________________
ITTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT
TITLT/IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Licence to post Without Pre-Payment No. MR/Tech/WPP-36/SOUTH/2013-15. at Mumbai-400 001 Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month . Regd. No. MH/MR/SOUTH-379/2013-15 PAGE 44 PRABUDHH JEEVAN
NOVEMBER 2014
આપણાં મૂર્ધન્ય ચિંતક - સર્જક - મનુભાઈ પંચોળી - ‘દર્શક’ની જન્મ શતાબ્દિ નિમિત્તે, આ મહાનુભાવો એમના જ જીવનની દિનચર્યાની એક અનોખી ઘટનાથી શબ્દાંજલિ...
ચકચક
દકિદાદા અને પાનાની રમત
[ એમ.એડ.ની ઉપાધિ પ્રાપ્ત પંદરેક પુસ્તિકાના | પંથે પંથે પાથેય,
આ લેખના લેખક શ્રી મનુભાઈ શાહનું જીવન મનુભાઈ શાહ પણ પ્રેરક છે. ગાંધીવાદી અને ભૂદાન પ્રવૃત્તિમાં
મોડા આવો તો ચાલશે પણ રાતના તો રમવા સકિય, એવા આ લેખકે દર્શકદાદાની સંસ્થા રમત એ વ્યક્તિના મનને પ્રફુલ્લિત કરવાનો
આવશો જ. કારણકે ૨૩ કલાક મારું મન લોકભારતીમાં અધ્યાપન કાર્ય કર્યું અને એ એક નિર્દોષ કાર્યક્રમ છે. આવી નિર્દોષ રમત રમતી
વિચારોમાં સતત ચાલતું હોય છે તેથી એકાદ
દરમિયાન નાનાભાઈ ભટ્ટ જેવા ત્યારના અનેક વખતે કોઈપણ વ્યક્તિ બધું જ ભૂલી જઈ ગાંધી વિચારધારાના સમર્થકોના પરિચયમાં
કલાક રમત રમવાથી આરામ મળી રહે. તે માટે એકાગ્રતાથી રમે છે. જે વ્યક્તિ મનની વૈચારિક આવ્યા. દર્શકદાદાની અંતિમ પળ સુધી છેલ્લા આઠ
તમારે મને મદદ કરવી જોઈએ. ભૂમિકામાં ૨૪ કલાક રહેતી હોય, વિચારોમાં વર્ષ તેમણે એમના મંત્રી તરીકે સેવા કરી અને
| હું અને દાદા નિયમિત રમવા માટેના સભ્યો ખોવાયેલી રહેતી હોય તેણે ૨૪ કલાકમાં એકાદ દર્શકદાદાને ખૂબ જ નજીકથી જાણ્યા અને એમની
હોઈએ જ. ત્રીજી અને ચોથી વ્યક્તિ બદલાતી કલાકનો મનને આરામ કરવા કોઈ ને કોઈ રમત વિચાર અને જીવન સુષ્ટિને માણી.
