________________
२२०
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
णि, कूटाकाराणि -शिखराकृतीनि सुविहितकोष्ठकानि सुसूत्रणापूर्वक रचितो परितिनभागविशेषाः अनेक गृहाणि - बहूनि गृहाणि सामान्यतः शरणानि तृणमयानि लयनानि पर्वतनिकुट्टितगृहाणि आपणाः हट्टाः, इत्यादिकाः भवनविधय इत्यग्रिमेण सम्बन्धः ते च की दृशाः ? इत्याह-विटङ्केत्यादि - विटङ्कः - कपोतपालिका जाल वृन्दं - गवाक्षसमूहः, निर्यूह: -द्वारोपरितन पार्श्वनिःसृतदारु अपवरकः आच्छादकः चन्द्रशालिका शिरोगृहम् इत्येवं रूपा या विभक्तयः विच्छित्तयस्ताभिः कलिताः युक्ताः, वहुविकल्पाः अनेक प्रकाराः भवनविधयः वास्तु प्रकाराः भवन्ति तथैव तेनैव प्रकारेण ते गेहाकारा अपि द्रुमगणाः । किं विशिष्टास्ते ! इत्याह- 'अनेक बहुविध विविधविस्त्रसापरिणतेन' अर्थस्तु प्राग्वत् सुरारोहणसुखोत्तारेण - सुखेन सुख पूर्वकम्, आरोहः उपरिगमनम्, तथा सुखेन अवतारः अधस्तादवतरण यत्र स तथा तेन । सुखनिष्क्रमण प्रवेशेन सुखेन निष्क्रमणं ततोऽपगमनं यत्र स तथा । दर्दरसोपानपङ्क्तिकलितेन - दर्दराणि निरन्तर रत्नफलकमयानि सो - पानानि तेषां पङ्क्तयस्ताभिः कलितः युक्तस्तेन । प्रविरक्तसुखविहारेण प्रविरक्ते एकान्ते सुखः सुखमयः विहारः अवस्थानशयनासनादिरूपो यत्र स तथा तेन । अतएव मनोऽनुकूलेन भवनविधिना उपपेताः - युक्ता यावतिष्ठन्तीति प्राग्वत् |९|
अथ दशम कल्पवृक्ष स्वरूपमेवम्
तसेणं समाए भर वासे तत्थ तत्थ देसे तर्हि तर्हि बहवे अणिगणा णामं दुमगणा पण्णत्ता समाउसो ! जहा से आईणग खोमतणुल कंवल दुगूल कोसेज्ज कालमिगपट्ट अंसुअ चीणअसुयपट्टा आभरण चित्त सण्हग कल्लाणगगिणीलकज्जल बहुवण्णरतपीयसुकिल्ल सक्कय मिगलोमहेमघरल्लग अवरुत्तर सिंधुउसभदामिल - वंगकलिंग नलिण तंतुमय भत्तिचित्ता वत्थविही बहुष्पगारा पवरपट्टणु गया वण्णरागकलिआ, तदेव ते भणि गणा विदुमगणा अगबहुविह विविह वीससा परिणायाए वत्थविहीप उबवेआ कुसविकुस जाव चिट्ठति, इति । १०१
एतच्छाया - तस्यां खलु समायां भरते वर्षे तत्र देशे तस्मिन् तस्मिन् बहवः अनग्ना नाम द्रुमगणाः प्रज्ञप्ताः श्रमणाऽऽयुष्मन् ! यथा ते आजिनक क्षौम तनुल (क) कम्ब ल दुकूल कौशेय कालमृग पट्टांशुकचीनांशुक पट्टा: आभरण चित्र श्लक्ष्णककल्याणक भृङ्गनील कज्जलबहुवर्णरक्तपीत शुक्ल संस्कृतमृगलोम हेमात्म रल्लकापरोत्तर सिन्धुऋषभद्रविनाम के कल्पवृक्ष होते हैं । ये कल्पवृक्ष मनोनुकूल भवनविधि से युक्त होते हैं अर्थात् अनेक प्रकार के भवनरूप में ये स्वतः स्वभाव से परिणत हो जाते हैं । सूत्रगत पदों की व्याख्या जीबाभिगम सूत्र के अनुवाद में की गई है ।
અનેક ગેહાકાર નામના કલ્પવૃક્ષેા હોય છે. એ કલ્પવૃક્ષો મનેાનુકૂલ ભવનિધિથી યુક્ત હાય છે. એટલે કે અનેક પ્રકારના ભવન રૂપમાં એ સ્વતઃ સ્વભાવથી પરિણત થઈ જાય છે. આ સૂત્રમાં આવેલા પાની વ્યાખ્યા જીવાભિગમસૂત્રના અનુવાદમાં કરવામાં આવેલી ४. मेथी निज्ञासु त्यांथी वांगी से.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
