________________
જૈન ત
જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક દ ્ જૈત તીર્થ વંદના અને શિલ્પ
ઑકટોબર ૨૦૧૪ | પ્રબુદ્ધ જીવન ♦ જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક પૃષ્ટ ૮૧
હતી અને હજુ ત્યાંના મોટા દેરાસરમાં શોભે છે. કેવી રીતે શ્રી નવખંડા પાર્શ્વનાથજીની મૂર્તિ ભાવનગરથી ઘોધે લાવવામાં આવી હતી અને કેવી રીતે તેનું શરીર નવ ટુકડા વાળું થયું અને પછી મંત્રના
બળથી અપૂર્ણ રીતે સાજું કરવામાં આવ્યું હતું તે સંબંધી જિજ્ઞાસુ વાચક ઘોઘે જઈને ઘણી સુંદર, ચમત્કારથી ભરેલી દંતકથાઓ સાંભળી શકે છે. એ વાત જરૂર સાચી છે કે આજે પણ શ્રી આદિનાથની અધિષ્ઠાત્રી ચક્રેશ્વરી ઘોઘાના નવખંડી પાર્શ્વનાથ પાસે અને શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાનની અધિષ્ઠાત્રી દેવી પદ્માવતી ભાવનગરવાળા શ્રી આદીશ્વર ભગવાનના દેરાસરમાં બીરાજે છે.
તળાજા
શ્રીતાલધ્વજ, આજ કાલનું તલાજાતીર્થં, એ ભાવનગરથી અતિ દૂર નથી. ભાવનગરના શોભાયમાન મકાનો અને લીલા બગીચા છોડી દઈને તલાજાની સડકમાં આગળ વધતાં મુસાફર જમણી બાજુમાં દૂર રહેલા પર્વતોની એક વાદળી રંગની રેખા નિહાળે છે; તેમાં એક ઉંચી ટેકરી છે કે જે આખી મુસાફરીના વખતે અને પછી પણ મહુવા સુધી આગળ વધતી વખતે હંમેશાં જમણા હાથે દેખાય છે. આ પાલીતાણાની ટેકરી છે. આ સિદ્ધાચલ, આ શ્રી શત્રુંજય છે. અત્યારે તે બધા જૈનોને માટે મહાવિદેહક્ષેત્રની માફક અગમ્ય છે. પવિત્ર પર્વત | તારા દર્શનનો લાભ ક્યારે થશે ? ગ્રૂપ ગ્રૂપ, આ સંસાર લાંબો છે અને ઘણાં ભવા અમારી આગળ છે. કોઈવાર જરૂર થશે. કોઈવાર પૂર્વ ભવમાં કદાચ થઈ ગયા પણ હશે અને પૂર્વ સ્મરણોની ધારા બંધ થવાના લીધે આ બધું ભૂલી ગયા છીએ. હવે શાંત મનથી શ્રી સિદ્ધાચળની અડધી પ્રદક્ષિણા કરતાં જ સંતુષ્ટ રહીએ !
જુઓ, આ વિચારશ્રેણીમાં પડવાથી અમને ખબર નથી પડી કે આગળ શ્રી તલાજાની બે ટોચવાળી ટેકરી દૃષ્ટિગોચર થાય છે. તલાજી નદીના કિનારે મોટા લીલા ઝાડો નીચે રહેલ ધર્મશાળા તથા કચેરીમાં અમે થોડીવાર ઠે. ઘણી સાધ્વીઓ અને શ્રી કપુરવિજયજી મહારાજના દર્શન અને વાર્તાલાપનો લાભ અમે ઉતાવળથી પણ લીધો. તલાજાની ટેકરી અને ત્યાંના દેરાસરોના દર્શન સુગમ છે.
ગાંક
વિદ્યાન અને પવિત્ર સાધુઓ કે જેમાંના દરેક ખરેખર જૈન કોમને માટે શોભારૂપ છે, એકજ ભક્તિભાવથી અનુસરતા હતા અને જેમની આજ્ઞામાં તેઓ હંમેશાં સરખા ઉત્સાહથી રહેતા હતા અને એમના સ્વર્ગવાસ પછી આજે પણ રહે છે, આ મહાત્મામાં કેવો ગુણોત્કર્ષ હોવી જોઈએ ! આ વિચારÅશિને લઈને શ્રી વિજયધર્મસૂરીશ્વરજીની જન્મભૂમિના દર્શન કરવા, એ ઘણાં દિવસોથી મારી તીવ્ર ઈચ્છા હતી.
