Book Title: Hu Aatma Chu Part 01
Author(s): Tarulatabai Mahasati
Publisher: Gujarati Shwetambar Sthanakwasi Jain Association
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032737/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? huM koNa ? huM koNa ? huM koNa ? , te huM AtmA che ? vyAkhyAtA: DaoN. tarUlatAbAI mahAsatIjI M.A.Ph.D. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM bhAga-1 zrImad rAjacaMdra cita "zrI Atmasiddhi zAratra para pravacano : vyAkhyAtA: bA.bra.pU. DaoN. tarUlatAbAI mahAsatIjI M.A.Ph. D. A zrI gujarAtI zvetAMbara sthAnakavAsI jaila esosIezana 78/08 rIvarDana zeDa, puruSavAkama madAsa-9000 00 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subha - amerikA vimocana : tA. 16-8-1987 prakArAke-- 1, zrI surendrabhAI maNIlAla mahetA maLA 2, zrI tIpura jaina saMgha tIrUpa 3, zrI baLavaMtabhAI eca. mAvANI (jatIna) makA 4 zrImatI maNIbena kItilAla mahetA keImbatu 5 zrImatI narmadAbena mohanalAla pArekha (bhIvaMDI) muMba 6, zrI bhAnubhAI bhaNazAlI 7, zramatI vidulAbena kizorabhAI mahetA muMbai 8, zrI surezabhAI uttamacaMda citalIyA saMparka sUtra zrI surendrabhAI maNIlAla mahetA C/o zrI gujarAtI vetAMbara sthAnakavAsI jaina esesIeza [ vyAkhyAnamALA sI. yu. zAha bhavana, 78/79rItharDanaroDa, puruSavAkama, madrAsa-600 00 prata-2000 mulya : rU. 33- mudraka ophisa-nItina je. badANI arihaMta prInTIMga presa 401, khajuravALA cembarsa, 313/315, narazInAthA sTrITa, muMbaI-400 009 phona : o.33ra754 ghara : 5139152 : prakAzana samiti : 1, zrI surendrabhAI maNIlAla mahetA 7, zrI zAMtibhAI desA 2, zrI jayaMtibhAI ke. zAha 8, zrI nAthubhAI badANa 3, zrI baLavaMtabhAI mAvANuM 9 zrI praphulabhAI zAha 4, zrI gAMgajIbhAI rA. 10, zrI manaharabhAi dezI 5, zrI nautamabhAI zeTha 11, zrI rasikabhAI badANI. 6, zrI cunibhAI udANuM 12, zrI mahendrabhAI rUpANI parama zradheya, vAtsalya mUrti parama pUjya bA. ba. lalitAbA mahAsatIjI (bApajI) nAM zrI caraNamAM savinaya......... Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For ( nijhara jharajhara jharajhara * he amba ! tava hRdayanI sarva saravANuo vahe che muja pare..........! . zA-zA tenAM nAma dauM ? muja mastake je kara dhare . kRpA-kiraNa ke vAtsalya dhArA....? ura nAM amI ke subhAva sArA...? SOSTOGOSTOGO GOOGLE satata muja zreyanuM ciMtana rahe che tava ure......! A kALamAM tava caraNa pAmI thaI huM kRtakRtya khare........! tava amI siMcanathI khIlyuM je puSpa muja jIvana bAge..... tene dharuM chuM tava caraNamAM muja hRdayanAM sarva bhAve. ApanI caraNa dhUlI tarU ? Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 nI zodha lagabhaga 18 pa0 nuM varSa, 11 banI. uga2, vivAra nI. e saM5. . . . acAna aMtaramALa koIDhe kahyuM : 'huM chuM" koNa che che; e sama mayuM nahIM paNa kahevAnuM satata thAvuM rahyuM. keTalI miniTo gaI khabara na rahI. "huM chuM huM chuM ' nAM hatAM tretha maMda paDI. gayo. zira mananI samaja bahAranI e vAta.. varSo vityAM . . . . adhyAtma thIganI, vAtsalya-hathI, gyA 29%, mArA vahAlA bApa . bA ja. lalitAbAI mahAsatI 3 nAM zrI tharaNomAM bhUlAvyuM. 1thA bApana satata sani, sanata amI dRSTie, satata dhyAtri khaMne , raMza "huM" ne agrata 4 ane '' nI zodhe paraMbhAI. ane sU ene maLatAM jahathA, zIvanI pipAsA nI banatI. mAlI. 1dazA maLI na hatI. baMnada vaidanA vadhatI hatI. jayAM. tyAM 'huM' nI. zodhamAM AthaDatI rahI ane . . . . . * maharSi 2e nAM pavitra paramAdhurInA hA, temanAM " huM uha ?' e sanAtana Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dizA. bodha uSmANI, dizA khUlI. 'huM'nI zodha UMDANamAM veza pAmI. ane zrImad rAkhyaka nAM nI dhyAtma siddhi zArajA para najara maMDAI 2hI. ba95mati 3 zA 2janA agA raho ukelavA mI rahI . sAre chavAyelA 'huM' nI. dhe dhyAtmasidhdhi zArajAnA sahAre uranI 2hI . Aje ApanI samakSa je mArA nAnakaDo cana bhUlI rahI chuM e mArA 'huM' nI. zodhe che. dhamAM nI gela mAnava sAme ane tevo joya; te bhUlo paDe, AthaDe, pAchA 22, arI keDIe caDe, vairI AthaDe, Ama ja thAya. . . . . . mArI adhe. mane 3DIe thaDAvI che ke nahIM, nathI. bhaNatI paNa zodhamAM chuM . haju 'huM' lAdo. nathI . 'huM' ne pAmavAnA prayAso mAM che ujana vANI nA sabhyo ta tathA ne ulavAno chAyAsa karyo che. chAne, mArI dhyajJAnatAnAM kAraNe jina AjJA virUdha kaI lAgyuM hoya,janavANInI azALanA thaI hoya, te manasA - vAcA 3 micchAmi dukkaDaM. zrAcI tarUlatA. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be bela parama pUjya Do. tarUlattAbAI mahAsatIjInAM saMvata 2042 nA, zrI gujarAtI tAMbara sthAnakavAsI jaina esosiezana madrAsanAM prAMgaNe thayela cArtumAsa daramyAna pharamAvAyela yugapuruSa zrImad rAjacaMdranA "Atma siddhizAstra"nI vizada chaNAvaTa karatAM pravacane ApanI samakSa raju karatAM harSa anubhavIe chIe. AjanA vijJAnanA yugamAM bhautika kSetre thaI rahela jhaDapI pragatImAM mAnava jIvananAM mUlyAMkane badalAI rahyAM che. vinaya, viveka ane sadAcAra bhUlAI rahyA che. bhautika pragati ja jANe jIvananuM aMtima dhyeya heya ema ApaNe mAnavA lAgyA chIe. ane chatAMye A bhautika ezvaryAnI vacce paNa ApaNane jaDa pudgalenI anityatAnI pratIti satata rahyA kare che. amerIkA jevA bhautika dRSTie samRddha dezamAM, jyAM badhuM ja sahaja prApya che. loko jIvanamAM khAlIpaNuM anubhave che. svAmI vivekAnaMda jevA samartha pracArakenA prayatnanA phaLa svarUpa loke AtmA ane adhyAtma tarapha vaLyA che. para tu karUNAnI vAta te e che ke, ApaNe tyAM bhAratamAM ApaNane adhyAtmane ajoDa vAraso maLe tevA pachI paNa ApaNI vRttio mahad aMze pAzcAtyanuM AMdhaLuM anukaraNa karavAmAM lAgelI che, vArasAgata maLelI anupama saMskRtinI ApaNe mana keI ja kimata rahI nathI. samaya samaye adhyAtmarata saMtoe karUNAbhAvathI prerAI ApaNane aMtaramukha thavA samajAvyA che. AvA ja eka ananya saMta zrImad rAjadrajIe se varSa pahelAM temanA nIkaTanA supAtra mumukSuonA avagAhana mATe Atmasiddhi zAstranI racanA karI. Atmasiddhi zAstra jaina dharmane nicoDa che. jaina dharmanA svAduvAdanA siddhAMtane vyavahAra naya temaja nizcaya nayathI temAM AlekhavAmAM Avela che. jaina darzanane pU. mahAsatIjIe AtmasAta karela che. syAdvAdane Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArI rIte teo samajI ane pacAvI gayA che ane eTale ja Atmasiddhi zAstranI chaNAvaTa karatAM teo sahajarUpe saMpradAyavAdanI saMkucitatAthI upara uThayA che. temanA pravacanene ame sAMbhaLyA, mANyA ane anubhavyuM ke AvuM suMdara sAhitya te sAmAjIka mikta hevI joIe. "sarva jana hitAya" A sAhitya badhAne maLavuM joIe. evA vicArathI A pravacane chapAvI prasiddha karavA prayatnazIla banyA. pU. mahAsatIjInA vyAkhyAmAM vidvattA tathA saraLatAne sumeLa jovA maLaze je temanI AgavI siddhi che. temanA prayatane pravacane leka-bhegya te banyA ja che. ane lekepayAgI banI raheze enI amane zraddhA che. traNa pustakanA A seTane Apa AvakAraze e apekSA sAthe. prakAzake Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI vAtake rUDo avasara che Ajane. mArA mATe Ajane avasara, guruRNa adA karavAne suMdara prasaMga che mArA pU. pitAzrI pAsethI mane saMskArane je amUlya vAraso maLe, e vArasAnAM bIjanuM siMcana pa. pUjya tArAbAI mahAsatIjI (phaI mahArAja) jevA parama pavitra AtmAne hAthe thayuM hatuM. teozrIe jAgRta karyo, ane madrAsamAM zrI. gu . sthA. jaina esesiezananA sthApanA thatAM tenI javAbadArI sAdhu saMtonA nikaTa paricayanuM nimitta banyuM. - dakSiNa bhAratamAM gujarAtI sAdhu-sAdhvIo saMvata1979 sudhI padhAryA na hatAM gu. zve. sthA. jaina esesiezananAM sahu dharmAnurAgI bhAIoe maLI goMDala saMpradAyanAM zAMta svabhAvI, siddhAMta premI, adhyAtmayoginI, bA. bra. 5. pU. lalitAbAI mahAsatIjI AdI ThA. 6 ne kolhApura jaI vinaMti karI. kehApurathI madrAsa lagabhaga 1400 ki. mI. thAya che. aparicita, vaNaspazita kSetre tathA aparicita bhASAnAM prazno hovA chatAM paNa ApazrIe amArI bhAvabhInI vinaMti saraLatAthI svIkArI ane amArA upara anahada upakAra karyo. dakSiNamAM padhAranAra gujarAtI sAdhugamAM Apazra tathA temanuM guNayala sAdhvIchaMda sarvaprathama hatAM. teozrInAM TuMka paricayathI huM ArkaSAye. temanI saraLavANuM hRdayasparzI hatI temanI sAthe temanAM tejasvI ziSya ratna pU. bA. . tarUlattAbAI mahAsatIjI M. A. Ph.D. tathA pU. bA. bra. jasumatIbAI mahAsatIjI MLA. paNa hatAM.pU. tarUlattAbAI mahAsatIjInI vyAkhyAnavANIthI ha prabhAvita thaye. teonAM cAturmAsa daramyAna vyAkhyAne aMtaraspazI rahyAM. jJAna-pipAsA vadhI ane pU. tarUlattAbAI mahAsatIjIne thoDo samaya laI kaMIka prApta karavAno prayAsa karyo. eka bAju saMsthAnI javAbadAra, bIjI bAju satenI kRpA, ane phaLasvarUpe pa. pU. bA. bra. svetAbAI mahAsatIjInI dIkSAne apUrva lAbha prApta thaye. ame dhanyatA anubhavI. 1984 mAM beMglora jaI pharIvAra pU. lalitAbAI mahAsatIjIne madrAsanAM bIjA cAturmAsa mATe vinaMti karI. ghaNuM prayAso bAda madrAsanuM bIju cAturmAsa nakkI thayuM. Apa sarve madrAsa padhAryA ane samAgama vaLe. pU. tarUlattAbAI mahAsatIjInI vidvattA tathA zailIe vadhu Akaryo. AjanA yugamAM vijJAna mekhare che tene dhyAnamAM laI samajA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vavAnI temanI zakitathI teozrInAM zAnAM gahana jJAnanI jANa thatI rahI ane sadgurunI pratIti thaI, bhaktibhAva vadhe. temAM pharI amane madrAsamAM teonI nizrAmAM traNa dIkSAne lAbha maLe. A kAryamAM tathA agAunA cAturmAsamAM mArA dharmapatnI sau. suzIlAnI preraNA rahI ane temAM dareka rIte sahabhAgI rahyAM. temaNe paNa gurujanenI yathAzakti sevA karI. sane. 1986nuM 5. pU. tarUlattAbAI mahAsatIjInuM cAturmAsa bahu ja prayatno bAda maLyuM. pa. pU. bApajI tIrUpura cAturmAsa karIne tathA pU. jasumatIbAI mahAsatIjInuM cAturmAsa karI beMglera pahoMcyA hatA. 1986 nAM phebruArI mAsamAM zrI saMgha pharIne cAturmAsa mATe vinati karavA beMglora gaye. pU. bApajI tathA sarve ThANAnuM cAturmAsa haidrAbAda lagabhaga nizcita ja hatuM. mArA dharmapatnI sau. suzIlA ke jemaNe teo zrInI yathAzakti sevA karelI hatI. temanI tabiyata barAbara na hovAthI aMgata svArtha AdhIna cAturmAsa mATe vinaMti karI. sAdhu saMtanAM cAturmAsa nA kAraNe zrAvaka samAjamAM jAgRti AvI rahI che ema paNa jaNAvyuM. ane aMte pa. pU. bApajIe tarUlattAbAI mahAsatIjIne cAturmAsa mATe taiyAra karyA. pU. bApajInI asIma kRpAthI sau zrAvako AnaMda-vibhera banyA. jena Agame ane zA prAkRta bhASAmAM che. sAdhu-saMte tenuM adhyayana kare che. paraMtu sAdhAraNa jana samudAya prAkRta bhASAnA jJAnanA abhAve A tAnA jJAnathI vaMcita rahe che. zrImad rAjacaMdrajIe A zAnAM dohana rUpa saraLa gujarAtI bhASAmAM Atma-siddhi zAstra ApyuM. pa. pU. tarulattAbAI mahAsatIjIe cAturmAsa daramyAna vyAkhyAnanA viSaya tarIke yugapuruSa zrImad rAjacaMdra racita A Atmasiddhi zAstra upara pravacane ApavAnuM vicAryuM. zrImadanA sAhityanAM Apa aThaMga abhyAsI che. ApanI Ph.D. nI Thesis ne viSaya paNa zrImanuM sAhitya rahyo che. svAbhAvika rIte sarve tethI prasanna thayA. AvA suMdara vyAkhyAne vyartha na jAya te vicAre vyAkhyAne graMtharUpe bahAra pADavAnuM vicAryuM. pa. pU. mahAsatIjI tathA pa. pU. bApajIe A pustakanAM prakAzana mATe AjJA ApI te mATe temane atyaMta AbhAra mAnuM chuM. A vyAkhyAne hIndImAM paNa prasiddha thaI rahyA che tathA aMgrejImAM paNa prasiddha karavAnI icchA che. suredra maNIlAla mahetA-pramukha zrI. gu. ve. sthA. jaina esosiezana Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paricaya sUryane paricaya karAvavAne na hoya ! tene prakAza ja tene paricaya. tenI uSmA ja tene paricaya. tenA aneka guNe ja tene paricaya. sUrya mATe je vAta sAcI che te vAta vyakita mATe paNa eTalI ja sAcI che. tenAM guNe ja tene sAro paricaya. guNethI ubharatuM vyakitatva ja tene sAco paricaya. parama zradheya pU. tarUlattAbAI mahAsatIjIne paricaya temanA vyaktitvanA vividha pAsAone prakUTita karatuM temanuM jIvana, jemAM temanuM uMDuM adhyayana, vidvattApUrNa adhyAtma abhimukha lekhana, saMvedanazIla umila kavana, jinezvaradeva prarUpita vacanI abhivyaktinAM vyAkhyAne ane e badhAmAM pratibiMbita thate AdhyAtmika abhigama che. aDhAra varSanI yuvAna vaye, pUrva janmanA saMskAra jAgI uThayA ane pitAzrI vanamALIdAsa velajI ThesAI tathA mAtuzrI zAMtAbena nA patI putrI, navInabhAI ane puSpAbena nagInadAsa desAI, madhubena vinodarAya gAMdhI tathA varSAbena zAhanA lADIlI bena zrI tarUlattAoMne parama upakArI gurudeva zrI ratIlAlajI mahArAja sAhebanA svamukhe vAtsalyamayI gurUNI maiyA lalitAbAI mahAsatIjI pAse saM 2014 phAgaNa suda-2 dIkSA laI vihAra zarU karyo. ane A sAthe ja temanI ArAdhanA yAtrA zarU thaI. dIkSA bAdanA bahu ja thoDA varSomAM temanI vidyA-upArjananI AkAMkSAonA phaLasvarUpa jainadharmanA zA tathA Agamane vizad abhyAsa karyo. guruNamaiyA tathA suzrAvaka samudAyanI IcachAone ziremAnya karI hindI sAhitya sAthe M.A. karyuM. sAcA vidyAthIne chAje tema vadhatA vidyAbhyAsa sAthe temanI jJAnapipAsA vadhu tIvra banatI gaImeLavelA jJAne "reyanI virATatAnA darzana karAvyA ane sAthe ja jJAnopArjanamAM vadhu ane UMDA utaravA lAgyA. jenadharmanA saMskAra ane jInezvara deve prarUpelA jainadharmamAM uMDI avasthAe jainadarzananA syAdvAda anekAMtavAdathI prabhAvita thayA ane tethI paNa AgaLa vadhIne kahIe te ahiMsAnA sUkSma siddhAMtanI anubhUtie temanuM mana temAM ja ramI rahyuM. tIkSaNa buddhipratibhAnA svAmI, mahAsatIjIne dharmanA siddhAMtenA sanAtana svabhAva Unlveresal Nature Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ of Religion nI satata pratIti rahetI hatI. A viSayane janasamudAya samakSa raju karavAnI bhAvanAthI prerAIne, teozrIe, jeonA sAhityamAM adhyAtmane prAdhAnya che tevA, jaina temaja jainetara saMtenA sAhityane tulanAtmaka abhyAsa karyo. saMta kavi banArasIdAsajI, Atmarata AnaMdaghanajI, saMta kabIra, tathA yugapuruSa zrImad rAjacaMdranA sAhityane tulanAtmaka abhyAsa temanA DekaTareTa mATenA zodha mahAprabandha Doctorate Thesis ne viSaya rahyo. saMta kavionA sAhityanA UMDA tulanAtmaka abhyAsa sAthe temAM abhinna rIte vaNAyela AdhyAtmika abhigama temanA pitAnA vyakitatamAM sAkAra thavA lAgyA. temanAM vicAramAM, vyAkhyAmAM tathA lakhANamAM tatvajJAnanuM prAdhAnya upasavA lAgyuM, ane sahajarIte "prakharatattvavettAnuM vizeSaNa temanA nAmanuM eka avibhAjya aMga banI gayuM. pU. mahAsatIjInA nAma sAthe prakharatatvavettA na hoya te jANe nAma ja adhurUM hoya athavA keI anya vyaktinuM saMbodhana hoya evuM lAgavA mAMDayuM. "tatvajJAna ane tarUlattAjI" jANe eka bIjAnA paryAyavAcI zabdo banI gayA. ApanA hAthamAM prastuta A pustaka uparokta zabdonI yathArthatAnI pratIti karAvaze. parama pU. mahAsatIjInA AdhyAtmika vikAsamAM jeonA anugraha tathA traNanI satata pratitI teozrIne rahe che temAM vAtsalyamUrti parama pU. bA. bra. lalitAbAI mahAsatIjIbApajI, pa. pU. jagajIvanajI ma. sAheba jemaNe saMvata-2024 mAM rAjagRhIne pavitra tIrthasthAnamAM anazana karyo temanA 45 divasanA anazana daramyAna temanI sevAne lAbha maLyo, pU. gurdevane A samaya daramyAnanI-dehAdhyAra chUTatAM niSpanna vitarAga dazAnI-smRtioe pU. mahAsatIjInA AdhyAtmika vikAsamAM preraNAnuM siMcana karyuM. parama dhyeya preraNAmUrti gurudeva jayaMtamuni mahArAja sAheba ke jeo "tana sevAmAM tathA mana adhyAtmamAM" sUtrane caritArtha karatAM bihAranA AdivAsIo vacce sevA tathA adhyAtmanI Ahaleka jamAvI beThA che. parama pU. saMtabAlajI ke jemanA vicAro tathA sAhityanI eka amITa asara temanA para rahI che. bhAratavarSanI sAMskRtika asmitAnA tirdhara svAmI vivekAnaMda jemanA Arya jIvanadarzananI tathA temanA Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 gurU rAmakRSNa paramahaMsanA kSIra-nIra vivekathI AtmAviSayaka viziSTa bheda vijJAnanI anubhUtithI uddabhavita alaukika ucca Atmika avasthAthI atyaMta prabhAvita rahyA che. tathA ApaNuM arvAcIna saMta ramaNa maharSi ke jeonA parokSa sAnidhye paNa teozrInA sat--tattvamAM ramamANa thaI temanA sanA tana prazna "huM keNu " nA guMjAravanI anubhUtinI asara nIce ja A pustakanuM maulika zirSaka "huM AtmA chuM" udbhavela che. pa. pU. mahAsatIjIe pitAnA 29 varSanA sudIrgha dIkSAkALa daramyAna gujarAta, mahArASTra, madhyapradeza, uttara pradeza, bihAra, baMgALa, A, tAmIlanADu, karNATaka vi. pradezamAM vicarI bahALA janasamudAyane temanA agAdha jJAnane lAbha Apela che. pa. pU. mahAsatIjI bahumukhI pratibhAnA svAmI che. UMDo abhyAsa tathA viSayanI vizad chaNAvaTa ApanI tIkSNa buddhi pratibhAnA kula svarUpa ApanA dareka kAryamAM daSTigocara thAya che. te sAthe ja kavi hRdayanI saMvedanazIlatA, ajutA, AdhyAtmanI asara nIcenuM manana ciMtana ane temAMthI pragaTate talasATa, bhASA uparanuM ananya prabhutva temanI racanAone vAMcavA tathA mANavA lAyaka banAve che. 41 paMkitaonI temanI suMdara racanA "kAravA" AdhyAtmika anubhUti mATe talasATa anubhavatA sAdhaka jIvanI manedazAnuM suMdara zabdacitra che. prANa tathA prakRtinI abhinatA temanA sAhityamAM jhalake che. naisargika sauMdaryane zabdomAM maDhavAnI temane AgavI phAvaTa che mArmika kaTAkSe temanI racanAonuM mANavAlAyaka pAsuM che. evA vAtsalyamUti paramazradheya pU. tarUlattAbAI mahAsatIjInA zrI caraNemAM keTIzaH vaMdana.. surendra maNIlAla mahetA pramukha zrI gujarAtI vetAmbara sthA. jaina esesIezana. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma tatva vicAra parama pUjya mahAsatIjI zrI tarUlattAbAI svAmIe saM. 2041 nA thAturmAsa daramyAna madrAsamAM vyAkhyAne mATe kRpALudeva zrImad rAjacaMdranA Atmasiddhi zAstra graMthane pasaMda karyo e kharekhara harSanI vAta che. eka sthaLethI anya sthaLe satata vihAra karanAra jena sAdhu-sAdhvIo cAturmAsanA cAra mahinA daramyAna keIpaNa eka sthaLe sthiratA kare che. cAtumasamAM roja savAre niyamita teonuM vyAkhyAna hoya che. rojeroja navA navA viSayanI, punarAvartana na thAya e rIte rajUAta karavAnI vyAkhyAnakalA sahelI nathI, vyAkhyAnanA viSaya mATe AdhAra tarIke levAya evA koIka eka athavA be graMthanI pasaMdagI thAya che. uttarAdhyayanasUtra, dazavaikAlika, jJAtAdharmakathA, kalpasUtra, gadakTisamuccaya. samarAdityakathA, yegazAstra, jJAnasAra vagere aneka bhinna-bhinna graMthomAMthI pitAnI ruci ane zakti anusAra keIka granthanI pasaMdagI thAya che. jema grantha nAno tema vyAkhyAtamAM tene artha vistAra karavAnI zakti ane kalA vizeSa hovA jarUrI che. pa. pU. tarUlatAbAI mahAsatIjIe 14ra doharAnI nAnI sarakhI kRti mAtmasiddhi zAstra pasaMda karI e emanI vyAkhyAnanI zakti ane rajUAtanI kalAnI ApaNane spaSTa pratIti karAve che. "Atmasiddhi zAstra upara vyAkhyAna ApavA e sahelI vAta nathI. adhyAtmanA rahasya pragaTa karatAM jaI zrotAone viSayanA UMDANamAM laI javAnuM kAma saheluM nathI. viyAntara karIne sau kaI samaya pasAra karI zake che. paraMtu sUkSma artha vistAra karavA mATe vizALa vAMcana, UMDuM adhyayana, gahana ciMtana ane AdhyAtmika anubhUtinI apekSA rahe che. pa. 5 sva. tasvAnaMda vijayajI mahArAja cAturmAsanA vyAkhyAne mATe kayAreka mAtra navakAramaMtranI ja pasaMdagI karatA. ane cAra mahinA navakAra maMtranA nava pada upara reja navI navI daSTithI nave nave artha vistAra karatAM. teo zrotAomAM pramAda na Ave e rIte recaka zailIthI evI sarasa rajUAta karatA ke emane sAMbhaLavA mATe ghaNA mANase ekatrita thatA. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 pa. pU. tarUlattAbAI mahAsatIjIe muMbaI yunivarsiTInI pI.eca.DI. nI padavI prApta karI che. emaNe e mATe adhyayananA viSaya tarIke zrImad rAjacaMdra, AnaMdaghanajI, banArasIdAsa ane kabIra jevA mahAna tatvavettAone pasaMda karyA e uparathI emanA rasanuM kSetra AdhyAtmikatAnI kevI uMcI bhUmikA upara raheluM che te samajAya che. A cAreya mahAtmAoe saMpradAya ane gacchanA vADAomAMthI bahAra nIkaLIne zuddha paramatatvanI upAsanA karI hatI, teonI AdhyAtmika anubhUti ghaNuM uracakeTinI hatI. temanuM sAhitya gahana, mArmika ane arthasabhara che. pa. pU. tarUlattAbAI mahAsatIjIne zrImad rAjacaMdrane abhyAsa saghana che. eTale "Atmasiddhi zAstra' upara vyAkhyAna ApavA mATe teo sarvathA savizeSa adhikArI che. zrImad rAjacaMdra ogaNatrIza varSanI nAnI vaye "Atmasiddhi zAstra nAmanI mAtra 14ra gAthAnI kRti racelI. vikrama saM. 15ramAM A vada ekamanI sAMje naDiyAdamAM temaNe mAtra deDha be kalAka jeTalA TUMkA samayamAM e racanA karI hatI, je batAve che ke emanI vicAradhArA keTalI spaSTa hatI ane zabda uparanuM emanuM prabhutva kevuM asAdhAraNa ane advitIya hatuM. jyAM je zabda joIe tyAM e zabda mUke evI asAdhAraNa kavi pratibhA emanI pAse hatI. ATale varSe paNa "Atmasiddhi zAra' ne eka zabda paNa ApAI karavAnuM mana na thAya evI surekha ane saMzliSTa e kRti che. rAjacaMdranI bhASA ekadama saraLa, tarata artha bodha thAya evI che. pratyeka kaDIne artha paNa tarata haiyAmAM vasI jAya eve che. vAMcanAra ke sAMbhaLanAra vyaktine AtmA je bhUmikAe hoya tenA karatAM uMcI bhUmikAe pahoMcI jAya evI e preraka ane prakAzaka kRti che. zrImad rAjacaMdranI sarva kRtiomAM "Atmasiddhi zAstra sarvottama ane pratinidhirUpa kRti che. AtmasiddhizAstramAM zrImade zuddha AtmatattvanI vizada vicAraNA karI che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 zrImadda lakhe che : AtmA che, te nitya che, che kartA, nija kama; che bhaktA vaLI mokSa che, mekSa upAya sudharma." AtmAnAM A cha pada upara zrImad bhavya jIne sadya bodha thAya e suMdara prakAza saraLa vANImAM pAtharyo che. emaNe AtmAthI ane matAthanAM lakSaNe ApyAM che, ane AtmArthIne vicAravA mATe mokSamArga darzAvyA che. ane e mArgamAM pratyakSa sadgurunuM mAhAtamya keTaluM che te paNa samajAvyuM che. AthI "Atmasiddhi'nI racanA eka nAnakaDA zAstra jevI banI gaI che. jaina darzananAM navatattva, SaDradravya. ATha karma, cauda guNasthAna, cha vezyA vagere aneka zAstrIya viSaye che. je mekSamArgane samajavAmAM upakAraka ane Avazyaka che. tene samajavA mATe zAnI pAribhASika jaTilatAmAM utaryA vinA saraLa bodha grahaNa karavA mATe Atmasiddhi zAstra' amegha sAdhana che. "Atmasiddhi zAstra nAnuM che, paraMtu temAM tenuM potAnuM sAmarthya ghaNuM meTuM che, eTale samaye samaye enA upara vivaraNa ke vivecana lakhavA ke enA upara pravacana ApavA mahAtmAo prerAyA che. Atmasiddhi zAstranI mahattA, upagitA ane tatvarasikemAM lokapriyatA keTalI che te e darzAve che. zrImad rAjacaMdra jJAnI hatA. ane parama ucca AtmadazAmAM rahetA hatA. teo parama vaMdanIya hatA. "Atmasiddhi zAstramAM deha ane A tmAnI bhinnatA viSe emaNe lakhelI nIcenI paMktio emane mATe paNa barAbara anurUpa che. "deha chatAM jenI dazA, vate dehAtIta, te jJAnInA caraNamAM ho vaMdana agaNita" mahApuruSanAM vacane arthagarbha hoya che. enA upara vividha daSTikaNathI ghaNe badhe artha vistAra thaI zake che, jema jema e vacana vAraMvAra vAMcatA jaIe tema tema vadhu ane vadhu nave nave arthaprakAza maLatuM rahe che. cAturmAsanA vyAkhyAne bhAra jhIlI zake eTalI artha Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 sabhara, rahasyadazI e kRti che. pa. pU. zrI tarUlattAbAI mahAsatIjIe vyAkhyAne mATe e kRtinI pasaMdagI karI e sarvathA ucita, AnaMdamaya ane gauravarUpa ghaTanA che. parama pUjya zrI tarUlattAbAI mahAsatIjIe kula 107 prakaraNamAM Atmasiddhi zAstranI gAthAo upara tAtvika prakAza pADyo che. pratyeka gAthAmAMthI mahattvanuM aDadhu caraNa laI temAMnA keI mahatvanA artha garbha zabdane pasaMda karI te zabdanA artha, vistAra sahita samagra gAthAne bhAva saraLa ane subodha bhASAmAM evIja zailIe sadraSTAMta samajAve che. e samajAvavAmAM zAstrIya paribhASAnA upayoga sahita tatva vicAra ke bhAvanuM pRthakkaraNa karI, tenA je peTA vibhAgo hoya te samajAvI pitAnI nirmaLa AtmabhUtinI sAkSIe tene parama ane gahana marma darzAvyuM che, ke je AtmAthI jIvenA haiyAmAM tarata vasI jAya te che. pitAnI AtmanirbharatA vagara jJAnAvaraNIya karmane kSayopazama yukta AvA maulika ekAnta hitakArI e Atma prakAza pragaTa thAya nahi. AvA uttama tatvasabhara vyAkhyAne mATe ApaNe haMmezA emanA RNI rahIzuM. emanA A vyAkhyAmAMthI ApaNane saune preraNA maLI rahe e ja abhyarthanA che. muMbaI tA. 18-2-87 ramaNalAla cI. zAha Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pustakamAM : vivecananI vizadatA tathA vyApakatAnA kAraNe Atmasiddhi zAstranA 142 gAthAnuM vivaraNa jyAre 1200 pRSThanuM thayuM tyAre eka ja graMtha rUpe tenuM prakAzana vyavahArU na lAgyuM. eTalA daLadAra pustakane heravavA pheravavAmAM tathA vAMcavAmAM muzkelI rahe, vaLI game tevuM sarasa bAinDiMga paNa thoDA ja samayamAM DhIluM paDI jAya ema lAgyuM. A kAraNosara vivecananuM be ke traNa pustakamAM vibhAjana anivArya banyuM. A pustakamAM 1 thI 42 gAthAnuM vivecana levAmAM AvyuM che. jemAM zrImad rAjacaMdra AtmAnAM cha padanAM nirUpaNanI bhUmikArUpa vartamAna A kALamAM kevAM kevAM nimittene kAraNe-kevI kevI gerasamajane kAraNe jIva ajJAna, nAta-jAta, kiyA jaDatva tathA zuSkajJAnamAM kevI rIte aTavAI paDe che, svane bhUlI "paramAM ke rata thaI gayo che. AtmAne oLakhavA kayA guNanuM sevana Avazyaka che, matAthI jIvanI kuMThitabuddhi tenAmAM kyA lakSaNene pragaTa kare che. AtmAthI jIvanA kevA guNa hoya, tenI AMtardazA kevI hoya tathA kevA guNothI tenI oLakha thAya vigere suMdara, saraLa bhASAmAM samajAvyuM che. A pustakanA bIjA bhAgamAM 43 thI 118 gAthAonuM vivecana karavAmAM AvyuM che. A gAthAomAM AtmAnA 6 padonuM kathana, tenA viSe udabhavatI ziSyanI zaMkAo tathA gurudeve kareluM zaMkA-samAdhAna AvarI levAyA che. trIjA bhAgamAM gAthA 11 thI 14ra jemAM ziSyane prApta thayela belI-bIjanA phaLa svarUpa AtmAnuM yathArtha svarUpe tene darzana thAya che. zAstranA upasaMhAra rUpe zrImad A gAthAomAM prathama 118 gAthAmAM nirUpela viSayane saMkSiptamAM harAvyuM che. paryuSaNa daramiyAna bhagavAna mahAvIra svAmIne 27 bhavenuM vAMcana tathA sAvaMtsarIka AleyaNA A graMthanA trIjA bhAgamAM "Atmasiddhi zAstra" paranA vyAkhyA bAda joDavAmAM Avela che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrImaddanA sAhityanI vizeSatA e che ke te ekadama ja saraLa badhAne samajAya tevI bhASA zailImAM lakhAyela che. tyAre prazna e uThe ke to pachI AvA saraLAthI samajI zakAya (Self Explanatory) tevA sAhitya mATe ATaluM lAMbuM vivecana zA mATe ? kAraNa phakta eTaluM ja ke A sAhitya "jaina darzana"nI apekSAe samajavAnuM che. dekhAve saraLa lAgatAM A sAhityamAM UMDuM AdhyAtmika jJAna ane tattanuM ciMtana ThAMsI-ThAMsIne bharAyeluM che. Ama aneka daSTikoNathI "Atmasiddhi zAstra, nuM ahIM vivecana karavAmAM AvyuM che. pa. pU. mahAsatIjInAM vyAkhyAnanI zarUAta ISTadevanI stutithI tathA samApti AtmAnA guNenA ciMtanathI thatI rahI. e baMne viSaye jANe vyAkhyAnanA anivArya aMga banI gayA ane eTale ja pustakonI zarUAtamAM stuti tathA amuka-amuka vyAkhyA bAda AtmA tathA tenA guNonuM ciMtana karavAmAM Avela che. manana-ciMtana eTale viSayanI gahanatAne pAmavAne jAgRka prayAsa viSayanI samyak anubhUti mATe prayAsa, te manana-ciMtana AdhyAtma kSetre AtmAnI samyapha anubhUti mATe prayAsa te manana-ciMtana adhyAtma kSetre AtmAnI samyapha anubhUtine prayAsa e AdhyAtmika ciMtana. AtmAnA gharma, svabhAva guNane samyapha rIte jANavAne, tenI anubhUtine prayatna eTale ja ciMtana. AzA che ke A vivecana jIjJAsu zrAvakane jIne darzana mATe eka navI daSTi Apaze tathA AtmAnI anubhUtinA nimittanuM kAraNa banaze. praphulla zAha. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1968 1967*9* - Azirvacana - parama zradhdhaya gurudeva tapasamrATa che bA. bra. parama pUjya zrI ratilAla che mahArAja sAhebanAM maukhika Azirvacana.. sAdhvI tarUlatA jIna zAsananuM che ke maghamaghatu pu5 che. sva-kalyANa mATenI tenI sAdhanA para kalyANanuM kAraNuM paNa thatI dekhAya che. sAdhvI. ja 6 chanAM A prathama pustakanA prakAzana # vakhate mArA peTa bharIne AzirvAda che che. teo khUba khUba AgaLa vadhe che ane varase varasa temanA AvA A pustaka chapAya. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama zraddheya bA.bra.pa.pU. zrI jayaMtilAlajI ma.sA.nA Azirvacana I Atma-siddhinuM zi5 % hajumULa pustaka ke pravacana lattA mArA hAthamAM nathI AvI-paraMtu te mahAgranthanI saurabha mArA sudhI pahoMcI gaI che. ane pustakanA AdhAre nahi paraMtu zrI tarUlatAbAI mahAsatIjInA paricayanA AdhAre tathA temanI nirALI pravacana zailInA AdhAre A AzIrvacana-nI paMkita pIrasatAM AnaMdane anubhava karI rahyo chuM. gAnuyoga che ke-Atmasiddhi ane tarUlatA jema sonAnI mUrti ane zreSThakalAkAra, mArabalanuM maMdira ane mahAziSpIne suga thAya tevI rIte Atmasiddhi jevA so TacanA sonAne tarUlatA jevA svarNakAra sparza kare chepachI AtmasiddhinuM navanIta navI navI pratibhA sAthe pIrasAya-temAM Azcarya zuM? uttama zrotAnI AvazyakatA cheDIne kazI kamI rahetI nathI. Atmasiddhi uparanA tarUlatAjInA pravacane eTale gulAbane bagAna (bagIce) adhyAtma sAhityamAM AvA bagIcA sahaja rIte khIlI jatA hoya che-kyAre ? jyAre uttama mALI-bhaMDAramAM paDelA uttama bIjene sArI rIte vAvI, temanA ropA banAvI-uttama rIte sIMcana karate hoya che-tyAre ! ahi paNa triga sahaja rIte upalabdha thAya che. 1 uttama supAtra zrotAothI mahekate madrAsa jevo zrIsaMghane tenuM kSetra 2 Atmasiddhi jevuM uttama bIjAraNa 3 tarUlatA jevA kalApUrNa uttama mALI-bhakita rUpI jaLathI sIMcana karanArA pachI A kArya keTaluM sundara thaze-te mane sahaja samajAya rahyuM che. vastutaH Atmasiddhi te ApaNA jaina jagatane aNamola khajAno che. A ratnarAzine joyA pachI emaja thatuM hoya che ke AnI uMDAIne kaI mApanArA nikaLe A hIrA sarANe caDe te kevA camake paraMtu kalAkAra vinA A kAma saMbhava nathI hotuM. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA zabdomAM huM tene Atmasiddhi nathI kahete paraMtu A grantha te siddhine AtmA che. dunIyAmAM je kaI siddhi ke prasiddhio che-te vAratavika uttama siddhio nathI- paraMtu jenA prabhAve siddha-buddha thavAya te vAstavika siddhi che ane tevI siddhi mATe- je anupama vANuM pragaTI hoya che temAM siddhine AtmA bole che. siddhinA AtmAne vAcA ApanAra sAdhAraNa vaktA na hoya zake-jeNe adhyAtma tatva ghuMTIne pIvAnI sAdhanA karI hoya te AtmAja A vAcAne vadI zake. ApaNu lADIlA vika--P.H.D. to thayA, paraMtu A tarUlatAjI jyAM sudhI candananA vRkSa upara na caDe tyAM sudhI te sAcA tarUlatAjI kema kahevAya! ane pravacana ApatA ApatA teo Atma siddhinI baMsarI bajAvI uThayA. e addabhUta ninAda, madhura AhalAdakatA bhAva ApaNI sAme pragaTa thaI rahyo che. teoe candanane sparza karyo che ane tarUlatA maTIne candana-latA thaI gayA che. A maMgaLa prasaMge uparyukta canda zabdomAM mArI aMtaraMga zraddhAne abhivyakta karatAM huM apAra harSa anubhavI rahyo chuM. zrI tarUlatAjInA pravacana ane te paNa adhyAtma pravacana pragaTa thAya mArA mATe aNamela AnaMdanA prAgaTayane prasaMga che. temanA pravacana prakAzananA susaMvAdathI huM bhAva vibhora thaye ke mArA aMtaranA bhAvane lekhinI dvArA pragaTa karI zakatuM nathI. mane daDha vizvAsa che ke A pravacana-latA saMpUrNa bhAratanA jene tathA sakaLa adhyAtma premI janatAne evI uMDI sparzI jaze keatyAra sau pita pitAnA pravacane chapAvAnI je doTa mArI rahyA che ane jenAM bahudhA pustakanA kalevara sivAya kazuM prApta thatuM nathI-tyAM A siddhi granya vastutaH pravacana-pustakane maNi banI kaustubha maNi jevo camakaze. gujarAtI sivAya bIjI bhASAomAM paNa pragaTa thavA A granthane svataH baLa maLI raheze. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punaH madrAsa zrI saMgha tathA tarUlatAjIe svayaM, AzIvacana mokalavA preraNuM karI che-tethI gaurava sAthe saMtuSTi anubhavatAM saziSyAnA suparAkrama mATe vIraprabhunI asIma kRpA mAnuM chuM. aMtamAM eka bahu jarUrI paMkti lakhIne viramuM chuM-te che mahAtA, Agama-vihariNI pravacana prauDhA zrI lalitA bAI svAmI-tarUlatAjInA vahAlA bApajI-temanA guru jenI anupama-kRpAthI tarUlatAjIe je uttama saMskAra meLavyA ne sahaja bhAve Atma siddhinA himAlayamAM vicaraNa karI vAvaTe pharakAvI zakyA. AnaMda maMgalama Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. bApajInA Azirvacano Atmazuddhi e ja siddhi manuSya buddhi dvArA ghaNu ja jANe che mANe che paraMtu tenAthI ISTanI upalabdhi thatI nathI. te mATe te bhAva tathA viveka pUrvaka AMtarika cetanAnI jAgRti jarUrI che. buddhi viveka pUrvaka jJAna cetanA sAthe joDAya che tyAre te prajJAnuM rUpa dhAraNa kare che. A badhu bahAra nathI paNa ApaNI aMdara ja che, ane te ApaNuM bhAva puruSArthane Adhina che. e ja satyane batAvavAne sAdhvI tarUlatAjIne A prayAsa che. Atmasiddhi zAstra AtmAnI zuddhinA lakSe ja racAyuM che. racayitAnuM lakSa sva ane para bannenI zuddhinuM dekhAya che. ane te vAta paNa eTalI ja spaSTa ane satya che ke zuddhi vagara siddhi nathI. kArya ane ceya bane AtmA mATe ja che. zuddhi paNa AtmAnI ane siddhi paNa AtmAnI jema A zAstra racanAranuM lakSya sva-para hita ane zuddhi tathA siddhinuM che, tema A zAstranI yathA zakti vyAkhyA karI vyAkhyAna rUpe raju karanAra vyAkhyAnakAranuM dhyeya paNa sva para hita ane zuddhi tathA siddhinuM ja che. temAM zaMkAne sthAna nathI. AvA dhyeyanA phaLa rUpe ja AvI bhAva bharelI bhASA nIkaLe, anyathA vyAkhyAmAM ane bhASAmAM kutrimatA dekhAya, ahIM ApaNane bhAva sAthe bhakti jovA maLe che, A bhAva bhInI bhASA jijJAsu janenA hRdayane bhIMjavIne AtmasAta karAvI, AtmAnubhUti sudhI laI jAya evI mArA aMtaranI apekSA asthAne nahIM gaNAya. A vyAkhyAnomAM alaMkArI bhASA vAparI zabdonA sAthiyA pUryA vagara ja viSayanI rajuAta karavAmAM AvI che. draSTAMtathI zrotAone manoraMjana karAvyuM nathI, paraMtu zakya ane zakti pramANe satyane tathya-paSya sAthe samajAvavAno prayAsa karyo che. sAdhakanuM jJAna sva upakArI ja hoya che. tyAre tenuM zrutajJAna sva- ane para bane mATe upakArI bane che. zrImad rAjacaMdrajIe Apela A Atmasiddhi zAstra sva-para upakArI ja che, teo jabarajasta javAbadArI letA kahe che ke - tame sAdhanA zarU kare ane siddhinI ciMtA mane seMpI de. temanA ja zabdomAM kahIe to : tame navA karmonu baMdhana rekI de. junAnI ciMtA na kare," "pachI je mokSa na maLe te mArI pAsethI leje." Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo ke A Atmasiddhine viSaya ja sahajatAthI bhareluM che, ane sAthe A vyAkhyAnakArane eka prakRti guNa paNa e che ke temanI dareka pravRttimAM sahajatA ane saralatA dekhAya. kRtrimatA bahu ja ochI dekhAya. kayAreka na paNa dekhAya. sAdhvI tarUlatA yaza-kIrtinA bhAvane piSaNa ApavAnI bahu ja ochI IcchA dharAve che, je temanI sAdhanA draSTine AbhArI che. jenA aMtaramAM sAdhanAnI bhAvanA bharI che te ja Atma sAdhanA karatA karatA siddhinA saMpAna sara karI zake che, ane AtmazuddhinI vAte karavAnI yogyatA tathA adhikAra dharAve che. jemanAmAM jJAna ane kriyA banene samanvaya che. nathI phakta jaDa kriyA ke nathI kerU zuSka jJAna, jeTaluM jANe che temAMthI ja yathA zakti kahevAnI ane AcaravAnI keziSa kare che. AvA sAdhvI ratna pAse samAja paNa navI navI kRtionI apekSA rAkhe te te paNa asthAne na gaNAya. ApaNe AzA karIe ke teo nitya navI kRtio race ane pitAnI lAkSaNika kalA chaTAne mUrta rUpa ApI lakepagI banAve. jema dhanavAnanuM dhana para upakAra mATe vaparAya che tema jJAnIonu jJAna paNa lekepagI banavuM joIe. - sAdhvI tarUlatAne A prathama prayAsa hovA chatA ghaNo balavAna che. AnAthI phakta sAdhvIjInA nAmane ja nahIM paraMtu samAja saMgha saMpradAya ane zAzanane camakatI kalagI caDI rahI che. je joIne huM mArI jAtane mahA bhAgyazALI mAnu chuM. - jIjJAsu-jananI jAgRti ja haMmezA kRtine kartA mATe preraNA rUpa bane che. have e jovAnuM che ke A pustakanA prabhAvathI jIjJAsuonI utsukatA AvA sAhitya mATe keTalI rahe che ne keTalI vadhe che? A vyAkhyAne zrotAone ane vAcakane vAMcatA ke vAMcyA pachI lArUpa banaze ja paraMtu vyAkhyAnakArane te e ja kSaNe mahAna lAbhakArI banI gayuM che. haju paNa temanA bhAve vardhamAna banI rahI bhASA dvArA pragaTa thAya, nIta navA granthanuM sarjana thAya, ane temanuM jJAna temaja ciMtavana sva- para kalyANanuM kAraNa banI rahe. 19 phebruArI 1987 evI maMgala kAmanA saha jaina upAzraya haidrAbAda sAvI lalitA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAbhAra RNa svIkRti pa. pU. DA. tarUlattAbAI mahAsatIjInA " Atmasiddhi zAstra ) paranA A pravacanene chapAvI prasiddha karavAnI amArI manISA hatI. A kAryamAM jemane pratyakSa ane pakSa sAtha ane sahakAra maLela che te sarve dharmAnurAgI bhAIo tathA bahenanA ame atyaMta traNa chIe. | sarva prathama zAstrokta siddhAMtanI sacoTa anubhUtinA svAmI adhyAtmagini bA. bra. pa. pU. lalitAbAI mahAsatIjI-bA5jI- jemane athAga anugraha amArA para rahyo che. ApazrI tathA temanAM guNIyala sAdhvIvRMdane traNa cAturmAsane lAbha amane maLyo. temanA sAnidhye ane temanI preraNAthI amene babbe dikSA mahotsavane lAbha maLe tathA savizeSa te A varase jyAre teo sarvenuM cAturmAsa haidrAbAda nakkI thaI gayela hatuM tyAre paNa amArI vinaMtIne mAna ApI pU. tarUlatAbAI mahAsatIjI Adi ThA. 5 ne madrAsa cAturmAsa karavA anumatI ApI teonuM RNa sadAye amAre haiye vase che. tatvajJa pU. De. tarUlatAbAI mahAsatIjIe ane temanA vyAkhyAnethI prabhAvita karyA hatAM. A varase jyAre ame temanA cAturmAsane lAbha meLavI zakyA ane temaNe potAnI AgavI chaTAthI jInezvaranI amRtavANI vahAvavA mAMDI tyAre aneka dharmAnurAgI zrAvaka-zrAvikAoe vyAkhyAnene pustaka rUpe chapAvavA vinaMtI karI jenA phaLa svarUpe A pustake raju thaI rahyAM che. pU. mahAsatIjI vyAkhyAnanA prakAzana mATe paNa bIlakula udAsIna hatAM. paraMtu badhAnI joradAra mAMgaNI sAme teoe ghaNAM ja saMkoca sAthe svIkRtI ApI. ame sarve teozrInA atyaMta gaNI chIe. bA. bra. pa. pU. jazumatIbAI mahAsatIjI, bA. bra. pa. pU. sumitrA bAI mahAsatIjI, bA. bra. pa. pU. arUNAbAI mahAsatIjI, bA.bra.pa. pU. zreyAbAI mahAsatIjI, bA. vra, pa. pU. zrI dattAbAI mahAsatIjI, Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bA. bra. pa. pU. zratIbAI mahAsatIjI-sarve sAdhvagaNanI paNa amArA. upara kRpA rahI che. ame teonA atyaMta RNe chIe. pa. pU. bA. bra. mIrAbAI svAmI tathA pa. pU. bA bra. tAbAI svAmIe vyAkhyAnamALAnA surekha saMkalanamAM Apela maeNgadAna. badala temanA atyaMta AbhArI chIe. pa. pU. mahAsatIjInuM A prathama pustaka che. tathA pustaka prakAzano amAre paNa A prathama prayAsa che. A zubha prasaMge guruvaryonA Azi. vaMcane maLe ema ame sahue icchA karI ane amArI vinaMtIne mAna ApI pa. pU. bA. bra. gurudeva ratIlAlajI mahArAja sAhebe parama pU. jayaMtilAlajI mahArAja sAheba tathA pa. pU. lalitAbAI mahAsatIjIe. Azirvacane ekalI amArA upara anahada kRpA karI. ame teo sarve gurubhagavaMtanAM atyaMta AbhArI chIe. bahu adhika paricaya na hovA chatAM paNa amArI vinaMtI svIkArI A pustakanI prastAvanA lakhI ApavA mATe zrI 3. ramaNabhAIzAhanA, tathA A dharmadalAlInA kAryamAM jemaNe utsAhapUrvaka sahaga ApyA. te Do. dhanavaMtabhAI zAhanA paNa AbhArI chIe. amArA zrI gujarAtI vetAMbara sthAnakavAsI jaina esosiezananI kAryavAhaka samitie khUba ja utsAha ane premathI A pustakanA prakAzana mATe maMjurI ApI amArA utsAhane baLa ApyuM temane atyaMta AbhAra. pustakanuM prakAzana kArya jeonA sahakAra vinA saMbhavI zakta nahIM tevA sarve udAra dila dAtAonA atyaMta AbhArI chIe. esosiezananAM yuvAna kAryakartA zrI praphulabhAI zAha, jeoe pitAnA vyavasAyika jIvanamAMthI samaya kADhI, aMtaranI laganapUrvaka zraddhA bhaktinI sAthe pravacanene sAMgopAMga joI javAnuM kAma karyuM tathA bhakti hRdaya bhAI ajIta baraDiyAe Akheye samaya, sevAmAM rahI pravacanene sajAvavAnuM kAma karyuM. tevA ane kuzaLa sevAbhAvIonI sevAne zAthI. mUlavAya ? Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustakanI presakopI taiyAra karavAmAM tathA tenA suzobhana vi.kAryamAM tana ane manathI jeoe athAga parizrama uThAvyuM che te zrImati mRdulAbahena mahetA, ku. bInAbahena bhImANu, ku. mAyAbahena mahetA, zrImati puSpAbena, udANI tathA pustakonA mupha rIDIMganI javAbadArI jemaNe saharSa svakArI. te zrImati gItAblena jainanA ame ja chIe. lekhana kArya zAMta vAtAvaraNamAM ja sArI rIte thaI zake. AvA atyaMta jarUrI zAMta vAtAvaraNane yoga karI ApavA mATe zrImatI savitAbena harendrabhAI mahetA tathA zrI mahendrabhAI rUpANI tathA temanA kaTuMbIjananA atyaMta RNe chIe. - pustake mATe jarUrI kAgaLa paDatara bhAve kaMI ja na lIdhA vinA ApavA mATe sarakAra pepara mIlsa lImITeDanA menejIMga DAyarekaTara zrIyuta DI. zezA reDInA AbhArI chIe. sAdhakanI kamazaH unnatine darzAvatAM traNe puratakanA mukhapRSThanI DIjhAni banAvI ApanAra ArTisTe. - tathA pustakanA mudraNanuM kArya jemaNe khUbaja khaMtathI karyuM te zrI nItinabhAI badANI vi. sarvenA ame traNI chIe. AbhAra darzananA lAMbA lIsTamAM paNa zarata cUkathI jemanA sahakAra, na dha rahI gaI haze te sarve dharmAnurAgI vajananA ame RNI chIe. prakAzake... Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prakAzaka dAtA. ka rU. 11,000-00 1. zrI surendrabhAI maNIlAla mahetA madrAsa 2. zrI jaina saMgha tIrUpura tIrapura 3. zrI baLavaMtabhAI eca. mAvANuM..... madrAsa 4. zrImatI maNIbena kAMtIlAlabhAI mahetA keImbatura 5. sva. zrI camanalAlabhAI maMchAcaMdabhAI mahetA parivAra... e 6. zrI bhAnacaMdra kezavalAlabhAI bhaNasAlI...... bombe 7. zrImatI narmadAbena mohanalAla pArekha ha, hImatabhAI pArekha .....bhIvaMDI muMbaI 8. zrI surezabhAI uttamacaMdabhAI cIttalIyA amerikA _ka mukhya sahAyaka dAtA rU. 5000-00 Faa madrAsa 1. zrI surendrabhAI maNIlAlabhAI mahetA 2. zrImatI suzIlAbena surendrabhAI, 3. zrI zAntIbhAI ema. desAI ( New Era Eng.). 4. zrImatI Indubena zAntIbhAI desAI 5. zrI rasIkabhAI thA caMdrakAntabhAI badANI 6. zrI prabhudAsa ena. kAmadAra (Rashmi Ele. Co.) 7. zrI jayaMtIbhAI ke. zAha (N. J. Shah.) 8. zrI phulacaMdabhAI mahetA, (Mehta Gems.) 9. zrI nagInabhAI thA nItInabhAI bAvIsI ( Taj Leather Crafts ) 10. zrI vRjalAla velajI dezI. 11. zrI guNavaMtabhAI nAgaradAsabhAI dAmANI. 12. zrI zIvalAla sAkaracaMdabhAI zAha. 13. (eka sahastha) 14. zrI surezabhAi bApAlAlabhAI mahetA 15. zrI kumArapAla maNIlAlabhAi mahetA 16. zrI navanItabhAI pArekha M/s Lunar Diamonds 17. zrImatI zAMtAbena vanamALIdAsa ThAsANI madrAsa bombe beglora madrAsa bombe bombe bombe Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29. hubalI 18. zrI karazanabhAI ladhubhAI nIsAra muMbai 19. eka bahena taraphathI madrAsa 20. zrI naMdalAlabhAI nAnacaMdabhAI kAmadAra (Rashmi Ele. Co.) 21. zrI bhANajI bhagavAnajI mahetA madrAsa ha. zrImatI lIlAvaMtI bena rara zrI manasukhabhAI vI. dozI (Doshi Bros.) hedrAbAda ra3 zrI vRjalAlabhAI rAyacaMda bhImANI (borIvalI) bombe 24. zrI nAnajIbhAI velajIbhAI DosANuM 25. Da. zrI. Ara. eca. mahetA (gAmadevI) 26. zrI harIbhAI mahetA (ha. zrI manubhAI H. mahetA) selama ra7. Da. zrI tArAcaMda lAlacaMda kaMThArI 28. sva. jAsudabahena surajamalabhAI mahetAnI suputrIo bombe ra9. zrI pI.DI. koThArI 30, ,, kALIdAsabhAI e, lAkhANI madrAsa 31, 3, zrImatI puThapAbena kezavalAlabhAI modI 32. me. rUpANuM TreDIMga kaMpanI ha, narezabhAI rUpANI 33. sva. zAmaLajIbhAI becarabhAI mAlANuM kalakattA 34. sva zrI prANalAlabhAI vallabhadAsabhAI ghATalIyA muMbaI 35. zrI manaharabhAI ratIlAlabhAI bhaNasAlI 36. zrI kezavalAlabhAI mehanalAlabhAI jogANI parivAra 37. , prANalAlabhAI mahetA cAsa-dhanabAda 38. .kAMtibhAI bAvIsI taraphathI lAsTIkanA kavarsa madrAsa 39, , bhAIcaMdabhAI jhATakIyA bagasarA (saurASTra) upasahAyaka dAtA. rUA. 1000-00 - 1. eka sadagRhastha madrAsa muMbaI 3. caMdubhAI patarA (jayahinda ledhara) 4. zrI harSakAntabhAI surajamalabhAI mahetA.. 5. zrI jagajIvanabhAI turakhIyA 6. , dalIcaMdabhAI durlabhajI zeTha enDa bradhasa muMbaI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaI muMbaI 7. sva. revAkuMvara bahena ottamacaMdabhAI ghelANI madrAsa * temanA suputro taraphathI 8. ,, rajanIkAMtabhAI kALIdAsabhAI mahetA 9 zrImatI surajabena vIracaMdabhAI zAha amadAvAda 10. me. kalpanA TIbara DIpa madrAsa 11 zrI bAbubhAI (vajubhAi) ke. zAha madrAsa -1ra zrImatI jhaverIbena bAbubhAI vI. zAha 13, sva. zrI vallabhabhAI aMdarajI pArekha [mATuMgA muMbaI 14. zrImatI zAradAbena nAthAlAlabhAI badANuM madrAsa 15 ,, amRtabena umedalAla zeTha 16 ,, praviNabhAI zAntIlAlabhAi zAha 17. zrImatI jayAbena ramaNIkabhAI zAha 18. zrI chaganalAlabhAI lIlAdhara dozI 19 zrImatI kAMtAbena chaganalAla dozI 20, nIlAbena vinayacaMda desAI ra1. ,, zAntAbena chaganalAla dozI (kaMDalAvALA) 22. zrI caMdulAla chaganalAla zAha sIkandarAbAda 23, ,, anaMtarAya sI. ajamerA beMglara 24, ,, mahendrakumAra harIlAlabhAI modI mAsa 25meM. ema. bI. mahetA TrasTa kenara 26. zrI amulakha ema, zeTha sAMgalI 27. , kIraNa pI. zAha madrAsa -28, lIlama avalAnI (malezIyA). kalAlubapura 29 zrImatI suzIlAbahena caMdrakAMtabhAI mahetA pAlanapuravALA muMbaI 30, 5 lalItAbahena harIlAlabhAI modI pAlanapuravALA 31. zrI subodhabhAI vallabhadAsa ghATalIyA 3ra. ku. taralIkA lAbhubhAI ke. turakhIyA muMbaI 33. zrImatI indubena caMpakalAla desAI 34. zrI dinezabhAi beMkara sIkaMdarAbAda 35. sva. vanarAvanadAsa tribhavana zAha ha. harSadarAya bhAvanagara 6. zrI dhIrajalAla durlabhajIbhAi gosaLIyA malADa madrAsa haidarAbAda Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahAyaka dAtA rUA. 500-00 madrAsa meMglora madrAsa beMglora kalakattA muMbaI madrAsa muMbaI madrAsa 1. eka sahastha. 2. zrImatI subhadrAbahena turakhIyA 3. zrImatI vimaLAbahena maNIlAlabhAI rUpANI 4. zrI harSadabhAI zAha 5. , kezubhAI dAmANI 6. zrImatI puSpAbahena nagInadAsa desAI 7. ,, jayAbahena 8. zrI azvinakumAra kAntIlAla kAmadAra 9. zrImatI nalInIbena harIbhAI saMghavI 10. zrI dhIrajalAlabhAI lakSmIcaMdabhAI ajamerA 11. gaM. sva, tanasukhabena hIMmatabhAI khaMdhAra 12. zrImatI puSpAbena udANI13. zrI navanItabhAI vI. kekArI 14, zrImatI Indubena manaharalAla vorA 15. zrI satIzakumAra prANajIvana ratANI 16 zrImatI kalpanAbena hIrAlAla bAvIsI 17. zrI manISakumAra zAntIlAla zAha 18. zrI maNIlAla gAMdhI (pAlanapuravALA) 19. zrImatI arUNubena goradhanadAsa kAmANI 20 zrI caMpAlAla gIradharalAla mahetA 21, gothAma caMdulAla vasanajI 22. zrImatI jayAbena zaMkaralAla gAMdhI 23. zrImatI vanalattAbena dilIpakumAra ra4. zrI baLavaMtabhAI dula bhajIbhAI mahetA haidrAbAda tIrapura madrAsa muMbaI beMglora muMbaI malADa amerikA ghATakopara Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsaddagurave namonamaH * Atmasiddhi zAstra krA je svarUpa samajyA vinA, pAmya duHkha anaMta; samajAvyuM te pada namuM, zrI sadguru bhagavaMta. 1 vartamAna A kALamAM, mokSamArga bahu lepa vicAravA AtmAthIne, bhAkhe atra agokha. 2 ke kiyAjaDa thaI rahyA, zuSkajJAnamAM kaI mAne mAraga melane, karuNa Upaje je 3 bAhya kriyAmAM rAcatA, aMtara bheda na kAMI; jJAnamArga niSedhatA, teha kriyAjaDa AI. 4 baMdha mekSa che kalpanA, bhAkhe vANI mAMhI; vate mahAvezamAM, zuSkajJAnI te AMhI. 5 vairAgyAdi saphaLa te, je saha AtamajJAna; tema ja AtamajJAnanI prAtinuM nidAna. 6 tyAga virAga na cittamAM, thAya ne tene jJAna aTake tyAga vitarAgamAM, te bhUle nijabhAna. 7 jyAM jyAM je je cagya che, tahAM samajavuM te; tyAM tyAM te te Acare, AtmAthI jana eha. 8 seve saddagurucaraNane, tyAgI daI nijapakSa pAme te paramArthane, nija padane le lakSa. 9 AtmajJAna samadazitA, vicare udayamaye ga; apUrva vANI paramakRta, sazuru lakSaNa yogya. 10 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33. pratyakSa saddaguru sama nahi, parela jina upakAra e lakSa thayA vinA, Uge na AtmavicAra. 11 sazurunA upadeza vaNa, samajAya na jinarUpa; samajyA vaNa umakAra che? samaye jinasvarUpa 12 AtmAdi astitvanAM, jeha nirUpaka zAstra pratyakSa sadguruga nahIM, tyAM AdhAra supAtra. 13 athavA sadgurue kahyAM, je avagAhana kAja; te te nitya vicAravAM, karI matAMtara tyAja. 14 roke jIva svachaMda te, pAme avazya mokSa pAmyA ema anaMta che, bhAkhyuM jina nirdoSa. 15 pratyakSa sadguru vegathI, svachaMda te rokAya; anya upAya karyA thakI, prAye bamaNuM thAya. 19 svaccheda mata Agraha tajI, vate sadagurulakSa, samakita tene bhAkhiyuM, kAraNa gaNI pratyakSa. 17 mAnAdika zatru mahA, nija Ide na marAya; jAtAM saddaguru zaraNamAM, alpa prayAse jAya. 18 je saddaguru upadezathI, pAye kevaLajJAna; guru rahyA chadmastha paNe, vinaya kare bhagavAna. 19 e mArga vinaya taNe, bhAgye zrI vItarAga; mULa hetu e mArgane, samaje kaI subhAgya. 20 asadguru e vinayane, lAbha lahe je kAMI mahAmahanIya karmathI, bUDe bhavajaLa mAMhI. 21 heya mumukSu jIva te, samaje eha vicAra; hoya matAthI jIva te, avaLe te nirdhAra. 22 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 hAya matAthI tehane, thAya na AtamalakSa teha matAtha lakSaNe, ahI kawAM nipakSa. 23 matAthI-lakSaNa bAhyatyAga paNa jJAna nahi, te mAne guru satya athavA nijakuLadharmanA, te gurumAM ja mamatva. 24 je jinadehapramANa ne, samavasaraNadi siddhi vana samaje jinanuM, rokI rahe nija buddhi. 25 pratyakSa sadUgurugamAM, varte daSTi vimukha asadgurune daDha kare, nijamAnArthe mukhya. 26 devAdi gati bhaMgamAM, je samaje zrutajJAna; mAne nijamataveSane, Agraha mukitanidAna. 27 kahyuM svarUpa na vRttinuM, cahyuM vrata abhimAna; he nahIM paramArthane, levA laukika mAna. 28 athavA nizcaya naya grahe, mAtra zabdanI mAMya, - lepe saddavyavahArane, sAdhana rahita thAya. 29 jJAnadazA pAme nahIM, sAdhanadazA na kAMI; pAme tene saMga che, te bUDe bhavamAMhi. 30 e paNa jIva matArthamAM, nijamAnAdi kAja; pAme nahi paramArthane, anU-adhikArImAM ja. 31 nahi kaSAya upazAMtatA, nahi aMtara vairAgya, saraLapaNuM na madhyasthatA, e matAthI durbhAgya. 32 lakSaNa kahyAM matAthInAM, matAtha jAvA kAja have kahuM AtmAthInAM, Atma-artha sukhasAja. 33 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 AtmAthI lakSaNa AtmajJAna tyAM munipaNuM, te sAcA guru hoya; bAkI kuLaguru kalpanA, AtmAthI nahi joya. 34 pratyakSa saddaguru prAptine, gaNe parama upakAra; traNe vega ekatvathI, te ArAdhAra. 35 eka heya traNa kALamAM, paramArane paMtha; prere te paramArthane, te vyavahAra maMta. 36 ema vicArI aMtare, zelve sadguru ga; kAma eka AtmArthanuM, bIje nahi manarega. 37 kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSa abhilASa; bhave kheda prANadayA, tyAM AtmArtha nivAsa. 38 dazA na evI jyAM sudhI, jIva lahe nahi jega; mokSamArga pAme nahIM, maTe na aMtara rega. 39 Ave jyAM evI dazA, sadgurubodha suhAya; te badhe suvicAraNA, tyAM pragaTe sukhadAya. 40 jyAM pragaTe suvicAraNA, tyAM pragaTe nijajJAna, je jJAne kSaya moha thaI, pAme pada nirvANa. 41 Upaje te suvicAraNA, mokSamArga samajAya; guruziSya saMvAdathI, bhAkhuM Sapada AhI. 42 "padanAmakathana AtmA che, te nitya che, e kartA nijakarma, che katA', vaLI "mekSa che, mikSa upAya sudharma. 43 jasthAnaka saMkSepamAM, padarzana paNa teha; samajAvA paramArthane, kahyAM jJAnIe eha. 44 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zaMkA-ziSya uvAca nathI daSTimAM Avate, nathI jaNAtuM rUpa; bIje paNa anubhava nahIM, tethI na jIvasvarUpa. 45. athavA dehe ja AtamA, athavA iMdriya prANa; mithyA jude mAna, nahIM juduM edhANa. 46 vaLI je AtmA hoya te, jaNAya te nahi kema ? jaNAya che te heya te, ghaTa paTa Adi jema. 47 mATe che nahi AtamA, mithyA mekSa upAya; e aMtara zaMkAtaNo, samajAve sadupAya. 48 samAdhAnasazuru uvAca bhAsya dehAdhyAsathI, AtmA deha samAna; paNa te bane bhinna che, pragaTa lakSaNe bhAna. 49bhAsyo dehAdhyAsathI, AtmA deha samAna; paNa te bane bhinna che, jema asi ne myAna. 50 je draSTA che daSTine, je jANe che rUpa; abAdhya anubhava je rahe, te che jIvasvarUpa. 51 che Idriya pratyekane, nija nija viSayanuM jJAna, pAMca indInA viSayanuM, paNa AtmAne bhAna. para, deha na jANe tehane, jANe na IndrI prANa; AtmAnI sattA vaDe, teha pravate jANuM. 23 sarva avasthAne viSe, tyAre sadA jaNAya; pragaTarUpa cautanyamaya, e eMdhANa sadAya. 54 ghaTa, paTa Adi jANa tuM, tethI tene mAna jANanAra te mAna nahi, kahIe kevuM jJAna? papa Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 37 parama buddhi kRza dehamAM, sthULa deha mati alpa; deha heya je AtamAM, ghaTe na Ama vikalpa. pa0 jaDa cetanane bhinna che, kevaLa pragaTa svabhAva, ekapaNe pAme nahIM, traNe kALa drayabhAva 57 AtmAnI zaMkA kare, AtmA pite Apa zakAne karanAra te, acaraja eha amApa. 58 zaMkA ziSya-uvAca AtmAnA astitvanA, Ape kahyA prakAra saMbhava tene thAya che, aMtara karyo vicAra. 59 bIjI zaMkA thAya tyAM, AtmA nahi avinAza; deha vegathI Upaje, dehavige nAza. 60 athavA vastu kSaNika che, kSaNe kSaNe palaTAya; e anubhavathI paNa nahIM, AtmA nitya jaNAya. 61 samAdhAnasa guru uvAca deha mAtra saMga che, vaLI jaDa rUpI dazya; cetananAM utpatti laya, kenA anubhava vazya ? 62 jenA anubhava vazya e, utpanna layanuM jJAna; te tethI judA vinA, thAya na keme bhAna. 63 je saMge dekhIe, te te anubhava dazya; Upaje nahi saMgathI, AtmA nitya pratyakSa. 64 jaDathI cetana Upaje, cetanathI jaDa thAya; e anubhava keIne, kyAre kadI na thAya. 65 - kaI saMgAthI nahi, jenI utpatti thAya nAza na tene kaImAM, tethI nitya sadAya. 66 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [38 taratamyatA, sarpAdikanI kedhAdi mAMya; AtmA dravya nitya che, paryAye palaTAya; bALAdi vaya traNyanuM, jJAna ekane thAya. 68 athavA jJAna kSaNikanuM, je jANI vadanAra; vadanAre te kSaNika nahi, kara anubhava nirdhAra. 69 jyAre kaI vastune, kevaLa heya na nAza; cetana pAme nAza te, kemAM bhaLe tapAsa. 70 zaMkA-ziSya uvAca kartA jIva na karma, karma ja kartA karma, athavA sahaja svabhAva kAM, karma jIvane dharma. 71 AtmA sadA asaMga ne, kare prakRti baMdha, athavA Izvara preraNA, tethI jIva abaMdha. 72. mATe mekSa upAyane, keI na hatu jaNAya, karmataNuM kartApaNu, kAM nahi, kAM nahi jAya. 73, samAdhAna-sadaguru uvAca heya na cetana preraNA, keNa grahe te karma ? jaDasvabhAva nahi preraNA, juo vicArI dhama. 74 je cetana karatuM nathI, nathI thatAM te karma tethI sahaja svabhAva nahi, tema ja nahi chavadharma. 75 kevaLa heta asaMga je, bhAsata tane na kema ? asaMga che paramArthathI, paNa nijabhAne tema. 76 kartA Izvara keI nahi, Izvara zuddha svabhAva; athavA preraka te gaye, Izvara deSa prabhAva. 77 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 39 cetana je nijabhAnamAM, kartA Apa svabhAva varte nahi nijabhAnamAM, kartA kama prabhAva. 78 zaMkA-ziSya-uvAca: jIva karma kartA kahe, paNa sektA nahi soya; zuM samaje jaDa kama ke, phaLa pariNamI hoya? 79 phaLadAtA Izvara gaye, katApaNuM sadhAya; ema kahe IzvarataNuM, IzvarapaNuM ja jAya. 80 Ivara siddha thayA vinA, jagata niyama nahi heya; pachI zubhAzubha karmanAM, bhegyasthAna nahi keya. 81 samAdhAna-sazuru uvAca bhAvakama nijakalpanA, mATe cetanarUpa; jIvavIryanI phuraNA, grahaNa kare jaDadhUpa, 82 jhera sudhA samaje nahIM, jIva khAya phaLa thAya; ema zubhAzubha karmanuM, katApaNuM jaNAya. 83 eka rAMka ne eka nRpa, e Adi je bheda, kAraNa vinA na kArya te, te ja zubhAzubha va. 84 phaLadAtA izvarataNI, emAM nathI jarUra; karma svabhAve pariName, thAya bhegathI dUra. 85 te te bhagya vizeSanAM, sthAnaka dravya svabhAva gahana vAta che ziSya A, kahI saMkSepe sAva. 86 zaMkA-ziSya uvAca kartA bhakatA jIva ho, paNa tene nahi mekSa, vInya kALa anaMta paNa, vartamAna che deSa. 87 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zubha kare phaLa bhogave, devAdi gatimAMya; azubha kare narakAdi phaLa, karma rahita na kayAMya. 88 samAdhAna-sazu uvAcaH jema zubhAzubha karma pada, jANyAM saphaLa pramANa tema nivRtti saphaLatAM, mATe mekSa sujANa. 89 vItye kALa anaMta te, karma zubhAzubha bhAva; teha zubhAzubha chedatAM. Upaje mokSa svabhAva. 90 dehAdika saMgane, AtyaMtika viga, siddha mekSa zAzvata pade, nija anaMta sukha bhega. 91 zaMkA-ziSya uvAca hoya kadApi mokSapada, nahi avirodha upAya; karmo kALa anaMtanAM, zAthI chedyAM jAya ? 92 athavA mata darzana ghaNAM, kahe upAya aneka temAM mata sAce , bane na eha viveka. 3 kaI jAtimAM mokSa che, kyA veSamAM mikSa ene nizcaya nA bane, ghaNuM bheda e doSa. 94 tethI ema jaNAya che, maLe na mokSa upAya; jIvAdi jANyA taNo, ze upakAra ja thAya ? 5 pAMce uttarathI thayuM, samAdhAna sarvAga; samaju mokSa upAya te, udaya udaya sabhAgya. 96 samAdhAna-sadga uvAca mekSane upAya che, ema samAdhAna kare che - pAMce uttaranI thaI, AtmA viSe pratIta; thAze mepAyanI, sahaja pratIta e rIta. 97 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmabhAva ajJAna che, mokSabhAva nijavAsa aMdhakAra ajJAna sama, nAze jJAnaprakAza. 98 je je kAraNuM baMdhanAM, teha baMdhane paMtha; te kAraNa chedaka dazA, mokSapaMtha bhava aMta. 99 rAga, dveSa, ajJAna e, mukhya karmanI graMtha, thAya nivRtti jehathI, te ja mokSane patha. 100 AtmA sat caitanyamaya, sarvAbhAsa rahita, jethI kevaLa pAmiye, mokSapaMtha te rIta. 101 karma anaMta prakAranAM, temAM mukhya ATha; temAM mukhya mohanIya, haNAya te kahuM pATha. 102 karma mehanIya bheda be, dazana cAritra nAma; haNe be vItarAgatA, acUka upAya Ama. 103 karmabaMdha dhAdithI, haNe kAmAdika teha, pratyakSa anubhava sarvane, emAM zuM saMdeha ? 104 choDI mata darzana taNe, Agraha tema vikalpa kahya mArga A sAdhaze, janma tehanA alpa. 105 papadanAM prazna te, pUkyAM karI vicAra; te padanI sarvAgatA, mokSamArga niradhAra. 106 jAti, veSane bheda nahi, kahyo mArga je hoya; sAdhe te mukita lahe, emAM bheda na keya. 107 kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSaabhilASa; bhave kheda aMtara dayA, te kahIe jijJAsa. 108 , te jijJAsu jIvane, thAya saddagurubedha te pAme samaktine, te atarodha. 109 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' lahe zuddha samakita che, jemAM bheda na pakSa. 110 vate nija svabhAvane, anubhava lakSa pratIta; vRtti vahe nijabhAvamAM, paramArthe samati. 111 vardhamAna samakita thaI, TALe mithyAbhAsa; udaya thAya cAritrane, vItarAgapara vAsa. 112 kevaLa nijasvabhAvanuM, akhaMDa vate jJAna; kahIe kevaLajJAna te, deha chatAM nirvANa. 113 keTi varSanuM svapna paNa, jAgrata thatAM samAya; tema vibhAva anAdi, jJAna thatAM dUra thAya. 114 chUTe dehAdhyAsa te, nahi kata tuM karma, nahi bhaktA tuM tehane, e ja dharmane marma. 115 e ja dharmathI mokSa che, tuM che mokSasvarUpa anaMta darzana jJAna tuM, avyAbAdha svarUpa. 116 bIjuM kahIe keTaluM ? kara vicAra te pAma. 110 nizcaya sarve jJAnIne, AvI atra samAya; dharI maunatA ema kahI, sahajasamAdhi mAMya. 118 sadagurunA upadezathI, AvyuM apUrva bhAna; nija pada nijamAMhI lahyuM, dUra thayuM ajJAna. 119 bhAsyuM nija svarUpa che, zuddha cetanArUpa; ajara, amara, avinAzIne, dehAtIta svarUpa. 120 kartA bhakatA kamane, vibhAva vate jyAMya, vRtti vahI nijabhAvamAM, thaye akartA tyAMya. 121 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43. athavA nija pariNAma je, zuddha cetanArUpa kartA bhakatA tehane, nirvikalpa svarUpa. 122 mikSa kahyo nijazuddhatA, te pAme te paMthaka samajAvyo saMkSepamAM, sakaLa mArga nircatha. 123 aho ! ahA ! zrIsadguru, karuNasiMdhu apAra; A pAmarapara prabhu karyo, ahA! ahe! upakAra. 124 zuM prabhucaraNa kane dharu, AtmAthI sau hIna; te te prabhue Apiye, vadhu caraNadhIna. 125 A dehAdi AjathI, varte prabhu AdhIna dAsa, dasa huM dAsa chuM, teha prabhune dIna. 126 Sa sthAnaka samajAvIne, bhinna batAvyuM Apa; mAnathakI taravAravata, e upakAra amApa. 127 upasaMhAra - darzana SaTe samAya che, A Sa sthAnaka mAMhI, vicAratAM vistArathI, saMzaya rahe na kAMI. 128 AtmabrAMti sama roga nahi, sadguru vaidya sujANa; guru AjJA sama pathya nahi, auSadha vicAra dhyAna. 129 je iccho paramArtha te, karo satya puruSArtha bhavasthiti Adi nAma laI, cheda nahi AtmArtha. 130 nizcayavANI sAMbhaLI, sAdhana tajavAM ne; nizcaya rAkhI lakSamAM, sAdhana karavAM soya. 131 naya nizcaya ekAMtathI, AmAM nathI kahela; ekAMte vyavahAra nahi, banne sAthe rahela. 132 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 gacchamatanI je kalpanA, te nahi sadvyavahAra bhAna nahI nijarUpanuM, te nizcaya nahi sAra. 133 AgaLa jJAnI thaI gayA, vartamAnamAM hoya; thAze kALa bhaviSyamAM, mAgabheda nahi keya. 134 sarva jIva che siddhasama, je samaje te thAya; saddaguru AjJA jinadazA, nimitta kAraNa mAMya. 135 upAdAnanuM nAma laI, e je taje nimitta; pAme nahi siddhatvane, rahe brAMtimAM sthita. 136 mukhathI jJAna kathe ane, aMtara chUTe na moha; te pAmara prANa kare, mAtra jJAnIne droha 137 dayA, zAMti, samatA, kSamA, satya, tyAga, vairAgya; heya mumukSu ghaTa viSe, eha sadAya sujANya. 138 mehabhAva kSaya hoya jyAM, athavA hAya prazAMta te kahIe jJAnIdazA, bAkI kahIe brAMta. 139 sakaLa jagata te eThavat, athavA svapna samAna; te kahIe jJAnIdazA, bAkI vAcAjJAna. 140 sthAnaka pAMca vicArIne, chaThuM vare jeha; pAme sthAnaka pAMcamuM, emAM nahi saMdeha. 141 deha chatAM jenI dazA, vate dehAtIta, te jJAnInA caraNamAM, ho ! vaMdana agaNita. 142 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgalAcaraNa anantavijJAnamatItadoSam abAdhya siddhAntamamartya pUjyam / zrI varddhamAnaM jinamAptamukhya - purva stotamadaM viSe sAra anaMtavijJAnI, sarva deSa rahita, pUrvApara virodha rahita vANanA svAmI, deve dvArA pUjanIya, vItarAga, Apta zreSTha tathA svayaMbhU zrI vardhamAna svAmInI stuti karavAne huM (hemacaMdrAcArya prayatna karuM chuM. radanakkara caMdana rA%%ER Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahaje sahaje sahajAnaMda chUTe je A viSayAnaMda pAme jyAre paramAnaMda saheje saheje sahajAnaMda AtamadaSTi paramAnaMda pAme saheje paramAnaMda chUTe saheje viSayAnaMda aMtara daSTi paramAnaMda. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama paryAya 41 53 (9 87 kama viSaya 1 namuzrIsaddagurU bhagavaMta 2 vartamAna A kALa 3 kriyA-jaDa 4 zuSkarAnI 5 vairAgyAdi saphaLatA 6 je saha AtamajJAna 7 prApti taNuM nidAna 8 aTake tyAga virAgamAM 9 Atma-ciMtana 10 AtmAthI jana eha 11 seve saddagurU caraNane 12 sadgurU lakSaNa tyAga 13 uge na Atma vicAra 14 saddagurUnA upadeza vaNa 15 samaye jina svarUpa 16 AtmAdi astitva 17 karI matAMtara tyAja 18 Atma-ciMtana 19 reke jIva svaccheda te 20 pratyakSa sazurU yoga 21 samakita tene bhAkhiyuM 22 vinaya kare bhagavAna ra3 bUDe bhavajaLa mAMhI 24 samaje eha vicAra 109 117 125 138 144 157 168 170. 180 189 197 205 213 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227, 226 235 236 242 258 268 277 285 25 te gurUmAM ja mamatva 26 varNana samaje jinanuM ra7 Atma-ciMtana 28 varte daSTi vimukha 29 je samaje zrutajJAna 30 levA laukika mAna 31 lahyuM svarUpa nA vRttinuM 3ra lepe sad vyavahArane 33 pAme nahIM paramArthane 34 e matAthI durbhAgya 35 vate AjJA dhAra 36 eka heya traNa kALamAM 37 Atma-ciMtana 38 zeThe sadgurU yoga 39 tyAM AtmArtha nivAsa 40 jIva lahe nahIM joga 41 saddagurU baMdha suhAya 42 jyAM pragaTe suvicAraNA 43 gurU ziSya saMvAdathI 44 Atma-ciMtana 294 303 351 310 317 324 329 337 344 352 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * munizrI prANalAlajI svAmI kAraka manakA kAma paNa bharapura kAda mae Page #51 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU, lalitAbAI mahAsatIjI-saMsArI avasthA A kAma adhyAtma rAginI, kRpAdAyI pUjya bA. bra. lalitAbAI mahAsatIjI (bApajI) Apane sata sata vaMdana Page #53 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa. pU. zrI tArAbAI mahAsatIjI janma saMvata: 1956 nA mahAsuda 8 dIkSA saMvata 1996 nA vaizAkha vada 5 kALadhama. saMvata 2036 nA caitra vada 10. tA. 25-6-80 pAlanapura nivAsI dhama niSThA mAtAmenAbAI tathA pitAzrI bhAyacaMdabhAI mahetA nuM A saMtAna zAsana dipikA mahAna viduSi parama pUjya tArAbAI mahAsatIjI nA caraNAmAM amArI keTI keTI vaMdaNu. A pavitra AtmAe amArA kuTuMbamAM dharmanA amulya saMskAra reyA. teozrI jaina zAsananA dariyApurI saMpradAyanA eka atyaMta prabhAvika, saraLasvabhAvI. zAMtamuti-sadguNothI zobhatA AdhyAtma yogInI, svAdhyAya premI cAritravAna sAdhvIratna hatA. sa"sArI kuTuMba-bhAIe - sva. maNIlAla-sva. kALIdAsa sva. bApAlAla sva. surajalAla-sva. ratIlAla -sva. bahena motIbAI bhatrijA--madhukara-surena-sva. harIndra-navanIta-rajanIkAMta-harSakAMta-kumAra sva. suryakAMta-sureza zrIkAMta-nareza Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa.pU. sva. vanamALIdAsa velajI sva. zAMtAbena vanamALIdAsa ThesANI ThesANI Arya saMskRti jenI sadA gaNI raheze te parama upakArI pUNyaka gaMgAnA udgama sthAna gaMgotrI samA vaMdanIya zrI vanamALIdAsa velajI ThosANI tathA zrImatI zAMtAbena jemaNe parama zradhyeya DaoN. tarUlatAbAI mahAsatIjI jevA sAdhvI ratnanI jaina zAsanane bheTa ApI. temanI pUNyasmRtine bhAvabharI aMjalI sAthe. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlanapura nivAsI sva. pU. dAdAzrI sva. dAdIzrI bhAyacaMdabhAI khumacaMdabhAI mahetA menAbAI bhAIcaMda mahetA. upakArI mAvitranuM sAcuM kartavya bajAvI Atma unnatino sAco vAraso amane Apela che. A pedhamane jIvanamAM pradhAnya ApyuM hatuM pahelA dhama pachI artha (dhana) Ape ApanuM tejasvI putrIratna pa. pU. tArAbAI mahAsatIjIne jainazAsanane arpaNa karI mahAna upakAra karyA che ApanA bhavabhavanA RNI - Apane parivAra, pautra-madhukara-suredra-sva. harIndra-navanIta-rajanIkAMta-harSakAMta-kumArasva. suryakAMta-sureza-zrIkAMta-nareza. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlanapura nivAsI pu. mAtuzrI hIrAbAI parama upakArI pu. pitAzrI maNIlAla mahetA maNIlAlabhAi bhAyacaMdabhAI mahetA ApanI kuTuMba vAtsalyatA ane tyAganI bhAvanA, mAyALu ane premALa svabhAvadhama zraddhA tathA saMtasata enI sevA evA sad guNothI raMgAyelA A pa pa. pu. tArAbAI mahAsatIjInA jeTha baMdhu - teozrI ApanA mArgadarzaka-Apa uMcA hoddhAo dharAvatA hatA chatAM ApanA kArya mAM dharmanA saMskAra ane satya niSThA tarI AvatA hatA. tevA Apa ane pu. mAtuzrIe amArAmAM dharmanA saMskAra ane sadAcAranuM siMcana karela che. tenA pariNAma rUpe "je kaI chIe" pU. mAtu zrI geTAbAI te amo ApanA trANI chIe. putra-suredra-sva. harIndra-kumAra-nareza putrI-satyavatI putravadhu -suzIlA-savitA-rajana-rakSA. pautro--tuSAra-abhaya-kauzala-AdItya-pautrI-trizalA sulasA-rezamA AzanA pautravadhu-Da. DolI. nA pAye namana. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ junAgaDha nivAsI parama upakArI pu. pitAzrI tathA pu. mAtuzrI sva. hakamIcaMda kapuracaMda mAvANI navalabahena hakamIcaMda mAvANI Ape amArAmAM reDela sadguNonA tathA dharmanA saMskAra, Apa pratyenuM RNa cukavI zake tema nathI. satakAryo ane dharmakAryo karavA ApanI preraNA haMmeza AzIrvAda rUpe amArA upara varasI rahe te ja ApanA caraNomAM savinaya prArthanA. 1979 tathA 1984mAM parama upakArI saraLa svabhAvI svAdhyAya premI zAMtamutI pa. pu. bA. bra. lalItAbAI mahAsatIjI (bApajI) atre padhArI amArAmAM susa skAra, sadAcAra, tapa-tyAga khIlavIne, dhArmika kSetre AgaLa vadhavAnI preraNA ApI temAM A varSe 1986nA cAturmAsa mATe temanA guNIyala tatvajJa siddhAMta premI ziSyaratna prabhAvazALI parama pu. bA. bra. Do. tarUlattAbAI mahAsatIjI madrAsa padhArI Atmasiddhi jevA gahana zAstra para amRtamaya pravacane ApI AtmajAgRti karI, dhamakAya tathA satakAryamAM prerIta karela che. teo sarvane amArI aMtaranI koTI koTI vaMdaNA. baLavaMta hakamIcaMda-lakSmIcaMda hakamIcaMda (jatIna) mAvANI parIvAra. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. dAdAzrI velajIbhAI hemacaMdabhAI ThesANI kAThiyAvADanI dhIMgI dharA dhArImAM janma dhAraNa karI sva-baLe potAnAM ja gAmamAM pragati sAdhI anAja - karIyANA no vepAra karyo. svabhAve saraLa - vAtsalyamUti - dharma parAyaNa ane paraduHkhabhaMjana saMskAro jenI rageragamAM vahetA hatAM. dharma paratve apAra mamatA jemanAmAM AtmasAta hatI evA vAtsalya mUti dAdAnI pautrI tarulatA saMyamamAge saMcaryA. pracaMDa saMyama tapanI ArAdhanA karI. cAritrane sUrya sama dipAvyuM ane kuLa ekotera tAryA evA pUjya tarUlatAbAI mahAsatIjInAM dAdAzrIne keTI keTI vaMdana. eja sva. vanamALIdAsa velajIbhAIne parivAra Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kIrtilAla kAlIdAsa mahetA satsaMga-svAdhyAya ane prabhubhakti Apane pyArA hatA sau pratye vAtsalyatA-saMyamI sAdu jIvana-dAna tathA sevAmAM agresara-evuM ApanuM preraNAmaya jIvana-Apane amArI koTI koTI vaMdana. maNIbena kIti lAla mahetA uSA kItilAla mahetA paMkaja kAMtilAla mahetA kauzika kItilAla mahetA pareza kItilAla mahetA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. cetanakumAra prabhudAma kAmadAra janma : 15-10-pa0 | svargavAsa : 2-12-85 cetana cAlane have motIDA nahI re maLe " e bhAvane samajI vikalAMga hovA chatAM yuvAnInAM Are, jIvananAM pagathAre, kamaleganAM sahAre, ati dardamAM paNa uhaMkAra karyA sivAya hasatAM-hasatAM A nAzavaMta jIvanamAM " TUM --TT na maurva thi " A sUtrane jIvanamAM vaNI laI dhUpasaLInI sugaMdha, caMdramAnI rItalatA, ane suramya udyAnamAM khIlelA saguNa rUpI phUlenI suga dhathI kAmadAra kuTuMbarUpI bagIcAmAM janmI AkhAe kuTuMbane saguNAnI saurabha apI kuTuMbane tejasvI sitAre asta thayA paramakRpALu paramAtmA tArA AtmAne, cira zAMti Ape. e ja bhAvanA sAthe... prabhudAsa nAnaca da kAmadAra jayAsanA bahena prabhudAsa kAmadAra, madrAsavALA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phulacaMda ke. mahetA maMjulAbahena kulacaMda mahetAnA (mahetA jensa kuM.) nA parIvAra maraNArthe taraphathI bheTa | svargastha : tA. 31-1-83 jana dhamane gaurava ape evuM dhama yukta jIvana jIvIne sAMsArika -sAmAjIka javAbadArIo nIbhAvavA sAthe, sAdhu-sAdhvIonI bhakti ane tItha yAtrA dvArA puNyanuM bhAthu bAMdhIne, jIvana lIlA satvare saMkelI, chatAM sahunA aMtaramAM Adara-bhacuM kAyamI sthAna pAmanAra emanA AtmAne prabhu cira-zAMti arpe. li. phulacaMda ke. mahetAnA parivAra he mAtA ! vidhAtAe tane mAnava jAtane sukhI banAvavA banAvI che. tuM na hota to ame pazu jevA hota. svargamAM paNa evuM zuM che ke je tArAmAM nathI ? addabhuta teja, pavitratA, satya anaMta AnaMda ane amara prema-save tArAmAM che. --ATave Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUNyAtmAnI pUNya smRti zraddhAMjalI " sva. pUjya pitAzrI kazaLacaMda morArajI zAha sva. mAtuzrI mAnakuvara kazaLacandra zAha. deha-vilaya tArIkha : 28-6-1919 deha-vilaya tArIkha : 27-12-1962 jIvanamAM sevA ane dharmane agrasthAna Apyu, jIvanane prakAzamaya banAvyuM ane jIvanane jIvI jANyuM tamArA guNonI suvAsa sadAya parivAramAM jalatI rahe kRpALu paramAtmA ubhayane cirazAMti Ape e ja prArthanA | zubha bhAvanA bhAvatA ApanAM parivAranAM sabhyo putra - praputro-praputrIe praputravadhuo manasukhalAla ke. zAha caMdrikA Ara. badANI nInA Ara. mahetA jayaMtilAla ke. zAha harSada rAya sau. kumuda putravadhuo bharata kumAra sau. devIdrA jayAkuvara ema. zAha narendra kumAra sau. jamanA lIlAvatI je. zAha dipakakumAra sau. bIndu prakAza kumAra sau. bIndIyA Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. rAyacaMdabhAI rAmajI bhimANI. sva. kusuMbA rAyacaMda bhimANI ApanA sIMcIta tapa tyAga ane sat AcAranA rUpasvarUpe bahena bhAratI (vetAbAI mahAsatIjI) tathA bahena praphulA (zrIdattAbAI mahAsatIjI) e bhAgavati dikSA aMgIkAra karI AtmazreyanA paMthe prayANa karyuM . sva. vRjalAla rAyacaMda bhimA nA mAtuzrI prabhAbena vRjalAla bhimANI amo sarve ne temanA A subha kAryanI anumodanAnuM zreya maLyuM tyAre ApanA anahuda upakAranI smRtithI mana ane mastika ApanA zrI caraNomAM jhUkI rahe che. Apane RNI.. zrI rasikalAla vRjalAla bhimANI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtuzrI sva. zAMtAbena mulacaMdabhAI dezAI bagasarA (bhAyANI ) janama : saMvata : 1962 dAmanagara - dehavilaya saMvata 2037 nA bhAdaravA sudI 1 ravIvAra tA. 30-8-1981 (be gara) ApanA saMskAra ane satkAryanA pUrve amAruM jIvana unnata banyuM. ApanA zubhaAziSathI amane devI lakSamI sAMpaDI, amo sau ApanA putro-putrI Apane lIdhe ja sukhI chIe. ApanA zAMta ane saumya svabhAva ApanI dharma pArAyaNatA, ApanI sevAvRtti ane ApanA susaMskAronuM phaLa che. ame sau ApanA sadAya RNI chIe. lI. amo chIe. ApanA putro-putrI manasukhabhAI, zAMtibhAI, narendrabhAI vasaMtabhAI ane kaMcana bahena caMpakalAla lAkhANI tathA parivAra Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. chabIladAsa kezavalAla badANI. (ghugharALAvALA) amArAmAM Ape dhAmIka saMskAranuM je sIcana karyu cArItranuM ghaDatara karyuM tenAthI amArA jIvanane samAge laI javAmAM tathA sadAcAra nitinA supaMthe vicaravAmAM ame ghaNe aMze saphaLa thayA chIe. ApaNA sa skArane ame jIvanamAM vaNI saMpattino saddaupaga karatA rahIe eja bhAvanA, lI. rasIkalAla chabIladAsa badANI caMdrakAnta chabIladAsa badANI candrIkA rasIkalAla badANI gulAba caMdrakAMta badANI tathA Apane saha parivAra Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tArAcaMda lAlacaMda koThArI janma : zrAvaNa suda 6 saMvata 1891 mRtyu : 2pa-pa-79 raMbhAbena tArAcaMda koThArI janma dehavilAya : 31-8-75 ApanA pagale AkhA kuTuMbane dAna tapa tathA tyAganI je vinaya ane vivekathI saMpa ane paramapUNe khu Aje mahekavA lAgI che. lI Apano parivAra kaMcanabena laheracaMda ke ThArI janma : 15-7-1920 devilAya : 23-10-1984 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. bhANajIbhAI bhagavAnadAsa pArekha zrI bhANajI bhagavAnadAsa pArekha :- uparAjita dhananA ApaNe mAlika nathI phakata TrasTI kharca ApaNI mAlikI che. ApaNA sadguNonI evI sujha ApI sadguNonA guNagrAhanA roja mAge Ape amane doryA. ApanA A ananya upakArane haiye dharI rAkhI zakIe evI prArthanA sAthe ApanA cIrakALa RNI. lIlAvatI bhANajI pArekha........ .parivAra Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * Atmasiddhi graMtha mATe be zabdo ; pa. pU. lalitAbAI mahAsatIjI tathA pa. pU. tarUlatAbAI svAmIjI Adi ThANAMnA tIrUpuramAM cAturmAsanAM pAMca mahInAomAM Atmasiddhi zAstra upara pa. pU. tarUlatAbAI svAmIjIe pitAnI vidvatAthI amArA samAjane pravacana ApyA ane evI sacoTa bharI rIte sone samajAvI amUlya lAbha Ape teonI samajAvavAnI paddhati sarasa che amArA zaheranA badhAonA magajamAM sArI rIte goThavAI gaI ane amArA jIvanamAM sAro e palaTo AvI gaye. dharma tarapha ucca bhAvanAM kAyama sthapAI gaI ane mekSa . mArga temaNe samajAvela ane te tarapha rasa jAgela che A badho upakAra pa. pU. svAmIjI jaina samAjane jenA darzana samajAvatA badhAnA haiyA harSathI uchaLI rahyA che amo sau temane kayAre paNa bhUlI zakatA nathI. AvI amUlya vANuM amane maLI che mATe jaina samAja dhanya banI gayuM. amArA hRdayamAM teo hajI eka cAturmAsa ane Ape evI bhAvanA che. RE - zrI tIrUpura jaina saMgha che tIrUpura (tAmIlanADu) 0 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namuM zrI saddagurU bhagavaMta ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagra jJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA svabhAvane pAmavA mATe che. anAdi kALathI saMsAramAM paribhramaNa karato jIva, vibhAvanI pariNatimAM ja pariNata thayA karyo che. vibhAvathI raMgAyelA AtmAne svabhAva zuM che tenI khabara nathI. sva-pariNatinuM bhAna nathI. AkhAye vizvane jANanAre, pote pitAne ja bhUlI gayo che. pitAne oLakhavAne prayAsa jIve karyo nathI. evA jIvone jAgRta karavA ja zAnI racanA thaI che. te zAnA sahAre jIva svane jANI zake che. vAstavamAM te pote AtmAnaMdI che. paNa bhAna bhUlya, tethI puddagalAnaMdI banyo che. pitAmAMthI AnaMda levAnuM bhUlI gayo tethIja pud. galamAMthI AnaMda pAmavAnA phAMphAM e mAratA hoya che ane e AnaMdamAM kayAMya paNa uNapa na rahe te mATe keTale puruSArtha ? saMsAra sukhanI eka paNa kaDI nA khUTe te mATe keTalI mathAmaNa? tUTelI kaDIne joDavA mATe AkAza-pAtALa eka karI nAkhavA jeTalI mahenata ! A sarva puruSArtha, amApa mathAmaNu ane mahenata mAtra pudgalAnaMda mATe ja che. jemAM e pitAnI buddhinA upayoga vaDe kaMIka pAmavAne prayatna kare che. bauddhikatAnA sahAre ja jIvana jIvato hoya che. paNa buddhi paNa paugalika ja che. jIvanane badho ja vyavahAra pudgala sAthe ja che. Aja sudhI jeTalA Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM. khela khelyA badhA ja pudgala sAthe khelyA ke je pudagala jaDa che. te jIva evA jaDa bhAvathI para thaI caitanya tarapha vaLe te mATe ja pUrvAcAryoe keTalIka paraMparAo ubhI karI che. AjathI cAturmAsa zarU thAya che. A paraMparA zA mATe ? ATha mAsa vihAra karatA sAdhu-sAdhvIjIo, A samaya daramiyAna eka sthAne sthira rahI pite sAdhanA kare ane sahune ArAdhanAnI preraNA Ape. cAturmAsanA A divase ArAdhanA mATe anukuLa hoya che. tethI ja jIva cAhe to ArAdhanA karI zake che. tenI vANI sAMbhaLI sanmArge vaLI zakAya. A sanmArga jemAM batAvyo che e Atmasiddhi zAstranI ApaNe ahIM zarUAta karavI che. - "Atmasiddhi zAstra" e zuM che? emAM zAnI vAta karavAmAM AvI che ? zAstramAM AtmAnA utthAna sivAya bIjI zuM vAta hoya ? A zAstramAM paNa koI navA siddhAMta nathI. paNa anaMta tIrthakaro je kahI gayA, pote je joyuM, jANyuM ane anubhavyuM, te ja vANI dvArA ApaNane ApI gayA, e ja tattva A zAstramAM paNa che. pUrvakALamAM thaI gayelA yAkinI mahattA sUnu zrI haribhadrasUri, ke jeo mahAvidvAna hatA. temanA samayamAM saMskRta-prAkRta bhASAmAM teoe 1444 graMthanI racanA karI ane jaina sAhityanI aNamela sevA karI. emaNe A che padone saMskRta bhASAmAM "dharmabindu graMthanA dvitIya adhyAyamAM bahu ja bhAvavAhI zailImAM gUcyAM che. A cha pada te (1) AtmA che. (2) te nitya che (3) karma ne kartA che. (4) karma phaLane bhokatA che. (5) AtmAne mokSa che. ane (6) melane upAya che. A cha pada eTale jaina dharmanA mULabhUta siddhAMte ke je jaina AgamAM badhe ja vAraMvAra carcAyA che. ApaNAM AgAme ardhamAgadhI bhASAmAM che. je sarva sAmAnyane samajamAM na Ave, mATe ja lekagya banI zake te hetuthI A ja tane adhyAtmayogI zrImad rAjacaMdrajIe saraLa gujarAtI bhASAmAM racanA karI, ApaNane samajAvyAM ane e paNa temane eka bahu ja uttama nimitta maLyuM tethI ja A racanA thaI. ApaNA sahuno Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namuM zrI sadaguru bhagavaMta puNyadaya hatuM jethI A banyuM. je teone AvuM nimitta na maLyuM hota te kadAca ApaNI pAse je mahAna zAstra che, te na heta. zrImajI vaDe thayelI A zAstranI racanA temanI sahaja AtmAnubhUtinI dazAnuM pariNAma che. teo pUrve ArAdhanA karIne AvyA hatA. A janma AtmAne pAmavA mATe vadhAre sAdhanA temane karavI paDI hatI. pUrvabhavathI ja jJAna sAthe laIne AvyA hatA. jJAna ane darzana evA guNa che ke jIve samyam ArAdhanA karI hoya ane jIvanI cittadazAnI nima. LatA jaLavAI rahI hoya to e jJAna-darzana sAthe laIne jAya che. zrImadjInA bAlyakALanI eka vAta meM kayAMka vAMcI hatI, je Ane purAvo che. teo meTA thayA ane skulamAM bhaNavA besADyA, e vakhatamAM aDhI-traNa varSano bALaka hoya ane bhaNavA mUkI de tema na hatuM. e uMmara te bALakanI ramavA-bhamavAnI hoya, tethI nirdoSa ramatathI jIvanane AnaMda bALaka mANe. rAyacaMdabhAIne 6-7 varSanI umara thatAM skulamAM besADyA. prathama ja divasa che. e samaye dhULI kule hatI. AjanA jevAM sAdhano na hatAM. are ! pATI heya paNa tenA para lakhavA mATe pena na hoya! pattharanI pATI para jhINuM dhULa nAkhavAmAM Ave. tame joyuM haze AjathI amuka varSo pahelAM vyApArI copaDA lakhe ane tenI syAhIne sUkavavA mATe kALI retI tenA para nAkhe, jethI syAhI sUkAI jAya. rAyacaMdabhAInA zikSake paNa pATI para retI nAkhI, temAM ekaDo lakhI Ape ane bALakane ghUMTavA besADyo. hAthanI AMgaLIthI ekaDo ghUMTe che. pAMca-sAta vAra ghUMTI teo zikSaka pAse gayA ane kahyuM, sara! mane ekaDe AvaDI gaye, have bagaDo zIkhavADe." areema te kaMI AvaDI jAya! jA...jA.... ghUTa" paNa rAyacaMdabhAI zAnA mAne? teo kahe, mane AvaDI gaye, have nahi gheMTa" tyAre zikSake e ekaDAne bhUMsI, dhULa nAkhI, rAyacaMdabhAIne pitAnI meLe eka lakhavA kahyuM ane temaNe tarata lakhI batAvyuM. zikSakane Azcarya thayuM. sAmAnya rIte dareka bALakane eka-ekaDe zIkhatAM divasanA Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM divasa lAgatA hoya ane A pAMca miniTamAM zIkhI gayo? teoe bagaDe lakhI Ape ane saune Azcarya vacce e paNa tarata zIkhI gaye. Ama kule gayA tenA prathama divase ja 10 aMka zIkhI gayA ane 10 zIkhe eTale 100 to AvaDI ja jAya. Ama pUrvabhavanA jJAna saMskAra sAthe laIne AvelA jIvane AvuM vyAvahArika jJAna zIkhatAM te jarApaNa vAra lAgatI nathI. sAthe sAthe temane AdhyAtmika vikAsa paNa e ja hatuM. bahu ja nAnI uMmaramAM lakhelAM temanAM kAvya sa-pramANa ane AdhyAtmika bhAvathI bharelAM hatAM ane pachI te uMmara vadhatAM teone AdhyAtmika vikAsa paNa khUba ja vaLe. zrImaddajInA jIvana kALamAM ja keTalAka pAtra che temane oLakhI zakayA hatA. ane teo pAsethI AdhyAtmika mArgadarzana meLavatA hatA. temAM eka ananya mumukSu AtmA te saubhAgyabhAI. jeo zrImadjIthI uMmaramAM ghaNuM moTA hatA, chatAM temane guru tarIke svIkAryA hatA. saubhAgyabhAInI uMmara thatAM, temane jyAre ema lAgyuM ke have jIvanakALa pUrNa thavAmAM che tyAre teoe zrImadjIne patra lakhyo ke - mAre aMtima samaya najIka che. mAruM "samAdhimaraNa thAya ane mArI AmadazA vadhu jAgRta rahe evuM kaMIka mane lakhIne mokale." A patranA uttararUpe zrImadjIe cha padane patra lakhIne mokalya, je gadya rUpe hato. saubhAgyabhAIe patra vAMce, teone game. bhAve ghaNA uMcA hatA paNa teoe pharI lakhyuM ke - "patranA bhAve te uttama che paNa gadyarUpe hevAthI te smaraNamAM rahI zakavA muzkela che mATe Apa kRpA karI je A ja bhAve padya rUpe, kAvyarUpe lakhI mokale, te tenuM raTaNa rAta-divasa rahyA kare." patra zrImadjIne maLyo. e samaye temane roja sAMje thoDuM cAlavA javAnI Adata hatI, jaIne AvyA. sAthe temanA eka bhAvika bhakta aMbAlAlabhAI hatA. sAMja paDI gaI hatI. sUryAsta thaI gaye, aMdhArAM UtaravA mAMDyAM hatAM. e samaye aMbAlAlabhAIne phAnasa pakaDI UbhA rahevA saMketa karyo ane jema aneka vakhata temanI UMDI aMtamukhatA vadhatAM Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namuM zrI saddaguru bhagavaMta mumukSuo prati patra rUpe sahaja kuraNa thatuM hatuM tema e vakhate paNa ekAeka aMtaHskuraNa thaI ane eka addabhUta ghaTanA ghaTI. 142 gAthA rUpa zAstra mAtra doDha kalAkanA alpa samayamAM racAI gayuM. - e samaya hate saMvata 1lparanA Aso suda ekamane ane puNya sthaLa hatuM carotara pradezanuM gAma naDiyAda. teonI lakhavAnI khUbI te e hatI ke teo kyAreka paNa kAMI lakhatA te temAM ekane badale bIje zabda mUkavAnI jarUra na rahetI. zrI gAMdhIjIe paNa eka jagyAe lakhyuM che ke meM rAyacaMdabhAIne lakhyA pachI kaI paNa zabda bhUMsatA nathI joyA. AvuM sapramANa lakhANa temanA aMtaramAMthI AvatuM hatuM - A Atmasiddhi zAstranI eka kepI temaNe saubhAgyabhAIne mokalI ane bIjI be-traNa mumukSuone mekalI. e samaye teoe e sivAya bIjAone A zAstra vAMcavAne adhikAra nahote Apyo. kAraNa AvA gahana zAstrane pacAvavuM saheluM nathI hotuM. badhAja tene samajI na zake. mAtra adhikArI jIva ja pacAvI zake che. saubhAgyabhAI A zAstrane pAmI jIvanane aMta sudhArI gayA. paNa te pachI A zAstrane khUba ja pracAra thayo. ane Aje to ghare-ghare A zAstranI svAdhyAya thato jovA maLe che. - A Atmasiddhine gaMgAjInI upamA ApavAmAM AvI che. tethI kahyuM che...... he. patita jana pAvanI, sura saritA samI adhama uddhAriNa, Atmasiddhi janma janmAMtare, jANatAM jogIe Atma anubhava vaDe, Aja dIdhI bhakata bhagIratha sama, bhAgyazALI mahA bhavya saubhAgyanI, vinatithI cArutara bhUminA, nagara naDiyAdamAM pUrNa kRpA prabhue, karI'tI..he patita jana... Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM - Atmasiddhi adhama-udvAriNuM che. patitane, pApIne, pAvana karanArI che. paNa eka prazna thAya che, zuM ApaNe pApa dhovA IcchIe chIe? ane have e pApathI akaLAyA chIe? kaI paNa vyakti na te ekalAM pApakarmothI bhareluM hoya che ke na te ekalA puNya karmothI. e che va aMze bane pApa ane puNya dareka jIvamAM paDeluM hoya ja che ane temAM hAni -vRddhi thatI rahe che. zubha bhAva vadhe te puNyanI vRddhi thAya che, ane azubha bhAva vadhe te pApanI vRddhi thAya che. Ama A bane dhArAo sAthe cAle che. te AtmA para rahelAM pApane jovA mATe sura-saritA, eTale ke deva-nadI jevI Atmasiddhi che. eTaluM ja nahi, A zAstra zubha -azubhathI para thaI zuddha bhAvamAM sthiratA karAvavA mATenuM amegha baLa purUM pADe che. paNa e mAtra raTI javAthI pApane dUra na kare. vItarAganI vANuM rUpa A pANI jIvane tyAre ja pAvana kare che ke jyAre e vANuM sAMbhaLIne AcaraNamAM utArAya. mATe ja Atmasiddhi zAstranI bhUmikAmAM je bhAva batAvyA che te bhAvomAM lInatA sevAya te jarUra pApa dhovAya ane AtmA vizuddha bane. vaLI A zAstra jemaNe ApaNane ApyuM te pUrvajanmanA "gabhraSTa" AtmA hatA. eTale ke pUrva bhAgamAM sAdhanA karatAM karatAM jemanuM AyuSya adhavacce ja pUrNa thaI gayuM. jethI sAdhanA adhUrI rahI hatI ane ahIM pUrI karavA AvyA hatA. tevI cittadazAnA kAraNe ja temane nAnI uMmaramAM jAtismaraNa jJAna thayuM. je jJAnamAM teoe pitAnA pUrvajanmane jANyA. A jJAnanI vizeSatA e che ke temAM jIva saMsI paMcendriyanA 900 bhava joI zake, je vacamAM kaI bIjo asaMjJIne bhava na thayo hoya te. Ama zrImadjIe pitAnA aneka bhave joyA ane sAthe ja AtmAnI anubhava dazA paNa hatI. temAMthI kurAyamAna thayelAM A to zAstrarUpe ApaNane maLyAM. ahIM zrI saubhAgyabhAIne bhagIratha kahyA che. hindupurANamAM evI mAnyatA che ke pRthvI para pApa vadhI gayAM hatAM. ane pavitra gaMgAne svargathI nIce utArI A bhUmi para vahevaDAvavAnI jarUra hatI. tyAre Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namuM zrI saddaguru bhagavaMta rAjA bhagIrathe aneka varSo sudhI tapa karI zivajIne prasanna karyA ane teoe gaMgAvataraNa karAvyuM. pahelAM zivajIe pitAnI jaTAmAM jhIlI ane pachI A pRthvI para vahAvI. tema A kALamAM zrI saubhAgyabhAIe paNa bhagIrathanI jema bhakti karI ane zrImadjIne rIjhavyA. teonA AtmAnubhavamAMthI A zAstrarUpa gaMgAnuM avataraNa thayuM ane jana-jananA mAnasapara vahAvyuM. Ama saubhAgyabhAI jevA supAtra jIvana nimitte ApaNe A zAstrane pAmI zakayA chIe. AvA mahAna zAstrane mAtra svAdhyAya ja karI levAthI zuM vaLe? paraMtu A zAstranA hArdane pAmavuM che te ene aMtaramAM UtAravuM paDaze. te mATe prabaLa puruSArtha joIe. anyathA aMtara anubhUti thatI nathI. parane sadaMtara bhUlI jaIzuM tyAre ja svane jAgRta karI zakIzuM svanI jAgRti mATe ApaNA mArgadarzaka keI hoya te te sadguru deva che. saddagurunA zaraNa ke smaraNa vinA jIva adhyAtma mArge AgaLa vadhI zakatA nathI. ane tethI ja bhAratIya paraMparAmAM saddagurunuM mAhAmya batAvavAmAM AvyuM che ahIM zrImadjI paNa zAstranI zarUAta karatAM prathama ja sadgurune vaMdanA kare che ane pachI ja AgaLa vadhe che. have ApaNe Atmasiddhi zAstrane prAraMbha karIzuM. je svarUpa samajayA vinA, pAye duHkha anaMta samajAvyuM te pada namuM, zrI saddaguru bhagavaMta 1 A gAthAmAM gurunI vaMdanA rUpa maMgalAcaraNa karyuM che. bhAratIya paraMparAmAM keIpaNa zAstra ke graMthane prAraMbha maMgalAcaraNathI thAya che. bhAratIya mAnasa zraddhA-bhAvathI bhareluM hoya che. tethI saMta keTinA kavio ane lekhake pitAnA ISTadevanA smaraNa sAthe ja graMtha prAraMbha kare.maMgala zA mATe karavuM ? je kAryanI zarUAta karAya che te nividane pAra Utare te mATe ja kahevAya che ke - sArA kAmamAM so vina aneka prakAranAM vine, kArya karatAM AvavAnI saMbhAvanA che. ane Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM maMgalAcaraNa karavAthI vidane TaLI jAya che. kAraNa jyAM maMgala zabdane artha karyo che tyAM meM eTale pApa ane gala eTale gaLI javuM-nAza the. jenAthI pApano nAza thAya che te maMgala. vaLI ISTadevane namaskAra kara te eka prakArane vinaya che. ane vinaya te AtyaMtara tapa che, ke je tapathI kamanI nirjarA thAya che. pApa dhovAI jAya che. ane maMgalAcaraNanuM viziSTa mahattva to e che ke saddagurunI vaMdanA karI, zarUAta pAmatuM zAstra sahaja rUpe ja gurudevane samarpita thaI jAya che. ane tethI kartAne ahaM gaLI jAya che. je ahaMkAra ja sauthI moTuM naDatara che. Ama Atmasiddhi zAstra paNa nirvidane pUrNa thAya mATe zrImadjIe maMgalAcaraNa rUpe vaMdanA karI che, jemAM prathama kahyuM - jeha svarUpa samajayA vinA." kayuM svarUpa ? jIve aneka janmamAM jagatanA padArthone anaMta vAra jANyA che, joyA che. tene samajavAnI koziSa karI che. paNa kayAreka pote keNa che? ke che? pitAnuM svarUpa zuM che? e jANavAnI koziSa karI ja nathI. je padArtha je che te rUpe ja tene jANa te samyaga jJAna. AtmA eka padArtha che, tenA svarUpane mAtra jANuM levuM ema ja nahi paNa samya rIte jANI levuM te jJAna. AtmA caitanya svarUpI che-jJAna svabhAvI che, sarvathI bhinna ane asaMga che. A samajAya te zarIramAM Atmabuddhi na rahe jIvanI dehAtmabuddhi e ja mULabhUta bhramaNuM che. e ja bhrAMti che, e ja ajJAna che, ane e ja sauthI moTuM pApa che. eTaluM ja nahi balka teja sarva pAponuM mULa che. jenAthI A paraMparA UbhI thaI ke jIva zarIrane AtmA samajIne tenA ja sukha-duHkhane pitAnA sukha-duHkha samajate rahyo ane evA sukhane pAmavA ane duHkhane TALavA prayAsa karato rahyo, jemAM pApakArI pravRtti ja vadhAre thaI. zarIranuM sukha eTale pAMce IdrinA viSayonuM piSaNa, vaLI e viSayane meLavavA game teTalAM ane game tevAM pApi karatAM paNa jIva acakAtuM nathI. pUchI juo tamArA ja aMtarane ! manane game te, iMdriyone game te devA mATe Aja sudhI zuM nathI karyuM? haju zuM nathI karatA ? badhuM ja Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namuM zrI sazuru bhagavaMta kaMI ja bAkI nahi. game te karavuM paDe taiyAra che. temAM dhama-nIti ke sadAcAra kaMI ja ADuM na Ave. paNa tema karatAM jIva gADhAM-cIkaNuM karmo bAMdhe ane pariNAme anaMta duHkhane netare. ethI UlaTuM je huM AtmA chuM paNa zarIra nathI, mAruM svarUpa viSaya-kaSAya rahita che. viSaya ane kaSAya te vibhAva che. te mAro svabhAva nathI mATe viSaye ke kaSAyothI prerAIne eka paNa nidya-pravRti na karUM. je jIva samaja hoya, A puruSArtha karato hoya, AmAM satata jAgrata hoya te te pApa kare nahi ane karma bAMdhe nahi, pariNAme duHkha na jogavatAM sukha ane zAntine anubhava kare. jeNe potAnA svarUpane aMtaramAM anubhavyuM che-vedya che. tene tenA sukhanI khabara che, bAkI te anaMtakALanA paribhramaNamAM kyAMya sAcA sukhane eka chAMTo paNa meLavI zakAye nathI, tethI ja zrImadjIe kahyuM-- jeha svarUpa samajyA vinA, pAye duHkha anaMta' baMdhuo ! je samajyA te tarI gayA. na samajyA te bhaTaktA rahyA vyavahAramAM paNa na samaje te anADI kahevAto hoya to AdhyAtmika mArge je na samaje tene kevA kahevAya ? vyavahAranI aNasamaja te ahIM pUratuM thoDuM ja duHkha Apaze paNa je Atma-mArge samajaNa nahi Ave te anaMta anaMta duHkho bhagavyA che ane haju bhaviSyamAM bhegavavA paDaze. je have bhavamAM bhaTakavuM na hoya, anaMta duHkhanA dAvAnaLamAMthI bahAra nIkaLavuM hoya te nija-svarUpane samajyA vinA chUTako ja nathI. Aja nahi te kAla, jyAre samajazuM tyArathI ja ApaNI maMjhilane mArga TUke thavA mAMDaze. mATe ja zrImadjI AgaLa kahe che - samajAvyuM te pada namuM jemaNe AtmasvarUpa samajAvyuM, temane namaskAra kare che. keNa samajAvI zake ? je khuda samajyA che, te. jeoe AtmAnubhava karyo che. svarUpane pAmI temAM samAI gayA che. nijAnaMdanI anubhUti karI che tevA sapurUSa ja sAdhakane sAkSAtkAra karAvavAnuM pratyakSa avalaMbana na bane che. bAkI badhuM ja pakSa che. AvI dazA jemaNe prApta karI che te ja Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. huM AtmA chuM sadgurunuM pada pAmI zake che. mATe ja evA padane namaskAra ahIM thaye che. vaLI te sadgurunI dazAne vadhu spaSTa karavA zrImadjI be vizeSaNa Ape che :- zrI sadguru bhagavaMta zrI arthAt lakSmI. jeo:lakSmI-saMpanna che. kaI lakSmI? tame badhA paNa lakSmI-saMpanna che. lAkaDAnA mAlika che. te tame paNa saduguru kharA ne ? nahiM? are ! tame te A lakSmI prApta karavA mATe AtmalakSmI gumAvI beThA che, Atma-guNone ghAta karI rahyA che. ahIM te jemaNe AtmAnI jJAna-darzanAdi Rddhine prApta karI che te zrI saMpanna che. ane vAstavika lakSmI paNa A ja che. bAkI badhuM dhULa che. jemaNe potAnA sane prApta karI lIdhuM che. sat eTale AtmA. sat eTale saMsAra nahi, dhana nahi. tamAre mana sat eTale zuM ? dhana ? paNa dhana game teTaluM pAmyA pachI paNa sadguru banI zakAtuM nathI. baMdhuo! sadguru te. te ja ke jemaNe mane sAkSAtkAra karyo che, te pitAne pAmyA che evA sadgurune "zrI" nI upamA lAge che. bhagavaMta-jenA aneka artha thAya che, ahIM bhagavaMta eTale bhAgyavAna, jemaNe zubha yoge karI puNyane rAzi ekaTho karyo che. bhagavaMta emane ema nathI banI javAtuM. jenI pAse puNyanA ceka nA theka che ane e puNya pitAnI Atma-vizuddhi mATe anukuLatA karI Ape tathA puNyAnubaMdhI puNya, anya jIvone mArga batAvavAnuM sAmarthya dharAve. Ama je pite tare ane. bIjAne tAre te bhagavaMta. tinnANuM-tArayANuM eTale ke jeo pote pahelAM tarIne tIra thaI jAya te ja DUbatAne tArI zake che. zrImadjIe AvA zrI ane bhAgyathI yukta evA sadgurune ahIM praNAma karyA che. Ama Atmasiddhi zAstra zarU karatAM zrImadjI namrabhAve saddagurunA caraNomAM vaMdana karI anubhUta AtmasvarUpane samajAvavAno prayAsa kare che. AtmAne jANavA, jevA, oLakhavAnI ArAdhanA karavA mATe ja ApaNA pUrvAcAryoe parvonuM nirmANa karyuM che Ajane cAturmAsika pAkhIne divasa paNa e mATe ja che ke Aje pratikramaNa dvArA, AlecanA dvArA, Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namuM zrI saddaguru bhagavaMta ApaNe sahu AtmanirIkSaNa karIe, ApaNAmAM rahelA rAga-dveSa-kaSAyone jANIe, tenA ekarAra karIe ane pazcAttApanA jaLa vaDe tene joIe. sAthe sAthe yathAzakti jJAna, darzana, cAritra, tapa, dAna, zIla ane bhAvanI ArAdhanA karIe. zrI dazavaikAlika sUtramAM kahyuM che bala thAma ca pitAe saddA mAraga mapaNe. tArI jeTalI zArIrika mAnasika ane AdhyAtmika zakti hoya te. zaktine jarApaNa chupAvyA vinA, thAya teTalI ArAdhanA karI leje A ArAdhanA dvArA huM AtmA chuM eno daDha nirNaya hadayapaTala para akSarAMti thaI javo ja joI e. zrImadjInA zabdomAM- re Atma tAre, Atma tAre zIdhra ene oLakhe, sarvAtmamAM samadaSTi gho, A vacanane hRdaye lakhe." A mULabhUta siddhAMta che. Ane sarva rIte samajIzuM. te ja AtmasiddhinA hAdane pAmI zakIzuM. hAIne pAmavuM te mAtra buddhinI ja samaja dvArA nahi paNa "huM AtmA chuM ane pachI te "gf davaM vALa " e bhAva, evI zraddhA Atma spazI bane, je potAne jANe che. te sarvane jANe che. baMdhuo ! AjanA prathama divase ja huM tamArI pAse gurudakSiNe mAgI lauM te te anucita nahi ja kahevAya. ke ApaNe A cAra mahinAnI ArAdhanA tame saha "huM AtmA chuMnI AsapAsa ja karaze. ane cAturmAsanA aMte huM tamArA saumAM e jevA IcchuM chuM ke tamArA merema mAM huM AtmA chuM AtmA chuM ne divya dhvani guMjato thAya. ahIM ame cAra mahinA mATe AvyA chIe te ArAdhanA karavA ane karAvavA. AjathI zarU thatI A sAdhanA kArataka pUnama sudhI cAlaze. ApaNe jJAnayajJa cAra mahinA sudhI akhaMDa cAlaze. temAM ApaNe sahu ApaNuM viSaya-kaSAya, rAga-dveSa, vAsanA-vikRtio hAmI daIne nirmaLa banIe. zuddha banIe. A Atmavizuddhi mATe ja Atmasiddhi zAstranI carcA ApaNe karavI che. have pachInI gAthAmAM AgaLa zuM bhAva batAvyA che te avasare kahevAze. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vatamAM A kALa..! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI ane anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyA tmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagajJAna ane samyagacAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA svane nirNaya karavA mATe che. - A jIve paranA nirNayamAM anaMta bhava gumAvyA che. sva eTale caitanya ane para eTale jaDa. caitanyanI zedha jIve karI nahIM ane jaDanI zedha mATe, tenAM UMDAmAM UMDAM rahasyo pAmavA mATe keTalI mahenata! tamane khyAla che ke eka vaijJAnika, jagatanAM rahasyone jANavAmAM pitAnI AkhIye jIMdagI khacI nAkhe che. leboreTarImAM kAma karate sAyanTIsTa, rAta-divasa eka kare che. UMgha ane ArAma harAma kare che. khAvA-pIvAnuM bhAna tene rahetuM nathI. ATalo puruSArtha mAtra jaDa jagatane jANavA mATe ja che. kAraNa tene rasa, tenI ruci jaDamAM che. pratyeka jIva koIne koI mahenata karate ja hoya che. badhAne kaMIka pAmavuM te che ja. paNa jevI jenI ruci. jenI AtmA viSe ruci haze te AtmAnI zodha kare. ane jene bhautika saMsAranI rUci heya te Idriyajanya viSayone zodhavA-meLavavAmAM jIvana naSTa karI de. jaDanI zedhamAM duniyAnuM bhAna bhUlI jAya. tenA eTalA UMDANamAM jAya ke pote kayAM che tenI tene khabara na rahe. baMdhuo! evA paNa bALako ApaNe joyA che ke tenA hAthamAM eka navuM ramakaDuM Ave te tene eka eka parts e judA karI nAkhe. pAchA tene phITa kare. vaLI tene judA pADe. ane tenI eka eka racanAne jANavA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna A kALa ! 13 prayAsa kare. tyAre e bALakanAM mA-bApa ema kahetAM hoya ke mAre dikare te bhaviSyamAM moTo ejInIyara thaze. ane garva le. ane kharekhara garvane viSaya paNa kharo. paraMtu bALakanI A vRttine mAtra bhautika upayogitA tarIke ja nahIM paNa Atmika bhAvanAnA trAjavAthI telIe te e batAve che ke jIvamAM keIpaNa padArthanA UMDANamAM javAnI zakti che. jema jaDanI ruci jaDanA UMDANa sudhI laI jAya che, tema je caitanyanI ruci jAge te jIva caitanyanA UMDANa sudhI paNa jaI zake che, pate pitAnA svarUpane pAmI zake che. ane sarva duHkhane aMta ANI zake che. paNa zAstranA prAraMbhe ja zrImadjIe kahyuM ke - jeha svarUpa samajyA vinA, pAmyo dukha anaMta. jIve badhuM ja karyuM. badhAM ja UMDANone mApavAno prayAsa karyo. pRthvInA peTALe bhedI nAkhyAM, samudranAM UMDANane mApyAM, AkAzanA aMtarane vIMdhI nAkhyuM, avakAzayAne banAvyAM, je zabdanI gatithI paNa vadhAre jhaDapathI doDI zake che. aNu ane paramANunI zaktine paNa jANI laI, -mApI laI-nAthI lai jIvana viSe tenI upayogitA siddha karI paNa pite pitAnA svarUpane pAmavAne prayAsa na karyo. pitAnA UMDANamAM javAnI jarUrata tene kyAreya na jaNAI ane tethI AkhAye bAhya vizvane jANanAro, pitAne na jANI zake. pariNAme anaMta dukha bhegavyuM ane hajupaNa svarUpathI jeTale dUra raheze teTale vadhu dukha bhegavaze. Akhare te nija svarUpa jANyA vinA duHkhane aMta ja nathI ane sAcuM sukha pAmavA mATe samasta vizva je be dravyamAM vibhAjita thayeluM che te banne dravya maitanya ane janA-mULa-bhUta svarUpane, tenA kSaNa-kSaNanA palaTAtA paryA. yane jANavA ati ati Avazyaka che. jaDa dravya paNa pariNamanazIla che. paLe paLe palaTAvuM te tene svabhAva che. jenI ApaNane jANa ja nathI. ane tethI ja jaDanI pariNatinA kAraNe jIvanamAM aneka duHkho ApaNe mAnI lIdhAM che. jaDane svabhAva saDana, paDana, galana, vidhvaMsanane che. ane te thAya ja, tene koI rokI zake nahI, A samajaNa je UMDI hoya te kaIpaNa jaDa padArthane tUTavA-phUTavAthI duHkha thAya nahi. are! eTaluM nahi paNa, Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM aMdhuo ! game tevA priyasvajananuM mRtyu paNa duHkhanuM kAraNa na bane! kAraNa jene jANa che ane temAM saMpUrNa zraddhA che ke koInuM paNa, kayAreya paNa mRtyuM thavuM te jaDa ane caitanya baMnenAM te-te prakAranAM pariNamana sivAya bIjuM kazuM nathI. AtmAnI te dehamAM rahevAnI paryAya pUrI thaI ane dehanAM jaDa-paramANuonI paNa deha rUpa paryAya pUrI thaI tethI have e paryAyamAM parivartana Ave ja. te paryAyanuM pariNamana samaye -samaye thaI ja rahyuM che. je bahu jaldI ApaNA jevAmAM AvatuM nathI. paNa mRtyu thayuM te dRSTie caDe tevuM pariNamana che. to A parimaNamanane zeka che? Ama je ghaTanAne sAmAnya sthUla buddhi, ati duHkhanuM kAraNa mAne che, te svarUpanA jANakArane duHkharUpa bane ja nahIM. mRtyu duHkhanuM kAraNa bane che te mAtra ApaNuM mohabuddhi tathA svArthabuddhi. je kaI paNa vyaktimAM rahelA ApaNuM meha ane svArthane tenAmAMthI kheMcI laIe to duHkha samApta thaI jAya che. jagatamAM roja hajAro mAna mare che tenuM ApaNane lezamAtra duHkha nathI. kAraNa tyAM meha ane svArtha buddhi ja maraNathI paNa vadhu bhayaMkara che. e moha ane svArthane toDavA mATe jaDa ane caitanya banenA svarUpane jANavuM jarUrI che. ane e svarUpane samajo tenuM du:kha gayuM. | maMgalAcaraNamAM ATaluM kahyA pachI zrImadjI A zAstrane heta zuM che te batAvatAM kahe che "vartamAna A kALamAM, mokSamArga bahu lopa, vicAravA A bhAthI ne, bhA atra age ..?" ra zrImadjInI hayAtinA samayane vartamAna gaNa ke AjanA vaijJAnika yugane vartamAna gaNa ? ahIM be rIte samajavAnuM che. eka to cotha Aro para thaI A pAMcame Ara cAle che, ane A vartamAnamAM bharatakSetramAM mekSane lepa batAvavAmAM AvyuM che eTale ke bharatakSetrathI vartamAnakALe kaI meze jaze nahi. vartamAna A kALamAM- zrImadjIne samaya gaNue te paNa te kALamAM zrImadjIe joyuM haze ke leke jaDanI sAdhanA pAchaLa paDayA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna A kALa ! che, vaibhava-vilAsamAM rAce che AjathI lagabhaga 90-100 varSa jUnA bhAratanI kalapanA kare. tyAre jamInadArazAhI hatI. nAnAM-nAnAM rAjyo ane rAjA hatA. teo pitAnA ja dhana-vaibhava, vilAsa ane zAnasattA mATe ja jIvana jIvatA hatA, temAM jemane samajadAra gaNIe, teo paNa mokSamArgane jANavA chatAM e tarapha javA mAgatA na hatA. ane Aje 90 varSa bAda ApaNe kayA kALamAM UbhA chIe ? A navuM varSamAM mANase pRthvInA peTALe pheDayAM, AkAza-avakAzanAM rahasya zeThAM ane sahuthI bhayaMkara zodha karI aNu-paramANu bombanI, zakti vadhavA sAthe parasparane vizvAsa che ane babbe vizvayuddho thayA pachI vizva vinAzanA trIjA vizvayuddhanA bhaNakArA heThaLa satata bhayabhIta thaIne mANasa jIvI rahyo che. emAM paNa Azcarya che ke zarIra sukhanAM, manoraMjananAM sAdhane meLavavA chatAM tene zAMti-saMtoSa nathI. nayanaraMjana mATe sinemA, TI. vI. che. garamIthI bacavA mATe kulara erakanDIzanara che. cAlavAnI tasdI na levI paDe mATe kare che. kabIrajI nA zabdomAM- be gaja jamInanI jarUravALA mANasa pAse vizALa baMgalAo che. paNa tene sukha che? zAMti che? nathI. vicAre te kharA! vyakti ane samaSTi bane daSTie loko pAse ghaNuM hovA chatAM, je nathI tenA vicAre sukha nathI. zAMti nathI. paNa e sukha ane zAMti kayAre maLe? jyAre AtmAnI pichANa karIe? tyAre, potAnA svarUpane-nija svarUpane, Atma svarUpane oLakhIe tyAre. AtmAne oLakhavAnI zarUAta eTale mokSamArgane prAraMbha. A kALamAM mokSamArga zuM che? tenI samajaNa moTA bhAganA lokone nathI. jANe mekSamArga bhUMsAI gaye heya-lopa thaI gayuM hoya tevuM lAge che. pahelAM to e samajI laIe ke jJAnIoe mekSa mArga kone kahyo che? zrI uttarAdhyayana sUtranA 24mA adhyayananI bIjI gAthAmAM zrIprabhue pharamAvyuM che ke nANa ca dasaNaM ceva, carittaM ca tavo tahA / esa maggutti pannatto, jiNehi varada sihi // 2 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM temaja - jJAna mirkhyA : ane sagara--triALa mokSamALa : 1/2 ahIM mokSamArga batAvyuM che. jJAna, darzana, cAritra ane tArUpa mekSa mArga kahe. jJAna ane kriyAne samanvaya tene mokSa kahe athavA samyagadarzana, samyagrajJAna ane samyagucAritranA samanvayane mokSa kahete badhuM eka ja che. AvA yathArtha kSamAganI samajaNa Aje lopa thaI gai che. jema gAmaDAnA dhULiyA raste paDelI pagadaMDI te AvavA-javAne mArga che ane vaMToLanA kAraNe athavA cemAsAmAM varasAdathI thayelA kIcaDanA kAraNe pagadaMDI bhUMsAI jAya che. haMmezAM keDI dekhAtI nathI paNa havA ke varasAdanuM tophAna zAMta thatAM mANasanuM AvAgamana cAlu thAya che ane te pagaMdaDI pharI pAchI banI jAya che. anaMta tIrthakaro dvArA batAvela A mokSamArga jIvane sUjhato nathI. kAraNake jIva sAMsArikatAnA tephAnamAM phasAyela che. rAta ane divasa saMsAranA ja vicAro. divase je vicAro che ane rAtre svapnamAM je jue che te saMsAra sivAya bIjuM zuM hoya! are baMdhuo! ahIM beThA ho, pravacana sAMbhaLatA ho, tyAre paNa mAthAmAM je vicAra jhabakI jAya che te sAMsArikatAnA ke adhyAtmanA? adhyAtma bhAvone jAgRta kare evI vANuM sAMbhaLatAM paNa je mAthAmAMthI saMsAra khasa na hoya te saMsAranI jALamAM lepAyelA che tyAM saMsAranA vicAro sivAya bIjI apekSA zuM rakhAya ? vaLI jevA vicAre evI vANI. eka AkhA divasanI belAyelI vANIne tapAsI jajo ke temAM saMsAranA bhAve bolAyela vacane vadhAre hatAM ke AtmA-paramAtmAnI zraddhA-bhaktinA bhAve vadhu vacane nIkaLyAM hatAM? ane pravRtti paNa te ja. divasabhara thatI pravRttimAM lakSyasthAne kAM te pitAnI jAta, kAM to patnI ane parivAra ane kAM te sAmAjika pratiSThA kahe- A sivAya AtmA athe kaMI pravRtti karI kharI? Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna A kALa ! 17 samyagdarzananA badale abhimAnanuM pradarzana, samyaga jJAnanA badale meha ane svArthanuM bhAna temaja samyagracAritranA badale tRSNAnI mAyA jyAM hoya tyAM mokSamArga kayAMthI sujhe? jJAna zuSka bane che kiyA jaDa paripATI bane che, pachI mokSamArga kayAMthI dekhAya? jJAna, darzana cAritra upara; mithyAbhimAna, saMsAra darzana temaja bhega-vilAsanAM jALAM bAjhayAM che ane tapa, je AtmAne nirmaLa kare che, temAM paNa ghaNIvAra keTalo ADaMbara thAya che? Ama samagra prakAre jotAM mana, vANuM ane deha sAMsArikatAmAM ja taraboLa che. sAMsAriktAnAM pracaMDa tophAna aMdaramAM uThayA ja kare che. mehamelanA kIcaDathI AtmA avarAIge che tethI ja mekSamArga sujhatuM nathI. A mArga jIvane kayAre sujhe? ke jyAre tenA aMtakaraNamAM saMsAravRddhinA bhAvone sthAne saMsArane parimita karavAnA bhAve sthira thAya. pachI bhale e gRhasthAzramamAM hoya, paNa enA bhAvo ene mArge caDAvI de. bharata cakravati cha khaMDane jItI vijayamALa varIne pAchA pharI rahyA che. vijayane garva tana-mana para savAra thaI gayela che. e ja garviSTa pagale RSabhakUTa parvata para Ave che. graMthakAro kahe che ke dareka cakravati vijayI banIne prathama A sthAna para Ave, tyAM rahelI zilA para potAnuM nAma potAnA hAthe ja Take ane pachI ja potAnI rAjadhAnImAM praveza thAya. bharata paNa A sthAne AvyA. nAma lakhavuM che. zilA para najara paDe che, tyAM te eka akSara lakhavAnI paNa jagyA nathI. vicAre caDe che zuM karavuM? tatkSaNa upAya maLI gaye. bhUtakALanA badhA ja cakravationAM nAma lakhAyelAM hatAM temAM je chellA cakavatinuM nAma hatuM te bhUsI nAMkhI pitAnuM nAma kaMDArI dIdhuM. pharI pharIne nAma nihALe che ane garvanI mAtrA vadhe che. ahA ! yuga-yuga sudhI A suvarNa akSare katareluM nAma ahIM raheze, ane aneka yuga sudhI, lAMbA kALa paryata jaga jANatuM raheze ke bharata nAmane samartha cakravati A bhUmimAM thaI gayo. mAruM nAma "vivAda-vivA" amara raheze. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM Ama vicArate te AgaLa Daga bhare che tyAM ja acAnaka eka suvicAra jhabakI jAya che. pitAnI pAmaratAne khyAla Ave che. jyAM cUkyo tenuM bhAna thAya che. e potAnI jAtane jagADe che. he bharata! tuM bhAna bhUlyo, Aje tAruM nAma lakhI tuM kulAya che paNa te jema AgaLanuM nAma bhUMsI nAkhyuM tema tArA pachI AvanAra cakavati tAruM nAma nahIM bhUse ? kyAM sudhI A nAma raheze? je nAza pAmanAra che tenA mATe te ATalAM yuddha karyA? ATalAM lehI vahevaDAvyAM ? ane pitAnuM mana ja pitAne DaMkhe che. tyAMthI bahAra nIkaLatAM pahelAM ja AMkhamAMthI AMsu saravA mAMDe che. ane e AMsuo aMtaramAM paDelA saMsAra bhAvane dhoI nAkhI tyAM anAsaktinAM bIja vAve che. ane pachI AkhuMye jIvana anAsakta bhAve nirlepa bhAve jIve che. pariNAme gRhasthAzramI hovA chatAM kevaLa ne vare che. baMdhuo ! vicAro--jIvamAM paDelI pAtratA kevI jAgI gaI! ane je bhavamAM ATalAM yuddho kheDayAM hatAM e ja bhavamAM A pAtratAe mekSa apAvyo. jyAre ApaNe ApaNA ja Asakita bhAvanA kAraNe mokSa mArgane lopI nAkhyo che ane UMdhA mAge caDI gayA chIe. are ! keTalAka to evuM samajI beThA che ke A bhavamAM mekSa nathI te dharma zA mATe kare? jyAre, je kALe, je kSetre, mokSa maLavAnI saMbhAvanA haze tyAre dharma karIzuM. paNa baMdhue ! evuM na vicAro. puruSArtha kare. karele puruSArtha kyAreya paNa vyartha jato nathI. A bhave nahIM to trIje bhave mokSa thAya e jambara purUSArtha karI le. are ! trIje nahIM te 15 me bhave. ane 15 me bhave nahIM te pachI paNa puruSArtha te atyArathI kara ja rahyo. ApaNuM aMtaramAM evI bhAvanA jagADIe ke bhale A bhave mAre mekSa na thAya paNa mokSanI najIka pahoMcavAnI pAtratA keLavavA mATe je karavuM jarurI che e jeTale puruSArtha mAge che e te karI lau. basa-AvI bhAvanA jAgRta karavAnI jarUra che. jo jJAti jai vo pAvara hai jene AtmArtha jagAva che, jene Atmadarzana karavuM che, tenA mATe Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna A kALa ja "bhAkhyo atre agamya mokSamArga jevo che tevo spaSTa, kaMI paNa chupAvyA vinA A zAstramAM zrImaddajI varNave che. zAnA mATe? vicAravA AmAthIne jIvananA bIjA vicAre te bahu karyA paNa AtmAnA arthe vicAravAnI phurasada te zuM, paNa jIvane khabara ja nathI ke mAre AtmA viSe, tenA hita-ahita viSe, tenA svabhAva ane vibhAva viSe kaMIka vicAravuM jarUrI che. jIvananuM keIpaNa kAma vagara vicAryuM karatA nathI. bahuja lAMbI vicAraNA pachI ja amalamAM lAve che. are ! kaI kAma barAbara na thAya te karanArane ApaNe Thapako ApIe chIe ke Ama vagara vicAryuM kAma kema kare che? jyAre AtmakSetre karAte dharma ane dharmanAM anuSThAne vagara vicAryuM, vagara samajaNe karIe chIe. rUDhithI doravAIne ja cAlIe chIe. paNa karAte dharma AtmAnuM hita sAdhI zake che ke nahi? Atmazuddhi thAya che ke nahi? te kayAreya vicAratA nathI. ahIM vicAravA AtmAthIne" A pada kahIne zrImadjI kahevA mAge che ke dharma AcAramAM utAryA pahelAM vicAramAM utAre jarUrI che. dharma vicAramAM jAgatuM haze, vicAramAM vaNAI gayo haze te e yathArtha rUpe temaja sahajatAthI AcAramAM utarI zakaze, vicArapUrvakanA dharmane AcAramAM utAravA mahenata nahIM karavI paDe. eka kalAkanuM sAmAyika jevuM anuSThAna karavuM hoya te pahelAM thoDI miniTe ke thoDI sekanDe e viSe vicAra kare che? sAmAyika eTale zuM? kevI rIte karavI? zA mATe karavI? jo A praznano UMDo vicAra karI aMtaramAMthI ja tenA uttare UgavA daI e te pachI e sAmAyika karavAno AnaMda judo ja haze. ane pachI evA jIvane pitAne pAmavA mATenI tAlAvelI lAgaze. vyAkuLatA utpana thaze. saMsAranA kaI paNa padArthane pAmavAnI che ane jeTalI vyAkuLatA jAgI nathI ethI vizeSa vyAkuLatA AtmA mATe jAge tevA AtmAthI AtmAne pAmI zake. eka brAhnaNa yuvAna, je kaMIka vicAraka hata-bhaNele hate. dharma ane AtmAmAM zraddhA dharAvanAra hatuM. te eka vakhata eka sAkSAtkArI Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I ! ! AtmA chuM saMta pAse gaye, jaIne praNAma karI vinayapUrvaka potAnI bhAvanA vyakata karatAM kahyuM . ! = . ! = = . ! . . . . . . ' mahArAja! ApanI khyAti sAMbhaLI ApaNI pAse Avyo chuM mAre Atma-sAkSAtkAra kare che. karAvaze ?" . . . . . . : - - saMta anubhavI hatI. teoe yuvAnanI dhANI ane caherAnA bhAva vAMcI lIdhA. kharekhara laganI lAgI che te jIve che. teoe premathI bAjumAM besADayAM ane potAnA kAryamAM parovAI gayA. cAra-cha kalAke ema ja vItI gayA.saMta priyaMma meM tenI saMmatAnI kaTIM kare che. ane jayAre yuvAna e kasoTImAMthI pAra Utaryo eTale tene thoDe dUranI eka moTI nadI pAse laI jAya che. nadIe poMcyA pachI tene hAtha pakaDI saMta kahe che- . : : : : : : "cAla beTA! ApaNe jarA nadInA pANIthI pahelAM pavitra thaIe." yuvAna cAlyuM. te samaye ke AtmasAkSAtkAra karyA pahelAM AvI vidhimAMthI pAsa thavAnuM haze. nadImAM cAlyA jAya che. pANInuM UMDANa vadhavA mAMDyuM. kamara sudhI pANI hatuM te chAtI sudhI AvyuM. te hAtha paDe che ne e te AgaLa vadhato ja jAya che. tyAM te pANI nAka sudhI pahoMcyuM. yuvAna samajyo basa have AgaLa vadhavAnuM nahIM hoya paNa saMta te jANe jamIna para cAlatA hoya eTalI ja svasthatAthI AgaLa vadhI rahayA che. ne mAthoDuM pAchuM AvyuM, yuvAna DUbavA lAgyuM. be DagalAM AgaLa vadhI te tenI coTalI pakaDI lIdhI ne traNavAra tenA mAthAne pANImAM DUbADyuM ne traNavAra bahAra kADhyuM. yuvAna akaLAI UTho trAhi trAhi pikAra UThayo. guMgaLAmaNa anubhavavA lAge. hada AvI gaI! sate tarata ja yuvAnane UMcakI khabhA para nAkhyA ane nadInI bahAra kinAre AvI gayA. pele pANI pI gayuM hatuM. zache laTakAvI pANI kaDhAvI nAkhyuM. kinAre sUvarAje thoDIvAre suvAnuM sate muzkelI e thAya che . !STha 9:31 sy | yuvAna kaheda sAhAra! motanI najIka jaI mAcho mATe ja : : *! * Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna A kALa ! "ema ? acchA, batAva to je vakhate DUbI rahyo hato tyAre keNa BNa yAda AvyuM ?" "kaI nahI ? "kema ?" tArI patnI tathA bALake nathI ? mA-bApa nathI ? svajana mitre nathI ?' mahArAja ! badhAM ja che.' "te kaI yAda na AvyAM ?" "nA, mahArAja ! mAtra eka ja vicAra hatuM ke have AmAMthI chUTuM te ja bacIza, nahIM te marIza. basa, kema jIvate rahuM e ja eka vicAra hatuM. ane mahArAja ! kharuM kahuM ? bahu vyAkuLa thaI gaye hate" tyAre saMta kahe che : "bhAI ! eka nAzavaMta jIvanane bacAvavA mATe jeTalI vyAkuLatA thaI e samaye badhAM hovA chatAM koI yAda na AvyAM. mAtra eka tuM ja rahyo hato. tene ema lAgyuM haze ke atyAre A vizvamAM bIjuM kaI nathI. basa, AtmAne pAmavA mATe AvI vyAkuLatA janme, badhuM ja visarAI jAya, saha saMbaMdha aMtarathI aLagA rahe tyAre ja AtmasAkSAtkAra thaI zake. e vinA nahIM." baMdhuo ! ahIM zrImaddajI paNa A gAthA dvArA ApaNane e ja kahevA mAge che ke saMsArathI para thaI, mAtra dRSTi AtmA para joDAI te ja AtmAne pAmavAne puruSArtha jAgI zake che. paNa e mokSamArga samajAya te ja. have A mArgane nahI samajanArA kevA bhramamAM hoya che ane kevA beTA mArge samaya ane zakti veDaphI rahyA hoya che te have pachI AgaLanI gAthAmAM batAvavAmAM Avaze. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA-jaDa...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI ane anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jIva samakSa, amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mikSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyaggadarzana, samyaga jJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-rananI ArAdhanA mokSamArgane prazasta kare che. virAdhaka bhAvane toDate jIva krame-kame ArAdhaka bhAvamAM sthira thatuM jAya che. je ArAdhanA samyapha thAya to tenuM phaLa samyagU ja maLe che. samya ArAdhanAnuM su-phaLa maLyA vagara rahe ja nahIM. vyAvahArika kArya paNa yathArtha rUpe thAya, te ja tenuM phaLa yathArtha maLe. jevuM kArya tevuM phaLa koIpaNa kAma, karavA khAtara ja karI levAya. te barAbara che ke nahI te dhyAna, na devAya to tenuM yogya phaLa maLatuM nathI. eka bijane jamInamAM vAvI dIdhuM ane je tene havA, pANI prakAza, khAtara vagere badhuM ja yaMgya maLI rahe te ja te bI prasphaTitA thaI aMkurita thAya che. vaLI badhuM havA pachI paNa je jamIne ja barAbara na hoya te paNa te Uge nahi. bIja phaLe nahIM. jeTalI adhUrAza joItI sAmagrImAM rahe eTalI adhUrAza phaLamAM paNa rahe mATe bhUmikA yathArtha joize tenI sAthe badhA ja saMgo paNa yathArtha joIze.. e badhuM thayA pachI je je phaLane IcchIe chIe te maLaze. svIca: ona kare che ne prakAza maLe che. paNa svIca ona karyA pachI paNa je prakAza na pAme te tarata vicAre ke kayAMka khAmI che. koI kAraNe kyAMthI prakAza prApta thavo joIe tenI sAthenuM kanekazana, kapAI gayuM che. athavA. te lAIna barAbara nathI, phITIMga barAbara nathI ke babane phayujha UDI Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA-jaDa gaye che athavA svIca ona karavAne sAco kimI nathI jANatA. badhuo ! jIvana-vyavahAramAM jIvatAM A jJAna te saheje meLavI lIdhuM che. ane temAM pUrA sAvadhAna che. tenI yathArthatAmAM kayAMya khAmI AvavA detA nathI. kAraNake tenI AvazyakatAnuM bhAna che. paNa have ApaNe, ApaNA pitA tarapha eTale ke AtmA tarapha dRSTi karI nihALavAnuM che. ghaNI kriyAo, ghaNe dharma karyA pachI paNa maLavuM joIe tevuM phaLa, teTaluM phaLa kema maLatuM nathI ? zrImadjIe kahyuM - mokSamArga bahu lepa kiyAo vadhI gaI ane temAM mArgane lepa thaI gaye. mArga bhUlele game teTaluM bhaTake to paNa sva-sthAne kema pahoMce ? AkhA divasamAM aneka mAIla cAlyA pachI paNa vyakti tyAM ja hoya to tene ghANane bela samaje ke bIjuM kaMI? baMdhuo ! vicAro...tame Aje dhaMdho zarU karyo. mahenata karI. ghaNuM dhana karyuM. paNa je dhaMdhAmAM barakata na haya, kamANI na hoya te e dhaMdho pakaDIne kyAM sudhI besI raho dhaMdhe te enuM nAma ke jemAM nitya pragati thatI rahe. game tevI sArI vastune dhaMdhe hoya paNa temAM je vikAsa na hoya to abhaNa mANasa paNa e baMdha na kare ? ApaNuM bApadAdA bhaNelA na hatA chatAM, A samajaNa teone hatI. Aje tame ghaNuM bhayA pachI paNa A ja vAta kaho cho, temAM kAMI ja pharaka nahIM. bIjhanesamAM AgaLa vadhavA tame zuM nathI karatA ? ane Aja sudhI haju paNa e ja prayAsamAM che. dhaMdhAmAM evA DUbI jAo che ke UMgha-ArAma, bhUkha-tarasa, vyavahAra, mAtA-pitA, patnI-parivAra badhAne choDI do cho. badhAne bhUlI jAo che. are keTalIka vAra te dhaMdhA mATe e badhAMnAM dilane paNa dUbhavyAM haze. emanA sukha-duHkhane khyAla paNa nahIM rAkhe heya. vicAra kare. ATalI tanmayatA, ATalI samajaNa e kSetramAM che te ahIM Atmika kSetre kema nahIM ? kadI vicAryuM che ke dharma zA mATe karuM chuM ? dharma karuM chuM paNa e karyA pachI keTalI pragati thaI ? keTalI barakata thaI ? keTalI kamANe karI ? pragati thavI ja joIe. jevo chuM Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 huM AtmA chuM evo ne e rahe te dharma karyAne artha zo ? A mATe AtmAne DhaLa paDe. haju sudhI mArAmAM parivartana nathI AvyuM te kaMIka bhUla che. kayAMka cUkuM chuM. kaMIka uNapa che. kAM te dharmanI AvazyaktA ja jaNAI nathI eTale ja nATaka cAle che. nahIM te kArya phaLa Ape ja. eTale ke yathArtha kArya thayuM nathI mATe ja tenuM yathArtha phaLa maLyuM nathI. ahI evI bhUlemAM rAcanAra jIvonI tarapha saMketa karatAM zrImadjI pharamAve che : kaI kiyAjaDa thaI rahyA, zuSka jJAnamAM kaI mAne mAraga melano, karUNuM upaje joI...3... ahIM pitAnI mAnyatAmAM-bhUlabharelI mAnyatAmAM ja mekSa mArganI kalpanA karanAra be prakAranA cha batAvyA. eka jaDa kriyAvAdI ane bIjA mAtra jJAnanI nIrasa vAta karanArA, ke jeo karUNAne pAtra che. temAM prathama prakAranA dharmanA nAme ghaNI kriyAo karatA hoya paNa temAM tenA aMtarabhAva bhaLelA na hoya tethI tenuM kAMI ja phaLa maLe nahIM. jema ke tamArA rasoDAmAM upagamAM AvatI charI. tenA vaDe kerI sudhAravAmAM Ave, maracA sudhAravAmAM Ave ke kArelAM sudhAravAmAM Ave. A traNamAMthI kyA svAdane e mANI zake ? mIThe, tI ke kaDavo ? ekeya rasanI ene khabara nathI. kAraNa? kAraNa ke te jaDa che. jaDa game teTalI kriyA kare tenuM tene kAMI phaLa na hoI zake. nathI lAgatuM ke ApaNe paNa jaDa jevA thaI gayA chIe ane tethI ja jaDa bhAve kiyA karyA karIe chIe ane tenuM phaLa pAmatA nathI. dharmakiyA thatI hoya paNa eya je rUTIna varkanI jema ja thAya te e jaDa ja che vicAra te kare mArA pyArA baMdhuo ! ke tame ahIM Ave che. keTale samaya Apo che ? e eka-eka paLanI kiMmata keTalI che? zuM tame tamAre samaya vyartha veDaphI deze ? badhuM choDIne Ave che tyAre kema evI bhAvanA nathI thatI ke mArI amUlya evI paLane nirarthaka nahIM javA dauM. A paLamAM je dharma kiyA karIza te evI karIza ke sArthaka thAya, dharma mAnyatAmAM nathI paNa vAstavikatAmAM nathI lAga ja game teTalo , ene khabara nathI Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiyA-jaDa 25 che. eTale badhI ja bhUlabharelImatI zAka vAstaviktAne pragaTa karuM te ja enuM mane yathArtha phaLa maLe. AnuM kula keI bhautika nathI paNa AMtarika che, dharma kare eTale aMdarathI AnaMda ane prasannatA thAya. haLavAza anubhavAya kAraNa ke dharmanuM svarUpa ja parama zAMta rasamaya che. paNa pUcho aMtarane ke dharma karyA pachI haLavAza anubhavI che ? aMtara, prasannatAthI nAcI UThayuM che ? nathI thatuM ne Ama ? te samajI leje ke mAtra jaDa kiyA ja thAya che. mATe ja kahyuM : keI kiyAjaDa thaI rahyA... kriyA pAchaLa dhyeya zuM che tenI khabara nathI. are ! ArAdhanA zuM ane zenI ? mekSamAge ArAdhanA jJAna, darzana cAritra ane tapanI karavAnI che. paNa thayuM che zuM ? jJAna, darzana te bhUlAI gayAM. rahyA cAritra ane tapa. temAM vadhu mahattva ApI dIdhuM tapane, ane te paNa tapane samajyA vagara. mAtra AhAranA tyAgane tapa samajI beThA chIe. avasare e ja tapa karatA rahyA chIe ane enA alaukika mahattvane vyAvahAriktAmAM vahAvI dIdhuM. zuM AhAra cheDIne bhUkhyA rahyA te tapa che ? nA, te mAtra tyAga che. tapanA dhyeyane samajyA nahIM. je AhAratyAga ja tapa hota te bhagavAna 12 prakAranAM tapa kaheta nahIM ane bAhya tapa karatAM AMtara rUpane vadhu mahatva Apata nahIM. hA, AhAratyAgathI thatuM tapa je samajaNapUrvaka thAya, te daramiyAna AtmabhAvamAM rahevAtuM hoya te te upavAsa che. Aje zarIrarUpI moTarane paTelanI jarUra nathI eTale AhAra prapaMcathI nivRtta thaI, AtmabhAvanAmAM tadAkAra thavAne sabaLa puruSArtha karuM, evI bhAvanAthI upavAsa thAya e ja upavAsanI sanmukhatA che. ane tethI anaMtAnaMta karmonI nirjarA thAya che. mATe samajIne vicArapUrvaka tapa karIe. e ja rIte cAritra. bAhya cAritrane ja cAritra mAnI lIdhuM. - zrAvakanAM vrate ke sAdhunAM vate mAtra bahArathI pALavA te cAritra, paNa e dravya cAritra che. A cAritra AMtara cAritra, bhAva cAritrane pragaTAvavAnuM sahAyaka sAdhana che. paNa te sarvasva nathI. bAhya cAritra game teTaluM Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM doSarahita-vizuddha paLAtuM hoya paNa je bhAva-cAritrane AtmAne sparza na thayo hoya te tevuM cAritra bahu phaLadAyI nIvaDatuM nathI. caritranI vyAkhyA zuM ? ahIM bhAva cAritrane ApaNe samajavuM che. ane cAritrane samajavA mATe pahelAM yathArtha jJAna-darzanane samajavA paDaze. kAraNa ke je jJAna-darzana ja yathArtha na hoya te yathArtha cAritra pragaTa thatuM ja nathI. zrImadjIe svaracita eka pada, "mULa mAraga sAMbhaLo jInano re"mAM bahu ja sarala ane sacoTa zailImAM kahyuM che. che dehAdithI bhina AtamA re, upayogI sadA avinAza...mULa; ema jANe sadaguru upadezathI re, kahyuM jJAna tenuM nAma khAsa...mULa. ahIM jJAnanI vyAkhyA karatAM kahyuM che ke - sahuthI prathama te ApaNe AtmA-deha, Idriya, mana, buddhi, citta-badhAthI bhinna che ema jANe. ahIM jANavuM te zuM che? zenAthI jANe? zuM mAtra buddhithI jANyuM tene jAyuM kahevAya ! nA, mAtra buddhijanya jANapaNAne ahIM jJAna nathI kahyuM. paNa jyAre hRdayanI vizuddhi vadhatI jAya ane te vizuddhatarathI vizuddhatama thAya tyAre, aMtaranI jANavAnI tAlAvelI tIvratama bane che. A tAlAvelI aMtamukhatA tarapha laI jAya che. aMtamukhI AtmAnI prajJA sthira thatI jAya che. bhagavad gItAmAM AvA puruSane sthitaprajJa kahyo che. sthitaprajJa puruSa ja zrI sadgurunA upadezane grahaNa karavA prerAya che ane te upadezane jhIlIne AtmasAt kare che. gurudevanA mukhethI sAMbhaLelI vANI tenA hRdayane sparzI jAya che ane tyAre ja prajJa puruSa anubhava karAvanAra ullasita bhAva tarapha DhaLe che. jema jamInamAM dharabAI gayeluM bIja, bhUmimAMnA tatvane pitAnI aMdara kheMcI pitArUpe pariNamAve che, tyAre ja te bIja prakuTita thaIne aMkurita thaI zake che. bIja pahelAM pite phATe che pachI ja bhUmine phoDIne bahAra AvavAnI koziSa kare che. te ja rIte sthitaprajJa AtmA sadgurunA upadezane aMtaranA UMDANamAM jhIlIne Atma spazI banAve che. ane tyAre ja te AtmAmAMthI AtmAne jANe che. ke AtmA sadA sa-upagI che, jJAna, darzana sahita Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA-jaDa 27 che, vaLI avinAzI tattva che. basa, jJAnanI parisImAM ahIM sudhInI paNa mAtra jJAnathI, prajJAjanya jJAnathI ja basa nathI. ahIM sudhI pahoMcI itizrI mAnI levAnI nathI. paNa ahIMthI te sAdhanAno prAraMbha thAya che. tethI ja zrImadjI AgaLa kahe che - je jJAna karIne jANiyuM re, tenI vate che zuddha pratIta. mULa. kahyuM bhagavaMte dazana tehane re, jenuM bIju nAma samakita. mULa. aMtamukhItAe prajJAne hacamacAvI nAkhI. te Atma-svarUpanA jJAnanI sImA sudhI pahoMcI, paNa jema jamInanuM bIja jyAre pitAmAM ja kuTI jAya pachI e jamInanI aMdara rahI ja na zake. jamInane pheDIne bahAra AvavuM te tenI anivAryatA che, tema jJAna paNa prajJA sudhI sImita rahetuM nathI. AtmAmAM halacala macI jAya che. nijA nubhUtinA virahathI vyAkULa AtmA pitAnA ja UMDANamAM javA mAMDe che. samudratalanI saMpattine pAmavA jema marajIvA matane muThThImAM laI seMkaDo-hajAro phITanI UMcAIe jaI samudratalane sparze che tema AtmA paNa darzana mohanA bhukake bhUkakA bolAvavA mATe vyAkuLa thaI UThe che. have tenAthI mithyAtva bhAve sahevAtA nathI. ajJAna aMdhakAramAM paDayuM rahevuM tene akAruM lAge che. samyaktva vinA rahevuM tene vasamuM thaI paDe che. paLane ya vilaMba tene poSAta nathI. tethI aMtaramAM upaDelA prabaLa puruSArthathI AtmAe nija svarUpane je prajJA vaDe jANyuM hatuM tene have pite pitAnAmAM mANe che. jANavuM te sAdhana che ne mANavuM te siddhi che. jene anubhava dazA kahI jJAnIoe biradAvI che. eka nahIM, aneka nAma vaDe navAjI che. tenuM kAraNa paNa e ja che ke AvI dazAne pAmelo sAdhaka sAmAnya gaNAtA dhamIjI karatAM kayAMya AgaLa hoya che. tenA mauna, dhyAna vagere sAdhana sahajarUpa banatAM jAya che. tyAM tene aMtaratA mATe paNa prayatna karavo paDato nathI, te bAhya tapa mATe te pUchavuM ja zuM ? aMtaratamAM Ama Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 huM AtmA chuM udAsInatAnA bhAve varyA kare che, tene darzana kaho, zraddhA kaha, samakti kaho, badhuM ja temAM che. ane tethI ja "dA suIsTadA !" nI sUkti tyAM sArthaka thAya che. badhuM ja maLavuM saheluM che paNa darzana-AtmAnI anubhava dazA ja durlabha che. AthI durlabha dazAnI prApti eTale ja jIvanuM sulaTApaNuM. anAdithI ulaTo hato te sulaTa thaI jAya ane tethI ja je jJAna mAtra saMsAranA paribhramaNanuM kAraNa hatuM te eka kSaNa mAtramAM saMsAranAzanuM amogha sAdhana bane che ane tethI aMtaraMgamAM trikALa asaMga dazA pragaTa thAya che. jethI pite pitAmAM gm na0i ne lApha, nAmana / nI UMDI anubhUti kare che. jo ke A apUrva anubhava alpa samayane ja hoya che, paNa te anivArya che. aupazamika ke zApathamika anubhava alpa samayane hevAnuM kAraNa AtmAnI tevI bhAvasthiti che. paNa eka vakhata je A anubhava na thAya to jIvane gati ane pragatine avakAza ja kyAM che! mATe ATale anubhava e paNa AtmAnuM parama saubhAgya che. ahIM sudhI jIva darzana bhAmAM ja che. paNa nA, ahIMthI ja ene aTakI javAnuM nathI. haju AgaLa vadhavuM Avazyaka che te kyAM ane kevI rIte ? e batAvatAM zrImadjIe kahyuM - jema AvI pratIti jIvanI re, jA sarvethI bhinna asaMgamULa te sthira svabhAva te upaje re, nAma cAritra te aNuliMgamULa je jJAnathI jANyuM tene anubhavathI mANyuM. AtmadazAne A anubhava ananya ane alaukika hoya che. eka vakhata A addabhUta anubhUti thayA pachI vAraMvAra pharI-pharI jIvane e mANavAnI vRtti thayA ja kare. ane kyAreka kyAreka e mANatA paNa hoya. paraMtu aMtaranI jijJAsA prabaLatama vegamAM vahevA mAMDe ane te vega jyAre praveganuM rUpa dhAraNa kare tyAre Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 kiyA-jaDa AtmA nijAnubhUtimAM sthiratA prApta karate jAya. A sthiratA vardhamAna dazAmAM jema jema AgaLa vadhatI jAya tema tema anubhavanuM UMDANa thatuM. jAya. - A UMDA anubhavanA kAraNe AtmAnA bAhya vyavahAramAM sahaja rUpe. vratAdi anuSkAne UtarI Ave. tene prayatnapUrvaka vratanA pAlananI jarUra na paDe. are ! vate kaI pAse aMgIkAra karavAnI paNa jarUra na rahe. bahAranI vezabhUSA hoya ke nahi, kaI saMpradAya mAnya cAritranuM liMga ke. cihna hoya ke nahIM paNa "AtmA chuM" ane saccidAnaMda svarUpI AtmA chuM evo anubhava satata varyA kare. AtmasthitAmAMthI palane mATe paNa calAyamAna na thAya. tenuM kAraNa paNa e ja che ke eNe pragaTa AtmAne anubhava karI lIdho che. ane tethI ja jaDanI AsaktinA gupta ke supta, saMskore jaDamULathI ja ukhaDI jAya che. pachI tyAM zenuM ahaM ane kenuM mama? kayAM UbhA rahe e bhAve? basa, mAtra svabhAvanI ja AtyAMtika pratIti. Ama svabhAvadazAne pragaTa karI temAM je satata varyA jevuM te sAcuM bhAva-cAritra. e ' ' . . . . . . . . . . - jJAnathI jANavuM, darzanathI jANelAne ja anubhava kare ane cAritrathI palanA anubhavane sadA mATe sthira kare arthAt jJAna, darzana ane cAritra A traNa judA nathI paNa eka che. kRmika pragaTa thatI AtmadazA che. te cAritra te bAhya kiyA, anuSThAna ke veSa-liMga nahIM paNa aMtaraMganI sahajadazA "huM AtmA chuM ne anubhava te che. A samajaNa jyAM sudhI na Ave tyAM sudhI jIva bAhya vrata-anuSThAnane ja cAritra samajI temAM rA pa rahe. paNa dravya caritra mAtra bhAva-cAritrane jAgRta karavAnuM sAdhana ja che, ethI vizeSa kaMI nahI. '34. : - * A ratnatrayane yathArtha rUpe jANIne ArAdhe te ja emimArga che anyathA nahI have kija! kevA hoya te batAvatAM zrImaLis ! ' mAruf bAhya kriyAmAM grAcImAM asada makAIhis is 5 me mAga misAM, te haMkiya jaMDa haDA..ch Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dvi-zI cAraNIo tenA 30 huM AtmA chuM zAmAM, yathArtha zrAvaka dazA ane yathArtha sAdhu dazAne lakSyamAM rAkhI te te prakAranA kiyA-anuSThAnanI vidhio batAvI che ke jenA avalaMbane te sAdhaka AtmAo ati-zIvra aMtarmukhatAne pAme che. je sAcA arthamAM dharma-dhyAna che. paNa jaDa kiyAvAdIo tenA hetune bhUlI jaI bAhya kriyAo mAtra karI le. are ! rAtadivasa temAM ja racyA-pacyA rahe. eka paNa kriyAmAM lezamAtra paNa khalana na thAya te mATe pUrNa sAvadhAna rahe. cAhe zrAvaka hoya, cAhe sAdhu hoya paNa kriyAmAM custa rahI te karyAne saMtoSa mAne. paNa ethI zuM ? baMdhuo ! zAstramAM te batAvyuM che ke abhavya jIva ke jene kadI mokSa thavAnuM nathI te zrI gautama jevuM cokakhuM cAritra pALe mana, vacana ke kAyAthI ekapaNa mahAvratamAM ke samiti-guptimAM doSa na lagADe chatAM bhAvadharmanI spazanA na hovAnA kAraNe tene mAtra zubha kiyA kahI ane A kiyAnA pariNAma svarUpa puNyanI rAzi bhegI thatAM navamI raiveyaka jeTalA UMcA svargamAM jaI e svargiya sukhone ghaNuM ja lAMbA kALa sudhI bhegave. paNa pachI zuM? kaMI nahIM. saravALAmAM zUnya! pharI pAchuM saMsAranuM paribhramaNa ! ene saMsAra kayAreya parimita thAya nahIM. ATaluM karyA pachI paNa tenuM aMtara bhedANuM na hoya, paraMtu bahirmukhatA ja puSTa thatI rahe. aMtabheda eTale zuM? jene bIjA zabdomAM bheda-vijJAna kahIe eTale ke deha-AtmAnI bhinnatAnuM vijJAna. vijJAna zabda samajavA jevo che. baMdhuo ! ApaNuM tIrthaMkara prabhu sahuthI meTA vaijJAnika hatA. tethI ja teonA aneka vizeSaNamAM eka vizeSaNa che. "anaMta vijJAnI." Aje ApaNe vijJAnane adhyAtmathI vidhI mAnI lIdhuM che. paNa nA, ema nathI. vijJAna jema-jema uMDANamAM utare che tema tema te adhyAtmanI najIka pahoMce che. vijJAnanuM aMtima pariNamana adhyAtma ja che. jJAna te buddhi sudhIne ja viSaya che. paNa te ja jJAna jyAre anubhavamAM Utare che tyAre vijJAna banI jAya che. vizeSa jJAna te vijJAna koIpaNa padArthane eka aMze jANa te jJAna ane savaze jANa te sa sAranuM paNa pachI zu agiMdha ane dhana navamI cA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 vijJAna. jJAna te zedhana che. vijJAna te parizudhana che, te AdhyAtma te sarvarodhananI siddhi che, eTale ja e satya zodhana che. zedhana ke parizodhanathI paNa AgaLanA sopAna rUpa zuddha sanAtana satyane AviSkAra che. ane tethI ja jJAna ane vijJAna ane adhyAtmamAM aMtabhUta thaI jAya che. jJAna ane vijJAna jyAM thAkIne vizrAma le che tyAMthI adhyAtyanuM prathama caraNa upaDe che. prabhue pitAnA AtmAne mAtra sarvAze jA ja nahIM paraMtu anubhavyuM. temanI anubhava dazA : satata cAlu rahI. ane te anaMta jJAna sAthenI anubhava dazA hatI, tethI teo anaMta vijJAnI kahevAyA. - jIvane paNa aMtabheda thAya. eTale ke samaye-samaye nijAnubhUti ane tenI sAthe AnandAnubhUti. paNa A kayAre thAya ? bahAranA padArthone jANavAnI rucine cheDI daI, e ja jJAna daSTine AtmAmAM vALe ane pita-pitAne jANavAno prayAsa kare te ! paNa je kriyA jaDa che, te upara uparathI badhAja sthUla bhAvane jANuM leze. dharmanA nAme kiyAe paNa haMmezAM karato raheze. paNa tene svanI paravA hoya nahi. mAtra daihika daSTithI ja e dharmAnuSThAne karate rahe. kharekhara Atmahita zenAthI thAya tenI tene khabara ja nathI. khUba kaThina kriyAo ja kevaLajJAna pragaTAvaze evI aMdha-zraddhAmAM e rAcate rahe che. paNa kevaLajJAna zuM? ane AtmakalyANa zuM? tenI yathArthatAnuM tene bhAna ja na hoya. kevaLajJAna e te AtmAnI satata anubhUti che. A satata anubhUtinuM kAraNa, a95 samayanI AtmAnubhUti ane alpa samayanI AtmAnubhUtinuM kAraNa aMtara vicAra che. jenAmAM aMtara vicAra nathI ane mAtra vicAravihina kiyAone ja je sarvasva mAne che. vaLI mahApuruSanI ugra tapazcaryA ane asahya upasarga parisaha mAtrane lakSamAM rAkhI, tema pitAmAM karavAne mAtra bAhya prayAsa Adare che. tene keTi upAye paNa huM AtmA chuM' nI zraddhA saMbhavatI ja nathI. balake potAnA AtmAnA astitva viSe paNa sadA zaMkA ja rahe che. AvA ajJAnI che tapa te eTaluM kare ke dehane sUkavI nAkhe, kRza karI nAkhe. are! keTalAka te ema belatA saMbhaLAya che ke A zarIra Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 huM AtmA chuM ja jIvane aMtarAya rUpa che. zarIra na hoya te AtmAne mekSa thAya mATe zarIrane sUkavI nAkhe, ene gALI nAkhe. varSo sudhI tapa karanAra zarIrane te gALI nAkhe paNa tenI aMdaranI vRttio jarA paNa gaLatI nathI. pAMce IdrinA viSayane uttejita karatI je tIvra vRttio aMtaramAM che tene jIve samajaNapUrvaka, jJAnapUrvaka saMyamita karavAnI che. IMdrinA rasane sUkavavAnA che. aMdaranA rasa maMda thaI jaze, sUkAI jaze te pachI zarIrane sUkavavAnI jarUra nahi rahe. paNa kriyA karatAM karatAM pote jaDa je thaI janAra ane kriyAmAMthI bhAvane mArI nAkhI kriyAne jaDa banAvI denAra, A prakAranI samajaNane pAmato nathI are! AvI samajaNa hovI jarUrI che tema paNa te mAnatA nathI ane tethI ja tevA jIne zrImadjIe kriyA jaDa kahyA. vaLI jaDa kriyAmAM ja sarvasva mAnI lenArane jJAnanI vAte nirarthaka lAge che. tethI jJAna mArga mekSa nathI evuM kahIne jJAnane virodha kare che. niSedha kare che. paNa aMtarajJAna prApta thayA pahelAM mAtra jaDa kiyAthI mekSa thAya nahI. jIve kriyA karavA mATe paNa jJAna prAptinI jarUra che zAstromAM kahyuM cheH "uDha nA to rA" pahelAM jJAna ane pachI ja dayA rUpa dharma anuSThAne, kaI kriyA zA mATe karavI ane kaI paddhatithI karavI te jANavuM atyaMta jarUrI che. paNa moTA bhAganA ja samajyA vagara ja, mAtra paraMparAthI cAlI AvatI kiyAe ja karyA kare che. gADariyA pravAhanI jema sahu kare che mATe mAre paNa karavI joIe eTaluM ja samajya che. paNa anuSThAnanA hArdane pAmyo nathI. zAstromAM te jJAnapUrvakanI kiyAno ja Adeza che. paraMtu jaDa kiyAvAdIonA jIvanamAMthI jJAna rUpa tatva te cAlyuM gayuM ane kriyAonuM khAlI enuM mAtra rahI gayuM . AvA pitAnI jaDa mAnyatAmAM mekSa mArgane mAnanAra ja dayAne pAtra che zrImadjI temanA para karUNaM varasAve che. ane have zuSkajJAnI jI paMNa keyAM:bhUmi che, kevAzramamAM bhaTakI che te AgaLanI gAmammatavamAM yaze. 1 thi 5 F DA: 5 ' .. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuka jJAnI..! vatarAga paramAtmA anaMta jJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jIva samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA pitAnA svarUpanI vAstavikatAnuM bhAna karAvavAnI sAthe svarUpane pragaTa kare che. pitAnuM bhAna na hovAnA kAraNe ja jIva virAdhanA karato hoya che. rAga-dveSane kSaya jenAthI thAya te ArAdhanA. paNa jIva te rAga-dveSamAM ja aTavAyA kare che. tene kSaya karavAnI ke maMda karavAnI vAta te dUra rahI, paNa rAga-dveSane majabUta banAvavAnA prayatnamAM ja ApaNe hoIe chIe. jene mokSa pAme che tene te rAga-dveSa kame kame maMda karavA paDaze, te ja e mokSanI najIka pahoMcaze. kAraNa ke rAga-dveSane sarvathA kSaya te ja mekSa che. anyathA rAga-dveSanA bhAnI tIvratA karma baMdhAvyA karaze. ane pariNAme athAga parizrama pachI paNamakSa te dUra dUra ja raheze. - jJAnI puruSoe mokSamArgane sarva prakAre samajAvavA prayAsa karyo che. ahIM "zrI Atmasiddhi zAstra mAM zrImadjI be prakAranA jIva batAve che. eka to jaDa kiyAvAdI, jeo kriyAne ja sarvasva mAnI temAM ja racyApacyA rahe che. ane pite je kare che tenAthI mekSa che evI dRDha mAnyatA dharAve che. tenI A mAnyatA tene AtmA tarapha daSTi karavA detI nathI. AtmA dvArA puruSArtha thAya e ja samyagU puruSArtha che tenI tene khabara jahetI nathI. ane tethI tenuM aMtara bhedAya kayAMthI? AtmA ane dehano bhinnatAnuM bhAna paNa kayAMthI thAya ? ane tethI ja ArAdhaka bhAva paNa tene jAgatA nathI. Ama AgrahapUrvaka ghaNuM ja AkarI kriyAo karavA chatAM tevA ja virAdhaka ja rahe che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM 34 bIjA prakAranA jIve che zuSkajJAnI. te jInI AMtara-bAhya dazAnuM varNana karatAM zrImadjI kahe che : baMdha mekSa che ka5nA, bhAkhe vANI mAMhi. - vate mahAvezamAM, zuSka jJAnI te Ahi... zuSkajJAnanI vAtamAM racyApacyA che AtmA tathA AtmAnI AsapAsanA badhAja siddhAMtonI vAte te jorazorathI karatA hoya, AtmAne mAtra teoe ja jANe che evo dAvo paNa karatA hoya. jIvAdi nava tatve ane SaDU dravyonI paribhASA bahu ja bhArapUrvaka batAvatA hoya paNa teonI bhramaNA bhAMgI na hoya. vAstavikatAthI ghaNuM ja dUra hoya. jIva ane jIvanA svarUpanI yathArthatA viSe gahana aMdhakAramAM hoya. teo ema kahetA hoya ke AtmA te svataMtra che. trikALI zuddha dravya che. te baMdhAte paNa nathI ane mukta paNa thatA nathI. A te mAtra ApaNe karelI badhI kalpanAo che. AtmA te siddha svarUpI che. je siddhane AtmA che tevo ja mAre AtmA che. ane ema mAnIne huM siddha ja chuM ema leka saMgamAM varyA kare che, paraMtu AtmadazAne eka aMza paNa dekhAtuM nathI. A badhI ja mAnyatA parama zuddha nizcaya dRSTithI yathArtha hovA chatAM paNa zarIradhArI AtmAne vyavahAra nayanI daSTithI vicAra egya che. jyAM sudhI jIva sarva karmathI mukta nathI thaye, karma sahita che tyAM sudhI tene gati-Agati che, janma-maraNa karavAM paDe che. saMsAranAM aneka prakAranAM baMdhanathI e baMdhAyela che. zarIradhArI AtmA mukti pAmavAnI yogyatAvALe bhale hoya, paNa atyAre te mukta nathI. jo ema na hota te bhAratanAM koIpaNa darzana AtmAnI mukti mATe ATalAM zAstranI racanA na karata. paNa jena ke ajena sarva dharmo AtmAnI mukti mAne che. bhale mArga bhinna bhinna hoya paNa Atma-muktinA puruSArthane prAdhAnya teoe ApyuM che. ane tethI ja baMdha ane mokSa mAtra kalpanA che ema kahevuM te yegya nathI. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 zuSka jJAnI paNa Ama mAnanArAonI meTI karuNatA e che ke teoe zAstrone mAtra zabdothI ja vAMcyAM che. vAMcIne vicAryA nathI, ciMtanamAM utAryA nathI. satya samajaNa vaDe zAstranAM tattva samajavA mATe saddagurune Azraya jarUrI che, te nathI meLave. game tevI tIvra prajJA hoya paNa zAstranAM rahasya ema ne ema ukalatAM nathI. guru-gama vinA tanI gama paDatI nathI. tene gurugamathI meLavIne pacAvavAM paDe che ciMtana dvArA. amArA parama pUjya zrI parama dArzanika zrI jayaMtIlAlajI mahArAja sAhebe ApaNAM batrIza zA mAheluM ati uttama zAstra "zrI bhagavatIjI ne guru-gamathI pAmIne ciMtana dvArA khUba vALyuM che. teo game tyAM birAjita hoya "zrI bhagavatIjI sUtra temanA pAse hoya ja. aneka vakhata vAMcI tenA para teonuM ciMtana cAle ane pachI ja rahasyane pAmI temaNe AtmasAt karyA che. A zAstra vAMcatAM keI eka tatva viSe teozrIne cathArtha samAdhAna na thAya te teo e eka praznanA ciMtanamAM cha-cha mahinA sudhI divasa ane rAta tenA maya ja rahe. divase AhAranI khabara na hoya ane rAtre UMgha na hoya. jyAre e tattvanuM samAdhAna aMtaramAMthI Uge tyAre ja e jaMpa. ame jyAre 1968mAM teozrInA sAnidhye "zrI bhagavatIjI nI vAMcazuM letAM hatAM tyAre teozrI temAMthI ekAda prazna pUche. ame vicArIne badhAM ja ene uttara ApIe. prazna sAva ja sarala lAgato hoya ane amane javAba ApavAvALAM cha e ThANane ema thAya ke mAre javAba te barAbara ja haze. paNa pachI pU. mahArAja sAheba uttara Ape te sAva judo ja hoya. Ama AvA gahana zAstrane ukela guru-gama vinA na maLe upara uparathI kadAca zAstra vAMcI jaIe paNa tene gUDhArtha te jANavA na ja maLe, kAraNa ke anaMtajJAnI dvArA kathita A zAne zabda-zabda anaMta rahasya bharyA heya. ApaNe sAmAnya buddhi, vinA anubhavanI mati, ene zI rIte samajI zake ? ane jo guru gama vinA samajavAne ahaMkAra sevIe eTale anartha ja vadhAre thAya. hA, guru-gama vinA meLavelA jJAnathI paMDita thavAya, paNa jJAnI na thavAya. paMDita hoya te zAstramAM tane bahu ja suMdara samajAvI zake. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM are ! koI sAthe vAda-vivAdamAM utare te naMbara meLavI jAya. paNa e ja tanI pitAne jarA paNa zraddhA na hoya. evA paMDita joyA che ke jenA darzananI maulika mAnyatAone eTalI sacoTa rIte samajAvI zake ke ApaNe sAMbhaLIne stabdha thaI jaIe. paNa A tattva viSe temanI zraddhA eka paisA bhAra paNa na hoya. ema kema ? paMDita thavuM te jJAnAvaraNIya karmanA kSapazamane AdhAre thavAya che, jyAre jJAnI thavuM te mehanIyanA kSapazame. jyAM mehanIya kSapazama hoya tyAM zraddhA saMbhave. je mAtra vAka-cAturyathI ja tattva samajatA hoya tene zraddhA na hoya. tevAne zuSka jJAnI ja kahevAya. ahIM A gAthAmAM paNa e ja batAve che ke zAstrane vAMcIne buddhie svIkArI lIdhuM ke AtmA baMdhAtuM nathI ke mukta paNa thatuM nathI. tethI paNa AgaLa vadhIne e ema mAnatA hoya ke A deha dvArA je kaMI kriyA thAya che te te jaDanI kriyA che. AtmA cetana che tethI jaDanI kriyAmI AtmA para asara na thAya. mATe idrinA viSayonuM sevana AtmA mATe , hAnikartA nathI. AvuM samajI beThele mAnava khoTe bhAge caDI jAya che. saurASTramAM 70 varSanI uMmaranA dharmapremI zrAvaka, varSothI jeone kaMda. mULane tyAga, rAtribhejanane tyAga, savAra-sAMja pratikamaNa, sAmAyika tathA tyAgamaya jIvana. vaLI saMsArathI alipta thaI samAja sevAmAM lAgI gayA hatA, ane temAM ja varSo gALyAM, paNa nizcaya nayanI vAtane sAMbhaLI tene yathArtha rUpe na samajatAM UMdhe ravADe caDI gayA. kaMI paNa khAIe pIIe tethI AtmAne kaMI levA-devA nahIM. Ama zraddhAmAM besatAM A uMmare adhI rAte UThI dIkarAnI vahune kahe, baTeTAnAM bhajIyAM banAvI de. vahune ema thAya, bApujIe jIdagI dharIne je cAkhyuM nathI, are ! ame khAtAM te amane paNa choDAvyuM ane have jatI jIMdagIe temane A zuM sUjhayuM che? te kahe, bApujI ! tame A zuM kaho che ? ame khAtAM te paNa tamane na gamatuM. ane Aje tame ja khAvA mATe kahe che ? paNa have ene kayAMthI samajAya ? haMmezAM A ja vAta sAMbhaLI sAMbhaLIne mAnyatA daDha thaI gaI hatI. pariNAme e bApAnuM jIvana to bhraSTa tatabhraSTa jevuM thaI gayuM. kayAM yanA na rahyA. "levA gayA vadhu ne IbeThA badhu jevuM thayuM. khAvA Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuSka jJAnI 37 pIvAno moha jAgRta thaye ane e mehamAM lapasI paDAyuM. Ama paNa jJAnanI meTI moTI vAto karanAranA jIvanamAM meha bhAvane eka aMza paNa ocho thayela na hoya evuM paNa ghaNI jagyAe jovA maLe. tethI ja kahyuM che ke vate mahAzamAM........ rAga ane dveSa ane mohanAM ja rUpa che. rAganuM nimitta maLatAM jIva rAganA AvezamAM taNAI jAya, krodhanuM nimitta maLatAM te AvezamAM taNAI jAya. sAdhAraNa rIte joIe te ApaNuM hasavuM ke raDavuM, sukhI thavuM ke duHkhI thavuM, badhuM ja nimittone AdhIna che. ApaNane kaI hasAve to hasI laIe, kaI raDAve to raDI UThIe. bemAMthI keIpaNa nimitta AvyuM hoya te e nimittane cheDI zakatA nathI. rAganA nimitte rAga udayamAM Ave te ApaNe evuM vicAravA TevAyelA nathI ke A mAruM svarUpa nathI. bhale nimitta AvyuM. mAre rAga kara nathI. e ja rIte kedhAdi zreSanuM nimitta UbhuM thAya tyAre paNa taTastha rahIne kahI zakIe ke nimitte tenA svabhAve ane huM mArA svabhAve. mAre kedha kare nathI. harSa ke zeka koIpaNa nimitta Ave temAM mAre bhaLavuM nathI. huM vicAruM ke huM nimittAdhIna nahIM paNa nimittAtIta chuM. baMdhuo! je udayamAM bhaLe nahIM tene game tevuM nimitta hoya, kaMI karI zake nahi. vicAro ! ApaNA zAstramAM gajasukumAla muninI vAta Ave che. temanA zire aMgArA mUkAyA. bahu ja bhayaMkara nimitta AvIne UbhuM che. e samaye gajasukumAle zuM karyuM haze ? emane zuM thayuM haze ? nimitta te evuM hatuM ke je emAM bhaLI jAta te viparIta mArge cAlyA jAta. pUrva bhavanA verIe verane badale levA mAraNAMtika upasarga Ape che. evA vakhate teonI AtmadazA kevI haze ? mane lAge che ke teone dehAdhyAsa sarvathA chUTI gaye haze ke jethI asahya vedanAnI kSaNomAM paNa teoe vedana nahIM karyuM hoya. deha pratye lakSa ja nahIM hoya, jethI game te thAya teone khabara ja na hoya, ane kadAca dhyAnathI khalita thayA haze, mastakanA aMgArA cAmaDI-hADakAM bALI rahyA haze. bhayaMkara pIDAne anubhava thAya evo saMga che e khyAla paNa AvyuM haze. ane kadAca ekAda kSaNa e pIDAne vedI paNa haze . paraMtu tarata ja bIjI kSaNe Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38. huM AtmA chuM emanuM jAgRta AtmabhAna emane svabhAvadazA tarapha dorI gayuM haze ane emanI pariNAma-dhArAe kahyuM haze ke je baLe che te huM nathI. huM kadI baLuM nahIM, baLe che te mAruM nathI. caitanya, e jaDa. mATe te mArUM nathI. ane pharI Atma- dhyAnamAM lIna thaI gayA haze. e lInatAe sarva meha pariNatine alpa samayamAM ja chedI nAkhI. ane tethI ja kevaLa lakSamIne varI gayA. baMdhuo ! AvaDA maTA zreSanA nimittane paNa taTastha bhAve nihALanAra e mahAtmA ja kharekhara jJAnI hatA. mokSamArge vicaranAra mahAna videhI puruSa hatA. teo kadI bolyA nahIM hoya ke huM nimittAtIta chuM, te pachI A badhuM sahavAnI zI jarUra che. mAruM svarUpa siddha samAna che. mAtra vANuMnI vAphAlathI teoe kadI koIne raMjita nahIM karyA hoya. paraMtu aMtaratamanA UMDANanI bhavabhavanI sAdhanAthI sahajarUpe, svAdhIna AtmadazAmAM rAcanAra e mahApuruSa kharekhara, nimittAtIta thaIne siddha svarUpane pragaTa karI gayA. jJAnI te teja ke jene dehAdhyAsa chUTI gayuM hoya. deha ane AtmAnuM bheda-vijJAna jene lAgyuM hoya. are ! sarvathA dehAdhyAsa na chUTe te ya aMze te chUTe ne ? gajasukumAlanI vAta te bahu UMcI che. atyAre ApaNe eTalI UMcAIe na pahoMcI zakIe ane ApaNane AvA upasargo AvavAnI saMbhAvanA paNa khUba ochI che. tyAre ApaNe je prayAsa karIe te jarUra nAnA nAnA nimittothI bacI zakIe. ane ema rAgazreSanI maMdatA keLavAtI jAya. ane e ja che mahAvezane tyAga. paNa A badhuM tyAre ja thAya ke jyAre yathArtha jJAnanI prApti thAya. bAkI zuSka jJAnInI jema vAte moTI hoya ane AcaraNamAM mIMDuM hoya te zuM vaLe? tethI ja kahevAmAM AvyuM ke keTalAka jI jaDa kriyAne mokSane mArga samajI beThA che te keTalAka jIve jJAnanI mAtra vAtane ja mekSamArga mAne che. jaDa kiyAvAdI ane zuSkajJAnavAdI banenI daSTi mAtra phaLa upara rahevAnA kAraNe svArthanI kAmanAothI kalaMkita hoya che. tethI teo banethI thatAM karmo niSkAma hoI ja na zake. ane mukita te saMpUrNa Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuSka jJAnI 39 niSkAma svarUpa che. Ama bannene meLa bese nahIM ane AdhyAtmikatAnA parivartuLanI AsapAsa ghumatA e ja aMdara praveza pAmI zake ja nahIM. bane prakAranI mAnyatAvALA je mAtra AvezamAM ja vate che. kiyAjaDavAdI kriyAnA AvezamAM, te zuSkAnI tAtvika carcAmAtranA AvezamAM. A Aveza ja batAve che ke temanAmAM vastusthitinuM yathArtha prAgaTaya thayuM nathI. tethI ja temanA jIvanamAM mAnasika samatulA dekhAtI na hoya te AtmikanI te vAta ja kayAM? ane A Aveza je rAga-dveSanuM poSaka tattva che ane bhavabhramaNanuM mULa kAraNa che. pachI e Aveza bhale dharmanuM meharu paherIne sajajana thavAnI koziSa karato hoya paNa viSatulya ja che. zAstranI eka mahattvapUrNa sUktithI A viSayanI gaMbhIratAne samajavAne prayAsa karIe. jJAna viSpAM mokSaH" jJAna ane kriyAne samanvaya zA mATe jarUrI che? bahArathI dekhAte samanvaya A bannenI bhinnatAnuM bhAna karAve che. paNa ahIM ApaNe vicAravuM che ke jJAna ane kriyA bane paraspara bhinna che ke eka ? kaI paNa kArya kAraNa vagara thAya nahIM. temAM paNa jevuM kAraNa tevuM ja kArya. jeTalAM kAraNa teTalAM ja kArya. kaI paNa eka kAryanI pAchaLa aneka kAraNo dekhAtAM heya paNa kharekhara te mULabhUta upAdAna kAraNa te eka ja hoya. ane bAkInAM kAraNe te sahAyaka nimitte kAraNe hoya che. badhAM ja kAraNenuM hovuM jarUrI hovA pachI paNa upAdAna, ke je maulika kAraNa che, tenI anivAryatA che, jemAM mATIne ghaDe te kArya che, te rUpa pariNamavAmAM kuMbhAra, caka, daMDa, cIvara vagere kAraNa thayAM paNa tenuM mULabhUta upAdAna kAraNa eka mAtra mATI ja che, ke jenAthI ghaDo banyA. je Ama ja che to ahIM mekSarUpa kArya mATe mULabhUta upAdAna kAraNa jJAna ane kiyA ema be zA mATe batAvyAM ? ahIM kArya eka che ane kAraNa e che. Ama kema ? ApaNe gaI kAle kahI gayA tema jJAna, darzana, cAritra ApaNane samajAvavA traNa kahyA chatAM paNa Atma-sthiratAnA vikAsamAM A traNeya eka rUpa ja che. bhinna dekhAtAM ta sarvathA abhinna anubhavAya che eTaluM Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 - huM AtmA chuM ja nahIM paNa je kAraNa che te ja karma che, ane je karma che te ja kArya rUpa niSpatti che. jene ArAdhanA mArge kAraNa, karma ane kArya abhinna che. sAdhana, sAdhanA ane siddhi paNa abhinna che. mATe jJAna ane kiyA be kahevAyA hoya te paNa te banne bhinna nahIM paNa eka ja che. A ja viSayane eka anubhavI sAdhake padya baddha karI e rahasya ghATana karyuM che taTasthabhAve nagnacitraNa karyuM chezuM jANe vyAkaraNa anubhava zuM jANe vyAkaraNI, kastUrI nija DuMTImAM paNa lAbha na pAme haraNI, attarathI bharapUra bharI paNa gaMdha ne jANe baraNuM..anubhava maNebaMdha vrata pAna kare paNa, khAlIkhama ghI garaNI, lAkho maNa ane mukha cAve, paNa zakti na pAme daraNI..anubhava pIThe caMdana paNa zItalatA, pAme nahIM khara gharaNI maNi mANeka ratna uramAM paNa, zobha na pAme dharaNI..anubhava bhAva dharma spazana viNa niSkala, tapa, japa, saMyama karaNI zabda-zAsa saha bhAva dharmatA sahajAnaMda nisaraNI...anubhava baMdhuo ! kahevAnuM tAtparya e ja ke nizcayarUpa tatvonuM vyavahAramAM prasaMge-prasaMge, palepale pragaTIkaraNa thavuM, sAkAra thavuM, eja adhyAtma che. sAcI aMtamurkhatA che. paripakava sAdhanAnuM satya darzana che. mekSa mAgane bhrama sevanAra banne prakAranA jIvonI sthitine batAvyA pachI have mokSa-mArga zuM che ne te kaI rIte ArAdhavo te avasare kahevAmAM Avaze. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyAdi saphaLa to..! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, anAsakta bhAvane keLavI AtmAne sarvathA nilepa banAve che. anAsakti keLavAya nahIM tyAM sudhI jaDa pratyene je rAga che te TaLe nahIM. jaDane meha jaDane pAmavAnA puruSArtha mAM pariName che. jaDanI Asakti hoya tyAM sudhI ene kaI rIte meLavI laIe evI bhAvanA manamAM nitya rahyA kare. A Asakti buddhi dvArA meLavelA jJAnane Amasparza na thavA de. ahI "kiyADa" ane "zuSkajJAnI evA be prakAranA chanI vAta karavAmAM AvI che. je jIva kiyA jaDa che, e kriyA karate hevA pachI paNa anAsakta bhAva keLavI zake te nathI. bahAranI badhI ja kriyAo cAlu heya. dharmane, saMpradAyane, paraMparAne mAnya evA AcAro e pALa hiya, AcaratA hoya, paNa enA aMdaramAM jaDa pratyenI, viSaya pratyenI je prIti che e tUTI na hoya. bIjI bAju zuSkajJAnInuM paNa ema ja hoya. jJAnanI aTapaTI vAta karato hoya, AtmAnA svarUpane bahu UMcA zabdomAM varNavato hoya, bIjAone samajAvI zakatA hoya paNa aMdarathI rAga tUTayo na hoya, cAritra tarapha tenuM valaNa na hoya. baMdha-mokSane kalpanA mAtra samajato heya. Ama kiyAjaDane Acarele mArga ke zuSka jJAnIe batAvele mAga te bannemAMthI eka paNa mokSane mArga nathI. e bannene samanvaya kevI rIte tha joIe e batAvatAM zrImadjI AgaLanI gAthAmAM kahe che - Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 huM AtmA chuM vairAgyAdi saphaLa to, je saha AtmajJAna temaja AtamajJAnanI, prApti taNuM nidAna.............. vairAgya e zuM che? rAganuM ja kaMIka viziSTa svarUpa. juo, jarA zabdane barAbara samajavAnuM che. rAga jyAM sarvathA tyAjya batAvyo che, tyAM vairAgya ati-AdaraNIya batAvyo che te vairAgyane artha zo ? udAsInatA ! zAnI udAsInatA ? ApaNe sahue ApaNuM vyAvahArika jIvanamAM aneka vAra evA prasaMge anubhavyA che ke je prasaMgothI aMtarane eka prakAranI udAsInatA gherI vaLe che. keTalIka vakhata ApaNane evuM lAgatuM hoya che ke kazuM ye kAraNa nathI, te chatAM Aje kaMI gamatuM nathI. bane ne evuM ? kaI pUche : bhAI zuM thayuM ? zarIramAM kaMI takalIpha che? kaI kaMI belyuM ? e kaI prasaMga banyo ? keI sAthe laDAI jhaghaDo thayo ? nA, kazuM ye thayuM nathI. khabara nathI zuM che ? paNa Aje gamatuM nathI. eka prakAranI udAsInatA anubhavAtI hoya che. ane keTalIka vakhata kAraNavaza paNa udAsIna thaI jaIe chIe. manane na gamatuM banyuM. IcchatA hatA e na banyuM. enAthI ulaTuM thayuM. kaMIka gumAvI beThA ! kayAMkathI be-cAra kaTu zabdo sAMbhaLyA ! kaI ke ApaNuM apamAna karyuM ! vagere vagere aneka nimitto Ave che, jenAthI ApaNe udAsIna thaI jatA hoIe chIe. e udAsInatA anubhavI che. paNa A udAsInatA te vairAgya nathI. to vairAgya e zuM che? jyAM jyAM ApaNe rAga joDAyala che e vyaktimAM hoya ! vastumAM hoya ! viSayomAM hoya ! mAnyatAmAM hoya ! rucimAM heya ! tyAM tyAM e rAgathI para thavAne prayAsa ane para thaI gayA pachInI je aMtaradazA tenuM nAma vairAgya. ApaNA rAganuM mApa kADhavuM haze te aMtarjagatane tapAsavuM paDaze. prayatna kare ane juo ke aMtarjagata keTaluM vizALa che! tenI vizALatA sAme bAhya jagata te bahu ja sImita che. bhale tame ema kahetA he ke amuka vyaktinuM sarkala bahu moTuM che. enA saMbaMdhe bahu vistarelA che. paNa te kayAM sudhI haze? tame madrAsamAM rahe che, jena che, jaina samAjamAM tamArA saMbaMdhe haze. ethI AgaLa vadhIne ajaina samAjamAM Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 vairAgyAdi saphaLa to haze. dhaMdhAnA kSetramAM haze. ane madrAsanI AjubAju ane bahu te bhAratanAM amuka gAmo sudhI e saMbaMdho vistarelA haze. te chatAM e badhA ja limiTamAM AvI zake teTalA. eTale bAhya rAga to sImita thaye. paNa aMtarjagata te bahu vistareluM che. nahIM joyelA sthAne ke nahIM maLelA padArthonI prAptinI jhaMkhanA. e tenA pratyenA rAganA kAraNe ja che. A mana rAgabhAvathI raMgAI AkhA ye vizvamAM AMTo mArI Ave che. ke jene e kaI kALe meLavavA samartha nathI. tyAM paNa aMtaranA rAgane joDe che. Ama aMtaramAM paDelA rAganI keI sImA ja nathI. e aMtaranA rAgane sImita kara, padArtha ke vyakitamAMthI vALI laIne tene saMkoca kare te vairAgya che. aMdara rAga tUTayo na hoya ane uparathI padArtho pratyenI udAsInatA Ave te te vairAgya nathI paNa, narI majabUrI che. jIvananA anubhavamAM tame anubhavatA ho cho ke Aje je uMmare pahoMcyA, tyAM je rIte IdrinA viSayone bhegave che ane jyAre yuvAnI hatI tyAre bhagavatA hatA emAM kaMIka pharaka Avyo che ne? jema jema uMmara vadhatI jAya, tema idrinA viSaya pratye ema thAya ke have A badhuM zuM? bahu bhegavyuM che! bahu khAdhuM, pIdhuM, paheryuM, oDhayuM, joyuM, sAMbhaLyuM, mANyuM, badhuM ghaNuM ye karyuM, have nathI joItuM kAMI! Ave che ne AvI udAsInatA ? bheLavI lIdhA pachI, mANI lIdhA pachI, ghaNuM ye anubhavyA pachI e mATe eka jAtanI udAsInatA Ave che. paNa e udAsInatA samajaNapUrvakanI aMtaranA rAga bhAvanA tyAga sahitanI nathI hotI. paNa AzAnI pUtinA abhAvamAM janmelI narI nirAzA hoya che. temAM samAjavijJAna paNa kAma karatuM hoya che. ApaNA samAjamAM je jAtanI sAmAjika dhAraNAo hoya che te ApaNuM manamAM daDhatApUrvaka besI gaI hoya che. tethI ema paNa thAya ke have A umare ApaNane zobhe nahiM. ema paNa thAya ne? ke tamArA dikarA-dikarIo juvAna haiya, paraNyA heya, e pitAnI yuvAnI mANatA hoya e samaye paNa tamane mANavAnA abharakhA thAya te tene dabAvI devA paDe ne ? ema vicArene ke have ApaNane A na zobhe! Ama thAya che Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 huM AtmA chuM ne viSaye chUTI jAya che. paNa A chUTavuM te sAcI udAsInatA nathI, te sAce vairAgya nathI. aMtarane rAga bhAva chUTayo hote nathI. ahIM kahevAnuM e che ke aMtaranA rAga-bhAvanA tyAganA hetuthI je udAsInatA AvatI hoya te e udAsInatAnuM nAma vairAgya che. e sahaja che. keInA kahevAthI ke rekavA-TokavAthI vairAgya AvatuM nathI. ApaNe keIne ema kahetA hoIe chIe ke tAre Ama karAya ne Ama na karAya. tane A zebhe ne A na zobhe. paNa enAthI aMtaramAM viSaya pratyenI udAsInatA na jAge. aMdaranI udAsInatA te samajaNa pUrvakanI hoya, viSayAnaMda pratye ghera udAsInatA UThe-upekSA bhAva pedA thAya ane tene ema lAge ke jaDa pratyene rAga e mArA mATe baMdhanakartA che. temAM kheMcavA jevuM nathI. emAMthI te jaladI nIkaLI javuM joIe. e mATe rAgane tyAga kare che. zuM karavuM tyAM ? rAganA kSetrane vistRta kare. rAgane phelAvI de. tame kaheze, mahArAja ! A to ulaTI vAta karI. rAganA kSetrane saMkucita karavAnuM che ke vistRta karavAnuM che? jema tIrthaMkara deva samasta jIve para karUNA lAvI dIkSA le che, tevI ja rIte sarva jana hitAya-sarva jana sukhAya tamArA vyaktigata rAgane sarva vyaktiomAM DhALI dyo. jene vizvamaitrIne bhAva kahevAya che. vizva vAtsatyane bhAva kahevAya che. - tamAre vAtsalya bhAva kayAM sudhI sImita che? sarva prathama te tamArA saMtAna para ane ethI AgaLa vadhe te tamArA bhAI-bahenanAM saMtAne para basa ! hada AvI gaI. AthI AgaLa vadhatuM nathI, mitratA paNa amuka vyakitaomAM ja che. paNa ema nahIM. tamArA vAtsalya bhAvane samasta vizvamAM vahAvI gho. 'Atmavat sarvabhUteSu' je tamAro AtmA che tevA ja sarvane mAnIne tenA para tamAro prema vahAvI de. zA mATe pitA jevA sahune mAnavA che? zA mATe Ama kahyuM? tamane je sauthI vadhAre kaI vahAluM hoya te te tamAre pitAne jIva Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyAdi saphaLa te 45. ja che. ethI vadhAre vahAluM keI nahIM. tame ema kahe che ne ke amane amAro dIkare bahu vahAle. paNa jyAre kaTokaTIne samaya Ave, banne sarakhI muzIbatamAM phasAyA ho tyAre pahelAM pitAne jIva ugAravAno prayAsa karaze. ke dikarAne ? eka vakhata evuM banyuM ke eka zrImaMtanA gharamAM acAnaka Aga lAgI. bhAga-bhAga karatAM sahu gharamAMthI bahAra nIkaLI gayAM. temane ATha mahinAne ekane eka dikaro gheDiyAmAM sUte rahI gaye. sahune emake bIjAe lIdho haze. paNa tapAsa karatAM khabara paDI ke badhAM te bahAra AvI gayAM paNa bAbA rahI gayA che. pelA bhAI to raDIne cIsa pADe che. are ! mAro ekane eka dIkare aMdara rahI gayo che. keI bacAve ene! aMdara jaIne laI Ave. mAMge te ApIza. are ! daza-vaza lAkha rUpiyA mAMgaze to paNa ApIza." paNa koNa jAya? seMkaDe mANaso baLatA makAnane baLatA jevA bhegA thayA che. paNa aMdara maravA koNa jAya? mANasa vicAre che ke lAlacamAM sapaDAIne jaIe te kharA, paNa marI jaIe te daza-vIza lAkhanuM zuM ? tyAre eka DAhyo mANasa e zrImaMta bApane kahe che: "bhAI! dikare tAre che. tuM ja jAne aMdara ! laI Ava tArA dikarAne ! ame ja tane je joItuM haze te ApIzuM paNa na gaye bApa, ane baLatA makAnamAM hAlAmAM hAla dikare baLIne bhaDathuM thaI gayo. vicAre ! dikarI vahAla hato ke potAno jIva ? tame kahetA zuM che che? mArI mAvaDIo te ema kahe ke dikaro te mane haiye che. dikaro paradeza gaye heya ne sArI vastu khAvA besIe te te gaLe nathI utaratI. AMkhamAM pANI Ave che. paNa A kaTokaTIne samaya Ave tyAre e dikara hAle na lAge. mATe ja ApaNane sauthI vadhAre kaMI hAluM hoya te te ApaNe jIva. eTale ja kahyuM che : . "kAmavat namUttepu tane tAre jIva raheluM che, eTalA ja vahAlA sarva ne mAnI Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 huM AtmA chuM le, ane A bhAvanA jyAre AtmasAt thAya tyAre ja sAce vairAgya pedA thAya. jJAnIoe je sUtra ApyAM che e ApaNI manovRttine jANIne ja ApyAM che. tamArA jevA ja saune jANIne enA para tamAruM vAtsalya phelAvI de. je vAtsalya tamArI patnI ke parivAra para che tene AkhA ye vizvanA samasta AtmAo para vahAvI de te e rAganuM vistRtIkaraNa thaI jaze. ane e ja vairAgya che. sImAmAM baMdhAyelA rAga phelAI jAya te tene chUTatAM vAra na lAge. nAnA vAsaNamAM paDelA pANIne sUkAtAM divase ja nahIM mahinAo lAge, paNa je e ja pANI vizALa jagyAmAM phelAvI devAmAM Ave to thoDI miniTomAM ja sUkAI jAya. tenA mATe prayatna paNa na karavo paDe. e ja rIte meM pahelAM kahyuM tema A jIvananI aMdara IdrinA viSayane bhegavatAM bhegavatAM dharAIe chIe, thAkIe chIe tyAre enA pratye je udAsInatA Ave che e jo samajaNa pUrvaka Ave to te sahaja rUpe tyAganuM svarUpa dhAraNa kare. vayanA vadhavA sAthe je udAsInatA Ave che te nahIM, uMmara vadhI eTale udAsInatA AvI ema nahIM. game te uMmaranA hoya paNa mANase ema vicAratA hoya che ke hajI te ApaNe bhegavavAno samaya che. bhegavI le. mArA trIza-pAMtrIza ke cAlIza varSanAM bhAI-bahene ne, jyAre kaMI tyAganI vAta karIe tyAre teo ema kaheH mahAsatIjI! hajI te amArI bhegavavAnI uMmara che. pAMce iMdriAnA viSayane bhegavI laIe! te nahIM bhogavavAnI uMmara kaI ? te kahezeH sAITha pachI. te pachI choDavAnuM kaheje. are, bhAI ! pachI te tuM bhagavI ja nahIM zake. tane ghaNI jAtanA Restriction naDaze. zarIra ne I dviye kAma nahIM Ape. samAjanI mAnyatAo ADI Avaze. tArA juvAna dikarA-vahu-dikarIone joIne ema thaze ke mAre have A na bhegavAya. ane kAM te vacamAM ja jIvanalIlA saMkelAI jaze. pachI te ame tane zuM kahevA AvIe? jJAnIoe ja na bhegavavAne samaya karyo ane dharma karavAne samaya karyo te batAvatAM kahyuM, che : Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 vairAgyAdi saphaLa te "nA vAva = ke, rAhI sAda na daphag jAdhindiyA na hAyanti, tAva dhamma' samAyare // " vRddhAvasthA paDe nahIM, vyAdhio vadhe nahIM, Idriye zithila na thaI jAya te pahelAM dharma karI le, A badhuM karavAnuM kAraNa zuM che te kahyuM : vairAgyAdi saphaLa te, je saha AtamajJAna vairAgyanI saphaLatA tyAM che ke jyAM tenI sAthe AtamajJAna heya. paNa AtamajJAna kyAre thAya ? jaDathI udAsI tene AtmavRtti thAya che." jaDa padArtha pratyenI udAsInatA ! jaDa padArtha sukha ke duHkha ApI zake nahIM. temAM e zakti ja nathI. AvI saceTa zraddhA jyAre jAge che tyAre jaDa pratyene rAga tUTe che ane te tarapha udAsa bhAva jAge che. ane e bhAva jIvane AtmavRtti tarapha laI jAya che. jaDamAM sukha nathI te pachI AtmAmAM zodhavAnA prayAsa thAya che. paNa ahIM tamane e prazna thaze ke AvI udAsInatA Ave kharI ? hA-Ave ! jene Atma lakSa che tene A udAsInatA Ave che. purANakALanI eka vAta kahuM tamane ? cAre veda ane aneka zAstrone jANakAra eka prakANDa vidvAna brAhmaNa hate. vAda-vivAdanI sabhAomAM jeNe anekane harAvyA hatA ane enA kAraNe e mahA ghamaMDI paNa hatuM. e samajatuM hatuM ke tenA je jJAnI bIje kaI hoI zake ja nahIM. AvA ahaMkAramAM e rAcate hate. baMdhuo ! ahaM bahu ja bhayaMkara cIja che. tenuM kaI mApa nathI hatuM. mAnavI ahaMthI UMce uThavA mAMge che paNa te na jANe e rIte tene e patananI UMDI guphAmAM dhakelI de che. A brAhmaNane kayAMyathI paNa khabara paDe ke kaI sAdhu-saMta-jJAnI puruSa AvyA che te tarata temanI pAse pahoMcI jAya, ane aTapaTA prazno pUchI temane harAvavAnI peravI kare. tenA prazno ja evA hoya ke sAmI vyakti pAse tene javAba na hoya. ane javAba na maLe tethI pitAnA vijaya para garva kare. phUlAya. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 huM AtmA chuM eka vAra eka adhyAtma yegI mahAtmA padhAryA. jeoe svane jANa lIdhuM hatuM. je nizadina pitAmAM ja ramatA hatA. ane svabhAve paNa masta. phakIra hatA. brAhmaNa pilI beTI TevanA kAraNe temanI pAse pahoMcyuM. rAga ane vairAgyanI gUMcavaNa bharelI vAto karavA mAMDayo. mahAtmA vicakSaNa hatA. samajI gayA ke A kaye hetu laIne Ave che. teoe bahu ja mRdu bhASAmAM kahyuM : brahmadeva ! huM te tamArA praznano javAba ApI zakatA nathI. vairAgya zuM ? sAdhanA zuM? udAsInatA zuM ? A badhuM tamane samajAvavA huM samartha nathI. paNa tame ema kare, mithilA nagarImAM rAjA janaka pAse jAo. e tamane samajAvaze ke eka sAdhaka sAdhanA kaI rIte kare. brAhmaNa vicAre che-vAha mahAtmA ! pitA parathI bhAra utAravA temaNe janakanuM nAma ApyuM. mane tyAM mele che. paNa janaka meTo keNa ? e saMsAranA bhegane kIDo, mane zuM samajAvavAne hate? kaMI nahIM, cAle! Aje bahu suMdara lega maLI gaye. janakanuM abhimAna utAravAne mane meke maLI gayuM. pitAnI jAtane videhI kahevaDAve che, cAre bAju tenI vAhavAha thAya che. paNa Aje jagata paNa jANaze ke janaka keTalAmAM che ? te mithilA pahoMcyA, ane rAjamahelanA dvAre AvIne Ubho. tene mahelamAM javA mATe AjJA levAnI jarUra na hatI. kAraNa ke e vakhatamAM eka brAhmaNa ane bIje jena-A baMne para eTale vizvAsa hato ke mAtra mahelamAM ja nahIM paNa rANIonA aMtaHpuramAM paNa javuM hoya te ya tene keI na reke. AjanI jema Visiting Card batAvavA nahatA paDatA. baMdhuo ! vicAra ! e yugamAM jenenI chApa e hatI ke jinezvarane upAsaka hoya tenuM cAritra aNIzuddha hoya. e pavitra ane sadAcArI ja hoya ! e pUchayA vagara rANuo pAse cAlyA jAya to paNa rAjAnA peTanuM pANuM na hAle. Aja zuM dazA che ? huM tamane zuM kahuM? mArAthI paNa vadhu tame jANe che ke samAjanI kaI vyaktinuM cAritra kevuM che ! mane te mAtra eTalI ja jANa che ke je rUpa laIne tame ahIM Ave che. paradAnI pAchaLa zuM thaI rahyuM che te huM nathI jANatI. Aje jenee potAnI Value gumAvI dIdhI Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyAdi saphaLa te tamArI kiMmata tame ja beI nAkhI che. badhuo ! mApha karaje paNa huM tamane puchavA mAguM chuM ke jena tarIke kayAMya jaIne ubhA rahe che te tamane mAna maLe che kharuM ? jera-zorathI gAjI-gAjIne kahetA he che ke amArA dharma je kaI dharma nahIM. paNa ema kahI zake che ke jene dharmane anuyAyI je custa hoya, cAritrasaMpanna haya, satyanuM pAlana karanAra hoya e bIje keIna hoya ? nA, nathI kahI zakatA. zA mATe? naitikatA ja kyAM rahI che ? nahIM te rAjA-mahArAjAne tyAM je jena Adara pAmatA hatA, te samAjamAM Adara na pAmI zake e aphasanI vAta che. jemAM jainatva rahyuM nathI. hA, te brAhmaNa paNa pUchayA vinA ja mahelamAM cAlyA gaye. AgaLa jatAM eka dAsIne janaka rAjA kayAM che te pUchyuM te javAba maLe ke teo pitAnA zayanagRhamAM che, ane sAMbhaLatAveMta ja brAhmaNa uchaLe, he! che te videhI ane divase zayanagRhamAM? mahAtmAe mane AvA rANIonA mehamAM mugdha banelA rAjA pAse rAga ane vairAgya samajavA mokalyo? are! eka sajjana puruSa paNa divase zayanagRhamAM strI sAthe na hoya. ane A atyAre tyAM che? " brAhmaNa AgaLa vadhe. zayanagRhane daravAjo khule che. rAjA janaka palaMga para beThAM che. bAjumAM rUpavatI yuvAna rANuM che. e te joIne tyAMne tyAMja thIjI gaye. A zuM? paNa janaka tenA mukhanA bhAva parathI ja samajI gayA, tethI palaMga parathI nIce utaryA vinA ja tenuM svAgata karatAM belyA : padhAre brahmadeva! padhAro!" che paNa te tyAMthI halIcalI zakato nathI. aMdara javuM ke na javuM tenI muMjhavaNamAM paDaze. tyAM to janake bIjI vAra svAgata karatAM kahyuM : padhAre brahmadeva padhAre! saMkeca na kare. khuzIthI cAlyA Ave" . have brAhmaNa najIka gaye ane joIne Azcaryacakita thaI thaI gaye. kare! Ama? Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM eNe joyuM-ke rAjAne eka hAtha rANInA gaLAmAM che ane bIjo hAtha piSa mahinAnI kaDakaDatI ThaMDIne uDADavA sagaDInA aMgArA para che. e samaye hAtha baLI rahyo hate. dUrathI te A joI zakyo nahoto. najIka AvatAM paraspara virodhI be dazya eka sAthe joyAM. ane sAthe sAthe e paNa joyuM ke rAjA janaka A bannemAM sthitaprajJa che. nathI temane rANInA sparzane harSa ke nathI baLatA hAthane kheda. mukha paranI eka rekhA paNa badalAI nathI. nirvikAra dazAmAM sthira che. sukha ane duHkhathI para thaI kharekhara videha dazAnI anubhUtimAM ja e hatA. A joIne brAhmaNa to pANI-pANI thaI gaye. A hato janakanI parIkSA karavA, tene ahaMkAra utAravA paNa tene pitAne ja ahaMkAra utarI gaye. ane te janakanA caraNamAM namI paDayo. kahe che: "mahArAjA! Aja sudhI ema samajato hato ke tame khoTA che. jokee tamane khoTekhoTA vakhANa karIne caDAvyA che. paNa nA, ema nathI. huM bhramamAM hato. huM ghaNAM zAstro bharyo. anekane vAda-vivAdamAM meM harAvyA. paNa sukha ane duHkhathI para thaI, je udAsInatA Apa keLavI zakyA che, te mArAmAM nathI. eka strInA saMgathI nathI Apane khuzI, nathI sukha ane aMgArAthI jalatA hAthanI vedanAthI nathI Apane dukha ! gRha sthAzramamAM rahI, badhI javAbadArIo saMbhALatAM paNa Ape kharekhara videha dazA prApta karI che." deha hovA chatAM paNa dehanA dharmo pratye udAsInatA, tenuM nAma che videha dazA. deha kene na hoya ? mAtra siddhone ja! e sivAya badhA ja jIne deha hoya ja che. dehanA rogane kAraNe ja viSayamAM rAga bhAva hoya, che. je deha prati rAga na hoya to viSayamAM rAga TakI zakato nathI. e ApoApa dUra thaI jAya che. bahu prayAsa paNa kare paDato nathI. ahIM rAjA janaka evA ja videhI che, te pelA brAhmaNa mATe Adarza rUpa banI gayA. satyAthI brAhmaNe tyAM ja badhA ya pothI-pAnAM cheDI dIdhAM ane pANI mUchyuM ke have kaI sAthe vAda-vivAda karavA nahIM jAuM. koIne Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 vairAgyAdi saphaLa to halake pADIza nahIM. Ama pitAne ahaMkAra tyAM mUkI daI haLa phUla thaI vidAya thayA. - pyArA baMdhuo! rAjA janakanA jIvananI A vAta tamArI sAme eTalA mATe ja rAkhI, ke aMtaramAM udAsInatA jAgRta karavA mATe saMsAra choDI sAdhu banavuM ja paDe evuM jarUrI nathI. gRhasthAzramamAM rahele gRhasthI, badhI ja pharejone bajAvatAM bajAvatAM paNa viveka sahita jIve te AMtaravRttimAM vairAgya pragaTa thAya che. jene jaDa padArthanI nisAratAnuM bhAna che, jaDa sukha ApI zake ja nahIM A daDha vizvAsa che te avazya AtmavRttine pAme che. koIpaNa padArtha hoya, te ati priya lAgato hoya, ane sukhanuM kAraNa mAnatA hoIe, paNa kharekhara tema nathI. mAne ke tamane gulAbajAMbu bahu ja bhAve che. tame ema kahetA ho ke bhAI! ApaNane gulAbajAMbu maLe te bIjuM kAMI na joIe! paNa bimAra paDyA, ane tyAre je e maLe te e jheranuM kAma kare. eTaluM ja nahIM, paNa keI duHkhada prasaMga AvI paDayo hoya ane mana khinna thaI gayuM hoya ane evA samaye keItamArI sAme gulAbajAMbu lAvIne mUke te khAvAnuM mana thaze ? are ! gusso Avaze. kaheze-haTAva Ane ahIMthI ! jevAM paNa gamatAM nathI ! kema zuM thayuM ? e maLe te bahu moja paDe tema kahetuM hatuM ne? paNa nA, manevRtti barAbara nathI tethI sukhakAraka lAgate padArtha paNa duHkhadAyI lAge che. baMdhuo ! jaDa padArtha ApaNane sukhI ke duHkhI na bane. sukha ane duHkha ApaNuM aMdara ja paDyAM che, je kevaLa mananI bhramaNA che. A samajaNa mAtra buddhijanya ja nahIM paNa hRdayasparzI AvI jAya te jaDa padArtho pratye udAsInatA thAya che. ane pachI je maLe te khAI levAya, jevuM maLe tevuM paherI levAya. jevI paristhitimAM rahevuM paDe temAM rahI zakAya. Ama udAsInatA Ave, padArtho pratye ane viSaye pratye. iDhiye pitAnA viSaya tarapha nahIM jAya. jaze te paNa tyAM Takaze nahi, pAchI vaLaze. tenuM nAma vairAgya. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para huM AtmA chuM "vairAgyAdi saphaLa te, je saha AtamajJAna" 'vairAgyanI saphaLatA mATe sarva prathama rAga bhAvanA kSetrane sImita karavuM paDaze. tyAre ja AtamajJAna jAgaze. te pahelAM nahIM. je vyakti ema vicAre che ke A dharma mArge AvatAM mane AtmajJAna thAya, huM mArA AtmAne jANuM, oLakhuM, te A jIjJAsAne pUrNa karavA mATe pahelAM jaDa padArtha pratye udAsInatA aMtaramAM keLavavI paDaze. e udAsInatA jaDanAM AkarSaNane teDI nAkhaze. ane vRttine AtmA tarapha vALaze. AtmA tarapha jAgRta thayelo viveka AtamajJAnane laIne ja jaMpaze. te e AtamajJAna prAptine puruSArtha zuM che te avasare kahevAze. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo saha AtamajJAna ! batarAga paramAtmA anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyaga-darzana, samyagra-jJAna ane samyagU-cAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA AtmAnA siddha svarUpanI prAptinI sAthe anaMta zAzvata sthitinuM sarjana kare che. je sthiti, je svarUpa dazA, je svAbhAvika sukhane anubhava che Aja sudhI karyo nathI, te anubhava ArAdhanAthI thAya che. e dazAnI prApti mATe jIvana je puruSArtha che te AdaraNaya, zraddhanIya ane AcaraNaya che. zAstramAM A puruSArtha kaI rIte kare che jethI jIva svabhAvadazAne pAmI zake, enI ja vAte aneka rIte karavAmAM AvI che. zAstra vacanane lakSyamAM rAkhI aMtaramAM utAravAne prayAsa thAya te jarUra siddhine pAmI zakIe. Atmasiddhi zAstramAM mokSamArganI prApti mATe, jIvane bAhya-AtyaMtara kevA kevA sAdhanonI kayAre kayAre AvazyakatA che e batAvavAmAM AvyuM che. mokSamArganI bhramaNAmAM phasAyelA be prakAranA jInuM varNana karyA pachI; e bhramaNAmAMthI bahAra nIkaLIne zuM AcaraNIya che e batAvatAM zrImadjIe kahyuM che - rAgyAdi saphaLa to, je saha AtamajJAna temaja AtamajJAnanI prApti taNuM nidAna"........... vairAgya e zuM che? tenuM vivecana gaI kAle karyuM. rAganuM ja eka svarUpa ke je prazasta hoya. je bAhya jagatathI saMbaMdhita na hoya. je rAga bAhya jagatathI para thaIne, AMtara jagatamAM phelAya te vairAgya. jAgatika padArtho Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 huM AtmA chuM paranI prIti te rAga ane AMtarika ucca dhyeya, koI ucca hetu pratyenI prIti te vairAgya. . ApaNe ApaNA rAga-bhAvane, neha bhAvane sUkSma dRSTithI mUlavIe to jarUra samajAze ke ApaNuM prIti bAhya jagatane ja oLakhe che. nehabhAva to sahumAM paDe che. jenI pAse hadaya che, jenI pAse lAgaNIo che, sneha ane premanI bhAvanA che, e kyAMka ne kyAMka bahAra nIkaLatI ja hoya che. ' are ! game tevo krura mANasa hoya, atyAcArI hoya, pApI hoya, paNa enA aMtaHkaraNamAM paNa kayAMka kUNI lAgaNIo paDI hoya che. keI mANase pitAnA jIvanamAM seMkaDo hatyAo karI hoya, mANasane maccharanI jema cALI nAkhyA hoya, khUna karatAM enA hRdayamAM jarA paNa kaMpArI na chUTatI hoya, e ja mANasa potAnA bALakanI nAnI evI pIDA joIne dhrujI uThato hoya che. AMkhamAM AMsu AvI jatAM hoya che. eTale ke enA aMtaramAM rahela nehabhAva tyAM jAgRta thaI jAya che. e batAve che ke sarva manuSyanA hRdayamAM rAga bhAva che. ane e bhAva kayAMya ne kayAMka bahAra nIkaLatA hoya che. bAhya jagatamAM phelAyelI ApaNI A prIti, temAMthI ja sukha meLavavAne prayAsa kare che. mane vaijJAnika draSTithI vicAra kare ke jyAM ApaNI prIti joDAI che, pachI e vyakti hoya, vastu hoya, vAtAvaraNa hoya, paNa temAMthI sukha meLavI levAne svArtha paNa sAthe ja joDAyela hoya che. tyAMthI kaMIka meLavI levuM che, kaMIka aMtarane AnaMda pAmI le che. A vRtti ja jIvamAM vyAkULatA pedA kare che. jyAM prIti che tyAMthI manane mAnele AnaMda nathI maLatuM, jeTalI mAtrAmAM sukha joIe che eTaluM nathI maLatuM. je je apekSAo e prIti pAtra pAsethI rAkhI hoya te nathI saMtoSAtI tyAre jIva khUba vyAkULa banI jAya che, duHkha anubhave che. paNa kharekhara prIti AnuM nAma nathI. sarva prakAranA svArthathI rahita bhAva te ja sAcI prIti. | mahAgI AnaMdaghanajI prabhubhaktimAM masta banIne pitAnA aMtaranI sarva prItine prabhumAM ja ApI de che, tyAre teo belI UThe che ra na cAhu re kaMta" Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je saha AtamajJAna 55 bIjuM kaI na joI e mAre. mAre te mATe RSabha ja joIe. e sivAya bIjuM kazuM na khape. ahIM iSabha e mAtra pratIka che. kASabha eTale mArUdevAne putra nahIM, paraMtu pitAnA AtmAmAM paDeluM parama Atma tattva. je anaMta vIya-zakita rUpa che, ke jenAthI vadhu suMdara, advitIya, anupama bIje kaI hoI ja na zake. e parama tatva sivAya mAre bIjuM kazuM ja na joIe. mAre meLavavAnI je kaMI khevanA che, pAmavAne je kAMI mAre puruSArtha che, e puruSArtha mAtra mArA paramAtma tatva mATe ja che. e sivAya mAre puruSArtha baMdha che, aMdha che. keTalI badhI tIvra laganI! jJAnIo ema kahe che ke bAhya jagatamAMthI daSTi vALIne, tArA AtmAmAM rahelA anupama khajAnA para zraddhA karIne emAMthI ja kaMIka pAmavAnI prabaLa bhAvanA jAge, aMdaramAM paDelAM AkarSaNamAMthI kaIka AkarSaNa tane lebhAvatuM thAya, tyAre e tArI sAcI prIti che. tAre sAce vairAgya che. paNa ApaNane kyAM jANa che ke AnI aMdara (AtmAmAM) paNa aneka AkarSaNe paDyAM che? bahAranAM AkarSaNa tarata kheMce che. jIva emAM tarata lebhAI jAya che. temAM ya A kALamAM bahAra paga mUkyo nathI ne tamArA mATe Attraction UbhA thayA nathI! jyAM jyAM daSTi nAkhe tyAM tyAM sava iMdriyonA viSayanA piSaka ta paDyAM ja che. kaMIka joI levAnuM AkarSaNa thAya che. kaMIka sAMbhaLavAnuM AkarSaNa thAya che, te kaMIka jIbhane Taste levAnuM, ghANane gaMdhanuM ane tvacAne sparzonuM AkarSaNa thAya che. keTalAM AkarSaNo paDyAM che? ane jIvane AkarSAtAM vAra keTalI? jarAya nahIM. pachI ene uMmara sAthe, samajaNa sAthe kaI saMbaMdha rahetuM nathI. e viSaye, e ta jyAre AkarSe che, tyAre jAtane bhUlI jAva cho ne? huM koNa chuM? ke chuM? kayAM chuM? mAre zuM karavuM yogya che? zuM karavuM agya che? enuM bhAna rahe che kharuM? nathI rahetuM. bhAna bhUlI jaI jenA pratye AkarSAyA che, tene meLavIne bhegavI levA mATenA upacAra karatA raho che. vicAre te kharA, A je kaMI thaI rahyuM che, te ThIka thaI rahyuM che? Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM jyAM sudhI aMtaramAM paDelA satvane jANyAM nathI, mArAmAM paNa jabaradasta AkarSaNa paDayAM che, je kaMI mANavAnuM, bhogavavAnuM, anubhavavAnuM che te mArI aMdara ja che, e bahAranA keI paNa padArthamAMthI maLI zake tema nathI, A daDha vicAra, daDha zraddhA AtmAmAM jAge, pachIja aMtaramAM vairAgya pragaTa thAya. AvI zraddhA na jAge tyAM sudhI vairAgya Ave nahIM. jamyA tyArathI ja bahAranAM AkarSaNothI ApaNe AkarSAI rahyA chIe. ane uMmaranA vadhavA sAthe e AkarSaNa eTalAM vadhatAM jAya che ke ApaNe ekalA ene mANuM levA mATe pUrA paDatA nathI. thAya che zuM ! A ekale jIva, samayanI maryAdA ane DhagalAbaMdha AkarSaNa. keTale samaya laIne AvyA chIe ? basa, baha te 100 varSa !nA re bhAI! 100 ane 100nI upara jAya enAM nAma te lakhAya che, Guiness Book mAM. ApaNa nAma emAM AvavAnAM hoya evuM kaMI lAgatuM nathI. 50, 60 ke 80, ke vaLI ethI ye ochI AyuSya maryAdA laIne AvyA chIe, ATalA thoDA samayamAM AkhAye jagatamAM jeTalA padArtho che, e badhA ApaNe bhegavI levA che. bhagavAI jaze ? nA. te pachI zuM thaze? nahIM bhegavAya e khabara che. paNa bhegavavAnI kAmanA te aMtaramAM paDI ja che. to pachI bhegavyA vinA ja javuM paDaze? hA, ema ja. padArtho ahIM paDayA raheze ane ApaNe cAlyA jaIzuM. paNa huM tamane pUchuM, ke jaIne kayAM jaze? kayAMya javAnA nathI, huM ! ApaNI zadhdha kAThiyAvADI bhASAmAM kahIe te pAchA thavAnA. keI marI jAya eTale ema kahevAya ke amuka bhAI pAchA thayA." bahu sarasa zabda prayoga che. karma philephI paNa e ja kahe che. ane te ema ja che. pAchA thayAne artha e thayo ke e ahIM ne ahIM kayAMka jamyA che. ahIMthI bIje javAnA kayAM? kAraNa ke ahIM ja cAre bAju enI prIti paDI che. padArtho anaMta che. ane e anaMtane bhogavI levAnI lAlasA sAthe laIne maryo che. eTale e bhogavavA ene pAchuM thavuM ja paDe. tethI pharI pharIne ahIM ja janmavuM ane pharI pharIne ahIM ja maravuM e ja caka cAlu rahe che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je saha AtamajJAna pa7 A eka janmamAM eTale kALa game eTalA kALamAM keTaluM badhuM bhagavyuM paNa tRpta thayA kharA? samaya ane zakti ATalAM veDaphayA pachI paNa kAMI hAtha AvyuM kharuM? tRpti thatI nathI, asaMtoSanI Aga haMmezAM jalyA kare che. game teTaluM pAmyA pachI,game teTaluM bhogavyA pachI paNa AtmAne tRptine oDakAra e khAvA detI ja nathI. te pachI ApaNe kema na vicArIe ke padArtho ATalA bhogavyA pachI paNa jo e tRpti nathI ApI zakatA te jarUra kayAMka khAmI che. padArtho tRpta karavA samartha nathI te pachI keNa samartha che? ema lAge che ke keIka evI bIjI vastu paDI che, keIka jagyAe kaMIka evuM satva paDayuM che ke jene mANavAthI jIvane tRpti thaze. e satva kayuM che? e vicAratAM samajAze ke e satya ApaNA aMtaramAM ja paDayuM che, kayAMya bahAra nathI. aMdaranuM e sattva jyAre ApaNA AkarSaNanuM kendra banaze tyAre ja ApaNe aMtara tarapha vaLI zakIzuM. paNa enA mATe zraddhA joIe. evI daDha zraddhA ke bahAranA keI paNa padArthamAMthI atyAra sudhI mane sukha maLyuM nathI ane bahAranA koI paNa padArtha, kaI paNa vyakti sAthenI prIti mane sukha devA asamartha ja che. A jene yathArtha rUpe samajAyuM che, are! jeNe anubhavyuM che, aMtaranA UMDANamAMthI anubhavyuM che evA Atma-anubhavI mahAyogI AnaMdaghanajIe, temanA draSabha sAthe prIti joDatAM bahu ja suMdara samajAvyuM - prita sagAI re jagamAM sahu kare re, prita sagAI na keI; prita sagAI re nirupAdhika kahI re, pAdhika dhana joI gaSabha jinezvara pritama mAhare re, ora na cAhuM re kaMto keTalA sAthe prIti jaDI ? keTalAya sAthe tamAre evA saMbaMdha hoya che ke Relation nI draSTithI, tamArA lehInA saMbaMdhathI, enI sAthe karaze e saMbaMdha na hoya, paNa tame enA mATe kahe che ke A mArA snehI che. nehI eTale emanI sAthe meM premane saMbaMdha joDe che, prIta jeDI che. paNa AnaMdaghanajI kahe che ke kharekharI prItane saMbaMdha kaI joDI zakatuM nathI. zA mATe ? "prita sagAI nirupAdhika kahI jemAM koI paNa prakAranI Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 huM AtmA chuM upAdhi na haya, rAga-dveSa ke svArthanI bhAvanA jemAM eka paise mAtra paNa joDAyelI na hoya enuM nAma prIti. have tame tapAsI le tamArA saMbaMche. ane sAthe tamArA saMbaMdho joDAyelA che, e saMbaMdho niHsvAthI che kharA ? ke kaMIka meLavavAnI IcchA tyAM rahe che ? bhale kaI bhautika vastunI apekSA tyAM na hoya! dhana paNa na joItuM hoya ke bIjuM paNa kAMI na joItuM hoya paNa eTalI bhAvanA te aMtaramAM rahe ne ke huM ene jeTalo prema karuM, eTale prema e paNa mane Ape. huM enA viSe eTale khyAla rAkhuM eTale ja khyAla e mArA viSe rAkhe te ja TakI rahe ne? nahIM te Take khare? tame enA mATe badhuM karatA he ne e tamArA mATe kAMI na kare to? tarata saMbaMdha tUTI jAya, tUTI jAya che ne? tenuM kAraNa e che ke A prema Arepita che, kRtrima che. paNa akRtrima nathI. parAvalaMbI prema che ane e parAvalaMbana vyakti rUpe, padArtha rUpe ke paristhiti rUpe hoya, sthAyI rahe ja nahIM. te e badhI upAdhi che. jene prayatna paNa upAdhipUrvaka ane pariNAma paNa upAdhi sahitanuM. arthAt jenA Adi, madhya ane aMta, sarvAMgamAM upAdhi ja bharelI che ane "sapAdhika dhana khAya evI upAdhi sahitanI je prIti che, e prIti Atma dhanane beI nAkhe che. eTale ja AnaMdaghanajIe saMsArI sAthe prIti na jeDatAM, aSabha sAthe joDI che. ane teo kahe che, "rASabha jInezvara pritama mAhare." keTale bhAva bharyo zabda che! "priyatama! tame kaheze, mahArAja ! emAM suMdara zuM? bhAva zuM? badhA ya jANe che priyatama zabdane artha. ApaNI rUDhi-paraMparAmAM A zabdano artha zuM thAya? patnI enA patine priyatama kahe, eka nArI enA premIne priyatama kahe. paNa priyatama zabdano zAbdika artha zuM che? jANe cho ? ApaNe vyAkaraNamAM DIgrI zIkhyA chIe. sAmAnya, tulanAtmaka ane sarvocca. je ApaNane bahu game che te priya, enAthI vadhu game te priyatara, ane je sauthI vadhu game ke enI kakSAmAM bIjA keIne mUkI zakAya nahIM te priyatama. AmAM pati ke premI e artha kayAM Avyo? sarvotkRSTa Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je saha AtamajJAna 59 priyatAnA bhAve ja bhakta kavioe jyAM prabhu-bhakti gAI che, tyAM prabhune priyatamanI upamA ApI che. bhakta kahe che he prabhu! sArA ke vizvamAM tArAthI vadhu priya mane kaI nathI eTale tuM mAre priyatama che. tamane sauthI vadhAre priya zuM che? saMsAra priya che, to saMsAra tamAre priyatama ane viSaya-vikAre priya hoya te e priyatama. tamane dhana priya che te dhana priyatama. pratiSThA priya che to pratiSThA priyatama, nAmanA priya che te nAmanA priyatama. ane jIbhanA caTAkA pasaMda hoya to e priyatama. zuM pasaMda che ? sauthI vadhAre zuM game che? jarA aMtarane pUcho ! aMtara zodha karavA jaze to emAM gUMcavAI jaze, spaSTa khulAso nahi maLe. tame pote ja aMtaHkaraNamAM mUMjhAI jaze. Aje meM tamane ahIM vyAkhyA namAM kahyuM che, AkhA divasamAM ke rAtre samaya maLe tyAre be-pAMca miniTa eka bAju besIne jarA vicAra te karI che je AnA upara ! bhale mane kahevA nahIM AvatA, mAre nathI sAMbhaLavuM, kAraNa ke mane khabara che, nahIM kaho mane, paNa pUchI leje aMtarane. mane ema lAge che ke eka sAthe cAra, pAMca, cha padArtho bhegA thaze, ane tamane ema thaze ke AmAM parsanTeja kema mUke? Ane priya kahuM ke Ane kahuM? A vadhAre game che te tene priyatama kahuM? paNa nA, enA karatAM A vadhAre game che. ane sahuthI vadhu gamavAmAM paNa ghaNuM ghaNuM che. eTale eno artha e thayo ke tamAre kaI priyatama ja nathI. priyatamane saMbaMdha paNa svArthathI ja che. jyAM svArtha, sadhAto hoya, tamArA mananI bhAvanAne jyAre je vadhAre anukuLa vate tyAre te tamAro priyatama! A kevuM kahevAya? sAruM kahevAya kharuM? tamArI sAmAjika ke naitika daSTi zuM kahe che? jyAre je game te priyatama evuM hoI zake ke priyatama to eka ja hoya? aneka hoya evuM nA bane. paNa evuM che kharuM? aMtarane DhaMDhoLazo te aMtara kaheze ke A ye game che ane peluM paNa game che. ane koIne ya huM ochA mArka devA taiyAra nathI. A ja kAraNa che ke ApaNe aTavAyelA rahIe chIe. keImAMthI kAMI ja pAmI zakatA nathI. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM jJAnI puruSe ApaNane vAraMvAra kahe che ke bahAranA jagatamAM je vyaktimAM, je vastumAM, jyAM jyAM tArI prIti te jeDI che te nAzavaMta che. te prIti zAzvata sukha denAra nathI, tyAMthI pAcho vaLa. ane tArA aMtaramAM utara. tArAmAMthI tane ghaNuM sukha prApta thAya tema che. enA Attraction mAM lebhAIne tuM kheMcAIza, e tarapha vaLIza te ene tuM pAmI zakIza. kAraNa tArA aMdaramAM paDeluM tattva svAvalaMbI che, akRtrima che, sahaja che. paNa aMtaranuM eka evuM prabaLa prabhana jAge te bahAranuM pralebhana chUTe. nahIM te nA chUTe! bALakane tame cekaleTa Ape te e mATI che. nahIM te bALaka mATI nA cheDe. baMdhuo ! bahAranAM saMbaMdho, bahAranI prItio ApaNe mATe mATI jevI che. mahApuruSe ApaNe AtmAnI zaktione batAvatAM kahe che ke sukha tArAmAM che paNa bAhya sukha meLavavA jatAM, tArA aMtaranuM sukha tuM gumAvI sukha prApta karatAM sukha TaLe che leza e lakSe lahe. kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAva maraNe kAM ahe rAcI raho" 'sukha prApta karatAM sukha TaLe che vicAra karyo che kyAreya A paMkitane? bahu vAre A gAtA haze, bahu vAra sAMbhaLatA haze. sukha prApta karatAM sukha TaLe che e kaI rIte bane? sukha prApta karatAM te sukha maLe, TaLe te nahIM. te AmAM Ama kema lakhyuM zrImadjIe? kaMI bhUla nathI lAgatI teonI? ApaNe bAhya daSTithI ja jevA TevAyelA chIe. eTale ApaNane ema lAge ke AmAM kaMIka barAbara nathI. paNa mahApuruSa jyAre keI paNa vAta ApaNI samakSa mUke che tyAre bAhya ane AtyaMtara beya daSTi emanI sAme hoya che. e be ya daSTine sAme rAkhI ApaNane samajAve che. eTale e kahe che. "sukha prApta karatAM sukha TaLe che. paheluM sukha te bhautika sukha, tenI prApti mATe puruSArtha karatAM Atmika sukha TaLI jAya che. kema? Ama zA mATe? bahAranAM sukha meLavIne zuM prANIo sukhI nathI thatA? Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je saha AtamajJAna 61. sukhanI vyAkhyA zuM che tamArI? jenI pAse bahAranAM sukha-sAdhana, sagavaDatAo che e sukhI. leke kahetA hoya che ke phalANuM bhAI bahu sukhI che. kema sukhI che? ema pUchIe te kahe, temanI pAse badhuM che. lADI, gADI, vADI. A badhuM ja che tethI teo sukhI che. bAhya sukha che, bAhya sukha prAptinI kAmanA, e ja mUccha che, bebhAnatA che. ane te sukhane meLavavAnA prayatnathI A mUrchA vadhu gADha thatI jAya che. jenA kAraNe aMdarathI uchaLatI rAga-dveSa rU5 vibhAva pariNati ghora karmabaMdhananI paraMparA saje che. ane tenA kAraNe AtmAmAM rahela sukha, vadhune vadhu dabAtuM jAya che. Atmika sukhanI anubhUti bhAre kamI jIva karI zako. nathI. mATe ja zrImadjIe kahyuM ke "sukha prApta karatAM sukha TaLe che. bAhya sukha levA jatAM AMtara sukhane nAza thAya che. kAraNa jemAM sukha nathI. temAM ja meLavavAnA phAMphAM mAre che. A ja moTI mUrkhatA che. ane mUrkha prayatnothI vAstavikatA dUra ja rahe che. A viparIta prayatnanuM nAma ja mithyAtva che. kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAva maraNe kAM aho rAcI zahe" A paMkti khUba ja samajavA jevI che. bhAva-maraNa e zuM? ane dravya maraNa e zuM? dravya maraNa te ApaNe jANIe chIe. nAnA-meTA dareka prANuMone maratAM ApaNe jemAM che. zarIramAMthI AtmAnuM nIkaLI javuM te dravya maraNa. e keNa nathI jANatuM? paNa dravya maraNane joI ApaNane kadI bhAva-maraNa mATenI vicAraNa jAgRta thaI kharI? baMdhuo ! siddhi keNa pAmI zake che? jenAmAM saheja megyatA AvA prakAranI hoya te ja pitAnI yogyatAnA kAraNe jyAre jyAre AvAM nimitto Ave tyAre e jIva potAmAM utarI jAya che. AvA nimitto. ene aMtarmukhI banAve che. Atmasiddhi zAstranI racanA karanAra zrImad rAjacaMdrajI tyAre sAta varSanI uMmaranA hatA ane temanA gAma vavANiyAmAM amIcaMdabhAInAmanA eka gRhasthanuM maraNa thayuM. A nAnakaDA rAyacaMde sAMbhaLyuM. vaLI maranAra bhAI rAyacaMdabhAI prati ghaNuM ja vAtsalya dharAvatA hatA. "maravuM e zuM? Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM tenI rAyacaMdabhAIne khabara na hatI. teo te tarata pitAnA dAdAjI paMcANabhAI pAse gayA, ane teone pUchyuM : dAdAjI ! amIcaMdabhAI marI gayA ?" dAdA kahe; "hA, beTA ! teo marI gayA." "dAdAjI! marI gayA eTale zuM?" A praznane javAba kema Apo? aNasamaju bALakane zuM samajAvavuM? sarvasAmAnya bALakane samajAvAya tema dAdAjIe rAyacaMdabhAIne kahyuM : beTA! have teo bolaze-cAlaze nahi. khAze-pIze nahIM, kaMI ja nahIM kare." paNa zA mATe nahIM kare ? e to evA ne evA ja che. pachI zuM kAma kaMI ja nahIM kare ?" beTA ! je marI jAya te kaMI na kare." paNa AnAthI rAyacaMdabhAIne saMtoSa na thayo. e vicAre che evuM zuM thaI gayuM ? hamaNAM thoDI vAra pahelAM badhuM ja karatA hatA ane eTalI vAramAM belatA-cAlatA baMdha thaI gayA ! ema kema ? ane pitAnA ja aMtaranA praznanuM samAdhAna karavA teo te maranAra bhAInA ghare pahoMcI gayA. jaIne joyuM te keTalAka bhAIo temane nanAmImAM jorathI bAMdhI rahyA hatA. e joIne rAyacaMdabhAInA dilamAM karuNA jAgI. teo vicAre cheH arere ! A badhA kevA che? zA mATe Ama Amane bAMdhe che? emane kaMI thatuM nahi hoya? ane amIcaMdabhAI paNa kema kaMI belatA nathI ? Ama vicAratAM vicAratAM teo UMDANamAM UtarI gayA. temane thAya che ke evuM zuM thaI gayuM ke thoDIvAra pahelAM leke jene jarA paNa pIDA ApavA nahotA mAgatA teo have tene bAMdhI rahyA che.? tyAM te lekae nanAmI upADI ane cAlavA mAMDyA. te vaLI vadhu Azcarya thayuM ke have zuM karaze? kyAM laI jaze? ane teo sahunI pAchaLa cAlavA lAgyA. be - cAra vAra meTerAoe, temane pAchA vALavAne prayAsa karyo, paNa lapAtA chupAtA teo smazAne pahoMcI gayA. ane tyAM lekenI najathI bacavA mATe pAsenA ja eka jhADa para caDI gayA. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je saha AtamajJAna jhADa parathI teo jaI rahyA che ke nanAmIne citA para goThavI ane pachI paganA aMgUThe Aga lagADI. ane zaba te bhaDabhaDa baLavA mAMDayuM. A joI emanAM rame - rema jAgRta thaI gayAM. temanI vicAra dazA, temanI pariNAma dhArA, vadhu UMDANamAM vahevA mAMDI ane pitAnI ja aMdara sarva praznonAM samAdhAna zodhavA mAMDayA. e vicAre che ke je dehane bALI rahyA che, e dehamAM pahelAM evuM zuM hatuM ? ke jenA kAraNe badhI ja kiyAo hatI. ane have e tattva kyAM gayuM ? enuM zuM thayuM ? ke loke tenA zarIrane bALe che! A vicAramAM tanmayatA pUrvaka teo UMDA utaratA gayA ane teone samajAyuM ke zarIramAM eka adbhuta zakti hatI, jenA kAraNe kiyAo hatI. ane te zakti cAlI gaI. te te zakti kaI? baMdhuo ! anekane maratAM juo che, baLatA juo cho. are! tamArA hAthathI bALyA paNa haze. chatAM kyAreya tenA para vicAra jAge che? Ama kema ? tame kahezeH ame te jANIe chIe ke zarIramAMthI jIva nIkaLI jAya eTale te zaba kahevAya, ane tene bALI ja naMkhAya. mATe amAre kaMI vicAravAnI jarUra nathI. rAyacaMdabhAI te bALaka hatA ane temane kaMI khabara na hatI, tethI teo A badhuM vicAratA hatA. paNa nA. baMdhuo! teo ApaNe badhAM karatAM vadhu jANatA hatA, ane teonA e jANapaNue ja temane aMtaramAMthI jagAyA. temanI Atma-jAgRti ja temane pariNAma dhArAnA UMDANamAM laI gaI. ane e vicAradazAe ja emane bhAna karAvyuM ke dehamAMthI je nIkaLI gayuM te cetana tattva hatuM. AtmA hato. AtmA hate. te ja badhuM hatuM ane te nIkaLI jatAM ja dehane baLavuM paDyuM. mATe deha ane AtmA bhinna che. A bhinnatAnI pratItie teo pitAmAM sthira thayA. ane tyAM ja e jhADa para UbhA - UbhA ja emane jAti - maraNa jJAna thayuM. temAM temaNe joyuM ke meM deha- AtmAnI bhinnatAne anubhava, pUrva bhAmAM karyo che. eTaluM ja nahi, pUrve sAdhunAM vrata paNa pALyAM che, tyAga ane Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM vairAgyathI mArA AtmAne raMge che. ane baMdhuo ! A thatAM mAtra sAta varSanI uMmaramAM ja emanI vRtti AtmA tarapha vaLI gaI. teoe ATalI nAnI uMmaramAM pahelI vAra keInuM dravya maraNa joyuM ane teone AtmA. jAgRta thaI gaye. temanI vRtti ane pravRtti AtmAmaya thaI gaI baMdhuo ! kharAba na lagADaze. paNa ame sAMbhaLyuM che ke jyAre samAjamAM keInuM maraNa thAya che ane tame smazAne jAo cho tyAre jenuM maraNa thayuM che tenAM sagAM-saMbaMdhIo-svajane te tyAM udAsa thaIne beThA heya che. paNa tyAMthI thoDe dUra beThelA bIjA cA - pANI pItA hoya. are!. eTaluM ja nahIM, je vAte bIje kyAMya nahIM thatI hoya te vAte tyAM thAya, pachI e dhaMdhAnI haya, rAjakAraNanI hoya ke koInI sagAI ke lagnanI hAya! mRtyune malAjo je jALavo joIe vyAvahArika daSTie, e paNa nathI jaLavAta! je e samaye tamAruM aMtaHkaraNa jAgRta hoya te jyAM deha ane AtmAnI bhinnatAnuM pratyakSa sabaLa pramANa maLI rahyuM che tyAM AtmAnI vicAraNa thAya. huM tamane pUchuM chuM ke kayAreya smazAnamAM gayA che ane tyAM AtmA yAda Avyo hoya evuM banyuM che? je nA, te vicAravuM ghaTe ke keTalA suSupta che? AtmA yAda Avo joIe tyAM paNa je tenI yAda ke vicAra nahIM Ave te kyAM Avaze? zuM gharamAM, dukAnamAM, khAtAM pItAM AtmA yAda Avaze? baMdhuo! A dravya maraNa ApaNane AtmAnI vicA raNA pragaTa karAvavA mATenuM mahAna nimitta che, tene samajIne AtmavicAra jAgRta karI laIe bhAva - maraNa te bahu ja samajavA jevuM che. ApaNe ahIM beThelA sahu ane vizvanA samasta che bhAva-maraNathI aneka vAra maryA ane haju marI rahyA chIe. jANo cho tame? tamArI A 50 - 60 varSanI jaMdagI gaI temAM keTalI vAra maryA? mane kaheze jarA ke tame keTalI vAra maryA? are ! mahArAja! ame maryA nathI. jIvIe chIe ane eTale ja ApanI sAme beThA chIe. paNa bhAI! huM dravya maraNanI vAta nathI karatI, Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je saha AtamajJAna bhAva-maraNa mATe tamane pUchuM chuM, bhAva - maraNe keTalI vAra maryA? kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAva maNe jJAnIo kahe che tAruM bhAva-maraNa kSaNe - kSaNe thaI rahyuM che. A bhAva-maraNa kevI rIte thAya che? bhAva-maraNa sAthe jagatanI prItine zuM saMbaMdha che? upAdhi sahitanI A prIti, A sneha saMbaMdha bhAvakamaraNe vAraMvAra zA mATe mAre che? ane A bhAva-maraNa AtmA mATe keTaluM dukhadAyI che? keTaluM pIDAkArI che? e badhuM avasare. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApti taNAM nidAna ! vItarAga paramAtmA anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagajJAna ane samyagU-cAritrathI thAya che. A tri-ratnanI samyapha ArAdhanA AtmA paranAM sarva AvaraNane kramazaH dUra karI, AtmAnI sarva zaktione jAgRta kare che. AtmAmAM paDelI amApa zaktione ApaNe nathI anubhavI zaktA tenuM kAraNa paNa karmanAM AvaraNe ja che. je zakti kevaLajJAnI bhagavaMte prApta karI ane tethI mokSanI sAdhanA karI gayA, e zakti ApaNAmAM paNa che ja. paraMtu ApaNe anubhava te jude ja che. eka nAnuM evuM vrata-pratyAkhyAna karavuM hoya to paNa ApaNI aMdaranI mAnasika ke Atmika nabaLAI ApaNane rokI rAkhe che. zArIrika anukuLatA hovA chatAM paNa, A kAraNe ja tapa-tyAga thaI zakatA nathI. eTaluM ja nahIM paNa AtmAnA guNe pragaTa thatA nathI, AtmAmAM paDela anaMta bala-vIrya sakriya thatuM nathI. zuM kAraNa che AnI pAchaLa? baMdhuo! vicAre! durlabha eve mAnavane bhava maLe, samajaNa maLI, zraddhA paNa che ane satsaMgane vega paNa maLatuM rahe che. A badhuM maLavA pachI paNa puruSArtha kema upaData nathI? A praznano uttara ApaNuM aMtaramAM ja zedha paDaze. sarva bAhya zaktione kAme lagADI bhautika upalabdhinI prAptimAM jarA ya pAcho na paDate mAnava AdhyAtmika mArge paga paNa kema upADI nathI? jIvana vyavahAranAM bIjA aneka kAyeka mATe jabaradasta mahenata ja ApI zakti mAnava, Atmika puruSArthamAM kema maMdatA anubhavatA hoya che ? Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApti taNAM nidAna AnuM samAdhAna e che ke AdhyAtmikatAnuM mahattva ja jIvane samajAyuM nathI. AdhyAtmikatA je jIvananI paLepaLanI pravRttimAM vaNAI jAya te eka adbhuta kAti jIvanamAM ghaTita thAya che, enuM bhAna ja nathI. itihAsamAM evA sacoTa ane sAkSAta dAkhalAo jovA maLe che ke jeo pUrva jIvanamAM khUba ja adhamatAthI bharelA hatA. paNa jyAre teone AdhyAtmikatAnI mahattA samajANuM ane jIvananA mukhya aMga tarIke tene svIkAra thaye, tyAre teo pAmaramAMthI paramAtmA banI gayAM. sarva prathama te jIvane aMtaramAM e vasI javuM joIe ke satyanA caraNamAM sarvasvanuM samarpaNa, e ja jIvananI sarvocca utkAnti che. jIvanamAM tenAthI vadhIne keI dhyeya, mAtAo ke puruSArtha nathI. AvA samarpaNa mATe eka acala, akaMpa, daDha nirdhAra joIe. pachI game tevI pratikuLa paristhiti Ave. are ! sarvasva lUMTAvI devuM paDe te paNa satyavAdI rAjA harizcaMdranI jema karelA nirNayamAMthI eka tasu mAtra paNa pAchA na haTavuM, e aDela Atma - vizvAsa atyaMta Avazyaka che. AnuM kAraNa paNa e ja ke, AvI nirNayAtmaka sthiti e ja AdhyAtmikatAne mULa pAyo che. pAyAnI majabUtAI para ja ImAstanI uccatA ane AlIzAnatA nirbhara che. je pAye nabaLo hoya te te UMce sudhI pahoMcelA baMdhAraNane kaDaDabhUsa karI jamInadosta karI nAkhe. sAdhanA mArge paNa pAyAnI sudaDhatA atyaMta Avazyaka manAI che. anyathA pAyAnI kacAza, sAdhanAne sugya rUpe AgaLa nahIM vadhavA de. pachI siddhinI to vAta ja kayAM? mATe ja DagamagatI sthiti na joIe. eTale :Dagamagato paga rAkha tuM, sthira muja dUra najara che na jAya dUra mArga jevA lobha lagIra nA mAre eka DagaluM basa thAya mAre eka DagaluM basa thAya . ArAdhanA pathanI nakkara bhUmi para daDhatApUrvaka upADeluM mAtra eka caraNa paNa basa thaI paDe che. evuM caraNa ke upaDayA pachI siddhi laIne ja virame. AtmanirNaya pUrvakanuM alpa samayanuM vrata anuSThAna paNa aMte siddhinuM kAraNa bane che. mATe prathama daDhatA pachI ja vikAsa saMbhave. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AmAM chuM - AtmajJAnanI prAptine puruSArtha kevA prakAranA vicAra ane AcAranI apekSA rAkhe che te batAvatAM zrImadjI kahe che - vaiirAgyAdi saphaLa te je saha AtamajJAna temaja AtamajJAnanI, prAti taNAM nidAna................. chellA be divasamAM ApaNe A gAthAnAM prathama be padonuM vivecana karyuM. tyAga vairAgya AdinI saphaLatA AtmajJAnanI prAptimAM ja che. tyAga ane vairAgya hevAnI sAthe sAthe je AtmAne oLakhI lIdhe heAyanija svarUpane anubhava karI lIdhuM hoya te ja te tyAga vairAgya aMte mokSa rUpa phaLa Ape che. ATaluM samajyA pachI have ApaNe e vicAravuM che ke tyAga - vairAgya jIvananA pratipalanA vyavahAra sAthe vaNAI gayAM hoya, jIvanI samajaNapUrvakanI vicAraNu ane pUrvanA anAsakta saMskArae aMtaramAM saMsAra pratye udAsInatA paNa jagADI heya, dharmamaya AcAmAM jIvanane samaya pasAra thato hoya, are ! AtmAnubhavanI mahattA manathI, buddhithI svIkArI paNa hoya, chatAM AtmajJAnanuM prAgaTaya thAya nahIM! te teve vakhate keTalAka che nirAzA anubhave che. mana DagamagavA mAMDe che. kayAreka te vaLI vairAgyAdi nirarthaka bhAsavA mAMDe che. ane manamAM tenI satyatA viSe saMzaya rahyA kare che. te tyAre zuM karavuM ? AvA sAdhakanI nirAzAne dUra karavA ane vastusthitinuM bhAna karAvavA mATe ja zrImadjI A gAthAnAM aMtima be pado kahe che. sAdhakanI pIThane paMpALI teo ghaNuM ja premathI kahI rahyA che, bhAI ! samatA rAkha ! dhIraja dhara ! zraddhAne DagavA na daIza. tArA aMtaramAM ugelA tyAga- vairAgyanA bhAve, tArI AMtara udAsInatA, tArI nispRhatA, Aje nahIM te kAle, tane jarUra AtmAnI pratIti karAvaze. kAraNa e bhAve ja AtmAnubhUti mATenAM zreSTha sAdhane che. tyAga - vairAgyAdine sAdhana rUpe sevavAnAM che. A sAdhanamAM yathArthatA pragaTe te e tenA bAhya mALakhAmAMthI bahAra nIkaLI, AgaLa vadhI Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApti taNuM nidAna AtmAne aMtarAtmA sudhI laI javAnA sopAna rUpa bane, je pAna zreNuM tenA aMtima caraNamAM mokSa maMjhila sudhI pahoMcADe. tyAga- vairAgyarUpa sAdhananI yathArthatA eTale zuM? te prathama te e ke A jIvane bhegane jeTale paricaya che eTale tyAgane nathI. tyAga karatAM te e zIkhyA ja nathI ane bhega ene zIkhavuM paDatuM nathI. vicAra ! baMdhuo ! A jIve kayAMya paNa bhegane choDayA che ? te game tyAM gaye, nAnI-moTI game te yoniomAM jape paNa anAdikALathI bhegonI sAthe ja bhramaNa karate rahyo. ekendriyapaNuM pAme to ya niraMtara ene bhega cAlu ja che. e dRSTithI tame vRkSone joyAM che? vRkSonI vRddhi ane enI aMdara cAlatI prakriyA niraMtara cAlu hoya che. jhINI najare je jozo to khyAla Avaze ke eka kSaNa paNa tene vikAsa aTakatuM nathI. keIvAra pAnakhara RtumAM keI eka vRkSanAM badhAM ja pAMdaDAM kharI paDyAM haya, vRkSa taddana ThaMDuM thaI gayuM hoya, paNa pachI tene savAra-sAMja roja joze te bahu ja jhINuM jhINuM kUMpaLo tarata ja phUTatI dekhAze. ane e kUpaLe kayAre nAnAM nAnAM pAMdaDAMomAM vaddhi pAmI jaze tenI khabara paNa nahIM paDe. A vRddhi ATalI jaldI kema thAya che ? vRkSamAM rahelA jIvamAM AhAra-saMjJA paDelI che. e saMjJAnA kAraNe, e jIva jamInamAMthI jeTaluM satva kheMcAya eTaluM niraMtara kheMcyA kare che. mAtra jamInamAMthI ja nahIM, bahAranA vAtAvaraNamAMthI, havAmAMthI, prakAzamAMthI ene je kaMI bhoga joIe che e badhA ja viSayane kheMcate rahe che. eTale ja e vRkSane vikAsa thAya che. eTaluM ja nahIM paNa amerikAmAM eka evA prakAranAM vRkSe thAya che ke je bhUlecUke kaI mAnava ke pazu tenI pAse vizrAma karavA Ave to teone jIvatA ne jIvatA cUsI le ! te kevI pracaMDa haze tenI AhAra saMjJA ? Ama ekendriyamAM rahelA e jIvana bhoga paNa niraMtara cAlu ja che. AhAra saMjJA e paNa eka bhega ja che. AhAra, bhaya, maithuna, parigraha A badhI ja saMjJAo sarva jemAM hoya che. ane tenA bhegamAM, tenA piSaNamAM niraMtara je prayatnazIla paNa Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 huM AtmA chuM che. mAtra ekendriya jIvo ja nahIM paNa sarva saMsArI jIve maLelI sarva IdrinA bhAgamAM ja Akta hoya che. vaLI A bheganI bhAvanAo AtmAmAM satata varyA ja karatI hoya che ane eTale ja jIvane bhegano paricaya vadhAre che. vicAradhArAmAM paNa bheganA bhAve ja vahetA hoya che, eTaluM ja nahIM paNa jIvanI kamanasIbI te tyAM che ke tyAganA bhAva te kaI ekAda zubha kSaNe jIvane jAge che. paraMtu e lAMbo samaya TakatA nathI. e bhAvane TakAvI rAkhavA mATe puruSArtha kare paDe che, jayAre bhegonA bhAve citta-manamAMthI khasatA nathI. A banne prakAranI je bhAvadhArA che tene ulaTAvI nAkhIe. bheganA bhAve aMtaramAM jAge ke tarata tene dUra karI zakIe ane tyAganA bhAvene aMtaramAM satata TakAvI rAkhI zakIe tyAre ja bheganI bhAvanA bhUMsAtI jaze ane tyAganI bhAvanA baLavattara banatI jaze. - cAre bAju patharAyeluM bheganuM piSaka vAtAvaraNa, bhega-bhAvanuM piSaNa karAve te svAbhAvika che. jIvane e ja vAtAvaraNa priya lAgyuM che ane tevA sogone ja e zedhata phare che. paNa have jIve tyAgane TakAvI rAkhe tevuM vAtAvaraNa UbhuM karavuM paDaze. ane te che satsaMga. satsaMgane zodhI sapuruSane upadeza sAMbhaLo, e na maLe te sallAsanuM vAMcana ene e paNa yuga na hoya te vicAraNA ane tenA phaLa svarUpa sadAcaraNa. je ATaluM thaze te tyAgabhAva daDhatAne pAmaze. jemanuM AtmavIrya ullasita thayuM che, temane ja tyAganA bhAva jAge che ane tene ja te bhAva TakI rahI zake che. Ama tyAga-vairAgyarUpa sAdhanenI daDhatA jIvane AtmajJAna prApta karAve ja, temAM keI zaka nathI. AtmajJAna prApta karelA jIvanI sukha saMbaMdhI mAnyatA taddana badalAI jAya che. jaDamAM sukhanI kalpanA na rahetAM potAmAM ja pitAnuM sukha che evI sudaDha zraddhA tenA rame remamAM vasI jAya. tethI bAhya sukhane te sukharUpa mAne nahIM paNa AMtarasukhane lUMTI lenAra zatru rUpa mAne. eTale ja zrImadjIe kahelI vAta ApaNe gaI kAle karI ke : sukha prApta karatAM sukha TaLe che leza e lakSa lahara, Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 prApti taNAM nidAna viSaya janya sukha meLavavA jatAM Atmika sukha naSTa thAya che ane tethI ja jIva kSaNa kSaNa bhAva maraNe maratA rahe che. gaI kAle ApaNe dravya maraNa viSe vicAra karyo. Aje bhAva maraNa viSe vicArIzuM. bhAva maraNa zuM che. ? maraNa zabda kAna para paDatAM ja jIva - kAyAnuM judA thavu tema ApaNe samajatA hoIe chIe. paNa e te thayuM dravya maNa e sivAya maraNanI vyAkhyA AtmA sAthe ghaTI zake che. te zuM? dravya maraNamAM jenA kAraNe deha sakriya hatA te cAlyA jatAM deha niSkriya thaI jAya che. tenA sarva bAhya sAdhane eTale ke Idriya ane mana je cetanavaMtAM dekhAtAM hatAM te jaDa thaI jAya che. AtmArahita zabamAM paNa e ja Idriye ane e ja aMgopAMga hovA chatAM paNa sarva nakAmA banI jAya che. koI vyaktinuM maraNa thayuM che te mAtra ApaNe te niSkriya banelA zarIrathI ja jANI zakIe chIe. deha ane AtmAnuM alaga - alaga thaI javuM te dravya maraNa e jANatA hovA chatAM paNa cA jate AtmA ApaNe je nathI. chatAM te dehamAM nathI rahyo ema cokkasapaNe mAnIe chIe. baMdhuo ! ApaNI A samajaNane AtmabhAvane samajavAnA kAme lagADIe. AtmAmAM rahelA jJAna, darzana, vIrya, kSamA, saralatA, zAMti, samatA Adi Adi aneka guNo pitA - pitAmAM sakriya che. A guNonuM prAgaTaya jeTaluM vadhAre eTalI tenI sakriyatA paNa vadhAre. mahApuruSomAM guNonI sakriyatA ApaNe jotA hoIe chIe. samatA, kSamA, sahiSNutA Adi guNe temanI sAdhaka dazAnA vikAsa sAthe ja vadhu spaSTa rIte daSTigocara thAya che, te sAdhanAnA phaLa svarUpe jJAna, darzanAdinI pUrNatA jovAya che. sarva jI A badhA ja guNanA dhAraka che. paNa mahApuruSamAM dekhAtI guNanI sakriyatA ApaNAmAM jovA maLatI nathI ApaNuM e guNomAM sarvathA niSkriyatA ja hoya te ja anubhava ApaNane Aja sudhI rahyA karyo che. mAnavadehe sAdhanA karI siddhi pAmI janArA siddha AtmAomAM ane ApaNAmAM vAstaviktAmAM kazuM ja aMtara na hovA chatAM, e ja mAna Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7ra huM AtmA chuM deha maLyo hovA chatAM, ApaNe jANe teo karatAM sarvathA judA prakAranA ja hoIe tevuM lAge che. - ApaNA guNonuM apragaTIkaraNa te ja guNonI moTI ghAta che. te ja bhAva hiMsA che. bhAva hiMsAnA kAraNe dravya hiMsA thaI rahI che. ane eTale ja kSaNe kSaNe guNone ghAta thaI rahyo che. aMtaramAM jAgatA rAgazreSAdinA bhAve, AtmAnI svAbhAvika pariNati rUpa kSamAdinA bhAvane mRtapAya karI nAkhe che. ApaNuM vibhAva pariNatinuM jora eTaluM badhuM che ke svabhAva te bicAro! rAMkaDo thaI dabAIne besI gayA che. pUche aMtarane? rAta-divasa cAlatI ApaNuM mAnasika, vAcika ane kAyika pravRtti kevA bhAvathI raMjita che ? kAM te rAgAtmaka ane kAM te SAtmaka. A be sivAya koI trIjA bhAvane sparza ApaNuM yaugika vyApArane the hoya tevuM anubhavyuM che? rAga-dveSa rahita thaI taTastha bhAve kaMI karatA hoIe evuM kyAre ya banyuM che? vaLI kAyA ane vANuM thoDI vAra mATe paNa kadAca nivRtta rahetAM haze paNa mana? tene kayAM jaMpa che? aMdaramAM paDayuM paDayuM paNa te te rAga-dveSa UbhA karyA ja karatuM hoya che. eTale A jIvanI eka kSaNa paNa evI jatI nathI ke A jIve kAM rAga, kAM TheSa na karyo hoya, kSaNe kSaNe thatI A pravRtti, A pariNati AtmAnA guNane kaluSita karI nAkhe che, tene AvaraNe nIce dAbI de che. e guNe vadhune vadhu tirahita thatA jAya che. paNa jIvane kayAM tenuM bhAna che? - samagrapaNe vicArIe te saMsAranA sarva jIne rAga-dveSamAM rayApacyA rahevAmAM vadhu majA Ave che, ke tenA tyAgamAM ? zAMta bhAvamAM AnaMda che? are ! rAga ke dveSanAM nimitte je kyAreka ochAM maLe, pUratA pramANamAM na maLe te akaLAI UThIe chIe ane tene meLavavA valakhAM mArIe chIe. baMdhuo ! A che jIvanI avaLAI ! A ja che sAdhanA mArga mATenI apAtratA! je nimitto sarvathA tyAjya che tene meLavavA Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApti taNAM nidAna 73 vyAkuLatAnI parAkASTA ane je sarvathA AdaraNIya che tevA nimitta pratye ghara upekSA ! kahe ! AmAM zAMti kyAMthI maLe ! ane AvA azAMta bhAmAM jIvavuM te bhAva-maraNa nahIM te bIjuM zuM? Atmika bhAvene mahad aMze dabAvI daI jaDa jevA thaIne jIvIe te ema nathI lAgatuM ke ApaNe hAlatA-cAlatA zaba chIe ? te zrImadjInA zabdomAM te ApaNe sahu marelA ja chIe. dravyamaraNathI te eka ja vAra marAya paNa bhAva maNe kSaNe kSaNe marI rahyA chIe. te bhAva maraNamAM rAcI na rahIe te ja tyAga-vairAgyanAM sAdhana dvArA AtmajJAnane prApta karI zakIzuM. have AgaLanI gAthAmAM tyAga-vairAgyanuM vizeSa mAhAsya zuM che te avasare kahevAze ... Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTake tyAga vaMrAgamAM... ! vatarAga paramAtmA, anaMta jJAnI ane anaMta darzanI prabhu vira jagatanAM bhavya jI samakSa, amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSa mArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyagUjJAna ane samyagU cAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, AtmAnA pradeza-pradeze vaNAyelI svabhAva dazAne saMpUrNapaNe jAgRta kare che. ahIM Atmasiddhi zAstramAM je kAMI kahevAmAM AvyuM che, tene eka mAtra dhyeya, vibhAvane sarvathA nAza kema thAya ane svabhAva dazAnI prApti kaI rIte thAya te batAvavAnuM che. A mAge ghaNuM ja puruSArtha te karatA hoya che paNa teone mArga khAmI bharyo che. te tarapha saMketa karatAM zrImadjIe 'kriyAjaDa" ane "zuSkajJAnI" A bane cha mArga bhUlelA che te kahyuM. ke jeone puruSArtha ekAMta mAge thaI rahyo chepaNa e yogya nathI. mokSamArgane pAmavA mATenI pahelI zarata che AtmajJAna. jyAM sudhI AtmajJAna jAgRta na thAya tyAM sudhI mokSa mAge eka Daga paNa bharI. zakAya nahIM. AtmajJAnanI prAptinAM sAdhane batAvatAM zrImadjI pharamAve che- tyAga virAga na cittamAM, thAya na tene jJAna aTake tyAga-virAgamAM, te bhUle nija bhAna...7. jenA cittane viSe tyAga-vairAgya nathI, tene AtmajJAna thAya nahIM. ane je tyAga-vairAgya sudhI pahoMcIne aTakI jAya, tene nija AtmAnuM bhAna-bhUlAI jAya che. tyAga ane vairAgya AtmajJAnanAM sAdhane che. jene AtmajJAna pAmavuM Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 aTake tyAga virAgamAM che tenA jIvanamAM e bane atyaMta jarUrI che. Ama kahI zrImadjI zuSkajJAnI jIvane cImakI Ape che ke mAtra jJAnanI kerI vAta karyAthI ke zAstronI carcA karyAthI jJAnI thaI javAtuM nathI. paNa jJAna sAthe tyAgavairAgyanuM paNa eTaluM ja mAhAtmya che. sAthe sAthe jaDa kriyAvAdIone paNa cetavaNuM Ape che ke tyAga-vairAgya ja sarvasva nathI. mAtra tyAgI ke vairAgI thaI javAthI Atma-sAdhanA nahIM thAya. paNa yathArtha tyAga-vairAgya ane te paNa AtmalakSyapUrvakanAM hevI ja joIe. vairAgya zuM che te ApaNe vicArI gayA. have tenI sAthe tyAga viSe paNa vicArIe. tyAga e zuM che? bahudhA bAhya padArthonA satata saMparkanA kAraNe ApaNe e padArthonA tyAgane, tyAga mAnI letA hoIe chIe, paNa tyAM ApaNe bhUlIe chIe. A bhramaNAmAMthI ApaNane bahAra kADhavA mATe A gAthAmAM zrImajI eka bahu ja gya zabdane praveza kare che. tyAga virAga na cittamAM tyAga ane vairAgya te mAtra padArtho prati ja nahIM paNa aMtaraMga dazA ja tyAgamaya hoya. citta-dazAmAM tyAga utarI jAya. ApaNA AtmAmAM vahetI svAbhAvika ane vaibhAvika pariNAmadhArAmAM jema aneka prakAranI vRttio dekhA de che tema tyAgavRtti paNa niraMtaranI bhAvadhArAmAM sahaja rUpe jaNAtI rahe. ahIM prazna e che ke AMtaratyAga zAne? Atma ArAdhanAnA mArge tyAgane hetu samajI laIe te spaSTa rUpe samajAze ke tyAga eTale pApane tyAga, pApa bhAvene tyAga, vibhAva pariNatine tyAga. bAhya tyAganAM aneka nimitta maLe ane te thaI paNa jAya. paNa AMtara-tyAganuM mahattva manamAM vasyuM na hoya tene AMtaratyAga thAya nahIM. jene e mahatva samajAyuM che tene paLa-paLe e sAvadhAnI hoya ke tyAga nahIM thAya te bhegabhAva te aMdaramAM paDaye ja che. ane te mArA Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 huM AtmA chuM AtmAne dUSita kare che, kalaMkita kare che, dhyeyathI dUra dhakele che. tethI jAgRta AtmAne te bhega kAMTAnI jema khUMce che. yAda rAkhaje A vAta ! tyAga pratye zraddhA jAgI che ke nahIM? prema jAge che ke nahIM? e mApavuM hoya te bahAra bIje kyAMya pUchavAnI jarUra nathI paNa aMtarane ja tapAsI leje ke pAMce IdrinA viSayomAMthI, ekAda viSaya, ekAda lega mArA AtmAmAM khUMce che khare? viSayane bhegavate hoya, bhegavavAmAM rasa dharAvate hoya, paNa e, bhagavatAM ema thAya ke -are ! jIva! kayAM sudhI bhogavyA karIza? A bheganI vRtti mArI kayAre zAMta thaze? huM vRttine zAMta karavA puruSArtha karuM ! baMdhuo ! AnA mATe puruSArtha kare paDe che. A vRttio sahaja dUra thatI nathI. kyAreka keI vyaktimAM ApaNane anAsakta bhAva sahaja rUpe jovA maLe che. paNa te pUrve karelA purUSArthanuM ja pariNAma che. kyAreka te jIve anAsakta bhAva keLavavA puruSArtha karyo haze ane te ja e atyAre dekhAya. eka svAdavRttinI ja vAta karIe. ApaNe jamavA besIe ne padArtha sAmAM Ave ke tarata ApaNane ruci-aruci nA bhAva jAge. A bhAve che ane A nathI bhAvatuM, AvuM thayA ja kare che. jyAre keTalAka mANaso A kALamAM paNa evA jovA maLe che ke je dharmanA nAme kazuM ye na jANatA hoya. are ! vartamAnamAM dharmakSetra sAthe kaMI ja saMbaMdha paNa na dharAvatA hoya, paNa rasavRtti para khUba ja kAbU hoya, teone game tevuM khAvA Ape, vagara bolya, manamAM paNa kaI prakAranI khuzI-dilagIrI vagara khAI le, are ! gharanI strIone paNa khabara na paDe, puruSo jamIne jAya ane pachI strIo jamavA bese tyAre khyAla Ave ke Aje rasoI barAbara nathI. ahI dekhAtI A svAdayanI sahaja vatti mATe e jIve pUrve kaIka puruSArtha karyo che, rasAsvAda jItavA prayAsa thayo che. tethI ja sahaja rUpe svAda pratye udAsInatA dekhAya che. AvI sahajatA bIjI vRttiomAM paNa joI zakAya che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTake tyAga virAgamAM 77 mahArASTramAM kelhApuranI bAjumAM kuMjagirI nAmanuM eka tIrtha che. tyAM eka digaMbara muni rahe che. teonA jIvanamAM sahaja rUpe kaSAyanI maMdatA dekhAya. ame temanA satsaMgamAM rahyAM chIe. tyAM digaMbara zAstrone svAdhyAya, paNa karyo che. ekavAra ame tene pUchyuM : munizrI ! Apane kadI krodha nathI Avate ?" "sAdhvIjI! kodha eTale zuM ? mane enI khabara ja nathI." sahAsya teozrIe uttara Ape. emanI sAthe rahenArAoe A 96-97varSanA saMtane karIne gusse thatA joyA nathI. AvA upazAMta kaSAyI. che A munijI ! A temanA pUrvabhavamAM karelI sAdhanAnuM phaLa che. paNa ApaNe kaI dazA che? ApaNI aMdara ramI rahelI duSTa vRttio, vikAre zAMta thatA nathI, paNa hamezAM uchaLatA ja rahe che. kAraNa prathama, te e vRttio ApaNA mATe ahitakara che, tenuM bhAna ja nathI. te khUce kyAMthI? ane khUce nahIM te tene kADhavAnI vAta ja kyAM ? eTale ja pUrve puruSArtha thayuM nathI. je puruSArtha thayA hatA te ApaNAmAM paNa evI sahaja dazA heta. paNa have tene aphasosa karyA vagara, atyAre vRttio para saMyama keLavavAno prayAsa karI laIe. e saMyama sahaja dazAne utpanna kare che. atyAre puruSArtha dvArA jenA para vijaya meLavavAno rahe che te bhaviSyamAM citta dazA rUpa banI jaze. Ama tyAga-vairAgyamaya citta dazA ja jIvane AtmajJAna tarapha laI jAya che ane sarva viSayenI Asakti tUTatI jAya che. paNa jenuM lakSya. AtmajJAna tarapha nathI tene Asakti jAge ke temAM e lebhAI jAya che. jAgRti rahetI nathI, paNa lapasI paDAya che. AsaktithI chUTavA mATe, mAtra jAgRti ja nahIM, sAvadhAnI ja nahIM, paNa paLe paLanI saMyama sAthenI sAvadhAnI anivArya che. rAmAyaNanA eka prasaMga viSe vicArIe. rAma ane sItA vanamAM che.. sAthe lakSamaNa paNa che. rAmanI rakSA karavAnuM vrata lakSmaNe dhAraNa karyuM che. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 huM AtmA chuM jaMgalamAM jhUMpaDI che. rAta paDe rAma ane sItA kuTiramAM sUtA hoya ane lakSamaNa pUrNa jAgRta dazAmAM bahAra pahere bhare che. saMpUrNa nidrA-tyAganuM vrata che. eka rAte rAvaNanI bahena zUparNakhA suMdara yuvatinA rUpe, saLe zaNagAra sajI lakSmaNa sAme Ave che. lakSamaNanI yuvAnI, zarIra sauSThava ane apratima sauMdarya joI zUparNakhA lamaNamAM mehita thAya che. vananA ekAMtamAM ekalA suMdara purUSane lalacAvavA e aghaTita mAga enI sAme paNa lakSmaNajI pUrNa jAgRta hatA. saMyama ane brahmacaryanI adbhuta tAkAta temanAmAM hatI. keInAthI calita thAya tevA kAcA mananA na hatA. tethI teo zUparNakhAnI lalacAve tevI suMdaratA ane mAgaNImAM na lebhAyA. vicAre te kharA baMdhuo ! lakSmaNa je yuvAna vIra, sAme sauMdarya ane sarve anukuLa paristhiti, chatAM temAM kema na lebhANe? A lebha jAga, AkarSaNa thavuM te mATInA mAnava mATe sahaja che. paNa A te lakSamaNa hatA. tene zUparNakhAe kahyuM? mane patnI tarIke svIkAre. tyAre lakSmaNe kahyuM : huM vivAhita chuM. mArI patnI ayodhyAmAM che. huM tane na svIkArI zakuM." zuM temane IcchA hatI ne nA pADI? nahIM, manamAM eka khUNAmAM paNa IcchA jAgI nathI. teNe te tene rAma pAse mekalI. ane rAme paNa tene dhUtkArI kADhI. te pharI lakSmaNa pAse AvI. tenI vAsanAe tene maryAdA ane bhAna bhUlAvI dIdhuM. ane jyAre lakSmaNe bIjI vAra paNa InkAra karI dIdhuM tyAre te nAgaNanI jema vIpharI ane aMte lakSmaNe tenA nAka-kAna kApI tene kADhI mUkI. A prasaMgane ApaNe aMtaradazA sAthe mUlavIe. lakSmaNa nAmamAM be zabda che. lakSa ane mana! mananuM lakSa levuM joIe satata jAgRti-te rAma eTale ke AtmAnI cokI karavAmAM ! tenA mATe mAtra jAgRti na cAle ! saMyamanAM hathiyAra Asaktine chedavA mATe joIe! e jenA pAse na hoya tenA mATe zrImadjI kahe che - tyAga virAga na cittamAM thAya ne tene jJAna" Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTake tyAga virAgamAM 79 baMdhuo ! citta dazA tyAga-vairAgyamaya thAya tene ja AtmajJAna thAya. AtmajJAna mATenI prathama zarata ja e che ke vRtione tyAga thAya. svArtha tyAga thAya, pApano tyAga thAya, tyAre ja AtmajJAna pragaTe che. ane jIvane e anubhava thAya ke huM AtmA chuM mane jANuM chuM, huM mane oLakhuM chuM. tame paNa A sAMbhaLyA pachI popaTanI jema bolI jaze ke "huM AtmA chuM paNa bolavA mAtrathI te jJAna nathI kahevAtuM. tene aMtara anubhava tha joIe. ane te tyAga-vairAgyanI apekSA rAkhe che. keTalAka loke ema kaheze ke tyAga-vairAgya vinA paNa ame ghaNAM zAstro bhaNI zakIe chIe. jJAnanI UMDI vAto karI zakIe chIe. paNa e te mAtra bauddhika jJAna ane vAcA jJAna thayuM. AtmajJAna eTale anubhavajanya jJAna. eTale ke pote potAne anubhava kare te AtmajJAna. je jIvene samyaga darzana thayuM che temanI AvI cittadazAne kAraNe ja thayuM che. bhagavAna mahAvIranA jIvane nayasAranA bhave munine AhAradAna karatAM, mArga batAvatAM samyakatva thayuM. tame kaheze e gRhasthI jIva hatA, temanA saMsAra-vyavahAramAM DUbelA hatA. emanAmAM kayAM tyAgavairAgya hato ? emane samyaga darzana kema thayuM ? te temane bahArathI padArthone tyAga hato ke nahIM paNa temanI tyAga-vairAgyamaya citta-dazA hatI. hRdaya zuddha hatuM, saraLa hatuM. ane evA zuddha hRdayamAM ja dharma Take che. zAstramAM paNa kahyuM che: tethI ja temane samyagu darzana thayuM. tyAga-virAganI mahattA batAvyA pachI tenI sImA kyAM sudhInI che te batAvatAM zrImadjI bahu suMdara rIte bIjA caraNamAM kahe che - aTake tyAga virAgamAM te bhUle nija bhAna. zuM karazuM. Ane artha ? tyAga-vairAgya jIvanamAM hoya ane tene ja sarvasva mAnIne tyAM aTakI paDe ke meM badhuM ja karI lIdhuM, have mAre Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 huM AtmA chuM AgaLa kazuM ja karavAnI jarUra nathI, AvuM je samajI bese "te bhUle nija bhAna. te pitAne ja pitAnuM bhAna na rahe. mANasane pitAne ja pitAnuM bhAna na rahe te kevuM kahevAya ? are! vyavahAramAM paNa kaI kAryamAM kaMIka uNapa dekhAya te e karanArane ApaNe evA ja zabdothI navAjIe chIe ke "sAva bhAna vagarane che "kaMI bhAna che ke nahIM? A te potAnA bhAnanI vAta che. zA mATe nija bhAna bhUlyA ane tyAga-vairAgyamAM ja aTakI gaye ? vairAgya Ave tene aTakavAnuM na hAyaene te AgaLa vadhavAnuM hoya che. mahAgI AnaMdaghanajI mahArAje eka rUpaka dvArA batAvela che avadha vairAgya beTA jAyA.. vAne ja kuTuMba saba khAyA...avadhu jIne mAyA-mamatA khAI sukha dukha denAM bhAI... kAma kIdha dena ke khAI khAI tRNu mAI..avadhu. eka evI mAnyatA che ke je bALaka mULa nakSatramAM janme te AkhA parivArane nAza karI nAkhe. atyAranA yugamAM te A mAnyatA bahu rahI nathI. paNa eka jamAne e hatuM ke mULa nakSatramAM janmelA bALakane mA-bApa tyAga karI detAM. evuM kahevAmAM Ave che ke "rAmacarita mAnasa nA kartA -svAmI tulasIdAsajIne A kAraNe ja temanA mAtA-pitAe tyAga karI dIdhA hatA. ahI A padamAM AnaMdaghanajI mahArAja paNa AvA ja beTAne vairAgyanuM nAma ApIne, AMtara-saMsAranA parivArane nAza kema thAya te batAvavA mAge che. teo kahe che vAne ja kuTuMba saba khAyA " vairAgye AkhA ne AkhA kuTuMbane zodhI-zodhIne nAza karyo. arthAta Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTake tyAga virAgamAM jenAthI bAho saMsAranI utpatti thAya che evA AMtara saMsArane nAza vairAgya ja kare che. A vAtane hindu daSTithI samajIe hindu mAnyatAmAM, brahmA A sRSTinA sarjanakartA che, viSNu enA pAlanakartA che, ane ziva enA saMhArakartA che. A traNa zaktine mAnavAmAM Ave che ane A zakti dvArA sRSTinuM sarjana ane pralaya-A caka cAlyA kare che. Ama A AkhA ye saMsAranI utpatti brahmA dvArA thaI. tamane pUchuM chuM ke ApaNA sarvene saMsAra teNe pedA karyo ? ApaNe saMsAra eTale zuM ? tame kene mAne che saMsAra? mAla- mikta, putra-parivAra ane enAthI paNa AgaLa vadhIne saMbaMdhone pasAre ! A ja che ne tamAre saMsAra ? A saMsAra keNe pedA karyo ? tame kaheze ke e te badhuM ema ja thatuM AvyuM che. ThIka che, sthULadaSTithI ema vicAre. paNa sUmadaSTithI joIe te ApaNuM saMsAranI utpatti ApaNe ja karI che. kevI rIte? ApaNuM aMdaramAM rahelA rAga-dveSa ane mohathI ja ApaNo saMsAra Ubhe thayo che. karma philasophInI daSTithI ApaNe eTaluM te samajIe chIe ke koIpaNa vyakti, keIpaNa vastu, jene ApaNe mAnI rahyA chIe e sarva sAthe keI ne koI prakAranA ApaNuM pUrvanA traNAnubaMdha che. tyAre ja e vyaktine saMparka che, e vastune saMparka che. ApaNane jeTaluM maLyuM che e ApaNA mamatvanuM ja kAraNa che. je nathI maLyuM tenI sAthe kaI saMbaMdha nathI tethI nathI maLyuM. tethI e nakkI thAya che ke ApaNAmAM paDelI meha ane mamatvanI je pariNati che, tenAthI ja vyakti ane vastunI sAthe saMbaMdha thayo che. aMdaramAM kaMIka prApta karavAnI bhAvanA paDI che, tenAthI ja saMbaMdha pedA thAya che. Ama rAga-dveSAtmaka ApaNI vRttimAMthI ja bahArane saMsAra pedA thayo che, ane aMdarane saMsAra paNa ApaNe ja pedA karyo che. e saMsAranuM pAlana-poSaNa ApaNe ja karIe chIe ane eno nAza paNa ApaNe ja karI zakIe chIe. eTale ApaNAmAM ja brahmA, viSNu ane ziva A traNe ya zakti che. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM jeTalI rAga-dveSanI tIvratA vadhAre, rAga-dveSanuM kSetra vizALa, eTale ja bAho saMsAra paNa vizALa ane rAga-dveSanI jema jema maMdatA thatI jAya, tema-tema bAhya saMsAra paNa chUTate jAya. jyAM rAga-Sa para saMyama Ave, tyAM ja vairAgya che. ane tethI ja saMsAra nAza karanAra putra-janmanI khuzAlI AnaMdadhanajI mahArAja vyakta kare che. ahIM khuzAlI eTalA mATe che ke anAdi kALathI vaLagelA saMsArane nAza karanAra zakti svamAM prApta thaI cUkI, vaLI A saMsAra nAza pAmI zake teve che. arthAt je ApaNe puruSArtha upaDe te tene naSTa thavuM ja paDe. e saMsAranI kSaNabhaMguratAne batAvatAM zrI uttarAdhyayana sUtranA AThamAM adhyayananI prathama gAthAmAM, zrI prabhue kahyuM che. "yuve sAma saMsAra tuNavaIT' A saMsAra adhuva ane azAzvata che. ahI AtmAnI vibhAva pari suti rUpa AtyaMtara saMsArane adhruva-azAzvata kahe che. arthAt te vinAzI che. samasta bAhya saMsAra game te hoya, tenI sAthe ApaNe jhAjhuM levAdevA nathI. cAhe cirakALa rahe, cAhe nAza pAme. thoDA samaya mATe ahIM AvyA chIe ne cAlyA jaIzuM. mATe samasta bAhya saMsAranI ciMtA karavAnI jarUra nathI, paNa AMtara saMsAra vinAzI che. te je aMtaraMga vairAgyathI vAsita bane te ja tene vinAza thaI zake. vairAgye sauthI pahelAM zuM khAdhuM? mAyA ane mamatAne khAdhI. vairAgya Ave tyAM mAyA-mamatA UbhA rahI zake nahIM. jyAM mAyA-mamatA che tyAM vairAgya nathI. jene pitAnA aMtaranA vairAgyane tapAsa haya, udAsInatAne tapAsavI hoya, teNe potAnA aMdaramAM jaIne pUchavuM paDaze ke kyAMya tAruM mamatva paDayuM che ? kaI vastu ke vyaktimAM mamatvanA bhAve che ? je heya te samajI levuM ke bahArathI udAsInatAnI vAta karanAra ApaNe aMdarathI keTalA pokaLa chIe ! mamatva talabhAra paNa ochuM nathI thatuM. are ! eTaluM ja nahIM e te padArtho ane vyakti sAthenA saMbaMdhane Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTake tyAga virAgamAM 83 vadhAravAmAM pitAnuM gaurava samaje che. paNa jyAM vairAgya jAgyuM ke mAyAmamatA gAyaba. e pachI vairAgye je sarvathI moTo prahAra karyo te "sukha duHkha done bhAI." "na saukhya na dakhya sukha ke duHkha AtmAne spezI zake nahIM. anukuLa nimittajanya sukhathI Avo ApaNe AtmA na harSa anubhave ane pratikuLa paristhiti rU5 duHkhathI na te kheda anubhave. e che ke hoya? sthitaprajJa bhagavata gItAmAM kahyuM dukheSvanudvignamanAH sukheSu vigata spRha / vItarAga bhaya krodhaH sthiti dhIrmunirucyate // game tevA duHkhamAM jenuM mana udvigna nathI thatuM, sukhamAM jene spRhA nathI, tathA jeNe rAga, bhaya ane kedhane jItI lIdhA che tevI sthira buddhivALAne muni kahevAya che. sukha-duHkha kyAre na satAve ? jyAre Atma sthiratA AvI hoya tyAre ! AtmAmAMthI AnaMda meLavavAnI cAvI jenA hAthamAM AvI che tene sukha mATe bahAranAM nimitto zodhavA javAM paDatAM nathI. sAmAnya rIte mAnava sukhanA nimitte sukhI ane duHkhanA nimitte duHkhI thata hoya che. je ApaNe sahune anubhava che. paNa ethI upara UThIne pitAmAMthI ja pitAnuM sukha zodhI lenArA vIralA jIva paNa A jagatamAM paDayA che. tame kaheze mahAsatIjI ! bahu UMDI UMDI vAta kare che. paNa bhAI ! UMDI vAta karyA vagara UMcAIe pahoMcAtuM nathI. sAmAnya vAte te ghaNuM sAMbhaLI, have A AtmAnuM utthAna karavuM che. te UMDI vAte ja nahIM paNa aMtaratamane UMce ane UMDe puruSArtha paNa karI laIe. bAhya sukha ane duHkhanAM nimitte ApaNane akaLAvI na mUke mATe ApaNe aMdarathI puruSArtha kare paDaze. huM ghaNuM ye vAra tamane kahuM chuM ke baMdhuo ! A badhuM karavA mATe aMdarane puruSArtha joIe. nimitto te AvatAM ja raheze. paNa nirNaya kare ke nimitto Ave temAM mAre bhaLavuM Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM nathI. eja samaye cUpa thaI jAo, e samaye tame tamArI jAtane saMyamita karI deje. e taraphathI daSTine ane vRttine pheravI nAkho. te e nimitta kaMI nahIM karI zake. paNa A prayoga samaya paNa mAge che, zakti paNa mAge che, jAgRti paNa mAge che, saMyama ane sAvadhAnI paNa mAge che. A badhI enI zarate heya che. A badhuM thayA pachI ja ApaNe nimittAdhInatAthI chUTI zakIe chIe. te pyArA baMdhuo ! zrImadjIe ahIMA e ja batAvyuM ke A badhe puruSArtha AtmajJAnanI prApti mATe jarUrI che. paraMtu pahelAM te tyAga -vairAgyamaya dazA cittamAM pragaTa kare, ane e pragaTayA pachI AgaLa puruSArtha vadhu vegathI upADavAnuM che. ahIM aTakI javAnuM nathI. paNa A bebhAna jIvane svanuM bhAna karAvavAnuM che. te mATe pracaMDa puruSArtha joIze. ke, keTalA ane kyAM sudhI ? zramaNa bhagavaMta mahAvIrane jamyA tyArathI ja are ! janma pahelAM ja emane khabara hatI ke teo tadbhava mokSagAmI che. sarva kamIne kSaya A bhavamAM ja thavAnuM che. ane emaNe 12 varSa ane 13 pakSa sudhI satata niraMtara puruSArtha karyo. eka kSaNa paNa puruSArtha choDyo nathI. ATalA dIgha samayamAM mAtra be ghaDInI ja UMgha prabhue lIdhI. huM tamane pUchuM chuM ke prabhu sADA bAra varSa sudhI sUtA rahyA hatA te kevaLajJAna na thaI jAta? kema ? thavAnuM ja hatuM. nizcita thaI cUkyuM hatuM. te thaI javuM ja joIe. paNa nA, jema sarvajJatA nizcita hatI, tema teonI puruSArtha dazA paNa nizcita hatI. ke ATalo puruSArtha thaze tyAre ja sarva karmane kSaya thaze. ane tethI ja teo udhyA nahIM. baMdhuo ! ApaNe keTaluM UMghIe chIe ? niraMtara UMghamAM ja paDayA chIe. ! jAgatA hoIe tyAre paNa UMghamAM paDyA hoie tevA ja chIe, Atma-jAgRti nathI. ApaNuM cetanA bilakula suSupta che. te prabhune sADAbAra varSa sudhI Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTake tyAga virAgamAM kaThIna ArAdhanA karavI paDI. keTalI sahiSNutA ! keTalI kSamatA ! keTalI kSamA ! emanAmAM A badhuM hatuM tyAre ja ATale puruSArtha karI kevaLajJAna sudhI pahoMcyA ! vicAre ! te ApaNe keTalA puruSArthanI, keTalI sahiSNutAnI, ane keTalI samatAnI jarUra che? te baMdhuo ! ApaNane te A aMtaramAM kAMI ja nathI thatuM ! anubhava thAya che kAMI AtmAne ? are ! hRdayanI dhaDakanane paNa anubhava nathI thatuM. sTethoskepa lagAvavuM paDe che. tyAre ja khabara paDe che ke A hRdaya dhaDake che. hADa-mAMsanA banelA A zarIranA spaMdananI khabara nathI paDatI te cetanAnA spaMdananI khabara kevI rIte paDaze ? cetanAnA spaMdanane pAmavA mATe satata niraMtara puruSArtha tha joIe. A puruSArtha ja AtmajJAna prApta karAvaze ane kevaLajJAna sudhI laI jaze. aMtima sthiti mATe je ArAdhanAnI jarUra che te AtmajJAnathI zarU thAya che ane kevaLajJAnamAM tenI paripUrNatA thAya che. ahIM Atmasiddhi zAstramAM AtmajJAnanI prAptinA puruSArthathI laIne kevaLajJAnane pAmavA mATenI ArAdhanAne mArga prazasta karavAmAM AvyuM che. have AgaLa, ApaNA mATe zuM kartavya che te avasare kahevAze. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-ciMtana... huM... AtmA chuM..... huM AtmA . sat... cit... AnaMda e mAruM svarUpa. sat... sat yAne Astitva. huM astitvavAna padArtha chuM. nitya... zAzvata... avinAzI... dravya.... chuM... huM...sarva kALa rahenAra, mAre kadI nAza thAya nahIM..... huM... bhUtakALamAM hate., vartamAnamAM chuM.... bhaviSyamAM haIza... huM.... avinAzI, deha vinAzI", mAre janma nathI, mAruM mRtyu nathI... jame che te zarIra che... ane mare che te paNa zarIra che. huM janyuM nahIM. huM marU nahIM... deha mAre nathI... huM dehane nathI.... dehathI bhinna eka akhaMDa caitanya dravya chuM.... huM.. AtmA chuM. cit.. cit yAne caitanya... cit yAne jJAna.... huM.. jJAnasvarUpI . jJAyaka svabhAvI.. samasta jagatane jANanAro chuM. paraMtu mAro jJAna-svabhAva... anAdi kALathI... vikArI thaI Idriya..., mana, buddhi... nA mAdhyamathI saMpUrNa bAhya vizvane... jANavAmAM vikharAI rahyo che....... veDaphAI rahyo che. mArI vRttine jagatanAM padArthomAMthI pAchI vALI nijane jANavAmAM sthira karuM, mArA.... jJAna guNane.... avikArI banAvuM te ja huM.... mane... jANI zakuM chuM. mAre mane jANa che... mANa che... anubhava che. sa-ci-AnaMda. AnaMda... AnaMda e mAruM svarUpa AtmAnA eka... eka pradeze.. anaMta..... sukha vidyamAna che. mAre mArA sukhane anubhavavuM che. sukhane mANavuM e mAre svabhAva che.... mArAmAM... duHkha nathI....... huM duHkhI thaI zakuM ja nahi, saMsAranI.... kaI paNa vyakti, kaI paNa vastu ke paristhiti... mane duHkhI karI zake ja nahIM. huM duHkhI chuM evI bhramaNAne, evA ajJAnane teDIne mAre mArAmAM sthira thavuM che. e duHkhane TALavA mATe huM mArAmAM samAI jAuM..., sthira thaI jAuM...., TharI jAuM...., te ja huM e ajJAnane... teDI., mane jANuM zakuM chuM. mane mANI zakuM chuM... te mATe zeDI kSaNe. vadhu... ekAgra... thaie, vadhu uMDANamAM utarI... nijanuM ciMtana ... AtmA chuM, huM AtmA.. . ..............."zAMti..........."zAMti".........."zAMti." Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ...AbhArthI jaja eha ! vatarAga paramAtmA anaMta jJAnI ane anaMta darzanI prabhu vIra jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAbhAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSa mArganI ArAdhanA samyagUdarzana, samyaga-jJAna ane samyagU-cAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA tyAre ja thaI zake ke jyAre jIva dharma mAge sevAtA ekAMta AgrahanI jALamAMthI bahAra nIkaLe. jJAnInAM vacanane grahaNa karavAne jijJAsu bane ane e vacananA anusAra AcArane jIvana lakSya banAve ahIM Atmasiddhi zAstramAM kiyA ane jJAnanI ekAMta mAnyatAo jIvane kAryakArI nathI, mukti mATe pariNAmadAyI nathI, e cAra gAthAothI batAvavAmAM AvyuM. have e viSayane sameTI laI vivekane uttama siddhAMta zrImadjI batAve che jyAM jyAM je je yogya che, tahAM samajavuM teha, tyAM tyAM te te Acare, AtmAthI jana eha8. gAthAnA prathama padamAM eka mahAna satya paDayuM che. AtmArthanI jhaMkhanA sevatA jIvanI javAbadArI keTalI vadhI jAya che? ene samagra jagatanA sarva tattva ane sanI yogyatA-agyatAne nirNaya kare paDe che. paNa jenA aMtaramAM AtmasthAnane aDola nirNaya jAgI gayA che ane sarvasva samarpaNa karavAne je vyAkuLa thaI uThe che, tenA ja aMtaramAM svataH vivekane udaya thAya che. ane tenA pitAmAM yogyatA pragaTI cUkI hoya, eTale ke jijJAsA avasthA kahe ke mumukSutA kahe, te pragaTI cUkI hoya. AvuM sugya pAtra ja A viSayane vicAra karI zake Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 huM AtmA chuM vRtti jAgRta kare che. Avo sAdhaka AtmavikAsanI pUrNatA sudhI pahoMce na hoya paNa satata abhyAsa dazAmAM vartate hovAthI sat AlaMbana vaDe Atmika guNanA vikAsa arthe sAdhaka kAraNone grahaNa karI le ane bAdhaka kAraNene tyAga ' A sAdhaka ane bAdhaka bane kAraNone madhyastha bhAve samajavA te ja viveka. vivekanuM kAma zuM che ? hita ane ahitane, jevA che tevA bhinna karIne batAvI de che. AcaraNIya ane anAcaraNIya bAbatone judI pADI tenA svarUpane spaSTa karI nAkhe che. "kSIra nIra viveka nI vAta bahuvAra ApaNe sAMbhaLI dUdha ane pANI bhegA karI haMsanI sAme mUkavAmAM Ave te baMnene judA pADI nAkhe arthAt dUdhane grahaNa karI le ane pAchuM paDyuM rahe. haMsanuM A kArya tenI cAMcamAM rahelA khaTAzanA guNane kAraNe thAya che, te buddhipUrvaka karato nathI. dUdhamAM paNa khaTAzane guNa che, tethI haMsa tene kheMcI le che. Ama dUdha ane pANI bane judAM thaI jAya che. Ane sAhityika bhASAmAM "kSIra nIra viveka kahevAya che. bhAratamAM thayelA mahApuruSemAMnA keTalAka mahApuruSone AvuM ja eka arthagaMbhIra vizeSaNa lAgyuM che. te che "paramahaMsa. temAM ya khAsa karIne baMgALamAM thayelA rAmakRSNadeva paramahaMsa nAmathI ja prasiddha che. paramahaMsa kahIe eTale ApaNI dRSTi samakSa rAmakRSNadevanI chabI ja upasI Ave. paramahaMsa eTale zuM? hasanuM kArya dUdha ane pANIne alaga karavAnuM che. jeo paramahaMsa che teo paNa AvuM ja kAMIka vizeSa rUpe kare che. pele haMsa te mAtra vivekI ja hoya paNa AvA paramahaMsa te parama vivekI hoya. jeo karmarUpa aNajoItA pudgale, je AtmAmAM bhaLIne, AkhA ye saMsAranI viTaMbaNAo UbhI kare, tene pANuM rUpa nisAra samajI taTastha bhAve tajI de che. ane dUdha rUpa parama ejasvI AtmAne AdarabhAve grahaNa kare che, arthAt pAmI jAya che. anAdi kALathI Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmArthI jana eha eka kSetrAvagAhI rahelA, ane ekarUpa bhAsatA AtmA ane dehane kSIranIranI jema bhinna tAravI nAkhe. A bhinnatAne jANyA pachI, AtmAne anubhavya, anubhavyA pachI AtmAmAM sthiratA AvI, sthiratA AvyA pachI temAM nimagna thaI gayA e paramahaMsa ! pachI te game te dharma, paMtha, saMpradAyanA avalaMbane vartatA hoya paNa deha AtmAnI bhinnatAne anubhava karIne temAM ramI gayA hoya te paramahaMsa'. AvI paramahaMsa kakSAe pahoMcavA mATe jyAMthI zarUAta karavAnI che te che jyAM je yogya che tene viveka karI levo. A vivekane bahu ja spaSTa zabdomAM zrI dazavaikAlika sUtramAM zrI zayyabhavasUrIe, ziSyane prazna ane gurUe batAvela samAdhAna rUpe batAvyuM che. ziSya pUchayuM - kahaM care, kahaM ciTTe, kahamAse kahaM sae / ___kaha' bhuanto bhAsanto, pAvakammaM na bandhai / / he gurudeva! jIvananI badhI ja kriyAothI virAdhanA thAya che tema kahe che te pachI kema cAlavuM, kema UbhuM rahevuM, kema besavuM, kema sUvuM, kema khAvuM ane kema belavuM jethI pariNAme pApa na baMdhAya. gurUdeva uttara Ape che- - re kaI ji, namaNe kahyuM paNa __jaya bhuanto bhAsanto, pAvakammaM na bandhai / / badhA ja praznone uttara mAtra eka ja zabdamAM yatnA" arthAt viveka. jyAM jIvana che tyAM jIvana saMbaMdhI sarva kiyAo paNa rahevAnI ja. paNa je viveka sahita thAya te jIva pApa na bAMdhe. eTale AkhuM ye jIvana vivekathI ja jIvAya che. viveka rahitanuM jIvana-jIvana nathI. cAlavuM, UbhuM rahevuM, besavuM, sUvuM, khAvuM, ane belavuM--A badhI ja kiyA vagara Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI Avaka aniti che. A bhAva nI sapharathI thaI rAva 80 huM AtmA chuM keIne ya cAlatuM nathI. paNa e badhI ja kriyAo thavI joIe ema ApaNe mAnatA hoIe chIe. paNa baMdhuo ! A te vivekanuM sthUla svarUpa ja mAtra kahyuM ke je dravya dayA sudhI ja sImita che. pariNAme, jIva yathApravRtti karaNa sudhI pahoMce che. pUrve je karaNa jIve anekvAra karyuM che. paNa svabhAva prApti mATe Avazyaka anivRttikaraNa to bhAva dayAthI ja pragaTe che, je vivekanuM sUkSma tathA AMtarika svarUpa che. A bhAva dayAne zI rIte samajavI ? khAtAM, pItAM, UThatAM, besatAM, arthAt cetananI kuraNAthI thatI sarva daihika kriyAo karatAM-karatAM "huM AtmA chuM dehathI bhinna chuM evI satata lakSya dhArA varyA kare, jethI bhAva dayA puSTa thAya. sthUla vivekathI dravya dayA puSTa thAya te aMtaraMga vivekathI bhAva dayA. AvI rIte sarvathA viveka pragaTe. A ja che mumukSunI gyatA. te jIve pitAnI yegyatA pahelAM tapAsavI. pitAnI ruci, rasa ane zaktine vicAra karI ArAdhanA mArge pite zuM ane keTaluM karI zake tema che tene nirNaya karI AcaravuM. AMtaravattione jItavA mATe je bAhya tyAganI AvazyakatA hoya te e karI le. je evI gyatA pragaTI hoya ke bAhya tyAga vagara paNa AMtaravRttio saMyamita thaI zake che te AMtarasayama karI le. AtmAnA utthAna mATe traNa mArgo batAvyA che. jJAnamArga, bhaktimArga ane karmamArga, e traNamAMthI, je karavAthI AtmavikAsa thatuM hoya te karI le. arthAt pitAnA aMtaravikAsa kramanI daSTithI, eTale vikAsa thaye hoya, bhAvanAo jeTalI keLavAI hoya, e rIte ja mArga pasaMda karI le ghaTe. kayA mArge javAthI kalyANa thaze te viveka karI levo joIe. saha che mATe eka sarakhuM nathI hotuM. keIbhaktimArge AgaLa vadhI zake, kaI jJAna mArge AgaLa vadhI zake, keI karma mArge AgaLa vadhI zake. eno viveka pite ja karavAnuM che. ke A traNamAMthI eka mArge AgaLa vadhato jIva jyAre khUba Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAthI jana eha vikAsa kare che tyAre tenI sAdhanAmAM A traNe mArga sahaja rUpe ja saMmilita thaI jAya che. ane aMte traNe mArganI ektA ja mekSa rUpa phaLane Ape che. have ahIM A sivAya paNa jIve gya-ayogyane vicAra bIjI rIte kare paNa jarUrI che te batAvatAM zrImadjIe patraka 25 mAM batAvyuM che. mAnavInA manane lakSyamAM rAkhIne emaNe kahyuM ke zAstrakAra bhagavaMtoe judI-judI jAtanA cAra anugonI prarUpaNuM karI che e zA. mATe? zarUAtathI laIne sarvocca vikAsa sudhInI sarva avasthAone kamika vikAsa svAduvAdanA Base upara hevAnA kAraNe sahu jI, pitAnI sAdhanA dazA mujaba, A anuyoga dvArA zratanA sahAre preraNA meLavI zake che. zarUAtamAM ApaNe jyAre pravacanamAM jinezvaranI vANanA mahimAnI vAta karatA hatA tyAre ahIMthI kahevAyuM hatuM ke tIrthakara dvArA prarUpita. vANI, viSayanI daSTithI cAra prakAranI hoya che. (1) dravyAnuga (2) caraNakaraNanuyoga (3) dharmakathAnuga, (4) gaNitAnuga. (1) dravyAnuyega-jemAM jIvAdi dravyonuM vivecana che. jIva dravya tenA guNa ane paryAya e ja rIte ajIva dravya, tenA guNo ane paryAya. temAM paNa svAbhAvika ane vaibhAvika paryAnuM pariNamana Adi vAte A anugamAM karavAmAM AvI che. (2) caraNakaraNanuga-jemAM sAdhu ane zrAvaka banenA jIvanane anurUpa evA nIti-niyamanuM vivecana karavAmAM AvyuM che. sAdhunAM paMca mahAvrata, pAMca samiti, traNa gupti tathA zrAvake bAra vratanuM pAlana kevI rIte karavuM te A anugamAM kahyuM che. | (3) dharmasthAnuga-AmAM je je ArAdhanA karI siddhine pAmI gayA ane virAdhanAnA kAraNe je A saMsAramAM paribhramaNa karI rahyA che tenA jIvananI kathAo che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 huM AtmA chuM | (4) gaNitAnuyega-AmAM traNe lekanuM varNana, bhUgoLa temaja khagoLanAM alaga-alaga mApa, enI gaNatarI, enI saMkhyA vagere kahevAmAM AvyuM che. AvA cAra prakAranA anuyenI prarUpaNuM karavAnuM kAraNa mAnavanAM mana ! pratyeka mAnavanI rasa, ruci, vicAra, avasthAo haMmezAM eka sarakhI nathI rahetI. mananI e-e- prakAranI sthitimAM e--e prakAranAM anuyoge upakArI nIvaDe che. zrImadjI kahe che. mana je zaMkAzIla thaI gayuM hoya te dravyAnuga vicAra yogya che. zaMkAo thavI e mAnava sahaja svabhAva che temAM ya pratyakSa karatAM paNa parokSa tattvanI vAtamAM bahu jaladI mana zraddhA dharAvI zakatuM nathI. tenA kAraNe sarva bodhelA upadezamAM paNa mana zakti thAya che. sarvajJanI sarvajJatA para paNa vizvAsa besatA nathI. te ja rIte huM AtmA chuM, jaDa jagatathI para chuM AvA nizvaya nayanA vacanemAM te ati zaMkAzIla banI javAya che. AvI pitAnA astitva viSayaka tathA jagatanA pariNamana viSayaka zaMkAo jyAre manane satAvatI hoya, ane pratyakSa sapuruSano yuga na haya, zaMkAnuM samAdhAna thaI zake tema na hoya tyAre dravyAnuyeganI svAdhyAya, ke je AtmA ane ajIva dravyanA svataMtra astitvane siddha karI, saMga svabhAve rahela saMbaMdhanI kSaNabhaMguratAne batAvI, pitAne pitA viSe dRDha kare che. "huM AtmA chuM' ane avinAzI chuM, trikALI zuddha dravya chuM. mArAmAM paDeluM paramAtma tattva jAgRta karI zakuM chuM evI sacoTa zraddhA A svAdhyAyathI jAge che. mana kA rahita thaI akhUTa vizvAsamAM ramavA mAMDe che. | mana je pramAdI thaI gayuM hoya te dharmakathAnuga vicArogya che. ahI pramAdane be daSTie samajAve che. baMdhuo ! vyavahAramAM te jene kaMI karavuM game nahIM ane ALasu thaIne paDyo rahe tene pramAdI kahIe. AvA pramAdIne saMsAra vyavahAranAM kAryo te na ja game paNa dharma-kriyA-vrata-anuSThAna karavAM paNa na game. zArIrika, mAnasika zakti Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAthI jana eha hovA chatAM paNa dharma-AcAra pratyene ghera upekSA bhAva ene kaMI karavA ane bIjI dRSTie pramAda te Atma-vismRti, bahu ja nAnI chatAM mArmika vyAkhyA che. jeTalI kSaNe ApaNe ApaNA AtmAne bhUlI jaIe, eTalI kSaNone pramAda! keTalI kSaNa bhUlI jAya che. AtmAne? are ! yAda ja nathI Avate AtmA ! bhUlavAnI te vAta ja kayAM? "huM AtmA chuM enI khabara ja nathI. eTale niraMtara AtmAne bhUlelI dazAmAM ja chIe Atma-vismRtinI dizAmAM ja jIvIe chIe. tethI ghera pramAdI chIe, zarIrathI ke magajathI sakhata mahenata karatA he, paNa AtmalakSya pUrvaka na javAtuM hoya te e badhA pramAda ja che. AvA pramAdane dUra karavA caraNakaraNAgane svAdhyAya karavA zrImadjI pharamAve che. emAM batAvela vrata, kriyA, anuSkAne, bAhya cAritranA bhA. tathA AMtaracAritryane pragaTa karavAnI rItane samajI vicArI AcaraNamAM lAvIzuM te apramAda dazA pragaTa thaze. ApaNI paraMparAmAM batAvela parvatithionuM; eTale ke bIja, pAMcama AThama, agyAraza, ane pAkhI; paNa e mATe ja AcAryoe nirmANa karyuM che. te divase paNa vrata-pratyAkhyAna karavAnA bhAve jIvane jAge ane je Acare to virati bhAvamAM AgaLa vadhate jIva sarvAze apramatta bhAvane prApta karI zake. guNasthAnanA kamAmAM pAMcamuM-chaThuM guNasthAna virati bhAvanuM che. ane te pachI sAtamuM guNasthAna apramatta bhAvanuM che. jyAM sudhI sarvathA virati, bhAva na jAge tyAM sudhI sarvathA apramAda dazA AvatI nathI. tethI jIvane vrata-pratyAkhyAna ati Avazyaka che. jeo vrata-pratyAkhyAnane niSedha kare che teNe samajI levuM ghaTe ke jyAM sudhI vRttine teDavA rUpa virati bhAva nahI jAge-virati bhAva nahIM levAya tyAM sudhI jIva Atmika vikAsanI dizAmAM AgaLa vadhI zakaze nahIM. mATe gRhastha sAdhaka heya ke saMyamI, Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM sAdhaka hoya bane mATe caraNakaraNanuyoganA svAdhyAya dvArA pramAdane dUra kare ati Avazyaka che. | mana je kaSAyI thaI gayuM hoya te dharmakathAnuga vicAra yogya che. kedha, mAna, mAyA, lebhanA udaye jIvamAM varyA ja kare che. kyAreka A bhave tarata ja zAMta thaI jAya che. te kyAreka lAMbA samaya sudhI rahe che. satata kaSAya bhAvamAM vartate jIva tIvra karma baMdhana kare che. A baMdhanamAM na paDavuM hoya, bhavabaMdhananI bhIti aMtaramAM jAgRta thaI hoya te bahu jaldI kaSAyabhAvathI mukta thavuM joIe. paNa sAme je baLavAna sAdhana hAthamAM Ave te ja e bhAvane haNI zakAya. A sAdhana che dharmakathA. kathA te kharI paNa manane vikRta kare tevI nahIM paNa vikArane upazAMta kare tevI, tethI ja ahIM dharmakathA kahI. baMdhuo! anya kathAomAM te jIvane ghaNe rasa che ane te rasanI pUrtinAM sAdhane paNa Aje tamArI pAse eka nahIM aneka che. jenAthI rAta-divasa e rasane piSyA kare che, ne aMtara vikArothI malina karatA rahe che. pariNAme kaSAvALuM mana vadhu dhuSita thAya che, tyAre ahIM te kakSAnI kAlimAne dhovAnuM sAdhana batAvyuM dharmakathA. je kathAomAM pUrve thaI gayelA jIvonA jIvananI satya ghaTanAonA AdhAre e batAvavAmAM AvyuM hoya ke kaSAya rahita svabhAva dazAmAM vartatA jIvonuM jIvana keTaluM uttama hatuM ane pariNAma paNa kevuM uttama AvyuM. sAthe sAthe kaSAya sahita vibhAva dazAmAM pariNamelA jIvanI adhamatAe temane saMsAramAM kevA rakhaDAvyA! ahIM kathAnugamAM gautamanI kathA che te gazALAnI paNa che. abhayakumAranI che te kALasurIyA kasAInI paNa che. Ama dharmakathAnuga kaSAyathI viramavAnI preraNA pUrI pADe che, ane pariNAme jIva akaSAyI bhAvane vare che. mana kyAreka eTaluM badhuM jaDa thaI jAya che ke tene uparanA traNeya anuyogethI phAyado thatuM nathI. AvA jIvone zrImadjI kahe che. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAthI jana eha mana jaDa thaI gayuM hoya te gaNitAnuga vicAravo yogya che." gaNita evI cIja che ke game tevA jaDa manane caMcaLa banAvI de che. kAraNa gaNitamAM bahu ja ekAgra thavuM paDe che. tamAro rajane anubhava che ne? sAMja paDe rojameLa meLavo cho, keTalA ekAgra thaI jAo cho ! sAthe sAthe gaNita tIkSaNa prajJAne paNa mAge che. jenI prajJA taNuM hoya te ja gaNitamAM UMDo utarI zake. mATe ja jaDa manane cetanavaMtu karavA asaMkhya dviIpa samudranI gaNatarI, leka alekanAM mApa vagarene vicAravuM jarUrI che. Ama mananI bhinna bhinna sthitimAM kayAM zuM yogya che te batAvyuM. ane jIve pote ja potAnI manaHsthitine vicArIne nakkI karavAnuM che, ke teNe zuM karavuM yogya che. eTaluM ja nahI ApaNe e paNa jANavuM jarUrI che ke A vizvamAM zuM reya eTale jANavA gya che, zuM heya eTale choDavA gya che ane zuM upAdeya eTale AcaravA gya che. jena paraMparAmAM nava tatvanI mAnyatA che. temAM ya, heya ane upAya kyA kyA che te vicArIe. prathama nava tattvanAM nAma-jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa. AmAM jIva ane ajIva A be jANavA gyA che. bannenA bheda, prabheda, bannenAM svarUpa jANavA yogya che. pApa, Azrava ane baMdha A traNa choDavA yogya che. pApa karavA lAyaka nathI te to ApaNe sahu jANIe chIe. Azrava eTale kamanuM AtmAmAM AvavuM ane AvelAM karmonuM AtmA sAthe baMdhAvuM te baMdha, eTale A traNe choDavA yogya che. saMvara, nirA ane mokSa A traNa AdaraNIya che. saMvarathI AvatAM karma rekAya che. nijerAthI sattAmAM paDelA karmo jarI jAya che ane mokSathI AtmAnI sarvathA mukti thAya che. ane A traNe ya bAbata ja AtmAnuM dhyeya hovAthI, AcaraNa karavA yogya che. have rahyuM eka tatva ! kayuM ? puNya ! Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM puNyane zemAM mUkaze? heya, seya ke upAdeya? A tattva bahu ja jabarUM che. e traNe ya Category besI jAya che. puNya jANavA yogya che, jANIne AcaravA yogya che, ane te pachI e choDavA yogya che. jANavuM ane AcaravuM A baMne te ApaNe sahu jANIe chIe, paNa puNyane cheDavA gya kema kahevuM? eka ja tatva traNe rUpa kema heI zake? ahIM bahu ja vyApaka vicAra karyo che. jyAM jIva saMsAra bhAvamAM ja paDe che. tenI niraMtaranI mAnasika, vAcika, kAyika pravRttio pApamaya che. tene pApamAMthI bacavA mATe puNya karavAno Adeza apAyo che. bIjI vAta e ke Atma-sAdhanAnA mArge AgaLa vadhatA jIvane, sAdhanA mATe joItI sAnukuLa paristhiti paNa puNya vinA nathI sAMpaDatI. mATe tyAM paNa jIvane puNya karavuM Avazyaka ja nahIM, anivArya che. tIrthaMkara paramAtmAne aneka Ivene tAravAnuM sAmarthya prApta thAya che te tIrthakara nAma karmanA kAraNe ja ane e karma jabaradasta puNya prakRti ja che. Ama jIvane Atmika vikAsanA mArgo, AdhyAtmika pariNAmenI sAthesAthe puNya baLa paNa sahAyaka sAdhana che. tethI puNyane AdaraNIya batAvyuM. paNa mokSa pAmavA mATe te sarva karmane, sarvathA kSaya apekSita che. tyAM pApa karmo sAthe puNya karmone paNa nAza thavo ja joIe. te ja AtmA sarvathA zuddha thAya. paraMtu puNyane choDavA mATe prayatna kare jarUrI nathI. vaLI sarva sAmAnya che mATe A Adeza paNa nathI. tenA mATe te puNya AdaraNIya che ja. paNa jIva jyAre Atma-vikAsanAM pAna caDhate, guNasthAnanA krame, AThamA guNasthAne zreNi karIne AgaLa vadhe che, tyAre nirjarAnuM pramANa khUba ja vadhI jAya che. temAM puNyanI paNa nirjarA thavA mAMDe che. tethI te sahaja chUTI jAya che ane puNyane ne baMdha paNa rokAto jAya che. A dRSTithI puNyane choDavA yogya batAvyuM. Ama jyAM je gya che te samajI laIne- Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAthI jana eha - 97 tyAM tyAM te te Acare AtmAthI jana eha te te rIte AcaraNa kare tene AtmAthe jAgrata thAya che. AnI sAthe ja AtmAthIe sadgurunI zodha karavI paNa gya che. tethI te samajIne gurunI zodha AdarI de. tathA temanAM caraNanI sevanA karavI paNa gya che, te kare. te zAthI ane kema thAya te have pachI batAvavAmAM Avaze. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seve sadagurU caraNane ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSa mArganI ArAdhanA samyagdarzana, sabhya jJAna, ane samyagU cAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA sarva samarpita bhAvane mAMgI le che. jyAM sudhI jIvane deva, guru ane dharma A traNa to pratye samarpaNatA jAgatI nathI, tyAM sudhI samyagU ArAdhanA e karI zakatuM nathI. samarpitatA tyAre ja jAge ke jyAre jIvane ahama tUTe. jIva janma-janmathI je je yoniomAM game tyAM ene je-je maLyuM, tene te garva karate ja rahyo che. mAtra mAnava ke deva ja ahama kare che evuM nathI. pazu ane pakSIo paNa maLelI zaktionuM abhimAna karatA ja hoya che. jIvane A anAdine abhyAsa che ane e ja karatuM AvyuM che. bahu ja vicAra mAMgI le che A cIja. sthUla daSTithI vicAra karIe te ahamU karate jIva zene ahama kare che? bhautika kSetre sattA, saMpatti ke zakti maLI hoya tenuM abhimAna kare. dharmanA kSetre vaLe te, dharmanA kiyA-AcAra karatAM zIkhe hoya tenuM abhimAna kare, zAstranuM thoDuM-ghaNuM jJAna meLavI le to tenuM abhimAna kare. Ama bhautika kSetre ke AdhyAtmika kSetre, huM kaMIka chuM ane mane kaMIka maLyuM che, vaLI huM kAMIka meLavI zako chuM e mArA buddhibaLathI ane punyAIthI meM meLavyuM che, AvuM abhimAna jIva karyA karatA hoya che. paNa A badhI cIjo anekavAra meLavyA pachI paNa jIvane uddhAra thaye nahIM. kevaLa bhautika kSetre ja nahIM paNa dharmanA kSetramAM paNa aneka Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seve sadguru caraNane vAra, atyAre je meLavyuM che te meLavI cUkyA chIe. paNa te ya jIvane eka bhava ocho thaye nahIM ane pariNAme jIvanuM bhramaNa ja rahyuM AdhyAtmika kSetre je meLavyuM che te AtmA mATe upakArI tyAre ja nIvaDe ke jyAre deva, guru ane dharma pratye saMpUrNa samarpaNatA jAgRta thAya. nahIM te e sAdhane bahAranI kIrti, pratiSThA meLavI Ape, vAha vAha karAvI Ape, pAMca mANasanI vacce kIti ke sanmAna maLI jAya paNa samarpaNutA vinA AtmAne eka Tako paNa lAbha na thAya. mATe ja have pachInI gAthAmAM, sadgurUnA caraNamAM samarpaNatA thatAM jIva zuM pAmI zake che, te batAve che. seve sadaguru caraNane, tyAgI daI nija pakSa; pAme te paramArthane, nija padane le lakSa... ahIM zuM karavuM, kevI rIte karavuM, ane e karyA pachInuM phaLa zuM che, e traNa bAbate batAvI che. prathama, sadgurunA caraNane sevavA. emanAM caraNe samarpita thaI javuM. kevI rIte? - tyAgI daI nija pakSa pitAnI mAnyatA, matAgraha ane durAgrahane choDIne. te zuM phaLa maLe? te kahe che - paramArthane pAme ane nija padanuM lakSa jAgRta thAya. ahIMyAM padane artha che svarUpa. arthAt sva-svarUpanuM lakSya jAgRta thAya. te prathama saddagurunA caraNanI sevanA. sevanA eTale zuM ? emanA caraNamAM besI rahevuM ? emanA paga pakaDIne besI rahevuM? nahIM. ziSya te enuM nAma ke je vinIta haya, avinIta hoya te ziSya nahIM. mahApuruSane, sapuruSane gurU tarIke svIkArI lIdhA pachI vinayabhAva je pragaTe thatuM nathI te ziSyapaNuM paNa pragaTa thatuM nathI. ziSyapaNuM aMdarathI pragaTAvavuM paDe che. keIe keIne kahI dIdhuM ke tame mArA guru ane huM tamAre ziSya, te tethI ziSya banI javAtuM nathI. paNa saMpUrNa vinayanI Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 huM AtmA chuM sAthe saMpUrNa namratAnI sAthe, saMpUrNa samarpaNanI sAthe guru caraNanI sevanA thavI joIe. emanI AjJAnuM saMpUrNapaNe pAlana thavuM joIe. AcArAMga sUtramAM kahyuM : _ 'ANAe dhammo ANAe tavo' tathA uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM : "sAnika ' arthAt AzA e ja dharma, AjJA e ja tapa. ethI judo ziSyane keI dharma heI zake ja nahIM. eka vinayavAna ziSyane pUchavAmAM Ave ke tAre dharma zuM? te ema na kahe ke mahAvratanuM pAlana, pAMca samiti, traNa guptinuM pAlana e mAre dharma. paNa e kaheze ke gurukulamAM vAsa kara e mAro dharma. gurudevanI AjJAne mArA me-remamAM utArI devI e mAro dharma. gurudevanI AjJAne vinayavAna ziSya kaI rIte samaje? te A ja gAthAmAM AgaLa bahu ja mArmika vAta kahI che. "jiyabhAra saMgha' vinIta ziSya e che ke je igita mAtrathI gurudevanA bhAvane jANa jAya. gurue kahevuM na paDe ke A kara ane A na kara. AMkhanA IzArAthI ziSya samajI jAya. are ! ethI paNa AgaLa vadhIne, yogya ziSyane IzArAnI paNa jarUra na rahe. mAtra gurudevanI AMkhonA bhAvane vAMcI le, Akho te aMtaranI ArasI che. gurunI sAyakelejInuM jJAna ziSyane tevuM ghaTe. e jJAna hoya te ja ziSya, ziSya banI zake, nahIM te nA banI zake, gurU te ziSyanI sAyakolojI jANatA ja hoya paNa ziSyamAM gurunI manodazA jANavAnI yegyatA, eTalI pAtratA taiyAra thAya pachI ja ziSyatva Ave, nahIM te AvatuM nathI. gurUcaraNanA dAsAnudAsa thaIne jene rahetAM AvaDe, mAtra dAsa nahIM paNa dAsane paNa dAsa thaIne rahe te sadgurunA caraNa seva zake. eTaluM ja nahIM ethI paNa AgaLa zAstramAM kahyuM che- Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seve sadguru caraNane 101 kuhA-mughavAyearu gurunI samIpa vasanAre hoya, samIpe eTale haMmezAM gurunI pAse ja rahe ema nahIM. kSetramaMtara hoI zake, hajAro mAIla dUra hoya, paNa sAco ziSya te e ja ke je gurunA hRdayamAM pitAnuM sthAna jamAvI zake. ziSyanA hRdayamAM gurunuM sthAna hoya te kaI navI vAta nathI. ziSya pitAnA hRdaya siMhAsana para gurune besADayA hoya, te ja temanA pratye gurubhAva jAgRta thayo hoya. paNa ziSya e rIte jIvI jAya, e sarala banI jAya. bALaka jevI nirdoSatA ane nikhAlasatA enAmAM vartatI hoya ke gurunA hRdayamAM enuM sthAna banI jAya. purANa kALanI vAta nahIM karuM. paNa A kALamAM ja thaI gayelA rAmakRSNa paramahaMsa. jemaNe AtmA ane paramAtmAnuM tAdAtmya sAdhI lIdhuM hatuM. AvA paramahaMsa mATenI titIkSA, lagana ane temAMthI pragaTelI alaukika bhaktinA mahApuruSa hatA. svAmI vivekAnaMda ! tyAre e svAmI nahotA banyA, kelejIyana hatA. paNa temaNe paramahaMsanuM ziSyatva svIkAryuM hatuM. tyAre temanuM nAma hatuM narendra narendra jyAre jyAre rAmakRSNadeva pAse Ave tyAre rAmakRSNadevanA aMtaramAM AnaMda pragaTe. temanA eka-eka rUMvADAmAM ullAsa pragaTe. narendra addabhuta jIjJAsA laIne emanI pAse Avyo hato. eNe kahyuM hatuM. tame prabhune sAkSAtkAra karyo che? te mane karAve. huM ene ja mArA guru tarIke svIkAravA taiyAra chuM je mane mArA prabhune sAkSAtkAra karAve." kayAre kahI zakya haze e? A enuM abhimAna na hatuM paNa enAmAM paDelI yogyatA belatI hatI. ane rAmakRSNadeva paNa tene celenja ApI paDakAra pheMkIne kahe che. "cAlyo Ava mArI pAse, huM tane sAkSAtkAra karAvIza." pachI te ATha paMdara divase narendra rAmakRSNadeva pAse jAya, ene joIne rAmakRSNadevanA aMtaramAM ullAsa jAge. emanA jIvanacaritramAM AlekhAyuM Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 AtmA chuM che ke kyAreka te narendranA AvavAthI rAmakRSNane samAdhi lAgI jAya. narendranA hRdayanA vizuddha bhAve rAmakRSNane ya sparzI jatA hatA. jenA kAraNe naredrae rAmakRSNadevanA aMtaHkaraNamAM apUrva aDela sthAna jamAvyuM hatuM emanI pAse AvavAmAM je e kyAreya be-cAra divasa meDo paDe te rAmakRSNa bahu ja vyAkuLa thaI jAya. emanA maMdiranA bahAranA kaMpAunDamAM jaIoe bUma pADe : "narendra Ava, narendra Ava." ' A meha nathI. Ane meha sAthe mUlavaze nahIM, kayAreka zidhyamAM paDelI yogyatA gurunA aMtaHkaraNamAM evuM sthAna jamAve che ke gurune paNa ema lAge ke A ziSyanA sahayoge mArI sAdhanA AgaLa vadhI rahI che. jema gurunA Azraye, gurunI sahAye ziSyanuM utthAna thAya tema ziSyanI sahAyathI guru paNa vikAsa sAdhI zake. ane thayuM paNa ema ja. rAmakRSNa paramahaMsa nAma vivekAnaMdathI vadhyuM, te vivekAnaMdanuM nAma tenA guru rAmakRSNa sAthe vadhyuM. evuM ja eka bIjuM nAma lauM. amArA sva. gurudeva saurASTra kezarI bA. bra. pUjya prANalAlajI mahArAja sAheba. eTalA badhA supAtra ziSya hatA! e emanA gurudeva pUjya jayacaMdrajI mahArAja sAhebamAM rahela vinaya, namratA, sahiSNutA, sevAnI bhAvanA, ane ethI paNa AgaLa vadhI guru pratyene samarpaNa bhAva e hatuM ke emaNe gurudevanA hRdayamAM sthAna jamAvyuM hatuM. bahu ochuM AvuM bane. bahu ochI jagyAe A jevA maLe. bAkI guru-ziSya paNa mehanA saMbaMdhe joDAyelA hoya. gurune ziSyane meha haya, ziSyane gurune meha heya, ane Ama ja gADI AgaLa vadhatI hoya. paNa AvA gya AtmAo jUja hoya che ke emanI saraLatA, emanI nikhAlasatA, emanI samarpaNatA gurunA hRdayane rIjhavI nAkhe, gurunA hadayane bhIMjavI nAkhe. eTale igiyAgAra saMpane gurunA bhAvane jANa nAro ziSya gurunI samIpamAM vasate hoya, arthAt dehathI samIpa bhale na hoya, hajAro mAIla dUra hoya chatAM paNa gurune ema lAge ke mAre Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 seve saguru caraNane ziSya mArI pAse ja che ane e ziSya paNa e bhAva anubhave ke mArA gurune aMtaranA AzIrvAdanI kRpA mArA para varasI rahI che. sAdhanAnA mArge AgaLa vadhavA mATe A vastu bahu jarUrI che. A guru ziSyane mAtra saMbaMdha nathI. jevA saMbaMdhe saMsArInA hoya tevA saMbaMdhonI A vAta nathI. paNa A te sAdhanAnAM sUtro che, sAdhanAnAM sahAyaka sAdhana che. eTale zrImadjI paNa ahIM kahe che seve sagurU caraNane tyAgI daI nija pakSa zarata mUkI dIdhI. zrImadjI jyAM jyAM AvI vAta kare che tyAM zarata pahelI mUke che, ke bhAI badhuM emane ema maLI jatuM nathI. A kaMI hatheLIne goLa nathI. keNIne goLa che ! hatheLIne gALa tarata mukha sudhI pahoMcI zake, paNa keNIne goLa ? jarA moDhAmAM levA prayatna te karaje, tyAre ja khabara paDaze ke keTaluM kaThina che. zrImadjIe zarata mUkI che ke sadgurunA caraNanI sevanA te kharI, paNa 'tyAgI daI nija pakSI tArI mAnyatA, tAre haThAgraha, tAre kadAgraha, tAre svachaMda, e badhuM choDI deje. ane pachI gurunA caraNamAM jaje. mArI IcchA, mArA vicAre, mArI mAnyatA jema che, tema ja huM rahuM te kalyANa nA thAya. "mahAjana mArUM mA-bApa, paNa mArI khIlI nA khase". te kAMI ja na maLe. gurunA caraNamAM traNa nahIM, cha nahIM paNa 108 vAra vaMdanA kare paNa pitAne kadAgraha na choDe te kayAMthI cAle ? te mATe pitAne asatyAgraha, ke mArI mAnelI mAnyatA ja mokSa che, huM je dharmakriyAo karuM chuM e ja mokSa sAdhaka che, tene tyAga paDaze, tyAre ja AgaLa vadhAze. ane e mATe sadgurunI zodha karI laIe. zodha te ghaNI thAya che. paNa zAnI? jaDa jagatanI. sAyansa ghaNuM AgaLa vadhyuM, ghaNuM ye zodha eNe karI. jaDa zaktione, eka-ekane teDI-DIne mApI lIdhI. tenA UMDANamAM rahelI zaktione nAthI lIdhI. e zaktione jIvanamAM upayoga paNa karI lIdhuM. reja megejhIne vAMce che. sAyansa khUba AgaLa vadhyuM, tamane navA navA sAdhane ApyAM tethI Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 huM AtmA chuM khuza thAo che. ahoho ! keTaluM AgaLa vadhyuM? kelkayuleTara! kepyu. Tara ! cAMpa dAbe ne hisAba taiyAra ! yAda rAkhavAnI mAthAkUTa nahIM. kepyuTaramAM bharI de, cAMpa dAba, pharI yAda ! A joIne kulAo che! aho ! ApaNuM bApa-dAdA pAse AvuM kaMI na hatuM ane ApaNuM pAse keTaluM badhuM che, paNa kadI vicAra karyo che? tamArA magajane Dala karI nAkhyAM A sAdhanee! magajanI zakti te jema kaso tema tINa rahe, nahIM te jaDa jevI thaI jAya. nathI lAgatuM tamane ke AvA sAdhane mAnavanI zaktine raheMsI nAkhe che? ApaNA vaDIle je hisAbe meDhethI kahetA hatA tevA hisAba karavA AjanA kemarsanA vidyArthIne kAgaLa pena levAM paDe che. tene pUcho ! pacIzane pacaze guNatAM keTalA thAya ? te e nahIM kahI zake ! paNa junA lekane game te hisAba pUcho, kepyuTara karatAM paNa jaladI kaheze. kAraNa teo zIkhyA hatA ke jeTale rUpiye maNa teTalA AnAnuM aDhI zera ! Aje ApaNe nathI kahI zakatA tenuM kAraNa ApaNuM magaja Dala thaI gayAM. jeTalA vadhu AviSkAra thayA, eNe mAnavanI zaktine teDI nAkhI, zaktine dhvasa karI nAkhe! nahIM te ochI zakti che ApaNAmAM ? ApaNane zenIye jarUra nA paDe. ApaNuM zakti ane pratibhAthI AkhA ye vizvane jANI laIe evI tAkAta ApaNAmAM paDI che. hA, te ahIM kahevAnuM e hatuM ke vaijJAnika sAdhane ApaNane maLyAM ene garva karIe chIe. paNa pitA mATe, AtmA mATe ApaNe zAnI dha karI? jaDa jagatanI zodhanA viSayamAM UMDo rasa dharAvanAra, kadI koI saMta pAse jaine prazna pUche che ke bhagavaMta! mAre mArA caitanyane pAmavA zAnI zodha karavI? paNa baMdhuo ! A prazna kyAre thAya ? AtmA mATe paNa kaMIka zodha jarUrI che tenI mahattA haiye vasI hoya te ja. jene AtmArtha sAdhave che, jene have A bhavathI bhaya jAge che, saMsAranuM paribhramaNa jene akaLAvanAruM lAge che te ja, AtmA mATe kaMIka zodhavA jAya che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seve sadaguru caraNane 105 zuM zodhavuM jarUrI che ? te zrImadjInA ja zabdomAM joIebIjuM kazuM mA zodha kevaLa, zedha tuM sapuruSane; apaI jA tenA caraNamAM, sarvathA zuddhatara mane rAjI rahe tenI rajA sarvasva satya pramANIne pachI mekSa je tuja nA, male to mAgaje mArI kane A vizvamAM zodha karavA lAyaka je kaMI hoya te te puruSa ja che. bIjuM kaMI paNa zodhavA jevuM ahIM che ja nahIM. kAraNa e sivAyanI badhI ja che mAtra jaDamAM ja thaI zake. ane temAM zedhavA jevuM che paNa zuM ? AkhuM ye jagata mAtra jaDa paramANuone pracaya. keI paramANu e Ama goThavAyA te keka tema. e sivAya kazuM ja nahIM, to temAM zadhavAnuM zuM ? je tAre tArA mATe, nija svarUpanI prApti mATe kaI zodha karavI che te mAtra puruSanI ja zodha karI le. satpuruSa eTale, jemaNe pitAnA sane prApta karI lIdhuM che, sane sAkSAtkAra karyo che ane anyane te sAkSAtkAra karAvI zake che. evA satpuruSane zodhI le. sapuruSane zodhyA pachI : apaI jA tenA caraNamAM sarvathA zuddhatara mane" tArA manane sarva prakAre zuddha ja nahIM, paNa zuddhatara karIne samarpaNa karI le. tArA bhAve evA zuddha hoya ke jemAM mAyA-kapaTanI malinatA leza mAtra na hoya, temanAthI parado na rahe. parado hoya tyAM sAcI prIta, sAcI samarpaNatA na saMbhave. AnaMdaghanajI mahArAje paNa kahyuM che ke " kapaTa rahita thaI Atama arapaNuM re" kapaTa rahita thaIne tuM prabhunA caraNe, gurudevanA caraNe arpaNa thaI jA. tuM je che te ja gurudevanI sAme khullo thaI jA. tArI vRttio, tArI bhAvadhArA, tArI vicAra pariNati, jevI che tevI guru sAme khullI karI de. ane pachI :rAjI rahe tenI rajA, sarvasva satya pramANine Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 huM AtmA chuM gurudevanI IcchA e ja mAruM jIvana. teonI prasannatA e ja mArI saphaLatA. jyAM saMpUrNa samarpaNatA pragaTe tyAM pachI pitAmAM, pitApaNuM kazuM rahe ja nahIM. pitAnA mana, vacana, kAyAnA pegonI sarva pravRttiojene e samarpita thayA che, temanI IcchA para ja cAlatI heya. kAraNa tene atUTa zraddhA hoya ke meM jenA caraNamAM jhukAvyuM che, mAtra e ja mArA mATe sarvasva che. temanuM vacana mArA mATe pramANe che. tethI bIje kaI vikalpa uThavAne tyAM avakAza ja rahetuM nathI. pachI tyAM gurudevane prasanna rAkhavA mATe sabhAna prayatna karavAnuM rahetuM ja nathI. vinIta ziSyanuM jIvana ja saheja rIte e pramANe vahetuM hoya ke tenA dareka kAryamAM gurudevanI prasannatA vadhatI jatI hoya. pachI tenA mATe mekSa dUra na rahe. tethI gurudevane samapita thayelA ziSyane zrImadjI kahe che - pachI mekSa jo tuja nA male te mAgaje mArI kane." bahuja mArmika zabdo ahI kahyA che. zrImadjI kahe che puruSane zodhI lIdhA, sarvathA samarpita bhAva jAge, pala palanI pravRtti gurudevane prasanna karI rahI che. gurudeva prati daDha zraddhA che ane pachI je mokSa na maLe te mArI pAse Avaje. huM tane ApIza. zuM mekSa ApavAnI cIja che? te pachI Ama zA mATe kahyuM? temanuM kahevAnuM e che ke ATaluM thayA pachI mekSa maLe ja, temAM zaMkAne sthAna nathI. e lape ja ahIM paNa kahyuM che- seve sadaguru caraNane tyAgI daI nija pakSa pitAnI mAnyatA, pitAne kadAgraha cheDIne sadgurUnA caraNanI sevA thAya te tenuM su-phaLa tarata ja pAme. zuM pAme? "paramArthane parama artha sarvathI zreSTha e je hetu, yeya, lakSya, tene pAme. AkhA vizvamAM sarvocca lakSya kaMI hoya to te mekSa che. mokSa ja paramArtha che. jagatanA jeTalA hetuone Aja sudhI jIve sevyA te sarva bhautika svArthathI Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seve sadguru caraNane 107 bharelA hatA ane tethI saMsAra ja vadhe. paNa jyAre A saMsArI bhAvathI para thaIne Atmika-arthanI sAdhanA mATenAM kAraNenuM sevana thAya tyAre ja te khare paramArtha. ane e paramArtha tarapha ruci-bhAva-zraddhA AcaraNa jAgatAM nija padane le lakSa. nija pada eTale pitAnuM maulika svarUpa! huM AtmA chuM "saccidAnaMda svarUpI chuM "trikALa abAdhita akhaMDa dravya chuM A sva svarUpane lakSa Ave che. jIvamAM ! baMdhuo! sadgurunAM caraNa-zaraNathI jIva keTaluM pAme che? je kyAMya nathI pAmI zako, kadI nathI pApe te pAme che! A ja vAtane vaLI vadhu spaSTa karI zrImadjI pitAnA anya kAvyamAM pharamAve che. binA nayana pAve nahIM, bina namana kI bAta; seve sadaguru ke caraNa, so pAve sAkSAta, bujhI cahata je pyAsake, ha bujhAnakI rIta; pAve nahIM guma binA, eha anAdi sithata. binA nayananI vAta e zuM? je anubhava iMdriyathI thaI zakate nathI, paNa IdriyAtIta che e AtmAnubhava te ja binA nayananI vAta. ApaNuM A carma cakSuo jagatanA sarva rUpI padArthone joI zake che, paNa arUpI e AtmA A nayanemAM samAto nathI. tene jANa haya, je. hoya te zuM karavuM? arUpI AtmAne jevA arUpI daga joIze. arthAt e nayane aMtaramAM ughADavAM paDaze. aMtarane thayela ughADa, aMtaranI anubhava dazAnI prAptinI tIvra lagana ja AtmAne sAkSAtkAra karAve. paNa e lagana lagADe koNa? jemaNe pote AtmAnubhava karI lIdhuM che teo. mATe AtmAnubhavI puruSanA caraNe cAlyo jAya, temanA caraNanuM zaraNa grahaNa karI le te pratyakSa prApti thAya, AtmAnI ! AtmAmAMthI jharatA paramAnaMdanA rasane jeNe haju sudhI mAryo nathI ane tethI ja e rasanI pyAsa jenI tIvra thaI che e rasa vinA je behada AkuLatA anubhavI rahyo che. paramAnandanA rasathI rasaboLa thayelA sapuruSanAM darzane, temanA sAnidhye jenI tRSA bevaDI vadhI rahI che evA Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 huM AtmA chuM tarasathI taraphaDatA sAdhaka AtmAne puruSanuM zaraNa saheje maLI jAya che ane tenI pyAsa bujhAya che. bhUtakALamAM jeo A paramAnaMdane pAmI gayA teo paNa e rIte ja pAmyA che. kyAreya, kadI, keI pitAnA mate cAlatAM, AtmAnaMdane pAmI zakayA ja nathI. basa mAtra eka ja zaraNa ane e ja caraNa! satparuSanuM zaraNu ane temanAM ja caraNa. anaMta bhUtakALamAM ane tArI gayA, vartamAnamAM tAre che ane bhaviSyamAM paNa e ja tAraze. - zrImadjInA sarva sAhityane joIe ke kabIrajInA sAhityane vAMcIe tyAM yatra-tatra-sarvatra sagurune mahimA ja gAya che. sahu saMtoe ekI avAje sadgurunA zaraNane svIkAryuM che. sadguru vinA sAdhanA mArge vikAsa thaI zaktA nathI. ' are ! keInI game teTalI tIvra prajJA heya, buddhi heya, samajaNa heya, paNa badhI ja zaktio gurugama vinA nirmAlya che. mATe ja pharIpharIne e ja vAta kahevAmAM Ave che. zrImadjIe kahyuM ke sadUgurunA zaraNane seve, nija pakSa, matAgrahane tyAga karI do te ja paramArthane sAdhI zakaze ane svalakSa jAgRta thaze. sadgurunI zodhamAM nIkaLele sAdhaka kayA guNanA AdhAre temane oLakhe, te avasare kahevAze. