________________
प्रकाशिका टीका तृ०३ वक्षस्कारःसू. २३ उत्तरदिग्वर्तिनिष्कुटविजयानन्तरीयवृत्तवर्णनम् ८११ मे ते विसयवासीति कटु उद्धं वेहासं उसुं णिसिरइ परिगरणिगरिअमज्झे जाव' चतुरोपितुरगान् निगृह्य तथैव मागधतीर्थाधिकारवदेव यावद् आयतकर्णायतं इषुमुदारमिति अत्र 'तहेव' त्ति वचनात् स्थस्थापनं धनुग्रहणं बाणग्रहणं च वक्तव्यम् ततः तम् उदारम् उद्भटम् इथु बाणं यावदायतकायतम् आयतं प्रयत्नयुक्तं यथा भवति तथा कर्ण यावत् कर्णपर्यन्तम् आयतम् आकृष्टं कृत्वा तत्र इमानि वचनानि अभाणीत् स नरयतिः अत्र यावत् पदेन'हं. दि सुणंतो भवंतो' इत्यादि गाथाद्वय वाच्यं सर्वे मे ते देशवासिनः इति पर्यन्तम् एतस्य विशेषतो व्याख्यानं तृतीयवक्षस्कारे षष्ठसूत्रे विलोकनीयम् इति कृत्वा इत्युच्चार्य ऊर्ध्वमू उपरि विहायसि आकाशे क्षुद्राहिमवगिरिकुमारस्य तत्रावाससंभवात् इषु बाणं निसृजति मुञ्चति 'परिगरणिगरिअमज्झो जावत्ति' अत्र यावत्पदात् बाणमोक्षप्रकरणाधीतं परिपूर्ण गथाद्वयं वक्तव्यमिति तथा चतहेव जाव आयतकण्णायतं च काऊण उसुमुदारं इमाणि वयणाणि तत्थ भणीअ से णरवई जाव सव्वमेते विसयवासीत्ति कटु उद्धं वेहासं उसुं णितिरइ परिगरणिगरिअमझे जाव) चारों घोड़ो को थाम कर के मागधतीर्थाधिकार में कहे गये अनुसार उसने फिर अपने धनुष को उठाया बाण को उठाया फिर बाण को धनुष पर स्थापित किया और फिर उसने धनुष पर आरोपित करके उस उदार उद्भट धनुष को कान तक खेंचा कान तक धनुष खेंचकर फिर उसने इस प्रकार के इन वचनों को कहा- "हंदि सुणंतो भवंतो" ये वचन पूर्वोक्त इन दो गाथाओं में प्रकट कर दिये गये हैं सो वे ही वचन "सब आप लोग मेरे देश निवासी हैं यहांपर भी कहना चाहिए इनकी व्याख्या तृतीय वक्षस्फारमें छटवें सूत्र में की गई है सो वहीं से इसे जानलेनी चाहिये ऐसा कहकर उसने अपने बाण को ऊपर आकाशमें छोड़ा क्यों कि वहीं पर क्षुद्रहिमवद्गिरि कुमार का आवास था । “परिगरणिगरिअमज्झो जावत्ति” यहां यावत्पद से- "बाणमोक्षप्रकरण में कथित परिपूर्णगाथाद्वय कहलेनी चाहिये । तथा च -- जाव आयतकण्णायतं च काऊण उसुमुदार इमाणि वयणाणि तत्थ भणीअ से णरवई जाव सव्व मेते विसयवासीत्ति कट्टु उद्ध वेहासं उसुं णिसिरह परिगरणिरिअमझे जाव ) ચારે ઘોડાઓને થંભાવીને માગધતીર્થાધિકારમાં કહ્યા મુજબ તેણે પિતાના ધનુષ ને હાથમાં લીધું. બાણું હાથમાં લીધુ, બાણ ને ધનુષ ઉપર સ્થાપિત કર્યું અને પછી ધનુષ ઉપર આરોપિત કરીને તે ઉદાર ઉદભટ ધનષ કાન સુધી ખેંચી ને પછી તેણે આ પ્રમાણે કહ્યું–“દંત્ર सुणतो भवंतो" से क्या पूर्वेति मे मे आयाममा ४८ ४२वाम मा छे. तसे વચને-“આપ સર્વ મારા દેશવાસી છે. અહીં પણ સમજવાં જોઈએ. એ વચનેની વ્યાખ્યા તૃતીય વક્ષસ્કાર'માં ૬ ઠા સૂત્રમાં કહેવામાં આવી છે તે જિજ્ઞાસુઓ ત્યાંથી જ જાણવા યત્ન કરે. આમ કહીને તેણે પોતાના બાણને ઉપર આકાશમાં છેડયું કેમકે ત્યાંજ ક્ષુદ્ર હિમવ૬ ગિરિ કુમારને આવાસ હતે.
'परिगरणिगरिअमज्झो जावत्ति" मी यातू ५४थी any मोक्ष प्र४२मा अथित પરિપૂર્ણ ગાથાદ્વય કહેવી જોઈએ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
