Book Title: Siddhachakra Varsh 03 - Pakshik From 1934 to 1935
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૫૭૯
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૭-૯-૧૯૩પ
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
પરમપવિત્ર પર્યુષણાપર્વની વ્યવસ્થા
અને તેનાં પવિત્ર કાર્યો
(અનુસંધાન અંક ત્રીજોથી) પંચમાસી નહિ પણ ચાતુર્માસી પ્રતિક્રમણ વખત હિસાબમાં લઇએ તો ચાર મહિના ઓળંગીને વળી વાંચકે એ વાત પણ ધ્યાનમાં રાખવાની
- તે ચાર મહિનાની વખતે ચોમાસી નહિ કરતાં
પાંચમા મહિને પંચમાસીના નામે પ્રતિક્રમણ કરવાનો છે કે દરેક યુગના અંત્ય અભિવર્ધિત વર્ષે અષાઢ
કોઈને પણ હક શાસ્ત્રકારો તરફથી મળી શકે નહિ, બેજ આવતા હતા એ નક્કી જ હતું અને બીજા
પરંતુ પહેલા અષાઢ સુદિ પુનમે ફાલ્ગન સુદિ અષાઢ સુદિ પુનમે ચાતુર્માસી થતી હતી એ પણ
પુનમથી ચાર માસ પૂરા થતા હોવાથી વ્યવહારિક નક્કી જ હતું છતાં તે બીજા અષાઢ સુદિ પુનમના
રીતિએ પ્રત્યાખ્યાનાવરણીય કષાયની ચાર માસની ચોમાસી પ્રતિક્રમણના સ્થાને કોઇપણ શાસ્ત્રકારે
સ્થિતિ પૂરી થતી ગણી ત્યાં ચાતુર્માસી પ્રતિક્રમણ બીજા અષાઢ સુદિ પુનમના પંચમાસી પડિકમણું કરવું જ જોઈએ. જો વ્યાવહારિક સ્થિતિમાં કહી અવધિ તરીકે લીધું નથી, પણ સ્થાન સ્થાન પ્રત્યાખ્યાનાવરણીયની સ્થિતિ ચાર માસ કહેલી પર તે યુગના અંતના અભિવર્ધિત વર્ષમાં પર્યુષણા છે. તેમાં અધિક માસને કાળચૂલા તરીકે ગણીએ પર્વ બતાવતાં બીજા અષાઢ માસની પુનમે કરેલા તો પ્રતિક્રમણની ચાર માસની મર્યાદામાં પણ પ્રતિક્રમણને ચોમાસી પ્રતિક્રમણજ કહેલું છે, અર્થાત્ અધિક માસને કાળચૂલા તરીકે ગણી સાધુ ફાલ્ગન સુદિ પુનમના ચાતુર્માસી પ્રતિક્રમણ પછી મહારાજની અપેક્ષાએ સંજ્વલનના ઘરના પણ દ્વિતીયા અષાઢ શુકલ પૂર્ણિમાને દિવસે જો કે પ્રત્યાખ્યાનાવરણીય કષાયોને હઠાવવા માટે કરાતું અષાઢ માસ અધિક હોવાથી પાંચ માસ થાય તો ચતુર્માસી પ્રતિક્રમણ બીજા અષાઢ સુદિ પુનમ પણ તે પ્રથમ અષાઢને કાળચુલા માસ તરીકે થાય તો પણ તેને પંચમાસી નહિ ગણતાં ચોમાસી ગણીને જ બીજા અષાઢ સુદિ પુનમે કરાતા
પ્રતિક્રમણ ગણવું અને તેથી પહેલા અષાઢ સુદિ પ્રક્રિમણને જ ચતુર્માસી પ્રતિક્રમણ કહેલું છે અને
પુનમના દિવસે ચાર માસ થઈ ગયા છતાં સ્વયં તેથી સ્પષ્ટ થાય છે કે દરેક યુગના અંત્ય
કલ્પનાથી ચોમાસી નહિ કરવાના ગુન્હામાં અને અભિવર્ધિતમાં પહેલા અષાઢને કાળચૂલા માસ
પંચમાસી નામનું કલ્પિત નામ ઉભું કરવાના તરીકે ગણીને જ બીજા અષાઢ સુદિ પુનમને દિવસે
અપરાધમાં આવવું વ્યાજબી ગણાય જ નહિ. કરાતા પ્રતિક્રમણને ચતુર્માસી પ્રતિક્રમણ કહેલું છે. પૌષની વૃદ્ધિ થતાં તેને કાલમાસ તરીકે અષાઢ અધિક માસ ચતુર્માસી પડિકમણામાં ગણવો જ પડે છે. ચૂલા તરીકે જ ગણાય છે.
વળી, યુગના મધ્યભાગમાં જ્યારે પોષ યાદ રાખવાની જરૂર છે કે કાળચૂલા તરીકે
૨ માસની વૃદ્ધિ હોય ત્યારે પણ ફાલ્ગન ચતુર્માસી ગણાયેલા પ્રથમ અષાઢ માસને જો યુગાંત્યની
ની
3 પ્રતિક્રમણ ફાલ્ગન સુદિ પૂર્ણિમાને દિવસે જ કરાય કે તે અધિક પોષ માસને હિસાબમાં ગણી માઘ
