________________
७
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे गमिष्यन्ति उपपत्स्यन्ते इति । पुनगौतमस्वामी पृच्छति (ते णं भंते ! ढंका कका पीलगा मगुगा सिही) ते खलु भदन्त ! ढङ्काः कङ्काः पीलकाः मद्गुकाः शिखिनः, तत्र-ढङ्काः काकविशेषाः, कङ्का: लोहपृष्ठाख्याः पक्षिण:-'लोह पृष्टस्तु कङ्कः स्यात्' इत्यमरः, पीलकाः, पक्षिविशेषाः, मद्गुका:-जलवायसाः, शिखिनः मयूराः, त एते पक्षिणः (असणं) प्रायः (मंसाहारा जाव) मांसाहारा यावत् यावत्पदेन-'मत्स्याहाराः क्षुद्राहाराः कुणपाहाराः' इति पदत्रयं संग्राह्यम् मांसाहारादि विशिष्टाः सन्तः (कहिं गच्छिहिंति कहि उववन्जिहिति ? ) क्व गमिष्यन्ति क्व उत्पत्स्यन्ते ? । भगवानाह-(गोयमा) हे गौतम ! (भोसणं) प्रायः (णरगतिरिक्खजोणिएम) नरकतिर्यगयोनिकेषु (जाव) यावत् (उववज्जिहिति) उत्पत्स्यन्ते यावत्पदेन--'गमिष्यन्ति' इति संग्राह्यम् ॥ सू० ५४ ॥
षष्ठारकः प्ररूपितः, तत्प्ररूपणेन अवसर्पिणीकालोऽपि प्ररूपितः, सम्प्रति पूर्वोदिष्टा मुत्सर्पिणी तत्प्रथमारकादि प्ररूपणापूर्वकं प्ररूपयति__ मूलम्-तीसे णं समाए इक्कवीसाए वाससहस्से हि काले वीइकंते आगमिस्साए उस्स प्पिणीए सावणबहुलपडिवए बालेवकरणसि अभीइणक्खत्ते चोइस पढमसमये अणं तेहिं वणपज्जवेहिं जाव अणंत गुणपरिवद्धीए परिवुद्धेमाणे २ एत्थ णं दूसमदूसमा णामं समा पडिव. ज्जिस्सइ समणाउसो ! तोसे णं भंते ! समोए भरहस्स वासस्स केरिवाले व्याघ्र आदि जानवर प्रायः करके नरकगति या तिर्यगति में मरण कर के जावेंगे वहां पर उत्पन्न होंगे। (तेणं भंते ढंका कंका पीलगा, मग्गुआ सोही) हे भदन्त ! ढंक-काकविशेष, कंकवृक्ष फोडा पक्षो, मद्रक- जल कौवा, एवं शिखी- मयूर, (ओसणं मंसाहारा जाव कहिं गच्छहिंति, कहिं उववज्जहिंति) ये सब पक्षो, जो की प्रायः मांस का आहार करते हैं, योवत्मत्स्यों का आहार करते हैं क्षुद्राहार करते हैं, कुणपाहार करते हैं कालमास में मर कर कहां जावेंगे! कहां उपन्न होंगे इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-(गोयमा!) ओसणं णग्गतिरिक्ख जोजिएसु) हे गौतम! ये जीव प्रायः करके नरक और तिर्यग्योनिकों में (जाव गच्छिहिति) होंगे यावत् जावेंगे एवं वहीं पर (उववज्जिहिंति) उत्पन्न होंगे ॥सू०५४।। વિશેષ વાળા સિંહ, વાઘ વગેરે પ્રાણીઓ ઘણું કરીને નરક ગતિ અથવા તે તિર્યગતિમાં भ२५ प्राप्त 30 शे भने त्यो पन्न थशे. (तेण भंते ढंका, कंका पीलगा मग्गुआ सिहो) 3 महन्त ! ४-४ विशेष, ४' वृक्ष ३७ पक्षी ( 1) भद्र vaौमा भने शिभी-भयू२ (ओसण्णं मांसाहारा जाव कहि गच्छहिति कहि उवज्जिहिति) को अधा પક્ષીઓ કે જેઓ પ્રાયઃ માંસાહાર કરે છે, વાવ મસ્યાહાર કરે છે, ક્ષુદ્રાહાર કરે છે, કુણ પાર કરે છે, કાલમાસમાં મૃત્યુ પ્રાપ્ત કરીને ક્યાં જશે ? કયા ઉત્પન્ન થશે ? એના नाभा भूछ -(गोयमा ! ओलण्णं णरगतिरिक्खजोणिपस) गीतमा न्य। प्रायः न२४ भने तिय योनिमा (जाव) यावत (गच्छिहिति) २४ भने hior (उववन्जिहिति) उत्पन्न यशे, ॥५४॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
