Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05  Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006450/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo arihaMtANaM namo sidhdhANaM namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo lee savva sAhurNa eso paMca namukakAro salva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havaI maMgala Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (Gujarati Edition) :: yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PRAGNAPAN THIS PART : 05 SUTRA zrI prajJApanA sUtra : bhAga-05 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI-ghAsIlAlajI-mahArAja viracitayA prameyabodhinyAkhyayA vyAkhyayA samalaGkRta hindI-gurjara-bhASA'nuvAdasahitam ||shrii-prjnyaapnaasuutrm // ( paJcamobhAgaH) niyojakaH saMskRta-prAkRtajJa-jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAni paNDitamuni-zrIkanhaiyAlAla jI mahArAjaH prakAzakaH amadAvAdanivAsi-zreSThizrI pArzvanAthakorporezanastha navanItalAlabhAI cunIlAla paTela pradatta-dravyasAhAyyena a0 bhA0 zve0 sthA0 jainazAstroddhArasamitipramukhaHzreSThizrIvaladevabhAI DosAbhAI paTela-mahodayaH mu0 ahamadAbAda-1. prathama-AvRttiH prata 1200 vIra-saMvat 2507 vikrama saMvat 2037 IsavIsan 1980 mUlyam-rU045-00 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLavAnuM ThekANuM zrI a. bhA. ve. sthAnavAsI jainazAstroddhAra samiti, The. nikelI daravAjA bahAra, sthA. jaina upAzraya, sarasapura, amadAvAda-18 Published by: Shri Akhil Bharat S. S. Jain Shastroddhara Samiti, Sthanakvasi Jain Upasraya, Outside Nikoli gate, Sarashpur, AHMEDABAD-18. ye nAma kecidiha naH prathayantyavajJAM, jAnanti te kimapi tAn prati naiSa ytnH| utpatsyate'sti mama ko'pi samAnadharmA, kAlodyayaM niravadhivipulA ca pRthvI // 1 // para harigItacchandaH karate avajJA jo hamArI yatna nA unake liye / jo jAnate haiM tattva kucha phira yatna nA unake liye // janamegA mujhasA vyakti koi tattva isase pAyagA / hai kAla niravadhi vipulapRthvI dhyAna meM yaha lAyagA // 1 // S mUlya rUA. 45-00 prathama AvRtti prata 1200 vIra saMvata 2507 vikrama saMvata 2037 isavIsana 1980 : mudraka: jayaMtilAla maNilAla zAha navaprabhAta prinTIMga presa, ghIkAMTA roDa, amadAvAda, zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA (1) A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAtaHuSAkALa, sandhyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. (3) mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ulkApAta--moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (9) digdAha--koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava--vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta--AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya na thAya. vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. yUpaka--zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene yUpaka kahevAya. A pramANe yUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathamA 1 prahara svAdhyAya na karavo. yakSAdIma--koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa--kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. mahikAzveta--zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddAta--cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgandha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa--jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyudgata--najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana--koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra--upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAre mahotsava ane cAra pratipadA--ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sandhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAt sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya ke pramukha niyama (1) (3) isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai| prAta: USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI (48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA caahie| mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai| nIce likhe hue 32 asvAdhyAya-prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie(1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) ulkApAta-bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (2) digdAha--kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava-bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| nirghAta-AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta--bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie yUpaka-zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie (8) yakSAdIpta--yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa-kArtika se mAgha mAsa taka dhuMe ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) mahikAzveta-zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta-cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya DhaMka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA caahie| (2) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya-- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba-taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai| (14) mala-mUtra--sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai| zmazAna--isa bhUmi ke cAroM tarapha 100-100 hAtha taka asvAdhyAya hotA (16) candragrahaNa-jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (17) sUryagrahaNa-jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata-najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| patana-koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra-upAzraya ke andara athavA 100-100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA-ASAr3hI pUrNimA (bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA (skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29 se 30) prAta:kAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM ta taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya zrI prajJApanA sUtra lAga pAMcaveM DI viSayAnubhA 1 priyA ke sva3pa DA ni3pA 2 prarbhajandhA ni3pA 3 prarbhajandha hetu priyAvizeSA ni3pA 4 DiyAvizeSa prA ni3pA kAsavAM paha pa SaTAyavizeSA ni3pA 6 prAtipAtaviramA DA ni3pA 7 prarbhajandha adhikAra prA ni3pA 8 prarbhapravRti le prAnipA 8 prarbhajandha ke prakAra kA ni3pA teIsavAM paha 10 prarbhaprabhRtijandhadvArA nipA 11 sAtAveghnIyAhi prarbhAnubhAva prA ni3pA 12 prati DA nipA 13 prarbhasthiti prA nipA 14 jendriya bhatinAbhasthiti prA ni3pA 18rbhanati jandhA ni3pA zrI prajJApanA sUtra H 5 15 ndriya dvindriyAhi prabhRtisthiti ke pariNAma kA ni3pA 16 AyuSyA dhanya sthitijandha DA ni3pA 17 utkRSTa prAsthitivAle jJAnAvaraNIya prarbhajandha DA ni3pae yauvIsavAM pahu pAnA naM. TO 3 3 3 3 1 10 13 23 38 41 53 54 papa 57 5 76 87 109 137 158 161 167 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya 1 prarbhaprati ve nipA 20 prarbhaveha jandha prA nipA pIsavAM paha chavvIsavAM paha satAIsavAM paha 21 prati veha ve nipA zrI prajJApanA sUtra : 5 aAisavAM pada 22 sayitAhArAhi prA ni3pA 23 suraDubhAroM ke sayita AhArAhi aa ni3pA 24 pRthivIyioM sayita sAhArAhi prA ni3pA 25 dvindriyAhi sayita sAhArAhi prA nipA 26 sendriya zarIrAhi adhikAra DA ni3pA 27 nairathi jAhi De khobhahArAhi adhikAra kA niraparA 28 bhavAhi AhArAhi dvAra DA ni3pA 28 satezyAhi bhavoM ke AhAra Ahi prA ni3pA 30 jJAnI bhuvoM ke sahArAhi DA ni3pA tIsavAM pa 31 sADAra janAdvAra upayoga prA ni3pA tIsavAM paha 32 prevali prI jJAnasampattI kA ni3pA pAnA naM. 178 180 192 195 204 206 209 222 225 227 238 247 256 275 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya 33 saMjJA pariNAma prA nipA 34 saMyatAsaMyanapaneA nipA tIsavAM pa jatIsavAM paha tettIsavAM paha upa avadhiviSaya dvAra gAthA prA ni3pA 36 avadhi ke leToM kA ni3pA 37 nairathioiM ke avadhijJAna kA ni3pA 38 nairayiAhi DI avadhi ai saMsthAna prA ni3pA yotIsavAM paha usa praviyAraha DI saMgraha gAthA prA ni3pA 40 nairathinoM ke anantarAgatAhArAhi viSaya sAlo gAhi aa ni3pA 41 hevI pariyAra DA ni3pA zrI prajJApanA sUtra H 5 paiMtIsavAM paha 42 dvArasaMgraha gAthA DAna 43 gatipariNAma vizeSa3pa veghnAhi prA ni3pA 44 prakArAntarase veghnA prAnipA pAnA naM. 278 282 285 288 291 288 304 u0pa 314 324 325 334 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya pAnA naM. chattIsavAM paha 45 viSayasaMgrahiNI gAthA chA jthana 46 sabhudhAta ThA thana 47 matIta veTanAhisabhudhAta ThA ni3pArA 48 nairayiThAThioM ThesabhudhAta ThA ni3pArA 48 vennAsabhudhapa vizeSa chA jthana 50 uSAyasabhudhAta ThA ni3pArA 51 bhArAyazAntisamudhdhAtAhi vizeSa hA ni3pArA 52 nairayiSThoM he sabhudhAta chA jthana 43 sabhudhAta avoM malapamahatva chA ni3pAyA 54 uSAyasabhudhAta ThA ni3pArA 55 ThodhAghisabhudhAta The mapa yahatva chA ni3pAyA 56 chahabhasthoM samudhAta hA jthana 57 veTanAsabhudhAtagata chAvoM The sva35 chA ni3pArA 58 vaiThyiAsibhudhAta vizeSa hA ni3pAyA 58 ThevalisabhudhAta kSetra chA ni3pAyA 60 ThevalIsabhudhAta he prayona hA ni3pAyA 61 ThevalIsabhudhAta ThA vizeSa dhthana 62 sayogAvasthA meM siddhi Ahile abhAva chA thana 3366 u42 34pa 3pa0 3pa3 3pa8 u64 369 u76 385 u80 394 397 406 414 418 424 427 ||sbhaat|| zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA ke svarUpa kA nirUpaNa bAvIsamA yiApadane prAraMbha zabdArtha -( i mete ! ziriyA che ijAgora) hebhagavana! kriyAo keTalA prakAranI kahI che? (moyAvaMja viriyAgo govttAso) pAMca kriyAo kahI che (i =-IzyA, mahipALiyA, gosiyA parivAvaLiyA, vAraMvAjiriyA) teo A prakAre-kAyikI, adhikaraNikI prASikI, pAritApanikI, ane prANAtipAtikI | (vArA jo mare! riyA nahi paUttA!) he bhagavana ! kAyikokriyA keTalA prakAranI che? (joyA! suvi quttA)he gautama ! be prakAranI kahelI che (te nahA-prayvAya kyAM ya qvattAphayA ya) anuparata kAyikI kriyA ane duprayukta kAyikI kiyA (mahiALiyA ii mate ! viriyA vidyA pasUttA ?) he bhagavana! AdhakaraNikI kriyA keTalA prakAranI kahI che? (mAsuvirdI pattA) he maitama be prakAranI kahI che (ta nahIM-saMgoyanA hALiyA tra nidattAhiALiyA ) te A prakAre sajanAdhikaraNikI ane nirvatanAdhikaraNikI (pAsiyA te ! piriyA vihAM pattA) he bhagavan! prASikIkiyA keTalA prakAranI kahI che? (camA tiviha gamttA) he gatamatraNa prakAranI kahI che (ta nahaf) jenA dvArA (mago vA) pitAne mATe (vara vA) athavA bIjAnA mATe (tamaya vA) athavA bannenA mATe (mayuma) azubha (maLa) mana (sAdhArU) dhAraNa kare che te ja posayA riyA) te prAASikI kriyA che (vArivAvAyA i mate! riyA vahAM vattA ?) he bhagavad ! pAritApanikIkiyA keTalA prakAranI kahI che? (toya ! vihAM pUdLA) he gautama ! traNa prakAranI kahI che (taM nahA) te A prakAre (gavaLo vA, varasa vA, tamayasa vA) jenA dvArA potAnA athavA bIjAnA athavA banenA (sAyaM vecaLa 3IrU) asAtA vedanAnI udIraNA kare che (serAM ghAriyAvaLikA vikariyA) te pAritApaniMkI kriyA che | (TrphavAyeriyAnuM maMte! viTTa guttA) bhagavana prANAtipAtikI kriyA keTalA prakAranI kahI che? (toyamAM ! tividda quttA) he gautama! traNa prakAranI kahI che (nar) te A prakAre (aaN karavAmAM vAparavA tadumaraMvA) jenA dvArA pitAne athavA bIjAne athavA bannene (nIviyAmo varo) jIvanathI vyuparata-rahita kare che (se vALArUvAriyA) te prANAtipAta kriyA che, TIkArtha - ekavIsamAM padamAM gati pariNAma vizeSarUpe zarIranA bhedanuM saMsthAno nuM tathA avagAhanA AdinuM nirUpaNa karyuM che. zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have bAvIsamAM padamAM nAraka Adi vibhinna paryAne prApta nI prANAtipAta Adi kiyAonI prarUNa karAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! kriyAo arthAta karmabandhanA kAraNa bhUta jIvane vyApAra keTalA prakAranI kahI che? zrI bhagavAna-he gautama! pAMca kriyAo kahelI che, te A prakAre che (1) kAyikI(2) adhikArINikI (3) prASikI (4) pAritApanikI (5) prANAtipAtikI kriyA je upasthita thAya che athavA jemAM (hADakAMvigeremAM) upacita vadhAro thAya che, te kAya arthAt zarIra, kAyathI utpanna thanArI kriyA kAyikI kriyA kahevAya che. jenA kAraNe atmA narakaAdimAM adhikRta thAya, tene adhikaraNa kahe che. adhikaraNa anuSThAna paNa kahevAya che ane caka agara khaDraga Adi paNa kahevAya che, je hiMsAnA kAraNa hoya che. adhikaraNathI thanArI kriyA AdhikANikI kriyA che. pradveSano artha che matsara agara jIvanuM te azubha pariNAma je karmabandhanuM kAraNa che. te praSathI utpanna thanArI kriyA ne prA TreSikI kriyA kahe che. paritApane artha che pIDana. keIne pIDA pahoMcADavAthI thanArI kiyA pAritApanikI kiyA kahevAya che. indriya AdiprANa kahevAya che. teno vinAza kare prANAtipAtikI kriyA che athavA prANAtipAta viSayaka kriyA ne prANAtipAtikI kriyA kahevAya che. zrI gautamasvAmI-bhagavad ! kAyikI kriyA keTalA prakAranI che ? zrIbhagavAna-he gautama! kAyikAkiyAnA bheda che, te A prakAre che-anuparatakAyikI ane duprayukatakAyikI. je jIva sAvadya vyApArathI ekadezathI athavA pUrNarUpathI virata nathI thayela tenI kAyikI kriyAne anuparata kAyikI kriyA kahe che. A kriyA pratyeka avirata jIvamAM maLI Ave che, kintu dezavirata ane sarvavirata jIvane nathI lAgatI. je pitAnI kAyA Adine aprazasta vyApAramAM pravRtta kare che. tene duSpayukta kahe che. tenI kAyika ceSTA duprayukata kAyikI kriyA kahevAya che, A kriyA pramattasaMvatane paNa hoya che. kemake pramAdathI yukata hovAnI sthitimAM kAyAno prayoga thaI zake che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! AdhikaraNikI kiyA keTalA prakAranI kahI che ? zrI bhagavAna-he gautama! AdhikAraNikI kriyAnA be bheda che. saMjanAdhikaraNikI ane nirvatanAdhikAraNikI pahelethI banAvelA zastrAstra viSaAdinA aMgone avayavomAM joDavuM janAdhikaraNa che. saMsAranuM kAraNa hovAthI evI kiyA saMjanAdhikaraNikI kiyA kahevAya che. talavAra bhAlA, zakita, temara, khagna Adi hiMsAnA sAdhanane navI rIte banAvavA te nivartanAdhikaraNi kriyA che. athavA pAMca prakAranA zarIranuM banAvavuM paNa nirvartAnAdhikaraNikI kriyA che. kemake duSpayukata zarIra paNa saMsAra vRddhinuM kAraNa che. zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavana prASikI kiyAnA keTalA bheda che? zrIbhagavAna-he gautama! prASikI kiyA traNa prakAranI che, kemake jIva potAnA pratye bIjAnA pratye ane sva-para banenI prati azubha kaluSita manane dhAraNa kare che, e ja prakAre viSaya traNa prakAranA hovAthI prASikAkiyA paNa traNa prakAranI kahelI che. jema keI purUSa prayojanathI ravayaM keI kArya kare che. paraMtu tenuM pariNAma sArUM nathI AvatuM tyAre te meha ke ajJAnanA kAraNe pitAnAja upara kaluSita manane dhAraNa kare che eja prakAre koI bIjA upara, ke evuM kArya karavAthI. jenuM pariNAma chevaTe dArUNa siddhathAya, kaluSita mana dhAraNa kare che. e ja prakAre kaI potAnA Upara ane bIjAnA Upara paNa kaluSita mana dhAraNa kare che. e kAraNe e kiyAnA traNa bheda thaI jAya che. A prASikI kriyAnuM svarUpa ane tenA bhedanuM kathana thayuM zrIgautamasvAmI-he bhagavan! pAritApanikI kiyAnA keTalA bheda kahelA che ? zrI bhagavAna-hegautama! pAritApanikI kriyA traNa prakAranI kahI che. jemake, jenA dvArA jIva pite pitAnI jAtane asatAvedanA utpana kare che, bIjAne asAtavedanA utpanna kare che, ane para bannene asAtAdanA utpanna kare che e prakAre pAritApanikI kiyA traNa prakAranI che. kaI purUSa keI kAraNathI pitAneja duHkharUpa vedanA utpanna kare che. keI, koI bIjA neja asAtavedanA utpanna kare che. ane trIje kaI pitAne ane bIjAne paNa asAtA. rU5 vedanAne janaka thAya che. A badhI pAritApanikI kriyA kahevAya che. zaMkA-je potAne asAtA utpannakaravI te pAritApanikI kriyA che to munine kezaluMcana tathA tapasyA Adi na karavA joIe. kemake tenAthI paNa asAtAnI utpatti thAya che. samAdhAna-jema zalya vicikitsAthI asAtA utpanna thAya che, paNa pariNAmamAM hitakAri hovAthI te agrAhya nathI. e prakAre kezaluMcana Adi ane tapazcaraNa Adi kriyAo pariNAmamAM hitAvaha hovAthI vastutaH asAtavedanAnuM kAraNa nathI. hA! asAdhya tapanA anuSThAnane bhagavAne niSedha kare ja che. kahyuM paNa che teja tapa karavuM joIe ke jethI manamAM aprazasta vicAra utpanna na thAya jenAthI IndriyanI hAni na thAya ane tyAganI hInatA na thAya tevA bIje paNa kahyuM -uttamottama ghaNA prakAranA rasothI zarIranuM lAlana pAlana na karavuM joIe jinendra bhagavAne evuM AcaraNa karyuM che ke jenAthI mana ane indriyonI pravRtti kumAgamAM na jAya ? zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! prANAtipAta kiyA keTalA prakAranI kahI che? zrIbhagavAnU-he gautama! prANAtipAta kriyA traNa prakAranI kahelI che, te A prakAre pote pitAnI jAtane jIvana rahita karo. bIjAne jIvana rahita kare tathA pitAne temaja anya zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne, bannene jIvanathI rahita karavA. koI kAI avivekI bhISaNaprapAta Adi karIne pAte peAtAne jIvanathI rahita karI de che, arthAta AtmaghAtakarIne prANatyAga karI de che, kAi dveSane vaza thaine khIjA prANIne prANahIna banAvIde che ane koi aviveka AdinA kAraNe peAtAne temaja khIjAne paNa prANDIna karIde che. A badhI prANAtipAta kriyA kahevAya che. e kAraNe tI kara bhagavAne akALamAM maraNaneAniSedha karyAM che, kemake, ema karavAthI prANAtipAta kriyAnA doSa utpanna thAya che. e prakAre sva para ane ubhaya ema traNa prakAranA viSaya bhedathI prASikI, pAritApanikI ane prANAtipAtikI A traNe kriyAe traNa traNa prakAranI kahI che, sU. 1 zabdArtha-(lIvA naM mate ! tti sahiriyA, ariyA?) he bhagavan ! jIva kriyA sahita che athavA kriyA rahita che ? (noyamA ! nIvA soriyA vi, miirayA vi) he gautama ! jIva kriyA sahita paNa che ane kriyA rahita paNa che. (se veLaoLa maMte ! vaM vunnarU-jhIvA sakSiriyA vi, abhiriyA vi) he bhagavan ! zA kAraNe ema kahevAmAM Avela che ke jIva sakriya paNa che ane akriya paNa che ? (noyamA ! nIvA yuviA pAttA, taM nahA-sArasamAvaLAM ya, asa'sArasamAvaLaLA ya) he gautama ! jIva e prakAranA kahyA che. jema ke-saMsAra samApannaka arthAt saMsArI ane asaMsAra samApannaka arthAt mukta. (tattva na le te arrasArasamAyA te ' siddhA) teemAM je asaMsAra samApannaka che te siddha che (siddhALa kSiriyA) siddha akriya che. (tastha La ne te sArasamAvaLA te yuviA vaLattA) teomAM je saMsAra samApannaka che, teo be prakAranA kahyA che. (ta' nA-sesTesiIvaLanA ya gamechesirvAivaLanA ya) teo A prakAre zailezI pratipanna ane azailezI pratipanna (ltha ' ne te senTeriDivaLA taLa jiriyA) temAM je kaulezI pratipanna che, tee akriya che. (tattva ' lete ahesiddhivALA teLa rAjiriyA) teomAM je azailezI pratipanna che tee kriyA yukta che. (se teLaTseLa noyamA ! vaM purunnarU-jhIvA sAjiriyA vi, jiriyA vi) ehetuthI he gautama ! evu kahevAya che ke jIva kriyA yukta paNa che ane kriyArahita paNa che. (asthi ` ma`te ! nivALa vALAvALa jiriyA = ?) zu' huM bhagavan! jIvAne prANAtipAtathI kriyA karAya che-thAya che ? ( lRMtA goyanA ! asthi) hA gautama thAya che. (ndiLa mate lIvALa vALA vALa zariyA Japha !) zemAM he bhagavana jIvAne prANAtipAta dvArA kriyA karAya che ? (yamA / isu niApru) he gautama chae nikAyAmAM (asthi La ma te! nephyALa' vALAvALa riyA jJarU ?) zuM bhagavan! prANAtipAtathI nArakAnI kriyA thAya che ? (vaeN nita nAya vaimALiyALa) eja prakAre nirantara vaimAnikA sudhI. (asthi La mate ! gIvALa musAvALI jiriyA jJarU ?) he bhagavan ! jIvAne mRSAvAdathI kriyA thAya che ? (ha~tA asthi) hA thAya che ? (hi nuM mate ! nIvAna musAvALIriyA AT) he bhagavan ! kayA jIvAmAM mRSAvIdathI kriyA thAya che ? (ceyamA ! rAjvavesu) he gautama ! badhAM yeAmAM. (niratara nerAAM gautra vaimALiyA) (eja prakAre nirantara nArakA yAvatu vaimAnakAnI zrI prajJApanA sUtra : 5 4 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (aritha je mate jIvAnuM aDhinADhALa jiriyA ja ?) he bhagavana ! adattAdAnathI jIvonI kiyA thAya che? (haMtA maritha) hA, thAya che. (aaN mate nIvA anarALa vifvA jJarU?) he bhagavana!jInI zemAM adattAdAnathI kriyA thAya che? (govA nahaLadhAraginnesu su) he gautama | grahaNa ane dhAraNa karavA yogya dravyomAM (vaM nairavA niraMtaraMgA naLiyA) eja prakAre nArakenI nirantara yAvata vaimAnikenI (gathi | meM te !navA medu kiriyA kannaDDa) he bhagavan!jInI maithunathI kiyA thAya che ? (haMtA maritha) hA thAya che (hiM | maMte ! nIvALa magli piriyA garU?) he bhagavana jInI zemA maithunathI kriyA thAya che? (yamAvesu varasAteku vA Trasu) he gautama! rUpamAM tathA rUpayukta kAyikI AdimAM (vaMnerA niraMtara nA mALiyA) eja prakAre nArakenI nirantara vaimAnika paryanta. (gariza maMte ! nIvA parimA kiriyA he bhagavan! chAnI parigrahathI kriyA thAya che ? (haMtA) hA (maritha) thAya che (mphi mate ! pariELa iirayA jJa6) he bhagavana ! kayA viSayamAM parigrahathI kiyA thAya che? (royanA sa mu) he gautama ! badhAM dravyamAM (gvaM nepALa nAva mALiyA) e prakAre nArako cAvata vaimAnikanI (viM) erIte (vo) krodhathI (mALe) mAnathI (mAyA!) mAyAthI (TobA) lebhathI vejojI) premathI (DhoLa') SathI (44) kalahathI (yamavALAM abhyA khyAnathI (tene) vaMzanyathI (parivAW) para parivAdathI (garati) arati (tIte) ratithI (nAthANoNe) mAyAmRSAthI (fmArhasAsaM) miyA darzana zalyathI (su) A badhAmAM (nIvA) jIva (TTAmena) narayikanA bhedathI (mALavA) kahevA jaI e te niraMtara vAva vaimALiyA/ tti, nirantara yAvata vaimAnikomAM (purva pradAna [g ) A prakAre A aDhAra daMDakathayA sUra TIkArtha - pahelAM kAyikI Adi kriyAonuM kathana karAyuM che. - have zuM te kriyAo badhAjIne samAnarUpamAM thAya che athavA nathI thatI e prakAra nI jijJAsA thatAM spaSTIkaraNa kare che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana zuM che sakriya hoya che, athavA akriya hoya che? arthAta zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyAthI sahita hoya che ke kriyA rahita hoya che. ? zrIbhagavAn he gautama! jIva kriyAyukta paNa hoya che ane kriyAthI rahita paNa hoya che. zrIgautamasvAmI-enuM kAraNa pUchatAM kahe che, he bhagavana ! zA hetuthI evuM kahyuM che ke jIva kriyAthI yukta paNa hoya che ane kriyAthI rahita paNa hoya che? zrIbhagavana-he gautama jIva be prakAranA hoya che, teo A prakAre che, saMsAra samApanaka arthAt saMsArI ane asaMsAra samApana arthAta mukta, je asaMsAra samApannaka jIva che, te siddha che. kemake te janma maraNanA cakrathI yukta hoya che. siddhajIva kiyAthI rahita hoya che. je saMsAra samApanaka che arthAta siddha nathI thayelA, teo paNa be prakAranA che, jemake zelezI pratipanna ane aaulezI pratipanna. teomAM je jIva zelezI pratipanna che, arthAta cadamAM guNa sthAnamAM pahoMcIne, ayogI avasthAne prApta thayela che, teo aksi hoya che. temane keIpaNa kiyA nathI hotI. paNa je zailezapratipanna nathI, teo kriyA yukta hoya che. taitparya e che ke zailezI karaNane je jIva prApta karI le che teo sUkSma ane bAdara kAga, vacanaga ane manovega no nirodha karI cUkelA che tethI teo akiya hoya che. je jIva zailezI karaNane prApta nathI teo vega sahita hovAnAM kAraNe kiyAyukta hoya che. A kathanane upasaMhAra karAya, che he gautama! A hetuthI kaheluM che ke kaI kaI jIva sakriya hoya che ane kaI kaI akiya hoya che. kayA jIva kiyA rahita ane kyA jIva kriyA sahita hoya che, e prarUpaNa karyA pachI have e kahe che ke prANAtipAta kriyA kyA prakAre thAya che ane kayA prakAre nathI thatI ? _zrIgautamasvAmI-he bhagavana zuM prANAtipAta karavAnA adhyavasAyathI jIvone prANAtipAtakiyA thAya che ? ahIM kiyAe padathI egya hevAnA kAraNe tathA prastuta hevAne kAraNe prANAtipAta kiyA artha samaje joIe tethIja ahI Aju sUtra nayanA abhiprAyathI prazna jANavA joIe, kemake aju sUtra nayanI apekSA e hiMsAnI pariNatinA kALamAM ja prANAtipAta kiyA kahevAya che. puNya karmonuM upAdAna athavasAyanA anusAra ja thAya che jayAre hiMsA rUpa pariNati na hoya te prANAtipAta kriyA thAya paNa che agara nathI paNa thatI. tethI bhagavAne paNa ju sUtra nayanI apekSAthI ja uttara Ape che ke, hA gautama! thAya che. arthAta prANAtipAtane adhyavasAyathI jIvone prANAtipAtakriyA thAya che. kahyuM paNa che-nizcaya nayanuM avalaMbana karanArAonA abhiprAyathI pariNAma ja pramANa che. AvazyakamAM paNa kahyuM che-nizcayathI AbhA ja ahiMsA che ane AtmAja hiMsA che zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have e batAvAya che ke prANAtipAta kriyA zAmAM thAya che? zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan! prANAtipAta kiyA zAmAM thAya che ? athAta lAge che ? - zrI bhagavAna - gatama! cha javanikAmAM athAta pRthvIkAya pAMcasthAvara kAryomAM tathA chaThThA trasakAyamAM prANAtipAtanA adhyavasAyathI thanArI prANAtipAta kiyA jIvone lAge che. kemake sajIva prANinA viSayamAM ja mAravAno adhyavasAya thAya che, ane mAravAne adhyavasAya upana nathI thato kadAcita rajaju AdIne sarpa samajIne mAravAne adhyavasAya utpanna thAya che, paNa te adhyavasAya sarSanI buddhithI ja pravRtta thAya che, ataH tethI paNa jIva viSayaka ja samajavuM joIe te doraDAne je deraDuM ja samajAya to tene mAravAno adhyavasAya utpanna thato nathI. e kAraNe SajIvanikAyanA viSayamAM ja prANAtipAta kriyA kahelI che. have prANAtipAta kriyAne pUrvanI jema nAraka Adi covIsa daMDakomAM pratipAdana karavAne mATe kahe che. - zrI gautamasvAmI-he bhagavana-zuM prANAtipAtathI nArakane kriyA lAge che ? zrI bhagavAna-he gautama! jema samuccaya jIne prANAtipAtanA adhyavasAyathI prANAtipAta kiyA lAge che, e ja prakAre nArakone paNa prANAtipAta kiyA lAge che. tAtparya e che ke samuccaya jInI samAna nArakane paNa pat jIvanikAya viSayaka prANAtipAta kiyA thAya che eja prakAre asurakumAra Adi daza prakAranA bhavanapati, pRthvIkAyika Adi pAMca ekendri, dvIndriya, trIndri, caturindri, pacendriyati , manuSya vAtavyantare jAtiko ane vaimAnikane paNa niraMtara SaTU jIvanikAyanA viSayamAM prANAtipAtanA adhyavasAyathI prANAtipAta kiyA lAge che. ema samajavuM joIe. je prakAre prANAtipAta kiyA thAya che, ane jemane prANAtipAta thAya che. te pratipAdana karIne have mRSAvAda Adi aDhAra sthAnone laIne prANAtipAta kiyAnI prarUpaNAne mATe kahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana zuM jIvone mRSAvAdathI arthAt satvano apalApa karavAthI ane asatanuM uddabhAvana karavAthI prANAtipAta kiyA thAya che ? zrI bhagavAna-he gautama ! satya che. jene mRSAvAdathI paNa prANAtipAta kiyA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! kayA viSayamAM mRSAvAda karavAthI prANAtipAtakiyA thAya che? sat ne apalApa ane asatanuM prarUpaNa leAkanI samasta vastuo nA viSayamAM thaI zake che. e abhiprAyathI bhagavAna kahe che he gautama! badhAM drazyamAM mRSAvAda karavAthI mRSAvAdanI kiyA lAge che. ahIM dravya kahevAthI upalakSaNathI badhA paryAnuM paNa grahaNa thAya che. tethI ja Azaya e thayo ke badhA drazyo ane badhA paryAnA viSayamAM mRSAvAda karavAthI prANAtipAta kriyA yathAyogya lAge che. zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eja prakAre samuccaya jIvanI jema nirantara nairayikethI laIne asurakumAra Adi daza bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendri, dvI itrIndriya, caturindriyo, paMcendriyatirya, manuSya. vAvyantara, jayotiSka ane vaimAnikone paNa samastadravya ane samasta paryAyanA viSayamAM mRSAvAda karavAthI yathAyogya mRSAvAdanI kriyA thAya che. have adattAdAnane laine prANAtipAta Adi kriyAonI prarUpaNa karAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavanuM zuM adattAdAnathI arthAt svecchAe vinA ApelA padArthane grahaNa karavAthI adattAdAna kriyA thAya che ? zrIbhagavAna-he gautama hA adatta vastune grahaNa karavAthI adattAdAna vigere kiyA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kayA viSayamAM adattAdAnanuM sevana karavAthI adattAdAna kiyA lAge che? zrI bhagavAna-he gautama ! je vastune dhAraNa ane grahaNa karavAno vyavahAra thAya che. te vastunA viSayamAM adattAdAnathI kriyA lAge che. je vastuomAM grahaNa dhAraNano vyavahAra nathI thatuM. temanA viSayamAM adattAdAna kriyA nathI thatI. e ja prakAre arthAta samuccaya jIvonI jema nArathI laIne nirantara asurakumAra Adi daza bhavanapati pRthvIkAyika Adi ekendri, dvIndri, trIndriye, caturindriye, paMcendriye tirya, manuSyo vanavyakta re. jayotike vaimAnikAnuM paNa grahaNa evam dhAraNa karavA caeNgya vastuonA viSayamAM adattAdAna karavAthI yathAyogya adattAdAna kriyA thAya che, ema samajI levuM joIe. have maithuna viSayanI apekSAe kriyAnI prarUpaNa karavAne mATe kahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana zuM thunanA adhyavasAyathI jene kriyA lAge che ? zrI bhagavAna-he gautama, hA. lAge che-maithunanA adhyavasAyathI jIvone maithunanI kriyA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana, kayA viSayamAM jIvone maithuna saMbaMdhI adhyavasAyathI kriyA lAge che? maithuna sabaMdhI adhyavasAya (eTale) citra, lekha, kASTakarma AdimAM rahelAM rUponA viSayamAM tathA rUpa yukata strI AdinA viSayamAM thAya che, e abhiprAyathI kahevAmAM Ave che. zrI bhagavAna-he gautama. citramAM rahelA vigere rUpamAM tathA saudharma AdithI saMpanna kAminI Adi dravya rUpa viSayamAM jIvone maithuna saMbaMdhI adhyavasAya thavAthI kriyA lAge che. eja prakAre nArathI laIne vaimAnike sudhI atha tu nArake asurakumAra Adi daza bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendra, hIndriya trIndriya caturindriya paMcendri tirtha ci, manuSya, vAnavyantara, jatiSka ane vaimAnikone paNa citrAdigata rUpa ane saundarya Adi viziSTa kAminI Adi dravyanA viSayamAM maithunano adhyavasAya thavAthI kriyA thAya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have parigrahanA viSayamAM kahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! parigrahathI arthAta A vastu mArI che, evA prakAranI bhAvanAthI utpanna mUcha pariNAmathI jIvane kriyA lAge che? zrI bhagavAna-he gautama ! hA lAge che. parigrahanA adhyavasAyathI kiyA lAge che ? zrI gautamasvAmI-he bhagavAna kyA viSayamAM parigrahathI kriyA thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! svAmI bhAva sabandha arthAta A vastu mArI che, tene mAlika chuM. AvA prakAranA sabandhane kAraNe jImAM mUchabhAva utpanna thAya che. A mUcha bhAva lebhanA kAraNe badhI vastuomAM thaI zake che. e abhiprAyane pragaTa karavAne mATe kahela che. ke he gautama! badhA dravyamAM ati lebhanA kAraNe parigrahane adhyavasAya thavAthI kiyA lAge che. evuM samuccaya jIvanA viSayamAM kaheluM che. e ja prakAre nirantara nArakathI vaimAnika sudhI kahevuM joIe, arthAta nArakane, asurakumAra Adi daza prakAranA bhavana patine, pathvIkAyika Adi ekendriya dvAdrinetrIndriyene caturiddhine pacendriya tiryo . manuSyane, vanavyantarane. jatiSkane ane vaimAnika Adi devone paNa badhI vastuonA viSayamAM atyata lebhane kAraNe parigrahane adhyavasAya thavAthI yathAgya kiyA thAya che. e kAraNe bIje paNa kaheluM che. ke prANAtipAta vrata sarvajIva viSayaka hoya che. mRSAvAda ane parigrahavata sarva vastu viSayaka heya che ane mithunavrata tenA ekadeza viSayaka ja hoya che. kahyuM paNa che. prathamavata badhA no sambandha rAkhe che. bIjA ane pAMcamAM vratano sambandha badhAM dravyonI sAthe hoya che. zeSa arthAt trIju ane cothuM vrata badhAM dravyanA eka bhAganI sAthe sambandhIta samajavuM joIe che 1 | jema prANAtipAtathI laIne parigraha saMbaMdhI adhyavasAyathI, kiyA lAge che e ja prakAre kodharUpa adhyavasAyathI, mAnarUpa adhyavasAyathI,mAyA, lobha prema, dveSa (doSa) kalaha, abhyAkhyAna arthAta mithyAdiSAre paNa. paizunya, (cADI karavI) para parivAda, arati-rati mAyA mRSA ane mithyAdarzana zalyathI paNa samuccaya jIvone tathA nAraka Adi covIse daMDanA jIvAne prANAtipAta Adi kiyA lAge che. ahIM abhyAkhyAno artha che jemAM doSa na hoya, temAM tenuM AropaNa karavuM, jemake je cAra na hoya tene cAra kahI de. je parastrI laMpaTa na hoya tene parastrI laMpaTa kaheve vigere. pezanyane abhiprAya che vidyamAna athavA avidyamAna doSone parokSamAM pragaTa karavA. ghaNuM lokenI AgaLa bIjAnI nindA karavI te para parivAda kahevAya che. yadyapi mAyA ane mRSA (asatya)no pRthapha pRthak ullekha karelo che. paNa pAcho mAyA prayukta mRSAvAda mahAna karma baMdhanuM kAraNa che. tethI ja tenuM pRthaka pRthaka rUpathI grahaNa karela che. eja prakAre abhyAkhyAna paNa yadyapi mRSAvAdamAM saMmilina thaI jAya che. tathApi zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utkRSTa doSa hovAthI teno paNa alaga nidepa karelo che. nAraka asurakumAra Adi, bhavanapati pRthvI kAyika Adi ekendriya, dvI itrIndriya caturindriya paMcendriya tiryaca, manuSya, vAtavyantara jatiSka ane vaimAnika, A cevase daMDakanA jInA upayukta kAraNathI prANAtipAta Adi kiyA lAge che. te prANAtipAtathI AraMbhIne mithyAdarzana sudhI 18 aDhAra pAmasthAnanA aDhAra daMDaka thAya che. e prakAre aDhAra pApasthAnane hyaIne jIvene prANAtipAta Adi kriyAonuM nirUpaNa karAyuM che. sUrA karmabandha kA nirUpaNa karmabaMnuM nirUpaNa zabdArtha-(vIve je mate ! prAgAphavAI' karyu mUDIgo vaMgha?) he bhagavana jIva prANAtipAta dvArA keTalI karmaprakRtiyono anubaMdha kare che ? (nona ! sattavihavaMdhaNa vA navihevaMdhavA) he gautama! sAta prakAranI prakRtinA athavA ATha prakAranI prakRtinA bandhaka thAya che. (gvuM ne gAva niraMtara nALiT) eja prakAre nArakayAvata nirantara vaimAnika, (nIvA jo mete ! garUvAnui $ HunImo varSati ) he bhagavana ghaNuM jIva prANAtipAtathI keTalI prakRti bAMdhe che ? (royama! sattavivaMdhA vi azvavidya vaMdhajA vi) he gautama! sAta prakAranI prakRtine bAMdhanArA paNuM ane ATha prakAranI prakRtine bAMdhanArA paNa hoya che. (rarphayA maMte vALArUvATM rU pADo vadhati?) he bhagavan! nAraka prANatipAtanA dvArA keTalI kama prakRtie bAMdhe che? (govA ! sa vi tAva honnA sattavivuM vadha) he gautama! badhA sAta prakRtinA baMdhaka thAya che. (mavI sattaviha vaMdhA ya viheMdharA ya) athavA ghaNA sAta prakAranI prakRtinA bandhaka hoya che ane eka ATha prakRtine bandhaka hoya che (mahA sattavayaMdhA ya vihevA ya) athavA ghaNu sAta prakAranA prakRtinA baMdhaka ane ghaNA ATha prakRtinA baMdhaka hoya che. (gvaM amukumAra vi nAva thaLiyajmArA) eja prakAre asurakumAra ane nAgakumArathI laIne yAvata svanitakumAra paryanta daza (putravi mAla teDavADaH2AyA 5,) pRthvIkAyika, apakAyika, tejaskA yika, vAyukAyika ane vanaspatikAyika paNa (save vi gae mohiyA nIvA) A badhA audhika chenA samAna (avasA nA nephA) zeSajIva nArakenA samAna (Ave te nIfiDhiyavannA ) te A prakAre samuccaya che ane ekendriya sivAya ( ti itiLi maMn ) traNa traNa bhaMga (savaghu mALiyavotta) badhe kahevA jaIe ( gAva nichahUiMsAtre ) yAvata mithyAdarzana zalya (gvaM punattapottiyAM chattIsaM saM hari) e prakAre ekatva pRthakata saMbandhI chatrIsa daMDaka thAya che. A TIkArtha-AnAthI pahelAM prANAtipAtathI laIne mithyAdarzana zalya sudhI aDhAra pApa zrI prajJApanA sUtra : 5 10 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnAne laIne jIveAnI kriyAAnu nirUpaNa karAyu che. have teja aDhAra pApasthAne Azraya karIne ekavacana prayoga ane mahuvacananA prayAga dvArA veAnA karmabandhanI prarUpaNA karAya che. zrI gautamasvAmI -he bhagavan ! eka jIva prANAtipAtathI keTalI kama prakRtiyAnA anya kare che ? zrI bhagavAna-he gautama ! jIva prANAtipAta dvArA kadAcita sAta kama prakRtiyAnA anya kare che, ane kadAcita ATha ka prakRtiyAneA anya kare che. Ayukama jIvanamAM eka ja vAra khAya che, ane tenA banyamAM antarmuhUta kALaja lAge che. ataHjIva jyAre Ayuka nA anya nathI karatA tyAre sAta kama prakRtiyAMnA anyaka bane che. eka samuccaya jIvanI jema eka nAraka, eka asurakumAra Adibhavanapati tathA pRthvIkAyika Adi ekendriya, eka dvIndriya eka trIndriya eka caturindriya ekapa'cendriya tiya''ca, eka manuSya, eka vAnabhyantara, eka yAtika ane eka vaimAnika paNa prANAtipAtanA dvArA sAta athavA ATha ka prakRtiryaMne bandha kare che. arthAt Ayu andhana karavAnA samaye sAta prakRtiyenA ane prakRtioneA bandha kahelA che. AyubandhanA samaye ATha have bahutvanI vivakSAthI arthAt aneka jIvAne laIne ka zrI gautamasvAmI-he bhagavan!(aneka) jIva prANAtipAtanAdvArA keTalI kama prakRtiyAnA anyanI prarUpaNA karAya che bandha kare che. zrI bhagavAna-he gautama! sAmAnyataH jIva sAta kam prakRtiyAnA paNa baMdha kare che ane ATha krama prakRtiyAne paNa baMdha kare che kema ke sAtanA aMdha karanArA ane AThanA badha karanArA sadaiva ghaNA maLI Ave che.tethI ja banne jagyAe mahuvacananA prayANa karAelA che have nAraka Adi viziSTa jIveAnA viSayamAM traNa prakAranA abhilApanuM pratipAdana karavAne mATe kahe che. zrI gautamasvAmI- he bhagavan ! nAraka jIva prANAtipAta dvArA keTalI kama prakRtiyAne bandha kare che ? zrI bhagavAna-he gautama ! kadAcita badhA nAraka jIvA sAta kama prakRtiyAnA andhaka heya che, kemake jayAre te nAraka jIveA mAraNa pAyamAM pratiSThita hoya che, arthAt mAravA kApavAmAM lAgyA rahe che tyArathI avazya ja sAta prakRtiyAnA anya kare che. e prakAre jayAre eka paNa nAraka ATha prakRtiyAnA andhaka natho thatA tyAre badhA nAraka sAta karma prakRtiyAnA anyaka thAya che. A paheA abhilApa vikalpa che. jyAre kAI eka nAraka jIva ADa kaprakRtiyAnA bandhaka hoya che ane tenA sivAya budhA nAraka sAta prakRticetA bandha kare che. tyAre Ama kahevAya che ke ghaNA nAraka sAta prakRtiyAnA bandhaka ane eka ATha prakRtiyAnA bandhaka che. e prakAranA bIjA abhilASanuM pratipAdana karavAne mATe kahe che, athavA ghaNA saptavidha anyaka hoya che. ane eka nAraka avidha andhaka hAya che, kintu jyAre ghaNA badhA nAraka zrI prajJApanA sUtra : 5 11 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aka karmaprakRtinA paNa bandhaka maLI Ave che. tyAre bannenI sAthe bahuvacanane praga karavA chatAM paNa trIje abhilApa kare che-athavA ghaNuM badhA nAraka chevo sAta prakRtinA bandhaka hoya che ane ghaNuM ATha prakRtinA paNa badhaka hoya che. tAtparya e che ke kaI samaye badhA nAraka sAta prakRtine bandha karavA vALA maLI Ave che, keI samayamAM koI eka nAraka ATha karma prakRtino bandha kare che ane zeSa badhA sAtano. kayAreka kayAreka ghaNA nA2ka sAtane paNa ane ghaNA badhA nAraka AThane paNa baMdha karavAvALI maLI Ave che. asurakumAronA viSayamAM paNa eja prakAre traNa vikalpa thAya che. tene nirdeza kare che-eja prakAre asurakumAra yAvat svanitakumAra arthAt nArakanIsamAna asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vidyakumAra, udadhikumAra, dviIpakumAra, dizAkumAra, pavanakumAra, ane svanitakumAra, paNa kayAreka kayAreka badhA sAta karma prakRtinA bandhaka hoya che, kyAreka kyAreka eka jIva AThana ane zeSa sAtanA bandhaka hoya che ane kayAreka kyAreka ghaNA sAtanA tathA ghaNA AThanA bandhaka hoya che e prakAre asurakumAra Adi daza bhavanapatinA viSayamAM paNa traNa vikalapa thAya che. pRthvIkAyika, apUkAyika, tejarakAyika, vAyukAyika, ane vanaspatikAyika A pAMce ekendriyajIva sAmAnya jIvanI jemaja karmaprakRtinA bandhaka hoya che arthAta aneka sAta prakRtiyone bandha karanArA hoya ane aneka ATha prakRtino baMdha karanArA hoya che. A pRthvIkAyika AdimAM A eka bhaMga thAya che, kemake temanAmAM sAta kama prakRtinA bandha karanArA paNa sadaiva ghaNA maLe che. - zeSa jIvana kathana nArakanI samAna samajavuM joIe, arthAt dvIndriya, trIndriya, caturindriya, paMcendriya, tiryaca, manuSya,vanavyantara, jyotiSka ane vaimAnika jIva nArakonI samAna karma prakRti na bandha kare che. e badhAmAM nArakenA samAna traNa bhaMga thAya che. eja vAta AgaLa spaSTa karI che-nAraka asurakumAra, dviIndriya, trIndrika, caturindriya, paMcendriya tiryaMca, manuSya, vAnavyantara, tiSka ane vaimAnika arthAt samuccaya jIvo ane ekendriyenA sivAya badhA jIvemAM traNa bhaMga samajavA joIe. je prakAre prANAtipAtathI eka vacana ane bahuvacanane laIne be daMDaka nuM pratipAdana karyuM che, eja prakAre mRSAvAda Adi badhAM pApasthAnothI paNa be-be daMDaka samajI levA joIe. eja vAta AgaLa kahelI che-mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA. prema. lebha draSa. kalaha-kajIye kaMkAsa abhyAkhyAna, pizunya. paraMparivAda. aratirati. bhAyAmRSA ane mithyAdarzanazalya A badhA ne laIne be-be daMDaka thAya che. e prakAre aDhAra pApa sthAnake saMbI ekatva ane bahatvanI apekSAthI chatrIsa daMDaka thAya che. sU. zA zrI prajJApanA sUtra : 5 12 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmabandha hetu kriyAvizeSa kA nirUpaNa karmabandha hetu kriyA vizeSa zabdArtha- (nIve jo maMte! TIMvarAija vanne vaMdhanALe #ifg) he bhagavan ! jJAnAvaraNa karmane bAMdhI rahela jIva keTalI kriyAovALo hoya che? ( joyA siya tiriNa) he gItamAM kadAcita traNa kiyAvALA (siya nakkiriNa) kadAcita cAra kiyAvALo (siya paMra vigi) kadAcit pAMca kiyAvALI, (parva naraNa nAva vemALag) eja prakAre nAraka yAvata vaimAnika - (nIvA maM! jAuvALI vaMdhamALA ja iirayA?) he bhagavana! jJAnAvaraNIya karmane bAMdhatA evA ghaNuM ja keTalI kiyAvALA hoya che? (yamAM siya ti jhiriyA) kadAcita traNa kiyAvALA (siya riyA) kadAcita cAra kiyAvALA (siya vaMja jiriyA) kadAcita pAMca kiyAvALA (Urva netA ni taraM nAva vemALiyA) eja prakAre nAraka nirantara yAvatu vaimAnika | (gvaM risAvaranis4) eja prakAre darzanAvaraNIya karmane (vaiyaLiri) vedanIyane (monika) mehanIyane (mA caM) Ayukamane (nAnaM) nAmakarmane (jaM) gotrakamane (maMtarAyaM ) ane antarAya karmane (mavidHpArImo) ATha prakAranI karma prakRti (mALiyatrAmo) kahevI joIe (EAraMpattiyA sosa saMdai mavaMti) ekavacana ane bahuvacanathI sela daMDake thAya che (nIveLe maMte ! gItAmo vAra kAriyA ?) he bhagavan! jIvanA nimittathI jIva keTalI kiyAvALA hoya che? (yamA ! siya ti krigi) he gautama ! kadAcita traNa kiyAvALA (sika 3 ziUi) kadAcita cAra kiyAvALA(siya paMja krizig) kadAcita pAMca kiyAvALA (siya miiraNa) kadIcita kiyA rahita hoya che (lILa mata! merAmo zigi) he bhagavan! jIva nArakanA nimittathI keTalI kriyAvALA hoya che ? (yamA ! siya tikrigi, sitha viiraNa, siya miiA ) he gautama ! kadA. cita traNa kiyAvALA. kadAcita cAra kiyAvALA, kadAcita kiyArahita | (gve nAva thaLiyakumAra go ) e prakAre yAvat svanitakumAra (purUvizArUyAmAM) pRthvI kAyikathI (gAyArRvAgo ) apUkAyikathI (te thAya) tejaskAyithI (vADActra vAva junA rite viya variMdriya vaMciMdriya sirijhobiyamanuslImo) vAyukAyika, vanaspatikAyika, dvIndriya, trIndriya, caturidriya, paMcendriya tiyaca, manuSyathI (nahIM nIvAjho) jevAjIvathI ( vAranosimALiyAmAM kahyuM nerAmo) vAvyantara, jyotika ane vaimAnikathI jema nArakathI (vIve mete ! nIvehiM to cha diriNa) he bhagavan! jIvana jIvanA nimitathI keTalI kiyAvALA thAya che? (roya ! siya ti vigi) he gautama ! kadAcita traNa kriyAvALA (aai nava gi) kadAcita cAra kiyAvALA hoya che (siya paMca zigi) kadAcita pAMcakriyAvALA (fsaya miiray) kadAcina kriyArahita paNa hoya che (je mete ! nerajghiM te varU vigi ?) he bhagavan ! jIva nArakonA nimittathI keTalI kiyAvALA hoya che ? (nomAM siya ti ziripa) he gautama kadAca traNa kiyAvALA (siya jas zrI prajJApanA sUtra : 5 13 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jigi) kadAca cAra kiyAvALA (fsatha miira) kadAca kiyAthI rahita ( vaheva TuMpo TUMkuzo) A rIte jema pahela daMDaka kaha che. (tathA jJo viratamo mALavyo) eja pramANe A bIje daMDaka paNa kahevo. (kAva mALiyatti.) yAvata vaimAnika paryata (nIvALuM mete ! nIvAmo vAriyA) he bhagavana ghaNA jIvAtmAo eka jIvathI keTalI kiyAvALA hoya che? (govA! siya ti viDiyo vi) he gautama! kadAca traNa kiyAvALA paNa hoya che. (siya rU3 jiriyA) kadAca cAra kriyAvALA paNa hoya che. (siya paMca phririyA ki !) kadAca pAMca kiyAvALA paNa hoya che (sitha miirayA vi) kadAca kriyA 2hita paNa hoya che (navAnuM mate! nevAge jiriyA) he bhagavana jIvo nArakanA nimittathI keTalI kiyAvALA hoya che? (royamA! kaheva mATrisTa) he gautama jema pahelA daMDaka kahA che, (tadeva mALivavo) eja pramANe AnA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM joIe (nAva mALiyatti) deva yAvata vaimAnika paryanta (nIvA mete ! vIrohiM to varU iirayA ?) he bhagavana jIva jIvonA nimittathI keTalI kiyAvALA hoya che? (royamA ! tikriyA vi) he gautama! traNa kiyAvALA paNa (as zirasA vi!) cAra kiyAvALA paNa ( vaMjhariyA vi.) pAMca kiyAvALA paNa (mariyA vi) akriyA paNa hoya che. (nIvA maMte ! ne hRgfha te vA viviyA) he bhagavana jIvo nArakanA nimittathI keTalI kiyAvALA hoya che (nomAM ti riyA viirayA aiirayA) he gautama! traNa kiyAvALA, cAra kiyAvALA ane kriyArahita (suragunAhiM te vi ivaM jeva) asurakumAra devothI paga eja prakAre (nAva mALiUhiM te) thAvata vaimAnikethI (morAtrisahiMto nahIM nahiMto) audArika zarIravALAonA nimitathI jema jInA nimittathI (nararRgi ! nIvo karU vigi?) he bhagavana nAraka jIvana nimittathI keTalI kiyAvALA thAya che? (vocamA ! siya ti ziriNa) he gautama kadAcit traNa kiyAvALA (siya ra3 gi ) kadAcita cAra kiyAvALA (siya paMca phririNa) kadAcita pAMca kiyAvALA (TLa mete ! neNAmo krizig?) he bhagavana ! nAraka jIva nArakanA nimittathI keTalI kiyAvALA hoya che? (noramA ! ziva tigi ) he gautama kadAcita traNa kiyAvALA ( siya ra3 krigi) kadAcita cAra kiyAvALA (gvaM nAva mainghiMto ) eja prakAre yAvata, zrI prajJApanA sUtra : 5 14 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaimAnikAnAnimittathI ( navaraM) vizeSa ( nerayalsa nepha'' di' to vecehi toya vaiSamA jiriyA nathi ) nArakAne nArakanA ane dezanA nimittathI pAMcamI kriyA nathI thatI (nerA naeN maMte nIvo haTTa jiriyA ?) he bhagavan! nArakajIvanA nimittathI keTalI kriyAvALA hAya che? (goyamA ! siya niiirayA) hai gautama kadAcita traNa kriyAvALA (siya ciirayA ) kadAcita cAra kriyAvALA (siya vazva jiriyA) he kadAcita pAMca kriyAvALA ( dhva` nAva memALiyAo ) eja prakAre yAvat vaimAnikAnA nimittathI (navara nerayAo vevAmAM ya paMcamAM jiriyA nathi ) vizeSa nArakAnAM ane devAnA nimittathI pAMcamI kriyA nathI thatI ( nethALa maMte ! nIvrutite kRti vikariyA ) he bhagavan ! nAraka jIvanA nimittathI keTalI kriyAvALA hAya che ? (noyamA ! tiSThiriyA vi, 23 jiriyA viqca vhiriyA vi) he gautama! traNa kriyAvALA, cAra kriyAvALApaNu ane pAMca kriyAvALA paNa (nerayA na ma te! nehi to haiM biriyA?) he bhagavan nArA nArakonA nimittathI keTalI kriyAvALA hAya che ? (noyamA ! ti jiriyA, 23 jiriyA) he gautama! traNa kriyAvALA, ane cAra yiAvALA ( va nAva nemALihitA) eja prakAre yAvatu vaimAnikAthI ( navara MgorAsi rIrlRi te nahAnInahiM te) vizeSa audArika zarIravALAonA nimittathI jema jIveAnA nimittathI ( amuhamAreLa mate ! nIyAmo rU vhirid?) he bhagavan ! asurakumAra deva jIvanA nimittathI keTalI kriyAvALA heAya che ? (noyamA ! heva nerUt vattari TUMkunA) he gautama! jema nAraka saMbaMdhI cAra daMDaka (taMddezya asumAre va cattari TuMkanA mALiyajJA) eja prakAre asurakumAra sabandhI cAra daMDaka kahevA joIe (va ( vajJika mAtreyantra ) eja prakAre upayAga karIne vicAra karI levA joIe ( lIve manUse ya iiradvunnatlR ) samuccaya jIva ane manuSya akriya kahevAya che(settA ajiriyAna pujyaMti) zeSa akriya nathI kahevAtA (sabba kIvA ) badhAjIva ( orAjiyasarI hito ) audArika zarIrAthI ( taMtra riyA) pAMca kriyAvALA ( meraphathayevahito ) nArako tathA devAthI (paMca riyA ) pAMca kriyAvALA ( pujyaMti ) nathI kahevAtA ( ) e prakAre ( velanAthave ) eka-eka jIvapadamAM (pattara vartAra T"kuA mALiyavA ) cAra-cAra daDaka kahevA joIe . ( va ta`Tsa) e prakAre A daMDaka ( savevi nIvAvIyA ) adhAvathI AraMbhIne (63) daMDaka heAya che || sU. 4|| TIkA :-AnAthI pUrva e pratipAdana karela che ke jIvAtmA sAta athavA AThe prakAranA ka anya kare che. have e nirUpaNa karAya che ke te jIva jJAnAvaraNIya Adi ATha karmAMnA anya karIne keTalI kriyAothI yukta bane che ? zrI gautamasvAmI-he bhagavan! jIva jJAnAvaraNIya Adi ATha kamo andha karIne keTalI kriyAvALA bane che ? arthAt keTalI kriyA dvArA jJAnAvaraNa ka`ne utpanna kare che ? zrI bhagavAna-he gotama ! jIva. jJAnAvaraNIya kanA anya karIne kadAcit traNa kriyA e dvArA prANAtipAtane utpanna kare che, kadAcita cAra kriyAvALA bane che. arthAt cAra kriyAo dvArA tene niSpanna kare che, kadAcit pAMca kriyAvALA thAya che, arthAt pAMca kriyAo dvArA niSpanna kare che. ahIM traNa kriyAe kAyikI adhikaraNikI ane prAddheSika samajavI joIe. zrI prajJApanA sUtra : 5 15 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teomAMthI kAyikI kriyA, hAtha, page AMkha AdinA vyApAra rUpa che arthAta zarIrathI agara zarIranA keI avayavathI thanArI kriyA kAyikI kahevAya che. asi, (ga) Adine taiyAra karavA te adhikaraNikI kriyA kahevAya che. adhikaraNa arthAta hiMsAnA sAdhana, temanA nimittathI thanArI kiyA AdhikaraNikI kiyA kahevAya che. huM ane mArUM" e prakArane manamAM azubha saMkalpa kare e prASikI kriyA che. cAra kriyA e, kAyika, ArthikaraNikI, prASikI ane pAritApanikI samajavI joIe. - bIjAne paritApa pahoMcADavAthI talavAra (khaga) AdinA AghAta karavAthI thanArI kiyA pAritApanikI kriyA kahevAya che. pAMcamI kiyA prANAtipAtanI che. prANone atipAta arthAta vyaparopaNa karavAthIjIvanathI rahita karavAthI thanArI kriyA prANAtipAtinI kriyA kahevAya che. e prakAre kAryarUpa jJAnAvaraNIya karmanA dvArA kAraNarUpa prANAtipAtanI utpatti nA bheda pradarzita karelA che. tenA bhedathI baMdhamAM paNa bheda thAya che. kahyuM paNa che-traNa kriyAothI,cAra kriyAothI ane pAMca kriyAothI kramazahiMsA thAya che ane enAthI banyamAM paNa vizeSatA thaI jAya che, agara vega ane pradraSanI samAnatA thAya che have te batAvAya cheke nArakathI laIne vIsa daMDakenA kramathI vaimAnika sudhI eja prakAre kahevuM joIe-samuccaya jInA viSayamAM je kathana karavAmAM Avela che, tenA anusAra nArakathI prAraMbha karIne asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, dvIndriya, trIndriya, caturindriya, paMcendriyatiryaMca, manuSya, vanavyantara, jotiSka ane vaimAnika jJAnavaraNIya karmane baMdha karavA chatAM kadAcita traNa kiyAvALA hoya che. kadAcita cAra kayAvALA hoya che. ane kadAcita pAMca kiyAvALA hoya che, e prakAre A phalita thayuM ke eka viziSTa arthAta eka saMkhyaka nArakathI laIne vaimAnika sudhI kaI paNa jIva kema na hoya te jJAnAvaraNIya karmane badha karavA chatAM kadAcita traNa kriyAothI, kadAcita cAra kriyAothI ane kadAcit pAMca kiyAothI, jeno ullekha pahelA karelo che. prANAtipAtane pari samApta kare che. e prakAre eka vacana rUpathI vIsa daMDakanuM pratipAdana karIne have bahuvacana rUpamAM cevIsa daMDakonuM nirUpaNa kare che. ( zrI gautamasvAmI-he bhagavana! (ghaNA) cha jJAnAvaraNIya karmano baMdha karate chate keTalI kiyAvALA hoya che ? arthAt keTalI kriyAo dvArA prANAtipAtane samApta kare che ? zrI bhagavAna-he gautama! kadAcit traNa kriyAvaLA, kadAcita cArakiyAvALA ane kadAcita pAMca kiyAvALA paNa aneka jIvo hoya che. tethI ghaNuM ja jJAnAvaraNIya karmano baMdha karavA chatAM paNa sadaiva traNa kiyAvALA paNa maLI Ave che, ghaNuM ja cAra kiyAvALA paNa maLI Ave che ane ghaNA jIvo pAMca kiyAvALA paNa maLe che. ahIM A eka bhaMga thAya che. bIje kaI vikalpa na hovAthI A abhaMgaka che. e prakAre jema samuccaya jIvanamAM paNa abhaMga che. eja pramANe nAraka vigere covIse daMDakamAM paNa darekamAM abhaMgaka jANavA joIe teo paNa jyAre jJAnAvaraNIya karmane baMdha kare che, te sadaiva ghaNuM badhA traNa kiyAvALA maLe che, ghaNA badhA cAra kriyAvALA maLe che. ane ghaNuM badhA pAMca kiyAvALA paNa maLe che. Aja abhiprAyane pragaTa karavAne mATe sUtrakAra kahe che zrI prajJApanA sUtra : 5 16 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eja prakAre nArakothI laIne vaimAnika sudhI samajavu joIe. arthAt samuccaya jIvAnI vaktavyatA nA anusAra nirantara nAraka, asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika akAya Ada ekendriya, dvAndriya, trIndriya,caturindriya,poMcendriyatiya ca,manuSya, vAnagRtara, caitiSTha ane vaimAnika paNa jJAnAvaraNIya karmAMte| baMdha karIne prANAtipRAtanI niSpattimAM traNu kriyAe vALA paNa thAya che. cAra kriyAovALA paNa thAya che ane pAMca kriyAvALA paNa thAya che. je prakAre jJAnAvaraNIya karmInA viSayamAM kahelu` che. eja prakAre darzAnAvaraNIya. vedanIya mehanIya AyuSya. nAma getri. ane antarAya A AThe karmAM prakRticenA viSayamAM kathana karavAM joie. e prakAre eka vacana ane bahuvacananI apekSAe sAla da!ka thAya che. abhiprAya e che ke jevu jJAnAvaraNIya ka`nI apekSAthI ekavacana ane bahuvacanane laine daMDakAnu pratipAdana karyu* che, eja prakAre khojA darzanAvaraNIya Adi karmInI apekSAthI pratyeka karmanA khe-be daMDaka thAya che. e prakAre A karmAMnA sAla daMDaka samajavAM joie. have vartImAna bhava sabandhI jIvanA jJAnAvaraNIyaAdi ATha ka baMdha vizeSanA prarUpaNamAM kAyikI Adi kriyAjanita prANAtipAtanA samAna atIta bhuvanA kAya sambandhI kAyikI kriyAonA kAraNe prANAtipAta vizenI paNa prarUpaNA karavAne mATe kahe che zrI gautamasvAmI-jIva jIvanI apekSAe keTalI kriyA vALA kahelA che ? zrI bhagavAna-he gautama ! kadAcit kavacit traNa kriyAovALA. kadAcita cAra kriyA vALA ane kadAcita kavacit pAMca kriyAvALA tathA kadAcita kavacit kriyA rahita hoya che. vamAna bhavane laine pUrNAMkata prakArathI kAyikI. AdhikaraNikI ane prAdveSakI Adi kriyA samajavI joie. kintu atIta bhuvane laine ema samajavu joie-pUrva bhava saMbaMdhI kAyAnA athavA kAyanA eka bhAganA vyApAra thavAthI krAyikI kriyA thAya che. e prakAre pUrvabhavamAM joDelA halagara (niSkRTa) yaMtra AdinA athavA pUrva bhavamAM navI rIte anAvela si (khaDga) lAlA tAmara Adi zastronA khIjAnA upapAtane mATe kAmamAM AvatA AdhikAraNikA kriyA thAya che. tathA atIta bhava saMbaMdhI azubha pariNAmanI pravRttinuM pratyAkhyAna na karavAthI prADheSikI kriyA thAya che. e prakAre traNa kriyAvALA samajavAjoIe cAra kriyAmAM pUbhava sambandhI pAritApanikI kriyA paNa sammilita karavI joIe kemake pUrvabhava saMbaMdhI kAyathI paritApa upajAvAya che. pAMca kriyAo hAya tA pahelI prANAtipAta kriyA jenu svarUpa A pramANe che prANeAthI vyaparopaNa karavuM, te paNa thAya che. kadAcit akriya thAya che. kemake jyAre pUrvabhava saMbaMdhI zarIrane athavA adhikaraNane traNa karaNa traNa yAgathI tyAgIde che ane tadbhava saMbaMdhI zarIrathI koi kriyA paNa nathI karatA, e samaye akriya thAya che. A akriyatva manuSyanI apekSAthI samajavuM joIe, kemake manuSyamAM ja sarvavirati thaI zake che. athavA akriyatva siddhonI zrI prajJApanA sUtra H 5 17 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apekSAthI samajavuM joIe. kemake teomAM na te zArIrika vyApAra thAya che ane na mAnasika vyApAra thAya che. e Azayane vIsa daMDakonA kamathI prarUpita karavAne mATe kahe che-he bhagavana! jIva nArakanI apekSAe prANAtipAtanI niSpattimAM keTalI kriyAvALA thayA che? zrI bhagavAna-he gatama! kadAcita traNa kiyAvALA thAya che, kadAcit cAra kiyAvALA thAya che, kadAcita akiyAvALA thAya che, eja prakAre asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vidhutakumAra, udadhikumAra, dIpakumAra, dikukamAra, pavanakumAra, ane svanitakumAra A dazabhavana patinI apekSAthIjIva kadAcita traNa kriyAvALA thAya che, kadAcita cArakiyAvALA thAya che ane kadAcita akriya bane che. pRthvIkAyikathI, apUkAyikathI, tejaskAyikathI, vAyukAyikathI, vanaspatikAyikathI. dvIndriyathI, trIndriyathI, caturindriyathI padriya tiryaMcathI ane manuSyathI arthAt A pRthvIkAyika AdinI apekSAthI samuccaya jIva sambandhI vaktavyatAnA anusAra kadAcita traNa kiyAvALA, kadAcita cAra kiyAvALA kadAcit pAMca kiyAvALA ane kadAcita akriya thAya che. evuM pratipAdana karavuM joIe. paNa deva ane nAraka jIvanI apekSAe cAra kiyAvALA ja samajavA joIe, pAMca kiyAvALA ne kahevA joIe, kemake devo ane nArakene jIvanathI vyuparata nathI karI zakAtA. kahyuM paNa che-nAra ane devanuM AyuSya apavartana thavAyegya nathI heta arthAta akALamAM temanA mRtyu nathI thaI zakatAM. devo ane nArakonA atirikta saMkhyAta varSanI AyuvALAnI apekSAe jIva pAMca kriyAvALA paNa thaI zake che. kemake teo aparvatanIya AyuvALA hoya che. tethI ja teonA jIvananuM vyapara paNa thaI zake che. vAnavyantara, tiSka ane vaimAnika, e traNa devanI apekSAthI, eja prakAre samajavuM joIe. jema pahelAMnA nArakanI apekSAthI kahyuM che, arthAt pahelA nArakanI apekSAe cAra kiyAvALA sudhI kahyA che. pAMca kiyAvALA nathI kahyA. eja prakAre ahI paNa cAra kriyAvALA sudhI ja kahevuM joIe pAMca kiyAvaLA nahIM kahevA joIe. e prakAre eka saMkhyaka jIvane eka saMkhyaka jIvanI apekSAthI kriyAonuM pratipAdana karAyuM che, have eka saMkhyaka jIvanI apekSAthI kriyAonuM pratipAdana kare che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! eka jIva ghaNuM jInI apekSAthI keTalI kiyAvALA thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! kadAcita traNa kiyAvALA thAya che, kadAcita cAra kiyAvALA thAya che, kadAcita pAMca kriyAvALA thAya che. ane kadAcita akiya arthAt kriyA rahita thAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! eka jIva nAranI apekSAe keTalI kriyAo vALA thAya che? zrI prajJApanA sUtra : 5 18 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama ! kadAcit traNa kriyAvALe, kadAcit cAra kriyAvALA, ane kadAcit akriya bane che. nArakonI apekSAthI jIva pAMca kriyAvALA nathI thatA, enu kAraNa pahelA kahelu che.e prakAre jema paheluM daMDaka-eka vacananI apekSAthI kahyu che, temaja A bIjI mahuvacana viziSTa MDaka paNa samajI levuM joie, yAvat asurakumAra Adi bhavanapatiyA nI apekSAthI, pRthvIkAyika Adi ekendriyanI apekSAthI, dvIndriya, trIndriyA, ane caturindriyAnI apekSAthI, paMcendriya tiya cA, manuSyA, vAnanyantarA, jayetiDhDhA ane vaimAnikonI apekSAthI paNa prathama DekanA samAnaja jANavu joie. have ghaNA jIveAnI eka jIvanI apekSAe thanArI kriyAonuM nirUpaNa kare che. zrI gautamasvAmI-Debhagavana! ghaNA chyAne eka jIvanI apekSA keTalI kriyAo thAya che? zrI bhagavAna--he gautama! ghaNA jIva eka jIvanI apekSAe kadAcit traNa kriyAvALA kadAcit cAra kriyAvALA, kadAcita pAMca kriyA vALA ane kadAcit kriyA rahita bane che, A bAbatamAM yukti pUrvanI jema samajI levI joie, zrI gautamasvAmI-he bhagavan! jIva eka nArakanI apekSAe keTalI kriyAvALA thAya che ? zrI bhagavAna-he gautama ! jevuM ekavacanAnta prathama daDaka kahyuM che. tevuM ja bahuvacana vALA jIva viSayaka khIjuM IMMDaka paNa kahevuM joIe- yAvatu asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvI. kAyika Adi ekendriya, dvIndriya, trIndriya, caturindriya, paMcendriya tiya ca, manuSya, vAnavya: caiAtika ane vaimAnikanI apekSAe paNa jIva kAcita traNa kriyAvALA, kadAcit cAra kriyAvALA ItyAdi pUrvavat jANavuM joie ntara, ghaNA jIvAnI apekSAe ghaNA jIvAnI kriyAenuM nirUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! jIvavAnI apekSAe keTalI kriyAvALA kahelA che? zrI bhagavAna-he gautama ! jIva jIvAnI apekSAe traNa kriyAvALA paNa hAya che, cAra kriyAvALA paNa hoya che, pAMca kriyAvALA paNa hoya che ane akriya paNa hoya che. yukti pUrvanI jemaja samajI levI joie. koi jIva koi jIvanA pratye traNa kriyAvALA thAya che, koi koinA pratye cAra kriyAvALA thAya che, koI kAinA pratye pAMca kriyAvALA thAya che, koI sarvottama cAritravALA manuSya athavA siddha khadhA akriya ja hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! ghaNuAjIva ghaNA nArakonI apekSAe keTalI kriyAvALA hAyache ? zrI bhagavAna-he gautama ! jIva nArakonI apekSAe kadAcit traNa kriyAvALA, kadAcit cAra kriyAvALA ane kadAcit kriyA rahita heAya che. asurakumAra devAnI apekSAe paNa jIva pUrvavat traNa agara cAra kriyAvALA athavA akriya hoya che. yAva-taragamAra Addhi bhavana zrI prajJApanA sUtra H 5 19 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patiyA, pRthvIkAyika Adi ekendriyA, dvIndriyo, trandriyA, caturindriyA, paMcendriya tiya``cA manuSyA, vAnavyantarA, jayAti ane vaimAnika devAnI apekSAe paNa jIva kadAcit traNa kriyAvALA kAcit cAra kriyAvALA ane kadAcit akriya hoya che. temanAthI atirikta sakhyAta vanI AyuvALA jIvAnI apekSAthI pAMca kriyAvALA paNa hoya che. e batAve che-dArika zarIrAnI apekSAe jevA jIva jema jIvAnI apekSAe traNa kriyAvALA, kAi cAra kriyAvALA kAi pAMca kriyAvALA ane koi koi akriya paNa kahelA che. eja prakAre ahIM paNa kahI levuM joie. e prakAre sAmAnya rUpathI jIva padmanA AzrayathI cAra daMDakAnuM pratipAdana karAyuM che. have nairicaka padane laine prarUpaNA karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nAraka jIvanI apekSAthI keTalI kriyAvALA bane che? zrI bhagavAna-he gautama ! kadAcit traNa kiyAvALA, kadAcit cAra kiyAvALA ane kadAcita pAMca kiyAvALA hAya che. audArika zarIra temaja sakhyAta varSanI AyuvALA enI apekSAthI nArA pAMca kriyAvALA samajavA joie. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nAraka jIva nArakanI apekSAe keTalI kriyAvALA hAya che ? zrI bhagavAna-gautama ! kadAcita traNa kriyAvALA, kadAcit cAra kiyAvALA paraMntu pAMca kriyAvALA nathI hetA. kemake nAraka jIvanuM jIvanathI vyaparepaNa nathI karAtu arthAt tene mArI nAkhavA asaMbhavita che. tethI pAMcamI kiyA prANAtipAta nA asa'bhava che. eja prakAre vaimAnikA sudhI samajavu joie. arthAt nAraka sabandhI vaktavyatAnA anusAra asurakumArAthI laine vaimAnikA sudhI yathA yAgye kadAcit kAi traNa kiyAvALA, kadAcit cAra kiyAvALA ane kadAcita pAMca kriyAvALA hoya che. nAva vaiLihiMtoH ahI je jAya zabdano prayoga karyA che. tenAthI nAraka jIvAdinI apekSAthI keTalI kriyAvALA thAya che? ItyAdi prakAranA bIjA daMDakanu pratipAdana thai gayuM ema samajI levu joie. paNa vizeSatA e che ke, nArakane nArakanI apekSAe ane devAnI apekSAthI pAMcamI kriyA arthAt jIvanathI vyuparata karavA rUpa prANAtipAta kiyA nathI thatI. e kriyAnuM thavuM sa Mbhavita nathI, kemake deva ane nAraka anapavAMcu vALA heAya che. tethIja devA ane nArakanI apekSAthI kadAcita traNa kiyAvALA, kadAcit cAra kiyAvALA ja hoya che, pAMca kriyAvALA nathI hAtA. hA sakhyAta 'nI AyuvALA audArika zarIrI jIvAnI apekSAe nAraka pAMca kiyAvALA paNa hoya che. zrI gautamasvAmI--he bhagavan! (ghA) nAraka jIvA eka jIvanI apekSAe keTalI kriyAvALA haiya che ? zrI bhagavAna he gautama ! nAraka jIvanI apekSAe kadAcit traNa kiyAvALA paNa hAya zrI prajJApanA sUtra H 5 20 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, kadAcit cAra kiyAvALA hoya che ane kadAcit pAMca kiyAvALA paNa hoya che.eja prakAre vaimAnikadevo sudhI, arthAta nArakanI vaktavyatAnA anusAra vaimAnika deve sudhI yathAyogya keI nAraka traNa kiyAvALA, koI cAra kiyAvALA, ane kaI pAMca kiyAvALA hoya che. paNa A tathya dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke deve ane nArIkenI apekSAthI keI nArakane prANAtipAta rUpa pAMcamI kriyA nathI thatI. A viSayamAM je yukti pahelAM kahI che, tene ahIM samajI levI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! ghaNA nAraka ghaNA chanI apekSAe keTalI kriyAvALA hoya che? zrI bhagavAna he gautama! nAraka nI apekSAthI kadAcita traNa kiyAvALA, kadAcita cAra kiyAvALA ane kadAcita pAMca kiyAvALA hoya che. zrI gautamasvAmI he bhagavan !-nAraka jIvanArakonI apekSAthI keTalI kiyAvALA hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! nAraka nArakonI apekSAthI kadAcita traNa kiyAvALA hoya che, kadAcita cAra kiyAvALA hoya che, pAMca kriyAvALA nathI detA e viSayamAM yukti pUrvavata samajI levI e prakAre asurakumAra Adi bhavanapatinI apekSAthI, pRthvIkAyika Adi ekejinI apekSAthI, dvIndri, trIndriye ane caturindriyanI apekSAthI, paMcendriya tiyAnI apekSAthI manuonI apekSAthI,tathA vAnavyantaranI tiSka ane vaimAnikanI apekSAthI paNa nAraka Adi traNa kiyAvALA hoya che. kintu dArika zarIravALAonI apekSAe emaja kahevuM joIe jema chavAnI apekSAthI kahyuM che. arthAt jema samuccaya javAnI apekSAe pAMca kiyAvALA paNa kahyA che, eja prakAre dArika zarIra vALAonI ape. kSAthI paNa samajI levuM joIe zrI gautamasvAmI-he bhagavan! asurakumAra jIvanI apekSAthI keTalI kriyAvALA hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! jema narayikanA viSayamAM ekavacana ane bahuvacana ne laIne cAra daMDaka kahyA che, e prakAre asurakumAranA viSayamAM paNa cAra daMDaka kahevA joIe. e prakAre yAcita upayoga karIne prarUpaNa karavI joIe jIva ane manuSyanI vaktavyatAmAM akiya paNa kahevA joIe. ema siddhonI tathA uttama cAritravAna purUSonI apekSAe paNa akiya kahevA joIe. AnAthI atirikta anya koInI vaktavyatAmAM ayi nahIM kahevuM joIe. badhA jIva saMkhyAta varSanI AyuvALA dArika zarIrI jInI apekSAe pAMca kiyAvALA na kahevA joIe, enuM kAraNa pahelAM kahevAyeluM che, e prakAre eka eka jIva padane laine cAra cAra daMDaka kahevA joie. jIvane mukhya karIne A badhA daMDaka so thAya che, je A prakAre che-samuccaya jIvanuM eka sthAna ane zrI prajJApanA sUtra : 5 21 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAraka Adi covIsa sthAna maLIne pacIsa thAya che. A pacIse sthAnamAMthI pratyekanA cAra cAra daMDaka thavAthI 2544=100 daMDaka badhA maLIne thAya che. - ahIM e AzaMkA karI zakAya che ke dvIndriya Adi jIvonI apekSAthI nairayikane kAyikI Adi kriyAo kevA prakAre thaI zake che ? A zaMkAnuM samAdhAna A prakAre che-nAraka jIva bhavanuM kAraNa vivekane abhAva hevAthI pUrvabhavanA zarIrane vyutsarga nathI karatA. Ave je zarIra niSpanna karyuM hatuM, jyAM sudhI e zarIra pariNAmane sarvathA tyAga nathI karatA tyAM sudhI eka dezathI paNa e pariNAmane dhAraNa karanArA zarIrane pUrvabhava prajJApana nayanI apekSAthI tenuM ja kahevAya che. jema taghaTa. tAtparya e che ke kAIghaTamAM ghI bhareluM hatuM, pachI temAMthI ghI kADhI levAmAM AvyuM. te paNa te ghaTa dhRtaghaTa kahevAya che. eja prakAre je jIve je zarIranuM nitpAdana karyuM che, e zarIramAMthI bhale jIva nikaLI gayo hoya ane te zarIra nijIva thaI gayuM hoya, to paNa te tenuM kahevAya che, kemake te che te zarIrane utpanna karyuM hatuM. e zarIrano eka bhAga hADakAM vigerethI paNa agara keI bIje jIva kaI jIvano prANAtipAta kare che, te te zarIrane utpAdaka te jIva paNa kAyikI Adi kriyAo bhAgIdAra thAya che. enuM kAraNa e che ke, te jIva je temAMthI nikaLIne kayAMka bIje utpanna thaIgaela che, pitAne te pUrva zarIrane vyutsarga nathI karyo. pAMce kiyAonI bhAvanA e prakAre samajavI joIe. tene kAyAne vyApAra hovAthI kAyikI kriyA samajI levI joIe. eja prakAre kAya AdhakaraNa paNa thAya che, tethI ja AdhikaraNikI kiyA thAya che. prASikI Adi kiyAe e prakAre samajavI joIe. jyAre A zarIranA keI eka bhAga ne ghAna karavAmAM samartha samajIne koI bIjI vyakti koInA prANane atipAta karavAne mATe ughata thAya che ane tene dvIndriya Adi koI jIvana pratye krodha utpanna thAya che, tyAre te vicAre che-A zastra A prANIno ghAta karavAmAM samartha che. ema vicArIne ane tene grahaNa karIne tIvra kedhane AdhIna thaI jAya che. temaja te jIvane pIDA pahoMcADe che, tyAM sudhI ke tene jIvana vagaranI banAve che, tyAre te zarIra je jIvanuM hatuM. tene paNa prAaSikI, pAritApanikI ane prANAtipAtakI kiyA lAge che, kemake tenA zarIrathI A kriyA karelI che. ItyAdi yathAyogya samajI levuM joIe. | sU. 4 che zrI prajJApanA sUtra : 5 22 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyAvizeSa kA nirUpaNa kriyAvizeSavaktavyatA zabdA -(ra / mate! jiriyAo vaLattA o ?) (he bhagavana ! Ape kriyAe keTalI kahelI che ? (noyamA! paMca jiriyAo vaLattAmo) he gautama pAMca kriyAe kahI che (ta mahA-hAthA sAva pALAvAjiriyA) te A prakAre-kAyikI yAvat prANAtipAta kriyA (nerayALa mate! rU iirayAo vaLattAo) he bhagavan ! nAkAnI keTalI kriyAo kahI che ? (goyamA ! vaMnne jiriyAo vaLattAmo) he gautama ! pAMca kriyAe kahI che (te nahA-chAyA nAva vALAvAyajhiriyA ) te A prakAre kAyikI yAvat prANAtipAta kriyA (jvaeN nAva cemALiyAnuM) e prakAre vaimAnikA sudhI (=ssA mate ! nIvasAyA riyA nA) he bhagavan ! je jIvane kAyikI kriyA thAya che (tassa hiLiyA jiriyA jJa) tene adhikaraNiko kriyA thAya che ? (galsa mahinaraLiyA ziriyA gara tassa chAyA #ga) jene adhikaraNikI kriyA thAya che,tene kAyikI kriyA thAya che? ( goyamA ! jassaNaM jIvassa kAiyA kiriyA kajjara tassa ahigaraNiyA kiriyA niyamA kajjai ) he gautama! je jIvane kAyikA kriyA thAya che, tene adhikaraNikA kriyA niyame karI thAya che (nanna ahiALI jiriyA gdaphtaravi hrAyA jiriyA niyamA jnma) jete AdhikaraNikI kriyA thAya che, tena kAyikI kriyA niyamathI thAya che (galsa ga mate ! nIvassAvA- jiriyA Japha tarala pAmosiyA jiriyA jJarU ?) zu` bhagavan ! je jIvane kAyikI kriyA thAyache, tene prAdbhaSikI kriyA thAya che ? (=ssuM pAmoliyA jiriyA PUT tassa hAyA jiriyA jJa ?) jene prAdbhaSikI kriyA thAya che, tene kAyikI kriyA thAya che ? (goyamA ! vaM ceva) he gautama emaja che. (nassA mate ! nIvatta chAyA jiriyA jJara tassa vAriyALiyA jiriyA jJara ?) je jIvanI kAyikI kriyA thAya che tene pAritApanikI kriyA thAya che ? (gasa vAriyAvaLiyA jiriyA gaipha taC vhAyA jiriyA ggara ?) jene pAritApanikI kriyA thAya che, tena kAyikI kriyA thAya che? (goyamA ! jassaNaM jIvassa kAiyA kiriyA kajjai tassa pAriyAvaNiyA siya kajjai, siya nA kajai) he gautama ! je jIvate kAyikI kriyA thAya che, tene pAritApanikI kriyA kadAcita thAya che, dAcit nathI thatI (galsa puLa pAriyAvaLiyA niriyA ga tarasa kAyA niyamAM hranga) jene pAripatokinI kriyA thAya che, tene niyamathI kAyikI kriyA thAya che. ( va vALAvArriyA vi) eja prakAre prANAtipAta kriyA paNa (va AAio poppara niyamA tiiiti) e prakAre AdinI traNa paraspara niyamathI thAya che. (ssa AphAmo tinni kanaiti) jene AdinI traNa thAya che (tassa kariAyo yoni) tene uparanI e tene uparanI e (siya daMti siya no ti) kadAcita thAya che ane kadAcit nathI thatI ('sma rAmo phoLi ti) jene AgaLa pAchaLa nI e thAya che ( tasa ArAmo niyamA ti--i SkRti ) tene AdinI traNa niyamathI thAya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 23 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (naraNa mate ! nIvarasa variyAvaLiyA piriyA 19) he bhagavana ! je jIvane pAritApanikI kiyA thAya che (tasta vArUvAriyA ga?) zuM tene prANAtipAta kiyA thAya che? (narsa HTTya riyA vagaDu tarasa pArivALiyA kriyA napha) jene prANAtipAta kriyA thAya che, tene pAritApanikI kriyA thAya che? (joyA ! naraNa rIvarDsa variyAvaLiyA kiriyA karU tasya qLAphavAya viriyA siya kArDa, siya no napha) he gautama! je jIvane pAritApanikI kiyA thAya che tene prANAtipAta kiyA kadAcita thAya che, kadAcita nathI thatI (nara4 juna pALAphavAya iirayA naTTu tapta vAriyAvaLiyA riyA niyamo jJarU) kintu jene prANAtipAta kiyA thAya che, tene pAritApanikI kiyA niyamathI thAya che (kassA mate! ne vAyA kiriyA taraNa ahi LiyA jiriyo ga?) he bhagavana ! je nArakane kAyikI kriyA thAya che, tene zuM AdhikaNikI kiyA thAya che ? (caHIL nadeva nIvasa taheva terasa vi) he gautama! jema jIvane temaja nArakanuM samajavuM joIe (niraMtara nAva vALa4) eja prakAre nirantara yAvata vaimAnikanuM (jaM samaya Na bhaMte ! jIvassa kAiyA kiriyA kajjai ta samaya ahigaraNiyA kiriyA kajjai) he bhagavana ! je samaye jIvane kAyikI kiyA thAya che, te samaye zuM AdhikaraNikI kiyA paNa thAya che? ( samaye ja mahinALiyA jiriyA te samaye mAphayA ziriyA zarU ?) je samaye AdhikaNikI kriyA thAya che, te samaye kAyikI kriyA thAya che? (vaM gadeva mAstro 4 mo taheva mALiyo) e prakAre jevA Adi ne daMDaka kahyo teja kahe joIe (vAva - LiyakSa) yAvat vaimAnikonA (jaM deseNa bhate ! jIvassa kAiyA kiriyA kajjai ta deseNa ahiraragaNiyA kiriyA kajjaI 1) he bhagavana ! je deTAthI jIvanI kAyikI kriyA thAya che, te dezathI AdhikaraNukI kriyA thAya che? (tadeva nAva mALiyasta) eja prakAre yAvat vaimAnikanI | (i guseLa ! nivastra zrApharA iirayA jJa) he bhagavana ! je pradezathI jIvanI kAyikA kiyA thAya che (naM grfmahiALiyA jiriyA na?) te pradezathI AdhikaraNikIyiA zrI prajJApanA sUtra : 5 24 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che? (vaM tadeva nAva vaimALiyakSa) emaja che yAvata vaimAnikane (gva) e prakAre (gg) A (14) jene (samaya) je samayamAM ( saM) je dezamAM (gusa') je pradezamAM (vattAri TUMkA ti) cAra daMDakathAya che | (rUAM mate moviyAgo riyAso quttAmo ?) he bhagavan! keTalI kriyAo AvejikA saMsAramAM bhramaNa karAvanArI kahelI che ? ( navamA ! paMca monimAyo viriyAgo gujttAmo) he gautama! pAMca kriyAo AyojikA kahelI che (tuM nahIM-phA =Ava pANAphavAyariyA) te A prakAre che kAyikI kAvat prANAtipAta kiyA (gvuM naiyA jhAva mALiyAbaM) eja prakAre nArakonI yAvata vinAnikonI (vi mete ! nIvasa phayA mAmoniyA jiyA thi) he bhagavana! je jIvane kAyika AyojikA kiyA thAya che (tasya hiALiyA riyA moniyA gathi) zuM tene AdhikaraNikI kriyA AyojikA hoya che? (gasTa mahimaLiyA gAmoniyA vizvariyA gathi ?) jene AdhikaraNikI AjikA kiyA thAya che, tene kAyikI AyojikA kiyA thAya che? (gi gi amiA') e prakAre A abhizApathI (te veva rAri DhuMnAM mALiyavA) Aja cAra daMDaka kahevA joIe (naksa) jene (6 sama) je samayamAM (phesa) je dezamAM (= qgi) je pradezamAM (trAva mALiyA) yAvat vaimAnike sudhI (nIve mate ! sama vArUyAI mahiALiyAI pAmoliyANa ziriyAI de) hebhagavad ! jIva je samaye kAyikI AdhikaraNikI ane prASikI AithI spaSTa thAya che (te sama ghArizAghajiyANa ) te samaye pAritApanikI kriyAthI pRSTa thAya che? (HTMArUpiyA ) prANAtipAta kiyAthI spaSTa thAya che ? - (royanA ! therAphUra nI jarUyAmo navamo) hegautama ! kaI-kaI jIva kaI jIvanI apekSAthI (kAM sama) je samaye (ArUT hitALiyApAmoliyA, riyANa ) kAyikI, AdhikaraNikI ane prAdraSikI kiyAthI pRSTa thAya che (te samajaM variyAvaLiyA, kariyANa jude) e samaye pAritApanikI kiyAthI pRSTa thAya che (vAraMvAdiriyAI pu) prANAtipAta kiyAthI spaSTa thAya che ( mathenagu jIve pArUkA gIrAmo) keI jIva kaI jIvanI apekSAthI (ka sana) je samaye ( rUthAI gaDhiALivAi grgosipAI ziriyA ude) kAyikI AdhikaraNikI ane prASikI kiyAthI spaSTa thAya che (taM samai) te samaye (vAriyAvaLiyA, phiriyA) zrI prajJApanA sUtra : 5 25 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAritApanikI kriyAthI pRSTa hAya ( vALA vAyiirayAd anuE) prANAtipAta kriyAthI aspRSTa bane che (stherUt nIve) kAI kAI jIva ( vadyAonIvo) kAi jIvanI apekSAe (jJa samaya) je samaye (chAyA AiLiyAra pAsiyAC purda) kAyiko, AdhikaraNikI temaja prAddheSikI kriyAthI pRSTa thAya che (tA. samaya) te samaye (riyALiyApa jiriyAd anude) pAritApanikI kriyAthI aspRSTa bane che (vALA vAya jiriyAd anuDhe) prANAtipAta kriyAthI aspRSTa thAya che. TIkA :- AnAthI pahelAM kAyikI Adi kriyAonuM nirUpaNa karAyuM. have eja prakaraNanA anusAra e nirUpaNa karAya che ke kayA-kayA jIvAne keTalI keTalI kriyAo thAya che ? zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kriyAe keTalI kahelI che ? zrI bhagavAn-he gautama ! pAMca kriyAo kahI che, te A prakAre che-kAyikI yAvata AdhikaraNikI, prArdraSikI, pAritAnikI ane prANAtipAta kriyA, kAyikI Adi kriyAonu svarUpa pahelAM dekhADI viMdheluM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavAna! nAraka jIvAne keTalI kriyAo kahI che? zrI bhagavAna-he gautama ! nArakonI pAMca kriyAe kahI che, te A prakAre che-kAyikI yAvat adhikaraNikI, prAddheSikI pAritApanikI ane prANAtipAta kriyA eja prakAre vaiMmAniko sudhI samajI levuM joie. arthAt nArakajIvAnI samAnaja, asurakumAra Adi bhavanapatiyA, pRthvIkAyika Adi ekendriyA, dvIndriyA, trIndriyA, caturindriyA, tiya iMca paMcendriyA, manuSyA, vAnanyantarA, jyAtiSThA ane vaimAnikone paNa kAyikI, AdhikaraNikI, pAritA panikI ane prANAtipAta kriyA kahelI che. tAtpaya e che ke nArakothI laIne vaimAnikA sudhI-cAvIse daDakAnA jIvAne pAMce kriyAo kahelI che. have kAyikI Adi kriyAonA eka jIvanI apekSAthI parasparamAM avinAbhAva pradazita karavAne mATe kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! je jIvane kAyikI kriyA thAya che, zu tene AdhikaraNikI kriyA paNa thAya che ? eja prakAre je jIvane kSAdhikaraNukI kriyA thAya che, tene zu kAyikI kriyA paNa thAya che ? zrI bhagavAna he gautama ! je jIvane kAyikI kriyA thAya che, tene AdhikaraNikI kriyA niyama thI thAya che ane je jIvane AdhikaraNikI thAya che, tene kAyikI kriyA niyama thI thAya che, kemake kAyikI ane AdhikaraNukI kriyAomAM paraspara niyamya-niyAmaka bhAva sammandha che. tethIja ekanA hovAthI bIjI thAya ja che. zrI gautamasvAmI-zu bhagavan! je jIvane kAyikI kriyA thAya, tene prAkreSikI kriyA thAya che? ane je jIvane prAdbhaSikI kriyA thAya che tene krAyikI kriyA thAya che? zrI prajJApanA sUtra H 5 26 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama emaja che. A satya cheke je jIvane kAyikI kriyA lAgeche tene niyama thI prAddheSikI kriyA pazu lAgeche ane je jIvane prAdbhaSikI kriyA lAge che tene niyama thI kAyikI kriyA paNa lAgeche. ahIM kAyikI e padathI prANAtipAta karavAmAM sama audArika Ardi zarIrAzrita viziSTa kAyikI kriyA nuM grahaNa karavuM joie. sAdhAraNa kAyikI kriyA na samajavI joie. ane kAma Na kAyAzrita kAyikI kriyA paNa na samajavI joIe. e prakAre kAyikI Adi traNa kriyAonA paraspara vyAvyavyApakabhAvarUpa avinAbhAva che. kAya svayaM paNa adhikaraNa che, tethI kAyikI kriyA thatAM adhikaraNikI kriyA avazya thAya che ane AdhikaraNikI kriyA thatAM kAyikI kriyA avasya thAya che, ane viziSTa prakAranI kAyikI kriyA pradUSanA abhAvamAM asaMbhavita che, e kAraNe prArSikI kriyAnA sAthe kAyikI kriyAne paraspara avinAbhAva thavAthI temanuM sAthe sAthe astitva hAya che, zrI gautamasvAmI-he bhagavan! je jIvane kAyikI kriyA lAge che, tene zuM pAztiAnikI kriyA paNa lAge che ? ane jene pAritApanikI kriyA lAge che tene zu kAyikI kriyA paNa lAge che? zrI bhagavAna-he gautama ! je jIvane kAyikI kriyA lAge che, tene pAztiApanikI kriyA kadAcit lAge che, kadAcit nathI lAgatI. kintu jene pAritApakInI kriyA lAge che, tene kAyikA kriyA niyame karI lAge che, pAritApanikI kriyAnA samAna ja prANAtipAtikI kriyA paNu samajI levI joie. arthAt je jIvate kAyikI kriyA thAya che, tene prANAtipAta kriyA kadAcita thAya che. kadAcita nathI thatI,paNa jene prANAtipAtikI kriyA thAya che tene kAyiko kriyA niyae karI thAya che. have e dekhADe che ke pAritApanikI kriyAvALAne tathA prANAtipAta kriyA vALAne AdhikaraNikI ane prAdbhaSikI kriyA paNa thAya che. prAraMbhanI traNa arthAt kAyikI, AdhikaraNikA ane prAddheSikI kriyA niyamathI thAya ja che. paNa je jIvane Ara'bhanI traNa kriyAo thAya che, tene AgaLanI e kriyAe kadAcita thAya che kadAcit nathI thatI. arthAt prAraMbhanI traNa kriyAe thatAM antanI e kriyA pAritApanikI ane prANAtipAtikI thaI paNa zake che ane nathI paNa thai zakatI, kintu jene antanI e pAri zrI prajJApanA sUtra H 5 27 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tApanikI ane prANAtipAtikI kriyAo thAya chetene kAyikI Adi prAra`bhanI traNa kriyAe avazya thAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! je jIvane pAritApanikI kriyA thAya che, tene prANAtipAta kriyA thAya che ? ane jene prANAtipAta kriyA thAya che, tene zuM pAritApanika kriyA thAya che ? zrI bhagavAna-he gautama ! je jIvane pAritApanikIkriyA thAya che, tene prANAtipAta kriyA kadAcit thAya che, kadAcit nathI thatI paNa jene prANAtipAta kriyA thAya che tene pAritApanikI kriyA avazya ja thAya che. kema ke paritApa paheAcADayA vinA prANAtipAta thai nathI zakatA. e prakAre pAritApanikI ane prANAtipAta kriyAnA kAyikI agni traNa kriyAnA sabhAvamAM paNa hAvuM te niyamita nathI. hanana karavA yagya mRgAdinA ghAta tyAre sa Mbhave jyAre ghAtaka dhanuSathI bhAg cheDe ane te khAzu te mRgAdine vIdhi de. tyAre tenu paritApana ane prANAtipAta thai zake che, paNa khANa mRgATThine na vAge-nizAna cUkI jAya te paritApana ane prANAtipAta nathI paNa thatA, tethI e niyama nathI thai zakatA ke jyAM kAyikI Adi traNa kriyAo thAya che, tyAM pAritApanikI ane prANAtipAtikI kriyA pazu avazya thAya che. paNa paritApana ane prANAtipAta jyAM hAya tyAM kAyikI Adi traNa kriyA avasya thAya che, kemake kAyikI kriyA Adi traNa kriyAonA abhAvamAM te thai zakatI nathI. e prakAre pAritApanikI kriyAnA sadbhAvamAM prANAtipAta kriyA kadAcit thAya paNa che, kadAcita nathI thatI. jyAre bANu AdinA AghAtathI jIvate prANa rahita manAvI devAya tyAre prANAtipAta kriyA thAya che, anya samayamAM nathI thatI. je jIvane prANAtipAta kriyA thAya che, tene paritApanikI kriyA niyamekarI thAyaja che, kemake paritApa paheoMcADayA sivAya prANanuM gRparApaNa thavuM te asa Mbhavita che, e prakAre vicAra karIne kAyikI kriyAnuM zeSa cAra kriyAe sAthe, AdhikaraNakI kriyAnu traNa kriyAe sAthe tathA prAkreSikI kriyAnu antima e kriyAonI sAthe prarUpaNa karavu joe. have nArka Adi cAvIsa daDakAnA kramathI pArasparika avinAbhAvanI prarUpaNA karavAne mATe sUtrakAra kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! je nArakane kAyikI kriyA lAge che, zuM tene AdhikAraNikI kriyA paNa lAge che ? zrI bhagavAna-he gautama! jevu samuccaya thavAnA viSyamAM kahyu che. eja prakAre nArakanA viSayamAM paNa jANI levu joie tAtpa e che ke, je nArakane kAyikI kriyA thAya che, tene niyamathI AdhikaraNikI kriyA thAya ja che ane je nAraphate AdhikaraNikI kriyA lAge che tene kAyikI kriyA paNa avazya thAya che. e prakAre nirantara vaimAnika sudhI samajavuM joie. arthAt nArakanA viSayamAM je zrI prajJApanA sUtra H 5 28 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaktavyatA kahI che, te ja bhavanavAsa, pRthvIkAyika Adi ekendri, dvAddhi, trIndri, caturindri, paMcendri, tiryaMce, manuSya, vAnavyantaro, tiSko ane vaimAnikenA viSayamAM paNa samajI levuM joIe ke jene kAyikI kriyA thAya che, tene niyamathI AdhikaNikI kiyA paNa avazya thAya che ane jene AdhikaraNikI kriyA thAya che, tene niyamathI kAyikI kiyA paNa thAya che. e prakAre prathama daMDakanuM pratipAdana karAyuM. have kALanI apekSAthI bIju daMDaka kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! je samayamAM jIvane kAyikI kiyA thAya che, zuM e samaye AdhikaraNikI kriyA thAya che? temaja je samaye AdhikaraNikI kriyA thAya che, te samaye kAyikI kiyA thAya che? " sama' arthAta " samaje AhIM 'AtrAnta ' e sUtrathI adhikaramAM dvitIyA vibhakti thaI. ahIM "sa" zabdathI kAla sAmAnya artha samajavuM joIe zrI bhagavAhe gautama ! jevuM Adya (prathama) daMDaka kahyuM che tevuM ja A bIjuM daMDaka paNa kahI levuM joIe. yAvita nAraka asurakumAra Adi bhavanavAsI, pRthvIkAyika Adi ekendriya, dvi-tri-caturindriya, tiryaMca paMcendriya, manuSya, vanavyatara, jaye.tiSka ane vaimAnika ne je kALamAM kAyikI kriyA thAya che, te kALamAM AdhikaraNikI kriyA paNa thAya che, ane je kALamAM AdhikaraNI kiyA thAya che te kALamAM kAyikI kriyA paNa avazya thAya che. have kSetranI apekSAe be daMDaka kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavana! je dezathI jIvane kAyikI kriyA thAya che te dezathI AdhikaraNikI kriyA paNa thAya che? ane je dezathI jIvane AdhikaraNikI kriyA thAya che te dezathI kAyikI kiyA thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! vaimAniko sudhI e prakAre. arthAta prathama daMDaka nI jemaja jIvane je dezathI kAyikI kriyA thAya che tenA ja dezathI AdhikaraNikI kriyA thAya che ane je dezathI AdhikANikI kriyA thAya che, te dezathI kAyiko kriyA paNa thAya che. A vidhAna badhA daMDakanA jIvone lAgU thAya che. nAraka, pRthvIkAyika Adi ekendriya, kIndriya, trIndriya, caturindriya, tiryaMca paMcendriya, manuSya vanavyantara, jatiSka ane vaimAnikanI je dezathI kAyikI kriyA thAya che. teja dezathI AdhikaraNikI kriyA paNa thAya che. temaja je dezathI AdhikaraNikI kriyA thAya che, te dezathI kAyikI kriyA paNa thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! je pradezathI jIvane kAyikI kriyA thAya che, te pradezathI AdhikaraNikI kriyA pUrNa thAya che? ane je pradezathI AdhikaraNikI kiyA thAya che, te pradezathI zuM kAyikI kriyA paNa thAya che? zrI bhagavAna-he gatama! hA emaja che. vaimAnike sudhI arthAta prathama daMDakanA samAnaja ahIM paNa kahevuM joIe, yAvata nairayika, pRthvIkAyika Adi ekendriya dvindriya, trIndriya, zrI prajJApanA sUtra : 5 28 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturindriya, tiryaMca paMcendriya, manuSya, vAtavyantara, jyotiSka ane vaimAnikanI paNa je pradezathI kAyikI kriyA thAya che, te pradezathI AdhikaraNika kriyA paNa thAya che ane je pradezathI AdhikaraNika kiyA thAya che, te pradezathI kAyikI kriyA paNa avazya thAya che. have pUrvokta cAre daMDakono upasaMhAra karatAM kahe che -Arate ApUrvokta cAra daMDaka che-arthAta (1) je (jIvana) (2) je samayamAM (3) je dezathI ane (4) je pradezathI A kAyikI Adi kiyAo jevAM ke jJAnAvaraNIya Adi karmane badhanuM kAraNa thAya che, eja prakAre saMsAranuM paNa kAraNa bane che. jJAnAvaraNIya Adi karmonA anya saMsAranuM kAraNa che, tethI karma baMdhanuM kAraNa hovAthI kAyikI Adi kiyAe paNa saMsAranuM kAraNa kahevAya che e AzayathI kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! keTalI kriyAo AjikA che? arthAta jIvane saMsArathI baddhayukta karavAvALI kriyAo keTalI kahelI che ? zrI bhagavana he gautama pAMca AyojikA kiyAe kahelI che. te A che kAyikI, AdhikaraNikI, prASikI, pAritApanikI ane prANAtipAta kiyA. e prakAre grevIsa daMDakene laIne narayike asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendri, dvIndriye, trIjiye, caturindritiyaca paMcendri,manuSya, vAnavyastaro, tiSka ane vaimAnikenI paNa pAMca kiyAo AyojikA samajavI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! je jIvane kAyikI AyejikA kiyA hoya che. tene AdhakAraNake kriyA paNa zuM khAjika hoya che. ane je jIvate AdhikANikI AyejikA kiyA thAya che, tene zuM kAyikI AyojikA kiyA thAya che? 1 zrI bhagavAna-he gautama ! pUrvokta prakArathI AlApaka kramanA anusAra pUrva kathita cAre daMDake kahevA joie, je A prakAre che-(1) je jIvane (2) je samayamAM (3) je dezathI () je pradezathI AcAre daMThaka samuccaya jIvanI jema nAra, pRthvIkAyika Adi ekendri, dvIndri, trIndriya, caturindripaMcendriya tiyA " manu, vAnavyantare, tibbe ane vaimAnikane paNa Ajika kAyikI kiyA AdinI sAthe Ajika AdhikANikI kriyAo Adika yathA yogya saha astitvanI prarUpaNa karI levI joIe zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! jIva je kALamAM kAyikI, AdhikANikI ane prASikI kriyAthI spaSTa thAya che, te kALamAM zuM pAritApanikI kriyAthI paNa pRSTa thAya che? e prakAre prANAtipAta kiyAthI paNa pUrNa thAya che ? zrI bhagavana tamakaI kaI jIva kaI jIvanI apekSAthI je kALamAM kAyikI AdhikaraNikI ane prAkreSikI kriyAthI spaSTa thAya che, teja kALamAM pArita panikI kriyAthI paNa zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ skRSTa thAya che ane prANAtipAta kriyAthI paNa pRSTa thAya che. ane kaI kaI jIva keI eka jIvanI apekSAthI je kALamAM kAyikI, AdhikaraNikI ane prAASikI kiyAthI pRSTa thAya che, te kALamAM pAritApanikI kriyAthI paNa spaSTa thAya che, paNa prANAtipAta kiyAthI spaSTa nathI thatA. kaI kaI jIva ke eka jIvanI apekSAthI je kALamAM kAyika, AdhikaraNikI ane prASikA kiyAthI spaSTa thAya che, te kALamAM pAritApanikI kriyAthI paNa skRSTa thAya che ane prANAtipAta kriyAthI apRSTa thAya che. e prakAre vibhinna che nI apekSAthI ahIM traNa bhaMga phalita thAya che, jema ke (1) koI jIva keIjIvanI apekSAthI je samaye kAyikI Adi traNa kriyAothI pRSTa thAya che, te samaye te pAritApanikI kriyAthI paNa pRSTa bane che ane prANAtipAta kiyAthI paNa pRSTa bane che. na (2) keI jIva ke jIvanI apekSAe kAyikI Adi traNa kriyAonI sAthe pAri tApanikI kriyAthI paNa pRSTa thAya che kintu prANAtipAtakriyAthI pRSTa nathI thatA. (3) keI jIva kaI jIvanI apekSAe kAyikI Adi kriyAonI sAthe na pAritApanakI kriyAthI spaSTa thAya che ane na prANAtipAta kriyAthI spaSTa thAya che. AtrIjo bhaMga te samaye thAya che jyAre kei vadhaka vadhyane vadha karavAne mATe bANa choDe paNa te lakSyathI cUke ane mRgAdivadhyane paritApa na pahoMcI zake. je jIva je kALamAM kAyikI Adi kiyAothI paNa spaSTa nathI thatA, te te kALamAM pAritApanika kriyA ane prANAtipAta kriyAthI paNa pRSTa nathI thato, kemake kAyikI kiyAAdi traNa prAraMbhika kriyAonA abhAvamAM atima be arthAta pAritApanikI ane prANAtipAtikI kriyAonuM thavuM asaMbhavita che. masU pA kriyAvizeSavaktavyatA zabdArtha -(5 m maMta! riyAmo vattAmo ?) he bhagavana! kiyAo keTalI kahI che? (nomA! ghara vivighAmo qqttAvo) he gautama! pAMca kiyAo kahI che (ta nA prAraMmiyA, varivAhikA, mAyAvattiyA, mAnAjJAiirayA, mijhAsAvattiyA) teo A prakAre che-AraMbhikI, pArigrahikamAyApratyana, apratyAkhyana kiyA ane mithyAdarzana pratyayA (sAmiyA mate! iirayA ?) he bhagavana! AraMbhikI kiyA tene thAya che? (AyA ! gAyatta vi mittasaMnayarasa) he gautama kiI paNa pramatta saMyamIne thAya che (AhiyALa matekririyA varasa vannarU?) he bhagavan! pAriMgrahika kriyA kene thAya che? (vayamA! gaovyaralsa vi saMnayAnasa ) he gatama! koI paNa saMyatAsaMyata dezaviratane (mAyAvattithA mete ! ziriyA kSa jJa6 ?) he bhagavana mAyApratyayA kiyA kene hoya che? ( jogama! adyaralsa viM' mAnattasaMnayasta ?) he gautama ! koIpaNa apramatta saMyamIne thAya che (annajavAbAiriyA mane! sa ) he bhagavan ! apratyAkhyAna kriyA kone thAya che? (moyA! mayararasa vi mALiyakSa ) kai paNa pratyAkhyAna na karanArA ne (miTUiMsAvattiyAnuM mate ! ziriyA va8 na?) he bhagavan! mithyAdarzana pratyaya kriyA kone thAya che?(myamAM ! zrI prajJApanA sUtra : 5 31 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ advyApta vi chidriLiyarasa ) koI paNa mizrAdaDiTane thAya che. (rarUvALa maMte! zarU iiraNAmo quTrAmo?) he bhagavan ! nAraka jIvone keTalI kriyAo kahI che? (noramA! vana viliyAmo jAttAmo) he gautama pAMca kiyAo kahI che (taM nAmAmiyA nA micchATUiMsAvattiyA) te A prakAre -AraMbhikI yAvat mithyAdarzana pratyayA (gve nAva vaimALiyA) eja prakAre yAvata vaimAninI pAMca kriyAo kahI che. (narasa mese! nIvatta mAmiyA niriNA kAru tarata parivAhi vi jJa?) he bhagavana! je jIvane AraMbhikI kriyA thAya che, zuM tene pArigrahikI paNa thAya che? (parivAhiyA viriyA vadana tarasa mAmiyA kririyA jJarU ?) jene pArigrahika kriyA hoya che. tene AraMbhikI kiyA heya che? (goMyamA ! jassaNa jIvassa AraMbhiyA kiriyA kajjai tassa pariggahiyA siya kajjai siya no garU) he gautama! je jIvane AraMbhikI kriyA hoya che tene pArigrahika kriyA kadAcit heya che, ane kadAcita nathI hotI (=rasa puLa pariNiyA vikariyA vakapha taraNa mAmA ziriyA niyama narU) je jIvane pArigrahika kiyA thAya che, tene AraMbhikI kriyA niyamathI hoya che (i matte! sAraMmiyA riyA kajharU tarasa mAyAvattiyA riyA jJarU? ) he bhagavana ! je jIvane AraMbhikI kiyA thAya che, tene zuM mAyApratyayA kiyA : thAya che? (chA) prazna (goyamA! jassaNaM jIvarasa AraMbhiyA kiriyA yajjai tassa mAyAvattiyA kiriyA niyamA kajjai )2 jIvane AraMbhikI kiyA hoya che, tene mAyApratyayA avazya heAya che (naraNa puLa mAyAvattA iiaa nara tarNa mAmiyA iiaa sira jharU, siya ne jJa6) paraMtu je jIvane mAyApratyayA kiyA thAya che, tene AraMbhikI kiyA kadAcita thAya che, kadAcita nathI thatI. (ksa jo te navA AmiyA uriyA pakajharu tarasa lagAvavA ziriyA pucchA) he bhagavan! je jIvane AraMbhika kiyA thAya che, tene zuM apratyAkhyAna kiyA thAya che e prazna (AramA! narsa jIvarasa AmiyA riyA he gautama! je jIvane AraMbhikI kriyA thAya che (tasa avivAdiriyA siva kar, siya ne ) tene apratyAkhyAna kriyA kadAcita thAya, kadAcita nathI thatI. (3@ kuLa mAlariyA jarUra tassa mAraMmiyA risa niyama ) paNa jene apra zrI prajJApanA sUtra : 5 32. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAkhyAna kriyA thAya che, tene AraMbhikI kiyA niyamathI thAya che ( bijhArasAvattivANa vi saf) eja prakAre mithyAdazanapratyayA ne paNa sAthe kahevI joIe (gvaM pArivAhiyA ki tihiM 3varaei saa saMvAravA) eja prakAre pArigrahika kiyA paNa AgaLanI traNe kriyAonI sAthe joDI levI joIe narasa mAyAvattikA (rikSA vAnarU) jene mAyApratyayA kriyA thAya che (tastra kavariTyAgo ro vi siya naMti,siya ne unnati) tene AgaLanI be kadAcita karAya che, kadAcita nathI karAtI (jharata 3varAmo To kannati) jene AgaLanI be thAya che(tassa mAyAvattiyAniyA garU)tene mAyA pratyayA niyamathI thAya che (sta magvasthAna diriyA nA talsa nichahiMsAvattiyA riyA siya 1rU, siya no gara) jene apratyAkhyAna kiyA hoya che, tene mithyAdarzana pratyayA kiyA kadAcita hoya kadAcita nathI hotI (jharata Uaa milAvattithA rikSA vAgarU) jene mithyAdarzana pratyayA kriyA hoya che (tata mAdattavALiirayA niyana kanapha) tene apratyAkhyAna kiyA niyamathI thAya che. tene phArasa mArUM kAmI ) nArakanI prAraMbhikI cAra kriyAo (vAvaruM niyama = siM) parasparamAM niya mathI thAya che (jha# utAmo vAri kannati) jene A cAra kiyAo thAya che (tassa miATuM sAvariyA riyA maphakaru) tene mithyAdarzana pratyayA kriyA nI bhajanA thAya che (1 kuLa niraMgavattiyA ricA jharU) kintu jene mithyAdarzana pratyayA kriyA thAya che, (tasma ctAmo vAri niyamA vannati) tene A cAre kriyAo niyamathI thAya che(gve nAva thayikumArassa) eja prakAre thAvat svanitakumArane viSe paNa samajavu. (gvAcakSu nAva jarUriTriyalsa paivavi rorgi) pRthvIkAvika yAvat caturindriyane pAMce paraspara (niyamAM vannati)niyamathI thAya che (vasa Amo kannati tara4 3risiyA regis, marRti) jene e thAya che, tene antanI be bhajanIya-kadAcita thAya, kadAcita na thAya (traNa yuvAigo jina 4 ti)jene antanI beja thAya che (ta# patAvamo tifor vikAcanA kannati ) tene A traNe niyamathI thAya che (jharsa mAvALA talsa miTvattiyA siya kannaDuM, siya no kaTTa) jene apratyAkhyAna kriyA thAya che, tene miyAdarzana pratyayA kiyA kadAcita thAya che, kadAcita nathI thatI paNu (narasa puLa nichanivattiyAgiriyA uttara tarasa ma jjAijhiriyA niyamo kannaDDa) zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene mithyAdarzana pratyaya kiyA thAya che, tene apratyAkhyAnakiyA niyama thI thAya che (mapUsarsa nahIM nIvarsa)samuccaya jIvanA kathanapramANe samagra manuSyanI kriyAo jANavI(vALamaMtaranoya niyamsa ) vAvyantara jayetiSka, vaimAnika nAraka nA mAna jANavA (la samayaeN je mane! nIvaratta mAmA ji1i =6) he bhagavana! je samaye jIvanI AraMbhikI kiyA thAya che (te samartha parihiyA krizikA na$ ?) zuM te samaye parigrahika kriyA thAya che? (gvaM ne garU, gaM TreNaM, pagzeLe ya rAri DhaMkA caDyA) e prakAre e jene, je samaye, je dezathI ane je pradezathI, A cAra daMDaka jANavA joIe (nahIM nephA tanhA savA nevavaM) jema nArakane eja prakAre badhA devone jANavA joIe (nAva mALiyAnaM) yAvata vaimAnike sudhI e pramANe samajavuM TIkArya pahelAM kiyAonuM nirUpaNa karAyuM che kitu have prakArAntarathI kriyAonuM ja nirUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! kriyAo keTalI kahelI che? zrI bhagavAna-he gautama ! kriyAo pAMca prakAranI kahelI che. te A pramANe-AraMbhikI, parigrAphikI, mAyApratyayA, apratyAkhyAna kriyA ane mithyAdarzanapratyayA. pRthvIkAyika, Adi jIvanuM upamardana AraMbha kahevAya che, ane AraMbha jenuM prajana hoya te AraMbhikI kiyA kahevAya che. dharmanA upakaraNe sivAya anyavastuonuM grahaNa karavuM te parigraha che. dharmopakaraNo pratye mamatva thavuM paNa parigrahanI kriyA kahevAya che. A parigrahathI thavAvALI athavA lAgavAvALI kriyA pariyavikI kriyA kahevAya che. kapaTa krodhAdi mAyA kahevAya che. mAyAthI je kSiA thAya te mAyApratyayA kriyA che. leza mAtra paNa virati pariNAma na levuM apratyA khyAna che apratyAkhyAna thI thanArI kriyA apratyAkhyAna kiyA kahevAya che. mithyAdarzananA nimittathI thanArI phiyA miyAdarzana pratyayA samajavI joIe. . have A AraMbhikrI Adi kiyAomAMthI je jIvane jeTalI kriyAo thAya che, tenuM pratipAdana kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavana! AraMbhako kiyA kayA jIvane thAya che? zrI bhagavAna -he gautama! koI pramatta saMyatane paNa AraMbhika kriyA thAya che. tenuM kAraNa e che ke pramAda thatAM kAyano vyapAra thAya che ane tenAthI pRthvIkAyika AdinuM upamardana thaI jAya che. sUtramAM 'vi-maNi, arthAta mI zabdanA prayogathI e sUcita kareluM che ke jyAre pramatta saM. yatane paNa AraMbhikI kriyA lAgI jAya che, tyAre dezavirata AdinuM te kahevuM ja zuM, e prakAre AgaLa paNa mava (paNa) thI A prakArano Azaya samajI levo joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! pArigrahika kiyA kayA jIvane thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! koI paNa deza virata-saMyatAsaMyatane paNa pArigrahika kriyA thAya che, kemake te paNa parigrahana dhAraka thAya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 34 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavan! mAyApratyayA kiyA kayA jIvane thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! koI apramatta saMyatane paNa mAyApratyayA kiyA thAya che, kemake pravacananI avahelanA ne vadhAravAthI mAyApratyayA kiyA lAge che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! apratyAkhyAna kiyA kayA jIvane lAge che? zrI bhagavana-he gautama! keIpaNa pratyAkhyAna na karanArane apratyAkhyAna kriyA lAge che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! mithyAdarzana pratyayA kiyA kayA jIvane lAge che ? zrI bhagavAna-he gautama! koI paNa mithyASTine mithyAdarzana pratyayA kiyA lAge che. have covIsa daMDakanA AdhAra para Aja kriyAonuM nirUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI- he bhagavan! nAraka jIne keTalI kiyAo lAge che? zrI bhagavAna-he gautama! pAMca kriyAo lAge che. te A prakAre che-AraMbhikI pArigrahikI, mAyApratyayA, apratyAkhyAna kriyA ane mithyAdarzana pratyayA kiyA. nArakanI samAna, pRthvIkAyika Adi ekendriyone dvIndriyone trIdrine caturindriyone, tiryaMca paMcendriyone, manuSyane, vanavyantane, jyotiSkane tathA vaimAnikane AraMbhikI Adi pAMca kriyAo kahI che. have pAMce kiyAone paraspara avinAbhAva kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! je jIvane AraMbhikI kriyA thAya che, zuM tene pArigrahika kriyA paNa thAya che? ane je jIvane pArigrahika kriyA thAya che, tene zuM AraMbhikI kiyA paNa thAya che ? zrI bhagavAna gautama! je jIvane AraMbhikI kriyA thAya che, tene pArigrahika kiyAkadAcita thAya che. kadAcit nathI paNa thatI. kintu je jIvane parigrahika kiyA thAya che tene AraMbhikI kriyA niyamathI thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! je jIvane AraMbhika kriyA thAya che, tene zuM mAyApratyayA kiyA thAya che? e prakAre jene mAyApratyayA kiyA thAya che, tene zuM AraMbhikI kiyA paNa thAya che? 1 zrI bhagavAna-he gautama! je jIvane AraMbhikI kriyA thAya che, tene mAyApratyayA kiyA niyamathI thAya ja che ane jene mAyApratyayA kiyA thAya che, tene AraMbhikI kiyA kadAcit thAya che, kadAcita nathI thatI, kemake apramatta saMyatane mAyApratyathA kiyA thavA chatAM Ara mikI zrI prajJApanA sUtra : 5 35 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiyA nathI thatI, tenAthI bhinna jIvane thAya che. zrI bhagavAna-he gautama ! je jIvane AraMbhika kriyA thAya che tene zuM apratyAkhyAna kriyA paNa thAya che? ane eja pramANe je jIvane apratyAkhyAna kriyA thAya che tene zuM AraMbhikI kriyA paNa thAya che ? zrI gautamasvAmI-he bhagavana je jIvane AraMbhikI kriyA thAya che tene zuM apratyAkhyAna kiyA thAya che? ane eja pramANe je jIvane AraMbhikI kiyA thAya che, tene zuM AraMbhikI kriyA paNa thAya che ? zrI bhagavAna-he gatamAM je jIvane AraMbhika kriyA thAya che tene apratyAkhyAna kriyA kadAcihna thAya che, kadAcita nathI paNa thatI paNa jene apratyAkhyAna kriyA thAya che, tene Ara. bhikI kiyA niyamathI thAya che, jema pramattasaMyata temaja deza viratane AraMbhikI kiyA to thAya che, paraMtu apratyAkhyAna kriyA nathI thatI, paNa avirata samyagdaSTi Adine apratyAkhyAna kriyA thAya che. kintu je jIvane apratyAkhyAna kiyA lAge che, tene AraMbhikI kriyA niyamathI thAya che, kemake je pratyAkhyAnI nathI te AraMbha kareja che. jema AraMbhikI kiyAno apratyAkhyAna kriyAnI sAthe sambandha kahyo-teja tene mithyAdarzanapratyayA kiyAnI sAthe paNa sambandha samajavuM joIe arthAta je jIvane araMbhikI kiyA thAya che, tene mithyAdarzana pratyayA kiyA kadAcita thAya che, kadAcita nathI thatI, paraMtu jene mithyAdarzana pratyayA kiyA thAya che, tene AraMbhika kriyA niyamathI thAya che. kemake te mithyAdaSTi hAryuM che, temanAmAM AraMbha avazya maLe che. eja prakAre pArigrahitI kriyAne paNa AgaLanI traNa kiyAo sAthe anvaya samajo joIe. arthAta je AraMbhikI kriyAne pArigrahika vigere cAra kriyAonI sAthe sambandha batAve che te ja prakAre ahIM pAritikI kriyAne AgaLanI traNa kiyAonI sAthe sabadha samaja joIe. je jIvane mAyApratyayA kiyA thAya che, tene AgaLanI be arthata apratyAkhyAna kriyA ane mithyA darzana kiyAe kadAcit thAya che, kadAcit nathI paNa thatI, kintu je jIvane antanI be kiyAo thAya che. tene mAyApratyaya kriyAniyamathI thAya che. e viSayamAM yukti pUrvavata samajavI joIe je jIvane apratyAkhyAnakiyA thAya che, tene mithyAdarzana pratyayA kiyA kadAcita thAya che. kadAcita nathI thatI, paNa jene mithyA darzana pratyayA kiyA thAya che, tene apratyAkhyAna kiyA avazya thAya che. e viSayamAM pahelA kaheluM che. have eja vAta vIsa daMDakanA kume prarUpita karAya che yathAnAraka jIvane AraMbhanI cAra kiyAe arthAt araMbhikI pArigrahikI, mAyApratyayA zrI prajJApanA sUtra : 5 36 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaja apratyAkhyAna kriyA paraspara avazya thAya che. paNa jene A cAre kriyAo thAya che, tene mithyAdarzana pratyayA kiyA vikalpathI thAya che arthAta A cArenI sAthe sAthe mithyAdarzanapratyayA kiyA thaI paNa zake che ane nathI paNa thatI. tenuM devuM nizcita nathI-a. ga2 keI nArakajIva miyAdaSTi hoya to tene thAya che ane je samyagdaSTi che, tene nathI hatI. paNa je jIvane miyAdarzanapratyayA kiyA thAya che, tene AgaLanI cAra kriyAo avazya thAya che. nArika jIvane adhikathI adhika carthe avirata samyagdaSTi guNasthAna thAya che. tenAthI AgaLanuM kaIguNasthAna nathI thaI zakatuM, e kAraNe tenAmAM cAre prAraMbhikI kriyAono avinAbhAva che, paNa mithyAdarzana pratyayA kiyAne mATe evuM nathI kahI zakAtuM je nAraka mithyAdaSTi hoya to tene mithyAdarzana pratyayA kriyA thAya che, agara samyagdaSTi hoya che tene nathI hatI. hA jene mithyAdarzanapratyayA kriyA thAya che, tene zarUAtanI cAra kiyAo niyamathI thAya che, kemake mithyAtvanA sarbhAvamAM zeSa cAra kiyAo avazya thAya che. nArakanA viSayamAM evuM kahyuM che, tevuM ja kathana asurakumAra, nAgakumAra suvarNakumAra, agnikumAra, vighakumAra, udadhikumAra, dviIpakumAra, dikakumAra pavanakumAra, ane svanitakumAra nAsambandhamAM paNa samajavuM joIe. temane paNa cAra kiyAo thAya che, paNa mithyAdarzana pratyayA kiyA kadAcita thAya che, kadAcita nathI thatI. pRthvIkAyika, aprakAyika, tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAyika, dvIndriya trIndriya ane caturindriyane AraMbhUikI Adi pAMca kiyAo paraspara niyamathI thAya che. A pAMce te jIvanamAM avinAbhAva nizcita che, kemake A badhA mithyAdaSTi hoya che, tethI teomAM pAMca kiyAo thAya che. paMcendriya tiryaMca yonika jIvane prAraMbhikI traNa kriyAo-AraMbhikI, pArisahikI ane mAyApratyayA paraspara niyamathI avazya thAya che. kemake dezavirata guNasthAna sudhI A traNe avazya thAya che. paNa antanI arthAt apratyAkhyAna kriyA ane mithyAdarzana pratyaya vaikalpika che arthAta te thaI paNa zake che ane kaI chavane nathI paNa thatI. e abhiprAya ne pragaTa kare che je jIvane A traNe kriyAo thAya che, temane mATe atanI be kiyAe vaikalpika hoya che arthAta kadAcita thAya che ane kadAcita nathI paNa thaI zakatI-dezavirata Adine nathI thatI paNa avirata vigerene thAya che paNa je jIvane antima be apratyAkhyAna kiyA ane mithyAdarzana pratyaya thAya che, tene AdinI traNa-AraMbhikI pArigrahikI ane mAyApratyayA kriyAo avazya thAya che. apratyAkhyAna kiyA tyAM sudhI lAgelI rahe che jayAM sudhI eka dezathI paNa pratyAkhyAna na karAya mithyAdarzana pratyayA kiyA midhyadaSTi jIvane thAya che ane AdinI cAra zrI prajJApanA sUtra : 5 37. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyAo dezavirata sudhIne thAya che. tenAthI spaSTa che ke antima be kriyAonA sadbhAvamAM prAraMbhanI traNa kriyAonuM devuM anivArya che. have apratyAkhyAna kiyAnI sAthe mithyAdarzana pratyayA kriyAnI pArasparika sthitino vicAra kare che je jIvane apratyAkhyAna kiyA thAya tevA jIvane mithyAdazana pratyayA kiyA kadAcita thaI paNa zake che, kadAcituM nathI paNa thaI zakatI, kintu jene mithyAdarzana pratyayA kiyA thAya che, tene apratyAkhyAna kriyA niyamathI thAya che, kemake je misyAdraSTi che, te apratyAkhyAnI avazya hoya che aprakhyAnanA vinA mithyAdarzana pratyayA kiyAne asaMbhava che. manuSyanA viSayamAM AraMbhikI Adi kiyAonuM kathana samuccaya jIvanI samAna samajavuM joIe, arthAt AraMbhikI kriyA kaI pramatta saMyata sudhInI, pArigrahika kiyA saMyatAsaMyata sudhInI, mAyApratyayA keI apramatta saMyata sudhInI, apratyAkhyAna kiyA kiI paNa aprayakhyAnI ne ane mithyAdarzana kiyA mithAdaSTine thAya che. vAnacra, tiSka ane vaimAnika ne AraMbhikI Adi kriyAo eja prakAre samajavI joIe jevI nAraka jIvanI kahelI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! je kALamAM jIvane AraMbhikI kriyA thatI hoya teja samayamAM zuM parigrahika kriyA paNa thAya che? ItyAdi prazna pUrvavata karI levo joIe. ahIM saptamInA arthamAM dvitIyA vibhakti thaI che, - zrI bhagavAna-he gatama! pUrvokta prakAre je jIvane je samayamAM je dezathI ane je pradezathI, A cAre daMDake samajI levA joIe. je prakAre nArakonI kriyAo kahI che, te ja pakAre badhA devonI samajavI joIe. arthAtu asurakumAra Adi bhavanapatinI vAnavyantare nI jyotiSkanI temaja vaimAni konI ane vaimAnikomAM paNa kapa papana tathA kapAtIta dene nArakanI samAnaja kriyAo thAya che. sU0 6 . paSaTTayavizeSa kA nirUpaNa " zabdArtha-(rAzi maMte nIvA vALArUvAyaramo inaz?)zuM he bhagavana jIvone prANAtipAta viramaNa thAya che ?(haMtA mathi) hA hoya che (vhiAM ! aMte nIvA vALArUvAramAM jJaTTa?) he bhagavan! kriyA ne prANAtipAta viramaNa thAya che? (toya! nIvanI zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsu) he gautama! cha chavanIkAmAM (marithai' mate nephAI vALADuvAyaveramAne nA) he bhagavana ! zuM nArakone prANAtipAta viramaNa thAya che ?(AmA no rUdde sama) he gItama! A artha samartha nathI (gvaM nAva mAMLiyAna) eja prakAre yAvatu vaimAniko sudhI (nava) vizeSa (jUsA nahIM nIvALAM) manuSyane jIvonI jema prANAtipAta viramaNa thAya che (vaM musAvA) eja prakAre mRSAvAdathI (varasa mapUsarata 1) jIvane ane mane nuSyane zerAAM no rUdde samade) zeSane A artha samartha nathI. () vizeSa (marinnATAne dhAraniksesu dramu) adattAdAna grahaNa ane dhAraNa karavA yogya dravyomAM thAya che (saMdu haveNu vA vasahRAAsu vA vemu) mithunarUpomAM ane rUpa yukta dravyamAM thAya che (sALa sahave, vemu) zeSa badhAM dravyomAM (mathinuM matte ! gItA nichahiMsA samara janna) he bhagavana! zuM che ne mizcadAnazalya viramaNa thAya che? (daMtA ma0i) hA thAya che (gii jhIvAnuM umaLakamaLa jharu ) he bhagavana ! zemAM chAnuM mithyAdarzana zalyaviramaNa thAya che? (yamAM satraveNu) he gatama! sarva dravyamAM (gvaM navA nAva mALiyA paM' e prakAre nArake yAvat vaimAnikone (nava) vizeSa (gfihira virjiriyA no zuLade sama) ekendriyo-vikalendriyamAM A artha samartha nathI. TakAtha-pahelAM kiyAonuM pratipAdana karatAM prANAtipAta kriyAnuM pratipAdana karyuM hatuM. have e nirUpaNa karAya che ke zuM badhA jIpa prANAtipAtanija hoya che athavA koI prANAtipAta virata paNa hoya che ? zrI gautamasvAmI-he bhagavana zuM chava prANAtipAtathI virata thAya che? zrI bhagavAna-he gautama !-satya che. jIva prANAtipAtathI virata thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! jo prANAtipAtathI virata thAya che te zemAM prANAtipAtathI virata thAya che ? zrI bhagavAna gautama! cha javanikAnA viSayamAM chanI prANAtipAta kiyAthI virati thAya che. yadyapi pahelA ja kaheluM che, ke prANAtipAta viramaNa cha javanikAyanA viSayamAM thAya che, mRSAvAda viramaNa badhAM dravyonA viSayamAM thAya che, ItyAdi tethI ja ahIM tenuM nirUpaNa karavuM Avazyaka na hatuM, kintu mAyAmRSAparyanta prANAtipAta A. dinuM nirUpaNa chava temaja manuSyamAM thAya che. anya sthAnomAM nathI thaI zakatuM. ema kahevuM kemake manuSya zivAya anya 9mAM bhava svabhAvanA kAraNe sarvavirati thaI zakatI ja nathI. eja abhiprAyathI prarUpaNa karavA mATe kaheluM che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zuM nAraka chavAmAM prANAtipAtaviramaNano saMbhava che? zrI bhagavAna he gautama ! A artha samartha nathI, nArakemAM prANAtipAta viramaNane saMbhava nathI. bhavanA kAraNathI thayela prANAtipAtathI nivRtta nathI thatI. nArakenI samAna vaimAnike sudhI A prakAre kahevuM joIe. arthAt asurakumAra Adi daza bhavana patimAM, pRthvIkAyika Adi ekendrimAM, dvIndriyamAM, trIndrimAM caturindri zrI prajJApanA sUtra : 5 39 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM tiryaMca paMcandrimAM, manuSyamAM, vAnavyantaramAM, jayetiSka ane vaimAnikamAM sarva viratino abhAva hovAthI prANAtipAta viramaNa nathI thaI zakatAM paraMtu manuSyanI vizeSatA batAvatAM kahe che-jema samuccaya che mAM SanikAya saMbaMdhI prANAtipAta viramaNa nuM vidhAna karavAmAM Avela che. e ja pramANe manuSyanA saMbaMdhamAM paNuM kahevuM joie. arthAta manuSyamAM prANAtipAta viramaNa thaI zake che. eja prakAre samuccaya jIvomAM tathA manuSyamAM prANAtipAta viramaNanI jema mRSA vAdathI yAvatuM mAyAmRSAvAdathI viramaNa thaI zake che. tAtparya e che ke jema jIva ane mane nuSya A banepadamAM ja prANAtipAta viramaNa kahyuM che, eja prakAre mRSAvAda viramaNa Adi paNa Aja be padomAM kahevA joIe. enA sivAya anya koImAM paNa prANAtipAta mRSAvAdathI laIne mAyA mRSAvAda sudhImAM viramaNa thavuM asaMbhavita che vizeSa vAta e che ke adattAdAna viramaNa teja dravyomAM thAya che je grahaNa karavAne ane dhAraNa karavA yogya dravya hoya maithunaviramaNa rUpa temaja rUpayukta vanitA AdimAM thAya che. zeSa parigraha AdinuM viramaNa badhAM dravyomAM samajavuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zuM jemAM mithyAdarzanazalyathI virata thavuM saMbhavita che? zrI bhagavana he gautama! hA saMbhavita che. jIva mithyAdarzanazalyathI virata thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! kayA viSayamAM jIvanuM mithyAdarzanazalyathI viramaNa thAya che? arthAt mithyAdarzanazalyathI virata thavAno viSaya che che? zrI bhagavAna-he gautama! sarva dravyamAM ane upalakSaNathI sarva paryAye mAM jIva miyAdarzanazalyathI virata thAya che. kaI paNa eka dravyamAM agara dravyanA keI eka paryAyamAM paNa je mithyAdarzana thAya che te te jIva mithyAdarzana zalyathI virata nathI kahI zakAtA. eja prakAre nairayikothI laIne vaimAnika sudhI kahevuM joIe. arthAta nAraka, asurakumAra Adi bhavanapati, paMcendriya tiryaMca, manuSya vAnavyantara, jayetika ane vaimAnika deva samasta paryAnA viSayamAM miyAdarzana zalyathI viramaNa karI zake che. kintu ekendri ane vikalendriyonA viSayamAM je mithyAdarzanazalyathI virakta thavAno prazrana karAya te tene uttara haze-A artha samartha nathI. kemake ekendriya-vikasendriya jIva mithyAdarzanazalyathI virata nathI. thaI zakatA samyakatvanI prAptinI yogyatA temanAmAM nathI hotI ane samayakatvanI prApti zivAya mithyAdarzanazalyathI viramaNa thavuM te asaMbhavita che. kahyuM paNa ke-pRthvIkAyika AdimAM pUrva pratipanna samyaktva nathI hatuM ane pratipaghamAna samyaktva paNa nathI hotuM. dvIndriya AdimAM kaI kaImAM karaNA paryApta avasthAmAM sAsvAdana samyakatvano saMbhava che, paNa te alpakAlika ja hoya che ane te mithyAtvanI tarapha ja abhimukha hoya che, tethI ja temane mATe paNa ahIM niSedha karelo che. sU. 7 zrI prajJApanA sUtra : 5 40 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANAtipAtaviramaNa kA nirUpaNa prANAtipAta viratavaktavyatA zabdArtha :- ( pANa ivAyavirae NaM bhaMte ! jIye kai kammapanaDIo baMdha' ) he prANAtipAtavirati vaktavyatA zabda :-(vALADhavAyavirA mate ! nIce mavAdIo vaMSaD ?) he bhagavan ! prANAtipAtathI rahitajI va keTalAMkama prakRtiye bAMdhe che?(noyamAAM sattaniSad vA aRRvihavaMdha vA) he gautama! sAta prakAranI prakRtiyAnA bandhaka bandhakartA,athavA ATha prakAranI prakRtiyAnA andhaka hoya che. ( innivambar vA ) agara cha prakAranI prakRtiyA nA andhaka ( viyaMdhara vA) athavA eka prakAranI prakRtinA khaMdhaka (avadhapa vA) athavA andhaka thAya che (vo majUse vi mALiyakane ) eja prakAre manuSya nAsabaMdha paNa kahevu joie| 1 / ( vALAvAyaniyALa maMte! novA rU. navADImAM vadhata ) he bhagavan! prANAtipAtathI virata aneka jIva keTalI ka prakRtiyA khAdhe che? (noyamA! satre vi tAya honnA sattavivadhAviha vadhaLA ya) he gautama! badhAja sAta prakRtiyAnA bandhaka ane eka prakRtinA bandhaka hoya che (ahavA sattavizrva dhA ya,AviMdhAya aniSadho ya)athavA ghaNA sAtanA andhanavALA, ghaNA eka prakRti bAMdhanArA ane eka jIva AThe prakRAtayA bAMdhanAra hoya che rA (mA savinaMSanA ya viZSanA ya atrinaMdhaLA ya) yA ghaNA sAta prakRtinA andhaka, ghaNA ekanA mantraka ane ghaNA ADenA andhaka hAya che 1aa (mahA sattavihaviSayaMdhaLA ya vidhaLA ya indriyo ya) athavA ghaNA sAta prakRtiyA bAMdhanArA, dhaNA eka prakRti bAMdhanAra ane eka cha prakRtiyA khAdhanArA hoya che. 45 ( aA sattaviyAya viThyuMdhAya imbriya dhAMya) athavA ghaNA sAta prakRtiyA madhanArA, ghaNA eka bAMdhavAvALA ane ghaNA cha bAMdhanArA ApA ( mA sAvidhA ya vijaya dhAMya avaghat ya ) athavA ghaNA sAta prakRtiyA khAMdhanArA dhaNA eka prakRti khAdhanArA ane eka ananyUka // 6 // (mahuvA sattavihavadhA ya,vidhA ya, pradhA ya) athavA ghaNA sAta karyAM prakRtiyA khAMdhanArA, dhaNA eka prakRti khAMdhanArA, ane ghaNA akhaMdhaka heAya che. 5 7 // ( ahavA saravihata dhAya, vivadhanA ya mAviyo ya, bivazvane ya) athavA aneka sAta prakRtiyA bAMdhavAvALA, aneka eka prakRti bAMdhanArA, eka ATha prakRtinA khAMdhanAra ane eka cha prakRtiyA bAMdhanArA // 1 // (mA sAvindvadhA ca, viddhaLA ya,madavidava paN ya,vidha dhA ya) athavA aneka sAta prakRtinA aMdhaka,aneka eka prakRtinA andhaka eka ATha prakRtino a Mdhaka ane aneka cha zrI prajJApanA sUtra H 5 41 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakRtinA bandhaka hoya che . 2. (vArA sattavivaMda 2, grahava dharA ya, virva dhAM ya vadhar ) athavA aneka sAtanA bandhaka, aneka ekanA bandhaka anekaThanA badheka ane eka cho bandhaka hoya che. AvA (3mavA sattavihavaMghA ya, pavitta dhA ya, avihave dhA ya, vigrahavaMdhA va) athavA aneka sAtanA bandhaka,aneka eka prakRtinA bardhaka, aneka AThanA badhaka ane aneka chanA bandhakAkA (avA sattavivaMtA ,Twva dharA ,mavihurva dhArya, mayaMva ya) athavA aneka sAtanA bandhaka, aneka ekanA bandhakaeka AThane bandhaka ane eka abandhaka lo (magSA sabaMghI yu, gvA maavahavadhatu ya, evaM dhA ya) athavA aneka sAtanA baMdhaka aneka ekanA be dhaka, eka AThano badhaka ane aneka abalpaka mArA (mahA sattavivaMdhA yagiAvidhI ya vidhAtha, 3mAM dhA ya) athavA aneka sAtanA banyA, aneka ekanA bandhaka, aneka AThanA badhaka ane eka abandhaka che (4havA sattavive dhA yAvi dhaya,gadavihaM dhA ya va dha ya) athavA aneka sAtanA (mahA sattavivaMdhamAM 2, gvavaMdhA ca, chavi paNa ya, avaMdhA ya) athavA aneka sAtanA bandhaka, aneka ekanA bandhaka, eka chano bandhaka, aneka abaMdhaka rA ahavA sattavihaba dhagA ya, egavihabaMdhagA ya aTTavihabadhae ya,chabibadhagA ya,abadhae ya) athavA aneka sAtanA bandhaka, aneka ekane badheka, eka Ainabandhaka, aneka chanA baMdhaka ane eka abadhUka | 3 | (mahave sattavihaMvadha ya, vaheMrvadha , jhajhuvaDhavaMgha ca chavihavadhA , mAMdha va) athavA aneka sAtane badhaka, aneka ekanA bardhaka, eka AThano bandhaka, aneka chanA baMdhaka ane aneka abandhaka jA (mahA sattava dha , gvihaa dha ya,mavihaMvaMdhA cazvava dhAya,mAM paNa ya,) athavA aneka sAtanA bandhaka, aneka ekanA badhaka, aneka AThanA badheka eka chana bandhaka ane eka abazvaka pA. (gadhruvA sattaviThThava dhali , vihavadhatAM ya maovihavadha ya, vivadha ya, avaMdha ya) athavA aneka sAtanA badheka, aneka ekanA bandhaka aneka AThanA bandhaka, eka chane badhaka, aneka andhaka 6 zrI prajJApanA sUtra : 5 42. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhaka, aneka ekanA bandhaka, aneka AThanA bandhaka ane aneka abaMdhaka 4 (mahuvA sattavivaMdhanA ,viedhaMdhA ya jIvidha ya, evaM paS )athavA aneka sAtanA bandhaka, aneka ekanA baka, eka ne bandhaka ane eka abandhaka nA (mahuvA sattavivaMdhanA , grahagaMdhA ya,vaDhavadha ya, vaMdhA ya) athavA aneka sAtanA bandhaka, aneka ekanA bandhaka, eka cho badheka ane aneka abaMdhaka dhArA (maravA sattAvihaMya dhA ya vivaMdha ya, izvigaMdhA cazrayaMghag )athavA aneka sAtanA bandhaka, aneka ekanA bandhaka, aneka chanA bandhaka ane eka abajUka hoya che (sahavA sattavivaMdhanA 2,vihaMdhanA ya kavihRvaMdhali ya dhA ya) athavA aneka sAtanA bandhaka, aneka ekanA badheka, aneka AThana bandhaka ane aneka prabaMdhaka che (annA sattavivadha ya, ivihRrva dha ya, vivaMdho ,mayaMghag )athavA aneka sAtanA badheka, aneka ekanA bandhaka, eka chane badheka, ane eka abaka 1 (ahavA sattavihabadhagA ya, egavihabaMdhagA ya, aThavihabadhagA ya, chavihabadhagA ya, abadhae ya;) athavA ane sAtanA banmaka, aneka ekanA badheka, aneka AThanA bandhaka, aneka chanA bandhaka, ane eka abadhUkA nA (mahuvA sattavihavadha ya, vihave dai ,avihRvaMzaTI ,vihaMva dA ya,mAna ) athavA aneka sAtanA bandhaka, aneka ekanA bandhaka, aneka AThanA bandhaka, aneka chanA baMdhaka aneka andhaka 8 | (gvaM ne maDha maMgA) A prakAre A ATha bhaMga che (8 vi miDhiyA sattAvAsaM saM -- vaMti) badhA maLIne satyAvIsa bhaMga thAya che (pUrva mapUsA vi) e prakAre manuSyanA paNa (tte veva sattAvAsaM maMnA mALiyaai) Aja satyAvIsa bhaMga kahevA joIe ( musAvAvAyatta rAva mAyanoriyalsa) eja prakAre mRSAvAda virata, yAvata mAyAmRSAvirata,(nIvahaa) jAnA(majUrasta tha) ane manuSyanA sabaMdhamAM kahevuM. (mijhAnasastravirayi mata! ti HTTdImo vaidhaMti) he bhagavan! mithyAdarza zalyathI virata chava keTalI karma prakRti bAMdhe che ? zrI prajJApanA sUtra : 5 43 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( nAthamA ! saviddavaMdhavA, padavidhavA, chavRi vaMdhava vA, vivadhavA, athavA) he gautama! sAta prakRtiyAnA andhaka thAya che athavA AinAbandhaka thAya che, agara chanA andhaka thAya che, athavA ekanA baMdhaka thAya che, athavA abadhaka hoya che (misinasaruvid na maMte! janmavADImoSa laiMti) he bhagavan ! mithyAdarzana zalyathI vita nAka keTalI kama prakRtiye bAMdhe che? zAyamA! satavihavaMdhava thA, mahiSar yA) he gautama sAta prakRti nA ba Mdhaka athavA ATha prakRtiyAnA baMdhaka thAya che (dAva pa Mvitriya siriyalagnezi 4) yAvata pa Mcendriya tiryaMca (maLase nAva nIve) manuSya samuccaya chatranA samAna (vALamaraNe|phasiyalemALi nahA nera) vAnabhyantara, jyAtiSka, ane vaimAniko nArakonI samAna samajavA. (miSThAnsasiviyALa' ma te! nIyA timbhavadIyo vaMyaMti ? ) he bhagavan ! mithyAdarzana zalyathI vita aneka jIva keTalI karmAM prakRtiyA khAMdhe che? (yamA ! te jeva sAvisa mAM maLiyA) he gautama teja sAtyAvIsa bhaMga kahevA joIe (miSThAt'naLasaviyA mate ! neyAtimbhavaDIo vayaMti ? ) he bhagavan! mithyAdazanathI virata nAraka keTalI kama prakRtiyA bAMdhe che ? (meyamA ! sacce vitAva mA sattatrila vaghA) huM gautama ! badhA sAta prakRtiyAnA adhaka thAya che. (ahavA savizrva gaLA adanidhane ya) athavA aneka sAtanA aMdhaka ane eka AThanA baMdhaka, (ahevA sAvihabaMdhanA ya maDhavihava thA ya) athavA aneka sAtanA aMdhaka,eka AThanA adhaka (maddA savittva dhAya avibaMdhaLA ya) athavA aneka sAtanA khadhaka,aneka AThanA baMdhaka ( nava vemALiyA) e prakAre vaimAnikA sudhI kahevu joie. (gara' majUsALa nA nImALa) vizeSa e ke manuSyAnI vaktavyatA jIvAnI samAna samajavA, TIkA:-je jIva prANAtipAtathI virata thAya che, tene krama baMdha thAya che ke nahIM ? A praznanu* anekAntavAdathI samAdhAna karatAM kahe che zrI gotamasvAmI-he bhagavan ! prANAtipAtathI nita jIva keTalI kraCprakRtiyAne baMdha kare che? zrI bhagavana-he gautama ! koI jIva sAta prakAranI ka prakRtiyAnA baMdha kare che, koi AThe karyuM prakRtiyAno baMdha kare che, koI cha prakAranI ka prakRtiyAnA bandha kare che, kAi eka zrI prajJApanA sUtra H 5 44 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma prakRtine baMdha kare che ane koI abakhyaka hoya che arthAt koI paNa prakRtino baMdha nathI karatA. samuccaya jIvanA samAna manuSyanI vaktavyatA paNa samajI levI joie, arthAta manuSya paNa kadAcita sAta prakRtinA, kadAcita ATha prakRti, kadAcit cha prakRtinA, kadAcit eka karmaprakRtinA baMdhaka hoya che ane kadAcita abaMdhaka hoya che. have gautamasvAmI bahuvacanane Azraya laIne prazna kare che he bhagavan! prANAtipAtathI virata manuSya keTalI karma prakRtine baMdha kare che? zrI bhagavAna-he gautama! badhA jIva sAta karma prakRtine bAMdhanArA hoya che ane ghaNA ekane bAMdhanArA hoya che (1) * pramatta saMyata, apramatta saMta, apUrvakaraNa, anivRtti bAdara, sUkasaMparAya guNasthAne vALA sAta prakRtinA bandhaka hoya che, kintu pramattasaMyata ane apramattasaMyata jayAre Ayukamane paNa baMdha kare che, tyAre AThanA baMdhaka thAya che. Ayukamane baMdha kadAcit ja arthAt eka bhavamA ekaja vAra thAya che, tethI ja AyunA baMdhaka sadeva nathI maLI AvatA. pramatta ane apramatta sadaiva ghaNuM saMkhyAmAM maLI Ave che, apUrvakaraNa ane anivRttibAdara kayAreka nathI paNa hatA kema ke AgamamAM temanA virahanuM paNa pratipAdana kareluM che. upazAta moha kSINameha ane sayAgI kevalI eka prakRtinAja baMdhaka thAya che, kadAcita nathI paNa hatA, temane viraha paNa hoI zake che, kintu sagI kevalI sadeva maLI Ave che, temane kayAreya viccheda thato nathI, tethI ja ghaNA jIva satinA bandhaka ane ghaNuM ekanA baMdhaka hoya che, Asiddha thayuM. A prathama bhaMga paNa pUrNa thayo. * dvitIya bhaMga-athavA aneka sAta karmaprakRtinA baMdhaka, aneka jIva eka prakRtinA baMdhaka ane koI eka jIva ATha prakRtine badheka thAya che. (2) tRtIya bhaMga athavA aneka sAta karmaprakRtiyAnA badheka, ghaNuM eka prakRtinA baMdhaka ane ghaNA AThe prakRtino baMdhaka hoya che cA bhaMga-kayAreka kayAreka cha prakRtinA baMdha karanArA jIva paNa hoya che, kyAreka kayAreka nathI paNa hatA, temano viraha cha mAsa sudhI hoI zake che. je hoya che to jaghanya eka ke be hoya che. utkRSTa eka se ATha tethIja AThanA baMdhanA abhAvavALA ane chanA baMpakanA sadUbhAvavALA padathI be bhaMga kahe che. athavA aneka sAta prakRtinA baMdhaka, aneka eka prakRtinA baMdhaka ane eka jIva che prakRtinabaMdhaka thAya che. athavA aneka sAtanA baMdhaka, aneka jIva eka prakRtinA baMdhaka ane kei eka Ayu tathA mehanIya prakRtine choDIne cha prakRtinA baMdhaka thAya che (4) athavA ghaNA jIva sAta karmaprakRtinA baMdhaka thAya che, ghaNA eka prakRtinA baMdhaka thAya che ane ghaNA cha prakRtinA baMdhaka thAya che. (5) Agi kevalI abaMdhaka paNa kadAcit maLI Ave che, kadAcita nathI maLatA. kemake temane utkRSTa viraha cha mAsa hoya che, teo jaghanya eka ke be tathA utkRSTa ekasa zrI prajJApanA sUtra : 5 45 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha maLI Ave che, tethI AThanA bandhakanA abhAvamAM, abakanI sAthe be bhaMga kahe che athavA ghaNu jIva sAta karma prakRtinA balpaka. ghaNA eka karma prakRtinA bandhaka ane eka ayAgI kevalI ababdhaka hoya athavA ghaNA sAtanA bandhaka ghaNA ekanA bandhaka ane ghaNA abandhaka hoya che. 7 pa e prakAre benA saMgathI prathama bhaMga thAya che. ane tragnA saMgathI cha bhaMga thAya che. bane meLavavAthI sAta bhaMga nipanna thayA. catuHsaMgI bAra bhaMga thAya che. tenuM nirUpaNa karavAmAM Ave che.athavA aneka jIva sAta karma prakRtinA aMdhaka. aneka eka kama prakRtinA badheka. keI eka ATha prakRtinA bandhaka ane eka cha prakRtinA badhaka thAya che. ahIM prathamanA be ghaNA e kAraNa kahelA che. kemake teo sadeva ghaNA rUpamAM maLI Ave che, antima be arthAta ApanA bandhaka ane chanA badheka. keI eka-eka hoya che. te samaye catuSka saMgI bhaMgamAM prathama bhaMga maLe che - have aSTavidha balpaka padamAM eka vacana ane kavidha baMdhaka padamAM bahuvacanane prayoga karIne bIjo bhaMga batAve che athavA ghaNA jIva sAta prakRtinA baka. ghaNA eka prakatinA badheka. koI eka ATha prakRtinA bardhaka ane ghaNuM jIva cha prakRtine badhaka hoya che. A be bhaMga aSTavidha badheka padanA eka vacanathI ane cha vidha badhaka padanA eka vacanathI niSpanna thayA. - have aSTavidha bandhanA bahuvacanane Azraya laIne be vikalpa batAve che yathA-ghaNA sAta karma prakRtinA badheka ghaNo eka prakRtinA bandhaka ghaNuM ATha prakRtinA badheka ane kei eka jIva cha prakRtinAM badheka thAya che. athavA ghaNuM sAMtane bAMdhanArA ghaNA ekane bAMdhanArA ghaNuM AThane bAMdhanArA ane ghaNA te cha prakRtine bAMdhanArA hoya che. e prakAre catuHsaMcAgI cAra bhaMga bane che. have pUrvokta prakArathIja aSTavidha baMdhaka ane abaMdhaka padothI catuHsaMyegI cAra bhaMga batAve che-athavA aneka sAta prakRti bAMdhanArA aneka eka prakRti bAMdhanArA eka ATha prakRti bAMdhanArA ane eka abaka athavA aneka sAta prakRti bAMdhanArA aneka eka prakRti bAMdhanArA koI eka ATha prakRti bAMdhanArA ane aneka-aAgI kevalI abandhaka hotha che. athavA aneka sAta prakRti bAMdhanArA aneka eka prakRti bAMdhanArA ane eka abandhaka. (agI kevalI) athavA aneka sAta prakRti bAMdhanArA. aneka eka prakRti bAMdhanArA. aneka ATha prakRti bAMdhanArA ane aneka abandhaka hoya che. e prakAre cAra saM. yegI ATha bhaMga thayA - have SaDavidha bandhaka ane andhaka padone laIne cAra bhaMga kahe che athavA aneka sAta prakRtinA badhaka aneka eka prakRtinA baMdhaka aneka ka cha prakRtinA baka ane eka abaMdhaka hoya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 46 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakRti athavA ghaNA sAta prakRtiyA nA andhaka,ghaNA eka prakRtinA baMdhaka, koI eka cha cenA bandhaka ane aneka abaMdha hoya che. athavA aneka sAta prakRtiyAnA andhaka, aneka eka prakRtinA andhaka, aneka cha prakRtiyanA andhaka ane eka amandhaka hoya che. athavA aneka sAtanA andhaka aneka ekanA anyaka ane chanA andhaka ane aneka aazvaka hAya che. e rIte cAra sa yeAgI adhA bhaMga maLIne mAra thayA. have pAMca sacagI ATha bhaMga kahe che, yathA-athavA ghaNA sAta prakRtiyAnA andhaka, ghaNA eka prakRtinA bandhaka, koi eka ATha prakRtiyAnA baMdhaka eka cha pratatiyAnA anyaka ane phoI eka abandhaka hAya che. athavA ghaNA sAta prakRtiyAnA bandhaka,ghaNA eka prakRtinA andhaka, eka ATha prakRticAnA bandhaka, eka cha prakRtiyAnA bandhaka ane ghaNA abandhaka. athavA ghaNA sAta prakRtiyAnA khandhaka, ghaNA eka prakRtinA khadhaka, eka ATha pratiyeAnA andhaka, aneka cha prakRtiyAnA andhaka ane eka amandhaka, athavA ghaNA sAta prakRtiyAnA bandhaka, ghaNA eka prakRtinA khaSaka, eka ATha prakRticeAnA andhaka, aneka cha prakRtiyAnA andhaka ane aneka abandhaka hAya che. eka cha athavA ghaNA sAtanA bandhaka. ghaNA eka prakRtinA baMdhaka dhaNA ATha prakRtinA baMdhaka prakRtiyAnA khadhaka ane eka anyaka hoya che. athavA ghaNA sAtanA khaMdhaka, ghaNA ekanA anyaka ghaNA AThanA aMdhaka, eka chanA aMdhaka ane dhaNA aandhaka athavA ghaNA sAtanA aMdhaka, dhaNA ekanA aMdhaka, ghaNA ADenA aMdhaka, ghaNA cha nA badhaka ane ghaNA ama dhaka hai!ya che. athavA ghaNA sAtanA aMdhaka, ghaNA ekanA khadhaka, ghaNuA AThanA aMdhaka, ghaNA chanA ane ghaNA abaMdhaka hAya che. e rIte A ATha bhaMga thayA, pUrvokta bhaMga maLIne satyAvIsa bhaMga thAya che. ahIM e AzakA thai zake che ke vikRti ka MdhananuM kAraNa nathI, teA virata jIvane krama ba dhana kevA prakAre thai zake? jo virati paNa karmabaMdhananu kAraNa thaI jAya te mAkSanA abhAvaja thai jaze. A AzakAnuM samAdhAna e che ke yadyapi virati karmabaMdhakanu kAraNa nathI, to paNa viratamAM je kaSAya ane yAga vidyamAna rahe che, teja kamabaMdhananA kAraNa che. Aja kAraNa zrI prajJApanA sUtra H 5 47 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke. sAmAyika chedepasyApanA, parihAravizuddhi cAritranA sadbhAvamA saMjavalanakaSAyAnA tathA yogenA sadbhAva thavAthI vitane paN devAyu Adi zubha prakRtiyAno tamane kAraNe madha thAya che. jevA samuccaya jIveAna! satyAvIsa bhaMga kahyA che, eja prakAre mANasAmAM paNu Aja satyAvIsa bhaMga kahI devA joie prANAtipAtathI viti samuccaya jIva temaja manuSyanA samAna mRSAvAdathI virata, adattAdAnathI virata, maithunathI virata, yAt mAyAmRSAthI virata ekatva viziSTa jIva ane manuSyane laine sAta kAMnA aMdha thAya che. ATha kamerA baMdha thAya che, cha karmAMnA adha thAya che. eka karmane khadha thAya che athavA baMdha thatA ja nathI, bahutva viziSTa jIvAne laina tathA manuSyane laIne satyAvIsa bhaMga samajavA joie. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! mithyAdarzana zalyathI virata jIva keTalI kama prakRtiyAnA adha kare che? zrI bhagavAna-he gautama ! sAta prakRtiyAnA baMdha kare che, agara ATha kama prakRtiyAnA badha kare che. agara cha prakRtiyonA khaMdha kare che. agara eka prakRtinA baMdha kare che. athavA abaMdhaka hAya che. tApa` e che ke. mithyAdarzana zalyathI vita jIva avirata samyamaTi nAmaka ceAthA guNasthAnathI laIne ayAgI kevalI paryaMnta badhA guNasthAnAvALA heAya che. tethIja teomAM kAI sAtanA, kei AThanA, keAi chanA tathA koI ekanA aMdhaka thaI zake che ane kaI abaMdhaka paNa thAya che. nairayika Adi covIsa daMDake|nI prarUpaNAmAM, manuSya sivAya zeSa badhAM ja daDakAmAM sAtanA baMdhaka agara AThanA ja adhaka maLe che, chanA anyaka, ekanA anyaka agara amandhaka nathI hAtAM, kemake te zreNine prApta nathI karI zakatA manuSya padamAM evu ja kathana karavu. joie jevu 'sAmAnya jIvanI vaktavyatAmAM kahyu che, A abhiprAyane pragaTa karavA te mATe kahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! mithyAdarzana zalyathI virata nArayika keTalI kama`prakRtice. Adhe che ? zrI bhagavAn-he gautama ! sAta prakRtiyAnA anya kare che. athavA AneA anya kare che. e prakAre cAvat pa Mcendriya yiMca sudhI kahevu joie, manuSyanuM kathana samuccaya jIvanA samAna samajavu joie vAnavyantara, jyatiSka ane vaimAnika nArakanI samAna-sAta agara ATha prakRtiyAnA anya kare che, cha agara ekanA baMdha nathI karatA ane akhandhaka nathI hAtA, kemake e paNa zreNIne prApta nathI karI zakatA. e rIte asukumAra Adi daza bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, dvIndriya, tradndriya, caturindriya, tiya ca paMcendriya, mithyAdarzana pratyayathI virat thaIne agara sAtakama prakRtiyAne bAMdhe che athavA ADhane pUrvokta yuktinA anusAra te cha Adine anya nathI karatA. vizeSatA e che ke mithyAdarzana zayathI virata manuSya tathA samuccaya jIva sAtane, AThane, cha, be agara eka zrI prajJApanA sUtra H 5 48 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakRtine bAMdhe che athavA abandhaka paNa hoya che. paNa vAnavantara, tiSka ane vaimAnika mithyAdarzana zalyathI virata hoya te sAta prakRtinA athavA ATha prakRtinA bandhaka thAya che. have gautamasvAmI bahuvacanane Azraya laIne prazna kare che--he bhagavAna! mithyAdarzanazalathI virata aneka jIva keTalI kama prakRtine bAMdhe che? zrI bhagavAna-he gautama teja pUrvokta satyAvIsa bhaMga kahevA joIe, je prANAtipAtathI virata aneka jInI prarUpaNAmAM kahyA che. zrI gatamasvAmI-he bhagavana! miyAdarzana zalyathI virata aneka nairayika keTalI karma prakRti bAMdhe che? zrI bhagavAna-he gautama! badhA mithyAdarzanazalyathI virata nAraka sAta prakRtinA badhaka bane che, athavA ghaNuM sAtane ane koI eka AThanA bandhaka thAya che. athavA ghaNuM sAtanA ane ghaNA AThanA baMdhaka thAya che. tAtparya e che ke jyAre koI paNa nAraka AyukarmanA baMdhaka nathI thatA tyAre badhA sAtanA bandhaka bane che. jyAre ke eka nAraka Ayuno bandha kare che tyAre eka AThanI badhaka maLe che. jyAre Ayuno bandha karanArA paNa ghaNA ane Ayune badha na karanArApaNa ghaNuM saMkhyAmAM maLI Ave che, tyAre ghaNuM jIvo sAtanA ane ghaNu AThanA bandhaka hoya che. e prakAre traNa bhaMga thAya che. nArakonI samAna asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAya Adi ekendriya, dvAndriya, trIndriya, caturindriya, paMcendriya vAnavyantara, jyotiSka ane vaimAnika paNa che ke badhA sAta karmaprakRtinA bandhaka athavA ghaNA sAtanA ane kaI eka AThanA baMdhaka, athavA ghaNA sAtane ane ghaNuM AThanA bandhaka hoya che. manuSya ane samuccaya jInA viSayamAM pUrvokta satyAvIsa bhaga samajI levA joIe. te sU. 8 . bAvIsamuM pada samApta prANAtipAta virata vizeSa vaktavyatA zabdArtha - (qLAvAvavidha mare! nIvarDsa jiM AmathA ziriyA jJaH 2) he bhagavana prANAtipAtavirata jIvane zuM AraMbhika kiyA heya che? (nAva mijI DhasaLavattiyA zariyA karuM ) yAvatuM mithyAdarzana pratyayA kiyA thAya che? (goyamA !_girdyAviALarasa miyA jhiriyA siya vagara) he gautama! prANAtipAta virata jIvana kadAcit AraMbhikI kriyA thAya che (siya no darajJarU) kadAcit nathI thatI. (1LArUvAviyaska 9 maMte jhIva rahiyA riyA jApha ?) he bhagavana zuM prANAtipAtathI virata jIvane pArigrAhikI kriyA thAya che? (yamA! Lo phula samade) he gautama! A artha samartha nathI (vAyavaraNa I mete ! nIvasa mAyAvariyA jiriyA ru?) he bhagavana ! prANAtipAtathI virata jIvane mAyApratyayA kiyA thAya che ? (no! siya nairR, siya no yajJaTTa) he gautama kadAcit thAya che, kadAcit nathI thatI. zrI prajJApanA sUtra : 5 49 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (TLAvIyavirarasa je ma!i nIvasya attavALattinA piriyA kApha) prANAtipAtathI virata jIvane apratyAkhyAna kiyA thAya che? (toya! jo de rama) he gautama, A artha samartha nathI ( milAvatA pu) micchAdana pratyaya saMbaMdhI pRcchA (jayamAM ! mo rUAde sana) he gautama! A artha samartha nathI (gvaM pArivAviralsa mansalsa vi) e prakAre prANAtipAtathI virata manuSyane paNa (urva gava mAthAno viracaraNa nIvarsa mapUsasa ) e prakAre thAvat mAyA mRSAthI virata jIvane paNa samajavI ane manuSyane paNa samajavI. (mijhaTUMsAtastraviyasa naM maMta! nIva8) he bhagavan! mithyAdarzana zalyathI virata jIvane (maKfmayA kriyA zarU ? AraMbhika kriyA thAya che? (vAva bichALatiyA iirayA kinnara ?) cAvata mizcAdarzana pratyayA kiyA thAya che ? (goyamA ! micchAdasaNasallavirayassa jIvassa AraMbhiyA kiriyA siya kajjai, siya no kajjai) he gautama! mizcAdarzanazalyakriyAthI virata jIvane AraMbhikI kriyA kadAcita thAya che, ane kadAcita nathI thatI (vaMzava makAna viviA)eja prakAre apratyAkhyAna kiyA (niTUMsattiA na ka) mithyAdazanazalyapratyayA nathI thatI. | ( nichAvaM sAsariyalsa | matte. nerulsa) he bhagavana! mithyAdarzana zalyathI virata nArakane ( iprAraMmiyA kiriyA ga6) zuM AraMbhikI kiyA thAya che ? ( nava micchAdaMbA vattivA viriyA panna ) yAvatuM mithyAdazanapratyayA kriyA thAya che? (mA ! gAmiyA jiriyA gra nA mAncaraNAiirayA ga6) he gautama! Ara bhikI kiyA thAya che, yAvat apratyAkhyAna kiyA thAya che ( chahiMsAriyA riyA no gaTTa) mithyAdarzanapratyayA kiyA nathI thatI (rNa nAra LiyakumAralsa) eja prakAre yAvata svanika kumArane (trichAvaM sAsariyasa naM mate! vaMciMdritilikhicalsa mere pucho) mizyA darzana zalyathI virata paMcendriya tiryaMcanA sabaMdhamAM he bhagavana e rIte prazna (yamAM ! sAraMbhika ziriyA jana) he gautama AraMbhikI kriyA thAya che (ad mAyAvattiyA viNA kaTTa ) yAvata mAyA pratyayA kriyA thAya che (magvArikA siya nak, siya no jajha) apratyAkhyAna kiyA kadAcita thAya che kadAcita nathI thatI (nisipattinA thiA no jana) mithyAdarzanapratyayA kiyA nathI thatI (mapUsasa kahyAM nIpalsa) manuSyane jIvanI samAna (vALamaMtara nosiyamALiyA gaThThA joradArasa) vAnavyantara, jyotiSka, ane vaimAnikane nArakanI jema (AtAsi maMte mAmiyAba gIva micchADhaMsAvattiyAga 2 re hiMto) he bhagavana! A AraMbhikI yAvat mizcAdarzana pratyayA kiyAomAMthI koNa kenAthI (aq vA vA vA tustrA vA vizesahiyA vA) a9pa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che ? (noramA ! sAthomo bichADhaMsAvariyAmo rivAyo) he gautama! badhAthI ochI mithyAdarzana pratyaya kriyAo che (ajavALiirayAmo vizenAhiyAe) apratyAkhyAna kriyA vizeSAdhika che (mAyAvattigAmo sahiyAso) mAyApratyayA vizeSAdhika che. te sa. 9 | TIkArtha -prANAtipAta viratajIvone AraMbhikI Adi pAMca kriyAomAMthI kaI kiyA lAge che, eprarUpaNa karavAne mATe kahe che. zrI gautamasvAmI--he bhagavAna je jIva prANAtipAtathI virata thaI gayela che. zuM tene AraMbhikI kiyA thAya che? zuM mAyA pratyayA kiyA thAya che? zuM apratyAkhyAna kiyA zrI prajJApanA sUtra : 5 50 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che ? zu mithyAdarzana pratyayA kriyA thAya che? zrI bhagavAn--he gautama ! prANAtipAtakriyAthI viratajIvane AraMbhikA kriyA kadAcit thAya che, kadAcit nathI thatI, tApa e che ke pramatta sayatane thAya che, apramatta sayatane nathI thatI. zrI gautamasvAmI--he bhagavAna! zuM prANAtipAtathI viratajIvane pAricArikI kriyA thAya che? zrI bhagavAn--he gautama! A arthe samartha nathI--prANAtipAtathI vitajIvane pAritrahikI kriyA nathI thatI, kemake te pagrihathI sarvathA nivrutta hAya che, parigrahathI nivRtta na hoya tA samyak prakArathI prANAtipAtathI vita nathI thaI zakatA. zrI gautamasvAmI--he bhagavAna zuM prANAtipAtathI vitajIvane mAyApratyayA kriyA thAya che ? zrI bhagavAna--he gautama! prANAtipAtathI vitajIvane mAyApratyayA kriyA kadAcit thAya che, kadAcit nathI thatI, kemake apramattane paNa kaSAyanA kAraNe A kriyA lAge che. zrI gautamasvAmI---he bhagavAn ! prANAtipAtathI viratajIvane zuM apratyAkhyAna kriyA thAya che ? zrI bhagavAna he gautama! e artha samatha nathI. prAgAtipAtathI vitajIvane apratyAkhyAna kriyA nathI thaI zakatI, kemake apratyAkhyAna kriyAnI vidyamAnatAmAM prANAtipAta viratinu thavu asabhavita che. zrI gautamasvAmI--he bhagavAna mithyAdarzana pratyayA kriyA saba MdhI pRcchA ? arthAt prANAtipAtathI viratajIvane mithyAdarzana pratyayA kriyA thAya che ? zrI bhagavAna--he gautama! A asamatha nathI--prANAtipAtathI vitajIvane mithyAdarzana pratyayA kriyAnA saMbhava nathI, kemake mithyAdarzana pratyayA kriyAnI vidyamAnatAmAM prANAtipAta viratinuM thavuM te asaMbhavita che. prANAtipAta viratinA samucya jIva ane manuSyanA bhedathI be padma thAya che. temAMthI jIva sAmAnyanA viSayamAM jevu kathana kareluM che, tevu' ja munuSyanA sambandhamAM paNa kahevu joie eja vAta AgaLa kahe che prANAtipAta virata samuccaya jIvane ArabhikI kriyA AdinA thavAthI athavA nahi thavAthI nA sambandhamAM je kathana karAyuM che te ja prANAtipAtathI virata manuSyanA sambandhamAM paNa thAyeAgya kahevu joIe ane prANAtipAtaviratanA samAna ja mRSAvAda virata, adattAdvAna virata, maithuna virata temaja aparigraha virata tathA mAyA virata arthAt je aDhAre pApasthAnathI vita che, evA samucca jIva ane manuSyane yathAyeAgya Ara bhikI kriyA mAdi kahevI joie. zrI prajJApanA sUtra H 5 51 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 9 have aDhAramA pApasthAnathI viratane mATe AraMbhikI kriyAnI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zuM mithyAdarzana zalyathI viratajIvane AraMbhika kyiA thAya che? yAvata zuM parigrahika kriyA thAya che, zuM mAyApratyayA kriyA thAya che, zuM apratyAkhyAna kriyA thAya che ? zuM mithyAdarzana pratyayA kiyA thAya che ? zrI bhagavAna-he gautama! mithyAdarzana zalyathI viratajIvane AraMbhikI kriyA kadAcita thAya che, kadAcita nathI thatI, tAtparya e che ke, pramatta saMyata paryata mithyAdarzana zalyathI viratajIne AraMbhikI kriyA thAya che, anyane nahIM. eja prakAre pArigrahika kriyA, mAyApratyayA kiyA ane apratyAkhyAna kriyA paNa kadAcita thAya che. kadAcita nathI thatI, abhiprAya e che ke-mithyAdarzana zalyathI viratane parigrAhikI kiyA deza virata sudhI thAya che, tenAthI AgaLa nathI thatI. mAyApratyayA kiyA paNa sUma samparAya piyata thAya che, AgaLa nahIM, apratyAkhyAna kiyA avirata samyaka paryata thAya che, tenAthI AgaLa nahIM paraMtu je jIva mithyAdarzana zalyathI virata che, tene mithyAdarzana pratyayA kiyA nathI thaI zakatI, kemake ema thavAno saMbhava nathI, zrI gautamasvAmI-he bhagavad mithyAdarzana zalyathI virata nArakane AraMbhikI kiyA thAya che? yAvat zuM pArigrahika kiyA thAya che? zuM mAyApratyayA kriyA thAya che? zuM apratyAkhyAna kiyA thAya che? zuM mithyAdarzana pratyayA kiyA thAya che? * zrI bhagavAna-he gautama ! mithyAdarzana zalyathI virata nAraka jIvane AraMbhikI kriyA thAya che yAvata-pArizrIhakI kriyA thAya che, mAyApratyayA kriyA thAya che ane apratyAkhyAna kriyA paNa thAya che, paNa mithyAdarzana pratyayA yiA nathI thatI. eja prakAre asurakumAra, nAgakumAra, suvarNamAra, agnikumAra, vikumAra, udIdhakumAra, dvIpakumAra, dikakumAra, pavanakumAra, temaja svanitakumArane paNa je mithyAdarzana zalyathI virata che, AraMbhikI kriyA thAya che, parigrahika kiyA thAya che, mAyApratyayA kiyA thAya che ane apratyAkhyAna kiyA thAya che, paNa mithyAdarzana pratyayAkiyA nathI thatI. - zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! mithyAdarzana zalyathI virata paMcendriya tiryaMcane zuM AraMbhikI kriyA pArigrahika kriyA, mAyApratyayA kiyA apratyAkhyAna pratyayA kiyA ane miyAdarzana pratyayA kiyA thAya che ? zrI bhagavAna-he gautama! mithyAdarzanazalyathI virata tiryaMca paMcendriyane AraMbhikI kriyA thAya che, yAvata-pArigrahika kriyA kadAcita thAya che, kadAcita nathI thatI, arthAt koIne thAya che, koIne nathI thatI. Azaya e che ke deza virati paMjayatiya ane apratyAkhyAna kriyA nathI thatI, zrI prajJApanA sUtra : 5 para Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khIjAAne thAya che, paNa mithyAdarzana pratyayA kriyA thatI nathI, kemake mithyAdarzana pratyayA kriyAnA sadbhAvamAM mithyAdarzana virati nathI thaI zakatI ane je mithyAdaza nathI rahita hAya che, temane mithyAdarzana pratyayA kriyA nathI thaI zakatI. mithyAdarzIna zalyathI virata manuSyane ArabhikI Adi kriyAe eja prakAra samajavI joie jevI samuccaya jIvanA viSayamAM kahelI che, mithyAdarzana zayathI vita thAnavyantara, jyAtiSka, ane vaimAnikAne Ara'bhikI Adi kriyA nArakanA samAna samajavI joIe. AralikI AdI kriyAonA alpa bahutvanA viSayamAM gautamasvAmI prazna kare che he bhagavan ! A AraMbhikI, pArigrahikI, mAyApratyayA apratyAkhyAna pratyayA ane mithyAdarzana pratyayA kriyAomAM koNa konI apekSA e, apa, ghaNA, tulya agara vizeSAdhika che ? zrI bhagavAna--he gautama! badhAthI cADI mithyAdarzana pratyayA kriyA che. te kevaLa mithyAlTI jgyAne ja thAya che. temanI apekSAe apratyAkhyAna kriyA vizeSAdhika che, kemake te avirata samyaSTI ane mithyAzI anete thAya che. temanAthI pArigrahikI kriyA vizeSAdhika che, kemake temAM mithyATTI, avirata samyagdaSTI ane dezavirata jIvAna thAya che. ArabhikI kriyAA temanAthI paNa vizeSAdhika che, kemake pramatta sayatAmAM paNa temane sadbhAva rahe che. mAyApratyayA kriyAe temanAthI paNa vizeSAdhika che, kemake apramatta sayatAmAM paNa temane sadbhAva hAya che. khAvIsamuM pada samAsa karmabandha adhikAra kA nirUpaNa tevIsamA kema prakRti padanA prAraMbha adhikAra dvAra gAthA zabdArtha:- (6' pADI) prakRtiyA keTalI che? (jju vadha) kaI rIte baMdhAya che ? (hiM viTALaai. va"dha nIvo ?) jIva keTalA sthAnAthI bAMdhe che? (rU vaic pADI ?) keTalI prakRticAne vede che? (anumAno viddo (?) keAnA keTalA prakAranA anubhAva hAya che ? !!! TIkA :- bAvIsamAM kriyAnAmaka padamAM nAraka Adi gati pariNAma pazciMta chaveAnI prANAtipAta Adi kriyAonuM nirUpaNa karAyuM che. A tevIsamAM ka`prakRti padamAM kaanya pariNAmanI prarUpaNA karavA ne mATe adhikAra dvAragAthAnuM kathana karAyu che (1) ka prakRtiyA keTalI che ? ityAdi nirUpaNa karnArU prathama dvAra che. (2) jIva kema prakRtiyAne kevI rIte khAMdhe che ? akhIjI dvAra che. (3) keTalA sthAnoMthI jIva karma andhaka thAya che? e trIjI dvAra che. zrI prajJApanA sUtra H 5 53 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) keTalI ka prakRtiyAnuM vaidana kare che? e ceAthuM dvAra che. tatpazcAt kayA kanA anubhAga keTalA prakAranA che, e pAMcamuM dvAra che. 5aa karmapravRti bheda kA nirUpaNa kama prakRticeAnA bheda zabdArtha:- (rU naMga ma Mte ! navAdIo vaLattAo ?) he bhagavan! ka prakRtiyA keTalI kahI che? (royanA ! maka CvaLaTImo vaLattAmo) he gautama ! ATha kama prakRtiyo kahI che (ta nA) teo A prakAre (khaLavaziSma) jJAnAvaNIya (vAMsaLAvaLi ) dazanAvaraNIya (vani') vedanIya (mohaLi) mAhanIya (mADayuM) AyuSya (nAma) nAma (eya) gAtra (aMtarAya) antarAya (neyALa mAM te ! jara jammuvADIo maLattAo ?) hebhagavan! nAskonI kamaprakRtiyA keTalI kahI che? (gAyanA ! va ceva) he gaitama ! eja prakAre ( gAya vemALiyALa') eja prakAre yAvat vaimAnikAnI 515 prarUpaNa karavAne vAste kahe che TIkA :- have sarva prathama karyAprakRti adhikAranI zrI gautamasvAmI-kama prakRtiyA keTalI kahI che? yApe AnAthI pahelAM kriyApadamAM ka`prakRtiyAnA bhedonu kathana karAyuM che, tethI ja puna:ahI temanA bhedonuM nirUpaNa karavuM Avazyaka nathI, chatAM paNa temanI vizeSatAnuM ahI pratipAdana karAze, tethI punarUkti na samajavI joie. pahelAM e khatAvyu hatu ke jJAnAvaraNu Adi karmAM bAMdhatA jIvane keTalI ka prakRticAnI sAthe yAga thAya che ? kriyA prANAtipAtanu kAraNa che ane prANAtipAta nAnAvaraNIya Adi karmanA anyanuM khAdyakAraNa kaheluM che. kama banyuM tenuM kAya che. prakRtimAM jJAnAvaraNIya Adi karma ja Antarika kama andhanA rUpamAM pratipAdya che. zrI bhagavAna-he gautama ! kema prakRtiyA ATha kahI che, te AprakAre che-(1) jJAnAvaraNIya (2) danAvaraNIya. (3) vedanIya (4) mehanIya (5) Ayu (6) nAma (7) gotra ane (8) antarAya jenA dvArA sAmAnya vizeSAtmaka vastunA vizeSa aMza grahaNa karAya te jJAna kahevAya che. je AvRtta arthAta AcchAdita kare te AvaraNIya jJAnanuM AvaraNIya jJAnAvaraNIya kahevAya che. sAmAnya vizeSAtmaka vastunA sAmAnya aMzane grahaNa karanArA upayAgaguNa dRna kahevAya che. kahyuM paNa che vizeSane grahaNa na karatA je kevaLa padArthInA sAmAnya dharmane grahaN kare tene jinAgamamAM dana kahela che // 1 // tathA je AhlAda AdinA rUpamA jJAta thAya te vedanIya kama che, je sAtA tathA amAtanA rUpamAM che, je kama AtmAne mUDha arthAt asatanA vivekathI zUnya banAve che, tene mAhanIya krama kahe che. je ka jIvane kAI bhavamAM sthita rAkhe che, te Ayu zrI prajJApanA sUtra : 5 54 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma kahevAya che. je karma jIvamAM gati pariNAma Adi utpana kare che, te nAmakarma che, jenA kAraNe jIva uccanIca kahevAya che te getra kama kahevAya che. te karmanA udayathI jIva Ucca kula athavA nIca kULamAM janma le che. kAraNamAM kAryanA upacArathI tene vipAke vedyakama paNa netra kahevAya che. je kama jIvana tathA dAnAdinA vacamAM vyavadhAna nAkhavA te mATe Ave che. te aMtarAya che e karma dAnAdi karavAne udyata thayelA jIvana mATe vina upasthita kare che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nArakenI keTalI karma prakRti kahI che? zrI bhagavAna-he gautama! e ja prakAre, arthAta samuccaya rUpamAM je ATha karma prakRti kahI che, teja nArakanI asurakura Adi daza bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendri, drIndriye, trIndri, caturindri ane paMcendriya tiryaMce, manuSya, vanavyantare, tiSka ane vaimAnikonI paNa ATha karma prakRti ja samajavI joIe. | sU. 1 || karmabandha ke prakAra kA nirUpaNa karma bandha prakAra zabdArtha - (e mate ! nIve maDha vAlIo vaidharU?) he bhagavana ! jIva ATha karma prakRtine kevA prakAre bAMdhe che? (yaHI ! nAnAvarInasa vakSasa 3ST) he gautama! jJAnAvaraNIya karmane udayathI (sivALA nicha?) darzanAvaraNIya karmane prApta kare che (TUMsAvarafnannaksa vastra 3) darzanAvaraNIya karmanA udayathI (haMsAnoLijJa +Liyacha3) kazana mahanIya karmane prApta kare che (haMsaLagoLanalsa nanna kagi) darzana mehanIya karmanA udayathI ( mitta nijha mithyAtva prApta kare che. (nijharo 35) miyAtvane udaya thavAthI (joyA) gautama! (ga) e prakAre (huM) nizcaya (nIvo) jIva (madaHpADImo vaMdha6) ATha karma prakRtiyone bAMdhe che | (Fe " mate! ne maDha mevANIe vaMdhara ) he bhagavana! nAraka ATha kama prakRtine kevI rIte bAMdhe che. (joyA! have jeva) hegautama! eja prakAre (puvaeN jhava vaimAnig) eja prakAre vaimAnika sudhI (e i mate navAM mada HTTImo vaMti ?) he bhagavana jIve ATha karma prakRtiyo prakAre bAMdhe che? (vanA! vaMva) he gautama! eja prakAre (nAva vegALiyA) yAvat vaimAnika TIkArya - jIva kevA prakAre karma prakRtiyone bandha kare che, e mATe bIju dvArA prarUpita karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana! jIva kevA prakAre ATha karma prakRtiyono baMdha kare che? zrI bhagavAna-he gautama jJAnAvaraNIya karmanA udayathI jIva nizcaye darzanAvaraNIya kamane prApta kare che, athAt jyAre jJAnAvaraNIya karmane utkRSTa udaya thAya che, tyAre jIva darzanA varaNIya karmane udayathI vede che. darzanAvaraNIya karmanA udayathI darzana mehanIya karmane prApta zrI prajJApanA sUtra : 5 55. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che, athAt jete dazanAvaraNIya karmonA udaya thAya che, tene dana mAhanIya karmInA udaya thaI jAya che, dana mAhanIya karmAMnA udayathI mithyAtvane prApta kare che, arthAt atattvanA tatvanA rUpamAM ane tattvane atattvanA rUpamAM le che, tadanantara mithyAtvanA udayathI jIva ATha kama prakRtiyAnA bandha kare che. ahI ('lajI') e padathI prAyaH nA ardhAM sUcita karAya che. tethIja Azaya e nIkaLe che ke koI koi samyagdaSTi paNu AThe karma prakRtiyAnA bandha kare che, kevala sUkSma saMparAya sathata Adija anya nathI karatA, e prakAre pUrva kanA pariNAmathI AgalA karmAnA anya thAya che, jema khIjathI aMkura patra, nAla AdinI utpatti thAya che. kahyuM paNa che-jIvanA pariNAmeAnA kAraNe kama ghaNA pudgala kama rUpamAM pariNata thAya che ane te karma pudUgalAnA kAraNe jIvanuM e prakArathI pariNamana thai jAya che. have aja vAta cAvIsa daDakAnA kramathI kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nAraka ATha kama prakRtiyAne kayA prakAre khAMdhe che? zrI bhagavAna-he gautama ! eja prakAre, arthAt samuccaya jIvanI jema naiyika paNa jJAnAvaNIya karmonA udayathI dazanAvaraNIya kamane prApta kare che, danAvaraNIya karmAMnA UMcathI daza namAhanIya kama ne prApta kare che, danamAhanIya karmAMnA udayathI mithyAtvane prApta kare che, ane mithyAtvanA uddayathI nAraka jIva ATha karmAM prakRtiyA tA bandha kare che. eja prakAre asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, dvIndriya, trIndriya caturindriya, paMcAndraya tiryaMca, manuSya, vAnabhyantara, caitika ane vaimAnika paNa jJAnAvaraNIya karmAMnA udayathI dazanAvaraNIya kate prApta kare che, danAvaraNIyanA udayathI dana mehanIyane ane darzanamehanIyanA uddezyathI mithyAtvane prApta thAya che ane mithyAtvanA uddeyathI ATha prakRtiyAne bAMdhe che. have bahutvanI apekSAe karIne nAraka AphrikAnA kamaprakRti anyanu kathana kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! ghaNA jIva kayA prakAre ATha ka prakRtiyone anya kare che? zrI bhagavAna-he gautama ! eja prakAre vaimAnike sudhI samajavu joie. arthAt samucaya rUpathI ekatvanI vivakSA karIne je vakatavyatA kahI che, tenAja anusAra aneka jIva paNa jJAnAvaraNIya karmAMnA udayathI dezanAvaraNIya karmane prApta kare che, daza nAvaraNIyanA udayathI darzana mAhanIya kane prApta kare che, daza nameAhanIya karmAMnA udayathI mithyAtvane prApta kare che ane mithyAtvanA udayathI AThe kama prakRtiyAnA anya kare che. eja prakAre nArako asurakumAra Adi bhavanapatiyA, pRthvIkAyika Adi ekendriyA, vikalendriyA, pa Mcendriya tiya cA, manuSyA, vAnabhyantarA tiSkA ane vaimAnikAnA viSa yamAM paNa kahevu joIe, arthAt te paNa jJAnAvaraNIyanA udayathI darzanAvaraNIyane, zrI prajJApanA sUtra H 5 56 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 nAvaraNIyanA udayathI darzana mAhane, darzInamehanA udayathI mithyAtvane mithyAtvanA udayathI AThe karma prakRtiyAnA anya kare che. karmaprakRtibandhaddAra kA nirUpaNa kaprakRti anya dvAra zabdArthaH-(nIne A mate bALAvaLiyjha nahi gaLedigaMdha ?) he bhagavan!jIvjJAnAvaraNIya karmone keTalA sthAneA arthAt kAraNeNaMthI bAMdhe che ? (yamAM rohi' TALeai') he gautama ! e sthAnAthI (ta dA-rAmeLa ya hoseLa ya) rAgathI ane dveSathI (rASe tuviSe vaLatta tanA) rAga e prakAranA kahyA che, jema ke (mAthA ya ome ya) mAyA ane lAbha (Tose uviSe vAro) dveSa e prakAranA kahyA che (tanA) te A prakAre (zadeva mALaya) krodha ane mAna (zvete icAiLahiM) AcAra sthAnAthI (vitAviihaM) jIvanA vI'thI upArjita ( laTTu nIve) e prakAre nizcayathI jIva (Avarani kamma vadhA) jJAnAvaraNIya karmAMne khAMdhe che (traM ga vemALi) eja prakAre nAraka temaja vaimAnika, nAva (nIvALa` ma`te bAvaLi meM vida TALephri vadaMti ?) he bhagavan ! jIva jJAnAvaraNIya karmane keTalA kAraNeAthI bAMdhe che ? (noyanA ! tohi TALeti) hegautama ! e kAraNeAthI (tattva sela) eja prakAre (ttvaM bheravA gAya dhamALiyA) eja prakAre nAraka temaja vaimAnika (ttva T sanA vartanagna. jJAna aMtarAya) eja prakAre danAvaraNIya yAvat antarAya kamane (a C vattapoziyA sosa T'kA) e prakAre A badhA ekatva bahutvanI vivakSAthI seAla daMDathAya che. TIkA :-keTalA kAraNAthI krama prakRtiyAnA bandha thAya che AtrIjA dvAranI prarUpaNAkarAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! jIva keTalA kAraNeAthI jJAnAvaraNIya katA bandha kare che? zrI bhagavAn-he gautama! be kAraAAthI chava jJAnAvaraNIya ka`nA baMdha kare che. te e kAraNe! A prakAre che-rAga ane dveSa prIti rUpa je hoya te rAga ane aprIti rUpa je hAya te dveSa kahevAya che. rAga paNa e prakAranA kahyA che, jemake mAyA ane lAbha, kemake mAyA ane lAbha ane prItyAtmaka che. dveSa e prakAranA kahyo che krodha ane mAna aprItirUpa krodha prasiddhaja che, mAna paNa bIjAnA guNeAnI tarapha asahiSNutAvALu hoya che. tethI ja te paNa aprIti rUpaja che. e prakAre krodha ane mAna e banne aprIti hAvAnA kAraNe dveSa kahevAya che, upasaMhAra karatA kahe che-e prakAre jIvanA vIryathI upArjita pUrvakti kAraNA thI jIva jJAnAvaNIya katA anya kare che A viSayanA nAraka Adi cAvIsa daDakenA kramathI pratipAdana kare che samuccaya jIvanI samAna nAraka, asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, vikale zrI prajJApanA sUtra H 5 57 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ndriya, tiryaMca paMcendriya, manuSya vAtavyantara, jatiSka ane vaimAnika paNa rAga ane zreSathI arthAta mAyA, lobha, ane mAnathI jJAnAvaraNIya karmano bandha kare che. e rIte eka vacanathI prarUpaNA karIne have teja bahuvacanathI kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavana! bahu jIva keTalA kAraNethI jJAnAvaraNIya karmane bandha kare che? zrI bhagavAna-he gautama! be kAraNethI pUrvavat, arthAt, mAyA lAbha kodha ane mAna A cArathI je bhavanA vIryathI prApta thAya che, je jJAnAvaraNIya karmane bandha kare che. samuccachanI jema nArake yAvat asurakumAra nAgakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, hIndriye, trIndriya, caturindri, tiryaMca paMcendriye, manuSya, vAnavyantara, jyotiSka ane vaimAnikane paNa ukta cAra kAraNethIja jJAnAvaraNIya karmane baMdha thAya che. e ja prakAre darzanAvaraNIya, vedanIya. mehanIya, Ayu. nAma, gotra ane antarAya karmane badhe paNa mAyA, lAbha, kodha ane mAnathI ja kahevuM joIe. ekavacana ane arvAcana, banne prakAre eja rIte samajavuM joIe. ekavacana ane bahuvacanane laIne AThe kama prakRtiyAnA badhA maLIne soLa daMDaka thAya che. sU. 3mA. trIjuM dvAra samApta thayuM che. caturtha dvAra vaktavyatA zabdArtha--(lAM maMte | nAnAvaraLi= H TTTa) he bhagavana ! zuM jIva jJAnAvaraNIya karmane vede che ? (yanA ! thenA vArU mArU ne veT) he gautama ! kaI de che, keI nathI vedatA). (nararUi mate ! bAvaLa = +E vaig6) he bhagavanuM zuM nAraka jJAnAvaraNIya karmane vede che ? (thamA niyamA vei) he gautama ! niyamathI vede che (vaM nAva mAIiT) eja prakAre yAvat vaimAnika (vAM mapUse nahIM nIve) vizeSa-manuSyanI vaktavyatA jIvanA samAna samajavo. (navA mate nANAvaraLikanna karmo veleMti ?) he bhagavan ! zuM manuSya jJAnAvaraNuMya karmanuM vedana kare che ? (AvanA ! vaiduM ti) he gautama ! vedana kare che (gve veva) eja prakAre (uM jhAva nALiyA) e prakAre vaimAnika sudhI (vaM nahIM khAnAvaLigaM) eja prakAre jevuMnAnA varaNIya (rahI DhaMsAvaLika6) e prakAre dazanAvaraNIya (mAhaginna) mehanIya (aMtarAraMva) ane aMtarAya (yattikanArUnama yADuM veva) vedanIya, Ayu, nAma ane gotra karma eja prakAre (navaraM) vizeSa (navi niyamAM vepha) manuSya paNa niyamathI vede che (gvaM) e prakAre (gg) A (gnttapattiyA) ekavacana ane bahuvacana saMbadhI) (sTasa) seLa () daMDaka thAya che. TIkArya-jIva keTalI prakRtinuM vedana kahe che, A cethA dvAranI prarUpaNA karAya che zrI prajJApanA sUtra : 5 58 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI prazna kare che he bhagavana! jIva jJAnAvaraNIya prakRtinuM vedana kare che? zrIbhagavAna che tama ! koI koI jIva vedana kare che, ke kaI nathI vedana karatA tAtparya e che ke jenA ghAtaka karmono kSaya nathI , te vedana kare che, jenA ghAtaka karmone kSaya karI nAkhyA che, te jIva nathI vedana karatA. covIsa daMDakanA kamathI eja arthanI prarUpaNa karAya che - zrIgautama svAmI-he bhagavan ! zuM nAraka jJAnAvaraNIya karmanuM vedana kare che ? zrIbhagavAna -he gatama ! nArakajIva niyamathI jJAnAvaraNIya karmanuM vedana kare che. e ja prakAre vaimAnika sudhI badhAnA viSayamAM kahevuM joIe. vizeSatA e ja che ke manuSyanuM kathana samuccaya jIvanI samAna samajavuM joIe. tAtparya e che ke, jJAnAvaraNIya karmanuM vedana ke manuSya kare che, koI manuSya nathI karatA, paNa asukumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, dvIndriya, trIndriya, caturindriya, tiryaya paMcendriya, vAnantara, jayatiSThA ane vaimAnika niyamathI jJAnAvaraNIya karmanuM vedana kare che. ja tenuM kAraNa e che ke, manuSya jIvanA sivAya anya koI paNa jIva ghAti karmonA kSaya karavA vALA paNa hoya che, tethI kaI jJAnAvaraNIya karmanuM vadana nathI paNa karatA. e prakAre ekavacana dvArA prarUpaNa karIne have bahuvacanathI prarUpaNa kare che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana zuM jIva jJAnAvaraNIya karmanuM vedana kare che? zrIbhagavAna-he gautama ! jIva jJAnAvaraNIya karmanuM vedana kare che, arthAta ekavacananI prarUpaNAmAM kahyA anusAra koI jIva jJAnAvaraNIya karmanuM vadana kare che, koI nathI paNa karatA, nAraka, asurakumAra Adibhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, dvAdriya, trIndriya, caturindriya, tiryaMca paMcendriya, vAnavantara, jatiSTha, ane mAnika niyamathI jJAnAvaraNaya karmanuM vedana kare che. kemake A badhA ghAtika karmono kSaya karavAmAM samartha nathI thatA, manuSya keI vedana kare che keI nathI vedana karatA kemake, keI ke manuSya ghAtikane kSaya karI rahelA paNa hoya che. jeNe ghAtiyA karmo kSaya karyo che teo jJAnAvaraNIya karmanuM vedana nathI karatA ane jeonA ghAtiyA karmono kSaya nathI thaye, teo temanuM vedana kare che. eja prakAre darzanAvaraNIya mohanIya ane antarAyanI bAbatamAM ekavacana ane bahuvacanane laIne kathana karavuM joIe. paNa vedanIya, Ayu, nAma ane gotra karmonA sambandhamAM kAMIka bhinnatA che. temane manuSya paNa niyame karIne vede che, kema ke A cAra aSAtiyA kama manuSyane paNa cIdamAM guNasthAnanA anta sudhI, lAgI rahe che ane temanuM vadana paNa thayA kare che. samuccayajIva agara jIvonA viSayamAM eja kahevuM joIe ke A vedanIya, Ayu zrI prajJApanA sUtra : 5 59 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adi aghAtiyA karmone koI jIva vede che, koI nathI vedanA arthAt saMsArIjIva vedana kare che, mukta jIva nathI kedana karatA. e prakAre jJAnAvaraNIya Adi ATha karmone ekavacana ane bahuvacanathI kula meLavatA saLa daMDaka thAya che. sU. 4 || pAMcamAM dvAranI vaktavyatA zabdArtha-(AtAvaragIjhalsa je maMte ! smasa) he bhagavan! jJAnAvaraNIyuM karmonA (nIveLa') jIvanA dvAre (vaThThalsa) DhA (taspa) baddha thayelanA (palsa) pRTa thayelanA (vAsapusja) NlA ane 5thI. spaSTa karelAnA (saMviyarakSa) saMcita karelAnA visja), citakarelAnA (kavayitsa) ucita karelAnA (mAlAvattasa) kAMIkapAkane prApta (vivA/uttara) vipAkane prApta (4qttarU) phaLane prApta (3qttasa) udayane prApta (nI tairiyasta ) jIva dvArA kRta (nIce nirvattiyansa) jIva dvArA utpAdita ( trIvenuM varAmikalsa ) jIvanA dvArA pariNAmita (sacaMA TiorTsa) svayamaja udayane prApta (navA iirayarasa) athavA bIjAnA dvArA udIraNA prApta (tasumA vA kavijhimALa4) athavA banne dvArA udIrIta (mtti dhva gatine prApta karIne tamAruM vadhu) pudgalane prApta karIne (rasAstranAmuM grg) pudagala pariNAmane prApta karIne (vi) keTalA prakAranA (anumAve) phaLa (GoLaro) kahela che? (AyamAM)! he gautama ! (nANAvaraLisjhalsa smasa) jJAnA varaNIya karmanA (nIvarsa) jIvanA dvArA bAMdhelAnA (nAva) yAvat (sTarinAnaM vag ) pudgala pariNAmane prApta karIne (ravide anumAve quLaro) daza prakAranA anubhAva kahyA che. (taMtrI) te A prakAre che (pAvara) zrAvyAvaraNa (aa viIMAvaLa) zrotra vijJAna varaNa nettAvarane) netranuM AvaraNa (nerAviUTIOAvara) netra vijJAnAvaraNa (ghAnAvara) dhrANa varaNa (zALavighAnAvarane) dhrANa vijJAnAvaraNa (rasovara ) rasendriyanuM AvaraNa (ravivALAnA ) rasa vijJAnAvaraNa (sAvara) paza IdriyanuM AvaraNa (vijApAvara) sparza vijJAnAvaraNa (i) je () vede che ( 4) pudagalane (jIva) athavA padagalene (rAparanA vA) athavA pudgala pariNAmane (vIsaNA vA) athavA svabhAvathI (gAtrALa pariNAma) pudgalenA pariNAmane (tesi vA 3ur) temanA udayathI (jJALiyabdha kATTa) jANavA gyane nathI jANatA (ALiyAme ja jJAnarU) jANavAno Icchuka banIne paNa nathI jANate (jJAnirA vi La jJAnarU) jANIne paNa nathI jANatA (kacchanALIyA mavarU) tire hita jJAnavALA bane che (ANAvaraLikkasa kyusa kagi) jJAnAvaraNIya karmanA udayathI (Isa mA ! jAnavarabinne ne) he gautama! A jJAnAvaraNIya karma che (nAthamA ! jAnavaragisa smasa) he gautama ! A jJAnAvaraNIya karmanA (trI vaddhatsa) jIvana dvArA bAMdhelAnA (nAva sTarinA xq) yAvata pudagala pariNAmane prApta karIne (ddei majumAve vaghAro) dasa prakAranA anubhAva kahyA che (visAvaLikanasa i mate ! masa) he bhagavana darzanAvaraNIya karmanA (zILuM vasa) chavadvArA bAMdhelAnA (nAva sAmbarimAI rUpa) yAvata pudagala pariNAmane prApta karIne (vide majumALe rUovo) keTalA prakAranA anubhAva kahyA che ? (AyamA! risagavarIgalsa mUlsa no uddhatsa) he gautama ! jIva dvArA baddha darzana varaNIya kamanA (nAva gADhapariNAme ghaL) yAvata mugala pariNAmane prApta karIne (vide zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manamA gute) nava prakAranA anubhAva kahyA che (saM nahIM) te A prakAre (LidA) nidrA (fjA LidA) nidrA nidrA (vayA) pracalA (AyA vayA) pracalA pracalA (cInI) tyAnadhi (vaghuTuM sAvara) cakSudarzanAvaraNa (magTUMsaLAvara) acakSu darzanAvaraNa (mohi sanAM vaLa) avadhi darzanAvaraNa ( vastrAvaLe ) kevala darzanAvaraNa (a) je (ve) vede che ( vA) pudgalane ( vA) agara pudagalane (rAribAmaMvA) agara pudgala pariNAmane (savA) yA svabhAvathI gALa pariNAmaM) pudagalonA pariNAmane (tesiMao 3gf') agara temanA udayathI (vAsivaMghA = pAsa) dekhavA gyane nathI dekhatA (vArika vi pAsarU) jovAnA Icchuka hovA chatAM nathI dekhatA (sittA vina pasaTTa) jevA chatAM paNa nathI dekhatA (3cha0A pAvi mava) tirahita darzana vALA bane che (rarisaMvALajhalsa masta 3DhagbaM), darzanAvaraNIya kamanA udayathI. (Asa zAya! risajAvarane va) he gautama ! A dazanAvaraNa kama che (Isa zAyamAM ! risAvaLiHsta masa nIveLa vatsa) he gautama! jIvanA dvArA baddha darzanAvaraNIya kamanA (nAva RriNAE qq) yAvat pula pariNAmane prApta karIne vahe 3jImAge gamo) nava prakAranA anubhAva kahelA che. TIkArtha -kyA karmanA anubhAva keTalA prakAranA che? A pAMcamA dvAranI prarU paNA karavA mATe kahe che. ( zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! jJAnAvaraNIya karmane je jIvanA dvArA rAgadveSanA pariNAmenA vazIbhUta thaIne bAMdhelA che. arthAt karmarUpamAM pariNata karAyelA che je pRSTa thayela eTale ke AtmapradezanI sAthe saMbaMdhane prApta thayela che, je atyanta pragADharUpamAM baddha thayela che, je saMcita che arthAta abAdhAkALanI pachI vedanAnA yogya rUpamAM niSikta karela che, je cayane prApta thayela arthAt uttarottara rithatiomAM pradeza hAni ane rasavRddhi karIne sthApita karAyelA che, je upacita arthAt samAna jAtIya bIjI prakRtionA dalimAM saMkramaNa karIne picayane prApta che, je paripAkanI tarapha abhimukha thayela che, je vipAkane prApta thayela che, phalenmukha thayela che, udayane prApta thayela che je jIva dvArA kRta che, kemake jIva ja upayoga svabhAva hevAnA kAraNe rAgAdi pariNAmathI yukta thAya che, bIjA nahIM ane rAgAdi pariNAmathI yukta thaIne tyAM ja karmopArjita kare che. A rAgAdi pariNAma karmabaMdhana baddha jIvane ja thAya che, karmabandhananA abhAvamAM rAgAdi pariNAma nathI thatAM, anyathA muktajIvAtmAo paNa rAgAdi pariNAmavALA thaI jAya, e abhiprAyathI kahyuM che ke karmabandhanathI baddhajIvanA dvArA ja upAjita karAyuM che. 1 kahyuM paNa che-bhagavAna zrI mahAvIra prabhunA matamAM karmabandhanathI baddhajIva ja kamene kartA mAne che. pravAhanI apekSAe karmabandhanathI baddhajIva anAdikAlika che. anAdikAlika karmabaMdhana baddhajIva ja karmano kartA thaI zake che ke 1}} tathA je jJAnAvaraNIya karmajIvanA dvArA jJAnAvaraNIyanA rUpamAM vyavasthApita karela che, kema ke karmabandhanA samayamAM pahelAM sAdhAraNa karmavargINInA pudgalAne ja jIva grahaNa kare che, tatpazcAta anAbhAgaka vIryanA dvArA te ja samaye jJAnAvaraNIya Adi vizeSarUpamAM pAraNuta kare che. jema AhArane rasa bAda sAta dhAtuonA rUpamAM pAraNA karAya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 61 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e prakAre karmacaNAnA pudgalene grahaNa karIne jJAnAvaraNIya AdinA rUpamAM pariNata karAvavuM e ja nivartana kahevAyuM che. tathA je jJAnAvaraNIya karmajJAna pradvaiSa, jJAnanihunava Adi vizeSa kAraNothI uttarottara pariNAmane prApta karAya che, je svayama ja udayane prota thayela che athavA bIjAnA dvArA udIti karAyela che. athavA sva ane para-ubhayanA dvArA udayane prApta karAI rahela che, tathA je gatine prApta karIne kemake koI karma kaI gatine prApta karIne tIvra anubhAvavALA thAya che, jemake asAtavedanIya karma narakagatinA vegathI tIvra anubhAvavALA thaI jAya che. narayikone mATe asAtA tadanIyakarma jeTalA tIva hoya che, teTalA tiya vigerenA mATe nathI hotAM. e ja prakAre sarvotkRSTa sthitine prApta azubhakama tIva anubhAvavALA hoya che, jema mithyAtva. tathA bhavane prApta karIne kemake, kaI kama koIbhava vizeSane prApta karIne pitAno vipAka vizeSarUpe pragaTa kare che. jema manuSya ane tiyaca bhavanA rogathI nidrA darzanAvaraNa karma pitAno viziSTa anubhAva pragaTa kare che. tAtparya e che ke, karmane, amuka gati sthiti ane bhavane prApta karIne trya udayane prApta thAya che. para nimittathI paNa kamane udaya thAya che, tenuM kathana kare chekASTha, leSTha, khaDUga Adi pudgalene prApta karIne paNa karma udayamAM Ave che, jema keInA dvArA phe kela kASThaleSTha agara baLa AdinA vegathI asAtA vedanIyane agara krodha Adine udaya thaI jAya che. pugala pariNAmanA vegathI paNa koI karma udayamAM Ave che jemAM khAdhela AhAra na pacavAthI asAtA vedanIyano agara madirApAnathI jJAnAvaraNIya karmano udaya thaI jAya che. tAtparya e che ke je jJAnAvaraNa karmajIvanA dvArA pahelA baMdhAyeluM che ane vibhinna prakAranA nimittono roga pAmIne udayamAM Avela che. tenA anubhAva (vipAka) keTalA prakAranA kahyA che? zrIbhagavAna uttara Ape che-he gautama! jIvanA dvArA baddha, pRSTa, baddha sparzapRSTa, saMcita, cita, upaciMta, ApAjhaprApta, vipAkaprApta, phalaprApta, udayaprApta, jIvanA dvArA pariNAmita pote ja udayane prApta athavA bIjAnA dvArA udIrita agara banne dvArA udayamAna jJAnAvaraNa karmanI gatine, sthitine, bhavane, pudgala agara pudgala pariNAmane prApta karIne daza prakAranA anubhAva kahelA che, te A prakAre che- (1) zretrAvaraNa arthAt zrotrendriya viSayaka pazamanuM AvaraNa. (2) zretravijJAnAvaraNa arthAt zrotrendriyanA upayoganuM AvaraNa (3) eja prakAre netrAvaraNa (4) trivijJAnAvaraNa (5) dhrANuvaraNa (6) ghANavijJAnAvaraNa (7) rasAvaraNa (8) rasavijJAnAvaraNa (9) sparzAvaraNa ane (10) vijJAnAvaraNa. temanAmAMthI ekendriya jIvone prAyaH zretra, cakSu, ghANa ane rasanA viSayaka labdhi ane upayoga nuM AvaraNa thAya che. kIjiyene tracakSa ane prANasambandhI labdhi ane upayAganuM AvaraNa thAya che. trIndriyone zrotra ane cakSuviSayakalabdhi ane upayoganuM zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvaraNa thAya che. caturindriyone kondriya viSayakalabdhi temaja upayoganuM AvaraNa thAya che. - jemanAM zarIra kuSTha AdithI upahata thaI gayela hoya temane sparzendriya sambandhI labdhi ane upayoganuM AvaraNa thAya che. je janmathI AMdhaLA vigere che athavA pachIthI AMdhaLA-baherAM Adi thaI gayela che, temane cakSuIndriya, sendriya Adi indriya saMbaMdhI labdhi upayoganuM AvaraNa samajI levuM joIe. kahI zakAya che ke IndriyanA labdhi upayegAvaraNa kayA prakAre thAya che? A praznano uttara A rIte che. pote ja udayane prApta athavA bIjA dvArA udIrita jJAnAvaraNIya karmanA udayathI IndriyonI labdhi temaja upayoganuM AvaraNa thAya che. eja abhiprAyane pragaTa karatAM kahe che--bIjAnI mAraphate phekelA, AghAta karavAmAM samartha kASTa, khagna Adi pudgala dvArA jJAnapariNatine AghAta thAya che. athavA ghaNA badhA bIjAothI pheMkAyelA kASThaleSTha Adi nApudgalathI joke jJAnane upaghAta karavAmAM samartha bane che, tenAthI paNa jJAnane upaghAta thAya che. athavA je khAdhela AhAranuM pariNAma ati du;khajanaka thAya che, tenAthI paNa jJAna pariNatino upaghAta thAya che. athavA svabhAvathI jyAre zIta, uSNa, tApa AdirUpa pudgala pariNAmanuM jyAre vedana karAya che tyAre tenA dvArA indriyone upaghAta thavAthI nAnapariNatino paNa upaghAta thAya che ane jIva indriya gocara jJAtavya vastune paNa nathI jANI zakato, A jJAnAvaraNIya karmane sApekSa udaya batAvela che. - have nirapekSa udaya kahe che jJAnAvaraNIya karma pudagalenA udayathI jIva jANavA gya (ya) jJAna nathI karI zakato jANavAnI IcchA hovA chatAM paNa jANavAmAM samartha nathI thatAM. pahelA jANeluM hoya te paNa jJAnAvaraNIya karmanA udayathI pachIthI nathI jANata jJAnAvaraNIya karmanA udayathI jIvanuM jJAna tirahita thaI jAya che. upasaMhAra karatAM zAstrakAra kahe che--he gautama! A jJAnAvaraNIya karmanuM nirUpaNa karAyuM che. jIvanA dvArA baddha, pRSTa, baddha saMparza spaSTa, saMcita, cita upacita, apAka prApta, vipAka prApta, kula prApta, udayaprApta jIva dvArA kRta, jIva dvArA nivartita, jIva dvArA pariNumita, svayaM udayane prApta, bIjAnA dvArA udIrita athavA bane dvArA udIyA mANa jJAnAvaraNIya karmanI A gati, sthiti, bhava ane pudagala pariNAmane prApta karIne daza prakArane anubhAva kahelA che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! jIvanA dvArA baddha yAvata pudagala pariNAmane prApta karIne darzanAvaraNIya karmane anubhAva keTalA prakAranA kahyA che ? ahI paNa yathAvat zabdathI pRSTa, baddha sparza pRSTha Adi badhA pUrvokta vizeSaNa samajI levAM joIe. zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhAvanA aM sAmarthya agara prabhAva che. zrI bhagavAna--he gautamA jIva dvArA addha yAvana pRSTa, addhasparzI spRSTa, saMcita cita, upacita pAkaprApta, vipAkaprApta, phala prApta udayaprAptajIvanA dvArAkRta, jIvanAdvArA, niva tita, jIvadvArA pariNAmita, svayaM uddayaprApta, paradvArA udIrita athavA banne dvArA udIca mANu, darzanAvaraNIyanI gati sthiti, bhava, pudgala agara pudgala pariNAmane prApta karIne nava prakAranA anubhAva agara sAmarthya kahela che te A prakAre che- (1) nidrA-halakI UMgha ke je saralatAthI uDI naya, (2)nidrAnidrA kaThinatAe uDanArI nidrA, (3) pracalA-kheThA beThA AvanArI nidrA. (4) pracalA pracalA-cAlatA-pharatA AvanArI nidrA, (5) sthAna%0i-atyanta sakilaSTa karmANuonA vedana thatA AvanArI nidrA, jena AvatAM pAtAnI zaktithI aneka guNI adhikazakti meLavIne asAdhAraNa kAya karI bese che. kahyuM paNa che je UMdhathI saralatApUrvaka jAgI javAya te nidrA kahevAya che. ghaNI muzkelIthI je dUra thAya te gADha UMgha nidrA-nidrA kahevAya che, beThe beThe AvanArI Ugha pracalA kahevAya che. hAlatA cAlatA ApanArI UMgha pracalA pracalA kahevAya che. ane atyanta sa kalezamaya krama paramANuonu vedana karatAM AvanArI nidrA syAna Si kahevAya che. A sthAnaddhi mahAnidrAmAM divasamAM vicArelAM kAprAyaH karI devAya che. (6) cakSudanAvaraNa-cakSudaza na arthAt netradvArA thanArA sAmAnya upayogane AvRtta karavA. (7) acakSuda nAvaraNa-netrathA bhinna anya indriyA dvArA thanArA sAmAnya upayoganuM AvaraNa. (8) adhi da nAvaraNa-avadhi darzana na thavuM (9) kevala danAvaraNa-kevala darzanane utpanna na thavA devuM. ahI paNa svayaM udayane prApta agara khIjAnA dvArA unnIti dazanAvaraNIya karmInA udayathI IndriyAnI labdhi ane upayoganuM AvaraNa thavuM pratipAdana kare che-bIjAnAthI phekela lAkaDuM, DhekuM, khaDga Adi pudgala dvArA AghAta utpanna karavAmAM samatha thAya che. tenAthI darzonAvaraNIyanA upaghAta thAya che. e ja prakAre bIjAnA dvArA kSiptakASTha Adi pudgalane je AghAta karavAmAM samatha thAya che. temanAthI dRna pariNAmanA upadmAta thAya che. jIva temanu vedana kare che. je bhakSita pANI rasAdi AhAra pudgalAnA pariNAma ghaNu du:khajanaka pratIta thAya che. tenAthI paNa daza na pi NAmane pratighAta thAya che e prakArlR svabhAvathI pudgalAnA je zItauSNa AtA AdirUpa pudgala pariNAma che, temane jyAre vedana karAya che, tyAre indriyamAM upaghAta utpanna thavAthI darzana pariNatinA paNa upaghAta thAya che. e kAraNe jIva dRSTavya arthAt jovA yAgya indriya geAcara vastune paNa nathI dekhate, A sApekSa darzanAvaraNIya karmInA uya pratipAdana karAyA che. have nirapekSa darzanAvaraNatA udayanuM prarUSaNa kare che.---- zrI prajJApanA sUtra H 5 64 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipAkamA darzanAvaraNIya karmapudgalenA udayathI daSTa vastu paNa daSTigocara nathI thatI. darzananI IcchA thavA chatAM jIva darzana pariNAmanA upaghAtane kA Ne dekhI nathI zate. pahela lA jaIne paNa daze nAvaraNIya kamanA udayane kAraNe pachIthI nathI dekhI zakate. dazanAvararNaya karmanA udayathI darzanaguNu tirohita thaI jAya che. have prakRta viSayane upasaMhAra kare che- he gautama ! jIvanA dvArA baddha, pRSTa, baddhasparza pRSya, saMcita, cita, upacita, ApAkaprApta, phalaprApta, udayaprApti, chavadvArA kRta, chavadvArA nirvatita, jIdvArA pariNata, svayaM udayane prApta, bIjA dvArA uMdIrita athavA banne dvArA udIryamANa darzanAvaraNIya karmanI A gati, sthiti, bhava, pudgala temaja pula pariNAmane prApta karIne nava prakAra anubhAva kahyo che. sU. pA sAtAvedanIyAdi karmAnubhAva kA nirUpaNa sAtA vedanIya karmanA anubhava zabdArtha :-(sAyaveLajhayalsa je mete ! smasa vISe vadhasa) jIva dvArA bAMdhelA sAtAvedanIya karmanA (nava) yAvat (rAribA 3g) pudgala pariNAmane prApta karIne (vide) keTalA prakAranA (majumAve) anubhavi (qvm) kahyA che? (toyamA ! sAvAnijhasa Hsa nIvevi vaddharasa) he gautama ! jIvadvArA baddhasAtA vedanIya karmanA (Ava) yAvat (gayi majumAve Homo) ATha prakAranA anubhAva kahyA che. (ta nahIM) te A prakAre (maguLA saddA) manahara zabda (magoori havA) manahara rU5 (magiMI nayA) manohara gaMdha (maguLA rasA) manohara rasa (marouT sA) mane jJasparza (manosuyA) mananuM sukha (vayasuyA) vacananuM sukha (AyahudayA) kAyanuM sukha. (i) jene () vede che (pUjAruM vA) padUgalane ( vA) agara pudgalone (vorApariNAme vA) agara pudgalenA pariNamanane (vIsarI vA pojhA rAma) svabhAvathI pudgalenA pariNAmane. tehiM vA temanA udayathI (sAyAveninna kanna vai3) satAvedanIya karmane vede ( sa | mA! kAyA ne va) he gautama ! A sAtA vedanIya karma che. (ga[ mocamA) he gautama! A (sAyAveginnasa jJAva maTTaviTTe majumAve nomjo) sAtavedanIyana yAvata ATha prakAranA anubhava kahyA che. (rasAyavenijharU i maMte ! mUsa) he bhagavana! asAtAdinIya karmanA (nIvef) jIvanA dvArA (tadeva pucho ?) e ja prakAre pUrvavat prazna (uttara va) ane uttara (nava) vizeSa (mamaroviAsA) amanojJa zabda (jJAve vAvayA) yAta kAyanuM duHkha (ga i moyamA! masAlA rekTi maeN) he gautama! A asAtavedanIya karma che. (ga i goyamA ! manAyaveLama vAva avide anumo pUowAro) he gautama! A asAtAnanIya karmanA yAvata ATha prakAranA anubhAva che. (mokharU mete ! memarasa jIveLuM vasya) he bhagavanjIvanA dvArA bAMdhelA mehanIya kamanA (vAva) yAvata (kSavide majumADo guLaro ?) keTalA prakAranA anubhAva kahyA che? (jayamA ! moniksa jhUsa nIce varasa) jIvana dvArA bAMdhelA mohanIya karmanA (nava) zrI prajJApanA sUtra : 5 65. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAvat (vide majumAve gooo ?) keTalA prakAranA anubhAva kahyA che? (toyamAM! monikasa masta nIoN vasa) jIvanA dvArA bAMdhelA mehanIya karmanA (vAva) yAvat (vihe majumA guro) pAMca prakAranA anubhAva kahyA che (ta nahIM) te A prakAre (samUttaLi) samyakRvedanIya ( mittavejo) mithyAtva vaMdanIya (samAmijIvo nijo) samyaphamithyAva vedanIya (sAyojinne) kaSAya vedanIya (no sAcoyannei ) no kaSAya vedanIya. ( ) je vide che. (pagAruM va) pudgalane (vo vA) athavA pudgalene (varAchariNAme vA) agara pudagala pariNAmane (vIsA yA) yA svabhAvathI (varALa variH) pudagalonA pariNAmone, (tesiMva 3viLa) temanA udayathI (poAi * tevA ) mehanIya karmane vede che (ga m vocamA ! monnilsa ) he gautama! A mahanIya karmanA (paMvide anumAve vAro) pAMca prakAranA anubhAva kahyA che. (mAsta maMte kampaksa) he bhavana ! Ayukarmane (nIveof') jIva dvArA (tadeva puchA) e ja prakArane prazna (goyamA! mAyansa nuM masa nI vasta) he gotama ! chavadvArA bAMdhelA Ayukarmane (Ava ravide anumAve vaghAre) yAvat cAra prakAranA anubhAva che, (taMgA) te A prakAre (rayAkA) narakAyu (tiriyA) tiryaMcAyu (nagvAyaT) manuSAyu (hevAsA) devAyu. (vaM vephe vonA vA) je vede che pudagalane (ATe vA) agara pudagalone (varapurinAmavA) agara pudagala pariNAmane (vIsaNA vA nA pariNAnaM) athavA svabhAvathI pudagala pariNAmane. (tesiMhA ) temanA udayathI (mAkAMmaM ve) AyukarmAne jANe che (gNa toya ! mASag ) he gautama! A AyuSyakama che (UsAM navamA ! mArUkSmaNa bAda ravide anumAve goLo) he gautama! A AyukarmanA yAvat cAra prakAranA anubhAva kahyA che. (sudAmarasa mate HNa) he bhagavan! zubhanAma kamanA (vIve) AvArA () prazna (noyaHI ! mukAmasUi vajjara) zubhanAma karmanA (vIvef) chavadvArA (vAva) yAvat (vaMDasavidde majumAve vAro) cauda prakAranA anubhAva kahyA che. (saM =aa) te A prakAre (E saT) ISTazabda (dRA javA) ISTarUpa ( baMdhA) ISTa gaMdha (aa rasA) ISTarasa ( IIT) ITasparza (26) ISTagati (phA phiM) ISTasthiti (de zrAvo) ITalAvaNya (uSA naso vira) ISTa yazaH kIti ( dAnaHvastrathIriya purisara gharamai) iSTa, utthAna, karma,bala, vIrya, purUSakAra parAkrama (dasa) IbdasvaratA (sarasarA) kAntapasvaratA zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (viyasarayA) priyasparatA (manuslayA) maneAjJavaratA. (lave poLavA) je pudagalane vede che (jJezas vA) pudagalAne (posTa varinAma vA) agara puttugala pariNAmA (vIsasA vA) svabhAvathI (zALa rikhAma) pudagalAnA pariNAmane. (lesiyA saphLa) temanA udayathI (sumaLAmAMM mma') zubhanAma kama te (ve) vede che (sa na zoyamA ! sunAma mbhe) he gautama ! A zubhanAma kama che (saLa' goyamA ! sunAmassa yummassa nAva vaNavid anumAve vAro) he gautama ! A zubhanAma karmInA yAvat cauda prakAranA anubhAva kahyA che. (duHnAmassa na mate ! pujjA) he bhagavana ! azubhanAma karmanA anubhAva sabandhI pRcchA ! (toyamA! dvaMdveva) he gautama ! e ja prakAre (nava) vizeSa (maniSThA sattA) aniSThazabda (vAva) yAvat (hILaskarA) hInasvatA (TImsayA) dInasvaratA (mataskarayA) akAnta svaratA (na) je (vevera) vede che (sesa ta veva) zeSa tema ja che (vAva) yAvata (caviSe anumAve vAro) coda prakAranA anubhAva kahyA che. (uSAnoyalsa La mate !mmasa) he bhagavan ! ucca gotra kana (jJIveLa` jIvadvArA (pujjA) prazna (poyamA ! unnAoyalsa kammasa nIveLa vadalsa) jIvadvArA khadve uccageAtrakama nA (nA) yAvat (aviSe anumAve vAro) ATha prakAranA anubhAva kathA che. (tta'nahA) te A prakAre (nAvisiyA) jAtinI viziSTatA (visidayA) kulano viziTatA (vavisikayA) khaLanI viziSTatA (vavisiyA) rUpanI viziSTatA (tanisiyA) tapa viziSTatA (surya vizivA) zrutanI viziSTatA (Ama visiTTayA) lAbha viziSTatA (rUmsariya visidayA) aizvayanI viziSTatA. (=vevek vomAsuM thApAe vAvoparinAma vA) je pudgalane pudgalAne yA pudgala pariNAmAne vede che (vIsAvA) athavA svabhAvathI (zALa pariLAma) pudagalAnA pariNAmane (tesivA saddA) temanA uDDayathI (vAva) yAvata (maviSe anumAve vAro) ATha prakAranA anubhAva kahyA che. eva (nIyALoyalsa [ mate !) he bhagavan ! nIca geAtranI (purA) pRcchA (noyamA ! tu ceva) he gautama ! eja prakAre (navara) vizeSa (nAviddILayA) jAtinI hInatA (jJAva phariya vihInayA) zrI prajJApanA sUtra H 5 67 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAvatu aizva nI vihInatA. (laveTeDa voyA N vA pozaNe nA poUriLAma vA) je vede che, puddagalane, ke puddagalAne athavA pudgalanA pariNAmane (vIttasAvA) agara svabhAvathI (poLahALuM parinAma) pudUMgalAnA pariNAmane. (tesiyA kuvA) temanA udbhayathI (jJAva) yAvata (maTUvide anumAve vAro) ATha prakAranA anubhAva kahyA che. (aMtarAyassa nuM tempasa) he bhagavan ! aMtarAya karmInA (vIveLa) jIvadvArA (pujjA) prazna (noyamA aMtarA'yassa nammasa) he gautama! antarAya katA (vIvena vajUssa) jIvanA dvArA bAMdhelAnA (nava) yAvat (paMcaviSe anumAne vaLaro) pAMca prakAranA anubhAva kahyA che (ta' nA) te A prakAre (vALatarA) dAnamAM vighna (ma` tarA) lAbhamAM vighna (moLatarA) bhAgamAM vighna (motA) upabhAMgamAM vighna (vIyitA) vI'mAM vighna, ( vevepha poLa) je pudagalane vede che (nava) yAvat (vIsAvA) athavA svabhAvathI (vAchALa nAma) pudagalAnA pariNAmane. (tesiyA savaLa) temanA udayathI (aMtarAya ma gelek) antarAyakane vede che ( saLa (noyamA! aMtarA meM) he gautama ! e antarAya karyAM che (Dsa 5 noyamA ! gAva paMcaviSe anumAve) he gautama ! A cAvat pAMca prakAranA anubhAva (vaLo) kahyA che (phaphavAvaLAC tevIsaphatammassa vayaska vaTano kaTsa) Iti prajJApanAnA tevIsamA padanA prathama uddezaka samApta. II sU. 6 // TIkAtha --have sAtArvendvanIya AdikarmAMnA anubhAvanuM nirUpaNa karAya che. : zrI gautamasvAmI--he bhagavan! jIvanA dvArA bAMdhelA yAvat spaSTa, addha spa spaSTa, saMcita, cita, upacita, AyAkaprAsa, vipAkaprApta, phala prApta, udaya prApta, jIva dvArA kRta, jIva dvArA nivatta, jIva dvArA pariNAmita, svayaM uDDayane prApta athavA khIjA dvArA udIti, yA anne dvArA udImANa sAtAvedanIya karmInI gatine prApta karIne, sthitine prApta karIne, bhavane prApta karIne pudgalane prApta karIne athavA pudgala pariNAmane prApta karIne keTalA prakAranA anubhAva kahyA che ? zrIbhagavAna uttara Ape che huM gautama ! jIvanA dvArA buddha, spaSTa, baddha sparza, pRSTa, saMcita, cita, Upacita, Adi pUokata vizeSaNA vALA sAtAvedanIya kramanA anubhAva ATha prakAranA kahelA che. te A prakAre che. (1) maneAhara vINAveNu AdinA zabdonI prApti (2) maneAhara rUpAnI prApti (3) maneAjJa kapUra attara Adi sugaMdhInI prApti (4) maneAna susvAdu rasanI prApti (5) maneAhara spardhAnI prApti (6) mananu sukhI paNuM (7) vacananuM sukhI paNuM (8) kAyAnuM sukhI paNuM. A AThe anubhAvAnI prApti jIvA te sAtAvedanIya kamanA udayathI thAya che. tethI sAtAvedanIya kA~nA anubhAva ATha prakAranA kahelA che. have parataH arthAt para nimittathI sAtAvedanIya karmanA udayanuM kathana karAya che. je mAlA caMdana Adi pudgalA vedAya che, athavA je mAlA candana Adi ghaNA pudgalene vedAya che, agara deza, kALa, vaya, temaja avasthAnA anu rUpa AhAra pariNAma rUpa pudagala pariNAma vedAya che, athavA svabhAvathI puTTugalAnA zIta, uSNa, Atapa zrI prajJApanA sUtra H 5 68 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdinI vedanA nA pratikAra mATe yathAvasara abhilaSita pudgala pariNAmane vedAya che, tethI manane samAdhi-prasannatAnI prApti thAya che, A sAtAdanIya karmanA anubhAva che. - tAtparya e che ke sAtAdanIya karmanA phala svarUpa sAtA-sukhanuM saMvedana thAya che. e paranimittathI sAtA vedanIya karmanA udaya kahyo. have tene svata: udayanuM varNana karavAmAM Ave che. sAtavedanIya karmane udaya thatAM mane zabdanA vagara paNa kyAreka kayAreka sAtAnuM chedana thAya che. jema nAraka jIva tIrthakara bhagavAnane janma thatAM thoDA samaya payanta sukhanuM chedana kare che. A viSayano upasaMhAra karatAM kahe che ke... he gautama ! A sAtavedanIya karma kahevAmAM AvyuM che. ane cheva dvArA te baddha, pRSTa, baddhaparza pRSNa, saMcita, cita, upacita, ApAka prApta, vipAka prAta, phala prApta, chavadvArA nirdhAtiMta chava dvArA pariNAmita, svayaM udayane prApta thayela, bIjAnAthI udaya prApta thayela athavA banne dvArA udIrya mAna sAtA vedanIya karmanA gati, sthiti, bhava, pugala, ane pugala pariNamanA nimittathI thanAro anubhAva ATha prakAranA kahevAmAM Avela che. - gautamasvAmI-he bhagavata jIvathI baddha, spaSTa, vigere vizeSaNothI yukta AsAtA vedanIya karmano anubhAva keTalA prakArane kahevAmAM Avela che ? bhagavAna-he gautama! sAtavedanIya karmanA vipAkanI sarakhe asAtA vedanIya karmane paNa vipAka samajI le. e rIte je viSa, zastra kaTaka vigere pudgalane vecavAmAM Ave che, je ghaNuM viSa, zastrAdi pudalenuM vedana karavAmAM Ave che. apathya AhAra rUpa je puThThala pariNAmananuM vedana karavAmAM Ave che. athavA svabhAvathI yathAkALe thanArA aniSTa zIta, usNa, taDakA vigere rUpe pugala pariNAmanuM je vedana karAya che. tenAthI manane asamAdhi thAya che. tethI tane asAtA vedanAne anubhAva kahevAmAM Avela che. kahevAnuM tAtparya e che ke-asAtA vedanIya karmanA udayathI asAtA-dAkha rU5 phaLanI prApti thAya che. A parataH asAtavedanIya karmanA udayanuM pratipAdana karavAmAM Avela che. have svataH udayanuM kathana karavAmAM Ave che-asAtA vedanIya kapudgalonA udayathI duHkhanuM pedana thAya che. asAtA vedanIya karmanA anubhAva sAtavedanIya karmane samAna ja che. paraMtu tenAthI viparIta asAtavedanIya karmanA udayathI amaneza zabdanuM, aniSTa rUpanuM, aramaNIya gadhanuM apriyarasanuM ane akamanIya sparzanuM vedana karavuM paDe che, tenA udayathI mAnasika, vAcika ane kAyika duHkhanI prApti thAya che. he gautama ! A asAtavedanIyakama kahelAM che ane A asAtA vedanIya karmanA ATha prakAranA anubhava paNa kahyA che. zrI gautamasvAmI-bhagavAna ! jIvanA dvArA bAMdhelA, spaSTa karelA, baddha sparza pRSTa, saMcita, cita, ucita, ApAjhaprApta, vipAThaprApta, phalaprApta, udaya prAdata jIva zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvArA kRta, jIva dvArA nirvartita, pariNamata, svaye udayane prApta anya dvArA udIrita, bane dvArA kadIyuMmANa mehanIya karmanI gati, sthiti bhava, pudgala, agara pudgala pariNAmanA AdhArathI thanArA anubhAva keTalA prakAranA kahyA che? - zrI bhagavAna-he gautama ! jIva dvArA baddha yAt spaSTa, baddha sRSTa, yAt mehanIya kumanA anubhAva pAMca prakAranA kahyA che. - te A prakAre che (1) samyakatva vaMdanIya, (2) mithyAtva vedanIya (3) samyagra mithyAtva vedanIya (4) kaSAyavedanIya ane (5) nAkaSAya vedanIya. je mohanIya karma samyaktva prakRtinA rUpamAM vedana karavA yogya thAya che, te samyaka vedanIya kahevAya che. e ja prakAre je mithyAtvanA rUpamAM vedana karavA yogya te mithyAtva vedanIya kahevAya che. e ja rIte AgaLa paNa samajI levuM joIe. tAtparya e cheke jenuM vedanA thatAM prathama Adi pariNAma utpanna thAya che, te samyakatva vedanIya che. jenuM vedanA thatAM adeva AdimAM deva AdinI buddhi utpanna thAya che, te mithyAtva vedanIya che. jenuM vedanA thatAM maLatuM samyaktva-mithyAtva rUpa pariNAma utpanna thAya che te samyaktva mithyAtva vedanIya che. jenuM vedanA thatAM krodhAdi pariNAmanuM kAraNa bane che, te kaSAya vedanIya che. jenuM vadana hAsya AdinuM kAraNa bane te nokaSAya vedanIya che. have paramata mehanIya karmanA udayanuM kathana kare che - je pudagala viSaya pratimA Adine athavA ghaNu pudgala viSane vedana karAya che, athavA je pudgala pariNAmane, je karma pudgala vizeSane grahaNa karavAmAM samartha thAya temaja deza kALanA anurUpa AhAra pariNAma rUpa hoya vedana karAya che. kemake brAhI auSadhi AdinA AhAra pariNAmathI jJAnAvaNIya karmanA viziSTa pazama jovAmAM Ave che, zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenAthI pratI thAya che ke AhAranA pariNAma vizeSathI paNa kadAcita karma pudgalomAM vizeSatA Ave che. kahyuM paNa che- karmonA udaya, kSaya kSayapazama temaja upazama kahyA che, teo paNa dravya, kSetra, kALa. ane bhAva temaja bhavanuM nimitta pAmIne thAya che. pelA svabhAvathI je pudgala pariNAmanA jema atrivikArAdinuM vedana karAya che. jenA kAraNe manuSyane e viveka utpanna thAya che ke, mAnavonuM Ayu zaradaRtunA vAdaLanI samAna. saMpatti pudhipatavRkSanA sAranI samAna che, ane viSayenA upaga svapnanA upabheganI samAna che. vAstavamAM A jagatamAM je paNa ramaNIya dekhAya che, te kevaLa kalpanA mAtra ja che ? tathA prazama Adine kAraNabhUta je kaI bIjAnA dana kare che, tenA prabhAvathI samyakatvavedanIya Adi mehanIya karmane vede che, arthAt samyaktva vedanIyanuM phaLa prazama AdinuM vedana kare che, e prakAre parata mehanIya karmanA udayanuM pratipAdana karAyuM che. have svataH udayanuM pratipAdana kare che ; te samyakrava vedanAtha Adi karma pudgalenA udayathI mehanIya karmanuM vadana karAya che. arthAt prazamadirUpa phaLanuM vadana thAya che. habe prakRta viSayane upasaMhAra kare che-he gautama! jIvanA dvArA baddha, pRSTa, baddhasparza spaSTa, saMcita, cita, upacita, yAvat mohanIya karmanA pAMca prakAranA vipAka rahyA che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! chavadvArA baddha, pRSTha. baddhasparzapRSTa, saMcita, cita, upacita ApAjhaprApta, vipAkamApta, phalaprApti, udayakAta, jIva dvArA kRta nirvatita, pariNAmita, svayaM udayane prApta, bIjAnA dvArA udIti athavA banenA dvArA udIyuMmANa AyukarmanA anubhAva keTalA prakAranA kahyA che? zrI bhagavana-he gautama! jIvadhArA baddha yAvat AyukarmanA anubhAva cAra prakAranA kahyA che. te cAra prakAranA anubhAva A pramANe che-(1) nerakAyu (2) tiryaMgyAnikAyu (3) manuSpAyu ane (4) devAyu. have parataH AyukarmanA udayanuM pratipAdana kare che-AyunuM aparvatana karavAmAM samartha je zastra Adi pudgalanuM vadana karAya che athavA je zastra Adi ghaNA pudgalonA vedana karAya che, athavA viSa temaja ana Adi pariNAmarUpa muddAmAla pariNAmanuM pedana karAya che athavA svabhAvathI AyunuM apavartana karanArA zIta uSNa AdirUpa pudgala pariNAmanuM vedana karAya che, tenAthI bhUjyamAna AyunuM apavartana thAya che. e prakAre AyukarmanuM parataH udayanuM nirUpaNa karyuM. - have tenA svataH udayanI prarUpaNA karAya che narakAyukarma AdinA pudgalenA udayathI nArakAyu Adi karmanuM vedana karAya che. upasaMhAramAM kahyuM che- he gautama ! A AyukarmanuM svarUpa kaheluM che. A jIvanA dvArA baddhaskRSTa, baddhaparzapRSTa, saMcita cita, upacita Adi vizeSaNavALA AyukarmanA cAra prakAranA zrI prajJApanA sUtra : 5 71 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhAva kahelA che nAmakarmanA be bheda che-zubhanAma karma ane azubha nAmakarma. prathama zubha nAmakarmAnI prarUpaNa karAya che zrI gautama svAmI-he bhagavana! jIva dvArA baddha, pRSTa, baddhapazaspaSTa, saMcita, cita upacita, ApAmrApta, vipAkamApta, phalaprApta, udayaprApta svayaM udayamAM AvelA bIjAnA dvArA udarita, athavA banne dvArA udIyANa zubha nAmakarmanA anubhAva keTalA prakAranA kahyA che? zrIbhagavAna-he gautama! jIvanA dvArA baddha, spaSTa thAvat zubhanAma karmanA vipAka cauda prakAranA kahyA che. te A prakAre che- (1) ITazabda (2) ITarUpa (3) ISTagaMdha (4) InTarasa (5) ISNasparza (6) ITagati (7) ISTarithati (8) ITalAvaNya (9) ISTa yazakIti (10) ISTa utthAna, karma, bala, vIrya, purUSakAra, parAkrama (11) ISTa svaratA (12) kAntasvaratA (13) priya stharatA ane (14) manojJasvaratA. Ibdano artha che abhilaSita, nAmakarmanuM prakaraNa hovAthI ahIM pitAnA ja zabda Adi samajavA joIe. ISTagatine abhiprAya che- devagati ane manuSyagati athavA hAthI jevI uttamacAla, iSTasthitino artha che. iSTa ane sahaja siMhAsana Adipara ArohaNa rUpasthiti. kAntivizeSane lAvaNya kahe che athavA kuMkuma AdinA vilepanathI utpanna thanArI suMdaratAne lAvaNya kahe che. viziSTa parAkrama pradarzita karavAthI thanArI khyAtine yaza kahe che. ane dAnapuNya AdithI thanArI khyAti kIti kahevAya che. zarIra sambandhI ceSTA utthAna che, bhramaNa, recana, Adine karma kahe che, zArIrika zaktine baLa, AtmAthI utpanna thanAra sAmarthyane varya, Atmajanya abhimAna vizeSane puruSAkAra, ane potAnA kAryamAM saphaLatA prApta karanArA, purUSArthane parAkrama kahe che, vINA AdinA samAna valabhasvara ISTa svara kahevAya che. koyalanA svaranI samAna kamanIya ravara kAntaravara kahevAya che. ISTasiddhi Adi sambandhI svaranA samAna je svara vAraMvAra abhilASaNaya thAya te priyasvara che. vAMchita lAbha AdinA samAna je svara svAzrayamAM pratIti utpanna karanAra thAya te manojJa svara kahevAya che. sarvatra bhAvane sUcita karavAne mATe "tA" pratyaya joDelo che. have zubha nAmakarmanA udayanuM pratipAdana kare che - vINu, viSNu, varNa, gabdha, tAbula, paTTAmbara, pAlakhI, siMhAsana, kuMkuma Adi pudagalanuM vedana karAya che, tethI vINA AdinA sambandhathI zabda AdinuM ISTapaNuM sUcita karAyela che. athavA je ghaNA vINA veNu Adi pudgalanuM vedana karAya che, athavA je brAhmIauSadhI AdinA AhAra pariNAmarUpa pudgala pariNAmanuM vadana karAya che. athavA svabhAvathI zubha megha Adi je pudgala pariNAmanuM vedana karAya che, kemake varSAkAlina meghAnI ghaTA zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joine madenmatta yuvatIo ISTasvaramAM gAna karavAmAM pravRtta thAya che, tenA prabhAvathI zubha nAmakarmanuM vadana karAya che. arthAt zubhanAma-karmanuM phaLa ISTa svaratA Adine anubhava thAya che. e rIte paranimittathI zubha nAmakarmanA udayanuM pratipAdana karI ne have svata tenA udayanuM kathana kare che.--athavA zubhanAmakarmanA pudgalanA udayathI ISTa zabdAdi zubhanAma karmanuM vadana thAya che. ja upasaMhAra karatA kahe che he gatama! A zubhanAmakarma kaheluM che ane A zubha nAma karmanA cauda prakAranA anubhava kahelA che, ke je jIva dvArA baddha, spaSTa, baddhasparza spaSTa saMcita, cita upacita, ApAkaprApta, vipAkamApta, phalaprApta, udayaprApta jIvadvArAkRta, nirvatiMta; pariNAmita, pite udayane prApta tathA bIjAnA dvArA udIrita athavA banne dvArA udIryamANa che. have azubhanAma karmanA vipAkanI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! duHkhanAma karma arthAta azubhanAma karmanA, je jIva dvArA baddha, spaSTa, baddhasparzapRSTa, saMcita, cita, upacita, A pAka prApta, vipAka prApta Adi vizeSaNethI viziSTa che, anubhAva keTalA prakAranA kahyA che? zrI bhagavAna-he gautama! jIvanA dvArA baddha, spaSTa, Adi vizeSaNothI viziSTa duHkhanAma karmanA ababhAva cauda prakAranA kahelA che. te cauda prakAranA zubhanAmakarmanA samAna che, paNa temAM vizeSatA e che ke zubhanAmakarmanA vipAka ISTasvaratA Adi che, jyAre azubhanAmakarmane vipAka aniSTa svaratA Adi che. arthAt (1) aniSTa zabada (2) aniSTarUpa, (2) aniSTa gaMdha (4) aniSTa rasa (5) aniSTa sparza (6) aniSTagati (7) aniSTa sthiti (8) aniSTa lAvaNya (9) aniSTayazakIrtAi (10) ane aniSTa utthAna, karma balavIya purUSakAra parAkrama (11) hIna svaratA (12) dIna svaratA (13) akAta svaratA (14) amanojJa svaratA. je gardabha, UMTa, AdinA pugalanuM vedana karAya che, kemake temanA sambandhathI aniSTa zabda Adi utpanna thAya che, ItyAdi pUrvokta zubha nAma karmothI viparIta ahI samajI levuM joIe. eja prakAre je bahuvacanathI pudgalanuM vedana karAya che athavA ! viSa Adi AhAra pariNAma rUpa je pugala pariNAmanuM vedana karAya che, athavA svabhAvathI vajApAta Adi rUpa je pudgala pariNAmanuM vedana karAya che, tenA prabhAvathI azubha nAmakarmanuM phala aniSTa svaratA Adine anubhava thAya che. e prakAre parataH azubhanAma karmanA udayanuM varNana karAyeluM che. have svataH thanArA udayanuM nirUpaNa kare che ? athavA azubhakarma pudgalonA udayathI aniSTa zabda AdinuM vadana thAya che. he gautama! jIvanA dvArA baddha, pRSTa Adi vizeSaNothI yukata azubha nAmakarmane A cauda prakAranA anubhAva kahyA che. gotrakarmanA be bheda che ucca gotra ane nIca gotra. teomAMthI pahelA uccagotra nuM pratipAdana karAya che zrI prajJApanA sUtra : 5 73 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! jIvanA dvArA baha, pRSTa, baddha sparza pRSTa, saMcita cita, upacita, ApAkaprApta vipAkA phalaprApta AdipUrvokta vizeSaNavALA ucca gAtra karmanA anubhAva keTalA prakAranA che? zrI bhagavana -he gautama ! jIvanA dvArA baddha ucca gotranA anubhAva ATha prakAranA kahelA che. te A prakAre che, (1) jAtinI viziSTatA (2) kuLanI viziSTatA (3) baLanI viziSTatAM (4) rUpanI viziSTatA (5) tapanI viziSTatA (6) zratanI viziSTatA (7) lAbhanI viziSTatA (8) aizvaryanI viziSTatA je bAhya vyAdi gugalanuM vedana karAya che, kemake te dravyanA saMbandhamAM athavA rAjA Adi viziSTa purUSanA parigrahathI nIca jAtimAM janmele paNa purUSa jAti sampanna jema lokamAnya banI jAya che. e prakAre jAti ane kulanI viziSTatA samajavI joIe. jema lAkaDI pheravavAthI malemAM je zArIrika baLa utpanna thAya che, te baLanI vizeSatA che. vizeSa prakAranA vastro temaja alaMkArathI rUpanI viziSTatA utpanna thAya che, parvatanA zikhara, vigere upara ArUDha thaIne AtApanAlenArAomAM tapanI viziSTatA thAya che. ramaNIya bhUmi pradezanA sambandhathI svAdhyAya karanArAomA zratanI viziSTatA utpanna thAya che. bahumUlya uttamaratna AdinA gathI lAbhanI viziSTatA thAya che, dhana suvarNa AdinA sambandhathI azvaryanI viziSTatA utpanna thAya che. e prakAre bAhya dravya rUpa ghaNA badhA pudgalenuM vedana karAya che, athavA svabhAvataH je pudgalenA pariNAma akasmAta jaladhArAnuM Agamana Adi davAmAM Ave che. temanA prabhAvathI ucca gotra karmanA phalanuM vedana karAya che e prakAre ugetra kamanA udayanuM parataH pratipAdana karIne have tenA svata: uthanuM kathana karAya che ucca tra karmanA pudUgalenA udayathI yAvata uccagotra kamanuM vadana thAya che, arthAt jAti viziSTatA Adino anubhava karAya che. A jIvanA dvArA baddha, pRSTa yAvat ucca gotra karmanA ATha prakAranA anubhAva kahevAyA. have nIcagetranA anubhAvanuM prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! dvArA baddha, pRSTa yAvatu nIca gotra karmonA anubhAva keTalA prakAranA kayA che? zrI bhagavana-he gatamae ja prakAranA che, arthAta ucca gotra karmanA anusAra ja nIca gotrakarmanA paNa anubhAva ATha prakAranA kahevAmAM Avela che. paNa vizeSatA e che ke nIca gotranA phaLa ucca getranA phaLathI viparIta hoya che, jemake (1) jAti vihInatA (2) kula vihInatA (3) bala vihInatA (4) rU5 vihInatA (5) tapa vihInatA (6) zrata vihInatA (7) lAbha vihInatA (8) aizvarya vihInatA, zrI prajJApanA sUtra : 5 74 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhamakanA athavA adhamapurUSanA sabadhIrUpa pudUgalanuM je vedana karAya che, kemake uttama jAti ane uttama kulavALA paNa adhamakanA vazathI adhama AjIvikAnu sevana kare che. athavA cAMDAla kanyAnuM sevana kare che, tyAre te cAMDAlanA samAnaja lAkamAM ninjInIya thAya che. e prakArathI jAtikula vihInatA samajavI joie. sukhadazayyA AdinA cAga na thavAthI malahInatA thAya che. kharAkhavastra vigerenA kAraNathI rUpahInatA utpanna thAya che. pAstha vigere duSTa janAnA saparka thI tapAhInatA utpanna thAya che, kutIrthi sAdhvAbhAsa (kusAdhu) AdinA sa'sagathI zruta hInatA thAya che. deza kAlanA pratikUla (bhUlabharIkharIdI) AdithI lAbha vihInatA thAya che, khATAghara temaja kharAba strI AgninA saMparkathI aizvaya hInatA thAya che. athavA je ghaNA khadhA pudagalAnuM vedana karAya che, athavA rIgaNA Adi AhAra pariNAma rUpapugala pariNAmanu vedana karAya che, kemake rIMgaNA khAvAthI caLa Ave che. ane tenAthI rUpa vihInatA upanna thAya che. athavA svabhAvathI je pudUgala pariNAmanA jema jaladharanA Agamana sambandhI visa MvAdanuM je vedana karAya che, temanA prabhAvathI nIca gAtrakanA phaLa jAti vihInatA Adinu vedana thAya che. e prakAre parataHnIca geAtrakramanA udayanuM pratipAdana karIne have temanA svataHudbhayanuM kathana kare che. athavA nIcage trakama nA puddagalAnA uddayathI jAti vihInatA AdinA anubhava karAya che. zrI gautamasvAmI--he bhagavan! jIvanA dvArA addha pRSTa, budhdha, sparza pRSTha. saMcita, cita, upacita, ApAkaprAsa, vipAkaprApta, phulaprApta, udayaprApta Adi vizeSaNeAthI viziSTa antarAyakarmanA vipAka keTalA prakAranA che? zrI bhagavAn--he gautama! jIvadvArA badhdha, spaSTa, budhdha speza pRSTa, saMcita, cita, upacita ApAkaprApta, vipAprApta Adi vizeSAvALA antarAya karmanA anubhava (vipAka) pAMca prakAranA kahyA che, te A prakAre che. (1) dAnamAM antarAya (2) lAbhamAM antarAya (3) geAtramAM antarAya (4) upabhAgamAM antarAya (5) vIMmAM antarAya thavuM dAna devAmAMvidhna paDI javuM te dAnAntarAya kahevAya che. lAbhamAM vidma AvI javu te lAbhAntarAya che. e prakAre lAbha AdimAM naDatara Avavu' vagere lAbhAntarAya kameryAMnAM phaLa che have antarAya karmAMnA udyanuM pratipAdana kare che-viziSTa prakAranA ratna AdipudgalAnu je vedana karAya che. yAvat viziSTa ratna AdinA saMbaMdhathI teja viSayamAM dAnAntarAya kanA udaya thAya che. khAtara lagAyAnA upakaraNa AdinA sambandhathI lAbhAntarAya karmanA udaya thAya che. vizeSaprakAranA AhAranA sambandhI athavA abheAgya anA sabaMdhathI lAbhane kAraNe bhAgAntarAya karmanA udaya thAya che. e ja prakAre upabhAgAntarAya kanA paNa udaya samajI levA joie. lAMkaDI vigere nA AghAtathI vIrmAMntarAyanA udaya thAya che. athavA je ghaNA ratnAdi pudgaleAnu vedana karAya che athavA je pudgala pariNAmanA viziSTa AhAra oSadhi AdinuM vedana karAya che, kemake viziSTa prakAranA AhAra tathA zrI prajJApanA sUtra : 5 75 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ auSadha pariNAmathI vIryaMntarAya kanA udaya thAya che. athavA svabhAvathI pudgalAnA vicitra zIta Adi rUpa pariNAmanu vedana karAya che, kemake je vastra AdinA dAna karavAnA Icchuka che, te paNa zI garamInuM AvAgamana joIne dAnAntarAya karmInA udbhayathI adAtA khanI jAya che. arthAt vajrAdinu dAna nathI karatA. e prakAre parataHdAnAntarAya karmanA udayanuM pratipAdana karIne, have temanA svataH udayanuM kathana kare che athavA antarAya kanA pudgaleAnA uyathI dAnAntarAya Adi antarAya karmAMnA phUlanuM vedana thAya che. he gautama! A antarAyakarma kahyA ane ane AjIvanA dvArA adha, pRSTha. dha sparze pRSTa, saMcita, cita, utpacita Adi vizeSaNeAvALA antarAya karranA pAMca prakArane anubhAva kahevA che. tevIsamA ka prakRti padanA prathama uddezaka samApta karmaprakRti kA nirUpaNa 23mAM kaprakRti padatA dvitIya uddezakaH zabdA :- (rU| mate ! tambavADImo vaLattAo ?) he bhagavan ! ka prakRtiyA keTalI kahI ? (goyamA ! ada mnavADIyo vaLattAmo) he gautama ka prakRtiyA ATha kahI che. (i nA) (te A prakAre) (vaLA, nAya aMtarAya) jJAnAvaraNIya yAvat antarAya ( bALavaraninge na maMte ! mme vide vaLaro ?) he bhagavan ! jJAnAvaraNIya kama keTalA prakAranA kahyAM che ? (goyamAM ! naMviSe vaLaro) huM gotama ! pAMca prakAranA kahyAM che. (rAM nA) te A prakAre (mAmiLiyoyinALAvaLIo gAya devajALa varaniSNe Abhinidhika jJAnAvaraNIya cAvat kevala jJAnAvaraNIya. (saLAvaLine A maMte ! tame viSe vAro) he bhagavan ! darzanAvaraNIya karmo keTalA prakAranA kahyAM che ? (noyamA ! tuviSe vaLaro) he gautama ! e prakAranA kahyAM che. (i =hA-niddApaMca ya savarapa ya) te A prakAre nidrA pAMcaka ane darzana catuSka. (niddApaMcaLa mAM te ! viSe vaLaro) he bhagavan ! nidrA paMcakanA keTalA bheda che ? (poyamA ! paMcaviSe vaLA) he gautama ! pAMca bheda che. (taMjJA-niddA lAya thILaddhi) te A prakAre-nidrA yAvata zrI prajJApanA sUtra H 5 76 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAddhi. sAug puchI) darzana catuSka sambandhI prazna? (HI! vize goro) he gautama! 2 prakAranA kahyAM che. (ga) te A prakAre (hu saMvarajo gAva chevAvara ) zenAvaraNIya yAvat kevala darzanA varaNIya. (ya i te? me vihe ) he bhagavana ! vedanIya karma keTalA prakAranA kahyA che? (royanA vide gm) he gautama be prakAranA kahyA che. (i =hIM--sAvA nijo ja masAlA* vejo thI A prakAre-sAtavedanIya ane asAtA vezanIya (sAyannei I mete ! me pucho he lavana! sAtavedanIya karma saMbaMdhI prazna? (pocanA! maDhavi qvm) he gautama ! ATha prakAra kahyAM che. (i =hA-marviA saddA jAva suyA) te A prakAre-manojJa zabda yAvata, kAya sukhatAM rasAyA che je mate! vavie qamtta) he bhagavan! asAtA vedanIya kama keTalA prakAra kahyA che ? (AyamA sadavihe gutta !) he gautama! AMTha prakAranA kahela che. (taM nahIM-nA sA nA kATuyA) acanojha zabda yAvat dravya duHkhatA (mora ni mate ! me phavid gooNa ?) he bhagavan! mehanIya karma keTalA prakAranA kahyAM che ? (noramA ! suvi gurro) he gautama be prakAranA kahyAM che. (i =A-DhAmoLa na carittaLa va) te A prakAre che-darzana mehanIya ane cAritra mohanIya. (DhasAmoLijo baM te ! krame vihe pUom ?) he bhagavana ! darzana hinIya karma keTalA prakAranA kALa che? goyamA tiviSe pUoLo) he gautama! traNa prakAranA ka che. (gaThThA samamattaLane, machattaLa, sAmichattavethAkane) te A prakAre-samyakUvaveya, mithyAtva vedanIya, samyakRmithyAtvavedanIya. (Aritta goLane ja mate! kavize gam ?) he bhagavana! cAritrahanIya karma keTalA prakAranA che. ? (joyA! suvi voR) he gautamAM be prakAranA che ( =haMsA ni, ne sAthaLane,) te A prakAre-kaSAya vedanIya, nokavAyavedanIya. (Avejo te ! vid qute ?) he bhagavana ! kaSAya vedanIya keTalA prakAranA che ? (nAyA ! savidde pAro) he gautama! soLa prakAranAM che (tuM raha- tAju dhI zo) te A prakAre atAnuM bandhI zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodha (masugaMdhImALa) ananAnu baMdhImAna ( tAjuvaMzI mAyA) anantAnubaMdhI mAyA (martAjubaMdhItro anuttAnu baMdhI lebha (madattasthAne kophTa gvaM mALe mAthAo) apratyAkhyAna krodha e prare mAna, mAyA, lobha (pattavALa vALe vohe gvaM mALa, mAyA, trophe) pratyAkhyAnAvaraNa krodha e prakAre mAna, mAyA, lebha (jaMkA hodde gvaM mALe mAyA cho?) saMjavalanakrodha, e prakAremAna, mAyA, lebha ( veninnenAM maMte! rUddei vAro ?) he bhagavana ! nekaSAya vedanIya karma keTalA prakAranA kahyAM che? (yamai! vihe guLaro) he gautama! nava prakAranA kahyAM che (taM nahIMphathI Li, pusaLijo, napuMsave nijo, hA, , mardu, ma7, so, TuMchA) te AprakAre strI veda, vedanIya, purUSa vedavedanIya, napuMsaka vedavedanIya, hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, gusA ' ( mAte! ka kavi grLaro) he bhagavana! Ayukarma keTalA prakAranA kahyAM che? (nonA ! jaahe pUro) he gautama! cAra prakAranAM kahyAM che (taM nahIM) te A prakAre che ( 36 la sevAkag) nArakAyu yAvat devAyu (Ame ' mane! kame vAvid gmtta?) he bhagavana ! nAma karma keTalA prakAranA kahyAM che? (goyamA! vAyAsTIvidde ghaom ?) he gautama! beMtAlIsa prakAranA kahyAM che (hA) te A prakAre che (narnAme) gatinAmakarma (gArnAme) jAti nAma karma (saranAme)zarIranAma karma (sarovaMzanAme) zarIra pAMganAma sarI vaMdhananAma) zarIra bandhana nAma kama (sarasaMghacAnAma) zarIra saMhanana nAma (sarasaMghacAnAma) zarIrasaMghAtanAma (sayAnAkaeN) saMsthAnama (vALanAma) varNanAma (AdhanAme) gaMdha nAma (sAme) rasa nAma (sAme) sparzanAma (mAdhunAme) agurU laghunAma (vaghAyanA) upaghAta nAma (pAghavaLAme) parAghAta nAma (kALuputriva) AnupUva nAma (ujjaLA) ucchavAsa nAma (kartAvanAme) AtapanAma (3LeyA) udanAma (vihAra tinA) vihAgatinAma (tasanA) trasAma (thAvaranAme) sthAvaranAma (suhRmanA sUtmanAma (vAranA) bAdaranAma (pUnattanA) paryApta nAma (gagjharanAme) aparyAptanAmAhAra sarI - nAme) sAdhAraNa zarIranAma (royasaranAme) pratyeka zarIranAma (thANAme) sthirana (atharanAme) asthiranAma (mA) zubhanAma (mAmaLAma) azubhanAma (kumaLA) subhagama (mA) zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ durbhAganAma (susaraLA) susvaranAma (phUlari) svaranAmakarma (mAtrAme AdeyanAma (AMI gaLA) anAdeyanAma (vasodittinA) yazaH kArtinAma (mAsa-vittinA) ayazaH kIrtinAma ( nirnA) nirmANanAma (tirathayAra) tIrthakara nAmakarma (1nAme La mate krame vaphTa gukharo ?) he bhagavana gatinAmakarma keTalA prakAranAM che? (oNcanA ! vavazva quLaro he gautama! cAra prakAranA che (tuM rahyuM-riyAkinAre, tirivAtiLAme, majuvAtinA, sevAtizAme) te A prakAre-narakagatinAma karma, tiryagatinAma kamI, manuSyagatinAma kama, devagati nAmakarma (nArAmena mete ! je purajhA ?) he bhagavana! jAti nAma kama viSayaka pRcchA (yamAM | vaMvihe gm) he gautama ! pAMca prakAranAM kahyAM che (nahIM-kiMjhirUnA nava vaMvityivALA) te A rIte-ekendriya jAti nAmakarma yAvata paMcendriya jAtinAma karma | (saffami ni ! vi qutte ? he bhagavan! zarIranAma karma keTalA prakAranA kahyAM che? (goramA vaMtravide pUomtta) he gautama! pAMca prakAranA kahyA che (nahIM -morA3i saranAme vAva jJAsarIrAme) te A prakAre-dArika zarIranAma kama yAvata kArpaNa zarIranAma kama (zarIrovaMgaNAme ' mete ! vahe pUumtte ?) he bhagavana! zarIropAMga nAma keTalA prakAranI che ? (zomA! sivie quT) he gautama ! traNa prakAranA che (=hA -morArirIpovALA veviya (rIrovaMnLA, mahArAsara roraMjAme, te A prakAre audArika zarIropAMga nAma karma, vaikiyA sarIrApAMga nAma karma, ane AhAraka zarIra pAMga nAma karma sarIra vaMdhanAme ' mete ! vide go ?) he bhagavan! zarIra baMdhana nAma kama keTalA prakAranA kahyA che ? (nAyamA ! vaMvihe quTo taM -morArisarAvadhArAme rAva kraSNa sarIra dhaMdhAnA) he gautama ! pAMca prakAranAM kahyAM che- dArika zarIrabandhana nAma yAvat kAmaNa zarIra badhananAma (sarasaMghAvaLAme ' maMte! vide goLo 2) he bhagavana ! zarIra saMghAtanAma karma keTalA prakAranA kahyAM che ? AyamA! vaMvide powaa) he gautama! pAMca prakAranA che (tuM nahIM -morAyi sarasaMvALA HsaradzALA) te A prakAre-dArika zarIra saMghAtanAma karma yAta kAmaNa zarIra saMghAta nAma kama zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( dhayAnA naM maMte! rUviTTa gun?) he bhagavana! sa hanana nAma karma keTalA prakAranA kahyAM che ? yamA! chavi quLajo) he gautama! cha prakAranA kahyAM che (taM ) te A prakAre (vapharosamanArAya saMghayaLanA) vajIrSabhanArA saMvanana nAma (3sahanA rAMghayAnA) jhASabha nArAca saMvanana nAma (nArAya saMghathaLanAme nArAja saMhanana nAma (nArAya saMghathaLanA) addhanArAya saMhanana nAma (zrIAi saMgharAnA) kAlikA saMhanA nAma (cheva saMghayAnA) sevA saMhAna nAma karma che. (dALanAme i ! vidde gom?) he bhagavan! saMsthAnuM nAma karma keTalA prakAranA kahyAM che? nA! chavide gum) he gautama! cha prakAranA kahyAM che (tuM nahIM) te A prakAre (samajaturaMta kALA) samacatuHstra saMsthAnanAma ( niha parimaM saMtAjanA) nyagrodha parimaMDala saMsthAna nA ma (sArU kaMTALana) sAdi saMsthAna nAma (vAmanakaMTALanAme) vAmana saMsthAna nAma (eg saMkALanA) kuja saMsthAna nAma (huM saMarLanA) haMDaka saMsthAna nAma karma (vALanAme i mete ! ne huM page) he bhagavana! varNanAma karma keTalA prakAranA kahyAM che? (AthamA! vaMvadR gontta) he gautama! pAMca prakAranA kahyAM che (nahIM vAMjhavAnA) gADha su4iavonAme) te A prayA-kAla varNanAma yAvata zukala varNa nAma kama (dhanAme mate! me pucho?) he bhagavana! gaMdha nAma kama saMbadhI pRcchA (roya ! TuDe q1T) he gItamAM be prakAranA kahyA che (ta nahI -suramAM thanA, naMdhanAme) te A prakAre surabhigaMdha nAmakama durabhigaMdha nAma karma, (rasA meLa purajhA) rasanAma kama sakhadhI pRcchA? (govA ! qhe te, te 43 -tirAtA rAva bahu rasanA, he gautama! paMca prakAranA che, jemake tikatarasa nAmakarma yAvata madhurarasanAma kama (sAme ' mate ! puchI ?) sparzanAma karma saMbadhI pRchA ? (AyamA ! mavihe qm) gautama ! ATha prakAranA kahyA che (tuM nahIM karavA mAsanA vAva traphuvAsanAme te A prakAre karkaza nAma karma yAvat laghu sparza nAma kama (guhastraduranAme khAre pantta) aguru laghu nAma karma eka prakAranuM kahyuM che (saghAyanAme girn Ire vaLa) ughAta nAma karma eka prakAranuM kahyuM che. (paghAyanAme izAre gourd) parAghAta nAmakarma eka prakAranuM kahyuM che. taalueair aache googro) napavI nAma karma cAra prakAranA kahyAM che (taM nahIM zrI prajJApanA sUtra : 5 80 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne mAlupuvI nAva vALupuvI) narayikAnu pUvI yAvat devAnupUrvI (kassAsanAme p) ucachavAsa nAma kama eka prakAranuM che (sAvi sAni) zeSa badhAM (g1TI quTsAruM ) ekAkAra eka eka prakAranA kahyAM che (jJA tirathAra nAmaeN) tIrthaMkara nAma sudhI (navara) vizeSa (vihAyAtanAme duvie quLa) vihAyogati nAma kama be prakAranA kahyAM che (i =vasatha viThThAyaDUnA, avasara vihAya jarUnAme va) te A rIte prazasta vihAgati, aprazasta vihAye gati nAma kama | (gi tai! va vavahe goLaro) he bhagavana ! gotra karma keTalA prakAranA kahayAM che? (yamAM suviTTe pUomtta) he gautama ! be prakAranAM kahayAM che (i =hA-kudavAnu navA ya) te A prakAre Ucca gotra ane nIca gotra (kuvA khAM mate ! lava quT?) he bhagavana! ucca netra keTalA prakAranA kahayAM che? (vamA ! mardAvihe itti) he gautama! ATha prakAranA kahayAM che (ta nahIM-jJArU visidizA vAva rUlsA visiyA) te A prakAre-jAti viziSTatA yAva aizvarya viziSTatA (gvaM nIyAnA piM) eja prakAre nIca gotra saMbaMdhI kathana paNa () vizeSa (nAvihILayA nAva chussariyaviddIvA) jAti vihInatA yAvata aizvarya vihInatA (tarANa ja mate! me kahe ijAre ?) he bhagavana ! antarAya kama keTalA prakAranA kahayAM che? (AvamA ! vaMvie qur) he gautama! pAMca prakAranA kahayAM che (taM nahIM-hAvaMtarArU gAvi vIriyaMtararUT) te A prakAre dAnAntarAya yAvata vIryAntarAya kahayAM che TIkArtha -prathama uddezakamAM jJAnAvaraNIya Adi karma prakRtinA anubhAvanuM nirUpaNa karAyuM hatuM. A bIjA uddezakamAM jJAnAvaraNIya AdinI uttara prakRtinA bhedanuM nirUpaNa karavA mATe sarva prathama vizeSa jJAnanA mATe mUla prakRtinA viSayamAM prazna karAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! kama prakRti keTalA prakAranI che? zrI bhagavAna- he gautama ! kama prakRti ATha prakAranI kahI che, te A prakAre che jJAnAvaraNa, darzanAkaraNa, vedanIya, mehanIya, Ayu, nAma, gotra ane antarAya. have uttara prakRtinA viSayamAM prazna karAya che-he bhagavana ! jJAnAvaraNIya karma keTalA prakAranA karyo che? zrI bhagavAn he gautama! jJAnAvaraNIya karma pAMca prakAranAM che. te A prakAre che(1) Abhinidhika jJAnAvaraNa (2) zrutajJAnAvaraNa (3) avadhijJAnAvaraNa (4) mana:paryavajJAnAvaraNa ane (5) kevalajJAnAvaraNa. je karma AbhinidhijJAna arthAta matijJAnane AvRtta kare che, tene abhinibedhika jJAnAvaraNa kahe che. e ja prakAre zrutajJAnAvaraNIya Adi paNa samajI levAM joIe.' * zrI gautamasvAmI-he bhagavana! darzanAvaraNIya karma keTalA prakAranAM kahyAM che? zrI bhagavAna-he gautama! darzAnAvaraNIya karma be prakAranA kahyAM che jemake nidrA paMcaka ane darzana catuSka. zrI gautamasvAmI-bhagavana! nidrA paMcakanA keTalA bheda kahyA che? zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama! nidrApaMcakanA pAMca bheda che-(1) nikA (2) nidrAnidrA (3) pracalA (4) pracalA-pracalA (5) rayAnaddhi. je suSupti avasthAmAM mana Ama tema kharAba rIte bhramaNa karatuM rahe che, tene nidrA kahe che. AMgaLInA sparzamAtrathI je UMgha dUra thAya, te nidrA kahevAya che. je karma prakRtinA udayathI e prakAranI UMgha Ave che. te karmaprakRti paNa kAraNamAM kAryanA upacArathI nidrA kahevAya che. nidrAnI apekSAe adhaka gADhI UMgha nidrA nidrA kahevAya che. nidrAnidrAnI avasthAmAM cetanA aspaSTa banI jAya che. tethI ghaNuM prayAsa karavAthI jaNAya che. tAtparya e che ke nidrA-nidrA nidrAnI apekSAe gADhI UMgha heAya che. evI UMgha je karma prakRtinA udayathI Ave che, tene paNa nidrAnidrAM kahe che. beThA-beThA agara ubhA umA je UMgha AvI jAya te pracalA kahevAya che. jenA udayathI evI UMgha Ave che, te karma prakRti paNa pracalA kahevAya che hAlatAM cAlatAM AvanArI UMgha pracalA-prathalA kahevAya che tethI A pracalAnidrAnI apekSAe paNa adhika gADha nidrA che je nidrAmAM rAdhi arthAta AtmAnI zakti tyAna arthAt kendrIbhUta thaI jAya che, ane tenA prabhAvathI divasamAM vicArela kArya nidrAvasthAmAM ja karI levAmAM Ave che, te tyAnaddhi nidrA kahevAya che. zrI gautama svAmI-he bhagavan ! darzana catuSkanA keTalA bheda kahyA che ? zrI bhagavAna-he gautama ! dazana cakanA cAra bheda che-jemake (1) cakSadarzanAvaraNa (2) acakSudarzanAvaraNa (3) avadhidarzanAvaraNa ane (4) kevaladarzanAvaraNa. - cakSudarzanathI thanArA darzana arthAt sAmAnya jJAna cakSudarzanAvaraNa kahevAya che. tene AvRtta karavAvALuM kama cakSudarzanAvaraNa kahevAya che. cakSuthI atirikata zeSa indriyothI thanArAM darzanane AvRtta karanArA karmo acakSudarzanAvaraNa che. avadhirUpa darzanane arthAt avadhijJAnathI pUrve thanArA sAmAnya jJAnane avadhidarzana tathA tene AvRtta karanArA karma avadhi durjanAvaraNa kahevAya che. kevaLa rUpadaza nane avarUddha karanAra karma kevala darzanAvaraNa kahevAya che. ahIM eTaluM samajI levuM joIe ke nidrA paMcaka prApta darzanazaktinA upaghAtaka che. jayAre darzana catuSTaya mUlathI ja darazana labdhinuM ghAtaka bane che. zrI gautama svAmI-he bhagavana ! vedanIyakarma keTalA prakAranA kahelAM che? zrI bhagavana-he gautama-vedanIyakarma be prakAranA kahelAM cha-sAtavedanIya ane asAtA vedanIya. je karma satA arthAt sukhanArUpamAM vedAya che te sAtavedanIya ane je asAtA arthAt duHkharUpamAM vedAya te asAtA vedanIya kahevAya che. sAtA vedanIyakarmanA udayathI zArIrika temaja mAnasika sukhanI prApti thAya che ane asAtA dvIyana udayathI zArIrika ane mAnasika duHkhanuM vadana thAya che. zrI gautama svAmI-he bhagavan! sAtAdanIya karma keTalA prakAranA kahelAM che. zrI bhagavAna-he gautama! sAtavedanIyakarma ATha prakAranAM kahayAM che, te A rIte zrI prajJApanA sUtra : 5 /2 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) manojJazabda (2) manojJarUpa (3) banAsagaMgha (4) mojharasa (5) mane sparza (6) manasukhatA (7) vacanasukhatA ane (8) kAyasukhatA A badhAne atha pahelAM kahevAI gayela che. gautamasvAmI-he bhagavana asAtAdanIyakarma keTalA prakAranA kahevAmAM Avela che.? zrI bhagavana-he gautama ! ATha prakAranA kahela che. te A pramANe che. - (1) amanojJazabda (2) amane jJarUpa (3) amanojJagadha (4)amane jJassa (5) amanezsparza (6) mane duHkhatA (7) vacanadukhatA (8) kAyadukhatA. zrI gautama svAmI-he bhagavana! mehanIkame keTalA prakAranA kahelAM che. zrI bhagavAna - he gautama! mehanIya karma be prakAranAM kahelAM che, jemake-darzanamehanIya ane cAritra mehanIya. samyakUvarUpa darzanane hitakarAvavAvALAkarma darzanamehanIya kahevAya che. sAvadyAgathI nivRtti ane niravadya egamAM pravRttirUpa AtmAnA pariNAma cAritra kahevAya che, je kama tene utpana na thavAde, tene cAritramohanIyakarma samajavuM joIe, zrI gautama svAmI-he bhagavana! darzana mehanIya karma keTalA prakAranA kahyA che? zrI bhagavAna-he gautama ! traNa prakAranAM kahyuM che, jemake samyapha vedanIya, mithyAtva vedanIya ane mizravedanIya je karma samyaktvanuM bAdhaka te na hoya paNa temAM malInatA utpanna kare te samyapha vedanIya kahevAya che. je kame kahevAya che. je karma tatvArtha sambandhI azraddhAnanA rUpamAM vedana karAyu te mithyAtva vedanIya kahevAya che. je mizrarUpamAM arthAta tIrthakara praNItatatvamAM na zraddhA na azraddhA, erUpamAM vedAya te mizra vedanIya karma kahevAya che. * zaMkA-samyaktvavedanIyakarmane darzana mohanIya kevI rIte kahI zakAya che ? te prazama AdilAvanA kAraNe hovAthI darzana mohanIyanathI thaI zakatuM samAdhAna- samyaktvavedanIya padathI ahIM mithyAtva prakRtinI virakSA karelI che, tenAthI samyaktvamAM avicAra utpanna thAya che. tenA uparAnta te pathamika ane kSApika sabhyatvane mohita paNa kare che. e kAraNethI tene paNa darzana mohanIya kahevAmAM keI Apatti nathI. zrI gautama svAmI-he bhagavan! cAritra mehanIya karma keTalA prakAranAM kahelAM che? zrI bhagavAna-he gautama ! cAritra mehanIya be prakAranA kahelAM che, te A prakAre kaSAyavedanIya ane kaSAyavedanIya. je kama, kodha, mAna, mAyA lAbhanA rUpamAM vedAya che, te kaSAyadanIya kahevAya che, ane je strI veda Adi no kavAyanA rUpamAM vedAya che, te na kaSAya vedanIya kahevAya che. zrI gautama svAmI-he bhagavan! kaSAya vedanIya karma keTalA prakAranA kahelAM che. zrI bhagavAna-he gautama ! kaSAya vedanIya karma soLa prakAranA kahelAM che. jemake(1-4) zrI prajJApanA sUtra : 5 83 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anantAnu andhI, kaudha, mAna, mAyA, lAbha, je ananta sa`sAranA anubaMdhanA kAraNa thAya, te krodha anantAnu mandhi krodha kahevAya che. eja prakAre anantAnubaMdhI mAyA ane anantAnumantrI lAbha paNa samajavA joie. kahyu paNa che je kaSAya ananta arthAt sa`sAranuM anumandhana kare te anantAnukhandhI kahevAya che. e kAraNe krodha Adine anantAnumantrI nAma ApeluM che. 1 tathA (5) a pratyAkhyAna krodha (6) apratyAkhyAna mAna (7) apratyAkhyAna mAyA (8) apratyAkhyAna leAbha. je kaSAyAnA udaya thatAM sarva pratyAkhyAna athavA deza pratyAkhyAna na thai zake, te apratyAkhyAna krodha, mAyA, leAbha kahevAya che. kahyu paNa che--jenA udayathI svapa pratyAkhyAna paNa na thai zake, te khIjA kaSAyAne apratyAkhyAna sattA ApelI che 1. tathA (9) pratyAkhyAnAvaraNa krodha (10) pratyAkhyAnA varaNu mAna (11) pratyAkhyAnA varaNa mAyA (12) pratyAkhyAnAvaraNa lAbha. kahyuM che-- sampUrNa rUpathI sAghyAyeAgane tyAga ahIM pratyAkhyAna kahela che. tene rAkavAnA kAraNe tRtIya kaSAyane pratyAkhyAnAvaraNa sa'nA ApelI che. 1 tathA (13) saMjavalana krodha (14) sajavalana mAna (15) saMjavalana mAyA (16) sajavalana leAbha, je kaSAya parISaha agara upasarga upasthita cAritravAne paNa kiMcita prajavallita kare che, te saMjavalana krodha che. e prakAre mAna Adi samajavAM joie. kahyuM paNa che--je kaSAya savigna ane sarva pApAthI virata munine paNa utama karI de che, te saMjavalana kaSAya che, te paNa prazama bhAvanA virodhI che, tethI ja temane paNa virAdha karAya che. 1 zabda Adi viSayeAne prApta karIne je prajavalita thai jAya che, te kAraNe cAthA kaSAyeAnuM nAma saMjavalana Apela che. ra krodhAdinA svarUpa padmAnupUrvI thI nimna likhita samajavAM joIe. je krodha jaLamAM karelI rekhAnI jema zIghra maTI jAya che. te sajavalana krodha, je retImAM DhArelI lITInI jema thoDI vAramAM maTe te pratyAkhyAna keAdha je pRthvInI cirADanI jema hAya te apratyAkhyAnI krodha ane je paMta phATavAthI utpanna thayelI tIrADanI jema hoya, te anantAnu badhI krodha kahevAya che. tAtparya e che ke, pANImAM kheMcelI lITI jema tatkAla nAza pAme che, eja prakAre je krodha utpanna thatAM ja zAnta thai jAya che te sayalana krodha kahevAya che. retImAM pADelI rekhA havA AvatAM jema maLI jAya che, ta prakAre je krodhakaSAya thoDA samaya pachI zAnta thaI jAya te pratyAkhyAnI krodha che. jema talAva sUkAtA utpanna thayelI phADa lAMbA samaya sudhI rahIne nAza pAme che, eja prakAre je krodha samaya jatAM zAnta thAya te apratyA khyAnI krodha kahevAya che. jema parvatamAM paDelI phADa kayAreya jatInathI, eja prakAre je krodha jIvana paryaMnta sthAyI rahe che zAnta nathI thatA, te anantAnu khaMdhI krodha che. jemAna kramaza:, veta (netara), kASTha, asthi ane zailastaMbhanA samAna hoya, te saMjavalana, pratyAkhyAna apratyAkhyAna ane anantAnu bandhI mAna che. zrI prajJApanA sUtra H 5 84 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra prakAranI mAyA avalekhikA, gomUtrikA, gheTAnA sIMgaDAM ane vAMsanI jaDanI samAna kramaza: adhikAdhika vaktA vALI thAya che. lAbha kramazaH haLadaranA raMga, khaMjana kardama ane kiramajI raMganA samAna hoya che.2 saMjavalana kaSAyanI utkRSTa sthiti eka pakSanI, kahI che. pratyAkhyAnAvaraNa kaSAyanI cAra mAsanI. apratyAkhyAnanI eka varSanI, ane anantAnubaMdhI kaSAyanI sarva jIvananI hoya che. A kaSAya anukrame deva, manuSya, tiryaMca ane naraka gatinA kAraNa che, arthAt saMjavalana kaSAya devagatinuM, pratyAkhyAnAvaraNa manuSya gatinuM, apratyAkhyAnAvaraNa tiryaMcagatinuM ane anantAnubaMdhI kaSAya narakagatinuM kAraNa che. 3 zrI gautama svAmI-he bhagavan! nokaSAya vedanIya karma keTalA prakAranA che. zrI bhagavAna-he gautama ! nokaSAya vedanIya karma nava prakAranAM kahyAM che, te A prakAre-strI vedavedanIya, purUSa vedavedanIya, napuMsakavedavedanIya, hAsya vedanIya, rativedanIya, arati vedanIya, bhaya vedanIya, zoka vedanIya ane jugupsA vedanIya, purUSanI sAthe samAgamanI abhilASA je karmanA udayathI thAya che, tene strI veda vedanAyakarma kahe che. jenA udayathI strInI sAthe samAgamanI kAmanA thAya te purUSa veda vedanIyakarma kahevAya che. strI ane purUSa banenA pratye abhilASA je karmanA udayathI thAya che, te napuMsaka veda vedanIya karma kahevAya che. je karmanA udayathI sakAraNa athavA niSkAraNa hasavuM Ave athavA bIjAne hasAve tene hAsya vedanIyanokaSAya mehanIyakarma kahe che jenA udayathI bAhya temaja Abhyatara vastuomAM prIti adhIti thAya te rati-ati vedanIya nAmaka nikaSAyamehanIya karma che. jenA udayathI priyane viraha Adi thatAM chAtI kUTIne rUdana kare, vilApa kare, jamIna para ALoTe ane moTA moTA zvAsa le te zeka vedanIya karma che. je karmanA udayathI sakAraNa athavA niSkAraNa ja saMka9pathI Dara utpanna thAya, te bhaya vedanIya karma che. jenA udayathI zubha agara azubha vastu tarapha dhRNA utpanna thAya te jugupsA vedanIya nAmakanokaSAya mehanIya karma che. A hAsyAdi kaSAyane sahacara hovAnA kAraNe nAkaSAya vedanIya kahevAya che, kema ke no, zabda sAhacaryanA arthamAM che, tethI je kaSAyanA sahacara thAya te nokaSAya. hAsya Adi kaSAyanA uddIpaka hovAthI kaSAya sahacara kahevAya che. kahyuM paNa che -kaSAyanA sahacArI hovAnA kAraNe tathA kaSAyane uttejita karavAnA kAraNe hosya Adinava kaSAya kahevAya che. 1 zrI gautamasvAmI--he bhagavana ! Ayukarma keTalA prakAranAM kahyAM che ? zrI bhagavAna- he gautama ! Ayukarma cAra prakAranA kahyA che, jema ke narayikAya, tiryaMcAyu, manuSyAyuM ane devAyu. zrI gautamasvAmI-he bhagavana nAmakarma keTalA prakAranA kahelAM che ? zrI prajJApanA sUtra : 5 85. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama! nAmakarma beMtAlIsa prakAranA kahevAyelA che. te A prakAre (1) gatinAma (2) jAtinAma (3) zarIranAma () zarIra pAMga nAma (5) zarIra bandhana nAma (6) zarIrasaM hanananAma (7) saMdhAtanAma (8) saMsthAnanAma (9) varNanAma (10) gadhanAma (11) rasanAma (12) sparzanAma (13) agurulaghunAma (14) upaghAtanAma (15) parAghAtanAma (16) AnupUrvanAma (17)uchUvAsanAma (18) AtapanAma (19) udyotanAma (20) vihAgati nAma (21) trasanAma (22) sthAvaranAma (23) sumanAma (24) bAdaranAma (25) paryApta nAma (26) apacoptanAma (27) sAdhAraNa zarIranAma (28) pratyeka zarIranAma (29) ritharanAma (30) asitharanAma (31) zubhanAma (23) azubhanAma (33) subhagAma (34) durbhAganAma (35) susvaranAma (36) dusvaranAma (37) AdeyanAma (38) anAdeyanAma (39) yaza :kIrtinAma (40) ayazaH katinAma (41) nimaNanAma ane (42) tirthaMkaranAma temanA varUpa A prakAre che- (1) gatinA karma-karmavazavatI prANi dvArA gamana karAya che. te gatinAmakarma che, arthAt nArakatva Adi paryAyarUpa pariNAmane gati kahe che. gatine cAra bheda che--narakagati, tiryaMcagati, manuSya gati ane devagati A gatine utpanna karanArAM nAmakarma gatinAma kamI che. (2) jAtinAma karma-ekendriya Adi chevonI ekendriyAdinA rUpamAM je samAna pariNati che, te jAti kahevAya che. jenA kAraNe "A paNa ekendriya che, ApaNa ekendriya che, e prakAranI ekAkAra pratIti utpanna thAya che. e jAtinA kAraNabhUtakarmane jAtinAma karma kahe che. drandri , aMgopAMganAmakarmanA udayathI tathA paryAtanAmakarmanA sAmarthyathI utpana thAya che. bhAvendriya IndrayAvaraNa karmanA kSApazamathI thAya che. kema ke indri pazamika che, ema kahevuM che. paNa jenA kAraNe jIva ekendriya Adi kahevAya che ane akendriyanA rUpamAM temAM sazatA pratIta thAya che, te jAtinAma kama che. tenA pAMcabheda che. (3) zarIranAmakarma-je zIrNa arthAt kSaNa kSaNamAM kSINa thatAM jAya che te zarIra kahevAya che, zarIranA janaka karma zarIranAma karma che, dArika, vaikiya, AhAraka, tejasa zrI prajJApanA sUtra : 5 8 6 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane kAzmaNa zarIranA bhedathI zarIra pAMca prakAranAM che, zarIranA bhedathI zarIranAmakarmanA paNa pAMca bheda che, te AgaLa kahevAze. (4) zarIra pAMganAma karma-mastaka vigere zarIranA ATha aMga hoya che, kahyuM paNa che-zira, ura, Udara, pITha, be hAtha, be jAMgha A ATha aMga che, e AThe aMgonA avayava AMgaLI Adi upAMga kahevAya che ane temanA paNa aMga jema ke AMgaLInA veDhA. rekhA vagere aMgopAMga kahevAya che. jema ke aMgo ane upAMgonuM kAraNa thAya, te aMgopAMga kahevAya che. tenA traNa bheda AgaLa kahevAze. (5) zarIrabandhana nAmakama-jenA dvArA baMdhAya te badhana, pUrva gRhIta ane vartamAnamAM grahaNa karAyelAM dArika pudgalenA paraparamAM athavA tejasa Adi pudgalenI sAthe sabava utpanna karanArAM karma bandhana nAmakarma kahevAya che, tenA pAMca bheda AgaLa kahevAze. (6) zarIrasaMhanana nAmakarma-hADakAonI viziSTa racanA hanana kahevAya che. saMhanA AdArika zarIramAM ja thaI zake che anya zarIramAM nahIM, kema ke anya zarIra hADakAMovALAM nathI hotAM, saMhananA cha bheda AgaLa upara kahevAze. (7) saMghAta nAmakarma - je dArika zarIra AdinA pudgalone ekatra kare che, te nAmakarma saMghAta nAmakarma kahevAya che. tenA pAMca bheda che, te AgaLa kahevAze, (8) saMsthAna nAmakama-saMsthAno artha che AkAra je karmanA udayathI gRhIta, saMghAtita ane baddha audArikAdi pudgalomAM AkRti utpanna thAya che, te saMsthAna nAmakama kahevAya che, tenA cha bheda AgaLa kahevAze. | (9) varNanAmakarma-jenA dvArA zarIra vaNita arthAta bhUSita bane te varNa kahevAya che. tenAM pAMca bheda che. tenA janakakama varNanAmakarma che. (10) gaMdhanAmakarma-je suMghavAmAM Ave te gaMdha kahevAya che. gaMdha be jAtanI hoya che, temAM kAraNabhUta karma paNa be prakAranAM che. (11) rasanAmakarma-jenuM AsvAdana karAya te rasa. rasanA pAMca prakAra bane che, temanA nimitta karma paNa pAMca prakAranAM che. 12) sparzanAmakarma-je spaSTa karI zakAya te sparza, sparzanA janaka kama te sparza nAma kama che ane tenA ATha bheda che. (13) agurulaghu nAmakarma-jenA kAraNe jIvenA zarIra na pAtharanA samAna na gurU ane rUnA samAna ladhu hoya che. te agurulaghu nAmakarma kahevAya che. (14) upaghAta nAma karma-je karmanA udayathI pitAnuM zarIra potAnA ja avayathI bAdhita thAya che, te upadhAta nAma karma kahevAya che, jemake pratijihavA (paDa chabha) galavRntalambaka, ceradanta, svayaM taiyAra karela udbandhana (phAMsI) mahApAtaka AdithI pitAnA ja zarIrane pIDA pahoMcADanAra karma (15) parAghAta nAmakarma-je karmanA udayathI bIje koI pratibhAzAlI, e jaravI mANasa paNa jotajotAmAM athavA vacana cAturyathI parAjita thaI jAya che je karmanA udayathI rAja sabhAmAM javAthI sabhyone paNa cakita karI de che ane prativAdiyAne prati zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaThThIna banAvI de che, parAdhAta nAmakama kahevAya che. (16) AnupUrvI nAmaka`kUpara (kANI) lAMgala (haLa) athavA gAmUtrikAnA AkArathI kramaza: che, traNa agara cAra samaya pramANa vigraha gatithI bhavAntaramAM utpatti. sthAnanI taraph gati karatA jIvane niyata sthAna para pahoMcADI denAra krama AnupUrvI nAmaka kahevAya che. temanA cAra bhedonu kathana AgaLa karAze. tApa e che ke je kramanA udayathI bIjI gatimAM rahelA jIvanA gamananuM niyamana thAya, jema ke nAthathI baLadanI gatinuM niyaMtraNa thAya che. te AnupUrvI nAmakama kahevAya che. (17) ucchvAsa nAmaka-je nAmaka nA uDDayathI jIvane ucchvAsa-niHzvAsa labdhinI prApti thAya che, te ucchvAsa nAmakama che. zakA:-di ucchvAsa nAmakarmInA udayathIja ucchvAsanI siddhi thai jAya che tA ucchvAsa paryApta nAmaka vya thaI jaze ? samAdhAna--ucchvAsa nAmakarmAMthI ucchvAsa ni:zvAsanA cegya pudgalenu grahaNa ane acAgyanA parityAga viSayaka utpanna thanArI labdhi ucchvAsa paryAptinA vinA peAtAnu kAya` siddha nathI karI zakatI, jema khANa cheDavAmAM sama purUSa paNa dhanuSane grahaNa karyA sivAya tene cheDavAmAM sama` thatA nathI, e prakAre ucchvAsaparyAptinuM niSpAdana karavA mATe ucchvAsa nAmakama'nI upayogitA che. tethI ja vyartha nathI. (18) Atapa nAmakrama-je karmonA udayathI jIvanu' zarIra svarUpathI uSNa nathI to paNa uSNu prakAza rUpa Atapane utpanna kare che, te Atapa nAmakamAM kahevAya che. e karmInA udaya sUrya maDalamAM rahelA pRthvIkAyika jIvAmAM ja thAya che. agnikAyanA jIvAmAM nathI thatA. agnikAyanA jIvamAM je uSNutA hoya che tenuM kAraNa uSNasparzI nAmakamanA udaya samajavA joIe. utkRSTa raktavarNa nAmakarmanA udayathI temAM prakAzakatva maLI Ave che. (19) udyota nAmaka`--je karmAMnA udayathI prANiyAnAM zarIra uSNatA rahita prakAzathI yukta thAya che, te udyota nAmakama kahevAya che, jemake yati, deva, uttara vaikriyavAn zrI prajJApanA sUtra H 5 88 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ candra, nakSatra, tArA, vimAna, rana, ane auSadhi, (20) vihAyogati nAmakarma-vihAyasanA dvArA gamana thavuM vihAye gati che. vihA gatinA be bheda che. tenAM kAraNabhUtakarma paNa be prakAranAM che, te AgaLa kahevAze. (21) trasanAmakarma-je jIva trAsane prApta thAya che, gama AdithI tapta thaIne chAyA vagerenuM sevana karavA mATe bIjA sthAna para jAya che, evA dvandrIyAdi jIva trasa kahevAya che. traNa paryAyanA kAraNabhUta karma trasanAmakarma samajavuM joie. (22) sthAvaranAmakarma-je karmanA udayathI jIva zada gamIthI pIDita thavA chatAM paNa te sthAnane choDavA samartha na thaI zake, te sthAvara nAmakarma che, pRthvIkAyika, akhAyika, tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAliMkane jIva sthAvara kahevAya che. (23) sUma nAmakarma-je karmanA udayathI ghaNuM prANIonAM zarIra samudita thatAM paNa chadmastha ne daSTigocara na thAya te sUkSamanAma karma kahevAya che. kahyuM paNa che-jenA udayathI jIva sUkSma arthAt atyanta saddAma thAya che, te sUvama nAmakarma che." (2) bAdara nAmakarma-je karmanA udayathI jIva bAdara thaI jAya che, arthAta je karma bAdaratA pariNAmane utpanna kare che, te bAdaranAmakarma kahevAya che. pRthvIkAyika eka eka prANunA zarIra yadyapi cakSudvArA grAhya nathI thatAM tathApi ghaNAne samudAya grAhya thaI jAya che, A bAdara nAmakarmanA udayanuM phala che. (25) paryAptinAmakarmajenA udayathI chava pitAne gya AhAra Adi paryAsine pUrNa karavAmAM samartha thAya che, te AhAra Adi pudgalene grahaNa karIne, temane AhAradinA rUpamAM pariNata karavAnA kAraNabhUta AtmAnI zakti paryApti nAmakarma kahevAya che. (26) aparyApta nAmakarma-je paryApta nAmakarmathI bhinna svabhAvavALAM hoya arthAtuM, je karmanA udayathI jIva pitAnI paryAmi pUrNa na karI zake, te aparyApta nAmakarma samajavAM joIe, (27) sAdhAraNa zarIra nAmakarma-je karmanA udayathI ananta nuM eka ja zarIra hoya (28) pratyeka zarIra nAmakarma-jenA udayathI pratyeka jIvanA zarIra pRthak pRthaka heya. (29) sthiranAmakarma jenA udayathI zira, asthi, dAMta Adi zarIranA avayava sthira thAya te sthira nAmakarma che. (30) asthira nAmakarma-je karmanA udayathI jIbha Adi zarIravayava asthira hoya che, (31) zubhanAmakarma-je karmanA udayathI nAbhithI UparanA avayava zubha hoya, jemake maratakathI pRSTa thaIne manuSya prasanna thAya che, (34) azubha nAmakarma-je karmanA udayathI nAbhithI nIcenA caraNa Adi zarIravayava azubha hoya che, te azubha nAmakarma che, jema pagane sparza thaI jatAM manuSya zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUSTa thaI jAya che, joke kAminInA paganA sparzathI paNa manuSyane paritoSanI prApti thAya che, kintu tenu kAraNa mehanIya kama che, tethI kAI dASa nathI. (33) subhaga nAmakarma je karmAMnA udayathI kAI nA upakAra na karavA chatAM paNa manuSya sapriya thAya che, te sulaga nAmakama kahevAya che. (34) 6bhaMga nAma karma-jenA udayathI upakAraka ravA chatAM paNa jIva jagatmAM apriya ane kahyuM paNa che je upakAra na karavA chatAM paNa ghaNAnA priya bane che. tene subhaga nAma karmonA udaya samajavA joie. 'durlIMganAmakarmInA udayathI jIva khIjAnA upakAra karavA chatAM paNa priya nathI banatA subhaga nAmakarmanA udaya hovA chatAM paNa kAI koInA mATe tenA doSane kAraNe duga arthAt apriya banI jAya che, jema tI kara bhagavAn abhavya jIvAne mATe durbhAga apriya thAya che. te anya jIvAnA ja doSa che. 2 (35) susvara : nAmakama- jenA udayathI jIvAnA svara zrotAonA pramAdanuM kAraNa hAya, jema keyalanA svara, te susvara nAmakama che. (36) duHsvara nAmakarmo-je karmanA udayathI jIvane svara zrotAenI aprIti meLavavAnu kAraNa ane. jema kAgaDAnA svara, te dusvara nAmaka che. (37) Aya nAmakarma-je karmAMnA udayathI, jIva je kAMI paNa kare athavA kahe tene khadhA lAkA pramANa bhUta mAnI le ane tene jotAM ja UThIne satkAra kare te AdeyanAma kama che, (38) anAdeya nAmakarmAM-jenA udayathI samIcIna bhASaNa karavA chatAM paNa vacana grAhya agara mAnya na thAya ane upakAra karavA chatAM paNa loko abhyutthAna Adi karIne svAgata na kare, te anAdeya nAmaka che, (39) caza:kIrti nAma kayaza arthAt tapa, zauya, parAkrama, tyAga Adi dvArA upArjita khyAtinA kAraNe prazasA thavI te yazaH kIti che, athavA badhI dizAomAM phelAcelI athavA parAkrama janita khyAti yaza kahevAya che ane eka dizAmAM vyApta thanArI puNya janita khyAti kIti kahevAya che. je kanA udayathI e bannenI prApti thAya te yaza:krIti nAmakama che. (40) ayazaHkIti nAmaka -jenA udayathI madhyastha janA nA pAtra thavAya, te kra. paNa anAdaranu' (41) nirmANa nAmakama-jenA udayathI prANiyAnA zarIramAM potapotAnI jAtinA anusAra a MgopAMganuM yathAsthAna nirmANa thAya che te. (42 tIthakara nAmakarma-je karmonA udayathI pAMtrIsa vANInA guNa ane cAvIsa atizaya pragaTa thAya che, te tIrthaMkara nAmakama kahevAya che. A nAmakarmAMnA kheMtAlIsa bheda thayA. have temanA avAntara bhedanuM kathana karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! gatinAmAma` keTalA prakAranA kahyAM che? zrI prajJApanA sUtra : 5 90 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhagavAna-he gautama! gati nAmakarma cAra prakAranAM kahyAM che, te A prakAre-(1) narakagati nAmakarma (2) tiryaMca gati nAmakarma (3) manuSya gati nAmakarma ane (4) devagati nAmakarma. zrI gautamasvAmI-he bhagavanjAtinAmakarma keTalA prakAranAM kahyA che? zrIbhagavAna he gautama ! jAtinAmakarma pAMca prakAranA kahyAM che, te A prakAre (1) ekendriya jAti nAma (2) hIndriya jAti nAma (3) trIndriya jAti nAma (4) caturidriya jAti nAma ane (5) paMcendriya jAtinAma. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zarIranAmakarmanA keTalA bheTa kahelA che? zrI bhagavA---he gautama! zarIra nAma karmanA pAMca bheda che, te A prakAre-(1) dArika zarIra nAma (2) vekiya zarIra nAma (3) AhAraka zarIranAma (4) taijasazarIra nAma ane (5) kAmaNa zarIra nAma, temanAmAM thI jenA udayathI audArika zarIrane egya pudgalene grAhya karIne dAna rika zarIranA rUpamAM pariName che, ane pariNamIne jIvapradezanI sAthe seLabheLa thAya che. te audArika zarIranAmakarma kahevAya che. e ja prakAre anya zarIra nAmakarmonA paNa svarUpa samajI levAM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zarIra pAMga nAmakarmanA keTalA bheda kahyA che zrIbhagavA-he gautama! zarIropAMga nAmakarmanA traNa bheda kahelA che-audArika zarIzuM. gopAMga. vaikriya zarIrogopAMga ane AhAraka zarIrogopAMga. jemanA udayathI audArika zarIra rUpathI pariNata pudgalamAM aMgopAMganA vibhAga utpanna thAya che, te audArika zarIrAMgepAMga paNa kahevAya che. e ja prakAre vaeNkriyAne pAMga tema ja AhAraka zarIrane pAMga paNa samajavAM joIe. tejasa ane karmaNa zarIra jIvanA pradezanA anusAra hoya che, tethI temanAmAM aMge pagane saMbhava nathI dete. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zarIra bandhana nAmakama keTalA prakAranA kahelAM che? zrI bhagavAna-he gautama! zarIra badhuna nAmakarma pAMca prakAranAM che. te A prakAre (1) audyArika zarIra bandhana nAma (2) vaikriya zarIra bandhana nAma (3) AhAraka zarIra bandhana nAma (4) taijasa zarIra khabdhana nAma ane (5) kAmaNa zarIra baMdhana nAma. je karmanA udayathI pahelAM grahaNa karelAM ane vartamAnamAM grahaNa karAI rahelAM audArika zarIranA pudgalene paraspara sambandha hoya che tathA taijasa Adi pudgalenI sAthe paNa sambandha thAya che, te audArika zarIra baMdhana nAmakarma kahevAya che. je karmonA udayathI pUrva gRhIta ane vartamAnamAM grahaNa karAtA vakriya pudgalenA paraparamAM tathA tejasa ane kArmaNa zarIranA sAthe sambandha thAya che, te pekiM zarIra bandhana nAmakarma che. je karmanA udayathI pUrva grahIta ane vartamAnamAM grahaNa karAtA AhAraka zarIranA pudagalenA ApasamAM tathA tejasa temaja kAmaNa zarIranI sAthe sambandha thAya che. te zrI prajJApanA sUtra : 5 91 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhArakazarIra bandhana nAmakarma kahevAya che. jenA udayathI pUrva gRhIta ane vartamAnamAM grahaNa karAI rahelA tejasa zarIranAM pudgalenA paraspara ane kAzmaNa zarIranA pudgalonI sAthe sambandha thAya che, te tejasa zarIra bandhana nAmakarma che. jekarmanA udayathI pUrva gRhIta ane vartamAnamAM gadyamAna kAmaNa pudgalone paraspara saMbaMdha thAya che, te kAmaNa zarIra bandhana nAmakarma che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! zarIra saMghAta nAmakarma keTalA prakAranA che? zrI bhagavAna-he gautama ! zarIra saMghAta nAmakarma pAMca prakAranA che jemake-(1) dArika zarIra saMghAta nAmakarma (2) kriya zarIra saMghAta nAmakarma (3) AhAraka zarIra saMghAta nAmakarma (4) tejasa zarIra saMghAta nAmakarma ane (5) kAmaNa zarIra saMghAta nAmakarma, karmanA udayathI audArika zarIra AdinA pudgala chidrarahita eka rUpatAne prApta thAya che, te saMghAta nAmakarma kahevAya che. audArika zarIra saMghAta Adi badhAnA svarUpa eja prakAre samajI levAM joIe. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! saMhanana nAmakarma keTalA prakAranA kahevAyelAM che? zrIbhagavAna-he gautama ! asthinI racanArUpa saMhanana cha prakAranAM kahyAM che te A prakAre. (1) varSabhanArA saMhanana nAma (2) jhaSa nArA saMhanA nAma (3) nArAca saMhanana nAma (4) ardhanArA saMhanA nAma (5) kalikA saMhanA nAma ane (6) sevA saMhanana nAmakarma. ahIM vajane artha che (kIlI) khIlI, aSabhane artha che vepTana rUpa paddho ane narAcano abhiprAya che bane tarapha markaTa bandhana, kahyuM paNa che kASabha paTTAne kahe che, kIlIkAne vaja, samajavuM joIe ane bane taraphanA markaTa bane nArAya jANavuM joIe. 1 e prakAre je asthibanamAM be hADakAMo banne bAjuthI markaTa banyathI baMdhAyelAM rahe che, paTTAnI AkRti trIjA asthithI vekhita hoya che ane te traNe asthine bhedana karanAra vaja, (kIla) nAmaka asthi paNa hoya che, te varSabhanArAca saMhanana kahevAya che. je saMhananamAM kalIkA nathI te RSabha nArAca sahanana kahevAya che. jemAM kevala asthine markaTa bandhaja hoya che, te mArA saMhanana kahevAya che. je saMtananamAM eka tarapha markaTa bandhana ane bIjI tarapha kIlI hoya che, te ardhanArA saMhanana che. jemAM asthi kalIkA mAtrathI ja bAMdhela hoya che, te kIlIkA saMhanana samajavuM joIe. je saMhanAmAM paryata bhAgamAM pArasparika sparzarUpa sevAne prApta asthi hoya ane te sadeva cikAsa-mAliza AdinA sevananI apekSA rAkhe che, te sevA saMhanana kahevAya che. A cha prakAranA saMhanananA kAraNathI nAmakarma paNa cha prakAranA kahela che je nAma zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmanA udayathI vajIrSabhanArAca saMhanananI prApti thAya che, te varSabhanArAca saMhanana nAmakarmanA kahevAya che. e ja prakAre kaSabhanArA saMhanana AdimAM paNa samajI levuM joIe. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! saMsthAna nAmakarma keTalA prakAranA kahelAM che? zrI bhagavAhe gatama! cha prakAranA kahelAM che, te A prakAre (1) samacaturasasaMsthAnanAma (2) nyagrodha parimaMDala saMsthAnanAma (3) sAdi saMsthAnA nAma (4) vAmana saMsthAnanAma (5) kujasaMsthAnanAma (6) ane huMDaka saMsthAnanAmakarma je karmanA udayathI jene samacaturasa saMsthAnanI prApti thAya che, te samacaturastra saMsthAnanAmakarma kahevAya che. je karmanA udayathI prANine nyo parimaMDala saMsthAna prApta thAya che, te jodhaparimaMDala saMsthAnanAmakarma kahevAya che. e ja prakAre sAdi saMsthAnanAmakarma AdinI paribhASA paNa samajI levI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! varNa nAmakarma keTalA prakAranAM che? zrIbhagavAna-he gautama! varNa nAmakarma pAMca prakAranA kahyAM che, te A prakAre(1) kAlavarNa nAmakarma (2) nIlavarNa nAmakarma (3) pItavarNa nAmakarma (4) raktavarNa nAmakarma ane (5) zakalaghaNuM nAmakarma. je karmanA udayathI prANiyenA zarIramAM kRSNavarNa utpanna thAya che. jema ke kAgaDA ane koyalanA zarIramAM, te kAlavarNa nAmakarma kahevAya che. e ja prakAre zeSa varNa nAmakarma paNa samajI levAnAM che. zrIgautamasvAmI-he bhagavAn ! gandha nAmakarma keTalA prakAranA kahelAM che? - zrIbhagavAna-he gotama ! gabdha nAmakama be prakAranA kahelAM che, te A prakAre(1) surabhi gandha nAmakarma ane (2) durabhigaMdha nAmakarma. je karmanA udayathI jInAM zarIramAM sugandha hoya che, te surabhi gandha nAmakarma kahevAya che, jema-kamaLa-pATala, mAlatI AdinA pupamAM, je karmanA udayathI prANienAM zarIramAM durgadha utpanna thAya, te durabhigaMdhanAmakarma che, jema-lasaNa, DuMgaLI zrI prajJApanA sUtra : 5 93 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adine zarIramAM. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! rasanAmakarma keTalA prakAranAM kahelAM che? zrIbhagavAn he gautama! rasanAmakarma pAMca prakAranAM kAvyAM che, jema ke-(1) tiktarasanAmakarma (2) azlarasanAmakarma (3) kaTurasanAmakarma (4) kaSAyarasanAmakarma ane (5) madhurarasanAmakarma. je kamanA udayathI prANiyanAM zarIramAM tiktarasa utpanna thAya che, jema-maracAM AdinA (athavA lIMbaDA vagerenAM) zarIramAM, te tiktarasanAmakarma kahevAya che, eja prakAre bAkInAnuM paNa svarUpa samajI levuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! sparzanAmakarma keTalA prakAranAM kahyAM che? zrI bhagavAna-he gautama! ATha prakAranAM kadamAM che. jema ke-1) karkazasparzanAmakarma (2) mRdusparzanAmakarma (3) laghusparzanAmakarma (4) gurUsparzanAmakarma (5) snigdhasparzanAmakarma (6) rUkSasparzanAmakarma (7) zItasparzanAmakarma ane (8) uSNasparzanAmakarma che. je karmanA udayathI prANinAM zarIramAM karkaza-kaThora sparza utpanna thAya che, te karkaza spanAmakarma kahevAya che, jema-patthara AdimAM. eja prakAre mRduparzanAma karma vagere paNa jANavA joIe. agurulaghunAmakarma ekAkAra che, arthAt te eka ja prakAranuM che. eja rIte upaghAta nAmakarma paNa eka ja prakAranuM che. parAghAtanAmakarma paNa eka ja prakAranuM che. AnupUrvanAmakarma cAra prakAranuM kahyuM che jema ke-(1) narayikAnupUrvI nAmakarma (2) tiyanikAnupUrvanAmakarma (3) manuSyAnapUrvanAmakarma anai (4) devAnu parvanAmakarma. uzvAsanAmakarma ekaja prakAranuM che. bAkInAM badhAM arthAt AtapanAmakarma, udyotanAmakarma sanAmakarma, sthAvaranAmakarma, sumanAmakarma, bhAdaranAmakarma, paryApta nAmakarma, aparyApta nAmakarma, sAdhAraNazarIranAmakarma, zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyeka zarIranAmakarma, sthiranAma. asthiranAma, gumanAma, azubhanAma, zubhaganAma, durbhAganAma, susvaranAma, duzvaranAma AyanAma, anAdevanAma, yazakIrtinAma, ayazakIrtinAma, nirmANanAma ane tIrthaMkaranAmakarma eka eka prakAranAM che. kintu vizeSa e che ke vihAgatinAmakarmanA be bheda che-(1) prazastavihAgati ane (2) aprazastavihAgatinAmakarma, zrI gautamasvAmI-he bhagavad gotranAmakarma keTalAka prakAranA kahelA che? zrIbhagavAnahe gautama! getranAmakarma be prakAranAM kahelAM che, jema ke-(1) ucagetranAmakarma ane (2) nIcagetranAmakarma, je karmanA udayathI lekamAM saMmAnita jAtikula AdinI prApti thAya che tathA jenA udayathI uttama baLa, tapa, rUpa, ezvarya, sAmarthya, cuta, sanmAna, utthAna, AsanapradAna, aMjalikaraNa AdinI prApti thAya che, te ugetra che. je karmanA udayathI lokamAM nindrita pati temaja kula paNa prApta thAya che, te nIcageTakarma kahevAya che. thI gautamasvAmI-he bhagavan! uccagotrakarma keTalA prakAranA kahelA che? zrI bhagavAna-he gautama! uccagetranAmakarma ATha prakAranAM che. te A prakAre-(1) jAtiviziSTatA (2) kulaviziSTatA (3) balaviziSTatA (4) rUpaviziSTatA (5) tapaviziSTatA (6) zrataviziSTatA (7) lAbhaviziSTatA (8) ane aizvaryaviziSTatA. uccagetranI jema ja nIcagotra paNa ATha prakAranAM che, paNa tenA bheda A che (1) jAtivihInatA (2) kulavihInatA (3) balavihInatA (4) rUpavihInatA (5) tavihInatA (6) zrutavihInatA (7) lAbhavihInatA (8) ezvaryavihInatA. zrIautamasvAmI-he bhagavana ! attarAyakarmanA bheda keTalA kahelA che? zrI bhagavAna-he gautama! attarAyakamanA pAMca bheda kahyA che-te A prakAre. (1) dinAntarAya (2) lAbhAntarAya (3) bhegAntarAya (4) upalegAntarAya ane (5) vIryAntarAya, zrI prajJApanA sUtra : 5 95 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je karmanA udayathI vaibhava hovA chatAM paNa gurupAtranA hovA chatAM paNa ane e jANatA chatAM paNa ke ene dAna devAmAM mahAphaLanI prApti thaze, dAna devAne mATe ughatA nathI thavAtuM, te dAnAntarAyakarma kahevAya che. je karmanA udayathI dAnaguNamAM prasiddha dAtAthI, gharamAM deya vastu vidyamAna havA chatAM paNa, yAcanAmAM kuzala temaja guNavAna yAcaka paNa tene prApta na karI zake, te karma lAbhAntarAya kahevAya che. je karmanA udayathI viziSTa AhAra Adi vidyamAna hovA chatAM paNa ane pratyAkhyAna pariNAma agara virAgya na hovA chatAM paNa kevala kupaNutAnA kAraNe bhega na karI zake, tene bhegAntarAya karma kahe che. e ja prakAre upagAntarAyakarma paNa samajI levuM joIe e bhega ane upagamAM taphAvata e che ke je vastu ekavAra ja bhegavAya, te bhega kahevAya che. jema AhAra, puSpamAlA vagere. je vastu vAraMvAra legavI zakAya tene upalega kahe che, jema ke vastra, AbhUSaNa vagere, kahyuM paNa che-je eka ja vAra bhagavAya te bhAga che, jema puSpa vagere. je vastra temaja vanitA Adi vastuo vAraMvAra bhegavAya che, temane uMpabhega kahe che. eja prakAre jenA udayathI nIroga zarIra hovA chatAM ane yuvAvasthA hovA chatAM jIva apaprANa arthAta durbala thAya athavA baLavAna zarIravALA hovA chatAM paNa ane kAryalAbha sAdhya hovA chatAM paNa kAryamAM durbaLatAne kAraNe pravRtti na karI zake, te bIryAntarAyakarma che. e sUtra 8. zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmasthiti kA nirUpaNa karma sthiti vaktavyatA zabdArtha -taLAvaLikamra naM mane smaraNa va aa romttA) he-bhagavana! jJAnAvaraNIya karmanI sthiti keTalA kALanI kahI che? (vocamA ! nagomi aitomudatta, 3 tenuM tIrSa nAvamorogo) he gautama! jaghanya antamuhUrtanI, ane utkRSTa trIsa kaDAkoDI sAgaropamanI (tti ja ya vArasAruM bA) traNa hajAra varSane abAdhAkAla che (gayAdULiyA maMdik ni) abAdhAkAla kama karmanI sthiti karmaniSedhane ka la che) (fbarAraMvAsa mAM mate ! varU va aa ki inttA ?) he bhagavad nidrA paMcaka kamanI sthiti keTalA kALanI che ? (jo mA HeoLaof errovama tiAi samAna DhiyovAsa karaMnnamari sniyA) he gautama ! jaghanya pApamane asaMkhyAta bhAga nyUna sAgarepa panA 8 nI (tIkuM sAkArotramozorIbo) utkRSTa trIsa keDAcheDI sAgaropama (tifor 2 vArasadRsAruM lavA) abAdhA kAla traNa hajAra varSane (vahULiyA di mUriyeLo) abAdhAkAla nyUna kama sthiti karma niSekane kAla. (haMsAvArasa i mate ! jamarU devayaM vAruM di quttA ?) he bhagavana ! dasarjana catuSkanI keTalA kALanI sthiti kahI che? (roya ! kagomi saMtomudatta, pharajoreoi tI tAvamawerohI) he gautama ! jaghanya antarmuhUrtanI, utakRSTa trIsa keDADI sAgarepamanI ( tiSiA 2 vArasadRsAruM zaatg1) akhAdhAka la traNa hajAra varSa hoya che (sAyAveyaNijjassa iriyAbahiyaM baMdhagaM paDu ca ajahaNNamaNukkoseNaM do samayA) sAtA vedanIya karmanI IryA pathika baMdhanI apekSAe jaghanya utkaTabheda rahita be samayanI (saMpAdya vaMdhavi Tdura kaomor vArasamuduttA) sAMparAvika baMdhanI apekSAe jaghanya bAra muhUrta (done vaLomoTIvo) utkRSTa paMdaraDAkoDI sAgaropamanI (TUravAsaNArUM vAha) paMdara varSane abAdhAkAla (AsAyAveyaNijjassa jahaNNeNaM sAgarovamassa tiNNisattabhAgA paliovamassa asa khejjimAAM jhaLayA) asArA vedanIya karmanI jaghanya sthiti sAgaropamanA sAta bhAganAM traNa bhAganI arthAt 2 bhAganI, che. paNa temAMthI pa5manA asaMkhyAta bhAga nyUna (kolejo tIraM samajorazorIo) utkRSTa trIsa kaDAkoDI sAgarepanI (ttiAi ja jJAtAjuM kavANA) traNa hajAra varSane abAdhAkAla che. (Hvezarsjharasa ?) samyakatva vaMdanIya viSayaka prazna ? (wi! baMto) zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he gautama! jaghanya antarmuhUrta (34oNe zArdUi sAvimaruM sAruM) utkRSTa kAMIka adhika chAsaTha sAgarepama (micchattaveyaNijjarasa jahaNNeNaM sAgarovamaM paliovamassa asa khejjaibhAgeNa aNigaM) mithyAtva vedanIyanI jaghanya sthiti palyopamane asaMkhyAta bhAga nyUna eka sAgaropamana (34oLa sattariorophI) utkRSTa sattara kaDAkoDI sAgaropama (tta 2 vArasadArR va aa) sAta hajAra varSane abAdhAkala (kathAkULiyA mUrdi mUnio) abAdhAkAla nyUna karma sthiti karmaniSekane kAla che. (samarfma chattALajJarasa nago baMtomupi) sabhya mithyAtva vedanIya-mizraprakRtinI jaghanya sthiti antarmuhUrtana che. (3oLa aMtamuhurja) utkRSTa paNa antarmuhUrtanI (sAca vArasANa Tum sAjAramarU dattAri samAja patriotrama rUmALa kAcA) kaSAya dvAdazanI jaghanya sthiti pAmanA asaMkhyAtame bhAga nyUna sAgaropamanA sAta bhAgomAMthI cAra bhAga $ bhAga (phora vattAsIta rAjA morolA) utkRSTa cAlIsa keDADI sAgarapama (vattAstrIraM vArasAruM bA) cAlIsa varSane abAdhAkAla (Ave ) yAvata abAdhAkAla nyUna sthiti kAla niSeka kAla che. (joharaMgo puchA)saMjavalana kodha saMbaMdhI prazna ? (! nagohii mAsaT) gautama! jaghanya be mAsa (3oLa vattA sAyamorArIo) utkRSTa cAlIsa keDAkoDI sAgaropama (dattANIsaM vArasathANuM bayANA) cAlIsaso varSa abAdhAkAla (1 frNe) yAvat niSeka arthAta akhAdhAkAla nyUna sthiti kAla samajavo joIe. (mAtaMgasTAra purajI ) saMjavalana mAna saMbaMdhI prazna ? (myamAM ! kahaomi r) he gatama! jaghanya eka mAsa (vazoi nA vo) utkRSTa kodhanI barAbara sthiti che (mAyANaMnarNa purajhA ?) saMjavalana mAthAnI sthiti viSayaka prazna? (TocamAM ! kaooLe mAlaM) he gautama! jaghanya artha mAsa (3oseLa nA joksa) utkRSTa jevI krodhanI sthiti che te pramANe samajavI. (DhohaMgasTa17i puche ?) saMjavalana lebha saMbaMdho prazna ? (noramA kagoli saMto kudui) he gautama ! jaghanya antamuhUrta (3oLa saha odarad) utkRSTa jevI kodhanI sthiti (ciraNa purajhA ?) strI vedanI sthitinI pRcchA ? (noramA ! jaNaooLe sAnIyama zrI prajJApanA sUtra : 5 98 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 vidRDha sattamA umita alaMgarUmALe kaLa) jaghanya palyopamano asaMkhyAtamo bhAga nyuna sAgaropamanI OM bhAganI (3oLa goLApovanokroTo) utkRSTa paMdara kevAkeDI sAgaropama (pArAvAsasAruM bA) paMdara so varSane abAdhAkAla (gfsarasa purajhA ?) purUSa veda nI sthitine prazna ? (camA ! lagoLa adRsaMdajI) he gautamaH jaghanya ATha varSa (8oLa sAravo jokImo) utkRSTa dazakeDIkeDI sAgarepama (savAraNArUM vahA) hajAra varSane A mAdhAkAla (nAva kahejo) yAvat nikAla (napuMsaverasaluM puchA)napuMsakavedanI sthitinI pRcchA? (joyA ! sAjaramaNa roforettamA sTivamaraNa prasaMnna mArba kathA) he gautama ! jaghanya papamanA 2 bhAganI (kakkoNeNaM vIe sAro mokAjolIbo) utkRSTa vIsa koDAkaDI sAgapanI (vina ca vAtacAruM vAe) be hajAra varSane akhAdha kAla. (purachA ) hAsya ane ratinI sthitinI pRchA? (jo mA ! gaomLe sArovamaraNa [ samA) he gautama! jaghanya sAgaropamanA bhAga (kriovara saMjJarU mami 5) popane asaMkhyAtame bhAga nyUna (vRkSo sAro mokAzorImo) utkRSTa daza koDAkaDI sAgaropama (bIcAruM evA) eka lAkha varSane abAdhAkAla (-para-so-du chAne pucha ) arati, bhaya, zeka, jugupsAnI sthiti sambandhI 2cha ? (goyamA ! jahaNNeNaM sAgarovamasma doNisattabhAgA-pali ovamarasa asaMkhejjai bhAgeNaM kaLayA) he gautama ! jaghanya paye pamanA asaMkhyAtame bhAga nyUna sAgaropamanI 3 bhAganI (3oLe vIa sAmajorAdAba) ukRSTa vIsa kaDAkoDI sAgaropamanI (vIvAsa sAruM ava@A) vIsa se varSano akhAdhAkAla. (nerazzAcara jo puche ?, nairakAyu saMbaMdhI prazna? (yamA ! jJaomi savAsasAruM) he gautama! jaghanya daza hajAra varSanI (baMtomuduttama mahi) annamuM hUrta sudhI (koseLa telaM sAvanAruM pudagala timAma mahAkuM) utkRSTa karoDa pUrvanI tetrIsa bhAga adhika tevIsa sAgarepamanI, (tirijaNajJALiyAvaraNa pucho ?) ticAyunI sthitinAM viSayamAM prazna mA! zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gi bRtomudatta) he gautama ! jaghanya antamuhUrta (3oLe tinnAsTigovanAruM putrazorI timA mahiyAruM) utkRSTa pUrva keTinA vibhAga adhika traNa pApamanI (pUrva majussa9 vi) eja prakAre manuSyAya saMbaMdhI paNa (vAgharaNa 1 ne rUpAvacakSa) devAyunI sthitinarakAyunA samAna (niyaruM nAma puchA) naraka gatinAmakarmanI sthiti saMbaMdhI prazna? (yamA goLa tAvamasta rottamA DhovamarUjhAMjharUmALe kaLayA) he gautama! jaghanya paLepamanA asaMkhyAta bhAga nyUna eka sAgaropanA 4 bhAga (koLe vIhaMsavamareoDIgo) utkRSTa vIsa keDADI sAgaropamanI (vIraM vAhanacAruM chavA) vIsa so varSane abAdhAkAla. (tiriyApunAmA 7 napuMsArarasa) tiryaMcagati nAmakarmanI sthiti napuMsakadanA samAna. (HTcAruM nAma puchA ) manuSya gati nAmakarma saMbaMdhI prazna ? (Teomi sApovamarU viruM tattamari, govarasa saMverU mALe kaLa) jaghanya palyopamane asaMkhyAtame bhAga nyana sAgaropamane 1 bhAga (34i TouTHsAravamaLokArIno) utkRSTa paMdara kaDAkoDI sAgaropama (YouTusavAranavArbavallar) paMdara so varSano aba dha kAla (vA nAmagi g8r ?) devagati nAmakarmanI sthitinI pRchA? (logamA ! . ooLa vAparovataraNa ghaiAM sattamA vaDhiovamasa alaMkajhamALe kaLacaM) he gautama ! jaghanya pApamane asaMkhyAtama bhAMga nyUna sAgarepamAne che bhAga (vAM nahIM purakSa) utkRSTa jema purUSa vedanI, TIkArtha-AnAthI pahelAM karmanI mUla ane uttara prakRtinuM nirUpaNa karAyuM- have karma prakRtinI jaghanya ane utkRSTa sthitinuM pratipAdana karatAM sarva prathama pAMca prakAranA jJAnAvaraNanI sthitinuM kathana kare che zrI gautamasvAmI- bhagavana ! jJAnAvaraNIya karmanI sthiti keTalA kALanI che? arthAta mAnajJAnAvaraNa, zrutajJAnAvaraNu, avadhijJAnAvaraNa, manaH paryAvajJAnAvaraNa ane kevala jJAnAvaraNanA bhedathI pAMca prakAranA jJAna varaNa karmanI sthiti keTalI che? zrI prajJApanA sUtra : 5 100 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAn he gautama ! jJAnAvaraNukanI jaghanya sthati antarmuhUnI che. e sthiti kSapazreNivALA jyAre sUkSma sarparAya guNusthAnanA carama samayamAM vartamAna hoya che, tyAre maLe che. jJAnAvaraNIyanI utkRSTa sthiti trIsa kaDAkADI sAgarApanI che. A utkRSTa sthiti utkRSTa sa leza pariNAmamAM sthita mithyAdraSTimAM heAya che. A prakRti praznanA uttara che. have apRSTanuM vyAkhyAna kare che-- jJAnAvaraNa akhAdhAkAla traNa hajAra abadhAne nyUna karI devAthI je zeSa samaya samajavA joie. A apRSTa arthAt vinA karmInI sthiti e prakAranI dekhADelI che- varSanA che ane sampUrNa sthitikAlamAMthI rahe che, te tenA kama` dalikAnA niSekanA kAla pUchyAnA vyAkhyAnathI jJAnAvaraNIya Adi krama rUpatAvasthAna rUpa sthiti arthAt te kAla jemAM ka, kurUpamAM banI rahe che ane bIjI sthiti anubhavayAgya--jekAlamAM kaMtu vedana karAya che, kama'rUpatAvasthAna sthitinI apekSAthI trIsa kADakoDI sAgaropama kahelI che ane anubhava cAgya sthiti traNa hajAra varSoM nyUna trIsa keDa keADI sAgaropama che A abhiprAyathI kahevuM che ke-jJAnAvaraNa karranA akha dha!kAla hajAra varSanA che. abhiprAya e che ke utkRSTa sthiti vALA jJAnAvaraNIya kanA jyAre anya thAya che to peAtAnA khadhakALathI laine traNa hajAra varSa sudhI te pAtAnA uddayanA dvArA kAI khAvA nathI pahoMcADatA, kemake te samaya sudhI tenA karmAMdalikAnA niSekane abhAva hoya che. traNa hajAra varSa vyatIta thaI jatAM arthAt akhAdhakAle samApta thaI jatAM ja kama dalikAnA niSeka thAya che. e Azayane vyakta karavAne mATe kahyuM che--sapUNa trIsa keDakoDI sAgarApamanI sthitimAMthI akhAdhAkAla traNa hajAra varSa nyUna karI devAthI je kAla zeSa rahe che. te jJAnAvaraNIya kramanA dalikAne niSeka kAla che. ka`dalikAnA niSeka prathama sthitimAM pracura hoya che, dvitIya sthitimAM tenI apekSA e. vizeSa hIna heAya che, tRtIya sthitimAM tenAthI pazu hIna che, ane caturthI sthitimAM zrI prajJApanA sUtra H 5 101 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenAthI paNa hIna hoya che. e prakAre pitAnI sthitinA antima samaya paryata hInatarahInatama thatA jAya che. kayA karmane abAdhAkAla keTaluM che. tene samajavAne upAya A che. je karmanI sthiti jeTalA kaDAkoDI sAgaropamanI hoya che, tene adhAkAla teTalA ja se varSane hoya che, arthAta eka kaDAcheDI sAgaropama para eka so varSane abAdhAkAla samaja joIe, je karmanI sthiti koDAkaDI sAgaropamathI nyUna DAya che, teno akhAdhAkAla anamuM chuM heya che. paraMtu Ayukame tene apavAda che. Ayukarmano jaghanya akhAdhAkAla antamuM hUrtane ane utkRSTa eka pUrvakeTenA tRtIya bhAgano che, e prakAre abAdhAkAla saMbaMdhI niyamane e majIne yogya badhAM karmone abAdhAkAla jINI levo joIe. zrI gautamasvAmI bhagavAna ! nidrA paMcaka karmanI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAna -he gautama ! nidrA, nidrAnidrA, pracalA, pracalA pracalA ane tyAnaddhi A nidrApaMcakanI jaghanya sthiti palepamane asaMkhyAta bhAga nyUna eka sAgaropamanA sAta bhAgomAMthI traNa bhAganI kahI che, arthAta sAgaropamanA hai bhAganI che. nidrApaMcakanI utkRSTa rithati trIsa kaDAkaDI sAgaropamanI che, e karmarUpatAvasthAna rUpa sthiti che. anubhavAgyA sthiti traNa hajAra varSa jUna che. tethI te kahyuM che-tene abAdhAkAla traNa hajAra varSa che, arthAta jyAre nidrA paMcaka karma utkRSTa sthitivALA bAMdhyAM hoya te bandhanA samayathI laIne traNa hajAra varSa sudhI potAnA udaya dvArA jIvane kaI bodhA nathI pahoMcatI, arthAta tene udaya ja nathI thata, kemake teTalA samaya sudhI tenA dalike niSeka nathI thatuM. tatpazcAta ja karma dalidalino niSeka thAya che. e kAraNe kahyuM che-saMpUrNa sthitimAMthI abAdhAkAla bAda karavAthI je zeSa samaya rahe te tenI anubhava egya karmasthitino samaya che. prazna thaI zake che ke nidrA paMcakanI jaghanya sthiti palyopamano aMsakhyAtamAM bhAga pUna eka sAgarepama 3 bhAga kevI rIte che? tenuM samAdhAna e che ke je je prakRtinI je je pitAnI utkRSTa sthiti che, te utkRSTa sthitine sattara kaDAkaDI sAgara pramANa mithyAtvanI sthitithI bhAga karavAthI je saMkhyA prApta thAya che, teTale ja kALa jaghanya sthitinuM parimANa thAya che, paNa temAM papamane asaMkhyAta bhAga nyUna karI devAya che. e ja prakAre nidrA paMcakanI utkRSTa sthiti trIsa keDIkeDI sAgaropamanI che, A saMkhyA sattara kaDAkeDI pramANu mithyAtvanI sthiti che ke bhAjaka che, tenI apekSAe nyUna che, nyU hevAnA kAraNe bhAga nathI ApI zakAte. AvI sthitimAM "zu na pAta" e nyAyanA anusAra bhAjya ane bhAjaka rAzinA ardhAthI apavartana karavAthI eka sAgarepamanA sAta bhAgamAMthI traNa bhAga labdha thAya che. temAMthI popamane asaMkhyAta bhAga che karAya che, zrI prajJApanA sUtra : 5 102 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ spaSTIkaraNa A rIte che-trIsa koDAkoDI sAgaropamane nidrApu cakramAM vaheMcavAmAM eka ekane cha-cha kADAkADI sAgaropama prApta thAya che, paNa pahelA rahyA pramANe trIsanI rAzine aDadhA karela che, ane trIsanu adhu padara thAya. tethI ja paMdarane nIdrA paMcakamAM vaheMcavAmAM traNa-traNa koDAkoDI sAgaropama thAya che, e prakAre traNa bhAga prApta thayA mithyAtvanI utkRSTasthiti saMttara keDAkoDo sAgaropamanI che. tene ardhA karavAthI pAMtrIsa thAya che. pAMtrIsa kADAkoDI sAgaropamane nidvapa cakramAM vaheMcI devAya tA eka ekane sAta koDAkoDI sAgarApama labdha thAya che. e prakAre sAgaromanA OM bhAga lakhyuM thAya che. A ja nidrApa'cakranI jaghanya sthiti che. kintu pAMca jJAnAvaraNa prakRtiyAnI, cakSu darzanAvaraNa, Adi cAra dezanAvaraNa karmanI prakRtiyAnI, sa Mjavalana lAlanI ane pAMca antarAya prakRtiyAnI jadhanya sthiti anta hUnI che. sakaSAyika sAtA vedanIyanI jadhanya sthiti bAra muhUrtanI ane akAyikanI bhAga samayanI che, kemake kaSAya rahita jIvAne prathama samayamAM sAtAvedanIyanu' anyana hAya che, dvitIya samayamAM vedana thAya che ane tRtIya samayamAM nirjarA thaI jAya che. yazakIrti ane ucca getranI jaghanya sthiti ATha muhUrtInI che. purUSavedanI AThe savatsaranI, sa'javalana krodhanI e mAsanI, saMjavalana mAnanI eka mAsano ane sajvalana mAyAnI pa Mdara divasanI sthiti che. e abhiprAyarthI kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! danacatuSka kanI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAn hai gautama! jaghanya aMtarmuhUrtanI, utkRSTa trIsa kaDAkADI sAgaropamanI darzonacatuSka karmanI sthiti kahI che, o kama rUpatAvasthAnarUpA sthiti samajavI joI e. anubhavaceAgyA sthiti A rIte che-tene traNa hajAra varSanA amAdhA kAla che, arthAt darzonAvaraNIyaka nA trIsa kADAkoDI sAgaropanA baMdha hoya te anyanA samayamAMthI laIne traNa hajAra varSa paryaMta kAI khAdhA nathi pahoMcADatA, kemake A traNa hajAra varSoMmAM ka dalikAnA niSeka thatA nathI. traNa hajAra varSa pachI ja niSeka thAya che. tethI ja anubhava ceAgya sthiti akhAdhAkAlathI hIna che, arthAt sampUrNa sthiti (30 kADAkADI)mAMthI traNa hajAra varSa abAdhA kAlane AchA karI devAthI je sthiti rahe che, te anubhavayAgya sthiti che agaratA niSeka kAla che, erpApathika andhanI apekSAthI sAtA vedanIya karmInI sthiti e samayanI che, temAM jadhanya utkRSTa bheda nathI. sAmparAyika andhaka (kaSAyayukta jIva)nI epekSAe jaghanya sthiti khAramuhUrtInI che ane utkRSTa padara kADAkoDI sAgarApamanI che. anubhavayegya sthiti A prakAre che-pa Mdarase vanA tene akhAdhAkAla che, arthAt utkRSTa sthitivALA sAtAvedanIyakrama anyanI sAthethI pa Mdara se| vaSa~ sudhI kAI khAdhA nathI paheAMcADatA, kemake tyAM sudhI krama` dalikAnA niSeka nathI thatA. tenA pachI ja niSeka zrI prajJApanA sUtra : 5 103 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. tethI ja paMdara so varSa jUnI paMdara kroDa koDI sAgaropamanI tenI anubhava rogya sthiti banI rahe che. asAtA vedanIyakarmanI jaghanya sthiti palyopamane asaMkhyAtame bhAga nyana sAgariopamane 3 kahelI che. ukRSTa sthiti trIsa koDA DI sAgaropamanI che. tene abAdhAkAva traNa hajAra varSa che. zeSa bhAga arthAta traNa hajAra varSa nyana trIsa koDAkoDI sAgapima karmaniSeka kAla che jene anubhava egya sthiti kaDala che. zrI gautamarAmI-he bhagavan! samyakatva vaMdanIyakarmanI sthiti keTalA kALanI kahI che ? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya antarmuhUrtanI ane utkRSTa chAsaTha sAgaropamathI kAMIka adhikanI che. mithyAtva vedanIyakarmanI jaghanya sthiti pApamanA asaMkhyAta bhAga nyUna eka sAgaropamanI ane utkRSTa sattara koDAkoDI sAgaropamanI A karma rUpatAnuM avasthAna rUpA sthiti che. anubhava egya sthiti Ama che-tene abAdhAkAla sAta hajAra varSa che ane abAdhAkAla nyuna karavAthI zeSa vadhelI sthiti anubhava egya sthiti che arthAt karmaniSekane kAla che. tAtparya e che ke utkRSTa sthitivALA mithyAtva vedanIyanA baMdha hoya te te baMdhakALathI laIne sAta hajAra varSa sudhI jIvane kaI bAdhA nathI pahoMcatI te ja teno abAdhAkALa che. sAta hajAra varSanA pachI ja dalikane niSeka thAya che, pahelAM thatuM nathI. samyagu mithyAtva vedanIyanI jaghanya sthiti antarmuhUrtanI ane utkRSTa sthiti paNa antarmuhurtanI che. samyakatva vaMdanIya samparimathyAtva vedanIya ne baMdha nathI thatuM. tethI ja vedananI akSiAthI ja temanI sthiti kahelI che, samyakatvavedanIya ane sabhyamithyAtva vedanIyane bandha kema nathI thatuM, enuM spaSTIkaraNa A rIte samajavuM joIebandhanA samaye jIva mithyAtvanA ja pudgalone anya kare che. tatpazcAt jyAre te samyakatvanA anukUla vizuddhinA baLathI tenA traNa puMja kare che, tyAre te pudgala vizuddha, ardhavizuddha, ane avizuddha e prakAre traNa bhAgomAM vaheMcAI jAya che. temanAmAMthI mithyAtvanA te pugele, jeo vizuddha banI jAya che te samyakatva vaMdanIya kahevAya che. ardhavizuddha pudgala samya mithyAtva vedanIya kahevAya che ane je azuddha hoya che, teo mithyAtva vedanIya nAmathI abhihita thAya che. tethI samyakatvedanIya ane mizra vedanIyana bandha ja nathI thatA. kaSAya dazakanI arthAt anantAnubaMdhI catuSTaya, apratyAkhyAna catuSTaya ane pratyAkhyAna catuSTayamAMthI pratyekanI jaghanya sthiti palyopamane asaMkhyAta bhAga nyUna sA zrI prajJApanA sUtra : 5 104 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gamane ! bhAga che. e viSayamAM yukti pahelAM kahevAyelI che. temanI utkRSTa sthiti cAlIsa sAgaropamanI che cAlIsa so varSa arthAt cAra hajAra varSane abAdhAkAla che. utkRSTa sthitikAla kaSAyavedanIyakarma pitAnA badhA samayathI cAra hajAra varSa sudhI jIvane koI bAdhA nathI pahoMcatI, kemake e kAlamAM dalikone niSeka nathI te. abAdhAkAla o karavAthI je sthiti zeSa rahe che, te tene niSeka kala che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! saMjavalana kodhanI sthiti keTalI kahelI che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya be mAsanI, utkRSTa cAlIsa kaDakaDI sAgaropamanI A saMjavalana krodhanI karmarUpatAvasthAna sthiti che. anubhava yogya sthiti A prakAre chetene abAdhA kAla cAlIsa varSane che. arthAt utkRSTa sthitivALe saMvalana krodha karma baddha banatAM bandhanA samayathI cAra hajAra varSa sudhI jIvane bAdhA nathI pahoMcatI, kemake e kAlamAM dalikane niSeka nathI thatuM, e kAlanA pachI ja dalikone niSeka thAya che ema kahevAyeluM che. tethI ja kahyuM che- akhAdhAkAla arthAt cAra hajAra varSa ochAM karavAthI je sthiti zeSa rahe che te krodha saMjavalananI anubhave yogya sthiti che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! saMjavalana mAnanI keTalI sthiti kahI che? zrI bhagavAna-gautama! jaghanya eka mAsanI utakRSTa saMjavalana krodhanA barAbara arthAta cAlIsa kaDAcheDI sAgaropamanI che. A karmarUpatAvasthAna sthiti che. cAra hajAra varSane abAdhAkAla e che karavAthI je sthiti rahe che, te anubhavegyA sthiti che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! mAyA saMjavalananI keTalI sthiti kahI che? zrI bhagavAna -he gautama! jaghanya ardhamAsa arthAt paMdara divasanI utkRSTa saMjavalana krodhanA samAna cAlIsa kaDAkaDI sAgaropamanI. tene abAdhAkala paNa cArahajAra varSane che. cAra hajAra varSa sudhI tenAthI jIpane keI bAdhA nathI pahoMcatI kemake te samayamAM tenA dalikono niSeka nathI thato tethI tene niSeka kAla athavA anubhavagrAsthiti kAla cAra hajAra varSa nyana cAlIsa keDAcheDI sAgaropamane che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! lebha saMjavalana kaSAyanI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya antarmuhUrtanI ane utkRSTa krodhanA samAna cAlIsa keDAcheDI sAgaropamanI. A utkRSTa sthiti karmarUpatAvasthAnarUpa sthiti che. anubhava zrI prajJApanA sUtra : 5 105 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmAsthiti cAra hajAra varSa nyUna che, kemake tenA akhavA kALa cAra hajAra varSA che. leAbha sajalana krama utkRSTa sthiti baddha thaIne peAtAnA anya samayathI laIne cAra hajAra varSa sudhI jIvane keAI khAdhA nathI paheAMcaDatA, kemake e kALamAM temanA dalikenA niSeka thatA nathI. cAra hajAra varSa pachI ja niSeka thAya che. tethI ja temaneAniSeka kAla athavA anubhavayeAgya sthiti cAra hajAra varSa" nyUna cAlIsa kaDAkoDI sAgare pamanI kahI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! strI vedanI sthiti keTalA kALanI kahI che ? zrI bhagavAn--he gautama! jadhanya paLye yamanA asaMkhyAtamA bhAga ochI `kuM| sAgaropamanI kahI che, kemake bairAzika karaNa paddhatinA anusAra jayAre daza koDAkoDI sAgarApa mane! sAtamA bhAga prApta thAya che, teA padarA keTale prApta thaze ? e prakAranA prazna thatAM 10, 1, 15, e prakAre traNa rAziye thApita karatAM ane antima rAzi paraneA vacalI rAzi ekanI sAthe guNAkAra karavAthI paMdara ja rAzi lakhya thAya te, e paMdaranI ja rAzinA pahelI rAzi dezanI sAthe bhAga devAthI casapta bhAga 16 / Ave che, strIvedanI utkRSTa sthiti paMdara kroDAkoDI sAgaropamamanI che ane anubhavayeAgya sthiti pa Mdara sA varSa AchAM paMdara koDAkeDI sAgaropamanI che, kemake padaraso varSanA amAdhAkAla nyUna thai jAya che. eja enA niSeka kALa athavA anubhavayegya sthitikALa samajavA joIe. zrI gautamannAmI-he bhagavan! purUSaveDha kanI sthiti keTalA kALanI che ? zrI bhagavAna-he gautama | jaghanya ATha varSanI ane utkRSTa daza koDAkoDI sAgApamanI purUSa vedIya karmInI sthiti kahelI che. A karUpatAvasthAna rUpa sthiti che. anubhavayeAgya karmAsthiti dazase va nyUna daza DoDAke DI sAgaropamanI che. e ja kahe che-zasevana teneA akhAdhAkAla che, tethI ja purUSavaidyakama utkRSTa sthiti vALA mRddha banIne peAtAnA anyanA samayathI laine dasA (eka hajAra) sudhI jIvane kaI khAdhA nathI pahoMcADatA, kemake ekALamAM kramanA 'lake siSeka nathI thatA. tyAra pachI ja niSeka thAya che. tethI ja akhAyA kAlate ghaTAvI dezethI (khAruM karavAthI) je sthiti zeSa rahe che, te tenA niSeka kAla che, arthAt anubhavayeAgyakrama sthiti che. zrI gautamasvAmI--he bhagavan! napu Msakaveda karmInI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrIbhagavAna-he gautama! jaghanya pakSe pamane! mAkhyAmAM bhAga nyUna sAgaropamanA OM bhAganI napu Msakaveda karmInI sthiti kahI che. e viSayamAM yukti pUrvavat samajI levI joIe. napuMsakavedanI utkRSTa sthiti vIsa phADAkeADI sAgaropamanI che. e hajAra varSanA zrI prajJApanA sUtra H 5 106 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ene abAdhAkAla che. arthAta jayAre napuMsakadi karma utkRSTa sthitivALuM thAya che, te pitAnA bandha samayathI laIne be hajAra varSa sudhI jIvane kaI khAdhA nathI pahoMcADatA. tethI ja e niSeka kAla be hajAra varSa ochA vIsa keDAcheDI sAgaropamane che. eja enI anubhavAgya sthiti che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! hAsya ane ratikarmanI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAna - gautama! jaghanya 55mane asaMkhyAta bhAga nyUna sAgaropamane eka bhAgyA sAta ! bhAganI hAsya ane ratikarmanI sthiti che. e viSayamAM yukti pUrvavata samajI levI joIe. utkRSTa sthiti dazakoDAkoDI sAgaropamanI che. eka hajAra varSane abAdhAkAla che ane eka hajAra varSa ochAM dazakeDIkeDI sAgaropamane niSeka kAla che, anubhava egya sthiti che. - zrI gautamasvAmI-he bhagavan! arati bhaya, zeka ane jugupsA karmanI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya pApano khAtame bhAga nyUna be saptamAMza bhAganI arati Adi karmonI pratyenI sthiti kahI che. temanI utkRSTa kamarUpatAvasthAnarUpa sthiti vIsa kaDAkoDI sAgaropamanI che ane anubhavagya karma sthiti be hajAra varSa ochAM vIsa kaDAcheDI sAgare pamanI che. kemake temane abAdhAkAla be hajAra varSano che. bandha samayathI laIne be hajAra varSa sudhI e jIvane kaI bAdhA nathI pahoMcADatA. tyAra pachI teno niSeka kAla prAraMbha thAya che, tethI ja kaheluM che ke abAdhAkAla ne bAda karavAthI je rizIta zeSa rahe che, te ene niSeka kAla che arthAt anubhavayegya kamasthitino kAla che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! narakAyu kamanI sthiti keTalA kALanI che? zrI bhagavAna he gautama ! narakAyukarmanI jaghanya sthiti antarmuhUrta adhika daza hajAra varSanI kahI che, ane ukRSTasthiti keTipUrvane trIjo bhAga adhika tetrIsa sAgapamanI kahI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! tiryaMcAyukarmanI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAn he gautama tiryaMcAyukarmanI jaghanya sthiti attamuhUrtanI ane utkRSTa koDa pUrvane trIjo bhAga adhika traNa payopamanI kahI che. eja prakAre manuSyAyukarmanI sthiti paNa jaghanya antamuhUrta ane utkRSTha karoDa zrI prajJApanA sUtra : 5 107 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvane trIjo bhAga adhika traNa palyopamanI kahI che. A sthiti kareDa pUrvanA AyuSyavALA adhika tiryo ane manuSyanI apekSAthI ja samajavI joIe. temanAthI atirikta anyamAM eTaluM AyuSya ane pUrva koTinA tribhAgane abAdhAkAla ghaTita nathI thaI zakata. devAyunI sthiti narakAyu kamane samAna ja che, arthAta jadhanya antarmuhUrta adhika daza hajAra varSanI ane utakRSTa koDa pUrvane trIjo bhAga adhika tetrIsa sAgaropamanI. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! narakagatinAmakarmanI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya sthiti palepamane asaMkhyAtama bhAga nyUna sahastra sAgaropamanA 2 bhAganI kahI che. ane utkRSTa sthiti vIsa keDAcheDI sAgaropamanI che. vasa se varSane tene abAdhAkAla che. abAdhAkAla bAda karavAthI je sthiti zeSa rahe che, te teno niSeka kAla, arthAt anubhava egya sthiti kAla che. tAtparya e che ke utkRSTa sthitivALAM naraka gatinAmakarmabaddha thAya te bandha samayathI be hajAra varSa sudhI te jIvane keI bAdhA nathI poMcADatA. kemake te kALamAM temanA dalike niSeka nathI thato, be hajAra varSa vyatIta thaI jatAM ja temanA dalikone niSeka thAya che, tethI ja anubhavagya sthiti be hajAra varSa jUnA vIsa keDAcheDInI kahelI che. tiryaMcagati nAmakarmanI sthiti napuMsakavedanA samAna che. arthAt napuMsaka vedanI sthiti jema papamane asaMkhyAta bhAga nyUna sAgaropamanA 3 bhAganI, utkRSTa kama kSanAvasyAnarUpa sthiti vIsa kaDAkeDI sAgaropamanI kahI che, vIsa se varSane abAdhAkALa kahela che ane vIsa so varSa jUna vIsa koDAkoDI sAgaropamane karmaniSeka kAla kahyA che te badhuM aDIM samajI levuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! manuSyagatinAmakarmanI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya pApamane asaMkhyAtamo bhAga nyUna sAgarepamano 1 bhAga ane utkRSTa paMdara so kaDAkaDI sAgaropamanI sthiti che. A karmarUpatAvasthAna rUpa sthiti che. anubhava egya sthiti paMdara so varSa jUnA paMdara keDIkeDI sAgaropamanI che. kemake tene akhAdhAkAla paMdara so varSane che. arthAt utkRSTa sthitivALuM manuSyagatinAmakarma baddha bane te potAnA bandhakAlathI laIne paMdaraso varSa sudhI te jIvane kaI bAdhA nathI pahoMcADatA. kemake te kALamAM temanA dalikane niSeka thatuM nathI. paMdara se varSa pachI ja niSeka thAya che. te kAraNathI manuSyagati nAmakarmanI anubhava egya sthiti paMdara kaDAkaDI sAgaropamanI kahelI che zrI prajJApanA sUtra : 5 108 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he pavana ! depagati nAmakarmanI sthiti keTalA kALanI che? zrI bhagava -he gautama ! jaghanya popamane A paMkhAtame bhoga nyUna sahastra sAgaropamanA 3 bhAga ane utkRSTa purUSadanA samAna arthAt jevI purUSadanI sthiti daza keDIkeDI sAgaropamanI kahI che. e ja prakAre devagatinAmakarmanI sthiti samajavI joIe, tenI anubhavegya sthiti eka hajAra varSa ochA daza keDIkeDI sAgaropamanI che, kemake tene abAdhA kAla daza so varSa che ane saMpUrNa sthitimAMthI akhAdhAkAla bAda karavAthI zeSa anubhavegya sthitikAla agara te niSeka kAla thAya che. sUtra 9 | ekendriya jAtinAmasthiti kA nirUpaNa ekendriya jAtinAmasthitinuM nirUpaNa zabdArtha -(gfivijJAnAmagi puchA) he bhagavana ! gautama! ekendriya jAti nAmakarmanI sthiti saMbaMdhI prazna karuM chuM. (nonA ! duomi sAravAra roLi sattamA II)-he gautama! jaghanyathI, sAgaremanA be saptamAMza 2 bhAga (4ithomasa avejJarUmAne baca)-temAM popamane asaM. khatama bhAga e che teTalI sthiti jaghanyathI ekendriya jAti nAmakarmanI che. (3ore thI bhAvamorArohIzo) utkRSTathI-sauthI vadhunI daSTie vIsa koDAkaDI sAgaropama (vIrUvAranAruM chavA)-tene vIsaso-be hajAra varSane abAdhAkALa che. (javAhULiyA madira nino) te abAdhAkALa vagaranI karmasthiti te karma nikane kALa kahevAya che. he bhagavana-(vira nArUnameLe puchA) be Indriya jAti nAmakarmanI sthiti saMbaMdhI prazna karuM chuM. (goyamA ! jahaNNeNaM sAgarovamasta natra paNatIsaIbhAgA paliovamassa asaMkhejjai maLe kaLAya)-he gautama, jaghanyathI pApamanA asaMkhyAtamA bhAge ochA eTalA sAga zrI prajJApanA sUtra : 5 109 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ repamanA nava pAMtrIsaza , bhAga teTalI beIndriya jAtinAmakarmanI jaghanya sthiti che. (3oseLa sAvajo joDavo) utkRSTathI, aDhAra koDAkoDI sAgaropama, (bALavAratacAhuM kayA) tene aDhArase eka hajAra ne AThaso varSane akhAdhAkALa zAntikALa che. (avAhULiyA mUri vakmanire) te abAdhAkALa vagaranI karma sthiti te karma niSekano kALa che. (taikuMci vArtAmAM kagoli ga )teIndriya-trIndriya jAtinAM nAmakarmanI sthiti jaghanyathI e pramANe arthAt papamanA saMkhyAmAM bhAge ochI eTalI 6, sAgaropapamanI sthiti jANavI (uzo garaHTTotramonoTIka)-utkRSTathI, aDhAra kaDAkoDI sAgarepama, (kaTTaravAsasArUM avA)-tene aDhAraso varSo akhAdha kALa che (pravAhULiyA di maniSe) te abAdhAkALa vagaranI karma sthiti te karma niSekano kALa kahevAya che ( riMthinAmA puchA?)-he bhagavana caturiMdriya jAtinAmaka saMbaMdhI prazna karuM chuM. (goyamA ! jahaNNeNaM sAgarovamassa paNatIsaibhAgA paliovamassa asaMkhejjai bhAgeNa LA)-he gautama, jaghanyathI, popamane asaMkhyAta ibhAga che eTalA sAgaropamanA nava pAMtrIsAMza kuMDa bhAga jeTalI caurindriya jAtinI nAmakarmanI jadhanya sthiti che. | (SoLa aApatA rogamonokago) utkRSTathI aDhAra keDIkeDI sAgaropama, (bAravAsasAruM avaET)-tene ADhAraso varSane abAdha kALa che (gAthAkULiyA janmadi nijo). te abAdhAkALa vagaranI karma sthitine kALa te karmaniSekano kALa kahevAya che. (jIvavijJAnAmA puchA !)-he bhagavana paMcendriya jAtinAmakarma saMbaMdhI prazna karuM chuM. (goyamA ! jahaNNeNaM sAgarovamassa doNNi sattabhAgA paliovamassa asakhejjaibhAgeNaM kAcA) he gautama ! jaghanyathI palyopamanA asaMkhyAtamA bhAge ochA eTalA sAgarapamanA be saptamAMza 3 bhAga jeTalI paMcendriya nAmakarmanI sthiti che. (37oreof thI sAravamorokIlo)-utkRSTathI, vIsa keDAkoDI sAgaropama, (vIsa 2 vAsaNacAhuM mAvA) tene vIsa-be hajAra varSone abAdhAkALa che. (jAdUniyA dirpha meniphe) te akhAdhAkALa vagaranI karmasthitine kALa karmaniSakane kALa che. (bojhizarIra vizva reva) dArika zarIranI nAmakarmanI sthiti paNa e pramANe samajavI. (vaizvicArIranAmAM puchA)-he bhagavana, kriyazarIranA nAmakarmanI sthiti saMbaMdhI prazna karuM chuM. (goyamA ! jahaNNeNaM sAgarovamassa do sattabhAgA paliovamassa asaMkhejjai bhAgeNaM UNiyA) -he gautama, jaghanyathI, popamanA asaMkhyAtamA bhAge AchA eTalA sAgarepanA be zrI prajJApanA sUtra : 5 110 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamAMsa che bhAga jeTalI kriya zarIranA nAmakarmanI jadhanya sthiti che. (3osa vI sAravamoraoDIgo-utkRSTathI, vIsa keDAcheDI sAgaropama, (vIna vAsaNacAruM pravAha) tene vIsa varSano abAdhAkALa che, (vAhUniyAvanmariNuM HLo )-te abAdhA kALa vagaranI karma sthiti te karmane niSeka kALa kahevAya che. | (sAsarIranAmA kaomi aMta lAvajo chokaro) AhArakazarIra nAmakarmanI jaghanya sthiti aMtaHsAgaropamanI keDAcheDI che, (uoNe baMto sApovanagohIzo) utkRSTathI aMtaHkoDA keDI sAgaropamanI sthiti jANavI. (teyAkammasarIranAmAe jahaNNeNaM doNNi sattabhAgA paliovamassa asaMkhejjai bhAgeNaM kaLayA)-taijasa ne karmaNa zarIranA nAmakarmanI sthiti jaghanyathI, sAgaropamanA be saptamAMza 2 bhAga temAMthI pApa mane asaMkhyAta bhAga ochI che, (voleLa vinaM sarovamoralI)-utkRSTathI, vIsa keDIkeDI sAgaropamanI sthiti che. (vI ra vAnaracArUM avaET) tene vIsa varSano abAdhAkALa che (majAkULiyA janmarSi ni) te abAdhAkALa vagaranI karma sthiti te karmaniSekano kALa che. (borica, reDavica, mAdAra varasovaMzanAmA tiLi vi ivaM jeva)audArika, kiya, ne AhAraka e traNe zarIre pAMganAM nAmakarmanI sthiti paNa e pramANe arthAta e zarIranAM nAmakamanI jaghanya ne utkRSTathI darzAvelI sthiti mujaba te traNe upaganI zrI prajJApanA sUtra : 5 111 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthiti jANavI. (rIravaMdhananAmA ya paMjaLa vi veva)-pAMceya zarIrabaMdhana nAma karmonI sthiti paNa e pramANe jANavI. | (sarasaMghacanAmAM paMjA va = sattAnA masta hitti)-pAMceya zarIrasaMghAtanAmakarmonI sthiti che te zarIranAmakarmonI sthitinI samAna che ema jANavuM | (varUpamanArasaMghacAnAmANa kA phurU nAmA)-vaja-RSabhanArA saMhanana nAmakarmanI sthiti che te rati nAmakarmanI sthiti pramANe jaNavI. | (samanArAyasaMghacAnAmA puchA)- he bhagavan! jhaSabhanArAMca hanana nAmakarmanI sthiti sabaMdhI prazna karuM chuM, (joyA ! sAparovamasta cha gmtIsarU mair)-he gautama, jaghanyathI, sAgaropamanA cha pAMtrIsAMza bhAga, (bovamaraNa alaMgamaLe kaLa)-temAM palyopamanA asaMkhyAtamA bhAge echI eTalI jaghanyathI, 2SabhanArA saMhanAnA nAmakarmanI sthiti che. (3ore cAra sarovamaworohItro)-utkRSTathI, bAra kAkaDI sAgaropamanI sthiti che (vAravAraNArUM gavAdA)-tene bAraso varSane abAdhAkALa che. (bAhULiyA janmadri nijo)-te abAdhAkALa vagaranI karmasthitine kALa te karmaniSeka kALa kahevAya che. (nA/saMghayAnamAra)-nArA saMhanana nAmakarmanI sthiti ( goi tAvamakSa sattavatI rUma, kriovara saMjJamALe kuLayA)-jaghanyathI popamanA asaMkhyAtamA bhAge ochI eTalA sAgarepamanA sAta pAMtrIsaza chubhAga che. (3oLe ropAvajorokI)-utkRSTathI, cauda cheDAcheDI sAgaropamanI sthiti che. | (vartavAriyArUM gavA)-tene cauda varSane abAdhAkALa che. (vALA kramedi nirNano-te abAdhAkALa vagaranI karma sthiti karmaniSakane kALa kahevAya che. (gaDhanArA saMcAnImara) ardhanArA saMhanana nAmakarmanI rithati (somi Thovamasi ba parIsarUmA)-jaghanyathI sAgaropamanA ATha pAMtrIsAMza bhAga (strotramarasa annAmai LiyA) temAM 55manA asaMkhyatamA bhAge ochI eTalI ardha nArAca saMhanana nAmakarmanI jaghanya sthiti che. (vazoLa posTara lAvo rahIzo)-utkRSTathI, seLa kaDAkaDI sAgaropamanI sthiti che, (soDhA vAsaNa huM avAra)-tene soLa varSane abAdhAkaLa che. (3jAdULiyA Hka nit) te abAdhAkALa vagaranI karmasthitine karmaniSekane kALa kahevAya che, zrI prajJApanA sUtra : 5 112 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vihiyA saMSacabheLa pucchA) he bhagavan ! kIlikA sahanana nAmakanI sthiti sa`kha dhI prazna karuM chuM. (noyamA ! goLa sALomamsa nava patisarpha mALA)-De gautama, jaghanyathI sAgara pamanA nava pAMtrIsAMza , bhAga, (pahibovamasa savaeNgnamAneLa yA) temAM palyApamanA asa`khyAtamA bhAga ochI teTalI kIlikA sa`hanananA nAmakamanI jadhanya sthiti che. (kroneLa baTrAsasaroyamano jokIbo) utkRSTathI, aDhAra kADAkoDI sAgaropamanI sthiti che. (aTTAlavAlalacArUM gayA)-tene aDhArase varSAne akhAdhA kALa che. (acAmULacA janmadi maniSeo) te amAdhAkALa vagaranI karmasthiti te krama niSekanA kALa che. (chevaTTa saMghacaLanAmahta pujjA)-he bhagavan ! sevAtta sahanana nAmaka saMbaMdhI prazna karuM chu (goyamA, ! jahaNeNaM sAgarovamassa doNi sattabhAgA, paliovamassa asaMkhejjaibhAgeNaM jhaLiyA) he gautama, jaghanyathI, klyApamanA be sakhtamAMA 3 bhAganI sevA sahanananA nAmakarmInI jaghanya sthiti che. (jotena trIsuM maLotrama joDAjoDIo)utkRSTathI vIsa kaDAkoDI sAgaropanI sthiti che. (thIsaM yAsasayArUM gavAhA)--tenA vIsase-be hajAra varSanA akhAdhAkALa (cALiyA mnanirphe maniSeno) te akhAdhAkALa vagaranI ka sthiti te kaniSekanA kALa che, (E nA saMghacanAmA chamaLiyA ZsaMThALA vichammALiyavA)e pramANe jema cha sahanana nAmakama' kahyAM teja prakAre cha saMsthAna nAmaka paNa kahevAM joI e. (muvi jIvananAmaCvunnA) he bhagavan ! zukala varNa, nAmakarmanI sthiti samadhI prazna karuM chuM. (gomA ! jahaNeNaM sAgarezvamassa evaM sattabhAga, paliocamassa asaMkhejjaibhAgeNaM UNiyaM ) he gautama ! jaghanyathI, patyeApamane asaMkhyAtamA bhAga Ache evA sAgaropamanA eka saptamAMza bhAganI zukala nAmaka nI jadhanya sthiti che. (meLa sa sAgaromajoDAjoDIo) utkRSTathI daza koDAkoDI sAgaropamanI sthiti che. (pa vAlalacAyuM zravAddA) tenA dasase-eka hajAra varSanA abAdhAkALa che, (maya dUniyA #kimanimeLo) te akhAdhAkALa vagaranI ka sthiti kaniSekanA kALa che. (AhidyAnAmA puchA) he bhagavan ! pIta-haLadara jevA varNanA nAmakarmonI sthiti sabadhI prazna karU. (goyamA ! jahaNaNeNaM sAgarovamassa paMca aTThAvIsaI bhAgA, paliovamassa asaMkhejjai bhAgeNa jhaLavA)-he gautama, janyathI, payeApamanA asa`khyAtamA bhAga ochA evA sAgaropamanA pAMca aThayAvIsAMza rUTa bhAganI sthiti che. (unnojJeLa adyatelasA roSamokAjonIo) utkRSTathI, sADAbAra kaDAphADI sAgaro zrI prajJApanA sUtra : 5 113 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pamanI sthiti che. (baDhaterasavAsasacArUM avA)-tene sADAbAraseA varSoMnA akhAdhA kALa che-(gayAniyA maTirphe maniseno) ne amAdhA kALa vagaranI ka sthiti kama niSekanA kALa che, (joyiyaLanAmAM pujjA) he bhagavan leAhita rakta va-lAla raMgavALA nAmakramanI sthiti sa`khaMdhI prazna karuM chuM. (goyamA, jahaNaNeNaM sAgarovamassa cha aTThAvIsaI bhAgA palio massa asaMkhejjai bhAgehiM cA)-he gautama, jaghanyathI, patye pamanA asaMkhyAtamA bhAge AchA evA sAgarApamane cha aThayAvIsAMza = bhAganI leAhita varNanA nAmakamanI jaghanya sthiti che. (koleLa pannarasattAnolama joDAjoDImo)-utkRSTathI, paMdara koDAkoDI sAgaropamanI sthiti che, (paLalavAlalacArUM vAda1)-tenA paMdaraso varSanA AdhAkALa che (ayALiyA jarmeTiphe maniseno) te abhASAkALa vagaranI ka*sthiti kaniSekanA kALa che, (nIsTaraLanAmA pujjA) he bhagavan ! nIlavaNuM nAma karmInI sthiti saMbaMdhI prazna karuM chu (goyamA ! jahaNeNaM sAgarotramasta satta aTThAvIsaibhAgA palio massa asaMkhejjaibhAgeNaM jhaLayA)- he gautama, jaghanyathI, sAta aDhacAvIsAMza = bhAganI nIlavarNanI jaghanya nAmakama sthiti che. (kolejuM aTThaTrAsa sAgarovamaDholAjoDIo)-utkRSTathI, sADAsattara kADAkoDI sAgaropamanI sthiti che, (adbhadvAra vAlasayArUM gayA) teneA sADA sattarase varSoMnA amAdhAkALa che. (bayAhUniyA Tipha manileLo) te akhAdha kALa vagaranI ka sthiti kamA~ niSekanA kALa che. (jIvAnAmaC jJA chevaTTasaMcaLanAmA)-kRSNava nAmakarmInI sthiti sevAsa'hananA nAmakanI sthiti samAna che. (sudimAMdhanAmA pujjA) he bhagavan ! suraliMga dha nAmaka nI sthiti sa`badhI prazna karU chuM (noyamA! gaddA yurinaLanAmaAE) he gautama ! zukalava' nAmaka'nI peThe samajavu, (duSmitaMtranAmApa nA devaTTa vacaLasa) huM lagna dha nAmakarmInI sthiti sevA sahanana nAmakramanI sthiti peThe samajavI. (sALa madurAyoga nahA vaLALa maLiyuM sahevaravAda-mALiyatra)-madhura vagere rasAnu' kathana varNanI peThe eja kramathI kahevu' joie arthAt samajavu ( phAsA je apasatthA, tesi gaddA chevaTTamsa)-pa je aprazasta amaneAna che. (tetti nA chevaTasa)-temanI sthiti sevAtta sahananI samAna che. (ne vasyA, tesiM jahA sukkilvnnnnnAmastra) je spaza prazasta manArama che temanI sthiti zukalavaNa nAma karmInI sthiti samAna che, zrI prajJApanA sUtra H 5 114 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (anurupunAmaNa nA chevaTTaAE)-agurulaghu nAmakarmanI sthiti sevA sahanana nAmakramanI sthiti samAna samajavI, (E lavavAcanAma6 vi) e pramANe upaghAta nAmaka nI sthiti paNa jANavI. (pAvAcanAmAM vidyuM cetra) parAzcAta nAmakarmanI sthiti pazu e pramANe jANvI (niyALuputhvI nAmAC puchA)-De bhagavAna narakanu'pUrvI nAmaka sa`kha'dhI prazna karuM chuM. (goyamA ! jahaNeNaM sAgare vamassa do sattabhAgA, paliotramassa asaMkhejjaibhAgeNa UNiyA) he gautama, jaghanyathI, pacaiApamanA asakhyAtamA bhAge AchA evA sAgaropamanA khe saptamAMza 3 bhAganI narakAnuM pUrvI nAmakarmInI jadhanya sthiti che. (kolega vIsuM sarovamodAjoTogo) utkRSTathI, vIsa kADAkoDI sAgaropamanI sthiti che. (vIsa vAsalacA vAddA) tene vIsA-be hajAra varSonA akhAdhAkALa che. (athAkULiyA janmanir jammuniseno) te akhAdhAkALa vagaranI kamasthiti kALane kaniSekanA kALa kahevAya che, (tiriyALu puthvIpa puchA)-he bhagavAn ! tiya cAnu pUrvI nAmaka saMbaMdhI prazna karuM chuM ( goyamA ! jahaNeNaM sAgare / vayassa do sattabhAgA, paliovamassa asaMkhejjaibhAgeNaM UNiyA ) -he gautama, jaghanyathI, paDyeyamanA asa`khyAtamA bhAge AchA evA sAgaropamanA e saptamAMza OM bhAganI tiya cAnu pUrvI nAmakamanI jaghanya sthiti che. (zomeLa vIsa' sarotramakoDAjoDIo)-utkRSTathI, vIsa kADAkeADI sAgarapamanI sthiti che, (trIsarU vAvalacAya vArA)--tenA vIsase be hajAra varSanA akhAdhA kALa che. (prayAmULiyA dampaTiphe manioLo) te akhASAkALa vagaranI kama' sthitinA kALane kama niSekanA kALa kahyoche (manuSyALuputrInAmApa nAM pujjA) he bhagavan manuSyAnupUrvI nAmakamanI sthiti sabaMdhI prazna karu chu. ( goyamA ! jahaNeNaM sAgarovamassa divaDUDha sattabhAgaM, palio massa asaMkhejjaibhAgeNaM Liya)-he gautama! jaghanyathI, pacaiApamanA asa`khyAtamA bhAge AchI evA sAgare pamanA doDha saptamAMza 1 bhAganI manuSyAnupUrvI nAmaka nI jaghanya sthiti che. (jJottenuM jaLa sarovamajoDAjoDIyo) utkRSTathI, paMdara kADAkoDI sAgarApamanI sthiti che. (savAsayAE avA)- tene padasa varSanA akhadhAkALa che. (anAdUniyA darlRirphe manilezo)-te akhAdhAkALa vagaranI ka'sthiti ka`niSekanA kAla che. (tetrALupuInAmANa puccha)-he bhagavAna ! devAnupUrvI nAmakama nI sthiti sa'badhI prazna karuM chuM. zrI prajJApanA sUtra H 5 115 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (goyamA! japaNeNaM sAgarovamarasa egaM sattabhAga, paliovamassa asaMkhejjaIbhAgeNaM UNiya) -he gautama ! jaghanyathI, palyopamanA asaMkhyAtamA bhAge ochA evA sAgaropamanA eka satamAMza bhAganI devAnupUrvanAmakamanI jaghanya sthiti che. (3oreoi sAro #orI)-utkRSTathI, dasa kekaDI sAgaropamanI sthiti che. (TUra vAparayAruM )-tene dasa-eka hajAra varSane abAdhA kALa che. (badUniyA phri nijo,-te abAdhAkALa vagaranI karmasthiti karmaniSekano kALa che. (sAranAmA puchA) - he bhagavAna ! ucchavAsa nAmakarmanI rithati saMbaMdhI prazna karuM chuM. (royamA! nA tiriyALupurthI)- he gautama, tiryaMcAnupUvI peThe samajavuM. (sAcavanAnA jIva reva)-Atapa nAmakarmanI sthiti paNa e pramANe ja samajavI. (3soranAmA vi-udyota nAmakamanI sthiti paNa e pramANe jANavI. (varatha bihAninAmA puchA)-he bhagavana ! prazasta vihagati nAmakarmanI sthiti saMbaMdhI prazna karuM chuM. (camA ! agood arriag on sattamai)-he gautama, jaghanyathI, sAgaparemanA eka saptamAMza che bhAganI sthiti jANavI. (kaNonaM ra sArorocho)-utkRSTathI, dasa keDIkeDI sAgaropamanI sthiti che. (vA vAsaNayAruM gANA)-tene dasa-eka hajAra varSane abAdhAkALa che. (avAhULiyA janma impaniSe)-te abAdhAkaLa vagaranI karma sthitine kama niSekane kALa kahyo che. (gavsatyavidAyamtinAmasa purA)-he prabhu aprazasta vihAyogati nAmakarmanI sthiti saMbaMdhI prazna karuM chuM. (goyamA ! japaNeNaM sAgarovamassa doNNi sattabhAgA, paliyovamarasa asaMkhejjaI bhAgeNaM kathA)-he gautama ! jaghanyathI, palyopamanA asaMkhyAtamA bhAge ochA evA sAgaropamanA be saptamAM 3 bhAganI aprazasta vihAgati nAmakarmanI jaghanya sthiti che. (3ore vI sAgarovanadArI)-utkRSTathI, vIsa keDADA sAgarepanI sthiti che. tevI ja vAsaNA avAdA)-tene vIsa-be hajAra varSane abAdhAkALa che. (vALiyA minisa)te abAdhAkALa vagaranI kamarithatine kama niSekane kALa kahyuM che. (talanAmA thAvaranAmA ca gvaM re)-trasanAmakarmanI ane sthAvara nAmakarmanI sthiti e pramANe ja jANatI, (sukumanAmA puchA)-he prabhu sUphamanAmakarmanI sthiti saMbaMdhI prazna karuM chuM, (goyamA ! jahaNNeNaM sAgarovamassa Nava paNatIsaIbhAgA, paliovamassa asaMkhejja IbhAgeNaM 1LA)- he gautama! jaghanyathI, palyopamanA asaMkhyAtamA bhAge ochA evA sAgaropanA navapAMtrIsAMza kuMDa bhAganI sahamanAmakarmanI jaghanya sthiti che. zrI prajJApanA sUtra : 5 116 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3oLa mArA vimorImo)-ukRSTathI, aDhAra kaDAkaDI sAgaropamanI sthiti che. (madrAsa ca vAsasayA gayA)-tene aDhAra varSane abAdhAkALa che. (navAdULiyA AkTri nilena)-te bAdhAkALa vagaranI karmasthiti karmaniSekane kALa che. (kAranAmApa 3g[ qsatyavidAyotinA maraNa)-bAdaranA madamanI rithati aprazasta vihAgati nAmakarmanI samAna sthiti jANavI. (gvaM vAnaranAmag)-e pramANe paryApta nAmakarmanI sthiti samajavI. (av==7nAmag fja hA kuTumanAma)-aparyApta nAmakarmanI sthiti sUkamanAmakarmanI sthiti peThe samajavo. (tteyArInA mApa ja satta marI)-pratyeka zarIranAmakarmanI sthiti paNa be saptamAMza hai bhAga samajavI. (sALanAma vi 31 suhumaH)-sAdhAraNa zarIranAmakarmanI rithati sUkSama nAma karmanI sthiti peThe jANa vI. (dhiranAmA vi zttama.)-sthira nAmakarmano sthiti eka saptamAMga che bhAga samajavI. (tharanAmA ro-ane asthiranAmakarmanI sthiti be bhAga samajavI. (kumanAmAM no-zubha nAmakarmane eka bhAga samajavo (amumanAma to)-azubha nAmakarmanI e bhAga samajavI, (kumAnAmAMg gT -subhaga nAmakarmanI eka bhAga samajavI (kumAnAmA ) durbhaga nAmakarmanI be bhAga samajavI. | (susaranAmAra gmt) susvara nAma kamanI sthiti eka bhAga samajavI. (dUsaranAmA ro)-dusvara nAmakarmanI sthiti be bhAga samajavI. (ninAmA ) -Adeya nAmakarmanI sthiti eka bhAga jANavI. (kArphananAmA ro)-anAdeya nAmakarmanI sthiti be bhAga samajavI. (ttiInAmA kahaom bamaduttA)-yazakIrti nAmakarmanI jaghanya ATha muhUrtanI sthiti jANavI. (3yoseLa na nAvamo joTogo)-utkRSTa sthiti dasa koDA keDI sAgaropamanI jANavI. (ta ghAsacAruM lavA) tene eka hajAra varSane abAdhAkALa che. (kAkULiyA vadi vani) te amAdhAkALa vagaranI karmasthiti te karma niSekane kALa che. (gajhalojittinAmA puchA)-he prabhu! ayazakIti nAmakarma saMbaMdhI prazna karuM chuM. (Tocama! kadA tathavidAyokAtinAmaH)-he gautama ! aprazasta vihAgati nAma karmanI sthiti pramANe samajavI. (gvaM ninAmo vi) e prakAre nirmANa nAmakarmanI sthiti paNa samaja". (tirathayaranAmA puchA) he prabhu tIrthaMkara nAmakarmano sthiti saMbaMdhI prazna karuM chuM. zrI prajJApanA sUtra : 5 117 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (noyamA ! narAM aMto saroyamoTAjorIbo) he gautama ! jaghanyathI 'taH kADA, kADhI sAgarApamanI che, (joseLa vi baMto sALotramajoAyoTIka) utkRSTathI paNa aMtaH koDAkoDI sAgaropamanI tirthaMkara nAmakarmInI sthiti che. (chyuM natha to sattamALA taltha meLa ma AvAdIo)-e pramANe jyAM jyAM jaghanyathI eka saptamAMza 3 bhAga kahyuM che, tyAM tyAM utkRSTathI dasa koDAkoDI sAgaropama samajavuM. (sAtasacArUM avAdA) ane tenA dasase--eka hajAra varSanA abAdhAkALa samajavA (layAkULiyA maMdui mmuniseno) vaLI te akhAdhAkALa vagaranI karmInI sthiti te kranA niSeka kALa che ema samajavu. (natha aaa sattamALA, taltha 2esemAM trIsa sAretrama kADhIbo) jyAM jyAM jaghanyathI e saptamAMza OM bhAga kahyuM che tyAM tyAM utkRSTathI vIsa kaDAkoDI sAgaropama samajavuM. (vIsa ca vAtanayA`cAnhA)-ane tene vIsase be hajAra varSanA akhAdhAkALa samajavA. (avAkULiyA TTi manilezo) vaLI te akhAdhAkALa vagaranI ka`sthiti te kane niSedha kALa che ema samajavu (32aa gocassAM pujjA-he prabhu uccageAtra nAmakarmAMno sthiti saMbaMdhI prazna karuM chuM. ( 1yamA! noLa aTTu mudduttA)-he gautama! jaghanyathI ATha murhutanI che. (saTMolena cUsatohovamajoDAjoDIo) utkRSTathI, dasa koDAkoDI sAgarApamanI che. (sa ca vArasacADuM kAnhA) tene eka hajAra varSAMteA abAdhA kALa che (vALiyA TriklR manileLo)-te akhAdhA kALa vagaranI ka sthiti te karmAMnA niSekanA kALa che (nIcAnoyasa pucchA)hai prabhu nIcageAtra nAmakarmAMnI sthiti saMbaMdhI prazna karuM chuM. (gocamA ! hA avajJavidAyotinAmarasa)--he gautama ! aprazasta vihAyAgata nAmakamanI sthitinA samana te samajavI. (aMtarArUCAM puchA) he prabhu, aMtarAya nAmakamanI sthiti saMbaMdhI prazna karuM chuM. (noyama! nAM aMte mudutta-he gautama! jaghanyathI aMtarmuhUta nI che, ane (jjole tIsa sAravamajo'AyoTIgo)-utkRSTathI, trIsa keDArkADI sAgare pamanI aMta rAya nAmakarmInI sthiti che. (tini ca vArasacArUM avAdA)-tene traNa hajAra varSanA abAdhAkALa che. ( vAkULiyA TrakuM dharmanileo) te akhAdhAkALa vagaranI krama sthiti te kranA niSekanA kALa che, TIkA-have ekendriya jAti nAmaka mAdi karmonI sthitinI prarUpaNA 'nirUpaNa' karavAmAM Ave che. zrI prajJApanA sUtra H 5 118 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavan! akendriya jAti nAmakramanI sthiti keTalA kALanI kahevAmAM AvI che ? zrI bhagavAn -he gautama ! ekendriya jAti nAmakarmAMnI jadhanya sthiti sAgaropanA e saptamAMza OM bhAganI che. paNa temAM paLye pamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI ochI samajavI joIe. ane utkRSTa sthiti vIsa kADAkeADI sAgaropamanI che. pUrvokta rItathI sittera (70) kADAkeADI sAgarApamanA mithyAtvanI sthiti vaDe bhAgAkAra thaze tevA sA~bhava hovAthI "zUnya zUnyena vAtayet" e niyama pramANe bhAya ane bhAjaka rakamamAM zUnya caDAvI tene adhathI vyavahAra karavAne lIdhe vIsanu adhu danna thAya che ane sitteranu' ardhuM pAMtrIsa thAya che. (arthAta 3 thAya tenuM sAduM rUpa kADhatAM pAMce cheda uDatAM ru Ave ane te jaghanya pramANa darzAve che.) e pramANe ekendriya jAti nAmakarmInI utkRSTa sthiti vIsa kaDAkArDI sAgaropamanI che. anubhavayegya sthiti be hajAra varSa AchAM evA vIsa kADAkeADI sAgaropamanI kahevAmAM AvI che. A tApane Azayana' spaSTa karavAM mATe kahevAmAM Ave che ke vIsasAbe hajAra varSanA akhAdhakALa eche karavAne lIdhe je sthiti khAkI rahe te tenA kaniSekanA kALa che. tAtparya e che ke utkRSTa sthiti vALuM ekendriya jAti nAmakama khadhakhyu. hAya ! te tenA khadhasamayathI laIne be hajAra varSa sudhI jIvane koi takalIpha 'bAdhA' pahAMcADatu nathI kAraNa A akhAdhA arthAt zAnti' kALamAM tenA kanAM daLiyAMnA niSeka thatA nathI paraMtu be hajAra varSa pachI ja ka daLIyAMne niSeka thAya che. A kAraNe akhAdhA kALane eche karavAthI be hajAra varSa AchAM vIsa phADakeADI sAgaropamanI anubhava cegya sthiti karmAlika niSeka rUpa sthiti' kahevAmAM AvI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan, dvIndriya jAti nAmakanI sthiti keTalA samayanI kahevAmAM AvI che. zrI bhagavAn he gautama ! dvIndriya jAti nAmakarmonI jadhanya sthiti palye pamane zrI prajJApanA sUtra H 5 119 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amakhyAtamA bhAga Ache evA sAgaropamanA nava pAMtrIsAMza kuMpa bhAganI kahevAmAM AvI che, kAraNa ke tenI utkRSTa sthiti aDhAra kADAkoDI sAgaropamanI che. AthI pUrvokta pahelAM kahevAmAM AvyuM che e rIte, prakAre ullikhita bhAga upalabdha thAya che arthAt meLavI zakAya che. dvIndriya jAti nAmakamanI utkRSTa sthiti aDhAra kaiDAkoDI sAgaropamanI kahevAmAM AvI che. aDhArasA varSanA tenA akhAdhAkALa che, ane te akhAdhAkALa aDhAraso va AchAM evA aDhAra kADAkeADI sAgaropamanA niSekakALa kahevAmAM AvyeA che. matalaba e che ke utkRSTa sthiti vALu dvIndriya jAti nAmaka baMdhAyuM. he ya te te pAtAnA adha samayathI mAMDIne aDhArase varSoM sudhI jIvane kaI khAdhA 'muzkelI' paheAMcADatuM' nathI kAraNa ke eTalA samaya sudhImAM tenA daLiyAnA niSeka thatA nathI te 'akhAdhAkALanA' samaya pUro thayA bAda ja kramanAMdaLiyAMnA niSeka thAya che. tethI kahevAmAM AvyuM che ke akhAdhA kALa Ache karyA pachI je utkRSTa sthiti khATTI rahe che te tenA kaniSekanA kALa che arthAt anubhavayeAgya sthitineA kALa che, kahevAmAM AvyuM che ke 'adRAsa suduma vidghatiAM' arthAt sUkSma vikalendriya trika aDhAramA kaMthanathI dvIndriya jAti nAmakarmInI aDhArakoDAkoDI sAgaropamanI sthiti siddha thAya che A aDhAra kADAkoDI sAgaropama sakhyAtanA sittera keDa keADI sAgaropama pramANa mithyAtvanI utkRSTa sthitinI sAthe bhAga karavAmAM Ave 'utkRSTa sthiti vaDe bhAgavAmAM Ave tA bhAjya rAzi bhAjya rakama' nAnI ane bhujaka rakama meATI hovAthI bhAgAkAra thaI zake nahIM. AvI sthitimAM "zUnya thena vAyet" e niyama anusAra pAtana karavAthI '2kama mUkavAthI' upara aMzamAM' aDhAranI saMkhyA ane nIce 'chedamAM' sitterana sakhyA thAya che. tenuM ardho vaDe apavana karavAthI eTale ke e vaDe cheda uDADI sAdI rUpa ApavAthI' nava pAMtrIsAMza 6 bhAga Ave che. A sakhyAmAMthI paklyApamanA asa khyAtamA bhAga Adeza karavAmAM Ave che. zrIndriya jAti nAmakarmInI jadhanya sthiti dvIndriya jAti nAmaka nI peThe sAgare zrI prajJApanA sUtra H 5 120 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pamanA nava pAMtrIsAMza kuttuM bhAga pramANe che paraMtu temAMthI pacceApamane asa khyAtane bhAga Ache. karavA joIe. utkRSTa aDhAra koDAkoDI sAgaropanI sthiti kahevAmAM AvI che. tenA aDhArase varSanA akhAdhAkALa thAya che. tAtpa e che ke trIndriya jAti nAmaka utkRSTa sthitivALu kha dhAya te tenA kha'dhasamayathI mAMDI aDhArase varSa sudhI te jIvane koi harakata pahoMcADatu nathI. AthI ja tenI anusaryaMgya sthiti aDhAraso varSa echAM evI aDhAra kADAkoDI sAgarApamanI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! caturindriya jAti nAmakarmInI sthiti keTalA samayanI kahevAmAM AvI che. ? zrI bhagavAnDe gautama ! jaghanya sthiti palyeApanA asa`khyAtamA bhAga eche. evA sAgaropamanA nava pAMtrIsAMza huM, bhAga pramANu kahevAmAM AvI che. utkRSTa kamarUpatAvasthAnarUpa sthiti aDhAra kADAkeDI sAgaropanI kahevAmAM AvI che. anubhavacagya sthiti aDhAraso varSa AchA evA aDhAra sAgarApanI che. A abhiprAyathI evuM kahevAtu che ke tenA akhAdhAkALa caturindriya nAmaka' utkRSTa sthitivALuM aMdhAyuM hoya tA varSo sudhI jIvane kAI khAdhA pahAMcADatu nathI, kAraNa ke daLiyAMnA niSeka thatA nathI. te `nAM daLiyAnA niSeka che, A kAraNe kahevAmAM Ave che ke akhAdhAkALa A sthiti yA niSeka kALa samajavA jAI e. aDhArase bane che. arthAt te khaMdhakALathI laI ne aDhArase A samayamaryoMdA sudhImAM tenAM aDhArase varSo pachIthI ja thAya karavAthI anubhava cAgya kama zrI gautamasvAmIu bhagavana! paMcendriya jAti nAmakramanI sthiti keTalA kALanI kahevAmAM AvI che ? zrI bhagavAna--he gautama! paoNMcendriya jAti nAmakarmInI jaghanya sthiti puNye pamanA asa khyAtamA bhAga oche evA sAgaropamanA e saptamAMza hai bhAga che. utkRSTa sthiti vIsa kekADAkoDI sAgaropamanI hAvAthI pUrvokta rIte jaghanya sthitinuM ukta pramANa siddha zrI prajJApanA sUtra H 5 121 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. paMcendriya jAti nAmakarmanI utkRSTa karmarUpe avasthAnarUpa sthiti vIsa sAgaropamanI che. tene vIsase be hajAra varSane abAdhA kALa che arthAt tenA baMdha samayathI laIne be hajAra varSa sudhI te jIvane keI bAdhA pahoMcADatuM nathI. AthI abAdhA kALa e che karavAthI jeTalI sthiti bAkI rahe che te tene niSeka kALa che athavA anubhava gya sthitine kALa che. audArika zarIra nAmakarmanI sthiti paNa paMcendriya jAti nAmakarmanI samAna che arthAt jaghanyathI palyopamane asaMkhyAta bhAga che evA sAgaropamanA be saptamAMza bhAganI ane utkRSTathI vIsa kaDakaDI sAgaropamanI sthiti che. tene abAdhAkAla vIse-be hajAra varSano che. ane be hajAra varSa ochAM evA vIsa kaDAkoDI sAgaropamane niSeka kALa che. kAraNa ke A dArika zarIra nAmakarma paNa utkRSTa sthiti vALuM baMdhAyuM hoya te baMdhasamayathI be hajAra varSa sudhI jIvane koI bAdhA pahoMcADatuM nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! kriya nAmakarmanI sthiti keTalA samayanI kahe vAmAM AvI che? zrI bhagavAna che gautama! jaghanyathI, papamane asaMkhyAta bhAga ochA evA hajAra sAgaropamanA be saptamAM 3 bhAganI dhekriya zarIra nAmakarmanI sthiti kahevAmAM AvI che. kripa zarIra nAmakarmanI utkRSTa sthitinI prarUpaNa karavAthI sAgaropamanA bhAga meLavAya che. paraMtu ekendriya ane vikalendriya jIva paMkiya labdhiSakane baMdha karatA nathI, asaMjJA paMcendriya Adi che ja tene baMdha kare che. ane asaMjJI paMcendriya jIva jaghanya sthitivALa paNa bandha karatA karatA paNa ekendriyanI apekSAe hajAra gaNuM baMdha kare che. kahevAmAM AvyuM che ke "paccIsa, pacAsa se ane sahasanaguNA" AthI ja prApta 2 bhAganA hajAra gaNA karavAmAM Ave che AthI hajAra sAgaropamanA 3 bhAga pramANa sthiti phalita thAya che. vekiya zarIra nAmakarmanI utkRSTa sthiti vIsa kaDAkaDI sAgaropamanI che. tene abAdhAkALa vIsaso-be hajAra varSane che. AthI samagra sthitimAMthI be hajAra varSa eAchA karyo je bAkI samaya rahe te tenA nikane kALa che, jethI anubhavagya sthitino kALa paNa kahevAmAM AvI rahyA che. AhAraka zarIra nAmakarmanI jaghanya sthiti aMtaH kaDakaDI sAgaropamanI che ane utkRSTa sthiti paNa aMtaH keDIkeDI sAgaropamanI kahevAmAM AvI che, paraMtu jaghanya ripatinI apekSAe utkRSTa sthiti saMkhyAta gaNI adhika samajavI joIe. tejasa nAmakarma ane kAzmaNa zarIra nAmakarmanI jaghanya sthiti pU5mane zrI prajJApanA sUtra : 5 122 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMkhyAta bhAga ochA evA sAgaropamanA be saptamAMza 3 lAga pramANa kahevAmAM AvI che. utkRSTa sthiti vIsa kaDAkoDI sAgaropamanI kahI che. tene abAdhAkAla vIsase be hajAra varSa che. samagra sthitimAM be hajAra varSa ochA karavAthI je bAkInI sthiti rahe arthAta be hajAra varSa ochAM evI vIsa keDAcheDI sAgaropama eTale pratyekane niSeka kAla che athavA anubhavayegya sthiti kAla che. dArika zarIre pAMga, kripa zarIre pAMga ane AhAraka zarIre pAMga-emanI pratyekanI sthiti e pramANe kahI che, eTale ke tejasa-kAzmaNa zarIra nAma karmanI peThe palyopamano asaMkhyAtama bhAga e che evA sAgaropamane 3 bhAga jaghanya sthiti che ane utkRSTa vIsa koDAkoDI sAgaropamanI che. temane abAdhAkALa paNa be hajAra varSa che, eTale ke, te karma tenA baMdhasamayathI laIne be hajAra varSa sudhI pitAnA udayathI jIvane koI bAdhA pahoMcADI zakatuM nathI, kAraNa ke A samayamAM karma daLiyAMno niSeka thatuM nathI. AthI ja abAdhAkAla ocho karyA pachI je karma sthiti bAkI rahe che te temane niSeka kALa che arthAt anubhavagya sthitine kALa kahevAmAM AvyuM che. je prakAre audArika zarIra nAmakarma Adi pAMce zarIranI jaghanya ane utkRSTa sthitinuM parimANa kahyuM che teja pramANe zarIra baMdhana paMcaka ane zarIra saMghAta paMcakanI sthitinuM parimANu paNa samajI levuM joIe. A abhiprAyane spaSTa karatAM kahevAmAM AvyuM ke-pAMce zarIra nAmakarmanI jaghanya sthiti ane utkRSTa sthiti dArika zarIra paMcakanI samAna ja che. e pramANe zarIra saMghAta paMcakanI sthiti paNa jeTalI zarIra paMcakanI che teTalI ja samajavI joIe. vajaRSabha nArAca saMhanana nAmakarmanI sthiti. eTalI thaIjavI joIe ke jeTalI rati mehanIya karmanI sthiti pahelAM kahevAmAM AvI che eTale jANavI joIe, eTale ke jaghanya sthiti pAmane asaMkhyAta bhAga e che evA sAgaropamane 3 bhAga che ane utkRSTa daza keDAcheDI sAgaropamanI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! rASabhanArAca saMhanana nAmakarmanI jaghanya sthiti, popamane asaMkhyAta bhAga ochI evA sAgarepamanA 4 bhAga pramANa che? zrI bhagavAna he gautama ! hA e pramANe ja thAya che. vaLI rASabhanArAasaMhanana nAmakarmanI utkRSTa sthiti bAra kaDAkoDI sAgaropamanI che. A sthitine sittera kalAkeDI pramANu mithyAtva sthiti vaDe bhAgAkAra karavAmAM Ave te bhAjya rakama nAnI ane bhAjaka rakama moTI hovAnA kAraNe bhAga thaI zake nahIM. AthI banyuM jora ghA " e niyama anusAra bane rakamanuM adhuM karavAthI upara "aMzamAM che ane nIce (chedamAM) pAMtrIsa 1 maLe che. temAMthI pApamane asaMkhyAta bhAga ocho karI devAmAM Ave che. RSabhanArAcasaMhanana nAmakarmanI utkRSTa rithati bAra kaDAkoDI sAgaropamanI zrI prajJApanA sUtra : 5 123 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. A karmarUpatA-avasthAnarUpa sthiti che. paraMtu tenA baMdha kALathI laIne bAraso varSo sudhI te jIvane koI bAdhA pahoMcADatuM nathI kAraNa ke te samayamAM tenAM daLiyAne nika thatuM nathI. AthI abAdhA kALa bAda ryA pachI je bAkInI sthiti rahe che te tene niSeka kALa che arthAt anubhavayegya sthitino kALa che. - narAca saMhanana nAmakarmanI sthiti jaghanyathI sAgaropamanA sAta pAMtrIsAMza , bhAgamAM palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI ochI che. kAraNa ke utkRSTa sthiti cauda koDAkoDI sAgaromanI che. AthI pUrvokta prakAre caudane ardhA karavAthI sAta ane sitterane ardhA karavAthI pAMtrIsa thAya che. A pramANe meLavAya che. nArIca saMhananI utkRSTa sthiti cauda kaDAkoDI sAgaropamanI che. tene cauda varSane akhAdhAkALa che. arthAt baMdhasamayathI laIne caudase varSa sudhI jIvane kaI harakata te karma pahoMcADI zakatuM nathI. kAraNa ke A samayamAM karmanAM daLiyAne niSeka thatA nazI. AthI abAdhAkALa bAda karavAthI cauda sAgaropamamAM caudase varSa e cho eTalo samaya rahe che. A tene niSeka kALa che yA anubhavayogya sthitine kALa che. ardhanArAcasaMhanana nAmakarmanI jaghanya sthiti eka sAgaropamanA 6 bhAgamAMthI papamane asaMkhyAta bhAga ochI eTalI che. kAraNake tenI utkRSTa sthiti seLa kaDAkoDI sAgarepanI che, AthI pUrvokta rIte gaNatAM tenuM ukta pramANa Ave che tema samajI levuM joIe ardhanArAcasaMhanana nAmakarmanI kamarUpatA-avasthAnarUpa sthiti sela kaDAkaDI sAgaropamanI che. paraMtu solaso varSane tene abAdhAkALa che, arthAt baMdha samayathI mAMDIne A karma selase varSa sudhI jIvane keI bAdhA pahoMcADatuM nathI, kAraNa ke ATalA samaya sudhImAM karmanAM daLiyAMne niSeka thatuM nathI. A samaya pUro thayA pachIthI ja daLiyAMne niSeka thAya che, AthI abAdhAkALa bAda karyA pachI je bAkIne sthitikALa rahe che te tene anubhavayegya samaya athavA niSekane kALa che, zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! kIlikA saMhanana nAmakarmanI sthiti keTalA samayanI kahI che? zrI bhagavAna-he gautama! kIlikA saMhanana nAmakarmanI jaghanya sthiti pAmane asaMkhyAta bhAga ochI evA sAgaropamanA nava pAMtrIsAMza kuMja bhAga jeTalI kahevAmAM AvI che, kAraNa ke tenI utkRSTa sthiti aDhAra koDAkoDI sAgaropama hAvAthI pUrvokta rIte A pramANa meLavAya che. kalikAsaMhanana nAmakarmanI utkRSTa karmarUpatAavasthAna rUpa sthiti aDhAra kalAkeDI sAgaropamanI kahI che. tene aDhAraso varSane abAdhAkALa che. arthAt baMdhasamayathI mAMDI aDhAra varSa sudhI te udaya dvArA jIvane keI bAdhA pahoMcAtuM nathI, kAraNa ke A zrI prajJApanA sUtra : 5 124 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayamAM tenAM daLayAMne niSeka thatA nathI. AthI akhAdhAkALa bAda karyAM pachInI kra sthiti arthAt aDhArase va AchAM eTalA aDhAra keDAkoDI sAgaropama pramANu anubhava caiAgya krama sthiti che athavA niSeka kALa che, zrI gautamasvAmI-he bhagavAna! sevA sa'hanana nAmakama'nI sthiti keTalA kALanI che. zrI bhagavat hai gautama! sevAtta sahanana nAmakarmanI jaghanya sthiti eka pApamaneA asakhyAmAM bhAga eAchA evA sAgaropamanA ke saptamAMza bhAganI che, kAraNake tenI utkRSTa sthiti vIsa kaDAkoDI sAgaropamanI hevAthI pUrvokta rIte ATaluM pramANa 3 Ave che ema kahevAmAM Avyu che. sevA sahanana nAmakarmInI utkRSTa sthiti vIsa kaDAkaDI sAgaropamanI che. tenA e hajAra varSanA akhAdhAkALa che, arthAt . dhasamayathI laIne be hajAra varSa sudhI te peAtAnA udaya dvArA jIvane koI khAvA pahAMcADatuM nathI, kAraNa ke A samayadaramiyAna tenAM daLiyAMnA niSeka thatu nathI. AthI samagra sthitimAMthI akhAdha kALa bAda karavAthI je be hajAra varSa AchAM evA vIsa kADAkoDI sAgarApamanI rahe che te tenA niSeka kALa che, tene anubhavayeAgyA kALasthiti paNa kahevAya che. A prakAre jema cha sahanane-traRSabhanArAca, RSabhanArAca, nArAca, adhanArAMca, kaulikA ne sevA-sahanana kahyAM che te rIte cha sasthAnAnI arthAt samacaturasa, nyagAdhaparima'Dala, sAdi, vAmana, kubja ne hUMDa-saMsthAnonI sthiti paNa samajI levI joIe. kahyuM che ke-'saMghane saMThALe vaDhame sa meivu tuLanukUDhI" arthAt sahanana ne sasthAnamAM pahelAnAM dasa ane AgaLa khakhkhanA vadhAre karavA jAie. A pramANe khIjA sahananamAM khAra, trIjAmAM cauda, ceAthAmAM seALa, pAMcamAmAM aDhAra, ne chaThThA saMsthAnamAM vIsa keDAkoDI sAgare pamanI utkRSTa sthiti kahI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zukalavaNu nAmakarmanI sthiti keTalA kALanI kahI che. zrI bhagavAn -he gautama! jaghanyathI, pApamanA asakhyAtamA bhAga AchA evA sAgaropamanA eka saptamAMza OM bhAga jeTalI zukla vaNa nAmaka nI sthiti kahI che, kAraNa ke utkRSTa sthiti dasa kADAke!DI sAgaropamanI heAvAthI ukta pramANe pUrvokta rIte meLavAya che. utkRSTa sthiti daza kADAkoDI sAgaropamanI kahI che tenA akhAdhAkALa eka hajAra varSanA che arthAt utkRSTa sthiti vALu zukala vadhu nAmaka badhAyu... hAya tA dasasA-eka hajAra varSa sudhI te udaya dvArA jIvane kaI khASA paheAMcaDatuM nathI, kAraNa ke A kALa daramyAna tenAM daLiyAMnA niSeka thatA nathI. AthI akhAdhAkALa bAda karyAM pachI je sthiti khAkI rahe chete tenA niSeka kALa yA anubhavaceAgya sthitine kALa kahevAmAM ALye che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! hAridra pILA varNanA nAmakamanI sthiti keTalA zrI prajJApanA sUtra : 5 125 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALanI kahevAmAM AvI che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya sthiti palyApane asakhyAtamA bhAga ochA evA sAgaropamanA pAMca ahU vIsAMza puSTa bhAganI che, kAraNa ke tenI utkRSTa sthiti sADAkhAra kADAkoDI sAgaropama pramANanI mithyAtvanI utkRSTa 70 kADAkoDI sAgaropamanI' sthitinI sAthe bhAgAkAra thavAnA sabhava nathI. AthI zUnyanA zUnyathI pAtana karIne samasta rUpamAMthI cAra bhAga karavAne mATe cAra vaDe guNavAthI upara azamA pacAsa (125x4=50) ane nIce chedamAM khase eMsI (7044=80) Ave che. pharIthI bIjI vakhata, zUnyathI zUnyanu pAtana karavAthI mAMthI ekamanu zUnya kADhI nAkhavAthI peTa bhAga meLavAya che. AmAMthI palyApamanA asakhyAtamAM bhAga A karI devA joie. kahyuM che ke "muvi mumi madurAna" ItyAdi ahIMyAM subhaga, uSNu spaza, alarasa ne hAridravaNa nAmaka`-A cArenIapekSAe rR- bhAga kahyA che ema samajavu joI e. hAridravaNa nAmakramanI utkRSTa sthiti sADAbAra sAgarApama kADAkeADI kahela che. sADAbAraso varSa nA abAdhA kALa che arthAt tenA khadhakALathI laine sADA bAraso varSa sudhI te krama peAtAnA udaya dvArA jIvane koI khAdhA paheAMADatu nathI kAraNa ke e samayamAM tenA daLiyAMnA niSeka thatA nathI. AthI akhAdhAkALa echeH karavAthI je bAkI sthiti rahe che ne tenA niSeka kALa che arthAt tene anubhavayeAgya sthitinA kALa kahyo che. zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! leAhitavaNa lAlaraMga nAmakarmInI sthiti keTalA kALanI kahevAmAM AvI che ? zrI bhagavAn he gautama ! jaghanya sthiti eka paLyeApamane asakhyAtamA bhAga AchA evA sAgarApamanA cha aThThAvIsAMza :e bhAganI che, kAraNa ke tenI utkRSTa sthiti paMdara koDAkoDI sAgarApama pramANa che. tenA pUrNarUpe cAra bhAga karavAne mATe cAra vaDe guNavAthI (1544=90) sArtha sAgare pama kADAkoDI pramANa prApta thAya che ane pratyeka dazakane eka eka'nA samUharUpe levAthI sAiDamAMthI cha (6) meLavAya che ane (70x4=280 mAMthI aThayAvIsa (28) meLavAya che arthAt phrUTa Ave che. lehitavaNa nAmakamanI utkRSTa sthiti paMdara kADAkeoDI sAgaropamanI che, tenA bAdhA kALa paMdaraso varSoMne che, arthAt tenA baMdha samayathI mAMDIne paMdarase varSa sudhI pAtAnA udaya dvArA te kama jIvane kAI harakata pahAMcADatuM nathI. kAraNa ke eTalA samaya sudhImAM tenAM daLiyAMnA niSeka thatA nathI. AthI akhAdhAkALane khAdya karavAthI je bAkI sthiti rahe che te tenA niSeka kALa ke anubhavayogya sthitine kALa che. zrI gautamasvAmIhe bhagavAna! nIlavarNa nAmakanI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAn-he gautama ! nIlavarNa nAmakanI jadhanya sthiti, palyopamana zrI prajJApanA sUtra H 5 126 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMkhyAtamA bhAga ochA evA sAgarApamanA sAta adyAvIsAMza = bhAganI kahI che, kAraNa ke tenI utkRSTa sthiti sADI sattara ke|DAkADI sAgare pama pramANa che ane tenA samagrarUpe cAra bhAga karavAne mATe cAra vaDe guDDAkAra karavAthI (17x4=00) sittera kADAkoDI sAgaropama pramANa thAya che. pratyeka dazakanA eka-eka"nA niyama mujaba sitteramAMthI sAta maLe che ane (70x4=280mI 28 maLe che-te mujaba 7 Ave) utkRSTa sthiti sADI sattara kADAkoDI sAgare pamanI che. teno abAdhAkALa sADI sattarase varSonA che arthAt khaMdhasamayathI laIne potAnA uddaya dvArA sAI sattarase varSa sudhI te krama jIvane kAI khAdhA pahoMcADatu' nathI, kAraNa ke A samaya daramyAnamAM daLiyAMnA niSeka thatA nathI. AthI amAdhAkALa bAda karyo pachI je khAkInA sthiti kALa rahe che te tenA niSeka kALa che athavA anubhAgya sthitinA kALa che. kRSNava nAmakanI sthiti, sevA sahanana nAmakarmInI sthitinI samAna che. A pramANe kRSNava nAmakarmInI jaghanya sthiti, palsepamanA asaMkhyAtamA bhAga Ache evA sAgaropamanA be sakhtamAMza 3 bhAganI che ane utkRSTa bIsa kADAkoDI sAgaropamanI karUpatA- avasthAnarUpa sthiti kahevAmAM AvI che ema samajavuM. tenA makhAdhAkALa be hajAra varSanA che, arthAt baMdhanA samayathI laIne te kema potAnA udaya dvArA jIvane be hajAra varSa sudhI kAI khAdhA pahoMcADatuM nathI kAraNa ke eTalA samayamAM tenAM daLiyAMnA niSeka thatA nathI. AthI amAdhAkALa khAda karyAM pachI je utkRSTa sthiti zeSa rahe che te teno niSeka kALa che arthAta anubhavayAgya sthitinA kALa che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! surabhigadha nAmakarmInI sthiti keTalA samayanI kahevAmAM AvI che ? zrI bhagavAna-he gautama ! jeTalI zukalava` nAmakanI sthiti kahI che teTalI ja surabhigaMdha nAmaka nI paNa sthiti che. arthAt suramiMga'dha nAmakarmInI sthiti jaghanya palyApamanA asa'khyAtamA bhAga ochA evA sAgaropamanA 3 bhAganI che. utkRSTa dasa zrI prajJApanA sUtra H 5 127 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keDIkeDI sAgaropamanI che. eka hajAra varSano tene abAdhAkALa che, arthAt baMdhanA samayathI mAMDIne eka hajAra varSa sudhI te tenA udaya dvArA jIvane kaI bAdhA pahoMcADatuM nathI kAraNa ke eTalA samayamAM karmadaLiyAMne niSeka thatuM nathI. AthI abAdhAkALa bAda karyA pachInI jeTalI zeSa sthiti rahe che te tene nija kAla athavA anubhavayogya sthitine kALa che darabhigaMdha nAmakarmanI sthiti sevA saMhanana nAmakarmanI sthitinI samAna che. e pramANe durabhigaMdha nAmakarmanI jaghanya sthiti palyopamano asaMkhyAtamo bhAga ochA evA sAgaropamane be saptamAM huM bhAganI che ane utkRSTa sthiti vIsa kaDAkoDI sAgarepanI samajavI joIe. vIsase (be hajAra) varSane teno abAdhAkALa che arthAta baMdhasamayathI laIne be hajAra varSa sudhI te tenA udaya dvArA jIvane kaI bAdhA pahoMcADatuM nathI kAraNa ke eTalA samayamAM tenA daLiyAMne niSeka thato nathI. AthI be hajAra varSa ochA evA vIsa kaDAkaDI sAgaropamane tene niSeka kAla yAne anubhavagya sthitine kALa che. madhura-Adi rasanI sthiti anukramathI varNonI samAna samajavI joIe. madhurarasanI jaghanya sthiti palyopamane asaMkhyAta bhAga e che evA sAgaropamanA bhAga pramANa che ane utkRSTa sthiti dasa kaDAkoDI sAgaropamanI che. eka hajAra varSono teno abAdhAkALa che ane te abAdhAkALa bAda karyA pachI je zeSa sthiti rahe che te tene nika kALa yA anubhavAgya sthitine kALa che. amba (khA) rasa nAmakarmanI jaghanya sthiti palyopamane asaMkhyAtamo bhAga ochA evA sAgaropamanA 4 bhAganI che ane utkRSTa sthiti sADAbAra koDakeDI sAgarepama pramANa che. amla rasano abAdhAkALa sADAbArase varSo che. eTale kALa bAda karyA pachI je zeSa sthiti rahe che teTale tene niSeka kALa che athavA anubhavAgya sthitine kALa che. kaSAya (turo) rasa nAmakarmanI jaghanya sthiti pAmana asaMkhyAtame bhAga eka evA sAgaropamanA kuka bhAganI che ane utkRSTa sthiti paMdara keDADI sAgare 5manI che. teno abAdhAkALa paMdaraso vaSane che. te abAdhAkALa bAda karatAM je zeSa sthiti rahe che te tene niSeka kAla athavA anubhavagya sthitine kAla che. kaTurasa nAmakarmanI jaghanya sthiti pAmana asaMkhyAtamo bhAga ocho evA sAgaropamane cha bhAganI che ane utkRSTa sthiti sADIsattara kaDAkaDI sAgaropamanI che. sADIsattara varSane tenA abAdhAkALa che. (te abAdhA kALa bAda karatAM je zeSa sthiti rahe che te tene niSeka kAla yAne anubhavayogya sthitine kAla che.) tiktarasa nAmakarmanI jaghanya sthiti, popamane asaMkhatame bhAga ochA evA sAgaropamanA 3 bhAganI che ane utkRSTa sthiti vIsa kaDAkoDI sAgaropamanI che. be hajAra varSane tene abAdhAkALa che, te abAdhAkALa bAda karyA pachInI je zeSa sthiti rahe che. te tene niSeka kAla yA anubhavegya sthitikALa che, zrI prajJApanA sUtra : 5 128 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je aprAsta sparza che. arthAt karakare guru rukSa ane ThaMDA (zIta) che temanI sthiti sevArtA saMhanananI sthitinI samAna che. A pramANe karkaza, guru, rukSa ne zIta sparzomAMnA pratyekanI jaghanya sthiti palyopamane asaMkhyAta bhAga ochA evA sAgare pamane be saptamAMza (huM) bhAga pramANunI che ane utkRSTa sthiti vIsa koDAkoDI sAgaropamanI che. tene abAdhAkALa be hajAra varSane che, te abAdhAkALa sivAyane zeSa sthiti kALa che te tene niSeka kALa che yAne anubhavogya sthitine kALa che. je prazasta sparza che arthAt mRdu, laghu, nigdha ane usNa sparze che temAMnA pratyekanI jaghanya sthiti zukala varNanAmakarmanI samAna che. e pramANe mRdu (pa), laghu (haLavo), snigdha (cIkaNe, ne uSNu (garama, Una) sparza nAmakamanI jaghanya sthiti pApamane asaMkhyAtamo bhAga ochA evA sAgaropamane 4 bhAga che ane utkrapTa sthiti dasa kaDAkoDI sAgaropamanI che. eka hajAra varSane tene abAdhAkALa che. te abAdhAkALa bAda karyA pachI je bAkI sthiti rahe che te tene niSeka kALa che arthAta anubhavAgya sthitino kALa che. aguru laghu nAmakarmanI sthiti sevArtAsaMhanana nAmakarmanI sthitinI samAna samajavI joIe. e pramANe agurulaghu nAmakarmanI jaghanya sthiti palyopamane asaM. khyAta bhAga e che evA sAgaropamanA je bhAga che. ane utkRSTa sthiti vIra kaDAkeDa sAgaropamanI che. be hajAra varSane tene akhAdhA kALa che. abAdhAkALa bAda karyA pachI jeTalI zeSa sthiti rahe che te tene niSeka kAla athavA anubhava egya sthitine kAla che. agurulaghu nAmakarmanI samAna, upaghAta nAmakarmanI sthiti paNa jaghanya popamane asaMkhyAta bhAga ochA evA 8 sAgaropamanI che. ane utkRSTa sthiti vIsa kalAkeDI sAgaropamanI che. be hajAra varSane tene abAdhAkALa che. te abAdhAkALa bAda karavAthI je zeSa sthiti rahe che te tene niSeka kALa athavA anubhavazya sthitine kALa che. parAghAta nAmakarmanI sthiti paNa e pramANe che. arthAta jaghanya sthiti pamane zrI prajJApanA sUtra : 5 129 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMkhyAtamA bhAga A evA sAgaropamanA 3 bhAganI che ane utkRSTa sthiti vIsa kADAkoDI sAgaropamanI che. vIsase vanA tenA abAdhAkALa che. (te akhAdhakALa bAda karatAM je) zeSa sthiti rahe che te tenA niSeka kALa arthAt anubhavayegya sthitinA kALa che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nArakAnupUrvI nAmakarmInI sthiti keTalA samayanI kahI che. zrI bhagavAna-he gautama! nArakAnupUrvA nAmakarmInI jaghanya sthiti pachyApamane asa'* khyAtamA bhAga che evA sAgaropamanA 3 bhAganI ane utkRSTa sthiti vIsa keDA koDI sAgaropamanI che. tenA amAdhAkALa e hajAra varSoMne che. te akhAdhA kALa mAda karyAM pachI je zeSa sthiti rahe che te tenA niSeka kAla che. arthAt anubhava yogya sthiti kAla che, zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! tiya cAnupUrvI nAmakarmAnI sthiti keTalA samayanI kahI che zrIbhagavAn he gautama! jaghanya sthiti palyApamanA asaMkhyAtamA bhAga ochA evA sAgarApamane rU bhAgI che ane utkRSTa sthiti vIsa kaDAkADI sAgaropamanI kahI che. tenA be hajAra varSane akhAdhA kALa che. arthAt madha samayathI laine peAtAnA uddaya dvArA be hajAra varSa sudhI te kama jIvane kAI khAdhA pahoMcADatuM nathI, kAraNa ke eTalA sama thamAM tenAM DhaLiyAMnA niSeka thatA nathI. AthI akhAdhA kALa bAda karyo pachI je zeSa sthiti rahe che te arthAt hAra va AchAM evA vIsa kADAkoDI sAgarApamanA tenA niSeka kAla che athavA anubhavayeAgya sthitinA kALa che, zrIgautamasvAmI-he bhagavan! manuSyAnupUrvI nAmakanI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAna-he gautama ! manuSyAnupUrvI nAmakamanI jaghanya sthiti palyApamanA asaMkhyAtamA bhAga ochA evA sAgaropamanA doDha saptamAMza 1 / bhAga pramANa che, kAraNa ke tenI utkRSTa sthiti padara kADAphADI sAgaropamanI che. kahyu` che ke-azAtA vaMdanIya jJAnAvaraNa, danAvaraNa ane aMtarAya krarmAnI utkRSTa sthiti trIsa kADAkoDI sAgaropamanI che, mithyAtva mohanIyanI sittera ke|DAkoDI sAgaro pamanI che tathA strI-manuSyArdika ane zAtAvedanIyanI paMdara kADAkoDI sAgaropamanI sthiti kahI che. manuSyAnupUrvI nAmakarmInI utkRSTa sthiti padara keDa kArDI sAgaropamanI kahI che. tenA padasa varSanA akhASAkALa che. arthAt kha'dhanA samayathI laina pArase varSa sudhI te karma pAtAnA udaya dvArA jIvane koI khAdhA pahoMcADatuM nathI, kAraNa ke eTalA samayamAM kaLiyAMnA niSaka thatA nathI. AthI akhASAkALa mAda jatAM je sthiti zrI prajJApanA sUtra H 5 130 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeSa rahe che te tene niSeka kAla che ane tene anubhavogya sthitine kALa paNa kahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! devAnupUrva nAmakarmanI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAna - gautama! devAnuM pUrva nAmakarmanI jaghanya sthiti papamane asaMkhyAtame bhAga e che evA sAgaropama sahastranA 7 bhAga pramANa che arthAt hajAragaNA che. kAraNa ke tenI utkRSTa rithati dasa koDAkoDI sAgaropamanI che. sahastraguNitatA (hajAra vaDe guNavA)nuM spaSTIkaraNa devagati nAmakarmanA prasaMgamAM karyA anusAra ahIM samajI levuM joIe. kahyuM che ke-puruSaveda, hAsya vedanIya, rati dinIya, ucca gAtra, zubha vihAgati sthira Saka ane devaddhikane abAdhA kALa eka hajAra varSa che ane bAkInAne be hajAra varSane che. devAnu pUrvI nAmakarmane baMdha jaghanya rUpe paNa asaMjJI paMcendrimAM maLI Ave che. devAnupUvI nAmakarmanI utkRSTa sthiti daza kalAkeDI sAgaropamanI che. tene eka hajAra varSano abAdhAkALa che. te akhAdhAkALa sivAyanI zeSa sthiti tene niSeka kAla arthAt anubhavayogya sthitino kALa che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana utkRvAsa nAmakarmanI sthiti keTalA kALanI che ? zrI bhagavAna-he gautama! niyaMcAnupUrvI nAmakarmanI sthiti jeTalI kahI che teTalI ucchavAsa nAmakarmanI sthiti samajavI joIe. tAtparya e che ke ura chavAsa nAmakarmanI jaghanya sthiti palyopamane asaMkhyAtamAM bhAga ochA evA sogaropamane 3 bhAga pramANa che. ane utkRSTa sthiti vIsa kaDAkoDI sAgarepamanI che. tene abAdhAkALa be hajAra varSane che te abAdhAkALa bAda karyA pachIthI je zeSa sthiti rahe che te tene niSeka kALa che. athavA anubhavogya sthiti kAla che. Atapa nAmakarmanI sthiti paNa e pramANe che eTale ke ucchavAsa nAmakarmanI samAna che, arthAt jaghanya sthiti palyopamane asaMkhyAtamo bhAga ochA evA sAgarepamanA je bhAga pramANa che. ane utkRSTa sthiti vIsa kaDAkoDI sAgaropama pramANa che. be hajAra varSano teno abAdhAkALa che. arthAt baMdhanA samayathI laIne be hajAra varSa sudhI te karma pitAnA udaya dvArA jIvane kaI bAdhA pahoMcADatuM nathI. (kAraNa ke tenAM daLiyAno niSeka o samaya daramiyAna thato nathI.) te abAdhAkALa bAda karyA pachI je sthiti bAkI rahe che te tene niSeka kALa che. athavA anubhavagya sthitine kALa che, udyota nAmakarmanI paNa jaghanya sthiti sAgaropamanA hai bhAga pramANa, temAMthI palyopamano asaMkhyatama bhAga ochI eTalI che. ane utkRSTa sthiti vIsa keDIkeDI sAgaropamanI kahI che. tene abAdhA kALa be hajAra varSa che. te abAdhAkALane bAda kya pachI je bAkI sthiti rahe te tene niSeka kAla arthAt anubhavegya sthitine kaNa che. zrIgautamasvAmI- he bhagavAna ! prazasta vihAgati nAmakarmanI sthiti keTalA kALanI che? zrI prajJApanA sUtra : 5 131 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAn he gotama ! prazasta vihAyogati nAmaka nI jaghanya sthiti palyApamanA asakhyAtamA bhAga A evA sAgaropamanA hai bhAga pramANa che ane utkRSTa sthiti dasa koDAkoDI sAgaropanI che. tenA amAdhA kALa eka hajAra varSanA che, arthAt adhasamayathI prAraMbhI eka hajAra varSa sudhI te jIvane potAnA udaya dvArA kAI khAdhA paheAMcADatuM nathI, kAraNa ke eTalA samaya daramyAna tenAM daliyAMnA niSeka thatA nathI. AthI te abAdhA kALa khAdya karyAM pachI je zeSa sthiti rahe te tenA niSeka kALa che athavA anubhavayAgya sthitinA kALa che. zrI gautamasvAmI-he bhagavAna ! aprazasta vihAye gatinAmaka nI sthiti keTalA kALanI che? zrI bhagavAna hai gautama ! aprazasta vihAyAti nAmakarmInI jaghanya sthiti palyApamanA asaMkhyAtamA bhAga ochA evA sAgaropamanA OM bhAga pramANa che. ane tenI utkRSTa sthiti vIsa kaDAkADI sAgaropamanI che. tenA be hajAra varSanA akhAdhAkALa che. eTale ke ma dhasamayathI laIne ai hajAra varSa sudhI potAnA udaya dvArA te kama jIvane kaI mAdhA pahAMcADatuM nathI, kAraNa ke ATalA samaya sudhImAM tenAM krama daLiyAMnA niSeka thatA nathI. AthI akhAdhAkALa bAda karavAthI je zeSa sthiti rahe che te tenA niSeka kAya che athavA anubhavacAgya sthitinA kALa che. trasa nAmakrama ane sthAvara nAmakarmanI paNa sthiti eja pramANe che, arthAt apra zasta vihAyAgati nAmakarmInI peThe jaghanya sthiti payApamanA asakhyAtamA bhAga ochA evA sAgarApamanA OM bhAga pramANa che ane utkRSTa sthiti vIsa kaDAkADI sAgaropamanI che be hajAra varSanA tenA amAyA kALa che te akhAdyAkALa bAda karyo pachI je zeSa sthiti rahe che te niSeka kAla yAne anubhavayeAgya sthitinA kALa che. zrI gautamasvAmI-he bhagavAna! sUkSma nAmakarmonI sthiti keTalA kALanI che ? zrI bhagavAn--he gautama ! sUkSma nAmakama nI jaghanya sthiti palseApamane asa khyAtamA bhAga echA evA sAgaropamanA kuM, bhAga pramANa che, kAraNa ke tenI utkRSTa sthiti aDhAra kADAkoDI sAgaropamanI che. kahyuM che ke-sUkSma nAmakanI ane vikalendriyatrikanI utkRSTa sthiti aDhAra ka|DAkoDI sAgaropamanI che. tenA aDhAraso varSanA abAdhAkALa che. arthAt kha dhasamayathI laIne ADhAraso varSa sudhI te kama potAnA udaya dvArA jIvane keI harakata paheAMcADatuM nathI. badhA kALa khAda karyAM pachI je zeSa sthiti rahe te tenA niSekanA kALa eTale ke anubhavayeAgya sthitinA kALa che. bAdara nAmaka nI sthiti aprazasta vihAye gatinI sthitinI samAna samajavI joIe, arthAt jaghanya sthiti palyeApamanA asa`khyAtamA bhAga e evA sAgarA zrI prajJApanA sUtra : 5 132 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pamanA OM bhAga pramANa che. ane tenI utkRSTa sthiti vIsa kaDAkaiDI sAgaropamanI che. e hajAra varSanA tenA amAdhAkALa che arthAt khaMdhasamayathI mAMDIne be hajAra varSa sudhI te tenA uDDaya dvArA jIvane kAI khAvA paheoMcADatu nathI, AthI amAdhAkALa e karyo pachI je zeSa sthiti rahe che te tenA niSeka kAla che. arthAt anubhavayAgya sthitinA kALa che. e pramANe paryApta nAmakama`nI sthiti paNa jaghanya pazcAyamanA asaMkhyAtamA bhAga ochA evA sAgaropamanA 3 bhAga pramANu che ane utkRSTa sthiti vIsa kADAkAMDI sAgaropamanI che. tene akhAdhAkALa be hajAra varSanA che. akhAdhAkALa mAda karyA pachI je zeSa sthiti rahe che te tenA niSeka kALa che. aja tenA anubhavayAgya sthitinA kALa che aparyApta nAmakamanI sthiti sUkSmanAmakarmanI sthitinI samAna samajavI joie, arthAta jaghanya sthiti pApamanA asakhyAtamA bhAga A evA sAgaropamanA huM bhAga pramANa che. ane utkRSTa sthiti aDhAra kaDakaDI sAgaropamanI che, aDhArasa vanA tenA akhAdhAkALa che. te amAdhA kALa khAda karavAthI aDhArasA varSe AchA evA aDhAra kADAkIDI sAgaropamanA kALa te tenA niSeka kALa che ane tene anubhavacegya sthitinA kALa paNa kahe che. pratyeka zarIra nAmaka nI paNa jaghanya sthiti eka pakScApamane asa`khyAto bhAga AchA evA sAgaropamanA 3 bhAga pramANa che ane utkRSTa sthiti vIsa kaDAkoDo sAgazepamanI che. e hajAra varSanA tenA akhAdhA kALa che. amAdhA kALa bAda karyo pachI, je zeSa sthiti rahe che te tenA niSeka kALa che athavA anubhavayegya sthitinA samaya che, sAdhAraNa nAmakarmInI sthiti sUkSma nAmakanI samAna che. arthAt jaghanya sthiti pacepane asa`khyAtamA bhAga Ache evA sAgaropamanA kuM bhAga pramANu che, ane utkRSTa sthiti aDhAra koDAkoDI sAgaropamanI che. ADharaso varSanA tenA akhAdhAkALa che, abAdhA kALa bAda karavAthI je zeSa sthiti rahe che. te kadaLiyAMnI niSeka rUpa anubhavAgya krama sthiti che. sthiranAmakarmInI jaghanya sthiti eka pacepamanA asaMkhyAtamA bhAga e chA evA sAgarApamanA 3 eka sakhtamAMza bhAga che ane utkRSTa sthiti dasa kAyAkoDI sAgaropamanI che. eka hajAra varSanA tenA abAdhA kALa che. amAdhA kALa khAda karyAM pachI je zeSa sthiti rahe tene niSekanA kALa athavA anubhaSayogya sthitinA kALa kahevAmAM Ave che asthira nAmakarmAMnI jaghanya sthiti palyopamanA arA khyAtama bhAga AThe evA sAgaropamanA hai bhAga che, ane utkRSTa sthiti lIsa keDAkoDI sAgaropamanI che. e hajAra varSanA akhAdhA kALa e karyAM pachInI je zeSa sthiti rahe che tene niSeka kALa athavA anubhavayogya kama sthitinA kALa kahevAmAM AvyA che, zubhanAmakarmInI jaghanya sthiti palyApamanA asa`khyAtamA bhAga eche. evA sAga zrI prajJApanA sUtra : 5 133 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ropamane 8 bhAga ane utkRSTa sthiti dasa koDAkaDI sAgaropamanI che. eka hajAra varSane abAdhA kALa che. te akhAdhA kALa choDIne je zeSa sthiti rahe te tene nirSika kALa athavA anubhava egya sthitine kALa kahevAmAM AvyuM che. azubhanAmakarmanI jaghanya sthiti palyopamane asaMkhyAtama bhAga e che evA sAgaripamanA huM bhaganI ane utkRSTa sthiti vIsa keDIkaDI sAgaropamanI che. tene be hajAra varSane abAdhA kALa che. be hajAra varSa ochA evA vIsa keDIkeDI sAgaropamane tene niSeka kALa che. tene anubhava thagya karma sthitine kALa paNa kahe che. subhaganAmakarmanI jaghanya sthiti eka pApamanAM asaMkhyAtamo bhAga ocho evA sAgaropamanA je bhAganI che ane utkRSTa sthiti dasa koDAkoDI sAgaropamanI che. eka hajAra varSane teno abAdhA kALa kahevAmAM AvyuM che. durbhAganAmakarmanI jaghanya sthiti eka popamane asaMkhyAtamo bhAga che evA sAgaropamanA bhAganI ane utkRSTa sthiti vIsa keDAkoDI sAgaropamanI che tene be hajAra varSano abAdhA kALa kadAo che. susvaranAmakarmanI jaghanya sthiti eka paLepamane asaMkhyAta bhAga ochA evA sAgarepamanI 3 bhAganI che ane utkRSTa sthitidasa koDAkaDI sAgaropamanI che. eka hajAra varSane teno abAdhA kALa che. duHsvaranAmakarmanI jaghanya sthiti palyopamane asaMkhyAtame bhAga ochA evA sAgarepamanA je bhAganI che. ane utkRSTa sthiti vIsa keDIkeDI sAgarepanI che. be hajAra varSane tene abAdhA kALa che. adeyanAmakarmanI jaghanya sthiti pAmane asaMkhyAtame bhAga ochA evA sAgaripamano 3 bhAganI che ane utkRSTa sthiti dasa kaDAkoDI sAgaropamanI che. tene abAdhA kALa eka hajAra varSano che. anAdevanAmakarmanI sthiti jaghanya palyopamane asaMkhyAtamo bhAga ochA evA sAgaropamanA je bhAga pramANa che ane utkRSTa sthiti vIsa kaDAkaDI sAgaropamanI che. zrI prajJApanA sUtra : 5 134 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be hajara varSanA tenA khAdhA kALa che. yaza:krIti nAmakarmInI jaghanya sthiti A muhUtanI kahevAmAM AvI che ane utkRSTa sthiti dasa koDAkeADI sAgaropamanI che. eka hajAra varSanA tenA akhAdhA kALa che. amAdhA kALa vagaranI zeSa sthiti tenA niSekanA kALa che arthAt anubhavayAgya ka sthitine kALa che. zrI gautamasvAmI- he bhagavana ayazaHkrAMti nAmaka nI sthiti keTalA samayanI kahI che? zrI bhagavAn~he gautama ! aprazasta vihAyagati nAmakamanI sthiti mujaba jANavI arthAt ayazakIti nAmakama'nI jaghanya sthiti palcApamane asaMkhyAtamA bhAga ochA evA sAgare pamanA 3 bhAga pramANa kahevAmAM AvI che ane utkRSTa sthiti vIsa kIDAkoDI sAgaropamanI che. tenA amAdhA kALa paNa be hajAra varSanA che. te akhAyA phALa bAda karyo pachInI je zeSa sthiti rahe che te tenA niSekanA kALa athavA anubhavayeAgya sthitinA kALa che. nirmANunAmakanI sthiti paNa ayazaHkIti nAmakanI samAna che, arthAt jaghanya sthiti palyopamanA asakhyAtamA bhAga ochA evA sAgaropamanA 4 bhAga pramANa che ane utkRSTa sthiti vIsa kaDAkoDI sAgaropamanI che. be hajAra varSanA tene abAdhA kALa che. te amAdhA kALa bAda karyA pachI je zeSa sthiti rahe che te tenA niSeka kALa che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! tIthaMkara nAmakama nI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAna--he gautama ! tIrthaMkara nAmakarmInI jayanya sthiti aMtaHkoDAkADI sAgaropamanI che ane utkRSTa sthiti paNa aMtaHkoDAkoDI sAgaropamanI kahI che. ahIM... e savAla thaI zake che ke je tIrthaMkara nAmakamanI jaghanya sthiti paNa 'taHkoDAkoDI sAgaropamanI che te teTalo lAMkhI sthiti tiryaM ca bhavane dhAraNa karyAM sivAya purI thaI zake nahIM, evI sthitimAM tItha kara nAmakarmInI vidyamAnatA-astit hayAtImAM paNa tiyA~ca bhava dhAraNa karavA paDe! paraMtu A ahIM abhipreta nathI kAraNa ke AgamamAM AnA niSedha (inkAra) karavAmAM Avye che. kahyu che ke tItha"kara nAmakamanI sattAmAM jIva tiryaMca khana nathI" evu AgamamAM kahyuM che. paraMtu aMtaHkoDAkoDI sAgaropamanI sthiti hovAnA kAraNe te tiya ca kaima na ane ? (arthAt ti canA bhava kema levA na paDe ?) A savAlanA javAba e che ke je tIthaMkara nAmakama nikAcita (daDhatApaNuM) khaMdhavyu hAya che, tenI sattAmAM ti"ca gatinA niSedha karavAmAM Avyo che. jemAM udyatana ane apavana thai zake che evuDa taukara nAmakarmI khaMdhAyu hAya che te tenI sattAmAM paNa tiyaca gatimAM javAno virodha nathI. kahyu` che ke "nikAcita tIrthaMkara nAmakarmInI sattAmAM paNa tiya ca bhavane niSedha karavAmAM AvyA che. udbhavana-apavanane cogya tItha kara nAmakama kha'dhAyu' hoya tA tenI sattAmAM tiya ca bhavanA niSedha karavAmAM Avye nathI" / / 1 / / zrI prajJApanA sUtra H 5 135 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra karatAM kahyuM che ke jyAM jaghanya sthitimAM sAgarepamano 2 bhAga hoya tyAM utkRSTa sthiti dasa ke DAkoDI sAgaropamanI samajavI joIe. eka hajAra varSanA abAdhA kALa ane zeSa (abAdhAkALa sivAyanI) karma sthitine niSeka kALa kahevo joIe. jyAM jaghanya sthitimAM (sAgaropamanA) 8 bhAga kahevAmAM AvyA hoya tyAM vIsa keDIkeDI sAgaropamanI utkRSTa sthiti kahevI joIe. emAMthI be hajAra varSane abAdhA kALa ane ziSa niSeka kALa kahevuM joIe ema kahevAmAM AvyuM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! uccagetra karmanI sthiti keTalA kALa kahI che? zrI bhagavAn -he gautama ! ucagAtra kamanI jaghanya sthiti ATha muhUrtanI kahI che utkRSTa sthiti dasa koDAkaDI sAgaropamanI che. tene abAdhA kALa eka hajAra varSane che eka hajAra varSa ochA evA dasa keDIkeDI sAgaropamane niSeka kALa yA anubhava cogya sthitine kALa che ema kahevAmAM AvyuM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nIcagotra kamanI sthiti keTalA kALanI kahI che? zrI bhagavAn he maitama! jema apazasta vihAyogati nAmakarmanI jaghanya sthiti palya pamane asaMkhyAta bhAga ochA evA re sAgaropamanI kahI che ane utkRSTa sthiti vIsa keDAcheDI sAgaropamanI che tevI rIte nIca gotranI paNa samajavI joIe. be hajAra varSane tene abAdhA kALa che. abAdhA kALa bAda karatAM je zeSa sthiti rahe che arthAta be hajAra varSa ochA evA vIsa keDIkeDa sAgaropamane niSeka kALa athavA anubhava gya sthitine kALa kahyo che. zrI gautamasvAmI - bhagavad ! aMtarAya karmanI sthiti keTalA samayanI kahI che? zrIbhagavAna-he gautama! pAMca prakAranA aMtarAya karmanI jaghanya sthiti aMtarmahatanI ane utkRSTa sthiti trIsa keDAcheDI sAgaropamanI kahI che. tene abAdhA kAla traNa varSane che. arthAt bandhanA samayathI laIne traNa hajAra varSa sudhI A (aMtarAya nAma karma) pitAnA udaya dvArA jIvane keI bAdhA poMcADatuM nathI kAraNa ke eTalA samaya tenAM daLiyAMne niSeka thato nathI. AthI akhAdhA kALane bAda karavAthI je zeSa sthiti rahe che te tene niSeka kALa che. ema samajavuM joIe tene anubhava egya sthiti kALa kahevAmAM Ave che. dAnAMtarAya, lAbhAntarAya, bhegAntarAya, upabhegAMtarAya, ane vIryAntarAyae pAMca prakAranAM aMtarAya kama che te A agAu kahevAmAM AvyuM che. sUtra 10 zrI prajJApanA sUtra : 5 136 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekendriya phindriyAdi prakRtisthiti ke pariNAma kA nirUpaNa ekendriya karmaprakRtinuM sthiti parimANu zabdatha-(fif i mete ! kIyA nAvaLikannara mata ivaMdhaMti) he bhagavana ekendriya jIva jJAnAvaraNIya karma keTalA vakhatanuM bAMdhe che? (jo! kaomoi nIvamakSa tifoLa sattamAT)- he gautama! jaghanya sAgaropamanA 3 bhAga, (sTiyottama rUmoLe kaLA) temAM popamane asaMkhyAmAM bhAga ochA bAda karavA (kolejo te reva digoLe vaMghaMti)-utkRSTathI teTaluM paripUrNa arthAt pUrepUrI sAgaropamanI sthiti bAMdhe che. (gvaM nirAraMvAra vi) e pramANe nidrA paMcakanI paNa sthiti jANavI. (haMsAra raNa vi)-darzana catuSkanI paNa e pramANe sthiti jANavI. (ttivicALe mane ! rAtavegaLisjha Hpta $ vaidhaMti ?)-he bhagavana ! ekendriya jIva zAtavedanIya karma keTalI sthitinuM bAMdhe che ? (joyamA ! TumLa sAmavivaa sattA)-he gautama jaghanyathI, sAgaropamane ( 1) deDha saptamAMza bhAga, ( vimarasa asaMgarUmALa ku) temAMthI pApamane asaMkhyAtame bhAga che jANu, (uznonuM teM vera vahipuoi ayaMti)-utkRSTathI te pUrepUruM 'tuM bAMdhe che. (31sA vecanijhara bALavAra)-azAtA vedanaya karmanI sthiti jJAnAvaNIya karmanI samAna che. | (gfivicALe maMte! jIvA samUttavegaLijJaraNa He fi viMdhati ?)-he bhagavana, ekendriya che samyapha vedanIya karma keTalA kALanuM bAMdhe che. (roya nii ivaMdheti)-he gautama, kiMcita kAlanuM paNa bAMdhatA nathI | (gfiALa mate ! jIvA umadattaLijJaraNa makSa vadhati )- he bhagavana! ekendriya jIva mithyAtva vedanIya karma keTalA vakhatanuM bAMdhe che? (royamA ! HomLa sAmuM vaDhiovamarU grahamAnef YcaM)- he gautama! ja ghanyathI, papamane asaMkhyAtamo bhAga ochA evA eka sAgaropamanI sthitinuM kama zrI prajJApanA sUtra : 5 137 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAdhe che.(3oLa saM je digoLa vadheti)utkRSTathI,te pUrepUruM sAgaropamanI sthitinuM bAMdhe che. (diyANaM mate ! vIvA sanmAmi chattaLikannarata jiM vadhati )-he bhagavan! ekendriya jIva samyagU mithyAtva vedanIya keTalA samayanuM bAMdhe che? (camA ! jasvi uji dhaMdhati)-he gautama ! keIpaNa vakhatanuM bAMdhato nathI arthAta samyagRmithyAtva vedanIya karma ekendriya jIva bilakula bAMdha nathI. (ricArja mate ! zIva sAyavarasanna viMdheti ?)-he bhagavana ekendriya jIva kaSAya dvAdazaka keTalA vakhatanuM bAMdhe che? (goyamA! jahaNNeNaM sAgarovamassa cattAri sattabhAge paliovamassa asaMkhejjaI bhAgeNaM kaLa)-he gautama, jaghanyathI palyopamano asaMkhyAtamo bhAga ochA evA sAgaropamanA 4 cAra saptamAMza bhAga, (3o te veva parahagoLe vaMdhaMti)-utkRSTathI, teTaluM ja arthAt hai sAgaropamanuM pUrepUru bAMdhe che. (gi nA yaMgasTaTIT vi)-e pramANe yAvat saMjvalana krodha paNa, (Ava homarsagaDhaLANa vi)-vAvat saMjavalana lAbha paNa. (kucicaraNa nA sAyavecaNikajha)ekendriya jIva strIvedane baMdha sAtavedanIyanI samAna bAMdhe che, (cita purisacarasa vakSasa nagvmLa lAvamakSa Na sattamA, jillovarasa saMgamagaM kArca)-ekendriya jIva puruSavedane baMdha jaghanyathI, palyopamane asaMkhyAtame bhAga e cho evA sAgarepamane eka saptamAMza $ bhAga bAMdhe che (3oNe te veva gggooi dhaMdhati)-utkRSTathI, teTaluM ja arthAta ke bhAganI pUrepUrI sthiti bAMdhe che. (egidiyA napuMsagavedassa kammassa jahaNNeNaM sAgarAvamassa do sattabhAge, paliovamassa saMverUmALa -ekendriya jIva napuMsaka veda kamane, jaghanyathI, palyopamane asaM. khyAta bhAga ochA evA sAgaropamanA be saptamAMza che bhAga bAMdhe che. (vazoLa ta va vaNigovt vaidhati)-utkRSTathI, te huM pUruM bAMdhe che. (hAsanA kuriyarasa)-hAsya ane ratine baMdha puruSaveda baMdhanI samAna che. (gatimayano duchANa nA navuM socasa)-arati, bhaya, zeka ane jugupsAne baMdha napuMsaka vedanA baMdhanI samAna jANave. (nAyaka 2)-narakAyuM (vAka tha) devAyu (nirava gati nAma)nairayika-nArakI gati nAma karma (vinAma) devagati nAmakarma, (vaidinacasarIranAma) vikiya zarIra nAmakarma (11811 TnIranAma)-AhAraka zarIra nAmakarma (rAjupuLInAma)-narakAnupUrvI nAmaka, vAjI gvInAma)-devAnupUrvI nAmakarma, (sighaLAma)-tIrthaMkara nAmakarma, (AyALi nA javAri zrI prajJApanA sUtra : 5 138 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja vadhati)-A nava padone bAMdhate nathI. be Ayukame nArakI devanuM be gatinAma karma, be zarIra nAma karma vaikriya, AhAraka be AnupUrvI naraka ne devanI ane eka tIrthakara nAmakarmae nava bAbate ekendriya jIva bAMdhatA nathI. (tirakavoLiyAvacaraNa kagoLa saMto mui)-tiryaMcAyune jaghanya aMtarmuhUrta baMdha (Gaoi putrolI)-utkRSTa koDa pUrvane (tattahiM vArasadauM vArasarimALa 2 ahi vaMdhati)-ane sAta hajAra varSa tathA eka hajAra varSane trIjo bhAga adhika eTaluM bAMdhe che, ( majurattAvAra vi)-e pramANe manuSyAyunuM paNa samajavuM, (tiricArUnAmAM kazuM navuM vecAsa)-tiryaMca gati nAmakarmane napuMsaka vedanI samAna baMdha jANa. (magyAnAmA nA sAcA nikAsa)-manuSya gati nAma kamane baMdha zAtA vedanIyanI samAna jANu (jivicanAmApaMciMtri kAtinAmA ya navuM saT vara)ekendriya nAma ane paMcendriya jAti nAmakarmane baMdha napuMsaka vedanI samAna jANa (cintephaMricanAnAmA puchA)-he bhagavana beI driya-DhIdriya ane teIndriya trI Indriya nAmakarma saMbaMdhI prazna karuM chuM. (jahaNNeNaM sAgarovamassa navapaNatisai bhAge, palioyamassa asaMkhejjaibhAgeNaM UNae)-3 gautama, jaghanyathI, palyopamane asaMkhyAta bhAga ochA evA sAgaropamano nava pAvIsAMza 6pa bhAga, (3oNe te ghera parivuoLe vaidhaMti)-kRSTathI te 6 bhAga pUruM bAMdhe che. (cauridiyanAmAe vi jahaNNeNaM sAgarodamassa Nava paNatIsaibhAge, paliovamassa asaM. verUmA kANa)-caturindriya nAmakarmane baMdha jaghanyathI, popamane asaMkhyAtamo bhAga ochA evA sAgaropamanA nava pAMtrIsAMza 6 bhAgane che (soLa se va higom vaMti)-ane utkRSTathI teja 6 bhAga pUrNapaNe bAMdhe che. (gG)-e prakAre, (jJaW)-jayAM jyAM (gathi) che-(kaomii)-jaghanyathI, to samAja) be saptamAMza (foNa vA) athavA traNa sapta mAMza (rAri vA)-athavA cAra saptamAMza (ttamATI)-saptamAMza bhAgane, (baTTAthI vA mATI, mayaMti)-athavA kramazaH aThayAvIsa bhAga thAya che. (tathaLa) tyAM tyAM, (goLa)-jaghanyathI, (te veva jiovama a nnaDu mALa kaLayA)-teTalAmAMthI palyopamane asaMkhyAtama bhAga e che (mAcihaar)- ema kahevuM joIe. (3o te va vahigoLe dhaMti)-utakRSTarUpe te te bhAga pUrepUrA bAMdhe che. (m)-jyAM jyAM, (soLeoi)-jaghanyathI (go vA)-eka, (vidyo vA)-athavA deDha, (tattamAzo)-saptamAMza kahyuM hoya (tastha)-tyAM tyAM, (gagmoi taM reva mALicara)-jaghanyathI zrI prajJApanA sUtra : 5 139 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teTalu ja kahevu joie (vAseLa teM cena hipukhta vayaMti) utkRSTathI teja paripUrNa paNe khAMdhe che. (nasojittI 32AnoyALa)-yazaHkIrti ane ucca getranA madha (naLa sALotramaAE hAM sattamAAM, higomasasaMvegnamAoLa LayA)-jaghanyathI, paklyApamanA asa'khyAtamA bhAga ochA evA sAgaropamanA eka saptamAMza OM bhAgane khAMdhe che (ujAlena teM zetra pattuiLa caMddhati)-utkRSTathI teTaluM ja 3 bhAga pUrNa paNe khAMdhe che. (aMtarAyamala aaN aMte punchA) he bhagavan! aMtarAya ka` saMbadhI prazna karuM chu' (noyamA ! jJadA nALAvaLir)-he gautama, jaghanyathI, jJAnAvaraNIyanI samAna jANavu (jotenuM ta ceva puiLa vaidhati)-utkRSTapaNe teTaluM ja paripUrNa paNe khAMdhe che. TIkAma agAu sAmAnya rUpe adhIka prakRtinI jaghanya ane utkRSTa sthitinA parimANunuM pratipAdana karavAmAM Avyu che. have ekendriya khadhakAne laIne badhI prakRtionI sthitinA parimANanu pratipAdana karavAmAM Ave che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! ekendriya jIva jJAnAvaraNIya karmAMnA keTalA vakhata sudhInA baMdha kare che. ? arthAt ekendriya jIvAne jJAnAvaraNIya kamanA je aMdha thAya che tenI sthiti keTalI hAya che? zrI bhagavAn-he gautama, akendriya jIva jJAnAvaraNIya karmAMne, jaghanyathI paDyeApana asaeAtamo bhAga ochA evA sAgaropamanA traNa sakhtamAMza OM bhAgane, kha'dha kare che. paraMtu jo te jIve jJAnAvaraNIya karmonA utkRSTa adha kare te pUrepUrA sAgaropamanA 3 bhAganA adha kare che. palyopamanA asakhkhAtamo bhAga ocho thatu nathI. e pramANe je je karmanI jeTalI jeTalI utkRSTa sthiti agAuM kahevAmAM AvI che, tene sIttera kADAkeADI sAgaropama pramANa-sthiti vALA mithyAtvanI sthiti vaDe bhAgavAthI je sa`khyA meLavAya che temAMthI pApamanA asa'eAtamo bhAga khAda karavAmAM Ave te jadhanya sthitinu' parimaNa Ave che ane jo te sakhyAmAMthI paDye pamanA asaM khyAtamo bhAga khAda karavAmAM na Ave teA utkaSTa sthitinu paramANu Ave che. A vAta zrI prajJApanA sUtra H 5 140 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekendriya adhanA prakaraNamAM sarvatra samajavI joie. jJAnAvaraNuM paMcaka, nidrApa'cakra, danAvaraNu catuSTa, azAtAvedanIya ane a MtarAya pAMcakanA ekendriya jIvane jaghanya baMdha sAgaropamanA 3 bhaganA, paraMtu temAMthI pachyA. pamano asakhyAtamo bhAga e eTalA hAya che. utkRSTa baMdha pUrapUNa sAgaropamano OM bhAgano pUrepUro heAya che. zAtA vedanIya, strIveda, manuSyagati ane manuSyAnupUrvI nA jaghanya adha palyopamano asaMkhyAtamo bhAga e evA sAgaropanA ku| / bhAgano hoya che. ane utkRSTa madha sAgaropamano 6 / / bhAgane pUrepUrA heAya che, mithyAtva mohanIyanA jaghanya patyeApamanA asakhyAtamA bhAga Acho evA eka sAgaropamanA ane utkRSTa pUre eka sAgaropamanA aMdha hoya che. samyakatva vedanIya ane mizra vedanIyana kha"dha thatA nathI, kaSAya-dhADazaka (sALa kaSAya)nA jaghanya aMdha cepanA asakhyAtamo bhAga Acho evA sAgarApano bhAganA che ane utkRSTa madha pUrepUrA 4 sAgaropama bhAganA che. puruSaveda, hAsya, rati, prazasta vihAyeAgati, sthirAdiSaTka, samacaturasa sa MsthAna ane va-RSabha nArAca sa'hanana, zukala varNa, surabhi gadha, madhura rasa, ane ucca gAtranA jaghanya baMdha palyopamanA asakhyAtamA bhAga oche evA sAgaropamanA 3 bhAganA che. ane utkRSTa madha pUrNa sAgaropamanA OM bhAganA che. dvitIya sasthAna ane dvitIya sahanananA jaghanya adha pacepamanA asakhyAmA bhAga - Ache evA sAgaropamanA rlR bhAganA che ane utkRSTa khadha pUrepUrA p sAgaropanA che. trIjuM' sasthAna ane trIjA sahanananA jaghanya budha paklyApamanA asaMkhyAtamA bhAga eche evA sAgaropamanA chu, bhAganA che ane utkRSTa madha pUrepUrA chusAgare pamane che lehita (lAla) vaNa ane kaSAya rasanA jaghanya khadha pakSApamanA asaMkhyAta bhAga che evA sAgarApamanA 8 bhAganA che ane pUrepUrA phrUTa sAgaropamanA tenA utkRSTa baMdha che. zrI prajJApanA sUtra H 5 141 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAridra (pI) varNa ane amla (khATe) rasane jaghanya baMdha patye pamano asaMkhyAta bhAga ochA evA sAgaropamane YTa bhAgane che. ane utkRSTa pUrepU! S, sAgarepane che. nIlavarNa ane kaTurasano jaghanya baMdha pApamane asaMkhyAta bhAga ochA evA sAgaropamane zaka bhAgane che. ane utkRSTa baMdha pure - sAgaropama bhAgane che. napuMsaka veda, bhaya, jugupsA, zaka, arati, tiryaMca krika, darika drika arthAta dArika zarIra ane oDhArike pAMga, aMtima saMsthAna, aMtima saMhanana, kRSNa varNa, tikta rasa, agurulaghu, parAghAta, uchavAsa. upaghAta, trasa sthAvara, bAdara, paryApta, pratyeka zarIra, asthira, azubha. durbhaga duHsvara, anAdeya, ayazakIrti, Atapa, ughAta, aprazasta vihAgati, nirmANa, ekendriya jAti paMcendriya jAti, tejasa tathA kAmaNa zarIra kamane jaghanya baMdha pAmane asaMkhyAtame bhAga e che evA sAgaropamane 3 bhAga pramANa che ane utkRSTa baMdha pUrepUrA sAgaropamane 3 bhAga pramANa che, naraka dvika, deva drika, vaikriya catuSTaya, AhAraka catuSTaya, ane tIrthaMkara nAmakarmane baMdha ekendriya jIvone hete ja nathI. AyukamanI prarUpamAM ekendriya jIne bhavanA svabhAvanA kAraNe devAyune tathA narakAyune baMdha hoto nathI; mAtra tiryaMcAyune ane manuSyAyune baMdha hoya che. A bannene, ekendriya jIva jaghanya aMtamuhUrtane, ane utkRSTa jhAjhere (adhika) koDa pUrvano baMdha kare che. ekendrinI utkRSTa Ayu bAvIsa hajAra varSanI che. keI utkRSTa AyuvALA ekendriya jIva pitAnA Ayune trIjo bhAga zeSa rahe tyAre parabhavanuM karADa pUrvanAM Ayune baMdha kare te te trIjo bhAga sAta jAharavarSa ane eka hajAra varSa ne trIjo bhAga adhika eTale hoya che. A prakAre kaMIka adhika koDa pUrvanA AyunuM baMdhana siddha thAya che. jJAnAvaraNIyanI pike nidrApaMcakane ane darzanacatuSko ekendriya ne jaghanya baMdha palyopamane asaMkhyAtamo bhAga e cha evA sAgaropamane 3 bhAgane hoya che, utkRSTa baMdha sAgaropamanA pUrepUrA huM bhAgane hoya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 142 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavana, ekendriya jIva keTalA vakhatanuM zAtA vedanIya karma bAMdhe che. zrI bhagavAna he gautama! ekendriya jIva jaghanya pApane asaMkhyAtame bhAga ochA evA sAgarepamane ! | bhAga pramANa ane utkRSTa sAgaropamane pUra | | bhAga pramANa zAtA vedanIyane baMdha kare che. azAtA vedanIya baMdha jJAnAvaraNayanI samAna samaja joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! ekendriya jIva samyakatva vedanIya karma keTalA samayanuM bAMdhe che. zrI bhagavAna-he gautama ! ekedriya jIva samyakatva vedanIyane baMdha karate nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavAna! ekendriya jIva mithyAtva vaMdanIya karmane baMdha keTalA samayane bAMdhe che ? zrI bhagavAna -he gautama, pApamane asaMkhyAta bhAga ochA evA sAgepamane jaghanya baMdha bAMdhe che ane paripUrNa sAgaropamane utkRSTa baMdha, mithyAtva vedanIya karmane ekendriya jIvo bAMdhe che. zrI gautamavAma-he bhagavana! ekendriya jIva samyakatva mithyAtva vedanIya karma keTalA vakhatanuM bAMdhe che? zrI bhagavAna-he gautama, ekendriya jIvo samyakatva mithyAtva vedanIya prakRtine baMdha karatA nathI. zrI gautamasvAmI- he bhagavan! ekendriya jIva kaSAya dvAdazakane baMdha keTalA vakhatane kare che? zrI bhagavAna-he gatama! ekendriya jIva jaghanyathI pApamane asaMkhyAtame bhAga ochA evA sAgaropamanA bhAgane ane utkRSTathI sAgaropamane pUrepUre ! bhAgane kaSAya-dvAdaza (bAra kaSAye)ne baMdha kare che. e prakAre saMjavalana kela, saMjavalana mAna, saMjavalana mAyA ane saMjvalana lAbha kaSA baMdha (ekendriya jIva) jaghanyathI pApamane asaMkhyatama bhAga, ochA evA sAgaropamane 4 bhAgane ane ukRSTathI sAgaropamane pUrepUre 4 bhAgane kare che. ekendriya jIva strIvedanIya karmane baMdha, jeTale zatA-vedanIya karmane baMdha kare che teTala, kare che, arthAt jaghanyathI pApamane asaMkhyAta bhAga ocho evA sAgare pamano 3 bhAga ane utkRSTathI sAgaropamane paripUrNa ! bhAgane baMdha kare che. ekendriya jIva puruSa vedanIya karmane baMdha jaghanyathI palyopamanA asaMkhyAta bhAga e che evA sAgaropamane 3 bhAgane ane utkRSTathI sAgaropamane pUrepUre 2 bhAgane zrI prajJApanA sUtra : 5 143 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekendriya jIva napuMsakavedakarma baMdha jaghanyathI palyopamane asaMkhyAtamo bhAga e che evA sAgarepamane je bhAgane ane utkRSTathI sAgaropamane paripUrNa 3 bhAgano hAsya ane rati karma baMdha puruSadanI samAna kahe joIe. arati, bhaya, zeka ane jugupsA kamano baMdha napuMsaka vedanA baMdhanI samAna samaja joIe. ekendriya jIva narakAyuM, devAyu, narakagati nAmakarma, devagatinAmakarma, vekiya zarIra nAmakarma, AhAraka zarIra nAmakarma, narakAnupUrvI nAmakarma devAnupUvI nAmakarma ane tIrthakara nAmakarmane baMdha karatA nathI, kAraNa ke ekendriyanA svabhAvamAM ja evuM che, ekendriya jI tiryaMcAyukarmane baMdha jaghanyathI antarmuhUrtano ane utkRSTathI sAta hajAra tathA eka hajAra varSane trIjo bhAga adhika eTalA keDaparvano (baMdha) kare che. e pramANe manuSyAyukarmano paNa eTalA samayane baMdha kare che. tiryaMca gati nAmakarmane baMdha napuMsakadanI samAna che, arthAt jaghanyathI patyeamane asaMkhyAtame bhAga ochA evA sAgaropamanA 3 bhAga ane utkRSTathI sAgarepamanA pUrepUrA $ bhAgane baMdha kare che ema samajavuM joIe. manuSya gati nAmakarmane baMdha zAtA vedanIyakarmanI samAna samaja joIe. ekendriya jAti nAmakarma tathA paMcendriya jAti nAmakarmane baMdha ekendriya jIva napuMsaka vedano jeTalA kALane kare che, teTalA kALane kare che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! dvIndriya jAti ane trIndriya jAti nAmakarmane baMdha ekendriya ja keTalA kALane kare che? zrI bhagavAna gautama, jaghanyathI palyopamane asaMkhyAta bhAga ochA evA sAgarepamanA 6 bhAga ane utkRSTathI sAgaropamane pUrepUrA phu bhAgane baMdha kare che. caturindriya nAmakarmane baMdha paNa jaghanyathI palyopamane asaMkhyAtamAM bhAga e che evA sAgaropamano phugu bhAga ane utkRSTathI sAgaropamanA paripUrNa bhAgane (baMdha) kare che. upasaMhAra karatAM kahevAnuM ke jyAM jyAM jaghanyathI te bhAga ke bhAga ke 4 bhAga, ke pAMca, cha athavA sAta bhAga athavA kuTa, pha, ke - bhAga kahyA che tyAM tyAM te bhAga jaghanya rUpe palyopamana asaMkhyAtamo bhAga e che (bAda) karavo joIe ane utkRSTa rUpe te bhAga pUro samajavo. joIe, arthAt temAMthI popamane asaMkhyAtame bhAga bAda karavA joIe nahIM, zrI prajJApanA sUtra : 5 144 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (pIpamano jyAM jayAM jaghanyarthI 3 ke 1 che tyAM tyAM jaghanya rUpe te bhAga asa khyAtamA bhAga che che ema) kahevA jAie. ane utkRSTa rUpe te bhAga pUrepUrA kahevA joIe.yaza:kIti ane uccageAtra nAmakarmAne, ekendriya jIva, jaghanyathI pakSepamA asa khyAtamA bhAga AchA avA sAgaropamanA ane utkRSTa rUpe sAgarApamano prepUrA OM bhAgano khadha kare che. zrI gautamasvAmI--he bhagavan ! ekendriya jIva antarAya kama no baMdha keTalA kALano kare che. zrI bhagavAn hegautama, ekendriya jIva jevI rIte jJAnAvaraNIya kanA adha jaghanyathI palye pamano asaMkhyAtamA bhAga ochA evA sAgaropamano haiM bhAgano ane utkRSTathI sAgaropamano pUrepUrA OM bhAgano, kare che tevI rIte aMtarAya kA~no paNa aTalA samayano aMdha kare che. ! sU. 11 // dvIndriyAdikanI sthitinuM kathana. zabdo:-(AEniyALa aMte nIvA bAvaLijJakSa manna ivayaMti)-he bhagavan! e indriya jIve jJa nAvaraNIya krama keTalA samayanu mAMdhe che? (goyamA ! jahaNeNaM sAgarovamapaNavIsAe tiNi sattabhAgA, palio massa asaMkhejjai mAmeLa jhaLayA) he gautama! jaghanyathI, paccIsa sAgaropamano OM traNa saptamAMza bhAga, temAMthI palyApamanA asakhyAtama bhAga Acho eTale kaLa che Indriya jIva, jJAnAvaraNIya krane khAMdhe che. (zeteLa te cetra havuLe vaMyaMti)-utkRSTathI te paripUrNa arthAt pUrepUrA paccIsa sAgaropamanA 3 bhAga pramANa khAMdhe che. (E niAvaMcAmsa vi)-e pramANe nidrApa'cakanI paNa sthiti samajavI. (vaM jJA niyiALa maLita tA ye ciALa vi mALiyao)-je pramANe ekendriyanA baMdha kahyo che te pramANe be IndriyAno adha kahevA joie. (navara) vizeSamAM (lALothamavaLavIlANa sadda mALiyanya)-paccIsa sAgarepamanI sAthe e pramANe kahevu joIe. (jibovamakSa asaMve meLaLayA) temAMthI pulye pamano asaMkhyAtamA bhAga zrI prajJApanA sUtra H 5 145 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e che, (senA reva) zeSa te mujaba ja (higoLa vaMyaMti)- paripUrNa bAMdhe che. (satya uffviyA na ghadhati tatya te vi ja yaMghaMti)- jyAM arthAta je je prakRtine ekendriya bAMdhe nahIM tyAM arthAt te prakRtione te be Indriya paNa bAMdhatA nathI. (variyALe mate jIvA mirachattayAjJakSa caMti) - he bhagavana ! beIndriya dvIndriya jIva mithyAtva vedanIya karma keTalA samayanuM bAMdhe che ? (goyamA ! jahaNNeNaM sagarovamapaNavIsa paliovamassa asaMkhejjaIbhAgeNaM UNayaM)-3 gautama, jaghanyathI popamano asaMkhyAtamo bhAga ocho evA paccIsa sAgarepama jeTalA kALanuM mithyAtva vedanIya karma bAMdhe che. ( 3 i << veva paripuoi vaidhati)-ane utkRSTanI pUrepUruM teTaluM ja bAMdhe che. arthAt pUruM paccIsa sAgaropamanuM-temAMthI pa. pamana asaMkhyAta bhAga ocho karavAno nathI. (tikrioLiyA caraNa kagomi aMtamuhuraM)-tiryaMcAyune jaghanyathI aMtarmuhUrtanuM, (kANevi gawofuM rahuM vArdi ahiMce jaMbaMti)-utkRSTathI cAra varSa adhika koDa pUrvanuM bAMdhe che. (gve mathurAyaNa --e pramANe manuSpAyune paNa baMdha kare che. (saM naET eff cALa nAva attarAcara)-zeSa aMtarAya karma sudhInuM ekendriyonI samAna jANavuM (tehUMDhiyALa maMte nIvA nAvaLirasa 'i vaMdhati)-he bhagavad ! trAdriya jIva jJAnAvaraNIyane baMdha keTalA samayane kare che? (goyamA ! jahaNNeNaM sAgarovamapaNNAsAe tiNi sattabhAgA paliyovamassa asaMkhejjai mALa kAcA)-he gautama, jaghanyathI, papa mane asaMkhyAta bhAga eDachA evA paccAsa sAgaropamano huM bhAgane baMdha kare che. (3o te va vaNigoo vaMyaMti-utkRSTathI pUre pUruM teTaluM ja 50 sAgaropamane TaeN bhAga puruM bAMdhe che. | (gvaM na karU mA te tarata sAroYourNA sahu mALicaravA)-e pramANe jene jeTalo bhAga che tene pacAsa sAgaropamanI sAthe kahevA joIe. tephrakriyALa mate mitta nivAraNa mai jiM vaMyaMti)-he bhagavana, trindriya jIva mithyAtva vedanIya karmane keTalA samayano baMdha kare che. __(goyamA ! jaNeNaM sAgarotramapaNNAsaM. paliovamassa asaMkhejjaIbhAgeNaM UNaya)-he gautama ! jaghanyathI, popamane asaMkhyAta bhAga o che evA pacIsa sAgaropamane badhe che. (3o taM reva higoof yaMti)-ane utkRSTathI te pUrepUruM bAMdhe che, zrI prajJApanA sUtra : 5 146 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tivivijhobiyAraNa jJagoLeluM gaMtomuduvaM-tiryaMcAyu jaghanya aMtarmuhUrtanuM che (kof yvoTiM sohiM rUM iAraMci timAne ja phi vaMghaMti)-utkRSTathI saLa rAtrI divasa ane eka rAtri divasanA trIjo bhAga adhika evA kreDapUrvanuM pUrNa bAMdhe che. (gvaM majurasAgaraNa vi) e pramANe manuSpAyunuM paNa samajavuM. (aaN naET vephaMtizALe jAva tAra)-zeSa aMtarAyakarma sudhI kondrinI samAna samajavuM. (ricAne aMte navA bajAvaLijJarasa maNa vi vaidhaMti)-he bhagavana, caturindriya jIva jJAnAvaraNIya karma keTalA samayanuM bAMdhe che ? (goyamA ! jahmaNeNaM sAgarovamasayasa tiNi sattabhAge, paliovamassa asaMkhejjaI mAreo kAra)-he gautama, jaghanyathI, palyopamanA asaMkhyAta bhAga e che evA so sAgarepamAM traNa saptamAMza re bhAganuM bAMdhe che. (3wodoi te nava digoLe utti)utkRSTathI, teTaluM pUrepUruM se sAgaropamanA hai bhAga puruM bAMdhe che. (gvuM =# na mAyA tA jALavattA sa6 mALiyA )-e pramANe jene jeTalo bhAga che tene so sAgaropamanI sAthe kahevo joIe, (tiriyaravogAsacAsa masa igni aMta muhurja)-tiryaMcanInA ayukama jaghanya aMtamuhUtane baMdha kare che. (vazo putra hokiM va imAhiM kri) utkRSTathI be mAsa adhika koDa pUrvanuM bAMdhe che. (vaM magrata vi)-e pramANe manuSpAyunuM paNa samajavuM (i =aa vicArja) zeSa bAkInI bAbatamAM beIndriyanI peThe samajavuM (jIva)-vizeSamAM eTale ke (mi chatta venikaraNa kagmLa sarovara pajhizavamasa ave mAreoi )-mithyAvAdanIya karmane baMdha jaghanyathI, palyopamane asaMkhyAta bhAga ochA evA so sAgaropamane che. (3oLa se va parivuow vaMti)-utkRSTathI teja pUrNapaNe bAMdhe che. arthAta se sAgaropamanuM puruM bAMdhe che. (vevizALa jJAva jaMtarAcaH)-zeSa aMtarAya sudhI be IndriyanI samAna samajavuM, (gaNavoff maMte ! nIvA paMvitti bAvaLisjhara I vidaM vaMdhati )-he bhagavana, asaMjJI paMcendriya jIva keTalA samayanuM jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che? (HT! jami sAkAromaHdara tiuir sattAne joramaNa anna mAne )-he gautama, jaghanyathI pa5mane asaMkhyAtamo bhAga ochA evA hajAra sAgarepamane 3 bhAganA samayanuM (3oleLe te nava digoche)-ane utkRSTathI te paripUrNa zrI prajJApanA sUtra : 5 147 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM bhAganA samayanuM bAMdhe che. (aaN to reta jamo nA phaMtif)-e pramANe te gama-alApaka-samajaNa tAtparya be indriyanI peThe samaja joIe. (nava)-vizeSa, (AvamAM varSa mALavada) hajAra sAgare pamanI sAthe samajI levA joIe (karaNa ja matti)-jene jeTalo bhAga te pramANe kahevuM joIe. (micchattayeyaNijjassa jahmaNeNaM sAgarovamasahassassa paliovamAsaMkhejja IbhAgeNaM uunnyN)mithyAtva vidanIya karmane baMdha, jaghanyathI palyopamano asaMkhyAta bhAga e cha evA hajAra sAgarepamane (3osezaM ghahigui) - utkRSTathI te pUrepUre hajAra sAgare mane baMdha kahevA joIe. (nAyAsa jJALe ravAparavuM baMtomuttama mahi$)-narakAyune baMdha jaghanya dasa hajAra varSa uparAMta aMtarmuhUrta adhikane kare che. (lorenuM sTimarasa arvAna mA puda noTi vimAnamahiyAruM yaMti)-utkRSTathI kareDa pUrvanA traNa bhAga adhika evA pAmane asaMkhyAtamA bhAgano baMdha bAMdhe che. (vikiaoLicAvayarasa vi)-e pramANe tiryaMcAyunuM paNa samajavuM (bAra) vizeSa, (1Le baMto munna)-jaghanya aMtamuhUrta, (magyAya vi)-munuSpAyunuM paNa teja pramANe samajavuM ( vicAra na naiyAvacarata)-devAyunuM nArakAyuMnI samAna samajavuM (bharInuM maMte jIva paMviMcinirajAtinAmAra varmarasa ivaMghaMti ?)-he bhagavana asaMjJI paMcendriya narakagati nAmakarmane baMdha keTalA kALane kare che? (goyamo! japaNeNaM sAgarovamasahassassa do sattabhAge paliovamassa asaM khejjaI bhAgeNaM thA) - gautama, jaghanyathI pa5mane asaMkhyAtame bhAga ochA evA hajAra sAgarepamanA 2 bhAgane che (roNenuM saMva hipuor) ane utkRSTathI te pUre OM bhAga bAMdhe che. (rva tigi mti )- e pramANe tiryaMca gatino paNa (magantanAnA ri parva 2)-manuSya gati nAmakarmane baMdha paNa eja pramANe (jIva) vizeSa, (azom sApovanadAsa viThTha pattamAM, govamakSAraMvejha mALe kaLacaM)-papamane asaMkhyAta bhAga ochA evI hajAra sAgaropamane !!! deDha saptamAMza bhAgane baMdha kare che. (zoNe ta aa ifegoin #AMti)-utkRSTathI te sAgaropamanA!! | bhAga purepura bAMdhe che ( reninAmA) e prakAre devagati nAmakamano baMdha bAMdhe che. (4) vizeSamAM, te khAvamata gii samai, fovamaraNAlaMkA mALe kaLa)-te hajAra sAgaropamane 3 bhAga, temAMthI pApamane asaMkhyAtame bhAga e cha bAda kara. zrI prajJApanA sUtra : 5 148 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (rAmeLa saMcetra hivuLa) utkRSTathI te pramANa paripUrNa samajavuM kazuMya ochu nahiM karavAnuM (vendriyasarIranAmA pujjA ?)-vaikriya zarIra nAmakarmI saMbaMdhI prazna karuM chuM. (goyamA ! jahaNaNeNaM sAgaroSamasahassassa do sattabhAge palio massAsaMkhejjaI bhAgeNa UNe) he gautama, jaghanyathI, patyeApamanA asakhyAtamA bhAga ochA evA hajAra sAgaropamanA e saptamAMza bhAga pramANa che. (jjoseLa to devuLe 'dhatti)-utkRSTathI paripUrNa e khAMdhe che. (samatta, sammAmicchatta, AhAragasarIranAmAe titthagaranAmAe Na kiMci baMdhati) - samyakatva prakRti, samyag mithyAtva prakRti, ahArakazInAmakama ane tIrthaMkara nAma krama kAI khaMdha AMdhatA nathI. (avasiE nadA ciALa)-zeSa dvIndriyAnI samAna samajavuM (Lavai)-vizeSamAM (jJaAE nattiyA mALA tarala sA sArovanalakSetra sa mALiyA) jenA jeTale bhAga, tenA te bhAga hajAra sAgarApamanI sAthe kahevA jAie. (savvati bhAnunvit jJAna batAcala)-sanA AnupUrvI thI yAvat aMtarAya sudhInuM e pramANe samajavuM (saLInI aMte ! nIvA maMtriyiA nALAva bijJasammasa didhati)-he bhagavan, sajJI paMcendriya jIva jJAnAvaraNIya krama keTalA samayanu khAMdhe che? (toyamA ! bheLuM bato munnutta)-he gautama ! jaghanyathI aMtarmuhUta nA (kAsaLa tIraM sAgaro joDAjoDImo)-ane utkRSTathI, trIsa kADAkoDI sAgaropamanA kALa khAMdhe che. (ttini vAsanaharatIpha va71)-tenA traNa hajAra varSanA akhAdhA kALa che. (annakULiyA jammuddhirUM manilezo)-te akhAdhAkALa vagaranI ka` sthiti kama niSekane kALa kahevAmAM AvyA che (saLIna mate maMtriyiA niAvacaraNa vidhati ?)-he bhagavana, sajJI pacendriyA nidrApa Mcaka keTalA kALanu kha Mdhe che ? (poyamA ! goLa to munnutta jotena sIsuM sALoyamajojokIyo) he gautama, jaghanyathI atarmuhUtanA ane utkRSTathI trIsa koDAkoDI sAgaropamane baMdha bAMdhe che. (tipilarasoDuM vAddA)--tenA traNa hajAra varSanA akhAdhAkALa che. (gAdULiyA mati calaniseno) te abAdhAkALa sivAyanI kamasthiti te kama niSekanAkALa che, (saLaSakaraNa jJaddA jALAvaLijJarasa)-daza na catuSkanA jJAnAvaraNIyanI samAna che. ( sAyA ve Nijjassa jahA ohiyA ThiI bhaNiyA, taheva bhANiyavtrA)- )-zAtA vedanIya kumanA zrI prajJApanA sUtra H 5 149 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madha jevI aughika sAmAnya sthiti kahIM te muma kahevA joie. (IriyA hi dhayaM paDucca saMparAIya baMdhayaM ca asAyA veyaNijjassa jahA niddApaMcagassa) - pathika baMdha ane sAMpAyika badhanI apekSA e jeve nidrApa'cakanA baMdha che te pramANe asAtAveda nIya 'dhanA viSaya mAM samajavu' (sammatta veda Nijjarasa, sammAmicchatta vedaNijjassa, jo ohiyA Thiti bhaNitA taM badhati) samyakatva vedanIyanI, sagU mithyAtva vedanIyanI je autrikI sthiti kahI che te tee madhe che. (michAvelukhinnaAEgaLa aMto sarovamaLo joDIyo)- mithyAtva vedanIyanI jaghanya sthiti aMtaH kADAkeDI sAgarApamanI, (joseLa sattara sAromajotAjoTIo) utkRSTa sIttera keDAkeADI sAgaropamanI khAMdhe che. (sattaya vAlasasArUM zrAddA) tenA sAta hajAra varSoMne akhAnA kALa che. (avAdULiyA matirdharmaniaio)-te akhAdhA kALa sivAyanI karma sthiti kama niSekanA kALa che. (sAcavArasAmsa, goLa va cena)-kaSAya dvAdazaka bAra kaSAyanI jaghanya sthiti e pramANe samajavI (jjotenuM pattAhIsaMgoyamajoDAjoTobo)--utkRSTathI, cAlIsa koDAkoDI sAgaropamanI, (vattANIsa ca valacAvavA) tenA cAlIsase cAra hajAravA adhA kALa che. (avaLiyA Trira nilezo) te akhAdhAkALa vagaranI krama sthiti te kama niSekanA kALa che. (jorve, mALavA-homa-saMjJajaLArca, To mAsA mAso, badramAro, baito mudbhutaM, va LeLa) savalana krodha, mAna, mAyA, lAbhanA be mAsa, eka mAsa, amAsa ne aMtarmuhUta nA e pramANe jaghanyanI apekSAe badha kare che(jo sena kuLa nA dasAcavArasAraNa) utkRSTathI vaLI kaSAya dvAdazaka pramANe khadha samajave. (vAni AkayALa no sohiyA tiI maLiyA ta vadhati) cAre ya ayuyenI je sAmAnya dhirI sthiti kahI che tene sa'nI pAMcendriya jIvA khAMdhe che. (bAhAraLanarIrasa, tithananAmA, naLaLa baMto sALomoALochItro)-mAhAraka zarIra ane tIrthaMkara nAmakama nA khaMdha jaghanyathI ataHkADAkADI sAgaropamanA bAMdhe che. (joyeLa aMto sALotranoDAjoobo) utkRSTathI aMtaHkoDAkoDI sAgaropamanA bAMdhe che. (puliveyanimnaAE, nagenuM atru saMvacchArU) puruSavedanIya kramane baMdha jaghanyathI ATha varSIne, (voleLa vRkSa sALoSabajoDAjoobo) utkRSTathI dasa kaDAkaDI sAgaropamane baMdha bAMdhe che. (sa ca vAlalacArU avAdA) tene dazase eka hajAra varSanA akhAdhA kALa che. (gadUniyA janma durphe nilezo) te abAdhA kALa sivAyanI karmasthiti te kama niSekanA kALa che. zrI prajJApanA sUtra H 5 150 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ttinAma, vAttaraNa pUrvaveva) yazakIrti nAmakarmane ane ucca gotra baMdha e pramANe samaja. (navaraM kazomi samuduttA)-vizeSa e che ke jaghanyathI ATha muhUrta, (baMtAcasta GT MAyaNikA)-aMtarAyakarma baMdha jJAnAvaraNIyanI samAna samajavo. (rahe, sahu kALelu)-bAkInAM sava sthAnamAM (saMghacoku)-saMhanomAM, ( mu) saMsthAnomAM, (vaghaNu) varNomAM, ()-ga mAM, (2)-ane vaLI (stomi daMto sAravama volIbo) jaghanyathI aMtaH koDAkoDI sAgaropamane, (3orenuM nA zohicA sirpha maLiyA te vaMti)-utkRSTa rUpe je jenI sAmAnya aughika sthiti kahI che. tene bAMdhe che. (navaraM rUma nAnna)-vizeSamAM bheda e che ke (, jALiyAM )-abAdhA kALa" ane "abAdhA kALahIna" e kahevAnuM hotuM nathI. (gvaM bAjupurathI salvehiM sAva aMtarArphacaraNa)--e pramANe badhI AnupUrvIonuM yAvat aMtarAyanuM (tAva maLacaLA)tyAM sudhInuM kahevuM joIe sU0 12 TIkArya-A agAu ekendriya baMdhakonI apekSAe karmonI jaghanya ane utkRSTa sthitinuM parimANa kahevAI gayuM che, have dvIndriya Adi baMdhanI apekSAe karmarithatinA parimANanI prarUpaNa karavAmAM Ave che, zrI gautamasvAmI- bhagavad ! dvIndriya jIva jJAnAvaraNIya karma keTalA samayanuM bAMdhe che. zrI bhagavAna-he gautama! jaghanyarUpe paccIsa sAgaropamanA traNa saptamAMza 2 bhAga, temAMthI pApamane asaMkhyAtama bhAga e cho-bAda kare. vaLI utkRSTarUpe te paccIsa sAgaropamane 3-bhAga pUrepUra. tAtparya e che ke jaghanya sthitimAM mane asaM, khyAta bhAga e chabAda karavAmAM AvyuM che. paraMtu utkRSTa sthitimAM te bAda karavo nahi joIe. jJAnAvaraNIya karmanI piThe nidrA-paMcakano arthAta nidrA, nidrAnidrA, pracalA, pracalA, pracalA, ane tyAna dhine baMdha, haridraya jIva, jaghanya palyopamane asaMkhyAta bhAga ocho evA paccIsa sAgaropamane bhAgane kare che ane utkRSTarUpe sAgaropamane hai bhAgano kare che. zrI prajJApanA sUtra : 5 151 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e prakAre ekendriya jIvAnA je madha kahyo che te jIndriyone paNa kahevA joie. ekendriyAnI apekSAe dvIndriyAnA khadha kALamAM eka vizeSatA che ane te e che ke dvInkriIyAnA khadha kALa paccIsagaNA adhika hoya che. jemake, ekendriya, (jIva) jJAnAvaraNIya kama nA jaghanya anya patyeApamanA asakhyAtamA bhAga oche evA sAgaropamanA 3 bhAganA kare che. tyAre dvIndriya jIva te jJAnAvaraNIya karmInA jaghanya badha patyeApamanA asa khyAtamA bhAga e che| evA paccIsa sAgaropamanA OM bhAganA kare che. e pramANe paccIsa gaNuA adhika karIne pUt samajI levu' joie. ekendriya jIvA je karma prakRtinA baMdha karatA nathI temanA boMdha dvIndriya jIvA paNa karatA nathI. e pramANe je je kama'nI je je utkRSTa sthiti agAu pratipAdana karavAmAM AvI che te te sthitine mithyAtva mehanIya ka`nI utkRSTa sthiti sIttera kADAkeADI sAgaropama vaDe bhAgAkAra karavAthI je sakhyA maLe che tene paccIsa vaDe guNavAthI je rAzi (sa`khyA) meLavAya che temAMthI pakScApamanA asakhyAtamA bhAga Acho karavAthI dvIndriya jIvAnI jaghanya sthitinuM parimANa AvI jAya che. paraM'tu jo temAMthI pacepamanA asakhyAtamA bhAga bAda karavAmAM na Ave te temanI utkRSTa sthitinuM parimANa AvI jAya che. udAharaNa mATe, jJAnAvaraNupa'caka, danAvaraNa catuSka, nidrApa caka, asAtA vedanIya ane aMtarAya pAMcakanA sAgaropamanA OM bhAganA paccIsa vaDe guNAkAra karavAthI paccIsa sAgaropamanA OM bhAga thAya temAMthI pacepamanA asa`khyAtama bhAga che karavAthI temanI jaghanya sthitinA khaMdha kALa Ave ane paccIsa sAgaropamanA pUrA OM bhAga rAkhe te temanA utkRSTa sthiti khaMdhanA kALa Ave. trIndriya jIvonA baMdha kALanI prarUpaNA paNa e prakAranI che. paraMtu temanA sthiti kALa ekendriyanI apekSAe pacAsa gaNA adhika thAya che. cauindriyAnA baMdha kALa ekendriyanI apekSAe segaNA thAya che. zrI prajJApanA sUtra H 5 152 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMjJI paMcendriyanI prarUpaNAmAM ekendriyenI apekSAe, hajAra guNita (hajAragaNI) saMkhyA samajavI joIe. kahyuM che ke "ekendriya jIvone je baMdha kALa kahevAmAM AvyuM che tenAthI paccIsagaNo kIndriyone, pacAsagaNe trIddhine, segaNe caturiddhineya ane hajAragaNe asaMjJI paMce drine karmabaMdhakALa samaja joIe.' pApamane asaMkhyAtame bhAga e cha evA paccIsa sAgaropamanA huM bhAga-AnuM tAtparya che ke paccIsa sAgaropamanA sAta bhAga karavAthI je saMkhyA maLe che tene traNa gaNI karIdevI, ane temAMthI popamane asaMkhyAtama bhAga ocho karI de. