Book Title: Siddhachakra Varsh 03 - Pakshik From 1934 to 1935
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
A
,
,
,
૨૯૦
શ્રી સિદ્ધચક્ર એપ્રિલ, તથા ૧૮મી મે - ૧૯૩૫ ચુમ્માલીસ ગ્રંથના કર્તા શ્રીમાન હરિભદ્રસૂરિજી સુબુદ્ધિ પ્રધાન આદિના અધિકારમાં શ્રીઉપાસક સંબોધ પ્રકરણમાં સ્પષ્ટ અક્ષરે જણાવે છે, એટલું દશાંગ સૂત્રમાં આનંદઆદિ દશ મહાશ્રાવકના જ નહિ પણ દરેક વર્ષની જેમ ચોમાસી અને અધિકારમાં શ્રી ઔપપાતિક સૂત્રમાં ઉપપાતને સંવચ્છરીની અઠ્ઠાઈની તિથિઓ શ્રીજીવાભિગમ અંગે જણાવેલા સામાન્ય અધિકારમાં તથા અંબડ આદિ સૂત્રમાં જણાવ્યા પ્રમાણે દેવતાઓ આદિના અધિકારમાં સ્પષ્ટ લેખ અને ઈશારા છે (ઉપલક્ષણથી વિદ્યાધરો) શ્રીનંદીશ્વરદ્વીપના ચૈત્યોમાં કે શ્રાવકોએ આઠમ, ચૌદસ, પૂર્ણિમા અને મહાઓચ્છવ કરી જિનેશ્વર મહારાજનો મહિમા અમાવાસ્યાએ ચાર પ્રકારનો સંપૂર્ણ પૌષધ કર્યા ને કરે છે, તેવી રીતે દરેક સુજ્ઞ સમ્યકત્વવાળા શ્રાવક કરવા જોઈએ. આ હકીકતથી શાસ્ત્રકારોએ તિથિને પોતપોતાને સ્થાને છએ અઠ્ઠાઈની તિથિઓ જિનેશ્વર ઉદેશીને સાધુ કે શ્રાવકને અનશનઆદિ તપસ્યા મહારાજની પૂજા, અનશનાદિ તપસ્યા અને વિરતિ કરવાનું નથી કહ્યું કે વિરુદ્ધ માન્યું છે કે તે તિથિને આદિ ગુણો આદરવાકારાએ કરવી જોઈએ એમ અંગે કરેલી તપસ્યા શાસ્ત્રોકત નથી એમ કહેવા જણાવે છે. જુઓ તે ગાથા -
કોઈપણ કોવિદ કમર કસી શકે નહિ. ધ્યાન સંવર્જરત્રાઉન્મસિUR સદિયાણ તિદીન | રાખવું કે અષ્ટમી આદિ તિથિને ઉદ્દેશીને કરવામાં
આવતા ચાર પ્રકારના સંપૂર્ણ પૌષધોમાં પહેલે सव्वायरेण लग्गइ जिणवरपूयातवगुणेसु॥ २६॥
નંબરે શાસ્ત્રકારો આહારપૌષધ કહે છે, અર્થાત્ અર્થાત્ સંવચ્છરી અને ચોમાસીની આહારપૌષધ તે ઉપવાસથી જ બને છે, અને તે તિથિઓએ તથા વર્ષની સર્વ અદાઈની તિથિઓએ ઉપવાસ તે અનશન નામની તપસ્યા જ છે, અને જિનેશ્વર મહારાજની પૂજા અનશનાદિ તપસ્યા, તેથી અષ્ટમી આદિ તિથિને ઉદેશીને પણ કરાતી અને વિરતિ આદિ ગુણો આદરવા માટે શ્રાવકે સર્વ તપસ્યા શાસ્ત્રથી વિરુદ્ધ છે કે શાસ્ત્રમાં અનુક્ત છે (તન, મન, ધનના) આદરથી પ્રયત્ન કરવો એમ કહી શકાય જ નહિ. આ સ્થળે શંકા થશે જોઈએ. આવા સૂત્રકારના અને શ્રીત્રિલોકનાથ કે સંવચ્છરી, ચોમાસી અને અઠ્ઠાઈઓના પર્વદિવસો તીર્થકર મહાવીર મહારાજના સમકાલીન અને શાસ્ત્રકારોએ તિથિને ઉદેશીને ગણાવ્યા અને હસ્તદીક્ષિત ભગવાન ધર્મદાસગણિજી તથા અષ્ટમી, ચતુર્દશી વિગેરે દરેક માસની છ તિથિઓ પૂર્વધરોની નિકટમાં થયેલા શ્રી હરિભદ્રસૂરિજીના ગણાવી, તેથી તે તે વર્ષમાં આવવાવાળી અને વચનોને દેખ્યા પછી શાસ્ત્રને અનુસરનારો ક્યો મહિનામાં આવવાવાળી તિથિઓએ જિનપજા. સજ્જન એમ શ્રદ્ધા કરે કે તિથિઓને ઉદેશીને અનશન અને વિરતિ આદિ જે કરવામાં આવે તે કરાતું તપ એ સ્વમતિકલ્પિત છે કે આજ્ઞાબાહ્ય સર્વાનુષ્ઠાન શાસ્ત્રોક્ત તરીકે માનવામાં અડચણ ન અનુષ્ઠાન હોઈ સંસારને વધારનારું છે. વળી હોય, પણ બીજ વિગેરે તિથિઓને ઉદ્દેશીને કરવામાં શાસ્ત્રને વાંચનારા તથા સાંભળનાર વાંચકો સારી આવતી અનશન આદિ તપસ્યા શાસ્ત્રોમાં અનુક્ત પેઠે સમજે છે કે શ્રીસૂડાંગજીસૂત્રમાં ક્રિયા સ્થાનના છે એમ કેમ ન ગણવું ? અને જો તે બીજા અધિકારમાં તથા લેપ નામના શ્રાવકના અધિકારમાં વિગેરેની તિથિઓને ઉદેશીને કરવામાં આવતી શ્રીસ્થાનાંગસૂત્રમાં તથા શ્રી ભગવતીજીસૂત્રમાં તપસ્યા જો શાસ્ત્રોક્ત નથી, તો તે તપની પ્રરૂપણા સામાન્ય શ્રાવકના તથા શંખ, પુષ્કલિ વિગેરે તથા તે તે બીજઆદિની તિથિઓના તપોને અંગે વિશેષ શ્રાવકોના અધિકારમાં તથા શ્રી જ્ઞાતા સૂત્રમાં કરાતાં ઉજમણાંની વિધિ કહેવી કે કરવી તે કુગુરુનું
