakamane kalpita devadravya khAte gaNavAmAM Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 163 saMmati ApatA bIjA mahApuruSa che : pUjyapAda svargastha siddhAnta mahodadhi A. deva zrImad premasUrIzvarajI mahArAjA sAheba. vAta evI banI hatI ke tA. 11-10-51 nA divase "motIzA lAlabAga jaina ceriTIjha' saMsthAnA TrasTIoe pUjA, AratI AdinA caDAvAnI rakamane zAstrapAThonI gAthAone sAkSI tarIke TAMkIne kalpitadevadravya tarIke gaNIne te rakamamAMthI goThInA pagAra, kesara vageremAM upayoga karavAno sarvAnumate TharAva karyo hato. A rahyo te TharAva. (zeTha motIzA lAlabAga jaina ceriTIjhanA TrasTIonI tA. 1110-1951 nI maTiMgamAM nIce mujabano TharAva sarvAnumate pasAra karavAmAM Avyo hato.). TharAva : "derAsarajImAM AratI, pUjA vagerenuM je ghI bolAya che te dhInI UpajanI AvakamAMthI saMvata 2009nA kArataka suda ekama ne budhavAra tA. 31-10-51 thI nIce mujabanA TharAva pramANe tenI vaparAza karavAno sarvAnumate TharAva karavAmAM Ave che. devadravyanA prakAra aMge zrImad haribhadrasUrijI praNIta "saMbodha prakaraNa" nI 163 vagere gAthAomAM je vyAkhyAo karI che temAM caitya dravyanA traNa prakAro-pUjA, nirmAlya ane kalpita ema darzAve che. kalpitaAcarita dravya ke jemAM jinezvaranI bhakti mATe AcarelA sazAstrIya jevAM ke pUjA, AratI Adi sAdhanonI bolI dvArA je Avaka thAya te dravya Acarita-kalpita dravya gayuM che ane tevuM dravya caitya saMbaMdhI kAryamAM, goThInA pagAramAM, kesara, sukhaDa Adi sarva kAryamAM tathA zrI jinezvaranA alaMkAro vagere banAvavA mATe vAparI zakAya che ema darzAvyuM che. to upara mujabanI vaparAzamAM ghInI bolInI UpajanI jema je Avaka thAya te AvakamAMthI AvI bAbato aMgeno kharca karavAnuM sarvAnumate nakkI karavAmAM Ave che." muMbaInA sarvasaMghonA saMgaThanarUpa madhyastha saMghe paNa A ja bhAvano TharAva karI abhiprAyarUpe AcArya bhagavaMtone puchAvatAM te madhyastha borDanA uparyukta A. deve zrImad padmavijayajI mahArAja sAheba pAse je patra lakhAvyo hato temAM teNe uparyukta karelA TharAvanI bAbatamAM jarAka paNa Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 dhArmika vahIvaTa vicAra virodha noMdhAvyA vinA muMbaImAM ATha bAbatomAM devadravyano thato asthAne ane anicchanIya upayoga thato hovAnI vAta upara du:kha vyakta karavA sAthe tevA AzayanuM jaNAvela che ke, 'tame je TharAva karela che temAM A bhayasthAnonI paNa tamAre noMdha levI joIe. temAM teozrInI chaThThI bAbata tarIke je jaNAvela che te uparathI ekadama spaSTa thAya che ke teo kalpitadevadravyanI rakamamAMthI goThIne pagArAdi ApavAmAM saMmata hatA paNa vadhu paDatA goThIo rAkhIne ke goThI vagerene vadhu moTA pagAro ApIne te devadravyanI rakamano durupayoga karavAnA sakhta virodhI hatA. A temaNe darzAvelA "durupayoga' sAmenA sakhta virodhamAMthI ja temanI yogya pagArarUpe ane ochI saMkhyAnA nokarone kalpita-devadravyamAMthI pagAra ApavAmAM saMmati ApI che e vAta ekadama spaSTa thAya che. pa A rahyA te mahApuruSanA madhyastha borDane lakhelA patramAMnA keTalAka mahattvanA utArA : ("6.) devadravyamAMthI binajarUrI moTA moTA pagAro ApI je binajarUrI vadhAre paDato sTApha rakhAya che e anucita che, ane devadravyamAMthI pagAra khAtA sTAphanA mANasono upayoga mUrti, maMdira ke tenI dravya-vyavasthA sivAyanI bAbatomAM karavo e devadravyano durupayoga kahevAya. temaja geravAjabI vadhAre paDato sTApha rAkhavo e paNa devadravyane hAni pahoMcADAnAruM kArya bane che. ' "tamArA TharAvane sparzIne vicAratAM paNa pahelI vAta e che ke saMbodha prakaraNanA hisAbe devadravyanAM traNa judAM khAtAM hovAM joIe. 1. pahelA naMbaramAM AdAna dravya te prabhu-pUjAdi mATe apAyelAM dravyo. prabhunI eTale prabhupratimAnI bhaktinA mugaTa, aMgaracanA, kesara, caMdana, barAsa, kasturI Adi kAryamAM upayogI thaI zake che. "2, nirmAlya dravya maMdiranA kAryamAM upayogI thaI zake che ane dravyAntara karI prabhunAM AbhUSaNa paNa banAvI zakAya.. 3. kalpita (Acarita) dravya mUrti ane maMdira baMnenA kAryamAM upayogI thaI zake che. "saMbodha prakaraNa mujaba devadravyanAM AvAM zAstrIya traNa khAtAM judAM na rAkhavAthI juo ke kevI paristhiti UbhI thAya che ? AdAna Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 15 dravyanuM maMdiramAM ane nirmAlya dravyanuM prabhupUjAmAM vaparAI javAnI paristhiti UbhI thAya che. dA.ta. AdAna dravya maMdirakAryamAM ane jIrNoddhAramAM kharacAI javAnI paristhiti UbhI thAya che. tyAre nirmAlyadravya paNa eka ja devadravyanA khAtAmAM jame karavAthI e prabhunA aMga upara caDhavAnI paristhiti janme che." Ama jyAre be mahAgItArtha svargastha AcAryonI jo svapnAdinI bolI AdinI rakamane kalpita devadravyanA khAte laI javAmAM spaSTa saMmati che to saMmelane karelA A TharAvamAM zAstraviruddha kazuMka thayAnI vAta TakI zakatI nathI. vaLI pUjyapAda aDagamoddhAraka sAgArAnandasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA 'Agamajyota pustaka bIju.' pa.naM. 26,27 upara to te mahApuruSe e AzayanuM lakhANa spaSTa jaNAvyuM che ke, "jinamaMdiranA pUjArI kAMI gRhasthanA chokarAne teDIne pharavA mATe rAkhyo nathI. jo tene jinabhakti mATe rAkhavAmAM Avyo hoya to tene devadravya (kalpita) mAMthI pagAra ApI zakAya. kema ke jinabhakti mATe je ekaThuM kareluM (kalpita) dravya che temAMthI jinabhakti karatA pUjArIne pagAra ApavAmAM devadravyanA bhakSaNano savAla Avato ja nathI. jo jinabhakti mATe banAvatA caityanA Arasa, hIrA, motI, ITa, cUno vagerenI kharIdImAM devadravyanI rakama apAya che to mALI, pUjArIne kema na apAya ? AvI bAbatamAM devadravyanuM tame pUjArIne bhakSaNa karAvI do cho," ema kahenArA keTalA mRSAvAdI gaNAya ?" Ama be mahApuruSonA vicAra uparathI nakkI thAya che ke svapnAdinI uchAmaNInI rakama pUjA-devadravyamAM na letAM kalpita-devadravyamAM ja laI javI joIe. keTalAko ema kahe che ke, "A rakama pUjA-nirmAlya ane kalpitamAMthI ekeyamAM na laI jatAM bolI devadravya' nAmano cotho peTAbheda Ubho karIne temAM A rakama laI javI joIe." A vAta barobara nathI. kema ke Ama karavA mATe teo pAse zAstrapATha nathI. vaLI tema karavAmAM gaurava-doSa paNa Ave che. keTalAka kahe che ke, "bolInI rakamo pUjA-devadravyamAM laI javI joIe." bhale....tema Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 dhArmika vahIvaTa vicAra jarUra karI zakAya paNa te mATe temaNe zAstrapATha Apavo paDaze ne ? A TharAvano jeo virodha karI rahyA che teo taraphathI evo pracAra thAya che ke, " A rIte jo svapnAdi kolInI Avakano pUjArIne pagAramAM ane kesarAdimAM upayoga thaze to jIrNoddhAranAM kAryo baMdha thaI jaze." A bhaya keTalo badho nirAdhAra che ? pUjArI Adine pagAramAM varSe zuM kroDa rU. apAI jaze ? ke mAMDa lAkhonI jarUra paDaze ? pachI bAkInI adhika rakama to jIrNoddhArAdimAM ja javAnI che. kharekhara to nUtana tIrtho UbhAM karanArAoe ane tenA prerakoe ja devadravyanA kroDo rU. temAM kheMcI laIne mevADAdi kSetronAM atyaMta Avazyaka jIrNoddhAranAM kAryone khADe nAMkhI dIdhAM che. vaLI lAkho ke kroDo rU.nAM je jinAlaya nirmANa pAmI rahyAM che te jinAlayo to zrAvako potAnI jinabhakti mATe UbhAM kare. te mATe temanAthI temAM devadravyanI rakama lagAvAya kharI ? temaNe temAM AdarzarUpe to svadravya ja vAparavuM na joIe ? tenA preraka, kAraka ane pratiSThAkAraka AcAryo zrAvakone devadravyanI kroDo rU. nI rakama kema bhegI karI ApatA haze ? teo te zrAvakone svadravyanuM phaMDa karIne ja jinAlayo bAMdhavAno ke tIrtha UbhuM karavAno upadeza kema nathI ApatA ? athavA tevAM jinAlayAdinAM pratiSThAdi kAryo karI ApavAmAMthI gerahAjara kema nathI rahetA ? - have jo zaktimAna zrAvako paNa svadravyane badale devadravyamAMthI jinabhakti mATenuM jinAlaya banAvI zake to svadravyamAMthI ja jinapUjAnI sAmagrI, goThIne pagAra Apavo evo Agraha zA mATe rAkhe che ? sva. pU. pAda, vyA. vAcaspati A. deva zrImad rAmacandrasUrIzvarajI ma.sAhebe ja jinanI bhakti ane jinapUjAnAM upakaraNonI vRddhi mATe devadravyanI vRddhi karavAnuM jaNAvela che. AthI spaSTa thaI jAya che ke devadravyamAMthI jinabhakti thaI zake tathA te aMgenAM upakaraNo (kesara vagere) lAvI zakAya. A rahyA teozrIe saMzodhita karIne ApelA ('vijaya prasthAna' Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 167 nAmanA A pustakanI prastAvanAmAM teozrIe A loko tathA bhASAMtaranuM saMzodhana karI ApyAnuM spaSTa jaNAvela che.). zloka ane tenA artho :caityadravyasya jinabhavanabimbayAtrAsnAtrAdipravRttihetorhiraNyAdirUpasyavRddhirupacayarUpocitA kartamiti // artha : jinabhavana, jinabiMba, jinayAtrA tathA jinezvaranA snAtra vagere pravRttinA heturUpa hiraNya vagere rUpa caitya dravyanI vRddhi eTale ke upacaya karavAnuM ucita che. upadeza pada "na khalu jinapravacanavRddhijinavezmaviraheNa bhavati, na ca tad dravyavyatirekaNa pratidinaM pratijAgarituM jINaM vizIrNa vA punaruddhAM pAryate / W e a YETHETHWfay staan.com kriyamANeSu jJAnadarzanacAritraguNAzca dIpyante, yasmAd ajJAnino api 'aho tattvAnugAminI buddhirateSAM, iti upabRMhya krameNa jJAnadarzanacAritraguNalAbhabhAjo bhvnti| artha : khare ja, jinamaMdira vinA jina pravacananI vRddhi nathI thatI ane dravya vagara te maMdiranI pratidina saMbhALa karI zakAtI nathI; tema ja jIrNa, vizIrNa thayethI punaruddhAra karI zakAto nathI, tathA tenA vaDe zrAvakothI karAtAM pUjA, mahotsava vageremAM jJAnadarzana ane cAritra guNo dIpyamAna thAya che; kAraNa ke ajJAnIo paNa prazaMsA kare che ke, "aho A lokonI buddhi tattvAnusArI che. pariNAme teo krame karIne jJAna, darzana ane cAritra guNanA lAbhane meLavanArA bane che. - darzanazuddhi TIkAtdvinaashe kRte sati bodhivRkSamUle'gnirdattaH / tathA sati punarnavA'sau na bhavati ityarthaH / atra idaM hArdam, caityAdidravyavinAze pUjAdilopaH / tatastadhetukapramodaprabhAvanApravacanavRddherabhAva: tato vardhamAnaguNazuddhirodhaH tato mokSamArgavyAghAtaH / Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 dhArmika vahIvaTa vicAra kAraNAbhAve kAryAnudayAt / artha : teno (caityadravyano) vinAza karavAthI bodhivRkSanAM mULamAM agni mukAya che. tema thavAthI pAchuM te navuM nathI banatuM ema artha che. ahIM rahasya A che. caityAdi dravyano vinAza thatAM pUjA vi.no lopa thAya che. pariNAme tenAthI thatAM pramoda, prabhAvanA tathA pravacanavRddhino abhAva thAya che. tethI guNazuddhi vadhatI aTake che. tethI mokSamArgano vyAghAta thAya che, kema ke kAraNanA abhAvamAM kArya na thaI zake. - dravyasaptatikA jeNa ceiadavvaM viNAsiyaM, jiNabiMbapUAIsaNANaMditahiyaANaM bhavasiddhiANaM sammadaMsaNasuaohimaNapajjavakevalanANanivvANalAbhA paDisiddhA / ' artha : jenA vaDe caityadravyano vinAza thayo che, tenA vaDe jinabimbanI pUjA ane darzanathI AnaMdita thatAM bhavasiddhi AtmAonAM samyagdarzana, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryava jJAna, kevala jJAna tathA nirvANanA lAbhono pratiSedha karAyo. - vasudevahiMDI jinezvara devanA sthApanA nikSepone mAnanArane jina caityanI, tenI pUjAnI, te mATe jarUrI upakaraNonI ane temAM khAmI na Ave te khAtara, devadravyanI vRddhinI ane tenA saMrakSaNanI anivArya AvazyakatA che." - vicArasamIkSA pR. 97 lekhaka : muni rAmavijaya A uparathI to te pUjyazrI taraphathI paNa saMmati maLe che ke devadravya mAMthI jinapUjAnI sAmagrI lAvI zakAya ane jinabhakti paNa karI zakAya. astu. have samajAI jaze ke svapnAdinI AvakamAMthI pUjArIne pagAra ApavAthI kroDo rU. nuM devadravya jIrNoddhAramAM jatuM aTakI javAno bhaya jarAka paNa vAstavika che kharo ? Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 169 jeo svadravya kharcavAnuM zakya na hoya tevA sthAnamAM paNa pUjArInA pagArAdino niSedha kare che ane hohA macAve che, teo zilpI ane salATonI tijorIone chalakAvI ApatAM devadravya mATe kema kadI avAja paNa karatA nathI ? tevAM jinamaMdiro ane tIrthonI pratiSThAdinAM kAryomAMthI virodha noMdhAvavA sAthe dUra kema rahetA nathI ? vaLI keTalAko kahe che ke, "kalpita devadravyamAMthI jo pUjArIne pagArAdi apAze to dharmajano svadravyanA sAdhAraNanA phALA vagere have baMdha karI deze." A ane AnA jevA keTalAya khoTA bhaya upajAvI kADhIne saMmelananA zramaNone zAstravirodhI kahevaDAvavAno prayatna khUba ja anucati lAge che. pharI yAda karo ke jyAM svadravyanI zakti dekhAze tyAM saMmelananA suvihita zramaNo svadravyano ja zrAvako pAse upayoga karAvIne temanI dhanamU utAravA dvArA vAstavika jinabhaktinA temane upAsaka banAvaze. AvA khoTA bhaya to dareka bAbatamAM upajAvI zakAya. paNa je sAdhu, sAdhutAnI mastImAM jIvatA haze teo to saMmelananA TharAvonA hArdane ane svarUpane pakaDaze ja, ane te rIte ja vartaze. eTale AvA khoTA bhaya kalpavAnuM yogya jaNAtuM nathI. jyAM je bhaya vAstavika hoya tyAM paNa jo lAbha vizeSa hoya to bhayanI pAra kema UtarI javuM te ja vicAravuM joIe. paNa bhayanI kalpanAthI moTo saMbhavita lAbha gumAvavo e yogya na gaNAya. ghaNAM varSothI keTaleya ThekANe svapnadravyanI Avaka saMpUrNa sAdhAraNamAM ke 10 AnI yA 6 AnI sAdhAraNamAM jatI hatI tyAre paNa tenI sAme soLe ya AnI rakama devadravyamAM cAlu rAkhavAnuM kArya te zramaNoe karyuM ja che. nirarthaka bhayo UbhA karIne saMmelananA zramaNone badanAma karavAnI vAta bilakula icchanIya na gaNAya. upasaMhAramAM eTaluM jaNAvavuM ThIka lAge che ke saMmelananA TharAva sAme hohA karI mUkatA ane te mATe adAlata ane akhabArano Azraya laIne zrIsaMghanA lAkho rU. kharca karI cUkelA mahAtmAo sahuprathama potAnA pratye pUjyabhAva dharAvatA saMghomAM devadravyanAM traNa khAtAM paDAve, tenI bIjAmAM thatI bheLaseLa sadaMtara baMdha karAve, bhUtakALanI bhUlanI rakama te te rIte khAte jamA karAvIne te te saMghone doSamAMthI ugAre. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra bIjuM binajarUrI sthaLomAM navAM jinamaMdironA ke tIrthonAM thanArA nirmANamAM ke cAlu kAryamAM AjathI ja devadravyanuM dhana lagADavAnuM baMdha karI devAnuM potAnA bhaktone pharamAna kare ane svadravyano ja tyAM upayoga karavAnuM sUcana kare; pachI bhale te nirmANakArya dhIme dhIme paNa pUruM thAya ane je azakta-kakSAnA saMgho hoya tyAM zuddha devadravyamAMthI pUjArI Adine apAtA pagAro baMdha karAvIne akhabAro ane adAlato pAchaLa lAkho rU.lagADI devA taiyAra thayelA bhakto dvArA te saMghomAM svadravya mokalavAnuM zarU karAve. jo AvI koI vyavasthA karavA teo taiyAra na hoya ane saMmelananA TharAvano mAtra virodha ja karatA hoya to te keTaluM yogya gaNAze ? 170 svadravya ke sAdhAraNa dravyathI azakya hoya tevA saMghomAM paNa pUjArInA pagArASTra kalpita devadravyamAMthI ApavAno niSedha karanArA mahAtmAoe jALa, katalakhAnAnAM yAMtrika sAdhano vageremAM je upayoga thAya che te aMge rAjakAraNanI sAme paDavuM khUba jarUrI che. te mATe adAlatano Azraya levAnuM khUba Avazyaka che. e mATe akhabAromAM hohA macAvI devAnuM khUba agatyanuM che. A bAbatamAM kema Aja sudhImAM kazuM ja nakkara karavAmAM Avela nathI ? saMmelananA zramaNone to najIkanA ja bhAvI tarapha najara nAMkhatAM dekhAyuM che ke pUjArIonAM yuniyano UbhAM thatAMnI sAthe temano pagAra ochAmAM ocho bamaNo to thaI ja javAno che. te ya vadhIne traNa hajAra rU. sudhI TUMka samayamAM pahoMcI jaze. A pagArane pahoMcI vaLavAnI tAkAta jyAre badhI rIte mAtabara ane dhanavAna saMgho pAse hovA chatAM zuddha sAdhAraNa khAte teTalI moTI rakamonAM phaMDa teo nahi kare tyAre teo pUjA (AdAna) svarUpa devadravyamAMthI ja te moTA pagAro cUkavaze. A bAbata khUba anucita gaNAze. jo mAtabara saMgho paNa cokhkhA sAdhAraNanA paisAnI TIpamAM thAkaze to te vakhate te saMghone pUjAdi devadravyamAMthI pUjArI Adine pagAra vagere ApatA rokIne kalpita devadravyamAMthI tenI vyavasthA karavAnuM jaNAvavuM paDaze. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 171 TharAvamAM jaNAvelA je bolI - caDAvA che tenI rakama kalpita devadravyamAM laI gayA bAda temAMthI pUjArInA pagAra vagere apAya te pachI je rakama vadhe te tamAma rakama jIrNoddhAra vagere kAryomAM ja vAparavAnI rahe che e spaSTatA karavAnI jarUra nathI. e sivAya saMmelananA TharAvonA samarthaka zramaNo e paNa manomana nirNaya le ke TharAvanI - zaktisaMpanna saMgho ke zrAvakoe to sarva prakAranI jinabhakti (pUjArIne pagAra vagere badhuM ja) svadravyathI ja karavI joIe te vAta ja sahunI pAse mukhyapaNe karavI, Agraha rAkhavo ane te rIte amala paNa yathAzakti karavo, jethI kalpita devadravyanI vRddhi thatAM temAM vadhelI rakamano jIrNoddhArAdimAM upayoga vadhato jAya. - ema kahevAmAM Ave che ke vi.saM. 1990nA saMmelanamAM je TharAva thayo che ke, "svapnadravya devadravyamAM laI javuM yogya jaNAya che. tenAthI UlaTo TharAva A saMmelane karyo che. A vAta barobara nathI. A saMmelane paNa svapnAdi dravyane devadravyamAM ja laI javAnuM TharAvyuM che. hA, te devadravyano vizeSabheda 1990 nA saMmelane karyo na hato te A saMmelane tene "kalpita devadravya' kahIne te TharAva karela che. kharekhara to 1990nA. saMmelanamAM A TharAva upara je sarvasamaMti sadhAI che te temAMnA "yogya jaNAya che" e zabdothI te vakhate polI sarvasaMmati thayAnuM spaSTarUpe dekhAya che. 2044nA saMmelane to ekadama spaSTatA karI che. saMmelananA virodhI kahe che ke svapnadravya ke kesarAdinI bolI-caDAvAnA dravyathI devapUjAnI sAmagrI na lavAya ane pUjArI Adine pagAra na apAya. A ja mahAnubhAvo Thera Thera 'jinabhakti sAdhAraNa" e nAmanuM phaMDa karAve che. bAra mAsanAM kesara, agarabattI vagereno lAbha levA mATe kesara vagerenI bolI bolAve che. te rIte je dhana prApta thayuM temAMthI bahAragAmathI AvelA yAtriko vagerene kesara vagere pUjA-sAmagrI pUrI paDAya che ane pUjArIne pagAra paNa cUkavAya che. zuM A barobara che ? paramAtmAnA (devanA) nimitte bolAelI kesara vagerenI uchAmaNI devadravya ja banI gaI. have tame 'jinabhakti Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 dhArmika vahIvaTa vicAra sAdhAraNa' evuM nAma ApIne temAMthI pUjA sAmagrI lAvI zako ane pUjArIne pagAra paNa ApI zako to kesara pUjA ke svapna vagerenA e ja bolI-caDAvAne ame "kalpita devadravya' tarIke laIne temAMthI zAstra saMmata rIte pUjArIno kharca kADhavAnuM jaNAvIe to zI rIte utsutra gaNAya? jo tame jinanA nimittathI bolIonI rakamane devadravya ne kahetAM jinabhakti sAdhAraNa kaho cho to saMmelananA TharAvamAM AnA karatAM juduM zuM vicArAyuM che ? vastutaH svapna ke upadhAna nimittanI bolIo sAkSAt devanA nimitte bolIo nathI. jyAre bAra mAsanAM kesarapUjAdinA lAbha mATenI bolIo to sAkSAt jina (jinamUrti)nA nimitte ja che. chatAM jo A bolI jinabhakti sAdhAraNa (devaku sAdhAraNa) kahI zakAya to svapnAdina nimitte jinamaMdiranAM sarva kAryono nirvAha karavA mATe UbhI karAelI bolInI prathAthI prApta thatuM dhana paNa devaku sAdhAraNa (kalpita devadravya) kema na kahI zakAya ? kharekhara to "jinabhakti sAdhAraNa' nAmanuM, kesara vagerenA lAbhathI bAramAsI bolInuM dhana bheguM karavAnI nIti ja tenA samarthaka