________________
પૃષ્ટ ૫૬ પ્રબુદ્ધ જીવન • જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંકઓક્ટોબર ૨૦૧૪
મેષાંક
8િ પણ પ્રાચીન છે. ગઈ ચોવીસીના ત્રીજા તીર્થકર શ્રી સાગર નામના ૧૬૫૭૩૫ વર્ષ જૂન ૨૦ કોડાકોડી સાગરોપમ વર્ષ પ્રાચીન છે. 3 હું ભગવાને પાંચમા દેવલોકના ઈન્દ્રને કહ્યું કે “તમો આવતી ચોવીસીના શ્રી ગિરનાર તીર્થના ઉદ્ધારો ૨ બાવીસમા તીર્થંકર શ્રી નેમિનાથના ગણધર બનીને મોક્ષે જશો.’ પહેલો ઉદ્ધાર : પ્રથમ તીર્થકર શ્રી ઋષભદેવ ભગવાનના પુત્ર રે નમેં આથી પાંચમા દેવલોકના ઈન્દ્ર શ્રી નેમિનાથ ભગવાનની મૂર્તિ બનાવી શ્રી ભરત મહારાજા શ્રી ઋષભદેવ ભગવંતના મુખેથી શ્રી જૈ જ ભક્તિ કરવા લાગ્યા. તે મૂર્તિ શ્રી નેમિનાથના સમય સુધી ઈન્દ્રલોકમાં સિદ્ધગિરિજી, શ્રી રેવતગિરિ, શ્રી અર્બુદાગિરિ, શ્રી રાજગૃહી તથા જ
હતી. પછીથી શ્રી કૃષણના ગૃહમંદિરમાં રહી હતી. જ્યારે દ્વારિકા શ્રી સમેતશિખરજીનું મહાભ્ય સાંભળીને સંઘ સાથે તથા નાભ ગણધર હૈ ૨ નગરી ભસ્મ થઈ ત્યારે શ્રી અંબિકાદેવીએ આ પ્રતિમાને તેમના સાથે યાત્રાએ નીકળ્યા. ઈન્દ્ર મહારાજાની આજ્ઞાથી શ્રી સિદ્ધગિરિજી ૨ # વિમાનમાં રાખ્યાં હતાં. પછીથી આ મૂર્તિ શ્રી રત્ના શ્રાવકને ઉપર “તેલોક્યવિભ્રમ' નામનો સુંદર પ્રાસાદનું નિર્માણ કરાવીને જે આપવામાં આવી.
તેમાં ઋષભદેવ ભગવાનની રત્નમય મૂર્તિ સ્થાપના કરી અન્ય ત્રેવીસ હૈ રતા શ્રાવક
તીર્થકર ભગવાનના પ્રાસાદો બનાવી તેમાં દરેક ભગવાનની 3 ૭ કાંડિલ્યનગરમાં રહેતો ધનવાન રત્નસાર શ્રાવક બાર બાર મનમોહક મૂર્તિઓની સ્થાપના કરી શ્રી સંઘ કદંબગિરિ, હસ્તગિરિ ૨ વર્ષના દુષ્કાળના કારણે પોતાની આજીવિકા અને ધનોપાર્જન માટે થઈ. રૈવતગિરિ પધાર્યો. ન દેશાંતરમાં ફરતો ફરતો કાશ્મીર દેશના નગરમાં જઈને વસ્યો હતો. આ ગિરિવર ઉપર બાવીસમા તીર્થંકર શ્રી નેમિનાથ ભગવાનના ન8
રત્નસાર શ્રાવક પોતાના પ્રચંડ પુણ્યોદયથી દિનપ્રતિદિન અઢળક દીક્ષા, કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષ કલ્યાણક થવાના છે તે જાણી ભરતી ૐ સંપત્તિ કમાવા લાગ્યો. સંપત્તિનો સંગ્રહ કરવાને બદલે સંપત્તિના મહારાજાએ ગિરનાર ઉપર ભવ્ય ઊંચું અને વિશાળ સ્ફટીક રત્નમય હું
સદ્ભય માટે શ્રી આનંદસૂરીશ્વરજી મ.સા.ની નિશ્રામાં સિદ્ધાચલ, જિનાલય બંધાવ્યું. તેનું નામ “સુરસુંદરપ્રાસાદ” આપ્યું. તેમાં જુ જે ગિરનાર આદિ મહાતીર્થોની સ્પર્શના કરવા પગપાળા સંઘનું નીલમણિમય શ્રી નેમિનાથ ભગવાનની મૂર્તિ સ્થાપના કરી. અંજનવિધિ છે & આયોજન કર્યું. આનંદોલ્લાસપૂર્વક શાશ્વત તીર્થ સિદ્ધાચલની ભક્તિ અને પ્રતિષ્ઠાવિધિ શ્રી નાભ ગણધર ભગવંત પાસે મહોત્સવપૂર્વક હૈ
કરી શ્રી સંઘ રૈવતગિરિ આવી પહોંચ્યો. ત્યાં અભિષેક સમયે નેમિનાથ કરાવી. હું પ્રભુની મૂર્તિ પાણીમાં ઓગળી ગઈ. આથી દુઃખી રત્નસાર શ્રાવકે બીજો ઉદ્ધાર : શ્રી દંડવીર્ય રાજાએ કરાવ્યો. ૨૧ દિવસ ઉપવાસ કર્યા.
