Book Title: Siddhachakra Varsh 03 - Pakshik From 1934 to 1935
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૩૫૫
શ્રી સિદ્ધચક્ર એપ્રિલ, તથા ૧૮મી મે - ૧૯૩૫ કરનારા તે તે મહાપુરુષોની ભક્તિ વિગેરે કરવાથી માત્ર તે બળદો આભીર, આભીરિણીએ શેઠને પણ તે તે ગુણોનું આરાધન પણ બની શકે છે. પરાણે ભેટ તરીકે આપેલા છે, શેઠ અને શેઠાણીને જ્ઞાનાદિક ગુણોનું આવારક કર્મ જેમ જ્ઞાન, જ્ઞાની સ્વતંત્ર બાર વ્રતોમાં સર્વથા ચતુષ્પદ સંઘરવાનાં અને જ્ઞાનના સાધનોની ઉપર દ્વેષ, માત્સર્ય, વિગેરે પચ્ચખાણ હોવાથી તે આભીર અને આભીરિણીને કરવાથી બંધાય છે, તેવી જ રીતે જ્ઞાન, જ્ઞાની અને ચોખ્ખા શબ્દોમાં નિષેધ કરી તે બળદનું જોડલું જ્ઞાનના સાધનોની ભક્તિ આદિ કરવા દ્વારાએ તે લેવાની ના પાડી, વ્રતધારીપણાની આજ ખુબી છે જ્ઞાનને રોકવાવાળા કર્મોનો નાશ થઈ શકે છે, જેવી કે તેઓ ચતુષ્પદ (જાનવર)ના પરિગ્રહને જ અન્ય રીતે જ્ઞાનાવરણીયને અંગે જ્ઞાન, જ્ઞાની અને પરિગ્રહ કરતાં અધિક પાપરૂપ માને છે, કેમકે જ્ઞાનના સાધનોની અવજ્ઞા અને ભક્તિ, એ બને બીજા અચેતન પદાર્થો પરિગ્રહ તરીકે સ્વીકારાયેલા જ્ઞાનાવરણીય કર્મને લાવનાર તથા તોડનાર થાય હોય તેમાં તો માત્ર પોતાના મમત્વભાવને અંગે છે. તેવી રીતે વ્રત અને નિયમરૂપી મળ ગુણ અને સ્વીકારનારનું લેપાવવું થાય છે, જ્યારે જાનવર ઉત્તરગુણનું આદરપૂર્વક પાલન કરવાથી જેમ ચારિત્ર આદિ જેવા પદાર્થોને મમત્વ ભાવપૂર્વક સ્વીકારવાથી મોહનીય તટી શકે તેવી જ રીતે વ્રત અને નિયમ તેની અસંયમ બહુલ, અને પાપમય જે જે ઉપર અત્યંત આદર છતાં પણ જેઓ તે પાલવાને જાનવરપણામાં જ છાજે તેવી પ્રવૃત્તિઓની શક્તિમાન હોય અગર ન હોય. તો પણ તેઓને પાપકોટીની જવાબદારી પરિસહ દ્વારા તેને ચારિત્રમોહનીય કર્મનો નાશ કરવા માટે દેશથી કે સ્વીકારનારના માથે આવેલી હોય છે. સરકાર સર્વથી કોઇપણ પ્રકારના ચારિત્રને ધારણ કરનાર તરફના કોઇપણ અધિકારીને નહિ ગણકારનારો મનુષ્યોની ભક્તિ, સત્કાર, આદિથી આરાધના મનુષ્ય જેમ સરકારનું અપમાન કરનારો ગણાય કરવી જરૂરી છે, અને તેથી જ શ્રી શ્રીપાળ
છે. તેવી રીતે સરકારના પ્રતિનિધિને કરેલું સન્માન મહારાજા વિરતિ એટલે પાપોથી વિરમવારૂપ વ્રતો
સરકારનું જ સન્માન ગણાય છે, એ વાત અહીં અને નિયમોમાં તત્પર રહેનારા મહાપુરુષોની
કર્મઅધિકારમાં પણ ધ્યાનમાં લેવી જ જોઇએ, અને ભક્તિ કરવા દ્વારાએ ચારિત્રપદની આરાધના કરે
તેથી જ જીનદાસ વિગેરે આસ્ત્રવ, સંવર અને બંધ, છે જો કે વ્રતધારણ કરવાવાળા સર્વજીવો જૈન
નિર્જરામાં કુશળ એવા સાચા શાસનના સેવકે તે શાસન દ્વારાએ વ્રતની કિંમત સમજવાવાળા માટે
બળદોને સ્વીકારવાથી તેની તમામ પાપમય પ્રવૃત્તિની આરાધનાનું સ્થાન છે, અને ભગવાન મહાવીર
જોખમદારી પોતાને શિર આવી પડશે એ વાત મહારાજાના અધિકારમાં મથુરાવાસી જિનદાસ
બરોબર દયમાં ઉતારેલી છે, અને તેથી જ અને અહદાસી કે જેઓ શ્રમણોપાસકને લાયક
જાનવર નહિ રાખવાનાં પચ્ચખાણ કરેલાં છે,
એવા પહેલાં કરેલાં પચ્ચખ્ખાણ જો કે તેવા પ્રસંગની સમ્યકત્વ મૂળ બાર વ્રતોને ધારણ કરવામાં આગેવાન
ઉપસ્થિતિ વિનાનાં હતાં પણ ધર્મિષ્ઠ પુરુષો જે પદને ધારણ કરવાવાળા છતાં અન્ય આત્મામાં થતા
પચ્ચખાણ પ્રસંગની અનુપસ્થિતિમાં કરે છે તે. વગર પ્રતિજ્ઞાના પણ માત્ર ધાર્મિક સંસ્કારોને
પચ્ચખાણ તેવા પ્રસંગની અનુપસ્થિતિ હો કે અનુસરતા વર્તનોની કેટલી કિંમત કરતા હતા તે
ઉપસ્થિતિ થાવ તો પણ તે પચ્ચખાણ પાળવા માટે કમ્બલશમ્બલ નામના બળદના વૃત્તાન્તને સમજવાથી
ધર્મિષ્ઠો તૈયાર જ રહે છે, અને તેવી રીતે સહેજે સમજાય તેમ છે કે પ્રથમ તો તે બળદો તે જીનદાસ અને અહંદાસીએ રાખવા માંગેલા નથી,
જીનદાસને પણ આ કમ્બલશમ્બલનાં પરિગ્રહનો સવાલ ઉભો થયો તત્કાળ જીનદાસે જણાવી દીધું
