Book Title: Siddhachakra Varsh 03 - Pakshik From 1934 to 1935
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૪૧૯
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩૦-૬-૩૫ હજાર કટકા આવી શકશે તો એ બાળકને ખ્યાલ હોતું નથી જ, પરંતુ આત્મા એ તે એવો અજ્ઞાન નથી. બાળકમાં વસ્તુ સ્થિતિનું આવું ઘોર અજ્ઞાન છે કે તે તો એક બરફીના કટકા માટે આખી હોવાથી અજ્ઞાન બાળક બરફીના કટકાને જ પસંદ જિંદગી ગુલામીમાં કાઢે છે ! બાળક કલીને ભોગે કરે છે, અને પેલી વીંટી જતી કરે છે. આ બાળક બરફી બચાવે છે એનું કારણ એટલું જ છે કે તે જો બરફીનું મૂલ્ય અને વીટીનું મૂલ્ય સમજતો કલીની મહત્તાને જ સમજતો નથી. બાળક જ હોત તો તે વીટીને જવા દઈને બરફીને લઈ લેવાને કલીની મહત્તાને જ સમજતો હોત તો તો તે કદી સ્વપ્ન પણ તૈયાર નહિ જ થાત ! આ જીવ એ પણ પણ કલી આપીને બરફી ન જ રાખતા. ત્યારે બાળકના જેવો જ છે. ધર્મ એ આત્માની માલિકીની તમારી ફરજ એ છે કે તમારે બાળકને કલ્લી અને વસ્તુ છે. ધર્મ એ આત્માના કબજાની વસ્તુ છે, બરફી એ બેની વચ્ચે ફરક સમજાવવો જોઈએ. તે છતાં આ જીવરૂપી બાળક અજ્ઞાનથી જ ધર્મરૂપી જો તમે એ બેની વચ્ચેનો ભેદ તેને સમજાવી શકો વીટીને જતી કરીને કષાયોરૂપી બરફીના કટકાને તે પછી તે કલ્લી આપીને બરફી રાખવાનું કદી જ પસંદ કરે છે. મહરાજાએ જીવાત્માની આગળ પણ પસંદ નહિ જ કરે. કલ્લી એટલે શું ચીજ છે બરફીરૂપી કષાયો અને ધર્મરૂપી સોનાની વીંટી અને બરફી એ શું છે તે વાત બાળક સમજતો બંને મૂકી દીધા છે, અને તે બેમાંથી ગમે તે એક નથી. એ જ બાળક નવ દસ વર્ષનો થાય પછી પસંદ કરી લેવાને માટે તેને સ્વતંત્ર બનાવી દીધો તમે એને કલ્લીના બદલામાં બરફીનો ટુકડો તો શું છે. મહારાજાએ આત્માને વિષયોની સાથે જ પણ બરફીની મરેલી આખી ટોપલી આપી દેશો મૂક્યા છે. આથી જ બાળક જન્મે છે ત્યારથી જ તે પણ તે બાળક એ બરફી લઈને કલ્લી જતી તે ખાવાની સંજ્ઞાથી જ વાસિત હોય છે, પરંતુ કરવાનો નથી. ધર્મરૂપી વીટીની સંજ્ઞાથી તે વાસિત હોતા નથી.
જગતમાં સમજવા યોગ્ય શું ? બાળકની અજ્ઞાનતા
જે નવ દસ વર્ષનો સમજણો બાળક બરફીના અજ્ઞાન દશામાં પડેલો આ જીવ પણ એ બદલામાં કલ્લી નથી આપતો તે બાળકે પોતે કાંઈ બાળકના જેવો જ છે અને જેમ પેલો બાળક બરફી મહેનત કરીને કલ્લી મેળવી નથી. તે પોતે રળવા ખાવાને ઇચ્છે છે, જેમ જન્મતે બાળક ખાવાની ગયો નથી, કમાઈ આવ્યા નથી, અને તેણે કલ્લી સંજ્ઞાથી વાસિત છે, તેજ પ્રમાણે આ અજ્ઞાન બનાવી નથી, પરંતુ તે છતાં કલીની શી કિંમત આત્મા આહાર, શરીર, ઇન્દ્રિયો, તેના વિષયો છે એનાથી તે માહિતગાર બની ગયો છે. કલ્લી અને તે વિષયના સાધન એનાથી જ વાસિત છે. શાની બને છે ? કલ્લીનું સોનું ક્યાંથી આવે છે? આ પાંચ વસ્તુઓ જીવની પાછળ વળગેલી જ છે. એ સોનાનો ઘાટ શી રીતે બને છે ? એ સઘળા અનાદિકાળથી આ જીવ એ પાંચ વસ્તુઓથી જ સંસ્કાર પડ્યા પછી કલ્લીની શી કિંમત થાય છે વાસિત છે. ખરી રીતે જોઈએ તો જીવ-અજ્ઞાન છે તે સઘળું એ બાળક જાણતા નથી, પરંતુ કલ્લી એટલું જ નહિ પરંતુ તેની દશા તે અજ્ઞાન કીમતી છે એટલી વાત તેને સમજાય છે અને જ્યાં બાળકથી પણ વધારે ખરાબ છે. બાળક બરફી એટલી વાત એ સમજી લે છે કે પછી તે પોતાની લેવાને અધીરો થાય છે, પરંતુ જો તેને બરફી નથી કલ્લીને જાળવે છે. મીઠાઈ કરતાં કલ્લી વધારે મળતી તો તેને માટે બે, ચાર કલાક રડીને જ રહી મહત્ત્વની છે એમ તે માને છે અને એમ માનીને જાય છે. બરફીને માટે તેનું એથી વિશેષ તોફાન તે એને જાળવે છે. અહીં ધર્મક્ષેત્રમાં શાસ્ત્રકારો