રહેતી.. ભાનુબેન, રેખાબેન, સલ્લાભાઈ, મલય, પછી મેદાની કે બેઠા બેઠાની રમત રમવી જોઈએ. પોતાના શિક્ષણ સમયે, ગાંધી પુસ્તકો વેચીને
રવિ, રામચંદ્રભાઈ, હાજીભાઈ વગેરે - મનુદાદા ‘દર્શક’ કાયમી એક કલાક રાતના એમણે પોતાનો શિક્ષણ ખર્ચ મેળવ્યો. ૧૯૬ ૫માં અનુકૂળતાએ આવતા રહેતા. ૮-૩૦ થી ૯-૩૦ બધી જ પ્રવૃત્તિ, જંજાળ, કલ્યાણીબેન દવે સાથે આંતરજ્ઞાતિય લગ્ન કર્યા,
રમતનો એક કલાક અમારા માટે સંપૂર્ણ કોરાણે મૂકી, ભગવાન ભરોસે મૂકી અમારી સાથે અને આ યુગલે પોતે કાંતેલા સુતરમાંથી જ
નિખાલસતાનો. રમત રમતા રમતા જ્ઞાન ગમ્મતપાનાંની રમત ‘કનાસ્કો' (નિર્દોષ રમત) રમે જ. પોતાનો લગ્ન પોષાક બનાવ્યો, અને ગાંધી વિધિ હસાહસ, કહેવતો, ટૂંકા પ્રસંગો, ટૂંકી વાર્તાઓ
લોકભારતી, આંબલા, મણાર, વાલોડ, પ્રમાણે લગ્ન કરી પૂ. રવિશંકર મહારાજ અને બીજી આનંદદાયક વાતોથી મન સંપૂર્ણ હળવું ફૂલ ભૂજ, માધાર વગેરે સંસ્થામાં કે ઘરમાં અનેક ગાંધીવાદીઓના પ્રત્યક્ષ આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થઈ જતું. જાણે નાના વિદ્યાર્થીઓ રમતા હોય તેવા વિદ્યાર્થીઓ, પરિવાર કે કાર્યકરો સાથે સહજ ભાવે
નિર્દોષ ભાવે રમત રમાતી. આનંદ, નિઃસંકોચ અને નિર્દોષ ભાવે રમે જ. ચાર વરસ પહેલાં આ લેખકે એક અદ્વિતિય - રાતના રમતની વખતના દાદા જૂઓ અને તે આ બધા સ્થળો તેઓને મન ઘર જ હતા. ઝુંબેશ ઉપાડી. એક દાતાની મદદથી દશ હજાર પછીના ૨૩ કલાકના દાદા જૂઓ. લાખ ગાડાનો રાત પડે અને સમય થાય એટલે મારી રાહ
દેરાસરોમાં રૂા. ૮૭ લાખની રકમના ખાદીના ફેર પડે. જુ એ જ. હું તે ઓ નો કાયમીનો સભ્ય.
અંગલૂછણા અને વસ્ત્રો પહોંચાડ્યા. - રમત માણસનો દિવસભરનો માનસિક અને સંજોગોવશાતું મને મોડું થાય તો દર્શક ફોન કરે. આવા સાધુ ચરિત લે ખકની કલમે આપણે શારીરિક થાક ઉતારી નાખે છે. ઉપરાંત શાહ, આવો છો ને? જવાબ આપું, ‘હા’ દાદા જાણીએ દર્શકદાદાના જીવનના એક કોણાને - મુશ્કેલીઓ, દુઃખો વગેરે બધું જ ભૂલાવી દે છે. આવું છું. તંત્રી ]
અમો રમનારા મોટે ભાગે દાદાને જીતાડવાનો | દર્શક સંસ્થામાં હોય ત્યારે સાંજના ૫-૩૦ ( ‘દર્શક’ના જીવનના થોડાં વધુ પ્રસંગો આવતે પ્રયત્ન કરીએ અને કોઈક વખત હરાવતા પણ ખરા. કલાકે આંબલા જવા નીકળે. મને કહે કે રાતના એકે)
| (વધુ માટે જુઓ અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૩૫), ઘેર આવી જજો. હું હાજર ન હોઉં તો મારા ઘર સમયસર આવી જજો. પાસેથી ગાડી ચલાવે. મારા પત્નીને કહે રાતના કોઈક દિવસ હું મારા કામને રમવા ‘શાહ' ને મોકલજો. મને ‘શાહ’ કહીને જ કારણો રાતના રમવા ન ગયો હોઉં બોલાવે.
તો બીજે દિવસે સવારના મારા નક્કી લોકભારતીમાં નિયમિત ૭ કલાકે પ્રાર્થના કરેલ સમયે દાદાને ઘેર જાઉં ત્યારે થાય તેમાં દાદાનું વ્યાખ્યાન હોય. વ્યાખ્યાન પૂરું તેઓ કહે, ‘શાહ' કાલે રાતના કેમ થયે જ્યારે ગાડીમાં બેસે ત્યારે મને કહે, રાતના નહોતા આવ્યા? તમો સવારના
કય.
પક :
Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah.
અને 5 ટકા