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ...sadagurU lakSaNa yoga ! vatarAga paramAtmA, anaMta jJAnI, anaMta darzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSa mArganI ArAdhanA samyaga darzana, sabhyajJAna ane samyagU cAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA vinA, Atmazuddhi thatI nathI. AtmazuddhinA mArge javA mArgadarzakanI atyaMta AvazyakatA che. mArgadarzaka vinA mArga maLato nathI. saMsArane mArga zodhavA ja paDatuM nathI ane mokSamArga zedhyA vinA jaDato nathI. saMsArane mArga te sulabha che. jANe-ajANe pApa karmo dvArA nArakI, tiryaMca jevI halakI gationuM paribhramaNa, ane puNya karmo karI deva ke manuSya gatienA janmane pAmavA, te te jIve bahu vAra karyuM che ane hajI paNa karI rahyo che ane karaze. paNa AtmasthAnane mArga maLa ja durlabha che. cAra gatione choDI, paMcamagatimAM javAnA puruSArthane pragaTAvanAra dIpaka maLa ja muzkela che. anyathA mAnava aMdhakAramAM AthaDayA kare che. e dIpaka che sadguru deva.. sadguru ja mArga dekhADanAra dIpaka che. kabIre paNa kahyuM che pIche lAgI jAya thA, leka veda ke sAtha, Age se saddagurU milyA, dIpaka diyA hAtha. teo kahe che - leka paraMparA anusAra ane zAnI rUDha mAnyatAnusAra mArUM jIvana vyatIta thaI rahyuM hatuM, paNa mane sadguru maLyA ane mAre ajJAna-aMdhakAra teoe harI lIdho. mane AtmAnA prakAzamAM lAvIne mUkI dIdho. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ane vyavasAyamAM jyAM uchara tamane ukALo huM AtmA chuM kabIrajI gurune kema pAmyA? ane emane pAmavA mATe zuM karavuM paDayuM te bahu ja rasabhara vAta che. kabIranA jIvana viSe ema kahevAya che ke teo eka vidhavA brAhma NInA putra hatA. lokalAjanA bhayathI eka taLAvanA kinAre temane tyajI devAmAM AvyA. DIvAra pachI e rastethI niru ane nimA nAmanAM eka musalamAna daMpati nIkaLyAM ane A mAsUma bALakane tyAM joyuM. teone kaI saMtAna na hatuM. tethI bALakane uThAvI ghare laI gayA ane ucheravA mAMDayA. bALaka jyAM uchare te tenI jAti. niru-nimA jAte musalamAna ane vyavasAye vaNakara. eTale kabIra paNa musalamAna kahevAyA. vaNakara hevAthI halakI jAtimAM temanI gaNatarI thavA mAMDI. nAta-jAta game te hoya paNa AtmAnA suSupta saMskAre jAgRta thayA vinA rahetA nathI. kabIrane AtmalaganI lAgI paNa mArgadarzaka vinA satya rAha sAMpaDato nathI. teo gurune IcchI rahyA che, paNa halakI jAtanA bALakanA guru thavuM e te samayamAM kalaMkarUpa gaNAtuM. tethI temane kaI ziSya tarIke svIkAravA taiyAra nathI. kabIre eka yukti vicArI. temanA samayamAM eka mahAna samartha saMta hatA. svAmI rAmAnaMda'! teo reja savAre brahmamuhUte gaMgAjInA ghATe snAna karavA jatA. kabIra e jANatA hatA. teo eka savAre vahelA e ja ghATanAM pagathiyAM para, jyAM aMdhAruM hatuM tyAM jaI sUI gayA. rAmA naMdajI snAna karI pAchA pharyA. ghATanAM pagathiyAM caDI rahyA che ane acAnaka temane paga kabIra para paDaze. mukhamAMthI "rAma-rAma" zabda nIkaLI gayA. asa kabIre grahaNa karI lIdhuM. jemaNe mane caraNasparza karI, sparzadIkSA ApI te mArA guru ane te vakhate teonA mukhArvindathI je zabda nIkaLyA te mAre maMtra. kabIra jIvanabhara svAmI rAmAnaMdajIne guru mAnatA rahyA ane rAmanAmane pitAnI sAdhanAne maMtra banAvyuM. sarva samarpita bhAve teoe ekalavyanI jema saddagurune bhajyA. are ! eTaluM ja nahIM temane anaMta upakAra temaNe Thera-Thera gAya che. teo kahe che - Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadaguru lakSaNa vega 111 sataguru kI mahimA anaMta, anaMta kSiA upakAra, locana anata ughADiyA, anaMta dikhAvaNahAra jema kabIrane anaMtane mArga batAvanAra saddaguru maLyA ane temanA caraNamAM teo samarpita thaI gayA, tema ApaNe paNa AtmasthAnanA mArga mATe sadgurunI zodha karavI che te saddagurU kevA hevA joIe? ApaNe kene saddaguru rUpa mAnIe? zrImad cha sadgurunAM lakSaNa batAvatAM kahe che. AtmajJAna samadarzitA, vicare udaya praga; apUrva vANI paramathata saddaguru lakSaNa cegya...10 (1) AtmajJAna, (2) samadarzitA, (3) udaya prAge vicaraNa, (4) apUrva vANI, (5) paramazrutatA, A pAMca lakSaNa jemanAmAM hoya te sazuru. prathama lakSaNa AtmajJAna. jeNe pite pitAne anubhavyuM che, Atma sAkSAtkAra karI lIdhuM che. ane sAthe-sAthe AtmA sivAyanA sarva padArtho mArAthI sarvathA bhinna che, evI daDha pratIti ene vate che. deha paNa mAre nathI. dehane nathI. azarIrI, AnaMdaghana mAruM svarUpa che, AvuM ane spaSTa bhAna hoya. vaLI vastu ke vyaktine saMga te mAro svabhAva nathI, huM sarvathA asaMga chuM. A abhiprAya jene satata rahetA hoya te ja AtmajJAnI che. ane kharekhara jIvane koIne paNa saMga khapate ja nathI. ApaNe sahu joIe chIe ane anekavAra belIe paNa chIe ke jIva ekalo AvyA ane ekale jaze, chatAM ekalA rahevAtuM nathI. keI kAraNe mANasa ekale paDI gayuM hoya te tene jIvavuM asahya thaI paDe che. e niraMtara ArtadhyAnamAM raheto hoya che. paNa je dhIrajathI vicArazuM te khyAla Avaze ke saMsAramAM kaI-kaIne saMgI-sAthI nathI. kevaLa mAnavanI ja A vAta nathI. paNa ekendriyamAM pRthvI, pANI, Adi pAMca sthAvaramAM eka samaye eka sAthe asaMkhya jI utpanna thAya che, ane eTalA ja jIve mare che. tyAM pratyeka jIvane pitAnuM janmavuM Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 huM AtmA chuM ane maravuM pitAne ja khabara che. sAthe rahelA anya che te jANa zaktA nathI, anubhavI zakatA nathI. e ja rIte joI kriyAdimAM eka sAthe saMkhyAta cha janma ane mare. ane pazu nimAM kUtarAM, bilADAM, bhUMDane ekI sAthe cAra-pAMca baccAM janma. paNa sahunAM karma alaga, pApa-puNya alaga, janma-maraNanI saMvedanAo paNa alaga. eTale ekanA janmanuM duHkha bIjA vedatA nathI. ekanA maraNanuM duHkha paNa bIjAne anubhavAtuM nathI. eTale ene artha e thaye ke jIva game te enimAM, game teTalA ja sAthe janme paNa e sarvathA asaMga rahevA ja sarjAyele che. AtmajJAnI pote-pitAne sarvathI asaMga jANe, anubhave. kahyuM paNa che ego me sAsao appA, nANadaMsaNasaMjao / sesA me bAhirA bhAvA, saba saMjoga lakkhaNA // jJAna-darzanathI yukta, huM ekale zAzvata AtmA chuM e sivAya jeTalA padArtho che, vyaktio che te badhAM ja saMga saMbadhe maLelA che. mArA pitAnAM koI nathI. sarva bAhya bhAve che. AvI Atma anubhava dazA jene vate che te AtmajJAnI. sadgurunuM bIjuM lakSaNa kahyuM: "samadarzitA". sarva paristhitimAM je samatola rahI zake, sarva jIvone deha bhAve na jotAM AtmabhAve joI zake ane tethI puNya-pApanA udaye ke rAga-dveSanAM nimitte jene akaLAvI na zake te ja samadazI. AvA puruSanI dRSTi dareka saMyogemAM samAna ja rahe. e sukhanA nimitta khIle nahIM ane duHkhanA nimitte karamAya nahIM. paramazAMta bhAve tenI jIvana caryA vahetI hoya. kevA hoya e zatru mitra pratye vate samadazitA, mAna-amAne vate te ja svabhAva jo; jIvita ke maraNe nahIM nyUnAdhikatA, bhava mekSe paNa zuddha vate samabhAva je.apUrva avasara... Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddaguru lakSaNa vega 113 zatru hoya ke mitra, ane pratye eka sarakhe ja bhAva. zatrunI dveSa buddhi, na te ene dveSa karAve ane mitranI rAga buddhi na ene rAga karAve. jo ke pote to koIne zatru ke mitra rUpa judA-judA jANe ja nahI. paNa sAme jIva zatru bhAve vate ke mitra bhAve vate, banne paristhitithI pitAnA bhAmAM kaMI aMtara na Ave. vAstavamAM ene mana te sarva jI samAna ja hoya. na koI mitra, na koI zatru. na koI pitAne, na kaI parAye. AvI hAya e mahApuruSanI samadarzi tA. eTaluM ja nahIM koI mAna Ape, prazaMsA kare ke keI apamAna kare ke niMdA kare, ene mana e badhuM jaDa zabdonI racanA karatAM vizeSa kaMI nahIM. tethI mIThA zabdo enA manane bhAve nahIM ane kaDavA zabdo ene nirAza kare nahI. ethI paNa jenI AtmadazA AgaLa vadhI che tene jIvana ke maraNamAM paNa kazuM ye aMtara na rahe. na jIvavAnI khuzI, na maraNane bhaya. kAraNa-mRtyu dehanuM thAya che, AtmAnuM nahIM, huM AtmA chuM. ajara, amara, ajanmA chuM evI daDha pratIti che tene mRtyune zo bhaya? vaLI kSaNa kSaNanA bhAva maraNathI je para thaI gayA tene dravya maraNa zuM akaLAvI zake ? saMsAra bhAvathI je anAsakta thaI gayA che, tene jIvanane paNa zo maha? e te sadAkALa AtmAmAM vartatA hoya. emane jIvana ane maraNa samAna heya. ane sarvotkRSTa prakAranI samatva dazA te zrImadjI aMtima paMktimAM batAve che, ke ene A saMsAramAM deha dhAraNa karIne rahevuM paDatuM hoya te ya bhale, ane azarIrI mokSa thAya te paNa bhale ! keTalI badhI mahAna dazAnuM varNana che ahI? mekSane pAmavAnI utkRSTa abhilASA jIvane A prabaLa puruSArtha karAve che. ane chatAM mokSa dazA hoya ke zarIra dazA bannene bheda jenA aMtarathI utarI gayA che te zuM sUcave che? te sUcave che ke mekSadazAmAM je saMpUrNa AtmAnaMdanI anubhUti heAya che tene eka Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 huM AtmA chuM aMza ahIM ja temaNe anubhavI lIdho che ane e anubhavamAM e eTalA badhA nimagna hoya ke mokSe javuM che e vikalpa paNa aMtaramAM uThata nathI. keTale UMDe samabhAva tyAM vate che. ahIM e sAbita thAya che. ke mokSe javAnI IcchAne paNa tyAga thaze tyAre ja jIvane mokSa thaze. te AvI ucca dazAne svabhAva te bIjo guNa. have trIjo guNa "vicare udaya praga" A guNa samajavA jevuM che. AnA para thaDA UMDANathI vicAra karIe. pratyeka saMsArI jIvane samaye - samaye karmanA udaye te varyA ja karatA hoya che. eka paNa kSaNa karmanA udaya rahita hotI nathI. A udaya thatAM ja jIva, udayanA bhAvamAM bhaLI jaI, vaLI te - te prakAranA bhAve kare che. arthAta mahAdine udaya thatAM, pote meha rUpa pariNata thAya ane te bhAvamAM ja bhaLI jaI vaLI tevAM ja navA karmo upArjana kare, ane pharI te karmo udayamAM Ave. Ama karmane baMdha, tene udaya, temAM bhaLI javApaNuM ane pharI te baMdha. A ghaTamALa cAlyA ja kare. jyAM sudhI A caka Ama ja cAlatuM rahe tyAM sudhI udaya prayoge vicaraNa saMbhavI zake nahIM. ahIM sadgurumAM A Aga guNa batAvyuM ke teone paNa kamanA udaye te vartatA ja hoya. paNa tene taTastha bhAve mAtra nihALIne, tenAthI alipta rahetA heya. arthAt mahAdinI prakRtie udayamAM Ave, paNa pitAne satata bhAna vartatuM hoya ke huM mahAdi svarUpa nathI. mehathI rahita, sarvathA nirvikArI AtmA chuM. ane tethI teone kamanA udaye spazI zake nahIM. eTaluM ja nahIM temanI dareka pravRtti IcchA rahitanI hoya. pitAnI IcchAthI hAlavA-cAlavA, ke uThavA-besavAnI pravRtti paNa na hoya. je samaye je kamane udaya heya ane tenAthI sahaja rUpe je pravRtti thavI ghaTe te thaI jAya. paNa huM Ama karuM, evI kartutva buddhithI kaI kriyA na thAya. jenuM pratyeka kriyAmAMthI katRtvapaNuM nIkaLI gayuM che ane jene Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 sadguru lakSaNa vega pAke vizvAsa che ke eka dravya bIjA dravyanuM kaMI ja karavA samartha nathI, te ja AvI IcchA rahitapaNe vicarI zake. te je udaya proge vicare che te sadguru. cothe guNa "apUrva vANI". vANI te sarvamAnane maLI. ane tene upaga paNa sarva mAnave karatA ja hoya. paNa jenI vANImAM sahu karatAM kaIka vizeSatA che, je vANI bIje kayAMya maLe nahIM, evI vANI eTale ja apUrvavANI. je vANu sva-parane upakArI nIvaDe. paNa koInuM AMtarabAhya ahita thAya tevI vANI temanA mukhethI na nIkaLe. teonI dazA anubhUti mUlaka hoya, paramAnaMdane rasa teo svayaM pAmyA che. ane "savi jIva karUM zAsana rasI"nI bhAvanA sAthe, anya jene paNa evI ja paramAnaMda dazAne sparza karAvavAnuM sAmarthya dharAve che. ema kahevAya che ke jJAnInA eka - eka vAkyamAM anaMta anaMta Agama bharyA che. je rahasyone teo aviredhI vANI dvArA pragaTa karI zakatA hoya che. ane temanI vANuM anya jIne AtmAnubhavanI apUrva dizAmAM praveza karAvavAnA nimitta rUpa bane che tethI ja te apUrva vANI kahevAya che. mahApuruSenI vANanI mahattA e che ke teo bolyA te Agama banI gayA, veda banI gayA. ane sAmAnya jananI vANI havAmAM uDI jAya. to AvI apUrvatA jenI vANImAM che te sadguru. chelle guNa kahyo "paramazrata." zrata eTale ke jJAna. je jJAna parama arthAt zreSTha che, sarvocca che te paramakRta. athavA je saMpUrNatAnI najIka che te paramakRta. ApaNe tyAM jena paraMparAmAM saMpUrNa jJAnane kevaLajJAna kahyuM che. paNa jeone kevaLajJAna nathI thayuM paNa zratanA AdhAre kevaLajJAnanI najIka pahoMcI gayA hoya teone zruta kevaLI kahevAya che. ApaNI AcArya paraMparAmAM thaI gayelA hemacandrAcAryane "kalikAla sarvajJa vizeSaNa lAgyuM hatuM. kAraNa teo mahAna kRtadhara hatA, zrata kevaLI hatA. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 huM AtmA chuM Ama jeone vizvanA sarva dravyanuM yathArtha jJAna che teo paramakRta. zAstramAM batAvela zrata, jyAre svAnubhavamAM utare tyAre te satyane sparza karIne bahAra Ave che. mATe ja evA zratane paramazrata kahyuM. AvuM jJAna dharAvanAra mahApuruSa vizALa buddhi ane udAra dilavALA hoya che. saMsAranA sarva darzananAM tarane samagra prakAre samajI zakavAnuM sAmarthya teomAM hoya che, ane tethI ja temanI vicAradhArAmAM madhyasthatA vartatI hoya che. kaI eka darzananAM ta ja sAcAM ane bIjA beTAM evI kSullaka taka buddhi temanAmAM heya nahIM. teo "sAgara vara gaMbhIra hoya. AvuM paramakRta jene che te ja jijJAsu jIvane samyagra mArge laI jaI zake. Ama A gAthAmAM sadagurunAM pAMca lakSaNo kahyAM. A bhAvene saraLa zabdomAM kahIe te - sapurUSa te ja ke jehane Amoga ja aTala che. anubhava pradhAna ja vacana jenuM, zAstra pratie paTala che! ataraMga IcchA rahita jenI gupta AcaraNuM sadA. nindA-stuti zAtA-azAtAthI na mana sukha-duHkha kadA - zrImadjIe kahelA uparyukta pAMce guNa A padamAM paNa ghaTita thAya che. prathama paMktithI AtmajJAna, bIjI paMktithI apUrva vANI ane paramazrata, trIjI paMktithI vicare udaya prayoga ane cothI paMktithI samadazita. AvA guNothI yukta sadguru ja sAcA mArgadarzaka banI sAdhakane mArge caDAve che. jema thAkele ane tapta thayele musAphara kaDavA lImaDAnI mIThI chAyAmAM zItalatA anubhave che tema saMsArathI zramita thayele sAdhaka AvA ja puruSanA caraNamAM pahoMcI Atma-zAMti anubhave che ane Atma ArAdhanAne mArga prazasta kare che. - have sadagurunI mahattA kevI ane keTalI che te AgaLanI gAthAmAM kahevAmAM Avaze. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ....uge na AtmavaMcAra ! vatarAga paramAtmA anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jIva samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSa mArganI ArAdhanA samyagU -darzana, samyagU-jJAna ane samyagU-cAritrathI thAya che. - A triratnanI ArAdhanA mATe sadgurunI zodha kartavya che. AtmaArAdhanAnuM lakSya jAge tyAre ja sadgurunI khoTa jIvane jaNAya che ane tyAre ja e zodhamAM nIkaLe che. saMsAralakSI jIvane saMsAra mArganA aneka bhemiyA maLI rahetA hoya ane tyArathI ja e saMskAra, keLavaNI tene maLatAM ja hoya che. saMsAra mAge prArabdha ane puruSArtha bane ajamAvI, jIva tenAthI kaMIka meLavI paNa lete hoya che, paNa badhuM ja maLyA pachI jyAre aMtaHkaraNamAM kaMIka uNapa anubhave, kaMIka abhAva khaTake tyAre ja tenI AMkha ughaDe che, ane te gurunI zadhamAM nIkaLe che. | gaI kAlanI gAthAmAM ApaNe joyuM ke guru te karavA ! paNa kevA? temanA adbhuta guNonuM varNana karyuM. AvA guNiyala gurunuM mAhAtamya aMtare . vasavuM joIe. ane tethI ja zrImadjI have batAve che. pratyakSa sadaguru sama nahIM, parekSa jina upakAra e lakSa thayA vinA, uge na Atma vicAra...11...... vartamAna kALe jyAre ApaNI vacce jinezvara devanI sadehe hAjarI nathI, tyAre ApaNA mATe je kaI sabaLa ane sacoTa AlaMbana heya te te mAtra eka ja che ane te che "saru". - jinezvara deve zAstra prarUpyAM, ArAdhanAnA mArge pite viharyA, ane e ja mArga ApaNA mATe, zAstramAM prazasta karatA gayA. e te cakkasa * Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 huM AtmA chuM che ke tIrthakara dee dharma prarUkhe na heta, ane gaNadharee tathA temanI ziSya paraMparAmAM e upadeza Agama rUpe guMthAye na heta te Aje ApaNe e amUlya vArasA vihoNA heta, enA vinA akiMcana hota. sarvasanA prarUpelA Agame ja ApaNA mATe paramadhana che. tethI jinezvara bhagavaMtane pakSa upakAra te che ja. paNa prabhue bhAkhelA A mArgane samajAvanAra ane e mArge caDAvanAra keI hoya te te saddaguru ja che. emanA vinA keNa samajAve ? vaLI bIjI vAta e che ke parokSa thaI gayelA tIrthakara, gaNadhara, kevaLI, kRtaghara, labdhidhara mahApuruSane ApaNuM para anaMta upakAra hevA chatAM paNa, teo hAla pratyakSa rUpe ApaNane mArgadarzana karI zaktA nathI. vartamAnamAM joItuM mArgadarzana te je pratyakSa che tevA saddaguru ja ApI zake, mArga cIMdhI zake ane mArge cAlatAM je pagalAM ADAMavaLAM maMDAya te hAtha jhAlIne mAge paNa e ja lAvI zake. eTale ja kahevAmAM AvyuM che ke - guru te jIvatA ja joIe, marelA guru na karAya. je jIvatA che teo ja ApaNuM doSane joI ApaNane jAgRta kare, jyAM bhUlIe tyAMthI pharI gaNavAnI preraNA Ape. kyAreka premathI to kayAreka reSathI, paNa e ja samajAve. are ! parama karuNAnidhAna salluru. mAtra hita buddhie zAma, dAma, daMDa, bheda rUpa nItine AcarIne paNa sAdhakane ThekANe lAve. paNa mAtra tIrthaMkaranI pratimAnuM pUjana karI, teone ja sarvasva mAnI, gurunI avahelanA karatA rahIe te mArga maLe nahIM. pratimAnAM reja darzana kare, pUje, vaMde paNa maMdiramAM prabhunI samakSa jaIne UbhA rahe te teo eka paNa doSa batAve nahIM. hA, teonI vItarAga mudrA joI, ApaNane teo pratye bahumAna, Adara, bhaktibhAva jAge. kayAreka teonA jevI vitarAgatAnI prAptinA bhAve paNa jAge. e badhuM ja thavA pachI paNa ApaNA keI doSane teo batAvI zake nahIM. mATe ja sadgurunI AvazyakatA pala-pratipala rahevAnI ja. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uge na AtmavicAra 119 zrImadjI paNa A ja bhAve patrAMka 466mAM batAve che. "pUrve thaI gayelA anaMta jJAnIo je ke mahAjJAnI thaI gayA che, paNa tethI kaMI jIvane doSa jAya nahIM. eTale ke atyAre jIvamAM mAna hoya te pUrve thaI gayelA jJAnI kahevA Ave nahIM, paraMtu hAla je pratyakSa jJAnI birAjamAna hoya, te ja doSane jaNAvIne kaDhAvI zake. jema dUranA kSIra-samudrathI atrenA tRSAturanI tRSA chIpe nahIM, paNa eka mIThA pANIne kaLaza atre hoya, te tethI tRSA chIpe." vItarAge prarUpelA zAne samajavA mATe sadguru ja joIze. zAstramAM mArga batAvyuM che paNa marma batAvyuM nathI. marma te sadgurunA aMtaramAM paDayo che. zArAmAM kahela ta rahasyapUrNa hoya. te rahasya nija buddhithI samajI zakAya nahIM. AgamamAM bharelAM anaMta rahasya gurugama vinA samajAya nahIM. gama paDayA vinA Agama anarthakAraka thaI paDe che. saMta vinA aMtanI vAtamAM aMta pamAne nathI. vaLI eka mahatvapUrNa bAbata e che ke jinezvara prabhu saMpUrNatAne pAmI gayA hovA pachI paNa, pakSa hovAnA kAraNe ApaNuM mana temanA ciMtana-dhyAnamAM sthira rahI zakatuM nathI, ekAgra rahI zakatuM nathI. jyAre pratyakSa sadgurunA AtmavIryanA udghAsane joi, temanI alaukika zaktinAM darzane ApaNane sahaja ullAsa pragaTe ane temanA dhyAna-ciMtanamAM ekAkAra thaI zakIe chIe. temaja jemanuM AtmavIrya jAgRta thaI sAdhanA mArge sakriya che, temane nihALIne ApaNuM suSupta AtmavIrya paNa jAgRta thaI ulUsita banI sAdhanA mArge sakriya bane che. ahIM ApaNe ApaNA sanAtana maMtra navakAramaMtra viSe vicArIe. tenAM pAMca padonA kamamAM paheluM pada "name arihaMtANuM ane bIjuM pada "namo siddhANuM." A bannemAM AtmazuddhinI daSTie siddha bhagavaMta pahelA che. kAraNa teo ATheya karmone kSaya karI sarvathA zuddha, buddha, niraMjana banI gayA che, jyAre arihaMta prabhu te cAra aghAtI karmo sahita che. jyAM karmo Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 huM AtmA chuM tyAM azuddhi. tethI teone AtmA saMpUrNa zuddha thayuM nathI. guNapUjaka jena paraMparAmAM vizuddhinI daSTie siddha bhagavaMtanuM sthAna UMcuM che. te temane prathama namaskAra thavA joIe. eTaluM ja nahIM, arihaMta prabhu paNa siddhone namaskAra kare che. Ama siddha bhagavAna ja sarvathI ucca kakSAe birAjamAna che. te prazna e thAya che ke namaskAra mahAmaMtramAM pahelA namaskAra arihaMta prabhune ane pachI siddha prabhune ema zA mATe? A praznane javAba paNa Atmasiddhi zAstranI A gALAmAM samAyela che, jeo siddha thaI gayA teo ApaNI vacce nathI, vaLI teonuM svarUpa zuM che? ane tevA svarUpanI prAptine puruSArtha zuM che te samajAvanAra keI hoya te te arihaMta bhagavAna ja che. je arihaMta prabhue, siddhanuM svarUpa na batAvyuM hota te ApaNe jANuM zakyA na hatA ane evI siddha dazAnI prAptine puruSArtha karavA koI jIva preye paNa na heta. arihaMta prabhue e paNa batAvyuM ke jevuM siddhanuM svarUpa che tevuM ja sarva jIvonuM svarUpa che ane te puruSArthathI pAmI zakAya che. A ApaNA mATe keTaluM moTuM AzvAsana che ! eka vAra "barnADa zo ne keI bhAratIya sajajane pUchyuM, ze! tame bhAratanAM badhAM ja darzanene dharmone abhyAsa karyo che, mAne ke have pachIne janma bhAratamAM levAnuM hoya te tame kayA kuLamAM janma levAnuM pasaMda kare?" ze e sasmita javAba Ape, jena kuLamAM." kema? bhAratamAM mejorITI te hindu dhamIonI che. jene kema to mAyanerITImAM che. parsanTeIja mUke to ardho Take paNa na Ave. AvI mAInorITI kemamAM janma levAnuM kema pasaMda karyuM ?' jaina dharmamAM e vizeSatA che ke jIva puruSArtha kare te ziva thaI zake che. tyAM eka ja paramAtmA nathI, paNa saha paramAtmA thaI zake che. mAre paramAtmA thavuM che, tethI jena kuLamAM janma levo che." Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uge na AtmavicAra 121 - Ama pratyeka jIva puruSArtha karIne paramAtmA thaI zake che. e batA vanAra arihaMta prabhu che. mATe ja siddha bhagavaMta karatAM paNa arihaMtanuM sthAna prathama ApyuM che. kabIrajIe paNa guru-goviMda bannemAM prathama sthAna gurune ApyuM. kAraNa goviMdane oLakhAvanAra guru ja che. | game teTalI buddhi hoya, zAno abhyAsa hoya, tenI jANakArI hAya paNa gurudevane pratyakSa upakAra aMtare vase nahIM tyAM sudhI AtmalakSya jAgRta thAya nahIM. ahIM A zAstramAM AtmalakSyane kendramAM rAkhIne ja sarva vAto karI che. tethI te jAgRta thavA mATe joItI gyatA kaI rIte Ave te paNa batAvAyuM che. zrImadujI kahe che e lakSa thayA vinA, uge na AtmavicAra. pratyakSa saddaguruno mahimA aMtaramAM na vase tathA teoe karelA anaMta upakArane kRtajJatA pUrvaka svIkAra na karI zakAya tyAM sudhI aMtaramanamAM AtmAne vicAra paNa ugato nathI. ahIM A padamAM "uge zabda mUko. te bahuja artha sUcaka che. kharekhara! zrImadjI eka-eka zabda telI-telane gAthAmAM mUke che. ApaNe A zabdanuM mUlyAMkana karIe. A padamAM "u" zabda mUkyo tenA badale bIjo zabda paNa mUkI zakAte hatA. paNa aMtaramAM AtmavicArane ugavA de che tethI ja uge zabda mUke. uge zuM? dharatImAM dharabAyeluM bIja. mATImAM daTAyeluM bIja ja uge che. e kayAre uge? keNa ugADe? jyAre dharatImAM samAI jAya ane pachI pitAnI jAtane bhedI nAkhe. tyAre ja e pitAmAM ja aMkurita thAya che. pitAnI jAtane surakSita rAkhIne, bhedyA sivAya temAMthI aMkura nIkaLe nahIM. eTale pahelAM te potAne mATImAM milAvI daIaMtarane bhedI nAkhe. eTaluM ja nahIM dharatInI aMdara ja bhedAIne paDayuM rahe te tene vikAsa Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 huM AtmA chuM na thAya. tene naSTa thaI javuM paDe. paNa bIjamAMthI nIkaLela su-kamaLa ati sUkSma aMkura, kaThora dharatInA paDane pitAnI cetanA zaktithI bhedIne bahAra nIkaLe, bahAranA vizvane daSTigocara thAya tyAre te ugyuM kahevAya. bIjI vAta-keNa ugADe? dharatImAM nAkhavAnuM kAma keI manuSya ke pazu-paMkhI kare. basa ! ethI vizeSa bIjA kaMI na kare. baha te mAnavapreraNA kAma karatI hoya te khAtara-pANI Ape. paNa ugavAnI je prakriyA che te pite pitAmAM karavI paDe. bIjamAM rahelI cetanA tenI AsapAsamAMthI kherAka-pANI-havA-prakAza laIne pitAne bhedI nAkhe. eTaluM ja nahIM dharatImAMthI aMkurane bahAra nIkaLavAmAM paNa keI tene madadarUpa na thAya. pote ja prayAsa vaDe ugavuM paDe. ethI paNa AgaLa vadhIne nAne e aMkura mAtra aMkura rUpe paDayo rahe te tenuM aMkura rUpa ugavuM nirarthaka thaI jAya che. paNa ugyA pachI niraMtara vRddhigata thayA kare. vRddhi pAmatAM pAmatAM 50-60 ke ethI paNa vadhAre phITanI UMcAIe pahoMcI jAya. ane tenAmAM rahelI zakti tene 180200 varSanuM lAMbuM AyuSya paNa ape. Aje paNa, varSo junAM vRkSa ApaNe joI zakIe chIe je pitAnI zarUAtamAM mAtra aMkura rUpa ugyAM hatAM. samayanA paripAkanI sAthe tenAmAM thayelA vikAsa Aja pratyakSa che. - have ApaNuM aMtaramAM Atma vicArane ugADe che te zuM karavuM paDe? te pahelAM te mATImAM dharabAyelA bIjanI jema gurudevanA upakArane eke-eka remathI svIkAra karIe. temanA upakAra nIce dabAI jaIe. ApaNuM jAtane bhUlI jaIe. 'paNa tyAga karI daIe. ane guru devanA upadeza rUpa, vANI rUpa, havA, pANI, kherAkane pitAnA AtmasAt thavA daIe. e dhIre-dhIre thAya, eka sAthe na thAya. vaLI je temAM niraMtaratA rahe te ja thAya. gurudevanI vANane svIkAra karI, tene aMtaramAM vAgoLyA karIe te ja e aMtaramAM sthira thAya. kSaNika taraMga rU5 AtmavicAra jAgIne arata thaI jAya che temAMthI kaMI phaLa maLe nahIM. taLAvanA pANImAM uThatA taraMge, uThe ne zamI jAya tenI keI gaNatarI nahIM. keI upayogitA Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uge na AtmavicAra 123: nahIM. tema ApaNA manamAM sasamAgame kayAreka AtmA viSayaka vicAra jAgI jAya ane pAchI saMsAranI jALamAM aTavAyA ke vicAra zamI jAya te tenuM kAMI ja mUlya nahIM. paNa jAgele vicAra aMtaranA UMDANa sudhI pahoMcI jaI temAM ja ramyA kare che te aMtarbhe da karavA samartha bane che.. svabhAva ane vibhAva eka rUpa thaI gayA hoya evI rIte jANe AtmAmAM paDayA che. tene bhedI nAkhe, svabhAva-vibhAvane judA pADI de, aMtabheda karI. nAkhe, te ja bedhibIjamAM aMkura phUTe. ane pachI saMsAra bhAvanI kaThera dharatIne bhedIne bahAra nIkaLe. arthAta jene aMtabheda thaye, bheda-vijJAna pragaTayuM tene bAhya vyavahAra paNa badalAI jAya. je zama, saMvega, niveda anukaMpA ane AsthA rUpe dRSTigocara thAya. - jema bIjane pitAne - pitAnI zakti vaDe prasphaTita thavuM paDe che tema jIva paNa mArgadarzana rUpa mAvajata ke gurunI vANI rUpa khAtarapANI bhale meLavI le, paNa pitAmAM bheda-vijJAna te pitAnI meLe ja pragaTAvavuM paDe. ane A bhAve je AtmAmAM sthira rahe te te vRddhi pAmatA - pAmatA guNasthAnanI zreNI rU5 vikAsa sAdhI ane mokSa rUpa phaLane pAme, je anaMta avyAbAdha sthitine laIne ja pragaTa thayuM heya.. Ama gAthAmAM mUkela "uge" zabda tenI saMpUrNa sArthaktA sAthe saphaLa. thAya che. sAmAnya rIte jIvane AtmavicAra kema ugato nathI? jyAM bIja ja gya na hoya tyAM te uge kayAMthI? baMdhuo! pilI "tarata cIbhaDInAM bI nI vAta sAMbhaLI haze. eka grAmyajana pAse cIbhaDAnAM evAM bI hatAM ke vAve eTale tarata ja uge. ane aMkurita thavAnI sAthe ja pAMca-sAta miniTamAM ja pallavita, pupitA thaIne phalita paNa thaI jAya, vAvyA pachI daza miniTamAM ja mIThAM-mIThAM madha jevAM madhura cIbhaDAM khAvA maLe. A bI laI te gAmegAma pharate. ane tenA para tenI AjIvikA cAlatI. eka vAra eka mojIlA rAjAnA nagaramAM e pahoMce. pitAnI kaLAnI vAta karI ane rAjA te sAMbhaLavA mAtrathI khuza thaI gayA. bIje divase savAre mAnava-medanInI vacce je e karI batAve te adhu* Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 huM AtmA chuM rAjya ApavAne kela karyo, vAta nakkI thaI paNa vaphAdAra maMtrIne A na rucyuM. tene vicAra che ke je Ama ja haze ne Avela mANasa pitAnI vAtamAM saphaLa thaze to adhuM rAjya devuM paDaze, je ThIka nathI thatuM, ane teNe cAlAkI vAparI. pelA mANasane sanmAnapUrvaka pitAne ghare laI gaye ane tene vizvAsa jItI laI jevA mATe bI mAMgyAM. pelAne khabara na paDe tema bI zekI nAkhyAM. bIje divase savAre jyAre e mANasa rAjA samakSa hAjara thayo ane bahuja utsAhapUrvaka adbhuta camatkAra batAvavA mATe bIne jamInamAM vAvyA. ane rAha jue che ke hamaNAM ja aMkura phuTaze. paNa pAMca-sAta-daza miniTa vItI gaI. pele akaLAyo. chatAM dhIraja dharI rAha jue che. paNa kalAka-be kalAka thayA. chatAM kaMI pariNAma na AvyuM. tyAre apamAnita ane nirAza thaIne tyAMthI cAlyA gayA. baMdhuovicAro ! kema te saphaLa na thaye ? mAtra eka ja kAraNa ke bIja e ja hevA chatAM paNa sekAI gayAM hatAM. jethI te aMkurita na thayAM. tenI pAchaLa karelI mahenata badhI ja vyartha gaI. te ja rIte ApaNAmAM je AtmavicAra na ugato hoya te samajI levuM ghaTe ke ApaNAM bIja paNa keIke sekI nAkhyAM che. ke sekyAM ? - Adhi, vyAdhi ane upAdhinA trividha tApathI ApaNe AtmAmAM paDelI zakti zekAI gaI che. ApaNe ApaNAM bIjane saMbhALI zakayA nathI ! AtmAnA eka - eka pradeza para Atmadarzana pragaTa thaI zake eTalI vIrya zakti paDelI che, chatAM e pragaTa thaI zakatI nathI! ApaNuM pakSe eka moTuM AzvAsana che, ke pelAM zekAyelAM bIja pharI kadI aMkurita thavAnI zakti pAchI meLavI zakatAM nathI paNa ApaNuM aMtaramAM paDelI egyatA te puruSArtha dvArA jAgI UThI zake che, ane aMkurita thaI phalita zake che. te A ApaNuM zaktine jAgRta karavA pratyakSa saddagurune upakAra ane pakSa jinezvarane upakAra-A bannenuM mahattva samajI laIe ane teo pratye aMtaramAM zraddhA, mAna, bhakti, Adara jagADIe te ja AtmavicAra prasphaTita karI zakIzuM. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahmarUnA upadeza bhaNa... ! vatarAga paramAtmA, anaMta jJAnI, anaMta dezanI prabhu vIra jagatanA bhavya jIva samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mikSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, AtmAmAM paDelA anaMta AnaMdanA guNane jAgRta kare che. "AnaMda e mAre svabhAva che" evuM jANute thAya pachI ja e sahajatAthI AnaMdane mANI zake. . pAce IdrinA viSaye te jIve anekavAra jANyA ane mANyA che. je enimAM jeTalI iMdriye maLI, te badhI ja iMdriya vaDe bhegaupabhega karavAnuM e cUkyo nathI. are ! pRthvI AdimAM te tene mAtra spazanendriya ja maLI hatI, paNa tyAM e indriyane bhegA karI ja lIdhe. e kadI tyAgavAmAM samaye ja nathI ane Aje mAnava thayA pachI paNa ene tyAganA bhAva jAgatA nathI. e ja enI bhava-bhavanI bhegavRttinuM paNa jIve e samajI levuM ghaTe ke je AnaMda tyAgamAM che te bhegamAM nathI. A samajaNa ane samajyA pachInuM AcaraNa mAtra mAnava ja karI zake che. bIjI koI paNa gatinA jemAM A samajaNane avakAza ja nathI. je A samajaNa Ave te ja, mAre svabhAva bhaMga nathI paNa anaMta sukhanI anubhava dazA che e samajIne tene mANavAne prayAsa thAya. Atmasiddhi zAstramAM sva-svarUpane jANavA mATenA puruSArthane Adeza che, ane tenA mATe sadgurunuM zaraNa, ane e zaraNamAM samarpitatA. emanA caraNamAM zraddhA. A zraddhA ja jIvane tArI de che. ApaNe bIjuM kazuM na karI zakIe te mAtra ApaNA AtmAne eka-eka pradeze rahelI zraddhAnI Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 huM AtmA chuM sarva zakti gurucaraNamAM DhALI daI e te AtmAnuM utthAna pitAnI meLe ja thaze, pachI kaMI karavApaNuM nahIM rahe. ApaNI zraddhA je cAre kera vikharAyelI paDI che. AmAM ya zraddhA, temAM ya zraddhA ane pilAmAM ya zraddhA. "patthara eTalA pUje deva" jevI bhrAmaka paristhiti che. e vikharAyelI zraddhA phaLIbhUta thatI nathI. zraddhA je ekamAM ja samarpita thaI jAya te e zraddhAnI Quantity vadhe, e zraddhAnuM baLa vadhe. e ApaNuM AtmA mATe utthAnanuM kAraNa banI zake. kaI kaheze A kALamAM sadguru maLavA joIe ne ? AvA duSama kALamAM AtmasAdhaka guru kayAM maLe? paNa tAruM upAdAna je taiyAra haze, tAruM ziSyatva pAkI gayuM haze te guru maLyA vagara raheze nahIM. upAdAna te tArUM jaIze. game tevA guru maLe. are ! A kALamAM chadmastha guru maLe. ane tIrthakaranA kALamAM kevaLI guru maLe, paNa teo nimitta mAtra che. tAruM upAdAna taiyAra haze te sAmethI guru bhaTakAze. mATe tArI yegyatA keLavI le, gurune doSa joIza mA ke mane egya guru na maLyA! tArAmAM je divase pAtratA pragaTaze te divase AkAzamAMthI guru utaraze. pahelAM gyatA pAmavI paDaze. vicAra te khare jIva! ke tArI yegyatA keTalI ? sadguru jevA mahAna ratnane pAmIne jIravI zake tevI gyatA che kharI? A te siMhaNanA dUdha jevI vAta che. suvaNanA pAtramAM ja rahe. bIjAmAM nAkho te pAtrane pheDIne bahAra nIkaLe, ne mATImAM maLI jAya. sadguru jevuM amUlya ratna pAmavuM hoya te pahelAM pAtratA joIze. je evA mahAna saddaguru maLyA pachI temane jIravI nahIM zakAya, te ApaNumAM rahele svacchaMda, aham, ApaNane teonuM mUlya nahIM samajavA de. temanA Azraye utthAna karavuM che, tenA badale ApaNuM kupAtratA ApaNane patananI rAhe laI jaze. mATe pahelAM pAtratA pachI sadgurunI zodha ! zA mATe saddagurune mahimA ATale gAye?te zrImaddajI pharamAve che - saddagurUnA upadeza vaNa, samajAya na jina rUpa, samajyA vaNa upakAra zo, samaja jinasvarUpa 12 jIvane samajavA jevuM je che te jinanuM svarUpa che. kAraNa jina Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadgurunA upadeza vaNuM............! 127 svarUpa samajavAthI ja nija svarUpa samajAze. paNa e sadgurunA upadezane grahaNa kare te ja samajAya. upadeza sAMbhaLe te khare! paNa sAMbhaLIne temAM zraddhA, pratIti ane ruci thAya, pachI tenuM AcaraNa thAya te ja vAstavika jina svarUpane samajI zakAya. pratikramaNanA pAMcamA zramaNusUtramAM kahyuM che- taM dhamma sadahAmi pattiAmi roemi phAsemi pAlemi aNupAle mi Acarala che ta thA gurudevane upadeza sAMbhaLI, sahu prathama tenA para zraddhA, "sahAmi huM zraddhA karuM chuM. jyAre paNa pravacana sAMbhaLe, tyAre manamAM eka e bhAva laIne sAMbhaLavA bese, ke ahIMthI je kaMI kahevAmAM Ave che te eka mAtra hita mATe ja che. mArAthI bane teTaluM grahaNa karavuM che, AcaravuM che. zraddhA laIne Avaze te ja sAMbhaLelA upadezamAM zraddhA jAgaze. paNa mahAsatIjI te kIdhA kare, teo kahe te badhuM ApaNe karavAnuM na hoya. AvI bhAvanA laIne Ave to zraddhA jAge ja kyAMthI? mATe sahu pahelAM sAMbhaLelA upadeza para zraddhA jagAve. te pachI pratIti ane ruci. A bannemAM thoDuM aMtara che. je dharmamAM, je tattvamAM zraddhA jAgI che tenA pratye premabharyuM AkarSaNa thAya, te bahu gamavA mAMDe ane e tattvamAM tenI vicAraNA jAge. ekalI zraddhAthI kAma na cAle, mATe ja sAdhaka kahe "huM pratIti karuM chuM." paNa AkarSaNa kyAreka tUTI paNa jAya. saMyogo pratikULa hoya te tatvamAMthI AkarSaNa ochuM thaI jAya. paNa " ma" eTale mane tattva pratye sadA ruci che. aMtaH Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 huM AtmA chuM karaNamAM eka vAra ruci jAgRta thaI gaI, te kadAca saMga vaza AcaraNa na karI zakatuM hoya te ya tenI ruci cAlI na jAya. ane A ja ruci tenAmAM AcaraNanI zakti pedA kare. tatvanI ruci jIvamAM je eka vAra jAgRta thaI jAya, te jIva tene pAmavAne puruSArtha karaze. ApaNA sahunA hRdayamAM kaIne kaI prakAranI raci te paDI ja che. paNa te rUci saMsAranI hoya che, saMsAranA padArtho nI hoya che. jenI ruci che tene meLavavAne puruSArtha paNa eTale ja karatA hoIe chIe. jevI saMsAranA bheganI ruci che, ethI paNa tIvra ruci vItarAgavANune aMtaramAM utAravAnI keLavIe te ja tattva samajAya. nizadina mana jhaMkhatuM hoya ke kyAre mane vega maLe ane kyAre tenA zabdo mArA kAne paDe ! kayAre satsaMga maLe ne pAmI lauM ! evI tIvra pipAsA jAgRta thAya tenuM nAma ""i ! tyArabAda "phAsemi." huM e tattvane sparza karuM chuM. dharmane sparza e zuM che? kene thAya e sparza ? bahu ja vicAravA jevI vAta che. ApaNuM pAce iMdriyamAM sahuthI vadhu saMvedanazIla hoya che te ApaNI sparzendriya che, je tvacAnA rUpe AkhA zarIra para maDhAyelI che. anya Indriye pitAnA viSayane grahaNa karIne eTaluM saMvedana nathI karI zakatI jeTaluM saMvedana tvacA kare che. sparza vaDe bhAvene, sArA-narasA vicArane, jIva grahaNa kare che. are ! bhAratIya sAdhanA paraMparAmAM jema maMtra dIkSA, daSTi dIkSA apAya che tema sparza dIkSA paNa apAya che. arthAt samartha AdhyAtmika guru sparza mAtrathI sAdhakane samAdhimAM laI jaI zake che. saddagurunA hAthane sparza thAya ane sAdhaka bhAva-samAdhine anubhava karI le !te sparza sArA-narasA bhAvane vAhaka che. A te zArIrika sparzanI vAta thaI ahIM je sparzanI vAta che te AtmAthI sparzavAnI vAta che. gurune upadeza-tatva AtmAne sparzI jAya ane AtmA eka prakAranuM UMDuM saMvedana anubhave. Akhare saMvedanAnI zakti te AtmAnI ja che ne ? eTale "phAsemi" thI je tatva sAMbhaLyuM che te AtmasAt thaI jAya che. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadgurunA upadeza vaNa 129 je AtmasAt thayuM tene AcaraNamAM utaratAM vAra na lAge, te sahaja rUpe AcaraNamAM utarI ja jAya. mATe ja kahyuM: "pAlemi huM pratyeka sthitimAM dharmanuM pAlana karuM chuM. arthAt je to mAre AcaravA yogya che tenuM AcaraNa karuM . jyAM sparza ane AcaraNa tANuM-vANAnI mAphaka vaNAI jAya che tyAM ja anubhavanuM pita taiyAra thAya che. tANAvANA jyAM sudhI judA che tyAM sudhI e mAtra sUtara che, kAryakArI nathI. paNa vastra bane che tyAre e aMga-DhAMkaNa banI jAya che. tema zraddhA, prIti, ruci, sparza ane pachI AcaraNa. AcaraNanI mahattA keTalI che te batAvatAM chelle zabda mUke "ANu. pAlemi." huM dharmanuM pAlana te karuM chuM, paNa te mAtra eka ja vAra karIne cheDI dauM tema nahIM. paNa vAraMvAra satata AtmadazAmAM AcaraNanuM tattva utarI jAya tema. vaLI "AzupAlemine bIjo artha, AcArya jinadAsa e paNa kare che ke pUrvakALe thayelA sabhyo dvArA pAlita dhamanuM huM paNa e rIte ja pAlana karuM chuM - Ama saddagurunA upadezane sAMbhaLyA pachI ATalA sTejamAMthI pAsa thavuM paDaze. te ja temane kahela upadeza aMtaramAM utaraze ane temanA dvArA jina-svarUpane samajavuM che te samajI zakIzuM baMdhuo ! jina-svarUpa eTale vAstaviktAe ApaNuM pitAnuM svarUpa. ene pAmavuM keI sarala kAma nathI, keTalI badhI taiyArI hoya tyAre ja te pAmI zakAya ! te have gurudeve pharamAvela e jinanuM svarUpa kevuM che te joIe. jina kene kahevAya? bahu ja sthUla zabdomAM vyAkhyA karIe te jeo jItI gayA che te jina, arthAta jemaNe rAga-dveSane jItyA te jina. ane evA jinane upAsaka te jena. baMdhuo ! jANe che ? ApaNe jaina kahevAIe chIe paNa A jaina zabda te bahu pAchaLathI Avele Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 huM AtmA chuM che. tIrthakarenA samayamAM, te tyAM sudhI ke mahAvIranA samayamAM paNa keI jena nahotA kahevAtA, paNa "AhaMtu" kahevAtA. kAraNa, ApaNuM prabhu arihaMta hatA ane arihaMtane upAsaka te AhaMta. - arihaMta paramAtmA eTale ke tIrthakara deva, sAdhu-sAdhvI-zrAvakazrAvikA rUpa cAra tIrthanI sthApanA kare, sAdhu dharma ane zrAvaka dharmanI prarUpaNa kare ane e dharma pALanAra AhaMta kahevAya. pachI te sAdhu dharma pALanAra hoya ke zrAvaka dharma pALanAra hoya, ane AhaMta. eTale mULamAM ApaNe sahu AhaMta kahevAtA hatA. paraMtu pachI AcArya-paraMparAmAM, A zabdamAM parivartana AvyuM. jema bhAratanI bIjI dharma-paraMparAomAM, zivane upAsaka zeva kahevAya, viSNune upAsaka vaiSNava kahevAya, buddhine upAsaka bauddha kahevAya, tema arihaMta ne bIjA zabdomAM jina kahevAya eTale jinane upAsaka jena kahevAya. mATe ApaNe sahu jena kahevAIe chIe. - dareka jainanuM e kartavya che, ke e jemane upAsaka che evA jinanuM svarUpa samaje. jina eTale keNa ane kevA hoya ? hAM, sAdI sIdhI vyAkhyA te ApaNane sahune khabara che ke jemaNe rAga-dveSane jItI vItarAgatA prApta karI te jinezvara. paNa ATalA mAtrathI temanuM saMpUrNa svarUpa samajI zakAtuM nathI. arihaMta paramAtmAnuM svarUpa te mahimAmaya che, jemAM anaMta guNenA dhAraka che. je svarUpane sarvathA samajI zakavA te ApaNe samartha nathI. paNa ApaNA mahApuruSoe, ApaNA aMtaramAM jinezvara pratye zraddhA, bhakti ane Adara jAge eTalA mATe arihaMta paramAtmAnuM svarUpa samajAvavA keziSa karI che. arihaMtanA svarUpane batAvatAM eka AcArya kahe che - sahaja nija Alese bhAsita svayaM sabuddha hai dharma tIrthaMkara zubhaMkara vItarAga vizuddha hai gati pratiSThA vANu dAtA AvaraNue mukata hai deva ahaMna divya ga ja atizAse yukata hai. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadgurunA upadeza vaNa 131 - sahaja nija Alese bhAsita jinezvara prabhu, arihaMta paramAtmAnuM jJAna sva-para prakAzaka hoya che. je pite potAne jANe che ane samasta lekane paNa pitAnA jJAnathI jANe che. eTaluM ja nahIM svayaM saMbuddha hai. bIjI daSTie vicAra karIe te tIrthakara thavA sarjAyele AtmA pUrva bhavanI sAdhanAnA kAraNe potAmAM evI gyatA laIne ja hoya ke temane, A bhavamAM gurunA upadezanI AvazyakatA na rahe. temane dIkSA levAne bhAva svayaM skurita hoya. teo keI dvArA bodha pAme ane pachI cAritra grahaNa kare evuM temane na hoya. vaLI mati, mRta ane avadhi A traNa jJAna tathA cothuM samyagadarzana, ATalI vizeSatAo laIne ja janma. garbhakALamAM paNa A zaktio sAthe ja hoya. eTale jamyA pahelAM ja teo jANe che ke teo bhAvi tIrthakara che. Ama teonA Atma-prakAza mATe bIjAnA-kena prakAzanI jarUra nathI. teo svayaM prakAzita ja hoya che. dharma tIrthaMkara- dharma-tIrthanI sthApanA kare te tIrthakara kahevAya che. aMdhuo ! tIrthanI sthApanA karavI e kaI mAmUlI vAta nathI. jANe cho ne? ke ahIM A kALamAM tamArI bhautika duniyAmAM eka nAnI evI saMsthAnI sthApanA karavI hoya te te paNa sahunI zakti nathI hotI. jenI pAse zarIrabaLa, manabaLa, dhanabaLa, buddhibaLa vagere vagere baLa hoya te ja karI zake che. anyanuM e gajuM nathI. ema jeoe pUrve jabaradasta puNyAI karI che, puNyAnubaMdhI puNyanuM baLa sAthe laIne AvyA che tevA arihaMta ja tIrthanI sthApanA kare che. kevaLI te kare thAya paNa tIrthanI sthApanA karanAra tIrthakara mAtra 24 ja thAya. zubhaMkara- te, arihaMta paramAtmA pitAnA puNyabaLathI tathA AtmAmAM pragaTI cUkelA anaMtajJAna, anaMtavIryanA asAdhAraNa guNone kAraNe, tIrthanI sthApanA kare che. vaLI "zubhaMkara" temanA AtmAmAM jAgelI saMpUrNa bhAvadayA, vyavahAramAM dravyadayA rUpa vANIne vyavahAra karAve che tethI arihaMtanA Azraye sahanuM zubha-kalyANa ja thAya che. tIrthakaranA caraNamAM Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 huM AtmA chuM gayelA jIvane uddhAra thAya, thAya ne thAya ja. Ama saha jenuM maMgala vItarAga vizuddha hai- rAga-dveSane jItI vitarAga thayA che. temane AtmA sarva doSothI rahita hevAnA kAraNe vizuddha che. baMdhuo ! jANo cho ? arihaMta paramAtmAe cAra ghAtI karmone kSaya karyo che. ahIM jarA vicArIe. ATha karmo (1) jJAnAvaraNIya (2) darzanAvaraNIya (3) vedanIya (4) mehanIya (5) AyuSya (6) nAma (7) gotra (8) aMtarAya. A ATha karmomAM cAra ghAtI karma-jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya, ane aMtarAya. e cAra ekAMta pAparUpa che. A karmonI 47 prakRtimAM eka paNa puNya prakRti nathI. ane bAkInAM cAra karmo je aghAtI kahevAya che temAM puNya-pApa ane prakAranI prakRtio che. vedanIyamAM zAtA vedanIya puNyarUpa ane azAtA vedanIya pAparUpa. AyuSyamAM deva-manuSyanuM AyuSya puNya rUpa, tiryaMcanuM AyuSya bannemAM pu-pApa rUpa ane nArakInuM AyuSya pApa rUpa. nAma karmamAM zubha prakRtie puNya rUpa ane azubha prakRtio pApa rUpa. ane gotra karmamAM ucca getra puNya rUpa ane nIca gotra pApa rUpa. Ama A cAra aghAtI-karmo puNya-pApa bane rU5 che. have arihaMta prabhune ekAMta pApa rUpa evA cAra ghAtI karmo te hetAM nathI ane aghAtI karmomAM paNa moTA bhAge puNya pravRtio hAya che. tethI pApa bhAva ane pApa karmo bannene nAza thaI jatAM teone AtmA vizuddha che. vaLI rAga-dveSa jevA bhayaMkara doSane te teoe sarvathA haNuM nAkhyA che tethI teo sarvathA vizuddha che. gati pratiSThA rANa dAtA AvaraNase mukta hai arihaMta paramAtmAnI upAsanA, jIvane traNa cIjo Ape che. eka te gati. jeo arihaMtane zuddha hRdayathI bhaje tenI durgati kadI thAya nahIM. halakI gati emAM te na ja jAya, paNa arihaMtanI upAsanA arihaMta banAve, eTale ke paMcama gati rUpa mekSa apAve. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadgurunA upadeza vaNa 133 bIjuM pratiSThA Ape. pratiSThA kene kahevAya? samAja jene kaMIka mAnathI, AdarathI jete hoya te pratiSThita vyakita kahevAya. paNa baMdhuo! A pratiSThA te samAje banAvelI, samAje mAnya karelI pratiSThA che, je Ave ne jAya. TakI ja rahe evuM nahIM. eka vyakti Aje pratiSThita kahevAtuM hoya paNa Arthika kSetre mAra khAI bese te pratiSThA gumAvI de ane vaLI kAle bhAgya paranuM pAMdaDuM khasI jAya ane dhana meLavI le, pAcho pAMcamAM pUchAvA mAMDe. paNa AvI pratiSThAnI ahIM vAta nathI. ahIM to kharekhara pAMcamAM pUchAvAnI ja nahIM, pUjAvAnI ja nahIM paNa pAMcamAM sthAna laI levAnI vAta che. te zemAM ? paMca parameSTinA pAMca padamAM kahe te kharA! A pAMca padamAM tamAruM sthAna kyAM ? ekamAM te sthAna meLavI le. arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu A pAMcamAMthI kaI CategorymAM besavuM che? sahune Top most Category ja joIe. kema? arihaMta padanuM AvuM varNana sAMbhaLIne ema thAya ne, ke arihaMta padamAM ja sthAna maLI jAya te sArUM. sarva prathama padamAM ja besIe ne! paNa baMdhuo! ema A khurazI sahelI nathI. nahIM maLe. ahIM te kamazaH AgaLa vadhavuM paDe che. pahelAM pAMcamA padamAM praveza meLavI le pachI ja cAra-traNamAM thaI ekamAM javAze, ane pachI siddhanI keTimAM. te Ama aMtaramAM paDeluM paramAtma tattva jAgRta karI levAnuM che. ane te arihaMtanI upAsanAthI maLe che. to jinadeva AvI pratiSThA Ape che. ane trIjuM traNa dAtA. zaraNa Ape che. arihaMta prabhu zaraNu dayANuM che. zaraNa koNa ApI zake ? je sarva zaktimAna che, jemanAmAM zaraNAgata vatsalatA che, zaraNe AvelAnuM saMpUrNapaNe rakSaNa karI zake che, te ja. arihaMta paramAtmA temanA anaMta guNathI samRddha che. vaLI temanuM anaMta jJAna zaraNe AvelA jIvanA bhUta-bhaviSyanI ArapAra jaI tenA sarva bhAvene jANI le che. tethI te jIvanA dardanI paNa temane khabara che ane davAnI paNa jANe che. mATe ja ApaNe reja bhAvanA bhAvIe chIe arihate zaraNuM pavajAmi.. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 huM AtmA chuM jagatanA koI paNa samarthamAM-samartha vyaktimAM paNa arihaMta jevI zakti nathI ke je, saMsAranA tApathI tapelA jIvane zaraNe rAkhIne ugArI zake. saMsAranAM sahu zaraNuM nirmAlya che. basa ! mAtra arihaMta paramAtmA ja AvuM sAmarthya dharAve che. anAdithI bhaTakatA jIvanI zakti para karmonAM gADha AvaraNo paDayAM che, jenA kAraNe jIva pitAnI zaktine anubhava karI zakatuM nathI. paNa arihaMta paramAtmA te AvaraNa se mukta hai badhAM ja AvaraNa haTAvI dIdhAM che. jJAna paranAM AvaraNane nAza karI kevaLajJAnI thayA, darzana paranuM AvaraNa dUra karI anaMtadarzanI banyA. mohane bALI zAyika samakita ane kSAyika yathAkhyAta cAritra prApta karyuM ane sarva aMtarAyone kSaya. karI anaMta vIrya zaktine prApta karI. Ama AtmAnAM maulika guNa paranAM AvaraNe dUra karI mukta banI gayA. deva ahaMnuM divya ga ja atizae yukta hai deva, dAnava ane mAnava sarvanA pUjanIya evA trilekinAtha tIrthaMkara paramAtmA sayogI che. arthAt mana-vacana-kAyAnA pego sahita che. ApaNA genI pravRtti kyAreka ja mAnavIya hoya che anyathA pUrva bhavanA. saMskAra sAthe laIne AvyA hovAnA kAraNe, pravRttimAM pAzavatA ane dAnavatA jhaLakatI hoya che. jyAre arihaMta prabhu paNa, e ja vega hevA chatAM temanI sarva pravRttiomAM divyatA dekhAtI hoya. teone yaugika vyApAra sAtvika ja hoya, tyAM rAjasa ke tAmasa bhAva hoya ja nahI. vaLI sUphamata mAM jaIne vicArIe te kevaLI paramAtmAnI, yoganI, pravRtti prayatnapUrvakanI hetI nathI. temanI vANIne vyavahAra, svayaM ja thayA kare che. A beluM ke peluM evA vicArathI teonI vANuM na nIkaLe, paNa bhavitavyatAnA yege jeTalo vacana vyavahAra thavAnuM hoya te thayA. kare. te ja rIte kAyAnI pravRtti paNa prayatnapUrvakanI na hoya, paNa te samaye dehanuM pariNamana je gati ke je sthitimAM thavAnuM hoya te thayA kare ane ethI paNa AgaLa vicArIe to prabhune mana ganI pravRtti te haitI ja nathI. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddagurunA upadeza vaNa 135 mananuM kAma che vicAra karavAnuM vicAre haMmezAM bhUta ane bhaviSyanA ja hoya. bhUtakALanI smRti rUpa ane bhaviSyanI kalpanA rUpa vicAre hoya. vartamAna mAtra eka kSaNane ja che. tene vicAra hoya nahIM. arihaMta prabhu te bhUta-bhaviSyane saMpUrNa paNe jANe che, mATe teone vicAra karavAne heta nathI. temanA manane upaga tyAre ja thAya, jyAre sarvArtha siddha vimAnanA deve manathI prabhune prazna kare ane prabhu teone manathI javAba Ape. Ama prabhunA traNe yoganI pravRtti vikalpa rahita hevAthI divya heya che. ane tethI ja temanA ga temane karmabaMdhanA kAraNarUpa nathI banatA. yegathI karma baMdhAya paNa mAtra be ja samaya pUratAM, trIje samaye te kharI jAya. A sAthe prabhu atizayese yukata hai. je sarva sAdhAraNane na hoya, evI asAdhAraNa vizeSatAne atizaya kahevAya che. prabhune keTalAka atizaye janmathI heya, keTalAka devakRta hoya te keTalAka kevaLajJAna thayA pachI utpanna thayelA heya. samavasaraNanI racanA, azokavRkSa, suvarNa siMhAsana, traNa chatra, covIza jeDa cAmara, bhAmaMDala, devaduMdubhi, deve dvArA aceta kulanI vaSTi vagere vagere devanirmita atizaya che. devendro, prabhunA asIma puNyadaya ane alaukika pratibhAthI AkarSAI A badhI racanA kare che. A racanA mAtra tIrthaMkara paramAtmA mATe ja thAya che, sarva kevaLIo mATe nathI hotI kAraNa tIrthakaranI puNyAi jeTalI puNyAI anyane nathI detI. A sivAya prabhunA mukhya cAra atizaye che je bahu ja samajavA lAyaka che. je ApaNe pachI vicArIzuM. baMdhuo! arihaMta prabhunA alaukika mahimAnuM varNana karavuM e ApaNI zakti bahAranI vAta che. ananya ane asIma guNonuM varNana sasIma evA ApaNe zuM karI zakIe ? vedomAM jayAM brahmasvarUpanuM vivecana karyuM che, tyAM paNa guNa gAtAM-gAtAM vedo thAkI gayA che. ane aMte Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 " AtmA chuM neti-neti karIne cheDI dIdhuM che. brahmasvarUpa eTale ja vizuddha AtmasvarUpa. tene kathavuM zakya nathI. zrImadjIe paNa kahyuM che- je pada zrI sarva dIThuM jJAnamAM, kahI zakyA nahIM paNa te zrI bhagavAna che, teha svarUpane anya vANuM te zuM kahe ? anubhava gecara mAtra rahyuM te jJAna ja apUrva sarvA-sarvadazI paramAtmA, jJAna dvArA AtmAnA saMpUrNa svarUpane anaMta-anaMta nothI jANe che, dekhe che. paraMtu jevuM joyuM, jeTaluM joyuM te badhuM ja teo kahI zakatA nathI. prazna thAya ke jeo sarvazaktimAna che, teo kema batAvI na zake ? uttara e ja che ke sarva zaktimAna paramAtmA jyAre AtmasvarUpanuM kathana kare tyAre ApaNane samajAvavA mATe vANInuM mAdhyama ja levuM paDe. ApaNI pAse evI zakti nathI ke teo bhAva vaDe ApaNane samajAve ane ApaNe samajI jaIe. bhAvamAM ghaNuM tAkAta che. dunyavI mAnavamAM prema ane dveSanA bhAva paNa vANuM karatAM, mananA bhAvathI ja vadhu samajAya che. te Atmika bhAve paNa bhAva dvArA vadhu samajAya. paNa ApaNe chadmastha jI vANI vinA samajI zakatA nathI. tethI sarvajJa paNa jyAre samajAve, tyAre vANI dvArA ja samajAve. ane vANI te sImita che, tenAthI keTaluM samajAvI zakAya ? mATe ja sarvajJa paramAtmA paNa na samajAvI zakyA. to baMdhuo! mArA jevI pAmara vyakti paramAtmAnA guNone kaI rIte kahI zake? mATe ja kahyuM anubhava gocara mAtra rahyuM te jJAna je. Atma-svarUpa kahe ke arihaMta svarUpa kahe, te mAtra anubhavavAnI ja cIja che. je pitAmAM evA svarUpane anubhave te ja jANe te svarUpane ! kabIre kahyuM che-guge kA guDa! muMgAne geLa khavarAvIne tene svAda pUchavA jaIe te javAba na maLe. are ! tame ja ghI khAva che, huM tamane pUchuMghIne svAda ke? zuM kaheze ? na kahI zakAya. khAya te ja jANe! basa, AtmAne anubhava karanAra ja jina-svarUpane jANI zake. lakhavAthI, kahevAthI e kaLI zakAya nahIM. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadgurunA upadeza vaNa 137 kabIre prabhunA anaMta mahimAne avaktavya batAvatAM kahyuM che- saba dharatI kAgaja karuM, lekhanI karuM vanarAya sAta samudra masi karuM, prabhu guNa lakhyA na jAya. Ama vANI dvArA akathanIya jina-svarUpane samajavA ahIM ApaNe prayAsa karyo. AvA uttama svarUpane sadguru vinA keNa samajAve? mATe ja sadUgurune mahimA anaMta kahyo che. ane jyAM sudhI jina svarUpa jANIe nahIM tyAM sudhI tene pAmavAne puruSArtha paNa kema upaDe? have ahiMtanA mukhya cAra atizanuM varNana samayanA abhAve Aje thaI zakyuM nathI je jANavA jevuM che, te avasare kahevAze. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .samajaye jina svarUpa ! utarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI, prabhu vIra jagatanA bhavya jIva samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagu-darzana, samyagU-jJAna ane samyagU-cAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA nija padane oLakhAvI jinasvarUpanI prApti karAve che. nijane oLakhI zaka nathI, eTale ja jIva, janma-maraNanA cakarAvAmAM bhaTakayA kare che. Adhi, vyAdhi, ane upAdhinA saMtApamAM baLI rahyo che. AvA kAramAM duHkhothI chUTavA mATe nija-rUpane jANavuM Avazyaka ja nahIM, anivArya che. Aja sudhI nija-rUpane oLakhI nathI zakyA tenuM kAraNa che ApaNuM saMsAra lakSa. jyAM sudhI saMsAra lakSe ja pravRti thatI rahe, AtmAnI samaya samayanI pariNati saMsAra vRddhinA kAraNa rUpa ja banatI rahe, tyAM sudhI mekSanI vAta karIe bhale, paNa aMtaramAM AtmabhAva jAgatuM nathI ane e bhAva jAgyA vinA mekSa maLe paNa nahIM. mekSa che? kaI ghaTatI ghaTanA nathI, keImaLI jate padArtha nathI, kaI padavI nathI, keI riddhi, siddhI ke saMpatti nathI paNa AtmAnI eka dazA che. sarvathA svabhAva-pariNatimAM pariNamI javuM te che. A pariNatinAM pariNamanane prAraMbha nijapadanI prAptithI thAya che, ane e prAptine mArga batAvanAra che sadguru. jeo nijapadane oLakhAvI jina svarUpa sudhI pahoMcADe che. mATe ja zrImadjIe kahyuM : sadagurunA upadeza vaNu, samajAya na jinarUpa; samajyA vaNa upakAra che, samajeye jinasvarUpa...1ra... Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye jina svarUpa 139 saddagurunA upadeza vinA, jinadevanuM rUpa samajAya nahIM. temanA svarUpa viSe gaI kAle ApaNe thoDuM vicAryuM. teonI Atmika dazA kevI hoya. te jANyuM. have arihaMta paramAtmAmAM anya kevaLIo karatAM je vizeSatA che te joIe. te vizeSatAone ApaNuM pAribhASika zabdomAM "atizaya kahIe chIe. tIrthaMkara prabhune 34 atizaye heya che, temAMnA mULa cAra atiza, jemAM be kSAyika bhAvanA kAraNe hoya ane be prabaLa puNyadayanA kAraNe heya tenuM vivecana ahIM karavuM che. vAdI devasUrIe pramANunayatattvAkAlaMkAra' nAmanA granthanuM maMgalAcaraNa karatAM, A cAra atizayeno ullekha karyo che - rAgadveSavijetAra, jJAtAra vizvavastunaH / ra pUjya nirAze, tIrtha smRtimAne che jeo rAga-dveSanA vijetA che, akhila vizvanAM sarva dravyone jANanAra che, Indra dvArA pUjanIya che ane vANInA Iza che tevA tIrthezane smRtimAM lAvuM chuM. A ja bhAvene "kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArye temanI syAdvAda, maMjarI nAmanA granthanuM maMgalAcaraNa karatAM kahyA che. ananta vijJAnamatItadoSam abAdhya siddhAnta-mamartya pUjyam / prabhu vIra anaMta vijJAnI che. sarva doSone nAza karanAra che. temanA mukhethI nIkaLatI vANuM avidhI che. ane teo deve dvArA pUjanIya che. A atizayone zAstrIya bhASAmAM (1) jJAnAtizaya (2) apAyAgamAtizaya (3) vacanAtizaya ane (4) pUjAtizaya kahyA che. (1) jJAnAtizaya-arihaMta prabhunuM jJAna, eTale anaMta vijJAna je jJAnamAM anaMta - anaMta dravya, tenA anaMta guNo ane bhUta-bhaviSyanI anaMta anaMta paryAye sAthe jhaLake che, te anaMta jJAna. vaLI pitAnA anaMta guNanuM sarvathA prAgaTaya thaI javAthI, anaMta guNene teo anubhava karI zake che. AtmAnA asaMkhya pradeze rahelI anaMta jJAna zakti, anAvarita Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 huM AtmA chuM thaIne nijAnubhUtimAM niraMtara ramaNa karAvI rahI che. A jJAnane kadI aMta thatuM nathI, kAraNa jJAnAvaraNIya karmanA saMpUrNa kSaya pachI ja Avirbhata thayeluM che. have eka paNa AvaraNa jJAna ADe rahyuM nathI. tethI A ya leka ane aleka prabhune hastAkamalakavatuM spaSTa thaI gayo che. AvuM jJAna kevaLajJAnI sivAya keIne ya saMbhavI zakatuM nathI. kAraNa mati, kRta, avadhi ane mana:paryava jJAna lApazamika svabhAvavALAM che, jyAre kevaLajJAna kSAyika bhAvI che. A ja che sarva jJAnIo karatAM arihaMta prabhunI vizeSatA. tethI ja A jJAnAtizaya kahevAye. (2) apAyApagamAtizaya-jenA apAya eTale de; apagama eTale nAza pAmI gayA che, te apAyApagama. arihaMta prabhu sarva doSathI rahita che. sarva sAmAnya jIvemAM je kAraNathI doSanuM hovApaNuM che te kAraNane ja teoe nAza karyo che. jIvanA moTAmAM moTA be doSa che. rAga ane . A bannenI pAchaLa ja anya doSa UbhA thAya che. ATha karma kahe ke aDhAra pApa kaho, e badhAM, jyAM rAga-dveSa che tyAM ja che. ane rAgaSa paNa tyAM ja che, jyAM moha che. mehanIya karmanA udaye karIne ja jIvamAM sarva pApa ane doSa dekhAya che. paNa arihaMta deve mehanIya karmane sarvathA kSaya karI vItarAgatA prApta karI che. vItarAgatA AvyA sivAya, sarvathA doSa rahita thavAtuM nathI. jyAM sudhI mehanIya kamane thoDo aMza paNa bAkI che, tyAM sudhI sarva vizuddhi hetI nathI. jeTale aMze mohanIya, eTale aMze rAga-dveSa ane eTale aMze doSa. guNasthAnanA kAmamAM sAdhaka jema-jema AgaLa vadhato jAya, tema-tema tenI daSa-vizuddhi thatI jAya. paNa sarvathA zuddha te arihaMta avasthAe pahoMce tyAre ja thAya. mATe ja prabhunI sarva doSa rahitanI avasthAne apAyAparAma atizaya kahyo. (3) vacanAtizaya- teo vANInA Iza hoya che. sAmAnya mAnava karatAM teonI vANI alaga paDe che. kAraNa e che ke teoe saMpUrNa sane sAkSAtkAra karyo che ane pratyeka pale temAM teo ramamANa che eTale teonA mukhakamalathI nIkaLatI vANuM sane spazIne nIkaLe che. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye jina svarUpa 14 buddhithI upajAvI kADhelI vANuM temane na hoya. harSa, zeka, rati-atithI para, Aveza rahita, sva- upayogI sahaja saMkurita temanI vANuM hoya. prabhunI vANuM abAdhya siddhAMta eTale ke paraspara aviredhI hoya che. temanI vANImAM pragaTa thatA siddhAMte svAdvAda daSTithI yukta rahevAnA kAraNe e siddhAMtane keI bAdha na karI zake. ane te ja pramANe teo paNa khaMDana-maMDanAtmaka bhAvothI rahita hoya che ane sarva apekSAo sahita hoya che. vaLI prabhunI vANInI vizeSatA e che ke jyAre teo dezanA Ape, tyAre sahu-sahunI bhASAmAM sahu samajI jAya. na kevaLa manuSya, paNa deva ane pazu-paMkhIo paNa pitAnI bhASAmAM e dezanAne samaje. A che prabhunI jabaradasta puSpAI. prabhunA mukhethI nIkaLatA mAtra be ja zabdo, jIvanA mATe parama upakArI thaI jAya. caMDakauzika jevA bhayaMkara prANane prabhue mAtra be ja vacane kahyAM : saMyuksaTTa, jaiina puru ! ane te sarve tenuM AMtara- bAhya jhera vamI nAkhyuM ne tarI gaye. A che prabhunI vANanI tAkAta. A vANInuM mAhAsya eka bhakate bhajanamAM A pramANe gAyuM che madhura rAga mAlakauMsamAM vahetI tIrthakaranI vANI mAnavane navajIvana tI tIrthakaranI vANI dhIra gaMbhIra sUramAM sohe suranara munivara saue mahe zabda- zabade pragaTa thatI jyAM sneha taNuM saravANI.... vAdI paja madhyama saMvAdI vAta nathI kaMI viSama vivAdI sAdI bhASA zabda saralatA, sahune jhaTa samajANuM Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 huM AtmA chuM eka vizeSa vAta. prabhu mahAvIranI vANI Aja 2500 varSa pachI paNa bhAratanA cAre ya khUNe evI ja gUMjI rahI che ane A pAMcamA ArAnA aMta sudhI eTale ke haju 18500 varSa sudhI gUjatI raheze. A sarva asAdhAraNa vizeSatA mAtra arihaMtanI vANImAM ja saMbhavI zake. mATe te che vacanAtizaya. (4) pUjAtizaya- devanA paNa deva, Indro teone pUje che. A che vizeSatA. sAmAnya rIte sarva manuSya devane pUjatA hoya paNa evA devanA paNa deva I, eTale ke denA rAjA, prabhunI pUjA kare che. arihaMta" zabda ja e sUcave che ke teo traNe ya lekamAM pUjanIya che. arihaMta" zabda mULa "yahUM' dhAtuthI banela che. aha eTale, je pUjavA lAyaka che te. ApaNe tyAM mULa zabda ahetu ja che paNa samayanA parivartana sAthe, e zabda arihaMta bane. jene artha ApaNe karIe chIe ari eTale zatru ane heta eTale haNanAra. jeoe rAgaTheSa rU5 zatrune haNI nAkhyA che te arihaMta. paNa mULamAM te "aha" zabda ja hatuM tethI teo pUjavA gya che. khAmaNAmAM bolIe chIe ke arihaMta prabhu cesaTha IndranA pUjanIya, vaMdanIya, arcanIya, smaraNIya che. arihaMta prabhunA sarva kalyANakenA mahotsave manAvavA de sahita Indro Ave che. ane prabhune pUjavA mATe spardhA karatA hoya che. A che arihaMta bhagavAnanI puNyanI zakti. AgaLanA trIjA bhavamAM jyAM teoe tIrthakara nAma karma bAMdhavAnAM vIza kAraNenuM sevana karyuM hoya tyAre teone cekabaMdha puNyAnubaMdhI puNyane baMdha thaye hoya. jenA pariNAme teo 35 prakAranI satya-vacana-vANunA guNe karI sahita heya. AvI puNyAI anya jIvemAM hetI nathI. tethI ja AvI asAdhAraNa vANanI zakti mAtra arihaMtane ja hoya che. A cAra atizayamAM prathamanA be atizaye te jJAnAvaraNaya karma tathA mehanIya karmanA kSayanA kAraNe hovAthI te teonI Atmika dazAne Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye jina svarUpa 143 pragaTa kare che. jayAM ApaNe jinarUpa samajavuM che tyAM A banne atizane samajavA paNa jarUrI che. te Ama arihaMta jinezvaranuM vistRta varNana ApaNe karI gayA. jene aMtarathI samajavAno prayAsa karIe. kAraNa, samajyA vaNa upakAra che, samajya jina svarUpa. | jinezvara prabhunuM svarUpa samajIe nahIM, temanAmAM rahelI alaukikatA pratye Adara na pragaTe, temanA guNonI apUrvatA je lakSamAM na Ave, te prabhu pratye bhaktibhAva jAge kyAMthI ? ane te vinA kalyANa paNa kema thAya ? mATe je arihaMta prabhunA vAstavika svarUpane, sadagurUnA caraNazaraNanA Azraya vaDe samajIzuM te ja ApaNe ApaNuM uddhAra karI zakIzuM. anyathA game teTalAM varSe gurudevanA sAnidhyamAM rahIe paNa teonA upadezane AtmasAt na karIe te gurudeve karelA upakAranuM phaLa, kazuM ye pAmI zakIzuM nahIM. mATe ja saddagurunA zaraNane ananyabhAve bhajI AtmAmAM jinarUpanI samajaNa vaDe, nijarUpane pAmavAnI tIvra lagana lagADIe. have AgaLa jIvane zuM kartavya che te avasare kahevAze. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA tatva.. ! vatarAga paramAtmA, anaMta jJAnI, anaMta darzanI, prabhu vIra jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagra-jJAna ane samyagU-cAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA nija-padane oLakhAvI jinasvarUpanI prApti karAve che. jIvane carama ane parama dhyeya paNa e ja che. nija svarUpanI prApti pachI puruSArtha dvArA jinapadane pAmavuM. ApaNA sahunA AtmAmAM jina-pada paDayuM che. jeTalA bhavya AtmAo che te saha jina thavA sarjAyA che. bhavyatva mekSa pAmyA pachI ja virame che. jIvane puruSArtha mokSa prApti sudhI cAlu ja hoya che. e padanI prApti arthe ahIM sadguruno mahimA gAya che. jeo jIvane sanmAge prere che. satsaMgamAM e zakti che ke tene yathArtha rIte ArAdhavAmAM Ave che, jIvane jinanI kakSAmAM mUkI de che. rAjA zreNikanA jIvananuM parivartana, satsaMganuM javalaMta udAharaNa che. rAjA zreNike bhagavAna mahAvIranAM caraNanI upAsanA karI. te evI karI ke, temanAmAM tIrthakara thavAnI yegyatA pragaTa thaI. durjana ke pApI vyakti, saMtanA samAgame sajjana banI zake, pApone cheDI daI zake. paNa saMtanA samAgame saMta banavuM ke tIrthakaranI upAsanAthI tIrthaMkara pada prApta karavAnI yegyatA meLavI levI, e atyaMta duSkara vAta che. rAjA zreNike e ja karyuM. zreNika pahelAM te jaina dharmanA virodhI hatA, paNa jayAre e mArge vaLyA tyAre bhagavAna mahAvIranA caraNomAM evI ananya bhakti jAgI upAsanA karavI eTale mAtra zraddhA ke Adara nahIM paNa jIvanI jeTalI Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAdi astitva 145 zaktio hoya, te sarva zaktiothI ArAdhanA thAya tyAre enuM pariNAma kaMIka juduM ja Ave. zreNika pAse zArIrika, mAnasika zakti hatI, tenI sAthe-sAthe Arthika zakti paNa hatI. teo rAjA hovAnA kAraNe saMpanna hatA. prabhunA caraNanI upAsanA karatAM-karatAM, eNe dharma - dalAlI keTalI karI ! mAtra prabhunA caraNomAM beThA, caraNavaMdanA karI ke dezanA sAMbhaLI ane rAjagRhImAM 14 comAsA karAvyAM eTaluM ja nahIM, paNa pite cAritra grahaNa nahatA karI zaktA tene temane satata kheda vasya karate, duHkha rahetuM. teo jyAre jetA ke prabhunI dezanA sAMbhaLI aneka bhAgyavAna jI cAritra aMgIkAra kare che, potAnI rANIo ane rAjakumAra dIkSA le che, ane pote cAritra-grahaNamAM asamarthatA anubhave che, tyAre temanA aMtarane kheda parAkASThAe pahoMce ane e khede temane khaLabhaLAvI mUkayA. temaNe dharmadalAlI zarU karI. pitAnI Arthika zakti vaDe sahanA sahayegI banI aneka jIvane cAritra grahaNa karavA mATenI anukuLatA UbhI karI dIdhI. ane temanA aMtaramAM rahelA utkRSTa zubha bhAvee temane tIrthakara banavA mATenA mArge mUkI dIdhA, arthAta temaNe karelI niSkAma ArAdhanA vaDe tIrthakara nAma gotra upArjana karyuM, ane te paNa jevA bhagavAna mahAvIra thayA tevA ja tIrthakara teo thaze. A ja bharata kSetramAM, AvatA utsarpiNa kALanA covIza tIrthakara mahelA prathama tIrthakara thaze. Ama tIrthakaranA samAgame teo tIrthakara thaze. satsaMganI zaktie bIjuM kAma karyuM, te e ke zreNikane samyagudarzana prApta thayuM. temaNe Atma-sAkSAtkAra karI lIdhe. narakanuM AyuSya te pahelAM ja baMdhAI cUkyuM hatuM. tethI narakamAM javuM te anivArya ja hatuM, ane zAstro kahe che ke teo narakamAM gayA paNa narakanI asahya vedanA teo zAMtithI sahetA hoya. temanA AtmAmAM raheluM samyagadarzana temane duHkhanI anubhUti na thavA de. kema na thavA de? duHkha ane te duHkha ja che. mithyAtvIne zArIrika, mAnasika duHkha Ave tevAM ja samyakutkIne Ave. paNa 10 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 huM AtmA chuM jJAnI ke ajJAnI jana, sukha-duHkha rahita na keya; jJAnI bhagave jJAnazuM, mUrakha bhogave reya ! e nyAye samyagadarzanInI daSTi badalAI gaI hoya. e duHkhane duHkharUpa na jue. e haMmezAM anubhave ke, mArAM karelAM karmonA phaLa bhegavuM chuM. keIe mane duHkha nathI ApyuM. A karmo te mArA AmaM. trita mahemAne che. jIva rAga-dveSathI karmo bAMdhe che, eTale ke AtmAmAM rAga-dveSanA bhAvo jAge tyAre eka prakAranuM spaMdana pedA thAya che. te spaMdananA kAraNe ApaNI AsapAsa paDelA karma-paramANuo paNa AMdolita thAya che ane kheMcAIne AtmA para Ave che. tene ApaNe karmabaMdha kahIe chIe have A karmo jevA jIvane vaLage ke tarata ja tenAmAM judI judI jAtanI yegyatA UbhI thAya che. karma paramANuo te jaDa che. tene khabara nathI. ke kyAre udayamAM AvI jIvane phaLa ApavuM. paNa je samaye karma bAMdhyA e samaye ja temAM sthiti nirmANa thAya che. A sthiti be prakAre nizcita thAya che. eka te karma baMdhAyA pachI jyAM sudhI udayamAM na Ave tene abAdhA kALa kahe che ane bIjI sthiti te udayamAM AvyA pachI keTalA samaya sudhI e karma bhegavavAnuM che. Ama karmanuM gaNita ekadama nizcita che, jemAM kazo ya pharaka paDato nathI. karmomAM AvI sthiti nirmANa thavAnuM kAraNa che ApaNA bhAva. eTale ene artha e thaye ke ApaNe ja karmone kahI dIdhuM ke amuka samaye Avaje. ane ApaNuM AmaMtraNa svIkArI e cekakasa samaye AvIne UbhA ja rahe. eTale udayamAM AvelAM zubhAzubha karmo te ApaNe tyAM AvelA AmaMtrita mahemAne che. baMdhuo ! kahe te ! tame jene AmaMtraNa ApIne bolAvyA hoya teo Ave tyAre keTale AnaMda thAya? tene kevA sAcave? keTalA premathI ! keTalA AdarathI! keTalA mAnathI teone sanmAna, satkAra! e Ave te meTuM na bagADe, kaMTALo na lAve. e ja rIte samyaga Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAdi astitva 147 dazanI jIva udayamAM AvelA karmone, pote karelAM che ne AvyAM che ema samajIne, hasatAM hasatAM tenuM svAgata kare, paNa duHkha na dhare. ane tethI narakanI tIvra vedanA bhegavatAM paNa samatAne kAraNe navA karmane baMdha baha ocho thAya. vicAre te kharA! moTA bhAganA mANasane jyAre cAre bAjuthI duHkha gherI vaLe, zArIrika, mAnasika, Arthika, pArivArika, sAmAjikaAvAM badhAM ja duHkho eka sAthe Ave tyAre teo kahetA hoya che ke mArA je duHkhI keI nahIM hoya. mane jevAM duHkhe paDayAM che tevAM jagatamAM koIne ya nahIM paDyAM hoya. paNa tyAre ema kema nathI kahetA ke meM pUve jevA karmo karyA che, anyane duHkha ApyAM che, pApa sevyAM che, tevAM keIe nahI karyA hoya ! je Ama samajato thAya, tenI dRSTi badalAI jAya to tene duHkha, duHkharUpa na lAge ane anyane deSa paNa na dekhAya ane e ema vicAre ke sAruM, jeTalAM karmo udayamAM Ave te kharavA mATe ja che, mATe bhale Ave. eTalAMne kSaya thaI jaze te mAre bhaviSyamAM nahIM bhegavavAM paDe. baMdhuo ! Ama daSTi badalavAnI jarUra che. jIvananI palapalanI pravRttione, sagone, anukuLatA ane pratikULatAne je rIte mUlavavA TevAyelA chIe, te badalI nAkhIe. Akhara dRSTinuM badalAvuM te ja che samyagadarzana, jenA kAraNe anukULa ane pratikULa bane paristhitione pacAvavAnI kSamatA jIvamAM jAge che. mahArAjA zreNika narakamAM hoya, chatAM samyagadarzana sAthe laIne gayA che eTale pUve karelAM pApane hisAba tyAM cUkate karI deze ane have navA copaDA pApanA nahI lakhAya, ane pachI teo AyuSya pUruM karI A bharatakSetramAM prathama tIrthaMkara rUpe janma leze. ahIM e ja kahevAnuM che ke, satsaMga AtmAnA utthAna mATe keTaluM prabaLa sAdhana che! yarthAtha rIte levAyelA gurucaraNa, kyAM pahoMcADI de. jenA caraNe jaIe tenA jevA thaIe. ApaNumAM pAtratA paDI hoya Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 chuM AtmA chuM te jarUra enA jevA banI zakIe chIe. mATe ja gurucaraNanI upAsanAno mahimA Thera-Thera gavAya che. paraMtu A duSama kALamAM nitya satsaMga rahetuM nathI. duSama kALane eka e paNa artha karavAmAM AvyuM che ke ahIM ArAdhanAne suga sadA sAMpaDato nathI, nitya satsaMga maLe nahIM te evA samaye jIve zuM karavuM? tene ukela zrImadjI batAve che. AtmAdi astitvanAM jeha nirUpaka zAstra, pratyakSa saddaguru vega nahi, tyAM AdhAra supAtra...13.... pratyakSa sadguruno vega nathI, satsaMga thatuM nathI, sabreraNA maLatI nathI ane AtmajAgRtine visaravI nathI. te evA supAtra jIve zuM karavuM ? uttara che sad-vAMcana ! je zAstromAM AtmA tathA AtmA sivAyanAM anya dravyanA hevApaNanuM pramANa sahita vivecana che, tevA zAstrone AdhAra le. sAthe-sAthe je sat sAhityamAM Atma-ArAdhanAnuM prAyogika ane mArmika mArgadarzana batAvyuM che te vAMcavA, samajavA, vicAravA ane temAMthI nIkaLatA rahasyane pAmavA prayatna kara. AtmAdi zabdathI AtmA ane anAtmA eTale jaDa dravya, banene jANavAM jarUrI che. dazavaikAlika sUtramAM paNa kahyuM jo jIve'vi viyANai, ajIve'vi viyANai / jIvAjIve viyANanto, so hu nAhI saMjamaM // je jIvone jANe che ane ajIne paNa jANe che te, jIva-ajIvane jANanAra ja saMyamane jANI zake che. sarva prathama jIvane jANe. huM jIva chuM, huM AtmA chuM ane mAruM sadaiva astitva che. AtmAnA astitvanI sAthe-sAthe jaDa dravyonuM paNa astitva che. jaina paraMparAmAM cha dravyanA astitvane svIkArAyuM che. temAM jIva dravya eka cetana, bAkInAM pAMca jaDa. dharmAstikAya, adharmAstikAya, . Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAdi astitva 149 AkAzAstikAya, kALa ane pudgala. A pAMce ya ajIva che. AmAM prathamanA be dharmAstikAya ane adharmAstikAya zakti rUpa che, je najare dekhAtA nathI paNa jIva-ajIva banne mATe upayogI che. dharmAstikAya gati karavAmAM sahAyaka che. ApaNe cAlIe ApaNuM paganI zaktithI. tema chatAM cAlavAmAM jamInane sahAre jarUrI che. paga game tevA majabUta hoya, paNa jamIna vinA mAtra havAmAM cAlI zaktA nathI. tema jamIna tathA paganI zakti havA pachI paNa dharmAstikAyanI adazya zaktine AdhAra na hoya, te cAlI zakIe nahIM. kaI paNa jIva ke ajIva eka sthAnathI bIje sthAne gati kare che. temAM A zaktine sAtha hoya ja che vijJAne paNa A zaktine svIkArI che. e ja rIte adharmAstikAya e paNa eka zakti che ane te jIva ajIvane sthira rahevAmAM AdhArabhUta che. ApaNe besIe, sthira UbhA rahIe, sUIe Adi je sthiratA che, temAM ApaNuM zarIra ane sthAna A bane sahakArI hovAnI sAthe, adharmAstikAya paNa sahAyaka che. jIvaajIva bane dravyane sthiratAmAM adharmAstikAyano AdhAra che. A zakti vizvamAM na hota to jIva-ajIva keI kadI sthira rahI zakata nahIM. A banne zaktiene ApaNe joI zaktA nathI, temaja anya rIte paNa tene anubhava karI zaktA nathI. paNa zraddhAthI tene svIkAra karavAne che. sarvajJa, sarvadazI paramAtmAnA bhAkhelAM A ta che, tethI temAM azraddhA ANavAnuM keI kAraNa nathI. trIjuM dravya AkAzAstikAya. AkAza- avakAza-space- khAlI jagyA. AkAza zabda sAMbhaLatAM ApaNI daSTi upara jAya che. upara AMgaLI cIMdhI AkAza batAvIe chIe. paNa e zuM che? khAlI jagyA. anaMta AkAza che. lekamAM paNa AkAza che ane alekamAM te mAtra AkAza ja che, te sivAya bIjuM kazuM nahIM. AkAzanuM kAma che jIva-ajIvane jagyA ApavAnuM. e pachI cethuM dravya kALa. kALa e zuM che? kaI paNa zaktithI pakaDamAM na AvatuM mAtra pariNamanazIla dravya te kALa. samayanI gati sAthe te vyatIta thatuM rahe. samaya cAlyA jAya che ema kahIe chIe. paNa Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 huM AtmA chuM kayAM je che ? hA, ApaNe sUrya-caMdranI gati parathI kALane pakaDavAnA, mApavAnA prayatna karyo, ane ApaNuM mAnasika samAdhAna mATe kalAka, minITa, sekanDa, paLa, vipaLa, vagerenAM gaNita mUkyAM. jenAthI divase, mahinA, varSo, yuge, ArAo, avasarpiNI, utsarpiNI ane kAlacakanA hisAba mAMDyAM. chatAM ya eka paNa kSaNane pakaDI rAkhI zakatA nathI. anubhavI zakatA nathI. kALanA satata pariNamanathI thatA, jIva-ajIvanA paryAyenA parivartanane lakSyamAM rAkhI kALane samajavAnI koziSa karI, paNa keI chazvastha jIva temAM Aja sudhI sarvathA saphaLa thaI zakyo nahIM. mAtra saMpUrNa jJAnI puruSe ja A arUpI dravyane jANI-joI zake. A cAra dravya te tatvataH jANI laIe. paNa e AtmAne kayAMya vighaMkara nathI ke vijJahara nathI. paNa have je samajavAnuM che te che pugala dravya, ke jenA vizenI aNasamaja ja saMsAranuM mULa che. jagatane dekhAte pasAre, te pudgala dravyane ja. temAMya rUpI pudgala. ane arUpI pudgala. je iMdriya dvArA joI zakAya che, jANI zakAya. che, mANe zakAya che, jIvana-vyavahAranA upayogamAM laI zakAya che, prayatnapUrvaka jene grahaNa karI zakAya che ane cheDI zakAya che, te sarva te rUpI. pule che ja, paNa keTalAka rUpI pudgale evA che je rUpI hovA chatAM. Idriyagocara nathI. temAM mukhya che kama. kamene AtmA sAthe anAdine saMbaMdha che. tene ata kare che, AtmA ane karmane judA pADavAM che. mATe ja bannenA svAbhAvika ane vaibhAvika banne pariNamanane jANavA jarUrI che. pratyeka dravya pariNamana zIla che. jIva ane ajIva, dravya hovAthI bannenuM pratyeka samaye pariNamana thayA ja kare che. jIvanuM svAbhAvika pari. mana tenA pitAnA jJAnAdi guNarUpa pariNamavuM te che ane ajIvanuM maulika svarUpa che paramANu. te paramANu pite pitAmAM, potAnA varNa, gaMdha, rasa, sparza rUpa paryAyamAM pariNamyA kare che tenuM svAbhAvika pariNamana che. paNa nimitta-naimittika saMbaMdhe jIva ane ajIva bane vaibhAvika pariNatie pariNata thAya che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAdi astitva 151 jIvane jyAre rAga-dveSanuM nimitta maLe tyAre te te rUpe pariName che ane rAga-dveSanA Azraye gati, Idriya, kaSAya, leDyA. ga, vedAdi rUpe pariName che. arthAt rAga-dveSanA nimitte te te prakAranAM karmo bAMdhe ane te karmanA udaye karIne gati Adine pAme. A jIvanuM vaibhAvika pariNamana. bIjI rIte ApaNI mAnasika, vAcika, ke kAyika pravRttio thAya che te meTA bhAge kAM te rAgAtmaka heya, kAM te zreSAtmaka hoya. ApaNe ApaNuM sarva pravRttionuM Analysis karIe te khyAla Avaze ke eka paNa pravRtti rAga-dveSa rahitanI nathI, be mAMthI eka bhAva te joDAyele ja rahe che. arthAt te te prakAranA rAga-dveSanA udayamAM bhaLI jaIe chIe. A bhaLavApaNuM che te ja vibhAva che, ane tethI karmabaMdhana karI vibhAva paraMparA vadhArIe chIe. Ama karmonA saMge jIva vaibhAvika pariNamanathI pariNamyA kare che. je kamarahita thaI jAya, te vaibhAvika pariNamana maTIne, svAbhAvika paryAyAmAM pariName. have ahIM ApaNe e vicArIe ke haMmezAM ApaNe ema kahetA hoIe chIe ke amane je rAga-dveSa thAya che, krodhAdi kaSA Ave che e badhuM ja karmonA kAraNe thAya che. vaLI jyAre duHkha Ave tyAre paNa, karmanA udaye-pApanA udaye karIne dukha AvyuM che. je karmo na hato te huM duHkhI na hota." Ama ApaNuM nasIbane, karmone doSa daIe chIe. paNa karma e zuM che? e kevuM ane kevuM pariNamana che? karma jaDa che, pudgala che. e potAnA mULa rUpamAM paramANu sivAya kaMI ja nathI, paNa jyAre anya paramANu sAthe maLI DhayaNuka, cakathI laI saMkhyAta, asaMkhyAta, ke anaMta paramANuone skaMdha bane che, tyAre te tenuM vaibhAvika pariNamana che. vaLI AkhAye lekanA vAtAvaraNamAM paDelA anaMtAnaMta paramANu muktabhAve potAnA svAbhAvika pariNamanamAM pariNuta thayA karatA hoya che. paNa jyAre skaMdharUpa bane che tyAre jIve karelA rAga-dveSanA bhAvane kAraNe te pudgala skaMdha jIva tarapha AkarSAya che, athavA kahe ke jIva rAga-dveSathI e pudgalene kheMce che. jIva sAthe joDAyelA A pudgala skadha judA-judA rUpe pariNata thAya che. te A pramANe che. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra huM AtmA chuM (1) dArika zarIra, (2) vaikriya zarIra, (3) AhAraka zarIra, (4). kAmaNa zarIra, (5) mana, (6) bhASA, (7) zvAsocchavAsa. saMsArI jIva prati samaya e e pudgala skaoNne kheMce che, ane e e rUpe pariNAve che. eTale paramANuonuM A vaibhAvika pariNamana jIvana nimitte thayuM. ApaNe karmone doSa daIe chIe ke eNe ApaNumAM vikRti pedA karI, paNa pudgalanuM karma rUpa vibhAva pariNamana paNa jIvanA vaibhAvika pariNamananuM nimitta pAmIne thayuM. ApaNe rAga-dveSa karIne bahAranA muddagalene kheMcI karma rUpe pariNamAvyA, te jaDa pudgalenuM karma rUpa vaibhAvika pariNamana thayuM. tenA mULa svabhAvamAM, keI paNa jIvane kaMI paNa phaLa ApavApaNuM nathI paNa ApaNe ja tenAmAM e zakti UbhI karI. eTale ApaNane karma vikRta kare te pahelAM ja ApaNe tene vikRta karyA, je tenAmAM evI zakti ApaNe utpanna na karI hota te, teNe ApaNane duHkha, pIDA ApyAM na hata. Ama jIva ane ajIva bane, pitAnA vaibhAvika pariNAme pariName che tyAre ja saMsAra UbhuM thAya che, paNa jema teone saMga che tema viyega paNa che, ane tethI ja jIvane mekSa paNa che. AtmAdi astitvanA kahI, jema Sa dravyone vicAra karyo, tema nava tano paNa vicAra karIe. eka jIva ane bIjuM ajIva. A bannene to jarUdravyamAM ApaNe vicAryA. have e sivAyanAM sAta tA-1. puSya, 2. pApa, 3. Azrava, 4. saMvara, 5. nirjarA, 6. baMdha ane 7. mekSa. tattvArthAdhigama sUtramAM puNya ane pApane samAveza AzravamAM karyo che. mATe pahelAM tene samajIe. Azrava eTale jIvanA zubha-azubha bhAve vaDe karmonuM AtmAmAM AvavuM. zubha bhAve Ave te puNya ane azubha bhAve Ave te pApa. mana, vacana, kAyAnA yogenI pravRtti sAthe kaSAya bhaLe tyAre Azrava thAya che. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAdi astitva 153 zAstrakAra bhagavaMtoe Azravane sarala daSTAMta dvArA samajAvyuM che. jema eka taLAva, jenuM pANI upagamAM levAtuM hovA chatAM te haMmezAM bhareluM ja dekhAya che. kAraNa e che ke taLAvanA taLiye ekAda be saravANuM che, jemAMthI niraMtara pANuM AvyA ja kare che. te ja rIte AtmA rUpa taLAvane viSe, iMdriya-mana rUpa saravANI dvArA karmo AvyA ja kare che. tethI A AtmA anAdithI karmonA phaLa bhegavato AvyA chatAM haju karma rahita thaye nathI. jIve anaMta bhUtakALamAM jeTalAM karmo bhegAM te badhAM udayamAM AvI phaLa ApIne kharI gayAM, AtmAthI alaga thaI gayAM. je karmone kaI hisAba nathI. chatAM Aja sudhI A jIva haLukamI thaye nahIM, kAraNa jema karma bhegavavAne kama samaye-samaye cAlu che tema karma bAMdhavAne kama paNa cAlu ja che. taLAvamAM te eka ke be dhArA AvatI haze paNa ahIM te pAMcapAMca dhArAo prati samaya eka-eka buMda laIne vahI rahI che. parvatamAMthI eka - eka buMda rUpa TapakatuM pANI jharaNuM rUpe nIce Ave ane AgaLa jatAM moTI nadInuM rUpa dhAraNa karI le-jemAM lAkho Tana pANI vahetuM hoya. baMdhuo ! pUchI juo A AtmAne ? samaya-pratisamaya keTa-keTalA zubha-azubha bhAve e kare che? ane e bhAve A pAMca dhArAmAM vahe. cAIne keTalAM karmo bAMdhe che? zuM karavuM ? basa, kaMI nahIM, dhArAne rekI de! kema revI? A te koI dravya nathI ke tene simenTanI divAlathI rekI laIe. taLAvane khAlI karavuM hoya te. nIcenI saravANuM AvatI aTakAvI do, ane pachI kAM te taLAva ulecI nAkho ane na ulece te sUryanA tApathI sUkAvA de. are ! pANIne upaga karI nAkhe te taLAva sUkAI jaze. basa, e ja rIte puNya-pApa rUpa je Azrava AtmA para AvI rahyo che, te bhAve vaDe Ave che. tethI tene rokavA mATe paNa evA ja bhAva joIze. are! ethI vadhu prabaLa bhAve joIze. e bhAvenuM nAma che saMvara. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 huM AtmA chuM pAMca dhArAe AvatA AzravanuM nAma che mithyAtva, avata, pramAda, kaSAya ane yega. mithyAtva dhArAne rokanAra che samyagadarzana, je bhAva cothe guNasthAne pragaTe che athavA kaho e bhAva pragaTatAM jIva the guNasthAne Ave che, jyAM AvyA pachI mithyAtvathI baMdhAtAM karmo rokAI jAya che. avatane rokavA mATe virati bhAva, dezavirati eTale zrAvakanAM vrata ane sarvavirati eTale sAdhunAM vate. A vrata-bhAve pAMcamA-chaThThA guNa sthAnanAM pariNAme jagADe, jethI avirati bhAvathI baMdhAtAM karmo aTakI jAya che. pAMca pramAdamAM paDele jIva virati bhAva AvyA pachI paNa karmo bAMdhate hoya te dhArAne, apramatta dazA eTale ke AtmasvarUpanI ramaNatAnI dizAmAM sthiratA Ave, eTale aTakAvI zakAya che. sAtamuM guNasthAna apramatta bhAvanuM che. tyAM pahoMcyA pachI pramAdajanya karmo baMdhAtAM nathI. - krodhAdi kaSAyanA bhAve baMdhAtAM kamene rekavA sarvathA akaSAyI thavuM Avazyaka che. kaSA gayA ke jIva bAramA guNasthAnanI sthitimAM vartate hoya, ane pachI te karmabaMdha nAma mAtrane ja rahe. chelle Azrava yegane. bAramA guNasthAne kevaLajJAna pAmyA pachI paNa mana, vacana, kAyAnA vegane kAraNe sUkSma Azrava che, jenI mAtra be samayanI ja sthiti che. paDhamasamae baddhaM, biiyasamae veiyaM, taiyasamae nijijaNNaM, taM baddha puDhe udIriyaM veiyaM nijiNNa seyAle ya akamma yAvi bhavai // pahelA samayamAM bAMdhe che, bIjA samayamAM vede che ane trIjA samayamAM kSaya thaI jAya che. AvI rIte baddha, sparza, udaya ane vedita thaIne kSaya thayA pachI niSkAmI thaI jAya che. ane jyAre veganuM nirUMdhana thaI agI avasthA prApta thAya che, tyAre tarata ja jIvane mokSa thaI jAya che. Ama pAMca prakAranA Azrava rokavA mATe, pAMca prakAranA saMvara bhAvamAM Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAdi AtmAdi 155. jIvane AvavuM jarUrI che. A bhAve AvyA ke jIvanI vizuddhi vadhatI jaze ane aMte siddhi. zubhAzubha bhAvathI AvelAM karmonuM AtmA sAthe baMdhAvuM te baMdha. vAstavikatAe te jIva cetana ane karma jaDa. eTale banenuM baMdhAvuM thatuM nathI. paNa kama sahita jIva ja karma kheMce che eTale karma sAthe karma baMdhAya ane jIvanI zakti para paDadAnI mAphaka AvaraNa karI de. jIvamAM e zakti che ke te AvaraNane teDIne bahAra Ave. jIva je rAgAdi bhAve na kare ane nija svarUpamAM rahe, pitAnA jJAnAdi svabhAvamAM ja pariName te karmonI tAkAta nathI ke AtmA para AvIne lAge paNa vibhAvamAM pariNamate jIva ja kamane kheMce che ane jANe pite karmarUpa thaI gayuM hoya tema varte jAya che. AvI vartanane kAraNe ja jIva ane karmane baMdha mAnavAmAM AvyuM che ane tene kSIra-nIra, lehapiMDa agninI upamA ApI samajAve che. dUdha ane pANI eka thaI jAya tema AtmA ane karma eka thaI gayAM che. paNa pragathI te alaga thaI zake che. loDhAnA gaLAmAM pravezela agni paNa pANImAM nAkhavAthI alaga thaI jAya che ane jIva kamathI mukta thaI jAya che. A che jIvanuM jamA pAsu. nirjarA tava e jaina paraMparAnI AgavI vizeSatA che. bhAratanA AstikavAdI darzane AtmA ane paramAtmAne svIkAra karyA pachI paNa kyAMya nirjarA tatvane samajAvI zakayAM nathI. arthAt nirjarA teonI mAnyatAmAM ja nathI. nirjarA eTale jharavuM. jharavA chatAM zeSa rahe che te AMzika nirjarA ane jharIne azeSa thaI jAya te sarvAze nirjarA. AtmA para karmo che. udayamAM Ave tema bhagavAIne jharI jAya. parAdhInapaNe duHkha sahetAM jharI jAya. samajaNa vagara karela tapa-tyAga AdithI jharI jAya e badhI ja akAma nirjarA ke jemAM saMvara nathI thatuM ane AtmA chuM "zuddha, niraMjana eka paNa paramANunI vargaNa rahita AtmA chuM' AvI daDha pratIti thatAM, Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 huM AtmA chuM Atma-svarUpanI anubhUti ne anubhUti pachI te bhAvamAM ja sthiratA. Ama sabaLa saMvara thatAM thakanAM theka karmo dhodhabaMdha karavA ja nahIM paNa vahevA mAMDe, AtmA sAthe rahI zake nahIM. rahevuM tene asahya thaI paDe, te sakAma nirjarA, jyAM Azrava rekAIne saMvara thAya che. A saMvara ane nirjarA e be ja mokSanA upAya che. prathama saMvara, pachI nirjarA ane pariNAme mekSa. chelluM tatva te mekSa. mekSa viSe zuM samajAvavuM ? jyAM baMdha che tyAM mekSa che. jIva baMdhAya che mATe tene mekSa che. sarva prakAre, sarvathA, sarva karmothI chUTI javuM te mekSa zrImadjInA zabdomAM eka paramANu mAtranI nA maLe sparzatA, pUrNa kalaMkarahita aDela svaru5 je; zuddha niraMjana caitanyamUti ananyamaya, agurU laghu, amUrta sahaja pada rUpa je apUrva... basa, AvA svarUpanI prApti e ja ekSa. Ama SaDu dravya, nava tane yathArtha rUpe jANI, vicArI, samajIne heya, ya, upAdeyane viveka kare jarUrI che. pratyakSa satsaMga na hoya, sadgurune pega na hoya tyAre AvA vairAgya-pradhAna tathA AtmAnubhUti preraka zAstranA AdhAre supAtra jIva sAdhanA karI zake che. AvAM zAstranI svAdhyAya karavAnI paddhati zuM che te AgaLa kahevAze. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI matAMtara tyAja ! vatarAga paramAtmA anaMta jJAnI, anaMta darzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jIva samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAene mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagU-cAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA e ja AtmAnA zuddha svarUpane pAmavAnI cAvI che. zuddha svarUpanI anubhUti ane anubhUtine AnaMda pAma e ja jIvanuM ktavya che. e mATe Atmasiddhi-zAstramAM kahe vAmAM AvyuM che tema "huM AtmA chuM mAruM trikAla astitva che tenI zraddhA jAgavI joIe, kAraNa AtmAnuM astitva che te ja tenA mATe sAdhanA che. je astitva ja na hoya te sAdhanA kenA mATe ? bhAratanAM je darzane AtmAne svIkAra nathI karyo tyAM sAdhanA paNa nathI. AtmA che te karma paNa che. karma che. te puNya-pApa che, ane puNya-pApa che te tenA phaLane bhegavavAnA sthAna rUpa svarga ke narka che. A badhAnuM astitva siddha thayA pachI svarga ke narka bane chavA mATe IcchavA yogya nathI. narakane na Iccho te svargane paNa na Icchaze. kAraNa svarga paNa saMsAra che. jIvanuM lakSya saMsAra nathI tethI svarga paNa tyAjya che. Ama supAtra jIva AtmAdi-astitvane siddha karatAM zAnAM avalaMbane saddagurunA pratyakSa keganA abhAvamAM potAne AtmabhAvamAM sthira rAkhI zake che. ahI gAthAmAM zrImadjIe "supAtra' zabda mUkyo. zA mATe ? zrI nandI-sUtramAM kahyuM che-uttama Agama, kupAtra, mithyAtvI jIvanA hAthamAM Ave to tene anarthakArI nIvaDe. paNa je e ja Agamane Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 huM AtmA chuM supAtra jIva svAdhyAya kare te tene mahAna upakArI nIvaDe. mATe supAtra jIva ja AgamanAM rahasyone pAmI zake che. supAtra zabdathI, A zAstra paNa supAtra jIva mATe ja che, ema saMketa karyo che. zrImadjIe eka jagyAe kahyuM che pAtra vinA vastu nA rahe, pAtre Atmika jJAna pAtra thavA se sadA, brahmacarya atimAnuM. ApaNAmAM Digestive Power barAbara na hoya ane badhuM ja khAdhA karIe te zuM thAya? pace nahI, bimAra paDIe ane kyAreka te mRtyu sudhI pahoMcI javAya. mATe pahelAM Digestive power barAbara karIne pachI ja bhAre padArtha khAvo joIe. baMdhuo ! adhyAtma zAstranAM to pacAvavA sahelAM nathI, e mATe paNa pAtratA joIe. te ja pace. - vartamAne ApaNAmAM pAtratA na dekhAtI hoya to te keLavavAne prayAsa kare paDe. keI rUDe AtmA ja pUrva bhave karela puruSArthanA pariNAme pAtratA sAthe laIne jame. evaMtA jevA bAla muni AvI pAtratA laIne janmyA hatA, ke kizora vayamAM ja gautamanI AMgaLI pakaDI cAlI nIkaLyA, ne mahAvIra jevA mahAsamartha gurunA caraNe sarvasva seMpI dIdhuM. eTaluM ja nahIM, muni thayA pachI bALasahaja ceSTAnA kAraNe saceta pANImAM pAtronI nAva calAvavAnI bhUla karI. paNa temanAmAM rahelI pAtratAnA kAraNe e bhUla, zUla na banatAM phUla banI gaI. prabhue mAtra be zabdo ja kahyAH "avaMtA ! ApaNe Ama karAya ?" ane pArAvAra pazcAttApe, prAyazcita karavA taiyAra thayA. "zuM karUM prabhu? "vatsa ! IriyAvahI paDikakami le !" ane baMdhuo ! aMtaHkaraNanA bhAvathI, pAyacchira karaDyuM, visahI karaNeNaM, visallI karaNeNuM. prAyazcitta karavA, vizuddhi Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI matAMtara tyAja 159 karavA, AtmAne zalya rahita karavA, avatAe iriyAvahIne kAryotsarga karyo, ane mehanIya tathA jJAnAvaraNIne kSapazama thatAM, 11 aMganuM jJAna thaI gayuM. aMtarcakSu ughaDI gayAM. A hatI, teonI uttama pAtratA. ApaNe te bhAre kamI chIe. ApaNAmAM jarA paNa pAtratA dekhAtI nathI. pUrve kadAya suga maLe paNa haze. paraMtu ApaNe hArI gayA e takane !... have kayAM sudhI hAratA rahIzuM ? keTalA bhava Ama ja kADhIzuM ? je ApaNAmAM thoDI paNa buddhi hoya, samajaNa hoya to pAtratA pragaTa karavAne puruSArtha karI laIe. bIjuM kAMI thAya ke na thAya, paNa huM vItarAganI AjJAne ArAdhI zakuM evI pAtratA mArAmAM pragaTe; eTalI bhAvanA te keLave. aMtaHkaraNamAM evI ruci ane rasa jagAve ke A bhave avadhi ke mana 5ryava jevAM jJAna na thAya, keI labdhio na pragaTe, are! ugra tapazcaryAo na karI zakuM, paNa eTaluM to jarUra karUM, ke mArA AtmAne pAtra banAvI lauM. pAtra banavA mATe bahu sahana karavuM paDe, huM ! khANamAM paDelI mATI, mATI rUpe hoya tyAre tene pAtra na kahevAya. mATI upara keTaluM vIte tyAre e pAtra bane ! mATInA kayAMya DhagalA nathI paDyA hatA. khANamAMthI khodavI paDe, eTale sarva prathama to khANamAMthI bahAra nIkaLavAmAM ja keTalA prahAra sahana karavA paDe. ApaNe kyAM paDyA chIe ? anaMta-anaMta ja vizva rUpa khANamAM paDyA che. sAthe-sAthe IdrinA bheganI AsaktimAM lapeTAyelA chIe. ApaNuM upakArI saMte, vacananA prahAra vaDe, upadezanA prahAra vaDe temAMthI ApaNane bahAra kADhavA mAMge che. teonA vacanone lakSyamAM laI bhogonI khANamAMthI bahAra nIkaLIe. khANamAMthI nIkaLelI mATIne ghare laI jaI kuMbhAra temAM pANI nAkhI piMDa banAve ane pachI haMmezAM ene khUda eTale suMvALI bane, cIkaNa bane. kAMkarA vagere nIkaLI jAya ane cAkaDe caDavA jevI thAya. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 huM AtmA chuM keTalI sahiSNutA ! prathama kedALInA prahAra ane pachI paganA prahAra ATaluM sahe pachI ja pAtra banavAnI yogyatA Ave. baMdhuo ! prabhue sAdhunA 22 parisaha kahyA, zA mATe? vaLI ene duHkha na kahyAM, ema kema ? "pari eTale vAraMvAra ane "paha eTale sahevuM. vAraMvAra saheje-sahate potAnI sahiSNutAne keLavato jAya. A jIva sahana karatAM zIkhe ja nathI. jyAre-jyAre pratikULa nimitta Ave tyAre vyAkula thaI ja jate heya. bhUkha lAgI ane khAvAnuM hAjara nathI, tarasa lAgI ne pANI hAjara nathI. garamInA divaso che, bahu garamI lAge che. ThaMDIne samaya che, ThaMDI lAge che. samatA rahe che tyAre ? tarata ja UMcA-nIcA thavA mAMDIe, upAya zodhIe. paNa kyAreya ema vicAryuM che ke ghaNuM leke tapa kare che. ghaNu garIbane khAvA maLatuM nathI ne sahana kare che, te huM thoDI vAra te jouM ke na khAuM te zarIrane-manane zuM thAya che ? paNa zarIranI pahelAM te mana udvigna thaI uThe che. ene ja vadhu takalIpha thAya che. paNa e samaye manane kahIe, tuM zAMti rAkha ! tAre zuM che ? piTane joIe che, emAM te zuM kAma DahApaNa kare che ? mAre mArI kaTI karavI che. kasoTI karyA sivAya pAsa nathI thavAtuM-pUche bALakane ! teone parIkSA ApavI paDe che ke nahIM ? tema ApaNe paNa sahanazIlata! keLavavI che, te parIkSA ApavI paDaze. amAre jema parISaho sahanazaktinuM mApa che tema tamAre saMsAramAM AvatAM aneka prakAranAM duHkha je kadAca bAvIza karatAM paNa vadhAre haze tene samatA bhAve sahe te sahiSNutA keLavAtI jaze. amane keTalAka leke prazna pUche ke H tame zA mATe hAthathI keza. huMcana karI zarIrane ATale trAsa Ape che ? paNa ene uttara e amArA mATe mApaka yaMtra che zarIra paraMtu mahattva keTaluM ochuM thayuM e jovA mATe ja cha-cha mahIne leca karavAnI prabhunI AjJA che. eka vALa kheMcAya te paNa keTalI pIDA thAya te sahune anubhava che. te Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI matAMtara tyAja 161 leca karAvatAM pIDA na thAya tema nahIM paNa temAM keTalI samatA rahe che te jovAnuM che, bhAva pariNati e samaye kevI rahe che tenA parathI jIvanA moha-mamatvanuM mApa nIkaLe che, to jIva jeTaluM sahana kare tema tenI pAtratA keLavAtI jAya che. suMvALI thayelI mATI cAkaDe caDe, cAkaDo ghUme, keTalI vAra sudhI tene daMDa vaDe ghUmAvavAmAM Ave ane kuMbhAranA hAthanI kaLA vaDe tene AkAra apAte jAya. cAkaDA sAthe ghUmavuM e ochuM duHkhadAyI nathI. mAnasamAM janmatA, vividha prakAranAM mAnasika duHkha paNa ApaNane pIDAnA bahAne cAkaDe caDAve che ane rAzInA cakkaramAM paNa cAkaDe caDI ghUmyA ja karIe chIe. je e cAkaDA parathI mATI AkAra pAmyA pahelAM utarI jAya che te pAtra na bane, tema corAzImAM pharate A jIva nAnI-moTI enimAM duHkhe sahI akAma nirjarA karatA rahe ane jyAM tapa tyAganA pega sAthe satya samajaNa maLe tyAM saMyamAdithI sakAma nija karate rahe te jaldI UMco Ave ane corAzInA cAkaDethI utarI zake. jANe che ? cAkaDethI zuM emane ema pAtra utarI jAya ? nA, ene derIthI chedAvuM paDe, tyAre ja utare. tema A jIve paNa chedana-bhedananAM duHkha sahevAM paDe. nIce utarI taDake tapavuM paDe ane te pachI kuMbhAra tene sarakhe AkAra ApavA Tapale laIne TIpe che. aMdara hAtha rAkhe ane uparathI TIpe. baMdhuo ! ApaNane paNa ApaNA upakArI saMte upadezanA TapalAthI TIpe paNa ApaNane te Taka-Taka lAge te ApaNe pAmave joIe e AkAra na pAmIe. ApaNAmAM viSaya-kaSAyanA ane bhoga vRttinA je ADA-avaLA AkAre paDyA hoya tene kADhavA ja saMtAna. Tapala ApaNane TIpe. paNa game che e ? ke kaI mIThuM-mIThuM belIne mAtra prazaMsA kare te game che ? ane have chelle je sahana karavAnuM che te sahuthI vizeSa A che, nI bhADAnI agnimAM zekAvAnuM ane temAMthI sAgapAMga bahAra AvavAnuM. kyAMya taDa nahIM. nAnuM evuM chidra paNa nahIM. ane je heya te ATaluM 11 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 huM AtmA chuM sahana karyuM te badhuM ja vyartha. keDInI paNa kiMmata nahIM. ApaNuM paNa ema ja che. tapa-tyAga-trata-niyama-pratyAkhyAna badhuM ja karyA pachI paNa je parabhAva na chUTe, svabhAvamAM sthira na thavAya, paramAM pitAnA sukhanI kalpanA na chUTe, to pachI badhuM ja "chAra para lIpaNuM e nyAye vyartha paNa svabhAva dazA pragaTe ane nija padane oLakhatAM zIkhIe eTale ApaNe pAsa. baMdhuo! sAMgopAMga bahAra nIkaLelA ghaDAne kharIdavA jAva, ane Takore mAre to kevo raNakAdAra avAja Ave ! ane evA ghaDAne ja premathI kaI kharIdI jAya ane temAM pANI bharI te ThaMDuM thAya eTale pIne peTa ThAre. basa, baMdhuo ! sahanazIlatA-kSamA-samatA-vizALatA-udAratA Adi guNa ATalI procedure mAMthI pAsa thayA pachI ApaNAmAM AvI jAya te pachI ApaNo raNake paNa kaI ora ja nIkaLe ane ApaNe paralakSI maTI jaI svalakSI thatAM je gurUdevanA caraNomAM samarpaNa karavuM che, temanA aMtarane ThArI zakIe, emane prasannatA ApI zakIe. basa, pachI game te zA vAMcIe badhAM ja samyagU rUpe pariName. sadgurune pratyakSa ga na hoya tyAre, pAtra che AtmAdi astitvane siddha karatAM zAstro vAMcavAM. te eka Adeza ApyA pachI AgaLa zuM karavuM te batAvatAM kahe che athavA sadagurue kahayAM, avagAhana kAja te te nitya vicAravAM, karI matAMtara tyAja....14.... saddagurunA samIpe rahyo hoya, pratyakSa temane upadeza aneka vAra jhIlyo hoya, ane pachI e yoga kAyama na rahe tyAre tAre svAdhyAya te sadA cAlu rahe ja joIe. nahIM te saMsAranAM prabhane te evAM joradAra hoya ke, e pitA tarapha jIvane kheMcI ja jAya. mATe gurudeve je zAstrone svAdhyAya karavAnuM kahyuM hoya, te temanA Adeza mujaba ja vicAravAM. je zAstromAM marma bharyo che ane jIvane svamAM sthira karavAnI cAvIo ApI che, tevA ja graMthe vAMcavA paNa pitAnI jAte Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI matAMtare tyAja 163 manane lebhAve ke indriyonA viSayone uttejita kare tevA grantha to sadA tyAjya ja kahyA che. vaLI ahIM avagAhana zabda mUko. arthAt je vAMce temAM UMDA utarI ciMtana karavAnuM. eka divasamAM mAtra pAMca ja paMktio vAMce paNa tenA UMDANamAM jaI tenA rahasyane pAmavAne prayAsa thavo joIe. vaLI vAraMvAra e vaMcAvA joIe. eka vAra vAMcI ne choDI daIe ane kahIe ke ame ghaNuM vAMcI lIdhuM che tenuM kaI mUlya nathI. eka vAra eka sarva prakAre vyasanI bhAI eka mahArAja pAse AvyA ane kahe : mahArAja ! meM AkhI eka lAyabrerI vAMcI, jemAM 3500 pustake che ! kahe, keI ATaluM vAMcI zake ?" bhAI! tArA jIvanamAM parivartana keTaluM thayuM ? vyasane keTalAM chUTayA?" paNa mahArAja! vAMcana ane vyasanane zo saMbaMdha ?" "basa, to bhAI ! tuM mANasa nahIM paNa hAlatI cAlatI lAyabrerI ! tArAmAM ane pustako rAkhavAnA kabATamAM koI pharaka nahIM ! " baMdhuo! Ane avagAhana na kahevAya. vAMcyA pachI vicAre. vicAryA pachI vAgoLe ane vAgoLe te temAMthI jIvanarasa bane, te avagAhana. mATe ja zAstramAM svAdhyAya mATe be zabda mUkyA "vAMcanA ane pariyadRNA" vAraMvAra ripITa thatuM rahevuM joIe. arthAt temAM niyamitatA ane niraMtaratA A be te joIe ja. te vAMcela to AtmAmAM pariName. te pachI aMtima paMktimAM kahyuM- karI matAMtara tyAja A khAsa samajavA jevuM che. vicAravA jevuM che. sAmAnya rIte mAnava, pote je kuLamAM janme che te kuLanI cAlI AvatI dharma-paraMparAne zreSTha mAnate hoya che. samajaNapUrvaka dharmane svIkAryo nathI. dharmanI zreSThatA dilamAM vasI, pachI e dharmane uttama mAnato hoya evuM khAsa karIne banatuM nathI. vizvamAM jeTalA dharmo, mata, paMtha Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 huM AtmA chuM ke saMpradAya che. tene mAnanArAo sahu pita-pitAnA matane zreSTha kahe che. ApaNe roja kahIe ke amArA dharma je bIje kaI dharma nahIM. are! tame ja kaho cho ema nahIM, musalamAnane pUche, te kaheze, IslAmane mAne te pAka, bIjA nApAka, bIjA kAphara ! eTaluM ja nahi mAnava bIjAnA mata-paMtha pratye ghaNA sevatA hoya che. paNa keI taTastha vyaktine nirNaya karavA kaho ke kaye dharma zreSTha ? zuM kaheze e? dharmanI zreSThatAnuM sarTIphikeTa ApatAM pahelAM tene pALanAra dhamInA jIvanane jevuM paDaze. je dharma mAnavanA jIvanamAM sAtvika pari. vartana lAve te dharma ja zreSTha ! ApaNe ApaNuM jIvanane keInI sAme kasoTImAM mUkI zakIe chIe? je nA, to pachI ApaNane ko adhikAra che ke bIjA dharmone khoTA kahI ApaNA dharmane sAco kahIe? Aje ApaNe je kuLamAM janmyA chIe te kuLane mAnya dharmane zreSTha mAnIe chIe. paNa bIjA kuLamAM janmyA hatA te kadAca A dharma zreSTha na lAgata, te te dharmane zreSTha kaheta ? dharmane marma samajyA vagara ja vAta karatA hoIe chIe. bIjI rIte vicAra karIe. dharma kaI paNa hoya te sadA zreSTha ja hoya. je kaniSTha hoya te dharma nahIM. paNa ApaNe je uMcA-nIcAnI ke zreSTha kaniSThanI vAta karIe chIe te saMpradAya hoI zake. paNa ApaNe dharma ane saMpradAyanA bhedane oLakhI nathI zakyA ! saMpradAyane ja dharma mAnI lIdho che paNa saMpradAya e dharma nathI, e mAtra vyavasthA che, ane temAM sArAM-burAM ta, AcAra-vicAra hoI zake. paraspara bhinnatA hoI zake, mAnyatA bheda hoI zake. bhAratamAM aneka dharmonA aneka saMpradAya che. badhAnI vAte te ahIM nathI karavI, paNa jena dharmanA saMpradAye viSe vicArIe. prathama digaMbara ane vetAMbara be thayA. pachI digambaramAM vIsapaMthI, terApaMthI, tAraNa paMthI vagere saMpradAya bheda thayA. vetAMbaramAM mUrtipUjaka derAvAsI, sthAnakavAsI, terApaMthI, sonagaDha paMtha, zrImad rAjacaMdrane paMtha AvA - ghaNA ghaNA saMpradAye UbhA thayA. A badhA ja bhede saMpradAyanA che. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI matAMtara tyAja 165 dharmanA nahIM. dharma kadI bhedA nathI. tenA bhAgalA paDI zake nahIM. dharmanA koI paNa TukaDA karI zake nahIM. mApha karajo baMdhuo ! paNa ahIM beThelAomAM ApaNe kaI sthAnaka vAsI chIe, derAvAsI chIe, senagaDhanI mAnyatAvALA chIe ane zrImadjImAM vizvAsa dharAvanArA paNa chIe. paNa sahu ema mAnIe chIe ke mAro dharma sA. sthAnakavAsI ema kaheze mArA dhamanI paraMparA sAcI, derAvAsI kaheze ane sAcA ane anya? anya paNa kaheze ame sAcA. paNa huM te kahuM chuM ke badhA ja khATA. derAvAsI keI dharma nathI. sthAnakvAsI kaI dharma nathI, senagaDha ke zrImaddajIno paMthe e paNa koI dharma nathI. badhA ja saMpradAya che ane saMpradAyanI mAnyatA, tenA AcAravicAra, tenAM vidhi-vidhAne bhinna-bhinna rahevAnAM ja. AnuM kAraNa zuM che te vicArIe. jyAre jyAre keI no saMpradAya ubho thAya che tyAre te koI ne kaI vidha laIne ja udbhave che. je saMpradAyanI mAnyatAmAM ApaNe vizvAsa hoya tenA keI AcAra-vicAra, ke vidhi-vidhAnanA kAraNe matabheda ubhe thAya, e mata-bhedamAMthI manabheda ubho thAya ane te kalahanuM rUpa dhAraNa kare, tyAre ja na saMpradAya janme che. te jemAMthI nIkaLe che tenAthI kaMIka judApaNuM te pitAmAM hevuM ja joIe. tamArI je rIta, je paraMparA che te mane mAnya nathI tyAre te meM na saMpradAya ubho karyo, te pachI tamArAthI judA paDe evA keI nIti niyamo mAre ghaDavA ja rahyA. bhale Fundamental PrinciplemAM kayAMya bheda na hoya, ane hAI paNa na zake. hA, jena paraMparAnI e vizeSatA rahI che ke tenA game teTalA saMpradAya bheda thayA paNa mULabhUta siddhAMtamAM, mAnyatA bheda nathI. badhA ja saMpradAya, AtmAnI sarvataMtra svataMtratA tathA AtmA paramAtmA thaI zake che, e mAnyatAmAM UMDe vizvAsa dharAve che. eTaluM ja nahIM, paNa padravya, navata, ATha karmo cauda guNasthAna Adi je tatvataH mAnyatAo che temAM kaI paNa saMpradAya kayAMya bheda dharAvatA nathI. pharaka che te mAtra uparanA AcAra-vicArane ! Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 huM AtmA chuM te baMdhuo ! mAre ahIM kahevuM e che ke ApaNe ApaNuM sAMpradAyika mAnyatAne dharma na samajatAM, dharma ane saMpradAyane viveka karI laIe te huM sAco ne tuM khUTe evuM kahevAne prasaMga ja ubhe nahIM thAya. "jenuM AtmalakSa jAgRta thaI cUkyuM che te sAce ane saMsAralakSe pravRtta che te kheTa" basa ATale ja che sAdo-sIdhe hisAba. vaLI A gAthAnA aMtima padane yarthAtha nahIM samajanAre tene uMdhe artha karI bhrama saMvate heAya che. zrImadajIe kahyuM. "karI matAMtara tyAja ethI teo ema nathI kahetA, ke tAre saMpradAya badalAvI nAkha. tuM sthAnakavAsI saMpradAyamAM janme che te cheTe, ane derAvAsI saMpradAyamAM janmyo te te khoTo, ema nathI. saMpradAya badalavAnI vAta nathI. paNa tuM je saMpradAyane svIkArIne cAle che, tene mAnya ta-siddhAMta, AcAravicAra, rahasyane tuM yarthAtha rIte na samajyA hoya ane tArI svacchadI mAnyatAe cA AvatA hoya te tene tyAga karI de. tArI judI mAnyatAone tyAga karI de. saMpradAya badalavAnI vAta nathI, paNa keTalAka ajJAnI che evuM samajI beThA che ke ApaNe je saMpradAyamAM janmyA te barAbara nathI, mATe saMpradAya badalI nAkhe ane e badalI nAkhe, pachI mUrkhAo kahe amAre dharma judo ane tamAre dharma judo ! are mUrkhAo! dharma judo hoya ? ame AtmA ane tame jaDa che? ane AtmA ja che, te AtmAne dharma judo kema hoI zake? paNa jyAM samajavuM hoya che satyane? baMdhuo! mane mApha karajo paNa kaThera zabdomAM mAre kahevuM paDe che, ke tatvane nahIM samajanAra, AtmAnA dharmane nahIM oLakhanAra, vagara samaye saMpradAyane badale che. jANe saMpradAya badalavAnI paNa phezana thaI paDI che ane evA ajJAnIne zuM kahevuM ? saMpradAya badalavAnI A kiyA, mRta mANasanI nanAmIne eka khabhethI bIje khabhe badalAvyAthI vizeSa kaMI nathI. eka khabhAne thAka lAge ane nanAmI bIje khabhe lIdhI tethI mRta mAnava sajIvana thatuM nathI. te zabane zaba ja rahe che. temAM mAtra Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI matAMtara tyAja 167 saMpradAya badalanAra Atmalaya na pAmI zakate hoya, sUtelI zaktine na jagADI zaktA hoya to ene artha zuM che ? bhAI! jinezvara prabhue te tatvane samajI, AcaravAnuM kahyuM che tArI jijJAsA vRtti je prabaLa haze to tuM jyAM-je saMpradAyamAM che tyAM rahIne paNa jANuM, samajI, vicArI, AcarI zake che. basa, tArAmAM pAtratA taiyAra haze te bIje phAMphAM mAravA javAnI jarUra nathI. tArI buddhi-kalpanAe mAnela tatvane cakAsI laI, zAe tathA sadgurue je ta kahyAM che, tene nitya vicAravAM. hamezAM paryaTaNa karavuM. ApaNe tyAM zAstranI gAthAonI svAdhyAya karavAnI paraMparA che. mAtra jena-paraMparAmAM ja nahIM, bhAratanI anya-paraMparAmAM paNa bALaka nAno heya tyArathI ja tene zAstranI gAthAo kaMThastha karAve, bhale te samajatA na hoya, samajaNa te vayanA vadhavA sAthe vadhaze, paNa gAthA yAda hoya ane tene nitya svAdhyAya thAya. te pachI jyAre tenuM tattva samajavA mAMDe, tyAre tenA para ciMtana thAya. e ciMtana AtmA para saMsakAra pADe, jIva para jema bIjA aneka saMskAra paDyA che tema A saMskAro pADavA paNa jarUrI che. tenA mATe pahelAM abhyAsa ane pachI adhyAsa karanArA roja hajAra, be hajAra, pAMca hajAra gAthAno svAdhyAya kare, tenA para ciMtana kare ane e rIte adhyAsa ubho thAya jema dehanA anAdi saMbaMdhane kAraNe teno adhyAsa paDI gayuM che tema ja dharmazAstrane saMbaMdha rAkhIe to te adhyAsa paNa paDe. uMghamAM paNa yAda rahetA dehane adhyAsa to tyAjya che paNa tattvano adhyAsa AdaraNIya che. pitAnI bhrAmaka mAnyatAono tyAga karI, sadgurunAM batAvela zAnuM avagAhana, je niraMtara karatAM rahIe te AtmalakSa jAgRta rahyA karaze. A pachI jIvane AgaLa zuM kartavya che te avasare kahevAze. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-ciMtana.. - ".... AtmA chuM"... AtmA chuM" vedaktA.... e mAro svabhAva... vedana karavuM. savedana karavuM.... aMdarano anubhava kare .... e mAro svabhAva.... jema sukha-duHkhanuM.... vedana karUM chuM... zarIramAM thatI pIDAonuM vedana karuM chuM tema nija AtmAnuM paNa....vedana thaI zake che. zarIramAM kyAMya paNa pIDA thAya... tenuM vedana karanAro... AtmA che. mAnasika sukha-duHkhanuM vedana karanAra paNa..AtmA che. AtmA caitanya che. caitanyamAM ja.... vedakatAne svabhAva hoya.... zarIra jaDa che... mana jaDa che... jaDamAM saMvedanazakti.... hoI zake nahIM. saMvedana... e AtmAne guNa.... jaDane guNa nathI. pAMce IkiyenA anukULa viSayethI sukhane anubhava....e paNa AtmA kare che. pratikULa viSayothI dukhane anubhava. e paNa AtmA kare che. iMdriye jaDa che.... viSayane grahaNa karavA mATenuM mAdhyama che.... e sukha-duHkhane anubhava karI zake nahIM... anubhava dazA. vedaka svabhAva. e mAro che.... zarIramAMthI AtmA nIkaLI jAya. eTale ke mRtyu thaI jAya.. pachI zarIra.... mana .. ke Idriya... kAMI anubhavI zakatA nathI. te jaDa che. tene anubhava hoya nahIM...mArA vedaka svabhAvane.... zarIra...Inidra... ane mana parathI haTAvI laI..mArAmAM ja sthira karUM.... te mArA guNonuM vedana.... karI zakuM chuM." mArAmAM rahela anaMta guNonuM.... pragaTIkaraNa thAya... to ene anubhava thaI zake... enuM saMvedana thaI zake... jagatanA viSayanAM saMvedane... kSaNika sukha ApI zake. paNa nija svabhAvanuM saMvedana.... cirakALanuM sukha Ape che. zAzvata sukhane arpe che. mAre mArI vedaktA nijaguNanI sAthe joDI.... e guNanuM saMvedana karavuM che.. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-ciMtana 169 jagatathI para thaI jAuM. nija svarUpamAM lIna thaI jAuM.....AtmAmAM TharI jAuM... mArA guNe pragaTa thAya... ene veduM.... anubhava karUM... nijAnaMdanI prApti karUM. e prApti mATe svamAM TharI jAuM..... svamAM samAI jAuM... svamAM sthira thaI jAuM. AtmAmAM rahelA..kevaLajJAnane vedavuM che... anaMta avyAbAdha sukhane.... vedavuM che. anaMta vIryazaktine vedavI che. tenA mATe nijanuM ciMtana.... vadhu ekAgra thaI. keTalIka kSaNo mATe... mAtra AtmAnuM ciMtana karIe... huM.... AtmA chuM.". AtmA chuM." zAMti" "zAMti "zAMti Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roke jIva svachaMda to...! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA karavA icchatA jIvamAM kaI-kaI jAtanI yegyatA joIe te Atmasiddhi zAstramAM batAvavAmAM AvyuM che. gaI kAla sudhI ApaNe je vivecana karyuM temAM e ja kahyuM ke prathama sadgurunA mAhAtmyane samajI, emanA caraNamAM saMpUrNa samarpita thaI jA. temanA pratyakSa yegamAM satsaMga karI sarvane grahaNa karI lesadgurune pratyakSa ga. na hoya tyAre AtmAdi ta para vadhu vizvAsa jagAve tevA, AtmaciMtana pradhAna tathA vairAgya preraka, upadeza pradhAna granthonuM avagAhana karI tene vAraMvAra vicArI, pariyaDraNA karI, buddhinA kSetrathI AgaLa vadhI AtmAnA UMDANa sudhI laI jA ke je sahaja AcaraNamAM utare. have mekSa pAmavAnI nizcitatA mATe je karavuM jarUrI che tenI zarata. mUke che. ATaluM thAya te ja mokSa maLe, anyathA nahIM e batAvatAM reke jIva svada te, pAme avazya mokSa. pAmyA ema anaMta che, bhAkhyuM jina nidoSa...15... mokSa joItA hoya te svacchedano tyAga karavo paDaze. jIvane anAdikALathI A ja abhyAsa che. e pitAnA mate ja, pitAnI buddhie ja cAlavA TevAyele che ane pote kare che te ja gyA che evuM paNa mAnate. AvyuM che, tethI tene svachaMda TaLe nathI. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ reke jIva svachaMda te 171 svachaMda eTale zuM ? sva eTale pote ane chaMda eTale lata-vyasana. potAnI lata-vyasana, pitAne mata, pitAnI Teva, arthAt aMtaramAM raheluM nirarthaka mAna, ahama, TUMkamAM dareka kSetramAM potAnI mAnyatA mujaba cAlavuM te svachaMda. ahIM keI ema kahe ke dareka vyakti potAnI buddhi pramANe ja jIvI zake ne ? jenI buddhine vikAsa jeTale thayela hoya te pramANe ja e vicArI zake. bhaNele heya ke abhaNa, paNa sahunuM buddhinuM kSetra pitA sudhI ja sImita hoya. hA; e to ThIka che, paNa mANasa jyAM ema kaheto hoya ke mArI buddhimAM utare eTalI ja vAta huM svIkArUM. pachI e vAta keInI paNa kahelI kema na hoya ? eka sAdhAraNa mANasanI vAta hoya paNa mArI buddhine samajAya te mAnuM, ke kaI jJAnI puruSanI kahelI vAta hoya. paNa e tatva mane gaLe utare te ja huM svIkAruM ! paNa tene pUchIe ke tArI buddhinI kepesITI keTalI? tenuM mApa te kADhayuM che? moTA bhAganA mANase ema kahetA hoya che ke huM je kaMI karuM te bahu ja samajI-vicArIne karuM, pachI te pitAnA parivAranI vAta hoya ke samAjanI, paNa pratyeka vyakita Ama kahetI hoya che. je badhA ja samaju che, vicAraka che, to ATalI aMdhAdhUdhI kema pravatI rahI che? kayAMka te kenI bhUla haze ne ? paNa ahama kayAM e bhUla kabUla karavA de tema che ? jema vyavahArika kSetramAM Ama cAlatuM hoya che, ema AdhyAtmika kSetre paNa svachaMdI jIva AvuM mAnatA hoya che. jinezvare kahyuM ke jaDa ane cetana bane dravya svataMtra che. eka dravya bIjA dravyanuM kaMI karI zake nahIM. chatAM jIva ema mAne ke huM te ghaNu mATe ghaNuM karuM chuM, karI zakuM chuM eTaluM ja nahIM huM badhuM ja jANuM chuM. mane zuM na AvaDe ? huM te all rounder! AvuM mithyAbhimAna ja AdhyAtmika mArge jIvane svaccheda che. tene svaccheda tene satya tattvane oLakhavA de nahIM. jyAM huM, huM ne huM ja hoya tyAM jJAnInA kathana para paNa vizvAsa kayAMthI Ave ? Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17ra huM AtmA chuM kharekhara je tattvane samajavuM hoya te eka vaijJAnikanI dRSTi jIve keLavavI joIze. varSothI vijJAnanI pragazALAmAM zodhe cAlI rahI che. navA-navA AviSkAra thatA rahe che. jyAre kaI paNa na vaijJAnika tenA fieldmAM kAma karavA praveze, tyAre prathama te e enI pahelAM thaI gayelA vaijJAnikanI zodhanA sarva siddhAMtane barAbara samajI le temAM UMDe utarIne abhyAsa karI le, e siddhAMte sAcA che evI zraddhA sAthe e AgaLa vadhe ane pachI pitAnI zaktithI navI zedha kare tema paNa banI zake, paNa e kadI ema na vicAre ke zuM mArI buddhi ochI che? mAre zuM kAma koinA siddhAMtane AdhAra levo ? enI pahelAM thaI gayelAonA anubhavane grahaNa karI e potAnA kSetramAM kAma kare che. e ja rIte AtmavijJAna pAmavA mATe ApaNe tyAM mAtra jJAna nahIM, vijJAna zabdano prayoga karavAmAM Avyo che. e prayoga eTalA mATe che ke tuM tArA pitAmAM, UMDAmAM UMDe utarIne saMzodhana karaje. tuM keNa che ? ke che? emAMthI ja tane satya tattva lAdhaze. paNa A kArya karavA pahelAM, ApaNA anubhavI mahApuruSe pitAnA anubhavane sAra je ApaNI samakSa mUkI gayA che, tene zraddhA sahita svIkAravA paDaze. sarvajJanI vANImAM ApaNI zraddhA besatI nathI, teonAM kahelAM badhAM ja ta gaLe utaratAM nathI, kAraNa ApaNe mAtra buddhithI mApavA TevAyelA chIe. paNa ema nahIM, vyavahArika kSetre keTalIka vAto jema zraddhAthI svIkArI lIdhI che tema ahIM paNa mULabhUta tane zraddhAthI svIkAra kare ja paDaze. jhera khAIe te marI javAya. A vAtane keIe jhera khAIne pachI svIkArI nathI. paNa bIjAnA anubhava parathI mAnI lIdhuM che. tyAM te kahIe chIe ke "jheranA pArakhAM na hoya ! to je vitarAganAM vacanomAM ApaNuM zraddhA jAge te ja darzana meha tUTe, mithyAbhimAna bhAge. e zraddhA te AtmAnI bahu moTI mUDI che. paNa AjanA yuga keTale bhayaMkara che? je mANasane dharma pratye, sarvajJa pratye zraddhA nathI hotI te jora-zerathI kahetA hoya che ke huM dharmamAM nathI mAnate. emAM e pitAnuM gaurava mAnatA hoya che juo to kharA AjanA yuganI Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 reke jIva svachaMda tA Mentality ! moTAmAM moTI viDaMbanA te e che ke jyAM zarama hevI joIe tyAM gaurava samaje che. A pravAha ja udhe cAlyA che. A ja jIvane moTAmAM moTe svachaMda che ane jyAM svachaMda che tyAM ahaMkAra te che ja samajI leje e vAtane ke svacchedI haMmezAM ahaMkArI ja hoya. abhimAnI vyakti keInI kahelI vAtane svIkArI zake nahIM AdhyAtmika ta sivAyanI paNa vAta karIe te AkhuM vizva aneka jAtanI vividhatAthI bhareluM che. te badhAne ApaNe pUrNapaNe mApI zakyA nathI. A padArtho te Idriyagamya hoya che, chatAM badhAne jANa zake che ? game teTalA megejhIne vAMce, vizvane jANavA game teTalA sAdhane tamArI pAse hoya, reDiye ke TI. vI. dvArA ghaNuM ye sAMbhaLatA ane jotA he, chatAM badhA tane jANuM zaktA nathI; kAraNa ke ApaNuM buddhi game teTalI tIvra havA pachI paNa jeTalI enI zakti che tenA dasa TakAne ja upaga A magaja karI zake che. bAkInI 90 TakA te akabaMdha (suSupta) paDI che. te eTalI cheDI zaktithI A vizALa vizvane kema mApI zakIe ? e ja rIte adhyAtma kSetranAM tattva te A vizvathI paNa vizALa che. te ArAdhanA mArgane buddhithI kema mApI zakAya ? mATe jJAnIonA vacanamAM zraddhA rAkhI niraMtara samajavAno prayAsa kara-saMzodhana kara. paNa tuM nathI samajato e mATe, A to khoTAM che evI atha dvA na rAkha. jIve pitAnA dimAgane haMmezA khulluM ja rAkhavuM paDaze. ApaNI udAratA ane vizALatA vadhatI javI joIe. zraddhAnAM dvArA baMdha karI dIdhAM ane upara je kadAgrahanuM tALuM lagAvI dIdhuM te to jANe zakAze nahIM, svaccheda TaLaze nahIM, mithyAgraha dUra thaze nahIM. jIvane svaccheda nathI TaLato tenAM traNa kAraNe ahIM batAvyAM. eka te huM ghaNuM jANuM chuM, ghaNuM samajuM chuM evuM mAna, A mAnabhAva jenAmAM Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 huM AtmA chuM paDe che tene koI paNa kaI samajAvavAno prayAsa kare to te kaheze "mane tame zuM samajAvaze? mane to badhI khabara che, mane badhuM ja AvaDe che." ane AvuM mAnanAra je ve moTe ajJAnI bIjo koI nahIM. bIjuM, saMsAranA bhautika padArthamAM-dhana AdimAM jeTale rAga che eTale rAga puruSa pratye nathI. tapAsI le aMtarane ! kayAM keTalo rAga joDAyala che? strI-putra-parivAra tathA dhana-mAla pratye jeTale rAga che enA keTalAye bhAge guru pratye, saMto pratye prIti che. baMdhuo ! jyAM sudhI kharekhara saMto pratye aMtarano prema na jame tyAM sudhI saMsAra na TaLe. ahI ApaNe bharata cakravatIne yAda karIe. emanAM jIvanamAM ghaTita thayelI aneka ghaTanAo, emanI aMtardazAne pragaTa kare che. cakavatI va jevI Rddhi-siddhinA svAmI hovA chatAM paNa tenAthI keTalA alipta hatA. te temanA jIvananA prasaMge-prasaMge jhaLake che. saMsAra rAga nahivat ja hate. saMsAramAM rahevA chatAM temAM lepAyelA noratA. bhagavAna RSabhadeva eTale ke cakravatInA pitA, zramaNa thaI vana nagaramAM ghUmI rahyA che. kevalya-lakSmIne pAmavAne parama puruSArtha sevI rahyA che. varSa pUrNa thayuM ane ekaThA bharata cakravatI rAjamahelamAM birAjI rahyA che. tyAM mahAmAtya padhAryA ane zubha saMdeza Apyo. "rAjana ! AyudhazALAmAM cakaratnanI utpatti thaI che" sAMbhaLI rAjAnA dilamAM khuzI chavAI jAya che. pite bhaviSyanA cakravata che, deva nirmita zastro tene vijayamALa Ape che. kahevAya che ke deva cakavatIne aneka prakAre sahAya kare temAM, cakaratna nAmanuM ati balazAlI zastra deve Ape. e jenI pAse hoya te kadI parAjita thAya nahIM. bharatane samAcAra maLyA. niyama che ke devo e zastra Ape eTale tarata tenI mahApUjA thavI joIe. bharata e viSe haju vicAre te pahelAM ja aMtaHpuramAMthI Avela pratihArIe khuzI vyakta karI. "rAjana ! Apane tyAM putrajanma thayo che." ane kuladIpakanA Agamane bharata AnaMdita thayA, rAjAne tyAM putra-janma Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 reke jIva svachaMda te eTale mahotsava prasaMga. saMsArabhAvamAM putra-janma jevI khuzAlI bIjI koI nahIM. sAmAnya gRhasthIne tyAM paNa putrane janma AnaMda utsava banI jAya te rAjAe te vidhivat mahotsava manAvavo joIe. A mATe pratihArIne kaMI kahe tyAM te- nagarajane AvI kahayuM "rAjana ! maMgala vadhAmaNuM ! prathama tIrthaMkara zrISabhadevane kevaLajJAna pragaTa thayuM !" ane bharata beThA hatA tyAMthI harSAvezamAM UbhA thaI gayA, prasannatAthI jhUmI uThayA aho ! bharata kSetramAM tIrthakara devanI kevaLa prabhA prakAzita thaI UThI ! ane javA paga upADyo, tyAM te mahAmAtya kahe che : "rAjan ! pahelAM cakaratnanI pUjA kare. e sahuthI mahattvapUrNa kArya che. pUjA vinA e caka rahI zake nahIM. badhAM ja kAryo pachI pahelAM pUjA" - bharata vicAre che kayAM jAuM ? zuM karU? pahelAM pUjA, putra-janma mahatsava ke prabhune kevaLa-mahotsava ? bharate thoDI kSaNo vicAryuM ke mAre zuM karavuM ? mahAmAtya kahI rahayA che rAjana! tamAre sauthI pahelAM cakaratnanI pUjA karavI joIe. ane pachI putra-janma thayo che tenA mahotsanI ghoSaNe rAjyamAM karI, tenI taiyArI thavI joIe-paraMtu bharate vicAryuM ke A badhAM bhautika kAryo che ane e jIve aneka vAra karI lIdhAM, ane hajI ye thaze paNa prabhunA kevaLajJAnanA mahotsavane A meke kyAre maLe ? mArA prabhu sarvathA Atmavizuddhi karIne kevaLajJAnathI Alekita thaI gayA che, emanA caraNanI pUjA pahelAM thavI joIe, ane badhuM ja cheDIne keIna reyA na rokAyA, eo tyAM pahoMcI gayA. bhagavAna zreSabhadevanA caraNomAM mastaka namAvyuM, kevaLa mahotsavamAM bhAga lIdho. baMdhuo ! kahe kyAM javuM joIe ? ahIM dharmasabhAmAM beThA che eTale kaheze ke prabhunA kevaLa mahotsavamAM javuM joIe. paNa tamAruM mane zuM kaheze? pahelAM te cakraratnanI pUjA thavI joIe ke je cakravatI jevuM pada apAvaze. ane prabhune kevaLajJAna thayuM te have thoDuM cAlyuM javAnuM che ? ane sAthe kevaLa mahatsava manAvavA te AkhuM nagara jaze. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 huM AtmA chuM are ! deva ane Idro paNa Avaze. eka bharata na jAya te zuM bagaDI javAnuM hatuM ? tamArA jIvanamAM jyAre A koI prasaMga Ave tyAre paNa ema ja vicAre che ne ! temAM ya khAsa dharmakSetramAM je kaMI prasaMga hoya te te ema ja kaho. zuM huM ja karUM badhuM ? bIjA nathI kaI ? eka huM nahIM karuM to zuM bagaDI javAnuM che ? baMdhuo ! pelI akabara-birabalavALI vAta jANe che ke tame? heja dUdhathI bharavAne hate enA badale pANIthI bharI dIdho. sahue e ja vicAra karyo ne ke nagaranAM sarva prajAjane te dUdhane leTe nAkhaze temAM mAre eka pANIne leTa haze te zuM vAMdho Avaze ? ane temAMya rAtrinA aMdhArAne lAbha maLI gayo. ane hojamAM eka TIpuM paNa dudha na naMkhAyuM ! vicAre ! A prasaMgane te 500 varSa vItI gayAM. paNa mAnavanI manevRtti te A ja rahI che. badalyA che tame ? hA, tame kahe che ame te Modern ja nahIM Ultra Modern thaI gayA. bahAranAM rahana-sahana, vezabhUSA badalyAM, paNa AMtaravRttio te enI e ja rahI. are ! vadhu saMkucita thaI gayA. kayAM sudhI vAta karavI ? tamAre dharma kAryo karavA nathI ane koIne karavA devA nathI. keI vyaktine dharmanI zraddhA thaI hoya, bhAva-bhakti jAgyAM hoya, sAdhu-saMta gAmamAM padhAryA hoya ane temanA satsaMgamAM vadhu rahe te tarata tamArI AMkhamAM AvI jAya. belavA mAMDe, ho! bahu dharma karavA mAMDyA che ? zuM karo cho saMta pAse jaIne ? tame te A divasa upAzrayamAM ja rahe che. kevI che A vRtti ? kevI A daSTi? kyAM laI jaze e ? A badhI sAMsArika vRttio ja che, je svacchedane chUTavA nathI detI. baMdhuo! bharatane bhautiktA para prema na hote paNa prabhu pratye prema hatuM. te jene saMsAra para vadhu rAga che tene svaccheda nathI TaLate ApaNI dazA e ja che ne ? Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roke jIva svacchada te 177 huM tamane pUchuM chuM ke bhAratane saMsAra pratyenI kaI javAbadArI hatI ke nahIM? chatAM prabhu prItine paheluM sthAna maLyuM. tamane jyAre kaMI paNa kahIe chIe tyAre kahe che-mahAsatIjI! tamane zuM khabara hoya? amArI javAbadArI keTalI che ? e paNa amAre nibhAvavI paDe ne ? amArI javAbadArIo kevI hoya tenI tamane khabara na paDe. kema ? amane khabara kema na paDe ? zuM ame uparathI utarIne AvyA chIe? tamArI vaccethI ja ahIM AvyA chIe. badhuM ja joIne AvyA chIe, amane khabara che ke saMsAranI javAbadArI zuM hoya ? tamArA Limitations keTalA che? badhI ja khabara che. paNa jyAre tamAre na karavuM hoya tyAre kahe che ke amArI javAbadArI keTalI che ? amAre eka-eka miniTanI gaNatarI hoya che. UbhA raho ! huM nathI mAnatI ke tamAre eka-eka miniTanI gaNatarI hoya ! tame eka-eka miniTa samajI vicArIne kharco che e nathI mAnatI. halakA manoraMjana mATe traNa-traNa, cAra-cAra kalAka, are ! AkhI ne AkhI rAta cAlI jAya che ! cAra-cha jaNa bhegA maLIne gappAM mAre che ne keTalo samaya vItI jAya che? pAnAM laIne ramavA bese che ne keTalA kalAka cAlyA jAya che ! kayAM che gaNatarI ? khoTA che tame! hA, ahIM upAzrayamAM ke dharmanA kAryamAM samaya kADhavo paDe tyAM ja tamane gaNatarI che. baMdhuo ! kharAba na lagADazo. paNa tamArA aMtaramAM UMDA utarIne tapAsa ke kayAM che tamAre rAga bhautika kSetre ke sapuruSa prati? je ne jeTale rasa saMsAramAM che e je sadagurumAM hoya, temanA cI dhelA mAge hoya te jarUra svachaMda TaLe. ane trIjuM kAraNa che jUThI leka lAja ! jUThI apakItine bhaya! vadhAre dharma karIza, vadhu saMta samAgama karIza ane kaI kaMI kaheze te? ene bhaya che tamane ! zuM kahuM? dhanyavAda ApuM? dhanya che tamane! dharma karavA samaye Ama vicAre che paNa kayAreya e vicAryuM che? ke dArUnA bAramAM jAuM chuM ne kaI kaMI kaheze ? tyAre lokalAjano bhaya che ? Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 huM AtmA chuM are ! ethI paNa AgaLa vadhIne kahuM to? baMdhuo ! mArI vAta cheDI kaThera che, paNa satya che ! kharAba na lagADaze. paNa jyArathI meM sAMbhaLyuM che, mArA mAthAmAMthI e vAta khasatI nathI. mahAvIranA anuyAyI, ahiMsAnA nArA lagAvanAra, tamArI jAtane zuddha zAkAhArImAM gaNavatA, kevA che tame ? zuddha zAkAhArI che? pachI je hoTalamAM mAMsAhAra- NON-VEG bane che, tyAM khAvA mATe jAva che ? ane uparathI baDAI kare che. ke tyAM te Veg ane Non-veg alaga alaga raMdhAya che! jeI AvyA che tenAM rasoDAM? tenAM vAsaNe? tamArI jIbhanI rasavRtti tamane kyAM laI jAya che ? are ! huM jANuM chuM ke mAtra rasavRttine kAraNe ja nathI jatA paNa evI hoTalamAM javuM te pratiSThAnuM sAdhana mAne che. tamArI pratiSThA vadhe che. keTalI hIna bhAvanA kAma karI rahI che ! vicAre te kharA ! naitikatAnuM raNa keTaluM nIcuM utarI gayuM che! Aje huM A karuM chuM, kAle mArA saMtAne zuM karaze? Aje meTA zaheromAM te zrImaMta gharanA nabIrAo Non-Veg khAtA ane temAM gaurava anubhavatA thaI gayA che. kayAM jaIne aTakaze A badhuM? baMdhuo! mAtra dharmanI dRSTithI ja A vAta nathI, paNa tamArI vyavahArikatAnI dRSTithI paNa vicAre ke Aja tame kyAM che? tame jyAM che tyAMthI tamArA saMtAna vadhu nIce utaravAnAM, e samajI leje. pachI revuM ja paDaze. revA sivAya bIjuM kAMI nahi rahe, ane tyAre peTa bharIne pastAze paNa bahu moDuM thaI gayuM haze, pAchA nahIM vaLI zake ke nahIM tamArAM saMtAnone vALI zakaze. paNa samAje AvA khoTA mArgone pratiSThAnuM sAdhana banAvI dIdhuM ane tame apanAvI lIdhuM pachI dharma kyAM ugaze? dharma aMtarane kevI rIte sparzaze? ane nahIM spaze te e ja caryAzInuM cakakara ubhuM ja che ! AvI ja kaMgAla vRtti ane dharmanI mahattA viSenuM ajJAna, mANasane dharma tarapha vaLavA de nahIM, ane vicAre ke dharma karatAM mArI apakIrti thaze te? leke zuM kaheze mane? ane kharekhara jene dharma kara nathI Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roke jIva svachaMda te 179 te, karatA te nathI paNa dharma karanAranI nidA kare che. pariNAme nidAthI DarIne dharma karanArA, dharmathI ane saMtAthI dUra bhAge che. Ama A traNa kAraNe jIva svachaMda cheDI zakato nathI, paNa svachaMda choDayA sivAya jIvane uddhAra nathI. zrImadjI kahe che pAmyA ema anaMta che, bhAkhyuM jina nirdoSa. rAga-dveSa tyajI vItarAga thayA che evA zrI jinezvara bhagavAna kahI gayA che ke, bhUtakALamAM je-je che eTale ke anaMta cha mekSane pAmI gayA, te sahue svaccheda choDayo ane puruSa prati prema jAgRta karyo, sapuruSe batAvelA rAhe cAlyA, leka-lAjane bhaya choDI, apakIrtinI paravAha na karatAM, ahaMkAra ane mamakArane tyAga karI, sanmArge pravRtta thayA tyAre ja mekSa pAmyA, ane bhaviSyamAM paNa A rIte ja jIve mokSa pAmaze. baMdhuo! ahIM Atmasiddhi zAstranI vAte cAle che. zrImadjI zarata mUke che ke mekSa pAmavA mATe svacchaMda cheDe ja paDaze. jo ATaluM mAnya hoya to ja mokSa meLavavAnI vAta karaje, nahIM te nahIM. te have anAdinA svacchaMdane rokavA mATe jIve ke puruSArtha kara jarUrI che te vAta zrImadjI AgaLanI gAthAmAM batAvaze. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyakSa sazurU yoga...! vatarAga paramAtmA anaMtajJAnI, anaMtadarzanI, prabhu vIra jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAene mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyaga-jJAna, ane samyagU-cAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA karavA mATe jIve sagurunuM zaraNa levuM Avazyaka che. sadgurunA zaraNa vagara mArga maLato nathI. atyAra sudhI sadgurunuM zaraNa maLyuM nathI tethI ja svacchede vartatA AvyA chIe, ane ApaNI mati-kalpanAe ja teno nirNaya karyo che, dharma, dharmanAM sAdhana, dharmanI ArAdhanA ane dharmanuM phaLa, A badhI ja bAbatone ApaNuM buddhie jevI rIte svIkArI che temaja ApaNe mAnatA AvyA chIe. eTale ja jemaNe so sAkSAtkAra karyo che evA sapuruSanA zaraNe javAnuM che. zrImadjI kahe che pratyakSa saddaguru yaMgathI, svachaMda te rekAya anya upAya karyA thakI, prAye bamaNuM thAya...16.... svaccheda TALavAnI IcchA kayAre thAya ?....jyAre pote samaje ke huM mArI buddhithI vatI rahyo chuM te agya che. Aja sudhI mAruM duHkhathI mukta thavuM che e nizcaya jenA aMtaramAM thayuM che, tene ja svaccheda kAMTAnI jema khUMce che. ane tenA mukhethI udgAra sarI paDe che. Aja sudhI huM rahyo garvamAM ne, mAgI madada na lagAra Apa baLe mAga joine cAlavA, hAma bharI mUDha bALa have mAMgu tuja AdhAra... premaLa jyoti... paNa A lakSya jAge te ne ? bahudhA jIva pote je kare che te ja ThIka che ema ja mAnate haya, eTale saddagurunA yoge satsaMga karato Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyakSa sadguru vega 181 hoya te paNa pitAno kadAca na choDe. upadeza sAMbhaLe te paNa pitAne ruce evuM kahe te grahaNa karI le ane satya hovA chatAM paNa arucikara hoya to grahaNa na kare. arthAt pitAnI mAnyatA sAthe laIne ja sAMbhaLavA beThA hoya tethI gurudevanA yoge paNa kAMI pAmI zake nahi. moDhAmAM mIThAne kaNa laIne mIThAIne rasa mANavA jatI kIDI jevI A vAta che. mIThAIne rasa le hoya te mIThuM moDhAmAMthI kADhI nAkhavuM paDe. baMdhuo ! vyavahAramAM A vAta ApaNane khabara che, zikhavavI paDatI nathI, mAne ke eka kAcanI boTalamAM keI e padArtha bharyo che je khAvA lAyaka nathI, ane temAM khAvA yegya padArtha bhare che to zuM karazo? pahelAM te khAlI karaze ane pachI evI rIte barAbara sApha karaze ke pilA padArthanI gaMdha paNa temAM na rahe. tyArapachI ja temAM bIju bhare. eka sIdhI-sAdI vAta karuM. ziyALAnA divaso che. savAre nAsto karavA beThA. pahelAM khAdhe aDadiye ane pachI cA pIvI che. te tarata cA nahIM pIe. paNa vacamAM kaMIka khArI cIja khAI leze. kema? je sIdhI cA pIe te tene Taste na Ave. cA maLI lAge. paNa cAne Taste levo che to pahelAM Taste ne change kare che. to ja cA pIvAnI majhA Ave. baMdhuo ! A vAta zIkhavavI paDatI nathI. paNa satsaMga karavA Ave tyAre saMsAranA, kadAgrahanA, mithyA mAnyatAnA Taste manamAMthI kADhIne Avaze to ja saMtanA upadezane rasa lAgaze ane te grahaNa karavA jevuM che tema lAgaze. jIvane aMdaramAM paDelo ahaM ja sadgurunA upadezane AtmasAta thavA na de. mATe ahaM choDIne sadgurunuM zaraNa svIkAravuM paDaze. baMdhuo! saddagurune pega saphaLa tyAre ja kahevAya ke emanA saMge, saMsAranI ruci ochI thAya ane AtmalakSa vadhe. upadeza sAMbhaLe tyAre ema thAya ke mAre mAtra sAMbhaLavA khAtara ja nathI sAMbhaLavuM paNa temAMthI kaMIka pAmI javuM che, kaIka meLavI levuM che. evI tIvra pipAsA jAge. are ! gRhasthAzramane calAvavA dhadho karatA he,vyavahAra sAcavatA he, paNa aMtarathI evI bhAvanA rahe ke he prabhu ! kayAre vega maLe ne kayAre Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 huM AtmA chuM A badhuM choDuM? saMsAra vyavahAra jALa rUpa bhAse, te ja satsaMga sArthaka thAya. paNa sAcuM kahe, bhAI ! vyApAra choDavAnuM mana thAya che, ochA karavAnuM mana thAya che ke tene vikasAvavAnuM mana thAya che? zene zokha che? cAnsa maLe te cUke nahIM ne? khUba vadhAre-khUba vadhAre ane pachI kaho "pahoMcI zakAtuM nathI." paNa bhalA bhAI! tuM kyAMthI poMce ? tuM ekale ane vadhAryuM che pAMca jaNe kAma karI zake eTaluM! paNa A tRSNa che, atRpta lAlasA che ! mane yAda che muMbaIvALA eka bhAI ame mahArASTranA eka gAmamAM hatA ane darzane AvyA. teo pati-patnI be ja prANI, paNa dha che. khUba vadhAryo hate. judA judA zaheromAM temanI ophise. paLane paNa samaya na hoya temane. meM emane pUchayuM : "zA mATe tame ATaluM badhuM kAma vadhAryuM che? tame be jaNAM sukhethI rahI zake eTaluM tamArI pAse nathI?" ramUja sAthe temaNe kahyuM : mahAsatIjI! eka nahIM. traNa bhava cAle eTaluM che!" "te zA mATe vadhAre che?" basa, mane zokha che." juo! jIvane kevA zekha hoya che? zekhane Convert karI nAkhe. je zokha pApa karAve, tRNuM vadhAre, anarthI daMDanuM sevana karAve, tene cheDI tamArI zokhavRttine AtmA tarapha vALI do. satsaMgane zekha, vAMcanane zekha, vrata-pratyAkhyAna niyamene zekha keLavI le. baMdhuo ! pelA bhAIne te zubhedaya hato ke temaNe zekhanuM kSetra badalI nAkhyuM. atyAre ghadhe bahu ja ocho kare che, ane vadhu samaya AtmalakSe Ape che. saMsAranA vyavahAramAM rAce nahIM, paNa e karatAM kheda vate ke karavuM paDe che eTale karuM chuM, paNa mAre A karavuM nathI. sadgurunA zaraNe jaI Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyakSa sadguru vega 183 temanI AjJA e ja mAruM jIvana, e ja mAre dharma. AvI bhAvanA nizadina jene varte tene sadgurune yoga thayo kahevAya. to ja svachaMda TaLe jyAre e saddagurune sarvasva mAnI zake. jJAnIe kahyuM che bhava eka je rAjI kare, puruSane sahavAsathI enI badhI IcchA prazase, rAma--rAma ullAsathI paMdara bha mAMhe ja te tuM pAmaze mukita sahI gururAja anubhava gaMga sahajAnaMda rasathI lahalahI. jJAnIo ApaNane kahe che, te tArA saMsArane poSavA mATe, bhagavRttinA rasamAM eka nahIM, Aja sudhInA anaMta bha kheI nAkhyA. jIva jyAM jyAM je-je nimAM game tyAM-tyAM teNe indriyanA viSayane bhegavavA sivAya bIjuM kazuM ja karyuM nathI. pite e karyuM che ne bIjAne preraNA paNa e ja ApI che. bhUtakALamAM ghaNuM bha gayA, tyAM zuM-zuM karyuM te to ApaNane yAda nathI. paNa vartamAna bhavane ja vicAre! jeTalAM varSo A jIvananAM gayAM temAM zuM karyuM ? zarIra tathA mana je mAge te ApavAmAM, ane zarIranI sagAIe je parivAra che tene piSavAmAM ja AkhuM ye jIvana veDaphI nAkhyuM. nathI lAgatuM ke gayAM te varSo gumAvI ja dIdhAM che? rAta-divasa doDAdoDI kare che. tame kaheze, "ame amArA ekalA mATe nathI karatA. parivAranI paLojaNa paDI che tene mATe paNa karavuM paDe che. paNa huM tamane pUchuM-tame parivAranI sukha-suvidhAnI ciMtA kare che te vAta sAcI, paNa kaI dRSTie ? eka te sArI rIte, badhI sagavaDatA ApI saMtAnane ucheravA, sAruM bhaNatara ApavuM, dikarI hoya te sAruM ghara ! tamArI vyAkhyA pramANe dhanavAna ghare gatIne paraNAvI devI. dikare hoya te bhaNAvI, dhaMdhe lagADI, paraNAvI de. basa ne, thaI gaI ne javAbadArI pUrI ? kahetA hoya che ne ? hAza ! badho ja bhAra utarI gayo ! vahAlA baMdhuo ! tame badhuM te karyuM paNa kharekhara mA-bApa tarIke tamArI je pharaja hatI te bajAvI kharI? tame hA kaheze ! huM nA kahIza! Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 huM AtmA chuM tame tamArA saMtAnane dharmanA saMskAra ApyA ? e jyAre pitAnA jIvananI javAbadArIo pUrI kare tyAre Atma tarapha vaLe evI jAgRtine kaI maMtra Apyo khare? je nA, te tamArI javAbadArI adhUrI che! kayAre Apaze A saMskAra ? tame bilakula riTAyarDa thaze tyAre? paNa pachI nahIM ApI zake ane e juvAna saMtAna saMskAra leze paNa nahIM. ApavA hoya to tenA bAlyakALamAM ja ApavA joIe, te ja e jhIle. have na mAne! paNa enA bALapaNamAM tamArI yuvAnI hoya, eTale tamane ja dharma sUjha na hoya, Atama laganI lAgI na hoya, adhyAtma ciMtA jAgI na hoya. pachI tame kayAMthI Apa bALakane saMskAro? basa, Ama ja cAlyuM che ApaNuM jIvana. tame tamArA zarIra-mananI sukha-sagavaDatA meLavavAmAM ane bheLavavAmAM jIvana pUrNa karyuM, saMtAnane paNa e ja saMskAra ApyA. AvA eka nahIM anaMta bha vItAvI dIdhAM. ahIM AvyA pachI, vItarAganI vANI maLyA pachI paNa zuM karI rahyA chIe? ahIM beThA he tyAM sudhI cAlanA pANInI jema vairAgya rasathI bharapUra ane pachI kerA dhAnera. hatA tyAM ne tyAM. nahIM baMdhuo ! have Ama na cAle. basa, jAgyA tyAMthI savAra. A eka bhava puruSane zodhI temane saMpUrNa samarpita thaI, temanA caraNamAM rahI, temane prasanna karI laIe. basa, mAtra eka ja bhava! paNa e puruSane prasanna karavA kaI rIte ? teonI AjJA manaremamAM vasI jAya. temanI AjJAne jhIlavA sadaiva tatpara rahIe. khAsa vAta te e che ke gurudeva AjJA kare kene? emanA aMtaHkaraNamAM jemanA pratye vAtsalya bhAva che, hita-buddhi che, jemane tAravA cAhe che temane ja teo AjJA kare, ane je jIva eTale bhAgyazALI che, haLukamI che tene ja AvuM saubhAgya maLe che. mATe gurudevanI AjJAne jhIlatAM aMtaramAM harSollAsa jAga joIe. gurudeva kayAreka mIThA zabdomAM paNa kahe, kayAreka kaDavA zabdo kahe, paNa teonI hita bhAvanA ja hoya. anAdithI ulaTA jIvane sulaTa Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 pratyakSa saddaguru yaMga anAvavA, teone A prayoga karavo ja paDe. ApaNe tyAM kahevata che-"kaDavA osaDa mA pAya" mA saMtAnanuM bhaluM che evuM bIjuM keNa Icche ? mATe ja gurudevanI game tevI AjJA heya, mAthA para caDAvIe. jyAre gurudevanI AjJA pALavAno samaya Ave tyAre meremamAM prasannatA pragaTe, ullAsa bhAve AjJAne ArAdhe, je kaMI AjJA che te mArA ekAMta hita mATe che tevI daDha zraddhA aMtaramAM heya. e mAne ke huM ke bhAgyazALI chuM ke mArAmAM ArAdhanAnuM prathama caraNa upADavAnuM sAmarthya AvyuM. pahelAM guru-AjJAnI ArAdhanA, pachI ja ratnatrayanI ArAdhanA. eka etihAsika prasaMga yAda Ave che. vizvanA itihAsamAM nepoliyana benApArTa nAmanuM eka vizeSa pAtra thaI gayuM. te senApati hate. tene commanding power adabhUta hate. e Discipline ne eTale badhe himAyatI hatI ke ene eka paNa sainika tenA Orderne utthApI zakato nahI. nAnI evI bhUla karanArane paNa mRtyudaMDa thatA. eka vakhatanI vAta che, e senA sainyane kUca karAvI rahyo hato. te Order Apato hato ane tenA cAlI jatI hatI. kaI keTalA kilomITara lAMbI kUca hatI. seMkaDo sainike cAlyA jAya che. nepoliyana pAchaLa che. temAM vacamAM khAI AvI, AgaLa rasto nathI. sainikane mAtra hukama anusAra cAlyA javAnuM che. vacamAM aTakavAnuM nathI. ane baMdhuo ! Azcarya ! eka pachI eka sainike khAImAM utaravA mAMDayA paNa kaI kahetuM nathI ke "sara ! AgaLa khAI che, rasto nathI." Ama keTalAya sainike khAImAM himAI gayA. ekAeka ne poliyananuM dhyAna pAchaLathI AgaLa gayuM. e jue che mAro Order cAlu che ane sainya AgaLa vadhatuM kema dekhAtuM nathI? teNe sahune rekI dIdhA, deDIne AgaLa gaye. jeyuM, khAImAM sainike cAlyA gayA che. khAI uMDI hatI temAM janAre maraNane zaraNa ja thAya. nepoliyananI AMkhamAM pANI AvyAM. teNe sainikone kahyuM : Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 huM AtmA chuM ahIM khAI che tene mane khyAla na rahyo, huM te Adeza Apate ja rahyo paNa tamAre te kahevuM hatuM ke raste nathI, AgaLa kema cAlIe?" No Sir ! amAro dharma mAtra Apane Order mAthA para caDhAvavAne basa. cAlatuM rahevuM ! pachI cAhe maraNa Ave, khAI haya, jaMgala hoya, game te heya ! Order sivAya ame bIjuM kazuM jANatA nathI ! " baMdhuo! A eka sainyanI Discipline hatI, tenI sabhyatA hatI. maraNane zaraNa thayA. paNa senApatinI AjJA sAme avAja na uThAvyo ! vicAro! ApaNe te AdhyAtmika kSetre, ApaNA pitAnA Atma-uddhAra mATe AjJA pAlana karavAnuM che, te keTalI arpaNatA? keTalI sabhyatA? keTalI chAvarI? sarvasvanuM samarpaNa karyA vinA AjJApAlakapaNuM AvatuM nathI. ApaNe tyAM zrAvaka temaja sAdhunAM vratamAM jyAM pratijJAbaddha thavAnuM che tyAM eka zabda Ave che jAvajachavAe arthAta je vratane grahaNa karuM chuM enuM pAlana evI daDhatAthI karIza, eTalI arpaNatA sahita karIza, evI ananya bhAvanAthI karIza ke kadAca jIva jAya te paNa bhale, mRtyune maMjura karavuM paDe te paNa bhale, paNa pratijJAthI calita nahIM thAu ! baMdhuo ! A vrata zuM che? ApaNA jinezvaranI, ApaNA pUrvAcAryonI AjJA ja che. mATe tene rome-rome utArI daI prasannatApUrvaka AcaravAnI taiyArI joIe. te tenuM phaLa zuM ? "paMdara bhavamAM mukti AjJAnA ArAdhaka jIvane, vadhAre paribhramaNa rahetuM nathI. tene saMsAra, parimita thaI jAya che. tethI ja ahIM Atma-anubhavI puruSa kahe che ke amArA anubhavamAMthI nIkaLela gaMgAnA pavitra jala vaDe ame sahajAnaMdane pAmyA chIe. ane tethI ja cekasAIpUrvaka kahI zakIe chIe ke ATaluM thaze te mokSa Definite, emAM mana-mekha nathI. ahIM sagurunA vege svachaMda rokavAnI preraNA ApI che. upara kahyA pramANe gurudevane arpaNa thaI jAya te ja svacchaMda rekAya. paNa je e Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyakSa saddaguru yaMga 187 na thAya te anya upAya karyA thakI, prAye bamaNuM thAya. potAnA ja prayatnothI svachaMdane rokavAno prayAsa thAya te te dUra te na thAya paNa vadhe. keTalAka mANase sAdhu-saMtonAM caraNamAM jaI teonI sevA-suzraSA ke zAtA upajAvavAmAM pitAnI nAnama mAne che. temane ahama tyAM ghavAya che. evA mANase dharma ane dharmanAM ta para zraddhA rAkhatA hoya, savAMcana karatA hoya, vicAratA hoya, to samajatA paNa hoya paNa paNa kaI sapuruSanA caraNa- zaraNanuM sAnidhya pAmavA jeTalI namratA tenAmAM na hoya. eTale te evuM mAne ke ApaNe gharamAM beThAM paNa dharma karI zakIe chIe ane ApaNA doSane jANIne dUra karI zakIe chIe. ApaNe kaI saMtenA zaraNanI AvazyaktA nathI. keTale bhayaMkara aham ! badhuM ja karate havA pachI paNa tene ahema te evo ne evo ja paDe che. e te eka rati bhAra paNa egaLe nathI to mAge kayAMthI caDe ? AmAM svachaMda jAya nahIM paNa ahamanuM piSaNa thatuM jAya eTale aham vadhe. jenuM piSaNa kare te vadhe paNa ghaTe nahIM. zarIramAM roga thAya ane ApaNuM zArIrika pratikAra zakti na hoya to evI jAtanI davA le che ke kAM te pratikAra zakti vadhe ane koe jarsane nAza thAya. zarIranA roga mATe ATalA jAgRta chIe. paNa A te mahAroga che. je anAdithI AtmAne vaLage che ane tenuM piSaNa ja karIe chIe. are ! ApaNe ahama nuM peSaNa karIe ja, paNa jyAM ahama nuM piSaNa thatuM hoya evA sthAne javAnuM ja pasaMda karIe ! kevI che ApaNuM manavRtti ! ahamanA kAraNe ja meTA moTA mahAnubhAve bhavamAM bhaTakayA kare che. saMsAramAM duHkhI thayA che, e ahama gALavA jevuM che ke piSavA jevo ? e samajI laIne tene dUra karavA prayAsa karIe. eTale ja zrImadjIe kahyuM : sadgurunA zaraNa sivAya tAro uddhAra nathI. emanA zaraNa vinA svachaMda TaLaze nahIM. mATe emane zaraNe Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 huM AtmA chuM cAlyA jA ne AjJA ArAdhI le. AjJA na ArAdhanArane svachaMda bamaNo thAya. pelI eka vAta jANatA haze. eka aparAdhI pakaDAyA ane tene keda thaI gune sAbita thayuM. zikSA tarIke phaTakA mAravAnA hatA. paNa pahelAM ja kahI devAmAM AvyuM hatuM ke bolavAnuM nahIM, belIza te be khAIza. tene phaTakA mAravA Ubhe rAkhavAmAM Avyo ane kahyuM, tane daza phaTakA mAravAnA che. "he ATalA badhA ? " vIza !" paNa kema ? " cAlIza !" " bApare ! marI gayo !" eMzI ! " ane e belate gayo ne phaTakA vadhatA gayA. Dabala thatA gayA. | baMdhuo ! gurudevanI AjJA jeTalI vAra utthApIe eTalI vAra svaccheda - bamaNo thato jAya. pUcho aMtarane ! keTalI vAra AjJAnuM ullaMghana karIe chIe ? eka vAra AjJA na mAnI, svachaMda bamaNo thaye. bIjI vAra na mAnI, ethI bamaNo thaye. pala-pala e ja karIe chIe. prabhue zrAvaka dharma ane sAdhu dharma banne prarUpyA che. je e dharmanuM pAlana na karIe te paNa ApaNe svachaMdI. paNa nA, have ApaNe svachaMdI rahevuM nathI, tethI gurudevane-sapuruSane vega maLe eTale emanA caraNamAM samarpita thaI jaIe ane ahamane gALI nAkhIe. - have AgaLa svachaMda ne teDanAra ane guru caraNamAM samarpita thanArane Atmika lAbha ke maLe che te avasare kahevAze. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAta tene bhAkhiyuM.. vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI, prabhu vIra jagatanAM bhavya jIva samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSa mArganI ArAdhanA samyagadarzana samyagRjJAna ane samagu cAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA sva ane paranA bhedanuM bhAna karAve che, e bheda pAmavA mATe je puruSArtha Avazyaka che, e puruSArthanI rIte Atmasiddhi zAstramAM TheraThera batAvavAmAM AvI che. pitAnI mati-kalpanAthI manAtI AvatI mAnyatAone tyAga karI sapuruSanA lakSya vate, temanAmAM tathA temanI vANImAM atUTa zraddhA jAge tyAre ja temanuM yathArtha anusaraNa karI zake che. ApaNe tyAM AvA mahApuruSone " Apta puruSa" kahyA che. "Ata" zabdane pravega bhAratanI sarva darzana paraMparAmAM thayela che ane te para graMtha racAyA che. "Apta mimAMsA " nAmane eka graMtha che. jemAM AdhyAtmika draSTie Apta keNa heI zake tenuM vistRta vivecana che. Apta keNa ? jemanuM vacana, temanA anubhavamAMthI nIkaLatuM hovAnA kAraNe sarvathA AdaraNIya che, anukaraNIya che, AcaraNIya che, teone Apta puruSa kahevAya. vyavahArika kSetre ApaNA mAtA-pitA vaDIle, vRddho, ApaNuM mATe Apta che. teo jIvananA ghaNA ye sArA-mAThA anubhavomAMthI pasAra thayA che. temaNe jIvanane jANyuM che, mANyuM che, ane mUlavyuM che. teo pitAnA anubhavathI ApaNane hitazikSA ApI saMsAra- vyavahArane Adarza mArga batAve che. temanI salAha anusAra jIvanamAM cAlIe te avazya sukhI thaIe. AdhyAtmika mArge je puruSee AtmAnI anubhUti karI che, sAdhanAnA mArge AvatAM vidanene pAra karI saphaLatAne pAmyA, evA anu Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 huM AtmA chuM bhavI mahApuruSonAM vacane ApaNA mATe AdaraNIya che, ane teo ApaNA mATe A puruSa che. saMsArane mArga hoya ke adhyAtma mAga hoya; ke IpaNa mArge cAlatAM vidane to AvavAnAM ja. saMsArane mArga suMvALo nathI, Dagale ne pagale saMsAra vyavahAramAM aneka prakAranI muzkelIo UbhI thatI ja hoya che. keTalAka mANasone te nAnI uMmaramAM ja aneka Apattio AvI gaI hiya. teo kahetA hoya che ke meM te nAnI uMmaramAM ghaNuM ye anubhavI lIdhuM, ghaNA taDakA-chAyA joI lIdhA. AvA samaye vaDIlo-mAtA-pitA vagere sahAyaka thAya che, teo paNa AvI ApattithI kema bahAra AvyA te batAvI tene hiMmata ane dhairya baMdhAve che. sAthe, muzkelImAMthI pAra thavAne raste batAve che. adhyAtma mArge jatAM paNa vidane ochAM nathI naDatAM ! tyAM paNa Dagale ne pagale vidane UbhAM ja che. eka te ApaNuM pUrvakALe sevelA virAdhaka bhAvanA saMskAra jAgRta thAya che ane bIjuM, punyAInI hInatA, A bane kAraNo sAdhanAmAM bAdhA pahoMcADe che. trIjA guNasthAnanA bhAve zrI prabhue varNavyA che, te guNasthAnanuM nAma che mizra guNasthAna. jyAM jinavacananI ruci paNa nathI ane aruci paNa nathI. AvA mizrabhAvo je jIvane vartatA hoya tenuM guNa sthAna trIjuM kahyuM. have keI eka dhamI AtmA, saMta pratyenI zraddhAnA kAraNe temanA darzane jaI rahyo che, tyAM sAme tene eka mitra maLe. teNe pUchyuM : "Ama kaI bAju " pele kahe " nagaramAM sAdhu padhAryA che. vaMdanIya vibhUti che, cAla tuM paNa mArI sAthe. " ane pale taiyAra thaI gaye. bane cAlyA jAya che, tyAM sAmethI trIje AvyuM. teNe paNa e ja prazna karyo. "kayAM cAlyA bane?" pahelA mitre kahyuM "saMtenAM darzane!" trIje mitra mahA mithyAtvI che. saMte pratye aruci dharAve che. teNe bIjAne kahyuM : "are ! A te mUrakha che. tuM paNa mUrakha ? cAla pAcho ! tyAM javAthI kazuM nahIM vaLe. cAla !"" ane bIjo mitra pAchA pharI gaye. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samakti tene bhAkhiyuM 191 pAcho vaLe te mizrabhAvavALe hato. tene pale mitra saMtanAM darzane laI jAya che te paNa taiyAra, ane mahA mithyAtvI tyAMthI pAcho vALe che te paNa taiyAra na pApe saMtanAM darzana! juo A aMtarAya! A vimba ! dharma mAge AvAM vidane AvyA kare. AvAM vinithI bacAvanAra ane sarAhe calAvanAra mahApuruSa ja Apta puruSa kahevAyA. emanI je preraNA maLe te aMtaramAM tIvra ruci, tIvra lagana lAge, ane aMtaramAM nirNayAtmaka baLa pidA thAya. "kareMge yA mareMge " nI bhAvanA prabaLa bane. te vicAre game tevI muzkelI Avaze, pralobhano Avaze, paNa mAre pAchuM pharavuM nathI. mArgethI DagavuM nathI, AvI daDha zraddhA ja jIvane AgaLa vadhArI zake che. adhyAtma mArge moTAmAM moTuM vizna che svachaMda. ApaNe be divasathI svachaMdanuM varNana karIe chIe. e svachaMda tyAre ja chUTe ke jyAre jinezvaranI vANI para, puruSanI vANI para ananya ane atUTa zraddhA jAge. gaNadhara gautamasvAmI prabhu vIrane hajAre prazna pUche. prabhu javAba Ape, ane gautamanA mananuM samAdhAna thAya ke tarata temanA mukhamAMthI zabdo sarI paDe.- tane , tame ranna gautame jayAre jayAre prabhune prazna pUchyA che tyAre vinaya sahita prabhunA caraNamAM mastaka namAvI, vaMdanA karIne pUchayA che. zAstramAM pATha che ke jeTalI vAra gautame prazna pUchyA eTalI vAra tikRkhuttonA pAThathI vaMdanA karIne pUchyA che. keTalI vaMdanA karI haze prabhune ? eTalA vinayathI gautama prazna pUche. prabhu javAba Ape. na samajAya te pharI pUche, ane prabhu eTalA ja bhAvathI pharI javAba Ape. ane gautamane saMtoSa thAya eTale belI uThe, aMtaranA uMDANamAMthI zraddhA sahita zabdo nIkaLe- tame savaM, tana tai, prabhu Apa ja satya che. Apa ja satya che. gautamanA A zabdo sUcave che ke emanA rome-rame prabhu vasI gayA che. basa, jyAre A bhAva, AvI zraddhA, A atUTa vizvAsa jAge tyAre ja prabhumaya thaI javAya. pachI svaccheda UNe kyAM rahe ? Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 huM AtmA chuM ahIM eka vAta yAda Ave che. rAdhAjI hamezAM zrIkRSNane kahe, "prabhe ! jayAre hoya tyAre ApanA moDhAmAM arjunanuM ja nAma hoya che! ajunamAM evuM zuM che ? Apane kema e ATale badhe vahAle che ?" ApaNuM A mane vRtti che ke ApaNe jenA pratye prema dharAvatA hoIe, tene paNa ApaNe eTalA ja vahAlA hovA joIe. eTaluM ja nahIM paNa ApaNe emaIcchatA hoIe ke ApaNA karatAM ene vadhu vahAluM bIjuM keIna ja hoya. kema hoI zake ? paNa bhAI ! prema kaMI dAvA ke adhikArathI maLatuM nathI, e te sahaja vRtti che. aMtaramAMthI sahaja kurita bhAva che. rAdhAjIne paNa manamAM ema ja hatuM ke zrI kRSNane mArAthI vadhAre keI na hovuM joIe. tethI teo kRSNane kahe che: "bhale arjuna mATe bANAvaLI hoya paNa tethI tame vAraMvAra enuM nAma raTayA karo, evuM te kaMI hoya ? sAMbhaLI kRSNa mAtra hasyA. javAba na Apyo. manamAM vicAryuM ke samaya Avaze tyAre javAba maLI raheze. ane thoDA samaya pachI evuM banyuM ke ajuna khATalA para sUI gayA hate, thoDe dUra rAdhA ane kRSNa vAta karatAM beThAM hatAM. ekAeka kRSNanI najara arjuna tarapha gaI. arjunanA lAMbA vALa bATalA uparathI sarI jaI nIce jamIna para paDatA hatA, te joI kRSNa rAdhAne kahyuM: " jAva te rAdhAjI ! arjunanA vALa khATalAthI nIce paDe che, te jarA upADIne khATalA para sarakhA mUkI do ne ! je je jAgI na jAya hoM " baMdhuo ! keTaluM vAtsalya haze kRSNane arjuna pratye ? rAdhAjI gayAM. haLavethI vALa upADayA, ane khATalA para mUke che tyAM thabhI gayAM. be-cAra miniTa sudhI khasI na zakayAM. kRSNa joI rahyA. samajI gayA. rAdhAjI AvyAM. manamAM hasatAM kRSNa pUche cheH " rAdhAjI ! kema ATale samaya lAge? kAma te adhI miniTanuM hatuM. zuM thayuM tamane ?" rAdhAjI kahe, "prabhu ! eka Azcarya !' kRSNa kaheH "zuM ? " pratye ! meM enA vALa upADayA, ane khATalA para goThavavA gaI tyAM te vALamAMthI zrI kRSNa zrI kRSNa avAja nIkaLato hate. huM te thaMbhI gaI." Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samakita tene bhAkhiyuM 193 ema rAdhAjI ! evuM tamane saMbhaLAyuM ?" "hA prabhu ! mane mApha karajo ! mArA manamAM ema thayA karatuM hatuM ke mArA prabhune mArA karatAM bIjuM kaI kema vadhAre vahAluM hoya ! evuM huM na sAMkhI zakuM. paNa Aje mane samajAyuM ke arjunanA rema-ramamAM Apa vasI gayA che. bhara UMghamAM paNa tenAM vALamAMthI kRSNa zabdane dhvani nIkaLI rahela che. keTalI bhakti che ApanA prati? baMdhuo ! arjunanA aMtaramAM kRSNa vasI gayA hatA. basa, evI ja rIte ApaNuM peme-rome jinezvara vasI jAya ane temanA mArge cAlatA sapuruSa prati atUTa zraddhA jAge. temanA cIdhelA mArge cAlavAnI tIvra tatparatA jAge. tyAre ja Atma-sAkSAtkAra thaI zake. jene bIjA zabdomAM samyaga darzana kahIe svachaMda mata Agraha tajI, vate sadaguru lakSa, samakita tene bhAkhiyuM, kAraNa gaNuM pratyakSa... 17. zrImaddajI svachaMda, mata, Agraha tyajavAnuM kahe che. baMdhuo ! A sAMbhaLatAM ema thaze ke keTalI vAra ekanI eka vAta kahevAnI ? keTalA divasathI svachaMda-tyAga viSe ja sAMbhaLI rahyA chIe ! AnuM kAraNa e ja che ke Aja sudhI A jIve eTale kALa vitAvyA te svachaMda ja vItAvyA che. ghaNA bhavAnI A bhUlane sudhAravA mAtra eka vakhata kahI de, te ApaNe kyAM sudharIe evAM hatAM ? tethI ja vAraMvAra kahevuM paDe. - tamArA upagamAM AvatI ghaDiyALane sekaDe-sekaDe AgaLa vadhavuM che. eTale te Taka Taka karI rahI che. e miniTamAM 60 vAra Taka Taka kare che. te kalAkamAM 3600 vAra ane divasamAM 86400 vAra e Taka-Taka kare che. je TakaTaka baMdha thaI jAya te ApaNA mATe, ApaNuM gaNatarI mATe samaya aTakI jAya. AgaLa vadhavA mATe pratyeka sekanDanI TakaTaka jarUrI che. ema sapuruSe ApaNane vAraMvAra Toke che. che. teo kahe che ke tuM tArA mATe jAgRta thaI jA. pahelAM svIkAra ke tuM svacchadI che. pachI tane bhAna thaze ke svaccheda sarvathA tyAjaya che, tenA upAya rUpa saddagurunuM zaraNu-grahaNa atyaMta anivArya che. pachI sadgurunA 13 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 huM AtmA chuM cIdhelA rAhe cAlyo jA. basa, ATaluM karIza te tArAmAM rahela mahAna doSa-rUpa aham tUTI jaze. jyAM zaraNu-grahaNanI bhAvanA jAge, tyAM ja ahama ogaLavA mAMDe che. kAraNa namrAtinamra banyA sivAya keInuM zaraNuM grahaNa thAya nahIM. jIvamAM paDeluM ahama game tyAre, game tyAM bahAra nIkaLatuM ja hoya che. pite kaMIka che, A vRtti bhUMsAtI ja nathI. eka vakhatanI vAta che. eka gAmaDAmAM eka bena jaI rahyAM che. sAme bIjA bena maLyAM. pUchyuM: "kaI bAju gayAM hatAM ? kahe; "tamAre ghare chAsa levA gaI hatI, paNa tamArI vahue kahyuM, chAsa nathI." "ema !, mArI vahue ema kIdhuM ? cAle, mArI sAthe" ane e benane e pAchA laI gayAM. gharamAM jaI gharanAM mAlika bena, pelAM bahenane kahe che, "chAsa nathI, pilAM bahena te stabdha ja thaI gayAM "A zuM ? are A te mane tamArI vahue paNa kIdhuM ja hatuM. mane ema ke gharamAM chAsa haze paNa vahune khabara nahIM hoya mAlika bena kahe che. "nA, ema nahIM. chAsa te ne" nI ja paNa A gharanI mAlika, vahu kyArathI thaI gaI ? e kema kahI zake ke chAsa nathI ! huM nathI beThI hajI ? mArA beThAM e kema nA pADI zake ? mAre ene pATha bhaNAvela hatuM. eTale huM tamane pAchAM laI AvI !" AnuM nAma che ahama! ke peTe ahama che? nAnI evI vAta parathI mAnavInA mananuM mApa nIkaLe che. baMdhuo ! ApaNA sahumAM AvA aneka prakAranA ahama paDyAM che. vAstavamAM te ahama eka ja che paNa tene dizA badalavAnI Teva che. tene teDavA mATe zrImadjI ApaNane sadgurunA lakSe vartavAnI AjJA kare che. je vyakti sadgurunA lakSya tathA temanI AjJAe varcI jAya che. te lakSyane ahIM samakti kahyuM che. ahIM ApaNe samakita viSe thaDe vicAra karIzuM. samakitanA be prakAra-vyavahAra ane nizcaya. deva arihaMta, gurU nigraMtha ane kevalI prarUpita dayAmaya dharma. A traNa tanI yathArtha zraddhA te vyavahAra samakita. tattvArtha sUtramAM kahyuM che Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samakti tene bhAkhiyuM 195 taravAthazAna sagapuram | ane nizcaya samyaktva eTale; nijAtmA te deva, AtmajJAna te guru ane upayoga te dharma. A traNa tattvonI zraddhA arthAt nijAnubhUti, svasaMvedana A ja bhAvene jarA judA zabdomAM zrI sahajAnaMda svAmI kAvya rUpe kahe cheH samyagadarzana deva mere, gurU hai samyakajJAna, AtmathiratA dharma merA, sAdhana svarUpa dhyAna.. jIvane je prApta karavAnuM che athavA kaho ke pragaTa karavAnuM che te nizcaya samyaktva che ke je AtmArUpa che. AtmAnubhUti rU5 che, sva saMvedana rUpa che. A badhe ja AtmAne anubhava che. paNa e prApti mATe AvyaMtara puruSArtha thAya tenI pahelAM ane tenI sAthe vyavahArika puruSArtha paNa che ja. e puruSArthane vyavahAra sabhyatva kahevAya. temAM prathama AjJAnI ruci. Apta puruSanI AjJAnI ruci aMtaramAM jAgyA sivAya mArga mATe nathI. vyAkhyAnanA prAraMbhamAM kahyuM tema anubhavI mahApuruSe ApaNe Apta che. prabhu mahAvIranI stuti karatAM kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArye kahyuM che 'zrI vardhamAna jinamApta mukhyam' sarva Apta puruSomAM mukhya che, zrI vardhamAna svAmI. arthAta tIrthakara mahAprabhu. kevalajJAnamAM spaSTa jhalakatA sarva bhAveno anubhava teoe AtmAthI karyo che. tethI temanI vANI parama satya tatvane pragaTa karanArI che. tethI teo ja Ata che, ane tIrthaMkara prabhune pega na hoya tyAre prabhunA mArge nijane pAmelA gaNadhara, kevaLI, pUrva dhara, labdhidhara, ninya muni, vagere Apta puruSa che. teonI AjJA pramANe calAya te samyakdarzana dUra na hoya. A siddhAMtanI dRSTie paNa Apta puruSanI AvazyakatA samyaktva prAptimAM che. tatvArtha sUtramAM umAsvAtijIe kahyuM : tnnisrgaaddhiNgmaahaa| Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 huM AtmA chuM samyagradarzananI prApti keTalAka jIvane nisargathI eTale ke koIpaNa prakAranA nimitta vagara thAya che. ane keTalAka jIvane adhigama arthAta nimitta pAmIne thAya che. je jIva anAdine mithyAtvI che ke jeNe kadI samyaktvane sparza karyo nathI, ajJAna TaLyuM nathI, AtmAne sAkSAtkAra karyo nathI, evA jIvane jyAre sarva prathama samyaktva thAya tyAre yA te tIrthaMkara prabhunuM nimitta hoya athavA koI puruSanuM nimitta hoya, paNa teonA A zraye, temanI AjJAnI ArAdhanAthI ja thAya che. arthAt AptapurUSa kaho ke sadUguru kahe, emanAM lakSe vartavAthI ja samyakatva thAya. bIjuM, je jIve ekavAra samakitane sparza karI lIdhuM che, AtmA nubhUti mANe lIdhI che, tevA jIvane samyaktva thayA pachI vaLI je mithyAtva mehanIyanA udaye, samaktinuM vamana thaI jAya, eTale ke mi thyAtvI thaI jAya to tevA jIvane pharI samyakatva prAptinA puruSArthamAM keI nimittanI AvazyakatA rahetI nathI. nimitta hoya te A jIva tIvra gatie puruSArtha karI zake. paNa nimitta na hoya te paNa tene samakti pAmatAM vAra lAgatI nathI. te ahIM gAthAmAM, sadgurunA lakSe vartatA jIvana bhAvane samati kahyuM. te eTalA mATe ja ke gurunI AjJAnI ruci te samakita pAmavAnuM pratyakSa kAraNa che. mATe kAraNamAM kAryane Aropa karI tene samyakatva kahyuM. have jIvane AgaLa ke puruSArtha kartavya che te avasare kahevAze. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijaya kare bhagavAna ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhaya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagRjJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanAthI svaccheda chUTe che, ane AMtara zatruo para vijaya pamAya che. bAhya zatruo je nukazAna nathI karatA, e nukazAna AMtara zatruo kare che. bahAranI duniyAmAM rahelA zatruo bhautika nukazAna pahoMcADI zake. Ijajata ke pratiSThA para ghA karI zake, ethI AgaLa vadhe te kadAca jIvatarane haNI zake. e badhI Iha laukika cIja che. ethI AtmAne vadhu nukazAna thatuM nathI. kahyuM paNa che - gaLAne kApanAre ye, zatru burUM kare na je dabuddhi te durAtmAnI, pitAmAM rahIne kare.... AMtarazatru ja bahAranA zatruo ubhA kare che. mohanIya karma jema rAga rUpa che, tema cheSa rUpa paNa che. baMnene samajIe. mehane artha mamatva, rAga, prema e ApaNe karatA hoIe chIe. paNa dveSa, kodha, lebha Adi paNa mehanuM ja svarUpa che. koI para prema hoya che tyAM kahIe chIe ke mane amuka vyakti para meha che. paNa jenA sAthe zatrutA che, krodha che, enA mATe nathI kahetAM ke meha che. kAraNa ApaNe mehane tenA sImita rUpe ja je che. paNa te bahu ja vyApaka che. TheSa paNa tenuM ja rUpa che, ane rAga tathA DhaSa banne AMtara zatruo ja che. je aMdara zatruo na hoya te bahAra keI sAthe zatrutA thAya nahIM. vaLI AMtara zatrue AtmaguNone paNa ghAta kare che. eTale aMdara ke bahAra kyAMya zAMti rahevA detA nathI. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 huM AtmA chuM A zatruone dUra karavA prabaLa puruSArtha joIze. jevA zaktizALI zatru tevA ja zaktizALI zastra joIe] rUne nAza karavA agnine eka taNakhe basa thaI paDe, paNa letAne nAza te thAya nahIM. tene gALavuM hoya te moTI pharnesa ja joIe. temAM agninI mAtrA paNa eTalI ja joIe. te baMdhuo! samyak puruSArtha vaDe ja rAga-dveSane nAza thAya che, zrImadjI svachaMdane choDavAnuM samajAve che. je AtmalakSa jAgRta karI, AtmAne pAmave hoya te, je choDavA gya che, tene cheDavuM ja paDaze. tenA upAya paNa che. have svachaMdane choDavAne rAmabANa upAya kahe che. mAnAdika zatru mahA nija Ide na marAya, jAtAM saddaguru zaraNamAM, alpa prayAse jAya...18[, mAna, pratiSThA, kItinI bhUkha, lebha Adi zatruo, zatru rUpa pratibhAsyA hoya, ane tene kADhavAnA prayatnamAM paNa tuM hAya. manathI nizcaya. karI lIdhuM hoya ke mAre A doSa dUra karavA ja che, e nahIM jAya tyAM sudhI huM japIza nahIM. paNa e "nija chede na marAya." tArI rIte, tArI buddhie puruSArtha karyA kare tethI na jAya. vicAra kare baMdhuo ! kaI vyakti khUba balazAlI che, hiMmatabharyo ane dhIrajavAna che, zUravIra che. sainyanA eka sainikamAM joIe tevI zArIrika, mAnasika zakti paNa che, ane tene sainyamAM joDAvuM che. paNa te zastrakaLA na jANatuM hoya, tene abhyAsa na karyo hoya, ne paisAnA jore ArmymAM joDAvA mAge te saphaLa thAya khare ? na ja thAya. tyAM paisAnI keI kiMmata nahIM. tyAM te zastrakaLA, yuddhanI kaLA jarUrI che. zatru para kema ghA kare ane pitA para AvatA ghAthI kema bacavuM ? A bane taraphanuM saMpUrNa jJAna joIe. te ja e yuddhamAM saphaLatA meLavI zake. ema, Atmika zatru sAthe laDavA mATe paNa kaLA joIe, e kaNa zIkhavADe ? sadguru. saddagurunA caraNamAM thayele saMpUrNa samarpaNa bhAva Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinaya kare bhagavAna 199 ja AMtara zatru sAthe laDavAnI hiMmata ane sAmarthya Ape. ArAdhanA eTale AMtarayuddha, bIjA sAthe laDavAnI jarUra nathI. potAnA mananA vikAro sAthe ja laDavAnuM che. mATe kahyuM paNa che - laDe so AtmasaMgrAme, bIjA saMgrAma zA karo ? zuddhAtmAthI durAtmAne, jItIne sukha meLo... paNa A laDavAnuM sAmarthya ane kaLA guru kRpA vinA maLatAM nathI. emanA kRpAzIrvAda ApaNA para utare te ja AMtara-jagata sAme laDI zakAya. aMtaramAM keTakeTaluM bharyuM che? viSaya, vAsanA, vikAre, krodhAdi kaSAye, ane rAga-dveSanA UMDA bhAve A badhA sAme laDavA keTalI badhI zaktinI jarUra che? e kayAMthI maLe ? saddagurunA zaraNamAM ja maLe. ApaNu pAse game teTalI zaktio hoya paNa te kAmayAba nIvaDatI nathI. tethI ja kahyuM jAtAM saddaguru zaraNumAM alpa prayAse jAya. gurunA caraNamAM sarvasva chAvara karyA pachI prayAsa ja kare paDatuM nathI. anyathA game teTalI mahenata kare, kazuMya nA vaLe. paNa sadgurunuM zaraNa te tAraNahAra che. ziSya potAnI saMpUrNa zraddhA emanA caraNamAM DhALI nizcita thaI jAya. cAhe tAre, cAhe DUbADe, ApanA zaraNamAM chuM. jema ke, hAthathI taranAre samudrane pAra te pAmI zakatuM ja nathI, paNa pari NAme samaye-samaye mRtyune sAmane karatAM kaSTa ane vedanA ja tenA bhAgye rahe che. paraMtu kASThanI nAvamAM beThelAne, na DUbavAne bhaya, na pAra pahoMcavAnI ciMtA. ane AvI bhAvanA jyAM jAge tyAM sAdhakanA jIvanamAM camatkAra sarjAya, ane te paNa ke ? gurUthI paNa kayAMya AgaLa nIkaLI jAya. zrImadjI kahe che : je sadaguru upadezathI, pAye kevaLajJAna guru rahyA chamastha paNa vinaya kare bhagavAna.19.... gurudevanA upadezane AtmasAt karyo hoya, tenA baLathI AMtara zatrune ke haNavAnI kaLA yathArtha zIkhI lIdhI hoya ane tene prAyogika rUpa Apyu Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 huM AtmA chuM hoya te rAga-dveSane sadaMtara nAza thaI jAya. ane e thatAM kevaLajJAna pragaTa thAya. gurU chadmastha hoya ane ziSya kevaLI banI jAya. evo niyama nathI ke gurune pahelAM kevaLajJAna thAya ane ziSyane pachI ja thAya. eTaluM ja nahIM paNa gurU karatAM ziSyane mokSa paNa pahelAM thAya. gautama gaNadharanA nimitte bedha pAmelA temanA aneka ziSyane, temanA pahelAM kevaLajJAna thayuM hatuM. e ja rIte prabhu mahAvIranA agyAra gaNadharamAMthI nava gaNadhare pahelA ja mekSa padhArI gayA. prabhunuM AyuSya haju zeSa che ane zive mekSe pahoMcI siddhanI keTImAM besI gayA. are ! prabhu mahAvIra arihaMta paNe vicArI rahyA che ane jyAre teo name siddhANaM kahI anaMta siddhone namaskAra karatA haze, tyAre temanA ja ziSyo je siddha thaI gayA temane paNa namaskAra thatA haze. baMdhuo ! A che camatkAra ! paNa ATalA camatkArane pAmyA pachI, guru chamastha hoya ane ziSya kevaLajJAnI thaI gayA pachI paNa, ziSyanuM kartavya zuM che ? tene dharma zuM che ? te A gAthAmAM zrImadjI batAvavA mAMge che. teoe kahyuM. vinaya kare bhagavAna ! anubhavI mahApurUSoe dharmanuM mULa "vinaya batAvyuM. kahyuM paNa cheH vinA mUtro dho . " dharmanuM mULa vinaya ane dharmanuM phaLa mokSa. mokSane pAmavA mATe, vinaya anivArya AvazyakatA che. je su-phaLa jatAM hoya te mULa majabUta joIe. je vRkSanuM mULa ukhaDI gayuM hoya athavA saDI gayuM hoya te vRkSane naSTa thavuM ja paDe. vRkSane haryuM bharyuM rAkhI phaLa joItAM hoya te kharekharI mAvajata te mULanI ja thavI joIe. eja rIte mikSa rUpa phaLa mATe vinaya rUpa mULane saMbhALavuM ja rahyuM. | mATe ja ahIM kahyuM ke kevaLajJAnI ziSya paNa chamastha gurUne vinaya karavo joIe kAraNa, mahA upakArI che gurUdeva ! gurUdeve mArga na A heta te sAdhaka kevaLajJAna sudhI pahoMcI zakaye na heta. tethI gurUde Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinaya kare bhagavAna 201 vane visaravAnA nathI. vaLI kevaLajJAna pAme tyAM sudhI eTale ke bAramA guNasthAnanA aMta sudhI e gurUdevanA avalaMbane ja AgaLa vadhyuM che ane yathA-samaye Atmika utthAna paNa pAmate gaye che. keI paNa sAdhaka kevaLajJAna na pAme tyAM sudhI tene avalaMbananI jarUra che ja. kevaLajJAna thayA pachI keInI jarUra nathI kAraNa kevaLajJAna e sarvocca siddhi che. je AvyA pachI jatI nathI, je apunarAgamana siddhi che ane e AvyA pachI mikSa nizcita che. tethI ja AvI anupama siddhinA dAtAra evA gurUdevano vinaya karavA ahIM Adeza che. ahIM eka prazna uThe ke, kevaLajJAnI ziSya gurune vaMdana kare ? vaiyAvacca kare ? sevA-bhakti kare ? ane kare to guru ene grahaNa kare ? A praznane vicAra ApaNe eka etihAsika prasaMgane laIne karIe. bhagavAna mahAvIranA samosaraNamAM dezanA sAMbhaLavA gayela, caMdanabALA, mRgAvatI Adi sAdhvIjIe prabhunI vANI sAMbhaLI rahyAM che. samaya thayo. sUryAsta pahelAM caMdanabALAjI ane anya sAdhvIjIo sva-sthAne AvI gayAM. mRgAvatIjI prabhunI vANImAM lIna che, aMtarmukha thaI gayAM che. bAhya bhAna visarAI gayuM che. bIjAM sAdhvIjIe gayAM tenI khabara nathI, ane bIjA sAdhvIjIo paNa prabhunI dezanAmAM vikSepa nAkhavA nathI mAgatAM. sahu cAlyAM gayAM. sUryadevanI upasthitithI prakAzI raheluM samesaraNa ane prabhunI vANIe pragaTAvela AMtara anubhUtimAM mRgAvatIjI tarabaLa che. dezanA pUrNa thaI dee paNa vidAya lIdhI. aMdhakAra chavAI gaye. ane vicAryuM. aho ! samayane khyAla visarAI gaye. svasthAne jAuM. cAlyAM, pahoMcyAM paNa dvAra baMdha, sahu sAdhvIjIo nidrAmAM che. avAja karyo, ane temanAM gurujI caMdanabALAjI jAgyAM. dvAra khulyAM paNa mRgAvatIjI aMdara pravezyAM ane daravAjAnI sAMkaLamAM bharAvavAno khIle guma. caMdanabALAjIe zikSAnA rUpamAM hAthanI AMgaLI bharAvI ubhA rahevA Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 huM AtmA chuM kahyuM. pitAne ja deSa jANuM mRgAvatIjI ubhAM rahyAM ane ciMtanamAM sarakI gayAM. vicAre che kevI bhUla karI ! sAdhu-AcAranI maryAdA cUkI gaI. gurUNInA aMtaH karaNane udveganuM nimitta banI ! ane A ciMtane pArAvAra pazcAttApa jagADI dIdho. bhUlanA khede AganuM rUpa dhAraNa karyuM, ane ghAtI karmone bALI nAMkhyAM. daravAjo baMdha che, sAMkaLamAM AMgaLI che, ane AMkhamAM AMsu che. Atma-dvAra ughaDI gayAM, aMtara cakSu nirmaLa banI gayAM ane kevaLa ta prakAzI uThI. sarva sAdhvIjIo brahma muhUrtamAM nidrA tyAga karI rahyAM che. caMdanabALAjI jAgRta thaI rahyAM che, ane mRgAvatIjIne madhura ghaMTaDI jevA rava saMbhaLAyo. " pUjayA bhagavatI ! Apa jarA jaNAthI uThaje. ApanI bAjumAM eka bhayaMkara mATe nAga sUtele che." caMdanabALAe e sAMbhaLyuM ane Azcarya thayuM. AvA gADha aMdhakAramAM kyA AdhAre Ane khabara paDI ? bhagavAna mahAvIranA hAthathI dIkSita thayela ekathI eka uttama pAtro che. tethI temane samajatAM vAra na lAgI. jarUra kaMIka che, ane teoe pUchayuM. : mRgAvatIjI ! Apane jJAna thayuM che ?" "gurujI ! ApanI kRpA !" "apUrNa ke saMpUrNa ?" "ApanI kRpA !" ane baMdhuo ! caMdanabALAjI samajI gayA ke kevaLajJAna thayuM che. apUrNa hoya te avadhi hoya, paNa A te saMpUrNa che mATe kevaLa ja. ane caMdanabALA uThayAM, doDayAM ane mRgAvatInAM caraNa pakaDavA jAya che. mApha karo mane ! meM Apa jevA nikaTa kevaLInI AzAtanA karI !" paNa mRgAvatIjI kahe che. " A badhe ja Apano upakAra che. Ape mane zikSA na ApI hatI te A pazcAttApa na jAgata ane karmone kSaya na thAta." baMdhuo ! AzAtanA karavAnA kAraNe caMdanabALAjIne paNa pazcAttApa thaye ane e ja kSaNe kevaLajJAna pragaTa thayuM. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinaya kare bhagavAna 203 juo ! kevA haLukamI AtmAo hatA ! mRgAvatIjIe kevaLajJAna thayA pachI caMdanabALAnA pUchAyelA praznonA javAba keTalI vinamratAthI ApyA ! nahIM te je samaye A prazna pUchAyAM che tyAre caMdanabALAjI chatmastha hatAM ane mRgAvatIjI kevaLI, teo spaSTa zabdomAM kahI zakatAM hatAM ke meM pazcAttApa karyo, mane kevaLajJAna thayuM. paNa nA, mAtra eka ja javAba hato ane te- "ApanI kRpA." A che parAkASTAne vinaya. vaLI bIjI vAta e ke kevaLI paramAtmA jyAre upadeza Ape tyAre vinayanI vAta karatAM e jarUra kahe ke amArI chamastha avasthAmAM gurudevane A vinaya karyo che ane e vinayanA kAraNe ja ame kevaLajJAna pAmyA chIe. mATe sarva sAdhaka jIe, pachI kaI paNa kakSAne sAdhaka hoya paNa eNe, saMpUrNa na thAya tyAM sudhI vinaya karavAnI AvazyatA che. baMdhuo ! vicAro ! sAdhaka kakSAthI laI kevaLajJAna pAmavAnI yogyatA vALA jIvoe vinaya karavAnI jarUra hoya, to ApaNe te kyAM paDyA chIe? keI paNa prakAranI pAtratA haju pragaTI nathI. te ApaNA mATe keTalA vinayanI jarUra che ? vinaya bhAva aMtaramAM nahIM pragaTe tyAM sudhI guru kRpA maLaze nahIM ane Atmalakya paNa jAgrata thaze nahIM. mATe prathama te vinaya dharmane samajIe ane samajIne AcaraNamAM mUkavA prayAsa karIe. e dharma samajavo duSkara che te batAvatAM zrImadjI kahe che e mAga vinaya to, bhAgye zrI vItarAga mULa hetu e mAgana, samaje keI subhAgya..20... AgaLanI gAthAmAM je batAvyuM ke kevaLajJAna thayA pachI paNa, chandumastha guruno vinaya e kevaLI ziSya kare. A sAMbhaLIne keI ne ema paNa thAya ke Ama kema ? guru ane ziSyano saMbaMdha e te vyAvahArika saMbaMdha che, jyAre kaivalya dazA e te AtmAnAM vizuddha pariNAma che. te e dazA ja sarva zreSTha che. e pAmyA pachI gurune vinaya karavA rUpa vyavahAra kevI rIte TakI zake ? Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 huM AtmA chuM A prazna svabhAvika che. asthAne nathI, paNa je kaMI batAvyuM che tene hetu samajIe. vaLI pahelI vAta te e ke ApaNane asIma zraddhA hovI joIe ke A mArga vItarAga paramAtmAne batAvela keI chadmastha jIve pitAnI mati-ka95nAe ke svArthanI saMkucita bhAvanAthI nathI kahyo. vinayanI mahattA, sAdhanA mArgamAM keTalI che ! ane e sAdhanAnAM aMtima sopAna sudhI Avazyaka che, e batAvavuM che. vaLI kevaLajJAna thavA mATe jeo mahAna nimitta rUpa banyA evA upakArI gurudevane kema bhUlAya ? arthAt game tevI UMcI dazAe pahoMcyA pachI upakArInA upakArane visarAya nahIM. are ! vAstavikatAe vicAra karIe te kevaLa jJAna prApta thayuM che tevA vItarAga prabhu keTalA vinamra banyA haze tyAre teone saMpUrNa jJAna thayuM haze ? te zuM kevaLajJAna thayA pachI e vinapratA viramI jAya ? nA, evuM bane ja nahIM ! tethI temanI vinamratA ja sahaja rUpe gurune vinaya karAve. A dazA jinadarzanamAM AMtara-bAhya sarvAgiNa vikAsanuM parama pratika che. AvI rIte sarva vizuddha AtmAnA maulika guNo vyavahArika paryAyamAM kSamA Adi daza dharma rUpe pragaTa thAya che. baMdhuo ! ApaNI samajaNane kAme lagADIe, viveka-cakSune kholIe.. ane A vinaya mArgane samajavAno prayAsa karIe. ApaNuM saMpUrNa zuddhinuM lakSya baMdhAyuM haze te ja samajI zakIzuM. aham chedANe haze te ja vinaya anivArya che te bhAvanA jAgaze. te ahamane chevA puruSArtha karIe. ahIM sudhI kevaLajJAnI ziSyanuM kartavya batAvyuM. have chamastha gurunuM kartavya zuM ane kevuM hoI zake te have pachInI gAthAmAM batAvAze Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buDe bhavajaLa mAM...