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! Dhandriya jIva mithyAtva vedanIya karmane baMdha keTalA samayane kare che ? ( zrI bhagavAna-he gautama, jaghanya payamano asaMkhyAtamo bhAga ochA evA paccIsa sAgarepa mane ane utkRSTa pUrepUrA paccIsa sAgarepamAne baMdha kare che. tiryaMcAyu karmane jaghanya aMtamuhUrtane ane utkRSTa cAra varSa adhika pUrva keTine baMdha hIndriya jIva kare che. tiryaMcAyunI peThe manuSpAyune baMdha paNa jaghanya aMtarmuhUrta ane utkRSTa cAra varSa avika kaDAkaDi pUrvane kare che. zeSa (bAkInuM tamAma nirUpaNa aMtarAyakarma sudhInuM ekendriyanI samAna ja samajavuM joIe. arthAt kaSAya dvAdazaka bAra kaSAye, saMjavalana krodha-mAna, mAyA-lesa, strIveda, puraSada, napuMsaka veda, hAsya, rati, arati, bhaya, zeka. jugupsA, narakAyuM, devAyu, Adi, yazaH kAti, ucca getra ane aMtarAya karmane, ekendriya jIvone je sthitibaMdha kahyo che te pramANe dvIndriyone paNa samajavuM joIe. zrIgautamasvAmI-he bhagavad trIndriya jIva jJAnAvaraNIya karmane baMdha keTalA samayane kare che? zrI bhagavAn he gautama, trIdriya jIva jJAnAvaraNIya kamane baMdha jaghanya pApamane asaMkhyAtamo bhAga e cha evA pUrA paccIsa sAgaropamanA OM bhAgano kare che. A pramANe je karmane jeTale bhAga hoya che tene pacAsa sAgaropama vaDe guNAkAra karIne kahevuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana trIndriya jIva mithyAvAdanIyakarma keTalA samayanuM bAMdhe che. zrI bhagavAna-he gautama ! trIndriya jIva jaghanya paLepamano asaMkhyAtama bhAga e che evA pacAsa sAgaropamanuM mithyAtvavedanIyakarma bAMdhe ane utkRSTa paripUrNa pacAsa sAgarepano baMdha kare che. tiryaMcAyukarmane baM dha trIndriya jIva jaghanya antarmuhUrtanuM ane utkRSTa seLa rAtridina zrI prajJApanA sUtra : 5 153 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane eka rAtridinanA traNa bhAgathI adhika kreDa parvanuM bAMdhe che. trIndriya jIva manuSANu karmane eTalo ja baMdha kare che. bAkInAM karmonI prakRtionI sthitibaMdhanuM kathana aMtarAyakarma sudhI zrIndriyanI samAna samajI levuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! caturindriya jaya jJAnAvaraNIya kamane baMdha keTalA vakhatane kare che. zrI bhagavana-De gautama, caturindriya jIva jJAnAvaraNIya karmane jaghanya baMdha palyopamane asaMkhyAtama bhAga e che evA se sAgarepamanA traNa saptamAMza bhAga pramANa ane utkRSTa so sAgaropamanA pUrepurA traNa saptamAMza bhAga pramANa kare che. A prakAre je karmanA jeTalA bhAga hoya che tenA teTalA bhAgane se sAgarepamonI sAthe guNAkAra karavuM joIe, caturindriya jIva tiryaMcAyune jaghanya baMdha aMtarmuhUrtane ane utkRSTa baMdha be mAsa adhika koDa pUrvana kare che. manuSyAyane paNa eTalA ja baMdha kare che. zeSa sthitibaMdha kIndriyanA sthiti baMdha kahyA che te pramANe kahevA joIe. vizeSatA e che ke cauIndriya jIva mithyAtva vedanIyane jaghanya baMdha pApamane asaMkhyAtamo bhAga ocho evA sAgaropamano kare che. ane utkRSTa baMdha pUrepUrA se sAgaropamane kare che. zeSa aMtarAya kama sudhI zrIndriyanI samAna ja kahI devuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! asaMjJI paMcendriya jIva jJAnAvaraNIya kama keTalA vakhatanuM bAMdhe che? zrI bhagavAna - gautama ! jaghanya baMdha papamane asaMkhyAta bhAga e che evA hajAra sAgaropamano huM bhAganA kare che ane utkaTa baMdha (hajAra) sAgaropamane pUrepUre huM bhAgane kare che. A pramANe te gama (AlApaka) samajI levo joIe ke je dvAdrinA prakaraNamAM kahevAmAM Avela che. vizeSatA e che ke ahIM asaMjJI paMcendriyonA prakaraNamAM hajAra sAgaropamathI guNa kAra kare. jeIe. je karmane jeTale bhAga che tene teTale ja bhAga hajAra sAgarepama vaDe ahIM guNAkAra karavo joIe. asaMjJI paMcendriya jIva mithyAtvavedanIyakarmane jaghanya baMdha pApamane asaMkhyA. tame lAga e cho evA hajAra sAgarepamane kare che. ane utkRSTa pUrepUrA hajAra sAgarerepamane kare che. asaMjJI paMcendriya jIva narakAyune aMtarmuhUrta adhika daza hajAra varSane ane utkRSTa pUre pUrA hajAra sAgaropamane kare che. asaMjJI paMcendriya jIva narakAyune aMtamuhUrta adhika daza hajAra varSa ne ane utkRSTa zrI prajJApanA sUtra : 5 154 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvakeTInA traNa bhAga adhika popamane asaMkhyAtamA bhAgane baMdha kare che. e pramANe tiryaMcAyune paNa utkRSTa baMdha pUrvakeTinA traNa bhAga adhika palepanA asaMkhyAtamA bhAgane baMdha kare che; paraMtu jaghanya baMdha aMtamuhUrtana kare che. manuSpAyune baMdha paNa eTale ja arthAt utkRSTa pUrvakeTinA traNa bhAga adhika papamanA asaMkhyAtamA bhAgane baMdha kare che ane jaghanya aMtarmuhUrtane baMdha kare che. asaMjJI paMcadriyanA devAyune baMdha narakAyunI samAna samajavo joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! asaMjJI paMcendriya narakagati nAmakarma keTalA samayane bAdhe che? zrIbhagavAna-he gautama! jaghanya palyopamane asaMkhyAta bhAga nyUna sahastra sAgarepamanA be vibhAjIta sattamAM bhAga 3 nA ane utkRSTa pUrNa be saptamAMza bhAgane badha kare che, eja prakAre asaMjJI paMcendriyatiryaMcagatinAmakarmane paNa bandha jaghanya palyopamano asaMkhyAtamo bhAga nyUna sahastra sAgarepamAna ke bhAga ane utkRSTa paripUrNa bhAga kare che. manuSyagati nAmakarmane badhuM paNa eTaluM ja kare che. paNa pUrvanI apekSAe vizeSatA e che ke asaMjJI paMcendriya manuSpAyune jaghanya bandha popamane asaMkhyAta bhAga nyUna sahastra sAgarepamane bhAgane ane utkRSTa pUrNa sahastra sAgaremano "ma bhAga kare che. e ja prakAre devagati nAmakarmanuM paNa samajavuM joIe. paNa vizeSatA e che ke asaMjJI paMcendriya jIva gatinAmakarmane jaghanya banyuM papamane asaMkhyAtame bhAga nyUna sahastra sApamAne bhAga ane utkRSTa paripUrNa bhAgano kare che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! asaMjJI paMcendriya jIva vaikriya zarIra nAmakarmane anya keTalA kALane kare che? zrI bhagavAna-he gautama! asaMjJI paMcendriya vekiya zarIra nAmakarmane jaghanya bandha pAma. no asaMkhyAtamo bhAga nyUna sahastra sAgaropamane 3 bhAgane ane utkRSTa pUrNa bhAgane kare che. asaMsI pacandriya jIva samyagU mithyAtva prakRtine, AhAraka zarIra nAmakarmane ane tIrthakara nAmakarmane bandha karatA ja nathI. zeSa prakRtinA dvAddhinI samAna samajavA joIe. paNa dvAdrithI asaMjJI paMcendriyanA banyamAM antara e che ke jemanA jeTalA bhAga che, teo sahastra sAgaropamanI sAthe kahevA joIe. e prakAre anukramathI antarAya karma sudhI badhI prakRti zrI prajJApanA sUtra : 5 155. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thanA yathAyogya bandha kahI devA joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! saMjJI paMcendriya jIva jJAnAvaraNIya karmanA anya keTalA kALanA kare che. zrI bhagavAna-he gautama ! saMjJI paMcendriya tiryaMca jIva jJAnAvaraNIya karmane bandha jaghanya antarmuhUrva ane utkRSTa trIsa kaDAkoDI sAgaropamane kare che. trIsa keDakeDI sAgaropamanA baMdha thatAM traNa hajAra varSane abAdhAkALa thAya che ane zeSa anubhAgya kALa samajavo joIe. zrIautamasvAmI-he bhagavana ! saMjJIpaMcendriya nidrApaMcane anya keTalA kALane kare che? zrIbhagavAna-he gautama ! saMjJI paMcendriya nidrA paMcakano jaghanya baMdha antaH keTakeTI sAgare mane kare che ane utkRSTa trIsa keDADI sAgaropamane tene akhAdhAkAla traNa hajAra varSane hoya che. darzana catuSka bandha jJAnAvaraNIyanA samAna kahe joIe. sAtavedanIya karmane badhe eTalA ja kALane kare che. jeTalI jenI audhika sthiti kahI che. aryA pathika badhanI apekSAe ane sAMparAyika bandhanI apekSAe sAtavedanIyane andhakALa pRthak -pRthak kahI le jAIe. asAtA vedanIya kAmano badhekAla nidrApaMcakanA barAbara che. samyakatva vedanIya ane samyamithyAtva vedanIya kamanI teja sthiti bAMdhe che je temanI sAmAnya sthiti pahelAM kahI che mithyAtva prakRtine baMdha jaghanya aMtaH keDIkeDI sAgaropamana ane utkRSTa sattara koDAkoDI sAgaropamane kare che. sattara keDIkeDI sAgaropamane baMdha thatAM sAta hajAra varSane abAdhAkAla thAya che. kaSAya dvAdazakane jaghanya banyuM antaH sAgaropama kaDAkeDI pramANa ane utkRSTa cAlIsa kaDAkaDI sAgaropamane samajavo joIe teno abAdhAkala cArlIsaso varSa thAya che. - saMjavalana krodha, mAna mAyA ane lebhane jaghanya badhe kramazaH be mAsane, eka mAsane amAsanA ane atamuhUrtana thAya che tathA utkRSTa badhu kaSAya, dvAdazakanA samAna thAya che narakAyu, tiryaMcAya, manuSAyu ane devAyunI je sAmAnya sthiti kahelI che, teja sthitine saMjJI paMcendriya jIva baMdha kare che. AhAraka zarIra ane tIkara nAmakarmane baMdha antaH sAropama kaDAkeDIne ane utkRSTa paNa ataH sAgaropama keDIkeDIne kare che purUSa vedanIya karmane jaghanya bandha ATha varSa ane utkRSTa daza kaDAkaDI sAgaropamano saMjJI paMcendriya jIva kare che. jyAre dasa keDAkoDI sAgaropamane bandha kare che, zrI prajJApanA sUtra : 5 156 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to tene akhAdhAkAla dazasA varSanA thAya che, arthAt peAtAnA andhakALathI laine eka hajAra varSo sudhI te peAtAnA udaya dvArA jIvane koI bAdhA nathI pahoMcADatA. yazaHkIrti nAmakama ane uccageAtranA anya purUSa vedanA samAna ja samajavA jAIe, paNa vizeSatA eche ke yazakIti nAmakarmAnA jaghanya sthiti khandhakALa ATha muhUta'ne che. saMjJI pacendriya jIvAnA antarAya kramanA anyanA kALa teTale jeTlA jJAnAvaraNIya karmonA kALa kahevAyelA che zeSa badhAM sthAnAmAM tathA kama, sasthAna nAmakama, vaNa nAmakama, gandha nAmakarmAmAM anyanA jaghanya kADAkoDI sAgarApama kahelA che. ja che ke hanana nAma phAla antaH sa utkRSTa sthitibandhano kALa teja samajavA joIe je temanI kahI che. vizeSatA e che ke temane akhAdhA kALa ane akhAdhAkALa joIe, e prakAre anukramathI antarAya sudhI badhI prakRtiyAnA anya kahevA joie. sajJI pacendriya azvakanI apekSAthI jJAnAvaraNIya karmInA jaghanya sthiti anya je je kahela che, te kSapaka jIvane te samaye thAya che, jyAre e prakRtiyAnA anyanA carama samaya hAya. niMdrApa'caka asAtA vedanIya, mithyAtva, kaSAya dvAdazaka AdinA kSapaNathI pahelA anya hAya che. zrI prajJApanA sUtra H 5 sAmAnya sthiti nyUna na kahevA tethI ja temanA jaghanya anya paNa antaH kADAkeADI sAgarApamanA heAya che. utkRSTa paNa anta kADAkoDI sAgaraipama pramANa anya atyanta sa leza yukta mithyA-STinA samajavA joie. ti 'cAyu, manuSyAyu ane devAyunA utkRSTa bandha temanA andhakomAM ja ativizuddha hAya che, temane thAya che, prasU. 12) 157 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyuSyakarma kA jadhanya sthitibandha kA nirUpaNa jaghanya karmAsthiti bandhaka zabdArtha (TLAvaLigaNa ! kramaka jJaomkriyA che juomtte)- he bhagavAna jJAnAvaraNIya karmanI jaghanya sthitinA badheka bAMdhavAvALA kaNa kahelA che? (toyamAM ! baokhare sadumaraMparAgaNa vAtAmA vA vava vA)-he gautama ! anyatara sUkSama saMpAya upazamazreNI vALA athavA kSapakazreNI vALA (pavi ocamA) he gautama! A (gointsjhAra pakSa) jJAnAvaraNIya karmanA (dadi vaMg) jaghanya sthitinA badheka thAya che (tavyanti naha)tenAthI bhinna ajaghanya sthitinA baMdhaka thAya che (pUrva) eprakAre (guLa gamitrave) A abhizApathI (mohAcavazALa) mehanIya ane AyunA sivAya ( RH) zeva karmonA viSayamAM (mALicavuM) kahevA joIe (moLakA mate! smaraNa kagorDipharaMvA re Tom ?)- he bhagavana ! meha nIya karmanI jaghanya sthitinA baMdhaka kayA kahelA che? (nomAM manacare vAraMvAra he gautama ! anyatara bAdara samparAya (varasAmaNa vA vavava vA) upazAmaka athavA kSepaka (guLa joyA ! mogikagarata janmaraNa )-he gautama ! A mehanIya karmanI jaghanya sthitinA baMdhaka che (tatrapharijo anagoche) tenAthI bhinna ajaghanya baMdhaka samajavA | (bAvaraNa mAM mate ! jara naELavidhA che paUM)-he bhagavad ! Ayu karmanA jaghanya sthiti baMdhaka keNa kahelA che? (vanA! ne nIve) he gautama ! je jIva (saM. drAvi, asaMkSepaddha praviSTa (narahe te mAkaNa) tenuM AyuSya badhAthI ochuM hoya che (sere) zeSa (mahaMta) badhAthI moTI lAgu vaMDyANa) AyunA baMdhakALanI (tIre arSacadhAtu) e AyubaMdhakALanA (rima acaMti) antima kALanA samayamAM (savakathiM ) badhAthI jaghanya (kuM) rithatinI (vattA pattirtha) paryAptAparyAptine (nivRtta) bAMdhe che (rasa of no mA ! bhavacammaraNa 3giviMdhaNa) he gautama ! te jIva Ayu karmanI jaghanya sthitine baMdhaka che (raghattei agaoche) tenAthI bhinna ajaghanya sthitinA baMdhaka bane che. sU0 13 zrI prajJApanA sUtra : 5 158 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAtha-pahelAM saMjJI paMcendriya jIvonA, jJAnAvaraNIyAdi karmone jaghanya sthiti bandha antarmuhUrta Adi pramANa vALa kahela che. ahIM e nirUpaNa karAya che ke kayA kamane kaNa jaghanya sthiti bandha kare che? zrIgautamasvAmI-he bhagavana! jJAnAvaraNIya karmanI jaghanya sthiti bAMdhanAra ko jIva hoya che? zrI bhagavAna he gautama! sUma saMpAya jIva jJAnAvaraNIya karmanI jaghanya sthitine bandhaka bane che. anyataranuM spaSTIkaraNa karatAM kahe che-upazamaka arthAt upazamazreNIvALA sUmasaM5rAya athavA kSepaka arthAt kSepaka zreNavALA sUma saMparAya. jJAnAvaraNIya karmanA bandha sUphama saM5rAya upazAmaka ane kSepaka baneno jaghanya antarmuhUrta pramANa thAya che. tethI ja bannenI sthiti bandhane kALa samAna hovAthI kaheluM che-upazAmaka athavA upaka bane jyAre sUphama samparAya avasthAmAM hoya che, tyAre teo jJAnAvaraNIya karmane sarva jaghanya sthiti bandha antarmuhUrta pramANa kare che, paNa upazAmaka ane kSepaka sthiti banya kALa yadyapi antarmuhUrta pramANa che. tathApi banenA antarmuhUrta pramANamAM antara hoya che. kSepakanI apekSAe upazamakane badhu kALa bamaNo samajavo joIe. kahyuM paNa che-kSapaka zreNI caDhatAM upazamaka ane zreNIthI utaratAM upazamanA te te guNasthAnamAM arthAt eka ja sthAnanI apekSA e bamaNa-bamaNuM baMdha thAya che. udAharaNa-jemake dazama guNa sthAnamAM kSepakane jeTalA kALano jJAnAvaraNIya karmane sthiti banya thAya che. tenI apekSAe zreNI caDhatA upazAmakane bamaNA kALane sthiti bandha thAya che ane zreNIthI paDatAM jyAre te dazama guNa sthAnamAM Ave che te tene caDhatAM jIvanI apekSA e bamaNa sthiti bandha thAya che. te paNa tenA kALa to antarmuhUrtane ja hoya che. e kAraNe vedanIya karmanA sAparAvika bandhanI prarUpaNA karatI vakhate kSepakano jaghanya sthiti bandha bAra muhurta ane upazamakane covIsamuhUtane kahela che. nAma ane gotra karmAnA kSepaka jIva ATha muhU nA kahela che. ane upazamaka seLa muhUrta kare che. paNa upazAmaka jIvana upara je bandha kahela che te zeSa bandhanI apekSAe sarva jaghanya babdha samajavo joIe. zrI prajJApanA sUtra : 5 159 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uparyukta kathanane upasaMhAra karatAM sUtrakAra kahe che he gautama ! e arthAt upazamaka temaja kSapaka jIva je sUkSma sarparAya avasthAmAM hAya, teja jJAnAvaraNIya karmInA jaghanya sthitibandha kare che. upazamaka ane kSapaka sUkSma sarparAyathI bhinna jIva jJAnAvaraNIya karmonA ajaghanya anyaka bane che, arthAt kAMtA madhyama sthitinA athavA utkRSTa sthitinA anya kare che. je prakAre jJAnAvaraNIya karmInA jaghanya anyakanuM kathana karAyu che, eja prakAre anya karmonA jaghanya anyakeAnA paNa vyAkhyAna samajI levAM joie e ullekha karatAM kahe che. pUrvokta kathananA anusAra mAhanIya ane AyukA~nA sivAya zeSa karmonA paNa kathana samajI levAM joie. ema kahevu che, zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! mehanIya karmInI jaghanya sthiti khAMdhanAra kANu kahyA che. zrI bhagavAna-he gautama! anyatara mAdara samparAya mAhanIya karmInI jaghanya sthitinA badhA kahela che, pachI te upazamaka hoya ke kSapaka hoya. he gautama ! A mehanIya krama nA jaghanya sthiti anvaka kahela che. A kSapaka ane upazamaka bAhara sa`parAyathI bhinna jIva mAhanIya karmanI jjanya sthitinA khandhaka thAya che. zrI gautamasvAmI--he bhagavan ! Ayukrama nI jaghanya sthitinA andhaka yA jIva kahela che. zrabhagavAna-he gautama ! je jIva asaApyAddhA praviSTa thAya che, tenI Ayu sa nirUddha hAya che. jenA tribhAga Adi prakArathI saMkSepa na thaI zake, tevA addhA kAla asaM kSepyAddhA kahevAya che. temAM je jIva praviSTa thAya te asakSapyAdvA praviSTa kahevAya che. evA jIvanuM AyuSya sanirUddha kahevAya che arthAt upakramanA kAraNe| dvArA ati sakSipta karela heAya che. tAtparya e che ke, te AyuSya, Ayu anyanA samaya sudhI ja hAya che, AgaLa nahI, arthAt AyunA bandha thatAM ja te ayuSya samApta thaI jAya che tenA ayuSya madhu kALa AThe A pramANa adhArthI mATeA kALa hAya che. zeSa eka AkarSI pramANa heAya che. te jIvanu sanirUddha AyuSya eTaluM ja hoya che. asa ApyAdvA praviSTa jIva AyuSya andhAddhAnA carama kalanA samayamAM arthAt eka Aka pramANe aSTama bhAgamAM sarva jaghanya sthitine khAMdhe che. te sthiti zarIra paryApti ane indriya paryApti ne utpanna karavAmAM samatha ane ucchavAsa paIptine utpanna karavAmAM asamartha bane che. ahIM caramakAla samaya, zabdanA je prayAga karAyA che. tenAthI kALanA khadhArthI sUkSma a-zatru grahaNa na karavuM' joIe. paraMtu pUrvIkta ja kALa samajavA joie, kema ke tenAthI AchA kALamAM AyunA anya thAya che evA sabhava nathI. abhiprAya e che ke, jIva e prakAranA hAya che-seApakrama ayuSyavALA ane nirUpa krama AyuSya vALA, deva, nAraka, asaMkhyAta vanA AyuSya vALA tiryaMca ane manuSya zrI prajJApanA sUtra : 5 160 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyAta vanAM AyuSyavALA paNa cakravatI Adi uttama purUSa ane carama zarIrI jIva nirUpakrama ayuvALA ja heAya che. temanA sivAyanA jIva koI sepakrama AyuvALA ane koI nirUpakrama AyukALA hoya che. kahyu paNa che-devatA, nAraka asaMkhyAta vanA AyuvALA, tiya ca temaja manuSya, uttamapurUSa tathA carama zIrI arthAt teja bhavathI meAkSa prApta karanArA jIvanirUpakrama asuvALA ja hoya che. // 1 // zeSa sasArI jIvAmAM bhajanA arthAt kaI seApakrama yuvALA ane keAI nirUpakrama AyuvALA hoya che. A seApakrama ane nirUpakramanA bheda sakSepamAM kahelA che !! rA devatA nAraka ane asakhyAta varSanI AyuvALA tiya iMca ane manuSya bheLavAtA AyuSyanA cha mahInA bAkI rahetAM parabhava sambandhI Ayune anya kare che. je tiya ca ane manuSya saMkhyAta vaSa~nuM AyuSya hovA chatAM nirUpakrama AyuvALA hoya che, te bhuyamAna AyuSyano trIjo bhAga zeSa rahetAM parabhavanA Ayuno anya kare che, je jIva sepakrama AyuvALA che temanA parabhavanA Ayuno bandha kadAcit jyamAna AyunA trIjo bhAga zeSa rahetAM thAya che ane kadAcit e trIjA bhAganA paNa trIjo bhAga zeSa rahetAM thAya che. kadAcit yAvat asakSepAddhA praviSTa thAya che. e kAraNe kahyuM che-'AAM nIve' ityAdi upasa'hAra karatAM sUtrakAra kahe che A jIva ke jenu kathana Upara karela che. AyuSya karmInA janya bandhA kahelA che. tenAthI atirikta anya jIya Ayuka nA ajadhanya anyaka bane che. s0 135 utkRSTa kAla sthitivAle jJAnAvaraNIya karmabandha kA nirUpaNa utkRSTa sthitikhaMdha zabdAtha -(kolAcina aMte ! bALayabhikhkhuM) he bhagavan ! utkRSTa sthiti zrI prajJApanA sUtra H 5 161 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALAM jJAnAvaraNIya kamara ( nairUtro dharU) zuM nAraka bAMdhe che? (fsarikanoLio caMpa) tiyacanika bAMdhe che? (sivinobaLa dharU?) tiryacinI bAMdhe che (magNo dhaMdha3) manuSya bAMdhe che? (mapusliLI dhaMdharu ) manuSyastrI bAMdhe che ? (revA dhaMdharU) devo bAMdhe che (lethI dhaMdharU ) devI bAMdhe che ? (noramA ! nero vi raMdharU nAva jevI vi vaMdha) he gautama ! nAraka paNa bAMdhe che. yAvata devI paNa bAMdhe che? (risit i maMte ! vorAdirgha nAvaLia me vaSarU)-he bhagavana ! kevA prakAre nAraka utkRSTa sthitivALA jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che? (noramA ! saLI vaMf tti sadagADuM pArakuM patta) he gautama ! saMjJI paMcendriya, samasta paryAptithI paryApta (fr) sAkAre paga vALA (kAra) jAgrata (yurovatta) zratamAM upagavAna (nijhAhiro) mithyAdaSTi (bdaDheNe ya) kRSNalezyAvAna (vazolaMkrasTiTTapariNAme) utkRSTa saMkilaSTa pariNAmavALA (simanniriNAme vA) athavA kiMcit madhyama pariNAmavALA (gfu i mAvairA) he gautama ! e prakAranA nAraka (3o dirgha banAvara bhinna maM vaMdha3) utkRSTa sthitivALA jJAnAvaraNIya karmane bAMdhe che. (kerisaeNaM bhaMte ! tirikkhajoNie ukkosakAladiIyaM NANAvaraNijja kammaM badhai ?) 3 bhagavad ! kevA prakAranA tiryaMcenika utkRSTa kAlanI sthitivALA jJAnAvaraNIya karmane bAMdhe che? (camA !) he gatama! (mammaTa yA) karma bhUmimAM utpanna (namUnAnahimAnI vA) athavA karmabhUminA sadaza (naLI) saMjJI (vaMgi) paMcendriya (savAraM vannarIfe q=mttA) samasta paryAptithI paryApta, ( reva nehucaraNa) zeSa tevAM ja jevAM nAraka (parva nirivAnofrLI vi) e ja prakAre tirtha cinI paNa (majUre vi) manuSya paNa (mApurI vi) manuSyANI paNa (rava vI na ne) deva ane devI nArakanA samAna (pUrva ba3yava jJALa sattaNuM Hi) eja prakAre Ayu sivAya sAte karmonA. (3osAriye be maMte ! kArya )- he bhagavan ! utkRSTa sthitivALA AyuSyakarma ( ne vaMThThI ) zuM nAraka bAMdhe che. ? (kAva thI vaMdha) yAvat devI bAMdhe che (nonAno jora vaMdha3)-he gautama ! nAraka nathI bAMdhatA (nirivoLio dhaMg) tiryaMca bAMdhe che tenI riviNanofrLI vaMdha) tiryacinI bAMdhatI nathI. (magNevi naMbara) zrI prajJApanA sUtra : 5 162 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSya paNa bAMdhe che (mAjIglI Si vaMdha) manuSyANuM paNa bAMdhe che tene re raMdharU ne tevI vaMdha4) deva nathI bAMdhatA, devI nathI bAMdhatI. (siNa aMte ! tirikravanoLig aorarUica bhAvacaM varSA jaM?) he bhagavan! kevA prakAranA tiryaMca utkRSTa sthitivALuM Ayukarma bAMdhe che ? (joyA ! mammara ghA veksa mUma DhimA vA)- gautama ! karmabhUmi ja athavA karmabhUminA samAna (sI) saMsI (vivi) paMcendriya (vADuiM pArIThThi pannattA) sarva paryAtithI paryApta(lA) sAkAra-upagavALA (jJAna) jAgRta (kuttovatta) zrutamAM upayogavAnuM fmachiida) mithyAdaSTi (madre) parama kRSNalezyAvALA (uo saMkrisTiTTuri gAme) utkRSTa saMkaleza yukta pariNAmavALA (risara joyA ! tiriNakoLiA)-he gautama ! e prakAranA tiryaMca (zodirgha A3 #H dha6) utkRSTa sthitivALA Ayukamane bAMdhe che. (rikSaNa maMte ! magNe voTipharthe mAthe zakamaM jaMgha !)-he bhagavan ! kevA prakAranA manuSya utkRSTa sthitivALA Ayukarmane bodhe che-- yaHT ! janmabhUmA vA varmamUmapatrimArI vA nava yurovaratte)-he gautama! karmabhUmi ja athavA karmabhUmijanA samAna yAvata zratamAM upagavALA | (sampariTrI lA miri ) samyagdaSTi athavAmithyAdaSTi (#o vA juvAje ) kRSNalezyAvALA athavA zukalezyAvALA (ALI vA mALI vAM) jJAnI athavA ajJAnI (uovalaMbriSTi pariNAme vA kalaMkristripariNAme vA) saMkaleza pariNAmavALA athavA asaMkaleza pariNAma vALA (tAlAvimuksamAjapariNAme vA) ta~Agya tIvra vizuddhi thatAM pariNAma vALAM. (rasa joyamA ! magNe 34osAyaM A3the vaMdha)-he gautama ! e prakAranA manuSya utkRSTa sthitivALA Ayukarmane baMdha kare che. (risacALe mare ! mAjIsI 3o dAvi sAthe I raMdhara)-he bhagavana kevA prakAranI mAnuSI utkRSTa sthitivALAM Ayukamane bAMdhe che ? (camA ! mammacA vA mUma DhimALI vA jJAva muttavavattA)- he gautama ! karmabhUmijA athavA karmabhUmijA sarakhI yAvat zratamAM upagavALI (vidi suvADhesA) samyagdaSTi zukalalezyAvALI (taHkavi, nAgariNAma) taprAgya vizuddha thatAM evA pariNAmavALI (rikSA baM jovaFI zrI prajJApanA sUtra : 5 163 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnulI) e prakAranI manuSyANI (josavA igAyaM zamma vadhaTM) utkRSTa kALanI sthitivALA Ayu kamane AMdhe che. (aMtarAya nA nAbAvaLii) antarAya kane jJAnAvaraNa samAna jANavuM (pAvaLAC tevIsama vaya samAM) prajJApanAnu' tevIsamuM padma samApta s0 14 5 TIkA-karmonI jaghanya sthitine anya keNa kare che, e pahelAM nirUpaNa karAyeluM che. have utkRSTa sthiti khandhakAnI prarUpaNA karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! utkRSTa kALanI sthiti vALAM jJAnAvaraNIya kane kaNa khAdhe che ? zuM nAraka khAMdhe che ? zu tiya ca khAMdhe che zu tiya cinI khAMdhe che? zu manuSya khAMdhe che? zuM manuSya strI khAMdhe che? zu deva khAMdhe che? agara devI khAMdhe che ? zrI bhagavAnhe gautama ! utkRSTa sthitivALA jJAnAvaraNIya karmIne anya nAraka paNa kare che, yAvat ti ca paNa kare che, tiya``cinI paNa kare che, manuSya paNa kare che, manuSyanI strI paNa kare deva paNa kare che. ane devI paNa kare che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! kevA prakAranI viziSTatA vALA nAraka utkRSTa kALanI sthitivALA jJAnAvaraNIya krama nA anya kare che ? zrI bhagavAnanhe gautama ! saMjJa, pa Mcendriya, zarIra, indriya, ucchavAsa Adi dhI arthAt chae paryAMsiyAthI paryApta, jJAnApayegavALA, jAgatA nArakene paNa ki'cit nidrA nA anubhava thAya che, e kAraNe kahelu che-jAgatA rahelA zrutajJAnamAM upayegavALA, mithyAdRSTi, kRSNalezyAvALA nAraka utkRSTa saMkalezamaya pariNAmavALA athavA kiMcit madhyama pariNAmavALA thaIne utkRSTa kALanI sthitivALA jJAnAvaraNIya kanA baMdha kare che. upasaMhAra-hai gautama ! evA nAraka jIva utkRSTa kAlanI sthitivALA jJAnAvaraNIya kana khAMdhe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! kevA prakAranI vizeSatAvALA tiya ca utkRSTa kAlanI sthitivALA jJAnAvaraNIya kramanA anya kare che? zrI bhagavAna !-he gautama ! krabhUmimAM utpanna athavA je kama bhUmimAM utpanna thayela sarakhA hAya, atyaMta kama bhUmijAgabhaNI ti''cinInu' apaharaNa karIne koIe yugalika kSetramAM rAkhI dIdhI hAya ane tenAthI je janmela heAya sanI hoya, pa'cendriya hAya, badhI paryAptiyAthI paryApta haiAya. ItyAdi zeSa vizeSaNa nArakanA jevAM samajI levAM joIe" arthAt sAkAra upayegavALA jAgRta hAya, zrutajJAnamAM upayega vALAM hoya, mithyAdRSTi ane kRSNa vaizyAvALA hoya temaja ugra sakalaSTa pariNAma vALA athavA cit madhyama pariNAmavALA hAya, tyAreja te utkRSTa kALanI sthitivALA jJAnAvaraNIya kamane khAMdhe che, zrI prajJApanA sUtra H 5 164 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ja prakAre manuSya, tiryacinI manuSyANa viSe paNa samajI levuM joIe. arthAt je vizeSaNa dvArA tiryaMca jJAnAvaraNanI utkRSTa sthitine bandha kare che, te ja vizeSaNavALI tirtha cinI, manuSya ane manuSyANI paNa utkRSTa kAlika jJAnAvaraNanI sthitine anya kare che. je vizeSaNothI yukta nAraka jIva jJAnAvaraNIya karmanI utkRSTa sthitine anya kare che, teja vizeSaNa vALA deva ane devIne paNa utkRSTa sthitivALAM karma baMdha thAya che. jevA jJAnAvaraNa karmanA utkRSTa sthitinA bandhaka kahyA che, eja prakAre Ayukarma sivAya zeSa badhAM karmonA arthAt darzanAvaraNIya, mehanIya vedanIya, nAma, gotra ane antarAya kamenI utkRSTa sthitinA bandhaka paNa samajI levA joIe zrIgautamasavAmI-he bhagavan! utkRSTa kAlanI sthiti vALA ayukarmane zuM nAraka bAMdhe che? zuM tiryaMca bAMdhe che zuM tiya cinI bAMdhe che ? manuSya; mAnuSI, deva agaradevI bAMdhe che? zrI bhagavAna-he gotama ! utkRSTa sthitivALA Ayukamane narayika nathI bAMdhatA kinta tiryaMca bAMdhe che, tirtha cinI nathI bAMdhatI, manuSya bAMdhe che, ane mAnuSI paNa bAMdhe che. deva nathI bAMdhatA ane devI paNa nathI bAMdhatI. e prakAre utkRSTa kAlanI sthitivALA AyukarmanA bandhanI prarUpaNAmAM nAraka tirtha cinI, deva ane devIne niSedha karela che, kemake temanI utkRSTa sthitivALA nAraka AdimAM utpatti nathI thatI. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! kevA prakAranA tiryaMca utkRSTa sthitivALA AyakarmA ne bandha kare che? zrI bhagavAna-he gautama ! je karmabhUmimAM janmela athavA kama bhUmimAM janmelAnI samAna hoya, saMjJI hoya, paMcendriya hAya. badhI paryAptithI paryApta heya sAkAra upa ga vALA hAya. jAgRta hAya. kRtajJAnamAM upayogavALA hoya; mithyAdaDiTa hoya, parama kRSNa vezyA vALA hoya, ane utkRSTa saMkilaSTa pariNAmathI yukta haya, teja tiryaMca utkRSTa kAlanI sthitivALA Ayukarmane bandha kare che. upasaMhAra karatAM kahe che.-he gautama ! je tiryaMca A vizeSaNothI yukta hoya che. teja utkRSTa kALanI sthitivALA AyuSyakarmanA bandhaka thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavAna! kayA prakAre manuSya utkRSTa kAlanI sthitivALA A yukarmane bAdhe che ? zrI bhagavAna - he gautama! agarato karmabhUmimAM utpanna thayela athavA karmabhUmimAM utpana thayelanA sadaza hoya, saMjJI hoya, paMcendriya hAya, sarvaparyAptithI paryApta heya, sAkAra upagavALA hoya, jAgRta hoya, zrutajJAnamAM upagavALA hoya, samyagdaSTi hoya agara mithyASTi hoya, kRSNalezyAvALA athavA zuklalazyAvALA hoya, jJAnI hoya ke zrI prajJApanA sUtra : 5 165 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAnI heya, utkRSTa saMkalaSTa pariNAmavALA hoya athavA asaMkilaSTa pariNAmavALA hoya, tamAgya atyanta vizuddha pariNAmavALA hoya, evA manuSya utkRSTa kALanI sthitivALA Ayukama bandha kare che. upasaMhAra karatAM kahe che, he gautama! je manuSya A prakAranI vizeSatAothI saMpanna hoya che, teja utkRSTa Ayune baMdha kare che. zrI gautamasvAmI-kevA prakAranI mAnuSI utkRSTa kAlanI sthiti vALA AyuSyakarmane bandha kare che? zrIbhagavAna-he gautama! je manuSya strI karmabhUmimAM utpanna thaI hoya, athavA karmabhUmimAM utpanna sadazI hoya, saMjhinI heya, paMcendriya hoya, samasta paryAptithI paryApta hoya, sAkAro paga vALI haya, jAgRta hoya, zrutajJAnamAM upagavALI hoya, samyagdaSTi hoya, zulalezyA vALI hoya, taprAyogya vizuddha pariNAma vALI hoya athavA pitAne gya vizuddhapariNAma vALI hoya, evI mAnuSI utkRSTa kALanI sthitivALA AyuSyakarmane bAMdhe che. upasaMhAra karatAM kahe che- gautama ! je manuSya strImAM e prakAranI vizeSatAo hoya che, teja utkRSTa sthitivALA Ayukamane bAMdhe che. antarAya karmanI utkRSTa sthitinA bandhaka jJAnAvaraNIya karmanI utkRSTa sthitinA bandhakanA samAna samajavA joIe. e sUtra 13 che zrI jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAla vyativiracita prajJApanA sUtranI prameyAdhinI vyAkhyAnuM trevIsamuM pada samApta . 23 zrI prajJApanA sUtra : 5 166 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmakRti bandha kA nirUpaNa cArvIsamuM ka prakRtianya pada zabdArthI-(''maMte ! janmavakIlo vaLattAmo ?)-he bhagavan ! kaprakRtiyA keTalI kahelI che ? (noyanA ! aTTha mavakIbo vaLattAtro)-De gautama krama prakRtiyA ATha kahelI che? (tuM nA-vALAvaLiA nAva gatarAA) te A prakAre jJAnAvaraNIya yAt antarAya ( necALa nAva vemALiyAna) eja prakAre nArakA yAvatu vaimAnikAnI (nIce " mate ! nALAvaniSna janma vacamALe rUmavanaTIo saMdhar)-he bhagavan ! jIva jJAnAvaraNIya karmone khAMdhatAM keTalI ka prakRtiyAne bAMdhe che? (vocamA ! suttavid vadhat vAaduSi dharyA chavi paNa vA) he gautama ! sAtanA aMdhaka, ATha prakRticenA bandhaka athavA cha prakRtiyAnA andhaka thAya che. (naphaLa maMte ! bALAvaLigna maM vadhanALe rUkSmaNIbo vadhaTM)-he bhagavan ! nAraka jIva jJAnAvaraNIya karmIne bAMdhatA keTalI karmo prakRtiyA khAMdhe che ? (camA ! satta nivaidha vAakRtri dharavA) he gautama! sAtanA adhaka bane che athavA AThenA khaMdhaka thAya che (chyuM jJarUpa vemALi) e ja prakAre vaimAnika sudhI (nava) vizeSa (manucche nadA nIce) manuSya jIvanA samAna (lIvA 5 maMte ! bALavaLajJa' karma baMdhamALA rlR RvATIlo caMpar)-he bhagavan ! ghaNA jIva jJAnAvaraNIya kane bAMdhatA keTalI prakRtiyA khAMdhe che. ? (poyamA! sacce vi tAva ddo- sattavivaMtranA caduSita dhAya) he gautama! badhA sAtanA baMdhaka thAya che athavA AThanA andhaka khane che (gavA savidhA ca, akRSi dhA ca indrind vandhoya) athavA ghaNA sAtanA bandhaka, ghaNA AThanA andhaka ane eka chano andhaka (bA savind dhAca avruvidhA ca ikvindvadhA ca) athavAghaNA sAtanA andhaka, ghaNA AThanA bandhaka ane ghaNA chanA mantraka zrI prajJApanA sUtra H 5 167 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (NeraiyA NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kamma baMdhamANA kaIkammapagaDIo badhati !-3 bhagavAna ! jJAnAvaraNIya karmane bAMdhatA nAraka keTalI kama prakRtine baMdhaka thAya che? (camA ! sa vi tAva honnA sattavivaMdha)-he gautama ! badhA sAtanA bandhaka thAya che (kadavA sattavivaMdhA ca kavidha ca) athavA ghaNA sAtanA bandhaka ane eka AThane badheka (bahuvA sattavivaMdhA ca baTTavigaMdhA ca) athavA ghaNuM sAtanA baMdhaka ane ghaNuM AThanA baMdhaka che ( foLa mA) traNa bhaMga thAya che (kAva thaicakuirir) eja prakAre svanita kumAre sudhI (gvirUyA puchA) pRthvI kAcikenA viSayamAM prazna (camA ! sattavivaMghaTI vi dravidha vi)-che gautama sAtanA paNa badhaka thAya che, AThanA paNa bandhaka bane che (a nAva vaBrUvArUyA) eja prakAre yAvat vanaspatikAyika (virANaM vaMciMdira sivinoLiyALe tira maM) vilendriya ane paMcendriya tiryaMconA traNa bhaMga (sarave vi tAva roga sattavivaMdha) badhA sAtanA bandhaka bane che (navA sattavivaMdha ja nahi vaMdhane ca) ghaNA sAtanA bandhaka thAya che ane keI eka AThane baMdhaka thAya che (savA sattavivaMdhA ca gaTTavidhA ca) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka ane ghaNA AThanAbaMdhaka thAya che (HT ) manuSya (mate)-he bhagavana (bAbAvaLiT) jJAnAvaraNIyakarmanA viSayamAM (puchA) prazna ? (toya ! sa vi tAva honnA sattavigaMdhA)-he gautama! badhA sAtanA baMdhaka thAya che ? (mahuvA sattavivadhA ca vivaMdho ca) athavA ghaNu sAtanA baMdhaka thAya che ane keI eka AThane baMdhaka thAya chera (navA sattavivaMghaTI 2 mavivadha 2) athavA ghaNA sAtanA bandhaka ane ghaNA AThanA baMdhaka rU (baT sattavidhA 2 divagaMdhA ca) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka ane eka cho badheka ka (navA sattavigaMdha 2 divya vaMdhA caathavA ghaNA sAtanA baMdhaka ane ghaNu chanA baMdhaka dha (mahuvA sattavivaMdhA ya 3 vivaMdhane ja vivaMdho ca) athavA ghaNA sAtanA bandhaka, eka AThane bandhaka ane eka chane bampaka 6 (havA sattavivaMdhA ca, aviva dhare , vidhvaMya ) athavA ghaNA sAtanA badheka eka AThane badheka ane ghaNuM nA badhaka7 (gavA sattavi zrI prajJApanA sUtra : 5 168 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMdhA ca, vidavadha , jIvitra dho 5) athavA ghaNA sAtanA badhaka, ghaNuM AThanA baMdhaka ane eka chanA baMdha8 (gaThThavA sattavidhA , bavivaM ghA ca, chatrivaMdhari ) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka ghaNuM! AThanA baMdhaka ane ghaNuM chanA baMdhaka che () e prakAre (gg) e (navamA) nava bhaMga che. (relA vALamaMtarArUA) zeSa vanavyantara Adi (kAva vekALiyA) vaimAniko sudhI (kA ne cA pattavidA raMdhA maLiyA ta mAjicavA) jema sAta nAraka AdinA badhaka kahyA che, e ja prakAre kahevA joIe. (gvaM na banAvara vaMdhamALA) e prakAre jevA jJAnAvaraNane bAMdhatA (fhuM maLiyA) jyAM kahyAM che (haMsaLavAM vaMdhamALA) darzanAvaraNane bAMdhatA (taruM) tyAM (kIriyA) audhika jIva Adi (giAttapadutti) ekatva ane pRthakanva-bahatvathI (mALiyA) kahevA joIe. (vaiLikanna vaMdhamALa nIve) vedanIya karmane bAMdhatA jIva (rUHTThIzo) keTalI kama prakRtiyo (dha3) bAMdhe che (TocanA ! sattavivadha vidha vA, vivaMdhA vA, vidhA vA) -he gautama ! sAtanA badhaka, athavA AThanA baMdhaka athavA chanA baMdhaka athavA ekane baMdhaka () e ja prakAre manuSya paNa (HT nArAlIyA) zeSanAraka Adi (tattavivaIT avidhA vA vAva mALig) sAtanA baMdhaka athavA AThanA baMdhaka bane che, jemAnika zyanta (maMte ! vecaLa = puchI)- bhagavad ! jIva vedanIya karmane ItyAdi prazna (goyamA ! savve vi tAva hojjA sattavihabadhagAya avihaba dhagA ya egavihabaMdhagA ya divadavaMne va) he gautama ! badhA ja sAtanA baMdhaka ATha nA baMdhaka ekanA baMdhaka ane keI eka ne baMdhaka thAya che. (navA sattavidhA 2 kaTTaviyaM paII vidyadharn ja chatriraMgA ) athavA badhA sAtanA bardhaka, AThanA bandhaka ekanA bardhaka ane chanA baMdhaka (vaNesA) zeSa ( nArIcA) nAraka Adi (kAya mALiyA) vaimAnike sudhI (G bALavALa vaMyaMti tahaM mALiyA) jyAM jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che tema kahe che, tyAM vedanIyane paNa bAMdhatAM kahevAM joIe. | (gvaM) e prakAre (majUravALe aMte ! venika naM jaMdhamALA ruti kArIga raMdhara). he bhagavana! manuSya vedanIya karmane bAMdhatAM chatAM keTalI kamaM prakRti bAMdhe che(yamAM! sado va tAra dora sattavivaMdhA ca vihavadhard 2) he gautama! badhA sAtanA bandhaka zrI prajJApanA sUtra : 5 169 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyA che ane enA andhaka paNa thAya che. 1 (bA sattanibaMdho ca vidhavA ca dhruvidhA ca) athavA satanA andhaka, ekanA bandhaka ane kAMi eka ArTanA anyaka 2. (gA savidhA ca tridhA cachabi dho) athavA ghaNA sAtanA anyaka, ghaNA ekanA anyaka ane ane ghaNA AThanA khadhaka thAya che. 3 (gA savidhA caciMdhavA yavidho ca) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka, ghaNA ekanA aMdhaka ane eka chanA khaMdhaka. 4. (bA suttavidya pAca vi dhanA ca, chavidhA ca) athavA ghaNA sAtanA anyaka, ghaNA ekanA anyaka ane ghaNA chanA andhaka hAya che 5. ( ahavA sattavihaba dhagA ya, egavihabaMdhagA ya, aTThavihabaMdhage ya chavvihaba dhage ya) athavA ghaNA sAtanA andhaka, ghaNA ekanA bandhaka, koI eka AThanA aMdhaka ane koi eka chanA andhaka bane che. 6. (brA sattavizrva dhA cAvidhA calaTruviyo ca ividhA ca) athavA ghaNA sAtanA andhaka ane ghaNA ekanA khardhaka, eka AThanA aMdhaka ane ghaNA chanA adhaka thAya che. 7. (bA savidhA ca vidhanA ya baTTuvidhA ca ingi dho ca) athavA ghaNA sAtanA aMdhaka, ghaNA ekanA anyaka, ghaNA ArDanA andhaka ane eka chanA aMdhaka thAya che 8. (aA sattaviveMdhA ya tridhA ya TruvidhaMdhA ca vi dhA ca)-athavA ghaNA sAtanA baMdhake, ghaNA ekanA aMdhaka, ghaNA ArDanA aMdhaka ane ghaNA chanA madhaka thAya che. 9. (ca haju natha maLyA mALicadrA) e prakAre A nava bhAga kahevA joie, (mohanimna kaMdhamALe. nIce tti maLakIo vaMyaMti ?) mehanIya kana bAMdhI rahelA jIva keTalI krama prakRtiyA khAMdhe che? (royamA ! lIve niyiyajJotiyamano) he gautama jIva ane ekendriya sivAya traNa bhaMga (nIletti tyiA sattatridhA viduSivaMdhattA vi) sAmAnya jIva ane ekendriya sAtanA aMdhaka ane AThanA paNa kha'dhaka khane che (jJIveLa mate ! akatha vAmaM veMdhamALe timaparIbo vayaMti ?) he bhagavan ! jIva Ayu krane khAMdhatA chatAM keTalI kama prakRtiyA khAMdhe che ? (noyamA ! niyamA aTTa) he gautama! niyama karI ATha (vaM nevnAya vaimAni) eja prakAre nAraka yAvat vaimA zrI prajJApanA sUtra H 5 170 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nika (vaeN punnutte n vi) eja prakAre ahutvanI vivajJAthI paNa samajavA, (nAmoya aMtarAya jaMgamAne nIce RtikSmavADImo vadhati ?)-nAma, gAtra ane antarAya karmone bAMdhI rahelA jIva keTalI kama prakRtiyA khAMdhe che ? (noyamA ! lIvo nALavaninuM vadhamaLe jJAtiyaMti, tati maLiyantro)-he gautama ! jIva jJAtAvaraNIyane khAMdhatA hatA jyAM khAMdhe che, tyAM kahevA joie. (E Arapha vi) e ja prakAre nAraka paNa (jJAya vaimAni) yAvata vaimAnika (chyuM purutteLavi mALiyava) e ja prakAre bahuvacanathI paNa kahevu joIe. prasU0 15 prarUpaNA karAi che. TIkA tevIsamAM padamAM kamaprakRti anya AdipariNAma vizeSanI have tenI vizeSa praNA karavAne mATe sUtrakAra kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kama prakRtiyA keTalI helI che? zrIbhagavAna-De gautama ! kra`prakRti ATha kahelI che, teo A prakAre che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mehanIya, nAma, gotra, Ayu ane antarAya, eja prakAre nAraka, asurakumAra, Adi bhavanapatiyA, pRthvIkAyikAdi ekandriye drIndriye, zrIndriyA caturindriyA, pa Mcendriya tiya cA, manuSya, vAnayanto, jyAtiSThA ane vaimAnikanI krama prakRtiyA paNa ATha ja kahelI che. A ATha kA~prakRtimAMthI kaI prakRtine khAMdhatA jIva kaI kaI anya prakRtiyAne bandha kare che. have te nirUpaNa karAya che. sa` prathama jJAnAvaraNIyanI sAthe andhAnArI prakR. tiyAnuM kathana karAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! jJAnAvaraNIyakane bAMdhI rahelA jIva keTalI kama prakRtiyAnA anya kare che? zrIbhagavAna--de gautama ! sAtane, AThanA athavA cha prakRtiyAnA andhaka thAya che, jIva jyAre jJAnAvaraNIya ka`nA aMdha kare che, te samaye yadi AyunA anya na kare te sAta prakRtiyA khAMdhe che. AyunA andhanA samaye ATha prakRtiyA khAMdhe che ane jayAre mohanIya zrI prajJApanA sUtra H 5 171 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA Ayu anenA bandha nathI karatA tyAre chanA khoMdha kare che. cha prakRtiyAnA adhaka ma samparAya jIva che. paNa che--jIva Ayukama sivAya sAta prakRtiyenA bandhaka bane che. sUmasa5 kahyuM rAya jIva chanA andhaka kahelA che // 1 // te mehanIyakama ane Ayuka` sivAya zeSanA anyaka bane che. eka prakRti bAMdhanAra agIyAramA bAramA ane teramA gurusthAnavALA jIva hAya che. kahyuM paNa che-upazAnta mehanIya, vedanIya prakRtitA bandhaka thAya che. te temane samparAyika khaMdha nathI thatA. kSIName hanIya ane sacAgakevalI eka sAtA tene paNa e samayanI sthiti vALA ja khAMdhe che. e prakAre upazAnta kaSAya Adi jJAnAvaraNIyaka'nA aMdha karatA nathI. kemaz- jJAnAvaraNIya kamanA baMdha viccheda sUkSmasa'parAya nAmaka dazamA guNasthAnanA caramasamayamAM ja thAya che. tethI ja te kevaLa sAtAvedanIya krama ja khAMdhe che. have tenA parja daDakenA krame karI vicAra karAya che te A rItezrIgautamasvAmI-he bhagavan! nAraka jIva jJAnAvaraNIyakane khaMdha karI rahela keTalI kama` prakRtiyAne bAMdhe che? zrIbhagavAna he gautama ! nAraka jIya jJAnAvaraNIyanA baMdha karatAM karatAM jyAre AyukA~nA khaMdha nathI karatA-tyAre sAtA baMdha kare che. ane jyAre Ayuka`nA baMdha kare che, tyAre AThanA baMdhaka thAya che. nArakajIvamAM A prakRtiyAnA aMdhakanA vikalpanA saMbhava nathI, kemake te sUkSma samparAya guNasthAnane prApta nathI karI zakatA. e prakAre manuSya sivAya badhAM pade, daDakAmAM Aja e vikalpe samajavA joie agarate te sAte prakRtiyAnA aMdhaka bane che. agara AThanA. cha prakRtiyAnA bandhakaneAtrIjo vikalpa thAya che. temAM sa bhava nathI, kema ke emanAmAM paNa sUkSmasa parAyaNugusthAna hetu nathI, zrI prajJApanA sUtra H 5 172 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSya padamAM paNa traNa bhaMga kahevA joIe, kemake manuSyathI sUmasaM5rAyaguNasthAna paNa saMbhave che. Aja abhiprAyane vyakta karavAne mATe kahyuM che-nArakanA viSayamAM je kathana kareluM che, teja asurakumAra, Adi bhavanapati, pRvi kAyika Adi ekendri, vikalendri, paMcendriya tirya, vAtrA , jatika ane vaimAnikanA viSayamAM paNa samajavuM joIe. A badhAM jJAnAvaraNIyane bAMdhatA sAta agara ATha karmaprakRtine bandha kare che. kintu manuSyanuM kathana sAmAnya jIvanI samAna samajavuM joIe. arthAt manuSyanA daMDa. kamAM traNa bhaMga kahevA joIe. e prakAre ekatvanI vivakSAthI vIse daMDakanuM pratipAdana karIne have bahatvanI vivekSAthI temanuM pratipAdana karatAM kahe che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! (ghaNA) jIva jJAnAvaraNIyaDamane bandha karatAM chatAM keTalI karmaprakRti bAMdhe che evo prazna zrIbhagavAna-he gautama ! badhA jIva Ayukamane bandhanA abhAvamAM sAta prakRtinA banyaka bane che ane AyukarmanA bandhanA samaye AThanA baMdhaka bane che. AvA jIva sadeva baDupaNAthI hoya che. (A prathama bhaMga 1) athavA samuccaya jIva jJAnAvaraNakarmane bAMvatAM chatAM ghaNA sAtanA baMdhaka hoya che. ghaNA AThanA badhaka hiAya che ane koI eka chane bandhaka hoya che. ( A bIjo bhaMga 2) athavA ghaNA sAtane baMdhaka, ghaNuM AThanA bandhaka ane ghaNAM chanA baMdhaka hoya che (A trIjo bhaMga 3) abhiprAya e che ke sAtanA bandhaka ane AThanA bandhaka sadaiva bahu saMkhyAmAM maLI Ave che, kintu chanA bandhaka ke I samaye maLe che ane keAI samayamAM nathI paNa maLatA, kemake temane utkRSTa kAla ATha mahinAne kahela che. jyAre SaDravidha maLe che tyAre paNa jaghanya eka agara che ane utkRSTa ekaso ATha. e prakAre jyAre eka ke be paNa bahuvidha bandhaka nathI maLI AvatA tyAre prathama bhaMga thAya che. jyAre eka maLe che te dvitIya bhaMga thAya che ane jyAre ghaNA Savidha baMdhaka maLI Ave che, tyAre trIjo bhaMga thAya che. - zrI gautamasvAmI-he bhagavana! nAraka jIva jJAnAvaraNIya karmaprakRtine bAMdhatAM chatAM keTalI prakRti bAMdhe che? - zrIbhagavAna-he gautama! jJAnAvaraNane bAMdhatAM evA badhA nAraka sAta prakRtinAM baMdhaka bane che (prathama bhaMga) athavA ghaNA badhA nAraka sAtanA ane eka keI AThane baMdhaka bane che. (dvitIya bhaMga) athavA ghaNA badhA nAraka sAtanA baMdhaka ane ghaNA AThanA bandhaka thAya che (tRtIya bhaMga) e prakAre nAraka jIva chanA baMdhaka nathI thatA. AThanA bandhaka paNa koI koI vAra thAya che. jyAre eka paNa nAraka ATha prakRtine nathI bAMdhato, tyAre badhA sAtanA baMdhaka zrI prajJApanA sUtra : 5 173 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che A prathama bhaMga thaye. jyAre eka nAraka AThane baMdhaka thAya che ane badhA sAtanA e rIte A bIjo bhaMga samaja joIe. jyAre ghaNA badhA AThanA baMdhaka thAya che ane ghaNA sAtanA bandhaka tyAre tRtIya bhaMga bane che. A traNe bhaMga asurakumAra Adi daza bhavanapatimAM samajI levA joIe. A Azayane pragaTa karavA mATe kaheluM che eja prakAre svanitakumAre sudhI arthAta asurakumAra nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vidyakumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dikakumAra pavanakumAra, svanitakumAra paNa jJAnAvaraNIya karmane bAMdhatA sAta prakRtinA bandhaka bane che. ghaNA sAtanA ane eka AThane badheka thAya che, athavA ghaNu sAtanA ane ghaNuM AThanA baMdhaka thAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! pRthvIkAyika jIva jJAnAvaraNIyakarmane bAMdhatAM keTalI karma prakRtine bAMdhe che. zrIbhagavAhe gautama! pRthvIkAyika jJAnAvaraNIya karmane bAMdhatAM sAtanA paNa banyaka bane che ane AThanA paNa baMdhaka thAya che. e prakAre pRthvIkAyika Adi pAMcamAM ghaNA sAtanA ane ghaNA AThanA banthaka thAya che. A eka bhaMga ja maLI Ave che, kema ke temanAmAM ATha prakRtinA bandhaka paNa ghaNI saMkhyAmAM sadeva hoya che, dvIndri, trIndri, caturindra ane paMcendriya tiyAmAM nArakenI jema traNa bhaMga maLI Ave che. Ano ulalekha karatAM kahe che vilendrio ane paMcendriya tiyAmAM traNa bhaMga kahevA joIe te A prakAre (1) badhA vikalendriya ane paMcendriya tiryaMca jJAnAvaraNIya karmane bAMdhatA sAta prakRtinA baMdhaka bane che. (2) ghaNA sAta prakRtinA baMdhaka hoya che, eka AThano baMdhaka hoya che. (3) ghaNuM sAtanA ane ghaNA ATha prakRtinA baMdhaka hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! manuSya jJAnAvaraNIyakarma bAMdhatA keTalI karmaprakRtiene bAMdhe che? zrIbhagavAna-he gautama! manuSyanA viSayamAM navabhaMga bane che te A prakAre che(1) badhA manuSya jJAnAvaraNane bAMdhatA rahIne sAta prakRtinA baMdhaka thAya che. (2) ghaNuM sAtanA bandhaka bane che, keI eka AThane baMdhaka thAya che. (3) ghaNuM sAtanA bandhaka thAya che, ane ghaNuM AThanA paNa badheka thAya che. (4) ghaNuM sAtanA badheka thAya che ane keI eka chane bandhaka bane che. (5) ghaNA sAtanA ane ghaNA chanA bandhaka bane che. (6) ghaNA badhA sAtanA bandhaka thAya che. eka AThane bandhaka ane eka ne zrI prajJApanA sUtra : 5 174 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyaka thAya che. (7) ghaNA manuSya sAtanA andhaka, eka ArDanA anyaka ane ghaNA chanA anyaka mane che. (8) ghaNA badhA manuSya sAtanA andhaka thAya che, ghaNA kharA AThanA madhaka hoya che. ane eka kaI chanA mAdhaka bane che, (9) ghaNA sAtanA khadhaka, ghaNA AThanA aMdhaka ane ghaNA chanA khaMdhaka hoya che. manuSyamAM ullikhita novikalpa maLe che. tAtparya e che ke, jyAre ATha prakRtiyAnA ane cha prakRtiyAnA baMdhaka eka paNa manuSya nathI maLI AvatA tyAre badhA manuSya sAta prakRtiyAnA andhaka thAya che. A prathama bhaMga thayA. sAtanA andhaka sadaiva ghaNA manuSya thAya che. kintu jyAre eka AThano paNa andhaka thAya che tyAre dvitIya bhAMga ane che. jyAre AThenA andhaka paNa ghaNA hoya che tyAre trIjo bhaga thAya che. bhAThenA aMdhakanA abhAvamAM, chanA anyaka patra dvArA ekavacana ane bahuvacananI vikSAthI e bhaMga thAya che. e prakAre pAMca bhaMga thayA. A dvisayAgI bhaMga che, tri sacegImAM avidha anyaka ane Savidha madhaka padonI sAthe ekavacana ane bahu. vacananA sayAgathI cAra bhaMga thAya che. A prakAre badhA maLIne manuSya padamAM nava bhaga maLe che ema kahyuM che. have byAnabhyantarA, jyotikA ane vaimAnikanA kathana nArakonI samAna khatAvatAM kahe che-zeSa vAnanyantarA, vaitiSka ane vainikamAM nArakonI samAna ja traNa bhaMga maLI Ave che. jJAnAvaraNakarmAne bAMdhI rahelA jyAM jeTalA jIva Upara kahelA che, danAvaraNakane khAMdhatA thakA paNa ahIM eTalA jIva eja prakAre kahI levA joIe. ekavacana ane mahuvacanathI jIva Adi pacIse daMDake,ne laIne pUrvavat sAmAnya vyAkhyAna samajI levu joie. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! vedanIyakane khAMdhI rahelA jIva keTalI ka prakRtiyAnA 'dha kare che ? zrI bhagavAna--he gautama ! vedanIyakanA baMdha karI rahela keAI jIva sAta prakRti, cAnA anyaka thAya che. koI AThanA khadhaka thAya che. keAI chanA khaMdhaka thAya che ane upazAntameha Adi koI eka ja prakRtinA aMdhaka bane che. samuccaya jIvanI samAna manuSya paNa samajI levA joie. arthAt vedanIyakramane khAMdhanArA kaI manuSya sAta prakRtiyAnA andhaka kAI AThanA andhaka, koi chanA andhaka ane kaI ekanA anyaka bane che. zeSa nAraka Adi vedanIyakane bAMdhI rahelA koi sAtanA andhaka ane koI AThanA khaMdhaka thAya che. eja prakAre asurakumAra Adi bhavanapatiyA, pRthvIphAyika Adi ekendriyA zrI prajJApanA sUtra : 5 175 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikalendriyo, paMcendriya tiryaMco, vAvyantare, tike, ane vaimAnikonA viSayamAM paNa kahevuM joIe. arthAt teomAM paNa kaI sAtanA ane keI AThanAM baMdhaka bane che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! (ghA) jIra vedanIya karmane bAMdhatA chatAM keTalI kama prakRti bAMdhe che? zrIbhagavAna-che gautama ! badhA sAtane baMdhaka hoya che, ghaNA AThanA badhaka ane ghaNA ekanA bandhaka hoya che, eka chane baMdhaka thAya che, athavA ghaNuM sAtanA baMdhaka, ghaNA AThanA baMdhaka ghaNAekanA badhaka ane ghaNA chanA banyaka banatA hoya che. zeSa nArakothI laIne vaimAnike sudhI athata nAraka asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, vikasendriya, paMcendriya tiryaMca, vanavyantara, tika ane vaimAnika jyAM jJAnAvaraNIya karmane bAMdhI rahelAM kahyA che, tyAM vedanIya karmane bAMdha nArA paNa kahevA joIe. zrIgautamasvAmI-he bhagavana (ghaNA) manuSya vedanIya karmane bAMdhatA thakA keTalI karmaprakRti bAMdhe che? zrIbhagavAna he gatama! badhAM manuSya vedanIyakarmane bAMdhatA thakA sAta prakRtinA baMdhaka bane che ane eka prakRtinA baMdhaka thAya che. sAtanA bandhaka ane ekanA bandhaka sadeva bahusaMkhyAmAM rahe che. tethI anya bhaMgano saMbhava nathI. () athavA ghaNu sAtanA bandhaka, ghaNA ekanA bandhaka thAya che ane koI eka manuSya AThane badheka thAya che. (3) athavA ghaNA sAtanA bandhaka, ghaNA ekanA bandhaka ane ghaNA AThanA bandha thAya che. (4) athavA ghaNu sAtanA bandhaka, ghaNA ekanA bandhaka ane koI eka cho bandhaka bane che, (5) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka, ghaNA ekanA bandhaka ane ghaNuM chanA baMdhaka thAya che. (6) ghaNuM sAtanA bandhaka, ghaNA ekanA badhaka ane keI eka AThano baMdhaka ane keI eka chano bandhaka thAya che (7) athavA ghaNuM sAtanA bandhaka temaja ghaNuM ekanA badheka thAya che. koI eka aThane bandhaka thAya che. ane ghaNA chanA bandhaka bane che. (8) ghaNA sAtanA bandhaka, ghaNA ekana bandhaka, ghaNA AThanA bandhaka ane eka kaI chano bandhaka bane che. (9) athavA ghaNA manuSya sAtanA badhaka, ghaNA ekanA bandhaka, ghaNA AThanA bandhaka ane ghaNuM chanA bandhaka thAya che, A prakAre A nava bhaMga kahI levA joIe. zrI prajJApanA sUtra : 5 176 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! mehanIya krane bAMdhI rahela jIva keTalIka prakRcAnA anya kare che ? zrIbhagavAna-he gautama ! jIva ane ekendriya sivAya traNa bhaMga kahevA jAI e. mAhanIyakarmAMnA bandhonI prarUpaNAmAM jIva padamAM ane pRthvakAyika Adi ekendriya padamAM eka ekaja bhaga thAya che. e kahe che-samuccaya jIva ane ekendriya mAhanIya kramanA anyaka thatA chatAM sAtanA paNa andhaka thAya che ane AThanA paNa andha thAya che. A banne prakAranA jIva sadaiva bahusa MkhyAmAM ja maLe che. mahanIyaka nA andhaka che prakRtiyeAnA bandhaka thaI zakatA nathI. kema ke cha prakRtiyAnA anya sumasa parAya nAmaka dazamaguNasthAnamAM thAya che. ane mehanIyanA bandha navamA guNasthAna sudhI ja hAya che. zrIgautamasvAmI-jIva ANukamanA anya karatA thA keTalI kama prakRtiyAnA bandha kare che ? zrIbhagavAna-he gautama ! jIva AyukamanA anya karatA thakA niyamathI ATha prakRtiyAna anya kare che. samuccaya jIpanA samAna asurakumAra Adi bhavanapatiyo, pRthvIkAyikAdi ekendri vikalendriyA, tiya ca pacendriyo, manuSya, vAnavyantaro, jyotikA ane vaimAnikAnA viSayamAM paNa Aja pramANe samajI levu joie. arthAt A badhA jIva AyukarmAnA khanya karatA thakA haine anya niyamathI kare che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! nAma, gotra, ane antarAyakanA khadha karI rahelA jIva keTalI krama prakRtiyA khAMdhe che? zrIbhagavAna-he gautama ! jJAnAvaraNIyakama nA anya karI rahelA jIva jeTalI prakRticAnA baMdha kare che, teja prakRtiyAnA anya, nAma gotra ane antarAyanA anya karI rahelA jI" kare che. ema kahevu joIe, samuccaya jIvanI jema nArakothI laIne vaimAnikA sudhI badhA 'DakAmAM ema ja hevuM joI ne, ane jevu ekavacanamAM kahyuM che. eja prakAre bahuvacanamAM arthAt anephAnI apekSAe paNa kahevu joie. sU.15 cAvIsamu' padma samApta // 24 // zrI prajJApanA sUtra H 5 177 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prarmaprakRti veda kA nirUpaNa pacIsamuM karma veda pada zadArtha-($i mane ! smArako quLattAzo)- he bhagavad ! kamaprakRti keTalI kahI che? (vocamA ! bhaTTa mUpANI vattA ) he gautama! karmaprakRti ATha kahI che (2 garA-nAnarghana nAva baMsarAphate A prakAre-jJAnAvaraNa yAvat antarAya (gs ne. phALa nAva mALiyALa) eja prakAre nArakanI yAvatu vaimAnikanI che. (ko nuM maMte ! janAvarAnaM +E baMdhamALe HTTdI veru) he bhagavan! jIva jJAnAvaNIyakarmane bAMdhI rahale keTalI karmaprakRtinuM vadana kare che ? (To mA niramA atU janmajAgo repha)- he gautama! niyamathI ATha karma prakRtinuM vedana kare che (odha veraLigavandra rAva aMta{rphacaM) eja prakAre vedanIya sivAya antarAya sudhI.. (lI La mate ! vaLa= ' vaMdhamALe zarR #HurNo vai)-he bhagavana! dinIyakarmane bandha karI rahela chava keTalI kama prakRtinuM vedana kare che? (jayamA ! sattAi vAM, aviveNa vA, kigrA vA)-he gautama ! sAta prakRtinA vedaka, athavA ATha prakRtinA vedaka athavA cAra prakRtinA vedaka thAya che (gyaM madhRvi) eja prakAre manuSya paNa (rerA racArUyA jIttaLa pudujena vi niramAM Tra HTTIo veri) zeSa nArakAdi ekatvanI apekSAo ane bahatvanI apekSAthI paNa niyamathI ATha karmaprakRtinuM vadana kare che (jJAA mALiyA) yAvata vaimAnika. | (sLIvALuM maMte ! vevaLa = vaMdhamALA 3 mahIno ti)- he bhagavana! jI vedanIyakarmane bAMdhatA keTalI karmaprakRtinuM vedana kare che? jo mA ! sa vi tAva roDanA avinA , divA va)-he gautama ! badhA AThanA vedaka hoya che ane cAranA vedaka hoya che ( 1 kavi ca ravi ca sattavihave va)athavA ghaNA AThanA vedaka ghaNu cAranA vedaka ane koI eka sAtanA vedaka hoya che. (navA baTTavinA 2, 23dika ca, sattagvija ) athavA ghaNA AThanA vedaka, ghaNA cAranA vedaka ane ghaNA sAtanA vedaka hoya che (ga HkRta vi mALiyadA) eja prakAre manuSyanuM paNa kathana karavuM joIe. sU01 zrI prajJApanA sUtra : 5 178 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkartha-have karmavedanAnI prarUpaNA karAya chezrI gautamasvAmI-he bhagavan! karmaprakRti keTalI kahelI che? zrI bhagavAnaDegautama! karmaprakRti ATha che jema ke-jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya, vedanIya, mohanIpa, nAma, gotra, Ayu ane antarAya. A ATha prakRti nArake, asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendri, vilendri, tiryaMca paMcendri manuSyo. vanavyantare, tiSka ane vaimAnikenI paNa kahelI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! jJAnAvaraNIya karmane bandha karatA jIva keTalI karmaprakRtinuM vedana kare che? zrI bhagavAna-he gautama! jJAnAvaraNIya karmane bandha karI rahelo jIva niyamathI AThe prakRtinuM vedana kare che, samuccaya jIvanA ullakhita kathananA anusAra nairayika, asurakumAra Adika bhavanapati pRthvIkAyika Adi ekendriya, vilendriya, tiryaMca paMcendriya, manuSya, vAtavyantara jatiSka ane vaimAnika paNa jJAnAvaraNayakarmanA anya karatA thakA niyamathI ATha prakRtinuM vedana kare che. jevuM eka nAraka AdhinA sambandhamAM kaheluM che, eja prakAre ghaNA nArake, bhavanapati AdinA viSayamAM paNa kahI levuM joIe, arthAtu ghaNA nAraka Adi paNa jJAnAvaraNIyana baMdha karatA thakA AThe prakRtinuM vedana kare che. eja prakAre vedanIyama sivAya zeSa badhAM-darzanAvaraNIya, nAma, netra, AyuSya ane antarAyanA sambandhamAM paNa samajI levuM joIe, zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! jIva vedanIyakarmane baMdha karatAM keTalI karmaprakRtinuM vedana kare che? zrI bhagavAna-he gautama ! vedanAyakamane bandha karI rahela jIva sAtanuM, AThanuM athavA cAra prakRtinuM vedana kare che. arthAta upazAMtaha ane kSINamehanIya jIva sAta prakRtinuM vedana kare che, kemake temane mehanIya karmanuM dina nathI thatuM. mithyASTithI laIne sUmasaMpAya paryanta jIva AThe prakRtinA vedaka thAya che ane sagI kevalI cAra prakRtinuM ja vedana kare che. kema ke temane cAra ghAtika kamene udaya nathI thatA. samuccaya jIvanI samAna manuSyanA viSayamAM paNa emaja kahevuM joie. arthAt manuSya vedanIyakarmane anya karatAM thakA sAta, ATha, athavA cAra prakRtinuM vedana kare che ema kahyuM che. samuccaya jIva ane manuSyanA sivAya bAkInA badhA nAraka Adi jIva, ekatvanI vivakSAthI paNa ane bahatvanI vivakSAthI paNa vedanayakarmane anya karatAM thakA niyamathI ATha prakRtinuM vedana kare che. have bahatvanI vivakSA karIne zrIgautamasvAmI prazna kare che. he bhagavan! jIva zrI prajJApanA sUtra : 5 179 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vedIyakane bAMdhatA thakA keTalI kama prakRtiyenu vedana kare che ? zrIbhagavAnDe gautama ! badhA jIva AinA veka ane cAranA vedaka hoya che, athavA ghaNA jIva AThanA vedaka temaja ghaNA cAranA vaidaka hAya che ane eka kAI sAtanA vaidaka thAya che. athavA ghaNA AThanA vaidaka bane che. ghaNA cAranA vaidaka thAya che ane ghaNA sAtanA vedaka che. eja prakAre ghaNA manuSyeAnA viSayamAM paNa kahevu joie arthAt ghaNA manuSya pazu vedanIyakamanA adha karatAM thakA ArDanA vaidaka ane cAranA vaidaka, athavA ghaNA AThanA vaidaka, ghaNA cAranA vedaka ane kei eka sAtanA veka athavA ghaNA AThanA vedaka, ghaNA cAranA vaidaka ane ghaNA sAtanA vedaka thAya che. sU.1! paccIsamu pada samApta // 25 / / karmaveda bandha kA nirUpaNa chavvIsamu' kama veda~~~anya pada zabdA :-(rU . maMte ! janma vADIgo paLattAtro ?)-De bhagavan ! kama prakRtiyA keTalI kahI che? (jomA ! Tu janmavoko patto) he gautama ! kaprakRtiye ATha kahI che (taM naphA-nALAvani nAya atAruM) te A prakAre-jJAnAvaraNIya cAvat aMtarAya (ttva tecAga nAva yamALiyALa) eja prakAre naiyikA yAvat vaimAnikanI, (nIce nuM maMte ! naLayarana veremALe r mAholo vadharU ?) he bhagavan! jJAnAvaraNIyaka nu vedana karI rahelA jIva keTalI kama prakRtiyAnA baMdha kare che ? (goyamA ! sattaviSaNa vA, batiMdhavA, indriyaMtraNa vA, viMdhat vA) he gautama! sAta prakRtiyAnA khanya kare che, AnA baMdha kare che, chate| baMdha kare che agara ekanA ba`dha kare che. ( neraie NaM bhaMte ! NANAvara Nijja kamma vedemANe kati kammapagaDIo baMdhai ? ) he bhagavana ! nAraka jJAnAvaraNIyakamanuM vedana karatA keTalI kama prakRtiyenu' bandhana kare che. (toyamA ! sattavivara nA adhira vA) he gautama ! sAtanA baMdha kare che athavA AThanA khaMdha kare che (va. nAya venaLi) eja prakAre vaimAnika sudhI (va' majUle zrI prajJApanA sUtra H 5 180 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : ga che Tet sii) eja prakAre manuSya samuccaya jIvanI samAna (jIvA Na bhaMte ! NANavaraNijja kammaM vedemANA kati kammapagaDIo baMdhati ?) hai bhagavan! jIva jJAnAvaraNakarmAnu vedana karatAM chatAM keTalI karmaprakRti bAMdhe che? (jayamA ! sarve vi)-he gautama! badhA (tAva honnA sAvidha ca, vida vaMthaTI ,) sAtanA baMdhaka athavA AThanA baMdhaka hoya che. (sattavivaMdhA ca, vidharin , divo ca,) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka, ghaNA AThanA baMdhaka ane koI eka chane baMdhaka (vA sattavivaMghaTI , avivaMdhA ca divavaMdhakaII 2) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka, ghaNA AThanA baMdhaka ane ghaNuM chanA baMdhaka hoya che. (vA sattavivaMdha, ca, avivaMdhA ca, chAvighaNa ca) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka ghaNA AThanA baMdhaka ane koI ekaprakRtinA baMdhaka thAya che. (kagvA sattavicaMdhA ca, avivaMdhA ca, vidvaMdhar ) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka, ghaNA AThanA baMdhaka ane ghaNu ekanA baMdhaka hoya che. (ahavA sattavihabaMdhagA ya, aTThavihabaMdhagA ya, chacihabadhae ya, egavihabaMdhae ya, ) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka, ghaNA AThanA bandhaka, eka chane baMdhaka kaI eka eka prakRtine baMdhaka hoya che. (bAvA sattavadha , chavidha ca, chavidha ca, vidhA ja) athavA ghaNA sAtane baMdhaka ghaNA AThanA bandhaka, ghaNA chanA baMdhaka ane ane ke eka ekanA baMdhaka hoya che. (ahavA sattavihabadhagA ya, aTThavihabaMdhagA ya, chavvihabaMdhagA ya, egavihabaMdhagA ya,) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka, ghaNuM AThanA baMdhaka, ghaNu chanA baMdhaka ane ghaNuM eka prakRtinA bandhaka hoya che (gvaM pate nava maMgA) A prakAre nava bhaMga bane che. (vaNesANaM). zeSa (gfmriya japasmii) e kendriya ane manuSya sivAya (timo ) traNa bhaMga kahe che (Ava mALiyA) vimAnike sudhI (krikriyAnuM sattavivaMdhar , 31ovidha 2) ekendriyomAM ghaNA sAtanA bandhaka ane ghaNA AThanA bandhaka hoya che, zrI prajJApanA sUtra : 5 181 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (maNUNAmAM puchA) manuSyanA viSayamAM prazna ? (jemA ! sa vi tArA hoThanA sattavika jaMghA ca) he gautama! badhA manuSya sAtanAM baMdhaka hoya che. (annA sattavivaMdhari ca, kavidha ca) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka ane kaI eka AThanA baMdhaka. (havA sattavivaMdhA , avidhA ) athavA ghaNu sAtanA baMdhaka ane ghaNuM AThanA baMdhaka. (vA sattavidha ja divadadho ca) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka ane eka chane baMdhaka (gvaM vivaMdhaf tva samaM to maM) eja prakAre chanA sambandhanI sAthe paNa be bhaMga (pervivaMdhaNaja vi samaM yo meTI) ekanA bandhakanI sAthe paNa be bhaMga thAya che. (vA sattavivaMgha ca kavidha 2 divagaMdhA ca rama) athavA ghaNAM sAtanA bandhaka, eka AThanA badhaka, eka chane baMdhaka caturbhaga. ( davA sattavivavA ja, baTTavigaMdhA ca, praviMdhane 2, jamAno) athavA ghANA sAtanA bandhaka, eka AThane baMdhaka, ane eka ekaprakRtinA baMdhaka cAra bhaMga. (navA sattavivaMdhA , azviva va ca vivaMdhA ca cama) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka eka chanA baMdhaka ane keI eka-ekanA baMdhaka, cAra bhaMga. (ahavA satavihabaMdhagA ya, aTuvihabaMdhae ya chabbibadhae ya egavihabadhae ya) athavA ghaNA sAtanA badheka, eka AThanA badhaka, eka inA baMdhaka ane eka-ekanA banzaka (maMA aTTa) bhAMga ATha (gvaM gg sattAvIsaM maMn) e prakAre A satyAvIsa bhaMga che. (vuiM = jAvALa# tA DhasaLAvaLi vi) eja prakAre jevuM jJAnAvaraNIya teja prakAre darzanAvaraNIya paNa (vaMtarArUyaM vi) antarAya karma paNa. (vIre te ! vejika ve veremALo Rti pAkI vaMdha?) he bhagavana! jIva vedanIya karmonuM vadana karatA keTalI karmaprakRtine baMdha kare che. (goyamA ! sattavihabadhae vA adavihabadhae vA, chavyihabaMdhae vA, egavihabadhae vA adhaNa vA)-he gautama ! sAtanA baMdhaka, chane baMdhaka ane ekane baMdhaka athavA abaMdhaka hoya che. ( majUre vi) eja prakAre manuSya paNa (vA khAravIcA sattavihRdaMghaTI, balidavaMdha) zeSa nAraka Adi sAtane baMdhaka agara aThanA baMdhaka thAya che, (vi zrI prajJApanA sUtra : 5 182 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAva temALavA) eja prakAre vimAnika sudhI (kIvA maMte! vecaLaka7 +E veLA #ti HpANIno jaMdhati !) he bhagavan ! ghaNA jIva vedanIya karmanuM vedana karatAM keTalI karmaprakRti bAMdhe che ? (goyamA ! savve vi tAva hojjA sattavihaba dhagA ya chabihabaMdhaMgA ya egavihabaMdhagA 2) he gautama ! badhA hoya che sAtanA baMdhaka, AThanA baMdhaka ane eka prakRtinA banyaka (mahA sattavigha ca vidhA 2 vava va ca chazvigaMdhA ca) athavA ghaNA sAtanA bandhaka ane ghaNA AThanA baMdhaka ghaNu ekanA baMdhA, ane ghaNA chanA baMdhaka (baDhavA sattaviva va ca kavidha , gvidhA ca vyigvadha ) athavA ghaNA sAtanA baMdhaka ghaNA AThanA baMdhaka ghaNAM ekanA baMdhaka ane ghaNuM chanA baMdhaka (vaMthaLa va sa ra maM mALicaDyA) abaMdhakanI sAthe paNa be bhaMga kahevA joIe. (ahayA sattavihabadhagA ya adRvihabadhagA ya egavihabadhagA ya chavvibaMdhage ya abaMdhage ya) athavA ghaNuM sAtanA baMdhaka ghaNu AThane baMdhaka, paNa ekanA baMdhaka, eka chane baMdhaka ane koI eka abaMdhaka (23 maMgo) cAra bhaMga (g gg nava ma aa) e prakAre A nava bhaMga. (gfivicArja amacaM) ekendriya AdinA abhaMgaka kahevA ( nAnuM tira mA) nAraka AdinA traNa bhaMga (Ava mALiyA) vaimAnike sudhI (navA) vizeSa (mayyALuM puchA) manuSya saMbaMdhI prazna ? (saLe lava phoSajJA sattavivaMdha vidha 2) badhA hoya che sAtanA baMdhaka ane ekanA baMdhaka (ahahyA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chabihabaMdhage ya avihabaMdhage ya aba dhage ya) athavA ghaNA sAtane badheka ghaNA ekanA baMdhaka, keI eka chane baMdhaka, eka AThane baMdhaka ane eka akhaMdhaka. (gd gg sattAvIsa mA mALiyA) e prakAre A satyAvIsa bhaMga kahevA joIe. ( 11 Lisi) e prakAre jevAM vedanIya (ta gAvuM, nAka jo 4 mAnavuM) eja prakAre Ayu nAma, gotra kahevAM joIe (moLass mALa) mehanIya kamane vedatA chatAM (GET TTTLajJa ta mALiyacaM) jJAnAvaraNIyanI samAna kahevAM joIe. sU0 1 chavvIsamuM pada samApta che. 26 zrI prajJApanA sUtra : 5 183 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAtha-kayA jIva kayA kayA kamanuM vedana karatA kayA kayA karmane bandha kare che e batAvavA mATe. have chavIsamuM pada prAraMbha karAya che- zrI gautamasvAmI-he bhagavan! karmaprakRti kaTalI kahelI che? zrIbhagavAna-he gautama! karma prakRti ADa kahI che, te A prakAre che. (1) jJAnAvaraNIya 2. darzanAvaraNIya 3. vedanIya 4. mihanIya che. Ayu 6 nAma 7. gotra ane 8. antarAya. Aja ATha karmaprakRti nArakathI laIne vaimAnike sudhI paNa samajavI joIe, arthAt nArake, asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika ahi ekendri, vikale. ndri, tiryaMca paMcendriya, manuSya, vanavyantare, tilake ane vaimAnikanI paNa Aja karmaprakRti samajavI joIe. kayA karmane udaya thatAM bIjA kayAM kayAM karmane bandha thAya che. A udaya ane bandhanA sambandhane jANavA mATe-zrI gautama rAmI zna kare che- he bhagavan! jJAnAvaraNIya karmane vedana karatA jIva keTalI karmaprakRtie bAMdhe che.? zrIbhagavAna-he gautama! jJAnAvaraNIyakarmanuM vedana karatA chatra Ayu sivAya sAta karmaprakRtine bAMdhe che, keI AThe karmane bAMdhe che. AyuM ane mehanIya sivAya che prakRtine bandha kare che ane yadi keI upazAMtameha athavA kSINamAha hoya to phakta vedanIyakarmanAja badha kare che. ahIM upazAnta meha ane kSIName hanI sAthe sogI kevalInI gaNanA na karavI joIe, kemake teo jJAnAvaraNayakarmanuM vadana nathI karatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! jIva jJAnAvaraNIyakarmanuM vedana karatAM keTalI kama prakRtine bandha kare che? zrIbhagavAna-he gautama! jJAnAvaraNIyakarmanuM vedana karatA nAraka yA te sAta prakRtine bandha kare che agara AThane bandha kare che, AyuSakarmane badha kare te sAta zrI prajJApanA sUtra : 5 184 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane nahIM. te AThanA anya kare che. eja prakAre vaimAnika sudhI kahevuM joie. arthAtu-nArakAnI jema ja asurakumAra Adi bhavanapatiyA, vAnabhyantara, jyotiSka ane vaimAnikAnA viSayamAM paNa Aja pramANe kahevuM joie. teo jJAnAvaraNIyanuM vedana karatAM sAta Agara ATha prakRtiyAne khaMdha kare che. vizeSatA e che ke manuSyanuM kathana samuccaya jIvanA samAna samajavuM. joie. arthAt manuSya jJAnAvaraNanu vedana karatAM sAta, ATha cha athavA eka prakRtinA khadha kare che. have kha utranI vivakSA kare che-- zrIgautamasvAmI-he bhagavan ghaNA jIva kama prakRtiyAnA adha kare che ? jJAnAvaraNakamanuM vedana karatA thakA keTalI jJAnAvaraNIyakanu vedana karanArA pheI jIva (ra) athavA ghaNA sAtanA aMdhaka, ghaNA AThanA khaMdhaka ane koI eka chanA anyaka hAya che. chatA baMdha karavAvALA sUkSma sarparAya jIva samajavA joI e. zrI bhagavAna-he gautama ! (1) badhA sAtanA aMdhaka athavA AThenA khadhaka hAya che, (3) athavA ghaNA sAtana bandhaka, ghaNA ArDanA andhaka ane ane ghaNA ThanA andhaka heAya che (4) athavA ghaNA jIva sAtanA andhaka ghaNA ArDanA andhaka ane kaI ekanA madhaka deya che. ekanA andhaka upazAntamADu athavA kSINameha jIva hAya che (5) athavA ghaNu sAtanA andhaka, ghaNA AThenA kha'dhaka ane ghaNA ekanA madhaka hAya che. (6) athavA ghaNA sAtanA madha, ghaNA ADenA andhaka, eka chanA anyaka che. ane eka-ekanA khadhaka bane che. (7) athavA ghaNA sAtanA andhaka, ghaNA AnA andhaka, eka chanA andhaka ane ghaNA upazAntameha ane kSINameha ekanA bandhaka thAya che, (8) athavA ghaNA sAtanA andhaka, ghaNA AnA andhaka, ghaNA chanA andhaka a kAi eka jIva ekanA azvaka thAya che, (9) athavA ghaNA sAtanA khandhaka, ghaNA AThanA bandhaka, ghaNA chanA anyaka ane ghaNA ekanA anyaka bane che. e prakAre samuccaya jIveAnA viSayamAM A nava bhaMga thAya che. ahIM cha prakRti. tiyenA baMdha karanArA dezamAM guNasthAnI sUmasa'parAya jIva samajavA joIe ane eka prakRtinA anya karanArA upazAntumeha tathA pakSImeDa arthAt agIyAramA ane khAramAM guNasthAna vALA samajavA joie. jyAre A bannene abhAva thAya che teA sAtanA andhaka ane AThanA aMdhaka bane che-A pahele bhaMga che. kema ke sAta ane ATha prakRtiyAno baMdha karanArA hamezAM vadhAre sakhyAmAM hAya che. tatpazcAt Savidha andhaka pada sa`milita karI detAM ekavacana ane zrI prajJApanA sUtra : 5 185 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahuvacananI apekSAthI be bhaMga thAya che. e ja prakAre ekavi bandhaka padano prakSepa karavAthI paNa be bhaMga thAya che. jyAre A bane ne (SaTravidha bandhane ane ekavidha bandhano) eka sAthe meLApa karAya che. te pahelAnI mAphaka bIjA cAra bhaMga thaI jAya che. e prakAre badhAne meLavI devAthI nava bhaMga thaI jAya che. e kendriya ane manuSya sivAya nairayike vigeremAM traNa bhaMga thAya che, kema ke AThanA baMdhaka kyAreka-kyAreka thAya che. tethI ja teo kyAreka eka ane kayAreka ghaNa maLI Ave che. ekendriyamAM koI vikalpa nathI thatA arthAt ekendriya jIva sAtanA ane AThanA banyaka sadeva ghaNI saMkhyAmAM hoya che, tethI ja temAM prathama bhaMga ja ghaTe che. manuSyamAM satyAvIsa bhaMga thAya che, e abhiprAyathI AgaLa kahe che-ekendri ane manuSya sivAya zeSanArake AdimAM traNa bhaMga kahevA joIe, arthAta nAraka asura kumAra, Adi bhavanapati, vikalendriye, paMcendriyatiya, vAna vyatara, jotiSka ane vaimAnikanA viSayamAM traNa bhaMga samajavA joIe. ekendrimAM ghaNA sAtanA ghaNA AThanA baghaka ja bane che. tethI prathamabhaMga ja maLI Ave che. mananA viSayamAM keTalA bhaMga thAya che? e prakArane prazna thatAM satyAvIsa bhaMgenuM pratipAdana karavAne mATe kahe che zrIbhagavAna-he gautama! (1) badhA manuSyajJAnAvaraNIya karmanuM vadana karatAM sAtanA baMdhaka bane che, kemake-manuSyamAM AThanA baka, chanA baMdhaka, ane ekanA baMdhaka kayAreka hoya che, kayAreka nathI hotA, temaja kayAreka eka ane kayAreka aneka hoya che, tethI ja jyAre temane abhAva thAya che, tyAre sAtanA bandhaka. A prathama vikalpa thAya che. (2) athavA ghaNuM manuSya sAta prakRtinA badhaka bane che ane eka AThanA bandhaka thAya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 186 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) athavA ghaNuM sAtanA badhaka ane ghaNA AThanA badheka thAya che. (4) athavA ghaNuM sAtanA bandhaka ane kaI eka chanA bandhaka thAya che. (5) athavA ghaNA sAtanA bandhaka ane ghaNuM chanA bandhaka bane che. e pramANe ekanA bandhakanI sAthe paNa be bhaMga kahevA joIe. jema ke(6) athavA ghaNA sAtanA bardhaka ane kaI eka ekanA baMdhaka thAya che. (7) athavA ghaNA sAtane badheka ane ghaNuM ekanA bandhaka thAya che. e prakAre sAta bhaMga nipana thayA. AThanA baMdhaka ane chane badheka A be pada ne saMmilita karavAthI cAra bhaMga A prakAranA thAya che. - (8) athavA ghaNA sAtanA bandhaka, eka AThanA bandhaka ane eka chanA bandhaka. (9) athavA ghaNA sAtanA badhaka, ghaNA AThanA bandhaka, ghaNA chanA bandhaka. 10. athavA ghaNu sAtanA bandhaka, ghaNA AThana bandhaka, eka chanA badheka. 11. athavA ghaNA sAtanA badheka eka AThanA bandhaka ane ghaNA chanA baMdhaka, AThanA badheka ane ekanA badheka A baMne padane saMmilita karatAM cAra bhaMga thAya che. jemake-(12) ghaNA sAtanA bandhaka, eka AThanA bandhaka ane eka-ekanA badhaka. (13) athavA ghaNuM sAtanA bandhaka ghaNa AThanA baMdhaka ane ghaNuM ekanA baMdhaka (14) ghaNuM sAtanA bandhaka, ghaNuM AThanA badheka ane koI eka-ekanA baMdhaka (15) athavA ghaNu sAtanA bandhaka keIeka AThanA bandhaka ane ghaNA ekanA baMdhaka chanA bandhaka ane ekanA bandhaka, A padone meLavatAM paNa cAra bhaMga thAya che. jema ke-(16) athavA ghaNuM sAtanA badhaka, eka chanA badhaka ane koI eka ekanA badheka. (17) athavA ghaNA satanA baMdhaka ghaNuM chanA bandhaka ane ghaNA ekanA bandhaka. (18) athavA ghaNuM sAtanA bandhaka, ghaNA chane badheka ane eka keI ekanA baMdhaka. zrI prajJApanA sUtra : 5 187 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) athavA ghaNA sAtanA andhaka, eka chanA andhaka ane ghaNAekanA acaka (mA cAra bhaMga) have AThanA andhaka, chanA andhaka ane ekanA mandhaka A paTTAne samilita karavAthI je ATha bhaMga niSpanna thAya che, temanuM pratipAdana kare che (20) athavA ghaNA sAtanA andhaka eka AThanA manvaya eka chanA khanyaka ane eka ekanA anyaka. (21) athavA ghaNA sAtanA andhaka ghaNA ArDanA bandhaka, ghaNA chanA andhaka ane ghaNA ekanA kha'dhaka hAya che. (22) athavA ghaNA sAtanA andhaka, ghaNA AThanA khaMdhaka, eka chanA khaMdhaka ane eka ekanA aMdhaka, (23) athavA ghaNA sAtanA aMdhaka ghaNA ArDanA madhaka, ghaNA chanA khaMdhaka ane eka ekanA aMdhaka (24) athavA ghaNA sAtanA aMdhaka, ghaNA AThanA ma`dhaka, eka chanA khaMdhaka ane ghaNA ekanA baMdhaka. (25) athavA ghaNA sAtanA khaMdhaka, eka ArTanA andhaka. ghaNA chanA khaMdhaka ane ghaNA ekanA aMdhaka. anyaka ane (27) athavA ghaNA sAtanA aMdhaka eka AThanA badhA ghaNA chanA baMdhaka ane eka ekanA khadhaka heAya che. (26) athavA ghaNA sAtanA aMdhaka, eka AThanA baMdhaka, eka chanA ghaNA ekanA anyaka bane che. e prakAre cAranA sayAgathI ATha bhaMga thAya che. have prakRtaviSayanA upasa'hAra kare che--ukta prakAre A satyAvIsa bhaganiSpanna thAya che. je prakAre jJAnAvaraNIyakatu. vedana karI rahelAnA bandhanuM pratipAdana karyuM che, eja prakAre dAnAvaraNIya ane antarAya kramanuM vedana karI rahelA jIvanuM paNa kathana samajI levu joie. have e prarUpaNA kare che ke vedana yakamanu vedana karI rahelA jIva keTalI prakRtiyAnA anya kare che ? zrI prajJApanA sUtra H 5 188 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! vedanAyakarmanuM vedana karI rahelA jIva keTalI kama pratiyAne bandha kare che? zrI bhagavAna he gautama! vedanIyakarmanuM vedana karI rahela jIva sAta prakRtine ATha prakRtine, cha prakRtino eka prakRtine bandhaka bane che, athavA abaMdhaka rahe che. tAtparya e che ke sagi kevalI, kSINameha ane upazAntumeha vedanIyakarmanuM vedana karate thake eka ja prakRtino badha kare che. kema ke sogi kevalImAM paNa vedanIcakarmano udaya ane babdha maLe che. agI kevalI abandhaka hoya che. temanAmAM vedanIya karmanuM vadana thAya che paNa bhegane abhAva hovAnA kAraNe tene agara anya kaI paNa kamane bandha thatuM nathI. samuccaya jIvanI jema manuSya paNa samajI levAM joIe. arthAta manuSya paNa veda nIya karmanA vetana karatA chatAM kaI sAta prakRtine bandha kare che, keI ekane bA kare che ane kaI abandhaka hoya che. samuccaya jIva ane manuSyanA sivAya zeSa nAraka Adi vaimAnika sudhInA jIva sAtanA bandhaka ane AThanA andhaka thAya che. arthAt nAraka, asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya vikasendriya, tiryaMca paMcendriya, vAtavyantara, - tiSka ane vimAnika vedanIya karmanuM vedana karatAM sAta prakRtine agara ATha prakRtino baMdha kare che. have bahatvanI vivakSA karIne, prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! vedanIyakamanuM dAna karI rahelA aneka jIva keTalI karmaprakRtine badha kare che? zrI bhagavAna-he gautama! (1) badhA jIva vedanIya karmanuM vedana karatA chatAM sAtanA baka, ATha ya badhaka temaja ekanA badheka thAya che. (2) athavA ghaNA sAtanA bandhaka, ghaNA AThanA bandhaka, ghaNA ekanA bandhaka ane zrI prajJApanA sUtra : 5 189 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keI eka chanA banyaka thAya che. (3) athavA ghaNA sAtanA bandhaka, ghaNA AThanA bazvaka, ghaNu ekanA baMdhaka ane ane ghaNuM chanA baMdhaka thAya che. abaMdhakanI sAthe paNa ekavacana ane bahuvacananI apekSAthI be bhaMga kahevA joIe. athavA ghaNA sAtanA bandhaka, ghaNA AThanA baMdhaka, ghaNA ekanA badheka, eka chanA baMdhaka ane eka abandhakaA prakAre cAra bhaMga samajavA joIe. have upasaMhAra kare che-pUrvokta prakArathI e nava bhaMga nipanna thAya che. e prakAre vedanIyakarmamAM ekatva ane bahatvanI apekSAe jIva padamAM nava bhaMga thAya che. sAta prakRtinA bandhaka, AThanA badhaka ane ekanA bandhaka sadeva bahu saMkhyAmAM maLe che, tethI ja emanA bahatvanI vivakSA karavAthI ane zeSa be padonA abhAvamAM prathama bhaMga thAya che. chanA bandhaka padane meLavI devAthI ekatva ane bahuvanI vivakSA karavAthI be bhaMga thAya che. e ja prakAre ekanA badhekane joDavAthI ekatva ane bahuMtvanI vivekSAthI be bhAga thAya che, ukta bane padane prakSepa karavAthI cAra bhaMga bane che. e prakAre A badhAne meLavI devAthI nava bhaMga thAya che. vedanIyakarmanuM vedana karI rahelA ekendriya jIvemAM koI vikalpa nathI hotA arthAta teomAM bahusaMkhyaka sAtanA bandhaka ane bahusaMkhyaka AThanA andhaka ja hoya che. A prathama vikapa ja emanAmAM ghaTita bane che, nArakAdimAM traNa bhaMga jANavA joIe, asurakumAra Adi bhavana pati, vikalendri, tiya"ca paMcendri, vAtavyantare, tiSka ane vaimAnikamAM vedanIyakarmanuM vadana karI rahelAnA traNa bhaMga maLe che. jemanuM kathana pahelAM karAyeluM che. zrIgautamasvAma-he bhagavan! vedanIyakarmanuM vedana karI rahelA manuSya keTalI kama prakRtine baMdha kare che? zrIbhagavAna-he gautama! badhA vedanAyakamanuM vedana karI rahelA manuSya sAta prakRtinA bandhaka ane eka prakRtinA bandhaka thAya che. A saMdeva bahusaMkhyakamAM maLI Ave che. temanA sivAya arthAt aSTavidha baMdhaka SaDravidhabaMdhaka ane abaMdhaka kadAcit hoya che. kadAcita natha hatA jyAre hoya che. te kayAreka ekanI saMkhyAmAM ane kayAreka ghaNI saMkhyAmAM hoya che. tethI ja jyAre temane sadUbhAva na hoya tyAre ghaNuM sAtanA bandhaka ane ghaNA ekanA banyaka, A prathama vikalpa thaye. aSTavidhabaMdhaka padane prakSepa karavAthI eka ane bahuMtvanI vivekSAthI be bhaMga thAya che. Savidha baMdhaka padane prakSepa karavAthI paNa be bhaMga thAya che. abandhaka padane prakSepa karavAthI paNa ema kula cha thAya bhegA thAya che. e prakAre traNa padenA traNa dvika saMga thAya che. eka eka kika saMgamAM ekatva ane mahatvanI vivekSAthI cAra bhaMga thAya che. e prakAre ddhika saMgI vikalpa bAra thAya che. trika saMcAgI laMga ATha che, Ama badhA maLIne satyAvIsa bhaMga samajavA joIe. e zrI prajJApanA sUtra : 5 190 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhiprAyathI dvitIya Adi bhaMgenuM pratipAdana karavA mATe atideza karatAM kahe che athavA ghaNu sAta prakRtinA bandhaka, ghaNuM enA badheka, eka chanA banyaka ane eka AThanA bandhaka ane eka abajUka. e rIte uparyukta prakAre satyAvIsa bhaMga kahevA joIe. A bhaMga upara kahI devAyalA ja che. jema vedanIyakarmanA viSayamAM kahyuM che-eja prakAre AyuSya, nAma, ane gotra karma nA sambandhamAM paNa samajI levuM joIe. mohanIyakarmanuM vedana karI rahela chava keTalI kamaM prakRtine bandha kare che? e praznano uttara jJAnAvaraNIyakarmanA samAna samajavuM joIe. tAtparya e ke me hanIyakamanuM dAna karI rahela jIva sAtanA bandhaka, AThanA baMdhaka inA baMdhaka thAya che, kema ke sUmasamparAya avasthAmAM paNa mehanIyakamanuM udana yAya che, paNa bA nathI thatA. eja prakAre manuSya padamAM paNa kahI devuM joIe. nArakaAdi padamAM sAtanA banya athavA AThanA baMdhaka kahevA joIe. kema ke nArakAdi sUkSmasaM5rAya avasthA prApta nathI karI zakatA. tethI ja teo chanA baMdhaka nathI banI zakatA. bahutvanI apekSAthI jIva padamAM traNa bhaMga thAya che. sUmasamparAya jIva kadAcita thAya che, paNa bIjAM be pada sadeva bahusaMkhyAmAM maLI Ave che. e prakAre vividha bandhaka padanA abhAvamAM, ghaNA sAtanA bandhaka ane ghaNuM AThanA bazvaka A prathama bhaMga thAya che. SavidhabaMdhaka padane prakSepa karavAthI ekatva ane bahu tvanI vivakSAthI be bhaMga thAya che. nairayikAthI laIne svanita kumAra sudhI sAtanA bandhaka sadaiva ghaNI saMkhyAmAM hoya che, paNa AThanA badhaka kayAreka kayAreka hoya che. jyAre hoya che te kayAreka eka ane kayAreka ghaNA hoya che. aSTanidha baMdhaka-padanA abhAvamAM sAtanA baMdhaka thAya che, A prathama bhaMga ghaTita thAya che. aSTavidha bandhaka padane prakSepa karatAM ekatva ane bahuvanI vivaphAthI be bhaMga thAya che. pRthvIkAyika Adi pAMca sthAvamAM prathama bhaMga ja thAya che. arthAt teo ghaNA sAtanA baMdhaka ane ghaNA AThanA baMdhaka bane che, kemake banne prakAranA jIva sadeva bahu saMkhyAmAM maLe che. dvAdri, trIndriya, caturinidra, tiryaMca paMcendri, vAtavyantare, tiSka ane vaimAnikamAM nArakanI samAna bhaMga traya samajavA joIe. manuSyamAM nava bhaMga thAya che. temAMthI prathama bhaMga saptavidha bandhaka pachI aSTa. vidha bandhaka padane prakSepa karavAthI ekatva tema ja bahatvanI vivekSAthI be bhaMga thAya che, SaDUvidha bandhaka paduno prakSepa karatAM ekatva temaja bahatvanI vivakSAthI be bhaMga thAya che. ane banne padano prakSepa karavAthI cAra bhaMga thAya che. e prakAre nava bhaMga thayA. sUtra chavvIsamuM pada samApta. zrI prajJApanA sUtra : 5 191 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaprakRti veda veda kA nirUpaNa satyAvIsamuM karma prakRtivedaveda pada zabdArtha-(jaLa maMte ! mArI pattA ?)- he bhagavan! karmaprakRti keTalI kahelI che ? (joya! )- he gautama! ATha (taM naEI) te A prakAre (bAvaLi4 nA aMtaciM) jJAnAvaraNIya yAvatu antarAya (ne phALe jAya vekALiyALa) eja prakAre nArake yAvat vaimAnikenI. ( ! bALa vALanuM maLe #tti mArI re ) he bhagavana ! jJAnAvaraNIya karmanuM vadana karanArA jIva keTalI karma prakRtinuM vedana kare che? (camA ! sattavicaNa vA vicaNa nA) he gautama! sAtanI vedaka athavA AThanA vaidaka thAya che (pUrva majUre vi) e ja prakAre manuSya paNa (vaNesA) zeSa (vi putte vi) ekatvanI apekSAthI ane pRthakatvanI apekSAthI paNa (fLacamAM) niyamathI (kagwvazo ) ATha karmaprakRtine (ni) vede che (Ava mALiyA) vaimAniko sudhI. (nIvA maMte ! orLAvaLinuM maeNremALA) he bhagavAna ! ghaNA jIva jJAnAvaraNIyanuM vedana karI rahelA (DuM pANI veti ?) keTalI kama prakRtinuM vedana kare che ? (jo mA sarve ja tIra honnA adRSiTI) he gautama ! badhA AThanA vedaka thAya che (vA) athavA (bakRSiveLA ca sattavize ) ghaNA AThanA vedaka ane eka sAtane vedaka (kAyA baciA ca sattavivecaTI 2) athavA ghaNA AThanA vidaka ane ghaNA sAtanA vedaka (gve mapUsA vi) eja prakAre manuSya paNa. (harilagAvaLa= laMvatarU aa aa mALiya) darzanAvaraNIya ane antarAya karma paNa eja rIte kahevuM joIe (vevaLikanna mAzaM nAmottAruM mALe #ra #ghIro verU) vedanIya, Ayu, nAma gotranA vadana karI rahelA keTalI karmaprakRtiyAnuM vedana zrI prajJApanA sUtra : 5 192 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che ? (noyamA ! nA vadhavecANa veyanikanuM taddA mALiyALi)--he gautama ! jevuM aMdhaka, vekanA viSayamAM vedanIyakrama kahyAM che eja prakAre kahevA joIe,) (nIce na maLe ! monina veremALe) he bhagavan! jIva mehanIyanu veda karatAM chatAM (vRtti maLanakIbo vevela ) keTalI kama prakRtiyAne vede che? (noyamA ! niyamA UTu ma vADIlo veTeDa)-he gotama ! niyamathI ATha prakRtiyAne vede che. (vaM nephajJAyavemALi) eja prakAre nAraka yAvat vaimAnika (chyuM puttena vi) eja prakAre pRthakatvathI arthAt bahutvanI apekSAthI paNa jANavuM pras.15 satttAvIsa su' pada samAsa TIkA have satyAvIsamAMka prakRtivedavedapadanI vyAkhyA Ara'bha karAya che, arthAt e nirUpaNa karAya che ke jIva kaI kaI ka prakRtinuM vedana karatAM chatAM anya kaI kaI prakRtiyAnuM vaidana kare che ? zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! ka`prakRtiyA keTalI che ? zrI bhagavAn he gautama ! ATha ka prakRtiye kahelI che, te A prakAre che jJAnA varaNIya, daza nAvaraNIya, vaMdanIya, mahIya, Ayu; nAma, gotra antarAya eja prakAre nAraka, surakumAra Adi bhavanapatiyA, pRthvIkAyika Adi ekendriyA, vikalendriyA tiya ca paMcendriyA, manuSya, vAnabyantara, naitiSkA ane vaimAnikonI krama prakRtiyA paNa ATha ja kahI che. have e pratipAdana karAya che ke kayA kratu vedana karI rahelA jIva anya keTalI prakRtiyAnuM vedana kare che? zrIgautamasvAmI prazna karlR che-he bhagavan! jIva jJAnAvarIyA karmInA vedana karatA keTalI kama prakRtiyAnuM vedana kare che ? zrIbhagavAna-he gautama ! jJAnAvaraNIyakramanuM vaidana karI rahelA jIva upazAnta maha athavA kSINameha-sAta prakRtiyeAnA vaidaka thAya che, kemake upazA-ta meha ane kSINa meha mehanIyaka nu vedana nathI karatA. temanAthI atirikta sUkSma samparAya sudhI jIva AThe zrI prajJApanA sUtra H 5 193 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakRtiyAnuM vedana kare che, sabhuccaya jIvanI jema manuSya paNa jJAnAvaraNIya kama nu vedana karatA chatAM sAta athavA ATha ka prakRticenu vedana kare che. upazAntameha ane kSINa mehasAtanuM vaidana kare che. ane samasapAya Adi AThe prakRtiyonA vedana kare che. manuSyathI bhinna nAraka Adi jIva ekatvanI vivakSAthI ane bahutvanI vivakSAthI paNa, niyamathI AThe prakRtiyonu vedana kare che. arthAt asurakumAra Adi bhatranapati, pRthvI kAya Adi ekendriya, vikalendriya, tiya ca paMcendriya, vAnavyantara, jayotiSka ane vaimAnika jJAnAvaraNIya karmonu vedana karatA karatAM niyathI ATha ka prakRtiyonu vedana kare che, have khaDutvanI vivakSAthI vicAra kare che--zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! jJAnAvaraNIya karmAMnu vedana karI rahela jIva keTalI krama prakRtiyonu vedana kare che. ? zrIbhagatrA-De gautama ! badhA jIva jJAnAvaraNIya kanu vedana karatAM chatAM ATha karmAMnA vaidaka thAya che. ahI' jI56mAM ane manuSyapadamAM traNa bhaMga samajavA joie. temanAmAMthI badhA ArDanA veDhaka thAya che. A prathama bhaMga che athavA ghaNA jIva ATha prakRtiyonA vaidaka thAya che ane koi eka sAtaneA vedaka thAya A Ijo bhAMga samajave. jyAre sAtanA vedaka ghaNA jIva hAya che teA trIjo bhaga thAya che, e kahe che athavA ghaNA jIva ATha ka`prakRtiyenA vaidaka thAya che ane ghaNA sAtakama prakRtiyenA vedaka hAya che. A trone bhaMga che. samuccaya jIveAnA samAna manuSya paNu kAcit aThanA vedaka thAya che, athavA ghaNA aThanA veDhaka ane koi eka sAtanA veDhaka thAya che. athavA ghaNA AThanA vaidaka thAya che. ane ghaNA sAtanA vedaka thAya che. getraka vedana karI zrI bhagavAna-he gautama ! jevA dhaka-vaidakanA vedanIya karmonA kathana karAyAM che, eja prakAre veda venkanA vaidanI karmanuM paNa kathana karavu joie. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! vedanIya, Ayu, nAma ane rahela jIva keTalI kama prakRtiyAnuM vedana kare che? e prakAre vedanIyakanA viSayamAM jIva ane manuSyapadamAM AThanA vaidaka athavA sAtanA vaidaka athavA cAranA vaidaka, e traNa bhAMga kahevA joIe. naiyika smAdi zeSa padeomAM ekaja maga maLe che, ane te che-AThe prakRtiyeAnA vaidaka kemake samuccaya jIva ane manuSyanA sivAya kAi paNa anya jIvamAM upazAnta maha athavA kSINamAha avasthA maLatI nathI. caMdanIya karmInA viSayamAM kharDuttvanI prarUpaNA karavAmAM jIva ane manuSyanI apekSAthI traNa-traNa bhaMga thAya che. te A prakAre che. (1) AThe prakRtiyeAnA vaidaka-e bhaga tyAre ghaTita thAya che, jyAre koI paNa jIva sAtanA vedaka na heAya. (2) ghaNA aThanA vaidaka ghaNA AThanA vaidaka ane ghaNA sAtanA vaidaka. ane i eka sAtanA vedaka tathA (3) zrI prajJApanA sUtra : 5 194 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enA sivAya nAka Adi badhA niyamathI AThanA vedaka ja hAya che, temAM kei vikalpa nathI zrIgautamasvAmI-he bhagavan! jIva mAhanIya ka`nuM vaMdana karI rahela keTalI kama prakRtiyeAnu' vedana kare che ? zrI bhagavAna-he gautama ! mehanIyaka'nuM vedana karI rahela jIva niyamathI ATha ka prakRtiyAnuM vedana kare che. eja prakAre nAraka, asurakumAra AdithI laIne vaimAnika sudhI jIva mehanIya karmInuM vadana karI rahela AThe prakRtiyAnuM vRMdana kare che. e ja rIte bahutvanI vivakSAthI paNu jANavu joIe tethI ja je jIva mehanIya kramanuM vedana kare che. te niyamathI AThe kama prakRtiyAnuM vedana kare che. e prakAre jIvAdi paccI se padyamAM ekatvanI vivakSAthI ane ahutvanI vikSAthI paNa abhaMgaka che-arthAt AThe kama prakRtiyAnu' vedana kare che athavA vedanA kare che. !! s. !! bhagavatI prajJApanAnu' satyAvIsamu' pada samAsa sacitAhArAdi kA nirUpaNa aThayAvIsamuM AhAra pada sa'grAhaka gAthAo TIkAtha-sacitta:{TMTTI) sacitta AturAthI devati) keTalA kALamAM (* vA vi) ane ze AhAra kare che (unnato jeva) tathA sarvAMtaH-badhA pradezAthI (timAAM) keTalA bhAga (satre) badhAnA (vastu) nizcaya (jAme) pariNamana (caitra) ane (vorlRve) jANavA joie (nizrci sIrlRi) ekendriyAnAM zarIra Adi (UmAro) lemAhAra (tadeva maLamavallI) tathA manebhakSI (teR tu parALa) ApadAnI (vimAyanA) vicAraNA (FItti jAcavA) karavAyogya che, sacittAhArAdi vaktavyatA zabdAtha (nepALa mate ! sicittAvArA, cittAvArA, mAsAhArA)-he bhagavan ! nAraka zu' sacittanA AhAra karanArA. acittanA AhAra karanArA athavA mizra-sacittAcittanA AhAra karanArA hoya che ? (poyamA ! no cittArA)-he gautama ! sacittAhArI nathI (vijJaIRT) acittAhArI che (no mIlAdvArA) mizrAhArI nathI (thaeN asuranu mArA nAma vaimALiyA) e prakAre asurakumAra yAvatu vaimAnika, (morAhiyamarIyA nAya majUmA) audArika zarIravALA manuSya yAvat (sacittACIRI vi, azvittAdArA vi, mIlAddArA vi,) sacitta AhAravALA paNa acitta AhAravALA zrI prajJApanA sUtra H 5 195 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa ane mizrAhAravALA paNa. (necA thI mane ! bAhAraTI) he bhagavan ! nAraka jIva zu AhArAthI che? (daMtA JAtI) hA, AhArAthI (nepALa mate ! devata jJAna bAhANe samuLa = ?) he bhagavana ! nArakAne keTalA kALamAM AhAranI icchA utpanna thAya che ? (yamA ! necALa tuviSe AhAre vaLatte) he gautama ! nArakAnA AhAra e prakAranA kahyA che. (a laddAJamozanighnazita caLAmonitti ca) te A prakAre-AbhAga-upayoga pUrvaka karela ane vinA upacAga karela . (tasthaLa ne te anAmonivRtti) temAM je anAlega nivRti che (jJeLa aNusamayavitti bahANe samunnA) te prati samaye nirantara mahArA utpanna thAya che (tatva La ne se gAmonanivRtti) temAM je Aleganiti che (hai La asaMvA samap tomudghatti bANe samunnA) te AhAra asa MkhyAta samayanA antarmuhU tamAM utpanna thAya che. (neTcALa mate ! jamAvAmA 'ti) hai bhagavana ! nAraka jIva zu AhAra grahaNa kare che. ? (poyamA ! jvaJo gaLatavaliyA) dravyathI ananta pradezI (vattatro asaMkhejja pasoDhA) kSetrathI asaMkhyAta pradezamAM rahelA (jo aLacaTvacA ) kALathI kAI paNa sthitivALA (mAvo vaLamatArUM, dhamaMtArUM, samatArUM', hAlamatAra',) bhAvathI vaNu vALA gaMdha vALA, rasavALA, spa`bALA, (jJAnlR Avalo vamatArUM Apeti) bhAvathI varNavALA je pudgalAnA AhAra kare che (sAr` na jAvaLArU.. bAre'ti nAya paMca vaLA, bAre'tti) zuM teo eka vaNa vALAne AhAra kara che yAvat zuM pAMca vaNu vALAnA AhAra kare che? (gomA ! ThANamaggaNaM paDucca egavaNNAI' vi AhAreti jAva paMcavaNNAI vi AhAre ti ? ) he gautama ! sthAna mANA sAmAnyanI apekSAthI ekavaNu vALAone yAvat pAMca va`. vALAonA paNa AhAra kare che (vidALamALa paTTura) leka maNAnI apekSAthI (hrAja vaLAr' vi AdAre ti) kALavaNuM vALa AnA paNa AhAra kare che (jJAva sudhdhiAra vi AAre ti) yAvat zukalavaNa vALA puddagalenA paNa mAhAra kare che (nArUM yo hAjIvaLArU Are ti) vaNathI je kALa vaNu vALAonA AhAra kare che. (sArU vidhAnuLajAjAra bAre'tijJAva "samuLAhArUM. AhvAneti ?)zuM te eka guNa kALAonA AhAra kare che, zrI prajJApanA sUtra H 5 196 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yApata 4shue| jApAna mA 2 42 cha (saMkhenjaguNakAlAI AhAre ti, asaMkhejjaguNakAlAI AhAreMti, aNaMtaguNakalAI AhAre ti ) sadhyA gu / sAno mAi2 re che, asaMkhyAta guNa kALAono AhAra kare che agara ananta guNakALAone AhAra kare che?) (goyamA! egaguNakAlAI vi AhAre ti jAva aNataguNakAlAI vi ahAre ti) he gautama! eka guNa kALAM pudgalene paNa AhAra kare che, yAvatu ananta guNa kALAM pudgalene paNa mADA2 42 cha (evaM jAva sukillAi-me re yAvat zusa pugasInA (evaM gaMdhao vi) se prAI gayI 544 (rasao vi) 2sathI 5. (jAI bhAvao phAsamatAi) mAthIne 25 pA pugasAnA (tAI no egaphAsAI) te me 25zavANAnA nahIM (AhAre ti) mAhA2 42 cha (no duphAsAI AhAre ti) me 25zapAjAnI Ai2 nathI 42tA (no tiphAsAI AhAre ti) 3 25 vaajaane| mAi2 nathI 32 (caumphAsAI AhAreti) 2 25 vANAno mAhA2 43 che (jAya aTaphAsAi bi AhAre ti) yAvat 24 25zavAjAnI 554 mA 12 72 cha (vihANamaggaNaM paDucca) le bhAgAta viqalthI (kakkhaDAI pi AhAreti jAva lukkhAi) 44 // 5sonA 59 thAvata rUsa pudgalene paNa AhAra kare che. (jAI phAsao kakkhaDAI AhAre ti) 15za thI ye 440 pugaTonA mA42 43 che. (tAI ki egaguNakakkhaDAI AhAreti jAva aNaMtaguNakakkhaDAI AhAre ti) zu me guNa 44deg2 pudInA mAhA2 42 che yAvat ananta zuSa 44shn| mADA2 42 che ? (goyamA ! ekaguNakakkhaDAI vi AhAre ti) gotama ! me guNa 4 zAno paNa mAhA2 32 cha (jAya aNataguNakakkhaDAI vi AhAre ti) yAyata manan guNa 44 shn| 59 sAha2 cha (evaM adRvi phAsA bhANiyavyA) se prA2 mA 251 yA name (jAva aNaMtaguNalukkhAI vi AhAre ti) yAvat anantague) 3kssaane| pa maai|2 42 che, (jAI bhaMte ! aNataguNalukkhAI AhAre ti,) hai magan ! re mananta 36 pugatAnA mA.2 cha (tAI kiM puTTAI AhAre ti, apuDhAI AhAreti ?) zu spRSTa te pugasAno mAhA2 42 cha magara saspRSTane mAika 42 che ? (goyamA ! puTThAi Aha reti zrI prajJApanA sUtra : 5 197 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ no pudgAruM bajAre ti) he gautama! pRSTano AhAra kare che, apRSTano AhAra nathI karatA (11 mAra) jevuM bhASA uddezakamAM kahyuM che (jJA niramA ri isAtti) thAvat niyamathI chae dizAomAM AhAra kare che. (gora jArak ggT) bahulatAnA kAraNanI apekSAe ( fsTanIruM) varNathI-kALA-vAdaLI (dho sudamAMdhA) gaMdhathI durgandhavALA (Aso sittAvAjhuM) rasathI tikta ane kaTurasavALA (1o rIca suarphaM) sparzathI karkaza, gurU, zIta ane rUkSa. () temanA (varALa) purANa (vALa) varNa guNa (dhA) gadhaguNa (am) rasaguNa (AsaTLa) sparzaguNa (vipariNAmagT) badalAIne (ripIjIrUttA) paripIDana karIne (ArA ) parizATana karIne (raviddhanarUttA) vizvasta karIne (oh) anya (napu) apUrva-navA (vaLagune dhAne rasaTne ) varNaguNa, gaMdhaguNa, rasaguNa ane sparza guNa (vArtA) utpana karIne (nAcArItto) pitAnA zarIra kSetramAM avagAhana karelA (Du) pudgalenA (vaSyaquire) pUrNarUpathI (ArA gAAti) AhAra kare che, (naiyANaM maMte ! sadAo sAti) he bhagavan ! zuM nAraka savaMtaH samagratAthI AhAra kare che? (tro variNAmati) pUNarUpathI pariNata kare che. (sabhya kAti) sarvataH uvAsa le che (dAzo nIti) sarvataH nizvAsa le che. (mijavaLa mANa reri) vAraMvAra AhAra kare che (amiaf vriNAmati) vAraMvAra pariNata kare che (misthaLa karaNanita) sadA ucchavAsa le che (zamiva nIiti) nirantara nizvAsa le che: (bAda kAti) kayAreka kayAreka AhAra kare che. (mAtra pariNAmaiMti) kyAreka kayAreka pariNata kare che? (bAra jhAti) kayAreka kyAreka ucchavAsa le che (bAva niyaMti) kayAreka kayAreka nizvAsa le che? (daMtA jovA !) hA, gautama! cA vaLo mAtAti) nAraka saMpUrNa pradezathI AhAra kare che (vaM taM veva) eja prakAre te pUrvokta (kAra bhAva nIrasaMti) kadAcit nizvAsa le che. (nArUcAi saMtuM ! rAje) he bhagavan! nAraka je pudgalene (kArattA nejhuti) AhArarUpamAM grahaNa karI rahelA hoya che (teluM) teo tefhaM parasTA) te pudgalonA (leyAhRtti) AgAmI kALamAM (rUma Ati ) keTale bhAga AhAra kare che? (rUmari zrI prajJApanA sUtra : 5 198 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAsAti) keTalA bhAganuM AsvAdana kare che? (camA ! ahaMkanamA Ati ) gautama ! asaMkhyAtamA bhAgano AhAra kare (tamA arasAtti) anantamA bhAganuM AsvAdana kare che. (jorAvALuM maMte ! ne jANe kArattAitti) he bhagavan! nAraka je pudgalene AhAra rUpamAM grahaNa kare che. (te silve mAri ?) zuM te badhAne rasAhAra kare che ? (Ro sada ga ti ) agara badhAnA ekadezane AhAra kare che. (joma ! te sa) he gautama! te badhAnA (bArasaNa) sapUrNane (gAAti) AhAra kare che. ( naiyA mate ! ne jeruM) he bhagavan ! nAraka je pudgalane (kArattA fuEti) AhAra rUpamAM grahaNa kare che (te) te () temane mATe ( ) pudgala (jIsa 7) kayA rUpathI (munno munno) vAraMvAra (riNAmeMfa) pariNata kare che ? (yamA ! voDuMcittA jAva #ifecittA) he maitama ! zrotrendriya rUpathI yAvat sparzendriya rUpathI (nijhurANa) aniSTa rUpathI (bavaMtattara) akAnta rUpathI (givattApa) apiya rUpathI (kumAra) azubha rUpathI (kamagonttA) amanejJa rUpathI (kamaLAmApa) amana Ama rUpathI (agirijIvattA) anicchita rUpathI (jhamizcittA) abhiSaNIya rUpathI () bhAre rUpathI (no 34ttA) halakArUpathI nahIM (traNa) duHkharUpathI (no munnAra) sukhada rUpathI nahI (gufe) temanuM (munno mugo) vAraMvAra (parighamaMti) pariNamana kare che, mAsU01 TIkartha -"ghora nidai arthAt je kamathI nAmano ullekha karyo hoya, teja kamathI temanuM nirUpaNa thAya che, enyAyanA anusAra sarva prathama kahelAM sacittahAranuM nirUpaNa karavAmAM Ave che zrIgautamasvAmI-he bhagavanA nAraka jIva sacittane AhAra karanAra che, acitta AhAra karanArA che, athavA mizra (sacittacitta) ne AhAra karanArA che? zrIbhagavAna-he gautama ! nAraka sacittAhArI nathI hotAM. paNa A ttAhArI hoya che, teo mizrAhArI paNa nathI hotA. tAtparya e che ke nAraka jIvanA vakriyazarIra hoya che. tethI ja teo vekiyazarIranI puSTinA egya ja pudgalone AhAra kare che ane evA pudgala acitta ja hoya che. sacitta nathI hotAM. eja prakAre asurakumAra Adi daza bhavanapati, vAtavyantare, jyAtiSka ane vaimAnikanA sambandhamAM paNa kahevuM joIe. teo paNa acittAhArI ja hoya che, sacittAhArI ane mizrAhArI nathI hotA. A badhA devanA paNa kriyazarIra hoya che, tethI vekiyazarIranA yogya pudgalene ja teo AhAra kare che ane te pudgale acitta ja hoya che. paNa dArikazarIrI jIva audArika zarIranA egya pudgalano AhAra kare che. audArika zarIra pRthvIkAyika Adi ekendriya vikalendriya, paMcendriya tiryaMca ane manuSya che teo sacittAhArI paNa hoya che, acittAhArI paNa heya che ane mizrAhArI paNa hoya che. A paheluM dvAra thayuM. have bIjAthI laIne AThamA dvAra sudhI sAta dvArenuM vIsa daMDakanA kramathI nirUpaNa karavAne mATe pahelA narayikenA viSayamAM prazna karAya che, zrI prajJApanA sUtra : 5 199 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrItamasvAmI-he bhagavana ! zuM nAraka AhArAthI heya che ke nahIM? zrIbhagavAna he gautama! hA, nAraka AhArAthI hoya che, arthAt temane AhAranI abhilASA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! yadi nAraka AhArAthI hoya che te keTalA kALamAM temane AhAranI abhilASA utpanna thAya che? zrI bhagavAna-he gautama ! nArakanA AhAra be prakAranA hoya che, te A rIte cheAbheganivartita arthAt IcchA pUrvaka thanAra AhAra ane anAganirvatita arthAt vinA upaga-icchA vagara thanAra AhAra temAMthI anAganivartita AhAra prati samaya nirantara, bhavaparyata thatA rahe che, A anAganirvatita AhAra ejAhAra AdinA rUpamAM jANavuM joIe. bIje je Abheganirvartita AhAra che. tenI IcchA asaMkhyAta samaya pramANa antarmuhUrtamAM utpanna thAya che. tAtparya e che ke huM AhAra karUM e prakAranI abhilASA eka muhUrtanI aMdara pedA thaI jAya che, e kAraNe nArakenI AhArAbhilASA antarmuhUrtanI kahelI che. A bIju dvAra thayuM. tRtIya dvAra che zrI gautamasvAmI-he bhagavana nAraka kaI vastune AhAra kare che? zrI bhagavAna-he gautama! dravyAdinA vikapa dvArA nArakanA AhAranI prarUpaNa karatA kahe che-hemautama! dravyathI anana pradezI pugalano AhAra kare che, kema ke saMkhyAta pradeza agara asaMkhyAta pradezI kanya jIvanA dvArA grahaNa nathI karI zakAtA, temanuM grahaNa thavAne saMbhava nathI. kSetranI apekSAthI asaMkhyAta pradeza ane AhAra kare che. kAlanI apekSAe jaghanya, madhyama agara utkRSTa kaI paNa sthitivALA skandha nuM grahaNa kare che. bhAvathI varNavALA, gaMdhavALA, rasavALA ane sparzavALAM dravyone AhAranA rUpamAM grahaNa kare che. kema ke pratyeka paramANumAM ekavaNuM, eka skandha eka rasa ane be sparza avazya maLe che ema kahyuM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! bhAvathI varNavALA je pudgala dravyane nAraka AhAra kare che, teo zuM eka varNavALA hoya che, athavA be varNavALa, traNa varNavALA, cAra varNavALA agara pAMca varNavALA thaI rahe che? zrI bhagavAna che gautama! sAmAnya mArgaNAnI apekSAe eka be agara traNa varNavALA cAra varNavALA athavA pAMca varNavALA dravyane grahaNa kare che, ananta pradezI skandhAmAM zrI prajJApanA sUtra : 5 200 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka varNa Adine sadbhAva vyavahAra nayanI apekSAe samajavo joIe. nizcayanayanI apekSAe ananta pradezI kanya bhale te keTalAye nA hoya, pAMca varNavALe ja hoya che. vidhAnamArganI apekSAe arthAt bhedanI vivakSAthI nAkajI kRSNavarNavALA dravyono paNa AhAra kare che. yAvat nIlavarNavALA, pItavarNa vALa, lAvavarNavALA temaja sapheda varNavALA dravyone paNa AhAra kare che. zrI gautamasvAmI--he bhagavana nAraka jIva je kRSNavarNa vALA dravyone AhAra kare che, teo zuM eka guNa kRSNavarNavALA hoya che. yAt-be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava ane daza guNa kRSNavarNavALA hoya che ? athavA saMkhyAta guNa kRSNavarNa vALA asaMkhyAguNa kRSNavarNavALA agara anantaguNa kRSNavarNavALA hoya che? zrI bhagavAna -he gautama ! ekaguNa kRSNavarNavALA dravyone paNa AhAra kare che, bethI laIne daza guNa kRSNavarNavALA dravyone paNa AhAra kare che, eja prakAre saMkhyAta guNa. asaMkhyAtaguNa ane anantaguNa kRSNa varNavALA dravyone paNa AhAra kare che. e ja prakAre zukalavarNa sudhI samajI levuM joIe. arthAt eka guNa nIla, be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava, dazaguNa, nIla saMkhyAta, asaMkhyAta temaja anantaguNa nIla dravyone paNa AhAranA rUpamAM grahaNa kare che. e ja prakAre eka guNa pItathI laIne saMkhyAta asaMkhyAta ane anaMtaguNa pati dravyane AhAra kare che. ekaguNa 2ktathI laIne ananta guNa rakta sudhI tathA eka guNa zukalathI AraMbhIne anataguNa zukala dravyane paNa AhAra kare che. e ja prakAre, gandha rasa ane sparzanI apekSAthI paNa kahevuM joIe. bhAvathI sparzavALA je pudgala dravyane nAraka AhAra kare che teo eka sparzavALA dvane AhAra nathI karatA, be sparzavALA dravyane AhAra nathI karatA traNa sparzavALA dravyane AhAra nathI karatA parantu cAra sparzavALA dravyone AhAra kare che. yAva-pAMca sparzavALA, che sparzavALA, sAtasparzavALA ane ATha pazavALA, dravyone paNa nAraka AhAranA rUpamAM svIkAre che. vidhAnamArgaNa arthAt bhedanI virakSAthI karkaza dravyone paNa AhAra kare che. yAvat gurU sparza vALA uNa sparzavALA rakSaparza vALA dravyane paNa AhAra kare che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! je karkaza sparzavALA dravyane nAraka AhAra kare che. teo zuM eka guNa karkazane AhAra kare che. ke bethI laIne daza guNa karkaza dravyono AhAra kare che, athavA saMkhyAta guNa karkaza, asaMkhyAta guNa kakaza agara ananta guNa mukeza dravyone AhAra kare che ? zrI bhagavAna -he gautama ! eka guNa karkaza dravyone paNa AhAra kare che. vAvatuM dasa zrI prajJApanA sUtra : 5 201 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNu vALA kaza drachyo ne! paNa AhAra kare che.sakhyAta guNu kaza byAna, asa khyAta guNu kaza ane ane ananta guNu kaza drabyAnA paNa AhAra kare che. eja prakAre AThe sparzenA sambandhamAM kahevu joie, arthAt eka guNathI laine anantaguNu rUkSa sudhI badhA prakAranA pudgala dravyAnA AhAra kare che. (ceAthu dvAra) zrI gautamasvAmI-De bhagayan ! nAraka jIva je anantaguNu rUkSa dravyAnA AhAra kare che, te dravya zu' AtmapradezeAthI pRSTa hoya che, arthAt aspRSTa Atma pradezeAthI asa addha hAya che ? zrI bhagavAn--he gautama! Atma pradezAthI pRSTa drabyAnA AhAra kare che, aspRSTa kUbyAnA nahI, tadanantara jevu bhASA uddezakamAM kahyu che, eja prakAre ahI' paNa kahevu joIe, yAvat niyamathI cha dizAmAM sthita dravyAnA AhAra kare che, 'Asana' zabda bahulatA vAcaka dezI prAkRta bhASAnA zabda che, esanna kAraNa arthAt bahulatAthI vananI apekSAe kALA, vAdaLI, gadhanI apekSA e durgaMdhavALA, rasathI tikta ane kaTuka rasavALA ane spazathI karkaza, gurU, zIta ane rUkSa sparzIvALA drabyAnA AhAra kare che. ahI khaDulatAthI kahevAnA abhiprAya e che ke azubha anubhAvavALAprAya: mithyAdRSTi ja ukta kRSNavarNa Adi azubha dravyonA AhAra kare che. AgAmI janmamAM thanArA tIrthakara Adi nAraka evA dravyAnA AhAra nathI karatA. AhAra karAtA pudgalAnA purANA vaNuM guNa, gadhaguNa, rasaguNa ane paguNanu pariNamana karIne tene paripIDita karIne, parizATana temaja vidhvaMsana karIne arthAt purI rIte badalIne nUtana varSAMguNa, gandhaguNa, rasaguNa ane spaguNane utpanna karIne potAnA zarIrakSetramAM avagADha pudgalAnA samasta AtmapradezAthI AhAra kare che. (paMcama dvAra) zrI gautamasvAmI-he bhagavAna! zuM nAraka jIva samasta - AtmapradezAthI AhAra kare che ? sava AtmapradezAthI tene pariNata kare che ? zu` sataH ucchvAsa ane nizvAsa le che? zuM sadaiva tene pariNata kare che? nirantara ucchvAsa-nizvAsa letA rahe che? athavA kadAcit AhAra kare che ? kadAcit pariNata kare che, kadAcit ucchvAsa le che ? kadAcit nizvAsa le che ? zrI bhagavAn-De gautama ! hA, naraka jIva sarvAMta: AhAra kare che. ityAdi pUrvakti badhu kathana samajI levuM joIe. arthAt sata: pariNata kare che, sataH ucchvAsa ni:zvAsa le che. sadA AhAra kare che. sadA pariNata kare che, sada! ucchvAsa nizvAsa le che. kadAcit zrI prajJApanA sUtra H 5 202 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhAra kare che, pariNata kare che. ane ucchvavAsa-nizvAsa letA rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nAraka jIva je pudmalAne AhAranArUpamAM grahaNakare che, te putrAmAMthI AgalA samayamAM keTalA bhAgane AhAra kare che ? keTalA bhAganuM avAdana kare che. Azaya e che ke AhAra karelA badhAM pudgalenuM AhlAdana thavAM sabhavita nathI. zrI bhagavAn--hai gautama ! nAraka jIva AhAranA rUpamAM jeTalA pudgalAne grahaNa kare che temanA asaMkhyAtamA bhAgane AhAra kare che, (zeSa putraaAnA AhAra thaI ja nathI zakata) ane jeTalA pudgaleneA AhAra kare che, tenA anantamA bhAganuM AsvAdana kare che. zeSanu AsvAdana na thavAM chatAM paNa te zarIrarUpa pariNamanane prApta thAya che. (chaTUMkuM dvAra) zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nAraka jIva je tyajelAthI zeSa temaja zarIra pariNAmanA cagya pudgalAne AhAranA rUpamAM graNa kare che, te badhAnA AhAra kare che, athavA ! sa arthAt khadhAnA eka bhAganA AhAra kare che? zrI bhagavAn--he gautama ! te khadhA pudgalAnA AhAra kare che, kema ke te khacelAthI zeSa ane kevala AhAra pariNAmane vaigya ja grahaNa karAyelA hAya che. (sAtamu dvAra) zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nAraka jIva je pudgalAne AhAranA rUpamAM grahaNa kare che, te pudagale nArakanA mATe kevA svarUpamAM punaH punaH pariNata thAya che ? zrIbhagavAn he gautama ! AhAranA rUpamAM grahaNa karAyelA te pudgalA zretrandriyanA rUpamAM yAt cakSurindriya ghrANendriya, rasanendriya, tathA sparzendriyanA rUpamAM punaH puna; pArajIta thAya che. kantu yAdravanA rUpamAM pAraNA yanAra ta puhUmalA gupta navA hatA paNa nitAnta azubha rUpa hoya che, te AgaLa kahe che-te pudgale aniSTa rUpamAM pariNata thAya che kintu vAstavamAM zubha hevAthI paNa keTalAka jIveAnA pudgala aniSTa pratIta thAya che, jema mAkhIone kapUra candana Adi tethI ja temanI vyAvRti mATe kahela che--akAnta arthAt akamanIya yA je atyanta anubhavaNu vALA hoya, apriya arthAt dekhatI vakhate paNu anta:karaNane priya na lAge. azubha arthAt azubha va gandharasa sparzIvALA amanAjJa arthAt je viSAkanA samaye leza janaka hovAnA kAraNe manamAM ahlAda utpanna na kare zrI prajJApanA sUtra H 5 203 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AsvAdana karavAne mATe ISTa na hoya abhithita arthAt jenA viSayamAM abhilASA paNa hatI utpanna na thAya. erUpamAM te pudgale pariNata thAya che. tathA te pudgale bhAre paNAthI pariNata thAya che. laghurUpamAM pariNata nathI thatAM. bhAre hevAne kAraNe te duHkha rU5 pari Nata thAya che, sukharUpa pariNata nathI thatAM. (AThamuM dvAra ) sU01 asurakumAroM ke sacita AhArAdi kA nirUpaNa zabdArtha:- (kurakumAra mate ! bIrAphI )-hebhagavad ! zuM asurakumAra AhAranA atha hoya che? (hRAA! AarTrI) hA, AhAratha heya che. ( ganeraNaya rada jhayurakumArapALa vi marLavazva) e prakAre jevuM nArakanuM e ja prakAre asurakumArenuM paNa kathana karavuM joIe (vAva) yAvata (terasa) temane mATe (munnA munno) vAraMvAra (7rimaMti) pariNata thAya che. (tatya La ne te nAmonizvatti) teomAM je Abheganirvatita AhAra che ( i jamattala) te jaghanya thI caturthabhakta (3o sAtivAra sarakSaNa) utkRSTa thI sAtireka kAMIka adhika sahasa varSamAM (bAra) AhAranI abhilASA (ramupa jarU) utpanna thAya che (lokanaM vara vahuraja) bahulatA rUpa kAraNanI apekSAthI (5oLo TrAjhiAiruM) varNathI pIta ane ta (yo hurimaidhA) gaMdhathI surabhi gaMdhavALA (raso vaM4imadurA) rasathI amla ane madhura (ALo macaDhavA nipuogphu) sparzathI mRdu, laghu. sinagdha ane uoNa (telaM vaLe ghaUOTTLe) temanA purANA varNa guNa (nAgha liMcittA) yAvat spazendriya rUpathI (aa manAmaNa) yAvat maNamarUpathI (citta) IcchitarUpathI (miDizacattANa) abhilaSayarUpathI (uttap) urva-halkArUpathI ( gaharAI) bhArarUpathI nahIM (luhANa) sukharUpathI (no duttara) duHkharUpathI nahIM zrI prajJApanA sUtra : 5 204 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (puff) temanA mATe (muno mu) punaHpunaH (vanimaMti) pariNamana thAya che. (saM kahyuM nehALa) zeSa nArakenI samAna (ghauM nA niyakumAra (M) eja prakAre svanitakumAre sudhI (navaraMgAmoniyatti koNenuM vivarakuTuttara) vizeSa eke Abheganivartita AhAra utkRSTa divasa pRthakamAM (mahA) bahAranI IcchA (mu) utpanna thAya che. sUrA TIkAtha-have asurakumAra Adi daza bhavanapatiyAmAM AhArathI Adi pUrvokta dvArenI prarUpaNa karAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! zuM asurakumAra AhAranA athI heya che? zrIbhagavAna-he gautama ! hA asurakumAra AhAranA athI hoya che. e prakAre jevI vaktavyatA nArakenI kahI che, tevI ja asurakumArenI paNa samajavI joIe. yAvat temane mATe te AhAra punaH punaH pariNata thAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! asurakumArone keTalA kALa pachI AhAranI IcchA thAya che zrIbhagavAna-he gautama! asurakumAronA AhAra be prakAranA hoya che-Abheganirvatita ane anAganirvatita temAM je anAganirvatita AhAra che, te pratisamaya nirantara thayA kare che, ItyAdi kathana svayaM samajI levuM joIe. parantu asurakumAremAM nArakanI apekSAe kAMIka vizeSatA che, tene kahe cheasurakumArenA je Abheganivartita AhAra che te jaghanya caturtha bhaktathI thAya che. caturthabhakta eka Agamika saMjJA che. Azaya e che ke, asurakumArane vacamAM vacamAM eka eka divasa cheDIne AhAranI icchA thAya che. A kathana daza hajAra varSanI Ayu vALA asurakumAranI apekSAe samajavuM joIe. utkRSTa kAMIka adhika eka hajAra varSa vyatIta thatAM temane AhAranI IcchA thAya che. A kathana sAtireka sAgarepamanI sthiti vALA balIndranI apekSAthI che. enAthI AgaLane AlApaka A prakAre samajavuM joIe. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! asurakumAra kaI vastune AhAra kare che? zrIbhagavAna - he gautama! dravyathI ananta pradeza pudgala skandhone, kSetrathI asaMkhyAta pradezamAM avagADha skane, kAlathI kaI paNa sthiti vALA sko, bhAvathI varNavALA gaMdhavALA, rasavALA ane sparzavALA pudgalene yAvat niyamathI cha e dizAmAM sahelA pudgalene AhAra kare che. asukumAra basa nADImAM ja thAya che, tethI ja teo chae dizAothI pudgalene AhAra karI zake che paNa vizeSatA e che ke bAhudaya kAraNa arthAt zubha anubhAvanA kAraNe asurakumAra varNathI pIta ane zveta, gaMdhathI sugaMdha yukta, rasathI amla ane madhura tathA sparzathI mRdu, laghu, snigdha ane uSNa yugalanA purANA vaguNa, gaMdhaguNa ane saMparzaguNane zrI prajJApanA sUtra : 5 205 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinaSTa karIne arthAta purI rIte badalIne apUrva varNa, gaMdha, rasa, spaguNane utpanna karIne pitAne gya zarIra kSetramAM avagADha pudgalane samasta AtmapradezathI AhAra kare che. ema kahyuM che. ahAranA rUpamAM grahaNa karelA te pudgale zrondriya, cakSurindriya, ghrANendriya, tathA rasanendriya, tathA sparzendriyanA rUpamAM tathA ISTa, kAnta, priya, zubha, manajJa, ane mana Ama rUpamAM pariNata thAya che, abhilaSaNya, tRpti janaka temaja laghu hovAnA kAraNe Udhdha rUpamAM pariNata thAya che, bhAre rUpamAM nahIM. sukharUpa pariNata thAya che. dukha rUpa nahIM. e prakAre asurakumAra dvArA gRhIta AhAra pudgala temane mATe punaHpunaH pariNata thAya che. zeSa kathana nArakonA kathananI samAna samajavuM joIe. asurakumAranI jema ja nAgakumAre. suvarNakumAre, agnikumAra, vidhuskumAre, udadhikumAre, dvIpakumAre, dizAkumAra. vAyukumAre. svanitakumAranI vaktavyatA paNa kahI devI joIe. vizeSatA e che ke emanA abheganivartita AhAra utkRSTa divasa pRthakatvathI thAya che. A kathana patyenA asaMkhyAtamA bhAganI AyuvALA tathA tenAthI adhika AyuvALAonI apekSAthI samajavuM joIe. e sU0 2 ! pRthivIkAyikoM ke sacita AhArAdi kA nirUpaNa zabdArtha-(rUDhavivArUcA mate sAhArI) he bhagavan! pRthvIkAyika AhArAthI che? (daMtA bApaTTI) hA, ahArAthI che (puliphA maMte vAcaka nANATTe samuum) he bhagavan ! pRthvIkAyakone keTalA kALamAM AhAranI abhilASA utpanna thAya che ? (joyA! puramacavirahiNa)-he gautama! prati samaya viraha sivAya (mAhATuM samuru) AhAranI abhilASA utpanna thAya che. (vijAphA maMte ! kriAhAramAri -he bhagavana! pRthvIkAyika kaI vastune AhAra kare che? (gvuM nA jorarUca) e prakAre ke jevuM nArakanuM kathana (vAva tAruM zarU fi Atti ) yAvat keTalI dizAothI te dravyane grahaNa kare che? (HT! niHasium chiilaM)-he gautama! vyAghAta na thatAM cha dizAothI (vApAcaM ) vyAghAtanI apekSAe rokANa thAya te (niya sivila) kadAcita traNa dizAothI (fNA naviiIM ) kadAcit cAra dizAothI (fsara vaMvilaM) kadAcita pAMca dizAothI. (nava) vizeSa (sanaM vAra na mArU)bahulatAnuM kAraNa ahIM nathI kahevAtuM (vAgo vAMDha nIjha Dhoyi hArudra suzirA) vaNathI kALA nIlA, lAla pILA ane veta zrI prajJApanA sUtra : 5 206 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA (vo miDumarA) gaMdhathI sugaMdha durgandhane (raso sittarapura aMvimagre) rasathI tiktarasa, kaTurasa, kaSAyarasa, aspharasa ane madhura dravyone (Aso uiNa ma3thaTyaduvaNI kaogTukaarphu) sparzathI karkaza, mRdu, gurU, laghu, zIta, uoNa, snigdha, rUkSa (telaM varALa vALa) temanA pahelAnA varNa guNane (24 kanaiyA) zeSa jevA nArakonA (jJAva Aja nIti) yAvatu kadAcit nizvAsa le che (puatvAphA mate ! je che mAhAttApa jinita)-he bhagavan! pRthvIkAyika je pudgalone AhAra rUpamAM grahaNa kare che (teli maMte ! paramALa)-he bhagavan! te pudgalenA (leTiMsa rUmAja nAhAre ti) anAgatamAM keTalA bhAgane AhAra kare che ?( 3 mA AsAti) keTalA bhAganuM AsvAdana kare che ? (ama! asaMverUmA Ati )- gautama! asaMkhyAtamA bhAgane AhAra kare che (jamtamAM bAlAti) ananta bhAganuM AsvAdana kare che. (purivArUcALa pare ! ne che hattA jilDaMti)-he bhagavan! pRthvIkAyika je pudgalone AhAra rUpamAM grahaNa kare che te jiM nave gAAtti) zuM te badhAne AhAra kare che? teno sarve kAti) sarvanA eka dezane AhAra kare che. (jaya nerA tA) jevA nAraka tevA pRthvIkAyika (gDhavijAcA mete ! ne mANaTIC TvhUMti)-he bhagavan! pRthvIkAyika je pudagalene AhArarUpamAM grahaNa kare che. (te tela puraskA zrIrANa muLI muko rimaMti ?) te pudgale temane mATe kyA rUpamAM punaH punaH pariNata thAya che? (pothama! #inlaMthimAcAra mukano munnA vALamaMti)-he gautama ! sparzendriyanI viSama mAtrAmAM punaH punaH pariNata thAya che. (aa nA vAdawphAphayA) eja prakAre vanaspatikAyika. sU0 3 TIkAtha-have pRthvIkAyika adi ekendriyanA viSayamAM sAta adhikAronI prarUpaNa karAya che! zrIgautasvAmI-he bhagavan! zuM pRthvIkAyika ahArArtha hoya che? zrIbhagavAna-he gautama! hA, pRthvIkAdhika AhArAthI hoya che ema kahyuM che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana : pRthvIkAyane keTalA kALamAM AhAranI abhilASA thAya che? zrI prajJApanA sUtra : 5 207 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhagavAna-he gautama ! pratisamaya, nirantara AhAranI abhilASA utpanna thAya che. zrIgautamaravAmI- he bhagavan ! pRthvIkAyika zA AhAra karatA rahe che? zrIbhagavAna-he gautama ! jevu' nArakonI khAmatamAM kahyuM che, tevuM ja samajavu, yAvat pRthvI Ayika keTalI dizAothI AhAra karatA rahe che ? zrIbhagavAn uttara Ape che-he gautama ! agara vyAghAta na hoya arthAt alekA kAzanA kAraNe ja rekANu na AvyuM hoya tA niyamathI chae dizAmAM sthita ane chae dizAethI Agata dravyene pRthvIkAyika AhAra kare che. yadi vyAghAta thAya arthAt lAkanA niSkuTa pradezamAMnA kAraNe rUkAvaTa thAya to kadAcita traNa dizAothI, kadAcit cAra dizAethI ane kadAcit pAMcadizAethI Agata dravyAnA pRthvIkAyaka AhAra kare che. paNa nArakAthI pRthvIkAyikAmAM vizeSatA eche ke pRthvIMkAyikAnA saMbandhamAM bAhulya kAraNa nathI kahevAtu'-ekAnta zubhAnubhAva athavA azubhAnubhAva rUpa mAhulya kAraNa pRthvI kAyikAmAM maLI AvatAM nathI. vanI apekSAe kRSNa, vAdaLI, lAla, pILe ane sapheda, gadhathI sugaMdha ane durgaMdhavALA, rasathI kita, kaTu, kaSAya. amla ane madhura rasavALA, spathI kaza, mRdu, gurU, laghu, zIta, uSNu, snigdha ane rUkSa spa vALA, drabyAnA pRthvIkAyika jIva AhAra ka2e che. te AhAra karAtA pudRgalacaiAnA AgaLanA raga Adi guNa naSTa thaI jAya che, ane nUtana guNa utpanna thAya khAkI madhu kathana nArakonA samAna samajavuM joIe, arthAt va guNa, gandha guNa, rasaguNa ane spardhA guNane khaDalIne navIna varNAdi utpanna karIne potAnA zarIrakSetramAM avagADhapuddagalAnA samasta Atmapradeza dvArA AhAra kare che. sa AtmapradezArthI tamane pariNata kare che. samasta AtmapradezathI ucchavAsa-nizvAsa le che. vAravAra AhAra kare che. pariNata kare che, ucchavAsa nizvAsa le che. kadAcit pariNata kare che ane ucchavAsa nizvAsa letA rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! pRthvIkAyika jIva je pudgalAne AhAranArUpamAM grahaNa kare che. temanAmAMthI. bhaviSya kALamAM keTalA bhAganA AhAra kare che. ane keTalA bhAganuM AsvAdana kare che ? zrI bhagavAn--he gautama! AhAranArUpamAM grahaNa karelA drabyAnA asakhyAtamA bhAga nA AhAra kare che ane anantamA bhAganuM AsvAdana kare che. zeSa dravya vinA AsthAdAna karIne ja zarIra pariNAmane prApta thaI jAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan pRthvIkAyika pudgalAne AhAranA rUpamAM grahaNa kare che, zuM te khaSAnA AhAra kare che athavA badhAnA eka bhAganA AhAra kare che ? zrI prajJApanA sUtra H 5 208 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhagavAna-he gautama ! jema nAraka tyAgelAthI zeSa badhA puddagalAnA AhAra kare che, eja prakAre pRthvIkAyika paNa A badhAM tyakta zeSa pudgalenA AhAra kare che. zrIgautamasvAmI-he bhagavAna! pRthvIkAyika je pugalAne AhAranA rUpamAM grahaNa kare che, te pudgalA pRthvIkAyikAne mATe kevA rUpamAM punaH punaH pariSkRta thAya che. ? zrIbhagavAna hai gautama ! sparzendriyanI viSamamAtrAnA rUpamAM arthAt ISTa temaja aniSTa rUpamAM vAraMvAra pariNata thAya che. tAtparya e che ke nArakanI samAna ekAnta anubha rUpamAM tathA dezanI jema ekAnta zubha rUpamAM temanA pariNamana thatA nathI. pRthvIkAyikAnI vaktavyatAnA anusAra aAyikA, tejaskAyikA, vAyukAyikA ane vanaspati kacikAnI vaktavyatA paNa samajI levI joIe, " sU0 3 // iindrayAdi ke sacita AhArAdikA nirUpaNa dvIndriyAdi vaktavyatA zabdArtha :-(vayiALa maLe ! bArArI)-he bhagavan ! dvIndriya jIva ahAranA athI thAya che? (tA, AhAraSTrI) hA, AhAranA athI thAya che (vaiciALa mate ! vAE AANe samuLa r ?)-he bhagavana ! dvIndriyone keTalA kALamAM AhAranI abhilASA utpanna thAya che ? (naddA naicALa) jema nArakeAne. (navara) vizeSa (taltha na ne te monivRtti) teemAM je AbhAgani ti AhAra che (le / savaeN macava gomudyutti) te asakhyAta samayanA antarmuhUtamAM (vemAyALu bAraNe samuva') vimAtrAthI AhAranI IcchA utpanna thAya che (telaM nA yuddhaviAcALa) zeSa pRthvIkAyikAnA samAna (jJAva gAjara nIEti)yAvata kadAcita nizvAsa leche (nava) vizeSa (niyamA iiiE) niyamathI cha dizAethI. zrI prajJApanA sUtra H 5 209 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vaikRtiyALa aMte ! pucchA ?)