________________
२९४
जम्बूद्वीपप्रचप्तिसूत्रे पण्णत्ता' हे गौतम ! ते मनुजाः समचतुरस्रसंस्थानसंस्थिताः-समचतुरस्रं-तुल्यारोहपरिणाहं, तच्च, संस्थानं समचतुरस्रसंस्थानं तेन संस्थिताः। अथ पृष्ठकरण्डक संख्याविषये पृच्छति-'तेसि णं' इत्यादि । 'तेसि णं मणुयाणं वेछपण्णा पिढकरंडयसया' तेषां मनुजानां द्वे षट् पञ्चाशत् पृष्ठकरण्डकशते-पट्र पश्चाशदधिका द्विशतसंख्यकपृष्ठकरण्डकाः ‘पण्णत्ता' प्रज्ञप्ते । अत्र संहननसंस्थापृष्ठकरण्डकविषयाणि सूत्राणि पूर्वमुक्तानि तथाप्येषां पुनरुपादानं तेषां सर्वेषां संहननादिकं समानं भवतीति सूचनायेति । पुनीतमस्वामोपृच्छति-'ते णं भंते ! मणुया कालमासे' हे भदन्त ! ते खलु मनुजाः कालमापे मरणसमये 'कालं किच्चा' कालं कृत्वा मृत्वा 'कहिं गच्छंति' क्य गच्छन्ति= कस्मिन् लोके प्रयान्ति ? 'कहिं उववज्जंति' क्व उत्पद्यन्ते ? भगवानाह-'गोयमा ! छम्मासावसेसाउया' हे गौतम ! षण्मासावशेषायुषः-पण्मासावशेष षण्मासावशिष्टम् आयुर्येषां ते तथाभूता कालधर्मप्राप्तौ अवशिष्टषण्मानाः विहितपरभवायुर्वन्धाः सन्तस्ते मनुजाः यथासमय 'जुयलग' युगलकं-युग्म 'पसवंति' प्रसुवते जनयन्ति । तद् युगलम् 'एगूणपण्णं राइंदियाई' एकोनपञ्चाशद् रात्रिन्दिवम् अहोरात्रान् 'सारक्खंति' संरक्षन्ति= समचतुरक्ष संस्थान वाला कहा गया है बराबर आरोह ओर परिणाह जिसका होता है उसका नाम समचतुरस्र संस्थान है, "तेसि णं मणुआणं बे छप्पण्णा पिट्ठकरंडयसया पण्णत्ता समणा उसो' हे श्रमण आयुष्मन् ! उनके पृष्ठ करण्डक २५६ होते हैं, यद्यपि यह कथन पीछे किया जा चुका है. परन्तु फिर भो जो यहां पर दुहराया गया है उसका कारण इन सबका संहननादि सव समान होता है इस बातको सूचित करता है "तेणं भंते ! भणुया कालमासे कालं किच्चा कहिं गच्छंति, कहिं उववज्जति" हे भदन्त ! ये मनुष्य समय पर मर करके कहां जाते हैं ? कहां उत्पन्न होते हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं "गोयमा ! छम्मासावसेसाउया जुयलयं पसवंति" हे गौतम ? जब इनकी आयु छ मास की बाकी रहतो है तब परभव की आयु का बन्ध करते हैं और युगलिक को उत्पन्न करते हैं फिर उसको उत्पत्ति के बाद ये उसे युगलिक की “एगूणपण्णं
सभा प्रभु छ , “गोयमा समच उरंससंठाण संठिआ गौतम तमनु शरीर स મ ચતુરસ્ત્ર સ્થાનવાળું કહેવામાં આવ્યું છે. બરાબર આરેહ અને પરિણાહ જેમનું
केतन नाम समयत रख सस्थानछ, 'तेसिंण मणुआण बेछप्पण्णा पिट्ट करंडय सया पण्णता समणाउसो' 8 श्र मायुभन्!मना १४४२२५६ हाय छे. આ જાતનું કથન પહેલા કરવામાં આવેલ છે, પણ છતાએ અહી જે બીજી વખત કહેવામાં આવ્યું છે તેનું કારણ આ પ્રમાણે છે કે એમનું સહન ન વગેરે બધું સમાન હોય છે. આ વાતને સૂચિત કરવા માટે જ અહીં ઉપયુક્તકથનની બીજી વખત આવૃત્તિ કરવામાં આવી छ तेणं भते मणुआ कालमासे काल किच्चा कहिं गच्छंति, कहिं उववज्जति' महन्त એ મન યથા સમયે મૃત્યુ પ્રાપ્ત કરીને કયાં જાય છે કયાં ઉત્પન્ન થાય છે? ઉત્તરમાં પ્રભુ छह छ'गोयमा छम्मासावसेसाउया जुअलयं पसवंति' आतभयारे सेमनु माय માસ જેટલું બાકી રહે છે ત્યારે એ પરભવના આયુના બન્ધ કરે છે અને યુગલિકને ઉ• त्पन्न ४३ छे. युरासिनी उत्पत्ति पछी असे। युगतिर्नु 'पगूणपण्णं राइंदियाइं सार
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