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jIva samakSa amRtamaya vANIno pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. A tri-ratnanI ArAdhanA jee karI gayA, teo tarI gayA. kevaLa. -lakSmIne varI gayA. vinaya e dharmanuM mULa che. vinayathI ja AdhyAtmikatA pragaTe che, ane te pachI ja Atmika-vikAsa thAya che. A rahasyane batAvatAM zrImadjI kahI gayA ke kevaLajJAnI ziSya chatmastha gurune vinaya kare, upakAra na bhUle, kRtajJatA vyakta kare. AnI sAthe-sAthe have e paNa batAve che ke A ziSya jyAre chatmastha gurune vinaya karavA prerAya tyAre guru e vinayane na svIkAre. eTaluM ja nahIM, gurunA aMtaranA eka khUNAmAM paNa ziSyanA vinayanI apekSA na hoya. gurudeva ema na vicAre ke meM tane mArga batAvyo preraNA ApI, tArA mATe keTalI mahenata karI. mArA kAraNe te AgaLa. vadhe. huM tAro upakArI chuM mATe tAre mAre vinaya kare ja joIe. teo AvI apekSA na rAkhe ane je rAkhe to teone zrImadjIe asaddaguru kahyA. A banne vAtane barAbara samajavAnI jarUra che. ziSyanA jIvana namAM paLa-paLe, kSaNe-kSaNe guru pratyenA vinayanI AvazyakatA che. e trividha vege, nitya vinayAtavata ja rahe. gurU-gautamane bhagavAna mahAvIra pratye vinayabhAva keTalI ucca koTIne hato ! teo haMmezAM prabhunI samakSa ja upasthita hoya. namratA sUcaka Asana, jamaNe paga udho, DAbo paga ubhuM kara baddha aMjalI ane nata mastaka A ja emanI vinaya mudrA jevI rIte rAmacaMdrajInI sAme bhakta hanumAna birAjatA hoya che. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 huM AtmA chuM gautama pite keTalI UMcI kakSAe pahoMcelA hatA ? keTalI zaktinA dhAraka hatA? dIkSA lIdhA pahelAM AkhAye brAhmaNa samAjanA sarvazreSTha paMDita, cAra vedanA dhAraka, prakANDa vidvAna hatA, ane prabhunA caraNomAM dikSita thayA ke tarata ja agyAra aMganuM jJAna thayuM. te pachI avadhijJAna, mana:paryava jJAna thayuM. aneka prakAranI labdhio pragaTI. A badhI ekathI eka caDiyAtI zaktinA svAmI hovA chatAM paNa, eka kSaNa mAtra vinaya cUkyA nathI. A che ziyane carama keTine vinaya. bIjI bAju guru ema na icache ke mAre vinaya kare te ja ziSyane uddhAra thAya, paNa ziSyane mArgadarzana Ape ke vinaya e ja tAre dharma che. tArI namratA, tArI laghutA, tArI samarpaNatA ja tane UMce lAvaze. vinaya ane vaiyAvacca e sAdhaka jIvana mATenI zarato che. Ama ziSyanA ekAMta hitane hadayamAM rAkhI gurudeva, ziSyane vinaya mArga bhaNAve. paNa pitAmAM yogyatA na haya, sAmarthya na hoya, chatAM abhimAnanA piSaNa mATe pite guru che mATe ziSyane dharma che ke e mAre vinaya kare ema mAne, evA gurune asadguru kahyA. asaddaguru eTale jemaNe mane sAkSAtkAra karyo nathI. pote AtmAne anubhavyo nathI ane anyane e rAha batAvI zaktA nathI, chatAM ema kahetA phare ke amArI pAse Ave tene uddhAra thaI jAya. heya che ne A kALamAM evA aneka saMpradAya, aneka paMtha ? te te saMpradAyavAdIonI mAnyatA hoya che ke amArA saMpradAyamAM bhaLe tene samakita thaI jAya, te pAmI jAya. are ! bhalA bhAI! samakti saMpradAyamAM paDyuM che ? samakita keIne mAnavAmAM paDyuM che ? ke e saMpradAyane mAnavA mAtrathI samakti thaI jAya ? hA, keI pAmelA puruSa hoya, sane anubhava karyo hoya, teo anyane mArga batAvI zake. paNa emane mAnavA mAtrathI samakita thaI ja jAya e mAnyatA keTalI bhUlabharelI che ? ' are ! amArI pAse AvI-AvIne leke kahe che ke amArAmAM Ave to pAmI jaze ! thoDA vakhata pahelAM eka bhAI AvyA hatA, e amane kahe, Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bUDe bhavajaLa mAMhI 207 mahAsatIjI ! ame jyAM jaIe chIe ane jene mAnIe chIe tyAM gayA pachI samyagadarzana na thAya e bane ja nahIM. eka vAra Apa paNa tyAM padhAre !" ame kahyuM : "bhAI ! mApha karajo ! kyAMya javAthI ke keIne mAnavAthI samyagadarzana thAya, ema mAnanArAonA pakSamAM ame nathI. paNa jIvane puruSArtha upaDaze, ane puruSArtha vaDe darzanamohanIya kSepazama ke upazama thaze te samyagadarzana thaze. hA, temAM pratyakSa nimitta koI paNa hoI zake ! paNa evuM jarUrI nathI ke tame jyAM jAva cho, tyAM jaIe te ja samyagadarzana thAya ! upAdAna taiyAra haze to koI paNa nimitta maLaze !" baMdhuo ! AvI mAnyatAvALA leke potAnI pAchaLa bIjAone doravatA hoya te e asadguru che, tema zrImajI kahe che. are ! bheLA lokone bheLavI, hajAro bhakto banAvI de, kAraNa A samaya te e che ke jevuM tUta calAvavA mAge tevuM cAle. tamArAmAM hiMmata ane buddhi joIe. " nukanevAle te hai, jhukAnevAle cAhie." beTA mArge jaze te-te lAkha anuyAyIo maLI jaze. kadAca sAre mAge, thoDA paNa na maLe. paNa enuM pariNAma bhayaMkara che. A leka pUratAM yaza, kIti ne pratiSThA maLI jaze. paNa bhava-bhavanuM bhramaNa vadhI jaze. mATe ja zrImadjI kahe che asadagura e vinayane, lAbha lahe je kAMI mahA mehanIya karmathI, bUDe bhava jaLa mAMhI...21.* zrImadjI kahe che, vinaya dharma mahA uttama che. vinaya vinA sAdhakane sAdhanAnI siddhi saMbhavita nathI. chatAM asaddagurue je sAdhaka pAsethI vinaya grahaNa kare, vaiyAvacca karAve, pitAnA anuyAyIo banAvI jagatamAM Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 huM AtmA chuM jUThAM yaza-kIti meLavavAnI bhAvanA rAkhe, te temane mahA-mohanIya karma baMdhAya ane pariNAme anaMta saMsAra vadhI jAya. mahA mehanIya zuM che ? ATha karmamAM mehanIya sauthI vadhAre bhayaMkara karma che. badhAM ja karmo karatAM tenI sthiti paNa vadhAre che. mohanIya. karmanI sthiti 70 kroDAkoDa sAgaropamanI kahI. 70 karoDane 70 karoDathI guNe ane je AMka Ave eTalA sAgaropama varSa nahIM. gaNatarImAM sahuthI moTuM mApa sAgaropamanuM che. ' have dareka vakhate jIva ATalI lAMbI sthitinuM mehanIya karma bAMdhate nathI. paNa jyAre amuka kAraNo sevAya tyAre ATalI lAMbI sthitinuM karma baMdhAya. te thAya zuM ? saMsAra vadhe. kevI rIte ? vicAra kare! eka vAra 70 kroDAkoDI sAgaropamana sthitinuM mehanIya karma baMdhAya te e bhegavavA mATe jIvane keTalA bhavI karavA paDe ? pahelAM jarA ATalA lAMbA kALane joIe. daza kroDAkoDa sAgaropamanA cha ArA, avasarpiNI kALanA cha ArA ane utsarpiNI kALanA cha Ara. be maLI eka kALacaka thAya. AvA sADA traNa kALacaka cAlyA jAya, tyAre mehanIya karmanI utkRSTa sthiti, 70 koDAkeDa sAgaropamanI pUrI thAya. ATalA samayamAM keTalA janma maraNa ? eka pAMcamo Ara 21000 varSano, mAnI lyo ke 100 varSano manuSyane eka bhava, to paNa 210 bhava thAya ane te paNa badhA ja bhava manuSyanA thAya te ! anyathA tiryaMcanA te ghaNuM thaI jAya. Ama eka ArAmAM seMkaDe hajAro bhava thAya thAya te 70 koDAkoDa sAgaropamanA samayamAM keTalA bhava ? A sthiti kayAre pUrI thAya ? manuSya ke pazunA bhave mAtrathI te na ja thAya ane devagatimAM paNa vAraMvAra jIva jato nathI, tethI A sthitine pUrNa karavA aneka bhava narakanA karavA paDe, ane te paNa utkRSTa sthitinA. vaLI pharI che eTalI ja utkRSTa sthitinuM mehanIya karma baMdhAya te A kaDI joDAtI ja jAya. Ama bhanI paraMparA cAlatI ja rahe. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bUDe bhavajaLa mAMhI 209 have mahA mohanIya karma baMdhAya kevI rIte te joIe. pratikramaNa sUtranA cethA zramaNa sUtramAM kahyuM che-tIsAe mahA mehaNIya ThANe hiM trIza prakAranAM mahAmahanIyanAM sthAna che. temAMnA keTalAMka ApaNe joIe. pote jJAnI na hovA chatAM paNa jJAnI hovAne daMbha kare ane sAmathya na hovA chatAM paNa pote sarva vAte samartha che ema mAne ane manAve te mahA mohanIya karma bAMdhe. gAthAmAM paNa A ja kahyuM. AvI vRtti jenI hoya tene ja asaduguru kahyA. teo vinayanI apekSA rAkhe te mahA mohanIya karma bAMdhe. pite hoya tevA dekhAya tyAM sudhI te vAMdho nahIM paNa heya nahIM cAra AnI ane dekhAvuM savA rUpiye ! A keTale daMbha! keTalAka daMbhI kugurue pitAnI labdhinA pralobhana dekhADI bheLA jIvane bheLavI beTe rahe caDAvI de. paththaranI nAva pote ya DUbe ane bIjAne paNa DUbADe. saMsAra vyavahAramAM daMbha karato mANasa kadAca ochAM karma bAMdhatA haze paNa dharma mArge dAMbhika, mahA mehanIya ja bAMdhe, temaja bIjAne baMdhAve mATe tevAthI te cetatA rahevuM jarUrI. paNa bhAI! daMbha oLakhAya te ene daMbha ja na kahevAya ! bIjuM je sarvajJa sarvazI prabhunA prarUpela dhamanI niMdA kare te paNa mahA mohanIya karma bAMdhe. baMdhuo ! eTale ja ApaNA anubhavI puruSa vAraMvAra ApaNane kahetA hoya che ke tIrthakaranI vANuM tane na samajAtI haiya, tArI zraddhA na besatI hoya, tuM AcarI na zakato hoya, te paNa e vANanI niMdA na karIza. tene khoTI na kahIza. tane na samajAya te tAro gunho nathI. tAro kSapazama e che heya, tane na samajAya. paNa niMdA karIza nahIM. nahIM te je mahA mehanIya 70 kaDakaDI sAgaropamanI sthitinuM baMdhAI jaze te naraka-nigadanAM duHkha jogavatAM bhegavatAM paNa tAre pAra nahIM Ave. kayAM AtmAnI anaMta jJAna zakti sahitanI utkRSTa dazA ! ane kayAM akSaranA anaMtamA bhAga jeTaluM zrata mAtra khulluM rahe tevI nikRSTa nigoda dazA ! e paNa anaMta kALa mATe ! 14 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 huM AtmA chuM eka kAraNa e paNa kahyuM ke caturvidha saMghanI aMdara phATaphUTa paDAve te paNa mahA mehanIya karma bAMdhe. zrAvaka samAjamAM, saMghamAM je saMgaThThana ane aikya hoya temAM phUTa paDAvavAmAM keTalAka lokone AnaMda thato heya. Ama karIne te potAnuM ahama paSate heya. te ema mAne ke jeyuM ! mArAmAM kevI cAlAkI che ! kyane eka ghA ne be kaTakA ! samAjamAM kusaMpa karAvavAmAM, jhaghaDA karAvavAmAM evA mANase pAvaradhA hoya. paNa AnAthI tenI kiMmata vadhe nahIM, ghaTe. baMdhuo ! vicAra karaje. purANA kALamAM bahu junA samayanI vAta nahIM karuM. haju 50-100 varSa pahelAMnI ja vAta. ApaNA saMghanA saMgaThanane mahAjana saMsthA kahevAtI. tene eka-eka sadasya mahAjana kahevAta. tenI eTalI badhI Credit hatI ke rAjAnI kaMIka bhUla thatI hoya ane mahAjana jaIne UbhuM rahe ane kahe : mahArAjA ! A ThIka nathI thatuM. Ama nahIM thavA dauM ! te rAjAne mAnavuM paDatuM. mAnatA, eTaluM mahAjananuM sanmAna hatuM. Adara hato. paNa Aje mahAjana saMsthAo bhAMgI paDI che. pahelI vAta to e che ke je sadAcAra joIe te nathI rahyo. nIti -nyAya ane prAmANikatA nathI rahyAM ane bIjuM jena tarIkenI je khumArI joIe te nathI rahI. paraMtu kusaMpa vadhI paDayA che. mApha karajo baMdhuo ! paNa Aje te dharma-saMsthAomAM je zreSa bhAva vadhyA che te bIje nathI. kerTa sudhI pahoMce che. kevuM gaMdu politics khelAI rahyuM hoya che. tenA kAraNe keTalAM vaimanasya UbhAM thAya che? A badhAMnI pAchaLa kAma karI rahyuM hoya che. aMdaramAM paDeluM ahama! je kaMI thAya te ahamanA piSaNa mATe ja thatuM hoya. sahune pitAnA ahamanuM piSaNa karavuM hoya te na pisAya eTale sAma-sAmA ahama TakarAya. temAMthI taNakhA jhare, pariNAme Aga lAge. baMdhuo ! vicAra kare. ahamane piSavAnA nAnA evA svArthanA kAraNe keTalAMnA dilamAM Aga lagADIe ? keTalAM sAthenA saMbaMdhe bagADIe ? keTalA jIvone dharmathI vimukha thavAmAM nimitta banIe ? keTalAM Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bUDe bhavajaLa mAMhI 211 vera-jhera UbhAM karIe ? pachI A badhAthI mahA mehanIya kama na baMdhAya te bIjuM zuM thAya ? mATe prArA baMdhuo! samAjanI-saMghanI sevA thAya te karaje, ane na thAya te dUra khasI jaje. paNa saMgharSa Ubho thAya enA nimitta te na ja banaze. mahA mehanIya karma bAMdhI rAzInA cakkaramAM bhaTakavA javuM hoya, duHkha bhegavavAM hoya te ja rAja-ramatamAM raheje. nahIM te dUra raheje. mahA mohanIya karma bAMdhavAnAM te trIza kAraNe che. ApaNe badhAnI carcA ahIM karI zakatAM nathI. hajI eka kAraNa joI laIe. upakArInA upakArane bhUlI tene zreSI thaIne UbhuM rahe te paNa mahA mohanIya karma bAMdhe upakArInA upakAranuM smaraNa to paLa-paLe rahevuM joIe. emAM paNa Atma dazA pragaTa thavAmAM je upakArI thayA hoya temano upakAra to ze bhUlAya ? anAdi saMsAranAM dukhe jIve veThayAM tenuM kAraNa ja e ke AtmadazA jAgI no'tI. e anaMta duone aMta ANanAra upakArI sazuru ja hoya. paNa keTalAka ja AvA upakArI gurudevanA upakArane paNa visarI jAya ane tene ja vidveSa karI virodhI banI jAya. gozALAe zuM karyuM ? je prabhunA sAnidhye tenAmAM aneka zaktio jAgRta karI te ja prabhune kevaLajJAna thatAM, prabhune vadhate prabhAva ane devendrothI thatI prabhunI pUjA joIne tenA dilamAM IrSAnI Aga pravaLI UThI. prabhuthI pite kaI rIte utarato nathI e sAbita karavA keTale bhrAmaka pracAra karavA mAMDe ? temaja prabhune juThA kahI, pitAne sarvajJa tarIke jAhera karatAM paNa na acakAye ! eTaluM ja nahIM. upakArInA upakArane te visarI ja gayo. paNa temanA para ke bhayaMkara apakAra karyo ? tejalethAthI prabhune bALI mUkavAnA prayatna karyA ! aMtaranI IrSyA vRtti mAnavane keTalI adhamatA sudhI laI jAya che. tene tAdRzya citAra AmAM maLe che. paNa baMdhuo ! pariNAma zuM AvyuM ? prabhu te vItarAga hatA, kSamAmUti hatA. samatAnA sAkSAta avatAra hatA. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 huM AtmA chuM temane te zuM thAya ? paNa gazALAe anaMta saMsAra vadhAranAra mahA mohanIya karma bAMdhyuM. upakArInA upakArane bhUlavAnuM kevuM bhayaMkara pariNAma! * baMdhuo! vicAre! gozALAe prabhunAM caraNamAM samarpita thaI prabhunI sarvajJatAne vadhAvI lIdhI hatI ane prabhunA cIdhela rAhe sAdhanA karI heta te saMsArane pAra pAmI gaya heta. Ama aneka prakAre jIva mahA mehanIya karma bAMdhate hoya che. jIve A kAraNe viSe vicAra kare ghaTe. pitAnA jIvanamAM je AvuM hoya, AvAM kAraNe sevAtAM hoya te tenAthI cetavAnI jarUra che. jAgRta thavuM Avazyaka che anyathA bhavasAgaramAM bhamavA cAlyA jaIzuM. vinaya dharmanA uttama siddhAMte batAvyA pachI A AtmasAdhaka tane keNa samajI zake ? svIkArI zake? te have pachInI gAthAomAM zrImadjI batAvaze. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ...samaja ehathiyAra ! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anAdarzanI prabhu vira, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mikSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyaggadarzana, samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA yogya jIva ja karI zake che. Aja sudhI thayela vivecanamAM ApaNe e ja joyuM ke ArAdhanA karavA ane karAvavA keNa gya che ane keNa agya. tethI ja zrImadujIe sadguru ane asathurune bheda batAvI, vinaya karanAra to kare ja paNa grahaNa karanAra kevA hovA joIe te spaSTa zabdomAM ApaNane samajAvyuM. ATaluM kahyA pachI paNa teozrI e kahevA mAge che ke A badhI ja vAta keNa samajI zake? tenA mATe che? sthala daSTithI vicAra karIe to ApaNane te ema ja lAge ke A te saMsAranA sarva jI mATe ja heya. tIrthaMkara paramAtmA dezanA Ape tyAre bhedabhAva nathI rAkhatA ke ATalA ja mATe ja che ane ATalA mATe nahIM. prabhunI vANI to meghavarSA jevI che. e te saha para samAna bhAve ja varase. AMbA para varase te lImaDA para paNa varase rAyanA mahela para varase te raMkanI jhUMpaDI para paNa varase. vahetI saritAmAM varase te gaMdA khAbociyAmAM paNa varase. varSAnI mukta dhArA sahune bhIMjavI de. - evI ja rIte tIrthakaranI vANuM paNa sarva jIvo mATe hoya che ane temAM ya pApI ane pAmara che mATe te khAsa. anaMta karuNAnidhAna prabhu sarva prANuo athe vANI pravartAve che. deva, dAnava, mAnava, pazu sahu emanI vANInA adhikArI che. . prabhu te sahapara sarakhA bhAve ja vANI varasAve paNa tene jhIlI Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 huM AtmA chuM keNa zake? pAtratA vinA te vANuM TakI na zake. A vANIne samajI koNa zake? te have zrImadjI kahe che. heya mumukSu jIva te, samaje eha vicAra heya matAthI jIva te, avaLe le nirdhAra 22. mumukSatA eTale mokSAbhilASA. jene kharekhara aMtarathI sarva prakAranI pRhA zAMta thaI haya, kaSAye upazAMta haya, saMsArabhAvamAM rUci na hoya. saMsAranI pravRtti karate hovA chatAM nispRha bhAve, alipta thaI jIvate hoya te mumukSu. A eka aMtardazA che. mumukSatA e keIbahAra dekhAtI cIja nathI. paNa aMtaraMgamAM pragaTa thatI eka pariNAma dazA che. te kayAMya javAthI ke koI mata-paMtha, saMpradAyane mAnavAthI ke temAM bhaLavAthI AvatI dazA nathI. paNa jene saMsArane rasa utarI gaye, bhautika jagatanI nissAratA jene samajAvyuM che, AdhyAtmika rahasyanAM mUlya jene samajAya che ane tene svIkAravA taiyAra thaye che, e jIva game tyAM hoya paNa aMtaHkaraNanI pariNAma dhArAmAM mumukSutA vartAtI hoya che. ATalI yogyatA dharAvanAra jIva ja jina-mArganAM rahasyane samajI zake che. sadgurunA caraNamAM samarpaNatA, carama ArAdhanA sudhInA samarpaNa bhAvanuM sAtatya temaja sadaiva, sara ane sadharma, A traNa ta paranI ananya zraddhA, temanA pratye Adara, mAna, e ja jIvanuM kartavya che. kudeva, kuguru ane kudharmanI aMdhazraddhA tyAjya che. vaLI heya, reya ane upAdeya tane viveka kare anivArya AvazyakatA che. A bAbate AgaLanI gAthAmAM zrImadjI batAvI gayA. tene vicAravAnuM kSAbhilASI mumukSu jIva samajI zake che kAraNa evA jIvane ja A mArganuM mUlya samajAyuM che. ApaNA sahune anubhava che ke je padArthanuM mUlya samajAya tene meLavavA ane meLavyA pachI jALavavA mATe keTalA jAgRta hAIe chIe. tenI rakSA mATe keIe kahevuM paDatuM nathI. eka vakhata eka vaNika vyApArI, paradeza kamAvA gaye. ghaNAM varSo rahI kamAye. khUba dhana meLavyuM. pitAnA vatana pAcho phare che. dhana ghaNuM Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaje eha vicAra 215 che. sAthe upADIne laI jaI zakAya tema nathI, tethI ratna kharIdI lIdhAM. enI nAnI evI poTalI vALI. pagapALA musApharI che. ratAmAM gADha - moTuM jaMgala AvyuM. lUMTArAone bhaya che. ratnanI rakSA karavI che. sAthe prANanI rakSA paNa jarUrI che. buddhi vAparI. thaDA kAcanA kaTakA bhegA karI tenI piTalI vALI pAse rAkhI ane surakSita, ekAMta, nirjana jagyAe ratnonI piTalI dATI dIdhI. jaMgalamAM cAlyA jAya che, mATe moTethI bUma pADatA jAya che. "mArI pAse rane che. ratna che." ane pAgala mANasanI jema doDe jAya che. raste lUMTArUo maLyA. sAMbhaLyuM. are ! A to pAgala lAge che. chatAM enI pAse zuM che te joIe to kharA ! teoe vANiyAne ubhe rAkhI, poTalI AMcakI lIdhI. joyuM to kAca hatA. "are ! mUrakha che. chaDI che ene!" paDatA mUkI cAlatA thayA. bIjI TeLI maLI. tyAM paNa ema ja thayuM. ane vANiye AvI bUmo pADate pADate AkhA ye jaMgalamAM traNathI cAra vAra AmathI tema ghUme. jaMgalamAM rahenAra badhA ja lUMTArUo samajI gayA ke A pAgala che, ane jyAre vANiyAne lAgyuM ke have te surakSita che tyAre Aju-bAju tapAsa karI, keI na jANe tema jamInamAMthI dATelI ratnanI piTalI kADhI. bUmo pADato - pADate jaMgala vaTAvI gayo. baMdhuo ! AnuM nAma samajAyelA mUlyanI jALavaNI. mUlya samajAya te mAnava pAgala banavA paNa taiyAra che. anyanI daSTi e mUrakha karavAnuM paNa maMjUra che. jene jinezvaranI vANuM ane sadgurunA upadezanuM mUlya samajAyuM che te ja tene samajavA mATe temAM UMDe utaraze, puruSArtha karaze. mArga mATe sarvasva chAvara karavA taiyAra thaI jaze ane tema karavA jatAM jagatanI daSTie pAgala kahevAya ke mUrakha kahevAya, te paNa tene duHkha nathI. AvA mumukSu jIvanA aMtaramAM to prabhu pratyenI zraddhA ane bhakti evAM ramI rahyA hoya ane teo prabhunI nikaTatA evI anubhavatA hoya ke, saMsAranA rAgI jo ene kaMI paNa kahe tenI, temane paDI na heya. e te kahe Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 huM AtmA chuM saMsArI ke che re bhagataDAM ghelAM che tame ghelAM na jANuje re, prabhune mana pelAM che saMsArI keche re, bhagataDAM bhUMDA che tame bhUMDA na jANajo re, bhakitanAM mULa UMDA che... te Ama Atma-ArAdhanAnA mArge jIve je karavAnuM che ane je choDavAnuM che tene mumukSu jI sivAya bIjA ne samajI zake. bIjA te savaLI ane sIdhI vAtone avaLI rIte ja samaje. tethI tevA che mATe zrImadjIe kahyuM - hoya matAthI jIva te avaLe te nirdhAra je jIva potAnI buddhie, mati kalpanAe cAlanAre tathA matAgrahI hoya, tene ArAdhanAnI vAta samajAya nahIM. are ! samaje te nahIM paNa tene avaLe artha kare. jenA kaSA zAMta thayA nathI, saMsArane mArga maLe paDayo nathI, mithyA - mAnyatAo ane kadAgrahane choDyA nathI evA jIvane pitAnI mAnelI mAnyatAo sivAya, bIjA zemAM ya rasa hoto nathI. sarvajJa - sarvadazI paramAtmAnI sAkSAt vANuM ke teonuM sAkSAt sAnidhya tenA mATe upakArI to na ja nIvaDe, paNa viSadharanA mukhamAM gayeluM amRta paNa viSa rUpa pariName tema, matAthI jIvane to paNa avaLI mAnyatA rUpa pariName. tethI ja zrImadjI kahevA mAge che ke matAthI jIva svachaMda tyajavAmAM samaje ja nahIM. saddagurunuM mAhAsya tenA haiye vase ja nahIM. vinaya jevA mahAna dharmanI e avahelanA kare. kudeva - kuguru ane kudharmanI mithyA mAnyatAmAM ja e zreya samajato hoya. AvA jI pAse game teTalAM UMcAM ta kahevAmAM Ave te tene hitakara na nIvaDatAM ahitakara nIvaDe che. jemake - sakkaraberanuM sAkara jIvana, kharanA prANa ja hare kSAra-siMdhunuM mAchalaDuM jyama, mIThA jaLamAM marepremarasa Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 samaje eha vicAra uttama vastu adhikAra vinA maLe, tadapi artha na sare macchabhogI bagalo muphatophaLa, dekhI caMcu nA bhare....premarasa eka vAra eka saMte, vyApaka daSTie, pitAnA pravacanamAM saMsAranI svArthamayatA viSe samajAvyuM. sabhAmAM beThelA eka yuvAnanI avaLI draSTie A tattvane avaLI rIte grahaNa karyuM. e ghare gaye. gharamAMthI mAtA-pitAne dhakko mArI bahAra kADhI mUkyAM. patnIne lAta mArI gharamAMthI nIkaLI javA mATe jhaghaDavA lAgyo. bALakane te UMcakI - UMcakI bahAra pheMkavAnI taiyArI karavA mAMDe. gharamAM te mahAbhArata racAI gayuM. bUmA - bUma ane rUdananA avAjathI pADozIo bhegA thaI gayA. sahu pUche che- che zuM? Ama ekAeka zuM thayuM ?" mAtA - pitA, patnI, bALako te kaMI jANatAM nathI. teo kahe : "amane khabara nathI ke amAre aparAdha zuM che ? ane pele bhAI te kahe, 'tame sahu svAthI che. svArtha che tyAM sudhI ja sagAI che. mahArAje pravacanamAM kahyuM che ke svAthI sagAM sahue choDavA jevA che. mATe mAre kaI joItAM nathI. tame sahu svAthI che. cAlyA jAva ! mArA gharamAMthI, huM koI svAthIne rAkhavA mAgatA nathI!" baMdhuo! upadezamAMthI eNe zuM grahaNa karyuM? kevI avaLI mati? ATalI sAmAnya vAta paNa je na samajI zake tene Atma - ArAdhanAnAM tanI gaMbhIra vAta karavAmAM Ave to e zuM kare? khUba moTo anartha karI nAMkhe. mATe ja zrImadjIe kahyuM, ke uttama padArthone matAthI jIva adhama banAvI nAkhe. eTale ja tevA jIvane satsaMgane vega maLyo hoya to paNa upakArI na nIvaDe. te mATe vaLI zrImadjI kahe che - heya matAthI tehane, thAya na AtamalakSa teha matAthI lakSaNe, ahIM kahacAM nipakSa..23. matAthI jIva vicAravAnuM nathI hotuM eTale ke tene nija-vicAraNA nathI hotI. tethI saMsAra pratye prIti ane AdhyAtmikatAnI aprIti hoya che. tene jeTale rasa preyamAM hoya eTale zreyamAM heya nahIM. Atma-zreyanAM sAdhanane e gauNa samajato hoya ane saMsAranI prIti Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 huM AtmA chuM joDavAmAM, tenuM poSaNa karavAmAM, tene vadhAravAmAM ja ra-pa rahete hoya. e mATenAM sarva sAdhanenI mukhyatA mAnI, temAM ja pitAnuM hita samajatA hoya. Ama mamatva ane mehabhAvanA kAraNe tene AtmalakSya jAgRta thAya nahIM. "AtmA chuM. nirAgI niSkAma zuddha, caitanya dravya chuM. sarva para padArthothI nirALe chuM. AvI bhAvanA jAge ja nahIM. tenA mana, vacana, kAyAnA ge mAtra saMsAra bhAvamAM ja ramatA hoya. | vicAro baMdhuo ! rAtadivasa aneka vicAra kare che. zAnA hoya che e vicAre? eka divasa te evuM karaje ke A divasa je vicAra Ave tene nedhyA kare ane pachI jeje ke kyA-kyA vicAra AvyA. AtmAnA ke AmA sivAyanA anya ? mane lAge che ke koIbhAgyavAnuM jIvane ja AkhA divasamAM paLa-be paLa AtmA yAda AvatuM haze. bAkI te saMsAra, saMsAra ne saMsAra! e sivAya kazuM ja nahIM. are ! ahIM dharma sthAnakamAM beThA che tyAre paNa zenA vicAro Ave che? pariNAmadhArA kaI bAju vahetI hoya che ? sAcuM kaheze ? ahIM beThAM paNa AtmA yAda nathI AvatuM ! tamArAmAMthI koI kaheze ke "mahAsatIjI ! ahIM beThA hAIe eTalI vAra te AtmA yAda rahe che. te paNa sAruM ! eTalA te bhAgyazALI che. paNa jene ahIM beThA paNa AtmA yAda na Ave tenA mATe zuM kahevuM ? baMdhuo ! mumukSutA kayAre pragaTaze ? saMtanA caraNamAM besa-satsaMganI sabhAmAM besIne paNa je mumukSatA na pragaTatI hoya, AtmalakSa jAgRta na thatuM hoya te kyAM thaze ? je nitya saMsAra bhAvamAM ja rahe che, dharmanAM tarane paNa sAMsArika bhAvathI ja seve che, evA jIne matAthI kahyA che zrImadjI have pachInI gAthAomAM matAthI jIvone oLakhANa karAvavA mAge che teo kahe che teha matAthI lakSaNe, ahI kahayAM nipakSa. matAthI jIve kevA hoya ? tenAM lakSaNo pakSapAta hita kahevA che. jJAnI purUSe taTastha vRtti dharAvatA hoya che. temanI daSTimAM sajjana pratye rAga nathI hotuM ane durjana pratye dveSa nathI hoto. teo te. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 219 samaje eha vicAra e samajatA hoya che ke sarva jIvonuM pariNamana svataMtra heya che. keInA pariNamanane pheravavuM e ApaNuM tAkAtanI vAta nathI. mATe je jIva jema varte jatA hoya tenA pratye mAdhyastha bhAva rAkhI, mAtra joyA kare. paNa evA jIvanI eTale ke matAthI jIvanI pariNati kevI hoya te batAvavA pAchaLa hetu hoya che. AgAmAM paNa banne prakAranA chanAM varNana Ave che jeo ArAdhaka bhAve, ugra tapa temaja dhyAna sAdhanA vaDe muktine pAmI gayA te batAvatAMnI sAthe virAdhanA karanAra chava, virAdhaka bhAve saMsAramAM bhaTake che, te paNa batAvyuM che. granthamAM samarAditya kevaLInI kathA che te sAthe anaMta saMsAra vadhAranAra agnizarmAnI kathA paNa che. zrI pArzvanAthane mahimA gAya che to kamaThanI uddhatAInuM paNa varNana che. A batAvavAno hetu e ja che ke jIva pite pitAnA bhAvene tapAsI virAdhanAnA mAge che te tenAM mAThAM pariNAmane vicArI ArAdhanAnA mArge vaLe. pApAcAra cheDI, sadAcArane rAha apanAve. jJAnI puruSa virAdhaka jenuM varNana karI temanI niMdA karavA nathI mAgatA, vastu sthitinuM bhAna karAvavA mAge che. ahIM zrImadjI, evA matAthInAM lakSaNe pakSapAta cheDIne kahevA mAge che, je ApaNuM para upakAra karyo che. have pachInI gAthAomAM matAthInA eka-eka AMtara bAhya bhAvenuM varNana thaze. ApaNe sahue e bhAvone sAMbhaLI ApaNuM pariNAmadhArA sAthe tenI tulanA karI, tajavAyegya bhAvane tyajavA puruSArtha karIe. AgaLa matAthInAM lakSaNe kevAM hoya te avasare kahevAze. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te garUmAM ja mamatva ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI, prabhu vIra jagatanAM bhavya cha samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyaggadarzana, samyagrajJAna ane samagracAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, Atma-vicAraNA jAgRta thayA pachI ja thAya che. Atma-vicAraNe satata vate te ArAdhanAnAM nimitto maLatAM ja rahe. bhAvamAM utkRSTatA jeTalI vadhu, teTalA bAhya nimitte paNa jaldI maLe. sAdhanA mATenAM nimitte nathI maLatAM tenuM kAraNa ApaNA bhAnI kacAza. Atma-vicAra rahita mAtra bAhya bhAve dharmanI ArAdhanA karanAra jIva, aneka prakAranA jUThA bhramane sevato hoya. deva, guru ane dharma viSayaka mAnyatA ke jJAnAdi viSayaka tenI samajaNa bhUla bharelI heya. Avo jIva kayAM-kyAM bhUlyA che, e batAvatAM zrImadjI kahe che. bAhya tyAga paNa jJAna nahIM, te mAne guru satya athavA nijakuLa dharmanAM, te gusamAM ja mamatva.... 24 pratyeka mAnavane jema vyAvahArika jIvanamAM mArgadarzakanI jarUra hoya che tema dharma mAge gurunI AvazyakatA hoya che. jema vyavahAramAM anubhavI puruSane mArga pUchavA jaIe chIe, tema adhyAtma mArge paNa Atma anubhavI saMte ja gurunA sthAne hoI zake. AvI jene jANa nathI, adhyAtma mArganuM bhAna nathI, Atma-lakSya jAgRta thayuM nathI evA jIve, guru te dhAratA hoya, paNa e mAtra vezadhArI ! jeNe kevaLa bAhya veza ja saLe che, paNa aMtara bheda thayo nathI. bheda vijJAna vaDe deha-AtmAnI bhinnatA anubhavI nathI. AvA gurune mAnavAthI zreya sadhAya nahIM. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te gurumAM ja mamatva 221 bAhyAcAranI AvazyaktA hovA pachI paNa, lakSya te Atma anu. bhUtinuM ja hovuM ghaTe. ApaNI paraMparAmAM, sAdhune paMca-mahAvrata tathA pAMca samiti-traNa guptinA pAlananI pratijJA karAvavAmAM Ave che. mahAvratanI pratijJA nava-nava keTie heAya che. mana, vacana, kAyAthI karavuM nahIM, karAvavuM nahIM, karatAne anumodavuM nahIM. ahIM thoDuM vicArIe. jIvananI badhI ja pravRttio sAdhune paNa hAya ja che, ane te pravRtti karatAM popa na thAya, hiMsA na thAya, eve saMbhava bahu ja ocho che. temAM ya vacana ane kAyA para te kAbU thaI zake paNa mana para kAbu kare te muzkela che chatAM sarva sAdhuone paccakakhANa te nava koTinAM ja hoya ! Ama zA mATe ? bahu gahana rahasya che. pahelI vAta te e ke AvI pratijJA hoya ane pratijJA pratye vaphAdAra hoya to e manathI paNa hiMsA karavA Icche nahIM. ajANatAM thaI jAya te judI vAta. paNa buddhipUrvaka-prayatnapUrvaka hiMsA karavAno vicAra jAge nahIM. je pravRttimAM hiMsA thatI hoya, tenAthI dUra ja rahe, ane bIjuM vAraMvAranA AvA prayatnathI temanA aMtara pariNAmamAMthI ja hiMsAnA bhAve utarI jAya. pachI te hiMsA karI zake ja nahIM. eTaluM ja nahIM paNa koI jIva jarA mAtra paNa dubhAya, te ya tenAthI sahana na thAya. pariNAmamAMthI hiMsaka bhAvanuM utarI javuM e ja che carama keTInI ahiMsA. AvA jIne aMtaramAM pragaTelI bhAvadayA, AcaraNamAM dravyadayA rUpe AvatI hoya che. temaNe mahAvrata rUpe karele bAhya tyAga, aMtarajJAnanA nimitta 5 pariNamyuM hoya che. paNa je jIne mahAvrata svIkAryA pachI paNa aMtaranI bhAvadhArAmAMthI hiMsA, jUTha, cerI maithuna ane parigrahanA bhAvo chUTI jatA nathI teo mahAvratanuM bahu ja rUDI rIte pAlana karatA hoya, bahAranA badhA ja AcAra-vicArane pUrNa paNe vaLagI rahyA hoya te paNa AtmalakSa jAgRta karI zakatA nathI. ane puruSanI keTImAM pahoMcI zakatA nathI. tethI ja mahAvratanA pAlanane paNa bAhya cAritra ja kahyuM. bAhya Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 huM AtmA chuM cAritra-bhAvacAritrane pAmavA mATe mahatvapUrNa sAdhana che. je bAhya cAritra grahaNa karyA pachI Atma-svarUpamAM sthiratA rUpa bhAva-cAritra na pragaTe to mahAvratanuM pAlana dravya dazA sivAya bIjuM kazuM nahIM. baMdhuo ! samajaje A vAta ! mahAvrate pALavA egya ja che ane pALavA ja joIe. koI ene niSedha karatuM hoya te te bhayaMkara bhUlamAM che. paNa tenI sAthe-sAthe e paNa samajavuM jarUrI che ke, mahAvratonuM pAlana, mAtra pAlana karavA khAtara ja nathI. paNa tenA Azraye Atma svarUpanI ramaNatA rUpa bhAva-cAritra pragaTa karI levA mATe che. je A samaja vinA mAtra bAhyAcAranuM sevana thatuM hoya te tene bAhyatyAga ja kahevAze, tethI ja zrImadjI kahe che ke jene AMtarajJAna nathI ane kevaLa AhyA tyAga ja che tevA gurune guru mAnavA te matAthInuM lakSaNa che. have prazna e thAya ke e kema jANavuM ke A bAhyatyAgI sAdhu che ane A aMtargAnI che ? oLakhavA zI rIte ? uparathI sAruM cAritra pALatA hAya !, keTalAMka kaSTo sahana karatA hoya !, zAstronAM jJAnanI carcA paNa karatA hoya zA samajAvatA hoya ! te zuM emane guru na mAnavA? sahaja uThe e A prazna che. A badhuM hoya tenI sAthe ja teone AtmAnubhava thayo hoya te te oLakhAyA vagara rahe nahIM. mukhya vAta to e ke Atma-sAkSAtkAra karelA saMta kadAgrahI na hoya. huM kahuM ne huM karuM te ja sAcuM, bIjA badhA khoTA, AvuM teo kadI kahe te nahIM, vicAre paNa nahIM. vaLI temane rAga-dveSAdinA vikapa vadhe evI koI paNa pravRttimAM rasa na hoya. teonI dareka pravRtti sAthe niHspRhatA joDAyelI hoya. pite UMcA ane bIjA nIcA evuM te teo kyAreya mAne nahIM. sahu pita-pitAnAM kSapazama pramANe vartatA hoya tema mAnI mAdhyastha bhAvane sevatA hoya. Ama bIjA badhAthI teonI pariNAmadhArA judI rIte vahetI hoya. AvA puruSo oLakhAyA vagara kema rahe ? athavA je saMte tyAgI hoya, AtmajJAna na lAdhyuM hoya paNa teone niza-dina kheda vartate hoya ! haMmezAM ema thatuM hoya ke he. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 te gurumAM ja mamatva prabhu ! A te kevI viDabaNA? saMsAra ke saMsAranA viSayenI prIti nathI, rasa nathI, AtmAne pAmavAnI jhaMkhanA nizadina varte che, chatAM kema samyagU darzana thatuM nathI ? ane A kheda manamAM eka nizcaya karAve ke samyagadarzana laIne ja jaMpavuM che. samyagadarzana na thAya te mAnava thayA te ya zuM ? sAdhu thayA te ya zuM? ane AvI jAgRti sevatA sAdhaka prabaLa puruSArthanI dizAmAM ja hoya che. AvA saMtenuM zaraNa paNa AtmasAdhaka nIvaDI zake che. matAthI jIva bAhya-tyAgIne guru rUpe svIkArI bhUla karI rahyo che. eTaluM ja nahIM paNa, athavA nija kuLadharmanA te gurumAM ja mamatva, piote je kuLamAM janme che te kuLanI cAlI AvatI paraMparAmAM je gurunI mAnyatA cAlI AvatI hoya tene ja guru mAne, ane temanAmAM rahelA potAnA mamatvanuM piSaNa karate rahe. pachI e guru thavAne gya hoya athavA na paNa hoya. temanA zaraNe pitAne uddhAra thAya yA na thAya, paNa mArA guru A ja che ane e ja sarva zreSTha che, evI kadAgrahI mAnyatAmAM ja pIDAto hoya. ahIM pitAnA kuLa gurune mAnavAne sarvathA niSedha nathI. paNa jo e mAtra bAhya tyAgI ja hoya, ane jIvane tAravA samartha na hoya, mAtra sAdhutAne aMcaLeja oDhI lIdhuM hoya paNa aMdara to piolamapola heya, te evA kuLaguru hoya te paNa tyAjya che, sevavA yaMgya nathI. evA guruo te kyAreka mANasanuM satyAnAza paNa kADhI nAkhe. eka moTA zaheranI vAta karuM. eka zrImaMta gharanAM bahena, raja upAzraya Ave. eka vAra ame temane pUchayuM ke tame te Avo che, paNa tamArA bALaka kema kayAreya nathI AvatAM ? temaNe kahyuM: mahAsatIjI ! mArAM bALaka pahelAM to AvatAM hatAM, paNa amAre tyAM eka ghaTanA banI gaI jethI have AvavAnuM nAma nathI letAM. banyuM evuM ke eka keI camatkArI saMtanI jALamAM A bahena AvI gayAM. temanA pati ane bALakane paNa emanA pratye zraddhA thaI Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 huM AtmA chuM gaI. pachI temane ghare laI AvyA. thoDA divasa ghere rAkhyA. daramyAnamAM aneka aMdhazraddhALu leke tenA camatkArathI kheMcAI temanI pAse AvatA rahyA. jANe temane prabhAva cAre bAju e phelAI gayuM ke lokenI te lAIna lAgI. kaMIkanAM duHkhe dUra karI devAne dAve hato saMta pAse. A bahena ane gharanAM nAnA-moTAM sahu aMjAyA. stuti, bhakti-prArthanAjApa vagere sahu karavA mAMDyAM. sahu dharmanA raMge raMgAI gayAM. evAmAM eka divasa e bahenanA AkhA ye kuTuMbane kene tyAM lagna prasaMge javAnuM thayuM. saMta pratye akhUTa vizvAsa hato. zaMkAnuM keI kAraNa ne" tuM. saMta te gharanA ja eka sabhya jevA thaI gayA hatA tethI temanA bhase ghara choDI sahu lagnamAM cAlyA gayA ane saMtane meke maLI gaye. rAta sudhI nirAMta hatI. gharanAM kaI rAta sudhI AvavAnAM na hatAM. tethI jeTaluM hAtha AvyuM teTaluM doDha be lAkhanuM AMdhaNa karIne upaDI gayA. rAte saha ghare AvyA. khabara paDI gurudeva te ekAeka cAlyA gayA. javAnA na hatA, zuM thayuM? tyAM te dhIme dhIme khabara paDavA mAMDI ke A gayuM ne peluM gayuM ane sahunI zraddhAne e mATe dhakko lAge ke zraddhAnA bhAMgIne bhUkakA thaI gayA. baMdhuo ! AvA DhegI gurue mAtra vezadhArI ja hoya. te chetaravA sivAya bIjI vidyA jANatA ja na hoya. vAstavika dharma te temanAthI seMkaDe jana dara hoya. AvA guruomAM pitAnA mamatvane poSanAra jIvanI dazA kevI thAya ? e dizAzUnya thaI jAya. mATe ja ApaNA mArgAnusArI kavi prItame bahu sarasa gAyuM che. jJAnahInuM guru nava kIjiye vAMjha gAya sele zuM thAya..samagama saMtane kahe prItama brahmavidda bheTatAM bhavaroga samULe jAya...samAgama saMtane ahIM saMta keTInA kavi prItame jJAnahIna gurune vaMdhyA gAyanI upamA. ApI che. jema gAya vadhyA hoya te te dUdha na Ape. keI paNa mANasa Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te gurumAM ja mamatva 225 pitAnA AMgaNe gAya to eTalA mATe ja bAMdhe ke tene dUdha maLe. je gAya dUdha na ApatI hoya tenI sevA karavAthI zuM vaLe ? vaLI vadhyA che te Aje nahIM te kAle paNa dUdha nahIM Ape. ema jemane AtmajJAna nathI thayuM evA gurunI game teTalI sevA kare te vaLe zuM ? mATe ja kavi AgaLa kahe che, jemane brahmajJAna thayuM che eTale ke nijapadane anubhavI jinapadane oLakhI lIdhuM che. brahma eTale AtmA, brahma eTale paramAtmA, AvI sacoTa ane daDha pratIti jene vate che tevA guru je bheTI jAya to bhavane roga mULamAMthI naSTa thAya. baMdhuo ! kaI paNa jAtane rega hoya paNa te mULamAMthI ja naSTa tha joIe. tene AjanA yuganI jema elepathI davAothI dAbI devAmAM AvyuM hoya te te, je vRkSanuM mULa sAbUta che tenI jema pAcho pAMgare. tethI rogane dAba nathI, jaDamULamAMthI nAza kare che. DhegI guruoe cIdhela mArga sevatAM upara-uparathI ghamI thaI gayA evuM lAge paNa aMtaranA UMDANane dharma spardho na hoya. uparathI te kadAca teo viSaya kaSAyone nabaLA pADe che tema lAge paNa aMtara zuddhi thAya nahIM. davA te enuM nAma ke je mULamAMthI rogane kADhe. ApaNane paNa bhava-re lAge che. eTale ke vAraMvAra janma levo che ane vAraMvAra maravuM. A paraMparA cAlu ja che. 'punarapi janana punarapi maraNaM' pharI pharIne saMsAranA A cakamAM ghumyA ja karIe chIe ane jyAM sudhI bhavanA bIjane nAza nahIM thAya tyAM sudhI ghumyA ja karIzuM. e nAzanI zakti ApanAra che sadguru mATe evA gurunA caraNa sevavA joIe matAthInI guru viSayaka mAnyatA, tene DUbADanAra che. jyAM A mAnyatAmAM ja bhUla hoya tyAM AtmAnA vAstavika svarUpanI samajaNa kayAMthI pragaTe ? ane e samajaNanA abhAve ArAdhaka bhAva paNa na jAge. pari. FNAme saMsAranuM paribhramaNa ja rahe. have matAthInAM anya lakSaNa zuM che te zrImadjI kaheze. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNana samaje jijanuM...! vAtarAga paramAtmA, anaMta jJAnI, anaMta darzanI prabhu vIra jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIno pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagacAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA AtmAthI jIve ja karI zake che. AtmAthIne ArAdhanAnI jANa hoya che ane tethI ja suga sAMpaDatAM e ArAma dhanAnA mArge vaLI jAya che, paNa mAtra bAhya bhAvamAM ja rAcate heya e matAthI jIva ArAdhanAne oLakhI zakta ja nathI. ArAdhanA pitA mATe kartavya che e jANato ja nathI, pachI ArAdhanA kare kaI rIte ? matAthI jIva ArAdhanAnA pratyeka sAdhanane pitAnI rIte mUlavato hoya ane e ja mUlyAMkana yogya che tema mAnato hoya. vyAvahArika kSetre, jayAM sudhI tamArA pitAne jIvananI aMgata vAte che, tyAM tamArA mUlyAMkana cAlI zake. paNa je tamArA sudhI ja sImita nathI, tyAM sAmAjika mUlyAM kane svIkAravAM rahyAM. tamArAM mAnelAM mUlya je mAtra tamArA mATe ja che te samAjamAnya na paNa bane, ane vyApaka stara paranAM mUlyAMkane te anubhavI mahApuruSo daI gayA, te ja gya hoI zake. AdhyAtmika kSetre ArAdhanAnI samajaNa ane AcaraNa viSayaka mAnyatA paNa pUrve je mahApuruSe A mArga sevI siddhi pAmI gayA, temanAM AMkelAM mUlya para ja avalaMbe. je A mUlya ApaNAthI svIkArya na bane te bhramaNAmAM aTavAyA ja karIe. matAthI jIvane paNa sAdhanAnAM sAdhane te maLI jAya che paNa tenA mUlya ane svarUpa viSe bhramaNuM hovAnA kAraNe AtmavikAsamAM upayogI nIvaDatAM nathI. jIvana-vyavahAranI upagitAnA kSetre temane maLelAM sAdhanene pahelAM tame jANyAM, samajyA ane pachI mUlavyA. egya vyaktinA Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNana samaje jinanuM 227 hAthamAM AvelA gya sAdhane, jIvana jIvavAnI saraLatA karI ApavAnI sAthe manane AnaMda paNa Ape che, paNa agya mANasanA hAthamAM pahaceluM sAdhana nirupayegI thaI jAya che. te ja rIte matAthIne maLelAM bAhya-AMtarika sAdhanene e jANe-samaje nahIM, tene upayoga karatAM AvaDe nahIM te Atma-vikAsane mArga maLe nahIM. - ahIM matAthanAM lakSaNe batAvatAM, tenI guru viSayaka mAnyatA keTalI bhUla bharelI che te batAvyuM. ApaNu zAmAM mithyAtvI jIvanI vyAkhyA karatAM kahyuM che ke je jIva ku-deva, ku-guru ane ku-dharmane mAne te mithyAtvI. e ja rIte su-deva, su-guru ane su-dharmane na mAne te paNa mithyAtvI. matAthI ku-gurune su-guru mAnato hoya, temanAmAM ja tena zraddhA hoya tethI ja tene matAthI kahyo. have tenI deva viSayaka mAnyatA zuM che te joIe. je jinadeha pramANane, samavasaraNAdi siddhi, varNana samaje jinanuM, rekI rahe nija buddhi..25... jaina sAdhanAmAM arihaMta deva zraddhanIya che. sAdhanA karato pratyeka sAdhaka pitAnA hRdaya madire jinezvara devane birAjamAna kare che. teonI stuti -bhakti zraddhA vaDe karI, sAdhyanI siddhi karate hoya che. matAthI jIva paNa arihaMta prabhune ja deva mAnate hoya, paNa e devanI upAsanA tenA bAhya rUpane joIne karate heya. jinezvara prabhune bAhya vibhUti paNa amApa heya. basa, temAM ja jinezvaranuM svarUpa kalpI tene mAne, vade, pUje, paNa jinezvaranuM yathArtha svarUpa zuM che tenI tene khabara na hoya tathA jinezvarane ja zA mATe pajavA e paNa te jAte na hoya. ahIM prazna thAya ke jinadeva te ApaNA deva che. zA mATe? kAraNa teo vItarAgI che, rAga nathI ane dveSa paNa nathI. teo je kaMI kahe che te ekAMta karuNAbhAvathI, nipakSapAta daSTithI. mATe ja evA jinezvara ApaNuM deva. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 huM AtmA che rAga nathI ene dveSa nathI ene prema bharyo pArAvAra nizadina kUNuM kALajaDethI vahetI karUNunI dhAra zAtA pAme saghaLAM prANuM evI mArA vIranI vANI.. nirAgI deva ja sarva ne sAco rAha batAvI zake. anyathA jyAM rAga che tyAM pakSapAta rahita buddhi rahetI nathI. ApaNe sahune anubhava che ke jyAM jyAM ApaNe rAga joDAyeluM che, tyAM tyAM te vyaktinI, pahANuM jevaDI bhUla paNa rAI jevaDI lAge. ane dveSa che tyAM rAIno pahADa karIe. rAga-dveSathI raMjita dRSTi niSpakSapAtI na hoI zake mATe ja deva te zrI vitA rAga ja. matAthI jIva AvA vItarAga paramAtmAne ja deva mAnato hoya paNa te teonI bAhya chabIne ja temanuM svarUpa mAnI le. arihaMta paramAtmA pUrva bhavanI asIma pusthAI laIne padhAryA hoya tethI devAdi temanI sevAmAM heya. teo samavasaraNanI suMdara racanA kare. prabhune prabhAva vadhe. vaLI 34 atizaya ane 35 prakAranI vANuM paNa puNyanA yoge hoya. te sivAya prabhunI deha-kAMti paNa alaukika ane anupama heya. emanA dehanI apratima suMdaratAne joI mAnava te meha, paNa deva ane devIo paNa mehe. zrI bhaktAmara stotramAM zrI mAnatuMgAcArye prabhunI deha zebhAnuM kAraNa darzAvatAM kahyuM cheH Hi zAntAkavimA paramANumirca, nirmApitAstrabhuvanaikalalAmabhUta ! tAvanta eva khalu te'pyaNavaH pRthivyAM, yatte samAnamapara na hi rUpamasti // 12 // he prabhu ApanI dehayaSTi zAntarAgathI rasAyelA uttama paramANu ethI nirmita thaI che. je paramANuo traNeya lokamAM sahuthI suMdara hatA, te badhA ja paramANuo Ape grahaNa karI lIdhA. have e mahele eka Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 varNana samaje jinanuM paNa paramANu jagatamAM kyAMya bacyo nathI. tethI ja ApanA jevuM ananya rUpa bIjA koInuM nathI. AvA adbhuta deha lAlityathI dIpatA prabhu sahu mATe AkarSaNanuM kendra heya che. pUrva bhave sevelA utkRSTa bhAva ane sarva jIvone dharma pamADavAnI baLavatI bhAvanAe upArjana karelA puNyAtizane kAraNe badhI ja bAhya riddhi prabhu pAmyA hoya. ATaluM havA pachI paNa A badhA pudgalane ja khela. puNya paNa pudgala ane tenAthI maLela bAhya riddhi te paNa pudgala. matAthI jIva A pudgalanA khelamAM khovAI jAya ane tene ja prabhunuM svarUpa samajI le. paNa prabhunI AMtarika vibhUti te addabhuta hoya. tenuM bhAna matAthI ne thAya nahIM. AtmAthIne A jJAna lAdhe ane tethI ja te prabhunA AMtara svarUpane oLakhe ane jANe ane temAM tanmaya thavAne prayAsa kare. ahIM eka prazna thAya ke prabhunA daihika rUpano mahimA zA mATe Thera -Thera gAvAmAM AvyuM che ? e zuM upakArI thaI zake ? baMdhuo ! manuvyanuM bAhya vyaktitva paNa tenA jIvanamAM ghaNe bhAga bhajave che. ApaNe kyAreka keI mahApuruSanuM nAma sAMbhaLIe, temanA guNonI prazaMsA sAMbha LIe ne tarata ApaNuM mAnasa cakSu sAme eka pratibhA saMpanna puruSanuM citra khaDuM thaI jAya che. temanI mahAnatA sAthe ja, temanI bAhya suMdaratA paNa upasI Ave che. ApaNe ema mAnatA hoIe ke ATalI UMcI kakSAe pahoMcelA mahApuruSa AvA suMdara ja hovA joIe ane ApaNane sahaja AkarSaNa thAya che. tevI ja rIte arihaMtanA deha sauMdaryanuM varNana, temanI bAhya vibhUti sAmAnya mAnavane AkarSe che. AvA AkarSaNathI AkarSAIne paNa mAnava temanA caraNamAM jAya che, teonI vANuM, e jIvane uddhAra kare. AvA bhAvene lakSyamAM rAkhI arihaMtanA divya rUpanuM varNana karavAmAM Ave che. paNa tyAM ja aTavAI rahevAnuM nathI. jemanuM daihika, divya sauMdarya ATaluM mahimAmaya ! temane caitanya prabhu ke alaukika haze ? ke je Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 huM AtmA chuM cetanAnA kAraNe ja dehaprabhA prakAzita che. mATe ja teonA AtmasvarUpane. vicAra karavAne che. jeo saMpUrNa rAga-dveSathI rahita thaI gayA, teonI vItarAgI dazA kevI anupama haze ? AtmAmAM nirAgI dazAne ke anubhava teo karI rahyA haze ? kyAreka theDI paLa mATe paNa ApaNA manamAM zAMti hoya ane rAgAdinA bhAve jANe zamI gayA hoya evuM lAge, tyAre ke AnaMda ApaNe anubhavI letA hoIe chIe! te jeo sarva doSothI rahita thaI gayA temanuM svarUpa kevuM aneruM haze ! janma sAthe mati, zruta, avadhi traNa jJAna ane kSAyika samakti laIne A pRthvI paTa para avatarita thayA hoya ane uttarottara AtmavikAsanI dazA vadhatI jatI hoya te tevA prabhu jyAre kevaLajJAnane pAme tyAre teonI aMtara dazA kevI ajoDa heya! kaI rIte ApaNe te svarUpanI kalpanA karI zakIe? ApaNA jevA ajJAna ane gajA bahAranI vAta che. chatAM e svarUpane jANavuM jarUrI che eTaluM ja nahIM, zraddhAmAM utArI, bhajavuM paNa Avazyaka e svarUpane vaLI zrI mAnatuMgAcArya bhakti karatAM kahe che - tvAmavyayaM vibhumacintyamasaMkhyamAdya brahmANamIzvaramanantamanaMgaketum yogIzvara viditayogamanekameka jJAna svarUpamamala pravadanti santaH // 24 // bhagavAna gASabhadevanI bhakita karatAM AcAryazrIe prabhune aneka vizeSaNo vaDe biradAvyA che. jo ke jinezvaranA agAdha svarUpane kaI paNa vizeSaNa varNavI zake nahIM chatAM bhaktivaza mukhamAMthI prabhunA guNagrAmanA suMdara zabdo sarI paDe che. prabhu "avyayI che. avyaya eTale jemAM kazo ja pharaka na paDe te. vyAkaraNamAM "avyaya' Ave che. vAkya racanAmAM game tyAM tene mUkavAmAM Ave paNa te sarva kALamAM, sarva vacanamAM, sarva liMgamAM, eka sarakhuM ja rahe. tenuM rUpa badale nahIM. prabhue je svarUpanI prApti karI che te Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 varNana samaje jinanuM anaMta ane avyAbAdha che. teonA AtmAnI saMpUrNa nirmaLatA evI che ke have koI paNa nimitte tene malina karI zake nahIM. sarva vizuddhine teo pAmI gayA che. te bhAvo anaMta kALa sudhI varcA karaze. saMpUrNa jJAtA daSTa bhAvane varI gayA che. mATe ja prabhu avyayI che. prabhu "vibhuM che. prabhue aMtaraMga vibhUti prApta karI che tethI teo sva-para prakAzaka che. pote AMtara-bAhya prakAzita che ane anyane paNa prakAzita kare che. teonA jJAnamAM lekane eka paNa padArtha chAne rahete nathI. badhAja padArthonAM pratibiMba teonA Atma-darpaNamAM jhaLake che. vaLI pite je rIte prakAzita thayA, e ja mArga anyane paNa batAve che mATe prabhu "vibhu che. prabhu "acitya che. jene ciMtana dvArA jANa na zakAya, mApI na zakAya, te aciya. mAnava manathI ciMtana karI padArthone jANatA hoya che paNa mananA vicAre eka sImA sudhI ja pahoMcI zake. prabhunuM anaMta mahimAmaya svarUpa te asIma che, tyAM sudhI kema pahoMcAya? vaLI mana jaDa ane prabhu eTale anaMta cetanAne avikala AviSkAra ! kayAM meLa bAya? prabhu Apa amArA ciMtanamAM samAI zake nahi. mATe ja Apa "acitya che. prabhu "asaMkhya che. je saMkhyAnA mApathI na mapAya te :asaMkhya prabhunA anaMtaguNo pragaTa thaI cUkyA che. AtmAnA asaMkhya pradeza para rahelA anaMta-anaMtaguNo Avirbhata thayA che tethI Apa "asaMkhya che. prabhu "Adya che. jeoe kevaLajJAna, kevaLadarzana ane saMpUrNa yathAkhyAta cAritranI prApti karI che, je Adi anaMta che, tethI Adya che. A stotramAM bhagavAna RSabhadevanI stuti karavAmAM AvI che. prabhu A avasarpiNI kALanA, bharatakSetranA prathama tIrthakara, prathama rAjezvara, prathama samAja sevaka ema aneka prakAre samAja kSetra ane dharma kSetranA Adya kartA che tethI teo "AdinAthanA nAmathI jena-ajaina paraMparAomAM prasiddha che mATe teo "Agha che. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 huM AtmA chuM prabhu "brahmA' che. jemanuM brahmatattva eTale ke sarva vizuddha Atma tattva jAgRta thaI gayuM che te brahmA. prabhue pitAnA brahmatatvane pAmI lIdhuM che. vaLI brahmA eTale A sRSTinA kartA, jemaNe sRSTinI racanA karI. A hindu mAnyatA che. bhagavAna AdinAthe asi, maNi, kRSi rUpa traNa kaLA ApI jagatanA jIvone racanAtmaka zIkhavyuM, tethI teo "brahmA" che. prabhu Izvara che. jeoe azvarya prApta karyuM che te Izvara. prabhue aMtaraMga lakSmIrUpa anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta vIrya ane anaMta sukhanI prApti karI che. A cArane bhAva prANa kaho, ke anaMta aizvarya kahe. vaLI A aizvarya prApta thayA pachI punaH nAza pAmatuM nathI. mATe prabhu Izvara" che. Ivarane bIjA zabdomAM nAtha paNa kahevAya. prabhu trilokanAtha che. sarva jIvone zaraNe rAkhI sahanuM rakSaNa kare che. bhavanA samudrathI tAre che, mATe prabhu ivara che. prabhu "anaMta' che. prabhue je kaMI prApta karyuM te badhuM ja anaMta prApta karyuM. have kazuM ja aMtavALuM nahIM. anaMta catuSTaya, anaMta avyAbAdha sukha, anaMta kSAyika "samakita, anaMta akSayasthiti Adi anaMtane pAmI gayA mATe prabhu "anaMta' che. prabhu "anaMgaketu' chejeoe anaMga eTale kAmadevane jItI lIdho te anaMgaketu che. prabhue mehanIya karmane sarvathA kSaya karyo ke je mehanIya ja vikAronI jaDa hatI, tethI have AtmAnA eka pradeze paNa vikRti rahI nahi. rAmacarita mAnasamAM tulasIdAsajI zrI rAmacaMdrajInA vivAhane prasaMga varNave che. rAma svayaMvara maMDapamAM padhAre che. tyAM rahelA phaTika jevA thAMbhalAomAM teonuM pratibiMba paDe che. te joI kavi kalpanA kare che ke staMbhamAM pratibiMbita thatuM rUpa e kAmadeva che. rAmanA rUpa-sauMdaryane joI kAmadevane zarama AvI ane te thAMbhalAmAM chUpAI gaye. kAmadeva rAmanI sAme AvI zakato nathI. A eka saMketa che. rama paraNavA jAya tyAre kAmadevanI lagAma Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNana samaje jinanuM 233 rAmanA hAthamAM hoya ane sAmAnya mANasa paraNavA jAya tyAre enI lagAma kAmadevanA hAthamAM hAya. prabhunA anaMta pAvana aMtaHkaraNamAM kAmadeva praveza pAmI zake nahIM, mATe prabhu "anaMgaketuM che. prabhu yegIzvara che. pega para jemaNe prabhutva meLavyuM te gIzvara. mana, vacana ane kAyAnA yoganI pravRttio sAmAnya mAnavanI jema hitI nathI, paNa traNe ya yogone sAdhI lIdhA che. rogone sAdhI, tenI nirarthakatA jANe, agI banAvavA mATe jaI rahyA che te gIzvara che. prabhu "vidita ga" sarva prakAranA keganA jANakAra che.arthAta mana, vacana, kAyAne tenA dravya-paryAya rUpa pariNamanane jANe che. ane bIjI rIte kahIe te prabhu vizvanA jeTalA-jeTalA jaDajaDa ane cetana-jaDanA ge thavA sarjAyelA che, te sarvanA jANakAra che. prabhu "aneka che ane eka paNa che. siddha bhagavAnanI stuti karatAM eka bhakta hRdaya kahe che. ekamAMhI aneka rAje aneka mAMhi kika, eka anekakI nAhI saMkhyA name siddha niraMjanama siddhAlayamAM siddha paramAtmA jyAM eka birAje che tyAM aneka paNa che ane aneka che tyAM eka paNa che. siddha prabhune AtmA jeTalA AkAza pradezane avagAhIne rahyo hoya tyAM ja bIjA siddhAtmAe rahI zake. chatAMya aneka vacce sahunuM pitAnuM astitva svataMtra ja hAya mATe prabhu eka paNa hoya. vaLI bIjI rIte sarva AtmAnuM svarUpa eka sarakhuM ja che mATe eka che ane prabhumAM aneka guNo che mATe aneka che. prabhu svayaM eka che, paNa aneka bhaktonA hRdayamAM birAje che mATe aneka che. ke prabhu "jJAna svarUpa che. AtmAnA asaMkhya pradeza-pradeze jJAna guNa che. jJAna guNa rahita, AtmAne eka paNa pradeza hAya nahIM. prabhue sarvathA jJAnAvaraNIyane kSaya karI, saMpUrNa jJAnanI prApti karI che. vaLI Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 huM AtmA chuM jJAna te ja AtmA ane AtmA te ja jJAna. ema teonI AtmA cetanA jJAnamaya ja che, mATe prabhu "jJAna-svarUpI che. * prabhu "amala che, jyAM jarA paNa malinatA nathI te amala meha che. tyAM malinatA che, meha nathI mATe malinatA nathI. sarva vizuddha AtmA prabhu "amala" che. saMta puruSe, AtmAthI ja prabhune AvA guNe vaDe pIchANe che.. ahIM jinezvara bhagavAnanuM AMtara svarUpa batAvyuM ke je AtmAnuM maulika svarUpa che ane te ja jANavA gya che. A guNathI ja jinezvaranA svarUpane samajI zakAya che. paNa matAthI jIva prabhune puNyadayathI maLelI bAhya riddhimAM aMjAI jaI tene ja prabhunuM svarUpa, samaje che ane temAM ja pitAnI buddhinuM sArthakya samaje che, paNa te bhUla che. zrImadjIe ahIM deva saMbaMdhI mAnyatAmAM kayAM bhrama sevAI rahyo che te batAvyuM. have AgaLa matArthInAM anya lakSaNe kevAM hoya che te kahevAze.. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama ciMtana... huM..AtmA chuM..".." huM..AtmA...chuM" jJAyakatA.....e mAre svabhAva.... jJAyaktA... arthAt jANapaNuM... jANavuM... e mAre svabhAva che.... huM.... AtmA... huM.caitanya.... AtmAnA asaMkhya pradeze. mAre jJAnaguNa... vidyamAna che. mArI jJAnazakti.... samasta jagatane jANavAnuM sAmarthya dharAve che... je zakti jagatane jANe che... te ja zakti. AtmAne paNa jANe che.... - mAre jJAna svabhAva... vizvanA padArthone jevA. vizvanA padArthone jANavAmAM rokAyelo che. mana...buddhi....ane IdrinA mAdhyamathI vizvanA padArthone jue che... jANe che.... jagatamAM pharato A jJAnaguNa tyAMthI pAcho vALI... AtmAne jANavAmAM puruSArtha kare che. AtmAne jANI zake... AtmAne mANI zake. AtmAne anubhavI zake... jagatanA reya padArthomAM rokAyelI vRtti... rAga-dveSane AdhIna banI jAya che... jagatane jouM...jagatane jANuM. ane tyAM rAga-dveSa karuM... e vibhAva che... mAre... mArI svAbhAvika dazAne prApta karavI che... mArA mULabhUta svarUpane pAmavuM che. e mATe mArA jJAnaguNane padArthamAMthI pAcho vALI.. mArAmAM sthira karUM.... mArAmAM thayelI sthiratA... mane oLakhAvaze .. huM ...mane jANuM. .. mane oLakhuM chuM. mane pIchANuM.. huM... mane anubhavuM... akhaMDa jJAyaka svarUpI AtmA... jyAre samasta jagatathI.. dUra thaze. tyAre kevaLajJAnane prApta karI leze... mAre... kevaLane pAmavuM che. eTale jagatamAM pharatA jJAnaguNane pAcho vALI.. mArAmAM sthira karI dauM. e mATe AtmAnuM ciMtana.. thoDIka kSaNe vadhu ekAgra thaI. nijanuM ciMtana. huM... AtmA chuM " " huM AtmA... zuM " zAMti " *...." zAMti..." " zAMti , Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .....thoM dATa vimukha....! vAtarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI, prabhu vara, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone makSane mArga batAvI gayA che. mekSa-mArganI ArAdhanA samyagadarzana, samagajJAna ane samaga-cAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA e ja jIva karI zake che ke jenA aMtaH karaNamAM saMsAra pratye vimukhatA AvI che. jyAM sudhI saMsAra sanmukha hoya tyAM sudhI, saMsAranI prIti aMtaramAMthI saratI nathI. saMsAranI prIti jIvane eTalI che ke kyAreya te saMsAra bhAvathI mukta thaye nathI. saMsAranI prItinA kAraNe eNe je kaMI karyuM te saMsAranI vRddhi thAya evuM ja karyuM. jyAM-jyAM, je-je nimAM e game tyAM maLelI IndriyAdinI zaktione upayoga mAtra janma-maraNanI paraMparAnAM nimitta rUpa ja thaye. pUrve zuM ane kema varyo te yAda nathI. paNa A janmane vicAra karIe ke janmathI Aja sudhInI pravRtti zuM ane kevI karI? vicAro ! baMdhuo ! bALaka janma, kazI ja khabara nathI. AMkha khelavAnuM paNa bhAna nathI. chatAM Indriyone upayoga zarU thaI jAya. joyuM che ne tame ? janmelA bALakane gaLathuthI pAvAmAM Ave, rUnA pumaDAthI eka-eka TIpuM mukhamAM Ape, ane bALaka jIbhathI svAda levA mAMDe. aMdara paDelA AhAra saMjJAnA saMskAro jAgRta thaI uThe ane jIbhathI svAda levAya e pragaTa rUpe na jANatA hovA chatAM, rasane grahaNa te karI ja le. e ja rIte anya indriyone upayoga paNa zarU thAya. thaDe samaya jAya ane te AMkhathI oLakhavA mAMDe, kaI padArtha tenI sAme dharo ke jeIne AkarSAya. kAnathI sAMbhaLavA mAMDe. avAja kare ke enuM Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vate daSTi vimukha 237 nAma laIne belA, tarata sAMbhaLe ane sAMbhaLIne sAmuM jue. Ama badhI ja Indriyone upayoga anAyAse e karavA mAMDe. sAthe-sAthe mananuM kArya paNa zarU thaI jAya che. bALaka uMghamAM hase. zA mATe ? tenA avacetana manamAM cAlatI kaI prakriyA hAsya rUpe pragaTa thAya che. baMdhuo ! ApaNe nAnA hatA tyAre kaI e zIkhavyuM nathI ke je, A tArA kAna che, tenAthI tAre sAMbhaLavAnuM. A AMkha che, tenAthI jevAnuM. chatAM badhI ja Idrine e-e prakAre upayoga karI ja laIe chIe. kyAreya vicAryuM AnuM kAraNa zuM hoI zake ? anaMta bhUtakALamAM ekabe-traNa-cAra jeTalI Idriye maLI tyAM-tyAM viSayanA bhegavaTA sivAya bIjuM kazuM karyuM ja nathI. jIvane viSaye ja priya che. ApaNI cetanA bahirmukha thaI viSaya tarapha ja doDI rahI che. eTale Idri sAthe jyAM jeTalI buddhi maLI, jyAM mana maLyuM, te badhI ja zaktione upayoga paNa A dizAmAM ja thaye. ikriye, mana, ane dehamAM ATalI UMDI AsaktinuM pariNAma e AvyuM ke jIvane pitAnA zreya saMbaMdhI vicArone avakAza ja rahyo nahIM. vaLI jIvane IndriyonA viSayanI Asakti jeTalI vadhAre eTalA rAga-dveSa paNa vadhAre. ane rAga-dveSanuM parimANa jeTaluM tIvra teTalo jIva AtmAthI dUra, eTale ke tene Atma-bhAva jAgRta thAya ja nahIM. rAgAdi bhAve mithyAtvanAM poSaka che. mithyAtva poSAtuM rahe tyAM sudhI AtmArtha jAge kyAMthI ? ane tethI A virATa vizvamAM paDelA uttama nimittane oLakhyA vinA jIva bebhAna thaI AthaDI rahyo che. jIvane uttama nimitte maLatAM te hoya che, paNa AMkhaADA aMdhArA, tenI oLakhANa thavA de nahIM. tethI tAraka nimitta maLe te paNa tene ArAdhI zake nahIM. arthAt te nimittanA Azraye Atma-ArAdhanA karI zake nahIM. niSkAraNa karUNAzIla jJAnI puruSa, A jIvana pariNAmene joI aMtaramAM kaMIka kheda anubhave che. tenA para karuNA varasAve che. ane tene Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 huM AtmA chuM ThekANe lAvavA prayatnazIla bane che. tethI ja evA matAthI jIvanamAM eka eka lakSaNe batAvI tene tenI bhUla samajAve che. ahIM zrImadjIe, bAhya tyAgIne guru mAnatA matAthI jIvana zraddhAmAM kayAM bhUla che te samajAvI pachI samavasaraNa Adi riddhine jina svarUpa samajI rahelA matAthIne jJAnanI bhUla samajAvI. A banne bhUlenuM pariNAma zuM hoya ? A bhUlane kAraNe matAthInI mAnyatA kevI kadAgrahI hoya te batAvatAM kahe che pratyakSa sadaguru bhegamAM, vate daSTi vimukha asaddagurune daDha kare, nija mAnAthe mukhya...26. matAthI mithyAtvI hoya ane mithyAtvI jIva paNa kaMIka puNe laIne AvyuM hoya, te te puNyanA bhege sadgurunuM sAmIpya paNa maLI jAya. temane samAgama paNa thAya. temanI zArIrika sevA paNa kadAca karato hiya. are ! teonI vANI paNa sAMbhaLate heya. badhuM ja thAya, paNa e vANI ke gurudevanI AjJA uramAM vase nahIM. sAMbhaLavA mATe te e kayAne kayAM jAya ! e mATe paiso kharace paDe te kharace. huM ja khare zrotA chuM tema mAne ane manAve paNa pelA UMdhA ghaDA je. anarAdhAra varasatA varasAdamAM navA nIce mUkelo UMdhe ghaDe, AMgaNAmAM pANI bharAtAM ahIM-tahIM AthaDI kUTI jAya paNa eka buMda pANIne grahaNa na kare paNa viniSTa thaI jAya tema matAthI jIva upadezane sAMbhaLe, paNa aMtaramAM eka akSara paNa grahaNa na kare. eTaluM ja nahIM, je kahyuM tethI ulaTe vate. jaLa nAmanuM jaMtu gAyanA stana para mUkayuM hoya te dUdha na pIe paNa lehI pIe. tema matAthI jIva gurunA aNamola upadezamAMthI sArI vastu grahaNa na kare paNa doSa ja jue. merArI bApue kahelI eka vAta yAda Ave che. teo eka gAmamAM rAmAyaNa vAMcatA hatA. sAMje eka yuvAna Avyo kahe : bApu ! prazna pUchave che." Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vate daSTi vimukha 239 bApune thayuM, vAha ! A yuvAnane rAmAyaNamAM keTale rasa haze? kathA sAMbhaLIne vicAryuM haze tyAre prazna ubhuM thayuM haze ne ? ane khuza thatAM bApue kahyuM : "pUche bApu! hanumAnane pUchaDuM hatuM te tenI mAne kema nahIM ? juo baMdhuo ! A prazna ! rAmAyaNa jevI uttama kRtimAMthI A grahaNa karavAnuM hatuM ? buddhi kayAM cAlI ? sArUM grahaNa karI zake ja nahIM. loTa cALavAne havAle, leTane kADhI nAkhe ane kacarA rUpa thulAne dharI rAkhe evI thaI A vAta. basa, matAthI jIva paNa sadgurunA saMparkamAM AvyA pachI paNa satsaMga na karI zake. pitAnAmAM sane anubhavavAne puruSArtha na AcarI zake ane maLelA ratna jevA yegane gumAvI de. A kAgaDAnI keTe ratana! tene kiMmatanI zuM khabara hoya? ane temAM zabhA paNa zenI? baMdhuo ! jene kaMIka AtmArtha sAdhavAnI buddhi sujhI che te jIva pitAnI yogyatA vadhArato jAya ane jemanA nimitte teno caitanya dIpaka pragaTavAne che, tevA nimittane satsaMganA vAtAvaraNamAM vyAkuLa thaI zodhatA phare. e jIva sadgurunA yegane jhaMkhate hoya, na maLe te paLe paLe kheda vartate heya ! kema sadguru nathI maLatA ? tene aMtaramAM pArAvAra UhApoha hoya. kAraNa tene sat ziSya banavAnI have utkaTa tAlAvelI lAgI che. evA jIvane bIjA keI viSayamAM rasa na rahe. saMsAranAM kAryo karavA khAtara karI le, pharajo bajAvavI paDe te, pUrI karI le, paNa tenuM aMtaramana te niraMtara sagurunA virahanI UMDI vyathA anubhavatuM hoya, kAraNa ene khabara che ke eka vAra sadguru maLyA te pachI temanI kRpA mArA para varasavAnI ja che, mArAmAM aMtarmukhatA teo jagADaze ja. emanA vinA bIjI keIpaNa zakti ane AtmAnI oLakhANa karAvavA samartha ja nathI. tethI have sadguru vinA rahevAtuM nathI. eka bhakta kavi kahe che- Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 huM AtmA chuM gurUjI! tama vinA belI mArUM keI nathIhe...che; bApajI ! sAMbhaLe pokAra..(2) tama vinA...gurujI gurujI ! jaLa vinA talakhe jema minakA ..he.jI; dila mAruM talakhe dIdAra...(2) tama vinA...gurUjI jyA AtmAthI jIva sadgurunA coga vinA akaLAto hoya, tyAM matAthI jIva maLelA vegane saphaLa na karI zakato hoya. tenI dRSTinI vimukhatA ane ku-gurune su-guru mAnavAnI bhUla, tenI samajaNanAM dvAra baMdha ja rAkhe, khulavA na de. tene koI saddaguru sAmethI jaIne sAco rAha batAve te paNa te cAlavA taiyAra na thAya. zuM jANe bhakita vanacara vagaDAnA re vAsI? pAse jaIne pramodIe, te nice jAya nAsI re sAdhu puruSane saMga na kIdhe, Apa Apa udAsI.zuM..jANe AvI dazA hoya matAthInI !' sadagurune mAne nahIM ane asadgurumAM paDelA mamatvane cheDe nahIM ! asaddagurUne sevatAM hita thAya che ke ahita, teno vicAra e karI ja na zake ! paNa pitAmAM rahela aDama nuM piSaNa thAya mATe asadgurumAM daDha vizvAsa dharAve. temanA pratyenI prIti vadhune vadhu majabUta karate jAya. kAraNa ke tyAM mAna maLe che, samAje mAnelI juThI pratiSThA maLe che. evA guru te tenI vAha vAha kare, ane temAM ya je dhana khacI jANatA hoya to pachI pUchavuM ja zuM? bhAI bhAI thato haya, pAMcamAM pUchAtA hoya ! khyAla kara baMdhuo ! AvA DhegI guruone AvA ziSya maLI ja rahe, tene Atma-ArAdhanAnA nAme kaMI levA-devA nahIM ane vrata -pratyAkhyAna AdimAM paNa rasa nahIM. mAtra vAha-vAha thAya. mAna pratiSThA maLe. basa! e dharma joIe ane evA dharmaguru joIe! je bhaktone cAvI dIdhelA ramakaDAnI jema ramADatA hoya. A kALamAM AvA aMdhazraddhALu mAna saMkhyAbaMdha maLe ane dhUtArA ku-guruo evA che lokene bhakta banAvI pitAnA svArthanuM piSaNa kare. pitAnuM aham paNa Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vate daSTi vimukha 241 piSiAya ane bhaktanA ahamane paNa piSaNa maLe. basa, anya AvA bhAve hoya. AmAM keInuM ya hita sadhAya kyAMthI? AvA ja anAdikALathI bhramamAM ja paDyA che. tenI daSTi avaLI ja che. savaLI daSTi thaI nathI ane te karavA mAgato paNa nathI. satane Adara ja nathI. are ! sat zuM che tenI paNa jANa nathI. tethI sane anAdara karato rahe ane avaLI daSTi hevAnA kAraNe asatane Adara kare. A jIvo karUNAne pAtra che. kettara mArga maLyA pachI paNa e mArge Daga mAMDI zake nahIM, jIvanI A kamanasIbI nahIM to bIjuM zuM? baMdhuo ! ApaNe ApaNA aMtarane tapAsI laIe ke vItarAganI vANI ane saMtane saMga pAmyA pachI paNa je AtmA mATe, sat mATe Adara na jAgato hoya to zuM samajavuM ? kayAM chIe ApaNe? matAthanAM lakSa ne sAMbhaLIne ApaNe paNa tenI kakSAmAM mUkAIe evA to nathIne ? e khAsa vicAravuM jarUrI che. matAthI jIvanI bhUla bharelI mAnyatAo haju zuM zuM che te avasare kahevAze. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je samaje zrutajJAna ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya ja samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSano mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagUjJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA, yathArtha rIte thAya to ja te phaLIbhUta thAya. anyathA karele puruSArtha niSphaLatAmAM pariName. vyAvahArika kAmamAM jema yathArthatAno Agraha rahe che, tema ArAdhanAnA mArge eTale ja, bake ethI vadhu khyAla rahevuM jarUrI che. prAyaH evuM banatuM jovAmAM Ave che ke lekarUDhithI thatA dharmanA kiyA-AcAre, lAMbA samaya karAyA pachI paNa mananuM mAneluM phaLa nA maLe, tethI mANasanI zraddhA tUTI jAya che. amuka upavAsa, AyaMbila karUM te Avela Apatti dUra thaI jAya, AvA vizvAsathI karAtAM anuSThAna jyAre e saMkaTane naSTa na karI zake tyAre mAnava kahe che "dhama khoTo che. meM ATaATaluM karyuM, chatAM mane phaLa na maLyuM. ane te anuSThAnene AcaravAnuM choDI de che. A dRSTi vicAraNA mAgI le che. zuM A rIte thatAM vrata-pratyAkhyAne sAMsArika duHkha dUra karI de kharA ? ane na kare te te beTA? je A anuSThAne ja saMkaTanuM samAdhAna hota, te mAnavane bIjo koI prayatna karavAnuM ja na raheta. game tema karIne anuSThAna karI leta, paNa ema nathI. gharma saMkaTa samaye sahAya kare che te vAta sAcI, paNa kaI rIte sahAyaka thAya? duHkha samaye dharma dRSTi ema kahe che ke Avela duHkha tArAM karelAM karmonuM phaLa che mATe samatA rAkha, viSamatA na lAva. kaI para AkSepa Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 243 je samaje zratajJAna na nAkha. keInA kAraNe tane duHkha nathI AvyuM, paNa tArA pitAnA ja gupta kAraNe AvyuM che mATe samatAthI sahevA sivAya bIje kaI vikalpa nathI. je Ama samajI samatA rAkhe, mahAbhayaMkara vedanAmAM paNa viSamatA na ANe te bha--bhavanuM duHkha TaLI jAya. gajasukumAra ane muni metAraje evI samatA rAkhI ke eka bhavanuM nahIM, paNa aneka bhavanAM duHkhone dUra karI nAkhyAM. teo dehabhAvathI para thaI gayA. "je thAya che. te dehane thAya che. huM te AtmA chuM. dehathI bhinna chuM. mAre mArAmAM ja rahevuM ghaTe. dehamAM jAuM te dehanI vedanAne anubhava thAya. paNa dehathI huM para chuM. dehamAM rahevA chatAM dehathI alaga rahevuM te mAro dharma che. dehabhAve dehanuM pariNamana ane AtmabhAve AtmAnuM pariNamana." AvI bheda daSTi jene lAdhI gaI tene duHkha zuM tenI khabara ja nathI. hA, te dharma A zIkhave che ane A ja yathArtha ArAdhanA che. AvI ArAdhanA ja phaLa Ape. anyathA samajaNa vagaranI karelI ghaNuM mahenata paNa niSphaLa ja jAya che. mAtra vyAvahArika rUDhi paraMparAthI cAlatI kiyAo karI levAthI phaLa maLatuM nathI. je hetu tevuM phaLa. alaukika bhAvathI alaukika phaLa ane laukika bhAvathI laukika phaLa maLe. baMdhuo ! laukika hetuthI karAte dharma kSaNika duHkha mukti athavA thoDuM sukha ApI paNa de paNa aMte te duHkharUpa ja che, kAraNa dharmanuM sarjana mAtra eka alaukika hetuthI ja thayuM che. alaukika hatuthI karate dharma ja sthAyI AnaMda ApI zake te bhUlavuM na joIe nATaka samayasAramAM banArasIdAsajI kahe che - lIna bhayau vivahArameM, ukita na upaje ke, dIna bhayo prabhu pada jape, mukita kahAsau heI... je kevaLa vyavahAramAM lIna che, aMtara viSe bhedajJAna nathI, je dInatApurvaka prabhune bhajyA kare che tenI mukti kayAMthI thAya? na ja thAya. AvA yathArtha ArAdhanAne nahIM samajanArA jIva matAthI che. ahIM matAthanAM lakSaNonuM vivecana cAlI rahyuM che. zrImadjI kahe che- devAdi gati bhaMgamAM, je samaje zratajJAna mAne nijamata veSane, Agraha mukita nidAna.27 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 huM AtmA chuM jJAnanI ArAdhanA zratajJAnathI zarU thAya che ane kevaLajJAnamAM saMpUrNatA pAme che. zrutajJAna zuM che? dareka sAdhake A ArAdhanA te karavAnI ja che, te kaI rIte ? sarvajJanAM prarUpelAM zAstrone lakSyamAM rAkhI, AgamanA avalaMbane AgaLa vadhavAnuM che. AgAme zuM kahe che? temAM zuM batAvyuM che? ane tene hetu zuM che? e samajyA vagara skUla bAbatane pakaDI, pite jJAnI thaI gayAne bhrama seve te te matAthI. zAmAM deva, manuSya, tiryaMca ane naraka AvI cAra gatio batAvI, tenA aneka bhaMga batAvyA. bhedAnabheda batAvyA. devanA 198 bheda, manuSyanA 303 bheda, tiryaMcanA 48 bheda ane nArakInA 14 bheda, Ama jIvanA 563 bheda batAvyA. zA mATe ? are ! eTaluM ja nahIM, A badhA ja chene karma sAthe saMbaMdha, baMdha, udaya, udIraNuM, sattAnuM vivecana. ane temAM paNa jhINAmAM jhINI vigato batAvavAmAM AvI che. keTalAka 700 thekaDA kaMThastha hoya ane nAnAmAM nAnI bAbatonuM piSTapeSaNa kya ja karatA hoya. keI sAthe carcAmAM utare te paNa A ja vAta. kayA jIvamAM keTalA daMDaka, keTalI avaghaNA, keTalAM zarIra, vagere vagere prazno karyA ja kare. vAraMvAra A badhA praznonuM punarAvartana paNa karyA kare paNa AgamamAM A varNana zuM kAma karavAmAM AvyuM che, tene paramArtha zuM che te jANe nahIM. | gatienAM varNana sAMbhaLI, devagatine UMcI mAnI, tyAM javAnAM svapna seve. sadehe te jaI zakato nathI paNa marIne deva thAuM to sAruM ema ciMtavato hoya. tene pUchIe bhAI! devalekamAM javAnuM kema vicAre che? to kaheze, juo ! marIne kyAMka javuM to paDaze ja. ahIM amara rahevAnA nathI ane mekSa te haju ghaNo dUra che. tethI jyAM akhUTa saMpatti che tyAM jaIe to bhagavAya ne? kAraNa ahIM to saMpatti maLI nahIM ane maLI hoya to A nAnA AyuSyamAM eTalI bhogavAya ema nathI, mUkIne cAlyA jaIzuM. game teTalAM lAMbA AyuSya hoya to paNa Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je samaje zrutajJAna 245 sarva saMpattine bhogavaTo to thAya tema nathI. paNa devanuM to AyuSya moTuM ane saMpatti paNa ghaNI, tethI mananI lAlasA purI karavAnI taka tyAM che, mATe je tyAM jaIe to sAruM. baMdhuo ! devAdi gatinA varNananuM jJAna karIne bhoganI lAlasA vadhArI ! zuM A mATe ja zAstramAM A vAta kahI che? nahIM, tene paramArtha samajavAnuM che. devAdi gationuM varNana to eTalA mATe karyuM che ke jIva e--e prakAranAM kAryo kare to tene e--e gatiomAM janma dhAraNa karavA paDe che. tyAM maLelI viparIta paristhitiothI rAgadveSa thaze ane te vaLI navAM karma baMdhAve. Ama cakra cAlyA kare. paNa je jIvanuM svarUpa akaSAyI che e samajI kaSAya-vijaya karavAno prayAsa thAya to karma-baMdha aTake, ane kama-baMdha aTake to gationuM paribhramaNa aTake. jIvanuM carama lakSya to paMcama gatirUpa mekSa che, ane te pAmavA mATe to huM keNa chuM? mAruM svarUpa zuM che? kayAMthI Avyo ane kayAM javAne chuM? A samaje to te zratajJAna che. paNa A na samajatAM bhaMgajALamAM aTavAyA kare, te tethI kaMI kalyANa thAya nahIM, mATe te zrutajJAna nathI. chatAM tene ja zrutajJAna mAnavAvALAne zrImadjIe matAthI kahyuM. A matAthI jIva sadaguru pAse jaIne zAstravArtA kare to paNa kevA prakAranI kare te batAvatAM zrImadajI "upadeza chAyA" mAM kahe che "guru pAse roja jaI ekendriyAdi jIvonA saMbaMdhamAM aneka prakAranI zaMkAo ane kAnAe karI pUchaDyAM kare, roja jAya ane enu e ja che, paNa kaI divasa ema pUchato nathI ke ekendriyathI mAMDI paMcenvine jANavAno paramA ze ? ekendriyAdi jevo saMbaMdhI kalpanAothI koI mizyAgraMthI chedAya nahi. vAstavika rIte to samakita prApta karavAnuM che.' "jagatanuM varNana karatAM ajJAnathI anaMtIvAra jIva tyAM janmI Avyo, te ajJAna mUkavA mATe jJAnIoe vANI kahI che, paNuM jagatanA varNanamAM ja bAjhI paDe enuM kalyANa kevI rIte thAya ? e te ajANapaNuM kahevAya. je jANIne ajJAnane mUkavAne upAya kare, te jANapaNuM, paramAnA kAmamAM Ave te jANapaNuM, mokSanA kAmamAM je jJAna na Ave te ajJAna." Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 huM AtmA chuM vaLI cAre gativALA je Atma-ArAdhanA mAge kyAM sudhI pahoMcI zake che e jANavuM jarUrI che. samyaggadarzana te cAre gatinA ane hoI zake che. tiryaMca zrAvaka paNa thaI zake ane mAnava sAdhu banIne sAdhanA karatAM, mekSa-prAptine puruSArtha paNa karI zake. Ama Atma-ArAdhanAnI dRSTie manuSyagati ja uttama che, te samaje ane atyAre maLela manuSyane janma vAraMvAra nathI maLate mATe tenI dareka paLane sArthaka karI lauM. AvuM jJAna aMdaramAM jAge te te zratajJAna. paNa mAtra bhaMga gaNyA kare, carcA kare, ane pote jJAnI thaI gayo che ema abhimAna sevyA kare che te matAthI. bIjA padamAM kahyuM. matAthI jIva pote mAnelA mata, paMthanA AgrahamAM ja paDyo hoya ane amuka jAti ke veSa hoya te ja mokSa thAya, anyathA na thAya tevI mUDha mAnyatA dharAvatA hoya. Aje ghaNA leke ema mAnatA hoya che ke jenadharmane mAne tene ja mokSa thAya. paNa mokSa e zuM che ? rAga-dveSathI saMpUrNa chuTakAre te mikSa A pariNati, game te dharmane mAnatA hoya, te paNa thaI zake. jenadharmane Theke nathI ke teno anuyAyI hoya te ja mokSane adhikArI, anya nahIM ! jena paraMparAe mAnelA anuSThAne karate heya paNa je aMdarathI rAga-dveSa kSaya na thAya te game teTalA bhava sudhI karyA kare te paNa mokSa na thAya ane anya paraMparAthI cAlyA AvatA AcArene pALatAM paNa rAga-dveSane nAza thAya to mekSa nizcata ja che. ApaNe tyAM paMdara bhede siddha kahayA temAM eka gRhasthaliMga siddhA mekSa pAmI zake, e ja rIte anyaliMga siddhA kahyuM. veSa anya mata saMpradAya hoya, saMnyAsI hoya, jaTAdhArI, bhagavAM vastra rUdrAkSanI mALA, berakhA, pagamAM cAkhaDI, vagere-vagere arthAt temanA saMpradAyane mAnya veSa tathA samAcArI heya, paNa AtmAnI bhAva-pariNati vizuddha thatI jAya ane karmono kSaya thatuM jAya te kevaLajJAna pAmI mele jAya. A che jenI matanI mAnyatAthI bhinna anya matAvalaMbI. paNa rAga-dveSane Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je samaje zrutajJAna 247 tyajyA, tethI mokSa pAmyA. AvA jIva siddha thAya tene anya liga siddhA kahevAya. eka vAra A viSayamAM eka bhAI sAthe carcA thaI teo AgamanA jANakAra hatA. ame pUchyuM: tamArI zuM mAnyatA che ? teo kahe ke mArI to daDha mAnyatA che ke anya veSe kevaLajJAna te thAya paNa mokSa na thAya. ene jevuM kevaLajJAna thAya ke tarata ja satya samajAtAM saMnyAsIne veSa utArI nAkhe ane jena paraMparAne mAnya munine veSa dhAraNa karI le. sAMbhaLIne hasavuM AvyuM. kevI bAlizatA ! kevI UMdhI mAnyatA ! kevaLajJAna thayA pachI mAtra AtmAnaMdamAM ramatAM vItarAgane e lakSya paNa nathI ke emaNe vastra paheryA che ke nahIM ? te tyAM A ke te veSa paheravAnI vAta ja kayAM UbhI rahe che ? e te AtmAnA akhaMDa jJAna svarUpanI anubhUtimAM ekAkAra thaI gayA hoya ! vaLI mokSane veSa sAthe zuM saMbaMdha che ? mokSa veSathI ke veSane nathI thato. vizuddha AtmAne thAya che. are ! jena saMpradAyamAM paNa digambare ema kahe ke zarIra para vastra hoya tyAM sudhI mokSa na thAya. vastra parigraha che. parigraha che tyAM mokSa nathI. paNa bhAI ! ame te kahIe chIe ke zarIra hoya tyAM sudhI paNa mokSa nathI. zarIra choDaze to ja mokSa che. pachI zarIrane laIne kema phare che? kAraNa ke Asakti ja mokSanuM avarodhaka kAraNa che. pachI te zarIranI hAya, vastranI hoya ke bIjA koI prakAranI heya. baMdhuo ! tarka-vitarka ghaNuM karI zakAya ! paNa e na karatAM ahIM mAtra eTaluM samajavuM che ke mekSa AtmAne che. zarIra, vastra ke veSano nathI. matAthI jIva Avo dIrgha vicAra karavA ubhe ja rahetuM nathI. e to pitAnA haDAgrahamAM ja hoya, huM kahuM te ja sAcuM AvuM ja mAnate hAya pachI tyAM anyanI sAcI vAtane sAMbhaLavA jeTalI dhIraja paNa kayAMthI hoya ? AvA mithyAtvI jI kevA hoya, tenI mAnyatA zuM hoya te banA rasIdAsajI nATaka samayasAramAM kahe che. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 huM AtmA chuM dharama na jAnata bakhAnata bharama rUpa, Thaura Thaura ThAkata larAI pachapAtakI ! bhUthI abhimAna meM na pAu dhari dharanI hiradaimai karenI vicAre utapAtakI II phira DAMvADola sau karama ke kalAlinirma, huM rahI avasthANuM badhUle kaise pAtakI | jAkI chAtI tAtI kArI kuTila kuvAtI bhArI esau brahmaghAtI hai mithyAtI mahApAtakI || dharmanA svarUpane jANe nahIM ane bhramane ja dharma mAnI tenI prazaMsA kare. jyAM tyAM potAnA matane pakSapAta karI baDAI kare. abhimAnathI unmata banI dharatI para paga na mUke, utpAta macAvavAnA udhAmAM kare, evA mithyAtvI jIvanI dazA karmarUpa nadImAM bhayaMkara DAlatI nAva jevI hoya che. e pApI subodhane kema pAmI zake ? jenA aMtaramAM kaluSitatA tathA kutarkonI kuTilatA bharI che e nija svarUpanI ghAta karanAre mithyAtvI mahApApI che. matAthI jIva pite mAnelA mata-veSane Agaha sevata haya, paNa jyAM Agraha che tyAM ja ekAMta mAnyatA che. ekAMtamAM mekSa nathI, anekAntamAM mekSa che, mATe Agraha na joIe. baMdhuo! jIvananA koI paNa kSetramAM kadAjheDa to saMgharSa pedA kare. ApaNe bhUtakALanA itihAsamAM jeTalAM yuddho thayAM, pachI te sAMsArika ke dhArmika, paNa te badhAnI pAchaLa meTuM kAraNa te kadAgraha ja, jyAM kadAgraha che tyAM zAMti nathI, samatA nathI, AnaMda nathI. "huM kahuM te ja sAcuM ane anya sarva khoTA' A kadAgraha te paraspara vaimanasya UbhuM karI de. jIvanane bagADI nAkhe. vicAro to kharA ! jIvananA nAnA evA Field mAM paNa kAgraDa du:khakara hoya te, adhyAtma mArge Atma-vizuddhinA rahe, kadaDI mAnava kevI rIte AgaLa vadhI zake ? mezanI vAta te tenA mATe dUra rahI, paNa samyagaDhazanane sparza paNa te nA karI zake. mATe AtmAne pAma hoya to Agrahane sarvathA tyAga thavo joIe, paNa matAthI jIva A samaje nahIM ane pitAnI ja pakaDane pakaDIne temAM ja rAce rahe. mATe ja ArAdhanAne mArga tenA mATe nathI ja. have pachI matAthInAM vadhu lakSaNe avasare. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ >> levA laukiMTha mAna ! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vara, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vaDAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSa-mArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagajJAna ane samyagacAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA eTale ja AtmAnI ArAdhanA. jene AtmArtha jAge tenI ArAdhanA zarU thaI cUkI, paNa mUDha matAthI ne sAdhanAne prAraMbha ja thatuM nathI. ahIM Atmasiddhi zAstramAM matAthInAM lakSaNo batAvatAM, tenI zraddhAmAM, jJAnamAM ane mAnyatAmAM kyAM kyAM bhUla che te kahyuM. have cAritramAM paNa tenI bhUla che. cAritra zuM te samajyA ja nathI. tethI karato hoya ghaNuM paNa samajyA vagaranuM, ahetuka. laghuM svarUpa na vattinuM, grahyuM vrata abhimAna rahe nahIM paramArthane, levA laukika mAna.28... matAthI jIva vrata-pratyAkhyAna karato hoya che. sAmAnyataH evuM jevA maLe ke koI paNa jIva pahelAM dravya-cAritra rUpa vrata -pratyAkhyA nathI ja dharmanI zarUAta karato hoya che. tene bahu khabara na hoya ke zA mATe vrata karavAM ? tenI zuM upayogitA che ? paNa tene dharma pratye kaMIka ruci jAgI che. "mAre dharma kare che, kara joIe" AvuM mAtra samaye che, eTale vrata niyama karavA mAMDe che. keTalAkanuM te jIvana ja tapa - tyAga thaI gayuM hoya. bAre mahinA cAlatuM ja hoya. AvA jIvenI samajaNa mAtra ahIM sudhI ja sImita hoya ke " jena chuM, mahAvIrane anuyAyI chuM. mArA mahAvIre sADA bAra varSa sudhI tapa karyuM te mAre paNa karavuM ja joie ne?" ane ethI thoDA AgaLa vadhI keTalAka ema samaje, ke tapa karIe te kamanI nirjarA thAya. A Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 huM AtmA chuM zraddhA sAthe AkarAmAM AkarI tapazcaryA kare ane sAthe ema mAnI paNa le ke ApaNo te keTI karma khapI gayAM! . paNa baMdhuo! huM tamane pUchuM ke "tame aThThama karyo, e traNa divasanA tapamAM tamArA karmonI nirjarA keTalI thaI?" tame zuM kaheze? "mahAsatIjI! e kevI rIte khabara paDe? tene kema mApI zakAya ? paNa badhA kahe che ke tapa karavAthI nijara thAya. ane meM aDrama karyo tethI nirjarA thaI haze !" A "haze ja khataranAka che je dharmanA marmane samajavA deto nathI. juo bhAIo ! bIje te A hisAba rAkhatA nathI. jeTaluM kAma teTale lAbha. A spaSTa gaNita che. tame pAMca rUpiyA kharcI ne badalAmAM eTale mAla na maLe te calAvI lyo? are! tamArA nokarane so rUpiyA daI vastu levA mokalyo hoya ane te Ave eTale pahelAM ceka karI le ne ke jarA paNa mAla ocho nathI ne? e che Avyo hoya te pAcho mokale, paNa rUpiyA 100 Apo mATe mAla eTale maLa ja joie. ocho calAvI na levAya. baMdhuo! aThThama kare ke mAsakhamaNa kare! ATalA tapanuM vaLatara paNa evuM ja hovuM joIe ne? juo ! huM bhautika vaLataranI vAta nathI karatI. ta5- tyAganuM bhautika vaLatara hoI zake nahIM! huM te evA vaLataranI vAta karuM chuM ke je maLe ja ane te che karmanI nirjarA ! mArA tapasvI bhAI- bahenane pUchuM, ke mA khamaNa jevI ugra tapazcaryA karyA pachI kyAre ya vicAryuM che ke meM ATalI moTI tapazcaryA te karI paNa mArA karmonI nija rA keTalI thaI? hA! tyAM te manane manAvI laIe chIe ke thaI ja hoya ne nirjarA ! ATalA divasa bhUkhyA rahyAM ne nirjarA na thAya? thaI ja haze. paNa nA, thaI haze ema nahIM, thaI hoya teno anubhava thAya. aMdaramAMthI anubhUti thAya ke mArA tapanI zakti vaDe ATalI nirjarA thai ! nirjarA eTale zuM? nATaka samayasAramAM tenI vyAkhyA A pramANe che. je pUrava sattA karama, kari thiti pUrana Au birabeka ughata bhaya, se nijarA lakhAu....... Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ levA laukika mAna 251 AtmA sAthe sattAmAM paDelAM karmo, pitAnI sthiti pUrNa karI kSaya sanmukha thAya te nirjarA tapazcaryA karavAthI, karmonI sthiti jaldI pUrI thAya che ane te AtmA parathI kharI paDe che. ahIM prazna e che ke tapa karavAthI keTalAM karmanI nirjarA thaI te. kema khabara paDe? karma kaMI je khelAM - mApelAM te nathI ke jethI mApIne kahI zakIe ke ATalAM ochAM thayAM! karmo te anaMtAnaMta che. temAMthI ochAM thAya te kema samajAya? sAgaramAMthI thoDuM pANI laI lIdhuM, te sAgaramAMthI keTaluM pANI ochuM thayuM te khabara kayAM paDe ? aphATa samudranA amApa pANane kema mApIe? AvuM ja karmonuM che. anaMta karmomAMthI thoDAM ochAM thAya te paNa anaMta ja rahe. tyAM keTalA karmonI nirja rA thaI te kaI rIte samajavuM ? A rahasyane samajAvavA mATe ja zrImadjIe gAthAmAM eka mArmika zabda mUke "vRtti teo kahe che - laI svarUpa na vattinuM vRttine oLakhavAnI che. karma sahita AtmAmAM, be prakAranI vRttio vahI rahI hoya. eka svAbhAvika vRtti ane bIjI vaibhAvika vRtti. jJAnAdi maulika guNo tathA kSamA, satya, saraLatA, nirlobhatA, vinamratA, nirbhayatA, zraddhA, samatA, viveka Adi guNanuM pariNAma dhArAmAM pragaTa thavuM te che svAbhAvika vRtti ane krodhAdi kaSAye, rAga, dveSa, viSaya, vikAra Adi - Adi durguNe rUpa AtmAnuM pariNamI javuM ane pachI te rUpe pragaTa thavuM te che vaibhAvika vRtti. - A bane vRttionA svarUpane jANI, vaibhAvika vRttio dUra karavA ane svAbhAvika vRttione pragaTa karavA mATe ja AkhI ye dharma ArAdhanA che. temAM tapane samAveza paNa thaI jAya. have jene vRttinuM bhAna che ane te mATe ja vrata kare che, tene eka upavAsa paNa kare hoya te Agale divase 15 miniTa eka bAju besI vicAre ke, "vRttine teDe te vrata. mAre evuM ja vrata karavuM che to mArA aMdaramAM rahelI kaI vRtti mane herAna kare che ?" mAnI le ke, aMtaramAM Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 huM AtmA chuM vikAra che. vikArI vRtti bIjA mATe hAnikartA to che paNa pitA mATe e vadhu pIDAkArI che. "mArI vikArI vRtti mane bahu muMjhave che. mArA vicArone malina kare che. mArI vANune halakI karI nAkhe che. mArI pAse na karavA rogya kArya karAve che. rUpa jouM chuM ne aMjAI jAuM chuM. vikArI zabdo sAMbhaLuM ke vikArI dazya jouM ke aMtara uchALA mAravA mAMDe che. mane bahu satAve che." A vRtti have mAre nathI joItI. kAle upavAsa karI kharekhara AtmAnI najIka vAsa karI, mArA avikArI svarUpamAM vAsa karI mAre mArI vRttine aMtarathI nihALavI che, tenI sAthe Atmika yuddha karavuM che. tene harAvavI che. nirAdhAra karI nAkhavI che. AdhAra maLe che eTale ja TakI rahI che. nabaLI pADI nAkhavI che. Ama vicArI, upavAsanA divase je dinabhara A ja nirIkSaNa, A ja saMgharSa aMdaramAM cAlyA kare to jarUra vRtti nabaLI paDe, ane e nabaLI paDelI vRtti keTalA aMze nirbaLa banI te paNa anubhavAya. baMdhuo! A che nirjarA! karmanA udaye karIne ja AvI ku-vRttio aMdaramAM jAgatI hoya che. paNa tene laData apAya te te nabaLI paDe ane naSTa paNa thAya. e ja rIte kedhAdi kaSAyanI vRttio paNa ApaNAmAM paDI che. bIjA keI jANe ke na jANe paNa ApaNane khabara che ke kayA nimitte keTale krodha Ave che. kayAM ane kayAre kSamA rAkhI zakAya che ? keTaluM abhimAna che, tene kevA nimitte joIe che, kayAre te uchaLe che, ane kayAre namra paNa banI rahevAya che. e ja rIte mAyA-prapaMcanI bhAvanA, tathA lebha - asaMtoSanI bhAvanA kyAre uThe che? sAme saraLatA ane saMtoSa kayAre dhAraNa karI zakAya che? A badhI ja zubha - azubha vRttio ApaNumAM paDI che ane tene pUrepUre khyAla ApaNane raheto hoya che. jyAre tapa - tyAga karIe tyAre paheluM lakSya A badhI ja vRttione saMda karavA mATenuM hovuM joIe. e mATe haMmezAM vRttine tapAsatA rahevuM joIe. tapa karyA pachI kaI vRtti keTalI maMda thaI. pahelAM je nimitte kiMdha thatuM hatuM, jeTaluM thatuM hatuM, te nimitta AvatAM have samatA Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ levA laukika mAna rAkhI zakAya che kharI ke eTale ja kaMdha Ave che? e ja rIte bIjA kaSAyo ane viSaya - vikAre mATe paNa vicArIe, nirIkSaNa karIe. je tapa - tyAga karyA pahelAMnI paristhini ane pachInI paristhitimAM sudhAro thaye heya, vibhAvanAnAM nimitto Ave chatAM jIva vibhAva rUpe pariNata na thato hoya athavA ocho thatuM hoya te samajI levuM ke tapa karavAthI karmonI nirjara thaI che. ane je e ja sthiti hoya, pahelAM hatA tevAne tevA, te nirjarA nathI thaI. A ja nirAne mApadaMDa che. thaI haze ema kahevApaNuM ja na rahe. ApaNe pote ApaNAmAM pratyakSa pariNAma anubhavI zakIe. jeNe vRttinuM svarUpa jANyuM che te sAdhaka ja vratanA mUlyane samajI zake. anyathA grahyuM vrata abhimAna vRttine na jANanAra matAthI mATe vrata vibhAvanuM piSaka bane. jenAthI kaSAya maMda karavAnA hatA tenAthI kaSAyo ugra bane. tapazcaryA karanAra vadhu dhI hoya evuM joyuM che. AnuM kAraNa che hetune samajyA vagara ja vrata karyA, ane te paNa amApa. ' are ! keTalAka jIve te tapa-tyAga paNa potAnA abhimAnane poSavA mATe ja karatAM hoya ! teo kahetA hoya ke huM mahinAmAM ATalA upavAsa karuM, AyaMbila karuM, ekAsaNuM karuM. huM parva-tithie lIletarIne tyAga, kaMdamULane tyAga, rAtribhejanane tyAga, eTaluM ja nahIM ATalI sAmAyika karuM, jApa karuM, bhakti karuM. rejane nityakama te sAce ja. game tema thAya mAruM A badhuM huM cUkuM nahIM. A badhuM jyAM jAya tyAM gaNAvyA ja karatA hoya. eTaluM ja nahIM ! enuM comparison mAMDe. juo huM ATaluM karuM chuM paNa mArA amuka saMbaMdhI ke mArA pADezI kazuM ja karatA nathI. janma dharyo che te dharma karavo ja joIe ne ? baMdhuo ! A kaI vRtti bele che? ATaluM kare che te lekene batAvavA ane abhimAna vadhAravA. tyAga karIne zuM karyuM? abhimAnane pigyuM. cAlyA ne ulaTo? pachI e matAtha nahIM te bIje koNa? Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 huM AtmA chuM keTalAka mANase. pote karelA tapa Adine saravALe mAMDatA hoya. ATalI aThAi-navAI karI lIdhI, ATalA jApa karI lIdhA, ATalI mALA karI lIdhI, reja ATalA kalAka svAdhyAya karI lIdhe vagere vagere. have AgaLa kazuM ja karavAnuM bAkI nathI. baMdhuo ! ene pUchIza ke te A artha te gaNAvyuM paNa jIdagI dharIne pApa keTalAM karyA te te na gaNAvyAM? te gaNAvane ? ema kahe ne ke meM khUba pApe karI lIdhAM ! bAkI nathI rAkhyAM kAMI mATe have pApa nathI karavA ! enI te gaNatarI nathI. jyAM sudhI jIvIza tyAM sudhI pApa te karIza ! paNa jIvIza tyAM sudhI tapa tyAga karIza ema na kahe. Ave tyAga karavAvALA kahetA hoya, mAre badhe ja tyAga che ! have zAno tyAga kare ? khAvA-pIvAne tyAga te karyo! moja zekhano . tyAga karyo ! paNa pApane tyAga karyo ? kayAreya aMtarane kahyuM ke have pApanI vRtti ja mAre nahIM joIe ! e pApa vRtti jhera ja che. e thavuM hoya ke vadhu paNa AtmabhAvane mAranAra che. he Atmana ! tuM dvibhAvika pariNatie pariNamyA kare che tethI mukta thaI svabhAva dazAmAM sthira thA! jyAM sudhI pApe pariNamyA karIza tyAM sudhI svabhAvane, zAMtine anubhava nahIM thAya ! paNa A bhAva jAge te AtmAthI thaI javAya ne ? pilAne te matAthI rahevuM che ne vratanuM abhimAna karyA karavuM che. pariNAma e Ave ke AvA laukika mAnamAM paDelo jIva grahe nahIM paramArthane paramArthane pAmI zake nahIM. paramArtha eTale zuM ? parama-artha, sarvocca dayeya mATe kazuM karavuM te paramArtha. jIvanuM parama dhyeya te mekSa, mATe mokSa sAdhaka jeTalAM sAdhana te paramArtha. sadgurunAM mekSa sAdhaka vacane te paNa paramArtha. paramArthane vyavahArika artha karIe chIe lokopayogI kArya. dInaduHkhI mATe, jarUriyAtavALA mAna mATe ke pazuo mATe tana-mana-dhanathI kAMI karatA hoIe te paramArtha. paNa temAM ya mANasane laukika mAnanI spRhA paDI hoya che. mANasa karate heAya ane cAre bAju kaheto paNa hoya ke ame ATaluM kAma karIe chIe. garIbone vastra ApIe, makAna Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 levA laukika mAna ApIe, anAja ApIe. varase ATalA lAkhanuM kAma thAya che. lokone ghaNI madada thAya che. baMdhuo ! dayA-anukaMpAthI prerAIne kArya kare che, bahu sAruM che. karavA jevuM che. paNa temAM mAna-pratiSThAnI bhUkha jAgI ke badhuM vevAI jAya. badhuo! mApha karaje, paNa keTalAka evA leke joyA che ke AvAM kAma te karatA hoya paNa jenA mATe A badhuM kare tene pitAnA hAtha nIce dabAvIne rAkhe ! AmAM kaI vRtti kAma karatI hoya ? duHkhI pratye karuNa, prema, lAgaNe ke ahamane piSavAnI vRtti ? tamane pUchIza te kahezeH nA, eka mAtra karUNuM! paNa nahIM, jarA bIjI bAjuthI vicArIe. tame je Field mAM kAma kare che, jene tame madadarUpa thayA che tyAM ociMtA jaI caDhayA ane e lokee tamane mAna na ApyuM, tame AvyA che enI noMdha paNa nA lIdhI te tamane manamAM zuM thaze ? keTale ahaM ghavAze? A loko mATe ATaluM karyuM, je kaMI kiMmata ? AvAM leke mATe kaMI karavuM ja na joIe. kyAM gaI karUNa ? dIna-duHkhI pratyenI lAgaNuM ? baMdhuo! paramArthanA vyavahArika mAge paNa mAna tyAjya che, Ada- raNaya nathI. te AdhyAtmika mAge te tyAjya hoya ja, paNa matAthI jIvane laukika mAna joItuM hoya, jUThI pratiSThA pAmavI hoya eTale tene paramArtha ruce ja nahIM. sazuru je bodhe te grahaNa karavuM ja na hoya ! - ApaNuM rUDhi-paraMparAne zeDo vicAra karIe. vrata pratyAkhyAna, tapazcaryA Adi je thAya che tene ApaNe keTalAM laukika banAvI dIdhAM che ! lakattara mArganA dharmane laukika dRSTie mUlavIe te temAMthI maLe zuM ? maLe te kAMI nahIM paNa gumAvavAnuM ja rahe ! baMdhuo ! sAmAjika pratiSThA te tamane saMsAra-vyavahAranI kuzaLatAnA kAraNe paNa maLI jaze, dhana kharcI nAkhe te paNa maLaze, paNa e meLavavA mATe vrata-niyamene zA mATe sAdhana banAvo che? mANasa tapatyAga, stuti bhakti, maMdira-pUjA, A badhuM eTalA mATe karatA hoya che ke samAjamAM tenI vAha vAha thAya, loke mAna Ape, khammA Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 huM AtmA chuM khammA kare, pAMcamAM pUchAya, pite dhamI che e bille lAge, A badhI pratiSThA tenuM sAmAjika mUlya vadhArI de tethI vyAvahArika kAryomAM saraLatA thAya. Akhara dharmanAM sAdhanone kheMcIne laI gayAne vyavahAriktAmAM ? baMdhuo ! A vRtti paramArtha ne pAmavA na de. AtmArthane jAgavA na de. - A hetune lakSyamAM rAkhI zAmAM aneka prakAre tapazcaryA kahI. tema ugra tapasvI, dIpta tapasvI vagere te kahyuM paNa eka gupta tapasvI paNa batAvyA. arthAt game teTalI tapazcaryA kare paNa kaI jANe nahIM. mAtra karanAre pote ja jANatA hoya. zA mATe? chUpAvavAnI vRtti kema ? e sArI che? nA, ahIM chUpAvavAnI kapaTa-vatti nathI paNa e vicAre ke huM je tapa karuM chuM te mAtra nijAnA hetuthI ja karuM chuM mAre laukika mAna jetuM nathI. zAstramAM paNa Ihalaukika ke pAralaukika hetu mATe athavA mAna pratiSThAnA hetuthI tapa-vrata pratyAkhyAna karavAne niSedha che. zrI dazavaikAlika sUtramAM batAvyuM. no ihalogaTTayAe tavamahiDhejA, no paralogaTThayAe tavamahiTUThejjA no kitti-vanna-saha-silIgaThThayAe tavamahiTThejjA, nannattha nijjaraTTayAe tavamahiThejA / je huM tapa karyuM te kaI jANe ane mane mAna Ape te mAruM abhimAna vadhe, mArI prazaMsA ke kIrti gavAya to paNa abhimAna vadhe. vaLI mAruM tapa kaI jANe ane mArI sevA-suzruSA na kare te mane phodha thAya meM te kedha, mAna, vagere kaSAne jItavA tapa karyuM che. paNa tenA badale A te vadhe. mATe, huM je tapa karyuM te gupta tapa karuM jethI kaSAyone jAgavAne avakAza ja na rahe. baMdhuo ! kadAca gupta tapa na karI zakatA ho paNa tapa karyA pachI mAna-pratiSThAnI kAmanA te na ja karatA. bIjI vAta, ApaNA samAjamAM udhaInI jema je kIDA lAge che te che tapazcaryA nimitte kaMIka levA-devAno rivAja je tapazcaryA kare te samAjane Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 levA laukika mAna sagA-saMbaMdhIne sAMjI, lhANI, prabhAvanA, jamaNanA rUpe Ape ane samAja tapasvIne bheTa rUpe Ape. zA mATe ? tapazcaryAnI khuzAlI ke tapasvInA bahumAnane hetu tenI pAchaLa kadAca haze. paNa Aje te A hetu visarAI gayuM che. mAtra vyavahArika daSTihNa thaI gayA che. Ama na kare te samAjamAM niMdA thAya. are ! tapazcaryA karanAra, samAjane kaMI sAMjI vagere na Ape te tenA upavAsa lAMghaNuM kahevAya ! ke nyAya ? A vyAkhyA keNe bAMdhI ? keI tapazcaryA kare temAM samAja kayA adhikAre tenI pAse mAMge ? ane mAge ne maLe, to emAM samAjanuM zuM vaLe ? baMdhuo ! A rivAja bahu ja vicAra mAgI le che. mANasee tapazcaryAnuM phaLa ja A mAnI lIdhuM che. zuM kettara dharma anuSThAnanuM ATaluM ja mUlya? zA mATe AvA rivAja ? kaMIka ApavuM ja joIe ema zA mATe? hA, tapazcaryA karanArane, tenAM svajanene hoMza Ave te bhale jarUriyAtavALAne Ape te samAja hAya, saMsthA hoya ke parivAra hAya paNa pAMca paMdara rUpiyAnuM eka vAsaNa tamArA gharamAM AvyuM ke na AvyuM tethI zuM pharaka paDayA ? mApha karajo baMdhuo ! paNa dhamI kahevAtA leke paNa AvA rivAjone pretsAhana Ape. pahelethI ja List out thaI jAya ke pANInA aThThama karaze tene amuka vyakti taraphathI amuka cIja maLaze! vagere. basa, aDramanI kiMmata ATalI ja ? zA mATe anuSThAnone vece che? AmAM sAce dharma mANasane samajAya kayAMthI ? jema dikarInAM lagna kare te tene kariyAvara deve ja paDe, na daIe te dikarI duHkhI thAya ema tapazcaryA kare tene ATaluM dhana kharacavuM joIe nahI te tenI tapazcaryA tapazcaryA na gaNAya vaLI teNe tapazcaryA karI tenA badalAmAM paNa tene kaIka maLavuM ja joIe. dhana-sonu-rUpuM vagere ! AvuM karanAra ane karAvanAra sahu matAthInI keTegarImAM. e sivAya eno bIje kaI kalAsa nahI ! A vyavahAre kaSAya mAraka nahIM paNa kaSAyapoSaka che, je saMsAra ja vadhAre, AtmalakSa thAya ja nahIM, ne matArtha jAya nahIM. matAthI AvA te keTa-keTalA vikRta bhAvathI pIDAtA hoya te bhAve AgaLa kahevAze. 17 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laLyuM svarUpa nA vRttinuM ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadazanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA AtmAmAM paDelI sarva vRttionuM darzana karAve che. ArAdhanAnA vikAsanI sAthe svAbhAvika vRttionI vRddhi thatI jAya ane vaibhAvika vRttione nAza thato jAya che. ArAdhanAne hetu svabhAvane vadhune vadhu spaSTa karavAnuM che. ApaNe svabhAvane bhUlI, vibhAvane ja svabhAva samajI, temAM ja nimagna chIe. traNe yoganI pravRttio, Adata, Teva vagerene ApaNe svabhAva mAnIe chIe. paNa kharekhara e svabhAva nathI, svAbhAvanI vikRti che. AtmAnA maulika svarUpa para lAgelA mehanIya karma sajelI vikRti che. anya karmo Atmika zakti para AvaraNa nAkhI de paNa vikRti darzana pidA karatAM nathI. mehanIya karma te AtmAnA nija svabhAvane dAbI daI, eka navI vikRti UbhI kare che. darzana mehanIya karma samyakatvane dAbI, daI mithyAtva rUpa vikAra tathA cAritra mohanIya karma AtmAnI svarUparamaNa rUpa cAritranI zakitane dAbI daI, kodhAdi kaSAya rU5 rAga dveSanI vikRti pedA kare che. A vikRtio nAnAmeTA badhA ja mAM che vatte aMze hoya ja, ane Akhe ya jIvana vyavaskAra A vikAronI sAthe ja cAlatuM hoya, eTale ApaNe tene svabhAva mAnI lIdhe. janmathI sAthe ja laIne Avela A vikAre bAlyakALanI pravRttimAM paNa dekhA de che. cha-ATha mahinAnA nAnA bALakamAM je che kAdha ? enA kodhanI enI mAne ja khabara hoya. e kahetI hoya, "AvaDe che, Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 259 lahayuM svarUpa nA vRttinuM paNa bahu gusso che !" bALakanA aMtaramAM rahelI lAgaNIonI abhivyakti AvA vikArathI thatI hoya che. pitAnI ke pitAnI mAnI kaI cIjane aDavA na de. temAM tenI le-tRSNAnI vRtti dekhAya che. A vikAra che. mAtra kAmaganI vRtti e ja vAsanA ke vikAra nathI paNa AtmAnA svabhAvathI para jaI paLe paLe pravartatI badhI ja vRttio vikArI che. mANasa, jIvananI zarUAta, bIjAne samajAvavAnI ke bIjAne samajavAnI zarUAta paNa A vikRtiothI ja kare che. nAnuM bALaka paNa pitAnA bhAve krodha, lobha, jIda, haTha dvArA abhivyakata karate hoya che. uMmaranA vadhavA sAthe te vadhu vikase che. ane A vikRtio ja jANe svabhAva hoya tema ApaNe mAnyatA sAthe vaNAI gaI che. A bhramane toDI paDaze. ene toDavA mATe ja jJAnIoe vratanuM Ayojana karyuM che. ahI eka vAta khAsa samajavA jevI che. ApaNuM tIrthakara, tIrthakara kayAre kahevAya ? janmathI traNa jJAna heya, dIkSA le, ane cothuM mana 5ryava jJAna thAya. te pachI dhyAna-sAdhanA cAle ane kevaLajJAna pragaTa thAya. ATale sudhI pahoMce. Atma vizuddhinI daSTithI te sarvocca sthAna prApta karI lIdhuM, paNa te chatAM haju tIrthakara na thayA ! e kevaLajJAnI paramAtmA sAdhu-dharma ane zrAvaka-dharma samajAve. sahu sAMbhaLI le. paNa je kaI vrata grahaNa na kare to paNa teo tIrthakara nahIM ! keI sAdhunAM vrato ane keI zrAvakanAM vrato grahaNa kare tyAre ja tIrthanuM pravartana thAya ane teo tIrthakara kahevAya. to tIrthakara thavAmAM, tIrthaMkara nAma karma rUpa puNya prakRtine udaya te khare ja, paNa sAdhu-sAdhvI ane zrAvaka zrAvikA cAre ca, vrate grahaNa karI deza-viratI ane sarva-viratInA bhAvamAM Ave te nimitta paNa kharuM baMdhuo ! AnA parathI vicAre ke vrata-grahaNane mahimA zuM che? prabhu mokSane mArga prarUpe che. mokSamArgamAM je kaMI moTAmAM meTe avarodha hoya te te jIvanI pitAnI vRttio ja che. ane e vRttio vatanI lagAmathI ja kAbUmAM Ave che. mATe ja vrata-grahaNanI vizeSatA che. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 huM AtmA chuM keTalIka vRttio ApaNuM rejiMdA jIvanamAM tANa-vANAnI jema vaNAI gaI che. paLa paLanI pravRttio vibhAvamaya thaI gaI che. e vibhAvane phagAvI de che ane svabhAvane saMbhALI le che. mATe ja zrImadjIe A gAthA kathI che. baMdhuo ! Atmasiddhi zAstranI 18ra gAthAo, badhI ja gAthAo bahu suMdara che, bhAvapUrNa che. paNa temAMnI keTalIka gAthAo te. khUba ja aMtaraspazI che. emAMnI A eka gAthA che. tenuM raTaNa jIvane je vAraMvAra thatuM rahe che te pitAnuM aMtara tapAsa thaI jAya. sAdhAraNa rIte ema thatuM nathI. bIjuM badhuM ja tapAsIe chIe. gharamAM, ophisamAM, samAjamAM, saMsthAmAM, jyAM-jyAM tamAruM mamatva joDAyuM che, tyAM-tyAM nI eka-eka cIja ane eka-eka pravRttinI tapAsa rAkhe che, UMDA utarI jhINI-jhINI vigate jANI le che. paNa A te ahaM ane mamanuM kAraNa che. A ja karatA rahayA te ahiM ja pharI pharIne janma-maraNa karavA paDaze. mamatva kaI paNa daSTie hitakara nathI. pachI mehabhAve, svArthabhAve, ke arDa mATe heya-paNa anarthakAraka che. mATe jagatanI tapAsa baMdha karI, svanI tapAsamAM utarI jAo. jagata jagatanA bhAve cAlyuM jaze. je samaye tenuM jema pariNamana thavAnuM haze tema thayA karaze. tuM tAruM saMbhALI le. hA, mAtra niHsvArtha bhAve je tArI pharajo, tane sUjhatI hoya te bajAvI le. paNa jyAM, jarA paNa svArtha Ave, ke ahamane piSavAnI vRtti jAge, te badhuM mUkI deje paDatuM. sAcI samajaNa te AnuM nAma che. buddhimattA paNa e ja che. vicArI leje. "jyAM mAre AtmA kaluSita thatuM hoya, abhAva vadhu ne vadhu uchALA mArato hoya, tyAM huM rasa nahIM lauM. jagatane tapAsavAnuM cheDI daIza. huM mane tapAsIza." e tapAsavAnI vAta A gAthAmAM bahu suMdara rIte karI che. eTale AtmasiddhinI keTalIka gAthAomAM, mane A gAthA bahu priya che. baMdhuo! vAraMvAra AnuM raTaNa karaje. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 61 lahayuM svarUpa nA vRttinuM lahayuM svarUpa nA vRttinuM, grahayuM vrata abhimAna grahe nahIM paramAthane, levA laukika mAna 28. - keTalA suMdara bhAve bharyA che A gAthAmAM ! pite pitAne ja na zakyo ! zakyo ! pitAne keNu vikRta karI rahyuM che e na jANI zakyo gaI kAle paNa ApaNe A gAthAnuM vivecana karyuM hatuM. aMtaramAM paDelI vaibhAvika vRttinuM lakSya karyA vinA, mAtra abhimAnane piSavA mATe to dhAraNa karI lIdhAM, paNa vaLyuM nahIM kAMI! vibhAvane teDavAmAM vrato bahu samartha che, vratamAM zakti che. paNa ApaNe vratane pAMgaLA banAvI dIdhAM. vratanuM pAlana kevI rIte thavuM joIe te visarI gayA. saMto pAse jaI sAdhu ke zrAvakanAM vratanAM pratyAkhyAna laI lIdhAM eTalA mAtrathI vrata thaI jatAM nathI. vrata e to aMtara pariNati che, ane pratyAkhyAna tenI vADa che. khetaranI cAre bAju vADa hoya che, zA mATe? pAkanA rakSaNa mATe ! kaI pazu AvI pAkane nukazAna na pahoMcADe, vADathI pazune AvatAM aTakAvAya. paNa AkAzamAM uDatAM paMkhI pAkelA khetarane jue eTale teonuM mana lalacAya ane TeLAbaMdha khetaramAM utarI paDe. tene kema rekAya ? kheDUto tenA mATe khetaramAM cADiyo ubhuM kare. paNa pakSIomAM buddhi hAya, cADiyAne oLakhI jAya, tene na gaNakAre. are ! cADiyAnA mAthe AvIne bese, te cADiye paNa pakSIothI pAkane na bacAvI zake. eTale pachI rakhaDuM rAkhavuM paDe, kAM te gharane mANasa hoya, kAM kaI pagAradAra mANasa. paNa tenuM kAma eka ja. Akho divasa pakSIone uDADavAnuM. tene bahu sajAga rahevuM paDe. gappAM mAravA besI baMdhuo ! vratanA pAlana mATe pratijJA lIdhI eTale vADa baMdhAI gaI ke kaI paNa jAtanAM prabhane aMtaramAM ghusI na zake. jema ke upavAsa hoya ane khAvAne game te miSTa padArtha sAme Ave te pratijJAvALo mANasa kahI zake, "mAre upavAsa che, nahIM khAuM" je pratijJA na heya te tarata mana lalacAI jAya ane khAI le. have pratijJA heAya eTale Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 huM AtmA chuM khAya te nahIM paNa mane kadAca temAM cAlyuM jAya. te tyAM viveka jAgRta hoya. rasavRtti rUpa pakSI aMdaramAM pesI jaIbhAne bharakhI na jAya mATe viveka kahe ke rasAsvAdane jItavA te upavAsa karyo che, mATe e vRttine nahIM AvavA dauM', Ama upavAsa sivAya paNa bIjA je-je vrata karIe temAM viveka rUpa rakhopuM sadAya jAgRta joIe ke je vRttine vakaratI roke AmAM satata sAvadhAnI, satata jAgRti, pita-pitA pratye paLepaLe jAgRta hoya. aMtaramAM cAlatI bhAva-dhArAne joyA karato hoya, ke mane kayAre zuM thaI rahyuM che.? mAruM mana, mArA vicAro, mArI lAgaNIo kayAM doDI rahI che. ? pahelAM vADa bAMdhe ane pachI rakhopuM ane e ya pite ja potAne ropiye thAya. kAraNa ApaNA bhAva-jagatanI rakSA karavAnuM kAma keInuM ya nathI. khuda tIrthaMkara paramAtmA ApaNuM bhAvane jANI le. kahe ke tane A samaye AvA bhAve AvyA. sArA che ke burA te kahe, paNa tene aTakAvavAnuM kAma te ApaNuM ja. eTale jAgRti te ApaNuM potAnI ja joIe. | mATe ja vratanI saphaLatA tyAre ja ke jyAre ApaNe ApaNI vRttione jANa hoya. anyathA zrAvaka ke sAdhunAM vrata-niyamo laI le paNa mArI AMtarika vRtti ja mane bhamAvanAra che, mAre tene dUra karavI ja joIe, A bhAna na hoya tyAM sudhI jIvane ArAdhanAnA mArge vikAsa thaI zake nahIM. mATe vrate te e ja svIkArya bane ke je vRttione svarUpAkAra banAve. anyathA vrata na joIe. vratane Agraha nahIM paNa svAbhAvika vRttine Agraha thAya te cheDA vrata paNa vRttine svAbhAvika dazA ape. gaI kAle A gAthAnA trIjA caraNamAM kahelAM paramArthanI vAta paNa pitAnI vRttine jANatA nathI te paramArthane pAmatuM nathI. jethI AtmAne artha sadhAya e upadeza sadgurunA yege maLI jAya to paNa te dUra rAkhe. vaLI laukika mAna, pratiSThAnI bhAvanA paNa tene sarunI sanmukha thavA na de. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 297 laDayuM svarUpa nA vRttinuM baMdhuo ! Aja-kAla maLatI pratiSThAnuM mUlya zuM che ? zenAthI pratiSThA pAmo cho ? mApha karaje mArA bhAIe ! paNa kahevuM paDe che ke aMdara game tevI gaMdI vRttio paDI hoya, aMdarathI bhayaMkara saDela hAya, ku-vRttio ane vAsanAo aMdarathI uchaLatI heya chatAM je pAMca paisA thaI gayA ke tame pratiSThita. tame ja vakhANa kare ke A amArA samAjanI pratiSThita vyakti ! zuM vyAkhyA che pratiSThAnI ! te ATalI saMsthAomAM joDAyelA che ane varase be-pAMca lAkhanuM dAna kare che. paNa aMdarathI te pratiSThA pAmela vyakti ane samAja ane jANatA hoya ke keTale pokaLa che. nIti ane sadAcAranA nAme mIMDuM hoya. kaMIka pApanAM poTalAM bAMdhI paiso kamANe hoya ane dAna karatA hoya. A pratiSThA zuM kAmanI? kema game che tamane AvI pratiSThA ? zA mATe lelala calAvye rAkhe che ? zA mATe jUThI pratiSThAnA aMcaLA oTI phare che ? samAja pAse mAna meLavavA ? nahIM ? paNa zrImadjI te ahIM evA vyaktine je kahevAnuM che te khullA zabdomAM kahI de che. e ema nathI kahetA ke bhale tArAmAM AvAM lakSaNe paDayAM heya paNa tArI pAse saMpatti che ? te tuM AtmAthI ! tArI pAse sattA che ? te tuM AtmAthI ! nA, ema nahIM, tArI pAse sattA-saMpatti game teTalAM hoya te paNa e jUThI mAna-pratiSThAmAM phasAyo hoya, vRttine dUra karavAnA prayAsamAM na hoya to tuM matAthI ! ahIM jUThI pratiSThA nathI maLatI. ahIM maLe te sAcI ja maLe. AtmAthanAM lakSaNa hoya te ja AtmAthIne bile maLe, nahIM te nahIM ! DA samaya pahelAM prajAmatanI kalamamAM eka vyaktine patra vAMce hate. teone prazna e hato ke hAlamAM murArIbApunuM nAma bhArata ane bhArata bahAra khUba gUMkyuM che. teo addabhuta zailIthI rAmAyaNa vAMce che. zrotAo mane mugdha thaI sAMbhaLavAmAM ekatAra thaI jAya. hajArenI nahIM Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 lAkhanI medanI temane sAMbhaLavA bhegI thAya. kAma-dhaMdhA vagere badhuM ja choDIne loko doDe. A badhuM havA pachI paNa sAMbhaLanArAmAMthI keTalA mANasanAM jIvana sudharyA ? bApunI keTalI mahenata? rejanA cha-cha kalAka ekadhArA bole. teo je rasamAM zrotAone laI jAya te rasamAM sahu vahI jAya. hAsya rasa, karUNa rasa, vIra rasa, vairAgya rasa-badhA ja rasathI sahane bhIjavI nAkhe. are ! aMtaranA eka eka avaguNone vINIvINa hAthamAM Ape chatAM kema loko sudharatA nathI ? hA, kadAca pAMca pacAsa mANasomAM parivartana AvyuM haze paNa bAkInA badhA enA e ja. sudharatA kema nathI. ? A praznano javAba teone zuM maLe te mane khabara nathI. paNa zrImadjI tenuM kAraNa batAve che - ahaMbhAvathI rahita nahi, svadharma saMcaya nAhIM nathI nivRtti nirmaLapaNe anya dharmanI kAMI... kema sudharatuM nathI ? ahama paDyo che. mANasa kahete hoya che,-tame kahe che, te sAcuM che, meM svIkAryuM. mArI vRttinAM darzana karAvyAM te paNa svIkArI lIdhuM. huM evo chuM e kabUla che. paNa ema tamArA kahevAthI je mArAmAM huM parivartana karUM te nirmAlya na gaNAuM ? tame kahe ne huM mArI vRttione choDI dauM ? e kema bane ? mArI A vRttio te mane mArI mAnelI mAnyatAnA piSaNamAM keTalI kAma Ave che ! mAro ahama ja mane pAMca vyaktionI vacce mAna apAve che te kema choDuM? hA, ahamane choDuM te bIjI vRttio paNa chUTe paNa te pachI mArI kiMmata zuM? e te sApanI dADhamAMthI jhera kADhI lIdhA pachI jeTalI sApanI kiMmata eTalI ja mArI kiMmata ! sApanI dADhamAMthI jhera kADhI le eTale e mAtra IyaLa je, ethI vizeSa kazuM ye nahIM. te mAre evuM banavuM nathI. bhale aham jhera hoya paNa e te sAcavIne rAkhIza" baMdhuo ! A che javAba ! ahama mUke nahIM tethI svadharmane oLakhe nahIM. ane jaDanA dharmo, mananA dharmo, IndriyanA dhame, dehana Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lahavuM svarUpa nA vRttinuM 265 dharmothI nivatta thAya nahIM. kaSAyAdi vibhAvane svabhAva mAnI emAM ja ra-pae rahetuM hoya te matAthI. mATe ja vrata rUpa vADa bAMdhe ane uparanAM pakSIonA uDADavAnI rIta jANI lyo. te mATe vRttione tapAsatAM zIkhe. baMdhuo ! vRttione tapAsavAnuM sAdhana eTale ApaNuM pratikramaNa! ApaNe samAjanA moTA bhAganA mANase pratikramaNane samajyA nathI. tethI teo mAnatA hoya che ke pratikramaNa karavAthI zuM? are ! paryuSaNanA divasomAM athavA eka saMvatsarInuM pratikamaNa paNa karavAnuM mana thatuM nathI. mane yAda che-ghaNAM varSo pahelAM eka yuvAna bhAInI jijJAsAnA kAraNe teone pratikamaNa zuM che te samajAvyuM te teonI AMkhamAM pANI AvI gayAM. teo kahe "mahAsatIjI ! mApha karaje. ame te pratikamaNane A rIte samajyA ja nathI. tethI pratikamaNanI tathA pratikamaNa karanAranI AzAtanA ame khUba karI che, teo kahe "saMvatsarInuM pratikramaNa karavA javuM te na heya paNa parANe gharamAMthI dhakele eTale javuM paDe. thoDuM aMdhAruM thAya eTale jaIe. ane 40 legassano kAusagga badhA kare tyAre sAthe laI gayelA be-traNa kIle bhajIyAMmAMthI badhAnA hAthamAM eka - eka bhajIyuM mUkI AvIe ane raphucakkara thaI jaIe. pachI lake bUmAbUma kare. koNe mUkayAM? keNe mUkyAM? keNa javAba de?" baMdhuo ! vicAre! kaI paristhiti che? kevI manovRtti che? kevI mazkarI ? dharmanI kevI avahelanA ? A badhuM zA mATe? samajaNane abhAva. paNa pratikramaNa e zuM che? kayAre ya vicAryuM che? temAM bIjuM kazuM ja nathI. mAnava mananI sahaja vRttionuM darzana tathA e vRttione kAraNe thatI prattionuM digdarzana! je pravRttione aticAranuM nAma daI varNavI che. vaLI A pratikramaNa karavAnI je prakriyA che te paNa keTalI sArthaka che! zarUAtamAM thate pahele kAtsaga zA mATe karavAmAM Ave che te batAvatAM kahyuM che "aticAra ciMtavanAthe karemi kAusagga Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 - huM AtmA chuM manamAM je vRttio, AkhA divasamAM jAgI hoya, te mAnasi vicAradhArA rUpe rahI haya, vANI rUpe bahAra pragaTa thaI hoya ke kArya rUpe pravRtta thaI hoya. te badhI ja vRttione yAda karI javA mATe, ciMtana karavA mATe, kAusagga che. aticAro eka - eka belatA jAya ane evI vRtti AkhA divasamAM jAgI hoya to yAda karI levAnI. Ama 9 aticAranA kAusaggamAM 99 prakAranA doSe batAvyA. temAMthI keTalAkanuM sevana thayuM hoya, keTalAkanuM na paNa thayuM hoya. badhA ja mANaso badhA ja doSo sevatA hoya evuM nathI. paNa eka yA bIje deva te lAge ja che, mATe pahelAM yAda karI javAne. ane pachI cothA AvazyakamAM pragaTa rUpe jJAna, darzana, cAritra ane tapanA 99 aticAro bolAya. tyAre pahelAM yAda karelA deSone-vRttione pazcAttApa karI prAyazcita levAnuM che. A karavAthI roja - roja ApaNI badhI ja vRttione ApaNe jetA - tapAsatAM zIkhIe chIe. ane tapAsatAM ja rahIe te kayAreka deSone ekarAra karatAM zIkhIzuM. doSane ekarAra kare bahu jarUrI che, paNa jeTaluM jarUrI che eTale ja muzkela che. nathI thatuM e! kAraNa anAdikALanA abhyAsanA kAraNe "rIDhA gunhegAra thaI gayA chIe. thoDo kaDavo che A zabda. paNa baMdhuo ! e sivAya bIjo keI zabda ApaNane lAgu paDI zakatuM nathI. paNa ahIM ekarAra kare saheluM che, kAraNa pratikramaNa karatAM thata ekarAra ApaNe kaIne kahevA je paDato nathI. ApaNI aMdara ja karavAne che. jo ke temAM ya ahama ghavAya. chatAM thaI zake. baMdhuo! ahamane koTa eTale UMDe che ke aMtaHkaraNamAMthI kADha muzkela thaI jAya che. pagamAM kAMTe vAgyo hoya vaLI je UDe na utaryo heya te sahelAIthI nIkaLI zake, paNa je UMDe utarI gayo hoya te soya vaDe keTaluM chedavuM paDe, lehI nIkaLe, bhayaMkara vedanA thAya, are ! mukhamAMthI cIsa paNa nIkaLI jAya, tyAre e nIkaLe. ATaluM sahevAnI taiyArI hoya te ja UMDe kAMTe nIkaLI zake tema AtmAmAM paDelA ahamane Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 67, lahayuM svarUpa nA vRttinuM kADhavA mATe paNa khUba sahana karavuM paDaze. ane te ja potAnI vRttione -bhUlone ekarAra thaze. tyAre ja sAcA arthamAM pratikramaNa thaze. baMdhuo! te kahIza ke jene kharekhara matAthI maTI AtmAthI banavuM che, mumukSutA jagADI sAcA mumukSunI keTImAM mUkAvuM che tene. pratikamaNanA eka - eka bhAvane sopAMga samajavA paDaze. e samajIne nitya zraddhA ane jAgRti sAthe potAnAM pApanuM pratikramaNa karavuM paDaze. te ja tenA aMdaranI vRttione e samajI zakaze, vRttinA svarUpane. yathArtha rUpe jANI tene dUra karavA prayAsa karI zakaze. pratikramaNanA bhAvene samajyA pachI paNa tenA pratye upekSA rAkhI varyo jAya ane AtmArthInI moTI-moTI vAto kare, tethI kAMI vaLe nahIM, uddhAra na thAya. basa, ApaNe sahu ApaNI vRttine samajIe, vicArIe, dUra karavA prayAsa karIe. bAkI avasare......... Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lope sat vyavahArane...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMta darzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyaggadarzana samyagrajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA karanAra jIvanI svAbhAvika vRttio jAgRta thAya che. jo ke A vRttio AtmAmAM paDelI ja che paNa virAdhaka bhAve e vRttione anubhavamAM AvavA detA nathI. AgamanA AdhAre, zAstranA svAdhyAye e vRttionI bauddhika oLakhANa thAya che ane e pachI zraddhAnA sahAre svAbhAviktA jAgRta thAya che. ArAdhanA karanAra jIva, ArAdhanA karatAM-karatAM yathArthatAne samajavAmAM je gothuM khAI jAya te bhramaNAmAM aTavAI paDe che. zrImadjI evA jIvanI dazA ahIM batAve che. athavA nizcaya naya grahe, mAtra zabdanI mAMca lepe sada vyavahArane, sAdhana rahita thAya...29... prathama to nizcaya naya ane vyavahAra nayane samajIe. jena darzanamAM tatvane samajavA mATe je zailI che te syAdvAda zailI che, jene anekAnta vAda paNa kahIe. bIjA zabdomAM e sApekSavAda paNa che ane Relativity paNa che. syAdvAda eTale keI paNa eka padArthane samajavA mATe bhinna-bhinna daSTithI vicAra kare. jemAM paraspara virodhI daSTi paNa hoya. te chatAM viredha UbhuM na thAya. padArthane judA-judA aneka pAsAthI sarjAze sama ja heya te A zailInI ananya upagitA che. A daSTine tarkanI Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 269 lepe sad vyavahArane bhASAmAM naya kahevAya che. jena-darzana zAstromAM, naya viSe aneka grantha che. AcArya siddhasena divAkara, kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArya, AcArya haribhadrasUrI, AcArya samantabhadrajI Adi vidvAna manISIoe A viSayane khUba kheDe che. ApaNe atyAre tenA UMDANamAM nathI javuM. mukhyatAe nayanA be prakAra (1) nizcaya naya (2) vyavahAra naya. dravyanA mULabhUta svarUpane je dRSTi varNana kare te nizcaya naya ane e ja dravyanI vyavahAramAM samaye-samaye pragaTatI vibhanna dazAonuM varNana je dRSTi kare te vyavahAra naya. - jemake AtmA-nizcaya naya kahe che AtmA e eka zuddha, buddha, akhaMDa trikALI dravya che. ajanmA ane amara che. te mAtra zuddha cidrupa dravya che paNa deva, mAnava, pazu ke nAraka nathI. te vyavahAra naya kaheze ke tame manuSya che. arthAt AtmAnI vibhAva dazAnI pariNatinA kAraNe teNe manuSya avasthA rUpa paryAya dhAraNa karI che. Ama deva, nAraka Adi paryAya e paNa AtmAnI vyAvahArika dazA che. e ja rIte jAti-indriya AdinI je oLakhANe che te paNa vyavahAra nathI ja che. ArAdhanA mArge nizcaya naya bhAvane lakSyamAM rAkhI varNana kare che ane vyavahAra naya dravyanI mukhya tAne upadeze che. jaina adhyAtma granthamAM bane dRSTie ArAdhanA prarUpI che. samayasara niyamasAra, gasAra jevA graMthamAM AtmA Adi SaDu dravyanuM varNana zuddha nizcaya naya, parama zuddha nizcaya nathI karavAnI sAthe vyavahAra nathI paNa karavAmAM AvyuM che. AtmAnuM varNana karatAM nizcaya naya kahe che, ke "te akhaMDa, zuddha, cipa trikALI dravya che. rAga-dveSa rahita che. nivikAra che. nirlepa che." sika nakala 35 siddha svarUpa jevuM che tevA ja guNe A AtmAmAM che e batAve. ahIM ApaNe temAMnA eka guNane laI samAcanA karIe. AtmA nilepa che. tene kaMI ja lepa lAge nahIM. AtmAnI A nile patA viSe, karmabaMdhanI daSTie joIe. AtmA ane karmane saMbaMdha Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 huM AtmA chuM anAdi kALane che. ane dUdha-pANI tathA leha agninI jema ekameka thaI gayA che. temaja A karmane bhAra jeTale vadhu eTale e AtmA Atma-patananI dizAmAM vadhu ne vadhu gabaDatA jAya che. upara uThI zakatA nathI. paNa jema jema kama ochA thAya ane e haLukamI bane tema tenI dazAne vikAsa thatuM jAya che. A vAtane daSTAMta dvArA samajAvavAmAM Ave che. jema eka tuMbaDA para mATIne lepa karavAmAM AvyuM hoya ane ene pANImAM nAkhe te tuMbaDAne svabhAva taravAne hovA chatAM mATInA bhArathI e pANImAM nIce besI jAya. pANImAM palaLavAne kAraNe jema-jema mATIne lepa ukhaDatA jAya, tema tema tuMbaDuM upara AvatuM jAya, ane jayAre saMpUrNa mATI devAI jAya tyAre tuMbaDuM ekadama pANInI upara taravA mAMDe karma ane AtmAne saMbaMdha paNa Ave ja che. jema jema kamane lepa ocho thato jAya tema tema Atma UMce Avate jAya ane aMte siddhine pAme che. A che vyavahAra nayanI dRSTi. have eka daSTi AtmAne nilepa kahe che ane bIjI daSTi karmanA lepanA kAraNe ja AtmAnI saMsArI dazA kahe che. A banne paraspara virodhI daSTine kaI rIte samajavI ? A ja che jaina darzananI syAdvAdazailI. nizcaya daSTithI AtmA nilepa che e jeTaluM sAcuM che, vyavahAra dRSTithI AtmAne karmane lepa che, e paNa eTaluM ja sAcuM che, paNa samajavAnI kaLA joIe. ApaNe vicArIe AtmA cetana, karma jaDa, A banene baMdha kevI rIte samaje? jaDa paramANuo paraspara baMdhAI zake paNa cetana ane jaDanuM baMdhana thaI zake nahIM. AtmA karmathI baMdhAya che, tema kahyuM te upacArathI, vAstavikatAe te junAM karmo sAthe navA kamene baMdha thAya che. paNa temAM AtmAnA vibhAvanuM nimitta hoya che. tethI AtmA ane karmane baMdha kahevAmAM Ave che. AtmA ane karma baMdhAya, te te ekameka nathI thaI jatAM, paNa eka kSetrAvagAhI ja hoya che. jema dUdha ane pANInI jema AtmA - karmanuM baMdhAvuM kahyuM. temAM vicAra karIe te dUdhamAM pANI nAkhIe ane bane Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lepe sad vyavahArane 271 eka thaI gayA hoya tema lAge, paNa banne dravyanA maulika guNa dharmo te ema ja rahyA che dUdha - dUdha maTI pANI nathI thaI jatuM ke pANI-pANuM maTI dUdha nathI thaI jatuM bane dravyonuM potAnuM svataMtra astitva kAyama rahe che. e ja rIte leha ane agni. agnimAM tapAvela lehane goLe agnimaya thaI gayo hoya chatAM leha tathA agni ane dra temAM svataMtra ja heAya, maLI na jAya. eka pANInA glAsamAM sAkarane TukaDe nAkho. sAkara ogaLI jaI pANunA svAdane badalI nAkhe. glAsamAMnA pANInuM eka paNa TIpu mIThAza vagaranuM na rahe. te chatAM bannenA guNadharmo svataMtra ja rahe. pANInI phormyulA je H20 che te ema ja rahe. paNa sAkaranA guNa - dharma rUpa na thaI jAya. basa, e ja rIte junAM karmo AtmAmAM che. jeTalA AkAzapradezane avagAhIne AtmA rahyo che, e sarva AkAzapradeza ne avagAhIne karmo paNa rahe ane navA karmo baMdhAya te paNa te ja AkAzapradezamAM rahe, Ama AtmA ane karmane saMbaMdha eka kSetrAvagAhI che, nimitta-naimittika che. Ama AtmA pitAnA svabhAvane cheDI, jaDa-karma paramANu rUpa banI jatA nathI. paNa sadA tenAthI svataMtra ja rahe che. tethI te nilepa che, paraMtu eka kSetrAvagAhe rahelA karma pudgalanuM nimitta pAmI jIva pitAmAM vikAra karyA kare che. tethI karmano lepa paNa che. A che AtmAnI nilepatAne samajavA mATenI nizcaya ane vyavahAra daSTi, syAdvAda zailI. have ahIM zrImadjI A gAthA dvArA e samajAve che ke AtmAnA AvA svarUpane samajavAnI je bhUla kare tenI dazA zuM thAya ? jemake nizcaya nayanI dRSTie kahyuM AtmA nirlepa che. tene kamane lepa lAgata nathI. A vAta mAtra je ema ja samajyA ke huM kaMI paNa pravRtti karUM, rAga-dveSa karUM, pApa karuM, adhamamAM adhama AcaraNa karuM, paNa tethI AtmAne kaMI asara thAya nahIM AtmA lepate nathI. mATe ciMtAnuM keI kAraNa nathI, ane e jIva vibhAve vartavA mAMDe, vaLI AvuM Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 huM AtmA chuM mAnate jIva zAstramAM karmabaMdhane rokavA mATe saMvaranI prarUpaNa karI badhuM ja choDI de. mAtra vAtemAM, zabda rUpa nizcaya nayane grahaNa karI le, paNa AtmAnuM vAstavika svarUpa nizcaya naye je batAvyuM tene pragaTa karavA mATenA sAdhanarUpa-vrata-pratyAkhyAnAdi dravya caritrane tyAjya samaje te e jIva badhuM ja gumAvI bese che ane ekAMta pApa vyApAramAM paDyo rahe che. nizcaya naya ema paNa kahe che ke jIvanuM parama dhyeya mekSa che. mokSa pAmavA mATe sarva karmane kSaya apekSita che. temAM puNya heya ane pApa paNa heya che Ama sAMbhaLIne nizcaya nayane nahIM samajanAre puNyane paNa choDavA gya samajI, zubha bhAvothI thatI puNya karIne tyAga karI de. paNa nizcaya nayanA kahevAnuM rahasya zuM che te samaje nahIM puNya kayAre ane kyAM choDavA gya che te samaye nathI. Atma vikAsa mATe puruSArtha te mAtra pApa kSayane puruSArtha ja che. guNa sthAnanI vikasita dazAne joIe te jIva mehanIya karmanA upazama, kSapazama ke kSayathI ja AgaLa vadhate heAya che. je mehanIya pApa rUpa che te pachI paNa je je prakRttionI nirbhara kare jAya che te paNa pApa-prakRti ja. eTale jIvane AtmA mATe puruSArtha karavAne che, pApanI nirjarA mATe ja puNyanI nirjarA thaI rahI che ke nahIM te tene jovAnI jarUra paNa nathI. navamA guNasthAne jIva pahoMce eTale puNya prakRti ApoApa baMdhamAM zekAI jAya che. vagara purUSArtha e kAma te tyAM pahoMcyA pachI thaI ja javAnuM che paNa puNya choDavA jevuM che ema samajIne zubha karaNa rUpa puNyane choDI de te pachI enA mATe raheze zuM ? vicAre baMdhuo ! divasa-rAtanI rogonI pravRtione tapAsa ! badhI ja pravRtio 18mAMnA keIne kaI pApamaya bhAve sahita nI ja dekhAze. kyAreka koI kSaNe thaDA zubha bhAvo AvI jatAM hoya. te sivAya Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lepe sadgavyavahArane 273 te mAtra pApa, pApa ane pApa. have nizcaya nayanI UMdhI mAnyatAvALo jIva ema kahe ke pApa baMdhana che te puNya paNa baMdhana che. eka leDhAnI sAMkaLa che, te bIjI senAnI sAMkaLa che. Ama samajI puNya pravRtti para lAla cekaDI ja mUkI de te bacaze zuM ? pApa ke bIjuM kAMI ? te zuM adhyAtmazAstro puNyane choDavAnuM kyAM kahe che tyAM pApa pravRttine AdaraNIya kahe che ? are ! mUrakhA jI ! te samaje, ke zAstra kAra bhagavate zuM kahevA mAge che ! teo kahe che, zubha karaNIthI puNya baMdha thAya che. paNa te dharma nathI. puNyane dharma samajI tyAM aTakI javAnuM nathI. puNya ane dharmanA medane samajavuM joIe. puNya te Azrava che. Azrava che tyAM baMdha che. baMdha che tyAM saMsAra che. tethI puNyane ja dharma na samajatAM tenI tyAM sudhI jarUra che. tyAM sudhI tene AcarI pachI choDI devA yogya che. ATaluM tArI zraddhAmAM hovuM jarUrI che. anyathA puNyane ja dharma kamajato jIva zubha karaNa karyA karaze. tyAMthI AgaLa vadhI saMvara pa dharmane nahIM samaje te saMsArane cakarAvo nahIM TaLe. kAraNa vara che tyAM dharma che. saMvarathI nirjarA ane nirjarAthI mokSa. mA daDha pratIti hovI joIe. anyathA zubha kAraNe paNa jIve anaMtIvAra karI ane niSphaLatA ja te pAme che, gaMtavyane prApta na karI praka. gaMtavya sthAnanAM prayANa mATe badhI anukULatA puNya karI Ape, paNa e mArge cAlavuM te saMvara ke nirjarA dharmathI 4 thaze. je mAtra zuddha bhAvenuM ja phaLa che. zuddha dharmanAM lakSya vinAne bha bhAva eTale lakSya vinAnuM tIra. te baMdhuo! pApane choDavA puNya jarUrI che. ane mokSa pAmavA kya chUTe te jarUrI che. paNa tene choDavuM paDatuM nathI, sahaja chUTI jAya che. jyAre pApa choDavuM paDe che. 18 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 huM AtmA chuM mATe ja zrImadjIe kahyuM ke mAtra zabdomAM nizcaya nayane samaje che , tene hArdane pAmI zakyo nathI te jIva sadvyavahAra rUpa dharma karaNane choDI de che. lepe sadvyavahArane sAdhana rahita thAya. ane siddhine pAmavAnAM je sAdhana che, te sAdhanone nahIM samajavAne kAraNe sAdhana viheNe thaI bhramamAM bhaTake che. mApha karajo baMdhuo ! paNa keTalAka loke, je nizcaya nayanA abhyAsI pitAne kahevaDAve che, teo jJAnInA marmane samajyA nathI. teonI vANa keTalI asaMskArI hoya che! jeo sAmAyika karatA hoya tene kahe sAmayika te zubha Azrava che. cheDavA jevuM che. "dhULa paDI tamArI sAmA yikamAM !" AvA zabdo jenA mukhamAMthI nIkaLatA hoya tene dhamI kahe ke adhamI ? samaju kahe ke nAsamaja? pahelI vAta te e che ke AvI asabhya vANI nIkaLe ja nahIM. pite zreSTha ane bIjA halakA evuM enA manamAM kadI Ave nahi. ane bIjuM sAmAyika jevA utkRSTa sAdhananI AvI azAtanA kare nahIM. A te "adhUro ghaDe chalakAya e nyAye samaye na hoya kAMI ane pite bahu samaju che ema batAvavA jatAM, pitAnA aMtaraga bhAvonuM pradarzana thaI jAya. sAmAyikamAM dhULa paDe zI rIte ? sAmAyika karanAra bahu vicArIne na karato hoya te kakAca e saMvara rUpe na pariName paNa eTalIvAra huM pApa vyApArathI te aTakI gayone ? sAmAyika na karatAM te kaMIka 1 AraMbha samAraMbhanAM kAryo karatA te tulanAtmaka draSTi e to sAruM ja karyuM ne ? anuSThAne samajIne AcaravAM joIe. vagara samajya karyuM jAya ane temAM ja saMtoSa mAnI le to temAM nirjarA rUpa phaLa maLe nahIM. AtmA karmabhArathI haLave thAya nahIM. sAmAyika karuM to samatA jAgavI ja joIe samatA na sadhAtI hoya te tene kheda vate! ke ATalI sAmAyiko thI Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lepe sad vyavahArane 275 chatAM haju kema viSamatA ? roja bhagavAnanA maMdire darzana-pUjana mATe jate hoya, vItarAganI pratimAne IvItarAgatAne aMza paNa na pragaTe, rAga dveSa maMda na paDe te tenuM tene duHkha hoya! ke roja vItarAgane pUjuM ne mArAmAM kaSAyanI maMdatA kema nathI AvatI ? je AvA bhAva vaDe zubha-karaNI, vrata-anuSThAne thatAM haze te te eka divasa evo Avaze ke sarve anuSThAne saMvara rUpa pariNamaze ane pariNAme nirjarA ane aMte mokSa thaze. te sadvyavahArane lepavAne nathI paNa samajIne AcaravAne che. je sAdhana AtmAnI zuddha dazAne pragaTa kare tenA vaDe sAdhanA karavAnI che. jIvananA koI paNa kSetramAM sAdhana vagara siddhi maLatI nathI. nAnA evA kArya mATe paNa sAdhana jarUrI che. te AtmAne pAmavA mATe bAhya AbhyataMra banne prakAranAM sAdhana joIze. AMtara sAdhana che cetanAnI jAgRti, jJAna, darzana, cAritra, jIva dehanuM bheda vijJAna, to bAhya sAdhana che vratAdi anuSThAne. jANe cho baMdhuo ! mAtra jaina paraMparA ja nahIM paNa bhAratanI anya paraMparAomAM paNa AtmAne kendra sthAne rAkhIne darzana- zAstra ane dharma--zAstranI carcA thaI e ja bhAratanAM darzananI vizeSatA ! ahIM eka vAta kahI dauM Eastern Philosophy ane Western PhilosophymAM A ja moTuM aMtara che. EasternmAM kendrasthAne AtmA che. tenI AjubAju dravyanI carcA, tanI carcA, svarga ane narakanI carcA, kamenI carcA, AtmA ane paramAtmAnI carcA ane chevaTe AtmAthI paramAtmA thavAnA upAyanI carcA. Ama Eastern Philosophy AtmAne paramAtmA pada sudhI pahoMcADavAne mArga prazasta kare che. jyAre Western Philosophy mAtra bhautika saMsAranI carcA kare che jIva zuM che ? jagata zuM che ? zenA banelAM che ? banene saMbaMdha zuM che? basa, ItizrI. tyAM AtmAnA bhAvAtmaka daDiTakeNuthI kaI vAta carcavAmAM AvI nathI. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM AtmA chuM te hA, baMdhuo ! ApaNe te AtmAne pAme che ane ene pAmavA mATenAM sAdhane bhAratanA sarva saMpradAyoe bhinna-bhinna vrata anuThAne rUpe batAvyA che. jaina hoya ke ajena, pratimApUjanamAM vizvAsa dharAvate heya ke nahIM paNa sahu e AtmAne pAmavAnA puruSArthane mahatva ApyuM che. vaLI AmAM eka vAta e paNa samajI laIe ke A kiyA anuSThAnanI je paraMparA cAlI che te mArA tamArA jevA keI sAmAnya mANasanI calAvelI nathI, paNa prabuddha vicAraka ane samartha sAdhaka AtmAoe batAvI che. tethI te AdaraNIya ane AcaraNIya ja che temAM zaMkA nathI. hA, e vAta cokkasa che ke Aje leke kriyA-anuSThAnano virodha kare che. temAM je samajadAra loke che tenI vAta paNa kADhI nAkhavA jevI nathI. kAraNa, vagara samaye kiyA karanArAonA hAthamAM prANa vagaranAM kalevara ja rahyAM che. Aje kriyAo ghaNuM thAya che. tapazcaryA Adi khUba thAya che paNa bhAva rahita, prANa rahita, mAtra khA. kriyAnA hArdane visarI janArAoe, vagara samaye kiyA karI, kriyAnuM mUlya ochuM karI nAkhyuM che. lokonA manamAM azraddhA janmAvI che. te evA kiyA karanArAoe paNa samajavuM ghaTe ke vrata-niyama anuSThAna te enuM nAma ke jAgRta thAya. te baMdhuo! Ama sAdhanane samajI tene jIvanamAM prayogarUpe lAvavA jarUrI che. mAtra nizcaya nayane pakaDIne besI rahevAthI kaMI nahIM vaLe. paNa nizcayanA lakSya vyavahArane AcarI AtmAnA zuddha svarUpane ahIM ja jAgRta karI laIe basa, vizeSa avasare..... Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAme nahi paramArthane.. ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadazanI prabhuvIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che mekSa mArganI ArAdhanA sabhya-darzana, samyagU-jJAna ane samyagU-cAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA svarUpa dazAnI prApti karAve che ke jenA vinA jIva dizAzUnya thaIne rakhaDI rahyo che. dazA vinA dizAnI prApti thatI nathI. AcArAMga sUtranA prathama zrata skaMdhanA prathama adhyayanamAM kahyuM che ke evamegesi No NAyaM bhavai, Atthi me AyA uvavAie, NAtthi me AyA uvavAie ke ahma si? ke vA io cuo iha peccA bhavissAmi? keTalAka jIvane e jJAna nathI hatuM ke mAre punarjanma che ke nathI. mAro AtmA pUrvabhavamAM koNa hatuM ane ahIM marIne bIjA janmamAM huM keNa haIza ? ApaNuM paNa ema ja che. khabara nathI ke pUrvabhavamAM kayAM hatAM ane tyAM zuM karyuM ? vibhAvane vadhArI saMsAra vadhAryo ke svabhAvane evI saMsAra parimita karyo ? eTaluM ja nahIM, ahIM A janma dhAraNa karyA pachI paNa satsaMga, saljhavaNa, zraddhA vagere badhAM ja vege prApta thayA pachI paNa A prazna kayAM uThe che jIvane ? pUve" jyAM ekendriya ke jIvajatu ke pazu-yonimAM janmyA, tyAM te A praznane avakAza netA ane tethI tenI vicAraNuM paNa na thaI. paraMtu ahIM mAnava thayA ane A vAte vAraMvAra zravaNa thatAM, aMtaramAM e jijJAsA jAgI che kharI ? zraddhA thAya che kharI? ke "huM keNa hatuM, zuM hatuM, kayAMthI AvyuM ane kayAM jaIza e jANuM !" | tame kaheze, e jANavAnI zI jarUra che? e badhuM na jANIe te zuM bagaDI javAnuM che ? ahIM sukhethI jIvIe chIe, jIvanane AnaMda Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 huM AtmA chuM mANIe chIe. maLelA bhegamAM masta chIe. na jANyuM te ya kaMI vAMdhe AvatuM nathI!" baMdhuo! dIrgha dRSTA thaI vicAre ! pUrve A jIve eka pachI eka gatiomAM paribhramaNa karyuM che. haMmezAM pharato rahyo. janma-maraNanuM caka cAlu ja che. ane AnuM kAraNa aMdara jIvamAM ja paDayuM che. ApaNane koI janmAvatuM nathI. keI mAratuM nathI. ApaNe ApaNA kAraNe ja janma-maraNa karatAM rahIe chIe. sugatinuM kAraNa paNa ApaNe ane durgatinuM kAraNa paNa ApaNe e kAraNone jANa laIe te durgatithI bacI zakIe. durgati keIne ya gamatI nathI. bhagavAna mahAvIre rAjA zreNikane kahyuM tAre marIne narakamAM javAnuM che. e nA kahe che. tyAM bahu duHkha hovA chatAM paNa javuM paDyuM, tyAM javAnAM kAraNonuM sevana karyuM hatuM. te baMdhuo ! pUrva bhavamAM je je jI durgatimAM jaI AvyA, te kayA kayA kAraNothI gayA hatA, e je jIva jANe te pachI tene choDI zake ane durgatiothI bacI zake mATe jANavuM khUba jarUrI che. paNa jANyuM ke kahevAya ? 'jJAnasya phalaM virati' pahelAM jANe ane jANyA pachI tyAge te jJAna. jANavA pachI paNa je AcaraNamAM na utare te tenuM nAma jJAna nahIM. AcaraNamAM utaravuM eTale ke jJAnadazA vyavahAramAM pragaTa thavI. ApaNe tyAM caitanyanI dazAne, jaDathI judI karI batAvatAM eka maha. tvapUrNa zabdano prayoga thayela che. te che "upayAga. upayoga. eTale jIvane baMdha rUpa vyApAra. jANavuM e jIvane asAdhAraNa guNa che. jIva sivAya bIjA koI paNa dravyamAM jANapaNuM hotuM nathI, tethI satata jANavA rUpa jIvane vyApAra thAya, te che upayoga. temAM jJAnopayoga ane darzane paga. vizeSa rIte jANavuM te jJAna ane sAmAnya rUpe jANavuM te darzana. A bane upayogamAM dareka AtmA satata vatya kare. jANavuM e jIvane svabhAva che. paNa jANyA pachI e rUpa jIvanuM pariNamyA karavuM te jJAnadazA. AvI jJAnadazA je jIvamAM pragaTe tenA Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAme nahIM paramArthane AcaraNamAM, je jANyuM che te AvyA vagara rahe nahIM. zuSkajJAnI jIva buddhithI badhuM ja jANI le. "AtmA zuddha, buddha, niraMjana che' evu. zabdamAM svIkArI le, paNa sAdhana rUpa vyavahArane cheDI de. ane AtmAnA zuddha, buddha svarUpane pragaTa karanAra, samyagu vyavahAra ja che e mAne nahIM. tenI dazA dhobIno kUtarA jevI thAya. nahIM gharane, nahIM ghATane. banemAMthI rakhaDe. e dazAne batAvatAM zrImadjI kahe che. jJAna dazA pAme nahIM, sAdhana dazA ne kAMI pAme tene saMga je, te bUDe bhava mAMhi30.... mAtra zAstra saMbaMdhI mAhiti prApta karI lIdhI paNa jJAna dazA jAgRta na thAya te zuSkajJAnI. AvA jIve vyavahArane choDI dIdho che ane nizcayane pahoMcyuM nathI. tethI tenuM jIvana DolatI nAva jevuM hoya tene kaI dizA maLe ja nahIM. dizA pAmavA mATe aMtaramAM jJAnadazA tathA sAdhana dazA bannenI AvazyakatA che. paNa e dazA na AvI hoya te jaDa zabdone sahAre vartate jIva jaDa indriyanA viSayamAM ja lolupa hoya. mukhethI vAte jJAnanI vairAgyanI karatA hoya ane indriyanA eka paNa viSayane choDavA e samartha na hoya. bhagavate ja rahe. bheganI bhAvanA prabaLa thatI jAya ane temAM ja khUMcI jAya. vaLI vyavahArane te sarvathA tyAjya mAnate hoya. eTale dharma, karaNI karmabaMdhanuM kAraNa che evI prarUpaNa karI bhoLI janatAne ku-mArge caDAvI de. baMdhuo ! je leke ema kahetA hoya ke sAmAyika, pratikamaNa, tapa-tyAga Adi karmabaMdhanAM kAraNa che. teone pUchIe ke pUjA-pATha vaMdana-bhaktisvAdhyAya vagere kamabaMdhanAM kAraNa che ke nahIM ? samajyA vagaranI vAta karanArane zuM kahevuM? karma baMdha zAne? sAmAnya janasamUha te karmabaMdha eTale pApabaMdha ATaluM ja samaje che. ene khabara nathI ke karmabaMdha zabdamAM puNyabaMdhane paNa samAveza thaI jAya che. have je badhI dharma-karaNane karmabaMdhane hetu kahe che tyAM puNyabaMdhane saMketa che. - A karaNa karatAM-karatAM AtmabhAvamAM na rahevAya te puNyabaMdha thAya che, ane jeTalI paLo AtmabhAvamAM sthira thayAM eTalI kama nirjarA Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 huM AtmA che thAya che. vAstaviktAe A badhI ja karaNI nirjarA mATe che paNa jyAM sudhI jIva Atma-bhAvamAM sthira thaI zakate nathI tyAM sudhI tenAthI puNyabaMdha thAya che. jIve prayAsa te e karavAne che ke e vadhu lAge samaya Atma-bhAvamAM rahe ane badhA ja dharma anuSThAnanA nimite nirjarA kare. paNa e na thAya te karmabaMdhanuM kAraNa mAnI vyavahAra uDADI devA je nathI. paNa bheLA mAna mAne ke A te sAhebe kIdhuM che, ane sAheba kahe te khoTuM hoya ja nahIM. mATe cheDe vyavahArane. Ama vyavahArane choDI, sAdhana vihoNuM thaI jAya. baMdhuo ! sAdhana vinA sAdhanA zI rIte thAya ? ane sAdhanA na thAya te siddhi kema maLe ? vyAvahArika jIvanamAM paNa je kaMIka sAdhavuM che te sAdhane joIe ja. are? eka sAdhana je ochuM hoya te kArya jevuM thavuM joIe tevuM thAya nahIM. mArI bahene rasoI karavAmAM bahu kuzaLa hoya. badhAM ja sAdhane maLyA pachI agni na hoya te zuM karI zake ? ane joitAM vAsaNa na hoya te paNa zuM thAya? ema che ane jeTalI sAmagrInI AvazyakatA che te hAjara hoya te ja kArya thaI zake. e ja rIte AtmAne sAdhave che te tenAM sAdhane bAhya ane AtyaMtara bane jaIze ja. jeo vyavahAra choDavA je che ema kahe che temanI hA mAM hA milAvI ApaNe ene je choDI daIzuM te zrImadjI kahe che gaLe patthara bAMdhIne DUbI maravA jevuM thaze. pita ane patthara banne DUbe. baMdhuo ! AvA zuSkajJAnIone saMga jene thAya te paNa DUbe. mATe sAvadha raheje ! cetatA rahejo! AvA kusaMge na caDaze ! nahIM te kayAMya pAra nahIM pAme. kAraNa e paNa chava matArthamAM, nija mAnAdi kAja re pAme nahIM paramArthane, ana adhikArI mAM ja...31... A jIva paramArtha pAmavA mATe pAtra nathI. mATe matAthI che. pitAnA mAnane piSavA mATe ja te badhuM karate hoya. dharma, dharmanAM sAdhane badhuM ja apanAvyuM hoya paNa tenI pAchaLane dhyeya mAtra "huM kaMIka chuM' e bhAvane paMpALavA mATe ja che ane chatAM pitAne dhamI Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 pAme nahIM paramArthane mAnate hoya. aMdaramAM te eTaluM mAna paDyuM hoya ke Dagale ne pagale e pitAnuM mAthuM UMcuM karyA ja kare, ane chatAM ApaNe jagatane ema manA. vatA hoIe ke mane jarA paNa mAna nathI. uparathI vinamra dekhAvAne prayatna karatA mAnava aMdarathI hADohADa ahaMthI bharyo hoya. are! mANasa potAne dha vyakta karI detuM hoya che. e sahune kahete hoya ke mane bahu gusse ! koI Ave pachI huM keIne nahIM tenA kedhane kaI jANI jAya tenI tene bahu paravAha nathI hotI, paNa ahamane te chUpAvate ja phare. koI jANI na jAya tenA mATe bahu sAvadhAna, ane eTale ja sahune dAsAnudAsa hoya evuM khoTuM pradarzana paNa kare, paraMtu aMdaramAM te "huM kaMika chuM e vAta kadI bhUlAtI na hoya. baMdhuo ! A aham ja jIvane bhaTakAvanAra che. jIvananA sAmAnya vyavahAramAM te ahama karatA ja hoIe paNa dharmanA kSetre kAMI paNa karatAM zIkhyA, tenuM abhimAna nizadina karatA pharIe chIe. sahune batAvatA pharIe ane mAnanuM poSaNa karatA rahIe chIe. AvA ja paramArthane pAmavAnA adhikArI nathI hotA. vaLI ahaMkArI jIvanI eka vizeSatA e hoya che ke bIjAo sAthe e pitAnI tulanA karate ja rahe. bIjAthI pite kaMika UMce che e mAnavA, manAvavAne, prayAsa karyA ja kare. phrAnsamAM traNa darajI hatA. traNeyanI dukAna perIsanI eka ja galImAM. haMmezAM traNeya vacce spardhA cAle. temAM kyAreka eka phAve te, kyAreka bIje te kyAreka trIje. hariphAImATe zuM-zuM karavuM tenA vicAre haMmezAM traNeyanA magajamAM cAlyA ja kare. eka vAra eka darajIne eka tuke sujha ane teNe bIje divase savAre potAnI dukAna para barDa laTakAvI dIdhuM. "kAnsane sarvazreSTha darajI'. bIjA be darajIo samaya thatAM dukAne AvyA. berDa joyuM ane piTamAM tela reDAyuM. are! A sarvazreSTha thaIne besI gayo ? AmAM ApaNe che kema cAle ? ane bIjAe bIjA divase yukti zodhI kADhI. teNe Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 huM AtmA chuM paNa borDa lagAvyuM. "perIsane sarvazreSTha darajI" A joI trIjAne te dilamAM Aga lAgI. mAre te kalAsa ja kyAM raho ? mane koNa pUchavA Avaze ? ane enA phaLadrupa bhejAmAM vicAra jhabake. pele phrAnsane zreSTha che, bIje pirisane zreSTha che, paNa ApaNe te e banethI caDiyAtA chIe. eTale teNe trIje divase savAre moTA suMdara akSare citareluM borDa lagAvyuM "A galIne sarvazreSTha darajI', be ya karatAM paNa AgaLa vadhe. baMdhuo! vicAre ! kaI vRttie kAma karyuM ? tame kaheze, mahAsatIjI ! dhadho kare hoya te Ama ja thAya. nahIM te AgaLa vadhI na zakIe, ThIka che. dhaMdhAnI vAta javA do ! huM tamane pUchuM chuM ke ApaNe je AvAM borDa lagAvI zakatA hota to zuM karata ? kenA-konAthI ApaNI jAtane zreSTha puravAra karavA prayatna karata ? atyAre paNa jyAM jyAM jaIe chIe. jeTalA vyaktionI vacce hAIe chIe, tyAM paNa ApaNuM jAtane tAravI laIne samajatAM hoIe chIe ne ke A badhAM bhale, paNa mArI jevo kaI nahIM. pachI tamane je kSetramAM rasa hoya, je kSetramAM tame kaMIka cho ema mAnatA ho, tyAM tamArAthI UMce kaI nathI evuM mAne che ke nahIM ? dharmanA kSetre paNa Ama ja che. koI kahe che ane je kriyAo karIe chIe evI kaI na karI zake ! koI kahe ame niyamamAM pAkkA chIe evA keI nahIM ! koI kahe ame bhakti karIe e to alaukika ! amane je bhAvo bhaktimAM Ave che evAne keI nahIM AvatA hoya ! are ! bhAvonI tulanA karavAvALe tuM koNa ? tuM jANI zake che keInA bhAvane ? bhAva e te aMtaranI cIja che. bahArathI mApavAnI cIja nathI ! ema svAdhyAya karavAvALA kahe, "ame svAdhyAya karIe. e te addabhUta !" zuM kare jANo cho ? 10-20 bhAI-bahene bhegAM thaI keI AdhyAtmika granthanuM vAMcana kare ane kahe amArA svAdhyAya te juo ! ke karIe chIe ! teone khabara che svAdhyAya eTale Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAme nahI paramArthane 283 zuM ? jemAM svane adhyAsa thAya arthAt svanI satata pratIti te adhyAsa. te adhyAsa jemajema vadhato jAya tema-tema svAdhyAya thAya. pote pitAmAM sthira rahe, svAnubhUtinI dazAne vedate hoya te svAdhyAya. keI AtmA sva-svarUpanuM vedana karI rahyo che te kema dekhAya ? e jevAne viSaya che ? e to pite pitAmAM anubhavate heya, bIjAne batAvI na zake. eTale kahe che, juo ! ame karIe chIe te dharma. te baMdhue te mAtra bAhyA anuSThAna sivAya kazuM nahIM. vaLI tenI upara abhimAna kare ke ame karIe te ja yogya che. mATe ja zrImadjIne kahevuM paDyuM ke e jIva paNa matAthI che. bhale dharmAnuSThAna kare paNa matAthI ja, ane te jIva paramArthane pAmavAne adhikArI nathI ! baMdhuo ! kaMI paNa pAmavA mATe pahelAM adhikArI banavuM paDe che. adhikAra vinA vastu maLatI nathI. pachI te bhautika kSetre heya ke dhArmika kSetre. jene jeTalo adhikAra hoya eTaluM ja e pAmI zake. are ! sAmAjika kSetre mAna-pratiSThA joItI hoya te paNa gyatA joIe. Aje pAMcamAM pUchAya koNa ? dhanavAna ! dhana na hoya te koNa bhAva pUche ? bhAva paNa na pUchAya ! ane e ja vyakti pAse dhana Ave te khammA-khammA thAya ! bhAI-bhAI thAya ! paNa e ja vyakti je nidhana thaI jAya te kaI pUche paNa nahIM ke bhAI ! jape che ke bhUkhyo che? kAraNa "nANAM vagarane nAthiye ne nANe nAthAlAla, arthAt keI paNa kSetramAM kaMI paNa joItuM hoya, pAmavuM hoya to, e-e prakAranI gyatA joIe. ' ahIM paramArtha pAmavAnA adhikArInI vAta che. keNa paramArtha pAmI zake ? jenA aMtara bhAvamAM mumukSutA pragaTI che te. paNa mAtra koI maMDaLamAM tamAruM nAma lakhAvI de, ke kaI mata-saMpradAyamAM bhaLI jAva tethI mumukSu banI javAtuM nathI. e to mAtra te-te paMthanuM nAma che. mumukSutA e te aMtaradazA che je aMdaramAM pragaTAvavI paDe che, bahAranA billAthI kAMI na thAya. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 huM AtmA chuM jemake ahIM beThelAomAMthI keTalAka bhAIo lAyansa kalabanA membarsa haze. tethI temanA nAma AgaLa lAyana upanAma lAge, je te saMsthAnuM pratika che. paNa tamane lAyana upanAma lAgavAthI tame kharekhara lAcana banI gayA ? jarA jevA te de tamArUM siMhatva ! thaI gayA siMha jevA zUrA ? ke kUtarAthI paNa Dare ? galImAM cAlyA jatA he ne pAchaLa kUtare daDe te zuM thAya ? jarA pUche te aMtarane ? kyAM jAya tamArUM lAyana upanAma ? tame ja kaheze mahAsatIjI ! ame aMdarathI te bahu Darapoka chIe, A te mAtra lAyansa kalabamAM joDAyA eTale lAyana kahevAIe ! bAkI aMdara te piolamapola ! pyArA baMdhuo ! kharAba na lagADaze ! paNa mumukSutA mATe ke jainatva mATe paNa Ama ja che. keIma-paMtha-saMpradAyamAM bhaLI javAthI ke tenA AcAra-vicAronuM anusaraNa karI levAthI mumukSu ke jena nathI banI javAtuM paNa AtmAmAM mekSanI abhilASA sivAya anya sarva AzA, tRSNa, lebha, lAlasA ke abhilASA na rahI hoya arthAt tIvatama bhAve mekSanI eka mAtra IcchA varyA karatI hoya te mumukSu ! te baMdhuo ! zrImadjI kahe che paramArthane pAmavAne adhikArI mAtra mumukSu jIva ja che. paNa je matAthI pANuM jAya nahIM te mumukSutA pragaTe nahIM, ane mumukSutA pragaTe nahIM te paramArtha pAme nahIM. mATe ja evA jIva para karUNa lAvI zrImadjIe tenI bhUla batAvI, satya rAha batAvyuM, je jIva samaje te mArga pAme ! bAkI avasare Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e matAthI hRbhAgye.. ? vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI - anaMtadazanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIno pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA jIvanI anAdinI bhUlane dUra karI satya samajaNa Ape che. vRttionA vamaLamAM gherAyele jIva Atmika dRSTie aneka bhUle karato Avyo che ane tethI ja jIva bhamyo che. jIvananA vyAvahArika kSetre paNa koI bhUla calAvI levAtI nathI. tethI tyAM te mANasa satata sAvadhAnI rAkhatA hoya che. nAnAM - meTAM kAryomAM thayelI bhUla te kadAca bahu muzkelI UbhI na kare, paNa sAmAjika daSTie je kaMI bhUla thaI te, samAjanI niMdA vahorI levI paDe. are ! kayAreka te samAjamAMthI pheMkAI jAya ! paNa AvuM na thAya te mATe khUba jAgRti sevAtI hoya. vaLI jyAM bhUla che tyAM pariNAma sAcuM AvatuM nathI. gaNitane eka dAkhalA gaNe ane javAba barAbara na Ave te tarata samajI jAva ke gaNavAnI rItamAM bhUla che ane pharI gaNe. temaja javAba sAce che ke nahIM te jovA mATe tALo meLa ne maLI jAya te tame sAcA ! baMdhuo! jeno javAba sAce te rIte sAcI, nahIM te khoTI! A badhAM ja vyAvahArika udAharaNe AdhyAtmika kSetre paNa eTalAM ja kharAM utare che. | tIrthakaranA samosaraNamAM teonI sAkSAt vANuM sAMbhaLyA pachI paNa khA jIva e ne e ja rahyo. pharI ene A paMcama kALamAM janmavuM. paDayuM. ahIM janmIne Adhi, vyAdhi, ane upAdhinAM e ja dukhe rahyA. enuM kAraNa e ja ke tIrthakaranI upAsanAmAM kyAMka bhUlyo haze rIta cheTI haze, tethI javAba sAthe na Avyo ! Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 huM AtmA chuM vartamAnamAM paNa haju enuM e ja kare che. sa ne vega, satsaMga vagere nimitte maLyA pachI paNa pharI e ja bhUla AcarI rahayo che. tethIja AtmalakSya jAgRta thayuM nathI. zrImadjI eTalA mATe ja matAthInAM lakSaNe batAvI rahyA che ke jIva kayAM - kayAM bhUlyA che? zarUAtanI trIjI gAthAmAM be prakAranA ja batAvyA hatA. 1 jaDa kiyAvAdI 2. zuSkajJAnavAdI. temAM asadugurune sadguru mAnavA, kuLa - gurunuM mamatva, saddagurunA vegamAM vimukhatA, jinezvaranA bAhya rUpamAM teonA svarUpanI kalpanA, devAdi gatibhaMgane kRtajJAna mAnavuM, pitAnA mAnela mata - veSathI ja muktine Agraha, A badhI jaDa kiyAvAdIonI bhUle, tathA mAtra vANIthI nizcayanayanuM avalaMbana, sadvyavahArane tyAga, jJAnadazA ke sAdhanadazAnI aprApti tathA e badhAne ziramora ahema, ATalI zuSkajJAnInI bhUle. AvI bhUlane kAraNe e ja mAgane pAmI zakyA nathI. banne prakAranA jInI bhinna - bhinna prakAre bhUla batAvyA pachI have e banne kyAM bhUlyA che te eka gAthAmAM batAve che. nahIM kaSAya upazAMtatA, nahIM aMtara vairAgya saraLapaNuM na madhyasthatA, e matAthI durbhAgya....32.... saMte niSkAraNa karUNAbhAve AvA durbhAgI jIve para karUNa varasAve che. pUrvakamanA udaye mArga bhUlelA jIvane joI saMtanAM satvazIla hadayamAM anukaMpA ubharAya che. ane teo kahe che A matAthInuM durbhAgya che. baMdhuo! ApaNe ApaNuM durbhAgya kyAre ane zAmAM mAnIe chIe? bhautika saMsAranI sukha - suvidhA, dhana - saMpatti, saMtAna - parivAra, yaza-kIti na maLe to tarata ema thatuM hoya che ke kevA durbhAgI chIe, kevA kamanasIba chIe, ke A ke te na maLyuM? sAMsArika upalabdhienI prApti e ja saubhAgya, AvI mAnyatAo, e na maLatAM ApaNane aneka vakhata raDAvyA che. paNa huM tamane pUchuM chuM ke "AtmalakSa jAgRta thatuM nathI ! satsaMgane nitya pega maLatuM nathI ! mArA sane Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e matAthI durbhAgya 287 jAgRta kare evAM nimitte maLatAM nathI, athavA sat jAgRta thAya evuM mArUM upAdAna huM taiyAra karI zakato nathIAvA vicAre kadI AMkhamAM AMsu AvyAM che? enA mATe aMtarathI kadI pIDAyA cho ? je na pIDAyA ho te mAnI leje ke dubhAgI che! saMsAranA padArtho ke dhana game teTaluM maLyA pachI paNa mahAdubhAgI chIe. jyAM sudhI aMtaravyathA jAgaze nahIM tyAM sudhI durbhAgya TaLaze nahIM ane sane sAkSAtkAra pAmI zakIzuM nahIM. zrImadjI AvA dubhAgI jIvane keTalI jAtanA abhAvo pIDA detA hoya te samajAvavA mAge che. tethI ja kahe che AvA jIvana kaSAye upazAMta thayA na hoya. e bhale ghaNe tyAga karI letA hoya, vrata-niyama karato hoya paNa kaSAyo utpanna thAya evA nimittone tyAga na karI zakate hoya, jeTalA nimitta Ave te sahumAM bhaLI te - te rUpe pariNamate hoya, kAraNa e che ke te jANatA nathI hoto ke, "kaSAya e mAruM svarUpa nathI. huM te akaSAyI, nirvikArI AtmA chuM. kaSAnAM nimitte te AvyA kare paNa mAre bhaLavuM nathI. A nirNaya tenA aMtaramAM AvyuM na hoya. kaSAya tyAjaya che tema mAne te ja tenAmAM nizcayAtmaka baLa jAge ane te zakti kaSAyane upazAMta kare. baMdhuo ! kaSAyone jItavA mATe puruSArtha kare paDe che. jIvananA prAyogika kSetre, Dagale ne pagale AvatAM nimitta sAme aDaga rahevuM paDe che. kedhAdina nimitto Avaze chatAM mAre emAM bhaLavuM nathI; evo nizcaya aMtaramAM satata varyA karato hoya to jIvana jIvatAM jenA saMparkamAM Ave, tyAM te jAgRta rahIne nimittAdhIna na thAya, ane ema kamekrame kaSA maMda thatA jAya. paNa AvI jAgRti keNa sevI zake ? jenA AtmAmAM svalakSa jAgRta thayuM che e. na jAgyuM hoya te badhA ja matAthInI koTimAM. je ApaNe kaSAyone maMda pADavAnA puruSArthamAM na lAgyA hoIe te samajI levuM ke ApaNuM nAma paNa e ja lIsTamAM che! vaLI "nahIM aMtara vairAgya ahIM zrImadjIne bAhya nahIM paNa aMtara - vairAgya abhipreta che. teo eka - eka zabda toLI - taLIne - mUke che. bAhya tyAga karavAvALA te ghaNAM maLI rahe, paNa aMtaramAM bhega jAya tyAjaya che tema A nirNaya tenA baLa lAge Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 huM AtmA chuM pratye udAsInatA AvI hoya tevA mANasa te bahu ochA ! bhegAsakta che tyAga kare te paNa aMtaranI Asakti na maTe! kayAreka evuM bane ke keI bhAIne pAna sAthe kimAma khAvAnuM vyasana hoya, ane kaI kAraNe te na khAvAnAM paccakkhANa levAI gayAM. letAM te niyama laI lIdhe paNa aMdarano rasa sUkA na hoya tethI muMjhave ane pachI Ane amArI pAse, "mahAsatIjI ! cAra mahInAnAM paccakhANa lIdhAM che ave hajI te cAra ja divasa gayA. A cAra mahinA pUrA kema karavA ? te mahAsatIjI! tame ja bAdhA paLAvone?" are ! bhalAbhAI! mahAsatIjI te bAdhA karAve ke paLAve? bAdhA bhaMgAve ? te kahe, "ema kare mahAsatIjI! AnA badale bIjI bAdhA ApI do !" Ama amane paNa muzkelImAM mUke! je ke ame te keIne parANe bAdhA ApIe ja nahIM. e laI gayA hoya pitAnA ja kaI kAraNe, ane Aphata utare amArA para ! baMdhuo ! A zuM che ? jIvanI rasa lupatA ! tethI bahAranA tyAga kare che temAM TakI zake nahIM. muMjhAvuM ja paDe. kharekhara je aMdaranI udAsInatA AvI hoya te tyAga te sahaja thaI jAya. tene kahevuM na paDe. are ! tene pitAne paNa khabara na paDe ke amuka cIjane tyAga, kyAre, kema, thaI gaye! mAtra eka rasavRttinI ja vAta nathI paNa IdrinA bhegamAM lubdha jIvane tyAga kema saMbhave ? khAvuM-pIvuM ja mAtra nahIM paNa paheravuM-ADhavuM-haravuM-pharavuM Adi-Adi viSaye paNa manane kevA lebhAvatA hoya che ! samAjanI eTIkeTanA nAme, bhega-lAlasAne piSavAnAM sAdhane bhegAM karatA ja raho che. bheLavI levAnI bhAvanAne aMta AvatuM ja nathI. bhegane rasa jyAM sudhI che tyAM sudhI vairAgyane rasa aMtaramAM nahIM jAme. eka rasane choDaze te ja bIje uttama rasa AtmAmAM jAgRta thaze. baMdhuo ! keTalAka leke pUchatA hoya che ke zuM dharma kara hoya te sAdhu thavuM ja paDe? saMsAramAM rahI dharma na thAya ? thAya, enI Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e matAthI durbhAgya 289 nA nahIM ! paNa tamArI yogyatAne vicAra karI leje. saMsAramAM rahIne bheganI bhUtAvaLe cAre bAju patharAyelI che, temAM rahIne- tenAthI alipta rahI zakaze ? je kharekhara rahI zakatA ho te gRhasthI rahIne paNa dharma ArAdhI zakaze. paNa evA ja keTalA ? mATe ja bhAratanI sarva dharma paraMparAmAM saMsAra-tyAganuM mahattva che. saMnyAsa svIkAre eTale sahaja evuM vAtAvaraNa maLe ke jyAM bhegone uttejaka rasa na maLe ane samajaNapUrvaka jeNe saMyama lIdhe che te jJAna-darzananI ArAdhanA karate-karate pitAnI yogyatA keLavate jAya ane chevaTe AtmAne pAmI jAya ! e samajI leje ke sAdhunAM va paherI levAM te sAdhanAnI siddhi nathI. paNa sAdhanAnI zarUAta che. A veSe tene sAdhanA karavAne avakAza ane saMga sArI rIte maLI rahe mATe ja saMyama levAne che. ane dhIre-dhIre aMtara vairAgya-rasathI taraboLa thaI jAya che. paNa mAtra vAta karanAre ane AvA saMyamane heya samajanAro vyakti, aMdaranA udAsIna bhAvane varI zakato nathI ane bheganI AsaktimAM ja bhavane gumAvI de che. matAthI saraLa na hoya. AtmAthI banavA mATenI pahelI zarata che saraLatA. jyAM saraLatA che tyAM ja dharma che. zAstramAM kahyuM che - baroro guNa mUlsa, dha gujJa viTTa dharma saraLa hRdayamAM ja TakI zake che. taMta tUTyA sivAya saMta thavAtuM nathI. bALaka jevI nirdoSatA jenAmAM hoya te ja saMta banI zake. nigraMtha zabda A ja rahasyane saMketa kare che. saraLatAnI pahelI oLakhANa e che ke, saraLa vyakti pitAnA avaguNa jue ane bIjAnA guNa jue. basa, A bahu ja sAdI oLakhANa. pUcha aMtarane ke Ama karIe chIe ke AnAthI UMdhuM? pitAnA saguNa ane bIjAnA duguNa jovAmAM jeTalI majA Ave, eTalI majA miThAI khAvAmAM paNa Ave kharI ? jyAM sudhI AvI saMkucita vRtti paDI che, tyAM sudhI saraLatA aMdaramAM rahI zaktI nathI. jenAmAM guNa grAhakatA che, e ja dharma pAmavAne adhikArI che. 19 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 huM AtmA chuM buddhinI vizALatA, kakSAnI upazAMtatA, jitendriyatA ane madhyasthatA jenAmAM che te ja mokSamArgane pAmI zake che. bAkI te saMsAramAM rakhaDI-rakhaDI dukhamAM sabaDavAnuM ja rahe. baMdhuo ! lAkaDI sIdhI hoya te dhvaja sahita maMdira para caDe. paNa vAMkI hoya te cUlA sivAya tenuM sthAna kyAMya nahIM ema jenAmAM saraLatA che, niSkapaTatA che, mAyAprapaMcanA bhAvathI rahita che, tevA ja ja Atma-vikAsanI utkRSTa dazAe pahoMce che. paNa vAta-vAtamAM vAMkuM paDatuM hoya evA mAyAvI mANase te dharma karavAne paNa yogya hotA nathI. dharmanI vAta te pachI karIe, paNa jIvana vyavahAramAM paNa vAMkA mANaso kaMIkane muzkelImAM mUkatA hoya. tenI sAthe kAMI paNa vAta kare te UMdhA arthamAM ja le ane jhaghaDo karavA taiyAra, sIdhI vAtane sIdhI rIte samajavAne prayatna ja na kare. kAThiyAvADanA nAnA gAmaDAmAM, gAmanI vacce cero ane eka vRddha mANasa tyAM beThA hatA. tyAMthI eka juvAna nIkaLyo ane eNe vRddhane saraLa bhAvathI pUchyuM : "kAM bApA ! beThA cho ne ?" taMI tuM ke te ho te UbhuM thaI jAuM !" juo, A ! UbhA thavAnuM kIdhuM ke emane premathI bolAvyA ? paNa samaje AvA jI. are ! amAre ekavAra evuM thayuM. eka bahena bahAragAmathI darzana karavA AvyAMAvyA eTale AvakAra ApavAnA bhAvathI ame pUchayuM: "oho ! darzana karavA AvyAM ?" "kema, kAMI amAre na avAya ?" eve chaNako karI bahena bolyAM, ke ame te cUpa ! are mAvaDI ! tane ema na thAya ke mane keIe na belAvI, eTale pUchyuM. eka vAra nahI, cora vAra Ave te paNa tane kaNa nA pADe che ? juo, AvI prakRtinA paNa leke hoya ke tene sahaja bhAve kaMI kahIe te UMdhuM samaje Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e matAthI durbhAgya 291 baMdhuo! tamArA jIvana vyavahAramAM paNa AvuM banatuM hoya che ne ? ane AvA kAraNe keTalA jhagaDA ane keTalAM verajhera ? ane kyAM sudhI pahoMce e badhuM ? mAtra eka saraLatAnA abhAve keTaluM gumAvavAnuM rahe ! jIvana kevuM jhera thaI jAya ! vicAre ! vyAvahArika jIvanamAM saraLatA na hoya te te ATaluM nukazAna pahoMcADatI hoya to e AdhyAtmika mArge te zuM kare ? keTalI hAni kare ? mATe ja saraLatAnuM na hovuM te matAthInuM lakSaNa kahyuM. matAthInuM aMtima lakSaNa batAvyuM-madhyasthatAnuM na hovuM. madhyasthatA e bahu UMco guNa che. madhyastha vyakti maMdakaSAyI ane pakSapAta rahita buddhivALI hoya che tenA jIvanamAM samatolapaNuM hoya. game tevI paristhitimAM vyAkuLatA bahu ochI Ave tenAmAM. nirAkuLa vyakti ja satyane samajI jIvanamAM utArI zake che. anaMtanI yAtrAmAM sthira rahI pragati karI zake che. | madhyastha kene kahIe ? kaI eka praznane laIne jyAM be pakSa paDI gayA hoya, banne pitA-pitAnI jIda para mustAka hoya ane samAdhAna na thatuM hoya, saMgharSa thavAnI saMbhAvanA hoya tyAre bannenuM samAdhAna karAvavA eka niSpakSa trIjI vyaktine lavAda tarIke bolAvavAmAM Ave, je ane pakSonI dalIlone sAMbhaLI, keI paNa eka pakSa tarapha jhUkyA vagara nyAya Ape. jema keTene Judge. madhyasthane bIjA zabdamAM "taTastha" kahe che. nadInA kinArAne taTa kahevAya. taTa para Ubhele te taTastha. te vyaktine pANIne sparza nathI thatuM. nathI zItalatAne sparza thato ke kadAca sUryanA tApathI pANI garama thaI gayuM hoya to nathI pANInI uSNatAne sparza thate. vahetA pravAhamAM pote vahI jato nathI. pANImAM uThatA taraMganI asara tenA para nathI thatI ke nadImAM kayAMya UMDuM pANI hoya ane pANI ghumarI letuM hoya te temAM DUbI javAne bhaya paNa tene nathI. nadInA taTa para ubhelA vyaktine badhI jANa che chatAM nadInI kaI paNa sthitinI asara nathI. nahIM sArI ke nahI mAThI. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 huM AtmA chuM basa, ema ja svabhAvathI, saMsArabhAvanA taTa para ubhelA vyaktine dunyavI pralebhane ke sArA-narasA nimitte asara karI zake nahIM, e rAga-dveSanA pariNamana rUpa banI zake nahIM. eTaluM ja nahIM vyavahAramAM paNa jyAM tene ema lAge ke belavA jevuM che tyAM ja bele ane ahita thavAnI saMbhAvanA dekhAya te mauna thaI jAya. tevA saMgathI para thaI jAya. madhyastha vyakti vivekI hoya. jIvananA sarva kSetramAM e viveka buddhine AgaLa karIne ja cAle ane tethI ja tene AdhyAtmika mArge jaDa-cetanane viveka thatAM bheda-vijJAna pragaTe. paNa ahIM zrImadjI kahe che bicArA matAthInuM e durbhAgya che ke AvA AtmasAdhaka guNe A jIvamAM hotA nathI, ane tethI ja saMsAra sAdhaka bhAvomAM satata tenI vartanA haiya, chatAM zrImadjIne vizvAsa che ke matAthI jIvamAM paNa je samajaNa uge, to te paNa jarUra pitAnA doSane joI dUra karI zake che ane AmAthI banI zake che. tethI ja teo kahe che- lakSaNa kahyAM matAthInAM, mAthe jAvA kAja have kahuM AtmAthInAM, Atma artha sukha sAja....33... gAthA 24 thI 33 sudhI zrImadjIe matAthInAM lakSaNe batAvyAM ke jethI matAthI jIva jAgRta thAya. pote kayAM che, enI jene khabara nathI, tene sanmArge cAlavuM jarUrI che e paNa kema samajAya ? ATaluM kahyA pachI, jenI bhavitavyatA taiyAra thaI hoya, evI vyakti jarUra aMtaramAM vicAra karatI te thaI ja jAya ke-mArI vRttiomAM, mArI mAnyatAmAM kyAM bhUla che ? huM bhramaNAmAM chuM ane temAMthI nIkaLavuM mArA mATe ati-ati Avazyaka che. te jAge te pitAnI vRtti ane pravRtti tarapha ane pitAne ja dhRNa janma. kadAca e gRhasthAzramamAM rahI zrAvaka ke mumukSu kahevAtuM hoya athavA saMsAra tyAgI sAdhu banI gaye heya paNa cheTA rahe hoya te tene sAvadhAna karavA, AMdhaLI doTathI rokavA mATe, tene tenI sthiti samajAvavI jarUrI che, ane Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e matAthI durbhAgya 293 samajAya te aMdarathI pazcAtApa jAgyA vinA rahe nahIM. tethI ja AvA eka Atma-gaveSI AcArye gAyuM che ThagavA vibhu A vizvane vairAgyanA raMge dharyA, ne dharmanA upadeza raMjana, lekane karavA karyA vidyA bhaye huM vAda mATe, keTalI kathanI kahuM, sAdhu thaIne bahArathI, dAMbhika aMdarathI rahuM. AtmavaMcaka jIva jyAre pitAnA sAcA svarUpane samajavAnI vRttivALo thAya tyAre vartamAnamAM je rIte jIvI rahyo che, lekene ThagI rahyo che, te pitAnAthI ja sahana na thAya. tethI e AtmA ane paramAtmA annenI samakSa ekarAra karato thaI jAya. tene kheda utpanna thAya ane aMte kamekame e mAge vaLe. AvA jIvo para upakAra karavAnI dRSTie ja zrImadjIe ahIM matAthInAM lakSaNe kahyAM. e lakSaNo batAvyA pachI, matAthI maTI je AtmAthI thayo che, jene AtmalakSa jAgRta thayuM che, tevA AtmAthI jIva kayA-kayA sulakSaNethI sahita hoya te paNa batAve che, ane je saguNe AtmAne vikAsa sAdhI, anaMta sukhanI prAptimAM ananya sAdhanabhUta che ane je jIvanuM parama saubhAgya che, te paNa batAvaze. te have AtmAthI jIva kevI cagyatA dharAvato hoya, tenI zraddhA, mAnyatA kayA kayA prabaLa bhAve paDI hoya te avasare. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ....late AjJA ghAra ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vara, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSa-mArganI ArAdhanA samyagadarzana. samyaga jJAna ane samyagUcAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, AtmAnA avyAbAdha sukhanI prApti karAve che. puNyanA bhege maLatuM saMsArI sukha te maLyA pachI cAlyuM paNa jAya, vacamAM vikSepa paNa paDe, eka vAra sukha prApta thayA pachI, dukha paNa Ave. paraMtu ArAdhanAnA phaLa svarUpe maLela Atmika sukha anaMta avyAbAdha svarUpanI prApti karAve ja. ahIM Atmasiddhi zAstramAM avyAbAdha sukhanI prAptinA prabaLa puruSArthamAM je vatI rahyA che, evA muni ja sadgurunuM sthAna prApta karI zake ema kahyuM che AtmajJAna tyAM munapaNuM, te sAcA guru heAya; bAkI kuLaguru kalpanA, AtmAthI nahi joya... 34 Atma sAdhanAnA mArge saddagurunI anivArya AvazyakatA che. AtmAthI jIvanI zodha evA sadguru mATenI ja hoya ke jeo AtmasAkSAtkArI saMta hoya, pite AtmAne anubhavyuM hoya ane anyane anubhava lapharyo mArga batAvI zaktA heya. svAmI vivekAnaMda AvA gurunI zodhamAM ja hatA. ane aneka saMtane maLyA pachI AtmajJAnI saMta zrI rAmakRSNadevamAM ja emanuM haiyuM TharyuM, ane temane guru rUpe svIkAryA. ahIM paNa e ja kahevAmAM AvyuM. AtmajJAna che tyAM ja munipaNuM saMbhavI zake. jemaNe AtmA ane zarIranI bhinnatAne vedI nathI, teone Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vate AjJA dhAra 295 jJAnI kahI zakAya nahIM. kAraNa AtmajJAna thayA pachI ja, munidazA pragaTa thAya. A zAstramAM ja zarUAtamAM jyAM sadgurunAM pAMca lakSaNe batAvyAM tyAM prathama lakSaNa ja AtmajJAna kahyuM che. vaLI AcArAMga sUtramAM pAMcamA adhyayanamAM paNa kahyuM che ___ja samma ti pAsaha , taM meNiti pAsaha, jamaNiti pAsaha ta samma ti pAsaha / jyAM samyaktva che tyAM munidharma che ane jyAM munidharma che tyAM nizcayathI samyakatva che. samyagadarzana na thAya tyAM sudhI, bAhya veSa rUpe muni bhale thaI gaye hoya, paNa aMtaramAM munidazA pragaTa thavI joIe te na thAya, guNasthAnanA vikAsa kamAmAM e ja batAvyuM che ke anAdine mithyAtvI jIva, pahelAM samyaktvane spaze pachI ja tenAmAM sarvavirati rUpa munidazAnA pariNAma jAge. koI paNa jIva samyaktva pAmyA sivAya, sIdhA chaThThA guNasthAne pahoMcI zake nahIM. guNasthAna e jIvanI kramazaH vikAsa pAmatI AtmadazA che. e kaI pagathiyAM ke padavI nathI ke vacalAM pagathiyAM cheDI sIdhA upara caDI javAya. kamazaH jema-jema karmone kSaya, upazama thAya che tema-tema Atmazuddhi thatAM AtmAnuM zuddha svarUpa AvibhUta thatuM jAya che. mATe jIva pahelAM bheda-vijJAna kare, pachI ja munipaNuM Ave. anAdine mithyAtvI jIva sIdho munidazA pAmI gayuM hoya evuM banyuM ja nathI. munidazA eTale ja aMtara-AtmA. jJAnIoe AtmAnI dazAonI daSTithI traNa prakAranA AtmAe kahyA. bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA. AnaMdaghanajI mahArAja A dazAnuM varNana kare che. Atamabudhdha he kayAdike graha, bahirAtama adharUpa, sujJAnI kAyAdine he sAkhIdhara raho, aMtara Atama rUpa sujJAnI sumati.. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 huM AtmA chuM jene jIvanA svarUpanuM bhAna nathI dehane ja AtmA mAnI, deha te ja huM evI bhramaNAmAM bhUlyA che ane dehanA arthe ja jenI sakala pravRtti che te bahirAtmA. vaLI dehane huM mAnanAre, AtmAthI saMsAranAM sarva dravya para che; evuM jJAna na hovAnA kAraNe, para- dramAMthI tene Asakti uThatI nathI. para-dravyomAM ja pitAnA sukhanI kalpanA tene hoya che. ane tenA sarva prayatno paramAMthI sukha meLavI levAnA rahe che. A avaLI dRSTi tene sat samajavA de nahIM, tethI tenuM mithyAtva haTe nahIM. mithyAtva haTe nahIM tethI viSaye pratyenuM AkarSaNa ochuM thAya nahIM. viSayanA sevanamAM ja enI sarva vRtti rokAyelI paDI hoya. AnaMdaghanajI mahArAje eka anya padamAM kahyuM: sayala saMsArI IdriyarAmI sarva saMsArI arthAt bahirAtma jI IdriyanA rasamAM ja rAcatA hoya. tethI paLe paLe pApane baMdha karI anaMta saMsAra vadhAratA hoya. AvA ja mithyAtva guNasthAne ja hoya. jyAM mithyAtva che tyAM ajJAna che. ane te jIvane rakhaDAvanAra che, jyAre ane puruSArtha upaDe ane mithyAtva rUpa aMdhakAramAMthI prakAza tarapha Ave tyAre tene samyakatvane sparza thAya che. deha te huM nahIM paNa dehathI judo huM cetana dravya chuM evI Atma pratIti ene thAya. samyakdarzananI prAptithI jIvanI aMtarAtma dazAne prAraMbha thAya che. Aja sudhI kAyAnA arthe pravRtti hatI, temAM ja Asakta hato. te daSTi badalAI jAya ane deha, indriya, mana AdinI kriyAono te sAkSI thaI jAya. mAtra sAkSIbhAve dehamAM rahe. deDanI kriyAomAM, dehanA sukha-duHkhamAM bhaLe nahIM. e sukha-duHkhane pitAnAM samaje nahIM. je kaMI pIDA, vedanA, sukha-duHkha thaI rahyuM che te dehamAM thAya che. huM dehathI judo chuM. deha te huM nathI. ema dehane para dravyane jANa thAya eTale para dravyamAM je pitAnA sukhanI kapanA hoya te chUTI jAya. pitAnuM sukha pitAmAM ja che. anya dravya ke anya vyaktimAM nathI ja e daDha vizvAsa, Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vate AjJA dhAra 297 deDha zraddhA vate. tethI sarva viSayonI Asakti chUTI jAya. mAtra AtmabhAvanI ramaNatAmAM ja rame. AnaMdaghanajIe kahyuM : | munigaNa AtamarAmI re mukhyapaNe je AtamarAmI te kevala niSkAmI zrI zreyAMsajina cothA guNasthAnathI vadhatI vikAsa dazAmAM AgaLa vadhato muni cho. sAtama-AThamethI bArame sudhI, jyAM jyAM sthita hoya tyAM Atma-ramaNatA sivAya anya dazA na hoya ane te Atma-ramaNatAnI gaMbhIratA ane sthiratA vadhatI cAle, je kevaLajJAna sudhInI dazA sudhI pahoMcADe. kevaLajJAna thayA pahelAMnI AtmAnI jeTalI avasthAe e badhI ja aMtarAtma-bhAvanI. cothA guNasthAnathI laI bAramA guNasthAnamAM vartatA, niSkAmI, bheda-vijJAnI mahAtmAe badhA AtmabhAvamAM ja magna heya. AtmAne jJAtA-daSTa bhAva ke je AkhAye jagatane mAtra sAkSI bhAve jANe, jue che, te paLa-paLanI pravRttimAM prAdurbhata thaI cUkyo hoya. A aMtara-AtmadazA eTale ja munipaNuM. ane trIjI dazA te paramAtma dazA kevI hoya te dazA? AnaMdaghanajI mahArAjanA ja zabdomAMjJAnAnaMde he pUraNa pAvane varjita sakaLa upAdhi, sujJAnI; atIndriya guNagaNamaNi Aga ema paramAtama sAdha, sujJAnI sumati jeo nitya anaMtajJAnanA AnaMdanI avirata anubhava dazAmAM gUlI rahyA che. saMsAranA sarva AnaMdo aMtarathI viramI gayA che. AtmAnI sarva vizuddha dazA, atyaMta-atyaMta nirmaLatAne bhaje che. Akho ye saMsAra ane sAthe A deha, e sarva upAdhi che. AvI upAdhio jene sahaja rUpe chUTI gaI che. deha hevA pachI paNa che ke nahIM enI jene jANa nathI. vaLI atIndriya sukhanI anubhUti ane IdriyAtIta dazAnA kAraNe Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 huM AtmA chuM AtmAnA sarva maulika guNonuM prAgaTaya pratyakSa anubhavamAM vate che tevA sarvajJa, sarvadazI prabhu e ja paramAtmA. A che jIvanI carama ane parama avasthA. anAdithI A jIva bahirAtmabhAvamAM ja paDyo che, paNa tenuM carama dayeya che paramAtmabhAva. tyAM pahoMcavA mATe setu che aMtarAtmabhAva. aMtarAtmabhAvanI dazAne. anubhava lIdhA vinA paramAtmadazAnI prApti asaMbhava che. vaLI aMtarAtmadazA e ja puruSArthadazA che. svane puruSArtha pragaTa na hoya tyAM sudhI anya vikalpanI saMbhAvanA paNa che. tethI ja AtmAthI jIvane. aMtarAtmadazAne pAmelA mahAna samartha sAdhaka ja sadguru rUpe joIe.. e na maLe te puruSArthamArganI preraNA prApta thAya nahIM. tethI ja AtmAthInI guru-viSayaka zraddhA, AvA munimAM ja hoya. ane teonAM caraNa-zaraNamAM arpaNatApUrvaka varcI jAya. paNa te kadAgrahI na hoya. satyane Agraha te sarva jene have jarUrI che paNa jyAM asatyAgraha AvyuM ke jIvanI patana-dazAne prAraMbha thAya che. mATe ja zrImadjI kahe che ke AtmAthI jIva khoTI pakaDa rAkhI, kuLa-paraMparAnA gurune ja guru mAnIne temAM potAnA mamatvane poSato na rahe. hAM, e. guru paNa munidazAmAM vartatA hoya te ene mAne. paNa mArI paraMparAne nahIM choDuM e kadAgra AtmAthIne na hoya. kAraNa AtmAthI guNapUjaka hoya, vyaktipUjaka na hoya. jene munidazA pragaTI che e ja AtmajJAnI che ema zA mATe kahyuM ? ApaNuM paraMparAmAM munine pAMca mahAvrata, pAMca samiti ane traNa guptinuM pAlana karavAnuM che. temAM prathama mahAvrata ahiMsAnA pAlananuM. temAM IryA bhAvanA kahI ane samitiomAM pahelI IriyA samiti kahI je cAlatAM zIkhave che. muni mATe prabhue AjJA karI ke e jayAre cAle tyAre nIcuM joIne, ghesara pramANe daSTi rAkhIne cAle. raste cAlatAM kaI paNa jIva, ekedriyathI laI paMcendriya sudhIne paga taLe AvI na jAya, tenI virAdhanA na thAya, tenI rakSA mATe satata upayegavaMta rahe. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vate AjJA dhAra 299 raste cAlatA muni, prabhue pharamAvyuM tema ja cAle. keIpaNa jIvanI virAdhanA na thAya mATe pUrNa jAgRta rahe, to teNe prabhunI AjJAnuM yathArtha pAlana karI lIdhuM ema samajI levAnuM ? hA, bAhya daSTie ATalI sAvadhAnI pachI AtmAmAM sahaja rUpe upayegavaMta e rahetA hoya. vaLI sarva AtmA samAna che. ekedriyAdi jImAM paNa paramAtmAne vAsa che. tema munine sarva hAlatA-cAlatA jemAM mAtra AtmA dekhAya ane e AtmA paramAtmA thavA sarjAyele che evI vicAradhArA aMtaramAM skurAyamAna thayA karatI hoya ane enA kAraNe vizvanA sarva AtmAo samAna che, evI samatva daSTi aMtaramAM udbhavatI hoya te prabhunI AjJA yathAtathya rUpe jIvanamAM utarI che, tema mAnI zakAya. are ! sarva jIvo pratye samadaSTi jene lAdhI che te eka kIDIne paNa haratI-pharatI jue ke tarata tene ema thAya ke A nAnakaDA zarIramAM vartate AtmA jyAre paramAtma-bhAve pariNamI jaze, tenI khabara nathI. Aje jaMtu che, kAle mAnava e banI mekSa padhArI jaze, ne huM kadAca saMsAramAM bhaTakato houM ema paNa banI zake ! bhagavAna mahAvIre bharavADanA dhAbaLAmAM "jU" nA bhava karyA, tyAre e bharavADane khabara haze ke tuccha jatu rUpe jenI paryAya pragaTa thaI che te ja AtmA paramAtmadazAne pragaTa karI leze ! te baMdhuo ! muninAM vratanuM pAlana, AtmAmAM AvI dazA pragaTAve che. svanA anubhavathI, sarvanA AtmAne samAna rUpe jANe che ane tethI ja teo AtmajJAnI che basa, AvI AtmajJAnanI dazA potAnA kuLa gurumAM hoya te ja temane mAne anyathA, temane tyAga karI, sAcA gurunI zodha karI teonA caraNa zaraNamAM sarvasva arpaNa karI de. pratyakSa saddaguru prAptine, gaNe parama upakAra, traNe vega ekatvathI, vate AjJA dhAra... 35... anaMta puNyane rAzi phalita thAya tyAre mAnava janma maLe ane puNyAnubaMdhI puNya jAge tyAre sadgurune vega maLe. jAgRta AtmA maLelA. sadgurunA veganuM mUlya samaje ane sadgurue karelA parama upakArane, Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 huM AtmA chuM kRtajJatA pUrvaka hRdayamAM yAda rAkhe. jyAre asIma dayA nidhAna guru ziSyane AMgaLI pakaDI rAhe caDAvatA hoya, tyAre gurudeve karelA parizramane ziSya bhUle nahIM. nitya-prati ziSyanA manamAM gurudeva pratye ahobhAva rahe. e vicAre, gurudeva! Apa netA maLyA eTale ja Aja sudhI bhaTakyo. have bhaTakavAne aMta Avyo. Ape patha sUjhADyo, je patha mane mukti sudhI pahoMcADaze. basa, have te mAtra ApanA caraNamAM mArA traNe yoge samarpita karI dauM chuM. e sivAya bIjuM kazuM ja nahIM. nA, kazuM ja nahIM. mIrAe paNa gAyuM- mehe lAgI lagana guru carananakI (2) carana binA mohe kachu nahIM bhAve jaga mAyA saba sapananakI... (2) . mehe bhavasAgara saba sukha gaye hai phikara nahIM mehe tarananakI . (2) .... mahe "mIrAM kahe prabhu giridhara nAgara ulaTa bhayI mare nayananakI ... (2) ... he - mana, vacana, kAyAthI gurunI, gurunA caraNanI ja laganI. caraNa choDIne kayAMya dUra javuM nathI. mana ke tane caraNanA sAnidhya sivAya eka paLa paNa rahevA mAgatA nathI. AkhA saMsAranI sarva Asaktie eka kSaNamAM svani jevI bhAsavA mAMDe. saMsArane jovAnI daSTi badalAI gaI. jagatanAM mUlyo visarAI gayAM. deha ane indriyAdinA sarva viSayo enI meLe ja sUkAI gayA. gurunA caraNa-zaraNanuM sAnidhya kevuM jabaradasta ! bhava bhavathI cAlI AvatI bhavanI bhAMjagaDa TaLI gaI. basa, kazI ja phikara nahIM. gurudevanA eka kRpA kaTAkSathI, saMsAra rUpa aphATa samudra zeSAI gayo. ahA ! kevuM anupama ane alaukika sAmarthya gurudevanuM ! ane gurudevanA athAga anugrahanA samaraNe mIrAMnAM nayane zrAvaNa-bhAdare varasAvI rahyAM che. haiyuM umaDI -umaDIne azru vaDe bahAra AvavA mathI rahyuM che. ane mIrAM kahe che basa, A jIvanuM aMtima vizrAma gurudevanuM caraNa. have kyAMya javAnuM ke kazuM ja karavAnuM na rahyuM. je saMsArane taravA mATe ATalA dhamapachADA karyA te Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vate AjJA dhAra! 301 saMsAra-sAgaranuM bASpIbhavana thaI gayuM. basa, have phikara nathI. paDI rahIza zrI gurunA caraNamAM ! baMdhuo ! AtmAthInI aMtara laganI AvI ja hoya. gurudevanA caraNa -zaraNane jhaMkhate sAdhaka jyAre e pAmI jAya pachI sarvasva emanA caraNamAM soMpatAM keTalI vAra ? AtmAne jagADyo, gurudeve ! AtmAne oLakhAvyo, gurudeve ! AtmAne anubhava karAvyo, gurudeve ! dIvaDe dIvaDo pragaTAvyo, gurudeve ! basa, gurudeva badhuM ja ApanuM. mAruM tana, mana, vacana ApanI AjJAmAM sarvathA samarpita, keTaluM sAdhavuM paDe A sAdhakane? pitAnA mana, vANI, vicAre, IcchAnuM pitAnA ahama bhAve pariNamana ja nahIM. gurudevanI IcchA vinA, AMkhanI pAMpaNa paNa na hale. ATalI carama keTInI samarpaNatA AtmAthInA hRdayamAM jAgRta thaI jAya. tene karavuM nA paDe. tenI AtmavRtti ja sahaja evI thaI jAya ke sarva kiyAo guru caraNanI AjJA rUpe ja thavA mAMDe. e te ema kahe meM te badhuM ja soMpI dIdhuM che. have mAruM kazuM ja nathI. mArA para mAre adhikAra nathI. kabIre kahyuM merA mujameM kachu nahIM, jo kachu hai se terA terA tujake saupate, kayA lAgata hai merA. aMtaHkaraNamAM jayAre ati vinamratA AvI hoya, laghutA jAgI hoya tyAre ja A bhAva, bhASA dvArA pragaTa thAya. anyathA na thAya. baMdhuo! jenI aMdara laghutA che, te game tevI moTI siddhi pAmyA pachI paNa ahamane ne seve. gaNadhara gautama cAra jJAna ane aneka labdhio pAmyA pachI paNa prabhu mahAvIranA caraNanA sevaka ja rahyA. are ! khuda mahAvIra paNa dezanA detAM ema na kahe ke mane kevaLajJAna thayuM che ane mArI jJAna zaktithI kahuM chuM. paNa kahe ke anaMta-anaMta tIrthakaree tattvanuM svarUpa jevuM kahyuM, te ja kahuM chuM, kaMI navuM nahIM. A che carama koTInI laghutA. - laghutA jAgyA vinA gurudevanuM mahatva zuM che te samajAtuM nathI, ne temanA caraNamAM samarpita bhAva jAgatuM nathI. mATe AtmAthI banatAM pahelAM, mumukSu banatAM pahelAM aMtaranA khUNe khUNethI zodhI-zodhIne ahamane vidAya Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 huM AtmA chuM ApavI paDaze. te ja sarva yogenI sarva pravRtti gurudevane samarpita thaI zakaze ! ahIM AtmAthInI ucca keTInI yogyatA zrImadjIe batAvI che. e mAtra mukhethI ja gurudevanA upakAranA guNagrAma na gAI le paNa mana, vacana, kAyAe AjJA uThAvavA taiyAra hoya. pachI te AjJA game tevI AkarI kema na hoya ! paNa yogya jIvane haLavI phUla jevI lAge. jyAM rasa che, rUci che, prIti che tyAM badhuM ja sahaja che. AtmAthIe guru, AjJAmAM dharma svIkAryo che. tethI tene mana kaMI ja kaThina nahIM. te sahaja bhAve guru AjJAe vatye jAya. pachI tenA mATe mukti dUra na hoya. AtmAthInI vizeSa yogyatA avasare.. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka hoya traNa kALamAM..! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA sabhyadarzana, samyagrajJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA e ja jIva karI zake, ke je sadUgurunA caraNamAM sarvathA samarpita thaI gayo che, je mana, vacana, kAyAnA traNe yoganI ekatAthI mAtra AjJApAlanamAM varyA kare che. zAstromAM ArAdhanAnA prakAro batAvyA che. zAstranI prarUpaNA ne hetu e ja che ke jene sanmArga batAva.ApaNe tyAM zAne bIjA zabdomAM siddhAMta kahe che. siddhAMta zabdano artha che, je sanAtana ane zAzvata satya che. je traNe kALe siddha thayela vastu che. je sarva kALa ane sarva kSetre, sadA samAna rahe te siddhAMta. Atmasiddhi zAstramAM mokSamArganI prarUpaNa che. mekSa e zAzvata satya hevAthI tenuM svarUpa ke tene mArga badalAya nahIM, te batAvavA zrImadjI eka hoya traNa kALamAM paramArathane paMtha; prere te paramArthane, te vyavahAra samata36 paramArane paMtha eTale mokSane paMtha. jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanAne paMtha. traNe kALamAM sarva kSetre eka ja hoya, temAM bheda paDe nahIM kayAreka koI kSetre ArAdhanAnA yoga kadAca vadhatA ochA maLe, te banI zake. jemake atyAre bharata-airAvata kSetre avasarpiNa kALane pAMcamo Are pravartI rahyo haI. A kALe, A kSetre, dravya, kSetra, kALa, bhAvanI hInatAnA kAraNe, mAnavanuM upAdAna eTaluM taiyAra ja na thaI zake ke e kevaLajJAnanI prApti sudhIne puruSArtha karI zake. paNa A kALe jIva che, sAtame Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 huM AtmA chuM guNasthAne jaI zake evI gyatA te che. te e vikAsa eTale mithyAtva dazA cheDI, sabhyaprApti rU5 cothuM guNasthAna, e pachI munidazA, ane e pachI apramatta dazA. ATalI avasthAonI prApti, cethA ArAmAM ane tIrthakara prabhunI hayAtinA kALamAM, chae je rIte karI, e ja rIte, e ja aMdaranA puruSArtha vaDe, ane e ja karmono kSaya, upazamanA kAraNe thaI zake che. temAM Ara ke kSetranA kAraNe kaMI phera na paDe. tIrthakaranA kALamAM ochA puraSAthe e dazA prApta thAya ane atyAre vadhu puruSArtha kare paDe ema nathI. hA, uttama kALa hoya te AMtara-bAhya anukULatAe vadhu maLI rahe, ke jethI puruSArtha vadhu tvarAe upaDe. e sivAya bIjo pharaka paDe nahIM'. atyAre ghaNA mANaso mahAvideha kSetranI mahattAnAM gAna gAtA hoya che. e kahe che ke marIne mahAvidehamAM jaIe to mokSa pAmI jaIe. ThIka che, tyAM atyAre ane hamezAM cothA ArA jevA bhAve pravarte che. sAkSAt tIrthakara, kevaLI vagerene vega upalabdha thavAnI zakyatA che. eTale tyAM mekSanI ArAdhanAne rAha jaldI sujhe. paNa e te ahIM pAMcame Aro che eTale ja. anyathA A kSetre paNa jyAre ce Are hoya tyAre mahAvideha ane A bhUmimAM kaze ya pharaka nahIM. tyAM je ArAdhanA thAya te ahIM thAya. bhUtakALamAM anaMta ja A kSetrathI melamAM gayA che, temaja bhaviSyamAM paNa jaze. temAM kaMI pharaka paDato nathI. mATe ja mekSane mArga, ke je sarvathA rAga-dveSanA kSaya rUpa che te sarvakALe sarvakSetre eka sarakhe ja che zrImadjI nA zabdomAM mokSanA mArga be nathI, je je puruSe mokSarUpa parama zAMtine bhUtakALe pAmyA, te saghaLA puruSe eka ja mAgathI pAmyA che, vata. mAnakALe paNa tethI ja pAme che, bhaviSyakALe paNa tethI ja pAmaze. te mArgamAM matabheda nathI, asaraLatA nathI, unmattatA nathI, bhedabheda nathI, mAnyAmAnya nathI. te saraLa mArga che, te samAdhi mAge che tathA te sthira mArga che ane svAbhAvika zAMti svarUpa che. savakALe te mArganuM havApaNuM che te mAnA marmane pAmyA vinA kaI bhUtakALa mekSa pAmyA nathI, vartamAnakALa pAmatA nathI ane bhaviSyakALa pAmaze nahIM, Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 305 eka hoya traNa kALamAM zrI jine sahastragame kriyAo ane sahastragame upadezo e eka ja mAga ApavA mATe kahyAM che ane te mArgane arthe te kriyAo ane upadeze grahaNa thAya to saphaLa che ane e mAgane bhUlI jaI te kriyAo ane upadeze grahaNa thAya to so niSphaLa che. zrI mahAvIra je vATethI taryA, te vATethI zrI kRSNa taraze. je vATethI zrI kRSNa taraze te vATethI zrI mahAvIra taryA che. e vATa game tyAM beThA, game te kALe, game te zreNImAM, game te ryogamAM jyAre pAmaze tyAre te pavitra, zAzvata, sapadanA anaMta atIndriya sukhane anubhava thaze. te vATa sava sthaLe saMbhavita che. cogya sAmagrI nahIM maLavAthI bhavya paNa e mAga pAmatAM aTakayA che, tethI aTakaze ane aTakyA hatA, mokSamArga zuM che ? ratnatrayanI samyapha ArAdhanAnuM nAma ja mekSamArga che. jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanA, je mAge thAya te mekSamArga. zAstramAM e be prakAre kahyo che. jJAna, darzana, cAritrane bhinna dRSTithI ArAdhavA te vyavahAra kSamArga ane jJAna, darzana, cAritrane abheda rUpe anubhavavA te nizcaya mokSamArga. zrImadjIe "mULamAga rahasya mAM paNa kahyuM chete traNe abheda pariNAmathI re, jayAre te te AtmArUpa; teha mAraga jinane pAmiye re | kivA pAmyuM te nija svarUpa. mULa mAraga : ema deva jinAde bhAkhIyuM re, mokSamArganuM zuddha svarUpa. mULa mAraga... vyavahAra mArge jJAna, darzana, cAritrane bhinna mAnatA hoIe chIe ane eTale ja e ratnatraya kahevAyA, paNa nizcaya naya e traNeyane ekarUpa kahe che, je jJAnathI jANyuM, arthAt AtmAnuM svarUpa akhaMDa, nirAgI, BaSAyI, saccidAnaMdamaya che e jJAna vaDe jaNAya. jANyA pachI AtmAnI eikarUpatA, abhedatA, vItarAgatA tathA anaMta AnaMdamayatAne AtmAmAM ja anubhava kare, daDha zraddhAna karavuM, pratIti karavI te darzana. ane A anu Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 huM AtmA chuM bhava satata, nirantara, akhalita rUpe pravAhamaya rahyA ja kare ane AtmAne upaga potAne anubhavavAmAM ja lAge rahe e che cAritra. - jIva jyAre AvI cAritranI sarva-zuddha kakSAmAM pahoMce che tyAre Atma svarUpanI ramaNatAnuM jJAna, tenuM ja darzana ane tene ja anubhava. je traNe zabdo chadmastha jIvane, bauddhika samajaNa mATe alaga alaga kahyAM paNa Atma-anubhava dazAmAM A traNa judAM nahIM paNa eka ja che. ane ekane. mAtra ekane anubhava te ja che jina mArga, te ja che mokSamArga, te ja che paramAratha paMtha. ema AvuM zuddha svarUpa jinadeva kahI gayA che. - jinezvarane kahele A mokSamArga nizcaya rUpa che je anubhUti mUlaka che. kavivara banArasIdAsa nATaka samayasAramAM kahe che anubhava ciMtAmani ratana anubhava hai rasakapa anubhava mAraga mokhaka anubhava mokha sapa... ciMtAmaNI ratna samAna jenuM apratima mUlya che, je parama amRtarasane kaMpa che, je mokSane mArga che e anubhava pote ja mokSanuM svarUpa che. sarva vizuddha AtmAnI akhaMDa anubhava dazA e ja mokSa. ethI judo mokSa koI nathI. AvA anubhavane pAmavA ke nizcayanayane AMbavA, jIvananA pravRtti kSetre je puruSArtha che tene vyavahAra kaho. nizcaya naya jyAM anubhUti mUlaka che, tyAM vyavahAra naya kiyA mUlaka che. paNa dharmanA nAme thata vyavahAra kevo joIe ? te samajavuM bahu jarUrI che. mATe ja A gAthAnA nIcenA padamAM kahyuM : prere te paramArthane, te vyavahAra samaMta je dharma vyavahAra, je AcAra paramArtha mArga eTale ke mokSa mArganI preraNA rUpa banato hoya te vyavahAra ja AdaraNIya che anya vyavahAro nahIM. cAhe sAdhu hoya, cAhe gRhasthI hoya, paNa pote je vrata-niyamaanuSThAne karatA hoya te karyAnuM phaLa Atma-anubhava have joIe. anubhava dazA che tyAre ja pragaTe ke anaMtAnubaMdhI kaSAye kSaya, upazama Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka hoya traNa kALamAM 307 Adi thAya ane kamazaH anya kaSAye paNa maMda thatA jAya, upazamatA jAya, kSaya thatA jAya. karelo bAhya vyavahAra yathArtha sevAya che ke nahIM tenuM mITara ja e che ke akaSAyI bhAvanI vRddhi thatI jAya, pote pitAmAM Tharato jAya, svamAM samAte jAya, bAhA daSTi baMdha thatI jAya, pite UMce ane bIjA halakA evI bhedavRtti TaLatI jAya ane sarva jIve sAthe aMtarathI matrI sadhAtI jAya. bAhya anuSThAne mahAvrata rUpa hoya, tapazcaryA rUpa haya, prabhunI pUjA - arcanA rUpa hoya, stuti - bhakti ke svAdhyAya rU5 heya paNa karyA pachI ame karIe chIe te sAcuM ane bIjA badhAnuM khoTuM, ame ja mekSanA mAge chIe ane ame je karIe chIe tevuM bIjA nathI karatA mATe mArga bhUlelA che, AvI mithyA mAnyatA hoya to te vyavahAra paNa saMsAranuM kAraNa che. baMdhuo ! jIvanamAM evA kaTu anubhava thatA hoya che. koI kaThera kiyAvAdI maLI jAya te te bIjA sAdhuo sAthe eka pATe besavA taiyAra nathI. pitA mATe UMcI pATo ane jene teo nIcA mAnI rahyA che. te nIcI pATe bese, AvI vAte ! are! UMcA - nIcA AsanathI mokSa maLato hota te parvatanI Toce rahenAra jIva - jaMtu paNa kyArano mokSa pAmI gayAM hata. vRkSanI nIce vizrAma karatA musAphara nahIM paNa vRkSa para beThele kAgaDe pUjAtA hota! eTaluM ja nahIM, zrAvakene tyAMthI AhArapANa levAnA adhikArI paNa evA ja UMcA che, bIjA nahIM ! AvI AvI mAnyatAmAM ramatA jene joI karuNA upaje. kevI bAlizatA! bicArA! bAla jIvonI dazA zuM thaze ? Ane dharma kahe ? cAritra kahevuM? are ! keTalAka ja mukhethI nizcayanayane bolatAM zIkhI gayA, bhakti zabdane pakaDI DAM pade lalakAratA thaI gayA, te paNa potAne UMcA mAne ane bIjAne halakA mAne! pitA pAse ja sAco dharma che, bIjA badhA beTA, e dAvo kare ! sAcA dharmane Theke temane ja maLe che, e pracAra karatA phare! kaho! AmAM paMcama kALe dharma kyAM rahyo? pitAne samakatI kahevaDAvatA jIva bIjAne hAtha joDatAM samakti cAlyuM javAnA Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 AtmA chuM bhayamAM jIvatA hoya. jenuM samakti Take vAge ne naMdavAI jAya tevuM takalAdI hoya, tene zAmAM gaNavA? AvuM karanArA mArga bhUlyA che. rAga-dveSane maMda karI zakayA nathI. bIjAnI sAthe tulanA karIne ja pitAne mahAna kahevaDAvI zake. paNa pitAmAM evuM pitApaNuM pragaTa thayuM nathI hotuM ke pitAnI zreSThatA sAbita karavA bIjA kazAyanI jarUra na paDe ! baMdhuo! je je samajIne vyavahAramAM pravRtta hoya tenI dazA ja badalAI cUkI hoya, te kevaDA jevo hoya. eka khUNAmAM paDyo hoya te paNa tenI sugaMdha cAre bAju prasaratI hoya. tene maMda thayela vibhAva ane svabhAva sanmukha thayelI dazA, tenI zreSThatAnI cADI khAtI hoya. | mATe ja sarvajJae prarUpela syAdvAda siddhAMtane samajI, nizcaya nayanA lakSya vyavahAra karatA hoya ane e vyavahAra tenAmAM AtmadazAnI uttarottara vRddhi karavAmAM sahAyabhUta thatA hoya te ja sAce, anyathA che. kheTo ja nahIM paNa e vyavahAra karanAra, na te zuddha vyavahAra karI zake ane na te nizcayane pahoMcI zake mATe ja uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM dhammajjiyaM ca vavahAra, buddhehi AyariyauM sayA / tamAyaranto vavahAra, garaha naabhigcchii|| 142 prabuddha sAdhaka zuddha dharmanA lakSya vyavahAra Acare, tevA vyavahArane AcaranAre, niMdAne pAtra thato nathI. vyavahAra, mAtra vyavahAra mATe nathI hoto paNa nizcaya sApekSa have joIe. keTalAka ajJa che ema samajatA hoya ke tyAga-tapa-pUjA-bhakti karI lIdhAM eTale dhama thaI gaye. ane ApaNane AnAthI mokSa maLI jaze. paNa zrImadjI pahelAM ja kahI gayA. "aTake tyAga virAgamAM, te bhUle nija bhAna." bAhyAcArane ja sarvasva samajanAre bhUlamAM che. te AtmAne pAmI zakatA nathI. tethI ja AnaMdaghanajI mahArAja paNa kahe che - vacana nirapekSa vyavahAra jaThe kaho vacana sApekSa vyavahAra sAco Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka hoya traNa kALamAM 309 vacana nirapekSa vyavahAra saMsAra phala sAMbhaLI AdarI kAMI rA.........dhAra. jinezvaranI AjJA anusAra bAhya cAritra rUpa vyavahAra thAya te jina vacananI sApekSatA hevAnA kAraNe e nija padane pAmI zake. paNa je jinavacanenI nirapekSatA eTale ke jinavANunA anAdara sahita, dharmAnuSThAnanI kriyAo mAtra thatI hoya, te tenuM phaLa saMsAra sivAya bIjuM kAMI na hoya. AnaMdaghanajI mahArAjane evA jIvo para karUNA Ave che tethI kahe che. evA nirapekSa vyavahArane, ajJAnI ane pAsethI sAMbhaLI, temAM zA mATe rAco che? te su-phaLa ApanAra nathI. arthAt je vyavahAra Atmatatvane prApta na karAvatA hoya, AtmAnubhavanA hetubhUta na banato hoya, te vyavahAra jUThe ane tenuM phaLa mAtra saMsAra. mATe ja je vyavahAra paramArthanA paMthane prazasta kare, e paMthane vipno rahita banAve te ja vyavahAra jJAnIonI daSTie saMmata che, te ja anukaraNIya che. AvA bhAvenI zraddhA sAthe, nizcayanA lakSya vyavahAramAM ramate AtmAthI jIva, zAnI zodhamAM hoya te avasare kahevAze. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zodhe samra yoga vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. ekSa-mArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagrajJAna ane samyagacAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA eTale ja AtmArthanI sAdhanA. jJAna, darzana ane cAritra rUpa ja AtmA che ane e svarUpane saMpUrNa pragaTa karavA mATe, e ja traNa sAdhano vaDe sAdhanA karavAnI che. - Atmasiddhi zAstramAM AtmAthI jIvanI sAtvika tathA saddavicAronI zreNI kevI hoya te batAve che. jeonI bAhyAbhyatara graMthi tUTI gaI che, tevA muni ja sadguru; evI AtmAthInI daDha zraddhA che. jenI aMtara graMthi tUTe, tenI bAhya graMthi ApoApa tUTI jAya che. ane tethI sahaja rUpe munidazA jAge che. AvA nigraMtha muni ja, Atma ArAdhanAnA pathe pradarzaka banI zake che. vaLI AvA guru maLe, te temanA caraNamAM traNe yogathI arpaNa thaI javAnI taiyArIvALe AtmAthI hoya. paramArthanA paMthanI ananyatA tenA aMtaramAM vasI hoya. tethI e mArge cAlavA mATe pagadaMDI batAvanAra sadgurune pratyakSa vega meLavavA mathata hoya. nigraMtha muni sivAya jinezvaranA mArganuM yathAtathya bhAna karAvavA anya keI samartha nathI. mATe ja ema vicArI aMtare, zeThe sadaguru bhega; kAma eka AtmArthanuM, bIje nahi mana rega-37 .. buddhie zodhela jaDa padArthonI zakti ke Indriyoe zodhela viSayanI mahakatAnI bhArobhAra nirarthakatA samajAtAM, AtmAthI jIva have sadgurunI dhamAM nIkaLe che. bhAratamAM pUrva kALe ja nahIM paNa A kALe thayelA evA aneka saMta-ratna che, ke jeoe Atma-sAdhanA - Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 311 bhAratIya mAna jAgrata thAya, evA anubhavikA che. tethI bila zodhe sadguru vega mATe gurunI zodha varSo sudhI karI hoya, gurune pAmavA aneka varSo vanajaMgalamAM ke pahADemAM bhaTakyA heya, aneka muzIbato veThI hoya, guru na maLyA tyAM sudhI japIne beThA nathI, ane jyAre samartha guru maLyA ke temanA kRpAzirvAdathI pitAnI AtmasAdhanA karI jIvananI sArthatA karI lIdhI. bhAratanI e prAcIna praNAlI rahI ke jemane AtmalakSa jAgRta thAya, temanuM paheluM kAma sagurunI zodhanuM. kAraNa bhAratIya mAnasa AtmasAdhanAmAM sadUgurunuM mahattva anivArya samaje che. sadUguru vinA uddhAra nathI. ahIM thaI gayelA anubhavI saMtoe saddaguruno mahimA khUba gAya che. tethI bilakula grAmya jaNAte mAnava paNa guru vinA rahe nahIM. e vadhu na samajatA hoya, paNa eTaluM te jANatA hoya. guru dIpaka guru cAMdale, guru muja prANa AdhAra palaka eka na visaruM, guru muja tAraNahAra.. kabIra jevA samartha saMte paNa gurune mahimA apAra batAvyuM che. temane cokkasa vizvAsa che ke guru vinA eka DagaluM paNa AgaLa vadhI zakAya nahIM. eka vAra guru mArga batAve ane pachI e rAhe cAlyA jaIe, to beDo pAra. eTaluM ja nahIM, Atmatatva rUpa sanI prApti guru viNa thAya ja nahIM. teo kahe che - sadaguru satukA zabda hai, jAne sat diyA batAya je satake pakaDe rahe, te sat hI mAhiM samAya... sata eTale parama tatva. te rU5 vagaranuM tattva che. tenuM svarUpa adazya che. paNa tenuM keI dazya svarUpa heya te te sadaguru che. paramAtmA tamane sane mArga batAvavA AvatA nathI. paNa pitAne ja phirastA samAna sarune bheTo karAvI Ape che. evA sadguru tamane je sat batAve,. te sane tame daDhatAthI pakaDI rAkhaze, te tame pote ja sat rUpa banI jaze. mATe sadUgurunA zaraNamAM cAlyA jAva. marAThI adhyAtma-sAhityamAM paNa A ja bhAvane vadhu spaSTatA AvatAM kahevAyuM che ke : Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 huM AtmA chuM anAmyAye nAma kese dhyAve ? arUpAye rUpa kese dekhAve? he mi je sAMge spaSTabhAve, te mi sadaguru - anAmI evA AtmAnuM nAma, arUpI evA AtmAnuM rUpa paSTa rIte je batAvI zake te ja sadguru. zrImadjIe paNa Thera-Thera saguruno mahimA gAya che. teonA kaivalyabIja zuM?" nAmanA kAvyamAM ekathI vadhAre vAra su-gurunA caraNanI sevanA saMketa che. teo kahe che - bina sadaguru koya na bheda lahe. jaba sadaguru carna suprema base. gurudevakI Ana sva- Ama base. gurudevane ATalo mahimA gAnArAne potAne guru kema nahIM ? teonI A vartamAna paryAye temaNe kaI gurunA caraNone sevyA nathI. te kharekhara gurunI AvazyakatA che te kema samajavuM ? A prazna atyaMta svAbhAvika che. jAgRta jIvane A saMdeha uThayA vagara na rahe. samAdhAna paNa tenA jIvanamAMthI ja maLe che. teo je Atmika saMskAra sAthe laIne janmyA hatA, te saMskAro temanA bAlyakALamAM ja dekhA devA mAMDayA hatA. mAtra sAta varSanI uMmare Atmatatva viSe aMtaramAM jAgate tIvra uhApoha ane keInI paNa pratyakSa preraNA vinA jAgRta thaI jatI Atma-saMvedanA, A badhuM batAve che ke pUrve A saMskAra pAmavA mATe apratima puruSArtha teoe karyo che. keI paNa jAtanA kAraNa vagara ATalA utkRSTa AtmavIryanuM kurAyamAna thavuM, te pUrvanA prabaLa saMskAra vinA saMbhavatuM nathI. tene artha e ke temaNe A kALe nahIM paNa bhUtakALamAM ananya bhAve saddagurunAM caraNe sevIne temanI asIma kRpAnA bhAjana banyA ke jenA kAraNe bhava-bhava sAthe cAlavAvALI gyatAnA dhAraka banI gayA. eTaluM ja nahIM paNa temaNe kaI eka mahApuruSane guru rUpa nA svIkAryA, te paNa anekavAra sapuruSa Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zodhe sadguru yoga 313 pratyenI bhaktinA bhAve, teone namaskAra karyA che. temanA patromAM TheraThera sapuruSa pratye praNAma thayelA ja che. arthAt temano AtmA te sapuruSanAM caraNomAM samarpita ja hate. A kALe thayelA, sadaiva Atma-ramaNatAnI dazAmAM layalIna, svanAma dhanya zrI maharSi ramaNane paNa kaI guru netA maLyA. temane alpa vaye thayele Atma-anubhava eTale UMDe hato ke temAMthI teo kadI bahAra nIkaLyA nathI. kazA ja prayAsa vagara thayela AtmAnubhUti thayA pachI, dinapratidina e dazA vardhamAna ja rahI. e vadhatI dazA mATe paNa prayatna kare paDaye nathI. emane keIe prazna pUchyo hato ke prAcIna kALathI cAlI AvatI guru-ziSya paraMparA ja sAdhanAnA mArgane sthiratA pradAna kare che. Apa paNa mahAna sAdhaka che te Apa guru kema nathI karyA? tyAre maharSijIe guru dattAtreyanA jIvanane sAme rAkhI kahyuM kahyuM ke teone 24 guru hatA. guru dattAtreye A vizvamAM vilasatA temAMthI ghaNuM grahaNa karyuM hatuM. e tanA guNadharmomAMthI pite kaMIka pAmyA hatA. AkAza hAya, nadI hoya, parvata hoya ke pavana hoya. AvA sarva tAmAMthI maLelI preraNAe emanA saMta jIvanane saMtatvanI keTIe pahoMcADayuM na hatuM. teo kahetA ke jagatamAM AMkha khullI rAkhIne cAle te sarvatra preraNAnA strota vahI rahyA che, ane e sarva tane dattAtreye guru mAnyA hatA. maharSijI kahe che : "arUNAcala pahADanAM prabaLa AkarSaNe ghara choDIne tenA zaraNe Avyo chuM, ane e pahADa ja mAre guru che. arUNAcalamAM paDela aneka gupta rahasyae, mane sabaLa preraNA pUrI pADI che. tethI - tamane sahune jaDa dekhAte pahADa, mArA mATe caitanyamaya che." baMdhuo! AvA bhAvomAM vibhera maharSie arUNAcala pahADanI ghaNI stutio gAI che. AvuM sAMbhaLI, sAmAnya mAnava muMjhavaNamAM paDI jAya che. e samajI zakate nathI ke jIvatA-jAgatA mahApurUSa sivAya paNa kaI guru banI zake. paNa A te pahoMcelA samartha saMtanI vAta che. temanA haiyAmAM ramatI Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 huM AtmA chuM AtmabhAvanA alaukika hovAthI temanI caryAne ke vANune ApaNe samajI zakIe nahIM. paNa hakIkatamAM AvA saMte te namrAtinamra hoya. are ! keI sAmAnya vyakti mahAna sadguranA pratyakSa yogamAM jeTale namra nA banI zakti hoya, ethI te aneka gaNuM namratA AvA saMtomAM jovA maLe. A ja che temanA aMtaranI abhUta pAtratA ! hAM, te ApaNe ahIM AtmAthI jIva zAnI zodha kare te kahI rahyAM hatAM. basa, jagatanI kaI bhautika ze tene lobhAve nahI. e zodha, A bhavamAM kadAca kSaNika bAhya sukha denAra bane te paNa pariNAme te duHkhadAyaka ja hoya. mATe evI zodha karI le ke jenuM pariNAma, bhave-bhavA sAthe cAle. karma philasophIne vizvAsa che ke jIve karelAM puNya-pApa sAthe jAya che. are ! eka jamAne hatuM ke amuka dezamAM sAthe janAra vastuonuM lIsTa bahuM moTuM hatuM. sAMbhaLyuM haze ke keI rAjA-mahArAjA, zeTha-zrImate mare pachI tene dATavAmAM Ave tyAre sAthe dhana, sonuM, rUpuM te dATe paNa e marIne jyAM gayA hoya, tyAM tenI sevA karavA mATe jIvatAM dAsa dAsIone paNa sAthe dATe. ema manAtuM ke temanI sAthe jeTaluM dATavAmAM Ave che te bIjA janmamAM temanI sAthe rahe, tethI temane tyAM keI jAtanI takalIpha nahIM paDe. AvA rivAje ghaNuM lAMbA kALa sudhI cAlyA, ane Aje kaMIka samajaNa AvatAM e rivAjo ochA thaI gayA. baMdhuo ! A te narI ajJAnatA ja hatI, ane che. sAthe dATelI vastuo mATImAM mATI ja thaI jAya. sAthe jAya nahIM. paNa puNya-pApa rUpa karmo te sAthe jAya che. ethI paNa vadhAre kahuM te A janma jevAjevA saMskAro AtmA para siMcita thayAM che, te saMskAra sAthe jAya ane anya janmamAM e jAgRta thAya. pachI e su-saMskAra hoya ke ku-saMskAra! ahIM sadgurunI zodha karavI che te paNa eTalA mATe ja. sadgurunI pratyakSa preraNAthI thayele puruSArtha je parama-pada prAptinA hetuthI thaye. hoya, te pachI bhale te A ja bhavamAM mukti na Ape, paNa e bhAvathI Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zodhe sadguru yoga 315 AtmA saMskArita tha hoya, te e saMskAra bIjA janmamAM sAthe Ave ane tyAM jaIne paNa uttama ArAdhanAnA ga, a5 prayAse athavA vagara prayAse maLI jAya. jema zrImad rAjacaMdrajIne ane ramaNa maharSine maLyA tema! tethI ja A gAthAnAM aMtima be caraNamAM kahe che ke AtmAthI sAdhaka sadagurunI zodha AtmArtha mATe ja kare che. tene bIje keImanarega nathI. baMdhuo ! tananA rege te jaladI jaNAya. pite paNa zuM darda che te samajI zake ane anyane paNa khabara paDe. zarIramAM tAva Avyo hoya te vagara kahaye pite samaje ke mane tAva che, ane bIjA hAtha aDADe te e paNa samajI jAya ! tenA upacAre paNa jaladI thAya. paraMtu mananA rega te evA che ke na pote samajI zake, na samajAvI zake, na kahI zake, na sahI zake ! ahIM zrImadjI kahe che-nA, AtmAthI manathI taddana sApha che. manane kaI roga nathI. mAtra AtmAnI bahirAtma dazA evA jIvathI sahevAtI nathI. tethI bAhya bhAvanA aMza, AtmAnA keI khUNe paDayA hoya te tyAMthI kADhavA mATe sadgurunI tAtI AvazyaktA che. guru meLavIne, temane sevIne, jagatanA mAna, pratiSThA ke kIti rUpa mananA rogone poSavA nathI. kharekhara AtmAthI jIva A badhI cIne rega rUpa ja mAne che. baMdhuo ! eka nAne traNa cAra varSane bALaka hoya ke meTa mANasa hoya paNa zarIramAM Avela bimArIne jaldI dUra karavA ja sI iche. e vadhe te sAruM ema keI na Icache. ane tenA mATe tvarita upAye Adare. AtmAthIne jagatanAM mAna, pratiSThA, kIti sarva roga rUpa ja bhAse che. te jaldI dUra thAya tenA prayAsamAM ja hoya. tene te e badhAM pudgalanA khela che ema ja lAgatuM hoya. AnaMdaghanajI mahArAja kahe chekabIka kAjI, kabahIka pAjI, bahIka huA apabhrAjI kabahIka jagameM kIti gAjI, saba pudagalakI bAjI Apa svabhAvameM re avadhu sadA maganameM rahenA...Apa Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 huM AtmA chuM A rAzInA paribhramaNamAM jIva zuM nathI pApe ? devanI kaddhi pAme te rAjA-mahArAjA ke zeTha thaI mAnava lekamAM paNa pUjA naraka tiyacanAM amApa duHkhane sahyAM te mAnava thaine paNa kayAreka halakAmAM halakAM kAryo karI jagatane chetaryuM, ane kyAreka vaLI samAja daSTie kahevAtAM sArAM kAryo karI nAmanA paNa meLavI. kIti, pratiSThA, mAna, Adara paNa meLavyAM, paNa e badhAM ja pudgalanA khela. pApa ane puNya bane pudgala. bane nAzavaMta, bane jUThA. mATe temAM na rAcatAM, nijA naMdamAM masta thaIne rahevuM e ja kartavya che. te baMdhuo ! AtmAthI jIvanI AvI samaja mAna, pratiSThA mATe nahIM, paNa AtmArthane sAdhavA mATe ja sadgurunI zodha karavA prere che. sadgurunI zodhamAM gayele sAdhaka, jyAre sadgurune laI tyAMthI pAcho phare che tyAM ja tene AtmA keTalI AtmArtha sAdhavA taiyArI karI cUkyo hoya che te avasare... Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ...tyAM AtmArtha nivAsa! 1kharAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya samakSa, amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSa mArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA e jIva ja karI zake che, ke jene muktinI jhaMkhanA jAgI che. jene svamAM samAI javuM che. AvA jIne zrImadjIe AtmAthI kahyA. AtmAthI jIvanAM lakSaNonuM vivecana cAlI rahyuM che. AtmAthImAM rahelI yogyatAne vicAratAM ApaNuM mana prasanna thaI uThe che. dhanya rUci ! dhanya zraddhA ! maLelI zaktione upaga AtmazreyArthe thaI rahyo che. sadgurunI zodha ane zodhane hetu mAtra eTaluM ja che ke AtmAnI maulika dazAnuM ubhAvana, tethI AtmAnI zuddhi ane pachI siddhi have AtmAthI jIvanI aMtaradazA kevI Adarza hoya te kahe chekaSAyanI upazAMtatA, mAtra mekSa abhilASa; bhave kheda prANu dayA, tyAM AtmAthe nivAsa.38 saMvega, niveda, anukaMpA ane AsthA. A gAthAmAM paNa A lakSaNonI bhUmikA rUpa guNa kahyAM che. kaSAyanuM zAMta thaI javuM te che sama, zama athavA upazama. kaSAyone sarvathA nAza te 12 mA guNasthAnanA ate thAya che. paNa A te sAdhanAno prAraMbha karate sAdhaka che, tethI teNe samajIne vicArIne, AtmalakSa jAgRta karIne, potAnA akaSAyI svarUpanI daDha zraddhAnA Azraye, kaSAyone maMda karyA hoya, pAtaLA pADI nAkhyA hoya, zamAvI dIdhA hoya, upazAMta karI nAkhyA hoya. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 huM AtmA chuM savaLI mAnyatAnI rAkha vaDe, kaSAyanA agnine bhArI dIdho hoya. paNa e rAkhamAM ye eTalI zakti hoya ke te agninI uSNatAne anubhava na thavA de. AvA jIne kaSAnA udaya navate ema nahIM, paNa e sAvadhAna hoya, tethI AvelA udayamAM bhaLI na jAya. kadAca kayAreka sAvadhAnI cUkAya ane udaya tene pitAnAmAM kheMcI jAya. te tyAMthI tarata ja pAchA vaLavAnI jAgRti sAmarthya keLavI lIdhuM hoya udayamAM AvelA kaSAyamAM bhaLI javA paNa thAya ke tarata AtmAthI vicAre, ke kaSAya e mAruM svarUpa nathI. huM akaSAyI, nirmala AtmA chuM, kedhAdi rUpa pariNamavuM e parabhAva che. parabhAvanA Azraye Azrava Ave ane enA pariNAme baMdha paraMparAnI kaDI joDAtI jAya mATe kedhAdina nimitte aMdaramAM udaya pAmatA dhAdi svarUpa huM na hovAnA kAraNe, mAre mArAmAM rahevuM che. A udaya samayanA paripAka sAthe pUrNa thaze ane karmo nirjarI jaze." udayamAM Avela karmone anubhava jIva kare ke na kare. te kharavAnA svabhAvavALA che mATe kharI ja jaze. jarUrI nathI ke jeTalAM karmone udaya thAya te sarvane anubhava kare ja ! sarvanuM vedanA thAya ja ! na paNa thAya chatAM tenI nirjarA thaI ja jAya che. mahApuruSonA jIvanamAM te sAMbhaLyuM ja che, ke teo Atma-svarUpanI ramaNatAmAM lIna hatA-aMdarane AnaMda lUMTatA hatA, tethI bahAra game tevAM nimitto AvyAM teo DagyA nahIM. udayamAM bhaLyA nahIM. karmonI sAmuM teoe joyuM nahIM. bicArAM karmo nirmAlya thaIne cAlyAM gayAM. are ! ApaNA vyAvahArika jIvanamAM paNa ApaNe anubhavyuM che ke koI kaDavA zabda-prahArathI ApaNane uttejita karavA dhAre, paNa ApaNe manathI nizcaya karyo hoya ke mAre uttejita nathI ja thavuM, ane na thaIe te sAme mANasa ekalo kayAM sudhI jhajhUmI zake ! te thAkIne cAlyo jAya che, hArI jAya che. ema ja baMdhuo ! ApaNuM karmonuM paNa evuM ja che. e udayamAM te AvyA ja karaze, ene udayamAM AvavAne kama eka paLa paNa rekatA nathI. te nirAbAdha gatithI AvyA ja kare. paNa sAkSIbhAve jevA TevAyele AtmAthI jIva tene mAtra joyA kare, temAM bhaLe nahIM. Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM AtmArtha nivAsa 319 te prathama guNa, kaSAyanI upazAMtatA. kakSA zAMta thaI gayA hoya, kadha, mAna, mAyA, lobha, Adi game tevA nimitto Ave, paNa pote pitAmAM zAMta hoI tene nimitto spazI zake nahIM. paNa je jIva samaja nathI, tenuM zuM thAya ? ApaNuM avaLAI te juo! sArAM nimitta Ave, Atma- utthAnanA rAhe laI janAra nimitta Ave te te nimittone te tarata uDADI daIe chIe, sparzavAnI te vAta ja kayAM? dUrathI ja ravAnA karI daIe. saMta-samAgama, ke zAstra-zravaNa je subhaga vega maLyuM hoya te tene nimitta banAvI AtmAnuM zreya sAdhanArA keTalA ? bahu ja ochA jIvo! te sArAM nimittane tyAgI denArA ghaNuM ane mAThAM nimittane grahaNa karanAra ghaNA. Ama ja saMsAranI ghaTamALane eka paNa ghaTa adhUre rahetuM nathI, bharAyA ja kare che, ThalavAyA kare che, ne vaLI bharAya che. eka paLane paNa tene vizrAma nathI. ene pariNAme kaSAyo pAtaLA paDatA nathI. AtmAthI jIve kaSAyane upazAMta karyA che. svanuM svarupa tene samajAyuM che. huM cetana, zarIra jaDa. AkhAye saMsArane pasAre jaDe. cetanane, cetanabhAvamAM ja sukha hoya. jaDabhAvamAM jaDa pariNamanamAM te sukha meLavI zake ja nahIM. jagatane game tevo kimatI gaNAte jaDa padArtha ane samAja mAnya puNyanI pariNati rUpa pratiSThA, A banne mArA sukhanAM kAraNabhUta banI zake ja nahIM. mATe AvA AtmAthI jIvane mokSa sivAya bIjI kaI IcchA, tRSNA ke abhilASA aMtaramAM paDI ja na hoya. sAmAnya mAnave vividha prakAranI abhilASAnI AgamAM rAta-divasa jalatA rahetA hoya. samAja mAnya sukhanA siddhAMtemAM vizvAsa karanAra, kana, mAna, pratiSThA, Ijajata vagerenA khoTA khyAlamAM rAcatA hoya, ane e badhuM ja meLavavAmAM vadhAravAmAM tenuM citta, mana, buddhi sadeva kAyelA hoya. abhilASAnI Aga evI pracaMDa hoya ke temAM jeTaluM nAkho te badhuM ja bhasmIbhUta thaI jAya. jema nAkho tema vadhu mAge. kyAreya tRpti thaI nathI ane thavAnI nathI. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 huM AtmA chuM abhilASAnI Aga mAnavanA paTa jevI che. peTamAM game teTaluM anna padharAve, te tRpta thatuM ja nathI. be-cAra kalAkamAM khAlI thatuM peTa pharI mAge ja che. keI e upAya nathI ke eka vAra peTa bharI lIdhuM ke pharI e kadI mAge nahIM. are ! jarA vicAre te kharA ! Aja sudhImAM keTaluM khAdhuM ? che gaNatarI ? ApaNe karIe jarA gaNatarI! mAne ke tame rejanI cAra roTalI khAva che. te eka mahine 120 thaI eka varSanI 1440 ane tamArI jeTalI umara thaI tenI sAthe guNAkAra karIne juo ! pacAsa varSa tamane thayAM te 72,000 roTalI, sAMITha thayAM te 86,400 ane sIttora thayAM te 1,00,800 A peTamAM keTaluM nAkhyuM ane e sivAyanA bIjA padArtho keTalA ? gaMjanA gaMja khaDakyA, chatAM tRpta na thayuM peTa ! eTaluM ja nahIM A jIvanamAM pAMca IdriyathI bhagavAya eTalAM viSaye bhegavI lIdhA. chatAM haju jANe kAMI nathI bhagavyuM tema karI ne kerA. tRptine oDakAra AvatuM nathI. A che anaMta abhilASAonI jALa. jyAM sudhI AvI abhilASAo paDI che tyAM sudhI AtmArtha ugate ja nathI. matArthatA dUra jatI nathI mATe ja zrImadjIe kahyuM tArI IcchA ane abhilASAonA bhAvane aMtaramAMthI ukheDIne pheMkI de, to ja tArA bhAvane vega; je avaLI dizAmAM vahI rahayo che te savaLI dizAmAM vahevA mAMDaze, te ja saMvega jAgaze. bhagavRtti para kAbU Ave te ja IcchAo mare, anyathA nahIM. paNa ajJAnamAM rAcato jIva bhegene cheData na hoya chatAM thoDI bhakti ke japa karatAM zIkhI jAya ke pitAnI jAtane AtmAthI kahevaDAvavA mAMDe. - Aje je jAtane vAyare vAve che, e vAyarAmAM AtmAthI kahevAte mAnava paNa je taNAta hoya te tene AtmAthIM mAne zI rIte ? jema ke Aje zrImaMta kuTuMbenI vacce hariphAI cAlI rahI che. eka jaNa jeTale dhanane dekhADo karI zake, bIjAne enAthI vadhu karavo heya. sAMbhaLyuM che ke zrImaMta kuTuMbanI bahene lagnamAM 10-15 hajAra rUpiyAnI sADIo paheratI hoya ane eka lagnamAM AvI moMghI Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 321 tyAM AtmArtha nivAsa sADI paherI hoya paNa vaLI je bIjA keInAM lagna hoya te e sADI na cAle. enAthI caDiyAtI bIjI 20 hajAranI joIe. A che sAmAjika pratiSThAnuM AMdhaLuM bhUta! Ama ja cAlyA kare che ane samAja adhaHpatananI rAhe AgaLa vadhI rahayo che. AvAM eka-eka dUSaNe bIjA aneka duSaNo ubhAM kare che, paNa jIva nathI samajAte ! AvA jIvonI vAta te ThIka, paNa eka evA bahenane joyAM, je kahevAya AtmAthI, potAnI ToLImAM aTavala naMbara, paNa meka-apanA eka paNa sAdhanene cheDI nahetAM zaktAM zarIrane suMdara dekhADavAnA sarva prayatnamAM sadA vyasta ! jene A dehabhAva na chuTayo hoya, AvI tRSNa na marI hoya tene mikSabhAva kema jAgyo hoya? jayAM saMsArabhAva che tyAM mekSabhAva nathI. ane sAthe rahI zake ja nahIM. te teNe AtmAthInuM nAma dharAvyuM te paNa jUThuM ! mApha karajo bhAIo ! ahIM AtmAthInAM lakSaNonI carcA thaI rahI che tethI satyane ghaTaskeTa karavuM jarUrI che. mATe ja AvA nAmadhArI AtmAthI jIvanI aMtaradazA kevI vikRta che te batAvavI jarurI che. hA, te AtmAthI jIva sarve jaDa bhAvathI para thayo hoya, tethI caitanyanA carama pariNamanarUpa mekSa sivAya bIjI kaI AzA-abhilASA-icchA tene na hoya. bha-kheda, bhavanA bhramaNathI thAkI gayuM che. anaMta anaMta janma-maraNa karyA paNa jIvanuM kAMI vaLyuM nahIM. pharI pharIne hatuM tyAM ne tyAM ! sugatimAM jaIsukha bhegavI AvyuM ke durgatimAM jaI duHkhe bhegavyAM, paNa Aje kaMI ja yAda nathI. kadI keI sukha ke duHkha vedyAM ja nathI ema mAnIne khUba sukha meLavI levA mATe devAdi gatimAM javAnI nityaniraMtara IcchA, ane duHkha te joItuM ja nathI mATe narakAdimAM nathI ja javuM te nizcaya ! paNa Ama hovA chatAM sugati egya zubha hetuonuM sevana karatA nathI ane durgatinA kAraNabhUta azubha hetuone tyAga karatuM nathI, pariNAme sugatinI IcchA rAkhate durgatimAM bhaTakyA kare che. Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 huM AtmA chuM paNa ahIM te zrImadjI kahe che-bhava-bhavanA bhramaNane samajele jIva tyAM-tyAM jaI AtmAnA AnaMdane gumAvavAnuM duHkha jeNe vevuM che, te jIva te aMtaranA uMDANamAMthI Icche che ke have te sugati paNa na joIe ane durgati paNa na joIe. rakhaDI-rakhaDIne bahu thAkI gayo chuM. basa have te mArA pitAnA gharamAM jaIne cirakALa sudhI vAsa kare che eTale ja gurudevanuM zaraNa lIdhuM che. gurudeva paNa kahe che - le ke dhamakI nAva tere ghara tuM calA jA... have ADuM-avaLuM kayAMya bhaTakavuM nathI. AtmAnA parama vizuddha svarUpanI saMpUrNa dazA rUpa mekSa e ja mAruM ghara. tyAM pahoMcI anaMta vizrAma pAmavo che. Ama AtmAthI jIvane saMsAranA bhramaNa viSe pUrNa udAsInatA hoya. saMsAra na joI hoya te saMsAranAM kAraNe paNa na joItA hoya. te viSe paNa pUrNa udAsInatA vate ane jyAre Ave. nirveda jIvane pragaTe, vairAgya bhAva jAgRta thAya tyAre ja AtmAne anubhavI zakAya. kavivara banArasIdAsa samayasAra nATakamAM kahe che kahe sugurU je samakitI parama udAsI heI suthara citta anubha kare prabhu pada parasa eI.. 2 saddaguru kahe che ke je samyagRSTi jIva, saMsAra-bhAvathI atyaMta udAsIna thaI, manane khUba ja sthira karI Atma-anubhava kare che, te ja paramAtma padane sparze che. jene saMskRtinAM payapAna jeNe karyA che, tevA pratyeka AtmAne janma maraNa rUpa saMsAra ja khedanuM kAraNa bane che. gajasukumArane vairAgya jAgye, aMtara nirvedathI bharAI gayuM. saMsAranI asAratA pratibhAsI ane mAtAne saMyama grahaNanI AjJA mATe vinave che. mAtRhadaya asIma vAtsalyathI raDI te uThe che paNa zreyane mArga jANI, kuMvarane AjJA Ape che. sAthe sAthe e zikhAmaNa Ape che ke beTA! mane te raDAvI, paNa have bhaviSyamAM Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM AtmArtha nivAsa 223 kaI mAne na raDAvIza! basa, ATaluM kahI vidAya Ape che. mA I che che ke have te dikare evI sAdhanA karI le ke sadA-sarvadAne mATe saMsAra chUTI jAya. ane baMdhuo ! e dIkarAe mAnA bola para karI batAvyAbhava-bhavathI mukta thaI gayo! A che mAtA ane putra banenI niveda dazA ! AtmAthIne guNa kahyo prANu dayA-anukaMpA-karuNuM. sarva jIva prANI, bhUta, sattva sahu para karUNa jenAM AMtaracakSu khulI gayAM che, aMtara hiTa lAdhI che e AtmAthI jIva, sarva prANIomAM samAna AtmA ja bhALate hoya. sahune siddha samAna vizuddha, svarUpa daSTie jANato heya. tethI kaI jIve karelA rAga-dveSa, e jIvanuM vAstavika svarUpa nathI paNa tenA ajJAnanuM pariNAma che. tethI tenA ajJAna para to karUNuM ja saMbhave. tenA ajJAnanA nimitte AtmAthIne rAga-dveSa na saMbhave. mATe anya jInA vyavahAra, vANI ke vicAre game tevAM hoya, AtmAthanA manamAM kSebha na upajAve. paNa maitrIbhAve temanA pratye prema upaje. temaja te jInAM Adhi, vyAdhi ane upAdhinAM duHkha parave karUNA upaje. AtmAthI jIva paLe paLe Atma-jAgRti sevatA hoya. tethI AtmA kyAMya baMdhAya nahIM, pApathI kharaDAya nahIM, kaSAyathI kaluSita thAya nahIM te mATe saMpUrNa satarka hAya. AvI jagelI bhAvadayA, sahaja rUpe anya jIva pratye anukaMpAnA bhAvathI varasI paDe, eTale dravya dayA to hoya ja. Ama AtmAthInAM A cAra lakSaNe sAthe AsthA eTale zraddhA te sahaja pragaTe ja. jene sva-svarUpamAM zraddhA che te ja AvA guNone keLavI zakyo hoya. svarUpa la ja A guNe pragaTa thayA hoya tethI zraddhA viheNe na ja hoya. sama, saMvega, niveda, anukaMpA ane AsthA rUpa guNone pAmavAnI yegyatAthI yukta AtmAthI svanI sAdhanAmAM kaI rIte UMDe utarate jAya che te avasare... Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva lahe nahI joga..? vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra jagatanAM bhavya jIva samakSa amRtamaya vANIno pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyaggadarzana, samyajJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA pAtratA pragaTayA pachI ja thAya che. mekSanI ArAdhanA e kaI sAmAnya kiyA nathI ke game te jIva game tyAre karI le, ne thaI jAya. tenA mATe viziSTa yogyatA joIe. sAmAnya rIte mANase evuM mAnatA hoya che ke dharma karavAne sane adhikAra che. game te pApI ke halake mANasa paNa dharma karI zake. game tevI prakRtivALo paNa dharma karI zake ! skUla daSTithI vicAratAM A sAdI sIdhI vAta yogya ja lAge. paNa pahelAM te vicAravuM e ghaTe ke dharma e zuM che? je Atma-sparza vinA mAtra bAhya kiyA-kAMDe ke vidhividhAnene dharma mAnI lIdhuM hoya, te te sahu karI zake paNa vAstavikatA judI che. dravya, deza ane kALanA bhedathI vividha rIte AcaraNamAM AvatAM dharmAnuSThAne e mAtra bAhaya svarUpa che ane e karavAmAM kaI vizeSa yegyatAnI AvazyakatA nathI. dravyathI kaI paNa tapa-tyAga, darzana, vaMdana, pUjA-bhakti vagere karavAmAM Ave ane kALathI te game teTalA samaya mATe karI levAmAM Ave, temAM bhinnatA hoI zake. ekarUpatA na hoya to paNa cAle. karanAra paNa game te hoya te ya cAle. paNa jyAM bhAvane saMbaMdha che, bhAva dharma che tyAM dharma eTale Atmadharma ja. AtmAnA sahaja svabhAvanI pariNAma dazA ja, ethI ochuM kazuM ya nahI, tethI tyAM bhinnatA saMbhave ja nahIM. Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva lahe nahIM joga 325 AtmAthI AtmAne pAmave te ja dharma che. te mATe te vizeSa yegyatA joIe ja. e sivAya AtmAne pAmavAne adhikArI e banI zakato ja nathI. e mATe ja zrImadjI Atmasiddhi zAstramAM matAthInAM lakSaNo varNave che. e kahevA mAge che ke dharma karatAM pahelAM jAtane tapAsI leje ke dharma karavAnA adhikArI banI zakIe eTalI yogyatA keLavI che ke nahIM ! je hA, te bahu sAruM. ane nA, te keLavI leje. gaI kAle ja ApaNe AtmAthInAM viziSTa lakSaNe joI gayA. kakSAnI upazAMti, mekSa sivAyanI anya IcchAone nAza, saMsAra pratye UMDI udAsInatA ane karUNAthI bhareluM aMtara, ATalAM lakSaNo sahita jIva ja dhama karavAne pAtra bane che. e ja vAta AgaLa kahe che dazA na evI jyAM sudhI, jIva lahe nahI joga mekSa mAga pAme nahIM. maTe na aMtara rega.... 39. upara kahI evI dazA sahaja svabhAvamAM vaNAI jAya tenuM nAma ja pAtratA dharma sahajatAne sparze che. kRtrimatA hoya tyAM dharmane sparza na thAya. kAgaLanAM banAvela phUlamAM rUpa, raMga ne AkRti AvI zake paNa phUlanA guNadharmo na AvI zake. game tevA UMcA kAgaLamAMthI banAveluM phUla hoya ane madhuM paNa hoya, chatAM tenAmAM phUlanA guNa na hoya, paraMtu mULa phUla pachI bhale e vagaDAmAM ugyuM hoya, keInI ye mAvajata vinA Apa meLe vikasita thayuM hoya paNa tenAmAM sahaja guNa hoya ja. baMdhuo ! dharma e AtmAne sahaja svabhAva che. e svabhAvane pAmavA mATe AtmAmAM jeTalI gyatAnI AvazyakatA che te pragaTe, sahaja rUpe pariName, to ja dharma thaI zake. dharma e sahajAtma svarUpa sthiti che. - ApaNA mATe moTA duHkhanI vAta to e che ke vaibhAvika vRttio ApaNAmAM bahu ja sahaja rUpe pariNamatI hoya che. tenA mATe kaze ja prayatna kare na paDe. anAyAse vRttio pragaTa thaI ja jatI hoya. are! kadAca bahAra na dekhAya te paNa aMdaramAM te rAga-dveSAdinI bhAvanAo AvyA ja karatI hoya. rAgane ke dveSane janmAvavA mATe eka Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra6 huM AtmA chuM jagyAe eka kalAka besIne mahenata karavI paDatI nathI. paNa eka nahIM, aneka sAmAyika karyA pachI paNa samatA jAgatI nathI. tapa-tyAga karyA pachI paNa jitendriyatA AvatI nathI. svAdhyAya-bhakita karI lIdhA pachI paNa vItarAgatAno aMza pragaTato nathI. svAbhAvika bhAvane jagADavA mATe bhava-bhavane puruSArtha joIe, chatAM gothuM khavAI jAya che ane vaibhAvika vRttioe kayAMya gothuM khAdhuM sAMbhaLyuM nathI. aphATa vizvanAM anaMta anaMta prANIonuM vibhAvarUpa pariNamana niraMtara cAlu ja che. baMdhuo ! zA mATe Ama? ApaNuM pitAnuM ja svarUpa che te ApaNAthI yejane dUra ane paranA saMganuM pariNamana ati nikaTa ! basa, kAraNa e ja ke kayAre ya svabhAvamAM vasavAne vicAra karyo nathI ane parabhAvamAMthI khasavAne saMkalpa karyo nathI! paNa jene AtmArtha pragaTa thaI cukayo che eTale je AtmAnA arthamAM ja pravRtta che te jIva svabhAva dazAnI prAptinA puruSArthamAM ja heya. tenAmAM evI satpAtratA pragaTI cUkI che. AvI satpAtratA na pragaTe te mokSamArgane pAmI zake nahIM. ane mArga bhUlelA jIva, mArgane cUkI jyAM tyAM AthaDate jIva, pAse paDelA ratnane oLakhI zakato nathI. AtmAthI AtmAne pAmavAne che. bIjuM kazuM ja karavAnuM nathI. basa, ATaluM samajI jAya, keI samajAvanAra maLI jAya te potAmAM samAI javAne puruSArtha kare. samajAvanAra saddaguru nathI maLyA mATe ja AthaDe che. kabIra kahe che - bhaTaka muA bheda binA, kauna batAve dhAma? calate calate juga gaye, pAva kesa para gAma! arere ! Aja sudhI "bhedra (sadguru) na maLyA tethI ja nakAme bhaTakI mUo! sadguru vinA nijanuM dhAma keNa batAve? cAlatAM cAlatAM yugo vItI gayA paNa dhAma na pAmI zakyo. Aje samajAya che ke jyAMthI nIkaLe tyAMthI mAtra pA keza dUra ja gAma hatuM ! kharekhara ! pA keza paNa dUra nathI. anaMta kALathI A lekamAM AthaDIe Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva lahe nahIM joga 3 27 chIe. tenI sAme pA keza te kaMI hisAbamAM ja nathI. A dhAma te eTaluM najIka che ke saMkalpa kare ne pahoMcI jAva. baMdhuo ! sadguru maLyA pachI paNa je jIvanI pAtratA taiyAra na hoya te te pAmI zakatuM nathI. keTalAka ajJAnI leke kahetA hoya che ke amArA gurunI amArA para kRpA ja nathI. amane kazuM ApatA nathI. eTaluM ja nahIM, aMdaramAM paDelI apAtratA te ema lAge ke guru pakSapAtI che. amukane Ape che ke mane kaMI ApatA nathI. guru para AvuM tahomata mUke paNa mUrkhAne khabara nathI ke sagurunA hRdayamAMthI haMmezAM kRpA varasatI ja hoya che. tAruM pAtra phUTeluM che, tuM jhIlI zakato nathI te kyAMthI pAme? pAtra taiyAra karo ane na maLe evuM bane ja nahIM ! mATe ja zrImadujI kahe che pAtratA pAmyA vinA ekSa-mArga sUjhe nahIM ane mArga sUjhayA vinA, aMtarane roga dUra thAya nahIM. A jIvane meTAmAM moTo kaI roga hoya te te AtmabrAMti rUpa che. pite pitAne ja oLakhatA nathI. dehAdimAM AtmAne hovApaNAnI mAnyatA e mATe bhrama che. huM koNa chuM tenI khabara nathI. zrImadjInA ja zabdomAM huM keNu chuM kayAMthI thaye, zuM svarUpa che mAruM kharUM. enI ja jIvane jANa nathI. pitAnA bAhya svarUpanI ane jaDanAM saMbadhanI jeTalI jANe che eTalI pitAnI jANa nathI. are ! UMghamAM sUtA he, bhara nidrAmAM che ane koI tamAruM nAma laI avAja de, te jAgI jAya che ane mane ja bolAve che ane amuka vyakti bolAve che, e paNa khabara paDe che. bannene oLakhe che. AkhA ye vizvamAM aneka padArthone oLakhe che. keTalAkanI yAdadAsta eTalI badhI joradAra hoya ke varSo pahelAM kaI mANasane maLyA hoya tene paNa bhUle nahIM. e oLakhANa evI ne evI hAya, paNa jIvane pitAnI ja oLakhANamAM bhrAMti che. e bhrAMti dUra na thAya tyAM sudhI AtmA chuM ane mAre mane pAmavA dharma kare che e kema sUjhe ? Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 huM AtmA chuM huM chuM tenI ja khabara nathI to mAre zuM karavuM joIe te kevI rIte jANI zake ? vaLI dharmanAM bAhya anuSThAna paNa AtmavismRtipUrvaka karatA hoya tethI e jIva mArge nathI. pArzvanAtha prabhune upasarga ApanAra kamaTha saMnyAsI paMcAgni tapa tape che. vaizAkha mahinAnI Aga varasAvatI garamInA bapore, gAmanI bahAra khullAmAM pitAnI cAre bAju kASThanI agni pragaTAvI beTho che. pAMca bAjuthI tapI rahyo che, zarIrane bhayaMkara kaSTa ApI rahyo che, paNa AtmajagatamAM bhUlele che. AtmAne sparza thaye nathI. mAtra daihika kriyAo vaDe jagatanA jIvane bhUlavAmAM nAkhavAnA ja prayatno ! baMdhuo ! AvuM tapa tapyA pachI paNa AtmabrAMti kayAMthI maTe ? mekSa mArga kayAMthI lAdhe ? tethI ja zrImadjIe AtmAthInI dazA varNavatAM, mokSamArganA Icchaka jIvanI satpAtratA kevI hoya te batAvI dIdhI. ATalI pAtratA AvyA pachI ja mArga maLe ane aMtara rega TaLe. have A jIva AgaLa ke puruSArtha karI zake che te avasare... Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddagura bola sahAya...! vAtarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSa-mArganI ArAdhanA samyagadarzana samyagujJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA eTale AtmAnuM jJAna rUpa pariNamI javuM, darzana rUpa pariNamI javuM, cAritra rUpa pariNamI javuM. AtmA A traNeya ne abheda bhAve vede eTale ArAdhanAnI siddhi. AvI ArAdhanA mATe je dazAnuM prAgaTaya Avazyaka che e AgaLa batAvI dIdhuM ane te mATe AMtara puruSArtha paNa anivArya kahyo. AtmAne jema-jema sva-svarupamAM sthiratA AvatI jAya tema-tema vibhAva chUTatA jAya. tene choDavA na paDe. ApaNo puruSArtha ulaTe upaDyo che. pahelAM kedhAdi-vibhAvene, mananI caMcaLatAne rokavAno prayAsa karIe chIe. paNa jIvane darzana guNamAM sthiratA nA pragaTe tyAM sudhI cAritra guNa pragaTa thatA nathI. krodhAdi cAritranI vikRti che. mATe aMtarane puruSArtha che te mithyAtvane dUra karavAne ane svamAM sthira thavAnuM che. jyAM sudhI svabhAvamAM sthiratA nathI AvatI tyAM sudhI kadAca bAhya veSadhArIne cAritranuM pAlana karyAne saMtoSa bhale mAnI levAya paNa vibhA chUTatA nathI. eka saMnyAsI gaMgAsnAna karI pAchA pharyA ane mArgamAM caMDAlane sparza thaye. achUta temane sparzI gaye tethI abhaDAI javA je meTa anartha thaye, ane zAMta rahevuM joIe te e saMnyAsIne AtmA kethI paNa abhaDAye. kaTu zabdonI Apa-le pachI gALA-gALI ane pachI mArA-mArI. saMta kRSakAya ane caMDAla majabUta. saMtanAM hADakAM bhAMgI gayA. bhAMDa chUTIne sva-sthAne AvyA ane sevAmAM rahete deva hAjara thaye. mAna Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 huM AtmA chuM ghavAyuM che. kodha ane ahaM haju aMdarathI TharyA nathI. deva para varasI paDayA. kema mArI rakSA karavA na Avyo ? deva kahe, mahArAja ! A te have paNa oLakhI na zake! kema? bane caMDAla hatA. pele jAtithI caMDAla, te tame vRttithI caMDAla ! baMdhuo ! krodhAdi vibhAva caMDAla svarUpa che. e jayAre mAthA para savAra thaI jAya, tyAre badhuM ja bhAna bhUlAI jAya. AtmA je jJAna svarUpI che te kedha svarUpI thaI jAya. jANe AtmA ne kedha eka thaI gayA hoya evA thaI jAya. mATe ja jIvanI AvI pariNatine lakSyamAM rAkhI zAstramAM ATha prakAranA AtmA batAvyA che. jo ke vAstavikatAe te badhA ja AtmA eka sarakhA ja hoya. temAM kaI prakAra ke bheda na hoya. kahyuM che je kAyA" AtmA eka che. vizvanA anaMta AtmAo svarUpanI dRSTithI ekasarakhA che. siddha tathA saMsArI sahunI mULabhUta sthiti eka sarakhI ja che, paNa jyAM bhinnatA dekhAya che, te karma sahita jIvamAM, tethI ATha prakAranA AtmA kahyA. 1. dravya AtmA. 2. kaSAya AtmA. 3. vega AtmA. 4. upayoga AtmA. 5. jJAna AtmA. 6. darzana AtmA. 7. cAritra AtmA. 8. vIrya AtmA. badhA ja AtmA dravya AtmA che jayAre jIva krodhAdi kaSAya rUpa pari. Name che, krodha AvatAM te rUpa banI jAya, eTalI vAra tene kaSAya AtmA kahe. e ja rIte mana, vacana, kAyAnA yogonI pravRti rUpa pariName tyAre vega AtmA. upayoga rUpa pariName tyAre upayoga AtmA. ane emajJAna darzana, cAritra ane vIrya rUpa pariName tyAre te te saMbaMdhanathI oLakhAya che. ahIM kedhAdi vibhAva rUpa pariNamelA AtmAnI aMtara dazA paNa kedhAdi rUpa banI jAya che, je vibhAva che. jyAM sudhI AvA vibhAvamAM che tyAM sudhI AtmAmAM ArAdhanAnI yogyatA pragaTa thatI nathI, ne mekSamArga pamAtA nathI. paNa je jIva puruSArtha dvArA svabhAva-dazAne pAmavAnI yogyatA rUpa aMtarmukha dazA pAme che te jIva ja supAtra che evA supAtra jIvana aMtara puruSArtha ke upaDe che te zrImadjI batAve che Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddaguru bodha suhAya 331 Ave jyAM evI dazA, sadaguru bodha suhAya; te badhe su-vicAraNuM, tyAM pragaTe sukhadAya...40... AtmArtha dazA jAge eTale sadgurune upadeza priya lAge, rUcikara lAge, sukharUpa lAge. maLelA gurunA yoge teone upadeza grahaNa karavA mATe tIvra jijJAsA vRtti jAge ane je kaMI Atma-hitakArI vANI sAMbhaLe tene yAda rAkhe. smaraNamAM rAkhe. vAraMvAra sAMbhaLavAnI pipAsA jAge. sAMbhaLIne roma roma ulasita thaI jAya. hRdaya prasanna thaI nAcI uThe ne AvA ulaTa bhAve sAMbhaLyuM hoya eTale tapta ja aMtaramAM utare. baMdhuo ! sAMbhaLyA pachI aMtaramAM na utare te e sAMbhaLyAne sAra che ! leke sAMbhaLe che te ghaNuM paNa aMdaramAM sparza thavA detA nathI. pite kathAmAM bese paNa kathA tenAmAM na bese te sAMbhaLanAranI paNa mahattA zuM ? pelI be putaLIo jevI vAta che. dekhAvamAM banne sarakhI-bahu suMdara, paNa eka hatI asalI ne eka hatI nakalI. asalInI kiMmata savA lAkhanI ane nakalInI keDInI paNa nahIM ne catura maMtrIe oLakhI mAtra eka saLI vaDe. ekanA kAnamAM saLI nAkhI te sIdhI peTamAM utarI gaI ane bIjInA kAnamAM nAkhI te bIjA kAnathI nIkaLI gaI. kahe ! AmAM kaI asalI ne kaI nakalI ? kaheze ? hA, pahelI asalI ane bIjI nakalI! baMdhuo ! ApaNe zemAM? asalImAM ke nakalImAM? pitAnI kiMmata pote ja karI levAnI che ! muMbaImAM eka bhAI amane kahetA, mahAsatIjI ! game teTaluM kahone paNa be kAna maLyA che sIdho zA mATe ? suNI suNIne sIdhuM pheMkI devA mATe ! A dehanA ghaDanAranI keTalI moTI bhUla ! eka kAna upara ane bIje nIce mUkyo hato te, sAMbhaLeluM bahAra nIkaLo na jAta. baMdhuo ! saMtane upadeza te bahu sAMbhaLe che paNa laIne kaMI nathI jatA ! zA mATe? ahIM ja kema AvuM? bajAramAM jAva che, vyApAra kare che. gharethI nIkaLe tyAre ema nakakI karIne nIkaLo cho ne ke Aje te ATale Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 huM AtmA chuM ghadhe karavo che ne ATaluM kamAvuM che! mArA bhAIo! tamane pUchuM ke kayAreya evuM vicArIne nIkaLe che ke bajAramAM jAuM chuM paNa eka paisAne ya vepAra karavo ja nathI. are! maLe te paNa nahIM ! kyAreka te AvuM vicAra! nA, vyAvahArika jIvanamAM AvuM vicAranAro pAgala gaNAya. to pachI ahIM je kaMI ja levA na AvatA ho, sAMbhaLIne ema ja pAchA cAlyA jatA he te zuM samajavuM ? tamane zuM kahevuM? kayAM che ApaNuM sthAna? kaI keTegarImAM beThA chIe, matAthI ke AtmAthI ? vicArI leje. zrImaddajI kahe che AtmAthI saddagurunAM nirdoSa vacanane grahaNa kare te sIdhAM tenA aMtaramAM utare che ane bhArUpa bane che. e vacane tenA aMtaramAM suvicAraNA utpanna kare che. mAtra vicAra nahIM, paNa suvicAra. manuSyane zarIranI sAthe maLeluM mana nitya vicAre che. vicAranI prakriyA eka kSaNa mATe paNa rekatI nathI. jamyA tyArathI ja samajaNa hoya ke nahIM paNa vicAre te cAlu ja che. vyakta karavA mATe vANuM na hoya, sAmarthya na hoya to vicAronI abhivyakti bhale na thAya paNa vicAre te niraMtara cAlu ja che. ApaNA manamAM cAlatA A vicAronuM pRthakakaraNa karavAnuM che ke e "su che ke "ku' che. rAga-dveSAtmaka bhAvanAothI raMjita vicAre ku-vicAra ja hoya. je pitAnuM paNa ahita kare ane anyanuM paNa ahita kare. moTA bhAganA vicAro ApaNAmAM je rasa che, ruci che, jenI prIti che, jevI vRttio che e mATenA ja hoya che. ApaNuM halakI vRttinA paSaNa mATenA paNa hoya che. AvA vicAro AtmabhAvathI para che. AtmAnuM hita na thatAM, AnAthI ahita ja thAya che mATe A vicArone ku-vicAra ja kahyA. jyAM sudhI sadgurune upadeza hRdayane bhIMjave nahIM tyAM sudhI suvicAra jAgavAno avakAza ja nathI maLatA. saMsAravRddhinA ja vicAro hoya paNa saMsAramuktinA vicAra Ave ja kayAMthI? kAraNa jIve vicAryuM to ghaNuM, paNa Aja sudhI ene jANa ja nathI thaI ke mAre mArA mATe Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadguru bodha suhAya eTale ke AtmA mATe paNa vicAravuM jarUrI che. je e samajAya te ja sadgurunA yoge su-vicAraNA jAge. paNa baMdhuo ! ApaNuM dazA te keTalI burI che ! ApaNA vicAre kayAMthI zuM grahaNa kare che ! aMdaranI burI vRttione poSavA mATe jyAMthI sArUM grahaNa karavAnuM che tyAM tenA ja eThA nIce halake mAge caDI jaIe chIe. - Ajano divasa che janmASTamIne ! Aje zuM karazo? khIranuM bhejana ! keTalAka bahenoe piSA karyA che ! upavAsa karyA che ! paNa bhAIo! tamane pUchuM chuM zuM karaze ? je kRSNa bhagavAne karyuM hatuM, je pAMDee karyuM hatuM te? teoe te pitAnA jIvanamAM ghaNuM ghaNuM karyuM hatuM. tame temAMthI zuM grahaNa karyuM ? sArI vastuone mUkI jugAra ramavAnuM zIkhyA ! Aje AkhI rAta ramaze. are ! keTalAka bhAIo ane sAthe bahene paNa A zrAvaNa mahine Akhe rame! zA mATe ? tamArI pAse javAba che. kRSNa jevA ramyA ! pAMDave jevA paMDita ramyA te ame to sAmAnya mANasa chIe. na ramIe? ane chatAM ame pAMDe jevA mUrakha nathI, bhAna bhUlelA nathI ke dAvamAM patnIne mUkI daIe. ame kayAreya mUkI nathI ane mUkavAnA paNa nathI. mAtra manoraMjana mATe ramIe chIe. be ghaDI meja! mApha karaje baMdhuo ! paNa AvA halakA manaraMjana Azare kema lIdhe ? sAtvika manoraMjana nathI meLavI zakatA? ke pachI emAM majhA nathI AvatI ? satsaMga, zravaNa, bhakti, svAdhyAya Adi karaze te enAthI manaraMjana ja nahIM, AtmA paNa raMjita thaze ane jIva mATe upakArI nIvaDaze. halakA manaraMjanamAM jenuM mana lebhAya che, te mAnavanI manevatti paNa halakI che, e satya hakIkta che. kema AvI halakI vattiene piSavAnuM game che? che baMdhuo! zrI kRSNanuM AvuM anukaraNa karatAM pahelAM emanA jIvanane vaipAso. kahevAya che ke jamunAnA jaLamAM jaI temaNe kALI nAgane nAme, Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 huM AtmA chuM sahastra pheNavALA nAgane nAthatAM bahu parizrama kare paDe, vaLI ekaeka pheNa kApatA jAya tema navI-navI ugatI jAya. pAra ja na Ave. paNa aMte teoe nAgane vaza karyo ! zuM che A ? pratika che. zrI kRSNa aMtaramAM paDelI anaMta ku-vRttione nAthavA mAMDI. jema-jema prayAsa thAya tema-tema vRttio te vadhu jorathI uchALA mAre. ekane jIte tyAM bIjI aneka UbhI thaI jAya. ApaNuM sahane anubhava che ke vRttio eka pachI eka jAgRta thayA ja kare che ne zAMti rahevA detI nathI. are ! bhAna bhUlAvI de che. kuLa, Ijajata, pratiSThA, dharma badhuM ja bhUlAvI daIku-vRttio durAcAranA mArge laI jAya che. mANasa vRddha thayA pachI paNa vRttionI gulAmImAMthI chUTI zakatuM nathI eTale lAcAra thaI gayo che. te A vRttione zrI kRSNa nAthI hatI. baMdhuoAjanA divase paheluM kAma vRttione saMyama karavAnuM karIne pachI jugAranAM pAnAM hAthamAM leje. kRSNanA heDa para rahelI baMsarI paNa kaMIka samajAve che. rAdhAjInA dilamAM eka vAra baMsarInI IrcA jAgI ke A baMsarI Akhe vakhata. zrI kRSNanA heTha para, eka kSaNa paNa dUra nahIM, enAmAM evuM zuM che? ne rAdhAe kAraNa pUchI lIdhuM. baMsarI rahe che-mArA tarapha te jarA juo! uparathI nIce sudhI AkhI khAlI thaI gaI, pilI thaI gaI. mArAmAM kAMI na rAkhyuM mArUM, eTale ja mane kRSNanA mukha para rahevAnuM saubhAgya maLe che. rAdhAjI samajI gayAM. baMdhuo ! je pitAnA aMdara mAMthI ahane kADhIne pheMkI de che te ja prabhunI samIpe rahevAne adhikArI che, anya nahIM. jyAM sudhI aMtaramAM ahaM paDyuM che tyAM sudhI paramAtmAnI padharAmaNuM hadaya maMdiramAM nahIM thAya. kabIrajI paNa e ja kahe che yaha te ghara hai premakA, khAlAkA ghara nAhI sisa utArI bhUhi ghare, te paiThe ghara mAMhI... prabhu-premane mArga saraLa nathI. mAsInuM ghara nathI ke temAM vagara Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddaguru bodha sahAya 335 pachI maLI kAma nathI karyuM. hari tenI pUchaye ghUsI gayA. ahIM te mAthuM utArIne mUkavuM paDe che. pachI ja gharamAM praveza maLe. prabhune prema te ja maLe. mATe ahaMne tyAga thAya tyAre ja prabhu maLe. e kAma zuravIrathI ja thAya. harine mAraga che zarAne, nahIM kAyaranuM kAma jone parathama paheluM mastaka mUkI, vaLatI levuM nAma jone... kAyare ane zuM jItI zake ? ane jIte te hari tenA hRdaya maMdiramAM padhArI ja jAya. maMthA taba "harI" nahIM, aba "harI hai "mai" nAhIM basa, ahaM jAya ke harine praveza maLI jAya. te baMdhuo! kRSNanI baMsarI ahamathI khAlI thavAnuM zIkhave che. AjanA divase ahamane oLakhI tene dUra karavAno prayAsa karajo. kRSNanA jIvananI trIjI vAta te temanI addabhUta namratA! nAnapaNamAM sAMdipanI RSine tyAM bhaNavA rahyA che. nirdhana ane dhanavAna saha vidyAthIo sAthe bhaNe che ne gurue sepelAM kAma sahu kare che. varasatA varasAdamAM lAkaDAM kApavA mokalyA te gayA ane lAkkAne bhAre mAthe upADIne lAvyA. rAjaputra hatA chatAM gurunuM kAma karatAM zarama na AvI. gurunI AjJA e ja dhama, e zIkhyA hatA, ahaM ADe norate Avato. baMdhuo ! vicAre ! AvAM-AvAM kAryo jeNe karyA hoya te saMsAramAM pUjAya ! Aje bhAratamAM temanAM hajAro maMdira haze. bhAratanI bahAra paNa teo pUjAya che. sauthI vizeSa vAta te temanA jIvananI e hatI ke dharma dalAlI keTalI karI! tIrthakara nAma-gotra bAMdhI lIdhuM. bhaviSyamAM tIrthakara padanI prApti thaze ! ApaNe emanA jIvanamAMthI jenazAsananI sevA karatAM zIkhIzuM ? bhale kadAca tIrthakara thavAnI yegyatA sudhI na pahoMcIe paNa jIvana sadAcArathI sArA thaIne jIvIe eTaluM paNa na banI zake? te badhuo! Aje te khAsa kahIza ke janmASTamInA nAme jugAra ramatAM pahelAM eka vAra zrI kRSNanA jIvanane vicArI leje. pahelAM temanA jIva Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 huM AtmA chuM nane eka saddaguNa grahaNa karavAno nizcaya kare ane pachI ku-vicAranA phaLa rUpe jugAra rame ke nahIM e nakakI karaje. zrImadjIe kahyuM ke AtmAthI jIva sadgurunA bodhane aMtaramAM utAre che. tethI tenAmAM su-vicAraNA eTale ke samyaga vicAraNA jAgRta thAya che. je vicAromAMthI ciMtana janme che. vicAre te saha kare paNa samyam mAge tene ciMtana rUpamAM pariNamana karavuM te judI vAta che. jyAM ciMtana che tyAM maMthana che. AtmaviSayaka upadeza sAMbhaLyA pachI, aMtaramAM tenuM maMthana thAya te temAMthI Atmaanubhava rUpa navanIta nIkaLe che ane navanIta ja puSTi ApanAra baLa che. AtmAthI sAdhakanA ciMtanamAM 'huM AtmA chuM' nuM raTaNa nizadina cAlatuM hoya. zuddha svarUpI, akhaMDa cipa trikALI dravya huM AtmA. A vicAraNA tene anubhava dazA tarapha laI jAya ke je anubhava ja sAcA sukhanuM kAraNa che. mATe ja zrImadjI kahe che. sukhadAyaka su-vicAre pragaTe che. je mAnava ku-vicAronA vamaLamAM phasAyeluM rahe to te pariNAme duHkhakartA ja bane che. ku-vicArenuM phaLa sArUM hoya ja nahIM. jevA vicAra tevo ja karmabaMdha ane tevuM ja phaLa. mATe ja pharI pharIne ApaNuM vicArone tapAsI temAM keI halakuM tattva heya te tene dUra karI sAtvika vicAro karatAM zikhavuM paDaze. te mATe sadagurunA bodhane aMtaramAM vAsa karAvavo paDaze. dazA pAmavI paDaze. Ama dazA pAmelA jIvane samyaga dizA maLI jAya che ane e dizAmAM AgaLa vadhatAM chevaTanI maMjhila paNa prApta thAya che. te kyAM ane kayAre e avasare.... Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayAM pragaTe sucAraNI ! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanA bhavya jIva samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSano mArga batAvI gayA che. mekSa-mArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyajJAna ane samyagU cAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA su-vicAraNuM pragaTa thayA pachI ja thAya che. su-vicAraNuM eTale AtmA viSenuM ciMtana. pite pitAne ciMtavata thAya, pachI ja ratnatraya e ja mAruM svarUpa che, te samajAya. evI samajaNa jIvamAM mumukSutA pragaTAve. pachI ja ArAdhanA mATe jIva udyata thAya. jyAM sudhI parabhAvanI prIti che ane tenuM ja ciMtana che tyAM sudhI padArthone meLavavA, jALavavA ane jogavavAmAM ja jIva rAcate hoya che. temAMthI bahAra nIkaLavAnuM tene sujhatuM nathI. sadgurunA yoge paNa avaLe cAle tethI svabhAva ne jANI zake nahIM. ahIM Atmasiddhi zAstramAM e ja batAvyuM ke supAtra jIvane saddaguruno vega maLe, te e aNamala taka tenA jIvanamAM naMdanavana khIlavavAnA subhaga nimitta rUpa bane. AtmAthI mAtra AtmAnA athe ja AvA sugane zodhato heya. e maLe eTale AtmAmAM paDelA bIjane pAMgaravAmAM samaya na lAge. ApaNA ItihAsamAM evA ghaNA mArgAnusArI saMta thayA ke jemane jIvanamAM eka vAra satsaMga maLe ane AkhA ye jIvananuM parivartana thaI gayuM. laTuM te tapeluM ja hoya paNa tenA para guru kRpAne-hathoDe paDe ke ghATa ghaDAI jAya. pachI e ja gurudevanA niyamita satsaMgamAM gurudeva dvArA apAyelA kaDavA paNa ArogyakArI auSadhanA dhImA sevanathI dhIre dhIre tenI pAcanazakti vadhatAM, upadezane pacAvate jAya. enA pariNAme tenAmAM su-vicAraNuM rUpa Arogya pragaTa thAya che. 22 Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 huM AtmA chuM su-vicAraNA pragaTa thavAthI zuM thAya te zrImadjI batAve che - jyAM pragaTe suvicAraNuM, tyAM pragaTe nijajJAna; je jJAne kSaya meha thaI pAme pada nirvANu....41... su - vicAraNA jAgRta thavAthI, pariNAma svarUpa nijanuM jJAna thAya che. piote pitAne jANe che, pote pitAne anubhave che. A anubhava, A oLakhANa aMtarathI thAya che, bahArathI nahIM. AtmAnI oLakhANa ane e sivAyanA saMsAranA samasta padArthonI oLakhANa, A bannemAM bahu moTuM aMtara che. bahAranA padArtho, vyaktio ke sthAne viSenI oLakhANa bauddhika stare thAya che. keI eka vyaktine ApaNe oLakhatA hoIe to tenuM nAma, ThAma, jJAti, vyApAra, tenA anya sAthenA saMbaMdhothI oLakhIe chIe. ethI AgaLa vadhIne tenuM sAmAjika sthAna zuM che e khabara hoya. vaLI e kadAca kaMIka viziSTa zakti dharAvatA hoya to e paNa jANatA hoI e. paNa A badhI ja oLakhANa ApaNI buddhi dvArA thayelI che. vaLI keI sAthe neha-saMbaMdha hoya, premabhAvathI enI sAthe joDAyelA hoya to e oLakhANa hRdaya sudhI pahoMce. hRdayathI hRdayane oLakhatA heIe. ApaNI lAgaNIo sAthe joDAyelo e taMtu hRdayanAM sukha-duHkhane anubhava karAve. A badhuM ja havA pachI paNa temAM Atmika anubhava nathI thato. bauddhika ke hRdayanA stara sudhI pahoMcelI oLakhANanAM saMvedano eTalAM UMDAM nathI hatAM, jeTalA Atma-anubhavanAM hoya. AtmAne anubhavavA mATe deha, Indriya, mana, buddhi, hRdaya badhAthI para thaIne AtmAnA UMDAmAM UMDA starane sparza karavAno che. A sparza thAya tyAre ja nijanuM jJAna thAya che. temaja deha ane IdriyanA stare thatA anubhavone ApaNe anubhavyA che. bAhya sukha - duHkhanuM vedana karyuM che. paNa AtmAno anubhava te e che ke je anubhavyA pachI eka prakAranI tRpti ane cirakALanI prasannatA Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 339 jyAM pragaTe suvicAraNA rahyA kare che, jene jIva mANyA kare che. tene mANane mamaLAvyA kare che. e mANyA pachI kaI paNa prakAranI atRpti ke duHkhane anubhava zeSa rahetuM nathI. jyAre Idriyagamya anubhava pachI atRpti rahe che. sukhanI pAchaLa duHkhane paDachAye Ubho hoya che. tethI ja zrImajI kahe che - pazcAt duHkha te sukha nahIM Idriyajanya anubhavamAM sukhanI mAnyatAvALA ane vicAravuM ghaTe ke kaI paNa prakAranuM viSaya sukha meLavyA pachI tenI pAchaLa hatAzAnuM, atRptinuM, arucinuM duHkha UbhuM ja hoya che. vaLI saMsAranAM sukhanI anubhUti niraMtara sukhamaya ja hoya evuM paNa nathI banatuM. e sukha bhegavatAM-jogavatAM paNa vacamAM duHkhane vicAra, duHkhane anubhava theDI kSaNo mATe thaI jato hoya che. tyAM sukha sthAyI nathI. mATe e badhA ja anubhave pariNAme duHkhakartA ja che. vaLI Idriyajanya sukhAnubhUti mana sudhI ja pahoMce che. ethI vadhu UMDANamAM jaI zake nahIM. mana jaDa che. jaDanA Azraye nipajeluM sukha cetanane sukha kema ApI zake ? cetananuM sukha te cetanamAMthI ja AvibhUta hoya. mATe ja indriya manane Azraya cheDIne AtmA sudhI pahoMce tyAre nijajJAna thAya, ane e jJAna du:kha rahitanuM sukha Ape. nijajJAna eTale pitAne potAnI oLakhANuM. pitAne paricaya, pitAne anubhava, pitAmAM sthiratA. A badhI kamika vikAsanI avasthA che. nijAnaMdanI mastI anubhavate jIva krame-kame kyAM sudhI pahoMce che! ahIM te kaDI joDAyelI che. sahuthI prathama aMtaramAM AtmArtha dazA, dazA pachI sadgurune yega, sadgurunA bedhanA Azraye suvicAraNA, su-vicAraNAthI nijajJAna ane nijajJAnathI mehane kSaya, pariNAme nirvANa. Ama FAtmArthadazAnuM pakava phaLa che mokSa. mATe ja samyagadarzananI mahattA aparaMpAra che. zrImadjIe AvA samyagradarzanane Thera-Thera namaskAra karyA che[ anata kALathI je jJAna bhavaheturUpa thatuM hatuM, te jJAnane eka samayamAtramAM jAtyAMtara karI jeNe bhavAnivRttirUpa ryuM te kalyANamUti sandarzanane namaskAra. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 huM AtmA chuM jIvamAM jANavAnI zakti te paDI ja che. jANavuM e AtmAne svabhAva che. tethI IdriyAdinAM sAdhano vaDe jANyA karate heya paNa e jJAna rAga-dveSanAM nimitta rUpa banI, saMsAra vadhAranAra ja, Aja sudhI banyuM che. jIva je kaMI jANe, temAM sArA-narasAne Arepa kare, tethI rAga-dveSa utpanna thAya te sahaja che. rAga-dveSa saMsAranuM kAraNa che tethI jJAna. karIne jIve saMsAra ja vadhAryo. paNa jIva jyAre svasammukha thAya che, nijane anubhave che, eTale ke samyagadarzana prApta kare che tyAre aMdaramAM eka kAnti ghaTita thAya che. anAdikALathI je jJAne mAtra saMsAranuM bhramaNa karAvyuM hatuM tenI potAnI dizA badalAtAM, mAtra eka samayamAM te saMsAranAzanA heturUpa banI jAya che. Aja sudhI je bhAvanuM piSaNa karyuM hatuM tene eka jhATake chedI nAkhe che. A che samyagradarzananuM apUrva baLa. AvA mahimAmaya samyagradarzananI vizeSatA vadhu batAvatAM zrImadjI kahe che - samyakatva kevaLajJAnane kahe che ke huM jIvane mokSe pahocADuM eTale sudhI kArya karI zakuM chuM. ane te paNa te ja kArya karI zake che? tuM tethI kAMI vizeSa kArya karI zakatuM nathI, to pachI tArA karatAM mArAmAM nyunatA zAnI ? eTaluM ja nahIM, paraMtu tene pAmavAmAM mArI jarUra rahe che. ahIM samyagadarzana ja jIvanI vikAsa avasthAnuM ati mUlyavAna prathama caraNa che te batAvyuM. samyagadarzana pachI ja dharmanI zarUAta thAya che. mokSe javA mATe je puruSArtha karavAnuM che te jyAM sudhI samyagradarzananI prApti na thAya tyAM sudhI aMtaramAMthI upaDatA nathI. tethI samyagudarzana ja mokSe pahoMcADanAra mULabhUta kAraNa che. vaLI kevaLajJAna thayA pahelAM koI jIva mokSa pAmatuM nathI tethI kevaLajJAna paNa mekSanuM kAraNa che. chatAM ahIM samyaggadarzana kahe che ke huM na houM te tuM AvI zake ja nahIM eTale paheluM mahatva mAruM ja che. ahIM ApaNe samyaggadarzana ane kevaLajJAnane bheda samajIe. Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM pragaTe suvicAraNA 341 * samyagadarzana eTale yathArtha jJAna. paNa ahIM AtmA ane jJAna judAM che. jyAre kevaLajJAna eTale saMpUrNa jJAna jemAM AtmA pite ja jJAnarUpa thaI jAya che. AtmA ane jJAna alaga nathI rahetAM. baMdhuo ! A vArtAlApathI kevaLajJAnane nIcuM samajavAnuM nathI. paNa rahasya e che ke samyagadarzanarUpa bIja vAvyA vinA, nivArNarUpa phaLa maLe nahIM. mIThA-madhurAM phaLanA rasa mANIe chIe e bIjane AbhArI che. bIja na ja hota te phaLa maLI zata ja nahIM mATe phaLanA rasane AsvAda mANatAM daSTi samakSa bIjanuM mUlya hevuM ja ghaTe. e bIja eTale ja samyagudarzana, e bIja eTale ja nijajJAna. zrImadjInA zabdomAM vaha kevala bIja glAni kahe AvuM nijajJAna thatAM mohane kSaya thAya che. thAya che eTale ke nijajJAna pachI samyagU puruSArtha upaDe che, ke je mehanA kSaya rUpa pariNAma pragaTa kare. nijAnubhUti pahelane puruSArtha bahu thoDuM phaLa Ape che. jene ApaNAM zAstromAM akAma nirjarA kahI che. samyagadarzana pahelAne puruSArtha sarvathA vyartha nathI, kAraNa anAdinA mithyAtvI jIvane samati pAmavA mATe je puruSArtha joIe te te mithyAtva dazAmAM rahIne ja karavAnuM che. je mithyAtva dazAnA puruSArthathI kazuM ja phaLa na maLatuM hota to kaI paNa jIva kadI samakita pAmI zakta ja nahIM. paNa ema nathI ! mithyAtva dazAne puruSArtha ja samati prAptinuM kAraNa che. hA, eTaluM sAcuM ke samakita prApti mATe kazuM ja nA kare ane anya anuSThAne seve te tenAthI nijArUpa lAbha bahu thatuM nathI. paNa samakti pachI karAyele eTale ja, balake ethI paNa ocho puruSArtha vadhu phaLa Ape. kama nirjarA zeka baMdha kare ane Atmika vikAsa zIvratAthI thAya. tethI ja samyagadarzananuM apUrva mAhAmya che. ' samyagadarzana pachI paNa ghaNuM ugra sAdhanA karyA pachI ja kevaLajJAnanI prApti thAya che. bhagavAna mahAvIra keTalI asAdhAraNa gyatA laI jamyA che. samakita ane traNa jJAna sAthe che paNa mohanIya karma paDayuM che, jenI Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 huM AtmA chuM sAthe laDavAnuM che. keTalo samaya lAgyo? 12 varSa ane 13 pakSa ! baMdhuo! vicAra kare prabhue ATale lAMbA samaya zuM karyuM ? granthakAro kahe che, amuka tapa karyA. ApaNI pAse prabhunI tapazcaryAnA AMkaDA upalabdha che. chaDa, aThThama, ardhamAsI, mAsakSamaNa, cAra-mAsI, cha-mAsI Adi Adi tapanI gaNatarI ApaNe karI che. paNa zuM prabhue mAtra ATaluM ja kayuM ? nahI ! A to bahArathI temanA dehane keTaluM tapavuM paDayuM, tenuM gaNita mAMDayuM ApaNe! paNa teonA AtmabhAmAM zuM zuM cAlyuM ? teonA aMtaramAM paDelI mehadazA kevI pracaMDa haze ? ke te dazAne palaTAvI, atyaMta nirmoha dazAnI prApti karatAM karatAM keTale kALa vyatIta thaI gaye ? baMdhuo ! vicAro ! jeo pitAne bAlyakALamAM apratima sAmarthyane anubhava mAnavane ja nahIM paNa devane paNa karAve che. devee teone vIra ja nahIM, mahAvIra kahevA mATe bAdhya thavuM paDayuM. prabhu pAse hAra kabUla karavI paDI ane e deve prabhunA caraNa sevaka banI gayA. AvI anupama zarIra zakti, mana-zaktinA dhAraka, nirbhayatA ane sAhasikatAne varelA, karUNA ane maLatA, jemanA-rema-ramamAM jhaLakI rahI che evA e akhUTa zaktinA dhAraka AtmAne ATalA lAMbA samaya sudhI pitAnA aMtara sAthe yuddha karavuM paDyuM! keTaluM kaThina haze e ? upasargo ane pariSa zarIra ane manane sahevA paDayA to AtmAne zuM-zuM nahIM sahevuM paDayuM hoya ? ane temAMthI pAra utaryA to mehadazAne sarvathA nAza karyo. baMdhuo! gAthAmAM zrImadjIe kahI dIdhuM ke te jJAne kSaya meha thaI pAme pada nirvANa keTaluM saraLa lAge che ! nahi ? nijajJAna thayuM, teNe mohano kSaya karyo ane mekSa pAmI gaye. A te jANe "tAva Avyo ne Tapa mUo" evuM jaNAya che. paNa nA, A eTaluM saraLa nathI. mAtra eka prabhu mahAvIranI sAdhanAne vicArIe te paNa atyaMta kaThina lAge che. paNa AvA to aneka cha muktine pAmyA ane sahune AvA ke AnAthI paNa vadhu puruSArthanI AvazyaktA rahI che. kaMIkeTalAye mahApuruSanI sAdhanAnA itihAsathI ApaNe ajANa chIe. te sahu parama puruSArtha vaDe ja mokSa pAmyA che. Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM pragaTe suvicAraNA 343 - e puruSArtha pragaTe tyAre mehano kSaya thAya ane nirvANa padane pAme. je padanI prApti pachI jIva kRtakRtya thaI jAya che. kazuM ja karavAnuM zeSa rahetuM nathI. evuM aMtima pada eTale ja nirvANa pada ! padanI prApti sahana karavI che. paNa kevuM pada? baMdhuo! tamane pUche te zuM javAba Apaze ? ke moTI saMsthAnA pramukhapade, ke maMtrIpade he te ene garva keTale ? ane na ho te e pada meLavavA mATenI jhaMkhanA keTalI ? kAvAdAvA keTalA ? rAjakIya gaMdI ramata keTalI ? e pada meLavI mAna, pratiSThA meLavI levI che. paNa huM to kahuM chuM ke AvuM pada pAmIne kaMImeLavatA nathI, gumAve che. pada maLe eTale tamAruM sanmAna thAya, tamane hAra paherAvavAmAM Ave. tyAre vicAro cho? ke jIvanamAM to kheTanA khAtAmAM ja beThA chIe ane A eka vadhu hAra thaI! hAra paherALe ane abhimAna vadhyuM eTale pahelAM te tyAM ja eka pagathiyuM nIce utaryo. ane pachI e ahaMnA piSaNa mATe DhagalAbaMdha rAga ane dveSanI paraMparA ! tyAM te sakhata patana ! to kahe meLaveluM A pada utthAnanI nizAnI ke patananI sIDI? zuM kaheze? baMdhuo ! AvAM pada jIvane vibhAvamAM ja ghasaDI jAya che. mATe e padanI lAlasA rAkhavA jevI nathI. padalopI mANasa rAjakIya kSetre ke sAmAjika kSetre keTaluM Atma-ahita karate heya che te tame sahu paNa sArI rIte jANe che ! sevAnA nAme mAtra laukika mAna ja ene khapatuM hoya ! e na maLe te joI lyo enI dazA ! keTalI bhayaMkara ! mATe ja ahI adhyAtma zAstramAM A badhAMne parabhAva kahI cheDavAnI vAta karI. parabhavamAM nimagna rahevuM te sarvathA tyAjaya che. e jIva AtmArtha pAmI zake nahI. - ahI te AtmAthI jIvanA vikAsanI kiMmata che. nivArNa jevA padane e adhikArI bane che. juo ! ahIM paNa adhikAranI vAta AvI. paNa e te pitAne pitA para sarvAdhikAra! pitA para bojAne adhikAra nahIM! bhUtakALa anaMta siddho thayA paNa e pahelAM thayA mATe sIniyara che ane navA thayelA siddho para adhikAra jamAve?nahIM! sahu sarvataMtra svataMtra ! pita-pitAmAM ja ! bIje kaze ja nahIM ! AvI nijAnaMdanI anupama masti jayAM AThe prahara rahe tevuM nirvANapada. je jIvanuM carama prAptavya che. su-vicAraNAnA phaLarUpa nirvANa padanI prApti tyAM puruSArthane pUrNa virAma. AgaLanA bhAva avasare.... Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru ziSya saMvAdathI...! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vara, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyaggadarzana samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA jeNe nijAnubhUti karI che, te ja karI zake che nijAnubhUti vihoNe jIva jJAna, darzana, cAritranA nAme aneka anuSThAne sevate heya. paNa te tene prayAsa miththA sAbita thAya che. samyagu puruSAtha te te ja ke jethI mehane kSaya thAya. zrImadjI paNa samyagadazAnA prAgaTayanA upAya, Atmasiddhi zAstramAM batAve che. dazA pragaTe eTale dizA maLe che, ane e dazA temaja dizA bane pAmavA mATe ja A gAthA kahe che- upaje te suvicAraNuM, mekSamArga samajAya; gurU-ziSya saMvAdathI, bhAkhuM Sapada AMhI..42... AtmAthanAM lakSaNe chelI keTalIka gAthAomAM batAvyAM. tenAmAM rahelI vicAradazA kevI hoya te paNa darzAvyuM. have AvI vicAradazA pragaTe ane mokSamArga samajAya te mATe A zAstranA hArdarUpa cha pade guru-ziSyanA saMvAdathI kahevAmAM Avaze. ziSyanA manamAM zaMkA thAya che. gurudeva samIpe e zaMkA rAkhe che ane kRpALu gurudeva samAdhAna Ape che. ahIM zrImadjIe saMvAdazailI zA mATe ApavAnI haze? vAstavamAM te pite ja prazna uThAvyA ane pote ja samAdhAna ApyuM che. chatAM eka supAtra ziSyanI jijJAsAvRtti keTalI prabaLa hoya? tathA jyAre AtmalaganI lAge tyAre AtmAne samajavA mATe tenA manamAM kevA-kevA Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru ziSya saMvAdathI 345 prazno UThI zake te batAvatAM A zailI grahaNa karI hoya tema lAge che. ziSya zaMkA ke kuzaMkAnA bhAvathI kutarko nathI karyA paNa vItarAganI vANImAM atUTa zraddhA hevA pachI paNa tatvanA bhAve hRdayamAM sthira thayA nathI mATe ja, pitAnI zraddhAne puSTa karavA arthe zaMkAo raju karI che. baMdhuo! zaMkA kone thAya ? be sivAya badhAne ja ! eka te taddana ajJAnI jeNe tattva zabda paNa sAMbhaLyuM nathI ke jenA manamAM kkI kaMI jANavuM joIe evuM bhAna paNa nathI, tene zaMkA na thAya. ane bIjA saMpUrNa jJAnI, jemane AkhA ye lekanA padArtho spaSTa pratibhAse che. sarvathA pratyakSa che. teo pote ja sarvajJAtA che. tyAM zaMkAne avakAza nathI. A be sivAyanA che ke jeo nathI taddana ajJAnI ke nathI saMpUrNa jJAnI, teone zaMkA thavAnI saMbhAvanA che. ane temAM ya AtmamAge jenI supAtratA keLavAI che tene Atma-tattva viSe ja zaMkA thAya che. AvI satpAtratA pragaTa thAya ane samartha gurunA Azraye zaMkAonuM samAdhAna thAya te ziSyanI bhAva-dhArA vadhu ullasita thAya che. ane AgamanA UMDA rahasyane e pAmI jAya che. mokSa mAga samajAya che. bhAratanI paraMparAmAM yogyatA vinA, jJAna na devAnI UMDI sUjha mahApuruSamAM hamezAM rahI che. are! eka ziSya ghaNe gya hoya, gurudevanuM aMtaH karaNa tene sarva jJAna soMpI devAnI IcchAvALuM hoya ane Ape paNa kharA! paNa vacamAM je gyatA cUkAya jAya te jJAnayajJa adhUro rahI jAya. ApaNuM itihAsanuM eka ajoDa pAtra eTale muni sthUlibhadra. jemaNe bhega ane vega bane pATho jagatane zIkhavyA. eka vakhatane utkRSTa bhegI, tyAga mAge gaye te evo ja sarva-zreSTha gI paNa banI gaye. ataramAM niveda jAgatAM AcArya saMbhUtivijayajInAM caraNomAM saMyama grahaNa karI ratnatrayanI ArAdhanAnI sAthe-sAthe ugra tape tapI rahyA che. bhAmAM ziSyatva pragaTI cUkayuM che. samarpaNa bhAve abhUta namratAnI sAthe gurukulavAsanuM sevana karI rahyA che. yogya ziSyanA nimitte gurudevanuM aMtara paNa khIlI UThe che. bArabAra varSa sudhI eka nartakInA AvAsamAM rahI gaLADUba bhege jeNe Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 huM AtmA chuM bhagavyA che, kULanI maryAdA paNa je cUkI gayA hatA tevA sthUlibhadra eka kSaNamAM sApanI kAMcaLInI jema sarva saMsAra bhAva utArI dIdhA. apUrva aMtara udAsInatAthI cAritranI pariNAma dhArAmAM jhUlI rahyA che. AvA mahAbhAgI ziSyane pAmI sarabhUtivijayajInuM hRdaya parituSTatA pAmyuM che. ane temanA AtmAne jJAna pravAha akhalita dhArAe sthUlibhadra tarapha vahI rahyo che. sthUlibhadrajI tadAkAra thaI gurudevanA caraNa-zaraNamAM jJAnapAsanA karI rahyA che. eka pachI eka pUrvenuM jJAna hRdayagata thaI rahyuM che. pUrvenA jJAnamAM UDa raha bharyA che. libhadranI kuzAgra buddhi, tIvra prajJA AgamanAM rahasyane AtmasAta karI rahI che. pANImAM paDela tela biMdunI. jema sarva mam suspaSTa thaI rahyAM che, vistarI rahyAM che. jJAna sAthe darzana, cAritra ane tapanI ajoDa zakti paNa sthUlibha pragaTAvI. sAdhanA sthiratAne pAmI, maMthara gatie vikAsa yAtrA karI rahI che. emanI AtmazaktinI jAgRti e jaDa-jagatanA aneka tane. prAyogika rUpe pragaTa karI dIdhAM. muni sthUlibhadrane aneka prakAranI nAnImoTI labdhio prApta thaI chatAM dhIragaMbhIra muni labdhinI khevanA. karyA vinA, Atma-ArAdhanAmAM lIna che. A joI gurudevanuM hRdaya paNa gadgad thaI jAya che. Apharina pokArI uThe che. are ! A ziSyanI zreSThatA pratye gurudevane mAna che gaurava che. AvA ziSyane pAmyAnI paritRpti che. ane gurudeve navapU sudhInuM agAdha jJAna ziSyane ApyuM. jJAnane sAgara ziSyanA aMtaramAM uchaLavA mAMDe. ArAdhanA karatAM labdhinI bhAvanA na hovA chatAM labdhio pragaTa thaI cUkI che. kharekhara sAdhanA jyAre vadhu aMtarmukha thatI jAya che, tema tema eka bAju thokabaMdha karma nirjarA thAya ane bIjI bAju puNyanAM puMja ekaThA thAya. jenA pariNAme, sAmAnya janane camatkAra bhAse tevI . labdhio sAdhaka sAme AvIne paDe. AvA labdhidhArI mahAtmA pitAne Atma astitvane vadhu vikasita. karavAnA dhyeyathI, gurudevanI AjJA laI, parvatanI guphAmAM ekAkI paNe, Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru ziSya saMvAdathI 347 dhyAna-sAdhanAmAM rata thaI gayA che. AsapAsanI khabara nathI. sarvane visarI jaI svamAM ogaLI rahyA che. svanuM gUle jhUlatA muninI dazA kyAreka apramatta bhAvamAM ramI rahI che te kSaNeka alita thaI pramatta bhAmAM jAya che. Ama Atma-sAdhanAnI jAta jIgaramAM jalI rahI che. verAna vana, nijana pradeza, bhayAnaka pazuonA citkAro vacce paNa saumyamUti muni nija bhAnamAM che. ekAkI vicarate vaLI smazAnamAM, vaLI parvatamAM vAgha siMha saMga je; aDela Asana, ne manamAM nahI bhatA, parama mitrane jANe pAmyA ega jo apUrva AvA ArAdhaka muni svamAM ramI rahyA che. ane A muninI ja be sAdhvI bahene AcAryazrInA darzane AvI rahyAM che. AcAryazrInAM caraNemAM vinayapUrvaka vaMdanA karI, sukha-zAMtinI pRcchA karI, anya munivaranAM darzanethI paNa kRtArtha thaI muni sthUlibhadrajI kyAMya dekhAtA nathI. gurudeva pAse jaI vinamratAthI pUchyuM ane gurudeve AjJA ApI jAva, muni sthalibhadra thoDe dUranA pahADanI guphAmAM dhyAnamAM rata che. darzana kare. banne sAdhvI bahene, harSabharyA haiye, lAMbA samayanI ciraAkAMkSAne pUrNa karavA parvata taraphanI keDI para paga dhare che. tyAM to muninuM dhyAna pUrNa thayuM. AtmAmAM sthira thayelI pariNAma dhArA, bAhya jagatane sparza karavA mAMDI ane munine jJAnanA baLe dekhAyuM ke saMsArI jIvananI be sahedarAe darzane AvI rahI che. aMdara kaI khUNAmAM paDele mamatvane eka kaNa spaMdita thaI uThyo ane muni bhUlyA. UMcAIe pahoMcelA muninI daSTi nIce gaI. pote kaMIka labdhio prApta karI zakyA che e ahaM paNa aMtaranA uMDANamAMthI saLavaLavA mAMDe. ane chatmastha dazAe bhAva bhaja. sAdhvIjIe parvata pradezamAM pahoMce che. gurudeve saMketa karela dizAnI guphAne zodhI kADhI paNa e guphAmAM sAdhanA ta sAdhune badale, Dalamaththo. Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 huM AtmA chuM siMha je. vikarALa svarupa ane reSathI tagatagatI AMkhe. guphAnA mukha para beThe che. kSebha pAmI sAdhvIjIe be DagalAM pAchI haThI gaI. aMtaramAM bhayane saMcAra thayuM. A ja guphA, paNa muni nathI. vanarAja che. jarUra kaMIka amaMgaLa thayuM haze. dhyAnasta munine keLiye thaI gaye haze. ane banne bahene pAchI pharI. haiyAmAM bhaya, kheda, nirAzA ane duHkha laI dhIme pagale gurudevanA caraNe AvI. gurudeva! muninA sthAne mahAkALane je ! muni kayAM ? zuM thayuM ? ane gurudeve sAdhvIone Azvasta karI ! devAnupriye ! muni tyAM ja che. e ja muni hate. siMha nahIM, sAdhaka hate ! paNa e bhUlya! bhAna bhU! tamArA pratyenuM mama, ane pitAnI zaktionuM ahaM ene patananuM kAraNa banyuM. ane gurudeva beda-khinna banI gayA. uttama ziSyanI a5 truTi, jinazAsananI vikasatI kSitijane avarodha banI gaI! AvanAra AMdhInAM eMdhANe gurudeva khaLabhaLI uThyA. samaya thatAM muni libhadra AvyA. guru caraNe mastaka namAvyuM, karela sAdhanAne vRttAMta kahyo, sAthe ja saraLa hRdayI ziSya pote pheravelI labdhinI bInA paNa kahI. gupta kaMIne tuM. gurudevanI gaMbhIratAe mauna dhAraNa karyuM ! paNa pachI sthUlibhadrajI guru caraNamAM vadhu jJAna ArAdhanAnI AjJA mAge che ane gurudeva pharamAve che. vatsa ! pAtramAM chidra paDyuM, have temAM kaMI na bharAya ! basa, dazamA pUrvanI jJAna dhArA thaMbhI gaI. AgaLa na vadhI baMdhuo! ItihAsa kahe che chellA nava pUrvadhArI zrI sthUlibhadra muni thayA. te pachI ItihAse ethI vadhu pUrvadhara kaI ja nahIM. juo ! pAtra jIva, sAdhanA dvArA zaktione to pAme paNa kSaNika svArthavaza e labdhione pravega thAya te pAtrane naMdavAtAM vAra na lAge ! keTalI AtmajAgRtinI AvazyaktA che? eka vAra pAtratA pragaTayA pachI tene jALavI rAkhavA mATe kayAMya ADuM - avaLuM DagaluM na bharAI jAya tene mATe nitya takedArI rAkhavI ja rahI. mATInA ghaDAne nibhADAmAM Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru ziSya saMvAdathI 349 tapIne sarvAga saMpUrNa bahAra nIkaLyA pachI jema-tema athaDAvIe te taDa paDyA vinA na rahe. enI jALavaNI keTalI karavI jarUrI? basa, evuM ja che A AtmAnuM, AtmArtha mATenI pAtratA taiyAra thayA pachI ke pahelAM kayAre ya asAvadhAnI na paravaDe! | muni sthUlibhadra saheja ja ahama sAthe TakarAyA. ane daza pUrva pachInA pUrvajJAnane lupta thaI javuM paDyuM. eka nAnakaDA mAnasika Aveze ItihAsamAM parAvartana karI nAkhyuM ! baMdhuo ! labdhidhArI munione labdhi pheravavAnI AjJA prabhu tyAre ja Ape che ke jyAre dharmanI rakSAnI jarUra paDe evA viSama saMgamAM ja muni pitAnI labdhi dvArA zAsana para AvI paDelI vipattine dUra kare, anyathA nahIM ! sthUlibhadranA jIvanamAM paDelI pAtratAe teone khUba ApyuM, teo khUba meLavI zakyA ane saMcita karmanA udaye pAtratAmAM khAmI AvI ne pUrNavirAma mUkAI gayuM. A banne samayane lakSyamAM rAkhI vicArIe, ke ziSyanI advitiya yegyatA gurunA hRdayanA baMdha khelI de che ane jJAnane rAzi ziSyanA hRdayamAM pravezI jAya che. dive-di pragaTI jAya che. kaDIthI kaDI joDAI jAya che. ane Ama ja ApaNuM Agama jJAna ApaNA sudhI pahoMcyuM che. zrImadjI paNa eTalA mATe ja guru-ziSyanA saMvAdathI emane je kahevuM che te kahevA mAge che jenA kAraNe ApaNI pAse AvuM anupama zAsa Aje che. jema gaNadhara gautamanI tattva jijJAsA prabhu mahAvIranI sarva pariSadAnI tattva rUcinuM piSaNa karatI hatI ane pariNAme ApaNe Agama rU5 vAraso pAmI zakyA. tema zrImadjI temanA supAtra bhaktaziSya zrI saubhAgyabhAInI tatva jijJAsAnA kAraNe ApaNane A zAstra ApI gayA. jemAM have pachI cha padonuM varNana cAlaze. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 huM AtmA chuM bIjI vAta libhadra muni jarAka cUkyA te pragati rUMdhANuM tema ApaNe te cUkelA ja chIe ane vadhu cUkazuM te ApaNuM zuM thaze? te kalpanA karavI ja kaThina che. ghaNuM AgaLa vadhelo cUke te, ApaNA mATe cUkavAnAM sthAna vadhu che mATe ApaNe jAgRti vadhu joIe, sthUlibhadrajInI satpAtratA joI pAtratA keLavatAM zIkhIe ane truTi joI tenAthI bacatAM zIkhIe. baMdhuo! Atmasiddhi zAstramAM mukhya rUpe je varNana karavuM che te cha padanuM. je have pachI thaze. paNa e padone samajavA gya saha bane mATe zrImadjIe 42 gAthAomAM tenI bhUmikA bAMdhI, bhUmikAnuM sApha havuM atyaMta Avazyaka che. sApha bhUmikA para ja spaSTa rekhAo aMkti thaI zake. ApaNe AtmA para ArAdhanAnI eka-eka rekhAo dvArA pUrNa puruSanuM citra taiyAra karavuM che mATe ja ApaNe pahelAM bhUmikA sApha ane svaccha banAvI laIe. Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-ciMtana... huM...AtmA........chuM"......."huM AtmA chuM' sahaja svarUpI AtmA .caitanya dhana che.......... huM..........sahaja svarUpI chuM.........mArUM zuddha ane vAstavika svarUpa... akRtrima che . arthAt mArA svarUpane...keIe banAvyuM nathI." keIe ghaDayuM nathI....keIe racyuM nathI...huM......keIna banAvela banyuM nathI...svayaMbhU chuM...sahaja svarUpI chuM . mAruM jJAna svarUpa.......e mArI pitAnI....maulikatA che..... mArU mULabhUta svarUpa che..........e ja rIte......mArAmAM rahelI caitanyatA......... e paNa sahaja rUpe che.......... A AtmAne..........keIe, cetana banAvyA nathI...e pitAnA mULarUpe ja...cetana che...... jaDathI cetana thaye nathI. jaDanA saMge cetana thayuM nathI. koI padArthamAMthI nIkaLeluM e tattva nathI.... pite ja...pitAmAM.........pitAnI rIte ja.... caitanya che. jagatanA dekhAtA jaDa padArtho........keI dvArA banAvAya che....... racanA karAya che............je banAvAya che. tene nAza paNa che... utpatti che... tyAM nAza che.........mArI utpatti thaI nathI.......... tethI mAre nAza paNa nathI. huM sahaja chuM...mArAmAM rahelA anaMta guNe.....paNa sahaja che... mArA cetana dravya ane jJAnAdi guNanuM pariNamana..e paNa sahaja che.. - je kRtrima che............asahaja che.........te rAga-dveSa che.......te kaSAya che.....te vikAre che.. te vibhAve che....e sarvathI para...mArA... pitAnA mULa svarUpane... huM sahajabhAvI chuM...... sahajAnaMdI chuM... keIne AdhAre nathI.......mAre.... keInA AdhAre ...... TakavApaNuM nathI... nirAlaMbI.. sarvatatra svataMtra dravya..chuM...... huM sahaja....... mArA guNe sahaja.....mAruM svAbhAvika pariNamana sahajavaibhAvika pariNamanamAM.... karmanA udayenI apekSA che...svAbhAvika pariNamanamAM.. keInI apekSA nathI....evuM nirapekSa tattva.... nirAlaMbI tattva.......... saccidAnaMda tattva...sahaja svabhAvI huM..AtmAe-AtmAne pAmavA...... mananA UMDANamAM jaI...AtmAmAM sthira thaI. mAtra AtmAnuM ciMtana... " he.....AtmA ....chuM" " huM. AtmA . ..chuM" ......... 8 zAMti >> << zAMti zAMti >> Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-ciMtana.. huM....AtmA chuM"..... "huM ....AtmA chuM ." anaMta sukha..e mAro svabhAva . mArI eka eka pradeze....anaMta sukha vidyamAna che...niraMtara nizadina... sukhane anubhava kare.... e mAre svabhAva.. sukha mAro guNa che...jenA para... duHkhane paDachAye paNa. paDI zake nahIM. huM mArA sukha svabhAvI AtmAne jANuM...... AtmAne oLakhuM....AtmAmAM sthira thAuM......te e sukhane mANI zakuM chuM.... zAzvata sukha..........nirAbAdha sukha ...mAtra AtmAmAM ja che........ Aja sudhI..... idrinA saMge....... je kAMI sukha mANyA....e sukha nahIM..sukhAbhAsa... pariNAme duHkha kartA....pariNAme baMdhanakartA ...zarIranuM sukha e sAcuM sukha nathI... mananuM sukha. e paNa sAcuM sukha nathI...zarIra ane manathI...para thaIne... huM mArAmAM sthira thAuM... mane potAne anubhavuM.... mane nihALuM. A AtmAmAM.....anaMta sukhane mahAsAgara.........uchALA mArI rahyo che. sukhano...zAMtine..... samIra vahI rahyo che..... AtmAmAM utaruM.te sukha sivAya tyAM bIjuM kazuM nathI te jANuM...jagatanA padArthone.... sukhanuM kAraNa mAnI. temAM aTavAte rahyo. lebhAne rahyo. temAMthI sukha meLavavAne....... mithyA prayatna karato rahyo. pariNAme duHkhane pAme. saMsAra vadhyo.... paribhramaNa vadhyuM...... Adhi. vyAdhi upAdhi. vadhI.. - have e badhAthI mukta thavA mATe... saMsAra sukha na joIe... vRttione saMsArathI pAchI vALI laI... mArAmAM ja sthira karUMte anaMta sukhane pAmI jAuM..... te mATe satata puruSArtha dvArA.... pele palanI jAgRti dvArA ... mArAmAM TharI jAuM... svamAM samAI jAuM nijamAM khavAI jAuM... te anaMta sukhanI anubhUti karI zakuM... - temAM vadhu ekAgra thaI.... aMtaramAM vadhu UMDA jaI. AtmAnuM ciMtana karIe.... "huM..AtmA..." huM.. AtmA chuM" zAMti " 8 zAMti , "zAMti Page #422 -------------------------------------------------------------------------- _