2 big ple 93p lPPs
મહુવા ગામ પોતાના વિશાળ બગીચા અને નાળિયેરના ઝાડોના પ્લેન્ટેશનો વડે રમણીય છે અને ‘કાઠિયાવાડનું કાશ્મી૨’ આ નામ ખરેખર મહુવા માટે અયોગ્ય નથી મહુવાનું દેરાસર પણ અજાણીનું નથી. આ જીવિતસ્વામિનું દેરાસર કહેવાય છે કારણ કે ત્યાંના મૂલનાયક શ્રી મહાવીર સ્વામીની મૂર્તિ શ્રી મહાવીરસ્વામીના વખતની છે, એમ લોકો કહે છે. જુદા જુદા રંગવાળા મીનાકારી કામથી આ મંદિરની શોભા વધે છે. અહિંયા પણ શ્રી હીરવિજયસૂરિજીની એક સુંદર આરસની પ્રતિમા બિરાજે છે.
મહુવામાં શ્રી ગુરુદેવના ઘણાં સંસ્મરણો મળ્યા હતા. એમના ઘણાં સગાં અને મિત્રો વિદ્યમાન હતા. શ્રી વિજયધર્મસૂરિજીએ સ્થાપિત કરેલ શ્રી યોવૃદ્ધિ જૈન બાલાશ્રમ હજુ સારી રીતે ચાલે છે. અને મહાત્માજીની પવિત્ર યાદ દરેકના દિલમાં હજુ તાજી છે અને તાજી રહે એ મારી ખાતરી છે.
પ્રભાસ પાટણ
પુરાણા સોમનાથ પાટણના બજા૨માં ઊંચા તથા જુની ચાલના મકાનો અને સાંકડી શેરીઓની વચમાં શ્રી ચંદ્રપ્રભુ તીર્થંકરનું પુરાણું દેરાસર ખાસ દર્શન કરવા લાયક છે. આ દેરાસ૨ અને પાસેના સુવિધિનાથના દેરાસરનું શિલ્પ તથા કેટલીક મોટી પાંચ ધાતુની પ્રતિમાઓ જરૂર સાધારણ નથી. એક બીજા મોટા કંપાઉન્ડની અંદ૨ ભેગા ભેગા આવેલ શ્રી મહાવીર, શ્રી મલ્લિનાથ, શ્રી આદિનાથ, અને શ્રી જીનનાથના દેરાસરો જો કે ઉપરથી નવીન શૈલીના છતાં મૂળથી જ પુરાણા લાગે છે. એની પુષ્કળ મૂર્તિઓ શિલાલેખો વગેરે જુના જુના અવશેષોથી ભરેલા ભોંયરા પણ દર્શનીય છે. આટલું જ અને તે ઉપરોન બે ત્રણા નાના દેરાસરી અત્યારના પ્રભાસપાટણમાં જૈનોના છે.
વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક -
peppo
Raj hire pig pe lop appo i dj ke pig ble sp j*{}
મહુવા
તલાજાથી અમારે મહુવા જવાનું હતું. મહુવા ખાસ પ્રોગ્રામમાં રાખવામાં આવ્યું હતું. આ. શ્રી વિશ્વધર્મસૂરિજીની જન્મભૂમિ છે. શ્રી વિજયધર્મસૂરીશ્વરજીના અમે બધા યુરોપિયન જૈનધર્મના અભ્યાસીઓ આભારી છીએ એ નવી વાત નથી. બાકી હું આ મહાત્માની ખાસ આભારી છું. એટલા માટે કે જેના વિદ્યાશાળી, બુદ્ધિશાળી અને ચારિત્રશાળી સાધુશિષ્ય મંડળે મારી ઉપર અવર્ણનીય ઉપકાર કર્યો છે. જે મહાત્માને આ બધા જુદા જુદા સ્વભાવવાળા
જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષણૂંક પૂર્ જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક – જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક – જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક
વંથલી
આજકાલનું વંથલી, જુના વખતનું વામનસ્થલી એ સેંકડો વરસો પહેલાં એક જૈન દ્રસ્થાન તરીકે પ્રભાસ પાટણ સાથે સ્પર્ધા કરતું હતું. વંથલી પહેલાં સજ્જન મંત્રીની જન્મભૂમિ હતી કે જેણે પોતાના સ્વામી રાજા સિદ્ધરાજના પૈસાથી શ્રી ગિરનારના ઘણાં દેરાસરો બંધાવ્યા હતા. અતિ ઘણો ખર્ચ થવાથી અપ્રસન્ન થઈને સિદ્ધરાજ પોતાના મંત્રીને શિક્ષા આપનાર હતા, ત્યારે વંથલીના ઋદ્ધિમાન