-De bhagavan ! dvIndriyA sambandhI prazna ? be poDhe AhA rattApa niSkRti) je pudgalene AhAranA rUpamAM grahaNa kare che (leLa teSi punahALa NiyAruMsimAna Adare tti !) bhaviSyakALamAM te te pudgalAnA keTalA bhAganA AhAra kare che? (rU mArca bAsApati) keTalA bhAganuM AsvAdana kare che ? (vaM jJA nedyaLa) e prakAre nArakAnI jema (lesciALa mane ! ne popaTAbArArattApa niSkRti)-he bhagavana ! dvIndriya je pudUgale ne AhAranA rUpamAM grahaNa kare che (te sivva AhAre ti, Lo save jJAAitti) zu te badhAnA AhAra kare che agara badhAnA eka bhAganA AhAra kare che? (poyama ! veciALa tuviSe AhAre vaLatte)-De gautama ! dvIndriyAnA AhAra be prakAranA kahyo che (teM badA jomAAre A pavevAdAre ca) lemAhAra ane prakSepAhAra (ke zembaahomAttACniSkRti te sacce amitte gAAre ti) je pudgale nailAmAhArana rUpamAM grahaNa kare che, te badhAnA sampUrNa rUpamAM AhAra kare che. (ke poDhe levAAttAN teEtti) je pudgalAne prakSepAhArarUpathI grahaNa kare che (tevisaMhennamAnama 'ti) temanAmAMthI asakhyAtamA bhAganA AhAra kare che. (baLeArUM cAM mAnasannA) aneka sahasro bhAga (aAsAphnamALAnaM) sparzI na thanArAonA (aLAsArcnamALAna) AsvAdana na karatAenA (vihaMsamajyaMti) vizrvasane prApta thaI jAya che. (sina mate ! jo hALa aLAsAnlRgnamALAneM bAlA mALALa ca)-he bhagavana ! AsvAdana na karatA ane pRSTa na karAtA, te pudgalAmAM (jyare reniMto) kaNa kAna thI (appA vA vahuyA vAsujJA vA vilesophiyA vA) alpa, ghaNA, agara tulya athavA vizeSA dhika che ? (noyamA ! savayovA vALA gaLAsA-namALA)-he gautama ! AsvAdana na karAtA purdUgala khadhAthI echA (bAphiptamALA anaMtanuLA). pRSTa nahI thanArA temanAthI ananta guNA che. (vattiyALa aMte ! ne temA bAhAttA vunhA !)-he bhagavan! dvIndriyAnA mATe je puddagala AhAranA rUpamAM, ityAdi prazna ? (poSamA ! jJami~yimAyattACAsicivemAM cannAi)--he gautama ! jinhendriyanI viSamamAtrAnA rUpamAM, sparzendriyanI vizvamamAtrAnArUpamAM zrI prajJApanA sUtra H 5 210 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (telaM) temane mATe (munnA munno varaLamaMti) punaH punaH pariNata thAya che. ( jJAna varjiriyA) eja prakAre yAvat caturindriya (gA) vizeSa sAruM ja i mAraphADuM) aneka sahasrabhAga (gaLAvArUnamALAe) nahIM sughelA (kAnArUjhamALarchuM) anAsvAdyamAna (BsArUka7mALare) sparzAI nahIM rahetA (viddhAnA chatti) vivaMsane prApta thAya che, (guusaLa maMta! vADhALa baLAi rUjhamALa sArUkAmAkhaNa cohe bhagavana ! e nahIM su ghelA, nahIM AsvAdana karavAmAM AvelA ane nahIM parza karavAmAM AvelAM pudagalamAM (vere cardito) kaNa kenAthI ( HI vA vaduyA thA turA vA vivAdiyA )alpa. ghaNa, tulya athavA vizeSAdhika che? (voyamA ! tannovA pAchA)-he gautama! badhAthI ochAM pudagala (kALAdhArUjhamALA) anAdyAyamAna (naLAsarUmALA zAMtA) anAsvAdyamAna anantaguNa (prAsAdAmAnA zAMtALA) apRSTa anaMta guNA (terUriyAmAM mate ! ne vAjA )- he bhagavana ! trIndriyene mATe je pudagala (darajI) ItyAdi prazna? (joyA! te yAtrA)-he gautama! te pudagala (vAhimAcattA) ghANendriyanI viSamamAtrArUpathI (nimiMttinAcattA) jihendriyanI viSamamAtrAnA rUpathI (AniM. himAcattA) sparzendriyanI viSama mAtrAnA rUpathI (tepiM) temane mATe mukavo munno nimaMti) punaH punaH pariNata thAya che. (raviMriyA kiMvaricave mAttApa ghabiMkimacattA nirimaMtimAcattA,) catu riddhinA cakSurindriyanI viSama mAtrAnA rUpathI dhrANendriyanI viSamamAtrAnArUpathI, jihendriyanI viSamamAtrAnArUpathI tathA sparzendriyanI viSamamAtrAnA rUpathI (tefi) temane mATe (buno muko) vAraMvAra (miti) pariNata thAya che (saMjJA seviyAnaM) zeSa trIndriyanI jema. (vaMjivicatirivahanoLiyA nA tehRriyA) paMcendriya tiryaMca trakriyAnI jema (jIva) vizeSa (taragha = je te gAmonivRtti) teomAM je Aganivartita AhAra che. (te kahaoLe to muhuraNa) te jaghanya annamuhUrtathI (3o chamattara) utkRSTa SaSTha bhaktathI (mAdAra samunnarU) AhAranI abhilASA utpanna thAya che. (paMnnicitirivoLiyA mate ! ne mArA mAhArANa purajhA )-he bhagavan! paMcendriya tiryaMcAnA zrI prajJApanA sUtra : 5 211 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe je puDhagala ahAranArUpamAM ItyAdi prazna ? (goyamA ! soiMdiyavemAyattAe cakkhi diyayemAyattAe ghANi diyavemAyattAe jibbhiNdishvemaacannAr jAti vimAyattA)-he gautama ! zrotrandriyanI vimAtrAthI, cakSurindriyanI vimAtrAthI, ghrANendriyanI vimAtrAthI, jinhAIndriyanI vimAtrAthI, sparzendriyanI vimAtrAthI (munno mukhkho nimaMti) punaH puna: pariNata thAya che. (majUtA chuM ceva) manuSya eja prakAre (nava) vizeSa (monivRtti nona go munnuttasa) AbhAganivartita AhAra jaghanya antarmuhUta'mAM (polenaM. Tramamattala) utkRSTa aSTama bhaktathI (brahmAraNe samunnaTM) AhAranI IcchA utpanna thAya che. (vALamaMsarA nA nAkumArA) vAnabhyantara jevA nAgakumAra (rUM nottiyA vi) eja prakAre jyAtiSka paNa (navaraM) vizeSa (moniyyatti meLa visapuruttastra) abhAganivRtita AhAra jaghanya divasa pRthakatvamAM (jose visapu uttarasa) utkRSTa divasa pRthakatvamAM (AhArade samucnara) AhAranI abhilASA utpanna thAya che, (E vamALiyA 11) eja prakAre vaimAnika paNa (navara) vizaSa (amoniyattiv nonuM sijaduttatta) Abheganitita AhAra jaghanya divasa pRthakatvamAM (jJAnenuM tettIsAr vAsasahala aaN bahAke samupa) utkRSTa tetrI hajAra varSamAM AhAranI abhilASA utpanna thAya che (sema nA bannumAna) zeSa kathana asurakumArAnI jema (jJAya tti' munno mukhkho paLamaMti) yAvat ene mATe vAravAra pariNata thAya che. (some gAmonivRttiv naLenuM sipuduttasa) saudhama5mAM AbheganivRti ta ahAra jaghanya divasa pRthakatvamAM (koseLa ToLeM vArasadaAEAAM) utkRSTa e hajAra varSAmAM (brahA@ samunna6) AhAranI abhilASA utpanna thAya che. (sALanuM pucchA) IzAna kalpa saMbaMdhI prazna ? (goyamA ! nonaM visapu uttasta sApurenasa) ke gaumata! jaghanya kAMIka adhika divasa pRthakatvamAM (kolejaM sArga phor vAsaNarassAnuM) utkRSTa kAMika adhika be hajAra varSImAM (saLaMbhArALa puSTha ) sanakuMmAra saMbaMdhI prazna ? (noyamA ! srarLeLa Dhor' vAsasalAnuM) hai gautama ! jaghanya be hajAra varSamAM (koseLa sattajU vAsasa AEALa) utkRSTa sAta hajAra varSamAM (mati pujjA) zrI prajJApanA sUtra H 5 212 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahendra kalpa sabandhI prazna ? (nocamAM! nona pho, vAsasahassAnuM sAtirezAnaM) jaghanya be hajAra varSathI kAMika adhikakALamAM (kolejaM sattajU vAsasaAALaM sAttizAM) utkRSTa kAMIka adhika sAta hajAra varSanI sthiti che. (tra mahopa puchA !) brAleAka sabandhI prazna ? (zocamA! noLa sattara vAsar svAAM) he gautama ! jaghanya sAta hajAra varSomAM (poteAM ' vAsama phsALa) utkRSTa deza hajAra varSanA thAya che. (aMtarna puchA) lAMtaka saMbaMdhI prazna ? (zocamA ! nandbejaM jJa' vAsasaAEALa) he gautama! jaghanya daza hajAra varSa (joyeLa cala, vAsasaAEAAM) utkRSTa caudahajAra varSanI sthiti che. (mAputrayeLa puchA ?) mahAzukra vimAna sambandhI prazna ? (noyamA ! naLeLa sa vAsaNa(La)hai gautama ! jaghanya cauda hajAra varSomAM (jjotenuM sattaralatlR vAsasalAna) utkRSTa sattara hajAra varSamAM (saRAre pucchA ?) sahasrAra kalpa sabaMdhI prazna ? (noyamA ! naLAM sattattara vAlasarnAi)-he gautama ! jaghanya sattara hajAra varSAmAM (volenaDhDhAramajIvANasahassA.AM) utkRSTa aDhAra hajAra varSamAM(trALaLa puchA ) AnaMta kalpa sabaMdhI prazna ? (noyamA ! nona TrArasad vAsasalAi)-De gautama ! jaghanyathI aDhAra hajAra varSoMmAM (kolenuM mULavIsA vAlasasALuM) utkRSTa AgaNIsa hajAra varSa mAM (vALAM pujjA) prANatakalpa sabaMdhI prazna (noyamA ! naLenuM mULavIsApa yAsasastAna) he gautama! jadhanya ogaNIsa hajAra varSa (praznosena vIsA vAsasasALa) utkRSTa vIsa hajAra varSa (brAnena pukhkhA ?) AraNu kalpa saMbaMdhI prazna ? (nocanA ! jJa gena trIsAN yAsasahasALa) he gautama ! jaghanya vIsahajAra varSa (rajjotenIsad vAsasa aALa) utkRSTa ekavIsa hajAra varSa che. (apruphLa puchA ?) acyuta 5 saMbaMdhI prazna ? (goyamA ! nona rIsANa vArasadsALa)-he gotama ! jaghanya ekavIsa hajAra varSI (joseLa vAdhIsAdyAlakSmasTsaHALa) utkRSTa khAvIsa hajAra varSa zrI prajJApanA sUtra H 5 213 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (iikrama vijJAnuM puche?) adhistana ke sambandhI prazna ? (jamA ! sAthInA vAsaNA)- gautama! jaghanya bAvIsa hajAra varSa (8%ole tevIsara vAsasarasAI)u-kRSTa grevIsa hajAra varSa | (gvaM) e prakAre (savastha) sarvatra (sALi mALiyaatLa) sahastra kahevAM joIe (Ava saTTa) yAvat sarvArtha siddha (tidinamanninA judA ?) adhastana madhyama zreyaka saMbaMdhI prazna hoya! nadaomi tevINA vArasadaratAr)-he gautama ! jaghanya trevIsa hajAra varSa (87onuM jItANa) utkRSTa vIsa hajAra varSa (dimAvarimA puchA) adhistana uparitanasambandhI prazna? (nomA! kALAM javI nA vAsaNAbaM)-ha gatama! jaghanya vIsa hajAra varSa (9olef vLavINA vAra sALa) utkRSTa pacIsa hajAra varSa. (maNikaTrimA puchA ?) madhyama adhastana preyaka saMbandhI prazna (noramA ! svmi quLavInA vArasAnuM) he-gautama ! jaghanya pacIsa hajAra varSamAM (volena' chelthInA vArasAnaM) utkRSTa chavIsa hajAra varSamAM (maksimamaviyanA purA) madhyama madhyama greveyaka saMbadhI prazna ? (noramA kahyuM of chavvIsA)-he gautama! jaghanya chavIsa hajAra varSamAM (3oLa sattAvIsa vAra sahasAba) utkRSTa sattAvIsa hajAra varSamAM (maNima rimA puchA!) madhyama-uparitana preyaka sambandhI prazna ? (AmAM! padaoLe sattAvIsA) he gautama ! jaghanya sattAvIsa hajAra varSamAM (3onuM japvIsa vAsasahasa) u-kRSTa aThayAvIsa hajAra varSamAM (vAmi dimA pucha?) uparita-adhastana praveyaka saMbandhI prazna ? (yamAM ! gaLe nathI vAparatA)-he gautama! jaghanya aThayAvIsa hajAra varSa (3oNe jULatItAra) utkRSTa egaNatrIsa hajAra varSa (3rimamamii gjha) uparitana madhyama saMbadhI prazna ? (nona! kagmi g[LatInA0 3onuM lIsA vAtALa -he gatama! jaghanya ogaNatrIsa, utkRSTa trIsa hajAra varSamAM. (kAri-3mAAM puchA?) uparita-uritana saMbaMdhI prazna hoya ! gaom tasAra, 3oLa prAtInA vAsaNA)- he gautama! jaghanya trIsa. utkRSTa ekatrIsa hajAra varSamAM (vijhA-vaiSacaMtanavaMta kAnicALuM puchA) vijaya vejyanta, jayanta aparAjita deve sambandhI prazna? (jemAM nagoLanuM prajAtInA vArasadArUbaM)-he gautama! jaghanya eka zrI prajJApanA sUtra : 5 214 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIsa hajAra varSamAM (34oga terInA vArasa) utkRSTa tetrIsa hajAra varSamAM (siddhahevA pucho ) sarvArthasiMddha-de saMbandhI prazna? (camA ! mana goLaTwoNenuM temanA vArasada)-he gautama ! jaghanya utkRSTa bhedathI rahita tetrIsa hajAra varSamAM (barg samupajJa6) AhAranI IcchA utpanna thAya che. sUtra kA TIkAI- have dvIndriya adi jIvanA viSayamAM AhArathI Adi sAta dvAranI prarUpaNa karAya che- zrIgautamasvAmI-he bhagavan! zuM dvIndriyajIva AhAranA artha hoya che? zrIbhagavAnhe gautama! hA, kIndriya AhArathI hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! ThIndriya jIne keTalA kALamAM AhAranI IcchA thAya che? zrIbhagavAna-he gautama-jevuM nArakanuM vaktavya kahyuM che, tevuM ja dvIddhinuM samajI levuM joIe. paNa vizeSatA e che ke Aganirvartita ane anAganivartita AhAramAMthI je aginivartita AhAra che, arthAta IcchApUrvaka karAnAra AhAra che, te asaMkhya sAmAyika antarmuhUrtamAM jaghanya rUpathI vimAtrAthI thAya che. arthAt ISTa-aniSTa Adi aneka prakArathI thAya che. nArakenI samAna ekAnta azubha ane devenI samAna ekAnta zubharUpa nathI hotAM. zeSa jevuM pRthvIkAyikanuM kathana kareluM che eja prakAre dvIdrinuM paNa samajI levuM joIe. yAvata-dravyathI ananta pradeza skaMdha, kSetrathI asaMkhyAta pradezathI avagAhanA karelA, kAlathI kaI paNa sthitivALA, bhAvathI varNavAna, gaMdhavAna rasavAnuM, sparzavAn ItyAdi prakArathI samasta AmapradezothI AhAra kare che, samasta Atma pradezothI pariNamana kare che, sarvataH ucchavAsa-nizvAsa le che, sadA AhAra pariNamana kare che, sadA ucchavAsa nizvAsa le che, Ahatya AhAra temaja pariNamana kare che, ucchavAsa nizvAsa letA rahe che. paNa pRthvIkAyikenI apekSAe vizeSatA e che ke zrIndriya jIva niyamathI chae dizAomAM sthita pudgalene AhAra kare che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana! dvIndriyonA viSayamAM prazna ? arthAt dvIndriya jIva je pudgalene AhAranA rUpamAM grahaNa kare che, te grahaNa karAtA pudgalene bhaviSyakALamAM arthAt grahaNa karyA pachI keTalA aMzanuM AharaNa kare che? keTalA aMzanuM AsvAdana kare che ! zrIbhagavAna-he gautama! jevuM nArakenA viSayamAM kahyuM che, tevuM ja DhIdrinA viSayamAM paNa kahI levuM joIe. arthAt AhAranA rUpamAM grahaNa karelA pudgalenA asaM khyAtamAM bhAgane AhAra kare che ane anantamAM bhAganuM asvAdana kare che. zeSapudgala vinA AsvAdane ja zarIra pariNAmane prApta thaI jAya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 215 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI- he bhagavana! dvIndriyajIva keTalA yugalone AhAranA rUpamAM grahaNa kare che, zuM te badhAM tyakta zeSa pudgalene AhAra kare che, athavA badhAnA eka dezane a hAra kare che ! zrI bhagavAna-he gautama! dvIndriya jene ahAra be prakArane kahe che-lemAhAra ane prakSepAhAra. lema eTale re mArA karAte je ahAra te lomAhAra kahevAya che. maDhAmAM nAkhIne agara mukhadvArA je AhAra karAya che, te prakSepAhAra che. varSa AdinI mosamamAM agharUpathI pudgalonuM zarIramAM praveza thaI javuM thAya che, jenuM anumAna mutra AdithI karAya che. te lomAhAra samajavo joIe. prakSepa AhArane kalalAhAra paNa kahevAya che. dvIndriya jIva lomahAranA rUpamAM je pudagalone grahaNa kare che. te badhAne pUrNa azeSarUpamAM AhAra kare che. kema ke temane svabhAvaja evo hoya che. kintu dvandriya jIva je pudgalone prakSepAhAranA rUpamAM grahaNa kare che. temanA asaMkhyAtamA bhAgane ja AhAra kare che. temanA ghaNa-sahasrabhAga ema ja vidhvaMsane prApta thaI jAya che. temane bahAra ke aMdara sparza nathI thatuM ane AsvAdana paNa nathI thatAM. temAM koI pudgala ati skUla hovAnA kAraNe ane kaI atisUma hovAnA kAraNe Ahuta nathI thaI zakatAM. pRSTa na thanArA ane AsvAdanamAM nahIM AvanArAM pudgalanuM alepa bahutva batAve che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! prakSepAhAra rUpamAM grahaNa karAtAM anAsvAdyamAna ane aspRzya mAna pudgalomAM keNa kenAthI a9pa, ghaNuM, tulya athavA vizeSAdhika che. ? zrI bhagavAna-he gautama! anArAdhamAna pudgala badhAthI DAM hoya che temanI ape kSAe aspRzyamAna pudgala anaMtaguNita che, eka-ekasparza gya bhAgamAM anantama bhAga AsvAdyabane che, e kAraNe anAsvAdhamAna pudgala thaDA ja hoya che, kemake aspRzya mAna pudgalonI apekSAe teo anantamabhAga hoya che. aspRzyamAna pudgala ananta gaNA hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! dvIndriyajIva AhAranA rUpamAM je pudgalone grahaNa kare che, te muddagalo temane mATe kevA rUpamAM punaH punaH pariNata thAya che? zrI bhagavAnahe gautama ! jihuvedriyanI vimAtrA ane spaze nidrayanI vimAtrAnArUpamAM punaH punaH pariNata thAya che. vimAtrAne artha che viSamamAtrA. tAtparya e che ke te pudugale nArakonA samAna ekAnta azubharUpamAM pariNata nathI thatAM ane devonI samAna ekAta zubha rUpamAM paNa pariNata nathI thatAM. te kAraNe temanA pariNamana vimAtrAnA rUpamAM kahela che zrI prajJApanA sUtra : 5 216 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAndriyonI vaktavyatAnA samAna ja trAdri temaja caturindriyanI paNa vaktavyatA samajI levI joIe. vizeSatA e che ke trIndriya ane caturindriyenA dvArA prakSepAhAra rUpamAM gRhIta pudgalonA aneka sahasrabhAga anAdyAyamANa (nahI suMghavAmA Avela) aspRzya mAna ane anAsvAdyamAna ja vidhvaMsane prApta thaI jAya che. enuM kAraNa e che ke temanAmAM ke I atizUla hoya che ane keI atisUkSama hoya che. zrI gautamasvAmI- he bhagavana! A anAdyAyamA, anAsvAdhamAna ane aspRzyamAna pudgalamAM kaNa kenathI a9pa, adhika tulya athavA vizeSAdhika che. zrI bhagavAn he gautama! badhAthI ochA pudgala anAdyAyamANa che, temanI apekSAe anAsvAdyamAna pudgala ananta gaNI hoya che ane temanI apekSAe paNa aspRzyamAna pudgala anata gaNuM hoya che. tAtparya e che ke, eka eka spRzyamAna cagya bhAgamAM anatamasAga asvAdananA cogya hoya che ane tene paNa anAtamo bhAga AdmANa yogya (suMghavAne 5) hoya che. tethI ja badhAthI ochAM pudgala anAdyAya mANa samajavAM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! trIndriya jIva AhAranA rUpamAM je pudgalone grahaNa kare che, te pudgala temane mATe punaH punaH kayA rUpamAM pariNata thAya che? zrI bhagavAna he gautama ! AhAranA rUpamAM grahaNa karAyelA te pudgalo dhrANendriyanI vimAtrAthI arthAt ISTa-aniSTa rUpathI pariNata thAya che. nAkenI jema ekAnta aniSTarUpathI pariNata nathI thatA, ane devenI jema ekAnta ITarUpamAM paNa pariNata nathI banatA. eja prakAre jihvendriyanI vimAtrA ane pazendriyanI vimAtrathI punaH punaH pariNata thAya che. caturindriya jIve dvArA bahAranA rUpamAM gRhIta yudaMgala cakSuriMdriyanI vimAtrAthI, dhrANendriyanI vimAtrAthI. jindriyanI vimAtrAthI ane parzanendriyanI vimAtrAthI punaH punaH pariNata thAya che. caturindrinuM zeSa kAna trIndriyanI samAna samajavuM joIe. paMcendriya tiryaMcanI vaktavyatA e prakAre kahI levI joIe jevI trIndriyanI kahI che. temAM thoDI vizeSatA e che ke Aganarvatita ane anAganirvatita AhAra mAMthI je Abheganivanita bahAra che, te jaghanya antamuhUrtamAM thAya che ane ukRSTa SaSTha bhaktathI arthAt be divasa tyajIne thAya che. A kathana devakupha temaja uttara kurUkSetranA tiryaMca paMcendriyanI apekSAthI samajavAM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! paMcendriyatiryaMca je pudgalene AhAranA rUpamAM grahaNa kare che, te pudgale temane mATe kayA rUpamAM punaH punaH pariNata thAya che? zrI prajJApanA sUtra : 5 217 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna he gautama! AhAranA rUmamAM gRhIta te pudgalo temane mATe zretre. ndriyanI vimAtrA, cakSurindriyanI vimAtrA, dhrANendriyanI vimAtra, rasendriyanI vimAtrA ane spazendriya nI vimAtrAnA rUpamAM punaH punaH pariNata thAya che. manuSyanI vaktavyatA paNa eja prakAre samajI levI joIe. arthAta manuSya je pudgalone AhAranA rUpamAM grahaNa kare che te pudgalo temane mATe zretrandriyanI vimAtrA, cakSurindriyanI vimAtrA, dhrANendriyanI vimAtrA, rasanendrinI vimAtrA ane sparzendriyanI vimAtrAnA rUpamAM punaH punaH pariNata bane che. ItyAdi pUrvavata ja kathana samajI levuM joie. hA ! pUrvanI apekSAe vizeSatA e che ke, Abheganirvatita arthAta IcchApUrvaka karAyela AhAra jaghanya attamuhUrtamAM thAya che, arthAt antarmuhUrta vyatIta thatAM AhAranI abhilASA thAya che ane utkRSTa aSTama bhakta kalavyatIta thatAM AhAranI abhilASA utpanna thAya che. A kathana paNa devakupha ane uttarakurU kSetranI apekSAthI ja samajavuM joIe. vAnavyantara devAnuM kathana nAgakumAronA samAna samajavuM joIe. tiSka devonuM kAna paNa nAgakumAranA ja samAna che. kintu temAM vizeSatA e che ke, tiSka dene AhAranI abhilASA jaghanya divasa pRthakamAM arthAta be divasathI laIne nava divasamAM ane utkRSTa paNa divasa pRthakatvamAM utpanna thAya che. jyotiSka devenI jaghanya sthiti paNa palyopamanA AThamA bhAga pramANa hoya che, tethI ja jaghanyathI paNa ane utkRSTa rUpathI paNa divasa pRthakatva vyatIta thatAM paNa temane punaH punaH AhAranI IcchA thAya che. tAtparya e che ke jenuM Ayupala pamanA AThabhAganuM hoya che, temane svabhAvathI ja divasa pRthakRtva vyatIta thatAM AhAranI abhilASA thAya che. vaimAnikanI vaktavyatA paNa tiSkanI samAna samajavI joIe paNa temAM vizeSatA e che ke vaimAnika devane aganivartita AhAranI IcchA jaghanya divasa pRthakamAM thAya che. ane utkRSTa tevIsa hajAra varSomAM AhAranI IcchAnu je vidhAna karAyuM che, te anuttapipAtika devanI apekSAthI samajavuM joIe zepakathana jevuM asurakumAronA viSayamAM karAyeluM che. tevuM ja vaimAnikenA viSayamAM paNa jANI levuM joIe. yAvata zubhAnubhAvarUpa bAhulya kAraNanI apekSAthI varNathI pIta ane zvetagaMdhathI surabhigandhavALA, rasathI amba ane madhura, sparzathI madu, laghu, sinagdha ane rUkSa pudgalonA purAtana varNaguNa, gandhaguNe, rasaguNa ane sparzaguNane badalIne-naSTa karIne nUtanavarNa guNa, gadhagu, 2 guNo, ane sparzaguNe utpanna karIne pitAnA zarIra kSetramAM avagADha put alonA samasta AtmapradezathI vimAnika AhAra kare che. te AhAra karelA zrI prajJApanA sUtra : 5 218 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pune teo zrotrendriya, cakSurindriya, ghaNendriya, rasanendriya ane sparzendriyanArUpamAM ISTa, kAnta, priya, zubha, manojJa, mana Ama, Icchita ane vizeSa abhiSTarUpamAM, halkArUpa mAM, bhArarUpamAM nahIM, sukhadarUpamAM, duHkhadarUpamAM nahIM. pariNata kare che. je devenI jeTalA sAgaropamanI sthiti che, temane teTalA ja hajAra varSamAM AhA ranI abhilASA utpanna thAya che, e niyamanA anusAra saudharma, aizAna Adi devalokamAM jaghanya ane utkRSTa sthitinuM parimANa samajI levuM joIe e abhiprAya pragaTa karavA mATe kahe che saudharma devakanA devane Abheganirvalita AhAranI abhilASA jaghanya divasa pRthaka vItatAM ane utkRSTa be hajAra varSa vartI jatAM thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! IzAna devene keTalA kALamAM AhAranI abhilASA utpanna thAya che? zrI bhagavAna -he gautama ! jaghanya kAMIka adhika divasa pRthakatva vItatAM ane utkRSTa kAMIka adhika be hajAra varSa vyatIta thatAM AhAranI abhilASA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! sanaskumAra devane keTalA kALamAM AhAranI IcchA thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya be hajAra ane varSamAM, utkRSTa sAta hajAra varSamAM. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! mahendra devone keTalA kALamAM AhAranI IcchA utpanna thAya che ? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya kAMIka adhika be hajAra varSamAM ane utkRSTa kAMIka adhika sAta hajAra varSamAM AhAranI IcchA utpanna thAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! brahmalokanA dene keTalA kALamAM AhAranI IcchA thAya che? zrIbhagavAhe gautama! jaghanya sAta hajAra varSomAM ane utkRSTa daza hajAra varSomAM brahmalekanA devane AhAranI IcchA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! lAntaka devene keTa kALa vyatIta thaI jatAM AhAranI IcchA utpanna thAya che? zrI bhagavAna -he gautama ! jaghanya daza hajAra varSa ane utkRSTa cauda hajAra varSa vyatIta thatAM lAntaka devone AhAranI abhilASA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! mahAzuka devane keTalA kALamAM AhAranI abhilASA utpanna thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya cauda hajAra varSomAM, utkRSTa sattara hajAra varSomAM mahAzuka devone AhAranI abhilASA utpanna thAya che. zrIgautamasvAmI- he bhagavan ! sahastrAra devane keTalA kALamA AhAranI IcchA thAya che? zrI prajJApanA sUtra : 5 219 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna - he gautama ! jaghanya sattara hajAra varSomAM ane utkRSTa aDhAra hajAra varSamAM sahastrAra devane AhAranI IcchA thAya che. zrI gautamasvAmI bhagavad ! Anata dene keTalA kALamAM AhAranI abhilASA utpanna thAya che? zrI bhagavAna - he gautama ! jaghanya aDhAra hajAra varSa vyatIta thatAM ane utkRSTa ogaNIsa hajAra varSa yatIta thatAM Anata devane AhAranI IcchA thAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! prANata dene keTale kALa vItatAM AhAranI IcchA thAya che? zrIbhagavAna he gautama! jaghanya ogaNIsa hajAra varSa ane utkRSTa vIsa hajAra varSa vyatIta thatAM prANata devane AhAranI abhilASA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! AraNa dene keTalA kALamAM AhAranI IcchA utpanna thAya che ? zrI bhagavAna -he gautama! jaghanya vIsa hajAra varSa vyatIta thatAM ane utkRSTa ekavIsa hajAra varSa vItatAM AraNa devene AhAranI IcchA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! azruta dene keTalA kALamAM AhAra karavAnI IcchA thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya ekavIsa hajAra varSa vItatAM ane utkRSTa bAvIsa hajAra varSa thaI jatAM azruta devane AhAranI IcchA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! adhastana-adhatana greveyakanA devone keTalA kALamAM bAhAranI IcchA thAya che ? - zrI bhagavAna gautama! jaghanya bAvIsa hajAra varSamAM ane utkRSTa tevIsa hajAra varSamAM adhastana-adhastana daiveyakanA devane AhAranI IcchA thAya che. e prakAre pratyekamAM eka eka hajAra varSanI vRddhi karIne nava priya ane savartha siddha paryanta pAMce anuttara vimAnamAM AhAranI abhilASA kahevI joIe. tene spaSTa kare che zrI gautamasvAma- he bhagavana ! adhastana madhyama aiyakanA dene keTalA kALamAM AhAranI IcchA thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya tevIsa hajAra varSamAM ane utkRSTa vIsa hajAra varSamAM adhatana madhyama greveyakanA devane AhAranI IcchA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! astana uparitana veyakanA dene keTalA kALamAM AhAranI IcchA utpana thAya che.? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya vIsa hajAra varSamAM ane utkRSTa pacIsa hajAra zrI prajJApanA sUtra : 5 220 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSamAM adhistana uparitana grevayAnA devane AhAranI abhilASA thAya che. zrIgautamasavAmI-he bhagavan! madhyama adhatana (madhyama trikanA nIcenA) yakanA deve ne keTalA kALamAM AhAranI IcchA thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya pacIsa hajAra varSa ane utkRSTa chavvIsa hajAra varSa vyatIta thaI jatAM madhyama adhastana preyaka devAne AhAranI abhilASA utpanna thAya che ! zrI gautamasvAmI-he bhagavana !madhyama greveyakanA devone keTalA kALamAM AhAranI IcchA thAya che? zrIbhagavAna-he gautama ! madhyama madhya greveyakanA dene jaghanya chavvIsa hajAra varSamAM ane utkRSTa satyAvIsa hajAra varSamAM AhAranI IcchA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! madhya uparitana vedhakanA devone keTalA kALamAM AhAranI IcchA thAya che? zrI bhagavA--he gautama ! jaghanya satyAvIsa hAra ane utkRSTa aThavyAvIsa hajAra varSamA zrI gautamasvAmI-he bhagavana uparitana adhatana (uparanA trikathI nIce) raiveyakanA dene keTalA kALamAM AhAranI IcchA thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya aThayAvIsa hajAra ane utkRSTa egaNatrIsa hajAra varSomAM uparitana--adhastana zaiveyakanA devene AhAranI abhilASA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! uparitana madhyama greveyakanA devane keTalA kALamAM AhAranI abhilASA thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya ogaNatrIsa hajAra varSomAM ane utkRSTa trIsa hajAra varSomAM.. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! uparitana uparitana greveyakanA dene keTalA kALamAM AhAranI icchA thAya che ? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya trIsa hajAra varSomAM ane utkRSTa ekatrIsa hajAra varSomAM uparitana upastina veyaka devane AhAranI IcchA thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! vijya, vejyata, jayanta ane aparAjita vimAnanA devane keTalA kALamAM AhAranI abhilASA thAya che! zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya ekatrIsa hajAra varSomAM ane utkRSTa tetrIsa hajAra varSa vyatIta thatAM vijaya Adi vimAnanA devone ahAranI abhilASA utpanna thAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana sarvArthasiddha vimAnanA dene keTalA kALamAM AhAra nI IcchA thAya che ? zrI prajJApanA sUtra : 5 221 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama! tetrIsa hajAra varSamAM AhAranI IchA ughanna thAya che. e vimAnamAM jaghanya utkRSTa bheda nadhI hite. sU04 ekendriya zarIrAdi adhikAra kA nirUpaNa ekedriya zarIrAdine adhikAra zabdArtha - nairavALe maMte ! u fivicagrA jAti nA vivicArI gAri?)-he bhagavan! nArakajIva zuM ekendriya zarIrane AhAra kare che yAvat paMcendriya zarIrano ? (magudAmArAvaLa paduda6) he gautama pUrva bhAva prajJApanAnI apekSAthI (fivicAravuM kAti nA vicArI taruM vi) ekendriya zarIrane AhAra kare che, yAvat paMcendriya zarIrane paNa (Tgg TagorLa ) varta. mAnabhAva prajJApanAnI apekSAthI (niyamA vaMviMcitarArUM zAti) niyamathI paMcendriya zarIrane AhAra kare che (Urva jJAta thAcAra) eja prakAre yAvat svanitakumAra sudhI | (gDhavicALa puchA) pRthvIkAyiko saMbaMdhI prazna ? (jo mA puSamAvALAne vahunna paraMva) he gautama ! pUrvabhAva prajJApanAnI apekSAe e prakAre (FgdhAmAvALAvAM juhurava niyama vicArIyuM) vartamAna prajJApanAnI apekSAe niyamathI ekendriyanA zarIranI (phaMcA pukhAva5ograM padura pa vela) zrI ndraya pUrvabhAva prajJApanAnI apekSAe eja prakAre (vahunAmAvALavaLa vahuraja) vartamAnabhAva prajJApanAnI apakSAthI (niramA rephaMsiyAmAM sarIkhuM mAhAri) DhandriyonA zarIrane AhAra kare che. ( va caturiMviyA tAra purAmAvALAM pahujA) eja prakAre yAvat caturindriya pUrva bhAva prajJApanAnI apekSAthI (ghauM ghagqUAmAjasivaLa kuda2) e ja prakAre vartamAna bhAva prajJApanAnI apekSAthI (nirama) niyamathI (karaNa 46 iMciA) jene jeTalI indriya che (tavisAruM sAruM kAreMti) eTalI ja IndriyavALA zarIrane AhAra kare che (aaN 7 ne gAya veLA ) zeSa nArakanI samAna, yAva vimAnika. (nairUcALa maMte ! homANA, javAhai )-he bhagavana ! zuM nAka lemAhArI hoya che agara prakSepAhArI? (yamA! romAdAra, ne javAdAnA) he gautama ! lomAhArI praznapAhArI nahIM ( giviyA savA mALicavyA) eja prakAre ekendriya ane samastadeva kahevA jaIe (phaMviyA jAva majUtA mArA vivAhAra vi) hIndriya yAvat manuSya mAhArI paNa ane prakSepAhArI paNa hoya che. sUpA TIkAI-have ekendriya zarIrAdinA adhikArane laIne prarUpaNA karAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! nArakajIva zuM ekendriya zarIrane AhAra kare che? zrI prajJApanA sUtra : 5 222 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAvat zuM kandriya zarIreno AhAra kare che? zuM trIndriya zarIrane bahAra kare che? caturindriya zarIrane AhAra kare che? athavA paMcendriya zarIrane AhAra kare che? zrI bhagavAna-he gautama ! pUrvabhAva prajJApanA arthAt atItakAlIna paryAnI prapaNanI apekSAe nAraka jIva ekendriya zarIrane paNa AhAra kare che, yAvat hIndriya zarIrane paNa, trIndriya zarIrane paNa, caturindriya zarIrane paNa ane paMcendriya zarIrene paNa AhAra kare che, kiMtu pratyutyana arthAt vartamAnakAlika bhAvanI prarUpaNAnI apekSAthI niyamathI nAraka paMcendriya zarIrane AhAra kare che. arthAta jyAre AhAya. mANa pudgalenA atIta bhAva (paryAva)ne vicAra karAya che, tyAre temanAmAMthI keI kyAreka ekendriyanA zarIranA rUpamAM pariNata hatA, keI dvIndriya zarIranA rUpamAM, koI trIndriyazarIranA rUpamAM keI caturiMdriya zarIranA rUpamAM ane keI paMcendriyazarIranA rUpamAM pariNata hatA. e pUrva bhAvane je vartamAnamAM AkSepa karIne vipakSA karAya te nAraka jIva eke ndriya zarIrane paNa temaja zrIndriya, trIndriya, caturindriya ane paMcenidrayazarIrane paNa AhAra kare che, kintu jyAre jusara nayanI daSTithI vartamAna bhavanI virakSA karAya che, tyAre jusUvanaya kriyamANane kuta arthAt karAI rahelane karAyelA, AhAryamANane adbhuta ane pariNayamAnane pariNata mAne che, tethI ja svazarIra rUpa pariNamyamAna (pariNata thaI rahela) pudgalene paNa pariNata svIkAra kare che ane A hIyamANa puhUgale teo kahe vAya che je svazarIranA rUpamAM pariNata thaI rahela heya. e prakAre jusUtranayanA matathI vazarIrane ja AhAra karAya che. nArakanAM zarIra paMcendriya zarIra che, kema ke, teo paMcandriya zarIravALA hoya che. e abhiprAyathI e kahevuM che ke niyamathI pacendriya zarIrane AhAra kare che. jevuM nArakanA viSayamAM kaheluM che, te ja prakAre asurakumAre, nAgakumAro, suvarNa kumAra, agnikumAre, vidyakumAre, udadhikumAre, dvIpakumAre. dikumAre, pavanakumAre ane svanitakumAra arthAt daze bhavanapatinA viSayamAM kahevuM joIe zrI gautamasvAmI-he bhagavanpRthvIkAyika zuM ekendriya zarIrane AhAra kare che? athavA DhIdriya, trIndriya, caturindriya, pacandriya zarIrene AhAra kare che? zrI bhagavAna-he gautama! pUrvabhAva prajJApanAnI apekSAe nArakanA samAnaja pRthvIkAyika paNa ekendriya zarIrane AhAra kare che, Thandriya zarIrane trIndriya zarIrane, caturindriya zarIrane ane paMcendriyazarIreno AhAra kare che, paraMtu pratyutpanna bhAva prajJApanA arthAt vartamAna kAlika bhAvanIprarUpaNanI apekSAe niyamathI ekendriya zarIreneja AhAra kare che, e viSayamAM yukti pUrvanA jema samajI levI joIe. pRthvIkAyika ekendriya hoya che, tethI ja temanAM zarIra ekendriya zarIra che. e ja prakAre dvIndriya jIva pUrvabhAva prajJApanAnI apekSAthI ekendriya, dviIndriya, trIndriya, caturindriya, paMcendriyazarIrene AhAra kare che, zrI prajJApanA sUtra : 5 223 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kintu vartamAna kalika bhAvanI prarUpaNAnI apekSAthI niyamathI dviIndriya zarIrane ja AhAra kare che. yukti pUrvanI jema samajavI joIe. eja prakAre trIndriya ane caturindriya paNa pUrvabhAva prajJApanAnI apekSAe pUrvoktayuktinA anusAra ekendriya zarIrano paNa AhAra kare che. dviIndriyenA, trIndriyonA, caturindriyanA ane padriyenA zarIrane paNa AhAra kare che, kintu vartamAna bhAvanI prarU paNAnI apekSAe, je jIvanI jeTalI Indriyo hoya che, te jIva teTalI ja indriyovALA zarIrane AhAra kare che. zeSa kathananerayikonI samA naja samajI levuM joIe. paMcendriya tiryaMca manuSya, vAtavyantara, tiSka ane vaimA nika paNa pUrvabhAva prajJApanAnI apekSAthI ekendriya zarIrane paNa AhAra kare che dvIndriya zarIrane paNa AhAra kare che. trIndriyazarIrane paNa ahAra kare che. caturiyA zarIrane paNa AhAra kare che. ane pacandriya zarIrane paNa AhAra kare che. kintu vartamAna bhAva prajJApanAnI apekSAthI paMcendriya zarIreno ja AhAra kare che kema ke e badhA paMcendriya hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! nAraka jIva zuM mAhArI arthAt rUvADA dvArA AhAra grahaNa karanArA che? athavA prakSepAhArI arthAt kavalAhArI che? zrI bhagavAna-he gautama! nAraka mAhArI che, prakSepAhArI nathI, kemake temanA vaikriya zarIra hoya che, ane temane svabhAva e prakAra hoya che. kintu lemAhAra paNa paryApta nArakane ja jANe joIe aparyApta nahIM. nArakanI samAna pRthvIkAyika, aSkAyika, tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspati kAyika tathA asurakumArathI laIne vaimAnike sudhI badhA deva paNa mAhArI hoya che, kalAhArI nathI hotA. ekendriya jInAM mukha nathI hatAM, tethI ja temanAmAM prakSepAhArane abhAva hoya che. deva vaikriyaka zarIravALA hoya che, tethI ja tevI jAtanA svabhAvathI ja temAM kAlAhArane abhAva che, paNa kaMdriya, trIndriya, caturindriya ane 5 cendriya tiryaMca tathA manuSya mAhArI paNa hoya che ane kAlAhArI paNa hoya che, temanAmAM banne prakAranA AhArane saMbhava hoya che. sUpa zrI prajJApanA sUtra : 5 224 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairayika Adi ke ojAhArAdi adhikAra kA nirUpaNa arthAdhikAra vaktavyatA zabdArtha -(necALa mate ! f boyAAA maLamaNI) he bhagavan! nAraka jIva zu ejAhArI hAya che athavA maneAmakSI-manathI bhakSaNa karanArA heAya che ? (poyamA! bocAdarA, no maLamaraNI) he gautama! ejAhArI hoya che, maneAbhakSI nathI hotA. (vyaM sabve borAhicasaranArA vi) e prakAre khavAaudArika zarIrI (vA savvevi) adhAde (jJAva cenALiyA) vaimAnikA sudhI (locAttApa vimaLamathI vi) AjAhArI paNa hAya che maneAlakSI paNa heAya che (tasthaLa'ne te maLamakalI tevA) tekhAmAM je manAlakSI devA che (telina rUjhAmaLe samunnarU) temane IcchA mana arthAt AhAranI icchA utpanna thAya che (kuchAmo na maLamalataM tti) ame manA bhakSagukaravA cAhIechI che, ame manAbhakSaNa karIe (taLa) tadanantara (ahiM naivedi NaM maLaNIza) e devenA e prakAre vicAra karavAthI (viLAmeva) zIghraja (Ge te hrA) je pudgala (kUTThA) iSTa (tA) kAnta-kamanIya (jJAva maLAmA) yAvat manAma (te) te (tetti') temanA (maLamazrvattA) mane bhakSarUpathI (rinamaMti) pariNata thaI jAya che (te) atha (jJaDhAnAma) koI paNa nAmavALA (sIcA zerA) zIta puduMgala (sIrthaM vattva) zItasvabhAvavALAne prApta thaine (sIya caiva avajJALa) zItatAne ja prApta thaine (trivuMtti) raheche (vRttinA vA popaTA uttiLa jaLa) athavA uSNa pudgala uSNusvAbhAva vALAne prApta karIne (NiLa cepa vattA La trivrutti) uSNu khanIneja rahe che (vAmena) eja prakAre (vendi) devA dvArA (maLamaraNIC samALe) manathI bhakSaNa karI letAM (te pRcchAmane) te IcchA pradhAna mana (hriAmeva) zIghraja (vepha) santuSTa thai jAya che, AslR06|| AhAraka padanA prathama uddezaka samApta TIkA :--have antima arthAdhikAranuM nirUpaNa karAya che. zrI gautamasvAmI--he bhagavan! nAraka jIva AjAhArI heAya che athavA leAma bhakSI hoya che? utpatti pradezamAM AhArane yogya pudgalenA je samUha hAya che te Aja kahevAya che. te AjanA AhAra karanArA AjAhArI kahevAya che. je manathI bhakSaNa karanArA hoya te maneAbhakSI jANavA. zrIbhagavAna-he gautama! nAka jIva AjAhArI heAya che, manAbhakSI nathI hotA. zrI prajJApanA sUtra H 5 225 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparyApta avasthAmAM ja AhAra ja saMbhavita hovAthI nAraka ojAhArI hoya che. teo manobhakSI nathI hoI zakatA, je jIva vizeSa prakAranI zaktithI mananA dvArAja pitAnA zarIrane puSTa karanArA pudgalano AhAra kare che, temane AhAra mane bhakSaNarUpa AhAra kahevAya che. te AhAranA pachI tRpti pUrvaka parama santoSa utpanna thAya che. nArakamAM e AhAra nathI maLI zakatA. kemake pratikUla karmane udaya thavAthI temAM evI zakti nathI thatI.e prakAre nArakanI samAna badhA audArika zarIrI, pRthvIkAcikethI laIne manuSya paryanta ojAhArI hoya che, manabhakSI nathI letAM paNa badhAdeva asurakumAra Adi daza bhavanapati, vAtavyantara, tiSka ane vaimAnika ojAhArI paNa hoya che. ane manebhakSI paNa hoya che. have denA mane bhakSaNanuM pratipAdana kare che saMsArI jemAM mane bhalI je deva che, teomAM AhAra viSayaka IcchAmana arthAta IcchA pradhAna mana utpanna thAya che. teno vicAra kare che-ame manabhakSaNa karavA Icchi chIe. e prakAranI IcchA utpanna thavAthI pachI deve dvArA A prakArane saMkalpa karavAthI zIgha ja te pudgala ISTa, kAnta, priya, maneNa temaja mana AmarUpa thaI jAya che ane te devAne mATe manAbhakSyarUpamAM pariNata thAya che. A viSayanuM udAharaNa dvArA samarthana kare che jema koI zIta pudgala zItAnika prANIne prApta karIne zItatAne prApta thaIne rahe che, arthAt zIta svabhAva vALA pugala zIta yUnika prANInI sAthe samparka thatAM vizeSa rUpe zIta banIne te prANIne mATe sukhadAyI thAya che. athavA uNa pudagala uSNathAnika prANIne pAmIne adhika uNa banIne rahe che ane vizeSatA AvI javAthI te uNa nika prANInA mATe adhika sukhada bane che. eja prakAre deva dvArA manobhakSaNa karatA temanI IcchAmana arthAt AhAra viSayaka saMkalpa jaldI nivRtta thaI jAya che. abhiprAya e che ke jema zIta pudgala zIta yoni prANInA mATe sukhadAyI thAya che ane jema udaNa pudgala uNanika prANune mATe sukha prada thAya che, e ja prakAre devo dvArA manathI bhakSaNa karAelA pudgala temanI tRptine mATe ane parama santaSane mATe bane che. tatpazcAt devenI AhAra saMbaMdhI abhilASA nivRtta thaI jAya. enAhAra AdinI saMgrAhaka gathAo A prakAre kahelI che. jAhAra zarIra dvArA thAya che ane mAhAra tvacA (cAmaDI) 8 rA thAya che keLIyA zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne karelo AhAra prakSepAhAra kahevAya che. 1 badhA aparyApta jIva ejAhArI hoya che ane paryApta jenA mATe romAhAra ane kavalAhAranI bhajanA samajavI joIe ra ekendriya che ane devAmAM prakSepAhAra-valAhAra nathI hotA. zeSa badhA saMsArI jIvone kavalAhAra hoya che. je 3 ekendriya ane nAraka jIva tathA asurakumAra gaNene remAhAra hoya che. bAkInAne ahAra mAhAra ane prakSepAhAra hoya che. 4 badhA deva ejAhArI ane manebhakSI hoya che. zeSa jIva mAhArI ane kalAhArI hoya che. je 5 che ka AhAra Abheganivartita thAya che ane ka AhAra anAganivartita thAya che, enuM kathana karAya che-devane Abheganivartita AhAra ejAhAra hoya che. ane te aparyAptAvasthAmAM thAya che. temAhAra paNa anAganivartita thAya che. te paryAptAvasthAmAM thAya che. mane bhakSaNa rUpa AhAra aganivartita hoya che. te devene ja paryAptAvasthAmAM hoya che, anya koI ne nathI hota. aparyAptAvasthAmAM badhA ja AhAra anAganivartita ja hoya che. temAhAra paryAptAvasthAmAM thAya che. narayike sivAya mahAra hoya che. nArakone mAhAra Aganivartita paNa hoya che. dvIndriyathI laIne manuSya sudhI prakSepAhAra Abheganivartita thAya che. sUdA prathama uddezya sapUrNa jIvAdi ke AhArAdi dvArakA nirUpaNa AhAra pada-dvitIyezaka saMgraha gAthA zabdArtha-(karAra) AhAra (mavira) bhavya (nALI) saMjJI (1) lezyA (driIya) ane daSTi (sApa) saMyata (sANa) kaSAya (Trche) jJAna (kokuvo) gaupayoga (ra) ane veda (ArI pannarI) zarIra-prayaMti gAlA TakAtha-ayAvIsamAM AhAra padanA prathama uddezakanI prarU paNa karIne bIjA uddezakamAM prakArAntarathI prarUpaNa karavA mATe dvAra saMgraha gAthA kahe che- A udezakamAM e dvArenA AdhAra para AhAranI prarUpaNa karAze (1) AhAra (2) bhavya (3) saMsI (4) lezyA (5) daSTi (6) saMyata (7) kaSAya (8) jJAna (9) ga (10) upayoga (1) veda (12) zarIra (13) ane paryAti ahI bhavya AdizabdonA grahaNathI temanA vidhi abhavya Adike paNa grahaNa thAya che. AgaLa evuM ja pratipAdana kareluM che. gA01 zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhArAdi dvAravaktavyatA zabdArtha:-(vIpeLe maMte ! kAraNa bahAra ?)-De bhagavad ! jIva AhAraka athavA anAhAraka (joyA ! ziva mahApaNa, siya anagrg) he gautama! kadAcit AhAraka kadAcit anAhAraka (nairpuri mate ! mAdAra?) he bhadanta, nAraka zuM AhAraka heya che agara anAhAraka hoya che? (voyamA ! ziva mahApat fNaya kaLargrg)he gautama! sthAta AhAraka sthAta anAhAraka (jaM amukumAra rAva mALig) eja prakAre asurakumAra thAvat vaimAnika sudhI (ziLa ane ! mArA ? -he bhagavad ! siddha AhAraka hoya che ke anAhAraka? (camA ! no AhIrA, mANA raNa)-he gautama AhAraka nahIM, anAhAraka, hoya che (jhIyALa mane ! nANAyA sArathI)-De bhagavan! ghaNajIva AhAraka che ke anAhAraka che? (nomA ! zAphrAya vi anANAyA vi) he gautama ! AhAraka paNa che, anAhAraka paNa che. (RALe puchA) nArakanA viSayamAM prazna? (norama saMghe vi tAra phona gAthA) gautama badhA AhAraka hoya che (bAvA sAhAra ja maLAdAra ca) athavA ghaNA AhAraka ghaNuM anAhAraka (huvA bhANA 2 virgar ) athavA ghaNu Ahara, ghaNuM anAhAraka (gyaM gAya mALiyA) eja prakAre vaimAnike sudhI (vAM jivicAraEURT jIvA) vizeSa ekendriyanuM kathana chanA samAna (fsALaM puchA) siddhonA saMbaMdhI prazna? (no gAT, TET-II)-he gautama ! AhAraka nahIM anAhAraka che. (mAsiddhi mete ! jIve mAdA, jANa?)-he bhagavana ! bhavasiddhika-bhavya chavA AhAraka hoya che athavA anAhAraka? (noramA ! fsara sAhAra, siya mahAra)-he gautama ! kadAcit aThAraka, kathaMcit anAhAraka (gva nAva mALig) e prakAre yAvata vimAnika (mAsiddhiA nuM maM! navA phri mAra mAArA)-he bhagavana batva viziSTa bhavasiddhika jIva AhAraka che. agara anAhAraka che ? (7oya ! jIiiracavano tira mam) he gautama ! jIva ane ekendriya sivAya traNa bhaMga thAya che (mAsiddhi vi Se ) abhayasiddhika paNa eja prakAre, (Rii mAsiddhiA no mAsiddhidLa mare ! ve)-he bhagavana ne bhAvasiddhika zrI prajJApanA sUtra : 5 228 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne abhayasiddhika jIva ( bAhAra anA) zuM AhAraka che agara anAhAraka (joyA ! jo mahANa, lA kSAra) he gautama! AhAraka nathI, anAhAraka che (urva vi vi) e prakAre siddha paNa (ne masiddhi no mAvaddhiA na mare ! nI ki cAhAra, aTdatphe bhagavan! no bhavasiddhika-no abhAvasiddhika jIva AhAraka che athavA anAhAraka che (cama ! no mAeArA, mANArA) he gautama ! AhAraka nathI, anAhAraka che (a fNA vi) eja prakAre siddhapaNa. (oLI maMte nIce mArA, kAA2) he bhagavAna! saMjJI jIva AhAraka che agara anAhAraka ? (camA ! siya mApa, siya nATTA) he gautama ! kadAcit AhArakakadAcit anAhAraka (pUrva nA vaimaim) e prakAre yAvat vaimAnika (nagara jiMricalita kirizA - purijharSAti) vizeSa ekedri ane vikalekTri saMbaMdhI prazna nathI karatA (saLILe mate ! navA girI, aLAhA In?) he bhagavan! ghaNAsaMsI jIva AhAraka che agara anAhAraka che ! (yamA ! nIvArU tirasaMno) he gautama ! jIvAdithI traNa bhaMga (rAva mALiyA) yAvatuM vaimAnika (traNaum i maMte! jIve f gr-rTTA)-he bhagavana ! asaMsI jIva AhAraka che agara anAhAraka? (AmA ! sira jhA, vira mAdA) he gautama! kadAcita AhAraka, kadAcit anAhAraka ( ra Ava vALAMtare) eja prakAre narayika cAvata vAnavyantara ( rUNimALiyA puti ) tiSka-vaimAnikanA saMbaMdhI prazna na kare. (kaoLI mate ! kA viharA, baLAhAra) he bhagavana ! asaMsI jIva A hAraka che agara anAhAraka! (jozamAM ! mArA vi bahAranA vi) he gatama! AhAraka paNa, anAhAraka paNA ( maMmo) eka bhaMga thAya che. (gavLa gaM aMte ! vikra gAyA, mAravA ? -he bhagavana! asaMjJI nAraka AhAraka hoya che ke anAhAraka? (yama ! mArA va)-he gautama AhAraka 1 (1LardAra vA) athavA anAhAraka 2 (bAvA lohAra ca gaLAja 5) athavA AhAraka ane anAhAraka 3 (gAharA bahAra ) athavA eka AhAraka, ghaNA anAhAraka 4 (garavA gaNA 2 zrI prajJApanA sUtra : 5 229 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaLACca) athavA ghaNA AhAraka, eka anAhAraka 5 (baoN bAranA cabaLAdAranA ya) athavA ghaNA AhAraka, ghaNA anAhAraka 6 (chyuM haju chammata) e prakAre A bhaMga thAya che. (va nAva thaLicakramarA)e prakAre stanitakumArI sudhI (ni viSNu gamatAM) ekendriyAmAM abhaMgaka che (vaci gAya pacisthitivijJoLibhu tiyamaMo) Dhondriya yAvat paMcendriya tiya cAmAM traNa bhAMga (majUsa vALamaMtarasu ammA) manuSya ane vAnabhyantaremAM chabhaMga. jANavA (no saLI no asaLI nuM maMte ! nIve ja zrAdghAravu, baLaddAra", ?)-he bhagavan ! nA sa'nI nA asa'nI jIva zu AhAraka che ke anAhAraka che ? (poyamA ! siya gaddAraNa ziya aLarAvaNa, ca) 'cit AhAraka ane katha Mcit anAhAraka (vaeN male vi) eja prakAre manuSya paNa (siddhe baLA) siddha anAhAraka che. (putrutteLa) pRthakatva mahatvanI apekSAthI (no saLI no asaLI jhIyAbadA vijJaLAdA vi.)nA sa'nI nA asa`jJI jIva AhAraka paNa che, anAha!2ka pazu (marRkSemu tiya maLo) manuSyamAM trajhu bhaMga (siddhA gaLAhAra) siddhaanAhAraka che "sA TIkA :-prathama sAmAnyataH AhAra dvAranI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! jIva AhAraka hAya che, athavA anAhAraka hAya che? zrI bhagavAna-he gautama ! jIva syAt AhAraka hoya che, syAt AhAraka hAya che, tAtpa eche ke viMgrahagati, kevalI samuddAta, zailezI avasthA ane siddhAvasthAnI apekSAe anAhAraka samajavAM joie ane temanA sivAya anya avasthAenI apekSAe AhAraka jANavA joIe. kahyuM paNa che-vigrahagatine prApta, kevalI samuddAta ne prApta, acAgi ane siddha jIva anahAraka hoya che, zeSa jIva AhAraka hoya che 5 1 5 samuccayajIvanI jema naiyika paNa kacit AhAraka, kathaMcit anAhAraka hAya eja prakAre asurakumAra, nAgakumAra, suvarNa kumAra, agnikumAra, vidyutsumAra, udadhikumAra dvIpa kumAra, dizAkumAra, pavanakumAra ane tanitakumAra, pRthvIMkAyika Adi ekendriya dvIndriya zrIndriya, caturindraya, tiryaMca pacendriya, manuSya. vAnabhyantara, jyAtiSka ane vaimAnika paNa syAt AhAraka ane syAt anAhAraka hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! siddha jIva AhAraka heya che athavA anAhAraka hAya che ? zrI bhagavAna hai gautama! siddha AhAraka nahIM, anAhAraka hAya che. e prakAre sAmAnya rUpathI jIvanI tathA nAraka Adi cAvIse daDakAnA vizeSa jIvanI AhAraka-anahArakatAnI prarUpaNA karIne have temanI bahuvacanamAM prarUpaNA kare che-- zrI gautamasvAmI mhe bhagavan ! ghaNA jIvA AhAraka heAya che athavA anAhAraka heAya che? zrI bhagavAn-he gautama! koI jIva AhAraka paNa hoya che ane keI anAhAka paNa hoya che, zrI prajJApanA sUtra : 5 230 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tamAma-he bhagavana ! nArake AhAraka hoya che athavA anAhAraka hoya che? zrI bhagavAna he gautama! (1) badhA nAraka AhAraka hoya che. (2) athavA ghaNA nAraka AhAraka hoya che. ane eka koI anAhAraka hoya che. (3) athavA ghaNA nAraka AhAraka hoya che ane ghaNuM anAhAraka hoya che. e prakAre vaimAni ke sudhI kahevuM joIe, arthAta asurakumAra Adi daza bhavanapati, vikalendriya tiryaMca paMcendriya, manuSya, vAnavyantara, tika ane vaimAnika sudhI (1) badhA AhAraka hoya che (2) athavA ghaNuM AhAraka hoya che ane koI eka anAhAraka hoya che. (3) athavA ghaNA AhAraka ane ghaNA anAAhAraka hoya che. paNa pUrvanI apekSAe vizeSatA e che ke ekendriya jIvonuM kathana samucaya jInA samAna samajavuM joIe, arthAt jema samuccaya jIva ghaNuM AhAraka ane ghaNuM anAhAraka kalA che, temaja ekendriyanuM paNa samajavuM joIe. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! siddha jIva AhAraka hoya che athavA anAhAraka hoya che? zrI bhagavAnahe gautama ! siddha jIva AhAraka nathI hotA paraMtu anAhAraka hoya che. vigrahagatithI bhinna samayamAM badhA saMsArI jIva AhAraka hoya che ane vigrahagati kyAMka kayAreka kaMI jIvanI thAya che. yadyapi vigragati sarvakALamAM maLI Ave che, paNa pratiniyata IvenI ja thAya che. e kAraNe AhArakane ghaNA kahyA che. anAharaka siddha paNa sadA vidyamAna rahe che ane teo abhavya jIthI ananta gaNA che. sadeva eka-eka nigadanA pratisamaya asaMkhyAtame bhAga vigrahagati prApta karIne rahe che, tethI ja anAhAranI paNa ghaNI saMkhyA kahI che. nAraka kyAreka kayAreka badhA AhAraka hoya che, eka paNa nAraka anAhAraka nathI hoto, kemake nArakenA upapAtane viraha thAya che. nA rakenA upapAtane viraha bAra muhane ja thAya che. ane e kALamAM pUrvotpanna temaja vigrahagatine prApta nAraka paNa AhAraka thaI jAya che. te samaye keI na nAraka utpanna nathI thatuM, tethI ja anAhAraka keI paNa nathI thatA. A prathama bhaMga. ghaNuM nAraka AhAraka ane keI eka anAhAraka A bIjo bhaMga che, tenuM kAraNa A rIte che-nAramAM kadAcita eka jIva utpanna thAya che, kadAcita che, kadAcit traNa, kadAcita cAra, yAvat saMkhyAta agara asaMkhyAta utpanna thAya che. tethI ja jyAre eka jIva udyamAna thAya che ane te vigrahagatine prApta thaI jAya che, ane bIjA badhA pUrvotpanna nAraka AhAraka thaI jAya che, te samaye A bIjo bhaMga samajavo joIe. tIjo bhaMga- ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka. A bhaMga te samaye ghaTita thAya che jyAre ghaNA nAraka utpanna thaI rahyA hoya ane teo vigrahagatine prApta thAya. A traNanA sivAya anya koI bhaMgano nArakamAM saMbhava nathI thatuM. eja prakAre asurakumArethI laIne ratanitakumAra sudhImAM tathA hIndrithI laIne vaimAnike sudhImAM zrI prajJApanA sUtra : 5 231 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyekamAM traNa bhaMga jANavA joIe. u5pAtanA virahamAM prathama bhaMga ghaTita thAya che, ane ekAdi saMkhyAmAM utpatti thatA zeSa be bhaMga ghaTita thAya che. paNa pRthvIkAyika, aSkAyika, tejavika, vAyukArika ane vanaspatikayika ekendriya jIvomAM eka ja bhaMga maLI Ave che. ghaNuM AhAraka ane ghaNu anAhAraka. tenuM kAraNa e che ke, pRthvIkAyika, aSkAyika, tejaskAyika ane vAyukAcikemAM pratyeka samaye asaMkhyAta jIva utpanna thanArA hoya che ane vanaspatikAyamAM prati samaya anaH jIva vigraha gatithI utpanna thaI rahelA hoya che, e kAraNe teomAM sadaiva anahAraka paNa ghaNAM maLI Ave che. siddhomAM anAhAraka A eka ja bhaMga maLI Ave che, kemake siddha jIva badhA zarIrithI rahita hovAnA kAraNe AhAraka nathI hotA ane teo sadaiva ghaNuM saMkhyAmAM anAhAraka maLI Ave che. have bIjA bhavya dvAranI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavana! bhavasiddhika jIva kadAcita AhAraka hoya che, kadAcita anAhAraka hoya che. tAtparya e che ke vigraha gati Adi avasthAmAM anAhAraka samajavA joIe. zeSa samayamAM AhAraka, je jIva saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta bhAvanA pachI kayAre ne kayAre siddhilAbha karaze te bhavasiddhika kahevAya che. jevI vaktavyatA samuccaya bhavasiddhikanI kahI che, tevI ja bhavasiddhika nAraka bhava siddhika asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, vikalendriya, paMcendriya tiyaca, manuSya, vAtavyantara, jatiSka ane bhavasiddhika vaimAnikanI samajI levI joIe arthAt te paNa kadAcita AhAraka ane kadAcit anAhAraka hoya che. paNa ahIM siddha saMbaMdhI kathana karavuM joIe, kema ke siddha mukti padane prApta karI cUkyA che, tethI ja temane bhavya nathI kahI zakAtA. - have bahu viziSTa bhavasiddhikanI vaktavyatA kahevAya chezrI gautamasvAmI-he bhagavan! ghaNAbhavasiddhika che AhAraka hoya che athavA anAhAraka hoya che? zrI bhagavAna he gautama! samuccaya jIva ane ekendriya sivAya traNa bhaMga kahevA joIe, tAtparya e che ke AhAraka dvAranA samAna ahIM paNa samuccaya jIva padamAM ane ekendriya bhavasiddhikomAM ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka, A eka bhaMgaja maLe che. A be padanA sivAya zeSa nAraka Adi bhavasiddhikamAM traNa bhaMga kahevA joIe, jema kadAcit badhA AhAraka ja hoya che, anAhAraka eka paNa nathI maLatA. A prathama bhaMga che. kadAcit ghaNA AhAraka hoya che ane eka anAhAraka hoya che, A bIjo bhaMga che. kadAcit ghaNA AhAraka paNa hoya che ane ghaNA anAhAraka paNa hoya che A trIjo bhaMga che. je prakAre eka bhavasiddhika, ane ghaNuM bhavasiddhikamAM AhArakatva temaja anAhAra zrI prajJApanA sUtra : 5 232 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ katvanuM... nirUpaNa karAyelu che, eja prakAre abhavasiddhikamAM paNa kahevu joIe, kemake banne jagyAe ekatva ane hutvanA viSayamAM bhaga samAna ja che, e abhiprAyathI kahe che pUrvokta bhavasiddhikanI jema jIvathI laI ne vaimAnika sudhInA pIse daDakAmAM ekatva ane mahutvanI apekSAthI AhArakatva temaja anAhArakatvanA viSayamAM samajI levu' joie. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nA bhavasiddhika nA abharvAsa ddhaka jIva AhAraka hoya che ke anAhAraka ? zrI bhagavAna-he gautama ! nA bhavasiddhika neA abhayasiddhika jIya siddha jIva ja thai zake che. siddha bhavathI atIta thavAnA kAraNe bhasiddhika nathI kahevAtA. abhavasiddhika te kahevAya che je mekSagamanane cagya na heya, tethI ja siddhine prApta siddhane abhavasiddhi paNa nathI kahI zakatA. e prakAre nA bhavasiddhika nA abhasiddhikanI prarUpaNAmAM eja pada thaI zake che-jIva pada ane siddha pada, A banne padomAM ekatvanI vivakSAthI eka ja bhA~ga thAya che. anAhAraka e abhiprAya kaheche-he gautama ! ne bhavasiddhika, nA abhavasiddhika jIva AhAraka nathI hAtA, anAhAraka hAya che, kema ke siddhatvamAM tenuM pavasAna thaI gayuM che. eja prakAre siddha paNa AhAraka nathI heAtA, kema ke samasta zarIrathI rahita hevAnA kAraNe ja siddha thAya che. have khaDutvanI vivakSAthI prarUNA kare che-- gautamasvAmI-he bhagavan ! nA bhavasiddhika nA! abhavasiddhika jIvA AhAraka hAya che. ke anAhAraka hoya che ? zrIbhagavAna--he gautama! eka nA bhavasiddhika-nA abhavasiddhikanI jema ghaNA nA bhavasiddhaki ne abhasiddhika paNa AhAraka nathI ha|tA, paNa anAhAraka hoya che, kema ke temanu -paNa siddhatvamAM ja payavasAna thAya che. e kAraNe ahutva viziSTa siddha paNa Ahaka nathI kintu anAhArakaja heAya che. viSayamAM cuMkti pUrvavat che. have trIjA sa'nI dvAranI prarUpaNA karAya che zrI gautamaravAmI-he bhagavan ! sa'nI jIva AhAraka haiAya che. ke anAhAraka hAya che? zrI bhagavAn-he gautama ! sthAt AhAraka heAya che. syAt anAhAraka hoya che.vigrahagatinI avasthAmAM anAhAraka samajavA joIe, ane anya samayamAM AhAraka samajavA joie. zakA-je manathI yukta hAya te saMjJI kahevAya che, vigrahagatimAM mana nathI hatuM evI sthitimAM sannI thaIne anAhAraka kevI rIte thaI zake ? samAdhAna-vigrahagatine prApta thaine paNa je jIva sa`jJInA ayuSyanu vedana karI rahela che, te, te samaye mananA abhAvamAM paNa sanI ja kahevAya che, jema nArakanA AyuSyanA veda nanA kAraNe vigrahagatiprApta narakagAmI jIva nAraka kahevAya che, ethI ja ukta kathana nirdoSa che, zrI prajJApanA sUtra : 5 233 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samuccaya jIvanI jema sajJI nAraka, asurakumAra ahiM deza bhavanapati paMcendriya tiya iMca, manuSya, vAnavyantara, jayAtiSka ane vaimAnika paNa-kadAcit AhAraka ane kadAcita anAhAraka thAya che, arthAt vigrahagatinA samaye ana hAraka ane anya samayamAM AhAraka hAya che. vizeSatA e che ke, aphI' pRthvIkAyaka Adi ekendriyane ane dvIndriya, zrIndriya, caturindriya vikalendriyane laine prazna na karavA joIe kema ke mane hIn hAvAnA kAraNe te saMjJI hAtA nathI. have bahutvanI vilakSA karIne kahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! ghaNA sa'nI jIve AhAraka dhyeya che, ke anAhAraka hoya che? zrI bhagavAn-he gautama ! jIvapadamAM tathA nairiyaka Adi sAla daDakomAM satra traNa bhaMga kahevA joIe. te traNa bhaMga A prakAre che-(1) badhA mAhAraka heAya che. (2) ghaNA AhAraka dAya che, eka anAhAraka hAya che (3) ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka hAya che. yAvat saMjJI nAraka, asurakumAra Adi daza bhavanapati, poMcendriya tiya ca, manuSya vAnavyantara, jyAtiSka ane vaimAnika paNa (1) badhA AhAraka hoya che. (ra) athavA ghaNA AhAraka ane kaI eka anAhAraka hAya che. (3) athavA ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka hAya che. ahIM samuccaya jIva patramAM prathama bhaMga te samaye ghaTita thAya che jyAre sa'pUrNa leAkamAM eka paNa jIpa sannInA rUpamAM utpanna na thaI rahyo heya. jyAre eka sa'nI jIva vigrahagatine prApta thAya tyAre dvitIya bhaMga thAya che ane jayAre ghaNA sa'nI vigrahagatine prApta thAya teA tRtIya bhaMga thAya che eja prakAre nairayika Adi sAte padamAM traNa traNa bhaga samajI levA joie zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! asa'nI-amanaska jIva AhAraka hoya che ke anAhAraka? zrI prajJApanA sUtra H 5 234 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama! asaMzI jIva kadAcita AhAraka ane kadAcit anAhAraka hoya che. pUrvanI jema ahIM paNa vigrahagatinI apekSAe anAhAka ane anya samayamAM AhAraka jANavA joIe. samuccaya jIvanI jema asaMjJI, nAraka, asurakumAra Adi daza bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, vikasendriya, tiya, paMcendriya, manuSya ane vAvyantara paNa kadAcit AhAraka ane kadAcit anAhAraka hoya che. vigrahagatinA samaye anAhAraka ane anya samayamAM AhAraka samajavA joIe. kintu ahIM tiSka ane vimAnike saMbaMdhI pRchA na karavI joIe kema ke temanAmAM asaMjJI paNAno vyavahAra nathI. thatA have bahutvanI virakSA karIne kathana karAya che- zrI gautamasvAmI-he bhagavan! ghaNuM asaMjJI ja AhAraka hoya che ke anAhAraka hoya che? zrI bhagavAhe gautama! asaMjJI jIvo AhAraka paNa hoya ane anAhAraka paNa hoya che, A eka bhaMga maLI Ave che. kAraNa e che ke pratyeka samayamAM ananta ekendriya jIva vigrahagati prApta thayelA maLe che, tethI samuccaya jIva padamAM anAhArakenI bahulatA sadeva rahe che, zrI gautamasvAmI-he bhagavana! asaMjJa nAraka zuM AhArakAya che athavA te anAhAraka hoya che? zrI bhagavAna he gautama! ahIM cha bhaMga thAya che, jemake(1) asaMsI nAraka badhA AhAraka hoya che. (2) anAhAraka hoya che. (3) athavA koI AhAraka ane keI anAhAraka hoya che, (4) athavA keI eka AhAraka ane ghaNe anAhAraka hoya che. (5) athavA ghaNuM AhAraka hoya che. ane eka anAhAraka hoya che. (6) athavA ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka hoya che, zrI prajJApanA sUtra : 5 235 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e prakAre A cha bhaMga ane che, temanAmAMthI prathama bhaMga tyAre ghaTita thAya che ke jyAre kAI paNa asaMjJI nAraka vigragatine prApta thayela maLI Ave ane pUrvotpanna asa'nI nAraka badhA AhAraka thai jAya che. bIjo bhaga te samaye ghaTe che, jyAre pUrvAMtpanna asa'nI nAraka eka paNa nathI maLI AvatA ane utpadyamAna vigrahagati prApta ghaNA maLI Ave che. tRtIyabhaMga te samaye thAya che, jyAre cirakAlepana eka asa'nI nAraka maLe che ane vartamAnamAM utpadyamAna vigrahagati prApta paNa eka maLI Ave che. ceAtheA bhaMga tyAre samajavA joie jyAre cirakAleApana eka asajJonAraka vizvamAna hoya ane vartamAnamAM utpadyamAna ghaNA asa'zI vigrahagatine prApta thAya. pAMcamA bhaMga te samaye ghaTita bane che jayAre cirakAleHpanna ghaNA asaMjJI nArake vidyamAna hoya ane vartamAnamAM upadyamAna vigrahamati prApta eka asanI maLe. chaThTho bhaMga te samaye samajavA joie jyAre cirakAlApanna paNa ghaNA hAya ane utpadyamAna asa'nI paNa ghaNA hAya. asanI nArakAmAM jevA cha bhaMga kahyA che, eja prakAre asurakumArAthI laIne stanitakumArI sudhI badhAmAM cha cha bhaMga samajI levA joie. e abhiprAyathI kahe che--yAvat asurakumAra, nAgakumAra, suvarNa kumAra, agnikumAra vidyutsumAra, udavikumAra, dvIpakumAra, dizAkumAra, pavanakumAra ane tanitakumAra paNa cha bhagavALA che jema ke (1) AhAraka (2) anAhAraka (3) eka AhAraka eka anAhAraka (4) eka AhAraka ghaNA anahAraka (5) ghaNA AhAraka, eka anAhAra ane (6) ghaNA AhAraka. ghaNA anAhAraka. nairayika sukumAra Adi bhavanapati tathA vAnabyantara, asauethI paNa utpanna thAya che ane saMsIyAthI paNa, je asajJImethI utpanna thAya che te asaMsI kahevAya zrI prajJApanA sUtra H 5 236 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ane je saMziothI utpanna thAya che te saMjJI kahevAya che. tiSka ane vaimAnika deva asaMziyathI ja utpanna thAya che. saMjJIothI upana nathI thatA, tethI ja asaMgnijemAM temanI gaNanA nathI karelI. ekendrimAM abhaMgaka che, arthAta bhaMgane abhAva che, arthAt eka ja vikalpa maLI Ave che-ghaNA AhAraka, ghaNa anAhAraka. ghaNA AhAraka te prasiddha ja che, anAhAraka paNa pratyeka samayamAM ghaNuM maLI Ave che. kema ke asaMkhyAta pRthvIkAyika, asaMkhyAta aSkAyika. asaMkhyAta tejarakAyika, ane asaMkhyAta vAyukArSika tathA ananta vanasapati kAyika jIva pratyeka samayamAM utpanna thatA rahe che ane teo vigrahagati samApanna hoya che. kintu hIndriya, trIndriya, caturindriya ane tirthaM ca pacendriya asaMkSiAmAM, pratyekamAM traNa bhaMga kahevA joIe. te A prakAre che-(1) badhA AhAraka hoya che. (2) athavA ghaNA AhAraka ane eka koI anAhAraka hoya che (2) athavA ghaNA AhAraka ane ghaNuM anAhAraka hoya che. jyAre eka paNa zrIndriya vigragati prApta nathI maLI Avate ane pUrvotpana badhA AhAraka hoya che, tyAre prathama bhaMga thAya che. jyAre eka vigrahagati prApta hoya che ane pUrvotpana badhA AhAraka hoya che tyAre eka anAhAraka ane ghaNA AhAraka, A bIjo bhaMga bane che. kintu jyAre utpadyamAna paNa ghaNA hoya che. ane pUrvotpanna AhAraka paNa ghaNuM hoya che, tyAre trIjo bhaMga ghaTita thAya che. eja prakAre trIndramAM caturindramAM ane tiryaMca paMcendrimAM paNa samajIlevuM joIe. paNa asaMjJI manuSya ane vAnavantaramAM pUrvokta cha bhaMga kahevA joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavAna ! ne saMjJI ne asaMjJI jIva zuM AhAraka hoya che aga2 anAhAraka? zrI bhagavA--he gautama ! kadAcit AhAraka hoya che. kadAcit anAhAraka hoya che. kemake kevalI muddaghAtA sthAnA bhAvamAM AhAraka hoya che. e ja prakAre manuSya asaMjJIpaNa zrI prajJApanA sUtra : 5 237 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadAcita AhAraka hoya che, ane kadAvita anahAraka hoya che. siddha jIva anAhAraka ja hoya che have bahuvanI apekSAthI nirUpaNa karavAmAM Ave che-bahatvanI apekSAthI saMjJI ne asaMjJI jIva AhAraka paNa hoya che, anAhAraka paNa hoya che. A hAraka paNa ne saMjJa-naasaMjJI ghaNuM hoya che. kemake samudraghAtAvasthAthI rahita kevalI ghaNA maLe che. siddha anAhAraka hoya che tethI anAhAraka paNa ghaNuM maLe che. paNa ne saMsI ne-asaMjJI manuSyamAM traNabhaMga thAya che. jemake (1) badhA AhAraka hoya che (2) athavA ghaNuM AhAraka hoya che, eka keI anAharaka heya che (3) athavA ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka hoya che-jyAre kaI paNa kevalI samudughaDatAvasthAmAM nathI hotA, tyAre prathama bhaMga samajavo joIe. jyAre eka kevalI samudughAta gata hoya, te samaye bIjo bhaMga maLI Ave che. ane jyAre ghaNA badhA kevalI samudughAta-avasthAne prApta hoya tyAre trIjo bhaMga ghaTita thAya che. siddha ana hAraka hoya che, kema ke te samasta zarIrethI rahita hoya che. sUra vyA salezyAdi jIvo ke AhAra Adi kA nirUpaNa lezyAdi dvAra zabdArtha (aaN maMte ! nIve f bAdRAnag, saLArA)- bhagavad ! salezyalezyA thIyukta-jIva AhAraka hoya che ke anAhAraka hoya che (canA ! siva bANa, uttara maLargre)-he gautama ! kadAcit AhAraka, kadAcit anAhAraka hoya che nAva mALig) eja prakAre yAvat vaimAnika (ALa te ! navA ja ugArA, gAtrALA)-he bhagavana! ghaNA salezya che AhAraka hoya che ke anAhAraka hoya che? gocamA ! cirajo rimo -he gautama! jIva ane ekendriya sivAya traNa bhaMga purva tAM vi) e ja prakAre kRSNa levAmAM paNa tenA vi) nIlezyAvALA paNa tenA vi) kAtilezyAvALA paNa zrI prajJApanA sUtra : 5 238 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( kavivaraNo niyama) jIva ane ekendriya sivAya traNa bhaMga (terasANa) telezyAmAM (gDhavi zrAva ghAraNArUvALa) pRthvIkAyika, aprakAyika ane vanaspatikAyikanA (chaMdamaMm) chabhaMga (sA) bIjAnA (kIvArio) jIvathI laIne (ti a) traNabhaMga (tti asthi terA) jemanAmAM tejalezyA hoya che (Faa sudhInA 2 jIvArigo mA) padmazyA ane zukalezyAmAM jIrathI laIne traNazaMga (sarasA vIvA majurA siddha ) lezyA rahita jIva ane manuSya tathA siddha (mLa vi juduLa vi no mANaTI) ekatvanI apekSAthI paNa ane pRthakatvanI apekSAthI paNa AhAraka nathI (mAdA) anAhAraka che (viTTI aMte ! rIvA 4i mA II, MAdAnA ?)- he bhagavan! samyagadaSTi jIva zuM ahiA2ka che ke anAhAraka ? (noramA pica bArA, siya kaLAhAra)-he gautama! kadAcit AhAraka ane kadAcit anAhAraka che (vaivicA) hIndriya (terUMDhiyA) trIndriya (AvariMricA) caturindriya (dama) chabhaMga (ddhiA marTrAkSaIT) siddhaanAhAraka (varALa tiya maMgo) bAkInA nA traNa bhaMga, (rdarakArInuM) mithyASTimAM (vIcivajo) jIva ane ekendriya sivAya timo) traNa bhaMga | (sAbichAriTIgaM aMte %i bANAsA, aLardvArA ?)-he bhagavana ! samyagra mithyASTi zuM AhAraka che ke anAhAraka ? (yamAM mAne to manAcAra -he gautama! AhAraka, anahAraka nahIM (gvaM jiMtiSiArjiricava) e prakAre e kendriya ane vilendriya sivAya (kAva mALig) yAvat vaimAnika (pUrva pupLa viA eja prakAre bahuvanI apekSAthI paNa. (saMkagi te nIce Agro, baTdAne ?)- bhagavad ! saMyata jIva AhAraka hoya che ke anAhAraka? (toyamA ! ziva bApane nica wiA)-che gautama ! svAta AhAraka-sthA anAhAraka hoya che (pUrva mane vi) eja prakAre manuSya paNa (puduLa tiya mo) pRthakatvanI vilakSAthI traNa bhaMga thAya che. (arvANa puchA) asaMyata sambandhI prazna ? (fsara gANA siya aTIEAraNa) kadAcita AhAraka kadAcit anAhAraka (TduLa nIveffivicava tiya maM) bahatvanI apekSAthI zrI prajJApanA sUtra : 5 239 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIma ane ekendriya sivAya traNa bhaga. (sanacAsaMga nA mate ! nove paMcasthitivijJoni majUse ca) he bhagavan! sayatAsayata jIva paMcendriya tiyA~ca ane manuSya ( ttena vi punnuttena vi jJAAnA no baLAIRTI) A traNe ekatvanI vivakSAthI paNu ane pRthakanI vivakSa thI paNa AhAraka hoya che, anAhAraka nahIM (no saMnna no asaMjJano saMlayAsaMga lIye) sayata nahI, asayata nahI sayata:sayata paNa nahIM, eve chatra (siddhe ca) ane siddha (valseLa joDvena vino gaddArInA, baLAAranA) tee ekatvathI paNu ane pRthakavathI paNa AhAraka nathI, anAhAraka che (sattApheLa mate ! lIve ja. AhAra, mArAra)--he bhagavan! sakaSa ya jIva zu AhAraka hAya che athavA ana hAraka ? (noyamA ! siyA, siya bAdAraha) kadAcit AhAraka ane kAcit anahaeNka hoya che. (traM nAva veniyA) eja prakAre vaimAnike sudhI (vruttaLa auvenei niyaMtro tiyama'no) bahutvanI apekSAthI jIva ane ekendriya sivAya traNa bhaMga jANavA. (josArUM nIyAviyuM cepa) krodhakaSAyI jIvAdimAM eja prakAre (nagara vesu chamma ) vizeSa, devAmAM cha bhaMga (mALasag mAyAmAg ca Tevane phluiTamaTI) mAna kaSAyI, mAyA kaSAyI, devA ane nArakAmAM cha bhaMga (lesetu nIce nizrciyano ttiyamo) zeSa chatra ane ekendriyanA sivAya traNa bhaMga samajavA. (sad.nA no saLI no asaLI) akaSAyI nA saMjJI nA asaMjJInI jema jANyA. // sU08 // TIkA:-have cAthA lezyAdvAranI prarUpaNA karavA mATe kahevAya che. zrI gautamasvAmI--he bhagavan ! salezya arthAt lezyAvAna jIva AhAraka hAya che ke anAhAraka ? zrI bhagavAn-he gautama ! salezya jIva kadAcit AhAraka ane kadAcit anahAraka hAya che. arthAt vigrahagati, kevalI samuddAta ane zailezI avasthAno apekSAe anAhAraka hAya che ane enA sivAyanI anya avasthAmAM AhAraka samajavA joIe. e ja prakAre arthAt samuccaya salezya jIvanI jema yAvata-naiyika-asurakumAra Adi daza zrI prajJApanA sUtra H 5 240 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya vikalendriya, tiya kheMca pa Mcendriya, manuSya, vAnabhyantara, jyAtiSka ane vaimAnika paNa kadAcit AhAraka ane kadAcit anahAraka samajavA joI e. have ahutvanI apekSAe gautamasvAmI prazna kare che he bhagavana ! salezva jIva zu AhAraka hoya che ke anAhAraka heAya che? AhAraka zrI bhagavAna-he gautama! samuccaya jIve ane ekendriyA sivAya arthAt pRthvI kAyika, aSThAyikA, tejaskAyika, vAyukayikA ane vanaspatikAyikA sivAya zeSanAraka AdimAM pratyekamAM traNa bhaMga thAya che. jemake (1) nAraka ADhi badhA saEhAya che (2) athavA ghaNA AhAraka ane eka anAhAraka hoya che (3) athavA ghaNA a hAraka ane ghaNA anahAraka hoya che. jIve ane ekendriyamAM phakta eka bhagamaLI Ave che. jemake ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka kema ke e anne sadaiva ghaNI sakhyAmAM maLe che, samuccaya salekSya jIveAnA samAna kRSNalezyA, nIlalezyA ane kApAtalezyAnA viSayamAM pazu jIva ane ekendriya sivAya pUrvokta prakArathI tAraka Adi pratyekamAM traNa bhaga kahevA joi e. jema ke-(1) kRSNaleA nIlezyA ane kApAta lezyA vALA badhA nAraka Adi mAhAraka hoya che (ra) ghaNA AhAraka ane eka anAhAraka hoya che (3) athavA ghaNA AhAraka hoya che, ghaNA anAhAraka hAya che, kRSNavezyA, nIlalezyA ane kApAtalezyAmAMthI keAi palezyA vALA samuccaya jIveAmAM ane pRthvIkAyika Adi ekendriyAmAMthI pratyekamAM eka ja bhaMga thAya che, jema ke-ghaNA sAhAraka ane ghaNA anAraka. teolezyAnA viSayamAM, ekatvanI apekSAthI pUrvavat ja samajavuM joie. ane bahutvanI apekSAthI pRthvIkAyika, aSThAyika ane vanaspatikAyikAmAM cha bhAMga kahevA joie, eja kaheche-tejolezyamAM pRthvIkAya, akAya ane vanaspatikAcamAM pUrvokta prakArathI cha bhaMga kahevA joie, jema ke (1) badhA ADu:raka (2) badhA nA hAraka (3) eka AhAraka eka anAhAraka (4) eka AhAraka ghaNA anAhAraka (5) ghaNA AhAraka eka anAhAraka (6) ghaNA AhAraka ghaNA anAhAraka zeSamAM arthAt jenAthI AraMbha karIne vaimAnika pantanAM padomAM traNabhAga pratyekamAM kahevA joIe. jemAM teolezyA maLe che temanAmAM traNabhaMga kahevA joIe. zeSamAM nahIM. neyikamAM, tejaskAyikAmAM, vAyukAyikAmAM. dvIndriyamAM, trIndriyamAM ane turindriyamAM tejalezyA sambandhI vaktavyanA na kahevI joIe. kema ke temanAmAM tejalezyAnA abhAva hoya che. traNabhaga pahelAnI jema ja samajI levA joie. prazna karI zakAya che ke pRthvIkAyikA, akAyika ane vanaspatikAyikamAM tejAlezyA nA kayA prakAre saMbhava che ? A praznanuM samadhAta A che ke asurakumAra Adi bhavanapati vAnabhyantara, jyotiSTha ane saudhama Izana devalAkenA vaimAnika deva tejalezyA zrI prajJApanA sUtra : 5 241 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALa hovA chatAM paNa pRthvIkAyika Adi traNamAM utpanna thAya che. e ja prakAre padmavezyA ane zukalalezyA je jIvAmAM sabave che, temAM te lezyAne laIne AhAraka-ana!hAraka saMbadho vicAraNA karavI joIe, jemanAmAM AlezyAe nathI hAtI temanAmAM vicANA na karavI joie. padmalezyA ane zuklalezyA paMcendriya tiya cAmAM manuSyamAM ane vaimAnika devAmAM ja maLe che. anyamAM nahIM', tethI ja A banne vezyAemAM cAra padma ja thAya che. samuccaya jIva pada, pa'cendriya tiya iMca pada, manuSyapada ane vaimAnika pada A cAre padomAM ekatvanI prarUpaNAmAM eka ja bhaMga thAya che. jema ke syAt eka aharaka svAt eka anAhAraka, hutvanI vikSAmAM traNabhaga maLe che, e kathana kare che, padmalethA ane zukalezyAmAM samuccaya jIva Adi pUrvokta pratyekapadamAM traNa-traNa bhaMga thAya che, jema ke- (1) badhA AhAraka (2) ghaNA AhAraka eka atAhAraka ane (3) ghaNA AhAraka ghaNA anAhAraka alezya arthAt leyA rahita samuccaya jIva, manuSya ayegI kevalI ane siddha ekatvanI vivakSAthI ane bahutvanI vikSAthI paNa AhAraka nathI thatA, kintu anAhAraka ja thAya che.have samyagdaSTi dvAranI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! samyagdaSTi jIva zu AhAraka haiAya che. athavA anAhAraka hoya che ? zrI bhagavAna--he gautama ! samyagdaSTi jIva kadAcita AhAraka hoya che, kadAcit anAhAraka hoya che. ahIMyAM samyagdaSTi padanA a` aupamika samyakatvavALA, sAvAdana samyakatva vALA, kSAryApazamika samyakatva vALA, vaidaka samyakatva vALA ane kSAyika samyakatva vALA samajavA joIe, kemake ahI' sAmAnya rUpathI samyagdaSTi padanA pratyeAga karAyA che. aupamika samyagdaSTi Adi prasiddha che, tethI ja temanA svarUpanuM kathana karavuM Avazyaka nathI. vaidaka samyagdaSTi tene samajavI joie je kSAyeApazamika samyakatvanA caramarUpamAM vamAna hoya ane jene AgalA samayamAM ja kSAyika samyaktvanI prApti thanArI hAya ekatvanI vivakSAthI jIvAdi badhAM de mAMthI pratyekamAM kadAcit eka AhAraka kadAcita eka anAhAraka, e eka bhAga ja samajavA joie. pRthvakAyika AdinI vakta vyatA na kahevI joIe. kemake teo sabhyaSTi hAtA nathI. kahyuM paNa che--pRthvI AdimAM ubhayanA abhAva, thAya che, khaDutvanI vivakSAthI samyagdaSTi samuccayajIvAmAM ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka, A ekaja bhaMga maLe che, kema ke AhAraka samyagdaSTi ane anAhAraka samyagdaSTi sadaiva bahu sa MkhyAmAM maLI Ave che. dvIndriya zrIndriya ane caturindriya samyagdaSTiyAmAM pUrvokta cha bhaMga kahevA joie. dvIndriyAdimAM sabhyatva aparyApta avasthAmAM sAsvAdana samyakatvanI apekSAthI ja samajavu. joI e siddha samyagdaSTi anAhaka heAya che, kema ke siddha jIvAmAM kSAyika samyakatva maLe che, zrI prajJApanA sUtra H 5 242 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeSa arthAtu narayika, amukumAra Adi bhavanapati, paMcendriya ti , mano vAtavyantare, tiSka ane vimAnikamAM je samyagdaSTi che. temanAmAM traNa bhaMga thAya che, jema ke (1) kadAcit badhA AhAraka hoya che (2) kadAcita ghaNA AhAraka samyagdaSTi hoya che. ane eka anAhAraka hoya che (3) kadAcita ghaNA AhAraka, ane ghaNA anAhAraka hoya che. mithyASTimAM samuccaya jIpa ane e kendriya sivAya traNa bhaMga kahevA joIe. e prakAre miTimAM ekatvanI vivekSAthI sarvatra sthAt eka AhAraka, eka anAhAraka A eka ja bhaMga sama joIe. bahatvanI vivakSAmAM samuccayajIva ane pRthvI kAyika Adi ekendriya mithyASTimAMthI pratyeka mAM-ghaNa AhAraka paNa ane ghaNA anAhAraka paNa, A ekaja bhaMga thAya che, kema ke A banne ja sadA bahuM saMkhyAmAM maLe che, temanA sivAya badhA sthAnamAM traNa bhaMga kahevA joIe. ahIM siddha saMbaMdhI AlApaka na kahevA joIe, kema ke siddha mithyAdaSTi nathI thatA, zrI gautamasvAmI-he bhagavana! samyamicchAdaSTi AhAraka hoya che ke anAhAraka hoya che? zrI bhagavAna-he gautama ! samyamithyAdaSTi AhAraka hoya che, anAhAraka nathI hatA, kema ke saMsArI jIva vigrahagatimAM ja anAhAraka hoya che, paNa mithyAdaSTi vigrahagatimAM thatI nathI, kema ke samyamithyASTinI avasthAmAM mRtyu nathI thatuM. kahyuM paNa che- "samyamithyAdaSTi jIva kALa nathI karate e prakAre samyamithyASTinI vigrahagati na thavAthI anAhArakatvano abhAva samajavo joIe. eja prakAre covIse daMDakonA krame kahI levuM joIe, paNa ekendriya ane vikalendrinAM kathana na karavA joIe kema ke teo samarimathyAdaSTi hatAM nathI, eja AgaLa kaheluM che-samuccaya samyamithyAdaSTi jIvanI jema ekendriya ane vizleriyenA sivAya nAraka, asurakumAra Adi bhavanapati, paMcendriya tiyaca, manuSya vAtavyantara, jatika temaja vaimAnika samyamithyAdaSTi paNa AhAraka hoya che, anahiA2ka nathI hotA. bahuvanI vivakSAthI paNa eja prakAre samajavuM joIe te A prakAre zrI gautamasvAmI-he bhagavana! samyamithyATi jIva AhAraka hoya che athavA anahAraka hoya che ? zrI bhagavAna --he gautama! AhAraka hoya che, anAhAraka nathI letA. zrI gautamasvAmI-he bhagavansamyamizrAdaSTi nAraka AhAraka hoya che ke anA. hAraka hoya che? zrI bhagavAna gautama! AhAraka hoya che. anAhAraka nahIM. e ja prakAre ekendri ane vikalendriya sivAya vaimAnike sudhI kahevuM joIe. have chaThThA saMyata-dvAranI prarUpaNa karAya chezrI gautamasvAmIhe bhagavana ! saMyata jIvazuM AhAraka hoya che ke anAhAraka hoya che? zrI prajJApanA sUtra : 5 243 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna -he gautama ! saMyata jIva kadAcit AhAraka ane kadAcit anAhAraka hoya che. kevalI samuddaghAta ane agatva avasthAnI apekSAe anAhAraka samajavA joIe ane anya samayamAM AhAraka. samuccaya saMyata jIvanI jema saMyata manuSya paNa kadAcit AhAraka hoya che, kadAcit anAhAra hoya che, paNa bahutvanI vivakSAthI traNabhaMga thAya che, te A prakAre (1) badhA saMyata AhAraka hoya che. A prathama bhaMga thaye. A bhaMga tyAre ghaTita thAya che, jyAre kaI paNa kevalI samuddaghAta avasthAmAM nathI hotA ane agI avasthAmAM nathI hotA. (2) ghaNuM saMyata AhAraka ane eka kaI anAhAraka, A bIjo bhaMga che. A bhaMga tyAre ghaTe che. jyAre eka kevalI samuddaghAtAvasthAmAM hoya che agara zelezI prApta hoya che. (3) ghaNA saMyata AhAraka ane ghaNA anAhAraka, A trIjo bhaMga che. A bhaMga tyAre bane che ke jyAre ghaNA kevalI samudraghAtAvasthAmAM hoya athavA zelezI avasthAmAM heya. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! saMyata jIva AhAraka hoya che. ke anAhAraka? zrI bhagavAna-he gautama! kadAcit AhAraka, kadAcita anAhAraka hoya che. ekatvanI vivakSAmAM asaMkhyAtanA sambandhamAM sarvatra-eka AhAraka, eka anAhAraka, A eka vikalpa ja kahe joIe. bahatvanI vivakSAmAM asaMtanA sambandhamAM asaMyata che temaja asaMyata pRthvIkAyika AdimAM, pratyekamAM ghaNA AhAraka ane ghaNa anAhAraka, A ekaja bhaMga jANavuM joIe. tenA uparAnta asaMyata nAraka Adi sthAnamAM pratyekamAM traNa traNa bhaMga kahevA joIe, e abhiprAyathI kahyuM che-bahatvanI vivekSAthI samuccaya jIva ane ekendriya sivAya nArathI laIne vaimAnika sudhI traNa traNa bhaMga thAya che. A traNa bhaMga pahelAnA samaye ja samajI levA joIe. saMyatAsaMyata arthAt dezavirata jIva paMcendriya tiryaMca ane manuSya e traNe ekatvanI vivekSAthI paNa ane bahatvanI vivaphAthI paNa Aha raka hoya che, anAhAraka nathI hatA. paMcendriyatiryaMca ane manuSya ja saMyatAsaMyata hoya che. anya jIvomAM svabhAvathI ja dezavirati pariNAma utpanna nathI thatuM ane saMyatAsaMyata samuccaya jIva, tiryaMca paMcendriya ane manuSya AhAraka ja hoya che, anAhAraka nathI hotA, kema ke antarAla gatimAM tathA kevalI samuddaghAta Adi avasthAomAM dezavirati pariNAma thatuM nathI. ne sayata-ne asaMvata-ne saMyatAsaMyata jIva ane siddha ekatvanI apekSAthI paNa ane pRthakatvanI apekSAthI paNa AhAraka nathI thatA paNa anAhAraka ja thAya che, kema ke siddha sarvathA azarIrI hovAne kAraNe bahAra nathI hotA. have kaSAyadvAranA AdhArathI AhArakatva AdinI prarUpaNa karAya chezrI gautamasvAmI-he bhagavan ! sakaSAyI jIva AhAraka che ke anAhAraka che? zrI prajJApanA sUtra : 5 244 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama ! syAt AhAraka yAt ane anAhAraka hoya che. vihagati AdinI apekSAthI anAhAraka ane anya samayamAM AhAraka samajavA joI e. samuccaya sakaSAya jIvanI jema sakaSAya nairayika, surakumAra Adibhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, vikalendriya, paMcendriya tiya ca, manuSya, vAnaSyantara, jyAtiSTha ane vaimAnika paNa kadAcit AhAraka heAya che, kadAcit anahAraka hoya che. paNa khaDutvanI vivakSAthI kAMIka vizeSatA e che ke jema-ghaNAnI vivakSAmAM samuccaya jIve ane ekendriyA sivAya sakaSAya nAraka AdimAM traNa traNa bhaMga maLe che. te bhaMge A prakAre che.-- (1) badhA sakaSAya AhAraka hoya che, A prathama bhaMga che. (ra) athavA ghaNA AhAraka ane kAi eka anAhAraka, A dvitIya bhaMga che. (3) athavA ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka, AtRtIya bhaMga che. sakaSAya samuccaya jIvAmAM ane pAMca pRthvakAyika Adi ekendriyamAMthI pratyekamAM ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka, A eka ja bhaMga maLe che. kema ke A banne sakyAya saDhA bahusaMkhyAmAM ja maLe che. cAvIse daDake mAM ekatvanI apekSA thI ane khaDutvanI apekSAthI, krodhakaSAyInA viSayamAM samuccaya sakaSAya jIvanI samAna ja kadAcita AhAraka, kadAcita anAhAraka ema kahevu joIe. tyAM paNa krodhakaSAyI samuccaya jIvAmAM tathA pRthvIkAyika Adi pAMca ekendriyAmAM abhaMgaka arthAt eka ja bhaga thAya che, zeSamAM traNa bhaga thAya che. paNa vizeSatA e che ke krodhakaSAyI vezamAM cha bhaMga kahevA joie. devAmAM ravabhAvathI ja lAbhanI adhikatA hoya che. krodhanI bahulatA nathI hotI, ataH krodha kaSAyavAn devakadAcita eka paNa maLe che, tethI ja cha bhAMga kahelA che. te A prakAre che- (1) badhA krodhakaSAyI deva AhAraka ja hAya che. A prathama bhoMga che. jyAre kAI paNa krodhakaSAyI deva vigraDugati samApanna nathI hAtA tyAre A bhaMga ghaTita thaya che. (2) kadAcit khadhA anAhArakaja hAya che; A bIjo bhAga che. jyAre kAI paNa krodhakaSAyI deva AhAraka nathI maLI AvatA tyAre A bhaMga thAya che. ahIM mAna AdinA ucathI rahita-ja krodhanA uya vivakSita che, e kAraNe kodhakaSArthI AhAraka devane abhAva saMbhavita che, (3) kadAcit eka AhAraka, eka anAhAraka A trIjo bhaMga che. (4) kadAcit eka AhAraka, ghaNA anAhAraka A cethA bhaMga che, (5) kadAcit ghaNA AhAraka, ghaNA anAhAraka, A pAMcame bhaMga che ane (6) kadAcit ghaNA AhAraka, ghaNA anAhAraka. A chaThTho bhaMga A badhA bhaMga sugamaja che, mAnakaSAya ane mAcAkaSArthI jIvAdimAM ekatvanI apekSAthI pUrvokta rItithI ja samajavu' joI e, ahutvanI vikSArthI je vizeSatA che, tene kahe che, mAnakaSAya ane zrI prajJApanA sUtra : 5 245 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAkaSAyI bahu viziSTa deve ane nArakamAMthI pratyekamAM cha chabhaMga thAya che. pUrvokta bhaMgenA samAna ja temane samajI levA joIe, bhavasvabhAvathI nArakamAM koInI bahulatA ane devAmAM lAbhanI bahulatA hoya che. baMnemAM mAnakaSAya ane mAyAkaSAyanI viralatA maLI Ave che. tethI ja pUrvokta prakArathI cha maMgane saMbhava che. deve ane nArakanA sivAya zeSa mAna-mAyA kavAyI samuccaya jIva ane e kendriya sivAya, traNa bhaMgavALA thAya che samuccaya che ane pRthvIkAyika Adi ekendriyonA viSayamAM eka ja bhaMga thAya che-"ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka mAnakaSAya ane mAthAkavAthI AhAraka ane anAhAraka sadeva te te bahutAyatathI maLI Ave che. bhakaSAyanuM kathana ekavanI vivakSAmAM pUrvavat ja samajavuM joIe. bahuvanI virakSAmAM vizeSatA batAve che-lAbhakaSAyI vAra kemAM cha bhaMga thAya che. kema ke nArakamAM lebha kaSAyanI tIvratA nathI hotI nArakenA sivAya bIjAmAM samuyaya jIva ane e kendriyanA sivAya traNa bhaMga thAya che. temanAM kathana pUrva pramANe ja che, e prakAre bhakaSAyI devAmAM traNa bhaMga thAya che. kemake temanAmAM lebhanI bahulatA hevAthI cha kaMgane saMbhavanathI hoto. lebha kaSa ya samuccaya jImAM ane pRthvI kAyika Adi pAMca ekendrimAMthI pratyekamAM "ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka A eka bhaMga samajavuM joIe. akaSAyanuM pratipAdana tevuM ja che jevuM ne saMsI-ne asaMsInuM pratipAdana kareluM che. akaSAyI manuSya ane siddha ja hoya che. manuSyamAM upazAnta kaSAya Adi ja kaSAyI hoya che, temanA sivAya sakaSAya hAya che. tethI ja te kaSAyI samuccaya jIve, manuSya ane siddhomAMthI samuccaya jIvamAM ane manuSyamAM, ekatvanI vivakSAmAM "kadAcinuM eka AhAraka ane eka anAhAraka A ekaja bhaMga thAya che. siddhamAM anAhAraka ja, A bhaMga maLI Ave che. bahuvacananI vivikSAmAM javAmAM ghaNuM AhAraka ane ghaNA anAhAraka, e vikalpa thAya che, kemake AhAraka kevalI ane anAhAraka siddha ghaNI saMkhyAmAM upalabdha thAya che. manuSyamAM traNa bhaMga samajavA joIe jema ke (1) badhA AhAraka hoya che (3) athavA ghaNA AhAraka ane eka anAhAraka hoya che (3) athavA ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka hoya che. siddhamAM ekaja bhaMga maLI Ave che, anAhAraka sU08 zrI prajJApanA sUtra : 5 246 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnI jIvoM ke AhArAdi kA nirUpaNa jJAna dvArAdi vaktavyatA zabdArtha (gALI maphriI) jJAnI samyagdaSTinI samAna (AmiLiohiyALI suyALI terUMDhiyarariMdricakuM che HTT) AbhinidhijJAnI, zrutajJAnI dvItiya, triIndriya, ane caturiMdrimAM cha bhaMga (bavahetu jJAtino) bAkInAmAM jIvathI laIne traNa bhaMga (fN ayi) jemAM jJAna thAya che (hinA) avadhijJAnI (vari . vinoLiyA mAM hArA kaLA-II) paMcendriyatiryaMca AhAraka hoya che anAhAraka nathI he to (bAle, navA itiyamo) bAkInAmAM jIvathI laIne traNa bhaMga (leu bariya ogiiri) jemAM avadhijJAna hoya che (maLagszvanALI vIvA masA ca) mana:paryavajJAnI jIva ane manuSya (uttaraMga vi juduja vi) ekatvanI ane bahuvanI apekSAthI (gAdAra mo gaLA ) AhAraka hoya che, anAhAraka nathI hotA (vALa kaTTA saghaLI ne bALo) kevalajJAnI jevA ke na saMsI ne basaMjJI (baogrLI marU avirLI suya gaontrLI kIritrakA ti ) ajJAnI mati jJAna, yuvA jJAnamAM jIva ane ekendriya sivAya traNa bhaMga (vimaranALI vaMciMditirivALavA [ 2 grAhRAA che anagliA) vibhaMga jJAnI paMcendriya tiryaMca ane manuSya AhAraka che, anAhAraka nathI hotA (vaNeluM nIvAritro ricamaMja) bAkInAmAM jIvathI laIne traNa bhaMga (vogoviMcivano niyama) sagimAM jIva ane ekendriya sivAya traNa bhaMga (bhagIrI varUnokarI nI tamAma jhariTri) mAgI ane vacanagI samyamika dRSTi samAna jAvA (navAM vastronI virjiriyALa vi) vizeSa, vAnagI vilendrimAM paNa hoya che (varorg vIveravicArano tivamo) kAyaLiye mAM jIva ane e kendriya sivAya traNa bhaMga (1no lIva majUra briA utArA) agi samuccaya jIva, manuSya ane siddha hoya che, teo anAhAraka che (kAranA rogarUku) sAkAra ane anAkAra upayoga vALAomAM (vIvejiMDhiyAnno) jIva ane e kendriya sivAya (niyamana) traNa bhaMga (siddhArA) siddha anAhAraka hoya che | (savere nIliMricavajo tijo ) savedamAM jIva ane ekendriya sivAya traNa bhaMga hoya che, (pharipuriveNu nIvAra tiraMgo) strI ane purUSadamAM jIvathI laIne traNa bhaMga jANavA (napuMsave ra nIvejiviyA jo) napuMsaka vedamAM jIva ane ekendriya sivAya (ti mamo) traNa bhaMga(bag 17 phevaranALI) AvedI jevI ke kevala jJAnI zrI prajJApanA sUtra : 5 247 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( jIriyAno tiya) zarIrI, jIva ane ekendriya sivAya traNa bhaMga (boDhiAra) dArika zarIrI (noramaNUku niyamo) cha ane manamAM traNa bhaMga (bAphelA zAka, La maLaTI) zeSa AhAraka hoya che, anAha raka nahIM (nejiM asthi zAriNI)je mane dArika zarIra hoya che (virasaff art ja zA Lo gaLAphA)kriya zarIrI ane AhAraka zarIrI AhAraka hoya che, anAhA raka nahIM (siM sthi) jemane heya che ( temanI nIsiMviko niyama zo) tejasazarIrI ane kAmaNa zarIrI, jIva ane ekendriya sivAya traNa bhaMga (bara jIvA siddhA 2) azarIrI jIva ane siddha hoya che teno jArA, jApA) teo AhAraka nahIM anAhAraka hoya che. (gAphArapannarI patta) Ahara paryAptithI paryApta (zarIravanI pUja) zarIra paryAptithI paryApta (iMdrivajJag ga) Indriya paryApitathI paryApta (mALavApAnI Tjha) zvAse cavAya paryAptithI paryApta (mAlAmAttara paszttara) bhASAmana paryAptithI paryApta che (AtAvuM paDya3 vi pannag) A pAMce paryAptimAM (jhavemajUtu va) jIve ane manuSyamAM (tiyamo) traNa bhaMga samajavA (jhAresA magTTT) zeSa AhAraka hoya che (no bahAra ) anahAraka nahIM (mAsAma=17I vaMciLa) bhASAmanaH paryApti paMcendriyomAM thAya che (kavaLa nariya) bAkInAmAM nathI hotI, (nArAjagarI magsx Lo bhANA bAhAra) AhAraparyAbitathI aparyApta AhAraka nathI hotA, anAharaka hoya che (gayo vi juduja vi) ekatvanI ane bahutvanI apekSAthI paNa kahela che. (varIvananI zagszttA gAdAra, fNaya 3Larru) zarIra paryAgnithI aparyApta kadAca AhAraka kadAca anAhAraka hoya che (riddhicAmuM 23mu kAkAjI) uparanI cAra aparyAptimAM ( rUmauj) nArake, devo ane manuSyamAM (maMgA) cha bhaMga (barenA vIGiivica vakano niyamo) bAkInAmAM che ane ekendri sivAya traNa bhaMga (mAsAmarmtta jhINa) bhASAmana:paryAtithI paryApata jIvemAM (vaMtti ritikia frug ) ane paMcendriya tiya cAmAM (ttivamo) traNa bhaMga (narUdevamagNu) nArake deve ane manu khyAmAM (kadanA) cha bhaMga (Ravig) badhA padamAM (prApoLa) ekava ane bahu zrI prajJApanA sUtra : 5 248 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tvanI vivekSAthI (zIvAtiyA 11) jIvathI laIne daMDaka (pu ) pRcchAnI anusAra (mALicaravA) kahevA joIe (naM athi tarapha saMkurijhara) je jIvana viSayamAM je che, tenA viSayamAM te pUchavA joIe ( sa mdhi tarata teM - purijInag) jenA je nathI, tenA viSayamAM te nathI pUchAtA (jJAA) yAvata (mAtAnA ka77o 11775) bhASAmana:paryAptithI aparyApta (raNavamastupu) nArake, deve, manuSyamAM ( m) cha bhAga (pereku tivamam) zemAM traNa bhaMga mAsU0 9 aThayAvIsamuM pada samApta TIkAtha-have AThamAM jJAnadvArane laIne prarUpaNa karAya che jJAnInI prarUpaNA e prakAre samajavI joIe ke jevI pahelAM samyagdaSTinI karAyelI che. e prakAre ekatvanI apekSAthI ekendriyo sivAya samuccaya jIvane AgaLa karIne vimAnika sudhI jJAnI kadAcita AhAraka ane kadAcit anAhAraka hoya che. bahatvanI apekSAthI samuccaya jJAnI jaya AhAraka paNa ane anAhAraka paNa hoya che. nArakethI laIne svanitakumArI sudhI jJAnI jemAM traNa bhaMga thAya che. paMcendriya tiryaMce, manuSya vanavyantare, tiSka ane vaimAnikemAM paNa traNa ja bhaMga maLI Ave che. dvIndriya, trIndriya ane caturindriya jJAniyAmAM cha bhaMga prasiddha che. siddhajJAnI anAhAraka ja hoya che. AbhinibaMdhika jJAni ane zrutajJAniyAmAM ekatvanI apekSAthI pUrvavataja samajavuM joIe. baDutvanI apekSAthI dvAdri trIki ane caturinidrAmAM cha bhaMga thAya che. tenA sivAya ekendriyone cheDIne jIvAdi sthAnamAM paNa traNa bhaMga samajavA joIe, kemake ekendriyamAM Aminibe dhika jJAna ane zrutajJAnane abhAva hoya che. eja kahe cheAbhinibodhika jJAnI ane zrutajJAnI, kIndri, trIndriya ane caturindrimAM cha bhaMga thAya che. temanAthI atirikta anya AbhinidhikajJAni ane zrutajJAnimAM jIvathI laIne ekendriye sivAya traNa bhaMga kahevA joIe. paNa temanAmAM ja kahevA joIe jema zrI prajJApanA sUtra : 5 249 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmAM AbhinibaMdhaka jJAna ane zrutajJAna maLe che, jemanAmAM temane sadUbhAva nathI hato evA ekendriyAmAM na kahevA joIe. avadhijJAnI paMcendriyatiryaMca AhAraka hoya che, anAhAraka nathI hotA. yadyapi paMcendriya tiryaMca vigrahagatimAM anAhAraka hoya che, paNa te samaye teomAM avadhijJAna nathI hotuM. paMcadriya tirtha cine guNa pratyaya avadhijJAna ja thaI zake che. paNa vigrahagatinI sAthe guNono abhAva hoya che, e kAraNe avadhijJAnano paNa abhAva thAya che. tethI ja avadhijJAnI paMcendriya tiryaMca anAhAraka nathI thaI zaktA. temanA sivAya bIjA sthAnamAM, ekendriya ane vikalani sivAya pratyekamAM traNa bhaMga kahevA joIe, teja AgaLa kahe che... paMcendriya tiyacethI atirikta sthAnamAM jIvathI laIne traNa bhaMga kahevA joie, paNa temanAmAM ja kahevA jaie jemanAmAM avadhijJAnInuM astitva hoya che, anya ekendriya ane vizlendriyomAM na kahevA jaIe ekatvanI vivakSAmAM pUrvavata ja samajI levuM joIe. mana:paryavajJAna manuSyamAM ja hoya che, ataH temanA vizvamAM be pada kahe che, manaH paryavajJAnI jIva ane manuSya ekatvanI apekSAthI paNa mane bahatvanI apekSAthI paNa AhAraka ja hoya che, anAhAraka nathI hotA, kemake vigragati Adi avasthAomAM mana:paryavajJAna thatuM nathI. kevalajJAnanuM pratipAdana tevuM ja samajavuM joIe jevuM ne saMjJI ne asaMjJInuM kareluM che. e prakAre kevalajJAnanI prarUpaNAmAM traNa pada samajavAM joIe, jaya pada manuSya pada ane siddha pada, A traNenA sivAya anya koimAM kevala jJAnane dUbhAva nathI hite. temanAmAMthI samuccaya jIva pada ane manuSya padamAM ekatvanI apekSAthI kadAcita AhAraka kadAcita anAhAraka hoya che. A ja eka bhaMga kahevuM joIe. siddhapadamAM ane hAraka ja kahevA joIe. bahuvanI virakSAthI samuccaya jemAM anAhAraka paNa hoya che. AhAraka paNa hoya che, ema kahevuM joIe ane manuSyomAM pUrvokta traNa bhaMga kahevo joIe siddhomAM anAhAraka ja hoya che ema kahevuM joIe. have ajJAnanI apekSAthI AhAraka anAhArakano vicAra karAya che ajJAniyomAM, matyajJAniyo ane zrutajJAniyomAM bahatyanI vivakSAthI, che ane ekendriya sivAya anya padomAM, pratyekamAM traNa bhaMga kahevA joIe. samucco ane pRthvI kAyika Adi pAMca ekendriyomAM "AhAraka paNa hoya che ane anAhAraka paNa hoya che ema kahevuM joIe. vibhaMga jJAnamAM ekatvanI apekSAthI pUrvavat ja samajavuM joIe. mahatvanI dhivakSAmAM je vizeSatA che te A prakAre che vibhAgajJAnI paMcendriya tiryaMca temaja manuSya AhAraka hoya che, anAhAraka nathI hotA, kemake vigragatimAM virbhAgajJAna sahita paMcendriya tiryaMce ane manuSyamAM utpatti thavI asaMbhavita che. paMcendriya tiryaMca ane manuSyamAM bhina sthAnamAM ekendriya ane vizlendriya sivAya jIvothI laIne pratyeka sthAnamAM traNa bhaMga kahevA joIe. (jJAna dvArA samApta) zrI prajJApanA sUtra : 5 250 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugadvAranA AdhAra para nirUpaNA karavAmAM Ave che.-samuccaya jIvA ane ekendriye zivAya anya saceAgiyekamAM pUrvakta traNa bhAMga maLe che. samuccaya jIvAmAM ane pRthvIkAyika Adi ekendriyAmAM ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka A eka bhaMga ja maLe che. mane yogI ane vacanayogInuM pratipAdana sabhyamizrAdraSTinA pratipAdananA samAna jANI levu' joie. arthAt ekatva ane bahutvanI apekSAe AhAraka ja hAya che, anAhAraka nathI heAtA, ema kahevu joie. vizeSatA e che ke vacanayega vikalendriyamAM paNa kahevA joIe. samithyAdRSTinI prarUpaNAmAM vikalendriyAnu kathana nathI karAyu', kemake vikalendriya jIva sabhyagmithyASTi nathI hotA. paNa vacanayoga teAmAM thAya che, tethI ja ahI' temanA ullekha karavA jAie. samuccaya jIvA ane pRthvIkAyika adi pAMca ekendriyo zivAya zeSa nAraka Adi kAyayegiyAmAM traNa bhAMga kahevA joie ayegI jIva manuSya ane siddha ja hoya che. ane A traNe AhAraka hAya che, tApa e cheke ayegI jIva manuSya anesiddha ekavanI apekSAthI ane bahutvanI apekSAthI paNa anahAraka ja hoya che (dvAra 9) have upayegakrAranA AdhAra para prarUpaNA karAya che-samuccaya jIvA ane ekendriya sivAya anya sAkAra temaja anAkAra upayogathI upayukta jIvAmAM traNa bhAMga kahevA joI e. siddha jIva pachI sAkAra payegathI upayukta heAya athavA anAkAra payogathI upayukta heya. ekatva ane ahutvanI apekSAthI anAhAraka ja heAya che. sAkAra anAkAra upayegamAM uparyukta jIva ane pRthvIkAyika Adi pAca ekendriyAmAM ghaNA AhAraka ane ghaNA anA hAraka, A eka bhaMga thAya che ekatvanI apekSAthI sarvatra kadAcit AhAraka kadAcit anAhAraka ema kahevu joie. (upayAga dvAra samApta) have vedvArane laIne prarUpaNa karAya che-- samuccaya javA ane ekendriyA sivAya bIjA khadhA savedonA bahuvanI apekSAthI traNa bhaMga thAya chaeN, jIve ane ekendriyemAM AhAraka paNa hAya che ane anAhAraka paNa hAya che, Aja eka bhaga thAya che, ekatvanI vikSAthI kadAcit AhAraka hoya che. kadAcit anAhAraka hAya che, A bhAMga maLI Ave che. zrIvedI ane purUSavedI jIvamAM jISathI AraMbha karIne mahutvanI vivakSAthI pratye. 4nA traNa bhAMga thAya che. samuccaya jIva ane ekendriya sivAya napusaka vedImAM traNa bhaMga thAya che. avedanuM' kathana te prakAre karavuM joie jevu kevalajJAnInuM kyu` che. e prakAre ekavanI apekSAthI strI vedInA viSayamAM ane purUSavedInA viSayamAM 'AhAraka paNa hAya che, anAhAka paNa heAya che. A eka bhaMga che. paNa ahIM nairayika, ekendriya ane vikalendriyAnuM kathana na karavu' joIe, kemake te strIvedI ane purUSavedI nathI heAtA parantu napuMsakaveTTI heya che. bahutvano vikSAthI jIvAdimAMthI pratyekamAM traNa bhaMga kahevA zrI prajJApanA sUtra : 5 251 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joie. napuMsakadamAM ekavanI virakSAmAM pUrvavat ja samajavuM, paNa bhavanapati, vanavyantara, jyotiSka ane vaimAnikanuM kathana na karavuM joIe, kemake te napuMsaka nathI hotAM. bahuvanI apekSAthI che ane ekenidra sivAya bAkInAmAM traNa bhaMga thAya che. je ane ekendriyamAM "AhAraka paNa hoya che, anAhAraka paNa hoya che Aja eka bhaMgamaLI Ave che. avedInA viSayamAM ekavAnI ane bahatvanI vivekSAthI kevalajJAnanI jema kahevuM jaIe eka jIva ane eka manuSyanI apekSAthI kadAcit AhAraka hoya che, kadAcita anAhAraka hoya che, Aja eka bhaMga thAya che. bahatvanI vivekSAthI jemAM ghaNA AhAraka ane ghaNa anAhAraka, bhaMga maLI Ave che, manuSyamAM traNa bhaMga hoya che. siddhamAM ghaNe anAhAraka bhaMga ja maLe che. veda dvAra samApta have zarIradvAranI prarUpaNa karAya che samuccaya che ane pRthvIkAyika Adi ekedriya sivAya bAkInAmAM sazarIrI bahatvanI vivakSAthI traNa bhaMga maLe che. samuccaya jemAM ane pAMca ekendriyomAM ghaNA AhAraka. ghaNuM anAhAraka, A eka bhaMga maLe che. ekavanI vivakSAmAM badhI jagyAe sthAta eka AhAraka, syAt eka anAhAraka bhaMga samaja joIe. dArika zarIrI che ane manuSyamAM traNa bhaMga bane che. jIva ane manuSyathI bhinna audArika zarIrI Aha raka hoya che, anAhAraka nathI hotA paNa jemanA dArika zarIra hoya che, temanuM kathana karavuM joIe. eja prakAre nAraka bhavanapati, vAtavyantare, tiSka ane vaimAnikonuM kathana na karavuM joIe, kemake temanAmAM dArika zarIra maLatAM nathI "bahutvanI apekSAthI samuccaya jemAM ane manamAM traNa traNa bhaMga thAya che. bAkInA e kendri, hIndri, trIndriye caturindrio ane paMcendriya tiya cAmAM ghaNA AhAraka ja kahevA joIe. anAhAraka nahIM', kemake vigrahagatimAM je nathI hotA, temAM audArika zarIra maLe che. vaikriya zarIrI ane AhAraka zarIrI AhAraka ja hoya che, anAhAraka nathI hotA. paraMtu jemanA vakriya zarIra ane AhAraka zarIra hoya che, temanA kahevA joIe. anyane nahIM vaikiya zarIra, nAro. asurakumArAdi bhavanapati, vAyu. kAyiko paMcendriya tiryaMcA, manuSya vanavyatare. take ane vaimAnikone ja hoya che. AhAraka zarIra manuSyane ja hoya che, tejasa zarIra ane kArmANa zarIra vALAomAM ekatvanI apekSAthI sarvatra "kadAcit eka AhAraka, kadAcita eka anahAraka ema kahevuM joIe. bahatvanI vivAthI (apekSAthI) samuccaya che ane e kendriye sivAya anya sthAnamAM traNa traNa bhaMga kahevA joIe samuya jIvamAM ane pRthvIkAyika Adi pAMca ekendrimAMthI pratyekamAM ghaNA AhAraka, ghaNA anAhAraka, Aja eka bhaMga maLI Ave che. e abhiprAyathI kahe che-tejasazarIrIo ane kArmazarIramAM samuccaya che ane zrI prajJApanA sUtra : 5 252 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca ekendriyA sivAya bahutvanI vivakSAmAM traNa-traNa bhAga kahevA joIe. azarIrI jIva ane siddha AhAraka nathI heAtA, pazu anAhAraka heAya che. tethI ja ekatvanI ane ahutvanI vivakSAmAM azarIrI siddha anAhAraka ja che. ema kahevu joie. ( zarIradvAra samApta ) have teramA paryAsi dvAranA AdhAra upara AhAraka anAhArakanI prarUpaNA karAya cheAhAraposithI paryApta, zarIra paryAsiMghI paryApta, Indriya paryA thI paryApta, zvAseAcchavAsa pasithI paryApta ane bhASAmana: paryAptathI paryAsanI prarUpaNAmAM-A pAMce padmaptiyenI prarUpaNAmAM samuccaya jIve ane manuSyeAmAM traNa-traNa bhaMga thAya che. te audArika zarIranA samAna samajavA joIe. zeSa arthAt samuccaya jIvA ane manuSyeAthI atirikta khIje je pUrvokta paryAptayethI paryApta bane che, tee AhAraka hAya che, anAhAraka nathI hAtA, vizeSatA e che ke bhASAmana:paryApta paMcendriyAmAM ja maLe che, anyamAM nahIM, tethI bhASAmanaHryAptinA viSayamAM ekendriya, vikalendriya, jIvAnu kathana na karavu joie. e agniprAyathI kahe che.-bhASAmana:paryApti paMcendriyomAM ja maLe che, pAMcendriyAnA sivAya anyamAM nathI maLI AvatI. je jIva AhAraparyAptithI aparyApta hoya che, te anAhAraka heAya che. AhAraka nahIM' ekatvanI apekSAthI paNa ane bahu vanI apekSAthI paNu ema samajavuM. tethI ja AhAraparyAptithI aparyAptanA viSayamAM ekatvanI vikSAmAM sarvatra anAhAraka ja kahevA joie, kemake AhAraparyAptithI aparyApta jIva vigrahagatimAM ja maLe che, upapAta kSetramAM AvatA prathama samayamAM ja AhAraparyAptithI paryApta thaI jAya che. ema na hoya te prathamasamayamAM te AhAraka nathI kahevAtA. bahutvanI vivakSAmAM ghaNA atAhAraka hoya che. zarIraparyAptithI aparyApta jIva kadAcit AhAraka ane kadAcit anAhAraka hAya che. e prakAre zarIra paryAptI aparyApta jIvanA viSayamAM ekatvanI vivakSAmAM sarvatra kadAcit AhAraka, kadAcit anAha 2ka ema kahevu joIe arthAt je vigrahagatisamA panna hAya che ane je upapAtakSetramAM AvI paDeoMce che te AhAraka hoya che. eja prakAre Indriya paryAptithI aparyAptakanA viSayamAM zva secchavAsa paryAptithI aparyAptakanA viSayamAM ane bhASAmana:paryAptithI aparyAptakanA viSayamAM ekatvanI vivakSArthI kadAcit AhAraka kadAcit anahAraka ema kahevu joie, ahutvanI apekSAthI kAMIka vizeSatA che, te A prakAre che--antanI cAra aptiyAnA viSayamAM nAraka, deva ane manuSyamAMthI pratyekamAM parvokta cha bha Mga thAya che. te A prakAre-(1) kadAcit khavA AhAraka haiAya che. (2) kadAcita zrI prajJApanA sUtra H 5 253 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhA anAhAraka ja hoya che. (3) kadAcita eka AhAraka ane eka anAhAraka hoya che. (4) kadAcit eka AhAraka hoya che. ghaNA anAhAraka hoya che (5) kadAcit ghaNuM AhAraka ane eka anAhAraka hoya che. (6) kadAcit ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka hoya che. zeSa arthAta nArakede ane manuSyothI je judA che, temAM samuccaya jIvone ane ekendriyone choDIne traNa bhaMga maLe che. te A prakAre che (1) badhA AhAraka hoya che. (2) ghaNA AhAraka hoya che. eka anAhAraka hoya che (3) ghaNuM AhAraka ane ghaNa anAharaka hoya che. samuccaya jIvomAM ane ekendrimAM bahatvanI apekSAthI zarIra paryAptithI aparyApta, Indriya paryAptithI aparyApta ane zvAsocchavAsa paryAptithI aparyAptanA viSayamAM ghaNA AhAraka ane ghaNA AnAhAraka, Aja eka bhaMga kahevo joIe, kemake A bane sadA ghaNI saMkhyAmAM maLe che. bhASA manaH paryAptithI aparyApta mAM ane paMcendriya tiyAmAM traNa bhaMga kahevA joIe kema ke bhASAmanA paryAptithI aparyApta ekendriya ane vikasendriya nathI hotA, paNa paMcendriya ja hoya che. jemanAmAM bhASAmana:paryAptine saMbhava hoya, teja tenI apU. rNatAnI dazAmAM tenAthI aparyApta kahevAya che, jemanAmAM te paryAtinI saMbhAvanA ja nathI temane tenAthI aparyApta nathI kahI zakAtA e kAraNe ahIM bhASAmana:paryApti-apa ptanA viSayamAM mahatvanI vivakSAmAM che ane paMcendriya tiryomAM traNa bhaMga kahyA che. kemake saMmUrNima paMcendriya tiryaMca sadeva ghaNI saMkhyAmAM maLe che. jyAre eka paNa paMcendriya tiryaMca vigrahagati samApana nathI thatA. e samaye e avasthAmAM badhA AhAraka hoya che. A prathama bhaMga che. jyAre eka vigraha mati rAmApanna thAya che tyAre ghaNe AhAraka ane eka anAhAraka, A bIjo bhaMga che. jyAre ghaNA jIva vigrahagati samApana thAya che. tyAre ghaNA AhAraka ane ghaNA anAhAraka, A trIjo bhaMga ghaTe che, e prakAre samuracaya mAM paNa samajavuM joIe, paNa nArake, de ane manumAM bhASA mana:paryApti-aparyAptinA viSayamAM bahatvanI vilakSAmAM cha-cha bhaMga bane che, ahIM bhavya padathI zarU karI ekatva ane bahutvanI vikSAthI pRthakatvarUpamAM jIva Adi paccIsa daMDakanA kramathI bhedanuM kathana karyuM naghI, tethI ja maMda buddhijanone bhrama nivAraNa karavA mATe te viSayane ullekha karatA kahe che-badhAM padomAM ekatva ane pRthakatvanI apekSAthI jIvAdi paccIsa daMDaka praznottare dvArA kahevA joIe, paNa badhI jagyAe samAna rUpathI na kahevA joIe, kintu vizeSa rUpathI kahevA joIe, e kahe che-je daMDakamAM je saMbhava hoya, temAM tenA viSayano prazna karavo joIe, paNa je daMDakamAM je na maLI zake, temAM te viSaya saMbaMdhI prazna na karavo joIe, keTale sudhI ema kahevuM joIe? e jijJAsAne zAnta karavAne mATe atima AlApakanI vaktavyatAne ulekha karatA kahe che zrI prajJApanA sUtra : 5 254 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAvat bhavya padathI laIne bhASAmanaH ryAptithI aparyApta ne yika devo ane manamAM cha bhaMganI vaktavyatA paryanta ane nArake, deva tathA manubethI bhinna samuccaya che temaja paMcendriya tiryaMcAmAM, je bhASA mana paryAptithI aparyApta che, temanAmAM traNa bhaMganI vaktavyatA paryanta samajavuM joIe. have bIje kahela prakRta arthane saMgraha karanArI gAthAo uddhata karAya che jyAM siddho ane e kendriye sahita jIva hoya che, tyAM abhaMga, arthAta ekaja vikalapa thAya che. siddha ane ekendri sivAya jIva jyAM hoya tyAM traNa bhaMga maLe che. asaMkSiAmAM ane nArakomAM, deva tathA manuSyamAM cha bhaMga thAya che. pRthvIkAya akAya ane vanaspatikAyamAM tejalezyAmAM che bhaMga thAya che ra che krodha, mAna ane mAyAmAM samasta devagaNamAM cha bhaMga maLe che mAna mAyA ane lebhamAM nArakanA saMbaMdhamAM cha bhaMga thAya che. te 3 che hIndriye, trIndra ane caturidramAM, AbhinidhijJAna, zrutajJAna, ane samyakatvane laIne niyamathI che bhaMga thAya che atanI cAra patiyomAM nArako, de ane manuSyamAM niyamathI cha bhaMga bane che. temAM prathama aparyApti ne tyajI kahevuM joIe che che saMjJo, vizuddha, vezyA saMyata ane AdinA traNa jJAna, tathA strIveda ane purUSa vedamAM cha bhaMga bane che. evedamAM traNa bhaMga thAya che. je 6 samyamithyAtva, maga, vacana, mana:paryavajJAna bAlapaMDita vIrya ane AhAraka zarIramAM paNa niyame karI AhAraka ja hoya che 72 avadhijJAna ane vibhaMjJAnamAM tiryaMca paMcendriya niyamathI AhAraka jANavA joIe ane manuSya vibhRgajJAnI AhAraka hoya che, dArika zarIramAM tathA pAMca paryAptimAM jIva ane manuSyamAM traNa bhaMga thAya che. zeSa AhAraka, jIva ane manuSya padamAM ja maLe che 9 ne bhavyabhavya, azyi ane agI, azarIrI tathA AhAra patithI aparyApta jIva niyamathI anAhAraka hoya che ke 10 | ne saMjJI-ne asaMjJI, avedI, akaSAyI ane kevalI, emane eka vacanamAM traNa bhaMga thAya che. siddha anAhAraka hoya che. 11 che AhAra padane bIjo uddezaka samApta zrI prajJApanA sUtra : 5 255. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAkAra anAkAra upayoga kA nirUpaNa ogaNatrIsamuM upaga pada zabdArtha -(vii maMte! vAgone pULajo ) he bhagavana! upaga keTalA prakAranA kahA che (noramA ! suvi vavo pav) he gautama! upaga be prakAranA kahyA che. (R gA-sojo 2 gammaone 2) te A prakAre-sAkAre paga ane anAkApAga (tArone mane ! #vi gutte ?) he bhagavAna! sAkAropayoga keTalA prakAranA kahA che? ( mA ! avihe vom) he gautama ! ATha prakAranA kahyA che te TETAzirocinAi sAparovIne ca) te prakAre-Abhinidhika jJAna sAkAre paga (sura nAgAroLa) zrutajJAna sAkAro paga (loNiurrenovo) avadhijJAna sAkArapaga maLa: varALa sAgArovo) mana:paryavajJAna sAkAro paga (varALa sAjo. jagoLe ) kevalajJAna sAkAre paga (mati naurryLa sarogone) matyajJAna sAkAre paga (Ara maUnrelmopa) zrutajJAna sAkAre paga (vimAnA saTogone) virbhAgajJAna sAkAre paga (mAvo maMte ! viSe pav) he bhagavana ! anAkAre paga keTalA prakAranA kahyA che? (joyA ! jarAtri paUtta) he gautama! cAra prakAranA kahyAM che (taM 4) te A prakAre (FraMsagaLaTTrovo, cakSudarzana anAkarApayega (avanavA barrrrrovo) acakSudarzana aNAkAropayoga (gijanA rogo) avadhi darzana anakAre paga vaDhaLa baLI rogone 2) ane kevaladarzana anAkAre paga (g kIvA) eja prakAre samuccaya jInA viSayamAM samajavuM joIe. (ne rUcALe mate ! RSi 3yo quor) he bhagavan! nArakanA upayoga keTalA prakAranA che ? (noramA ! suvi kavone patte) gautama ! be prakAranA upaga kahyA che (i =A-sAvaje ya aparovo ca) te prakAre sAkAre paga ane anAkArega (mate ! sAro vi paumttehe bhagavAna! nArakanA sAkA paga keTalA prakAranA kahyA che? (navamA ! vide gutte) he gautama ! cha prakAranA zrI prajJApanA sUtra : 5 256 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gan che (taM jahA maiNANa sAgArovaoge, suyanANasAgArovaoge ohiNANasAgAro. yaoge, mai aNNANAgArovaoge, suyaaNNANasAgArovaoge, vibhaMganANasogArobaoge) te A prakAre matijJAna sAkAre paga, zrutajJAna sAkAre paga, avadhijJAna sAkArapaga, atyajJAna sAkAre paga grutAjJAna sAkAroLa, virbhAgajJAna sAka paga. (neraiyANaM bhaMte ! aNAgArovaoge kaivihe paNNatte) he bhagavan ! nAnA manA. payoga hai| nA xn che ? (goyamA ! tivihe paNNatte) he gautama ! 19 2n| 4 che (taM jahA cakkhudasaNaaNAgArovaoge, acakkhudaMsaNaaNAgorovaoge, ohiMdaMsaNa aNAgArovaoga) te 20 prare -yakSuzana mnaa||5||, sayakSuzana 205yoga, adhizana sana 2|5yo| (evaM jAva thaNiyakumArANaM) se prAre yAvat stanitamA sudhI. (puDhavika iyANaM pucchA) pRthavIya samadhI prazna ? (goyamA ! duvihe uvaoge paNNatte) gItama! me nA 65ye 4aa cha (taM jahA-sAgArovaoge aNAgArovaoge) te mA prA-sA 2|5yaa| mane maanaa|5|28 (puDhavikAiyANaM sAgArovaoge kaivihe paNNate ?) pRthivI yionA sapiyo 38 // prA2nA cha ? (goyamA ! duvihe paNNatte) hai gautama ! me ghanA 4aa cha (taM jahA mai aNNANasAgArovaoge suya aNNANa sAgAvaoge) te 2 // prare bhatyajJAna saa4|3|5yog, zrutAsAna sA5yoga (puDhavikAiyANaM aNAgArovaoge kaivihe paNNatte !) pRthivii|yin mnaa5yo|| 8 // prAranA hA cha ? (goyamA ! ege acakkhudasaNaaNAgArovaoge paNNatte) he gotama ! me anyakSu 4zana sanA5yoga De cha (evaM jAva vaNapphaikAiyANaM) se prAraM yAvat pana. patikAyika sudhI, (beiMdiyANaM pucchA ?) dvIndriyo sabhI prazna ? (goyamA ! duvihe paNNatte) he gautama ! me 542 // 75yo|| 46cha (taM jahA-sAgArovaoge, aNAgArovaoge ya) te 2 re saa42|5yo| mana mnaa5yo| (beiMdiyANaM bhaMte ! sAgArovaoge kaivihe paNNatte ?) hai mApana ! mandriyonA 4215yA hai| prAranA yA cha ? (goyamA! cauvvihe paNNatte) De gautama ! yA2 .1 11 & cha (taM jahA-AmiNibohiyanANasAgArovaoge, suyanANasAgArovaoge, maiaNNANa sAgAropaoge, suya aNNANasAgaropaoge) te 21 prAre bhatijJAna zrI prajJApanA sUtra : 5 257 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAkArepaga, zrutajJAna sAkArayAga, matyajJAna sAkAre paga zrutajJAna sAkAro paga (vaikuMticALa banAvazovide gon) dvIndrionA anAkA paga keTalA prakAranA kahyA che? (jayamAM ! ghare karavusai gArovo ) he gautama ! eka acakSudarzana anAkArapayoga, (Urva terUMDhiyALa vi) eja prakAre trIndrionA paNa ( rUriyALa vi ii veva) caturidrinA paNa e ja prakAre (nAra 31LATrovI duvi qutta) vizeSa anAkAre paga be prakAranA kahyA che (te gA-vahuraMga goro varaghuvaMga lATIogo) te A prakAre cakSudarzana anAkAre paga ane acakSudarzana anAkArapaga. (paMciMdricatiriyarvanoLiyAnuM jJA nerA) paMcendriya tiyAnA upayoga nArakenI samAna jANavA. (majurasALa 1 go itrakone maLAM tava mALiyAvaM) manuSyanA upayoga jevA samuccaya upaga kahyA che, tevA ja kahevA joie. (dhAnamaMtara jJosica vemALavALuM maMte ! ne rUi) vAnantara, tike ane vaimAnikenA he bhagavana ! nArakenA samAna. (jIvANaM maMte ! haM sAvavattA lAvavattA ?) he bhagavana! jIva sAkArapayoga vALA che ke anAkArapagavALA che ? (navamA ! sAravavattA vi banAvavattA vi) he gautama ! sAkAro pagavALA paNa, anAkArapagavALA paNa (te veLam maMte paDyuM purU vA sAjAvavattA vi anango 3ttA vi) he bhagavan ! zA hetuthI ema kahevAya che ke jIva sAkAre paga vALA paNa, anAkAre pagavALA paNa che ? (samA ! neLe jIvA) hi gautama ! je jIva (kAmiLavocAnA, sucanA, dinAba maLavjavanAnA varALa maka on sugaUOTNa vimAnovattA) matijJAna zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna, kevalajJAna, matyajJAna, zrutajJAna ane virbhAgajJAnamAM upagavALA che (te i sIvA sAjarovattA) te jIva sAkApayukta che (joLe vIghA skuTuMaryvakA gohilana va LAvavattA) je jIva cakSudarzana, acakSudarzana avadhidarzana ane kevaladarzanamAM ugayogavALA che (nIvA vALAnA sattA) te jIva anAkAropayukta che (se teom joyamA ! vaM yuraja nIcA tAravavattA vi anAjAroDA )i he gautama ! e hetuthI zrI prajJApanA sUtra : 5 258 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema kahevAya che ke jIva sAkAra payogavALA paNa che, anAkArepayoga vALA paNa che. (necALa maMte ! ciMsAcArovattA, bALarovarattA) he bhagavan ! nAraka zu sAkArapayogavALA che ke anAkAropayogavALA che? (noyamAM ! nephyA sarovattA viro hattA vi) he gautama ! nAraka sAkArapayegavALA paNu anAkArIyeLavALA paNa hoya che. (seLayeLa mate ! a vunnarU ) he bhagavan! zA kAraNe ema kahevAya che ? noyamA ! jeNaM neraiyA AbhiNitrohiyanANa suyanANa ohinANa maaNNANa suya aNNANa vibhNgnaannovakattA) he gautama ! je nAraka matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna matyajJAna, zrutAjJAna, ane vibhagajJAnamAM uparyukta che (te jaM teDyA sAvarodhakattA vi) te nAraka sAkArayukta che, ( jeNaM neraiyA cakkhudaMsaNa acakkhudaMsaNa ohidaMsaNoghauttA te NaM neraiyA aNAgArova uttA) nAraka catudarzIna, acakSuddana, adhidanamAM upayoga karelA che tevA nArake anAkArApa yukta che (se tenaTrena goyA! chuM yuvar-jJAya sALoSakattA vijJaLAjArAyaGattA vi) he gautama ! e hetuthI ema kazu` ke yAta nAraka sAkArApayukta paNa ane anAkAropayukta paNa hAya che (traM nAva thaniyamArA) eja prakAre yAvat stanitakumAro paryanta jANavu, zrI prajJApanA sUtra H 5 259 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | (gvijANavALa g8) pRthvIkAyika saMbaMdhI pRcchA ! tala vAva je La puDhavikAiyA mai aNNANa suya aNNANobauttA te NaM puDhivikAiyA sAgArovauttA) gautama ! e prakAre yAvata je pRthvIkAyika mati-ajJAna, ane tAjJAnamAM upagavALA che, te pRthvIkAyika sAkAre payukta che ( i gDhavirUcI vavavavuLavattA) je pRthvIkAyika acakSu darzanamAM upayukta che (tejuM puravArUcA anarirauttA) te pRthvIkAyika anAkApayukta che (te jovAmAM gvaM puru) he gautama ! e hetuthI ema kahevAya che (Ava vaLataiA ) vanaspatikAyiko sudhI e prakAre samajavuM. (ricALa ane ! ba itava puchA) he bhagavanDhIdrinA viSayamAM artha sahita e prakAre prazna? (yama ! nAra reDDavicA) he gautama ! yAvata je dvIndriya (brAmivihira nALa-sucanALa-maphAiUITI UTLAvavattA) AbhinibedhikajJAna, zrutajJAna, matyajJAna ane zrutajJAnamAM upayukta che (teLa paiDuMriyA sovattA) te dvaddhi sAkAre payukta che (joLa kriyA karavuamoravA teNe baLApattA) je hIndriye acakSudarzanepayukta che, teo anAkayukta che je ted jogamA ! pvaM ) he gautama ! e kAraNe ema kaheluM che tevuM vAva sarjiriyA) eja prakAre yAvat caturindriya (navaraM vaghuTuMai amarghi jAiLe tti) vizeSa- caturindrimAM cakSudarzana adhika kahevuM (vaMcinirivoLiyA nA nerUA) paMcendriya tiryaMca nArakonA samAna (makR11 nA nIvA) manuSya jevA jIva (vALAMtarajhosimALiyA kahA nerA) vanavyantara, tika ane vaimAnike nArakanI samAna samajavA pasUtra 1 upaga pada samApta TIkArya-aThayAvIsamAM padama gati pariNAma vizeSa rUpa AhAra pariNAmanuM pratipAdana karAyuM. have ogaNatrIsamAM padamAM jJAnanA pariNAma vizeSanI prarUpaNa karAya che. zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan! ugaga keTalA prakAranA kahelA che. zrI bhagavAna-he gautama! upayoga be prakAranA kahelA che, jema ke-sAkAre paga zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane anAkArapayoga upayojanane upayAga kahe che, athavA je jIvane vastu paricchedanA mATe upayukta prayukta kare che, te upayoga che. vaSa~ prayaya thaine upayoga pada siddha thayela che. vastuta: upayoga jIvanA bedharUpa dharma agara vyApAra che. niyata padArthIne agara pannA nA vizeSa dharmone grahaNa karavu te attara che ane je khAkAra sahita hoya te sAkAra kahevAya che. sAkAra upayogane arthAt vizeSa grAhijJAnane sAkAraeNpayoga kahe che, tApa e che ke sacetana athavA acetana vastumAM upayAga karate AtmA jyAre paryAyanI sAthe vastune grahaNa kare che, tyAre te upayoga sAkAropayoga kahevAya che. kAlanI dRSTithI chadmasthAnA upayoga antamuhUrta sudhI rahe che ane keliyAnA eka samaya sudhI ja rahe che. je upayogamAM pUrvokta AkAra vidyamAna na hoya te anAkAropayoga kahevAya che. te vastunA sAmAnya dharmAMna arthAt sattAmAtrane ja jANe che. anAkAropayoga paNa chadmasthAnA atarmuhUta kAlika heya che. parantu anakArApayeganA kALathI sAkAra payAganA kALa sakhyAta gaNA samavA joIe, kema ke te vizeSane grAhaka che, e kAraNe temAM adhika samaya lAge che. chadmasthAnA svabhAva ja evA che. kevaliyonA anAkArAyegane kAla paNa eka ja samayanA hoya che, have sAkArapayoga ane anAkAropayoganA bhedonI prarUpaNA karavAne mATe kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! sAkAre payoganA keTalA bheda kahyA che ? zrI bhagavAna--he gautama ! sAkAre payoga ATha prakAranA kahyA che. te A prakAre che-- (1) AbhinitrAdhikajJAna sAkAre payega (2) zrutajJAna sAkArapayoga (3) avadhijJAna sAkArApayega (4) mana:paryavajJAna sAkArApayega (5) kevalajJAna sAkArayAga (6) matya jJAna sAkArapayoga (7) zrutAjJAna sAkAropayoga ane (8) vibhagajJAna sAkAra yAga, zrI gautamasvAmI--he bhagavan! anAkArepayoga keTalA prakAranA kahyA che ? zrI bhagavAna- he gautama ! anAkAropayoga cAra dana nAkAre|payoga (2) acakSuda'nAnAkAropayoga (3) kaivaladA nAnAkAra pacega. e prakAre samuccaya jIvAnA sAkArApayega ane anAkAropayo, ahIM paNa ATha prakAranA danApayoga samajavA joie. prakAranA kahelA che. jema ke-cakSu avadhidaza nAnAkAropayoga (4) ane paNa upayoga e prakAranA kahelA cheprakAranA sAkArapayoga ane cAra have cAvIsa daDakAnA kramathI nAraka AdijIvAnA upayoganI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nArakonA upayoga keTalA prakAranA kahelA che ? zrI bhagavAna-he gautama ! nArakeAnA upayoga be prakAranA kahelA che-sAkAre payoga ane anAkAra yAga. zrI gautamasvAmI-De bhagavan! nArakanA sAkArApayega keTalA prakAranA kahyA che ? zrI prajJApanA sUtra : 5 261 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAn--he gautama ! nArakAnA sAkA!payoga cha prakAranA kahelA che. jema ke (1) matijJAna sAkArAyega (2) zrutajJAna sAkAropayoga (3) adhijJAna sAkAraipayoga (4) matyajJAna sAkarayAga (pa) zrutAjJAna sakAreyega ane (6) vibhagajJAna sa'kArApayega, zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nArakonA anAkAropayoga keTalA prakAranA che, zrI bhagavAn-he gautama ! nArakeTanA anAkAreyAga traNa prakAranA hoya che (1) cakSudana ana ke rApayoga (2) macakSudana anAkAreyoga ane (3) avadhidarzInamanAkAra pacega A traNa prakAra che. nArakAnA samAna ja asurakumAre nAgakumAra, suvaNa kumAra, agnikumAro, vidyutkru mAra, udaghikumAra, dvIpakumAra, dizAkumArA, pavanakumAra ane stanitakumAronA upayoga paNa e prakAranA hoya che sAkArapayoga ane anAkAropayoga emAM paNa sAkAra yoga cha prakAranA ane anAkArIpayoga traNa prakAranA samajavA joie. nAraka jIva samyagdaSTi paNa hAya ane mithyAdRSTi paNa hAya che ane te badhAne niyamathI bhavapratyaya avadhi paNa thAya che. kahyu` paNa che devA ane nArakone bhava pratyaya avadhijJAna thAya che. .temAM je samyagdaSTi nAraka che, temane mattijJAna thAya che ane mithyAdraSTi nArIne matyajJAna zrutAjJAna ane vibhagajJAna dhAya che. e kAraNe sAmAnyataH nArakAnA cha prakAranA sAkArAyeAga pratipAdana karAela che. temanA anAkArIpacega traNa prakAranA che. anAkAropayoga samyagdaSTiyAnI samAna ja thAya che, kema ke banne ne dhidana samAna ja kahela che, e prakAre asurakumArothI laIne sTanita kumAro sudhI samasta bhavanavAsiyAnA upayega paNa samajI levA joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! pRthvIkAyikAnA upayega keTalA prakAranA kahela che ? zrI bhagavAna-he gautama! pRthvIkAyikAnA upayega e prakAranA kahyA che, jema kesAkarIyAga ane anAkAre payAga, zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! pRthvIkAyikAnA sakAropayoga keTalA prakAranA che ? zrI bhagavAn-Dhe gautama! pRthvIkAyikAnA sAkAropayoga be prakAranA hoya che-matya jJAna sAkArAyAga ane zrutajJAna sAkArApayega. zrI gautamasvAmI haiM bhagavan ! pRthvIkAyikAnA anAkAropayoga keTalA prakAranA hoya che ? zrI bhagavAna-he gautama! pRthvIkAyikAnA anAkAropayoga eka acakSudana ja hAya zrI prajJApanA sUtra H 5 262 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. e ja prakAre akAyikAnA, tejaskAyikAnA, vAyukArbikAnA ane vanaspatikAyikAnA paNa e prakAranA sAkAra payoga ane eka prakAranA anAkAropayoga samajavA joie. ekendriya jIvAne samyagdarzana Adi labdhiyeA na heAvAthI zeSa upayoga nathI hotA. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! dvIndriyAnA upayoga keTalA prakAranA hoya che ? zrIbhagavAna-he gautama ! e prakAranA heAya che, jema ke sAkArApayoga ane anAkArAyAga, zrIgautamasvAmI-he bhagavan! dvIndriyAnA sAkArAyoga keTalA prakAranA kahyA che? bhagavAn-he gautama ! dvIndriyonA sAkAra|payoga cAra prakAranA kahyA che. jema ke(1) AbhinidhikajJAna sAkArApayega (2) zrutajJAna sAkAra payoga (3) matyajJAna sAkArapacega (4) zrutajJAna sAkArAyAga. temanAmAMthI matijJAtta ane zrutajJAna sAsvAdana bhAvane prApta thayela drIndriyAna aparyApta avasthAmAM ja thAya che. bAkInA phrIndriyAne matyajJAna ane zrutAjJAna thAya che! zrI gautama svAmI-he bhagavan ! dvIndriyAnA anAkAropayoga keTalA prakAranA kahyA che ? zrIbhagavAna-he gautama ! dvIndriyAnA anAkAropayoga eka acakSuna ja thAya che. temanAmAM anya koi upayega thavA asa'bhava che. eja prakAre trIndriyonA paNa sAkArapayoga cAra prakAranA ane anAkAropayoga eka prakAranA kahevA joIe, kemake temanAmAM enA sivAya anya upayoganA sabhava nathI. caturindriyonA sAkArarepayoga paNa dvIndriyonA sama naja cAra prakAranA che-matijJAna, zrutajJAna, matyajJAna ane zrutAjJAna. paNa caturindriyonA anAkAzapayoga be prakAranA hAya che cakSudaza na anAkAropayoga ane cakSudazana-anAkA ropayoga. paMcendriya tiya cAnA sAkArapayega nArakenta samAna cha prakAranA kahelA che, jema ke-matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, matyajJAna, zrutAjJAna ane vibha'gajJAna-ana kAropayoga temanA traNa prakAranA heAya che. cakSudra'na-acakSudana avadhidarzana kema ke kaI kaI pacendriya tiya cAmAM avidhajJAna ane avidana paNa maLe che. manuSyonA sAkAra payoga ane ana kArayoga samuccaya upayoganI vaktavyatAnA anusAra kahevA joie, arthAt temanAmAM yathA yogya AThe sAkAra|payoga ane cAre anAkAra|payoga hoya che, kema ke manuSyomAM badhAM jJAna ane badhAM darzana sabhave che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! vAnabyantare, jyotiSkA ane vaimAniphanA upayoga keTalA prakAranA che ? zrIbhagavAna-he gautama ! nAraphInI samAna kahevA joie, arthAt jema nArakAnA zrI prajJApanA sUtra H 5 263 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAkAro paga cha prakAranA ane anAkAro paga traNa prakAranA kahyA che. e ja prakArathI vAnanta, jyotiSka ane vaimAnikanA samajavA joIe. e prakAre grevIsa daMDakanA kamathI jInA upayoganuM nirUpaNa karAyuM che. have mandabuddhijananA baMdha mATe amuka amuka upayogathI upayukta jIvonI prarUpaNA karavAne mATe kahe che zrIgautamasvAmI-he bhagavana! jIva zuM sAkAre pagathI upayukta hoya che, athavA anAkArapagathI upayukta hoya che? zrIbhagavAhe gautama! jIva sAkAra upayukta paNa hoya che ane anAkApayukta paNa hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! kayA hetuthI ema kahevAya ke che jIva sAkarapayukta paNa hoya che ane anAkApayukta paNa hoya che? zrI bhagavAna-he gotama ! je jIva matijJAna zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryAvajJAna, kevalajJAna, matyajJAna, zrutajJAna ane vibhAgajJAnanA upagavALA hoya che, teo sAkAroyukta kahelA che ane je jIva cakSudarzana, acakSudarzana avadhidarzana ane kevaladarzananA upagathI upayukta kahelA che te jIvo anAkAre payukta kahelA che. kema ke teo sAmAnya bedhavALA hoya che. upasaMhAra karatAM kahe che-e hetuthI he gautama! ema kahevuM che ke jIva sAkArayukta paNa hoya che anAkArapayukta paNa hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! nAraka sAkApayukta hoya che agara te anAkarApayukta hoya che? zrIbhagavAna-he gautama ! nAraka sAkAropayukta paNa hoya che ane anAkArapayukta paNa hoya che. - zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! kayA hetuthI ema kahevuM che ke nAraka sAkAre payukta paNa hoya che ane anAkApayukta paNa hoya che? zrIbhagavAna-he gautama ! je nAraka AbhinidhijJAna, zrutajJAta. avadhijJAna, matyajJAna, zrutajJAna ane virbhAgajJAnanA upagavALA hoya che, te nAraka sAkAropayukta kahelA che, kema ke teo vizeSajJanathI yukta hoya che, paNa je nAraka cakSudarzana, acakSudarzana ane avadhidarzananA upaga vALA hoya che, teo anAkApayukta kahelA che. kema ke teo sAmAnya bedhavALA hoya che. prakRta viSayane upasaMhAra-he gautama e hetuthI ema kahevuM che ke, nAraka sAkArapayukta paNa hoya che ane anAkAre payukta paNa hoya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 264 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAranI jema ja asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vikumAra, udaSikumAra, dvIpakumAra, dikakumAra, pavanakumAra ane svaniMtakumAra paNa vizeSajJAnathI yukta rahevAnA kAraNe sarakAre payukta paNa hoya che ane sAmAnya bedhathI yukta hevAnA kAraNe anAkAre payukta paNa heya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! pRthvIkAyika sAkApayukta hoya che athavA anAkArepayukta hoya che? zrIbhagavAna -he gautama ! nArakAdinA samAna ja pRthvIkAyika paNa sAkAropayukta paNa hoya che ane anAkApayukta hoya che. pRthvIkAyika ane prakAranA upayogathI upayukta kema hoya che tenuM samAdhAna e che ke je pRthvI kAyika matyajJAna ane zrutajJAnamAM upayegavALA hoya che, teo sAkApa gayukta hoya che, kema ke teo vizeSa jJAnathI yukta hoya che, paNa je pRthvIkAyika acakSudarzananA upagavALA hoya che, teo anAkAro: gavALA hoya che. e hetuthI che gautama! ema kahevAya che ke pRthvIkAcika sAkApayukta paNa hoya che ane anAkApayukta paNa hoya che. e prakAre akAyika, tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAyika paNa sAkAropayukta paNa hoya che. ane anAkAropayukta paNa hoya che. zrIautamasvAmI-he bhagavan! kondriya jIva sAkAropayukta hoya che ke anAkAro yukta hoya che? zrIbhagavAna he gautama ! je hIndriya abhinidhikajJAna zrutajJAna, matyajJAna, athavA zrutajJAnanA upagavALA hoya che teo sAkAropayukta hoya che kema ke teo vizeSa jJAnathI yukta hoya che paNa je dvIndriya acakSudarzanathI upayukta hoya che teo anAkAre payukta hoya che. kema ke teo sAmAnya be thI yukta hoya che. e kAraNathI he gautama! evuM kahevAya che ke caturindriya sudhI sAkApayukata paNa hoya che. ane anAkAropayukatapaNa hoya che, arthAt zrIndriya vandriya ane caturindriya jIva sAkAropagavALA paNa ane anAkAraupagavALA paNa hoya che. vizeSatA e che ke caturiMdriya jIvamAM cakSudarzana adhika kahevuM joIe. paMcadriya tiryaMcanAM kathana nArakenA samAna samajavAM joIe, arthAta jevA nAraka che sAkArapagavALA ane traNa anAkArapagavALA kahyA che, e ja prakAre paMcendriya tirtha"ca paNa hoya che. manuSyanI vaktavyatA samuccaya jIvonA samAna che, arthAt teo AThe sAkAro pagathI upayukata ane cAre anAkAro pagethI upayukata hoya che. vAvyantara, jatika ane vaimAnika nArakanA samAna kahyA che. che sUTa 1 che upayoga pada samApta, zrI prajJApanA sUtra : 5 265 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdAya -(nihALa maMte ! maLacA LattA ) he bhagavan ! pazyantA keTalA prakAranI kahI che ? (zaucamA ! tuviddA pAsaLayA innA) he gautama ! pazyantA e prakAranI kahI che (tuM nA-saravasaLayA, baLA palaLayA) te A prakAre sAkAra padmatA ane anAkAra pazyantA (sAcAra vAsaLayA nuM maMte triA vaLattA) he bhagavan! sAkArapazyantA keTalA prakAranI kahI che? (noyamA chavviA vaLajJA) huM gautama! cha prakAranI kahI che (a nA-mucanALavAsaLacA) zrutajJAna pazyatA (eniAnavasaLayA) avivajJAna pazyantA (majaJatranALAsaLA) mana:pavana na pazyantA (varunALa vAsA) kevalajJAna pazyantA (muca aLALa vAsaLacA) zruta jJAna pazyantA (vimaMnanALa vAsanA) vibhagajJAna pazyata. (anAravAlaLayA N mate ! rvA vaLattA ?) he bhagavan ! anAkAra pazyatA keTalA prakAranI kahI che ? (pocamA ! siviA vattA) he gautama traNa prakAranI kahI che (taM jJA-navusaLa aLagAvAsaLayA) cakSuddana anAkAra pazyantA (sina baLavAra vAsa) adhidaCna anAkAra pazyantA (devasaMsaLI prAgALasaLayA) kevaladarzana anAkAra yintA (vaM gauvALa vi) e ja prakAre jIvAnI paNa pazyantA samajavI. (necALa mate ! chaMda vidyA pAsaLacA vaLajjattA ? he bhagavana ! nArAnI pazyantA keTalA prakAranI kahI che? (nocamA ! tuviddA vaLattA) he gautama ! e prakAranI kahI che (ta nA sALApAsaLayA, aLagAvAnaLayA) te A prakAre sAkAra pazyantA ane anA kAra pazyanta (merU maMte ! sAgaravAsayA rU tridghA vaLattA) he bhagavan ! nArakanI sArka 2 pazyantA keTalA prakAranI kahI che? zothamA! cadagaDhA pattA) hai gautama ! cAra prakAranI rahI che (taM ahA-muyanALavAsaLayA) te A prakAre zrutajJAna pazyantA (prokrinALa pAMsaLayA) avadhijJa na pazyantA (muya chaLALapAsaLA) zrutAjJAta pazyantA (vimaMtranALAsa LayA) vibhagajJAna puSpanA (sepALa mane! kaLanArapAsaLayA 13 viA vattA ?) he bhagavan ! na ra}AnI anAkAra pazyantA keTalA prakAranI kahI che ? (pocamA ! tuviddA pattA) he gautama ! e prakAranI kahI che (tuM nA) te A prakAre vuM?maLabaLA vAlaLayA) cakSudana anAkAra pazyantA (borizmaLa baLApAsaLayA) avadhina-anAkara pazyantA zrI prajJApanA sUtra H 5 266 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (TyuM nAva nicamArA) e ja prakAre yAvat stanitakumAra paryA ta samajavuM. (puDhaviAcALa maMte ! dAvA vAyA vaLajJA) huM bhagavan ! pRthvIka vikenI pazyantA keTalA prakAranI kahI che ? / / sattAravAsacAittA) he gau ma! eka sAkAra pazyantA kahI che. (punavistAaALa maMte ! sAravAmaLayA karU vihA pattA ?) pRthvIMkAyikAnI huM bhagavan ! sAkAra pazyantA keTalA prakAranI kahI che ? (pAMcamA ! / / suryaanAnasAgarapAsacA pattA) he gautama ! eka zrutAjJAna sAkAra pazyantA kahI che (TyuM nAva ya ArUvALa) eja prakAre yAt vanaspati kAyikanI (neciALa maMte ! duvijJApAsanA pannA) he bhagavan ! dvIndriyonI pazyantA keTalA prakAranI kahI che ? (nothamAM ! zA AvaravAmaLayA vaLattA) he gautama ! eka sAkAra pazyantA kahI che. (vaitiyALa maMte ! sagAvAlayAjharUvidhA pachaLattA) huM bhagavan ! dvIndriyenI sAkAra pazyantA keTalA prakAranI kahI che ? (noyamA ! tuvidA paLannA) he gautama! e prakAranI kahI che (ta nA sucaLALa sAgAravAsaLacA, sucabALa sAravAravAsaLayA) te A prakAre zrutajJa na sAkAra pazyantA, zrutajJAna sAkAra pazyantA (chyuM teDuM cALa vi) eja prakAre trIndriyAnI paNa caciALa pucha) turindriyonA sa.kha.bI prazna (poSamA ! vina vaLattA) he gautama ! e prakAranI kahI che (traM nA sArapALayA kaLAravAmacA) te A prakAre sAkAra pazyantA, anAkAra pazyantA (sArapAlanA nanhA verUM tyA N) sAkAra pazyantA jevI me indriyanI (carnayALa mare ! bAravAsaLayA vihA pattA ?) he bhagavan ! caturindriyonI anAkAra pazyantA keTalA prakAranI kahI che ? (oNthamA ! hA cavavuMsaLa kaLA pAsaLacA vakhattA) he gautama ! eka cakSuda na anAkAra pazyantA kahI che. (manUttAbaMnadA jhIyALa) manuSyanI jIvenA samAna (lesA nA nerA) zeSa nArakAnA saza (lAva vemALiyALa) yAvat vema nikAnI (jhIvALuM maMte ! visAmApakSI, nAnAvasau ?) he bhagavan ! jIva sAkAra pazyantAvALA che ke anAkAra pazyantAvALA che ? (goyamA ! jhIvA sAgAravAsI ve baLA nAvaranI vi) he gautama ! jIva sAkAra pazyantAvALA paNa che. anAkAra pazyantAvALA paNa che (le naaLa maMtra ! eyucarsIyA sAcavaNI vibaLApArapakSI vi) zrI prajJApanA sUtra H 5 267 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavad ! kyA hetuthI evuM kahevAya che ke jIva sAkAra pazyantAvALA paNa che, anAkAra pattAvALA paNa che? (camA ! jo rIvA sucanALI) he gautama ! je jIva zrutajJAnI che (triALo) avadhijJAnI (mApa vanALI) mana:paryAvajJAnI (vaDhaorrofi) kevalajJAnI (kuca anAji) zrutajJAnI (virAnA) virbhAgajJAnI che (te jIvA) te jIva (tAravaNI) sAkAra pazyantAvALA che (ii ai) je jIva (ravu boriMkSaLI pasaLI) cakSudarzanI, avadhidarzanI, kevala dazanI che (te rIvA jA"TRparasI) te jIva anA kAra pazyantAvALA che ghaNAM vimA yaM yudarU-nayA sArANI , 3nAravAsI vi) he gautama ! e hetuthI ema kahyuM che ke jIva sAkAra pazyantAvALA paNa ane anAkAra pazyantAvALA paNa che. ne rUthALe aMte ! haM sArANI 31-1ravAsI ?) he bhagavan! nAraka jIva sAkAra pazyantavALA che athavA anAkAra pazyantAvALA che? eTale ke sAkarane jevA vALA che ke AnAkArane (yama ! vaM 1i) huM tama ! e ja prakAre (navaraM vArasAcA manAvavajJavanALI vaDhanAnI 7 ) vizeSa sAkAra pazyantAmAM mana:paryAvajJAnI kevalajJA nI nathI kahevAtA (bari RpAtaLAM vastra nathi ) anAkAra pazyantAmAM kevaladarzana nathI (gvaM nA thAyaHIRI) eja prakAre yAvat svanitakumAra. (gavicAi gcha?) pRthvI kAcikenA saMbaMdhI prazna ? (yamA ! puravArUNA pArasI, Lo gaLATIRpakSI) he gautama ! pRthvakAyika sAkAra pazyantAvALA che. anAkAra pazyantAvALA nathI (te veLaof aMte vaM purU) he bhagavana ! zA kAraNe ema kahyuM che ! (jo mA puSi#ArUcA UII suya gaLAmAM sAravAranavA vaUttA) he gautama ! pRvIkAcikenI eka zrutajJAna sAkAra pazyantA kahI che (tenaui TocamA ! vaM gurU) e hetuthI he gautama ! ema kahyuM che tevuM rAtre vaLa+sarUAthai) e ja prakAre yAvat vanaspatikAyika sudhI (phaMricA puracha !) dvIndriya saMbaMdhI prazna ? (locamA ! sAraqsI, jo mArApaNI) he gautama ! sAkAra pazyantAvALA che ane kAra pazyantAvALA nathI (je devi aMte ! gvaM puru) zA hetuthI he bhagavan ! ema kahyuM che? (TomAM ! zrI prajJApanA sUtra : 5 268 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yetiyALa suvidyA savAlaLayA vaLattA) hai gautama ! dvI{ndrayonI sAkAra pazyantA me prakAranI kahI che (a nA sucanALa savAra pAsaLayA, sutra aA sAnaravANaLayA) te A prakAre zrutajJAna sAkAra pazyantA ane jItAjJAna sAkAra pazyantA (se>=AM nocamA ! navaM yuvA) A hetuthI huM gautama ! ema kahevAya che (vaM saiphariyALa vi) e prakAre zrIndriyAnA paNa (varvAcina pucchA ?) caturindriyA sabaMdhI prazna ? (comA! sAvarsI vi akhAgAravastI vi) he gautama ! caturindriya sAkAra pazyantAvALA paNa hAya che. anAkAra pazyantA vALA paNa che (se yenakendra mate ! vayaM vu) zA kAraNe ema kahevAya che ? (toyamA ! be naM variyA) he gautama ! je caturadriye (mutranALI su zrair) zrutajJAnI ke zrutAjJAtI che (te La SatriyA sALAparanI) te caturindriya sAkAra pazyantAvALA che (ke naM caliyAcavavuMvaMzanI te naM vicA) je caturindriya cakSu nI che, te caturindriya (baLAttApakSI) ane kAra pazyantAvALA che (te LadrunAM zocamA !) e hetuthI he gautama ! (a vunnarU) ema kahyuM che (maNUsA nA jhIjha) manuSya samuccaya jIvAnA samAna (vaNelA nA gerayA) zeSa nArakeAnA samAna samajavA, | sU. 1 || TIkA -ogaNatrIsamAM padamAM jJAna pariNAmarUpa upayAganI prarUpaNA karI che, have trIsamA padamAM, te ugayeAgamAM sAkAra temaja anAkAra bedharUpa pazyantAnI prarUpaNA karavAne mATe kahe che zrIgotamasvAmI-he bhagavan ! pazyantA keTalA prakAranI kahI che? jenAranA bhAvane pazyantA kahe che. upayega zabdanA samAna rUDhIvazathI pazyantA (pAlaLayA) zabda paNa sAkAra ane anAkAra madhanA arthamAM samajavA joie. zrIbhagavAna-OM gautama ! pazyantA e prakAranI kahI che, te A prakAre sAkara pazyantA ane anAkAra pazyantA. prazna thaI zake che ke jyAre upayAganA samAna pazyantAnA paNa teja sAkAra ane anAkAra bheda che teA pachI pazyantAne upayAgathI pRthak kahevAno zo atha che? samAdhAna A prakAre che-jo ke upaga ane pazyantAnA sAkAra ane anAkAra bheda samAna che, paNa sAkAra ane anAkAra bhedonA je vAntara bheda che, temanI sakhyA zrI prajJApanA sUtra H 5 269 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAna nathI. e kAraNe upagathI pazyantAne alaga kahevI Avazyaka che jemAM pAMca jJAna ane traNa ajJAna ema sAkArapayoganA ATha bheda che, paNa sAkAra pazyanAnA cha ja bheda che. matijJAna ane matyajJAnarUpa be prakAranI pazyantAne svIkAra nathI kare. enuM kAraNa e che ke khUba lAMbA samaya sudhI jovuM sAkAra pazyantA kahevAya che ane sArI rIte spaSTa jevuM anAkAra pazyantA kahevAya che. A vyAkhyAnA anusAra je jJAna dvArA vaikAlika baMdha thAya, teja jJAna dIrgha kalA viSayaka hovAne lIdhe pazyatA kahevAya che, tenAthI bhinnajJAna pazyantA nathI kahevAtuM. paNa matijJAna ane matyajJAna utpanna paNa avinaSTa padArthane grahaNa kare che, tethI ja vartana mAna kAlika padArthane ja viSaya karavAnA kAraNe tene pazyantA kahevAtI nathI. kahyuM paNa che-"je jJAna avagrahAdi rUpa heya vartamAna kAlika vastunuM grAhaka heya ane indriya tathA mananA nimittathI utpanna thAya, tene Abhinidhika jJAna (matijJAna) kahe che. e ja prakAre matijJAna ane matyajJAna, e banne sa kAra pazyantA nathI. zrutajJAna Adi cha trikAla viSayaka hovAne kAraNe sAkAra pazyantA zabdanA vAcya thAya che. e chae atIta ane anAgata viSayanA cAhaka che. e viSayamAM pramANa e che-je jJAna trikAla viSayaka heya, Agama-granthanuM anusaraNa karanAra hoya ane indriya tathA mananA nimittathI utpana thAya tene jinendradeva zrutajJAna kahe che ke 1 ! avadhijJAna paNa asaMkhyAta atItakalika ane anAgata kAlika utsapiNi - avasarpiNiyone jANavAnA kAraNe trikAla viSayaka che mana:paryavajJAna paNa palyopamane asaMkhyAta bhAga pramANa atIta ane anAgata kALane paricoda hovAthI trikAla viSayaka che. kevalajJAna saMpUrNakALane viSaya kare che. tethI tenI trikAla viSayakatA te prasiddha che. zrutajJAna ane virbhAgajJAna paNa trikAla viSayaka hoya che, kema ke e bane atIta ane anAgata bhAvanA paricachedaka thAya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 270 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e prakAre zrutajJAna Adi cha ja sAkAra pazyantA zabdanA vAcya thai zake che. parantu sAkA prayAganA viSaya ema nathI kahevAtu. je jJAnamAM AkAra-vizeSanA Adha thAya, te pachI traikAlika edha hoya athavA vartamAna kAlika Adha hoya, tene sAkAroyAga kahe che, e ja kAraNe sAkAre payoga ATha prakAranA kahyA che. e ja prakAre cakSudaCna, acakSudaCna, avadhina ane kevaladenanA bhedathI anAkArApayeAga cAra prakAranA che, parantu anAkAra pazyantAnA te traNa ja bheda che, kema ke acakSudana anAkAra pazyantAmAM parigaNita nathI, pahelAM anAkAra pazyantAnu svarUpa matAvatAM kahyuM che ke jemAM viziSTa pariskuTa rUpa dekhAya teja anAkAra pazyantA che, paNa acakSurdanamAM A lakSaNa ghaTatu nathI. kAi paNa buddhimAna pramAtA AMkhanI jema anya indriyA agaratA manathI parisphuTa IkSaNa nathI karatA, e kAraNe cakSudana anAkAra pazyantA zabdanA vAcya nathI thaI zakatA, tethI ja anAkAra pazyantAnA traNa ja bheda thAya che, e prakAre sAkAra pazyantAnA ane ana!kAra pazyantAnA avAntara bhedamAM vibhinnatA thavAnA kAraNe upayoga ane pazyantAmAM bheda che. te avAntara bhenuM pratipAdana karAya chezrIgautamasvAmI-he bhagavan! sAkAra pazyantA keTalA prakAranI kahI che ? zrIbhagavAn-u gautama ! sAkAra pazyantA cha prakAranI kahI che te A prakAre che (1) zrutajJAna pazyantA (2) avadhijJAna pazyantA (3) mana:paryavajJAna pazyantA (4) kevaLajJAna pazyantA (pa) zrutAjJAna sAkAra pazyantA ane (6) vibha'gajJAna sAkAra pazyantA zrI gautamasvAmI-he bhagavan anAkAra pazyatA keTalA prakAranI kahI che ? zrI bhagavAna-he gautama ! anAkAra pazyantA traNa prakAranI kahela che, jemake-cakSudana anAkAra pazyatA, avadhidarzana anAkAra pazyantA, ane kevaladaCna anAkAra pazyantA. A rIte sAmAnya rUpathI pazyantAnu nirUpaNa karIne have jIva pada vizeSaNa vALA payantAnuM nirUpaNa kare che. Aja pramANe jIvAnI pazyantA khAsa samajavI joie. arthAt jIvAnI pazyantA paNa e prakAranI che. temAM sAkAra pazyantA cha prakAranI ane anAkAra pazyantA traNa prakAranI che. have cAvIsa daDakAnA kramathI pazyantA keTalA prakAranI kahelI che? te khatAve che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! naiyikAnI pazyantA keTalA prakAranI kahelI che ? zrIbhagavAna-he gautama ! nAyikAnI pazyantA e prakAranI kahI che sAkAra pazyantA ane anAkAra pazyantA. zrIgotamasvAmI-he bhagavan ! naiyikAnI sAkAra pazyantA keTalA prakAranI kahelI che ? zrIbhagavAna-he gautama! nairayikAnI sAkAra pazyantA cAra prakAranI kahI che jema ke zrI prajJApanA sUtra H 5 271 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) zrutajJAna pazyantA (ra) avadhijJAna pazyantA (3) zrutAjJAna pazyantA ane (4) vi gajJAna pUNyantA. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! nAriyakAnI anAkAra pazyantA keTalA prakAranI kahI che? zrIbhagavAn he gautama ! nairayikAnI anAkAra pazyantA e prakAranI kahI che jema ke cakSudana anAkAra pazyantA ane avadhidarzana anAkAra pazyantA. nAkAnI samAna asurakumAra, nAgakumAra, suvarNa kumAra, agnikumAra, vidyukumAra, udgaSikumAra, draupakumAra, dikkumAra, pavanakumAra, ane tanitakumAra devAnI paNa sAkAra pazyantA cAra prakAranI ane anAkAra pazyantA e prakAranI kahelI che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! pRthvIkAyikAnI pazyantA keTalA prakAranI kahI che ? zrIbhagavAna hai gautama ! pRthvIkAyakInI eka sAkAra pazyantA ja hoya che. zraugotamasvAmI-he bhagavan ! pRthvIkAyikAnI sAkAra pazyantA keTalA prakAranI kahelI che ? zrI magavAna-he gautama! pRthvIkAyikAnI eka zrutojJAna sAkAra pazyantA ja kahelI che. eja prakAre aplAyika, tejaskAyika, vAyukAyikA ane vanaspatikAyikAnI paNa eka ja sAkAra pazyantA che ane te zrutajJAna sAkAra pazyantA che. zrIgotamasvAmI-he bhagavan ! dvIndriyonI pazyantA keTalA prakAranI che? zrIbhagavAna- gautama ! dvIndriyAnI eka sAkAra pazyantA ja kahelI che. zra'gautamasvAmI-he bhagavana / dvIndriyAnI sAkAra pazyantA keTalA prakAra kahelI che ? zrIbhagavAng gautama ! dvIndriyAmAM e prakAranI sAkAra pazyantA hoya che, jema ke zrutajJAna sAkAra pazyantA ane zrutAjJAna sAkAra pazyantA. eja prakAre trIndriyAnI sAkAra pazyantA paNa e prakAranI ja samajavI joIe. zrIgautamaSAmI-he bhagavan ! caturindriyAnI pazyantA keTalA prakAranI kahI che ? zrIbhagavAna-De gautama ! catuiindrayAnI pazyantA be prakAranI kahI che jema ke sAkAra pazyantA ane anAkAra pazyantA, sAkAra pazyantA dvIndriyAnI samAna samajI levI joi e. zrIgotamasvAmI-he bhagavana ! caturindriyAnI anAkAra pazyantA keTalA prakAranI che? manuSyeAnI pazyantA evI ja kahevI joie ke jevI jIvana kahI che. A badhAnA sivAya zeSa jIveAnI pazyantI vaimAnikA sudhI nArakAnI samAna samajavI joie arthAt zrI prajJApanA sUtra H 5 272 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcendriya tiryaMcA, vAnabatta, tibbo ane vaima nikenI sAkAra pazyantA cAra, prakAranI ane anAkAra pazyanA be prakAranI che. sAkAra pazyantA zrutajJAna, avadhijJAna, zrutajJAna ane virbhAgajJAna rUpa che ane anAkAra pazyantA cakSudarzana ane avadhidarzana rUpa che. have pazyatAvALA jIva AdinuM prarUpaNa kare che zrIgautamasvAmI-he bhagavan! jIva sAkAra pazyantAvALA che athavA anAkAra pazyantA vALA che? - zrIbhagavAn -ha gotama ! jIva sAkAra pazyantAvALa paNa che ane anAkArapazyantAvALA paNa che zrIgautamasvAmI-he bhagavana zA hetuthI ema kahevAya che ke jIva sAkAra pazyantAvALa paNa che ane kAra pazyantAvALA paNa che ? zrI bhagavAna gautama! je jIva zrutajJAnI, avadhijJAnI che, manaHparyAvajJAnI che agara kevalajJAnI che, kRtAjJAnI athavA virbhAgajJAnI che, teo sAkAra pazyantAvALA kahevAya che, kemake-temanuM jJAna sAkAra pazyantA che, tethI ja te ja sAkAra pazyantAvALA kahevAya che. paNa je jIva cakSudarzanI, acakSu darzanI, avadhidanI ane kevaladarzanI che, te jIve anAkAra pazyantAvALA kahevAya che, kema ke temanA be anAkAra pazyantA rUpa che. e hetuthI he gautama ! ema kahevAya che ke jIva sAkAra pazyantAvALA paNa ane anAkAra pazyantAvALA paNa che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nAraka jIva sAkAra pazyantAvALA che agara anAkAra pazyantAvALA che? zrI bhagavAn he-gautama! e ja prakAre arthAt jIvanI jema nAraka paNa sAkAra pazyantAvALA paNa che ane anAkAra pazyantAvALA paNa chepahelAnI apekSAo vizeSatA e che ke nArakamAMthI manaH paryAvajJAnI ane kevalajJAnI na kahevA joIe, kemake nAraka jIva cAritra aMgikAra nathI karI zakatA, tethI temanAmAM manaH paryAvajJAna ane kevalajJAna nathI maLI AvatuM, e prakAre be prakAranI pazyantA paNa teomAM nathI hotI. anAkArapazyantAmAMthI temanAmAM kevaladarzana nathI thatAM. nArakenI samAna asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vidhutkumAra udadhikumAra, dvIpakumAra, dikumAra, pavanakumAra, ane svanitakumAra paNa sAkAra pazyantAvALA ane anAkAra pazyantAvALA paNa hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! pRthvIkAyika zuM sAkAra pazyantAvALA hoya che ? agara te anAkAra pazyantavALA hoya che ? zrI bhagavAn he gautama ! pRthvIkAyika sAkAra pazyantAvALA hoya che, anAkAra parantAvALA nathI hotA. zrI prajJApanA sUtra : 5 273 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zA hetuthI ema kahe che ke pRthvIkAyika sAkAra pazyantAvALA hoya che, anAkAra pazyantAvALA nathI hotA ? zrI bhagavAn he gautama ! pRthvIkAyikamAM eka thatajJAna pazyantA ja kahI che, e hetuthI. he gautama ! evuM kahyuM che ke pRthvIkAyikamAM eka sAkara pazyatA ja hoya che, anAkAra pazyantA nathI hotI-temanAmAM viziSTa pariskuTa jJAnarUpa pazyatA nathI maLI AvatI. pRthvIkAyikanI samAna ayike, tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAyikamAM paNa eka zrutajJAna sAkAra pazyantA ja kahelI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! kaundriya jIva zuM sAkAra pazyantAvALA che? athavA anAkAra pazyantAvALA che? zrI bhagavAna gautama! dvIndriya jIva sAkAra pazyantAvALA che, anAkAra pazyantAvALA nathI hotA. zrI gautama svAmI-he bhagavan! zA hetuthI ema kahela che ke dvIndriya jIva sAkAra pazyantAvALA che, anAkArapazyantAvALA nathI. zrI bhagavAna-he gautama ! dvIndriyanI sAkAra pazyanA be prakAranI kahI che, te A prakAre zrutajJAna sAkAra pazyantA ane zrutajJAna sAkAra pacatA e hetuthI, he gautama! ema kahevuM che ke dvIndriya jIva sAkArapazyantAvALA che, anAkArapazyantAvALA nathI. eja prakAre trIndriya paNa sAkArapazyantAvALA hoya che, anAkArapazyantAvALA nathI hotA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! caturindriya zuM sAkArapazyantAvALA hoya che athavA anAkAra pazyantAvALA hoya che ? zrI bhagavAna he gatama! caturindriya jIva sAkAra pazyantAvALA paNa ane anAkAra pazyantAvALA paNa hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! zA hetuthI ema kahevAya che ke caturindriya jIva sAkArapazyantAvALA paNa ane anAkArapazyantAvALA paNa hoya che? zrI bhagavAhe gautama! je caturindriya jIva zrutajJAnI athavA zrutajJAnI hoya che, teo sAkAra pazyantAvALA hoya che, paNa je caturindriya cakSudarzanI hoya che teo anAkArapazyantAvALA hoya che, he gautama ! e hetuthI ema kahevAya che ke caturindriya jIva sAkArapazyantIvALA paNa hoya che ane anAkArapazyantAvALA paNa hoya che. manuSyanuM kathana samuccaya jIvonA samAna samajavuM joIe. bAkInA jInuM kathana nArakanA samAna jANI levuM joIe. arthAt vAnantara, tiSka ane hemAnikanI pazyantA nArakenA samAna che. A pazyantA eka prakAranI jJAtatA che jene prAkaTaya paNa kahe che. te sU0 1 che zrI prajJApanA sUtra : 5 274 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevali kI jJAnasampattI kA nirUpaNa kevalIjJAna soMpatti zabdA ( vasI nuM maMte / rUma caLavamaM puSa ALA ) he bhagavAna / kevalI A ratnaprabhA pRthvIne mAkArathI (he) hetuethI ( cama) upamAothI ( Truptendi) dRSTAntAthI ( dho)ivarSoMthI (saMTALedi`) sasthAnethI ( mALe i ) pramANAthI (royArehiM) pratyavatArathI (dga samaye jJAnarU taM samaya pAsa4) je samaye jANe che, te samaye jove che ? (traM samarcapAsa' tuM samaruM jJaLapha !) je samaye dveSe che, te samaye jANe che ? ( goyamA ! to kuLadeM samadre )he gautama! A atha sama nathI. (se keLaveLa aMte ! rUM vunnarU ) he bhagavan ! zA heturthI ema kahevAya che. (jemahIna rUma caLavama puvi barendui' ) kevalI A ratnaprabhA pRthvIne AkArathI (dga samaya bALaka jo te samaya pAsapha, gaM samaya pAsa no tuM samaya gALaklR ? ) je samaye jANe che, te samaye dekhatA nathI, je samaye dekhe che, te samaye jANatA nathI. (poyamA ! savAre senAne mavarU) he gautama ! temAnA jJAna sAkAra hAya che (aLavAre te vaMsaLuM majja) temanA daCna anAkAra hAya che. (se tenaDhen) e kAraNathI (jJApa no te samaya nALajja) yAt te samaye nathI jANatA ( nAva gadde sattama) e ja prakAre yAvat sAtamI pRthvIne (tra' soma 1) e ja prakAre sauthama kalpane (jJAva bannuyaM) yAvat acyutaH kalpane (nevivimALA) traiveyaka vimAnene (anuttatrimALA) anuttara vimAnene (phIparamAra putre) iSatprAgmAra pRthvIne (vALuvozaruM) paramANu pudgalAne (Tuvaresiya svaMyaM) dvipradezI sandhAne (jJAya baLata vasiyaMsaMdha) yAvat ananta pradezI kanyAne, (devasTa juM maMte ! phreMca caLama puti) he bhagavan ! kevalI A ratnaprabhA pRthvIne (aLa nared) anAkArothI (jjai'i) ahetuethI (anuvad) anupamAethI (triMttehi) adRSTAntAthI (avaLuMDhi) avothI (kasaMTALerdi') asasthAnothI (vamaLeti) apramANAthI (apaloyArehi) apratyavatArathI (sajja na jJALav ?) dekhe che, jANutAthI. (kuMtA) hA (nomA) huM gautama (vevajI mAM maM caLavamaM puvi) kevalI A ratnaprabhA pRthvIne (aLavArehiM. nAva pAsarU nALarU) anAkArothIyAvat dekhe che, jANatA nathI (tta veLaTaLa aMte ! harSa vurucarU ) bhagavan! zA kAraNathI ema kahevAya che ? (vaivasTImaM caLa: puDhavi baLA rephilAya pAsaphLa jJAnarU) ke kevalI A ratnaprabhA pRthvIne anA zrI prajJApanA sUtra H 5 275 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArethI yAvata dekhe che, jANatA hatA nathI. (yama ! mAre che je mavaDu) he gautama! temanA darzana anAkAra hoya che (nAre re mA) temanA jJAna sAkAra hoya che (je tejI jovA ! ga vRtta) he gautama ! e kAraNathI ema kahevAya che (varI rUma racAttama purvi) kevalI A ratnaprabhA pRthvInA (aLA hiM) anAkArethI (jJAva pAsarU na jJAnarU) yAvatuM dekhe che, jANatA nathI (Urva jJAva rUNimA purva) e ja prakAre yAvata Ibata prAzmAra pRthvInA (4mA gtre) paramANu pudagalonA (baLatafNAM dhaMdha) ananta pradeza anvane (jANa; 7 vAgarU) dekhe che, jANatA nathI. sU0 rA pAsaNayA pada samApta TIkArtha - chatmastha jIva sakarmaka hoya che, tethI ja temanA sAkAro paga ane nirA kAro paga kamathI ja utpana thaI zake che, kemake sakarmaka jIvana eka upagano samaya bIjA upaga karmathI AvRtta banI jAya che, e kAraNe te utpanna nathI thaI zakatA. be upagenuM ekI sAthe banavuM virUddha che. e kAraNe chamastha je samaye jANe che, te samayamAM dekhAtA nathI, paNa tenA pachI ja dekhe che, paNa kevalInA ghAtika karmo kSaya thayelA hoya che, tethI ja temanA jJAnAvaraNa ane darzanAvaraNa kSaya thaI javAnA kAraNe jJAna ane darzana bannenuM eka sAthe havAmAM ke virodha nathI thatA. - te zuM teo je samaye ratnaprabhA Adine jANe che, te samaye dekhe che? athavA jIva svabhAvanA kAraNe kramathI jANe-dekhe che? evI AzaMkAthI gautamasvAmI prazna kare che- he bhagavan ! kevalI bhagavAna A ratnaprabhA pRthvInA AkArathI arthAt AkAra bhedethI, jemake A ratnaprabhA pRthvI parakAMDa, paMkakAMDa ane apakAMDanA bhedathI traNa prakAranI che. kharakAMDanA paNa sela bheda che, temanAmAMthI prathama eka hajAra jana pramANa ratnakAMDa che, tene pachI eka hajAra ejana pramANe vajakAMDa che, tenA nIce hajAra janane veDUryakAMDa che, ityAdi rUpathI samajI levuM joIe. tathA hatuothI arthAta u5patti agara yuktithI-jema-A pRthvInuM nAma ratnaprabhA kema che? tenuM samAdhAna A che ke ratanamaya kAMDa hevAnA kAraNe tenuM nAma ratnaprabhA che. ratna ja jenI prabhA athavA ratnamaya kAMDa hevAthI jemanAmAM ratnanI prabhA-kAnti hoya te ratanaprabhA A pRthvI zabdanA artha anusAra nAma che. tathA upamAothI arthAt sadazatAthI, jema ratnaprabhAmAM ranaprabha Adi kAMDa varNa vibhAgathI pamarAnedunI samAna che ItyAdi, daSTAMntathI arthAt udAharaNAthI athavA vAdI tathA prativAdInI buddhimAM samatAnA pratipAdaka vAkathI, jemake pRthu temaja buddha (carasa ane goLAkAra ) udara AdinA AkAra pitAmAM rahenArA dharmothI yukta hoya che. ane ghaTa AdimAM rahelA dharmothI vyAvRtta (bhinna) hoya che, tethI ja jema ghaTa, paTAdithI bhinna che, eja prakAre A ratnaprabhA pRthvI paNa zarkarA Adi pRthvIothI bhinna che, kemake tenA dharma temanAthI judA che. e kAraNe zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnaprabhA, zarkarA prabhA AdithI pRthapha ja varatu che, ItyAdi. - tathA varSothI arthAt ta Adi varNonA bhedathI, zukala Adi guNonA utkarSa temaja apakarSa rUpa saMkhyAta guNa, asaMkhyAta guNa, ane ananta guNanA vibhAgathI tathA gaMdha, rasa ane sparzanA vibhAgathI, tathA saMsthAnothI, arthAt ratnaprabhAmAM banela bhavane temaja narakAvAsenI racanAnA AkArotha jemake-te bhavano bahArathI geLa ane aMdarathI caturasa che, nIce puSkaranI karNikAnA AkAranA che. e ja prakAre naraka aMdarathI goLa che, bahArathI catura, ane nIce khurapA (astrA)nA AkAranA che ItyAdi. tathA pramANethI arthAt laMbAI meTAI vistAra Adi rUpa pariNAmotha, jemake, eka lAkha eMsI hajAra jana meTAivALI, tathA rajaju pramANa laMbAI-pahoLAIvALI ityAdi pratyavatArothI arthAt ghanAdadhi Adi valathI je purepurA vyApta karI de tene pratyavatAra kahe che. ghanedadhi Adivalaya badhI dizAomAM ane badhI vidizAomAM ratnaprabha pRthvIne vyApta karIne rahelA che, tethI teo pratyavatAra kahevAya che. tAtparya e che ke zuM kevalI bhagavAna AkArAdithI ratnaprabhA pRthivIne je kevalajJAnathI jANe che, te ja samayamAM kevaladarzanathI dekhe paNa che ? ane je samayamAM kevala darzanathI dekhe che zuM te ja samayamAM kevalajJAnathI jANe paNa che? zrI bhagavAna uttara Ape che he gautama! A artha samartha nathI, arthAt A vAta yukti saMgata nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zA hetuthI ema kahevAya che ke kevalI je samaye A ratnaprabhA pRthvIne AkAre , hetuo, upamAo, daSTAnta, varNa, saMsthAne pramANe ane pratyavatAthI je samayamAM dekhe che, te samayamAM jANatA nathI ? | zrI bhagavAna-he gautama! kevalI bhagavAnanuM jJAna sAkAra arthAt vizenuM grAhaka hoya che ane darzana anAkAra arthAt sAmAnyanuM grAhaka hoya che. tethI ja kevI jyAre jJAna dvArA vizeSa pariccheda kare che tyAre jANe che ema kahevAya che ane jyAre darzana dvArA sAmAnyane grahaNa kare che tyAre dekhe che ema kahevAya che. kevalInuM jJAna sAkAra arthAt vizeSanuM grAhaka heva che, anyathA te jJAna ja nathI kahI zakAtuM, kemake, vizeSa grAhaka bodha ja jJAnano artha che. kahyuM paNa che-"vivaM punarNA" arthAt je vizeSa yukta vastune jANe che, te ja jJAna che. darzana anAkAra athAt sAmAnyanuM grAhaka hoya che. kahyuM paNa che-padArthonA vizeSa rahita grahaNane darzana kahe che. jIvatA keTalAka pradezamAM jJAna ane keTalAka pradezamAM darzana thAya, e prakAre khaMDazaH jJAna ane darzanane saMbhava nathI, paNa jyAre jJAna thAya che tyAre purepurUM jJAna ja thAya che ane jyAre darzana thAya che, tyAre purepuruM darzana ja thAya che. jJAna ane zrI prajJApanA sUtra : 5 277 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzana chAyA ane taDakAnI samAne paraspara virodhI che. sAkAra temaja anAkara heivAthI je samayamAM kevalI jANe che, te samayamAM dekhatA nathI ane je samayamAM dekhe che, te samayamAM jANatA nathI, ema samajavuM. e ja kahe che-kevalI A rAnaprabhA pRthvIne AkAra AdipI je samayamAM jANe che te samayamAM dekhatA nathI, ane je samayamAM dekhe che, te samayamAM jANatA nathI. e ja prakAre karaprabhA, vAlukAprabhA, paMkaprabhA, dhrumaprabhA, tama prabhA ane adhaH sAtamI pRthvIne AkAra AdithI je samayamAM jANe che, te samayamAM dekhatA nathI ane je samayamAM dekhe che te samayamAM jANatA nathI. yukti pUrvavat samajI levI. e ja prakAre saudharma kalpane yAvat IzAna, sanaskumAra, mahendra brahmalAka, lAntaka, mahAzuka, sahasAra, Anata, prANata, AraNa ane acuta kalpane AkAra AdithI je samayamAM jANe che te samaye dekhatA nathI ane je samaye dekhe che te samayamAM jANatA nathI, yukti pUrvavat samajI levI. kevalI zreyaka vimAnane, amyuta vimAnane, ISa~AbhAra pRthvIne, paramANu yudgalene, dvidezI skane, yAvat tripradezI, catuHkhadezI, paMca pradezI, dezI, sAtarAkezI, ATha pradezI, nava pradezI, daza pradeza, saMgatapradezI, asaMkhyAtapradeza ane anantapradazI kandha ne AkAra AdithI je samayamAM jANe che te samayamAM dekhatA nathI ane je samayamAM dekhe che te samayamAM jANatA nathI yuktipUrva pramANe samajavI. - pahelA jJAnane sAkAra ane darzanane nirAkAra nizcita karela che, tethI ja kevalI ratnaprabhA Adine AkAranA abhAve jyAre dekhe che, tyAre teo dekhe che. e prakAre kahevuM joIe, " jANe che," evuM na kahevuM joIe. evI prarUpaNa karavAne mATe kahe che- bhagavan! jyAre kevalI A ratnaprabhA pRthvIne anAkArethI arthAt pUrvokta AkArathI rahita, ahetuethI arthAt yuktirahita, anupamAothI arthAta sadRzatArahita, adaSTAntathI arthAt udAharaNanA abhAvethI, avarSothI arthAt zukalAdi varSothI gaMdha, rasa, sparza rahita, rUpathI, asaMsthAnethI arthAt racanA vizeSathI rahita. apramANathI arthAt pUrvokta pramANa vizeSathI rahita apratyavatArothI arthAt ghanodadhi Adi valathI rahita rUpathI kevala zuM jove ja che? jANatA nathI ? zrI bhagavAna-ene svIkAra karatAM kahe che he gautama! hA, e sAcuM che, kevalI A ratnaprabhA pRthvIne jyAre anAkAra, yAta-ahetuo, anupamAo, adakhAte, ava, aprama Ne temaja apratyavatAthI kevala dekhe ja che tyAre jANatA nathI. yuti pUrvavat samajavI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zA hetuthI ema kahevAya che ke kevalI ratnaprabhA pRthvIne yAvata ahetuo anupamA AdithI kevala dekhe ja che, jANatA nathI ? zrI prajJApanA sUtra : 5 278 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna hai gotama ! bhagavAna kevalInuM darzana anAkAra arthAt vizeSa grahaNathI rahita hoya che ane jJAna sAkAra arthAt vizeSa grahaNathI sahita hoya che. te banne pUrvokta prakArathI paraspara virUddha che, e kAraNe he gautama ! ema kahevAya che ke kevalI A ratnaprabhA pRthvIne anAkAre yAvata ahetuo AdithI kevala dekhe ja che, jANatA nathI. e ja prakAre zarkarA prabhA, vAlukAprabhA, paMkaprabha, dhUma prabhA, tamaH prabhA, adhaH sAtamI pRthvI, saudharma, IzAna, sanakumAra, mahendra, brahmaleka, lAntaka, mahAzukra, sahasAra, Anata, prANata, AraNa, ayuta ka65, navayaka kapi, pAMca anuttara vimAna, IzvagrAmbhAra pRthvI, paramANu pudgala, dvidezI skalpa, tripradeza adha, catuH dezI , paMcapradezI skandha, papradezI kalpa, saptapadezI skandha, aSTapradezI kandha, navapradezI skanda, dazadezI kalpa, saMkhyAta dezI , asaMkhyAtapadezI ska, ane anantapradezI rakaghane anAkArothI ahetuothI anupamAothI adaSTAtothI, avarNothI, asaMsthAnothI, apramANathI tathA apratyavatAthI kevaLa jyAre dekhe che, tyAre jANatA nathI. pahelA kahyA pramANe kelInA jJAnanI ane darzananI pravRtti ekI sAthe nathI thaI zakatI. 2 | prajJA panAmAM pazyantA pada samApta saMjJA pariNAma kA nirUpaNa ekatrIsamuM saMjJA pariNAma pada zabdArtha:-( vIvALa aMte ! saLI, taLI, no savaLI, no asaLI) he bhagavan ! jIva saMjJA che, apaMjJI che agara to - a paMjJI che? (yatA nIvA saLI , aooLI li nolaumo-no gALo vi) he gautama! jIva saMjJI paNa che, asaMjJI paNa che. saMjJI-no asaMjJI paNa che. (naraNacALe purajhA ) nArake e badhI prazna (lomA ! nephayA haoro vi gaNaom vi no no sALI-jo zALA) he gautama ! nAraka saMjJI paNa che, asaMsI paNa che, ne saMjJIne asaMjJI nathI. (yaM lakumAra rAva thayikumAra) e ja prakAre asurakumAra thAvat stanatakumAra. (gvahArUna pucho ?) pRthvIyike sambadhI prazna ? (yamA! no saghaLI) saMjJI nathI. (gaoof) asaMjJI che (no nosaMkSI-ne baoLI) ne saMsI-ne asaMsI nathI. | (gva vaiviMga-terica-23Fvivi) e ja prakAre dvIndriya, trIndriya, caturindriyapaNa. (mapUsA nA nIve) manu ya jInA samAna (UMtithativiLiyA vALamaMta ca nA nerA) pacendriya tiryaMca tathA vanavyantara nArakonI samAna (jJAsika mALiyA acLI, no zALA) tiSka ane vaimAnika saMjJI che, asaMsI nathI. (noLI-ro zrI prajJApanA sUtra : 5 279 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Homo) nAsaMjJA-nA asaMsI nathI (IlA puche ?) siddha sambandhI prazna (camA ! no zaoLI, no satuf) he gautama ! saMrI nathI, asaMsI nathI. tene saLI-no mALI) ne saMsI-ne asaMsI che. (nararUca tithi majUtAya) narakhi , tiryaMca ane manuSya (vAcA guru) vAnavyantara, asura Adi (saLI, ) saMsI ane ajJA che. (viDhivicA kALI) vile asaMsI che (aosiya mALiyA taoLa) tiSka ane vaimAnima saMjJI che. 1 TIkAtha-trIsamA padamAM jJAna pariNAma vizeSarUpa pazyantAnuM nirUpaNa karAyuM. have ekatrImAM padamAM pariNAmanI sadazatAthI gati pariNAma vizeSa rUpa saMjJA pariNAmanI prarUpaNa karavAne mATe kahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! jIvasaMjJI hoya che agara asaMsI hoya che athavA te saMjJI, ne asaMzI hoya che? saMjJAne artha che atIta anAgata ane vartamAna bha nA svabhAvanI vicAraNA e prakAranI sattAvALA jIva rAzI kahevAya che, arthAt evA jIva jemanAmAM mAnasika jJAna temaja viziSTa smRti maLI Ave. temanAthI je viparIta hoya arthAt jemanAmAM mAnasika jJAna na hoya te asaMjJI kahevAya che. je saMgI ane asaMjJI bane keTiyathI atIta haya, tevA kevalI saMjJa-ne asaMsI kahevAya che. e kendriya, vikasendriya ane saMbhUmi paMcendriya jIva asaMjJI hoya che temanAmAMthI kendriyAmAM mAnasika vyApArane abhAva hoya che, ane dvIndriyAdimAM viziSTa manevanino abhAva hoya che, kevalI ane siddho nosaMjJI- asaMjJI hoya che. kevaliyo (arihanta)mAM manadravyone sambandha hovA chatAM paNa teo atIta kAlika, anAgata kAlika, ane vartamAnakAlika padArthonA svabhAvanI payalecanArUpa saMjJAthI rahita che. jJAnAvaraNa ane darzanAvaraNa karmone kSaya thaI java ne kAraNe teo kevalajJAna ane ke la darzananA dvArA ja samasta padArthone sAkSAt jANe che dekhe che, e kAraNe temane narsarI kahela che. e ja prakAre siddha dravya manathI rahita hovAnA kAraNe nosaMsI che ane sarvajJa hovAnA kAraNe asaMjJI che. e ja abhiprAyathI bhagavAne kahyuM- he gatama! jIvasaMjJI paNa hoya che, khasI paNa hoya che ane nasaMsI-no asaMjJI paNa hoya che. have temanuM daMDaka kamathI nirUpaNa kare che zrI gautamasvAmI- he bhagavana ! narayika jIva saMjJI hoya che agara asaMjJI hoya che athavA saMsI ne asaMzI hoya che? zrI bhagavAna-he gautama ! narayika saMjJI paNa hoya che, apaMjJI paNa hoya che. je saMjJInA bhAvathI narakamAM utpanna thAya che te nArako saMjJI kahevAya che ane je asaMjJInA bhavathI narakamAM utpanna thAya che, teo asaMzI kahevAya che. paNa nAraka saMjJI-ne asaMjJI nathI hotA, kemake te e kevalI nathI thaI zakatA. kevalI na thavAnuM kAraNa e che ke teo cAritranA aMgIkAra nathI karI zakatA, zrI prajJApanA sUtra : 5 280 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nArakanI samAna asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vivukumAra udadhikumAra, dvIpakumAra, dikumAra, pavanakumAra, ane svanitakumAra bhavanavAsI paNa saMjJA ane asaMjJI hoya che, paNa saMgI-ne asaMjJI nathI letA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! pRthvIkAyika zuM saMjJI hoya che, agara asaMsI hoya che ke zuM na saMjJa-ne asaMjJI hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! pRthvIkAyika jIva saMjJI nathI hotA. paraMtu asaMjJI ja hoya che. teo ne saMsI-ne saMsI paNa nathI hotA. e ja prakAre dvIndriya, trIndriya, caturindriya paNa saMjJI nathI hotA paNa asaMjJI hoya che. teo paNa ne saMjJa- asaMjJI nathI hotA. manuSyanI vaktavyatA jenA samAna samajavI joIe, arthAta manuSya paNa jIvonI samAna saMjJI paNa hoya che saMjJA paNa hoya che. ane no sarInI aNI paNa hoya che. temanAmAMthI garbha ja manuSya saMjJA thAya che, saMmUIi manuSya asaMjJI hoya che ane kevalI na saMjJInI asaMsI hoya che. paMcendriya tiryA cenika tathA vanavyantara nArakanI samAna hoya che arthAt saMsI paNa ane agraNI paNa hoya che, ne saMjJI, ne ajJI nathI hotA, tika ane vaimAnika saMjJI hoya che, asaMsI nathI letAM tathA ne saMsI-ne asaMsI paNa nathI hotAM, kemake teo caritra aMgIkAra nathI karI zakatA. zrI gautamasvAmI bhavana ! siddha zuM saMsI hoya che agara te asaMsI hoya che? athavA ne saMsI-nI asaraNI hoya che zuM? zrI bhagavAn he gautama! siddhasaMzI nathI hotA, asaMjJI nathI hotA paNa na saMjJI-ne asaMjJI hoya che. have te ja viSayane saMgraha karanArI gAthA kahe che-nAzaka, tiya ca manuSya ane vanavyantara ane asurakumAra Adi saMsI paNa hoya che, asaMgarI paNa hoya che. vilendriya asaMjJI hoya che, jyotiSka ane vaimAnika deya saMjJI ja hoya che. saMjJA pada samApta zrI prajJApanA sUtra : 5 281 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyatAsaMyanapane kA nirUpaNa trImu` sayata pada zabdArtha -(nItrALa mate siMnayA, saMlayA, saMtacAtaMtrayA, no saMjJA, no sa nAyA, no saMgayAsaMgacA ?) he bhagavan, jIva zuM sayata hAya che, asayata hoya che ? sayatAsayata hoya che ? nA sayata nA asayata, nA sayatA saMyata heAya che? (noyamAM ! jhIvA saMgayA vi) he gautama jIva sayata paNa che. taMtrayA vi) asayata paNa (saMjJayA saMjJA vi) saMcatAsayata paNa (no saMnacA, no saMjJA no saMgacApaMyA vi) ne sayata, ne asaMyata, nA sayatAsayata paNa hoya che. (necA LaeN maMte ! punnArDa) nArako sa MbandhI pRcchA ? (poyamAM ! nephavA) he gautama nAraka. (no saMnacA) sayata nathI hAtA. (saMlayA) asayata hoya che. (no saMgacAlanayA) sayatAsaMyata nathI hAtA. (no no saMcA-no malayA no paMcAyuMnacA) nA sayata-nA asayata-nesa yatAsa yata paNa nathI banatA. (chyuM lAva pariciA) e ja prakAre caturi'driyA sudhI. (paMcicitilinoLiyAnuM pucchA) pAMcendriya tiryaMcA sambandhI prazna ? (vocamAM ! kRSitriyativijJoLiyA) 5 cendriya tiryaMgyAnika (no saMgacA) sayata nathI thatA (asaMjJacA tri) basayata paNa hoya che. (saMyAsaMgayA tri) sayatAsayata paNa hoya che (no sorsanaca to ayaMtraya solaMgayAtaMtrayA pa) nA saMvata-nA asayatane saMyAsacata nathI hAtA. (manustALa pucchA ?) manuSyA sa Mba MdhI prazna ? (poyamA ! mathUlA) he gautama ! manuSya (maMtrathA vi) saMyata pazu. (asaMjJA tri) akSayata pazu (satrayAsa cA vi) saMcatA saMyata paNa (no no saMjJaya-no asaMqhaca no saMgayAmaMnayA vi) nA sayata-nA asayatanA sayatA sayata nathI hotA. vALamaMttarosiMcavALiyA jJAnerA) vAlavyantara jyAtiSTha, vaimAnika nArakeAnI samAna. (ciddhALuM pucchA !) siddhosambandhI prazna (pecamA! viddhA no saMgA) he gautama ! siddha sayata nathI (no alaMga) asayata nathI (no saMgacAmaMnayA) sa yatAsayata nathI. (no maMtraya-no prasaMgaca-no saMyAsAcA) teo nA sayata nA asayata-nA sayatA sayata hAya che. (saMca prasaMnaca mAsanA ca nItrA, taheva anusA ca) jIva ane manuSya sayata ane asayata ane mizra arthAt sa yatAsayata heAya che. (saMnacA ttiriyA !) ti` ca zrI prajJApanA sUtra H 5 282 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sayata nathI detA. arthAt asaceta ane satAsayata hAya che. (lettA amaMgayA hoti) zeSa jIva asa yata hAya che. sU. 15 sayata pada samAsa TIkA :-ekatrIsamA paTTamAM sagni pariNAmanuM prarUpaNa karAyu. have batrIsamAM padmamAM cAritra pariNAma rUpa temaja sAdya yAganI nivRtti lakSaNavALA sayatanI prarUpaNA karavA mATe kahe che zrI gautama svAmI-he bhagavan ! jIva zuM sayata hAya che? zu masayata DAya che ? zu sa yatAsayata arthAt dezavirata hoya che? zuM ne sayata ne acayata-ne sacatAsayata huMya che? je sAva ye thI pUrNa rUpe vita thaI gayela che, temaja cAritra pariNAmanA vikAsanA kAraNabhUta niravadha maigemAM vatA heAya te saMta kahevAya che, arthAt je prANAtipAta Adi pApasthAnathI vita thaI cUkayA che. je sayata na hAya te asayata kahevAya che. ne prANAtipAta Adi pApothI dezataH AMzika rUpe vita khane che, teo dezavirata mana che. mA traNethI je bhinna che, teo nA sayata-nA asayata nA sayatAsayata kahevAya che. zrI bhagavAn uttara Ape chenDe gautama ! jIva sayata paNa hAya che kemake zramaNa sayata che, jIva asara pazu huMya che, kemake nAraka Adi asayata che, jIva sayatAsayata paNa bane che kemake paMcendriya tiya ca ane manuSya thUla prANAtipAta AdinA tyAga karIne deza saMyamanA ArAdhaka bane che. jIva nA sayata-nA asayata-nA sacattAsayata paNa thAya che, kemake siddhamAM A traNene niSedha maLI Ave che. siddha bhagavAn zarIra ane manI rahita haiAya che tethI ja temAM niravadha yugamAM pravRtti temaja sAvadya yogathI nivRttirUpa sayatatva ghaTita nathI thatu, sAvadya yAgamAM pravRtti na thavAthI asayatatvapaNuM paNa nathI maLI AvatuM ane bannenuM samilitarUpa sayatA sayatatva paNa e ja kAraNe nathI maLI AvatuM. have cAvIsa daDakAnA kramathI sayata AdinI prarUpaNA karAya che zrI prajJApanA sUtra H 5 283 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nAraka jIva zuM saMyata hoya che? zuM asaMyata hoya che? zuM saMyatAsaMta hoya che? zuM ne saMyata-ne asaMyati-ne saMyatA saMta hoya che ? zrI bhagavAna-he gautama! nAraka saMyata nathI hotA, asaMyata hoya che, saMyatA saMyata nathI hotA, kema ke teo hiMsA AdithI deza virata paNa nathI thatA. nAraka ni saMyata-no asaMyati-no saMyatAsaMvata paNa nathI hotA. nAraka asaMyamI ja hoya che, tethI ja e traNene abhAva emanAmAM nathI thaI zakato. - nArakanI samAna ja asurakumAra Adi bhavanapatie pRthvIkAyika Adi pAMca ekendriya, hIndriya, trIndriya ane caturindriya jIva paNa asaMyata hoya che, saMyata nathI hatA, saMyatAsaMyata paNa nathI hatA ane saMyata- asaMyati-ne saMtAsaMyata paNa nathI hotA yukti pUrvavat samajI levI joIe, zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! pacandriya tirthAnika zuM saMyata hoya che ? zuM asayata hoya che ? zuM saMyatAsaMmata hoya che? zuM ne saMyata na-asaMyata ne saMyatAsaMyata hoya che? zrI bhagavAnU-he gautamapadriya tiryaMca sayata nathI hotA, paNa asayata hoya che, saMtAsaMyata paNa hoya che, paNa jo saMyata-ne asaMyata ne saMyatAsa yata nathI hatA ahIM paNa yuktipUrvavat samajI levI joIe. zrI gautamasvAmI- he bhagavan ! manuSya zuM saMyata heya che, asaMyata hoya che, saMyatAsaMmata hoya che athavA no saMyata-ne asaMyata-ne saMyatAsaMyata hoya che ? zrI bhagavAna-he gautama ! manuSya sayata paNa hoya che, asaMyata paNa hoya che, saMyatAsaMvata paNa hoya che, paNa jo saMyata-ne asayata-ne saMtAsaMmata nathI hotA, kemake kevala siddha ja ukta traNa niSedhane pAtra che. zrI prajJApanA sUtra : 5 284 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAtavyantara, jyotiSka ane vaimAnika nArakenI sakhana asaMyata ja hoya che, saMyata nathI hotA, saMyatAsaMyatA paNa nathI hotA ane te saMyata- asaMyata-no saMyatAsaMyata paNa nathI hotA. zrI gautamasvAmI- he bhagavanuM siddha zuM saMyata hoya che ? asaMyata hoya che? saMyatAsaMyata hoya che athavA no saMyata-ne asaMta-ne saMyatA sayata hoya che. zrI bhagavAna he gautama ! siddhasaMyata nathI hotA, asayata nathI hotA, saMyatA saMyata nathI hotA, kevala ne sayata- asaMyata-ne saMyatAsaMyata ja hoya che, kema ke siddha ukta traNenA niSedhanA viSaya che. have kahela arthane saMgraha karanArI gAthA kahe che - jIva saMyata asaMyata ane saMyatA sayata paNa hoya che. e ja prakAre manuSya paNa saMyata asaMyata ane saMyatAsayata hoya che. tiryaMca sayata nathI hotA arthAta asaMta ane saMyatAsaMyata ja hoya che. zeSa ekendriya tathA vikasendriya temaja deva nAraka asaMmata hoya che. pAna e prakAre jIva ane manuSya saMyata asaMyata ane mizra arthAt saMyatAsaMyata hoya che. paMcendriya tiryaMca saMyata tathA saMvata-ne asaMyata-ne satAsaMyatathI rahita hoya che ane zeSa saMsArI jI asaMyata hoya che, asaMyatanA atirikta saMyata, saMyatA saMyata athavA ne saMyata ne asaMyata ne saMyatAsaMmata nathI hotA. jAsU0 1 saMyata pada samApta avadhiviSayaka dvAra gAthA kA nirUpaNa tetrIsamu avadhi pada zabdArtha -(mad vijaya saMkALe) bheda, viSaya, saMsthAna. (garimaMtaravA iva) Abhyantara ane bAhya. vaidi) dezAvadhi (hi) avadhine. (ca) ane (laghutrI) kSaya ane vRddhi (FrivArU va parivA) pratipAti ane aprati pati) TIkArtha batrIsamAM padamAM cAritranA eka vizeSa pariNAma saMyatanI prarUpaNa karAI. zrI prajJApanA sUtra : 5 285 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have tetrIsamAM padamAM jJAnanA pariNAma vizeSa avadhinI prarUpaNa karavA mATe prathama avadhi saMbaMdhI saMgrahaNI gAthAnuM kathana kare che sarva prathama avadhinA bhenI karUNA karAze, tyAra pachI tenA viSayanuM pratipAdanA kare che, tyAra bAda saMsthAna arthAta avadhi dvArA prakAzita kSetranA tapa, Adi AkAra kahevAmAM Avaze. avadhi dvArA prakAzita kSetrane AkAra upacAra avadhine AkAra kahevAya che. e ja prakAre Abhyantara ane bahA-be prakAranA avadhi kahevAze. je avadhi badhI dizAomAM potAnA prAkAzya kSetrane prakAzita kare che ane avadhijJAnI je avadhijJAna dvArA prakAzita kSetranA aMdara ja rahe che, te abhyatarAvadhi kahevAya che. tenAthI je viparIta hoya te bAhyAvadhi kahevAya che. te antata ane madhyagatanA bhede be prakAre che. je antamAM arthAta AtmapradezamAM paryanta bhAgamAM gata arthAta sthita hoya te antagata avadhi kahevAya che. keI avadhijJAna jyAre utpanna thAya che te spardhaka rUpamAM utpanna thAya che avadhijJAnanI prabhAnA, gavAkSa-jALI AdithI bahAra nikaLanArI dIpaprabhAnA samAna je niyata viccheda che, tene spardhaka kahela che. kahyuM paNa che. parvaka avadhijJAnanuM viccheda vizeSa che. spardhaka eka jIvanA asaM. khyAta ane saMkhyAta hoya che ane nAnA prakAranA banyA kare che. temanAmAMthI paryantavatI AtmapradezamAM sAme pAchaLa, adhe bhAgamAM agara upari bhAgamAM utpanna thayela avadhi AtmAnA paryata sthita hovAnA kAraNe antagata kahevAya che, athavA dArika zarIranA antamAM je gata arthAt vita hoya, te antagata kahevAya che, kemake te dArika zarIranI apekSAthI kadAcita eka dizAmAM jANe che. athavA badhA AtmapradezomAM kSApazama thavA chatAM paNa dArika zarIranA antamAM koI eka dizAethI jenA kAraNe jANI zakAya che. te antagata kahevAya che. te avadhijJAnamAM paNa spardhaka rUpa ja hoya che. e antagata avavi traNa prakAre -purataH (sAmethI) atagata, pRSThatA (pAchaLathI) antagata ane pAzvataH (paDakhethI) zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antagata, madhyagata, avadhi paNae ja prakAre samajavI joie. je AtmapradezanA madhyamAM gata sthita hAya arthAt madhyavatI AtmapradezamAM sthita hAya te madhyagata kahevAya che. A avadhi paddhaka rUpa heAya che ane samasta dizAmAM javAnA hetu hAya che ane madhyavatI AtmapradezAmAM hoya che. athavA samasta AtmapadezamAM kSaye pazama hAvA chatAM jenA dvArA audArika zarIranA madhya bhAgathI jaNAya che, te madhyagata kahevAya che. e prakAre jyAre avadhijJAna dvArA prakAzita kSetra avadhijJAnInA sAthe sambaddha thAya che tyAre te Abhyantara avadhi kahevAya che. paNa jyAre avadhijJAna dvArA prakAzita kSetra madhyamAM vyavacchinna thai javAnA kAraNe avadhi jJAnIthI sammaddha na bane tyAre te mAhyAvadhi kahevAya che. e prakAre Abhyantara ane bAhya avadhinA pachI dezanAvadhi kahevAmAM Avaze ane tenA pratipakSa sadhi paNa kahevAze. dezavidha ane sadhine atha zu che ? tenA uttara A pramANeche ke avadhijJAna traNa prakAratuM kahyuM che-(1) sa`jaghanya (2) madhyama ane (3) seveitkRSTa, sajaghanya avadhi dravyanI apekSAe taijasa vaNA ane bhASA vaNAnA apAntara lava. dravyane, kSetranI apekSAe agulanA asakhyAne bhAga tene, kAlanI apekSAe AvalikAnA asakhyAtamA bhAga atIta ane anAgata kArane jANe che, ahIM e dhyAnamAM rAkhavu joie ke avadhijJAna rUpI padArthIne ja jANe che, tethI ja kSetra ane kALane sAkSAt grahaNa nathI karI zakatA, kemake te amRta che, paNa upacAra kSetra ane kALane jANave samajavA joie. tApa e che eTalA kSetra ane kALamAM je rUpI dravya haiAya che, teene jANe che, te bhAvathI ananta poMcene jANe che, echAmAM ochA te pratyeka dravyanA rUpa, rasa, gaMdha ane parUpa cAra paryAyane jANe che ane dravya anata heAya che. tenAthI AgaLa punaH pradezenI vRddhithI kAlanI vRddhithI ane paryAyanI vRddhithI vadhatu avadhi madhyama kahevAya che, jyAM sudhI sarvotkRSTa avRSi dravyanI apekSAe samasta rUpI drabyAne jANe che, kSetranI apekSAe sampUrNa lekane zrI prajJApanA sUtra H 5 287 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane alakamAM leka pramANa asaMkhyAta khaMDene jANe che, kALanI apekSAe asaMkhyAta atIta ane anAgata urUpiNiyone avasarpiNiyo jANe che tathA bhAvanI apekSAe ananta paryAne jANe che, kemake te pratyeka dravyanA saMkhyAta-asaMkhyAta paryAne jANe che. sarva jaghanya, madhyama, ane sarvotkRSTa avadhimAMthI sarva jaghanya ane madhyama avadhi dezAvadhi kahevAya che. ane sarvotkRSTa avadhine paramAvadhi agara sarvAvadhi kahe che. tyAra pachI avadhijJAnanA kSayanuM ane vRddhinuM kathana karAze. arthAt hIyamAna ane vardhamAna avadhi kahevAze. je avadhijJAna je parimANamAM utpanna thayela che, te anukula sAmagrI na maLavAthI jayAre ghaTatA jAya che te hIyamAna kahevAya che. ane jJAna prazasta ane prazaratatara adhya. vasAyanA kAraNe paDelAnI avasthAthI vadhatuM jAya che, te vardhamAna kahevAya che. tatpazcAta pratiyAtI, apratipAtI ane 7 zabdanA prayogathI AnugAmika ane anAnugAmika a dhijJAnanuM kathana karAze. patipati a dhijJAna te che je utpanna thaIne copazamanA anusAra keTalAka kALa sudhI rahe che. ane pachI eka sAthe pUrNa rUpe naSTa thaI jAya che. apratipAtI avavijJAna kevalajJAna utpanna thatAnI pahelAM athavA mRtyunA pahelAM naSTa nathI thatuM. je avadhijJAna, eka sthAnathI bIjA sthAna para janAra avadhijJAnanI sAthe jAya che te AnugAmika kahevAya che, athavA anugama jenuM prajana hoya te AnugAmika kahevAya che, tAtpartha e che ke je avadhijJAna netranI jema janArAnI sAthe jAya te AnugAmika che ane je sAthe na jAya te anAnugAmika che. jema sAMkaLathI baMdhAyela dIpaka janAranI sAthe jAya nahIM. zAsUtra 1 zrI prajJApanA sUtra : 5 288 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avadhi ke bhedoM kA nirUpaNa avadhi le vaktavyatA zabdA : (vinA mate ! oddI vaLattA ?) he bhagavan ! avidha keTalA prakAranI Dela che? (poyamA ! duniA broDDI pattA) Tu-gautama ! avadhinA be bheda che. ( jJadA mavacA ca vatrotrasamiyA ca) te A prakAre bhavapratyaya ane kSAryapazAmika. (phonuM maLya vacA) khene bhavapratyaya avadhi thAya che. (tA nA-revALa ca necALa ca) devAne ane nArakAne (rogyuM gotrasamiyA) ene layeApazAmika avadhi thAya che. (taM jJA-manUmALa pavitya silinoLiyALa ) te A prakAre-manuSyane ane paMcendriyatiya cane thAya che. sU0 15 TIkA :-AnAthI paDelA adhikAraDhAragAthAnuM nirUpaNa karAyu hatu. have je kramathI nAma nirdeza karyo hAya eja krame vyAkhyAna karavu joI e, e nyAyAnusAra pahelAM avadhinA bhedAnI prarUpaNA karavAne mATe kahe che zrI gautamasvAmI-huM bhagavan ! avadhinA keTalA bheda kahelA che ? zrI bhagavAna-ke gautama ! avadhinA e bheda kahyA che, te A prakAre che (1) bhavapratyaya ane (2) kSaye pazAmika krama nA vazIbhUta prANI jyAM hAya che te bhava kahevAya arthAt nArakAdi saMbadhI janma. bhava ja jenuM kAraNa haiAya te bhavapratyaya. svArthAMmAM 4 pratyaya thatAM bhavapratyayaka zabda khace che. avadhijJAnAvaraNIya karmInA udayAvalikAmAM praviSTa aMzanuM vedana thaine pRthak thaI javu' kSaya che ane je udayAvasthAne prApta nathI tenA udaya vipAkaeNyine dUra karI de che--sthagita karI devu', kSAyeApazama hevAya che. je avadhijJAnamAM kSayApazama ja mukhya kAraNa DAya te kSAryapazama pratyaya avadhi jJAna kahevAya che. bhavapratyaya avadhijJAna e prakAranA javAne thAya che. devene ane nArakene devAnA a che asurakumAra Adi bhavanapati, yakSa, kinnara Adi vAnavyantara, candra, sUrya Adi jyAtiSTha ane saudharmI zAna Adi vaimAnika. A deve cAra prakAranA che, nairacika ratnaprabhA pRthvI vigerenA bhedathI sAta prakAranA che. zrI prajJApanA sUtra H 5 289 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM prazna thaI zake che ke avadhi kSApazamika bhAvamAM che ane nArakAdi bhava audayika bhAvamAM che, AvI sthitimAM deve ane nArakene bhava pratyayaka avadhijJAna kevA prakAre thaI zake che? A praznanuM samAdhAna e che ke bhavapratyaya avadhi paNa vAstavamAM kSApathamika ja che paNa te kSAyopazama deva bhava ane nAraka bhavanuM nimitta maLavAthI avazya thaI jAya che, jemake pakSIbhavamAM AkAza gamanane labdhi avazya prApta thAya ja che, eja kAraNe temanA jJAna bhavapratyaya kahevAya che. kahyuM paNa che- avadha kSAye pazamika bhAvamAM che ane na rakAdi bhava audayika bhavamAM che. e kAraNe te jJAnane bhavapratyayaka kevI rIte kahevAya che? samAdhAna e che ke deve ane nArakanA jJAna paNa kSApazamika ja che, te kSe pazama devabhava ane nArakabhavamAM avazya ja thaI jAya che, e vizvamAM daSTAnta zuM che? pakSiyenuM AkAzagamana e kAraNe bhava pratyadhika avadhijJAna kahevAya che. be prakAranI prANinA avadhijJAna kSApazamika ( kSaye pazama pratyayaka) hoya che, te A rIte manuSyanA ane paMcenidraya tiryanikanA manuSya ane paMcendriya tine avadhijJa na a ra 'bha vi nathI, kemake manuSyabhava ane tiryaMcabhavanA nimittathI avadhijJAna nathI thatuM. jemane manuSya agara tiryacabhava prAta che, temane je avadhijJAnAvaraNa karmane pazama thaI jAya to avadhijJAna thAya che anyathA nathI thatuM. e kAraNe te avadhi jJAna lApazamaka kahevAya che. ghapi banne jJAna lApazamika ja che. tathApi pUrvokta bhinnatAne kAraNe teomAM bheda che. tAtparya e che ke vAstavamAM te badhA prakAranA avadhijJAna kSapazamika ja thAya che. je sUTa 1 che zrI prajJApanA sUtra : 5 290 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairayikAdikoM ke avadhijJAna kA nirUpaNa avadhi viSaya vaktavyatA zabdA :-(nepALa mate ! jevaEvatta boddinA jJAti vAsaMti ') he bhagavan ! nairiyaka keTalAka kSetrane avadhijJAna dvArA jANe-dekhe che ? (poyamA ! jJonuM baddhArca, zemeLa pattAra nAmacAruM) he gautama! jadhanya a gagRti ane utkRSTa cAra gagRti. (oLiA lAgaMti vAsaMti) adhi dvArA jANe-Dhekhe che. gautama ! (caLavvamA putra necALa maMte ! vayaM hetta srohi nALaMti vAsaMti) he bhagavan ! ratnaprabhA pRthvInA nAraka avadhithI keTA kSetrane jANe dekhe che? (zothamA ! goLa satpurlRArUM nAlayAduM, meLacattari trayArUM goLiA nALati pAmaMti) he jadhayathI sADA traNu gabyUti, utkRSTathI cAra gabyUti avadhithI jANe dekhe che. (savAramAputri nerA) zarkarAprabhanA nAraka. (nona tiLi nAcArM) jadhanya traNa gabyUti. (3ole - gAthA bauddinA jJALaMti vAsaMti) utkRSTa sADA traNa gagRti avadhithI jANe dekhe che. (vAjIdALamA puSi tairacA) vAlukAprabhAnA nAraka. (jJajJeLa aDhArU ArUM nAyAruM) jadhanya advI gabyUti. (kannoseLa ttini nAyArM) utkRSTa traNa gabyUti. (boddiLA jJAnaMtivAsaMti) vizvathI ja Ne dekhe che. 2) (vaMvamA puSi terA) pIMkaprabhA pRthvInA nAraka. (jJoLuM phoLi cAvuM) jaghanya e gabyUti. (kolena badghAnArUM nAcAnuM) utkRSTa ahI gayUti. (lauddiLA jJAnaMti vAsaMtti) avadhithI jANe dekhe che. (dhUmaqmA putinerA) dhUmaprabhA pRthvInA nAraka. (goLa viddha gAlacAz) DhADha gabhUta (lAsena e AyA) utkRSTa e gabyUti. (prophrinA jJAnaMti pAetti) avadhithI jANe-akhe che. (tamA - putri necA) tama: pRthvInA nArakonuM yaM) jaghanya eka gabhUti. (kromeLa viryaM) utkRSTa deDha gabyUti. (zrophanA jJAnaMti-saMti) avadhithI jANe dekhe che, zrI prajJApanA sUtra H 5 291 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tattama purajhA) adhaH sAtamI pRthvI saMbandhI prazna? (mogamA ! ago jAvuM, kozeLe jAvacai zohinA vAsaMti) he gautama ! jaghanya adhei gabhUti, utkRSTa eka gabhUti avadhi dvArA jANe dekhe che. (bArakumaerri mate ! gohiNA vAdya varaM jJAnaMti jJAti ?) he bhagavan! asurakumAra avadhithI keTalA kSetrane jANe-dekhe che? (jayamA kaomi gvInaM kogaLAruM) he gautama! jaghanya pacIsa ejana. (3oseLa a ne vasamu lohibA gALatijAti) utkRSTa asaMkhyAta dvIpa samudrone avadhithI jANe-khe che. ( nAmai soLe paLavInaM nagAruM) nAgakumAra jaghanya pacIsa ejana (3oLe raMkane rIvaramudde) utkRSTa saMkhyAta dvIpa samudrone (mohinA kALaMti vAsaMti) avadhithI jANe che-dekhe che. (ga nAva ghaLicamA ) e ja praka re yAvat svanitakumAra, (paMciMdiyatirikkhajoNiyANa maMte ! kevaiyaM khettaM ohiNA jANati-pAsaMti )3 bhagavana paMcendriya ti"ca keTalA kSetrane avadhithI jANe-dekhe che ? (jo mA ! soni zaMkujharara kAphamari, koleja ane havAma) he gautama ! jaghanya aMgulane asaMkhyAtamA bhAgane, utkRSTa asaMkhyAta dvIpa samudrane (jhoLA kAMti-jAti) avadhithI jANe che dekhe che. (madhUrA mate ! gohiNA varUdya pAkhaMti ?) he bhagavan! manuSya avadhithI keTalA kSetrane jANe-dekhe che? (nomA! ToLAM rasa saMnnAramAM ukkoseNa asaMkhejjAI aloe loyappamANamettAI khaMDAI ohiNI jANaMti pAsaMti) gautama ! jaghanya aMgulane asaMkhyAtamA bhAga kSetrane, utkRSTa alekamAM lekanA barAbara asaMkhyAta khaMDone avadhi dvArA jANe-dekhe che. (vALamaMtA nA nAjumA) vAvyantara nAgakumAranI samAna. (goliyA mete ! jevAM vitta gaLA kAMti vaMti) he bhagavan! tiSka deva keTalA kSetrane avadhithI jANe-dekhe che? (toyamAkagoLe saMnne rIvaramudde) he gautama! jaghanya saMkhyAta dvIpa samudrone (zoNeja' vi taine rIvara) utkRSTa paNa saMkhyAta dvIpa samudrone. zrI prajJApanA sUtra : 5 292 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (lauddazmAvALa aMte ! vacavarttoLiA nAti vAsaMti) huM bhagavan ! saudhama, deva keTalA kSetrane avadhithI jANe dekhe che ? (noyanA ! LeLa' baigurutta saMlegarlR mAna) he gautama! jaghanya aMzulanA asakhyAtamA bhAgane (yoaLa, adde gAva mIte caLamANa Trio cAmaMte) utkRSTa nIce yAt A ratnaprabhA pRthvInA nIcalA caramAnta sudhI (ticiM nAva vijJe TIvasamudde) tirachA asa MkhyAta dvIpa-samudro sudhI (inuM gAya sArUM vimALAOM)ce potAnA vimAnA sudhI (oddi nALaMti vasati) avadhithI jANe dekhe che. (TyuM sALavA vi) eja prakAre izAnaka deva paNu (saLavumArasevA vidyuM ceva) sanaskumAra deva paNu eja prakAre (navara nAva adde vorA sAravmANa vuDhavi AiMdudde caramate) vizeSa nIce khIjI IrAprabhA pRthvInA nIcalI caramAnta sudhI (va' mAhi~ra tevA vi) eja prakAre mAhendra deva paNa (traMmajoyaaMtarevA) brahma. leka ane lAntaka de (saccAra putrI TviTTe paramaMte) trIjI pRthvInA nIcalA cara mAntarka sudhI, (mAsura saAAra revA) mahAzuSka ane sahaAra deva (23tvIdvAqmA puruvid hiTTo paramane) ceAthI pa kaprabhA pRthvInA caramAntaka sudhI, (bALaca pAca aLabajyuyarevA) Anata-prANuta-AraNu-amrutadeva (adde nAva paMcamAra dhUmaghyamANa henrida caramaMte) nIce pAMcamI pRthvInA dhUmaprabhAnA nIcalA caramAnta sudhI, (heTrinanakSamove phetra) adhastana ane madhyama traiveyaka detra (ardU jJAna chaTrola tANa putrI haidudde nAva camate) nIce yAvat chaThThI tamaHprabhA pRthvInA nIcalA yAvat caramAnta sudhI. (rimaLeve revALa maMte ! caM vattuM boLiA jJAnaMti-pAsaMti) Upari traiveyakAnA deva he bhagavan ! keTalA kSetrane avadhithI jANe dekhe che ? (noyamA ! naLeLa anuSThAna saMlagna mAnuM) hai gautama! jaghanyathI gulanA asaMkhyAtamA bhAgane (kolena badde sattamA pheTTisphe nAva caramaMte) utkRSTathI sAtamI pRthvInA nIcalA yAvatcaramAnta sudhI (ticiMnAva basarvene TIvasamudde) tirachA asa`khyAta dvIpa-samudro sudhI (gUDha jJAna saMcArUM nimALAOM) upara peAtAnA vimAnA sudhI (boddinA jJAnaMti vAsaMti) avadhithI jANe dekhe che. zrI prajJApanA sUtra H 5 293 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (majuttAvArUcA mane ! devarUya veraM zoLiA jAvaMti-jAti) he bhagavana ! anuttarIpapAtika deva avadhithI keTala kSetrane jANe-dekhe che? (camA ! saMmitte sonAruM gaNita saLaMti vAsaMti) he gItama! sapUrNa leka nADIne avadhithI jANe-dekhe che. sUtra rA TIkA :- avadhinA bheda nuM nirUpaNa pahelA kaheluM che, have, tenA viSayanuM pramANa pratipAdana karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nAraka jIva keTalA kSetrane avadhi dvArA jANe ane dekhe che? atu jJAna dvArA vizeSarUpathI jANe che ane darzana dvArA sAmAnya rUpathI dekhe che? zrI bhagavAna che gautama ! nArakajIva avadhithI jaghanya aDadhI gati (gAu) ane utkRSTa cAra gabhUti sudhI jANe-dekhe che. je hIM jaghanya aDadhI gabhUti sAtamI pRthvInI apekSAe samajavuM joIe. ane utkRSTa cAra gabhUti ratnaprabha pRthvInI apekSAe jANavuM joIe. have eka eka pRthvInA nArakanI avadhinA viSaya parimANanuM pratipAdana kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! ratnaprabhA pRthvInA nAraka keTalA kSetrane avadhi dvArA jANe-dekhe che? zrI bhagavAna -he gautama ! jaghanya sADA traNa gabhUti ane utkRSTa cAra gabhUti sudhI ratnapabhA pRthvInA nAraka avadhi dvArA jANe dekhe che zarAmabhA pRthvInA nAraka jaghanya traNa gabhUti ane utkRSTa sADAtraNa gabhUti avadhithI jANe-dekhe che. vAlukApabhA pRthvInA nAraka jaghanya aDhI gabhUti ane utkRSTa traNa gabhUti avadhithI jANe-dekhe che. paMkaprabhA pRthvInA nAraka jaghanya be gabhUti ane utkRSTa aDhI gaNUti, dhUprabhA pRthvInA nAraka jaghanya doDha ane utkRSTa be gabhUti gamyuti adhithI jANe dekhe che. zrI gautamasvAmI- he bhagavan! adhaH sAtamI pRthvInA nAraka avadhithI keTalA kSetrane jANe-dekhe che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya aDadhI gabhUti ane utkRSTa eka zabUti avadhithI jANe-dekhe che. have sAte pRthvImAM jaghanya ane utkRSTa avadhi viSayanuM nirUpaNa karanArI saMgraha gAthAo dUta kare che-"sADAtrA, traNa, aDhI, be, deDha eka ane aDadhI gabhUti kramazaH ratnaprabhA Adi pRthvImAM avadhine jaghanya viSaya che cAra, sADAtraNa, traNa, aDhI, zrI prajJApanA sUtra : 5 294 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be daDha ane eka gabhUti narakamAM avadhine utkRSTa viSaya che 2. zrI gautamasvAmI-he bhagavanaasurakumAra avadhithI keTalA kSetrane jANe-dekhe che? zrI bhagavAna he gautama! jaghanya pacIsa ce jana ane utkRSTa asaMkhyAta dvIpasamudrone asukumAra avadhithI jANe ane dekhe che. nAgakumAra jaghanya pacIsa ejana ane utkRSTa saMkhyAta dvIpa-samudrone avadhithI jANe-dekhe che. e ja prakAre suvarNakumAra, agnikumAra, vityumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dikumAra, pavanakumAra ane svanitakumAra paNa jaghanya pacIsa ejana ane utkRSTa saMkhyAta dvipasamudro sudhI avadhi dvArA jANe-khe che. ahIM asurakumAra Adi bhavanapatiye nI avadhinuM jaghanya viSayamAM je pacIsa jana kaheluM che te jaghanya daza hajAra varSanI AvaradA vALa nI apekSAe samajavuM joIe. kahyuM paNa che. je devenI sthiti daza hajAra varSanI che, temanI ja apekSAthI pacIsa jananuM kathana karAyeluM che.e ja prakAre vAnacantaranI avadhine paNa viSaya jANa e. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! paMcendriyatiryaMca keTalA kSetrane avadhi dvArA jANedekhe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya aMgulane asaMkhyAtamA bhAgane ane utkRSTa asaMkhyAtapa-samudrone paMcendriya tiryaMca avadhi dvArA jANe-dekhe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! manuSya avadhithI keTalA kSetrane jANe-dekhe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya aMgulanAasaMkhyAtamA bhAgane ane utkRSTa alekamAM lekapramANe asaMkhyAta khaMDene manuSya avadhi dvArA jANe-dekhe che. ahIM paramAvadhinI apekSAthI elekamAM lekapramANa asaMkhyAta khaDene utkRSTa rUpathI jANavuM kaheluM che. paramAvadhine ja ATale viSaya thaI zake che. paNa ahIM eTaluM samajI levuM Avazyaka che ke A paramAvadhinI zaktimAtranuM kathana che. kemake AlekamAM avadhi dvArA jANavA gya kaI vastu letI nathI agara alekamAM AlekanI barobara asaMkhyAtaleka bIjA hoya te paNa paramAvadhi temane jANI le, paraMtu tyAM keI rUpI padArtha nathI, temaja te tyAM jANutA kAMI paNa nathI. paraMtu A vizeSatA avazya thAya che ke jyAM sudhI avadhi saMpUrNa leka viSayaka hoya che, tyAM sudhI te skaMdhane ja jANe che, jyAre avadhijJAnane alekamAM paNa prasAra thAya che. tyAre jema-jema vRddhine prApta thAya che, tema tema lekamAM sUmathI sUphamatara skandhAne jANavA lAge che ane ananta paramANune paNa jANI le che. zrI prajJApanA sUtra : 5 295 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM paNa che- A avadhijJAnanA sAmarthyamAtranuM kathana kareluM che, ema jANavu joie. jo tyAM avizvaneA jJAtavya kAI rUpI padArtha hAta te te tene jANI leta, paNa tevA keI rUpIpadArtha che ja nahIM, ane avadhijJAnarUpI padArthone ja viSaya kare che. 1 hA, leAkanI mahAra vadhatuM jatu avidhajJAna lekamAM ja sUkSmataH sUkSmatara padAni skandhAne jANe che ane antamAM paramANuene paNa jANI le che. ra e prakAre te paramAvadhijJAnathI sampanna muni niyamathI kevalajJAnarUpI lakSmIne antarmuhUrtamAM ja prApta karI le che. kahyuM paNa che- paramAvadhijJAnI antarmuhU mAtramAM ja kevalajJAna pAme che. ' vAnabhyantaranA avadhijJAnanuM kSetra pramANa nAgakumAreAnA samAna samajavu joie. arthAt nAgakumArAnI samAna vAnanyantara paNu jaghanya pacIsa ceAjana ane utkRSTa prakhyAtadvIpa samudrone jANe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! jAtiSThadeva avadhijJAna dvArA keTalA kSetrane jANe dekhe che ? zrI bhagavAna-Tu gautama ! jaghanya paNa sakhyAtadvIpa--samudrone ane utkRSTa pazu saMkhyAtadvIpa-samudrone jANe-dekhe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! saudha deva avadhijJAna dvArA keTalA kSetrane jANe dekhe che ? zrI bhagavAn--De gautama ! jayanya azulanA asaMkhyAtamA bhAgane utkRSTa nIce A ratnaprabhA pRthvInA nIcalA caramAnta sudhI, tichI dizAmAM asaMkhyAtadvIpa-samudro sudhI, upara peAtAnA vimAnA sudhI saudharmAMka deva avadhijJAnathI jANe dveSe che. saudharmAMka devAnI samAna IzAna kalpanA deva paNa jaghanya anuvanA asa`khyAtamA bhAgane ane utkRSTa nIce A ratnaprabhA pRthvInA nIcalA caramAntaka sudhI, tirachA asa.. khyAtIpa-samudro sudhI ane upara dhvajA sahita peAtAnA trimAnA ne Dhekhe che. sanatkumAra deva paNa eja prakAre arthAt saudharmAMka DhAnA samAna jaghanya aMzulane asakhyAtamA bhAga ane utkRSTa tirachA asaMkhyAtadvIpa-samudro sudhI ane upara peAtAnA vimAnA sudhI jANe-dekhe che. vizeSatA e che ke nIce khIjI za`rAprabhA pRthvInA adhastana caramAnta sudhI jANe dekhe che. eja prakAre mahendra deva paNa jaghanya aMzulanA asa`khyAtamA bhAga sudhI ne, utkRSTa nIce zarkarAprabhA pRthvInA adhastana caramAnta sudhI tirachA asaMkhyAtadvIpasamudro sudhI upara peAtAnA vimAnA sudhI jANe dekhe che. zrI prajJApanA sUtra H 5 296 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahAleka ane lAntaka deva trIjI pRthvInA adhastana caramAntaka sudhI jANe-dekhe che. mahAzuka ane sahastrAra deva cethI paMkAbhA pRthvInA adhastana caramAntaka sudhI avadhi. jJAnathI jANe-dekhe che. Anata-prANata, AraNa, ane azruta deva nIce pAMcamI pRthvInA dhUmaprabhAnA adhastana caramAnDa sudhI avadhijJAna dvArA jANe-dekhe che. nIcenA ane madhyamanA veyakanA deva chaThThI tamaprabhA pRthvInA adhastana caramAnta sudhI avadhijJAnathI jANe-dekhe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! upari raiveyakanA deva avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe-dekhe che? zrI bhagavAna -he gautama! jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamA bhAgane, utkRSTa nIce sAtamI pRthvInA nIcalA curamAntaka sudhI, tirachA asaMkhyAtadvIpa-samudro sudhI tathA upara pitAnA vimAne sudhI uparI zaiveyakanA deva avadhijJAnathI jANI-dekhI zake che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! anuttarI apAtika deva avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe-dekhe che? zrI bhagavAna-he gautama! paripUrNa lekanADIne ke je cauda rAju pramANa che, anuttaraipa pa tika deva jANe dekhe che. kahI zakAya che ke, vaimAnika denA adhijJAnane jaghanya viSa pramANa aMgulano asaMkhyAtame bhAga kaheve ucita nathI, kemake AMgalanA asaMkhyAtamAM bhAgane jANa nAra avadhi jaghanya avadhi che ane jaghanya avadhi tirthaM ca manuSyamAM ja maLe che. tiryaMce ane manuSya sivAya zeSa jIvemAM te madhyama avadhi ja hoya che enuM samAdhAna A che ke-saudharma Adi devAmAM upapAta nA samaye pUrvabhava saMbaMdhI avadhijJAnane saMbhava che, e kAraNe temanAmAM sarva jaghanya avadhi paNa kadAcita thai zake che. upapatanA pachI teomAM devabhava saMbaMdhI ja avadhi thAya che. tethI ja koI doSa nathI Avato.kahyuM paNa che-"mAnika devone pUrvabhavathI sAthe Avela aMgulanA asaMkhyAtamA bhAgane jANanAra sarva jaghanya avadha u5pAtanA samaye ja thAya che, upapAta pachI devabhava sambandhI avadhi thaI jAya che. sU0 rA zrI prajJApanA sUtra : 5 297 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairayikAdi kI avadhi ke saMsthAna kA nirUpaNa saMsthAna dvAra vaktavyatA zabdArtha :-(neradghALuM mate ! lohI vizva saMThi paLatte ?) he bhagavan! nArakAnA avadhi kevA AkAravALA kahyA che? (noyamA ! tattvamaMjhila vaLatte) he gautama! tapranA AkAranA kahyA che. (suranArAchaLa puchA!) asurakumArI sambandhI pRcchA ? (noyamA ! vaT saMti) he gautama ! palakanA AkAranA hoya che. (vaM nIva nimAyALuM) e ja prakAre cAvat stanitakumArAnA (viciti yajJoLiyALa pucchA ?) pacendriya tiya cA sambandhI pRcchA (noyamA vALAsaMdALamaM)i he gautama! aneka AkArenA (rUM majUsALa vi) e ja prakAre manuSyeAnA paNa (vALamaMtarALa pukhtachA ) jAnavyantare sambandhI pRcchA ? (goyamA ! padma saMThi) he gautama! pahunA AkAranA (goriyALa putttA ) jayetike sabandhI pRcchA ? (noyamA rUisiMDhAnasaMjhil vaLatte) he gautama ! jhAlaranA AkAranA kahyA che. (somAyevALa puchA ) saudharma devA sambandhI prazna ? (vocamA ! 30lRDhamuLavAsatriNa patte) he gautama ! umRdaMganA AkAranA kahyA che. (rUM gAya annuya revALa) e ja prakAre acyuta deve sudhInA, (nevejhavALavucchA ?) traiveyaka devA sa MbadhI prazna (poSamA ! puSa merIyaMti vaLatte) phUlanI caMgerInA AkAranA kahyA che. (anuttarovavAcALa puchA) anuttarIpapAtika sambandhI prazna (vocamA ! navanAhiyAji oddI vaLatte) he gautama ! yavanAlikAnA AkAranI avadhi kahela che. (necALa maMte ! ozmi ciMto vArdi ?) he bhagavan ! nAraka avadhijJAnanI aMdara hAya che agara khahAra ? (poyamA ! aMto, nArdi') he gautama! andara bahAra nahIM' (a nAva niyakumAra!) e prakAre yAvat stanitakumAra, (vaMci citilinoLiyALa puchA)pa Mcendriya ti ce sambandhI prazna (zaucamA ! no aMto vAhi) hai gautama ! andara nahI bahAra (manUtAna pucchA ?) manuSye! sAndhI zrI prajJApanA sUtra H 5 298 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna (TocamA ! aMtoni, vodi' vi) hai gautama! andara paNa, bahAra paNa (vALamaMtara joisiyavemANiyANaM, jahA neraiyANa) vAnanvantara jyetiSTha vaimAnike tuM kathana nArakAnI samAna. (nepALa maMte ! phesophI, sohI?) nArakeAne hai bhagavan! zuM dezAdhi hoya che agara sarvAdhi (zoyamA ! aophI, na sabrohI) hai gautama ! dezAdhi hoya che, sarvodhi nathI heAtI (vaM jJAna thaLiyA) e ja prakAre yAvat stanitakumAra (vyaM cityi sivilanoLiyAnI pucchA)paMcendriya tiryaMce sambandhI prazna (noyamA ! phesorI, no savvodi) hai gautama ( dezAdhi hoya che, sarvAdhi nahIM. (majUsAna pucchA ?) manuSye sambandhI pRcchA (noyamA! resoTI, vasavoddo vi) he gautama ! dezAdha Nu, sarvAM vadhi paNa, (vALamaMtarano sacavemAM vALanA nephacALa) vAnantara, jyAtiSka ane vaimAnikAnuM kathana nArakanI samAna. (necALa maMte ! goddI f bALunhAmid, aLAnunAmi', 14mALA, hrIyamAMLala, DivArpha, AdinArUM mAMdula, aLavag ?) he bhagavan ! nArakanuM avadhijJAna zuM AnugAmika, anAnugAmika, vardhamAna, hIyamAna, pratipAtI athavA apratipAtI avasthita ke anavasthita hAya che ? (nocamA ! Anumid, no LAnuvartana) hai gautama ! AnugAmika hAya che, anAnu gAmika nahI to vaDhamAva, no TvIyanALa) na vamAna, na hIyamAna haiAya che (no hivArUM, aparivArlR) pratipAtI nahIM, apratipAtI hAya che (aTTu, to aLavaTTa) avasthita DAya che, anavasthita nathI hatuM. (vyaMgAtra niyayumALa) e ja prakAre yAvat niMtakumAra sudhI (vRtti cativiroLiyAna puccha)paMcendriya ti' cA sambandho prazna (noyamA ! bAnumit tri gAya aLaTTi (va) Anumika paNa yAvat avasthita paNa hAya che (chyuM maLsALa tri) e ja prakAre manuSyanA paNa (vALamaMtarano sacavemALiyALa' nanhA nerUcALa) vAnabhyantare, jye tiSka, ane vaimAnikenA nArakonI samAna sU avidha pada samApta TIkA :---have avadhi sambandhI trIjA dvArane laIne prarUpaNA karAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nArakonA avidha kevA AkAranA kahyA che? zrI prajJApanA sUtra H 5 299 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama ! nArakanA avadhi tapranA AkAranA hoya che. nadInA vegamAM taNutA, dUrathI lAvela laMbu ane trikaNa lAkaDuM (kASTasamudAya) tema kahevAya che, tenA AkAranA kahelA che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! asurakumAronA avadhi kevA AkAranA kahyA che. zrIbhagavAna-he gotama ! asurakumAronA avadhi palakanA AkAranA hoya che. palaka lAdezamAM prasiddha dhAnya bharavAnuM eka pAtra-vizeSa hoya che. jeupara ane nIcenI tarapha lAkhu upara kAMIka saMkaDAelu kaThInA AkAranuM kahevuM che, e prakAre nAgakumAro, suvarNakumAra, agnikumAre, vidyakumAre, udadhikumAre, dvIpakumAra, diphakumAre, pavanakumAre ane tanitakumAre nA avadhine paNa AkAra samajIle joIe. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! paMcendriyatiya nikenA avadhi kevA AkAranA kahyA che? zrI bhagavAna-he gautama ! paMcendriya tiyAnA avadhi aneka AkAranA hoya che, jevA vayaMbhUramaNa samudramAM mAsya nAnA AkAranA hoya che. paMcendriya tiryaMcanA avadhinI samAna manuSyanA avadhi paNa aneka AkAronA hoya che. svayaMbhUramaNa samudramAM mane valayAkArane abhAve kahyo che. arthAta tyAM badhA AkaranA matsya hoya che. paraMtu valayAkAra nathI hotAM, paNa tiryo ane manuSyanA avadhivalayanA AkAranA paNa hoya che. kahyuM paNa che. jevA svayaMbhUramaNa samudramAM na nA AkAranA matsya hoya che. svayaMbhUramaNa samudramAM valayAkAra masyAne niSedha karela che. paNa tiryaMce ane manuSyanA avadhi valayAkAra paNa hoya che te 1 zrI gautamasvAmI-he bhagavan! vanavyantara devanA avadhi kevA AkAranA hoya che? zrI bhagavAn he gautama! paraha (DhAla)nA AkAranA hoya che. paNa eka prakAranuM vAtra che, je kAMIka lAMbu hoya che ane upara nIce sapramANa heya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! tiSka denA avadhi kevA AkAranA kahelA che? zrI bhagavAna - gautama! jhalarInA AkAranA avadhi tiSka devanA hoya che. jhallarI eka prakAranuM vAdya che, je gaLAkAra hoya che ane jene DaphalI paNa kahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! saudharma denA avadhi kevA AkAranA kahelA che? zrI bhagavAna -he gautama ! saudharma denA avadhi Urdhva mRdaMganA AkAranA hoya che. e ja prakAre IzAna, sanakumAra, mAhendra, brahmaleka, lAntaka, mahAzukra, sahastrAra, Anata, prANata, AraNa, amRta devanA avadhi paNa mRdaMganA ja AkAranA hoya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 300 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRdaMga eka prakAranuM vAdya che. je nIce vistIrNa ane upara saMkSipta hoya che ane je lekamAM prasiddha che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! grevayaka denA avadhi kevA AkAranA kahyA che? zrI bhagavAna-he gautama! pupinI caMgerIne AkAranA hoya che. arthAt sUtarathI guMthelA puSponI zikhA yukta caMgerInA AkAranA hoya che, te ja raiveyaka devanA avadhi jJAnane paNa AkAra hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! anupAtika devanA avadhijJAnane AkAra ke hAya che. zrI bhagavAna he gautama! anuttaraupapAtika devenA avadhijJAnane AkAra javanAlakanA AkAra je hoya che javanAlakane artha che-kanyAcALI. avadhinA AkAra nirUpaNathI phalita thAya che ke bhavanapati ane vAnavyantaranA avadhi uparanI tarapha adhika hoya che, vaimAnikena nIcenI tarapha adhika hoya che, tiSka ane nArakanA tirachA ane manuSya tathA tiya cinA vividha prakAranA hoya che. kahyuM paNa che-"bhavanapati ane vAnavyantaranA uparanI tarapha ghaNA hoya che, zeSa arthAta vaimAnikanA nIcenI tarapha adhika hoya che, nArakonA temaja tikanA tirachA bAju adhika hoya che tathA audArika zarIravALAo athata paMcendriya tiryaMcanA temaja manuSyanA vicitra-vividha AkAranA hoya che. have cothuM ataradvAra kahe che- zrI gautamasvAmI-he bhagavAna ! nAraka jIva avadhinI aMdara arthAta madhyamAM hoya che ke bahAra hoya che. zrI bhagavAna-he gautama! nAraka jIva avadhinI madhyamAM ja rahenArA hoya che, bahirvatI nathI hotA kemake temanA bhavana e ja svabhAva che. temanA avadhi badhI khAjInA kSetrone prakAzita kare che tethI ja teo te avadhinA madhyamAM ja hoya che. teo zrI prajJApanA sUtra : 5 301 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ spardhaka rUpa avadhivALA athavA vicchinna avadhivALA nathI hotA. - nArakenI samAna ja asurakumAra, nAgakumAra. suvarNakumAra, agnikumAra, vidyakumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra dizAkumAra, vAyukumAra ane svanitakumAra paNa avadhinA madhyamAM ja rahe che, bahAra nathI rahetA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! paMcedriyatiryaMca zuM avadhinI aMdara hoya che athavA bahAra hoya che? zrI bhagavana-he gautama! padriyatiryaMca avadhinI aMdara nathI hotA bahAra hoya che. paMcendriyatiyAnA bhavane svabhAva ja e che ke temanA avadhi spardhakarUpa hoya che. athavA vacamAM vacamAM cheDIne prakAza karanArA hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! manuSya avadhijJAnanI aMdara hoya che ke bahAra hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! manuSya avadhijJAnanA madhyavatI paNa hoya che ane bahirvatI paNa hoya che. pitAnA bhava svabhAvanA kAraNe teo baMne prakAranA hoya che. vAvyantara, jatiSka ane vaimAnikonuM kathana nArakonI samAna che, arthAta jevA nAraka avadhinA madhyavatI hoya che, bahirvata nathI hotA, eja prakAre vAtavyantara, tiSka ane vaimAnika deva paNa avadhine madhyavatI hoya che. yuktipUrvavat samajI levI joIe. have pAMcamA dvAranuM nirUpaNa karAya che- zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nArakonA avadhi zuM dezAvadhi hoya che athavA sarvAvadhi hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! nArakane dezAvadhi hoya che, sarvAvadhi nathI hatA e prakAre asurakumAre, nAgakumAre, suvarNakumAre, agnikumAra, vikumAra, udadhikumAre, dvIpakumAro, dizAkumAre, vAyukumAre, ane svanitakumAre paNa dezAvadhi ja hoya che, sarvAvadhi nathI hotA. zrI prajJApanA sUtra : 5 302 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavan! paMcendriya tiyAne zuM dezAvadhi hoya che athavA sarvAvadhi hoya che? zrI bhagavAnanhe gautama ! paMcendriya tiryaMne dezAvadhi hoya che. sarvAdhi nathI hotA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! manuSyane zuM dezAvadhi hoya che athavA sarvAvadhi hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! manuSyane dezAvadhi paNa hoya che ane sarvAvadhi paNa hoya che, kemake temanA paramAvadhi paNa hoI zake che. vanavyantara, tike ane vaimAnika nArakenI samAna dezAvadhi ja hoya che, sarvAvadhi nathI letA. have chaThThA ane sAtamA dvArane kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nArakanA avadhi zuM AnugAmika hoya che, anAnagAmika hoya che, vadhamAna hoya che, hAyamAna hoya che, pratipAtI hoya che, apratiyAti hoya che avasthita hoya che athavA anavasthita hoya che? zrI bhagavAna-he gautama ! nArakane avadhi Anugika hoya che, anAnugAmika nathI hatuM vardhamAna nathI hatuM, hAyamAna nathI hotuM, pratipAtI nathI hotuM paNa apratipAtI hoya che. avasthita hoya che, anavasthita nathI hotA. e prakAre asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAre, vidyakumAra, udadhikamAra, dvIpakumAre, dizAkumAre, pavanakumAra ane svanitakumArone paNa avadhi AnugAmika, apratipAtI ane anavasthita hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! paMcendriya tiyAne avadhi zuM AnugAmika thI laIne avasthita sudhI hoya che? zrI bhagavAna he gautamapaMcendriya tiryaMcAnuM avadhi AnugAmika paNa hoya che, anAnugAmika paNa hoya che, vardhamAna paNa hoya che, hIyamAna paNa hoya che, avasthita paNa hoya che ane anavasthita paNa hoya che. manuSyanuM avadhi paNa A prakAranuM hoya che. vAnavyantara, tiko ane mAnikanuM avadhi AnugAmika, apratipAtI ane anavasthita hoya che, anAnugAmika. vardhamAna, hIyamAna pratipAtI ane anavasthita nathI hatA. A prakAre phalita thAya che ke nAraka, bhavanapati, vAtavyantara, tiSka ane vaimAnika AnugAmika, apratipAtI ane avasthita avadhivALA hoya che. teo anAnugAmika, vardhamAna, hIyamAna, pratipAtI ane anavasthita avadhivALA nathI hotA, kema ke temanA bhavane eja svabhAva che paMcendriya tiryane ATha prakAranuM avadhi thAya che sU0 3 avadhi pada samApta zrI prajJApanA sUtra : 5 303 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravicArapada kI saMgraha gAthA kA nirUpaNa saMgraha gAthA :zabdArtha:-(1iAyA ra) anantarAgata AhAraka. (bAre moyaNAya) AhAragatA che, Adi (vApI ) pudgalenA (nava) nahIM (jJAti) jANe (vALa) adhyavasAne (2) ane (mAphiyA) kahyA che ! r (HdNAPi ) samaktino adhigama (to) tatpazcAta (vivAda) paricAra () ane (vaddhavA) jANavI joIe (IT) kAyamAM (jANe) spazamAM (ve) rUpamAM (1) ane zabdamAM (maLa) ane manamAM (16) a9pa bahuva parA TIkA -tetrIsamAM padamAM jJAnanA vizeSa pariNAma avadhinuM nirUpaNa karAyuM. have cotrIsamA padamAM veda pariNAma rUpa pravIcAranI prarUpaNa karavAne mATe prathama samasta vaktavyatAne saMgraha karanArI be gAthAo kahe che- (1) pahelA e kahevAze ke nAraka Adi anArAgata-AhAraka che. (2) tatpazcAt AhAra bhaktA AdinuM kathana karAze. ahI Adi zabdathI AhArAnAbhaktAnuM paNa prarUpaNa samajI levuM joIe. jema ke he bhagavAna! nArakanA AhAra Aga janita hoya che agara anAga janita heya che vigere. (3) tadanAra narayika AhArarUpamAM gRhIta pudgalone nathI jANatA ityAdinI grevIsa daMDakanA kamathI prarUpaNa karAze. (4) pachI nArake vigerenA adhyavasAyanuM kramathI kathana karAze. (5) tenA pachI nAraka a dinA samyakatvanI prAptinuM vIsa daMDakanA kamathI kathana thaze. (6) tyAra bAda paricAraNA arthAt zabda Adi viSayenA upabheganI vaktavyatA thaze. (7) kAya, sparza, rUpa, zabda ane mana saMbadhI pavicAraNAnuM nirUpaNa thaze (8) antamAM kAya AdithI paricaraNa karanArAonAM a65 bahuvanuM kathana karAze. sU0 gA. 1-rA zrI prajJApanA sUtra : 5 304 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nairayikoM ke anantarAgatAhArAdi viSaya kA AbhogAdi kA nirUpaNa anantarAgatAhAra vaktavyatA zabdArtha (naiyA maMte ! maLatarA) he bhagavana ! nAraka zuM anantarAhAraka hoya che utpatti kSetramAM AvatAM ja AhAra kare che? (to niravattA) pachI zarIranI niSpatti thAya che? (to parivArUpayA) pachI paryAdAna thAya che? (to gfpaLAmayA) pachI pariNamavAnuM thAya che? (to ghariyALA) pachI paricAraNuM thAya che? (ta cha vivA ) tatpazcAta vidurvaNa thAya che ? (haMtA joyamAM !) hA, gotama ( thA) nAraka (baLatarA ) anaMta AhAravALA thAya che (tamo nivrattA) pachI nipatti (tabo variyALayA) pachI paryAdAna (7o pariNAma) pachI pariNamatA (tamo paricAranA) pachI paricAraNA (ro chA virUdavA) tatpazcAt vikuvaNa. (kakumArabhaM aMte !) he bhagavan! asurakumAra (naMta/iTTA) anantara ahAravALA (7o niravattAvA) pachI nirvatanA-zarIra nipattivALA hoya che (to parivALA) pachI paryAdAnavALA (ta pariNAma 1) pachI pariNamanatAvALA (tamo viSe vAcA) pachI vikriyAvALA (taLo vchAvaravALA) pachI paricAraNAvALA hoya che? (daMtA joyA !) hA, gautama ! (mayurakumAra maLatAhArA) asurakumAra anantarAhAra hoya che (ta nizvALA) pachI nirtanAvALA (kAva to pachI parivAranavA) yAvatu tenA pachI paricAraNavALA hoya che (gvuM nA thAyaHIT) e ja prakAre yAvat svanitakumAra, (vizArUcALe maM! sAMtA ) he bhagavan! zuM pRthvIkAyika anaMtarAhAravALA (rabo nicattA ) pachI nirvatanAvALA (tano parivALA) pachI paryAdAnava LA (taLo pariNAmayA) pachI pariNamanavALA (ta parivALA) pachI paricAraNavALA to vizvanA) pachI vimurvaNAvALA hoya che ? (daMtA joyA !) hA, gautama! (saMva) evA ja (nava variyALA) paricAraNa sudhI (Rva La vivA ) vidurvaNu nahIM' (gvaM nAva cariMdriyA) eja prakAre yAvat caturindriya (nava) vizeSa (vAyArU vaMciMdriti vavoLiyA magiA nA nerA) vAyukAyika paMcendriya tiya"ca ane manuSya nArakonI samAna (vAMLamaMtarArUti mALiyA sukumAra) vAnacantara, tiSka ane vaimAnika jevA asurakumAra. sU0 1 TIkArya -have saMgrahaNI gAthAomAM kathita kamAnusAra prathama anantarAgatAhAra vaktavyatAne laIne pratipAdana kare che- zrI gautamasvAmI-he bhagavana nAraka jIva zuM anantarAhAra hoya che? arthAt zuM utpatti kSetramAM prApta thatAM ja samayanA vyavadhAna sivAya ja AhAra kare che? pachI zrI prajJApanA sUtra : 5 305 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anantAhAra grahaNanA pachI zuM zarIranI nirvatanA arthAt niSpatti thAya che? zuM zarIra niSpattinA pachI paryAdAna arthAt yathAzakti aMga pratyaMga dvArA lemAhAra AdithI pudgalenuM grahaNa thAya che? tatpazcAt zuM gRhIta pudgalene zarIra temaja indriya AdinA rUpamAM pariNata kare che? pariNamananA pachI zuM parivAraNa arthAt yathAyogya zabdAdi viSayane upabhoga thAya che? tadanantara zuM vikuNA (vikiyA) thAya che? bhagavAna praznamAM kathita kramathI svIkAra karatA kahe che-hA, gautama ! tame sAcuM kahyuM che. narayika pahelA anantarAhAraka hoya che, arthAta utpatti kSetramAM AvavAnA samaye ja AhAra kare che. tatpazcAt zarIranI nipatti thAya che, tadanantara sarvataH pugalene grahaNa kare che, pachI temane indriya AdinA rUpamAM pariNata kare che, pachI zabdAdi viSayono upaga kare che, tatpazcAta nikurvaNa arthAt vaikriyalabdhinAM sAmarthyathI vikiyA kare che. zrI gautamasvAmI-ha bhagavad ! asurakumAra zuM pahelA anantarAvAra hoya che ? pachI temanA zarIranI niSpatti thAya? tapazcAt paryAdAna, pachI pariNamana ane pachI vipharvaNa thAya che? viyurvaNanA pachI zuM paricAraNuM arthAt yathAyogya zabdAdi viSayono upabhoga thAya che? zrI bhagavAna ! hA, gautama ! satya che. asurakumAra pahelAM anantarAhAra hoya che, tatpazcAt nirvatanA thAya che, pachI paryAdAna thAya che, pachI pariNamana thAya che, pachI vikiyA thAya che ane pachI paricAraNA thAya che. nArakanI apekSAe asurakuma mAM vizeSatA e che ke asurakumAramAM pahelAM vikrvaNa thAya che, pachI paricAraNA. teo viziSTa zabda AdinA upabheganI abhilASA thatAM pahelAM Icchita vaikriya rUpa banAve che, tatpazcAta zabdAdine upabhega kare che, evo niyama che. paraMtu narayika Adi zabdAdi upabhoga prApta thatA AnandanA atirekathI vizeSatama zabda AdinA upabheganI abhilASAnA kAraNe vikriyA kare che, e kAraNe asurakumAra AdinI pahelA vikriyA ane bAdamAM paricAraNAnuM pratipAdana kara yuM che. asurakumAronI jemaja nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vikumAra, udadhikumAre, dvIpakumAre, dikumAre, pavanakumAra ane svanitakumAranI paNa vaktavyatA kahevA joIe. teo paNa pahelA anantAhArI hoya che pachI zarIranI nipatti thAya che, pachI pariNamana thAya che pachI vimurvaNa thAya che ane pachI parivAraNa thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zuM pRthvIkAyika prathama anantarAhAra hoya che. pachI nirvartana thAya che? pachI paryAdAna thAya che? pachI pariNamana thAya che ? pachI paricAraNa ane pachI vidurvaNuM thAya che? zrI prajJApanA sUtra : 5 306 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAhe gautama ! hA, satya che. pRthvIkAyika prathama anacrAhAra hoya che, pachI nirvanA thAya che, pachI paryAdAna thAya che, pachI pariNamana thAya che, pachI paricAraNa thAya che, kemake te paNa spazane upayoga kare che, paraMtu pRthvIkAyiomAM vikrvaNA nathI thatI, kema ke teo vikipalabdi nathI prApta karI zakatA. pRthvIkAyikane samAna apakAyika, tejaskAyika, vanaspatikAyika, 4 driya, trIndriya ane caturi draya jIva paNa pahelAM anantarAhAra hoya che, pachI nirvatanA, pachI paryAdAna, pachI pariNamana, pachI paricAraNuM thAya che, temanAmAM paNa vaikipalabdhi na hovAnA kAraNe vikuvaNa nathI thaI zakatI. have vAyukAcikenI vizeSatA pratipAdana karavAnA icchuka zAstrAkAra temanA ja samAna vaktavyatA hovAthI paMcendriya tiya ce ane manuSyane paNa sAthe ja ulekha kare che pRthvIkAyika AdinI apekSAe vizeSatA e che ke vAyukAyika, paMcendriya tiryaMca ane manuSya nArakonI samAna ja vidurvaNa sahita hovA joIe, kemake jema mArAmAM vikriyA labdhi thAya che, eja prakAre temanAmAM paNa kriya labdhi thavAthI vimurvaNa kahevI joIe. paNa te vikuNa temanI paricAraNanI pachI samajavI joIe. vanavyantara, tiSka ane vaimAnikanI vaktavyatA asurakumAronI vaktavyatAnA samAna samajavI joIe. tathA asurakumAranI jema vAnadhyantare AdinI paNa prathama vikurvaNA ane pachI paricAraNA kahevI joI e. kemake samasta devagaNe ne e ja svabhAva che kahyuM paNa che-devagaNanI pahelA vikurvaNa thAya che, pAna paricAraNA thAya che. zeSa jInI pahelA paricAraNuM ane pachI vikvaNuM thAya che te prathama dvAra samApta) sU0 1 AhAra viSayaka AbheganI vaktavyatA zabdArtha - nairA mate ! mAre ja kAmonivRtti, gaLAmonivari?). he bhagavannArakone AhAra Abheganirvalita hoya che agara anAganirvatita hoya che? arthAt upaga pUrvaka hoya che agara vinA upayogane hoya che? (jogama! gAmonivRtti vi anAmonizvatti vi) he gautama! AbheganirvatitapaNa, anAga nirvatita paNa hoya che. (purva sumarALe jAya mALiyAbaM) eja prakAre asurakumAronA thAvat vaimAnike nA (navaraM vizALa no gAmoninnattiw) vizeSa e ke ekendritA Abheganirvatita nathI, anAganirvalita AhAra hoya che. (aa mate ! go mAse) he bhagavan ! nAraka je pudgala (kArattArU foNUMti) AhAra rUpamAM grahaNa kare che (te jiM jJALati vAsaMti mAdati) zuM temane jANe che-dekhe che ane temane ahAra kare che? (3ra) athavA (ra jJAti nAmaMtti) nathI jANatA, nathI dekhatA (kAti) paNa AhAra kare che (camA ! = =ALatti pAti, jAti) zrI prajJApanA sUtra : 5 307 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he gItama! nathI jANatA nathI dekhatA, AhAra kare che tevuM jAva teDuMDhiyA) eja prakAre trIndriya sudhI (rakriyA pucha?) caturindriya sambandhI prazna (noramA ! bAphavA na jAti) koIkeI nathI jANatA) (vAsaMti) paratu dekhe che (bArAtti) AhAra kare che (bArA na jAti ne prAsaMti) kaI-kaI nathI jANatA, nathI dekhatA (zAti) ahAra kare che. - raMjinirivobicAr g81) paMcendriya tiryaMco sambadhI prazna ! therAyA, kArboti vAsaMti nATTApheMf) he gautama ! ke--kaI jANe-dekhe che AhAra kare che (kAcA jJAti 7 vAsaMti bahAri) koI jANe che, dekhatA nathI, ane Aha 2 kare che (kAryA na gALati, pAkhaMti, sAdA ti) keI--keI nathI jANatA, dekhe che, AhAra kare che (mAravA na vALaMti, vAsaMti, sAraMti) kaI-kaI nathI jANatA nathI dekhatA, AhAra kare che (gvaM nAva majuttA vi) eja prakAre yAvatuM manuSya paNa. (vALamaMtarajhoriyA nerA) vAnacatara, tiSka ane vaimAnika nArIkenI samAna (mALiyA puchA) vaimAnike sambandhI pRcchA? (noramA ! badhejA gALati prAsaMti sAdAjaMti) he gautama ! keI-kaI vaNe dekhe che temaja AhAra kare che (aa jAti va vAsaMti, gAAti) keI--kaI nathI jANatA nathI dekhatA AhAra kare che. ( E mate ! parva yudaz) he bhagavan! zA hetuthI ema kahevAya che ke (vemANiyA atthegaiyA jANaMti pAsaMti AhAre ti, atthegaiyA na jANati na pAsaMti AhAreti) kaI vaimAnika jANe-dekhe ane AhAra kare che, keI nathI jANatA nathI dekhatA AhAra kare che? (camAM ! mALiyA suvi HUTTI) he gautama ! vaimAnika be prakArano kahyA che (R gA) teo A prakAre che (mAmicchAdiThThI vavanasaTca amArUMkamaviThThI savavanaya) mAthImithyAdaSTi upapannaka, ane amAyI samyagdaSTi u55naka (parva) e prakAre (1EURT phaeNriyara paDhaze mafjacaM) jevA prathama Indriya uddezakamAM kahyuM che (ta mALiya) tevuM ja kahevuM joIe (jJAva re ghaLAM noramA prava gurU) kAvat e hetuthI he gautama ! kahevAya che. (ne rUcA maMte ! varU aAvALA paur ?) he bhagavana! naralikanA adhyavasAya keTalA kahyA che? (noramA ! kannA bannavALA) he gautama! asaMkhyAta adhya zrI prajJApanA sUtra : 5 308 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasAya (tenuM mo! f vsarathA sAkSasthA) he bhagavan ! te che prazasta che ke aprazasta che? (noramA ! tathA ki parathA vi) he gautama ! prazasta paNa ane aprazasta paNa (vuiM vAva mALiyAbaM) e ja prakAre yAvatu vaimAnikonA. (narAja maMte ! sattAmijamI ) he bhagavan! nAraka zuM samyakatvAbhigamI samyaktinI prApitavALA che? (mirajIttAmilApI) mithyAtvanI prAptivALA che (nAmidaI jAminanI) sabhya mithyAtvAbhIgamI che? (voyamA ! sanmattAmAmI vi, mittAmijAmI vi, samAmittAmimI vi) he gautama ! samyakatvAbhimAnI che, mithyAtvAbhigAmI paNa che, sagu mithyAtvAmiMgamAM paNa che (vaM sAva mALiyA) e prAre vaimAnike sudhI. (navaraM ifiritra vArjiriyALo sampattAmimI) vizeSa, ekendriya ane vikasendriya samyakRtvAbhigamI nathI (HchattAmAma) mithyAtvAbhigamI che (no mAmi chattAmAmI) samyaga mithyAtvAbhigamI paNa nathI. e sUtra 2 | TakAtha-have AhAra sambandhI Aga-anAbhoga AdinI prarUpaNa karavAne mATe bIju dvAra kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nArakonA ADAra zuM AbhoganirvatiMta arthAt icchA pUrvaka, upaga pUrvaka hoya che, agara zuM anAga nitita hoya che-anicchA pUrvaka hoya che ? zrI bhagavAna he gautama! nArakanA AhAra Abha niti paNa hoya che ane anAganirvartita paNa hoya che. jayAre nAraka jIva ma ga purvaka AhAra grahaNa kare che, tyAre te AhAra Aganavartita kahevAya che ane jayAre mAganA vinA ja grahaNa kare che tyAre anAmanirvatita kahevAya che. anAganivartita AhAra lemAhAra samajavo joIe. e ja prakAre nArakenA sivAya anya jIvonA paNa AhAra Abheganirvatita ane anAganivanita ane prakAranA samajavA joIe, parantu vizeSatA e che ke ekenidrAmAM avIva ala5 temaja apaTu manAdravya labdhi thAya che, tethI ja paTutama zrI prajJApanA sUtra : 5 309 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Abhoga (upaga) nathI thato, tethI ja temanA AhAra sadA anAganirvatita ja kahela che. te kayAreya Abhoganirvatita nathI thatA. kemake mane dravyanI atya9patA vivakSita nathI, eja kahe che-nAra kaeNnI samAna asurakumAre, nAgakumAra Adi bhavanapati, kIniye, trIndriya, caturindriye, paMcendriyatiryaMce, manuSya, vanavyantare, tiSka ane vaimAnike nA paNa AhAra Abhoganirvatita ane anAbhoganirvatita hoya che, paNa ekendriyonA AhAra Abhoganivartita nathI hotA paNa anAbhoganirvartita ja hoya che. A viSayamAM yukti pahelA kahI dIdhelI che. have trIjA dvAranI prarUpaNa karAya che. enAthI ADAra karanArA pu6 lenA jJAnadarzananuM nirUpaNa che zrI gautamaravAma-he bhagavana! nAraka je pudgalene AhAranA rUpamAM grahaNa kare che, zuM te pudgalene jANe che? dekhe che? ane grahaNa kare che? athavA nathI jANatA, nathI dekhatA kevala grahaNuM ja kare che ? zrI bhagavAhe gautama ! nAka AhAryamANa pudgalene jANatA nathI, dekhatA nathI, kevala temano AhAra ja kare che. eja prakAre asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, hIndriya temaja trIndriya paNa je pudgalene AhAra kare che, temane nathI jANatA, nathI dekhatA, kevala AhAra ja kare che, emanAmAMthI nAraka ane asukumAra Adi avadhithI nathI jANatA. temane mAhAra levAthI atyanta sUkSamatAnA kAraNe nAraka bhavanapati, ane ekendriyanA jJAnane te te viSaya nathI thatuM. teo dekhatA paNa nathI, kemake te darzanane paNa viSaya banatuM nathI. DhIdriya ajJAnI hovAnA kAraNe samyapha jJAnathI, rahita hoya che. tethI ja teo paNa nathI jANatA. temanuM matyajJAna eTaluM aspaSTa hoya che ke svayaM je prakSepAhAra grahaNa kare che, temane paNa teo nathI jANatA, cakSu rendriyano abhAva hovAthI teo tene dekhI paNa nathI zakatA e ja prakAre trIndriya paNa jJAna ane darzanathI rahita samajI levAM joIe. zrI gautamasvAmI bhagavan! caturindraya jIva zuM AhAryamANa pudgalene jANedekhe ane AhAra kare che ? agara nathI jANanA, nathI detA, kevaLa bAhAra kare che ? zrI bhagavAna-he gautama! keI caturindriya AhAryamANa pudagalene nathI jANatA, paNa dekhe che, ke ke cakSu Indriya temane hoya che, ane AhAra kare che. keI caturindriya jANatA nathI kemake te mithyAjJAnI hoya che, ane nathI dekhatA, kemake aMdhakArano kAraNe temanA netre kAma nathI karatAM, teo kevala AhAra kare che AMhI "asti" zabda avyaya che tethI ja bahuvacanamAM paNa "asti" rUpa ja rahe che. - have paMcendriya jIvana prakSepAhAra ane mAhArane laIne caubhaMgI kahevAne mATe kahyuM che- zrI prajJApanA sUtra : 5 310 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-hai bhagavan ! pAMcendriyatiyagra cainika AhAya mANa pudgalAne jANe-dekhe ane AhAra kare che, agara nathI jANatA, nathI dekhatA ane AhAra kare che ? zrI bhagavAna-De gautama! (1) kAi jANe che. dekhe che ane kAhAra kare che (2) koI jANe che, dekhatA nathI ane AhAra kare che (3) kei jANatA nathI, dekhe che ane AhAra kare che (4) kAI nathI jANatA, nathI dekhatA paNa AhAra kare che. paMcendriyatiya cAnI jema manuSyenI paNa ce bha MgI samajavI joIe, paMcendriya tiya ca prakSepa!hArI hAya che, ataH teeA prakSepAhArane jANe che, kemake sagUjJAna thavAnA kAraNe yathA vastu svarUpanAM jJAtA bane che cakSu indriya hAvAthI te dekhe paNa che ane AhAra kare che A prathama bhaMga che. kaI-kaI jANe teA che paNa andhakAra AdinA kAraNe netrakAma na karI zakavAthI dekhatA nathI. A trIjo bhaMga che, kAI-keI mithyA jJAnI hAvAthI jANatA nathI, kemake temanAmAM samyagna jJAna nathI hatu, paNa caturindriyanA upayAgathI teo Dhekhe che. A trIjo bhaMga thayA. koI mithyAjJAnI hAvAthI jANatAM nathI, aMdhakAranAM kAraNe netrAnA vyAghAta thai javAthI dekhI paNa zakatAM nathI. A ceAthA saMga che. lemAhAranI apekSAthI kAi kAI pa Mcendriyatiya ca viziSTa avadhithI yukta hovAne kAraNe le!mAhArane jANe che. ane viziSTa kSayApazama thavAthI indriyapaTutA ati vizuddha thavAna kAraNe dekhe che ane AhAra kare che. kAI-kAI jANe ja che, zvetAM nathI, kema ke temanAmAM Indriya pArakhavAne abhAva hoya che. koI jANatAM nathI paraMtu indriyapaTutAthI yukta havAne kAraNe dekhe che keAI avadhithI rahita hAvAnA kAraNe mithyAjJAnI hAvAthI jANatAM nathI ane indriya pATavanA abhAva hAvAthI dekhatAM paNa nathI. A catubha.MgI jANavI joie. A prakAranI catuMgI manuSyanI paNa samajI levI joIe. vAnabhyatA ane jyAtiSkAnI vanyatA nArakAnI samAna che. nArAnI avidhanAM sarakhI vAnavyatarA ane jyetiSkanI avadhi temanAM AhArane viSaya karatAM nathI, tethI ja tee jANatAM nathI, ane dekhatAM paNa nathI, kevaLa AhAra kare che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! vaimAnika deva zuM ahvA mANu pudgaleAne jANe che, dekhe che, ane AhAra kare che? athavA nathI jANatA, nathI dekhatA ane zrI bhagavAn--he gautama ! kAkAi vaimAnika jANe che, dekhe che che, kAI-kAI jANatA nathI, dekhatA nathI ane AhAra kare che, mAhAra kare che ? ane AhAra kare zrI prajJApanA sUtra : 5 311 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI kAraNa pUchatAM prazna kare che-he bhagavan! kayA hetuthI ema kahevAya che ke kaI-kaI vaimAnika jANe che, dekhe che ane AhAra kare che, keke vaimAnika jANatA nathI, dekhatA nathI ane AhAra kare che? zrI bhagavAna-he gautama! vimAnika deva be prakAranAM kAM che, teo A prakAre che- mAyi-mithyASTi upapanaka ane amAthI samagra daSTi upapannaka navaveyaka sudhInA deva baMne prakAranAM hoya che-ke I mAyimizrAdaSTi ane keI amAthI samyaga-daSTi paraMtu anuttara vimAnanAM deva amAsyasamyagadaSTi upapanaka ja hoya che, kema ke teo avazya karI pUrvabhavamAM samyagra dRSTi heya che ane krodha, mAna, mAyA tathA lebha ochA hevAne lIdhe agara te upazAnta kaSAya thavAthI amArI paNa hoya che. A prakAre jevuM Indriya-viSayaka prathama uddezakamAM kahyuM che tevuM ja ahIM paNa kahevuM joIe, yAvatu A hetuthI he gautama ! ema kahyuM che ke, kaI jANe che dekhe che ane AhAra kare che, koI nathI jANatAM, nathI dekhatAM ane AhAra kare che. je mAyimiyA daSTi u55naka hoya che, je naveyako sudhI ja, maLI Ave che, teo avadhithI mane bhaya AhArane pudgalene jAtA nathI, kema ke temanA nibhaMga jJAna te pudgalene jANavAmAM samartha nathI thatAM ane paTutAnA abhAvane kAraNe negendriyathI dekhatA paNa nathI. je deva amAyi samyaga dawyupapannaka heAya che, teo paNa be prakAranAM hoya cheanaMta-rapa-panaka ane parama paropAnaka. jemane prathama samayamAM utpana bane aprathama samayamAM utpana paNa kahI zakAya che. temanAmAMthI anaMtare papannaka nathI jANatAM, nathI dekhatAM, kema ke prathama samayamAM utpanna thavAne kAraNe temanAmAM avadhine ane nendriyane upaga nathI thatuM. paraMparA papannakomAM paNa je aparyApta hoya che, teo nathI jANatAM ane nathI dekhatAM, kema ke paryAptionI apUrNatAne kAraNe temanAM avadhi Adine upayoga nathI zrI prajJApanA sUtra : 5 312 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI zakato. jeo paryApta hoya che, temanAMmAMthI paNa anupayogavALA nathI jANatA nathI dekhatA, jeNe upayoga karela hoya che, te ja vaimAnika AhAryamANa pudgalene jANe che, dekhe che ane AhAra kare che, kahyuM che-"anuttara deva saMpUrNa lekanADI de che, e vacanAnusAra anuttara mAM nika saMpUrNa lekanADIne dekhe che, tethI ja teo mane bhakSya AhArane regya pudgalene jANe che, kema ke avadhijJAna vizuddha hoya che ane indriya pATA paNa khUba vizuddha hoya che. have adhyavasAna viSayaka cothA dvArane kahe che- zrI gautamasvAmI- he bhagavAna! nArakonAM adhyavasAna arthAt adhyavasAya keTalA kahelA che? zrI bhagavAna-he gautama ! nArakonAM asaMkhyAta adhyavasAna kahelAM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! te adhyavasAna zuM prazasta hoya che athavA apra. zarata hoya che ? zrI bhagavAn he gautama! nArakanAM adhyavAna prazasta paNa hoya che, aprazasta paNa hoya che. nArakonI jema asurakumAra Adi bhavanapationAM pRthvIkAyikAdi ekendriyenA, vilendrionAM, paMcendriyatiyacInAM, manuSyanAM, vAnaraMtareno, tiSkanAM vaimAnikanAM paNuM adhyavasAna asaMkhyAta hoya che ane teo prazasana paNa hoya che tema ja azista paNa hoya che. kema ke temanAmAM pratyeka samA bhinna bhinna adhyavasAya thatAM rahetA hoya che. have samyaphavAdhigama nAmaka pAMcamAM dvArane kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nAraka jIva zuM samyaphAdhigAmI arthAt samyakRtva prAptivALA hoya che, mithyAtvAdhigAmI hoya che, athavA samyaktva mithyAtvAdhigAmI hoya che? zrI bhagavAna-he gautama ! nAraka jIva samyaktvAdhigAmI paNa hoya che, mithyAtvA. dhigAmI paNa hoya che ane samyakRtva mithyAvAbhimAmI paNa hoya che. temanAmAM saMbhava pramANe traNe prakAranI prApti thAya che. nArakanI jema asurakumArAdi bhavanapati che, paMcendriyatiya ca, manuSya, vAnavyaMtara, jayetika ane vimAnika paNa saphavAdhigAmI, mithyAtvAdhigAmI ane sabhyatvamithyAvAdhigAmI paNa hoya che. vizeSatA e che ke ekendriya ane vizlendriya jIva sabhyatvAdhigAmI nathI hotA, paNa mithyAtva dhiMgAmo heya che. teo sacava mithyAtvAdhigAmI paNa nathI hotAM. jo ke kaI-kaI vikaleniyama sAsAdana samyaphavA maLe che, te paNa temanI ahIM vivakSA nathI karI kema che mithyAtvanI tarapha ja abhimukha thAya che. zAstra 2 zrI prajJApanA sUtra : 5 313 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devoM kI paricAraNA kA nirUpaNa paricAraNA zabdArtha - revAnuM mane ! u savIrA sariyA ?) he bhagavan! deva zuM devIe sahita ane saparicAra-viSaya bhegayukta hoya che? (viyA kAriyA) zuM devIo sahita aparicAra heya che? (kavi parivArad) zuM devI vagara ane paricAra sahita hoya che? (kavi kAriyA ) devI rahita ane paricAra rahita hoya che? (camA !) he gautama! (basthArUcA levA vIrA rUparivAra ke deva devIka ane saparicAra hoya che (kalyANayA tevA avIyA saparivAra) kaI deva devIothI rahita ane paricArathI sahita hoya che. (gAthA sevA avIcA parivApA) keI deva devI rahita ane paricAra rahita hoya che teno veva mAM revA vIrA AricA) deva devI sahita paraMtu paciAra rahita hotAM nathI. teNe aMte rAtre sutra) he bhagavana! kayA hetuthI ema kahevAya che? (gAthA revA ravIyA sahiyArA te veva) ke deva devI sahita ane paricAra sahita hoya che, vagere eja pUrvokta (kAva no veva i sevA navI variyA ?) thAvat deva devI sahita paNa paricAra rahita nathI hatAM ? (nonA !) he gautama! (mALavadyAmaMtajorUriyalomIkaLe, vedhu) bhavanapati vAnarthAtara, tiSka tathA saudharma ane izAna ka95mAM navA vIcA sahiyArA) deva devIo sahita ane parivAra sahita hoya che (saLaMgumAramarevayaMmasTorcatAmAputAravALa vALA kALA Dung peluM) sanatakumAra, mAhendra, brahmaleka, lAntaka, mahAzukra, sahastrAra, Anata, prANana, AraNa, azruta, kalpamAM (vA vicA saparivAra) deva devI rahita ane paricAraNa sahita hoya che. (nevejhamajuttarovavArUcA tevA avIcA mariyAkA) greveyaka ane anuttaro papAtika deva devI rahita ane paricAra rahita hoya che ( sevA jevI bAriyANA) evuM nathI hatuM ke deva devI sahita hoya paraMtu paricAra rahita heya. (vijJAnaM maMte ! gharivAranA pattA) he bhagavan! paricAraNe keTalA prakAranI zrI prajJApanA sUtra : 5 314 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahI che ? (poyamA ! paMcavA riyALA pannA) he gautama! pAMca prakAranI pa icAraNA kahI che (taM gaddA-AcariyANA, dAsacALA, cArA sariyALA, maLarjayALA) te A prakAre che kAyaparicAraNA, spardhA paricAraNA, rUpaparicAraNA, zabda paricAraNA ane manaHparicAraNA, ( se keNaTuNaM bhaMte evaM vaccai - paMcavihA pariyAraNA paNNattA ? taM jahA kAyapariyAraNA, gAya maLariyAraLA ?) huM bhagavan ! kayA hetuthI ema kahyu' che ke paciAraNA pAMca prakAranI kahelI che, te A prakAre che, kAyaparicAraNA yAvat manaricAraNA ? (toyamAM magaLavALamaMtaranosasommIsALemu veyu) he gautama! bhavanapati, vAnavyaMtara, naitiSka tathA saudharma ane izAna pamAM (levA) deva (AcarvAcALA) kAyathI viSayasevana kare che (saLamAhiMdu vepu) sanakumAra. mAhendra kalpamAM (levA jAsayiALA) deva spathI viSayasetrana kare che (maroLatopu) brahmaleAka ane lAMtaka kalpAmAM (levA trayiALA) devA joIne paricAraNA kare che. (mahAmulalalArepu devA saricAraLA) mahAzukra ane sahasrAra, peAmAM deva zabda zravaNu dvArA viSayasevana kare che. (baLayavALacannAraLajjIyeSu vesu revA maLavariyALA) Anata prANuta, AraNu ane azruta kalpemAM deva manathI viSayasevana kare che (naivena anuttarovavAyA tevA gaLacALA): greveyakanAM ane anuttaraupapAtika deva paricAraNA rahita che. (se teTrena' noyamA) e kAraNathI huM gautama ! (ta. caitra nava maLariyALA) te ja pUrvokta yAvat manathI paricAraNa kare che. (tasthaLane te cacALA phelA) temanAmAM jee kAyAthI viSayasevana karanArA deve che (tesi nuM rUdAmaLe samuNT) temane icchAmana utpanna thAya che ke (rUcchAmo I zraghdhatlRi sastuM vAyariyAra' ttaN) ame apsarAenI sAthe zarIrathI paricAra-maithuna-karavA cAhIe I.e. (taLa te i vRtti vaM maLasI ALu samALe) tyAre te devA dvArA A rIte manathI vicAravAthI (fghAmeva) jaldIthI (tAo bannuro) te apsarAo (korADuM) udAra (siMLAa) AbhUSaNAdithI yukta (manugaOM) maneAna (maLarAruM) manehura (maLomArM) manArama (uttara vembacavA N) uttara vaikriya rUpa (vitra-yaMti) vikriyAthI banAve che, (vikatrittA) vikriyA karIne (sesiyevALa aMtica vAgmayaMti) te devAnI najIka Ave che. zrI prajJApanA sUtra H 5 315 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (agi te revA tArdUi gajharAhiM kSaddhi) tyAre te deve te apsarAonI sAthe (#AyavariyALuM reni) kAyapericAraNA kare che () atha (nALAmaNa thIyA purA) jema zIta pudgala (sIya pacs silya vega zarUazttALuM nirRti) zIta svabhAvavALA prANIne prApta karIne zatAva jALavI rAkhe che (tinA va jovA ravi paNa vasi vera kagvarUtta vidrutti) athavA uSNu pudgala uNa stabhAvavALA prANIne prApta karIne upaNutA meLavIne rahe che (meva) A rIte (hiM hi) te deve dvArA (tAhiM karacharfhaM ddhi) te apsarAonI sAthe (%AyarivAra #ha samA) kAyAthI paricAraNuM karavAthI (te rUchAmane vidhvAna ve) temanuM icchAmana jaladIthI harAI jAya che tRpta thaI jAya che. sU0 3 TIkArtha -have viSayasevana rUpa paricAraNAnI prarUpaNuM karavA kahe che gautamasvAmI-he bhagavana! deva zuM sadevika (devIo sahita) ane sapariyAra (maithuna sevana sahita) hoya che ? athavA savika ane mithuna rahita hoya che? athavA adevIka ane a5ricAra hoya che ? zrI bhagavAna-he gautama ! kaI-kaI deva devI sahita ane paricAra sahita hoya che, keI- kaI deva adevIka ane paricAra sAthe hoya che, ane keI-I deva devI vagara ane paricAra vagaranA hoya che. paraMtu evA keI nathI letAM je devIo sAthe paraMtu paricAra rahita hoya. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! kyA hetuthI evuM kahevAmAM AvyuM che ke koIke deva devIo sahita ane paricAra sahita hoya che, yAvat kaI--keI deva devIothI rahita paNa parivAra sahita hoya che, keI deva devIothI rahita ane paricArathI paNa rahita hoya che, paNa evA koI deva nathI je devIo sAthe hoya paNa paricAra rahita hoya ? zrI bhagavAna che gautama ! bhavanavAsI vanavyaMtara, tiSka ane saudharma tathA IzAna kalpanA vaimAnika deva sadevIka arthAta devIo vALA paNa hoya che, ane paricAraNuM sahita paNa hoya che, devi tyAM janma le che tethI te deve te devIonI sAthe rahe che ane temanI sAthe paricAraNA paNa kare che. paraMtu sanakumAra, mAhendra, brahmaleka, lAntaka, mahAzuka sahastrAra, Anata, prANata, AraNa ane acuta kalpamAM, deva devIo vALA nathI hotA arthAt A kalpamAM devIonAM janma nahIM thavAthI tyAMnA deva devIonI sAthe nathI rahetAM, paraMtu paricAraNuM (viSayaga) sahita haiAya che. A deva saudharma ane izAna kapamAM utpanna devIonI sAthe sparza, rUpa, zabda ane mana dvArA paricAraNa kare che. navayakonAM ane pAMca anuttara vimAnanAM deva devIothI rahita ane paricArahuthI rahita paNa hoya che. temane purUSada, atyanta maMda hoya che. tethI ja teo manathI paNa paricAraNa nathI karatAM paraMtu deva sadevIka hoya ane paricAraNAthI rahita heya evuM zrI prajJApanA sUtra : 5 316 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI khanatu. A hetuthI huM gautama ! evu' kahevAmAM Avela che ke-keAi deva sadevika ane saparicAra hoya che, koi daivika ane aparicAra hAya che. kAi adaivika ane saparicAra hAya che, paraMtu sadaivika ane aparicAra hAtA nathI. paricAraNAnuM prakaraNa hAvAthI have tenA bhedyanu nirUpaNa karavAmAM Ave che. gItamasvAmI-he bhagavan ! ricAraNA keTalA prakAranI kahela che? bhagavAna--hai gautama ! paricANA pAMca prakAranI kahevAmAM AvI che te A pramANe che-(1) kAyaparicAraNA (2) sparza paricAraNA (3) rUpa paricAraNA (4) zabda paricAraNA ane (5) mana:paricAraNA. gautamasvAmI-he bhagavan ! zA kAraNathI ema kahevAmAM Avela che DaeN--paricAraNA pAMca prakAranI che? jema ke-DhAya paricAraNA yAvat mana paricAraNA. bhagavAna--ke gautama ! bhaganapati, vAnanyantara, jyAtiSTha tathA saudhama ane IzAna kalpanA deve kAyAthI paracAraNA kare che, arthAt manuSya strI-puruSanI jema kAyAthI maithuna sevana kare che. tAtpa AkathananuM e che ke-asurakumAreAthI laIne IzAna 5nA devA sakilapTa udayavALA purUSaveda karmIne vaza thaine manuSyanI jema vaiSayika sukhamAM nimagna thaya che. ane tenAthI prIti-tRtinA anubhava kare che. khIjI rIte tene tRpti thatI nathI, spa sanatkumAra ane mAhendra kalpanA deve sparza paricAraka haiAya che. teonA paricAra (viSayabhAga) sthUla stanAnA mADuonA, nitammanA ane jaghA vigere ageApAMganA spa karavAthI thAya che, jyAre tene viSaya sukha bhegavavAnI abhilASA thAya che tyAre te seganI abhilASAthI peAtAnI samIpatinI daiviyeAnA stanA vigere aMgepAMganA kare che. A sparzamAtrathI kAyaparacArAnA karatAM teone anantagaNA sukhanA ane vedopazAntinA anubhava thAya che. brahmaleAka ane lAntaka kAmAM devarUpa paricAraka hoya che. teone viSayabhAga saundra vigere rUpa mAtranA jovAthI thAya che. te devA devAMganAonA kamanIya ane kAmanA AdhArabhUta, divyamAdaka rUpane joIne ja kAya paricAraNAnI apekSA anantaguNita vaiSayika sukhane anubhava kare che ane ATalAthI temanI vedanA upazAntu thaI jAya che. mahAzukra ane sahusAra kalpAnAM deva zabda-paricAraka haiAya che. temanA viSayApabhAga zabdathI ja thAya che. tee pAtAnI priyadevIenI gati, hAsya, bhAva, bhAMgI yukta madhura AlApa tathA nUpurA AdinAM avAjanA zravaNu mAtrathI ja kAya-paricAraNAnI apekSA-anantaguNita sukhanA anubhava kare che ane temAMthI ja temanI vedanAnuM upazamana thaI jAya che, zrI prajJApanA sUtra H 5 317 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Anata, prANata, AraNa ane azruta kalapanAM deva manaparicAraka hoya che. temane viSayabhega kAyavikArane lIdhe buddhine prApta thatAM anekAneka mAnasika saMkalpathI ja thaI jAya che. teo kAmavikAra utpanna thatA pitAnI devAMganAonI manathI icchA kare che ane tenAthI ja temanI tRpti thaI jAya che. kAyAthI thatAM viSayabhegane badale temane ananta gaNuM lAbha prApta thAya che ane temanI vedanA upazAnta thaI jAya che. navayake tathA anuttara vimAnenAM deva ayaricAraka hoya che. temane mahadaya atyanta nyUna hoya che. tethI teo prazama sukhamAM tallIna hoya che. paraMtu cAritra pari. NAmane abhAva hovAthI teo brahmacArI kahevAtA nathI. upara kahela kathanane upasaMhAra A pramANe che-he gautama! A hetuthI evuM kahevAyuM che ke asurakumAra Adi IzAnaka95 sudhInAM deva kAya-paricAraka che, sanakumAra ane mahendra kalpanAM deve sparzaparicAraka hoya che. brahmaleka ane lAntaka kalapanAM deva rUpa paricAraka mahAzuka ane sasAra kapanA devo zabdaparicAraka hoya che, ane Anata, prANuta, AraNa ane azruta ka5nAM deva manaHparicAraka che. raiveyaka deva ane anatarapapAtika deva aparicAraka hoya che. - kAyaparicAraka devenI kAyaperiyAraNAnI prarUpaNa karAI che-pUrvokta devomAM je bhavanapati vAnayaMtara tiSka ane saudharma tathA IzAna kalpanA deva kAyaparicAraka che, temane IcchAmana arthAt viSaya-sevananI IcchAvALA mana utpanna thAya che. tyAre teo vicAre che-ame apsarAonI sAthe kAyaparicAra (zarIrathI saMga) karavA IcchIe chIe. A rItene emane saMkalpa utpanna thatAM tarata ja apsarAo pitAnA upagya devane abhiprAya jANIne viSayabheganI icchAthI uttarakriya rUpanI vikrarvaNA kare che. te uttara vaikriya rU5 bhavya. sarvAga paripUrNa, AbhUSaNa vagerenI zRMgArayukata, majJa, arthAt pitapotAnA upagya devane priya, mane rama tema ja manahara hoya che. - A rIte suMdara rUpanI vimurvaNa karIne te apsAo te devenI pAse pahoMce che. te pachI deve te pitapatAnI I, asarAo sAthe zarIrathI viSayoga kare che. Ama karavAthI ja temanI vedanAnuM upazamana thAya che. Ane mATe udAharaNa Ape che-jevI rIte zIta pudgala zIta svabhAvavALA prANIne maLIne atyaMta zIta avasthA prApta karatAM rahetAM hoya che arthAt teo pitAnAM saMparkathI zIta svabhAvavALA prANIne vizeSa AnaMdadAyaka hoya che. athavA usNa pudgala uNa svabhAvavALA prANIne maLIne, tene mATe atizaya sukhanuM kAraNa bane che, tevI ja rIte have te deva asarAonI sAthe kAya-paricAraNA kare che, tyAre temanuM IcchAmana tarata ja zAnta thaI jAya che arthAta viSayabhegathI tRpta thaI jAya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 318 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte jema zIta pudgala zItayeAnika prANIne prApta karIne tene vizeSa sukhadayI thAya che, athavA uSNa pudgala uSNu ceAnika prANIne prApta karIne vizeSa Anada pahAMcADe che, tevI rIte devIonA zarIranAM pudgala devazarIrane prApta karIne anene AnaMda dAyaka thAya che. tyAre teo tRpti prApta kare che. temanI viSayAbhilASA nivRtta thaI jAya che. sU03 paricAraNA vizeSa vaktavyatA zabdA-(asthiLa mate ! sesi vALa sudhdhapunA) he bhagavan! zu' te devAnAM zukra pudgala DaeNAya che ? (daMtA noyamA) hA, gautama hAya che (tena) tee (maMte) hai bhagavAn (di acchAnuM) te apsarAene mATe (zrIsattAra) kai rIte (munno-munno) vAravAra (LimaMti ?) pariNata heAya che ? (nocamA !) hai gautama ! (soticittA) zrotrendriya rUpathI (vucittA) netrandri yanAM rUpathI (dALiviMcattA) dhrANendriyanAM rUpathI (sacittA) rasendriyanAM rUpathI (si'ti cattApa) sparzendriyanAM rUpe (vruttA) iSTa rUpethI (tattA) kAntarUpathI (mathunnattA) manejJa rUpathI (maLamattA) mana Ama-atizaya maneAjJa rUpathI (sumantattA) subhaga rIte (sorna, rUpa, lobaLa, vaLattA) saubhAgya, rUpa, yauvana, guNa lAvaNya rUpathI (te) te (arfi) temanA mATe (munno munno vaLatti) vAraMvAra pariNata thAya che. (tasthaLa ne te AsacArAyA) temanAmAM je deva spaparicAraka che. (tesina jUThThAmaLe samuvanna) temanAM IcchAprApta mana utpanna thAya che. (varga) A rIte (phrena) jema (dAcaciAra) kAyAthI paracAraNA karavAvALA (he) tevI ja rIte (nivasesa mALiyava) saMpUrNu kahevu joie, (tasthaLa ne te paciArA phevA) temanAmAM je rUpaparicAraka devA che (teni chAmaLe samuLa )temanAM IcchApradhAna mana utpanna thAya che (chAmo naM acchArdi va-cArAM retta) apsarAonI sAthe rUpa-paricAraNA karavA cAhie chIe, (tena) te apsarAo (diva`iDyuM maLasIlamALe) te dhruve dvArA manathI erIte vicAravAthI (sava) teja rIte pUrvakti (gAva uttaraveniyAnuM yAreM vijyaMti) yAvat uttara vaikriya rUpanI vikuNA kare che (vinvittA) vikriyA karIne. (keLAmena te phethA tenAmena kayA smRti) jyAM te dhruva hAya che tyAM jaI pahoMce che (uSTittA) paheAMcIne (tehi yevALa pUrNamate) te devAthI na bahu dUra na bahu najIka (TiranA) sthira thaIne (sArUM kAhArUM gAya manoramA N) te udAra yAvat manairama (uttaranekliyAduM vAz) uttara vaikriya rUpAne (vaMlemALobo yasenAnIo) dekhADatI dekhADatI (Trinti) sthira rahe che, zrI prajJApanA sUtra : 5 319 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tapa naM) tyAra pachI (te levA) te deva (di` chArdi saddhi) te apsarAonI sAthe (variyALIre tti) rUpaparicAraNA kare che (teluM taM ceva) khAkI teja pahelAM kahela (nAva mujJo-muggo nimaMti) yAvat vAravAra pariNata thAya che. (tasthaLa ne te sarvAMganA levA) temanAmAM je zabdaparicAraka deve che (tesi' na kucchAmaLe samudhvajJarU) temanu icchAmana utpanna thAya che. (chAo | acchAhi~saddhi sarpaciALa retta) ame apsarAonI sAthe zabda-paricAraNA karavA cAhie chIe. (taLa tehiM tedi') tyAra pachI te devo dvArA (a maLasIC samALe) A rIte mana karavAthI (jJAva uttaravevicArUM sArUM vika~ Mti) yAvat uttara vaikriyaka rUponI vidhruNA kare che (vivittA) vidhruNA karIne. (neLAmeva te revA teLAmevaDavALAMnta) jyAM te devA hAya tyAM ja pahoMcI jAya che (3vArichattA divetrALa) jaIne te dhruveAnI (arRrasAmaMte) bahu dUra nahIM bahu najIka nahIM (jjiA) sthira thaine (anuttarAE) anuttarasarvotkRSTa (vAvacArUM sArUM samudrI-mALIo samudrIre-mALIlo) uMcA-nIcA zabdenAM prayAga karatI karatI (vikRtti) rahe che. (taLa te tevA tAhi gacchA i di) tyAra pachI te deve te apsarAonI sAthe (saciAraLa reti) zabdapaciAraNA kare che (lesuM taM ceva) bAkI te te ja pahelAM kahela (jJAva muggo mukhkho vaLatta) yAvat-vAra vAra pariNata thAya che. (tasthaLa ne te maLayAranA deva) temanAmAM je mana icAraNA karavAvALA devA che (tekichAmaLe samuttpanna) temanu IcchAmana utpanna thAya che (amo chaMchardi saddhi maLariyArane tta) ame apsarAenI sAthe manaparicAraNA karavA icchIe chIe. (taLa teti netti E maLasI samALe) tyAre te devanuM A prakAre mana karavAthI (hippAmetra tAbo zraSTharatto) jaldIthI te apsarA (sahya thAe caiva samALIo) tyAM ja rahelI (anuttarArM uccAyAnuM maLAtlR) anuttara uMcA-nIcA mana (savAremALo saMvAremALIbro) karatI karatI (vidyutti) rahe che. (taLa te tevA) tyAra pachI te devo (tArtti' annAd'saddhi) te apsarAonI sAthe (maLariyALuM reti) manathI paricAraNA kare che (telaM nivalesa gAramuggo-munno nimaMtti) bAkI badhAM teja rIte vAravAra pariNata thAya che. zrI prajJApanA sUtra H 5 320 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (eesi NaM bhaMte ! devANaM kAyapariyAragANaM jAva maNapariyAragANaM apariyAragANa ya) hai bhagavan! A kAyapericAraka yAvat mana:paricAraka ane aparisAraka devamAMthI (care jIrehiMto) keNa kenAthI (bAvA vA vA turAvA vizeSAcA vA) 95, bahu ja, tulya athavA vizeSAdhika che? (joyA ! savyovA revA bAriyA) he gautama ! sahuthI ochAM deva aparicAraka che (mApariyA vaMjhA ) manathI paricAraNa karanArA saMkhyAta gaNA che (sarAri. cArA annakuLA) zabdapasiMcAraka asaMkhyAtaguNa che (ricAra vegaLA) rUpa paricArake asaMkhyAta guNa che (sarakAranA saMki gunA) sparza paricAra ke asaMkhyAtagaNa che (Ara-parivAra ) kAya- ricArake asaMkhya gaNu che. sU04 paricAraNuM pada samApta TIkAtha-manuSyanAM jevI devAmAM paNa maithuna saMjJA kahevAI che, devenI mithuna kriyA kaI rIte thAya che? manuSya purUSanI sAthe viSayaga karavAthI manuSya strIone zuka pudgalenAM saMkramaNathI jema sukhanI prApti thAya che, tevI ja rIte devIe ne paNa pitapitAnAM upagya devanAM zukra pudgalenA saMkramaNathI sukha utpanna thAya che ke nahIM ? A saMzayanuM nivAraNa karavA devanAM zuka pudgalenAM astitvanuM pratipAdana karavAmAM Ave che- zrI gautamasvAmI-he bhagavana : zuM demAM zuka pudgale hoya che? zrI bhagavAna-hA, haya che (paraMtu teo kriya zarIravatI hovAne lIdhe garbhAdhAnanuM kAraNa nathI banatAM) zrI gautamasvAmI-he bhagavana! te zuka purAla te apsarAo mATe kayA rUpamAM pariNata thatAM hoya che? arthAta jema-jema te pudgale sare che, tema tema kyA rUpamAM pariNata thatAM hoya che? zrI bhagavAna- he gautama ! zrotrendriyanA rUpamAM, rasendriyanA rUpamAM ane spazendriyanA rUpamAM ISTa rUpathI kamanIya rUpathI, maneza parama abhilaSaNIya rUpathI, manavAMchita rUpathI subhaga rUpathI, saubhAgya, rUpa, yauvana, guNa, lAvaNya rUpathI. arthAt soMdarya yuvAvasthA rUpa guNa ane atyaMta ramaNIyatAnI chaTA rUpathI, te zukra pudgala apsarAone mATe pharI-pharI pariNata thAya che. A rIte kAya paricAraNA rUpa viSayabhoganuM pratipAdana karavAmAM AvyuM. have sparza-paricAranuM pratipAdana karAya che mAM je deva sparza-paricAraka arthAt sparza dvArA maithuna sevana karanArA hoya che, temanA viSayabheganI icchAnI pradhAnatAvALA mana utpanna thAya che. teo vicAra kare che-ame asarAonI sAthe sparza-paricAra karavA icchIe chIe, arthAta temanA mukhanuM cuMbana, stananuM mardana, AliMgana vagere karavA cAhie chIe te devene Avo saMkalpa karavAthI, tarata ja temanI asarAe udAra zRMgAra yukta, zrI prajJApanA sUtra : 5 321 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manejha, manohara temaja manorama uttarakriya rUnI vikriyA kare che. vikriyA karIne teo te deve pAse jAya che. pachI deva te devIonI sAthe sparza-parivAraNa kare che. ahI AgaLa kahyuM che- bA rIte jema kAya-paricAraka devenuM kathana kahyuM tema have sparza paricArakonuM paNa kahevuM joIe. te kathana digdarzana rUpe kahI ja dIdhela che. have rUpa paricAraNAnuM kathana kare che te dezamAM je rU5-5ricAraka deva che, temanuM IchAmana arthAt viSaya uparanI IcchAnI mukhyatAvALuM mana utapanna thAya che ke ame asarAnI sAthe rU5-5ricAraNA karavA mAgIe chIe. A rItanA deva-saMka9pa bAda arthAt devenuM A rIte mana karavAthI pahelAnI jema ja te apsarAo udAra, zRMgAramaya vagere uttara vaikriya rUpanI vikriyA kare che. vikriyA karIne teo te davenI pAse pahoMcI jAya che ane temanAthI bahu dUra nahIM bahu pAse nahIM tema sthita thAya che. te pahelAMnA varNana mujaba udAra yAvat zRMgAramaya manahara, manorA tathA manorama uttarakiya rUpane dekhADatI-dekhADatI rahe che. tyAre te deve te apsarAonI sAthe rUpa-paricAraNa kare che, arthAt teo kaTAkSayukta daSTithI jove, aMga, pratyaMganuM avalokana tathA pitAnAM anurAgane pragaTa karatI ceSTAone prakAzita karavI vagere kare che. bAkInuM kathana kAyaparicAraNAnAM jevuM ja samajI levuM joIe. A rIte rUpaparicAraNa karavAthI te devonuM mana jhaDapathI zAMti prApta karI le che. have zabda-paricAraNanI prarUpaNa karAya che devAmAM je deva zabda-paricAraka che, temanAM viSayaganI icchAnI pradhAnatAvALA mana utpanna thAya che. teo saMkalpa kare che ke ame apsarAonI sAthe zabdaparicAraNA karavA IcchIe chIe. devonAM A rIte saMka9pa karavAthI, pahelAM kahela rIte ja te apsarAo udAra zRMgAramaya, vaikriyaka rUpanI vikriyA kare che. vikriyA karIne jyAM te de hoya che, tyAM jAya che ane te devenI kaMIka najIka kaMIka dUra rahIne anuttara arthAt sarvajane mATe AnaMda-dAyaka hovAthI sarvottama tema ja atyadhika komeddIpaka zabdonuM vAraMvAra uccAraNa kare che. tyAre te deve te apsarAonI sAthe zabda-paricAraNa kare che. bAkInuM kathana pahelAM jevuM ja samajI levuM joIe. yAvat te zabda paricAraNa temanA mATe tIva sukhakara rUpamAM pariNata thAya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 u22 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have manaH paricAraNAnI nirUpaNa karavAvALAM deva hoya che, temane viSayabhoganI IcchAnI pradhAnatAvALAM mana utpanna thAya che. teo saMkalpa kare che ke ame apsarAonI sAthe manaHparivAraNa karavA IcchIe chIe arthAt mana dvArA kAma vikArathI vRddhi prApta paraspara ucca ane avazya manaHsaMkalpa janIta viSayabhoga karavA cAhe che A rItane saMkalpa karavAthI te devIo pitAnA sthAna para arthAt saudharma ane izAna kapanAM pitapotAnAM vimAnamAM rahIne ja vAraMvAra atIva saMteSa utpanna karavAvALA tema ja viSaya bhegamAM asakta zlIla tema ja azlIla mana kare che. tyAre te devo te apsarAo sAthe manaH5ricAra kare che. bAkInuM kathana pahelAnAM jevuM ja samajI levuM joIe. thAvat te manaHparicAraNa te devIo mATe zrotrendriya, nendriya, prANendriya, rasendriya ane pazendriyanA rUpamAM ISTa, kAnta, mane jJa, atIva manohara subhaga, saubhAgya rUpa, yauvana guNa temaja lAvaNya rUpamAM vAraMvAra pariNuta thAya che. A rIte apsarAe sahasAra devaleka sudhI jAya che, tyAMthI AgaLa nathI jatI, kema ke "taratha javAmAM vera' A padone prayoga karAyo che. sahasAra devakanI AgaLanAM devanAM viSayabhoganAM AlaMbana mana ja che. bAramA kapanI upara greveyaka vagerenAM deva manathI paNa 5ricAraNa nathI karatAM. have sAtamA dvAramAM A devanAM alpa, bahutvanuM nirUpaNa karAyuM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! A kAyaricArake, yAvat sparza paricArake, rUpa paricArake, zabda-paricArake manaH paricArake, ane aparicAraka devemAM, keNa kenAthI theDA-vadhAre, tulya athavo vizeSAdhika che?' zrI bhagavAna-he gautama! sahathI e chA aparicAraka de che, kema ke phakta zaiveyaka ane anuttara vimAnAM deva ja aparicAraka deva hoya che ane teo badhAM maLIne kSetra pApamanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM rahIne AkAzanAM pradezanAM barAbara hevAne kAraNe badhAthI ochAM che. temanI apekSAe manathI paricAraNA karavAvALA deva saMkhyAtagaNuM vadhAre che. kema ke evAM devo Ana, prANuta, AraNa ane acuta nAmanAM cAra kapamAM hoya che teo aparicAraka devenI apekSAe saMkhya guNIta kSetra 55nAM asaMkhyAtamAM bhAgamAM rahIne AkAza pradezanI barAbara che tethI ja aparicAranI apekSAe saMkhyAta gaNAM vadhAre che. mana pavicAraNA karavAvALA apekSAe zabda-paricArake asaMkhyAtagaNI che. AvAM deva mahAzukra ane sahastrAre ka95mAM ja hoya che. teo ghanIkRta lekanI eka pradezavALI zreNInAM asaMmatamAM bhAgamAM sthita AkAza pradezanI rAzInAM barAbara che. zabda paricAraka devenI apekSAe rUpa-paricAraka asaMkhyAta gaNA che. rUpaparicAraka deva zrI prajJApanA sUtra : 5 323 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brAleka ane lAntaka kalpamAM hoya che, tethI ja te zabda-paricArakeAnI apekSAe asakhyAta zreNInAM asakhyAta bhAgavatI AkAza pradezanI rAzinAM barAbara hoya che, rUpa-paricAraka devAnI apekSA spaparicAraka devA asakhyAta gaNAM che. A deve sanatkumAra ane mAhendra pAnAM nivAsI hAya che tethI brahmaleAka ane lAntaka kalpanA devenI apekSAe asaMkhyAta guNa zreNInAM asakhyAtamAM bhAgamAM sthita AkAza pradezanAM kharAkhara haiAya che paricAraka devenI apekSAe kAyapaciAraka deve paNa asa`khyAta guNita che kema ke badhA asurakumAra, vAnavya Mtara tema ja jayetika ane saudhama ane izAna 5nAM devA kAya-paricAraka hoya che ane te badhAM maLIne prataranAM asaMkhyAtamAM bhAgamAM raDIne akAza pradezeAnI rAzInAM kharAkhara hAya che. AsU. jA pariyAraNA pada samApta dvArasaMgraha gAthA kA kathana pAMtrIsamu vedanA pada dvArasa graha gAthAo zabdA :-(sItA ca pRthva sIA sAtA tadda vecanA matlR tulA (sItA) zIta (7) ane uSNu tathA zItA (X) dravya, kSetra, kAla, bhAvathI vedanA (sarI) zArIrIka vedanA (sAta) za tArUpa vedanA (du:srA) duHkharUpa vedanA (bakjhuvAmo namiyA) abhyupagamInI tathA opakaeNminI vedanA (niyAca nivA canAcavA) nidA-jemAM citta lAgyuM hAya, ane anidA-vivekathI rahita-vedanA jANavI joie. 515 (sAyamasAyaM sabve) zAtA-azAtA veDhanA-badhAM jIva bhAgave che (suda caturbhA avulamasudda` 2) sukha, duHkha ane aduHkha sukha vedanAne paNa (mAnasara virjiniyA) vikalendriya mAnasavedanAthI rahita hAya che. (sennA dumeiva) zeSa baMne prakArano vedanA bhAgave che. rA TIkA :-34 mA paddamAM vedanA eka pariNAma-paricAraNAnI prarUpaNA karAI che. zrI prajJApanA sUtra H 5 324 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have pAMtrIsamAM padamAM gati-pariNAma-rUpa vedanAnuM nirUpaNa karavAne mATe be saMgrahagAthAo kahe che sarva prathama zIta vedanA kahevAze ane "(2)" zabdanA pragathI uNa tayA zItoSNa vedanA paNa kahevAze te pachI dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI vedanA kaheze pachI zArIrIka ane mAnasika vedanA, tyArapachI zAtA tathA duHkha vedanA bhede sahita kaheze. tyAra bada AyugAmInI tathA aupakramInI vedanAnuM nirUpaNa karaze. pachI nidA arthAt vivekayukta athavA cittavatI ane anidA arthAt vivekavikala vedanAnuM nirUpaNa thaze. 