mahAnubhAvonA vicArothI viruddha jAya che. teo jema devadravyathI prabhupUjA na thAya tema pUjA to svadravyathI ja karavI joIe tevI zakti na hoya to derAsarajImAM kAjo vagere laIne, ke kokane kesara ghasI ApIne ke puSpanI mALA guMthI ApIne teNe saMtoSa mAnavo paDe, evuM mAne che, abhayaMkara zeThanA be nokaronuM dRSTAnta vAraMvAra ApIne A vAtane teo puSTa karatA ja rahe che, to savAla e che ke pachI yAtriko vagere zI rIte bAra mAsanAM kesara vagerenA caDAvanA para-dhanathI prabhu-pUjA karI zake ? vaLI svadravyano evo ekAMta Agraha rAkhavo ke tenI maryAdAmAM rahIne nabaLAM dravyothI paNa prabhupUjana karavuM, paraMtu devadravyathI (kalpita devadravyathI) uttama dravya prabhupUjana thAya to paNa te nahi ja karavuM te vAta viziSTa prasaMgomAM to barobara jaNAtI nathI. anne dravyanuM (upakaraNanuM) mahatva nathI paraMtu zubhabhAvavRddhinuM (antaHkaraNanuM) mahattva , che. hA. e kharuM ke zaktimAna (dhanavAna) AtmA paradravyAdithI prabhupUjana Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 173 kare to temAM tene lAbha ocho maLe (dhanamU nahi utAravAthI) paraMtu tene geralAbha thAya tevuM pratipAdana to kema karI zakAya ? devadravyanA peTA traNa bhedo aMge vizeSa vicAraNA avadhAraNa (AgrahapUrvakanA daDha saMkalpa) sAthe devane samarpita thatuM je dravya te devadravya kahevAya che. AvA devadravyanA traNa prakAra che. pUjA devadravya : paramAtmAnA bhakto ema samajatA hoya che ke jinapratimA e sAkSAt jinezvaradeva bhagavAna che. AthI ja teono sahuthI vadhu ullAsa jinapUjA-aMga-pUjArUpa ke agra pUjArUpamAM dravya vAparavAno hoya che. bhagavaMtanI pUjA mATe ja bhakto aneka rIte je bheTa Ape te badhuM pUjA devadravya kahevAya. dukAnanI bhADAnI Avako, lAgAo, khetaro, rokaDa rakama, kesara vagere ke taiyAra AbhUSaNo athavA tenA mATenuM sonuM ke cAMdI vagere AvI je kAMI paNa....bheTanA rUpamAM Avaka thaI hoya te bhADA vagere rUpamAM bheTa te pUjA-devadravya kahevAya (A ja badhI bheTa jo jinamaMdiranA nirvAha mATe ApavAmAM AvI hoya to te kalpitadevadravya gaNAya.) A rIte te maLelA pUjAdravyano upayoga jinezvaradevanA. deha upara kesara-pUjA, AbhUSaNa caDAvavA vageremAM thAya ane agra pUjAmAM paNa thAya. nirmAlya devadravya : nirmAlya be prakAranAM hoI zake che. prabhujIne dhareluM, caDeluM ke temanI sAme mUkeluM dravya te badhuM nirmAlya kahevAya. eTale ke varaNAdino utAro, phaLa, phUla, naivedya, vastra, akSata, rokaDa rakama vagere nirmAlya dravya kahI zakAya. AmAMthI je thoDA ja kalAkomAM vigandhi (durgandhavALA) zobhArahita vagere svarUpa banI jAya te phUla, naivedyane vagere vigandhi nirmAlya dravya kahyAM che. paNa te sivAyanAM a-vigandhi akSata prabhujInI sAme dharelAM hovAthI avicarcei nirmAlya dravya kahyAM che. AmAMthI vecANa karavAthI je rakama Ave temAMthI jinanI aMgapUjA to na ja thaI zake. hA, temAMthI AbhUSaNo ghaDAvIne prabhujInA aMge caDAvI zakAya kharAM. jo AbhUSaNonI jarUra na hoya to anya derAsaromAM AbhUSaNo mATe Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 dhArmika vahIvaTa vicAra te rakama ApavI. jo kesara barAsanA abhAvamAM prabhupUjA aTakI paDatI hoya to tevA samaye kesara-barAsAdi lAvavAmAM paNa vAparI zakAya. A beya prakAranAM nirmAlya dravyanI rakama maMdiranA jIrNoddhArAdimAM jarUra vAparI zakAya. kalpita devadravya : jinamaMdira aMgenAM badhAMya kAryono nirvAha karavA mATenI kalpanA karIne meLavAela dravya te kalpita devadravya. pUrvanA kALamAM rijharva-phaMDanA rUpamAM rAkhavA mATe zrImaMta bhakto je dravya ApatA te kalpita devadravya kahevAtuM. bane tyAM sudhI kaTokaTInA samayamAM ja A rijharva-phaMDa svarUpa nirvAha mATenA dravyano upayoga thato. samaya jatAM nirvAha mATenuM phaMDa bhakto pAsethI meLavavAmAM muzkelI thaI tyAre nirvAha karavAnI kalpanAthI bolI-caDAvAnI paddhati zarU karAI. e dvArA maLatI rakama te kalpita devadravya gaNAI. // svapnAdinI A bolImAM spardhA thatI. pahelo vagere naMbara levA mATe A bolI thatI. bhaktajana te bolIthI potAne maLato hakka bhogavato ane tenA badalAmAM uchAmaNInI rakama koI zarata vinA tenA Ayojakane Apato. koI kaheze ke bolInI A rakama bheTa svarUpa banavAthI tene pUjA devadravyamAM kema na gaNavI ? teno uttara e che ke A rakama bheTarUpa nathI. mAla laIne tenI sAme je rakama apAya te kadI bheTa na kahevAya. pahelI vagere mALa paheravA svarUpa mAla maLI gayo ane badalAmAM je rakama apAI te bheTa kema kahevAya ? AthI ja bolI-caDAvAnI rakamo pUjA devadravyamAM na jAya. vaLI pUjA-devadravyamAM to je rakama bheTarUpa apAya che temAM zarata karAya che ke, "mArI rakamamAMthI kAyama puSpo lAvavAM, kesara lAvavuM ke amuka prakAranuM AbhUSaNa banAvavuM." vagere. AvI koI zarata bolI-caDAvAnI rakama sAthe nahi hovAthI paNa A rakama pUjA-devadravya khAte zI rIte jaI zake ? Ama jinamaMdira aMgenAM tamAma kAryo (pUjArI, nokarAdinA pagAro, kesara pUjAdi) no jyAM nirvAha thaI zake tema na hoya tyAM te nirvAhanA saMkalpathI thayelI A bolI-caDAvAnI rakama upayogI thAya che. mATe tene Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 175 pUjA-devadravyamAM laI jaI zakAya nahi. ( jo ke pUrvakAlIna rijharva-phaMDanuM dravya e bheTa dravya ja che. paNa te 'nirvAhaka' binazaratI bheTa dravya che, mATe te pUjA-devadravyamAM na gaNAya.). AthI ja bolInI rakama kalpita devadravyamAM ja gaNavI paDe ema lAge che. TUMkamAM, pUjAnAM kAryo mATe bheTarUpe zaratI maLeluM dravya te pUjAdevadravya kahevAya. teno upayoga jinanA deha mATe ja thaI zake. kalpitadevadravyano jinamaMdiranAM sarvakAryomAM upayoga-jIrNoddhAra, jinapUjA, pUjArI Adine pagArAdimAM karI zakAya. ahIM jaNAze ke kalpita-devadravyamAMthI ja pUjArI Adine pagArAdi ApI zakAya. nirmAlya-devadravyamAMthI jinanI aMgapUjA to na ja karI zakAya. pUjA devadravyathI mukhyatve jinapUjA karI zakAya. T dhA.va.12 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi.saM. 2044nA guradravya-vyavasthAnA saMmelanIya TharAva naM.14 upara ciMtana gurupUjananuM dravya, zAstrAdhAre, zrAvaka saMgha, jIrNoddhAra tathA gurunA bAhya paribhogarUpe sAdhu-sAdhvIne bhaNAvavAnA tathA vaidyArirUpa kAryo ane DoLI vagere rUpa vaiyAvacce kAryomAM laI jaI zake che. gurumahArAjanA pUjana mATe bolAyelI, gurune kAMbaLI vagere vahorAvavAnI bolI temaja dIkSA mATenAM upakaraNonI bolI, A badhAnuM je dhana Ave te tathA padapradAna nimitte bolAyela kAMbaLI Adi upakaraNo mATenI bolInuM dhana, zAstra-vacanAnusAre zramaNasaMgha gurUvaiyAvaccamAM laI javAnuM TharAve che. paraMtu dIkSA tathA pada-pradAna prasaMge pothI, navakAravALI, maMtrapaTa, maMtrapothInI bolInuM dhana jJAnadravyamAM laI javAnuM TharAvavAmAM bhASecha. zAstrA6 : artha : viva29 .. atha yatidravyaparibhoge prAyazcittamAha-han.com muhapatti-AsaNAisu bhinnaM jalannAIsu -guru lahugAi / jaidabbabhogi iya puNa vatthAIsu devadavvaM va // vyAcyA : mukhavastrikAAsanazayanAdiSu, arthAd guruyatisatkeSu paribhukteSu bhinnam / tathA 'jalannAIsu' tti / / yatisatke jale anne AdizabdAd vastrAdau kanakAdau ca / 'dharmalAbha iti prokte dUrAducchritapANaye / sUraye siddhasenAya, dadau koTiM narAdhipaH / 'ityAdiprakAreNa kenApi sAdhunizrayAkRte liGgisatke vA paribhukte sati 'gurulahugAi ti krameNa gurumAsazcaturlaghava AdizabdAccaturguravaH SaDlaghavazca syuH / ayamarthaH - gurusatke jale paribhukteza, annejITI, vastrAdau4i kanakAdaupadi ci prAyazcittAni bhavanti / yatidravyabhoga 'iya' tti / evaM prakAra prAyazcittavidhiravagantavyA / atrApi punarvastrAdau devadravyavat vakSyamANadevadravyaviSayaprakAravat jJeyam / ayamarthaH yatra gurudravyaM bhuktaM syAt tatrA'nyatra vA sAdhukArye vaidyAdyarthaM bandigrahAdipratyapAyApagamAdyarthaM vA tAvanmitavastrAdipradAnapUrvakaM prAyazcittaM deyamiti gAthArthaH // 68 // (-zrAddhajitakalpa : mudrita pR. 56) Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 177 sAdhunuM dravya gRhastha vApare to tene A pramANe prAyazcita Ave. jo sAdhunAM muhapatti, Asana, zayanAdino upabhoga karyo hoya to prAyazcitta bhinnamAsa Ave. jo sAdhunuM pANI vAparyuM hoya, anna vAparyuM hoya, vastrAdi vAparyA hoya ane kanakAdi vagere vAparyA hoya to vividha prAyazcitta Ave. ahIM mULagAthAmAM nartanamArUsuM pada che. jala, anna vagere ahIM vagere zabdathI TIkAkAre vastrAdi ane kanakAdi lIdhAM che. A rIte be levAnuM kAraNa e che ke vastra vagerenI mAlikI karIne guru tene bhogavI zakatA hovAthI vastrAdi e bhogAI gurudravya che. jyAre sonuM vagereno bhoga kaMcana-kAminInA tyAgI guru karI na zake eTale te sonuM vagere bhogArTa gurudravya nathI. paraMtu pUjAuM-gurunI tenA dvArA pUjA karavA yogya-dravya jarUra che. eTale kanaka vagerene pUjAhaMdravya tarIke judAM lIdhAM. V have savAla e thAya che ke sonuM vagerene jo guru vastrAdinI jema potAnI nizrAmAM (mAlikImAM) letA ja na hoya to sonuM vagere gurudravya ja na bane to sonuM vagere gurudravyane je zrAvaka vApare tene paladhunuM prAyazcitta Ave evuM kahI paNa kema zakAya ? dravyasaptatikAkAre gurudravyanA je be vibhAga karIne gurupUjanadravya suvarNAdi kahyuM che te emaNe potAnI buddhithI kahyuM. kharekhara to purAtana badhA ja zAstrakAroe vastrapAtrathI ja gurupUjananI vidhi darzAvI che. paNa dAkhalA dRSTAntane jore jyAre aMgapUjana jozathI cAlyuM tyAre uparokta be vibhAga pADavA paDyA. kharI rIte gurupUjA koI paNa zAstramAM vihita hatI nahIM. eTale jyAre hIrasUrijI ma. sAme prazna Avyo tyAre temaNe hemacandrasUri mahArAjanI suvarNakamalanI thayelI pUjAthI enuM (aMgapUjAnuM) samarthana karavuM paDyuM. pachI enuM dravya kayA khAte jAya eno savAla Ubho thayo eTale siddhasenasUri mahArAjano dAkhalo laIne hIrasUri mahArAje jIrNoddhArAdimAM (ahIM Adi zabda che te bhulAvavuM na joIe. Adi zabdathI gura vaiyAvacca ane jJAna ja levA paDe.) te vakhate laI javAyuM hatuM ema jaNAvyuM, paNa e dravyano nizcita upayoga kyAM thAya ? te jaNAvyuM nathI. anyAnya kSetromAM te te kALe A dravyano upayoga thaelo Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 dhArmika vahIvaTa vicAra jANIne temaNe ema kahyuM che ke A viSayamAM ghaNuM kahevA jevuM che paNa keTaluM lakhAya ? A uparathI spaSTa thAya che ke temaNe gurudravya e devadravyarUpa che evuM TharAvela nathI. have je siddhasenasUrinA dRSTAMtathI hIrasUri mahArAje pUjanadravyanI vyavasthA jaNAvI che e siddhasenasU. nA dRSTAntamAMthI samajavI. prAcInatama grantha bhadrezvarasUrinA 'kAvyazailI'mAM bIjA khaMDamAM sAdhAraNanA dAbaDAmAM te dravya laI javAnuM jaNAvyuM che. prabhAvaka caritramAM paNa te ja rIte jaNAvyuM che. 'prabaMdhaciMtAmaNI' vageremAM te dravya lokone RNamukta karavAmAM vAparavAnuM jaNAvyuM che. jyAre 'prabaMdhakozamAM' jIrNodvAra AdimAM laI javAnuM jaNAvyuM che. A rIte gurupUjanadravyanI koI niyata vyavasthA prAcInakALanA granthomAM dekhAtI nathI. bIjuM je siddhasena sU. ma. no dAkhalo hIrasUri mahArAje Apyo che temAM vikramarAjAe koTidravya si.pU. ne tuSTimAn rUpe ApeluM che, nahIM ke aMgapUjA ke caraNapUjana rUpe. zAstradRSTie sAdhune dravyadAna niSiddha che. paraMtu AvI rIte mugdhAvasthAmAM koIe sAdhune dravyadAna karyuM hoya to tenAthI gurunI aMgapUjAnuM samarthana thatuM nathI. mAtra eTaluM phalita thAya che ke dAnarUpe ke pUjArUpe arpaNa karAyeluM dravya te gurunI icchA mujaba yogyakSetramAM vAparI zakAya che-paNa devadravyamAM ja jAya ema kahI zakAya nahIM. mATe gurupUjananuM dravya (jyAM sudhI te cAlu che tyAM sudhI) vaiyAvaccamAM laI javAmAM koI doSa nathI. tema ja kAmaLI to krItAdi doSaduSTa hoya to vahorAya ja nahIM, paNa have jyAre prathA cAlI che tyAre tenI bolInuM dravya paNa vastrapUjAnI bolInA dravyarUpa hoIne devadravya banatuM nathI. tethI vaiyAvaccamAM to jarUra laI jaI zakAya che. astu. have mULa vAta upara AvIe. jyAre guru siddhasenasUrijIe rAjA vikramane hAtha UMco karIne dUrathI ja 'dharmalAbha' e pramANe kahyuM. tyAre siddhasenasUrijIne rAjAe eka kroDa sonAmahora ApI. have ahIM AvA prakArathI gurudravya banI gayuM. to A gurudravya athavA koI zithilAcArInI nizrAmAM paDeluM sonuM vagere gurudravya-ene Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 pariziSTa-1 koI gRhastha vApare to tene vividha prAyazcitta Ave. Ama kahIne uparanI gAthAnA uttarArdhamAM kahyuM ke sAdhunA dravyano paribhoga karanArane A pramANeno prAyazcittavidhi jANavo. have gAthAnA uttarArdhamAM je kahyuM che ke, 'pu ivatthArUnuM sevabaM a' enuM saMskRtamAM rUpAntara karIne TIkAkAre lakhyuM che ke, 'batrA puna: vastrAdiSu devadravyavat' TIkAkAra kahe che ke jema AgaLa upara devadravyano upabhoga karanAra zrAvakane ame je rIte prAyazcitta kahevAnA chIe te ja rIta ahIM paNa samajavI. eTale ke jema devadravyano upabhoga karanArane tapa svarUpa prAyazcitta ApavA sAthe ame kahevAnA chIe ke devadravya jeTaluM vAparyuM hoya teTaluM pAchuM devadravyamAM ApI devuM. (mAtra tapa prAyazcittathI na cAle). e ja rIte ahIM paNa gurunAM vastrAdi (tathA kanakAdi) no upabhoga jeTalo karyo hoya teNe upara jaNAveluM jala, anna, vastrAdi ane kanakAdinuM jaNAvela tapa-prAyazcitta to karavuM ja paNa tenI sAthesAthe te vastrAdi (tathA kanakAdi) nuM jeTaluM mUlya thatuM hoya teTalA mUlyanuM vastrAdi pradAna sAdhukAryamAM-vaidyane mATe ke jela vageremAM pakaDAyelA ke koI ApattimAM phasAyelA sAdhune bacAvavA mATe-te sthaLe ke bIje sthaLe-pradAna karavuM. TUMkamAM teTalA dravyanuM vastrAdidAna paNa tapa-prAyazcittanI sAthosAtha karavuM. A zrAddhajitakalpanA zAstrapAThathI spaSTa thAya che ke gurudravya sAdhu vaiyAvaccamAM jaI zake che. jo gurudravya devadravyamAM ja jatuM hoya to prAyazcittadAtA guru te zrAvakane ema kaheta ke, "teM jeTalA mUlyanAM vastrAdi ke kanaka Adino upabhoga karyo hoya teTalI rakama tuM jIrNoddhAramAM vAparI deje.' paNa Ama na kahetAM gurunI vaiyAvaccanAM-vaidyAdi kAryomAM te rakama vAparavAnI kahI che, eTale nakkI thaI jAya che ke gurudravya sAdhuvaiyAvacca khAtAnuM dravya che. virodha karanAranuM A viSayamAM je kahevuM che ke "A pAThanI TIkAmAM vastrAdinA upabhoganuM ja prAyazcitta 'vastrAdidAna" che. paNa kanakAdinA. upabhoganuM prAyazcitta ahIM jaNAvyuM nathI." "A vAta ekadama asaMgata lAge che. mULagAthAmAM 'vastrAdi' zabda ja hovAthI TIkAkAre vastrAdino artha karatAM 'vastrAdi ane kanakAdi' ema kahI ja dIdhuM che. have AgaLa Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 dhArmika vahIvaTa vicAra nANA ApavAnI je vAta che ke vikramarAjAe karelA prItidAna svarUpa gurudravya mATe che, gurupUjA svarUpa gurudravya mATe nahi", e barobara nathI. 'dravya-saptatikA' graMthanI A bAramI gAthAnI TIkAmAM kahyuM che ke sonuM vagere gurudravya jIrNoddhAramAM tathA navAM jinamaMdiro banAvavA vagere kAryamAM vAparavuM. svarNAdikaM tu gurudravyaM jIrNoddhAre, navyacaityakaraNAdau ca gauravAhesthAne vyApAryam ahIM 'vagere' zabdathI sAdhu vaiyAvacca laI zakAya. kema ke zrAddhajitakalpa'no pATha te vAta spaSTarUpe jaNAve che. Ama karIe to ja jIrNoddhAra ane zrAddhajitano pATha beyano samanvaya karI zakAya. (juo pariziSTa be). A saMmelane gurudravya aMge je TharAva karela che temAM devadravyamAM ane sAdhu vaiyAvaccamAM laI javAnuM jaNAvIne beya vikalpo khullA rAkhyA che e vAta uparyukta zAstrapAThothI samucita bane che. jo gurudravya mAtra devadravyamAM jaI zake tevuM pratipAdana karAze to "zrAddhajitakalpa' vRttikAra, teno upabhoga karanArane prAyazcitta peTe teTalI rakama sAdhuvaiiyAvaccamAM (nIcalA khAtAmAM) vAparavAnuM kahevA dvArA keTalA moTA doSamAM paDyA gaNAze ! gurupUjananuM dravya jo sAdhu vaiyAvaccamAM laI javAze to tethI sAdhusAdhvIne temAM Asakti pedA thavAno bhaya che. AthI ja tene jIrNoddhAramAM ja laI javuM joIe." tema A TharAvanA virodhIonuM kahevuM che.. Ano javAba che ke Asakti pedA thavAno prasaMga nivAravA mATe ja TharAvamAM spaSTa jaNAvyuM che ke, "A gurudravyano vahIvaTa zrAvaka saMgha karaze." je sAdhu ke sAdhvI pAse mumukSu AtmA dIkSA le che tenI dIkSA letI vakhatanA upakaraNonI uchAmaNInI rakama upara te mumukSunA guru Asakti karatA nathI, vahIvaTa paNa karatA nathI. te rakama sAdhu-vaiyAvacce khAte laI jaIne teno vahIvaTa zrAvakasaMgha kare tevuM TharAvamAM abhipreta che. A rIte AsaktinuM nivAraNa karavuM ja rahyuM. anyathA miSTAnna bhojanAdimAM paNa sAdhune Asakti prasaMga Ubho thAya che to zuM zrAvaka varge te aMgenI bhakti ja baMdha karI devI ? Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 183 vaLI jo gurucaraNe mUkelA dhanamAM Asakti thavAno bhaya che to to strIo dvArA sAva najIka AvIne ja thaI zakatA navAMgI gurupUjanamAM te kAmAsakti thavAno nAnA sAdhuone moTo bhaya che. mATe baMdha karI devA jevuM to ai che. have savAla rahyo paraMparAno bhAI ! paraMparA to beya prakAranI keTalAya samayathI cAlI AvI che. gurupUjananI 2kama devadravyamAM laI javAnI paraMparAvALA zramaNa samudAyo paNa che. vaLI pUjyapAda svargastha labdhisUrIzvarajI ma. sAhebanA samayathI temanA samagra samudAyamAM pUMchanarUpe ja gurupUjana karAya che ane tethI te 2kama zAstramAnya rIte sAdhu-vaiyAvacca AdimAM laI javAya che. (A vAta sarvasAmAnya che.) have gurupUjana (sIdhuM ke lUMchanarUpathI) sAdhu-vaiyAvaccamAM laI janAro varga jyAre jIrNoddhAramAM uparanuM khAtuM hovAthI tathA vaiyAvaccamAM laI javAnA be ya vikalpo khullA rAkhyA che. moTo che jo gurupUjananI rakamane sAdhu-vaiyAvaccamAM laI javAthI zramaNasaMsthAmAM pArAvAra zithilAcAra vadhI javAno saMbhava hota to te kyAranoya A kAraNasara vadhI gayo hota. kema ke A paraMparAvALAno varga moTo ja che. vaLI emano virodha Aja sudhI kema karyo nahi ? vastutaH zithilAcAra vyApaka thayo hoya to temAM bIjAM aneka gaMbhIra kAraNo che, jemAM sauthI mukhya keTalIka apAtra dIkSAo, padavIo ane ziSyonuM sAdhutva vikasAvavAnI vAtamAM guruvarganI adhyayana ane vAcanAdAnanI bAbatamAM vadhu paDatI upeA kAraNa che. chatAM mAnI laIe ke, sAdhu-vaiyAvaccamAM gurupUjananI rakama javAthI te dhanamAM Asakti pedA thaze to AnA karatAMya gaMbhIra kakSAnI aneka prakAranI Asaktine pedA karanArA upadhAna ane yAtrA-saMghonA tathA bhaktonA AdhAkarmI rasoDAnI vAnagIo tathA te prasaMgomAM atyaMta sahaja banato vijAtIya paricaya vagere bAbato che. A TharAvano virodha karIne, ghora zithilAcArane phelAvanAruM munisaMmelana" e rUpamAM prajAne bhaDakAvatA mahAnubhAvone to AgrahabharI vinaMti che ke upara jaNAvelAM vividha AsaktionAM janmasthAno aMge Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 dhArmika vahIvaTa vicAra vicAra gAmaDAmAM vAsakSepa pUjAnA vidhAna sudhI pahoMcela che. A vAta samajatA paMDitajanone kSaNanI paNa vAra lAge tema nathI. ApaNe evuM bane tema nathI icchatA, paraMtu pUjArInAM yuniyano thatAMnI sAthe temanA dvArA je hAhAkAra macavAno che te joIne AjanA TharAvanA virodhIone paNa pheravicAraNA karyA vinA chUTako thavAno nathI ema spaSTa lAge che. paNa agamanAM eMdhANa AjathI parakhAya to sAruM. moDuM samajAtAM ghaNuM khoTuM thaI cUkyuM haze. mogalothI jinamaMdiranI rakSA kAje jinamaMdirone masjidano AkAra ApI devA jeTalI dIrghadRSTi ApaNe paNa apanAvavI paDaze. anya gacchanI sAdhvI-saMsthAnI thayelI kharAba hAlatamAMthI pU. senasUrijI ma.sA. nI agamacetImAMthI utpanna thayelA paTTake ApaNA tapAgacchane A ApattimAMthI ugArI lIdho che. ahIM paNa eka suMdara vAta jaNAvI dauM ke pUjArIo dvAra thatI ghora AzAtanAnuM nivAraNa karavuM hoya to jaina saMghoe pharI te vaMzaparaMparAgata pUjArIonAM vartamAna saMtAnone zodhI kADhavAM joIe. temane mATe jinapUjA vidhinI tAlIma-zALA sthApavI joIe ane khUba sAro puraskAra mAsika rUpe ApIne temanI sAthe potAnA sagA bhAInI jevo vyavahAra karavo joIe. A mATe kadAca ekAda kroDa rUpiyAnA bhaMDoLanI jarUra paDe. paNa dhanADhya zrImaMtone temanA dharmaguruo A vAta samajAvaze kyAre ? Ano amala karAvaze kyAre ? khera, hajI paNa jAgyA tyArathI savAra samajIne A kAma tvarita gatie tapAgacchanA sarvoccapade birAjatA agraNI AcAryo upADI le to khUba suMdara gaNAya. paNa hajIya tevuM kAMI ja karavuM na hoya ane mAtra saMgharSanI havA phelAvato akhabArI ke adAlatI jaMga jIvaMta rAkhavo hoya to pachI kazuM kahevAnuM rahetuM nathI. saMgharSanA koI paNa muddA sAthe racanAtmaka samAdhAna paNa garbhitapaNe joDAyeluM che, e mArga AvI bAbatomAM zuM na apanAvI zakAya ? * saMmelananA TharAvano virodha karatA mahAnubhAvo jo zAstrAdhAro ApIne athavA amuka sthaLe TharAvonI pAchaLanI pUrvabhUmikA ane tenA Azayone khyAlamAM laIne jo "saMpUrNa ekatA sAdhavAmAM sahAyaka bane to evuM saMgaThana sadhAze jenA dvArA jainazAsanano jayajayakAra thaze. ane....jo tethI viparIta paristhiti saMgharSamayatAnI UbhI karAze to jinazAsananuM pArAvAra ahita thaze. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 2 devadravya aMgenA TharAva para ciMtana - gaNi zrI abhayazekharavijayajI vikrama saMvata 2044 mAM amadAvAdamAM thayelA munisaMmelanamAM upara mujabano TharAva thayo. tathAvidha paristhitimAM, svapna vagerenI uchAmaNInuM dravya ke je devadravya tarIke prasiddha che temAMthI paNa kesara-sukhaDa vagere sAmagrInuM saMpAdana karavAnI A TharAvamAM chUTa ApavAmAM AvelI che e spaSTa che. tethI eka vargane A TharAva ayogya-zAstraviruddha devadravyanI hAni karanAro lAge che. teo mukhyatayA nIcenI dalIlo Ape che. (1) "zrAddhavidhi' tathA 'dravyasaptatikA' granthamAM evo pATha 69 } W VUdpradhan.com devagRhe devapUjA'pi svadravyeNaiva yathAzakti kAryA / artha : devamaMdiramAM devapUjA paNa svadravyathI ja yathAzakti karavI joIe. Ama, AmAM spaSTa jaNAvyuM che ke jinapUjA e svadravyathI ja karavAnuM anuSThAna hovAthI, devadravyathI e karavuM e zAstraviruddha che. (2) zrAddhadinakRtya ane zrAddhavidhimAM nIcenI matalabano pATha Ave anuddhiprAptastu zrAddha : svagRhe sAmAyikaM kRtvA kenApi saha RNavivAdAdyabhAve IryAyAmupayuktaH sAdhuvaccaityaM yAti naiSedhikItrayAdi bhAvapUjAnuyAyividhinA / . saca puSpAdisAmagyabhAvAt dravyapUjAyAmazaktaH sAmAyikaM pArayitvA kAyena yadi kiJcitpuSpagrathanAdi karttavyaM syAt tatkaroti / artha : nidhana zrAvaka potAnA ghare sAmAyika laIne, koInI sAthe devuM vagere saMbaMdhI vivAda vagere na hoya to sAdhunI jema, IrSA samitimAM upayukta banI traNa nisihI vagere bhAvapUjAnusArI vidhinA pAlanapUrvaka derAsara jAya. puSpa vagere sAmagrI na hovAnA kAraNe dravyapUjAmAM azakta Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 dhArmika vahIvaTa vicAra sati hi devadravye pratyahaM caityasamAracana-pUjA-satkArasaMbhavaH / artha : devadravya hoya to dararoja caityasamAracana-pUjA-satkArano saMbhava che. (F) dravyasaptatikA - (pR. 25). sati devAdidravye pratyahaM caityAdisamAracana-mahApUjA-satkAra sanmAnAvaSTaMbhAdisambhavAt artha : devadravya vagere hoya to roje roja caityasamAracana mahApujA satkAra-sanmAnAdine avakhaMbha (=Teko - puSTi) maLavA saMbhavita bane. A cAreya pAThothI e spaSTa jaNAya che ke devadravyathI jema derAsaranuM samArakAma (jIrNoddhAra) thaI zake che e ja rIte bhagavAnanI pUjA vagere paNa thaI zake che. jo devadravyathI pUjA vagere thaI zakatAM na hoya to. devadravyanI vidyamAnatAmAM pUjA vagereno saMbhava batAvata nahIM. jema ke, devadravyathI granthaprakozana vagere thaI zakatAM na hovAthI, 'devadravya hoya to granthaprakAzanAdi saMbhavita bane.' ema kahI zakAtuM nathI tema, devadravyathI pUjA vagere paNa na thaI zakatAM hoya to "devadravya hoya to pUjA vagere saMbhavita bane.' ema paNa kahI zakAta nahIM. paNa Thera Thera granthomAM e pramANe kahevAyuM che e jaNAve che ke "devadravyamAMthI pUjA vagere thaI zake che.' jema devadravyano durupayoga na thAya tema teno sadupayoga karavo ja joIe. je devakArya hoya temAM devadravya vAparavuM te teno sadupayoga che. 'devadravyanI vRddhi karavI' e zAstravAkyano artha evo to na ja karAya ke devadravyano sadupayoga paNa nahi karIne tenI vRdhdhi karavI. (G) darzanazuddhi - (pR. 252) tathA tena pUjA-mahotsavAdiSu zrAvakaiH kriyamANeSu jJAna-darzana-caritra guNAzca dIpyante / artha : tathA tenAthI (devadravyathI) zrAvako pUjA-mahotsava vagere karatA hoya to jJAna-darzana-cAritra guNo dIpI UThe che. A zAstravacanano vicAra karatAM to evuM spaSTa pratIta thAya che ke saMpannatA na hovI vagere kAraNe jyAM svadravyathI pUjA-mahotsavAdi na Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 15 thatAM hoya, paNa lAkhonuM devadravya vidyamAna hoya, to e devadravyathI paNa pUjA-mahotsavAdi karavA joIe. 'devadravyamAMthI pUjA vagere thAya nahIM evuM mAnIne e nahIM karanArA sva-paranA jJAnAdi guNonI vadhu vizadatAthI vaMcita rahI jAya che. alabatta devadravyane AmAM ADedhaDa kAMI vAparI nAMkhavAnuM nathI, paNa je rIte bhAvollAsavRddhi dvArA jJAnAdi guNono vadhu ne vadhu vikAsa thAya e rItanI yogya vyavasthA mujaba eno upayoga karavo ghaTe. (H) dravyasaptatikA (pR. 28) 'caityAdidravyavinAze vivakSitapUjAdilopaH, tataH taddhetukapramodaprabhAvanA pravacanavRddherabhAvaH tato vardhamAnaguNazuddhe rodhaH, tato mokSamArgavyAghAtaH, tato motIlAtaH ' VW artha : caityAdidravyano vinAza karavAmAM Ave to vivalita (granthamAM pUrve kahevAyelI) pUjA vagere baMdha paDI jAya che, te baMdha paDavAthI tenA nimitte thanAra pramoda, (zAsana) prabhAvanA, pravacanavRddhi vagere aTakI jAya che. e aTakavAthI e pramodAdithI je guNonI zuddhi vadhavAnI hatI te raMdhAI jAya che, e raMdhAvAthI mokSamArgano vyAghAta thavA dvArA mokSano (mokSaprAptino) vyAghAta thAya che. jema, devadravyano nAza thavAmAM pAThazALA vagereno lopa thato nathI, kema ke devadravyathI pAThazALA calAvAtI nathI. ema jo devadravyathI pUjA vagere paNa na thaI zakatAM hoya to, devadravyano nAza thavAmAM pUjA vagereno lopa thavAnuM granthakAra kahetA nahIM. paNa kahyuM che, mATe jaNAya che ke devadravyathI pUjA vagere thaI zake che. vaLI jema devadravya naSTa thavAthI pUjAdi na thavAnA kAraNe mokSaprAptimAM aMtarAya sudhInA doSo che, ema chate devadravya paNa jo pUjAdi na thatAM hoya to paNa mokSaprAptimAM aMtarAya sudhInA doSo UbhA thAya che e spaSTa samajAya che mATe uparokta darzanazuddhinA pATha mujaba ja A pAThathI paNa, saMghakRta vyavasthA mujaba devadravyAdino pUjA vageremAM upayoga karavo ghaTe che. (I) vasudevahiMDI - (prathamakhaMDa) jeNa ceiyadavvaM viNAsi teNa jiNabimbapUAdasaNaANaMditahiyayANaM Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 dhArmika vahIvaTa vicAra bhavasiddhiyANaM sammaIsaNa-sua-ohi-maNapajjava-kevalanANa-nivvANalAbhA paDaruddhI | artha : je tyadravyano nAza kare che te, jinapratimAnI pUjA joIne AnaMdita hRdayavALA thanArA bhavyajIvone e dvArA ke thanArI samyagdarzanazruta-avadhi-mana:paryava-kevalajJAna ane yAvatu nirvANa-mokSanI prAptine rUMdhe che. A zAstrapATha parathI paNa spaSTa che ke devadravyathI jinapratimAnI pUjA-bhakti vagere thAya che je joIne bhavyajIvo harSa anubhavavAthI samyakatvAdinI prApti kare che, tethI devadravyano nAzaka A badhA guNonI prAptimAM pratibaMdhaka bane che. A ja rIte jenAthI bhavyajIvonA bhAvollAsamAM anerI vRddhi thAya evI pUjA-AMgI mahotsavAdi, chate pracura devadravya, paNa karavAmAM na Ave to A badhA guNonI prAptimAM rukAvaTa thAya che. (i) upadezapada (pR. 228) saMkAzazrAvakanA dRSTAntamAM - tato'sya grAsAcchAdanamAtra pratItarUpameva muktvA yatkiMcit mama vyavaharataH sampatsyate tatsarvaM caityadravyaM jJeyamiti ityabhigraho yAvajjIvamabhUditi || 408 | 6 || artha : tethI, 'bhojana ane vastranI AvazyakatAthI adhika mane je kAMI vyApAramAM prApta thAya te badhuM devadravya jANavuM.' evo abhigraha saMkAzazrAvake yAvajjIva mATe karyo. | (k) mUlazuddhiprakaraNa - to tena mAvo veva pAyamUrta dago abhiggaho jahA - gAsAcchAyaNamettaM mottUNa sesaM jaM kiMci majjha vittaM bhavissai taM savvaM ceiyadavvaM, jahA tatthoNakArai tahA karessAmi, tao aciMtamAhappayAe abhiggahajaNiyakusalakammassa vitthariumADhatto vibhvennN| pecchiuNa ya vibhavavittharaM pamoyAiregAo samullasaMta-subha-subhayarapariNAmAisayasamubbhijjaMtaromaMcakaMcuo karei jiNabhavaNAisu NhavaNaDaccaNabalivihANAI, payaTTAvae aTThAhiyAmahimAo vihai akkhayanI(ni)-dhiyAo kAravei jiNNoddhAre / artha : pachI saMkAzazrAvake bhagavAnanI pAse ja abhigraha lIdho Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 197 ke bhojana vastranI AvazyakatAthI adhika je kAMI dhana mane maLaze te badhuM devadravya thaze. je rIte caityanA upayogamAM Avaze e rIte (eno upayoga) karIza. A abhigrahathI thayelA puNyanA acinya mahimAthI eno vaibhava vadhavA mAMDyo. e joIne atyaMta pramudita thayelA tenAM zubha-zubhatara atizayita pariNAmo UchaLavA mAMDyAM. A UchaLatAM pariNAmothI romAMcita thayelo te jinamaMdiramAM snAtra-pUjA balividhAna kare che, aDhAI mahotsavo karAve che, akSayanidhio karAve che, jIrNoddhAra karAve che. devadravyanA bhakSaNathI thayela pApanA nAza mATe saMkAza zrAvake 'zeSa badhuM devadravya thaze." evo abhigraha lIdho che. eTale e badhuM devadravya thaI ja gayuM, tema chatAM emAMthI pUjA-mahotsava vagere karAvyAM che. e emAM spaSTa che. - sAmA pakSanI A pATho aMge AvI mAnyatA che ke... "A pATho pUjAnI vidhinA nirUpaNa mATe aprastuta che. A pATho to kharekhara devadravyano mahimA, vividha prakAranAM pUjA, mahotsava, snAtra, yAtrAdi nimitte alaga alaga mUkelA ane devabhakti nimittaka hovAthI devadravya tarIke oLakhAtA te te prakAranA devadravya dvArA niSpanna thatAM pUjA, mahotsava, yAtrAdi kAryothI thatI zAsanaprabhAvanA ane tethI tevA tevA prakAranI devadravyanI vRddhi karavAnuM zrAvakanuM kartavya darzAvanAra che." A mAnyatA aMge vicAraNA....(1) A prastuta lekhamAM "pUjAnI vidhinuM nirUpaNa thaI rahyuM nathI ke emAM vidhi tarIke A pATho mUkavAmAM AvyA nathI." e to je sujJa hoya tene spaSTa ja che. pUjAnI vidhinA nirUpaNa mATe A pATho mUkyA ja nathI pachI 'pUjAnI vidhinA nirUpaNa mATe aprastuta che" evuM kahevAnI koI jarUra ja rahetI nathI. A pATho to evuM jaNAvavA mATe mUkyA che ke "devadravyathI pUjA vagere na ja thAya evo ekAnta khoTo che, kAraNa ke devadravyathI paNa pUjA vagere thaI zake che evuM A zAstrapATho spaSTa phalita kare che." bAkI 'dravyasaptatikAno svadravyathI ja jinapUjA karavI joIe' e pATha paNa vyApaka rIte pUjAnI vidhinuM nirUpaNa karavA mATe nathI e A lekhamAM anyatra spaSTa karyuM che. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 dhArmika vahIvaTa vicAra (2) " A pATho to kharekhara devadravyano mahimA...darzAvanArA che" A mAnyatA zuM spaSTa kare che ? devadravyathI prabhupUjA-snAtra vagere dvArA pramoda-samyaktva prApti vagere mahimA rUpa che. eTale devadravyathI pUjA karavAmAM devadravyanI hAni thAya evI bUmarANa to khoTI ja TharI gaI ne ! (3) devadravya tarIke oLakhAtA' Avo je zabda prayoga karyo che enA parathI zaMkA paDe che ke kharekhara Ane devadravya mAno cho ke nahIM ?" jo devadravya mAno cho to emAMthI pUjA vagere thaI zake che e tamArA vAkyathI ja spaSTa che. jo nathI mAnatA, to zuM emAMthI sAdharmika bhakti vagere anyakAryanI chUTa Apo cho ? e to ApavAnA nathI ja, mATe "e devadravya che, ane emAMthI pUjA vagere thaI zake che" e svIkAravuM ja joIe. A prazna :- A pAThomAM je dravyanI vAta che ene ame devadravya to mAnIe ja chIe. paNa A, uchAmaNIthI prApta thayela devadravya nathI, paNa tenAthI bhinna arpita prakAranuM devadravya che. eTale uchAmaNI vagerethI prApta thayela devadravyamAMthI pUjA vagere karavAnI chUTa ApI zakAtI nathI... uttara : koI kevalI bhagavaMta AvIne tamArA kAnamAM Avo phoDa pADI gayA che ? kAraNa ke upara jaNAvela koI zAstramAM AvuM jaNAvela nathI. vaLI "A zAstromAM, AvA devadravyanI ja vAta che, uchAmaNI vagerethI prApta thayela devadravya (ke jeno prabhupUjA vageremAM upayoga karI zakAto nathI tenI) ahIM vAta nathI" AvuM jo mAnazo to A zAstrapAThomAM devadravyanA nAzathI thanArA anartho je darzAvyA che e paNa tamArA kathana mujabanA devadravyanA nAza aMge ja mAnavAnA raheze ane A sivAya 'uchAmaNI vagerethI prApta thayela devadravya nAzathI paNa AvA anartho thAya che" evuM darzAvanAra anya koI zAstrapATha to maLato nathI. (kAraNa ke zAstrapATha je koI maLe che emAM ullikhita devadravyane to tame uchAmaNIthI prApta thayela devadravyathI bhinna mAno cho.) tethI tamArI mAnyatA mujaba evuM phalita thaze ke 'uchAmaNIthI prApta thayela devadravyano nAza karavAmAM AvA AvA anartho thatA nathI.' Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 199 zaMkA - e to A devadravyanA nAza mATe zAstramAM je vAto kahI che tenA upalakSaNathI ja, uchAmaNIthI prApta devadravya aMgenI vAta zAstramAM na karI hovA chatAM, e devadravyanA nAza aMge paNa e jANI ja levI joIe. samAdhAna - upalakSaNathI uchAmaNIthI prApta devadravyanA nAza aMgenI vAta samAna rIte laI zakAya che to upalakSaNathI ja, enA upayoga aMge paNa kema na laI zakAya ? eTale ke upalakSaNathI nAza aMgenI vAta laI zakAya ane upayoga aMgenI na laI zakAya emAM koI vinigamaka nathI. tethI evuM mAnavuM yogya che ke A badhA zAstranA racayitA zAstrakAroe, koI paNa vibhAganI vivekSA vagara sAmAnyathI ja devadravyanA upayogo ane tenA nAzathI thatA anarthonuM nirUpaNa karyuM che. ane tethI, A badhA zAstrapATho, devadravyathI jIrNoddhAra karavAnuM jema vidhAna kare che ema, tulya rIte ja, devadravyathI pUjA-mahotsavAdi karavAnuM vidhAna paNa kare ja che e spaSTa che, eTale 'devadravyamAMthI pUjA vagere thaI na zake e vAta zAstramAnya nathI e paNa spaSTa che. tema chatAM, 'zrAddhavidhi' tathA 'dravyasaptatikA'nA 'devamaMdiramAM devapUjA paNa dravyathI ja karavI joIe evuM jaNAvanAra gharaderAsara aMgenA vAkyamAtrane pakaDIne, A badhA zAstrapATho tarapha AMkhamIMcAmaNAM karI, 'bhagavAnanI pUjA to svadravyathI ja thAya to ja e pUjAthI lAbha thAya, devadravyathI bhagavAnanI pUjA karavAmAM to devadravyanA bhakSaNano bahu moTo doSa lAge" ityAdi prarUpavuM e siddhAntanI yogya prarUpaNA karI na kahevAya. tA. 14-12-38 nA jaina pravacanamAM kahevAyeluM che ke "siddhAntanI be bAju-dareka siddhAntanI be bAju hoya che. siddhAntanI eka bAju pakaDAya nahIM." prastutamAM, 'jinapUjA svadravyathI ja karavI joIe' e eka bAju che, mAtra ene pakaDI na levAya. ene pakaDI levAmAM ekAntavAdI banI javAya che. je mahA-anarthakArI che. tA. 16-12-39nA jainapravacanamAM kahevAyuM che ke - ekAntavAdIonuM kathana vAtavAtamAM vadatovyAghAtane pAme che. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra syAdvAdanA virodhIonI saghaLI vAto 'mAtA me vandhyA' Adi jevI ja hoya che. evAo sanmArganA nAzaka ane unmArganA pracAraka bane emAM koI paNa suMdarabuddhinA dharanArane to AzaMkA ja nathI hotI..' ane kharekhara, 'jinapUjA svadravyathI ja karAya, paradravyathI karavAmAM potAne kAMI lAbha thAya nahIM' ityAdi ekAMtavAda pakaDanArane AvA doSa lAgu paDI ja jAya che. 'jinapUjA svadravyathI ja thAya' ityAdi kahenArA pAchA ema paNa kahe che ke "sAdhunA agnisaMskAranI UpajamAMthI pUjAmahotsavAdi karI zakAya.' A zuM potAnA ja vacanane potAnA ja anya vacanathI haNavAnuM nathI ? A ekAMtavAda pakaDanAra vargane mAnya sva. A. zrI ravicaMdra sU. mahArAje paNa julAI-oNgasTa 1983nA 'kalyANa'nA aMkamAM praznottara Tamsini/s 3gpradhan.com 200 'sukhI zrAvakoe athavA koI eka vyakti dvArA jinabhakti nimitte je AcaraNa karAyuM hoya te kalpita devadravya kahevAya; jema aSTaprakArI pUjA nimitte bolAtI uchAmaNI athavA svapnabolI. A dravya jinezvaradevanI bhaktinA sarvakAryamAM vaparAya.' zuM kesara-sukhaDa pUjA vagere jinezvaradevanI bhaktinuM kArya nathI ke jethI emAM devadravya vAparI na zakAya ? 