________________
૨૬
નથી પણ તેમના જ્ઞાનને ગ્રહણ કરી શકાય છે. ફેમિલિ ડૉક્ટર જેમ એક જ હોય છે તેમ જ્ઞાની નિગ્રંથ ગુરુ કે જેમની આગળ પેટ છૂટી વાત કરી શકાય તે તો એક જ હોય. વળી એ ગુરુની આજ્ઞાથી અન્ય જ્ઞાની પાસેથી પણ જ્ઞાન ગ્રહણ થઈ શકે. જ્ઞાની પાસેથી ભલે જ્ઞાન
ગ્રહણ ન કરી શકીએ કે તેમને ગુરુ ન બનાવી શકીએ યા તો તેમની પ્રશંસા ન કરીએ પરંતુ તે જ્ઞાનીની નિંદા ટીકાની અશાતના તો ન જ થવી જોઈએ. જ્ઞાનીની અશાતના એ ધોર પાપ છે જે ગોશાળાએ કર્યું હતું.
પ્રબુદ્ધ જીવન
બાકી તો વીતરાગ સર્વજ્ઞ તીર્થંકર ભગવંતો જ સાચા દેવ અને હિતોપદેશક છે કેમકે વીતરાગ એવા સર્વજ્ઞ દેવ છે. એમની ભક્તિ જ છે થાય. પરંતુ ગુરુ ગમે તે હોય પણ તે છદ્મસ્થ અપૂર્ણ છે અને મોહ ગયો હોવા છતાંય તેમને હજી સંજવલન કષાયની એક કષાય ચોકડી પૂરો રાગ રહ્યો છે તેથી તેમના ભકત થવાય અને દોષ દેખાય તો સાક્ષી બની રહેવાય. આમ દેવના ભક્ત થવાય અને ગુરુના ભકત થવા સહ સાક્ષી બની હેવાય. એક જ્ઞાનીએ ફરમાવેલ છે કે રાગ છે.
તે ભગવાન નથી અને મોહ છે તે ગુરુ નથી.' બાકી તો ‘ગુરુ રહ્યાં છદ્મસ્થ અને વિનય કરે ભગવાન' એવું ચંડરુદ્રાચાર્યની દૃષ્ટાંત કથાથી કહેવાય છે. એજ ! કુશળ હશો |
આપે જે અજૈન જ્ઞાનીને સ્ટેશન ઉપર કેવળજ્ઞાન થયાની વાતનો ઉલ્લેખ કર્યો છે તેમને કેવળજ્ઞાન નહીં પા ઊંચું અધિજ્ઞાન જરૂર થયું હોવું જોઈએ. એવું મારું માનવું છે. તો જ અર્જન હોવા છતાં જૈન સિદ્ધાંતોનું એક બાળક કે અભણ ગામડિયો પણ સમજી શકે એવી બાળ ગામઠી તળપદી ભાષામાં નિરૂપણ કરી શકે. જે તત્ત્વજ્ઞાન જ્ઞાની
ગુરુ કે શાસ્ત્રોથી મેળવવામાં મગજની નસો ફાટી જાય તે સીધી સાદી સરળ ગામઠી ભાષામાં પીરસ્યું છે કે જેવું સિદ્ધસેન દીવાકરસૂરિજીની ભાષા ન સમજનાર ભરવાડને વાદી વૃદ્ધદેવસૂરિજીએ પીરસ્યું હતું. વળી પાંચ આજ્ઞાના પાલનરૂપ તથા ‘ભોગવે એની ભૂલ’, ‘બન્યું તે ન્યાય', ‘અથડામણ ટાળો', 'એડજસ્ટ એવરી વૅર’, ‘દોષ સેવાય તો તુરત જ પ્રતિક્રમણ કરો 'ના સૂત્રોથી સૂત્રાત્મક પ્રાયોગિક જ્ઞાન પીરસ્યું.
છે.
XXX
ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૪
ગુરુએ આપેલ છે અને તેથી ગોવિંદ કરતાં ગુરુનું પદ ઊંચું છે તેથી પ્રથમ નમન ગુરુને કરવાના રહે છે.
ડિસે. '૧૩ના અંકમાં તંત્રી લેખમાં શરૂઆતમાં જ એક દોહરો
લખવામાં આવેલ છે. એના બારામાં મારી દૃષ્ટિએ કોઈક લોકોએ
ગેરસમજ ફેલાવેલ છે, અને ફેલાવી રહ્યાં છે.