1 zAtA, azAtA ane zAtA-azAtA rUpa vedanAnuM badhAM prANIo vedana kare che. te ja prakAre sukha duHkha tema ja sukha-dukha rUpa vedanAne paNa badhA prANa vede che. ekendriya, hIndriya, trIndriya, caturindriya ane asaMjJI paMcendriya mAnasarahita agara mane hina vedanA bhagave che. bAkInAM jIva baMne prakAranI arthAt zArIrika ane mAnasika vedanA bhagave che.rA gatipariNAma vizeSarU5 vedanAdi kA nirUpaNa vedanAdi vaktavyatA zabdArtha (viTTI maMte vecacir ?) he bhagavan! vedanA keTalA prakAranI kahI che? (vA tivivecai[ ) he gautama ! traNa prakAranI vedanA kahI che ( che te A prakAre (sItA sit, NIto ) zItA, uoNA, zIteNuM (RAravAnuM mate jiM vItaM vecAM venina?) he bhagavan! nAraka zuM zIta vedanA zrI prajJApanA sUtra : 5 325 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgave che? (vruttina tethaLa veanti ?) thru uSNu venA legave che ? (lItolina vaLa neatti ?) zu' zauaANu vedanA bheAgave che? (nocamA ! lIta vijLavelenti) hai gautama! zIta vedanA paNa bhega che, (ziLavi meLa levuMtti) uSNu veThanA paNa bhagave che (no sItoSiLa' veLa levuM tti) zItecchu vedanA nathI bhAgavatA. (rUM vana putrI6 veyaLo maLati) krAi eka eka pRthvImAM vedanAe kahe che (caLaLamA puDhavI ne dyALa' aMte pujjA) he bhagavan ! ratnaprabhA pRthvInAM nAraka ityAdi prazna ! (no lIga' veLa teneti, siLa' vecana levuMtti, no saurosina vevLavete ti) zIta vedanA nathI bhAgavatA, uSNu vedanA bhegave che, zItANu vaidyanA nathI bhAgatA. (a nAva vAjIcaLamaputtane naidyA)e ja prakAre yAvat vAlukA pRthvInAM nAraka (vaLamAM putri necALa pujjA) pakaprabhA pRthvInAM nArA sA~baMdhI prazna (vocamA ! sIttani veLa veti, iliba' pa vecana' vetti no sIsosina vecAvavuM tti) he gautama ! zIta vedanAne veDhe che, uSNu vedanAne bhegave che, paNa cItANu vedanAne nathI bhegavatAM. (te yadutarALA ne siLa vevaLa vekete) te nAraka bahu ja che je duSNa vedanA sahana kare che (te coratA ne prIta vaLa veTTe tti) te thADA che je zIta veTanA sahana kare che (dhUmaghyamAra vRM veva) dhUmaprabhAmAM A rIte (nara vastutarA ne sItaM veLa vavuMtti) vizeSa A che ke temA bahu ja che je zIta vedanA sahana kare che. (te thovatarAjA ne siLavaLavatti) tee gheADAM che je uSNa vedanA sahe che (samAN ya tamasamAj ya sItaM veLuM veti) tamA ane tamastamA pRthvInAM nAraka zIta vedanA sahana kare che (no saLa veLAvavuMti, no sitosi, vele'tti) uSNa vedanA nathI veDhatA, zItoSNu vedanA paNa nathI veDhatA. (asurakumArALa puSThA ) asurakumArA, sabaMdhI prazna (poyamA ! sItaMti neca vetti siLavi vacaLa vageti, rItosivivecaLa veteti) huM gautama! zIta vedanA paNa sahe che, uSNu vedanA paNa sahe che zIte vedanA paNa sahe che. (va jJAtra vaimaLiyA) A rIte yAvat vaiminA (jja nihALa maMte ! vecanA pattA ?) he bhagavan ! vedanA keTalA prakAranI kahevAI che ? (nocamA ! patrinhA vecaLA paLannA) he gautama! cAra prakAranI vedanA kahevAi che zrI prajJApanA sUtra H 5 326 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ta' nahAvaJo, vaeNttatro, hrAhako, mAvo) te A pramANe dravyathI kSetrathI, kAlathI, bhAvathI. (nerayANaM bhaMte! kiM davvao veyaNaM vedeti jAva kiM bhAvao veyaNa' vedeti ? ) De bhagavan ! nArakA zu' dravyathI vedanA vaDhe che yAvat zu' bhAvathI vedanA veDhe che ? (noyamAM ! muddo vi vecana thavuMti nAva mAvalo vecana' iMteti) huM gotama ! dravyathI paNa vedanA veDhe che, yAvata bhAvathI paNa vedanA vaDhe che (vaM jJAtra vemALiyA) A ja rIte yAvat vaimAnike, (vidA na mate vecaLA pattA) huM bhagavan ! keTalA prakAranI vedanA kahI che ? (noyamA utrinA vecaLA vaLattA) hai gautama ! traSNu prakAranI vedanA kaDI che (sariyA, mALasA sArIra-mALA) zArIrika, mAnasika ane zArIrika mAnasika. (meLa mate ji sArI vecaLa veteti, mALasa, vecaLa veti, sArI-mALanaM vecaLavatti ?) huM bhagavAna ! nArA zuM zArIrika vedanA veDhe che, mAnasika vedanA vaDhe che, zArIrika -mAna sika vedanA veDhe che ? (toyamA ! sArIra vivecana' veati) he gautama! zArIrika vedanA paNu vade che (nAgala. triveyana veleti) mAnasika vedanA paNa vaDhe che (sArI-mALasaMvivecana' vene'tti) zArIrika-mAnasika vedanA paNa veDhe che. (tha jJAna vaimALiyA) A ja rIte vaimAnikA sudhI (nava nidhi, niddhitiyA sarI'' vecana' neE'ti) vizeSa-ekendriya ane vikalendriya zArIrika vedanA veDhe che (no. mAnasa' vevaLa vaiduMttino sArImALasaM veyaLaneati) mAnasika vedanA ane zArIrika-mAnasika vedanA nathI vedatA. (jja viddALa aMte ! vecanA paLattA) huM bhagavAn keTalA prakAranI vedanA kahevAI che ? (noyamA ! tividhA veyaLA vaLajjA) he gautama ! traNa prakAranI vedanA kahevAI che (taM naDDA-mAtA, bhrAtA, sArAsAtA) te A pramANe-sAtA, asAtA ane sAtAsAtA. (nALa mate ! hiMsAyaM vecaLa veDhutti ) bhagavAna ! nAraka zu' sAtA vedanA veDhe che? (alAya' vecana vet ti ?) asAtA vedanA veDhe che ? (sAcA-sAcA vecana vetti ?) sAtAsAtA vedanA veDhe che? (goyamA ! tividdhati vaicaLa' veletti) he gautama! traNe prakAranI vedanAM veThe che (varSa zrI prajJApanA sUtra H 5 327 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAva sava vIvA jJAva mALiyA) A ja rIte sarva jIvo yAvat sarva vimAniko. | ( viThThALa mete ! vecaLar gijattA) he bhagavAna! keTalA prakAranI vedanA kahAI che? (camA tividdA gsmttA) he gautama! traNa prakAranI kahevAI che (i = sukSa, suhA, mahuvakuNA) te A pramANe-duHkharUpa, sukharUpa ane aduHkhasukha rUpa) (necA aMte ! u Tu vecaLa veti ) he bhagava na ! nArake zuM duHkha vedanA vede che? () prazna (nona ! TuvaMpi vecanaM veti, suhRSi vei vaireMti, asukarNa suhRSi veai veti) he gautama! duHkha vedanA paNa vede che sukha vedanA paNa vede che, aduHkhasukha vedanA paNa vece che. (ga sAva mALiyA) A ja rIte vaimAniko sudhI, sU.1 TIkArtha -have pahela kaDela, umAnusAra prathama zIta vedanA vagerenuM prarU paNa karAya che. zrI gautamasvAmI- he bhagavana ! vedanA arthAt anubhUti keTalA prakAranI kahevAI che? zrI bhagavAna-he gautama ! vedanA traNa prakAranI kahevAI che-zIta vedanA, uSNa vedanA, ane zItaLu vedanA zItaLa pudgalenA saMyogathI thatI vedanA zIta vedanA kahevAya che. uSNu pudgalenA saMyogathI thatI vedanA uSNa vedanA kahevAya che ane teNa pudgalenAM saMgathI thatI vedanA zISNa vedanA kahevAya che. A traNa prakAranI vedanAne nAraka vagere covIse daMDakomAM nirUpaNa karatAM kahe che gautamasvAmI-he bhagavAna ! nAraka zuM zIta vedanAne anubhava kare che, zuM uSNa vedanAne anubhava kare che? athavA zuM zItANa vedanAno anubhava kare che ? bhagavAna-he gautama ! nAraka zIta vedanAne paNa uSNa vedanAno paNa anubhava kare che, paNa zIteNu vedanAne anubhava karatA nathI zarUAtathI traNa pRthvInA nAraka uNa vedanA anubhave che, kema ke temanA AdhArabhUta nArakAvAsa pUrNa rUpathI rUdhiranAM aMgArA samA atyanta lAla, atyaMta saMtApamaya temaja khUba ja uSNu pudgalanAM bharelAM hoya che, cethI paMktabhA pRthvImAM keI nAraka uSNa vedanA anubhave che, kaI zIta vedanA anubhave che, kema ke tyAMnAM nArakAvAsa ke uSNa kaI zIta hoya che. temAMthI uSNa vedanAnuM vetana karavAvALA nAraka vadhAre che, kema ke bahu ja vadhAre nAravAmAM, uvNa vedanA hoya che. zIta vedanAnuM vedana karavAvALA nAraka ceDAM che kema ke ceDAM nArakAvAse mAM ja zIta vedanA hoya che. dhUmaprabhA mAM paNa kaI zIta vedanA ane keDa uSNa vedanA vede che. paraMtu tyAM zIta vedanAvALA nAraka atyadhika che, kema ke atyadhika nArakAmAM zIta vedanA hoya che, uNa vedanAvALA nAraka sva95 che kema ke svaya nAravAsamAM uSNa vedanA hoya che. tamA ane astanA nAme chaThThI ane sAtamI pRthvIomAM nAraka zIta vedanA ja anubhave che, kema ke tyAMnAM nAraka sau uoNa svabhAvavALA che ane nArakAvAsa atyadhika ThaMDIvALA che. ahIM kaI-kaI AcArya eka-eka pRthvImAM vedanAo kahe che, te kathana pramANe zrI prajJApanA sUtra : 5 328 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathana A mujaba che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! ratnaprabhA pRthvInAM nArake zuM zIta vedanA anubhave che, uSNuvedanA veDhe che. athavA te zaute Na vedanA anubhave che ? zrI bhagavAna -he gautama! ratnaprabhA pRthvInAM nArake zIta vedanA nathI anubhavatAM paraMtu uNu vedanA anubhave che, teo zIteNu vedanA paNa nathI anubhavatA. ratnaprabhA pRthvInI jema ja zarkarA prabhA pRthvI ane vAlukAprabhA pRthvInA nArako paNa uNu vedanA anubhave che, zata vedanA nathI anubhavatA ane zItaSNa vedanA paNa nathI anubhavatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! paMkaprabhA pRthvInAM nAraka zuM zIta vedanA, uSNa vedanA athavA zItoSNa vedanA anubhave che? zrI bhagavAna gautama! paMkaprabha pRthvInAM nArake zItavedanA paNu, uSNavedanA paNa anubhave che, paraMtu zItoSaNa vedanA nathI anubhatA. paraMtu uoNavedanA anu mavavA vALA nAraka bahu ja vadhAre hoya che. ane zIta vedanA anubhavatA nAraka bahu ja a9pa che. dhUmaprabhA pRthvImAM paNa A ja pramANe samajavuM arthAt zIta vedanA anubhavatA ane uMdaNuMvedanA anubhavatA ane prakAranAM nArako che. paraMtu zIvedana va LA nAraka a yA dhika che ane uSNavedanAvALA nAraka ati apa che. tamAM ane tamastamA nAmanI pRthvIomAM nAraka zIta vedanA veDhe che, uNa vedanA vidatA nathI, zItaNa vedanA paNa vedatA nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! asurakumAre zuM zItavedanA anubhave che uvedanA anubhave che zIteNu vedanA anubhave che? zrI bhagavAna-he gautama ! asukumAra zItavedanA paNa vede che, uSNa vedanA paNa vede che ane zItaLu vedanA paNa vede che. tAtparya e che ke asurakumAra jyAre zItaLa jaLathI paripUrNa mahAhuda vageremAM nAna, jalakrIDA vagere kare che. tyAre zItavedanA vede che ane jayAre koI maharipha delekathI vazIbhUta thaIne atyaMta vikarALa kuTI caDhAvIne, mAna prajavalitakaratAM joIne santApa upanna kare che tyAre uSNa vedanA de che. jema IzAnendra balicaMcA rAjadhAnInA nivasI asurakumArane saMtApa utpanna karyo hate. athavA prakarAntarathI paNa uSNu pudgalenAM saMparkathI teo uSNa vedanA vede che jyAre zarIranAM vibhinna avayavamAM ekI sAthe zIta ane uSNa pad bhalene saMparka thAya, tyAre teo zItaeNa vedanAnuM vedana che. A ja rIte vaimAnike sudhI kahevuM joIe, arthAt asukumAranI jema nAgakumAra zrI prajJApanA sUtra : 5 329 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adi bhavanapati, pRthvI kAyika Adi ekendri, nikalendriya, tiya paMcendri, manuSya, vAnavaMtare, tiSka ane vaimAnikamAM paNa zI 1, GNa vedanAne anubhava kaDe jaIe. AmanAmAM pRthvI kAcikethI laIne manuSya sudhI barapha vagere paDavAthI zIta vedanA Ave che, agni vagereno saMparka thavAthI uNa vedanA vede che ane vibhinna avayavamAM baMne prakAranAM pudgalone saMga thavAthI zItaSNa vedanA anubhave che nAthakumAra vagere bhavanapatio, vyantare, je tiSka ane vaimAnikonA kathana asurakumAranAM jevAM ja samajI levA joIe. have bIjI rIte vedanAnuM nirUpaNa karAya chezrI gautamasvAmI-he bhagavana! vedanA keTalA prakAranI kahevAI che? zrI bhagavAna-De gautama! cAra prakAranI vedanA kahevAI che. te A pramANe chedravyathI, kSetrathI, kAlathI ane bhAvathI vedanAnI utpatti dravya, kSetra, kAlathI ane bhAva rUpa sAmagrI thI thAya che, kemake vastu dravya Adi sAmagrInA vazathI ja utpanna thAya che. dravya pudaMgalenAM saMbaMdhathI utpanna thanArI vedanA dravya vedanA kahevAI che nAraka AdinA upapata kSetra AdinA saMbaMdhathI je vedanA utpanna thAya che, te kSetra vedanA kahevAya che kAla (mosama Adi) nA nimittathI thanArI vedanA kAlavedanA kahevAya che ane vedanIya karmanA udaya rU5 pradhAna kAraNathI utpanna thatI vedanA bhAva vedanA kahevAya che. cAra prakAranI vedanAnuM e pIsa daMDakamAM nirUpaNa karavAmAM Ave che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nAraka zuM dratha dhI vedanA anubhave che? kSetrathI vedanA anubhave che? kAlathI vedanA anubhave che? athavA bhAvathI vedanA anubhave che? zrI bhagavAna-he gautama ! nAraka dravyathI paNa vedanA anubhave che, kSetrathI paNa vedanA anubhave che, kAlathI paNa vedanA anubhave che ane bhAvathI paNa vedanA anubhave che. zrI prajJApanA sUtra : 5 330 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aja rIte asurakumAra vagere bhavanapati pRthvIkAyika Adi ekandriya, vikalendriya, tiya iMca paMcendriya, manuSya vAnabhyantara, jyAtiSka ane vaimAnika pazu dravya, kSetra, kAla, ane bhAvanI apekSAthI veTanA anubhave che. pharIthI khIjI rIte vedanAnuM nirUpaNa kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! vedanA keTalA prakAranI kahevAI che ? zrI bhagavAna-he gautama ! vedanA traNa prakAranI kahevAI che. yathA-zArIrika, mAnasi ane zArIrika-mAnasika zarIramAM thatI vedanA zArIrika, manamAM thatI vedanA mAnasika, ane khanemAM thatI vedanA zArIrika-mAnasika vedanA kahevAya che. A vedanAnuM nAraka Adi cAvIsa daDakAmAM nirUpaNa kare che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nAraka zArIrika vedanA veDhe che, mAnasika vedanA vede che, athavA zArIrika-mAnasika vedanA veDhe che ? zrI bhagavAnDe gautama ! nAraka zArIrika vedanA anubhave che, mAnasika venAne anubhave che ane zArIrika-mAnasika vedanA paNa anubhave che, A ja rIte asurakumAra vagere bhavanatie, paMcendriya tiya cA, manuSya, vAnavyaMtarA, jyAtiSkA ane vaimAnikAnA sabaMdhamAM pazu kahevu' joIe, A badhAM paNa traNe prakAranI vedanAnA anubhava kare che. vizeSatA e che ke ekendriya ane vikalendriya jIva kevaLa zArIrika vedanA ja anubhave che, mAnasika ane zArIrika mAnasika vedanA nathI anubhavatA. ahIM badhe paraspara bhASaNathI athavA paramAdhAmiSThAnAM bhASaNathI athavA kSetranAM prabhAvathI jyAre zarI2mAM pIDAnA anubhava thAya che, tyAre zArIrika vedanAnA anubhava samajavA joie. jyAre manamAM duHkhane anubhava thAya che athavA khATu' karavAvALAne peAtAnAM pUrvabhavanuM ciMtana karatAM pazcAttApa thAya che, tyAre mAnasika vedanAne anubhava samajave zrI prajJApanA sUtra H 5 331 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIe. ane jayAre zarIra tathA mana baMnemAM ekI sAthe pIDA thAya che, tyAre zArIrikamAnasika vedanAne anubhava samajavuM joIe. pharIthI bIjA prakArathI vedanAnI prarUpaNa karAya chezrI gautamasvAmI-he bhagavan! vedanA keTalA prakAranI kahevAI che? zrI bhagavAhe gautama! vedanA traNa prakAranI kahI che. te A pramANe che-zAtA, azAtA tathA zAtAzAtA. sukha rUpa vedanA zAtA, duHkharUpa vedanA azAtA ane sukhadukha baMne rUpe vedanA te zAtAzAtA vedanA kahevAya che. narayike vagerenAM kamathI A vedanAnuM nirUpaNa karavA mATe kahe che zrI gautamasvArmI-he bhagavan! nAraka zuM zAtA vedanA anubhave che, azAtA vedanA anubhave che, zAtAzAtA vedanA anubhave che ? zrI bhagavAna- gotama ! nAraka cha traNe prakAranI vedanA anubhave che, zAtA, azAtA ane zAtA-azAtA baMne rUpe tIcanA janma vagerenA avasara para teo zAtA vedanA anubhave che, anya samayamAM azAtA vedanA anubhave che, tathA pUrvasaMgatika de temaja asuronAM madhura AlApa rUpI amRtanI varSA thavAthI manamAM zAtA vedanA ane kSetranA prabhAvathI azAtA vedanA thAya che. e banenI apekSAthI ubhayarUpa-zAtAazAtA vedanA anubhave che. nArakenI jema badhAM ja jIvo vaimAnika paryata zAtA, azAtA tema ja zAtAazAtA traNe prakAranI vedanA anubhave che. evuM samajI levuM joIe. AmAMthI pRthvIkAyika vagerene jyAre keI upadrava nathI thatuM tyAre teone zAtA viSayaka vedanAne anubhava samajI levA joIe. upadrava thavAthI azAtA vedanAne anubhava kare che ane jyAre eka taraphathI upadrava thAya che, tyAre zAtAzAtA-baMne rUpa vedanAne anubhava kare che. bhavanapatio, vAnagaeNtare, tike ane vaimAnikonA sukhAnubhava samaye zAtA zrI prajJApanA sUtra : 5 332 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vedanA, cyavana vagerenAM samaye azAtA vedanA tathA bIjAnAM mane joine thanAra mAtsarya (I)ne anubhava karatI vakhate zAtA-azAtA vedanAne anubhava thAya che. pharIthI bIjA prakAre vedanAnuM nirUpaNa karAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! vedanA keTalA prakAranI kahevAI che. zrI bhagavAna che gautama ! vedanA traNa prakAranI kahevAI che-te A pramANe-duHkhA, sukha ane duHkha sukhA. je samaye vedanAne duHkharUpa nathI kahevAtI, kema ke temAM sukha paNa vidyamAna hoya che ane jene sukharUpa paNa na kahI zakAya, kema ke temAM duHkhane paNa sadUbhAva hoya che enI vedanA te aduHkha sukhA vedanA kahevAya che. ahIM zAtA-azAtA ane sukha-duHkhamAM DuMka aMtara che. te A pramANe chevarya udayamAM AvelA vedanIya karmane kAraNe je anukULa ane pratikULa vedanA thAya che, tene zAtA-azAtA kahevAya che. bIjAnA dvArA utpAdita zAtA ane azAtAne sukha tathA duHkha kahe che. A vedanAnuM nAraka vagere jevIsa daMDakamAM kamathI nirUpaNa karavAmAM Ave che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nArake zuM duHkhavedanA anubhave che. sukha vedanA anubhave che ke, aduHkhasukharUpa vedanA anubhave che? zrI bhagavAn he gautama ! nAraka sukharUpa vedanA paNa anubhave che, duHkharUpa vedanA paNa anubhave che. ane adukha sukha rUpa vedanA paNa anubhave che. pahelA kahela yukti mujaba temane traNe ya prakAranI vedanA thaI zake che. - nArakanI jema asurakumAra vagere bharapati che, pRthvIkArika vagere ekendri, vikasendri, tiryaMca paMcendriye, manuSya, vAnayaMta, tiSka ane vaimAnikone paNa traNa prakAranI vedanA thAya che. AmanAmAM pahelAM kahela "yukti" mujaba traNe prakAranI vedanA thaI zake che. je sU0 1 zrI prajJApanA sUtra : 5 333 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakArAntarase vedanA kA nirUpaNa vedanA viSayaka vaktavyatA zabdArtha -(viddAnuM maMte! vecaT GUttA ?) he bhagavAna! keTalA prakAranI vedanA kahI che? (royA! sudhi veLA pattA) he gautama! be prakAranI vedanA kahI che (jaM ghaNA-adamavAmiyA lavajaniyA ) te A pramANe che-Avu gamInI-svecchAthI vikArelI ane pamiko. (RigvAnuM mane ! samovavuiM vecaLa veri, kavaciM vecAti ) he bhaga vAna ! nAraka AyupagAminI vedanA anubhave che, ke aupakramikI vedanA anubhave che?) (noramA ! no gamomAM vecAM veti, kAramAM vecaM veti) he gautama! AbhupagaminI vedanA nathI anubhavatA, pakamikI vedanA anubhave che. (gvaM jAva turicA) A ja pramANe caturindriya sudhI (paMviMvittivivALiyA majUtA 2) paMcendriya tiryaMca ane manuSyo (vihaMga vecaM veri) baMne prakAranI vedanA anubhave che. (vAmaMA simALiyA nA neharUca) vAnarthAtara, jyotiSka ane vaimAnike, nArakanI jema. | (#vagAM mate ! vecaLar gov/ttA ?) he bhagavAna! vedanA keTalA prakAranI kahI che? (vimA suvigA vecaLar gonttA) he gautama ! be prakAranI vedanA kahevAI che. (naM 46) te A pramANe (nidrA , ) nidA-dhyAyukta ane anidA dhyAnarahita. (nairacAnuM maMte ! viM nidAcaM vecaT veri) he bhagavAna ! nAraka zuM nidA vedanA vede che.? (baLavAraM vecaLa veri) zuM anidA vedanA vede che? (noramAM! nivAraMva vecaLa veti, saLiyA vecave ) gautama ! niMdA vedanA paNa ane anidA vedanA paNa anubhave che. te naM maMte ! ghauM kudara-suthA nivA iLarAjaMpi vAM joti ) he bhagavAna! kyA hetuthI evuM kahevAyuM che ke nAraka nidA ane anidA vedanA paNa bhagave che? (nAtha ! jorarUca suvi pattA ) he gautama ! nArake be prakAranAM che (tuM kaEURT foLamUtha ca araLamUcA ca, te A prakAre che-saMjJI bhUta ane asaMjJI bhUta. zrI prajJApanA sUtra : 5 334 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7thaLa ne te sAmuvA) temanAmAM je saMbhUta che. (tenuM nirAcaM ivecaLa veti) teo nidA vedanA paNa rahe che. (tathai ne te basamUcA teje zanivAraM vecaT veleMti) temanAmAM je asaMjJIbhUta che, teo anidA vedanA sahe che. (se tenAM goramA ! vaM gujarApha) A hetuthI he gautama! evuM kahevAyuM che. (nerA nirAcaMpi vecanaM veti, gaLavAva veri) nAraka nidA vedanA paNa sahe che ane anidA vedanA paNa sahe che. ( va zanivakumAra) A ja rIte svanitakumAra (puvIvAnuM purA) pRthvIkAcike saMbaMdhI prazna joyamA! no nivAraM veca veri) he gautama ! nidA vedanA nathI sahatA (gaLiyAcaM verAM veri) anidA vedanA sahe che. (se keNaTeNa bhaMte! evaM vuccai puDhavikAiyA no nidAyaveyaNa vedeti aNidAya veyaNaM tere ti) he bhagavan! kayA hetuthI evuM kahevAyu che ke pRthvIkAyika nidA vedanA nathI anubhavatA, anidA vedanA anubhave che. (! puzvA na jALI) he gautama! pRthvIkAyika badhAM asaMjJI che, ( na mUyaM rAcaM vecAM vaiti) asaMjJIbhUta anidA vedanA vede che (se tenA joyA! gvaM gura) A hetuthI he gautama ! evuM kahevAyuM che ke (gaoracA no nivAraM vecapa veti, gaNivA vecanaM vi) pRthvIkAyika nidA vedanA nathI vedatA, anidA vedanA vede che (pUrva nAva jatuvicA) A ja rIte yAvata caturidri (paMciMdritijinoLiyA mahUnA vALamaMtara nekrayA) paMcendriya tiryaMce, manuSya, vAnayaMtare, nArakonI jema (joriyA puchA) jati vize prazna hoya ! nivAryA vera veti, zanivacaMpa vethai veti) he gautama! nidA vedanA paNa vede che, anidA vedanA paNa veda che. (se keNadveNa bhaMte ! evaM vuccai-joisiyA nidAyapi anidAyapi veyaNa vedeti ?) he bhagavAna! kayA hetuthI evuM kaheva yuM che ke tiSka deva nidA vedanA ane anidA vedanA paNa vede che? (nomAM! roNiyA suvigA HomttA jJA) he gautama! jayetike be prakAranAM kahyAM che te A prakAre (mAnichariTI 32vA kAmarUlariTTIvAina ca) mAyI mithyAdraSTi upapannaka ane amAyika samyagdaSTi upapanaka, zrI prajJApanA sUtra : 5 335 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (Rya ja ne te mArU micchAdi te drAcaM vecAM veri) temanAmAM je mAthamithyAdaSTi upapannaka che, te anidA vedanA anubhave che (sahya baMne ne te amAruM savirI karavA tege nirAcaM vecaLa ti) temanAmAM je anAyI samyagRSTi upapannaka che, te nidA vedanA anubhave che. ( i nocamA ! paraM yudara3) A hetuthI he gautama ! evuM kahevAyuM che ke (korijA suvievi veya ) tilake baMne prakAranI vedanA anubhave che (g mALiyA vi) A ja rIte vaimAnike paNa samajI levAM joIe. e sU0 2 vedanA pada samApta TIkAI -have anya prakArathI paNa vedanAnuM ja nirUpaNa kare chezrI gautamasvAmI-he bhagavan! vedanA keTalA prakAranI kahevAI che? zrI bhagavAn -he gautama ! vedanA be prakAranI kahI che, te A prakAre AbhupagamikI ane pakanikI svacchA pUrvaka aMgIkAra karI nI vedanA AbhupagamIkI kahevAya che, jema sAdhu kezakuMcana AtApanA Adi zArIrika pIDA svecchAthI svIkAre che. je vedanA svayaM udayane prApta athavA udI rita vedanIya karmathI utpanna thAya che, te pakamikI vedanA kahevAya che ane nAraka vagere covIsa daMDakonAM kramamAM pratipAdana kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nAraka abhyapagamikI vedanA veda che? athavA o pakamikI vedanA vede che? zrI bhagavAna he gautama nAraka AbhupagamikI vedanA nathI vedatA, aupakramikI vedanA veDhe che A jarIte asurakumAra vagere bhavanapatio, pRthvIkAyike vagere ekendri, hIndriya, trIndriya, caturindriya paNa AbhupagAmikI vedanA nathI vedanA paNa aupakramikI vedanA vede che. paMcendriya tirtha"ca enika ane manuSya baMne prakAranI vedanA anubhave che. vAnarthAtara, tiSka, ane vaimAnika nArakonI jema ja AbhupagamikI vedanA nathI anubhavatA, kevaLa au kamikI vedanA anubhave che. pharIthI bIjA prakAre vedanAnuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM chezrI gautamasvAmI -he bhagavan! vedanA keTalA prakAranI che? zrI bhavAna-he gautama! vedanA be prakAranI che. te A pramANe nidA ane anidA vedanA jemAM pUrI rIte citta lAgeluM hoya, jenuM sArI rIte dhyAna hoya, te nidA vedanA kahevAya che ane je enAthI judI hoya che arthAt jenI tarapha citta na hoya, te anidA vedanA kahevAya cheA vedanAonuM have grevIsa daMDakenAM kamathI nirUpaNa kare che zrI prajJApanA sUtra : 5 336 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nAraka nidA vedanA vede che ke anidA vedanA vere che? zrI bhagavAna -he gautama ! nArasa nidA vedanA paNa vede che ane anida vedanA paNa vede che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! kyA hetuthI evuM kahevAya che ke nAraka nidA vedanA paNa vede che ane anidA vedanA paNa vede che? zrI bhagavAna-he gautama! nAraka be prakAranA kahyAM che, te A pramANe saMjJIbhUta ane asaMbhUita je mana sAthe hoya tene saMsI kahe che. ahIMyA je saMjJI jIva marIne nAraka thayA hoya te saMjJIbhUta nAraka kahevAya che ane je asaMsI jIva marIne nAraka thayA hoya te asaMjJIbhUta nAraka kahevAya che. A be prakAranAM nArakamAMthI je nAraka saMjJIbhUta che te nidA vedanA vede che ane je asaMjJIbhUta nAraka che te anidA vedanA veda che, asaMjJI jIvene janmAktaramAM karelA zubha ke azubhanuM athavA vera vagerenuM smaraNa nathI hotuM. kevaLa tIvra adhyavasAyathI karelA karmanuM ja smaraNa hoya che. paraMtu pahelAnAM asaMjJInAM bhavamAM temanAM adhyavasAya paNa tIvra nahetAkemake teo manathI rahita hatA. A kAraNathI asaMsI nAraka anidA vedanA ja vede che, kemake temanAmAM pUrvabhava saMbaMdhI vinuM ciMtana karavAvALu kuzaLa citta nathI hotuM. paraMtu saMjJA pUrvabhavanuM smaraNa kare che, A kAraNathI te nidA vedanA vede che. he gautama! A hetuthI evuM kahevAyuM che ke-nAraka nidA vedanA vede che ane anidA vedanA paNa vede che. nArakanI jema asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vidyutakumAra. udadhikumAra, dvipakumAra, dikakumAra, pavanakumAra ane svanitakumAra nidA ane anidA baMne prakAranI vedanA vede che, kema ke teo paNa saMsIe ane asaMzIomAMthI utpanna thAya che, tethI pUrvokta ukti pramANe baMne prakAranI vedanA vede che. pRthvIkAyika vagere pAMca ekendriya, dvIndriya, trIndriya ane caturindriya samUrNima hovAthI manehIna hovAthI anidA vedanA ja vere che, A abhiprAyathI kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! pRthvIkAyika nidA vedanA vere che ke anidA vedanA vede che? zrI bhagavAna gautama! pRthvIkAyika nidA vedanA nathI vedanA paraMtu anidrA vedanA veDhe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! kyA hetuthI evuM kahevAya che ke pRthvI-kAyika nidA vedanA nathI vedatA, anidA vedanA vede che? zrI bhagavAna-he gautama! badhA pRthvI kAyika asaMsI hoya che, tethI te anidA zrI prajJApanA sUtra : 5 337 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vedanA arthAt vivekahIna vedanA ja veDhe che. A hetuthI huM gautama ! ema kahevAyuM che ke pRthvIkAyika nidA vedanA nathI vedyatA, anidA vedanA ja veThe che. pRthvIAyikAnI jema, apakASThi, tejaskAyika, vAyukAyika, vanaspatikAyika, dvIndriya, zrIndriya, caturindriya paNa nidA vedanA nathI vedatA, paraMtu anidA vedanA veDhe che, kema ke badhAM paNu pUrvokta rIte maneAvihinA ja haiAya che. paMcendriya tiya iMca ane manuSya tathA vAnavyaMtara A nArakAnI jema nidA ane anidA baMne prakAranI vedanA veDhe che. kema ke pAMcendriya tiya`ca ane manuSye samUmi ane gajanAM bhedathI e-e prakAranAM hAya che. AmanAmAMthI samUmi maneAvika hovAne kAraNe anidA vedanA veDhe che, ane gaja samanaska hAvAne kAraNe nidA vedanA veDhe che. vAnanyatara saptiothI ane asajJieI paNa utpanna thAya che, tethI teo paNa ane prakAranI vedanA veDhe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! caitiSka deva nidA vedanA veDhe che ke anidA vedanA vaDhe che ? zrI bhagavAna hai gautama ! jyAtiSka taiva nidA vedanA paNa veThe che. ane anidA vedanA paNa veThe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavAna! jyetika devo te! sa`jJI jIvothI ja utpanna thAya che, te teo baMne prakAranI vedanA kaI rIte veDhe che? zrI bhagavAn-De gautama ! jyAtiSka dhruva e prakAranAM haiAya che. te A pramANe mAyimithyAdraSTi upapannaka ane amAyi sabhyazRSTi upapannaSTha AmanAmAM je mAyimithyAdRSTi upapannaka che, te anidA vedanA veDhe che ane je amAya sagUDhaSTi upapannaka che, te niMdA vRMdanA veDhe che. mAyA dvArA upArjita mithyA vagere kaIM paNu, kA'mAM kAraMNunA upacArathI mAyA kahevAya che. A prakAranI mAyA jemanAmAM hAya, tene mAyI kahe che. mithyAtvanAM uyathI jemanI dRSTi mithyA arthAt viparIta thatI jatI hAya, temane mithyAdraSThi kahe che. A rIte mAyImithyAdri upapatnaka kaDevAya che. je AnAthI viparIta prakAranAM haiAya, te amAyika samyak dRSTi upayantaka che je mAyimithyAdraSTi upapannaSTha che, te mizrAdraSTi hovAne kAraNe e nathI jANatA ke ame vrata virAdhanA vagerenA kAraNe A rUpamAM janmyA chIe. A rIte temane vastu svarUpane samIcIna khAdha nathI hA, tethI te anidA vedanA ve che. je amAyisamyagUDhaSTi upapanna che, te yathAvastusvarUpane jANavAne kAraNe zrI prajJApanA sUtra : 5 338 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nidA vedanA vide che. A hetuthI he gautama evuM kahevAyuM che ke tiSka deva baMne vedanAne anubhava kare che, kema ke teo paNa samadaSTi ane mithyAdaSTi baMne prakAranAM hoya che. dinA para samApta viSayasaMgrahiNI gAthA kA kathana chatrIsamuM samududhAta pada saMgrahaNI gAthA zabdArtha:-(vair rra maLe) vedanA samuddaghAta, kaSAya samuddaghAta, mAraNAntika samuddaghAta (veTiva tejA ca) vaikriyaka samudughAta, taijasa samudraghAta (bAra) AhAraka samudraghAta (deva4i va) ane kevalI samuddaghAta (ma) hoya che (jhIva magari) jIve ane manuSyone (sattera) sAta ja samudughAta hoya che. je gAthA. TIkArya --pAMtrIsamA padamAM gati pariNAma vizeSa vedanAnuM nirUpaNa karAyuM che. have chatrIsamA padamAM paNa gati pariNAma rUpa samuddaghAtanI prarUpaNa karavAnA uddezyathI tenI vaktavyatAne nirdeza karavAvALI gAthA kahe che vedanA samudughAta. kaSAya samudughAta, maraNa arthAta mAraNAnika samughAta, vaikriya samuddaghAta, teja samuddaghAta, AhAraka samudughAta, ane sAtamo kevali- samudughAta, A sAta samughAta hoya che. A samudraghAta jIva ane manuSya padamAM sAte ya hoya che. anya padomAM yathA cigya AgaLa kahevAze. A saMgrahaNI gAthAne saMkSipta artha che. samuddaghAta padane artha A pramANe che sama + ud ghAta ahIM "' zabda ekIbhAva arthamAM che. ka7 artha che-prabaLatA. "ghara" zabda hanananA arthamAM che. tAtparya Ama thayuM ke ekAgratApUrvaka, prabaLatA sAthe zrI prajJApanA sUtra : 5 339 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghAta karavo, arthAt vedanA vagere sAthe utkRSTa rUpathI eka thaI javu. vedanA vagere samududhAtanAM samaye AtmA vedanA vagere jJAna rUpa ja pariNata thaI jAya che, tene anya koi bhAna nathI rahetu'. jyAre jIva vedanA vagere samuddhAtamAM pariNata thAya che, te vedanIya vagere karmonAM pradezane je kAlAntaramAM anubhava karavA cegya heya che, udIraNA karaNA dvArA kheMcIne, temane uyAvalikAmAM nAMkhIne, ane temane anubhava karIne nijI karI nAMkhe che arthAt AtmapradezeAthI juThA karI nAMkhe che. A ja ghAtamAM prakhaLata che. kahyuM paNa che- pUrvIkRta karmAMnu' kharavu' arthAt judA thavuM nirA che. AmAMthI vedanA samuddAta azAtA vedanIya karmAMzraya che, kaSAya samuddAta kAya cAritra mADunIya karmAzraya che, mArAMtika samudhdha ta aMtarmuhUta mAtrazeSa Ayu krarmAzraya che. vaikriya samudUdhAta vaikriya zarIranAmakarmAzraya che. taijasa samuddata tejasa zarIranAma karmAzraya che, AhAraka samuddhAta AhArakazarIranAmakarmAzraya che ane kevalisamuddghAta zAtAazAtA vedanIya zubha-azubha nama ane ucca nIca geAtra karmAtmya che, tAtparya e che ke vedanA samuddAta karavAvALA jIva azAtA vedanIya karmAMnAM pugaleAnuM' ni raNa kare che. vedanAthI pIDita jIva, anaMtAnaMta krama pudgalAthI vyApta, peAtAnAM Atma pradezeAne zarIrathI bahAra paNa kADhe che ane mukha tathA peTa vagere chidrone ane krAna skandha vagere apAntarAlene (nIcenAM khAlI sthAnAne) pUrIta karIne lakhAI temaja vistAramAM zarIra mAtra kSetrane vyApta karIne aMtarmuhUta sudhI rahe che, te aMtarmuhU'mAM khUba ja azAtA vezvanIya karmonAM pudgalAne niNu karI nAMkhe che. A ja rIte kaSAya samuddAta karavAvALA jIva kAka cAritra mehanIya kanAM purdUgaletu' nijha`raNa kare che--kaSAyanA uyathI mukta jIva peAtAnA pradezeAne bahAra kADhe che. te pradezeAthI mukha, peTa vagere chidrone tathA kana, skaMdha vagere aMtarAlAne pUrita kare che ane lakhAI tathA stArathI zarIra mAtra kSetrane vyApta karIne rahe che, Ama karIne te khUba ja kaSAya krama pudgalAnuM niraNa kare che, zrI prajJApanA sUtra H 5 340 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ja rIte maraNAMtika samuddhAta karavAvALA jIva Ayu karmonA pudgalAnuM pa-i zATana kare che, pahelAthI AmAM e vizeSatA che ke mAraNAMtika samruddhAta karavAvALA jIva potAnA pradezane bahAra paNa kADhIne mukha tatha uttara vagerenA chidrone tathA kAna, skroMdha vagere tarAveAne pUrita karIne vistAra ane meTAimAM peAtAnA zarIra pramANu thaIne paraMtu lakhAIzuAM peAtAnA zarIrathI atirikta jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga sudhI ane utkRSTa asaMkhyAta ceAjana sudhI eka dizAnAM kSetrane vyApta karIne rahe che. vaikriya samudghAta karavAvALA jIva peAtAnA pradezeAne zarIrathI bahAra kADhIne zarIranAM vistAra temaja meTAInA barAbara tathA lakhAImAM sakhyAta ceAjana pramANu karDa kare che. kaDa kADhIne yathA sa`bhava vaikriya zarIranAmAnA sthU" pudgaleAnu ziATana kare che. kazuM paNa che-- vaikriya samudghAtathI samavahata thAya che ane samahata thaIne sakhyAta ceAjananA daDe kADhe che. daMDa kADhIne sthUla pudgalenu parizATana kare che" taijasa samudghAta karavAvALA jIva tee nAma karmonA pudgaleAnu pizATana kare che. AhAraka samruddhAMta karavAvALA AhAraka zarIra nAma karmonAM pudgalenuM parizATana kare che, kevala samudghAta karavA vALA jIva zAtA-azAtA vedanIya vagere karmAMnA pule nu parizATana kare che. A samuddhAtamAM vizeSatA e che ke keli samudghAta kelI ja kare che. emAM ATha samaya lAge che. kevalI samudUdhAta karavAvALA kevalI prathama samayamAM meATAIthI peAtAnAM zarIranA pramANa AtmapradezeAnA daMDa, upara ane nIce leAkAMtasudhI race che bIjA samayamAM pUrva, pazcima uttara ane dakSiNa dizAmAM kapATanI racanA kare che. trIjA samayamAM manu nanI racanA kare che. ceAthA samayamAM AMtarane pUrita kare che. pAMcamA samayamAM te AMtarAne pra kArDa che, chaThThA samayamAM manthAnane sakeDe che, (sa'kAce che) sAtamA samayamAM kapATane saMkucita kare che ane AThamA samayamAM daMDane sa'kecIne Atmastha thaI jAya che. kahevaze paNa kharU prathama samayamAM daMDa kare che, bIjA samayamAM phATa kare che vagere. zrI prajJApanA sUtra H 5 341 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudUdhAta vaktavyatA zabdAtha -(r na maMte samuthAyA gattA ) he bhagavAna samuddhAta keTalAM kahyA che ? (nocamA ! satta samubvAyA vaLatta) he gautama sAta samuddAta kaDyAM che. (tA jJA) te A pramANe (vecaLAlamutrA, sAcalamuvAla, mALatiyAsamuthAra, vekaviyalamukhA, taiyAsamuSANa, bAhArasamu pAchu gahisamukhA) vedanA samudhAta, mArAMtika samruddhAta, vaikriya samuddhAta, taijasa samuddhAta, AhAraka samuddhAta, ane keli samuddAta. vatta ) he bhagavana ! vedanA samudUdhAta (veyaLAsamupAt na maMte ! rphe samarUpa keTalA samayanA kahyo che? samuddAta kA kathana batomutti (goyamA ! galave samaya tte) hai gautama ! asa`khyAta samayeAvALA aMtarmuhUttanA kahyo che (traM nAva prAgArasamugdhA) A rIte AhAra samuddAta sudhI. (vahisamukhyA ' maMte ! phasala vaLatte ?) he bhagavAna kevali samuddhAta keTalA samayane kahyo che ? (totramAM ! anubramaphara 1''tte) hai gautama ATha samanA kahyo che. (necALa maLe ! rU samutrAyA jUtA ?) he bhagavAna ! na!rakAnA keTalA samuddhAta kahyAM che ? (naoNyanA pattara samuyAyI vaLattA tuM ga A-veyana samuvAra, lAyasamuvAra, maLatiyalamuvAra, vetriyasamukhya) he gautama cAra samrudhAta kahyA che, te A pramANe che-veDhanA samuddhAta, kaSAyapramudvrAta, mAraNAMtika samuddhAta, vaikriya samudUdhAta, (asuramAvALuM mate ! rsamupAyA vaLattA!) he bhagavAna ! asurakumArInAM keTalA samuddAta kahyAM che ? (noyamA ! paMca samuyAM vaLattA) he gautama ! pAMca samuddhAtA kahyAM (a nA-veyaLAlamukhyA, sAyasamu dhAva, mArAMtiyasamu dhALu vevicalamumbANa, tecAsamu 46) te A prakAre che-vedanA samu Ata kaSAya samudghAta mAraoAMtika samudghAta, vaikriya samruddhAta ane taijasasamuddAta. (traM jJAna thaLi maLa) Aja rIte stanitakumArI sudhI. (vuDhaviAcALa maMte ! rU samupAyA vatta! ?) he bhagavAna ! pRthvIkAyikAnA keTalAM samuddAta kahyAM che? (goyamAM ! tiLi samu dhAvA vaLatA) he gautama ! traNa samudUghAta kahyAM che (ta' naphA-vaiyagAlamutrA, dasAyalamukha, mAtisamukhya) te A pramANe vedanA samuddhAta, kyAya samuddhAta, mAraNAMtika samuddhAta (thaeN jJAtra pariniyALa) A ja rIte caturiMdriyA sudhI. zrI prajJApanA sUtra H 5 342 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (nayara vAjrAcALa cattAf samuvAca vaLattA) vizeSa vAyukAyikAnA cAra samuddhAta kahyAM che (ta' nA-vaicaLAsamuSAt sAyalamugdhA, mAraittisamugdhAt, peindriyasamuLyAva) te A pramANe che vedanA samudghAta, kaSAya samudUdhAta, mArAMtika samudlAta, vaikriya samudUdhAta. (paMvititari goLiya LanA vemALiyALa), pa Mcendriya tiya cA yAvat vaimA nikAnAM (maMte) huM bhagavAn ! (rphe samuSAthA 154 ) keTalAM samuddAta kahyAM che ? (noyamAM ! maMtra samugdhAyA paLattA) hai gautama! pAMca samuddAta kahyAM che. (ta' nA) te A pramANe che (vecaLAsamu ghA, sAyasamupA mALaMtiyasamupAvelucisamugdhA, sevAsamupA) veDhanA samuddhAta, kaSAya samuddAta, mANyuAMtika samuddhAta, vaikriya samudghAta taijasa samuddAta. (nava) vizeSa (majUsALa sattavidde samukhya paoN) manudhyeAnAM sAta samuddAta kahyAM che (ta' jJaddA) te A pramANe che. (veyaLAsamugdhA', sAyasamugdhA, mAnttiyajJamunnAra, vendriyasamukhA, teyAsamugdhAra, AhArasamu dhAva, devahisamukhvANa) vedanA samuddhAta, kaSAya samudvaita, mAraNAMtika samudghAta, vaikiya samudghAta, vaijaya samudghAta, AhAra samuddhAta, kaili samudUdhAta, sU0 15 TIkA :-have samuddAtAnI saMkhyA vagerenI prarUpaNA karAmAM Ave che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! samuddAta keTalA prakAranA kahyA che ? zrI bhagavAn-Dhe gautama ! samuddhAta sAta kahyAM che, te A prakAre che (1) vedanA samuddAta (ra) kaSAya samuddaghAta (3) mAraNAMtika samuddAta (4) vaikriya samuddAta (5) taijasa samudghAta (6) AhAra samudghAta (7) kevali samudghAta. have A prarUpaNA karAya che ke kayA samuddAtamAM keTale samaya lAge che zrI gautamasvAmI--De bhagavana ! vedanA samudUdhAta keTalA samayane kahyo che ? zrI bhagavAn he gautama ! smRtahunA kahyo che ane te aMtarmuhUtta ahIyA asakhyAta samaya samajavA joIe, Aja rIte kaSAya samuddAta, mAraNAMtika mudUdhAta, vaikriyasamuddhAta, tejasa samudUdhAta ane AhAraka samuddAne samaya pazu asakhyAta samaye vALA aMtarmuhU ttanA kahyo che. para`tu kevile samuddhAtanA samayamAM A vizeSatA che-- zrI gautumasvAmI-he bhagavan ! kevala samuddhAta keTalA samayane kahyo che ? zrI bhagavAna-De gautama ! ATha samayanA kahyo che. enu kathana khIje karAi gayuM che. have sAte ya samudhdhAnu... cAvIsa daDakAnAM kramathI nirUpaNa karAya che. zrI gautamasvAmI-hai bhagavan ! nArakanA keTalA samudbAta kahyAM che ? zrI bhagavAnu gautama ! nAkAnAM cAra samuddAta kahyAM che te A pramANe che (1) vedanA samudUdhAta (ra) kaSAya samudUdhAta, (3) mAraNAMtika samudUdhAta, (4) vaikriya zrI prajJApanA sUtra H 5 343 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudraghAta nArakamAM telabdhi, AhAraka labdhi ane kevalI labdhino abhAva hovAthI taijasa AhAraka ane kevalI samuddaghAta nathI hotA. zrI gautamasvAmI-hebhagavad ! asurakumAranAM keTalA samuddaghAta hoya che ? zrI bhagavAn -he gautama ! asurakumAronAM pAMca samuddaghAta hoya che, te A pramANe che-(1) vedanA samuddaghAta (2) kaSAya samudughAta (3) mAraNAMtika samuddaghAta (4) vaikriya samudughAta (5) taijasa samuddhAta. asurakumAra vagere dazeya bhavanapatiomAM telezyA labdhi hoya che, tethI temanAmAM pAMcamo samuddaghAta paNa hoI zake che. A rIte zarUAtanAM cAra ane pAMca badhA maLIne temanAM pAMca samughAta thayAM. A abhiprAyathI kahe che-asurakumAronI jema ja nAgakumAre, suvarNakumAre, agnikumAra, vidukumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dikumAre, vAyukumAra ane svanita kumAremAM paNa vedanA samughAta, kaSAya samudughAta, mAraNAMtika samuddaghAta vayi samuddaghAta ane tejasa samudraghAta hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! pRthvIkAcikenAM keTalAM samughAta hoya che ? zrI bhagavAna-he gautama! pRthvIkAcikenAM traNa samudughAta kahyAM che te A pramANe che-1) vedanA samughAta (2) kaSAya samudughAta ane (3) mAraNAMtika samuddaghAta.. pRthvIkAyikenI jema ja aSThAyike, tejaskAyika, vanaspatikAyika, dviIndri, trIndriye ane caturiddhinA paNa vedanA samudghata, kaSAya muddaghAta ane mAraNutika samudraghAta hoya che. A badhAmAM kaeNkriyalabdhi vagerene abhAva hovAthI vaikriya vagere samughAta nathI hatA. paraMtu vAyukAyikamAM cAra samuddaghAta hoya che-vedanA samuddaghAta, kaSAya samuddaghAta, mAraNAMtikasamuddaghAta ane vaikriya samudyAta vAyukAyikamAM vaikiya labdhine saMbhava hovAthI vaikriya samuddaghAta paNa hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! paMcendriya tiya yAvat vAna yaMtara, jyotiSkA ane vaimAnikanAM keTalA samudraghAta hoya che? zrI bhagavAna ke gautama! pAMca samudghata hoya che te A pramANe che-(1) vedanA samudraghAta. (2) kaSAya samuddaghAta, (3) mAraNAMtika samuddaghAta (4) vaikiya samudraghAta ane (5) tejasa samuddaghAta A cAreyamAM kriya labdhi ane taijasalabdhine saMbhava che tethI temanAmAM pAMca samudraghAta hoya che paraMtu AhAraka labdhi ane kevalitvano saMbhava na hovAthI aMtima be samudraghAta nathI hotA. vizeSa e che ke manuSyamAM sAte ya prakAranAM samudraghAta kahyAM che. te A pramANe che-(1) vedanA samuddaghAta, (2) kaSAya samuddaghAta (3) mAraNAMtika samuddaghAta (4) vaikriya zrI prajJApanA sUtra : 5 u44 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudraghAta (5) taijasa samudraghAta. (6) AhAraka samughAta ane (7) kevalI samuddaghAta. manuSyamAM badhI labdhione saMbhava che tethI badhAM samudghatene paNa saMbhava che. sU01 atIta vedanAdi samughAta kA nirUpaNa atIta vedanAda samughAta zabdArtha: (megharara maMte ! neraghara rUpALAmupAya atItA) he bhaga vAna ! eka eka nArakanAM keTalA vedanA samuddaghAta atIta-vyatita thayAM che? (! ) he gautama! anaMta (vaphA gurejavaMDa keTalA lAvi-bhaviSyamAM thavAnA che? (AyA sarvAdhi, sarU na0i) he gautama ! inAM che, koI nathI (varasathi tarasa nadaomi gvo vA so vA tio vA) jemanA che temane jaghanya eka, be ke traNa che (Gro saMjJA vA vA vA vALA pA) utkRSTathI saMkhyAta asaMkhyAta athavA anaMta che (gvaM asurakumArasa vi niraMta6 nA regivarasa) A ja rIte asurakumAranA paNa avirata yAvat vimAnikanAM ( te ) A ja rIte yAvata tejasa samuddaghAta (gaote paMra) A ja rIte A pAMca samud ghAta (ravInA TaM) covIse ya daMDakomAM jAgavuM. | (grFTH maMte ! ne rUca nag HTTTTTT Tril ) he bhagavAna! eka-eka nArakanAM keTalA AhAraka samuddaghAta atIta che ? (1 0, rasarU nathi) keTalAMkanAM che, keTalAMkanAM nathI (3 mariya tarasa lami po vA hovA) jenAM hoya zrI prajJApanA sUtra : 5 345 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tenAM eka athavA e DAya che. (praznomeLa ti)iutkRSTa traNa (jevA revA) bhAvi keTalA ? (slapha biM NA, sthi) ke-lAMkanAM che, keTalakatAM nathI. (jJasaddhi noLayo vAto vA ttigni vA) jenAM che, jaghanya eka ke be ke traNa che (volena vantari) utkRSTa cAra (tra niraMtara' gAtra veLicatta) A ja rIte nirantara (lagAtAra) vaimAnikA sudhI (najara) vizeSa (mabhUlamsa atItA vi, purezrvarAtri nA necarala pureZST) manuSyanAM atIta paNa bhAtrI paNa nArakanAM bhAvI che. (mempasaLa aMte ! necarsa gayA kSetrachI samugdhAcA atItA ?) he bhagavAna ekaeka nArakanA keTalAM kaeNbala samuddha!ta atIta thayAM che ? (noyamA ! nahyi) hai gautama nathI (vegayA purelA) anAgata keTalAM ? (goyanA ! saphAya sajja yi) koInAM che. kAinAM nathI ('saddhi r) jenAM che, eka che. (va' jJa vevALiyarala) A ja yAvat vaimAnikAnAM, (nara' majUsa gatInA laD asthi sarU natyi) vizeSamanuSyanAM atIta kAryanAM che, keAInAM nathI (narasthi prazno) jenAM che, eka che (i pulajjA) Aja rIte bhAvI prasU.rA TIkA :-eka eka jIvanAM keTalAM vedanAdi samudyAna vyatIta kyAM che ane keTalA bhaviSyamAM thaze, enu' cevIsa daDakenAM kramavI nirUpaNa karavA mATe kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! eka-eka nArakanAM oNTalAM vedanA samuddhAta vyatIta thayA che ? zrI bhagavAna-he gautama ! eka-eka nArakanAM ananta vedanA samudhAta thayAM che kema ke nAraka Adi sthAnAne anatAra prApta karyAM che ane eka vAra nAraka sthAnanI prAptinAM samaye aneka vAra vedanA samruddhAta karelAM che. A kathana bahulatAnI apekSA e samajavu' joie. ghaNAM jIvAnA avyavahAra rAzithI nikaLatAM anantakALa vyatIta thaI cUkayA che. temanI apekSAe eka-eka nArakanA ananta vedanA samuddAta atIta kahyAM che. je vene vyavahAra rAzithI nIkaLyAne thoDA ja samaya vyatIta thayA che, temanI apekSAe yathA zrI prajJApanA sUtra H 5 346 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbhava saMkhyAta yA asaMkhyAta ja vedanA muddaghAta vyatIta thayAM samajavA joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! eka-eka naraka jIvanAM bhAvi samughAta keTalA che? zrI bhagavAna-he gautama ! keI nArakanAM bhAvI samuddaghAta hoya che, koInAM nathI hatAM jenAM hoya che, tenAM jaghanya eka, be athavA traNa hoya che. utkRSTa saMkhyAta, asaMkhyAta ke anaMta hoya che. tAtparya e che ke je jIva pRcchAnAM samaya pachI vedanA samudughAta vagara ja nArakathI nIkaLIne anantara manuSyabhavamAM vedanA samudughAta karyA vagara ja siddhi prApta karaze tevI apekSAe eka paNa vedanA samudraghAta nathI. je A pRcchAnAM samaya pachI AyuSya zeSa hovAne kAraNe ceDAM samaya sudhI nArakamAM sthita rahIne kAne pharIthI manuSyabhava prApta karIne siddha thaze, tenAM eka. be athavA traNa samudughAta saMbhave che. saMkhyAta kALa sudhI saMsAramAM rahevAvALA nArakanAM saMkhyAta, asaM khyAta ane ananta kALa sudhI saMsAramAM rahevAvALAne ananta bhAvI samudughAta hoya che. nArakonI jema ja asurakumAranAM paNa vedanA samudugha ta samajavA joIe yAvat nAgakumAra vagere bhavanapationA pRthvIkAyika vagere ekendriyanA, vikaddhina, paMcendriya tiya"cenAM manuSyanAM, vAnabhaMtarenA, jatiSka ane vaimAnikanAM paNa ananta vedanA samudRghAta atIta thayAM che. bhAvI vedanA samuddaghAta koInAM hoya che, ke InAM nathI hotA. jenAM heya che, jaghanya eka, be, traNa hoya che. utkRSTa saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta hoya che. A ja rIte taijasa samudraghAta sudhI jANavuM arthAta vedanA samudravAtanI jema kaSAyasamudaghAta, mAraNAMtikasamudughAta, kriya samudUghAta, taijasa samudUdhAta paNa vIsa daMDakonA kramathI samajI levA joIe. A ja abhiprAyane vyakta karavA mATe kahyuM che-pUrvokta prakArathI A pAMce samudalAtA vIsa daMDakanAM kramathI samajI levA joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! eka-eka nArakanAM atIta AhAra samuddaghAta keTalAM che ? zrI bhagavAna he gautama ! keInAM hoya che, koInAM nathI hotA. je nArakanAM atIta AhAraka samudughAta hoya che, tenAM paNa jaghanya eka ke be hoya che ane utkRSTa traNa hela che. je nArakane pahelAM manuSyabhava prApta karIne anukULa sAmagrInA abhAvanAM kAraNe cauda pUrvonuM adhyayana nathI karyuM athavA cauda pUrvanuM adhyayana karyA pachI paNa AhAralabdhinAM abhAvathI athavA evuM ja kaI projana na hovAthI AhAraka zarIra nathI banAvyuM, temanA AhAraka samudraghAta atIta nathI hotAM enAthI bhinna prakAranA je nAraka che, temanAM jaghanya eka ke be ane utkRSTa traNa AhAraka samudraghAta hoya che. cAra nathI hoi zakatA, zrI prajJApanA sUtra : 5 347 Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kema ke cAra vAra AhAraka zarIranuM nirmANa karavAvALA jIva nArakamAM nathI jaI zakatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! eka-eka nArakanAM bhAvI AhAraka samudghAta keTalAM che ? zrI bhagavAna-he gautama ! koInAM DAya che, kAinAM nathI hAtAM je nArakanAM bhANisamudUdhAta hAya che, temanAM paNa jaghanya eka. e ke traNa haiAya che ane utkRSTa cAra hAya che. je nAraka manuSyabhavane prApta karIne anukULa sAmagrI na maLavAne kAraNe cauda oNnuM adhyayana nahI kare athavA adhyayana karIne paNa AhAraka samuddAta nahIM kare ane siddha thaI jaze tenAM bhAvi samuddata nathI hAtAM. bIjAnAM jaghanya eka ke be athavA traNa ane utkRSTa cAra hoya che. AnAthI vadhAre bhAvI samuddAta na ha|i zake. kema ke te pachI te jIva niyamathI kAI khIjI gatimAM nathI jatA ane AhAraka samuddAta vagara ja siddhi prApta karI le che. A ja prakAre nirantara (lagAtAra) asurakumAra vagere bhavanapationAM, pRthvIkAyika vagere ekendriyAna, vikalendriyAnAM, pacendriya tiya cAnAM, vAnama tarAnAM, jyutikAnAM ane vaimAnikAnAM atIta ane anAgata AhAraka samudhAta samajI levA joie, arthAt koInAM hAya che kAinA nathI hetA, paraMtu atIta utkRSTa traNa ane bhAvI cAra hAya che. jaghanyathI advaita eka ke e hAya che ane bhAvI eka be athavA traNa samajavA joie. pahelAMnI apekSAthI ahiM vizeSa e che ke-manuSyane atIta ane anAgata AhAraka samruddhAta nArakanI samAna che. jema nArakanAM bhAvI AhAraka samuddAta jaghanyathI eka e athavA traNa ane utkRSTa cAra kahayA che, eja pramANe manuSyane pazu kahevA joie A rIte manuSyanA AhArakasramuddAta atIta ane anAgata utkRSTathI cAra jANavA joIe. have kaivalI samudghAtanu kathana kare che. zrIgautamasvAmI--he bhagavan eka eka nArakanA keTalA kevalI samuddAta vidhahIna atIta kALanI apekSArthI atIta che? zrIbhagavAna- gautama ! eka paNu nArakane eka paNa atyaMta kevalIsamuddhAta pachI aMtarmuhUta mAM ja niyamathI jIvane paramapada (mAkSa)nI prApti thaI jAya che. tenu narakamAM javuM ane nAraka thavuM te sa Mbhava nathI. tethI ja koipaNa nArakane atIta kevalIsamuddAta thai zakate nathI. zrI gautamasvAmo-De bhagavan ! eka eka nArakanA bhAvI kevalI samudghAta keTalA che ? zrI bhagavAnu-OM gautama ! kAi nArakane bhAvI kevala samuddAta thAya che, kAinA zrI prajJApanA sUtra H 5 348 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI thatu, jenA thAya tenA paNa eka ja thAya che, ekathI adhika nathI thaI zakatA, kema ke eka keli samuddAtadvArA ja cAre aghAtika karmanI sthiti samAna karIne kaivala antarmuhUta mAM ja mekSa prApta karI le che. bIjI vAra kevalI samuddAtanI keAIne pazu AvazyakatA nathI hAtI mUla sUtramAM ahIM je mahuvacananA prayAga karele che, te pekatvanA arthamAM ja samajavA joie. abhiprAya e che ke je nAra bhavabhramaNa karIne mukti prApta karavAno avasara prApta karaze, te samaye temanA aghAtika karmonI sthiti jo viSama anI tA tene sama karavAne mATe kevI samuddhAta karaze. temane bhAvI kehi samudghAMta thaze. je keli samuddAta sivAya ja mukti prApta karaze athavA je kayAreya mukti prApta karaze ja nahIM tenI apekSArthI bhAvI kevila samudghAta nathI thata. kahyu paNa che-ananta kaivalI jinendra evA thayA che ke jeo samudUdhAta karyA sivAya ja jarA-maraNathI sarrathA mukta thaI gayA che ane siddhine prApta thayela che / / nArakanI samAna asurakumAra Adi bhavanavAsI, pRthvIkAyika Adi ekendriya, vikalendriya, poMcendriya tiyA~ca, vAnaLya tara, jyAtiSTha, ane vaimAnikane paNa atyaMta kevalI samuddAta nathI thatA, bhAvI kevila samuddAta koine thAya che, koine nathI thatA jene thAya che, tenA eka ja thAya che ekathI adhika nathI thatA e viSayamAM yukti pahelA kahelI che. hA, vizeSatA e che ke koi manuSyanA atIta kevalI samuddhAta hoya che, koinA nathI hotA. je manuSya keli samuddAtta karI cUkayA che ane haju sudhI mukta thayela nathI aMtarmuhU mAM mukta thanAra che tenI apekSAthI atIta kaivala samuddhatA che, parantu je manucce keli samudhAta nathI karela, tenI apekSA e nathI. jenI apekSAthI advaita devalI samudUdhAta che, tenI apekSAthI paNu eka ja thAya che, tenuM kAraNa pahelA batAvI dIdhelu che, advaita keli samudlAtanI jema manuSyanA bhAvI kevala samuddhAtanuM paNa kathana samajI levu joie e prakAre kAi manune bhArthI kaeNli samuddAta thAya che. koInA nathI thatA, jemane thAya che temanA eka ja thAya che. adhika nahIM. sU. 2 5 zrI prajJApanA sUtra H 5 349 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nairayikAdika ke samuddaghAta kA nirUpaNa | zabdArtha - nairAzaM maMte ! vevasthA vecANamughArA atItA) he bhagavan! nArakonA keTalA vedanA samudraghAta atIta thayelA che? (camA ! maLatA) he gautama ! anaMta (vA pureer) bhAvi keTalA? (camA ! kaLA) he gautama! ananta. (ghauM nA vekALiyALa) e ja prakAre yAvat vaimAnikonA (vaM jAva taiyAmuppANa) e ja prakAre yAvata tejasa samudUghAta (ga gutta vaMnnajaLInA ) e ja prakAre e pAMcanA paNa covIse daMDakomAM (nerA mate ! devaphA sAdA samughArA atItA ?) he bhagavan! nArakenA keTalA AhAraka samudraghAta atIta thayA che? (toyamA! jayaMkA ) he gautama! asaMkhyAta (varUyA kuvA ) AgAmI keTalA (noramA ! saMjJA) he gautama! asaMkhyAta. (gvaM kAra reNiyALuM) e ja prakAre vimAnike sudhI (nava) vizeSa (vAcALa majudAju ya rUpaM ) vanaspati kAyiko ane manuSyamAM abhinnatA che. (sArarUkuLa mate vaDu margrgaramagiA ar ) vanaspati kAyikenA he bhagavad ! keTalA AhAraka samudughAta atIta thayela che?) (noramA ! tA) he gautama ! ananta (jUnari mane ! devaphA sadArANamughArA agA ?) manuSyonA he bhagavan ! keTala AhAraka samudraghAta atIta thayela che (noramA ! sica saMjJA zira kAMDanA) he gautama! ke apekSAe saMkhyAta, koI apekSAe asaMkhyAta (gvaM purejavA vi) e ja prakAre bhAvI paNa. ne aMte ! vacA phevajhiramughArA atItA) he bhagavan! nArakonA kevali samuddaghAta keTalA atIta che ? (noramA ! nadhi) he gautama ! nathI (varUyA pujaar) bhAvI keTalA che? (noramA ! gAMjJA) he gautama ! asaMkhyAta. (vekALiyA) e ja prakAre yAvatuM vaimAnikanA (navaraM vArasadR maLag rU nArja) vizeSa-vanaspati ane manuSyamAM A bhinnatA che (vanasjadavAphA maMte ! kevA kevasimughArA bacA?) he bhagavan! vanaspati kAcikenA keTalA kevali samudughAta atIta che (noramA ! jasthi) he gautama ! nathI (vaphA Teader) keTalA AgAmI che (joya! ) he gautama ! ananta che. (majUtA mete ! varU varjilamuraghAcA bacAhe bhagavan! manuSyanA keTalA kevali samuddaghAta atIta che? (cama ! asthi, uttara ghaci) he gautama ! cAtu che, zrI prajJApanA sUtra : 5 350 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAta nathI ( garatha jamLa go ghA ro vA tiLi vA) jaghanya eka be agara traNa (3ore satapui) utkRSTazata pRthakatva khasethI navaso sudhI (vaphA puvA ) keTalA AgAmI che? (fsara saMjJA upara ajhiA ) keI apekSAe saMkhyAta kaMI apekSAe asaMkhyAta che sU0 3 ! TIkAtha-have samudAyarUpa nArakAdimAM samudughAta AdinuM nirUpaNa karavAne mATe kahe chezrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nArakonA vedanA saMmuddaghAta keTalA atIta thayelA che? zrI bhagavAna - gautama ! nArakanA vedanA samudraghAta ananta atIta thayAM che, kemake ghaNuono vyavahAra rAzithI nikaLe anantakALa thaI gaela che. zrI gautamavAmI-he bhagavan! nArakonA vedanA samuddaghAta bhAvI keTalAM che ? zrI bhagavAna he gautama ! nArakonA bhAvI samududhAta paNa ananta che, kema ke ghaNA badhA nAraka anaMtakAla sudhI saMsAramAM sithata raheze. nArakanI samAna asurakumAra Adi bhavanapati, pRthvIkAyaka Adi ekendri, vikasendriya, paMcendriya tiryaMce, manuSya, vAnagaeNtaro, tiSka ane vaimAnikane paNa ananta vedanA samuddaghAta atIta ane ananta ja bhAvI che. vedanA samudraghAtanI jema, kaSAya samuddaghAta mAraNAMtika samudghAta, vaikiya samuddaghAta ane tejasa samuddaghAta paNa samajI levA joIe. e badhAnuM vase daMDakamAM bahuvacanamAM nirUpaNa karavuM joIe. eja abhiprAyathI kahe che-A vedanAthI laIne je tejasa sudhI pAMca samuddaghAta vIse daMDakamAM kahI levA joIe. have AhAraka samuddaghAtanA viSayamAMthI kathana karAya chezrI gautamasvAmI-he bhagavan! nArakanA AhAraka samudughAta keTalA atIta thayelA che? zrI bhagavAna-he gautama ! nArakonA atIta AhArakasamudughAta asaMkhyAta che. tAtparya e che ke badhA nAraka je ke asaMkhyAta che, paraMtu temanAmAM paNa keTalAka asaMkhyAta nAraka evA hoya che je pahelA AhAraka samudughAta karI cukelA che, temanI apekSAe nArakanA atIta AhAraka samudraghAta asaMkhyAta kahyA che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nArakAnA bhAvI samudughAta keTalI che? zrI bhagavAn he gautama ! na rakenA bhAvI samudraghAta asaMkhyAta che, tenuM kAraNa pUrvavat samajI levuM joIe. nArakanI samAna ja vaimAnike sudhI AhAraka samudraghAta kaheve joIe athata asukumAra Adi bhavanapatinA, pRthvIkAyika Adi ekanidrAnA, kIndriyenA, trIndri. na, caturindriyenA paMcendriya tiryaMcAnA, vAtavyantare, tiSka ane vaimAnikonA paNa atIta ane anAgata AhAra samuddaghAna asaMkhyAta che, vizeSatA e che ke vanaspati kAyiko ane manuSyamAM kAMIka antara che ane te A prakAre che- zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! vanaspatikAyikonA atIta AhAraka samudughAta zrI prajJApanA sUtra : 5 351 Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalA che? zrI bhagavAn-OM gautama ! vanaspatikAyikonA AhAraka samuddAta atIta ananta che sAta athavA asakhyAta nathI, kemake evA jIva ananta che, jeee caudapUrvAnu jJAna prApta karyuM che. ahArakasamudghAta karyAM che parantu pramAdane vazIbhUta thaIne sAMsAranI vRddhi karIne je vanaspati kAyikomAM vidyamAna che. vanaspatikAyikonA bhAvI AhAraka samuddhAMta paNa ananta che, kemake praznanA samaye je jItra vanaspatikAyamAM che, temanAmAMthI anantajItra vanaspatikAyarthI nikaLIne caudapUrvanuM jJAna prApta karIne ane AhAraka samudghAtakarIne siddhi tarapha gamana karaze, zrI gautamaravAmI--he bhagavan! manuSyenA keTalAM AhAra samuddAta atIta che? zrI bhagavAn-Dhu gautama! manuSyenA AhAraka samudbAta kadAcita sakhyAta che, kadAcit asa khyAta che. sa'mUmi ane garbhUja manuSyamaLIne utkRSTa sakhyAmAM aMzula mAtra kSetramAM jeTalA pradezeAnI rAzi che, temanA prathama vargamULane trIjA vaga mULathI guNAkAra karavAthI je pramANa Ave che, teTalA pradezevALA khaDa ghanIkRta lekanA eka pradezavALI zreNimAM jeTalA hAya che, eka nyUna eTalA ja manuSya che. je manuSya nArakAdi anya jIvarAziyenI apekSAe nyUna che, temanAmAM paNa evA manuSya ochA che jeoe pUrvabhAmAM AhAraka zarIra banAvelAM hAya, tethI ja te kadAcit sa khyeya ane kadAcit asa dhyeya DeAya che. e ja prakAre manuScAnA bhAvI AhAraka samuddAta paNa kadAcit sa MkhyAta ane kadAcit asaMkhyAta samavA joie, yukti pahelAnI jema ja che e ja prakAre bhAvI AhAraka samuddA vanaspatikAyikonA ananta ane manuSyeAnA kadAcit sa MkhyAta ane kadAcit asakhyAta che, have kevalI samrudhAtanuM nirUpaNa kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nArakanA kaili samughAta keTalA atIta thayA che? zrI bhagavAna hai gautama ! nArakonA atIta devalI samudUdhAtane saMbhava nathI. kemake je jIve e kevala samudghAta karyAM temanu narakamAM javuM ane nAraka thavu te asa'bhavita che, zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nArakonA paNa bhAvI kevI samuddAta keTalA che ? zrIbhagavAnDe gautama! nArakonA paNu bhAvI kevalI"muddAta asa khyAta che kemake pRcchAnA samaye sadaiva bhaviSyamAM kaeNvila samuddhAta karanArA nAraka asaMkhyAta ja DAya che, kevalajJAnathI evu ja jANavAmAM Ave che. nArakAnA samAna ja asurakumAra AdithI laIne vaimAnika devA sudhI A ja prakAre samajavu' joIe. temanA paNa atIta samuddAta nathI hAtA ane bhAvI daivika samuddhAta asaMkhyAta hAya che, paraMtu A kAnamAM vizeSatA e che ke, vanaspatikAyikA ane zrI prajJApanA sUtra : 5 352 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyAmAM bhinnatA che. te bhinnatA AgaLa kahevAze. zrIgautamasvAmI-hai bhagalana ! vanaspatikAyikAnA atIta keli samudlAta keTalA che ? zrIbhagavAna hai gautama ! vanaspatikrAyikAnA atIta kailisamrudhAta nathI hAtA. yukti pUrvavat. zrIgautamasvAmI ke bhagavan ! vanaspatikAyikAnA bhAvI kevali samudUdhAta keTalA che? zrIbhagavAn hai gautama! vanaspatikAyikAnA bhAvI kevalisamuddAta ananta hAya che. kema ke vanaspatikAyikAmAM ananta jIva hoya che, je bhaviSyamAM kevalI thaIne samudlAta karaze. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! manuSyeAnA kevali samruddhAta keTalA atIta thayA che? zrIbhagavAna-De gautama ! manuSyamAM kaeNvalisamuddAta kadAcit atIta haiAya che, kadAcit nathI hAtA. praznanA samaye jo kevalisamuddhAtathI nivRtta keI manuSya (kelI) vidyamAna hAya tA atIta samuddAta thAya che, anya samayamAM atIta kelisamudghAta nathI thatA, jyAre atIta keli samuddAta thAya che tyAre jaghanyarUpathI eka, be agara traNa thAya che, utkRSTa zataprathakatva arthAt khaseAthI laine navaseA sudhI thAya che. zrogautamasvAmI-he bhagavan ! manuScAnA bhAvI keli samudghAta keTalA che ? zrIbhagavAna-hai gautama ! manuSyeAnA bhAvI keli samuddAta kAcit sa`khyAta ane dAcit asakhyAta hAya che, samUmi ane gaja manuSyeAmAM pRcchAkALamAM ghaNA abhaya paNa hAya che. temane bhAvI keli samuddhAtanA saMbhava nathI, tethI bhAvI kevalIsamuddhAta saMkhyAta che. kadAcit asaMkhyAta paNa hAya che, kema ke te samaye bhaviSyamAM kaeNlisamudghAta karanArA manuSya ghaNA haiAya che. 5 sU0 35 vedanAsamudghapa vizeSa kA kathana vadanA samuddAta vizeSa vaktavyatA zabdAtha-mela aMte ! necaraNa) he bhagavan! eka eka nArakanA (Acatta) nArakatvamAM arthAta nAra4 paryAyamAM rahIne (vacA vecaLAsamuthAcA atha ?) keTalA vedanAsamudhAta atIta thayA ? (poyamA ! LatA) he gautama ! ananta (levA purelA) zrI prajJApanA sUtra H 5 353 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAmI keTalA (royamAM dArU asthi, rU nadhi) he gautama! koIne che, keIne nathI (4 Wi Tomi po vA so vAra riuiLa vA) jemane che, jaghanya eka, be athavA ghaNuM che (koleje saMvedanA vA ane vA sarjAtA vA) utkRSTa saMkhyAta agara asaMkhyAta athavA ananta che (gvaM zakumAra kAve venALiyere) e ja prakAre asurakumAra paryAyamAM thAvat vaimAnika paryAyamAM rahelA. (meAraNa mane ! JkurakumAra) he bhagavan ! eka eka asurakumAranA (ra ) nAra-avasthAmAM (vaphA vecANamukavAyA gayA?) keTalA vedanA muddaghAta atIta thayA che? (jo ! tA) he gautama ! ananta (rakyA putra ) AgAmI keTalA? (noramA ! zaraNarU nathi) keIna che, kadanAM nathI (varathi tarasa siva saMgA, hira ahaMkA, siya jatA) jene che. tene kadAcita saMkhyAta. kadAcit asaMkhyAta, kadAcita anaMta che. (Ame te ! kurakumAraNa kayurakumAra) he bhagavan! eka eka asurakumAranA asurakumAra avasthAmAM (rUthA vecANamughALA jatItA) keTalA vedanA samudra ghAta atIta che? (toyamA! ) he gautama ! anaMta) (vA puaar) AgAmI keTalA ? (noma ! sarU gathi, Na nadhi) he gautama ! keIne heya che, keIne nahIM (naravadhi kagoLe prazno vAro vA tiLi vA) jene hoya che, tene jaghanya eka, be agara traNa hoya che (3ohe sakanA vA, alaMkA vA agatA vA) ukRNa saMkhyAta, asaM. khyAta athavA anata che. (vaM nAkamAra vi) e ja prakAre nAgakumAra avasthAmAM paNa (nAva ) yAvat vaimAnika avasthAmAM (gvaM nA vecanasamughag i) eja prakAre jevAM vedanAsamRdudhAta (bakurakumAra) asurakumAramAM (vairagaNi mALiyA jhAvAtu maLo) nArakethI laIne vimAnike paryakta kahyA (ta nAmaerriyA) eja prakAre nAgakumArathI laIne (kavarese sALapaTTANu maLiyA) zeSa badhAM svasthAmAM ane parasthAnemAM kahevA joIe (Ava mALiya) yAvat dvimAnikAvasthAmAM (gva mete ravIvA) e prakAre A covIsa (13strI mayaMti) cevIsa daMDaka thAya che, sUtra 4 zrI prajJApanA sUtra : 5 354 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TakAtha-have narayika Adi bhavemAM vartamAna eka-eka nArakanA keTalA vedanA samuddaghAta atIta ane anAgata che, e prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! eka-eka nArakanA nArakatva paryAyamAM arthAt nAraka dazAmAM rahetA keTalA vedanA samuhUvAta atIta thayA ? pahelAM paNa nArakanA atIta vedanA samudra pAtanI saMkhyA batAvAI hatI ane ahIM paNa teja saMkhyA batAvAya che, paNa banemAM paryApta atara che. pahelAM kevaLa e ja prazna karAve ke nArakanA atIta samuraghAta keTalA che? ahIM e prazna karAI rahyo che ke nAraka jyAre nAraka avasthAmAM rahyo che tyAre teNe keTalA vedanA samudraghAta karyA? e prakAre pahelA nAraka jIva dvArA vase daMDakamAMthI keIpaNa daMDakamAM karelA vedanA samudraghatenI gaNanA vivakSita hatI, jayAre aDI kevala nAraka paryAyanAM karelA vedanA samuddaghAtanI ja gaNune vivakSita che. vartamAnamAM je nAraka jIva che, teNe nAraketara paryAyamAM je vedanA muddaghAta karyA te ahIM vivakSita nathI. A svasthAna saMbaMdhI samudraghAta saMkhyA thaI. eja prakAre parasthAnamAM paNa eka eka paryAya ja vivakSita che, jema nArake asurakumAra avasthAmAM je vedanA samudyAta karyA temanI ja gaNanA karAze. anya avasthAomAM karelA vedanA samughAta ahI vivakSita nahIM thAya. A prakaraNamAM AgaLa badhe A vizeSatA dhyAnamAM rAkhavI joIe. zrIgautamasvAmInA praznane zrI bhagavAna uttara Ape che he gautama ! nAraka paryAyamAM rahela eka nArakanA ananta vedanA samudughAta che, kema ke teNe anantavAra nAraka paryAya prApta karela che ane eka-eka nAraka bhavamAM echAmAM ochA paNa saMkhyAta vedanA samudraghAta thAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! eka eka nArakanA mekSa paryanta saMpUrNa anAgata kALanI apekSAe nAraka paryAyamAM bhAvI vedanA samudraghAta keTalA che? zrIbhagavAna -he gautama! koI nArakano bhAvI vedanA samudraghAta thAya che, keIna nathI thatA. arthAta je nArakanuM mRtyu nikaTa che, te kadAcita vedanA samudraghAta karyA vinA ja mAraNAMtika samudughAtanA dvArA narakathI udUvartana karIne, manuSya bhava prApta karIne mukta thaI jAya che, zrI prajJApanA sUtra : 5 355 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te nArakanA nArakanA paryAya saMbadhI bhAvI vedanAsamuddAta nathI thatA. tenArthI bhinna prakAranA je nAraka che, temanA thAya che, je nArakanA nAraka paryAya sabaMdhI bhA samuddAta che, tenA jadhanya eka, be, traNa thAya che, ane utkRSTa sakhyAta, asakhyAta athavA ananta thAya che. jevu' nArakeAnA nAraka paryAya saMbaMdhI vedanAsamuddAtAnuM nirUpaNa karelu che, e ja prakAre nArakanA asurakumAra paryAMyamAM yAvat nAgakumAra, suvarNAkumAra, agnikumAra Adi bhavanapatideva paryAyamAM, pRthvIkAyika mAdi ekendriya paryAyamAM, vilendriya paryAyamAM, pacendriya tiya ca paryAyamAM, manuSya padmayamAM, vAnavyantara, jyAtiSka ane vaimAnikanA paryAyamAM paNa sa`pUrNa atyaMta kAlanI apekSAe ananta vedanA samuddAta atIta che. bhAvI vedanA samuddAta kAinA thAya che, koInA nathI thatA. jemanA thAya che, temanA janma eka, e athavA traNa thAya che, utkRSTa sakhyAta-asa khyAta agara ananta thAya che. emanAmAMthI jeTalu AyuSya kSINa thayu' che ane je teja bhavathI mukti prApta karanArA che, temanI ja apekSAthI eka, be agara traNa bhAvI vedanA samuddAta kahelA che, je jIva pharIthI narakamAM utpanna thanAra hAya che, tenA jaghanya rUpathI paNu saMkhyAta bhAvI vedanA samuddhAta thAya che. A saMkhyAta samuddAta pazu te nArakanA samajavA joie je ekajavAra ane te paNa jaghanya sthitivALA narakamAM utpanna thanAra hAya je anekavAra utpanna thanAra che ane dIghasthitika rUpamAM utpanna thanAra che tenA bhAvI vedanA samudraghAta anna khyAta thAya che je anantavAra utpanna thAya che tenA ananta thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! eka-eka asurakumAranA naiyika avasthAmAM keTalA samuddha ta advaita thayelA che ? zrIbhagavAn--hai gautama ! eka-eka asurakumAranA nAraka avasthAmAM ananta vedanA samuddhAta atIta thayela che, kema ke teNe atItakALamAM anantavAra nAraka avasthA prApta karI che ane eka-eka nAraka bhavamAM echAmAM echA paNu saMkhyAta vedanA samudlAta thAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! asurakumAranA nAraka avasthAmAM bhAvI vedanAsamu dUdhAta keTalA che? zrIbhagavAna gautama ! kAi asurakumAranA nAka avasthAmAM bhAvI vedanAsamud ghAta thAya che koInA nathI thatA, jemanA thAya che temanA kdAcit sakhyAta, kadAcit asakhyAta ane kadAcita ananta DAya che. emAMthI je asurakumAranA bhavathI nikaLIne nArakanA bhavamAM kAI janma nahI le. paraMtu anantara bhavamAM athavA paraMparAthI manuSyabhava prApta karIne siddha thai jaze, tenA nAraka paryAya bhAvI AgAmI vedanA samudghAta nathI thatA, kemake tene nAraka zrI prajJApanA sUtra : 5 356 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryAya ja prApta thanAra nathI, paNa je asurakumAra te bhavanA pachI paraMparAthI narakamAM jaze, tenA bhAvI vedanA samuddaghAta thAya che. temAMthI paNa je ekavAra jaghanya sthitivALA narakamAM utpanna thaze. te asurakumAranAM jaghanya paNuM saMkhyAta vedanA samuddaghAta thaze, kemake jaghanya sthitika narakamAM paNa saMkhyAta vedanA samudraghAta thAya che, kemake nArakane vedanAnI bahulatA hoya che, keTalIka vAra jaghanya sthitika narakamAM jatAM asaMkhyAta vedanA samudraghAta thaze ane anantavAra narakamAM jAya te ananta vedanA samudraghAta thaze. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! eka-eka asurakumAranA asurakumAra avasthAmAM, saMpUrNa atIta kALanI apekSAthI keTalA vedanA samudraghAta atIta thayA che ? zrIbhagavAna he gautama! eka eka asurakumAranA asurakumAra avasthAmAM atIta kALamAM jyAre te asurakumAra hatA tyAre ananta vedanA samudraghAta atIta thayA. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! asurakumAranA asurakumAra avasthAmAM keTalA vedanA samuddaghAta bhAvI hoya che? zrIbhagavAna-he gautama! keinA hoya che, koIne nathI letA. jemanA heya che. temanA jaghanya eka, be agara to traNa hoya che ane utkRSTa sa khyAta, asaMkhyAta athavA ana ta hoya che. temanAmAMthI je saMkhyAta vAra punaH asurakumAra avasthAmAM utpana thaze, tene saMkhyAta bhAvI vedanA samudraghAta thaze. je asaMkhyAta vAra utpanna thaze tene asaMkhyAta ane je anantavAra asurakumAranA rUpamAM utpanna thaze temanI apekSAthI ananta bhAvI vedanA samudyAta thaze. jema asurakumAranA asurakumAra avasthAmAM vedanA samuddaghAta kahyA che, e ja prakAre asurakumAranA nAgakumAra avasthAmAM paNa yAvatu vaimAnika avarathAmAM paNa ananta vedanA samuddaghAta atIta thayelA che. bhAvI samudraghAta keIna thAya che, koInA nathI thatA tenA jaghanya eka, be agara traNa tathA utkRSTa saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta thAya che. je prakAre asurakumAranA na ra-paryAyathI laIne vaimAnika paryAya sudhImAM vedanA samuddaghAtanuM nirUpaNa karAyuM che, e ja prakAre nAgakumAra AdinA vedanA samudughAtanuM nirUpaNa paNa samajI levuM joIe. tAtparya e che ke asurakumAranA asurakumAra rUpa svasthAnamAM keTalAM tIta-anAgata vedanA samudraghAta che, tathA nAraka Adi parasthAnemAM keTalA vedanA samuddaghAta atItaanAgata che, te jema upara batAvela che, e ja prakAre nAgakumAra AdithI laIne vaimAnike sudhI paNa ravasthAna ane parasthAnamAM vedanA samudraghAta samajI levA joIe. arthAta vIse daMDakene laIne nAgakumArAdi badhAnA vedanA samuddaghAtanuM nirUpaNa jANI levuM joIe. e prakAre grevIsa daMDakamAMthI pratyeka daMDakanA vise daMDakAne laIne kathana zrI prajJApanA sUtra : 5 357 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAthI 1056 AlApaka thaI jAya che. kema chappana (1056) sakhyA thAya che. ! sU. 4 // cevIsane cAvIse guNavAthI eka hajAra kaSAyasamuddAta kA nirUpaNa kaSAya samuddhAta zabdArtha -(paLamezarI naM maMte ! necaAEnette jevA sAyasamupAyA gayA) he bhagavAn ! eka eka nArakanA nArakatva paryAyamAM keTalA kaSAyasamudvrAta atIta thayA che ? (vocamA ! aLatA)huM gautama ! ananta (varcA purelA) bhAvI keTalA (nocamA ! Rd asthi, sad nathi) he gautama ! koInA che, koInA nathI (g2anna sthi bhuttaricArjJAna gaLatA) jenA che ethI zarU karI ananta che. ( egamegassa NaM bhaMte! neraiyassa asurakumAratte kevaiyA kasAyAsamugdhAyA atItA 1 ) he bhagavan ! eka eka nArakanA asukumArapaNAmAM keTalA kaSAyasamudUdhAta atIta thayA ? (nocamA anaMtA) he gautama ! ananta (vathA netrajJadA) bhAvI keTalA (noyamA ! slarU asthi, zamsar nayi) he gautama ! phAino che, koInA nathI ('sthi ttiya saMvejJA ziSa avajJA, siya zaLatA) jene che, sthAt sakhyAta, syAt asaMkhyAta, syAd anaMta che. (DyuM nAva ne cannaLicakramAtte) eja prakAre yAvatu nArakanA stanitakumAra avasthAmAM (punithaze guttariyatneyatva) pRthvIkAyika payamAM paNa ekathI ine jANavA joIe (vaiM gAya manutte) eja prakAre yAvat manuSyapaNAmAM (vALamaMtatte lahA surakumAranne) vAnabhyantara paryAyamAM jevA asurakumAra paryAyamAM (lozipa atItA zAMtA) jayaMtika avasthAmAM atIta ananta (kalA nassar asthi sad natyi) bhAvI koinA DAya che, kAinA nahIM. (jJasthi ttiya saMvegnA, siya anaMtA) jemanA che myAt asakhyAta sthAt ananta che. zrI prajJApanA sUtra H 5 (rUM vaimALiyatte viSi saMlejJA, siya anaMtA) e ja prakAre vaimAnikapaNe syAt asa MkhyAta, syAt ananta (anuvukkumAraAE Acatte tItA anvaMta1) asurakumAranA naiyika-avasthAmAM >> tIta ananta (revA sad asthi, sad sthi) bhAvI kAInA che, kAInA nathI (nAsthi ttiya saMvejJA, vica asaMlennA, siya ajaMtA) jenA che te 358 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadAcita saMkhyAta, kadAcita asaMkhyAta, kadAcita ananta. (mayurakumAra amukumAra) asurakumAranA asurakumAra avasthAmAM (gItA zAMtA) ata ananta (purAvA muttaricA) AgAmI ekathI laIne (pUrva nAgakumAra vAva niraMtara mALi) e ja rIte nAgakumAra avasthAmAM yAvat nirantara vaimAnika avasthAmAM ( naralsa maLei tava mALiyavaM) jevA narakanA kahyA che tevA ja kahevA joIe. (gvaM jJAva thaLiyAraNa vi mALio) e ja prakAre yAvata svanitakumAranA paNa vaimAnikapaNe (navaraM) vizeSa ( sarva sadgALe nuttariyANa) badhAnA svAsthAnamAM ekathI zarU karIne (pAne nava samukumArarasa) parasthAnamAM asurakumAranI samAna. | (gDhavirUgharA nairUtte gAva cikumAra) pRthvIkAyikanA nairayipaNe yathAvat svanitakumArapaNAmAM (katIrA ajaMtA) atIta ananta (pure varasarU asthi, sarU nadhi) bhAvI keInA che, koInA nathI (kAsthi siva , jhA, siya zAMtA) jenA che tenA kadAcit saMkhyAta, kadAcit asaMkhyAta ane kadAcit ananta che. (gavijhAjhuvaraNa pUDhavirUca nA ) pRthvIkAyikanA pRthvIkAyika avasthAmAM thAvata manuSya avasthAmAM (atIta tA) atIta ananta (reka r thi, jarUrR naOi) bhAvI keIna che, keInA nathI (nata maMthi guttarIyANa) jenA che, ekathI AraMbhIne. ( vAta ne) vanavyantara avasthAmAM nArakAvasthAnI samAna (koriya nALiye) tiSka ane vimAnika avarathAmAM (atIta gaoid) atIta ananta (kureaan 1Na asthi, rU variya) keinA che, keInA nathI ( sa riya siya ai Tr, ziva aord) jenA che tenA sthAt asaMkhyAta sthAt ananta (vaM jAva majUra vi necavuM) e ja prakAre yAvat manuSyatvamAM paNa samajavuM joIe (vALamaMtarajJoricaromALiyA kA kurakumAra) vanavyantara, tiSka, vaimAnika, asukumAranA samAna () vizeSa (so) svasthAnamAM (anuttariyApa mALi) ekathI laine kahevA joIe (rAja bhALiyA vemAna) yAvat vimAnikanA vaimAnika paryAyamAM (ga aNa vIrva ravInA TaMkA) e prakAre A covIsanA vIsa daMDaka che. sUi pA zrI prajJApanA sUtra : 5 359 Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAI -have kavAya samughAtanI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana! eka-eka nArakanA nArakapaNe arthAta nAradazAmAM keTalA kaSAya samuddaghata atIta thayelA che? zrI bhagavAn he gautama ! nArakanA nArakadazAmAM ananta kaSAyasamuddaghAta saMpUrNa atItakAlanI apekSAe vyatIta thayA che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! eka nArakanA nAra, paryAyamAM keTalA kaSAyasamudaghAta bhaviSyamAM thanArA che? zrI bhagavAn he gautamakeI nArakanA bhAvI samudgha ta che, koInA nathI arthAt keI nAraka bhaviSyamAM kaSAya samuddaghAta karaze, kaI nahIM kare, je nArakanA nArakapaNAmAM bhAvI kaSAya samuddaghAta che, tenA jaghanya, eka, be agara traNa che ane utkRSTa saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta che. praznanA samaye je nAraka pitAnA bhavanA antima kALamAM vartamAna che, te pitAnA nArakAyune kSaya karIne kaSAya samuddaghAta karyA vinA ja nArakabhavathI nIkaLIne anantara manuSyabhava agara paraMparAthI manuSyabhava pAmIne me kSa prApta karaze. arthAt punaHkayAreya narakabhavamAM jaze nahIM te nArakanA nAraka avasthA sambandhI bhAvI kaSAya samudUghAta nathI. je nAraka evA nathI arthAta je narabhavamAM dIrghakALa sudhI rahe che, athavA je pharI kyAre ya narakabhAvane prApta karaze, tenA bhAvI samudyAta hoya che. temanAmAM paNa jeTaluM lAMbu nArakAyu vyatIta thaI cUkayuM che, ane thoDuM bAkI che, temanAmAM eka, be athavA traNa kaSAya samuddaghAta thAya che. jenuM AyuSya saMkhyAta varSanuM bAkI che, temanA saMkhyAta, jemanuM AyuSya asaMkhyAta varSanuM bAkI che, temanA asaMkhyAta ane jeo bhaviSyamAM ananta vAra nArakamAM utpanna thaze temanA ananta bhAva kaSAya samudraghAta samajavA joIe. - have te nirUpaNa karAya che ke eka-eka nArakanA asurakumAra avasthAmAM keTalA kaSAyamuddaghAta hoya che? zrI prajJApanA sUtra : 5 360 Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI -he bhagavana ! eka-eka nArakanA asurakumAra paryAyamAM keTalA kaSAyasamudughAta vyatIta thayA che ? zrI bhagavAna-he gautama! eka-eka nArakanA asurakumAra paryAyamAM ananta kaSAya samudughAta vyatIta thayA che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! bhAvI keTalA che? zrI bhagavAnhe gautama ! keIna che, keInA nathI, arthAt je na 26 bhaviSyamAM asurakumAra paryAyamAM utpana thaze, te nArakanA asurakumAra paryAya sambandhI bhAvI. samudvaghAta che, je utpanna thaze nahIM tenA nahIM hoya. je nArakanA asurakumAra paryAyamAM bhAvI kaya samuddaghAta che tene kadAcit saMkhyAna, kadAcita asaMkhyAta ane kadAcita ananta bhAvI samudughAta che. je nAraka bhaviSyamAM jaghanya sthitivALe asurakumAra thaze tenI apekSAe saMkhyAna kaSAyasamuddaghAta samajavA joIe. kemake jaghanya sthitimAM saMkhyAta samuhUghAta ja thAya che ane tenuM kAraNa e che ke temanAmAM lebhAdi kaSAyanI bahulatA maLe che. asaMkhyAta athavA anaMta kaSAya samudraghAta utkRSTa samajavA joIe. asaMkhyAta samudughAta te asurakumAranI apekSAe kahyA che je ekavAra dIrghasthitika rUpamAM athavA koI vAra jaghanya sthitika rUpamAM utpana thaze. je nAraka bhaviSyamAM anantavAra asurakumAra paryAyamAM utpanna thaze, tenI apekSAe ananta samudughAta kahelA che. jevA nArakanA asurakumAra paNAmAM bhAvI kaSAya samuddaghAta kahyA che tevA ja nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra vidyutukumAra udadhikumAra, dvIpakumAra, dikumAra vAyukumAra ane svanitakumAra paryAyamAM atIta kaSAyasamudughAta ananta kahevA joIe ane bhAvI koInA hoya che, keInA nathI hotA jenA che tenA jaghanya saMkhyAta, utkRSTa asaMkhyAta athavA ananta samajavA joIe. nArakanA pRthvIkAyikapaNAmAM atIta kaSAya muddaghAta anata che. bhAvI samudughAta pUrvavata ekathI laIne che, arthAt koInA che, keInA nathI. jenA che, tenA jaghanya eka be agara traNa che ane utkRSTa saMkhyAta asaMkhyAta agara ananta che. je nAraka naraka bhavathI nikaLIne pharI kyAreya pRthvIkAyikane bhava dhAraNa karaze nahIM, tenA bhAvI kaSAya samughAta nathI hotA paNa je nathI nikaLIne pRthvIkAyika thaze tenA bhAvI samuddaghAta thAya che. teo jaghanya hoya te eka, be agara traNa, utkRSTa hoya te saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta. je paMcendriya tiryaMca bhavathI, manuSyabhavathI athavA devabhavathI kaSAya samudraghAtane prApta thaIne eka ja vAra pRthvIkAyika bhavamAM gamana karaze tenA eka, be vAra gamana karanArAnA be, traNavAra gamana karanArAonA traNa, saMkhyAtavAra janArAnA saMkhyAta, asaM. khyAtavAra ane ananta vAra janArAne ananta kaSAya samuddaghAta samajavA joIe, zrI prajJApanA sUtra : 5 361 Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je nArakane pRthvI thika rUpamAM kavAya samughAta kahyA, e ja prakAre aprakAyika, tejaskAyika, vAyukAyika, vanaspatikAyika, vikasendriya, paMcendriya tiryaMca ane manuSyanA rUpamAM atIta kaSAya samuddaghAta anata kahevA joIe. bhAvI kaSAya samudraghAta keInA hoya che, keIne nathI letA. jemanA che, temanA jaghanya eka, be athavA traNa che ane utkRSTa saMkhyAta asaMkhyAta athavA anata che. - nAraka jIvanA asurakumAra avasthAmAM jevA kaSAya samuddaghAtanuM pratipAdana karyuM che, athata atIta ananta kahelA che ane bhAvI jaghanya saMkhyAta, utkRSTa asaMkhyAta agara ananta kahyA che, tevA ja ahIM sudhI kaDI levA joIe. nArakanA, jyotiSka avasthAmAM atIta kaSAyasa muddaghAta, anata che, bhAva koIne hoya che, keInA nathI hatA jemanA hoya che, temanA kadAcita asaMkhya ta ane kadAcit ananta hoya che, e ja prakAre nArakanA vaimAnika avasthAmAM paNa atIta kaSAyasamuddaghAta ananya che ane bhAvI kadAcita ananta hoya che. ahIM sudhI nAraka jIvanA vIsa daMDakamAM atIta ane bhAvI kaSAya samudraghAtanuM nirUpaNa karAyuM che. | have asurakumAranA bhUta ane bhAva kaSAya samudyA cerIse daMDakAne laIne nirUpaNa karAya che asurakumAranA sakala nArakapaNe atItakAlanI apekSAe atIta kaSAya samudraghAta ananta che. bhAvI kaSAya samudaghAta keIna che koInA nathI, je asurakumAranAM nAraka rUpamAM bhAvI kaSAya samudraghAta che, tenA kadAcita saMkhyAta, kadAcit asaMkhyAta, ane kadAcita ananta che. asurakumAranA asurakumAra rUpamAM atIta kaSAya samuddaghAta ananta che, arthAt vartamAnamAM je jIva asurakumAra paryAyamAM che, te bhUtakALamAM asurakumAra paryAyamAM zrI prajJApanA sUtra : 5 362 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anantavAra kaSAya samudgha ta karI le che. bhAvI kaSAya samudraghAta keAInA thAya che, koInA nathI thatA jenA thAya che, tenA jaghanya eka be agara traNa ane utkRTa saMkhyAta, asaMkhyAna athavA ananta thAya che. eja prakAre nAgakumAra paryAyamAM, yAvat nirantara vaimAnika paryAyamAM jevA nAranA kaSAya samuddaghAta kahyA che, tevA ja asurakumAranA paNa kahI levA joIe. jevA asurakumAranA atIta ane bhAvI kaSAya samuddaghAta karI che, e ja prakAre nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vikumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dikamAra, pavanakumAra ane svanitakumAranA paNa nArakapaNAthI laIne vaimAnikapaNuM sudhI vIse kaMDakomAM atIta ane bhAvI kaSAya samudaghAta jANavA joIe. emAM vizeSatA e che ke A badhAnA svasthAnemAM bhAvI kaSAya samuddaghAta jaghanya eka, be, traNa ane utkRSTa saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta kahevA joIe. udAharaNa tarIke asurakumAronA asurakumAra paryAya svasthAna che, nAgakumAranA nAgakumAra paryAya devasthAna che zeSa trevIsa daMDaka parasthAna che jevA nAgakumAranA nAgakumAra payayamAM atIta kaSAya samuddaghAta ananta che, bhAvI keInA che. keInA nathI hotA. jemanA hoya che, temanA jaghanya eka, be athavA traNa ane utkRSTa saMkhyAta, asaMkhyAta athavA anaMta hoya che. e prakAre svasthAnamAM nAgakumAranA jeTalA kaSAya samughAta kahyA che, teTalA ja badhA daMDakamAM svasthAnatI apekSA kahI levA joIe. pRthvIkAyikanA asurakumAra paryAyamAM yAvat svanitakumAra paryAyamAM sakala atItakAlanI apekSAthI atIta kaSAyasamuddaghAta ananta che. bhAvI kaSAyasamughoya ke nA hoya che, koInA nathI hotA. jenA heAya che tenA kadAcita saMkhyAta kadAcit asaMkhyAta ane kadAcita ananta hoya che. pRthvakAyikanA pRthvIkAyikapaNe yAvat akAyika, tejaskAyika, vAyuka thi, vanapatikArSikathI manuSyapaNA sudhI atIta kaSAya samudughAta anata che. bhAvI kaSAya samudughAta koInA hoya che, koInA nathI detA, jenA haiya che, temanA jaghanya eka be athavA traNa che, utkRSTa saMkhyAta, asaMkhyAta athavA anata heAya che. pRthvIkAyikanA vAnacaMtapaNe atIta ane anAgata kaSAyasamudraghAta eTalA ja samajavA joIe. jeTalA nArakapaNe kahyA che. tiSka ane vaimAnika paryAyamAM atIta kaSAyasamudraghAta ananta che. bhAvI keInA hoya che, keInA nathI hotA. je pRthvI kAyikanA heAya che, tenA jaghanya asaMkhyAta ane utkRSTa ananA hoya che. e ja prakAre pRthvIkAyikanA samAna yAvat akAyikanA nArakapaNe, bhavanapatipaNe, ekendriyapaNe, vikasendriya zrI prajJApanA sUtra : 5 363 Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNe, paMcendriyatiya capaNe ane manuSyapaNe paNa jANI levA joIe. vAnavantara, jyoti kako ane vaimAnikanI vaktavratA asurakumAranA samAna samajavI joIe. vizeSatA e che ke ravasthAnamAM sarvatra ekathI laIne kahevuM joIe, arthAta koIne che, keIne nathI, jene che tene jaghanya eka be athavA traNa che ane utkRSTa saMkhyAta, asaMkhyAta athavA anata che. yAvatu tejaskAyika, vAyukAyika, vanaspatikAyika, vikakriyAdi vaimAnika paryantanA nArakapaNe yAvat vaimAnikapaNe atItakaSAya samudraghAta ananta che ane bhAvI jaghanya eka, be agara traNa che, utkRSTa asaMkhyAta athavA ananta che. A prakAre A badhA pUta covIse daMDaka jevIse daMDakamAM ghaTAvAya che, tethI badhA maLIne 10 1056 (eka hajAra chapana) daMDaka thAya che. sU0 5. mAraNAntikasamudyAtAdi vizeSa kA nirUpaNa mAraNatikasamughAta Adi zabdArtha- mArakhAMticaramughAro sAthe juriyA nea) mAraNAntikasamudughAta, svasthAnamAM paNa ane parasthAnamAM paNa ekattarIkAthI jANavA joIe. (Tra venALiyakSa vaimALiya) yAvata vaimAnikanAM vaimAnikapaNe (mete vasaM AdhIsA mALiyA) e prakAre A covIse daMDaka covIsa daMDakamAM kahevA joIe. vedivasamuccA na karAyasamu ghAma tA niravano mALiyAdavo) vaikriyasamugha ta kaSAyasamuddaghAtanI samAna purA kahI devA joIe (navaruM varasa nathi tANa 2 gura) vizeSatA eTalI ke jene nathI hotA tenA nathI kahevAtA (phUlya ) ahIM paNa (jathI jAvIraDuM mALicadavA) covIse daMDaka jevIse daMDakamAM kahevA joIe. vaidivaghAo na jaNAyaramughAro taNAM niravaNe mALiyaao) vaikriya samudughAta kaSAyasamuddaghAtanA samAna purA kahevA joIe (navaraM sarasa nathi tatsa vurA) vizeSatA eTalI ke jemanA nathI hotA, tene nathI kahevAtA (stha vi) ahIM paNa (ravInaM vIrA saMhA mAcirA) vIse daMDaka covIse daMDakamAM kahevA joIe. (te samughA = mArazAMticAmughA) taijasa samuddaghAta che NatikasamudUgha tane samAna (navaraM jharaNa zariya) vizeSa e che ke jene te hoya che (pg vi jALI zrI prajJApanA sUtra : 5 364 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAzIzA | mAcitrA) e prakAre ApaNa vIsa daMDaka covIse kaMDakamAM thAya che. (merA maMte ! ne rUkSa ne varyA bAlamuraghAvA thayA ?) he bhagavan ! eka eka nArakanA nAka paryAyamAM keTalA atIta AhAraka samuddaghAsa che ?) (noramA ! yi) he gItama! nathI (devarA rear) bhAva keTalA che? (garitha) nathI. (vaM jJAva mALiyatta) eja prakAre yAvata vaimAnika paryAyamAM () vizeSa ( arjA jararU garithI manuSyanA atIta paryAyamAM kaMInA che (sarU nadhi) koInA nathI ( diya sadaoLe ghA ghA ro vA) jemanA che, jaghanya eka athavA be che (3o ritti) ukaSTa vra che (vacA pujA ) bhAva keTalA? (romA ! saruM kariya, rasa raci) che gautama! koInA heya che, keinA nathI hotA (rathi naLa ghaNo vA GT rini vA) jene che, jaghanya eka, be athavA traNa che (joLe rannA) utkaTa cAra. | (ga satranIvA majuranA mALacavuM) e prakAre badhA jIvana ane manuSyanA kahevA jaIe (pUra majUre kaTTarA zArU pariNa, rUrU naci) manuSyanA manuSyapaNe atIta kaI che, ke ina nathI (naspatyi kagoli go ghA ro vA tiLi vA) jemane che jaghanya eka, be agara traNa che (GoLa vattAri) utkRSTa cAra (gvuM jevA vi) eja prakAre bhAvI paNa ( te jaravIraM ravInA TaM) e prakAre A covIse daMDaka covIse daMDakAmAM samajavA joIe. (nAva vamaLacatte) yAvat vaimAnika paryAyamAM. | (ganHi mete ! nerUyara ne devA vaDhiNamuzAyA gayA ?) he bhagavana ! eka-eka nArakanA nArakaparyAyamAM keTalA kevali samudughAta atIta che? (noramA ! nadhi) he gautama ! nathI (varUyA pujA ) bhAvI keTalA (joyama Lasthi) he gautama ! nathI. (urva jJAva vaimAnti , e ja prakAre yAvat vaimAnika paryAyamAM (navaraM majUra? atIta natyi) vizeSa-manuSya paryAyamAM atIta nathI (jevI spar badhi sarU nathi) bhAvI keIna che, keInA nathI (kathi pro) jene che eka che (sarasa majhUtte arIsA raNarU asthi rasarU nadhi) manuSyanA manuSyapaNe kaI che keIne nathI (Htha po) jene che eka che (gva e prakAre bhAvI paNa (mete varavI varaNI TUMkara) e prakAre A vase daMDaka jevIsa daMDakamAM jANavA joIe. sUi dAA zrI prajJApanA sUtra : 5 365 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkA :-uve mAraNAntika samuddhAta Adi zeSa samuddhAtAnI prarUpaNA karAya che-- mAraNAntika samuddAta svasthAnamAM paNa ane parasthAnamAM paNa pUrvokta ekettarikAthI samajavA joie. yAvatu nairayakAthI laine vaimAnikA sudhI je cevIsa daDakAnA vAcya che, temanA nArakapaNA Adi parasthAnAmAM atIta mAraNAntika samuddAta ananta che. tAtpaya e che ke nArakanuM svasthAna nAraka paryAya che ane parasthAna asurakumArAdi paryAya che. te bannemAM arthAt vaimAnika paryantanA badhA sthAnAmAM atItamANuAntika samuddhAta ananta che. bhAvI mAraNAntika samuddAta kAInA che, koInA nathI. jemanA che, temanA jadhanya e athavA traNa che ane utkRSTa sakhyAta, asaMkhyAta ananta che. eka Aja AzayathI antima daMDakanuM... kathana kare che. vaimAnikanA traimonika paryAyamAM, jevA nArakanA nArakatvA, cAvIsa svaparasthAnAmAM, atIta ane anAgata mAraNAMtika samudghAtanuM kathana karyu. eja prakAre asurakumArAthI laIne vaimAnike sudhInA cAvIsa daDakAnA krame svapara sthAnAmAM atIta-anAgatakAlika mAraNAntisamudghAtanuM prarUpaNa karI levu joie. e prakAre adhAmaLIne ekahajAra chappana AlApaka thAya che. ahI...eTalu samajI levu' joie ke je nArakamA NAntika samudhAtanA vinA ja narakathI urdU na karIne ananta savamAM agara paraMparAthI manuSya bhava prApta karIne siddha thaI jaze pachI paNa narake jaze nahI tenA bhAvI mAraNantisamuddAta nathI. paNa je nAkubhavamAM vidyamAna nAraka mAraNAntikasamudghAta karIne mRtyune prApta karaze ane nakathI nikaLIne punaH kayAreya narakamAM jaze nahIM tenA bhAvImaraNAntisamudhAta eka che. je evAra narakamAM utpanna thaIne mAraNAntika muddAta karaze tenA be bhAvI mAraNantikasamughAta samajavA joIe. je traNavAra narakamAM utpanna thaze, tenA traNa mAraNantikasamugdhAta, eja prakAre saMkhyAtavAra utpanna thanAranA saMkhyAta, asakhyAta, vAra utpanna thanAranA asaMkhyAta ane je anantavAra narakamAM utpanna thaze tenA ananta bhAvAsamudhAta thAya che eja prakAre asurakumAratva Adi parasthAne nAM paNu AlApadma kahevA joIe. vizeSatA e che ke je nAraka narakamAMthI nikaLIne manuSya bhavane prApta karIne siddhilA karaze. athavA teja nArakabhavamAM mAraNAntikasamughAta karyA sivAya ja kAla karIne AgalA bhavamAM mekSa prApta karI leze, te nArakanA asurakumAAti paryAya sambandhI bhAvI mAraNAntikasamughAta nathI thatA. tenAthI bhinnanA eka, be traNa sakhyAta asakhyAta anantabhAvI mAraNantika samudhAta thAya che. vAnabhyantara, jayeAika ane vaimAnikomAM nArakanI samAna samajavuM joIe. have vaikriya samuddhAtanI prarUpaNA karAya che- vaikriyasamuddAtanu kathana pUrNa rUpathI kAyasamudUdhAtanI samAnaja samajavuM' joie. zrI prajJApanA sUtra : 5 366 Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hA vizeSa vAta e che ke je jIvathI vaikriya labdhi na thavAne kAraNe vaikriyasamudUdhAta nathI thatA tenA vaikriya na kahevA joie. je jIveAmAM tene saMbhava che, teomAM kahevA joie. e prakAre vAyukAyikAnA sivAya pRthvIkAyika Adi cAra ekendriyAmAM dvIndriyAmAM, trIndriyAmAM ane caturindriyAmAM vekriyasamuddAta na kahevA joie, kemake temanAmAM vaikiya labdhi nathI thatI, emanA sivAya nAraka asurakumAra Adi bhavanapatiyA, vAyukayika, paMcendriya tiryaMcA, manuSyA vAnanyantarA, jyAtiSThA ane vaimAnikAmAM vaikriyasamudUdhAta kaDevA joie. eja abhiprAyathI kahevu che. vaikriyasamuddhAtamAM paNa cAvIse daMDakAnI cAvIse DakAmAM prarUpaNA karavI joIe, e prakAre badhA maLIne chappana AlApaka thAya che. have taijasasamudlAtanI prarUpaNA karAya che-- taijasasamuddhAta mAraNAntika samudbAtanI samAna samajI levA joie. paNa temAM paNa kAMIka vizeSatA che. te A che ke je jIvamAM taijasa samruddhAta haiAya tenA ja kahevA joIe, jemAM taijasasamuddhAtanA saMbhava ja na hoya, tenA na kahevA joie. nArakA, pRthvIkAyika vigere pAMca ekendriya ane vikalendriyAmAM taijasasamuddhAtanA sabhava nathI tethI temAM kahevA na joie. pUrvokta prakArathI kAI paNa daMDakamAM vidhirUpathI, koImAM niSedha rUpathI AlApaka kahevAthI eka hajAra chapana AlApaka thAya che, arthAt cArvIse daDakAnAM kramathI cAvIse daMDakAmAM kathana karavAM joie. have AhAraka samruddhAtanI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI--hai bhagavan! eka-eka nArakanAM nArakapaNe arthAt nAraka paryAyamAM rahetA chatAM keTalAM AhAraka samuddAta thAya che ? zrI bhagavA--hai gautama ! nArakanAM nArakapaNAmAM atIta AhAraka samuddAta nathI, kema ke nAraka paryAyamAM ahAraka samuddhAtanA sabhava nathI hAthai, zrI gautamasvAmI-hai bhagavan ! nArakanAM nArakapaNe bhAvI AhArakasamuddata keTalA ? zrI bhagavAna-De gautama ! nArakanAM nArakapaNe bhAvI AhAraka samuddAta nathI, kema ke jIva jyAre nAraka padhyeyamAM haze tyAre AhAralabdhi nathI thai zakatI. ane tenAM abhAvamAM AhAraka samuddAta paNa nathI thaI zakatAM eja prakAre asurakumAra Adi bhavanapatiomAM, pRthvIkAyika mAdi ekendriya paryAMyamAM, vikalendriya paryAyamAM, paMcendriya tiryaMnca paryAyamAM, vAna tara paryAyamAM, gaiAtiSTha paryAyamAM vaimAnika paryAyamAM, bhAvi AhAraka samruddhAta nathI hatA. kema ke e badhA paryAyAmAM AhAraka samuddhAtanA niSedha che. vizeSatA e che ke zrI prajJApanA sUtra : 5 367 Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSya paNe arthAta jyAre keI nAraka pUrvakALamAM manuSyaparyAyamAM rahIne, e paryAyanI apekSAe koInA AhAraka samudughAta kahyAM che, keImAM nathI kahAAM, jemAM kahyAM che, jaghanya eka agara be che ane utkRSTa traNa che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nArakanAM manuSyapaNe bhAvI AhAraka samudraghAta keTalAM che? zrI bhagavAna gautama! keI nArakanAM manuSya paNe bhAvi samuddaghAta che, keInAM nathI, jenAM che tenAM jaghanya eka, be ke traNa che ane utkRSTa cAra che. jevA nArakanA manuSyapaNe AhAraka samudaghAta kahyAM che, e ja prakAre asurakumAra Adi badhA jInA atIta temaja bhAvI, manuSya paryAyamAM paNa kahevA joIe. paNa manuSyapaNe arthAta manuSya paryAyamAM paNa koI manuSyanA atIta AhAraka samuddaghAta thAya che, keInA nathI thatA. jenA thAya che tenA jaghanya eka, be athavA traNa che ane utkRSTa cAra atIta AhAraka samudUghAta che. atIta AhAraka samuddaghAtanI jema bhAvI AhAraka samuddaghAta paNa kedanA thAya che, keInA nathI thatA. jenA thAya che tenA jaghanya eka be agara traNa thAya che. utkRSTa cAra AhAraka samudraghAta thAya che. e prakAre A vIsa daMDakamAMthI pratyekane covIse daMDamAM anukramathI saMghaTIta karIne kahevuM joIe. A badhA maLIne eka hajAra chappana AlApaka che. ahIM eTaluM dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke manuSyanA sivAya nAraka asurakumAra Adi kaI paNa anya daMDakamAM AhAraka samudughAtane saMbhava nathI. - have kevali samughAtanuM nirUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! eka-eka nArakanA nArakapaNe arthAta jyAre te nAraka paryAyamAM hatuM tyAre keTalA kelisamudraghAta atIta thayA che? tAtparya e che ke varta. mAnakALamAM je nAraka che teNe atItakALamAM kyAreka nAkaparyAyamAM rahIne keTalA kavali samuddaghAta karyA? zrI bhagavAna-he gautama ! nArakapaNe nArakaparyAyamAM atIta kevali samudughAta nathI, kema ke nAraka kevalisamudraghAta karI ja nathI zakatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nArakanA nArakaparyAyamAM bhAvI kevalIsa muddaghAta keTalA che ? zrI bhagavAn he gautama ! nArakanA nAraparyAyamAM bhAvI samuddaghAta nathI tenuM kAraNa pUrvokta che. eja prakAre yAvat vimAnika paryAyamAM vimAnikanA paNa atIta ane bhAvI kevalisamuddaghAtane abhAva kahevuM joIe, arthAt jema nAraka paryAyamAM kevalisamuddhAtane abhAva che e ja prakAre asurakumAra Adi bhavanapatimAM pRthvIkAyika Adi ekendriya paryAyamAM, vikalendriya paryAyamAM, paMcendriyatiryaMca paryAyamAM, vAntara paryAyamAM, zrI prajJApanA sUtra : 5 368 Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAtiSTha paryAyamAM ane vaimAnika paryAyamAM atIta ane bhAvI samudUdhAta nathI, kema ke temanAmAMthI kAI paNa paryAyamAM kelisamudraghAtanu' thavuM kApi saMbhavita nathI. hA, manuSya paryAyamAM kevalisamruddhAta thAya che, paraMtu temAM atIta kailisamudlAta nathI thatA. bhAvI kelisamudghata koI nArakanA manuSya paryAyamAM thAya che, keAInA nathI thatA, jenA thAya che tenA eka ja thAya che. manuSyanA manuSya paryAyamAM atIta samudlAta koinA thAya che, keAInA nathI thatA, jemanA thAya tene ekaja thAya che. e prakAre bhAvI samudUdhAta kai manuSyanA manuSyapaNe koine thAya che. koInA nathI thatA. jenA thAya che tenA eka ja thAya che. e rIte manuSya paryAMyanA sivAya bIjA badhA sva-parasthAnAmAM kevalisamuddhAtanA abhAva kahevA joie. manuSyanA sivAya manuSyapaNAnI prarUpaNAmAM atIta keli samrudghAtanA pratiSedha karavA joie, bhAvI kelisamudUdhAta keAInA dhAya che, phAInA nahI', jenA thAya che tenA eka ja thAya che. manuSya paryAyamAM rahetA chatAM kAI manuSyanA atIta kelisamuddAta thAya che, kAinA nathI thatA. jenA thAya che, eka ja thAya che, e pramANe bhAvI paNa samajavA joie. e prakAre kevalisamuddAta sambandhI cAvIse daDakAmAMthI pratyekamAM cAvIsa daMDaka ghaTita karelA che, e badhA maLIne eka hAra chappana daMDaka thAya che. // sU 6 // nairiyakoM ke samuddAta kA kathana zabdA :-(necALa maMte ! necatte kSetracA vecaLA samuthAvA gatItA he bhagavan ! nArakeAnA nArakapaNe arthAt nAraka paryAyamAM rahetA chatAM keTalA vedanAsamuddAta patnIta thayA che ? (noyamA ! aLatA) hai gautama! anaMta (devacA purelA) bhAvI keTalA ? (nocamA ! baLatA) hai gautama ! ananta (vaeNnAva vecitte) e ja prakAre yAt vaimAnikapaNuM. ( savvanIyALa' mALiyantra) eja prakAre sarvAM jIvAnA kahevA joie (nAva vaimALiyA vemALiyatte) At vaimAnikenA vaimAnikapaNe. (va nAva tecanasamukhAyA) eja prakAre taijasa samuddAta sudhI (navara' jIvana maeNcatra )- vizeSa upayega karIne samajavu joie (nasasthi vendriyasecantA) jene vaikriya zrI prajJApanA sUtra H 5 369 Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane taijasa che. (AdyAna' aMte ! khecatte maitrA bAAsamuthAcA atItA ?) he bhagavan! nArakAnA nAraNaparyAyamAM keTalA AhAraka samuddAta atIta thayelA che? (noyamA ! nahyi) hai gautama! nathI (vacA purelA) bhAvI keTalA ? (nocamA ! naaei) huM gautama nathI, (kSya' lAva vemALiyatte) eja prakAre yAvat vaimAnikapaNAmAM (nava) vizeSa (manUtte atIttA asaMvekanA) manuSyapaNe atIta asaMkhyAta (relavattA asaMveggA) bhAvI asa`khyAta (4 jJAtra vemALiyAna) eja prakAre yAvat vaimAnikAnA (navara naLasarjAyALa majUro atItA baLatA) vizeSa vanaspatikAyikAnA manuSya paryAyamAM rahetA chatAM atIta ananta (revaladA anaMtA) bhAvI ananta (manUsaLa majUE) manuSyanA manuSyapaNAmAM (atItA ci saMlagna, siya asaMlena) kadAcita saMkhyAta, kadAcit asaMkhyAta (va purelA vi) eja prakAre bhAvI paNa (lelA save jJAne) zeSa badhA nArakanA kathana pramANe ( chu pAtrIsa tratrImA TukaLA) e prakAre A cAvIsa cAlIsa da Daka, (nendva La aMte ! mecane daivadyA jevalinuSAcA atIsA !) he bhagavan ! nArakAnA nAraka avasthAmAM atIta kevalIxmuddAta keTalA ? (poyamAM ! tya) hai gautama ! nathI. (trA purelaDhA) bhAvI kaiTalA ? (nocamA ! nathi) hai gautama ! nathI. (ya gAya vemaLiyatta) eja prakAre yAvat vaimAnika avasthAmAM nava masatte atIttA nasthi) vizeSa-manuSya avasthAmAM atIta nathI (purelanA salennA) bhAvI asakhyAta (patra nAva vemALiyatte) eja prakAre vaimAnika (navara yaLasAcALa majUsatte atIttA nasthi) vizeSa-vanaspatikAyikAnA manuSya paryAyamAM rahetA chatAM atIta nathI (relavaDA aLatA) bhAvau ananta che. (mabhUlALa majUsatte siya asthi, siya Lasthi) manuSyanA manuSyaparyAyamAM kadAcit che kadAcit nathI (nar asthi naLeLa' o yA to vA ttiLi vA) jo che. jaghanya eka be agara traNa (kolena satapunnutta) utkRSTa khase thI navasA sudhI (jenA puttejalanA) bhAvI keTalA ? (noyamA ! ziya saMvegnA, siya asaMvaijJA) De gautama ! kadAcit saMkhyAta, kadAcit asa`khyAta (va chu 13vvIsa 43nnIsA TUMkaLA) e prakAre A cArvIsa ceAvIsa da'Daka (sabve) badhA (pujjA) praznanA anusAra (mALiyantrA) kahevA joie zrI prajJApanA sUtra H 5 370 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (nAva romALiyA nALiyere) vAvanuM vaimAnikanA vaimAnika paryAyamAM rahe che. sUda che TIkrAtha:-AnA pahelAM ekatvanI apekSAe nirayika Adina nAraka Adi avasthAmAM atIta ane anAgata vedanA Adi samudughAtenuM nirUpaNa karAyuM che. have bahatvanI apekSAthI teja nAraka AdinA atIta ane anAgata vedanA Adi samuddaghAtanI prarUpaNa karavAne mATe kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! (ghaNu) nArakanA nAka paryAyamAM rahetAM chatAM keTalA atIta vedanA samuddaghAta che? zrI bhagavAna-he gautama ! ananta nArakanA nAraka paryAyamAM rahetA chatAM atIta vedanA samudraghAta ananta che. kemake aneka nArakone avyavahAra rAzithI nikaLe anantakALa vyatIta thaI gayela che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! vedanA samudraghAta bhAvI keTalA che? zrI bhagavAna-he gautama ! nArakenA nArakaryAyamAM bhAva samuddaghAta ananya che, kemake vartamAnakALamAM je nAraka che, temanAmAMthI ghaNA anantavAra punaHnaramAM utpana thaze. jevA nArakonA nAraparyAyamAM vedanA muddaghAta kahyA che, tevA ja asurakumAra Adi bhavanavAsI paryAyamAM, pRthvIkAyika Adi ekendriya paryAyamAM, vikalendriya paryAyamAM paMcendriya tiryaMca paryAyamAM, manuSyaparyAyamAM, vAnadhyantara paryAyamAM, tika paryAyamAM ane vaimAnika paryAyamAM arthAt A badhA ja paryAmAM rahetA chatAM nArakonA atIta vedanAsamuddaghAta ane ananta bhAvI vedanA samudughAta che. jema nAraka paryAyathI laIne vaimAnika paryAya sudhImAM rahelA atIta ane anAgata vedanA samudraghAta kahyA che eja prakAre asurakumAra AdithI laIne vaimAniko sudhI kahevA joIe. eja sUtrakAra kahe che-nArakanI samAna ja vaimAniko sudhI badhA jInA svasthAnamAM ane parasthAnamAM arthAta jevIse daMDakamAM atIta ane anAgata vedanA samudu zrI prajJApanA sUtra : 5 371 Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghAta kahevA joIe. e prakAre bahuvacana sambandhI vedanA samudraghAtanA AlApaka paNa badhe maLIne eka hajAra chappana hoya che. vedanA muddaghAtanA samAna kaSAyasamughAta mAraNatikasamuddaghAta kriyasamuddaghAta ane tejasa samudraghAta paNa nArakathI laIne vaimAnike sudhI, vIse daMDakomAM kahevA joIe. e prakAre kaSAya samudraghAta AdinA paNa pratyekanA eka hajAra chapana AlApaka hoya che. vizeSa vAta e che ke-upaga lagAvIne athata dhyAna rAkhIne je samudughAtano jyAM saMbhava hoya tyAM teja atIta ane anAgata samudraghAta kahevA joIe. arthAt je samuddaghAtano jyAM saMbhava na hoya, tyAM temanuM kathana na karavuM joIe. e ja kathananuM spaSTIkaraNa karatAM kahyuM che-je nArakAdi athavA asurakumAradinA vekiya ane taijasa samuddaghAtane saMbhava che, temanAmAM ja temanA kathana karavuM joIe. tenAthI atirikta pRthvIkAyika AdimAM na karavA joIe. kema ke temane tyAM saMbhava nathI, kaSAyasamuddaghAta ane mAraNatika samudughAta sarvatra samAna rUpathI vedanAsamudraghAtanI jema ja kahI levA joIe athar atIta ane anAgata ananta kahevA joIe, koI paNa daMDakamAM tene niSedha na karavuM joIe. have AhAraka samudRghAtanI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nArakonA nAraka avasthAmAM atIta AhAraka samudraghAta keTalA che? zrI bhagavAn he gautama ! nAra nAraka avasthAmAM atIta AhAraka samuddaghAta nathI thatA. AhAraka samudughAta AhAraka zarIrathI ja thAya che ane AhAraka zarIra AhAraka labdhinI vidyamAnatAmAM ja thaI zake che. AhAraka labdhi cauda pUrvanuM jJAna thatAM thAya che ane caudapUrvanuM jJAna manuSyAvasthAmAM ja thAya che. keI paNe bIjA paryAyamAM tene saMbhava nathI. e kAraNe manuSyatara avasthAeAmAM atIta athavA anAgata AhAraka zrI prajJApanA sUtra : 5 37ra Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samududhAtene abhAva che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nArakanA nAraka avasthA mAM bhAvI AhAraka samudraghAta keTalA che? zrI bhagavAna -he gautama ! nAra nA nAraka avasthAmAM bhAvI AhAraka samughAta paNa nathI. yukti pUrvavat ahIM paNa samajI levI joIe. jema nArakenA nAraka-avasthAmAM AhAraka samuddaghAta nathI, e ja prakAre nArakamAM asurakumAra Adi bhavanapati-avarathAmAM, pRthvIkAyika Adi ekendriya-avasthAmAM, vikalendriya-avasthAmAM, tiryaMca paMcendriya-avasthAmAM vAvyantara-tiSka-vaimAnika avasthAmAM nArakanA atIta ane bhAva AhAraka samuddaghAta nathI. yuktipUvat ja samajavI joIe. paNa vizeSa e che ke manuSyAvasthAmAM atIta samuddaghAta asaMkhyAta ane anAgata samudraghAta paNa asaMkhyAta che, kema ke pRcchAnA samaye je nAraka vidyamAna che, temanAmAMthI asaMdhyAta nAraka evA che ke jeoe pUrvakALamAM kyAre ne kayAre manuSya paryAya prApta karela ho, cauda pUrvanA dhAraka hatA ane jeoe ekavAra agara be vAra AhAraka samudughAta paNa karela hatA. e kAraNe nArakenI manuSyAvasthAmAM asaMkhyAta atIta samuddaghAta kahelA che. eja prakAre pRcchA samakAlika nATakomAM asaMkhyAta evA che je nArathI nikaLIne anantara bhavamAM athavA paraMparAthI manuSyabhava prApta karIne, caudapUrvanA dhAraka thaze ane AhAraka labdhi prApta karIne AhAraka samuddaghAta karaze. e kAraNe nArakanA manuSyAvasthAmAM bhAvI samudraghAta asaMkhyAta kahelA che e ja prakAre arthAt nArakonI samAna asuraku pArothI laIne vaimAnika sudhI vIse daMDakanA kamathI, sva-para sthAmAM AhAraka samuddaghAne manuSyAvasthA sivAya niSedha kahevuM joIe. vizeSatA e che ke vanaspatikAyikanA manuSyAvasthAmAM atIta AhAraka samudraghAta anata kahevA joie ane anAgata paNa ananta kahevA joIe, kemake ananta jIva evA zrI prajJApanA sUtra : 5 373 Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke jemaNe manuSyabhavamAM cIpUrvanuM adhyayana karyuM hatuM ane yathAsaMbhava eka, be athavA traNa vAra AhAraka samuddaghAta karyo hato paNa have te vanaspatikAyika avasthAmAM che. anaH jIva evA paNa che je vanaspati kAyAthI nikaLIne manuSyabhava dhAraNa karIne bhaviSyamAM AhAraka samuddaghAta karaze. manuSyanI manuSyAvasthAmAM pRchA samayathI pUrva atIta samuddaghAta kadAcit saMkhyA ane kadAcita asaMkhyAta che. eja prakAre manuSyanA manuSyAvasthAmAM bhAvI AhAraka samudraghAta kadAcit saMkhyAta ane kadAcita asaMkhyAta che kemake teo pRcchAne samaye utkRSTa rUpathI paNa badhAthI echI zreNInA asaMkhyAtamAM bhAgamAM rahelA AkAzanA pradeze rAzine barAbara thAya che. e kAraNe pRcchAnA samakAlikAmAM kadAyit asaMkhyAta samajavA joIe. kema ke yathAsaMbhava pratyekane eka be athavA traNa vAra agara te AhAraka samuddaghAta karyA che athavA karaze. manuSyothI atirikta zeSa badhA asurakumAra AdinAM kathana nArakanI samAna ja samajavAM joIe. e prakAre A vIsa daMDaka thAya che arthAt vIse daMDakamAthI pratyekane grevIse daMDakamAM ghaTita karela che. badhA maLIne eka hajAra chapana AlApaka thAya che. have kevalisamudraghAtanI prarUpaNa karAya che zrIgautamasvAmI-he bhagavannArakanA nAraka avasthAmAM atIta kevali samudraghAta keTalA che? zrI bhagavAna -he gautama! nArakanA nAraka avasthAmAM atIta kevalisa muddaghAta nathI. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! nArakanA nAraka-avasthAmAM bhAvI kevalisamududhAta keTalA che ? zrIbhagavAna-he gautama! nathI. kevali samudraghAta paNa kevaLa manuSyAvasthAmAM thAya che, manuSyatara anya avasthAmAM te nathI thaI zakatA. je jIva kevalisamuddaghAta karI cUkayA heya, te saMsAramAM paribhramaNa nathI karatA, kema ke kevalisamuddaghAtanA pachI antarmuhUrtamAM ja niyame karI mekSa prApta thAI jAya che. tethI ja nArakonA manuSyathI bhinna avarathAmAM atIta athavA anAgata kevali samudughAta saMbhavita nathI. jevA nArakAnA nAraka avasthAmAM kevalisamuddaghAtane saMbhava nathI, eja prakAre asurakumArathI laIne vaimAnika- avasthAmAM paNa manuSyAvasthAne choDIne kevalisamudUghAta nathI thaI zakatA. ane artIta ke anAgatane saMbhava nathI. vizeSa e che ke nArakanI manuSyAvasthAmAM atIta : kevali samuddaghAta nathI thatA, paNa bhAvI asaMkhyAta che. abhiprAya e che ke-je manuSya kevalisamudraghAta karI cUkelA hoya, temanA narakamAM gamana nathI thatAM. ethI manuSyAvasthAmAM atta kevalisamuddaghAtane saMbhava thaI zakti nathI. pRcchAnA samayamAM je nAraka vidyamAna chetemanAmAMthI asaMkhyAta evA che je mekSa gamanane yogya che. ataH bhAvI kevalisamuddaghAta asaMkhyAta kahela che. zrI prajJApanA sUtra : 5 374 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eja prakAre asurakumAra Adi bhavanapatiyAnA, pRthvIkAyika Adi aAyika tejaskAyika ane vAyukayika e cAra ekendriyana, vikalendriyAnA, paMcendriyatiya cAnA, vAnaSyantanA athavA caittiSkanA ke vaimAnikAnA paNa manuSyetara avasthAmAM atIta athavA anAgata kailisamudghAta pUkacita yuktinA anusAra nathI thai zakatA. hA, vanaspatikAyikAnA manuSyAvasthAmAM atIta kelisamuddhAtanA pachI teja bhavamAM mukti prApta thai jAya che, pachI vanaspatikAyamAM janma le asaMbhavita che, paNa bhAvI samuddAta ananta che. tenuM kAraNa e che ke pRcchAnA samaye je vanaspatikAyika jIva che temAM ananta evA paNa che, je vanaspatikAyathI nikaLIne anantra bhavamAM agara paraMparAthI kelisamudghAta karIne siddhi prApta karaze. manuSyanA manuSyAvasthAmAM atIta kelisamrudhdhAt dAcita che. kadAcit nathI. je kevalisamuddhAta karI cUkayA che. tee mukta thaI gayA che ane anya kAi keli e kelisamruddha takarela na hoya, tyAre kelisamudUdhAtane abhAva samajavA joie, jayAre manuSyanA manuSyAvasthAmAM kevalisamuddAta thAya che, tyAre jaghanya eka e agara traNa thAya che ane utkRSTa zatapRthakatva (basethI navasA sudhI) thAya che. zrI otamasvAmI-he bhagavAn ! manuSyamAM manuSyAvasthAmAM bhAvI kelisamrudhAta keTalA che ? zrI bhagavAna-De gautama ! syAt sa MkhyAta, syAt asaMkhyAta bhAvI samuddAta che, pRcchAnA samayamAM kadAcita saMkhyAta manuSya ja evAM hAi zake che je bhaviSyamAM manuSyAvasthAmAM kevalisamuddAta karaze, kadAcit asakhyAta paNa thai zake che e prakAranA cAvIsa cevIsa daMDaka che, jemanAmAM bhUta ane bhAvI kelisamuddhAtAnuM pratipAdana kareluM che. e badhA maLane eka hajAra chappana AlApaka thAya che. A AlApaka nairiyakAvasthAthI laine vaimAnika avasthA sudhI, sva-parasthAnAmAM kahevA eie, antima AlApakanuM svarUpa A rIte hai zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! vaimAnikonA paimAnika avasthAmAM atIta keli samuddAta keTalA che ! zrI bhagavAn he gautama ! nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! bhAvI keTala che ? zrI bhagavAna--he gautama ! bhArthI paNa nathI, // sU. 7 II zrI prajJApanA sUtra H 5 375 Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudyAta jIvoM ke alpabadutva kA nirUpaNa samuddaghAta gatajInuM alpa bahu zabdArtha :-(gai' te ! nIvALa) he bhagavana ! A jIvemAM (vecanA samughaur) vedanA samuddaghAtathI (sAtamupALa) kaSAyasamudraghAtathI (mAraiti samughAgha) mAraNAntika samuddaghAtathI vicAmupANa) vaikriyasamuddaghAtathI (te samughArA) taijasasamudraghAtathI (bArasamuugs) AhAraka samuhUghAtathI (deDhiAmuagi) kevali samudraghAtathI. (mosALa' nAmoracALa 4) samavahate- muddaghatene prApta ane asavahatamAM (care carefhaMto) koNa konAthI (aSA thA vahuyA thA tujA thA ?) alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? (jemA ! sadovA nIcA gAjaramuJun samosA) he gautama! badhAthI ochA jIva AhAraka samuddaghAtathI samavahata che (varjinamughANAM samo saMgALA) kevali samudraghAtathI samahata saMkhyAtagaNu che tevA samudagi moracA gAMs TLA) tejasasamudraghAtathI samavaData asaMkhyAtagaNuM che (vavicaraghANa samA saMvekA) vakriyasamuddaghAtathI samahata asaMkhyAtagaNu che (mAnaMticAmughA soyA sataori) mAraNatika samudUkAtathI samahata anantagaNa che (sAyaNamuvii sopaisA ) kaSAya samudraghAtathI samahata asaMkhyAtagaNa che. (vecANamukyA moracA vizeSAhita) vedanA samudraghAtathI samavaData vizeSAdhika che (traNamoracA aassjunA) asamavahata asaMkhyAta gaNuM che. (gufar mate ! taiyA) he bhagavan! A nArakomAM (vana samuuiti ya samughALa, mAravaMticAmuNA veviyaramughANaUT) vedanA samuddaghAtathI, kaSAya samudra ghAtathI, mAraNAMtika samughAtathI, vaidivasamudraghAtathI (soLa , basamocAna ca) samavahatA ane asamaha mAMthI (je hato) keNu kenAthI (zA vA yaduvA vA tuccha vA vivAdi vAra) a95 ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che? (camA ! saghadhovA jarUca mAratiyaramughA moracA) he gautama! badhAthI ochA nAraka mAraNAMtika samudraghAtathI samavahata che (tvicAmughour samocA saMga TI) vaikriya samuddaghAtathI samavaha asaMkhyAtagaNa che (samughA' samo saMhe TTTT) kaSAya samuddaghAtathI samavahata saMkhyAtagaNu che (vegaLAmuvAmAM samAcA saMjJaTLA) vedanA samudraghAtathI samavahata saMkhyAtagaNA (lasaNothA saMlejhaTLA) asamahata saMkhyAta gaNA che zrI prajJApanA sUtra : 5 376 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (fsaLa aMte ! aNumArALa) he bhagavan ! e asurakumAreAmAM (veyaLAsamupALa') vedanA samuddhAtathI (sAcasamuddALa) kaSAya samuddhAtathI (mALaMtiyasamuUALa) mAraNAMtika samuddhAtathI (vecisamu vALa') vaikriya samudkAtathI (sevAsamuthALa') tejasa samuddhAtathI (samocALa, asamocAya) samavahatA ane asamavahatemAM (care hito) kANu konAthI (alpA vA vadhucA yA tukkA vA viSesAyiA vA) apa, ghaNA, tulya arthA vizeSAdhika che ? (noyamA ! savaththovA muramArA teyAsamudhALa' samocA) he gautama ! badhAthI echA asurakumAra taijasasamuddhAtathI samahata che. (mAcisamudhALa samoA annalejhazuLA) mAraNAMtika samudghAtathI samavahata saMkhyAtagaNA (veyaLa samuvALa samocA saMvananuLA) vedanAsamughAtathI samahata asaMkhyAtagaNA (dasAyasamupALa' samoA saMvegnanuLA) kAyasamuddAtathI samavahata sakhyAtagaNA (veviyasamupALa-samocA saMle zuLA) vaikriyasamuddhA thI samahata saMkhyAtagaNuA (alamoA asaMveJanuLA) asa savahata asaMkhyAtagaNA (va. nAva nicamArA) eja prakAre yAvat stanitakamAra, (tti La mate ! puDhaviAcALa) he bhagavan ! A pRthvIkayikAmAM (vecaLAsamuvALa', lAyasamuvALa', mArAMtiyasamu dhAvaLa) vedanA samuddhAtI, kaSAyasamughAtathI, mArAMtika samuddhAtathI (sodyAna' samocALa ca) samavahatA ane asamavahutamAM (care retio) kANu konAthI (baLA vA vadhuyA vA turAyA viselAAi vA) alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che ? (noyamA ! savvasthoyA puDhaviAcA mAra"ticalamuragha'La' samoA) he gautama ! badhAthI ochA pRthvIkAyika mAraNAMtika samudghAtathI samavahata che (sAsamuSANa samo cA saMvedanALA) kaSAya samruddhAtai samayahata sakhyAtapaNA (vayaLAsamughALa samoA viselAriyA) vedanAsamudghAtathI samavahata vizeSAdhika (samocA asaMvela guLA) asamavahata asaMkhyAtagaNA che. (vAyavAlA) eja prakAre yAvata vanaspatikAyika (nava) vizeSa (savvasthovA vAlAdyA vekayisamudhALa samocA) badhAthI ochA vAyukAyika vaikriya samuddhAMtathI samavahata (mAtisamukhALa' samodyA saMvamuLa) mArAM taka samuddhAtathI samahata asaMkhyAtagaNA (sAcasamudhALa sodyA) kaSAyasamuddhAtathI samahata (saMve zrI prajJApanA sUtra H 5 377 Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kagor) saMkhyAtaNA (vecANamukagrgr vo vicA ) vedanAsamudgha tathI sama hata vizeSAdhika che (kalamocA mAMguI) asamahata asaMkhyAtagaNu che. (vidyAnuM maMte !) he bhagavan! kIndrimAM (vecanAranuSpA) vedanA samudraghAtathI (AmupALuM) kaSAyasamudraghAtathI (mAragaitikasamudAjui) mAraNAMtika samudraghAtathI (moracAI zaramothALa ya) samavahate ane asamavahatemAM (dare vahiMto) koNa jenAthI (kaLA vA vaMdu na tu kA kisANiyA pA) a5, ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che ? (noramA ! savArathI hUMNiyA mAraitisamughALuM samosA) he gautama ! badhAthI ochA hIndriya mAraNatika samuddaghAtathI samavahata (cAmuvA' samo basaMjJarrr) vedanA muddaghaDatathI samahata asaMkhyAtagaNa (sAyaNamudhA samocA saMka Tr) kaSAyasamuddaghAtathI samahata asaMkhyAtagaNu (masamo pasaMjJA ) asamAhata asa khyAtagaNu ( kAra caliyA) eja prakAre caturinidraya sudhI. (vaMvittirikSanoniyA re !) he bhagavan! paMcandriya tiyAmAM vecANa samudANa) vedanA samugha nathI (nAcamuvA) kaSAyasamuddaghAtathI (mALavicAmughAgi) mAraNAMtikasamudraghAtathI (vedatrayasamupANaf) vaikriya samudraghAtathI (teyA samughANaf) taijasasamudraghAtathI (samocAna) samAhatamAM (mothAju ya) ane asamAvahatemAM (care vagerefhaMto) keNa konAthI (baMA vA vaducA vA tu yA vinAdiyA ) apa, ghaNu, tulya athavA vizeSAdhika che? | (camA sovA vaMciMdritiniLicA taicAmughANAM samoracA) he gautama ! badhAthI cheDA paMcendriya tiryaMca tejasasamudraghAtathI samavahata thAya che (vezvimui soyA raMganuII) vaikriyasamuddaghAtathI samavahata asaMkhyAtagaNa (maLatiyAmukyA morayA gaLA) mAraNAMtika samudraghAtathI samahata asaMkhyAtagaNI che (vecanA samughANaM modayA saMnnaguna) vedanA samuddaghAtathI samahata asaMkhyAtagaNa che (vAyaramughANavi mohavA saMkajhaTLA) kaSAyasamuddaghAtathI samavahata saMkhyAta gaNA che (alamothA saMvedanAnA) asamavahata saMkhyAlagaNA che. (majurA mate !) he bhagavad ! manuSyamAM (veLarayagr') vedanA muddAtI zrI prajJApanA sUtra : 5 378 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (moharA) samavahatemAM taNAyaNamukyA samocA) kaSAyasamudraghAtathI samavahatemAM (mAravaMticAmughA samocALa) mAraNatika samughAtathI samavahatamAM (vaikajiyasamuvALa samovALa') vaikriya samuddaghAtathI samavahatemAM (vaicAmughA soyA) taijasU samuddaghAtathI samavahatamAM (hAjatamughALa samosALaM) AhArakasamuddaghAtathI samavahatemAM ( samughALa samocA) kevalisamughAtathI samavahatemAM (samocA tha) ane asamavahatemAM ( jefhaMto) koNa tenAthI (davA vA yA ghA tu yA jitesAhigA vA) ale, ghaNa, tulya athavA vizeSAdhika che? (joramA ! satrarathavA majuratA sAravAramugdhAg sodA) he gautama! badhAthI ochA manuSya AhAraka samudraghAtathI samavahata che (jhiramughAghari moracA saMsjharrr) kevalisa muddaghAtathI samahata saMkhyAtagaNuM che (teramughargr samothI saMjJaTor) tejasasamudraghAtathI samavahata saMkhyAtagaNa che (veriyasamudANAM samocA vaMjhiTTr) vaikiyasamughAtathI samavahana asaMkhyAtagaNa che (mALaMtisamughA soyA anarLA) mAraNAMtikasamudraghAtathI samavahata asaMkhyAtagaNuM che (vecANamukvA moracA . sjhaTLA) vedanA samudaghAtathI samavahata asaMkhyAtagaNu che (sAyaNamughALuM modavA le a Tri) kaSAyasamuddaghAtathI samavahata saMkhyAtagaNuM che (masamoTI gAMDanAnA) asamahata asa khyAtagaNu che. (vALamaMtakolivenarLavAnuM kahuramAnaM) vAtara, tiSka ane vaimAnikenuM kathana asurakumAranA sarakhuM samajavuM joIe. sU08 TIkArtha -vedanA Adi je samudraghAta AnA pUrve kahevAyelA che temanAthI samavahata jInA parasapara alapa bahu zu che arthAt kayA samudraghAtavALA jUna ane kayA samudra dhAtavALA adhika che? tenuM prarUpaNa ahIM karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! vedanAsamudraghAtathI samavahata, kaSAya samudyAtathI samavahata, mAraNAMtika samughAtathI samavahata, varkiyasamuddaghAtathI samavahata, taijasamuddaghA zrI prajJApanA sUtra : 5 379 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathI samavahana, AhAraka muddaghAtathI samavahata, kevalisamu ghAtathI samavahata, ane asamavaData arthAt je kaI paNa samudraghAtathI yukta nathI samughAtathI rahita che temAMthI ke konAthI a5, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che ? zrI bhagavAn he gautama! badhAthI ochA jIva AhAraka samudughAtathI samahata arthAta bahAraka samudyAta karelA che. kema ke temAM AhAraka zarIradhAriyenA cha mAsane virahakAla kahyo che, tethI ja teo kayAreka nathI paNa hatA. jayAre hoya che tyAre paNa jaghanya eka, be athavA traNa ane utkRSTa sahasa pRthakatva arthAt be hajArathI nava hajAra sudhI ja hoya che. AhAraka samuddaghAta AhAraka zarIranA AraMbhakALamAM ja hoya che, anya samayamAM nathI hota, eja kAraNa che ke, eka sAthe ceDA ja AhAraka zarIra hoya che, tenAthI AhAraka samudraghAtathI samavahata jIva paNa thoDA ja kahyA che. AhAraka samudughAtavALAnI apekSAe kevalisamuddhAtathI samavahata chava sa khyAta gaNA adhika che, kemake teo eka sAthe zatapRthakanI saMkhyAmAM upalabdha thAya che. temanI apekSAe taijasasamudraghAtathI samavahata jIva asaMkhyAtagaNuM hoya che, kemake paMcendriya tiya cimAM, manuSyomAM ane devAmAM paNa tejasasa muddaghAta maLe che. taijasasamudyAtavALA onI apekSAe vekiyasamughAtathI samavahata jIva asa khyAtagaNuM hoya che, kema ke vaikriyasamudraghAta vAyukAyika ane nArakamAM paNa heya che. vAyukAyika jIva, je vaikriya labdhithI yukta che, devothI paNa asaMkhyAtagaNa che, ane bAira paryApta vayukAyika sthalacara paMcendriye nI apekSAe paNa asaMkhyAtagaNa che sthalacara paMcendriya dethI paNa asaMkhyAtagaNuM che. e prakAre nAraka ane vAyukAyikamAM paNa vakriyasamuddaghAtano saMbhava hovAne kAraNe tejasasamughAtathI samavahata chanI apekSAe ukiyasamudraghAtathI samavahata jIva asaMkhyAtagaNI samajavA joIe. vaikiyasamuddhAtavALAonI apekSAe mAraNAMtikasamudraghAtathI samavahata jIva ananta zrI prajJApanA sUtra : 5 380 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNuM che. enuM kAraNa e che ke nigodanA ananta jIvone asaMkhyAta bhAga sadA vigrahagatinI avasthAmAM rahe che ane teo prAyaH mAraNAntika samudraghAtathI samavahata thAya che. kriyasamudraghAtathI samavahata nI apekSAe kaSAyasamughAtathI samavahata jIva asaMkhyAtagaNI che, kemake vigrahagatine prApta ananta nigAdiyA jIvonI apekSAe paNa asaMkhyAtagaNa adhika nigediyA jIva kaSA dhasamudraghAtathI samavahata sadA upalabdha thAya che. kaSAyasamughAtavALAonI apekSAe vedanA samuddaghAtathI samavahata chava vizeSAdhika che, kemake kaSAyasamudraghAtathI samavahata te ananta nigada thI vedanA samudraghAtathI samavahata jIva kAMIka adhika hoya che. vedanA samughAtathI samavahata chanI apekSAe asamavahata jIva arthAt je koI paNa samughAtathI yukta nathI, te asaMkhyAta gaNuM hoya che, kemake vedanAsamuddaghAta, kaSAya samuddaghAta, ane mAraNAMtika samudraghAtathI samavaData jInI apekSAe samudraghAtathI rahita ekalA nigada jIva ja asaMkhyAta gaNA maLI AvelA hoya che. samuccaya jIvenI apekSAe pUrvokta alpa mahatvaprarUpita karIne have nAraka Adi vIse daMDamAM temanI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! vedanA samudraghAtathI samahata kaSAya samuddaghAtathI samavahata, mAraNAMtikasamughAtathI samavahata, vaikriyasamudraghAtathI samahata ane asamavahata narakamAM koNa konAthI alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAn he gautama ! badhAthI ochA nAraka mAraNAMtika samuddaghAtathI samAvahata che, kemake mAraNatika samuddaghAtanA samaye ja thAya che ane maranArA nAraka jIvita nArakenI apekSAe alapa ja hoya che ane maranArAomAM paNa mAraNAMtikasamughAtavALA nAraka alpA ja hoya che, badhA nathI hotA, T kahyuM paNa che-"samavahata arthAt mAraNAntika samudraghAtathI yukta thaIne paNa nAraka mare che ane mArAntika samuddaghAtanA sivAya paNa mare che. - A mAraNatika samudraghAtathI samavahata nAraka badhAthI kama samajavA joIe. temanI apekSAe kriyasamudgha tathI samahata nAraka asaMkhyAtagaNa adhika che, kemake ratna prabhA Adi sAte pRthvImAMthI pratyekamAM ghaNA nAka paraspara vedanA utpanna karavAne mATe nirantara uttakriya karatA rahe che. vaikiya samughAtavALAonI apekSAe kaSAyasamudyA tathI samavahata nAraka saMkhyAtagaNa adhika che, kemake uttaravikriyA karanArA ane uttaravikriyA na karanArA nArakanI apekSAe kaSAyasamudraghAtathI samavahata nAraka saMkhyAtagaNa adhika hoya che. kaSAyasamudraghAtathI samavahata nArakanI apekSAe vedanA samudraghAtathI samavahata nAraka saMkhyAtagaNa adhika hoya che, kemake yathAsaMbhava kSetrajanya vedanA, para zrI prajJApanA sUtra : 5 381 Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAdhArmika dvArA utpana karAyelI vedanA paraspara utpanna karelI vedanAnA kAraNe prAyaH ghaNA nAraka sadA vedanA samudraghAtathI samavahata rahe che. vedanA samuddhAtavALA nArakonI apekSAe asamavahata (keI paNa samughAtathI rahita) nAraka saMkhyAtagaNa adhika che, kemake ghaNA adhika nAraka vedanA samudraghAtanA vinA paNa vedanAnuM chedana karatA rahe che. have asurakumArenuM alapa bahutva pradarzita kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! vedanA samudSAtathI samavahata, kaSAyasamughAtathI samavahata, mAraNAMtika samudraghAtathI samavahata, ane asamavahata pRthvIkAyikomAMthI koNa konAthI alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAna gautama! taijasa samuddaghAtathI samahata asukumAra sahuthI ochA che, kema ke- atyanta tIvra ke utpanna thAya tyAre ja kadAca kaI asurakumAra tejasa sasuddaghAta kare che. tethI ja taijasasamudraghAtathI samavahana asurakumAra badhAthI ochA che temanA karatAM mAraNAntika samuddaghAtathI samahata asurakumAra asaMkhyAta gaNA che, kemake mAraNAMtikasamudraghAta maraNakALamAM ja thAya che. tenA karatAM vedanAsamudraghAtathI samavahata asurakumAra asaMkhyAtagaNuM che. kemake parasparanA saMgrAma vigeremAM ghaNA asurakumAre vedanAsamughAtathI samavahata hoya che. tenA karatAM karAyaNamuddaghAtathI samavahata asurakumAra saMkhyAtagaNa che. kemake-keI ne koI kAraNathI ghaNuM asurakumAre kaSAya sasaghAtathI yukta maLI Ave che, temanI apekSAe vaikriyasamudraghAtathI samavahata saMkhyA tagaNa hoya che, kemake paricAraNuM vigere aneka prayajanathI ghaNA asurakumAra uttara vekiya karatA rahe che. temanA karatAM paNa asamavahata asurakumAre asaMkhyAta heva che kemake evA asurakumAro ghaNA che jeo sukhamAM magna rahe che. ane kaI paNa samudraghAtathI samavaData nathI hotA. A asurakumAre asaMkhyAtagaNa che. asurakumArenA kathana pramANe ja nAgakumAre, suvarNakumAra, agnikumAra, vighakumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dikakumAra, pavanakumAra, ane ratanitakumAra paNa samavahata ane asamahata samajI levA. have pRthvIkAyikanuM alpa bahu kahevAmAM Ave che. zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! vedanA samudraghAtathI samavahata, kaSAya muddaghAtathI samavahata, mAraNAMtika samudraghAtathI samavahata ane asamAvahata pRthvIkAcikemAM keNa kenAthI a5, ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAna-he gautama! mAraNAnika samughAtathI samavahata pRthvIkAyika badhAthI ochA che, kemake A samudraghAta maraNanA samaye ja thAya che ane te paNa koIne thAya zrI prajJApanA sUtra : 5 382 Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ane koIne nathI thatuM. temanI apekSAe kaSA samudraghAtathI samavahata pRthvIkAyika saMkhyAtagaNu adhi che. yuti ahIM paNa pUrvavat ja samajI levI joIe temanI apekSAe vedanA samughAtathI samavahata pRthvIkAyika vizeSAdhika che ane temanI apekSAe paNa asamavahata pRthvIkAyika asaMkhyAta gaNA adhika che. pRthvIkAyikonI samAna apUkAyika, tejasukAyika, ane vanaspatikAyika paNa samavahata ane asavahata samajI levA joIe. vizeSatA vAyukAyAM che. te A prakAre che-vaikriyasamughAtathI samavaData vAyukAyika badhAthI ochA che, kemake kati paya bAdara paryApta vAyukAyika ja kilabdhivALA hoya che, tethI kriyasamuddaghAtavALA paNa ochA ja maLe che. temanI apekSAe mAraNAntika samuddhAtathI samavahata vAyukAyika asaMkhyAtagaNu che, kemake mAraNAMtika samuddaghAta paryApta, aparyApta, sUkSama ane bAdara badhA vAyukAyikomAM thaI zake che. temanI apekSAe kaSAyasamudraghAtathI samahata vAyukAyika saMkhyAtagaNI hoya che temanI apekSAe vedanA samudraghAtathI samavahata vAyujAyika vizeSAdhika hoya che. vedanAsamudyAtavALAonI apekSAe paNa asamahata arthAta je koI paNa samughAtathI samavahata nathI, asaMkhyAtagaNa hoya che. badhA samughAvALA vAyukAyikothI vibhAvastha vAyukAyika svabhAvataH asaMkhyAtagaNA maLe che. - have DhIddhinA alapa-bahatvanuM nirUpaNa kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! vedanA muddaghAtathI samavahata kaSAya samudraghAtathI samavahata, mAraNatika samudraghAtathI samahata ane asamavahata haridrAmAMthI koNa kenAthI a5, ghaNuM, tulya athavA vizeSAdhika che ? zrI bhagavAna-he! gautama! mAraNAnika samuddaghAtathI samavahata hIndriya badhAthI ochA kema ke pRcchAne samaye pratiniyata dvIndriya ja mAraNatika samudughAtathI samavahata maLI Ave che. temanI apekSAe vedanA samudraghAtathI samahata asaMkhyAtagaNu che, kema ke zada gamI AdinA samparkathI atyadhika dvIndriyAmAM vedanA muddaghAta thAya che. temanI apekSAe kaSAyasamudraghAtathI samavahata dvIndriya asaMkhyAtagaNuM hoya che, kema ke ati pracuradvIndrimAM lAgelA bhAre kaSAyanA kAraNe kaSAyasamughAta thAya che. temanI apekSAe paNa asamAvahata DhIdriya asaMkhyAtagaNuM che. e bAbatamAM yukti pUrvavat samajavI joIe. dvAdrinI jema trIndriya ane caturindriya paNa samavahata ane asamavahata kahevA joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! vedanA samudraghAtathI samavahata, kaSAyasamudraghAtathI sama vahata, mAraNAMtikasamughAtathI samAvahata, kriyasamudraghAtathI samavahata, tejasUsamuddaghAtathI zrI prajJApanA sUtra : 5 303 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavahata ane asamavahata paMcendriya tirya mAM ke Na kena thI apa, ghaNa, tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAn he gautama ! taijasasamudraghAtathI samavahata paMcendriya tiryaMca badhAthI ochA che, kema ke tejalabdhi cheDAmAM ja hoya che. temanI apekSAe kriya samudraghAtathI samavahata asaMkhyAtagaNa che, kema ke oNkriyalabdhi apekSAkRta ghaNAmAM hoya che. temanI apekSAe paNa mAraNAntika samughAtathI samavahata asaMkhyAtagaNa che, kema ke saMmUrNima jalacara, thalacara ane khecara badhAmAM je vikriyalabdhithI rahita hoya che, te pratyeka prastonI apekSAe asaMkhyAtagaNI hoya che. koI koI garbhamAM paNa je vakriya labdhithI rahita ane vaikriyalabdhithI sahita che, temanAmAM paNa mAraNatika samudraghAtathI samavahata asaMkhyAtagaNI che, kema ke maranArA jIvonI apekSAe na maranArA asaMkhyA tagaNu che ane temanAmAM vedanA muddaghAtathI mavahata paMcendriya tivaca saMkhyAta gaNuM che ane temanI apekSAe paNa asamavahata paMcendriya tiryaMca saMkhyAtagaNu che. yuktipUrvavata ja samajI levI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! vedanA samudyAtathI samavahata, kaSAya muddaghAtathI samavahata, mAraNAntika samuddaghAtathI samavahata, vaikriyasamudraghAtathI samavahata, tejasasamuddaghAtathI samavahata, AhAraka samudghatithI samavahata, kevalisamughAtathI samavahata ane asamAvahata manuSyamAM koNa konAthI alapa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAna-he gautama! AhArakasamudraghAtathI samavahata manuSya badhAthI ochA che, kemake AhAraka zarIrane AraMbha karanArA manuSya atya95 ja hoya che. temanI apekSAe kevali samudraghAtathI samavahata manuSya saMkhyAtagaNa adhika che, kemake teo zatapRthakatva (basethI navase sudhI)nI saMkhyAmAM maLe che. temanI apekSAe taijasUsamudraghAtathI samavahata saMkhyAlagaNA che, temanI apekSAthI vaikriyasamughatathI samavahata manuSya saMkhyAtagANA che, temanI apekSAe mAraNatika samughAtathI samavahata manuSya asaMkhyAtagaNa che, kema ke mArasutika samuddaghAta, saMmUchima manuSyamAM paNa maLI Ave che. temanI apekSAe vedanA samudraghAtathI samavahata manuSya asaMkhyAtagaNI hoya che, kemake priyamANa nI apekSAe azriyamANa asaMkhyAtagaNa adhika hoya che ane vedanA samudraghAta apriyamANamAM paNuM hoya che. temanI apekSAe kaSAyasamuddaghAtathI samavahata manuSya saMkhyAtagaNa hoya che. ane kaSAyasa muddaghAtavALA onI apekSAe paNa asamavahata badhA samudraghAtathI rahita manuSya asaMkhyAtagaNI che, kemake alpa kaSAyavALA saMbhUmi manuSya utkRSTa kaSAyavALAAthI sadA saMkhyAlagaNa hoya che. vAnacantare, tiSka ane vaimAnikanI vaktavyatA asurakumAranA samAna che. sU8 zrI prajJApanA sUtra : 5 384 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSAyasamughAta kA nirUpaNa kaSAya muddaghAtanI vizeSa vaktavyatA zabdArtha :-(rU mete ! sAcamuvAcA pattA ?) he bhagavan! kaSAya muddaghAta keTalA kahyA che (noramA ! vattAra sAcala muvA pattA) he gautama ! cAra kaSAyasamuddaghAta kahyA che (-vArasaTdhA, mAnasamughas, mAyAmukyA, DhoramudhA) teo A prakAre krodha kaSAya samuddaghAta, mAnasamughAta, mAyAmuddaghAta, bhasamuddaghAta. (naiyA maMte ! varU sAmuvAcA pattA ) he bhagavan! nArakonA keTalA kaSa ya samudgha ta kahyA che ? ( waa ! vAri sAcalamuur gowttA) he gautama ! cAra kaSAya samuddaghAta kahyA che (uMkAva mALiyA) eja prakAre thAvat vaimAnike paryanta. ( grNa baM te ! nerucaraNa)De bhAgavat ! eka-eka nArakanA (vayA phrokamupAyA gayA ?) keTalA kolasa muddaghAta atIta che ? (camA ! maoNtA) he gautama! ananta (vA purA ) bhAvI keTalA? (vocamA ! sarU thi, varU nadhi) he gautama ! Ine hoya che, koIne nahIM (nAsthi kaomi go vA vA tichiLa ) jene hoya che jaghanya eka, be agara traNa hoya che (zoleja saMvedanA vA saMjJA vA baLatA vA) utkRSTa saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta (aaN gAya mALiyakSa) eja prakAre yAvat vimAnika (vaM jJALa DhokamupA) eja prakAre yAvata lebhasamuddaghAta (gNa ghAri II) A cAra daMDaka thayA, (naiyAnuM maMte ! vaphA phonamughAcA mA ) he bhagavana ! nArakanA atIta krodha samuddaghAta keTalA che? (navamI ! vaLatA) he gautama! anaMta (varUca rekaaar) bhAva keTalA (nomA vaLatA) he gatama anaMta (vaM jAva mALiyA) eja prakAre mA| niko sudhI (aaN nA joharamughA) eja prakAre yAvat lebhasamuddaghAta (ga g rattAri r) e prakAre A paNa cAra daMDaka, (mekSa naM maMte ! necaNa nepha vevaphathI vohamughArA bacA) he bhagavana ! eka eka nArakanA nAka paryAyamAM atIta krodha kaSAyasamudughAta keTalA ? (noramA ! zrI prajJApanA sUtra : 5 385 Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMtA) he gautama ! ananta (aad TET vecANamuiA mafjo taer wohasamughALo vi) e prakAre jevA vedanA samuddaghAta kahyA tegAja krodha muddagha ta paNa (nirani) puma (nAve mALiya) yAvat vaimAnika paryAyamAM (maLamughANa, mAyAmupAda vi nirasaM) mAna samuddaghAna, mAyA samudughAta paNa purA (aa mArAMti samughANa) jevA mAraNAntikasamudughAta ( mughA nahIM sAcAmughArA) lebhasamughAta kaSAyasamuddaghAtanA samAna (nava) vizeSa (nIyA) badhA jIva (murAri ne ghaNu) asura Adi, nArakamAM (DhodarA) lobhakaSAyathI (gyttariyA) ekathI laIne tene caDyA) jANavA joIe. (nerazyALa aMte ! ne rUca zomupAyA barphA) he bhagavan! nArakenA nArakapaNe keTalA kodhakaSAya atIta che ? (nomAM! aviA) he gautama! ananta (sevA puravavA) bhAvI keTalA ? (noramA ! aiA) he gautama ! ananata (gvaM nAva nALiyere) eja prakAre yAvat vaimAnika paryAyamAM. (gvaM sALavALe) eja prakAre svasthAnaparasthAnamAM saghaLa mALiyevyA)sarvatra kahevA joIe (saraya nIvALuM rattara vi ramuM dhArA) badhA chanA cAre samudughAta (Gra romughALo) yAvat labhasamuddaghAta (kAva mALiyAmAM mALiya) yAvat vaimAnikonA vaimAnika paryAyamAM. te sUi 9 TIkAtha-have kaSAyasa muddaghAtanI vizeSa vaktavyatAnuM nirUpaNa karAya chezrI gaumatasvAmI-he bhagavan ! kaSAyasamudaghAta keTalA kahyA che? zrI bhagavAna-he gautama! cAra kaSAyasa muddaghAta kahyA che. teo A prakAre che-phodha kaSAyasamuddaghAta, mAnasamughAta, mAyAsamudraghAta, bhasamudraghAta. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nArakenA keTalA kaSAya muddaghAta kahyA che? zrI bhagavAna-he gautama! nArakanA cAra kaSAyasamudraghAta kahyA che. e ja prakAre asurakumAra Adi bhavanapatinA, pRthvIkAyika Adi ekendriyonA, vikalendriyenA, paMcendriyatinA , manuSyanA, vAnacantaranA, tiSkanA ane vimAnikenA, cAra kaSAyasamudughAta kahelA che. have eka-eka nArakene laIne vaimAnika paryanta covIse daphakanA kramathI kapAyasamuddaghAtanI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! eka-eka nArakenA atIta krodhasamuddaghAta keTalA che? zrI bhagavAna-he gautama ? eka-eka nArakanA atIta koSasamudUghAta ananta che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! eka-eka nArakanA bhAvI krodhasamudraghAta keTalA che? zrI bhagavAna gautama! kaI nArakanA hoya che, koInA nathI hotA. je nArakalavanA antima samayamAM vartamAna che ane je svabhAvathI ja manda kaSAyI che, te kaSAyasa muddaghAtanA sivAya mRtyune prApta thaIne nathI nikaLIne, manuSyabhavamAM utpanna thanAra che ane kaSAyasamudaghAta karyA sivAya ja siddha thaI jaze, tenA bhAvI kaSAyasamudra zrI prajJApanA sUtra : 5 386 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghAta nathI je nAraka enAthI bhinna prakAranA che, tenA bhAvI kaSAyasamudaghAta che, jenA bhAvI kaSAyasamuddaghAta che, tenA jaghanya eka, be athavA traNa che ane utkRSTa saMkhyAta asaM. khyAta athavA anaMta che, je saMkhyAtakALa sudhI saMsAramAM paribhramaNa karaze tena saMkhyAta asaMkhyAtakALa sudhI saMsAramAM rahenArAnA asaMkhyAta ana-takALa sudhI rahenAranA anaMta bhAvI kaSAyamamuddaghAta samajavA joIe. nArakanA samAna ja asurakumAra Adi bhavanapatiye na pRthvI kAyika Adi ekendriyanA vilendriyanA, pacendriya tiryacenA, manunA, vAnadhyantara, tiSTha, ane vaimAnikonA ananta atIta kodha kaSAyasamuddaghAta che. anAgata koInA che, keinA nathI. jenA che tenA paNa jaghanya eka, be athavA ananta che. kodha samuddaghAtanI samAna ja mAnasamuddaghAta mAyAmuddaghAta ane lobha muddaghAta paNa nArakAdi covIse daMDakamAM kahevA joIe. e prakAre cAra vIsa daMDaka thAya che. ane badhA maLIne cha- AlApaka bane che. eka vacananI apekSAe A kathana karAyuM che have bahuvacananI apekSAthI te vIse daMDaka mAM prarUpaNa karAya chezrI gautamasvAmI-he bhagavan! nArakanA atIta krodhasamudaghAta keTalA che ? zrI bhagavAna-he gautama ! nArakanA atIta ko samuddaghAta ananta che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nArakonA anAgata krodhasamuddaghAta keTalA ? zrI bhagavAna -he gautama! anAgata paNa ananta che, kemake pRcchAnA samaye ghaNA nAraka evA hoya che je anantakALa sudhI saMsAramAM raheze. e ja prakAre sukumAra Adi bhavana patine, pRthvI kAyika AdithI laIne vaimAniko sudhInA atIta ane anA gata koSasamud ghAta ananta kahevA joIe. yuktipUrvavat samajavA joIe. eja prakAre krodhasamudughAtanI jema mAnasamudughAta, mAyAmuddaghAta ane lebha samudraghAta paNa covIse daMDakamAM atIta ane anAgata viSayaka kahevA joIe. e prakAre A bahuvacana sambandhI paNa cAra cevIsa daMDaka thAya che, tethI chanu AlApaka kahevA joIe. have e prarUpaNa karAya che ke eka-eka nArakanA nAka paryAyamAM tathA anya paryAyamAM atIta ane anAgata krodhasamuddaghAta keTalA che? zrI gautamasvAmI-he bhagavan! eka-eka nArakanA nAraka avasthAmAM saMpUrNa atItakAlanI apekSAe atIta krodha muddaghAta keTalA che? zrI bhagavAna he gautama ! eka-eka nArakanA nArakAvasthAmAM atItasamuddaghAta ananta che. e prakAre jevA vedanA muddaghAta pahelA kahyA che, tevA ja krodhasamudaghAta paNa purA zrI prajJApanA sUtra : 5 387 Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevA joIe, te kayAM sudhI kahevA joIe ? uttara e che-vaimAnika sudhI e prakAre jevA nArakanA nAraka paryAyamAM krodhamuddAta kahyA che. e ja prakAre asurakumAranA paryAyamAM tathA anya badhA vaimAnakIya paryAya sudhImAM arthAt cevIse da DakAmAM krodhasamuddatanuM kathana samajI levu' joie. A prakAre badhA maLIne eka hajAra chappana alAka thAya che. temanAmAM atIta krodhasamuddAta yathAyAgya ananta jANu! joIe ane anAgata koInA hAya che, krAInA nathI hAtA. jemanA haiAya che, jaghanya eka be agara traNa hAya che ane utkRSTa sakhyAta, asaMkhyAta athavA ananta DAya che. have mAnasamuddAta ane mAyA samuddhAtanI prarUpaNAnA sambandhamAM kahe chemAnasamudbhuta ane mAyAsamuddAta purI rIte mAraNAntika samudlAkanI samAna hevA joIe. e prakAre ceAvosa daDakAmAMthI pratyekamAM atIta mAnasamudlAta ananta che, ane anAgata yathA yogya phAInA che, kAinA nathI. jemanA che jaghanya eka, be agara traNa che, utkRSTa saMkhyAta, asa MkhyAta ane ananta che. A rIte eka hajAra chappana AlApaka kahevA joie. e prakAre mAyAsamudghAMtanA saMbadhamAM paNa kahevu joie. leAbhasamruddhAtanI vakta thatA kAyasamuddAtanA samAna samajavI jeie. vizeSatA e che ke asurakumAra Adi badhA jIvAnI nAka paryAyamAM prarUpaNA karAya tA ekathI laIne karavI joIe. kemake atyanta tIvra pIDAthI nirantara udvigna rahenArA narakAmAM prAya: leAmasamudlAta thatA nathI tethI temanA atIta lebhasamuddhAta ananta che bhAvI rAinA che ane koInA nathI. jemanA che temanA jaghanya eka, be agara traNa che utkRSTa sakhyAta, asaMkhyAta athavA ananta che. eja prakAre cAvIse daDakAnA kramathI pratyeka daMDakamAM nArakArya laine vaimanika sudhImAM cAvIsa dauMDakAnI vaktavyatA kahevI joie. ema karavAthI eka hujA2 chappana AlApaka thAya che. A badhu... kathana ekatvanI apekSAthI samajavu' jeie. have mahutvanI vikSAthI kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nArakonA nArakaparyAyamAM atIta kadhasamrudhAta keTalA che? zrI bhagavAn-he gautama ! nArakonA nAkaparyAyamAM atIta krodhasamuddAta ananta che, kemake badhA jIvAe anantayAra nAkaparyAya meLavela che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! bhAvI kredhasamuddAta keTalA thAya che ? zrI bhagavAnDha gautama ! nAkeAnA nArakaparyAyamAM bhAvI dhasamrudhAta ana ta che. e ja prakAre nArakAnA asurakumAra paryAyamAM yAvat vaimAnika paryAyamAM atIta krodhasamuddaghAta ananta che ane anAgata paNa ananta che, kemake pRcchAnA samayamAM rahelA zrI prajJApanA sUtra : 5 388 Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAmAM ghaNA nAraka paryAyanI prAptine ceAgya che. e prakAre badhA svasthAnA ane parasthA nAmAM arthAt cAvIse daDakAmAM krAyasamuddAtakahI levA joie. nArakAthI laIne vaimAnikA sudhI badhA jIveAnA cAre samrudhAta arthAt koSasamudlAta, mAnasamuddhAta, mAyAsamuddhAta, leAbhasamuddAta atIta ananta che. anAgata keInA che, ke InA nathI. e prakAre asurakumArAnA, nAgakumArAnA, sutra kumArenA, agnikumArAnA, vidyumAre nA, udadhikumArAnA, dvIpakumAronA, dikumArAnA, pavanakumArenA, ane svanita kumAranA, pRthvIkAyika Adi ekendriyAnA, vikalendriye nA, paMcendriyatiya cAnA, manuenA, vAnavyantarAnA, jyotiSkAnA ane vaimAnikAnA, nArakaparyAyamAM asurakumAraryAyamAM cAvatu vaimAnika paryAyamAM atIta krodhasamuddAta ananta che, anAgatapaNa yathAyegya ananta che. eja prakAre mAnasamuddAta mAyAsamuddAta ane leAbhasamuddAta paNa kahevA joie. arhat eka eka nArakanA nAkaparyAyamAM ananta mAnasamuddAta atIta che, anAgata kAinA che, keAinA nathI. jenA che, tenA jaghanya eka, be athavA traNa che, utkRSTa saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta che. eja prakAre eka-eka asurakumAranA nArakaparyAyamAM atIta mAnasamudghAta ananta che. bhAvI keinA che ane keAInA nathI. jenA che, tenA jaghanya eka, be agara traNa ane utkRSTa sakhyAta, asakhyAta athavA ananta che. e ja prakAre nAgakumAra AdinA nArakaparyAyamAM paNa samajI levA joie. eja prakAre nAraka AdinA asurakumAra paryAMya AdimAM paNa samajI levA joie. temanAmAM je nAraka pRcchA samayanA pachI mAnasamuddhAtanA vanAja maradhane prApta thaIne anantarabhavamAM athavA paramparAthI manuSyabhavane prApta karIne siddha thai jaze, kayAreya nArakabhavamAM utpanna thaze nahIM, tenA bhAvIsamuddhAta nathI, paraMtu je nArakabhavamAM vartamAna che agara pharI bhaviSyamAM narakubhava prApta karaze ane pachI siddha thai jaze, tenA eka anAgata mAnasamuddAta samajavA joIe. eja prakAre koInA e, ane kAinA traNu mAnasamuddAta thAya che, je sakhyAtadvAra narakamAM jaze tenA sakhyAta, je asaMkhyAtavAra narakamAM utpanna thaze tenA masa'. khyAta ane je anantavAra nA kabhavamAM gamana karaze tenA anantavA mAnasamuddAta anAgata samajavA joie. eja prakAre nAraka AdinA asurakumAra AdinA paryAyamAM paNa samajI levA joie. eja prakAre mAyA kaSAyamAM paNa AlApa' jANavA joIe. eja prakAre sva-parasthAnemAM nAraka AdinA paNa atIta ane anAgata lAbhasamuddAta saMbaMdhI AlApaka svayaM vicArI levA joie. parantu ghaNA viziSTa nArakothI laine vaimAnikA sudhI, nArakaparyAya Adi sva-parasthAnAmAM, krodhasamuddhAta, mAnasamrudhAta, mAyAsamuddhAta ane leAbhasamudlAta, atIta ane anAgata ananta kahevA joIe. te khaSAmAM antima AlApaka A prakAre kahevAze, he bhagavan ! vaimAnikanA vaimAnika paryAyamAM atIta lAbha sasudhAta keTalA ? zrI prajJApanA sUtra : 5 389 Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna hai gautama ! aMtIta ananta che. anAgata keTalA che? hai gautama ! anAgata paNa ananta che. prasU. 95 krodhAdi samudghAta ke alpa bahutva kA nirUpaNa krodhasamuddhAtAdi-alpa bahutva zabdA :-(tti La' male ! govALa' josamupALI mALasamuyALa' mAcAsamuUALa josamupALa samoALa) he bhagavan ! krodhasamudhdhAMtathI, mAnasamudraghAtathI, mAyAsamudUdhAtathI, lebhasamuddhAtI samavaDuta A jIvAnA (sArasamuddALa samocALa) akaSAyasamuddhAtI samavahata (samoryaMLa' ca) ane asamavatamAM (care hiMto) kANa kAnAthI (appA vA vA vA tukkA vA visAyiA yA ?) alpa, ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che ? (noyanA ! savvasthovAnIyA) he gautama! badhAthI echA jIva (asAyalamugdhALa tamodyA) akaSAyasamuAtI samahata che (mALAcalamugdhALa samocA anaMtanuLA) mAnakaSAyapamuddAtI samahata anantaraNA che. (jodnamuvALa samodyA vizeSAdyiA) krodhasamuddhAtI samavahata vizeSAdhika che. (mAyAsamugdhALa' samocA viselAAi) mAyA samudghAtathI samavahata vizeSAdhika che (josamuthaLa' samo viSesAAi) lAbhasamud ghAtathI samavahata vizeSAdhika che (trasamodyA saMghe jJazuLA) asamahata sa khyAtagaNA che. (saLa maMtre ! necALa') he bhagavan ! A nArakAmAM (josamupALa) kAsamudUdhAtathI (mALalamukhyALa) mAnasamruddhAtathI (macAsamugdhALa ) mAyAsamughAtathI (era samupALa') lAbhasamudraghAtathI (samoALa) samavahata (asamocALa ) ane azvamahata mAMthI (care careoi) kANu kAnAthI (bA yA va ucA vA tukkA pAvilesAAi vA) alpa, ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che ? (noyamA ! sajjaththopA neA jomasamuvALa' samocA) he gautama ! badhAthI echA nAraka lAbhakaSAyathI samavahata che (mAyAlamuvALa samodyA saMvegnanuLA) mAyAsamudghAtathI samavahuta saMkhyAtagaNA che. (mALasamunnaLi sodyA saMvegnanuLA) mAnasamudghAtathI asamahata sa MkhyAtagaNA che (DholamuvALa samoA saMghe muLA) krodhasamuddAtathI samavaheta che. sakhyAtagaNA (asamocA saMvegnanuLA) asamavahata saMkhyAtagaNuA che, (apuratu,mArALa pucchA ?) asurakumArA sambandhI prazna ? (noyanA ! provA zrI prajJApanA sUtra H 5 390 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apuramAM mughA samo) he gautama! asurakumAremAM badhAthI ochA krodha samuddaghAtathI samavahata che (mAnasamughA soyA saMveTT) mAnasamudughAtathI samavahata saMkhyAtagaNa che (mAthA mughALuM mogyA saMjJALA) mAyAmuddaghAtathI samavahata saMkhyAta gaNA che (jhoramughA moDhA saMsaTLA) lebhasamudraghAtathI samavahata saMpAtagaNI che. (garamothA saMvekajhaTLA) asamavahata saMkhyAtagaNu che. | (gvuM dara sevA nA maLiyA) e ja prakAre vaimAnika sudhI badhA deva. (gavijasuvAna pucha?) pRvIkAyike sambandhI pRcchA-prazna hoya ! svayovA rUDhavijArUcA mALamuraghANaM NamohacA) he gautama! badhAthI ochA pRthvIkAdhika mAnasamudUghAtathI samavahata che (hasamudAju mocA, vihiyA) kothasa muddaghAtathI samavahata vizeSAdhika che (mAyAmughAghari samocA vizeSAhiyA) mAyAmuddaghAtathI samavahata vizeSAdhika che (DhoramughA novA vizeSAhiyA) lebhAmuddaghAtathI samavahata vizeSAdhika che (garamothA gALA) asamavaThata saMkhyAta gaNu che (pUrva nAga paMriMdritijinoLiya) e ja prakAre yAvat paMcendriya tiryaMca yonika (juNA jIvA) manuSya jIvanI samAna (vAM mAnasamughA moTTA kAMDana) vizeSa-mAnasamudraghAtathI samahata asaM khyAtagaNuM che. su10 - TIkAtha-have krodhAdi samudughAtathI samahata ane temanAthI bhinna samuddaghAtethI samavahata arthAt badhA prakAranA samudraghAtathI rahita jIvonA a5-bahatvanI prarUpaNa kare che zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! krodhasamudraghAtathI samavahata, mAnasamudUghAtathI samavahata. mAyAmuddaghAtathI samAvahata. lebhasamudraghAtathI samavahata akaSAyasamudraghAtathI arthAt kaSAyasamudraghAtathI bhinna cha samughAtamAMthI kaI paNa samughAtathI samahata ane asamavahata jIvanamAM koNa jIva konAthI alapa, adhika. tulpa athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAna he gautama! badhAthI ochA jIva teo che je akaSAyasamudraghAtathI zrI prajJApanA sUtra : 5 391 Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavahata che arthAt kaSAyasamudmAtathI bhinna cha samuddhAtamAMthI kAI paNa eka samud ghAtathI samavahata che. kemake akaSAyasamudghAtathI samavata jIva kavacit--kAkSet kAikAi ja maLI Ave che. tee utkRSTa saMkhyAmAM paNa jo hoya te kaSAya samudmAtathI samavahata jIvAne anantamai| bhAga ja hAya che. e kAraNe temane badhAthI echA kahyA che. temanI apekSAe mAnasasughAtathI samavahata jIva anantagaNA adhika che, kemake ananta vanaspatikAyika jIva pUrva bhavAnA saskArane kAraNe mAnasamuddAtamAM vartamAna rahe che. temanI apekSAe paNa krodhasamuddAtathI samavahata vizeSAdhika che, kemake mAnI jIvAnI apekSAe krodhI jIva adhika rAya che. temanI apekSAe mAyAsamudghAtathI samavahata jIva vizeSAdhika hAya che, kemake krodhI jIvAnI apekSAe mAyAvI adhika hoya che temanI apekSAe leAbhasamudghAtathI samahata jIva vizeSAdhika hAya che, ema kahevAya che. kemake mAyAvI jIvAnI apekSAe leAbhI jIva ghaNA vadhAre hoya che. temanI apekSAe paNa asamavahuta jIva asaMkhyAtagaNuA che, kemake nAraka, tiya ca manuSya ane deva e cAre gatieAmAMthI pratyeka gatimAM samudUdhAta yukta jIvanI apekSAe samudghAta rahita jIva sadA sakhyAtagaNI adhika maLI Ave che. siddha jIva ekendriyAnA anantama bhAga che parantu ahI temanI vivakSA nathI karAI. have nAraka khAdi cALIsa iMkAnA kramathI eja pUrvokta alpa bahutvanuM pratipAdana kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! dhasamuddhAtathI, mAnasamuddhAta, mAyAsamuddhAtathI ane lAbhasamuddhAtathI samahata tathA asamavahata nArakAmAM kAcu kAnAthI arUpa che, adhika che, tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAna-he gautama ! badhAthI ochA nAraka lAbhasamuddhAtathI sasavahata che, kemake nArakane priya vastuonA sacAga nathI maLatA, tethI, prAyaH temanAmAM lebhasamud ghAtane abhAva hoya che. kai-kai nArakane leAbhasamuddAta thAya paNa che ane te paNa te anya samuddhAtethI samavaData nArakAnI apekSAe khUba ja e hoya che. e kAraNe temane badhAthI echA kahyA che. temanI apekSAe mAyAsamudghAtathI samahata nAraka saMkhyAtagaNA adhika che. ahIM yukti pUrvavat samajI levI joie temanI apekSAkhe paNa mAnasamudghAtathI samavahata nAraka sakhvA tagaNA haiAya che. temanI apekSAe krodhasamuddhAMtathI samavaData nAraka saMkhyAtagaNA che. temanI apekSAe akSamavahata arthAt je kAi paNa samuddhAtathI yukta nathI saMkhyAtagaNuA haiAya che yukti pUrvavat samajavI joie. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kredhasamudghAtathI samavahata, mAnasamuddAtathI samavahata mAyAsamudghAtathI samavaData, lAbhasamuddaghAtathI samahata ane asamavata asurakumAromAM zrI prajJApanA sUtra : 5 392 Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke kAnAthI a8 5, adhika, tulya agara vizeSAdhika che ? zrI bhagavAna he gautama ! badhAthI ochA asukumAra kolasamudughAtathI samavahata che. kAraNa e che ke-demAM svabhAvataH lobhanI pracuratA hoya che, lebhanI apekSAe mAna kaSAya AdinI alpata hoya che ane mAna AdinI apekSAe paNa kedha temanAmAM a5 maLI Ave che tethI ja anya samuddaghAtathI samavahata devenI apekSAe kodhasamudraghAtathI samavahata asurakumAra badhAthI ochA kahelA che temanI apekSAe mAnasa muddaghAtathI samavahata asurakumAra saMkhyAtagaNI che, kema ke asurakumArAmAM kedanI apekSAe mAnanI mAtrA adhika hoya che, saMdhyAna gayuM hoya che. mAyAsamudraghAtathI samahata asurakumAra saMkhyAta gaNa hoya che. kemake amukumAranAM kaeNdha, mAna, ane mAyAnI apekSAe lebha saMkhyAta gaNe dhika hoya che. je asurakumAra keI paNa samughAtathI samahata nathI, te lAbha samuddaghAtathI samavahatethI paNa saMkhyAtagaNu che, yukti pUrva asurakumAranI jema badhAM ja deva arthAt nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vikumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dikumAra, pavanakumAra, svanitakumAra, vanayaMtara, tiSTha, ane vaimAnika paNa samajI levA joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! krodhasamudraghAta, mAnasamuddaghAta, mAyAmuddaghAta, lebhasamudughAtathI samahata ane badhA samudughAtethI rahita-asamavahata-pRthvIkAyikomAM koNa konAthI a5, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che ? zrI bhagavAna -he gautama! badhAthI ochA pRthvIkAyika mAnasamughAtathI samavahata che temane vicAra samuccaya jIve nA samAna karI le joIe. temanI apekSAe samudughA tathI samavahata pRthvIkAyika rizeSAdhika che yuktipUrvavat samajI levI. temanI apekSAe mAyAmuddaghAtathI samavahata pRthvIkAyika vizeSAdhika che. temanI apekSAe lebhasamuddaghAtathI samavahata pRthvIkAvika vizeSAdhika che. temanI apekSAe kaI paNa samudughAtathI ajamavahata pRthvIkAyika saMkhyAlagaNa adhika che, temane vicAra samuccaya jInI samAna karI levA joIe. pRthvIyikanI samAna apUkAyika, tejaskAyika, vAyukAyika, vanaspatikAyika dvIndriya, trAMndriya, caturindriya, tathA paMcendriya tiryaMca paNuM mAnasamudaghAtathI samavahata badhAthI ochA che. temanI apekSAe krodhasamudraghAtathI samahata vizeSAdhika che. temanI apekSAe mAyAsamudraghAtathI samahata vizeSAdhika che. temanI apekSAe lebhasamudraghAtathI samavahata vizeSAdhika che. ane temanI apekSAe paNa asamahata saMkhyAtagaNI samajavA joIe. krodhasamughAta AdithI samahata ane asamavahata manuSyanI vaktavyatA samuccaya jInI samAna samajavI joIe. paNa samuccaya jIvonI apekSAe manuSyamAM vizeSatA e che ke kaSAyamuddaghAta samavahata manuSyanI apekSAe mAnasamughAtathI samavahata manuSya asaMkhyAtagaNu che, kemake manuSyamAM mAnanI bahulatA maLI Ave che. lagna 105 zrI prajJApanA sUtra : 5 393 Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chadamasthoM ke samuddAta kA kathana chAmasthika samuddhAta zabdA :-(varU La aMte ! chAsamandhiyA samuvALyA paLasA ') huM bhagavAna ! chAdmasthika samrudghAta keTalAM kahyA che ? (noMyamA ! cha chAkamasthi samugdhAcA pannA) hai gautama ! chAmasthika chadmasthamAM maLI AvanArAM samuddAta che kahelAM che. (ta. nA) te A pramANe che (vecaLasamukhyA, RNAcasamukhA, mAr MtisamugdhA, vetriyasamugdhA, jJeyAsamugdhALu, bAhArasamuvALa) vedanAsamuddAta, kaSAyasamuta, mArAM kasamudghAta, vaikriya samuddhAta, taijasasamuddA ! ane AhArasamudUdhAta, (necALa' mane ! rU chAtrayiyA samuLvAyA raLattA ?) he bhagavan! nAkAne keTalA chAmasthika samudbAta kahyAM che ? (poyamA ! cattA chAtmiA samugdhAcA vakhtA) huM gautama ! cAra chAsthika samuddAta kahyAM che. (ta jJA) tee A prakAre (vecaLAsamudhAra, sAyasamunnAra, mAtiyasamugdhA, vaidricasamuddA) vedanAsamuddhAta, kaSAyasamuddha ta, mAraNAtikasamuddhAta ane vaikriyasamudghAta. (asuramAvALavucchA) asurakumAra sabaMdhI prazna (poyamA ! varchA-masthiyA samuvALyA pattA) he gautama ! pAMca chArthika samuddAta kahyAM che. (sanA) te A prakAra (vecaLAsamuradhAra, sAcalamuvA, mAnaMtiyasamudhA vaikavicapramukhA, tecanasamu pApa) vedanAsamrudhAta, kaSAyasamuddhAta, mAraNuAMtisamuddhAta, vaikriyasamudUdhAta ane tejasasamuddhAta. (nici, vinTiyiALa' pujjA)ekendriyA ane vikalendriyA sabaMdhI prazna (nocamA ! ttiAi chArbhiyA samuvAcA vaLattA) he gautama ! traNa chAmasthisamuddhAta kahyAM che (jJa jJaddA) te A prakAre (vecaLAsamugdhAt sAyasamupAd, mALaMtiyasamu vALu) vedanAsamuddhAta kaSAyasamudhdhata ane mAraNAtikasamudhAta. (nara) vizeSa (vAcALa jJAti samugdhayA chAttA) vAyukAyikamAM cAra samrud ghAta kahyAM che. (tanaddA) te A prakAre (vecanAmuvA, sAcasamudhA, mAvaLatiyasamu SA', peindriyasamukhA) vedanAsamuddhAta, kaSAyasamuddhAta, mArAMtikasamuddhAta ane vaikriyasamudUdhAta (visthitivijJoLiyALa pucchA) paoNMcendriya tiya cA sa`khI prazna (poyamA ! paMcasamukhAvA vaLattA) he gautama ! pAMca samRghdhAta kahyA che. (ta` RTI) te A prakAre zrI prajJApanA sUtra H 5 394 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (veyaNAsamugghAe, kasAyasamugdhAe, mAraNaMtiyasamugghAe, veuvviyasamugghAe, teyagasamugghAe) vedanA samughAta, kaSAya muddaghAta, mAraNAMtikasamudghAta kiyasamughAta ane taijasasa muddaghAta (pRnA r chamathiyA mughAyA guttA) manuSyanA keTalAM chAtmacchika samudraghAta kahyAM che ? (nocamajI jhAmaci ramughAthA guttA) he gautama ! cha cha 6. mathika samudraghAta kahyAM che (saM 11) te A pramANe (veorryghANa, vAcasamughAra, mAtairiyaramughAra, veravicAmughA, te samughANa, bahAranAmughANa) vedanA muddaghAta, kaSAyasamuddaghAta, mAraNatika samughAta, vikiya samuddaghAta, teja samudraghAta, ane AhArakasamuddhAta. | sU0 11 | TIkAW :- chamastha thanArA samughAtakonuM kathana karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! chAtmathika arthAt chama saMbaMdhI muddaghAta keTalA che? zrI bhagavAna-he gautama ! chAdamathika sudhAta cha kahyA che, je A prakAre-(1) vedanA samudraghAta (2) kaSAyasamughAta (3) mA raNatikasamughAta (4) vaikilasa mughAta (5) taijasamaghAta (6) a hArakasamughAta. have nAraka Adi covIsa daMDakonA kamathI chAkisamudraghAtanI parU paNa kare che- zrI gautamasvAmI-he bhagavana | nArakanA chAdamarthika samuddaghAta keTalAM kahelA che ? zrI bhagavAna hai gautama ! nArakanA chAdamarthika muddaghAta cAra kahyA che--jemake (1) vedanA samudraghAta, (2) kaSAyasamughAta (3) mAraNAMtikasamughAta (4) vaikiyasamuddaghAta nArakemAM telabdhi ane AhAraka labdhine abhAva hovAthI taijasasamuddhAtu ane hAraka samudghati nathI hotA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! asurakumAromAM chAdamathikasamudyAna keTalAM hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! asurakumAramAM pAMca chAsthisamuddaghAta hoya che, jemake (1) vedanAsamuddaghAta (2) kaSa yasamuddaghAta (3) mAraNAnika muddagha (8) kriya samaddaghAta (5) tejasasamudraghAta deva caudapUrvanA jJAtA nathI hotA tethI ane bhAvanA kAraNe paNa AhAraka labdhithI rahita hoya che tethI temanAmAM AhAraka samudgha to saMbhava nathI. paNa telabdhi temanAmAM hoya che, tethI taijasasamughAtane saMbhava che, asurakumAra paraNa deva che, tethI ja AhArakasamughAtanA sivAya zeSa pAMca chAsthika samuddaghAta temanAmAM kahelA che. zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! kendriya ane vikalendriye mAM chAdumathika samudaghAta keTalA kahelA che? zrI bhagavAna-he! gautama! ekendri ane vikalendrimAM traNa masTika samu dUghAta kahyA che, teo A prakAre che-(1) vedanA samudraghAta (2) kaSAya samughAta (3) mAraNAMtikasamughAta. vAyukArSika sivAya e kendrimAM ane vikandriomAM vakipalabdhi, zrI prajJApanA sUtra : 5 395 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tejasUlabdhi ane AhArakalabdhi nathI hotI, tethI traNa samudraghAtane temanAmAM saMbhava nathI, e kAraNe temanAmAM prAraMbhanA traNa samudraghAta-vedanA muddaghAta, kaSAyasamudraghAta, mAraNAntikasamughAta. vizeSatA e che ke vAyukAyikAmAM cAra samughAta thAya che je A prakAre che (1) (1) vedanAsamughAta (2) kaSAyasamuddaghAta (3) mAraNAMtikasamuddaghAta (4) ane vakriyasamuddhAta. bAdara paryApta vAyukAyike sAM vaikiyalabdhine sadUbhAva hovAthI vaikriyasamuddaghAta paNa thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! paMcendriyatiyAmAM keTalA chAtmacchika samudraghAta thAya che? zrI bhagavAna-he gatama! paMcendriyatiyAmAM pAMca chAtmasthika muddaghAta thAya che, te A prakAre che-(1) vedanA samuddaghAta (2) kaSAyasamuddaghAta (3) mAraNAntikasamuddaghAta (4) kriyasamudraghAta ane (5) taijasasamudraghAta. pacendriyatiryaMca cauda panA adhi gama nathI karI zakatA, tethI ja temanAmAM aAhAraka labdhino abhAva hoya che ane AhAraka labdhine abhAva hovAthI AhAra samughAtano abhAva hoya che. tAtparya e che ke, temanAmAM AhArakasamuddaghAtanA atirikta zeSa pAMca chAtmacchika samuddaghAta hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! manuSyamAM keTalA chAmathikasamudraghAta thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! manuSyamAM cha chAtmasidhakasamudraghAta thAya che. te A prakAranA che-(1) vedanA samuddaghAta (2) kaSAyasa muddaghAta (3) mAraNAntikasamuddaghAta (4) vaikipasamudraghAta (5) taijasusamuddaghAta (6) ane AhAraka samuddaghAta. manuSya caudapUrvanuM jJAna prApta karI zake che, tethI ja temanAmAM AhArakasamudughAta paNa saMbhave che e prakAre jemanAmAM jeTalA chAsthisamuddaghAtane saMbhava che, tenuM nirUpaNa karAya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 396 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vedanAsamudghAtagata jIvoM ke svarUpa kA nirUpaNa zabdAtha :--(nIyeLa` maMte ! vecaLAsamugdhALa` samo'') he bhagavan ! jIva vedanAsamud ghAtathI samavahata thaIne (soLittA) samahata thaIne (ne po"he nijIma6) je pudgalAne kADhe che. (tendi La aMte ! vonasehiM) he bhagavan ! te pudUgalethI (veva vatte) tenA keTalA kSetra (30Le) paripUrNa varUpa zvette yuddhe ?) keTalAka kSetra sRSTa thAya che ? (noyamAM ! sarIqmALamatte) hai gautama ! zarIra pramANu mAtra (vayaMmayA duLa) viSkabha ane bAhulyathI(niyama) niyamathI (ddIai) chae dizAomAM (vala ghette) ATalA kSetra (aLe) purIta thayA (varUpa vatta De) eTalA kSetra pRSTa thayA che, (se na maMte chette vAta aNuLe) he bhagavan ! te kSetra kerelA kALamAM purA thAya che ? (vAsanna vuDe) keTalA kALamAM pRSTa thAya che. (toyamA ! LITEmaphaLa vA kusamaphaLa vA tisamaphaLa vA vidvega) hai gautama ! eka samayanA, e samayanA athavA traNa samayanA vigrahathI (zyAhaAE) eTalA kALamAM (aLe) purita thayela (veMcANa Ge) eTalA kALamAM pRSTa thayela che. (tenaM aMte ! pona) he bhagavan ! te pudgalAne (vevadyAnna) keTalA kALamAM (niSkumadda) nikaLe che (noyamA ! goLa atto mukunnumsa) he gautama! dhanya antarmuhU. tatvamAM (poteLa vibato muduttaa) utkRSTa paNa antarmuhUrtamAM. (tena vomAOA) te pudgale! (ni%0TA samALA) bahAra nIkaLIne (nArUM tastha vALAnuM mUyArU' nIvA sattAra) tyAM je prANiyA, bhUttA, jIva, ane satvAne (mi Mtti) abhi ghAta kare che (vatte'ti) Avatta patita kare che-cakkara khavaDAve che (helle ti) thADu ka aDe che (maMtrAutti) sahata kare che (saMkRtti) saMgRhita kare che (tiAvetti) pIDita kare che (jijJA aitti) mUti kare che (uttpatti) dhAta kare che. (teto ja maMte ! se nIce jja jirI) huM bhagavAna ! tenAthI te jIva keTalI zrI prajJApanA sUtra H 5 397 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyAvALA hoya che ? (jogamAkarIehe gautama! kadAca traNa kiyAvALA (uttara = vidarI) kadAca cAra kiyAvALA (hira paMgha zirI) kadAya pAMca kiyAvALA (te je vAva tALa nIvo ; viDIyA ) te jIva te jIvathI keTalI kriyAvALA hoya che? (mA! fNaya ti jirIyA) he gautama ! kAca traNa kriyAvALA (fNaya virIyA) kadAca cAra kiyAvALA (fmara paMca zirI) kadAca pAMca kiyAvALA. ( i mate ! nIve te ja vIla) he bhagavana ! te jIva ane te che (ahiM lIvALuM) anya jIvonA (jaMghAi) paraMparAthI ghAta karavAthI (46 AirI) keTalI kiyAvALA thAya che? (sidiriyA vi raviriyA ki, paMjA ziriyA () he gautama! traNa diyAvALA paNa, cAra kiyAvALA paNa, pAMca kriyAvALA paNuM. (nerU maMte ! vecANamuraghAi sou) he bhagavana ! nAraka vedanA muddaghAtathI samavahata thayela (ga aheva kI) A rIte jIvanI jema (jIpa phAmijAvo) vizeSa nAraka, zabda-zabdanuM uccAraNa karavuM joIe. ( nivAM kAra mAnig) A rIte saMpUrNa kathana vaimAnika sudhI samajavuM (aaN rasAyaNamughA ghi mALicaDyo) e ja prakAre kapAya muddaghAta paNa kahevA joIe. (jIve La maMte ! mAni samughArAM samoLaz) he bhagavana ! jIva mAraNAMtika samuddaghA tathI samavahata thAya che (ronittA) samavahata thaIne (pom fNa ) he bhagavana ! je pudgalene kADhatA rahe che. (tesi naM aMte ! posTiM ) he bhagavan! te pudgalethI (vaphA re kuLe ) keTalA kSetra purita thAya che? (age Fke?) keTalA kSetra puSTa thAya che ? (ya! sAravaLage) he gautama zarIra pramANa mAtra (vikarNamA) vistAra ane moTAIthI (kAcAmAM agoogaM gaMgujharata 3 jharUmA) laMbAImAM jaghanya aMgulano asaMkhyA bhAga (3o. baMgalenA boyanA) utkRSTa asaMkhyAta jana (gmviliM) eka dizAmAM (vaphA tti) eTalA kSetra (5) purita thAya che (gvA lejo ) eTalA kSetra pRSTa thAya che. (se te ! vatte rUAraNa ?) he bhagavan! te kSetra keTalA kALamAM zrI prajJApanA sUtra : 5 398 Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrita thAya che (kSetrarArusa De ?) keTalA kALamAM pruSTa thAya che ? (noyamA ! samar haLa vA dusamaphaLa vAtisamayaphaLa vA 23 samaphaLa vAvarLa) he gautama ! eka samayanA, e samayanA, traNa samayanA athavA cAra samayanA vigrahathI (vRk jAhassa aLe) eTalA kALamAM pUti thAya che. (sTisa De) eTalA kALamAM pruSTa thAya che (lesa taMceya jJAva ciciA vi) zeSa teja thApat pAMca kriyAvALA paNa (va serarUpa vi) e ja prakAre nAraka paNa (nava) vizeSa (cAmeLa jhaLaLa sAna jhoyaLasanna') lakhAImAM jaghanya kAMIka adhika hajAra vaijana (kone saMlenAruM nocaLA) utkRSTa asaMkhyAta ceAjana (si) eka dizAmAM (varUNa chette aLe) eTalA kSetra purita thAya che (varU gtte Ge) eTalA kSetra pRSTa thAya che (vidA' hAsamA vA TusamULa vA tisamaphaLa vA) eka samayanA, e samayanA athavA traNa samayanA vigrahathI (nava) vizeSa (panna maL yA na maLavu) cAra samayanA vigrahI na kahevu. (temaM ta ceya gAya varSAriyA vi) zeSa teja cAvat paMca kriyAvALA paNa (anurakumArasa nahIM navapara) asurakumAranuM kathana jIva padanA samAna (navara vistaro nisarko) vizeSa-vigrahu traNa samayanA (jJA nethamsa) jevA nArakane (lesaM ta cepa) zeSa teja (jJA amukumAre vaM nAya vemAnita) jevA asurakumAra tevA ja vaimAnika sudhI kahevA (navara' niTripa lajjA nIce) vizeSa ekendriya jIvanA samAna (nilea) sapUrNa`. sU0 12aa TIkA :-samuddhAtane prApta jIva samruddhAta vaza thaine jeTalA kSetrane te-te pudga leAthI vyApta kare che, tenI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI he bhagavan ! jIva vedanAsamudghAtathI samahata thAya che ane samavahata thaine je pudgalAne peAtAnA zarIramAMthI bahAra kADhe che, te pudgalothI keTalA kSetra paripUrNa thAya che? keTalA kSetra pRSTa arthAt vyApta thAya che ? ahI ApUrNa ane vyApta, e e zabdone prayAga karelo che. ApaNu kahevAthI vacalA vacalA keTalAka AkAza pradezenu pradazana karavu dhvanita thai zake che, tethI vyApta paNa kahyu che, jethI A Azaya prakaTa thAya che ke vaccenA kAI paNa AkAza pradeza aspRSTa na rahela hoya. zrI prajJApanA sUtra H 5 399 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama! vistAra ane sthUlatAnI apekSAe zarIra pramANa kSetrane chae dizAomAM paripUrNa kare che, vyApta kare che. abhiprAya e che ke, zarIrano vistAra jeTalo hoya che ane zarIranI sthUlatA-moTAI jeTalI hoya che, teTalA ja kSetra te pudgalothI ApUrNa ane spaSTa thAya che. upasaMhAra karatAM kahe che-eTalA kSetra ApUrNa ane dhRSTa thAya che. te kSetra keTalA samayamAM ApUrNa ane dhRSTa thAya che, e kathana karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! te kSetra keTalAM kALamAM ApUrNa ane RSTa thAya che? arthAta keTalo kALa pitAnA zarIra pramANa mAtra vistAra ane bAhabhya (moTAI). vALA kSetra nirantara vigrahagatimAM jIva gatinI apekSAe ApUrNa ane dhRSTa thAya che? | zrI bhagavAna-he gItama! eka samaya, be samaya athavA traNa samayanA vigrahathI jeTaluM kSetra vyApta karAya che. eTale dUra sudhI potAnA zarIra pramANa mAtra vistAra ane bAhulyavALuM kSetra vedanA utpanna karanArA pudgale pUrNa ane pRSTa thAya che ane jIvagatinI apekSAthI prApta karAya che. Azaya e che ke adhithI adhika traNa samayanA vigraha dvArA jeTaluM kSetra vyApta karAya che, teTaluM kSetra AtmapradezathI bahAra kADhelI vedanA utpanna karavA gya pudgala dvArA ApUrNa thAya che. upasaMhAra e che ke eTalA kALamAM pUrvokta kSetra ApUrNa ane vyApta thAya che. have jeTalA samayamAM vedanA utpanna karavAne yogya pagalene bahAra kADhe che, te kALanA pramANanuM nirUpaNa kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! te pugalone keTalA kALamAM AtmapradezathI bahAra kADhe che ? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya antarmuhUrta kALamAM ata utkRSTa kAMIka adhika aMtamuhUrta mAtra kALamAM vedanA janana cogya pudgalone bahAra kADhe che. abhiprAya e che ke jema tIvratara dAhajArathI pIDita purUSa sUphamapudgalone zarIrathI bahAra kADhe che, e ja prakAre jaghanya rUpathI paNa ane utkRSTa rUpathI paNa attamuhUrta kALa sudhI vedanA janana egya pitAnA zarIravatAM pudagalone vedanAthI pIDita thaIne jIva AtmapradezathI bahAra kADhe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! bahAra kADhelA te pulo te kSetramAM rahela prANe, bhUte, jI ane sonuM abhihanana kare che temane Ava7 patita kare che, kiMcita sparza kare che, pArasparika saMghAtane prApta karAve che, saMghaTita kare che, paritapta kare che, zrI prajJApanA sUtra : 5 400 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUrzita kare che ane temane niprANa banAve che. - prANane artha che dvIndriya, brIndriya, caturindriya jIva jevA zaMkha, koDI, mAkhI vagere. bhUtane artha vanaspati kAyika jIva che. jIva arthAt paMcendriya prANI jevA chIpakalI, sApa vagere satva arthAt pRthvIkAyika, apAyika, tejasUkAyika ane vAyukAyika jIva. te bhagavAna ! A prANa, bhUta, jIva ane satvane Ahata vagere karavAnAM kAraNe samughAta karavAvALA jIvone keTalI kriyAo lAge che ? zrI bhagavAna-he gautama ! kadAca traNa kriyAo, kadAca, cAra kiyAo, ane kadAca pAMca kriyAo hoya che. jyAre koI jIvane paritApa nathI karatA ane na jIvana bhArepaNu kare che, tyAre traNa kriyAvALA hoya che. jyAre koInAM paritApana kare che athavA mAre che tyAre paNa, jemane pIDA thatI nathI temanI apekSAthI traNa kriyAvALA bane che. jyAre koIne paritApa utpanna kare che athavA mAre che. tyAre cAra kriyA vALA hoya che. jyAre ke chone ghAta kare che, te temanI apekSa thI pAMca kiyAvALA thAya che. have ve nA samuddaghAtagata AgaLanAM jIvane uddezIne tenI apekSAthI vedanA samudraghAtagata purUSa pudgalothI pRSTa jIvonI kriyAonuM prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavAna ! vedanA samudraghAta karanArA jIvanAM pudgalathI pRSTa jIva, vedanAsamRdughAta jIvanI apekSAthI keTalI kriyAvALA kahela che ? zrI bhagavAna-he gautama! kadAcita traNa kiyAvALA, kadAcita cAra kiyAvALA ane kadAcita pAMca kriyAvALA kahelA che. jyAre teo tene kaI pIDA utpanna karavAmAM samartha nathI thatAM tyAre traNa kriyAvALA hoya che, jyAre pruSTa thaIne teo e vedanAthI samavahata jIvane paritApa pahoMcADe che tyAre cAra kriyAvALA thAya che. zarIrathI spaSTa thanArA vRzcika Adi paritApa janaka hoya che. A pratyakSa siddha che, paNa te pRSTa thanArA jIva jyAre tene prANathI paNa uparata karI de che tyAre pAMca kriyAvALA hoya che. zarIrathI pRSTa thanArA sarpa vagere pitAnA DaMkha dvArA prANaghAtaka hoya che. A paNa pratyakSapaNe ja siddha che. A pAMca kriyAo A che-(1) AraMbhikI (2) prASika (3) AdhikaraNikI () pAritApanikI ane (5) prANAtipAtikI. vedanAsamudgha ta karanArA jIve, jIvanA dvArA marI jatAM jInAM dvArA je anya jIva marAya che ane anya cha dvArA mArI nAkhavAmAM AvatA vedanA samuddaghAtagata jIvanA dvAra marAya che, te jenI apekSAe vedanA muddaghAtagata jIvana ane vedanA samudughAta jIvanA pudgalothI pRSTa jIvone thanArI kriyAonuM prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavAna ! te vedanA muddaghAtane prApta thayela jIva ane te vedanA samudughAtane prApta jIva saMbaMdhI pudgalothI pRSTa jIva, anya jIvenI paraMparA AghAtathI keTalI kriyAovALA hoya che? zrI bhagavAna-he gautama ! kadAcita traNa kriyAo vALA, kadAcita cAra kriyAovALA zrI prajJApanA sUtra : 5 401 Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane kadAcita pAMcakriyAovALA paNa heAya che. e khAkhatamAM yukti pUrvavat samajI levI. have A vedanAsamuddhAtanI nArakAdi cAvIsa ThaMDakAnAM kramathI prarUpaNA kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nAraka vedanAsamughAtathI samavahata thaine vedanA caiAgya peAtAnA zarIranI adara rahela purnaMgalone petAnAthI alaga kare che, te pudUgalo dvArA keTalA kSetra ApUrNa thAya che? keTalA kSetra vyApta thAya che ? zrI bhagavAna-De gautama! jema samuccaya jIvanA viSayamAM kahyu` che, tevuM ja nArakAnA viSayamAM paNa kahevu' joie. vizeSatA e ja che ke jIvanA sthAna para ahI" 'nAraka' zabdanA prayAga karavA joie. A rIte zarIranA jeTalA vistAra ane jeTalI mAhA ( meTAi ) che, eTalA kSetrane niyamathI chae dizAmAM ApUrNa ane spRSTa kare che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! keTalA kALamAM pUrNa ane spRSTa kare che ? ane keTalA kALa sudhI te pUrNa ane spRSTa rahe che ? zrI bhagavAn uttara Ape che--huM gautama ! eka samayanA, e samayanA, athavA traNa samayanA vigraha dvArA jeTalA kSetra vya sa thAya che, eTale dUra sudhI potAnA zarIranI barAbara vistAra ane viSNubhavALA kSetrane vedanA janana ceAgya puddagalethI ApU kare che. A nAraka jIvanI gatinI apekSAe samajavuM joie. utkRSTa rUpathI paNu traNa samayanAM vigrahu dvArA jeTalA kSetrane vyApta karAya che, eTalA kSetra e pudgalA dvArA ApR karAya che, ityAdi rUpa samuccaya jIbanI vaktavyatAnI samAna ja nArakanI paNa vaktavyatA jANI levI joIe. e ja prakAranI vaktavyatA asurakumArAdi bhavanapatio, pRthvIkAyikArdi ekendriye!, vikalendriyA, tirthAMca paMcendriyA manuSyA, vAnabyaMtarA, jyAtiSkA ane vaimAnikAnA viSayamAM paNa samajI levI joie. tAtparya e che ke emanAmAMthI koi paNa jIva vaidAnAsamughAtathI samavahata thaIne je vedanAyAgya pudgalA dvArA niyamathI chae dizAethI zarIranAM viSThabha ane mAhalyanA kharAkhara kSetra ApUrNa ane pRSTa thAya che. vagere samagra kathana samuccaya jIpanI vaktavyatAnA samAna ja samajI levu joIe. enu kathana A prakAre che- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! jIva kaSAyasamuddhAtathI samavahata thaIne potAnA zarI 2nI aMdara rahelA je pudgalone khar3Ara kADhe che arthAt kaSAyasamuddhAtathI utpanna thayela viziSTa prayatna dvArA peAtAnA zarIrathI bahAra kahADe che, te pudgalo dvArA keTalA kSetra ApUrNa thAya che? keTalA kSetra pRSTa karAya che ? zrI bhagavAn uttara Ape che-De gautama !viSkala ane khAhulyathI peAtAnA zarIranI kharAkhara niyamathI chae dizAomAM vyApta kare che. ATalAM kSetra ApUrNa karAya che, ATalAM kSetra vyApta karAya che. zrI prajJApanA sUtra : 5 402 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have mAraNAtika samudraghAtane laIne prarUpaNa karavA mATe kahe che- zrI gautamasvAmI-he bhagavan! jIva mAraNatikasamuddaghAtathI samavahana thAya che. samavahata thaIne tejasa zarIra vagerenAM aMtargata je pudgalone pitAnAthI jUdA kare che, te pudgalo dvArA keTalA kSetra pUrNa thAya che? keTalAM kSetra niraMtara vyApta thAya che? zrI bhagavAna he gautamazarIranAM jeTalAM viSka ane bAhalya hoya che, teTaluM kSetra, laMbAImAM jayanya pitAnA zarIrathI aMgulanA asaMkhyAtamo bhAga adhika ane utkRSTa asaMkhyAta jana sudhInuM kSetra eka dizAmAM ApUrNa ane vyApta hoya che. vidIzAmAM nahIM, kema ke jIvana pradeza svabhAvataH dizAmAM ja gamana kare che. jaghanya ane utkRSTa rUpathI Atmapradeze dvArA paNa ATalA kSetranuM pUrita thavuM saMbhava che. tAtparya e che ke ATalAM kSetra ApUrNa hoya che, ATalAM ja kSetra vyApta hoya che. have vigrahagatine laIne ApUrNa ane vyApta thavAnA kALanuM pramANa kahe che- zrI gautamasvAmI-he bhagavan! te pUrvokta kSetra keTalA kALamAM pudgalothI ApUrNa ane vyApta thAya che ? zrI bhagavAna-he gautama ! eka samayanAM, be samayanAM, traNa samayanAM ane cAra samayanA vigrahathI utkRSTa lAMbAImAM asaMkhyAta jana pramANa lAMbuM kSetra pudgalothI A pUrNa thaIne pRSTa thAya che. tAtparya e che ke utkRSTa laMbAImAM asaMkhyAta jana jeTalA kSetra, vigrahagatinI apekSAthI utkRSTa cAra samayamAM ApUrNa ane pRSTa thAya che. upasaMhAra karatA kahe che ATalA kALamAM pUrvokta kSetra ApUrNa thAya che. ATalA kALamAM pUrvokta kSetra spaSTa thAya che. te pachI te ja badhuM pUta kahevuM joIe. yAvat he bhagavana! te bahAra nikaLela pudgala mAratika samuddaghAtathI samahata jIvanA dvArA pRSTa kSetramAM je prANa, bhUta, jIve, ane sone abhighAta kare che, temane Avarta patita kare che, sparza kare che, saMghAtita kare che, temanuM saghaTana kare che, temane paritApa pahoMcADe che, mUrzita kare che ane prANahIna kare che, te pudgalothI prANa, bhUta vagerene ghAta vagerenAM kAraNe, mAraNatikasamuddaghAtagata jIvane keTalI kriyAo lAge che? zrI bhagavAna he gautama ! kadAcita traNa kiyAo lAge che, kadAcita cAra kriyAo lAge che, kadAcita pAMca kriyAo lAge che, vagere jAte ja samajI vicArI levuM joIe. A rIte samuccaya che saMbaMdhI mAraNAntikasamudyAnuM nirUpaNa karIne-have nirayika vagere daMDakamAM tenuM prarUpaNa karavA mATe kahe che zrI prajJApanA sUtra : 5 403 Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samuccaya jIvanI jema nArakanI vaktavyatA paNa samajI levI joIe. paraMtu samuyaya jIvathI nArakanI vaktavyatAmAM vizeSA e che ke ahIM laMbAImAM jaghanya ceDAM vadhAre hajAra jana ane utkRSTa asaMkhyAta jana eka ja dizAmAM pudgala dvArA te kSetra ApUrNa tema ja vyApta kare che, ema kahevuM joIe. have nAraka saMbaMdhI vaktavyatAne upasaMhAra karatAM kahe che ATaluM kSetra te pudgala dvArA ApUrNa thAya che, ATaluM kSetra rapRSTa thAya che. have vigrahagatine laIne vizeSa kahe che- eka samayanA, be samayanA athavA traNa samayanA vigraha dvArA ukta kSetranuM ApUrNa thavuM ane vyApta thavuM ema kahevuM joIe, cAra samayanuM ahIM baMdhana na karavuM joIe. e prakAre jevo samuccaya jIva padamAM cAra samayane vigraha kahyo che, e nAraka padamAM na kahevo joIe, kemake nArakenA vigraha adhithI adhika traNa samayanA ja hoya che, jema keI nAraka vAyavya dizAmAM vartamAna hoya ane bharatakSetramAM, pUrva dizAmAM paMcendriya tiryaMca athavA manuSyanA rUpamAM utpanna thanArA hoya te te prathama samayamAM upara jAya che, bIjA samayamAM vAyavya dizAthI pazcima dizAmAM jAya che ane pachI pazcima dizAthI pUrva dizAmAM jAya che. e prakAre traNa samayane vigraha thAya che. e ja prakAre asurakumAra AdimAM paNa traNa samayane vigraha samajI levuM joIe. tatpazcAt e badhuM pUrvokta kahevuM joIe, yAva-he bhagavan! bahAra kADhelAM te pagale mAraNatikasamuddaghAtagata nArakanA dvArA spaSTa kSetramAM je prANe, bhUta, cha ane sane abhighAta kare che, temane Avata-patita kare che, sparza kare che, saMhata kare che saMyamita kare che, paritApa pahoMcADe che, mUrzita kare che ane niprANa karI de che, te pugalanA nimittathI mArAntika samudyAtagata nAraka keTalI kriyAvALA thAya che ? zrI prajJApanA sUtra : 5 404 Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAn uttara Ape che--hai gautama ! kadAcit traNa kriyAvALA, kadAcit cAra kriyAvALA ane kadAcit pAMca kriyAvALA hAya che, ityAdi prakArathI pUrvavat samajI levu joie. asurakumAranI vaktavyatA e ja prakAre samajI levI joie, jevI samuccaya jIvanI mAraNAntikasamughAta sabandhI vaktavyatA kahI che, pazu vizeSatA e che ke asurakumAranA vigraha traNa samayanA kahevA joie. tAtparyAM e che ke jevA nArakanA vigraha traNa samayanA kahyA che, tevA ja asurakumAranA paNa vigraha kahevA joIe, yuktipUrvavat samajI levI joIe. e prakAre jevI lakhAinI apekSAe kSetra jaghanya agulanA asaMkhyAtamA bhAga mAtra ane utkRSTa asakhyAta yAjana kahyu' temaja asurakumAra padamAM paNu kahI levu joie, asurakumArAthI laIne izAna devalAka sudhInA deva pRthvIkAyika, akAyika ane vanaspatikAyikanA rUpamAM paNa utpanna thAya che. jyAre koI soMkalezamaya adhyavasAyavALA asurakumAra potAnA ja kuMDaLa vigerenA ekadezamAM pRthvIkAyikanA rUpamAM utpanna thanArA hoya ane te mAraNAMtikasamudhAta kare che, tyAre jadhanya lakhAinI apekSAe agulane asa`khyAtamA bhAga mAtra kSetrane ja vyAsa kare che. zeSa vaktavyatA pUrvavat arthAt samucyaya jIvanI vaktavyatAnA samAna ja samajI levI joI che. jevI vaktavyatA mAraNAMtikasamughAta saMbaMdhI asurakumAranI kahI che, tevI ja nAgakumAra, suvarNa kumAra, agnikumAra, vidyutsumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dikumAra, pavanakumAra, sta natakumAra, viklendriya, paMcendriya tica, manuSya, vAnabhyantara, jyAtiSka ane vaimAnikanI paNa samajI levI joIe ekendriyanI vaktavyatA samuccaya jIvanA samagraharUpathI jANI levI joie. s0 12aa zrI prajJApanA sUtra H 5 405 Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaikriyAdisamudyAta vizeSa kA nirUpaNa vaDiyAda samudughAtavaktavyatA zabdArtha -(3IvA nuM maMte ! kicanamughari moTa) he bhagavan ! jIva diyasamudughAtathI samavahata thayela (monittA) samavahata thaIne tene puche nimarU) je pudgalone bahAra kADhe che. (tehi naM aMte ! hiM) he bhagavan! te pugelethI (vaphA re maLe ?) keTalA kSetra ApUrNa thAya che? (vaphA ) keTalA kSetra pUrNa thAya che? (voyamAM !) he gautama ! (rImALo) zarIra pramANa mAtra (yamarANA) vikhaMbha ane bAhalyathI (nAyamena) laMbAImAM (@oona' bAra saMverUmari) jaghanya aMgulane asaMkhyAtamo bhAga (3oNenuM saMkaDuM kothaLAphaM) utkRSTa saMpAta jana (pratiliM) eka dizAmAM (viviflaM vA) athavA vidizAmAM (varUNa re) eTalAM kSetra (ga) ApUrNa hoya che (ghaNA re ) eTalA kSetra spaSTa thAya che. (maMte ! vaphavANa gagm ?) he bhagavana ! te keTalA kALamAM ApUrNa thAya che (gajhala ke keTalA kALamAM pRSTa che ? (noramA ! samarUM vA, sumaraNa vA, tivamaLa vA vija) he gautama ! eka samayanA, be samayanA, agara traNa samayanA vigrahathI (gaphAsa baoLe) eTalA kALamAM A pUrNa thAya che (gaphAra ) eTalA kALamAM pRSTa thAya che (aaN vaM cera nava vaMcariyA vi) zeSa teja pAMca kriyAvALA paNa thAya che. (gva nerA vi) eja prakAre nAraka paNa (nava) vizeSa (gAyAmeLa jJaaomi anurANa mAMjarU mA) laMbAImAM jaghanya aMgulane asaMkhyAtamo bhAga (raznonuM saMvedanAruM goLArUM riliM) utkRSTa saMkhyAta jana eka dizAmAM (gaNA ) eTalA kSetramAM (devaphAstrAva) keTalA kALamAM (taM reva na nIva!) tyAM jevA jIvanadamAM (vaM ka81 rUcaNa taer kasupujAra4) e prakAre jevI nArakanI vaktavyatA tevI asurakumAranI (navaraM) vizeSa (gmhiM rivisiM yA) eka dizAmAM athavA vidizAmAM (vaM lAva thaLiyakumAraH) e ja prakAre yAvat svanitakumAranI. (vAkAryarata nIM nIvANa) vAyukAyikanI jevI jIvapadamAM navaraM riliM) vizeSa zrI prajJApanA sUtra : 5 406 Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ke eka dizAmAM (FritikrioLiyasta nivAM 44T necara) paMcendriya tiryaMcanA kathana samuccaya nArakanA samAna. (jIve mane ! tecANamugdhAdi morA) he bhagavan! jIva taijasasamudughAtathI samavahata thayela (monittA) samavahata thaIne tene vo nijhumag) je pudgalene kADhe che. (Li mete ! vohiM , he bhagavana ! te pudgalathI (varUNa jhayLe) keTalAM kSetra ApUrNa thayA have De) keTalA kSetra pRSTa thayA? (yaM kadeva rezvara samughA taheva) e ja prakAre jema kriyasamudraghAta tevA ja (navara gAmeLa aMgura kalekajhara mA) vizeSa AMgalane asaMkhyAtame bhAga (saM saM re) zeSa teja (ghauM kAra mAMicakSa) eja prakAre mavat vaimAnikanA (navaraM vaMciMdritikiaoLicaraNa) vizeSa paMcendriya tiryacanA (unra) eka dizAmAM vAra lejo amuo) eTalA kSetra ApUrNa thayA (patha le che) eTalAM kSetra pRSTha thayA. (kIve mane ! nArAyaNamughaTui samoNa) he bhagavan! jIva AhAragasamudhAtathI samavahata thayela (mogarA) samavahata thaIne tene je gama) je pudgalone bahAra kADhe che (tehii mate ! jomhiM) he bhagavan! te pagalethI (varUNa ghare gaom) keTalA kSetra purita thayA? (varaNa le chekeTalAM kSetra pRSTa thayAM ? (jo sarIraghamALamere vivAraMmavALAM) he gautama ! viSaMbha ane bAhathathI zarIranA barAbara(nAyAmeLa, kaNaomi TwAsa saMgarUmA) laMbAImAM jaghanya aMdulane asaMkhyAtame bhAga (3oleluM akSarajJAruM goLAkuM) utkRSTa asaMkhyAta yAjana (hi) eka dizAmAM (gud ) eTalA kSetra (jamavLa vA, dusamAja nA tisamarUgLa vA) eka samayanA, be samayanA athavA traNa samayanA (vijA) vigrahathI (gage 1Na puom) ATalA kALamAM pUrNa thaI 0 varUNa pATaNa de) eTalA kALamAM pUrNa thaI. (tenuM maMte ! poDhA) he bhagavana! te pudgalo (ArUkSaNa nizuma) keTalA zrI prajJApanA sUtra : 5 407 Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALamAM bahAra nikaLe che? (camA kagof "to mudattakaNa) he gautama! jaghanya AMtarmuhUrtamAM (vobaM to muttara) utkRSTa aMtamuhUrtamAM. temAM mete ! jA gira chUDhA mari) he bhagavan! bahAra kADhelAM pudgala (gADuM tatha jADuM mArUM kA sattA) tyAM je prANe, bhUta, cha ane sane (migmtti) ahita kare che (jJA ti) yAvat niprANa kare che. (tefhaMto baM mete ! te bIje diNi ?) he bhagavan! temanAthI jIvane keTalI kriyAo thAya che ? (noinA virU ti zirijha he gautama? kadAcit traNa kriyAvALA (siya jas jiriNa) kadAcit cAra kiyAvALA (phira vaMja iiNa) kadAcit pAMca kriyAvALA. (mate ! kIyA diAi ) he bhagavana ! teo te jIvathI keTalI kiyAvALA che? (jorA! ghartha jeva) he gautama! eja prakAre pUrvavatu. (naM re te jhINA kaomhiM jIvA varaMvAva) he bhagavan ! te jIva ane te cha anya jIvonI paraMparAthI ghAta karIne (ru viviA) keTalI kriyAvALA che. (noramA ! ti uriyA vi. 3 jiriyA ki vaMja jiriyA vi) he gautama ! traNa kiyAvALA paNa, cAra kiyAvALA paNa, pAMca kiyAvALA paNa (aaN majUre vi) e ja prakAre manuSya paNa. | sU0 13 muM TIkArtha-have vaikriyasamudraghAta AdinA viSayamAM nirUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! jIva vaikiyasa muddaghAtathI samavahata thayela samavahata thaIne je vaikriya yogya zarIranI aMdara rahela pudgalene bahAra kADhe che potAnAthI judAM kare che, te pudgalathI keTalAM kSetra ApUrNa thAya che? keTalAM kSetra pRSTa thAya che? vacamAM-vacamAM koI pradezane sparza na thAya te paNa ApUrNa thayela kahevAya che, tethI ja bIjo zabda vyApta thavAno prayoga karela che, jenAthI e pragaTa karela che ke vacamAM keI pradeza chUTe na hoya-AkAzanA pratyeka pradezamAM vyApta thayela hoya. zrI bhagavAna uttara Ape che- gautama ! jeTale zarIrane vistAra che ane jeTaluM zarIranuM bAhaya che arthAta sthUlatva che, teTalA temaja laMbAImAM jaghanya aMgulane zrI prajJApanA sUtra : 5 408 Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMkhyAtamA bhAga ane utkRSTa sakhyAta yAjana kSetra eka dizAmAM athavA vidizAmAM ApUrNa thAya che--vyApta thAya che. ahI' laMbAImAM utkRSTa sa`khyAta yAjana pramANa kSetranu vyApta thavu' kahela che te vAyukAyikA sivAya nAraka AdinI apekSAe samajavuM joie. kemake nAraka Adi vaikriyasamudhAta jyAre kare che teA tevI jAtanA prayatna vizeSathI sakhyAta ceAjana pramANa AtmapradezanA daMDanI racanA kare che, asaMkhyAta ceAjana pramANa da'DanI racanA nathI karatA. paNa vAyukAyika jaghanya ane utkRSTa mAMgalanA asaMkhyAtamA bhAganA ja daMDa race che. ATalA pramANavALA daDanI racanA karI rahela te nArakA vigere teTalA pradezAmAM tejasa zarIra AdinA pugalAne AtmapradezathI bahAra kADhe che tyAre te pudgalAthI ApUrNa ane vyApta te kSetra laMbAImAM utkRSTa rUpathI paNa sakhyAta yAjana ja hAya che. kSetranuM A pramANa kevaLa vaikriyasamuddhAtathI utpanta prayatnanI apekSAthI kahela che. jyAre koi vaikriyasamudUdhAtane prApta karIne mAraNAntikasamuAtane prApta kare che ane pharI tIvratara prayatnanA khaLathI utkRSTa dezamAM traNa samayanA vigrahathI utpatti sthAnamAM Ave che, te samaye asakhyAta vaijana lAMbu kSetra samajI levuM joIe. paraMtu asa.khyAta yAjana pramANu kSetrane ApUrNa karavuM mAraNAntikasamuddhAta janya hAvAne kAraNe ahI tenI vikSA nathI karAi, A kAraNathI asakhyAta ceAjana na kahIne saMkhyAta ceAjana ja kahyuM che. A ja rIte nAraka, pAMcendriya tiyA~ca caiAnika ane vAyukAyikanI apekSAthI pUrvokta prANavALA lAMkhA kSetranA pUrNa thavAnA niyamathI eka dizAmAM ja bhajavu joie. nAraka jIva parAdhIna ane alpa RddhivALA hAya che. pAMcendriya tiya ca alpa RddhivALA hoya che. ane vAyukAyika viziSTa cetanAthI vikala hAya che. A kAraNathI jyAre te vaikriyasamudUdhAtanA Ara Mbha kare che, tyAre svabhAvataH ja AtmapradezeAnA daDa kADhe che ane AtmapradezathI pRthak thaine pudgaleAnA svabhAvathI ja zreNI mujakha gamana thAya che, vizreNImAM gamana nathI thatu. A kAraNathI nArako, pa Mcendriya tiya cA ane vAyukAyikAnA pUrvokta AyAma kSetra eka dizAmAM ja samajavA joIe. vidizAmAM nahI' paraMtu bhA napati, vAnatara, jyotika ane vaimAnika deva tathA manuSya svecchApUrvaka vihAra karavAvALA che, svacchaMda che ane viziSTa labdhithI sApanna paNa che. A kAraNathI teo vidizAmAM paNa viziSTa prayatno dvArA AtmapradezanA daMDa kADhe che. AthI tee eka dizAmAM ane vidizAmAM paNa pUrvokta kSetrane ApUrNa ane vyApta kare che. upasa dvAra karatAM kahyuM che-ATaluM kSetra ApUrNa hAya che, ane ATaluM kSetra vyApta hAya che. vaikriyasamuddhAtane prApta koi jIva kAladhama ne paNa prApta thai jAya che ane vigraha dvArA utpattideza sudhI pahoMce che. tethI vigrahagatine laine kAlanI prarUpaNA TharavAne mATe kahe chezrI gautamatvAmI-he bhagavan ! te pUrvakti pramANavALuM kSetra vigrahagatithI utpatti deza paryanta keTalAkALamAM pUrNa thAya che, keTalAkALamAM vyApta thAya che ? zrI prajJApanA sUtra : 5 409 Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama! eka samayanI, be samayanI athavA traNa samayanI vigraha gatithI pUrvokta pramANakSetra ApUrNa thAya che ane pRSTa thAya che. e ja prakAre vigraha gatinI apekSAe maraNa samayathI laIne utpatti deza paryanta utkRSTatA pUrvokta pramANa kSetra ApUrNa traNa samayamAM thAya che. temAM ethe samaya lAgatuM nathI. vidiyasamuddaghAtagata vAyukAyika paNa prAyaH trasa nADImAM ja utpanna thAya che ane trasa nADImAM vigrahagati adhikathI adhika traNa samayanI hoya che. upasaMhAra karatA kahe che-eTalA kALamAM pUrvokta pramANavALA kSetra ApUrNa thAya che, eTalA samayamAM thAya che. tyAra pachInuM vaktavya vedanA samudraghAtanA samAna ja samajavuM joIe. yAvat te vaktavya A prakAre che he bhagavan! te bahAra kADhelAM pudgala vaikiya muddaghAta karanArA jIvanA Atmapradeza dvArA spaSTa kSetramAM je prANa, bhate. che ane satveno abhighAta kare che. temane Avarta patita kare che, saparza kare che, saMghAtita kare che, saMghathrita kare che, parita 5 pahocADe che, mUrzita kare che, niprANa kare che, te pudgalonA nimittathI te jIvane keTalI kriyAo lAge che? zrI bhagavAna A praznano uttara Ape che-de gautama traNa kiyAe paNa, cAra kriyAo paNa athavA pAMca kriyAo paNa lAge che. vaikriyasamuddaghAtagata pudgalothI pRSTa jIva vaikrisamudUghAta saMbaMdhI pRSTa thaIne vichU (viMchI) Adi kadAcita paritApa utpanna na kare te traNa kriyAvALA thAya che, paritApa utpanna kare te cAra kriyAvALA thAya che. ane prANenuM vyaparopaNa kare te pAMca kiyAvALA thAya che, kemake sarSa AdithI zarIrathI pRSTa thanAranuM daMza dvArA jIvanathA rahita thaI javuM pratyakSa siddha che. zrI gautamasvAmI prazna kare che he bhagavAna! te jIva ane te ja anya jIvone parAMparAthI vighAta kare te temane keTalI kriyAo lAge che? - zrI bhagavAna gautama ! traNa kriyAo paNa cAra kriyAo paNuM, ane pAMca kriyAo paNa lAge che. samuccaya jIvanI samAna vaikriyasamuddaghAtagata nArakanuM kathana paNa samajI levuM joIe. paNa samuccaya jIvathI vizeSatA e che ke labAImAM jaghanya aMgulane asaMkhyAtamo bhAga, utkRSTa saMkhyAta ejana, eka dizAmAM kahevuM joIe. vidizAmAM nahI yukti pUrvavat che 8 saMhAra karatAM kahe che-samuccaya jIva saMbaMdhI viki rAmu sA tagata purUSanA pudgala dvArA pRSTa pramANa kSetra te pudgalathI ApUrNa ane spaSTa samajavuM joIe. pUrvokta kSetra keTalA kALamAM pUrNa thAya che? keTalA kALamAM pRSTa thAya che ? zrI bhagavAn uttara Ape che-jIva padamAM jevuM kathana karyuM che, tevuM ja ahIM samajavuM joIe. tAtparya e che ke eka samayanI, be samayanI athavA traNa samayanI vigrahagatinA dvArA jeTalA kSetra apUrNa ane rakRSTa thAya che. jevI vaktavyatA nArakanA kriyasamuddaghAtanI zrI prajJApanA sUtra : 5 410 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahI che, tevI ja asukumAranI samajavI joIe. vizeSatA e che ke asurakumAranA vaikriyasamudgha tagata temaja AtmapradezathI pRthapha karelA pagalethI eka dizAmAM athavA vidizAmAM te kSetra ApUrNa ane vyApta thAya che. yuti pUrvavata che. asurakumAranI samAna nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vidhu kumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dikumAra, pavanakumAra ane svanitakumAranA vakriyasamuddaghAtanI vaktavyatA paNa samajI levI joIe. vAyukAyikanA vekiya samuddaghAtanuM kathana samuccaya jIvanA vaikiyasamughAtanA samAna ja kahevuM joIe. paNa vizeSatA e che ke, vAyukAyika jIvanA pudgala dvArA ekadizAmAM ja ukta pramANavALuM kSetra ApUrNa ane pruSTa thAya che, vidizAmAM nathI thatuM, pacendriya tiryacanI vaktavyatA barAbara nArakanA vaikriyasamuddaghAtanI vaktavyatAnA samAna samajavo joIe. manuSya, vAnavyantara, tiSka ane vaimAnikanA vaikriyasamuddaghAtanI vaktavyatA samagra rUpathI asurakumAranA vekiyasamuddaghAtanI vaktavyatAnI jema ja samajI levI joIe. have tejasa samudughAta sambandhI prarUpaNa kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! jIva taijasamughAtathI samavahata thaIne sthita pudgalene pitAnA zarIrathI bahAra kADhe che. bhagavad ! te pudgala dvArA keTalAM kSetra ApUrNa kare che ? keTalAM kSetra pRSTa thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! jema jIvana kiyasamughAta karI che, tevo ja taijasasamudughAta paNe kahevuM joIe, paraMtu vaikriyasamughAtanI apekSAe taijasasamuddaghAtamAM vizeSatA e che ke te ja samuddhAta saMbaMdhI pudgala dvArA laMbAI jaghanya AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAganuM kSetra ApUrNa ane pRSTa karAya che. bAkInI taijasUsa muddaghAtanI vaktavyatA pUrvokta vaikriyasamuddaghAtanI vaktavyatA jevI ja che. A rIte samuccaya jIvanI samAna asurakumAra vagere bhavanapationAM, paMcendriya tiya cAnAM manuSyanAM, vAnacaMtanAM tiSkana, ane vaimAnikanAM taijasUsamudughAtanI vaktavyatA paNa samajavI joIe. tejasasa muddaghAta cAreyanAM devanikAyikamAM, paMcendriyatiyaM mAM ane manuSyamAM hoya che, AnA sivAya nAraka vageremAM nathI hote te devanikAya vageremAM nathI hotuM e devanikAya vigere traNe atyaMta prayatnazAlI hoya che. tethI jyAre teo taijasasamudraghAtane Ara bha kare che, tyAre jaghanya rUpathI paNa la bAI meM AgaLanA aMsakhyAtamAM bhAganuM kSetra ApUrNa thAya che saMkhyAtamA bhAganuM zrI prajJApanA sUtra : 5 411 Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI thatu. utkRSTa rUpathI saMkhyAta ceAjana pramANa kSetra pUrNa thAya che, jaghanya ane utkRSTa rUpamAM dekhADela A kSetra 5'cendriyatiya ca ceAnikAne cheDIne eka dizA athavA virdizAmAM samajavu joie. pacendriyatiya ca te eka ja dizAmAM ApUrNa kare che, vidizAmAM nahI. A ja abhiprAyane spaSTa karavA mATe kahyuM che-vizeSatA e che ke pacendriyatiya ca yathAkta pramANa kSetrAne te pudgalethI eka ja dizAmAM pUrNa ane vyApta kare che. A rIte ATaluM kSetra ApUrNa thAya che, eTaluM kSetra sRSTa thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! jIva AhArakasamrudhAtathI samavata thayA, samavahata thaine te je AhAraka ceAgya peAtAnA zarIranAM aMdara rahelA pudgalAne mahAra kADhe che, he bhagavan ! te pullethI keTaluM kSetra ApUrNa thAya che ? keTaluM kSetra pruSTa thAya che ? zrI bhagavAn-he gautama! zarIranA jeTalA vistAra che ane jeTalI meDhAi che, teTalA kSetra vistAra ane viSNubhanI apekSAe ApUrNa ane pRSTa thAya che, lakhAInI dRSTie jaghanya AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAga ane utkRSTa sakhyAta ceAjana sudhI eka dizAmAM te pudgalethI ApU ane pRSTa thAya che. vizeSa vidizAmAM te pudgala kSetrane ApU agara vyApta nathI karatA, e prakAre eTalA arthAt pUrvokta kSetra Ap thAya che. eTalA kSetra spaSTa thAya che. vigrahanI apekSAe eTalA kSetra keTalA pRSTa thAya che, e jijJAsA thatAM kahyuM che samayanA vigraha dvArA pUrvakta kSetra ApUrNa AhAraka samuddAta mANuseAmAM ja thai zake che. manuScAmAM paNa temane ja thAya che je caudapUrva nu adhyayana karI cukela DhAya, caudapUrvanA adhyetAemAM paNa kaI-kaI AhAraka labdhinA dhAraka muniyAne ja thAya che, badhAne naDI.. kALamAM te pudgaleA dvArA ApNa ane ke-eka samayanA e samayanA athavA traNu ane pruSTa thAya che. te caudapUrvanA adhyetA ane AhAraka labdhinA dhAraka purUSa jyAre AhArakasamu dUdhAta kare che tyAre jaghanya ane utkRSTa rUpathI pUrvokta kSetrane AtmapradezethI pRthak karela pudgalAthI eka dizAmAM A ane pRSTa nathI karatA, badizAmAM ApU ane spaSTa kare che, dizAmAM je ApUNu ane byApaka hoya che, tene mATe bIjA praya. tnanI AvazyakatA hoya che. kintu AhAraka labdhinA dhAraka temaja AhArakasamuddhAta karanArA te suniye gaMbhIra hoya che ane temane evuM koi prayeAjana paNu nathI hAtuM, tethI ja te A bIjo prayatna karatA nathI. e prakAre mAhArakasamudhdhAtagata keAi jIva mRtyune prApta thAya ane grihathI utpanna thAya che. vigraha adhikathI adhiSTa, traNa samayanA hoya che. eja abhiprAyathI Avu kahyuM che- eka dizAmAM ATalAM kSetranA paza karyAM tathA eka samayanA e samayanA athavA traNa samayanA, zrI prajJApanA sUtra : 5 412 Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! e pudgalene AhArakasa muddaghAta karanArA keTalA samayamAM bahAra kADhe che ? zrI bhagavAna gautama ! jaghanya paNa antarmuhUrtamAM ane utkRSTa paNa antarmuhUtamAM AhArakasamuddaghAtagata pudgalene bahAra kADhe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! bahAra kADhelA te pudgala je kSetramAM vyApta thAya che, te kSetramAM sthita je prANe, bhUta, che ane sane ghAta kare che, yAva-temane Avarta patita kare che, paze kare che, saMghAtita kare che, saMghathrita kare che, paritApa pahe cADe che, mUchita kare che. prANathI rahita kare che, temanA kAraNe jIva keTalI kriyAvALA thAya che-te jIvane keTalI kriyAo lAge che? zrI bhagavAna-he gItama! kadAcit traNa, kadAcit cAra ane kAcita pAMca kriyAo AhArakasamuddaghAtagata jIvane lAge che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! AhArakasamudughAtagata pagale dvArA pRSTa te jIva AhArakasamudraghAtavALA jIvanA nimittathI keTalI kriyAvALA thAya che ? zrI bhagavAna-he gautama ! eja prakAre samajavuM arthAt kadAcituM keI traNa kriyAM. vALA hoya che, kadAcita koI cAra kiyAvALA ane kadAcit pAMca kiyAvALA hoya che. tAtparya e che ke AhArakasamudraghAta dvArA bahAra kADhelAM pagalethI pRrTa thayela te che jyAre AhArakasamughAta karanArA manuSyane koI prakAranI pIDA pahoMcADavAmAM samartha nathI thatA tyAre traNa kiyAvALA hoya che, jyAre temane paritApa pahoMcADe che, tyAre cAra kiyAvALA hoya che, kemake zarIrathI pRSTa thatA viMchI vagere paritApajanaka jevAmAM Ave che. jyAre te jIve te AhArakasamudraghAta kartAne jIvana rahita kare che te pAMca kiyAe vALA thAya che, kemake zarIrathI spaSTa thanArA sarpa Adi jIvana rahita karanArA paNa jevAmAM Ave che, have AhArakasamudraghAta kartA jIvanA dvArA mArI nAMkhAnArA jIvanA dvArA je bIjA jIva mArI nakhAya che ane anya jIve dvArA mArI nakhAnArA AhArakasamudagha ta kartA jIvanA dvArA mArI nakhAya che temanI apekSAe kriyAonuM nirUpaNa kare che- zrI gautamasvAmI-he bhagavana! AhArakasamuddaghAta karanArA te jIva ane AhAraka samuddaghAtagata jIva saMbaMdhI pudgala dvArA pRSTa te ja anyaprANi paraMparAthI ghAta kare che, te ghAtanA kAraNe temane keTalI kriyAo thAya che? zrI bhagavA-he gautama! pUrvokta yuktinA anusAra teo traNa kiyAvALA paNa hoya che, cAra kriyAvALA paNa hoya che ane pAMca kriyAvALA paNa hoya che. te pAMca kriyAo A che-kAyika, AdhikaraNikI, prAASikI, pAritApanikI ane prANAtipAtika, zrI prajJApanA sUtra : 5 413 Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samuccaya jIvanA samAna manuSyanA AhArakasa muddaghAtanI vaktavyatA paNa samajI levI joIe, yadyapi AhArakasamudraghAta manuSyane ja thAya che, tethI ja samuccaya jIva padamAM je AhArakasamuddaghAtanI prarUpaNa karAI che, temAM manuSyane antarbhAva thaI ja jAya che. chatAM paNa daMDaka kamathI vizeSa rUpathI manuSyanA AhArakasamuddaghAtane paNa ullekha karAya che, e kAraNe ahIM punarUkti daSanI saMbhAvanA na karavI joIe. e sUtra 13 kevalisamudyAta kSetra kA nirUpaNa zabdArtha -(gara ii maMte ! mAviyavo jilamuraghANaM Namorasa) he bhagavana! bhAvitAmAM kelisamudraghAtathI samahata anagArane tene jamA nivattA vADhA) je carama-antima nirjarA pudgala che. (AmAM poNAtrA pamtta ?) te pudgale sUkSma kahelAM che? (samA) he zramaNa ! he Ayuzmana ! (vastromAM ca aaN te kuttA baM vihUti) zuM teo samasta lekane sparza karIne rahe che? (haMsA noramA ) hA, gautama ! (gaLaTIkaraNa mAvicaHLo jhimughAgha samosa) bhAvitAmAM kevalisamuddaghAtathI samahata anAgAranA (je jIma rijhA vALA) je carama nirjarA pudgala che (suhumAM te posTa gugram samajAvo) he zramaNa ! he AyuSyaman ! te pule sUkSma kahelAM che (zaSyone pi ra La sittA i fjadUti) saMpUrNa lekane sparza karIne rahe che. (43masthaLa maM! makhUNe) he bhagavan! chatmastha manuSya (hiM zivajJAApoLajhALa) te nirjarA pudgalanA (vi) kAMIka (ghaomLa) cakSurindriyathI (vaghavi) vaNane (dhe) prANendriyathI gaMdhane (vA ) rasanendriyathI rasane (jAna ghA vANaM) athavA paze. ndriyathI sparzane (jAna pAsa6) jANe dekhe che? (noramA Lo phaLa sama) he gatama! e artha samartha nathI. (se LaLa maMte ! u yura:-93mathenuM magRhe tehiM LijhALogAnaM) he bhagavana! kyA hetuthI evuM kahyuM che ke chadmastha manuSya te nirjara pudgalane (jo viMna ghaom/ ui, idha saM sef ii no kALarU pAsarU) kicit cakSurindriyathI varNane, dhrANendriyathI gaMdhane, rasendriyathI rasane, sparzendriyathI parzane nathI jANatA nathI dekhatA ? zrI prajJApanA sUtra : 5 414 Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | (mogama!) he gatama! (bace nuM naMguThThI) A jambuddha 5 nAmaka dvIpa (sarova sAdA nadamaMtaig) badhA dvIpasamudranA badhAnA vacamAM che (Hvavueg) badhAthI nAno che (da) geLa (teqcayaMDhAvaMfu) telanA puonA AkArano che ( havAisaMdALagi) goLa rathanA paDAnA AkArane che (dde puThThA#LiyAvaMTALasaMTiNa) geLa kamaLanI kaNikAnA AkArane che (va6 vagioogvaMtaMThAnavaMta) geLa cadramAnA AkArano che ( kogaLanagi) eka lAkha yeAjana (rAmavira ) laMbAI pahoLAImAM (ttiLi sozaNagaNadakSar) traNa lAkha jana (rosTararakSAe) sola hajAra (koni sattAvI rogam) base sattAvIsa yojanA (fsa ica ose) traNa kosa (badrIyaM dhanuracaM) eka aThayAvIsa dhanuSya (te ja purANuM) tera AMgaLa (truM ja) ane aDadhe AgaLa kivi vizeartha) kicit vizeSAdhika (viveveja') paridhithI (Hon) kahela che. (aaN maDhiNa nAva mAlavaNa) mahAna RddhivALA yAvata mahAsukhavALA deva (ii) eka (f) maTI (viva) vilepana sahita (vaMdhanamuLacaM) sugaMdhanI DabbIne (gAya) grahaNa karIne teM ava ) tene bole che (taM maruM zaii viskenar fidhasamuwAthe gavattA ) vilapa thI bharelI eka moTI DabbIne khelIne. ( rUmeva ) ema karIne (vaDhaLyuM igIvaM lI) sapUrNa jammuddhipa nAmaka dvIpane (ti ichattivAhiM) traNa capaTI mAM (tattavRtto) ekavIsa vAra (bagvariyadittAT) bhamIne (rAmA ejJA) zIgha AvI jAya (nU jogamA !) have nizcaya he gautama ! (se vatte laMgurI vIve) te saMpUrNa jambudvIpa nAmaka tapa (tefchuM ghANavohiM ) te gaMdha pudgalathI (3) pRSTa che? (haMtA ku) hA, pRSTa che. (imathenuM zothamA ! khUNe) he gautama ! chadmastha manuSya (kainiM pANapurA) te gaMdha pudgalethI (ciMji) kiMcita (6om aoT) cakSuthI varNane (aaN dhaM) nAkathI gaMdhane (raNef ) jIbhathI rasane (AnuM ) sparzendrithI sparzane (bAbarU pAsa) vANa-dekhe che. (maa mo phaLadde sama) he bhagavana ! A artha samartha nathI (je pAchaLe joyA ! zrI prajJApanA sUtra : 5 415 Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gvaM yudag) e hetuthI he gautama ! evuM kahevAya che (43mAM may) chadmastha manuSya (telaM nijhADhALa) te nirja pudgalene (no viniyaomi , if , sef , jANef iaaN jJAna pAsa) kiMcita netrathI varNane, nAkathI gaMdhane, rasendriyathI rasane, pazendriyathI sparzane nathI jANatA-dekhatA. (kudumA te vosTa gunttA samajAvo) he zramaNa, AyuSyana, te pudgale sUphama kahelA che (sadahora prettA vivi) samagra lekane raza karIne teo rahelA che. je sU0 14 TIkA :-pahelAM nirUpaNa kareluM che ke chae vedanA vagere chAtmaki samuhUghAtanI racanA karavAmAM ochAmAM ochI ane adhikathI adhika ATalAM kSetra AtmAthI judAM karAyAM tema ja dArika vagere zarIranI aMdara rahelA pudgalathI ApUrNa thAya che. have te dekhADe che ke kevalisamuddaghAtamAM te pudgala dvArA keTalAM kSetra vyApta karAya che? zrI gautama svAmI-he bhagavana! bhAvitAtmA kevali samudraghAtathI samavahata anagAranA je carama arthAta kevali samuddaghAtanA cothA samayanA nirguNa pugale che, te pudagale zuM sUkSama kahelAM che? zrI bhagavAna -he gautama ! satya che te nirjarA pudgala arthAta nijIrNa pudgala samagra lekane vyApta karIne rahelAM che bhAvitAtmA kevali samudraghAtathI samahata anagaraje carama samayavatI arthAta cothA samayanA pudgala che, teo sUma kahelAM che te zramaNa ! he Ayuman ! gautama ! te pule samagra lokane vAta karI rahelAM che. zrI gautamasvAmI- he bhagavan! zuM chadmastha manuSya te nirjarA pudgalene kAMIka vaNe grAhaka cakSu IndriyathI varNane, gaMdha grAhaka nAsikAthI gaMdhane, rasa grAhaka jIbhathI rasane, sparza grAhaka parzanendriyathI sparzane jANe-dekhe che? - zrI bhagavAna he gautama ! A artha samartha nathI arthAt chadmastha manuSya te pudgalenA varNa, gadha, rasa vagerene sAmAnya rUpathI nathI jANI zakatA ane vizeSa rUpathI paNa nathI jANatA zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zA hetuthI ema kahevAya che ke chatmastha manuSya te niI pudgalone nathI jANatA. te cakSurindriyathI temanA rUpane, dhrANendriyathI gaMdhane, rasanendriyathI rasane ane sparzanendriyathI sparzane nathI jANatA-dekhatA? zrI bhavAna-he gautama ! A jarabudvIpa samasta dvIpamAM ane samudranA madhyamAM che, badhAthI nAno che kema ke, jambudvIpathI laIne badhA samudra ane dIpi vistAra zrI prajJApanA sUtra : 5 416 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bamaNa-gamaNe che. e ja prakAre jambudvIpathI laIne AgaLa lavaNasamudra ane dhAtakIkhaMDa vagere dvIpa che, te badhA pitAnAthI AgalA dviIpa-samudrathI laMbAI paheLAmAM bamaNuM ane paridhimAM paNa ghaNA moTA che. e kAraNe jambudvIpa badhAthI nAkhe che. te jambudvIpa vRtta arthAta vartulAkAra che, kema ke telamAM taLelA pukhAnA AkAre che. telamAM taLelA yuvA prAyaH barAbara goLa hoya che, ghImAM taLelA nahIM. e kAraNe ahIM telamAM taLela kahela che. te jambudvIpa vartula che kema ke teno AkAra rathanA cakranA samAna maMDalAkAra che, te varte che. kema ke kamanI karNikAna samAna AkArane che. eja prakAre te vartala che, kema ke pUrNimAnA cadranA AkAre che. te laMbAI paheLAImAM eka lAkha jana che, traNa lAkha seLa hajAra base satyAvIsa jana, traNa gabhUti eka aThayAvIsa dhanuSya ane sADAra AgaLathI kAMIka adhikanI tenI paridhi che. kaI mahAna trAddhinA dhAraka deva heya yAvata mahatI tivALA hoya, mahAbaLavAna, mahAna yazasvI temaja mahAsaukhyavAna hoya, te deva savilepana arthAta lAkha vagerenAM DhAMkaNAvALI gaMdhadravyathI paripUrNa samudagaka (DAbalI) agara kaI viziSTa pAtrane laIne khele, te savilepana temaja gaMdha dravyathI paripUrNa samudgakane kholIne saMpUrNa jambudvIpa nAmaka dvIpanA traNa capaTImAM arthAt traNa capaTI vagADavAmAM jeTalo samaya lAge che teTalA samayamAM traNa-sAta arthAt ekavIsa vAra cakakara lagAvIne zIgha AvI jAya te hiM gautama! te gandhanA pagalethI saMpUrNa jambudvIpa vyApta thAya che? zrI gautamasvAmI uttara Ape che-hA, pRSTa thAya che. zrI bhagavAna he gautama! chatmastha manuSya zuM te gaMdha pudgalene zuM sAmAnya athavA vizeSa rUpe ja Ne che? zuM te netrathI temanA te vaNIne dhrANendriyathI tenI gaMdhane, rasanendriyathI temanAM rasane ane sparzenidrayathI sparzane jANe-dekhe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! A artha samartha nathI, arthAt chamastha manuSya te mane nathI jANe ke dekhI zakatA. zrI bhagavAna-he gautama ! e hetuthI ema kahevAya che ke chatmastha manuSya te nirjarA-pudgalene cakSurindriya dvArA rUpane, dhrANendriya dvAra gaMdha, rasanendriya dvArA rasane ane sparzanendriya dvArA saMparzane nathI jANatA-dekhatA. he zramaNa, he AyuSmana ! he gautama! enuM kAraNa e che ke teo nirjarApuzgala arthAt nIrjIrNa thayela pudgala sUkSama hoya che teo saMpUrNa lekamAM vyApta thaIne rahe che. tAtparya e che ke jema jabUdvIpamAM vyApta te gaMdha pudgalo chamasthanI cakSuri driya Adi dvArA grAhya nathI thatAM, e ja prakAre saMpUrNa lekamAM vyApta te nirNa pudgala paNa sUkSama hovAne kAraNe chadmasthAnI indriyo dvArA bahuNa nathI karI zakAtAM ema kaheluM che. je sU0 14 zrI prajJApanA sUtra : 5 417 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevalIsamudyAta ke prayojana kA nirUpaNa kevalisamughAtanuM prayojana zabdArtha :-(aa ja maMte ! jhilamughA najI) he bhagavan! kayA prajanathI kevalisamudraghAta kare che? (noramA ! jarurata jattAri Hiaa aNILA) he gautama ! kevalInA cAra karma kSINa nathI hotAM (veviyA) vedanA nahIM karAyelAM (LikivLaT) nirjarane prApta nahIM thayelAM (avaMti) hoya che. (saM -vebine, bhASA, nA, jo) te A prakAre-vedanIya, ayuM nAma, gotra (saka jadupare che veginne krame vara) temanA vedanIya karma badhAthI adhika pradezavALA hoya che (savuthone mArA jo phuva) badhAthI ochA temanA Ayukama hoya che. (virapaM samaM ) teo viSamane sama kare che (vaMthaLe idi 2) bandhanothI ane sthitithI (viramaNIyAra vaMdhamhiM diNi 2) bandhana ane sthitithI viSamane sama karavAne mATe (g4 haju jevI samoDhaLa6) e prakAre nizcayathI kevali kevalI samudraghAta kare che tevuM vaju samudAcaM chaThTha) e prakAre samuddaghAtane prApta thAya che. (sada vinaM mete ! devazI ramodati ?) he bhagavan! zuM badhA kevalI savahata thAya che? ( va = mate ! vesTinamuthArtha chari ) he bhagavana ! badhA kevala samudraghAtane prApta thAya che ?(noramA ! jo ) he gautama! A artha samartha nathIema nathI thatuM. (sAkALa turIraM vaMthaLe didi 2 movaLaSmA ) jemanA bhavopagrAhI karmabandhana temaja sthitithI Ayu kamanA barAbara hoya che (sughArtha che i mcha3) te kevalI samudaghAta nathI karatA 1 ! (iTULa samudAcaM)samuddaghAta na karIne lagatA vIjiLA) anaMta kevalajJAnIjInendra (rAmaraviMT) jarA ane maraNathI sarvathA rahita thayela (siddhi sAruM jayA) varagati siddhine-zreSTha siddhine prApta thayelA che. 2 ( samaUI maMte ! bAvAvALe gum ?) he bhagavan! AvAjIkaraNa keTalA samayanAM kahela che? (camA ! maleka samA vaMtomuttiyA mArIne pUom) he gautama ! asaMkhyAta samayanA AntarmuhUrtanA AvAjIkaraNa kahela che. (rU samagi mate ! jasTisamughAd goLa ? he bhagavan! kevalisa muddaghAta keTalA zrI prajJApanA sUtra : 5 418 Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayanA kahyA che ? (noyamA ! phulama panne) he gautama ! ATha samayanA kahyA che. (jJa jJaddA) te A prakAre-(paDhame samajyuM jarU) prathama samayamAM daMDa kare che (vIr samay vAka ittepha) bIjA samayamAM kATa kare che (tattva samak maMtha re) trIjA samayamAM manthAna kare che (patthe samar hoLa' re) zaithA samayamAM lekane vyApta kare che (paMcame samad hoya' pahilA) pAMcamA samayamAM leAkapuraNane sa'kece che (chaThThuM samad maMtraM pahilA6) chaThThA samayamAM mathAnane sakoce che (sattaman saman vArDa DDiA) sAtamA samayamAM kapAne saMkoce che. (barRme ttama TUMka di ra) AThamA sayamAM krUDane sakAce che (chUTa rijJAottA) daMDane sakucita karIne ( to chA) tapazcAt (sIrahya sava) zarIrastha thaI jAya che. (se na aMte ! taddA samughANa ) he bhagavan! e prakAre samuddata prApta kevalI (minannojIMga) zu' manayeAganA upayega kare che. (vajJaLa nuM#7) vacana cegane upayAga kare che ? (vhAyajJoza nuMna) kAyayeAganA upacAga kare zuM? (nocamA no maLano jhuMgara, no jJomAM nuGga, kAcano' guMjJak?) he gautama manAyeAganA upayoga nathI karatA, vacanayeganA upayAga nathI karatA paNu kayayeAganA uyoga kare che. (vhAyajJoza'nuMnamALe niM orAhiyAyajJoLanuM'r ?) kAyayeAgane upayoga karI rahelAM zu auDhArika kAyayeAganA upayoga kare che ! (gohiyamIlAlazAcoLa nuMT) audArika mizra zarIra kAyayeAganA upayAga kare che? (dri vaikatricIrAyagoLa' nuMJarU ?) zuM vaikriya zarIra kAyayetranA upayoga kare che ? (va-triyamIsAnIjAyajhona' sunna4 ) vaikriya mizra zarIra kapaceganA upayAga kare che ? (f TCAgalarIjAyajhona' nuMTMTM) zuM AhArakazarIra kAyayeAganA upayAga kare che ? (AhArananIsAsarIjhAyagoLa guMgarlR ?) AhAraka mizrazarIra kAyayeAgano upayoga kare che ? kAyayeganA upayega kare che, audArika zarIrakAyayeNanA paNu audArika mizra zarIra (jimnAsarI Ayanona' jIMgaTM) zu kANu zarIra (toyamA ! oyisarIdAyajJoLa' vi guMjJa) he gautama ! upayAga kare che. (bora'cillamIsAsarIra yajJoLa' vinrujJaTM) kAyayeAganA pazu upayoga kare che. zrI prajJApanA sUtra H 5 419 Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (no veraviNarIra vacanof Yjhara) vaikriya zarIra kAganA upaga nathI karatA no vevimInArIrAjanor ) kriya mizrazarIra kAgane paNa upayoga nathI karatA. (no mahArAjI jAcakonuM nuM jhara) AhAraka zarIra kAyathegane nathI jANatA (jo kAmInArIvAcako nuMjharu) AhAraka mizra zarIra kAyayegane paNa nathI jANatA (mArIrAyano ja ) kAmaNa zarIra kAgane jANe che. (TDhamahuM tanaug) prathama ane aSTama samayamAM (borADhicarIrathano ) dArika zarIra kAyayoga upaga kare che. (viti chazttama, samagg) bIjA, chaThThA ane sAtamA samayamAM (corAtriI mIsA saradAyano DuMga6) dArika mizra zarIra kAyAgane upayoga kare che. (tariyAvasthAMvamaramANu) trIjA, cethA ane pAMcamAM samayamAM (mIrAso zuMst) kAmaNa zarIra kAyegane upayoga kare che. sUtra 15 | TIkAtha:-kevaliyAnA samudughAtanuM projana pragaTa karavAne mATe prarUpaNa karAya che- gautamasvAmI-De bhagavad ! kevali kayA prajanane lidhe samuddaghAta kare che arthAt kevali te kRtakRtya hoya che, temanuM ke I prajana bAkI nathI hatuM te pachI samudraghAta karavAne hetu zuM che? zrI bhagavAna gautamajyAre kevalinA cAra prakAranA karma kSINa nathI hotAM, kemake temanuM pUrNapaNe vedana nathI hatuM, karmonA kSa te niyame karI tyAre thAya che jyAre temanA pradezathI athavA vipAkathI vedana karI levAmAM Ave. kahyuM paNa che-badhAM kama pradezathI bhagavAya che, vipAkathI bhegavavAnI bhajanA che. tAtparya e che ke kaI karma vipAkathI bhegavAya che, keI nathI gavAtAM paNa pradezathI niyame karI bhagavAya che. te te cAra karmaNa nathI thayAM, kemake temanA vedana nathI thayAM. e kAraNe temanI nirjarA nathI thaI arthAt teo AtmapadezathI pRthapha nathI thayAM. - te cAra karmo A che-vedanIya, Ayu, nAma ane gotra e cAra karmothI jyAre vedanIya karma badhAMthI adhika pradezevALA hoya che, nAma ane getrakarma pazu ghaNu zrI prajJApanA sUtra : 5 420 Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezavALA hoya che ane Ayukama badhAthI thoDA pradezevALA hoya che, tyAre kevalI baMdhana ane sthitithI te viSamane sama kare che, jethI cArene ekI sAthe kSaya thaI jAya che. yeganA nimittathI je baMdhAya che arthAt AtmapradezanA sAthe eka meka thAya che, temane baMdhana kahe che, e prakAre bandanane artha che kama paramANu vedanAne samaya (kAva) sthiti kahevAya che. e banethI vedanAdi karmone AyukarmanI barAbara kare che. kahyuM paNa che-kama dravya bandhana kahevAya che, ane vedana kAlane sthiti kahe che. kevalI samudraghAta dvArA bandhana ane rithatithI viSama kamane sama kare che ke 1 . Aja kevalI samuddaghAtanuM prajana che. tAtparya e che ke jyAre arihaMta kevalInuM AyuSya ochuM hoya che ane vedanIya Adi traNa karmonI sthiti temaja pradeza adhika hoya che, tyAre te badhAne samAna karavAne mATe samudaghAta karAya che, samuddaghAta karavAthI ukta cAre pradeza ane sthiti kALamAM samAnatA AvI jAya che, samuddaghAta na kare te Ayu karma paDelAM samApta thaI jAya ane traNa kama zeSa rahI jAya evI sthiti yA te traNa karmonI sAthe teo mokSagatimAM jAya agara navIna AyukarmanA baMdhana kare paraMtu A banne vAtane asaMbhava che. muktadazAmAM kamazeSa nathI rahI zakatAM ane kevalI navIna AyunuM bandhana paNa nathI karI zakatA. e kAraNathI teo samududhAta dvArA vedanIya Adi traNa karmanA pradezanI viziSTa nirjarA karIne tathA temanI lAMbI sthitine ghAta karIne temane AyuSya karmanA barAbara karI le che, jenAthI cAre kamene kSaya eka ja sAthe thAya che. kahyuM paNa che-AyukamanI samApti thatAMnI sAthe parizeSa traNa kamanI samApti na thAya te sthitinI A viSamatAne dUra karavAne mATe kevalisamudyA kare che 1che kevalInuM AyuSya jyAre antarmuhUrta zeSa rahI jAya che tyAre sthiti ane bandhana pradeze thI cAre karmone sama karavAne mATe samudughAta kare che ke 2 zrI prajJApanA sUtra : 5 421 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have gautamasvAmI vizeSa parijJAnane mATe punaH prazna kare che-he bhagavan! zuM badhA kevalI samuddaghAtamAM pravRtti kare che, zuM samuddaghAtane prApta thAya che ? zrI bhagavAna he gautama ! A artha samartha nathI, athavuM ema nathI thatuM. badhA kevalI samuddaghAtane mATe pravRtta nathI thatA. badhA samuddaghAta paNa nathI karatA paraMtu jemanAM vedanIya Adi karmonI sthiti AyukarmathI adhika hoya che, teo ja samuddaghAta kare che. jemanA vedanIya Adi karmonI sthiti AyukarmanI sthitinA samAna ja hoya che. te samadughAtanA vagara ja eka sAthe cAre karmone kSaya karIne siddhi prApta karI le che. kahyuM paNa che-jenAM vedanIya vagere kama pradeza ane sthiti paNa daSTIthI AyukarmanI barAbara hoya che teo kevalI samuddaghAta nathI karatAM 5 1 - samughAta karyA vagara ja ananta kevalI bhagavAna jarA ane maraNathI sadAne mATe sarvathA mukta thayA che ane uttama gati siddhine prApta thayAM che, je 2 | abhiprAya e che ke je kevalInAM vedanIya vagere traNa karma pradeza ane sthiti kALanI apekSA AyunA barAbara hoya che, teo samudughAta nathI karatAM samudughAtanAM vagara ja cAre ya karmone ekI sAthe sama karIne te mukti prApta karI le che kahyuM che jenAM cAre ya karma svabhAvatA samAna hoya che, te ekI sAthe temane kSaya karIne samuddaghAta karyA vagara ja siddhi prApta kare che ke 1 | samasta karmone kSaya thaI gayA pachI AtmAnuM pitAnA zuddha svabhAvamAM sthita thavuM siddha che. kevalI samuddaghAta karyA pahelA AvAjIkaraNa karAya che. tethI AvAjIkaraNanI prarUpaNA karavA mATe kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! AvAjIkaraNa karavAmAM keTale samaya lAge che? AtmAne mokSanI prApti mATe abhimukha kare-mokSanI tarapha lagADe tene AvAjIkaraNa karavuM kahevAya che. athavA zubha mana vacana ane kAyA sAvajana kahevAya che. jenA dvArA mokSa Avarjita athatu abhimukha karAya te AvAjIkaraNa che. kahyuM paNa che-Avarjana arthAt upaga athavA vyApAra kaI-kaI tene Avajita karaNa paNa kahe che Avarjita arthAt bhavatvanA kAraNe mokSagati gamananI prApti abhimukha, tenuM je kAraNa arthAt zubhagane vyAvRtta kare che, te AvarjikaraNa che. keI AcArya ene AjikaraNa kahe che, jeno abhiprAya A che-A arthAta maryAdAthI-kevalInI draSTithI jana karavuM arthAt zubha bhegene vyApta karavA. - zrI bhagavAna uttara Ape che-he gautama! AvAjIkaraNa eka antarmuhUrtanuM hoya che, ane te antarmuhUrtamAM asaMkhyAta samaya samajavo joIe. Azaya e che ke AvA jIkaraNane jaghanya samaya asaMkhyAta samayanA antamuhUrta pramANa che. zrI prajJApanA sUtra : 5 422 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvakaraNanA pachI, vinA vyavadhAnanA kevalisamuddhAMta AraMbha karI devAya che. te kelisamudghAta keTalA samayanA hoya che ? te kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! kelisamuddAta keTalA samayane hAya che ? bhagavAn hai gautama ! kelisamuddAta ATha samayane hAya che te A prakAre che- prathama samayamAM daMDa kare che, bIjA samayamAM kapATa kare che, trIjA samayamAM mathAna kare che, ceAthA samayamAM leAkane pUrita kare che, pAMcamA samayamAM lekapuranA sa`kaca kare che, chaThThA samayamAM mathAnanA sakeca kare che, sAtamA samayamAM kapATanA saMkAca kare che ane AThamA samayamAM daMDaneA saMkeca kare che, daMDane saMkoca karyA pachI pUt zarIrastha thaI jAya che. e prakAre prArabhanA cAra samAmAM alpapradezAne phelAvatA jAya che ane pAchalA cAra samayeAmAM temanA sakAca karatA jAya che. kahyu paNa che--' kevalI prathama samayamAM upara ane nIce leAkAnta sudhI tathA vistAramAM pAtAnA deha pramANu daMDa kare che, bIjAmAM kapATa kare che, trIjAmAM manthAna ane ceAthAmAM lAka pUraNa kare che. pachI pratileAma saharaNa karIne arthAt viparIta kramathI saMkaca karIne svadehastha thai jAya che / / 1-2 / / kelisamuddhAtamAM manAyeAga AdinA vyApAranA vaktavyatA kahe che-- zrI gautamasvAmI-ke bhagavan! samuddhAgata kevalI zuM manAyeLanA vyApAra kare che, vacanaceAganA vyApAra kare che, athavA kAyayeAganA vyApAra kare che ? zrI bhagavAna- gautama ! samuddhAtagata kevalI maneyAga ane vacanayoganA vyApAra nathI karatA, paNu kAyAmanA vyApAra kare che, kAyayogamAM paNa audArika kAyayoga audA rika mizrakAya yoganA ane kANu kAyayoganA ja vyApAra kare che, khIjA koI kAyayoganA nahIM, e nirUpaNa karavAne mATe kahevu che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! samudmAtagata kevalI kAyayogane vyAvRta karatA chatAM zu audArika kAyayegano vyApAra kare che, zu' audArika mizra kAyayogano vyApAra kare che? zu' vaikriya zarIra kAyayoganA prayoga kare che ? zu' vaikriya mizra zarIrakAya ceAganA prayoga kare che ? zu AhAraka zarIra kAyayeAgano vyApAra kare che, zuM AhAraka mizra zarIra kAyacAgano vyApAra kare che, athavA zu kAmaNa zarIra kAyayegano vyApAra kare che? zrI bhagavAna-he gautama ! samuddAtagata kevalIkAyayeAgano vyApAra karatAM chatAM audA rika zarIra kAyayoganA paNa vyApAra kare che, audArikamizna zarIra kAyacAganA pazu zrI prajJApanA sUtra H 5 423 Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyApAra kare che, paNa vaikriya zarIra kAyayAganA vyApAra nathI karatA, vaikriya mizra zarIra kAcAganA paNa vyApAra nathI karatA, AhAraka zarIra kAyayeAganA vyApAra nathI karatA, AhAraka mizra zarIra kAyayeAganA paNa vyApAra nathI karatA paNu kANu zarIra kAyayAtrane vyApAra kare che. A samayeAmAMthI prathama ane aSTama samayamAM audArika zarIrakAyayoganA upayAga kare che, bIjA ane chaThThA ane sAtamAM samayamAM audArika mizra zarIra kAyayeAgane prayAga kare che, ane trIjA, cAthA ane pAMcamA samayamAM kANu zarIra kAyayeAganA vyApAra kare che. bhASyamAM paNa kahyuM. samuddhAtagata kevalI maneyAga ane vacanayoganA prayoga nathI karatA te pahelA tathA AThamA samayamAM audrArika cAganA prayogo kare che, bIjA, chaThThA ane sAtamA samayamAM audArika mizra yAgano prayoga kare che ane trIjA, cothA tathA pAMcamA samayamAM kArmAMNu zarIra kAyayAgano vyApAra kare // 1-2 // // sU0 155 kevalIsamuddAta kA vizeSa kathana kaeNlisamuddhAtanI vizeSa vaktavyatA zabdA :-le na maMte ! taddA samuthAcavaNa siAra, vunnarUM mukhyara, piinAvyA, savavuvALa aMta' re) he bhagavan! A prakAre samuddhAtane prApta kaeNvali siddha thaI jAya che ? buddha thaI jAya che, mukta thaI jAya che? parinirdeNa prApta kare che ? sa duHkhAnA anta kare che ? (toyamA ! no rUdre samadre) he gautama ! A artha sama"nathI-prema nathI thaI zakatu. (se na to pattiniyattaya) te enAthI pratinivRtta thAya che (vRttiniyattittA) pratinivRta thaine (to pacchA) tapazcAta (maLaloga vinunnarU) manAyeAganA paNa vyApAra kare che (vadgoLa vi jhunna) vacanayogano paNa vyApAra kare che (vhAyajJovi nuMnna) kAyayeMgano paNa vyApAra kare che. (maLajhona' nuMnamALe) manAyeAganA vyApAra karatAM chatAM (urdU samaLajJo nuMnara ?) zuM satya manAyeAganA vyApAra kare che? (mosamaLanona' krugar ?). zuM mRSAmanAyoganA vyApAra kare che ? (sa2AmolamaLajJona`nujJA) satya mRSA manAyeganA vyApAra kare che? (asa2Amonamananona' nruttaTM ?) asatyA mRSA manAyeAganA vyApAra kare che ? (hocamA ! Bcamananona suMla) he gautama ! satyamanoyoganA prayAga kare che zrI prajJApanA sUtra : 5 424 Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( mosamano kuMka6) mRSA maneyegane vyApAra nathI karatA tene sAmosamagajAM zuMs6) sayAmRSA manAyegane prayoga paNa nathI karatA (asaragrAmosamano kuMgA) asatyAmRSA manoganA vyApAra kare che. (vaphano gunamALe) vacanaganA prayoga karatA chatAM ( ivavakof ygara) zuM satya vacanaganA prayoga kare che ? (nosavo ) mRSAvacanagane praga kare che, (ttarAmosavarUdyo DuMgarU) zuM satyamRSA vacanaprayoga kare che? (gavA) athavA (maravAno varUi ja6) asatyAmRSA vacanane gana prama kare che? (! sadavaro nuM) he gautama! satyavacanayogane upayoga kare che. (no mosavo ) mRSA vacanayogane vyApAra nathI karatAM teno saravAmoravAko nuMs) satya-mRSA vacanogane vyApAra nathI karatA (rAmovirUno if kuMgaphu) asatya-mRSA vacanagane pravega kare che. (kAcano suMgamALe) kAgane pravega karatAM (bAjache vA) Ave che (eka vA) jAya che (nijha vA) rokAya che (nirIkA vA) bese che (tucaka vA) sUve che hAthe vA) lAMghe che ( jU na ghaT) vizeSa rUpathI lAghe che (vahidArirtha) paDihArI-jene pAchu ApI zakAya (pIDhArekanA saMthArAM vaghacqms) pIDha, payA, za, saMsmAraka pAchAM kare che. je sUve TIkArtha -have kevavimuddaghAtanA viSayamAM vizeSa jANavA mATe kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! daMDa kapATa vagerenAM kramathI samudraghAtane prApta thayela kevali zuM samudughAta avasthAmAM ja siddha arthAt nihitArtha thaI jAya che? buddha devIjJAnathI jANe che ke huM nizcitarUpe samasta karmothI dUra thatAM niSTi vArtha thaI jaIza ? karmothI vimukta thaI jAya che? parinirvANane prApta thAya che arthAta kamasaMtApathI rahita thaI javAne kAraNe zItIbhUta thaI jAya che ane zuM samasta dukhane aMta lAvI de che? zrI bhagavAna he gautama ! A artha samartha nathI, athana kevali samudaghAta avasthAmAM siddha ja hoya, buddha. mukta parinivRtta ane sarvaduHkhahIna nathI hotAM, kema ke te samaye temanAM yogeno nirodha nathI hatA ane saMgIna siddhi prApta nathI thatI. zrI prajJApanA sUtra : 5 425 Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudraghAta kevalI samudaghAtathI nivRtta thAya che ane nivRtta thayAM pachI managane paNa vyApAra kare che, vacanagane paNa vyApAra kare che ane kAyayogano paNa vyApAra kare che, tAtparya e che ke teo kevalI samudraghAta dvArA viSama rithativALA nAma, gotra ane vedanIya karmane AyukarmanI barAbara sthitivALA banAvI le che. te samaye aMtarmuhUrtamAM ja temane parama padanI prApti thAya che. paraMtu te samayamAM paNa anuttapipAnika deva dvArA manathI pUchelA praznane mane vargaNAnAM pudra male grahaNa karIne managane vyApAra kare che te manovega rAyamane yoga athavA asayAmRSAmanega hoya che. A abhiprAyathI kahe che zrI gautamasvAmI-ha bhagavad ! manegane vyApAra karatA kevalI satya mane yogane vyApAra kare che? athavA mRSA manoyogane vyApAra kare che? athavA asatya bhUSA mane gane vyApAra kare che ? zrI bhagavAna-he gatama! samudghatithI nivRtta kevalI satya manegano vyApAra kare che, mRSA mAgane vyApAra nathI karatAM, satyabhUSA mAgane paNa vyApAra nathI karatAM, paraMtu atyAmRSA manegane thApAra kare che. zrI gautamasvAmI-ha bhagavan! vacanagane prayoga karatAM samudraghAtathI nivRtta kevalI zuM satya vacanagane praveza kare che, mRSA vacanone pravega kare che? satya mRSA vacanayogane prayoga kare che ? athavA asatya bhUSA vacanayogane prayoga kare che? zrI bhagavAna-he gautama ! samudraghAtathI nivRta kevalI satya vacanayogane prayoga kare che, mRSAvacanayogane prayoga karatAM nathI, satyamRSA vacanayogane paNa prayoga nathI karatA, asatyamRSA vacanayogane prayoga kare che. samudraghAtathI nivRtta kevalI gamanAgamana vagere zArIrika kriyAo karatA dArika vagere kAyayogano paNa prayoga kare che, A kahe che-kAyayogane prayoga karatA kevalI Agamana kare che, gamana kare che, rekAya che, bese che, sUve che, pasavADA badale che, u9laM. ghana ane pralaMghana kare che-arthAt eka sthAnethI bIjA sthAna para Ave-jAya che, UbhA thAya che, bese che, zramane dUra kare che, pasavADA badale che, koI jagyAe uDatA pharatAM jIva-jaMtuo ane bhUmi temanAthI vyApta hoya te temanI rakSA mATe ulaMghana ane pralaMghana paNa kare che. svAbhAvika cAlamAM je DagaluM bharAya che, tenAthI thoDuM lAMbu DagaluM bharavuM-ne ullaMghana kahevAya che. ativiTa caraNanyAsane palaMghana kahe che sa 16 . zrI prajJApanA sUtra : 5 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sayogAvasthA meM siddhi Adi ke abhAva kA kathana zabdA :--(te ja taddA takono briApha lAva aMta kare) temA te prakAranAM saMyogI siddha hAya che cAvat a Mta kare che ? (nocamA! no phaLa, samaTra) huM gautama! A atha samartha nathI. (se La) te (puththAmetra) paDelAM ja (fLaphsa) sa'nI (vicitra jJattayAsa) cendriya paryApta (jJajjaLa viddha) dhanya yAgavALAnAM (heTThA (asaMvegamuLaddILa') asa khyAta guNahIna (vama) paDaeNlAM (maLajJoLa) manAyogane nima) rAke che. (to baLatara) te pachI (veciva jJattacarala) dvandrIya paryAptanA (garjJonimsa) jaghanya rogavALAna (aTTA) nIce (vijJamuLaddIna') asakhyAta guNahIna (Trornsa) khIjA' (vaTTunaoNna') vacanayoganA (niAr)nirAdha kare . che. (satro gaLatara) te pachI (ca La) ane (munnumamsa vaLAnIyamsa) sUma punaka jIvanA (valajJattayamsa) aparyAptanA (naLajJonisa) jaghanya yogavALAnA (heTTA) nIce (saMvegna guLIiLuM) asaMkhyAta guNahIna (tattva vAyajJoLa nima) trIjA kAyayeAganA nirAdha kare che. (se na aa vALa) te keTalI A upAyathI (DhamAM maLagoLa' nirdemas) prathama manAyoganA nidha kare che (maLagoLa nimittA) manAyeganA nirodha karIne (yajJona nihaMmaGga) vacanayogane nirodha kare che (vajhona' nirdeminnA) vayana ceganA nidha karIne (vhAyajJopa' nirgama) kAyayogano niradha kare che. (nAyalona' nirdeminnA) kAyayeAgeAnA nirAdha karIne (koLiyoT re) yogAnA nirodha kare che (jJono, rettA) cegeAnA nirodha karIne (baloLAM vAGapha) ayugaddha prApta kare che (aloya vALittA) Ayogatva prApta karIne (si~) dhIme (kSmapaMcavavAraCAha) pAMca hatra akSara uccAraNa jeTalAM kALamAM (saMvegasamaruM prato mudyuttiya melenittiyajJa) asa khyAta sAmayika aMta muhUtta sudhI-dhavAvALA zaileSa'karaNano aMgIkAra kare che. (ucanuLaleDhiya= Lamma) pU racita guNa zreNIvALA ka`ne (lIse seTelimadvAra) te zaileSo kALamAM (annaGejheai guLaleTioi) anna khyAtaguNazreNuiethI (asaMvaine navaSe) asakhyAta krama skaMdhAnA (laya) kSaya kare che. (laganna) kSaya karIne (leLijJanAmo) vedanIya, Ayu, nAma zrI prajJApanA sUtra H 5 427 Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane getra (kvete cattAra maeNre) A cAra kama prakAranA karmAzone (kujharva rave) ekI sAthe kSaya kare che gvaM vettA) ekI sAthe kSaya karIne (borAri haiyA HITchuM) dArika, taijasa ane phArmANa zarIrane (saMar viLa kadaife) pUrI rIte tyAga dvArA (vivajJa3) tyAge che (vijajJA ) tyAga karIne (3igNeDhI vakivaLo) ju zreNIne prApta thaIne (bALaTIgNa) aspRzata gatithI (UT ) eka samayamAM (avinaM) vinAvigraha maDIne (3DhatA). upara jaIne ( pAvara) sAkAra upaga-jJAnopagathI upayukta thaIne (sikaa6) siddha thAya che. (3) buddha thAya che (mudavapha) mukta thAya che (navayuvAna jaMta' re) sau duHkhano aMta lAve che (tatva fache mArU) tyAM siddha thaI jAya che. (tenuM tatha siddhAM mayaMti) te siddha tyAM AvA paNa hoya che (traNa) zarIrathI rahita (nIvALA) saghana Atma pradezevALA (TUMkaLAvava7) darzana jJAnamAM upayukta (niTriyA) kRtArtha (nIyA) nIraja (niyaLa) nikaMpa (vi1i ) karma ke ajJAnanAM timirathI rahita (viyuddhA) pUrNa zuddha (sAyamanAthaddha vaI niti) zAzvata bhaviSya kALamAM rahe che. ( Trei maM! vaM purava6) kayA hetuthI he bhagavAna evuM kahyuM che ke (taif) ItyAdi pUrvavata. (ya! jJAnAmag vIcAmAM vidvAnaM) he gautama ! jema AgamAM saLagelA bIjethI (punaSi) pharI paNa (baMDuhagI ja mava6) aMkuranI utpatti nathI thatI. (gvameva) eja rIte (siddhALavi) siddhonI paNa (mavINa raNu) kama bIjenAM baLI javAthI (grf) pharIthI (muvI) janmapatti (aa mApha) nathI thatI. (tenAM ! izva yudamg) A hetuthI he gautama ! evuM kahyuM che vagere pUrvavat. (nirijhaUTNaagaNA) sau dukhethI pAra thayelA (kArUnAgavaMdhavimuar) janma, jarA, maraNa temaja baMdhanathI sarvathAmukta (sAracaM) sadeva (baravAvA) bAdhArahita (viEti) rahe che () sukhI (sudaMpattA) sukhane prApta. sU001 chatrIsamuM pada samApta TakArya -kevalI jyAre samuddaghAta avasthAmAM hoya che, tyAre temane siddhi prApta zrI prajJApanA sUtra : 5 428 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thatI nathI. e prarUpaNA karavAne mATe kar3e che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kevalI daMDa kapATa AdinA kramathI samuddhAtane prApta thaine, pachI tenAthI vikRta thaine zu` sacegI avasthAmAM ja siddha thAya che yAvata badhA duHkhanA aMta kare che ? zrI bhagavAna-he gautama! A artha sama nathI arthAt ema nathI thaI zakatuM karmonI laghutAnA kAraNe antarmuhUta kAla kahelA che. anya AcAya jaghanya antarmuhUta" utkRSTa cha mAsa mAne che. tadantara zailezIkaraNanu je kathana karAyelu che, tenAthI prAtihArikAnuM paravata na karavAnu` ja saMbhaLAya che, bIjAnA agrahaNa paNa thaI jAya che. tadanusAra antarmuhUta sudhI yathAyeAgya kevalI traNa cAgeAnA vyApArathI yukta hAya che. tadanantara atyanta nizcala, legyAthI atIta, ane utkRSTa nizanA hetubhUta dhyAnane prAraMbha karavAne mATe avazya ja cegano nirodha karavAne mATe prayatnazIla thAya che, kemake cAganI vidyamAnatAmAM ukta prakAranuM dhyAna thaI zakatu' nathI, lezyAnA yAganI sAthe anvaya ane vyatireka che arthAt lezyA hAtAM cAya hAya che ane kezyAnA abhAvamAM cega nathI hAtA, vastuta: cega pariNAma ja lezmA che. tethI jyAM sudhI cega pariNAma che, tyAM sudhI lezyA avazya ja hoya che. e prakAre vaiganI vidyamAnatAmAM lezyAtIta (alezya) dhyAna thavAnuM asabhavita che. tenA sivAya jyAM sudhI cetra che, tyAM sudhI ka`bandha paNa thayA kare che, paNa te kabandha kevala ceAganA kAraNe thAya che tethI traNa samaya sudhInA haiAya che. prathama samayamAM kanu` bandhana thAya che. bIjAmAM vedana thAya che ane trIjA samayamAM te karmAM niraNa ( aka) thaI jAya che. eja prakAre pU-pUrva karmInA vinAza thatA rahetA paNa pratyeka samaya e samaya, sthitivALA karmonA nirantara khAMdha thatA rahevAthI mekSa nathI thai zakatA e kAraNe mekSa zrI prajJApanA sUtra H 5 429 Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptine mATe yAgane niradha thavA Avazyaka che. kahyuM paNa che tapazcAt kevalI vaizyAnA nirodha karavAne mATe kahe che. cega nimittaka eka samayanI sthitivALA anyanA te nirAdha karatA rahe che. cega nimittaka eka samaya sthitivALA mandhanA teo nirodha kare che / / 1 / / kintu pratyeka samayamAM nUtanakarmonA bandha cAlu rahevAthI bandhanI paraMparA cAlyA kare che, e kAraNe te samaye mAkSa nathI thatA, yadyapi pUrva khaddhakarma sthiti nA kSayathI nirjINa thatA rahe che ! r|| krama rahita jIva zu vIya cAga dravyanA samayanI sthitivALA anya thAya che // 3 // sAthe nathI hAtA. tenA avasthAnathI e e prakAre kevalIsamudghAtathI nivRtta thaine traNe cAgeAnA vyApAra karatA rahe che. manAyAgamAM satyamanIyeAga ane asatyamRSAmanAyeganA tathA satyavacanayAtra ane asatyAmRSAvacanayoganA prayoga kare che, aukArika zarIrakAyayAganA dvArA teo gamana Adi kriyAo kare che ane pratihArI pITha phalaka Adi pAchA vALe che. tatpazcAta cogAnA nirodha kare che. Devalo sayoga avasthAmAM ja kema siddha nathI thaI jatA ? uttara-tenuM kAraNa e che ke ceAgabandhanuM kAraNa che. sayegI paramaneirAnA kAraNa bhUta zukaladhyAnane AraMbha nathI karI zakatA / / 1-3 !! kevalI meganA nirodha karatA pahelA manAyetranA nirodha kare che. paryApta mAtra sa'nI pa'candriya jIvanA prathama samayamAM jeTalAM maneAkUbyA hAya che ane jeTalA temanA vyApAra hAya che, tenI apekSAe asakhyAtaguNahIna maneyAganA pratyeka samayamAM nirAdha karatA rahI. asakhyAta samayamAM manAyegane purI rIte nidha kare che. kahyuM paNa cheparyApta mAtra sajJI temaja jaghanya cAgavALA jIpanA jeTalA manedravya hAya che ane temanA jeTalA vyApAra hoya che, tenAthI masa MkhyAta guNahIna manAyeAganA te samaya-samayamAM nidha kare che. Ama khyAta samayeAmAM mananA pUrNa rUpe nirodha karI de che ! 1-2 // e ja kahe che-te kevalI prathama yAganirodha karavAnI IcchA karatA chatAM sannI zrI prajJApanA sUtra H 5 430 Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ poMcendriya paryApta jaghanya cALavALA paNa echA saMkhyAta bhAgahIna maneyAganA pahelAM nirodha karatA chatAM tee asakhyAta samayeAmAM sampUrNa maneyeLane rokI de che, manoyoganA nirodha thai gayA pachI dvIndriya paryApta jaghanya cegInA vacana cegathI eAchA sakhyAta guNuddhIna vacanayuganA samaya-samayamAM nirodha karatA chatAM asaMkhyAta samayeAmAM pUrNa rUpathI khInna vacanayoganA nirodha kare che, jyAre vacanayogano paNa nirodha thai jAya che, tyAre aparyApta sUkSma Ne jIva je prathama samayanA utpanna ane jaghanya yogavALA haiya, te badhAnI apekSAe alpa vIvALA hAya, tenA kAyayAgathI echA asakhyAta guNahIna kAyacotranA samaya-samayamAM nirodha karatA chatAM asaMkhyAta samaye,mAM pUrNa rUpathI trIjA kAyayeAgane paNa nirodha karI de che. e kramathI kAyayeAgane paNa nirodha karIne kevalI samUmi sUmakriya, avinazvara, apratipAtI, dhyAnamAM ArUDha thAya che. e dhyAna dvArA te vana temaja udara Adi chidrone pUtikarI peAtAnA dehanA trIjA bhAga ochAmAM Atmapradezane saMkucita karI de che. bhASyamAM kahyuM paNa che-prathama samayanA utpanna, sUkSma, jaghanya caLavALA panaka ( nIlaNu-phulaNa ) jIvane je kAyayoga thAya che, tenAthI asakhyAta guruddIna kAyayeganA samaya samayamAM nirodha karI rahela peAtAnA zarIranA trIA bhAganA parityAga karI de che ema kahyu che !! 1 / ! asakhyAta samayeAmAM kAyayoganA pUrNa nirodha kare che-have prakRtavaktavyatAnA upa saMhAra kare che-- kaivalI bhagavAn A upAyathI sarva prathama maneyAgano nirodha kare che. maneyAganA nirodha karIne pachI vacanayAgane nirodha kare che. vacanayoganA nirodha karIne kAyayoganA nirodha kare che. kAyayogano nirodha karIne sampUrNa yoganA nirodha karI de che tyAre acAgatvane arthAt ayagI dazAne prApta kare che yogI dazA prApta karatA ja zailezI karaNa kare che. ane ghaNI utAvaLathI nahIM, bahu dhIrethI nahI. arthAt madhyamarUpathI pAMca hasva akSaronA--a. i, u, R, lU nA uccAraNa karavAmAM jeTaleA kALa lAge che, teTalA kALa sudhI zailezIkaraNa avasthAmAM rahe che. zailanA atha che sava savara rUpa cAritra, tenA iza arthAt svAmI zIleza kahevAya che. zIlezanI avasthAmAM zailezI che. kahyuM paNa che--zIlanA atha nizcayataH sarva savarUpa cAritra che. tenA praMza zIleza ane tenI tAtkAlika avasthA zailezI kahevAya che. // 1 // madhyama rUpathI pAMca hasva akSara jeTalA samayamAM khelAya che, eTalA kALa sudhI zrI prajJApanA sUtra H 5 431 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zailezI avasthAmAM rahe che. je 2 te samayamAM kevalI sUma kriyApratipAtI nAmaka tathA saMmUIima ki -apratipAtI nAmaka zukala dhyAnamAM lIna thAya che | 3 | te samaye kevalI kevaLa zailezIkaraNane ja prApta nathI karatA paNa zailezI kALamAM pUrva racita guNazreNanA anusAra asaMkhyAta guNa zreNiye dvArA asaMkhyAta vaidanIya vagere karmona skandhanuM pAka ane pradezathI lapaNuM paNa kare che. e prakAre antima samayamAM vedanIya, Ayu, nAma, ane gotra e cAre kane eka-eka sAthe kSaya thatAM ja dArika, tejasa ane kAmaNa, e traNe zarIrone saMpUrNa rIte tyAga karI de che. pachI ajaNIne prApta thaIne, eka ja samayamAM, vinA vigraha kAntamAM jaIne, jJAnepagathI upayukta thaIne siddha thaI jAya che. jeTalI paNa labdhi che, teo badhI sAkArapayogathI upayukta karI arthAta jJAno paganA samayamAM ja thAya che. anAkAre payukta arthAt darzane paganA samayamAM nathI thatI. siddhi badhAmAM uttama labdhi che, tethI ja te paNa sAkAro paganA samayamAM ja thAya che. kahyuM paNa che-kemake samasta labdhi sAkArapagavALAone ja thAya che tenA pachI upaganI pravRtti keme karI thAya che. ahIM sudhI e pratipAdana karAyuM ke kayA kamathI kevalI siddha dazA prApta kare che. have te batAve che ke siddha tyAM kayA svarUpamAM sthira rahe che? kAgrabhAgamAM je siddha birAjamAna che teo azarIra arthAt audArika vagere zarIrathI rahita hoya che, kema ke audyArikAdi zarIrane siddhatvanA prathama samayamAM ja teo tyAga karI de che. teo jIvana hoya che, arthAt temanA Atmapradeza sadhana thaI jAya che, vacamAM koI chidra nathI rahetuM, kemake sUmakriyA-apratipAti dhyAnanA samayamAM ja te dhyAnanA bhAvathI mukha, udara AdinA vivarene pUrita karI de che, teo darzanapaga ane jJAnapagamAM upayukta thAya che, kemake upayoga jIvane svabhAva che. e ja prakAre siddha kRtArtha thAya che, nIraja thAya che, arthAt baLamAna karmarajathI rahita thAya che, nimpa hoya che, kemake kampana kriyAnuM keI kAraNa tyAM nathI rahetuM. teo vitimira athata karmarUpI tamathI rahita hoya che. vizuddha arthAt vijAtIya dravyanA saMgathI rahita pUrNa zuddha hoya che ane sadA sarvadA tyAM birAjamAna rahe che, zrI gautamasvAmI-he bhagavan! kayA hetuthI evuM kahevAya che ke teo ddhi thAya che, azarIra, jIvaghana, darzana, jJAnamAM upayukta, kRtArtha, nIraja, niSpampa, vitimira zrI prajJApanA sUtra : 5 432 Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizuddha hoya che. tathA sadA-sarvadA tyAM birAjamAna rahe che? zrI bhagavAhe gautama! jema agnithI zekAyelAM bIjemAM aMkuranI utpatti nathI thatI, kemake agni temanAM aMkura janita sAmarthyane naSTa karI de che. e ja prakAre siddhonA karmarUpI bIja jyAre kevalajJAnarUpI agni dvArA bhasma thaI jAya che. tyAre temanI pharIthI janmathI utpatti nathI thatI, kemake janmanuM kAraNa karma che ane kamane samUla vinAza thaI jAya che. kAraNanA abhAvamAM kAryanI utpatti thaI zaktI nathI rAga, dveSa Adi vikArone sarvathA abhAva thaI javAthI punaH karmane bandha paNa saMbhava nathI. rAgAdi ja Ayu Adi karmanA kAraNa che ane temane pahelethI kSaya karI didhela che. kSaNa rAgAdinI punaH utpatti nathI thaI zakatI, kemake nimitta kAraNane abhAva che. rAgAdinI utpattimAM upAdAna kAraNa svayaM AtmA che. tenI hayAtImAM paNa sahakArI kAraNa vedanIya karma Adi vidyamAna na hovAthI karmanI utpatti nathI thaI zakatI, kemake bane kAraNathI utpanna thanAra kArya koI eka kAraNa nathI thatuM. agara eka ja kAraNathI kArya thaI jAva te bIjuM kAraNa akicikara thaI jAya ane pachI te kAraNa ja na kahI zakAya. siddhomAM rAgAdi vedanIya kamene abhAva hoya che, kemake teo temane zukala dhyAnarUpI agnithI pahelAM ja bhasma karI de che ane temane kAraNe saMkalezane paNa abhAva thaI jAya che. 2 gAdi vedanIya karmonI utpattimAM rAgAdi pariNati rUpa saMkaliza kAraNa hoya che. te saMkalezane siddhimAM saMbhava nathI, kema ke te rAgAdi vedanIya karmathI sarvathA mukta che. e prakAre rAgAdi vedanIya karmane abhAva che ane teo abhAva thavAthI punaH gAdinI utpatti nathI tharTI. kahyuM paNa che-kSINa rAgAdi punaH utpanna nathI thatAM kemake saha kArI kArano abhAva hoya che. je jIva rAgAdithI rahita che, temAM kaleza nathI thatA 1 : tenA abhAvamAM kamenA babdha nathI hotA ane e kAraNe punarjanma na thavAnA kAraNe siddha sadaiva siddhadazAmAM ja rahe che para tAtparya e che ke rAgAdine abhAva thaI javAthI Ayu Adi karmonI punaH utpatti nathI thatI ane karmonI utpatti na thavAthI temanA punama paNa nathI thatA. kahyuM paNa che-jema bIjanA sekAI javAthI tenAthI aMkura utpanna nathI thatA, eja prakAre kamabIjanA baLI javAthI bhavarUpa aMkura paNa nathI ugatA nA have prakRtano upasaMhAra kare che zrI bhagavAna-he gautama ! e hetuthI ema kahevAya che ke te kevalIo tyAMthI viddha thaI jAya che. teo azarIra, jIvaghana, darzanajJAnopaga, kRtakRtya, nIraja, nikampa, vitimira ane vizuddha thAya che. tathA sadA sarvadA tyAM virAjamAna rahe che. ziSTajananA ziSTAcAra prarUpaNAnI paraMparA e che ke granthanI AdimAM, madhyamAM ane antamAM maMgalAcaraNa karavuM joIe, kemake "prathA madhye vAje ma mAre" zrI prajJApanA sUtra : 5 433 Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tti ziSTAvAH tene anusarIne prastuta granthanI samAptimAM te ja siddha svarUpa, ke je paraM maMgalamaya che, ziSya praziSa vagerenI zikSAne mATe kaheluM che- "siddha bhagavAna samarata dakhathI pAra pAmI gayelA che, kemake janma, jA, maraNa ane jJAnAvaraNIya Adi karma rUpa bandhanethI sarvathA mukta thaI gayelA che, atae teo zAzvata arthAt sadaiva rahenArA ane avyAbAdha arthAt jemAM koI prakAranI bAdhA upanna nathI thaI zakartA, evA parama Atmika sukhane teo prApta kare che." mAsU0 1chA anteca-prajJApaneyaM bhavyAnAM, bhavabandhavimocanI // nirvANamAgaMgantRNAM bhUyAnizreyase zriye // 1 // zrI jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAla tiviracita prajJApanA sUtranI prameyabedhinI vyAkhyAnuM - chatrIsamuM pada samApta . 36 zrI prajJApanA sUtra : 5 434