ત્રીજો ઉદ્ધાર : બીજા દેવલોકના ઈન્દ્ર શ્રી ઈશાનઈન્ટે કરાવ્યો. શ્રી રત્નસાર શ્રાવકની તપશ્ચર્યા અને અતિશય ભક્તિના કારણે ચોથો ઉદ્ધાર : ચોથા દેવલોકના ઈન્દ્ર શ્રી મહેન્દ્રએ કરાવ્યો. ૪ શ્રી અંબિકાદેવીએ પ્રસન્ન થઈને બ્રહ્મન્દ્ર દ્વારા રત્ન-માણિક્યના સાર પાંચમો ઉદ્ધાર : પાંચમા દેવલોકના ઈન્દ્ર શ્રી બ્રહ્મન્દ્રએ કરાવ્યો. છ ૯ વડે બનાવાયેલ સુદઢ, વીજળી, વાવાઝોડાં, અગ્નિ, જલ કે લોખંડ, છઠ્ઠો ઉદ્ધાર : ભવનપતિકાયના ઈન્દ્રોએ કરાવ્યો. શુ પાષાણ કે વજૂથી પણ અભેદ મહાપ્રભાવક એવી આ પ્રતિમાને સાતમો ઉદ્ધાર : શ્રી અજિતનાથ ભગવાનના સમયમાં શ્રી સાગર છે અર્પણ કરી. અંબિકાદેવીના આદેશ મુજબ શ્રી રત્ના શાહ
ચક્રવર્તીએ કરાવ્યો. હૈ ઉજ્જયન્તગિરિ પર પશ્ચિમાભિમુખ પ્રાસાદ કરાવે છે. શ્રી સકળ સંઘની આઠમો ઉદ્ધાર : શ્રી અભિનંદનસ્વામિના સમયમાં. વ્યંતર નિકાયના હૈ હાજરીમાં આ મૂર્તિની હર્ષોલ્લાસપૂર્વક વિ. સં. ૬૦૯માં પ્રતિષ્ઠા
ઈન્ટે કરાવ્યો. કે મહોત્સવ કરાવી સ્થાપિત કરી શ્રી રત્નસાર શ્રાવક પોતાની સંપત્તિનો નવમો ઉદ્ધાર : શ્રી ચન્દ્રપ્રભ સ્વામિના સમયમાં શ્રી ચંદ્રયશ સદુપયોગ કરી સુરાષ્ટ્રની ભૂમિને જિનપ્રાસાદોથી વિભૂષિત કરી
રાજાએ કરાવ્યો. - સાત ક્ષેત્રોમાં દ્રવ્ય ખર્ચીને પ્રભુ ભક્તિ કરતો પરંપરાએ મોક્ષ સુખને દશમો ઉદ્ધાર : શ્રી શાંતિનાથ ભગવાનના સમયમાં શ્રી ચક્રધર છે શુ પામશે.
રાજાએ કરાવ્યો. ૯ શ્રી નેમિનાથ ભગવાનની પ્રાચીનતાનો કાળ
અગિયારમો ઉદ્ધાર : શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામિના સમયમાં શ્રી રામચંદ્રજીએ ઉં શ્રી નેમિનાથ ભગવાનનાં નિર્વાણના ૨૦૦૦ વર્ષ પછી પ્રતિષ્ઠિત
કરાવ્યો. થયેલ હોવાથી તેમના શાસનના શેષ ૮૨૦૦૦ વર્ષ, શ્રી પાર્શ્વનાથ બારમો ઉદ્ધાર : પાંડવોએ બારમો ઉદ્ધાર કરાવ્યો. હું શાસનના ૨૫૦ વર્ષ + શ્રી મહાવીર સ્વામિ શાસનના ૨૫૩૮ તેરમો ઉદ્ધાર : શ્રી મહાવીર સ્વામિના નિર્વાણ પૂર્વે પહેલી સદીમાં હું વર્ષથી આ પ્રતિમા પ્રતિષ્ઠિત થયેલ છે. લગભગ ૮૨૦૦૦+ ૨૫૦
રવાનગરના રાજા શ્રી નેબુસદનેઝર શ્રી નેમિનાથ + ૨૫૩૮ = લગભગ ૮૪૭૮૮ વર્ષથી આ પ્રતિમા આ સ્થાને
પ્રભુનું મંદિર નિર્માણ કરાવ્યાનો ઉલ્લેખ પ્રભાસ૬ બિરાજમાન છે. વર્તમાન શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માની પ્રતિમા
પાટણમાં પ્રાપ્ત થયેલા એક તામ્રપત્રમાં મળે છે. ૬ જૈન તીર્થ વૈદતા અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક 5 જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક 5 જૈન તીર્થ વંદતા અને શિલા સ્થાપત્યવિશેષાંક 5 જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક
જૈિન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક ન જૈન તીર્થ વૈદતા અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક 4 જૈન તીર્થ વંદના અને શિલા સ્થાપત્ય વિશેષાંક ૬ જૈન તીર્થ વેદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક દ ક જૈન તીર્થ વેદના અને શિલા ૧
જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક છ જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક છ જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષક ક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલા સ્થાપત્ય વિશેષાંક દ ક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલા
