________________
પૃષ્ટ ૨૪ • પ્રબુદ્ધ જીવન • જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક - ઑક્ટોબર ૨૦૧૪
મેષાંક
અતિશય ક્ષેત્ર મૂકબદ્રી
ચંદ્રગિરિ પર્વત પર ૧૮ જૈન મંદિરો અને ભદ્રબાહુની ગુફા આવેલી ૬ થોડાં વર્ષો પહેલાં મુંબઈ યુનિવર્સિટી જૈનોલોજીના કર્ણાટક યાત્રા છે. ઉપરાંત અહીં બસદી પ્રકારના ઘણાં મંદિરો છે. ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યે ;
પ્રવાસમાં જવાનું સૌભાગ્ય સાંપડ્યું. અમે સહુ બસમાં મેંગલોરથી અહીં જ દીક્ષા લઈ નિર્વાણ પામ્યા હતા એમ કહેવાય છે. વિંધ્યગિરિ જ ૩૪ કિ.મી. દૂર આવેલા મૂડબદ્રી તીર્થમાં પહોંચ્યા. દક્ષિણ દેશની પર બાહુબલીજીની પ્રતિમા ઉપરાંત પણ ઘણાં મંદિરો છે. આ પ્રખ્યાત છે ૬ જૈનકાશીની ઉપમા ધરાવનાર નાના નગરમાં ૮ જૈન મંદિરો છે. પ્રતિમા કંડારતા પહેલાં શિલ્પીએ પ્રથમ પર્વત પર પ્રતિભાવાળી છે હું એમાં સૌથી આકર્ષક, સેંકડોં સ્તંભોવાળું ‘ત્રિભુવન તિલક-ચૂડામણિ' શિલાને કેન્દ્ર બનાવી આસપાસના સ્થાનોને સમતલ કર્યા. ત્યારબાદ છે શુ ખૂબ નયનરમ્ય છે. ત્રણ મજલાનું મંદિર અને એમાં શોભતી મધ્યના શિલાખંડને પોતાની છિણી અને હથોડીથી એવી રીતે આકાર 8 ચંદ્રપ્રભુની પ્રાચીન પ્રતિમા ૬.૫ ફૂટ ઊંચી છે. અહીંના ભંડારોમાં આપતો ગયો કે પૂર્ણ પ્રતિમા ધ્યાનમુદ્રા સહિતની તૈયાર થઈ. વિશાળ છે & વ્યવસ્થિત રીતે સચવાયેલ હસ્તલિખિત ગ્રંથોમાં જય ધવલા અને નેત્ર તથા દેહ પર વીંટળાયેલ કોમલ લતાઓ કંડારતા શિલ્પીના ૐ મહાધવલા મુખ્ય છે. આ ઉપરાંત અહીંના મઠની રત્નજડિત નહિ હૃદયમાં એવા ઉમદા ભાવ પ્રગટ્યા કે તેણે પોતાનું નામ કોઈને કૅ છું પરંતુ રત્નોમાંથી નિર્મિત પ્રતિમાજીઓના દર્શન જીવનમાં એકવાર આપ્યું નહિ અને નિર્લેપ નિરાભિમાની અવસ્થામાં એ સ્થાન છોડીને 3 – તો અચૂક કરવા જ જોઈએ. આવી અલભ્ય પ્રતિમાજીઓના દર્શન અન્યત્ર ચાલ્યો ગયો. દર્શનાર્થીઓ જ્યારે અહીં આવે છે ત્યારે એ
અન્યત્ર દુર્લભ છે, માટે મૂડબદ્રિને એના હસ્તલિખિત ગ્રંથો માટે અતિશય ક્ષેત્રના અણુઓ એમને પણ સ્પર્શે છે. અમે બધાએ ત્યાં 19 જ્ઞાનમંદિર કહેવું કે પછી રત્નમંદિર કહેવું એ ભક્તો માટે પ્રશ્ન ઊભો ખૂબ પ્રાર્થના કરી. હૃદયના તાર ઝણઝણાવતી એ ચીરકાલીન 9 હું થાય છે. - જ્ઞાનવિમલ સૂરિ કૃત |
બાહુબલીની પ્રતિમાને વંદન. હું હુ શ્રી શ્રવણબેલગોલા તીર્થ
પદ્માવતી માતાનું સ્થાન-હુંબજ 9 વિશ્વ હેરિટેજમાં સ્થાન પ્રાપ્ત
(હુર્મચી) હૈ કરેલ ગોમટેશ્વર બાહુબલીની સમેતશિખર ગિરિ ભેટીયે રે, મેટવા ભવના પાસ,
આ અતિશય ક્ષે ત્રોમાં ૐ પ્રતિમાના નિર્માતા વીર માર્તડની આતમ સુખ વરવા ભણી રે, એ તીરથ ગુણ નિવાસ. ૧.