મારી દૃષ્ટિએ એનો ખરો અર્થ એમ થાય છે કે, જ્યારે જીજ્ઞાસુને પ્રશ્ન થાય છે કે, 'ગુરુ અને ગોવિંદ બન્ને ઊભા છે. પ્રથમ નમન કોર્ન કરું ? ત્યારે ગુરુ ગોવિંદ પ્રત્યે અંગુલી નિર્દેશ કરીને કહે છે, પહેલાં ગોવિંદને પગે લાગ,
બીજી લાઈન છે ‘બલિહારી ગુરુ દેવ કી જીસને ગોવિંદ દિયો બતલાય' આનો અર્થ એમ ક૨વામાં આવે છે કે ગોવિંદ અંગેનું જ્ઞાન
કેટલાંક લેભાગુ ગુરુઓ ગોવિંદ કરતાં પણ પોતે ઊંચા છે એમ સમજાવવા આ દોહરાનો પ્રથમ બતાવ્યો તેમ ખોટો અર્થ કરે છે. અમારા પિતા ખુબ જ ધાર્મિક વૃત્તિના હતા. એમની ધાર્મિકતા વિવેકપૂર્ણ અને ખરી સમજદારીથી ભરપૂર હતી. એઓ જૈન સાધુઓને ખૂબ જ માન આપતા, ગચ્છ કે પંથને ગાકાર્યા સિવાય. તે છતાંય કોઈ પણ સાધુને ગુરુ બનાવેલ નહીં.
9869712238
અમને હંમેશાં કહેતા, કોઈને પણ ગુરુ બનાવશો નહીં જો તે – સૂર્યવ ઠાકોરલાલ જવેરી ગુરુ સન્માર્ગે નહીં હશે તો તમને પણ સન્માર્ગ પરથી ઉતારી દેશે. આપ આપના તંત્રી લેખમાં આપના અનુભવો વર્ણવીને આ બાબત સાથે સંમત થયા છો.જેઓ જૈન સાધુ છોડીને અન્ય ગુરુઓ પાસે જાય તેના માટે પિતાજી કહેતા, મા છોડીને માસી પાસે જવા અનુરૂપ છે. પિતાજીની શિખામણને પુષ્ટિ મળી. આભાર. ગુરુઓ અંગેના આપના અનુભવો વાંચીને આનંદ થયો અને
એમના જ્ઞાનની ગહનતા જોઈને વિવિધ ગચ્છના આચાર્યો એમને
પોતાને ગુરુ તરીકે સ્વીકારવા સંદેશાઓ મોકલતા. પૂ. શ્રી વિજયરામસૂરીશ્વરજી એમને પિતાજી ગુરુ તરીકે સ્વીકારે તે માટે ગોવિંદજી જેવત ખોના (જેઓ પૂ. શ્રી વિજયરામ સૂરીશ્વરજીના અઠંગ અને અગ્રણી શિષ્ય હતા) મારફતે અનેક પ્રયત્નો કરેલ. પરંતુ પિતાજી પોતાના વિચારોમાં અડગ રહ્યા. એઓ કહેતા, દરેક જૈન સાધુ મારી ગુરુ છે. કોઈ એક સાધુને ગુરુ બનાવીને અન્ય સાધુઓને હું નીચા માનવા તૈયાર નથી. ત્યાં સુધી કે અમારા અચલગચ્છના પૂ. આચાર્યશ્રી ગુન્નસાગરજી (જેઓ દીક્ષા લેતા પહેલાં પિતાજીના મિત્ર હતા) તેઓ પણ એમને ગુરુ તરીકે સ્વીકારવા દબાણ કરતાં, પરંતુ પિતાજી પોતાના વિચારોમાં અડગ રહ્યા. એઓ કહેતા, જે ચોમાસું કરાવે તે ચોમાસા પૂરતા ગુરુ. તે બાદ તે અન્ય સાધુ જેવા જ. કોઈ સાધુને વંદવા એઓ બહારગામ ગયા હોય એવું અમને યાદ નથી. કોઈ ખાસ સાધુ પ્રત્યે આસક્તિ ન હોવી જોઈએ.
એઓ ધર્મચર્ચા કરવા અન્ય ગચ્છ અને પંથના સાધુઓ પાસે જતા. એટલે સુધી કે, તેઓ મુસલમાન, મૌલવીઓ, શીખ ધર્મગુરુઓ પાસે પણ ધર્મચર્ચા કરવા જતા.
XXX
પ્રવીણ ખોવા
9930302562