'vijayaprasthAna 'nAmanA pustakamAM khuda pU. A. zrI. rAmacaMdra sUrIzvarajI mahArAje paNa potAno A ja abhiprAya Apyo che ke, 'devadravyathI jinabhakti karavA mATe jinabhaktinAM upakaraNo mATe vAparI zakAya che.' mULa vAta e che ke 'jinapUjA svadravyathI ja karAya' evuM ukta vacana pakaDI levuM e zAstrAnusArI nathI. kiMtu aneka zAstrothI temaja khuda e dravyasaptatikA ane zrAddhavidhizAstranAM ja anya vacanothI paNa viruddha che. kAraNa ke e be graMthamAM paNa (DI) ane (epha) mAM darzAvelA zAstrapATha dvArA devadravyamAMthI pUjA Adi thAya che e phalita kareluM che. prazna : paNa to pachI 'devamaMdiramAM devapUjA paNa svadravyathI ja yathAzakti karavI' evuM 'ja'kAra sahita jaNAvato dravyasaptatikAzrAddhavidhimAM je pATha che enI tarapha zu AMkhamIMcAmaNA karavAM ? kema Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2o1 pariziSTa-2 ke "ja'kAra devadravya vagere svarUpa badhA prakAranA para-dravyathI jinapUjAno niSedha jaNAve che. uttara : nA, eka paNa zAstrapAThanI upekSA karI na zakAya. paNa e zAstra pAThane jo pUrepUro jovAmAM Ave to koI virodha ke koI prazna ja UbhA rahetA nathI. zaMkA to e paDe che ke 'bhoLA lokone UMdhe mArge caDAvavA mATe ja zuM adhUro zAstrapATha rajU karAyo che ?" AvI zaMkA eTalA mATe paDe che ke e AkhA pAThane jotAMnI sAthe ja "sarva prakAranA paradravyano vyavaccheda karavA mATe prastuta pAThamAM '' kAra vaparAyo che' evI zaMkA paNa UbhI rahI zakatI nathI. juo e pATha (ela) zrAddhavidhi (pR. 80). dravyasaptatikA (pR. 14) devagRhe devapUjApi svadravyeNaiva yathAzakti kAryA, na tu svagRhaDhaukitanaivedyAdivikrayotthadravyeNa, devasatkapuSyAdinA vA, praaguktdossaat| artha : devamaMdiramAM (saMghanA mukhya maMdiramAM) devapUjA paNa svadravyathI ja yathAzakti karavI. nahIM ke potAnA gRhamaMdiramAM mUkelA naivedya vagerene vecIne prApta thayela paisAthI ke bhagavAnane caDhAvelAM phUla vagerethI, kema ke evuM karavAmAM pUrvoktadoSa lAge che. - A ja graMthAdhikAramAM, lokamAM phogaTa potAnI prazaMsA vagere thavAthI potAne doSa lAgavAnuM pUrve jaNAvela che. eTale pUrvoktadoSa tarIke e doSa vivakSita che. e (potAnA gharaderAsaranAM) naivedya vagere vecIne prApta thayela dravya ke je devadravya che, tenAthI moTA derAsaramAM bhagavAnanI bhakti kare, to, lokone to e khabara na hovAthI prazaMsA kare ke "A zrAvaka kevA bhaktivALA che, svadravyano keTalo badho vyaya karIne bhagavAnanI suMdara bhakti kare che ?" ityAdi, to zrAvakane vRthA prazaMsAdithI e doSa lAge te spaSTa che. A graMthAdhikAra parathI nIcenI vAto phalita thAya che (1) A pATha svadravyathI ja pUjA karavAnuM je vidhAna kare che te gRhamaMdiravALA zrAvakone moTA derAsaramAM karavAnI pUjA aMge che, paNa sAmAnyathI badhA zrAvako saMghamaMdira AdimAM je pUjA kare che ene aMge nathI. A sivAya bIjo koI pATha to maLato nathI. tethI vyApaka rIte Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 dhArmika vahIvaTa vicAra badhA ja zrAvakone lAgu paDe e rIte 'svadravyathI ja jinapUjA karavI joIe' evuM koI zAstra jaNAvatuM nathI ane tethI, anya zAstrAdhikAro je devadravyathI paNa jinapUjA thavAnI vAto jaNAve che tenI sAthe koI virodha raheto nathI. (2) 'pramutopasaMmavA' ema kahevA dvArA, gRhacaityavALo zrAvaka ukta dravyathI mukhya derAsaramAM pUjA kare to ene vRthA prazaMsAdinA kAraNe doSa thavAno saMbhava dekhADyo che, paNa devadravyabhakSaNano doSa dekhADyo nathI. e dravya gRhamaMdiramAM caDAveluM hovAthI devadravya to thaI ja gayuM che. A devadravyathI mukhyamaMdiramAM pUjA karavAmAM ja devadravyabhakSaNadevadravyanAzano doSa lAgato hota to graMthakAre e ja dopa ahIM darzAvyo hota, kema ke e bahu moTo doya che. mATe jaNAya che ke devadravyathI saMpAdita karela sAmagrI dvArA jinapUjA karavAmAM devadravyabhakSaNa-devadravyavinAzano doSa to lAgato ja nathI. eTale ja 'dravyasaptatikA'nA A ja graMthAdhikAramAM pUrve e paNa kahI gayA che ke 'svagRhacaityaDhaukitacokSapUgIphalanaivedyAdivikrayotthaM puSpa bhogAdi svagRha-caitye na vyApArya, nApi caitye svayamAropyaM, kiMtu samyaksvarUpamuktvA'rcakAdeH pArthAt tadyogAbhAve sarveSAM sphuTaM svarUpamuktvA svayamAropayet / anyathA mudhA janaprazaMsAdidoSaH / / artha : potAnA gRhamaMdiramAM dharelA cokhA, sopArI, naivedyanA vecANathI prApta thayela puSpabhoga vagerene potAnA gRhatyamAM na vAparavAM, tema ja bIjA (saMghanA) derAsare AvIne paNa potAnI meLe e na caDAvavAM. paNa tenI vyavasthA jaNAvIne caityanA pUjArI vagere pAse caDAvarAvavuM. jo ema banI zake tema na hoya to badhAnI AgaLa "A gRhamaMdiramAM caDAvela cIjamAMthI prApta thayela puSpabhoga vagere che, mArA potAnA navA dravyathI prApta thayela puSpabhoga nathI' ityAdi spaSTa rIte jaNAvIne potAnA hAthe caDAvavuM. nahIM to lokamAM potAnI vRthA prazaMsA vagere thavAthI potAne doSa lAge.. jo devadravya banela cIjathI pUjA karavAmAM devadravyabhakSaNano doSa lAgato hota to, lokamAM ukta rIte jAherAta karavA chatAM paNa, e cIjanuM Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 203 devadravyapaNuM dUra thatuM na hovAthI, devadravyabhakSaNano doSa Ubho ja raheta, ane to pachI, tevI jAherAta karIne e cIja bhagavAnane caDAvavAnI zAstrakAra anujJA na Apata. (3) saMghamaMdiramAM jyAM saMgha dvArA ja yogya rIte devadravyamAMthI kesarasukhaDa vagerenI vyavasthA thaI hoya tyAM koI zrAvaka e kesara-sukhaDa vagerethI prabhupUjA kare, to, tyAM saMgha jANato ja hoya che ke A kesara-sukhaDa vagere devadravyanuM che, A zrAvakanuM potAnuM nathI, tethI enI vRthA prazaMsA vagere vagere thavAnA doSanI saMbhAvanA rahetI nathI. to pachI zA mATe zrAvaka e dravyathI pUjA vagere na karI zake ? A doSa na raheto hoya to, gRhamaMdiravALA zrAvakane paNa enAthI mukhyamaMdiramAM pUjA karavAnuM vidhAna che, to sarvazrAvako mATe paNa e pUjAne vihita mAnavI ja paDe. Ama, 'zrAvake svadravyathI ja pUjA karavI joIe evI potAnI mAnyatAne zAstrAnusArI siddha karavA mATe 'dravyasaptatikA' temaja 'zrAddhavidhi'no je zAstrapATha ApavAmAM Ave che te pATha ja teonI A mAnyatAne siddha karI zakato nathI e spaSTa thayuM. tethI devadravyathI jinapUjA thaI na zake e vAta UbhI rahI zakatI nathI. sAme pakSe, uparokta aneka zAstrapATho devadravyanI vRddhine prabhupUjA vagere mATe spaSTa rIte jaNAve che. eTale ja vi.sa.1976mAM khaMbhAtamAM pU.A.zrI. kamalasUri ma., pU. zrI dAnasUri ma., pU. sAgarajI ma. Adie nIce mujaba TharAva karelo | (M) 'jinapratimAnI niyamita pUjA thavA mATe, pUjAnAM upakaraNo samAravA mATe, temaja navAM karavA mATe tathA caityo samAravA mATe devadravyanI vRddhi ane tenuM saMrakSaNa karavuM. devadravyanuM saMrakSaNa ane tenI vRddhi devAdhideva paramAtmAnI bhakti nimitte ja karavAmAM Ave che. A herAva para pU.A.zrI. rAmacaMdrasUrijI mahArAje paNa sahI karelI che e khyAlamAM rAkhavA jevuM che. bAkI 'svadravyathI ja jinapUjA karavI joIe' evo ekAMta zAstrakArone sarvathA amAnya che. senapraznamAM (pR.28) kahyuM che ke Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 dhArmika vahIvaTa vicAra (N) jJAnadravyaM devakArye upayogI syAnnAvA? yadi syAttadA devapUjAyAM prAsAdAdau vA iti praznaH uttara:-.....etadanusAreNa jJAnadravyaM devapUjAyAM prAsAdAdau copayogI bhavatIti / artha : prazna - jJAnadravya devakAryamAM upayogI thAya ke nahIM? jo thAya to devapUjAmAM ke jinamaMdirAdimAM ? uttara : A anusAre jJAnadravya devapUjA ane jinamaMdirAdi kAryomAM upayogI thAya che. jJAnadravya e svadravya na hovA chatAM eno jinapUjAmAM upayoga kahyo che. vaLI jeo 'svadravyathI ja jinapUjA karavI joIe' evo Agraha rAkhe che teonI ja nizrAmAM aneka saMghomAM kesara-sukhaDa vagerenA vArSika caDhAvA ke sAdhAraNanA caDhAvA karI emAMthI kesara-sukhaDa vagere sAmagrI lAvavAmAM Ave che jenAthI aneka zrAvako pUjA vagere kare che. . vaLI devadravyanI vyAkhyAno sUkSmatAthI vicAra karavAmAM Ave to A kesara-sukhaDa vagerenA caDhAvAthI prApta thayela dravya paNa devadravya banI gayuM hovAthI "svadravyathI ja jinapUjA karavI joIe" evA vidhAnano artha 'devadravyabhinna dravyathI ja jinapUjA karavI joIe, paNa devadravyathI nahIM' evo karavAthI paNa koI bacAva maLI zakato nathI. juo 'dravyasaptatikA'mAM devadravyanI ApelI vyAkhyA (O) bodAravuddhiA tevAmAM pafpaba 1 gayA | jaM dhaNadhannappamuhaM taM tadvvaM ihaM NeyaM // 2 // artha : niyamabuddhithI devAdikane mATe je dhana-dhAnya vagere je kALe nizcita karelAM hoya te devAdidravya jANavuM. vRtti : dattA vadhAravuddhayA viziSTaniyamabuddhanA devAdibhyo yaddhanadhAnyAdikaMvastu yadA yatkAlAvacchedena prakalpitaM ucitatvena devAdyarthaM evedaM arhadAdiparasAkSikaM vyApAryaM na tu madAdyarthe iti prakRSTadhIviSayIkRtaM niSThAkRtamiti yAvat tadA tadiha atra prakaraNe tadravyaM teSAM devAnAM dravyaM devAdidravyaM jJeyaM budhairiti zeSaH / artha : dhana-dhAnyAdi je vastu jyAre 'yogyapaNe, zrI arihaMta Adi paranI sAkSIe A vastu devAdi mATe ja vAparavI, mArA ke anyanA Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 mATe nahIM' AvI prakRSTa buddhinA, bhakti vagerethI viziSTa nizcaya dvArA viSayarUpa banAvavAmAM AvI hoya te cIja tyAre prAjJapuruSoe devAdidravya svarUpa jANavI joIe. 205 kesara-sukhaDa vagere sAmagrInA caDhAvAthI utpanna thayela dravya paNa niyamathI prabhujInI bhaktimAM ja vA52vAno nirNaya hoya che, eTale caDhAvA karatI vakhate jeTaluM dravya nizcita thayuM e, e ja kALathI devadravya banI ja cUkyuM. jo devadravyathI jinapUjA thaI zakatI na hoya to A dravyathI zI rIte thaI zake ? vaLI 'svadravyathI ja jinapUjA karavI joIe, devadravyathI nahIM,' Avo Agraha 'zrAddhavidhi'graMthanA eka adhUrA vAkya parathI pakaDatAM pahelAM e ja graMthamAM anyatra je kahyuM che ke (pR. 53) yaMtra 4 prAmA AdAnAdidravyAgamopAyo nAsti tatrAkSatabalyAdidravyeNaiva pratimAH pUjyamAnA: ni / artha ke je gAma vageremAM AdAnAdi dravya prAptinAM sAdhano nathI tyAM akSata-bali vagerenA (vecANathI prApta thayela) dravyathI pratimAo pUjAI rahI che eno paNa virodha na thAya e rIte arthaghaTana karavuM zAstrAnusArI kahevAya. zrAddhavidhinA A pAThamAM, yatra 6 prAmArI svadravyasaMmavo nAsti tatrAkSata...' (je gAma vageremAM svadravyano saMbhava nathI tyAM akSata...) vagere nathI kahyuM paNa yatra = prAmAI AvAnAvidravyAmopAyo nAsti.. (je gAma vageremAM AdAnAdi dravyaprAptino saMbhava na hoya tyAM.) ityAdi kahyuM che. AnAthI jaNAya che ke jyAM AdAnAdi dravyaprApti saMbhavita hoya tyAM e dravyathI pUjA karavAmAM koI doSa nathI. jyAM eno saMbhava na hoya tyAM nirmAlya dravyanA vecANathI prApta thayela dravyathI pUjA thaI zake che. vaLI zrAddhavidhinA A pAThamAM 'AdAnAdi' zabdathI pUjA dravya jaNAvyuM che. enA abhAvamAM nirmAlyadravyathI paNa pUjA karavAnuM jaNAvyuM che. vaLI, kalpita dravya to devasaMbaMdhI sarvakAryomAM (eTale ke pUjA vageremAM paNa) vAparI zakAya che. emAM to koIne zaMkA ja nathI. 'Ama devadravyanA je traNa prakAra kahevAya che emAMnuM koI devadravya evuM rahetuM nathI ke jemAMthI jinapUjA vagere na ja thaI zake. eTale ja uparokta aneka Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 dhArmika vahIvaTa vicAra graMthonA graMthakAroe sAmAnyathI ja devadravyamAMthI jinapUjA, jIrNoddhAra vagere kAryo karavAnuM ekamate vidhAna karyuM che. vaLI AmAMnA koI paNa zAstramAM devadravyano jinapUjAmAM upayoga karavAnuM je jaNAvyuM che te apavAdikapade kAraNika rIte jaNAvyuM nathI. paNa jIrNoddhAranI sAthe sAthe ja mukhyapade ja (utsargapade ja) enAthI jinapUjA karavAnuM vidhAna karyuM che e paNa noMdhanIya che. alabatta, Ano artha kAMI evo karavAno nathI ke 'jinapUjA devadravyathI ja karavAnI hoya che, kAraNa ke zrAvaka svadravyathI jinapUjA kare to emAM ene vadhAre lAbha thaI zake che. potAnAM mana-vacana ane kAyAne prabhubhaktimAM joDavAthI je lAbha maLe enA karatAM e traNanI sAthe potAnA dhanane paNa prabhubhaktimAM joDe enAthI ghaNo ja vadhu lAbha maLe e spaSTa ja che. eTale zrAvakoe to yathAzakti svadravyathI jinapUjA karavAnI che ja, paNa devadravya jo upalabdha hoya to, yogya rIte, temAMthI paNa, e svadravyakRta prabhubhaktinI uparAMta paNa prabhujInI vadhu viziSTa bhakti karavI ja joIe, ane svadravyakata te zakya na hoya to devadravyamAMthI paNa te karavI ja joIe, kema ke prabhubhakti vadhu ne vadhu thAya e mATe devadravyanI vRddhi karavAmAM Ave che, evo uparokta zAstrapAThono abhiprAya che. tethI, devadravyamAMthI jinapUjA karavI e zAstraviruddha nathI e siddha thAya che. (2) jyAre ATalA badhA zAstrapATho ekI avAje devadravyamAMthI paNa jinapUjA karavAnuM spaSTa jaNAve che tyAre zrAddhadinakRtya ane zrAddhavidhinA nirdhana zrAvaka aMgenA pATha parathI 'zakti na hoya to zarIrathI thAya evuM anya derAsara saMbaMdhI kArya karavuM paNa para-dravyathI (ke devadravyathI) jinapUjA na karavI" Avo upalakiyo artha karI levo e AtmaghAtaka nIvaDanAro zuM nahIM bane ? kharekhara to, e pAThamAM puSmAdi sAmagrIno abhAva hovAthI anyakArya karavAnuM kahyuM che. svadravyano abhAva hovA mAtrathI anya kArya karavAnuM nathI kahyuM. eTale ke svadravyathI puSmAdi lAvavAnI zakyatA nathI, saMgha ke anya koI vyakti dvArA paNa puSyAdinI vyavasthA che nahIM, jenAthI Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 207 e svayaM pUjA karI zake. 'pote lAvelAM puSpono hAra banAvI pote ja e prabhune caDAvavo' evA bhAvollAsavALo anya zrAvaka phUlo laIne Avelo che. eTale, nirdhana zrAvaka pote paNa caDAvI zake e mATe puSpAdi sAmagrI upalabdha nathI. tema chatAM ene paNa kaMIka lAbha maLI jAya e mATe pukha gUMthavAM vagerenuM vidhAna e adhikAramAM karyuM che. vaLI A vidhAna, zrAvakanA kAyayogane prabhubhaktinuM kArya karavA dvArA saphaLa karavA mATe karyuM che. bhale dhanathI e zrAvaka lAbha nathI laI zakato, tanathI to le....e gaNatarIthI. A puSpa gUMthavAM vageremAM ene jema prabhubhaktino dravyastava(prabhupUjA)no lAbha maLe che, ema koI zrAvaka A nirdhana zrAvakane be cAra phUlo ApIne kahe che "lyo A phUlo caDAvo' to zuM e caDAvavAmAM eno kAyayoga saphaLa na thAya ? koInAM phUla gUMthavAmAM prabhubhaktinA bhAvo anubhavAya ane koInAM phUla prabhujIne caDAvavAmAM bhaktinA bhAvo na anubhavAya evuM mAnavAmAM koI ja pramANa nathI. uparathI e rIte potAne phUla caDAvavA maLe" vageremAM zrAvakane vadhu bhAvollAsa pragaTe che evuM ja lagabhaga jovA maLe che. tethI A zAstrapATha, potAnI zakti na hoya to bIjAnAM phUlo gUMthI ApavAM paNa pote prabhujIne caDAvI prabhupUjA na karavI" evuM jaNAvanAro nathI, kintu 'jyAre prabhujIne caDAvavA mATe potAne puSpa vagere maLI zake ema na hoya tyAre paNa anyanAM puSpo guMthI ApavAM vagere dvArA zArIrika pravRttithI to prabhubhaktino lAbha levo ja" evuM jaNAvanAro che ema mAnavuM e pUrvApara aviruddha, zAstrAnusArI yogya arthaghaTana che. eTale ja atyaMkara zreSThInA nokaranA dRSTAnta parathI "svadravyathI jinapUjA karavAmAM ja lAbha thAya.' evo niyama bAMdhavAnI utAvaLa ne karavI joIe. bhagavAnanA sarvajanahitakara zAsanamAM aneka prakAranAM anekavidha anuSThAno batAvyAM che. ko'kane amuke prakAranA anuSThAnathI bhAvollAsa pragaTavA dvArA lAbha thAya to ko'kane bIjA prakAranA anuSThAnathI thAya, eTale ekane thaI gayela lAbhathI badhAe e ja prakAranuM anuSThAna karavuM joIe evo niyama na bAMdhI devAya. anyathA, paradravyathI sukRta karavAmAM kaMI lAbha ja na thAya evuM mAnavuM paDavAthI anya zAstraprasiddha dRSTAMta asaMgata thaI javAno moTo doSa Ubho thAya. mUlazuddhi prakaraNamAM dhA.va.14 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 dhArmika vahIvaTa vicAra pR. 203 thI 209mAM je droNakAkhyAna ApeluM che emAM Ave che ke 'jyAre cAra mitro potAnA bhojanadravya vaDe potAnA nokara droNakane sAdhuone bhikSAdAna ApavA jaNAve che tyAre droNaka atyaMta bhakti-zraddhA bharapUra dile romAMcita thaIne vahorAve che. A dAnanA prabhAve e karadezamAM rAjapuranagaramAM kurucaMdra nAme rAjaputra bane che, ane bhaviSyamAM rAjA thAya che. jyAre svadravyanuM dAna karAvavAnA prabhAve e cAra mitromAMthI be zreSThIputra thAya che ane be zreSThI putrIo thAya che. paryanta rAjA ane e cAreya dIkSA laI sagatimAM jAya che ane kramazaH mokSe jaze ema e dRSTAMtamAM Ave che. paradravyathI karelA sukRtano lAbha na maLato hota to droNakane e dAnathI rAjya, sadgati ane paraMparAe mokSa na maLata. mukhya vAta e che ke, prabhubhakti vagere karavAnI buddhi, bhaktisabharadila vagere mahattvanAM che. A deva-guru vagerenI bhaktinAM anuSThAno paradravyathI karavA mATe paNa e mATenI zubha lAgaNIo joIe che. e jema-jema vadhu pragaTatI jAya che ema vadhu ne vadhu lAbha thato jAya che. chevaTe to, dravya karatAM paNa bhAva ja vadhu mahattvanA che. 'dravya vinA bhAva pragaTI ja na zake e mAnyatA zvetAMbaronI nathI. digaMbaronI che e khyAlamAM rAkhavuM joIe. anyanA dravyathI sadanuSThAna karanArane jo kAMI lAbha ja thato na hoya to, teonA bhAvane anusarIne paNa lAbhamAM taratamatAno koI phera paDavo na joIe, kema ke lAbha ja thato nathI. zrAvakonA keTalAka nokaro sAdhuone potAnA dilanA khUba bhaktibhAvathI vahorAvatA hoya che jyAre keTalAka nokaro potAnI nokarI che ema samajIne sAmAnya rIte vahorAve che, baMne vahorAve to zeThanuM ja dravya che, zuM teone lAbhamAM phera nahIM paDavAno ? paradravyathI thayela kriyAthI koI ja lAbha na thato hoya to kapiladAsI bIjI dAsIo karatAM dAna devAnI bAbatamAM judI na paData, ane to pachI vizeSa prakAre eno ja je ullekha thayo che te na thAta.' je potAnA kharce tIrthayAtrA karI zake ema nathI evA zrAvakane anya koI saMpanna zrAvaka yAtrA karAve to nirdhana zrAvaka khUba ja harSathI tIrthayAtrA kare che, ema koI saMpanna zrAvaka pAlItANA zrI AdIzvara Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 209 dAdAnA darabAramAM prathama pUjAnuM ghI bolI koI nirdhana sAdharmikane prathama pUjA karavAno lAbha Ape tyAre enA AnaMda-ullAsano pAra nathI raheto. AvuM badhuM zuM anubhavasiddha nathI ? anyanA paise thatI tIrthayAtrAmAM jo lAbha maLato na hota to saMgha kADhavAnuM anuSThAna ja vihita na hota. "saMghayAtrAmAM to e yAtrALu zrAvako eTalA divaso mATe vyApAra, abrahma vagere pravRttiono tyAga kare che, mATe teone lAbha thAya che? evI dalIla jo karavAnI hoya to "anyanA dravyathI prabhupUjA karavAmAM paNa nirdhana zrAvaka eTalo kALa saMsArika pravRttino tyAga kare ja che, to ene lAbha zA mATe nahIM ?" evI dalIla thaI zake che. vaLI saMghayAtrA aMgenI ukta dalIlathI to ema siddha thAya che ke ene sAMsArika pravRttinA tyAgano lAbha maLyo, paNa prabhubhaktino koI lAbha na maLyo je yogya nathI. mATe anyanA paise thatI tIrthayAtrA ke prabhupUjAmAM prabhubhaktino lAbha svabhAvollasa anusAra thAya ja che ema mAnavuM ja yogya che. (3) uparokta aneka zAstra pATho vagerenI vicAraNA parathI 'padravyathI pUjA karavAmAM paNa lAbha thAya che ja' e jyAre zAstramAnya tarIke siddha thAya che tyAre 'nyAyadravyavidhizuddhatA..' vagere parathI 'padravyathI jinapUjA karavAmAM lAbha nahIM thAya.' evuM mAnI zakAya nahIM. nyAyopArjita dravya hoya to utkRSTa lAbha thAya "anyAyathI meLaveluM hoya to e zuddhinI jALavaNI na thavAthI eTalo lAbha na thAya." eTalo eno artha karI zakAya. saMghe ke koI zrAvake je rIte vyavasthA karI hoya e rIte e dravyano upayoga karavAmAM Ave to eTalA mAtrathI kaMI e dravya anyAyopArjita paNa thaI jatuM nathI. hA, "badhAe baLe phUla caDAvavAM" evI vyavasthA hoya ane koI eka vadhu phUlanI taphaDaMcI karI traNa phUla caDAve to e jarUra anyAyaprApta kahevAya. svadravya nathI eTalA mAtrathI jo anyAyapArjita thaI jatuM hoya to jaMgalamAMthI phUla cUMTIne ke nadImAMthI nirmaLa jaLa bharIne prabhubhakti karanArane suMdara lAbha thaI gayAnAM aneka dRSTAMto zAstromAM je mojUda che te na hota. 'pAMca koDinA..." to vyaktivizeSane A rIte khUba ja joradAra lAbha thaI gayo e jaNAvanAra che, badhAne uddezIne thayela koI sAmAnya vidhAna nathI. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 dhArmika vahIvaTa vicAra (4) "bhagavAnanI pUjA e zrAvakanuM kartavya che, bhagavAnane kAMI potAnI pUjAnI jarUra nathI' e vAtamAM koI be mata na hoI zake, kema ke bhagavAna vItarAga che. paNa eTalA mAtrathI 'bhagavAnanI pUjA e bhagavAnanuM kArya (devakArya) nathI' ema kahI zakAtuM nathI, kAraNa ke pUrvAcAryoe ene svazAstromAM devakArya tarIke jaNAvyuM che. juo dharmasaMgraha (pRSTha - 168). (P) vitAni vaityasandhiyoyaffNa patanaityapravezamArnanacaitybhuumiprmaarjn-puujopkrnnsmaarcn-prtimaaprikraadinairmlyaapaadnvishissttpuujaa-prdiipaadishobhaavirbhaavn..prbhutiini / artha : caityanA pradezane sApha rAkhavo, maMdiranI bhUmi vALavI, pUjAnAM upakaraNo samAravAM, pratimA-parikara vagerene nirmaLa rAkhavAM, viziSTa pUjA karavI, dIpaka vagerenI rozanIthI zobhA karavI vagere vagere caityasaMbaMdhI (caityanA) ucita kAryo che. zALavI .00 (N)mAM senapraznano je adhikAra Apyo che emAM paNa devakArya tarIke devanI pUjA ane maMdira e baMneno spaSTa ullekha karyo che. vaLI uparyukta aneka zAstrapAThomAM devadravyavRddhinA prayojana tarIke jinamaMdiranA jIrNoddhAranI sAthe sAthe ja jinapUjA vagere jaNAvela che e paNa pUjAne devakArya tarIke spaSTa kare che. vaLI, jinapUjAnI jema jinamaMdira paNa zrAvakanuM ja kartavya che, bhagavAnane jema potAnI pUjA nathI joItI ema kAMI potAnuM maMdirae maMdiranI zobhA-bhavyatA paNa kAMI joItAM nathI. tema chatAM, e jo devakArya che to pUjA zA mATe nahIM ? nUtana jinAlaya nirmANa devadravyamAMthI thaI zake evuM jaNAvato eka paNa zAstrapATha jovA maLyo nathI, tema chatAM aneka sthaLoe devadravyamAMthI e thAya che ane badhA pUjanIya AcArya bhagavaMto ene mAnya rAkhe che, jyAre devadravyamAMthI jinapUjA thaI zakavAnuM to Thera Thera zAstromAM jaNAvyuM che, eno ja virodha zA mATe ? devadravyanA lAkho rUpiyAmAMthI bhavya jinamaMdira taiyAra thAya emAM kAryakartAoe paNa bhagavadbhakti karI kahevAya ane prazaMsApAtra bane Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 211 to devadravyamAMthI jinapUjA karanAre prabhu bhakti karI kema na kahevAya ? devadravyamAMthI banAvela mugaTa vagere AbhUSaNo prabhujIne caDAvavAmAM bhakti thAya ane phUlo caDAvavAmAM na thAya Avo addhajaratIya nyAya zA mATe ? devadravyamAMthI derAsaranI suMdara kotaraNI vagere dvArA zobhA vagere karI zakAya ane pratimAjInI phUlo vagere dvArA zobhA vagere na karI zakAya ? bhagavAnanA mAlathI (devadravyathI) bhagavAnanI bhakti karavAmAM zrAvakane lAbha paNa zuM thAya ? evo prazna paNa yogya nathI. kAraNa ke lAbha thavA na thavAmAM mukhyatayA bhAvollAsa bhAga bhajave che. devadravyathI pUjA karanArane bhAvollAsa na ja pragaTe evuM mAnavAne koI kAraNa nathI. devadravyathI nirmANa thayelA bhavya maMdiranA darzanathI paNa bhAvollAsa jo anubhavAya che, to devadravyathI pUjA thavAmAM zA mATe na anubhavAya ? dravyasaptatikAmAM devadravyano nAza karavAthI pUjA vagereno lopa thavAnA kAraNe e pUjAthI thanAra pramodano abhAva batAvyo che. (juo pATha H) AnAthI spaSTa jaNAya che ke devadravya hoya to enAthI pUjA karI zakAya ane e pUjA karavAthI zrAvakane harSa-bhAvollAsa anubhavAya che. vasudevahiMdImAM jaNAvyuM che ke je saiyadravyano vinAza kare che te jinabiMbanI pUjAne joIne AnaMdita thanArA bhavyajIvone samyakatvAdinI prAptimAM aMtarAya Ubho kare che. (juo pATha I). AnA parathI paNa spaSTa jaNAya che ke devadravya hoya to enAthI jinapUjA thAya je joIne bhavyajIvone AnaMda anubhavAya che. devadravyathI thatI jinapUjAnA darzanathI paNa jo AnaMdollAsa anubhavAto hoya to devadravyathI jinapUjA karavAmAM te na anubhavAya evuM zI rIte kahevAya ? ane devadravyathI pUjA karavAmAM mana prasannatAno jo anubhava kare che to bhagavAnanI bhakti nathI karI ema kema kahevAya ? kesara-sukhaDa vagerenI jema jinamaMdira ane jinapratimA paNa prabhubhaktinI kAraNa sAmagrImAM samAviSTa che, kema ke e na hoya to paNa dravyapUjA dvArA thanAra prabhubhakti thaI zakatI nathI. prabhubhaktinI sAmagrI svarUpa jinamaMdira ane jinapratimA svadravyanA na hoya (devadravyanA Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 dhArSika vahIvaTa vicAra paNa hoya) to paNa bhakti karI kahevAya che. to prabhubhaktinI sAmagrI svarUpa puSyAdi svadravyanA na hoya eTalA mAtrathI ja 'emAM bhagavAnanI bhakti zuM karI ?" evo prazna zI rIte uThAvI zakAya ? indra maMgAvela kSIrasamudranuM pANI vagere sAmagrIthI badhA devo vagere prabhujIno abhiSeka kare che. A sAmagrI te te devAdine svadravyarUpa nathI, zuM eTalA mAtrathI teone mATe ema kahI zakAya ke 'padravyathI abhiSeka karyo emAM bhakti zuM karI ?' teonA bhaktibhAvanI prazaMsA karatAM to zAstrakAroe kahyuM che ke - yeSAmabhiSekakarma kRtvA mattA harSabharAtsukhaM surendrAH tRNamapi gaNayanti naiva nAkaM prAtaH santu zivAya te jinendrAH // artha : je jinezvaradevonA janmAbhiSekanI kriyA karIne harSaghelA banelA devendro A janmAbhiSeka karavAmAM anubhavelA AnaMda AgaLa svargasukhane taNakhalA jevuM paNa gaNatA nathI te zrI jinendro prAtaHkALe kalyANane mATe thAo. (5) "A rIte devadravyamAMthI jo jinapUjA thavA mAMDaze to pachI zrAvako svadravyathI pUjA karavAnuM ja dhIme dhIme choDI deze" A vAta to mAtra eka kAlpanika bhaya dekhADavA sivAya bIjuM kAMI nathI evuM lAge che. Aje aneka sthaLoe devadravyanA lAkho rUpiyA lagAvIne jinamaMdiro UbhAM thAya che to'ya 25-50 lAkha rUpiyA svadravya lagAvIne paNa jinamaMdira bAMdhanArA puNyazALI zrAvako Aje paNa jainasaMghamAM vidyamAna che. potAnA saMghamAM jinAlaya nirmANa mATe cAre bAjuthI lAkhonuM devadravya prApta thaI zake ema hovA chatAM potAnA saMghamAMthI ja TIpa vagere karIne jinamaMdira UbhuM karavAnI bhakti-tamannAvALA aneka saMgho Aje paNa vidyamAna che. devadravyathI jinamaMdira UbhuM thatuM hovA chatAM lAkho rUpiyAthI thanArA jinamaMdira nirmANa jevAM kAryo svadravyathI thatAM jo aTakI gayAM nathI to kesara sukhaDa-puSpAdi sAmagrI svadravyathI AvatI aTakI jaze evI kalpanA zI rIte karI zakAya ? A ja rIte AMgI-mugaTa-AbhUSaNa vagere paNa aneka sthaLe Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 213 devadravyamAMthI banAvAtAM hovA chatAM hajAro-lAkho svadravyanA kharcIne hIrAsonA-cAMdInA dAgInA banAvarAvI zrAvako prabhujIne arpaNa kare che. jJAnadravyamAMthI aneka grantho chapAtA hovA chatAM enA prakAzanano hajAro rUpiyAnA svadravyathI lAbha zrAvako Aje paNa le che. lagabhaga dareka derAsaromAM saMgha taraphathI kesara-sukhaDa vagerenI vyavasthA hoya che. tema chatAM svadravyathI pUjA karanArA hajAro zrAvako che ane pUjA karatAM karatAM bhaktibhAva vageremAM vRddhi thavAthI tema ja mahAtmAonA upadeza vagerethI svadravyathI pUjA karanArAonI TakAvArImAM vadhAro paNa thato jAya che. sAdhAraNakhAtAmAMthI kesara vagerenI vyavasthA aMge "svadravyathI pUjA karanArA ghaTI jaze' vagere bhaya dekhADavo nahIM ane jyAM e paNa zakyatA na hoya tevA ko'ka sthaLe devadravyamAMthI e vyavasthA karavAmAM Ave to A bhaya dekhADavo e keTaluM vyAjabI che ? bAkI to Aje viSamakALamAM paNa, je zrAvakasaMgha, prativarSa prabhu pratyenI UchaLatI bhaktithI caDhAvA vageremAM karoDo rUpiyAno vyaya kare che e zrAvakasaMgha mATe, ko'ka evA gAmaDA vageremAM devadravyamAMthI kesara vagerenI vyavasthA karavAmAM Ave eTalA mAtrathI, "zrAvakone devadravyanA maphatiyA mAlathI prabhupUjA karavAnI Teva paDI jaze ane emAM potAnA pa-25 rUpiyA kharcavAnA baMdha karI bacAvI levAnI vRttivALA teo banI jaze" evI kalpanA paNa zI rIte thaI zake e eka prazna che. jeone AvI kalpanA thatI hoya teoe pakSapAta mUkIne madhyasthatAthI AtmanirIkSaNa karavAnI jarUra che evuM zuM nathI lAgatuM ? (6) "roje roja kesara-sukhaDa vagereno devadravyamAMthI vaparAza thaze to devadravyanI khUba hAni thaze.' ityAdi dalIla paNa khoTI che. pahelI vAta to e che ke A devadravyanI hAni che ke sadupayoga ? je dravya je prayojanathI ekaThuM karavAmAM AveluM hoya te dravyano ucita vyavasthApUrvaka te prayojanamAM upayoga karavAmAM Ave ene paNa jo 'hAni' nAza kahevAno hoya to to jIrNoddhAra vageremAM devadravyano upayoga e paNa devadravyanA nAza svarUpa banI jaze. kAraNa ke devadravyanI vRddhinA prayojana tarIke jinapUjA Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 dhArmika vahIvaTa vicAra ane jIrNoddhAra banne sAthe sAthe ja te te granthomAM batAvelAM che. ane A rIte jIrNoddhArAdimAM thatA upayogane paNa jo hAni rUpa mAnavAno hoya to e paNa baMdha karI devo paDavAthI devadravyane khAlI kaMjUsanA dhananI jema vadhAryA ja karavAnuM raheze, eno koI upayoga to karI zakAze ja nahIM, je koI rIte zAstramAnya nathI. jema jJAnakhAtAmAMthI, koI sAdhu-sAdhvIjI mahArAjane bhaNAvanAra 'bAhmaNapaMDitane pagAra apAya ke granthaprakAzana karAya to e eno sadupayoga kahevAya che, kAraNa ke e enuM prayojana che. tema devadravyamAMthI prabhubhakti thAya to e paNa eno sadupayoga zA mATe nahIM kahevAya ? e paNa enuM prayojana ja che e to AgaLa kahevAI gayelA aneka zAstrapATho ekImate jaNAve che. vaLI, jema, sAdhune bhaNAvanAra ajaina paMDitane jJAnakhAtAmAMthI pagAra ApavA sAme 'jo A rIte emAMthI pagAra Apazo to granthaprakAzana vagere aTakI paDaze, mATe e na apAya' ema kahI e aTakAvI zakAtuM nathI, kema ke e pagAra Apavo e paNa enuM eka prayojana che, anyathA A sAdhu-sAdhvIjIne bhaNavAnuM aTakI javAnuM nukasAna UbhuM thAya che, ema, 'jo A rIte devadravyamAMthI, jyAM anya rIte vyavasthA zakya nathI tyAM, kesara-sukhaDa vagerenI vyavasthA karavAmAM Avaze to jIrNoddhAra aTakI paDaze' vagere kahI e vyavasthAne aTakAvI zakAtI nathI. nahIMtara, prabhunI bhakti na thavA rUpa nukasAna UbhuM thAya che je yogya nathI. (7) devadravyamAMthI kesara-sukhaDa vagere lAvI zakAya evI saMmati ApavI eTale devadravyane sAdhAraNamAM laI javuM" AvuM kathana to sAva hAsyAspada che, ane bolanArAonI manovRtti aMge zaMkA pedA karanAruM che. jemAMthI zrIjinezvaradevanI bhakti vagere kArya to thaI ja zake, paNa granthaprakAzanAdi jJAnakArya, sAdhu-sAdhvIjI mahArAjanI bhakti-vaiyAvacca, pauSadhazALA saMbaMdhI kharca, sAdharmika bhakti vagere paNa thaI zake e dravya 'sAdhAraNa dravya" tarIke saMghamAM prasiddha che e lagabhaga badhA jANe che. zuM saMmelane svapnadravya vagerene A badhAM kAryomAM vAparavAnI chUTa ApI dIdhI che ke jethI devadravyane sAdhAraNamAM laI javAno Aropa karI zakAya? Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 215 saMmelane to mAtra, jyAM jarUra hoya tyAM, bhagavAnanI bhakti mATe ja kesara-sukhaDa vagere sAmagrI ke pUjArIno pagAra emAMthI ApI zakAya ema kahyuM che. zrI jinezvaradevanI bhakti sivAyanA anya koIpaNa kAryamAM devadravyanA upayogano saMmelana spaSTapaNe niSedha ja kare che. jyAM pUjArI ja upAzrayanuM paNa kAma karato hoya tyAM eTalo pagAra sAdhAraNakhAtAmAMthI Apavo ja joIe evuM bhArapUrvaka saMmelanamAM bhAga lenArA AcArya bhagavaMtA jaNAve che. upAzraya vagerenAM kAryomAM paNa je dravya upayogamAM AvI zakatuM hoya ene sAdhAraNadravya kahevAya evuM virodhIvarga paNa spaSTa jANato hovA chatAM A loko to devadravyane sAdhAraNamAM laI gayA" evo je Aropa mUke che enI pAchaLa zuM thaI rahyuM che eno dareka sujJa jijJAsue mAdhyazmathI vicAra karavA jevo che. pakSapAta bAju para mUkIne vicAra karavAnI taiyArI e mAdhyastha che, e ja jIvane AtmahitanA mArge AgaLa vadhArI zake che. chatI zakti ane zakyatAe paNa, anya badhI vAtone sAMbhaLavAnI ke vicAravAnI koI taiyArI ja na thavA de evI koIpaNa pakSanI gADha pakaDa AtmahitanI bAdhaka che evo sUripuraMdarazrI haribhadrasUri mahArAja, mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAja Adi zAstrakArono spaSTa abhiprAya che e dareka Atmahitecchue yAda rAkhavA jevuM che. prastuta lekhane paNa koIpaNa pakSanI pakaDa vagara zAMtacitte mAdhyazyapUrvaka sarva koI Atmahitecchu vicAre evI khAsa bhalAmaNa che. zaMkA - mahopAdhyAyazrI yazovijayajI viracita savAso gAthAnA stavananI 8 mI DhALanI chellI gAthA AvI che. 'to munine nahIM kima pUjanA, ema tuM zuM ciM zubha manA ? rogIne auSadha sama eha, nirogI che munivara deha." 'Ano artha Avo che ke : gRhasthane parigrahano roga vaLagyo che. munine te roga nathI eTale parigrahano roga kADhavA mATe dravyapUjA gRhastha mATe Avazyaka che. have jo devadravyathI pUjA karI levAmAM Ave to potAnA dravyarUpa parigraha roga to kAyama ja rahevAno ne ? e roga Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra to ja maTe jo svadravyathI ja jinapUjA karavAmAM Ave. samAdhAna : jinapUjA e dravyastava che ane e bhAvastava (cAritra) nI prApti mATe che evuM zAstromAM aneka sthaLe Ave che. cAritramAM parigrahathI viramaNa paNa che ja. eTale parigrahano roga kADhavA mATe jinapUjA che e mAnya ja che. paNa "e roga kADhavA mATe ja che' enuM anya koI prayojana nathI evI jo mAnyatA hoya to e zAstrAbhyAsanI adhurAza che. mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjanA dranTiMzat drAniMzikA prakaraNamAM prathama dAnabatrIzImAM A pramANe pATha che. yadyapi jinArcAdikaM bhaktyanuSThAnameva, tathApi tasya samyaktvazuddhyarthatvAttasya cAnukaMpAliMgakatvAttadarthakatvamapyaviruddhameveti // artha : - (anukaMpA anuSThAnamAM jinapUjAnuM granthakAre udAharaNa ApyuM che eTale koI zaMkA kare ke A to bhakti-anuSThAna che, anukaMpAanuSThAna nahIM, to enuM samAdhAna ApatAM upAdhyAyajI mahArAja kahe che.) jo ke jinapUjA vagere bhakti anuSThAna ja che, tema chatAM, e samyaktvazuddhi mATe che, ane samyakatvanuM anukaMpA e liMga hovAthI jinapUjA anukaMpA mATe che" ema kahevuM paNa aviruddha che. paMcaliMgI granthamAM paNa A pramANe vyavasthA dekhADI che. eTale jinapUjA samyatvazuddhi vagere mATe paNa che ja. prabhupUjA, tIrthayAtrA vagere darzanAcAranA AcAro che. enAthI samyagdarzananI prApti-zuddhi-sthiratA thAya che evI vAto aneka zAstromAM Ave che. "aSTa dravyazuM pUjo bhAve, samakita mULa AdhArA re......" "tuma darisaNathI samakita pragaTe nijaguNa Rddhi apAra re...' vagere stavananI paMktio paNa A vAtane jaNAve che. devadravyanI upekSA-vinAza vagere ane jinamaMdira saMbaMdhI AzAtanAone samyaphadarzana(darzanAcAra)nA aticAromAM gaNAvela che. AnAthI paNa jaNAya che ke derAsara-derAsaramAM thatI bhakti, devadravyanI rakSA-tenAthI thatAM prabhupUjA - jIrNoddhAra vagere kAryo e samyagdarzananI Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 217 ArAdhanA che ane enAthI viparIta, derAsaranI AzAtanA, devadravyavinAza vagere darzanAcAranI virAdhanA rUpa che. A badhI vAtothI siddha thAya che ke prabhupUjA samyagdarzananI zuddhi mATe paNa che ja. tethI jo tathAvidha paristhitimAM devadravyAdinI pUjA karavAmAM Ave, ane enAthI, A lekhamAM anyatra kahyA mujaba prasannatA vagereno anubhava thAya to samyakatvanI prApti-zuddhi vagere zA mATe na thAya ? ane to pachI mithyAtva nAmano roga maTyo ke maMda paDyo paNa kema na kahevAya ? ane to pachI, e pUjAne nirarthaka kema kahevAya ? - have bIjI vAta.....tame je kahyuM ke "devadravyathI pUjA karI levAmAM potAnA dravyarUpa parigraha roga to kAyama ja rahevAno ne !" e aMge Caul....V.Vugpradhan.com saMmelane devadravyamAMthI kesara vagere sAmagrI lAvavAnI chUTa mukhyatayA jenI pAse evI zakti nathI ene ApI che . eTale enI pAse dravyarUpa parigraha ja nathI to roga kAyama rahevAnI vAta kyAM rahI ? - have chatI zaktie je svadravyathI jinapUjA nathI karato, anya dravyathI kare che eno parigrahano roga nAbUda thAya ke nahIM, te vicArIe... eka vyakti pAse lAkha rU. che. emAMthI 1000 rU. no savyaya karI e svadravyathI prabhubhakti kare che. enI A pUjA svadravyathI thayelI hovAthI parigraharoga nAbUda karavAmAM sakSama che e vAta, sAmAnyathI to ubhayasaMmata che. mAro prazna ATalo che ke e pUjA eNe kharcala rU. 100 rU. nA aMzanA parigraharogano nAza karaze ke prabhupUjAmAM nahIM vaparAyela ane A vyakti pAse ja rahela 99000 rU. nA aMzanA parigraharogano (sarvathA ke AMzika) nAza karaze ? '1000 rU. nA aMzanA parigraharogano nAza karaze." AvuM jo kahezo to eno artha e thayo ke "prabhupUjAe to AmAM kAMI karyuM ja nathI, kAraNa ke 10% rU. nI mUrchAno tyAga to e vyaktie svayaM ja karyo che." paNa ene A 1000 rU. vAparavAno je bhAva jAgyo e ja prabhupUjAno mahimA che." AvuM kahevuM yogya nathI, kAraNa Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 dhArmika vahIvaTa vicAra ke 1000 rU. vAparavAno bhAva to pahelAM jAgI gayo che, prabhupUjA to eNe pachI karI che, ane pachI bAkI rahelA 99000 paranI mUrchA choDAvavAnuM prabhupUjAnuM sAmarthya nathI ema tamAre kahevuM che. eTale svadravyathI karela prabhupUjAe paNa ene koI lAbha karAvyo nahIM evuM mAnavAno vAro tamAre Avaze. eTale have jo tame ema kahezo ke "enI pAse rahelA 99000 paranI mUrchAno (AMzika ke sarvathA) nAza, prabhupUjA karaze." to Ano artha e thayo ke "je dravya prabhupUjAmAM vaparAyuM nathI enA paranI mUrchAno paNa nAza karavAnuM sAmarthya prabhupUjAmAM che.' (A artha yogya che.) ane to pachI, potAnI pAse lAkha rU. hovA chatAM, je apratyA. ke pratyA. kakSAnA evA prabaLa lobhanA kAraNe derAsaranI ja sAmagrIthI prabhupUjA kare che enI e pUjA je lAkha rU. nuM dravya prabhupUjAmAM vaparAyuM nathI enA paranI enI mUrchAno, enA bhAvollAsa anusAre ochevatte aMze, nAza karaze." ema mAnavuM ja joIe. evA lobhodayanA kAraNe koI lobhI potAnI saMpatti paranI mUccha choDI zakato nathI, paNa ene mUrjhanI bhayaMkaratA samajAI hovAthI mUrchA ene kheMce che, enAthI chUTavAnI enI icchA che, paNa lobhodayanA kAraNe bhegI kAyaratA che. paNa sAthe sAthe AvI prabaLa zraddhA che ke A bhagavAnanI bhakti mArI mUrchAne paNa toDaze ja. AvI prabaLa zraddhA sAthe e anya dravyathI prabhupUjA kare to zuM e prabhupUjAmAM enI mUrchA toDavAnuM sAmarthya nathI? "bhale ne svadravya paranI mUrchA toDavAnI icchA tevI prabaLa zraddhApUrvaka thatI hoya, jo svadravyane akabaMdha rAkhI paradravyathI prabhupUjA karavAmAM Ave, to e prabhupUjA enI mUrchAne toDI na ja zake" AvuM jeo mAnatA hoya teoe prabhupUjAno zuM acinta mahimA che ene pichANyo nathI ema sakheda kahevuM paDe che. jema, potAnA krodhane kAbUmAM levA mATe je bilakula kAyara che, tema chatAM krodhathI mukta thavA je prabhunA zaraNe Ave che ane prabhupUjA kare che tenA krodhano nAza karavAnI tAkAta prabhupUjAmAM che. jema, potAnI kAmavAsanAne thoDI paNa ochI karavAnuM sAmarthya jene potAnAmAM dekhAtuM Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 219 nathI, tema chatAM kAmavAsanAne tilAMjali ApavA je prabhuzaraNe AvI bhakti kare che tenI kAmavAsanAne zAMta karavAnuM sAmarthya prabhupUjAmAM che, tema potAnA lobhane jarApaNa na choDI zakanAro ene choDavA mATe prabhuzaraNe AvI prabhupUjA kare to enA lobhane toDavAnuM acinta mAhAtma prabhupUjAmAM prabhupUjA.krodhInA krodhane dUra kare che.... kAmInA kAmane zAMta kare che... lobhInA lobhane khatama kare che... A ja devAdhidevanuM anekamAMnuM eka acinya mAhAsya che... e dareke potAnA dilamAM kotarI rAkhavA jevuM che.... sAvadhAna - (1) svadrathI thatI jinapUjAne A lekha gauNa karI rahyo che evo vAMko artha rakhe koI karI besatA. "svadravyathI jinapUjA karavAmAM zrAvakane adhika lAbha thAya che.' e spaSTa ja che. paNa, jyAM e zakyatA na hoya temaja sAdhAraNa khAtAmAMthI paNa enI zakyatA na hoya, tyAM supanAnI bolI vagerethI prApta thayela dravyathI paNa sAmagrInI vyavasthA karI jinabhakti thaI zake che. AvuM saMmelane je TharAvyuM che, e zAstrathI aviruddha che ke "jinabhakti svadravyathI ja thAya, devadravyathI na ja thaI zake evo je pracAra thAya che e zAstrathI aviruddha che ? enI jijJAsuo yogya nirNaya karI zake e mATe A lekha che. (2) saMmelane svapna uchAmaNI vagerethI prApta thayela kalpita devadravyamAMthI kesara-sukhaDanI sAmagrI vagereno prabaMdha karavAnI anujJA ApI che, jemAM to koI carcAne sthAna ja nathI, kema ke devadravyanA 3 vibhAgonuM je saMbodhaprakaraNa granthamAM nirUpaNa che emAM ja kalpita devadravyano upayoga derAsara saMbaMdhI sarvaprakAranA kAryo mATe jaNAvyo che. tema chatAM, meM A lekhamAM, kalpita devadravya evA vizeSa vibhAganI mukhyatayA vivakSA rAkhyA vagara ja sAmAnyathI ja devadravyamAMthI paNa kesara vagerenI vyavasthA karI zakAya che evuM je pratipAdana karyuM che temAM nIcenAM kAraNo jANavAM. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra saMmelananA TharAva aMge eTalo prazna Ubho thaI zake che ke supanA vagerenI uchAmaNInuM dravya kalpita devadravya che ke nahIM ? A praznanA samAdhAna mATe koI zAstrano spaSTa akSaramAM AdhAra maLI zakato nathI, kema ke A supanAnI uchAmaNI vagere prathAo mukhyatayA pAchaLathI zarU thayelI che. eTale A paristhitimAM, saMviza gItArtha AcArya bhagavaMtono abhiprAya ja AdhAra banI zake. 'A uchAmaNI vagerenuM dravya kalpita devadravya jANavuM' evo nirNaya AcArya bhagavaMtoe saMmelanamAM karelo ja che. 220 je pakSa 'A nirNaya amane mAnya nathI' ema kahIno Ano virodha kare che. e pakSanA ja mAnya sva. A. zrIravicandra sU. ma. sAhebe 'kalyANa' nA julAI-oNgasTa 1983 nA aMkamAM 'praznottara vibhAga'mAM kahyuM che ke '"sukhI zrAvakoe athavA koI eka vyakti dvArA jinabhakti nimitte je AcaraNa karAyuM hoya te kalpita devadravya kahevAya, jema aSTaprakArI pUjA nimitte bolAtI uchAmaNI athavA svapnabolI. A dravya jinezvaradevanI bhaktinA sarvakAryamAM vaparAya." to hoThA mA kalpitA A praznottara aMge atyAra sudhI 'emAM svargastha AcAryazrIe bhUla karI che - e uttara khoTo che' AvI mAnyatA ke jAherAta nahotAM, e have ene bhUlabharelAM jAhera karI devAM e zuM AtmavaMcanA nathI ? have karAtI AvI jAherAtathI sujJajano e pakSa tarapha zaMkAzIla najare zuM jotA nahi thaI jAya ? Ama supanAnI uchAmaNI vagerenuM dravya kalpita devadravya che e vAtamAM koI asaMgati nathI. tema chatAM sAmo pakSa e svIkAravA taiyAra na hovAthI, teone paNa koI virodha na rahe e mATe, vizeSa vibhAganI vivakSA vagara ja, sAmAnyatayA ja, devadravyamAMthI paNa kesara-sukhaDa vagere sAmagrInI vyavasthA karavI e zAstraniSiddha nathI paNa vihita che enuM A lekhamAM pratipAdana karyuM che. jyAre koIpaNa devadravyamAMthI kesara vagerenI vyavasthAno zAstrakAroe niSedha nathI karyo, tyAre, tathAvidha paristhitimAM supanA vagerenI bolInA dravyathI e vyavasthA karavAnA nirNayane zAstraviruddha na ja kahI zakAya e spaSTa che. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 221 (3) virodha karanAra vargano, virodha karavAmAM, mukhya sUra sAmAnyarUpe ja devadravyamAMthI jinapUjA na thAya, svadravyathI ja thAya, saMmelanavALAo devadravyane sAdhAraNamAM laI gayA, devadravyanI hAni karI... ityAdi hovAthI paNa A lekhamAM devadravyanA vizeSa vibhAganI mukhyatayA vivakSA karI nathI. devadravyamAMthI pUjA thAya to "e niSiddha nathI ke emAM devadravyanI hAni nathI' ityAdi A lekhamAM spaSTa thayuM ja che. (4) devadravya aMgenuM pratipAdana karanArA aneka granthanA granthakAroe devadravyanA 3 vibhAgonI virakSA karyA vagara ja sAmAnyarUpe ja devadravyanA upayogonuM pratipAdana karyuM hovAthI, ghaNA badhA zAstrapATho paNa e rItanA ja maLe che ane e rIte devadravyasAmAnyamAMthI jinapUjA vagere zAstravidhi siddha thaI javAthI supanAnI bolI vagerenA dravyamAMthI e karavI paNa zAstravihita ja che. ema siddha thaI ja jatuM hovAthI paNa A lekhamAM mukhyatayA devadravyanA vizeSa vibhAganI vivakSA karI nathI. trikALaabAdhita paramapavitra zrI jinAjJA viruddha A lekhamAM je lakhAyuM hoya tenuM trividha-trividha micchA mi dukkaDam. zuSa mUyAt zrIzramasaMyae..... 2. gurUdravya upara vicAra (zrAddhajita kapI 68mI gAthAno rahasyArtha) - gaNi zrI abhayazekharavijayajI atha yatidravyaparibhoge prAyazcittamAha-- muhapatti AsaNAisu bhinnaM jalannAIsu gurulahugAi / nannof ya puLa vatthArUnuM sevaa vA (?) I68 vyAkhyA : mustriADaDasanarAyanAlivuM, arthAt yatisa" paribhukteSu bhinnam / tathA jalannAisu tti - yatisatke jale anne 'Adi' zabdAt vastrAdau kanakAdau ca dharmalAbha iti prokte durAducchritapANaye / sUraye siddhasenAya dadau koTiM nraadhipH|| ityAdiprakAreNa kenApi sAdhunizrayA kRte liGgisatke vA paribhukte sati 'gurulahugAi'tti krameNa gurumAsazcaturlaghava AdizabdAccaturguravaH SaDlaghavazva Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra syuH / yatidravyabhoge iyatti evaM prakAraH prAyazcittavidhiravagantavyaH / atrApi punarvastrAdau devadravyavat vakSyamANa devadravyaviSayaprakAravat jJeyam / ayamarthaH yatra gurudravyaM bhuktaM syAttatrAnyatra vA sAdhukArye vaidyAdyarthaM vandigrahAdipratyapAyApagamAdyarthaM vA tAvanmitavastrAdipradAnapUrvamuktaM prAyazcittaM vaiyamiti gAthArtha: || 68 || koI zrAvakathI sAdhusaMbaMdhI dravya vaparAI gayuM hoya to zuM prAyazcitta Ave ? te have jaNAve che 222 - - - gAthArtha : muhapatti-Asana Adi (potAnA aMgata pareibhogamAM) vaparAyAM hoya to, bhinnamAsa, jaLa-anna vagere vaparAyAM hoya to, mAsagurucaturlaghu vagere prAyazcitta ApavuM. gurudravya vaparAI javAnA prAyazcittano Avo vidhi jANavo. AmAM vizeSatA e che ke vastrAdi vaparAyAM hoya to vRttino artha : gurunAM mutti Asana vagere vaparAyAM hoya to AmAM bhinnamAsa prAyazcitta ApavuM. have 'gatanAsu' padanI vyAkhyA Adi zabda je rahyo che tenAthI vastrAdi ane kanakAdino paNa jaLaanna sAthe samAveza jANavo. (ahIM vRttikAra vizeSa vAta jaNAve che.) dUrathI ja hAtha UMcA karIne dharmalAbha kahe chate zrI siddhasenasUrine rAjAe koTidravya ApyuM. AvI je vAta prabandhagranthomAM saMbhaLAya che te rIte koIe paNa suvarNAdi dravyane gurusaMbaMdhI banAvyuM hoya, athavA to dravyaliMgI pAse je dravya rahyuM hoya teno kanakAdi tarIke gurudravyarUpe samAveza jANavo. A jaLa vagere gurudravya vaparAyAM hoya to kramazaH gurumAsa, caturlaghu, caturguru, pallRghu jANavA. eTale ke gurusaMbaMdhI jaLa vaparAyuM hoya to gurumAsa, anna vaparAyuM hoya to caturlaghu, vastrAdi vaparAyAM hoya to caturguru ane kanade vaparAyAM hoya to paDvaghu prAyazcitta jANavuM. yatidravyano paribhoga thavAmAM A pramANe prAyazcittavidhi jANavo. vaLI ahIM paNa vastrAdi aMge AgaLa kahevAnAra devadravya mujaba jANavuM. eTale ke jyAM gurudravya bhogavAI gayuM hoya tyAM ke anyatra sAdhunA kArya mATe vaidyAdine ApavA ke keda vageremAMthI choDAvavA mATe teTalI kiMmatanAM vastrAdi(ke eTalA paisA)nuM arpaNa karavA pUrvaka uparyukta tapa karavAnuM prAyazcitta ApavuM. - Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 223 zrAddhajItakalpa-vRttinA A adhikAramAM nIcenI vizeSatAo noMdhapAtra che. (1) muhapatti AdimAM aMgataparibhogamAM mAtra tapaprAyazcitta che. eTalA dravyanuM pratyarpaNa nahIM. (2) mULamAM rahela 'nantanApu' zabdamAM je Avi zabda paDelo che tenAthI jenuM grahaNa karavAnuM che te vastrAdi ane kanakAdino vRttikAre judo judo ullekha karyo che. (3) vastrAdi mATe koI vivecana karyuM nathI paNa kanakAdi mATe vivecana karyuM che. (4) e vivecanamAM 'hatyAvi prajAre' zabdano ullekha che. (5) 'vasthArUtu revAM va' evA adhikAra aMge vRttikAre paNa 'nau' no pRthak ullekha karyo nathI. A karavA eka thaI javI jarUrI che, ke granthakAro potAnA manamAM rahelA abhiprAyone vyakta karavA mATe granthAtmaka zabdo uccAre che. vaLI teo zabdaprayoga karavAmAM ekadama cokkasa hoya che. eTale teoe karelA ochA-vattA ke sAmAnya-vizeSa zabdonA prayogo emanA mananA abhiprAyonuM pratibiMba pADatA hoya che. ApaNe e pratibiMbane samajavA mATe koziza karIe. (1) muhapatti vagere paNa vastrarUpa hovA chatAM emAM eTaluM pratyarpaNa nathI kahyuM. enAthI jaNAya che ke e reibhoga ekAda aMgata kArya karavA pUrato itvarakAlIna hoya ane pachI pAchA e punaH gurunA upayogamAM AvavAnA ja hoya. jo e punaH gurunA upayogamAM Ave ema na hoya to vastrAdinI jema emAM paNa eTalA dravyanuM pratyarpaNa samajavuM joIe. AvuM mAnavuM yogya lAge che. (2), (3) vastrAdi ane kanakAdi e bannemAM AdizabdagrAhyatva hovA chatAM vRttikAre kanakAdino je judo ullekha karyo che te jaNAve che ke teoe kanakAdine vastrAdi karatA judAM pADavAM che. A banne kakSAnI cIjonuM vibhAjana kayA dharmonA kAraNe che ? arthAt ahIM vibhAjaka upAdhi koNa koNa che ? e zodhI kADhavuM joIe. keTalAka vidvAnonI kalpanA e che ke aDhAramA saikAmAM racAyelA dhA.va.-15 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 dhArmika vahIvaTa vicAra dharmasaMgraha, dravyasaptatikA vagere granthamAM vastrAdi ane kanakAdi gadravyano bhogArDa ane pujArya tarIke vibhAga dekhADelo che. tethI zrA.jI.nA vRttikAre paNa A ja abhiprAyathI e bene judA pADyA che ema mAnavuM joIe. eTale ke bhogAtva ane pUjAhatva e bene ahIM vibhAjaka upAdhi tarIke svIkAravAM joIe. - paNa, A kalpanA yogya lAgatI nathI, kema ke A be ne vibhAjaka upAdhi tarIke mAnavAnuM bIja zuM ? dravyasaptatikAkAra vageree kareluM vibhAjana AnuM bIja na banI zake, kema ke zrA. jI. vRttinA vRttikAra enA karatAM ghaNA pUrvakALamAM thaI gayA che ke jyAre gurudravyamAM bhogAhatva ane pUjAhandu dharmo aprasiddha hatA. zrotAvargamAM aprasiddha evA paNa dharmono abhiprAya kadAca granthakAranA manamAM udbhavela hoya ane enAthI A vibhAjana karyuM hoya, to enuM sIdhI ke ADakatarI rIte paNa sUcana emaNe karyuM ja hoya.III II I 'prazna - zrA. jI. vRttikAre A benuM pRthar upAdAna je karyuM che enA phalita tarIke ja dravyasaptatikAkAre A vibhAjana karyuM che. mATe dravyasaptatikAnA zabdo ja enuM bIja nathI zuM ? uttara - dravyasaptatikAkAre zrA. jI. vRttimAM thayelA A pRthagu upAdAnanA phalita tarIke AvA vibhAgo nathI jaNAvyA.paNa hIrapraznottara ane zrA. jI vRttinAM vacanono paraspara je virodha Ubho thAya che tenuM vAraNa karavA kahyA che. hIrapraznottaranA 3 praznottarono ullekha karIne pachI tarata ja 3 trApa tai# #ifzvanyAna bhojyabhojakatvasaMbaMdhenaudhikopadhivatpUjAdravyaM na bhavati, pUjyapUjAsaMbaMdhena tu tadravya mavaceva, anyathA zrAddhanItanyavRtti: viyate | ityAdi je jaNAvyuM che tenA parathI A spaSTa che. hIrapraznottaramAM suvarNAdino gurudravya tarIke niSedha karelo che jyAre zrAjI.ghU. mAM eno gurudravyamAM samAveza karelo che. eTalA A bemAM bhAsatA virodhane dUra karavA dravyasaptatikAkAre be vibhAga pADyA. hIrapraznottaramAM suvarNAdino gurudravya tarIke je niSedha che te bhogA gurudravya tarIke che, pUjAI gurudravya tarIke nahIM. zrA. jI. vRttimAM eno gurudravyamAM je samAveza karyo che te pUjAI guradravya tarIke che. mATe A bemAM koI virodha raheto nathI. AvI vyavasthA dravyasaptatikAkAre Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 pariziSTa-2 ApelI che e paNa A dekhItA virodhanA zamana mATe ja che evuM sUcana paNa emaNe ja svayaM anyathA zrAddhanItatpattiH vite kahevA dvArA karI dIdhuM che. - prazna - jo vibhAjaka upAdhi bhogAhitya ane pUjAhatva nathI to kayA dharmo che ? uttara - kadAcitkatva ane akAdAcitkatva yA to autsargikatva ane ApavAdikatva yA to AvA ja koI be dharmo ahIM vibhAjaka upAdhi che evuM mAnavAnI jarUra che. prazna - AvuM mAnavAmAM koI AdhAra che ? uttara - hA, vRttikAranAM potAnA vacano AdhAra che. kanakAdo zabdanuM emaNe svayaM je vivaraNa karyuM che enA para UhApoha karavAthI A samajAya che. te A rIte 'AzA vastrAvI ne 1 parikta sata..' Ama sIdhuM na kahI detAM 'nevAlI ' eTaluM kahyA bAda emaNe enuM 'dharmalApa' ityAdi vivaraNa karyuM che. ahIM vizeSatA e jovAnI che ke 'mAzabdathI vastrAdinA grahaNanuM sUcana karyuM hovA chatAM enA mATe koI vivaraNa na karyuM, ane kanakAdinA grahaNanuM sUcana karyuM, temaja enA mATe vivaraNa karavuM paNa jarUrI mAnI vivaraNa karyuM. AnuM kAraNa spaSTa che ke, 'mAHi' zabdathI kanakAdino gurudravyamAM samAveza karavAnuM pote sUcana karaze eTale tarata koI prazna uThAvaze ke suvarNAdi dravya to yatisatka (sAdhusaMbaMdhI) hovuM zI rIte saMbhave ? jyAre vastrAdino samAveza karavAnuM pote sUcana karaze tyAre koI Avo prazna uThAvaze nahIM. AvuM vRttikAranA manamAM raheluM che. "eTale suvarNAdi dravya to yatisatya hovA zI rIte saMbhave ?" evA saMbhavita praznano praznakArane vRttikAre vivaraNa dvArA tyAM ja javAba ApI dIdho che ke "bhaIlA ! tArI vAta barAbara che, sAmAnyathI to suvarNAdi yatisalka hovAM saMbhavatAM nathI. paNa kyAreka (vAva) zrIsiddhasenadivAkara sUri ma. nA jevA prasaMgamAM e saMbhave che." vastrAdi mATe AvA koI vivaraNanI emane jarUra nathI jaNAI. e jaNAve che ke vastrAdi yatisalka hovAM e emane svAbhAvika-sAhajika akAdAcitka lAge che. jyAre suvarNAdi tevAM svAbhAvika nathI lAgatAM. mATe suvarNAdi kAdAcika hoI enA viSe spaSTa vivaraNa karavAnuM jarUrI banI gayuM. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 dhArmika vahIvaTa vicAra (4) zrI siddhasena divAkarasUri mahArAjanuM dRSTAnna ApIne vRttikAre 'tyaHi prALa' ema kahyuM che, paNa koI vidhAyaka zAstrapATha ApIne 'taddanusArega..' ityAdi nathI kahyuM. AnAthI jaNAya che ke zAstravihita rUpe utsargapade suvarNAdi gurudravyarUpa hovAM saMbhavatAM nathI, paNa kyAreka rAjAdinI mugdhAvasthAdi kAraNe banatA AvA prasaMgathI apavAda pade e saMbhave che. jyAre vastrAdinuM to Thera Thera zAstromAM vidhAna che, mATe e utsargapade gadravyarUpe hoya che. mATe A be vibhAga autsargikatva ane ApavArikatva dharmane AgaLa dharIne hovuM paNa saMbhavita che. zrA.jI.vRttinA A adhikAra para UhApoha karatAM bIjI paNa mahattvanI vAto jANavA maLe che. 'suvarNAdidravya yatisatka hovAM zI rIte saMbhave ? evA saMbhavita praznanI vRttikAranA manamAM rahelI AzaMkA, ane evI AzaMkAnuM samAdhAna ApavAnI emane lAgatI AvazyakatA A paNa sUcana kare che ke A vRttikAranA kALamAM paNa vastrAdithI ja gurupUjA pracalita hatI, paNa suvarNAdithI nahIM. jo e paNa evI (vastrAdi jevI ja) pracalita hota to, jema 'vastrAdi gurusatya hovAM zI rIte saMbhave ? evI AzaMkA nathI janmatI tema 'suvarNAdi gurudravya tarIke hovAM zI rIte saMbhave ? evI AzaMkA paNa zI rIte UThe ? vaLI AvI AzaMkAnA samAdhAnarUpe emaNe mAtra dRSTAMta TAMkI 'rUtyA prakAra nApa..' ityAdi kahyuM che enAthI jaNAya che ke "suvarNAdithI gurupUjA karavI e zAstravihita che." evuM vRttikAra paNa mAnatA nathI. Ama zrA. jI. vRttikAre vastrAdi ane kanakAdine je chUTAM pADyAM che te eka bhogAI ane bIjuM pUjAI che mATe, evuM mAnavuM yogya nathI e spaSTa thAya che ane tethI ja "kanakAdi to pUjAI gurudravya che, bhogAI nahIM. eTale sAdhunA upabhogamAM-vaiyAvaccamAM e jaI zakatuM nathI. mATe enuM prAyazcitta vastrAdine tulya na hoI zake. tethI vastrAdimAM rahelA radi' zabdathI kanakAdinuM grahaNa thaI zakatuM nathI. mATe vastrAdinA prAyazcittamAM je gurukAryamAM eTalA dravyanuM pratyarpaNa jaNAvyuM che temAM kanakAdinA prAyazcittano samAveza thato na hovAthI upalakSaNathI kanakAdinuM prAyazcitta samajavuM joIe. vaLI bhogArDa tarIke eno niSedha che. mATe e gurunA kSetramAM to jAya nahIM. tethI enA karatAM UMcA evA devadravyamAM Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 227 eTaluM pratyarpaNa karavAnuM samajavuM joIe. vaLI dravyasaptatikAkAre 'rauravArdasthAne pravaktavyam nIrNoddhAra navyavaityarA 3..' ityAdi kahevA dvArA paNa devadravya kSetrano je nirdeza karyo che, tenAthI paNa A sUcita thAya che" ityAdi kalpanAo yogya nathI. enuM kAraNa spaSTa che ke kanakAdi bhogAI na hovAthI vastrAdi karatAM judAM che evo zrA. jI. vRttikArano abhiprAya nathI e AgaLa joI gayA. tethI pratyarpaNano je vidhi dekhADyo che. temAM 'vastrAdi mAM rahelA "Adi' zabdathI kanakAdi' nuM paNa grahaNa samajI levuM joIe. prazna - 'vastrAdi' mAM rahelA "Adi' zabdathI suvarNAdinuM grahaNa thaI zakatuM nathI mATe to vRttikAre eno pRthar ullekha karyo che. to tame kema enuM grahaNa karavAnuM kaho cho ? . uttara - 'gatanA' padamAM rahela 'Adi' zabdathI gurudravya tarIke jenI jenI saMbhAvanA hoya tenuM grahaNa karavAnuM che. emAMthI vastrAdinI gurudravya tarIke saMbhAvanA jevI prasiddha che evI kanakAdinI prasiddha na hovAthI e mATe eno pRthagu savivaraNa ullekha karyo che. A rIte eka vAra emAM gurudravyatvanI (ke AdipadagrAhyatvanI) prasiddhi thaI gaI eTale e paNa gurudravyatvena ke 'nartanAphasu' pada ghaTaka Adi zabda grAhyatvena vastrAdine tulya ja banI gayA ane tethI pratyarpaNavidhi aMgenA 'vastrAdi' zabdathI enuM paNa grahaNa thavAmAM koI vAMdho nathI. (zrItattvArtha sUtra naM. 2-38 tevAM pUruM paraM sUkSya nA bhAgyamAM 'tevi riphizarIrI' AvuM je kahyuM che tenI vyAkhyA karatAM vRttikAre jaNAvyuM che ke "vaikriya vagere zarIronI vAta pUrvasUtramAM AvI gaI hovAthI eno pRthar ullekha na karatAM 'audArikAdi' ema 'Adi' zabda dvArA grahaNa karyuM che." vaLI "vastrAdau devadravyavahu"- "vastrAdimAM devadravyane tulya jANavuM" AvuM je jaNAvyuM che temAM tulyatA kayA prakAranI levAnI che ? mAtra pratyarpaNa rUpe ke devadravyamAM pratyepaNa rUpe ?" devadravyamAM pratyarpaNa rUpe tulyatA jo levAnI hoya to te vastrAdinA paribhoga aMge paNa devadravyamAM ja pratyarpaNa karavuM paDe ane to pachI sAdhukAryamAM enuM pratyarpaNa karavAnI je vAta tyAM ja karI che eno virodha thAya. mATe ahIM "pratyarpaNa" Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 dhArmika vahIvaTa vicAra rUpe tulyatA jANavI. ne e pratyaMpaNa zAmAM karavuM e jaNAvavA vRttikAre sAdhu kArya jaNAvyAM che. tethI kanakAdine vastrAdithI chUTAM pADIe to paNa pratyarpaNa to gura-vaiyAvaccamAM ja karavAnuM phalita thAya che. vaLI, ekavAra kanakAdinI vAta vastrAdinA upalakSaNathI levAnI svIkArIe to paNa, pratyarpaNa to vaiyAvaccamAM karavAnuM ja siddha thAya che. to A rIte-upalakSaNathI levAnI vAta sAkSAt kahela vAtane tulya ja laI zakAya che, bhinna nahIM. upalakSaNathI sAkSAt ukta sivAyanI anukta vAta laI zakAya, paNa enuM vidhAna to uktavidhAna je hoya te ja levAnI maryAdA che. jema ke, "jIvo nityAnitya che." A vidhAna parathI "jIvanA" upalakSaNathI "ajIva" paNa levAnA hoya tyAre ajIvane paNa nityAnitya tarIke ja laI zakAya che, ekAnta nitya ke ekAnta anitya tarIke nahIM. ema prastutamAM "vastrAdi aMge guru-vaiyAvaccamAM pratyarpaNa karavuM" evA vidhAnamAM vastrAdinA upalakSaNathI kanakAdi levA hoya to paNa 'kanakAdi aMge guru-vaiyAvaccamAM pratyarpaNa karavuM" evuM vidhAna ja laI zakAya che. bAkI tame kaho cho e rIte ene upalakSaNathI levuM to koI rIte yogya nathI, kAraNa ke AgaLa jyAre kyAMya "yatisatya suvarNAdi devadravya che." ityAdi vAta AvI na hoya tyAre ahIM kanakAdinA prAyazcittamAM pratyarpaNa devadravyamAM karavAnuM che" evuM vRttikAranA vacanavizeSa sivAya 'vastrAdi aMgenuM pratyarpaNa vaiyAvacca kAryamAM karavuM" evI vAta parathI pAThaka ne zI rIte khabara paDe ane 'vastrAdi aMgenI vAtathI sAva bhinna evI A vAta mArA koI paNa prakAranA vacana vagara paNa adhyetAne khabara paDI jaze" evuM mAnIne vRttikAra e vAtane sparyA vagara choDI paNa zI rIte zake ? "nau '' zabdanuM uparokta vivaraNa karavuM Avazyaka mAnanAra vRttikArane AvI mahatvanI vAta vivaraNa karavA jevI na lAgI evuM mAnI zI rIte zakAya ? mATe, vAstavikatA to e che ke vRttikAranA manamAM vastrAdi mATe je vAta karI e ja kanakAdi mATe paNa rame che, ane tethI enuM juduM vivaraNa karyuM nathI. vastrAdi mATe je vAta kahelI hoya tenAthI je sAva bhinna hoya ane jeno pUrve kyAMya nAmanirdeza paNa thayo na hoya evI vAta paNa 'vastrAdi' zabdanA upalakSaNathI pakaDI Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 229 zakAya evI mAnyatAne 'grasaMbaMdhI kanakAdi devadravyamAM ja jAya." evI bAMdhI dIdhelI azAstrIya mAnyatAno ja eka nAca mAnavo ke bIjuM kAMI ? zaMkA - ame mAtra zrA.jI.vRttinAM vacano parathI A mAnyatA bAMdhI nathI paNa upara kahI gayela dravyasaptatikAnAM vacano parathI bAMdhI che. samAdhAna - eTale zrA. jI. vRtti parathI 'gurusaMbaMdhI kanakAdi devadravyamAM ja jAya evuM siddha thaI zakatuM nathI eTaluM to nizcita thaI gayuM. have dravyasaptatikA parathI paNa te vAta siddha thaI zakatI nathI te joIe. (1) gauravasthAne 'pravaktavyam' AvA kathanamAM rahelA 'gaurava zabdano vicAra karIe te 'ro: 'mAva: ravam' gurupaNuM e ja gaurava ane sIdhuM ja vicArIe to paMcamahAvratadhArI guruo zuM gauravAI nathI? ke jethI emano niSedha Avazyaka bane ? (2) 'nIdvAre navyavaityarA ' AvA vidhAna parathI paNa e siddha thaI zakatuM nathI, kAraNa ke emAM je "Adi zabda rahyo che tenAthI guruvaiyAvacca laI zakAya che. prazna - 'Adi' zabdanI pUrve je vAto AvelI hoya tenI saMdeza vAtonuM ja "Adi' zabdathI grahaNa thaI zake che. prastutamAM jIrNoddhAra ane navyaaiyakaraNa kahyA pachI "Adi' zabda vaparAyo che. A be devadravyanA viSayabhUta hovAthI 'Adi' zabdathI tene sadRza evI devadravyanI viSayabhUta anya vAto ja na laI zakAya ? A uttara - tamAro kahevAno Azaya e che ke ahIM devadravyaviSayatvena sAjAtya sAdRzya levAnuM che paNa A Azaya barAbara nathI, kAraNa ke nUtanatyakaraNa je jaNAvAyuM te devadravyano viSaya nathI. 'devadravyamAMthI jinamUrtinI tamAma prakAranI bhakti thaI zake.' tevuM jaNAvatAM aneka vidhAno che, paNa koI ja zAstramAM AvuM vidhAna jovA maLyuM nathI ke devadravyamAMthI nUtana jinAlaya banAvI zakAya. (atyAre lagabhaga sarvatra A pravRtti jovA maLe che e eka judI vAta che, ahIM eno vicAra Avazyaka nathI, kAraNake pravRtti zuM cAle che ? enI ahIM carcA nathI, paNa zAstro zuM kahe che ? enI carcA che.) vaLI jema zrA. jI. vRttimAM "vatrAvI nA ' ema kanakAdinA pRthagu ullekha parathI e bemAM kaMIka judApaNuM Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 dhArmika vahIvaTa vicAra hovuM tame paNa mAno cho ema prastutamAM 'navyacaityakaraNAdau'no jIrNoddhArathI judo ullekha karyo che e jaNAve che ke jIrNoddhArane tulya rIte devadravyaviSayabhUta nathI. bAkI jo eno paNa devadravyaviSayatvena ja ahIM samAveza karavAno abhiprAya hota to granthakAra 'jIrNoddhArAdI" ATaluM ja kaheta. prazna - Ama jo ahIM devadravyaviSayatvena sAdezya nathI to kayA rUpe che ? uttara - dravyasaptatikAkAre jeno anyatra spaSTa ullekha karyo che e gauravAhaMsthAnatvena rUpeNa sAdRzya levAnuM zAstrakArane mAnya che. jIrNoddhAra ane nUtana caitya jema gauravarNa sthAna che ema gavaiyAvacca paNa gauravAI sthAna che ja. mATe e paNa "Adi' zabdagrAhya banavAmAM koI ja vAMdho jaNAto nathI. prazna - jIrNoddhAra ane nUtana caityakaraNa e banne jo gauravAha sthAna che to bannenTa pRthagu ullekha zA mATe karyo che ? uttara - mAtra 'jIrNoddhArAdau' lakhIne choDI de to koIne evo bhrama thaI jAya ke ahIM devadravyaviSayatvena ullekha haze ane tethI Adi' zabdathI paNa evI ja cIjo levI. Avo bhrama Ubho na rahe e mATe nUtana caityakaraNano pRthar ullekha karyo hoya to temAM kAMI anucita lAgatuM nathI. (3) "bhogAI gudravya rUpe suvarNAdino niSedha ja jaNAve che ke guru karatAM UMcA evAM devadravyamAM ja e jaI zake.' AvI dalIla paNa yogya nathI. kAraNa ke bhogAhe gurudravyarUpe eno niSedha paNa guruvaiyAvaccamAM eno niSedha karavAnA abhiprAyathI nathI, kintu guru rajoharaNAdine potAnI pAse rAkhIne jema enA paDilehaNAdinI kALajI le che ane e rIte ene svanizrAkRta kare che, ema suvarNAdidravyane svanizrAkRta karatA nathI, kintu zrAvako ja e dravyanI vyavasthA vagere kare che. Ama svanizrAkRta na hovAnA kAraNe ja eno bhogAI gurudravyarUpe niSedha che. A vAta zrIharipraznottara - zrIdravyasatatikA vagere granthAdhikAro parathI spaSTa che. vaLI guruo karatAM zrutajJAna UMcuM kSetra hovAthI emAM paNa e jaI zakavAthI mAtra devadravyamAM ja jAya' evuM to lezamAtra Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 231 paNa siddha thatuM ja nathI. Ama dravyasaptatikAnA AdhAre paNa 'suvarNAdi gurudravya devadravyamAM ja jAya' ema siddha thatuM nathI. dravyasaptatikAmAM takrakauDinyanyAyano je ullekha che enA parathI keTalAka vidvAno evuM pratipAdana kare che ke guruone parigrahathI sarvathA virati hovAthI potAnA nimitte Upajela suvarNAdinA upabhoganA paNa pote adhikArI nathI. A vidvAnone pUchavAnuM ke sarvathA parigrahathI je virati che te dravyaparigrahathI ke bhAvaparigrahathI ? zaMkA - sAdhuone dravya-kSetra-kAla-bhAva e cArene AzrIne parigrahathI virati che e pakhrIsUtramAM prasiddha che, to tame kema Avo prazna pUcho cho ? samAdhAna - adhyAtmamata parIkSA granthanA prakAzamAM e vAta spaSTa che ke A cArene AzrIne bhAvaparigrahathI virati che evo paphakhIsUtrano abhiprAya che. dravyanikSepa svarUpa dravyaparigrahathI paNa jo virati mAnavAnI hoya to vastrAdinA dravya parigrahane choDIne digaMbara banI javuM paDaze. kAraNa ke suvarNAdinI jema vastrAdi paNa dravya parigrahasvarUpa hovAthI sAdhuone eno paNa upabhoga thaI zakaze nahIM. mATe bhAvaparigrahathI virati mAnavI ja yogya che. ane e to 'mucchA parignaho vatto' e vacanAnusAre dravyAdi paranI mUrchA svarUpa che. tethI je rIte mUccha na thAya e rIte jayaNApUrvaka gurUvaiyAvaccAdi ucita kAryo mATe zrIsaMgha mAraphata te kanakAdi dravyano paNa viniyoga karAvavAno adhikAra gItArtha saMvigana sAdhune zA mATe na hoya ? mUrchAnI ajanaka A rIta dravya dravya badalAya che. vastrAdine svanizrAkRta kare (eTale ke potAnA tAbAmAM rAkhI enAM sArasaMbhALa vagere kare) toya emAM mUrahitapaNuM saMbhavita hovAthI eno e rIte upabhoga batAvyo. suvarNAdimAM e rIte murdArahitapaNuM azakyaprAyaH hovAthI eno svanizrAkRta tarIke niSedha karyo. zAstromAM jenI je rIte vyavasthA dekhADI hoya e rIte karavAmAM doSa hoto nathI ne viparIta rIte karavAmAM doSa hoya e samajI rAkhavuM joIe. vastrAdithI koI pUjA karI jAya to e vastrAdine pote potAnI pAse rAkhI pratilekhanAdi karavAM joIe. gRhasthone soMpI de to virAdhanA thAya. suvarNAdithI koI pUjA Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 dhArmika vahIvaTa vicAra karI jAya to ene gRhasthone (saMghane) ja soMpI devA joIe, ene svanizrAkRta na karAya, to ja virAdhanAthI bacI zakAya. saMghe karelI vyavasthA mujaba sAdhunI vaiyAvacca vageremAM te suvarNAdine saMgha vApare to kAMI sAdhune suvarNAdi para mUrchA thavAno bhaya nathI ke jethI emAM enI parigrahavirati dUSita thatI hovAthI sAdhu enA anadhikArI banI javAno prazna Ubho thAya. vaLI pUMchaNAdhirUpe sAdhu sanmukha rAkhela suvarNAdine sAdhuvaiyAvaccamAM vAparavAnuM zAstramAnya che evuM to sAmo pakSa paNa svIkAre che. to zuM e suvarNAdinA te prakAranA paribhogamAM parigrahaviratine vAMdho nathI Avato? emAM jo nathI Avato to AmAM zA mATe Ave ? ardhajaratIya nyAya zA mATe ? paramapavitra jinAjJAthI viruddha A lekhamAM je kAMI lakhAyuM hoya tenuM trividha trividhe micchA mi dukkaDam T IN Evata zrI manasaMdhI... Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa naM - 3 pUjyapAda A.bha. premasUri ma.sA.no. pUjaMbUsUrijI ma. uparano patra naM.1 bhUlezvara lAlabAga muMbaI kArataka vadI.13 paramArAthyapAda prAtaH smaraNIya parama pUjya AcAryadeveza taraphathI vinayAdi guNayuta AcAryazrI vijaya jaMbusUrijI yoga-anuvaMdanA sukhazAtA sAthe lakhavAnuM ke devagura pasAthe sukhazAtA che. tamAro patra maLyo hato. samAcAra jANyA. cAturmAsika pratikramaNa karatI veLAe sarvajIvone khamAvatAM tamone paNa khamAvyA che. patramAM tamo je lakho cho ke Apa kRpALue ema lakheluM ke madhyastha saMghanA TharAvamAM huM samajato nathI. to pachI A badho prayAsa zA mATe e samajAtuM nathI. tene aMge jaNAvavAnuM ke muMbaInA lagabhaga badhA upAzrayamAM devadravyanI UpajamAMthI sAdhAraNa khAtAmAM laI javAya che. koIka jagyAe thoDuMka to koIka jagyAe vadhAre evI prathA cAlu che. devadravyanA bhakSaNa karavAnI kuprathAne nAbUda karavAnI teonI pharaja hatI. chatAM tene nAbUda nahIM karatAM TharAva ekadama mITiMgamAM pasAra karela tethI huM saMmata nahoto. sAthesAthe tamane jaNAvavAnI mane AvazyakatA lAge che ke madhyastha saMghe je TharAva karyo che te mArI dRSTie zAstraviruddha lAgato nathI. alabatta zAstromAM vyaktinI pUjAne aMge pATho ghaNA maLI Ave che ane temAM jANavA maLe che ke zrAvaka zaktimAna hoya to potAnA dravyathI prabhupUjA kare te vAta barAbara che ane huM paNa mAnanAro chuM ke zaktisaMpanna zrAvake potAnA dravyathI zrI jinezvaradevanI pUjA karavI joIe. emAM mAro koI paNa jAtano virodha nathI. potAnA dravyathI pUjA karavAmAM bhAvollAsa vadhu jAgrata thAya che. te banavA joga che ane samyagadarzananI nirmalatA paNa vizeSa banI zake che. jemAM vyaktine udezIne prabhupUjAnA Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 dhArmika vahIvaTa vicAra pATho maLI Ave che tema saMbodha prakaraNanI gAthAomAM samudAyane uddezIne paNa pATha maLI Ave che. te gAthAomAM devadravyanI vyavasthA karI che. bIjI paNa aneka jagyAe devadravya hoya to pUjA-mahApUjA-satkArasamAracana vagere aneka zAsana prabhAvanAnAM kAryo thavAthI jJAnAdiguNo vikAsane pAme che. evA pATha maLe che. tyAre devadravyamAMthI mahApUjA, satkAra, samAracana vagere thAya ne saMghanI vyavasthAnA AdhAre prabhu pUjA paNa kema na thAya ? jema mahApUjA Adi kAryo devadravyamAMthI thaI zake che to prabhunI kesara-sukhaDanI pUjA paNa temAMthI thAya tevI mArI mAnyatA che. khaMbhAtamAM pU. ApaNA garujI, pU. kamalasUrijI ma. maNivijayajI. sAgarajI ma. vagere aneka AcAryo bhegA thaIne nirNaya karyo hato ane temAM lagabhaga so-doDhaso munionI sahIo lIdhI hatI. te vAta tamArA khyAlamAM haze. saMbodha prakaraNanI gAthAothI khaMbhAtanA nirNayanI ane devadravya pUjA-mahApUjA vagere zAstronA pATho maLavAthI mane lAge che ke zrI saMgha vyavasthA kare to prabhupUjA devadravyamAMthI karAya to zAstra viruddha nathI. have mAre jaNAvavAnuM ke chabIpaNAne laIne huM kadAca mArI mAnyatAmAM bhUlato paNa houM ane jo bhUlato houM to durgatino bhAgIdAra banI jAuM te dazAne huM prApta na thAuM teTalA mATe mAre tamane puchAvavuM paDyuM che. mAre tamArI sAthe koI carcA karavI nathI ke vAta bahAra phelAvavI nathI. tamArA lakhavA mujaba sevakanuM alpajJAna hoI kyAMya nAhaka baMdhAI javAnI upAdhi vahoravI ThIka na lAgavAthI ane Apa pUjyazrIne lakhavAmAM kAMI vastuochuM na thaI jAya vagere tene aMge lakhavAnuM ke prastuta vAta pUchavAmAM mAre tamane kAMI bAMdhI levA nathI. phakta upara rahelA prayojana mATe huM tamane puchAvI rahyo chuM. tamo tamArI buddhi mujaba mArA puchAyelA praznono pratyuttara vALazo to upakAranA badalAne vALavAno suprasaMga sAdhI zakAze. huM tathA mArA ziSya paraMparA-zAstra viruddha mArganuM nirUpaNa karI durgatinA bhAjana na banIe teTalA ja mATe puchAvavAnI jarUriyAta paDe che. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 235 puchAvela hakIkatano khulAso tamane ThIka lAge to Apavo. temAM mAro tamArA para koIpaNa prakArano balAtkAra ke Agraha nathI. sevaka padmanI koTizaH vaMdanA svIkAravA kRpA karazojI. pUjayapAda A.bha. premasUrijI ma.sA. no pU. A. jaMbusUri uparano patra naM.2 | muMbaI - lAlabAga mA.su. o 5.5, AcAryadeva taraphathI amadAvAda maLe vinayAdi guNopata A. zrI. vijaya jaMbusUrijI Adi yoga anuvaMdanA - sukhazAtA - Ajaroja patra maLyo. vAMcI hakIkata jANI. tame lakho cho ke devadravyamAMthI pUjA thAya te zAstrasaMmata che chatAM teno upayoga kAraNika eTale ke apavAdika saMyogomAM karavo joIe, ityAdi je tamo lakho cho te saMbaMdhamAM lakhavAnuM ke upadeza padathI mAMDIne thAvat dravyasaptatikA sudhInA je je pATho mArA jovAmAM AvyA che temAM koI ThekANe kAraNika ke apavAdika saMyogomAM upayoga thAya evuM mArA jovAmAM AvyuM nathI. tamArA jovAmAM koI graMthamAM hoya to lakhazo. da. hemaMtavijayanI vaMdanA. pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrI premasUrIzvarajI ma.sA.no pU.paM. himAMzavijayajI ma.sA. uparano patra | Aso. su. 5 (saM. 2018) paramArAthyapAda AcAryabhagavaMta zrImadvijaya premasUrIzvarajI mahArAja taraphathI vinayAdi guNopeta paMnyAsajI zrI himAMzuvijayajI Adi ThANA joga anuvaMdanA * sANaMda atre deva-guru pasAthe kuzaLatA che tamAro patra maLyo. vAMcI bInA jANIya 2020nI sAla mATe haju kAMI atre khAsa vicAraNA karAI nathI, paraMtu sAvarakuMDalAthI patra hato temAM pahelAM kAratakamAM jJAnapaMcamI caumAsI vagere ane bIjA kArataka (mAgasarakSaNa) mAsamAM mauna ekAdazI thAya to vAMdhA jevuM nathI ema emano abhiprAya lakhatA hatA. dalIlamAM Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra mAgasarakSINa hovAthI pUrvanA kArataka prathamane zuddha ane dvitIyane azuddha dharmasindha' Adi graMthanA AdhAre mAnyo che. munizrI vinayacaMdra vi. nI tabIyata mATe lakhyuM te jANyuM, to davAnI dRSTie sonagaDha jItharI ThIka raheze. tamArI anukuLatAe vihAra karI tyAM javuM ThIka che. varaghoDAnA kharca mATe lakhyuM to devadravyamAMthI rathano nakaro ane benDano kharaco ApI zakAya. ane te mujaba dara sAla mATe temane jevI sagavaDa hoya te anusAra kare emAM vAMdhA jevuM lAgatuM nathI. atre sau munirAjo sukhazAtAmAM che. ratnatrayI ArAdhanAmAM ujamALa rahezo. ha. yazobhadravijayajInI vaMdanA pU. paMnyAsajI bhadraMkaravi.ma.no paN |pUjayapAda premasUrijI ma.sA. uparano patra naM. 1 | surata kA. su. 15 paramArAthyapAda paramopakArI prAtaHsmaraNIya parama gurudevazrInA caraNAraviMdamAM koTizaH vaMdanAvali pUrvaka nivedana ke ApazrIno su. 12 no Aje kRpApatra maLyo. vAMcI AnaMda thayo. kezavalAlanI sAthe murabADavALA maNIbhAInA bhAI ane bIjAo hatA. temaNe muMbaInA TharAva saMbaMdhI spaSTIkaraNa mAMgyuM. tenA uttaramAM TharAvano A artha ane Azaya che ema jaNAvyuM hatuM. samayano vicAra karIne zAstrIya bAdha na Ave tevI rIte devadravyanA saMrakSaNa mATe salAmatInA pagalAM levAnI buddhimAMthI A TharAva thayo che. temaNe kahyuM ke murabADamAM keLavaNI sahAyaka phaMDamAM eka hajAra rUpiyA che. te khAtAnA pramukha jaina che tenI pAse sudharAInA adhikArIoe paDI rahelI te rakamane katalakhAnuM baMdhAvavA mATe ApavAnI mAMgaNI karI ane ema kahyuM ke tamArA paisA paDI rahyA che mATe ApI ane pachI ApI daIzuM. A rIte AjanA hoddA upara rahelA mANaso katalakhAnA ke keLavaNI vacceno paNa bheda samajI zakatA nathI, mAtra eka ja samaje che ke manuSyanA Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 upayogamAM dareka vastu AvavI joIe. pachI te devamaMdiranuM hoya ke sAdhu mATenuM paNa hoya. A jAtinuM mAnasa Aje rAjakIya paristhitinuM che. tevA samaye ApaNI milakatonA saMrakSaNa mATe badhA maLIne koI eka rasto kADhavo rasto kADhI zake tevA ane kharAba Azaya vinAnA je koI thoDA hoya, temane mArgadarzana ApavuM ke utArI pADavA koziSa karavI e na samajI zakAya tevuM che. chatAM samAja upara haju vadhu Apattio AvavAnI haze. tethI AvA eka tadana sIdhA ane saraLa prazne paNa A rIte gUMcamAM paDI javAnuM thAya che. ApazrIno abhiprAya barobara che. muMbaInA dareka khAtAMonI cokhavaTa zAstradRSTie thavI joIe. to pachI A zAstrIya mArga kADhyAnuM sArthakya thAya. koIpaNa pakSa kheMcapakaDamAM paDe te icchavA yogya nathI. Arita dravyane devanA sAdhAraNamAM laI javAthI mukhya Apatti te ApavAmAM Ave che ke tethI potAnA dravyathI pUjA karavAnA bhAva raheze nahi ane potAnA dravyathI pUjA na karanArane pUjAno yathArtha lAbha maLI zakaze nahi. ane vAta paNa barobara che. dravyastave rogIne auSadha nyAye parigrahAraMbha rUpI rogavALA gRhasthane nirogI banavA mATe kahyo che. paraMtu tethI dravyavAna dravya vaDe bhakti kare eTalo artha thAya ke potAnA dravya vaDe bhakti kare evo paNa artha thAya ? potAnA dravya vaDe bhakti kare tema bIjAnA dravya vaDe paNa bhakti kare to dravyastava kahevAya ke nahi ? Ape eka vakhata kahyuM hatuM ke, prabhupUjA e samakitanI karaNI che. jema dravyaroganivAraNa karavAno hetu dravyastavamAM rahelo che tema samyaktva nirmaLa karavAno Azaya paNa rahelo che ane prabhupUjanamAM mukhya te hetu che. dravya pratyenI mUrccha utAravAno hetu paNa rahelo che. paraMtu te gauNa che. eka samakitano viSaya che; bIjo cAritrano viSaya che. samakitanI nirmalatA nizcayathI paramAtma tulya AtmasvarUpano nirdhAra karavAmAM rahelI che ane te hetu siddha karavA mATe mukhyapaNe prabhupUjA vihita che. jo ema hoya to jeo svadravya vaDe pUjA na karI zake ema hoya agara kRpaNatAdi kAraNe paNa karavAnA bhAvavALA na thatA hoya teo paradravya vaDe dravyastava 237 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 dhArmika vahIvaTa vicAra kare, to pratimA darzana ane pratimA-pUjana Adi zuddha AlaMbano vaDe samakitano lAbha pAmanArA thAya kharA ke nahi ? jo thAya to pachI tevA viziSTa AlaMbanamAM ke je rIte loka vadhu joDAya te rIte zAstrathI abAdhita, dezakALanuM rUpa koI mArga nIkaLato hoya to te kADhavAmAM harakata zuM ? A jAtino Apano abhiprAya mane jacyo hato. sevaka bhadraMkaranI koTizaH vaMdanA. pU. paMnyAsajI bhadraMkaravi. ma.no | pUjyapAda premasUrijI ma.sA. uparano patra naM. 2 surata kA, ve. 9 paramArANapAda prAtaH smaraNIya paramakRpALu AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjAnA punita caraNAraviMdamAM sevaka bhadraMkaranI koTizaH vaMdanAvali. ApazrI taraphathI mokalAvela devadravya saMbaMdhI pATho tathA zrAddhavidhi pR. 40 thI 110 tathA dravyasaptatikA pR. 1 thI 25 sudhI joyA che. darzanazuddhi - zrAddhadinakRtya - upadezapada - dharmasaMgraha - zrAddhavidhi tathA dravyasaptatikA e cha graMthomAM "sati hi devadravya' e pATha maLI Ave che. tethI devadravya vaDe cetyAdi samAracananI jema jinabiMba pUjA satkAra sanmAnAdi thaI zake e bAbatamAM badhA ekamata che. tathA senapraznamAM jJAnadravya devaprasAdanI jema devapUjAmAM paNa vAparI zakAya evo spaSTa ullekha che tathA dhotiyA vagere dehare mUkyA hoya to te paNa athavA tenA vikrayathI utpanna thayela puSpAdi vAparavAmAM doSa batAvyo nathI. vasudeva hinDIno pATha dravya saptatikA pR. 28-29 upara Apyo che. temAM caityadravyano vinAza karanAra jinabiMbanI pUjA darzanathI AnaMdita thanArA bhavasidhdhika jIvonA samyagdarzanathI mAMDI nirvANa parvatanA lAbhano nAza karanAro che ema kahyuM che. tethI paNa devadravya vaDe jinabiMba pUjA vihita hovI joIe ema jaNAI