Book Title: Siddhachakra Varsh 03 - Pakshik From 1934 to 1935
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૧૭૪
શ્રી સિદ્ધચક્ર
ફેબ્રુઆરી-૩૫ અંગે જો કે દ્વેષ થઇ જાય તો પણ તે ધર્મમાર્ગ પ્રશસ્ત રાગાદિની મર્યાદા તરીકે કર્તવ્ય જ છે કે તે નિર્જરાનું સાધન હોઈ તેનું આ બધી હકીકતથી વાચકને એટલું સ્પષ્ટ તારતમ્ય નિર્જરાની સાથે રહેલું છે. આ સ્થાને માલમ પડશે કે નિર્જરાની માત્રાનો આધાર ગુણ આટલી વાત તો સ્પષ્ટપણે જરૂર સમજવી જોઇએ અને ગુણી ઉપર રખાતા પ્રશસ્ત રાગની માત્રા કે મમત્વ, પરિગ્રહ કે વિષયને અંગે થતા ઠેષો કે ઉપર કે અવગુણ ઉપર ધરાતા વૈષરૂપી પ્રશસ્ત તેના કાર્યોમાં અને આ દેવ, ગુરુ, ધર્મ કે શાસનના કૅષની માત્રા ઉપર જ રહેલો છે, અને તેથી જ દ્રોહીઓને અંગે થતા તેષ કે તેના કાર્યોને અંગે મિથ્યાદર્શનાદિ અવગુણોવાળા જીવો પ્રશસ્ત વૈષનું બંધમાં ઘણું જ મોટું અંતર છે, પણ તે બંધના સ્થાન નથી, પણ કરૂણા અને માધ્યસ્થ ભાવનાનું અંતરને ખ્યાલમાં ન લેતાં, તે બંધના હેતુને જ જ સ્થાન છે. આ પૂર્વોક્ત રીતિએ પ્રશસ્ત રાગ નિર્જરાના સાધન તરીકે મનાવવા તૈયાર થયું છે અને પ્રશસ્ત દ્વેષ જો કે નિર્જરાની સાથે તારતમ્યતા નિઃશ્રેયસાર્થીની નજરંમાં નિતાંત ચક્કારનું સ્થાન ધરાવનારા છે, તો પણ તે પ્રશસ્ત રાગ અને છે. આ જ કારણથી શ્રમણ ભગવંતને આધાકર્મ પ્રશસ્ત દ્વેષ તેઓને જ માટે કર્તવ્ય તરીકે ગણી અશનાદિક આપનારા જીવોને શાસ્ત્રકારો અલ્પ શકાય કે જેઓ સર્વજ્ઞ વિતરાગપણાની દશાને
પામેલા ન હોય, કેમકે જેઓ સર્વજ્ઞ વીતરાગપણાની પાપ સ્પષ્ટ શબ્દોથી જણાવે છે, તેમજ ત્રિલોકનાથ
દશાને પામેલા હોય, તેવા જીવોને અંગે તો તે તીર્થકર આદિની પૂજાદિકમાં થતા પૃથ્વીકાયાદિ
પ્રશસ્ત રાગ કે પ્રશસ્ત વૈષનું કાર્ય કરવા માટે આરંભથી પણ ભગવાન હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી વિગેરે
વિચારવું તે પણ તે મહાપુરુષની આશાતના રૂપ તત્કાલે કે પૂજાકાલે ક્ષય પામે એવો કર્મનો બંધ
જ છે, અને આ જ કારણથી ત્રિલોકનાથ જણાવે છે.
ત્રિશલાનંદન ભગવાન મહાવીર મહારાજે સકલ 'વિરાધનાથી નિર્જરાનું કેમ?
લબ્દિ નિધાન ભગવાન ગૌતમસ્વામીજીને શાલ આ સ્થાને અધ્યાત્મ વિશુદ્ધિવાળા જયણાયુક્ત
અને મહાશાલ કે જેઓ સર્વજ્ઞ વીતરાગપણાની પ્રવૃત્તિ કરનારા જીવની જે વિરાધના તે નિર્જરા
દશાને પામેલા હતા તેઓને ઉદેશીને ત્રિશલાનંદન
તીર્થકર મહાવીર મહારાજને વંદન કરવાનું કહેવામાં ફળવાળી છે. એવા શ્રી ઓઘનિર્યુક્તિના વાક્યને ઈતર શાસ્ત્રોની અપેક્ષા રાખ્યા સિવાય અનુસરનારા
સર્વજ્ઞની આશાતના કરનાર ગણી તેવું કહેવાનો
નિષેધ કરવાનું અને તે આશાતના વર્જવાનું માત્ર વિરાધનાને જ નિર્જરા કરનારી ગણે છે તેઓ
સ્પષ્ટપણે વિધાન શ્રી ભગવતીજી આદિ શાસ્ત્રોમાં જો તે શ્રી ઓઘનિર્યુક્તિની તે જ ગાથામાં કહેલા
કરેલું છે. યુક્તિથી સમજનારો વાચકવર્ગ સ્પષ્ટપણે અધ્યાત્મશુદ્ધિવાળા અને યતનાથી પ્રવર્તનારા એવા
સમજી શકે તેમ છે કે જે આત્માઓને મોહનીય આપેલાં બે વિશેષણો જોવા સાથે ફલિતાર્થપણે નહિ આદિ ઘાતિકર્મોનો મેલ કે કચરો રહેલો હોય તે કે સ્વતંત્ર કાર્યપણે કહેલી નિર્જરા વિચારીને જો તે આત્માઓને જ તે પ્રશસ્ત રાગ અને પ્રશસ્ત માન્યતા ધરાવશે તો વેષ કે વિરાધનાને સ્વતંત્રપણે વેષરૂપી દીવેલ કે સાબુની જરૂર હોય, પણ નિર્મળ નિર્જરાના કારણ તરીકે ગણવા માટે કે તેની કોઠાવાળાને કે નિર્મળ વસ્ત્રવાળાને તે દીવેલ કે તારતમ્યતાને નિર્જરાની તારતમ્યતા સાથે જોડવા સાબુની મહેનત નકામી જ છે. દીવેલ કે સાબુ માટે કદી પણ તૈયાર થશે નહિ.
તત્ત્વદૃષ્ટિએ તો પેટ કે વસ્ત્રમાંથી કાઢવા લાયક જ