બિરાજીત પદ્માવતી માતા વરદ છે 8 પદવીથી વિભૂષિત મહાઅમાત્ય
મુદ્રામાં છે. કર્ણાટકમાં આવેલ 8 ભવિયા, સેવો તીરથ એહ, સમેતશિખર ગુણ ગેહરે, ૨ ચામુંડરાય હતા. તેમની માતાને
આ મંદિરમાં ઘણાં તીર્થકરોની ભવિયા સેવો એ આંકણી. વીર બાહુબલીની પ્રતિમાના સમેતશિખર કલ્પે કહ્યો રે, વીસ ટુક અધિકાર;
પ્રતિમાઓ અલગથી છે. ગામમાં જે દર્શનની તીવ્ર અભિલાષા જાગી.
ઘણાં જૈન મંદિરો છે. વીસ તીર્થંકર શિવ વર્યા, બહુ મુનિને પરિવાર રે. હું ધર્મપરાયણ માતા કાલબાદેવી
ભવિયા સેવો. ૨.
જવાલામાલિની દેવીનું મંદિર હૈં દિવસ-રાત પ્રભુ સ્મરણમાં જ સિદ્ધક્ષેત્ર માં વસ્યા રે, ભાંખે નયવ્યવહાર;
સિંહનગદ્દે 8 લીન રહેવા લાગી. થોડા નિશ્ચય નિજ સ્વરૂપમાં રે, દોય નય પ્રભુજીના સાર રે.
નરસિંહરાજપુરા (એન. 8 ૐ સમયમાં જ એક શુભ પળે શિલ્પી
ભવિયા સેવો. ૩.
આર. પુરા)માં સ્થિત દેવીની હૈ 8 મળ્યો અને સમરાંગણમાં વીર આગમ વચન વિચારતાં રે, અતિ દુર્લભ નયવાદ;
પ્રતિમા અવર્ણનીય છે. હૈં 8 સપૂત ચામુંડરાયે માતૃઈચ્છા વસ્તુતત્ત્વ તિણે જાણીએ રે, તે આગમ સ્યાદ્વાદ રે.
કલાકારીગરીથી સજ્જ ચંદ્રદૈ પૂર્ણ કરી. તેમની માતૃભક્તિને
ભવિયા સેવો. ૪.
પ્રભુના મંદિરની પાસે જ્વાલા- ૨ જે શત્ શત્ વંદન. આ પ્રતિમાનું જયરથ રાજા તણી પરે રે; જાત્રા કરો મનરંગ;
માલિની દેવીનું મંદિર છે. આવા દૈ નિર્માણ કેવી રીતે થયું તે જાણવા ભવ દુઃખને દેઈ અંજલિ રે, થાય સિદ્ધિવધૂનો સંગ રે.
શક્તિસ્રોતના દર્શન કરવા એ માટે ત્યાં દર્શન કરવાનો અવસર
ભવિયા સેવો. ૫. પણ જીવનનો અમૂલ્ય લહાવો પણ અમને મળ્યો. સમકિતયુત જાત્રા કરે રે, તો શિવ હેતુ થાય; શ્રવણબેલગોલા એ ગામનું નામ ભવ હેતુ કિરિયા ત્યાગથી રે, આતમગુણ પ્રગટાય રે.
૧૦, દીક્ષિત ભવન, છે. અહીં સામસામે બે ટેકરીઓ
| ભવિયા સેવો. ૬. ૧૪૮, પી. કે. રોડ, છે. એક વિંધ્યગિરિ અને બીજી જેહ સમયે સમકિત થયું રે, તે સમયે હોય નાણ;
મુલુંડ વેસ્ટ, -હૈ ચંદ્રગિરિ. બંને ટેકરીઓ જ્ઞાનવિમલ ગુરુ ભાણીયા રે, આવશ્યક ભાષ્યની નાણ રે. મુંબઈ-૪૦૦ ૦૮૦. ૨ અતિશય ક્ષેત્ર ગણાય છે.
ભવિયા સેવો. ૭.
ફોન : ૦૨૨-૨૫૬ ૧૬૨૩
જૈન તીર્થ વંદના અને શિલા સ્થાપત્ય વિશેષાંક જૈન તીર્થ વેદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક દ * જૈન તીર્થ વેદના અને શિલા "
જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક - જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક ન જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિરોષક " જૈન તીર્થ વંદના અને શિલા સ્થાપત્ય વિશેષાંક દ ક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલા
જૈિન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક ક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક
જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક ક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક ૬ જૈન તીર્થ વૈદતા અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિરોષક 5 જૈન તીર્થ વેદના અને શિલી સ્થાપત્ય વિશેષાંક
