Book Title: Siddhachakra Varsh 03 - Pakshik From 1934 to 1935
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૪૭૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
જુલાઈ - ૧૯૩૫ ચંદરવાપુંઠીયાં કરાય તો કેટલીક વખતે ચંદરવાપુંઠીયાં લોકો ઉપાશ્રય જેવા ધર્મસ્થાનને માટે ધ્યાન રાખતા સારાં છતાં પણ સારે સ્થાને બાંધવામાં તેની હોય એમ ઘણું જ ઓછું બને છે. ઉજમણાવાળા તો નિરૂપયોગિતા થાય છે તે થવાનો વખત આવે નહિ. શું પણ બીજા મંદિર વિગેરેને બંધાવનારા મહાનુભાવો
સ્વતંત્ર આગવા મંદિર બંધાવવા તૈયાર થાય છે, પરંતુ ત્રિગડા કરાવવાની જરૂર
તેઓનું પણ લક્ષ્ય ઉપાશ્રય તરફ તેવી રીતે હોય એમ ઉજમણું કરનારે ચંદરવા અને પુંઠીયાની સાથે
લાગતું નથી, કેમકે એક એક શેઠીયાએ સ્વતંત્ર રીતે ત્રિભુવનનાયક તીર્થકરને સ્નાત્રપૂજાની વખતે
મંદિરો બંધાવેલાં ઘણા ગામોમાં દેખીએ છીએ પણ બિરાજમાન કરવાના ત્રિગડાં અને સિંહાસનો
એવી રીતે સ્વતંત્રપણે ઉપાશ્રયને બંધાવનારા કોઈક પુંઠીયાના પ્રમાણમાં જરૂર કરવાં જોઈએ, ઉજમણું
જ ગામમાં કોઈક જ ભાગ્યશાળીઓ નીકળતા જણાય કરવાવાળા ભાગ્યશાળીઓ જયારે ઉજમણાના
છે. જો કે આ ઉપરથી દહેરાસર બંધાવવાનું કાર્યચઢતું પ્રમાણમાં છોડ કર્યા હોય અને તે દરેક છોડે ત્રિગડાં
નથી કે ઉતરતું છે એમ કહેવાની મતલબ નથી, પણ નહિ પધરાવે તો પછી તે ઉજમણું દેખીને અનુમોદન
ઉપાશ્રય એ ધર્મનું જબરદસ્ત સ્થાન છે. ભાવસ્તવની અને અનુકરણ કરવાવાળા બીજા ધર્મપ્રેમીઓ તેમ
પ્રવૃત્તિનું મુખ્ય ધામ જ ઉપાશ્રય છે, કેમકે ઉપાશ્રયમાં ન કરે તે સ્વાભાવિક છે, માટે શકિતસંપન્ન
સામાયિક, પૌષધ, પ્રતિક્રમણ વિગેરે જે ક્રિયાઓ ભાગ્યશાળી પુરુષોએ ઉજમણાના જેટલા છોડ કર્યા
શ્રાવકો નિત્ય કરે તે તેટલા વખતનો તેટલા પૂરતો હોય તેટલાં ત્રિગડાં બિરાજમાન કરવાં જ જોઈએ કે
ભાવસ્તવ જ છે સામાયિક અને પ્રતિક્રમણનું ભાવસ્તિવ જેથી પોતાને આરાધના થવા સાથે બીજાઓને તે
પણું હોવાને લીધે જ તે સામાયિક, પૌષધ આદર્યા અનુકરણ કરવાને લાયક થાય.
છતાં દ્રવ્યસ્તવ એટલે જિનેશ્વર ભગવાનની પ્રતિમાની ઉજમણામાં ઉદારતાની આવશ્યકતા પૂજાનો નિષેધ કરવામાં આવે, જો તે સામાયિક,
ઉજમણું કરવાવાળાઓએ ધ્યાન રાખવું પ્રતિક્રમણ કરતાં પ્રભુની પ્રતિમાની પૂજારૂપદ્રવ્યસ્તવ જોઈએ કે ઉદ્યાપન જેવો પ્રસંગ પોતાની જિંદગીમાં જો અધિકતાવાળો હોય તો તેમાં નિષેધ કરવામાં વારંવાર તો આવે નહિ, તો પછી કોઈક ભાગ્યના આવત નહિ. યોગે મળેલો અપૂર્વ ઉજમણાનો અવસર સાચવવા સામાયિકાદિને દ્રવ્યપૂજાનો બલબલ વિચાર સંકોચવૃત્તિને સ્થાન આપવું જોઈએ નહિ. જો કે કેટલીક જગા પર સામાયિક કરવાનું સંકોચવૃત્તિથી ખરચાયેલું નાણું જેટલું ખચ્યું હોય
કાર્ય મેલીને પણ પ્રભુની પ્રતિમાની પૂજારૂપ તેટલું બહાર તો દેખાવ આપે છે, પણ તે બહારના
દ્રવ્યસ્તવનું કાર્ય કરવાનું જણાવવામાં આવે છે, દેખાવ કરતાં ઉદારવૃત્તિને લીધે આત્માને મળવો
પણ તેનો અર્થ સામાયિક અને પૌષધ કરતાં જોઈતો લાભ મેળવવા માટે તે અપૂર્વ અવસરે તો
દ્રવ્યપૂજાનું કાર્ય અધિક છે એમ નહિ, પણ તૈયાર થવું જ જોઈએ.
સામાયિકની ક્રિયા સ્વતંત્ર છે, જ્યારે પૂજાની ક્રિયા ઉજમણા કરનારને ઉપાશ્રય કરવાની ને
સામગ્રીને આધીન રહે છે. વળી સામાયિક, પૌષધ ઉદ્ધારવાની જરૂર
તે કરનારના આત્માને ઉદ્ધરનાર છે, જ્યારે ઉજમણું કરવાવાળાઓ જેવી રીતે ભગવાનની દ્રવ્યપૂજા તે કરનારના આત્માને અને ચંદરવાપુંઠીયાનું કાંઈક અંશે ધ્યાન રાખે છે, તેવું તે બીજા તે દેખીને અનુમોદના કરનારના આત્માને
