Book Title: Siddhachakra Varsh 03 - Pakshik From 1934 to 1935
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૫૭૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૭-૯-૧૯૩૫
સમાધાન - આવશ્યકચૂર્ણિ વિગેરે સ્પષ્ટ જણાવે ત્રણ પ્રકારના સમ્યકત્વની ઉત્પત્તિ લઈ લઈએ તો છે કે જે જીવો સિદ્ધ થયેલા છે તેના અસંખ્યાતામાં ચોથી પાંચમી શ્રેણિ વ્યર્થ થાય. કદાચ ચોથી ભાગ જેટલા અનન્ત જીવોએ દેશવિરતિ ફરશી પાંચમી શ્રેણિમાં કેવળ ક્ષાયિક સમ્યકત્વ જ ઉત્પત્તિ નથી માટે જે ઉપદેશક કે લેખક એવા નિયમ બાંધે લેવી હોય અને અહીં આદ્ય શ્રેણિમાં બાકીના કે ક્ષાયિક સમ્યકત્વ પામનારો જીવ આ ભવ કે ઔપથમિક અને ક્ષાયોપથમિક સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ પરભવમાં દેશવિરતિ પામેલો જ હોય તે શાસ્ત્રથી લેવી હોય તો પ્રથમ તો તેવા અક્ષર જોઇએ તેમજ વિરુદ્ધ અને કલ્પના માત્રથી બોલે છે અને લખે છે અનંતાનુબંધીના ઉપશમને ચોથી શ્રેણિમાં લેવા એમ સમજવું.
માટે વિયોજક શબ્દ વાપર્યો છે તે અધટતું થાય, પ્રશ્ન ૭૬૭ - અસંખ્યગુણ નિર્જરાની અગીયાર
અને ઉપશમ જો ત્યાં ચોથી શ્રેણિમાં લેવામાં આવે શ્રેણિમાં ચારિત્રમોહના ઉપશમક અને ક્ષેપકની બે
તો પછી અનન્તાનુબંધીની ત્રણે અવસ્થા ત્યાં ચોથી શ્રેણિઓ ગણી છે તો અનન્તાનુબંધીના તથા
શ્રેણિમાં લેવી પડે, અને જો તેમ હોય તો પછી ત્રણે દર્શનમોહનીયના ઉપશમ અને સંપકના બબ્બે
પ્રકારના સમ્યકત્વ પામનારા ત્યાં ચોથી શ્રેણિમાં ભેદો કેમ લીધા નથી ?
જ ગણાય. વળી ટીકાકાર શ્રી શીલાંકાચાર્ય મહારાજ
વિગેરેએ એ સમુપ્પત્તી, પદની વ્યાખ્યા ધર્મ સમાધાન :- યાદ રાખવાની જરૂર છે કે અગીયાર
જાણવાની ઇચ્છા, સાંભળવા જવું, સાંભળવું, ધર્મ નિર્જરાની શ્રેણિમાં અનન્તાનુબંધીની વિયોજકતા
અંગીકાર કરવો બાહ્ય પ્રવૃત્તિ જ પહેલી શ્રેણિમાં લીધી છે ને તેથી ઉપશમ, ક્ષય અને ક્ષયોપશમ
જણાવી અને તે સ્થિતિ સમ્યકત્વને ઉત્પન્ન કરનાર એ ત્રણે અવસ્થા લઈએ તે કાંઇ બાધ જણાતો
ગણી ન સંખ્યત્વોત્પતિવ્યયાતા એમ માત્ર નથી, અને દર્શનમોહક્ષપકને સ્થાને દર્શનમોહની
ગણાર્થથી ચરિતાર્થપણું જણાવ્યું ને તેથી પહેલી ને ત્રણે પ્રકૃતિનો ક્ષય અને ઉપશમ તથા ક્ષયોપશમાં
ચોથી પાંચમી શ્રેણિમાં વિરોધ રહેતો નથી. છતાં પણ લેવા યોગ્ય છે. અન્યથા બીજી શ્રેણિમાં
જો બીજા તેવા ભેદ દેખાડનાર સ્પષ્ટ અક્ષરો લેવાના હોય તો શાસ્ત્રના અક્ષરો વિશેષપણે
શાસ્ત્રમાં નીકળે તો શાસ્ત્રાનુસારીઓને માનવામાં દેખાવા જોઈએ.
અડચણ નથી. પ્રશ્ન ૭૬૮ - શ્રીઆચારાંગનિર્યુકિતમાં
પ્રશ્ન ૭૬૯ - અનાદિ મિથ્યાત્વી જીવ સમ્યકત્વ સમ્યગ્દષ્ટિ નામની નિર્જરા શ્રેણિ પહેલાં ન લેતાં
પામે તે પણ સાધુ કરતાં અસંખ્ય ગુણ નિર્જરાવાળો સમુપ્પત્તી' નામે પહેલી શ્રેણિ લીધી છે તે સર્વ
છે એમ માનવું વ્યાજબી છે ? પ્રકારની સમ્યકત્વોત્પત્તિ પ્રથમ શ્રેણિમાં કેમ ન ગણવી ?
સમાધાન - સભાષ્ય તત્ત્વાર્થ સૂત્રની ટીકામાં
'अन्नः- संसारस्तदनुबन्धिनोडनन्ताः-क्रोधादयस्तान् સમાધાન - તે જ નિર્યુક્તિકારે અનન્તાનુબંધીનો
वियोजयति-क्षपयति उपशमयति वा નાશ અને દર્શનમોહના નાશની ગુણશ્રેણિ તો ચોથી
અનંતવિયોને?' અર્થાત્ અનંત એટલે જે સંસાર અને પાંચમી જ લીધી છે, ને તેથી સમ્યકત્વોત્પાદનું તેનો અનુબંધ કરાવનારા તે અનંત એવા જે સ્થાન ત્યાં ચોથી પાંચમી શ્રેણિમાં જાય અને જો ક્રોધાદિ એટલે અનન્તાનુબંધી ક્રોધાદિ તેનો વિયોગ
