Book Title: Siddhachakra Varsh 03 - Pakshik From 1934 to 1935
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
r
.
.
.
.
.
.
૩૨૭
શ્રી સિદ્ધચક્ર એપ્રિલ, તથા ૧૮મી મે - ૧૯૩૫
'': : સર્વ શાસન રસિકોએ
અને તેથી તત્ત્વદૃષ્ટિવાળા કે વ્યવહારથી નામમાત્ર
::: ધરાવનારા જૈનોએ તેવી હરેક રથયાત્રામાં હાજરી રથયાત્રા વખતે શાસનરસિકોનો સેવા ઉપયોગ
આપવી જ જોઈએ. આ વાત જ્યારે ધ્યાનમાં ૧. રથયાત્રા જો કે ત્રિલોકનાથ તીર્થકર
લેવાશે ત્યારે જ રથયાત્રામાં નહિ પધારનાર મુનિ ભગવાનના બહુમાનને અંગે તથા શાસનની
મહારાજાઓને શાસ્ત્રકારોએ જે પ્રાયશ્ચિત જણાવ્યું ઉન્નતિને માટે હોય છે, છતાં આજકાલ તે
છે તેનું રહસ્ય સમજવામાં આવશે. તીર્થકર ભગવાન અને શાસનના અંગને મુખ્ય તરીકે ગણવામાં નથી આવતું પણ તે રથયાત્રા
શરૂથી અંત સુધી રથયાત્રાના ઉત્સવમાંરહેવું: કાઢનાર વ્યક્તિ મુખ્ય અંગ તરીકે બને છે, અને ૨. આજ કાલ મોટા શહેરોમાં કે તેથી જેના તરફથી રથયાત્રા કાઢવામાં આવી હોય તીર્થસ્થાનોમાં રથયાત્રાનો પ્રસંગ ઘણી વખત આવે તે વ્યક્તિ જો મોભાદાર હોય તો તેણે કરાવેલી છે, પણ કેટલાક મહાનુભાવો તે રથયાત્રાને માત્ર રથયાત્રામાં માણસોની મેદની જામે છે, અને જો લોકદેખાવનો પ્રસંગ ગણી બજાર જેવા ભાગમાં જ રથયાત્રા કરાવનારા વ્યક્તિ મોભાદાર ન હોય તો પોતાની હાજરી ઉપયોગી ગણી ભક્તિ જણાવે છે, તે રથયાત્રામાં મનુષ્યોની હાજરી ઘણી જ ઓછી પણ તેઓએ ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે લગ્નના હોય છે. આ ઉપર જણાવેલી વાત વર્તમાન વરઘોડામાં તેઓ માંડવેથી શરૂ થઈ તોરણ સુધી જમાનામાં પ્રવર્તતી અને અનુભવસિદ્ધ હોવાથી હાજરી આપે છે, તેમાં કોઈપણ સદગૃહસ્થ બજારનો એમ માનવું જ પડશે કે આ પ્રવૃત્તિમાં સુધારાને શોભાના ગાંઠીયો બનતો નથી. તો પછી ત્રિલોકનાથ ઘણો અવકાશ છે. અર્થાત્ રથયાત્રાનો મહોત્સવ તીર્થકર ભગવાનની રથયાત્રામાં શાસન રસિક મોભાદાર વ્યક્તિ તરફથી હોય કે સામાન્ય વ્યક્તિ સજ્જનોની આદિથી અંત સુધી હાજરી ન રહે તરફથી હોય, પણ જો તે રથયાત્રાનો મહોત્સવ અને શ્રીમંતની શહેરમાં તણાઈને શ્રીમંત તરફથી ત્રિલોકનાથ તીર્થકરને ઉદ્દેશીને છે, તો ત્રિલોકનાથ રથયાત્રા હોય ત્યારે જ રથયાત્રામાં સામેલ થવાનું તીર્થકર ભગવાનના દરેક ભક્તોએ રથયાત્રાના કરે, અને તે પણ માત્ર બજાર જેવા લત્તામાં મોભાદારને ખ્યાલમાં રાખ્યા સિવાય હાજરી શોભાના ગાંઠીયા તરીકે હાજરી રહે તે કોઈપણ આપવી જ જોઈએ. વાચકોમાંથી કેટલાક વાચકોને પ્રકારે શોભતું નથી. શાસન રસિક સજ્જનોએ તે રાજા, મહારાજાના ખાણાના મેળાવડાની માહિતી રથયાત્રાના મહોત્સવને અપૂર્વ અવસર ગણી અથથી હશે, અને તે વાત તેઓ વિચારશે તો માલમ ઇતિ સુધી હાજરી આપવી જ જોઈએ. રાજર્ષિ પડશે કે તે રાજા, મહારાજાના ખાણામાં ખાણું મહારાજા કુમારપાળની રથયાત્રા વખતે સિંહદ્વારા આપનારની સ્થિતિ ઉપર ખાણાની મહત્તા નથી એટલે દરબારની આગળ સમગ્ર ચતુર્વિધ સંઘની હોતી, પણ ખાણું લેનાર રાજા, મહારાજા આદિ હાજરી કલિકાલ સર્વજ્ઞ ભગવાન શ્રી હેમચંદ્રસૂરિજી વ્યક્તિની મહત્તા ઉપર જ ખાણાની મહત્તાનો સૂચવે છે તે ઉપર ધ્યાન દેવાની જરૂર છે. આધાર રહે છે. તેવી રીતે અહીં પણ રથયાત્રા રથયાત્રાની અવશ્ય કર્તવ્યતા : કરાવનારની મહત્તા તરફ લક્ષ્ય જાય તે કરતાં ત્રિલોકનાથ તીર્થકર ભગવાનની પૂજા અને
૩. રથયાત્રાનો મહોત્સવ એ જૈનધર્મને
જીગરથી માનનારા મહાપુરુષો માટે શાસન શાસનની પ્રભાવના તરફ જ લક્ષ્ય રહેવું જોઈએ,