Ave che. have dravyasaptatikA pR. 14 tathA zrAddhavidhi pR. 80-2 mAM (vade pUjApi svadavyeNaiva yathAzaktikAryA. na tu svagRhaDhaukitanaivedyAdi vikrayotthadravyeNa Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa3 239 revasapukhavinA vA, pratilopAta) e rIte svadravya vaDe pUjA na karanArane anAdara avajJAdi doSa kahyo che te gRhatyanA dravyathI gRhatya ke saMghacaityanI pUjA karanAra mATe hoya tema jaNAya che. zrAddhavidhi pR. 79 nI 1 lITI upara "mato TevavI taiT 1 vAcyante / ...... devazrIkhaNDena tilakaM na kriyate svalalATAdau / devajalena Bra prakSAlyau " vagere pUjA nimitta sivAya hoya ema lAge che. pUjA nimitte hAtha dhovA ke tilaka karavAmAM doSa saMbhavato nathI. kAraNa ke atyAre te pramANe thAya che ane temAM bhakti vizeSa anubhavAya che. doSa rU5 bhAsa thato nathI. patramAM jaNAvAyelI A vAta UMTaDInA prasaMgamAM AvelI che. (zrAddhavidhi pR. 173) tyAM devadravyano svakAryamAM upabhoga karanAra AtmA UMTaDI thayAnuM jaNAvIne derAsaramAM pravezatI vakhatanA kesara ane jaLa jo derAsaramAM pravezavA Adi mATe ja vaparAya to vAMdho nathI. " paraMtu jo svakArya mATe te vaparAya to vAMdho che ema kahevAnuM ahIM tAtparya che. vizeSamAM dravyasaptatikA pR. 15 upara "yathAsaMbhavadvadvisaMvaMdha gRhAd kSetravATikA pASANe.....zrIkhaMNDakesarabhogapuSyAdi....svaparakAyeM kimapi thApAI revadravyavat taduponA dutvAn " e pramANe lakheluM che tethI svapara gRhakArya mATe niSedha samajAya che. devakArya mATe niSedha nahi paNa vidhAna hoya to ja tema lakhI zakAya. khaMbhAtanA nirNayamAM 'jinapratimAnI niyamita pUjA thavA mATe, pUjAnAM upakaraNo samAravA mATe tema ja navAM karavA mATe vagere spaSTa lakheluM che. tathA devadravyanuM saMrakSaNa ane vRddhi devAdhideva paramAtmAnI bhakti nimitte ja karavAmAM Ave che ema jaNAvyuM che. have pUjA mATe sAta prakAranI zuddhimAM "nyAyadravya vidhi zuddhatA" vagere Ave che, temAM nyAyapArjita vitta vaDe aSTaprakArI Adi pUjA karavI ema jaNAveluM che. 9 mA SoDazakamAM lo. 4 tathA lo. 9 mAM e vAta jaNAvI che. yogazAstra prakAza 3. zlo. 119 nI TIkAmAM puSpa, dhUpa, dIpa, akSata, phUla, naivedya, dhRta vagere vaDe jinapUjA karanAra gRhasthone paramapadanI prApti batAvI che. "paMcakoDInA phUlaDe' vagere uktio paNa svalpa evA svadravya vaDe thayelI pUjAnI mahattA batAve Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 dhArmika vahIvaTa vicAra che. e badhA pATha vyaktigata upadezane uddezIne ApelA jaNAya che. kAraNake temAM jinapUjAnI jema jinamaMdira, jJAna AdinI bhaktimAM svadravyano vyaya karanAra gRhasthane zrAvaka dharmano ArAdhaka banI, cAritra dharma vagereno adhikArI thAya che. ema jaNAvyuM che. aSTakajImAM paNa trIjA aSTakamAM "zuddhAgameryathAlAbha" vagere zabdo vaDe nyAyArjita vittathI thayelI puSpa pUjAnuM mahattva varNavyuM che. yogazAstra pra. 3 lo. 120 mAM lakhyuM che ke, "yaH sad bAhyamanityaM ca kSetreSu na dhanaM vapet / kathaM varAkazcAritraM duzvaraM sa samAcaret // " je anitya evuM dravya paNa kSetrane viSe na vAparI zake, te rAMkaDo duzvara cAritrane kema AcarI zake ? ema kahIne svadravya vaDe kSetrabhakti karavAno bhAra mUkyo che kAraNa ke te cAritra mohanIya khapAvavAnuM parama GET . W.YUgniaanan.com zrAddhavidhi pR. 49-1 'pukha vandranAma: pR. 1-2 'dhUmathI suvivaheNa / ' pR. 58-1 pUaM pi pupphAmirU jahAsattIe kujjA / e vagere pATho svadravya vaDe pUjAnuM samarthana kare che. e uparathI ema lAge che ke, jinapUjArUpI dravyastavanAM be prayojano che. eka to parigrahAraMbharUpI roganuM auSadha ane bIjuM samyagdazananI nirmaLatA. e prayojanone lakSyamAM rAkhIne jinapUjAno upadeza apAyelo che. 'sati vaLe' e pATho vaDe thato pUjA mATe jinadravyano vyaya e samakita zuddhinuM aMga che ja. temAM paNa svadravya vyaya vaDe thatI jinapUjA e samakita ane cAritra ubhayanI zuddhinuM aMga che. baMne prakAre thatI jinapUjA ekAMta phAyadAkAraka che. temAM devadravya bhakSaNano koI doSa dekhAto nathI. vartamAnamAM sva athavA sAdhAraNadravya vaDe aSTaprakArI vagere. pUjA karavAno pracAra che te paNa zAstrokta ja che ane te cAlu rahevo joIe ane tenA badhA lAbho pradarzita karavA joIe. mahApUjAdi paNa zrAvako svadravya vaDe kare to vizeSa lAbha che. paNa karanAra na nIkaLe to parva divaso AdimAM devanA dravya vaDe te thAya to zAstra vihita che ane tethI paNa aneka jIvone bodhilAbha no saMbhava che. jyAM pUjAnA sAdhAraNamAM toTo che ane navuM utpanna thaI zake tema nathI tyAM devadravya vaDe te toTo purAya to temAM paNa bAdha jaNAto nathI. tethI tema karavuM Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 241 e vartamAna rAjakIya paristhiti vagerenI dRSTie samayocita jaNAya che. have mAtra prazna e rahe che ke saMbodha prakaraNamAM pUjA, nirmAlya ane kalpita ema traNa bheda pADyA che. temAM kalpita ke Acarita dravyamAM kayA dravyanI gaNanA karavI eno ullekha nathI. bolI ke uchAmaNInuM dravya kalpita ke Acarita gaNAya evo pATha bIjA koI granthomAM Ave che ke kema ? te ApazrInA khyAlamAM hoya to jaNAvavA kRpA karazojI. uparanA vicAro mArI alpamati pramANe jaNAvyA che. temAM ghaNI bhUlo hovAno saMbhava che. ApazrInI AjJA thavAthI jeTalA pATho joyA teno pUrvapara vicAra karatAM je sphuryuM te lakhyuM che. temAM je sudhAro karavA lAyaka hoya te Apa jaNAvazo. pU. paMnyAsajI bhadraMkaravijayajI ma.sA.no pUjyapAda premasUrijI ma.sA. uparano patra naM.3 paramArApAda parama kRpALu parama gurudevazrInA caraNAraviMdamAM koTizaH vaMdanAvali saha nivedana ke va. 12 no kRpApatra maLyo. AloyaNanI cikriyo malI. A sAthe bAkInI mokalI che. 'ceya vaMLa mahAbhASya' nI gAthA 203 joI che. uparanI 4 gAthAo sAthe tene saMbaMdha che. temAM vastra, alaMkAra, vilepana, sugaMdhi dhUpa, puSpa, paMcAmRta vagere vastuo aMgapUjAnI gaNAvela che. te badhAnuM sAmarthya na hoya to teno bhAva rAkhavA jaNAvyuM che. gA. 206mAM lakhyuM che ke na '' sAvayanAssa niyamA niyaM sAmaLIsamAve' sAmagrInA sadbhAvamAM zrAvakajanane A be pUjA ucita che; sAdhu janane nahi. AmAM koI jagyAe 'svadravyathI' evo zabda nathI, paNa svazakti ane sAmarthya zabda che. e sAmarthya dravyanuM paNa levAya ane bIjI anukUlatAnuM paNa levAya. badhI sAmagrI na hoya to thoDI sAmagrI vaDe svazakti mujaba kare evo artha karavAmAM Ave to saMgati thaI zake, tenI TIkA che nahi. tethI A jAtanA pATha bIje jyAM hoya tyAM jovuM joIe. sevaka-bhadraMkaranA vaMdana Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra pUjyapAda premasUrijI ma.sAhebe madhyastha borDa"ne lakhelo patra paramArAthapAda, prAtaHsmaraNIya, siddhAnta-mahodadhi AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjAnI AjJAthI, zrI. e. mUrtipUjaka madhyastha saMgha sabhAnA sabhAsado joga dharmalAbha sAthe jaNAvavAnuM ke tamAro patra maLyo hato. hAlamAM keTaleka sthaLe devadravyamAMthI udhArI sAdhAraNanA kharcamAM levAmAM Avela rakamo, TrasTa ekTa vagerenI viruddhamAM tame darzAvelI lAgaNI noMdhapAtra che. prabhuzAsanamAM mahApavitra mAnelA devadravyanI rakSA ane zAstrAnusArI upayoga mATe pragaTatI sAvadhAnI e kharekhara jainazAsana pratyenA suMdara prema ane vaphAdArInuM pratIka che. tamArAmAMnA 'lagabhaga badhAya kyAMkane kyAMka derAsara, upAzraya AdinA puNya-vahIvaTanI jevAbadArI dharAve che ke je javAbadArInuM UMcuM pAlana zAsananI surakSA, prabhAvanA tathA bhavyajIvone dharma-sagavaDa vageremAM sAro phALo ApavA uparAMta TheTha tIrthaMkara nAmakarmanA viziSTa lAbha pAmavA sudhI laI jAya che. tame, mahAsarbhAgya prApta thayelI A javAbadArIne aneka jIvone dharmamAM unnata karavA sAthe sva-AtmAne unnata karavAmAM saphaLa karo evI saMgha AzA rAkhe e svAbhAvika che. prastutamAM tame karelA TharAva aMge tamArI devadravyanI rakSAnI dhagaza anusAre pahelA to nIce darzAvelAM mude khAsa dhyAna kheMce che. (1) zAstrAdhAre prabhu-bhakti nimitte bolAtuM dravya devadravyamAM ja jaI zake che, ene badale potapotAnI buddhi anusAra AkhuM ne AkhuM, ke ATha AnI - daza AnI vagere pramANamAM sIdhuM sAdhAraNa khAtAmAM je jame karavAmAM Ave che, te tadana azAstrIya che, pApavAhI che tathA saMghanA apakarSane karanAruM che. (2) vaLI evA devadravyamAMthI je upAzraya AdinA kAryamAM hajAronA hisAbe kharcAya che te, tathA (3) paryuSaNAdimAM prabhAvanAmAM kharcAya che, te tathA Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 245 (4) bhAtAkhAtAmAM kharcAya che te, tathA (5) AyaMbila khAtAmAM rakama ApyAnuM jANavAmAM AvyuM che, tejo sAcuM hoya to ati anicchanIya ane TrasTIpaNAnI javAbadArInuM vidhAtaka che. (6) devadravyamAMthI binajarUrI pagAro ApI je binajarUrI sTApha rakhAya che, e anucita che. ane devadravyamAMthI pagAra khAtA sTAphanA mANasono upayoga mUrti, maMdira ke tenI dravya-vyavasthA sivAyanI bAbatomAM karavo, e devadravyano durupayoga kahevAya. temaja geravyAjabI vadhAre paDato sTApha rAkhavo te paNa devadravyane hAni pahoMcADavAnuM kArya bane che. (7) keTalAMka sthaLomAM, devadravyanI dharakhama Avaka cAlu hovA chatAM emAMthI bahAra jIrNoddhAra vageremAM nathI apAtuM tathA potAnI dekharekha nIcenA maMdiranA ane prabhunA paNa jarUrI upayogamAM nathI levAtuM ane ethI mAtra silaka (mUDI) ja vadhAryo javAya che, te atyaMta anicchanIya che. | (8) karmAdAna vagere geravyAjabI rItithI devadravyanI vRddhine paNa zAstra heya gaNI che, to evI vRddhi, tema ja uparokta anucita bAbato e baMneya ghora pApane lAvanArAM tathA samasta saMghane nukasAna karanArAM che. derAsara, upAzrayanA TrasTIoe khAsa dhyAnamAM lAvavA jevuM che ke devadravya e devanI mAlikInuM (deva bhakti Adi mATenuM) ati pavitra dravya kahevAya. tethI teno upayoga deva ke devanA maMdiranA kArya sivAya anyatra thavo na joIe. nahitara, bIjAM kSetromAM devadravyano upayoga karavAthI bhayaMkara pApano baMdha thAya che ane devadravyanI vyavasthA karanAra pratyeka TrasTI teno himAyatI to na ja hoya. devadravya, zrAddhavidhi Adi granthonA AdhAre pUjA, mahApUjA, mahotsava, jIrNoddhAra vagere aneka kAryomAM vaparAya che. upara kahyA mujaba devadravyanA karAyelA ane karAtA ayogya saMgraha, ayogya havAlA tathA durapayogane jANavAthI mArA hRdayamAM pArAvAra duHkha thayela che. mATe, mArI tamane lAgaNIbharI bhalAmaNa che ke-muMbaImAM banatI Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTa vicAra "zeTha motIzA lAlabAga jaina cerITIjhanA TrasTIonI tA.24-81965nI mITIMgamAM thayelo TharAva nIce mujaba che. "uparanA be patromAM jaNAvyA pramANe temanI lAgaNI ane vinaMtI dhyAnamAM laIne nIce pramANe TharAvavAmAM Ave che. (1) temanA taraphathI rU. 50,000 rokaDA temanA patramAM lakhavA mujaba ApavAmAM Ave tyArathI kAyama mATe svapnAnI bolInI rakama devadravya khAte laI javAnuM TharAvavAmAM Ave che. (2) temanI icchA mujaba teo kezara, sukhaDa vigere khAtAMonI upaja tIthI Adi goThavaNo temanAM patramAM jaNAvyA mujaba karI sadara khAtAMo mATe rU. 1,25,000 aMke rUpiyA savA lAkha pUrA jamA thatAM sadara khAtAono koI paNa kharca kalpIta devadravyamAMthI na karavAno TharAvavAmAM na 248 w.yugpradhan.com (3) sAdhAraNa khAtAmAM toTo rahe to (1) zeThazrI jeThAlAla cunIlAla... (2) zeThazrI kezavalAla motIlAla (3) zeThazrI zAMtilAla somacaMda (bhANAbhAI) ne jaNAvavuM ane tema chatAM jo toTo rahe to kalpita devadravyamAMthI vAparavuM. jema agAu vAparatA hatA te rIte ja vAparavuM. sahI. je. Ara. motIzA tA. 8-1-1966 saMvata 1976mAM khaMbhAtamAM zramaNasaMmelane devadravya saMbaMdhI karela nirNayo khaMbhAta mukAme pUjyapAda jainAcArya zrImadvijaya kamalasUrIzvarajI mahArAja, zrImAna sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja, paMnyAsajI mahArAja zrImad dAnavijayajI gaNI ane paMnyAsajI mahArAja zrImAn maNivijayajI gaNi vagere mahAtmAoe ekatrita thaIne haribhadrasUrikRta upadezapada, AvazyakavRtti, SoDazaka ane saMbodha prakaraNa, zrImad jinezvarasUriSkRta aSTakavRti, bRhatkalpa-vyavahAra ane nIzItha bhAgyAdi zAstronA AdhAre devadravyanI vRddhi ane rakSaNa bhakSaNanuM phala temaja temanI Avaka pheraphAra Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 na thAya ema jaNAvanAra e nirNaya lakhyo pR. 20 (A nirNaya jaina patramAM tA. 21-3-20 nA divase prasiddha karyo.) nirNayanA muddA (1) zAstra (sAkSAta-anantara ane paraMpararUpa) vinA koI paNa jIvanI siddhi ja nathI. (2) jinezvara devanA sthApanA nikSepAne mAnanArane jinacaityanI tenI pUjAnI te mATe jarUrI upakaraNonI ane temAM khAmI na Ave te khAtara devadravyanI vRddhinI ane tenA saMrakSaNanI anivArya AvazyakatA (3) zAstrokta rItie devadravyanA vyAja vagere dvArA vRddhi ane rakSA karavI e zrAvakonuM mukhya kAryomAMnuM eka kArya che. are saMsArathI pAra utaravAno te eka mArga che. I (4) jainothI paNa na thAya tevA pApa kAryomAM devadravyano vyaya thato nathI, VICTOR (5) pAMca sAta mukhya sthAnako sivAyanA sthaLoe devadravya ane sAdhAraNa dravya e ubhayanI eka sarakhI jarUrata che. (6) devadravyanI je je Avako makAnanA bhADAo dvArAe, vyAja dvArAe, pUjA AratI maMgaLadIvo vagere vigerenA caDhAvA dvArA thatI hoya te te rastAo baMdha karavAnuM phaLa zAstrakAro saMsAra paribhramaNa kahe (7) mAloddaghATana, paridhApanikA mocana ane cUMchanakaraNa vigeremAM caDhAvAthI kArya karavAnI rIti seMkaDo varSa pahelAthI cAlI AvatI zAstramAM kahelI che, devadravyanI vRddhi mATe ja mALA paheravI vigere kAryo vivekIoe karavA joIe. ema zAstrakAro kahe che ane tethI ja te dravyane jinAjJApAlakothI to anyakhAtAmAM laI javAya ja nahIM. (8) bolIo kusaMpa nivAravA mATe kalpelI nathI, paNa zAstrokta vicAra samIkSA lekhaka munizrI rAmavijayajI (pU. A. zrI. rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.) prakAzaka : amadAvAda jaina vidyAzALA saM. 1976. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saM. 2044nA zramaNa saMmelanamAM 21 bhavabhIrU gItArtha suvihita AcArya bhagavaMtoe maLIne karelA zAstrAdhArita TharAvone AdhAre lakhAyela ''dhArmika vahIvaTa vicAra' pustaka aMge bhAratabharanA jaina saMghone jAhera nivedana prastuta pustaka aMgenA virodhI pracArathI koIe paNa bharamAvuM nahIM. A aMge jijJAsAthI koIe kAMI paNa pUchavuM hoya to amane rUbarU maLI samAdhAna meLavI levuM. rUbarU maLIne zAstrAdhAre khulAsA meLavavA te ja yogya paddhati che. tethI zAsananI apabhrAjanA tathA saMghanA dravyano durvyaya na thAya. A mATe chApAmAM sAmasAmA paDavAnI amArI icchA nathI. li. A. vijaya jayaghoSasUri. amadAvAda Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamArAM vahAlAM bALakone chevaTe traNa varSa mATe to 'tapovana'mAM mUko ja dara jUna mAsathI zarU thatuM satra cAre bAju vikRtinA vAyarA vIMjhAI rahyA che. khUba ja nAnI-dasathI cauda varSanI vayathI ja bALakomAM kharAba saMskAro paDavA lAgyA che. 'gaMduM' kahevAya te badhuM temanA jIvanamAM pesavA lAgyuM che. samAja tarapha sUkSma najara karatAM A ati kaDavuM darzana koI paNa saMskRtipremIne thaze ane te tIkhI cIsa pADI deze. saMsArarasI jIvonI vahAlAmAM vahAlI cIja temanAM saMtAno gaNAya. jo temanuM ja jIvanagulAba khIlyuM karamAI jAya to e mAbApoe kyAM javuM ?kyAM rovuM ? zuM ApadhAta karI nAkhavo? potAnA gharamAM ke game tevA baoNrDiMga vageremAM rAkhIne bALakone zikSaNa ApI zakAze, paraMtu saMskAro to nahi ja ApI zakAya. gharamAM mAbApo ja TI.vI vagerethI samayanI barabAdI karatAM cakkaromAM jo phasAyAM hoya ane baoNrDiMgonA saMcAlakone ja bALa-saMskaraNa mATenI koI gaMbhIratA na hoya to saMskAra tyAM zI rIte maLaze ? tapovanamAM dhArmika ane vyAvahArika - banne prakAranuM zikSaNa che. e zikSaNa paNa UMcI guNavattAvALuM che; paraMtu tenI sAthosAtha ahIM bALakonA jIvanabAgamAM susaMskAronA choDonuM vAvetara karavAnuM kArya ja mukhyapaNe najaramAM rakhAya che. mokSalakSa ane sadAcArapakSa e tapovananuM mukhya tattva che. pratyeka bALakane zArIrika, zaikSaNika, sAmAjika vagere rIte suvyavasthita karavAnI sAthe tene mAnasika ane AdhyAtmika rIte atyanta suMdara banAvavAnuM sauthI pradhAna lakSa che. te vaDIlono ane devaguruno bhakta bane; sahuno mitra bane, jAtano pavitra bane... ane e badhuM banIne e zUravIra bane; jethI rASTrarakSA, saMskRtirakSA ane dharmarakSAno e sabaLa yoddho bane e ja A tapovananuM ekamAtra lakSa che. enAmAM dhArmikatA, mAnavatA ane rASTrIyatA (rASTradAjha) jo lAvI na zakAya to tapovanane nIcuM jovAnuM thAya evuM tenA tamAma kAryakara-gaNanuM maMtavya che. jo A badhI vicAraNAmAM ane enA AdhAre goThavAyelA tapovananA Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mALakhAmAM mAbApone rasa paDato hoya to temanAM bALakone vikRtionA jhaMjhAvAtamAMthI ugArI levA mATe tapovanamAM (dhoraNa pAMcathI bAra) kamase kama traNa varSa mATe to mUkavAM ja joIe. bALaka to nAdAna che. enA bhAvInA bhavya ghaDataranA A kAmamAM ene kyAMka agavaDatA paDe; enI gharelu svacchaMdatAne ahIM poSaNa na maLe tethI te tapovanamAM dAkhala thavAmAM aruci batAve to kaThaNa kALajAnA banIne paNa mAbApoe bALakonA samagra jIvananA hitamAM tene traNa varSanuM saMskaraNa tapovanamAM apAvavAno nirNaya karavo ja joIe. yAda rAkho : lADamAM ke lAgaNImAM mAbApo taNAze to bALakonA jIvanane AraMbhamAM ja evuM moTuM nukasAna thaI jaze je jIvanabharamAM bharapAI thaze nahi; jenAthI AkhuM kuTuMba trAhimAm pokArI jaze. nA....have zA mATe kriyyAniTIno ja pracAra karavAnI nemavALI kaoNnvenTa-skUlamAM ApaNAM bALako jAya? V have to mAtra tapovana e ja ApaNAM saMtAnono taraNopAya. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnavIro ! bIjA tapovanamAM ApanuM moTuM odArya dAkhavo. rU. eka lAkha (dara varSe 33 hajAra rU.) nuM | dAna ApIne tapovananA pravezadvAranI sAme UbhA thanArA virATa-mArabala upara jIvanadAtA | tarIke ApanuM nAma suvarNAkSare lakhAvo. ApanuM dAna kalama 80 G mujaba karamukta raheze. jIvana jAgRti TrasTa" e nAmathI Apano ceka ke DrAphTa nIcenA saranAme mokalo : jI. pra. saMskRti bhavana, 2777, nizApoLa, rilIpha roDa, amadAvAda-1. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAbaramatI pAse UbhuM thayela bIjuM tapovana ) (1) dho.5, 6 ane 7 no jUna 94thI AraMbha. (2) dareka dho.mAM pacAsa bALako. (3) praveza phI : vArSika dasa hajAra rUpiyA (bALakanI viziSTa tejasvitA haze to A rakama ghaTADI zakAze.) phI be hapta ApavAnI raheze. (4) chellI parIkSAmAM ochAmAM ochA 65% mArkasa. | (5) Entrance Exam. (45 miniTanI) mAM /WWW uttIrNa thAya tene ja praveza. C O T (6) gujarAtI mAdhyamanI A zALA chatAM bALakonA aMgrejInA viSayamAM khUba vizeSa lakSa. (7) dasa. rU. bharIne praveza phorma tathA nIti-niyamAvalI nIcenA saranAmethI Aje ja meLavo. phorma bharIne parata karo. pachI jyAre Entrance Exam. ApavA mATe tamane bolAvavAmAM Ave tyAre tarata hAjara thavuM. saranAmuM : jI. pra. saMskRti bhavana, 2777, nizApoLa, jhaverIvADa, rilIpha roDa, amadAvAda-1 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.yugpradhan.com mUhaTha rU. 20/