Book Title: Siddhachakra Varsh 03 - Pakshik From 1934 to 1935
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૪૫૩
શ્રી સિદ્ધચક્ર
જુલાઈ - ૧૯૩૫ મરનારા જીવને મરણનું દુઃખ નજીકમાં ભોગવવું બચાવવાની બુદ્ધિ એ જ ધર્મ હોય તો જ પડે છે, અને તેથી જ મારનારો હિંસાના દોષનો
સમિતિ આદિનું એકાંત ધર્મપણું ભાગીદાર થાય છે, અને જો એવી રીતે કોઈપણ પ્રવૃત્તિ કરનારા મનુષ્ય તરફથી મારનારનું મોત
જો એમ ન માનીએ તો ઇર્યાસમિતિ આદિક નજીક આવે તેથી તે પ્રવૃત્તિ કરનારને જ દોષ પ્રવચન માતાઓની પ્રવૃત્તિ એકાંત ધર્મરૂપે રહે લાગે છે, તો બીજા કારણથી નજીક આવતા
નહિ, પણ અલ્પ ધર્મ અને બહુ પાપરૂપ જ થાય, મરણને છેટું લઈ જનારો મનુષ્ય તેના મરણના
કેમકે મરણનું દુઃખ ન ક્યું એ એક ધર્મ થાય, પણ દુઃખને તેટલો વખત ટાળનારો થાય છે, તો તે તે મરણના દુઃખથી બચેલો પ્રાણી જે અઢારે
પાપસ્થાનકો સેવે તેની અનુમોદનાનો અધર્મ પણ ટાળનારાને કે દુઃખને દૂર કાળે કાઢી નાખવાનો
તે ઈર્યાસમિતિ આદિ પાળનારને માથે જ આવે, લાભ કેમ ન મળવો જોઈએ ? આ સ્થળે એ પણ
અને તેથી તે ઈર્યાસમિતિ આદિની પ્રવૃત્તિ એકાંત ધ્યાનમાં રાખવું જરૂરી છે કે અન્ય પ્રાણીઓના
ધર્મરૂપ નહિ રહેતાં અલ્પધર્મ અને બહુ પાપરૂપ મરણાદિના દુઃખને દૂર કરવા માટે કે છેટે કાઢવા
થાય, અને એ વાત જૈન કે જૈનેતર કોઈના પણ માટે પ્રયત્ન કરવો તે ધર્મરૂપ ન હોય તો
શાસ્ત્રને માનવાવાળાઓને અનુકૂળ થાય તેમજ ઇર્યાસમિતિ વિગેરે પ્રવચનમાતાઓને ધર્મ તરીકે
નથી, અને જો અનુકૂળ કરવા જાય, તો પાંચે ગણવી જોઈએ જ નહિ, કેમકે ઇર્યાસમિતિ વિગેરે
મહાવ્રતો કે યમોની અંદર ધર્મ મૂળ જડરૂપે રહેલું નહિ સાચવનારાઓથી પણ તેજ પ્રાણીઓ મરવાનાં
પ્રાણાતિપાત વિરમણ કે અહિંસારૂપ મહાવ્રત કે છે કે જે પ્રાણીઓનું આયુષ્ય પૂર્ણ થયેલું છે કે ઢીલું
યમ ટકે જ નહિ, કેમકે હિંસા નહિ કરવાની બંધાયેલું છે તેઓ જ ઇર્યાસમિતિ આદિની ખામીને
પ્રતિજ્ઞા જ અલ્પધર્મ અને બહુપાપને કરવાવાળી જ લીધે મરવાના છે. પણ જેનું આયુષ્ય પૂર્ણ થએલું થાય, અર્થાત્ જેમ આ અહિંસાની અંદર માત્ર નથી કે ઢીલું બંધાયેલું નથી તેવા પ્રાણીઓ
મરતા જીવોના મરણને ટાળવાની બુદ્ધિ જ ઇર્યાસમિતિ આદિની ખામીને અંગે પણ કોઈ મુખ્યતાએ કામ કરે છે, પણ તે મરણથી બચેલા દિવસ મરવાના નથી.
પ્રાણીઓના પાપની પ્રવૃત્તિની અનુમોદનાનો ત્યાં બચાવનારને બચેલાએ કરાતા પાપો સાથે
લેશ પણ સંબંધ નથી, તેવી જ રીતે અનુકંપાદાનને
અંગે પણ તેને પાપને અંગે થયેલા દુઃખોને દૂર સંબંધ નથી.
કરવાની બુદ્ધિ જે થાય તેનાથી લાભ જ છે, પણ એટલે કે ઇર્યાસમિતિ આદિ પ્રવચનમાતાને તે દુઃખથી બચેલો જે કાંઈ ભવિષ્યની જિંદગીમાં ધર્મ તરીકે માનનારાઓને તો બે વાત કબુલ કરવી પાપ કરે તેની સાથે અનુકંપા કરનારને સંબંધ જ પડશે કે પૂર્ણ આયુષ્યવાળા કે શિથિલ આયુષ્યવાળા નથી. જીવો હોય તો પણ તેઓનો બચાવ કરવો તે જ ધર્મ અવિરતિ સમ્યગદૃષ્ટિ આદિની ભક્તિમાં છે, એટલું જ નહિ પણ સાથે એ પણ બીજી વાત કબૂલ દોષનો અભાવ. કરવી પડશે કે તે ઇર્યાસમિતિ આદિ ધર્મ કરવાથી જોઈને ચાલવા વિગેરેથી બચેલા પ્રાણીઓ કે નહિ
જો આવી રીતે અહિંસા અને અનુકંપાને
અંગે ભવિષ્યના પાપોને અંગે તે કરનારાને કંઈપણ મરેલા પ્રાણીઓ તેમની જિંદગીમાં જે કાંઈ પણ, તે
સંબંધ નથી, તો પછી અવિરતિ સમ્યગ્દષ્ટિ ચોથે બચવાના કાળ પછી પાપો કરશે તેનું લેશ પણ
ગુણઠાણે રહેલા જીવની કે દેશવિરતિરૂપી પાંચમે અનુમોદન કે સંબંધથી થવાવાળો બંધ એ ઇર્યાસમિતિ
ગુણઠાણે રહેલા જીવની ભક્તિ કરનારો મનુષ્ય આદિક ધર્મ કરનારને નથી.
ઊં તે તે જીવોના આત્માને થતા કે થયેલા ગુણોની
