Book Title: Siddhachakra Varsh 03 - Pakshik From 1934 to 1935
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૨૧૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
ફેબ્રુઆરી-૩૫ લોકના પગલિક ફલોને ઉત્પન્ન કરનારા હોય, જીવોને મોક્ષમાર્ગને અનુકૂળ પરિણામ હોય છે, અને અને તે છતાં તેને આચરવામાં આવતો હોય તેમ તેથી (તે રોહિણી આદિના તપથી) મહાભાગ્યશાળી સ્પષ્ટ જણાય છે. છતાં તે તપસ્યાને શાસ્ત્રકાર ઘણા જીવો શાસ્ત્રકારે કહેલા વિધિયુકત ચારિત્રને હરિભદ્રસૂરિજી વિધેય તરીકે માને છે. એટલું જ પામેલા છે. નહિ પણ ૧ રોહિણી ૨ અંબા, ૩ મંદપુયિકા,
ઉપર જણાવેલા પાઠ અને તેના ભાવાર્થથી ૪ સર્વસંપદા, ૫ સૌખ્યા ૬ શ્રુતદેવતા, ૭ શાંતિદેવતા, ૮ કાલી, ૯ સિદ્ધાયિકા વિગેરે
સ્પષ્ટપણે સમજી શકાશે કે કષાયાદિનો વિરોધ સાંસારિક દેવીઓને ઉદેશીને પણ કરાતો અનેક
કરવો મુખ્ય છે એવું તપ રોહિણી આદિ સાંસારિક પ્રકારનો તપ ભવ્ય જીવોને હિત કરનારો અને
દેવીઓને આશ્રીને પણ કરવામાં આવે તો પણ તે કરવા લાયક છે એમ જણાવે છે. એકલો સર્વાગ કર્તવ્ય જ છે એટલું જ નહિ, પણ તે કરવાવાળો સુંદર આદિ અને રોહિણી આદિને ઉદેશીને થતા મનુષ્ય મોક્ષ માર્ગથી દૂર રહેલો નથી, પણ ખુદું તપ જ પ્રકીર્ણક તપ તરીકે ગણવા એમ નહિ પણ મોક્ષ માર્ગને અનુકૂળ પરિણામવાળો છે, અને તેવા એવી જાતના બીજા તપોને પણ પ્રકીર્ણક તપ તરીકે પરિણામવાળો તે તપ કરનારો હોવાથી જ શાસ્ત્રકાર જણાવતાં જણાવે છે કે પાસપસિદ્ધા તે ત્રેિ મહારાજ ફરમાવે છે કે તેવી રીતે તે તપ કરનારો વેવ હોડું તો અર્થાત્ અનેક દેશમાં દેવતાઓને મનુષ્ય જિનેશ્વર મહારાજે મોક્ષના પરમ કારણ ઉદેશીને પણ જે ઉપવાસ વિગેરે કરવામાં આવે છે તરીકે જણાવેલા શુદ્ધ એટલે નિરતિચાર એવા તે સર્વપ્રકીર્ણક તપ તરીકે કહી શકાય. આ પ્રકીર્ણક ચારિત્રને અર્થપત્તિએ લઇએ તો તે શુદ્ધ ચારિત્રનું તપથી ઘણા ભવ્ય જીવો મોક્ષના પરમસાધનભૂત સાધ્ય જે મોક્ષપદ છે તેને પામે છે, એટલું જ નહિ ચારિત્રને પામ્યા છે. અને મહાભાગ્યશાળી જીવોની
પણ ઘણા જીવો તેવી રીતના તે તપથી (રોહિણી કોટિમાં એવા પ્રકીર્ણક તપને કરનારાઓ મોક્ષ
આદિ તપથી) મોક્ષપદને સિદ્ધ કરનાર એવા શુદ્ધ માર્ગને અનુકૂળ પરિણામવાળા હોવાથી ગણાયા
ચારિત્રને પામેલા છે. હવે જ્યારે સર્વાગ સુંદરતાદિ છે, કેમકે ભગવાન હરિભદ્રસૂરિજી જણાવે છે કે
નિમિત્તોને કરનારા તપો અને રોહિણી આદિ एवं पडिवत्तिए एत्तो मग्गाणुसारिभावाओ
દેવીઓ કે જેઓ શાસનસેવા રસિક લોકોના ધર્મને વરyi વિદિયં વદવો પત્તા નીવા મદમાં II 27 II
રોકનારાં વિઘ્નો દૂર કરવા છતાં અવિરતિ व्याख्याः एवमित्युक्तानां साधर्मिकदेवतानां
સમ્યગ્દષ્ટિ ગુણઠાણે રહેલી છે, તેવી સંસારિક कुशलानुष्ठानेषु निरुपसर्गत्वादि हेतुना। प्रतिपत्या तयोरुपोंपचारेण। तथा इत अक्तरुपात् कषायादि
દેવીઓના આલંબને કરાતાં તપો જ્યારે શુદ્ધ निरोधप्रधानात्तपसः। पाठान्तरेण एवमुक्तकरणेन
ચારિત્રને પમાડી મોક્ષમાર્ગને આપનારા થાય છે मार्गानुसारिभावात् सिद्धिपथानुकूलाध्यवसायात्।
એમ શ્રી ભગવાન હરિભદ્રસૂરિજીના આ વચનથી चरणं चारित्रं विहितमात्योपदिष्टं । बहवः प्रभूता।
સિદ્ધ થાય છે તો પછી શાસ્ત્રકારોએ જ્ઞાનપંચમીરૂપ प्राप्ता अधिगताः । जीवाः सत्त्वाः महाभागा
તિથિએ તપ કરવાના નિયમથી જ્ઞાપિત કરેલી महानुभावाः इति गाथार्थः
અન્ય તિથિ નિમિત્તે તરીકે લઇને તપ કરવામાં ભાવાર્થ :- એ રોહિણી આદિ દેવતાના આવે તો માર્ગાનુંસારિભાવ, શુદ્ધ ચારિત્ર અને (નામ) તપસ્યારૂપ સેવાથી તેમજ કષાયાદિને મોક્ષ કેમ પ્રાપ્ત ન થાય ? રોકવારૂપ પ્રધાનતપથી અથવા કહેલા કારણથી
(અપૂર્ણ.)
